BSc Βιολογία MSc...

63
ΓΕΝΙΚΗ ΒΙΟΛΟΓΙΑ ΚΥΡΙΩΝ ΑΛΙΕΥΜΑΤΩΝ ΚΑΙ ΞΕΝΙΚΑ ΕΙΔΗ ΠΟΥ ΑΛΙΕΥΟΝΤΑΙ ΣΤΗ ΚΥΠΡΟ Λουϊζίδου Παρασκευή BSc Βιολογία MSc Ωκεανογραφία και Διαχείριση Παράκτιας Ζώνης Marine and Environmental Research Lab Ltd

Transcript of BSc Βιολογία MSc...

Page 1: BSc Βιολογία MSc Ωκεανογραφία και Διαχείριση Παράκτιας · PDF fileΤί είναι α αλιεύμαα? Αλιεύμαʐα ή αλιεʑʐικοί

ΓΕΝΙΚΗ ΒΙΟΛΟΓΙΑ ΚΥΡΙΩΝ ΑΛΙΕΥΜΑΤΩΝ ΚΑΙ ΞΕΝΙΚΑ ΕΙΔΗ ΠΟΥ ΑΛΙΕΥΟΝΤΑΙ ΣΤΗ ΚΥΠΡΟ

Λουϊζίδου Παρασκευή BSc Βιολογία

MSc Ωκεανογραφία και Διαχείριση Παράκτιας Ζώνης

Marine and Environmental Research Lab Ltd

Page 2: BSc Βιολογία MSc Ωκεανογραφία και Διαχείριση Παράκτιας · PDF fileΤί είναι α αλιεύμαα? Αλιεύμαʐα ή αλιεʑʐικοί

ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΑ Γενική βιολογία κύριων αλιευμάτων

Οστεϊχθύες

Χονδριχθύες

Κεφαλόποδα

Καρκινοειδή

Ξενικά είδη που αλιεύονται στην Κύπρο

εμπορικής αξίας

επικίνδυνα

Page 3: BSc Βιολογία MSc Ωκεανογραφία και Διαχείριση Παράκτιας · PDF fileΤί είναι α αλιεύμαα? Αλιεύμαʐα ή αλιεʑʐικοί

Τί είναι τα αλιεύματα? Αλιεύματα ή αλιευτικοί πόροι: όλοι οι υδρόβιοι οργανισμοί τους

οποίους χρησιμοποιεί ο άνθρωπος κυρίως για τη διατροφή του

Ποιοι οργανισμοί αποτελούν τα αλιεύματα λοιπόν?

Page 4: BSc Βιολογία MSc Ωκεανογραφία και Διαχείριση Παράκτιας · PDF fileΤί είναι α αλιεύμαα? Αλιεύμαʐα ή αλιεʑʐικοί

Ψάρια : Χονδριχθύες - Οστειχθύες

Καρκινοειδή (Γαρίδες, Καραβίδες, Αστακοί, Καβούρια)

Κεφαλόποδα (Σουπιές, Καλαμάρια, Χταπόδια)

ΚΥΡΙΑ ΑΛΙΕΥΜΑΤΑ

Page 5: BSc Βιολογία MSc Ωκεανογραφία και Διαχείριση Παράκτιας · PDF fileΤί είναι α αλιεύμαα? Αλιεύμαʐα ή αλιεʑʐικοί

ΑΝΑΛΟΓΑ ΜΕ ΤΗ ΚΑΤΑΝΟΜΗ ΤΟΥΣ ΣΤΗ ΣΤΗΛΗ ΤΟΥ ΝΕΡΟΥ

ΒΥΘΟΒΙΑ: (μεγαλύτερο μέρος της ζωής τους πάνω ή

κοντά στο βυθό) π.χ. μπαρμπούνι, στρίλια, λυθρίνι, σορκός, φαγκρί, συναγρίδα, ορφός, χταπόδι

ΠΕΛΑΓΙΚΑ: (ζουν κυρίως κοντά στην επιφάνεια) π.χ. σαρδέλα, σαυρίδι, γαύρος, ξιφίας, τόνος, στρογγυλόρεγγα

ΜΕΣΟΠΕΛΑΓΙΚΑ (με ενδιάμεση συμπεριφορά) π.χ. μαρίδα, γόππα, μινέρι, καλαμάρι

Page 6: BSc Βιολογία MSc Ωκεανογραφία και Διαχείριση Παράκτιας · PDF fileΤί είναι α αλιεύμαα? Αλιεύμαʐα ή αλιεʑʐικοί

διατροφικών αναγκών πίεσης αλιευτικών αποθεμάτων ανάγκη για ανάπτυξη σχεδίων διαχείρισης

• Επιβίωση των προνυμφών και ιχθυδίων των ψαριών • Ανάπτυξη των ψαριών • Διαχείριση των φυσικών ιχθυαποθεμάτων

Για να σχεδιαστεί το πλάνο διαχείρισης είναι απαραίτητη η γνώση της

βιολογίας των αλιευτικών πόρων συνήθειες αναπαραγωγής (π.χ. αναπαραγωγική περίοδος) χώρος εξάπλωσης και ενδιαίτημα ώστε τα αποθέματα να προστατευτούν και να διατηρηθούν

Σκοπός? ΑΕΙΦΟΡΙΑ (Αεί + φέρω)

χρήση φυσικών οικοσυστημάτων και πηγών ενέργειας, ώστε να

εξασφαλίζεται η μελλοντική ποιότητα και ισορροπία

Page 7: BSc Βιολογία MSc Ωκεανογραφία και Διαχείριση Παράκτιας · PDF fileΤί είναι α αλιεύμαα? Αλιεύμαʐα ή αλιεʑʐικοί

Ψάρια Χονδριχθύες - Οστειχθύες

• Τί είναι Ψάρια

• Εξωτερική Μορφολογία

• Ανατομία

• Διαφορές Χονδριχθύων - Οστειχθύων

• Αναπνευστικό Σύστημα - Βράγχια

• Αναπαραγωγικό Σύστημα - Κύκλος Ζωής

• Διατροφή

• Αισθητήρια Όργανα

Page 8: BSc Βιολογία MSc Ωκεανογραφία και Διαχείριση Παράκτιας · PDF fileΤί είναι α αλιεύμαα? Αλιεύμαʐα ή αλιεʑʐικοί

Ψάρια: Τί είναι?

•Υδρόβιοι Σπονδυλωτοί οργανισμοί

•Αναπνέουν με βράγχια

•Σώμα σκεπασμένο με λέπια

•Αμφίπλευρη συμμετρία

•Πτερύγια για μετακίνηση και ισορροπία

•Δίχωρη καρδιά με φλεβικό αίμα

•Ιδιαίτερο αισθητήριο όργανο – πλευρική γραμμή

Μέγεθός: 20m Φαλαινοκαρχαρίας – Γωβιοί νάνοι 1 cm

.

Εξαιρέσεις?

χωρίς λέπια (μουδιάστρα)

Χωρίς αμφίπλευρη συμμετρία (γλώσσα)

Που πετούν! (χελιδονόψαρα)

που αναπνέουν με το δέρμα τους (χέλια)

Page 9: BSc Βιολογία MSc Ωκεανογραφία και Διαχείριση Παράκτιας · PDF fileΤί είναι α αλιεύμαα? Αλιεύμαʐα ή αλιεʑʐικοί

Εξωτερική μορφολογία

1ο Ραχιαίο Πτερύγιο

Ουραίο Πτερύγιο

Κοιλιακά Πτερύγια Εδρικό Πτερύγιο

Θωρακικά Πτερύγια

2ο Ραχιαίο Πτερύγιο

Βραγχιακό επικάλυμμα

Βραγχιακή σχισμή

Page 10: BSc Βιολογία MSc Ωκεανογραφία και Διαχείριση Παράκτιας · PDF fileΤί είναι α αλιεύμαα? Αλιεύμαʐα ή αλιεʑʐικοί

Ανατομία

Στόμα

Νευρικό Πεπτικό Αναπαραγωγικό

Page 11: BSc Βιολογία MSc Ωκεανογραφία και Διαχείριση Παράκτιας · PDF fileΤί είναι α αλιεύμαα? Αλιεύμαʐα ή αλιεʑʐικοί

ΔΙΑΦΟΡΕΣ ΧΟΝΔΡΙΧΘΥΩΝ- ΟΣΤΕΙΧΘΥΩΝ

ΧΟΝΔΡΙΧΘΥΕΣ (Καρχαρίες, σελάχια, ράγιες)

•Χόνδρινος σκελετός

•5-7 ζεύγη βραγχιακών σχισμών

ΟΣΤΕΙΧΘΥΕΣ • Οστέινος σκελετός

• βραγχιακό επικάλυμμα •Εξελικτικά νεότεροι από τους Χονδριχθύες

• 4 ζεύγη βραγχίων • 1 ζεύγος βραγχιακών σχισμών

Page 12: BSc Βιολογία MSc Ωκεανογραφία και Διαχείριση Παράκτιας · PDF fileΤί είναι α αλιεύμαα? Αλιεύμαʐα ή αλιεʑʐικοί

Λέπια Οστειχθύων

Λέπια Χονδριχθύων Πλακοειδή

Υπολογισμός ηλικίας

Page 13: BSc Βιολογία MSc Ωκεανογραφία και Διαχείριση Παράκτιας · PDF fileΤί είναι α αλιεύμαα? Αλιεύμαʐα ή αλιεʑʐικοί

ΠΛΕΥΣΤΟΤΗΤΑ ΧΟΝΔΡΙΧΘΥΕΣ(Καρχαρίες, σελάχια)

Μεγάλο ήπαρ (συκώτι) γεμάτο λίπος

ΟΣΤΕΙΧΘΥΕΣ

Νηκτική κύστη (σάκος γεμάτος με αέρα)

Page 14: BSc Βιολογία MSc Ωκεανογραφία και Διαχείριση Παράκτιας · PDF fileΤί είναι α αλιεύμαα? Αλιεύμαʐα ή αλιεʑʐικοί

ΑΜΥΝΑ, ΚΑΜΟΥΦΛΑΖ ατρακτοειδές / υδροδυναμικό σχήμα αύξηση ταχύτητας

Βιοφωσφορισμός

Σχήμα/χρώμα : αόρατο στους θηρευτές

ΚΙΝΗΣΗ

Page 15: BSc Βιολογία MSc Ωκεανογραφία και Διαχείριση Παράκτιας · PDF fileΤί είναι α αλιεύμαα? Αλιεύμαʐα ή αλιεʑʐικοί

• Μία γραμμή κατά μήκος του σώματος • Αποτελείται από έναν αγωγό, αισθητήρια κύτταρα (νευρομαστούς) και ένα

πλευρικό νεύρο • ευαίσθητο στη θερμότητα, τους κραδασμούς του νερού, το φως, τις μεταβολές

της πίεσης • Συμπληρώνει την ακουστική ευαισθησία • «Αφή από απόσταση» • Σημαντική για τη συνοχή του σμήνους, αυξάνοντας τις πιθανότητες επιβίωσης

Η έκτη αίσθηση των ψαριών - Πλευρική γραμμή

Page 16: BSc Βιολογία MSc Ωκεανογραφία και Διαχείριση Παράκτιας · PDF fileΤί είναι α αλιεύμαα? Αλιεύμαʐα ή αλιεʑʐικοί

Εξωτερικά ερεθίσματα (κινήσεις του νερού) διεγείρουν τα τριχίδια των νευρομαστών, οι οποίοι μετατρέπουν την μηχανική ενέργεια σε ηλεκτρικό σήμα και μεταφέρουν τη πληροφορία στον εγκέφαλο μέσω του νεύρου της πλευρικής γραμμής.

Page 17: BSc Βιολογία MSc Ωκεανογραφία και Διαχείριση Παράκτιας · PDF fileΤί είναι α αλιεύμαα? Αλιεύμαʐα ή αλιεʑʐικοί

Χονδριχθύες – Φύσιγγες του Lorenzini

Οι φύσιγγες είναι η προέκταση της πλευρικής γραμμής στο ρύγχος, συνδέονται με το νευρικό σύστημα και είναι ευαίσθητοι στις αλλαγές θερμοκρασίας και στα μαγνητικά πεδία εντοπισμός της λείας, μετανάστευση, προσανατολισμός

Page 18: BSc Βιολογία MSc Ωκεανογραφία και Διαχείριση Παράκτιας · PDF fileΤί είναι α αλιεύμαα? Αλιεύμαʐα ή αλιεʑʐικοί

Βράγχια Ατμοσφαιρικός αέρας : 21% Ο2 Θαλασσινό νερό: 1% Ο2

Η κυκλοφορία του νερού και η επαφή του με τα βράγχια εξασφαλίζεται με τις αναπνευστικές κινήσεις.

οστείνα ή χόνδρινα τόξα

συγκρατούν βραγχιακά φύλλα

σε κάθε βρ. φύλλο βραγχιακά ελάσματα

ΠΡΟΣΛΗΨΗ ΟΞΥΓΟΝΟΥ ΑΠΟ ΤΟ ΝΕΡΟ - ΑΝΑΠΝΟΗ

Page 19: BSc Βιολογία MSc Ωκεανογραφία και Διαχείριση Παράκτιας · PDF fileΤί είναι α αλιεύμαα? Αλιεύμαʐα ή αλιεʑʐικοί

ΑΝΑΠΑΡΑΓΩΓΙΚΟ ΣΥΣΤΗΜΑ – Συνήθως Γονοχωριστικά

ΟΣΤΕΙΧΘΥΕΣ ΧΟΝΔΡΙΧΘΥΕΣ

γονοπόδια

Page 20: BSc Βιολογία MSc Ωκεανογραφία και Διαχείριση Παράκτιας · PDF fileΤί είναι α αλιεύμαα? Αλιεύμαʐα ή αλιεʑʐικοί

Ασύγχρονος

Πρωτόγυνα

Ερμαφροδιτισμός: Η συνύπαρξη στο ίδιο άτομο

αρσενικών και θηλυκών αναπαραγωγικών οργάνων και αυτογονιμοποίηση

Σύγχρονος (πχ ψάρια μαγκρόβιων δασών)

Rivulus marmoratus

τσιπούρα φαγκρί

Πρώτανδρα

Page 21: BSc Βιολογία MSc Ωκεανογραφία και Διαχείριση Παράκτιας · PDF fileΤί είναι α αλιεύμαα? Αλιεύμαʐα ή αλιεʑʐικοί

ΒΙΟΛΟΓΙΚΟΣ ΚΥΚΛΟΣ ΟΣΤΕΙΧΘΥΩΝ Γονιμοποιημένα Αυγά

Προνύμφη Ώριμα άτομα Εξωτερική γονιμοποίηση

Νεαρό άτομο

Page 22: BSc Βιολογία MSc Ωκεανογραφία και Διαχείριση Παράκτιας · PDF fileΤί είναι α αλιεύμαα? Αλιεύμαʐα ή αλιεʑʐικοί

ΒΙΟΛΟΓΙΚΟΣ ΚΥΚΛΟΣ ΧΟΝΔΡΙΧΘΥΩΝ Γονιμοποιημένα Αυγά - Ωοτοκία

Ώριμα άτομα Εσωτερική γονιμοποίηση

Νεαρό άτομο

Ή νεαρά που μοιάζουν με τα ενήλικα - ζωοτοκία

Ή αυγά που εκκολάπτονται μέσα στο σώμα της μητέρας σε πλήρως λειτουργικά άτομα που μοιάζουν με τα ενήλικα - Ωοζωοτοκία

Page 23: BSc Βιολογία MSc Ωκεανογραφία και Διαχείριση Παράκτιας · PDF fileΤί είναι α αλιεύμαα? Αλιεύμαʐα ή αλιεʑʐικοί

ΑΝΑΠΑΡΑΓΩΓΙΚΕΣ ΣΤΡΑΤΗΓΙΚΕΣ

1) Αδιάφοροι: Διασκορπίζουν τα αυγά τους στο περιβάλλον (πχ

μπακαλιάρος παράγει πολλά εκατομμύρια αυγά με θνησιμότητα 99.999%)

2) Προστάτες: δημιουργούν φωλιές, επιλέγουν το υπόστρωμα απόθεσης

3) Επωαστές: εσωτερική ή εξωτερική μεταφορά γόνων

•Στα πρώτα προνυμφικά στάδια πολύ μικρή επιβίωση

•Γρήγορη ανάπτυξη

•η θνησιμότητα εξαρτάται από τη διαθέσιμη τροφή και τους θηρευτές

Page 24: BSc Βιολογία MSc Ωκεανογραφία και Διαχείριση Παράκτιας · PDF fileΤί είναι α αλιεύμαα? Αλιεύμαʐα ή αλιεʑʐικοί

ΔΙΑΤΡΟΦΗ Σαρκοφάγα

Φυτοφάγα

Παμφάγα

Κέφαλος – Mullet sp.

Page 25: BSc Βιολογία MSc Ωκεανογραφία και Διαχείριση Παράκτιας · PDF fileΤί είναι α αλιεύμαα? Αλιεύμαʐα ή αλιεʑʐικοί

Φύλο Καρκινοειδή Κλάση:Μαλακόστρακα

Τάξη: Δεκάποδα

• Ομάδες οικονομικής σημασίας (Αστακοί, Γαρίδες, Καραβίδες,Καβούρια)

• Εξωτερική Μορφολογία

• Ανατομία

• Αναπαραγωγικό Σύστημα - Κύκλος Ζωής

• Πεπτικό – Διατροφή

• Έκδυση

• Ανάπτυξη

Page 26: BSc Βιολογία MSc Ωκεανογραφία και Διαχείριση Παράκτιας · PDF fileΤί είναι α αλιεύμαα? Αλιεύμαʐα ή αλιεʑʐικοί

Parapenaeus longirostris •Επιβενθικό σε λασπώδεις πυθμένες •70 - 400 μέτρα

Aristeus antennatus

•Βαθύβιες γαρίδες •80-3300 μέτρα

Aristaeomorpha foliacea •Κοσμοπολίτικη •100-1100 μέτρα

Nephrops norvegicus (καραβίδα)

•Σε στοές σε λασπώδη ιζήματα •Μακρόβιο με μειωμένη αύξηση •200-500 μέτρα

Γαρίδες: πλευρικά πεπιεσμένο σώμα, προσαρμογή για κολύμβηση

Αστακοί, Καραβίδες: Νωτοκοιλιακά πεπιεσμένο σώμα, προσαρμογή για βάδιση

Page 27: BSc Βιολογία MSc Ωκεανογραφία και Διαχείριση Παράκτιας · PDF fileΤί είναι α αλιεύμαα? Αλιεύμαʐα ή αλιεʑʐικοί

ΜΟΡΦΟΛΟΓΙΑ ΔΕΚΑΠΟΔΩΝ Δισχιδή εξαρτήματα

1

2 3

4 5

Page 28: BSc Βιολογία MSc Ωκεανογραφία και Διαχείριση Παράκτιας · PDF fileΤί είναι α αλιεύμαα? Αλιεύμαʐα ή αλιεʑʐικοί

Ανατομία Δεκαπόδου

Πεπτικό - Απεκκριτικό

Κυκλοφορικό

Αναπαραγωγικό

Page 29: BSc Βιολογία MSc Ωκεανογραφία και Διαχείριση Παράκτιας · PDF fileΤί είναι α αλιεύμαα? Αλιεύμαʐα ή αλιεʑʐικοί

ΑΝΑΠΑΡΑΓΩΓΗ •Σύζευξη τη νύχτα, λίγες ώρες μετά την έκδυση του θηλυκού

•Παράλληλη κολύμβηση για αρκετή ώρα

«Συζευκτικός εναγκαλισμός»

Γονιμοποίηση

•Διάρκεια: 0,5 – 3 h

•Εμβρυϊκή ανάπτυξη 12-18 ώρες ανάλογα με το είδος

Page 30: BSc Βιολογία MSc Ωκεανογραφία και Διαχείριση Παράκτιας · PDF fileΤί είναι α αλιεύμαα? Αλιεύμαʐα ή αλιεʑʐικοί

Βιολογικός κύκλος Καρκινοειδών

Μύσις

Αυγό

Page 31: BSc Βιολογία MSc Ωκεανογραφία και Διαχείριση Παράκτιας · PDF fileΤί είναι α αλιεύμαα? Αλιεύμαʐα ή αλιεʑʐικοί

Προνύμφες Δεκαπόδων

Καβούρι Αστακός Γαρίδα

Page 32: BSc Βιολογία MSc Ωκεανογραφία και Διαχείριση Παράκτιας · PDF fileΤί είναι α αλιεύμαα? Αλιεύμαʐα ή αλιεʑʐικοί

ΕΚΔΥΣΗ – Αποβολή του εξωσκελετού

•Ενεργοποίηση της εκδυτικής ορμόνης (Εκδυσόνη) από τον υποθάλαμο για να ξεκινήσει η έκδυση •Το ζώο είναι πολύ ευάλωτο αμέσως μετά την έκδυση γιατί δε προστατεύεται από το σκληρό εξωτερικό περίβλημα

Page 33: BSc Βιολογία MSc Ωκεανογραφία και Διαχείριση Παράκτιας · PDF fileΤί είναι α αλιεύμαα? Αλιεύμαʐα ή αλιεʑʐικοί

ΔΙΑΤΡΟΦΗ Φυτοφάγα

Παμφάγα Θρυμματοφάγα ή νεκροφάγα – τρώνε ότι έχει απομείνει από τους

άλλους θηρευτές ή ότι κατακάθεται στον πυθμένα

Page 34: BSc Βιολογία MSc Ωκεανογραφία και Διαχείριση Παράκτιας · PDF fileΤί είναι α αλιεύμαα? Αλιεύμαʐα ή αλιεʑʐικοί

Φύλο: Μαλάκια Ομοταξία: Κεφαλόποδα

•Διάφορες ομάδες (Σουπιές, Χταπόδια, Καλαμάρια, Θράψαλα)

•Μορφολογία

•Ανατομία

•Αναπαραγωγικό Σύστημα - Κύκλος Ζωής

•Διατροφή

•Κίνηση

•Καμουφλάζ

Page 35: BSc Βιολογία MSc Ωκεανογραφία και Διαχείριση Παράκτιας · PDF fileΤί είναι α αλιεύμαα? Αλιεύμαʐα ή αλιεʑʐικοί

Μαλάκια – δηλαδή μαλακό σώμα Κεφαλόποδα - (πλοκάμια στο κεφάλι)

Δεκαβραχιονωτά (10 ΒΡΑΧΙΟΝΕΣ/ΠΛΟΚΑΜΙΑ) : σουπιές, καλαμάρια, θράψαλα

Οκτοβραχιονωτά (8 ΒΡΑΧΙΟΝΕΣ) : χταπόδια, μοσκιοί

Page 36: BSc Βιολογία MSc Ωκεανογραφία και Διαχείριση Παράκτιας · PDF fileΤί είναι α αλιεύμαα? Αλιεύμαʐα ή αλιεʑʐικοί

ΜΟΡΦΟΛΟΓΙΑ

Σίφωνας Στοματικοί βραχίονες

Συλληπτήριοι βραχίονες

Πλευρικά πτερύγια

Κοτυληδόνες

Page 37: BSc Βιολογία MSc Ωκεανογραφία και Διαχείριση Παράκτιας · PDF fileΤί είναι α αλιεύμαα? Αλιεύμαʐα ή αλιεʑʐικοί

ΑΝΑΤΟΜΙΑ

Πολύ καλά ανεπτυγμένοι οφθαλμοί

και νευρικό σύστημα

Κόκκαλο πλευστότητας

Οφθαλμοί

Στοματικοί

βραχίονες

Συλληπτήριοι

βραχίονες

Ράμφος

Γνάθος

Σίφωνας

Μελανηφόρος;

σάκος

Μανδυακή

κοιλότητα

Βράγχια

Καρδιά Γονάδες

Στομάχι

Page 38: BSc Βιολογία MSc Ωκεανογραφία και Διαχείριση Παράκτιας · PDF fileΤί είναι α αλιεύμαα? Αλιεύμαʐα ή αλιεʑʐικοί

ΑΝΑΠΑΡΑΓΩΓΙΚΟ ΣΥΣΤΗΜΑ ΑΡΣΕΝΙΚΩΝ

παρόμοιο στις διαφορετικές τάξεις

•Το σύμπλεγμα του σπερματοφόρου, (σπερματοκύστη, σπερματοθήκες), σπερματαγωγό και σπερματοφόρο σάκκο)

• Όρχις: κωνικός (Καλαμάρια, Σουπιές)

σφαιρικός (Χταπόδια)

Page 39: BSc Βιολογία MSc Ωκεανογραφία και Διαχείριση Παράκτιας · PDF fileΤί είναι α αλιεύμαα? Αλιεύμαʐα ή αλιεʑʐικοί

Ωοθήκη κωνική (Καλαμάρια) ή σφαιρική (σουπιές, χταπόδια) Οι λευκωματογόνοι αδένες βρίσκονται στο άκρο ή το μέσο των ωαγωγών

ΑΝΑΠΑΡΑΓΩΓΙΚΟ ΣΥΣΤΗΜΑ ΘΗΛΥΚΩΝ

Page 40: BSc Βιολογία MSc Ωκεανογραφία και Διαχείριση Παράκτιας · PDF fileΤί είναι α αλιεύμαα? Αλιεύμαʐα ή αλιεʑʐικοί

Octopus vulgaris, F3 Eledone moschata, ML: 100 mm, F2α

Λευκωματογόνοι αδένες στο μέσο των ωαγωγών και τους περιβάλουν σαν δαχτυλίδι

Page 41: BSc Βιολογία MSc Ωκεανογραφία και Διαχείριση Παράκτιας · PDF fileΤί είναι α αλιεύμαα? Αλιεύμαʐα ή αλιεʑʐικοί

ΒΙΟΛΟΓΙΚΟΣ ΚΥΚΛΟΣ ΚΕΦΑΛΟΠΟΔΩΝ

Προνύμφη

Ζευγάρωμα –εσωτερική γονιμοποίηση

Περίπου 1 χρόνος

Αυγά προσκολλημένα στο υπόστρωμα

Ενήλικο άτομο

Page 42: BSc Βιολογία MSc Ωκεανογραφία και Διαχείριση Παράκτιας · PDF fileΤί είναι α αλιεύμαα? Αλιεύμαʐα ή αλιεʑʐικοί

ΔΙΑΤΡΟΦΗ ΚΕΦΑΛΟΠΟΔΩΝ

Σαρκοφάγα (μικρά ψάρια, καβούρια, γαρίδες, καλαμάρια, δίθυρα) Συνήθως παραμονεύουν τη λεία τους και τη συλλαμβάνουν με τους βραχίονες τους Χρησιμοποιούν το ράμφος τους για να τεμαχίσουν τη τροφή και έπειτα τη σπρώχνουν προς τον οισοφάγο

Page 43: BSc Βιολογία MSc Ωκεανογραφία και Διαχείριση Παράκτιας · PDF fileΤί είναι α αλιεύμαα? Αλιεύμαʐα ή αλιεʑʐικοί

ΚΙΝΗΣΗ ΚΕΦΑΛΟΠΟΔΩΝ

Καλαμάρια, Σουπιές (πελαγικά) : εκτόξευση νερού και μελανιού

Χταπόδια (βενθικά, θηρευτές): χρήση πλοκαμιών

Page 44: BSc Βιολογία MSc Ωκεανογραφία και Διαχείριση Παράκτιας · PDF fileΤί είναι α αλιεύμαα? Αλιεύμαʐα ή αλιεʑʐικοί

2) η ικανότητά αλλαγής χρώματος, λόγω συστολής/διαστολής των μυών των

χρωματοφόρων κυττάρων του

Τα χρωματοφόρα ελέγχονται από το νευρικό σύστημα και αντιδρούν σε οπτικά ερεθίσματα

Τεράστια υπολογιστική ισχύς:20 εκατομμύρια δερματικά pixel επιλέγουν χρώμα από μια παλέτα χιλιάδων χρωμάτων σε t <1 sec

ΙΔΙΑΙΤΕΡΑ ΧΑΡΑΚΤΗΡΙΣΤΙΚΑ ΤΩΝ ΚΕΦΑΛΟΠΟΔΩΝ 1) Εκτόξευση μελανιού για αποφυγή θηρευτών

Page 45: BSc Βιολογία MSc Ωκεανογραφία και Διαχείριση Παράκτιας · PDF fileΤί είναι α αλιεύμαα? Αλιεύμαʐα ή αλιεʑʐικοί

Ξενικά είδη που αλιεύονται στην Κύπρο

εμπορικής αξίας

επικίνδυνα

Page 46: BSc Βιολογία MSc Ωκεανογραφία και Διαχείριση Παράκτιας · PDF fileΤί είναι α αλιεύμαα? Αλιεύμαʐα ή αλιεʑʐικοί

«Βιολογικοί εισβολείς»: τα επιτυχώς εγκατεστημένα ξενικά είδη

με ταχεία εξάπλωση στο χώρο και χρόνο (χωροκατακτητικά)

δυσμενείς επιπτώσεις στην βιοποικιλότητα, την ανθρώπινη υγεία,

την οικονομία ή τον τουρισμό

Ξενικά είδη ή αλλόχθονα, μη γηγενή: οργανισμοί που μετακινούνται πέραν του φυσικού ορίου εξάπλωσής τους και εγκαθίστανται σε άλλο χώρο, ως αποτέλεσμα της άμεσης ή έμμεσης επέμβασης του ανθρώπου

Η εισαγωγή ξενικών ειδών σε ένα οικοσύστημα φαίνεται να αποτελεί ένα από τα κύρια προβλήματα του 21ου αιώνα για το θαλάσσιο περιβάλλον

Page 47: BSc Βιολογία MSc Ωκεανογραφία και Διαχείριση Παράκτιας · PDF fileΤί είναι α αλιεύμαα? Αλιεύμαʐα ή αλιεʑʐικοί

Ο μεγαλύτερος κίνδυνος των εισβολικών ειδών είναι η μη προβλεψιμότητα, δεδομένου ότι μπορεί να :

• περιέχουν τοξίνες ή δηλητήρια • είναι φορείς ασθενειών • δημιουργούν συνθήκες για την εξάπλωση κάποιας ασθένειας • ή να είναι ανταγωνιστικά ως προς τα ενδημικά και να τα εκτοπίζουν

Page 48: BSc Βιολογία MSc Ωκεανογραφία και Διαχείριση Παράκτιας · PDF fileΤί είναι α αλιεύμαα? Αλιεύμαʐα ή αλιεʑʐικοί

Τρόποι Εισαγωγής Ξενικών ειδών στη Μεσόγειο

source: Streftaris et al., 2005

Άνοιγμα της Διώρυγας του Σουέζ, 1869

Ναυτιλία και έρματα πλοίων 20%

«Λεσσεψιανή μετανάστευση» 52%

Page 49: BSc Βιολογία MSc Ωκεανογραφία και Διαχείριση Παράκτιας · PDF fileΤί είναι α αλιεύμαα? Αλιεύμαʐα ή αλιεʑʐικοί

Cerithium scabridum

(V. Garilli & T.Caruso, 2004)

Εισαγωγή με δύο τρόπους

Page 50: BSc Βιολογία MSc Ωκεανογραφία και Διαχείριση Παράκτιας · PDF fileΤί είναι α αλιεύμαα? Αλιεύμαʐα ή αλιεʑʐικοί

Τάσεις ανά περιοχή

0

100

200

300

400

500

600

700

800

900

1000

Aριθμός νέων ειδών σε Ευρωπαϊκές θάλασσες. αθροιστικα

Μεσόγειος ΒΑ Ατλαντικός Μαύρη Θάλασσα Βαλτική

Ξενικά είδη στη Μεσόγειο 2006 745 2008 903 2009 947

2006 – 2008: 1 εισαγωγή κάθε 9 μέρες!

Page 51: BSc Βιολογία MSc Ωκεανογραφία και Διαχείριση Παράκτιας · PDF fileΤί είναι α αλιεύμαα? Αλιεύμαʐα ή αλιεʑʐικοί

Στη Μεσόγειο…

775

Zenetos et al., 2012

249

190

308

Αύξηση βιοποικιλότητας ???

Page 52: BSc Βιολογία MSc Ωκεανογραφία και Διαχείριση Παράκτιας · PDF fileΤί είναι α αλιεύμαα? Αλιεύμαʐα ή αλιεʑʐικοί

Ξενικά είδη στη Κύπρο

2010 : 133 είδη

Page 53: BSc Βιολογία MSc Ωκεανογραφία και Διαχείριση Παράκτιας · PDF fileΤί είναι α αλιεύμαα? Αλιεύμαʐα ή αλιεʑʐικοί

Ξενικά είδη στην Κύπρο

Strombus persicus Symplegma brakenhielmi

Cassiopea Andromeda Lagocephalus sceleratus

Synaptula reciprocans

Fistularia commersonii

Page 54: BSc Βιολογία MSc Ωκεανογραφία και Διαχείριση Παράκτιας · PDF fileΤί είναι α αλιεύμαα? Αλιεύμαʐα ή αλιεʑʐικοί

Lagocephalus sceleratus – λαγοκέφαλος, κουνέλι, κουνελόψαρο

• Μεσόγειος 2003, Κύπρος 2006

• Ταχεία Εξάπλωση (αναπαραγωγή Ιούνιος-Αύγουστος)

• Μήκος 77cm, βάρος 5.600kg

• Απορριπτόμενο αλίευμα – επικίνδυνη τετραδοτοξίνη

• τρώγεται στην Ιαπωνία (fugu)

• Αρνητικές επιπτώσεις:

Αλιεία (καταστροφή αλιευτικών εργαλείων, κατανάλωση εμπορικών αλιευμάτων)

Θαλάσσιο περιβάλλον (κατανάλωση θαλάσσιων οργανισμών, κανιβαλισμός, μείωση βιοποικιλότητας)

Page 55: BSc Βιολογία MSc Ωκεανογραφία και Διαχείριση Παράκτιας · PDF fileΤί είναι α αλιεύμαα? Αλιεύμαʐα ή αλιεʑʐικοί

Δεκάποδα: Percnon gibbesi

Θεωρείται εισβολικό, εκτοπίζοντας άλλα Καρκινοειδή και παρουσιάζει έντονη φυτοφαγία

Πρώτη αναφορά: Δυτική Μεσόγειος, 1999 Κύπρος: 2006

Page 56: BSc Βιολογία MSc Ωκεανογραφία και Διαχείριση Παράκτιας · PDF fileΤί είναι α αλιεύμαα? Αλιεύμαʐα ή αλιεʑʐικοί

Ζημία ?

Όφελος??

Ή μήπως…

Εξ ορισμού αρνητικές επιπτώσεις στη λειτουργία των οικοσυστημάτων και βιοποικιλότητα

Page 57: BSc Βιολογία MSc Ωκεανογραφία και Διαχείριση Παράκτιας · PDF fileΤί είναι α αλιεύμαα? Αλιεύμαʐα ή αλιεʑʐικοί

Προσφυγούλα ή Κουρκούνα – από τα πιο κοινά και πιο σημαντικά είδη που αλιεύονται στη Κύπρο

Siganus luridus, Πρώτη αναφορά: 1955 Ισραήλ

Siganus rivulatus, Πρώτη αναφορά: 1927

Παρουσιάζει έντονη φυτοφαγία και ενδέχεται να προκαλεί ζημιά στα λιβάδια Ποσειδωνίας

Το τσίμπημα από τα αγκάθια τους προκαλεί πόνο!

Θεωρείται εκλεκτό έδεσμα!

Page 58: BSc Βιολογία MSc Ωκεανογραφία και Διαχείριση Παράκτιας · PDF fileΤί είναι α αλιεύμαα? Αλιεύμαʐα ή αλιεʑʐικοί

Τα εξωτικά είδη γαρίδων Marsupenaeus japonicus και Metapenaeus monoceros έχουν εγκατασταθεί στην ΝΑ Μεσόγειο και αποτελούν αλιεύματα.

Page 59: BSc Βιολογία MSc Ωκεανογραφία και Διαχείριση Παράκτιας · PDF fileΤί είναι α αλιεύμαα? Αλιεύμαʐα ή αλιεʑʐικοί

Strombus persicus

Θεωρείται μεζές στο Ισραήλ και σε μερικά ελληνικά νησιά

ενώ στη Κύπρο απορρίπτεται

Πρώτη αναφορά στη Κύπρο: 1985

Page 60: BSc Βιολογία MSc Ωκεανογραφία και Διαχείριση Παράκτιας · PDF fileΤί είναι α αλιεύμαα? Αλιεύμαʐα ή αλιεʑʐικοί

•αρκετά συχνό στα παράλια της Κύπρου •Λεσσεψιανός μετανάστης •πολύ μικρή εμπορική αξία •χρησιμοποιείται σε ενυδρεία

Sarcocentrium rumbrum - ρώσσος Pterois miles – Lion fish

Νέο λεσσεψιανό είδος! (2013)

•Βρώσιμο

•Επικίνδυνα αγκάθια

Page 61: BSc Βιολογία MSc Ωκεανογραφία και Διαχείριση Παράκτιας · PDF fileΤί είναι α αλιεύμαα? Αλιεύμαʐα ή αλιεʑʐικοί

Aύξηση της θερμοκρασίας των θαλασσών ως συνέπεια της κλιματικής αλλαγής

269

190

127

166

97

43

Αλλαγές στη βιοποικιλότητα «Τροπικοποίηση» της Μεσογείου

Oλοένα αυξανόμενη είσοδος ειδών από τροπικές θάλασσες και ωκεανούς (Ινδικός, Ειρηνικός)

Page 62: BSc Βιολογία MSc Ωκεανογραφία και Διαχείριση Παράκτιας · PDF fileΤί είναι α αλιεύμαα? Αλιεύμαʐα ή αλιεʑʐικοί

Συνοψίζοντας… Η γνώση της βιολογίας και των συνηθειών αναπαραγωγής ενός είδους είναι

ιδιαίτερα σημαντική

1ον για είδη οικονομικής σημασίας με σκοπό τη προστασία, διατήρηση και αειφορική εκμετάλλευση των αποθεμάτων τους

2ον για ξενικά είδη των οποίων οι επιπτώσεις στο οικοσύστημα, τα ενδημικά είδη και τις ανθρώπινες κοινωνίες είναι ακόμα άγνωστες

Στενή συνεργασία

Λήψη αποφάσεων, αειφορική διαχείριση αποθεμάτων, αντιμετώπιση ξενικών ειδών

Αρμόδιων Αρχών Επιστημόνων Εμπλεκόμενων Φορέων

Ενημέρωση

πολιτών – αλιέων

Ανάπτυξη

περιβαλλοντικής

συνείδησης

Παρακολούθηση εισαγωγών ξενικών

ειδών σε ευαίσθητες περιοχές

(λιμάνια, υδατοκαλλιέργειες) μέσω

ερευνητικών προγραμμάτων και

Διεθνών οργανισμών

Επικύρωση Συμβάσεων για

προστασία της

Βιοποικιλότητα (πχ.

Σύμβαση Διεθνούς Ναυτικού

Οργανισμού για τα

θαλασσέρματα

Page 63: BSc Βιολογία MSc Ωκεανογραφία και Διαχείριση Παράκτιας · PDF fileΤί είναι α αλιεύμαα? Αλιεύμαʐα ή αλιεʑʐικοί

Σας ευχαριστώ για τη προσοχή σας!