BAΣΙΚΗ ZHTHΣΤΕ ΠΛΗΡΗΣ ΕΚΔΟΣΗ ΤΟ ΣΤΟ...

Κ Υ Ρ Ι Ο Α Ρ Θ Ρ Ο

Κυπριακή Πολιτική και Oικονομική Eφημερίδα www.kathimerini.com.cy | €2,00 (Βασική) €3,50 (Πλήρης)

ΤΗΣ ΚΥ ΡΙΑΚΗΣ

Eυθύνη όλωνΜπορεί το Κυπριακό να έχει περιπέσειγια ακόμη μία φορά σε λήθαργο, πα-ραμένει, ωστόσο, μια ανοικτή πληγήπου έχει κακοφορμίσει και συνιστάκίνδυνο γάγγραινας. Η επίρριψη ευ-θυνών είναι μέρος του πολιτικού παι-χνιδιού στο εσωτερικό κομματικότοπίο. Ωστόσο, δεν σημαίνει ότι λόγωπροεκλογικής εκστρατείας η πολιτικήηγεσία έχει το ελεύθερο να αγνοεί τονδιεθνή παράγοντα, τα δεδομένα καιτις εξελίξεις, κυρίως στην περιοχή μας.Διότι επηρεάζουν άμεσα την Κύπροκαι αν δεν τα βρει ενώπιόν του ο ση-μερινός Πρόεδρος θα τα βρει σίγουραο επόμενος, όποιος και να είναι. Οισχεδιασμοί της Τουρκίας είναι ήδηγνωστοί γι’ αυτό αντί ευκαιριακών δια-κηρύξεων κύριο μέλημα θα πρέπει ναείναι η συλλογική ανάληψη ευθύνηςτης πολιτικής ηγεσίας και όχι τυχόνμετάθεση του βάρους αποφάσεων π.χ.στους Μαρωνίτες και τους Βαρωσιώτες.

ΔΙΑΒΑΣΤΕ ΣΗΜΕΡΑ ΣΤΟ ΕΝΘΕΤΟ «ΖΩΗ»

ΠΟΛΙΤΙΣΜΟΣ

Ο παλαιότερος κτίστης της Σικίνου διηγείταιΤον ονομάζουν κλειδοκράτορα της Χώρας, αφού κρατάει τα κλειδιάόλων των εκκλησιών και των ανακαινισμένων σπιτιών που ο ίδιος έχειανακαινίσει. Ο μπαρμπα-Μάρκος που έχει κερδίσει την εμπιστοσύνητων ιδιοκτητών ξεναγεί την «Κ» στα στενά της Σικίνου.

ΝΤΟΚΙΜΑΝΤΕΡ

Ένα ντοκιμαντέρ για τη βία του αλκοόλ Η σκηνοθέτρια Έλενα Αλωνεύτη εδώ και μερικά χρόνια δημιουργείένα ντοκιμαντέρ που έχει να κάνει με τους έφηβους και το αλκοόλ.Τέσσερεις έφηβοι Κύπριοι κινηματογραφούν τις εξόδους τους και τηνκαθημερινότητά τους, με σκοπό να αποτυπώσουν την αληθινή εικόνα.

ΜΟΔΑ

Η Γιαπωνέζα σχεδιάστρια Ρέι ΚαβακούμποΣτο Μητροπολιτικό Μουσείο της Νέας Υόρκης παρουσιάζεται ένααφιέρωμα στην ιδιόρρυθμη Γιαπωνέζα σχεδιάστρια Ρέι Καβακούμππου τα σχέδιά της χαρακτηρίζονται από πειθαρχία που συνδυάζεταιμε πανκ διάθεση.

ΠΛΗΡΗΣΕΚΔΟΣΗ

BAΣΙΚΗΕΚΔΟΣΗ

€2,00ZHTHΣΤΕ

ΤΟ ΣΤΟ ΤΑΜΕΙΟ

€3,50

ΛΕΥΚΩΣΙΑ, Κυριακή 6 Αυγούστου 2017 • Eτος 9ο • Aρ. φύλλου 462

ΠΑΡΕΜΒΑΣΕΙΣ

ΝΙΚΟΣ ΚΑΤΣΟΥΡΙΔΗΣ Σελ. 4Αποχαιρετισμός στον κ. ΕσπενΜπαρθ Αϊντε

ΓΙΩΡΓΟΣ Κ. ΓΕΩΡΓΙΟΥ Σελ. 13Je m’ en fous… Ό,τι βρέξει ας κα-τεβάσει, Πρόεδρε;

ΠΕΤΡΟΣ ΖΑΡΟΥΝΑΣ Σελ. 14Τα ψέματα, οι ανακρίβειες και οιμυθοπλασίες του κ. Ατούν

Μία προσγείωσηκάθε τέσσερα λεπτάΡεκόρ επιβατικής κίνησης

Από τις 7 μέχρι και τις 20 Αυγούστου,αναμένεται να πραγματοποιηθούν 3.800πτήσεις και να διακινηθούν 62.000 επι-βάτες από τα αεροδρόμια Λάρνακας καιΠάφου. Κάθε τέσσερα λεπτά θα προσ-γειώνεται ή θα απογειώνεται ένα αερο-σκάφος. Πάνω από 10 εκατ. επιβάτες θαδιακινηθούν φέτος. Οικονομική, σελ. 5

Ο ανασχηματισμόςστα σχέδια ΤσίπραΕισηγήσεις για 15 Αυγούστου

Ο ανασχηματισμός μπαίνει στην ατζέντατου Αλέξη Τσίπρα, με τον πρωθυπουργόνα έχει δεχθεί εισηγήσεις να προχω-ρήσει στις όποιες αλλαγές στο κυβερ-νητικό σχήμα αμέσως, πριν από τονΔεκαπενταύγουστο. Σελ. 18

ΣΤΑΥΡΟΣ ΜΑΛΑΣ

Θα φιλτράρωκαλά με ποιους θα συνεργαστώ

Την ανεξάρτητη υπο-ψηφιότητά του υπο-γραμμίζει σε συνέντευ-ξή του στην «Κ» ο υπο-ψήφιος για την προ-

εδρία Σταύρος Μαλάς. Τα δεδομέναλέει έχουν αλλάξει από το 2013 καιυπόσχεται μία νέα προσέγγιση, πολύπιο μελετημένη. Δεν διστάζει να μι-λήσει για τη διακυβέρνηση Χριστό-φια και σημειώνει πως την υποψη-φιότητά του την αγκαλιάζουν προσω-πικότητες απ’ όλο το πολιτικό φάσμα.Ξεκαθαρίζει δε, πως στον δεύτερογύρο άλλοι θα έχουν το δίλημμα γιατο πώς θα κινηθούν. Σελ. 10

ΚΑΤΕΧΟΜΕΝΑ

Ψάχνουν από τώρα διάδοχο Ακιντζί Η πυροδότηση προεκλογικών εξελί-ξεων στα Κατεχόμενα έγκειται κυ-ρίως στο γεγονός ότι εκεί το Κυπρια-κό μετά το ναυάγιο της Ελβετίας θε-ωρείται, εν πολλοίς, «κλινικά νεκρό».Έτσι αρχίζει από τώρα μακρά εκστρα-τεία για ανάδειξη του νέου Τ/κ ηγέτητο 2020, με τους βασικούς διεκδικη-τές να έχουν εκδηλώσει προθέσεις,με τους δύο νεότερους να εμφανί-ζονται ως τα φαβορί. Σελ. 5

Τα βήματα για την επενδυτική βαθμίδαΘετικά αλλά και αρνητικά βλέπουν οι διεθνείς οίκοι αξιολόγησηςΜια αναβάθμιση από τον οίκο αξιολόγησηςStandard and Poor’s, θα φέρει την Κύπροστην επενδυτική βαθμίδα. Η αξιολόγησηαναμένεται τον Σεπτέμβριο. Ωστόσο, ενώέχει δώσει την καλύτερη μέχρι στιγμής αξιο-λόγηση, είναι ο μόνος που «έριξε» τις προ-

οπτικές από θετικές σε σταθερές. Η Κύπροςχρειάζεται τρεις αναβαθμίσεις από τους Mo-ody’s, Fitch και DBRS. Οι αξιολογήσεις τωνοίκων αυτών συγκλίνουν και αφήνουν τηνΚύπρο τρία σκαλιά μακριά από την επεν-δυτική βάση. Οικονομική, σελ. 4

Οι κυρώσεις που απο-φάσισαν τα αμερικανι-κά νομοθετικά σώματακατά της Ρωσία θα θί-ξουν μια σειρά ευρω-παϊκές –και ελληνικές–εταιρείες στον ενερ-γειακό τομέα. Η ύστατηελπίδα για πολλές απόαυτές είναι η διατύπω-ση των λεγόμενων exe-cutive orders που θαυπογράψει ο πρό-εδρος Τραμπ. Σελ. 21

Kυρώσεις των ΗΠΑ στη Ρωσία και η Ευρώπη

ΚΥΠΡΙΑΚΟ

Η επόμενη μέραμε θολό το τοπίο αλλά με ορόσημα Υπάρχουν τα ορόσημα καθώς και οι «οδοί»,για το επόμενο στάδιο στο Κυπριακό εκτι-μούν διπλωματικές πηγές. Εκείνο πουαπουσιάζει, ωστόσο, είναι ο χάρτης αλλάκαι η σαφής κατεύθυνση. Όσο για τονπροορισμό αφορά μάλλον άγνωστο τόπο,σύμφωνα με ανάλυση των δεδομένωνπου συνθέτουν σήμερα την κατάστασηπραγμάτων ένα μήνα μετά το ναυάγιοτου Κραν-Μοντάνα.

Το πλαίσιο Γκουτιέρες ως βάση ενδε-χόμενης επόμενης εκκίνησης.

Τα άστρα δεν ευθυγραμμίστηκαν ποτέγια τον Εσπεν Μπαρθ Αϊντε. Σελ. 4, 6

Ψάχνει για ατζέντα το ΠροεδρικόΚοινωνικό προφίλ κτίζει ο Νικόλας Παπαδόπουλος ενώ θετικές είναι οι πρώτες αποτιμήσεις για Σταύρο Μαλά

Φίλαθλος τηςΠαρί Σεν Ζερ-μέν φιλάει γε-μάτος... καμάριτη φανέλα τουΝεϊμάρ, πουανήκει πλέ-ον στο δυναμι-κό της γαλλικήςομάδας, παίρ-νοντας μετα-γραφή από τηνΜπαρτσελόναέναντι 222εκατ. ευρώ.«Δεν ήρθα γιατα λεφτά», τό-νισε ο Βραζι-λιάνος στιςπρώτες του δη-λώσεις. Σελ. 21

Νεϊμάρ, το νέο είδωλο του Παρισιού

Το 2012, ο Νίκος Αναστασιάδης μπήκε μεευκολία στις προεδρικές εκλογές, έχονταςτο αφήγημα του ηγέτη που μπορεί να δια-χειριστεί την κρίση. Πέντε χρόνια αργότερα,το προεδρικό βρίσκεται σε ένα αγώνα να

βρει την κατάλληλη προεκλογική ατζέντα.Με το Κυπριακό να βρίσκεται στον πάγο, ηομάδα Αναστασιάδη στρέφει το βλέμμα στιςμεταρρυθμίσεις, τα ενεργειακά και γενικότερατο προεκλογικό έργο που επιτεύχθηκε. Ο

Νίκος Αναστασιάδης θα τραβήξει το κουπίτης εκστρατείας με ανοικτό ζήτημα, αν κάτιτέτοιο θα τον ωφελήσει. Την ίδια στιγμήπου ο Πρόεδρος ψάχνεται για την επικοι-νωνιακή στρατηγική του, ο Νικόλας Παπα-

δόπουλος έχει διανύσει μακρύ δρόμο στηνεκστρατεία του, κτίζοντας κοινωνικό προφίλ,ενώ ο Σταύρος Μαλάς, προωθώντας το ανε-ξάρτητο της υποψηφιότητάς του, μαζεύειτις πρώτες θετικές αποτιμήσεις. Σελ. 8, 11

ΑΓΚΥΡΑ - ΣΧΕΔΙΟ «EDAM»

Βάση - ορμητήριο όλα τα Κατεχόμενα Κόμβος στο δίκτυο τουρκικών στρα-τιωτικών βάσεων της ευρύτερης πε-ριοχής, καθίσταται το βόρειο κατεχό-μενο τμήμα της Κύπρου στη νέα επο-χή σύμφωνα με το «EDAM». Εφόσονκατέρρευσαν οι συνομιλίες και στηνανατολική Μεσόγειο διακυβεύονταισυμφέροντα, ο τουρκικός στρατός θαδιατηρήσει την παρουσία του στηνΚύπρο τα επόμενα χρόνια. Σελ. 7

01- KATHI_6-8.QXP_KATHI NEW 05/08/17 00:06

2 l Η Κ ΑΘ Η Μ Ε Ρ Ι Ν Η Δ Ε Υ Τ Ε Ρ Η Σ Ε Λ Ι Δ Α

Πρόεδρος Δ.Σ.: ΚΩΣΤΑΣ ΙΟΡΔΑΝΙΔΗΣ • Διευθύνων Σύμβουλος: ΔΗΜΗΤΡΗΣ ΛΟΤΤΙΔΗΣ • Διευθυντής: ΑΝΔΡΕΑΣ ΠΑΡΑΣΧΟΣ

Αρχισυντάκτης: ΜΙΧΑΛΗΣ ΤΣΙΚΑΛΑΣ • Υπεύθυνος Ατελιέ: ΠΑΝΤΕΛΗΣ ΔΑΜΙΑΝΟΥ

Iδιοκτησία«Η ΚΑΘΗΜΕΡΙΝΗ, ΠΟΛΙΤΙΚΗ ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΗ

ΕΦΗΜΕΡΙΔΑ ΕΚΔΟΣΗ ΚΥΠΡΟΥ ΛΤΔ»

Νίκου Κρανιδιώτη 7Ε, 3ος όροφος, 2411 Έγκωμη, Λευκωσία, Κύπροςe-mail: [email protected] Τηλ.: 22472500 Fax: Σύνταξη +357 22472540

Fax: Διαφημιστικό Τμήμα - Μικρές Αγγελίες +357 22472550

Eκδίδεται σε συνεργασία και μετά από άδεια της εταιρείαςΚΑΘΗΜΕΡΙΝΕΣ ΕΚΔΟΣΕΙΣ Α.Ε. Διευθυντής: ΑΛΕΞΗΣ ΠΑΠΑΧΕΛΑΣ • Διεύθυνση συντάξεως: ΝΙΚΟΣ ΚΩΝΣΤΑΝΤΑΡΑΣ - ΚΩΣΤΗΣ ΦΑΦΟΥΤΗΣ - ΓΙΩΡΓΟΣ ΜΑΝΤΕΛΑΣ

ΑΠΑΓΟΡΕΥΕΤΑΙ η αναδημοσίευση, αναπαραγωγή, διασκευήή απόδοση του περιεχομένου της εφημερίδας με οποιονδήποτε

τρόπο, χωρίς προηγούμενη γραπτή άδεια του εκδότη.

ΝΑΥΤΙΚΟ ΗΠΑ: Παρίσιοι, 5.- Αγγέλλεται εκ Βα-σιγκτώνος ότι ο αρχηγός του ναυτικού επιτελείουναύαρχος Λίχυ εδήλωσεν ότι [...] το προσεχές έτοςθα αρχίση η ναυπήγησις δύο θωρηκτών των 35.000τόνων. Αι Ηνωμέναι Πολιτείαι δεν πρόκειται ναανταγωνισθούν τας αγγλικάς ναυπηγήσεις αλλάθα επαγρυπνούν επί της επεκτάσεως των άλλωνστόλων τους οποίους θα έχουν υπ’ όψιν διά τηνκατάρτησιν του ναυτικού των προγράμματος. Ο κ.Λίχυ ανεκοίνωσεν ότι εν νέον αεροπλανοφόρονδεν απέδωκε ικανοποιητικά αποτελέσματα καιτούτου ένεκα θα υποστή μεταρρυθμίσεις. Επίσηςτο αεροπλανοφόρον «Εντερπράις» προτού παραδοθήεις το ναυτικόν θα υποστή μεταβολάς τινας. [Στηφωτογραφία, π. 1938-39, το USS Enterprise το οποίοτέθηκε σε υπηρεσία στις 30 Σεπτεμβρίου 1937 καιαπεσύρθη στις 17 Φεβρουαρίου 1947. Πηγή: U.S.Navy National Museum of Naval Aviation.]ΚΟΥΛΑ ΠΡΑΤΣΙΚΑ: Ο υφυπουργός Τύπου καιΤουρισμού κ. Νικολούδης διά χθεσινής επιστολήςτου ηυχαρίστησεν εκ μέρους του κ. Προέδρου τηςΚυβερνήσεως [Ιωάννου Μεταξά] την δίδα ΚούλανΠράτσικα, καθώς και το Συμβούλιον του Λυκείουτων Ελληνίδων διά την συμβολήν των εις τηνωραίαν εορτήν του Σταδίου [επί τη επετείω της4ης Αυγούστου].

Ο Φ Ι Λ Ι Σ Τ Ω ΡΕπιλογή: ΜΙΧΑΛΗΣ Ν. ΚΑΤΣΙΓΕΡΑΣ

80 χρόνια πρίν στην «Κ»6.VΙΙΙ.1937

Eχουν γίνει πιο δύσκο-λες οι μέρες μου. Όχιλόγω ναυαγίου στοΚραν-Μοντάνα ούτελόγω διχοτόμησης.Μήτε γιατί η μονιμό-

τητα της κατοχής μού έχει γίνει σή-μερα πιο αφόρητη από ποτέ. Οι μέρεςμου γίνονται ολοένα και δυσκολό-τερες διότι, όπως είπε ο Νίτσε, «στηντρέλα δεν με οδηγεί η αμφιβολίααλλά η βεβαιότητα». Η βεβαιότηταότι εδώ οι άνθρωποι βολεύτηκαν σεμια ανεξήγητη νιρβάνα που φέρνειλίγο στον τυχοδιωκτισμό και λίγοστην ηλιθιότητα. Από την άλλη οιάρχοντες ξανάπιασαν τον παλιό δόλοτων θεών. Σαν τους αλχημιστές,έχουν κάνει τόσες προσμίξεις στοψέμα που και οι συμφορές τους έγι-ναν προσοδοφόρες. Από τότε που οΣκάμαντρος ξεχείλισε κουφάρια το’74, όχι για ένα πουκάμισο –της ένω-σης– αδειανό ούτε και για μιαν Ελένη–της ανεξαρτησίας– πραγματική, οιαλχημιστές σε αυτή την προδομένηαυλή των θαυμάτων ανακάλυψανότι από χώμα και αίμα κατασκευά-ζεται χρυσάφι, αφορολόγητο λόγωεπίκλησης του «εθνικού θέματος».Φτιάξανε μάλιστα και σφραγίδα μετην ένδειξη «Δεν ξεχνώ. 74 καράτια».

Για να φαίνονται δίκαιοι έκοψανκαι ταρίφες. Για ένα νεκρό 200 λίρεςεπίδομα. Για αγνοούμενο 300 και μιαθέση καθαρίστριας στη δημόσια υπη-ρεσία για τη σύζυγο. (Μόνο οι βια-σθείσες αδικήθηκαν καθώς ρίφθηκανστον Ταΰγετο της κρατικής και κοι-νωνικής λήθης ως σαλές εταίρες).Μετά έπιασαν δουλειά για να συντε-λέσουν το μικρό θαύμα. Την ώρα πουο κάθε πληβείος, συμβάλλοντας στοθαύμα, έπαιρνε μισό μισθό, ο κάθεπροσφυγικός συνοικισμός και ο κάθεδρόμος είχε τις μίζες του, μέχρι πουοι άρχοντες πιάσανε τα συμβόλαιαγια τις λεωφόρους. Στο ενδιάμεσο,τις Κυριακές στα μνημόσυνα ο αγώναςγινόταν ανυποχώρητος. Πρώτο πα-ράσημο μίζας η ΞΕΚΤΕ και ο δρόμοςΛευκωσίας – Λεμεσού. Καπάκι η σφρα-γίδα, «Δεν ξεχνώ. 74 καράτια». Ύστερααπό τον δρόμο ήταν το λιμάνι, το νο-σοκομείο, το σχολείο, όλα με την ίδιασφραγίδα. Οι πληβείοι δούλευαν καισιωπούσαν. Οι άρχοντες στη συνέχειαέκαναν τα κρατικά συμβόλαια πά-ρεργο και ασχολήθηκαν απευθείας

με το χρήμα. Πρώτα χτύπησαν τη με-γάλη μπάζα, ξεπλένοντας όλο το συ-νάλλαγμα της Σερβίας. Περίπου 25δισ. με σφραγίδα, «Δεν ξεχνώ. 74 κα-ράτια». Ύστερα προχώρησαν στηνεγχωρία αγορά και απογύμνωσαν τονκοσμάκη από τις οικονομίες του στηνκρεατομηχανή του ΧΑΚ. Τις Κυριακέςστα μνημόσυνα ο αγώνας συνεχιζότανανυποχώρητος. Οι συμφορές με τα121 θύματα της «Ήλιος» και τους νε-κρούς του Μαρί, πέρασαν από πάνωτους επιδερμικά και μάλλον ως ευ-καιρία προεκλογικού κέρδους. Σε αν-τίθεση με τους πληβείους συνήλθαντάχιστα καθότι οι ολιγάρχες έκανανουρές έξω από τις τράπεζες. Το κον-κλάβιο έτρωγε πια στην κυριολεξίαμε χρυσά κουτάλια, μέχρι που μπήκεστο Βατικανό μας ο κουρέας των Βρυ-ξελλών. Μας έβαλε το πιστόλι στονκρόταφο και του δώσαμε αποταμι-εύσεις, ταμεία προνοίας, συντάξειςκαι τίτλους ιδιοκτησίας σπιτιών τωνπληβείων. Όλα με τη σφραγίδα, «Δενξεχνώ. 74 καράτια». Την ίδια σφραγίδαπου βάζουν τώρα σε χρυσοφόρα δια-βατήρια και επαύλεις που πουλάνεστους ξένους, χτίζοντας τη νέα φού-σκα με ουρανοξύστες. Το «εθνικό θέ-μα» παρέμεινε αφορολόγητο για ναείναι και το έγκλημα ατιμώρητο. Τώραπου το «εθνικό θέμα» είναι κλινικάνεκρό με υπογραφή του γ.γ. του ΟΗΕ,το κονκλάβιο ποιούμενο την νήσσανδεν αφήνει μνημόσυνο για μνημό-συνο, ιδιαίτερα τον Ιούλιο, που ναμη διακηρύσσει πόσο ανυποχώρητοςγίνεται πια ο αγών. Επικαλούμενο τιςπαρακαταθήκες Μακάριου, Γρίβα,Σπύρου, Τάσσου, Γλαύκου και άλλωνπροπατόρων που έγιναν οδοί, νοσο-κομεία, στάδια και αεροδρόμια, ετοι-μάζεται οικογενειακώς για τη θερινήέξοδο. Μετά ξαποσταίνει για λίγο και-ρό σε Πρωταρά και Μύκονο, με λονγκντρινκς, λευκές σκόνες και χρυσό-σκονες , για να μπει ανανεωμένο στονανυποχώρητο προεκλογικό αγώνα.Όχι για να απαλλαγούμε από τον κα-τακτητή ούτε για να φροντίσουμετους αμάχους μας, αλλά για το νέοπρότζεκτ! Εκείνο που με οδηγεί στηντρέλα δεν είναι η σιγουριά των αλ-χημιστών αλλά η νιρβάνα των πλη-βείων την ώρα που διακυβεύεται τομέλλον των αμάχων…

Αυτό που με οδηγεί στην τρέλα

ΠΟΛΙΤΕΙΕΣ ΑΝΘΡΩΠΩΝΓράφει ο ΑΝΔΡΕΑΣ ΠΑΡΑΣΧΟΣ

[email protected]

Kυριακή 6 Αυγούστου 2017

Ο Μ Η Ρ Ο Υ & Σ Ε Β Ε Ρ Η / Γράφει ο ΟΝΑΣΑΓΟΡΑΣ

Πολιτικός της γκάφας και πρίγκιπας της αγροτιάς!«Κάποιοι στεναχωρήθηκαν και κάποιοι χάρη-καν που έφυγε ο Αϊντε. Ωστόσο, δεν είναι εκα-τόν τοις εκατόν σίγουρο ότι φεύγει οριστικά.Εάν δεν κερδίσει το κόμμα του στις εκλογέςτης Νορβηγίας δεν αποκλείεται να επιστρέψειστη θέση του, αρχίζοντας νέο γύρο διαπραγ-ματεύσεων!»

Η πρόβλεψη ανήκει σε διπλωμάτη που γνωρί-ζει από πολύ κοντά τις εξελίξεις στο Κυπριακόγια... δεκαετίες. Ο ίδιος μου ανέφερε πρό-σφατα ότι δεν συμμερίζεται όσα αναφέρουνκάποιοι πως δεν θα υπάρξει νέος γύρος συνο-μιλιών και συμφωνεί με όσα διαμηνύουν ταΗνωμένα Έθνη ότι οι δύο πλευρές βρίσκονταισε περισυλλογή. «Για να ακριβολογούμε οΑναστασιάδης αναμένει να ολοκληρωθεί ηδιαδικασία με τον Αϊντε και ο διορισμός νέουειδικού αντιπροσώπου, ο οποίος θα προσδώ-σει νέα δυναμική στη διαδικασία. Ο Ακιντζίαναμένει τις αποφάσεις του νεοσουλτάνουΕρντογάν αφού έχει προ πολλού διαπιστώσειπως δεν μπορεί ο ίδιος να λαμβάνει αποφά-σεις και να καθορίζει πολιτική», μου είπε.

Άγριας εκμετάλλευσης τυγχάνει από κάποι-ους ο θάνατος 18χρονου υπόδικου στις Κεντρι-κές Φυλακές ενώ κάποιοι δεν διστάζουν ναχρησιμοποιήσουν το θάνατό του και προεκλο-γικά. Αυτά τουλάχιστον φέρεται να έχει πειστενός συνεργάτης του Ιωνά Νικολάου. «Δενείναι μόνο το ΑΚΕΛ που εκμεταλλεύεται τοτραγικό γεγονός αλλά και άλλοι» ανέφερε οσυνεργάτης και διερωτήθηκε «πώς και δενέχει ακόμα ζητήσει την παραίτηση Ιωνά τοΑΚΕΛ; Εκτός κι αν κατάλαβε ότι δεν μπορεί νατη ζητά κάθε νέα εβδομάδα...».

Για να είμαστε δίκαιοι ο Ιωνάς, όταν βρισκότανστην αντιπολίτευση ζητούσε επίμονα την πα-ραίτηση του τότε υπουργού Δικαιοσύνης γιαανάλογα περιστατικά... Πάντως, το θέμα μα-θαίνω πως θα έχει συνέχεια και σε πολιτικόκαι σε νομικό επίπεδο, αφού τα αναπάντηταερωτήματα είναι πολλά. Το θέμα είναι κατάπόσον θα αποφευχθεί ο κανιβαλισμός...

Και σε συναυλίες και άλλες εκδηλώσεις τουΕρυθρού Σταυρού τρέχει προεκλογικά ο πρίγ-κιπας, κάτι που προκαλεί σχολιασμό από τουςαντιπάλους του για καπηλεία του οργανι-σμού... Όπως μαθαίνω από την Παρασκευήβρίσκεται στον Πρωταρά συνδυάζοντας διακο-πές με προεκλογικό. Την Παρασκευή είχεπρογραμματίσει επίσκεψη στο Αγροτικό Φε-στιβάλ – ο πρώτος κύπριος πρίγκιπας που αγά-πησε την αγροτιά! – το Σάββατο προγραμμάτι-σε συμμετοχή στη συναυλία του Πάνου Μου-ζουράκη για τον Ερυθρό Σταυρό στον Πρωτα-

ρά και σήμερα Κυριακή θα διαβάσει τον επι-μνημόσυνο λόγο στο μνημόσυνο Ισαάκ και Σο-λωμού στο Παραλίμνι...

Όπως έγκυρα πληροφορούμαι ο ΕρυθρόςΣταυρός ετοιμάζει και άλλες ενδιαφέρουσεςεκδηλώσεις και συναυλίες στις οποίες θεωρεί-ται σίγουρη η παρουσία του πρίγκιπα...

Στέλεχος του ΑΚΕΛ σχολίαζε προχθές για την«τριπλή γκάφα του Άντρου Κυπριανού μέσασε μια μέρα». Όπως έλεγε συνομιλώντας μεάλλο σύντροφο, «ο Άντρος πέτυχε το... ακα-τόρθωτο μέσα σε μία μέρα και μάλιστα τοπρωί, μιλώντας σε ραδιοφωνικούς σταθμούςέπεσε σε τρεις γκάφες ολκής». Όπως είπε ηπρώτη γκάφα ήταν που έλεγε στο Τρίτο Πρό-γραμμα του ΡΙΚ πως γνωρίζει πράγματα πουδεν μπορεί να αποκαλύψει, συντηρώντας τιςθεωρίες συνωμοσίας, τη στιγμή που αποκάλυ-ψε ό,τι χειρότερο για τον Αναστασιάδη, ότιδεν πήγε στο Κραν-Μοντάνα για λύση αλλά γιανα ρίξει την ευθύνη στην Τουρκία...»

Η δεύτερη γκάφα, σύμφωνα με το στέλεχοςείναι η επιμονή του ότι η υποψηφιότητα Μαλάείναι ανεξάρτητη από το ΑΚΕΛ. «Με αυτή τουτη διάγνωση γελούν πρώτα οι Ακελιστές καιμετά όλοι οι άλλοι» πρόσθεσε το στέλεχος,

αναφέροντας ως τρίτη γκάφα την αναφοράτου Άντρου ότι ο Σταύρος Μαλάς θα έχει ξεχω-ριστό επιτελείο από αυτό του ΑΚΕΛ και ότι ουποψήφιος ετοιμάζει τις θέσεις του τις οποίεςθα υποβάλει στο ΑΚΕΛ για... έγκριση ή έστωσυζήτηση». «Ξέχασε ο Άντρος ότι κατηγορού-σε με στεντόρεια φωνή τα κόμματα του Ενδιά-μεσου ότι επέλεξαν τον Νικόλα Παπαδόπουλοως πρόσωπο, χωρίς να γνωρίζουν και να εγ-κρίνουν πρώτα τις θέσεις του; Ποια είναι η δια-φορά του ΑΚΕΛ με την επιλογή Μαλά;» διερω-τήθηκε...

Η κυρία Γιαννούλα πάντως, η οποία ακούειόλα όσα ψιθυρίζονται στους διαδρόμους τουΑΚΕΛ και ακόμη περισσότερα, με ενημέρωσεπως σημειώνεται «μικρή δυστοκία στην επιλο-γή σημαντικών στελεχών εκτός ΑΚΕΛ από τονΜαλά». Όπως άκουσε και μου το μετέφερεδύο τουλάχιστον πρόσωπα δεν είπαν αμέσωςτο πολυπόθητο ‘ναι’ στον ανεξάρτητο υποψή-φιο του ΑΚΕΛ. «Ωστόσο οι συζητήσεις δενέχουν ακόμα ολοκληρωθεί» μου είπε.

ΚΟΥΪΖ: Ποιο παροπλισμένο στέλεχος μεγάλουκόμματος δέχεται πιέσεις από δύο υποψήφι-ους για δημόσια στήριξή τους; Και ο ένας μάλι-στα δεν στηρίζεται καν από το κόμμα του, ενώτο στέλεχος δεν έχει κλείσει καμιά πόρτα;

« Άντρο μου, υπάρχει άνθρωπος που αμφιβάλλει πως είμαι ανεξάρτητος;»

Οταν οι γιατροί συνταγογραφούν θεραπευτικά... βιντεοπαιχνίδιαΤης ΧΡΙΣΤΙΝΑΣ ΣΑΝΟΥΔΟΥ

Κάποια στιγμή στο όχι και τόσο μακρινόμέλλον, θα φεύγουμε από τον γιατρόκρατώντας μια συνταγή για ένα θερα-πευτικό βιντεοπαιχνίδι εγκεκριμένο απότον Εθνικό Οργανισμό Φαρμάκων. Του-λάχιστον αυτό ισχυρίζονται οι υποστη-ρικτές της... ψηφιακής ιατρικής, η οποίαυπόσχεται να αξιοποιήσει τις δυνατότητεςτου gaming για τη θεραπεία ή την πρό-ληψη όχι φυσικά του καρκίνου, αλλά πα-θήσεων όπως το Αλτσχάιμερ, η διαταραχήελλειμματικής προσοχής (ADHD) και ηκατάθλιψη. Ηδη, ορισμένες εταιρείεςυπόσχονται ότι διαθέτουν τη «μαγική»συνταγή για να μας απαλλάξουν απόδιαφόρων ειδών συμπτώματα και κυρίωςνα επιβραδύνουν τη διαδικασία της γή-ρανσης διατηρώντας τον εγκέφαλό μαςσε φόρμα.

Η συγκεκριμένη διάσταση των παιχνι-διών «brain training» έχει σχεδόν εγγυη-μένη εμπορική επιτυχία σε μια κοινωνίαελάχιστα συμφιλιωμένη με τις επιπτώσειςτης φθοράς του χρόνου στο σώμα καιστο πνεύμα, όμως οι επιστήμονες προ-ειδοποιούν να μη δεχόμαστε άκριτα τιςυποσχέσεις των έξυπνων διαφημίσεων.

Πρόσφατα, μάλιστα, 69 επιστήμονεςαπό το Κέντρο Μακροζωίας του Στάν-φορντ και άλλα ερευνητικά ιδρύματα δη-μοσίευσαν μία ανοιχτή επιστολή, όπουαναφέρουν ότι η αποτελεσματικότητατων βιντεοπαιχνιδιών στη βελτίωση τωννοητικών λειτουργιών δεν τεκμηριώνεταιαπό ερευνητικά δεδομένα. Υπογραμμίζουνδε ότι, αντί να περνούν τις ελεύθερεςώρες τους μπροστά από μία οθόνη, οιηλικιωμένοι θα πρέπει να αφιερώνουν

ένα σημαντικό κομμάτι του χρόνου τουςστην κοινωνικοποίηση και στη φυσικήδραστηριότητα.

Και πράγματι, θα πρέπει να διεξαχθούνδεκάδες ακόμα έρευνες μέχρι τα video-games να αρχίσουν να... συνταγογρα-φούνται από τον ΕΟΠΥΥ, όμως κάποιοι«ειδικοί» είναι πιο αισιόδοξοι από τουςσυναδέλφους τους στο Στάνφορντ. Μετάτην εν λόγω επιστολή, πάνω από 120 νευ-ροεπιστήμονες από πανεπιστήμια των

ΗΠΑ, της Ευρώπης και της Αυστραλίαςδημοσίευσαν την απάντησή τους, τονί-ζοντας πως «ένας σημαντικός και αυξα-νόμενος όγκος δεδομένων καταδεικνύειότι ορισμένα προγράμματα πνευματικήςάσκησης μπορούν να βελτιώσουν ουσια-στικά τη νοητική λειτουργία». Η ανακοί-νωση ισοδυναμούσε με μία ένεση αυτο-πεποίθησης για τους σχεδιαστές startupsόπως η Αkili που, σε συνεργασία με τοεργαστήριο Neuroscape του Πανεπιστη-

μίου της Καλιφόρνιας, επεξεργάζεται έναπαιχνίδι για κινητά τηλέφωνα απευθυ-νόμενο σε παιδιά με ADHD. Προκειμένουνα διαπιστωθεί η αποτελεσματικότητατου «Project: EVO», οι δημιουργοί του ζή-τησαν να περάσει από τις τυπικές διαδι-κασίες, που προβλέπονται από τον αμε-ρικανικό οργανισμό φαρμάκων πριν απότην κυκλοφορία ενός συνταγογραφού-μενου σκευάσματος στην αγορά. Η πο-λυεθνική Pfizer συγκαταλέγεται στις με-γάλες εταιρείες οι οποίες χρηματοδοτούντις κλινικές έρευνες, ενώ η ΜΚΟ AutismSpeaks έχει υποσχεθεί να συνεισφέρει500 χιλιάδες δολάρια για τη διεξαγωγήμιας δοκιμής σε αυτιστικά παιδιά.

Αντίστοιχα, η Pear Therapeutics συ-νεργάζεται με ένα ιταλικό ερευνητικόινστιτούτο για τον σχεδιασμό ενός παι-χνιδιού που θα συμβάλει στην ανακού-φιση συμπτωμάτων που σχετίζονται μετις αγχώδεις διαταραχές και τις κρίσειςπανικού. Το «Revive» μεταφέρει νοητάτους παίκτες σε ένα τροπικό νησί, όπουτους περιμένει μία αιώρα δεμένη σε δύοφοίνικες και μια υπνωτιστική φωνή τούςενθαρρύνει να χαλαρώσουν. Η βοστω-νέζικη εταιρεία έχει ήδη κυκλοφορήσειστην αγορά ψηφιακές εφαρμογές απευ-θυνόμενες σε άτομα με σχιζοφρένεια,μετατραυματικό στρες και εξάρτηση απόουσίες. Ενα από τα πλεονεκτήματά τουςείναι ότι επιτρέπουν στους γιατρούς ναπαρακολουθούν ανά πάσα στιγμή τηνπορεία των ασθενών τους, ενώ είναι σχε-διασμένα έτσι, ώστε να λειτουργούν συμ-πληρωματικά με την κατάλληλη φαρμα-κευτική αγωγή.

Το «Project: Evo» της εταιρείας Αkili θα περάσει από όλες τις προβλεπόμενες δια-δικασίες του αμερικανικού οργανισμού φαρμάκων.

Ο Σπονδοφόρος απουσιάζει.

02-KATHI NEW_Master_cy 05/08/17 00:55

We are the New Safe SolutionA strong company for a stable and efficient financial infrastructure

Customer Loyalty Programs, Dynamic Currency Conversion at

the point of sale, Gift Cards.

• Online payments offers flexible e-commerce solutions

for Web shops, Worldwide.

• Payment Risk Management The Payment Risk Management

of offers a range of solutions and services to help

Issuers, Acquirers and Merchants to manage their Fraud Risk.

Payment Services provides Banks and Merchants with Secure

and Innovative Solutions along the entire Value Chain of Cashless

Payments.

CASHLESS PAYMENTS

• ATMs operates and maintains over 14,000 ATMs

• Processing Debit and Credit Cards As one of Europe’s largest

Transaction Processors, supports Financial Institutions

in processing their entire Card Portfolios.

• Payment Solutions from a Single Source offers

tailor-made, comprehensive solutions for Cashless Payment

Transactions at the point of sale - Card Acceptance, Payment

Processing, Infrastructure and Value Added Services.

• Close to the client demonstrates its client proximity

by providing personal support and a needs-oriented service,

operates comprehensive services on a Global Scale in the areas of Securities Trading, Clearing and Settlement, as well as

Financial Information and Payment Transactions. is a reliable partner that uses the latest technology to guarantee the flow of

information and money between Banks, Merchants, Investors and Service Providers. is the backbone of the Swiss Financial Center and

is owned by 130 National and International Banks in Switzerland.

Customers can make cashless payments at over 239,000 terminals operated by

More than 180 million Euros processed per day in Credit and Debit Card transactions.

Transactions processingfor customers in 33 countries.

Billion transactions3.6

Overall, processed around 3.6 billion transactions in its card business in 2016.

AA - Rating has been awarded an

AA - Rating by Standard & Poor’s.

w w w.gapgroup.com

Cyprus • United Kingdom • Germany • Ireland • Netherlands • Belgium • Luxembourg • Israel

03-ADV GAP VAS_Master_cy 04/08/17 18:48 Page 5

4 l Η Κ ΑΘ Η Μ Ε Ρ Ι Ν Η Π Ο Λ Ι Τ Ι Κ Η Kυριακή 6 Αυγούστου 2017

Έκλεισε και το κεφάλαιοΕσπεν Μπαρθ Αϊντε στη δια-μεσολάβηση του ΟΗΕ στοΚυπριακό. Έκλεισε όχι με τονκαλύτερο λόγο. Για πολλούςκαι διαφορετικούς λόγους οΝορβηγός διπλωμάτης απο-

χωρεί χωρίς καλό κατευόδιο από τη μεγάληπλειοψηφία των πολιτών και των πολιτικώνσυμπεριλαμβανομένου και του Προέδρουτης Κυπριακής Δημοκρατίας. Είναι γεγονόςότι ο ειδικός αντιπρόσωπος του γ.γ. τουΟΗΕ δεν τα κατάφερε επαρκώς ούτε στουςουσιαστικούς χειρισμούς ούτε και στουςδιαδικαστικούς.

Ίσως σε ορισμένα ζητήματα να αδική-θηκε. Στα υπόλοιπα όμως εξόφθαλμα άφησεπίσω του, το ολιγότερο, αμφιβολίες για τηναντικειμενικότητά του. Δεν πρόκειται ναυπεισέλθω σε συγκεκριμένα θέματα. Θασταθώ όμως σ’ εκείνο το θέμα το οποίοεπελέγη και στους τίτλους ειδήσεων τωνΜΜΕ ως το βασικό που εξέπεμψε με τηναποχαιρετιστήρια του δεξίωση ο κ. Αϊντε.Ότι δηλαδή η επανέναρξη των συνομιλιώνβρίσκεται στα χέρια ή τα πόδια των ηγετών(ανάλογα με το ποιο άθλημα σας αρέσει)όπως έγραψαν και οι εφημερίδες. Από τουςηγέτες εξαρτάται η επανεκκίνηση των συ-

νομιλιών. Από δική τους κοινή πρωτοβουλίαθα εξαρτηθεί η επάνοδος στο τραπέζι τωνσυνομιλιών. Αυτή η θεώρηση Αϊντε για τονρόλο των δύο ηγετών είναι η βασική μουδιαφωνία μαζί του. Από το σημείο αυτόκατά τη γνώμη μου ξεκινούν όλα. Και σπεύ-δω να πω ότι αλίμονο αν αυτή είναι η προ-σέγγιση και του γ.γ. του ΟΗΕ και του Συμ-βουλίου Ασφαλείας. Γιατί αν έτσι έχουν ταπράγματα οι ελπίδες για βιώσιμη, λειτουρ-γική και ασφαλή λύση χάνεται. Αν η λογικήπερι κυπριακής ιδιοκτησίας συνομιλιώνσημαίνει για τον κ. Αϊντε ότι είναι η διαφοράε/κ και τ/κ είναι τραγικό.

Πρώτο: Γιατί αυτή η αντίληψη κυριολε-κτικά κονιορτοποιεί την ουσία του προ-βλήματος. Το οποίο είναι πρόβλημα εισβολήςκαι κατοχής και της αναγκαίας εξάλειψηςτων συνεπειών της και βέβαια είναι επίσης(αλλά όχι εξίσου) πρόβλημα διακοινοτικό.

Πρόβλημα δηλαδή ρύθμισης των σχέ-σεων μεταξύ των δύο κοινοτήτων της Κύ-πρου.

Δεύτερο: Γιατί απαλλάσσει οριστικά τονθύτη, τον κύριο ένοχο, την Τουρκία απότην ενοχή και κυρίως την τεράστια ευθύνηκαι τον καθοριστικό ρόλο της στην εξεύρεσηλύσης του Κυπριακού. Άλλωστε, αν κάτιαπεδείχθη στο Κραν-Μοντάνα είναι αυτός

ο ρόλος. Ανεξάρτητα από τους χειρισμούςτην ώρα του δείπνου, ο πραγματικός λόγοςπου ναυάγησε και αυτή η προσπάθεια είναιη τουρκική αδιαλλαξία. Η άρνηση της Τουρ-κίας να τερματίσει τον εγγυητικό ρόλο καιτην παρεμβατική στρατιωτική παρουσίατης και επικυριαρχικό ρόλο στην Κύπρο.

Τρίτο: Συνιστά αυτοακύρωση του ΟΗΕ.Αν ο όποιος κ. Αϊντε βρίσκεται στον ρόλοτου ειδικού αντιπροσώπου του γ.γ. τουΟΗΕ για το Κυπριακό είναι στο πλαίσιο τηςπαροχής καλών υπηρεσιών από πλευράςτου γ.γ. του ΟΗΕ, στο πλαίσιο και στη«βάση» των ψηφισμάτων του Διεθνούς Ορ-γανισμούς περί Κύπρου. Δεν είναι γενικόςκαι αόριστος ο ρόλος ούτε του γ.γ. του ΟΗΕούτε του ειδικού του αντιπροσώπου στοΚυπριακό. Και πρώτο - πρώτο ζητούμενοείναι ο τερματισμός της κατοχής μέσω τηςαποχώρησης των ξένων στρατευμάτων(από το πρώτο ακόμα ψήφισμα της ΓενικήςΣυνέλευσης 3212) και όχι η εξεύρεση φόρ-μουλας διαιώνισης της παρουσίας τους.Έχουν λοιπόν και τα Ηνωμένα Έθνη καιοι λειτουργοί τους καθήκον και υποχρέωσηνα υπηρετούν αυτά τα ψηφίσματα. Άραέχουν υποχρέωση και αυτοί να προωθήσουντις διαδικασίες λύσης του Κυπριακού.

Έχουν καθήκον για νέες πρωτοβουλίες,

ανεξάρτητα αν εμείς ως Κύπριοι καιγόμαστενα λυθεί για να απελευθερωθεί και επανε-νωθεί ο τόπος και ο λαός μας. Άλλωστε ηουσία του Κυπριακού – η κατοχή και ταπαράγωγά της – δεν είναι θέμα διακοινοτικόαλλά διεθνές.

Τέταρτο: Η ανάμειξη οποιουδήποτε άλλουδιεθνούς οργανισμού (π.χ. Ε.Ε.) ή και ξεχω-ριστών κρατών διενεργείται στη βάση καιστο πλαίσιο των ψηφισμάτων του ΟΗΕ. Χω-ρίς αυτό το πλαίσιο τίποτα δεν υπάρχει.

Αν το Κυπριακό θεωρηθεί από τη διεθνήκοινότητα απλά και μόνο διακοινοτική δια-φορά, τότε δεν θα λυθεί ποτέ. Γιατί η Τουρκίαδεν πρόκειται να το επιτρέψει και είμαι βέ-βαιος ότι τόσον ο κ. Αϊντε , όσον και όσοιασπάζονται την προσέγγιση του το κατα-νοούν πλήρως. Και είναι άξιον απορίας γιατίεπιμένουν σε αυτήν την ανεδαφική και ανα-ποτελεσματική προσέγγιση. Εύχομαι μετάπου θα τερματιστεί ο ρόλος του ως ειδικούαντιπροσώπου του γ.γ. του ΟΗΕ στο Κυ-πριακό αυτήν την αλήθεια να τη θυμάταικαι να την προάγει, γιατί και η χώρα τουπέρασε στο παρελθόν παρόμοιο, όχι ταυ-τόσημο, πρόβλημα με εμάς τους Κυπρίους.

Ο κ. Νίκος Κατσουρίδης είναι πρώην βουλευτήςΑΚΕΛ.

ΘΕΣΕΙΣ / Του ΝΙΚΟΥ ΚΑΤΣΟΥΡΙΔΗ

Αποχαιρετισμός στον κ. Εσπεν Μπαρθ Αϊντε

ΛΕΥΚΩΣIΑΑνάλυση τουΑΠΟΣΤΟΛΗ ΖΟΥΠΑΝΙΩΤΗ

Με την αποχώρηση του ειδικού συμ-βούλου του γ.γ. από την Κύπρο καιτη διαπραγματευτική διαδικασίασε φάση «προβληματισμού» – πουθα μπορούσε να αποτελέσει σύν-τομο διάλειμμα ή και μία μακρά«χειμερία νάρκη» – οι εμπλεκόμενοιπροσπαθούν να προβλέψουν τι θαακολουθήσει την έκθεση που θαολοκληρώσει μέσα στις επόμενεςδύο εβδομάδες ο Έσπεν ΜπαρθΑϊντε και θα υποβάλει προς το Συμ-βούλιο Ασφαλείας ο Αντόνιο Γκου-τιέρες. Έχοντας την τύχη να πα-ρευρεθώ στην αποχαιρετιστήριαδεξίωση που παρέθεσε ο κ. Αϊντετο βράδυ της Πέμπτης στο «ΛήδραΠάλας» στη Λευκωσία, πιστεύω ότιη αβεβαιότητα για την επόμενη μέ-ρα ήταν διάχυτη σε όλους τους συμ-μετέχοντες. Ξεκινώντας από το πε-ριεχόμενο της έκθεσης, τις επιση-μάνσεις του γ.γ., ποια θέματα θακαταγράφει και ποια θα αφήνονταιεκτός, στο πλαίσιο της εμπιστευ-τικότητας, τις εισηγήσεις του προςτο Σ.Α. και με ποιο τρόπο θα αντι-δράσει το ανώτατο όργανο του ΟΗΕπου έχει και την ευθύνη της ανά-θεσης της εντολής προς τον γ.γ.Μέσα σ’ όλα αυτά εμπλέκονται οιπιθανές κινήσεις της Άγκυρας στοπλαίσιο ενός «Σχεδίου Β΄» (υπαρ-κτού ή και παραπλανητικού), οι αν-τιδράσεις της ε/κ πλευράς, οι συ-ναντήσεις των ηγετών με το γ.γ.τον Σεπτέμβριο, τα αποτελέσματατης αξιολόγησης της ΟΥΝΦΙΚΥΠστα τέλη Νοεμβρίου και στη συνέ-χεια η επόμενη ανανέωση της θη-τείας της ειρηνευτικής δύναμης(31 Ιανουαρίου) και οι προεδρικέςεκλογές. Όλα αυτά τα «ορόσημα»δημιουργούν από μόνα τους ένανοδικό χάρτη, ο οποίος, ωστόσο, έχειμία ιδιορρυθμία. Δεν έχει σαφή κα-τεύθυνση και προορισμό και μάλλοναφορά άγνωστο τόπο.

Eκθεση καλών υπηρεσιώνΗ έκθεση που θα ετοιμάσει ο

ειδικός σύμβουλος του γ.γ. πριναποχωρήσει από τα καθήκοντάτου, είναι κατ’ ακρίβεια διπλή. Ημία είναι εσωτερική (με την ιστορίακι όλες τις λεπτομέρειες των συ-νομιλιών) κι η άλλη είναι το έγγραφοπου θα συμπληρώσει ο ΑντόνιοΓκουτιέρες και θα υποβάλλει στοΣ.Α. Ως προς την ημερομηνία υπο-βολής, κάποιοι μιλούν για την τε-λευταία εβδομάδα Αυγούστου καιάλλοι για το πρώτο δεκαήμερο Σε-πτεμβρίου.

Ο ίδιος ο Έσπεν Μπαρθ Αϊντε,σε αποστροφή της αποχαιρετιστή-ριας ομιλίας του την Πέμπτη πουδεν έτυχε της απαραίτητης προ-σοχής, είπε ότι στην έκθεση «θαπροσπαθήσουμε να καταγράψουμε

με τον καλύτερο τρόπο όσα επι-τεύχθηκαν, σεβόμενοι όσα ήτανεμπιστευτικά – κι αυτά συζητήσαμεσήμερα με τους δύο ηγέτες – αλλάμε τρόπο ώστε να μη χαθούν γιαμελλοντικές προσπάθειες».

Η αναφορά αυτή προφανώς σχε-τίζεται πρωτίστως με τα όσα έλαβανχώρα στο Κραν-Μοντάνα και τιςπροτάσεις που παρουσιάστηκαν.Αξιωματούχοι του ΟΗΕ υποστηρί-ζουν ότι στην έκθεση θα καταγρά-φεται το πλαίσιο Γκουτιέρες με ταέξι σημεία. Όμως το πιθανότεροείναι ότι θα είναι αυτό που ο γ.γ.παρουσίασε στη Διάσκεψη στις 30Ιουνίου και όχι αυτό που θα απο-τελούσε τη «στρατηγική συμφωνία»και είχε αρχίσει να διαβάζει στουςσυνδαιτυμόνες του δείπνου της

6ης Ιουλίου, πριν ανοίξουν «οιπύλες της κολάσεως» και τερματι-στεί η διάσκεψη. «Είναι και το μόνοολοκληρωμένο πλαίσιο που παρου-σίασε ο γ.γ.», είπε καλά ενημερω-μένη πηγή για τις ιδέες της 30ήςΙουνίου. «Το άλλο ποτέ δεν διαβά-στηκε ολοκληρωμένο, με αποτέ-λεσμα να μην είναι κανείς βέβαιοςτι περιείχε, παρότι υπάρχουν σαφείςενδείξεις τι ανέφερε και στο ζήτηματων Εγγυήσεων και στο ζήτηματων στρατευμάτων», πρόσθεσε.

Αυτό προφανώς ικανοποιεί πε-ρισσότερο την ε/κ πλευρά, απ’ ό,τιτην τ/κ-τουρκική, αφού αφενός ξε-καθαρίζει τη θέση του γ.γ. για τηνανάγκη κατάργησης του μονομερούςδικαιώματος επέμβασης και της συν-θήκης εγγυήσεως και αφετέρου στο

ζήτημα της παρουσίας των τουρκι-κών στρατευμάτων ενώ μιλάει γιατη μείωση στα επίπεδα των συνθη-κών του 1960, αφήνει το ζήτημα τηςαναθεώρησης ή της ρήτρας αποχώ-ρησης στα χέρια των πρωθυπουργώντων εγγυητριών δυνάμεων.Δεν είναιξεκάθαρο αν η Τουρκία θα επιτρέψεικάτι τέτοιο, ή θα ζητήσει τη μη συμ-περίληψης του «πλαισίου» στην έκ-θεση. Αν όμως αυτό τελικά συμπε-ριληφθεί, θα φέρει τη βάση της επό-μενης έναρξης των διαπραγματεύ-σεων πολύ πιο κοντά σε ακτίνα συμ-φωνίας, αφήνοντας για διαπραγμά-τευση μόνο το ζήτημα των στρα-τευμάτων.

Σε παρόμοιες εκθέσεις, πέραντης καταγραφής των γεγονότων,μεγαλύτερο ενδιαφέρον έχουν τα

κεφάλαια των «παρατηρήσεων»και των «συμπερασμάτων», πουκρίνουν:

α) Αν υπάρχει ή όχι επίρριψηευθυνών,

β) Ποια κρίνει ως αναγκαία επό-μενα βήματα ο γ.γ.

γ) Τι ζητάει από το Σ.Α. που τουέχει δώσει την εντολή.

Με βάση τις μέχρι στιγμής το-ποθετήσεις του γ.γ. και του ειδικούτου συμβούλου, αλλά και τις ενη-μερώσεις τους προς το Σ.Α., ο γ.γ.μάλλον θα βασίσει την ανάλυσήτου στο μακρύ δρόμο που διάνυσανοι δύο πλευρές στις συνομιλίεςτους και στην έντονη έκφραση λύ-πης που δεν κατόρθωσαν στο τέλοςνα ολοκληρώσουν με επιτυχία τηδιάσκεψη. Ίσως μάλιστα τους ζη-τήσει να μην υπάρξει παιχνίδι αλ-ληλοεπίρριψης ευθυνών.

Ο ίδιος ο κ. Αϊντε, στην αποχαι-ρετιστήρια ομιλία του στο «ΛήδραΠάλας», είπε πως η δουλειά πουέχει γίνει στις διαπραγματεύσειςπροσφέρεται ως «πλατφόρμα πάνωστην οποία μπορούν να κτίσουν»,ενώ είπε ακόμα ότι έγινε μια σοβαρήπροσπάθεια προς την κατεύθυνσημιας πραγματικής ομόσπονδης Κύ-πρου. Μεταφέροντας – όπως είπε– τα λόγια του γ.γ., ανέφερε ότι «ορόλος των Η.Ε. είναι διευκολυντικόςκαι θα είμαστε πάντοτε στη διάθεσητων πλευρών για να φτάσουν σεσυμφωνία. Τα Η.Ε. δεν θα εγκατα-λείψουν την Κύπρο, αλλά πρέπεινα γνωρίζουν ότι υπάρχει μια ει-ρηνευτική διαδικασία, η οποία μπο-ρεί να είναι μόνο κυπριακής ιδιο-κτησίας. Επαφίεται στους Κύπριουςποιο θα είναι το επόμενο βήμα. Γι’αυτό είπε (σ.σ. ο γ.γ.) πως χρειαζό-μαστε μία περίοδο προβληματισμούκαι γνωρίζω ότι αυτό συμβαίνειαυτή την περίοδο και εύχομαι καλήτύχη».

Πολύ θολό το τοπίο της επόμενης μέραςΥπάρχουν τα ορόσημα, καθώς και οι «οδοί», απουσιάζει ο χάρτης, η σαφής κατεύθυνση, ενώ ο προορισμός αφορά άγνωστο τόπο

Από τα σημεία αυτά της τοποθέτησης Αϊντεκαι από άλλες δηλώσεις αξιωματούχων τουΟΗΕ είναι προφανές ότι δεν θα είναι τα Η.Ε.αυτά που θα κάνουν την πρώτη κίνηση. Σί-γουρα έχοντας διαβάσει και την έκθεση τωνκαλών υπηρεσιών του Αντόνιο Γκουτιέρες,όταν οι δύο ηγέτες έχουν τις χωριστές συ-ναντήσεις τους με τον γ.γ. του ΟΗΕ στο δεύ-τερο 10ήμερο του Σεπτεμβρίου, θα πρέπεινα του πουν πώς βλέπουν το επόμενο βήμα.

Στην περίπτωση που υπάρχει ταυτότηταπροθέσεων (κάτι μάλλον δύσκολο), είναι πι-θανόν ο γ.γ. να δώσει εντολή στην ειδικήτου αντιπρόσωπο Ελίζαμπεθ Σπέχαρ – πουθα βρίσκεται στη Νέα Υόρκη για τις συναν-τήσεις – να προχωρήσει στα συνήθη επόμεναβήματα (εκ του σύνεγγυς και δείπνα με στόχοτην επανάληψη της διαδικασίας). Όμως ανκι αυτό αποτελεί την πεπατημένη, ελάχιστοιπιστεύουν ότι μπορεί να επαναληφθεί ως

φόρμουλα. «Χρειάζεται η παρέμβαση ενόςτρίτου με ισχυρή επιρροή στα ενδιαφερόμεναμέρη. Όπως είχε συμβεί στο παρελθόν μετη Βικτώρια Νούλαντ. Αυτή τη στιγμή τέτοιοπρόσωπο δεν υπάρχει στην αμερικανική δι-πλωματία. Ούτε και η προθυμία του αντι-προέδρου Πενς να επικοινωνήσει με τουςηγέτες, αν το χρειάζονται, επαρκεί, ιδίωςόταν αυτοί γνωρίζουν ότι η αμερικανική πο-λιτική στο Κυπριακό είναι αόριστη».

Δύσκολη η επανέναρξη χωρίς πρωτοβουλία τρίτων

Τι εννοούσεο Αϊντε;Ένα «σαρδάμ» του ΈσπενΜπαρθ Αϊντε στην αποχαιρετι-στήρια ομιλία του, δημιούργη-σε την εντύπωση πως είπε ότιμόνο τα Η.Ε. και κανείς άλλοςυποστηρίζουν τη λύση ομο-σπονδίας. Ωστόσο, αυτό πουείπε είναι το εξής: «Παραμένωπεπεισμένος ότι η καλύτερηλύση για την Κύπρο είναι μίαενωμένη ομοσπονδιακή Κύ-προς, ευθυγραμμισμένη με τιςευρωπαϊκές αρχές, διζωνικήκαι δικοινοτική, αυτές είναι οιπαράμετροι των Η.Ε. Τουλάχι-στον εμείς στα Η.Ε. πιστεύου-με στις παραμέτρους του ΟΗΕακόμη κι αν κανείς άλλος δενπιστεύει, όμως αίσθησή μουείναι πως αυτό ισχύει και γιατις κοινότητες».

<<<<<<<

Αν τελικά το πλαίσιοΓκουτιέρες συμπεριλη-φθεί στην έκθεση, θα φέ-ρει τη βάση της επόμε-νης έναρξης των δια-πραγματεύσεων πολύ πιοκοντά σε ακτίνα συμφω-νίας, αφήνοντας για δια-πραγμάτευση μόνο το ζή-τημα των στρατευμάτων.

Αξιωματούχοι του ΟΗΕ υποστηρίζουν ότι στην έκθεση θα καταγράφεται το πρώτο πλαίσιο Γκουτιέρες με τα έξι σημεία, όχι όμως αυτό που θα αποτελούσε τη«στρατηγική συμφωνία» και είχε αρχίσει να διαβάζει στους συνδαιτυμόνες του δείπνου της 6ης Ιουλίου, πριν ανοίξουν «οι πύλες της κολάσεως».

<<<<<<<

Αν η λογική περι κυπριακήςιδιοκτησίας συνομιλιώνσημαίνει για τον κ. Αϊντεότι είναι η διαφορά ε/κκαι τ/κ είναι τραγικό.

04-POLITIKH_Master_cy 04/08/17 22:46

Η Κ ΑΘ Η Μ Ε Ρ Ι Ν Η l 5Π Ο Λ Ι Τ Ι Κ ΗKυριακή 6 Αυγούστου 2017

Του ΝΙΚΟΥ ΣΤΕΛΓΙΑ

Οι επόμενες πιθανές κινήσεις στοΚυπριακό μετά το ναυάγιο τουΚραν-Μοντάνα αλλά και η αναζή-τηση διαδόχου του Μουσταφά Ακιν-τζί στο πλαίσιο μιας μακράς προ-εκλογικής κούρσας για τις λεγόμε-νες προεδρικές εκλογές του 2020,είναι τα δύο ζητήματα που συνθέ-τουν πλέον το πολιτικό τοπίο τωνΚατεχομένων. Ταυτοχρόνως, η Άγ-κυρα μελετά σχέδια για το Κυπριακόσε συνδυασμό με τα ενεργειακάκαι την ΑΟΖ.

Ενημερωμένες πηγές της «Κ»από το περιβάλλον του ΜουσταφάΑκιντζί αναφέρουν ότι ο Τ/κ ηγέτηςείναι πεπεισμένος ότι μετά το ναυά-γιο του Κραν-Μοντάνα όχι μόνοέχει τεθεί υπό αμφισβήτηση η ομο-σπονδιακή λύση αλλά ότι κατάρ-ρευσε η τελευταία προσπάθεια τηςγενιάς του για τη λύση του Κυπρια-κού. Επισημάνεται, ωστόσο, ότιπαρά το κλίμα απαισιοδοξίας πουεπικρατεί στο «προεδρικό», ο ίδιος«ο κ. Ακιντζί δεν βιάζεται να απο-σύρει επισήμως τις υφιστάμενεςπαραμέτρους της ομοσπονδιακήςλύσης». Γι’ αυτό και ο Τ/κ ηγέτηςκαι οι συνεργάτες του αποφεύγουννα τοποθετηθούν δημοσίως για τομέλλον της ομοσπονδιακής λύσης.Οι λόγοι για την επιλογή αυτή Ακιν-τζί είναι:

Προβληματισμός για τον αντί-κτυπο που θα έχουν στην ε/κ πλευ-ρά και τη διεθνή κοινότητα νέαβήματα στο Κυπριακό από τ/κ πλευ-ράς που ενδεχομένως να ερμηνευ-τούν σαν τελειωτικό χτύπημα στηδιαδικασία για ομοσπονδιακή λύση.

Στόχος, οι νέες πρωτοβουλίεςτης τ/κ πλευράς να βρίσκονται σεσυμφωνία με το γενικό πνεύμα τωνόσων συζητήθηκαν το προηγού-μενο διάστημα στο τραπέζι τωνσυνομιλιών.

Παρακολουθεί με προσοχή τιςκινήσεις του ΟΗΕ, αναμένει τηνέκθεση του ειδικού συμβούλου τουγ.γ. του ΟΗΕ για την πρόσφατηδιάσκεψη για το Κυπριακό και με-λετά, σε στενή συνεργασία με τηνΆγκυρα, τον νέο οδικό χάρτη τηςτουρκικής πλευράς.

Παρά το γεγονός ότι οι πολιτικέςπαρατάξεις δεν βιάζονται να ανοί-ξουν τα χαρτιά τους για τις «προ-

εδρικές εκλογές» του 2020, ήδη συ-ζητούνται υποψηφιότητες και πο-λιτικές ατζέντες για τη μελλοντικήηγεσία της τ/κ κοινότητας. Κι αυτόλόγω κυρίως του γεγονότος ότι τοΚυπριακό μετά το ναυάγιο της Ελ-βετίας θεωρείται, εν πολλοίς «κλι-νικά νεκρό» και ίσως επειδή η προ-εκλογική που βρίσκεται σε εξέλιξηστις ελεύθερες περιοχές πυροδοτείπαράλληλα σύνδρομα, κυρίως με-ταξύ εκείνων των τ/κ πολιτικών δυ-νάμεων που αντιτίθενται σε λύσηομοσπονδίας. Δύο αρκούντως προ-βεβλημένα πρόσωπα, κυρίως λόγωτης ανάμιξής τους στις διαδικασίεςλύσης του κυπριακού ως «νούμεροδύο» των Τ/κ ηγετών παρουσιάζον-ται ως οι επικρατέστεροι διεκδικητέςγια την εκλογική κούρσα που εκτόςαπροόπτου θα λάβει χώρα το 2020.Πρόκειται για τους Οζντίλ Ναμί καιΚουντρέτ Οζερσάι. Ο κ. Ναμί ετοι-

μάζεται να κατέβει στη νέα «εκλο-γική» αναμέτρηση κρατώντας διά-φορους άσους στο μανίκι του. Ισχυ-ρό ατού θεωρείται η στενή σχέσημε την Άγκυρα η οποία και εκτιμάότι στο πρόσωπό του έχει βρει ένανέμπιστο συνεργάτη. Επίσης ο κ.Ναμί διατηρεί οδούς επικοινωνίαςμε τον διεθνή παράγοντα και απότην προηγούμενη δεκαετία μέχρισήμερα έχει παρακαταθήκη πείραςστις διαπραγματεύσεις και γνωρίζειστις λεπτομέρειες τους όλα τα κε-φάλαια του Κυπριακού. Τέλος, ηεκλογική βάση του Ρεπουμπλικα-νικού Τουρκικού Κόμματος (ΡΤΚ)διάκειται θετικά στο πρόσωπο καιστο έργο του κ. Ναμί. Αξίζει να ση-μειωθεί ότι ο κ. Ναμί, επιχείρησενα κατέβει στις «προεδρικές εκλο-γές» του 2015, ωστόσο, έχασε απότη Σιμπέλ Σιμπέρ κατά τις εσωκομ-ματικές διαδικασίες του ΡΤΚ.

Όπως ο κ. Ναμί έτσι και ο κ.Οζερσάι δήλωσε παρών στην πρώ-τη φάση της αναμέτρησης του2015. Μάλιστα, ο Οζερσάι είχεεπιτυχή πορεία στον πρώτο γύρωτης αναμέτρησης, γεγονός πουτον οδήγησε στην ίδρυση δικούτου κόμματος, με τη σημαία τουοποίου έχει δυναμική παρουσίαστα πολιτικά πράγματα της τ/κκοινότητας.

Παράλληλα το προφίλ Οζερσάιπαρουσιάζει πολλά κοινά με αυτότου Ναμί. Οι στενές σχέσεις με τηνΆγκυρα, η πείρα στο Κυπριακό καιστο πεδίο της διπλωματίας, η καλήφήμη στον τ/κ πολιτικό κόσμο είναιτα δυνατά χαρτιά του κ. Οζερσάι.Άλλη υποψηφιότητα που συζητείταιείναι αυτή της «προέδρου» της λε-γόμενης βουλής, Σιμπέλ Σιμπέρ, ηοποία είχε κατεβεί στις «εκλογές»του 2015 και αποκλείστηκε στονπρώτο γύρω. Από το 2013 μέχρισήμερα, απέκτησε εμπειρία στοπολιτικό πεδίο και ανέπτυξε οδούςεπικοινωνίας με την Άγκυρα απότις θέσεις της «πρωθυπουργού»και της «προέδρου της βουλής» καιπαρουσιάζει ένα αντισυμβατικόκεντρώο προφίλ.

Στο στρατόπεδο της τ/κ Δεξιάς,ξεχωρίζουν δύο υποψηφιότητεςγια το αξίωμα του Τ/κ ηγέτη. Προ-ηγούμενη μυστική συμφωνία τουΣερντάρ Ντενκτάς με τον τέως ηγέ-τη της τ/κ κοινότητας, ΝτερβίςΈρογλου, θέλει τον «αντιπρόεδρο»της «συγκυβέρνησης» της τ/κ Δεξιάςνα κατεβαίνει στις «εκλογές» του2020. Την ίδια στιγμή ενδιαφέρονεκδηλώνει και ο «υπουργός εξωτε-ρικών», Ταχσίν Ερτουγρούλογλου,ο οποίος στο πολύ πρόσφατο πα-ρελθόν είχε δηλώσει στην «Κ» ότι,το σχέδιο της προσάρτησης είναιένα από τα μοντέλα που θα συζη-τηθούν στη νέα περίοδο στην τ/κκοινότητα.

Ψάχνουν από τώρα διάδοχο Ακιντζί για το 2020 Αρχίζει μακρά εκστρατεία για ανάδειξη του νέου Τ/κ ηγέτη, με διεκδικητές τους Ναμί, Οζερσάι, Σιμπέρ, Ντενκτάς και Ερτουγρούλογλου

<<<<<<<

Η πυροδότηση προεκλο-γικών εξελίξεων στα Κα-τεχόμενα έγκειται κυρίωςστο γεγονότος ότι το Κυ-πριακό μετά το ναυάγιοτης Ελβετίας θεωρείται, ενπολλοίς «κλινικά νεκρό».

Τα βήματα της AγκυραςΕνώ οι Τουρκοκύπριοι μπαίνουνσε πρώιμη προεκλογική περίο-δο, στην Άγκυρα οι σχεδιασμοίεπικεντρώνονται σε πρωτοβου-λίες που αφορούν το ενεργειακόπεδίο της ανατολικής Μεσογεί-ου, χωρίς να παραβλέπουν ταεπόμενα βήματα που θα γίνουνστο Κυπριακό. Σύμφωνα με πλη-ροφορίες της «Κ» οι αρμόδιοιαξιωματούχοι για το Κυπριακόαναμένουν την τελική έγκρισητου Ερντογάν για τη δρομολόγη-ση εναλλακτικών σχεδίων για τοΒαρώσι, το Περιουσιακό και άλ-λες πτυχές του Κυπριακού. Τηνίδια ώρα, ο γαμπρός του Προ-έδρου Ερντογάν, υπουργόςΕνέργειας και Φυσικών ΠόρωνΜπεράτ Αλμπαϊράκ, καταβάλλειτιτάνια προσπάθεια για να εξα-σφαλιστεί εγκαίρως η πλατφόρ-μα εξόρυξης που θα τοποθετηθείστον άξονα Αμμόχωστου-Κερύ-νειας το αργότερο μέχρι το 2018.Ο κ. Αλμπαϊράκ καθοδηγεί όλεςτις ενέργειες και έρευνες τηςτουρκικής πλευράς στην περιοχήτης ανατολικής Μεσογείου. Στοπλαίσιο αυτό, νεότερες πληρο-φορίες αναφέρουν ότι, πρώτον:η τουρκική πλευρά δεν αποκλεί-ει το ενδεχόμενο να εξαπλωθούνοι τουρκικές έρευνες και δρα-στηριότητες στο πεδίο της ενέρ-γειας σε περιοχές που αφορούνάμεσα την Ελλάδα. Δεύτερον: ταεπιχειρησιακά σχέδια του τουρ-κικού Πολεμικού Ναυτικού για τοΑιγαίο και την ανατολική Μεσό-γειο αποτελούν άμεση προτεραι-ότητα για τη νέα ηγεσία του τουρ-κικού στρατού.

Δύο από τους φερόμενους ως διαδόχους του Μουσταφά Ακιντζί καθώς εκ δεξιών του κάθεται ο Σερντάρ Ντενκτάς καιεξ ευωνύμων, ο Οζντίλ Ναμί. Πάντως, ο Τ/κ, ηγέτης, σύμφωνα με το περιβάλλον του, είναι πεπεισμένος ότι μετά τοΚραν-Μοντάνα κατάρρευσε η τελευταία προσπάθεια της γενιάς του για τη λύση του Κυπριακού.

05-ΠΟΛΙΤΙΚΗ_Master_cy 04/08/17 18:49


Του ΜΙΧΑΛΗ ΤΣΙΚΑΛΑ

Η τελευταία συνάντηση του ειδικούσυμβούλου για το κυπριακό ΈσπενΜπαρθ Αϊντε με τους δυο ηγέτεςέλαβε χώρα και έπεσε έτσι ουσια-στικά η αυλαία της ανάμειξής τουμε τα της Κύπρου. Αν και καλά πλη-ροφορημένες πηγές λένε πως αυτήολοκληρώνεται μόνο από τη θέσηπου ως τώρα κατείχε νοουμένουότι θα «έχει λόγο αν και εφόσονεκλεγεί και καταλάβει τη θέση τουΥΠΕΞ της Νορβηγίας στις προσεχείςεκλογές». Από την άλλη είναι δε-δομένο πως αν είχε επέλθει έστωμια πολιτική συμφωνία στο Κυ-πριακό, θα λειτουργούσε περαιτέρωυπέρ της πολιτικής του σταδιοδρο-μίας. Πάντως, η γεύση που αφήνειστο τέλος είναι μάλλον πικρή, πέραντων διαβεβαιώσεων ότι στην έκ-θεσή του για το Κραν-Μοντάνα θ’αποτυπώνονται αλήθειες. Η πικρίαέχει να κάνει κυρίως με τον τρόποπου ο ίδιος αντιμετώπισε τη δια-δικασία στην Ελβετία, τον αντί-κτυπο της οποίας σχολίασε αρνη-τικά η ε/κ πλευρά εφόσον η συζή-τηση αναλώθηκε σε διαδικαστικάζητήματα. Οι πληροφορίες της «Κ»δείχνουν πως από το περιβάλλονη ανάγνωση ήταν διαφορετική εφό-σον «η διαδικασία ήταν των ηγετών,καθώς και το τέμπο της συζήτησης»όπως τονίζεται, σημείο όμως πουδεν δύναται να μεταβάλλει τη με-γάλη εικόνα όπως αυτή συντέθηκεστο ελβετικό θέρετρο. Μάλιστα,επί των εκεί πεπραγμένων, έγινανπολλές συζητήσεις κατόπιν με τονμέχρι πρότινος ειδικό σύμβουλοτων Η.Ε. και της ε/κ πλευράς, μετις πληροφορίες να λένε πως απόαυτές δεν εξέλιπε και ο ίδιος ο Αν-τόνιο Γκουτιέρες για μια σειρά χει-ρισμών.

Δεν του το ζήτησε κανείςΈνα από τα σημεία-κλειδιά που

προκάλεσε μάλιστα και τα περισ-σότερα ερωτήματα μετά το Κραν-Μοντάνα, αφορούσε το γιατί έκλει-

σε τη διάσκεψη ο γ.γ. των Η.Ε. Κιαν αυτό απαντάται αφενός με ότιτο κλίμα ανάμεσα στους συμμετέ-χοντες στο δείπνο δεν ήταν καλόκαι αφετέρου ότι δεν διαφαινότανκαι προοπτική, το μέγα ερώτημαπαραμένει αναπάντητο. Όπως λένεαρμόδιες πηγές, θα έπρεπε τουλά-χιστον ο Πρόεδρος Αναστασιάδηςνα είχε κάνει κίνηση ματ στηνΤουρκία και ακόμη στον ίδιο τονΓκουτιέρες ζητώντας συνέχεια τηςδιαδικασίας. «Κι αυτό παρά το ότιυπήρχε βεβαρημένο πρόγραμμαλόγω της Συνόδου Κορυφής τότεστο Αμβούργο. Θα μπορούσε ναζητηθεί από τον κ. Γκουτιέρες ναπάει στη Γερμανία και να επιστρέ-ψει. Δεν του το ζήτησε όμως κα-νείς», τονίστηκε στην «Κ» από αρ-μόδιες πηγές, σημείο που αντιλαμ-βάνεται και ο ίδιος και ο ειδικόςσύμβουλός του.

Τα πρώτα παρατράγουδα Ο διορισμός Αϊντε σε αυτό το

πόστο, ήρθε για να καλύψει μια«καυτή καρέκλα» εφόσον του ίδιουείχε προηγηθεί ο Αλεξάντερ Ντά-ουνερ, με τα γνωστά παρελκόμενα.Ο Έσπεν Μπαρθ Αϊντε ήταν ο 27οςειδικός σύμβουλος για το Κυπριακό,αλλά όχι και ο τυχερός. Τον Αύ-γουστο του 2014 έγινε γνωστό πωςαυτός θα ήταν ο επόμενος ειδικόςσύμβουλος, και η άφιξή του πραγ-ματοποιήθηκε τον Σεπτέμβριο τουίδιου έτους. Οι αντιδράσεις της

ανακοίνωσης του ονόματός τουστην Κύπρο, ήταν μάλλον θετικέςλαμβάνοντας υπόψη και τα όσα εί-χαν προηγηθεί με τον κ. Ντάουνερ.Είναι ενδεικτικό ότι ο τότε τ/κ δια-πραγματευτής Κουντρέτ Οζερσάιείχε τονίσει πως επρόκειτο για θε-τική εξέλιξη, ενώ στα συν του Νορ-βηγού συγκαταλεγόταν και το ότιήταν ο πρώτος με καταγωγή απόευρωπαϊκή χώρα, ενώ προσμέτρησεκαι ο ρόλος του στο διεθνές οικο-νομικό φόρουμ του Νταβός. Εκείβρέθηκαν οι Αναστασιάδης-Ακιντζίπέρυσι τον Ιανουάριο για να συ-ζητήσουν και την οικονομική διά-σταση μιας ενδεχόμενης λύσης.Ήταν εκεί που ο Αϊντε είχε πει τηνπερίφημη ατάκα πως τα δεδομέναήταν δύσκολα για το Κυπριακό,«αλλά τα άστρα ευθυγραμμίζονται».Τα πρώτα «τροχιοδεικτικά» απότον Νορβηγό διπλωμάτη είχαν ήδησταλεί όταν π.χ. στις 30/12/14 ηΤουρκία εξέδωσε NAVTEX μέχρικαι τη δεύτερη ερευνητική γεώ-τρηση της ΕΝΙ τον Ιανουάριο του2015, γεγονός που προκάλεσε καιδιακοπή των συνομιλιών, ο Αϊντεέδωσε συνέντευξη σε αγγλόφωνηκυπριακή εφημερίδα. Εκεί, και ενώη Λευκωσία προχωρούσε, όπως καισήμερα, τους ενεργειακούς τηςσχεδιασμούς, ο ειδικός σύμβουλοςούτε λίγο ούτε πολύ τόνισε πως το

ενεργειακό θέμα είναι συνδεδεμένομε το Κυπριακό. Την ίδια ώρα όμως,ίσως και καρμικά θα έλεγε κανείς,ο εκπρόσωπος του γ.γ., Μπαν ΚιΜουν, δήλωνε τότε πως «ο ειδικόςσύμβουλος (θα ερχόταν επίσκεψηστην Κύπρο) σχεδιάζει επίσης ναχρησιμοποιήσει την επίσκεψη γιαπροετοιμασία της ενημέρωσης τουΣ.Α. που είναι προγραμματισμένηγια τις 26 Ιανουαρίου».

Απρίλιος της προσδοκίας Η ανάδειξη του Μουσταφά Ακιν-

τζί στη θέση του ηγέτη της τ/κ κοι-νότητας, έτυχε θερμής υποδοχήςκαι στην ε/κ πλευρά. Υπήρχε η πρό-

νοια τότε, στο πλαίσιο εξαγγελιώντου Ακιντζί, πως ο ίδιος μαζί μετον Πρόεδρο Αναστασιάδη θα προ-χωρούσαν σε τετ α τετ συναντήσειςθέτοντας πρώτα επί τάπητος ταΜΟΕ που θα μπορούσαν να δώσουνδυναμική στη διαδικασία. Κοιτών-τας κανείς πίσω βγαίνει σε ανάλογασυμπεράσματα σήμερα, ωστόσοεπί της ουσίας συζήτηση δεν έγινεμέχρι τον Νοέμβριο της ίδιας χρο-νιάς. Και αυτό γιατί, αφενός έπρεπενα υπάρξει μια καταγραφή του τιείχε επιτευχθεί πριν περάσει η σκυ-τάλη από τους Χριστόφια-Ταλάτστους Αναστασιάδη-Ακιντζί αφε-τέρου έπρεπε να μπει η συζήτη-ση… σε πλαίσιο.

Κάτι που ήταν και το ζητούμενοστο Κραν-Μοντάνα, όμως τον Νο-έμβριο του 2015, πηγές προσκεί-μενες στον Αϊντε δεν έκρυβαν τηναισιοδοξία τους για θετικό αποτέ-λεσμα. Τον Μάιο του 2016 και ενώη διαδικασία των συνομιλιών χα-ρακτηρίζεται ως «αργόσυρτη», στηνΕυρώπη κυριαρχεί το προσφυγικόζήτημα ενώ ήδη έχει λάβει χώρακαι μια επίσκεψη από την τότεΥΦΕΞ των ΗΠΑ Βικτώρια Νούλαντώστε να υπάρξουν δύο δεδομένα.Αφενός να κινηθεί η διαδικασίαγια το Κυπριακό, αφετέρου λόγωτης εσωτερικής πολιτικής κατά-στασης στα Κατεχόμενα τότε, (διά-

λυση «κυβέρνησης») υπήρξαν επι-σκέψεις και στην Άγκυρα. Ζητού-μενο ήταν, για την πλευρά Ανα-στασιάδη, να καταγραφούν οι συγ-κλίσεις. Τα μπλε και τα κόκκινασημεία, να γίνουν μαύρα, όπωςπολλάκις επαναλήφθηκε ως πρό-θεση κυρίως παρά ως πράξη. Δέκτηςτων παραπόνων για τη μη πρόοδοαπό ε/κ πλευράς έγινε ο ειδικόςσύμβουλος, ο οποίος όμως μπροστάστις αλλεπάλληλες εξελίξεις καιστο βαρομετρικό χαμηλό που κρα-τούσε η Άγκυρα για το Κυπριακό,ουσιαστικά να μην μπορεί να προ-χωρήσει σε καμία κίνηση.

Ωστόσο, το περιβόητο δείπνοπου έδωσε ο Πρόεδρος Ερντογάνστα κράτη μέλη του ΟΗΕ, με τονΜουσταφά Ακιντζί να καλείται τηντελευταία στιγμή, έδωσε το έναυ-σμα στη Λευκωσία να προχωρήσεισε σφοδρές παραστάσεις προς ταΗ.Ε. Αποδέκτης, διά της πλαγίας,ήταν ο Αϊντε, ο ρόλος και οι κινήσειςτου οποίου γύρω από το ζήτημαδεν έγιναν ποτέ απολύτως γνωστές.Η Κ.Δ. όχι μόνο αποχώρησε απότη σύνοδο αλλά σε επικοινωνίαπου είχε ο Πρόεδρος Αναστασιάδηςμε τον Αντιπρόεδρο των ΗΠΑ ΤζοΜπάιντεν για το θέμα, ειπώθηκεξεκάθαρα πως η ε/κ πλευρά δεν θαμπορούσε να αποδεχθεί τέτοιααναβάθμιση των Κατεχομένων.

Τα άστρα δενευθυγραμμίστηκανποτέ για τον Αϊντε Το πέρασμα του Νορβηγού διπλωμάτη αφήνει γεύση εκνευρισμούενόψει και της σύνταξης της έκθεσης για το Κραν-Μοντάνα

Και ενώ μεσολαβούν γεγονότα όπωςτο πραξικόπημα στην Τουρκία που«μουδιάζει» τις συζητήσεις γύρωαπό το Κυπριακό, η νέα φιλολογίαπου αναπτύσσεται εκείνη την πε-ρίοδο είχε να κάνει με το αν επί-κειται ή όχι πενταμερής στο περι-θώριο της Συνόδου του ΟΗΕ. Ηιστορία, με τα δεδομένα ως έχουνσήμερα, επαναλαμβάνεται εφόσοντότε και ενόψει Σεπτεμβρίου, βα-σική επιδίωξη Ακιντζί ήταν ναπάρει χρονοδιάγραμμα για τονΟκτώβριο, σχεδιασμός που φαίνε-ται, βάσει των δημοσιογραφικώνπληροφοριών της περιόδου, ναέβρισκε σύμφωνο τον Αϊντε.

Μάλιστα, γινόταν λόγος για προ-εργασία που είχε λάβει χώρα ενόψει,τελικά, όχι της πενταμερούς αλλάτης τριμερούς που είχε ο ΠρόεδροςΑναστασιάδης, ο Μουσταφά Ακιντζίκαι ο γ.γ. των Η.Ε. Μπαν Κι Μουν.Είναι η χρονική περίοδος που ηΜόρφου και εν γένει το Εδαφικόκυριαρχούν ως θεματικές αλλά καιως προϋποθέσεις για την ε/κ πλευράγια να κλείσει το Περιουσιακό, ενώπαρατηρείται και μια πτώση σταποσοστά αισιοδοξίας Αϊντε. Δενείναι τυχαίο πως περνούσε το μή-νυμα στο περιβάλλον του ότι είναιμάλλον φιλόδοξο να μιλάμε για λύ-ση εντός του 2016, ενώ την ίδιαπιο προσγειωμένη γραμμή κράτησεκαι σε συνέντευξή του στην «Κ»(18-9-2016). Εκεί ανέφερε χαρα-κτηριστικά ότι: «έχω την ίδια αι-

σιοδοξία που έχουν και οι δύο ηγέ-τες. Ούτε περισσότερη ούτε λιγό-τερη. Δεν είμαι εγώ αισιόδοξος, αλ-λά στις δηλώσεις τους οι κ. Ανα-στασιάδης και Ακιντζί διαμηνύουνότι η επίτευξη λύσης είναι εφικτή,και συμφωνώ μαζί τους. Η λύσηδεν είναι δίπλα στη γωνία, εξακο-λουθούν να υφίστανται πραγματικάπροβλήματα σε ό,τι αφορά τόσοτην επίτευξη μιας συμφωνίας όσοκαι την υλοποίησή της, εάν φθά-σουμε σε αυτό το στάδιο». Επίσηςότι «ως τρίτος δεν λέω ότι αυτήείναι η τελευταία ευκαιρία. Αλλάαυτό που εισπράττω στο νησί είναιότι πιθανώς να μην ξαναβρεθούμεσε καλύτερη φάση».

Οι παρερμηνείεςΜία από τις βασικές ρητορικές

του ειδικού συμβούλου αφορούσετις από καιρού εις καιρό δηλώσειςτου, οι οποίες ποτέ δεν έβγαινανπρος τα έξω, όπως ο ίδιος θα ήθελε,κοινώς παρερμηνεύονταν. Χαρα-κτηριστικό παράδειγμα αποτελούντα όσα είπε για μη απόσυρση επίτης ουσίας του κοινού εγγράφουστο Κραν-Μοντάνα, μετά που κα-τέστη σαφές προς την ε/κ πλευράότι αυτό δεν υφίσταται πλέον. Σεαυτό το πνεύμα κινήθηκαν και οιδηλώσεις του, τον Σεπτέμβριο του2016, για το ότι Αναστασιάδης καιΑκιντζί θα λογοδοτούσαν για τημη επίτευξη προόδου. Μόνιμη πρα-κτική από την άλλη πλευρά, ήταν

το να προβαίνει η Λευκωσία σε πα-ραστάσεις ή να ζητά εξηγήσειςόπως έκανε πλειστάκις ο κυβερ-νητικός εκπρόσωπος Νίκος Χρι-στοδουλίδης από τον ίδιο τον Αϊντεγια τα όσα εκείνος έλεγε. Η παρου-σία και η κινητικότητα Αϊντε ωςειδικού συμβούλου κορυφώθηκεμέσα σε συγκεκριμένες ημερομη-νίες. Στις 27 Οκτωβρίου 2016 απο-φασίστηκε η μετάβαση στο ΜονΠελερέν, όπου την πρώτη εβδομάδα(7-11/12) όλα έδειχναν πως θα υπήρ-χε πρόοδος στο Εδαφικό. Το ναυά-γιο, λόγω της Μόρφου, ήρθε τηνεβδομάδα της 20ής Νοεμβρίου κατάτη δεύτερη μετάβαση στο Μον Πε-

λερέν, ακολούθησε ένα διάστημα(22 Νοεμβρίου μέχρι 31 Νοεμβρίουπου ο ειδικός σύμβουλος πήγαινεκαι ερχόταν στις πλευρές για ναυπάρξει συνάντηση και να διευ-θετηθεί το… παρακάτω της δια-δικασίας, κάτι που μετά από επι-μονή κατέστη δυνατό την 1η Δε-κεμβρίου 2016 και αφορούσε τημετάβαση στη Γενεύη (9-12/1-2017).Σε όλο αυτό το διάστημα η ρητο-ρική Αϊντε δεν είχε αλλάξει, μετα-τοπίζοντας το βάρος στους δύοηγέτες, στο να μην πάει χαμένη ηδουλειά που έχει γίνει, στη δια-σύνδεση ενεργειακού-κυπριακούκαι στο lobbing των Βρυξελλών

που εκεί ούτε λίγο ούτε πολύ κα-τηγορούσε και τις δύο πλευρές γιατα αδιέξοδα που κατά καιρούς είχανσημειωθεί. Στις 4-12-2016 έδωσεσυνέντευξη στην «Κ» όπου μεταξύάλλων μίλησε για την ελπίδα τηνοποία έτρεφε ως προς τη διάσκεψη(πολυμερής πιο πριν) στη Γενεύη,αλλά και σε ένα σημείο απαντάεικαι στο ερώτημα που μερικούς μή-νες αργότερα θα έφερνε σε πλήρεςαδιέξοδο το Κυπριακό. Ωστόσο, ηαπάντησή του είχε μεγάλο ενδια-φέρον αναφορικά με το μέλλον τουτουρκικού στρατού στην Κύπρο:«Αναγνωρίζω το ισχυρό επιχείρημαότι δεν μπορεί να υπάρχει μια τέ-τοιου είδους παρουσία μόνιμα,αλλά ανάμεσα στη θέση ότι όλοιπρέπει να φύγουν την πρώτη μέρα,και την άλλη περί μόνιμης παρου-σίας υπάρχει περιθώριο. Κάποιεςεβδομάδες ή μήνες είναι άλλο πράγ-μα από πέντε χρόνια», ρωτάει οδημοσιογράφος. «Δεν θα σχολιάσωτις λεπτομέρειες», απαντάει ο Αϊντεκαι συνεχίζει. Αλλά πολλές ευρω-παϊκές χώρες έχουν ξένες δυνάμεις.Η Γερμανία έχει αμερικανικές δυ-νάμεις στο έδαφός της. «Αντιλαμ-βάνεσθε ότι αυτό το επιχείρημαδεν ευσταθεί στην περίπτωση τηςΚύπρου», ρωτά και πάλι ο δημο-σιογράφος. «Φυσικά. Ήθελα, απλώςνα εξηγήσω ότι η θέση πως δενυπάρχουν ευρωπαϊκές χώρες μεξένες δυνάμεις δεν ισχύει. Αλλάγια τις συνθήκες, έχετε δίκιο, είναι

πολύ διαφορετικές». Ενώ πέρασε και η Γενεύη, με

την κατάθεση χάρτη από την τ/κπλευρά αλλά όχι με συμφωνία πάνωσε αυτόν, το Κυπριακό μπήκε σενέα φάση και με τον νέο γ.γ. τωνΗ.Ε. Αντόνιο Γκουτιέρες να έχειπάρει πάνω του τη διαδικασία.Είναι ενδεικτικό πως ποτέ δεν διά-βασε τα κείμενα που του ετοίμασαν,πάντα ήθελε να ακούει τις θέσειςτων ηγετών και να προβαίνει σεσυμπεράσματα, σημεία που παρα-σκηνιακά «χάλαγαν τη σούπα» γιατον Αϊντε που πάντα είχε τον έλεγχοτης διαδικασίας. Από την άλλη,ωστόσο, στη Γενεύη, είχαν ανα-κύψει και νέα ζητήματα, όπως ηαξίωση για τις τέσσερις ελευθερίεςεκ μέρους της Τουρκίας. Μια απότις κινήσεις του Νορβηγού διπλω-μάτη, που προκάλεσε και έντασηεκ μέρους της Λευκωσίας, ήταν ηδιαδικασία στην οποία μπήκε μετεχνοκράτες των Βρυξελλών γιατο ζήτημα. Το οποίο, όπως λεγόταν,προσπαθούσε να περάσει από τηνπίσω πόρτα ως παρέκκλιση από τοκεκτημένο, όταν την ίδια ώρα ηε/κ πλευρά το ανήγαγε σε ζήτημαπου αφορούσε και τους 27 της Ε.Ε.Κι αυτό συνεχίστηκε και το επόμενοδιάστημα, εφόσον εκείνη την πε-ρίοδο η διάσκεψη της Γενεύης ήτανανοιχτού τέλους, ωστόσο, η διαδι-κασία κορυφώθηκε με το αδιέξοδοστο Κραν-Μοντάνα, και με πικρήγεύση για τα όσα έγιναν και εκεί.

Η πενταμερής… και οι ελβετικές περιπέτειες ιδεών

Τα παγωμένα χαμόγελα των τριών πρωταγωνιστών στην αποχαιρετιστήριαδεξίωση στο Λήδρα Πάλας μιλούν από μόνα τους.

Το αντίο του ΝορβηγούΤη θέση Αϊντε αναμένεται να την καλύψει για το επόμενο διάστημα οαναπληρωτής γ.γ. των Η.Ε. Τζέφρι Φέλτμαν, ωστόσο η αποχώρησή τουβρίσκει το Κυπριακό σε μια νέα περίοδο. Ο ίδιος, ζούσε μια πλάνη σύμ-φωνα την τελευταία συνέντευξη του Προέδρου Αναστασιάδη στην «Κ.Τι σημαίνει αυτό; Ένα από τα βασικά σημεία που ρεαλιστικά χρεώνεταιο πρώην ειδικός σύμβουλος είναι η προτροπή του για πρόοδο, σχεδόνπάση θυσία. Παρόλα τα προβλήματα που ανέκυπταν φάνταζε πως σκο-πός ήταν να παραμείνουν και να συζητούν οι Αναστασιάδης-Ακιντζί«γιατί έπρεπε» όχι γιατί υπήρχε έδαφος. Ο ίδιος θέλησε το έδαφος αυ-τό είτε να το δημιουργήσει είτε να το μεγαλοποιήσει ορισμένες φορές,με στόχο να υπάρξει αποτέλεσμα, ωστόσο η αληθινή διάσταση τωνπραγμάτων διαφαινόταν στις στιγμές εκείνες που και ο ίδιος ένιωθεπως δεν είναι τόσο αισιόδοξα τα πράγματα.

<<<<<<<

Στο Νταβός το 2014, όπουσυναντήθηκε με τουςΑναστασιάδη και Ακιντζί,ήταν εκεί που ο Αϊντε είχεπει την περίφημη ατάκαπως τα δεδομένα ήτανδύσκολα για το κυπριακό,«αλλά τα άστρα ευθυ-γραμμίζονται».

Έχω την ίδια αισιοδοξία που έχουν και οι δύο ηγέτες. Ούτε περισσότερη ούτε λιγότερη. Δεν είμαι εγώ αισιόδοξος, αλλάστις δηλώσεις τους οι Αναστασιάδης και Ακιντζί διαμηνύουν ότι η επίτευξη λύσης είναι εφικτή, και συμφωνώ μαζί τους, δή-λωσε στην «Κ» ο Έσπεν Μπαρθ Αϊντε τον Οκτώβρη του 2016, πράγμα που επανέλαβε πολλάκις με διαφορετικό λεκτικό.



Του ΝΙΚΟΥ ΣΤΕΛΓΙΑ

Λίγο πριν από το τέλος της πρώτης θητείαςτου στο αξίωμα του Προέδρου της Τουρκίας,ο Ταγίπ Ερντογάν ολοκληρώνει ένα εντυ-πωσιακό δίκτυο στρατιωτικών βάσεων στηνευρύτερη περιοχή, αλλά και στο βόρειοτμήμα της Αφρικής. Με την υποστήριξητης κυβέρνησης του ΑΚΡ, το επιτελείο τωντουρκικών Ένοπλων Δυνάμεων δρομολογείένα εγχείρημα, το οποίο αφορά και τα ζωτικάσυμφέροντα της Ελλάδας και της Κύπρουστην περιοχή της ανατολικής Μεσογείου,στη βάση μιας νέας έκθεσης του τουρκικούκέντρου στρατηγικών μελετών «EDAM»,την οποία και εξασφάλισε η «Κ».

Στην τουρκική έκθεση γίνεται ειδικήμνεία στην περίπτωση της Κύπρου. Το«EDAM» προσεγγίζει το βόρειο κατεχόμενοτμήμα της Κύπρου ως μια στρατιωτική βάσηπου προβάλλει και εξασφαλίζει ταυτοχρόνωςτα ζωτικά συμφέροντα της Τουρκίας στημείζονα περιοχή της ανατολικής Μεσογείου.Βάση-ορμητήριο για ώθηση στα εγχειρήματακαι στις φιλοδοξίες της Άγκυρας στην πε-ριοχή. Σύμφωνα με την τουρκική έκθεση,το πολιτικό-διπλωματικό σκέλος της τουρ-κικής στρατιωτικής παρουσίας στην Κύπροστηρίζεται πάνω σε τρεις πυλώνες. Πρώτος,η αρχή της συλλογικής ασφάλειας αποτελείτο σημείο εκκίνησης για τη στρατιωτικήπαρουσία της Τουρκίας στο νησί. Δεύτερος,το σύστημα εγγυήσεων παρέχει διπλωματική

κάλυψη για το τουρκικό εγχείρημα στοβόρειο κομμάτι του νησιού. Και τρίτος, δια-τηρώντας αξιοσημείωτη στρατιωτική βάσηστο βόρειο τμήμα της Κύπρου, η Τουρκίαπροβάλλει στην ανατολική Μεσόγειο τηστρατιωτική της ισχύ. Με άλλα λόγια, μέσωτης Κύπρου, η Άγκυρα επεκτείνει τη στρα-τιωτική και διπλωματική ακτίνα δράσηςτης στην περιοχή.

Σε πρακτικό-στρατιωτικό επίπεδο, στηνέκθεση του «EDAM» επισημαίνεται ότι στοβόρειο τμήμα της Κύπρου υπάρχουν δύοστρατηγικής σημασίας δομές. Πρώτον τοΑρχηγείο των Δυνάμεων Ασφαλείας, τοοποίο στελεχώνουν οι τουρκικές ΈνοπλεςΔυνάμεις οι οποίες παρέχουν ασπίδα προ-στασίας στην «ΤΔΒΚ» και ελέγχουν τον κοι-νωνικοπολιτικό βίο της βόρειας Κύπρου.Το αρχηγείο διατηρεί διάφορες υπηρεσίες,όπως λ.χ. την πολιτική άμυνα, την πυρο-σβεστική, την αστυνομία, το λιμενικό κ.ο.κ.Αρχηγός των δυνάμεων είναι ένα υψηλό-βαθμο στέλεχος του τουρκικού στρατού.Από το 2005 και μετά, τα καθήκοντα τουυπαρχηγού των δυνάμεων αναλαμβάνονταιαπό έναν Τουρκοκύπριο στρατηγό. Τέλος,στην κατεχόμενη Λευκωσία παραμένει καιη Τουρκική Δύναμη Κύπρου (ΤΟΥΡΔΥΚ), ηοποία εγκαταστάθηκε στο νησί με βάση τιςΣυμφωνίες Ζυρίχης και Λονδίνου.

Η τουρκική έκθεση ολοκληρώνει τηναναφορά της στην περίπτωση της Κύπρου,προβάλλοντας μια σημαντική, υπό τας πε-

ριστάσεις, εκτίμηση η οποία αφορά τη μελ-λοντική πορεία των εξελίξεων στην ευρύτερηπεριοχή. Σύμφωνα με το «EDAM», εφόσονκατέρρευσαν οι συνομιλίες για το Κυπριακόκαι εφόσον στην ανατολική Μεσόγειο δια-κυβεύονται στρατιωτικής, διπλωματικήςκαι ενεργειακής υφής συμφέροντα της Τουρ-κίας, ο τουρκικός στρατός θα διατηρήσειτην παρουσία του στο βόρειο κομμάτι τουνησιού κατά τα επόμενα χρόνια.

Το δίκτυο βάσεωνΗ νέα έκθεση εστιάζει στην ολοκλήρωση

ενός δικτύου τουρκικών στρατιωτικών βά-σεων που υπάρχουν και που θα δημιουρ-γηθούν στη Μέση Ανατολή, στη Μεσοπο-ταμία, στην ανατολική Μεσόγειο και στηνΑφρική. Άξονας της έκθεσης είναι η λογικήτης ανάληψης από την Άγκυρα σημαντικώνστρατιωτικών πρωτοβουλιών, οι οποίες έρ-χονται να αλλάξουν τις υφιστάμενες στρα-τιωτικές ισορροπίες στην ευρύτερη περιοχή.Στο πλαίσιο αυτό η τουρκική κυβέρνησηπροβάλλει τη στρατιωτική ισχύ της στηΜέση Ανατολή και την Αφρική και προχωράστη δημιουργία νέων οδών επικοινωνίας

και συνεργασίας με τις χώρες των εν λόγωπεριοχών. Την ίδια στιγμή, το νέο εγχείρηματης Άγκυρας έχει και τα ρίσκα του. Πρώτααπό όλα, κανείς δεν μπορεί να εγγυηθεί τησταθερότητα και την ομαλή πορεία στιςσχέσεις της Τουρκίας με τις χώρες οι οποίεςφιλοξενούν ή προετοιμάζονται να φιλοξε-νήσουν τις τουρκικές βάσεις. Την ίδια στιγμή,η ασφάλεια των νέων τουρκικών βάσεωνείναι ένα ζήτημα που προβληματίζει τηντουρκική πλευρά, καθώς ανά πάσα στιγμή,αυτές οι βάσεις ενδέχεται να βρεθούν στοστόχαστρο διάφορων τρομοκρατικών ορ-γανώσεων. Τέλος, σε ό,τι αφορά την οικο-νομική πτυχή του όλου εγχειρήματος, οινέες στρατιωτικές βάσεις σε πολλά σημείατου πλανήτη δημιουργούν επιπρόσθεταβάρη για την τουρκική οικονομία, η οποίατο τελευταίο διάστημα αντιμετωπίζει ση-μαντικά προβλήματα.

Παρά τα μεγάλα ρίσκα, στην έκθεση του«EDAM» τονίζεται ότι η στρατηγική για τηδημιουργία δικτύου τουρκικών βάσεωνστην ευρύτερη περιοχή είναι πλέον γεγονόςκαι αναμένεται να αναπτύξει νέα δυναμικήστις αρχές της επόμενης δεκαετίας.

Τουρκική βάση-ορμητήριο η Κύπρος στη νέα εποχήΚόμβος στο δίκτυο τουρκικών στρατιωτικών βάσεωντης ευρύτερης περιοχής, σύμφωνα με το «EDAM»

Μέση Ανατολή,Μεσοποταμία καιαεροπλανοφόροΑναλύοντας τη νέα τουρκική στρατηγικήκαι έχοντας καταγράψει και τα ανάλογαρίσκα το «EDAM» στρέφει την προσοχήστις περιοχές όπου η Άγκυρα θα τοπο-θετήσει τις στρατιωτικές της δυνάμεις.Στην περίπτωση της Αφρικής, πρώτοςσταθμός είναι η Σομαλία. Παρέχονταςυποστήριξη στην κεντρική κυβέρνησητης χώρας, η οποία αναγνωρίζεται απότη διεθνή κοινότητα, η Άγκυρα οικοδομείμια σύγχρονη στρατιωτική βάση, στοκέντρο της πρωτεύουσας της χώρας.Στη Μέση Ανατολή, η Τουρκία επωφε-λείται από την ανοιχτή αντιπαράθεσητου Κατάρ με τις αραβικές χώρες, για ναστείλει στρατιωτικές δυνάμεις στο εμι-ράτο και να δημιουργήσει μια σύγχρονηστρατιωτική βάση. Και στις δύο περι-πτώσεις, οι τουρκικές βάσεις δημιουρ-γούνται σαφώς για να προστατεύσουντα οικονομικά συμφέροντα της Τουρκίας.Στη Σομαλία, Τούρκοι επιχειρηματίεςμε στενές σχέσεις με την κυβέρνησητου ΑΚΡ έχουν αναλάβει τα συμβόλαιαοικοδόμησης των βασικών δομών τηςχώρας. Παρομοίως σημαντικά τουρκικάοικονομικά συμφέροντα διακυβεύονταικαι στην περίπτωση του Κατάρ. Εξάλλουη Τουρκία διατηρεί de facto στρατιωτικέςβάσεις, η νομιμότητα των οποίων αμφι-σβητείται από τις κεντρικές κυβερνήσεις,σε Ιράκ και Συρία. Η έκθεση του «EDAM»τονίζει ότι στο άμεσο μέλλον, εάν δενσημειωθεί αλλαγή των καθεστώτων καιτων κυβερνήσεων των δύο χωρών, αυτέςοι βάσεις θα συνεχίσουν να λειτουργούνπαρά τις έντονες αντιδράσεις της Βα-γδάτης και της Δαμασκού. Παράλληλαη Άγκυρα, εκτός από το δίκτυο στρα-τιωτικών βάσεων σε Αφρική, Μέση Ανα-τολή και Μεσοποταμία, δρομολογεί επί-σης ένα νέο εγχείρημα, έχοντας αρχίσειήδη τις προετοιμασίες για τη δημιουργίαμιας «πλωτής βάσης» σύμφωνα με το«EDAM», η οποία θα αναλαμβάνει δράσησε διάφορα σημεία του πλανήτη όπουδιακυβεύονται τουρκικά συμφέροντα.Πρόκειται για το σχέδιο της Άγκυραςπερί απόκτησης ελαφρού τύπου αερο-πλανοφόρου κατά τα επόμενα χρόνια.

Σύμφωνα με το τουρκικό κέντρο στρατηγικών μελετών «EDAM», εφόσον κατέρρευσαν οι συ-νομιλίες για το Κυπριακό και στην ανατολική Μεσόγειο διακυβεύονται στρατιωτικής, διπλωμα-τικής και ενεργειακής υφής συμφέροντα της Τουρκίας, ο τουρκικός στρατός θα διατηρήσειτην παρουσία του στο βόρειο κομμάτι του νησιού κατά τα επόμενα χρόνια.

Tου DAVID SEGALTHE NEW YORK TIMES

Ο Ακίν Ιπέκ, ένας από τους πλου-σιότερους ανθρώπους στην Τουρ-κία, βρισκόταν σε κεντρικό ξενο-δοχείο του Λονδίνου όταν είδε στηνοθόνη του υπολογιστή του τηντουρκική αστυνομία να κάνει έφοδοστις εγκαταστάσεις του τηλεοπτι-κού του δικτύου στην Κωνσταντι-νούπολη. Εφόσον η είδηση ήτανσε απευθείας μετάδοση, παρακο-λούθησε το συμβάν τη στιγμή ακρι-βώς της επιδρομής στην εταιρείατου, μιαν αυτοκρατορία πολλώνδισ. δολαρίων.

Κραυγάζοντας και προβάλλονταςεπιχειρήματα, ο αρχισυντάκτηςτου δικτύου έπεισε τους αστυνο-μικούς να φύγουν και κλειδώθηκεστο υπόγειο του κτιρίου όπου βρί-σκονταν οι βασικές εγκαταστάσειςκαι το προσωπικό της τηλεόρασης.

Στη συνέχεια, επί επτάμισι ώρες,μέχρις ότου επέστρεψε η αστυνο-μία, ο αρχισυντάκτης μιλούσε στιςκάμερες και δεχόταν κλήσεις στοκινητό του. Μεταξύ άλλων, τον κά-λεσε και ο κ. Ιπέκ, που κατήγγειλετην κίνηση της κυβέρνησης ωςπαράνομη. «Σοκαρίστηκα και θύ-μωσα», δήλωσε ο κ. Ιπέκ σε πρό-σφατη συνέντευξή του στο Λον-δίνο, για να προσθέσει: «Πίστευαόμως πως θα έφευγαν ύστερα απόμια-δυο ημέρες. Δεν είχαν λόγο ναμείνουν».

Τίτλοι τέλουςΤελικά, όμως, οι Αρχές δεν έφυ-

γαν ποτέ και το συμβάν ήταν ηαρχή ενός κατακλυσμού που έπλη-ξε τον κ. Ιπέκ. Λίγες ώρες μετά τοτηλεφώνημά του στις 28 Οκτω-βρίου 2015, έκλεισε ο τηλεοπτικόςτου σταθμός, ο Bugun TV. Το συγ-κρότημα 22 εταιρειών που αποτε-λούν τον όμιλό του, τον Koza Ipek,έχει πλέον περιέλθει στον έλεγχοτου κράτους.

Επρόκειτο για ένα επεισόδιοστην αλυσίδα κατασχέσεων στην

οποία προέβη το κράτος αμέσωςμετά το αποτυχημένο πραξικόπημαπου έγινε στην Τουρκία στις 15Ιουλίου του περασμένου έτους.Εκτοτε το κράτος έχει κατασχέσειπερισσότερες από 950 επιχειρήσειςκαι όλες σχετίζονταν με τον ιμάμηΦετουλάχ Γκιουλέν που, σύμφωναμε την κυβέρνηση Ερντογάν, ήτανο διοργανωτής και ενορχηστρωτήςτου πραξικοπήματος. Οι επιχειρή-σεις που έχουν κατασχεθεί, απόμικρές αλυσίδες παραγωγής μπα-κλαβά μέχρι μεγάλους εισηγμένουςομίλους, είναι συνολικής αξίας πε-ρίπου 11 δισ. δολαρίων.

Η αλληλουχία κατασχέσεων μπο-ρεί να συγκριθεί με ελάχιστες πα-

ρεμφερείς περιπτώσεις στη σύγ-χρονη οικονομική ιστορία. Χιλιάδεςστελέχη επιχειρήσεων διέφυγανστο εξωτερικό και κατέληξαν σεμακρινές πόλεις όπως το Νάσβιλκαι το Ελσίνκι. Οσοι δεν ήσαν τόσοτυχεροί βρέθηκαν στη φυλακή,στο πλαίσιο μιας εκστρατείας φυ-λακίσεων κάθε είδους αξιωματού-χων, στρατιωτικών, δικαστικών,αστυνομικών και δημοσιογρά-φων, που αύξησε τον αριθμό τωνκρατουμένων κατά 50.000 άτομα.

Η Τουρκία θεωρούνταν άλλοτεμια από τις μεγάλες αναδυόμενεςαγορές, καθώς επί χρόνια σημείωνεθεαματική ανάπτυξη ενώ κυβερ-νιόταν από μια ισλαμική αλλά δη-μοκρατική κυβέρνηση. Ο τουρι-σμός της γνώρισε άνθηση και εκα-τοντάδες εμπορικά κέντρα έκαναντην εμφάνισή τους σε όλες τις γω-νιές της χώρας. Το 2003 έφτασεστη χώρα η Starbucks και έκτοτεέχει ανοίξει εκατοντάδες κατα-

στήματα. Η πολιτική και η οικο-νομία, όμως, είναι αλληλένδετεςστην Τουρκία και τα παρεπόμενατου πραξικοπήματος έχουν πλήξειτην οικονομία.

Οι κατασχέσεις επιχειρήσεωνάλλαξαν τον τρόπο που βλέπουντην Τουρκία οι επιχειρήσεις ανάτον κόσμο, κυρίως σε ό,τι αφοράτην ηγεσία της. Η τουρκική λίραπαραπαίει και οι ξένες επενδύσεις

έχουν μειωθεί κατά το ήμισυ σεσύγκριση με την αντίστοιχη πε-ρίοδο του περασμένου έτους. Οιτρεις μεγάλες εταιρείες πιστολη-πτικής αξιολόγησης έχουν υπο-βαθμίσει το τουρκικό χρέος στοεπίπεδο των ομολόγων-σκουπι-διών επικαλούμενες μεταξύ άλλωντις αυθαιρεσίες του κράτους προςόσες επιχειρήσεις υποψιάζεταιότι διατηρούν δεσμούς με το κί-

νημα του Γκιουλέν. «Η Τουρκίαέχει πάρει μια αυταρχική στροφή»,επισημαίνει ο Τζόναθαν Φρίντμαντης συμβουλευτικής Stroz Fred-berg και προσθέτει ότι «δύσκολαπείθει κανείς το Δ.Σ. μιας επιχεί-ρησης ότι η χώρα είναι ελκυστικήγια επενδύσεις». Ο πόλεμος πουκήρυξε η Τουρκία στους «εχ-θρούς» της στον επιχειρηματικόκόσμο και η απόδοση σε έναν επι-

χειρηματία, όπως ο κ. Ιπέκ, ρόλοκοινού κακοποιού λέει πολλά γιατις ταραχώδεις εξελίξεις που τα-λαιπωρούν τη χώρα τα τελευταίαχρόνια.

Η κατηγορίαΟ κ. Ιπέκ κατηγορείται ότι απο-

τελεί τμήμα του βαθέος κράτουςπου ελέγχει ο Γκιουλέν. Ο 76χρονοςιμάμης έφυγε από την Τουρκία το1999 και ζει στην Πενσιλβάνιατων ΗΠΑ. Επί δεκαετίες ο κ. Γκιου-λέν κήρυξε τη δική του εκδοχήτου Ισλάμ που δίνει έμφαση στηνειρήνη, την επιστήμη και τη δη-μοκρατία.

Το κίνημά του ονομάζεται Χιζμέτκαι έχει γίνει γνωστό εκτός Τουρ-κίας επειδή έχει ιδρύσει σχολέςσε όλη τη χώρα αλλά και σε όλοντον υπόλοιπο κόσμο, μεταξύ τωνοποίων και 120 σχολές στις ΗΠΑ.Αντιπροσωπείες Αμερικανών πο-λιτικών έχουν κατά καιρούς επι-σκεφθεί την Τουρκία με έξοδα πουκατέβαλε το κίνημα του Γκιουλέν.

Για τους επικριτές του Γκιουλέν,τα καλά αυτά έργα του αποτε-λούν μια πανούργα εκστρατεία,μια προπαγάνδα που συγκαλύπτειμια εκτεταμένη κερδοσκοπικήεπιχείρηση με στόχο την ανατρο-πή της κυβέρνησης. Τόσο ο ίδιοςόσο και οι οπαδοί του νουθετούννεαρά άτομα στα σχολεία του κι-νήματος στην Τουρκία και στησυνέχεια τα ενθαρρύνουν να κα-ταλάβουν κυβερνητικά αξιώματα,ιδιαιτέρως στο δικαστικό σύστημαως αστυνομικοί, εισαγγελείς καιδικαστές.

Για τους συμμάχους του στονεπιχειρηματικό κόσμο, οι γκιου-λενιστές στην κυβέρνηση έχουνπροσφέρει ανεκτίμητη βοήθεια.Οι επιχειρηματίες που τον υποστη-ρίζουν γνώριζαν ότι η επιρροή τουστην κυβέρνηση θα τους εξασφά-λιζε πλουτισμό. Ενας από τους πλέ-ον επιτυχημένους προστατευομέ-νους του, αν έχει δίκιο η τουρκικήκυβέρνηση, είναι ο κ. Ιπέκ.

Ο Ακίν Ιπέκ έχει εγκατασταθεί στο Λονδίνο, από όπου προσπαθεί να ανακτήσει τη ζωή του. Τα κεφάλαιά του στην Τουρ-κία δεσμεύθηκαν και μετά κατασχέθηκαν.

<<<<<<

Το τουρκικό κράτος έχει κατασχέσει πάνωαπό 950 επιχειρήσεις, οι οποίες όλες σχετίζονται με τον ιμάμη Γκιουλέν.

Καταστράφηκε σε απευθείας μετάδοσηΕνας από τους πλουσιότερους ανθρώπους στην Τουρκία, ο Ακίν Ιπέκ, είδε την αυτοκρατορία του να εξαφανίζεται με εντολή Ερντογάν



Της ΜΑΡΙΝΑΣ ΟΙΚΟΝΟΜΙΔΟΥ

Όταν ο Νίκος Αναστασιάδης διεκ-δικούσε την προεδρία της ΚυπριακήςΔημοκρατίας το 2013, είχε μία σειράπολιτικών συγκυριών με το μέροςτου. Η αμφισβήτηση που δεχότανη διακυβέρνηση Χριστόφια κυρίωςγια την οικονομική καταστροφή,βοήθησε τον τότε συναγερμικό πρό-εδρο να διεκδικήσει την προεδρίαφτιάχνοντας το προφίλ ενός ηγέτη,που και θέλει και μπορεί να διαχει-ριστεί την κρίση. Το τότε προεκλο-γικό αφήγημα, του ηγέτη της κρίσης,είχε ενισχυθεί με σειρά έξυπνων κι-νήσεων με αποτέλεσμα να εμπεδωθείη εικόνα αυτή στην κοινωνία. Αλη-σμόνητη τότε μία πανηγυρική πα-ρέλαση διεθνών αξιωματούχων καιηγετών, συμπεριλαμβανομένου καιτης Άγκελα Μέρκελ από το νησί,για να δείξουν το κλίμα συμπαρά-στασης στον ίδιο αλλά και στην Κύ-προ που έχανε καθημερινά ολοένακαι περισσότερο την αξιοπιστία της.Πέντε χρόνια αργότερα με τον ΝίκοΑναστασιάδη στο πηδάλιο της εξου-σίας, ο περίγυρός του ψάχνει αγω-νιωδώς εκείνο το προεκλογικό αφή-γημα που θα του επιτρέψει να οδη-γηθεί στον β΄ γύρο και να επανε-κλεγεί. Αυτό το εγχείρημα κρίνεταιπλέον δύσκολο, από τη στιγμή πουτο Κυπριακό έχει μπει στον πάγοκαι αφήνει τον Νίκο Αναστασιάδησε ένα βήμα, λίγο πολύ μετέωρο.Πέραν όμως του Κυπριακού η ομάδατου Νίκου Αναστασιάδη θα πρέπεινα αντιμετωπίσει την οπισθοχώρησηοπαδών στις ηλικίες μεταξύ 30-45αλλά και ενός δεξιού ακροατηρίουπου πλέον φλερτάρει με την υπο-ψηφιότητα Παπαδόπουλου. Το σί-γουρο είναι πως ο Πρόεδρος θα εκ-μεταλλευθεί τη θερινή περίοδο γιανα παίξει ένα ρόλο που γνωρίζεικαλά, αυτόν του κομματάρχη. Θαφροντίσει να συσπειρώσει τον Δη-μοκρατικό Συναγερμό με συναντή-σεις και επαφές στη θερινή του κα-τοικία, να φέρει κοντά τις νεαρές

ηλικίες, αλλά κυρίως να επαναφέρειτην ελπίδα για λύση στο Κυπριακό.Το αν θα τα καταφέρει, είναι έναζήτημα ανοικτό με εμφανές το ρίσκο,καθώς κανένας Πρόεδρος μέχρι τώ-ρα, πλην του Γλαύκου Κληρίδη, δενέχει καταφέρει να επανεκλεγεί.

Ενόψει δημοσκόπησηςΣτο Προεδρικό αναμένουν τα

αποτελέσματα μεγάλης δημοσκό-πησης που θα διεξαχθεί στις αρχέςφθινοπώρου και η οποία θα κατα-δείξει τις προθέσεις και τις επιδιώξειςτου εκλογικού σώματος. Αυτό αναμ-φίβολα θα βοηθήσει την ομάδα τουΠροέδρου, η οποία δυσκολεύεταιεν πολλοίς να θέσει την προεκλογικήατζέντα. Στο παρόν στάδιο υπάρχειέντονος προβληματισμός για το ανθα πρέπει να δώσουν έμφαση στοέργο που έχει γίνει μέχρι σήμερα,στο προφίλ του Νίκου Αναστασιάδηή στο Κυπριακό.

Πρόεδρος λύσης;Πώς ο Νίκος Αναστασιάδης βρί-

σκεται λίγους μήνες πριν από τιςεκλογές χωρίς προεκλογικό αφήγημαείναι ένα ζήτημα που προβληματίζειΠροεδρικό και Πινδάρου. Η αλήθειαείναι πως στη δεξιά παράταξη είχανεναποθέσει όλες τις ελπίδες τουςστο Κυπριακό. Κάποιοι στα ανώταταδώματα της Πινδάρου προσέβλεπανσε κατάληξη λύσης, το Προεδρικό,ωστόσο, επεδίωκε μία ενδιάμεσηκατάσταση. Ευκταίο σενάριο ήταννα διατηρηθεί μεν ο διάλογος μέχρικαι τις προεδρικές εκλογές, χωρίςόμως να υπάρξουν δραματικές εξε-λίξεις ή ναυάγιο. Κάπως έτσι ο ΝίκοςΑναστασιάδης, όπως και ο ΓλαύκοςΚληρίδης το 2003, θα διεκδικούσετην επανεκλογή του με την υπό-σχεση πως θα φέρει την επιθυμητήλύση κατά τη δεύτερη θητεία του.Οι πιέσεις για τη διάσκεψη στο Κραν-Μοντάνα, αλλά και το αποτέλεσμαεκεί άλλαξε το σενάριο και άφησετον προεκλογικό σε ένα βήμα με-τέωρο. Αυτό που επιδιώκεται πλέον

είναι με τον διορισμό του νέου ει-δικού απεσταλμένου των ΗνωμένωνΕθνών να γίνει μεταξύ Οκτωβρίουκαι Νοεμβρίου μία νέα συνάντησητων δύο ηγετών, που θα καλλιερ-γήσει ξανά την ελπίδα για λύση. Κά-πως έτσι, με τις εκεί κινήσεις του,ο κ. Αναστασιάδης επιδιώκει να κα-λύψει το κενό και τις αντιδράσειςπου προκάλεσε το πάγωμα των συ-νομιλιών, σε σημείο βεβαίως πουδεν θα ενοχλήσει το πατριωτικόακροατήριο.

Με προϋποθέσειςΟ Πρόεδρος θέλει να δώσει το

στίγμα του Προέδρου της λύσης,

αλλά εκείνου του ηγέτη που είναιέτοιμος να διαπραγματευτεί σκληράκαι υπό προϋποθέσεις. Ουδόλως τυ-χαίες βεβαίως και οι σκληρές επι-θέσεις σε Τουρκία, τ/κ ηγεσία ακόμακαι σε αξιωματούχους των Ηνωμέ-νων Εθνών, μαζί με τοποθετήσειςπερί επανέναρξης των συνομιλιώνυπό προϋποθέσεις. Η νέα προσαρ-μογή δεδομένων και ατζέντας, έγινεόταν κατόπιν μελέτης διαφάνηκεπως το μεγαλύτερο ακροατήριο πουχάνει η κυβέρνηση είναι εκείνο πουπλέον φλερτάρει με την Αλληλεγγύηκαι την υποψηφιότητα του ΝικόλαΠαπαδόπουλου. Σειρά στελεχών τουΔΗΣΥ άλλωστε προειδοποιούσε εδώκαι καιρό τον Πρόεδρο για αλλαγήπλεύσης και σκλήρυνση της γραμμήςκαθώς η συναγερμική βάση δεν ακο-λουθούσε πιστά αλλά μάλλον αντι-δρούσε με τα όσα διαμείβονταν στοΚυπριακό.

Ο επαναπατρισμόςΣτο πλαίσιο «επαναπατρισμού»

των χαμένων συναγερμικών, τόσοτο τελευταίο διάστημα στο Προ-εδρικό όσο και το επόμενο διάστημαστο Τρόοδος, θα πραγματοποιείεπαφές με πυρήνες και συναγερμι-

κούς παράγοντες. Καθόλου τυχαίαάλλωστε δεν είναι και η συνεχήςεπαφή του με τον αναπληρωτή πρό-εδρο του κόμματος και υπεύθυνογια την προεκλογική εκστρατείαΛευτέρη Χριστοφόρου, αλλά καιμιας σειράς κοινοταρχών, δημάρχωνκαι τοπικών παραγόντων που θαέχουν τον δικό τους ρόλο. Ο ΝίκοςΑναστασιάδης φαίνεται έτοιμος νααναλάβει προσωπικά και μόνος τηνπροεκλογική εκστρατεία του, μετους υπόλοιπους να ακολουθούντις κινήσεις του και τον ΑβέρωφΝεοφύτου να βρίσκεται επί του πα-ρόντος εκτός σκηνικού. Το ερώτημαείναι κατά πόσο αυτή ακριβώς η κί-νηση θα ωφελήσει ή αν θα στοιχίσειστον Πρόεδρο. Υπενθυμίζεται ότιόσες φορές Πρόεδρος επιχείρησενα κάνει ο ίδιος τον προεκλογικότου απέτυχε, ενώ ουδόλως τυχαίοδεν είναι το γεγονός ότι πλην τουΓλαύκου Κληρίδη κανείς άλλος Πρό-εδρος δεν κατάφερε να επανεκλεγεί.Αυτό το ζήτημα προβληματίζει τηνεπικοινωνιακή ομάδα του Προέδρου,που βλέπει τον Νίκο Αναστασιάδηνα αναλαμβάνει πρωτοβουλίες καικινήσεις χωρίς προηγούμενη συ-νεννόηση με την ομάδα του.

Ψάχνει προεκλογικόαφήγημα το ΠροεδρικόΑνακατεύουν την τράπουλα για μεταρρυθμίσεις, ενεργειακό και Κυπριακό


Το 2008, ο Ιωάννης Κασουλίδηςείχε ξεκινήσει μία ιδιότυπη προ-εκλογική εκστρατεία. Είχε εξαγγείλειαπό νωρίς την υποψηφιότητά τουκαι κατά τη διάρκεια του καλοκαι-ριού, κατάφερε να οργώσει ολό-κληρη την Κύπρο, επιχειρώνταςνα προκαλέσει ενθουσιασμό, απότη βάση προς τα πάνω. Εξαιτίαςκαι του μεγάλου χρονικού διαστή-ματος από την εξαγγελία του μέχρικαι τις προεδρικές εκλογές, προ-σπάθησε να βάλει κάτω θέσεις,τόσο στα μεγάλα όσο και στα μικράζητήματα που αφορούν την κοινω-νία και ξεπερνούν τα στενά πλαίσιατου Κυπριακού και της οικονομίας.Σε αντίθεση με τον Ιωάννη Κασου-λίδη, ο Τάσσος Παπαδόπουλος έμ-παινε στον προεκλογικό αρκετάαργότερα με τον αέρα του νικητήκαι εν πολλοίς αποκομμένος απότη βάση. Ένα ζήτημα το οποίο τουστοίχισε, καθώς θεωρήθηκε η στά-ση του από πολλούς ως αλαζονικήκαι αποκομμένη από την κοινωνία.Αυτά τα δύο παραδείγματα έχουνστο πίσω μέρος μυαλού τους στοεπιτελείο του Νικόλα Παπαδόπου-λου και επιχειρούν να αποφύγουντα ολισθήματα της υποψηφιότηταςΤάσσου και να χρησιμοποιήσουντα θετικά της καμπάνιας Κασουλίδη.

Οι πρώτες μετρήσεις καταδεικνύουνπως η υποψηφιότητα του ΝικόλαΠαπαδόπουλου έχει δύο προκλή-σεις: Αφενός να παρουσιάσει έναπροφίλ πιο προσιτό στη βάση τουκόσμου και αφετέρου να πείσει πωςη νέα στρατηγική που εξαγγέλλεικαι οι νέες πολιτικές δεν είναι κενέςπεριεχομένου αλλά έχουν ουσίακαι βάθος.

Ουδόλως τυχαίο, το γεγονός ότιο Νικόλας Παπαδόπουλος έχει κα-ταφέρει να οργώσει ολόκληρη τηνΚύπρο, γυρίζοντας από χωριό σεχωριό και επιχειρώντας προσωπικήεπαφή με τους πολίτες. Την ίδιαστιγμή το επιτελείο του εργάζεταιπυρετωδώς εν μέσω θέρους για τησυγκεκριμενοποίηση θέσεων σεσωρεία ζητημάτων. Αν οι προκλή-σεις αυτές καταστούν τα ατού τουυποψήφιου προέδρου θα διαφανείτο επόμενο διάστημα.

Το κοινωνικό προφίλΜε το Κυπριακό να βρίσκεται

πλέον στο ψυγείο, το επιτελείο τουΝικόλα Παπαδόπουλου αντιλήφθη-κε πως η προεκλογική ατζέντα θαπρέπει να ξεφύγει από το Κυπριακόκαι να επικεντρωθεί και σε μία σει-ρά άλλων θεμάτων. Θέματα ταοποία μπορούν να καλύψουν έναακροατήριο που έχει εδώ και καιρόαπομακρυνθεί από τα πολιτικά

δρώμενα και έχει ως προτεραιότηταάλλα κοινωνικά ζητήματα για ναπροσέλθει στην κάλπη, όπως ηυγεία, η παιδεία αλλά και ζητήματαισότητας. Ουδόλως τυχαία και ηεξαγγελία θέσεων για την προστα-

σία των ζώων, με τον Νικόλα Πα-παδόπουλο να δίδει το παρών τουσε καταφύγιο ζώων, και να φωτο-γραφίζεται με ζώα. Είχαν άλλωστεπροηγηθεί σωρεία συναντήσεωνμε κοινωνικές ομάδες, που κατα-

δείκνυαν πως πλέον η προεκλογικήκαμπάνια του Νικόλα Παπαδόπου-λου προσπαθεί να καλύψει το κενόπου ανέκαθεν υπήρχε σε άλλα ζη-τήματα πέραν του Κυπριακού καιτης οικονομίας. Αυτό, σε συνδυα-σμό με τις εξορμήσεις του στα πε-ρίχωρα της Κύπρου και οι εν πολ-λοίς βαρυφορτωμένες περιοδείεςέχουν ως στόχο να καταρρίψουντην εικόνα του απρόσιτου πολιτικούπροσώπου που προβάλλουν οι πρώ-τες μετρήσεις. Προφίλ το οποίοείχε εν πολλοίς και ο Τάσσος Πα-παδόπουλος και έπληξε την επα-νεκλογή του το 2008. Λίγο οι αστεϊ-σμοί περί πρίγκιπα και εν πολλοίςη μεγαλοαστή καταγωγή του, προ-κάλεσαν ένα μικρό χάσμα στονίδιο και στη βάση του κόσμου. Αυ-τός είναι και ο λόγος που το τελευ-ταίο δίμηνο ο ίδιος βρίσκεται σεμία μακρά προεκλογική περιοδεία,πραγματοποιώντας συναντήσειςσε χωριά, επαρχίες και έχονταςεπαφή με τον κόσμο. Όπως επιση-μαίνουν στελέχη, η περιοδεία φαί-νεται να έχει βοηθήσει αρκετά καινα έχει βελτιώσει το προφίλ του.

Την ίδια στιγμή στόχος του επι-τελείου του κατά τη διάρκεια τωνδιακοπών είναι να συγκεκριμενο-ποιήσει πολιτικές θέσεις τόσο στοΚυπριακό, στην οικονομία αλλά καισε κοινωνικά θέματα. Γι’ αυτό κυρίως

τον λόγο, το τελευταίο διάστημαπραγματοποιούνται επαφές με ορ-γανωμένα κοινωνικά σύνολα καιΜη Κυβερνητικούς Οργανισμούς,όπως ο Αντιναρκωτικός Σύνδεσμος,ο Αντικαρκινικός Σύνδεσμος, καιφιλοζωικές οργανώσεις. Πέραν όμωςτων κοινωνικών θεματικών πουέχουν αρχίσει να εξαγγέλλονται, τοεπόμενο διάστημα θα αξιοποιηθείπλήρως για να γίνει συγκεκριμενο-ποίηση θέσεων. Αυτό που διαφαί-νεται σε μετρήσεις αλλά και επαφές,είναι πως ο Νικόλας Παπαδόπουλοςδεν έχει ακόμη πείσει για το τι ακρι-βώς θέλει να κάνει στο ενδεχόμενοτης επανεκλογής του. Όπως επιση-μαίνουν κομματικοί κύκλοι, ο Νικό-λας Παπαδόπουλος θέλει να περάσειτο μήνυμα σε μία μερίδα της κοι-νωνίας που βλέπει τις προεκλογικέςθέσεις ως γενικόλογες προτάσεις,πως είναι έτοιμος να έχει συγκεκρι-μένες και κατανοητές θέσεις σε όλατα ζητήματα. Ήδη με συντονίστριατην Αναστασία Παπαδοπούλουπραγματοποιούνται συναντήσειςγια όλα τα κοινωνικά ζητήματα,όπως παιδεία, υγεία, κοινωνία, Κυ-πριακό, διεθνείς σχέσεις, ούτωςώστε να δοθεί ένα συγκεκριμένοπλάνο ιδεών. Το αν κάτι τέτοιο θακαταστεί εφικτό θα φανεί τον Σε-πτέμβριο, όταν οι πρώτες θεματικέςθα αρχίσουν να εξαγγέλλονται.

Στήνει κοινωνικό προφίλ ο Νικόλας ΠαπαδόπουλοςΕγκαταλείπει για λίγο το Κυπριακό και επικεντρώνεται στην επαφή με τον κόσμο καλύπτοντας μια ευρεία σειρά θεμάτων

Πλάνο μεταρρυθμίσεωνΑν υπάρχει ένα παράπονο από πλευ-ράς του Προέδρου δεν είναι άλλοαπό το γεγονός ότι τόσο οι υπουρ-γοί όσο και ο Δημοκρατικός Συνα-γερμός δεν προώθησε όσο θα έπρε-πε το κυβερνητικό έργο. Ήδη στονπερίγυρο του Νίκου Αναστασιάδηυπάρχει η έντονη πεποίθηση ότικατά τον προεκλογικό θα πρέπεινα δοθεί έμφαση στα όσα θετικάσυνέβησαν. Πέραν της «διάσωσηςτης οικονομίας» θα πρέπει να προ-ωθηθούν οι μεταρρυθμίσεις σε σει-ρά ζητημάτων, όπως το ΓεΣΥ, ηΔημόσια Υπηρεσία, το ΕλάχιστοΕγγυημένο Εισόδημα, η μείωσητης θητείας κ.ά., ενώ ιδιαίτερεςελπίδες καλλιεργούνται γύρω απότα ενεργειακά. Όπως επισημαίνε-ται, θα δοθεί έμφαση στο γεγονόςότι τα ενεργειακά κυλούν ομαλάκαι πως η διακυβέρνηση Αναστα-σιάδη έχει κατορθώσει να διαχει-ριστεί θέματα ασφάλειας, καλύτερααπό όλους.

Μπορεί όμως ένας προεκλογικόςνα βασιστεί σε όλα αυτά που έγιναν;Οι συνεργάτες του Προέδρου καιο ΔΗΣΥ γνωρίζουν από τις βουλευ-τικές εκλογές του 2016, ότι μία εκ-στρατεία που βασίζεται αποκλει-στικά στα όσα έγιναν και επιτεύχ-θηκαν είναι καταδικασμένη να απο-τύχει, καθώς το εκλογικό σώμα δενψηφίζει βάσει των όσων έγιναναλλά των όσων θα γίνουν. Και όσοτο προεκλογικό αφήγημα που θαφέρει ελπίδα δεν υπάρχει, τόσο δύ-σκολο είναι για τον ίδιο να πορευθείστο Κυπριακό.

Η παλιά κοπή καιοι σαραντάρηδες Το σίγουρο είναι πως θα δο-θεί ιδιαίτερη έμφαση στοπροφίλ του Νίκου Αναστα-σιάδη. Το αρχηγικό του προ-φίλ, με τις ευρωπαϊκές δια-συνδέσεις την πείρα και τοδιεθνές, όπως λένε αποτύ-πωμα, αναμένεται να βγει εκνέου από το συρτάρι ως προ-εκλογικό μπόνους. Το ζήτη-μα που προβληματίζει τηνομάδα του, είναι η αδυναμίαπου παρουσιάζει η υποψη-φιότητα Νίκου Αναστασιάδηστις ηλικίες 30-45 και αυτόακριβώς το κενό θα κληθείνα καλύψει το νεαρής ηλι-κίας υπουργικό του σχήμα,σε μία προσπάθεια να κτυ-πηθεί τόσο η αποχή, αλλάκυρίως η υποψηφιότητα Νι-κόλα Παπαδόπουλου, ηοποία κινείται ραγδαία και ενπολλοίς επικίνδυνα για τονΠρόεδρο της Δημοκρατίας.

Ο Νίκος Αναστασιάδης έχει αναλάβει προσωπικά την προεκλογική του εκστρατεία. Το να αναλάβει ένας Πρόεδροςτον προεκλογικό του, ωστόσο, κρύβει πολλούς κινδύνους καθώς ουδείς μέχρι τώρα, πλην του Γλαύκου Κληρίδη δεν κα-τάφερε να κάνει έναν πετυχημένο προεκλογικό που να τον επανεκλέξει.

<<<<<<<

Οι εξελίξεις στο Κυπρια-κό άφησαν την ομάδατου Προεδρικού να ψά-χνει, έξι μήνες πριν απότις προεδρικές εκλογές,το προεκλογικό αφήγη-μα που θα οδηγήσει τον Πρόεδρο στη νίκη.

Ο Νικόλας Παπαδόπουλος επέλεξε να οργώσει την Κύπρο σε μία προσπά-θεια να καταδείξει πως είναι δίπλα στον πολίτη αλλά και να επιχειρήσει ναπροκαλέσει τον ενθουσιασμό της υποψηφιότητάς του στη βάση.


09-ADV HELECTOR_Master_cy 04/08/17 18:56 Page 5


Συνέντευξη στηΜΑΡΙΝΑ ΟΙΚΟΝΟΜΙΔΟΥ

«Αν η συμμετοχή του Σταύρου Μαλάστην προηγούμενη διακυβέρνησηαποτελεί ‘προπατορικό αμάρτημα’τότε η συμμετοχή του ΔΗΚΟ καιτης ΕΔΕΚ τι αποτελεί; Να κριθώγια το έργο μου στο ΥπουργείοΥγείας. Γι’ αυτό μόνο λογοδοτώ»,αναφέρει σε συνέντευξή του στην«Κ» ο ανεξάρτητος υποψήφιος γιατην προεδρία Σταύρος Μαλάς. Οκ. Μαλάς ξεκαθαρίζει πως παράτην ανεξάρτητη υποψηφιότητάτου, δεν πρόκειται να μετατραπείσε «περιδιαβάτη της πολιτικήςαπλώς για να ικανοποιήσει προ-σωπικές φιλοδοξίες». Όπως εξηγεί,τα δεδομένα έχουν αλλάξει από το2013. Πέραν του ότι η υποψηφιό-τητά του αγκαλιάζεται από όλα ταστρώματα, τα δεδομένα πλέον προ-ϋποθέτουν μια εντελώς νέα προ-σέγγιση πολύ πιο μελετημένη, αξιό-πιστη και ρηξικέλευθη.–Το 2013, ήσασταν ξανά υπο-ψήφιος για την προεδρία, ωστό-σο, η πλειοψηφία των πολιτώνπροτίμησε τον Νίκο Αναστασιά-δη. Τι άλλαξε από τότε μέχρι σή-μερα ώστε η υποψηφιότητά σαςνα έχει προοπτική νίκης;

–Το 2013 είχα να αντιμετωπίσωπολύ διαφορετικά δεδομένα. Εισέ-πραξα την αρνητική εικόνα πουείχε δημιουργηθεί για την κυβέρ-νηση στην οποία συμμετείχα, έστωκαι αν χρονικά αυτή η συμμετοχήσυνέπεσε με μια περίοδο κατά τηνοποία ελήφθησαν κάποια θετικάμέτρα στην οικονομία. Παρόλα αυ-τά, κατάφερα να πείσω το 43% τουεκλογικού σώματος. Κανείς δεν πί-στευε ότι θα καταφέρναμε αυτό τοαποτέλεσμα. Έχουν μεσολαβήσειαπό τότε τέσσερα χρόνια διακυ-βέρνησης Αναστασιάδη και αν κάτιμένει στους πολίτες είναι ο τρόποςπου αυτή η κυβέρνηση έχει κατα-φέρει να συγκρουστεί με όλουςτους θεσμούς και κυρίως με θε-σμούς που συμβάλλουν στον πε-ριορισμό της διαφοράς, της δια-πλοκής. Διορισμοί τους οποίουςέχει κάνει ο Πρόεδρος Αναστασιά-δης έχουν διακυβεύσει τον θεσμόκαι το κύρος της δικαιοσύνης. Αυτοίοι θεσμοί πρέπει να ενισχυθούνκαι όχι να αμφισβητούνται απότον Πρόεδρο και τους υπουργούςτου. Μέτρα ενίσχυσης των θεσμώναυτών θα περιληφθούν και στιςπρογραμματικές μου δηλώσεις.–Θεωρείτε πως οι θέσεις σας σεοικονομία και Κυπριακό έχουνδικαιωθεί δηλαδή;

–Το 2013 ήμουν πολύ ξεκάθαροςγια το πώς έπρεπε να διαχειριστού-με κορυφαία πολιτικά ζητήματαόπως το Κυπριακό, την Τρόικα, τον

επανασχεδιασμό της οικονομίας,το ΓΕΣΥ και πολλά άλλα. Οι εξελίξειςεπιβεβαίωσαν αυτές τις θέσεις.Ούτε για «δάνεια γέφυρες» από τρί-τους μίλησα, ούτε για προπώλησηφυσικού αερίου, ούτε για αλλαγήπλεύσης στο Κυπριακό. Και όλααυτά τα έλεγα σε μια περίοδο εξαι-ρετικά δύσκολη για μένα από πο-λιτικής άποψης που θα μπορούσεκάποιος με περισσότερη «πολιτικήπονηριά» να μπει στον πειρασμόνα λαϊκίσει. Διαφύλαξα την αξιο-πιστία μου και προτίμησα τη ρη-τορική καλλιέργειας ειλικρινούςσχέσης με τους πολίτες. Θεωρώ,λοιπόν, ότι τα δεδομένα σήμεραείναι ευνοϊκά για ανθρώπους όπωςεμένα που μετρούν τα λόγια τους,είναι συνεπείς και έντιμοι στη σχέ-ση τους με τους πολίτες και δενκουβαλούν βαρίδια ενός πολιτικού

κατεστημένου που ανέδειξε τη δια-φθορά και πολέμησε θεσμούς τουκράτους.–Να αναμένουμε νέες προτάσειςστις προγραμματικές σας θέσειςή επικαιροποίηση των παλιών;

–Σαφώς έχουν αλλάξει πολλάαπό το 2013. Έχουμε έναν τραπε-ζικό τομέα με σχεδόν 23 εκατ. ευρώλιγότερες καταθέσεις από το 2012και τα κόκκινα δάνεια αυξημένακατά 30%, που αποτελούν ωρολο-γιακή βόμβα στην οικονομία. Χι-λιάδες συμπολίτες μας έχασαν πολ-λά χρήματα από το «κούρεμα» αλλάκαι από τη μεγάλη απάτη με τααξιόγραφα. Η νέα γενιά βρίσκεταιμπροστά σε τεράστια κοινωνικάκαι οικονομικά αδιέξοδα και το χά-σμα μεταξύ κοινωνικών τάξεωναυξάνεται συνεχώς. Στα εργασιακάεπικρατεί ο αυταρχισμός και ετσι-

θελισμός, ενώ η αγορά έχει μετα-τραπεί σε ρωμαϊκή αρένα στηνοποία ο μεγάλος επιχειρηματίαςισχυροποιείται και εξαφανίζει τονμικρότερο. Έχουμε ένα μεγάλοαδιέξοδο στο Κυπριακό. Αυτά καιπολλά άλλα συνθέτουν ένα νέοσκηνικό, μια νέα πρόκληση, η οποίαπροϋποθέτει μια εντελώς καινούρ-για προσέγγιση πολύ πιο μελετη-μένη, αξιόπιστη και ρηξικέλευθη. –Το ΑΚΕΛ αυτή τη στιγμή έχεισημαντική πτώση ποσοστών,ενώ σύμφωνα με δημοσκοπήσειςεμφανίζει τον κίνδυνο να μείνειεκτός β΄ γύρου. Αυτό σας ανη-συχεί ή αποτελεί πρόκληση;

–Το ΑΚΕΛ είναι μια πολιτική δύ-ναμη της οποίας η κοινωνική βάσηείναι πιο διευρυμένη απ’ ό,τι κα-ταγράφεται είτε δημοσκοπικά είτεεκλογικά. Για διάφορους λόγους

μερίδα αυτών των πολιτών απέχειαπό τις εκλογές αλλά δεν μετακι-νείται σε άλλους χώρους. Δεν πι-στεύω ότι θα χρεωθώ αυτή τη δυ-σαρέσκεια σε μεγαλύτερο βαθμόαπό το 2013, μάλλον σε μικρότερο.Αυτό που είναι σαφώς διαφορετικόαυτή τη φορά είναι ότι την υπο-ψηφιότητά μου αγκαλιάζουν προ-σωπικότητες απ’ όλο το πολιτικόφάσμα και αυτό θα το βλέπετε όσοπερνά ο καιρός. Το δίλημμα στοδεύτερο γύρο θα το έχουν άλλοι.–Με ποιον τρόπο μπορείτε ναπείσετε ότι είστε μια ανεξάρτητηυποψηφιότητα δεδομένου ότιυπηρετήσατε στην κυβέρνησηΧριστόφια;

–Μόνο σε μη ελεύθερα σκεπτό-μενες κοινωνίες η συμμετοχή ενόςπολιτικού προσώπου σε μια δια-κυβέρνηση αποτελεί «μίασμα» γιαοτιδήποτε μελλοντικό. Δηλαδή ανη συμμετοχή του Σταύρου Μαλάστην προηγούμενη διακυβέρνησηαποτελεί «προπατορικό αμάρτημα»τότε η συμμετοχή του ΔΗΚΟ καιτης ΕΔΕΚ τι αποτελεί; Να κριθώγια το έργο μου στο ΥπουργείοΥγείας. Γι’ αυτό μόνο λογοδοτώ.Όσον αφορά τις πολιτικές μου πε-ποιθήσεις είναι γνωστό ότι κινούμαιστον χώρο της ευρύτερης κεντρο-αριστεράς. Αυτό όμως δεν είναιταυτόσημο με κομματική ιδιότητα.Θεωρώ ότι στην πολιτική πρέπεικάποιος να είναι συνεπής στις πο-λιτικές του θέσεις και όχι να μετα-τρέπεται σε περιδιαβάτη της πο-λιτικής, απλώς για να ικανοποιήσειπροσωπικές φιλοδοξίες. Η ανεξαρ-τησία της υποψηφιότητάς μου νακριθεί από το περιεχόμενο τωνπροτάσεων αλλά και από τους συ-νεργάτες που θα με πλαισιώνουν. –Είστε διατεθειμένος να προ-τείνετε πιο φιλελεύθερες προ-τάσεις στην οικονομία;

–Αυτό θα το κρίνετε όταν θα δεί-τε τις προγραμματικές μου θέσεις.Θα προτείνω πολιτικές που να ανοί-γουν δρόμους σε όλο το φάσμα τηςοικονομικής δραστηριότητας. Ζούμεσε μια περίοδο που ευημερούν οιαριθμοί και όχι οι άνθρωποι. Δενπιστεύω σε συγκυριακού τύπουαναπτύξεις. Αυτές έρχονται και πα-ρέρχονται. Αυτά κάνουμε εδώ καιδεκαετίες. Ο σχεδιασμός μιας βιώ-σιμης ανάπτυξης αποτελεί τη με-γάλη πρόκληση για μια κυβέρνησηπου ευελπιστεί να φέρει κάτι τονέο. Δεν θα κλείσω τα μάτια για νασυντηρήσω καταστάσεις που βο-λεύουν. Δεν μπορούμε, για παρά-δειγμα, να μην αντιμετωπίσουμετη συνεχή μείωση κερδών στη CY-TA και να κλείνουμε τα μάτια μέχριο χρόνος να μας οδηγήσει σε μηαναστρέψιμες εξελίξεις. Αποτελε-σματικές λύσεις λοιπόν.

Θα φιλτράρω καλά με ποιους θα συνεργαστώΤο δίλημμα στον β΄ γύρο των εκλογών θα το έχουν άλλοι, λέει σε συνέντευξή του στην «Κ» ο ανεξάρτητος υποψήφιος Σταύρος Μαλάς

–Μετά και το ναυάγιο στο Κραν-Μοντάνα αναθεωρείτε τη θέσησας για τη διαχείριση Αναστα-σιάδη στο Κυπριακό;

–Ο κ. Αναστασιάδης κέρδισε τιςεκλογές με υπόσχεση προς το ΔΗΚΟότι δεν θα αξιοποιήσει τις τότε υπάρ-χουσες συγκλίσεις στο Κυπριακόκαι ότι θα άρχιζε από την αρχή.Όταν άλλαξε πορεία τον στήριξα.Θέλω να είμαι δίκαιος με τον κ. Ανα-στασιάδη. Παρόλο που ηγείται μιας«συνομοσπονδίας» διαφόρων τά-σεων και απόψεων (αυτή είναι ηκοινωνικοπολιτική «ανατομία» τηςκυπριακής δεξιάς), κατάφερε ναπείσει μεγαλύτερη μερίδα απ’ ό,τιο αείμνηστος Κληρίδης για ανάγκηλύσης στη βάση του συμφωνημένουπλαισίου. Αυτό μπορώ να του το πι-στώσω. Ανέβασε, όμως, πολύ ψηλάτις προσδοκίες σε μεγάλο μέρος τηςκοινωνίας του οποίου το ηθικό βρί-σκεται τώρα σε ελεύθερη πτώση.Και το έκανε αυτό έχοντας τη στή-ριξη ενός ΑΚΕΛ που ενόσω στήριζετη διαδικασία των συνομιλιών, βαλ-λόταν παράλληλα σε όλα τα άλλαπολιτικά πεδία τόσο από την κυ-βέρνηση όσο και από άλλα κόμματα.Κανένας άλλος Πρόεδρος δεν έτυχεμιας τέτοιας πολιτικής στήριξης καιαντί να αξιοποιήσει τις συγκυρίεςθυμήθηκε τον παλιό Αναστασιάδηκαι επιβεβαίωσε τον Αϊνστάιν πουέλεγε ότι «κανένα πρόβλημα δεν

μπορεί να επιλυθεί στο ίδιο επίπεδοσυνείδησης που το δημιούργησε».Δεν είναι μόνο οι χειρισμοί του στοΚραν-Μοντάνα, αλλά από τον Νο-έμβριο του 2016 ο κ. Αναστασιάδηςάρχισε να σκέφτεται τις εκλογές.Το μεγαλύτερο πολιτικό όπλο πουμπορεί να προτάξει μια μικρή αλλάημικατεχόμενη χώρα είναι η αξιο-πιστία αλλά και το κύρος των πο-λιτικών της και ειδικά του Προέδρου.Οι χειρισμοί του κ. Αναστασιάδηκαι οι τακτικισμοί του υπέσκαψαντο κύρος του ως διαπραγματευτή.Ειδικά η πρόσφατη σύγκρουσή τουμε τα Ηνωμένα Έθνη από την οποίαμπορεί να κερδίζει πόντους μέσασε ένα ακροατήριο που βλέπουν τηλύση με σκεπτικισμό αλλά χάνει ηυπόθεση που λέγεται Κύπρος. Τιαπαντούμε στον γ.γ. ο οποίος ακόμακαι χθες, διά στόματος του εκπρο-σώπου του, μας είπε περίπου ότιδεν θα ξανασχοληθεί με το Κυπριακόεκτός εάν εμείς το επιθυμούμε; Είναισαν να μας λένε «αν σας ενδιαφέρεινα απαλλαγείτε από την κατοχήεδώ είμαστε, αν όχι, πάλι καλώς».Δεν ξέρω αν αντιλαμβανόμαστε ταμηνύματα από τη διεθνή κοινότητα.Λαμβάνω πολύ σοβαρά αυτές τιςεξελίξεις και αν ο λαός μού δώσειτην ευκαιρία να κυβερνήσω τη χώραθα ξαναζωντανέψω την ελπίδα. Δενανήκω σε αυτή τη μερίδα πολιτικώνπου καλλιεργούν τον φόβο και τη

συντήρηση για να εξυπηρετήσουνμόνο τις δικές τους φιλοδοξίες. –Η απόφαση για επιστροφή τωνΜαρωνιτών και η φημολογία γιαάνοιγμα της Αμμοχώστου θεω-ρείται από πολλούς ότι εγκυμονείκινδύνους νέων τετελεσμένωνγια το Κυπριακό. Υπάρχει τρόποςνα ανατραπούν αυτά τα δεδομένα;

–Αν ήμουν Πρόεδρος της Δημο-κρατίας δεν θα άφηνα τα πράγματανα φθάσουν σε αυτό το σημείο. Θααξιοποιούσα πλήρως τη θέση τουγ.γ. των Ηνωμένων Εθνών, της Ευ-ρωπαϊκής Ένωσης αλλά και τηςΒρετανίας για κατάργηση της Συν-θήκης Εγγύησης και των επεμβα-τικών δικαιωμάτων από την πρώτημέρα και θα έθετα την Τουρκία ενώ-πιον των ευθυνών της. Αν γινόταναυτό, η Τουρκία δεν θα ήταν σε θέ-ση να προχωρήσει με τόσο εύκολο

τρόπο σε τέτοιες κινήσεις. Η Τουρ-κία αξιοποιεί τη θέση άμυνας στηνοποία έχουμε βρεθεί και η οποίαεκφράζεται μέσω της αντιπαράθε-σής μας με τα Η.Ε. Ωστόσο, έχουμεπλέον μπροστά μας αυτές και άλλεςπιθανές προκλήσεις ως αποτέλεσματου ναυαγίου στο Κραν-Μοντάνα.Στην πραγματικότητα όλη αυτή ηιστορία με τους Μαρωνίτες και τοΒαρώσι ενέχουν σοβαρούς κινδύ-νους: Συμβάλλουν στη δημιουργίαεντυπώσεων ότι το στάτους κβο εί-ναι μια κατάσταση με την οποίαμπορούμε να ζήσουμε, δημιουργούντετελεσμένο σχετικά με το υπό ποιαδιοίκηση θα είναι οι Μαρωνίτες σεπερίπτωση λύσης, πλήττουν τα ψη-φίσματα του ΟΗΕ που ζητούν επι-στροφή των Βαρωσίων, αλλά όχιυπό τουρκοκυπριακή διοίκηση, κ.ά.Ο μόνος τρόπος για να αντιμετω-πιστεί η κατάσταση είναι η διάσωσητης διαπραγματευτικής διαδικασίας.Σε διαφορετική περίπτωση, θα βρι-σκόμαστε συνεχώς στη δυσάρεστηθέση να παλεύουμε για αντιμετώ-πιση των πιο πάνω και άλλων πι-θανών τετελεσμένων.–Γιατί να ψηφίσει κάποιος τονΣταυρό Μαλά;

–Οι πολίτες θα έχουν ενώπιόντους τρεις κομματικές υποψηφιό-τητες και μια ανεξάρτητη, τη δικήμου. Θα υπηρετήσω με συνέπειακαι ειλικρίνεια τον απλό πολίτη και

κανέναν άλλο. Και προ πάντων θαακούω τον πολίτη, ο οποίος απαιτείισονομία. Όραμά μου είναι όχι μόνονα αλλάξουμε την πορεία που ακο-λουθούμε σε πολλούς τομείς, αλλάκυρίως να αλλάξουμε κουλτούρακαι τρόπο σκέψης. Πώς είναι δυ-νατόν μια κοινωνία να μην ανησυχείγια τη μαζική φυγή νέων από τηχώρα, οι οποίοι δεν βλέπουν καμιάπροοπτική στη ίδια τους την πα-τρίδα; Φτάσαμε στο σημείο να πο-λιτογραφούμε πολίτες τρίτων χωρώνμαζικά έναντι μιας επένδυσης καιτη δική μας επένδυση στη μόρφωσητης νέας γενιάς να τη χαρίζουμεσε άλλες χώρες. Το πρόβλημα της

ανεργίας στους νέους αποτελεί μιαβραδύκαυστη βόμβα που θα εκραγείμε πολλαπλές συνέπειες για τηνκοινωνική συνοχή. Προέρχομαιαπό τον χώρο της επιστήμης, πουβλέπω αυτές τις προκλήσεις καθη-μερινά και μου δίνεται η δυνατότητανα σκέφτομαι διαφορετικά. Στηνεπιστημονική κοινότητα δεν με-τρούν οι κουβέντες αλλά η τεκμη-ρίωση, η μεθοδικότητα και η από-δειξη. Μια κοινωνία που βασίζεταιστην επιστήμη και στη γνώση όχιμόνο παρέχει ποιοτικές ευκαιρίεςαπασχόλησης αλλά βοηθά στηνωρίμανση του τρόπου σκέψης τηςευρύτερης κοινωνίας.

Δεν υπόσχομαι θέσεις όπως άλλοι-Έχετε αναφέρει σε συνέντευξή σας πως την υποψηφιότητά σας δεν θατη συνοδεύει πασαρέλα γραβατοφόρων και αυλικών. Σε ποιους αναφέρεστεόταν μιλάτε για γραβατοφόρους και αυλικούς; Σε κομματικά στελέχη; –Αναφέρομαι σε επιτήδειους της πολιτικής που περιφέρονται τα πο-λιτικά και κομματικά κατεστημένα αναλόγως με το πού φυσάει ο άνε-μος. Κάποιοι ακόμα και υπό τον μανδύα του πολιτικού εκσυγχρονι-σμού. Το πολιτικό σύστημα της Κύπρου τους υπερπαράγει και βέβαιακάποιοι αξιοποιούνται για να εξυπηρετηθούν πολιτικές και προσωπι-κές σκοπιμότητες και φιλοδοξίες. Δεν υπήρξα ούτε πρόκειται να γίνωμέρος αυτής της κουλτούρας και θα φιλτράρω καλά αυτούς με τουςοποίους θα συνεργαστώ. –Έχετε αναφέρει πως στόχος σας είναι να κυβερνήσετε με εμπειρογνώμονεςακαδημαϊκούς και όχι αποκλειστικά με κομματικούς κύκλους. Να υποθέσουμεπως έχετε ήδη κάνει κρούσεις σε πρόσωπα; –Θα κυβερνήσω με άτομα που αποδεδειγμένα προσφέρουν με απο-τελεσματικότητα στην κοινωνία και οικονομία. Έχω μιλήσει με αρκε-τούς και θα μιλήσω με πολλούς ακόμα. Δεν περιφέρομαι όμως καιυπόσχομαι θέσεις όπως άλλοι.

Θα κυβερνήσω με άτομα που αποδεδειγμένα προσφέρουν με αποτελεσματικότητα στην κοινωνία και οικονομία, λέει στην «Κ» ο Σταύρος Μαλάς.

“Δεν θα κλείσω τα μάτιαγια να συντηρήσω κατα-στάσεις που βολεύουν.Δεν μπορούμε, για παρά-δειγμα, να μην αντιμετω-πίσουμε τη συνεχή μείωση κερδών στη CYTA και να κλείνουμετα μάτια μέχρι ο χρόνοςνα μας οδηγήσει σε μηαναστρέψιμες εξελίξεις.

Ο Αναστασιάδης και η συνομοσπονδία τάσεων

“Κανένας άλλος Πρόεδροςδεν έτυχε μιας τέτοιαςπολιτικής στήριξης και αντί να αξιοποιήσειτις συγκυρίες θυμήθηκετον παλιό Αναστασιάδη.



+ΤΑ ΠΙΟ ΔΡΟΣΕΡΑ ΚΑΛΟΚΑΙΡΙΝΑ ΓΛΥΚΑ ΔΙΑ ΧΕΙΡΟΣ ΣΤΕΛΙΟΥ ΠΑΡΛΙΑΡΟΥ

ΤΗΝ ΚΥΡΙΑΚΗ 13 ΑΥΓΟΥΣΤΟΥ ΜΑΖΙ ΜΕ ΤΗΝ ΚΑΘΗΜΕΡΙΝΗ

ΤΕΥΧΟΣ AΥΓΟΥΣΤΟΥ


Ο Σταύρος Μαλάς άργησε να ξεκι-νήσει τον προεκλογικό του, ωστό-σο, όπως όλα δείχνουν, μπαίνει δυ-ναμικά στο παιχνίδι, αξιοποιώνταςτο επόμενο μικρό διάστημα για ναολοκληρώσει τις επαφές του, ταπρόσωπα που θα πλαισιώνουν τοεπιτελείο του αλλά και το προεκλο-γικό του πρόγραμμα με τη βοήθειαπλειάδας εμπειρογνωμόνων. Απο-τελεί η υποψηφιότητά του κάτι νέοκαι ανατρεπτικό η είναι ξαναζε-σταμένη σούπα από το 2013; Αυτόείναι το ερώτημα που εγείρεταιαπό πολιτικά πηγαδάκια αλλά καιαπό ένα μέρος της κοινωνίας πουπαρακολουθεί με ενδιαφέρον τιςεξελίξεις. Σε αντίθεση με το 2013,όταν ο Σταύρος Μαλάς ήταν πλή-ρως ελεγχόμενος από το κόμμα τηςΑριστεράς, αυτή τη φορά δείχνειπως έχει απαγκιστρωθεί και είναιέτοιμος να δώσει το δικό του πο-λιτικό στίγμα και αποτύπωμα ωςμία πολιτική υποψηφιότητα καθαράανεξάρτητη. Αν αυτό αποτυπωθείκαι στα μάτια της κοινωνίας, είναιένα ζήτημα που θα διαφανεί τοεπόμενο διάστημα.

Όταν ο Σταύρος Μαλάς έκανετην πρώτη επίσημη εμφάνισή τουως ο εκλεκτός του ΑΚΕΛ, πολλοίήταν εκείνοι πέριξ της Εζεκία Πα-παϊωάννου που εξέφρασαν ανοικτάτην ανακούφισή τους. Όχι μόνογιατί ο κ. Μαλάς δεν έπεσε σε καμίααπαγορευτική για το κόμμα παγίδα,όπως ο κ. Σπανός, αλλά γιατί φά-νηκε να ανακτά την αυτοπεποίθη-ση και το αναγκαίο προφίλ πουχρειάζεται ένας υποψήφιος Πρό-εδρος. Σε αντίθεση με το 2013,όταν βρισκόταν υπό την πλήρηεπικοινωνιακή καθοδήγηση τουκόμματος και δη του μαέστρου τωνπροεκλογικών εκστρατειών Νίκου

Κατσουρίδη, πλέον είναι έτοιμοςνα ακολουθήσει τον δικό του δρόμο.Όπως επισημαίνουν πηγές, η τε-τραετής αποχή του δεν ήταν τυχαία,καθώς ο ίδιος δούλευε μεθοδευμένακαι διακριτικά, κτίζοντας το προ-εδρικό του προφίλ και προετοιμα-ζόμενος γι’ αυτή την προεκλογικήεκστρατεία. Ουδόλως τυχαίες οι το-ποθετήσεις του γ.γ. του ΑΚΕΛ Άν-τρου Κυπριανού την περασμένηΠαρασκευή, ότι η υποψηφιότητάτου θα είναι ανεξάρτητη με το επι-τελείο του κ. Μαλά να είναι ξεχω-ριστό από αυτό του ΑΚΕΛ. Και οίδιος άλλωστε στη σημερινή συνέν-τευξή του στην «Κ» (βλ. σελ. 10),υπογραμμίζει πως η δική του υπο-ψηφιότητα είναι η μόνη ανεξάρτητη.Η αλήθεια είναι, ωστόσο, πως απότη μέρα πρόκρισής του από τα συλ-λογικά όργανα, είχε αποφασιστείπως θα προχωρούσε με σχετική

ελευθερία κινήσεων, καταρτίζονταςεν πολλοίς ένα διαφοροποιημένοαπό τα κομματικά στεγανά οικονο-μικό προεκλογικό πλάνο.

Εξαγγελία και πρόσωπαΗ εξαγγελία του Σταύρου Μαλά

αναμένεται να γίνει στις δύο Σε-πτεμβρίου. Στην ουσία η εξαγγελίατης υποψηφιότητας του κ. Μαλάθα γίνει πριν από την τελική έγ-κρισή του από τα συλλογικά σώ-ματα. Όχι μόνο για να μπει όσο το

δυνατόν συντομότερα στον προ-εκλογικό αγώνα, αλλά και γιατίαυτό καταδεικνύει έστω και συμ-βολικά πως η υποψηφιότητά τουδεν τυγχάνει αναίρεσης αλλά ούτεκαι εξαρτάται πλήρως από τα συλ-λογικά σώματα.

Την υποψηφιότητά του αναμέ-νεται να αγκαλιάσει πλειάδα πο-λιτικών προσωπικοτήτων, όπωςστελέχη του ΑΚΕΛ που ακούστηκανστο παρελθόν ως εν δυνάμει υπο-ψήφιοι. Ανδρέας Χρίστου και Κίκης

Καζαμίας θα βρίσκονται στο πλευρότου κ. Μαλά, ενώ την υποψηφιό-τητά του αναμένεται να στηρίξεικαι το ζεύγος Γιώργου και Ανδρού-λας Βασιλείου, είτε παρασκηνιακάείτε στο προσκήνιο. Ουδόλως τυ-χαίες και οι συνεχείς αναφορές τουκ. Μαλά για το επιτυχημένο μον-τέλο Γιώργου Βασιλείου. Αναμέ-νονται και άλλες πολιτικές προσω-πικότητες από τον χώρο της ευρύ-τερης Αριστεράς, ενώ σύμφωνα μεπληροφορίες, κοντά του αναμένεται

να βρεθούν και πρόσωπα όπως οΓιάννης Αρμεύτης (που βρισκότανμέχρι προσφάτως στο ΔΗΚΟ) καιο πρώην βουλευτής του ΑΚΕΛ Χρί-στος Μέσης.

Στο παρασκήνιο και συγκεκρι-μένα στις μετρήσεις δεν αποκλεί-εται να παίξει καίριο ρόλο ΠάμποςΠαπαγεωργίου, όπως λένε στελέχη,ενώ ζήτημα χρόνου είναι η ανα-κοίνωση του επικοινωνιολόγουπου θα αναλάβει την προεκλογικήκαμπάνια του κ. Μαλά.

Πίσω το ΑΚΕΛ, αλλά ανεξάρτητος ο ΜαλάςΕξαγγέλλει την υποψηφιότητά του στις 2 Σεπτεμβρίου, με πλειάδα πολιτικών προσωπικοτήτων να τον περιστοιχίζει

<<<<<<<

Σε αντίθεση με το 2013, οΣταύρος Μαλάς απαγκι-στρώνεται από το ΑΚΕΛκαι επιχειρεί να δώσει τοδικό του πολιτικό στίγμαως ανεξάρτητου.

<<<<<<<

Η Ειρήνη Χαραλαμπίδουθα αποτελεί την εκπρό-σωπο Τύπου του επιτε-λείου σε μία προσπάθειαη υποψηφιότητατου κ. Μαλά να καταστείως εκείνη που θαπατάξει τη διαφθορά.

Μπροστά η Ειρήνη

Είναι κοινό μυστικό πως η ΕιρήνηΧαραλαμπίδου θα αποτελεί την εκ-πρόσωπο Τύπου του επιτελείου τουκ. Μαλά. Ήδη ερωτήματα εγείρονταιγύρω από τη συνεργασία των δύομερών, εξαιτίας και του χάσματοςπου επικρατεί μεταξύ της μετριοπα-θούς προσωπικότητας Σταύρου Μα-λά και της αντιπαραθετικής προσω-πικότητας της κ. Χαραλαμπίδου. Πο-λιτικοί κύκλοι εξηγούν πως η επιλο-γή δεν είναι καθόλου τυχαία. Η Ειρή-νη Χαραλαμπίδου, πέρα από τη δη-μοτικότητά της, θεωρείται πως απο-τελεί το πρόσωπο που μπορεί νασυγκρουστεί ακόμα και με συμφέ-ροντα και κομματικά κατεστημένα,λόγω και του ρόλου που έπαιξε μέ-χρι σήμερα στην Επιτροπή Ελέγχουκαι Θεσμών. Όπως επισημαίνεται θααποτελεί το μόνο πρόσωπο στο επι-τελείο που θυμίζει ΑΚΕΛ και στόχοςείναι να διαφανεί πως η υποψηφιό-τητα του κ. Μαλά έχει ως στόχο τηνπάταξη της διαφθοράς και του κατε-στημένου. Ζήτημα που μένει ανοι-κτό είναι ποιος θα εκπροσωπεί τονκ. Μαλά σε ζητήματα όπως το Κυ-πριακό και την οικονομία και θα δια-φανεί το επόμενο διάστημα.Ο Σταύρος Μαλάς σε μικρό χρονικό διάστημα θα πρέπει να καλύψει τον προεκλογικό μαραθώνιο, διαφοροποι-

ώντας την εκστρατεία του από το 2013 ιδιαίτερα στον τομέα της οικονομίας.



Η δύναμη των Spin Off

Η οργή του ΆντρουΚάθε άλλο από βαρετή μπορεί να θεωρηθείη εβδομάδα που πέρασε, καθώς παρακολου-θήσεις της ΚΥΠ, μυστικές συναντήσεις καικαβγάδες πολιτικών αρχηγών θύμιζαν μάλ-λον «House of Cards» παρά την κυπριακήπραγματικότητα. Έκπληξη προκάλεσε κυ-ρίως η οργή του γ.γ. του ΑΚΕΛ στο ΕθνικόΣυμβούλιο, καθώς ενώ όλοι οι παρευρισκό-μενοι ανέμεναν τους ψηλούς τόνους από τονΝικόλα, από τον Άντρο τους ήρθε ο καβγάς.Όπως επισημαίνουν κομματικοί κύκλοι, ο Άν-τρος Κυπριανού δεν αποκάλυψε τα περί πα-ρακολουθήσεων και μυστικών συναντήσεωνμε σκοπό να διαρρεύσει στον Τύπο, αλλάεξαιτίας της έντασης της στιγμής. Ο ίδιος βρί-σκεται πλέον κάτω από πολλή πίεση, γιατί πί-στεψε πως ο Νίκος Αναστασιάδης θα λύσειτο Κυπριακό και τελικώς διαψεύστηκε σύμ-φωνα με κομματικούς κύκλους. Οι ίδιες πη-γές αναφέρουν πως αντιλαμβάνεται ότι ταστελέχη που του έλεγαν να μη δείχνει τόσηεμπιστοσύνη στον Νίκο Αναστασιάδη τον πε-ριμένουν στη γωνιά. Αυτός είναι και ο λόγοςπου εξεμάνη στο Εθνικό Συμβούλιο.

••••Εξεπλάγη και ο Χριστόφιας Με την επιθετική στάση του Άντρου, εξε-πλάγη και ο τέως Πρόεδρος της ΔημοκρατίαςΔημήτρης Χριστόφιας. «Συμφωνώ 98% μετα όσα είπε ο σύντροφος Άντρος» ανέφερεχαρακτηριστικά κατά τη διάρκεια του Εθνι-κού Συμβουλίου. Τα υπόλοιπα μέλη διερωτή-θηκαν τότε ποιο είναι το 2% που τον διαφο-ροποιεί. «Διαφωνώ με το ύφος και την έντα-ση του Άντρου», απάντησε ο τέως.

••••Σαν επαγρύπνησηΠάντως, το όλο ζήτημα περί παρακολούθη-σης των πολιτικών αρχηγών από την ΚΥΠ κι-νητοποίησε τα πολιτικά πηγαδάκια. Όπωςεπεσήμαναν γνώστες του πολιτικού παρα-σκηνίου ο Άντρος θα έπρεπε να δείχνει λιγό-τερη ευαισθησία σε ζητήματα παρακολούθη-σης, καθώς το κόμμα φημιζόταν ανέκαθενγια τις παρακολουθήσεις συντρόφων. Η ΚΥΠτους εξέπληξε; Εκτός πια και αν επί εποχήςΆντρου εξέλιπε η επαγρύπνηση.

••••Προεκλογικά τύμπαναΕκπρόσωπος Τύπου στο επιτελείο του Σταύ-ρου Μαλά θα είναι η Ειρήνη Χαραλαμπίδου.Τον τελευταίο καιρό άλλωστε πολλοί τηνέχουν δει να πραγματοποιεί επαφές μαζί τουκαι να συζητούν το όλο ζήτημα. Ο Ιανός πάν-τως μαθαίνει πως ένα από τα πρόσωπα που

διαμαρτύρονταν για την υποψηφιότηταΣταύρου Μαλά δεν ήταν άλλο από της κ. Χα-ραλαμπίδου. Το πώς όχι μόνο ξεπέρασε τιςενστάσεις της αλλά αποφάσισε να εκπροσω-πεί τον υποψήφιο πρόεδρο, είναι ένα ζήτη-μα ανοικτό. Πολιτικοί κύκλοι, πάντως, θεω-ρούν ιδιαίτερα έξυπνη κίνηση από πλευράςΜαλά να βάλει στην εμπροσθοφυλακή τηνΕιρήνη Χαραλαμπίδου. Εκπρόσωπος των Νέ-ων Δυνάμεων και όχι του σκληρού ΑΚΕΛ αλ-λά και ιδιαίτερα δημοφιλές πολιτικό πρόσω-πο, καθώς ήρθε πρώτη σε σταυρούς προτί-μησης η Ειρήνη. Το ζήτημα είναι πως ο χαμη-λών τόνων και μετριοπαθής Σταύρος θα συ-νυπάρξει με την Ειρήνη της έντονης και ενίο-τε εκρηκτικής προσωπικότητας.

••••Και ο Κατσουρίδης…Πάντως, και το όνομα του Γιάννου Κατσουρί-δη κυκλοφόρησε, χωρίς, ωστόσο, να έχειήδη γίνει κρούση στον ίδιο. Αν ο ΣταύροςΜαλάς καταφέρει να έχει κοντά στο επιτε-λείο του τον Γιάννο Κατσουρίδη θα εκληφθείαπό πολλούς ως μία προσπάθεια να κλεί-σουν οι εσωκομματικές πληγές αλλά και μή-νυμα πως το ΑΚΕΛ οδεύει πλέον ενωμένοστην κρίσιμη μάχη. Το ζήτημα που θέτουνκάποιοι ίσως πονηρά ίσως πάλι και όχι, είναικατά πόσο τόσο η Ειρήνη Χαραλαμπίδου όσο

και ο Γιάννος Κατσουρίδης έχουν τις γνώσειςπου χρειάζεται για να βγάλουν πέρα ολόκλη-ρη προεκλογική καμπάνια με σκληρούςεπαγγελματίες απέναντί τους.

••••Τετ α τετΣτην Εζεκία Παπαϊωάννου βρέθηκε τηνεβδομάδα που πέρασε ο Νίκος Κατσουρίδης,όπου και είχε συζήτηση μιας ώρας περίπουώρας με τον Άντρο Κυπριανού. Όπως ενημε-ρώνεται η στήλη οι δύο άντρες αντάλλαξανσκέψεις για το Κυπριακό και τα επόμενα βή-ματα που πρέπει να γίνουν. Ξέκλεψαν, όπωςμαθαίνω, και κανένα δεκάλεπτο για τον προ-εκλογικό.

••••Ποιος το φορά καλύτερα; Με το σακίδιό του στην πλάτη αποχώρησε ουπουργός Εξωτερικών Γιαννάκης Κασουλί-δης από το Προεδρικό Μέγαρο την περασμέ-νη Τρίτη. Αστειευόμενος δημοσιογράφος τονρώτησε αν παίρνει στιλιστικές συμβουλέςαπό τον κυβερνητικό εκπρόσωπο Νίκο Χρι-στοδουλίδη που ως γνωστόν κυκλοφορείπάντα με σακίδιο. Ο κ. Κασουλίδης τον διόρ-θωσε ενημερώνοντάς τον ότι εκείνος ήταν οπρώτος που καθιέρωσε το σακίδιο ως απο-

δεκτό ενδυματολογικό αξεσουάρ του Υπουρ-γικού Συμβουλίου. Μάλιστα, όπως ανέφερε,ο κ. Χριστοδουλίδης τον συμβουλεύτηκε κα-τά πόσο είναι πρέπον, να κυκλοφορεί και αυ-τός με ένα σακίδιο στην πλάτη. Πήρε λοιπόντην έγκριση από τον ΥΠΕΞ και το ακολουθείέκτοτε πιστά.

••••Ποιος αντέγραψε ποιον;Πάταγο έκανε η εκστρατεία του Νικόλα Πα-παδόπουλου για τα αδέσποτα ζώα, αλλά καιοι φωτογραφίες που ενισχύουν την κοινωνι-κή ευαισθησία του. Στο Προεδρικό Μέγαροπάντως το φυσούν και δεν κρυώνει για το γε-γονός ότι παρόμοια πολιτική για τα ζώα θαεξάγγελλε και η κυβέρνηση Αναστασιάδη.Αφήνουν δε αιχμές πως ο ΔΗΚΟϊκός πρό-εδρος έχει στήσει κοριούς και παρακολουθείτις στρατηγικές κινήσεις που ετοιμάζονταιγια τον προεκλογικό του Νίκου Αναστασιάδη.

••••Κέντρο διερχομένωνΚέντρο διερχομένων έχει καταντήσει το τε-λευταίο διάστημα το Προεδρικό Μέγαρο, κα-θώς όλοι ανεξαιρέτως δίνουν το παρών τους.Κατά τη διάρκεια του Εθνικού Συμβουλίου,έκανε την εμφάνισή του στον λόφο ο ανε-

ξάρτητος υποψήφιος για τη δημαρχία Φοί-βος Ζαχαριάδης, ο οποίος προσφάτως διορί-στηκε σύμβουλος θεμάτων αθλητισμού απότον Πρόεδρο της Δημοκρατίας. Η στήλη μα-θαίνει πως ο διορισμός δεν ήταν καθόλου τυ-χαίος, καθώς ο Φοίβος Ζαχαριάδης δεχότανέντονο φλερτ από τον Νικόλα Παπαδόπουλογια να προσδεθεί στο άρμα του. Πέραν τουΦοίβου Ζαχαριάδη, πλειάδα άλλων συναγερ-μικών πυρήνων παρελαύνουν καθημερινάγια να δουν τον Πρόεδρο, αλλά και δήμαρ-χοι. Τις προάλλες παρευρέθηκε και ο Πάφιοςδήμαρχος Φαίδωνας Φαίδωνος, με πληρο-φορίες να τον θέλουν να κινητοποιείται έν-τονα για τον προεκλογικό στην επαρχία του.

••••Καμπάνα για ΧριστοδουλίδηΤην ευθύνη στους συνεργάτες του Προέδρουέριξε ο πρώην κοινοβουλευτικός εκπρόσω-πος του ΔΗΣΥ Χρίστος Πουργουρίδης. Ο κ.Πουργουρίδης ανέκαθεν μιλούσε έξω από ταδόντια, προκαλώντας συναγερμικούς τριγ-μούς. Αλησμόνητη η κίνησή του το 2008, ναμιλήσει για την επιθυμία του να στηρίξει Χρι-στόφια. Όπως επίσης και η αντιπαράθεσή τουμε τον διευθυντή του γραφείου του Προ-έδρου και άλλοτε εξ απορρήτων του ΙωάννηΚασουλίδη Μιχάλη Σοφοκλέους. Αν και πολλοίθεωρούν πως οι βολές πήγαιναν στον κ. Σο-φοκλέους, κομματικοί κύκλοι επισημαίνουνπως οι δηλώσεις του αφορούσαν τον κυβερ-νητικό εκπρόσωπο Νίκο Χριστοδουλίδη.

Ο ΗΡΩΣ ΤΗΣ ΕΒΔΟΜΑΔΟΣ

Κοκτέιλ διακοπών και προεκλογικών αναζητήσεων

ΒΟΛΕΣ / Γράφει ο ΠΑΝΑΓΙΩΤΗΣ ΚΑΠΑΡΗΣ

Οι φαινομενικά μι-κρές και ασήμαντεςειδήσεις κρύβουνπολλές φορές τονκαλό σπόρο, ο οποί-ος θα φέρει πολ-

λούς και αγλαούς καρπούς στομέλλον. Πριν από μερικές ημέρεςτο Υπουργικό Συμβούλιο έδωσε τοδικαίωμα στα δημόσια πανεπιστή-μια της Κύπρου να συμμετέχουν ήνα ιδρύουν επιχειρήσεις, οργανι-σμούς και συνεταιρισμούς, με σκο-πό την αξιοποίηση των αποτελε-σμάτων, τα οποία παράγονται μέσααπό την έρευνα και μέσα από επι-στημονικές διαδικασίες.

Ειδικότερα θα μπορούν οι ακαδη-μαϊκοί να συμμετέχουν σε εταιρίεςτεχνοβλαστούς, γνωστές και ως«Spin Off» δηλαδή θα μπορούν νααξιοποιούν και να εκμεταλλεύον-ται εμπορικά, τα αποτελέσματαεπιστημονικών ερευνών. Με απλάλόγια, οι εφευρέτες, τα δυνατάμυαλά, θα μπορούν να συμμετέ-χουν στις εταιρίες και να πληρώ-νονται αδρά. Θα έχουν ένα επιπλέ-ον κίνητρο για τις ατέλειωτες ώρεςεργασίας και δεν θα περιμένουναπό τον μισθό του πανεπιστημια-κού δασκάλου.

Η έρευνα καλώς ή κακώς, είναιδουλειά του κράτους, όπως συμ-βαίνει σε όλες τις προηγμένες χώ-ρες του κόσμου. Στη συνέχεια, οινέες γνώσεις, οι νέες εφευρέσεις,από τα πανεπιστήμια και τα ερευ-νητικά κέντρα, διοχετεύονται στονιδιωτικό τομέα, είτε μέσω των SpinOff, είτε μέσω άλλων οργανισμώνοι οποίοι αναλαμβάνουν την εμπο-ρική εκμετάλλευση και την απόδο-ση του μεριδίου των κερδών, πίσωστο Δημόσιο. Στην Κύπρο τα ιδιωτι-

κά πανεπιστήμια είναι κερδοσκο-πικοί οργανισμοί, σύμφωνα με τηνομοθεσία και σίγουρα οι υψηλούρίσκου επενδύσεις στον τομέα τηςέρευνας, δεν μπορεί να είναι οπρώτος στόχος τους.

Εξάλλου οι μέτοχοι, κύπριοι και ξέ-νοι, αναμένουν κέρδη κάθε χρόνο.Ο κανόνας διεθνώς λέει ότι για κά-θε 100 προτάσεις για χρηματοδό-τηση έρευνας, έχουν αποτελέσμα-τα μία ή δύο και σπάνια περισσότε-ρες προτάσεις. Ωστόσο και μίαεφεύρεση να μπορέσει να κατοχυ-ρωθεί ως πατέντα, τα κέρδη είναιπολλές φορές πολλαπλάσια, απότη δαπάνη για την υλοποίηση καιτων 100 προτάσεων.

Το γειτονικό Ισραήλ κατάφερε ναπρασινίσει την έρημο να πρωτοπο-ρεί στην ιατρική, να δημιουργήσειμια φοβερή πολεμική βιομηχανία,ακόμη και να κυριαρχήσει επί τωνγειτόνων του, με τη δύναμη τουμυαλού, μερικών χαρισματικώνανθρώπων, οι οποίοι απολαμβά-νουν ό,τι θέλουν στα εργαστήριακαι επιπλέον πληρώνονται πολύπλουσιοπάροχα. Βεβαίως τα δυνα-τά μυαλά, δεν είναι μόνο Εβραίοι,αλλά είναι και ξεχωριστοί κάτοχοιδιδακτορικών τίτλων, οι οποίοι κα-λούνται στο Ισραήλ για να συνεχί-σουν την έρευνά τους.

Οι ίδιες πρακτικές ακολουθούνταιστην Αμερική, τη Ρωσία, τον Κανα-δά και βεβαίως στην ΕυρωπαϊκήΈνωση, η οποία χρηματοδοτεί μετεράστια ποσά την έρευνα. Αξιο-σημείωτη ήταν και διαβεβαίωσητου πρύτανη του ΠανεπιστημίουΚύπρου Κωνσταντίνου Χριστοφί-δη, ότι σε λίγα χρόνια το Πανεπι-στήμιο, θα αυτοχρηματοδοτείται

μέσα από τα ευρωπαϊκά προγράμ-ματα και άλλες χρηματοδοτήσεις.Σήμερα το Πανεπιστήμιο κατέχειτην πανευρωπαϊκή πρωτιά στηνάντληση ευρωπαϊκών κονδυλιών,σε σχέση πάντα με τον πληθυσμότης Κύπρου. Από τα 130 εκατ. τουπροϋπολογισμού, τα μισά, δηλαδή65 εκατ. προέρχονται από ίδιουςπόρους, κυρίως από ευρωπαϊκάπρογράμματα και τα υπόλοιπα απότα δημόσια ταμεία.

Οι προοπτικές είναι τεράστιες γιατην Κύπρο και τα κούφια λόγια δε-καετιών, από τους πολιτικούς όλωντων αποχρώσεων για να καταστείτο νησί τεχνολογικό και ιατρικόκέντρο μπορούν σήμερα να εκπλη-ρωθούν, αφού επιτέλους τίθενταιοι βάσεις για να απελευθερωθούντα χέρια των δημόσιων πανεπιστη-μίων, αλλά και των ερευνητών.Φτάνει μερικοί καρεκλοκένταυροι,μερικοί μανδαρίνοι, να μην ανα-τρέψουν και να μη δέσουν τα χέ-ρια των δυνατών μυαλών.

Στο πρόσφατο παρελθόν είχαμεμερικές εξαιρετικές προσπάθειεςαπό νέους ερευνητές, μέσω θε-σμών της CYTA, οι οποίες ωστόσοχάθηκαν ή μετανάστευσαν στοεξωτερικό, λόγω κακών αποφάσε-ων και γραφειοκρατικών αγκυλώ-σεων ή πιο απλά, λόγω αδυναμίαςτων ατόμων που κρατούν τα κλει-διά των ταμείων, να προσφέρουνστήριξη στους νέους εν δυνάμειεφευρέτες.

Ευτυχώς ή δυστυχώς, ο χρόνος κυ-λά και μοιραία φεύγουν οι άνθρω-ποι, που πολεμούσαν τους ηλε-κτρονικούς υπολογιστές και μιανέα γενιά αναλαμβάνει τα ηνία καιη ελπίδα άρχισε να γεννιέται.

Μάριος Δημητριάδης

Μελετημένες κινήσεις φαίνεται να κάνει ο Σταύρος Μαλάς για να μπει με το δεξί… στον προεκλογικό στίβο. Σεβασμός στο ΑΚΕΛ μεν αλλά καιανοικτούς ορίζοντες για επιλογή συνεργατών και θεματολογίας, λένε πηγές του Ιανού. Πάντως, η πρώτη μετεγγραφή ήταν όντως εκκωφαντικήκαι ονομάζεται Ειρήνη Χαραλαμπίδου στο πόστο του εκπροσώπου Τύπου.

Ανηφορίζοντας απότον Αστρομερίτηπρος τη Σολιά με ενο-χλούν πολλά. Και δενείναι μόνο ο δρόμος.Ο δρόμος είναι το

προφανές. Το κυριότερο είναι η έλ-λειψη προοπτικής για όλη την πε-ριοχή του Τροόδους. Η εγκατάλειψητων χωριών από τους νέους, η αστυ-φιλία, όπως τη γράφαμε στις εκθέ-σεις μας στο σχολείο, δεν είναι έναμακρινό σενάριο που συμβαίνειστην Αθήνα και εμείς το περιμένου-με να μας βρει. Μας βρήκε. Το ζήτη-μα είναι, μετά τις διαπιστώσεις, πώςτο αντιμετωπίζουμε και πώς ανατρέ-πουμε αυτή τη ροπή.

Στο Τρόοδος παλεύουν σήμερααξιόλογοι άνθρωποι για να κρατή-σουν ζωντανή την περιοχή. Με με-ρικούς συζήτησα σε έκταση αυτό τοστοίχημα που πρέπει να κερδίσου-με. Και μπορώ να πω πως έφυγαενθαρρυμένος. Είναι άνθρωποι πουέχουν εισηγήσεις, προτάσεις καιόραμα, που ξεφεύγουν από τη λογι-κή της μουρμούρας των υποβαθμι-σμένων περιοχών και πολιτών πουζητούν μόνο εξαιρέσεις για ναέχουν σχολεία, νοσοκομεία καιδρόμους.

Το ερώτημα που χρειάζεται νααπαντήσουμε είναι πώς δημιουρ-γούμε ξανά προοπτική στο Τρόοδος.Πώς ο κόσμος θα επιστρέψει πίσω ήδεν θα χρειαστεί να μεταναστεύειστη Λευκωσία και στη Λεμεσό. Πώςδεν θα χρειάζεται να δημιουργούν-ται ειδικές συνθήκες για να πηγαί-νουν δάσκαλοι και γιατροί. Να απαν-τήσουμε στο πώς σε λίγα χρόνια θακαταφέρουμε να αυξήσουμε τονπληθυσμό κάθε χωριού, κάθε συμ-πλέγματος και όλου του Τροόδους.

Πώς μπορεί ο τουρισμός, ο πρωτο-γενής τομέας και η εκπαίδευση ναδημιουργήσουν ανάπτυξη και θέ-σεις εργασίας στην περιοχή.

Πρώτα, όμως, πρέπει να δούμε τιςσυγκοινωνίες και τις μεταφορές.Όσο μπανάλ και αν ακούγεται χρει-αζόμαστε τους δρόμους που θα οδη-γούν με αξιοπιστία και ασφάλειατους πολίτες στις πόλεις και από εκείπίσω στο βουνό. Δεν συμμερίζομαιτη λογική πως ο δρόμος είναι η αιτίατων θανατηφόρων τροχαίων. Έναςαξιόπιστος δρόμος θα μειώσει τα δυ-στυχήματα σίγουρα. Αν όμως δεν ξε-κολλήσουμε το πεντάλ από το πόδιμας και το αλκοόλ από το στόμα μαςτροχαία θα γίνονται.

Χρειαζόμαστε όμως και αξιόπιστεςκαι έξυπνες δημόσιες μεταφορές.Όσο και αν δεν το διανοούμαστε,ακόμα και σήμερα το 2017, εμπειρι-κά περιμένουμε το λεωφορείο στηστάση. Δεν υπάρχει χρονοδιάγραμ-μα για το πότε περνά και από πού.Ξέρουμε μόνο την ώρα αναχώρη-σης. Δεν ξέρουμε επίσης τις συνδέ-σεις των λεωφορείων. Για να κινη-θείς πρέπει να περάσεις υποχρεω-τικά από τον κεντρικό σταθμό. Κα-νείς δεν ξέρει ποιο άλλο λεωφο-ρείο περνά από κάθε στάση.

Για να έχει ουσία όμως η συζήτησηγια να ζωντανέψουμε ξανά το Τρόο-δος δεν πρέπει να είναι μόνο χώροςδιαμονής αλλά και χώρος εργασίας.Η τουριστική ανάπτυξη είναι μια σο-βαρή προοπτική. Μακριά όμως απότη λογική του καταλύματος που προ-σφέρει αυστηρά τα απαραίτητα, αλ-λά στη λογική του ολόχρονου προ-ϊόντος που αξιοποιεί τα ιδιαίτεραχαρακτηριστικά. Πέραν από τα προ-φανή του κλίματος και του σκι υπάρ-

χει για παράδειγμα και η γαστρονο-μική διάσταση της περιοχής.

Μια άλλη προοπτική είναι ο πρωτο-γενής τομέας. Υπάρχουν προϊόνταπου δεν μπορούν να ευδοκιμήσουνσε άλλο κλίμα. Υπάρχει επίσης καιμια σοβαρή έκταση γεωργικής γηςπου σήμερα δεν αξιοποιείται. Υπάρ-χουν επίσης αρκετοί νέοι με όρεξηκαι μεράκι για να τη δουλέψουν αυ-τή τη γη που δεν ζητούν καμία ειδικήμεταχείριση. Ζητούν όμως να μηνταλαιπωρούνται από τις διαδικασίεςκαι να μη χρυσοπληρώνουν το νερό.

Υπάρχει και ο τομέας της εκπαίδευ-σης. Μπορεί να είναι δύσκολη η με-ταφορά τμήματος πανεπιστημίουστην περιοχή αλλά η μεταφορά τηςξενοδοχειακής σχολής ίσως να είναιιδανική και εφικτή. Θα γιγαντώσειαυτόματα τη διάσταση του τουρι-σμού στο βουνό και θα σπάσει έναστερεότυπο που συνδέει την Κύπρομόνο με τη θάλασσα και τον ήλιο.

Αν ο βραχνάς της γραφειοκρατίαςδεν ταλαιπωρούσε όλους μας θαήμουν υπέρμαχος της δημιουργίαςτης Επαρχίας Τροόδους. Το ζήτημαόμως δεν είναι να μετακομίσουμετη γραφειοκρατία από τη Λεμεσό,τη Λευκωσία και τη Λάρνακα στοΤρόοδος. Το ζήτημα είναι να απε-λευθερώσουμε τις δυνατότητεςενός ολόκληρου βουνού σε μια χώ-ρα. Να πείσουμε τους εαυτούς μαςπρώτα πως υπάρχει προοπτική ανά-πτυξης και επενδυτικής αξίας. Πωςτο Τρόοδος δεν είναι και δεν πρέπεινα αντιμετωπίζεται ως αναγκαίο κα-κό αλλά ως ένα από τα επόμενα με-γάλα πρότζεκτ της χώρας μας.

ΑΜΕΡΩΤΑ / Γράφει ο ΔΗΜΗΤΡΗΣ ΔΗΜΗΤΡΙΟΥ

Στις Πλάτρες μένουν μόνα τ’ αηδόνια

Γράφει Ο ΙΑΝΟΣ

Βουλευτής ΔΗΣΥ Λευκωσίαςtwitter: @dmdemetriou

Στον Μάριο Δημητριάδη εναποθέ-τουν οι Λαρνακείς τις προσδοκίες τουςγια το λιμάνι της πόλης. Όπως μουέλεγε εσχάτως διακεκριμένος Σκα-λιώτης, μόνο ο μικρός Ποσειδώνας τηςκυβέρνησης μπορεί να λύσει τον γόρ-διο δεσμό.

12-PARAPOLITIKA_Master_cy 04/08/17 22:48

Η Κ ΑΘ Η Μ Ε Ρ Ι Ν Η l 13Α Π Ο Ψ Ε Ι Σ

Έχει περάσει σχεδόν ένας μή-νας από το ναυάγιο των συ-νομιλιών και μέσα σ’ αυτόντον μήνα δεν έχω αντιληφθείκαμία αποφασιστική κίνησηαπό τη δική μας πλευρά για

να επαναρχίσουν οι συνομιλίες. Ούτε κανδιαφαίνεται η συνειδητοποίηση του κιν-δύνου που ελλοχεύει η μη επανέναρξητους. Αντ’ αυτού συνεχίζουμε ακάθεκτοινα πιπιλάμε τις ίδιες κούφιες κουβέντες,συντηρώντας την ψευδαίσθηση ότι έχουμεκερδίσει το blame game εις βάρος τηςΤουρκίας και ότι αυτό είναι ήδη μια νίκη,η οποία μας επιτρέπει να κινούμαστε μετους ρυθμούς χελώνας σε ό,τι αφορά ταεπόμενα στρατηγικά μας βήματα.

Μήπως τελικά όντως είμαστε ψεκασμέ-νοι σ’ αυτό το νησί; Πώς είναι δυνατόν ναπαρακολουθούμε τις κινήσεις της άλληςπλευράς η οποία βρίσκεται σε πλήρη ετοι-

μότητα για να μας φέρει ενώπιον καινούρ-γιων τετελεσμένων και εμείς να σφυρίζουμεκλέφτικα, συζητώντας κατά πόσο ο κ. Κυ-πριανού παρακολουθείται από την ΚΥΠκαι κατά πόσο οι Ενδιάμεσοι θα γυρίσουντην πλάτη στον κ. Αϊντε αρνούμενοι ναπαρευρεθούν στο αποχαιρετιστήριο δείπνο;Με απλά λόγια, τι είχες Γιάννη, τι είχαπάντα.

Αυτή είναι η μοναδική φράση που μπο-ρεί να χαρακτηρίσει την πολιτική μας σκη-νή. Με ένα φαιδρό Εθνικό Συμβούλιο τοοποίο κάθε φορά που συνεδριάζει επιβε-βαιώνει τον χαρακτηρισμό που του δόθηκεκάποτε ως «γουμάς» και με μια κυβέρνησηη οποία ξοδεύει πολύ περισσότερο χρόνοστο να κατηγορεί τον κ. Αϊντε και να αν-ταπαντά στις προεκλογικές κόντρες παράνα σχεδιάζει το επόμενο ουσιαστικό βήμαγια επανέναρξη των συνομιλιών. Και ενώλοιπόν συμβαίνουν όλα αυτά τα άκρως

συνταρακτικά στην πολιτική μας σκηνή,τα οποία δεν έχουν καμία χρησιμότηταπέραν της κατανάλωσής τους στο προ-εκλογικό παιχνίδι, ο κ. Αϊντε λίγο πριν μαςπει το τελευταίο goodbye, μας ξεκαθαρίζειπως η ανάσταση της διαδικασίας για τοΚυπριακό δεν μπορεί να γίνει από τα Ηνω-μένα Έθνη αλλά μέσω μιας συμφωνίαςτων δύο πλευρών.

Και όταν και εάν οι δύο πλευρές κατα-λήξουν σε μια συμφωνία τότε και μόνο ογ.γ. των Η.Ε. θα είναι εκεί. Για να το θέσουμεπιο λαϊκά ο κ. Αϊντε, μας είπε πως αν οιδύο πλευρές δεν έχουν διάθεση να βρουνένα πλαίσιο συμφωνίας τότε τα ΗνωμέναΈθνη (και κατ’ επέκταση η διεθνής κοι-νότητα) δεν έχουν σκοπό να ξανασχολη-θούν μαζί μας.

Εμείς βέβαια είμαστε ικανοί προκειμένουνα μην αντιμετωπίσουμε αυτή την πραγ-ματικότητα να αρχίσουμε ξανά τον εξά-

ψαλμο στον κ. Αϊντε νομιζόμενοι πως έτσιπετυχαίνουμε κάτι περισσότερο, από τονα κάνουμε κύκλους γύρω από τους φαι-δρούς εαυτούς μας. Για να υπάρξει ωστόσομια συμφωνία μεταξύ των δύο πλευρών,ώστε να αναστηθεί και πάλι η διαδικασία,δεν αρκεί να επαναπαυόμαστε στο blamegame, αλλά οφείλουμε να συνειδητοποι-ήσουμε πως για να επιλυθεί το Κυπριακόστο πλαίσιο των Η.Ε. και της ΔΔΟ, πουείναι ο μόνος εφικτός δρόμος, πρέπει ναυπάρξουν συμβιβασμοί και όχι πατριωτικέςκορώνες.

Τα περί νέας στρατηγικής των Ενδιά-μεσων, οι οποίοι παρεμπιπτόντως εξακο-λουθούν να μην εξηγούν ποια είναι αυτήη νέα στρατηγική, αλλά και τα περί διε-θνοποίησης του προβλήματος, λες και πρό-κειται για ένα πρόβλημα πρόσφατο καιόχι τεσσάρων δεκαετιών, το μόνο που πε-τυχαίνουν είναι να αποδεικνύουν την πο-

λιτική μας ανωριμότητα, η οποία συνοψί-ζεται στην ψευδαίσθηση πως είμαστε οιπιο έξυπνοι, οι πιο ισχυροί και πως κάθεφορά έχουμε τη βεβαιότητα πως θα εφεύ-ρουμε ένα νέο σχέδιο δράσης το οποίο θαμας δικαιώσει και θα φέρει με το μέροςμας ολόκληρη την υφήλιο.

Το ερώτημα, λοιπόν, που πρέπει να μαςβασανίζει είναι το πώς θα αναστήσουμετη διαδικασία για το Κυπριακό όσο πιοσύντομα γίνεται. Άρα ο Πρόεδρος της Δη-μοκρατίας καλά θα κάνει να επανεφεύρειτον εαυτό του, εκείνον που μέχρι τώραέδειχνε αποφασισμένος να λύσει το Κυ-πριακό χωρίς να νοιάζεται για το πολιτικόκόστος και να δράσει άμεσα. Διαφορετικάκινδυνεύει να αποδειχθεί πολύ πιο επι-κίνδυνος για τον τόπο από ό,τι οι ενδιάμεσοιψευτοπατριώτες.

Τρία πουλάκια κάθοντανAKAΡΙΑΙΑ / Της ΕΛΕΝΗΣ ΞΕΝΟΥ

[email protected]

Όταν βγήκε στην επιφάνεια το σκάνδαλοΣνόουντεν, με τις ανατριχιαστικές λεπτο-μέρειες γύρω από τις παρακολουθήσεις τωνμυστικών υπηρεσιών που δημοσιοποίησεο πρώην τεχνικός σύμβουλος, προκλήθηκεμείζον ζήτημα ανάμεσα στους ανυποψία-

στους Αμερικανούς αλλά και πλήγμα στην πολιτική πορείατου Ομπάμα. Κάπως έτσι άρχισε να αναζωπυρώνεται τοενδιαφέρον και οι συζητήσεις για το διαχρονικό βιβλίοτου Τζωρτζ Όργουελ «1984» για τον απόλυτο έλεγχο ενόςκράτους «Μεγάλου Αδελφού» απέναντι στους απαθείςπολίτες που παρακολουθούσαν με αδιαφορία τη ζωή καιτη σκέψη τους να ελέγχεται και να καταστρατηγείται.Ακόμα και στην Κύπρο υπήρξε σωρεία συζητήσεων καιαντιπαραθέσεων για τις παρακολουθήσεις στις ΗΠΑ καιτο ζοφερό μέλλον για την ιδιωτικότητα και την ελευθερίασκέψης. Την προηγούμενη Τρίτη σε ένα Εθνικό Συμβούλιοπλήρες εξελίξεων και έντονων διαφωνιών, ο γ.γ. του ΑΚΕΛΆντρος Κυπριανού έκανε, μάλλον εν βρασμώ, την απο-κάλυψη ότι οι κινήσεις και οι τηλεφωνικές συνδιαλέξειςτου παρακολουθούνται από την Κυπριακή Υπηρεσία Πλη-ροφοριών. Το όλο ζήτημα διέρρευσε αναπόφευκτα στονΤύπο, εγείροντας ερωτήματα για το αν όντως η ΚΥΠ πα-ρακολουθεί πολιτικούς αρχηγούς. Έκλεισε βέβαια συνοπτικάόταν το Προεδρικό και κυρίως ο κ. Κυπριανού επιχείρησαννα βάλουν τελεία στο όλο ζήτημα την επόμενη μέρα.«Ποτέ δεν έθεσα δημόσια ζήτημα που αφορά την ΚΥΠ»,ανέφερε σε δηλώσεις του στο Ραδιόφωνο του ΡΙΚ, ο γενικόςγραμματέας του ΑΚΕΛ Άντρος Κυπριανού, ενώ τις προ-ηγούμενες μέρες δεν ήθελε να μπει σε διαδικασία περαιτέρωσυζητήσεων. Εντύπωση προκάλεσε το γεγονός ότι τα αν-τιπολιτευόμενα κόμματα, που για το παραμικρό διαρρη-γνύουν τα ιμάτιά τους και κατακεραυνώνουν, επέλεξαννα κινηθούν σε χαμηλούς τόνους και να μη δώσουνιδιαίτερη έμφαση στο όλο ζήτημα.

Πώς και γιατί ένα τέτοιο θέμα αποσιωπήθηκε με συ-νοπτικές διαδικασίες όμως; Το ζήτημα παρακολούθησηςπολιτικών προσώπων δεν είναι ένα ζήτημα που σήμερααποκαλύπτεται. Ούτε αποτελεί νέα εξέλιξη πραγμάτων.Πολλά είχαν ειπωθεί επί διακυβέρνησης Γλαύκου Κληρίδηγια την αναβίωση του Μεγάλου Αδελφού και άλλα τόσαεπί Τάσσου Παπαδόπουλου λίγο πριν από τις προεδρικέςεκλογές του 2008. Παρακολούθησης πολιτικών και δημο-σιογραφικών κύκλων που άφηναν να διαρρέουν με μεγάληευκολία ως μία τακτική να καταδείξουν την ισχύ τους.Βεβαίως και για το ΑΚΕΛ είχαν λεχθεί πολλά για τον ρόλοτης Επαγρύπνησης, απέναντι σε κομματικά στελέχη, κάτιπου δεν αφήνει το κόμμα άμεμπτο.

Αυτή ακριβώς η προϊστορία παρακολουθήσεων καικατασκοπείας φαίνεται να ώθησε τους σημερινούς πολι-τικούς πρωταγωνιστές στο να αποσιωπήσουν την όληιστορία διακριτικά και αποτελεσματικά. Φαίνεται πως δενσυμφέρει κανέναν να ανοίξει ένα τέτοιον κύκλο αντιπα-ράθεσης, καθώς όλοι με τον ένα ή με τον άλλο τρόποέχουν εμπλακεί σε παρόμοιες διαδικασίες.

Το ερώτημα που προκύπτει είναι ποια είναι η δική μαςστάση ως κοινωνία. Από την Τετάρτη έχει αποκαλυφθείότι ένας πολιτικός αρχηγός καταγγέλλει την παρακολούθησήτου και κανείς δεν έχει αντιδράσει. Άλλοι γελάνε σκωπτικάκαι άλλοι αδιαφορούν πλήρως. Η ουσία είναι πως σε άλλεςκοινωνίες η αποκάλυψη παρακολούθησης πολιτικών προ-σώπων αναδεικνύεται ως μείζον ζήτημα που μπορεί ναρίξει κυβερνήσεις. Και αυτό γιατί ένα βασικό στοιχείο τηςδημοκρατίας, αυτό της ελεύθερης έκφρασης και των προ-σωπικών δεδομένων καταργούνται πλήρως.

Σε μία κοινωνία που οι βασικές ελευθερίες καταστρα-τηγούνται αλλά κυρίως σε μία κοινωνία έτοιμη να αποδεχτείμε τον πλέον εύκολο τρόπο ότι πρόσωπα παρακολουθούνταικαι συζητήσεις καταγράφονται παρουσιάζουν στοιχείαβαθιάς παθογένειας και σήψης.

Δεν είμαστε αφελείς για να πέφτουμε από τα σύννεφαμπροστά από τις αποκαλύψεις του γ.γ. του ΑΚΕΛ. Θαέπρεπε, ωστόσο, να έχουμε τα κατάλληλα αντανακλαστικάγια να αποτρέψουμε τον πλήρη έλεγχο της ιδιωτικότηταςκαι των προσωπικών δεδομένων. Έστω να ταρακουνηθούμε.Το γεγονός ότι οι αποκαλύψεις του Άντρου Κυπριανούθεωρήθηκαν για κάποιους «περσινά ξινά σταφύλια» καιγια άλλους επιβεβαίωση σεναρίων, δεν περιποιεί τιμή σεμας. Καταδεικνύει με τον πλέον εμφανή τρόπο πως η χει-ραγώγηση της σκέψης είναι προ των πυλών και πως ο κα-θένας από μας είναι έτοιμος να συμβιβαστεί με κατασκοπείες,κοριούς και Μεγάλους Αδελφούς.

Κάποιος ναμας προσέχει

ΔΙΕΛΚΥΣΤΙΝΔΑ/ Tης ΜΑΡΙΝΑΣ ΟΙΚΟΝΟΜΙΔΟΥ

[email protected]

Χάνουμετην Αμμόχωστο;

ΣΥΝΙΣΤΩΣΕΣ / Του ΤΑΣΟΥ ΤΡΥΦΩΝΟΣ

[email protected]

Τελικά η πολιτική είναι και μαθηματικά.Ένα και ένα κάνουν δύο. Όταν είσαι παρα-τηρητικός και μελετάς τον απέναντι μπορείςνα προβλέψεις πώς θα απαντήσει. Αναφέ-ρομαι στο τελευταίο ναυάγιο του Κυπριακούστο Κραν-Μοντάνα και όλη την παραφιλο-

λογία που ακολούθησε. Οι Τούρκοι ακολουθώντας τηνπάγια τακτική τους (που έπρεπε ήδη να γνωρίζουμε) ήτανβέβαιο ότι θα απαντούσαν με κάποια κίνησή τους. Το1983 ήταν η ανακήρυξη του ψευδοκράτους (παρά το ότιο φίλος – «σπουδαίος ηγέτης» τότε πριν αποκαλυφθεί τοτρομερό του πρόσωπο – καθησύχαζε τον Σπύρο Κυπριανούότι «οι Τούρκοι δεν θα κάνουν κάτι»), το 2003 ήταν τοάνοιγμα των οδοφραγμάτων που βρήκε ένα απροετοίμαστοκαι αμήχανο Τάσσο Παπαδόπουλο να μην ξέρει πώς νααντιδράσει. Τώρα ήταν η ανακοίνωση για επιστροφή τωνΜαρωνιτών στα χωριά τους που επίσης μας έφερε σεαμηχανία. Όμως ήταν και ακόμα κάτι, που ίσως πέρασεστα «ψιλά» αλλά θεωρώ πολύ σοβαρό και σημαντικό: τοάνοιγμα παραλίας στην κατεχόμενη Αμμόχωστο για «υπη-κόους» του ψευδοκράτους και Τούρκους πολίτες. Είναι ηπρώτη φορά που θα ανοίξει μέρος της περιφραγμένηςπεριοχής μετά το 1974 για πολίτες. Πρόκειται για «προ-ειδοποιητική βολή» των Τούρκων; Θέλουν να μας «προ-ειδοποιήσουν» για τις προθέσεις τους περί εποικισμούτης Αμμοχώστου; Τι θα γίνει και πώς θα απαντήσουμεεμείς αν ακολουθήσειάνοιγμα της περίκλειστηςπόλης; Θα «χαθεί» η Αμμό-χωστος που μέχρι τώρα στιςσυνομιλίες θεωρείτο δεδο-μένη η επιστροφή της,όπως φαίνεται ότι χάθηκεη Μόρφου μετά το δημο-ψήφισμα του 2004; Εγώ δενείμαι από την Αμμόχωστοούτε έχω πάει ποτέ. Δενέχω κάποιον ιδιαίτερο συ-ναισθηματικό δεσμό με τηνπόλη, πέρα του ότι είναιμια πόλη της πατρίδας μουπου όσο μεγαλώνω, μελετώ,διαβάζω και συνομιλώ μεπρωταγωνιστές της πολι-τικής μας ζωής του τότε καισήμερα, διαπιστώνω ότιθυματοποιήθηκε τα μέγι-στα στον βωμό του λαϊκι-σμού, του μαξιμαλισμού και του λεγόμενου «μακροχρόνιου»αγώνα. Είναι για να τραβάμε ομαδικά τα μαλλιά μας γιατις μοναδικές ευκαιρίες που είχαμε να πάρουμε πίσω τηνπόλη, ειδικά με το Αγγλοαμερικανικοκαναδικό σχέδιο.Δεν δέχομαι λοιπόν, 43 χρόνια μετά, η Αμμόχωστος ναθυματοποιηθεί οριστικά. Κανένας Κύπριος δεν πρέπεινα το δεχτεί αυτό. Εαν στο άμεσο μέλλον αυτό το «καμάρι»της Κύπρου πριν από το ’74, αυτή η σπουδαία πόλη πουέγραφαν γι’ αυτήν από αιώνες πριν περιηγητές και ιστορικοίμε μυθικά πλούτη και μια θάλασσα μοναδική, αύριο «ανα-στηλωθεί» από τους Τούρκους εμείς τι θα κάνουμε; Είναιαπίθανο να φτιαχτούν μερικά πολυτελή ξενοδοχεία,μαρίνα και ένα σωρό άλλες τουριστικές υποδομές που θααπειλήσουν πολύ σοβαρά τον τουρισμό και την οικονομίατης ελεύθερης περιοχής Αμμοχώστού; Όχι φυσικά. Γιαακόμη μία φορά επιβεβαιώνεται ότι όσο η λύση καθυστερείή απομακρύνεται, τα τετελεσμένα παγιώνονται και επε-κτείνονται με νέα. Δυστυχώς, δεν φαίνεται να υπάρχειπιθανότητα αντίδρασης από τον διεθνή παράγοντα ανοι Τούρκοι αποφασίσουν το άνοιγμα της Αμμοχώστου.Ειδικά αν καλέσουν τους ελληνοκύπριους κατοίκους τηςνα επιστρέψουν υπό τουρκοκυπριακή διοίκηση. Τι θακάνει τότε η κυβέρνηση; Θα πει στους Αμμοχωστιανούςνα μην πάνε; Η Ε.Ε. δεν μπορεί πλέον να πιέσει πολύ τηνΤουρκία αφού η χώρα έχει σχεδόν κατέβει από το «άρμα»της και είτε δεν την ενδιαφέρει η ένταξή της είτε το πήρεαπόφαση ότι δεν θα γίνει ποτέ. Η Αμμόχωστος δεν πρέπεινα χαθεί οριστικά. Το Κραν-Μοντάνα δεν πρέπει νασυνδεθεί με αυτό το αρνητικό ορόσημο για το Κυπριακό.Απαιτούνται προσεκτικοί σχεδιασμοί και λεπτοί χειρισμοίκαι κυρίως να βρεθεί τρόπος να επανέλθει το Κυπριακόσε πορεία λύσης μέσα στο πλαίσιο των Ηνωμένων Εθνών,γιατί διαφορετικά πηγαίνουμε σε αχαρτογράφητα νεράμε ό,τι αυτό συνεπάγεται.


Ο όρος ζαμανφουτισμός, ο οποίος προέρχεταιαπό τη γαλλική έκφραση «στα παλιά μουτα παπούτσια», υποδηλώνει τη συνειδητή

και αφ’ υψηλού περιφρόνηση προς οτιδήποτεθα έπρεπε να απασχολεί κάποιον, την παθητικήστάση του, με σκοπό την αποφυγή των ευθυνώντου ή του καθήκοντός του. Όταν, βέβαια, μιλάμεγια τη διαχείριση του μέγιστου εθνικού θέματος,το πράγμα αποκτά άλλη διάσταση, ίσως τραγική.Αυτή είναι που κρίνεται στην περίπτωση τουκ. Αναστασιάδη.

Από Πρόεδρος της λύσης πάει να γίνει ο άν-θρωπος που στη θητεία του θα εμπεδωθεί τοαδιέξοδο και η διχοτόμηση της πατρίδας μας.Κανείς δεν απενοχοποιεί την Τουρκία. Κανείςδεν εμπιστεύεται απολύτως ούτε τον Αϊντε,ούτε την Μογκερίνι, ούτε και τον Γιούνκερ πουμίλησε για τελευταία ευκαιρία στο Κραν-Μον-τάνα. Αν τα λέγαμε εμείς, θα μας αποδίδατειδεολογική αγκύλωση. Τώρα, με υπολανθάνοντατρόπο, μας λέτε σχεδόν τουρκόφιλους. Ξεχάσατεπου πρόσφατα επαινούσατε την υπεύθυνη καιπατριωτική μας στάση; Αυτοί, λοιπόν, και πολλοίάλλοι, είναι οι δυτικοί φίλοι του κ. Αναστασιάδη.Με αυτούς περιφερόταν στη Λεμεσό και αυτούςεπικαλείτο για να μας λύσει όλα τα προβλήματα.Οικονομικά και εθνικά. Τώρα τους λοιδορεί καιτους στολίζει με κοσμητικά επίθετα. Γιατί έτσιεπιβάλλει η εξυπηρέτηση του στόχου της κα-τάληψης του προεδρικού θώκου. Από το ΜονΠελερέν I ώς το Κραν Μοντάνα, ο ΠτΔ με αλ-λοπρόσαλλες ενέργειες και επιτήδειες παρα-λείψεις υπηρετεί ευλαβικά αυτή την προτεραι-ότητα. Ολιγωρία και ατολμία σε κρίσιμες στιγμές,ελλιπής προετοιμασία και μια διαρκώς ογκού-μενη αλληλοεπίρριψη ευθυνών, σε συνδυασμόμε τους τραγελαφικούς λεονταρισμούς για δη-μοσίευση των Πρακτικών της Διάσκεψης γιατην Κύπρο, συνιστούν ένα επικίνδυνο πολιτικόζαμανφουτισμό εκ μέρους του κ. Αναστασιάδη.

Εδώ, όμως, δεν μιλάμε ούτε για το σπίτι τουούτε για το δικηγορικό του γραφείο. Εκεί, αςκάνει ό,τι θέλει. Εδώ μιλάμε για τον τόπο μας.

Ήδη, μας διαμηνύουν πώς η ΟΥΝΦΙΚΥΠ μπορείνα μην ανανεωθεί, το Κυπριακό τείνει να κα-ταγραφεί ως μη επιλύσιμο, ο Αϊντε ρίχνει απο-χαιρετιστήριες βολές: «αν ποτέ υπάρξει μιανέα προσπάθεια και αν κάποιος προσπαθήσειξανά…», ο Γκουτιέρες ευχήθηκε καλή τύχηστους Κύπριους του βορρά και του νότου.Κανείς, μέχρι στιγμής, δεν επέρριψε ευθύνεςστην Τουρκία – κάτι θα ήταν κι αυτό…

Αντίθετα, ΟΗΕ, Ε.Ε., ΗΠΑ, διεθνή έντυπακαι άλλοι, στον ένα ή στον άλλο βαθμό τηνεπαινούν για «τη σταθερή δέσμευσή της στηδιαδικασία» και αφήνουν να αιωρείται πως στοΚραν-Μοντάνα είχε την πρόθεση για αποδοχήτερματισμού των Εγγυήσεων και επεμβατικώνδικαιωμάτων με εκκρεμότητα τους 650 τηςΤΟΥΡΔΥΚ μετά από 15 χρόνια. Μακάρι να μηνέχουν δίκαιο. Και να ισχύει το δικό σου αφήγημα.Αν, όμως, έχουν; Τι χαμπάρια, Πρόεδρε; Εσύθα ακροβατείς, ως συνήθως, σε δύο βάρκες, ηΤουρκία θα ολοκληρώνει το plan b σε διάφορεςεκδοχές, σε μας θα ελλοχεύουν δυναμικές απο-σταθεροποίησης σε όλα τα επίπεδα, η τουρ-κοκυπριακή κοινότητα θα φυλλοροεί, οι δυτικοί«φίλοι» μας θα προσαρμοστούν στα νέα δεδο-μένα, εξυπηρετώντας τα ενεργειακά και ευρύ-τερα γεωπολιτικά τους συμφέροντα, αυτές κιαν είναι νέες στρατηγικές…

Αυτές που εσχάτως ζήλεψες από τους Εν-διάμεσους και τα πέταξες όλα στον αέρα. Μετάτον Μάρτιο, αν επανεκλεγείς, δεν θα έχειςτίποτα να λύσεις. Θα είναι όλα «λυμένα»… Μετις λογικές της πρόταξης που έχεις υιοθετήσει,τις προεκλογικές φαιδρότητες, τις ανακολουθίεςκαι τα διεθνή ρεζιλέματα, παραπέμπεις, αν όχιστον γαλλικό ζαμανφουτισμό, στο αρχαιοελ-ληνικό «γαία πυρί μειχθήτω»…. Ό,τι βρέξει αςκατεβάσει…

Ο κ. Γιώργος Κ. Γεωργίου είναι βουλευτής Λάρνακας,ΑΚΕΛ- Αριστερά – Ν.Δ.

ΑΡΘΡΟ / Του ΓΙΩΡΓΟΥ Κ. ΓΕΩΡΓΙΟΥ

Je m’ en fous…Ό,τι βρέξει ας κατεβάσει, Πρόεδρε;

Τα δαχτυλίδια της εγκατάστασης Les Anneaux στο λιμάνι Saint Nazaire.

Ο Μιχάλης Τσικαλάς απουσιάζει.

<<<<<<

Εαν στο άμεσο μέλ-λον αυτή η σπου-δαία πόλη πουέγραφαν γι’ αυτήναπό αιώνες πριν πε-ριηγητές και ιστορι-κοί με μυθικάπλούτη και μια θά-λασσα μοναδική,αύριο «αναστηλω-θεί» από τουςΤούρκους εμείς τιθα κάνουμε;

13-GNOMES_Master_cy 04/08/17 21:17

14 l Η Κ ΑΘ Η Μ Ε Ρ Ι Ν Η Α Π Ο Ψ Ε Ι Σ

Ο ι συζητήσεις γύρω από τη διά-σκεψη στο Κραν-Μοντάνα θέ-τουν ακόμα μια φορά το ερώτημα.

Με ποια Τουρκία μπορεί να αναζητηθείλύση στο Κυπριακό; Υπάρχει αυτή ηΤουρκία ή όχι; Έξι παρατηρήσεις μπορείνα καταγραφούν σε μια προσπάθειανα θέσω το ζήτημα αλλιώς:

1. Η μία λέει ότι η Τουρκία είναι επί-πεδη, δεν αλλάζει καθόλου, κάθε συ-ζήτηση μαζί της συνιστά ματαιοπονία.Επιπρόσθετα είναι επεκτατική χώρακαι επιδιώκει την πλήρη κατάληψη τηςνήσου. Η άποψη αυτή υποστηρίζεταιαπό μερίδα της πολιτικής ηγεσίας τηςνήσου. Είναι άξιον πώς δύο Πρόεδροιτης Κυπριακής Δημοκρατίας (Κυπρια-νού, Παπαδόπουλος) υπέγραψαν συμ-φωνίες κορυφής με την τ/κ ηγεσία,μέσα από τις οποίες δεν γίνεται καμιάαναφορά σε επεκτατισμό της Τουρκίας.Ιδιαίτερα δε αυτή η Συμφωνία του 1979επί Σ. Κυπριανού ελέγχεται πλήρως,καθώς τότε η Τουρκία ήταν με έργαμια αναθεωρητική περιφερειακή δύναμηστο πλαίσιο του Ψυχρού Πολέμου καιτης έντασης ανάμεσα στους δύο πόλους.

2. Η δεύτερη λέει ότι όλη η τουρκικήπολιτική ηγεσία είναι ίδια, κάθε αλλαγήστο κυβερνητικό επίπεδο δεν σημαίνειτίποτε απολύτως καθώς το «βαθύ κρά-τος» κυβερνά. Αυτή η θέση, στη δικήμου κρίση, συγχύζει δύο διαφορετικέςΤουρκίες όπως αυτές αναπτύσσονταιτις τελευταίες δεκαετίες. Η Τουρκίαστα χρόνια των Ετζεβίτ, δηλαδή σταχρόνια που οι κεμαλιστές επέβαλλαντους όρους τους στις κυβερνήσεις, ηΤουρκία ακολουθούσε την γραμμήΝτενκτάς και Ετζεβίτ: παιχνίδι με τονχρόνο, εμπέδωση των τετελεσμένωντης εισβολής στην κατεύθυνση ότι «τοκυπριακό λύθηκε το 1974». Στο πώςλειτουργούσε το πολιτικό σύστημα σταχρόνια της ηγεμονίας του κεμαλισμούπαραθέτω πλήθος από δηλώσεις ή ενέρ-γειες στο βιβλίο μου «Ιδεολογία και Πο-λιτική στη Σύγχρονη Τουρκία», έκδοσητου 1986.

3. Το ερώτημα είναι κατά πόσο η άνο-δος στην εξουσία του Κόμματος Ανά-πτυξης και Δικαιοσύνης (ΚΑΔ) του Τ.

Ερντογάν το 2002/3 συνιστά κάτι άλλοσε σχέση με την κεμαλική παράδοση.Θεωρώ ότι στα πρώτα χρόνια της εξου-σίας του ΚΑΔ το δίδυμο Ερντογάν-Γκιουλ έκρινε ότι η μόνη στρατηγικήγια να επιβιώσει η νέα κυβέρνηση πουδιέθετε ρίζες στον σουνιτικό Ισλάμήταν η ενδυνάμωση των δεσμών μετην Ε.Ε. Αυτό οδήγησε σε σειρά απο-φάσεων κορυφής: συμμαχία του Ερν-τογάν με το Κίνημα Γκιουλέν για νααντιμετωπίσει τον υπέρτερο κίνδυνοτου στρατιωτικού κατεστημένου, πο-λιτική ουδετεροποίηση του Ρ. Ντενκτάςστην Κύπρο, στήριξη του σχεδίου λύσηςτου Κυπριακού που υπέβαλε ο γ.γ. τουΟΗΕ το 2003/4, μερικά ανοίγματα στιςμειονότητες γι’ αυτό και σημαντικό μέ-ρος των κούρδων ψηφίζει ΚΑΔ, υλο-ποίηση ενός πακέτου από αλλαγές στηνκοινωνική ζωή της Τουρκίας.

4. Ολοφάνερα αυτή η περίοδος τηςανάπτυξης των σχέσεων με την Ε.Ε.δεν είχε συνέχεια. Οι σχέσεις έπεσανκατακόρυφα για δύο λόγους: πρώτο,

γιατί ο Ν. Σαρκοζί και Α. Μέρκελ άλλαξαντο περιεχόμενο της συμφωνίας της 3ηςΟκτωβρίου 2005 που προνοούσε εντα-ξιακές συνομιλίες ανοικτού τέλους, σεμια ιδιόμορφη ρητορεία που άλλαζε τηβάση της συμφωνίας του 2005. Δεύτερο,με τη λάθος απάντηση του Ερντογάνστη λάθος στροφή Σαρκοζί - Μέρκελη οποία οδήγησε την Τουρκία σε ανα-ζήτηση ηγεμονικού ρόλου στη Μ. Ανα-τολή και τη σύναψη λάθος συμμαχιώνόπως αυτή με τους Αδελφούς Μουσουλ-μάνους στην Αίγυπτο ή με την πολυετήαντιπαλότητα με το Ισραήλ. Ρόλο σεαυτή την οπισθοδρόμηση έπαιξε η απο-χώρηση του Α. Γκιουλ από τη μάχιμηπολιτική καθώς και η ενεργή παρέμβασητου νέου πρωθυπουργού Α. Νταβούτο-γλου στα ανατολικά ανοίγματα.

5. Σήμερα οι συσχετισμοί δύναμηςστην Τουρκία έχουν ονοματεπώνυμο.Κόμματα εξουσίας είναι τρία: αυτά τωνΤ. Ερντογάν (ΚΑΔ, Κόμμα Ανάπτυξηςκαι Δικαιοσύνης), Κ. Κιλιντζάρογλου(ΡΛΚ, Ρεπουμπλικανικό Λαϊκό Κόμμα)

και Ν. Μπαχτσελί (ΚΕΔ, Κόμμα Εθνι-κιστικής Δράσης). Τα δύο τελευταίασυνιστούν μια κεμαλική εκδοχή στοΚυπριακό, πολύ κοντά στις ιδέες Ντεν-κτάς, γι’ αυτό και κατά τη διάρκεια τωνσυζητήσεων για λύση στο Κυπριακόμιλούσαν με τον τρόπο Ντενκτάς. Οαντιπρόεδρος του ΡεπουμπλικανικούΛαϊκού Κόμματος Οζτούρκ Γιλμάζ δή-λωσε τα εξής στις 3 Δεκεμβρίου 2016:«όταν διακόπηκαν οι διαπραγματεύσειςτο τουρκικό ΥΠΕΞ αντί να πει ότι ‘χά-θηκε μια σημαντική ευκαιρία’ θα ήτανπιο σωστό να αναφερθεί στην ‘αδιαλ-λαξία της ε/κ πλευράς’. Το 1974 για τηνΤουρκία ήταν μια νίκη. Εμείς εδώ κά-νουμε διαπραγματεύσεις σαν να ήμα-σταν οι ηττημένοι. Δηλαδή αυτά πουκερδίσαμε το 1974 τα χάνουμε στο τρα-πέζι το 2017. Αυτό δεν γίνεται».

6. Στη βάση της ρεαλιστικής ανά-γνωσης των πραγματικών δεδομένωνπιθανότητες για αναζήτηση συμβιβα-στικής λύσης στο Κυπριακό υπάρχουνμόνο με τη σημερινή τουρκική κυβέρ-νηση του ΚΑΔ. Δύσκολο θέμα, καθώςκαι αυτή η κυβέρνηση θα θέσει όρους,θα αναζητήσει ρυθμίσεις είτε πραγμα-τικές είτε για λόγους που συνδέονταιμε το γόητρο της Τουρκίας, αλλά μόνοαυτή προσφέρει πιθανότητες όπωςέδειξε και η τελευταία εμπειρία με τιςσυζητήσεις στο Κραν-Μοντάνα. Εάνόπως λέγεται σε σειρά από δημοσιεύ-ματα, ότι από την πλευρά Τσαβούσογλουυπήρξε μια αλλαγή, αυτό δείχνει ότιαυτή η τουρκική κυβέρνηση είναι ηπρώτη η οποία μετά την εισβολή του1974 έκανε βήμα μπροστά στο ζήτηματης Ασφάλειας. Δεν είμαι σε θέση νακρίνω πόσο σημαντικό ήταν αυτό τοβήμα ή πόσο μακριά πήγαινε ως πρό-ταση. Και μόνο το γεγονός ότι μπήκεσε συζητήσεις για το ζήτημα της Ασφά-λειας και κατέθεσε αναθεωρητική πρό-ταση, δείχνει τη διαφορά από τους κε-μαλιστές. Έτσι από τη θέση ότι «το Κυ-πριακό λύθηκε το 1974», φτάσαμε σεσυζήτηση στο Κραν-Μοντάνα για τηναναζήτηση μιας διαφορετικής λύσης.

www.larkoslarkou.org.cy

Τι Ετζεβίτ, τι Ερντογάν; Του ΛΑΡΚΟΥ ΛΑΡΚΟΥ


Α ποχωρώντας από την Κύπρο, ο «δαίμονας»Έσπεν Μπαρθ Αϊντε επανέλαβε κάτι τοοποίο δεν ξέρω κατά πόσο έχει εκτιμηθεί

σωστά από αυτούς που έχουν στα χέρια τους, τιςτύχες μας . Είπε λοιπόν ο ειδικός σύμβουλος τουγενικού γραμματέα , ότι εναπόκειται στις δύοπλευρές να αποφασίσουν τι θέλουν. Και για ναείμαστε ειλικρινείς, αυτή δεν είναι μια νέα προ-σέγγιση. Είναι επανάληψη συγκεκριμένης ανα-φοράς του γενικού γραμματέα Αντόνιο Γκουτιέρες,μετά την κατάρρευση των συνομιλιών στο Κραν-Μοντάνα και το είπε επίσης και το ΣυμβούλιοΑσφαλείας στη δήλωση του προεδρεύοντος τουΣυμβουλίου. Είναι, λοιπόν, προφανές ότι αυτήείναι τη δεδομένη στιγμή, η προσέγγιση τωνΗνωμένων Εθνών για το Κυπριακό.

Βγάζουν δηλαδή την Τουρκία, εντελώς εκτόςαπό το κάδρο των χωρών και των παραγόντωνπου έχουν καθήκον να κινηθούν και εναποθέτουντο βάρος στις δύο κοινότητες. Δυστυχώς, με τηντακτική που ακολούθησε ο Πρόεδρος της Δημο-κρατίας και οι άνθρωποι που τον περιβάλλουν ηΤουρκία φαίνεται να έχει απαλλαγεί των ευθυνώντης. Και το χειρότερο είναι ότι δεν αντιλαμβάνονταιτα επόμενα βήματα της Τουρκίας. Η Τουρκία έχειπροχωρήσει ήδη στο Σχέδιο β΄ και αυτοί βλέπουντην προεδρική καρέκλα του Φεβρουαρίου.

Ήδη, η Άγκυρα έχει προβεί στην πρώτη πο-λιτική κίνηση με την οποία επιδιώκει τη δημιουργίανέων τετελεσμένων, τα οποία θα διαφοροποιούντη βάση συζήτησης του Κυπριακού, όταν καιεφόσον επαρχίσει η διαδικασία επίλυσης. Καιαναφέρομαι στην απόφαση για επιστροφή τωνμαρωνίτικων χωριών στους νόμιμους ιδιοκτήτεςτους. Αν επιστρέψουν, λοιπόν, τότε θα πρέπεινα έχουμε υπόψη μας ότι αυτό θα προκαλέσεινέα προβλήματα στο κεφάλαιο του Εδαφικού σεσχέση με τη συζήτηση που προηγήθηκε τους τε-λευταίους μήνες. Και αυτό γιατί η τουρκική πλευράθα επιδιώξει πλέον την παραμονή των μαρωνί-τικων χωριών υπό τουρκοκυπριακή διοίκηση.Εάν βεβαίως ισχύσει το δεύτερο σενάριο και δενεπιστρέψουν οι Μαρωνίτες στα κατεχόμενα χωριάτους, τότε υπάρχει ενδεχόμενο η Τουρκία ναεποικίσει τα χωριά αυτά, δημιουργώντας νέα τε-τελεσμένα. Και φανταστείτε τι έχει να γίνει, εάνισχύσει κάτι ανάλογο και στην περίπτωση τηςπερίκλειστης πόλης της Αμμοχώστου. Ειλικρινά,τρέμω στην ιδέα να το σκεφτώ. Φυσικά είναι καιτο θέμα της λεγόμενης Επιτροπής Αποζημιώσεων.Οι πληροφορίες αναφέρουν ότι η τουρκική πλευράπροετοιμάζεται να εντείνει τις προσπάθειές τηςγια εξαγορά όλων των ελληνοκυπριακών περι-ουσιών στα Κατεχόμενα. Συνειδητοποιούν κάποιοιτι θα γίνει επί του εδάφους εάν υλοποιηθούναυτά τα σενάρια , χωρίς να γίνεται προσπάθειααντιμετώπισής τους από τη δική μας κυβέρνηση;Όλα αυτά είναι προβλήματα που προκύπτουνλόγω της κατάρρευσης της διαδικασίας των δια-πραγματεύσεων. Και ας κομπάζουν κάποιοι,μεταξύ των οποίων και οι κυβερνώντες, ότι μετη στάση τους κράτησαν ψηλά την αξιοπρέπειατου κυπριακού Ελληνισμού. Αυτό που ξέρω εγώείναι ότι η κατοχή συνεχίζεται και ότι κινδυνεύουμενα χάσουμε ακόμη περισσότερα το αμέσως επό-μενο διάστημα.

Οι τουρκικές κινήσεις είναι βεβαίως αυτή τηστιγμή στο επίπεδο των πληροφοριών και τηςφήμης. Όμως, νομιμοποιείται πλέον η κυπριακήκυβέρνηση, όπως εισηγήθηκε το ΑΚΕΛ, να προ-σφύγει στον Οργανισμό Ηνωμένων Εθνών καιγια το θέμα των μαρωνίτικων χωριών αλλά καιτης Αμμοχώστου ζητώντας εάν γίνουν οποιεσ-δήποτε κινήσεις να γίνουν υπό την αιγίδα τουΟργανισμού Ηνωμένων Εθνών. Η προσέγγισητου Προεδρικού να περιμένουμε την Τουρκία ναδράσει και μετά να σκεφτούμε πώς να το αντι-μετωπίσουμε, απλώς επιβεβαιώνει ότι η προτε-ραιότητα των κυβερνώντων δεν ήταν ποτέ η επί-λυση του Κυπριακού, αλλά η διατήρηση της εξου-σίας.

Ο κ. Νίκος Κέττηρος είναι βουλευτής Αμμοχώστου ΑΚΕΛ.

Η Τουρκία έθεσε σε εφαρμογήτο σχέδιο β΄

Του ΝΙΚΟΥ ΚΕΤΤΗΡΟΥ

Σ ήμερα θα αναφερθώ και θααπαντήσω στα όσα ο «υπουρ-γός Ενέργειας» της «ΤΔΒΚ»

κ. Σουνάτ Ατούν ανέφερε σε συ-νέντευξη του την περασμένη Κυ-ριακή στον Νίκο Στέλγια η οποίακαι δημοσιεύτηκε στην «Καθημε-ρινή». Πρώτο ψέμα του κ. Ατούνείναι ότι η Τουρκία δικαιούται χω-ρικών υδάτων 12 μιλίων και «έλεγχοπεριοχών μέχρι 200 μιλίων» καικατά αυτό τον τρόπο και στις πέραντης Κύπρου θάλασσες διότι η Κύ-προς ως νησί δικαιούται μόνο χω-ρικά ύδατα.

Το Δίκαιο των Θαλασσών(UN-CLOS) και ειδικότερα το άρθρο 121και συγκεκριμένα στην παράγραφο2 λέει διαφορετικά. Συγκεκριμένααναφέρει: Ότι και τα νησιά δικαιούν-

ται πέραν των χωρικών υδάτων, συ-νορεύουσα ζώνη, υφαλοκρηπίδακαι ΑΟΖ όπως και οι ηπειρωτικέςπεριοχές. Εξαιρούνται μόνο οι βράχοιπου δεν μπορούν να συντηρήσουνοικονομική ζωή. Δεύτερο ψέμα τουκ. Ατούν είναι ότι «οι πηγές ενέργειαςγύρω από το νησί (εννοεί την Κύπρο)ανήκουν στους λαούς των δύο κοι-νοτήτων». Εδώ η θέση Ατούν είναιπολλαπλά προβληματική αφού ταόποια κυριαρχικά δικαιώματα στηνκυπριακή ΑΟΖ δεν ανήκουν στο κυ-πριακό λαό ή τους πολίτες της Κύ-πρου αλλά στο κράτος και το μόνοδιεθνώς αναγνωρισμένο κράτοςείναι η Κυπριακή Δημοκρατία.

Επιπρόσθετα ο κ. Ατούν μιλά γιαδύο λαούς κάτι που κανένα κράτοςστον κόσμο ή οργανισμός αναγνω-

ρίζει πλην της Τουρκίας. Στην συ-νέχεια ο κ. Ατούν επαναφέρει τηνπρόταση Έρογλου του 2011 για δη-μιουργία δικοινοτικής επιτροπήςγια συνδιαχείριση των ενεργειακώνθεμάτων. Θέλει δηλαδή να είναιαφέντης στον βορρά και συνεταίροςστο νότο.

Ακολουθεί μια φοβερή μυθοπλα-σία όπου ο κ. Ατούν ισχυρίζεται ότιθα φέρουν πλατφόρμα και θα τρυ-πήσουν εντός της θάλασσας τηςΚαρπασίας, θα βρουν φυσικό αέριοπου θα είναι τόσο πολύ (ποιος τουτο εγγυάται;) που θα φτιάξουν τερ-ματικό (που θα βρει τα λεφτά γιατην κατασκευή του;) ή και αγωγόπρος το Τσευχάν. Θα... θα... θα...Θυμίζει την ιστορία με «τον γιό μουτον Βασίλη» για όσους και όσες την

ξέρουν. Μέσα στα πλαίσια αυτούτου παραμυθιού ο κ. Ατούν προσθέ-τει και το ψέμα για τη σύνδεση τουισραηλινού κοιτάσματος του Λε-βιάθαν με τα κατεχόμενα. Κάτι που,όπως λέει και ο Τσαβούσογλου, ούτεστα όνειρα του δεν θα καταφέρειποτέ να δει ο κ. Ατούν αφού κάτιτέτοιο θα σήμαινε αναγνώριση τωνκατεχομένων και διακοπή των σχέ-σεων Ισραήλ – ΚΔ.

Αγνοεί ο κ. Ατούν ότι οι σχέσειςΚΔ-Ισραήλ είναι τόσο βαθιές και τό-σο προχωρημένες που το Ισραήλδεν θα διακινδύνευε κάτι τέτοιο.Εδώ ο αγωγός Λεβιάθαν – Τσευχάνπου απλά θα διέλθει από την κυ-πριακή ΑΟΖ (παρακάμπτοντας τηνΚύπρο) αντιμετωπίζει σοβαρές οι-κονομικές και πολιτικές δυσκολίες

πόσο μάλλον ένας αγωγός που θασυνδέει το Λεβιάθαν με τα κατεχό-μενα. Ακολουθεί ένας άλλος ευσεβήςπόθος του κ. Ατούν. Το ισραηλινόκαι το κυπριακό φυσικό αέριο θαεξαχθούν μέσω Τουρκίας στην ΕΕ.Αυτό είναι επί του παρόντος αδύνατονα συμβεί για πάρα πολλούς λόγους.Ένας από αυτούς είναι και το γε-γονός ότι απουσιάζει ο αγωγός πουθα το μεταφέρει διαμέσου της τουρ-κικής επικράτειας και του εδάφουςτων Βαλκανικών χωρών.

Είναι καιρός ο κ. Ατούν ας προσ-γειωθεί στην πραγματικότητα. Ηπαράνομη «ΤΔΒΚ» δεν έχει και δενθα αποκτήσει ρόλο και λόγο σταενεργειακά αποθέματα της ΚΔ. Μόνομέσα από μία ομοσπονδιακή λύσημπορούν οι Τ/κ να επωφεληθούν

από το κυπριακό φυσικό αέριο. Αντίτων απειλών και την οργάνωση καιεκτέλεση παράνομων δραστηριο-τήτων η Τουρκία θα πρέπει να προ-χωρήσει στην υπογραφή της UN-CLOSκαι στην οριοθέτηση της δικήςτης ΑΟΖ σε Αιγαίο και ΑνατολικήΜεσόγειο είτε με διμερείς διαπραγ-ματεύσεις με όλα τα γειτονικά τηςκράτη της ΚΔ συμπεριλαμβανομένηςή με προσφυγή σε διεθνή δικαστήριαή και διεθνής διαιτησία. Με την πο-λιτική των κανονιοφόρων και τωναπειλών που ακολουθεί εδώ και χρό-νια το μόνο που θα πετύχει είναινα μείνει έξω από την αξιοποίησητων υδρογονανθράκων της Ανατο-λικής Μεσογείου.

Ο κ. Πέτρος Ζαρούνας είναι διεθνολόγος.

Τα ψέματα, οι ανακρίβειες και οι μυθοπλασίες του κ. Ατούν Tου ΠΕΤΡΟΥ ΖΑΡΟΥΝΑ

Oλη η τουρκική πολιτική ηγεσία είναι ίδια, κάθε αλλαγή στο κυβερνητικό επίπεδο δενσημαίνει τίποτε απολύτως καθώς το «βαθύ κράτος» κυβερνά.

Η Ευρώπη πανηγυρίζει Του ΑΝΤΡΟΥ Γ. ΚΑΡΑΓΙΑΝΝΗ

Μ ετά τη νίκητου Εμανουέλ Μακρόνστη Γαλλία, αρκετοί Ευρωπαίοιηγέτες ανακουφίστηκαν, αφού

αποφεύχθηκε το εφιαλτικό σενάριο επι-κράτησης τηςυποψήφιαςτης ακροδεξιάς.Έτσι, όλα τα φώτα της δημοσιότηταςαλλά κυρίως της Ευρωπαϊκής Ένωσηςέχουν πλέον στραφεί στον νέο ΓάλλοΠρόεδρο, στον οποίο η Ευρώπη προ-σβλέπει στη βελτίωση της κακής της ει-κόνας, που παρουσιάζει σήμερα.

Η νίκη του Μακρόν οφείλεται σε ποι-κίλους παράγοντες.Πρωτίστως, το νεαρότης ηλικίας του έδωσε ελπίδες για νέοπολιτικό αέρα, αλλά κυρίως, κέρδισε τηνψήφο εμπιστοσύνης του λαού, προτεί-νοντας κάτι διαφορετικό, αφού κατάφερενα παραμείνει μακριά από το πολιτικόκατεστημένο. Συγχρόνως, διέθετε τοπροφίλ του ουδέτερου και ανεξάρτητουπολιτικού, που διαθέτει όλα τα εφόδια,για να κυβερνήσει με όρεξη και δυνα-μισμό. Το κόμμα του La Republique enMarche (REM), φέρει τα αρχικά του ονό-ματος του Γάλλου Προέδρου. Από εδώκαθίσταται φανερό ότι ο Μακρόν είχεκαι έχει πολύ καλούς επικοινωνιολόγους,αφού κατάφερε με ένα νεοσυσταθέν,

άγνωστο και πολιτικά ανύπαρκτο κόμμανα σπάσει τον διπολισμό και να εξαρ-θρώσει το κατεστημένο, όπως άλλωστευποσχόταν στους υποστηρικτές του.

Χωρίς να έχει παρουσιάσει κάποιο εν-τυπωσιακό προεκλογικό πρόγραμμα, μοί-ραζε υποσχέσεις, τις οποίες καλείται σή-μερα να υλοποιήσει. Με ενθουσιασμόδήλωσε ότι θα προωθήσει Νομοσχέδιογια την ηθικοποίηση της πολιτικής ζωής,να μην επιτρέπεται δηλαδή σε πολιτικάπρόσωπα να προσλαμβάνουν συγγενείςτους, επιδιώκοντας να θέσει τέρμα στηνευνοιοκρατία, που χαρακτηρίζει τον πο-λιτικό βίο της Γαλλίας. Ζήτησε, επίσης,λευκό ποινικό μητρώο και πόθεν έσχεςαπό τους συνεργάτες του στο ΥπουργικόΣυμβούλιο, ενώ υποσχέθηκε την κατα-πολέμηση των πολυθεσιτών στον δημόσιοτομέα. Εύλογα, όμως, μπορεί κάποιος ναδιερωτηθεί πούβρήκε τους οικονομικούςπόρουςγια την προεκλογική του εκστρα-τεία και κατά πόσο θα ζητήσουν ανταλ-λάγματα οι γνωστοί και άγνωστοι οικο-νομικοί υποστηρικτές του. Οι σχέσειςτου με τον ιδιωτικό τομέα φαίνονται ναείναι πολύ καλές, αφού δεσμεύτηκε ναδώσει περισσότερα δικαιώματα στους

ιδιοκτήτες εταιρειών στην απόλυση προ-σωπικού, αν κι εφόσον κριθούν ανεπαρ-κείς στα καθήκοντά τους.

Στο πλευρό του έχειπάντοτε τη σύζυγότου, η οποία του δίνει πολύτιμες συμ-βουλές σε επικοινωνιακά ζητήματα, ενώτήρησε την προεκλογική του υπόσχεση,να διατηρήσει τον ίδιο αριθμό γυναικώνκαι ανδρών στο Υπουργικό Συμβούλιο.Ο Μακρόν φαίνεται να είναι έξυπνος,αλλά και επιδέξιος αφού κατάφερε ναέχει τη στήριξη αρκετών πολιτικών προ-σώπων από τα δύο παραδοσιακά κόμματατης Γαλλίας και να διορίσει υπουργούςαλλά και πρωθυπουργό από άλλα κόμματα.Απομένει τώρα να πείσει τους Γάλλουςψηφοφόρους, ότι δεν θα είναι και αυτόςάλλος ένας από τα ίδια πολιτικά πρόσωπα,που δέσποζαν στον πολιτικό βίο της χώ-ρας. Το γεγονός ότι η αποχή ξεπέρασετο 50% πρέπει, επίσης, να απασχολήσειτους Ευρωπαίους ηγέτες, οι οποίοι προςτο παρόν δηλώνουν ικανοποιημένοι πουκέρδισαν οι λιγότερο συντηρητικοί καιλαϊκιστές σε Γαλλία και Ολλανδία.

Αναμφίβολα, η Ευρωπαϊκή Ένωσηέχει χάσει από την αξιοπιστία της καιγι’ αυτό ο κόσμος δεν ενδιαφέρεται για

τα κοινά και αδρανοποιείται. Ο απλόςκόσμος είναι πεπεισμένος πλέον ότι δενμπορούν να εισακουστούν οι θέσεις καιοι απόψεις του, αφού στην Ευρώπη οιαποφάσεις λαμβάνονται στα ψηλά δώ-ματα των Βρυξελλών. Δεν υπάρχει στρα-τηγική πολιτική από τα κάτω προς ταπάνω. Στο πρόσωπο του Μακρόν οι Ευ-ρωπαίοι ηγέτες νιώθουν τη δροσιά φρέ-σκου αέρα που πνέει πάνω από την Ευ-ρώπη. Σ’ αυτόν έχουν εναποθέσει όλεςτις ελπίδες τους για ανάκαμψή της.

Ο Μακρόν, όμως, όπως όλοι οι πολι-τικοί, κρίνονται από τις πράξεις τους καιλιγότερο από τα μεγάλα λόγια. Αναμέ-νουμε να δούμε την πρότασή του στηνκοινωνία, στη στήριξη των ευάλωτωνομάδων πληθυσμού, των μεταναστώνκαι των φτωχών οικογενειών.Αναμένεται,επίσης, να αποδείξει αν είναι ικανός νααναλάβει τα ηνία της Ευρωπαϊκής Ένω-σης, μιας και η Μεγάλη Βρετανία βρί-σκεται με το ένα πόδι εκτός, ενώ η Γερ-μανία δείχνει να έχει βλέψεις για μιαυπερατλαντική κυριαρχία.

Ο κ. Άντρος Γ. Καραγιάννης είναι δήμαρχοςΔερύνειας.

14-EPISTOLES CY_Master_cy 04/08/17 18:46

ΤΗΝ ΚΥΡΙΑΚΗ 13 ΑΥΓΟΥΣΤΟΥ ΜΑΖΙ ΜΕ ΤΗΝ ΚΑΘΗΜΕΡΙΝΗ

TA ΑΠΑΝΤΑ ΤΟΥ ΡΟΜΑΝΟ ΣΚΑΡΠΑ

Nέα συλλεκτική σειρά Disney!

15-ADV DISNEY_Master_cy 04/08/17 18:57 Page 5

16 l Η Κ ΑΘ Η Μ Ε Ρ Ι Ν Η Ε Λ Λ Α Δ Α

λέξη «λαϊκισμός» έχει κυ-ριαρχήσει στην πολιτική συ-ζήτηση τα τελευταία χρόνια,

ως εξήγηση για τον κατακερμα-τισμό του Κέντρου και την άνοδοτων άκρων. Οσο περνάει ο καιρός,όμως, η έννοια αυτή φαίνεται ξε-περασμένη και μάλλον παραπλα-νητική. Η κυρίαρχη πολιτική τα-κτική, η μοναδική στρατηγικήπλέον, δεν είναι η υπόσχεση εύ-κολων λύσεων αλλά η κατασκευήεχθρών και η καλλιέργεια του δι-χασμού. Η πολιτική αντιπαράθεσηδεν «εμπνέεται» τόσο από ιδεο-λογικές και ταξικές διαφορές όσοαπό την ακραία αντιπαράθεση.Τώρα δεν έχει τόση σημασία τοτι δίνεις, αλλά το ποιον κατηγορείςγια τα δεινά του τόπου.

Στην Ελλάδα, όπου έχουμε εν-τρυφήσει σε όλες τις εκφάνσειςτου λαϊκισμού, παρατηρούμε ότιη επένδυση στον διχασμό είναιη πιο επιτυχημένη στρατηγικήγια την κατάληψη και διατήρησητης εξουσίας. Βλέπουμε, όμως,και τα όριά της – απελευθερώνειδυνάμεις που αργά ή γρήγοραστρέφονται εναντίον των ιδίωνπου τις ενθάρρυναν. Κι αυτό επει-

δή δεν είναι στρατηγική, παράμόνο η επίκληση στα πιο πρωτό-γονα ανακλαστικά του ατόμουκαι της κοινωνίας. Οι υποκινητέςτου διχασμού προκαλούν τη δίνηγια να εξασφαλίσουν τη συσπεί-ρωση. Μπορεί να διαλύει ό,τι είχεοικοδομηθεί με χρόνο και με κόποστο κράτος και στην κοινωνία,αλλά είναι αποτελεσματικό ναελευθερώνεις τα μίση και τα πάθη,να προκαλείς φόβο στους οπαδούςσου ώστε να συσπειρωθούν γύρωσου και, την ίδια ώρα, να πλήττειςσυνεχώς τον «εχθρό» και τουςυποστηρικτές του, ώστε η μονα-δική υπόσχεση που μετράει πλέοννα είναι αυτή των συνεχόμενωννικών σε αντάλλαγμα για την τυ-φλή πίστη των οπαδών. Ετσι «απε-νοχοποιούνται» ακραία συναι-σθήματα – ο ρατσισμός, ο ακραίοςεθνικισμός κ.ά.

Η περίπτωση Ερντογάν δείχνειμε τον πιο καθαρό τρόπο την επι-τυχία, αλλά και τους κινδύνουςαυτής της τακτικής. Ο Τούρκοςπρόεδρος είχε επενδύσει ήδη στηρήξη με τον κουρδικό πληθυσμότης χώρας του, ώστε να συσπει-ρώσει τους ψηφοφόρους του κόμ-

ματός του πριν από τις εθνικέςεκλογές. Το περυσινό πραξικό-πημα απέτυχε, σε μεγάλο βαθμό,λόγω της δυναμικής αντίδρασηςμεγάλου μέρους των πολιτών. Κιόμως, σχεδόν αμέσως, ο Ερντογάνστράφηκε με μανία εναντίον τωνδημοκρατικών δυνάμεων και πολ-λών δημοσιογράφων που είχαναντισταθεί στους πραξικοπημα-τίες. Επίσης, παρότι η νίκη τουσε δημοψήφισμα ήταν οριακή, οΕρντογάν αλλάζει το πολίτευματης Τουρκίας σαν να διέθετε τηνομόφωνη στήριξη του λαού. Ηεπιβίωσή του βασίζεται στην ολο-ένα μεγαλύτερη καταπίεση τωνπολιτών, στη συνεχή καλλιέργειαεχθρών και στην προπαγάνδαπου τον παρουσιάζει αλάνθαστοκαι πάντα νικητή. Το αποτέλεσμαείναι λιγότερη ελευθερία για όλουςκαι περισσότερους εχθρούς γιατον ίδιο και για τη χώρα του. Αυτότο σχήμα συμπεριφοράς το βλέ-πουμε σε κάποιον βαθμό σε πολ-λές χώρες – από την Ρωσία έωςτη Βενεζουέλα. Το παρατηρούμετελευταίως και στις ΗΠΑ, στονβαθμό τουλάχιστον που μπορείνα το επιβάλει ο Ντόναλντ Τραμπ,

αλλά και στην πολιτική σκηνήκάποιων ευρωπαϊκών χωρών.

Ο τόσο εύκολος γάμος ΣΥΡΙ-ΖΑ-ΑΝΕΛ μάς προϊδέασε ότι ήτανπροϊόν προξενιού – η κοινή έχθραεναντίον των δανειακών υποχρε-ώσεων και εναντίον της προηγού-μενης πολιτικής ελίτ (από τηνοποία οι ίδιοι προέρχονται και ηοποία ουδέποτε τους στέρησε προ-νόμια). Ταξικοί εχθροί έγιναν όσοιπίστευαν στη σοβαρότητα καιστην ευρωπαϊκή ιδέα (οι μισητοίστον ΣΥΡΙΖΑ «μενουμευρώπη-δες»). Στη διάσπαση του ΣΥΡΙΖΑτο 2015 είδαμε πού οδηγεί ηακραία αντιπαράθεση με όλουςκαι με όλα – σε εξωπραγματικέςαπαιτήσεις, σε εσωτερικές έριδεςκαι σε αέναο διχασμό. Μόνος τρό-πος συσπείρωσης είναι η ολοέναπιο έντονη επίθεση εναντίον πα-λιών ή νέων αντιπάλων. Η τακτικήαυτή γίνεται αυτοσκοπός. Στο τέ-λος γίνεται ιδεολογία και παγίδα.Αυτοί που ανατράφηκαν με πα-ραμύθια μίσους και διχασμού στρέ-φονται κατά της υπόλοιπης κοι-νωνίας – αλλά και κατά των πνευ-ματικών γονιών τους, εάν αυτοίεπιχειρήσουν να τους ελέγξουν.

Η

Ο διχασμός ως ιδεολογίαΤου ΝΙΚΟΥ ΚΩΝΣΤΑΝΤΑΡΑ

Το ελληνοαμερικανικό λόμπι

Του ΑΛΕΞΗ ΠΑΠΑΧΕΛΑ

ι λέξεις «πρόοδος» και «εκ-συγχρονισμός», με τα πα-ράγωγά τους, ταλαιπωρούν

την κοινωνία και την πολιτικήεπί αιώνες και υιοθετούνται εναλ-λάξ από τα κόμματα εξουσίας,όποια και εάν αυτά, παράγονταςιδεολογήματα, ολέθριες συγκρού-σεις και διχασμό των πολιτών,πάντα εν ονόματι του ευρύτερουσυμφέροντος και της ευημερίας.

«Προοδευτική» εξ επαγγέλματοςη Αριστερά και «εκσυγχρονιστική»,πάντα σε ετοιμότητα να εφαρμόσει

τα δεδομένα της επιστήμης διά τησυντριβή «παρωχημένων αντιλή-ψεων», ώστε να επιτευχθεί η απε-λευθέρωση του ανθρώπου από τον«σκοταδισμό» και την «αντίδρα-ση».

Πολλοί υπέπεσαν στη γοητείακηρύγματος, αλλά ας μην διεκδικείη Αριστερά την αποκλειστικότητα.«Προοδευτική» και «εκσυγχρονι-στική» αυτοπροσδιοριζόταν η μπολ-σεβίκικη επανάσταση. Αλλά η θη-ριώδης αυτή απόπειρα «επιστημο-νικού εκσυγχρονισμού» απέληξεστην ανάδειξη της πλέον οικτρήςδικτατορίας, είχε ως συνέπεια τηνοικονομική ανέχεια των πολιτώνκαι οδηγήθηκε τελικώς στην κα-τάρρευση.

Προς αντιστάθμιση της συν-

τριβής του παλαιού συστήματοςμετά τον Πρώτο Παγκόσμιο Πό-λεμο και προκειμένου να αντιμε-τωπιστεί η πρόκληση του σοβιε-τικού κομμουνισμού, προέκυψανδύο πολιτικές τερατογενέσειςστην Ευρώπη, ο φασισμός τουΜπενίτο Μουσολίνι στην Ιταλίακαι ο ναζισμός του Αδόλφου Χίτ-λερ στη Γερμανία, με ανοχή ανόχι έμμεση στήριξη του κατεστη-μένου.

Οι μεταξύ τους διαφορές είναισημαντικές, αλλά επί της ουσίαςαδιάφορες· αμφότερα, ωστόσο,τα συστήματα εμφανίστηκαν ως«εκσυγχρονιστικά», υπόσχοντανεφαρμογή κοινωνικού και οικο-νομικού προγράμματος από τοοποίο θα επωφελείτο το σύνολοτων πολιτών, υπό τη προϋπόθεσητης απολύτου νομιμοφροσύνηςστο «εθνικό ιδεώδες», όπως τοπροσδιόριζαν δύο αυτοδημιούρ-γητοι πολιτικοί και εν συνεχείαδικτάτορες, ο Ντούτσε και ο Φύ-ρερ.

Είναι επικίνδυνη η χρήση λέ-ξεων, που το περιεχόμενό τουςμπορεί αυθαιρέτως να προσδιο-ρίσει ο οποιοσδήποτε αριστερόςή φιλελεύθερος ή κεντροδεξιόςή ευρωπαϊστής ή όπως, εν πάσηπεριπτώσει, αυτοπροσδιορίζεταικαθείς. Και στη διάρκεια της επτα-ετούς δοκιμασίας υπήρξαν, πράγ-ματι, πληθωρικότατη κατάχρησητων λέξεων και θλιβερές απόπει-ρες δημιουργίας ιδεολογημάτων.

Επήλθε όμως κορεσμός. Ενα«μαγαζί» είναι η Ελλάς, που λε-ηλατήθηκε επί δεκαετίες. Μίαχώρα εις αναζήτηση ΜεγάληςΙδέας και στην προσπάθεια ολο-κληρώσεως του «οράματος» οδη-γήθηκε δύο φορές στην κατα-στροφή. Θα ήταν απλούστερα ταπράγματα εάν οι ηγέτες μας διέ-θεταν απλώς και μόνον κοινόνου. Αναμένουμε την ενηλικίωσήτους.

ΟΤου ΚΩΣΤΑ ΙΟΡΔΑΝΙΔΗ

απελπισία, που παραλύει σή-μερα την ελλαδική κοινωνία,δεν προκύπτει από την εξα-

θλιωτική μείωση εισοδήματος τηςπλειονότητας των Ελλήνων. Τηνελπίδα τη σκοτώνει ο συλλογικόςαυτεξευτελισμός. Οσοι νέμονταιτην εξουσία και οι δημοσιογράφοιλακέδες τους πανηγυρίζουν και κο-ρυβαντιούν, επειδή η Ελλάδα κα-τόρθωσε το μέγα επίτευγμα: Νατης επιτρέψουν οι δυνάστες τηςτοκογλύφοι να ξαναβγεί για επι-πλέον δανεισμό στα διεθνή τρί-στρατα!

Δεν λογαριάζεται με ποιο τίμημακατορθώθηκε το «επίτευγμα»: Αντο κοινωνικό κράτος τσεκουρώθηκεακόμα περισσότερο, παρανοϊκά.Αν οι μισθοί και οι συντάξεις (κα-ταστατική σύμβαση της κοινωνίαςμε τους λειτουργούς της) πετσο-κόβονται από κυβερνήτες βιαστέςκάθε κοινωνικής εντιμότητας. Ανοι Τράπεζες παραμένουν κλειστέςγια τον πολίτη έχοντας δημεύσειτις καταθέσεις του και χορηγώνταςτου συγκαταβατικό, εβδομαδιαίοφιλοδώρημα (από τα δικά του χρή-ματα που παρανόμως τα ιδιοποι-ούνται).

Πανηγυρίζουν προκλητικά καιαναίσχυντα, τόσο οι αυτουργοίτης κακουργίας όσο και τα δημο-σιογραφικά τους παπαγαλάκια,για το «κατόρθωμα» της κυβέρ-νησης να «βγει η χώρα στις Αγο-ρές» – να προστρέξει, για μυριο-στή φορά, στους διακινητές τηςθανατερής πρέζας του δανεισμού.Η καλοστημένη δημαγωγία ονο-μάζει διθυραμβικά «έξοδο στιςΑγορές» την εξαθλιωτική εξάρ-

τηση και των τρισεγγόνων μαςαπό τη διεθνή τοκογλυφία.

Τον εξανδραποδισμό εξωραΐζειμε εναργή σαδισμό η συμβολικήφιγούρα του παγκοσμιοποιημένουπρωτογονισμού, ο ΒόλφγκανγκΣόιμπλε: «Ναι μεν θα σας δανεί-σουμε και πάλι, αλλά με προϋπό-θεση ότι θα συνεχίσετε τις μεταρ-ρυθμίσεις»! Και «μεταρρυθμίσεις»ξέρουμε τι εννοεί: Παραπέρα ελα-χιστοποίηση του κοινωνικού κρά-τους, ακόμη πιο απάνθρωπη μεί-ωση μισθών και συντάξεων, προ-κλητικότερα περιθώρια ασυδοσίαςτων κερδεμπόρων, πληρέστερηεξασφάλιση παραμονής στην εξου-σία των αρνησιπάτριδων και αμο-ραλιστών του διεθνισμού.

Δέκα χρόνια τώρα, τα κόμματατου πολιτικού μας σκηνικού έχουναποδείξει ότι είναι των αδυνάτωναδύνατο να μας οδηγήσουν σεανάσχεση της κρατικής και κοι-νωνικής αποσύνθεσης. Κι αυτό,γιατί δεν υπάρχει κόμμα που νατολμάει να εξαγγείλει (πολύ λιγό-τερο, να προγραμματίσει και απο-φασίσει) τη συνεπή κατάλυση τουπελατειακού κράτους. Ακόμα κι οΣΥΡΙΖΑ, που είχε τις ρεαλιστικό-τερες δυνατότητες και κατεξοχήντο συμφέρον να το επιχειρήσει,υποτάχθηκε αδιάντροπα στην αυ-τοκτονική λογική να γλείφει εκείπου έφτυνε.

Οσο παραμένει κυρίαρχη η λο-γική του πελατειακού κράτους,η Ελλάδα θα πορεύεται ακάθεκταπρος την κρατική διάλυση καιτην ιστορική εξαφάνιση – καμιάκυβέρνηση δεν θα τολμήσει μέτρα«επανίδρυσης του κράτους» κα-

ταπολεμώντας την αναξιοκρατία,τη διαπλοκή και διαφθορά, τηναπουσία κριτικού ελέγχου, τηνπεριθωριοποίηση της αριστείαςκαι της ποιότητας, τη λοιμική τηςαγλωσσίας και του αισθητικούπρωτογονισμού. Ο τρόπος πουλειτούργησε η ελληνική πολιτείατα τελευταία σαράντα τρία χρόνια,πρέπει να έπεισε και τον πιο μι-κρονοϊκό ή φαντασιόπληκτο ότιη δημοκρατία δεν είναι συνταγή,είναι κατόρθωμα.

Μπορεί να λειτουργούν όλεςοι επιφάσεις δημοκρατίας (κόμ-ματα, εκλογές, κοινοβούλιο, «ελευ-θεροτυπία») και η λειτουργία τηςσυλλογικότητας να παραπέμπειαπευθείας στον δυτικο-ευρωπαϊκόΜεσαίωνα. Ομως, αν η κατάλυσητου πελατειακού κράτους των κομ-μάτων είναι το κλειδί για την απο-κατάσταση της δημοκρατίας καιτην αποτροπή της οριστικής απο-σύνθεσης του Ελληνισμού, τότετο ζητούμενο είναι ανέφικτο. Διότιτα υπάρχοντα κόμματα, αν αρνη-θούν το πελατειακό τους κράτος,αυτοκτονούν, και πρόθεση αυτο-κτονίας δεν δείχνουν να έχουν.Ποιος συνταγματικός θεσμός θαυποχρεώσει τα κόμματα να πει-θαρχήσουν στο «κοινωνικό συμ-βόλαιο» της αντιπροσωπευτικήςδημοκρατίας;

Τέτοιος θεσμός δεν προβλέ-πεται από το Σύνταγμά μας – ούτεκληρονομική βασιλεία (συμβολικήπατρότητα) ούτε α-κομματική Γε-ρουσία ούτε αρμοδιότητες τουΠροέδρου ελεγκτικές της εκτε-λεστικής εξουσίας. Οι συνταγμα-τολόγοι μας δέχθηκαν και ανέ-

χονται να λειτουργούν ως πραι-τωριανοί των κομμάτων, συναι-νούν σε ένα Σύνταγμα πρωθυ-πουργοκεντρικού ολοκληρωτι-σμού, που καθιστά ανέφικτη τηνκατάλυση του αναιρετικού τηςδημοκρατίας «πελατειακού κρά-τους».

Κάποιος Πρόεδρος της Δημο-κρατίας, ο σημερινός ή επόμενος(αν προλάβει να υπάρξει) θα χρει-αστεί να διακινδυνεύσει πρωτο-βουλίες. Είπαμε: η δημοκρατία δενείναι συνταγή, είναι κατόρθωμα.Οι πρωτοβουλίες του Προέδρουγια την κατάλυση της τυραννίαςτου «πελατειακού κράτους» προ-απαιτούν επιτελικό σχεδιασμόκαι άκρα σύνεση, επιστράτευσητων οξυνούστερων και ανιδιοτε-λέστερων επιτελών του εγχειρή-ματος. Μοιάζει ότι μόνο μια «υπη-ρεσιακή κυβέρνηση» επιμηκυμέ-νης θητείας θα μπορούσε να τολ-μήσει την εξάρθρωση και τοναποκλεισμό επαναβλάστησης του«πελατειακού κράτους» των κομ-μάτων. Αλλά το τόλμημα απαιτείεξειδικευμένους σοφούς, όχι υπο-δείξεις επιφυλλιδογράφων.

Η δημοκρατία, για να συνιστάπολιτική πραγματικότητα και όχιεπίφαση διακοσμητική της τυραν-νικής κομματοκρατίας, δεν μπορείνα συμβιβάζεται με ρόλο του Προ-έδρου της Δημοκρατίας ανάλογονμε αυτόν των ευζώνων της φρου-ράς του. Ο αυτοεμπαιγμός είναιτο τελευταίο σκαλοπάτι στου κακούτη σκάλα. Καταντήσαμε «μπαίγνιοτων εθνών» λανσάροντας για «δη-μοκρατία» τη στυγνή πρωθυπουρ-γοκεντρική απολυταρχία.

Η

ΕΠΙΦΥΛΛΙΔΑ / Tου ΧΡΗΣΤΟΥ ΓΙΑΝΝΑΡΑ

Οχι ο Πρόεδρος στον ρόλο της φρουράς του

έσα σε λίγες μέρες εγκα-τέλειψαν τον Λευκό Οίκοοι δύο Ελληνοαμερικανοί

στους οποίους βάσιζαν πολλές ελ-πίδες κάποιοι κυβερνώντες στηνΑθήνα και ορισμένα μέλη της ομο-γένειας. Ο Ρέινς Πρίμπους εξε-διώχθη με τον πιο υποτιμητικότρόπο από τη θέση του προσω-πάρχη.

Ο Τζορτζ Τζιτζίκος, ο άνθρωποςπου ξόδεψε τις περισσότερες ώρεςδίπλα στον Ντόναλντ Τραμπ κατάτη διάρκεια της προεκλογικής τουεκστρατείας, άφησε και εκείνοςτη θέση του στον Λευκό Οίκο. Ηελληνοαμερικανική «μαφία», όπως

βιάστηκαν κάποιοι να την περι-γράψουν χαριτωμένα και να προ-βάλουμε εμείς στα ΜΜΕ, δενυπάρχει πια.

Ούτως ή άλλως, η άλλη πρό-σφατη, αλλά και η απώτερη, εμ-πειρία έχει δείξει ότι το να είναικάποιος Ελληνοαμερικανός σεθέση-κλειδί δεν σημαίνει απαραί-τητα ότι θα λύσουμε τα θέματάμας, όπως τουλάχιστον φανταζό-μαστε. Η ατζέντα που έχουν αυτοίοι άνθρωποι όταν παίρνουν μίαθέση είναι πολύ μεγαλύτερη απότη στενή «ελληνική». Συχνά, επί-σης, τους «καίμε» γιατί τους εμ-φανίζουμε κάτι σαν παράρτηματης προεδρικής φρουράς... στηνΟυάσιγκτον, με αποτέλεσμα νατους φέρνουμε σε δύσκολη θέσηή να τους κάνουμε να κρύβονταιαπό οιονδήποτε έχει ελληνικό επώ-νυμο.

Το κακό είναι ότι το ελληνοα-μερικανικό λόμπι έχει ξεφτίσει.Αναλώνεται στα περιώνυμα photoopportunities, στο να βγει δηλαδήμια φωτογραφία με τον πρόεδρο.Εφεραν πέρυσι μπουζούκια στονΛευκό Οίκο την 25η Μαρτίου καιθεώρησαν κάποιοι ότι κάτι έγινε.Χωρίς πραγματική ηγεσία εδώ καιχρόνια, κινδυνεύει να μεταλλαχθείσε κοσμική σύναξη χωρίς πολιτικήπαρέμβαση. Εκκλησιαστικοί ηγέτεςδιαδραμάτιζαν καθοριστικό ρόλοστο παρελθόν.

Μετά τον Ιάκωβο, υπάρχει κενότο οποίο δεν έχει καλυφθεί. Ορι-σμένοι χρησιμοποιούν τη δύναμήτους για μπίζνες και την αυτοπρο-βολή τους. Πατριώτες Ελληνοαμε-ρικανοί υπάρχουν πολλοί, αλλάλείπουν η ηγεσία και η αίσθησητης ομάδας.

Τώρα που τέλειωσαν οι αυτα-πάτες, ήλθε η ώρα της προσγεί-ωσης, ίσως και της ανασυγκρό-τησης του ελληνοαμερικανικούλόμπι σε πιο σοβαρή βάση.

Αν η Ελλάδα θέλει να «παίξειμπάλα», πρέπει να πείσει ότι έχειστρατηγικό όφελος για τις ΗΠΑκαι πως η πολιτική της ηγεσία αν-τέχει να το κάνει πράξη. Και ναδιεκδικήσει, ασφαλώς, δικά τηςοφέλη ως αντάλλαγμα.

Η συγκυρία είναι περίπλοκη.Ναι μεν εντείνονται η ανησυχίαγια την Τουρκία και η έλλειψη εμ-πιστοσύνης στον Ερντογάν, κα-νείς όμως δεν θέλει να τη χάσειαπό σύμμαχο. Το ερώτημα είναιποιοι είναι οι ενδεδειγμένοι συ-νομιλητές στην Ουάσιγκτον. Κου-μάντο πραγματικό στα θέματαπου μας αφορούν μοιάζει να κά-νουν ο αντιπρόεδρος Πενς, ο σύμ-βουλος Εθνικής Ασφαλείας Μακ-μάστερ και ο υπουργός ΑμυναςΜάτις. Σε αυτούς χρειάζεται πρό-σβαση και η αίσθηση ότι έχουνκαι εκείνοι σοβαρούς στρατηγι-κούς συνομιλητές στην Αθήνα,και ας μην τους αρέσει το τζατζίκιή το συρτάκι.

Μ

Δέσμιοι των λέξεων

Kυριακή 6 Aυγούστου 2017

ΣΚIΤΣΟ ΤΟΥ HΛIΑ MΑΚΡΗ. IMAKRIS@KATHIMERINI. GR

<<<<<<

Η Ελλάδα πρέπει να πείσει ότι έχειστρατηγικό όφελος για τις ΗΠΑ και πως η πολιτική τηςηγεσία αντέχει να το κάνει πράξη.

<<<<<<

«Προοδευτική» και «εκσυγχρονιστική»αυτοπροσδιοριζόταν η μπολσεβίκικη επανάσταση, ενώ ο φασισμός και ο ναζισμόςεμφανίστηκαν ως «εκσυγχρονιστικά» συστήματα.

16-GNOMES ELLADA_Master_cy 05/08/17 00:09

Η Κ ΑΘ Η Μ Ε Ρ Ι Ν Η l 17Ε Λ Λ Α Δ ΑKυριακή 6 Αυγούστου 2017

ΜΟΝΟ

ΜΟΝΟΑΘΛΗΤΙΚΑ

Της ΙΩΑΝΝΑΣ ΦΩΤΙΑΔΗ

«Χωρίς τους γονείς μου, δεν θα είχακαταφέρει τίποτα». Η 26χρονη Δή-μητρα Μελλίνη, εδώ και λίγες ημέρεςγνωστή ως παίκτρια της ομάδας κω-φών μπάσκετ, εκφράζει συγκινημένηευγνωμοσύνη στους δικούς τους.«Χωρίς τη δική τους φροντίδα καιοικονομική στήριξη, δεν θα είχαμπορέσει να προχωρήσω ισότιμαμε τα συνομήλικά μου παιδιά». Βα-ρήκοη η ίδια, που από 18 μηνώνβρέφος φοράει ακουστικό, περιγρά-φει με μελανά χρώματα τα σχολικάχρόνια στη Ρόδο. «Το μεγάλο άγχοςήταν οι συμμαθητές μου, που δεναντιλαμβάνονταν την κατάστασήμου και με πλήγωναν με τη στάσητους» .

Αποφασιστική για την πρόοδότης ήταν η συμβολή της δασκάλαςτων πρώτων τάξεων του δημοτικού.«Είχε δεχθεί να φοράει όσο δίδασκεένα μικρόφωνο, από το οποίο έφτανεαπευθείας στο ακουστικό μου ηφωνή της», εξηγεί η Δήμητρα, «αυτόμου ήταν απολύτως απαραίτητο γιατις τρεις πρώτες τάξεις». Αργότερα,στο γυμνάσιο, από το πρώτο θρανίο,παρακολουθούσε με προσοχή τουςκαθηγητές και όσα έγραφαν στονπίνακα, ενώ εξεταζόταν μόνον γρα-πτώς.

«Ως φοιτήτρια Νομικής, βρέθηκαπάλι αντιμέτωπη με ανυπέρβλητεςδυσκολίες», εξιστορεί η Δήμητρα,που φαίνεται ότι δεν είχε τόσο ξέ-γνοιαστα φοιτητικά χρόνια στη Θεσ-σαλονίκη. «Στις παραδόσεις δενχρησιμοποιούνται ούτε μικρόφωνοούτε προτζέκτορας, ενώ ο ίδιος οκαθηγητής συχνά όσο παρέδιδε γύ-ριζε την πλάτη του προς εμάς, οπότεδεν μπορούσα ούτε να διαβάσω ταχείλια του. Ενας καθηγητής μού είχεεπιτρέψει να ηχογραφώ το μάθημάτου, αλλά τελικά ήταν δώρον άδω-

ρον, αφού και πάλι δεν μπορούσανα “πιάσω” ορισμένες λέξεις». Καθώςη ύλη των εξετάσεων στηρίζεταιπερισσότερο στην παράδοση καιόχι στα συγγράμματα, η Δήμητραείχε μείνει αρχικά πίσω στις σπουδέςτης. «Ως μάννα εξ ουρανού ήρθεμια συμφοιτήτρια που γνώρισα στοτρίτο έτος, η οποία πρόθυμα με προ-μήθευε με τις σημειώσεις της». Οπωςλέει η 26χρονη, που έχει αποφοιτήσεικαι κάνει άσκηση σε δικηγορικόγραφείο της Ρόδου, «σε εκείνη χρω-στώ εν πολλοίς το πτυχίο μου».

Οι δυσκολίες δεν σταματούν εδώ,αφού προβληματίζεται τώρα για τοεπόμενο βήμα, «τα δικαστήρια έχουντόσο κακή ακουστική, που δυσκο-λεύονται ακόμα και οι ακούοντες,φανταστείτε εγώ». Μέχρι να καθιε-ρωθούν σύγχρονα τεχνολογικά συ-στήματα, όπως το speech to text,βαρήκοοι και κωφοί μάλλον θα νιώ-θουν ως personae non gratae σταελληνικά δικαστήρια. Αποκούμπιτης Δήμητρας, ο αθλητισμός. «Χάρηστον αθλητισμό έμαθα να ελέγχω

τον θυμό μου, επισκέφθηκα με τηνομάδα την Αυστραλία, την Ταϊβάνκαι την Κίνα», λέει η Δήμητρα γιατα οφέλη από την επί 13 χρόνια ενα-σχόλησή της με το μπάσκετ.

«Αν το πανεπιστήμιο διέθετε τηνκατάλληλη για εμάς υποδομή, θα

είχα προχωρήσει σε μεταπτυχιακό,τώρα, όμως, οι καθηγητές θεωρούνότι χάνουν τον χρόνο τους μαζίμου», απαντάει γραπτώς σε αντί-στοιχη ερώτηση της «Κ» η 36χρονηαρχιτέκτονας Λία Καρακατσάνη.«Φοράω ακουστικό από τριών χρό-

νων, έχω πολύ καλή χειλεανάγνωση,ενώ πλέον κατέχω και τη νοηματι-κή», διευκρινίζει η ίδια. «Οσα άτομαέχουμε μια τέτοια ιδιαιτερότητα,για να σπουδάσουμε, καλούμαστενα καταβάλουμε τόσο χρόνο καικόπο όσο χρειάζεται κανείς για δύοπτυχία», προσθέτει η Λία. «Ολα γί-νονται πολύπλοκα: από την παρα-κολούθηση μιας ομιλίας σε αμφι-θέατρο μέχρι τη συμμετοχή μας σεμια ομαδική εργασία». Ετσι όπωςτο βίωσε η ίδια, «οι καθηγητές κατάκανόνα δεν είναι πρόθυμοι να βοη-θήσουν, ίσως δεν γνώριζαν καν ότιέχουν και μη ακούοντες φοιτητές».Οπως και η Δήμητρα, η Λία θεωρείότι αν οι γονείς της «δεν είχαν τρέξεικαι ενδιαφερθεί», απουσία υποδο-μών και στήριξης από την Πολιτεία,θα είχε μείνει στάσιμη.

Από εννέα χρόνων«Δεν ξέρω πώς είναι η ζωή έξω

από τα γήπεδα, καθώς είμαι απόεννέα χρόνων μέσα σε αυτά», το-νίζει η 43χρονη Στάλα Κοτσιρέα.

«Είναι ο αθλητισμός που με έκανενα κοινωνικοποιηθώ, να βάζω στό-χους, να τους ξεπερνώ και να στο-χεύω ακόμη ψηλότερα», διηγείται·«ένιωσα ότι η ιδιαιτερότητά μουδεν μπορεί να με σταματήσει, ίσαίσα μπορεί να με σπρώξει για νατα καταφέρω καλύτερα». Οι παρέεςκαι οι φιλίες που έκανε εντός γη-πέδου κρατούν χρόνια. «Ακόμα καιτον σύζυγό μου εκεί τον γνώρισα»,λέει η Στάλα, που είναι μητέρα δύοπαιδιών. «Από τη δουλειά μου είμαιικανοποιημένη, καθότι χρησιμο-ποιώ κυρίως τον υπολογιστή, στηνκοινωνική μου ζωή συναντώ αν-θρώπους σκληρούς απέναντι στηνιδιαιτερότητα και άλλους εξαιρετικάευαίσθητους».

Εχοντας πλέον αποδεχθεί τονεαυτό της, η Στάλα καταλήγει ότι«δεν μπορούμε να ταιριάξουμε μεόλους, αλλά μπορούμε να δώσουμεμια ευκαιρία σε όλους». Στον ρόλοτης μητέρας, αντιμετωπίζει τις ανα-μενόμενες για όλες τις μάνες δυ-σκολίες. «Είναι, όμως, ωραίο πουμεγαλώνουν τα παιδιά και με βοη-θάνε σε μερικά απλά πράγματα γιατους περισσότερους, όπως το κου-δούνι ή το τηλέφωνο».

Και για την 38χρονη αρχηγό, Αλε-ξάνδρα Κοτσιάφτη, που ασχολείταιμε το μπάσκετ από το 1990, ο αθλη-τισμός αποτελεί πλέον «τρόποζωής». «Προτιμώ να πάω για προ-πόνηση παρά για καφέ», λέει στην«Κ» γελώντας, «δεν ξέρω τι σημαί-νουν διακοπές». Βέβαια, η συνοχήκαι η υψηλή απόδοση της ομάδαςενισχύονται από τις αγαστές σχέσειςτων μελών της. «Είμαστε αγαπη-μένες», λέει περήφανη η αρχηγός,«όλες μαζί κατορθώσαμε να παί-ζουμε ποιοτικό μπάσκετ».

• O κ. Στέφανος Κασιμάτης απουσιάζεισε άδεια.

Στο γήπεδο μάθαμε να στοχεύουμε ψηλάΣτις οικογένειές τους, που τις στήριζαν πολυεπίπεδα, οφείλουν την εξέλιξή τους τα «χρυσά» κορίτσια της εθνικής μπάσκετ κωφών

Του χρυσού μεταλλίου, που έφερε την 11μελή ομάδα και τις προπονήτριες στο επίκεντρο της δημοσιότητας, είχαν προηγηθεί χιλιάδες ώρες εντατικών προ-πονήσεων. Εδώ, λίγες ημέρες πριν από τους Ολυμπιακούς.

«Απέναντί μου δεν βλέπω γυναίκες με προβλήματα ακοής, αλλά αθλή-τριες, αυτό να το θυμάστε». Με αυτή την πεποίθηση ανέλαβε το 2011 ηΑθηνά Ζέρβα προπονήτρια της ομάδας, που πριν από μία εβδομάδα κατέ-κτησε το χρυσό μετάλλιο στους Ολυμπιακούς Αγώνες Κωφών. Σύμφωναμε τις αθλήτριες, δεν τις αντιμετώπισε ποτέ ως άτομα με αναπηρία, τονώ-νοντας έτσι την αυτοπεποίθησή τους και οδηγώντας τες στην κορυφή.Στην προπόνηση «επιστρατεύεται» η νοηματική, η χειλεανάγνωση και τοβλέμμα. «Είχα αγωνία για την επικοινωνία», λέει η Μάρθα Αργυρίου, πουαποδέχθηκε την πρό(σ)κληση για τη θέση της βοηθού προπονήτριας.«Ομως, μπορούμε να επικοινωνούμε εξίσου καλά με τα μάτια». Παράλλη-λα, η βοηθός προπονήτριας έμαθε τους βασικούς όρους στη νοηματική.«Ευτυχώς για εμάς, τα σήματα στο μπάσκετ συνιστούν από μόνα τους μιαδιεθνή γλώσσα», επισημαίνει η κ. Ζέρβα, που θεωρεί ως μοναδικό εχθρότην... απογοήτευση. «Θέλω να προλαβαίνω οποιοδήποτε ψήγμα απογοή-τευσης, που μπορεί να επηρεάσει την απόδοση μιας παίκτριας».

Μυστικό, η ισότιμη αντιμετώπιση

ΝΙΚ

ΟΣ

ΚΟΚΚ

ΑΛΙΑ

Σ

17-ELLADA_Master_cy 04/08/17 23:46

18 l Η Κ ΑΘ Η Μ Ε Ρ Ι Ν Η Ε Λ Λ Α Δ Α Kυριακή 6 Αυγούστου 2017

Του ΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΟΥ ΖΟΥΛΑ

Μόνον πλήξη δεν θα επιφυλάξει οΣεπτέμβριος σε όσους παρακο-λουθούν τον χώρο της Κεντροα-ριστεράς. Η διαρροή την Παρα-σκευή, ότι την ηγεσία του νέουφορέα απέναντι στην κ. ΦώφηΓεννηματά θα τη διεκδικήσει οδήμαρχος Αθηναίων Γιώργος Κα-μίνης, είναι προφανές ότι αλλάζειπλήρως τα δεδομένα.

Εχει δε και πλούσιο παρασκήνιοποιοι είχαν την ιδέα να εμπλακείστη μάχη ο κ. Καμίνης, καθώς αυτοίθα είναι προφανώς που θα τον στη-ρίξουν πολιτικά στο εξής. Πρόκειταιγια στελέχη της πάλαι ποτέ πρω-τοβουλίας των «58», όπως ο γνω-στός καθηγητής Γιάννης Βούλγα-ρης, τα οποία εδώ και ημέρες προ-ωθούσαν, όπως απεδείχθη, τη συγ-κεκριμένη λύση, εκτιμώντας ότιθα λειτουργήσει ως καταλύτης δι-εύρυνσης του κεντροαριστερούχώρου. Το σκεπτικό τους είναιαπλό. Πίστευαν και πιστεύουν ότι,στην αντίθετη περίπτωση, αν δη-λαδή δεν μπει τρίτο πρόσωπο στημάχη της αρχηγίας, δεν θα δημι-ουργηθεί ο αναγκαίος ενθουσια-σμός για τη νέα παράταξη, καθώςοι πολίτες θα εκλάβουν την όληδιαδικασία ως μια ανούσια συνέχειατης ΔΗΣΥ στην οποία πρόεδροςθα είναι πάλι η κ. Γεννηματά.

Εχει επίσης ενδιαφέρον το πώςσχολίασαν συνεργάτες της προ-έδρου του ΠΑΣΟΚ τη συγκεκριμένηεξέλιξη, καθώς ουδείς μέχρι πρό-

τινος την είχε προβλέψει. «Καλο-δεχούμενος ο κ. Καμίνης, αλλά δενμπορεί να κερδίσει την κ. Γεννη-ματά», ήταν το σχόλιό τους.

Ο ίδιος ο κ. Καμίνης, πάντως,μάλλον δεν δυσκολεύτηκε να πει-σθεί, δεδομένου ότι η δεύτερη θη-τεία του στη δημαρχία της Αθήναςούτως ή άλλως πλησιάζει στο τέλοςτης και γνωρίζει ότι κανείς προ-κάτοχός του δεν διεκδίκησε καιτρίτη θητεία. Ηξερε επομένως ότι,αν δεν έκανε το βήμα, θα έπρεπεεπί της ουσίας να εγκαταλείψειτην πολιτική. Παρεμπιπτόντως,σημειώνεται ότι πληροφορίες πουήθελαν την Παρασκευή τον κ. ΝίκοΑλιβιζάτο να έχει πρωτοστατήσειστην υποψηφιότητα Καμίνη δια-

ψεύσθηκαν κατηγορηματικά απότον ίδιο. Οπως είπε στην «Κ», θαήταν αδιανόητο ο πρόεδρος μιαςεπιτροπής που έχει συσταθεί γιανα εγγυηθεί το αδιάβλητο μιαςεκλογικής διαδικασίας ακόμη καινα παροτρύνει –πόσο μάλλον ναυποστηρίζει– μια υποψηφιότητα.

Ως προς την πολιτική ουσία τηςδιαδικασίας, βέβαια, αυτήν τηνοποία δεν μπορεί να σχολιάσει οκ. Αλιβιζάτος, η υποψηφιότητα Κα-μίνη είναι προφανές ότι δημιουργεί

νέα δεδομένα. Τρία είναι τα κρίσιμαερωτήματα. Το πρώτο αφορά τηστάση του Στ. Θεοδωράκη. ΤηνΤετάρτη (ΣΚΑΪ) ο επικεφαλής τουΠοταμιού δεν απέκλεισε κατηγο-ρηματικά το ενδεχόμενο να συμ-πράξει και εκείνος στο εγχείρημα.Είπε ότι τις τελικές του αποφάσειςθα τις ανακοινώσει τον Σεπτέμβριο,επιδιώκοντας να κερδίσει χρόνο.Πιθανότατα, ωστόσο, η υποψη-φιότητα Καμίνη θα αποθαρρύνειτη δική του εμπλοκή, αν κρίνει ότι

μια πολιτική μάχη του δημάρχουμε την κ. Γεννηματά θα εκληφθείαπό τους πολίτες ως αναχρονιστικήκαι άνευ νοήματος, και επομένωςθα αποβεί εις βάρος και των δύο.

Το δεύτερο ερώτημα σχετίζεταιμε τον Ευ. Βενιζέλο. Μέχρι στιγμήςέχει αποφύγει οποιοδήποτε σχόλιογια τα σενάρια που τον θέλουν ναετοιμάζει δικό του κόμμα, ενώ δενμπήκε καν στον κόπο να διαψεύσειτην απροσδόκητη συνέντευξη τηςκ. Αννας Διαμαντοπούλου που σχε-δόν ανακοίνωσε ότι κάνουν κοινάσχέδια, εκφράζοντας μετά αυθόρ-μητης βεβαιότητας ότι «μετά τοσυνέδριο της ΔΗΣΥ, ο κ. Βενιζέλοςδεν έχει κανένα λόγο εκεί μέσα»!Είναι προφανές ότι ο κ. Βενιζέλοςεκτιμά ότι η εκλογή νέου προέδρουτης ΔΗΣΥ απλώς θα επικυρώσειτην άποψή του ότι το πρόβλημαγια τη δημιουργία νέου φορέα δενείναι διαδικαστικό, αλλά πολιτικήςκατεύθυνσης. Ως εκ τούτου, τιςαποφάσεις του προφανώς δεν θατις επηρεάσει η υποψηφιότητατου κ. Καμίνη.

Υπάρχει τέλος και ένας τρίτος,εντελώς απρόβλεπτος, παράγωνστις επικείμενες εξελίξεις. Είναιο Γιώργος Παπανδρέου. Κανείςδεν μπορεί να προβλέψει όχι μό-νον ποιον θα στηρίξει ως πρόεδροτου νέου κεντροαριστερού φορέα,αλλά ακόμη και το αν θα διεκδι-κήσει εκείνος την αρχηγία. Ιδούλοιπόν γιατί μόνον πληκτικός δενείναι ο Σεπτέμβριος για την Κεν-τροαριστερά.

Του ΓΙΩΡΓΟΥ Π. ΤΕΡΖΗ

Τον οδικό χάρτη για την πολιτικώςθερμή περίοδο, που ξεκινάει απότον Σεπτέμβριο και δεν αποκλεί-εται να έχει ως κατάληξη τις εθνι-κές κάλπες εντός του 2018, σχε-διάζουν ήδη στο επιτελείο τουΚυριάκου Μητσοτάκη.

Με το βλέμμα και στις διαδι-κασίες ανασυγκρότησης της Kεν-τροαριστεράς, που ομολογουμέ-νως αποτελεί ένα προνομιακόακροατήριο για τον πρόεδρο τηςΝ.Δ., οι επιτελείς της αξιωματικήςαντιπολίτευσης αναμένεται νακινηθούν σε πέντε άξονες:

1. Εμπέδωση και ενίσχυση τουδημοσκοπικού προβαδίσματοςκαι διεύρυνση της πεποίθησηςτων πολιτών για την καταλληλό-τητα –σχετική έναντι του κ. Τσί-πρα και απόλυτη του κ. Μητσο-τάκη– για την πρωθυπουργία.

2. Συνέχιση της άσκησης πίεσηςπρος την κυβέρνηση στους τομείςτης οικονομίας (η πρώτη εικόνααπό την αδυναμία σημαντικούαριθμού φορολογουμένων να πλη-ρώσουν την πρώτη δόση του φό-ρου εισοδήματος αποτελεί δείγμαγια το τι έπεται), αλλά και των θε-σμών, με ανάδειξη των κυβερνη-τικών παρεμβάσεων σε χώρουςόπως η Δικαιοσύνη.

3. Ισχυροποίηση του προγραμ-ματικού λόγου του κόμματος, μέ-σω της παρουσίασης νέων κεφα-λαίων, αλλά και συνέχιση του κύ-κλου περιοδειών, επισκέψεων αλ-λά και συζητήσεων του προέδρουτης Ν.Δ. με φορείς, επαγγελματι-κές ομάδες και εκπροσώπους κοι-νωνικών ομάδων.

4. Ενίσχυση της εικόνας της Ν.Δ.ως εγγυητή της θεσμικής, κοινο-βουλευτικής τάξης έναντι των χει-ρισμών της κυβέρνησης, αλλά καιτης ανοχής που επιδεικνύει σε πα-ραβατικές συμπεριφορές.

5. Επιμονή στη διαδικασία ανα-νέωσης της Ν.Δ. σε πρόσωπα καιπολιτικό λόγο («εξελέγην με εν-τολή να ανοίξω τις πόρτες τουκόμματος και ουδείς δικαιούταινα τις κλείσει», ήταν η σχετικήφράση του κ. Μητσοτάκη), με πα-ράλληλη ισορροπία ως προς τιςβασικές αρχές της Κεντροδεξιάςστη χώρα (ζητήματα θρησκείας,σημαίας κ.ο.κ.).

Με το μάτι στο ΚέντροΓια τον κ. Μητσοτάκη, η νέα

πολιτική περίοδος που ξεκινάειαπό το φθινόπωρο είναι ιδιαιτέρωςκρίσιμη, καθώς θα κριθούν και οιόροι υπό τους οποίους η αξιωμα-τική αντιπολίτευση θα διεκδικήσειόχι απλώς τη νίκη στις κάλπεςαλλά την αδιαμφισβήτητη πολιτικήκυριαρχία που θα επιτρέψει τησυγκρότηση κυβέρνησης και τηχωρίς πισωγυρίσματα υλοποίησητου κυβερνητικού προγράμματος.

Υπό την έννοια αυτή, για τονεπικεφαλής της ελληνικής Κεν-τροδεξιάς το στοίχημα δεν είναιμόνον να αποκρούσει τις συνεχείςπροσπάθειες της κυβέρνησης ΣΥ-ΡΙΖΑ-ΑΝΕΛ να εμφανιστούν ως...συνεχιστές της κυβέρνησης Κα-ραμανλή, αλλά να διαμορφώσεισυνθήκες κυριαρχίας και στο Κέν-τρο, ειδικά από τη στιγμή πουδεν φαίνεται στον ορίζοντα έναπρόσωπο ικανό να ενώσει τα κομ-μάτια του χώρου.

Ως προς τα εσωτερικά ζητήμα-

τα, από την Πειραιώς παρατηρούντη συνεχιζόμενη βούληση του κ.Τσίπρα να σπείρει ζιζάνια. Είναιενδεικτικό ότι, κατά την πρόσφα-τη συζήτηση στη Βουλή για τηνΠαιδεία, ο πρωθυπουργός επιχεί-ρησε να εμφανίσει τον νόμο σχε-δόν ως συνέχεια του νόμου Γιαν-νάκου, ξεχνώντας βέβαια ότι τότεο ΣΥΡΙΖΑ τον κατήγγειλε ως «θα-τσερικό». Ως προς τα λοιπά, απότην Πειραιώς υπενθυμίζουν τηνηχηρή απάντηση που έλαβε ο κ.Π. Καμμένος από την «καραμαν-λική» πτέρυγα, όταν επεδίωξε ναεμφανιστεί ως γνήσιος «εκπρό-σωπος» του πρώην πρωθυπουρ-γού, αλλά και τα θετικά μηνύματαπου εκπέμπονται από τις συναν-τήσεις του προέδρου Μητσοτάκημε τους προκατόχους του. Απότην άλλη, ζητήματα δεν θα πά-ψουν να ανακύπτουν. Οι αντιπο-λιτευτικοί τόνοι και η γραμμή σε

σειρά θεμάτων (όπως οι σημαι-οφόροι ή το ζήτημα Γεωργίου καιΕΛΣΤΑΤ) είναι βέβαιο ότι θα πυ-ροδοτούν διαφοροποιήσεις, πουόμως δεν ανησυχούν την ηγεσία.

Ως προς τις εξελίξεις στην ευ-ρύτερη Κεντροαριστερά, η Ν.Δ.προφανώς παρακολουθεί με προ-σοχή, ενώ ο κ. Μητσοτάκης έχειανοικτούς πολιτικούς διαύλουςμε στελέχη, μεταξύ άλλων, όπωςοι Γ. Καμίνης, Αννα Διαμαντο-πούλου και Γ. Μπουτάρης. Το εν-διαφέρον της Ν.Δ. είναι δεδομένο,αφενός, διότι είναι κρίσιμη, όχιμόνον για τις μετακινήσεις ψη-φοφόρων αλλά και γι’ αυτήν κα-θεαυτήν τη συμμετοχή των πο-λιτών στις κάλπες η ύπαρξη ή όχιενός ισχυρού πολιτικού φορέαστο Κέντρο. Αφετέρου, διότι αυτόςπου, τελικά, θα αναδειχθεί στηνηγεσία –εφόσον η εκλογική δια-δικασία, με κάποια μορφή, διε-ξαχθεί– θα στείλει και το μήνυματων μελλοντικών συναινέσεωνή όχι, ενώ παράλληλα πιθανόταταθα «απελευθερώσει» δυνάμειςπου θα μπορούσαν όχι να συ-στρατευθούν εκλογικά με τη Ν.Δ.αλλά, πάντως, να συνομιλήσουνμετεκλογικά και κυβερνητικάμαζί της.

Της ΔΩΡΑΣ ΑΝΤΩΝΙΟΥ

Η συζήτηση του ανασχηματισμούέχει ανοίξει στο πρωθυπουργικόπεριβάλλον και, σύμφωνα με ασφα-λείς πληροφορίες, ο κ. Αλέξης Τσί-πρας έχει δεχθεί εισηγήσεις απόσυνεργάτες του να οριστικοποιήσειτις αποφάσεις του άμεσα και νακινηθεί γρήγορα, ακόμη και πριναπό τον Δεκαπενταύγουστο, προ-κειμένου να ολοκληρωθεί σημει-ολογικά το κλείσιμο ενός κύκλουκαι η έναρξη μιας νέας πορείας,με ορίζοντα την έξοδο της χώραςαπό τα μνημόνια.

Παράλληλα, ένα φρεσκάρισμαστο υπουργικό σχήμα θεωρείταιαπαραίτητο, ώστε να δώσει ο πρω-θυπουργός το στίγμα του για τοδεύτερο μισό της κυβερνητικήςθητείας και με ορίζοντα τις εκλογές,όποτε και αν αυτές πραγματοποι-ηθούν. Εμπειρο κομματικό στέλε-χος αναφέρει ότι το ζήτημα τουανασχηματισμού έχει αποτελέσειαντικείμενο συσκέψεων του στενούπρωθυπουργικού επιτελείου το τε-λευταίο διάστημα.

Αυτό που έχει επισημανθεί απότους συνεργάτες του κ. Τσίπρα εί-ναι ότι, εάν ανοίξει δημοσίως μιασυζήτηση για κυβερνητικό ανα-σχηματισμό και δεν κλείσει άμεσαμε τον ένα ή τον άλλο τρόπο, τότε,όπως έχει αποδειχθεί και στο πα-ρελθόν, θα λειτουργήσει παραλυ-τικά για την κυβέρνηση, σε μιασυγκυρία κατά την οποία απαιτεί-ται να επιταχυνθούν οι ρυθμοί πα-ραγωγής έργου τόσο ενόψει τηςτρίτης αξιολόγησης όσο και γιανα δρομολογηθούν τα αναγκαίαβήματα, ώστε να καταστεί εφικτήη έξοδος της χώρας από τα μνη-μόνια με την ολοκλήρωση του τρέ-χοντος προγράμματος σε περίπουένα χρόνο από σήμερα.

Η σύγκρουσηΩς επιβεβαιωτικό στοιχείο της

αναταραχής που μπορεί να προκα-λέσει στην κυβέρνηση, στις ισορ-ροπίες και στην παραγωγή έργουμια παρατεταμένη συζήτηση περίανασχηματισμού, κυβερνητικό στέ-λεχος με γνώση των εξελίξεων ανα-φέρει την πρόσφατη σύγκρουση

ανάμεσα στους υπουργούς Οικο-νομικών Ευκλείδη Τσακαλώτο καιΨηφιακής Πολιτικής Νίκο Παππά.Ενώ η κατ’ αρχήν εκτίμηση ήτανότι η σύγκρουσή τους με επίκεντροτη σύσταση της Ελληνικής Διαστη-μικής Υπηρεσίας είχε ως παρασκή-νιο ιδεολογικές διαφωνίες των δύουπουργών και των εσωκομματικώντάσεων που εκφράζουν, κυβερνη-τικό στέλεχος δηλώνει μετά βεβαι-ότητος ότι «είναι η νομή εξουσίαςπου προκαλεί την ένταση».

Οι πληροφορίες αναφέρουν ότι,στη συζήτηση που έχει ανοίξειπερί αλλαγών στο κυβερνητικόσχήμα, σε μεγάλο βαθμό το κλειδίτων εξελίξεων και το εύρος που θαέχει ένας ανασχηματισμός εξαρ-τώνται από τη μετακίνηση ή όχιτου κ. Τσακαλώτου από το υπουρ-γείο Οικονομικών. «Ο Ευκλείδηςθα συζητούσε τη μετακίνησή τουμόνο εάν πήγαινε κάπου με εξίσουσημαντικό ή πιο σημαντικό ρόλο»,σχολιάζει το έμπειρο κυβερνητικό

στέλεχος και αναφέρει ότι η μόνηθέση που πληροί αυτά τα χαρα-κτηριστικά είναι αυτή του αντι-προέδρου της κυβέρνησης, εξέλιξηπου θα ήταν και ισχυρός συμβο-λισμός αναγνώρισης της προσπά-θειας που έχει καταβάλει σηκώ-νοντας το μεγάλο βάρος της δια-πραγμάτευσης, αλλά και αναβάθ-μισής του με βάση την επιτυχίατου να κλείσει δύο αξιολογήσεις.

Το ενδεχόμενο αναβάθμισης τουκ. Τσακαλώτου είναι που, όπωςεκτιμάται, προκάλεσε τη σύγκρου-ση με τον κ. Παππά, καθώς τα στε-λέχη και οι δυνάμεις στο εσωτερικότου ΣΥΡΙΖΑ κινούνται και με ορί-ζοντα τη νομή της εξουσίας συνο-λικότερα, με την προσοχή στραμ-μένη στην επόμενη μέρα.

Το ερώτημαΠέραν του χρόνου πραγματο-

ποίησης ενός ανασχηματισμού,το εύρος των αλλαγών είναι το με-γάλο ερώτημα που απασχολεί. Ενενεργεία υπουργός της κυβέρνησηςαναφέρει ότι δεν υπάρχουν περι-θώρια για εκτεταμένες αλλαγές.Βεβαίως, όπως παρατηρεί κομμα-τικό στέλεχος, αυτή είναι η θέσητων νυν κυβερνητικών στελεχών,σε αντίθεση με τους εν δυνάμει«υπουργοποιήσιμους», που επιμέ-

νουν ότι θα πρέπει να γίνουν με-γάλες αλλαγές.

Εκτιμάται, πάντως, ότι στις προ-τεραιότητες του κ. Τσίπρα είναινα εντάξει στο υπουργικό σχήμαορισμένα νέα στελέχη, τα οποίαέχουν αναδειχθεί με τη δουλειάτους στο παρασκήνιο, για να τουςδώσει προβάδισμα ενόψει των επό-μενων εκλογών.

Από εκεί και πέρα, ανεξαρτήτωςτου εύρους των αλλαγών, υπάρ-χουν υπουργοί, όπως η υπουργόςΠολιτισμού Λυδία Κονιόρδου, έτοι-μοι προς αποχώρηση, καθώς θε-ωρήθηκε ότι δεν απέδωσαν τααναμενόμενα. Αντίθετα και παράτη συριζαϊκή γκρίνια για τους κ.Γ. Μουζάλα και Ν. Τόσκα, μάλλονδεν υπάρχουν σκέψεις αναδόμη-σής τους. Σε επίπεδο υφυπουργώνθα πρέπει να αναμένονται αρκετέςαλλαγές, ενώ πίεση ασκείται καιαπό στελέχη που απομακρύνθηκανστον προηγούμενο ανασχηματισμόκαι επιθυμούν να επανακάμψουν.Ωστόσο, όπως παρατηρεί έμπειροστέλεχος, ο σύντομος βίος του ΣΥ-ΡΙΖΑ στην εξουσία μέχρι τώρα δενέχει επιτρέψει να διαμορφωθούν«βαρωνίες» και, ως εκ τούτου, δενείναι κρίσιμος παράγων στις τε-λικές αποφάσεις του πρωθυπουρ-γού η πίεση αυτή.

<<<<<<

Νέα στελέχη αναζητεί οΤσίπρας – Υπουργοί απο-μακρύνονται – Τι θα γίνειμε τους υφυπουργούς.

<<<<<<

Πώς σχολίασαν συνεργάτες της κ. Γεννηματά τηνυποψηφιότητα Καμίνη.

Σεπτέμβριος εκπλήξεων στην ΚεντροαριστεράΗ υποψηφιότητα Καμίνη, οι αποφάσεις Βενιζέλου και η στάση Θεοδωράκη

<<<<<<

Η διαδικασία ανανέω-σης και το ενδιαφέρονγια τις εξελίξεις στην Κεντροαριστερά.

Οδικός χάρτηςμε πέντε άξονεςγια τη Ν.Δ.Οι επόμενες κινήσεις Μητσοτάκη

Η φθινοπωρινή αντεπίθεση της Νέας Δημοκρατίας αναμένεται νασυνδυαστεί και με αλλαγές στο επιτελείο του κόμματος, άλλες διότιστελέχη θα είναι υποψήφιοι για τις εκλογές, άλλες με στόχο την ενί-σχυση της λειτουργικότητας του σχήματος.Στον τρίτο όροφο των κομματικών γραφείων υπάρχει σαφής εικόναγια την επάρκεια στελεχών που ανέλαβαν «χαρτοφυλάκια», αλλά καιγια το κοινοβουλευτικό έργο των τομεαρχών του κόμματος.Τα παράπονα δεν λείπουν, ωστόσο στις προθέσεις του κ. Μητσοτά-κη δεν φαίνεται να περιλαμβάνεται το ανακάτεμα της κοινοβου-λευτικής τράπουλας. Κι αυτό, διότι, ούτως ή άλλως, τα χαρτιά πουέχει στα χέρια του είναι συγκεκριμένα, ενώ, πέραν των εντάσεων,ακόμη μία αλλαγή θα δημιουργούσε την αίσθηση ότι το νέο σχήμαείναι και πρόκριμα του κυβερνητικού. Κάτι που δεν επιθυμεί ο πρό-εδρος της Ν.Δ.

Αντεπίθεση και με αλλαγές

Εισηγήσεις στο Μαξίμουγια ανασχηματισμό άμεσαΤα σενάρια περί αντιπροεδρίας του Τσακαλώτου και η αντίδραση του Παππά

Για τον επικεφαλής της ελληνι-κής Κεντροδεξιάς, το στοίχημα εί-ναι να διαμορφώσει συνθήκες κυ-ριαρχίας και στο Κέντρο.

ΑΠΕ

Το υπουργικό συμβούλιο είναι πολύ πιθανό να μην ξανασυνεδριάσει με την ίδια σύνθεση, εάν ο πρωθυπουργόςκάνει τον ανασχηματισμό κατά το αμέσως προσεχές διάστημα.

ΑΠΕ

Την υποψηφιότητα Καμίνη, όπωςαπεδείχθη, στήριξαν στελέχη της πά-λαι ποτέ πρωτοβουλίας των «58».

ΑΠΕ


Η Κ ΑΘ Η Μ Ε Ρ Ι Ν Η l 19Δ Ι Ε Θ Ν ΗKυριακή 6 Αυγούστου 2017

Της ανταποκρίτριάς μαςστις ΒΡΥΞΕΛΛΕΣΕΛΕΝΗΣ ΒΑΡΒΙΤΣΙΩΤΗ

Τα «ιμάτια» της Μεγάλης Βρετανίας,ενόψει του Brexit, έχουν αρχίσειήδη να μοιράζονται μεταξύ των27 κρατών-μελών της ΕυρωπαϊκήςΕνωσης, δημιουργώντας τεράστιοανταγωνισμό και διπλωματικούςελιγμούς ανάμεσα στις χώρες πουέχουν δείξει έκδηλο ενδιαφέρον.Αυτή τη στιγμή στο τραπέζι βρί-σκονται οι δύο βασικές ευρωπαϊκέςυπηρεσίες που ήταν «στεγασμένες»στο Λονδίνο και, πλέον, έχονταςμείνει «ορφανές» μετά την από-φαση του Λονδίνου για αποχώρη-ση, αναζητούν νέες βάσεις, φέρ-νοντας μαζί τους ιδιαίτερα μεγάλαοικονομικά οφέλη για όποια χώρακριθεί η καταλληλότερη για να τιςφιλοξενήσει.

Ο λόγος, κυρίως για την Ευρω-παϊκή Υπηρεσία Φαρμάκου και γιατην Ευρωπαϊκή Αρχή Τραπεζών,για τις οποίες κυρίως η Ολλανδία,η Γαλλία, η Ισπανία, η Γερμανίακαι η Ιταλία έχουν δηλώσει και επί-σημα παρόν, ασκώντας διπλωμα-τική πίεση και όχι μόνο. Σφήνα γιατην υπηρεσία φαρμάκου μπήκετην τελευταία στιγμή και η Ελλάδα,λίγο πριν από τη λήξη της προθε-σμίας. Ομως οι μεγάλοι «παίκτες»θα είναι αυτοί που θα μονομαχή-σουν, έχοντας ξεκινήσει έναν πό-λεμο παρασκηνίου, εδώ και καιρό.

Γιατί, εδώ βρίσκεται η ουσία: Οι

κινήσεις που κάνουν τα κράτη-μέλη για να καταφέρουν να κερδί-σουν μία από αυτές τις υπηρεσίεςείναι χαρακτηριστικές για το πώςπαίζεται το ευρύτερο διπλωματικόπαιχνίδι στις Βρυξέλλες. Παιχνίδι,που χρειάζεται μακροχρόνιο σχε-διασμό, στρατηγικές κινήσεις καιοργάνωση. Συγκεκριμένα, οι αν-ταγωνιζόμενες ευρωπαϊκές πόλειςέχουν ακόμα τουλάχιστον τρειςμήνες μπροστά τους για να απο-δείξουν ότι είναι οι καλύτερες επι-λογές για τη μεταφορά της Ευρω-παϊκής Υπηρεσίας Φαρμάκου.

Τα κράτη-μέλη θα κληθούν στοτέλος Οκτωβρίου να αποφασίσουνποιες θα είναι αυτές οι δύο πόλειςπου εκπληρούν καλύτερα τα κρι-τήρια που έχει θέσει από τον Ιούνιοη Κομισιόν. Τα κριτήρια δεν είναιάλλα από την προσβασιμότητατης πόλης και κατά πόσον διαθέτειμια αποδοτική υποδομή, ενώ ηΕ.Ε. θέλει επίσης οι νέοι οικοδε-σπότες να έχουν καλή «ευρωπαϊκάπροσανατολισμένη» εκπαίδευσηκαι ευκαιρίες απασχόλησης γιατις οικογένειες του προσωπικούτης υπηρεσίας.

Το ολλανδικό παράδειγμαΓι’ αυτό και το τελευταίο διά-

στημα υπουργοί και διπλωμάτεςαναφέρονται στα αξιοθέατα τωνπόλεών τους κατά τη διάρκειατων συναντήσεων στις Βρυξέλλες,ενώ μία σειρά από ιστότοποι έχουν«ανεβεί» στο Διαδίκτυο, εξυψώ-

νοντας τις μεταφορικές συνδέσειςή την επιστημονική κατάρτισητων σχολείων κάθε πόλης πουέχει πάρει στα σοβαρά την υπο-ψηφιότητά της.

Χαρακτηριστική είναι η ολλαν-

δική υποψηφιότητα για την Υπη-ρεσία Φαρμάκου, καθώς η κυβέρ-νηση και ο Δήμος του Αμστερνταμείναι διατεθειμένοι να ξοδέψουνδύο εκατομμύρια για την υποψη-φιότητα. Το σχέδιο προβλέπει ότιεάν η Ολλανδία κερδίσει, τότε ηχώρα έχει δεσμευτεί να ξοδέψειάλλα 250-300 εκατομμύρια για ναχτίσει το καινούργιο κτίριο που θατη στεγάσει. Πέρα όμως από ταχρήματα, η ολλανδική κυβέρνησηέχει συστήσει συγκεκριμένη επι-τροπή που ασχολείται με το θέμα.Τα μέλη της βρίσκονταν στις Βρυ-

ξέλλες την προηγούμενη εβδομάδαγια να παρουσιάσουν επίσημα τηνυποψηφιότητα της πόλης, μια κί-νηση που δείχνει τη σοβαρότηταμε την οποία αντιμετωπίζουν τοθέμα, αλλά και πόσο σημαντικάαξιολογούν την υπηρεσία για τηχώρα τους, καθώς οι άνθρωποι πουτην απαρτίζουν είναι πολύ υψηλάιστάμενοι της πολιτικής σκηνήςτης Ολλανδίας.

Ετσι, πρόσφατα η υπουργός Υγεί-ας της χώρας Εντιθ Σίπερς βρισκό-ταν στο πάνελ εξηγώντας τη ση-μασία της υπηρεσίας, μαζί με τηναντιδήμαρχο του Αμστερνταμ καιτον πρώην αναπληρωτή πρωθυ-πουργό της χώρας Βάουτερ Μπος,ο οποίος έχει αναλάβει τη θέση τουειδικού πρέσβη για την ολλανδικήυποψηφιότητα. Πρόκειται για έναπρόσωπο που –καθώς έχει περάσεικαι από τη θέση του υπουργού Οι-κονομικών– είναι γνωστό στις Βρυ-ξέλλες. Το Aμστερνταμ έχει το δεύ-τερο μεγαλύτερο αεροδρόμιο στηνΕυρώπη, με πάνω από 300 απευ-θείας πτήσεις, ενώ ο κ. ΒάουτερΜπος τόνιζε την ευκολία που θαέχουν οι σύντροφοι των εργαζο-μένων της υπηρεσίας να βρουνδουλειά στην πόλη.

Στην Yπηρεσία Φαρμάκου απα-σχολούνται περίπου 900 άτομα καιβασικός σκοπός της είναι η έγκρισηκαι η παρακολούθηση της ασφά-λειας των φαρμάκων σε όλη τηνΕυρώπη. Με ετήσιο προϋπολογισμόπερίπου 360 εκατ. και προσέλκυση

36.000 εμπειρογνωμόνων κάθε χρό-νο στο Λονδίνο για τις συνεδριάσειςτου (30.000 νύχτες ήταν κλεισμένεςτο 2015 σε ξενοδοχεία του Λονδί-νου), δεν υπάρχει αμφιβολία ότι εί-ναι πολύτιμο περιουσιακό στοιχείογια όποια πόλη την αποκτήσει.

Η ΒαρκελώνηΗ άλλη πόλη φαβορί για την

υπηρεσία είναι η Βαρκελώνη. ΗΙσπανίδα υπουργός Υγείας Ντο-λόρες Μονσεράτ βρισκόταν καιαυτή στις Βρυξέλλες τον Μάιο γιανα θέσει τις βάσεις της ισπανικήςυποψηφιότητας. «Καμία πόλη δενπροσφέρει καλύτερο συνδυασμόθέσης, εγκαταστάσεων, υπηρε-σιών και υψηλής ποιότητας ζωής,τόσο από επαγγελματική όσο καιαπό κοινωνική σκοπιά, από τηΒαρκελώνη», είπε πριν από τη συ-νάντησή της με τον αρμόδιο επί-τροπο Υγείας, τονίζοντας ότι ακόμακαι το κτίριο που θα φιλοξενήσειτην υπηρεσία είναι έτοιμο και«μπορούμε να παραδώσουμε τακλειδιά ακόμα και σήμερα», όπωςείπε χαρακτηριστικά.

Το γεγονός ότι η Καταλωνία επι-θυμεί να κάνει δημοψήφισμα γιατην ανεξαρτησία της από την υπό-λοιπη Ισπανία δεν φαίνεται να πτοείτους Ισπανούς, με την υπουργό Υγεί-ας να δηλώνει πως «είμαστε ενωμέ-νοι στην υποψηφιότητα και θα πο-λεμήσουμε μαζί, καθώς υπερασπι-ζόμαστε τα δικαιώματα των Κατα-λανών και όλων των Ισπανών».

Παρασκηνιακή μάχη για μία υπηρεσίαΑνταγωνισμοί και διπλωματικοί ελιγμοί μεταξύ κρατών-μελών της Ε.Ε. για τους «ορφανούς» κοινοτικούς φορείς μετά το Brexit

Του ΓΙΩΡΓΟΥ ΜΑΝΤΕΛΑ

Πριν από ένα μήνα, στα βρετανικάέντυπα δημοσιοποιήθηκε ένα στοι-χείο εξαιρετικά ενδιαφέρον: Mέχρισήμερα, περίπου 1.000 δικηγόροι,με έδρα κυρίως το Λονδίνο, «με-τακόμισαν» την έδρα τους στο Δου-βλίνο. Ο λόγος, προφανής όσο καιεύλογος. Τρέμουν στην ιδέα ότι θαχάσουν όλες τις μεγάλες, ως επί τοπλείστον, υποθέσεις των γραφείωντους, που είτε εμμέσως είτε αμέσωςέχουν σχέση με την ηπειρωτικήΕυρώπη, λόγω του Brexit.

Οι συγκεκριμένες φίρμες, κυρίωςγια λόγους οικονομίας, γλώσσαςκαι δικαίου, προτίμησαν να μηνπεράσουν τη Μάγχη, αλλά να δια-σφαλίσουν τη συνέχιση της ευρω-παϊκής τους ταυτότητας μέσω Ιρ-λανδίας. Από το Λονδίνο, πάντως,η έδρα τους μεταφέρθηκε.

Η μεγάλη φυγήΤο στοιχείο είναι ενδεικτικό της

ψυχολογίας που τείνει να επικρα-τήσει στη βρετανική πρωτεύουσα.Το Brexit δεν «διώχνει» μόνο ευ-ρωπαϊκούς θεσμούς με έδρα τονησί, αλλά μαζί και χιλιάδες φυσικάκαι νομικά πρόσωπα του ιδιωτικού

τομέα, που με τον έναν ή τον άλλοντρόπο δεν μπορούν και δεν θέλουννα διακόψουν τις γέφυρες με τηνΕ.Ε. Αρα, δεν είναι μόνο το Σίτι πουβρίσκεται επί ποδός, όπως ευρέωςπιστεύεται, αλλά και όλοι εκείνοιπου κινούνται γύρω από αυτό, σεπάμπολλους ομόκεντρους κύκλους.

Αλλο παράδειγμα; Οι αεροπορι-κές εταιρείες. Η EasyJet συστήνειθυγατρική εταιρεία στην Αυστρίαγια να μπορεί να συνεχίσει με τιςσχετικές ευρωπαϊκές ελευθερίεςτις πτήσεις της στην Ευρώπη των«27» (μετά την αποχώρηση τηςΒρετανίας από το κλαμπ). Η εται-ρεία θα ονομάζεται EasyJet Europe,θα έχει την έδρα της στη Βιέννηκαι θα έχει στον στόλο της περίτα 100 αεροσκάφη. Μάλιστα, οπρόεδρος του Ευρωπαϊκού Κοινο-βουλίου Τζιάνι Πιτέλα, σε πρόσφα-τη συνάντηση με τη βρετανικήδιαπραγματευτική ομάδα, εμφα-νίστηκε με σακάκι της... εταιρείας.Το μήνυμα ήταν σαφές.

Το πρόβλημα με τους Βρετανούςδείχνει να είναι ότι δεν αντιλαμ-βάνονται το μέγεθος του προβλή-ματος. Οποιος παρακολουθεί συ-στηματικά τις εξελίξεις σε αυτό τοενδιαφέρον μέτωπο γνωρίζει, για

παράδειγμα, ότι τις πρώτες μέρεςτων διαπραγματεύσεων η πλευράτους έδειχνε να κινείται σχεδόνχωρίς πρόγραμμα. Είναι ιστορικήπλέον η φωτογραφία όπου η βρε-τανική αντιπροσωπεία κάθεται χα-μογελαστή στο τραπέζι της δια-πραγμάτευσης χωρίς έναν φάκελοή έστω ένα μπλοκ σημειώσεωνμπροστά της! «Μα πού νόμιζαν ότιπήγαιναν;», αναρωτιόνταν την επο-μένη μεγάλα ευρωπαϊκά έντυπα.

Κάτω από τη ζώνηΒεβαίως, το πιθανότερο είναι ότι

οι Βρετανοί διαπραγματευτές θαείχαν διαφορετική διάθεση αν είχανυπόψη τους ότι η μεγάλη φυγή τουσκληρού πυρήνα αυτών που θαεπηρεαστούν από το νέο statusquo είχε ξεκινήσει. Ο λόγος, γιατις μεγάλες τράπεζες, ευρωπαϊκέςκαι αμερικανικές, που άρχισαν νααποχωρούν από το Λονδίνο, μετα-φέροντας τις ευρωπαϊκές έδρεςτους σε τρίτες χώρες.

Με πρώτη απ’ όλες τη βρετανική,κατά βάση, HSBC, η οποία μάλισταείναι η μόνη μέχρι σήμερα που επέ-λεξε το Παρίσι γι’ αυτόν τον λόγο.Υπ’ αυτή την έννοια, το χτύπημακάτω από τη ζώνη ήταν οδυνηρό.

Τις επόμενες μέρες τα πρωτοσέ-λιδα «γέμισαν» από την απόφασητης γερμανικής Deutsche Bank,εκτός από τα γραφεία της στο Λον-δίνο, να μεταφέρει στη Φρανκ-φούρτη και ένα αποθεματικό πολ-λών εκατοντάδων εκατομμυρίωνευρώ. Εκεί θα πάει και το μεγαλύ-τερο ευρωπαϊκό κομμάτι της η αμε-ρικανική Citibank και πιθανόταταη επίσης αμερικανική JP Morgan,αν και λόγω γλώσσας, κάποια στιγ-μή, είχε συζητηθεί σοβαρά και ηπερίπτωση του Δουβλίνου.

Η Goldman Sachs, πάλι, φέρεταινα εξετάζει ένα άλλο σενάριο: να«σπάσει» σε διάφορες ευρωπαϊκέςμεγαλουπόλεις τις ευρωπαϊκές δι-ευθύνσεις της. Δηλαδή, θα μπο-ρούσε να μεταφέρει τη βασική ευ-ρωπαϊκή της έδρα στο Παρίσι, τηΦρανκφούρτη ή τη Βιέννη και τηνπεριφερειακή, για παράδειγμα, στοΜιλάνο.

Αν έχετε την απορία σχετικάμε το πώς λαμβάνεται μια τέτοιααπόφαση –με ποια κριτήρια δη-λαδή–, θα εκπλαγείτε αν πιστεύετεότι άπτονται κυρίως θεμάτωνστρατηγικής. Οσοι εμπλέκονταισε αυτό το mega project μπορούννα σας διαβεβαιώσουν ότι είναι

περισσότερο θέμα προσαρμογής.Μεταξύ άλλων, μετράει το κόστοςζωής (ενοίκια, διατροφή, καθημε-ρινότητα), η γλώσσα (όπως προ-αναφέρθηκε), ακόμα και οι εύκολεςμετακινήσεις των υπαλλήλων τωντραπεζών από τη μια χώρα στηνάλλη. Για παράδειγμα, αν το Μι-λάνο κριθεί «πυκνά» προσβάσιμοαπό πλευράς αεροπορικών δρο-μολογίων, τότε δεν αποκλείεταινα κάνει την έκπληξη, προσελ-κύοντας αρκετές περιφερειακέςκαι όχι μόνο διευθύνσεις.

Αδεια κτίριαΟπου κι αν πάνε πάντως, το μόνο

σίγουρο είναι ότι πολλά κεντρικάκτίρια στο Λονδίνο θα αδειάσουν.Σε πρώτη φάση, υπολογίζεται ότιθα μετακινηθούν 40.000 θέσεις ερ-γασίας από το κομμάτι της παροχήςοικονομικών υπηρεσιών, μόνο απότον τραπεζικό χώρο.

Ηδη, αυτή η δαιδαλώδης καιεξαιρετικά κοστοβόρα διαδικασίαέχει ξεκινήσει. Εκτιμάται ότι στοτέλος της ημέρας θα στοιχίσει συ-νολικά περίπου 1 δισ. δολάρια,μόνο στον τραπεζικό κλάδο. Οπότεμπορεί κανείς να φανταστεί το κό-στος συνολικά...

Το Brexit «διώχνει» δικηγόρους, τράπεζες και εταιρείες

<<<<<<

Παρίσι, Φρανκφούρτη,Δουβλίνο, Μιλάνο, καιόχι μόνο, είναι οι νέοιπροορισμοί τους.βεβαίως, όχι η Ελλάδα.

Λόγω Brexit, υπολογίζεται ότι σε πρώτη φάση από το Λονδίνο θα μετακινηθούν 40.000 θέσεις εργασίας από το κομμάτι της παροχής οικονομικών υπηρεσιών, μόνο από τον τραπεζικό χώρο.

<<<<<<

Το λόμπινγκ ξεκίνησετον Μάιο, τα λεφτά είναιπολλά και στις Βρυξέλ-λες έρχονται αντιμέτωποιμε ένα νέο σκηνικό.

REU

TERS

/ F

ABRI

ZIO

BEN

SCH

H βρετανική, κατά βάση, HSBCεπέλεξε να μεταφέρει την ευρωπαϊ-κή έδρα της στο Παρίσι.

THE

ASSO

CIAT

ED P

RESS

/ S

ANG

TAN

Η υποψηφιότητα της Ελλάδας και τι μπορεί να προσφέρει η Αθήνα έγι-ναν γνωστά στις Βρυξέλλες κυριολεκτικά την τελευταία στιγμή. Υποψη-φιότητα για την υπηρεσία φαρμάκου κατατέθηκε, αλλά είναι άγνωστο πό-σο αναλυτική υπήρξε η παρουσίασή της. Αρμόδιος για το θέμα είναι οαναπληρωτής υπουργός Εξωτερικών Γιώργος Κατρούγκαλος μαζί με τηνπεριφερειάρχη Αττικής Ρένα Δούρου, που ανέλαβαν να σώσουν την κατά-σταση. Στο πλαίσιο αυτό, σύμφωνα με πληροφορίες, το ανακαινισμένο κτί-ριο του Κεράνη στην οδό Πειραιώς είναι αυτό που θα διατεθεί για τη στέ-γαση της υπηρεσίας, το οποίο όμως χρειάζεται διαμόρφωση. Οι πληροφο-ρίες αναφέρουν ότι ο κ. Κατρούγκαλος ξεκίνησε επαφές με διπλωμάτεςστην Αθήνα για την προώθηση της ελληνικής υποψηφιότητας. Το παιχνίδιόμως στις Βρυξέλλες έχει ξεκινήσει μήνες τώρα και ίσως οι κινήσεις τηςΑθήνας να είναι λίγο αργοπορημένες. Αυτό, ωστόσο, είναι κάτι το οποίο θαφανεί στην πορεία. Αξίζει να σημειωθεί ότι, παράλληλα με την Ελλάδα, κιάλλες χώρες, όπως η Βουλγαρία, η Ρουμανία, η Κροατία, η Σλοβακία και ηΚύπρος, παραμένουν χωρίς καμία κρίσιμη ευρωπαϊκή σημαντική υπηρε-σία εντός των ορίων τους και ήδη ασκούν πιέσεις για να αποκτήσουν. Μά-λιστα, οι πληροφορίες αναφέρουν ότι από τις προαναφερθείσες η πιο δυ-ναμική παρουσία σε αυτό το παιχνίδι είναι αυτή της Κροατίας.

Τι πιθανότητες έχει η Ελλάδα

19-DIETHNH_Master_cy 05/08/17 00:01

20 l Η Κ ΑΘ Η Μ Ε Ρ Ι Ν Η Δ Ι Ε Θ Ν Η Kυριακή 6 Αυγούστου 2017

Της ΞΕΝΙΑΣ ΚΟΥΝΑΛΑΚΗ

H σαπουνόπερα που εκτυλίχθηκε τιςπερασμένες εβδομάδες στον ΛευκόΟίκο έλαβε τελικά διαστάσεις σαιξ-πηρικής τραγωδίας. «Διάβασε Σαίξ-πηρ, ειδικά Οθέλλο», απάντησε οπρόσφατα αποπεμφθείς διευθυντήςΕπικοινωνίας Αντονι Σκαραμούτσισε φαρσέρ που του έστειλε ηλε-κτρονική επιστολή ως Ρέινς Πρίμ-πους, παριστάνοντας δηλαδή τονπρώην προσωπάρχη του ΛευκούΟίκου. Η αναφορά στον Ιάγο, τηνπροσωποποίηση του Κακού και τηςΠροδοσίας στο έργο του Βάρδου,ήταν σαφής. Ο Πρίμπους ως σύγ-χρονος Ιάγος θα συλληφθεί επ’ αυ-τοφώρω, οι δολοπλοκίες του θα απο-καλυφθούν και θα φύγει ατιμασμέ-νος από το πλευρό του Μαυριτανούαξιωματικού (σε αυτήν την περί-πτωση του Ντόναλντ Τραμπ). Αυτήήταν η απειλή του Σκαραμούτσι.

Πράγματι η αποπομπή του Πρίμ-πους ήταν ταπεινωτική. Επειτααπό έξι μήνες στη θέση του προ-σωπάρχη, ο Αμερικανός πρόεδροςτον απομάκρυνε με συνοπτικέςδιαδικασίες. Αν και ο ίδιος ο Πρίμ-πους διατείνεται ότι μόνος του υπέ-βαλε την παραίτησή του πριν απόδέκα μέρες, ο Τραμπ δημοσιοποίησετο όνομα του αντικαταστάτη του,Τζον Κέλι, μέσω τριών Tweets. Στησυνέχεια, κι ενώ το Air Force Oneπροσγειωνόταν στην αεροπορικήβάση Αντριους στο Μέριλαντ έπειτααπό ταξίδι στο Λονγκ Αϊλαντ, οΠρίμπους επιβιβάστηκε αρχικά σεSUV με άλλα στελέχη του ΛευκούΟίκου. Στη συνέχεια, όμως, οι υπό-λοιποι εγκατέλειψαν το όχημα γιακάποιο άλλο και το αυτοκίνητο τουΠρίμπους απομονώθηκε από τηνπροεδρική αυτοκινητοπομπή μετελικό προορισμό το σπίτι του. Οιδημοσιογράφοι, οι οποίοι συνει-δητοποίησαν τι συμβαίνει, άρχισαννα βγάζουν φωτογραφίες τον Πρίμ-πους και να τουιτάρουν, περιγρά-φοντας τη θλιβερή σκηνή. «Μοιάζειλες και ο Πρίμπους αναχώρησε γιατο σπίτι του, ενώ οι υπόλοιποι κα-τευθυνόμαστε προς τον Λευκό Οί-κο», ήταν η ανάρτηση δημοσιο-γράφου του Politico. Kαθ’ όλη τηδιάρκεια, ο Αμερικανός πρόεδροςπαρέμενε στο αεροσκάφος του.

Καθώς διαδόθηκαν τα νέα γιατην απομάκρυνση του Πρίμπους,ορισμένοι ρεπόρτερ πλησίασαντο αυτοκίνητό του και άρχισαν ναβγάζουν φωτογραφίες με τα κινητάτους. Ο Πρίμπους επιμένει ότι δεναπεπέμφθη και ίσως όντως η σκη-νή με την αυτοκινητοπομπή ναήταν λιγότερο τραγική απ’ ό,τιφαινόταν. Παρ’ όλα αυτά είναι πε-ρίεργο γιατί ένας προσωπάρχης,ο οποίος υποτίθεται πως ήδη έχειυποβάλει την παραίτησή του, συ-νοδεύει τον πρόεδρο σε εκδήλωσηστη Νέα Υόρκη. Οπως και το γε-γονός πως αρχικά συμμετείχε στηνεπίσημη αυτοκινητοπομπή, αλλάκάπου στα μισά του δρόμου έμεινεπίσω. Αυτή η εικόνα επιβεβαιώνει

ως πιθανότερο σενάριο πως η απο-μάκρυνσή του αποφασίστηκε μέσαστο Air Force One.

Μετά την απομάκρυνσή του άρ-χισαν να δημοσιοποιούνται διά-φορα εξευτελιστικά επεισόδια, εν-δεικτικά της συμπεριφοράς τουΤραμπ προς τον πρώην προσωπάρ-χη του. Ετσι, π.χ., η «ΟυάσιγκτονΠοστ» έγραψε ότι ο Αμερικανόςπρόεδρος είχε ζητήσει σε ανύποπτοχρόνο από τον Πρίμπους να σκο-τώσει μια μύγα που πετούσε γύρωτου και τον ενοχλούσε. «Ο προσω-πάρχης του Λευκού Οίκου δεν θαέπρεπε να έχει κανονικά τέτοιακαθήκοντα», σχολίασε ανώνυμηπηγή στην έγκυρη εφημερίδα.

Οσοι γνωρίζουν τη δύσκολη σχέ-ση τους πιστεύουν ότι η ενόχλησητου Τραμπ χρονολογείται από όταν

ο ελληνικής καταγωγής και θεοσε-βούμενος χριστιανός ορθόδοξοςΠρίμπους, ως επικεφαλής της Εθνι-κής Επιτροπής των Ρεπουμπλικα-νών, θεώρησε πως ο Τραμπ πρέπεινα παραιτηθεί μετά τη διαβόητησυνέντευξη στην οποία ο σημερινόςΑμερικανός πρόεδρος μιλούσε υπο-τιμητικά για τις γυναίκες. «Αδύνα-μος, αδύναμος, αδύναμος», έλεγεκαι ξανάλεγε τις τελευταίες εβδο-μάδες ο Τραμπ για τον Πρίμπους,ειδικά μετά την αποτυχία του Κογ-κρέσου να αντικαταστήσει το Oba-macare την περασμένη εβδομάδα.

«Πωλητής αυτοκινήτων»Φαίνεται πως ο Πρίμπους ήταν

ο πιο συνηθισμένος στόχος τουΤραμπ όταν είχε διάθεση να κάνειμπούλινγκ στους συνεργάτες του.Ελεγε συχνά με έκδηλη ειρωνείαότι «ο Πρίμπους θα γινόταν καλόςπωλητής αυτοκινήτων» και τον κο-ρόιδευε όταν εξέφραζε τη χαρά τουπου μπορούσε να διακρίνει το σπίτιτου τη στιγμή που το Air Force Oneπετούσε πάνω από το Ουισκόνσιν.

Πάντως, στη μονομαχία Πρίμ-πους-Σκαραμούτσι δεν ήταν σαφές

ποιος από τους δύο ήταν ο Ιάγος.Αν ο Πρίμπους καρατομήθηκε μετάέξι μήνες, ο αθυρόστομος Σκαρα-μούτσι άντεξε μόλις δέκα μέρες,αφού ο Τζον Κέλι ζήτησε την απο-μάκρυνσή του αμέσως μόλις ανέ-λαβε τα καθήκοντά του.

Οσον αφορά την αποχώρηση τουέτερου Ελληνοαμερικανού συνερ-γάτη του Τραμπ, Τζορτζ Τζιτζίκου,από τον Λευκό Οίκο, το CNN με-τέδωσε ότι δεν σχετίζεται με τιςσαρωτικές αλλαγές στο επιτελείοτου Αμερικανού προέδρου. Οπωςσημειώνει στην ιστοσελίδα του τοτηλεοπτικό δίκτυο η σχέση τωνδύο ανδρών ήταν πολύ στενή καιειδικά στη διάρκεια της προεκλο-γικής εκστρατείας του ο Τραμπ συ-νήθιζε να τον φωνάζει από τα μι-κρόφωνα αν κάτι πήγαινε στραβά.

Ετσι, τον Ιανουάριο του 2016στη Φλόριντα, όταν είχε πρόβλημαμε το μικρόφωνό του, ακούστηκενα λέει: «Αυτό το ηλίθιο μικρόφωνοεξακολουθεί να χτυπάει». «Τοακούς, Τζορτζ; Μην τους πληρώ-σεις! Μην τους πληρώσεις», φώ-ναξε από το βήμα, απευθυνόμενοςστον Τζιτζίκο.

<<<<<<

Πίσω από τις κλειστές,πόρτες του Λευκού Οίκου,ο Πρίμπους ήταν ο πιο συνηθισμένος στόχος του Αμερικανού προέδρου.

Οταν ο Τραμπ πίστεψεότι ο Πρίμπους είναι «Ιάγος»Το παρασκήνιο απομάκρυνσης του ομογενούς προσωπάρχη από τον Λευκό Οίκο

Της ανταποκρίτριάς μαςστην ΟΥΑΣΙΓΚΤΟΝΚΑΤΕΡΙΝΑΣ ΣΩΚΟΥ

Λίγο μετά την πρόωρη αποχώρησητου Ρέινς Πρίμπους από τη θέσητου προσωπάρχη του Λευκού Οίκου,η απώλεια ενός ακόμη Ελληνοα-μερικανού συμβούλου του προ-έδρου εντείνει την ανησυχία ότι ηομογένεια των ΗΠΑ χάνει ανθρώ-πους με ισχυρά ερείσματα από τοπεριβάλλον του προέδρου Τραμπ.Ωστόσο, παράγοντες της ελληνο-αμερικανικής κοινότητας σημει-ώνουν ότι στην κυβέρνηση παρα-μένουν πολλοί ελληνικής καταγω-γής Αμερικανοί, ενώ και οι ίδιοι θασυνεχίσουν να προωθούν τα θέματαπου απασχολούν την κοινότητα.

Ο Τζορτζ Τζιτζίκος δήλωσε στην«Κ» ότι η αποχώρησή του από τηθέση του διευθυντή Συντονισμού

του Λευκού Οίκου δεν συνδέεταιμε την τύχη του κ. Πρίμπους, αλλάέγινε για επαγγελματικούς λόγους:«Δεν σχετίζεται με την αποχώρησητου Πρίμπους. Σχεδίαζα να απο-χωρήσω τον ερχόμενο Μάιο, αλλάτο άλλαξα διότι μπορώ να υπηρε-τήσω καλύτερα τον πρόεδρο απέξω.Ετσι επέστρεψα στον τομέα τηςεκστρατείας (σ.σ. για το 2020), ώστενα μπορώ να συνεχίσω να συντο-νίζω τις μεγάλες εκδηλώσεις, όπωςέκανα κατά τη διάρκεια της προ-εκλογικής εκστρατείας. Επίσης, εί-μαι πλέον ελεύθερος να αναπτύξωτην επιχείρησή μου και να κερδίσωπερισσότερα για να υποστηρίξωτην οικογένειά μου, αλλά και ναέχω λίγο περισσότερο χρόνο μαζίτους. Είναι τόσο απλό».

Στα ενδότερα του Λευκού Οίκουπαραμένουν τουλάχιστον τρειςυψηλόβαθμοι Ελληνοαμερικανοί,

μάλιστα εκτιμήσεις στην αρχή τηςπροεδρίας Τραμπ έκαναν λόγο γιααριθμό-ρεκόρ των στελεχών ελ-ληνικής καταγωγής στην κυβέρ-νηση του προέδρου Τραμπ. Η ελ-ληνική επιρροή στον Λευκό Οίκοήταν εμφανής στην εκδήλωση γιατην 25η Μαρτίου, όταν τους προ-σκεκλημένους υποδεχόταν κομ-πανία με μπουζούκια στην ανα-τολική είσοδο του κτιρίου.

Επιρροή με όριαΜε μητέρα ελληνικής και πατέρα

γερμανικής καταγωγής, ο κ. Πρίμ-πους δεν ήταν ιδιαίτερα γνωστόςστην ελληνοαμερικανική κοινότη-τα, και οι εκπρόσωποι της ομογέ-νειας έσπευσαν να καλύψουν τοκενό με το που ανέλαβε τα καθή-κοντά του ως προσωπάρχης. Κιεκείνος, εξάλλου, ανταποκρίθηκεαποδεχόμενος τις τιμές, βαπτίζον-

τας τη σύζυγό του Ορθόδοξη, μίαημέρα μετά την ορκωμοσία.

Η επιρροή του στον πρόεδροΤραμπ, ωστόσο, είχε όρια. Πολιτικοίαπό την Ελλάδα που επιχείρησαννα τον δουν στον Λευκό Οίκο, πόσομάλλον να ζητήσουν συνάντησημε τον πρόεδρο, αντιμετώπισαντην αδυναμία του κ. Πρίμπους ναδεσμευθεί για κάποια συνάντηση.Σύμφωνα, μάλιστα, με πληροφορίεςτης «Κ», και ο ίδιος είχε αντιμετω-πίσει την αδιαφορία του προέδρουΤραμπ όταν, με αφορμή μία συ-νάντηση με τον Αντριου Λιβέριςτον περασμένο Δεκέμβριο, οι δύοάνδρες οδήγησαν τη συζήτηση σεθέματα ελληνικού ενδιαφέροντος.

Τι μέλλει γενέσθαι από εδώ καιστο εξής; Αγνωστο, προς το παρόν.Σίγουρα πάντως ο κ. Πρίμπους δενενδιαφέρεται να γίνει πρεσβευτήςτων ΗΠΑ στην Ελλάδα – το ξεκα-

θάρισε ο ίδιος στη συνέντευξη πουέδωσε στο CNN λίγο μετά την ανα-κοίνωση της αποχώρησής του.Οπως σημειώνει εξάλλου βετεράνοςπολιτικός αναλυτής, και μόνο ησκέψη υποβιβάζει τη θέση που κα-τείχε ο κ. Πρίμπους.

Μετά την αποχώρησή του απότον Λευκό Οίκο, πάντως, οι εκπρό-σωποι της ομογένειας θα πρέπεινα βρουν άλλους διαύλους για ναπροωθήσουν τα θέματα που τουςαπασχολούν. Ο στόχος ήταν καιπαραμένει να εξακολουθήσει τοεδώ ελληνικό λόμπι να προσεγγίζειτην ελληνική, την κυπριακή καικυρίως την αμερικανική κυβέρνη-ση, διότι η λύση των κρίσιμων θε-μάτων που απασχολούν τον ελλη-νισμό είναι προς το συμφέρον τωνΗΠΑ. Κι αυτός είναι ένας κανόναςπου πρέπει να υπηρετείται ανε-ξαρτήτως προσώπων.

«Δεν σχετίζεται με την αποχώρη-ση του Πρίμπους», δήλωσε στην«Κ» για τη δική του αποχώρηση οΤζορτζ Τζιτζίκος.

THE

ASSO

CIAT

ED P

RESS

/ C

ARO

LYN

KAS

TER

Πλήγμα η αποχώρηση και του Ελληνοαμερικανού Τζορτζ Τζιτζίκου

«Αδύναμος, αδύναμος, αδύναμος», έλεγε και ξανάλεγε τις τελευταίες εβδομάδες ο Ντόναλντ Τραμπ για τον ΡέινςΠρίμπους, ειδικά μετά την αποτυχία του Κογκρέσου να αντικαταστήσει το Obamacare την περασμένη εβδομάδα.

REU

TERS

/ C

ARLO

S BA

RRIA

Του ΑΘΑΝΑΣΙΟΥ ΕΛΛΙΣ

Με την απομάκρυνση του ελληνικήςκαταγωγής Ρέινς Πρίμπους απότη θέση του προσωπάρχη τουΛευκού Οίκου, έξι μήνες μετάτην ανάληψη των καθηκόντωντου, η Ελλάδα απώλεσε έναν ση-μαντικό δίαυλο επικοινωνίας καιμια χρήσιμη δυνατότητα πρό-σβασης στην κυβέρνηση Τραμπ.Οι «γέφυρες» οικοδομήθηκαν πο-λύ πριν από την εκλογή του νυνπροέδρου, από την περίοδο πουο Πρίμπους ήταν επικεφαλής τουΡεπουμπλικανικού Κόμματος καιεκ των πραγμάτων κορυφαίοςπαράγων της προεκλογικής εκ-στρατείας του εκκεντρικού με-γιστάνα.

Καθώς οι δεσμοί του με το ελ-ληνικό στοιχείο και την Ορθοδο-ξία ήταν και παραμένουν ισχυροί,η παρουσία του στο πλευρό τουΡεπουμπλικανού υποψήφιου καιμετέπειτα προέδρου διευκόλυνεεπαφές και συναντήσεις με Ελ-ληνες και Κύπριους αξιωματού-χους. Η επιρροή του είχε, δε, με-γαλύτερη αξία στην περίπτωσητου Τραμπ, ενός ανθρώπου χωρίςκατασταλαγμένες απόψεις γιατις διεθνείς σχέσεις και τον ρόλοάλλων χωρών.

Ωστόσο, σημασία δεν έχουντόσο τα πρόσωπα, όσο η ανάδειξητου πρωταγωνιστικού ρόλου τηςΕλλάδας και της Κύπρου στα κέν-τρα εξουσίας της Ουάσιγκτον.Από πρακτικής άποψης η απο-χώρηση Πρίμπους σημαίνει ότιτόσο η Αθήνα και η Λευκωσία,όσο και η οργανωμένη ομογένεια,καλούνται τώρα να επαναξιολο-γήσουν την προσέγγισή τους πουστηριζόταν –υπερβολικά λένεκάποιοι– σε κάποιους ελληνικήςκαταγωγής αξιωματούχους, καιπρωτίστως στον Πρίμπους.

Νέα προσέγγιση«Η αντιμετώπιση του Ρέινς

Πρίμπους ως αποδιοπομπαίουτράγου στις πολλές δυσκολίεςτης κυβέρνησης Τραμπ αποτελείατυχή εξέλιξη», τονίζει στην «Κ»ο διευθυντής του Συμβουλίου Ελ-ληνοαμερικανικής Ηγεσίας, ΕντιΖεμενίδης. «Για την Ελλάδα, τηνΚύπρο και την ομογένεια, αυτόδείχνει ότι στην Ουάσιγκτον επι-κρατεί χάος και το να εναποθέ-τουν όλες τις ελπίδες τους σε έναπρόσωπο ή ακόμη και σε μια αριθ-μητικά περιορισμένη ομάδα, δενείναι αποτελεσματική στρατηγι-κή. Αντίθετα, χρειάζεται μια νέαπροσέγγιση που θα στηρίζεταιστη δημιουργία και στην αξιο-ποίηση ενός ευρύτερου και καλάοργανωμένου δικτύου επαφώνκαι συμμαχιών».

Ο υπ. Αμυνας Πάνος Καμμένοςείχε επενδύσει πολύ στον Πρίμ-πους, με τον οποίο μοιραζότανκαι την αυξημένη ευαισθησία γιατην Ορθοδοξία. Σε λιγότερο βαθμότο έκανε και ο υπ. ΕξωτερικώνΝίκος Κοτζιάς, ο οποίος είχε απόνωρίς κινηθεί πιο θεσμικά, πραγ-ματοποιώντας συναντήσεις μεαξιωματούχους που είχαν ρόλο

στη χάραξη της εξωτερικής πο-λιτικής, χωρίς το χαρακτηριστικότους να είναι απαραίτητα η ελ-ληνική καταγωγή (π.χ. με τονΜάικλ Φλιν).

«Ακόμη και χωρίς τον Ρέινς θαέχουμε κάποια ελληνική επιρροήστις διαδικασίες, αν και θα είναιαισθητά μικρότερη», λέει απότην πλευρά του ο γνωστός Ελλη-νοαμερικανός λομπίστας ΑντιΜάνατος, ο οποίος συμπληρώνειμε νόημα: «Δεν έχω καμία αμφι-βολία ότι ο Ρέινς Ηρακλής Πρίμ-πους θα υπηρετήσει την Αμερικήκαι τον Ελληνισμό από ακόμηυψηλότερο επίπεδο».

Κορυφαίος παράγοντας τηςομογένειας εκτιμά μεν ότι η απο-χώρηση του Πρίμπους «έως έναβαθμό θα αποδυναμώσει το πλαί-σιο προσέγγισης της Ελλάδας καιτης Κύπρου», αλλά σπεύδει ναπροσθέσει ότι «η χάραξη τηςστρατηγικής για την περιοχή περ-νάει πλέον όλο και περισσότεροστο Συμβούλιο Εθνικής Ασφα-λείας και στο Στέιτ Ντιπάρτμεντ,ενώ και η τάση του Τραμπ νααναιρεί συνεχώς πολιτικές σε όλατα θέματα, περιορίζει σημαντικάτην απήχηση των όποιων δεσμεύ-σεών του στον Πρίμπους».

«Οταν ένας Ελληνοαμερικανόςεπιτυγχάνει, αναβαθμίζει την ει-

κόνα όλης της ομογένειας, καιως κοινότητα είμαστε υπερήφα-νοι να έχουμε αξιωματούχουςελληνικής καταγωγής σε υψηλάκυβερνητικά αξιώματα», σημει-ώνει ο πρόεδρος του Ελληνοα-μερικανικού Ινστιτούτου ΝικΛαριγκάκης, ο οποίος σπεύδειπάντως να υπενθυμίσει ότι παράτις αυτονόητες ευαισθησίες καιτο ενδιαφέρον τους για τα θέματαπου απασχολούν τον Ελληνισμό,τα συγκεκριμένα στελέχη «υπη-ρετούν τα συμφέροντα τωνΗΠΑ». Και αφού αναφέρει ότι«η Ελλάδα και η Κύπρος είναιπιστοί σύμμαχοι και βοηθούντις ΗΠΑ στη διασφάλιση της ει-ρήνης και της σταθερότηταςστην περιοχή», επισημαίνει ότιαυτό που έχει περισσότερη ση-μασία είναι η αποτελεσματικήανάδειξη αυτής της πραγματι-κότητας στα κέντρα αποφάσεωντης Ουάσιγκτον, και λιγότεροτα πρόσωπα.

Σε κάθε περίπτωση, στο πλευρότου Τραμπ παραμένουν αρκετοίΕλληνοαμερικανοί, άλλοι περισ-σότερο γνωστοί, άλλοι λιγότερο.Η ελληνική παρουσία δεν περιο-ρίζεται φυσικά στο στενό περι-βάλλον του προέδρου, όπως δεί-χνει και η πρόσφατη τοποθέτησητου ομογενούς Μάικλ Καρλού-τσου ως υπεύθυνου Πρωτοκόλλουτου Στέιτ Ντιπάρτμεντ.

<<<<<<

Κορυφαίοι παράγοντεςτης ομογένειας εξη γούντι σημαίνει για την Ελ -λάδα και την Κύπρο ηαποχώρηση Πρίμπους.

Χάθηκε ξαφνικάένας δίαυλοςεπικοινωνίας


Η Κ ΑΘ Η Μ Ε Ρ Ι Ν Η l 21Δ Ι Ε Θ Ν ΗKυριακή 6 Αυγούστου 2017

Του ΤΑΣΟΥ ΤΕΛΛΟΓΛΟΥ

Οι κυρώσεις που αποφάσισαν τααμερικανικά νομοθετικά σώματακατά της Ρωσίας και υπέγραψε οΑμερικανός πρόεδρος θα θίξουνμια σειρά ευρωπαϊκές –και ελλη-νικές– εταιρείες στον ενεργειακότομέα. Η ύστατη ελπίδα για πολλέςαπό αυτές είναι η διατύπωση τωνλεγόμενων executive orders πουθα υπογράψει ο πρόεδρος Τραμπ.

Η γερμανική κυβέρνηση και ηΕυρωπαϊκή Επιτροπή έχουν ασκή-σει πιέσεις στην αμερικανική κυ-βέρνηση ώστε να βελτιωθεί η τε-λική έκδοση του κειμένου των κυ-ρώσεων. Ετσι το Κογκρέσο δέχ-θηκε την τελευταία στιγμή μιαπαράγραφο, ύστερα από εντατικόλόμπινγκ των Ευρωπαίων, με βάσητην οποία ο πρόεδρος μπορεί ναεπιβάλει κυρώσεις έπειτα από δια-βούλευση με τους συμμάχους τωνΗνωμένων Πολιτειών.

Το Βερολίνο έχει ενοχληθεί απότην πρόβλεψη της σχετικής από-φασης ότι οι κυρώσεις δεν θαστραφούν μόνο εναντίον των ρω-σικών επιχειρήσεων, αλλά και τωνευρωπαϊκών που συνεργάζονταισε ρωσικά ενεργειακά projects,όπως η εταιρεία του αγωγού Nord-stream II, στην οποία προΐσταταιο Γερμανός τέως καγκελάριος Γκέρ-χαρντ Σρέντερ.

Η παράγραφος 232 των κυρώ-σεων στρέφεται εναντίον επιχει-ρήσεων που όχι μόνο παίρνουνμέρος σε κατασκευή αγωγού μεαξία έργου 1 εκατ. δολάρια (ή 5εκατ. δολάρια σε 12 μήνες), αλλά

ακόμα και στη συντήρηση ή ανα-καίνιση παλαιότερων αγωγώνεφόσον στο έργο συμμετέχουνκαι ρωσικές εταιρείες. Το έργο,επιβεβαίωσαν ευρωπαϊκές πηγέςστην «Κ», αφορά και τον ρωσικόαγωγό για τη Νοτιοανατολική Με-σόγειο, Blue Stream, που θα δια-σχίζει τη Μαύρη Θάλασσα για ναφτάσει στην τουρκική αγορά ενέρ-γειας. Οι διατάξεις που ψηφίσθη-καν αφορούν ακόμα τερματικούςσταθμούς υγροποιημένου αερίου(LNG) αλλά και αγωγούς που κα-ταλήγουν σε αυτούς τους τερμα-τικούς σταθμούς. Αντίθετα, σεέρευνες για πετρέλαιο ή αέριοστον Αρκτικό Κύκλο, στην Κασπίαή τη Μεσόγειο, οι ρωσικές εται-ρείες μπορούν, ανεμπόδιστες απόνέες κυρώσεις, όπως ζήτησαν οιαμερικανικές ενεργειακές εται-ρείες, να κατέχουν ώς και το 1/3των μετοχών (παράγραφος 223της απόφασης).

Η πρωτοβουλία για την επιβολήτων κυρώσεων, που εγκρίθηκανμε συντριπτική διακομματική πλει-οψηφία από τα αμερικανικά νο-μοθετικά σώματα, έλκει την κα-ταγωγή της από τον περασμένο,προεκλογικό, χρόνο (2016) καιστόχο έχει να «τιμωρήσει» τη Ρω-σία για την ανάμειξή της στις αμε-ρικανικές προεδρικές εκλογές. ΟιΕυρωπαίοι θεωρούν ότι αυτού τουείδους οι κυρώσεις θα διευκολύ-νουν την εξάρτηση των ευρωπαϊ-κών οικονομιών από το φθηνότεροσχιστολιθικό αέριο και πετρέλαιοπου έχει αρχίσει να εξάγεται απότις Ηνωμένες Πολιτείες.

Ο Γερμανός υπουργός Εξωτε-ρικών Ζίγκμαρ Γκάμπριελ και ηυπουργός Οικονομίας ΜπριγκίτεΤσίπρις, που ανήκουν και οι δύοστο Σοσιαλδημοκρατικό Κόμμα,έχουν δημόσια αποδοκιμάσει τιςαμερικανικές κυρώσεις θεωρώνταςότι με αυτές η Ουάσιγκτον θέλεινα αποκτήσει συγκριτικό πλεο-νέκτημα έναντι των ρωσικών εται-ρειών στον ενεργειακό εφοδιασμότης Ευρώπης.

«Είναι αισιόδοξος όποιος πι-στεύει ότι οι κυρώσεις αυτές δενθα κάνουν την ενέργεια για τιςευρωπαϊκές επιχειρήσεις ακριβό-τερη», λέει η Κίρστεν Βεστφάλ,ειδική σε ζητήματα ενεργειακής

οικονομίας στο Ιδρυμα «Επιστήμηκαι Πολιτική».

Η ΕλλάδαΚαθώς και στην ελληνική αγορά

ενέργειας, ειδικά εκείνη του αε-ρίου, δρομολογούνται ανακατα-τάξεις με τη νέα αρχιτεκτονικήτων αγωγών, αλλά και την περαι-τέρω απελευθέρωση της χονδρι-κής, εκπρόσωποι εταιρειών, πουεμπορεύονται αέριο ή αποτελούνμεγάλους καταναλωτές ή και προ-μηθευτές εξοπλισμού συντήρησηςή και κατασκευής, ανησυχούν γιατις συνέπειες της εφαρμογής τωνκυρώσεων από όργανα του αμε-ρικανικού κράτους, αν τα πράγ-ματα φθάσουν μέχρι το σημείονα συνταχθούν, υπογραφούν καιεφαρμοσθούν οι executive orders.

Ευρωπαϊκές διπλωματικές πη-γές δεν θεωρούν ότι τα πράγματαθα φθάσουν τόσο μακριά, ειδικάόταν ο νέος Αμερικάνος πρόεδροςέχει καταστήσει σαφές ότι υπέ-γραψε τις σχετικές αποφάσεις-πλαίσιο των κυρώσεων για λόγουςεθνικής ενότητας χωρίς να συμ-φωνεί με αυτές.

Η Ρωσία καταγγέλλει τον «οικονο-μικό πόλεμο» που εξαπέλυσε εναν-τίον της η Ουάσιγκτον, όπου οΝτόναλντ Τραμπ επικύρωσε τιςτελευταίες ημέρες τον νόμο πουεπιβάλλει νέες κυρώσεις κατά τηςΜόσχας, «σημάδι απόλυτης αδυ-ναμίας» του Αμερικανού προέδρου,σύμφωνα με τον πρωθυπουργότης Ρωσίας, Ντμίτρι Μεντβέντεφ.

Οι κυρώσεις αυτές, που θεσπί-σθηκαν με πρωτοβουλία του αμε-ρικανικού Κογκρέσου, συνιστούν«κήρυξη ολοκληρωτικού οικονο-μικού πολέμου κατά της Ρωσίας»και βάζουν «τέλος στις ρωσικέςελπίδες για βελτίωση των σχέσεωνμε τη νέα αμερικανική κυβέρνη-ση», έγραψε την Τετάρτη το βράδυο Ρώσος πρωθυπουργός στη σελίδατου στο Facebook.

Ο Ντόναλντ Τραμπ επικύρωσε

τις οικονομικές κυρώσεις κατά τηςΡωσίας που προώθησε το Κογκρέ-σο, παίρνοντας ταυτόχρονα απο-στάσεις από το «πολύ ατελές» κεί-μενο που αντιβαίνει στις προθέσειςτου για τη βελτίωση των σχέσεωνμε τη Μόσχα. Τα μέλη του Κογ-κρέσου ψήφισαν με συντριπτικήπλειοψηφία την περασμένη εβδο-μάδα την εφαρμογή νέων κυρώ-σεων κατά της Ρωσίας και ο Τραμπαποφάσισε να μην προβάλει τοβέτο του, το οποίο θα μπορούσεεύκολα να παρακαμφθεί από τοΚογκρέσο.

Οι νέες κυρώσεις, που πλήττουνκυρίως τον ρωσικό ενεργειακότομέα, έχουν στόχο να τιμωρή-σουν τη Μόσχα μετά τις κατηγο-ρίες για ανάμειξη στις αμερικα-νικές προεδρικές εκλογές και γιατην προσάρτηση της Κριμαίας

και τον ρόλο της στην Ουκρανία.Το κείμενο προβλέπει επίσης κυ-ρώσεις κατά του Ιράν και της Βό-ρειας Κορέας.

Η Ρωσία, η οποία δεν περίμενετην υπογραφή του Τραμπ για νααπαντήσει, κατήγγειλε ένα «επι-κίνδυνο μέτρο, που απειλεί νατορπιλίσει τη σταθερότητα» στονκόσμο και δεν απέκλεισε μέτρααντιποίνων. Το Ιράν, το οποίο έγι-νε επίσης στόχος νέων κυρώσεων,ανακοίνωσε ότι αυτό συνιστά πα-ραβίαση της διεθνούς πυρηνικήςσυμφωνίας και προειδοποίησεπως θα αντιδράσει κατά τον κα-τάλληλο τρόπο. Το Κρεμλίνο, απότην πλευρά του, διαβεβαίωσε ότιαυτή η υπογραφή «δεν αλλάζειτίποτε» για τη Μόσχα, υπενθυμί-ζοντας ότι η Ρωσία είχε ήδη λάβειμέτρα αντιποίνων.

Οι κυρώσειςτων ΗΠΑστη Ρωσίακαι η ΕυρώπηΠιέσεις από το Βερολίνο και την Ε.Ε.ώστε να βελτιωθεί το τελικό κείμενο

Για «οικονομικό πόλεμο» μιλάει η Μόσχα

<<<<<<

Η απόφαση προβλέπειότι οι κυρώσεις θα στρα φούν και εναντίονευρω παϊκών εταιρειώνπου συνεργάζονται σερωσι κά ενεργειακάprojects.

Οι κυρώσεις βάζουν «τέλος στιςρωσικές ελπίδες για βελτίωση τωνσχέσεων με τη νέα αμερικανική κυ-βέρνηση», έγραψε ο Ντμίτρι Μεντ-βέντεφ στο Facebook.

Ντόναλντ Τραμπ και Βλαντιμίρ Πούτιν αρχές Ιουλίου στη σύνοδο του G20στο Αμβούργο. Ο πρόεδρος των ΗΠΑ έχει καταστήσει σαφές ότι, αν καιυπέγραψε τις κυρώσεις κατά της Ρωσίας, δεν συμφωνεί με αυτές.

EPA

/ M

ICH

AEL

KLIM

ENTY

EV

EPA

/ D

MIT

RY A

STAK

HOV

Από την 1η Σεπτεμβρίου θα απα-γορευτεί στους Αμερικανούς πο-λίτες η είσοδος στη Βόρεια Κο-ρέα, με κάποιες λιγοστές εξαι-ρέσεις για ανθρωπιστικούς λό-γους ή για τα μέσα ενημέρωσης,σύμφωνα με έγγραφο του ΣτέιτΝτιπάρτμεντ που δημοσιεύθηκετις τελευταίες ημέρες στην εφη-μερίδα της κυβέρνησης. Οι πε-ριορισμοί θα ισχύουν για έναχρόνο, αλλά δίνεται η δυνατό-τητα να ανανεωθούν.

Οι ΗΠΑ είχαν ανακοινώσει τηνπρόθεσή τους να εμποδίσουνκάθε επίσκεψη Αμερικανών πο-λιτών στη Βόρεια Κορέα μετά τονθάνατο του Οτο Γουόρμπιερ, στις13 Ιουνίου. Ο νεαρός φοιτητήςείχε επαναπατριστεί λίγες ημέρεςνωρίτερα σε κωματώδη κατάστα-ση, αφού κρατήθηκε επί 18 μήνεςσε φυλακή της Βόρειας Κορέας.Από την πλευρά της Πιονγιάνγκ,η επίσημη αντίδραση είναι ότιδεν τους απασχολεί η απαγόρευ-ση. «Αν η αμερικανική κυβέρνησηλέει ότι οι Αμερικανοί δεν μπορούννα έλθουν σε αυτήν τη χώρα, εμείςδεν δίνουμε δεκάρα», είπε τηνπερασμένη εβδομάδα ο Χαν ΤσολΣου, υψηλόβαθμος αξιωματούχος,μιλώντας στο Γαλλικό Πρακτορείο.Περίπου 5.000 δυτικοί τουρίστες,εκ των οποίων οι 1.000 είναι Αμε-ρικανοί, επισκέπτονται κάθε χρό-νο τη Βόρεια Κορέα, σύμφωνα μεταξιδιωτικά γραφεία που οργα-νώνουν αυτές τις επισκέψεις. Τοκόστος για μια επταήμερη διαμονήφτάνει τα 2.000 δολάρια.

Δηλώσεις ΤίλερσονΣε μια άλλη εξέλιξη, οι ΗΠΑ δεν

επιδιώκουν να ανατρέψουν τηνκυβέρνηση της Βόρειας Κορέαςκαι επιθυμούν να διεξαγάγουνδιάλογο με την Πιονγιάνγκ κάποιαστιγμή, δήλωσε πριν από μερικέςημέρες ο Αμερικανός υπουργόςΕξωτερικών Ρεξ Τίλερσον.

«Δεν επιδιώκουμε αλλαγή κα-θεστώτος, δεν επιθυμούμε τηνκατάρρευση του καθεστώτος,δεν επιδιώκουμε την ταχεία επα-νένωση της χερσονήσου, δεναναζητούμε μία δικαιολογία γιανα στείλουμε τον στρατό μαςστα βόρεια του 38ου παραλλή-λου», τόνισε ο επικεφαλής τηςαμερικανικής διπλωματίας σεδημοσιογράφους στο Στέιτ Ντι-πάρτμεντ. «Δεν είμαστε ο εχθρόςσας... αλλά αντιπροσωπεύετε μιααπαράδεκτη απειλή για εμάς καιπρέπει να απαντήσουμε. Και ελ-πίζουμε ότι κάποια στιγμή θα

αρχίσουν να καταλαβαίνουν ότιθα επιθυμούσαμε να καθίσουμενα έχουμε ένα διάλογο μαζί τους»,πρόσθεσε.

Την ίδια στιγμή, ο ΝτόναλντΤραμπ είναι έτοιμος για έναν «πό-λεμο με τη Βόρεια Κορέα» εάν ηΠιονγιάνγκ «συνεχίσει τις προ-σπάθειες να πλήξει την Αμερική»με πυραύλους που φέρουν πυρη-νικές κεφαλές, δήλωσε πριν απόμερικές ημέρες ο Ρεπουμπλικανόςγερουσιαστής Λίντσεϊ Γκράχαμ.

«Ο πρόεδρος Τραμπ είπε: “Δενθα τους επιτρέψω να αποκτήσουνδιηπειρωτικό βαλλιστικό πύραυλο(ICBM) που θα φέρει πυρηνικήκεφαλή προκειμένου να πλήξουντην Αμερική". Βρίσκονται προςαυτή την κατεύθυνση. Δεν θα τοκάνουν εάν πιστέψουν ότι υπάρ-χει μια αξιόπιστη απειλή στρα-τιωτικής δράσης στο τραπέζι»,εξήγησε ο πολιτικός σε δηλώσειςτου στο τηλεοπτικό δίκτυο NBC.

«Υπάρχει επί τάπητος το σενάριοστρατιωτικής δράσης, που προ-βλέπει να καταστρέψουμε το βο-ρειοκορεατικό πρόγραμμα καιτην ίδια τη Βόρεια Κορέα», τόνισεο Ρεπουμπλικανός γερουσιαστής.

«Θα ξεσπάσει πόλεμος με τηΒόρεια Κορέα με αφορμή το βαλ-λιστικό της πρόγραμμα εάν συ-νεχίσουν να προσπαθούν να πλή-ξουν την Αμερική με έναν ICBM»,επέμεινε ο Γκράχαμ, επικαλού-μενος τις συζητήσεις του με τονΝτόναλντ Τραμπ. «Μου το είπε.Το πιστεύω», διαβεβαίωσε.

Η Βόρεια Κορέα προχώρησετην περασμένη Παρασκευή στηνεκτόξευση ενός διηπειρωτικούπυραύλου και υποστηρίζει ότιέχει τη δυνατότητα να πλήξειτην αμερικανική επικράτεια. Οπρόεδρος των ΗΠΑ εξέφρασε τηδυσφορία του προς την Κίνα, λέ-γοντας μάλιστα το Σάββατο ότιδεν θα αφήσει πλέον το Πεκίνο«να μην κάνει τίποτα» απέναντιστην Πιονγιάνγκ. «Μπορούμε νασταματήσουμε τη Βόρεια Κορέα,μέσω της στρατιωτικής ή της δι-πλωματικής οδού», κατέληξε.

ΑΠΕ

<<<<<<

«Αν η αμερικανικήκυβέρνηση λέει ότι οι Αμερικανοί δενμπορούν να έλθουν σεαυτήν τη χώρα, εμείςδεν δίνουμε δεκάρα».

Εκτός Β. Κορέαςοι Αμερικανοίγια ένα χρόνοΑπαγόρευσε τις επισκέψεις ο Τραμπ

Μόνο το 21% θα ψήφιζε για καγκε-λάριο τον Σοσιαλδημοκράτη Μάρ-τιν Σουλτς, ενώ την Αγκελα Μέρ-κελ θα προτιμούσε το 52%, εάνεκλεγόταν ο καγκελάριος απευθεί-ας από τον λαό, σύμφωνα με κοινήδημοσκόπηση του περιοδικούStern και του ραδιοτηλεοπτικού δι-κτύου RTL. Ο Σουλτς χάνει μάλιστα2% σε σχέση με ανάλογη προ-ηγούμενη δημοσκόπησή τους.Πρόκειται για το χαμηλότερο ποσο-στό δημοτικότητας από τότε πουορίστηκε υποψήφιος καγκελάριοςαπό το Σοσιαλδημοκρατικό Κόμμα

της Γερμανίας (SPD). Το 40% τωνερωτηθέντων απάντησε πως θαψήφιζε τη ΧριστιανοδημοκρατικήΕνωση (CDU/CSU) της οποίας ηγεί-ται η Μέρκελ και το 22% το Σοσιαλ-δημοκρατικό Κόμμα (SPD) τουΣουλτς. Τα ποσοστά των δύο μεγά-λων κομμάτων παραμένουν σταθε-ρά. Αντίθετα, το ακροδεξιό λαϊκι-στικό κόμμα Εναλλακτική για τηΓερμανία (AfD) αυξάνει το ποσοστότου κατά μία μονάδα και θα ελάμ-βανε 8%, αν γίνονταν οι εκλογέςτην επόμενη Κυριακή (θα γίνουνστις 24 Σεπτεμβρίου).

Το 52% θα ψήφιζε σήμεραγια καγκελάριο τη Μέρκελ

Ενας Αυστραλός έστειλε τον ανυ-ποψίαστο αδελφό του στο αερο-δρόμιο του Σίδνεϊ προκειμένου ναπετάξει με πτήση της αεροπορι-κής εταιρείας Etihad Airways ενώμετέφερε μια κρεατομηχανή, ηοποία ήταν αυτοσχέδια βόμβα,που είχε κατασκευαστεί με τιςοδηγίες υψηλόβαθμου διοικητήτου Ισλαμικού Κράτους. Ανακοινώνοντας λεπτομέρειεςενός από τα πιο σοβαρά σχέδιατρομοκρατικών επιθέσεων, η

αστυνομία δήλωσε ότι οι δύο άν-δρες, οι οποίοι συνελήφθησαν γιατην υπόθεση και τους απαγγέλθη-καν κατηγορίες σχετικές με τηντρομοκρατία, σχεδίαζαν επίσης ναφτιάξουν μια συσκευή η οποία θααπελευθέρωνε δηλητηριώδες αέ-ριο σε δημόσιο χώρο. Τα εκρηκτικά που χρησιμοποιήθη-καν για την βόμβα ήταν στρατιωτι-κής προέλευσης ενώ στάλθηκανμε μεταφορική πτήση από τηνΤουρκία.

Θα έβαζαν κρεατομηχανή-βόμβα

Απόφαση καρδιάς και όχι οικονομική,είπε ο ακριβότερος πλέον παίκτηςστον κόσμο, ο Βραζιλιάνος Νεϊμάρ,ότι ήταν η μετακίνησή του από τηνΜπαρτσελόνα στην Παρί Σεν Ζερμένέναντι 222 εκατ. ευρώ. Mάλιστα,λίγο πριν από την παρουσίασή τουδημιουργήθηκαν τεράστιες ουρέςέξω από την μπουτίκ της γαλλικήςομάδας από φιλάθλους που περίμε-ναν να αγοράσουν μία φανέλα τουΒραζιλιάνου.

«Οσοι με κατηγορούν ότι ήρθαγια τα λεφτά, δεν με γνωρίζουν. Ποτέδεν πήρα μια απόφαση με βάση ταχρήματα. Πάντα ακολουθώ την καρ-διά μου και έχω γνώμονα το καλότης οικογένειάς μου», τόνισε ο Νεϊ-μάρ και δεν έκρυψε τη δυσκολία

της απόφασης να αφήσει την Μπαρ-τσελόνα: «Ηταν μια στιγμή έντασηςγια μένα. Αφήνω πολλούς φίλουςπίσω, αλλά έτσι είναι το ποδόσφαιρο,όπου παίζουμε κάνουμε φίλους. Κιεδώ που ήρθα έχω ήδη φίλους. Τοπρότζεκτ της ΠΣΖ είναι μια νέα πρό-κληση για μένα.

Πάντα θέλω να υπερβαίνω τονεαυτό μου και αυτό πιστεύω ότι θακαταφέρω κι εδώ. Δεν νιώθω κάποιοβάρος για το ότι είμαι ο ακριβότεροςποδοσφαιριστής στην Ιστορία. ΟΘεός μού έδειξε τον δρόμο για ναφτάσω εδώ, να φορέσω τη φανέλατης Παρί», είπε.

«Δεν υπάρχει βεντέτα με τηνΜπαρτσελόνα», είπε από την πλευράτου ο πρόεδρος της Παρί, Νασέρ

Αλ-Κελαϊφί, ενώ σε ερώτηση για τοκόστος-ρεκόρ της μεταγραφής, είπε:«Ρωτήστε τον εαυτό σας σε δύο χρό-νια αν είναι ακριβός. Είμαι σίγουροςότι θα μας αποφέρει περισσότεραχρήματα. Η φίρμα Νεϊμάρ και η φίρ-μα ΠΣΖ ενωμένες θα είναι πολύ πιοδυνατές» και τόνισε: «Ηρθε σε εμάςγια να κατακτήσει ό,τι τρόπαιο υπάρ-χει. Είναι ο καλύτερος παίκτης στονκόσμο, ένα παγκόσμιο είδωλο».

Από την πλευρά της η Μπαρτσε-λόνα δήλωσε «πολύ δυσαρεστημένημε την απόφαση και με τους τρό-πους» του Νεϊμάρ, προσθέτονταςότι δεν σκοπεύει να του πληρώσειτη χρωστούμενη δόση των 26 εκατ.ευρώ από το μπόνους μεταγραφήςτου στο Καμπ Νου.

Σε ρυθμούς... Νεϊμάρ κινείται το Παρίσι

Ο Βραζιλιάνος παρουσιάστηκεεπίσημα από την Παρί Σεν Ζερμέν.

REU

TERS



Τρεις μήνες μετά την αρχική δη-μοσίευση 150.000 μηνυμάτωνemail πέντε στελεχών της προ-εκλογικής εκστρατείας του προ-έδρου Εμανουέλ Μακρόν, η ορ-γάνωση WikiLeaks του ΤζούλιανΑσάνζ δημιούργησε ειδική μη-χανή αναζήτησης για την ευκο-λότερη έρευνά τους.

«Macronleaks», Επεισόδιο 1.Την Παρασκευή 5 Μαΐου, λίγεςημέρες πριν από τις προεδρικέςεκλογές της Γαλλίας, χιλιάδεςμηνύματα, προερχόμενα απόηλεκτρονική πειρατεία, προ-ωθούνται στο Διαδίκτυο χάρησε ακροδεξιά αμερικανική ιστο-σελίδα.

Η οργάνωση WikiLeaks αξιο-ποιεί την ευκαιρία πολιτικής απο-σταθεροποίησης και δημοσιεύειμήνυμα στο Twitter, παραπέμ-ποντας σε σύνδεσμο προς τα επί-μαχα έγγραφα. Η γαλλική άκραΔεξιά δεν χάνει την ευκαιρία, δια-σπείροντας φήμες ομοφυλοφιλίαςγια τον υποψήφιο του «Εμπρός!»και μετέπειτα πρόεδρο της Γαλ-λικής Δημοκρατίας.

Μετά την εκλογή του Μακρόν,τα γαλλικά ΜΜΕ βουτούν στουςμαιάνδρους των επικοινωνιώναυτών, που αποδεικνύονται ελά-χιστα ενδιαφέρουσες.

Πρόκειται για μείγμα κοινότο-πων εγγράφων, που αφορούν τηνεξέλιξη της προεκλογικής εκστρα-τείας. Σειρά πλαστών μηνυμάτωνemail, τα οποία συνέταξε η ίδιαη ομάδα Μακρόν, σε μία προσπά-θεια να παραπλανήσει ενδεχό-μενο χάκερ, καθώς και εκατον-τάδες πλαστά έγγραφα, δημιουρ-γίες κακόβουλων δραστών, πουπροσπάθησαν να εμπλέξουν τονΜακρόν σε υπόθεση κατοχήςκρυφού τραπεζικού λογαριασμούστις Μπαχάμες.

Η δημοσιογραφική έρευνα, ανκαι δεν οδήγησε σε τρανταχτέςαποκαλύψεις για την εκστρατείαΜακρόν, επέτρεψε τον εντοπισμότης πρωτότυπης χρήσης, πουέκανε ο βουλευτής Αλέν Τουρέτης ταχυδρομικής υπηρεσίας τηςγαλλικής Εθνοσυνέλευσης. ΟΤουρέ φέρεται να αγόρασε μέσωΔιαδικτύου την απαγορευμένηστη Γαλλία μεθαμφεταμίνη 3-MMC. Η απόδειξη αγοράς εμφα-νίζει τον βουλευτή να έχει αγο-ράσει 10 γραμμάρια της ουσίας,έναντι 182 ευρώ, πληρωτέα σεεικονικό νόμισμα bitcoin.

«Macronleaks», Επεισόδιο 2.Στις 31 Ιουλίου, η οργάνωση Wi-kiLeaks ανακοινώνει τη δημο-σιοποίηση του συνόλου των μη-νυμάτων email, που υπεκλάπη-σαν από τα πέντε στελέχη τουκόμματος «Εμπρός!» κατά τη

διάρκεια της προεκλογικής εκ-στρατείας για την εκλογή προ-έδρου.

Από τα 150.000 μηνύματα, μόνοτα 71.848 θεωρούνται «αξιόπι-στα», ενώ η WikiLeaks αναφέρειότι έχει ολοκληρώσει τον έλεγχο21.000 από αυτά.

«Υπό τον μανδύα της καινοτο-μίας, η WikiLeaks αναλαμβάνειγια λογαριασμό της την επιχεί-ρηση αποσταθεροποίησης, πουεγκαινιάσθηκε τον περασμένοΜάιο. Καλούμε το κοινό σε επα-γρύπνηση γύρω από την προ-έλευση των εγγράφων αυτών»,ανέφερε σε ανακοίνωσή του τοκόμμα «Η Δημοκρατία σε Κίνηση»του προέδρου Μακρόν.

Τις υποψίες για την προέλευσητων μηνυμάτων ενισχύει το γε-γονός ότι ανάμεσα στα γνήσιαμηνύματα email μεταξύ στελεχώντης εκστρατείας Μακρόν βρί-σκονταν πολλές χιλιάδες εμφανώςπλαστά μηνύματα, πολλά από αυ-τά γραμμένα σε δυσανάγνωστοσυνδυασμό λατινικών και κυριλ-λικών χαρακτήρων.

Από τη μεριά του, το κόμμα τουΕμανουέλ Μακρόν έχει εκδηλώσειτην πρόθεσή του να παραπέμψειτην υπόθεση στην αρμόδια ει-σαγγελία. Το κόμμα «Εμπρός!»έχει ήδη καταθέσει αγωγή καιμήνυση για ηλεκτρονική υποκλο-πή δεδομένων, παραβίαση απορ-ρήτου αλληλογραφίας και υπο-κλοπή στοιχείων ταυτότητας.

REUTERS

Πριν από λίγους μήνες οι σύμμαχοιτου προέδρου της Βενεζουέλας,Νικολάς Μαδούρο, στο ανώτατοδικαστήριο επιχείρησαν να δια-λύσουν το σώμα, στο οποίο παρά-γεται το νομοθετικό έργο και τοοποίο ελέγχεται από την αντιπο-λίτευση. Αυτή η προσπάθεια πυ-ροδότησε έντονες διαμαρτυρίεςκαι οι Βενεζουελάνοι άρχισαν νασυμμετέχουν σε μαζικές διαδηλώ-σεις. Τους τελευταίους μήνες πάνωαπό 120 άνθρωποι έχουν χάσει τηζωή τους σε βίαια επεισόδια. Καιτώρα, μετά το δημοψήφισμα τηςπερασμένης Κυριακής, ο Μαδούροσυγκάλεσε ένα νέο σώμα με ενι-σχυμένες εξουσίες, την επονομα-ζόμενη Συντακτική Συνέλευση,για να ξαναγράψει το Σύνταγμα.

Οι ηγέτες της αντιπολίτευσηςανησυχούν ότι το σώμα θα αντι-καταστήσει τη Βουλή της χώραςκαι θα επιτρέψει στον Μαδούρονα ελέγξει τους αντιφρονούντες.Η στυγνή αρπαγή της εξουσίαςπροκάλεσε διεθνή κατακραυγήκαι απειλές επιβολής κυρώσεωναπό τις ΗΠΑ. Ο Αμερικανός πρό-εδρος Ντόναλντ Τραμπ ισχυρίστη-κε ότι ο Μαδούρο εισήλθε σε έναπρονομιακό κλαμπ με δικτάτορες.Πώς κατάφερε αυτός ο πρώην οδη-γός λεωφορείου να εξελιχθεί σεέναν από τους πλέον μισητούςηγέτες σε όλο τον κόσμο;

Οπως θυμίζει η εφημερίδα «Ουά-σιγκτον Ποστ», ο Μαδούρο ξεκίνησετην πολιτική του ζωή ως πρόεδροςτου μαθητικού συμβουλίου στο το-πικό γυμνάσιο. Ουδέποτε απεφοί-τησε, αλλά ο γιος των δύο αριστερώνγονιών άφησε πίσω του έντονεςεντυπώσεις. «Εκανε ομιλίες στο

συμβούλιο για τα δικαιώματα τωνμαθητών και τέτοια θέματα. Δενμιλούσε πολύ και δεν υποκινούσεσε δράση, αλλά όσα έλεγε ήταν συ-νήθως εύστοχα», είπε στον «Γκάρν-τιαν» η Γκριζέλ Ρόχας, πρώην συμ-μαθήτρια, η οποία σήμερα είναι γυ-μνασιάρχης στο ίδιο σχολείο. Υστε-ρα από ένα σύντομο φλερτ με τηροκ μουσική, ο Μαδούρο έγινε οδη-γός λεωφορείου στο Καράκας. Μαζίμε τον πατέρα του οργάνωσε τηντοπική συνδικαλιστική ένωση. Ηταν

επίσης ενεργός στην MBR-200, τοπολιτικό σκέλος του στρατιωτικούκινήματος του Ούγκο Τσάβες.

Χρίσμα στον ΜαδούροΟταν αποφυλακίστηκε ο Τσάβες,

ο Μαδούρο προσχώρησε στο πο-λιτικό του εγχείρημα, βοήθησε στησύνταξη του Συντάγματος του 1999και μπήκε στην Εθνική Συνέλευση.Οταν ο Τσάβες έγινε πρόεδρος,έχρισε τον Μαδούρο υπουργό Εξω-τερικών. Από αυτόν τον θώκο προ-χωρούσε σε συχνές επιθέσεις κατάτων ΗΠΑ, συγκρίνοντας π.χ. τοΓκουαντάναμο με το Ολοκαύτωμα.

Οταν ο Τσάβες πέθαινε από καρ-κίνο, κάλεσε τη Βενεζουέλα να εκλέ-ξει πρόεδρο τον Μαδούρο, αποκα-λώντας τον «επαναστάτη, με μεγάληεμπειρία, παρά τη νιότη του, αφο-σίωση και εργατικότητα, ικανό ναχειριστεί μεγάλο όγκο δουλειάς, ναηγηθεί και να αντιμετωπίσει δύ-

σκολες καταστάσεις». Ετσι ο Μα-δούρο κατέβηκε υποψήφιος ως προ-στατευόμενος του Τσάβες. Στηνκρατική τηλεόραση θυμόταν πώςο πρόεδρος τον επισκέφθηκε απότον τάφο με τη μορφή ενός μελω-δικού πουλιού. «Ξαφνικά ένα που-λάκι με κύκλωσε τρεις φορές, κά-θησε σε ένα κλαδί κι άρχισε να τρα-γουδά ένα όμορφο τραγούδι», είχεπει τότε ο Μαδούρο. «Τότε άρχισακι εγώ να σφυρίζω», συνέχισε κιάρχισε να σφυρίζει σαν πουλί... ονκάμερα. «Το μικρό πουλί με κοίταξεμε περίεργο τρόπο. Σφύριξε κι εκεί-νο, πέταξε άλλη μια φορά γύρω μουκι έφυγε. Κι έτσι ένιωσα το πνεύμα.Ενιωσα να μας δίνει την ευλογίατου και να λέει “τώρα αρχίζει ημάχη, πήγαινε στη νίκη”».

Ο Μαδούρο εξελέγη τον Απρίλιοτου 2013 με προβάδισμα μόλις 1,5%.Εκτοτε προσπαθεί διαρκώς να εκ-μεταλλευτεί τη μνήμη του Τσάβες.Ντύνεται σαν κι αυτόν, μιλάει σανκι αυτόν και ισχυρίζεται ότι έχεικοιμηθεί στον τάφο του. Ωστόσοστερείται το «τσαβίσμο» του προ-κατόχου του. «Ενώ ο Τσάβες ήτανένας χαρισματικός ηγέτης που είχετη δυνατότητα να διατηρεί τη συ-νοχή μεταξύ των διαφορετικώνομάδων μέσα στην κυβερνητικήδομή, ο Μαδούρο δεν έχει αυτήντην ικανότητα και άλλωστε δεν έχειτα χρήματα που είχε ο Τσάβες, αφούη τιμή του πετρελαίου κατέρρευσε.Δεν έχει τους πόρους για να συν-τηρήσει τα κοινωνικά προγράμματα,τα οποία εγκαινίασε ο Τσάβες»,σχολίασε στο NBC η Ταμάρα Τά-ρατσιουκ Μπρόνερ του Human Ri-ghts Watch.

WASHINGTON POST, GUARDIAN

Προσπάθεια ανόρθωσης της δημο-τικότητας του προέδρου ΕμανουέλΜακρόν αποτελεί η απόφασή τουστις αρχές της εβδομάδας για «προ-σωρινή» κρατικοποίηση των ναυ-πηγείων STX του Σεν Ναζέρ.

Την απόφαση επαίνεσαν πολιτικάστελέχη κάθε ιδεολογικής απόχρω-σης, από τους νεογκωλικούς μέχρικαι τους Ανυπότακτους του Με-λανσόν. Την ίδια ώρα, τα συνδικάταχαιρέτιζαν την ορθότητα της από-φασης για ακριβοδίκαιο διαμοιρα-σμό του μετοχικού κεφαλαίου τωνναυπηγείων μεταξύ της ιταλικήςκρατικής Fincantieri και του γαλ-λικού κράτους.

Η υποχώρηση που εμφανίζουντον τελευταίο μήνα τα ποσοστάδημοτικότητας του προέδρου Μα-κρόν τον υποχρεώνει να υιοθετήσειαποφασιστική πολιτική κινήτρωνπρος τις δημόσιες επενδύσεις, δια-ψεύδοντας με τον τρόπο αυτό όσουςτον κατηγορούν για φιλελεύθερεςεμμονές.

Παρά τις αρνητικές πρώτες αν-

τιδράσεις της Ρώμης στην πρότασητων Παρισίων για κρατικοποίησητων ναυπηγείων, αναλυτές εκτιμούνότι το διακύβευμα είναι τέτοιο γιατην ιταλική οικονομία, που η ιτα-λική πλευρά θα καμφθεί εντέλει.

Ουδείς Γάλλος επενδυτής δενεκδήλωσε, όμως, ενδιαφέρον γιαεξαγορά των ναυπηγείων τον Ια-νουάριο. Ο μόνος ενδιαφερόμενος

ήταν τα κρατικά ιταλικά ναυπηγείαFincantieri, παραδοσιακός αντα-γωνιστής της STX, που πέτυχεύστερα από πολλά χρόνια υπομο-νής να αποκτήσει την περιζήτητηπλωτή εξέδρα του Σεν Ναζέρ. Πολ-λοί στο Παρίσι ονειρεύονται σή-

μερα την επάνοδο της Alstom στηνιδιοκτησία του ναυπηγείου STX,άλλοι κάνουν λόγο για σχέδια συμ-μαχίας μεταξύ της κρατικής επεν-δυτικής τράπεζας, ομίλου ναυπη-γείων και ομάδας εργαζομένωνστα ναυπηγεία, οι οποίοι σχεδιά-

ζουν να καταστούν μέτοχοι. Σε δη-λώσεις του την περασμένη Πέμπτη,κατά τη διάρκεια της συνέντευξηςΤύπου για την κρατικοποίηση τωνναυπηγείων, ο Γάλλος υπουργόςΟικονομικών Μπρινό Λεμέρ χα-ρακτήρισε «στρατηγική δραστη-

ριότητα» το έργο της STX, καθώςοι εγκαταστάσεις της είναι οι τε-λευταίες ικανές να ναυπηγήσουνδύο αεροπλανοφόρα ταυτόχρονα.

Ιδιαίτερη ανησυχία προκαλείστο γαλλικό επιτελείο ναυτικού ηενδεχόμενη απορρόφηση τεχνο-γνωσίας από τον ιταλικό ναυπηγικόόμιλο, στο μετοχικό κεφάλαιο τουοποίου συμμετέχει με σημαντικόποσοστό η Κίνα.

Κρυφή προσπάθειαΗ Ιταλία είχε αποπειραθεί στο

μεταξύ να αποκτήσει κρυφά πλει-οψηφικό πακέτο των ναυπηγείων.Επί προεδρίας Φρανσουά Ολάντ,η Fincantieri είχε συμφωνήσει ναεξαγοράσει μειοψηφικό πακέτο48% της STX. Την ίδια ώρα, όμως,οι Ιταλοί υπολόγιζαν στη συμμετοχήμικρής τράπεζας της Τεργέστης, ηοποία με ποσοστό 6% των μετοχώντης STX θα προσέφερε τον έλεγχοστον ιταλικό κρατικό όμιλο. Η κρα-τικοποίηση, την οποία προώθησεο πρόεδρος Μακρόν, αποσκοπούσε

έτσι εν μέρει στην πρόληψη μιαςτέτοιας «υπόγειας εξαγοράς».

Παρά τις δηλώσεις του Ιταλούυπουργού Οικονομικών Πιερ Κάρ-λο Παντοάν, ο οποίος χαρακτήρισε«απαράδεκτη» την απόφαση τηςΓαλλίας, η ιταλική πλευρά δενέχει τίποτα να χάσει και τα πάντανα κερδίσει από τη συνέχιση τωνδιαπραγματεύσεων.

Η αναβίωση των παραγγελιώντου ναυπηγείου STX στο Σεν Ναζέρθα επέτρεπε στη Fincantieri ναφθάσει και να ξεπεράσει σε ναυ-πηγική ικανότητα τον μεγάλο τηςανταγωνιστή, τα γερμανικά ναυ-πηγεία Meyer Werft, ικανά να κα-τασκευάζουν κρουαζιερόπλοια700.000 τόνων.

Την ίδια στιγμή, μια ενδεχόμενηπροσέγγιση μεταξύ STX και Fin-cantieri θα επέτρεπε στον ιταλικόόμιλο να ενισχύσει την παρουσίατου στην ιδιαίτερα ανταγωνιστικήκαι επικερδή αγορά πολεμικώνπλοίων.

REUTERS

<<<<<<

Οι ηγέτες της αντιπολί-τευσης ανησυχούν ότι η επονομαζόμενη Συντακτική Συνέλευσηθα αντικαταστήσει τη Βουλή της χώρας.

<<<<<<

Αναλυτές εκτιμούν ότι το διακύβευμα είναι τέτοιο, που η ιταλι-κή πλευρά εντέλει θα καμφθεί.

Γαλλοϊταλικός «πόλεμος», με πολιτικές προεκτάσεις, για ένα ναυπηγείοΗ απόφαση για κρατικοποίηση της μονάδας STX προκάλεσε την ανησυχία στη Ρώμη και τον ενθουσιασμό στο Παρίσι

<<<<<<

Πολλά μηνύματα ήταν γραμμένα σε δυσα-νάγνωστο συνδυασμόλατινικών και κυριλλι-κών χαρακτήρων.

Πλαστά και γνήσια«Macronleaks»σε δύο επεισόδιαΤα μισά μέιλ δεν θεωρούνται αξιόπιστα

Η γενική εισαγγελέας της Βενεζουέλας Λουίσα Ορτέγα ανακοίνωσε τηνέναρξη έρευνας για τις υποψίες εκλογικής νοθείας στην ψηφοφορίαγια την ανάδειξη της Συντακτικής Συνέλευσης. Η εναρκτήρια συνεδρία-ση του σώματος επρόκειτο να πραγματοποιηθεί προχθές, ενώ για τηνίδια μέρα προκήρυξε διαδήλωση διαμαρτυρίας η αντιπολίτευση, εμμέ-νοντας ότι θα διατηρήσει τις έδρες της στο Κοινοβούλιο.Τη νομιμότητα του νομοθετικού σώματος που εξελέγη για να συντάξεινέο Σύνταγμα έθεσε σε αμφισβήτηση και η ίδια η εταιρεία που ανέλαβετην οργάνωση και διεξαγωγή της ψηφοφορίας, καταγγέλλοντας νοθεία.«Γνωρίζουμε χωρίς καμιά αμφιβολία πως η συμμετοχή στις πρόσφατεςεκλογές για μια εθνική Συντακτική Συνέλευση χειραγωγήθηκε», δήλω-σε ο διευθύνων σύμβουλος της Smartmatic Αντόνιο Μουγκίκα, στηδιάρκεια ενημέρωσης των δημοσιογράφων στο Λονδίνο. Από την πλευ-ρά του, ο Μαδούρο απέδωσε τους ισχυρισμούς σε πιέσεις Αμερικανώνκαι Βρετανών προς την εταιρεία Smartmatic.

«Οι πρόσφατες εκλογές χειραγωγήθηκαν»

Βουλευτές της αντιπολίτευσης φωνάζουν «νοθεία, νοθεία», λίγες ώρες μετά την ψηφοφορία για τη Συντακτική Συνέλευση.

ASSO

CIAT

ED P

RESS

Τα ναυπηγεία STX του Σεν Ναζέρ έχουν τη δυνατότητα να ναυπηγήσουν δύοαεροπλανοφόρα ταυτόχρονα.

EPA

Από το τιμόνι του λεωφορείουστον δρόμο προς τη δικτατορίαΟ Νικολάς Μαδούρο και η νοθεία στις εκλογές για τη Συντακτική Συνέλευση

Μέχρι τώρα η δημοσιογραφικήέρευνα δεν οδήγησε σε τραντα-χτές αποκαλύψεις για την προ-εκλογική εκστρατεία Μακρόν.

REU

TERS


Κ Υ Ρ Ι Α Κ Η 6 ΑΥ Γ Ο Υ Σ Τ Ο Υ 2 0 1 7

Του ΓΙΩΡΓΟΥ ΠΑΤΤΙΧΗ

Τρεις από τους τέσσερεις εκπρο-σώπους μας στην Ευρώπη έφτασανστα πλέι οφ, του Champions League(ο ΑΠΟΕΛ) και του Europa League(ο Απόλλωνας και η ΑΕΚ) και ελπί-ζουμε να περάσουν από τα δύσκολαεμπόδια που θα συναντήσουν καινα κερδίσουν τη συμμετοχή τουςστους ομίλους.

Η κλήρωση της περασμένης Πα-ρασκευής στη Νιόν της Ελβετίας,έφερε τους εκπροσώπους μας αν-τίπαλους με πολύ καλές ομάδες αλ-λά ευτυχώς όχι με μεγαθήρια. Ασφα-

λώς και είναι δύσκολες οι αποστολέςτους αλλά ο στόχος της πρόκρισηςτους στους ομίλους, είναι εφικτός.

Με τα «αστέρια» της ΠράγαςΤην πρωταθλήτρια Τσεχίας Σλά-

βια Πράγας θ’ αντιμετωπίσει ο ΑΠΟ-ΕΛ. Έχει κατακτήσει 4 πρωταθλή-ματα Τσεχίας και 14 της πρώην ενω-μένης Τσεχοσλοβακίας. Έχει και 7κύπελλα Τσεχίας Αυτό του 2017ήταν το πρώτο της μετά τη διάσπα-ση και έβαλε τέλος σε οκτώ χρόνιαανομβρίας. Ιδρύθηκε το 1892, χρώ-ματά της είναι το κόκκινο και τοάσπρο και έδρα της η «Έντεν Αρένα»

(20.800 θεατές). Η Σλάβια Πράγαςεξαγοράστηκε τον Σεπτέμβριο του2015 από την «CEFC China Energy»,η οποία είναι μία από τις 10 μεγα-λύτερες ιδιωτικές εταιρίες της Κίναςμε έσοδα δισεκατομμυρίων. Η κι-

νέζικη εταιρία μετά την εξαγοράείναι ασφαλώς και ο κύριος χορηγόςτης ομάδας. Πρώτος αγώνας στηνΚύπρο στις 15 Αυγούστου, η ρεβάνςστις 23 του μήνα στην Πράγα.

Με τους «λύκους» της ΔανίαςΣτη Δανία θα ταξιδεύσει ο Απόλ-

λωνας για να αντιμετωπίσει τη Μίν-τιλαντ. Μία ομάδα γνώριμη σ’ εμάςκαθώς πρόπερσι την αντιμετώπισεο ΑΠΟΕΛ. Πρώτος αγώνας στην Κύ-προ στις 17 Αυγούστου, η ρεβάνςστις 24 του μήνα στη Δανία. Ιδρύ-θηκε το 1999 και στην περσινή σε-ζόν τερμάτισε στην 4η θέση. Το γή-

πεδο της είναι MCH Arena, χωρη-τικότητας 11.800 θέσεων. Το πρω-τάθλημα της χώρας έχει ήδη αρχίσει,σε 3 αγωνιστικές η Μίντιλαντ με-τράει 2 νίκες και 1 ήττα, ενώ στηνΕυρώπη άρχισε από τον 1ο προκρι-ματικό και απέκλεισε κατά σειράτην Ντέρι Σίτι, τη Φέρεντσβατοςκαι την Άρντα Γκντίνια.

Στην Τσεχία ξανά η ΑΕΚΔύσκολη αντίπαλος προέκυψε

για την ΑΕΚ. Οι Λαρνακείς θα αν-τιμετωπίσουν τη Βικτόρια Πίλζεναπό την Τσεχία. Στο παλμαρέ τηςμετράει δύο κατακτήσεις πρωτα-

θλήματος (2010-11, 2012-13) καιμία το κυπέλλου 2009-10. Πέρυσιτερμάτισε στη 2η θέση του πρω-ταθλήματος Τσεχίας με 67 βαθμούς,δύο λιγότερους από την πρωταθλή-τρια Σλάβια Πράγας. Η Βικτόριαεδρεύει στο Πίλζεν της Τσεχίας. Τοεπίσημο έτος ίδρυσης της ομάδαςείναι το 1911. Πρόκειται για ομάδαμε σταθερή και αξιόλογη παρουσίαστους ομίλους ευρωπαϊκών διορ-γανώσεων τα τελευταία χρόνια. Οιαγώνες θα διεξαχθούν 17 και 24Αυγούστου. Ο πρώτος αγώνας θαδιεξαχθεί στη Τσεχία και ο επανα-ληπτικός στο ΑΕΚ Αρένα.

Δύσκολο αλλά εφικτό το όνειρο των ομίλων για τις κυπριακές ομάδες

Το τηλεοπτικό πεδίο στο ποδόσφαιροΤι συμβαίνει με τα τηλεοπτικά δικαιώματα στην Κύπρο, στην Ελλάδα αλλά και στα μεγαλύτερα πρωταθλήματα της Ευρώπης

Του ΕΦΡΑΙΜ ΓΕΩΡΓΙΟΥ

Από το 1996 και την πρώτη συμ-φωνία τηλεοπτικής μετάδοσης πο-δοσφαιρικών αγώνων του κυπρια-κού πρωταθλήματος μέχρι και σή-μερα έχουν αλλάξει πάρα πολλά.Τα τηλεοπτικά δικαιώματα ξεκίνη-σαν με μια κεντρική διαχείρισηαπό την ΚΟΠ, η οποία επέλεγε ου-σιαστικά σε πιο κανάλι θα δώσειτα δικαιώματα. Το πρώτο μάλιστα

συμβόλαιο για τηλεοπτική μετάδοσηκυπριακού πρωταθλήματος, άξιζε250 χιλιάδες λίρες. Ένα ποσό κα-θόλου άσχημο για την εποχή αλλάκαι για πρώτο συμβόλαιο. Από τότεμέχρι και σήμερα η αλλαγή είναιαπό τη γη στον ουρανό.

Κάπου στο 2000 το θέμα της κεν-τρικής διαχείρισης άρχισε να σπάζεικαι η κάθε ομάδα άρχιζε να κάνειτις δικές της συμφωνίες. Την τριετία2016-19 την οποία και διανύουμε

το ποσό που δίνουν συνολικά η Cy-tavision και η Primetel ακουμπά τα12 εκατομμύρια ευρώ (!). Ποσό τοοποίο σύμφωνα με την αναλογίαπληθυσμού και σε σχέση με άλλεςευρωπαϊκές χώρες είναι τεράστιο.Μάλιστα, την τριετία 2019-22 καιμε την ένταξη της Cablenet στο παι-χνίδι, το ποσό αναμένεται να φτάσειμέχρι και τα 15 εκατομμύρια ευρώ!

Αν υπολογίσουμε πως στα Βαλ-κάνια καμιά χώρα δεν ξεπερνά τα

7 εκατομμύρια ευρώ ετησίως για τατηλεοπτικά δικαιώματα και έχουνυπερδιπλάσιο πληθυσμό από εμάς,αλλά και πρωταθλήματα πιο παρα-δοσιακά από το δικό μας, τότε αυτήη σύγκρισηδημιουργεί ερωτηματικά.

Στην Ελλάδα, η οποία έχει 11,5φορές περισσότερο πληθυσμό, τατηλεοπτικά δικαιώματα είναι στα45 εκατομμύρια ευρώ. Με απλά μα-θηματικά στην Ελλάδα τα τηλεο-πτικά δικαιώματα του πρωταθλή-

ματος αξίζουν 4,5 φορές τον πλη-θυσμό της, ενώ σε εμάς η αξία τωντηλεοπτικών είναι 16 φορές ο πλη-θυσμός μας (!). Μάλιστα, η κεντρικήδιαχείριση έχει επανέλθει στο πρω-τάθλημά μας αλλά όχι πλήρως καιακούει στο όνομα ΚΟΠ TV. Κάποιοιπίστεψαν στο εγχείρημα αυτό, κά-ποιοι όχι, λίγο έλειψε να γκρεμιστείπριν καν λάβει σάρκα και οστά,όμως φαίνεται πως οι περισσότερεςομάδες του πρωταθλήματος θα είναι

στην ΚΟΠ TV, εκτός από τις ΑΠΟΕΛ,Ομόνοια, ΑΕΚ, Ανόρθωση και Ερμή.Και ενώ εμείς ψάχνουμε να βρούμετη δική μας φόρμουλα, στην Ευ-ρώπη τα έχουν καταφέρει πολύ κα-λά. Το σύστημα της κεντρικής δια-χείρισης (κάτι σαν ΚΟΠ TV) λει-τουργεί άψογα στην Αγγλία, τηνΙσπανία, τη Γερμανία, ενώ οι Ιταλοί(όντες μεσογειακοί σαν και εμάς)προσπαθούν να βρουν την κατάλ-ληλη φόρμουλα.

Βασίλισσα η αγγλικήΠρέμιερ Λιγκ Αναμφίβολα το πιο εμπορικό πρω-τάθλημα στον κόσμο είναι η ΠρέμιερΛιγκ. Μιλάμε για ένα πρωτάθλημαδισεκατομμυρίων με το οποίο ασχο-λείται κάθε γωνιά του πλανήτη. Δενείναι τυχαία τα τουρνουά προετοι-μασίας στην Αμερική ούτε στηνΑσία. Το προϊόν που παρέχει η Αγγλίαείναι το πιο εμπορικό και ίσως καιτο πιο ποιοτικό. Στην Αγγλία τα θέματων τηλεοπτικών έχει τη δική τουιδιαιτερότητα. Υπάρχει μια κεντρικήεπιτροπή η οποία διαχειρίζεται τοπροϊόν. Τη σεζόν που τελείωσε σύμ-φωνα με τα στοιχεία που έδωσε ηίδια η Πρέμιερ Λιγκ, τα έσοδα απότα τηλεοπτικά ανήλθαν στο ποσότων 2.398.515.773 λιρώνή αν θέλετε2.750.000.000 ευρώ. Από αυτό τοποσό το 50% μοιράζεται ισόποσα (!)σε όλες τις ομάδες. Καθεμία από τιςομάδες της Πρέμιερ Λιγκ λαμβάνειτο ποσό των 35.301.989 λιρών απότην κεντρική διαχείριση, 4.759.404λίρες από τις διαφημίσεις και39.090.596 λίρες από τα δικαιώματαμεταδόσεων σε κάθε γωνιά του πλα-νήτη. Έτσι με μαθηματικούς υπο-λογισμούς κάθε ομάδα λαμβάνει79.151.989 λίρες καθαρά (τέτοιαμπάτζετ ούτε στα όνειρά μας δενβλέπουμε εδώ). Πέραν όμως απόαυτά τα λεφτά, οι ομάδες της ΠρέμιερΛιγκ έχουν ακόμη ένα μποναμά.Ανάλογα με τη βαθμολογική θέσητης κάθε ομάδας αλλά και τον αριθμότων μεταδόσεων εντός της ΜεγάληςΒρετανίας εισπράττουν ακόμη έναποσό με μίνιμουμ 12.377.520 λίρες.Η πρωταθλήτρια Τσέλσι έβαλε σταταμεία της συνολικά 150.811.183λίρες ενώ η τελευταία στη βαθμο-λογία Σάντερλαντ εισέπραξε συνο-λικά 93.471.118 λίρες. Αξιοσημείωτοείναι πως μόλις τρεις ομάδες έβαλανστα ταμεία τους λιγότερα από 100εκατομμύρια λίρες!

Αλλάζουνεπίπεδο οι Γερμανοί Αντίθετα με την Ιταλία, το γερμανικόπρωτάθλημα έχει καταφέρει ναέχει μια πάρα πολύ σημαντική αύ-ξηση στα τηλεοπτικά του δικαιώ-ματα. Η αύξηση αυτή ακουμπά το65% και πρόκειται για συμφωνίαπου θα αποφέρει για την τετραετία2017-18 μέχρι και 2020-21 το ποσότων 1.160.000.000 για κάθε χρόνο.

Οι Γερμανοί λειτουργούν μεκεντρική διαχείριση και μάλιστα,πέραν από την πρώτη κατηγορία,η δεύτερη έχει τη δική της συμ-φωνία την οποία αναλαμβάνει μιακεντρική διαχείριση, η οποία συμ-φωνία είναι επίσης αρκετά μεγάλη.Το ποσό πάντως που εξασφαλίζειη πρώτη κατηγορία της Γερμανίας(1.160.000.000) μοιράζεται στιςομάδες μέσα από δυο κριτήρια.Αρχικά το 65% δηλαδή το ποσότων 754 εκατομμυρίων μοιράζεταιισόποσα στις 18 ομάδες του πρω-ταθλήματος, κάτι που αναλογείσε εγγυημένα 41.888.888 για κάθεομάδα, ενώ το υπόλοιπο 35% μοι-ράζεται με βάση την κατάταξητης κάθε ομάδας στα τελευταία 5χρόνια.

Έτσι λοιπόν ενώ στην Ευρώπηέχουν βρει τη δική τους φόρμουλαγια τα τηλεοπτικά, στην Κύπροακόμη το ψάχνουμε. Το ποσό πουδαπανούν οι τρεις πλατφόρμες (Pri-metel, Cytavision, Cablenet) είναιαρκετά μεγάλο, ενώ οι χορηγοί ελά-χιστοι. Ίσως ήρθε ο καιρός να δούμεκάποιες εναλλακτικές λύσεις στοντομέα των τηλεοπτικών. Υπάρχειανάγκη να βρεθούν εναλλακτικέςπριν να είναι αργά. Γιατί με ακρίβειαθα έρθει το χάος. Οι δαπάνες είναιπολύ ψηλές για τις εταιρείες, ενώη εξάρτιση από τα τηλεοπτικά είναιτεράστια. Αν δεν διατηρηθούν σεαυτό το επίπεδο τότε κάποιες ομά-δες θα τα βρουν σκούρα.

Iσπανικά άλματα Το τηλεοπτικό τοπίο της Λα Λίγκα είναι ίσωςτο πιο ενδιαφέρον αυτή τη στιγμή. Οι Ισπανοίέχουν καταφέρει να κυριαρχήσουν τα τελευταίαχρόνια στο ποδόσφαιρο. Στην Ευρώπη οι ομά-δες της Ισπανίας μονοπωλούν, ενώ η Λα Λίγκαείναι το πρωτάθλημα με τα περισσότερα νέαταλέντα, με τον περισσότερο μέσο όρο τερ-μάτων ανά αγώνα και με τεράστιο θέαμα. ΣτηνΙσπανία ακολουθούν ένα μοντέλο κοντά σεαυτό της Πρέμιερ Λιγκ. Τα έσοδα την περα-σμένη σεζόν έφθασαν το 1.000.000.000 ευρώ.Το 50% των εσόδων μοιράζεται σε όλες τιςομάδες της κατηγορίας ισόποσα. Αυτό σημαίνειπως οι ομάδες λαμβάνουν από 25 εκατομμύριαακατέβατα (!). Το υπόλοιπο 50% μοιράζεταιβάσει κατάταξης στην τελική βαθμολογία(25%) αλλά και σύμφωνα με τη δημοτικότητατης ομάδας (25%). Είναι χαρακτηριστικό πωςστην Ισπανία με τη σωστή διαχείριση έχουνκαταφέρει από την πρώτη χρονιά εφαρμογήςτης κεντρικής διαχείρισης μέχρι σήμερα νααυξήσουν το ποσό που λαμβάνουν οι ομάδεςκατά 65% (παραδίδουν μαθήματα σωστής δια-χείρισης οι Ισπανοί).

Το τηλεοπτικό σύστημα που ακολουθούνστην Ιταλία είναι... μεσογειακό. Από το 2010και έπειτα οι ομάδες της Σέριε Α αποφάσισανπως μαζί ενωμένες, είναι πιο δυνατές δια-πραγματευτικά παρά καθεμία ξεχωριστά.Έτσι και εδώ υπάρχει η κεντρική διαχείριση,χωρίς όμως να αποδίδει τα αναμενόμενα.Βέβαια αυτό ίσως να οφείλεται και στην οι-κονομική κατάσταση της Ιταλίας.

Οι δυο πλατφόρμες που ανταγωνίζονταιΣΚΑΪ Ιτάλια και Μέντιασετ έχουν εξασφα-λίσει τα δικαιώματα να δείχνουν μόνο αυτέςτους αγώνες. Η πρώτη δείχνει όλα τα παι-χνίδια του πρωταθλήματος, ενώ η δεύτερητα παιχνίδια των μεγάλων ομάδων. Τα έσοδακαταγράφουν συνεχώς ανοδική πορεία μιαςκαι η τριετία 2015-18 έφερε έσοδα 941 εκα-τομμύρια για κάθε χρόνο. Όμως, η Μέντιασετάλλαξε το πλάνο της και έτσι αυτό ίσως δη-μιουργήσει πρόβλημα για την τριετία 2018-21. Έτσι αυτή τη στιγμή εξετάζεται μιαεναλλακτική τύπου Πρέμιερ Λιγκ (χωρίς ναδείχνουν όλους τους αγώνες δηλαδή ζων-τανά) στην οποία στόχος είναι στην τριετία

να υπάρχουν εξασφαλισμένα έσοδα 1 δι-σεκατομμύριο ευρώ για κάθε χρόνο. Ταπράγματα όμως είναι σκούρα και οι Ιταλοίψάχνουν τη λύση. Οι πιο απαισιόδοξοι λένεπως στην καλύτερη τα έσοδα θα είναι στοίδιο επίπεδο με την τριετία 2015-18. Μάλιστα,πριν από λίγες μέρες έληξε η προθεσμίαγια καταβολή προσφορών και δεν βρήκαναυτό το οποίο έψαχναν. Έτσι ανανέωσαντην προθεσμία των προσφορών μέχρι καιτον Νοέμβριο.

Πάντως, οι ομάδες στην Ιταλία μοιρά-ζονται τα 943 εκατομμύρια λίγο διαφορετικάαπό τις άλλες χώρες. Το 40% μοιράζεταιισόποσα στις 20 ομάδες του πρωταθλήματος,κάτι που αναλογεί σε 16,2 εκατομμύριαευρώ για κάθε ομάδα. Έπειτα το 30% μοι-ράζεται σύμφωνα με τον αριθμό των φιλά-θλων της κάθε ομάδα αλλά και τον πληθυσμότης περιοχής που προέρχονται. Και τέλοςτο υπόλοιπο 30% μοιράζεται σύμφωνα μετην κατάταξη της κάθε ομάδας στα τελευταία5 χρόνια, το σύνολο των αποτελεσμάτωναλλά και την περσινή θέση στο πρωτάθλημα.

Ψάχνουν τη λύση στην Ιταλία

Ενώ στην Κύπρο ψάχνουμε να βρούμε την κατάλληλη φόρμουλα για τα τηλεοπτικά δικαιώματα, στην Ευρώπη τα έχουν καταφέρει πολύ καλά. Το σύστηματης κεντρικής διαχείρισης (κάτι σαν ΚΟΠ TV) λειτουργεί άψογα στην Αγγλία, την Ισπανία και τη Γερμανία.

<<<<<<<

Η κλήρωση έφερε τους εκπροσώπους μαςαντίπαλους με πολύ καλές ομάδες αλλά ευτυ-χώς όχι με μεγαθήρια.

23-ΑΘΛΗΤΙΣΜΟΣ_Master_cy 04/08/17 18:50

24 l Η Κ ΑΘ Η Μ Ε Ρ Ι Ν Η Α Θ Λ Η Τ Ι Σ Μ Ο Σ Kυριακή 6 Αυγούστου 2017

Η επιλογή Μπέιν…Για άλλη μία φορά το ρίσκο βγήκε, για άλ-λη μία φορά μια τολμηρή απόφαση της δι-οίκησης Πρόδρομου Πετρίδη αποδείχθη-κε, υπό τις περιστάσεις, σωστή. Ακόμη καιυπό το… βάρος του χαρακτηρισμού «προ-πονητοφάγος». Σωστά ο Μάριο Μπέιν κρί-θηκε ανεπαρκής, σωστά αντικαταστάθη-κε, κάποιοι όμως θα έπρεπε να ασχολη-θούν και με αυτούς που τον αξιολόγησανως ικανό να διαδεχθεί τον Τόμας Κρίστιαν-σεν. Και η ευθύνη της επιλογής του Ολ-λανδού τεχνικού ασφαλώς και βαραίνει,κυρίως, τον Ισπανό Αρχισκάουτερ ΧόρχεΛορένθο. Αν όχι, αν άλλος επέλεξε τονκύριο Μπέιν, προκύπτει μέγα θέμα συζή-τησης για τον ρόλο και τις αρμοδιότητέςτου στον ΑΠΟΕΛ…

* * * * *

Ουδέν κακό αμιγές καλούΖημιά για την ΑΕΛ ο αποκλεισμός από τηνΑούστρια και διπλή μάλιστα. Πέραν από τοαγωνιστικό κόστος υπάρχει και το οικονο-μικό και δεν έχει να κάνει μόνο με το χα-μένο μπόνους της ΟΥΕΦΑ. Θα πληρώσειακριβά η ΑΕΛ την προσωρινή διακοπή τουαγώνα, έστω από την υπερβολική… ευαι-σθησία του Κοζάκου διαιτητή. Την πίκρακαι την απογοήτευση μετριάζει, ωστόσο, ηαγωνιστική εικόνα και κυρίως η προοπτικήπου αυτή δημιουργεί για μια πρωταγωνι-στική πορεία στις εγχώριες διοργανώσεις.Μια καινούργια ομάδα «κτίστηκε» σε σύν-τομο χρονικό διάστημα και απ’ ό,τι φάνηκεαυτό έγινε σωστά. Και το μεγαλύτερο με-ρίδιο φυσιολογικά πιστώνεται στονΜπρούνο Μπαλταζάρ.

* * * * *

Πινελιές… διαρκείαςΨάχνουν για κάποιες κινήσεις οι ομάδεςμας που θα κλείσουν τα ρόστερ τους καιειδικά όσες δεν έχουν Ευρώπη προσπα-θούν και για ένα, όσο γίνεται, ηχηρό όνο-μα για την τελευταία ώθηση στα διαρ-κείας. Είναι η μόνη πηγή εσόδων μέσαστα καλοκαίρια για τις ομάδες και κατά ταψέματα επηρεάζονται οι πωλήσεις από

μια μεγάλη μεταγραφή και οι παράγοντεςτο ξέρουν αυτό καλά. Τα «μπαμ» βέβαιακάνουν πολύ μεγαλύτερο θόρυβο εντόςτων τεσσάρων γραμμών παρά στις ανα-κοινώσεις.

* * * * *

Δεν της βγήκαν οι πτήσειςΑγωνιστικά τα κατάφερε μια χαρά η ΑΕΚσε όλα τα εκτός έδρας παιχνίδια της στηνΕυρώπη και πήρε τις προκρίσεις, όμωςστις πτήσεις δεν της βγήκε. Η αποστολήταλαιπωρήθηκε μέχρι να φτάσει στουςπροορισμούς και ακόμα παραπάνω μέχρινα επιστρέψει. Τουλάχιστον δόθηκε ρεπόμετά το ταξίδι στο Μινσκ και ξεκουράστη-καν οι παίκτες.

* * * * *

Ούτε η Κομανέτσι Καλά αυτός δεν μας έγραφαν πριν απόδύο χρόνια ότι κατέστρεψε καριέρες πο-δοσφαιριστών; Ότι είναι ανεπαρκής, ότι,ότι, ότι. Τώρα γύρισε και είναι όλα καλά;Σε καμία περίπτωση δεν αμφισβητούμετην ποιότητα της δουλειάς του ανθρώ-που. Αλλά τις κωλοτούμπες στον χώρο

της δημοσιογραφίας θα τις ζήλευε και ηθρυλική Κομανέτσι.

* * * * *

Ο πρόεδρος τα κάνει όλαΈχουν να λένε ότι ένας εκ των προέδρωναπό τις μεγάλες ομάδες τα κάνει όλα. Ήνομίζει ότι τα κάνει. Υπεύθυνος μάρκε-τινγκ, επικοινωνίας, προπονητικής, μετα-γραφών. Ξερόλας με λίγα λόγια. Γι’ αυτόκαι οι περισσότεροι των εργαζόμενωναποχώρησαν. Τι να τους κάνει άλλωστε;Όλα τα ξέρει.

* * * * *

Ποιο Σούπερ Καπ; Την ερχόμενη Τετάρτη στο «Αντ. Παπα-δόπουλος» ανοίγει και επίσημα η αυλαίαγια την αγωνιστική περίοδο 2017-18, μετη διεξαγωγή του Σούπερ Καπ. Ο πρωτα-θλητής ΑΠΟΕΛ και ο κυπελλούχος Απόλ-λωνας θα τεθούν αντιμέτωποι με κοινόστόχο να κατακτήσουν τον πρώτο τίτλοτης χρονιάς. Το ερωτηματικό είναι κατάπόσο οι προπονητές των δύο ομάδων εί-ναι διατεθειμένοι να παρατάξουν ότι κα-λύτερο διαθέτουν, αφού θα ακολουθή-

σουν τα – ίσως – πιο σημαντικά παιχνίδιατους στη νέα σεζόν, για τα πλέι οφ τουΤσάμπιονς και του Γιουρόπα Λιγκ. Αν κρί-νουμε από αυτά που είδαμε προηγούμε-να χρόνια, ο αγώνας της ερχόμενης Τε-τάρτης θα περάσει σε 2η και 3η μοίρα, μετους Δώνη και Αυγουστή να έχουνε μιαπρώτης τάξεως ευκαιρία να δώσουν χρό-νο συμμετοχής σε παίκτες που έπαιξανλίγο ή καθόλου στην Ευρώπη.

* * * * *

€57 το λεπτό! Στα 500.000.000 ευρώ (μισό δισεκατομ-μύριο αν χάσατε το μέτρημα με τα μηδενι-κά!) ανέρχεται το συνολικό κόστος τηςακριβότερης μετεγγραφής στην ιστορίατου ποδοσφαίρου. Πέραν από τα 222 εκα-τομμύρια ευρώ που καταβάλει η Παρί ΣενΖερμέν στον Μπαρσελόνα για τη μετεγ-γραφή του Νέιμαρ, ο Βραζιλιάνος θα ει-σπράξει συνολικά 150 εκατ. για πενταετέςσυμβόλαιο, ενώ το μπόνους μετεγγραφήςστον ίδιο τον ποδοσφαιριστή και τον πατέ-ρα – μάνατζερ του, θα ανέλθει μέχρι και τα130 εκατ. ευρώ! Ο Νέιμαρ θα αμείβεται μεπερίπου 570 χιλιάρικα την εβδομάδα,80.000 την εβδομάδα, 3.300 την ημέραή, αν προτιμάτε, 57 ευρώ το λεπτό!

* * * * *

Η τελευταία παράσταση Ο Γιουσέιν Μπολτ, ο γρηγορότερος αθλη-τής που είδε ποτέ το ανθρώπινο μάτι, εί-ναι έτοιμος να πει το μεγάλο αντίο. ΤοΠαγκόσμιο Πρωτάθλημα Στίβου στο Λον-δίνο, το οποίο ξεκίνησε στις 4 Αυγούστου,θα μείνει στην ιστορία για την τελευταίαπαράσταση του ανθρώπου - αστραπή καιδεν υπάρχει αμφιβολία ότι εκατομμύριαθεατών θα την παρακολουθήσουν με κομ-μένη την ανάσα. Ο Γιουσέιν Μπολτ έχειήδη 11 χρυσά και 2 αργυρά μετάλλια σεπαγκόσμια πρωταθλήματα και δηλώνειέτοιμος να προσθέσει ακόμα ένα στην εν-τυπωσιακή του συλλογή. Αυτή θα είναι καιη πρώτη φορά που θα επιχειρήσει να κό-ψει πρώτος το νήμα χωρίς να είναι τοαδιαφιλονίκητο φαβορί.

Ο ΑΠΟΕΛ με την απόφασή τουνα διώξει τον Μπέιν πήγε τοπράγμα παρά πέρα. Εκεί πουστην ποδοσφαιρική αργκό τουτόπου λέγαμε ότι αυτός «δενπρολαβαίνει ούτε την παρέλα-ση» ή «δεν θα φάει φλαού-να»… τώρα πια πρέπει να επι-νοήσουμε και άλλες φράσειςγια προπονητές που αποχω-ρούν. Κυκλοφόρησε ήδη το

νέο που έχει να κάνει με τα εύγεστα και άκρως κα-λοκαιρινά παπουτσόσυκα. Ο κανιβαλισμός με τους προπονητές ως κυρίωςμενού συνεχίζεται. Και δεν είναι προνόμιο τουΑΠΟΕΛ αλλά φαινόμενο της κυπριακής ποδοσφαι-ρικής πιάτσας. Σε πάω στοίχημα, δεν θα περάσει και πολύς και-ρός για να μάθουμε ποιος θα ακολουθήσει τονΜπέιν. Μια ισοπαλία, μια κακή εμφάνιση είναιισχυρό επιχείρημα για την «προεδράρα» να απο-λύσει τον υπάλληλο. Πού να περιμένουμε να δείξει το έργο του; Άμαδεν παρουσιάσει κάτι ανάλογο της Μίλαν του Σάκισε σύντομο χρονικό διάστημα, τότε θα πάει σπίτιτου ο κόουτς. Άμα κιόλας είναι ξένος και δεν έχειπρόσβαση στα media, θα τον προσβάλουμε, θααποδομήσουμε την προσωπικότητά του και θα τονχαρακτηρίσουμε με τα χειρότερα. Εδώ μιλάμε για το φαινόμενο του «προπονητικούκανιβαλισμού». Η σημαντικότερη θέση στο ποδό-σφαιρο, από τη φύση της δηλαδή, στην Κύπροεκλαμβάνεται ως ξεσκονόπανο, το οποίο πετάςστα σκουπίδια ανά πάσα στιγμή. Από μόνη της αυτή η κυπριακή συνήθεια, αποδει-κνύει και τη σοβαρότητα που προσεγγίζουμε τοάθλημα. Πόσο μάλλον όταν ιδιαίτερα στις μεγάλεςομάδες είναι ο «τεράστιος κόσμος» που απαιτείτον προπονητή μέσα στη χύτρα για να τον φάει καινα χορτάσει. Όποιος άσχετος με το άθλημα, που μπορεί και ναέχει προβλήματα στο σπίτι, χρωστά, του τη σπάει ηπεθερά ή ακόμη εξαρτάται από τη μάνα ή τον πα-τέρα, μπορεί να πάει στο γήπεδο, να στοχοποιήσειτον προπονητή και να βγάλει όλα τα απωθημένάτου. Ο Μπέιν δεν έφαγε παπουτσόσυκα, κάποιος άλλοςδεν θα δει την παρέλαση της 1ης Οκτωβρίου, κά-ποιος βασιλόπιττα και κάποιος άλλος φλαούνες…

Ούτε... παπουτσόσυκα

Σαφώς και ο ΑΠΟΕΛ αξίζει καιδικαιούται να πανηγυρίζει τηνπαρουσία του, για πέμπτη σερίχρονιά και έβδομη συνολικά,σε όμιλο ευρωπαϊκής διοργά-νωσης. Πίσω όμως από τη…λάμψη των πλέι οφ και τωνεκατομμυρίων του ChampionsLeague, υπάρχει και η άλληόψη του νομίσματος. Αυτή που έφερε τον ΑΠΟΕΛ ναπαίζει κορώνα - γράμματα την

οικονομική του βιωσιμότητα και την ομαλή λει-τουργία της… πολυέξοδης ποδοσφαιρικής τουεταιρίας, όχι γιατί αγωνιστικά υπήρχε και πάντα θαυπάρχει ο κίνδυνος της αποτυχίας, αλλά γιατί γιαάλλη μια χρονιά, για άλλο ένα καλοκαίρι, ο σχεδια-σμός και προγραμματισμός δεν ήταν ο ενδεδειγ-μένος, για μια ομάδα με τόσο υψηλές αγωνιστικέςαπαιτήσεις, με τόσο φιλόδοξους στόχους της. Γιαμια ομάδα που επέλεξε έναν προπονητή, βοηθότα τελευταία χρόνια, αμφιβόλου αξίας και που σεχρόνο ρεκόρ αποδείχθηκε ανεπαρκής και (σωστά)αντικαταστάθηκε. Για μια ομάδα που γνώριζε απότον Μάιο τη μεγάλη ανάγκη ουσιαστικής ενίσχυ-σης, έδωσε όμως τα κρίσιμα παιχνίδια του τρίτουπροκριματικού σχεδόν με την ίδια σύνθεση τουπροβληματικού τελευταίου κομματιού της περσι-νής περιόδου. Για μια ομάδα που εργοδοτεί καιαδρά πληρώνει, αρχισκάουτερ και διευθυντή Πο-δοσφαίρου, αποτυγχάνει, ωστόσο, να καταγράψειυψηλό ποσοστό επιτυχίας στις μεταγραφές καιπαράλληλα καταρρίπτει το ένα ρεκόρ μετά το άλ-λο σε αλλαγές προπονητών.Η πρόκριση σε βάρος της Βιτορούλ «εξασφαλίζει»και τη φετινή χρονιά, προσφέρει τη δυνατότηταδιόρθωσης λαθών ή παραλείψεων στον προγραμ-ματισμό, δίνει όμως και μία ακόμη ευκαιρία (ίσωςτελευταία) στον ΑΠΟΕΛ, προκειμένου να αλλάξεικατεύθυνση. Ευκαιρία να αλλάξει φιλοσοφία ωςπρος το πώς προγραμματίζει και υλοποιεί τον σχε-διασμό της ομάδας, πόσα και πώς ξοδεύει, γενικό-τερα στο πλαίσιο ποιου ποδοσφαιρικού μοντέλουλειτουργεί. Ως παρόμοιες ευκαιρίες είχαν (δικαίως) χαρακτη-ρισθεί και οι ανάλογες προκρίσεις - επιτυχίες τωνπροηγούμενων χρόνων. Ευκαιρίες όμως αναξιο-ποίητες και το αποδεικνύουν αυτό οι αριθμοί τωνοικονομικών ισολογισμών της εταιρίας, άμεσα συ-νυφασμένοι με σενάρια τρόμου, στο ενδεχόμενοευρωπαϊκής αποτυχίας. Το αποδεικνύει και ηανάγκη κάθε καλοκαίρι και Ιανουάριο για πολλέςδιορθωτικές κινήσεις, πολλές μεταγραφές και δα-πανηρές αποζημιώσεις προπονητών και ποδο-σφαιριστών οι οποίοι αποχωρούν πριν από το τέ-λος των συμβολαίων τους…

Πρόκριση μεν, αλλά...

ΑΠΟΨΕΙΣ

ΤουΓΙΩΡΓΟΥ ΛΟΓΙΔΗ

ΠΑΡΑΣΚΗΝΙΑ

ΤουΧΡΙΣΤΟΥΖΑΒΟΥ

Ιστορικό, αν μπουν και οι τρειςΜπορεί η ΑΕΛ, όχι μόνο με δική της ευθύνη, να μην τα κατάφερε να περάσειαπέναντι στην Αούστρια, αλλά οι τρεις προκρίσεις κυπριακών ομάδων από τοντρίτο γύρο στα πλέι οφ είναι ιστορική ευκαιρία. Τρεις ομάδες μας στους ομί-λους της ίδια χρονιά δεν είχαμε ποτέ, οπότε αν ΑΕΚ, ΑΠΟΕΛ και Απόλλων τα κα-ταφέρουν θα γράψουν ιστορία.

Του ΧΑΡΗ ΧΑΡΙΤΩΝΟΣ

Είναι ένας από τους πλέον χαρισματικούςμεσοεπιθετικούς που υπάρχουν αυτήντη στιγμή στο παγκόσμιο ποδόσφαιρο.Ο Φελίπε Κοουτίνιο αποτελεί τον φυσικό«ηγέτη» της Λίβερπουλ και η ραγδαίαάνοδος των «μετοχών» του στο ποδο-σφαιρικό χρηματιστήριο ανάγκασαντην Μπαρτσελόνα να προσφέρει ταπάντα για να τον κάνει κάτοικο Βαρ-κελώνης προς αντικατάσταση του «φευ-γάτου» για Παρίσι Νεϊμάρ.

Γεννημένος στις 12 Ιουνίου 1992 στοΡίο Ντε Τζανέιρο, ο Φελίπε ΚοουτίνιοΚόρεϊα έκανε τα πρώτα του ποδοσφαιρικάβήματα στην ομάδα της Βάσκο Ντα Γκά-μα. Έκανε ντεμπούτο μαζί της το 2009σε ηλικία 17 χρονών και πραγματοποίησε19 συμμετοχές σε πρώτη και δεύτερηκατηγορία της Βραζιλίας για ένα χρόνο,πριν κάνει το «υπερατλαντικό» ταξίδιγια το Μιλάνο και την «νερατζούρο»πλευρά του.

Στην Ίντερ μεταγράφηκε το καλοκαίριτου 2010 για σχεδόν 4 εκατομμύρια ευρώ.Στους «νερατζούρι» του Μιλάνου, όμως,δεν μπόρεσε να κάνει ποτέ τη διαφορά.Στην ιταλική Σέριε A αγωνίστηκε μόλις28 φορές σε τρία χρόνια, ενώ συνολικάμε την Ίντερ είχε 47 συμμετοχές σε όλεςτις διοργανώσεις με 5 γκολ και 4 ασίστ.

Για να πάρει παιχνίδια στα πόδια του,ο Βραζιλιάνος δόθηκε δανεικός στο δεύ-τερο μισό της περιόδου 2011/12 στηνΕσπανιόλ. Εκεί έκανε 16 συμμετοχές με5 γκολ σε όλες τις διοργανώσεις. Έναεξάμηνο που ήταν αρκετό για να επα-ναφέρει την αυτοπεποίθηση του νεαρούτότε Κοουτίνιο στα ύψη.

Ο Κοουτίνιο αγωνίστηκε περισσότεροως επιτελικός μέσος, ενώ έπαιξε αρκετάκαι σε ρόλο αριστερού ακραίου επιθετικούσε Ιταλία και Ισπανία. Στα 21 του χρόνια,

όμως, έψαχνε μια νέα πρόκληση. Καικάπου εκεί βρέθηκε στον δρόμο του ηΛίβερπουλ.

Κάτοικος ΛιμανιούΟ νυν τεχνικός της Σέλτικ Μπρένταν

Ρότζερς έδωσε 13 εκατομμύρια ευρώστην Ίντερ για την αγορά του Βραζιλιά-νου τον Ιανουάριο του 2013. Σε μια ομάδαμε την παρουσία των Στίβεν Τζέραρντκαι Λουίς Σουάρες, ο Κοουτίνιο πήρεγρήγορα φανέλα βασικού σε ρόλο αρι-στερού ακραίου μεσοεπιθετικού και ολο-κλήρωσε την χρονιά με 13 συμμετοχέςστο πρωτάθλημα.

Η επόμενη χρονιά (2013/14) βρήκετη Λίβερπουλ να χάνει το πρωτάθλημααπό τη Μάντσεστερ Σίτι με μόλις δύοβαθμούς. Ήταν η χρονιά που έφερε τηνκαθιέρωση για τον Βραζιλιάνο με 33συμμετοχές και 5 γκολ στην ΠρέμιερΛιγκ, όντας ένας από τους πρωταγωνιστέςτης εκπληκτικής εκείνης χρονιάς γιατους «κόκκινους» του Μερσέισαϊντ.

Ανάλογες ήταν και οι δύο επόμενεςγια τον μικρό «μάγο» σε προσωπικό επί-πεδο με μερικές εξαιρετικές εμφανίσειςκαι 61 συμμετοχές και 13 γκολ συνολικάστην Πρέμιερ Λιγκ. Η ομάδα του, όμως,έμεινε μακριά από τις πρώτες θέσεις,τερματίζοντας 6η τη σεζόν 2014/15 και8η τη σεζόν 2015/16, παρά την έλευσητου Γιούργκεν Κλοπ στον πάγκο τονΟκτώβριο του 2015. Ο Κοουτίνιο θεωρείτοανάμεσα στους καλύτερους ποδοσφαι-ριστές στην Αγγλία μέχρι τότε και η πα-ρουσία του Κλοπ στον πάγκο του έδωσεπερισσότερη άνεση και ελευθερία κι-νήσεων μέσα στον αγωνιστικό χώρο.

Το ενδιαφέρον της ΜπάρτσαΗ περσινή χρονιά ήταν μακράν η

καλύτερη για τον Κοουτίνιο. Με 31 εμ-φανίσεις στην αγγλική Πρέμιερ Λιγκ

και 13 γκολ, ο Βραζιλιάνος οδήγησε τηνομάδα του στην 4η θέση και στα πλέιοφ του Τσάμπιονς Λιγκ, τα οποία θα γί-νουν αργότερα μέσα στον Αύγουστο.Ο Γιούργκεν Κλοπ του έδωσε την «μπαγ-κέτα» του ηγέτη στην ομάδα και αυτόςτον δικαίωσε και με το παραπάνω. Ηικανότητά του να αγωνίζεται σε σχεδόνόλες τις θέσεις της επίθεσης έδωσε τηνδυνατότητα στον Κοουτίνιο να γίνειπιο απρόβλεπτος και πιο θεαματικόςστο παιχνίδι του. Ήταν η χρονιά πουέστρεψε τα βλέμματα προς το πρόσωπότου και ειδικότερα μία τον έχει ως προ-τεραιότητα.

Η Μπαρτσελόνα του Βαλβέρδε τονθεωρεί φυσικό αντικαταστάτη του Νεϊ-μάρ. Ο Κοουτίνιο ταιριάζει με τον τρόποπαιχνιδιού της ομάδας. Η οξυδέρκειάτου, η φαντασία στο παιχνίδι του, η κί-νηση με ή χωρίς την μπάλα, αλλά καιη εκτελεστική του δεινότητα είναι στοι-χεία που κάνουν τους Καταλανούς ναθέλουν διακαώς την απόκτησή του. ΗΜπαρτσελόνα έχει ήδη κάνει τις ενέρ-γειές της για απόκτησή του, όμως συ-ναντά τη σθεναρή αντίσταση της ομά-δας του. Η Λίβερπουλ τονίζει με κάθεευκαιρία πως ο Βραζιλιάνος δεν είναιπρος πώληση, καθώς τον θεωρεί ωςυπερπολύτιμο στα πλάνα της. Κανέναχρηματικό ποσό προς το παρόν δενείναι ικανό να αλλάξει τη στάση τουςως προς αυτό το θέμα.Η στάση του ίδιουτου Κοουτίνιο είναι άγνωστη προς τοπαρόν. Έχει δηλώσει κολακευμένοςαπό το ενδιαφέρον της Μπαρτσελόνακατά το παρελθόν και μένει να δούμεεάν θα πιέσει προς αυτή την κατεύθυνσηή εάν θα παραμείνει πιστός στο πρότζεκτΛίβερπουλ...

O ηγέτης και η ελπίδα της ΛίβερπουλΣτο Λιμάνι τονίζουν με κάθε ευκαιρία πωςο Φελίπε Κοουτίνιο δεν είναι προς πώληση

<<<<<<

Η ικανότητά του να αγωνίζε-ται σε σχεδόν όλες τις θέσειςτης επίθεσης του έδωσε την δυνατότητα να γίνει πιο απρόβλεπτος και πιο θεαματικός στο παιχνίδι του.

Η οξυδέρκεια, η φαντασία, η κίνηση με ή χωρίς την μπάλα και η εκτελεστική του δεινό-τητα είναι στοιχεία που κάνουν τη Μπαρτσελόνα να θέλει διακαώς την απόκτησή του.

24-ΑΘΛΗΤΙΣΜΟΣ_Master_cy 04/08/17 18:51

KΥΡΙΑΚH 6 ΑΥΓΟΥΣΤΟΥ 2017

Expertise Solutions Value

www.pwc.com.cy

ΔΙΑΒΑΣΤΕ

Πρωταθλήτρια η Ελλάδασε αποδόσεις στα εξοχικάΤις υψηλότερες αποδόσεις σε όλη τηνΕυρώπη στην αγορά της πολυτελούς εξο-χικής κατοικίας προσφέρει η Ελλάδα. Είναιχαρακτηριστικό ότι, μεταξύ των δέκα προ-ορισμών στην Ευρώπη που αποφέρουν ταυψηλότερα κέρδη στους επενδυτές, οι εν-νέα βρίσκονται στην Ελλάδα ξεπερνώνταςπεριοχές διεθνούς φήμης. Σελ. 12

ΠΙΛΟΤΙΚΟ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑ

Καλύτερη η μετακίνησημαθητών με αναπηρίαΣτο ίδιο λεωφορείο με τους συμμαθητέςτους θα βρίσκονται οι μαθητές με κινητικάπροβλήματα, κατά τις μετακινήσεις τουςεκτός σχολείου. Κι αυτό ύστερα από πρωτο-βουλία των οργανωμένων γονέων, οι οποίοιθέτουν σε εφαρμογή πιλοτικό πρόγραμμααπό τον Σεπτέμβριο. Σελ. 7

ΕΛΛΑΔΑ

Πιέσεις για μείωσητων «κόκκινων» δανείωνΕπιτάχυνση των διαδικασιών για μείωσητων «κόκκινων» δανείων ζήτησε από τις διοι-κήσεις των συστημικών τραπεζών ο διοικη-τής της ΤτΕ Γ. Στουρνάρας. Τους ζήτησε νακαταβάλουν προσπάθειες, ώστε να ξεπερα-στούν οι στόχοι που τέθηκαν από τον ΕνιαίοΕποπτικό Μηχανισμό για το 2017. Σελ. 8

ΔΙΕΘΝΗ

ΕΚΤ: Ζητά επενδύσεις σε Υγεία και ΕκπαίδευσηΟι κυβερνήσεις της Ευρωζώνης θα πρέπεινα αυξήσουν τις επενδύσεις στην υγεία, στηνεκπαίδευση και στις υποδομές, αν επιθυμούννα αυξήσουν τον ρυθμό ανάπτυξης των οικο-νομιών τους και να μειώσουν το ύψος του δη-μόσιου χρέους τους, σύμφωνα με έκθεση τηςΕυρωπαϊκής Κεντρικής Τράπεζας. Σελ. 10

0,98%

Dow JonesΜεταβολές εβδομάδας

X.A.1,16% -0,35%

Nasdaq

0,02%

Nikkei

-0,47%

Dax

0,43%

FTSE 100

-1,55%

Πετρέλαιο

1,09%

€ /$

X.A.K.0,20%

Κύπρος 2,50% -0,02%

Γερμανία 0,45% -0,08%

Γαλλία 0,71% -0,09%

Ιταλία 1,97% -0,11%

Ισπανία 1,42% -0,05%

Ιρλανδία 0,71% -0,1%

Ελλάδα 5,41% 0,19%

Ην. Βασίλειο 1,15% -0,05%

Απόδοση δεκαετών ομολόγων

Βαθμολογία από οίκους αξιολόγησης

Οίκος Μακρο- Βραχυ-Αξιολόγησης πρόθεσμο πρόθεσμο

Χρέος Χρέος

DBRS B R-4Fitch BΒ- BMoody’s Ba3 NPS&P BB+ B

Απόδοση Εβδομαδιαία αλλαγή

A N Α Λ Υ Σ Η / Tης ΑLEXANDRA SCHEELE*

Οι αρχές της «ίσης αμοιβής για ίση εργασία»και της «ίσης αμοιβής για εργασία ίσηςαξίας» βρίσκονται στα θεμέλια του οικο-δομήματος της Ευρωπαϊκής Ενωσης. Συμ-περιλαμβάνονται στη Συνθήκη της Ρώμηςκαι στη σχετική οδηγία του 1975. Ωστόσο,τα τελευταία στοιχεία (2015) δείχνουν ότιτο μισθολογικό χάσμα μεταξύ γυναικώνκαι ανδρών παραμένει και διαμορφώνεταιστο 16,3%, κατά μέσον όρο, στις 28 χώ-ρες-μέλη. Αυτό σημαίνει ότι, κατά μέσονόρο, το ωρομίσθιο των γυναικών εργαζο-μένων είναι 16,3% χαμηλότερο από τωνανδρών συναδέλφων τους.

Βέβαια, από τη μία χώρα στην άλλη οιδιαφορές του χάσματος είναι μεγάλες. ΣτηνΙταλία και στο Λουξεμβούργο, λόγου χάριν,η μισθολογική διαφορά φθάνει μόνον το5,5%, αλλά στην Εσθονία εκτινάσσεται στο26,9%. Τα πορίσματα των ερευνών φανε-ρώνουν ότι το μισθολογικό χάσμα προκα-λείται από διάφορους αλληλένδετους πα-ράγοντες. Ο πρώτος είναι η ανά φύλο κα-τάτμηση της αγοράς εργασίας και η άνιση

κατανομή γυναικών και ανδρών σε κλάδους,είδος εργασίας και θέσεις στην ιεραρχία.Ο δεύτερος είναι το γεγονός ότι οι γυναίκεςσυχνότερα από τους άνδρες διακόπτουνπροσωρινά την καριέρα τους ή ημιαπα-σχολούνται για να μεγαλώσουν τα παιδιάτους. Ετσι επηρεάζεται ο χρόνος που υπη-ρετούν σε μία θέση εργασίας, άρα και ηαρχαιότητα που αποκτούν. Τρίτος παρά-γοντας είναι ότι τα αποκαλούμενα «γυναικείαεπαγγέλματα» συχνά είναι χαμηλά αμει-βόμενα και, τέταρτος ότι, όταν υπάρχειαδιαφανής και μη συντεταγμένη διαδικασίακαθορισμού αμοιβών, συχνά αποδεικνύεταιλιγότερο επωφελής για τις γυναίκες.

Τι μέτρα απαιτούνται για να επιλυθείτο πρόβλημα; Ορισμένες ευρωπαϊκές χώρεςέχουν προωθήσει νομοθεσία που αποσκοπείστο να περιορίσει το μισθολογικό χάσμακαι ένα καλό παράδειγμα είναι αυτό τουΒελγίου. Σε αυτήν τη χώρα η διαφορά είναιχαμηλή και φθάνει το 6,5%. Το 2012 εισήχθηνομοθεσία που προβλέπει ότι οι μισθολο-γικές διαφορές ανδρών-γυναικών πρέπει

να συζητούνται μεταξύ των κοινωνικώνεταίρων σε όλα τα επίπεδα των συλλογικώνδιαπραγματεύσεων, είτε είναι εθνικά είτεκλαδικά είτε εταιρικά. Πέραν τούτου, όλατα συστήματα κατηγοριοποίησης της απα-σχόλησης θα πρέπει να αναλύονται με τρό-πο ουδέτερο ως προς το φύλο. Οι κοινωνικοίεταίροι στο συγκεκριμένο πεδίο διαδρα-ματίζουν σημαντικό ρόλο.

Στην περίπτωση της Γερμανίας, αντι-θέτως, όπου το χάσμα στις αμοιβές είναισχετικά υψηλό στο 22%, αυτού του είδουςη κρατική παρέμβαση στις συλλογικέςδιαπραγματεύσεις είναι μάλλον απίθανη– κι αυτό γιατί τα συνδικάτα προασπίζονταιτην αρχή των ανεξάρτητων διαπραγμα-τεύσεων. Πρόσφατα, η κυβέρνηση εισή-γαγε νομοθεσία για τη διαφάνεια τωναμοιβών. Οπως προβλέπει, οι εργαζόμενοισε εταιρείες με 200 άτομα προσωπικό καιάνω δικαιούνται να ζητήσουν πληροφορίεςγια τους μισθούς ομόβαθμων συναδέλφωντους. Επιπλέον, προβλέπεται και τουλά-χιστον ανά πέντε χρόνια διαδικασία αξιο-

λόγησης σχετικά με τις αμοιβές σε εταιρείεςμε 500 άτομα προσωπικό και άνω. Πάντως,το επιχείρημα ότι το χάσμα στους μισθούςμεταξύ γυναικών και ανδρών προέρχεταιαπό τις ατομικές επιλογές ή τις προτιμήσειςτων γυναικών αμφισβητείται για αρκετούςλόγους. Οι αποκαλούμενες «ατομικές επι-λογές» συναρτώνται με τις θεσμικές δομές,όπως είναι το προνοιακό σύστημα, και τοπλαίσιο στο οποίο εντάσσει η κοινωνίατις γυναίκες. Επιπλέον, το πώς συντίθενταιτα επιμέρους στοιχεία των αμοιβών είναιμία περίπλοκη διαδικασία. Συχνά βασίζεταισε έμφυλα στερεότυπα, στο πώς εξελίσ-σεται η ιστορία και σε σχέσεις εξουσίας.Ως εκ τούτου είναι αναγκαίο οι μισθολο-γικές διαφορές να μπορούν να ιδωθούνκαι να αναλυθούν μέσα στο πλαίσιο τηςκοινωνίας συνολικά.

* Καθηγήτρια Κοινωνιολογίας του Φύλου και τηςΕργασίας στο Πανεπιστήμιο του Μπίλεφελντ.Το άρθρο δημοσιεύτηκε στον ιστότoπο www.so-cialeurope.eu.

Λύσεις για το μισθολογικό χάσμα

ΚΙΝΑ

Προσπάθειεςγια δραστικόπεριορισμότου χρέους

Σελ. 11

Πρώτη η Apple με κεφαλαιοποίηση 175 δισ. δολαρίων

Μια αναβάθμιση από τον οίκοαξιολόγησης Standard and Poor’s,θα φέρει την Κύπρο στην επεν-δυτική βαθμίδα. Η αξιολόγησηαπό τον οίκο αναμένεται τον Σε-πτέμβριο. Ωστόσο, ενώ έχει δώσειτην καλύτερη μέχρι στιγμής αξιο-

λόγηση, είναι ο μόνος που «έριξε»τις προοπτικές από θετικές σεσταθερές. Η Κύπρος χρειάζεταιτρεις αναβαθμίσεις από τους Mo-ody’s, Fitch και DBRS. Οι οίκοιαυτοί βρίσκονται σε πλήρη ευ-θυγράμμιση αναφορικά με τις

αξιολογήσεις τους, που από τημία αφήνουν την Κύπρο τρία σκα-λιά μακριά από την επενδυτικήβάση, αλλά ταυτόχρονα και οιτρεις έχουν δώσει θετικό ορίζον-τα. Ο υπουργός Οικονομικών Χά-ρης Γεωργιάδης διατύπωσε την

εκτίμηση ότι εντός δώδεκα μη-νών η Κύπρος θα μεταπηδήσειστη βαθμίδα που θα της επιτρέψεινα χρησιμοποιήσει τα εργαλείατης E.E. Ευρωπαϊκές πηγές εξη-γούν ότι οι οίκοι είναι φειδωλοίστις αξιολογήσεις τους, για να

επιβεβαιώσουν ότι πρώτον η ανά-πτυξη που παρουσιάζεται δεν εί-ναι κάτι «εφήμερο» και δεύτερονγια να επιβεβαιώσουν πως ο προ-ϋπολογισμός που θα παρουσια-στεί για το 2018 στο τέλος του2017 θα είναι βιώσιμος. Σελ. 4

Μετ’ εμποδίων η επενδυτική βαθμίδαΜε καρότο και μαστίγιο οι διεθνείς οίκοι αξιολόγησης – Βλέπουν θετικά αλλά και αρκετά αρνητικά

Θα καίμερεύμα χωρίςνα καίγεταιη τσέπη μαςΝέες διατιμήσεις ΑΗΚ

Μειωμένοι κατά περίπου 6% θα είναιοι λογαριασμοί του ηλεκτρικού ρεύ-ματος από τον Σεπτέμβριο. Οπως δή-λωσε η εκπρόσωπος Τύπου της ΑΗΚκ. Χρ. Παπαδοπούλου η μείωση επέρ-χεται λόγω του περιορισμού κατά 4,6%των κερδών της Αρχής. Η μείωση φτά-νει σε 30 εκατ. ευρώ τον χρόνο, ταοποία θα μετακυλίονται προς όφελοςτων καταναλωτών. Σελ.6

Επιβατικήπλημμύρα στα αεροδρόμιαΔιακίνηση 10 εκατ. επιβατών

Στα αλλεπάλληλα ρεκόρ του τουρισμούέρχεται να προστεθεί και αυτό της επι-βατικής κίνησης. Περισσότεροι από10 εκατ. επιβάτες αναμένεται να δια-κινηθούν φέτος, ενώ σε διάστημα δύοεβδομάδων, από τις 7 Αυγούστου μέχρικαι τις 20 Αυγούστου, αναμένεται ναδιακινηθούν 62.000 επιβάτες. Σελ. 5

Στα 17,438 τρισ. δολάρια έφτασε φέτος η χρηματιστηριακή αξία των 100 μεγαλύτερων επιχειρηματικών κολοσσών παγκόσμιαςεμβέλειας, έχοντας σημειώσει αύξηση 12% από τα τέλη Μαρτίου του περασμένου έτους έως σήμερα. Πρώτη παραμένει για έκτη χρονιάη Apple με κεφαλαιοποίηση 175 δισ. δολαρίων, ενώ ακολουθεί η μητρική της Google, Αlphabet. Η εικόνα προκύπτει από σχετική έκθεσητης συμβουλευτικής εταιρείας PricewaterhouseCoopers και την κατάταξη των Top 100 εταιρειών. Σελ. 6

01-OIKONOMIA NEW_Master_cy 04/08/17 19:59 Page 1

2 l Η Κ ΑΘ Η Μ Ε Ρ Ι Ν Η Π Α Ρ Α Σ Κ Η Ν Ι Ο Kυριακή 6 Αυγούστου 2017

Cyber Security Breach?Ctrl-Alt-Deloitte

To report a cyber incident, contact our CIRT Hotline: + 357 22 360850 deloitte.com/cy/cirt-hotline

© Deloitte Limited

ΔΗΚΤΗΣ[email protected]

έχρι πρότινος, η πτώχευσηήταν όρος κακόφημος, συν-δεδεμένος με άκρως αρνη-

τικά συναισθήματα, καθώς αποτε-λούσε την έσχατη λύση. Τον τελευ-ταίο καιρό, περνώντας σταδιακάστην εποχή της εξυγίανσης της επι-χείρησης, παρατηρείται το εξής φαι-νόμενο: Οφειλέτες επιδιώκουν οιίδιοι να εντάξουν έγκαιρα την επι-χείρησή τους σε διαδικασία εξυγίαν-σης για να πετύχουν έναν συγκε-κριμένο οικονομικό σκοπό, άσχετομε αυτόν της πτώχευσης. Αυτός μπο-ρεί να είναι, για παράδειγμα, η δια-γραφή μέρους των χρεών της επι-χείρησης ή η επίτευξη καλύτερωνόρων στις συμβάσεις μέσω μιας εκνέου διαπραγμάτευσης με τους πι-στωτές.

Παρατηρείται, λοιπόν, το φαινόμενοοι διοικήσεις προβληματικών επιχει-ρήσεων, σε αρκετές περιπτώσεις, επι-τέλους, να δρουν προληπτικά και όχιεκ των υστέρων, όταν δηλαδή έρχεταιτο στάδιο της παύσης πληρωμών καιείναι πλέον πολύ αργά για να διασωθείη επιχείρησή τους. Την πρακτική αυτήθα μπορούσε κανείς να την ορίσει ως«εθελοντική ή στρατηγική πτώχευση»,το ότι δηλαδή ο οφειλέτης μπαίνει μό-νος του, δηλαδή εθελοντικά, σε δια-

δικασία πτώχευσης-εξυγίανσης, γιανα πετύχει έναν συγκεκριμένο οικο-νομικό σκοπό, με βάση το σχέδιο πουέχει καταστρώσει και σκοπεύει ναεπιβάλλει στους πιστωτές του. Τα πα-ραδείγματα στη διεθνή σκηνή υπάρ-χουν, όπως αυτό της Continental Air-lines, που άνοιξε τη διαδικασία τουChapter 11 για να διαπραγματευτείεκ νέου και να μειώσει τους μισθούςτων εργαζομένων της ή του γερμανικούεκδοτικού οίκου Suhrkamp, ο οποίοςτο 2013 κατάφερε να λύσει μία διαφοράτων εταίρων του μέσω μιας πτωχευ-τικής διαδικασίας.

Το να δρα ένας οφειλέτης προλη-πτικά και να χρησιμοποιεί μία πτω-χευτική διαδικασία στρατηγικά ήτανέως τώρα χαρακτηριστικό ξένο στηνελληνική επιχειρηματική κουλτούρα.Από την εισαγωγή του θεσμού τηςεξυγίανσης στην ελληνική πραγμα-τικότητα αυτό άλλαξε, βλέποντας ελ-ληνικές επιχειρήσεις να έρχονταιολοένα και πιο κοντά στην πτωχευτικήκουλτούρα που επικρατεί στην άλλημεριά του Ατλαντικού, στην Αμερική.Εκεί κυριαρχεί το ελεύθερο πνεύμακαι η εμπιστοσύνη στην ιδιωτικήβούληση, με αποτέλεσμα ακόμα καιυγιείς επιχειρήσεις να μπορούν νακάνουν χρήση μιας διαδικασίας πτώ-

χευσης-εξυγίανσης (Chapter 11), εφό-σον πιστεύουν ότι με κάποιον τρόποθα τους ωφελήσει. Τους δίνεται έτσιη δυνατότητα να ανοίξουν μία δια-δικασία αναδιοργάνωσης πολύ πριναπό την πτώχευση και, ενεργώνταςστρατηγικά, να πετύχουν τους στό-χους τους.

Ο Ελληνας νομοθέτης, μετά τιςνέες αλλαγές στον Πτωχευτικό Κώ-δικα, φαίνεται να φλερτάρει ακόμαπερισσότερο με το αμερικανικό δίκαιοκαι τις αξίες του, επιτρέποντας στουςοφειλέτες να ανοίξουν ακόμα και τηνπτωχευτική διαδικασία πολύ πριναπό την πτώχευση, όταν δηλαδήυπάρχει μόνο η πιθανότητα ότι η επι-χείρησή του είναι αφερέγγυα. Θέτον-τας, λοιπόν, πιο χαλαρά κριτήρια ει-σαγωγής, ο νομοθέτης κάνει το άνοιγ-μα της πτωχευτικής διαδικασίας πιοελκυστικό για τον οφειλέτη και τουεπιτρέπει να μπει σε μια διαδικασίαπολύ νωρίς και αρκετά έγκαιρα, ότανακόμα η αξία της επιχείρησής τουδεν έχει προλάβει να απομειωθεί. Μεαυτόν τον τρόπο τού επιτρέπει επίσης,χωρίς να είναι ακόμα ώριμος για πτώ-χευση, να ανοίξει μια διαδικασία,όπου, απολαμβάνοντας προστασίααπό μέτρα εκτέλεσης, θα ασκήσειπίεση στους πιστωτές του, με σκοπό

την αναδιάρθρωση του χρέους του.Είναι προφανές ότι ο δρόμος προς

τη λεγόμενη «εθελοντική ή στρατη-γική πτώχευση» έχει ανοίξει. Αυτόείναι μάλλον κάτι θετικό, διότι συ-νήθως έχει ως αποτέλεσμα την έγ-καιρη αντίδραση του οφειλέτη ότανβρίσκεται μπροστά σε μια δυσκολία,την οποία με τον σωστό χειρισμό καιτην κατάλληλη στρατηγική θα μπο-ρούσε να μετατρέψει σε ευκαιρία γιατον ίδιο σε πρώτη φάση αλλά και γιαόλους τους υπόλοιπους μακροπρό-θεσμα. Αυτό, βέβαια, προϋποθέτειότι και ο οφειλέτης είναι καλόπιστος,με την έννοια ότι δεν έχει σκοπό νακάνει κατάχρηση των δικαιωμάτωντου αλλά να προσφέρει μια λύση πουθα είναι βιώσιμη για όλα τα εμπλε-κόμενα μέρη. Σε αυτήν τη δύσκοληοικονομική συγκυρία ο νομοθέτηςέδρασε, και έδρασε με τόλμη. Μένεινα δούμε πώς θα αντιδράσουν οι επι-χειρήσεις που βρίσκονται σε αυτήντην κρίσιμη θέση, αν αξιοποιήσουντην ευκαιρία που τους δίνεται, και ηπτωχευτική κουλτούρα στην Ελλάδααρχίζει να αλλάζει προς τη σωστήκατεύθυνση.

* Ο κ. Στέργιος Φράστανλης είναι διδάκτωρτου Πανεπιστημίου του Αμβούργου.

Μ

Λεφτά δεν υπάρχουνΑναζητούνται κριτήρια για να αποζημιωθούνΤαμεία Προνοίας που έχουν κουρευτεί. Προ-εκλογικά λεφτά υπάρχουν, ωστόσο, δεν γνωρί-ζουμε ακόμα το συνολικό κονδύλι που πρόκειταινα δαπανηθεί για τον σκοπό αυτό. Ένα από ταπολλά άδικα που έγιναν είναι στις περιπτώσειςτραπεζικών υπαλλήλων, οι οποίοι πήραν δάνειατα οποία θα εξοφλούσαν από το Ταμείο Προνοί-ας τους, ωστόσο ο συμψηφισμός δεν τους επε-τράπη. Καιρός να το κοιτάξουν και αυτό το θέμαοι αρμόδιοι με την ΕΤΥΚ.

••••Ξέχασαν τις μίζες της UniastrumΗ εξαγορά της Uniastrum Bank το 2008 από τηνΤράπεζα Κύπρου υπό συνθήκες που εξακολου-θούν να προκαλούν σοβαρά ερωτηματικά και ησυνεπακόλουθη ζημιά σχεδόν ενός δισεκατομ-μυρίου που επωμίστηκαν οι μέτοχοι και καταθέ-τες της τράπεζας έχει πέσει στα μαλακά από τηΝομική Υπηρεσία. Ως γνωστόν, ο οίκος Alvarez &Marsal είχε καταγράψει πολλά και διάφορα στηνπολύκροτη εκείνη υπόθεση, ενώ η σχετική έκθε-σή του κάνει λόγο και για μίζες ύψους 50 εκα-τομμυρίων. Θα ερευνήσει ποτέ το θέμα ο γενικόςεισαγγελέας;

••••Μπαίνουν... βγαίνουνΟ τουρισμός αποτέλεσε μοχλό ανάπτυξης τα τε-λευταία χρόνια και συνέβαλε στο να εξέλθουμεαπό την οικονομική κρίση, δήλωσε ο υπουργόςΕσωτερικών Κωνσταντίνος Πετρίδης. Ασφαλώς,διότι οι ξενοδόχοι δεν έχουν κόκκινα δάνεια εκα-τομμυρίων στις τράπεζες και δεν βαραίνουν τηνοικονομία με αυτή τους την κατάσταση. Ας ελπί-σουμε τώρα που μπαίνουν λεφτά στην τσέπη

τους, να δώσουν κάμποσα για τη μείωση τωνΜΕΔ τους και όχι να τα βγάλουν στο εξωτερικό,όπως τα προηγούμενα.

••••Eναν στους τέσσεριςΈναν στους τέσσερις στόχους, το λες και προσπα-θώ να πιάσω το τζόκερ. Τόσους στόχους έπιασανεξάλλου οι τράπεζες αναφορικά με τις αναδιαρ-θρώσεις δανείων για το πρώτο τρίμηνο του 2017.Πάλι καλά που έπιασαν τουλάχιστον τον στόχο γιατις προτεινόμενες βιώσιμες αναδιαρθρώσεις. Γιανα γίνουν κατανοητά τα παραπάνω, παραθέτουμετα εξής: Ο στόχος 2 («Εγκεκριμένες / Διεκπεραι-

ωμένες βιώσιμες αναδιαρθρώσεις») παρουσίασευστέρηση κατά 7,90% και ο στόχος 3 («Αναδιαρ-θρωμένα δάνεια για τα οποία οι όροι που είχαντεθεί τηρούνται και παρουσιάζουν καθυστερή-σεις κάτω των 8 ημερών») σημείωσε υστέρησηκατά 3,51%, ενώ σημαντική υστέρηση κατά11,26% κατέγραψε ο στόχος 4 («Δάνεια με καθυ-στερήσεις από 31-90 ημέρες στην αρχή του τρι-μήνου τα οποία στο τέλος του τριμήνου δεν πα-ρουσιάζουν καθυστερήσεις»).

••••Χαιρετίζει ο ΔήκτηςΧαιρετίζει ο Δήκτης την οικονομική ενίσχυσητων 75 χιλ. ευρώ για το Παγκύπριο Σχέδιο Στεί-ρωσης Αδέσποτων Ζώων, που ενέκρινε τοΥπουργικό Συμβούλιο την περασμένη Τρίτη. Οστόχος του προγράμματος είναι η ρύθμιση τουπληθυσμού των αδέσποτων σκύλων και γάτωνκαι η οριστική επίλυση του προβλήματος, ενώ οσυνολικός προϋπολογισμός του Σχεδίου θαανέλθει στα 125 χιλ. ευρώ. Πέραν τούτου, η κυ-βέρνηση με πρόσφατη απόφαση του Υπουργι-κού Συμβουλίου θα προχωρήσει στην υποβολήπρότασης νόμου για τη δημιουργίαΥπηρεσίας/Φορέα για την Ευημερία των Ζώων.Μπράβο και πάλι μπράβο.

••••Ενάμισης χρόνος για ένα πρατήριοΕνάμισης χρόνος χρειάστηκε μόνο για να δοθείστην κυπριακή αγορά το πρώτο πρατήριο υγραε-ριοκίνησης στην Κύπρο. Ενώ η νομοθεσία έχειεπιτρέψει την υγραεριοκίνηση από το Μάρτιοτου 2016, το γρανάζι της γραφειοκρατίας είχεαφήσει το ντεπόζιτά τους άδεια. Πάντως, τα οχή-ματα που είχαν εγκατεστημένο το σύστημαυγραεριοκίνησης μια χαρά έβαζαν παράνομαυγραέριο τόσο καιρό, σιγά μην περίμεναν.

Η πρακτική της «εθελοντικής ή στρατηγικής πτώχευσης»

A Π Ο Ψ Η Του ΜΙΧΑΛΗ ΟΛΥΜΠΙΟΥ

Δεν μας φτάνει πια ο πλανήτης

A Π Ο Ψ Η Του ΣΤΕΡΓΙΟΥ ΦΡΑΣΤΑΝΛΗ*

Από τις 2 Αυγούστου ζούμε στονπλανήτη με πίστωση. Και αυτόγιατί το νερό, ο καθαρός αέραςκαι το χώμα που έχουν χρησι-μοποιηθεί από τον άνθρωπο εί-ναι περισσότερα από ό,τι η φύ-ση μπορεί να αναπαράγει. Σύμ-φωνα με επιστήμονες, με τονρυθμό κατανάλωσης που έχου-με θα χρειαστούν 1,7 πλανήτεςγια να μπορούν να ανταποκρι-θούν στις σημερινές μας ανάγ-κες.

Ο ανθρώπινος πληθυσμόςεπιβαρύνει τον πλανήτη ση-μαντικά καθώς και οι αυξανό-μενες ανάγκες που απορρέουναπό την ζωοτροφία. Οι υπολο-γισμοί αυτοί που αφορούν δη-λαδή την ικανότητα του πλα-νήτη να ανταποκρίνεται στιςανθρώπινες ανάγκες άρχισε ναυπολογίζεται από το 1986. Αρ-χικά η μέρα που ο άνθρωποςξεπερνούσε την ετήσια κατα-νάλωση που ο πλανήτης είχε

την ικανότητα να ανταποκριθείήταν κάπου στον Νοέμβριο. Το1993 η μέρα αυτή υποχώρησεστον Οκτώβριο, ενώ το 2000έφθασε τον Σεπτέμβριο. Για τηΒρετανία η μέρα αυτή φέτοςήταν στις 4 Μαΐου. Ακτιβιστέςκαι περιβαλλοντολόγοι προτεί-νουν όπως για να αντιστρέψου-με αυτή την τάση να κατανα-λώνουμε λιγότερα αγαθά, νατρώμε λιγότερο κρέας, να μει-ώσουμε τη σπατάλη τροφίμωνκαι να καίμε λιγότερους υδρο-γονάνθρακες.

Και αυτά βεβαίως μαζί με τηνανακύκλωση και τη μεγαλύτερηχρήση ανανεώσιμων πηγώνενέργειας ώστε από τη μία ναμειωθούν οι εκπομπές του θερ-μοκηπίου και από την άλλη νααυξηθεί ο καθαρός αέρας στηνατμόσφαιρα.

Οι δράσεις που απαιτούνταιβέβαια είναι πολλές και πολυε-πίπεδες και περιλαμβάνουν τη

διάσωση των δασών σε όλες τιςηπείρους, τη φύτευση δέντρωνστις πόλεις αλλά και σε περιοχέςπου για διάφορους λόγους ηχλωρίδα έχει καταστραφεί κα-θώς επίσης και τη δημιουργίανέων εθνικών πάρκων για προ-στασία δασών και εθνικών δρυ-μών. Μελέτες τις οποίες επικα-λείται η «Guardian» κάνουν λό-γο για σημαντική επιβάρυνσητου πλανήτη από την παραγωγήβοδινού κρέατος σε σχέση μετην παραγωγή άλλων κρεάτωνόπως χοιρινό και κοτόπουλο,καθώς χρειάζεται 28 φορές πε-ρισσότερη γη για να παραχθείκαι 11 φορές περισσότερο νερό.Αν η σύγκριση γίνει με πατάτεςή ρύζι ώστε να συγκριθεί το πε-ριβαλλοντικό κόστος σε σχέσημε τις θερμίδες που προσφέρουντα προϊόντα αυτά έναντι τουβοδινού κρέατος διαπιστώνεικανείς ότι συγκριτικά η παρα-γωγή βοδινού είναι εξαιρετικάεπιβαρυντική για το περιβάλλον,καθώς απαιτείται 160 φορές πε-ρισσότερη γη και παράγονται11 φορές περισσότερα αέριατου θερμοκηπίου. Η γεωργίαείναι σημαντική πηγή παραγω-γής αερίων του θερμοκηπίουαφού αντιπροσωπεύει το 15%εκ των οποίων το μισό περίπουαφορά την κτηνοτροφία.

Επιπλέον, τα σιτηρά πουαπαιτούνται για να ταΐσουν τιςαγελάδες μπορούν να ταΐσουνεπιπλέον 2 δισεκατομμύρια αν-θρώπους. Μελέτη στη Βρετανίααπό το Πανεπιστήμιο της Οξ-φόρδης διαπίστωσε ότι δίαιτεςμε λιγότερο κρέας έχουν πολύχαμηλότερη επιβάρυνση στοπεριβάλλον διά της εκπομπήςδιοξειδίου του άνθρακα.

Η κλιματική αλλαγή μαζί μετη συνεχή καταστροφή των βιό-τοπων ώστε να αυξηθεί η γε-ωργική γη έχει επιταχύνει τημείωση πληθυσμών άγριωνζώων, πουλιών αλλά και ψαριών,πολλά από τα οποία απειλούνταιόσο ποτέ άλλοτε με εξαφάνισηαπό την άγρια ζωή. Η κοινωνικήευθύνη των επιχειρήσεων γιατην προστασία του περιβάλ-λοντος είναι τεράστια ενώ αυτέςπου διά της τεχνολογίας επιφέ-ρουν θετικά αποτελέσματα φαί-νεται να κερδίζουν και το με-γάλο στοίχημα του ανταγωνι-σμού.

Η αυτοκινητοβιομηχανίαTesla βρίσκεται στον δρόμοενός νέου τεχνολογικού θαύ-ματος με την εισαγωγή των ηλε-κτρικών αυτοκινήτων και φαί-νεται ότι θα είναι η νέα Appleστον τομέα της.

H Λ E Ξ HΤ Η Σ Ε Β Δ Ο Μ Α Δ Α Σ

Ποσοτική ΧαλάρωσηΠοσοτική χαλάρωση καλείται η νομισμα-τική πολιτική κατά την οποία η ΚεντρικήΤράπεζα / Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζαπροχωρεί σε αγορά χρεογράφων, κυρίως

κρατικών ομολόγων ή άλ-λων χρηματοοικονομικώνστοιχείων/μέσων από ταχρηματοπιστωτικά ιδρύμα-τα, αλλά όχι στην ανοικτήαγορά. Ιδιαίτερα σε περι-πτώσεις όπου οι συνήθεις

νομισματικές πολιτικές κρίνονται αναπο-τελεσματικές, η ποσοτική χαλάρωση εν-δέχεται να εφαρμοστεί έτσι ώστε να αυ-ξηθεί η προσφορά χρήματος στην αγοράκαι να τονωθεί η οικονομία.

Μάριος ΧαραλαμπίδηςΚαθηγητής Διοίκησης και Οικονομικών

Cyprus Institute of Marketing / The CyprusBusiness School

Τα λέει ωμά η Κεντρική. Οι τράπεζες κρατούν δάνεια στον αναπνευστήρα μεταξύ 31 - 90 ημερών για να μην περνούν στα Μη Εξυπηρετούμενα, δίχωςόμως να τα εξυγιαίνουν.

<<<<<<<

Η γεωργία είναι σημαντική πηγή παραγωγής αερίωντου θερμοκηπίουαφού αντιπροσω-πεύει το 15% εκ των οποίων το μισό περίπουαφορά την κτηνο-τροφία.

OIK_02-OIK DHKTHS-NEW 2stilo_Master_cy 04/08/17 20:04 Page 2

40€

OIK_03-ADV BADGET FLY_Master_cy 04/08/17 18:47 Page 5

4 l Η Κ ΑΘ Η Μ Ε Ρ Ι Ν Η Τ Ο Θ Ε Μ Α Kυριακή 6 Αυγούστου 2017

Developing your growth strategy involves choosing the right acquisitions to complement your organic growth. ey.com/tas #BetterQuestions

© 2

016

EYG

M L

imite

d. A

ll R

ight

s Re

serv

ed. E

D06

17

Buy?Build?

Του ΠΑΝΑΓΙΩΤΗ ΡΟΥΓΚΑΛΑ

Μεγάλο καλάθι κρατά η κυβέρνησηαναφορικά με την αναβάθμιση τηςΚύπρου από τους οίκους αξιολό-γησης που θα την οδηγήσουν στηνεπενδυτική βαθμίδα. Αυτό φαίνεταικαι από τη σιγουριά που εξέφρασεο υπουργός Οικονομικών ΧάρηςΓεωργιάδης, αναφέροντας πως εν-τός δώδεκα μηνών η Κύπρος θαμεταπηδήσει στη βαθμίδα που θατης επιτρέψει να χρησιμοποιήσειτα εργαλεία της Ευρωπαϊκής Ένω-σης. Εντούτοις, τα κεράσια πουκρατούν οι οίκοι είναι μάλλον λι-γότερα από τα αναμενόμενα, συ-νοδευόμενα πάντα με τις τεράστιες

προκλήσεις που καλείται να αντι-μετωπίσει η Κύπρος σε δημοσιο-νομικό και τραπεζικό επίπεδο. Ολόγος φυσικά για το ύψος των ΜηΕξυπηρετούμενων Δανείων, το τε-ράστιο απότοκο της οικονομικήςκρίσης που βαραίνει την οικονομία,αλλά και οι μεταρρυθμίσεις τουΔημοσίου, αφού υπάρχει μια μακράλίστα μεταρρυθμίσεων που δενέχουν ακόμα ολοκληρωθεί. Στα πα-ραπάνω, εκτιμούν ως επί το πλεί-στον οι οίκοι πως θα επιβραδύνουντην κατάσταση οι προεδρικές εκλο-γές. Κάθε χώρα, εξάλλου, όπως είχεσημειώσει σε συνέντευξή του στην«Κ» ο πρόεδρος του Δημοσιονομι-κού Συμβουλίου Δημήτρης Γεωρ-γιάδης, παρουσιάζει μια κόπωσηστις μεταρρυθμίσεις πριν από τιςπροεδρικές της εκλογές, ενώ τακόστη παραδοσιακά ανεβαίνουν.Εντούτοις, οι οίκοι, δεν παραβλέ-πουν το γεγονός πως η οικονομίαεπανακάμπτει με αργά αλλά στα-θερά βήματα, και έχει υψηλό ρυθμόανάπτυξης που σύμφωνα με κά-ποιες εκτιμήσεις ξεπερνά μέχρικαι το 3%, στο 3,3%, ενώ, αν καιστα επόμενα δύο έτη αναμένεταινα μειωθεί το ποσοστό, θα κατα-γράψει αξιοσημείωτη άνοδο τηςτάξης του 2,5%.

Σε όλα τα παραπάνω όμως έρ-χεται να συμπληρώσει το παζλ ηπιο πρόσφατη αναβάθμιση της μα-κροπρόθεσμης πιστοληπτικής ικα-

νότητας της Κύπρου, αυτή του αμε-ρικανικού οίκου Moody’s InvestorsService στις 29 Ιουλίου, κατά μιαβαθμίδα, στο Ba3, από B1. Πλέον,η Κύπρος χρειάζεται τρεις αναβαθ-μίσεις από το συγκεκριμένο οίκογια να μεταβεί σε επενδυτική βαθ-μίδα, με την επόμενη να είναι τονΝοέμβριο. Πρόσθετα, αξίζει να ση-μειωθεί ότι Moody’s, Fitch και DBRSβρίσκονται σε πλήρη ευθυγράμμισηαναφορικά με τις αξιολογήσειςτους, που από τη μία αφήνουν τηνΚύπρο τρία σκαλιά μακριά από τηνεπενδυτική βάση, ενώ ταυτόχρονακαι οι τρεις έχουν δώσει θετικόορίζοντα.

Στοίχημα ο S&PΜόνο ένας οίκος έχει φέρει την

Κύπρο ένα σκαλί πριν από τηνεπενδυτική βαθμίδα, ο Standardand Poor’s, στα μέσα Μαρτίου,αναβαθμίζοντας το μακροπρόθεσμοχρέος (ξένο και εγχώριο νόμισμα)από BB σε BB+. Στα μέσα Μαρτίουλοιπόν, ο Οίκος Standard and Poor’sπροχώρησε στην αναβάθμιση τηςμακροπρόθεσμης αξιολόγησης σεξένο και εγχώριο νόμισμα στο BB+,από την πρότερη κατάσταση πουήταν στο BB, καθώς υποβάθμισετις προοπτικές από θετικό Outlookσε σταθερό. Η αξιολόγησή του είναιη πιο κομβική από εκείνη των άλ-λων τριών, καθώς φέρνει την Κύπροένα σκαλί προτού περάσει στηνεπενδυτική βαθμίδα. Τον Σεπτέμ-βριο αναμένεται νέα αναβάθμισηαπό τον Οίκο, ενώ σημαντικό είναιτο γεγονός πως αν και έχει δώσειστην Κύπρο την καλύτερη αξιολό-γηση, εντούτοις είναι ο μόνος πουέριξε τις προοπτικές από θετικέςσε σταθερές. Και εκεί μπορεί ναμπει εμβόλιμη μια απαισιοδοξίαότι τον Σεπτέμβριο μπορεί να μηνπεράσει την Κύπρο στην επενδυ-τική βαθμίδα, αλλά να αναμένει ταπορίσματα που παρέθεσε στην τε-λευταία αξιολόγηση που προέβη.

Σύμφωνα με τα ευρήματά του,η Κύπρος θα καταγράψει μικρόπλεόνασμα το 2018 - 2020, κάτιπου όπως είχε επισημάνει, θα οδη-γήσει στη μείωση χρέους, ενώ καιο ιδιωτικός τομέας εκτιμά ότι θαξεπληρώνει τα χρέη του. Ευοίωνοτο γεγονός ότι μέχρι το 2018, ανα-φέρει ο Οίκος, το χρέος της γενικήςκυβέρνησης θα μειωθεί κάτω απότο 90%. Εντούτοις, ανέφερε ότι ηενίσχυση της εγχώριας ζήτησης,της ιδιωτικής κατανάλωσης καιτων επενδύσεων, ίσως φέρει πε-ριορισμό στη βελτίωση του ισοζυ-γίου τρεχουσών συναλλαγών. Πρό-σθετα, ως πρόβλημα διαβλέπει ότιυπάρχουν τρωτά σημεία της οικο-νομίας λόγω του μεγάλου εξωτε-ρικού χρέους και των υψηλών ακό-μα υποχρεώσεων. Γι’ αυτούς τουςλόγους αναφέρεται ότι το νησί συ-νεχίζει να έχει απεριόριστη πρό-σβαση σε χρηματοδότηση, παράτη μη συμμετοχή στο πρόγραμμαποσοτικής χαλάρωσης της ΕΚΤ.

Τέλος, αναφορικά με τα ΜΕΔ, επι-σημαίνει ότι το ύψος τους είναιαπό τα μεγαλύτερα, ενώ την κά-λυψη τους από τις τράπεζες τη θε-ωρεί χαμηλή.

Βλέπει θετικά ο Moody’sΟ Οίκος Moody’s είχε την πιο

επιφυλακτική θεώρηση για την Κύ-προ μέχρι πρότινος, αφήνοντάςτην 4 σκάλες μακριά από την επεν-δυτική βαθμίδα, σε σύγκριση μετους Fitch και DBRS. Καθότι ανα-βάθμισε την Κύπρο, όπως αναφέ-

ραμε ήδη, στις 29 Ιουλίου στο Ba3,είχε αναβάλει την αξιολόγησή τουπου αναμενόταν στα τέλη Μαρτίου.

Ο διεθνής οίκος διατήρησε τιςπροοπτικές της κυπριακής οικο-νομίας σε θετικό ορίζοντα, κάτιπου σημαίνει ότι πιθανόν να προ-χωρήσει σε νέα αναβάθμιση τηςπιστοληπτικής ικανότητας της Κύ-πρου στην επόμενη αξιολόγηση,τον ερχόμενο Νοέμβριο. Επιπλέον,ο οίκος επιβεβαίωσε στο NP τη βρα-χυπρόθεσμη αξιολόγηση της Κύ-πρου. Σύμφωνα με τον αμερικανικό

οίκο, οι βασικοί λόγοι της αναβάθ-μισης της Κύπρου είναι η βελτίωσητης ανθεκτικότητας που παρου-σιάζει η κυπριακή οικονομία τα τε-λευταία δύο χρόνια και η οποίαφαίνεται ότι θα συνεχιστεί μεσο-πρόθεσμα αλλά και η σταθερή υπε-ραπόδοση των δημοσίων οικονο-μικών και η συνέχιση των ευνοϊκώνδημοσιονομικών προοπτικών γιατην Κύπρο.

Η απόφαση για διατήρηση θε-τικών των προοπτικών της Κύπρουαντικατοπτρίζει την άποψη του οί-κου ότι είναι πιθανό να διατηρηθείη βελτίωση της ανθεκτικότηταςτης κυπριακής οικονομίας και ησυνεχιζόμενη υπεραπόδοση τωνδημοσίων οικονομικών, με μείωσητου λόγου χρέους προς το ΑΕΠ, κα-θώς και μείωση των Μη Εξυπηρε-τούμενων δανείων που κατέχουνστα χαρτοφυλάκιά τους οι τράπε-ζες.

Δύο σκαλιά ο DBRSΟ καναδικός οίκος αξιολόγησης

ενδεχομένως να επηρεάστηκε απότη θετική εαρινή έκθεση της Κο-μισιόν, αναφέροντας πως μεσο-πρόθεσμα, οι κίνδυνοι είναι ισορ-ροπημένοι. Πρόσθετα, σύμφωναμε τις προβλέψεις, αναμένεται καιαποκλιμάκωση του χρέους για πρώ-τη φορά κάτω από το 100% καισυγκεκριμένα στο 99,8% το 2018,ενώ ο πληθωρισμός θα φτάσει το1,2% και 1,1% αντίστοιχα. Ο DBRSπροχώρησε λοιπόν σε διπλή ανα-βάθμιση αρχές Ιουνίου, κατά δύοβαθμίδες, στο BB Low, από Β. Όπωςδικαιολόγησε, η διπλή αναβάθμισηοφείλεται στα ισχυρά δημοσιονο-μικά αποτελέσματα της Κύπρουκατά τα τελευταία δύο χρόνια, στημείωση των ανισορροπιών στονιδιωτικό τομέα», σημειώνοντας πα-ράλληλα ότι το ονομαστικό έλλειμ-μα έχει μετατραπεί σε πλεόνασμα,καθώς το πρωτογενές δημοσιονο-μικό πλεόνασμα έχει αυξηθεί. Ανα-φορικά με περαιτέρω αναβάθμισητης Κύπρου από τον Οίκο, απαντάπως θα εξαρτηθεί από την ικανό-τητά της να διατηρήσει τη μεσο-πρόθεσμη οικονομική ανάπτυξη,ενώ προκρίνει επίσης πως η ση-μαντική μείωση των μη εξυπηρε-τούμενων δανείων ή η ισχυρή πρό-

οδος στις ιδιωτικοποιήσεις πουοδηγεί σε ταχύτερη από την ανα-μενόμενη μείωση του δημόσιουχρέους, θα μπορούσαν επίσης ναασκήσουν ανοδική πίεση στις αξιο-λογήσεις γενικότερα. Προειδοποί-ησε, ωστόσο, πως εάν επέλθει πα-ρατεταμένη περίοδος σημαντικήςαδύναμης ανάπτυξης, σε συνδυα-σμό με μεγάλες δημοσιονομικέςανισορροπίες και υψηλότερες ανάγ-κες χρηματοδότησης, θα μπορού-σαν να πιέσουν πτωτικά τις επό-μενες αξιολογήσεις.

Συντηρητικός ο FitchΣτο τέλος Απριλίου ο οίκος αξιο-

λόγησης Fitch εμφανίστηκε πιο δι-στακτικός στην αξιολόγησή του,επιβεβαιώνοντας απλώς τις προ-ηγούμενες αξιολογήσεις του. Υπεν-θυμίζεται πως επιβεβαίωσε τηναξιολόγηση ΒΒ- για το μακροπρό-θεσμο χρέος σε συνάλλαγμα καισε εγχώριο νόμισμα, ενώ το βρα-χυπρόθεσμο χρέος σε συνάλλαγμακαι εγχώριο νόμισμα επιβεβαίωσεστο Β. Ταυτόχρονα όμως, άφησεθετικό το Outlook. Σε αυτό συνέ-βαλε το ύψος των ΜΕΔ, όπου ανέ-φερε ότι ο λόγος των μη εξυπηρε-τούμενων ανοιγμάτων (NPEs) στασυνολικά δάνεια, ήταν 46,2% στοτέλος του 2016, εξακολουθώνταςνα είναι από τους υψηλότερους.Αναφορικά με τη λύση του Κυπρια-κού και τις συνομιλίες που είχανδιακοπεί εντελώς εκείνο τον καιρό,είχε αναφέρει ότι ναι μεν μια λύσηθα ωφελήσει και τις δύο πλευρέςμακροπρόθεσμα ενισχύοντας τηνοικονομία, αλλά το βραχυπρόθεσμοκόστος θα είναι παράγοντας αβε-βαιότητας.

Επίσης, ζήτημα είχε εγείρει(όπως η πλειάδα των οίκων), απότο γεγονός ότι έχουν παγώσει οιμεταρρυθμίσεις στον δημόσιο το-μέα μαζί με τις ιδιωτικοποιήσεις,αλλά και τις προεδρικές να είναιένα παραπάνω φρένο στην όποιαδιαδικασία ενδέχεται να τροχο-δρομηθεί. Όπως κατέγραψε εξάλ-λου στην έκθεσή του, για να λάβειμια χώρα αξιολόγηση της τάξηςτου BB, θα πρέπει να έχει μικρότεροδημόσιο χρέος (GGGD) σε σχέσημε το 107,8% του ΑΕΠ που είχε ηΚύπρος κατά το 2016.

Φλερτάρει μετην ποθητήαναβάθμιση η ΚύπροςΘετικά αλλά και αρκετά αρνητικάβλέπουν οι διεθνείς οίκοι αξιολόγησης

<<<<<<<

Οπως είχε σημειώσει σε συνέντευξή του στην «Κ» ο πρόεδροςτου ΔημοσιονομικούΣυμβουλίου ΔημήτρηςΓεωργιάδης, κάθε χώραπαρουσιάζει μια κόπω-ση στις μεταρρυθμίσειςπριν από τις προεδρικέςτης εκλογές, ενώτα κόστη παραδοσιακάανεβαίνουν.

Το Σεπτέμβριο αναμένεται νέα αναβάθμιση από τον S&P, ενώ σημαντικό είναι το γεγονός πως αν και έχει δώσει την καλύτερη αξιολόγηση, εντούτοις είναι ο μό-νος που «έριξε» τις προοπτικές από θετικές σε σταθερές.

Η απόσταση που έχει η Κύπροςαπό την επενδυτική βαθμίδα, δεντης επιτρέπει να εισχωρήσει στοπρόγραμμα ποσοτικής χαλάρωσης(QE) και να χρησιμοποιήσει τα ερ-γαλεία της Ευρωπαϊκής ΚεντρικήςΤράπεζας. Ευρωπαϊκές πηγέςέχουν επιβεβαιώσει επανειλημμέ-να στην «Κ» ότι οι οίκοι αξιολόγη-σης είναι φειδωλοί στις αξιολογή-σεις τους, για να επιβεβαιώσουνότι πρώτον η ανάπτυξη που παρου-σιάζεται δεν είναι κάτι «εφήμερο»και δεύτερον για να επιβεβαι-ώσουν πως ο προϋπολογισμός που

θα παρουσιάσει για το 2018 στο τέ-λος του 2017 θα είναι βιώσιμος,βάσει χρονοδιαγραμμάτων και δί-χως περιττά έξοδα. Σημειώνεταιότι μια χώρα της Ευρωζώνης χρει-άζεται τουλάχιστον μία αξιολόγη-ση που να την τοποθετεί στηνεπενδυτική βαθμίδα για να απο-κτήσει πρόσβαση στα εργαλεία τηςΕΚΤ. Εκείνο που προκύπτει όμως,είναι κατά πόσο η Ε.Ε. θα συνεχίσεινα παρέχει το πρόγραμμα ποσοτι-κής χαλάρωσης, διότι οι φωνέςφουντώνουν, λέγοντας πως πρέ-πει να τερματιστεί.

Κλειδί το πρόγραμμα ποσοτικής χαλάρωσης

Οίκοι αξιολόγησης και βαθμίδες που αξιολογούν

DBRS Fitch Moody’s S&P

Ανώτατη AAA AAA Aaa AAAΥψηλή AA AA Aa AAΑνώτερη Μέση A A A AΧαμηλότερη Μέση Baa BBB Baa BBB

ΒΒ High BB+ Ba1 BB+BB BB Ba2 BB

Εκτός BB Low BB- Ba3 BB-επενδυτικής βαθμίδας B High B+ B1 B+

B B B2 BB Low B- B3 B-CCC CCC Caa CCCCC CC Ca CCC C Ca C

Χρεοκοπία D D C D

OIK_04 OIKONOMIA_Master_cy 04/08/17 19:51 Page 4

Η Κ ΑΘ Η Μ Ε Ρ Ι Ν Η l 5Ο Ι Κ Ο Ν Ο Μ Ι ΑKυριακή 6 Αυγούστου 2017

Της ΑΡΙΑΝΑΣ ΧΑΡΙΛΑΟΥ

Πρόκειται να ταξιδέψεις τις αμέσωςεπόμενες ημέρες με αεροπλάνο;Εάν ναι, τότε ξέχασε όσα ήξερεςκαι ετοιμάσου να σταθείς στις ουρέςπου σχηματίζονται μπροστά απότα γραφεία των αεροπορικών εται-ρειών, λόγω του αυξημένου αριθμούεπιβατών που παρουσιάζονται τοτελευταίο διάστημα. Αν και ο μέσοςόρος αναμονής για την εξυπηρέ-τηση του επιβατικού κοινού είναιγύρω στη μισή ώρα, οι επιβάτεςθα πρέπει να έχουν για άμεση ζή-τηση όλα τα ταξιδιωτικά τους έγ-γραφα, ώστε να περάσουν απόόλους τους ελέγχους όσο πιο σύν-τομα γίνεται. Η καλή οργάνωσητου επιβάτη κατά τη διαδικασίατου ελέγχου βοηθάει στην πιο γρή-γορη επιβίβαση, αλλά και στη μεί-ωση των καθυστερήσεων που δη-μιουργούνται ένεκα της αυξημένηςεπιβατικής κίνησης. Οι αρμόδιοι,πάντως, αν και εκφράζουν την ικα-νοποίησή τους για το νέο ιστορικόρεκόρ που αναμένεται με το κλεί-

σιμο της χρονιάς, σημειώνουν ότικαι το αεροδρόμιο της Λάρνακαςαλλά και το αεροδρόμιο της Πάφουβρίσκονται σε θέση να διαχειρι-στούν και να ανταποκριθούν μευποδειγματικό τρόπο σε όποιες δυ-σάρεστες καταστάσεις προκύψουν.Διευκρινίζουν παράλληλα, ότι ταθετικά αποτελέσματα δεν τους εφη-συχάζουν, αντιθέτως βρίσκονταισυνεχώς σε διαρκή επικοινωνίακαι συνεννόηση με όλους τους φο-ρείς που εμπλέκονται και σχετί-ζονται με τη λειτουργία των αερο-δρομίων.

Σε δηλώσεις του στην «Κ» ο εκ-πρόσωπος Τύπου της Hermes Air-ports, Αδάμος Ασπρής, ανέφερεπως περισσότεροι από 10 εκατ.επιβάτες αναμένεται να διακινη-θούν από τα κυπριακά αεροδρόμιατο τρέχον έτος, ξεπερνώντας τουςαριθμούς των προηγούμενων χρό-νων. Ερωτηθείς κατά πόσον μπο-ρούν να ανταποκριθούν τα αερο-

δρόμια στον μεγάλο αριθμό τωνεπιβατών, ο κ. Ασπρής τόνισε ότιόλες οι υπηρεσίες, κυβερνητικέςκαι μη, βρίσκονται σε εγρήγορσηκαι σε ετοιμότητα, προκειμένουνα διαχειριστούν όσο το δυνατόνκαλύτερα την αυξημένη κίνηση.

Επιβατική κίνησηΤο 2016, σύμφωνα με τα στοιχεία

της Hermes, 9,2 εκατ. επιβάτες δια-κινήθηκαν από και προς τα αερο-δρόμια, με τον κ. Ασπρή να εκτιμάότι φέτος θα ξεπεράσουμε το φράγ-μα των τελευταίων ετών. Η επιβα-τική κίνηση κατά τον μήνα Αύγου-στο, ανέφερε ο κ. Ασπρής, θα ξε-περάσει κάθε προηγούμενο, προ-σθέτοντας ότι μέσα σε διάστημαδύο εβδομάδων, από τις 7 Αυγού-στου μέχρι και τις 20 Αυγούστου,αναμένεται να πραγματοποιηθούνσυνολικά 3800 πτήσεις και να δια-κινηθούν 62.000 επιβάτες. Συγκε-κριμένα, στο αεροδρόμιο Λάρνακας

αναμένεται να πραγματοποιηθούν3000 πτήσεις, μεταφέροντας γύρωστους 470.000 επιβάτες, ενώ στοαεροδρόμιο Πάφου, θα πραγματο-ποιηθούν 800 πτήσεις που θα με-ταφέρουν περίπου 150.000 επιβά-τες. «Για να μπορέσει κάποιος νααντιληφθεί το μέγεθος της επιβα-τικής κίνησης θα πρέπει να σκεφτείότι οι αριθμοί αντιστοιχούν με τουςκατοίκους των τεσσάρων ελεύθε-ρων πόλεων της Κύπρου, της Λευ-κωσίας, της Λεμεσού, της Λάρνακαςκαι της Πάφο», εξήγησε. Επιπρό-σθετα, ανέφερε πως η ημέρα κο-ρύφωσης της επιβατικής κίνησηςαναμένεται να είναι η σημερινή (6Αυγούστου), με συνολικά 347 πτή-σεις. «Αυτό σημαίνει ότι κατά μέσοόρο, ότι θα προσγειώνεται και θαπροσγειώνεται ένα αεροσκάφοςκάθε τέσσερα λεπτά από τα αερο-δρόμια της Κύπρου», είπε.

Η αύξηση της επιβατικής κίνη-σης δεν παρουσιάζεται μόνο τους

καλοκαιρινούς μήνες, αφού σύμ-φωνα με τα στοιχεία της Hermes,από τις αρχές Ιανουαρίου μέχρικαι την τελευταία ημέρα του Ιούλη,υπήρξε αύξηση της τάξης του16,3%, σε σχέση με την αντίστοιχηπερσινή περίοδο. Κατά συνέπεια,το τελευταίο επτάμηνο, διακινή-θηκαν 5,5 εκατ. επιβάτες από καιπρος τα αεροδρόμια. Η μεγαλύτερηαύξηση στο αεροδρόμιο για το μήναΙούλιο προέρχεται από τις αγορέςτου Ισραήλ, της Γερμανίας, τουΗνωμένου Βασιλείου και της Ελ-λάδας, ενώ όσον αφορά το αερο-δρόμιο της Πάφου, η αύξηση πουπαρατηρείται προέρχεται από τιςαγορές του Ηνωμένου Βασιλείου,του Ισραήλ, της Γερμανίας και τηςΡωσίας. Όσον αφορά τις προτιμή-σεις των Κυπρίων ταξιδιωτών, ηΕλλάδα και ιδιαίτερα τα ελληνικάνησιά είναι ο κατεξοχήν αγαπημέ-νος προορισμός διακοπών, με το30% των εξερχόμενων επιβατών

να είναι κάτοικοι της Κύπρου. Πέ-ραν της Ελλάδας, οι περισσότερεςπτήσεις αφορούν κυρίως τις χώρεςτης Ρωσίας, το Ηνωμένο Βασίλειο,το Ισραήλ και τις χώρες της Κεν-τρικής Ευρώπης.

Παράγοντες καθυστέρησης Κληθείς να σχολιάσει τις φωτο-

γραφίες που αναρτώνται στα μέσακοινωνικής δικτύωσης, οι οποίεςπαρουσιάζουν τις μεγάλες ουρέςπου σχηματίζονται στους ελέγχουςδιαβατηρίων και ασφαλείας, ο κ.Ασπρής ανέφερε πως οι συγκεκρι-μένες φωτογραφίες δεν αντικατο-πτρίζουν την πραγματικότητα,αφού οι επιβάτες εξυπηρετούνταισε σύντομο χρονικό διάστημα. «Τοστοίχημα είναι πόση ώρα περιμένειένας επιβάτης στους ελέγχους»,υπογράμμισε, εξηγώντας πως είναιλογικό να σχηματίζονται ουρές μετην αυξημένη κίνηση και αυτό δεναφορά μόνο τα αεροδρόμια της Κύ-

πρου αλλά και των χωρών του εξω-τερικού. Εάν όμως οι επιβάτες πε-ριμένουν στις ουρές για μεγάλοχρονικό διάστημα και βρίσκονταιστην ίδια θέση χωρίς να προχω-ρήσουν, τότε αυτό δημιουργεί πλη-θώρα προβλημάτων που έχει νακάνει και με την διαχείριση τουαεροδρομίου αλλά και με την στάσητων ίδιων των επιβατών, τόνισε.Παράλληλα, ανέφερε πως ο χρόνοςεξυπηρέτησης των επιβατών κα-θορίζεται και επηρεάζεται από κά-ποιους παράγοντες, οι οποίοι έχουννα κάνουν κυρίως με την ετοιμό-τητα των επιβατών όταν πλησιά-ζουν προς τους ελέγχους. Για ναεξυπηρετηθούν σύντομα, σημείωσεο κ. Ασπρής, θα πρέπει να έχουνέτοιμα όλα τους τα ταξιδιωτικά έγ-γραφα και να μην τα ψάχνουν εκεί-νη την ώρα στη χειραποσκευή τους.Επίσης, δημιουργείται επιπλέονκαθυστέρηση στις περιπτώσειςπου οι επιβάτες διαπιστώνουν ότιέληξαν τα διαβατήριά τους τηνώρα που φθάνουν στον πρώτο έλεγ-χο, ενώ σε άλλες περιπτώσεις κά-ποιοι επιβάτες καθυστερούν στονέλεγχο ασφαλείας διότι έχουν μέσαστις αποσκευές τους είτε αιχμηράαντικείμενο (ψαλίδια, μαχαίρια)είτε υγρά μπουκαλάκια με 100mlκαι άνω, είπε ο κ. Ασπρής. Ταυτό-χρονα, έκανε λόγο για μια άλλη ση-μαντική παράμετρο που προκαλείεπίσης καθυστέρηση σε όλα τα αε-ροδρόμια της Ευρώπης και η οποίαέχει να κάνει με την απόφαση τηςΕυρωπαϊκής Ένωσης να καταλήξεισε πιο αυστηρούς κανονισμούς,όσον αφορά τον έλεγχο ασφαλείας.

Υπάρχουν περιθώρια Ερωτηθείς εάν υπάρχουν πλάνα

για την επέκταση των δύο αερο-δρομίων της χώρας, λόγω της αυ-ξημένης κίνησης που παρουσιά-ζεται, ο κ Ασπρής σημείωσε πωςοι αρχές του αεροδρομίου επεξερ-γάζονται συνεχώς διάφορες ιδέεςκαι λύσεις, διαβεβαιώνοντας ότι οιεγκαταστάσεις και των δύο αερο-δρομίων Λάρνακας και Πάφου είναισε θέση να διαχειριστούν την αυ-ξημένη κίνηση. Υπάρχουν ακόμαπεριθώρια, είπε, επισημαίνονταςότι η μεγάλη προσπάθεια για τηνεξυπηρέτηση περισσότερων επι-βατών διευκολύνεται τόσο με τηνυιοθέτηση νέων διαδικασιών όσοκαι με την επιστράτευση της τε-χνολογίας. «Η τεχνολογία σήμεραπροσφέρει επίσης νέες λύσεις, οιοποίες ακριβώς διευκολύνουν τηνπροσπάθεια εξυπηρέτησης τουκοινού και μειώνουν δραστικά τουςχρόνους που απαιτούνται στουςδιάφορούς ελέγχους», σημείωσε.

Ρεκόρ επιβατικής κίνησης στα αεροδρόμιαΠερισσότεροι από 10 εκατ. επιβάτες αναμένεται να διακινηθούν φέτος από την Κύπρο - Μια απογείωση κάθε τέσσερα λεπτά

<<<<<<<

Σε διάστημα δύο εβδο-μάδων, από τις 7 Αυγού-στου μέχρι και τις 20 Αυγούστου, αναμέ-νεται να πραγματοποι-ηθούν συνολικά 3800πτήσεις και να διακινη-θούν 62.000 επιβάτες.

Τα δύο αεροδρόμια της Κύπρου είναι σε θέση να ανταποκριθούν στην αυξημένη ζήτηση των ημερών.

Υποτροφίες για προπτυχιακές και μεταπτυχακές σπουδές στη Γαλλία μέσω του Εθνικού

Γαλλίκού Οργανισμού CAMPUS FRANCEγια το ακαδημαϊκό έτος 2017/18

Το Ίδρυμα Κρατικών Υποτροφιών Κύπρου, μετά από σχετικήαπόφαση του Διοικητικού Συμβουλίου ημερομηνίας 19/07/17,προχωρεί σε επαναπροκήρυξη της Ανακοίνωσης με αρ. 412,λόγω της, εκ παραδρομής, παράλειψης να περιληφθούν στουςδικαιούχους για την υποβολή αίτησης για τη διεκδίκηση υποτροφίαςκαι οι απόφοιτοι του Γαλλο-κυπριακού σχολείου, ως ίσχυε.

Ως εκ τούτου,δέχεται αιτήσεις από πολίτες της Κυπριακής Δη-μοκρατίας ή/και πολίτες κράτους μέλους της Ευρωπαϊκής Ένωσηςγια τη διεκδίκηση 11 υποτροφιών για πτυχιακές σπουδές και 6υποτροφιών για μεταπτυχιακές σπουδές επιπέδου Master, σεΠανεπιστήμια της Γαλλίας. Όσα πρόσωπα έχουν ήδη υποβάλειαίτηση στα πλαίσια της δημοσίευσης της σχετικής ανακοίνωσηςστις 9/6/17 με καταληκτική ημερομηνία υποβολής την 28/6/17,δεν χρειάζεται να υποβάλουν εκ νέου άλλη.

Οι ενδιαφερόμενοι μπορούν να εξασφαλίσουν τη σχετική Ανα-κοίνωση με αρ. 412 και την Αίτηση με αρ. I.K.Y.K 88 από τα Γραφείατου Ιδρύματος στη Λευκωσία, ή από την ιστοσελίδα: http://www.cy-scholarships.gov.cy και να την παραδώσουν ή αποστείλουν συ-στημένη, μέσω ταχυδρομείου, στη διεύθυνση: Ίδρυμα ΚρατικώνΥποτροφιών, Φλωρίνης 7, Greg Tower, 3ος όροφος, 1065 Λευκωσίαή στην Τ.Θ. 23949, 1687 Λευκωσία, μέχρι τη Δευτέρα, 7 Αυγούστου2017, ώρα 2:00 μ.μ.

Για περισσότερες πληροφορίες, μπορείτε να αποταθείτε στοτηλ.: 22456433.

ΙΔΡΥΜΑ ΚΡΑΤΙΚΩΝ ΥΠΟΤΡΟΦΙΩΝ ΚΥΠΡΟΥ

OIK_05-OIKONOMIA_Master_cy 04/08/17 19:50 Page 5

6 l Η Κ ΑΘ Η Μ Ε Ρ Ι Ν Η Ε Π Ι Χ Ε Ι Ρ Η Σ Ε Ι Σ Kυριακή 6 Αυγούστου 2017

Στα 17,438τρισ. δολάρια έφτασε φέτοςη χρηματιστηριακή αξία των 100 με-γαλύτερων επιχειρηματικών κολοσ-σών παγκόσμιας εμβέλειας, έχονταςσημειώσει αύξηση 12% από τα τέληΜαρτίου του περασμένου έτους έωςσήμερα. Η εικόνα προκύπτει απόσχετική έκθεση της συμβουλευτικήςεταιρείας PricewaterhouseCoopersκαι την κατάταξη των Top 100 εται-ρειών. Πρόκειται για εταιρείες πουστη διάρκεια του 2016 μοίρασανστους μετόχους τους μερίσματα 701δισ. δολαρίων.

Σύμφωνα με την εν λόγω έκθεση,την πρωτοκαθεδρία ως χώρα προ-έλευσης αυτών των κολοσσών δια-τηρούν οι ΗΠΑ, καθώς επί τρίτο συ-νεχόμενο έτος είναι αμερικανικέςπερισσότερες από τις μισές εταιρείεςτου Top 100, συγκεκριμένα 55 απότις 100. Αμερικανικές είναι, άλλωστε,και οι 10 πρώτες ανάμεσα στις 100.Σχεδόν το 70% της αύξησης που έχεισημειώσει η συνολική κεφαλαιοποί-ηση των παγκόσμιων κολοσσών οφεί-λεται στην άνοδο των αμερικανικώνεταιρειών και ειδικότερα στην Appleκαι την Amazon.

Σύμφωνα με την PwC, οι αμερικα-νικές εταιρείες ευνοήθηκαν από τηνκαλή οικονομική κατάσταση στιςΗΠΑ τόσο πριν όσο και μετά τις προ-εδρικές εκλογές στην υπερδύναμη.Μία ακόμη φορά, η Ευρώπη φαίνεταινα χάνει έδαφος και να αντιπροσω-πεύει ολοένα και μικρότερο αριθμότων παγκόσμιων κολοσσών στον κα-τάλογο του Top 100. Κατόρθωσε,

ωστόσο, να ανακόψει την πτωτικήπορεία των δύο προηγούμενων ετώνμόνον σε όρους χρηματιστηριακήςαξίας.

Στα εννέα χρόνια που έχουν με-σολαβήσει από τα τέλη Μαρτίου του2008, έχει αυξηθεί κατά 20 εταιρείεςο αριθμός των αμερικανικών εται-ρειών που συμπεριλαμβάνονται στις100 πρώτες. Αθροιστικά, η χρηματι-στηριακή αξία αυτών των εταιρειώναντιπροσωπεύει πλέον το 63% τουσυνόλου των 100 μεγαλύτερων εται-ρειών, ενώ το αντίστοιχο ποσοστότον Μάρτιο του 2008 ήταν 39%. Σεό,τι αφορά την Ευρώπη είναι σαφέςότι έχει δεχθεί καίριο πλήγμα απότη χρηματοπιστωτική κρίση, με απο-τέλεσμα μόλις σε ένα έτος, συγκε-κριμένα από τον Μάρτιο του 2008έως τον Μάρτιο του 2009, να μειωθούνκατά 10 οι ευρωπαϊκές εταιρείες πουσυμπεριλαμβάνονταν τότε στις 100μεγαλύτερες του κόσμου. Εν συνεχείαάλλες εννέα ευρωπαϊκές εταιρείεςδιαγράφηκαν από τον κατάλογο των100 μεγαλύτερων, στον οποίο παρα-μένουν πλέον μόλις 22 ευρωπαϊκέςεταιρείες.

Σε ό,τι αφορά το ποσοστό που αν-τιπροσωπεύουν οι ευρωπαϊκές εται-ρείες επί του συνόλου της χρηματι-στηριακής αξίας των 100, έχει πε-ριορισθεί φέτος μόλις στο 17% απότο 36% στο οποίο ανερχόταν τονΜάρτιο του 2008. Σημαντική είναι ηαναβάθμιση της Κίνας σε ό,τι αφοράτον αριθμό των κινεζικών εταιρειώνπου συγκαταλέγονται στις 100 με-

γαλύτερες. Κυμαινόταν από οκτώ ως11 εταιρείες στο διάστημα 2008 -2014, αλλά από το 2015 έως σήμεραέχει σταθεροποιηθεί στις 11 εταιρείες.Το ποσοστό των εταιρειών Κίνας καιΧονγκ Κονγκ στη συνολική κεφα-λαιοποίηση των παγκόσμιων κολοσ-σών παραμένει, πάντως, σταθερόστο 12% από τον Μάρτιο του 2008έως σήμερα. Μεγαλύτερος κλάδος μετους περισσότερους κολοσσούς είναιεκείνος της τεχνολογίας, που ξεπέρασεπέρυσι τον χρηματοπιστωτικό τομέακαι παραμένει στην πρώτη θέση δεύ-τερο συνεχόμενο έτος. Η συνολικήκεφαλαιοποίηση των εταιρειών υψη-λής τεχνολογίας που συγκαταλέγονταιστον κατάλογο των Top 100 ανέρχεταισε 3,582 τρισ. δολάρια και ακολουθείο χρηματοπιστωτικός τομέας με συ-νολική κεφαλαιοποίηση 3,352 τρισ.δολάρια. Τρίτος έρχεται ο τομέας τωνκαταναλωτικών προϊόντων με συνο-λική χρηματιστηριακή αξία 2,660τρισ. δολάρια. Στην πρώτη θέση ανά-μεσα στους παγκόσμιους κολοσσούςπαραμένει επί έκτο συναπτό έτος ηApple, η κατασκευάστρια των δημο-φιλών iPhone, iPad και iMac. Η χρη-ματιστηριακή της αξία σημείωσε αύ-ξηση 25%, φθάνοντας στα 175 δισ.δολάρια και διπλασιάζοντας την από-σταση που τη χωρίζει από την κεφα-λαιοποίηση της δεύτερης στη σειρά,της Alphabet, της μητρικής εταιρείαςτης Google. Τον Φεβρουάριο του 2016είχε, ωστόσο, εκθρονιστεί προσωρινάαπό την Alphabet πρώτη φορά στηνιστορία της.

Στα 17,438 τρισ. δολλάρια ανέρχεταιη κεφαλαιοποίηση των 100 κολοσσών

Της ΑΡΙΑΝΑΣ ΧΑΡΙΛΑΟΥ

Επωφελούνται οι περισσότερες κα-τηγορίες των καταναλωτών βάσειτων νέων διατιμήσεων της ΑρχήςΗλεκτρισμού Κύπρου (ΑΗΚ), οι οποί-ες εγκρίθηκαν με την Απόφαση Αρ.159/2017, της Ρυθμιστικής ΑρχήςΕνέργειας Κύπρου (ΡΑΕΚ). Με βάσητη μεθοδολογία των 11 νέων δια-τιμήσεων, από τις αρχές Σεπτεμ-βρίου θα υπάρξει μείωση της τάξηςτου 6% στους λογαριασμούς τουηλεκτρικού ρεύματος. Σε δηλώσειςστην «Κ» η εκπρόσωπος Τύπου τηςΑΗΚ, Χριστίνα Παπαδοπούλου, ανέ-φερε ότι μέχρι σήμερα υπάρχουν

30 διατιμήσεις και με τη μείωσήτους, θα γίνουν πιο απλές, κατα-νοητές αλλά και πιο αποτελεσμα-τικές. Στη νέα μεθοδολογία διατι-μήσεων της ΡΑΕΚ, οι καταναλωτέςθα χρεώνονται με το πραγματικόκόστος ηλεκτρικής ενέργειας τηστιγμή που καταναλώνουν, ανέφερεη κ. Παπαδοπούλου, επισημαίνονταςπως με αυτά τα δεδομένα θα υπάρχειδιαφάνεια, με αποτέλεσμα τη δι-καιότερη κατανομή του κόστους

ηλεκτρικής ενέργειας ανάμεσα στοσύνολο των καταναλωτών. Οι νέεςδιατιμήσεις δεν θα συμπεριλαμβά-νουν την κλιμακωτή χρέωση πουεφαρμόζεται στις υφιστάμενες δια-τιμήσεις, ενώ η μείωση που προ-κύπτει στις περισσότερες κατηγορίεςκαταναλωτών αφορά κυρίως τη μεί-ωση 4,6% στην κερδοφορία τηςΑΗΚ από τη ΡΑΕΚ και λόγω του ότιη μια κατηγορία καταναλωτών δενθα επιδοτεί μια άλλη. «Σε πραγμα-τικούς αριθμούς, η μείωση της κερ-δοφορίας της Αρχής, φτάνει σε 30εκατ. ευρώ το χρόνο, τα οποία θαμετακυλιστούν στους καταναλωτές»,ανέφερε η κ. Παπαδοπούλου.

Αξίζει να σημειωθεί ότι οι δια-κυμάνσεις στη τιμή πετρελαίου διε-θνώς θα είναι αισθητές στις χρεώ-σεις των καταναλωτών, με την κ.Παπαδοπούλου να δηλώνει ότι ηΑΗΚ προωθεί συστηματικά τις ανα-νεώσιμές πηγές ενέργειας, ενώ τηνίδια ώρα σκοπεύει στην ανάπτυξηφωτοβολταϊκού πάρκου στο Ακρω-τήρι Λεμεσού, αλλά και στην το-ποθέτηση φωτοβολταϊκών συστη-μάτων στις οροφές όλων των σχο-λείων παγκύπρια σε συνεργασίαμε το Υπουργείο Παιδείας, ώστε ναμειωθεί η εξάρτηση της χώρας μαςαπό το πετρέλαιο. Με αυτές τιςενέργειες, σημείωσε, η ΑΗΚ θέλεινα συμβάλει στον εθνικό στόχο τηςΚύπρου που προσβλέπει ότι μέχριτο 2020, η χρησιμοποίηση ανανε-ώσιμων πηγών ενέργειας θα φτάσειτο 16%.

Διατιμήσεις Οι νέες διατιμήσεις της Αρχής

Ηλεκτρισμού είναι τρεις για οικια-κούς πελάτες, συμπεριλαμβανομέ-νης και μιας κατηγορίας που αφοράευάλωτες ομάδες καταναλωτών,μία για μικρούς εμπορικούς, μίαγια μικρούς βιομηχανικούς, μία για

μικρούς εμπορικούς/βιομηχανικούς(STOD Χαμηλή Τάση), μία για με-γάλους εμπορικούς/βιομηχανικούς(STOD Μέση Τάση), μία για πολύμεγάλους εμπορικούς/βιομηχανι-κούς (STOD Υψηλή Τάση), μία γιατον οδικό φωτισμό, μία για την άντ-ληση νερού και μία για τους θερ-μοσυσσωρευτές. Το ακρωνύμιοSTOD σημαίνει Seasonal Time ΟfDay και είναι διατίμηση που μετα-βάλλει τη χρέωση της ενέργειας,ανάλογα με την εποχή και την ώρατης ημέρας που γίνεται η κατανά-λωση. Όπως εξήγησε η κ. Παπα-δοπούλου, οι συγκεκριμένες διατι-μήσεις θα εφαρμόζονται στους με-γαλύτερους εμπορικούς και βιομη-χανικούς πελάτες που έχουν ήδητους κατάλληλους μετρητές, ενώστο μέλλον με την εγκατάστασημετρητών νέας τεχνολογίας θαεφαρμοστούν και στους υπόλοιπουςκαταναλωτές. Γι’ αυτή την κατη-γορία, η χρέωση θα περιλαμβάνειμόνο χρέωση ενέργειας, η οποίαμεταβάλλεται κατά τη διάρκεια τηςημέρας και της εποχής.

ΤιμολόγιοΕρωτηθείσα σχετικά με τις δια-

τιμήσεις η κ. Παπαδοπούλου, ση-μείωσε πως το τιμολόγιο της ΑΗΚθα έχει πιο αναλυτικό περιεχόμενο,το οποίο θα περιέχει το κόστος γιακάθε ρυθμιζόμενη δραστηριότητατης Αρχής. Για σκοπούς διαφάνειας

και διευκόλυνσης, στο νέο τιμο-λόγιο θα καταγράφεται πόσο στοι-χίζει η παραγωγή, η μεταφορά, ηδιανομή και η προμήθεια ηλεκτρι-κής ενέργειας. Για τον μέσο οικιακόκαταναλωτή (με κατανάλωση 800κιλοβατώρες ανά διμηνία), η εφαρ-μογή των νέων διατιμήσεων θαεπιφέρει μείωση του κόστους ηλε-κτρικής ενέργειας κατά 4% περίπου.Πέραν της χρέωσης για την κατα-νάλωση ηλεκτρικής ενέργειας, τανέα τιμολόγια θα συμπεριλαμβά-νουν χρέωση για το Ειδικό ΤαμείοΑνανεώσιμων Πηγών Ενέργειαςκαι Εξοικονόμησης Ενέργειας (ΑΠΕ& ΕΞΕ), για τις Υποχρεώσεις Δη-μόσιας Ωφέλειας (ΥΔΩ) και ΦόροΠροστιθέμενης Αξίας (ΦΠΑ), όπωςκαι σήμερα.

Μειώσεις Εκτός από τη μείωση της τάξης

του 6% στις περισσότερες κατη-γορίες των καταναλωτών, οι κατη-γορίες των θερμοσυσσωρευτών,της άντλησης νερού, του οδικούφωτισμού και των μεγάλων βιομη-χανικών πελατών, με βάση τηνεφαρμογή της νέας μεθοδολογίας,οδηγεί σε αυξήσεις, τις οποίες θακαλύψει η ΑΗΚ. Σύμφωνα με τηνκ. Παπαδοπούλου, η ΑΗΚ προκει-μένου να δώσει χρόνο στους επη-ρεαζόμενους από τις αυξήσεις,ώστε να προσαρμοστούν στα νέαδεδομένα, θα αναλάβει να καλύψει

τη διαφορά στο κόστος μέχρι τηλειτουργία της αγοράς ηλεκτρισμούή για τα επόμενα τέσσερα χρόνια,όποιο από τα δύο συμβεί νωρίτερα.«Βάσει των νέων διατιμήσεων, ηαύξηση που θα προέκυπτε σε όσουςχρησιμοποιούν θερμοσυσσωρευτές(12000 καταναλωτές) είναι 50%,σε όσους χρησιμοποιούν τις αντλίεςνερού 13%, ενώ η αύξηση στουςμεγάλους βιομηχανικούς πελάτεςείναι της τάξης του 4%. Όσον αφο-ρά την κατηγορία του οδικού φω-τισμού η αύξηση που προκύπτειείναι 3%. Με βάση τη μεθοδολογίαπου καθορίζει η ΡΑΕΚ ότι ο καθέναςπρέπει να πληρώνει εκείνο πουτου αναλογεί, οι συγκεκριμένεςκατηγορίες θα είχαν αυξήσεις. Εν-τούτοις, η ΑΗΚ με δική της πρω-τοβουλία θα αναλάβει να καλύψειαυτή την αύξηση από την κερδο-φορία της (5,2 εκατ. ανά έτος) καιαυτό θα φαίνεται και μέσα από τατιμολόγια»

Άνοιγμα αγοράς Κληθείσα να σχολιάσει το άνοιγ-

μα της αγοράς ηλεκτρισμού και θαδημιουργήσει ένα ανταγωνιστικόκλίμα, η κ. Παπαδοπούλου υπο-στήριξε ότι το νέο μοντέλο ηλε-κτρικής ενέργειας αποτελεί πρό-κληση για την ΑΗΚ, υπογραμμί-ζοντας παράλληλα ότι οι κατανα-λωτές λόγω του ανταγωνισμού θαέχουν επιλογές, καθώς και τη δυ-

νατότητα να συγκρίνουν. «Έχουμεχρέος ως Αρχή Ηλεκτρισμού ναβελτιωνόμαστε, να εκσυγχρονί-ζουμε τις οικοδομές μας, τις υπη-ρεσίες μας και την εξυπηρέτησήμας. Κάναμε ήδη έρευνα αγοράς,γνωρίζουμε τις αδυναμίες μας. Αυτήη αναβάθμιση του συστήματόςμας, των υποδομών μας, του δι-κτύου μας εξυπακούεται και κόστος,το οποίο καλύπτεται μέχρι σήμερααπό την κερδοφορίας μας. Παράτη μείωση των ποσοστών κερδο-φορίας από τη ΡΑΕΚ, αποφασίσαμενα καλύψουμε τις αυξήσεις που θαπροέκυπταν στις διάφορες κατη-γορίες κατανάλωσης, ενώ την ίδιαώρα είναι καθήκον μας να ανα-πτυσσόμαστε και να προσφέρουμεό,τι καλύτερο μπορούμε στους πε-λάτες μας», ανέφερε. Επισήμανεδε, ότι για να μειώσει το κόστοςτης ηλεκτρικής ενέργειας η ΑρχήΗλεκτρισμού στηρίζει με συγκε-κριμένες δράσεις την ένταξη τωνανανεώσιμων πηγών ενέργειας στοσύστημα ηλεκτροπαραγωγής τηςΚύπρου, αγοράζοντας την παρα-γόμενη ενέργεια από τα εν λόγωσυστήματα και παρέχοντας στήριξηστην ανάπτυξη νέων έργων. Ταυ-τόχρονα, παρέχει κάθε στήριξηπου της ζητείται από το κράτος γιατην όσο το δυνατό πιο γρήγορηέλευση του φυσικού αερίου καιχρήση του για σκοπούς ηλεκτρο-παραγωγής.

Μειώνεταιστο 4,6% η κερδοφορίατης ΑΗΚΕπωφελούνται οι καταναλωτές από τις νέεςδιατιμήσεις ύστερα από έγκριση της ΡΑΕΚ

<<<<<<<

Οι κατηγορίες των θερ-μοσυσσωρευτών, τηςάντλησης νερού, τουοδικού φωτισμού καιτων μεγάλων βιομηχα-νικών πελατών, με βάσητην εφαρμογή της νέαςμεθοδολογίας, οδηγούνσε αυξήσεις, τις οποίεςθα καλύψει η ΑΗΚ.

Από την 1η Σεπτεμβρίου θα υπάρξει μείωση 6% στους λογαριασμούς, αλλά και αυξήσεις σε συγκεκριμένες κατηγορίες.

OIK_06 OIKONOMIA_Master_cy 04/08/17 19:49 Page 6

Η Κ ΑΘ Η Μ Ε Ρ Ι Ν Η l 7Π Α Ι Δ Ε Ι ΑKυριακή 6 Αυγούστου 2017

JOB TITLE: Operations Manager

Occhio Hospitality Group seeks to employ high caliber candidates for the position of Operations Manager:

Job Specifications:

• Work Experience: At least 3 years in a similar position • Academic Qualifications: Diploma in Hotel Management or similar degree • Computer Knowledge: Microsoft Office Programs, Any POS Software Program • Languages: Excellent knowledge of English and mother language

Duties and responsibilities:

• Check on a daily and continuous basis the overall operation of the Group and give directions for troubleshooting

• Maintain daily communication with Departmental Heads to ensure Group’s status awareness and control

• Substitutes the General Manager in his absence

Core competencies:

• Motivating, developing, and directing people as they work • Resource allocation and assignment of responsibilities • Ability to communicate information and ideas • Initiative, self-discipline, ability to organize and direct work

Remuneration Package

• According to Qualifications

Apply by sending an updated CV to [email protected]

ΠΡΟΣΚΛΗΣΗ

ΣΧΕΔΙΟ ΧΟΡΗΓΙΩΝ ΕΠΕΝΔΥΣΕΩΝ ΕΜΠΛΟΥΤΙΣΜΟΥ ΚΑΙΕΚΣΥΓΧΡΟΝΙΣΜΟΥ ΤΟΥ ΤΟΥΡΙΣΤΙΚΟΥ ΠΡΟΙΟΝΤΟΣ

ΓΙΑ ΤΗΝ ΕΠΙΜΗΚΥΝΣΗ ΤΗΣ ΤΟΥΡΙΣΤΙΚΗΣ ΠΕΡΙΟΔΟΥ

ΗΜΕΡΙΔΕΣ ΕΝΗΜΕΡΩΣΗΣ - ΠΛΗΡΟΦΟΡΗΣΗΣ

Ο Κυπριακός Οργανισμός Τουρισμού διοργανώνει Ημερίδες Ενημέρωσης -Πληροφόρησηςγια την 1η Πρόσκληση Υποβολής Προτάσεων του «Σχεδίου Χορηγιών επενδύσεωνεμπλουτισμού και εκσυγχρονισμού του τουριστικού προϊόντος για την επιμήκυνσητης τουριστικής περιόδου» και καλούνται οι ενδιαφερόμενοι όπως παραστούν.

Το Σχέδιο συγχρηματοδοτείται από το Ευρωπαϊκό Ταμείο Περιφερειακής Ανάπτυξηςστα πλαίσια του Επιχειρησιακού Προγράμματος Ανταγωνιστικότητα και Ανάπτυξη2014–2020 .

Οι Hμερίδες θα πραγματοποιηθούν ως εξής:• Δευτέρα, 07/08/2017,

- ώρα 11:00, Ξενοδοχείο APHRODITE HILLS, Πάφος- ώρα 16:00, Ξενοδοχείο ΕΚΑΛΗ Κακοπετριά

• Τρίτη, 08/08/2017, - ώρα 10:00, Ξενοδοχείο CAPO BAY, Παραλίμνι- ώρα 17:00, Συνεδριακό Κέντρο «ΦΙΛΟΞΕΝΙΑ», Λευκωσία

• Τρίτη, 29/8/2017- ώρα 10:00, Συνεδριακό Κέντρο «ΦΙΛΟΞΕΝΙΑ»

Τα έγγραφα του Σχεδίου είναι αναρτημένα στην ιστοσελίδα του Σχεδίου Χορηγιώνwww.sxedioxorigion.com,στην ιστοσελίδα του Κυπριακού Οργανισμού Τουρισμούwww.visitcyprus.bizκαθώς και στην ιστοσελίδα της ΓΔ ΕΠΣΑwww.structuralfunds.org.cy.

Οι δηλώσεις συμμετοχής για τις ημερίδες υποβάλλονται στην ηλεκτρονική διεύθυνση:[email protected].

ΤουΣΤΕΛΙΟΥ ΣΤΥΛΙΑΝΟΥ

Πολλές φορές γινόμαστε μάρτυρεςτων προβλημάτων που αντιμετωπί-ζουν πολλοί συμπολίτες μας στη με-τακίνησή τους εξαιτίαςκάποιας ανα-πηρίας που δεν τους επιτρέπει ναχρησιμοποιήσουν τα μέσα μαζικήςμεταφοράς. Το θέμα αυτό απασχολείεκτός από τους άλλους τομείς και τηνεκπαίδευση, αφού πολλές φορές μα-θητές με κινητικά προβλήματα είτεδυσκολεύονται να παρευρεθούν σεεκδηλώσεις εκτός σχολείου είτε ακόμακινδυνεύουν να αποκλειστούν λόγωτου ότι δεν υπάρχουν μεταφορικάμέσα που να διευκολύνουν τη μετα-κίνησή τους. Λύση στο χρόνιο αυτόπρόβλημα που αντιμετωπίζουν τασχολεία έρχεται να βάλει με ενέργειέςτης η Παγκύπρια Συνομοσπονδία Γο-νέων Δημοτικής Εκπαίδευσης. Οι ορ-γανωμένοι γονείς στοχεύουν στο άμε-σο μέλλον να τερματίσουν το φαινό-μενο της μη συμμετοχής μαθητώνΑμεΑ, ώστε να μη νιώθουν κατώτεροισε σχέση με άλλους συμμαθητές τουςκαι να μπορούν να συμμετέχουν ενερ-γά σε όλες τις δραστηριότητες τηςμαθητικής κοινότητας.

Το εν λόγω πρόγραμμα θα τεθείσε πιλοτική εφαρμογή από τον ερ-χόμενο Σεπτέμβριο με την έναρξητης νέας σχολικής χρονιάς και θααφορά σε πρώτη φάση τα σχολείατης δημοτικής εκπαίδευσης τηςεπαρ-χίας Λευκωσίας.

Επιτακτική ανάγκη Μιλώντας στην «Κ» ο πρόεδρος

της συνομοσπονδίας Μορφάκης Σο-λομωνίδης τόνισε ότι η αλλαγή στοντρόπο διαχείρισης του θέματος αυτούήταν επιτακτική ανάγκη. «Ως συνο-μοσπονδία», είπε, «προχωρήσαμεσεμελέτη με στόχο να δούμε πώς θαυπάρξει καλύτερη αντιμετώπιση τωνπαιδιών αυτών έτσι ώστε να μη χά-νεται η σχέση τους με τους συμμα-

θητές τους κατά τις εκδρομές καιάλλες εκδηλώσεις όπου οι μαθητέςμετακινούνται εκτός σχολείου. Μέσααπό μελέτη που κάναμε είδαμε ότιπαιδιά είτε με κινητικά προβλήματα,είτε ακόμα και παιδιά με κάποιες σπά-νιες ασθένειες έχαναν την ευκαιρίανα πηγαίνουν σε εκδρομές μαζί μεσυμμαθητές τους». Ακόμα όπως τόνισευπήρξαν και περιπτώσεις που μαθητέςμε τροχοκάθισμα δεν μπορούσαν ναμεταφερθούν στα λεωφορεία και έτσιπροσωπικό των σχολείων τους με-τέφερε στα λεωφορεία με τα χέρια.

Ανέφερε επίσης ότιμέσα από αυτότο πιλοτικό πρόγραμμα που θα τεθείσε εφαρμογή στα δημοτικά σχολείατης Λευκωσία θα διαφανείκατά πόσομπορεί να λειτουργήσει αποτελεσμα-τικάσε μια μεγάλη πόλη. Στόχος είναινα εφαρμοστεί σε όλες τις βαθμίδεςτης εκπαίδευσης σε όλες τις πόλεις.Αυτό θα γίνει πάντα σε συνεργασία

με το Υπουργείο Παιδείας και τουςοργανωμένους γονείς Μέσης Εκπαί-δευσης.

«Μέσα από το πρόγραμμα αυτότο οποίο είναι πρωτοβουλία της συ-νομοσπονδίας, τόνισε ο κ. Σολομω-νίδης,θέλουμενα κάνουμε το καλύ-τερο δυνατό με στόχο τα παιδιά αυτάνα μη χάνουν την κοινωνικοποίησημε τους φίλους και συμμαθητές τους».Κλείνοντας τόνισε ότι η πρότασηαυτή αντιμετωπίστηκε θετικά απότην πρώτη στιγμή από τον υπουργόΠαιδείας Κώστα Καδή, ο οποίος έδωσετην έγκρισή του για την εφαρμογήτου προγράμματος.

Προκήρυξη προσφορώνΓια τον σκοπό εφαρμογής του

προγράμματος η Συνομοσπονδία Γο-νέων προχώρησε ήδη σε προκήρυξηπροσφοράς με στόχο με την έναρξητης νέας σχολικής χρόνιας το πρό-

γραμμα να είναι έτοιμο να λειτουρ-γήσει χωρίς προβλήματα. Συγκεκρι-μένα η οργάνωση ζήτησε από οργα-νισμούς λεωφορείων να δείξουν τοενδιαφέρον τους για την παροχήυπηρεσιών διακίνησης και μαθητώνμε κινητικές αναπηρίες για όλες τιςεξωσχολικές τους διακινήσεις με τε-λευταία ημέρα υποβολής αίτησηςτην 25η Αυγούστου. Μέσα από τηδιαδικασία οι οργανωμένοι γονείς το-νίζουν στους ενδιαφερόμενους ότιοι μαθητές με κινητικά προβλήματαθα πρέπει να μετακινούνται στα ίδιαλεωφορεία με συμμαθητές τους καιόχι σε ξεχωριστά.

Να σημειωθεί ότι μέχρι τώρα ηκάθε σχολική μονάδα φρόντιζε χω-ριστά για τη διακίνηση των μαθητώντης με κινητικές αναπηρίες με απο-τέλεσμα ένα σχολείο να δυσκολεύεταινα βρει μεταφορικό μέσο για την εξυ-πηρέτησή τους. Τώρα, η Παγκύπρια

Συνομοσπονδία Ομοσπονδιών Συν-δέσμων Γονέων θα συμβληθεί με ορ-γανισμούς συγκοινωνιών ώστε ναδιασφαλίζεται η μεταφορά όλων τωνπαιδιών όταν οργανωμένα πραγμα-τοποιείται έξοδος από το σχολείο. Μετην κίνηση τους αυτή οι γονείς θέλουννα πετύχουν ότι ανά πάσα στιγμή θαυπάρχουν τα σωστά μεταφορικά μέσαγια να καλύψουν όλες τις ανάγκεςτων σχολείων.

171 παιδιά παγκυπρίωςΗ «Κ» επικοινώνησε με τη Διεύ-

θυνση Δημοτικής Εκπαίδευσης γιανα σχολιάσει την πρωτοβουλία τωνγονέων.Όπως τόνισαν αρμόδιοι φο-ρείς στόχος του ΥΠΠ ήταν και πα-ραμένει η διασφάλιση του δικαιώ-ματος για ισότιμη και απρόσκοπτησυμμετοχή των παιδιών με κινητικέςαναπηρίες σε όλες τις εξωσχολικέςδραστηριότητες και εκδρομές τωνσχολείων τους. Για τον λόγο αυτό,όπως μας αναφέρθηκε, μέχρι και σή-μερα η κάθε σχολική μονάδα, με τηστήριξη του Υπουργείου Παιδείαςκαι Πολιτισμού, φροντίζει χωριστάγια τη διακίνηση των μαθητών τηςμε κινητικές αναπηρίες. Σε ορισμένεςπεριπτώσεις, όμως, όπως μας λέχθηκε,υπήρχανσχολεία που δυσκολεύονταννα βρουν κατάλληλο μεταφορικόμέσο για την εξυπηρέτηση αυτώντων μαθητών.

Αυτή τη στιγμή, παγκυπρίως, σταδημόσια νηπιαγωγεία και δημοτικάσχολεία, φοιτούν 171 παιδιά, με εγ-κεφαλική παράλυση, με κάποιου εί-δους σωματικής αναπηρίας και κάποιαγενετικά σύνδρομα, τα οποία συνδέ-ονται με κινητικά προβλήματα. Αρ-μόδιες πηγές τόνιζανότι ενώ τα παιδιάαυτά έχουν διαγνωστεί με συγκεκρι-μένες παθήσεις, δεν είναι όλα πλήρωςεξαρτώμενα και δεν χρειάζονται όλατροχοκάθισμα και λεωφορεία με ειδικήπροσαρμογή κατά τις μετακινήσειςτους.

Διευκολύνεται η μετακίνηση μαθητών ΑμεΑΠιλοτικό πρόγραμμα εφαρμόζουν οι οργανωμένοι γονείς – Θα βρίσκονται στο ίδιο λεωφορείο με τους συμμαθητές τους

Πανέτοιμοι για τηνέα σχολική χρονιάΌπως αναφέρθηκε στην «Κ» στοθέμα των διεργασιών για την έναρ-ξη της νέας σχολικής χρονιάς η δη-μοτική εκπαίδευση είναι πανέτοιμη.Στο μεγάλο θέμα της στελέχωσηςφαίνεται να παρέμειναν ελάχιστες,έκτακτες εκκρεμότητες και διαφο-ροποιήσεις. Το Υπουργείο ξεκαθά-ρισε ότι οι όποιες εκκρεμότητες θατακτοποιηθούν εντός Αυγούστου.Τη σχολική χρονιά 2017-2018 ανα-μένεται να φοιτήσουν 50.952 μαθη-τές στα δημόσια δημοτικά σχολείακαι 11.749 παιδιά στην προσχολικήεκπαίδευση. Για την κάλυψη τωναναγκών της δημοτικής εκπαίδευ-σης αναμένεται να εργοδοτηθούν4.398 δάσκαλοι και 785 νηπιαγωγοί.Ενώ στον τομέα της ειδικής εκπαί-δευσης θα εργοδοτηθούν 729 ειδι-κοί εκπαιδευτικοί.Όπως ανέφεραν πηγές του Υπουρ-γείου Παιδείας φαίνεται να μηνυπάρχει πρόβλημα στη διάθεση τωνβιβλίων και του εκπαιδευτικού υλι-κού στα σχολεία. Τα πλείστα, όπωςμας λέχθηκε, έχουν ήδη σταλεί στιςσχολικές μονάδες, ενώ τα υπόλοιπαθα παραδωθούν αυτές τις μέρες.Σημαντικό πρόβλημα δεν φαίνεταινα προκύπτει ούτε στον τομέα τωνκτηριακών εγκαταστάσεων. Αυτό τοδιάστημα ελέγχονται από τις Τεχνι-κές Υπηρεσίες όλα τα σχολικά κτή-ρια για εντοπισμό σημείων που δη-μιουργούν ανησυχίες ως προς τηνασφάλεια μαθητών και εκπαιδευτι-κών, ώστε να γίνουν οι απαραίτητεςενέργειες πριν από την έναρξη τηςσχολικής χρονιάς. Παράλληλαέχουν ληφθεί και τα κατάλληλα μέ-τρα ασφαλείας για όσα έργα θα βρί-σκονται σε εξέλιξη και κατά τη διάρ-κεια της σχολικής χρονιάς.

Σύμφωνα με στοιχεία του Υπουργείου παγκύπρια, στα δημόσια νηπιαγωγεία και δημοτικά σχολεία, φοιτούν 171παιδιά με κινητικά προβλήματα.

OIK_07-OIKONOMIA_Master_cy 04/08/17 19:48 Page 7

8 l Η Κ ΑΘ Η Μ Ε Ρ Ι Ν Η Ε Λ Λ Α Δ Α Kυριακή 6 Aυγούστου 2017

Aισιόδοξα μηνύματα για τη βραχυ-πρόθεσμη πορεία της ελληνικήςοικονομίας στέλνουν επιχειρήσειςκαι νοικοκυριά, με βάση τα στοιχείατόσο της έρευνας οικονομικής συγ-κυρίας του ΙΟΒΕ, όσο και της έρευ-νας για τον Δείκτη Υπευθύνων Προ-μηθειών (PMI) για τον μήνα Ιούλιο,ο οποίος καταγράφει την απόδοσητης μεταποιητικής οικονομίας. ΟΔείκτης Οικονομικού Κλίματος τονΙούλιο κινήθηκε στο υψηλότεροεπίπεδο από τον Φεβρουάριο του2015, καταγράφοντας σημαντικήενίσχυση (στις 98,2 μονάδες από94), εξέλιξη που –όπως εκτιμά τοΙΟΒΕ– προμηνύει θετικό ρυθμόανάπτυξης της οικονομίας στο δεύ-τερο τρίμηνο του τρέχοντος έτους.Σημειώνεται ότι το α΄ τρίμηνο τοΑΕΠ αυξήθηκε κατά 0,4%.Ιδιαίτεραισχυρή είναι η βελτίωση στις κα-τασκευές, κυρίως όσον αφορά ταδημόσια έργα, ενώ οι υπόλοιποιτομείς εμφανίζουν μικρές, θετικέςή αρνητικές, διακυμάνσεις, ανάλογαμε τη δυναμική των επιμέρους κλά-δων τους. Η έρευνα του ΙΟΒΕ δια-πιστώνει σταδιακή άμβλυνση τηςαπαισιοδοξίας σε επιχειρήσεις καικαταναλωτές, εξέλιξη που αποδίδειστην ολοκλήρωση της δεύτερηςαξιολόγησης, την εκταμίευση μέ-ρους της δόσης της χρηματοδοτικήςυποστήριξης από τους εταίρουςκαι στην ενίσχυση της πεποίθησηςπως το πρόγραμμα κινείται εντόςτροχιάς, έστω και με καθυστερή-σεις. Στην πλευρά της προσφοράς,η βελτίωση των προσδοκιών φαί-νεται πως συνδέεται και με τη δυ-ναμική του τουρισμού από το εξω-τερικό, αλλά και με τη βελτίωσητων επιδόσεων εξαγωγικών κλάδωντης οικονομίας λόγω και της ταχύ-τερης μεγέθυνσης σε βασικούς εμ-πορικούς εταίρους. Η βελτίωση της

καταναλωτικής εμπιστοσύνης, σύμ-φωνα με το ΙΟΒΕ, είναι αποτέλεσμακυρίως λιγότερο αρνητικών προ-βλέψεων για την ανεργία στο επό-μενο διάστημα, καθώς φαίνεται ναδιαμορφώνονται συνθήκες κανο-νικότητας στην εικόνα της οικο-νομίας, με σχετική ενίσχυση καιτων επενδύσεων.

Βελτίωση του ελληνικού μετα-ποιητικού τομέα τον Ιούλιο για δεύ-τερο συνεχή μήνα, αν και με οριακόρυθμό ανάπτυξης, καταγράφει στομεταξύ η πρόσφατη μέτρηση τουδείκτη PMI. Η βελτίωση ήταν απο-τέλεσμα της αύξησης της παραγω-γής για δεύτερο συνεχή μήνα, με

τον εντονότερο μάλιστα ρυθμό πουέχει καταγραφεί από τον Δεκέμβριοτου 2015. Η αύξηση της παραγωγήςήταν αντίστοιχη με την άνοδο τηςαπασχόλησης για τρίτο συνεχή μή-να, ενώ αντίθετα ο όγκος νέων ερ-γασιών που έλαβαν οι Ελληνες κα-τασκευαστές ήταν αμετάβλητος τονΙούλιο, μετά την αύξηση που κατέ-γραψε για πρώτη φορά σε διάστημα10 μηνών τον Ιούνιο. Η εμπιστοσύνητων εταιρειών ήταν επίσης ένα θε-τικό χαρακτηριστικό της τελευταίαςέρευνας, καθώς κατέγραψε υψηλό39 μηνών. Σύμφωνα με την ίδιαέρευνα, τα επίπεδα αισιοδοξίας τωνεπιχειρήσεων τον Ιούλιο, σχετικάμε την αύξηση της παραγωγής τουςεπόμενους 12 μήνες, ήταν τα υψη-λότερα που έχουν καταγραφεί απότον Απρίλιο του 2014.

ΧΡΥΣΑ ΛΙΑΓΓΟΥ

Του ΝΙΚΟΥ Χ. ΡΟΥΣΑΝΟΓΛΟΥ

Εργα υπογειοποιήσεων μεγάλωνοδικών αρτηριών και συναφώνπαρεμβάσεων που αναμένεταινα ξεπεράσουν σε κόστος τα 500εκατ. ευρώ, δρομολογούνται στοΛεκανοπέδιο της Αττικής τα προ-σεχή χρόνια.

Στόχος είναι να βελτιωθεί ηποιότητα ζωής και να περιοριστείη κυκλοφοριακή συμφόρηση,ενώ σε ορισμένες περιπτώσεις(π.χ. Ελληνικό) τα εν λόγω έργασυνδέονται με νέες μεγάλες πα-ρεμβάσεις αστικής ανάπλασης. Τοπλέον άμεσο εξ αυτών, το οποίοκαι αναμένεται να ξεκινήσει σελίγους μήνες είναι η ανάπλασητου Φαληρικού Ορμου, έργο τηςτάξεως των 150 εκατ. ευρώ πουθα κατασκευάσει ο όμιλος Ελλά-κτωρ. Το έργο περιλαμβάνει τηβύθιση της παραλιακής λεωφόρουΠοσειδώνος σε δύο σημεία, συ-νολικού μήκους τριών χιλιομέ-τρων, από το Φάληρο έως το Στά-διο Ειρήνης και Φιλίας. Σύμφωναμε το σχέδιο, η όχληση των οδη-γών δεν θα είναι μεγάλη, καθώςπροβλέπεται η δημιουργία τουνέου άξονα και κατόπιν με νέασύνδεση η καθαίρεση της σημε-ρινής λεωφόρου.

Υπογειοποίηση όμως δρομολο-γείται και σε άλλο ένα τμήμα τηςπαραλιακής λεωφόρου Ποσειδώ-νος και συγκεκριμένα σε ένα μή-κος επίσης της τάξεως των τριώνχιλιομέτρων από την παραλία του

Αλίμου (μετά τη σύνδεσή της μετη λ. Αλίμου) μέχρι το ύψος τουΕλληνικού, στο ύψος της μαρίνας.Πρόκειται για έργο που εντάσσεταιστην ανάπλαση της έκτασης τουπρώην αεροδρομίου του Ελληνι-κού, με το οποίο θα ενωθεί το βό-ρειο με το νότιο τμήμα της έκτα-

σης, εξασφαλίζοντας έτσι πρό-σβαση στο τμήμα της παραλίας.Το κόστος του έργου εκτιμάταιότι είναι της τάξεως των 200 –300 εκατ. ευρώ, ενώ θα απαιτήσειπερίπου τρία χρόνια έως ότου ολο-κληρωθεί. Προϋπόθεση βέβαιαείναι να εκδοθούν οι απαιτούμενεςάδειες και να ξεκινήσει η επένδυσηστο Ελληνικό, συνολικού μεγέθουςτης τάξεως των 8 δισ. ευρώ.

Παράλληλα, προς το τέλος τουέτους, αναμένεται να δημοπρα-τηθεί το έργο για τη σιδηροδρο-μική σήραγγα Σεπολίων. Πρόκει-

ται για έργο της τάξεως των 110εκατ. ευρώ, το οποίο πρόσφαταεξασφάλισε χρηματοδότηση 40,3εκατ. ευρώ από το χρηματοδοτικόεργαλείο Connecting Europe Fa-cility (CEF). Με τη συγκεκριμένηπαρέμβαση δρομολογείται η κα-τασκευή μιας σήραγγας 3,1 χι-λιομέτρων, που θα υπογειοποιείτο τμήμα Αθήνα – Τρεις Γέφυρεςμε τετραπλή σιδηροδρομική γραμ-μή. Το έργο αναμένεται να απαι-τήσει περίπου τρία χρόνια έωςότου ολοκληρωθεί.

Κόμβος ΣκαραμαγκάΑλλη μία σημαντική παρέμβαση

αναμένεται να πραγματοποιηθείαπό την Περιφέρεια Αττικής, ηοποία θα χρηματοδοτήσει τη δη-μιουργία του τριπλού κόμβου Σκα-ραμαγκά και την ολοκλήρωση τηςΠεριφερειακής Αιγάλεω, με τησύνδεσή της με την εθνική οδόΑθηνών-Κορίνθου. Πρόκειται γιαέργο αξίας 45 εκατ. ευρώ, με τηδημοπράτησή του να αναμένεταιεπίσης προς το τέλος του έτους,ή τις αρχές του 2018. Σύμφωναμε στελέχη του κλάδου των κα-τασκευών, πρόκειται για ένα απότα σημαντικότερα οδικά έργα γιατην Αττική και ειδικά για την κί-νηση της εθνικής οδού Αθηνών-Κορίνθου προς τον Πειραιά καιτη λεωφόρο Αθηνών, καθώς θααποσυμφορήσει από την κίνησηπου καταγράφεται σήμερα στη λ.Σχιστού και στη λ. Αθηνών τηνπεριοχή του Σκαραμαγκά.

Βελτίωση οικονομικούκλίματος, ενίσχυσηδείκτη PMI τον Ιούλιο

Του ΓΙΑΝΝΗ ΠΑΠΑΔΟΓΙΑΝΝΗ

Την ανάγκη εντατικοποίησης τωνπροσπαθειών και επιτάχυνσηςτων διαδικασιών για την αντιμε-τώπιση των μη εξυπηρετούμενωνδανείων ζήτησε από τους επικε-φαλής των εμπορικών τραπεζώνο διοικητής της Τράπεζας της Ελ-λάδος (ΤτΕ) Γιάννης Στουρνάρας.

Σε συνάντηση που πραγματο-ποιήθηκε στην ΤτΕ την περασμένηΠέμπτη, ο κ. Στουρνάρας ζήτησεαπό τις διοικήσεις των τραπεζώννα επιταχύνουν τον βηματισμότους και να κινηθούν όχι απλάστην κατεύθυνση επίτευξης τωνστόχων μείωσης των «κόκκινων»δανείων, που έχουν τεθεί από τονΕνιαίο Εποπτικό Μηχανισμό (SSM),αλλά να τους ξεπεράσουν.

Σύμφωνα με τον σχεδιασμό,τα μη εξυπηρετούμενα πιστωτικάανοίγματα-NPEs (που περιλαμ-βάνουν τα δάνεια σε καθυστέ-ρηση άνω των 90 ημερών καιεπιπλέον δάνεια που έχουν ανα-διαρθρωθεί γιατί δεν εξυπηρε-τούνταν) από 103,9 δισ. ευρώ σή-μερα (Μάρτιος 2017) θα πρέπεινα μειωθούν σε 83,3 δισ. ευρώμέχρι το τέλος του 2018 και σε66,7 δισ. ευρώ μέχρι το τέλος του2019. Αντίστοιχα, τα μη εξυπη-ρετούμενα δάνεια-NPLs (δάνειασε καθυστέρηση άνω των 90 ημε-ρών) από 75,2 δισ. ευρώ σήμερα(Μάρτιος 2017) θα πρέπει να συρ-ρικνωθούν στα 65,9 δισ. ευρώμέχρι το τέλος του 2018 και στα40,2 δισ. ευρώ το 2019. Ακόμακαι αν οι τράπεζες πετύχουν τουςφιλόδοξους αυτούς στόχους στοτέλος του 2019, θα εξακολουθούννα είναι τα πιστωτικά ιδρύματαμε τα περισσότερα «κόκκινα» δά-νεια στην Ευρώπη και η προσπά-θεια θα πρέπει να συνεχιστεί.

Στη συνάντηση που πραγμα-τοποιήθηκε μεταξύ του διοικητήκαι των επιτελών των τραπεζών,τους επισημάνθηκε ότι θα πρέπειαπό το φθινόπωρο να ανακτή-σουν το έδαφος που χάθηκε τουςπρώτους μήνες του 2017 (υπήρξεοριακή απόκλιση σε επιμέρουςστόχους) και να κινηθούν συν-τεταγμένα και με μακροπρόθεσμοσχεδιασμό για την οριστική αν-τιμετώπιση των προβληματικώνδανείων. Ο κ. Στουρνάρας έκανεαναφορά στις μεγάλες αλλαγέςπου έχουν πραγματοποιηθεί στοθεσμικό πλαίσιο (πτωχευτικό δί-καιο, νομική προστασία τραπε-

ζικών στελεχών κ.ά.) και στηνενεργοποίηση εργαλείων (εξω-δικαστικός μηχανισμός, εταιρείεςδιαχείρισης «κόκκινων» δανείων,ηλεκτρονικοί πλειστηριασμοίκ.ά.) και πλέον δεν υπάρχει καμίαδικαιολογία για καθυστερήσειςή αδράνεια.

Από την πλευρά τους στελέχητραπεζών σημειώνουν στην «Κ»την πεποίθησή τους ότι θα επι-τύχουν τους στόχους μείωσηςτων «κόκκινων» δανείων σύμφωναμε το χρονοδιάγραμμα. Σε ό,τιαφορά τις εκτιμήσεις του ΔΝΤ ότιο σχεδιασμός για τη μείωση τωνμη εξυπηρετούμενων δανείων

βασίζεται σε πολύ αισιόδοξες εκτι-μήσεις (ζητώντας μάλιστα επί-σπευση του stress test για τις εγ-χώριες τράπεζες), οι τράπεζες ση-μειώνουν ότι οι εκτιμήσεις αυτέςτου Ταμείου δεν είναι καινούργιες.Θεωρούν ότι η προσέγγιση τουΤαμείου είναι ιδιαίτερα συντη-ρητική και δεν ενσωματώνει ούτετις μέχρι τώρα επιδόσεις των τρα-πεζών στα «κόκκινα», ούτε τηβελτίωση του μακροοικονομικούπεριβάλλοντος, ούτε τις μεγάλεςαλλαγές που έχουν γίνει στο θε-σμικό πλαίσιο.

[email protected]

Επιτάχυνση βηματισμού για μείωση«κόκκινων» δανείων ζητεί η ΤτΕΣυνάντηση Γιάννη Στουρνάρα με τους επικεφαλής των τραπεζών

500 εκατ. για υπογειοποιήσεις δρόμων στην Αττική

<<<<<<

Αύξηση ΑΕΠ στη διάρκειατου δευτέρου τριμήνουπροβλέπει το ΙΟΒΕ.

Εργα όπως η ανάπλαση του Φαληρικού Ορμου που ξεκινά τους επόμενουςμήνες, αλλά και το Ελληνικό θα αλλάξουν την όψη της παραλίας.

Μέσω πιστωτικών καρτών πλή-ρωσαν τον φόρο εισοδήματος τονΙούλιο χιλιάδες φορολογούμενοι,σύμφωνα με τα στοιχεία των τρα-πεζών. Συγκεκριμένα, οι φορολο-γούμενοι χρησιμοποίησαν τις πι-στωτικές τους κάρτες για την πλη-ρωμή του φόρου εισοδήματος σε12 ή και λιγότερες δόσεις, «ρυθ-μίζοντας» μέσω του τραπεζικούσυστήματος οφειλές προς τηνεφορία ύψους 170 εκατ. ευρώ.

Το ποσό αυτό είναι μεγαλύτεροκατά 10% σε σχέση με το 2016και αναμένεται μέχρι το τέλος τουέτους να αυξηθεί περαιτέρω.

Υπολογίζουν, μάλιστα, μαζί μετον ΕΝΦΙΑ και τα τέλη κυκλοφο-ρίας το ποσό που θα πληρωθείμέσω πιστωτικών καρτών να ξε-περάσει κατά πολύ τα 500 εκατ.ευρώ. Οι φορολογούμενοι αδυνα-τώντας να πληρώσουν τον φόροεισοδήματος σε τρεις διμηνιαίεςδόσεις, αλλά και τους υπόλοιπουςφόρους, αναγκάζονται να κάνουνχρήση των πιστωτικών καρτώνέτσι ώστε να καταβάλλουν τονφόρο εισοδήματος σε 9 έως 12δόσεις, όπως επίσης και τον ενιαίοφόρο ιδιοκτησίας ακινήτων (πουκαταβάλλεται στο Δημόσιο σεπέντε δόσεις).

Για παράδειγμα, κάποιος πουκαλείται να πληρώσει φόρο εισο-

δήματος συνολικού ύψους 1.500ευρώ μπορεί να εξοφλήσει σε 9άτοκες δόσεις, ή σε 12 άτοκες δό-σεις, πληρώνοντας μηνιαίως 166ευρώ ή 125 ευρώ ανάλογα με τοναριθμό των δόσεων.

Οι τράπεζες προσφέρουν τηνυπηρεσία αυτή άτοκα, εφόσον ημηνιαία δόση καταβάλλεται εντόςτης προθεσμίας, ενώ αντίθεταεάν κάποιος κάνει χρήση της ρύθ-μισης του υπουργείου Οικονομι-κών και επιχειρήσει να πληρώσειτον φόρο σε 12 δόσεις θα πληρώ-σει και τους σχετικούς τόκουςπου ορίζει η νομοθεσία.

Συγκεκριμένα, το επιτόκιο τουΔημοσίου ανέρχεται στο 8,76%.Επίσης στην περίπτωση καθυστέ-ρησης πληρωμής μιας δόσης επι-βάλλεται προσαύξηση 15% επί τηςδόσης, ενώ αν ο φορολογούμενοςδεν καταφέρει να πληρώσει δύοδόσεις η ρύθμιση χάνεται και γί-νεται ληξιπρόθεσμος οφειλέτης.Στην περίπτωση αυτή μπορούν νακινηθούν διαδικασίες κατασχέσεων(για οφειλές άνω των 500 ευρώ)και δέσμευση των τραπεζικών λο-γαριασμών. Αντιθέτως, εάν οι φόροιπληρωθούν μέσω πιστωτικών καρ-τών ακόμα και αν καθυστερήσειο φορολογούμενος θα επιβαρυνθείαπλώς με τους σχετικούς τόκουςπου προβλέπει η κάρτα του.

Χιλιάδες φορολογούμενοι χρησιμοποίησαν τις πιστωτικές κάρτες τουςγια την πληρωμή του φόρου εισοδήματος σε 12 ή και λιγότερες δόσεις.

<<<<<<

Η παραλιακή λεωφόροςΠοσειδώνος θα βυθιστείσε δύο σημεία.

Την εκτίμηση ότι υπάρχει πρόοδοςστο ζήτημα των μη εξυπηρετού-μενων δανείων διατυπώνει ηMorgan Stanley έπειτα από συ-ναντήσεις στελεχών της με εγ-χώρια τραπεζικά στελέχη και θε-σμικούς παράγοντες. Σε ανάλυσήτης σημειώνει ότι δεν είναι πι-θανός ένας έλεγχος ενεργητικούειδικά για τις εγχώριες τράπεζες.Σύμφωνα με τη Morgan Stanley,

η μείωση των NPEs συνεχίζεται,παρά το γεγονός ότι κατά το α΄εξάμηνο του 2017 δεν σημειώθη-κε ιδιαίτερη πρόοδος στις ανα-διαρθρώσεις εταιρικών δανείων,τομέας στον οποίο θα μπορούσαννα συμβάλουν οι εταιρείες δια-χείρισης «κόκκινων» δανείων.Οπως σημειώνει, οι ευκολότερεςδιαδικασίες αδειοδότησης θαεπιτρέψει σε περισσότερες εται-

ρείες διαχείρισης να μπουν στηναγορά. Για τις πωλήσεις «κόκκι-νων» δανείων αναφέρει ότι πα-ραμένει μια εκκολαπτόμενη αγο-ρά, με προσφορές που αντιστοι-χούν μόλις στο 5% της ονομα-στικής αξίας των δανείων σε κα-θυστέρηση. Δηλαδή, οι προσφο-ρές αγοράς ενός «κόκκινου» δά-νειου αξίας 100 ευρώ διαμορφώ-νονται μόλις στα 5 ευρώ. Επιση-

μαίνει ακόμα τη βελτίωση τουνομοθετικού πλαισίου για τηναντιμετώπιση των «κόκκινων»δανείων, προσθέτοντας ότι υπάρ-χει πρόοδος στον τομέα της λια-νικής, ενώ πιο σταδιακή είναι ηπρόοδος στα εταιρικά δάνεια.Τέλος, σημειώνει ότι κάποια στε-λέχη αισθάνονται ότι το 2019δεν αποτελεί την τελική προθε-σμία μείωσης των NPEs.

Πρόοδο στις επισφάλειες «βλέπει» η Morgan Stanley

Με δόσεις πιστωτικών καρτώνπληρώθηκαν φόροι 170 εκατ. ευρώ

OIK_08 ΕΛΛΑΔΑ_Master_cy 04/08/17 19:48 Page 8

Η Κ ΑΘ Η Μ Ε Ρ Ι Ν Η l 9Ε Λ Λ Α Δ ΑKυριακή 6 Αυγούστου 2017

Της ΡΟΥΛΑΣ ΣΑΛΟΥΡΟΥ

Σημαντική αύξηση της απασχόλη-σης, κατά 150.000 θέσεις εργασίαςτην τελευταία τριετία, παρά τηστασιμότητα του ΑΕΠ, διαπιστώ-νει η Εθνική Τράπεζα στο μηνιαίοδελτίο μακροοικονομικής ανάλυ-σης για την ελληνική οικονομία.Επειτα από μια περίοδο δραματι-κής συρρίκνωσης του ιδιωτικούτομέα κατά 1,1 εκατ. θέσεις μεταξύ2009-2013 αλλά και μιας επώδυνηςαναδιάρθρωσης της εγχώριας οι-κονομίας, η ΕΤΕ στην ανάλυσήτης διαβλέπει δυνατότητες δημι-ουργίας ακόμη και 230.000 νέωνθέσεων εργασίας έως το 2019.

Θέτει όμως ως προϋπόθεση,παράλληλα με την ανάκαμψητων επιχειρηματικών επενδύσε-ων και τη βελτίωση της ποιότη-τας των θέσεων αυτών, αναγνω-ρίζοντας βέβαια τον σημαντικόρόλο που διαδραμάτισαν η μεί-ωση του κόστους εργασίας καιη επικράτηση των ευέλικτωνμορφών απασχόλησης στην ανα-στροφή του κλίματος.

Οπως αναφέρει η ΕΤΕ, η απα-σχόληση στον ιδιωτικό τομέα αυ-ξήθηκε κατά 150.000 θέσεις (ή5,2% σωρευτικά) από τα μέσα του2014 μέχρι και το 1ο τρίμηνο του2017, με τον μέσο ετήσιο ρυθμόαύξησης της απασχόλησης ναανέρχεται σε 1,5%, σε μια περίοδοπου το ΑΕΠ παρέμεινε σχεδόνστάσιμο. Η βελτίωση αυτή έρχεταιμετά τη δραματική συρρίκνωσητης απασχόλησης στον ιδιωτικότομέα κατά 1,1 εκατ. θέσεις (ή23% σωρευτικά) μεταξύ 2009 -2013 – εκ των οποίων οι 780.000ήταν μισθωτοί και οι 320.000 αυ-τοαπασχολούμενοι και άμισθοιεργαζόμενοι σε οικογενειακέςεπιχειρήσεις.

Στην ανάλυση επισημαίνεταιο σημαντικός ρόλος των ευέλικτωνμορφών απασχόλησης με σχετικά

μικρό αριθμό εβδομαδιαίων ωρώνεργασίας και συχνά επισφαλή χα-ρακτηριστικά που κυριάρχησεστις νέες προσλήψεις, ωστόσο,ξεκαθαρίζεται ότι δεδομένου τουπολύ υψηλού ποσοστού ανεργίας,αυτό που προείχε ήταν η δυνα-τότητα της οικονομίας να ανοίγεινέες θέσεις στον ιδιωτικό τομέαμε αυξανόμενο ρυθμό.

Είναι χαρακτηριστικό ότι στηντριετία οι δύο βασικοί παράγοντεςπου στήριξαν την απασχόληση,

ήτοι η μείωση του κόστους εργα-σίας και η αύξηση των ευέλικτωνμορφών απασχόλησης, «βοήθη-σαν» στη δημιουργία της συντρι-πτικής πλειονότητας των νέωνθέσεων εργασίας στον ιδιωτικότομέα. Αναλυτικά, η σωρευτικήμείωση του μοναδιαίου κόστουςεργασίας κατά 12,6%, σε απόλυτεςτιμές και κατά 17,7% συγκριτικά

με τους εμπορικούς εταίρους, τηνπερίοδο 2012-2016, αντέστρεψεπλήρως την απώλεια ανταγωνι-στικότητας κόστους κατά την προ-ηγούμενη δεκαετία. Σύμφωνα μετα αποτελέσματα της εμπειρικήςανάλυσης της ΕΤΕ, βοήθησε στηδημιουργία 57.000 θέσεων εργα-σίας την τελευταία τριετία.

Αντίστοιχα, περίπου 68.000 απότις συνολικά 150.000 θέσεις ερ-γασίας που δημιουργήθηκαν τηντελευταία τριετία να είναι μερικήςή εκ περιτροπής απασχόλησης.Είναι ενδεικτικό ότι οι σωρευτικέςετήσιες προσλήψεις και αποχω-ρήσεις προσέγγισαν το 60% τηςσυνολικής απασχόλησης (ή περί-που 2 εκατομμύρια σε ετήσια βάση)το 2016, περίπου τριπλάσιες απότην περίοδο 2010-2013. Τα ποσο-στά αυτά είναι πρωτόγνωρα γιατην ελληνική οικονομία και κατα-δεικνύουν ότι σημαντικός αριθμόςεργαζομένων αλλάζει θέση εργα-σίας ή ανανεώνει τις συμβάσειςτου μία ή περισσότερες φορές τοχρόνο. Το χαρακτηριστικό αυτό,σύμφωνα με τους αναλυτές τηςΕΤΕ, αναμένεται να υποβοηθήσειτην αναδιάταξη της απασχόλησηςστους πλέον αποδοτικούς τομείςκατά τη φάση της ανάκαμψης καινα συνοδευτεί με αύξηση των μέ-

σων εργάσιμων ωρών μηνιαίως,αλλά και του μέσου ωρομισθίου,ώστε τα τελευταία να συμβαδίζουνμε τη σταδιακή βελτίωση της πα-ραγωγικότητας.

Για να συνεχιστεί και να επαυ-ξηθεί η δυναμική δημιουργίας νέ-ων θέσεων εργασίας και να ανα-κοπεί η περαιτέρω εκροή πολύ-τιμου ανθρώπινου κεφαλαίου, οιαναλυτές υπογραμμίζουν την ανα-γκαιότητα, το άνοιγμα των θέσεωννα συνδυαστεί με τη βελτίωσητης ποιότητας της απασχόλησης.Μετά την πολυετή αποεπένδυσηαπαιτείται άμεσα ανάκαμψη τωνπαραγωγικών επενδύσεων.

Η διόρθωση αυτή θα απαιτήσεισύμφωνα με τις εκτιμήσεις τηςΔ/νσης Οικονομικής Ανάλυσης τηςΕΤΕ, τουλάχιστον μία 5ετία, κατάτη διάρκεια της οποίας ο ρυθμόςαύξησης των επενδύσεων παγίουκεφαλαίου (εκτός κατοικιών) θαπρέπει να διατηρηθεί, κατά μέσονόρο, σε επίπεδο υψηλότερο του8%, ετησίως. Μια τέτοια αύξησητων επενδύσεων, άλλωστε, θα υπο-στηρίξει και την επίσης αναγκαίαδημιουργία θέσεων εργασίας μευψηλότερη ποιότητα, παραγωγι-κότητα και αμοιβές, σε ένα μεγα-λύτερο εύρος τομέων οικονομικήςδραστηριότητας. Σύμφωνα με τοβασικό σενάριο των αναλυτών,όπου οι παραγωγικές επενδύσειςπροβλέπεται να αυξάνονται κατά8,5%, ετησίως, την περίοδο 2017-2019 –συμβαδίζοντας με ρυθμόαύξησης του ΑΕΠ ύψους 2%, ετη-σίως, την ίδια περίοδο– θα δημι-ουργηθούν 230.000 νέες θέσειςαπασχόλησης έως τα τέλη του2019, οδηγώντας το ποσοστό ανερ-γίας χαμηλότερα του 18,5% από21,7% σήμερα. Σε ένα δυσμενέ-στερο σενάριο, με μέσο ετήσιορυθμό αύξησης των επενδύσεων3% και ρυθμό αύξησης του ΑΕΠ1%, η αύξηση της απασχόλησηςθα είναι 160.000 θέσεις.

Μια βιώσιμη σχέση μεταξύ χρέουςκαι πρωτογενών πλεονασμάτωνθα πρέπει σύμφωνα με τον ΣΕΒ,να είναι ο στόχος μετά την έξοδοστις αγορές.

Στο εβδομαδιαίο δελτίο για τηνελληνική οικονομία που κυκλο-φόρησε χθες, ο ΣΕΒ χαρακτηρίζειπετυχημένη την προσπάθεια τηςκυβέρνησης να αποκτήσει εκ νέουπρόσβαση στις κεφαλαιαγορές,επισημαίνοντας ότι «οι αγορέςπλέον πιστεύουν ότι η Ελλάδα έχειμπει σε μια διαδικασία κατά τομάλλον ή ήττον εύρωστης δημο-σιονομικής πειθαρχίας, που θαβοηθήσει τους δανειστές της ναπροχωρήσουν σε ελάφρυνση τουχρέους ώστε να καταστεί βιώσιμο».Η επιτυχής επιστροφή στις αγορές,κατά τον ΣΕΒ, θέτει de facto τέρμαστην πρακτική των καθυστερή-σεων στις αξιολογήσεις και στηνπαροχολογία καθώς, σε διαφορε-τική περίπτωση, η χώρα θα βρεθείαντιμέτωπη, με αύξηση επιτοκίωνστην επόμενη έκδοση, με αυτο-καταστροφικές συνέπειες για τηνελληνική οικονομία.

Οπως επισημαίνουν οι αναλυτέςτου ΣΕΒ, η χώρα εισέρχεται πλέονσε μια μακροχρόνια περίοδο πλε-ονασματικής δημοσιονομικής δια-χείρισης όπου η κανονικότητα θαπεριλαμβάνει ετήσια πρωτογενήπλεονάσματα σε συνεχή βάση 3,5ποσοστιαίων μονάδων του ΑΕΠαπό το 2018 και μέχρι το 2022, καιγύρω στις 2 ποσοστιαίες μονάδεςτου ΑΕΠ από εκεί και πέρα.

Αυτό απαιτεί τη διαπραγμάτευσηενός δυναμικού (κυλιόμενου) μη-χανισμού ελάφρυνσης του χρέουςμε μείωση επιτοκίων, μετάθεσηπληρωμών τόκων στο μέλλον, επέ-κταση της διάρκειας και των πε-ριόδων χάριτος των δανείων, κ.ο.κ.Μια τέτοια συμφωνία προϋποθέτειτην εσαεί δέσμευση της ελληνικήςπλευράς για την εφαρμογή μιαςδημοσιονομικής πολιτικής προ-καθορισμένου πρωτογενούς απο-τελέσματος. Η πιθανότητα, όμως,να επιτευχθεί μια τέτοια συμφωνίαγια ένα τόσο μεγάλο χρονικό διά-στημα (μέχρι το 2060) είναι μικρή.

Κατά τον ΣΕΒ, «δεν είναι δυνατόννα συμφωνηθεί μια ελάφρυνσητου χρέους σήμερα, που παράγειδιαρκή αποτελέσματα, χωρίς συγ-κεκριμένο quid pro quo για τηνάλλη πλευρά». Ως εκ τούτου, δενείναι δυσεξήγητη η απροθυμίατου Eurogroup να συμφωνήσει σεμακροπρόθεσμα μέτρα ελάφρυν-σης του χρέους, καθώς δεν είναιδυνατόν να διασφαλιστεί εκ τωνπροτέρων η απρόσκοπτη εξυπη-ρέτηση του χρέους κατά τα συμ-φωνηθέντα. Ο μόνος τρόπος ναεπέλθει αμοιβαία επωφελής συμ-φωνία είναι να δεσμευθούν τα δύομέρη ότι σε τακτά διαστήματα (π.χ.κάθε τριετία) θα συμφωνούνταιδιορθωτικές κινήσεις έτσι ώστενα μη συσσωρεύονται ανισορρο-

πίες που να υπονομεύουν τη βιω-σιμότητα του χρέους, μέσα απόένα εξειδικευμένο σύστημα επο-πτείας. Σε κάθε περίπτωση, ση-μειώνει ο ΣΕΒ, διαδοχικές ελλη-νικές κυβερνήσεις από εδώ καιπέρα θα πρέπει να ενσωματώσουνστα προγράμματά τους και στηλειτουργία τους, τον μακροχρόνιοπεριορισμό των πρωτογενών πλε-ονασμάτων.

Η πενταετία 2018-2022, μάλιστα,όπου η Ελλάδα έχει δεσμευθεί γιαετήσια πρωτογενή πλεονάσματα3,5 ποσοστιαίων μονάδων τουΑΕΠ, θα είναι μια περίοδος μεγά-λων προκλήσεων για την ελληνικήοικονομία και κοινωνία, με δεδο-μένες και τις επιπτώσεις της πο-λιτικής αβεβαιότητας από δυνάμεισυνεχείς εκλογικές αναμετρήσεις.

ΧΡΥΣΑ ΛΙΑΓΓΟΥ

Η επιστροφή στις αγορέςβοηθά την ελάφρυνσηχρέους εκτιμά ο ΣΕΒ

Η χώρα εισέρχεται πλέον σε μια μακροχρόνια περίοδο πλεονασματικής δη-μοσιονομικής διαχείρισης, αναφέρει ο Σύνδεσμος.

<<<<<<

Με ευέλικτες μορφέςεργασίας οι 68.000από τις συνολικά150.000 νέες θέσειςτην τελευταία τριετία.

<<<<<<

Η επιτυχής επιστροφήστις αγορές, κατά τον ΣΕΒ, θέτει de factoτέρμα στην πρακτικήτων καθυστερήσεωνστις αξιολογήσεις και στην παροχολογία.

Πτώση ανεργίας λόγω μείωσης μισθών και μερικής απασχόλησηςΕως 230.000 νέες θέσεις εργασίας βλέπει η Εθνική Τράπεζα μέχρι το 2019

Το 87% των νέων θέσεων απασχόλησης στον ιδιωτικό τομέα την τε-λευταία τριετία (ήτοι 130.000 θέσεις) δημιουργήθηκε στους υποκλά-δους παροχής καταλύματος και εστίασης, της μεταποίησης, καθώς καιστο βαθύτατα αναδιαρθρωμένο κλάδο λιανικού και χονδρικού εμπορί-ου. Επίσης, κατά την τελευταία διετία εξαιτίας μεταξύ άλλων, των αλ-λαγών στο φορολογικό και ασφαλιστικό πλαίσιο, αλλά και της πίεσηςπου ασκούν οι ηλεκτρονικές πληρωμές στη φορολογική συμμόρφωσητων συγκεκριμένων κατηγοριών, τμήμα της μη εξαρτημένης εργασίαςμετατράπηκε σε μισθωτή. Αυτό εκτιμάται ότι συνεισέφερε στην αύξη-ση της συνολικής απασχόλησης κατά 14.000 νέες θέσεις (κυρίως τηνπερίοδο 2015-16), λόγω της συρρίκνωσης της παραοικονομίας.

Τουρισμός, εστίαση, μεταποίηση, εμπόριο

«Ανοιξη» χωρίς την Ελλάδα στα ευρωπαϊκά ναυπηγείαΤου ΗΛΙΑ Γ. ΜΠΕΛΛΟΥ

Εκ βάθρων αναμόρφωση της παγκό-σμιας ναυπηγικής βιομηχανίας βρί-σκεται σε εξέλιξη, αφήνοντας μικράπεριθώρια αισιοδοξίας για τη δυνα-τότητα των ελληνικών ναυπηγείωννα βγουν από τη βαθιά κρίση στηνοποία έχουν περιέλθει. Μεγάλες ασια-

τικές μονάδες, στην Κίνα, στη ΝότιαΚορέα και στην Ιαπωνία, που επίχρόνια κυριαρχούσαν διεθνώς, έχουνβγει από τον χάρτη έπειτα από πτω-χεύσεις και αναδιαρθρώσεις, ενώ ηευρωπαϊκή ναυπηγική βιομηχανίαπραγματοποιεί δυναμική επιστροφήστην κορυφή με οδηγό τις παραγ-γελίες για κρουαζιερόπλοια. Σε αυτό

το περιβάλλον είναι προφανές πωςτα ελληνικά ναυπηγεία Σκαραμαγκάκαι Ελευσίνας, εφόσον τελικά επα-ναλειτουργήσουν απαλλαγμένα απότις υποχρεώσεις και τις δεσμεύσειςπου τα χαρακτηρίζουν, έχουν μικρέςπιθανότητες να ανταγωνιστούν διε-θνώς. Και αυτό διότι ο πόλεμος τιμώνγια τα νεότευκτα εμπορικά πλοίααπό την Ασία παραμένει σφοδρός,ενώ η τεχνογνωσία που έχουν απο-κτήσει οι μεγάλοι Ευρωπαίοι στακρουαζιερόπλοια είναι αξιοζήλευτη.

Αν και η τεχνογνωσία υπάρχειέως έναν βαθμό και στην Ελλάδα, οστόχος της ναυπήγησης πλοίων καιπάλι εδώ σε ευρεία κλίμακα μοιάζεινα απομακρύνεται όλο και περισ-σότερο, αναφέρουν ναυτιλιακοί κύ-κλοι. Εξαίρεση, τα μικρού μεγέθουςακτοπλοϊκά και ίσως κάποιες θαλα-μηγοί. Τύποι πλοίων στους οποίουςη ελληνική ναυπηγική βιομηχανία,και κυρίως οι μικρότερες ιδιωτικέςγιάρδες, φαίνεται να παραμένει ποι-οτική και ανταγωνιστική, προσθέ-τουν. Τι δείχνουν όμως τα στοιχεία;Σύμφωνα με τον ναυλομεσιτικόοίκο Clarksons ο αριθμός των εν

ενεργεία παγκόσμιων ναυπηγείωνέχει μειωθεί κατά δύο τρίτα από το2009. Στην κορυφή του τελευταίουκύκλου της ναυλαγοράς, συνολικά934 ναυπηγεία είχαν παραγγελίεςπλοίων, αριθμός που έχει συρρι-κνωθεί στα 358 σήμερα. Ο αριθμόςτων ενεργών ναυπηγείων που χτί-ζουν φορτηγά πλοία έχει μειωθείσε 97, πτώση 67% από την κορυφήτου 2009. Σε γεωγραφική βάση, ημεγαλύτερη πτώση παρατηρήθηκεστην Κίνα, με τον αριθμό των κινε-ζικών ναυπηγείων να μειώνεταικατά 73%, στα 50 στις αρχές Ιουλίου.Ο τομέας των δεξαμενόπλοιων έχει,επίσης, επηρεαστεί με μόλις 89 ενερ-γά ναυπηγεία, μείωση κατά 55% σεΚίνα, Κορέα και Ιαπωνία. Για πλοίαμεταφοράς εμπορευματοκιβωτίωνυπάρχουν σήμερα 56 ναυπηγεία,40% λιγότερα από το 2009. Ομως,αλλού υπάρχει ανάπτυξη. Η MeyerWerft της Γερμανίας και η Fincantieriτης Ιταλίας κατατάσσονται πλέονμεταξύ των μεγαλύτερων όσον αφο-ρά την αξία των βιβλίων παραγγελιώντους χάρη στην πρόσφατη έκρηξητης κρουαζιέρας. Η Meyer Werft

μέχρι το 2023 έχει 21 παραγγελίεςκρουαζιερόπλοιων (μαζί με τη θυ-γατρική Turku Meyer) αθροιστικήςαξίας 16,9 δισ. δολαρίων. Την ίδιαώρα η ιταλική Fincantieri χτίζει 22κρουαζιερόπλοια αξίας περίπου 16δισ. και άλλα 6 άλλων 900 εκατομ-μυρίων στο πρόσφατα εξαγορασθέννορβηγικό ναυπηγείο Vard. Ξεπέ-ρασαν έτσι αμφότεροι τους κατα-σκευαστές της Ασίας, που επικεν-τρώνονται στην κατασκευή εμπο-ρικών πλοίων. Σύμφωνα με τη Ves-selsValue, η DSME έρχεται τρίτη μεανεκτέλεστο υπόλοιπο 82 πλοίωναξίας 15,6 δισ. Επεται η HyundaiHeavy με 205 πλοία αξίας 13,1 δισ.,ενώ ακολουθεί η China State Ship-building Corp με 226 ποντοπόρααξίας 11,7 δισ. Επόμενη είναι η Sam-sung Heavy με παραγγελίες 8,4 δισ.,ενώ η ιαπωνική Imabari έχει πα-ραγγελίες 8,3 δισ.

Αλλα ευρωπαϊκά ναυπηγεία δεναπέχουν πολύ. Η γαλλική πλέον STXFrance, εάν προστεθούν τόσο οι επι-βεβαιωμένες παραγγελίες όσο και οισυμφωνίες προθέσεων και optionτων πλοιοκτητών, φτάνει τα 11 δισ.

<<<<<<

Ο στόχος ναυπήγησηςπλοίων στη χώρα σεευρεία κλίμακα μοιάζει να απομακρύνεται όλο και περισσότερο.

Η ευρωπαϊκή ναυπηγική βιομηχανία πραγματοποιεί δυναμική επιστροφήστην κορυφή με οδηγό τις παραγγελίες για κρουαζιερόπλοια.

OIK_09-ΕΛΛΑΔΑ_Master_cy 04/08/17 19:48 Page 9


Η οικονομία της Ευρωζώνης ανα-πτύχθηκε με ετήσιο ρυθμό 2,1% τοδεύτερο τρίμηνο, τον υψηλότεροαπό το δεύτερο τρίμηνο του 2011,σημάδι ότι όντως εδραιώνεται καιενισχύεται η ανοδική τάση των τε-λευταίων ετών. Το πρώτο τρίμηνοτου 2017, η οικονομία της Ευρωζώ-νης είχε αναπτυχθεί με ετήσιο ρυθμό1,9%. Οι δείκτες υπευθύνων προ-μηθειών (PMI) του Ιουλίου δείχνουνπολύ σημαντική αύξηση των προσ-λήψεων στα γαλλικά και στα ισπα-νικά εργοστάσια, σύμφωνα με τηνεταιρεία IHS Markit. Το μοναδικόστοιχείο που θα στενοχωρήσει τηνΕΚΤ, που περιμένει η ανάπτυξη ναδημιουργήσει πληθωριστικές πιέσεις,είναι ότι οι τιμές των πρώτων υλώνυποχώρησαν στο χαμηλότερο επί-πεδο των τελευταίων εννέα μηνών.

Σε τριμηνιαία βάση, η οικονομίατης Ευρωζώνης αναπτύχθηκε τοδεύτερο τρίμηνο με ρυθμό 0,6%,ενώ το πρώτο τρίμηνο του 2017 είχεαναπτυχθεί με ρυθμό 0,5%. Η γαλ-λική οικονομία αναπτύχθηκε το δεύ-τερο τρίμηνο με ρυθμό 0,5%, πουείναι ο υψηλότερος από το 2011,ενώ η ισπανική οικονομία βρίσκεταικαθ’ οδόν να καταγράψει ετήσιορυθμό ανάπτυξης 3,3% το 2017,υψηλότερο από το 2007. Η γερμανικήοικονομία θα αναπτυχθεί με ρυθμό0,5% το δεύτερο τρίμηνο, σύμφωναμε δημοσκόπηση του Bloombergμεταξύ οικονομολόγων. Τη Δευτέρα,η Ευρωπαϊκή Στατιστική Υπηρεσία

είχε ανακοινώσει ότι η ανεργία υπο-χώρησε τον Ιούνιο στο 9,1%, δηλαδήστο χαμηλότερο επίπεδο από τονΦεβρουάριο του 2009.

Ο δείκτης υπευθύνων προμηθειώντης IHS Markit για τη μεταποίησηδιαμορφώθηκε στο 56,6% τον Ιούλιο,ελαφρώς χαμηλότερα από το 57,6%του Ιουνίου, που ήταν και το υψη-λότερο επίπεδο των τελευταίων έξιετών. Οι τιμές πάνω από το 50 δεί-χνουν επέκταση της οικονομικήςδραστηριότητας. Σύμφωνα με την

IHS Markit, η παραγωγή στη μετα-ποίηση αυξήθηκε τον Ιούλιο με ρυθ-μό σχεδόν 4%, δηλαδή τον υψηλό-τερο των τελευταίων έξι ετών. Οιαυστριακές, γερμανικές και ολλαν-δικές εταιρείες είχαν τις καλύτερεςεπιδόσεις, ενώ στα ολλανδικά ερ-γοστάσια η παραγωγή αυξήθηκεστο υψηλότερο επίπεδο των τελευ-ταίων 75 μηνών. Γενικότερα, όμως,οι εταιρείες της Ευρωζώνης είχανσημαντικές νέες παραγγελίες τόσοαπό την εσωτερική αγορά όσο και

από το εξωτερικό. Παρότι υποχώ-ρησε τον Ιούλιο και ο ρυθμός πα-ραγωγής (σε χαμηλό έξι μηνών) νέωνπαραγγελιών (σε χαμηλό πέντε μη-νών) και νέων εξαγωγών (σε χαμηλότεσσάρων μηνών), παρέμεινε σταυψηλότερα επίπεδα από το 2011.«Σαφώς και παραμένει η Γερμανίαη ηγέτις της ανοδικής τάσης, καιμόνον οι γειτονικές της Αυστρία καιΟλλανδία είχαν υψηλότερο ρυθμόεπέκτασης. Ομως, σε κάθε περίπτω-ση πρόκειται για ευρεία άνοδο. Ακό-μη και η Ελλάδα είχε την πρώτη συ-νεχόμενη βελτίωση στη μεταποίησηεδώ και τρία χρόνια», σχολίασε οεπικεφαλής οικονομολόγος της IHSMarkit Κρις Ουίλιαμσον.

Πιο ενθαρρυντικά είναι τα στοι-χεία για την απασχόληση στη με-ταποίηση, δεδομένου ότι η ανεργίαεξακολουθεί να βρίσκεται σε υψηλόεπίπεδο. Τα εργοστάσια στη Γαλλίαπροσλαμβάνουν με τον υψηλότερορυθμό από το 2000 και τα ισπανικάεργοστάσια με τον υψηλότερο ρυθμόαπό το 1998. Το ποσοστό ανεργίαςστη Γαλλία διαμορφώθηκε τον Ιούνιοστο 9,6% και στην Ισπανία στο17,1%. «Ο ρυθμός αύξησης της απα-σχόλησης είναι ένας από τους υψη-λότερους της τελευταίας εικοσαετίαςκαι η έκρηξη των προσλήψεων υπο-γραμμίζει τη θετική διάθεση πουεπικρατεί στα εργοστάσια της Ευ-ρωζώνης», σχολίασε ο Κρις Ουίλιαμ-σον, επικεφαλής οικονομολόγος τηςIHS Markit.

<<<<<<

Η πολιτική σταθερότηταεπιστρέφει στην Ευρώ-πη και, ως εκ τούτου,έχουν τονωθεί η επιχει-ρηματική και η κατανα-λωτική εμπιστοσύνη.

Στο 0,6% ο ρυθμόςανάπτυξης στην Ευρωζώνητο β΄ τρίμηνο του 2017Σημαντική αύξηση προσλήψεων νέων εργαζομένωνστα γαλλικά αλλά και στα ισπανικά εργοστάσια

Επενδύσεις σε Υγεία, Παιδεία, υποδομές προτείνει η ΕΚΤΟι κυβερνήσεις της Ευρωζώνης θαπρέπει να αυξήσουν τις επενδύσειςστην Υγεία, στην εκπαίδευση καιστις υποδομές, αν επιθυμούν νααυξήσουν τον ρυθμό ανάπτυξηςτων οικονομιών τους και να μει-ώσουν το ύψος του δημόσιου χρέ-ους τους, σύμφωνα με έκθεση τηςΕυρωπαϊκής Κεντρικής Τράπεζας.Στην έκθεση, οι συντάκτες τηςΕΚΤ υιοθετούν επικριτικό τόνοέναντι της Ευρωπαϊκής Επιτροπής,υποστηρίζοντας πως επιτρέπει στακράτη-μέλη, ακόμη και σε όσα εμ-φανίζουν έντονες μακροοικονο-μικές ανισορροπίες, να μην εφαρ-μόζουν μεγάλο μέρος των συστά-σεων που προτείνει κάθε χρόνοκαι επικυρώνονται από το Ευρω-παϊκό Συμβούλιο. Η ΕΚΤ προτείνει,μάλιστα, την επιβολή οικονομικώνκυρώσεων ίσων με το 0,1% τουΑΕΠ κατά των κρατών-μελών πουαθετούν τις υποσχέσεις τους στοντομέα των μεταρρυθμίσεων, μέτροπου υιοθετήθηκε στο απόγειο τηςκρίσης δημοσίου χρέους αλλά δενέχει εφαρμοστεί ποτέ.

Η έκκληση της ΕΚΤ για αύξηση

των επενδύσεων στους τομείς τηςΥγείας, της Παιδείας και των υπο-δομών είναι σημαντική, καθώςπολλά κράτη-μέλη έχουν υψηλόδημόσιο χρέος, ενώ ο ρυθμός ανά-πτυξης ήταν αναιμικός μέχρι πρό-σφατα. Βέβαια, η ΕΚΤ και ειδικάο πρόεδρός της Μάριο Ντράγκι

έχουν δηλώσει επανειλημμένωςπως οι κυβερνήσεις θα πρέπει ναεπιτελέσουν τον δικό τους ρόλο,ώστε να ενισχυθούν η ανάπτυξηκαι ο πληθωρισμός στην Ευρωζώ-νη, για να μπορέσει και η ΕΚΤ νααρχίσει να εξομαλύνει τη νομισμα-τική της πολιτική. «Πρέπει να δοθείιδιαίτερη προσοχή ώστε να ανα-κατευθυνθούν περισσότεροι πόροιστους τομείς της Υγείας, της εκ-παίδευσης ή των έργων υποδομής,διότι αυτές οι δαπάνες έχει απο-δειχθεί πως έχουν θετική μακρο-πρόθεσμη επίπτωση στην ανάπτυ-ξη, ενώ θα πρέπει να περιοριστούνλιγότερο παραγωγικές δαπάνες»,αναφέρεται στην έκθεση. Η ΕΚΤείχε αρχίσει τον Μάρτιο του 2015να εφαρμόζει την πολιτική της πο-σοτικής χαλάρωσης, αγοράζονταςμέχρι σήμερα κρατικά και εταιρικάομόλογα συνολικού ύψους περίπου2,3 δισ. ευρώ. Σε πολλές περιπτώ-σεις, η ΕΚΤ έχει χρηματοδοτήσει,εμμέσως, έργα υποδομής σε αρ-κετές από τις χώρες που περιλαμ-βάνει στην ποσοτική χαλάρωσηκαι έχει πιστωθεί με την ανάκαμψη

της οικονομίας της Ευρωζώνης το2016. Ωστόσο προειδοποιεί τις κυ-βερνήσεις πως θα πρέπει να εκ-μεταλλευτούν την ευνοϊκή συγ-κυρία για να εφαρμόσουν μεταρ-ρυθμίσεις σε περίοδο επέκτασηςτης οικονομίας. Μεταξύ άλλων, ηΕΚΤ συνιστά μείωση της φορολο-γίας στην εργασία και στις εταιρείεςκαι αύξηση της φορολογίας τηςπεριουσίας και της κατανάλωσης.Τέλος, η ΕΚΤ καλεί την Κομισιόννα επιβάλει πρόστιμο ίσο με το0,1% του ΑΕΠ σε χώρες που δενεφαρμόζουν μεταρρυθμίσεις γιατις οποίες έχουν δεσμευτεί στοσυμβούλιο υπουργών. Το φθινό-πωρο η ΕΚΤ αναμένεται πως θασυζητήσει το μέλλον της ποσοτικήςχαλάρωσης, καθώς επιταχύνεταιη ανάπτυξη και έχει πλέον εκλείψειη απειλή του αποπληθωρισμού.Ενδεχόμενη (αλλά όχι πιθανή) αύ-ξηση των δημοσίων επενδύσεων,ειδικά από τις ισχυρές οικονομίεςτης Ευρωζώνης, όπως η γερμανική,θα διευκόλυνε την ΕΚΤ να κινηθείταχύτερα προς τον τερματισμό τηςποσοτικής χαλάρωσης.

Οι γυναίκες σπαταλούν πολύ περισ-σότερο χρόνο από τους άνδρες γιατο νοικοκυριό, και αυτό αποβαίνειεις βάρος της παραγωγικότηταςτης αμερικανικής οικονομίας. Πρό-κειται για εύρημα από τα πορίσματαέρευνας της Εθνικής ΥπηρεσίαςΟικονομικών Ερευνών των ΗΠΑ,που εξετάζει τις αλλαγές στον τρόποζωής των γυναικών τα τελευταίαχρόνια. Προκύπτει ότι οι γυναίκεςέχουν λιγότερο χρόνο να διαθέσουνγια την εργασία τους λόγω νοικο-κυριού, με αποτέλεσμα να υπάρ-χουν απώλειες όσον αφορά την πα-ραγωγικότητά τους. Παράλληλα,ορισμένες γυναίκες αποφεύγουννα απασχοληθούν σε τομείς πουαπαιτούν αφοσίωση και πολλέςώρες εργασίας, γνωρίζοντας ότιδεν θα μπορούν να διαθέσουν τοναναγκαίο χρόνο.

Οι εκτιμήσεις των αναλυτών πουεκπόνησαν την εν λόγω μελέτη κα-τατείνουν στο συμπέρασμα ότι οχρόνος και η εργασία στο σπίτι ευ-θύνονται για τη διαφορά κατά 11%

όσον αφορά την παραγωγική δύ-ναμη των δύο φύλων. Κι ενώ όλααυτά φαίνονται κάπως αυτονόητα,υπάρχει μια έκπληξη όσον αφοράτα ευρήματα της έρευνας: ότι πλήτ-τεται η κοινωνία στο σύνολό της.Εάν, δηλαδή, η κατανομή της ερ-γασίας γινόταν κατά τρόπο ανε-ξάρτητο από το φύλο των ανθρώ-πων, θα αυξανόταν ο πλούτος τηςκοινωνίας και η παραγωγή ανά ώραθα ενισχυόταν κατά 5,4%, καθώςοι άνθρωποι θα αξιοποιούσαν κα-λύτερα τον χρόνο τους και τις δε-ξιότητές τους. Οι ερευνητές πουεκπόνησαν τη σχετική μελέτη προ-έρχονται από το ΠανεπιστήμιοΚάρλος II της Μαδρίτης, το Πανε-πιστήμιο του Τορόντο και το Πρίν-στον, και επισημαίνουν πως «είναισημαντικό να αναπτύξουμε μια θε-ωρία για την κατανομή του χρόνουκαι την επιλογή της εργασίας, γιανα μπορέσουμε να κατανοήσουμετι ευθύνεται για τις διαφορές σταεπίπεδα παραγωγικότητας των δύοφύλων».

Οι «δουλειές του σπιτιού»μειώνουν την παραγωγικότητα

Η Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζαπροτείνει την επιβολή οικονομικώνκυρώσεων σε όσα κράτη-μέλη δενυλοποιούν τις μεταρρυθμίσεις.

Στασιμότητα εισοδημάτων στις ΗΠΑΤα σημάδια δεν είναι τόσο ενθαρ-ρυντικά για την αμερικανική οικο-νομία όσο της Ευρώπης. Η κατα-νάλωση επιβραδύνθηκε, για τρίτοσυνεχόμενο μήνα τον Ιούνιο, καιη πτώση των πληρωμών από μερί-σματα προκάλεσε στασιμότητα τωνεισοδημάτων, σημάδι ότι η οικο-νομία ίσως να μην ενισχυθεί τόσοπολύ από τα νοικοκυριά το τρίτοτρίμηνο του 2017, σύμφωνα μεστοιχεία του αμερικανικού υπουρ-γείου Εμπορίου. Τον Ιούνιο, οι αγο-ρές αυξήθηκαν κατά 0,1%, ενώ τονΜάιο είχαν αυξηθεί κατά 0,2% καιτα εισοδήματα παρέμειναν στάσιμα.

Ο δομικός πληθωρισμός διαμορ-φώθηκε στο 1,5% σε ετήσια βάση.Ο Ιούνιος ήταν ο τρίτος συνεχόμε-νος μήνας μείωσης της κατανάλω-σης, γεγονός που θα μπορούσε ναοδηγήσει σε περιορισμό του ρυθμούανάπτυξης της αμερικανικής οικο-νομίας το τρίτο τρίμηνο, δεδομένουότι η κατανάλωση συνεισφέρει το70% του ΑΕΠ. Τα εισοδήματα πα-ρέμειναν στάσιμα τον Ιούνιο, εξαι-τίας της μείωσης των πληρωμώναπό μερίσματα κατά 3%, ενώ τονΜάιο οι πληρωμές είχαν αυξηθείκατά 4,8%. Το πραγματικό διαθέ-σιμο εισόδημα των Αμερικανών

μειώθηκε κατά 0,1% τον Ιούνιο,για πρώτη φορά στη διάρκεια του2017. Ενθαρρυντικό στοιχείο είναιη επιτάχυνση του ρυθμού αύξησηςτων μισθών κατά 0,4%, που, σεσυνδυασμό με τη σταθερή αύξησητων προσλήψεων, τη βελτίωση τωνοικονομικών και τον χαμηλό πλη-θωρισμό, θα μπορούσε να ενθαρ-ρύνει τους Αμερικανούς να αυξή-σουν την κατανάλωση τους επό-μενους μήνες. Τα στοιχεία για τονπληθωρισμό δείχνουν ότι θα απαι-τηθεί καιρός μέχρι αυτός να φτάσειστον στόχο 2% της αμερικανικήςΟμοσπονδιακής Τράπεζας.

Η οικονομία ανακάμπτει, αλλά οι πολίτες της Αργεντινής ακόμη δυσκολεύονταιΗ ανάκαμψη της οικονομίας τηςΑργεντινής δεν έχει γίνει αισθητήστους πολίτες της χώρας, οι οποίοιενδέχεται να εκφράσουν τη δυ-σφορία τους στις εκλογές τουΟκτωβρίου.

Μολονότι τα τελευταία στοιχείαδείχνουν ότι η οικονομία αναπτύχ-θηκε κατά 3,3% από τον Μάιο του2016 έως τον Μάιο του 2017, η κα-ταναλωτική εμπιστοσύνη υποχώ-ρησε τον Ιούλιο σε ετήσια βάσηκατά 6,9%.

Οπως προκύπτει από τις απαν-τήσεις οικονομικών αναλυτών σεδημοσκόπηση του Bloomberg, ηοικονομία της Αργεντινής αναμέ-νεται να αναπτυχθεί κατά 2,8% στοσύνολο του έτους. Το οφείλει σεμεγάλο βαθμό στον δυναμικό αγρο-τικό τομέα που σημειώνει ραγδαίαανάπτυξη, καθώς ο πρόεδρος Μάκρικατάργησε τους φόρους στις εξα-γωγές σιτηρών.

Παράλληλα, αρχίζει να σημειώνει

ανάπτυξη ο κατασκευαστικός κλά-δος, με τις προσφορές για έργα υπο-δομών με κρατική χρηματοδότησηνα έχουν αυξηθεί κατά 200%. Τηνίδια στιγμή, όμως, παραμένουν επί-μονα απογοητευτικοί τρεις δείκτες:

Πρώτον, ο πληθωρισμός που ση-μείωσε μεν κάποια υποχώρηση, αλλάπαραμένει επίμονα υψηλός, πλήτ-τοντας την αγοραστική δύναμη τωνΑργεντίνων.

Δεύτερον, η βιομηχανική παρα-γωγή που, συνήθως, είναι ο σημαν-

τικότερος εργοδότης στην Αργεν-τινή, αλλά δεν σημειώνει παρά ισχνήανάπτυξη. Από τον Φεβρουάριο τουπερασμένου έτους έως φέτος τονΑπρίλιο μειώθηκε επί 15 συνεχόμε-νους μήνες. Η κλωστοϋφαντουργία,για παράδειγμα –ένας από τους λι-γότερο ανταγωνιστικούς τομείς–έχει πληγεί, καθώς η κυβέρνηση χα-λάρωσε τους περιορισμούς στις ει-σαγωγές. Το αποτέλεσμα ήταν νασυρρικνωθεί ο κλάδος κατά 13,3%τους 12 μήνες έως τον Μάιο.

Τρίτον, η κατανάλωση, που υπήρ-ξε ο κύριος μοχλός της οικονομίαςυπό την προηγούμενη κυβέρνησητης Κριστίνα Φερνάντες, τώρα δενανακάμπτει. Ιδιαίτερα ανησυχητικήεξέλιξη για τον πρόεδρο Μάκρι είναιτο γεγονός ότι η απογοητευτική ει-κόνα αυτών των τομέων της οικο-νομίας γίνεται περισσότερο αισθητήστην ευρύτερη ζώνη του ΜπουένοςΑϊρες, στην οποία πρόκειται να αν-τιμετωπίσει τον Οκτώβριο την πο-

λιτική του αντίπαλο, την πρώηνπρόεδρο Κριστίνα Φερνάντες ντεΚίρχνερ. Κι αυτό γιατί μικρομεσαίεςεπιχειρήσεις που πλήττονται απότον εξωτερικό ανταγωνισμό συγ-κεντρώνονται σε αυτήν την περιο-χή.

Η νίκη ή η ήττα του νυν προέδρουθα εξαρτηθεί από τις ψήφους πουθα συγκεντρώσει η δική του συμ-μαχία για τη Γερουσία. Η ΚριστίναΦερνάντες προηγείται σε όλες τιςδημοσκοπήσεις που έχουν δει τοφως της δημοσιότητας.

Εν τω μεταξύ, για τους επενδυτέςοι εκλογές αποτελούν το βαρόμετροαπό το οποίο θα φανεί η διάθεσητης κοινής γνώμης να δεχθεί τις με-ταρρυθμίσεις του Μάκρι. Εν ολίγοις,αν επικρατήσει η Φερνάντες, ενδέ-χεται να μη χορηγήσουν στην αρ-γεντίνικη οικονομία τις ενέσεις κε-φαλαίου στις οποίες προσβλέπει οΑργεντίνος πρόεδρος για να διατη-ρήσει την ανάκαμψη.

Υψηλός πληθωρισμός, χαμηλή βιομηχανική παραγωγή και πενιχρή κατανά-λωση πονοκεφαλιάζουν τον Αργεντινό πρόεδρο Μάκρι, ενόψει των εκλογώντου Οκτωβρίου.

REU

TERS

<<<<<<

Ο πληθωρισμός κυμαίνεται σε υψηλάεπίπεδα, μειώνονταςτην αγοραστική δύναμη των πολιτών της Αργεντινής.

Η γαλλική οικονομία αναπτύχθηκε το δεύτερο τρίμηνο με ρυθμό 0,5%, που είναι ο υψηλότερος από το 2011, ενώ ηισπανική οικονομία πρόκειται να καταγράψει ετήσιο ρυθμό ανάπτυξης 3,3% το 2017, υψηλότερο από το 2007.

OIK_10-ΔΙΕΘΝΗ_Master_cy 04/08/17 19:47 Page 10

Η Κ ΑΘ Η Μ Ε Ρ Ι Ν Η l 11Δ Ι Ε Θ Ν ΗKυριακή 6 Aυγούστου 2017

Σε σημείο καμπής φαίνεται ότιβρίσκεται η Κίνα, καθώς επιχειρείνα περιορίσει δραστικά τον δα-νεισμό και τη συνεπακόλουθηυπερχρέωση κράτους και επιχει-ρήσεων. Με το χρέος της να αγγίζειτο ιλιγγιώδες ποσό των 29 τρισ.δολαρίων, τα 17 τρισ. από τα οποίαπροέρχονται από τον δανεισμότων κινεζικών επιχειρήσεων, οκίνδυνος που φαίνεται να απα-σχολεί την κινεζική ηγεσία είναιένα κύμα πτωχεύσεων, ικανό ναπροκαλέσει κατάρρευση του τρα-πεζικού της τομέα. Το ΔΝΤ προ-ειδοποιεί τη δεύτερη οικονομίαστον κόσμο πως αν δεν περιορίσειτην εξάρτησή της από τον δανει-σμό, η ανάπτυξή της θα επιβρα-δυνθεί από το 6,9% που σημειώνειφέτος στο 5% έως το 2021. Το Τα-μείο πιθανολογεί, άλλωστε, καιτην περαιτέρω επιβράδυνση τηςανάπτυξής της στο 3% σε περί-πτωση χρηματοπιστωτικής κρί-σης. Οπως επισημαίνει η NomuraHoldings, σε αυτήν την περίπτωσηθα ακολουθούσαν κραδασμοί στηνπαγκόσμια οικονομία, που πέρυσιάντλησε το 1/3 της ανάπτυξήςτης από την Κίνα.

Κι ενώ οι κινήσεις των κινεζι-κών αρχών τούς τελευταίους μή-νες καταδεικνύουν την προσπά-θεια του Πεκίνου να αντιμετωπί-σει δυναμικά το πρόβλημα, πολλάθα εξαρτηθούν από το κατά πόσονθα έχει την αναγκαία υποστήριξηο πρόεδρος Σι Τζινπίνγκ τονΟκτώβριο στο συνέδριο του κυ-βερνώντος κόμματος. Παρόμοιεςπροσπάθειες που καταβλήθηκανστο παρελθόν για την αντιμε-τώπιση του χρέους δεν απέφερανουσιαστικά αποτελέσματα. Εχειγι’ αυτό ασκηθεί κριτική στονΚινέζο πρόεδρο ότι δεν υπήρξεεξίσου επιθετικός σε αυτό το θέ-μα όσο, για παράδειγμα, στηνεκστρατεία για πάταξη της δια-φθοράς σε όλα τα κλιμάκια τουκρατικού μηχανισμού.

Τον Ιούνιο, οι εποπτικές αρχέςτου κινεζικού τραπεζικού συστή-ματος έδωσαν εντολή στις τρά-πεζες της χώρας να ελέγξουν διε-ξοδικά την έκθεσή τους σε δάνειαπρος τους τέσσερις επιχειρημα-τικούς ομίλους της Κίνας που έγι-ναν γνωστοί στη Δύση με την

επιθετική τους πολιτική να εξα-γοράζουν αμερικανικές και ευ-ρωπαϊκές επιχειρήσεις. Πρόκειταιγια τους ομίλους Dalian Wanda,Anbang, Fosun και HNA Groupπου μόνον μέσα στον τελευταίοενάμιση χρόνο έχουν ανακοινώσειεξαγορές εκτός και εντός Κίναςαξίας 75 δισ. δολαρίων. Πολλέςκινεζικές τράπεζες που είχαν συν-δράμει τον όμιλο ΗΝΑ, μεγαλύ-τερο μέτοχο της Deutsche Bankεδώ και περίπου τρεις μήνες, τώρααρνούνται να της χορηγήσουνκαινούργια δάνεια. Παράλληλα,οι κινεζικές αρχές κάλεσαν τηνασφαλιστική Anbang να πουλήσειτα περιουσιακά στοιχεία που έχειστο εξωτερικό και να επαναπα-τρίσει τα κεφάλαια στη χώρα. Ση-μειωτέον ότι στη διάρκεια τωνδύο τελευταίων ετών οι κινεζικέςεταιρείες εξαγόρασαν ξένες επι-

χειρήσεις σε Ευρώπη και Αμερικήέναντι 343 δισ. δολαρίων.

«Σχεδόν κάθε 15 χρόνια η Κίναβρίσκεται σε σημείο καμπής»,επισημαίνει ο Τάο Ντογκ, αναλυ-τής της Credit Suisse στο ΧονγκΚονγκ, που εκτιμά ότι σήμερα ηδεύτερη οικονομία στον κόσμοπλησιάζει στην επόμενη κρίσιμηφάση της. Μέχρι στιγμής, η Κίναέχει τη δυνατότητα να ξεπεράσειμια κρίση χάρη στα τεράστια απο-θέματά της, μεταξύ των οποίωνκαι τα συναλλαγματικά της δια-θέσιμα ύψους 3 τρισ. δολαρίων.Επιπλέον, ο τραπεζικός τομέαςδιατηρεί επαρκή ρευστότητα, χά-ρη στην εγχώρια αποταμίευσηπου ανέρχεται σε 24 τρισ. δολάρια.Οπως, πάντως, επισημαίνουν οι-κονομικοί και πολιτικοί αναλυτές,προκειμένου να αντιμετωπισθείτο πρόβλημα του δυσθεώρητου

χρέους της Κίνας, θα χρειαστούνδύσκολες αποφάσεις, όπως το νααφεθούν ορισμένες επιχειρήσειςνα καταρρεύσουν. Με συνυπαι-τιότητα του Πεκίνου, στην Κίναδιατηρείται τεχνητά στη ζωή ση-μαντικός αριθμός από τις λεγό-μενες «επιχειρήσεις ζόμπι». Πρό-κειται για τις επιχειρήσεις πουορίζει ο ΟΟΣΑ ως «παλαιές εται-ρείες με μόνιμο πρόβλημα εξυ-πηρέτησης του χρέους τους». Εν-δέχεται, πάντως, το Πεκίνο νααλλάζει πολιτική και σε αυτό τοζήτημα. Ο Κινέζος πρωθυπουργόςΛι Κεκιάνγκ δήλωσε πέρυσι ότιη Κίνα πρέπει «να σκοτώσει μεμαχαίρι» τις «επιχειρήσεις ζόμπι»στους τομείς στους οποίους κα-ταγράφεται πλεόνασμα παραγω-γικής δυνατότητας, όπως οι βιο-μηχανίες χάλυβα, γαιάνθρακα καιτσιμέντου.

Η κινεζική κυβέρνηση θέλεινα μειώσει το ιλιγγιώδες χρέοςΑνέρχεται στα 29 τρισ. δολάρια – 17 τρισ. είναι ο δανεισμός των εταιρειών

Οι ανέλπιστα καλές πωλήσεις τωνiPhone και iPad απέφεραν στηνΑpple υψηλά κέρδη της τάξεωςτων 8,7 δισ. δολαρίων το γ ́τρίμηνο(Απρίλιος-Ιούνιος) του τρέχοντοςοικονομικού έτους, ξεπερνώνταςτις προβλέψεις των αναλυτών. Ηανακοίνωση της εταιρείας ότι προ-χωρεί απρόσκοπτα η κατασκευήτου επόμενου μοντέλου iPhone 8,που σηματοδοτεί τη 10η επέτειοαπό την πρώτη κυκλοφορία τουεμβληματικού πλέον κινητού τη-λεφώνου, προκάλεσε ενθουσιασμόστην αγορά. Αποτέλεσμα ήταν ητιμή της μετοχής της Apple ναεκτιναχθεί σε επίπεδα ρεκόρ στηWall Street. Oλα αυτά συνέβαλανώστε η κεφαλαιοποίησή της ναξεπεράσει τα 830 δισ. δολάρια. Ει-δικότερα, τα έσοδα του γ΄ τριμήνουανήλθαν στα 45,4 δισ. δολάρια,όταν οι αναλυτές του κλάδου τηςυψηλής τεχνολογίας έκαναν λόγογια 44,89 δισ. δολάρια. Επίσης,ανέμεναν κέρδη 1,57 δολαρίουανά μετοχή, ενώ τελικά τα κέρδη

ανήλθαν σε 1,67 δολάριο ανά με-τοχή. Και όπως χαρακτηριστικάαναφέρει το CNBC, τα αποτελέ-σματα της Apple αποδεικνύουνότι η αδημονία των καταναλωτώνγια το iPhone 8 με τα εντελώς νέαχαρακτηριστικά δεν τους απέτρεψεαπό το να συνεχίσουν να ψωνίζουνκαι άλλα προϊόντα της εταιρείας.

Συγκεκριμένα, το τρίμηνο Απρι-λίου-Ιουνίου πουλήθηκαν στηνπαγκόσμια αγορά 41 εκατ. συ-σκευές iPhone, έναντι προβλέψε-ων για 41,1 εκατομμύρια.

Σύμφωνα αυτά τα τελευταίαστοιχεία, ο συνολικός αριθμόςόλων των iPhone που έχουν που-ληθεί παγκοσμίως ξεπερνάει το1,2 δισ. τεμάχια. «Αν δούμε απλάκαι μόνον τους αριθμούς, έχουμεπουλήσει 41 εκατ. iPhone», τόνισεο διευθύνων σύμβουλος της AppleΤιμ Κουκ. «Ωστόσο είναι εξίσουσημαντικό ότι σε επιμέρους αγο-ρές μας, όπως είναι η Νοτιοανα-τολική Ασία, η Νότια Αμερική καιη Μέση Ανατολή, η αύξηση των

πωλήσεων των iPhone 7 και iPh-one 7plus ξεπέρασε το 25% σεετήσια βάση. Οπότε το iPhoneείχε καταπληκτική επίδοση».

Επιπλέον, πολύ καλή επίδοσηείχε και το iPad. Συγκεκριμένα,το τρίτο τρίμηνο πουλήθηκαν11,42 εκατ. συσκευές έναντι προ-βλέψεων για 9,03 εκατ., καθώςκαι 4,29 εκατ. Mac, εν συγκρίσειμε προβλέψεις για 4,33 εκατ. Τέλος,ο Τιμ Κουκ δεν παρέλειψε να ανα-φερθεί και στον βραχίονα παροχήςυπηρεσιών της Apple: «Τα έσοδάμας από τις υπηρεσίες ανήλθανσε 7,3 δισ. δολάρια, δηλαδή ήταναυξημένα 22% από το αντίστοιχοπερυσινό τρίμηνο.

Επιπλέον, κατορθώσαμε με τηνκεφαλαιοποίησή μας να ενταχ-θούμε νωρίτερα απ’ όσο περιμέ-ναμε στην ομάδα των Fortune100, δηλαδή των 100 μεγαλύτερωνεταιρειών του κόσμου, όπως τιςκατατάσσει το περιοδικό Fortu-ne».REUTERS, BLOOMBERG

Οι πωλήσεις του iΡhone εκτίναξαν τη μετοχή της Apple

Τα προϊόντα Apple έχουν αποκτή-σει σταθερό και συνεχώς διευρυ-νόμενο κοινό, και αυτό έχει ωςαποτέλεσμα τη σημαντική αύξησητων κερδών της εταιρείας.

Απογοήτευσαν τους επενδυτές καιτους αναλυτές τα οικονομικά απο-τελέσματα της γαλλικής Societe Ge-nerale (SocGen) και της γερμανικήςCommerzbank. Το δεύτερο τρίμηνο(Απρίλιος-Ιούνιος) η SocGen εμφάνισεμειωμένα κέρδη, χωρίς να μπορέσεινα επωφεληθεί από το αγοραστικόράλι στις μετοχές, το οποίο, αντιθέ-τως, εκμεταλλεύθηκαν οι ανταγω-νίστριές της στην εγχώρια αγορά,BNP Paribas και Natixis. Η Com-merzbank εμφάνισε καθαρές ζημίεςτο δεύτερο τρίμηνο, οι οποίες, μά-λιστα, υπερέβησαν τις προβλέψειςτων αναλυτών, λόγω δυσμενών συν-θηκών στις αγορές και δαπανώναναδιάρθρωσης του προσωπικούτης. Η Societe Generale το δεύτεροτρίμηνο του 2017 εμφάνισε μειωμένακαθαρά κέρδη στα 1,06 δισ. ευρώ,όταν πριν από έναν χρόνο το αντί-στοιχο διάστημα είχε κέρδη 1,46δισ. ευρώ. Ωστόσο, φέτος τα κέρδητης εναρμονίζονταν με τις προβλέ-ψεις των αναλυτών. Τα έσοδά τηςελαττώθηκαν κατά 26% στα 5,20δισ. ευρώ, όταν οι αναλυτές εκτι-μούσαν ότι θα ανέρχονταν σε 5,39δισ. ευρώ. Τα έσοδά της από τις συ-ναλλαγές στις διεθνείς αγορές μει-ώθηκαν πάνω από 3%, όταν τα αν-τίστοιχα της ΒΝP Paribas αυξήθηκαν25,7%, και στην περίπτωση της Na-tixis κατά 33%. Οπως επισήμανε οεπικεφαλής επενδυτικής τραπεζικήςτης SocGen, Ντιντιέ Βαλέ: «Οι αριθμοίμιλούν από μόνοι τους. Οι ανταγω-νιστές μας τα πήγαν καλύτερα. Στιςπαγκόσμιες αγορές, οι έντονες δια-κυμάνσεις έχουν περιοριστεί και οιεπενδυτές τηρούν στάση αναμονής.

Εντούτοις, αυτές οι συνθήκες ανα-μένουμε να αλλάξουν, χάρη σε διά-φορα γεγονότα, όπως η αποσαφή-νιση της πολιτικής της ΕΚΤ ή οι γερ-μανικές εκλογές». Τα παράγωγα τηςSocGen, που συνδέονται με μετοχές,αποδίδουν καλύτερα σε ευμετάβλη-τες συνθήκες στη διεθνή αγορά.

Οσον αφορά την Commerzbank,οι ζημίες του δευτέρου τριμήνουανήλθαν στα 637 εκατ. ευρώ, ενώοι αναλυτές προέβλεπαν ζημίες 584εκατ. ευρώ. Πάντως, είναι λιγότερεςαπό εκείνες των 807 εκατ. ευρώ πουείχε προβλέψει η ίδια η Commerz-

bank τον Ιούνιο, λόγω των υψηλώνδαπανών για την αναδιάρθρωσήτης. Το χρηματοπιστωτικό ίδρυμα,το δεύτερο μεγαλύτερο της Γερμα-νίας, εκτιμά πάντως ότι θα έχει σχε-τικά κέρδη στο σύνολο του έτους,χάρη στην πώληση περιουσιακώντου στοιχείων – μεταξύ άλλων, τουεμβληματικού κτιρίου όπου στεγά-ζονται τα κεντρικά γραφεία της στηΦρανκφούρτη, το οποίο θα αποκτή-σει η ασφαλιστική Samsung Life In-surance. Τα έσοδα δευτέρου τριμή-νου, τέλος, για την Commerzbankμειώθηκαν 2,3% λόγω της ασθενικήςζήτησης από τους εταιρικούς τηςπελάτες.

REUTERS, A.P.

ΑπογοήτευσανSociete Generale και Commerzbank

<<<<<<

Μείωση κερδών για τη γαλλική τράπεζα,ζημίες για τη γερμανι κήτο δεύτερο τρίμηνο.

Η διοίκηση της Qatar Airways ανα-κοίνωσε χθες ότι δεν θα υλοποιήσειτο σχέδιο εξαγοράς μεριδίου τηςAmerican Airlines, προοπτική στηνοποία ήταν αντίθετη η αμερικανικήαεροπορική εταιρεία. «Εξετάζονταςπεραιτέρω την προτεινόμενη οι-κονομική επένδυση, λαμβάνονταςυπ’ όψιν την τελευταία δημόσιαανακοίνωση της American Airlines,έδειξε ότι η επένδυση δεν καλύπτειπλέον τους στόχους μας», ανακοί-νωσε η αεροπορική εταιρεία τουΚατάρ, μέσω μηνύματος ηλεκτρο-νικού ταχυδρομείου, χωρίς να δώ-σει περισσότερες εξηγήσεις.

«H Qatar Airways θα συνεχίσεινα ερευνά εναλλακτικές επενδυ-τικές ευκαιρίες στις Ηνωμένες Πο-λιτείες της Αμερικής και αλλού,που να καλύπτουν τους στόχουςμας». Η απόφαση της Qatar να κά-νει πίσω στην προσπάθεια να απο-

κτήσει μερίδιο της αμερικανικήςανταγωνίστριάς της αποτελεί νίκηγια τον Νταγκ Πάρκερ, διευθύνον-τα σύμβουλο της American Airli-nes, o οποίος είχε δηλώσει πως ηπροσφορά της Qatar Airways ήτανπερίεργη στην καλύτερη περίπτω-ση και ανησυχητική στη χειρότερηπερίπτωση.

Οι διοικήσεις των American,Delta Airlines και United ασκούνεπί μήνες πιέσεις στην κυβέρνησηΤραμπ με στόχο να διενεργηθείέρευνα για τα κατά πόσον η φη-μολογούμενη κρατική επιδότησηύψους 50 δισ. δολαρίων προς τηνQatar και δύο ακόμη αεροπορικέςεταιρείες χωρών του ΠερσικούΚόλπου συνιστούν αθέμιτο αν-ταγωνισμό. Η μετοχή της Ameri-can Airlines υποχωρούσε νωρίςχθες το βράδυ κατά 1,6% στα 50,24δολάρια.

Η Qatar Airways απέσυρετο επενδυτικό ενδιαφέροντης για την American Airlines

Η Societe Generale το δεύτερο τρίμηνο του 2017 εμφάνισε μειωμένα καθα-ρά κέρδη στο 1,06 δισ. ευρώ, όταν το αντίστοιχο διάστημα του 2016 είχε κέρ-δη 1,46 δισ. ευρώ.

Εχει ασκηθεί κριτική στον Κινέζο πρόεδρο Σι Τζινπίνγκ ότι δεν υπήρξε εξίσου επιθετικός σε αυτό το θέμα όσο,για παράδειγμα, στην εκστρατεία για πάταξη της διαφθοράς σε όλα τα κλιμάκια του κρατικού μηχανισμού. Από τηδιαχείρισή του εκτιμάται ότι θα εξαρτηθεί το πολιτικό του μέλλον.

OIK_11-ΔΙΕΘΝΗ_Master_cy 04/08/17 19:46 Page 11

Real EstateReal EstateΚΥΡΙΑΚΗ 6 ΑΥΓΟΥΣΤΟΥ 2017


Σε «μονοπώλιο» της αγοράς πολυ-τελών εξοχικών κατοικιών τείνεινα εξελιχθεί η Ελλάδα, καθώς οιεννέα από τους δέκα προορισμούςμε τις υψηλότερες προσφερόμενεςαποδόσεις ακινήτων στην Ευρώπηβρίσκονται στα καθ’ ημάς, ξεπερ-νώντας περιοχές διεθνούς κύρουςκαι φήμης, όπως η Νίκαια, η Ιμπιζακαι το Σεν Τροπέ.

Αυτό προκύπτει από την τελευ-ταία ετήσια έρευνα που πραγμα-τοποίησε για τρίτο διαδοχικό έτοςη Algean Property, διεθνής εταιρείαπαροχής συμβουλευτικών υπηρε-

σιών ακινήτων. Η Algean Propertyέχει λάβει ως σημείο αναφοράς βί-λες μέσης επιφανείας 250 τ.μ.,τριών υπνοδωματίων και με ιδιω-τική πισίνα, με τα ετήσια έσοδανα υπολογίζονται στη βάση ενοι-κίασης 12 εβδομάδων, δηλαδή κατάτους τρεις θερινούς μήνες υψηλήςζήτησης, προκειμένου να γίνει ησύγκριση με την υπόλοιπη Ευρώ-πη.

Οπως και τα προηγούμενα χρόνιαέτσι και φέτος, η Μύκονος, η Σαν-τορίνη και η Πάρος παραμένουν οιτρεις κορυφαίοι προορισμοί για τους

επενδυτές πολυτελών εξοχικών κα-τοικιών, προσφέροντας αποδόσειςτης τάξεως του 8,4% η Μύκονος καιτου 6,4% τα άλλα δύο νησιά τωνΚυκλάδων. Ακολουθούν κατά σειράη Ρόδος, η Σκιάθος, η Ελούντα, τοΠόρτο Χέλι, η Χαλκιδική και τα Χα-νιά. Στο επίπεδο αποδόσεων τωνΧανίων εντοπίζονται και οι πρώτοιευρωπαϊκοί προορισμοί, όπως οιΔαλματικές Ακτές, η Τυνησία και ηΝίκαια, όλες εκ των οποίων προ-σφέρουν αποδόσεις της τάξεως του4,8%.

Μάλιστα, οι υψηλές αποδόσειςτων ελληνικών παραθεριστικώνπροορισμών έχουν και συνέχεια,καθώς στη 13η θέση συναντά κανείςτην Κεφαλονιά με προσφερόμενηαπόδοση 4,1%, ενώ έπεται η Κέρ-κυρα με απόδοση 4%. Στην 23ηθέση της κατάταξης βρίσκεται καιη Αθηναϊκή Ριβιέρα, όπου οι πολυ-τελείς κατοικίες προσφέρουν απο-δόσεις της τάξεως του 3,4%.

Αιτία της κυρίαρχης θέσης τωνελληνικών προορισμών, είναι το γε-γονός ότι οι μεν ζητούμενες τιμέςπώλησης πολυτελών κατοικιών πα-ρέμειναν σχετικά σταθερές φέτος,τη στιγμή που οι τιμές ενοικίασηςδιατήρησαν το υψηλό τους επίπεδοκαι σε ορισμένες περιπτώσεις κα-ταγράφηκαν ακόμα και αυξήσεις.Ετσι, οι αποδόσεις ενισχύθηκαν.Σύμφωνα με τον κ. ΚωνσταντίνοΣιδερή, αναλυτή της Algean Pro-perty, η αγορά πολυτελών εξοχικώνκατοικιών, τόσο στην Ελλάδα όσοκαι σε άλλες περιοχές της Μεσογεί-ου, έχει πλέον αναδειχθεί σε έναναπό τους δυναμικότερους τομείςτης αγοράς ακινήτων, όντας στοστόχαστρο των ξένων επενδυτών.Αυτή η εξέλιξη οφείλεται στη συ-

νεχώς ανοδική πορεία της ζήτησηςγια ενοικιάσεις πολυτελών εξοχικών,αλλά και των ελκυστικών τιμών πουπροσφέρονται σε πολλούς από τουςδημοφιλείς τουριστικούς προορι-σμούς, κυρίως δε στην Ελλάδα, όπουοι τιμές έχουν υποχωρήσει κατά30%-40% κατά μέσον όρο, σε σχέσημε το επίπεδο που βρίσκονταν κατάτην περίοδο πριν από την οικονο-μική κρίση στις αρχές της δεκαε-τίας.

Ποιοι αγοράζουνΣτο πλαίσιο αυτό, παρατηρείται

μεγάλη ζήτηση από αγοραστές απότις ΗΠΑ, την Αυστραλία, την Ευ-ρώπη και χώρες της Μέσης Ανατο-λής, όπως τα Ηνωμένα Αραβικά Εμι-

ράτα, ο Λίβανος, το Κουβέιτ και ηΣαουδική Αραβία, όπως επίσης καιαπό την Αίγυπτο και το Ισραήλ. Μά-λιστα, το ενδιαφέρον στοιχείο τηςσυγκεκριμένης αγοράς ενοικιάσεωνπολυτελών εξοχικών κατοικιών φέ-τος είναι ότι η εν λόγω δραστηριό-τητα έχει καταγράψει υψηλή ζήτησηήδη από τον Μάιο και ασφαλώς καιτον Ιούνιο. «Φέτος, παρατηρούμεγια πρώτη φορά έντονο ενδιαφέρονγια ενοικιάσεις πολυτελών εξοχικώνήδη από τον Μάιο, κάτι που δεν συ-νέβαινε στο παρελθόν. Η επέκτασηαυτή της περιόδου ενοικιάσεων δη-μιουργεί τις προϋποθέσεις για τηνεξασφάλιση ακόμα μεγαλύτερωνεσόδων φέτος», επισημαίνει ο κ. Σι-δερής.

Πρωταθλήτρια σε αποδόσεις στα πολυτελήεξοχικά η ΕλλάδαΣτη χώρα μας 9 από τις 10 περιοχέςμε τα υψηλότερα κέρδη για επενδυτές

<<<<<<

Μύκονος, Σαντορίνη και Πάρος παραμένουνοι τρεις κορυφαίοι προ-ορισμοί για τους επενδυ-τές πολυτελών εξοχικώνκατοικιών.


Συνολικά κεφάλαια 164 εκατ. ευρώ εκτιμάται ότι έχουν τοπο-θετήσει στην αγορά ακινήτων κατά το φετινό επτάμηνο οιεταιρείες επενδύσεων σε ακίνητη περιουσία (ΑΕΕΑΠ), καθώςτο ενδιαφέρον για την απόκτηση ακινήτων εισοδήματος κο-ρυφώνεται. Είναι χαρακτηριστικό ότι στο σύνολο του 2016 οιεπενδύσεις δεν είχαν ξεπεράσει τα 90 εκατ. ευρώ. Εν ολίγοις,ήδη φέτος κι ενώ απομένουν ακόμα σχεδόν πέντε μήνες γιατην ολοκλήρωση του έτους, το ύψος των κεφαλαίων που έχουνεισρεύσει στην αγορά ακινήτων είναι υψηλότερο κατά 82%.

Η κατακόρυφη άνοδος οφείλεται στις σημαντικές ευκαιρίεςπου εντοπίζονται κυρίως στην εγχώρια αγορά ακινήτων, παράτο γεγονός, μάλιστα, ότι τα πραγματικά ποιοτικά ακίνητα μεφερέγγυους μισθωτές παραμένουν δυσεύρετα. Αν υπήρχανπερισσότερα ακίνητα αυτής της κατηγορίας, οι επενδύσεις θαήταν πολλαπλάσιες, εκτιμούν στελέχη της αγοράς ακινήτων.

Υψηλή ρευστότηταΣτο πλαίσιο αυτό, το προσεχές διάστημα και με δεδομένη

τη ρευστότητα που διαθέτουν οι εταιρείες του κλάδου, δρο-μολογούνται και κινήσεις για την αγορά λιγότερο ποιοτικών

ακινήτων, σε ό,τι αφοράτις προδιαγραφές τους.Πρόθεση των εταιρειώνείναι να τα αναβαθμίσουνως προς την ενεργειακήτους απόδοση, τις υλικο-τεχνικές υποδομές και τονεξοπλισμό τους, ώστε στησυνέχεια να βρουν ευκο-λότερα μισθωτές και σευψηλότερη τιμή από αυ-τήν που θα εξασφάλιζαναν τα ακίνητα παρέμενανως είχαν. Ωστόσο, για τηνεπιτυχία τέτοιων κινήσε-ων, στελέχη του κλάδου,όπως ο διευθύνων σύμ-βουλος της Trastor AEEΑΠΤάσος Καζινός, τονίζουνότι η περιοχή και το ση-μείο στο οποίο βρίσκεταιτο ακίνητο αποτελούν βα-σική προτεραιότητα.

Μία από τις σημαντι-κότερες επενδύσεις πουπραγματοποιήθηκαν τοτελευταίο διάστημα αφο-ρά την απόκτηση πέντεεμπορικών ακινήτων (σού-περ μάρκετ) από την Εθνι-

κή Πανγαία ΑΕΕΑΠ. Πρόκειται για την πρώτη επένδυση τηςεισηγμένης εντός του 2017, με ακίνητα συνολικής επιφάνειας87.000 τ.μ., ενώ το τίμημα ανήλθε σε 71 εκατ. ευρώ. Τα ακίνηταβρίσκονται στην Αττική και συγκεκριμένα στη Λ. Μαραθώνος(Γέρακας), τη Λ. Αθηνών (Αθήνα), τη Λ. Πέτρου Ράλλη (Αγ.Ιωάν. Ρέντης) και την Πάτρα. Πρόκειται για πρώην καταστήματαCarrefour, τα οποία ανήκαν σε ξένο θεσμικό επενδυτή καιπλέον θα μισθώνονται από τον όμιλο Σκλαβενίτη. Είναι συνολικήςεπιφάνειας 75.000 τ.μ. και κόστισαν 47 εκατ. ευρώ. Επιπλέον,η Πανγαία ολοκλήρωσε και την απόκτηση ενός ακινήτουμεικτής χρήσης (σούπερ μάρκετ και γραφεία) στη Λεμεσό τηςΚύπρου, επιφάνειας 12.000 τ.μ. αντί ποσού 24 εκατ. ευρώ, στοπλαίσιο σχετικού προσυμφώνου που είχε υπογραφεί με τηνεταιρεία Chris Cash & Carry, επίσης του ομίλου Σκλαβενίτη.Σημειωτέον ότι όλες οι μισθωτήριες συμβάσεις είναι διάρκειας25 ετών. Σύμφωνα με τον επικεφαλής της εισηγμένης, ΑρηΚαρυτινό, τα ακίνητα που στεγάζουν σούπερ μάρκετ, ιδίωςόσα είναι μεγάλης επιφάνειας, προσφέρουν υψηλές αποδόσειςκαι παράλληλα εμφανίζουν μεγαλύτερες αντοχές σε περιόδουςοικονομικής κρίσης, καθιστώντας τα ιδανικά για τις ΑΕΕΑΠ.

Νέοι κλάδοιΕκτός από την εκτόξευση της επενδυτικής δραστηριότητας,

στο επίκεντρο για τις εταιρείες του κλάδου βρίσκεται πλέονκαι η διεύρυνση του επενδυτικού χαρτοφυλακίου τους, με τηναπόκτηση ακινήτων σε νέους κλάδους, όπως π.χ. ο τουριστι-κός-ξενοδοχειακός. Στο πλαίσιο αυτό, η Grivalia Propertiesπροχώρησε πρόσφατα στην πρώτη επένδυσή της στην κατηγορίατων ξενοδοχείων πόλης (city hotels), αποκτώντας αντί ποσού5,45 εκατ. ευρώ το ιστορικό ξενοδοχείο «Ολυμπος Νάουσα»στη Θεσσαλονίκη, σε συνεργασία με τον όμιλο Τορνιβούκα(Μακεδονικά Ξενοδοχεία Α.Ε.). Παράλληλα, η εταιρεία πραγ-ματοποιεί και την πρώτη προσπάθεια εισόδου στην ξενοδοχειακήαγορά της Αθήνας, έχοντας εκδηλώσει μη δεσμευτικό ενδιαφέρονγια την αγορά του εμβληματικού King George της πλατείαςΣυντάγματος.

Ανάλογο προσανατολισμό προς τον κλάδο των ξενοδοχειακώνακινήτων έχει και μια εξ ολοκλήρου νεοσύστατη εταιρεία. Ολόγος για την Μπλε Κέδρος ΑΕΕΑΠ της οικογένειας Ευμορφίδη(Coco-Mat), η οποία μάλιστα έλαβε και άδεια λειτουργίας απότην Επιτροπή Κεφαλαιαγοράς, με αποτέλεσμα να μετράει πλέοναντίστροφα για την είσοδο των μετοχών της στο ΧΑΑ. Ηεταιρεία δραστηριοποιείται αποκλειστικά στον συγκεκριμένοκλάδο, διαθέτοντας μεταξύ άλλων τα ξενοδοχεία Coco-MatHotel Nafsika στην Κηφισιά και το Coco-Mat Hotel Athens στοΚολωνάκι. Παράλληλα, πρόσφατα ξεκίνησε και την ανέγερσηξενοδοχείου πέντε αστέρων 90 δωματίων σε ιδιόκτητο οικόπεδο,πλησίον του μουσείου της Ακρόπολης. Το νέο ξενοδοχείο ανα-μένεται να ξεκινήσει τη λειτουργία του προς το τέλος του 2018ή στις αρχές του 2019, αντιπροσωπεύοντας επένδυση τηςτάξεως των 10 εκατ. ευρώ.

Ακίνητα για σούπερμάρκετ, κτίρια γραφείωνκαι ξενοδοχεία στο στόχαστρο ΑΕΕΑΠ

<<<<<<

Στην αγορά επικρατείμεγάλη κινητικότητακαι στο επτάμηνο οιεπενδύσεις φθάνουντα 164 εκατ. ευρώ.

Tα ακίνητα που στεγάζουν σού-περ μάρκετ, ιδίως όσα είναι μεγά-λης επιφάνειας, προσφέρουν υψη-λές αποδόσεις.

EURO

KIN

ISSI


Τα νότια προάστια της Αττικής, ο Πει-ραιάς και το κέντρο της Αθήνας ανα-μένεται να αποτελέσουν τις «αιχμέςτου δόρατος» για τη νέα γενιά εμπο-ρικών κέντρων που δρομολογούνταιστην περιοχή του Λεκανοπεδίου έωςτο τέλος της δεκαετίας. Πρόκειταιγια επενδύσεις που εκτιμάται ότι θαπροσεγγίσουν ή και θα ξεπεράσουντο 1 δισ. ευρώ και οι οποίες θα μπο-ρούσαν ήδη να δρομολογούν τα εγ-καίνια της λειτουργίας τους, αν δενυπήρχαν οι γνωστές γραφειοκρατικέςδυσκολίες, αλλά και η κατακόρυφηεπιδείνωση της κρίσης από το 2015και μετά, ως αποτέλεσμα της πολι-τικής και οικονομικής αβεβαιότηταςπου επικράτησαν έκτοτε.

Το ακόμα σημαντικότερο στις επεν-δύσεις για την ανάπτυξη των νέωνεμπορικών κέντρων είναι ότι πρω-τεύοντα ρόλο θα διαδραματίσουν καιτα ξένα επενδυτικά κεφάλαια. Το πιο«ώριμο» σχέδιο αφορά την ανάπτυξητου εμπορικού κέντρου AcademyGardens από την εταιρεία Artume,συμφερόντων του αμερικανικού επεν-δυτικού ομίλου Blackrock. Στις αρχέςτης εβδομάδας, το ΣτΕ ενέκρινε τοΠροεδρικό Διάταγμα για τους όρουςδόμησης του ακινήτου, με αποτέλεσμαη επένδυση των 300 εκατ. ευρώ ναοδεύει προς την έκδοση της οικοδο-μικής άδειας, κάτι που εκτός απρο-όπτου, αναμένεται να συμβεί έως τοτέλος του έτους. Σημειωτέον ότι απότο παραπάνω ποσό τα 120 εκατ. ευρώ

αφορούν κυρίως το κόστος για τηναπόκτηση της έκτασης των 22 στρεμ-μάτων και τα υπόλοιπα 170 εκατ.ευρώ το κόστος ανέγερσης.

Εντός του 2020 αναμένεται να εγ-καινιαστεί το νέο εμπορικό κέντροπου αναπτύσσει η REDS στην περιοχήτης Κάντζας (Κτήμα Καμπά), σε έκτα-ση συνολικής επιφάνειας 315 στρεμ-μάτων. Σύμφωνα με τη διοίκηση τηςεισηγμένης, αυτήν την περίοδο ανα-μένεται η έγκριση του πολεοδομικούσχεδίου για την έκταση, ενώ από τηλήψη των οικοδομικών αδειών καιμετά θα απαιτηθούν τρία χρόνια έωςότου εγκαινιαστεί το κέντρο. Η επέν-δυση αναμένεται να ανέλθει σε 220εκατ. ευρώ, πιθανώς με τη συμμετοχήξένου στρατηγικού επενδυτή. Συνο-

λικά αναμένεται να αναπτυχθούν85.000 τ.μ. δομημένων επιφανειών,εκ των οποίων τα 45.300 τ.μ. θα αφο-ρούν χρήσεις εμπορίου και αναψυχής,ενώ επιπλέον 30.000 τ.μ. θα αφορούνγραφεία.

Στο ΕλληνικόΣημαντική εμπορική δραστηριό-

τητα προβλέπεται και στο ακίνητοτου Ελληνικού, που σχεδιάζει να ανα-πλάσει ο όμιλος επενδυτών της LamdaDevelopment, Eagle Hills (ΑμπουΝτάμπι) και Fosun (Κίνα). Στο πλαίσιοτης α΄ φάσης της επένδυσης, πέραντου μητροπολιτικού πάρκου και τωνέργων υποδομής, περιλαμβάνεται καιη ανάπτυξη ενός υπερτοπικού εμπο-ρικού κέντρου, το πρώτο του είδους

στα νότια προάστια. Εφόσον ληφθούνοι σχετικές άδειες τους επόμενουςμήνες (κάτι μάλλον δύσκολο στηνπαρούσα φάση) εκτιμάται ότι το ενλόγω κέντρο θα είναι σε θέση να λει-τουργήσει περί το 2021. Πέραν τωνπαραπάνω, η Alpha Bank δρομολογείτην ολοκλήρωση του εμπορικού κέν-τρου που είχε αναπτύξει η Μπ. Βωβόςστον Βοτανικό, ενώ η ΓΑΙΑΟΣΕ έχειξεκινήσει τις διαδικασίες για την αξιο-ποίηση του παλιού τερματικού σταθ-μού του ΟΣΕ στον Πειραιά, όπου προ-βλέπεται η ανάπτυξη εμπορικού κέν-τρου 40.000 τ.μ., μια επένδυση πουπιθανώς να αγγίξει τα 70 εκατ. ευρώ.Οι λόγοι για τη στροφή των επενδυτώνπρος τα εμπορικά κέντρα είναι πολλοί.Κατ’ αρχάς, τη στιγμή που στο απόγειοτης κρίσης, σε δημοφιλείς εμπορικέςπιάτσες, τα κενά καταστήματα άγγιξανακόμα και το 30%-40% του συνόλου,και σήμερα βρίσκονται πέριξ του20%-30% κατά μέσον όρο, στα εμπο-ρικά κέντρα οι πληρότητες κυμαί-νονται σταθερά μεταξύ 90%-100%.

Ετσι, στα εμπορικά κέντρα, οιτιμές των ενοικίων δεν μειώθηκανιδιαίτερα. Το 2016, μάλιστα, εκτιμάταιότι αυξήθηκαν με ετήσιο ρυθμό με-γαλύτερο του 5%. Σύμφωνα με στοι-χεία της Eurobank Property Services,το μέσο ενοίκιο καταστήματος σεεμπορικό κέντρο κυμάνθηκε μεταξύ35-65 ευρώ/τ.μ. σε μηνιαία βάση γιακαταστήματα άνω των 100 τ.μ., ενώγια μικρότερες επιφάνειες, το κόστοςενοικίασης κυμάνθηκε από 60 έως100 ευρώ/τ.μ.

Στα σκαριά επενδύσεις άνω του 1 δισ. ευρώ για εμπορικά κέντρα σε κέντρο, νότια προάστια

Τα νέα εμπορικά κέντρα που δρομολογούνται στην επόμενη τριετία θα αλλά-ξουν για μία ακόμα φορά τον εμπορικό χάρτη του Λεκανοπεδίου.

OIK_12-REAL ESTATE_Master_cy 04/08/17 19:45 Page 12

ΖΩΗΠΟΛΙΤΙΣΜΟΣ • ΕΠΙΣΤΗΜΗ • ΤHΛΕΟΡΑΣΗ

Κ Υ Ρ Ι Α Κ Η 6 ΑΥ Γ Ο Υ Σ Τ Ο Υ 2 0 1 7

ΜΟΥΣΙΚΗΜία διαφορετική μουσικήπαράσταση στα ΚατύδαταΣτο φεστιβάλ «Windcraft Music Fest» το Σάβ-βατο 12 Αυγούστου παρουσιάζεται το διαφορε-τικό ακουστικό μουσικό πρότζεκτ της ΈλεναςΑγαθοκλέους και του Δημήτρης Σπύρου «ΤοΣκάσιμον». Σελ. 5

ΝΤΟΚΙΜΑΝΤΕΡ«Εμπουσα», ντοκιμαντέργια τη βία του αλκοόλ Η σκηνοθέτρια Έλενα Αλωνεύτη, θέλονταςνα ευαισθητοποιήσει φορείς και γονείς γιατο πρόβλημα του αλκοολισμού στους έφη-βους γυρίζει το ντοκιμαντέρ «Έμπουσα», μεπρωταγωνιστές τέσσερις νέους. Σελ. 3

ΜΟΔΑ

Αφιέρωμα στησχεδιάστρια Ρέι

ΚαβακούμποΣελ. 4

ΒΙΒΛΙΟ

Η Ντιράςδεν μπήκε

ποτέ σε καλούπιΣελ. 8

Της ΜΑΡΓΑΡΙΤΑΣ ΠΟΥΡΝΑΡΑ

Ο μπαρμπα-Μάρκος είναι ο κλειδο-κράτορας της Χώρας της Σικίνου.Αγαπητός απ’ όλους, φυλάει τακλειδιά όλων των παλαιών εκκλη-σιών αλλά και των παραδοσιακώνσπιτιών που έχουν ανακαινιστείτα τελευταία 30 χρόνια. Τον εμπι-στεύονται οι ιδιοκτήτες από τηνΑθήνα και το εξωτερικό. Οχι μόνοεπειδή ο ίδιος τα ανακαίνισε, μαγιατί είναι ντόμπρος. Ανθρωπος εμ-πιστοσύνης και τίμιος μάστορης,τα φροντίζει όσο λείπουν. Είναι οπιο παλιός χτίστης του νησιού, πουχρησιμοποιεί ακόμα τις παραδο-σιακές τεχνικές για τους πετρόχτι-στους τοίχους, τις κυκλαδίτικες τσι-μεντοκονίες, τις ξερολιθιές.

Συνάντησα τον Μάρκο Ζαγοραίοένα απόγευμα του Ιουλίου. Μπήκεστον κόπο να μου δείξει ολόκληροτον οικισμό που είναι σκαρφαλω-μένος πάνω σε μια ράχη με απόλυτηθέα στο πέλαγος. Και μετά τη βόλτα,

με νερό δροσερό και καφέ ελληνικό,μου μίλησε για τη ζωή του. Μέσααπό τη διήγησή του οι Κυκλάδεςμεταμορφώθηκαν, από θέρετρο, σεέναν τόπο μόχθου και σοφής συμ-βίωσης με τη φύση. Γλυκομίλητος,όπως οι Νησιώτες παλιά, κάθε τόσομε κοιτούσε και έλεγε: «Ετσι ήτανκάποτε τα νησιά εδώ, μάτια μου».Τράβηξε μια γερή ρουφηξιά από τοφλιτζάνι και άρχισε: «Εγεννήθηκατο ’50. Ημουν ο πρωτότοκος γιοςτου φούρναρη. Αλλά δεν πήρα αυτότο επάγγελμα. Eίχα κακά βιώματα.Πέντ’-έξι χρονών έπρεπε να τρέχωστις κορφές να μαζεύω τα φρύγαναγια τον ξυλόφουρνο. Δεμάτια ολό-κληρα που τα φόρτωνα πάνω σταζώα. Πήγα, στο μεταξύ, και σχολείο.Εβγαλα όλο το δημοτικό, μα δούλευααπό πιο μικρός».

Με ό,τι είχες«Το χτίσιμο το ’μαθα από τον

παππού μου. Τότε οι άνθρωποι

ξέρανε όλες τις δουλειές, γιατίεδώ, στην άκρη του Θεού, πώς θατα βγάζανε πέρα; Ο,τι ήθελες έπρε-πε να το φτιάξεις μόνος σου καιμε ό,τι είχες. Καράβια δεν υπήρ-χανε πολλά, ούτε σωστό λιμάνι.Το πλοίο σταμάταγε αρόδο. Επι-βάτες και πράματα κατεβαίνανεστις λάντζες και μετά με τα γαϊ-δούρια πηγαίνανε την ανηφόρανα φτάσουν στη Χώρα».

«Πήγα στον Πειραιά σε μια σχολή13 χρονώ, πήγα στα καράβια, μετάστην Αθήνα, οικοδομές. Υστεραξαναγύρισα και έμεινα εδώ. Είχαδουλειά σα χτίστης. Το πιο δύσκολοήταν να γίνει ο ασβέστης. Τώρατον επαίρνεις έτοιμο. Κείνη τηνεποχή, έπρεπε να φτιάξεις καμίνι,να κάψεις τον ασβεστόλιθο για ναέχεις την πρώτη ύλη. Και δεν ήτανενα τον χρησιμοποιήσεις αμέσως.Τον ζύμωνες και τον άφηνες καμιάβδομάδα μέχρι να μην είναι άγου-ρος. Να σιτέψει. Δόξα τω Θεώ, η

Σίκινος είχε πολύ ασβεστόλιθο καιέτσι τα καταφέρναμε. Μαζί με τονασβέστη βάζαμε την άμμο και τηντρίχα του κατσικιού. Στο κονίαμα,η τρίχα έκανε το πλέγμα και συγ-κρατούσε το υλικό».

«Πρώτα προσανατολίζαμε το σπί-τι σε σχέση με τον άνεμο. Για ναείναι προφυλαγμένο αλλά να έχεικαι τη δροσιά του. Μετά, κάμαμετα θεμέλια. Τα σπίτια ήτανε μικράγιατί δεν είχαμε μεγάλα ξύλα για

τις σκεπές. Το πιο ακριβό πράγμαήτανε το ξύλο, η φίδα (ο κέδρος),δηλαδή, γιατί δεν υπήρχαν άλλαδέντρα εδώ. Μαζεύαμε και ξύλαπου έβγαζε η θάλασσα από ναυάγια.Κάποτε φτάνανε οι φίδες αυτές σεμήκος 2-3 μέτρα, σήμερα δεν έχειαπομείνει τίποτα, παρά μόνο κάτιχαμηλές σα θάμνοι. Στην εποχήμου τις καθαρίζανε απ’ τα πλαϊνάκλαδιά, για να θεριέψει ο κορμός.Είναι τόσο γερός που δεν τον περ-νάει ατσαλόκαρφο. Ετσι σταθήκανεόρθια όλα τα σπίτια στις Κυκλάδες,για αιώνες, ειδικά στα νησιά πουδεν μπορούσανε να εισάγουνε εύ-κολα ξυλεία».

«Στα νησιά οι τοίχοι είναι ακα-νόνιστοι γιατί ακανόνιστο είναικαι το χέρι του μάστορα. Και γιανα χτίσεις έναν τοίχο, πρώτα τονεχαϊδεύεις. Χωρίς χάδι τίποτα δενγίνεται, σε καμιά δουλειά. Να τοξέρεις αυτό από τον μπαρμπα-Μάρ-κο. Και χωρίς αγάπη δεν γίνεται

κάτι. Αν σ’ αρέσει η δουλειά σουκαι την πονάς, το αποτέλεσμα αρέ-σει σ’ όλο τον κόσμο. Αν δεν σουαρέσει αυτό που κάνεις, να μην πε-ριμένεις να αρέσει και σε κανένανάλλο. Αδιάφορο θα ’ναι. Και άχαρο.Πόσοι άνθρωποι σήμερα σε αυτήντην χώρα κάνουμε την δουλειά πουθέλουνε; Ε; Αντε να βρεθεί το γού-στο και το μεράκι μετά…».

Η ξερολιθιά«Το πιο αρχαίο πράμα είναι η ξε-

ρολιθιά. Δεν είναι δύσκολo να γίνει.Αλλά να ξέρεις πώς να την κάνεις.Ετσι κρατάγαμε το λιγοστό χώμα.Και σε αυτό το έδαφος καλλιεργού-σαμε σιτάρια, κριθάρια, αμπέλια.Ακόμα και σε ένα νησάκι σαν τηνΣίκινο, δεν πεινάσανε στον Πόλεμο.Οκτακόσιες ψυχές ζήσανε. Γιατίυπήρχανε τα χωράφια και η κτη-νοτροφία και κάτι τρώγανε. Κοίταγύρω σου. Δεν θα δεις πλαγιά χωρίςαναβαθμίδα. Εστω και μια κουταλιάχώμα δεν πήγαινε χαμένη. Δενέχουμε πια την αίσθηση της οικο-νομίας. Χάθηκε με την αφθονία.Τότε τα μετράγαμε όλα».

«Ερχονται σήμερα οι άνθρωποιαπό την Αθήνα στη Σίκινο, κάμουνετα μπάνια τους και δεν μπορούννα φανταστούν πώς ήταν η ζωήεδώ πριν από μερικές δεκαετίες.Για να επιβιώσεις, έπρεπε να ταπηγαίνεις καλά με τη φύση. Να ξέ-ρεις τις πέτρες, τα ξύλα, τα χόρτα,το χώμα, τις εποχές, τη θάλασσα,τα ζώα, τον καιρό, τον άνεμο, τηφωτιά. Να ’σαι αυτόνομος και προ-νοητικός γιατί είσαι αποκομμένοςκαι δεν θα έρθει κανείς να σε βοη-θήσει.

Να βρίσκεις τις λύσεις, τις πα-τέντες που λέμε. Να μην καταστρέ-φεις κάτι γιατί θα το χρειαζόσουνστο μέλλον. Ναι, η ζωή ήταν κά-τεργο αλλά είχε και τη χαρά της.Επρεπε να φροντίζεις τον διπλανόσου, να μάθεις να συνυπάρχεις καινα συνεργάζεσαι, γιατί όλες οι δου-λειές γίνονταν συνεργατικά. Ετσιτα καταφέρνανε οι άνθρωποι στιςΚυκλάδες από την αρχαιότητα, μέ-χρι που ήρθε ο ηλεκτρισμός...».

Ο μπαρμπα-Μάρκος με ξεπρο-βόδισε από το καφενείο στον δρόμο.Εκοψε ένα κλωνάρι δενδρολίβανο,το μύρισε και το έβαλε πίσω απότο αυτί του. Και ύστερα έκοψε άλλοένα κλαδάκι και μου το έδωσε γιατη μυρωδιά. «Πάρ’ το για συντροφιάκαι άντε ξαναέλα του χρόνου...».

«Ετσι ήταν κάποτε τα νησιά εδώ»Ο κλειδοκράτορας της Χώρας της Σικίνου και πιο παλιός χτίστης του νησιού μιλάει για τις Κυκλάδες του χθες

<<<<<<

«Ναι, η ζωή ήταν κάτερ-γο αλλά είχε και τη χαράτης. έπρεπε να φροντί-ζεις τον διπλανό σου, ναμάθεις να συνυπάρχειςκαι να συνεργάζεσαι». «Πρώτα προσανατολίζαμε το σπίτι σε σχέση με τον άνεμο. Για να είναι προφυλαγμένο, αλλά να έχει και τη δροσιά του. Μετά κάμαμε τα θεμέλια».

«Το πιο αρχαίο πράμα είναι η ξερολιθιά. Δεν είναι δύσκολo να γίνει. Αλλάξέρεις πώς να την κάνεις. Ετσι κρατάγαμε το λιγοστό χώμα».

Ο οικισμός, σκαρφαλωμένος πάνω σε μια ράχη με θέα το πέλαγος. «Στα νησιά οι τοίχοι είναι ακανόνιστοι γιατί ακανόνιστο είναι και χέρι του μάστορα. Και για να χτίσεις έναν τοίχο, πρώτα τον εχαϊδεύεις», λέει ο μπαρμπα-Μάρκος.

01-TEXNES NEW_Master_cy 04/08/17 12:54 Page 1

2 l Η Κ ΑΘ Η Μ Ε Ρ Ι Ν Η Kυριακή 6 Αυγούστου 2017

Ε Β Δ Ο Μ Α Δ Α

Ε Π Ι Λ Ο Γ Ε Σ

Aτζέντα

Eπιμέλεια: ΑΠΟΣΤΟΛΟΣ ΚΟΥΡΟΥΠΑΚΗΣ [email protected]

[email protected]

6.8.17-12.8.17

Στα 18 του χρόνια κρατούμενος για υπο-θέσεις διαρρήξεων και κλοπών, έγκλειστοςστις Κεντρικές Φυλακές. Από μόνο τουαυτό είναι αποκαρδιωτικό, όχι γιατί πα-ρανόμησε, αλλά γιατί το κράτος, η Πολι-τεία, έχασε ακόμη μία μάχη με τους πολίτεςτης. Στα 18 του χρόνια σε ένα κελί, δενγνωρίζω αν είχε προηγηθεί άλλου είδουςκράτηση, αν είχε η Πολιτεία προσπαθήσεινα τον προστατεύσει, εκείνον και τον πε-ρίγυρό του, νομίζω όμως ότι δεν προσπά-θησε αρκετά, διότι βρέθηκε στα 18 τουφυλακισμένος, με συγκρατούμενό τουστενό συγγενή και μόλις 18 χρονών, πέ-θανε την περασμένη εβδομάδα στις Κεν-τρικές Φυλακές από εισρόφηση εμεσμά-των, πιθανόν μετά από χρήση ναρκωτικών,αν και σύμφωνα με αστυνομικές πηγέςδηλώθηκε από τον συγκρατούμενό τουκαι θείο του, ότι ο νεαρός δεν έκανε χρήση.Η νεκροτομή που διενεργήθηκε δεν έδειξετα ακριβή αίτια του θανάτου, ενώ διαπι-στώθηκε ότι ο νεαρός είχε καταναλώσειμεγάλη ποσότητα φαγητού.

Όπως και να το δει κάποιος ο θάνατοςενός έγκλειστου νέου 18 χρονών είναιένα τραγικό περιστατικό, όπως είναι άλ-λωστε ο θάνατος οποιουδήποτε ανθρώπουκαι δη νέου. Όμως ο θάνατος μέσα σε

μία κρατική δομή παίρνει άλλη διάσταση.Οι άνθρωποι των φυλακών δεν είναιαπλώς κρατούμενοι, είναι κρατούμενοιγια σωφρονισμό, έχοντας κριθεί ένοχοιγια τις πράξεις τους, σοβαρές ή λιγότεροσοβαρές και έχουν τεθεί υπό τον έλεγχοτου κράτους, το οποίο οφείλει να επιτε-λέσει το έργο του σωφρονισμού τους.Δεν είναι αποθήκες ανθρώπων οι φυλακές,διατηρούν τα δικαιώ-ματα του πολίτη. Τουπολίτη που διέπραξεαδίκημα, του αδικο-πραγούντα πολίτη,παραμένει πολίτηςόμως. Με δικαιώματα,ακόμα και αν σύμφω-να με την κοινωνίαδεν τήρησε τις υπο-χρεώσεις του. Σίγου-ρα, ο σωφρονισμός δεν είναι μία απλήδιαδικασία, δεν είναι θεραπεία κήλης,κάνεις την επέμβαση τελείωσες. Ο σω-φρονισμός θα πρέπει να κινείται προςδύο κατευθύνσεις, παραδειγματισμό προςτους υπόλοιπους και ευκαιρία διόρθωσηςτου κρατούμενου. Να αντιληφθεί ότι δενμπήκε φυλακή γιατί το κράτος τον εκδι-κήθηκε, οι νόμοι σε καμία περίπτωση

δεν είναι εκδικητικά γράμματα. Πόσηόμως σημασία δίνει το κράτος στον σω-φρονισμό όσων βρίσκονται υπό την προ-στασία της; Δυστυχώς, όμως, και στηνΚύπρο, όπως και σε άλλα πολλά κράτη,ευνομούμενα και μη, η έννοια του σω-φρονισμού μοιάζει απλή φιλοσοφία. Σα-φώς και γίνονται πράγματα μέσα στιςφυλακές που δείχνουν στον καταδικα-

σθέντα έναν άλλο δρό-μο, όμως γίνονται πολ-λά περισσότερα πουτον ωθούν να παρα-μείνει στο ίδιο μονο-πάτι, αυτό το μονοπά-τι που η Πολιτεία, σύμ-φωνα με τους κανόνεςπου έχει θέσει, το θε-ωρεί λοξό, προς χάριντης συζήτησης, ας

συμφωνήσουμε ότι η Πολιτεία έχει δια-γράψει την καλύτερη δυνατή κοινωνικήδιαδρομή. Ο 18χρονος δεν την ακολού-θησε και του επιβλήθηκε η δέουσα ποινή,που ικανοποιεί το περί δικαίου αίσθη-μα… και μετά. Η Πολιτεία εκτέλεσε στοακέραιο το καθήκον της; Για τον θάνατοτου νέου δεν φταίει κανείς, παρά μόνοο κακός του εαυτός; Ακόμα και μέσα στις

φυλακές το όνομα που έχεις παίζει ρόλο,και ο πρότερος έντιμος βίος και η θέσηπου κατείχες στην κοινωνία πριν η ανάγ-κη, η μεγαλομανία, η έπαρση και η αλα-ζονεία να σε ρίξουν στην ανάγκη ή στοδοχείο με το μέλι. Δεν έχουν όλοι οι κα-τάδικοι την ίδια μεταχείριση, αφού γιακάποιους είναι πολύ εύκολο να διευθετούνμία σχετικά άνετη διαμονή, αν και υπόκράτηση, ενώ άλλοι θα πρέπει να παλέ-ψουν ακόμα και για τα αυτονόητα. Έναεξαρτημένο άτομο, είτε από το αλκοόλείτε από τα ναρκωτικά θα πρέπει να τυγ-χάνει της δέουσας προσοχής. Δεν γίνεταινα πεθάνεις τα ξημερώματα από εισρό-φηση εμεσμάτων, πώς προήλθαν τα εμέ-σματα; Οι δεσμοφύλακες δεν είδαν τιπροηγήθηκε, δεν αντιλήφθηκε κανείςότι ο νέος κάτι έχει; Μου φαίνεται αδια-νόητο ένας άνθρωπος να πεθάνει απόεμέσματα, ο συγκρατούμενός του, πουείναι και συγγενής του κάλεσε σε βοήθεια,όταν τον είδε νεκρό, λίγο πριν, λίγο μετά;Τι έγινε, πρέπει να απαντηθεί το ερώτημαξεκάθαρα. Η κοινωνία θα πρέπει να απαι-τήσει να μάθει, διότι ο πολιτισμός μαςδεν είναι κολώνες και θέατρο μόνο, είναικαι η ψυχή μας, αυτή κάνει τα θέατρακαι τις κολώνες.

ΕΠΙΣΗΜΑΝΣΕΙΣ | Του ΑΠΟΣΤΟΛΟΥ ΚΟΥΡΟΥΠΑΚΗ

Ήταν μόνο 18 χρονών

ΑΣΤΡΟΝΟΜΙΑΈκλειψη ΣελήνηςΤο House Of Science - Σπίτι Της Επιστήμης με τη στήριξη του δήμουΛεμεσού διοργανώνει εκδήλωση με αφορμή την έκλειψη σελήνης.Κατά τη διάρκεια αυτού του ιδιαίτερου αστρονομικού φαινομένου,

25% του φεγγαριού θα χαθεί στην κυρίωςσκιά της γης. Η εκδήλωση θα περιλαμβάνειπαρατήρηση του φαινομένου μέσα από τηλε-σκόπια και κιάλια, προβολή του φαινομένουσε γιγαντοοθόνη. Σύντομες παρουσιάσειςκαι διαλέξεις για την έκλειψη και εργαστήριοαστροφωτογραφίας με έμφαση στη σελήνη.Ο κάθε ερασιτέχνης αστρονόμος και φωτο-γράφος θα μπορεί να φέρει το δικό του εξο-πλισμό συμμετέχοντας στην παρατήρηση και

αποτύπωση του φαινομένου. Μόλος (Περιοχή της Επίχωσης), παρα-λιακός δρόμος Λεμεσού. Λεμεσός. Δευτέρα, 7 Αυγούστου, ώρα8:00 μ.μ. Πληροφορίες Facebook-event: goo.gl/XoFS1c.

Το φετινό Windcraft Music Fest θα είναι πιο «αέρι-νο» από ποτέ, με μπάντες να σμίγουν τις μουσικέςπαραδόσεις του κόσμου και τα πνευστά να δίνουνπνοή σε μια ζωηρή μουσική γιορτή. Για τέταρτησυνεχή χρονιά, το Windcraft Music Fest επιστρέ-φει στο γραφικό χωριό Κατύδατα, για ένα μουσικόδιήμερο με συναυλίες, εργαστήρια, προβολές καιπαράλληλες δράσεις. Με πρωταγωνιστές τα πνευ-στά, Κύπριοι και διεθνείς καλλιτέχνες και σχήματαθα παρουσιάσουν την ιδιαίτερή τους μουσική άπο-ψη, επηρεασμένοι από τις μουσικές παραδόσειςτου κόσμου. Το φεστιβάλ θα μας ταξιδέψει απότην ευρωπαϊκή τζαζ και κλασική μουσική στον χάλ-κινο ήχο των Βαλκανίων και τις μελωδίες της Με-σογείου, και από τους ξέφρενους αφροβραζιλιάνι-κους ρυθμούς στα τσιγγάνικα μονοπάτια της gypsyjazz, για να επιβεβαιώσει ότι διαφορετικοί πολιτι-σμοί μπορούν να συνυπάρξουν. Από Σάββατο καιΚυριακή, 12-13 Αυγούστου. Ξεκινά στις 10:00. ΤοΧάνι του Σταυρινού, Κατύδατα, Λευκωσία.Πληροφορίες τηλέφωνο 22377748,www.windcraftmusicfest.com,[email protected].

ΓΛΩΣΣΟ-ΣΥΝΑΝΤHΣΕΙΣΤου ΓΙΩΡΓΟΥ ΓΕΩΡΓΙΟΥ

«Κωμόπολη» καιόχι «κωμήπολη»:

το συνδετικόφωνήεν -ο-

Ο Παγκύπριος Σύνδεσμος Αγγειοπλαστών –Κεραμιστών σε συνεργασία με τον ΔήμοΛάρνακας διοργανώνουν και φέτος ομαδικήέκθεση καλλιτεχνικής κεραμικής. Μια ομάδααπό είκοσι οκτώ καλλιτέχνες, με κοινή κατα-νόηση στην αφήγηση της τοπικής και διε-θνούς ιστορίας της κεραμικής, εναρμονίζουντο παλιό με το νέο, και γίνονται σηματοδότεςτης συλλογικής ταυτότητας μιας κοινότητας,καθώς δημιουργούν το πορτραίτο της κερα-μικής στην Κύπρο σήμερα. Ο ΠαγκύπριοςΣύνδεσμος Αγγειοπλαστών – Κεραμιστώνεπίσης διοργανώνει «Ημέρα Κεραμικής Δη-μιουργίας» στους εξωτερικούς χώρους τουΜουσείου Πιερίδη – Πολιτιστικού ΙδρύματοςΤράπεζας Κύπρου, όπου κεραμίστες θα επι-δείχνουν την τέχνη του πηλού στο κοινό,

βοηθώντας τους να φτιάξουν το δικό τουςαγγείο. Διάρκεια Έκθεσης έως 10 Σεπτεμ-βρίου. Δημοτική Πινακοθήκη Λάρνακας, λε-ωφόρος Αθηνών, πλατεία Ευρώπης, Λάρνα-κα. Πληροφορίες τηλέφωνο 24658848.

Το δεύτερο μουσικό Φεστιβάλ ReggaeSunjam διοργανώνεται φέτος στις 12 και13 Αυγούστου 2017 στο Paradise PlaceMusic Bar στον Πωμό. Διοργανωτές τουΦεστιβάλ είναι η κυπριακή ανεξάρτητηδισκογραφική ομάδα Dubophonic, η ανε-ξάρτητη ομάδα παραγωγής Easy GoingProductions και η Suzie Selecta. Το Φε-στιβάλ θα φιλοξενήσει τους καταξιωμέ-νους Ελλαδίτες καλλιτέχνες ProfessorSkank και Jammaroots, τους Κύπριουςκαλλιτέχνες Syrina Sound και King of Eyeπου διαμένουν και δραστηριοποιούνταισε Ολλανδία και Αγγλία αντίστοιχα καθώςκαι τους Haji Mike & Kemal, Dub Thomas,Mrs HCN, DJ Monday, Pan Khaos, SuzieSelecta, Chillum Brothers και Constanti-nos, με μουσική σε ρυθμούς Roots, Reg-gae, Dub, Steppers και Dancehall. Σάβ-βατο και Κυριακή, 12-13 Αυγούστου . Pa-radise Place - Πομός, Πάφος.Πληροφορίες τηλέφωνα 70007102,26342016, [email protected].

ΜΟΥΣΙΚΗ

Μουσικό Φεστιβάλ Reggae Sunjam 2017

ΦΕΣΤΙΒΑΛ

Windcraft Music Fest 4 στο χωριό Κατύδατα

ΟΓιώργοςΓεωργίουείναιΥποψήφιος, ΔιδάκτοραςΤμήματος Επιστημών Αγωγής (ειδ. Εκπαίδευση/Γλωσ-σολογία), Πανεπιστήμιο Κύπρου[email protected]: Γλωσσο-Συναντήσεις

ΚΕΡΑΜΙΚΗΓαία Πυρί Μειχθήτω

Σε πολλές περιπτώσεις κατά τη σύνθεσηστη νέα ελληνική γλώσσα, συναντούμετο φωνήεν /ο/ το οποίο παρεμβάλλεταιανάμεσα σε δύο συνθετικά μέρη του λόγου.Για παράδειγμα, στη λέξη πορτοκαλοχυμός,μετά το θέμα πορτοκαλ- και πριν από τοδεύτερο συνθετικό χυμός, συναντάται τοφωνήεν –ο– (και όχι πορτοκαλιχυμός).Σύμφωνα με τη γραμματική Τριανταφυλ-λίδη, το συγκεκριμένο φωνήεν ονομάζεται«συνθετικό», επειδή χρησιμοποιείται στησύνθεση, ή, κατά γενική χρήση, καλείται«συνδετικό» λόγω της ιδιότητάς του νασυνδέει δύο λέξεις.

Το «συνδετικό» φωνήεν απαντά κυρίωςκατά τη σύνδεση δύο ουσιαστικών (κα-ρεκλ-ο-πόδαρα), δύο επιθέτων (ψηλ-ό-λι-γνος), δύο ρημάτων (αναβ-ο-σβήνω), δύοεπιρρημάτων (νοτι-ο-δυτικά) ή συνδυασμόςτων παραπάνω. Όπως βλέπουμε, το φω-νήεν –ο– διατηρείται όταν τα β΄ συνθετικάαρχίζουν από σύμφωνο. Όταν τα β΄ συν-θετικά αρχίζουν από φωνήεν, τότε η εμ-φάνιση του «συνδετικού» φωνήεντος δια-φοροποιείται. Όταν το πρώτο φωνήεν τωνβ΄ συνθετικών είναι το ε-, υ-, η-, ι-, ή ου-,αι- , ει -, οι-, τότε το «συνδετικό» /ο/ συνήθωςπαραμένει (εμπορ-ο-ϋπάλληλος, τρελ-ο-οικογένεια). Ωστόσο, σε αρκετές περιπτώ-σεις, αλλά όχι πάντα, όταν το β΄ συνθετικόαρχίζει από α-, τότε το «συνδετικό» φωνήενπαραλείπεται για λόγους ευφωνίας (πα-λιάνθρωπος). Επιπρόσθετα, η «γέφυρασύνδεσης» παραλείπεται όταν εισάγονταιστη νέα ελληνική μεταφραστικά δάνειααπό άλλες γλώσσες. Για παράδειγμα, ογερμανικός όρος «Sozialdemokrat» με-ταφράζεται ως «σοσιαλδημοκράτης» καιόχι ως «σοσιαλοδημοκράτης». Επομένως,

παρά το γεγονός ότι ο κανόνας του «συν-δετικού» φωνήεντος υπάρχει στη νέα ελ-ληνική, εντούτοις στις περιπτώσεις τωνμεταφραστικών δανείων δεν χρησιμοποι-είται και, έτσι, η λέξη παραμείνει αυτούσιαβάσει των κανόνων σχηματισμού της στηνπρότυπη γλώσσα.

Το φαινόμενο ύπαρξης του «συνδετικού»φωνήεντος –ο– βρίσκει τις ρίζες του στηναρχαία ελληνική γλώσσα. Προήλθε απότο θέμα των αρχαιοελληνικών δευτερό-κλιτων ονομάτων, π.χ. λόγο- (λόγος), αγνό-(αγνός), τα οποία μάλιστα διαφύλατταντον χαρακτήρα τους και στη σύνθεση.Αξιοσημείωτο είναι το γεγονός ότι αρκετέςδυτικές γλώσσες, όπως η αγγλική, έχουνεισαγάγει στο μορφολογικό τους σύστηματο «συνδετικό» φωνήεν –ο–, τουλάχιστονγια λέξεις όπου το δεύτερο συνθετικό τουςπροέρχεται από τα ελληνικά (speed-o-me-ter, sax-o-phone). Ωστόσο, υπάρχουν καισύνθετα λήμματα στα οποία δεν παρεμ-βάλλεται το «συνδετικό» φωνήεν αφούούτως ή άλλως δεν ισχύει ο κανόνας τηςευφωνίας στα αγγλικά όσον αφορά στησύνθεση (voltmeter, wattmeter).

«Συνδετικό» φωνήεν στα νέα ελληνικάδεν είναι μόνο το –ο–. Υπάρχουν κι άλλαφωνήεντα με αυτήν την ιδιότητα όπως το–ι– (λεξ-ι-πενία), το –ου– (φοιτητ-ούπολη),το υ (βραχ-ύ-σωμος), το –α– (Νε-ά-πολη),το –η– (θανατ-η-φόρος), το –ε– (χαιρ-έ-κακος) κ.ά. Πιθανότατα, το «συνδετικό»φωνήεν –ο– είναι σε πιο ευρεία χρήση σεσχέση με τα παραπάνω «συνδετικά» φω-νήεντα. Η διαδικασία της σύνθεσης συ-νιστά μια βαρυσήμαντη γλωσσική λει-τουργία που εμπλουτίζει το λεξιλόγιο μιαςγλώσσας. Εξετάζοντας τα «συνδετικά»φωνήεντα, μπορούμε να αυξήσουμε τομεταγλωσσικό μας υπόβαθρο γνωρίζονταςκαλύτερα τους μηχανισμούς λειτουργίαςτης γλώσσας μας και πιο συγκεκριμέναθα είμαστε σε θέση να χρησιμοποιούμεμε ορθότερο και πιο δημιουργικό τρόποτο γλωσσικό σύστημα.

ΕΙΚΑΣΤΙΚΑArchaeomusicaΜια έκθεση που αναδεικνύει ότι «ηΜουσική είναι η ‘ηχητική απόδειξητης κοινής καταγωγής των Ευρωπαϊ-κών πολιτισμών». Η μουσική μπορείν’ αποκαλύψει κάποια δεδομένα γιααρχαίους πολιτισμούς, αφού πολύπριν ανακαλύψουμε την κοινή μαςταυτότητα στην Ευρώπη, η μουσικήείχε ήδη δημιουργήσει ένα δίκτυοσχέσεων και σημείων επαφής ανά-μεσά μας. Η έκθεση περιλαμβάνειπολυμέσα και διαδραστικές εγκατα-στάσεις με τη χρήση τρισδιάστατηςτεχνολογίας, επιτρέπει στον επισκέ-πτη να θαυμάσει και να βιώσει τοθαυμαστό κόσμο των αρχαίων μου-σικών. Την επιμέλεια έχει το Ευρω-παϊκό Πρόγραμμα Αρχαιολογίας τηςΜουσικής, Ινστιτούτο Κύπρου. Μετη συνεργασία του Τμήματος Αρχαι-οτήτων. Διάρκεια έως 21 Αυγού-στου. Ώρες λειτουργίας 8:30 π.μ.-5:00 μ.μ. Χώρος Επισκεπτών / Αρ-χαιολογικό Πάρκο/ Κάτω Πάφος.Είσοδος ελεύθερη.

ΚΙΝΗΜΑΤΟΓΡΑΦΟΣ«Good Will Hunting»Στο πλαίσιο του Φεστιβάλ Τεχνών Fa-neromeni 17 η αυλή του ΠολιτιστικούΙδρύματος της Τράπεζας Κύπρου με-ταμορφώνεται σε θερινό σινεμά καιτην Τετάρτη προβάλει τη βραβευμένημε Όσκαρ ταινία «Good Will hunting»σε σενάριο των Matt Damon και BenAffleck.Τετάρτη, 9 Αυγούστου, ώρα9:00 μ.μ. Αυλή Πολιτιστικού Ιδρύμα-τος Τραπέζης Κύπρου, Φανερωμένης86-90, Λευκωσία. Πληροφορίες τηλέ-φωνο 22128157, [email protected]. Είσοδος ελεύθερη.

<<<<<<<

Η Πολιτεία εκτέλεσε στοακέραιο το καθήκον της;

Για τον θάνατο του νέου δενφταίει κανείς, παρά μόνο ο

κακός του εαυτός;

TEXNES-02 ATZENTA_Master_cy 04/08/17 15:28 Page 2

Η Κ ΑΘ Η Μ Ε Ρ Ι Ν Η l 3Kυριακή 6 Αυγούστου 2017

Ν Τ Ο Κ Ι Μ Α Ν Τ Ε Ρ

ΚΑΘΗΜΕΡΙΝΑ 06:00 -10:00

16.8%LOVE FM

100.7

13.7%SUPER

13.0%SFERA 12.8%

ΡΑΔΙΟ ΠΡΩΤΟ

* ΣΤΙΣ ΗΛΙΚΙΕΣ 18-44 ΣΥΜΦΩΝΑ ΜΕ ΤΗΝ ΕΡΕΥΝΑ ΑΚΡΟΑΜΑΤΙΚΟΤΗΤΑΣ ΤΗΣ SYMMETRON-IMR-ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟΥ ΛΕΥΚΩΣΙΑΣ (14/11/2016-28/2/2017)

16.0%ΚΛΙΚ

Ilona Gramvolgyi

Του ΑΠΟΣΤΟΛΟΥ ΚΟΥΡΟΥΠΑΚΗ

Η εφηβική ηλικία είναι μία κατά κοι-νή ομολογία πολύ δύσκολη ηλικιακήπερίοδος, κατά την οποία συντε-λούνται πολλές και δραστικές αλ-λαγές στον έφηβο, σωματικές αλλάκαι ψυχολογικές. Σε αυτή την ηλικίακατά κάποιον τρόπο διαμορφώνεταιο χαρακτήρας του ανθρώπου, καιεν πολλοίς οι επιλογές εκείνης τηςηλικίας δύνανται να τον επηρεάσουνκαι για το υπόλοιπο της ζωής του.

Η σκηνοθέτρια Έλενα Αλωνεύτηδημιούργησε το κοινωνικό ντοκι-μαντέρ «Έμπουσα», το οποίο προ-ετοίμαζε για τρία χρόνια με θέματους έφηβους και το αλκοόλ. Η ίδιαλέει ότι το κοινωνικό ντοκιμαντέρείναι μια μετάφραση, μια απόδοσητης πραγματικότητας μέσα από ταμάτια του δημιουργού. Στόχος τηςκ. Αλωνεύτη είναι μέσω αυτού τουντοκιμαντέρ να προκαλέσει μια κοι-νωνική αλλαγή, ευαισθητοποιώνταςκαι ενημερώνοντας όσους περισ-σότερους γονείς, αλλά και αρμοδίουςείναι δυνατόν γι’ αυτό το ευαίσθητοκαι πάρα πολύ σοβαρό κοινωνικόζήτημα.

Η σκηνοθέτρια τονίζει ότι η απο-τύπωση της πραγματικότητας ήταναυτό που βοήθησε την ίδια, αλλά

και την ομάδα της να καταλάβουντο πραγματικό μέγεθος του προ-βλήματος. Φυσικά, για τη δημιουργίατου ντοκιμαντέρ οι στατιστικές, οιιατρικές και ιστορικές πληροφορίεςήταν απαραίτητες για το κτίσιμοτης ιστορίας. Η κ. Αλωνεύτη και ηομάδα της έζησαν για ένα πολύ με-γάλο χρονικό διάστημα την πραγ-ματική εικόνα της νυχτερινής δια-σκέδασης των Κύπριων εφήβων,μέσα από τις κινηματογραφήσειςτων πρωταγωνιστών. Βρέθηκαν στις3 το πρωί για κινηματογράφησηέξω από νυκτερινά κλαμπ, συνάν-τησαν νεαρά παιδιά σε κατάστασημέθης, και είδαν ακόμη και παιδιά,κάτω των 15 ετών υπό την επήρειααλκοόλ. Μέσω του ντοκιμαντέρ,λοιπόν, οι δημιουργοί του έχουνστόχο να επηρεάσουν και να προ-καλέσουν αλλαγές στις κείμενες νο-μοθεσίες, αλλά και βελτίωση τηςεφαρμογής της νομοθεσίας. Έναπολύ σημαντικό κομμάτι που θέλειεπίσης να θίξει το ντοκιμαντέρ είναικαι οι τρόποι πρόσβασης των εφή-βων στο αλκοόλ, οι οποίες πρέπεινα αναθεωρηθούν ριζικά.

Τέσσερις νέοι, μια αλήθειαΤο ντοκιμαντέρ «Έμπουσα» ακο-

λουθεί τέσσερεις έφηβους οι οποίοι

για ένα χρόνο κινηματογραφούσανμέρος της καθημερινότητάς τουςκαι της νυχτερινής τους διασκέ-δασης. Ουσιαστικά οι τέσσερις νέοι,που επιλέχθηκαν από εκατό περί-που έφηβους μέσω συνεντεύξεων,γίνονται οι ίδιοι σκηνοθέτες τουεαυτού τους, όντας ταυτόχρονακαι πρωταγωνιστές. Η Έλενα Αλω-νεύτη γι’ αυτή της την επιλογήλέει: «Ένα τέτοιο εγχείρημα δίνεισε ένα ντοκιμαντέρ μια αυθεντι-κότητα που είναι εξαιρετικά δύ-σκολο να πετύχεις διαφορετικά».Οι τέσσερις νέοι που επελέγησαν,ο Χρυσόστομος, ο Χρίστος, η Άν-τρεα και η Ευθυμία, αντιπροσω-πεύουν κατά κάποιο τρόπο την κυ-πριακή νεολαία και τις συνήθειέςτης όσο αφορά στην κατανάλωση

αλκοόλ και τον τρόπο διασκέδασης,είναι ουσιαστικά μικρογραφία τηςκοινωνίας μας και κάπως έτσι πρέ-πει να ιδωθεί η συμπεριφορά με-γάλης μερίδας των εφήβων, οι οποί-οι αρχίζουν σε αυτή την ηλικία νακερδίζουν την ανεξαρτησία τουςκαι ν’ ανακαλύπτουν νέες κατα-στάσεις, ερχόμενοι αντιμέτωποιπλέον με πολλαπλές προκλήσεις.Στο ντοκιμαντέρ, εκτός από τις συ-νεντεύξεις με τα παιδιά και τουςγονείς τους, ελήφθησαν συνεντεύ-ξεις από κυβερνητικούς αξιωμα-τούχους, από τον Επίτροπο της Ευ-ρωπαϊκής Ένωσης για την υγείακαι ασφάλεια των τροφίμων δρ Vy-teni Andriukaiti, τον δρα Lars Mol-ler του Παγκόσμιου ΟργανισμούΥγείας, τον δρα Aric Sigman, ψυ-

χολόγο και νευροβιολόγο και Εκ-παιδευτικό Υγείας με ειδικότηταστην Υγεία και στις συμπεριφορέςεφήβων. Συνεντεύξεις δόθηκανεπίσης και από ειδικούς της γνω-στής έρευνας ESPAD που γίνεταικάθε 4 χρόνια σε 48 χώρες της Ευ-ρώπης και στην Κύπρο.

Στο κοινωνικό αυτό ντοκιμαντέρκαταγράφει και τους λόγους πουσπρώχνουν τα παιδιά προς την κα-τανάλωση αλκοόλ, τον τρόπο μετον οποίο η βιομηχανία αλκοολού-χων ποτών προωθεί τα προϊόντατης στους εφήβους, τις επιπτώσειςτου αλκοόλ στο σώμα μας. Μέσααπό το ντοκιμαντέρ καταδεικνύεταιη πολύ εύκολη πρόσβαση των εφή-βων στο αλκοόλ, τονίζονται οι αδυ-ναμίες της σχετικής νομοθεσίας,

σημειώνοντας ότι το ΑντιναρκωτικόΣυμβούλιο έχει στείλει εδώ και δύοχρόνια πρόταση για αλλαγές στιςνομοθεσίες και οι προτάσεις έχουνμείνει στο συρτάρι. Η κ. Αλωνεύτηστην παρούσα φάση βρίσκεται στοτελικό στάδιο της παραγωγής της«Έμπουσας» και προσπαθεί να ολο-κληρώσει το ντοκιμαντέρ ως ανε-ξάρτητη παραγωγή μέσω της πλατ-φόρμας Indiegogo, με τη συμμετοχήμεμονωμένων εισφορών ατόμων(crowdfunding). Το ντοκιμαντέρ«Έμπουσα» οπωσδήποτε μας αφο-ρά όλους, ως γονείς, ως επιχειρη-ματίες, ως πολιτικούς και ως φίλους,βασικά αφορά ολόκληρη την κοι-νωνία, αφού οι νέες και νέοι είναιτο μέλλον της κοινωνίας, και θαπρέπει επιτέλους να αποδεσμευ-τούν από τα λάθη των περασμένωνγενεών, αλλά και οι μεγαλύτεροινα αντιληφθούν το μέγεθος τουπροβλήματος και οι υπεύθυνοι ναεγκύψουν στο πρόβλημα με τονπιο αποτελεσματικό τρόπο.

Περισσότερες πληροφορίεςγια το ντοκιμαντέρ: www.em-

pousa.com και για τη συμμετοχή στοπρότζεκτ «Έμπουσα»: www.indiego-go.com/projects/empousa-youth-and-alcohol-film-education

Κοινωνική αλήθειατο αλκοόλΤο ντοκιμαντέρ «Έμπουσα» έχει θέματους έφηβους και τις καταχρήσεις τους

<<<<<<<

Το πρόβλημα της κατα-νάλωσης αλκοόλ απότους εφήβους αρχίζεινα παίρνει ανησυχητικέςδιαστάσεις και είναιευθύνη όλων να το στα-ματήσουν. Η «Έμπουσα»στοχεύει ακριβώς σεαυτό, να αναλάβουνδράση οι φορείςκαι να ευαισθητοποι-ηθούν οι ενήλικες.

Τέσσερις νέοι είναι οι πρωταγωνιστές του ντοκιμαντέρ « Έμ-πουσα» της Έλενας Αλωνεύτη και των συνεργατών της.

TEXNES-03 ΝΤΟΚΙΜΑΝΤΕΡ_Master_cy 04/08/17 12:55 Page 3


Μ Ο Δ Α

Της ΕΛΙΣ ΚΙΣ

Aκόμα και για τους βετεράνους κρι-τικούς του χώρου, το να γράφειςγια τη δουλειά της Ρέι Καβακούμποδεν παύει ποτέ να αποτελεί έναείδος πρόκλησης. Από το 1969,χρονιά που η πρωτοπόρος Γιαπω-νέζα παρουσίασε για πρώτη φοράρούχα για τον οίκο Comme desGarcons –σαν τα αγόρια, ελληνι-στί–, ο «μικρόκοσμος» της διε-θνούς μόδας παρακολουθεί, εν-θουσιάζεται, εμπνέεται και ανα-ρωτιέται πολλές φορές για τον εν-δυματολογικό «γρίφο» και τηνιδιόρρυθμη δημιουργό του.

Μόδα και «αντιμόδα», αλλά καιμια αίσθηση «παραμορφωμένης»ομορφιάς είναι μερικές από τιςσκέψεις που έρχονται στο μυαλόόταν μιλάει κανείς για την Καβα-κούμπο, μια γυναίκα που δημιουρ-γεί τους δικούς της κώδικες καικανόνες, τους οποίους στη συνέ-χεια σπάει για να ξαναχτίσει καιπάλι από την αρχή. Το συναρπα-στικό έργο της 74χρονης σχεδιά-στριας ξεδιπλώνεται μέχρι και τις4 Σεπτεμβρίου στις αίθουσεςτου Costume Institute στο Μητρο-πολιτικό Μουσείο της Νέας Υόρκηςμέσα από τη θεματική ρετροσπε-κτίβα «Rei Kawakubo/Comme desGarcons: Art of the In-Between»(η τέχνη του ενδιάμεσου).

Στην περίπτωση της Καβακούμ-πο, το «ενδιάμεσο» καλύπτει μιαγκάμα που περιλαμβάνει την προ-σωπικότητα και τη δουλειά της,ενώ πρωταγωνιστικό ρόλο έχουνέννοιες όπως «χώρος» και «κενό».Η έκθεση βασίζεται σε 140 κομμάτιαπου προέρχονται από γυναικείεςσυλλογές, κολεξιόν που καλύπτουνχρονολογικά μια περίοδο που ξεκινάαπό τις αρχές της δεκαετίας του1980 και φτάνει μέχρι και την τε-

λευταία κολεξιόν που παρουσίασεπρόσφατα ο γιαπωνέζικος οίκος.

«Η Ρέι φέρνει μαζί αντίθετουςτύπους ενδύματος, όπως θηλυκό-αντρικό, Ανατολή-Δύση», σημει-ώνει ο Βρετανός επιμελητής τηςέκθεσης και διευθυντής του Co-stume Institute, Αντριου Μπόλ-τον. «Η ίδια παραμένει ένα αίνιγμα,ενώ αρνείται πεισματικά να δώσειέναν ορισμό στη δουλειά της. Είναικατά κάποιο τρόπο ένας μάστερτου ζεν. Κάθε σεζόν, η Ρέι επανε-φευρίσκει τον εαυτό της και επα-νεφευρίσκει τη μόδα».

ΔίπολαΑν και ιδιαίτερα πολυχρησιμο-

ποιημένος, ο όρος «αβάντ-γκαρντ»ταιριάζει στην περίπτωση της Κα-βακούμπο, ενώ τη σημασία της δια-δρομής αλλά και της επίδρασηςτης σχεδιάστριας δείχνει το γεγονόςότι η έκθεση είναι μόλις η δεύτερηπου οργανώνει το αμερικανικό μου-σείο για εν ζωή σχεδιαστή μόδας– η πρώτη, το 1983, ήταν ένα αφιέ-ρωμα στον μεγάλο Ιβ Σεν Λοράν.

Στην περιοχή του Upper EastSide, ο Μπόλτον βασίζει τη δομήτης παρουσίασης σε μια σειράαπό θεματικά «δίπολα» και διχο-τομίες που ορίζουν τις ιδέες καιτις συλλογές, ανάμεσά τους «Ντι-ζάιν/Οχι ντιζάιν», «Ρούχα/Οχι ρού-χα», «Ψηλά/Χαμηλά», «Τότε/Τώρα».Στις ειδικά διαμορφωμένες αίθου-σες του μουσείου, συνυπάρχουναπρόσμενοι όγκοι, ασυμμετρίες,η αίσθηση του ατελείωτου, μιαδιαφορετική λογική στη δόμησητου ρούχου, το μαύρο αλλά και τοχρώμα, οι φούστες-μπαλαρίνα απόαέρινο τούλι που φοριούνται μεδερμάτινα τζάκετ.

Η Καβακούμπο γεννήθηκε στο

Τόκιο το 1942 και σπούδασε καλέςτέχνες, λογοτεχνία και αισθητικήπριν ξεκινήσει να εργάζεται στοδιαφημιστικό τμήμα μιας εταιρείαςυφασμάτων. Επόμενη επαγγελμα-τική στάση ήταν εκείνη της στυ-λίστριας, ενώ όταν άρχισε να μηβρίσκει ρούχα που αντιπροσώπευαντην άποψή της σκέφτηκε να τασχεδιάσει η ίδια.

Η γιαπωνέζικη έννοια της πει-θαρχίας, συνδυασμένη με μια πανκδιάθεση, χαρακτηρίζει την ιδιαίτεραχαμηλών τόνων Καβακούμπο καιπρώην σύντροφο του έτερου Για-πωνέζου πρωτοπόρου Γιότζι Για-μαμότο. Η ίδια παραμένει λάτριςτων ταινιών του Θόδωρου Αγγελό-πουλου και του Πιερ Πάολο Παζο-λίνι, αλλά και των βιογραφιών.

Την ίδια στιγμή, μαζί με τον σύ-

ζυγό της, Adrian Joffe, πρόεδροτης Comme des Garcons και τωνκαταστημάτων Dover Street Mar-ket, με τον οποίο παντρεύτηκε στοΠαρίσι το 1992, η Καβακούμπο βρί-σκεται στο τιμόνι μιας επιχείρησηςπου παρουσιάζει έσοδα της τάξεωςτων περίπου 280 εκατ. δολαρίωνετησίως τα τελευταία χρόνια.

Η τελευταία;Σε πρόσφατη συνέντευξή του

στους New York Times, ο Joffe άφη-σε να εννοηθεί πως η έκθεση τηςΝέας Υόρκης ήταν η τελευταίαστην οποία η Καβακούμπο θα έχειτόσο ενεργό ρόλο, ενώ άφησε ανοι-χτό το ενδεχόμενο «Η τέχνη τουενδιάμεσου» να ταξιδέψει και σεάλλες πόλεις και χώρες.

Στο μεταξύ, στην Πέμπτη Λεω-

φόρο, ο «μύθος» που θέλει κάποιααπό τα ρούχα της σχεδιάστριαςνα φέρουν την ταμπέλα των «μηφορέσιμων» καταρρίπτεται, ενώγια εκείνους που δεν γνωρίζουντο ιδιότυπο κεφάλαιο Καβακούμ-πο-Comme des Garcons, η παρου-σίαση δείχνει ότι υπάρχει κι ένας«άλλος» δρόμος.

«Ισως αυτό να είναι το νόηματης έκθεσης στο “Μετ”», ανέφερεπρόσφατα η ίδια, μιλώντας στονδημοσιογράφο Τιμ Μπλανκς καιστο ηλεκτρονικό έντυπο της βιο-μηχανίας, Business of Fashion. «Ελ-πίζω να δείξω σε κάποιους ανθρώ-πους ότι υπάρχει μια νέα αισθητική,ότι υπάρχουν διαφορετικοί τρόποινα βλέπει κανείς την ομορφιά».

www.metmuseum.org

THE

MET

ROPO

LITA

N M

USE

UM

OF

ART

<<<<<<

Η γιαπωνέζικη έννοιατης πειθαρχίας,συνδυασμένη με μια πανκ διάθεση,χαρακτηρίζει τηνιδιαίτερα χαμηλώντόνων σχεδιάστρια.

CRAI

G M

CDEA

N /

CO

URT

ESY

OF

THE

MET

ROPO

LITA

N M

USE

UM

OF

ART

PAO

LO R

OVER

SI /

CO

URT

ESY

OF

THE

MET

ROPO

LITA

N M

USE

UM

OF

ART

Αίθουσα «Object/Subject». Η «Τέχνη του Ενδιάμεσου» παρουσιάζεται στο Costume Institute του Μητροπολιτικού Μουσείου της Νέας Υόρκης μέχρι τις 4 Σεπτεμβρίου.

Πάνω αριστερά, αίθουσα «Clothes/Not Clothes: War/Peace». Επάνω κέντρο, Λουκ από τη συλλογή «Πανκ 18ου αιώνα», φθινόπωρο 2016. Επάνω δεξιά, συλλογή «Cubisme», καλοκαίρι 2007.

Σαν ομορφιά... παραμορφωμένηΑφιέρωμα στην ιδιόρρυθμη Γιαπωνέζα σχεδιάστρια Ρέι Καβακούμπο στο Μητροπολιτικό Μουσείο της Νέας Υόρκης

THE

MET

ROPO

LITA

N M

USE

UM

OF

ART

Η έκθεση είναι μόλις η δεύτερη που διοργανώνει το Μητροπολιτικό Μουσείογια εν ζωή σχεδιαστή μόδας, μετά το αφιέρωμα στον Ιβ Σεν Λοράν το 1983.

THE

MET

ROPO

LITA

N M

USE

UM

OF

ART

TEXNES-04 ΜΟΔΑ_Master_cy 04/08/17 12:56 Page 4


Μ Ο Υ Σ Ι Κ Η

ΣΑΝ ΤΗΝ ΚΥΠΡΟ

Η Αλεξία Αναστασίου θα μας ξεναγεί στους πιο όμορφους

προορισμούς της Κύπρου και θα κάνει τα πιο απίθανα πράγματα!

Θα μαγειρέψει, θα τραγουδήσει, θα παίξει…

και θα μας έχει συνοδοιπόρους στα ταξίδια της!

www.tvonenews.com.cy

ΚΑΘΕ ΣΑΒΒΑΤΟ ΣΤΙΣ 16:20

Του ΑΠΟΣΤΟΛΟΥ ΚΟΥΡΟΥΠΑΚΗ

Το καλοκαίρι είναι εδώ και σε ολό-κληρη την Κύπρο διοργανώνονταιδιάφορα φεστιβάλ με όλων των ει-δών τις μουσικές και δρώμενα. Ένααπό αυτά είναι και το «WindcraftMusic Fest» που για τέταρτη χρονιάφέρνει στα Κατύδατα της επαρχίαςΛευκωσίας ήχους από διαφορετικέςμουσικές παραδόσεις του κόσμου.Στο Windcraft Music Fest, που διορ-γανώνει ο μη κερδοσκοπικός πο-λιτιστικός οργανισμός WindcraftLoud, και φέτος πρωταγωνιστέςθα είναι τα πνευστά με εκτελεστέςΚύπριους και διεθνείς καλλιτέχνες.

Μεταξύ των πολλών μουσικώνεκδηλώσεων που έχουν προγραμ-ματιστεί για το διήμερο 12-13 Αυ-γούστου, στο πλαίσιο του φεστιβάλ,θα παρουσιαστεί ένα διαφορετικόδρώμενο - περφόρμανς από τηνηθοποιό Έλενα Αγαθοκλέους καιτον μουσικό Δημήτρη Σπύρου μετίτλο «Το Σκάσιμον».

Η θεατρική αυτή δουλειά τωνδύο καλλιτεχνών είναι μια ακου-στική αφήγηση, που εκφράζεταιως συναυλία και χρησιμοποιεί απο-σπάσματα από τη «Φόνισσα» τουΑ. Παπαδιαμάντη και την «Ασκη-τική» του Ν. Καζαντζάκη σε μια

νέα ανάγνωση. Μέσα από τα κεί-μενα των δύο σπουδαίων λογοτε-χνικών μορφών των ελληνικώνγραμμάτων η Έλενα και ο Δημή-τρης, με σαφείς σχολιασμός σταπρωτότυπα κείμενα, κινούνται μεάνεση και παραστατικότητα σε ένατοπίο ηχητικών επαναλήψεων, ου-σιαστικά φιλοσοφώντας διά μέσουτων κινήσεων του σώματος, τηςφωνής και των ήχων.

Με αφορμή τα κείμεναΤα εναύσματα για να σωματο-

ποιήσουν και να ηχοποιήσουν απο-σπάσματα από τακείμενα είναι πολ-λά. Από τη «Φόνισσα» του Α. Πα-παδιαμάντη αναδεικνύουν τη χα-μένη ή καταπιεσμένη επιθυμία, τημη επιλογή. Κεντρικός ήρωας η αι-νιγματική Φραγκογιαννού που προ-σπαθεί με τη βία να αλλάξει τη μοί-ρα της γυναίκας ή και να σωθεί,ενώ έχει αναθρέψει η ίδια γιουςπου ταλαιπωρούν.

Κύκλοι αίματος και φύλου πουεπαναλαμβάνονται, οι γυναίκες εί-ναι το ίδιο πρόσωπο, οι άντρες είναιτο ίδιο πρόσωπο. Και ο θύτης είναιμαζί και θύμα, ένας φαύλος κύκλος.Οι ήχοι και η παραστατικότητα τουσώματος τονίζουν την κυκλικότητατων συναισθημάτων, συναισθή-

ματα που μοιάζουν να επαναλαμ-βάνονται από θύματα και θύτες,σαν να μην μαθαίνουν από τις πρά-ξεις τους. Η «Ασκητική» του ΝίκουΚαζαντζάκη έρχεται να συμπλη-ρώσει με λέξεις και να μιλήσει ανοι-κτά για την αγωνία, την κάθε αγω-νία που ο Κρητικός συγγραφέαςεκφράζει, όπως και ο ίδιος είχε πει,«Το γράφω επίτηδες χωρίς ποίηση,με στεγνή, επιτακτική φόρμα». Μέ-σα από την περφόρμανς της ΈλεναςΑγαθοκλέους ξετυλίγονται ερωτή-ματα όπως αν ο έρωτας είναι ηλύση, προσπαθεί να μιλήσει στηνψυχή του θεατή για τη μνήμη καιτον φόβο, για το προσωπικό χρέος

ως αναγκαιότητα της ύπαρξης, γιατο δικαίωμα στην επιλογή.

Οι Έλενα Αγαθοκλέους και Δη-μήτρης Σπύρου λένε για την παρά-σταση «Το Σκάσιμον»: «[…] ότανξεκινήσαμε να δουλεύουμε πάνωστα κείμενα και να βρίσκουμε τουςήχους που τα εξυπηρετούν, αμέσωςσυμφωνήσαμε σε μια νέα παρα-στατική φόρμα για μας, την Ακου-στική Αφήγηση.

Κυρίως, με ‘Το Σκάσιμον’, μαςενδιαφέρει να αναπτύξουμε τηνιστορία για την περιπλάνηση μιαςψυχής, σπάζοντας τις παραστατικέςσυμβάσεις που χρησιμοποιούσαμεμέχρι τώρα […]».

Οι συντελεστές«Το Σκάσιμον» είναι μια ιδέα της

Έλενας Αγαθοκλέους η οποία έχεικαι την ευθύνη της δραματουργικήςεπεξεργασίας. Εκτελούν οι ΈλεναΑγαθοκλεους και Δημήτρης Σπύρουσε κείμενα του Α. Παπαδιαμάντη«Φόνισσα» του και από την «Ασκη-τική» του Νίκου Καζαντζάκη. Συ-νεργασία στο κείμενο της «Φόνισ-σας» έχει και ο Σπύρος Χαραλάμ-πους, η μουσική είναι του ΔημήτρηΣπύρου.

«Το Σκάσιμον», Windcraft Mu-sic Fest, 12 Αυγούστου, Κατύδα-τα Λευκωσίας.

«Σκάσιμον», μια ακουστικήαφήγηση Η Ελ. Αγαθοκλέους και ο Δημ. Σπύρουαφηγούνται με όχημα τη μουσική

«Το Σκάσιμον» είναι μια ιδέα της ηθοποιού Έλενας Αγαθοκλέους, σε συνεργασία με τον Δημήτρη Σπύρου στη μουσική, και βασίζεται σε κείμενα των Αλ. Παπα-διαμάντη και Ν. Καζαντζάκη.

<<<<<<

«Μια κρίσιμη βίαιηστιγμή είναι τούτη, έναςκόσμος γκρεμίζεται, έναςάλλος δεν έχει ακόμα ζή-σει κινδυνεύουμε μέσαστο χάος, πνιγόμαστε».

N.Kαζαντζάκης

TEXNES-05 ΒΙΒΛΙΟ_Master_cy 04/08/17 13:10 Page 5


Β Ι Β Λ Ι Ο

ΕΚΤΟΡ ΑΜΠΑΔ ΦΑΣΙΟΛΙΝΣΕΗ λήθη που θα γίνουμεμτφρ.: Τιτίνα Σπερελάκηεκδ. Πατάκη, σελ. 358

ρωας είναι εκείνος που εναν-τιώνεται με θάρρος στον πα-

τέρα του και τελικά τον νικά», έγρα-ψε ο Φρόιντ. «Ηρωας είναι ο γιοςπου σώζει τον πατέρα», αντιτείνουντα παραμύθια. Ηρωες στη λογοτε-χνία, ωστόσο, γίνονται οι πατέρεςπου διασώζονται από τους γιουςτους στο πεδίο της γραφής – απότον Τουργκένιεφ («Πατέρες και γιοι»,εκδ. Αγρα) έως τον Γκος («Πατέραςκαι γιος», Πανεπιστημιακές ΕκδόσειςΚρήτης) και τον Κάφκα («Γράμμαστον πατέρα»), από τον Φίλιπ Ροθ(«Πατρική κληρονομιά», εκδ. Πόλις)έως τον Πασκάλ Μπρικνέρ («Ο καλόςγιος», εκδ. Πατάκη) και τον ΠολΟστερ («Η επινόηση της μοναξιάς»,εκδ. Μεταίχμιο).

Σκέφτομαι επίσης τη δύσκολησχέση του Μάρτιν Εϊμις με τον πα-τέρα του, τον μυθιστοριογράφοΚίνγκσλεϊ Εϊμις, όπως αποτυπώθηκεστα απομνημόνευμά του «Εμπειρία».Τη συγκινητική αλληλογραφία τουΒ.Σ. Νάιπολ με τον πατέρα του, όπωςτην παρακολουθούμε στο «Ανάμεσασε πατέρα και γιο», να ξετυλίγεταιστα χρόνια των σπουδών του «Βίντο»στην Αγγλία, αποκαλύπτοντας έναναυτοθυσιαστικό πατέρα και ένανγιο αποφασισμένο να ξεπεράσει τη

μοναξιά της μετανάστευσης, τα οι-κονομικά προβλήματα, το αίσθηματου εκτοπισμού με τον πόθο τηςσυγγραφής. Τον αυταρχικό, δογμα-τικό, κομμουνιστή πατέρα του ΚαρλΑντερόλντ, τον οποίο σκιαγραφείο συγγραφέας στους «Κόκκινους»(εκδ. Στερέωμα),ανασυστήνον-τας, ταυτόχρονα,την παιδική τουηλικία πλάι σεέναν φωνακλάκαι συχνά βίαιο,απογοητευμένοάνδρα, ο οποίοςτον σφράγισε –και όχι μόνο ιδε-ολογικά. Τη δυ-σφορία του Πε-ρουβιανού συγ-γραφέα ΡενάτοΣισνέρος, πουτου έτυχε ως γεν-νήτορας ένας βά-ναυσος πολιτι-κός, υπέρμαχοςτων βασανιστηρίων και των εκτε-λέσεων των αντιφρονούντων, υπουρ-γός Πολέμου και Εσωτερικών στηνκυβέρνηση του δικτάτορα Μπερ-μούδες. Τέλος, τη σπαρακτική ανα-ζήτηση του αγνοούμενου πατέρααπό τον Λίβυο συγγραφέα ΧισάμΜατάρ, όπως αποτυπώνεται στοέργο του «Η επιστροφή» (θα κυκλο-φορήσει από τις εκδόσεις «Παπα-

δόπουλος» τον χειμώνα): πολιτικάενάντιος στο καθεστώς του Μουα-μάρ Καντάφι, ο πατέρας του συγ-γραφέα μάλλον βρίσκει τον θάνατομια φυλακή της Τρίπολης το 1996,αλλά θα περάσουν πολλά χρόνιαώσπου ο γιος του να τον θεωρήσει

οριστικά χαμέ-νο.

Ανάλογη μοί-ρα με τον πατέ-ρα του Ματάρ εί-χε και ο πατέραςτου Κολομβια-νού συγγραφέαΕκτορ ΑμπάδΦασιολίνσε:ήπιος, ανιδιοτε-λής, ευγενής, κα-θηγητής στο πα-νεπιστήμιο, άν-θρωπος της χα-ράς, των μικρώνστιγμών, τηςμουσικής καιτων βιβλίων, για-τρός των φτω-

χών, κομμουνιστής για τους εχθρούςτου, στην πραγματικότητα, όμως,«χριστιανός στη θρησκεία, μαρξι-στής στην οικονομία και φιλελεύ-θερος στην πολιτική», στόχος τηςμικροψυχίας και της κακοπιστίαςακροαριστερών, συντηρητικών καιφανατικών καθολικών που δαιμο-νίζονται όταν ο πατέρας διατρανώνειπως οι φτωχοί δικαιούνται μια αξιο-

πρεπή ζωή σ’ αυτόν τον κόσμο καιόχι στο επέκεινα, θα δολοφονηθείαπό παραστρατιωτικούς στο κέντροτου Μεδεγίν. Το βιβλίο που έγραψεο γιος του είναι μια προσπάθεια νααποσπάσει αυτόν τον σπάνιο άν-θρωπο από τη λήθη, με τον πιο γεν-ναιόδωρο, θερμό, και ανεπιφύλακτοτρόπο που μπορεί ένας συγγραφέαςνα γράψει για ένα τόσο οικείο τουπρόσωπο, έναν πατέρα που ο μικρόςτου γιος τον αγαπάει «με μια αγάπηζωώδη», αναζητώντας, όσο είναιπαιδί, σχεδόν με πάθος τη μυρωδιάτου, τη φωνή του, τη μορφή του, κιύστερα, όταν είναι πια μεγάλος καιο πατέρας νεκρός, το ανεξίτηλο απο-τύπωμά του στη μνήμη.

Μέσα από την απλή, σπλαγχνική,ρεαλιστική αφήγηση του Φασιο-λίνσε (που βρίσκεται πολύ μακριάαπό τον μαγικό ρεαλισμό του συμ-πατριώτη του Μάρκες), ξετυλίγονταιοι αντιφάσεις μιας κοινωνίας πουπαραπαίει ανάμεσα στον καθολικόμυστικισμό και τον ορθολογισμό,τον αυταρχισμό και το αίτημα γιαδημοκρατία, έρμαιο των εγκλημα-τικών ακροδεξιών ομάδων. Ομωςπέρα από την πολιτική του διάστα-ση, το βιβλίο, πάνω απ’ όλα, είναιξεχείλισμα υιικής αγάπης, τρυφερήσυγκινητική ανασύνθεση ενός σπά-νιου ανθρώπου, και μια, αμλετικήςκαταγωγής, απόκριση στο αίτηματου φαντάσματος του νεκρού πα-τέρα: «Να με θυμάσαι».

«Η

Εσωτερική και πολιτική ελευθερία Χάνα Αρεντ στο περίφημο δο-

κίμιό της «Τι είναι ελευθερία;»(1960 και, αναθεωρημένο, στο βιβλίο«Between Past and Future», 1961,1968) θεωρεί ότι με τη διατριβή τουΕπίκτητου «Περί ελευθερίας» εισά-γεται στη φιλοσοφική σκέψη καιπαράδοση η ιδέα της εσωτερικήςελευθερίας, η οποία θα διανύσειέκτοτε μακρά πορεία. Είναι επομέ-νως καλή είδηση ότι κυκλοφόρησεπρόσφατα το κείμενο αυτό, μαζί μεάλλα πέντε του ίδιου φιλοσόφου,σε μετάφραση και σύντομο επίμετροτου Θάνου Σαμαρτζή (εκδ. Δώμα,2017). Η διατριβή (η λέξη σημαίνεισυνομιλία, συζήτηση) εκδίδεταιχωρίς το πρωτότυπο κείμενο αντι-κριστά, αντίθετα δηλαδή από ό,τισυνηθίζεται στις εκδόσεις αρχαι-οελληνικών φιλοσοφικών κειμένωνστη χώρα μας. Η εντελώς συνειδητήαυτή απόφαση του εκδότη έχει τοσκεπτικό της: δεν θέλει να διαβαστείτο κείμενο φιλολογικά, ως θαυμαστόαπομεινάρι του αρχαίου μεγαλείου,θέλει να το πάρει στα χέρια τουένας νέος, σημερινός αναγνώστης,όπως θα έπαιρνε ένα οποιοδήποτεάλλο βιβλίο που θα του κέντριζε τοενδιαφέρον, και να το διαβάσει ωςκάτι που ενδεχομένως τον αφοράπροσωπικά. Ο μεταφραστής μάςπαραδίδει πράγματι ένα ζωντανόκείμενο, που δεν φέρει πάνω τουτα σημάδια της φιλολογικής γνώσηςτην οποία προϋποθέτει, και πουαποδίδει με ακρίβεια τη σκέψη τουσυγγραφέα του. Δεν μπορώ ωστόσονα μην προσθέσω εδώ ότι αυτή ηεκδοτική απόφαση δεν με βρίσκεισύμφωνο, αφενός, για λόγους γε-νικότερα πολιτιστικούς και παι-δευτικούς, που αφορούν τη διάσω-ση, με κάθε τρόπο, της σχέσης τουαναγνωστικού κοινού με παλαι-ότερες μορφές της γλώσσας μαςκαι, αφετέρου, επειδή η φιλοσοφίαείναι θεμελιωδώς υπόθεση όρωνκαι εννοιών. Οι όροι του Επίκτητουκαι της στωικής φιλοσοφίας γενι-κότερα έχουν εξαφανιστεί στηνπαρούσα έκδοση, δεν υπάρχουνκαν σε σημειώσεις με τις οποίεςθα χρειαζόταν να υπομνηματιστείστοιχειωδώς το κείμενο ή, έστω,σε ένα σύντομο γλωσσάριο στο τέ-λος. Η ίδια εκδοτική λογική υπα-γορεύει και την απουσία από το βι-βλίο του καθιερωμένου εσωτερικούχωρισμού των διατριβών.

Ελεύθερος, κατά τον Επίκτητο,είναι εκείνος που ζει όπως θέλει,και που τίποτε δεν μπορεί να τον

εξαναγκάσει να κάνει κάτι που δενθέλει. Οποιος δεν ζει όπως θέλει,αλλά ζει μέσα στη θλίψη, τον φόβο,την αποτυχία και τη ματαίωση, είναιφαύλος. Ο Θάνος Σαμαρτζής, αντί-θετα από τη μεταφραστική τακτικήτου, αφήνει τη λέξη «φαύλος» αμε-τάφραστη. Σημαίνει όμως η λέξησήμερα ό,τι σήμαινε και στον Επί-κτητο; Σήμερα εννοούμε τον ανή-θικο στη δημόσια κυρίως ζωή του,εκείνον που τον βαραίνουν δημόσιααμαρτήματα, τον διεφθαρμένο πο-λιτικό, ενώ στη γλώσσα του Επίκτη-του (και όχι μόνο) φαύλος σημαίνειτιποτένιος, ευτελής, κακός άνθρω-πος. Η ιδέα ότι ελευθερία σημαίνεινα ζεις όπως θέλεις είναι παλιά, όπωςπαλιά είναι και η αποδοκιμασία της(Πλάτων, Νόμοι, ΣΤ΄, 780a, Αριστο-τέλης, Πολιτικά, Ε΄, 1310a25).

Ελεύθερος λοιπόν, κατά τον Επί-κτητο, είναι εκείνος που ζει ανεμ-πόδιστα, ο ακώλυτος, ελεύθερος εί-ναι εκείνος που έχει κατακτήσειοριστικά στη ζωή του τη διάκρισητων «εφ’ ημίν» και των «ουκ εφ’ημίν», αυτών που ανήκουν στηνεξουσία μας και αυτών που δεν ανή-κουν, και ο οποίος δεν δίνει σημασίαστα δεύτερα. Από εδώ ακριβώς όμωςαρχίζει το πρόβλημα: στα «ουκ εφ’ημίν», στα «εκτός», τα «αδιάφορα»,σε αυτά που δεν εξαρτώνται απόμας, ανήκουν και το σώμα, η υγείακαι η αρρώστια, ο θάνατος. Αρα,όταν πεθαίνει το παιδί κάποιου,αυτός δεν πρέπει να πονέσει καινα πενθήσει, γιατί η ζωή και ο θά-νατος δεν είναι στο χέρι μας. Ηελευθερία είναι τελικά απελευθέ-ρωση από την επιθυμία, δεδομένουότι οι επιθυμίες των ανθρώπωνείναι κατά κανόνα επιθυμίες τωναλλοτρίων, αυτών που δεν είναιδικά μας, που δεν εξαρτώνται απόμας. Οποιος απελευθερωθεί από τιςεπιθυμίες –με ποιο κριτήριο άραγεβεβαιώνεται ο ίδιος και εμείς οιάλλοι ότι έχει πράγματι απελευθε-ρωθεί;– τότε είναι ελεύθερος καιας είναι δούλος, όπως ήταν ο ίδιοςο Επίκτητος, ενώ όποιος δεν έχειαπελευθερωθεί αυτός είναι πράγματι

δούλος, και ας είναι συγκλητικόςή και αυτοκράτορας.

Το πεδίο της ελευθερίας του Επί-κτητου βρίσκεται στη σχέση τουανθρώπου με τον εαυτό του και όχιμε τους άλλους, έξω από τον κόσμοκαι τις μέριμνές του. Είναι φανερόότι η ιδέα της εσωτερικής ελευθερίαςείναι επικίνδυνη, γιατί τελικά θεωρείότι δεν έχει καμιά σημασία αν είσαιπολιτικά δούλος ή ελεύθερος, εργά-της γης ή γαιοκτήμονας, και λοιπά.Κατά τον Επίκτητο, μπορεί να είσαιελεύθερος και μέσα στο Αουσβιτς– εκεί ίσως περισσότερο. Δεν είναιωστόσο προς απόρριψη αυτή η αν-τιπολιτική ιδέα. Εχει, αντίθετα, με-γάλη σημασία και για την ίδια τηνιδέα της πολιτικής ελευθερίας καιτης κοινωνικής δικαιοσύνης, αν τηνεννοήσουμε –ο Επίκτητος μας δίνειτο δικαίωμα να το κάνουμε– ως τοφρόνημα εκείνο που δεν αγκιστρώ-νεται σε περιουσίες και αξιώματα,που περιφρονεί τις κοινωνικές δια-κρίσεις και συμβάσεις, που κρίνειάφοβα τους άρχοντες, που δεν κο-λακεύει τους τυράννους. Νοούμενημε αυτό τον τρόπο, η εσωτερικήελευθερία, μακριά από την υπεροψίακαι την απανθρωπιά της στωικήςηθικής, μπορεί να είναι συστατικήτης κοινωνίας των ελευθέρων.

Η

<<<<<<

Το πεδίο της ελευθερίαςτου Επίκτητου βρίσκεταιστη σχέση του ανθρώπουμε τον εαυτό του και όχι με τους άλλους,έξω από τον κόσμο και τις μέριμνές του.

Ο Π. Ενιγουεϊ (φιλολογικό ψευδώ-νυμο του Αλέξη Παπαδιαμάντη) είναιπαιζωγράφος. Στο βιογραφικό τουδεν υπάρχει κάτι συνταρακτικό, εκτόςαν στο μέλλον τον προσλάβει η Googleή το Πανεπιστήμιο του Γέιλ. Το πρώτοτου (και τελευταίο;) βιβλίο «Δεν θαξαναγράψω ποτέ πια άλλα διηγήματακαι άλλα διηγήματα» κυκλοφορείαπό τις εκδόσεις Θράκα.

Ποια βιβλία έχετε αυτόν τον καιρόπλάι στο κρεβάτι σας;«Ο Ραμπελαί και ο κόσμος του», τουΜιχαήλ Μπαχτίν (ΠανεπιστημιακέςΕκδόσεις Κρήτης) μεταφρασμένοαπό τον Γιώργο Πινακούλα, «Ο χρυ-σός γάιδαρος» του Απουλήιου (εκδ.Νεφέλη), «Μωρίας Εγκώμιον» τουΕρασμου (εκδ. Ηριδανός) σε μετά-φραση Στρατή Τσίρκα, «Κρεμά-στρα», του Φίλιππου Δρακονταειδή(εκδ. Τόπος), «Κακίες και ακακίες»του Πάτροκλου Λεβεντόπουλου(εκδ. Γαβριηλίδης), το πρόσφατο βι-βλίο του φίλου μου Ιωσήφ Αλυγιζά-κη «Σε ψάχνω στον χρόνο» (εκδ.Πολύχρωμος πλανήτης) και ένα μι-κρό διαμάντι που μου χάρισαν πρό-σφατα, το «Μικρό Ωρολόγιο» τηςΝατάσας Κεσμέτη (εκδ. ΜικρόςΑστρολάβος). Και επειδή είναι καλο-καίρι ξεφυλλίζω και κάποια ελληνι-κά κόμικς: «Fish & stripes» του Εκτο-ρα (εκδ. Pork), «Χαρακώματα, ιστο-ρίες από την οδό Γάγγραινας», τωνΤάσου Ζαφειριάδη και Πέτρου Χρι-στούλια (εκδ. Jemma Press), την αυ-τοέκδοση του Γιώργου Τσούκη «Su-per insomniacs» και (ελπίζω να μησας κούρασα) τη «Μεγάληβδομάδα του Πρεζάκη»(εκδ. Τόπος) των Θα-νάση Πέτρου και Δη-μήτρη Βανέλλη,από το ομότιτλοδιήγημα του Μ. Κα-ραγάτση.

Ποιος ήρωας/ηρωί-δα λογοτεχνίας θαθέλατε να είστε και

γιατί;Δεν ζηλεύω κανέναν λογοτεχνικόήρωα. Συγγραφέα ναι. Τον ΟσκαρΟυάιλντ.

Με ποιον συγγραφέα θα θέλατε ναδειπνήσετε;Με τη Μαρία Λουίζα (ντε ΜασέντοΡεζέντε ε Σόουζα Ροντρίγκες) ντεΜάτος. Η πιο ευφυής, σπιρτόζα, χι-ουμορίστρια (και... ομορφούλαεκτός των άλλων) Βραζιλιάνα μυθι-στοριογράφος σήμερα!

Ποιο ήταν το τελευταίο βιβλίο πουσας έκανε να θυμώσετε;«Ζωή, οδηγίες χρήσεως», του ΖορζΠερέκ. Υπερφλύαρο.

Και το τελευταίο που σας συγκίνη-σε;«Τα δύο Βήτα», της Αθηνάς Κακού-ρη. Απολαυστικό! Πολύ το χάρηκα!

Ποιο κλασικό βιβλίο δεν έχετε δια-βάσει και ντρέπεστε γι’ αυτό;«Οι Δουβλινέζοι», του Τζέιμς Τζόις,σε μετάφραση Κοσμά Πολίτη.

Πόσο περίεργο είναι το βιβλίο σας,ξεκινώντας απ’ τον τίτλο; Καθόλου περίεργο. Ισα ίσα. Βαρετό,ανίερο, παρωχημένο. Να μην πωκακόγουστο. Υπάρχουν πολύ καλύ-τερα βιβλία που μπορεί κάποιος ναπεράσει τον χρόνο του.

Τελικά, θα ξαναγράψετε άλλα διη-γήματα ή όχι;Εξαρτάται (μου λες, εξαρτάται…).

Εχετε Facebook, Twitterκτλ.; Εάν ναι, εμποδί-

ζουν ή εμπλουτίζουντο γράψιμο και το διά-βασμα;Μόνο email. Απ’όπου και με βρήκα-τε. Και σας ευχαρι-στώ πολύ πολύ για

την τιμή που μου κά-νετε!

500ΛΕΞΕΙΣΜΕ ΤΟΝ Π. ΕΝΙΓΟΥΕΪ

ΕΞ ΑΦΟΡΜΗΣΤου ΣΤΑΥΡΟΥ ΖΟΥΜΠΟΥΛΑΚΗ

ΚΡΙΤΙΚΗΤης ΚΑΤΕΡΙΝΑΣ ΣΧΙΝΑ

Στοιχειωμένοι από παλαιότερα τραύματα είναι οι πρωταγωνιστές της ταινίας «Manchester by the Sea».

Πατέρα, σε θυμάμαι

ΕΙΚΟΝΟΓΡΑΦΗΜΕΝΑΡΟΜΑΝΟ ΣΚΑΡΠΑΤα Άπαντα του Ρομάνο Σκάρπαεκδ. Η Καθημερινή

Από τις 13 Αυγούστου και κάθε Κυριακή μαζί με την καθημερινή ετοιμα-στείτε για πολύχρωμες περιπέτειες μέσα από τους τόμους με τις ιστορίεςτου Ρομάνο Σκάρπα (1927-2005). Ο Ρομάνο Σκάρπα στάθηκε επάξια δίπλααπό τα μεγάλα ονόματα του ντισνεϋκού κόμικς Καρλ Μπαρκς και ΦλόυντΓκότφρεντσον. Πρόκειται για μια νέα συλλεκτική σειρά Disney που εκτόςαπό την προφανή καλλιτεχνική αξία της θα σας κρατήσει και δροσερή συν-τροφιά αυτό το καλοκαίρι. Ο Ρομάνο Σκάρπα είχε δηλώσει «Ήθελα να θεω-ρώ τον εαυτό μου ως τον τελευταίο από τους καλούς ή μεγάλους σχεδια-στές του ‘Στούντιο Ντίσνεϋ». Μέσα, λοιπόν, από αυτή τη συλλεκτική έκδοσηπου η «Καθημερινή» Κύπρου προσφέρει στους αναγνώστες της μικροί καιμεγάλοι θα αντιληφθούν πόσο μεγάλη σχεδιαστική μεγαλοφυΐα υπήρξε οΡομάνο Σκάρπα. Στην έκδοση αυτή παρουσιάζεται με άρτιο τρόπο ολόκλη-ρο το έργο του Ιταλού σκιτσογράφου και περιλαμβάνει τις ιστορίες που δη-μοσιεύθηκαν τόσο στην Ιταλία (στο περιοδικό Τopolino και σε άλλα), αλλάκαι στο εξωτερικό. Επίσης, οι αναγνώστες θα έχουν την ευκαιρία να διαβά-σουν και αδημοσίευτες ιστορίες του. Κάθε εβδομάδα, λοιπόν, ο Ντόναλντ, οΜίκυ, ο Θείος Σκρουτζ και η παρέα τους ξαναζωντανεύουν και σας προκα-λούν να τους ακολουθήσετε στις πιο συναρπαστικές ιστορίες, γεμάτες δρά-ση και χιούμορ, με την υπογραφή του θρυλικού δημιουργού Ρομάνο Σκάρ-πα! Τα «Άπαντα» του Ρομάνο Σκάρπα έρχονται να συμπληρώσουν τη συγ-κεντρωτική έκδοση του έργου του Καρλς Μπαρκς.

ΑΠΟΣΤΟΛΟΣ ΚΟΥΡΟΥΠΑΚΗΣ

TEXNES-06-MATIES_Master_cy 04/08/17 13:11 Page 6


Σ Τ Η Λ Ε Σ

πήρξεν όμορφος», όπωςθα έλεγε ο Μάνος Χατζι-δάκις. Και τετραπέρατος

όμως: ευρηματικός διηγηματογρά-φος, διεισδυτικός θεατρικός συγ-γραφέας (με βραβείο Πούλιτζερστο ενεργητικό του), ο Σαμ Σέ-παρντ, μελαγχολικός καουμπόηςτης βαθιάς Αμερικής, εύθραυστοαρσενικό, λιγομίλητος και φαινο-μενικά μόνον αποσυρμένος, πλη-γωμένος μα και έτοιμος να πλη-γώσει αν χρειαστεί, άνοιξε δρόμουςστα αμερικανικά γράμματα καιχάραξε μονοπάτια για ανάλογες,πολύπλευρα κινηματογραφικέςανδρικές φιγούρες όπως αυτές πουείδαμε από τον Χάρι Ντιν Στάντον,τον Τόμι Λι Τζόουνς και αργότερααπό τον Τζος Μπρόλιν.

Η τελευταία εικόνα που έχει οκύριος Γκρι απ’ τον Σαμ Σέπαρντπροέρχεται από το κινηματογρα-φικό αριστούργημα που τιτλοφο-ρείται «Η δολοφονία του ΤζέσεΤζέιμς απ’ τον δειλό Ρόμπερτ

Φορντ» (2007). Εκεί, υποδύεταιτον μεγάλο αδελφό του παράνομουΤζέσε (Μπραντ Πιτ): κουρασμένοςμα απέραντα ελκυστικός, ο Σέ-παρντ αποπαίρνει τον δειλό Ρόμ-περτ Φορντ (Κέισι Αφλεκ).

Στο ρυτιδιασμένο βλέμμα τουκρύβεται η σοφία των μελλούμε-νων: ο μεγάλος αντικρίζει τον μελ-λοντικό δολοφόνο του μικρού αδελ-φού· κυρίως, διακρίνει στον άνδρααπέναντί του μια διαρκή έκπτωσηανδρισμού: ο νεαρός Φορντ επι-θυμεί να είναι κάτι άλλο από αυτόπου ήδη είναι. Και αυτό τρομάζειτον μεγάλο αδελφό των Τζέιμς.Μοιάζει μάλιστα να απωθεί τονίδιο τον Σέπαρντ, έναν αθόρυβομα δραστικό ηθοποιό που ενσάρ-κωνε κάθε ρόλο, μικρό ή μεγάλο.

Πολύ πιο πριν από τον «ΤζέσεΤζέιμς», ο κύριος Γκρι θυμάταιέναν νεαρό Σέπαρντ στο «Φράνσις»(1982), στο πλευρό της ΤζέσικαΛανγκ και στον ρόλο του παράνο-μου εραστή της Φράνσις, του ΧάριΓιορκ, του μοναδικού πιστού άνδραπου στάθηκε δίπλα στην τραγικήΦράνσις Φάρμερ. Από εκείνα ταχρόνια δρομολογείται και η σχέσηζωής μεταξύ Σέπαρντ και Λανγκ.

Ο κύριος Γκρι θυμάται καλάτον ώριμο, κατασταλαγμένο Σέ-παρντ του «Τζέσε Τζέιμς», όμωςστη δική μου μνήμη μένει ανεξί-τηλος ο Σαμ που υποδύεται ένανκλασικό αμερικανικό ήρωα: τονΤσακ Γιέγκερ, στους επικούς «Κα-τάλληλους ανθρώπους» (1983)του Φίλιπ Κάουφμαν.

Ο «βλαχοαμερικάνος» Γιέγκερ:καταρρίπτει πέντε γερμανικά μα-χητικά μέσα σε μια ημέρα, κα-ταρρίπτεται ο ίδιος πάνω από τηΓαλλία, εμπλέκεται στην αντίστα-ση, καταφέρνει να διασχίσει τη

Μάγχη και να συνεχίσει τις πο-λεμικές αποστολές ως ιπτάμενος.Στα 1947, ο Γιέγκερ σπάει πρώτοςτο φράγμα του ήχου. Στη στιγμήαυτή τον αποτυπώνει η ταινία καιο Σέπαρντ (ο πατέρας του οποίουπετούσε με βομβαρδιστικά στονΒ΄ Παγκόσμιο).

«Ξέρεις ότι είμαι άφοβος άνδραςαλλά εσένα σε τρέμω έως θανά-του», λέει σε μια τρυφερή στιγμήο Γιέγκερ στη γυναίκα του (μιαγοητευτική Μπάρμπαρα Χέρσεϊ).Πιο δωρικός από ποτέ, αλλά καιέμπλεος ενός σαρκαστικού «ιπτά-μενου» χιούμορ, ο Σέπαρντ ενσαρ-κώνει μοναδικά τον άνδρα που«πρέπει να κάνει αυτό που έναςάνδρας πρέπει να κάνει». Το αυτόέπραξε και ο ίδιος στη ζωή του: οιαδυναμίες του στις γυναίκες καιστο οινόπνευμα (πατρική κληρο-νομιά) συνδυάστηκαν με την πα-θιασμένη γραφή και την αφοσίωσητου δασκάλου απέναντι σε νεότε-ρους, δόκιμους συγγραφείς.

«Υ <<<<<<

Πληγωμένος μα και έτοιμος ναπληγώσει αν χρειαστεί.

Μια θαλασσινή ιστορία με τραγούδι

Ο ΚΥΡΙΟΣ ΓΚΡΙΓράφει ο ΗΛΙΑΣ ΜΑΓΚΛΙΝΗΣ

MΑΤΙΕΣΣΤΟΝΚΟΣΜΟ

ΝΕΑ ΥΟΡΚΗΗ ανάθεση ενός πρότζεκτ κάθε καλο-καίρι σε έναν καλλιτέχνη μεταμορφώ-νει την ταράτσα του ΜητροπολιτικούΜουσείου της Νέας Υόρκης σε μια ξε-χωριστή εμπειρία. Φέτος, ήταν η σειράτου ανερχόμενου 37χρονου Αργεντι-νού καλλιτέχνη Adrian Villar Rojas,που μεταμόρφωσε το ρουφ γκάρντεντου μουσείου σε μια υπερρεαλιστικήφαντασία. Τη σύνθετη παρέμβασή τουτην ονόμασε «The Theater of Disappe-arance» και μπορεί κανείς να τη δει

έως τις 29 Οκτωβρίου. Κατά ευτυχήσυγκυρία, και η Αθήνα φιλοξενεί αυτότο καλοκαίρι μια πολύπτυχη εγκατά-σταση του ταλαντούχου Αργεντινού,μετά την ανάθεση από τον οργανισμόΝΕΟΝ (έως 24 Σεπτεμβρίου). Με τηνκαλλιτεχνική του παρέμβαση στοΑστεροσκοπείο Αθηνών, οργάνωσεμια εξαιρετικά ενδιαφέρουσα ρευστήκατάσταση διαρκούς μεταβολής, πουείναι ήδη ένα από τα καλοκαιρινάαξιοθέατα της πρωτεύουσας.Στη Νέα Υόρκη, ο Adrian Villar Rojas

δούλεψε στενά με τους ανθρώπουςτου Μητροπολιτικού Μουσείου καθώςτον ενδιέφερε να αναδείξει μια σύνο-ψη της διαδρομής του πολιτισμού έτσιόπως παρουσιάζεται στις συλλογέςτου μουσείου. Δεκαέξι γλυπτά που πα-ραπέμπουν σε στιγμές του ανθρώπι-νου πολιτισμού διαπλέκονται σε μιαενιαία εγκατάσταση - αφήγηση μεσχεδόν 100 αντικείμενα που είναι αν-τίγραφα από εκθέματα του μουσείου,συντελώντας σε μια εντελώς προσω-πική ανθολόγηση με υψηλή συμβολι-

κή αξία. Η εγκατάσταση απλώνεται πά-νω σε μια ειδικά επεξεργασμένη επί-στρωση δαπέδου από μαύρα, λευκάκαι γκρίζα πλακίδια και στηρίζεται πά-νω σε μια συνολική αναδιευθέτησητου περιβάλλοντος χώρου με νέα έπι-πλα και νέες φυτεύσεις.Με θέα την κορυφογραμμή του Μαν-χάταν, το έργο του Adrian Villar Rojasέχει ενσωματώσει κάθε στοιχείο τουρουφ γκάρντεν. Ως και το μπαρ έχειενσωματωθεί σε μια πυκνή αφήγηση.Ο Αργεντινός καλλιτέχνης, αφού πέ-

ρασε ένα μεγάλο διάστημα μέσα στιςαίθουσες του μουσείου, χρησιμοποί-ησε τρισδιάστατους σαρωτές για επι-λεγμένα εκθέματα με σκοπό να δημι-ουργήσει γλυπτικά ομοιώματα. Θεω-ρητικός σκοπός του «Theater of Disap-pearance» είναι η διατύπωση ερωτη-μάτων για τον ρόλο ενός μουσείου τέ-τοιου διαμετρήματος στην αποκρυ-στάλλωση της ιστορικής αλήθειας,αφήνοντας περιθώριο για επαναξιο-λόγηση του τρόπου παρουσίασης τουανθρώπινου πολιτισμού.

Επιμέλεια: ΝΙΚΟΣ ΒΑΤΟΠΟΥΛΟΣ

AP /

ALE

SSAN

DRO

DI M

EO

AP /

CH

ARLE

S M

AYER

REU

TERS

/ C

HAR

LES

PLAT

IAU

MVR

DV

ΛΟΝΔΙΝΟ«Λυσσασμένη γάτα»Εως τις 7 Οκτωβρίου θα παίζεται ηνέα παράσταση του κλασικού έργουτου Τενεσί Ουίλιαμς «Λυσσασμένη γά-τα» στο Apollo Theatre του Λονδίνου.Είναι το ανέβασμα του Μπένεντικτ Αν-τριους που του έδωσε ανανεωτικήπνοή, χωρίς σκηνικό ρεαλισμό, δίνον-τας χώρο για την ανάδειξη των πρωτα-γωνιστών. Αποκάλυψη ο ηθοποιόςΤζακ Ο’ Κόνελ (φωτ.) στον ρόλο τουΜπρικ. Στον ρόλο της γυναίκας του,Μάγκι, η Σιένα Μίλερ. Και ο Αντριουςδεν ξεχνάει ότι ο Ουίλιαμς είχε εξαι-ρετική αίσθηση του χιούμορ.

ΜΠΡΙΣΤΟΛΤοιχογραφία Τζον ΛένονΤο πιο γνωστό, ίσως και το μεγαλύτε-ρο, φεστιβάλ street art και γκράφιτιπραγματοποιείται κάθε χρόνο στο Μπρί-στολ συγκεντρώνοντας καλλιτέχνες καιπροκαλώντας τα φώτα της δημοσιότη-τας. Το φετινό φεστιβάλ Upfest έληξε,αλλά άφησε πλήθος φωτογραφίες και,φυσικά, τέχνη στους τοίχους, όπως αυ-τή η παραστατική και συμβολική τοιχο-γραφία με τη μορφή του Τζον Λένον.Αυτού του είδους η τέχνη δρόμου, σεσημεία που καθορίζονται ειδικά από τιςΑρχές, προσδίδουν γοητεία και εμ-πλουτίζουν την εμπειρία στην πόλη.

ΠΑΡΙΣΙΗ αξέχαστη Ζαν ΜορόΟ θάνατος της Ζαν Μορό (1928-2017)ανήκει σε εκείνη την κατηγορία πουσου υπενθυμίζουν την παλιά Ευρώπη.Η περίπτωση της Ζαν Μορό ήταν ηεπιτομή μιας ευρωπαϊκής προσωπικό-τητας, με βάθος, ερωτισμό, αυτογνω-σία. Στη φωτογραφία, η Ζαν Μορό ει-κονίζεται δίπλα στην Μπριζίτ Μπαρντόστην ταινία του Λουί Μαλ «Βίβα Μα-ρία» (1965), όπου οι δύο σταρ υπο-δύονται δύο χορεύτριες του μιούζικχολ. Η Ζαν Μορό συνεργάστηκε μεσπουδαίους σκηνοθέτες και κέρδισετον παγκόσμιο θαυμασμό.

AP /

STE

VE H

ELBE

R

ΜΑΣΑΧΟΥΣΕΤΗΟταν πουλάς για να επιβιώσειςΤο Μουσείο Berkshire στο Πίτσφιλνττης Μασαχουσέτης βρέθηκε στο επί-κεντρο δριμύτατης κριτικής καθώςανακοίνωσε την πώληση 40 έργων τέ-χνης της συλλογής, ανάμεσα σταοποία και δύο έργα του Νόρμαν Ρόκ-γουελ (φωτ.). Ο Ρόκγουελ, ο πιο διά-σημος εικονογράφος της Αμερικής,θεωρούσε την περιοχή του μουσείου«σπίτι» κι εκεί έζησε 30 χρόνια. Υπάρ-χουν ιδρύματα στον κόσμο που έχουνεξετάσει το ενδεχόμενο να πωλήσουνέργα τέχνης της κατοχής τους για αύ-ξηση των εσόδων τους.

REU

TERS

/ M

ICK

TSIK

AS

ΚΥΑΝΗ ΑΚΤΗΟι καρτ ποστάλ των διακοπώνΗ φωτογραφία που έστειλε το Ρόι-τερς από τη Νίκαια δείχνει ένα σταντμε καρτ ποστάλ. Στην εποχή των άμε-σων μηνυμάτων, η παραδοσιακή καρτποστάλ έχει ακόμη εκδότες και, φυσι-κά, χρήστες. Είναι ένα τελετουργικότων διακοπών βαθιά συνδεδεμένο μεμια συνήθεια που άρχισε στα τέλη του19ου αιώνα και εκτοξεύτηκε ώς τον Α’Παγκόσμιο Πόλεμο. Τα τελευταία χρό-νια είναι μια κίνηση ευγενούς σκέψηςγια τον τυχερό παραλήπτη.

Η εγκατάσταση του Adrian Villar Rojas στην ταράτσα του Met

TEXNES-07 PANORAMA_Master_cy 04/08/17 13:11 Page 7


Β Ι Β Λ Ι Ο

ΜΑΡΓΚΕΡΙΤ ΝΤΙΡΑΣΟ εραστήςμτφρ.: Εφη Κορομηλάεκδ. Μεταίχμιο, σελ. 132

Γράφονταςμτφρ.: Χρύσα Τσαμαδούεκδ. Εξάντας, σελ. 142

ΛΟΡ ΑΝΤΛΕΡΖωή σαν μυθιστόρημαμτφρ.: Μαρία Κράλληεκδ. Ηλέκτρα, σελ. 736

Της ΣΤΑΥΡΟΥΛΑΣ ΣΚΑΛΙΔΗ

Το πρώτο της βιβλίο αρνήθηκε νατο εκδώσει ο Gallimard. Το έργοπου την έκανε διάσημη διεθνώς,την καθιέρωσε και την απογείωσε,που της έφερε στα χείλη την ανα-γνώριση και που πια θα ένιωθε ενο-χλημένη κι απ’ αυτό, δεν ήρθε πριναπό τα 70 της χρόνια, παρά τηνενεργή της παρουσία, την πολυ-τάραχη ζωή της, την αφοσίωσή τηςστη γραφή. Παρακινημένη από μιαμακρινή επίγευση του «Εραστή»της που έχει ξεπεράσει το ενάμισηεκατομμύριο αντίτυπα κι έγινε ται-νία το 1992 από τον Ζαν-Ζακ Ανό,ξεκίνησα να γράψω ένα κείμενογια τον εξωτισμό και τον αισθη-σιασμό ελέω θέρους, όμως η πο-λυσύνθετη συγγραφική φιγούρατης το κατάπιε και με περιγέλασε.

Δεν ήταν ποτέ εύκολη υπόθεση.

Η Μαργκερίτ Ντιράς. Δεν μπήκε σεκανένα καλούπι. Το περιβόητο «Ζωγια να τη διηγούμαι» του Μάρκεςαυτή το διέστρεψε σε ένα δικό της«ζω και επειδή γράφω». Οπως κα-ταθέτει η ίδια στο «Γράφοντας» (εκδ.Εξάντας, μτφρ. Χρύσα Τσαμαδού,1996), «Η γραφή ήταν το μοναδικόπράγμα που γέμιζε τη ζωή μου καιτη γοήτευε. Το έκανα. Η γραφή δενμ’ εγκατέλειψε ποτέ». Είχε δίκιο.Επειτα από 21 χρόνια από τον θά-νατό της, οι λέξεις της είναι ζωντα-νές, παρούσες, φλεγόμενες.

Ερωτας και γοητείαΚι έτσι, το 1984, το κορίτσι που

είχε γεννηθεί σε ένα χωριό της Ιν-δοκίνας λίγες εβδομάδες πριν απότην έναρξη του Α΄ Παγκοσμίου Πο-λέμου, με το πραγματικό όνομαMarguerite Germaine Marie Don-nadieu, θα γυρίσει καμιά εξηνταριάχρόνια πίσω, στην εφηβεία της,για να πει μια ιστορία που θα εξάψειτο αναγνωστικό ενδιαφέρον. Οχιεύκολη ιστορία. «Ο εραστής» πουκυκλοφορεί πάλι από το Μεταίχμιο–μετά την πρώτη έκδοση το 2011από τον Εξάντα– σε μετάφρασηΕφης Κορομηλά και με πρόλογοτης Χριστίνας Ντουνιά.

Η πραγματική ερωτική σχέσητης δεκαπεντάχρονης τότε Μαργ-κερίτ με έναν πολύ πλούσιο Κινέζοέγινε το υλικό του θρυλικού της βι-βλίου. Ενα κορίτσι, με ένα μεταξένιολιωμένο φουστάνι, στο χρώμα τηςαιθάλης, μια δερμάτινη αντρικήζώνη στη μέση, ένα ζευγάρι φορε-μένα λαμέ ψηλοτάκουνα, βραδινάσανδάλια κι ένα επίσης αντρικόκαπέλο, τριανταφυλλί, μαλακό, μεμεγάλο μπορ, με μαύρη φαρδιάκορδέλα. Η φιγούρα της στη γέφυραενός ποταμόπλοιου να ανεμίζει. Κιο κατά δεκαπέντε χρόνια μεγαλύ-τερός της άντρας με τη μαύρη λι-μουζίνα που θα την ποθήσει.

Κι όμως, μέσα από τις σελίδεςτου βιβλίου θα διυλίσει όλη της τηζωή, την οικογενειακή της ιστορίαπου είναι γραμμένη μέσα στο σκο-τάδι και στο δράμα, τη θέση στηζωή τής μητρικής αγάπης και τουπόνου, της αδερφικής παρουσίαςκαι εγκατάλειψης, της προδοσίας,του πατρικού θανάτου που συνέβηπολύ νωρίς. Ολα εκείνα που σημά-δεψαν την πορεία της, μα, κυρίωςπου διαμόρφωσαν την τέχνη και

τη γραφή της. Σε κείνη την αποι-κιακή Ινδοκίνα του Μεσοπολέμου,η Ντιράς βρίσκει το πρόσφορο έδα-φος για να ανθίσει την υψηλή τηςλογοτεχνία, για να ασκήσει την πιομεγάλη της γοητεία και τελικά δενεκμαυλίζει απλώς έναν νεαρό εκα-τομμυριούχο, αλλά το παγκόσμιοαναγνωστικό κοινό, όταν το σώματης δεν είναι εκείνο της ισχνήςπαιδούλας, αλλά το γερασμένο κορ-μί μιας γυναίκας που ταλαιπωρή-θηκε από το ποτό και τις καταχρή-σεις. Σε μια κινούμενη άμμο. Αυτήείναι η ατμόσφαιρα του «Εραστή».Αυτή είναι η μαγεία της λογοτε-χνίας, να βάζει υποστρώματα πουδεν τα υποψιάζεσαι και να αφαιρείτα προφανή.

Η Λορ Αντλέρ, ιστορικός, κοινω-νιολόγος, συγγραφέας και δημοσιο-γράφος και κυρίως με φιλικούς δε-σμούς με την Ντιράς για τουλάχιστονδεκαπέντε χρόνια, το 1998 κέρδισετο βραβείο «Femina Essai» για τηβιογραφία της Μαργκερίτ, με τίτλο«Ζωή σαν μυθιστόρημα» (εκδόσειςΗλέκτρα, μτφρ. Μαρία Κράλλη, επι-μέλεια Γιώργος Μπλάνας, β΄ έκδοσηΟκτώβριος 2004).

Η Αντλέρ, λοιπόν, περιγράφειεκείνη την περίοδο που η Ντιράςέγινε σταρ (δεν ήταν άλλωστε απόόταν γεννήθηκε;), μετά και το κερ-δισμένο βραβείο Γκονκούρ. Μιλάγια το εκδοτικό φαινόμενο, για τουςβιβλιοπώλες να θυμούνται την εμ-μονή των πελατών τους να αγορά-ζουν πολλά αντίτυπα του «Εραστή»,λες και υπήρχε έλλειψη... Ηταν ηπρώτη φορά που το Newsweek αφιέ-ρωσε μια ολόκληρη σελίδα του σεΓάλλο συγγραφέα.

Η συναλλαγήΗ Αντλέρ βάζει πιο βαθιά το νυ-

στέρι στην ιστορία για να δώσειτην εκδοχή που θεωρεί ότι η Ντιράς«διόρθωσε» μυθοπλαστικά προςτο τέλος της ζωή της και να μαςπει για τη βία από τον μεγάλο αδερ-φό και τη μάνα που στην ουσίαέκαναν την οικονομική συναλλαγήμε τον πλούσιο Κινέζο. Και με ταχρήματα γύρισαν πίσω στη Γαλλία.Επώδυνα πράγματα τόσο για έναδεκαπεντάχρονο παιδί όσο και γιατη λογοτεχνία μιας σταρ.

Εδώ, λοιπόν, στα μάτια όλωναποκαλύφθηκε η πληγή του καλ-

λιτέχνη, η αδυναμία του, ίσως ηρωγμή εκείνη στα σκοτάδια τηςψυχής που άφησε να μπει το φωςκαι να τη μεταπλάσει σε κάτι άλλο,ας πούμε ένα λογοτεχνικό διαμάντι.Η αλχημεία της τέχνης που έφερετην Ντιράς να γίνει μια επαγγελ-ματίας της εξομολόγησης, ικανήνα αυτοβιογραφείται θολώνονταςτα νερά, σαν εκείνες τις υγρές εκτά-σεις της Ανατολής που εξέθρεψαντο ταλέντο της. Η Ντιράς θα παίζειμε τις αναμνήσεις της, με τη διαρκήμεταγραφή τους, θα αναμοχλεύειτα βαθιά στρώματα μέσα της.

«Είναι αλήθεια, υπάρχει η αθωό-τητα της ζωής. Μια αθωότητα πουσε κάνει να κλαις... Αν δεν υπήρχανπράγματα σαν αυτά, δεν θα υπήρχεγραφή... Αυτό σημαίνει γραφή.Είναι η αμαξοστοιχία που περνάπάνω απ’ το σώμα σας. Το διασχίζει»(«γράφοντας», 1993).

Η Μαργκερίτ Ντιράς το 1950 (αριστερά) και λίγα χρόνια πριν από τον θάνατό της (επάνω). Η αλχημεία της τέχνης έφερε την Ντιράς να γίνει επαγγελματίαςτης εξομολόγησης, ικανή να αυτοβιογραφείται θολώνοντας τα νερά, σαν εκείνες τις υγρές εκτάσεις της Ανατολής που εξέθρεψαν το ταλέντο της.

<<<<<<

Ο «Εραστής» είναι η πραγματική ερωτικήσχέση της 15χρονηςΜαργκερίτ με έναν πολύπλούσιο Κινέζο.

Η φλεγόμενη βάτος της λογοτεχνίαςΑπό τις υγρές εκτάσεις της Ινδοκίνας στο πάνθεον της γραφής, η Μαργκερίτ Ντιράς δεν μπήκε ποτέ σε κανένα καλούπι

Σκηνή από την ταινία «Ο εραστής» (1992) του Ζαν-Ζακ Ανό, βασισμένη στο ομότιτλο αυτοβιογραφικό μυθιστόρημα της Μαργκερίτ Ντιράς.

«Χιροσίμα, αγάπη μου» (1959), η θρυλική ταινία του Αλέν Ρενέ, το σενάριοτης οποίας υπογράφει η Μαργκερίτ Ντιράς.

1914: Γέννηση κοντά στη Σαϊγκόν.1918: Θάνατος του πατέρα της.1918-1932: Εγκατάστασητης οικογένειάς της στο Σαν-τέκ. Η μητέρα της αγοράζειένα κτήμα στην Καμπότζη. Η Ντιράς ζει ως οικότροφηστο λύκειο της Σαϊγκόν.1932: Επιστροφή στη Γαλλίαόπου θα σπουδάσει νομικά,μαθηματικά και πολιτικέςεπιστήμες.1939: Παντρεύεται ον Ρομπέρ Αντέλμ.1942: Πεθαίνει στη γέννα το παιδί της και ο μικρότε-ρος αδελφός της.1943: Γνωρίζει τον Φραν-σουά Μιτεράν και γίνονταιφίλοι.1944: Ο άντρας της συλλαμ-βάνεται και ζει για ένα χρό-νο σε στρατόπεδο εργασίας.Θα χωρίσουν το 1946. Γίνεται η ίδια μέλος το 1944του Κομμουνιστικού Κόμμα-τος το οποίο θα εγκαταλεί-ψει αργότερα.1947: Αποκτά τον γιο τηςΖαν από τον Ντιονίς Μασκολό.1968: Υπογράφει μανιφέ-στα και ζει από κοντά ενερ-γά το Μάη του ’68.1980: Ο Γιαν Αντρέα εγκαθί-σταται στο διαμέρισμά της,δεν θα την εγκαταλείψει μέ-χρι το τέλος της ζωής της το1996. Εκείνος είναι μεγάλοςτης θαυμαστής, 28 ετών,ομοφυλόφιλος, κι εκείνη 66ετών, όταν θα αρχίσουν ναζουν μαζί. Θα είναι ο τελευ-ταίος της σύντροφος, επί-σης συγγραφέας, ο οποίοςέφυγε από τη ζωή το 2014.1982: Κάνει θεραπεία απο-τοξίνωσης λόγω του αλκοο-λισμού της.1984: Ο «Εραστής» απογειώνει τη συγγραφικήτης καριέρα.

Σταθμοί στο «ταξίδι» της

TEXNES-08 ΘΕΑΤΡΟ_Master_cy 04/08/17 13:12 Page 8


Κ Ι Ν Η Μ Α Τ Ο Γ Ρ Α Φ Ο Σ

Του ΑΙΜΙΛΙΟΥ ΧΑΡΜΠΗ

O Στίβεν Κινγκ πρέπει να είναι μα-κράν ο πιο «πολυγυρισμένος» συγ-γραφέας στον κόσμο. Οι αριθμοίμιλούν μόνοι τους: τουλάχιστον71 ταινίες (ή σίκουελ ταινιών) και30 τηλεοπτικές σειρές βασίζονταισε μυθιστορήματα, νουβέλες καιδοκίμια του Αμερικανού συγγρα-φέα. Πολλά από αυτά βέβαια, ακόμακαι κορυφαία έργα, ο ίδιος τα έχει«αποκηρύξει» – οι μαρτυρίες, γιαπαράδειγμα, λένε πως όταν είδετην κινηματογραφική εκδοχή της«Λάμψης», διά χειρός ΣτάνλεϊΚιούμπρικ, έφυγε αγανακτισμένοςαπό το σινεμά, σχολιάζοντας πωςτο φιλμ ήταν σαν μια όμορφη, με-γάλη Κάντιλακ, που της έχουν αφαι-ρέσει τη μηχανή. Σε κάθε περί-πτωση, αυτή την εβδομάδα άλλημία ταινία που στηρίζεται σε βιβλίο

του Κινγκ φτάνει στις αίθουσες,και μάλιστα σε συσκευασία καλο-καιρινού μπλοκμπάστερ.

Στον «Μαύρο πύργο», ένα νεαρόαγόρι βλέπει παράξενα όνειρα ολέ-θρου, με πρωταγωνιστή έναν μαυ-ροφορεμένο άνδρα. Σύντομα θα κα-ταλάβει πως τα οράματα αυτά είναιαπεικονίσεις μιας εναλλακτικήςπραγματικότητας, στην οποία ομαυροφόρος είναι ένας σατανικόςΜάγος, αποφασισμένος να κατα-στρέψει τον Πύργο που κρατά τοσύμπαν σε ισορροπία. Μοναδικόςτου αντίπαλος –και σύμμαχος πιατου μικρού– είναι ο τελευταίος Πι-στολέρο, ορκισμένος υπερασπιστήςτου Πύργου και αέναος εχθρός τουΜάγου. Ο Δανός σκηνοθέτης Νικο-λάι Αρσέλ έχει εδώ να αναμετρηθείμε το magnus opus του Στίβεν Κινγκ,ένα οκτάτομο έργο, το οποίο προ-γραμματίζεται να γυριστεί σε αρ-κετές συνέχειες, ίσως και με τη συν-δρομή μιας τηλεοπτικής σειράς.

Επί της ουσίας πρόκειται γιατην κλασική ιστορία της μάχηςμεταξύ Καλού και Κακού, α λα «Αρ-χοντας των Δαχτυλιδιών», δυστυ-χώς όμως χωρίς τη μαγεία του κι-νηματογραφικού έπους του ΠίτερΤζάκσον. Οι Μάθιου Μακόναχι καιΙντρις Ελμπα, οι οποίοι αναλαμ-βάνουν τους ρόλους του Μάγουκαι του Πιστολέρο αντίστοιχα,είναι ομολογουμένως πειστικοί,δεν βοηθούνται ωστόσο από τημάλλον αδύναμη σεναριακή δια-σκευή. Οι δυο τους καταφέρνουντουλάχιστον να δώσουν μια με-

γάλης έντασης –και έξοχα χορο-γραφημένη– τελική μονομαχία.

Με αφορμή τον «Μαύρο πύργο»αξίζει κανείς να ρίξει μια ματιά στιςκορυφαίες ταινίες που μας έχουνχαρίσει τα βιβλία του μετρ του φαν-ταστικού. Εκτός από την (ανεπα-νάληπτη) «Λάμψη» που αναφέραμεπαραπάνω, υπάρχουν πολλές ακό-μα: στη «Νεκρή ζώνη» του ΝτέιβιντΚρόνενμπεγκ, ο Κρίστοφερ Γουόκεναποκτά μαντικές ικανότητες, ενώστο «Πράσινο μίλι» ο δεσμοφύλακαςΤομ Χανκς έρχεται αντιμέτωποςμε έναν πολύ ιδιαίτερο θανατοποι-νίτη. Εξαιρετικό και ιστορικό γιατο είδος φιλμ είναι το «Carrie» τουΜπράιαν ντε Πάλμα, ενώ πολύ εν-διαφέρουσα είναι και η «Ομίχλη»του Φρανκ Ντάραμποντ. Ο τελευ-ταίος, βέβαια, μας έχει δώσει καιτην κορυφαία ίσως μεταφορά τουΚινγκ, με το «Τελευταία έξοδος:Ρίτα Χέιγουορθ». Ο κύκλος φυσικάδεν σταματά εδώ, αφού «Το Αυτό»κυκλοφορεί σε νέα εκδοχή τον Σε-πτέμβριο, ενώ και δύο νέες σειρές(«Castle Rock» και «Mr. Mercedes»βρίσκονται επίσης στα σκαριά.

Στίβεν Κινγκκαι πάλιστην οθόνη«Ο Μαύρος πύργος» βασίζεται σε βιβλίοτου πιο «πολυγυρισμένου» συγγραφέα

Ο πιστολέρο Ιντρις Ελμπα παίρνει υπό την προστασία του τον μικρό Τζέικ Τζέιμπερς, στην κινηματογραφική μεταφορά του «Μαύρου πύργου».

Ο Μαύρος πύργος * * ½ΠΕΡΙΠΕΤΕΙΑ ΦΑΝΤΑΣΙΑΣΣκηνοθεσία: Νικολάι ΑρσέλΕρμηνείες: Ιντρις Ελμπα, ΜάθιουΜακόναχι, Κάθριν Γουίνικ, Τομ Τέιλορ

«Στα ίχνη του ανέμου»ο σκηνοθέτης και σενα-ριογράφος Τέιλορ Σέ-ρινταν («Πάση θυσία»)

υπογράφει ένα καλοστημένοθρίλερ που εξελίσσεται σε μιααπομονωμένη ινδιάνικη περιοχήτων ΗΠΑ. Εκεί μια νεαρή πρά-κτορας του FBI (Ελίζαμπεθ Ολ-σεν) καταφθάνει προκειμένουνα εξιχνιάσει τη μυστηριώδη δο-λοφονία ντόπιας κοπέλας. Πο-λύτιμος αρωγός στην προσπά-θειά της θα αποδειχθεί ένας πο-λύπειρος κυνηγός (Τζέρεμι Ρέ-νερ), τον οποίο στοιχειώνουν οιδικοί του προσωπικοί δαίμονες.Αρτια ατμόσφαιρα και σπουδαίακάδρα, για τη βραβευμένη στηνκατηγορία «Ενα κάποιο βλέμμα»των Καννών, σκηνοθεσία.

Στο «Σε απόστασηασφαλείας» άοπλος φύ-λακας ασφαλείας ρισκά-ρει τα πάντα προκειμέ-

νου να σώσει ανυπεράσπιστοκοριτσάκι από τα νύχια αδίστα-κτης συμμορίας. Ο ΑντόνιοΜπαντέρας συναντά τον ΜπενΚίνγκσλι, σε μια καταιγιστική πε-ριπέτεια, γεμάτη δράση και(ανούσιο) πιστολίδι.

TO BAΡΟΜΕΤΡΟΤΗΣ ΕΒΔΟΜΑΔΑΣ

O Γκαέλ Γκαρσία Μπερ-νάλ πρωταγωνιστεί στηναστεία ρομαντική κομεν-τί «Σουζάνα, με σκοτώ-

νεις», υποδυόμενος τον απατη-μένο σύζυγο. Ο παραδοσιακόςΜεξικανός Ελίχιο θα ταξιδέψεισε ένα πανεπιστήμιο των ΗΠΑ,προκειμένου να φέρει πίσω τηγυναίκα του Σουζάνα (ΒερόνικαΕτσέγκουι), η οποία τον εγκατέ-λειψε αγανακτισμένη λόγω τηςσυμπεριφοράς του. Οι δυο τουςέρχονται αντιμέτωποι με τουςντόπιους και μπλέκουν σε μιασειρά από περιπέτειες, ώστε νακαταφέρουν τελικά να ανταπο-κριθούν στη μεγαλύτερη καιπιο επικίνδυνη από αυτές: τη μα-κροχρόνια σχέση μεταξύ δύοανθρώπων.

Στο πλαίσιο της συνεργασίας του Γ’Προγράμματος με το Φεστιβάλ Αθη-νών, στις 26 Ιουνίου, η εκπομπή«Τα μήλα των Εσπερίδων» μετέ-δωσε συναυλία μπαρόκ μουσικής,ανοικτή στο κοινό, απευθείας απότον χώρο Β των εγκαταστάσεωντου Φεστιβάλ, στην Πειραιώς 260.Επρόκειτο για βραδιά του γνωστούσυνόλου Ex Silentio με τίτλο «Νύμ-φες, ξωτικά, νεράιδες και ποιμένες».Ακούστηκαν ορισμένες από τιςωραιότερες σελίδες που γράφτηκανσε ολόκληρη την ευρωπαϊκή ήπειροσε διάστημα περίπου εκατό ετών,από τις αρχές του 17ου αιώνα έωςτις αρχές του 18ου, δηλαδή απότον «Ορφέα» του Μοντεβέρντι έωςτις «Ιταλικές καντάτες» του Χέντελ.Το ταξίδι πέρασε από διάφορες ιτα-λικές πόλεις και συνέχισε σε Γαλλία,Αγγλία, αλλά και Ολλανδία. Μέσααπό τη μουσική συνθετών όπως οΣιγκισμόντο ντ’ Ιντια, ο ΑντόνιοΚαλντάρα και η Μπάρμπαρα Στρό-τσι, ο Μισέλ ντε Μοντεκλέρ και οΖακ Πεζίμπλ, ο Χένρι Πέρσελ καιο Γιάκομπ βαν Αϊκ φωτίστηκαν εξί-σου η ανέμελη όσο και η περισσό-τερο ποιητική όψη του ιδεατού κό-σμου του «Παρνασσού» και της αρ-καδικής γης. Το μουσικό ταξίδι πε-ριλάμβανε άκρως δεξιοτεχνικές σε-λίδες αλλά και λυρικά κομμάτια.

Χρώματα και φαντασίαΤις φωνητικές συνθέσεις απέ-

δωσε στην πλειονότητά τους ημεσόφωνος Θεοδώρα Μπάκα. Η

γνωστή τραγουδίστρια, εξοικειω-μένη με το ύφος και την αισθητικήτης μπαρόκ μουσικής, ερμήνευσεμε την προσδοκώμενη λάμψη καιέντονη χαρά τις δεξιοτεχνικές σε-λίδες, όπως αυτές του «Ερωτευ-μένου Ζέφυρου» του Καλντάρα ήτων «Νυχτερινών σκέψεων τηςΦυλλίδας» του Χέντελ. Παράλληλα,υπήρξε συγκινητική σε ποιητικέςσκηνές όπως η αλληγορία της«Μουσικής» από τον πρόλογο του«Ορφέα» του Μοντεβέρντι ή οθρήνος «Ω, αφήστε με να κλάψω»από τη «Βασίλισσα των ξωτικών»του Πέρσελ. Πλάι της στάθηκεισάξια η υψίφωνος Ειρήνη Μπι-λίνη-Μωραΐτη, με φωνή φωτεινήκαι καλλιεργημένη.

Τη βραδιά στήριξαν υποδειγ-ματικά τρεις από τους μουσικούςτου Ex Silentio, ο ιδρυτής του συ-νόλου, φλαουτίστας ΔημήτρηςΚούντουρας, η Ηλέκτρα Μηλιάδουστο μπαρόκ τσέλο και ο τσεμπα-λίστας Πάνος Ηλιόπουλος. Κό-σμους ολόκληρους έπλαθαν τατρία όργανα, συνεργαζόμενα μετις φωνές και αξιοποιώντας τηγεμάτη φαντασία μουσική γραφήτου εκάστοτε συνθέτη. Η πλαστι-κότητα στη διαμόρφωση των φρά-σεων, στον χειρισμό των ταχυ-τήτων και της δυναμικής, όπωςεπίσης η ποικιλία των διανθισμά-των, συνέβαλαν στη δημιουργίαενός αποτελέσματος γεμάτου χρώ-ματα, που έμοιαζε να ζωντανεύειπίνακες όπως το «Ταξίδι στα Κύ-

θηρα» του Βατό και οι «Βοσκοίτης Αρκαδίας» του Πουσέν.

Λίγες ημέρες νωρίτερα, ο σκη-νοθέτης Θέμελης Γλυνάτσης είχεεπίσης στραφεί στον κόσμο τουπρώιμου μπαρόκ. Η παράστασήτου «Μεταμορφώσεις ΙΙΙ: Αρτεμη

και Ακταίωνας, ή τα σκυλιά» δό-θηκε στις 22 Ιουνίου στο θέατροBlackbox του κολεγίου Deree. Τοκοινό καθόταν αντικριστά, σεδύο σειρές κατά μήκος της μα-κρόστενης αίθουσας. Στη μίαάκρη η Εφη Μινακούλη έπαιζεαναγεννησιακό λαούτο. Το θέαμαεκτυλισσόταν στη μέση. Το όλοέμοιαζε με σύγχρονη μεταγραφήπαράστασης αποτυπωμένης σελιθογραφίες του 16ου αιώνα.

Στο κέντρο της αφήγησης ήτανο μύθος του Ακταίωνα, γιου τουΑρισταίου και της Αυτονόης, κό-ρης του βασιλιά της Θήβας Κάδ-μου. Σπουδαίος κυνηγός, ο Ακταί-ωνας κυνηγούσε καθημερινά μετα πενήντα σκυλιά του, ώσπουάθελά του είδε τη θεά Αρτεμηνα λούζεται σε μια πηγή μαζί μετις Νύμφες της. Για να τον τιμω-ρήσει η θεά τον μεταμόρφωσεσε ελάφι, το οποίο στη συνέχειακατασπάραξαν τα ίδια του τασκυλιά. Μια ανθρωποθυσία γιανα εξευμενιστούν οι θεοί, αλλάκαι η τιμωρία για την ανθρώπινηπεριέργεια ή ασέβεια.

Ο μύθος εμφανίζεται σε αρκε-τούς αρχαίους συγγραφείς, μεταξύτων οποίων και ο Αισχύλος. Πε-ρισσότερο γνωστός έγινε χάρηστον Οβίδιο, ο οποίος τον περιέ-λαβε στις «Μεταμορφώσεις» του.Ο Ακταίωνας ενέπνευσε ζωγρά-φους, γλύπτες, ποιητές και μου-σικούς. Ανάμεσα στα μουσικά έρ-γα ξεχωρίζει η ομώνυμη «μουσική

τραγωδία» του Μαρκ-ΑντουάνΣαρπαντιέ, η οποία παρουσιά-στηκε πιθανώς το 1684.

Τραγούδια του ΝτάουλαντΓια την παράστασή τους ο Γλυ-

νάτσης και η Μινακούλη δεν στρά-φηκαν σε συγκεκριμένο έργο, αλλάδιαμόρφωσαν μια αφήγηση στηρι-ζόμενοι σε ακολουθία από τραγού-δια του Τζον Ντάουλαντ, γραμμέναστα τέλη του 16ου αιώνα. Ακού-στηκαν ορισμένα από τα πιο γνω-στά, όπως το «Come again», το«Flow my tears» και το «In darknesslet me dwell», χαρακτηριστικά τουμελαγχολικού ύφους του Βρετανούσυνθέτη. Με τον Γλυνάτση και τηΜινακούλη συνεργάστηκε η υψί-φωνος Μάιρα Μηλολιδάκη, η οποίαανέλαβε τη μουσική προετοιμασίακαι φωνητική διδασκαλία των μα-θητών. Δεν αποφεύχθηκαν ζητή-ματα ορθοτονίας και άρθρωσης στοτραγούδι όπως και στην πρόζα, ταοποία, πάντως, συναντά κανείς ακό-μη και σε επαγγελματίες του χώρου.Η απέριττη παράσταση πέτυχε τονβασικότερο στόχο της: υπήρξε έν-τονα ατμοσφαιρική, απέδωσε υπαι-νικτικά αλλά με σαφήνεια την πλο-κή αποφεύγοντας τον ρεαλισμόκαι άνοιξε διαύλους επικοινωνίαςτου έργου και της μουσικής με τουςθεατές. Οι μαθητές, ηθοποιοί καιτραγουδιστές, φάνηκαν να εμπνέ-ονται από τη λιτή και μελαγχολικήμουσική, τόσο στην κίνηση όσοκαι στο τραγούδι τους.

Δύο ξεχωριστές βραδιές μπαρόκ μουσικής Με την ανέμελη αλλά και την πιο ποιητική όψη του ιδεατού κόσμου του «Παρνασσού» ασχολήθηκαν οι Ex Silentio

Φαντασία και μουσικότητα διακρίνουν τις ερμηνείες του συνόλου παλαιάςμουσικής Ex Silentio.

ΚΡΙΤΙΚΗΤου ΝΙΚΟΥ Α. ΔΟΝΤΑ

<<<<<<

Ο μύθος του Ακταίωνακαι η μουσική του Ντά-ουλαντ ενέπνευσαν τον Θέμελη Γλυνάτση.

TEXNES-09 CINEMA_Master_cy 04/08/17 13:12 Page 9


Π Ρ Ο Σ Ω Π Α

ΡΙΚ1 ΤHΛ.: 22862000 ΡΙΚ2 ΤHΛ.: 22862000

07.00 Dot - (Ε)Μαγκαζίνο.

08.30 MEGAONE Kids11.30 Η ώρα η καλή - (Ε)

Ελληνική σειρά.12.30 Δεν έχω λόγια - (Ε)

Μουσικό τηλεπαιχνίδι μετον Γιώργο Καπουτζίδη.

13.30 FΑΚΑΤΕτους - (Βest of)Σατιρική εκπομπή.

14.30 MasterChef - (Ε)Εκπομπή μαγειρικήςμε τους Πάνο Ιωαννίδη,Σωτήρη Κοντζιά,Δημήτρη Σκαρμούτσο.

16.30 7 θανάσιμες πεθερές (E) Eλληνική σειρά.

18.15 EIΔHΣEIΣ18.30 Τροχός της τύχης - (E)

Tηλεπαιχνίδι με τον Πέτρο Πολυχρονίδηκαι την Τζούλια Νόβα.

20.20 EIΔHΣEIΣ21.20 O Aμερικάνoς

(The American). Αστυνομικό δράμα, με τους Τζορτζ Κλούνεϊ, Βιολάντε Πλάτσιντο, κ.ά.

23.10 Τhe masterKoινωνική ταινία, μετους Χοακίν Φίνιξ, ΦίλιπΣέιμουρ Χόφμαν, κ.ά.

00.00 EIΔHΣEIΣ00.20 Σαν την Κύπρο - (E)

Ψυχαγωγική εκπομπή μετην Αλεξία Αναστασίου.

01.00 Την τύχη μου μέσα - (E)Κυπριακή σειρά, με τουςΆννα Μονογιού, Ανδρού-λα Ηρακλέους, κ.ά.

02.00 Dansing for you - (E)Τalent show.

05.00 Una Fatsa - (E)Ψυχαγωγική εκπομπή.

MEGAONE ΤHΛ.: 22477777 ANT1 ΤHΛ.: 22200200

07.50 Παιδική ζώνη08.30 Kάνε παζάρι - (E)09.20 Masterclass

Eκπομπή μαγειρικής.10.10 Happy traveller

Tαξιδιωτική εκπομπή μαγειρικής, με τον Ευτύ-χη Μπλέτσα.

11.05 Προορισμός Ευτυχία - (Ε)Ταξιδιωτική εκπομπήμε την Ευτυχία Ανδρέου.

12.00 Στην κουζίνα με τον ΆρηΕκπομπή μαγειρικής με τον Άρη Τσανακλίδη.

13.00 Santo Stelio - (Ε) Ψυχαγωγική εκπομπή μετον Στέλιο Χανταμπάκη.

13.45 Η κόμισσα της ΚέρκυραςΚωμωδία, με τους ΡέναΒλαχοπούλου, ΑλέκοΑλεξανδράκη,κ.ά.

15.30 Celebrity TravelΤαξιδιωτική εκπομπή.

16.15 Junior Music Stars - (Ε)Παιδικό talent show.

18.00 Γεγονότα σε συντομία18.10 Παραδοσιακή βραδιά (Ε) 20.15 Τομές στα γεγονότα21.15 Ψηλός λιγνός ψεύταρος

Κωμωδία, με τους ΣτάθηΨάλτη, Καίτη Φίνου, κ.ά.

22.55 ScandalΔραματική σειρά, μετους Κέρι Ουάσινγκτον,Τόνι Γκόλντγουιν, κ.ά.

23.35 Γεγονότα σε τίτλους23.50 Καταιγίδα - (Ε)

Δραματική σειρά με τουςΑνδρέα Τσέλεπο, Μαριάννα Σάντη, κ.ά.

00.35 NCIS, VIII - (Ε)01.10 CSI: Miami, IX - (Ε)01.55 Σε φόντο κόκκινο - (Ε)03.50 Bρέχει έρωτα - (Ε)

ΣΙΓΜΑ ΤHΛ.: 22580100 MAD ΤHΛ.: 22472472 MOVIES BEST

07.30 Ο πιο καλός ο μαθητής09.00 Ορκίζομαι είμαι αθώα10.45 Το αγοροκόριτσο12.10 Ο ζηλιαρόγατος14.00 Τσιγγάνικο αίμα 15.30 Τα 201 καναρίνια16.50 Η μανούλα, το μανούλι

και ο παίδαρος18.35 Ο επαναστάτης Ποπολά-

ρος20.20 Ο φαφλατάς22.00 Η αρχόντισσα κι ο αλήτης23.55 Στεφανία

07.45 Shredderman Rules 09.40 The Cutting Edge: Going 11.20 Η παιχνιδιάρα 13.00 Τhe Winslow Boy15.05 Blind Date

Κωμωδία.17.00 Skyshop19.10 Laws Of Attraction

Ρομαντική κωμωδία.21.00 Ξένη Ταινία23.00 Robin Hood: Prince

Of Thieves - Περιπέτεια.01.30 Jagged Edge

Θρίλερ μυστηρίου. 03.30 Vows Of Deception

21.30 Σάββατο κι απόβραδο 21.20 The American 21.20 Στη φωλιά του κούκλου 22.55 Scandal

ΑLPHA ΤHΛ.: 22212400

21.15 Motherhood 23.15 The Curse Of Downers Grove

22.00 Η αρχόντισσα κι ο αλήτηςCAPITAL ΤHΛ.: 25577577

06.40 Παιδική ζώνη09.10 Άστρα είναι θα περάσουν09.55 Τηλεαγορά11.00 Summer Weekend

Με την Όλγα Λαφαζάνη.14.00 Τηλεαγορά17.00 Summer Style

Με την Εύη Βατίδου.19.15 Trips For All19.45 Cookeat20.35 EIΔHΣEIΣ21.00 Tο ταξίδι της ζωής22.00 Just desserts-Ξένη ταινία01.30 Ιατρική & Βοτανολογία02.35 Video Clips

TV PLUS ΤHΛ.: 22600600

GREEK CINEMA

07.05 6 Ways To Sundown08.55 The Forger10.35 Deadly Paradise12.15 The Longest Week13.45 Isolation15.30 Ratchet & Clank17.15 Lullaby19.15 Heroes Of Dirt21.00 The Crimson Petal And

The White (Part 1 & 2)23.15 The Curse Of Downers

Grove00.50 Inside Out02.15 Before I Disappear04.00 Turning Tide aka En Soli-

taire05.45 No God No Master

08.00 Συναυλία ΝίκουΠορτοκάλογλου - (E)

10.15 Στην άκρη του παράδεισου - (E)Σειρά εποχής.

11.30 Πέτρινο ποτάμι, ΙV- (E)Σειρά εποχής.

13.00 Με οδηγό την Ελπίδα-(E)Με την Ελπίδα Ιακωβίδου.

13.30 Αμύνεσθαι περί ΠάτρηςΕκπομπή με τον Πέτρο Κωνσταντίνου.

13.55 1974, Τρίτη 6 ΑυγούστουΜίνι σειρά ντοκιμαντέρ.

14.00 EIΔHΣEIΣ14.10 Σάββατο κι απόβραδο (E)16.00 Τετ - Α - Τετ (E)

Talk show.17.00 Μάθε τέχνη κι άστηνε (E)17.30 Σπίτι στη φύση (E)

Περιβαλλοντική εκπομπή.17.55 1974, Τρίτη 6 Αυγούστου

Μίνι σειρά ντοκιμαντέρ. 18.00 EIΔHΣEIΣ (νοηματική)18.15 Ο κύριος Αριστείδης

Κυπριώτικο σκετςμε τουςΑνδρέα Μελέκκη, Ρε-βέκκα Αποστολοπούλου.

19.20 Χωρίς αποσκευές - (E)19.55 1974, Τρίτη 6 Αυγούστου

Μίνι σειρά ντοκιμαντέρ.20.00 EIΔHΣEIΣ21.10 Ο ροζ πάνθηρας

ξαναχτυπάThe pink panther strikesagainΚλασική κωμωδία με τους Πίτερ Σέλερς, Λέσλι Αν Ντάουν, κ.ά.

22.40 Χωρίς αποσκευές - (E)23.10 1974, Τρίτη 6 Αυγούστου

Μίνι σειρά ντοκιμαντέρ.23.15 EIΔHΣEIΣ 23.30 Επ. προγραμμάτων

07.00 Morning Hits09.00 Super Mad Hits Intl10.00 Zone Classix 00s10.30 Greek Super Heroes11.00 Greatest Hits 4 Sundays13.00 Xρονομηχανή 90s13.30 Brand New Clips14.00 Alternative Intl14.30 30 Best Videos16.30 MAD Top - (E)17.30 Rock On Mixer18.30 Super Mad Hits Intl20.30 Λάικ στα λαϊκά21.30 Greek Super Heroes22.00 Zone Classix 00s23.00 Στη Διαπασών

06.45 Στη γειτονιά μας - (Ε) 07.30 Στον δρόμο - (Ε)

Ψυχαγωγική εκπομπή. 08.15 Τα μαύρα μάθκια - (Ε)09.30 60΄ Ελλάδα - (Ε)

Με τον Νίκο Μάνεση.10.45 Οικογενειακές ιστορίες

Αυτοτελείς ιστορίες μεεπίκεντρό τους οικογε-νειακές υποθέσεις.

11.30 Deal - (Ε)Τηλεπαιχνίδι.

12.15 Αστέρας Ραχούλας - (Ε)13.00 Θα σε δω στο πλοίο - (Ε)13.45 Στην υγειά μας ρε παιδιά

Εκπομπή, με τον ΣπύροΠαπαδόπουλο.

16.15 Οικογενειακές ιστορίες17.00 To σόι σου - (Ε)

Κωμική σειρά με τις Μίρ-κα Παπακωνσταντίνου,Ρένια Λουιζίδου, κ.ά.

17.50 ΕΙΔΗΣΕΙΣ18.00 Μην αρχίζεις τη μουρ-

μούρα - (Ε)19.30 Παραμύθι... αλλιώς - (Ε)

Κωμική σειρά μεσαιωνι-κής εποχής, με τους Κα-τερίνα Παπουτσάκη, Νίκο Κουρή, κ.ά.

20.15 ΑLPHA NEWS21.15 Motherhood

Κωμωδία με τους ΟύμαΘέρμαν, Άντονι Έν-τουαρντς, κ.ά.

23.00 The matrixTαινία επιστημονικήςφαντασίας, με τους Kιά-νου Pιβς, ΛόρενςΦίσμπερν, κ.ά.

00.55 World Party - (E)01.45 Oικογενειακές ιστορίες02.30 Γ4 - (E) 03.45 Αστυνόμος Μπέκας - (Ε)

06.20 Πρωινή ενημέρωση07.00 Καραμπόλα - (E)

Ελληνική σειρά. 07.30 Λύκε, λύκε είσαι εδώ; (E)

Κυπριακή σειρά.07.30 Wipe Out - (E)09.30 Santa Γιολάντα - (E)10.10 Για την αγάπη σου - (E)11.00 Δείξε μου

τον φίλο σου - (E)12.50 Save with Jamie

Εκπομπή μαγειρικής με τον Jamie Oliver.

13.40 Ο πόλεμος των άστρων - (E)

15.15 Daddy Cool - (E) Ελληνική σειρά.

17.10 Μy Way Eκπομπή μαγειρικής μετον Γρηγόρη Αρναούτο-γλου και τον ΈκτοραΜποτρίνι.

18.00 Tα νέα του ANT1 σε 10΄18.10 Οι συμμαθητές, ΙΙΙ - (E)

Κωμική σειρά με τουςΚρατερό Κατσούλη, Μα-ριάννα Τουμασάτου, κ.ά.

20.20 Tα νέα του ANT121.20 Στη φωλιά του κούκλου

Θεατρικόμε τον Μάρκο Σεφερλή, κ.ά.

00.30 Τίτλοι ειδήσεων00.40 Prime Suspect

Αστυνομική σειρά μετους Μαρία Μπέλο,Μπράιαν Φ. Ο’ Μπάιρν.

01.40 Γιάννης ο όμορφος - (E)Ελληνική κωμική σειρά, με τον Γιάννη Σερβετά.

02.30 Δούρειος ίππος - (E)03.20 Tα νέα του ANT1 - (E)04.20 Τα μαχαιρώματα - (E)

Ελληνική σειρά.05.10 Αδελφές ψυχές - (E)

07.30 Παιδική ζώνηα. Το βατραχάκιβ. Mάγια η μέλισσαγ. Χίθκλιφ ο γάτοςδ. Ο σούπερ ήρωαςε. Ντετέκτιβ Νόντιστ. Ντένις ο τρομερόςζ. Η μικρή εξερευνήτριαη. Ολίβιαθ. Ο ταχυδρόμος Πατι. Χάιντικ. Στη χώρα του Γιατί

13.35 Παιδική ζώνη - (Ε)15.30 Στη χώρα του Γιατί - (Ε)16.00 Οικογένεια Στίβενς

(Εven Stevens, ΙΙΙ)Κωμική σειρά με τουςΣία Λεμπέφ, Κρίστι Κάρλ-σον Ρομάνο.

16.30 Η ζωή της Κέιτλιν(Caitlin’s way, ΙΙ)

17.00 Έξυπνα κτίρια(Ecopia-Intelligent Buil-ding, Sustainable Living).Σειρά ντοκιμαντέρ.

17.30 Η παράνομη πλευράτης τέχνης(Fake, Stolen, Sold!)Σειρά ντοκιμαντέρ.

18.00 Θησαυροί στα βάθητων ωκεανών(Silver Rush)Σειρά ντοκιμαντέρ.

19.00 Mπορεί να συμβεί εδώ;Could it happen here?

20.00 EIΔHΣEIΣ (νοηματική)21.10 EIΔHΣEIΣ (αγγλική)21.20 EIΔHΣEIΣ (τουρκική)21.30 Σάββατο κι απόβραδο (E)23.00 H ιατρική του 21ου αιώνα

(21st Century Medicine)Σειρά ντοκιμαντέρ.

00.00 EIΔHΣEIΣ00.20 ΓΙΟΥΡΟΝΙΟΥΣ

21.10 Ο ροζ πάνθηρας

Της ΜΑΡΙΑΣ ΚΑΤΣΟΥΝΑΚΗ

«Η Ζαν Μορό, που κάθεται δίπλα μαςστο μπαρ της Μεγάλης Βρεταννίας,έφθασε την προκαθορισμένη ώρατης συνέντευξης, 7 ακριβώς, πα-ρήγγειλε ένα ποτό (χωρίς αλκοόλ),άναψε τσιγάρο –συνήθεια που δενεγκατέλειψε σε όλη τη διάρκεια τηςσυζήτησης– και είπε: “Μπορούμενα μιλήσουμε για οτιδήποτε θέλετεεκτός από τον πόλεμο και τα γεγο-νότα στον Περσικό”. Φοράει μαύροταγέρ, κόκκινο πουκάμισο, κοσμή-ματα αυστηρά και με πολύ γούστοεπιλεγμένα. Εκπέμπει ευγένεια,

κομψότητα, φινέτσα. Εντονη προ-σωπικότητα με στυλ και γοητεία(...) Τίποτε επάνω της δεν είναι προ-κατασκευασμένο, προμελετημένονα εντυπωσιάσει».

Ο πρόλογος από τη συνέντευξημε τη Ζαν Μορό που δημοσιεύτηκεστην «Κ» στις 26 Ιανουαρίου του1991, στη διάρκεια των ταραγμένωνκαι επεισοδιακών γυρισμάτων του«Μετέωρου βήματος του πελαργού»του Θόδωρου Αγγελόπουλου, εξαιτίαςτου τότε Μητροπολίτη Φλωρίνης.Η Ζαν Μορό πέθανε την περασμένηΔευτέρα σε ηλικία 89 ετών. Από εκεί-

νη τη συνάντηση θυμάμαι ακόμητην αύρα της και το πρόσωπό της,με διαύγεια που δεν θάμπωσε ο χρό-νος. Η εικόνα διατηρήθηκε σχεδόνανέπαφη για 26 χρόνια, όπως και οήχος της φωνής της. Ηταν γήινη καιταυτόχρονα διάφανη, συγκροτημέ-νη, προσεκτική και την ίδια στιγμήεύθραυστη, ίσως γιατί αποστρεφόταντην κοινοτοπία όσο και την ουτοπία,κατοικώντας σε έναν κόσμο παρόν-τα, ανοικτό και γι’ αυτό ευάλωτο,κατοικημένο από σκέψεις, λέξειςκαι συναισθήματα.

Στο «Μετέωρο βήμα του πελαρ-γού» υποδυόταν τη γυναίκα ενόςπολιτικού (Μαρτσέλο Μαστρογιάνι)που εγκαταλείπει το κοινοβούλιοκαι το σπίτι του, κι εξαφανίζεται χω-ρίς να αφήσει ίχνος ύστερα από μιασυνεδρίαση στη Βουλή, όπου εκ-φωνεί μάλλον μια ποιητική ανακοί-νωση παρά έναν πολιτικό λόγο. ΣτηΦλώρινα ξανάβρισκε τον Μαστρο-γιάνι που είχε αφήσει στα πλατότης «Νύχτας» του Αντονιόνι πριναπό 28 χρόνια. «Για μένα 28 χρόνιαή 24 ώρες είναι το ίδιο πράγμα!.. Μετον Μαρτσέλο έχουμε πολλά κοινά,ανήκουμε στον ίδιο κόσμο», είχεσχολιάσει. Τη ρωτήσαμε αν «υπα-κούει στις οδηγίες του εκάστοτεσκηνοθέτη». «Πάντα», απάντησε.«Εκεί βρίσκεται και το ενδιαφέροντης δουλειάς. Η υπακοή είναι έναμέσο ν’ ανακαλύπτεις διαφορετικέςπτυχές του ρόλου. Εάν πηγαίνειςστο γύρισμα με προκατασκευασμένηιδέα χάνεις την ουσία: να τεθείς στηδιάθεση ενός άλλου κόσμου, μιαςάλλης φαντασίας. Να είσαι το όργανο

που επιτρέπει στην έμμονη ιδέα κά-ποιου άλλου να πάρει σχήμα».

Από τη ζωή της ως ηθοποιού ένιω-θε «πλούσια και προνομιούχα». «Αλ-λά τη ζωή σου τη διαμορφώνεις όπωςθέλεις», πρόσθεσε. «Για κάποιονάλλο αυτό που εγώ θεωρώ ευτυχίαμπορεί να είναι κόλαση. Το γεγονόςότι είχα τη δυνατότητα να εκμεταλ-λευτώ και να αναπτύξω το ταλέντοπου μου έδωσε η φύση το θεωρώθαυμάσιο δώρο. Διάλεξα το περιθώ-ριο και μου αρέσει πολύ. Ποτέ δενπαρασύρθηκα από τη ρουτίνα, δεναστικοποιήθηκα. Είμαι ελεύθερησαν άνεμος κι αυτό μου δίνει, καμιάφορά, την αίσθηση του ιλίγγου».

Εσωτερική ηρεμίαΗ εμπειρία και ο χρόνος τι της

έχουν προσφέρει; Ευκολία στουςυποκριτικούς κώδικες. «Ταυτόχροναγίνεσαι και πιο απαιτητικός. Δενσε απασχολούν βέβαια τα ίδια πράγ-ματα. Εχω αποβάλει την αυταρέ-σκεια, την ανασφάλεια, τον φόβο

για την κρίση των άλλων. Με ταχρόνια κατέκτησα εσωτερική ηρε-μία που μου επιτρέπει να αναδι-πλώνομαι και να αυτοσυγκεντρώ-νομαι ανεξάρτητα από τις συνθήκεςπου επικρατούν στο γύρισμα. Ηπροσπάθεια που καταβάλλω μοιάζειλίγο με την προσπάθεια του αθλητή.Την πιο επώδυνη γι’ αυτόν στιγμή,όταν οι μύες του σώματός του βρί-σκονται στη μεγαλύτερη ένταση,πρέπει να καταβάλει και τη μεγα-λύτερη προσπάθεια. Αλλά τελικάη ευχαρίστηση είναι πολύ μεγάλη,κι αυτό μετράει».

«Διανύουμε την τελευταία δεκαε-τία του 20ού αιώνα. Πού πιστεύετεπως οδηγούμαστε;» ρωτάμε. «Πλη-σιάζουμε στο τέλος. Οδεύουμε στοναφανισμό», προαισθάνεται. «Δενφαίνεστε καθόλου αισιόδοξη», αν-τιτείνουμε. «Εχω πλήρη συναίσθησητης πραγματικότητας. Είναι ίσωςμια απαραίτητη εξέλιξη, για να φθά-σουμε στην αναγέννηση. Σε όλαυπάρχει άνοδος και πτώση».

Ζαν Μορό,ελεύθερησαν άνεμοςΠώς περιγράφει η ίδια τον εαυτό τηςσε μια συνέντευξη, 26 χρόνια πριν

Η Ζαν Μορό στα γυρίσματα της ταινίας του Θόδωρου Αγγελόπουλου «Το μετέωρο βήμα του πελαργού» (Φλώρινα, 1991).

<<<<<<

«Διάλεξα το περιθώριοκαι μου αρέσει πολύ.

ποτέ δεν παρασύρθηκααπό τη ρουτίνα, δεναστικοποιήθηκα».

Η ηθοποιός Ζαν Μορό, ίνδαλμα του γαλλικού κινηματογράφου, γεννήθηκε το1928 στο Παρίσι και πέθανε την περασμένη Δευτέρα σε ηλικία 89 ετών.

10 TEXNES TV_Master_cy 04/08/17 13:13 Page 10


Φ Ε Σ Τ Ι Β Α Λ

ΠΩΛΟΥΝΤΑΙ ΑΚΙΝΗΤΑ

ΠΩΛΕΙΤΑΙ χωράφι 2 σκάλες στους Αγίους Τριμιθιάς,οικιστικό, σε περιοχή με πολυτελείς επαύλεις.Τιμή €145,000. Τηλ.: 99689357.

ΠΩΛΕΙΤΑΙ χωράφι στην Αγία Βάρβαρα, στην Πάφο,με θέα στη θάλασσα, 3 χιλ. από το κέντρο τηςπόλης της Πάφου, 4.683τ.μ., 1.000μ. από τονκύριο δρόμο Λεμεσού - Πάφου. Εφάπτεται σεδημόσιο δρόμο με ρεύμα, νερό. Συντελεστής δό-μησης 10%. Τιμή €200.000. Για περισσότερεςπληροφορίες τηλ. 99400224 ή 26732420.

ΠΩΛΕΙΤΑΙ ή ενοικιάζεται σπίτι από ιδιώτη στοκέντρο του χωριού Κακοπετριάς. Για περισσότερες

πληροφορίες στο τηλέφωνο 99964213.

ΕΝΟΙΚΙΑΖΕΤΑΙ διαμέρισμα 1 υπν. στην Ακρόπολη,οδός Ευέλθοντος 6, περιοχή Αγίας Παρασκευής.Βρίσκεται στον 1ον όροφο, πλήρως επιπλωμένο.Ενοίκιο €320 τον μήνα (συμπεριλαμβάνονται καιτα κοινόχρηστα). Για πληροφορίες στο 99510660.

ΖΗΤΟΥΝΤΑΙ

Η οικογένεια της κ. Μαρίας Στυλιανού από τηνΛευκωσία ζητά οικιακή/ό βοηθό που θα αναλάβειτην καθαριότητα της οικίας. Μισθός 400 ευρώ τονμήνα. Για περισσότερες πληροφορίες αποταθείτεστο τηλ. 99666789.

Της ΜΑΡΙΑΛΕΝΑΣ ΣΠΥΡΟΠΟΥΛΟΥ

Υπάρχουν άραγε φαντάσματα; Καιαν ναι, πιστεύουμε σε αυτά; Και τιμπορεί να αποτελεί ένα φάντασμα;Μια σκέψη, ένας φόβος, ένα απω-θημένο, ένα πρόσωπο, ένας αγα-πημένος ή απεχθής νεκρός; Ή ακό-μα και παλιές συνήθειες, παλιάκομμάτια του εαυτού μας, του πο-λιτισμού μας, του ασυνειδήτου μας;Η φετινή εικαστική πρόταση τουΠύργου Μπαζαίου, στο πλαίσιο τουΦεστιβάλ Νάξου, φέρει τον τίτλο«Phantasma», εγκαινιάστηκε στις3 Ιουνίου και θα διαρκέσει έως τις28 Σεπτεμβρίου.

Καλλιτεχνική σύμπραξηΥστερα από προηγούμενη εμ-

πειρία συμβίωσης, έτσι και φέτος,ο επιμελητής της έκθεσης ΜάριοςΒαζαίος, και υπεύθυνος μαζί με τονΣτέλιο Κρασανάκη του φεστιβάλ,κάλεσε τους καλλιτέχνες ΕιρήνηΓκόνου και Γιώργο Παπαφίγγο απότην Ελλάδα, τη Manuela Zervudachiαπό τη Γαλλία, τον Collin Mura-

Smith από τις ΗΠΑ και τη MiyukiKido από την Ιαπωνία για να συμ-πράξουν. Συμβιώνοντας για ένατετράμηνο μέσα στον πύργο, ο κα-θένας με το προσωπικό ύφος καιείδος (ζωγραφική, γλυπτική, βίντεο,εγκαταστάσεις), επεξεργάζονταιτην ιδέα του φαντάσματος, τηςψευδαίσθησης, του ανοίκειου, τουφαντασιακού, διαμορφώνοντας μετα έργα τους ένα σύμπαν που ξε-γλιστράει από τον ρεαλισμό καιτην πραγματικότητα προς την αλ-ληγορία και τον συμβολισμό.

ΕκθέματαΕνα πλοίο ταξιδεύει πάνω σε χι-

λιάδες μπουκάλια, ένα πουλί βρί-σκεται βαλσαμωμένο στον θρόνοτου επισκόπου, μικρά και μεγάλακουδούνια χτυπούν σε ανεπαίσθητοχρόνο σαν να περνούν κοπάδιαζώων, μαρμαρόσκονη που θυμίζειτο Αιγαίο, φαντασίωση ενός δάσους,τοτέμ, βωμοί ή και πηγές εξορκι-σμού κακών σκέψεων και φόβων,βίντεο, ψηφιακά έργα κοσμούν τονΠύργο Μπαζαίου που είναι από μό-νος του ένα κόσμημα. Αυτή η έκ-θεση δεν θα μπορούσε να έχει κα-

λύτερη πλαισίωση, διότι ο πύργοςτης ομώνυμης οικογένειας, που εγ-καινιάστηκε ως χώρος τέχνης-φι-λοξενίας του φεστιβάλ από το 2000,παραπέμπει σε έναν φαντασματικόκόσμο. Οι δράσεις δεν βρίσκονταιμόνον όμως εντός του χώρου αλλάκαι εκτός, με ένα έργο της ΕιρήνηςΓκόνου που οδηγεί τον επισκέπτηστην πλαγιά, στην αναζήτηση τουβυζαντινού μοναστηριού της Κα-λορίτσας του 9ου αιώνα. Η καλλι-τέχνις σκέφτηκε να καθοδηγήσειμε ένα λιτό και πλήρως εναρμονι-σμένο με το τοπίο έργο, με τίτλο«Γαλάζια ακολουθία», τον πιστό,τον προσκυνητή, τον περιπατητή,τον εξερευνητή, στα ερείπια ενόςναού που κρύπτεται ως άλλο «φάν-

τασμα» από το βλέμμα τού μη μυη-μένου επισκέπτη.

Δράση και αντίλογοςΤο έργο «Γαλάζια ακολουθία», μία

εβδομάδα μετά την ανέγερσή του,εξαφανίστηκε. Το έργο λειτουργούσεσαν μια σήμανση της δύσβατης πο-ρείας από τον πύργο, που ήταν παλιάμοναστήρι, προς το μοναστήρι τηςΚαλορίτσας, που έχει εξαιρετικό εν-διαφέρον αλλά είναι δύσκολο να τοβρει κάποιος. Και αυτό το έργο, προ-φανώς από κάποιους «γνωστούς-αγνώστους», ανθρώπους που βλέ-πουν εχθρική μια πολιτιστική δράση,εκλάπη. Ο Μάριος Βαζαίος, επιμε-λητής της έκθεσης, τονίζει την ανάγ-κη να είναι το Φεστιβάλ Νάξου χρή-

σιμο για τον τόπο του. «Υστερα από17 χρόνια λειτουργίας σκεφτόμαστεπολύ στο πώς θα είμαστε ωφέλιμοιγια τον τόπο, πώς θα προσφέρουμεαυτό που δεν μπορεί να το προσφέ-ρει κάποιος άλλος, με σεβασμό στοπαρελθόν αλλά κυρίως με μια έγνοιαγια το μέλλον».

Στην ερώτηση που ετέθη σχετικάμε την αποκαθήλωση του έργου τηςΕιρήνης Γκόνου, ο ίδιος υπήρξε σα-φής αν και όχι και τόσο ξαφνιασμέ-νος. «Με αφορμή αυτή την έκθεση,θέλαμε να δούμε εάν μας περιβάλ-λουν φαντάσματα, να τα προκαλέ-σουμε να εμφανιστούν, και η δράσηπου επιχειρήθηκε στον περιβάλ-λοντα χώρο που είναι κοντά στονπύργο, και είναι συγγενικός με αυ-

τόν, είχε αυτό το αποτέλεσμα. Εμείςδεν βάλαμε κανένα έργο σε εκκλη-σία. Εκεί που τοποθετήθηκε το έργουπάρχουν ερειπωμένα κτίσματα, οναός άλλωστε της Καλορίτσας βρί-σκεται σε ένα σπήλαιο, το οποίοείναι αφιερωμένο στη Γέννηση. Η“Γαλάζια ακολουθία” της Γκόνουγια εμάς ήταν μια αυτονόητη πράξη,δεν ήταν παρέμβαση. Είναι ό,τι πιοεύληπτο στην ιερότητα και στηνπαράδοση της διαδρομής του προ-σκυνητή. Είναι μια ακολουθία, τολέει η ίδια, το προκαλεί. Το επιστέ-γασμα αυτού ήταν το γαλάζιο πανίτης, το οποίο ενόχλησε. Από τη μιαλοιπόν έχεις έναν καλλιτέχνη, οοποίος επώνυμα και τεκμηριωμένατοποθετεί μια δράση, και έχεις τον

αντίλογο ενός ανώνυμου που αδι-καιολόγητα αφαιρεί ένα έργο καιαυτός κρύβεται στο σκοτάδι. Ας ερ-χόταν να προτάξει τον αντίλογο. Αςεμφανιζόταν. Διαφορετικά λειτουρ-γείς ως φάντασμα. Αυτός είναι οσκοταδισμός σήμερα», συμπληρώνειο κ. Βαζαίος.

Παρηγορία και τέχνηΣτη συζήτηση που πυροδότησε

η αφαίρεση του έργου τοποθετείταικαι ο «πόλεμος» που έχει δεχθείκατά καιρούς το Φεστιβάλ Νάξουαπό μεμονωμένη μερίδα πληθυσμού,κυρίως ανθρώπων της Εκκλησίας,οι οποίοι αυθαίρετα διαφωνούν μετη μη κερδοσκοπική χρήση τουπύργου ως φεστιβάλ πολιτισμούγιατί παλιά ήταν μοναστήρι.

Ο Μάριος Βαζαίος, ιδιοκτήτηςτου πύργου, δίνει τη συμβολική συ-νέχεια, από τη θεραπευτική λει-τουργία της πίστης παλιότερα στηθεραπεία που πλέον μόνον η τέχνημπορεί να προσφέρει. «Μπορεί κά-ποτε να έβρισκες την παρηγοριάστη θρησκεία, σήμερα όμως η θρη-σκεία δεν είναι χώρος ανεκτικόςστη διαφορετικότητα, άρα βιώνειςκαι την απόρριψη πλέον. Θεωρούμεότι μόνον η τέχνη πλέον στις σύγ-χρονες κοινωνίες με τα τόσα δεινάμπορεί να προσφέρει ανακούφιση,παρηγορία και τελικά θεραπεία. Αραεμείς είμαστε συνεπείς απέναντιστη χρήση του χώρου».

Tο φεστιβάλ φιλοξενεί μουσικέςδράσεις, δράσεις λόγου, εργαστή-

ριο δραματοθεραπείας.Πληροφορίες: www.naxosfestival.gr.

«Το φάντασμα της Μέδουσας», έργο του Αμερικανού Colin Mura-Smith, στον Πύργο Μπαζαίουτης Νάξου.

Μικρά και μεγάλα κουδούνια χτυπούν σε ανεπαίσθητο χρόνο σαν να περνούν κοπάδια ζώων. Τοέργο «Αίολος», εγκατάσταση της Γιαπωνέζας Miyuki Kido.

Πάνω: «Δάσος της Νάξου» από τη Γιαπωνέζα Miyuki Kido. Δεξιά: «Corona Borealis», της Manuela Zervudachi από τη Γαλλία.

Μέρες και νύχτες φαντασμάτων Πέντε καλλιτέχνες συμπράττουν στον Πύργο Μπαζαίου, στο πλαίσιο του Φεστιβάλ Νάξου, έως τις 28 Σεπτεμβρίου

<<<<<<

Η «Γαλάζια ακολουθία»,ένα έργο που εξαφανί -στηκε μία εβδομάδαμετά την ανέγερσή του,«για εμάς ήταν μιααυτονόητη πράξη, δεν ήταν παρέμβαση».

ΠΡΟΚΗΡΥΞΗ ΤΗΣ ΣΥΜΒΑΣΗΣ

Η Κυπριακή Δημοκρατία, το Υπουργείο Εσωτερικών, το ΤμήμαΠολεοδομίας και Οικήσεως, ζητά προσφορές για το Διαγωνισμόγια την «Παροχή Υπηρεσιών για την εξαγωγή κυλινδρικώνδοκιμίων σκυροδέματος, την εκτέλεση εργαστηριακώνδοκιμών και ελέγχων και την αναφορά αποτελεσμάτων υπόμορφή αναλυτικών εκθέσεων», (Αρ. Προσφοράς 42/2017)

Τα έγγραφα των προσφορών διατίθενται δωρεάν με πρόσβασημέσω του Συστήματος από τον χώρο του διαγωνισμού στοσύστημα σύναψης Συμβάσεων στη διεύθυνση στο διαδίκτυοwww.eprocurement.gov.cy

ΑΝΑΚΟΙΝΩΣΗ

Ο Σύνδεσμος Φίλοι των Εφηβικών Ξενώνων Λευκωσίας ανακοινώνει

ότι αναφορικά με τη "Φιλανθρωπική Εκδήλωση με Επίδειξη Μόδας"

(αρ. άδειας 21/2017) που πραγματοποιήθηκε στις 2 Μαΐου 2017 έχει

εισπραχθεί το ποσό των €6.564 από την πώληση των εισιτηρίων

εισόδου και λαχνών. Τα έξοδα ανήλθαν στο ποσό των €2.154,70.

Τα καθαρά έσοδα από την εκδήλωση ήταν €4.409,30.

Πρόσκληση εκδήλωσης ενδιαφέροντοςγια συμμετοχή στο Σχέδιο στήριξηςτου έντυπου Τύπου (εφημερίδες)

Το Γραφείο Τύπου και Πληροφοριών απευθύνει Ανοικτή ΠρόσκλησηΕκδήλωσης Ενδιαφέροντος για Συμμετοχή στο Σχέδιο ΚαταβολήςΉσσονος Σημασίας (De Minimis) για Στήριξη του Έντυπου Τύπου(Εφημερίδων), το οποίο έχει εγκριθεί με Απόφαση του ΥπουργικούΣυμβουλίου, ημερ. 25/5/2017. Λεπτομέρειες για το Σχέδιο, τα κριτήριακαι οι προϋποθέσεις συμμετοχής, καθώς και το έντυπο αίτησης είναιδιαθέσιμα στην ιστοσελίδα του ΓΤΠ www.pio.gov.cy (σε ειδικό banner).Οι ενδιαφερόμενοι καλούνται να υποβάλουν τις αιτήσεις τους διαχειρός ή ταχυδρομικά μέχρι τις 11/9/2017, στο Γραφείο Τύπου καιΠληροφοριών, οδός Απελλή 5-7, 1080 Λευκωσία.

11-TEXNES-07 ΒΙΒΛΙΟ_Master_cy 04/08/17 13:13 Page 11

Διαβάστε τώραΤην ΚΑΘΗΜΕΡΙΝΗ ΤΗΣ ΚΥΡΙΑΚΗΣ και το Beautiful Peopleσε χρηστική ψηφιακή έκδοση στο κινητό ή στο Tablet σας.

Όπου και αν βρίσκεστε

Η ενημέρωση δεν πάει διακοπές

Η ενημέρωση δεν πάει διακοπές

kathimerini.com.cy

ΜΕ ΤΗΝ «ΚΑΘΗΜΕΡΙΝΗ» ΤΗΣ ΚΥΡΙΑΚΗΣ ΚΑΙ ΜΕΤΑ ΣΤΑ ΠΕΡΙΠΤΕΡΑ ΜΕ €2,00

Τ.5

25

| 0

9/0

7/2

01

7

Σάκης Ρουβάς – Κάτια Ζυγούλη

ΜΙΑ ΖΩΗ ΜΑΖΙΟ παραμυθένιος γάμος του ζευγαριού που εξελίχθηκε σε ένα οικογενειακό πάρτι

275

ΣΤΑ ΠΕΡΙΠΤΕΡΑ ΜΕ €2,0,00000000000000000

ΚΑΤΕΒΑΣΤΕ ΤΟ ΤΩΡΑ

TEXNES-12-AD KATHIMERINI_Master_cy 04/08/17 13:14 Page 4

BAΣΙΚΗ ZHTHΣΤΕ ΠΛΗΡΗΣ ΕΚΔΟΣΗ ΤΟ ΣΤΟ...

Documents

Transcript of BAΣΙΚΗ ZHTHΣΤΕ ΠΛΗΡΗΣ ΕΚΔΟΣΗ ΤΟ ΣΤΟ...