ATLAS ALGICI İLE ARAŞTIRMALAR - İzmir Yüksek...
Transcript of ATLAS ALGICI İLE ARAŞTIRMALAR - İzmir Yüksek...
ATLAS ALGICI İLE ATLAS ALGICI İLE ARAŞTIRMALARARAŞTIRMALAR
(proje,veri analizi,etkinlik,shift)
Orhan Çakır
Ankara Üniversitesi ATLAS Grubu
IZYEF 2013
2
ATLAS ALGICI
● Boyutlar ~20 mx 44 m
● Süper-iletken solenoid icinde (2T) iç algıç izleyici (|η |<2.5)
● EM kalorimetre
● Hadronik kalorimetre
● Muon spect.
3
Temel Bilimde Yeni Bir Çağ
Proton-proton (p-p) ve kurşun çekirdekleri (Pb-Pb)
çarpışmalarında yeni enerji öncüsü
LHC halkası:27 km çevre
CMS
ALICEALICE
LHCbLHCb
ATLASATLAS
4
Büyük Patlama
Bilimsel Başarı: (Büyük patlamadan sonra evreni en ilk anları anlamak)
Bugün13.7 Milyar Yıl
10^28 cm
WMAP
5
AtomAtomProtonProton
Büyük Büyük PatlamaPatlama
Radius of Earth
Galaksilerin Galaksilerin yarıçapıyarıçapı
Earth to Sun
EvrenEvren
cmHubble ALMA
VLTAMS
Parçacık Fiziği, Astrofizik ve Kozmoloji arasında kesişimi artırır, büyük patlamadan sonra evrenin ilk anlarında fizik yasalarını çalışır.
Super-MikroskopSuper-Mikroskop
LHCLHC
BoyutlarBoyutlar
6
Parçacık Fiziği ve Uygulamada Parçacık Fiziği ve Uygulamada YeniliklerYenilikler
Temel bilim ve anahtar teknolojik gelişmeler arasında arabirim oluşturur
CERN Teknolojileri ve Yenilikler
Parçacıkların algılanması
Parçacık demetlerinin hızlandırılması
Büyük-ölçek hesaplama (Grid)
GörüntülemePET Tarayıcı
Portekiz'de yeni görüntüleme sistemi için
klinik deneme (ClearPEM)
Uygulamalar● Nanoteknoloji● Femtosaniye
lazerler● Pikosaniye
algıçlar
7
CERN Deneylerine Katılım
LHC
Ortadoğu Teknik ÜniversitesiGrup Lideri: M.Zeyrek
(17 üye)ve
Çukurova ÜniversitesiGrup Lideri: G.Önengüt
(25 üye)ve
Boğaziçi ÜniversitesiGrup Lideri: E.Gülmez
(9 üye)İstanbul Teknik Üniversitesi
Grup Lideri: K.Cankoçak(12 üye)
Türkiye çoğunlukla LHC 'deki ATLAS ve CMS deneylerine katılmaktadır. Son zamanlarda ALICE ve LHCb deneylerine de katılım sağlanmıştır.
(İnsangücü, donanım katkısı, kurulum, işletim, hesaplama ve fizik analizleri)
1997: Bilimsel ve Teknik İşbirliği Anlaşması(AU)2002: ATLAS ve CMS Deneyleri için MoU (M&O)2012: ATLAS ve CMS Deneyleri için MoU (M&O)
Ankara UniversitesiGrup lideri: O.Çakır
(12 üye)ve
Boğaziçi ÜniversitesiGrup lideri: E.Özcan
(15 üye)
CERN'deki diğer etkinlikler:CERN'deki diğer etkinlikler: LEP deneylerine katılım (1990-2000) CLIC fizik dedektör çalışmaları ve CTF3 işletim çalışmaları (2004-) LHeC çalışmalarına katılım (2008-) Yeni deneylere katılımlar...
8
9
Mutabakat Zaptı - ATLAS M&O için MoUMutabakat Zaptı - ATLAS M&O için MoU
* MoU 1997 (AU-CERN)* MoU 1997 (AU-CERN)
* M&O için MoU 2002 * M&O için MoU 2002 (TUBITAK-CERN)(TUBITAK-CERN)
* M&O için MoU 2012 * M&O için MoU 2012 (TAEK-CERN)(TAEK-CERN)
Üye Sayısı (2012)Üye Sayısı (2012)Ankara Üniversitesi: 6 PhD üyeBoğaziçi Üniversitesi: 6 PhD üye
TAEK Cat A Ödemeleri (2012):TAEK Cat A Ödemeleri (2012):ATLAS – 119 000 CHFCMS – 274 774 CHF
ATLAS ÜYELİĞİATLAS ÜYELİĞİ
10
ATLAS TDR'daki katkımız (1999)* “Fourth generation quarks” - bölüm 18, s.663* “Search for excited quarks” - bölüm 21, s.925
ATLAS TDR (1999)
ATLAS Algıcı Çalışmaları
11
ATLAS Dedektörü ATLAS Dedektörü (yapım ve test aşaması)(yapım ve test aşaması)
ATLAS TDAQ katkımız:ATLAS TDAQ katkımız:
ATLAS dedektörünün tetikleme ve veri toplama sisteminin 'preseries' deney ortamında yapılan çalışmalar, ATLAS TDAQ son sistem ihtiyaçlarının belirlenmesini ve sistem parametrelerinin iyileştirilmesini sağlamıştır. Kurulan TDAQ sisteminin ATLAS deneyi için gerekli performansı sağladığı gösterilmiştir. ROS+EB+L2 Çalışmaları.(E. Ertörer, YL Tezi 2006)
12
Benzetim Çalışmaları● Search for Excited Electrons with ATLAS at LHC: Z,W decay
O. Cakir, C. Leroy and R. Mehdiyev, ATL-PHYS-2002-014
● Search for Excited Electrons with ATLAS at LHC
O. Cakir, C. Leroy and R. Mehdiyev, ATL-PHYS-2001-015
● Excited Quarks at LHC: W/Z+Jet Channel
O. Cakir, C. Leroy and R. Mehdiyev, ATL-PHYS-2000-030
● Excited Quarks at the LHC: Double Jets Channel
O. Cakir, C. Leroy and R. Mehdiyev, ATL-PHYS-99-024
● A search for excited quarks at the CERN LHC
O. Cakir and R. Mehdiyev, ATL-PHYS-99-002
● Anomalous Single top quark Production at the CERN LHC,
O. Cakir and SA Cetin, ATL-PHYS-2004-016, J.Phys.G:Nucl.Part.Phys. 31 No 1.
13
Benzetim Çalışmaları
● The E6 inspired isosinglet quark and the Higgs boson
SN-ATLAS-2007-066 S. Sultansoy, G. Unel
● Search for E6 isosinglet quarks in ATLAS
SN-ATLAS-2006-056 R. Mehdiyev, S. Sultansoy, G. Unel, M. Yilmaz
● Search for 4th family quarks with ATLAS detector
ATL-PHYS-PUB-2007-018 E. Ozcan, S. Sultansoy, G. Ünel;
● The down type isosinglet quarks in ATLAS
SN-ATLAS-2007-067 R. Mehdiyev, A. Siodmok, S. Sultansoy and G. Ünel, also available from arXiv:0711.1116
● ...
14
Analiz Çalışmaları● Exotics/DBX grubuyla u4u4 üretimi analiz çalışmaları
(O.Cakir, S.Kuday, M.Sahin)
● Exotics/DBX grubuyla ağır kuark ME yöntemi ve karşılaştırma (E.Akyazı, Doktora Tezi)
● SUSY grubuyla slepton RPV analiz çalışmaları (S.Kuday)
● Yeni ağır kuarkların çift üretimi MC çalışmaları, 7 TeV ve 8 TeV verilerinin D3PD analizi için DBXA yazılımı kullanılması, lepton+jets” son durumunun analizi (M.Sahin)
*MC signal datasets: mc12_8TeV.158630.Pythia8_**MC signal datasets: mc12_8TeV.158630.Pythia8_*
*MC background: ttbar/singleT/dibosons/Zjets/Wjets/Wh*MC background: ttbar/singleT/dibosons/Zjets/Wjets/Wh
*Data: data12_8TeV.period**Data: data12_8TeV.period*
15
Ağır Kuark Üretimi
16
Snötrino RPVRPV bağlaşım sabitleri λ ve λ’ a, LHC’de 7 TeV için 10^( 3) mertebesinde ‐sınırlamalar getirilebilmektedir.
17
Snötrino' RPV
Kuday2012Kuday2012
18
Arkaplan ve Analiz (eµ+X)
19
Higgs Bozon
Higgs potansiyeli
20
Higgs Bozon Özellikleri
Higgs bağlaşımları
Higgs sinyali ve kütlesi
21
ATLAS Deney Sonuçları - 1ATLAS Deney Sonuçları - 1
22
ATLAS Deney Sonuçları - 2ATLAS Deney Sonuçları - 2
23
ATLAS Deney Sonuçları - 3ATLAS Deney Sonuçları - 3
24
ATLAS Publication Drafts Comments ATLAS Publication Drafts Comments ATLAS-EXOT-2012-22-002-COMMENT-005 Comment No. 5 on draft ATLAS-EXOT-2012-22-002
Orhan Cakir ([email protected]) ; 15 Jul 2013 Dear Editors, I have some comments on the draft ATLAS-EXOT-2012-002 V2: Line 61: M_th should be defined before its use Line 82: ".... and 0.005 for q=d." should be removed, since it is already defined in the paranthesis. Line 83-84: a clear explanation can be given, instead "...all flavors of excited quarks...", I think, here we mean u* and d*. Line 325: correction of this sentence is needed. For example what is 5% ? [...]
Response from the reviewers : (from Teresa Michelle Spreitzer Sat Aug 3 01:52:48 2013): Dear Orhan Thank you for reading our second draft carefully. Please find our responses below. Line 61: M_th should be defined before its use >>> Response: Done Line 82: ".... and 0.005 for q=d." should be removed, since it is already defined in the paranthesis. >>> Response: Done Line 83-84: a clear explanation can be given, instead "...all flavors [...]
● ATLAS-SUSY-2012-10-001-COMMENT-006 Comment No. 6 on draft ATLAS-SUSY-2012-10-001
Orhan Cakir ([email protected]) ; 14 Jun 2012 Nice results, I expect it to be published. My comments are below: in Line 48 there can be two references one for CDF [18] and other for ATLAS [19]. It can also be useful to mention what was previous results by two collaborations. Figs. 3-6 are attached but they are not referenced. in line 507 reference to arXiv paper is not complete and this is not needed. in line 508 arXiv no not necessary. Because they are published. in [...]
Response from the reviewers : (from Tom Barber Tue Jun 19 14:02:31 2012): Dear Orhan, Thanks for your comments! Please find the answers to your comments below. Many thanks, Tom (for the editors) Iin Line 48 there can be two references one for CDF [18] and other for ATLAS [19]. It can also be useful to mention what was previous results by two collaborations. We will split the references. For the previous results, the limits are shown [...]
● ATLAS-EXOT-2010-01-002-COMMENT-011 Comment No. 11 on draft ATLAS-EXOT-2010-01-002
Orhan Cakir ([email protected]) ; 12 Aug 2010 Dear Editors, I read the second version of the paper on "excited quark searches". Finalizing the paper timely is very important. However, some important comments can be applied quickly. My comments and suggestions concerning the q* searches with ATLAS are following: the reference for our paper is the most relevant one (it is missing!) it could be replaced in the current reference list after ref. [3] as ref. [4]: "Excited Quarks at the LHC:Double jets channel, O Cakir, C. Leroy [...]
Response from the reviewers : (from Erez Etzion Fri Aug 13 11:50:13 2010): ====================================================================== Thank you very much for reading the draft and providing comments. Our responses are below. Sincerely, dijet resonance search PRL authors and Editorial Board ====================================================================== Orhan Cakir ([email protected]) Date of comment 12 Aug 2010 Note Dear Editors, I read the second version of the paper on "excited quark searches". Finalizing the paper timely is very important. However, some important comments can be applied quickly. My comments and suggestions concerning the q* [...]
25
ATLAS ÇALIŞMALARIATLAS ÇALIŞMALARI
Fizik çalışmaları (1997-) Fizik çalışmaları (1997-) 2010'a kadar: deneyin fizik programı (TP, TDR) 2010'dan sonrası: simulasyon ve deneysel
verinin fizik analizi
İşletim görevleriİşletim görevleri Hesaplama shiftleri (sınıf-1) Uzaktan shiftler (sınıf-2)
Tier-2 merkeziTier-2 merkezi CERN/LCG ve ULAKBIM/Tr- Grid grüşmeleri yapıldı
TAEK-CERN mutabakat zaptı (Hesaplama MoU-2008)
Makale incelemeMakale inceleme Physics/Exotics grubu, Higgs ve SUSY grubu çalışmaları
T/DAQ çalışmalarına T/DAQ çalışmalarına katkılarkatkılar
Lisansüstü öğrenciler çalışmalarda bulundu ve tez hazırladı
YazılımYazılım● Physics/Exotics grubu,ile
analiz programı katkıları
26
TAEK ATLAS ProjeleriTAEK ATLAS Projeleri
* (2007-2010) CERN-ATLAS Deneyinde Detektör Fenomenoloji CERN-ATLAS Deneyinde Detektör Fenomenoloji ve Veri Analizi Çalışmalarıve Veri Analizi Çalışmaları - Proje No: CERN-A5.H2P101-7(üyeler: doktoralı 17, öğrenci 16) – kullanılan toplam bütçe ~700.000 TL → Proje Yürütücü: Prof. Dr. Engin Arık (2007) (uçak kazası 30 Kasım 2007 – bilim şehitlerimizi saygıyla anıyoruz)
→ Yürütücü: Prof.Dr. Serkant Ali Çetin (2008-2010)
* (2011-2015) CERN-ATLAS Deneyinde Veri Alımı ve Veri CERN-ATLAS Deneyinde Veri Alımı ve Veri Analizi, Detektör, Tetikleme ve Veri Akış Sistemlerinin Analizi, Detektör, Tetikleme ve Veri Akış Sistemlerinin İşletilmesi ve Yükseltilmesiİşletilmesi ve Yükseltilmesi – Proje No: 2011TAEKCERN-A5.H2.P1.01-19(üyeler: doktoralı 15, öğrenci 11) - İş paketi 47 - Bütçesi ~ 4.600.000 TL
→ Proje Yürütücü: Prof.Dr. Serkant Ali Çetin
27
Ankara Üniversitesi ATLAS Grubu (2013)Ankara Üniversitesi ATLAS Grubu (2013)
* Prof.Dr. Orhan Çakır (AU) (team leader)* Prof.Dr. Saleh Sultansoy (TOBB)* Prof.Dr. Abbas Kenan Çiftçi (AU) * Doç.Dr. Rena Çiftçi* Doç.Dr. Hatice Duran Yıldız (AU)* Doç.Dr. İlkay Türk Çakır (TAEK)* Yrd.Doç.Dr. Metin Yılmaz (GU)* Yrd.Doç.Dr. Mehmet Şahin (UÜ)* Dr. Sinan Kuday (AU-HTE)+ yeni katılacak üyeler
28
“Qualification 2010-2013”
● Dr. Sinan KUDAY (Ankara Üniv.)
(Distributed ComputingDistributed Computing. Operations. Support for ATLAS operations at Tier-1/2s. Help ATLAS users of Tier-1/2 sites by assuring proper communication between ATLAS central computing organisation and site managers; local user support. CERN, 2010-2011).
● Yrd.Doç.Dr. Mehmet ŞAHİN (Uşak Üniv.)
(TDAQTDAQ. Evaluation and characterisation of event recording performance and online recovery capabilities of the SFO system in the context of the overall TDAQ Dataflow evolution programme for LS1, CERN, 2013-2104).
29
ATLAS GörevleriATLAS Görevleri
Sınıf 1 GörevlerSınıf 1 Görevler
CERN'de ATLAS kontrol odasında ve “Point-1” de Tier-0 / ADS shiftleri
Sınıf 2/3 GörevlerSınıf 2/3 Görevler
Sınıf 2: ek shift, uzaktaki enstitüde tutulan shiftler, bilgisayar shiftleri, hazır-çağrı shiftleri
Sınıf 3: (FTE), sistemler üzerinde uzmanların işletim görevleri, veri hazırlama, hesaplama, yazılım
30
Enstitülerinin Shift Görevleri (ATLAS)Enstitülerinin Shift Görevleri (ATLAS)
31
Enstitülerin Shiftlere Enstitülerin Shiftlere Katkıları (ATLAS)Katkıları (ATLAS)
Kırmızı: <%50Kırmızı: <%50 ; ; Sarı: %50-%80Sarı: %50-%80 ; ; Yeşil: >%90Yeşil: >%90
32
CERN Projelerinde Karşılaşılan Durumlar● Yurtdışı yevmiyelerin %50 azaltılmış olarak verilmesi
● Uzun süreli ziyaretlerde daha başka kesinti yapılması
● CERN dışında çalıştay/kongre etkinliklerine katılım için destek verilmemesi
● Kabul edilmiş projelerde sürekli ek koşulların / kriterlerin getirilmesi
● CERN projelerinin sadece seyahat desteği ve M&O ödemeleri içermesi: donanım ve altyapı için başka projelere ihtiyaç duyulması, misafir bilim insanı davet edilememesi.
Yukarıdaki durumların çözülmesi gerekmektedir. Bundan başka, insangücü desteği olarak lisans öğrencileri (son sınıf) de projelere dahil edilebilirse CERN'de staj yapma imkanı da sağlanabilir. CERN'de düzenlenen yaz/kış okullarına öğrencilerin etkin katılımı sağlanabilir. Bu öğrencilerin projelerde katkı yapmaları sağlanabilir.
33
Proje Kapsamında Proje Kapsamında Çalışmaların DeğerlendirilmesiÇalışmaların Değerlendirilmesi
M&O İçin Üye Listeleri (bir per-deg modeli)
● Kriterler
– uygulamaya başlamadan once üyelere bildirilmesi
– sürecin takip edilmesi● Faaliyetler
– araştırma faaliyetleri
– destekleyici etkinlikler
– servis işleri● Değerlendirme
– değerlendirme ve güncellemelerin yapılması
34
ATLAS fizik hasatından ne öğrendik?
● Keşfedilen Higgs-benzeri bir bozon, SM Higgs bosonu ile çok uyumlu.
● Standart Modelin tahminleri sağlam durmaktadır.
● Yapılan çabalara rağmen SM ötesinde yeni fizik bulunamamıştır.
● Daha iyi haber şimdi geliyor:
halen keşfedilecek birçok alan var, birçok gizem bulunmakta ve özellikle yüksek enerjide yeni çarpışmalar 2015'de beklenmektedir.
35
+