Τα CD 4 κύτταρα είναι ένας τύπος λεμφοκυττάρων που καταπολεμούν τις λοιμώξεις, και παίζουν ένα σημαντικό ρόλο στο ανοσοποιητικό σου σύστημα.

Βοηθούν στην αναγνώριση, επίθεση και καταστροφή συγκεκριμένων βακτηρίων bacteria, μυκήτων, και άλλων μικροβίων που έχουν επίδραση στον οργανισμό.

Τα CD 4 κύτταρα παράγονται στο σπλήνα, στους λεμφαδένες, και στο θυμό αδένα, και κυκλοφορούν σε όλο τον οργανισμό μέσω της κυκλοφορίας του αίματος.

Τα CD 4 κύτταρα αποτελούν ένα πρωτεύοντα στόχο για τον HIV, ο οποίος συνδέεται στην επιφάνεια των CD 4 κυττάρων, εισέρχεται σε αυτά, και είτε αναπαράγεται άμεσα, θανατώνοντάς τα κατά τη διαδικασία, είτε παραμένει σε μία κατάσταση ηρεμίας, και πολλαπλασιάζεται αργότερα.

Καθώς ο ιός HIV εισέρχεται στο κύτταρο και πολλαπλασιάζεται, ο αριθμός των CD 4 κυττάρων στο αίμα σταδιακά μειώνεται.

Καθώς η ασθένεια προχωρά, ο αριθμός των CD 4 κυττάρων θα μειώνεται και όσο η θεραπεία επιβραδύνει την εξέλιξη της ασθένειας, ο αριθμός των CD 4 κυττάρων θα αυξάνεται ξανά.

Ο αριθμός των Τ4 κυττάρων σου δείχνει την κατάσταση της υγείας του ανοσοποιητικού σου συστήματος.

Τα Τ4 κύτταρα ονομάζονται και CD4 ή Τ-βοηθητικά κύτταρα και είναι μια ομάδα λευκών αιμοσφαιρίων που σαν στρατιώτες του ανοσοποιητικού μας συστήματος οργανώνουν την άμυνα ενάντια σε επιθέσεις από μικροοργανισμούς, όπως τα βακτηρίδια, οι μύκητες και οι ιοί. Ο HIV μολύνει τα Τ4 κύτταρα, τα χρησιμοποιεί για να πολλαπλασιαστεί και τα καταστρέφει.

Ο αριθμός των Τ4 κυττάρων είναι πολύ σημαντικός προγνωστικός δείκτης. Τα κύτταρα αυτά πλήττονται απευθείας από τον ιό και η έλλειψή τους δημιουργεί σοβαρά προβλήματα στον οργανισμό.

Σε υγιή άτομα υπάρχουν 400-1200 CD4 Τ-λεμφοκύτταρα/mm3 αίματος στους άνδρες και 500-1500 κύτταρα/mm3 στις γυναίκες.

Ακόμα κι όταν ένα άτομο με HIV αισθάνεται καλά και δεν έχει συμπτώματα, εκατομμύρια Τ4 κύτταρα μολύνονται κάθε μέρα από τον HIV και καταστρέφονται, ενώ εκατομμύρια άλλα Τ4 κύτταρα παράγονται για να τα αντικαταστήσουν.

Ο HIV δεν είναι ο μόνος παράγοντας που επηρεάζει τους αριθμούς των Τ4. Οι γυναίκες έχουν σταθερά περισσότερα CD4 κύτταρα από τους άνδρες και ο αριθμός τους αλλάζει με τον έμμηνο κύκλο. Ακόμη ελαττώνεται με την χρήση αντισυλληπτικών, θεραπεία με κορτιζόνη ενώ μετριέται αυξημένος σε καπνιστές. Υπάρχει μια φυσιολογική διακύμανση στους αριθμούς των Τ4 που ποικίλει με την εποχή αλλά και με την ώρα της ημέρας (μέγιστο στις 8:30 μμ και ελάχιστο στις 12:30 μμ). Πάντως, ο αριθμός τους δεν επηρεάζεται από παράγοντες όπως η ηλικία, η φυλή, το στρες ή η εγκυμοσύνη.

Από τη στιγμή που μολυνθεί με τον HIV, με την πάροδο του χρόνου στα περισσότερα άτομα τα Τ4 σιγά-σιγά μειώνονται.

Αρχικά στη λοίμωξη με HIV ο αριθμός των Τ4 κυττάρων πέφτει απότομα, αλλά σταθεροποιείται αργότερα στα 500-600/μl. Τόσο το μέγεθος της αρχικής πτώσης, όσο και το επίπεδο σταθεροποίησης είναι προγνωστικοί παράγοντες για τον κίνδυνο εκδήλωσης της νόσου.

Ένας αριθμός Τ4 ανάμεσα σε 200 και 500 δείχνει ότι έχει επέλθει κάποια βλάβη στο ανοσοποιητικό σύστημα. Αν τα Τ4 πέσουν κάτω από 350 ή αν αρχίσουν να πέφτουν ραγδαία θα πρέπει ο γιατρός να μιλήσει για την ανάγκη αντιρετροϊικής αγωγής.

Αν τα Τ4 πέσουν κάτω από 200-250, συστήνεται έναρξη αγωγής αγωγή με αντιρετροϊικά φάρμακα άμεσα, καθώς αυτό είναι το επίπεδο όπου αρχίζει να κινδυνεύει να εμφανιστεί κάποια ευκαιριακή λοίμωξη.

Η πιο σημαντική πληροφορία που μπορεί να δώσει ο αριθμός των Τ4 είναι η γενική τάση της υγείας του ανοσοποιητικού σου συστήματος - αν δηλαδή πάει προς το καλύτερο ή προς το χειρότερο.

Επιπλέον τα Τ4 κύτταρα βοηθούν στην πρόγνωση για την εμφάνιση παθήσεων που σχετίζονται με το AIDS. Αυτό συμβαίνει γιατί η πρόοδος της νόσου επιφέρει ποσοτικές αλλά και ποιοτικές μεταβολές στα Τ4 λεμφοκύτταρα και αλλοιώνει το προφίλ του ρεπερτορίου τους. Με άλλα λόγια, ελαττώνει τόσο τους αριθμούς των «κυττάρων μνήμης» κατά συγκεκριμένων εισβολέων όσο και τους αριθμούς των «παρθένων» κυττάρων, που θα μπορούσαν να εξελιχθούν σε κύτταρα μνήμης.

Η θεραπεία με αναστολείς της πρωτεάσης μπορεί να ανασυστήσει εν μέρει το ρεπερτόριο και να αυξήσει τα παρθένα κύτταρα, μόνον όμως αν αυτά προϋπήρχαν της θεραπείας.

Μεταβολές στην τιμή των Τ4Τα Τ4 σου μπορεί να ανέβουν ή να κατέβουν ανάλογα με το αν έχεις κάποια λοίμωξη, το πόσο άγχος έχεις, το πόσο γυμνάζεσαι, τον έμμηνο κύκλο σου, τη χρήση αντισυλληπτικών, αλλά και ανάλογα με την ώρα της ημέρας, ακόμη και την εποχή του χρόνου. Να έχεις υπόψη σου ότι διαφορετικά είδη διαγνωστικών μηχανημάτων δίνουν και διαφορετική τιμή Τ4.

Γι' αυτό είναι πιο σημαντικό να παρακολουθείς την τάση του αριθμού των Τ4 σε διάστημα χρόνου (αν ανεβαίνουν ή κατεβαίνουν) παρά να επικεντρώνεσαι σε μεμονωμένα αποτελέσματα εξετάσεων. Είναι επίσης καλύτερο να μετράς τα Τ4 πάντα στην ίδια μονάδα και χονδρικά την ίδια ώρα της μέρας, όταν είναι εφικτό.

Αν περνάς ή μόλις έχεις περάσει κάποια λοίμωξη, όπως ένα κρυολόγημα ή έρπητα, είναι καλύτερο να αναβάλεις την μέτρηση των Τ4 μέχρι να γίνεις καλύτερα, γιατί τα αποτελέσματα θα είναι επηρεασμένα από τη λοίμωξη.

Αν έχεις σχετικά υψηλά Τ4, δεν έχεις συμπτώματα και δεν παίρνεις αντιρετροϊικά, ο γιατρός σου θα σου πει κάθε πότε να μετράς τα Τ4 σου περίπου μια φορά (περίπου κάθε έξι μήνες). Ωστόσο, αν τα Τ4 σου πέσουν ραγδαία, αν παίρνεις μέρος σε κλινική δοκιμή ή αν έχεις μόλις ξεκινήσει νέα αγωγή, μπορεί ο γιατρός σου να προτείνει να εξετάζεσαι πιο συχνά.

Αν παρατηρηθούν μεγάλες διακυμάνσεις στα Τ4 σου μπορεί να οφείλεται σε μια συνολική μεταβολή της τιμής των λευκών αιμοσφαιρίων, πιθανότατα ως αντίδραση σε μια λοίμωξη. Σε αυτές τις περιπτώσεις ο γιατρός σου θα αντιπαραβάλλει τα αποτελέσματα άλλων εξετάσεων που δείχνουν την κατάσταση του ανοσοποιητικού συστήματος, ώστε να αποφασίσει αν η μεγάλη διακύμανση των Τ4 είναι σημαντική.

Ποσοστά των Τ4Οι γιατροί μερικές φορές αντί να μετρούν

τον αριθμό των Τ4 κυττάρων ανά mm3, αξιολογούν πόσα είναι τα Τ4 κύτταρα από το σύνολο των λευκών αιμοσφαιρίων. Αυτό αποκαλείται ποσοστό Τ4 κυττάρων.

Σε οροαρνητικά άτομα (που δεν έχουν HIV) η φυσιολογική τιμή είναι περίπου 40%.

Αν το ποσοστό Τ4 είναι κάτω από περίπου 20% τότε διατρέχει τον ίδιο κίνδυνο να νοσήσει λόγω του HIV (όπως και αν έχει Τ4 γύρω στα 200)