∆ιδάσκων ∆ρ Β ΒΑΛΑΜΟΝΤΕΣ · Ηπύλη XOR δίνει έξοδο 1 όταν...

25
Πύλες - Άλγεβρα Boole 1 ΨΗΦΙΑΚΑ ΗΛΕΚΤΡΟΝΙΚΑ ∆ιδάσκων : ∆ρ. Β. ΒΑΛΑΜΟΝΤΕΣ

Transcript of ∆ιδάσκων ∆ρ Β ΒΑΛΑΜΟΝΤΕΣ · Ηπύλη XOR δίνει έξοδο 1 όταν...

Page 1: ∆ιδάσκων ∆ρ Β ΒΑΛΑΜΟΝΤΕΣ · Ηπύλη XOR δίνει έξοδο 1 όταν οι είσοδοι τηςείναι ΠίνακαςΑληθείας XOR άνισες.

Πύλες - Άλγεβρα Boole 1

ΨΗΦΙΑΚΑ ΗΛΕΚΤΡΟΝΙΚΑ

∆ιδάσκων : ∆ρ. Β. ΒΑΛΑΜΟΝΤΕΣ

Page 2: ∆ιδάσκων ∆ρ Β ΒΑΛΑΜΟΝΤΕΣ · Ηπύλη XOR δίνει έξοδο 1 όταν οι είσοδοι τηςείναι ΠίνακαςΑληθείας XOR άνισες.

Πύλες - Άλγεβρα Boole 2

ΕΙΣΑΓΩΓΗΑ)Ηλεκτρονικά κυκλώµατα• Αναλογικά κυκλώµατα• Ψηφιακά κυκλώµατα ( δίτιµα )

Θετική λογική:Ο V1 µε V1 = 0 Volts1 V2 µε |V2| ≠ 0 Volts

V2

V1

V

tt’

0

1

Page 3: ∆ιδάσκων ∆ρ Β ΒΑΛΑΜΟΝΤΕΣ · Ηπύλη XOR δίνει έξοδο 1 όταν οι είσοδοι τηςείναι ΠίνακαςΑληθείας XOR άνισες.

Πύλες - Άλγεβρα Boole 3

V2

V1

V

t’ t

0

1

Αρνητική λογική:

O V1 µε |V1| ≠ 0 Volts

1 V2 µε V2 = 0 Volts

Β)Ψηφιακά κυκλώµατα

•Συνδιαστικά κυκλώµατα•Ακολουθιακά κυκλώµατα

Page 4: ∆ιδάσκων ∆ρ Β ΒΑΛΑΜΟΝΤΕΣ · Ηπύλη XOR δίνει έξοδο 1 όταν οι είσοδοι τηςείναι ΠίνακαςΑληθείας XOR άνισες.

Πύλες - Άλγεβρα Boole 4

Λογικές Πύλες

Τα λογικά ηλεκτρονικά κυκλώµατα, µε τα οποία µπορούµε να εκτελέσουµε τις βασικές πράξεις της άλγεβρας Booleκαλούνται λογικές πύλες και παίρνουν το όνοµα τους από τη λογική πράξη που εκτελούν.

Page 5: ∆ιδάσκων ∆ρ Β ΒΑΛΑΜΟΝΤΕΣ · Ηπύλη XOR δίνει έξοδο 1 όταν οι είσοδοι τηςείναι ΠίνακαςΑληθείας XOR άνισες.

Πύλες - Άλγεβρα Boole 5

Η πύλη OR

Πίνακας Αληθείας OR

A B A+B0 0 00 1 11 0 11 1 1

Αν τουλάχιστον µία από τις εισόδους της είναι 1, η έξοδοςείναι επίσης 1. Αλλιώς, η έξοδοςείναι 0.

Page 6: ∆ιδάσκων ∆ρ Β ΒΑΛΑΜΟΝΤΕΣ · Ηπύλη XOR δίνει έξοδο 1 όταν οι είσοδοι τηςείναι ΠίνακαςΑληθείας XOR άνισες.

Πύλες - Άλγεβρα Boole 6

Η πύλη ANDΠίνακας Αληθείας AND

A B A·B0 0 00 1 01 0 01 1 1

Η πύλη AND δίνει έξοδο 1µόνο όταν όλες οι είσοδοι τηςείναι 1.

Page 7: ∆ιδάσκων ∆ρ Β ΒΑΛΑΜΟΝΤΕΣ · Ηπύλη XOR δίνει έξοδο 1 όταν οι είσοδοι τηςείναι ΠίνακαςΑληθείας XOR άνισες.

Πύλες - Άλγεβρα Boole 7

Η πύλη NOTΠίνακας Αληθείας NOT

A0 1

1 0

A

Η πύλη NOT αντιστρέφειτην είσοδο της.

Page 8: ∆ιδάσκων ∆ρ Β ΒΑΛΑΜΟΝΤΕΣ · Ηπύλη XOR δίνει έξοδο 1 όταν οι είσοδοι τηςείναι ΠίνακαςΑληθείας XOR άνισες.

Πύλες - Άλγεβρα Boole 8

Η πύλη NAND

Πίνακας Αληθείας NAND

A B0 0 10 1 11 0 11 1 0

BA ⋅

( AND + NOT )

Page 9: ∆ιδάσκων ∆ρ Β ΒΑΛΑΜΟΝΤΕΣ · Ηπύλη XOR δίνει έξοδο 1 όταν οι είσοδοι τηςείναι ΠίνακαςΑληθείας XOR άνισες.

Πύλες - Άλγεβρα Boole 9

Η πύλη NORΠίνακας Αληθείας NOR

A B0 0 10 1 01 0 01 1 0

BA +

( OR + NOT )

Page 10: ∆ιδάσκων ∆ρ Β ΒΑΛΑΜΟΝΤΕΣ · Ηπύλη XOR δίνει έξοδο 1 όταν οι είσοδοι τηςείναι ΠίνακαςΑληθείας XOR άνισες.

Πύλες - Άλγεβρα Boole 10

Η πύλη Exclusive OR (XOR)

A B0 0 00 1 11 0 11 1 0

BA ⊕

Η πύλη XOR δίνει έξοδο 1όταν οι είσοδοι της είναιάνισες.Πίνακας Αληθείας XOR

Από τον πίνακα προκύπτει:

BABABA +=⊕

Page 11: ∆ιδάσκων ∆ρ Β ΒΑΛΑΜΟΝΤΕΣ · Ηπύλη XOR δίνει έξοδο 1 όταν οι είσοδοι τηςείναι ΠίνακαςΑληθείας XOR άνισες.

Πύλες - Άλγεβρα Boole 11

Η πύλη Exclusive NOR (XNOR)

Η πύλη XNOR δίνει έξοδο 1 όταν οι είσοδοιτης είναι ίσες.

A B0 0 10 1 01 0 01 1 1

Ισχύει ότι:

ΚΑΙ

ΑΟΒ = ΑΟΒ

Page 12: ∆ιδάσκων ∆ρ Β ΒΑΛΑΜΟΝΤΕΣ · Ηπύλη XOR δίνει έξοδο 1 όταν οι είσοδοι τηςείναι ΠίνακαςΑληθείας XOR άνισες.

Πύλες - Άλγεβρα Boole 12

Άλγεβρα BooleΕίναι το µαθηµατικό εργαλείο µε το οποίοχειριζόµαστε τα Ψηφιακά κυκλώµατα.

Η άλγεβρα Boole είναι µία αλγεβρική δοµήπου ορίζεται στο σύνολο Β=0,1 µαζί µε δύο δυαδικούς τελεστές + και · , και ικανοποιεί τα αξιώµατα του Huntington.

Page 13: ∆ιδάσκων ∆ρ Β ΒΑΛΑΜΟΝΤΕΣ · Ηπύλη XOR δίνει έξοδο 1 όταν οι είσοδοι τηςείναι ΠίνακαςΑληθείας XOR άνισες.

Πύλες - Άλγεβρα Boole 13

Αξιώµατα της άλγεβρας Boole1. α) Κλειστή ως προς τον τελεστή +

β) Κλειστή ως προς τον τελεστή ·2. α) Ουδέτερο στοιχείο το 0 ως προς την

πρόσθεση: x+0=xβ) Ουδέτερο στοιχείο το 1 ως προς τον

πολλαπλασιασµό: x·1=x3. α) Αντιµεταθετικότητα ως προς +: x+y = y+x

β) Αντιµεταθετικότητα ως προς · : x·y = y·x4. Επιµεριστικότητα του · ως προς + αλλά και

αντίστροφα:x·(y+z)=(x·y)+(x·z)x+(y·z)=(x+y)·(x+z)

Page 14: ∆ιδάσκων ∆ρ Β ΒΑΛΑΜΟΝΤΕΣ · Ηπύλη XOR δίνει έξοδο 1 όταν οι είσοδοι τηςείναι ΠίνακαςΑληθείας XOR άνισες.

Πύλες - Άλγεβρα Boole 14

5. Για κάθε στοιχείο , υπάρχει ένα στοιχείο(που ονοµάζεται συµπλήρωµα του x), τέτοιο ώστε:

Bx∈ Bx∈

1xxa) =+ 0xxb) =⋅

6. Υπάρχουν τουλάχιστον 2 στοιχεία Byx, ∈που να είναι x≠y

Page 15: ∆ιδάσκων ∆ρ Β ΒΑΛΑΜΟΝΤΕΣ · Ηπύλη XOR δίνει έξοδο 1 όταν οι είσοδοι τηςείναι ΠίνακαςΑληθείας XOR άνισες.

Πύλες - Άλγεβρα Boole 15

Θεωρήµατα της άλγεβρας Boole

1. a) x·x=x , b) x+x=x2. a) 1+x=1 , b) 0·x=03. x = x4. a) x(y·z)=(x·y)z , b) x+(y+z)=(x+y)+z

(προσετεριστική ιδιότητα )5. x(x+y)=x6. x+xy=x7.8. Θεώρηµα De Morgan:

yxyxx +=+yxyx a) ⋅=+yxyx b) +=⋅

Page 16: ∆ιδάσκων ∆ρ Β ΒΑΛΑΜΟΝΤΕΣ · Ηπύλη XOR δίνει έξοδο 1 όταν οι είσοδοι τηςείναι ΠίνακαςΑληθείας XOR άνισες.

Πύλες - Άλγεβρα Boole 16

Προτεραιότητα των πράξεων

Η προτεραιότητα των πράξεων στην άλγεβραBoole έχει ως εξής:

1. Παρένθεση2. Ανάστροφο3. Πολλαπλασιασµός4. Πρόσθεση

Page 17: ∆ιδάσκων ∆ρ Β ΒΑΛΑΜΟΝΤΕΣ · Ηπύλη XOR δίνει έξοδο 1 όταν οι είσοδοι τηςείναι ΠίνακαςΑληθείας XOR άνισες.

Πύλες - Άλγεβρα Boole 17

Παραδείγµατα - Ασκήσεις1) Απόδειξη του θεωρήµατος 8.a µε πίνακα αληθείας

x y x+y

0 0 0 1 1 1 1

0 1 1 0 1 0 0

1 0 1 0 0 1 0

1 1 1 0 0 0 0

y⋅xyx + yx

Page 18: ∆ιδάσκων ∆ρ Β ΒΑΛΑΜΟΝΤΕΣ · Ηπύλη XOR δίνει έξοδο 1 όταν οι είσοδοι τηςείναι ΠίνακαςΑληθείας XOR άνισες.

Πύλες - Άλγεβρα Boole 18

2) Παράδειγµα απλοποίησης

=++++=+++ ))(())()(( zxyyyxyxxxzxyxyx

= ( x + xy + xy )( x + z ) = ( x + x( y + y ))( x + z ) =

= ( x + x )( x + z ) = x( x + z) = xx + xz=xz

Page 19: ∆ιδάσκων ∆ρ Β ΒΑΛΑΜΟΝΤΕΣ · Ηπύλη XOR δίνει έξοδο 1 όταν οι είσοδοι τηςείναι ΠίνακαςΑληθείας XOR άνισες.

Πύλες - Άλγεβρα Boole 19

3) Να απλοποιηθεί η συνάρτηση

1

)()(

))((

)()()(

)()(

=+=

=+++=

=+++=

=+++++=

=++++=

=⎥⎦⎤

⎢⎣⎡ ++⎥⎦

⎤⎢⎣⎡ +⋅+=

=⎥⎦⎤

⎢⎣⎡ ⋅+⎥⎦

⎤⎢⎣⎡ +++=

AA

BBABBA

BABAABBA

BABABBABBAAA

BABABABA

BABABABA

BABABABAF

Page 20: ∆ιδάσκων ∆ρ Β ΒΑΛΑΜΟΝΤΕΣ · Ηπύλη XOR δίνει έξοδο 1 όταν οι είσοδοι τηςείναι ΠίνακαςΑληθείας XOR άνισες.

Πύλες - Άλγεβρα Boole 20

∆υικότητα της άλγεβρας BOOLE

Αν σε µία ισότητα αντιµεταθέσω τις πράξεις + και .,η νέα ισότητα που θα προκύψει ισχύει.Παραδείγµατα:

yxyx b) +=⋅yxyx a) ⋅=+ a) x.(y.z)=(x.y).z

b) x+(y+z)=(x+y)+z

Page 21: ∆ιδάσκων ∆ρ Β ΒΑΛΑΜΟΝΤΕΣ · Ηπύλη XOR δίνει έξοδο 1 όταν οι είσοδοι τηςείναι ΠίνακαςΑληθείας XOR άνισες.

Πύλες - Άλγεβρα Boole 21

Κανονική µορφή συνάρτησηςX Y Z A(X,Y,Z) Ελάχιστοι

ΌροιΜέγιστοιΌροι

0 0 0 00 0 1 0

0 1 0 1

0 1 1 11 0 0 0

1 0 1 0

1 1 0 11 1 1 0

ZYX .. ZYX ++

ZYX .. ZYX ++

ZYX .. ZYX ++

ZYX .. ZYX ++

ZYX .. ZYX ++

ZYX .. ZYX ++

ZYX .. ZYX ++ZYX .. ZYX ++

Page 22: ∆ιδάσκων ∆ρ Β ΒΑΛΑΜΟΝΤΕΣ · Ηπύλη XOR δίνει έξοδο 1 όταν οι είσοδοι τηςείναι ΠίνακαςΑληθείας XOR άνισες.

Πύλες - Άλγεβρα Boole 22

α) Η κανονική µορφή της συνάρτησης προκύπτει σαν το άθροισµα των ελαχίστων όρων που αντιστοιχούν στις µονάδες της συνάρτησης.

ZYXZYXZYX ......Z)Y,A(X, ++=

β) Το συµπλήρωµα της συνάρτησης είναι το άθροισµα των ελαχίστων όρων που αντιστοιχούν στα µηδέν της συνάρτησης

⇒++++= ZYXZYXZYXZYXZYX ..........Z)Y,A(X,

ZYXZYXZYXZYXZYX ..........Z)Y,A(X, ++++=

( )ZYXZYXZYXZYXZYX ..............Z)Y,A(X, ⎟⎠⎞⎜

⎝⎛⎟⎠⎞⎜

⎝⎛⎟⎠⎞⎜

⎝⎛⎟⎠⎞⎜

⎝⎛=

)).().().().((Z)Y,A(X, ZYXZYXZYXZYXZYX ++++++++++=

δηλαδή η κανονική µορφή της συνάρτησης προκύπτει σαν γινόµενο των µεγίστων όρων που αντιστοιχούν στα µηδενικά της συνάρτησης.

Page 23: ∆ιδάσκων ∆ρ Β ΒΑΛΑΜΟΝΤΕΣ · Ηπύλη XOR δίνει έξοδο 1 όταν οι είσοδοι τηςείναι ΠίνακαςΑληθείας XOR άνισες.

Πύλες - Άλγεβρα Boole 23

Σχεδίαση των πυλών AND, OR, NOT µε πύλες NAND, NOR

Οι πύλες NAND και NOR κατασκευάζονται ευκολότερα, γι’

αυτό τις προτιµούµε στην κατασκευή κυκλωµάτων.

Page 24: ∆ιδάσκων ∆ρ Β ΒΑΛΑΜΟΝΤΕΣ · Ηπύλη XOR δίνει έξοδο 1 όταν οι είσοδοι τηςείναι ΠίνακαςΑληθείας XOR άνισες.

Πύλες - Άλγεβρα Boole 24

Οι βασικές πύλες µε NAND1) Η NOT

2) Η AND

3) Η OR

Page 25: ∆ιδάσκων ∆ρ Β ΒΑΛΑΜΟΝΤΕΣ · Ηπύλη XOR δίνει έξοδο 1 όταν οι είσοδοι τηςείναι ΠίνακαςΑληθείας XOR άνισες.

Πύλες - Άλγεβρα Boole 25

Οι βασικές πύλες µε NOR

1) Η ΝΟΤ

2) Η OR

3) Η AND