2016

XYZ/2014

35-55 dB (A)

ENERGIA · ЕНЕРГИЯ · ΕΝΕΡΓΕΙΑ · ENERGIJA · ENERGY · ENERGIE ENERGI

A++

A+

bis 1.000 m³/h

AB - Ecodesign Direktifive hakkında bilmeniz gerekenler!

ErP

Fanlar | Klima Santralleri | Hava Dağıtım Üniteleri | Yangın Güvenliği | İklimlendirme | Hava Perdeleri ve Fanlı Isıtıcılar | Tünel Fanları

ErP-Directive

ErP Direktifive hakkında bilmeniz gerekenler!640/2009 sayılı IEC motorları, 327/2011 sayılı fanlar regülasyonları ve 1253/1254sayılı klima santralleri direktifi ile ilgili soru ve cevaplar:

Fanlar için 327/2011 sayılı AB RegülasyonuErP Direktifi sayesinde, enerji tüketen birçok ürününenerji tasarruf potansiyeli araştırılmakta ve enerjiverimliliklerine ilişkin asgari gereklilikler belirlenmektedir.Nihayetinde Haziran 2010’da, fanlar için zorunlu sınırdeğerleri belirlenmiştir.Direktif, fanları nozul, kanatlar ve motorun yanında, eğervarsa kumanda devresinden kumanda devresindenoluşan bir cihaz olarak tanımlamaktadır (bkz. Tablo 1).Buradaki amaç, Avrupa pazarındaki fan şartnamelerinegenel bir asgari verimlilik sınıflandırması getirmektir.Fanlar için asgari verimlilik şartının ilk etabı 01.01.2013tarihinde yürürlüğe girmiştir.

01.01.2015 tarihinden itibaren gereklilikler zorlaştırıldı.

327/2011 sayılı regülasyonun ikinci aşaması01.01.2015’te yürürlüğe girdi. Bu tarihte asgari verimlilikgereklilikleri, 2013 senesine göre arttırılmış oldu. Bu,01.01.2015 tarihinden itibaren, asgari verimlilikgerekliliklerine uymayan ürünlerin artık Avrupa pazarınagiremeyeceğini ifade etmektedir.

1253/2014 ve 1254/2014 sayılı regülasyonlarının getirilmesi1 Ocak 2016’da ErP direktifinin bir sonraki aşamasıyürürlüğe girmiştir. Bu aşamada, bir binada veya binanınbir kısmındaki kullanılan havayı dış ortam havası iledeğiştirmek için tasarlanan havalandırma cihazlarıdüzenlenir.Fanlar, kanal fanları, konut tipi klima santralleri vemodüler klima santralleri bu regülasyon kapsamına

dahildir. Bu havalandırma cihazları, asgari gerekliliklerikarşılamak zorundadır ve mekanik tesisatçınınkapsamında olan en az bir adet çok devirli kumandayasahip olmaları gerekir. Systemair müşterilerine geniş birkontrol ekipmanları ürün grubu sunmaktadır. Güvenlikamaçlı kullanılan havalandırma cihazları (Ex-Proof veduman tahliye amaçlı) ve zararlı, sürekli yüksek sıcaklıkortamlarının tahliyesi gibi süreçlerde kullanılan cihazlarbu regülasyonun dışındadır.

“Piyasaya sunma” tanımı“1 Ocak 2016’da 1253/2014 ve 1254/2014 sayılıregülasyonların yürürlüğe girmesinin ardından, ABsınırları içinde sadece yeni gereklilikleri karşılayanhavalandırma cihazlarının satışına izin verilmektedir. Uzunteslim süreleri ve yüksek stok seviyeleri nedeniyle, fanüreticileri, son teslimat zamanından önce stoklarınıeritemeyeceklerdir. Yasal tanıma göre, motorlu kanatlarbir kere fabrikadan çıktıktan sonra pazara piyasayasunulmuş sayılmaktadır. Dolayısıyla regülasyontarihinden önce müşteri tarafında stoklananhavalandırma cihazlarının kurulumunun yapılmasına vedevreye alınmasına izin verilmektedir.

ErP

Avrupa Birliği, Kyoto Protokolünün kabul edilmesiylebirlikte, CO2 emisyonlarının 2020 yılı itibarıyla en az yüzde20 azaltılmasını taahhüt etmiştir. Bu hedefi tutturmak için,2005 yılında EuP (Enerji Kullanan Ürünler) Direktifinionaylamıştır. Bu direktifin adı 2009’da ErP Direktifi(Çevreye Duyarlı Tasarım Direktifi) olarak değiştirilmiştir.Genellikle “Ecodesign” direktifi olarak anılmaktadır. Özelolarak belirtildiğinde, bu durum 2009/125/AT sayılıdirektifi ilgilendirir. Geleneksel akkor ampullerin aşamalıolarak kullanımdan kaldırılması veya buzdolaplarına,çamaşır makinelerine enerji verimliliği etiketleriyerleştirilmesi, vb. gibi durumlar, Ecodesign direktifiningünlük hayatta karşımıza çıkan, yansımalarıdır.

Direktiften kimler etkileniyor?Direktif, AB üyesi ülkelerde zorunludur. Bu gereklilik sadece havalandırma ve iklimlendirmeürünleri üreticilerini etkilemekle kalmaz, aynı zamanda

2009/125 Sayılı Ecodesign Direktifi (“ErP Direktifi”)

IEC-motorları

640/2009 sayılı regülasyon

FanlarNozul + kanat + motor + kumandadevresinden oluşmaktadır. 327/2011 sayılı regülasyon

Havalandırma Sistemleri01.01.2016 tarihinden itibaren1253/2014 sayılı regülasyon (Havalandırma Cihazları), 1254/2014 sayılı regülasyon(konut tipi cihazların etkilenmesi)

2018Havalandırma cihazı talebinde artış. En düşük iki enerji sınıfı olan F ve G’nin etiketlerinden kaldırılması.

20170.75 - 375 kW arası IECmotorlar Verimlilik sınıfı: IE3 veyaIE2+FI *

201630 W’dan büyük,konut tipi havalandırma cihazları için enerji etiketi zorunluluğu

20157.5 - 375 kW arası IEC motorlarıVerimlilik sınıfı: IE3 veya IE2+FI *

Fanlar125 W ve daha üstü FanlarMinimum verimlilik Düzey 2 **

2013Fanlar125 W ve daha üstü FanlarMinimum verimlilik Düzey 1 **

20110.75 kW ve daha üstü IEC MotorlarVerimlilik Sınıfı: IE2

* Frekans iventörü** Önceden tanımlı bir formüle göre hazırlanmıştır.

tesis işletmecilerini ve sistem operatörlerini de etkilemek-tedir.ErP Regülasyonu Avrupa Ekonomik Alanında üretilenve diğer ülkelerden ithal edilen ürünleri kapsar. AB dışınaihracatı yapılan ürünler regülasyon kapsamında değildir.Ancak AB ile ticaret yapan diğer ülkelerin de konudanetkilenmesi muhtemeldir.

Ecodesign Direktifi gerekliliklerine genel bakışKarışıklık genellikle iki bağımsız regülasyona aynı andauyma gerekliliğinden kaynaklanmaktadır.Aşağıdaki tabloda basit bir özet bulunabilir:

Ecodesign / IEC motorlariçin 640/2009 sayılı vefanlar için 327/2011 sayılıAB Regülasyonları

ErP-Directive ErP-Directive

Konut dışı havalandırmave konut tipi havalandırmacihazları için 1253/2014sayılı Ecodesign AB direktifi

Önemli terim ve kısatlamalarKlima santralleri (AHU)Kanat, motor ve gövdeden oluşur.

Konut tipi havalandırma ünitesi (RVU)250 - 1000 m3/saat aralığında hava debisi

onutsal olmayan havalandırma cihazı (NRVU)

1000 m3/saat’in üstünde hava debisi

-> 250 ile 1000 m3/saat arasındaki debi kapasitelerinde

üretici ünitenin RVU mu yoksa NRVU mu olduğunu belirt-mek zorundadır.

Isı Geri Kazanımı sistemi (IGKS)

Konut dışı havalandırma için klima santralleri;(NRVU*) > 250 [m3/saat]

Ne anlama geliyor?Çift yönlü havalandırma cihazları (BVU) için: Bir binadaki dengelenmiş havalandırma sisteminde kullanılan klima santralleri (üfleme ve emiş fanları bulunan) ısı geri ka-zanım sistemine sahip olmak ve üfleme ve emiş tarafında filtreler içermek zorundadır. Ayrıca bu gereksinimler ile ilgili fanların kullandığı elektrik gücü sınırlanmıştır. Tek yönlü havalandırma cihazları (UVU) için Hibrid hava-landırma sisteminin bir parçası olan klima santralleri mi-nimum statik fan verimliliğini, üfleme havasından F7 filtre sınıfını ve ‚üfleme filtresi‘ ile ilgili olan fanın maksimum güç gereksinimini karşılamak zorundadır.İstisnalarBu regülasyon aşağıdaki durumlardaki havalandırma ciha-zlarına uygulanmaz:• Elektrik gücü 30 W‘tan az olduğunda (hava akımı

başına)• Sadece gövdeden oluşan aksiyal veya santrifüj fanlar

için• Ex-Proof fanlar• Günlük havalandırma için kullanılmadığı müddetçe, tek• kademeli duman tahliye fanları• Sürekli 100°C’nin üzerinde havanın taşındığı fanlar• 65°C’nin üzerindeki ortam sıcaklıkları için olan fanlar• -40°C’nin altındaki hava veya motor çevresindeki • sıcaklık olması durumu • 1000V AC veya 1500V DC’nin üzerindeki besleme• gerilimi• Zararlı, korozif gazların tahliyesi için kullanılan fanlar• Dahili ısı pompası bulunan klima santralleri• Mutfak davlumbazı uygulamaları•

01.01.2016’dan itibaren konutsal olmayan hava-landırma cihazlarına özgün Ecodesign gereklilikleri (2018’de ağırlaştırılacaktır)• Çok hızlı kontrol (en az 3 kademe ve üstü) veya

değişken hızlı çalışmaya uygun bütün fanlar. Kontrol cihazı dışarıda olabilir.

• Tüm çift yönlü havalandırma üniteleri (BVU) ısı geri kazanım sistemli (IGKS) olmak zorundadır.

• Tüm IGK sistemleri termal by-pass olanağına sahip ol-malıdır by-pass veya kumanda fonksiyonu olarak).

• IGKS minimum termal verimliliği » run-around = daha yüksek verim için %63 (2017=

%68); daha yüksek verim katkısı hesaplama formülü: E = (ŋt_NWLA - 0.63) * 3000 » diğer tüm geri kazanım sistemleri = %67 (2018 =

%73) daha yüksek verim katkısı hesaplama for-mülü: E = (ŋt_nwla - 0.67) * 3000

» UVU için minimum fan verimliliği (nvu) miktarları » P ≤ 30 kW iken % 6.2 % * ln(P) + % 35.0 ve » P > 30kW iken % 56.1.

• Run-around IGKS olan BVU’lar için havalandırma bileşenlerinin maksimum iç özgül fan gücü W/(m3/san)’de (SVLintlimit):

• qnom < 2 nf/S iken 1700 + E - 300 * q /2 - F ‘ ve qnom ≥ 2 nf/s iken 1400 + E - F

• » diğer IGKS’li BVU için: qnom < 2 nf/s iken 1200 + E - 300 * qnom/2 - F, ve qnom ≥ 2 nf/s iken 900 + E – F

• » Filtreli kullanım için tasarlanmış UVU için 250 .• • Üretici seçilen cihaza göre ilgili ErP verisini seçim

çıktısı üzerinde sağlamak zorundadır.

Hangi fanlar etkileniyor?30 W’ın üzerinden elektrik gücüne ihtiyaç duyan hertipten fan direktiften etkilenmektedir. Bu sebeple,Systemair gibi ciddi üreticilerin birçok fan modeliniüretimden kaldırması veya regülasyona uygun halegetirmesi gerekmektedir. Systemair, gelecekte de farklıseçeneklerde eksiksiz model serileri sunmaya devamedecektir. EC motorlu fanlar ise halihazırda günümüzgerekliliklerinin tamamını karşılamaktadır.

Hangi fanlar etkilenmiyor?Belirli bir koruma sağlamak amacıyla üretilmiş olan ve belli bir sıcaklık aralığının dışında kalan fanlar direktiften etkilenmemektedir.

Bu tanıma aşağıdaki fanlar dahildir:

• Günlük havalandırma için kullanılmadığı sürece, tek• kademeli duman tahliye fanları• Ex-Proof fanlar• Zararlı, korozif gazların tahliyesi için kullanılan fanlar• Sürekli 100°C’nin üzerinde havanın taşındığı fanlar• 65°C’nin üzerindeki ortam sıcaklıkları için olan fanlar

Öte yandan, direktifin yürürlüğe girmesiyle birlikte yasal zorunluluk olmamasına rağmen birçok üretici, bu motorları da geliştirmek için uğraşacaktır.

Motorlar için de ayrı bir Regülasyon var

(“Motor Direktifi”) – farkı nedir?T640/2011/AT sayılı ErP Uygulama regülasyonu dahaönceden 2011 yılında yürürlüğe girmiştir. Bu regülasyon,elektrik motorlarının, daha açık şekilde belirtildiğinde IECstandart motorlarında izin verilen minimum verimlilikleribelirlemektedir. Regülasyon sadece motorlar ile ilgilidir.01.01.2015 tarihinden itibaren sadece minimum IE2verimlilik sınıfındaki (5,5 kW ve daha küçük olanlar) veIE3 verimlilik sınıfındaki 7,5 kW’ın üzerindeki asenkronmotorlar piyasaya sürülebilmektedir. Sadece hız kontrolüile birlikte kullanılmaları durumunda 7,5 kW’ın üzerindekimotorlarda IE2 kullanımına izin verilmektedir(örn. frekansdeğiştirici).

Standart IEC motorlar için aşağıdaki şartlar geçerlidir:

• 16 Haziran 2011’den itibaren: 0,75 kW ve daha üstü• güçte motorlar için IE2 sınıfı• 01 Ocak 2015’ten itibaren: 7,5 ila 375 kW arasındaki• motor güçleri için IE3 veya IE2+FI• 01 Ocak 2017’den itibaren: 0,75 ila 375 kW arasındakimotorlar için IE3 veya IE2+FI

640/2011

327/2011

1253/2014

çift yönlü havalandırma ünitesinin parçası

Tek yönlü havalandırma cihazı (UVU)Sadece tek bir hava akımı olan (üfleme veya egzoz) havalandırma cihazı. Doğalhava üflemesi veya tahliyesi ile dengeli (aşırı veya düşük basınç).

Çift yönlü havalandırma cihazı (BVU)Üfleme ve egzoz hava akımı olan havalandırma cihazı ( hem üfleme hem de egzoz fanı olan )

Çok hızlı çalışan (Çok kademeli işletim) En az 3 kontrol veya fazlası, artı sıfır (kapalı)

Fig. 1

ErP-Directive ErP-Directive

Ecodesign

“Ecodesign”,daha gelişmiş bir ürün tasarımı ile tüm yaşamdöngüsü boyunca çevresel etkilerin azaltılmasıdır.(2009/125/AT sayılı Direktif)

ErP

ErP “Çevreye Duyarlı Tasarım” kısaltmasıdır ve piyasayasürülmüş ve/veya devreye alınmış olup, kullanımının bir şekilde enerji tüketimini etkileyeceği bir ürünü ifade eder. (2009/125/AT sayılı Direktif)

IE

Uluslararası Verimlilik kısaltmasıdır.

Direktif

AB bünyesinde direktif, üye ülkelerin ulusal kanunlarında uygulamak zorunda oldukları hukuki bir tasarruftur. Direktifleri nasıl uygulayacakları üye ülkelerin kendilerine bırakılmıştır.

Regülasyon

AB bünyesinde regülasyon, AB direktifinin aksine, tümüye ülkelerde doğrudan geçerli olan hukuki bir tasarruftur.Buna göre, Avrupa Parlamentosu ve AvrupaKonseyinin 2009/125/AT sayılı direktifinin uygulanmasıiçin komisyon’un 30 Mart 2011 tarihli 327/2011 (AB)sayılı regülasyonu, 125 W ile 500 kW arasında elektrikgücü kullanan motorlarla çalışan fanlar için minimumverimlilik gerekliliklerini belirlemektedir.

Terim

2016 1254/2014

45dB

267 m³/h

SAVE VTC 200 (Opt.)

Unit characteristicSound power level

Sound pressure level in the room <30 dB (A) depending on the installation

Zaman Konrolü Talep Kontrollü

Isı geri kazanımlı konut tipi merkezi havalandırma cihazı

Tablo 2’de gösterildiği gibi, bu sadece kullanılan elektrikgücü veya ısı geri kazanımı gibi bilinen parametrelerdenetkilenmekle kalmayıp, önemli ölçüde işletim moduyla dailgilidir.

+

2016 XYZ/2014

35-50 dB (A)

ENERGIA · ЕНЕРГИЯ · ΕΝΕΡΓΕΙΑ · ENERGIJA · ENERGY · ENERGIE ENERGI

A++

A+

100-1.000 m3/h

Unit characteristicSound power level

Sound pressure level in the room <30 dB (A) depending on the installation

Time controlled Demand controlled

Isı geri kazanımsız merkezi egzoz fanı

Isı geri kazanımsız egzoz sistemleri, tahliye edilen ısı kaybedildiğinden, ısı geri kazanımlı ünitelerden daha kötü derecelendirirler. Egzoz sistemleri için işletim modunun da enerji sınıfı üzerinde büyük bir etkisi vardır.

Yani bir X cihazı, talebe bağlı olarak işletildiğinde (örn.nem ve CO2 sensörleri hava kalitesini etkilediğinde)zaman kontrollü veya manuel kontrollü bir modeldendaha iyi enerji sınıfına ulaşabilir.

SEC-sınıfı SEV in kWh/a.m²A+ (en yüksek verim) SECt < -42A -42 ≤ SEC -34B -34 ≤ SEC -26C -26 ≤ SEC -23D -23 ≤ SEC -20E -20 ≤ SEC -10F -10 ≤ SEC -0G (en düşük verim) 0 ≤ SEC

havalandırma ekipmanlarının etiketlerindeki enerji sınıflarıhesaplanmış bir parametre olan özgün enerji tüketimi(SEC) tarafından belirlenir. Bu değer, ekipmanların yıllıkm2 başına kW/saat cinsinden enerji tasarrufu potansiyelinigöstermelidir.

Konut tipi havalandırma cihazları için 1253/2014

ve 1254/2014 sayılı AB direktifi (B2C, Etiketli)

• 1 Ocak 2016’dan itibaren minimum gereklilikler:• Cihazların en azından kullandıkları elektrik kadar birincil• enerji (elektrik ve ısı) tasarruf etmesi gerekir.• 1 Ocak 2018’den itibaren minimum gereklilikler:• Cihazların kullandıklarından önemli ölçüde daha fazla• birincil enerji tasarruf etmesi gerekir – konut binasının• havalandırma ısıl gereksinimi yaklaşık yarıya inecektir• A+ ile G arasında enerji verimliliği etiketi (bkz. Tablo 2)

Enerji etiketi tüketicinin ürünleri kolayca karşılaştırmasınave enerji verimliliği olan ürünleri seçmesine olanaksağlamalıdır. Diğer elektrikli ekipmanların aksine, konut tipi

SEC değeri ve enerji sınıfı tayini.

Fig. 2

www.systemair.com

Syst

emai

r Gm

bH

Nov

embe

r 201

5