ว า ร ส า ร ธ ร ก จ เ ม ล ด พ น ธ ไ ท ย ฉ บ บ ป ร ะ จ า ป 2 5 5 512

จากการทขาวเปนอาหารหลกของประชากรกวาครงโลก โดยเฉพาะประชากรในทวปเอเชย และความตองการขาวมปรมาณเพมขนทกปตามจำานวนประชากรทเพมขนในขณะทพนทปลก ปรมาณนำา ตลอดจนแรงงานในการผลตขาวมนอยลง และอตราการเพมผลผลตของขาวลดลง วธการเพมผลผลตขาวสามารถทำาไดหลายวธ เชน การเพมพนทปลก การเพมผลผลตตอพนท ซงสามารถทำาไดโดย การใชเทคโนโลยการผลตทเหมาะสม แตวธการเพมผลผลตวธทงายตอการยอมรบของเกษตรกร คอ การพฒนาพนธขาวใหมศกยภาพการใหผลผลตสงขนและการใชขาวลกผสมเปนอกวธหนงทจะเพมผลผลตขาวตอพนทใหสงขน เนองจากขาวลกผสมม heterosis ทงในดานความแขงแรงของราก ความสามารถในการแตกกอสง รวงใหญ เมลดมนำาหนกด อตราการหายใจในการเผาผลาญอาหารตำา แตมอตราการสงเคราะหแสงสง มพนทในการสงเคราะหแสงมาก ทำาใหม net photo-synthetic rate สงกวาขาวพนธผสมทวไป สามารถใหผลผลตทสงกวาขาวพนธดทใชปลกทวๆไปประมาณ 20 % โดยการจดการปลกขาวลกผสมคลายกบการปลกขาวพนธผสมทวไป แตมสงทควรระวงคอ จะตองปรบชวงเวลาปลกใหเหมาะสมกบการเจรญเตบโตของขาวในแตละแหลงปลก และจากการพฒนาพนธขาวลกผสมของกรมการขาว โดยสำานกวจยและพฒนาขาวในป 2549 สามารถพฒนาสายพนธขาวลกผสมใหไดผลผลตสงกวาขาวพนธผสมประมาณรอยละ 29 และไดรบการรบรองพนธขาวลกผสม กขผ1 เมอวนท 27 กนยายน 2554 ซงเปนขาวลกผสมพนธแรกของประเทศไทย

ลกษณะประจำาพนธ เปนขาวเจาไมไวตอชวงแสง อายเกบเกยว 110-115 วน สง 116 เซนตเมตร ใบธงตงตรง คอรวงโผลเลกนอย รวงยาว 29 เซนตเมตร รวงแนนปานกลาง

จำานวนเมลดดตอรวง 200-250 เมลด คณภาพการสด ไดขาวเตมเมลด และตนขาว 42.08

เปอรเซนต ปรมาณอมโลสสง (27.0%) ลกษณะขาวสวย รวน ไมเกาะตด เหมาะสำาหรบแปรรปผลตภณฑ

ลกษณะเดน ใหผลผลต (1,006 กก./ไร) สงกวาพนธปทมธาน 1 (666 กก./

ไร) และสพรรณบร 1 (817 กก.ไร) รอยละ 51 และ 23 ทรงกอตง ตนแขงมาก ปลายใบตงตรง ตานทานตอโรคไหมในเขตภาคกลาง , ตะวนออกและตะวน

ตก คอนขางออนแอตอโรคไหมในภาคเหนอตอนลาง คอนขางตานทานเพลยกระโดดหลงขาว

ขอควรระวง ออนแอตอเพลยกระโดดสนำาตาล ออนแอตอโรคขอบใบแหง

ขอจำากด เมลดพนธขาวลกผสมแพงกวาขาวปกต ตองเปลยนเมลดพนธใหมทกฤดปลก

(เมลดพนธขาวทไดจากการปลกขาวลกผสม กขผ1 ไมสามารถนำาไปทำาพนธตอได เนองจากมการ กระจายตวทำาใหผลผลตตำา)

พนทแนะนำา พนทนาชลประทานในภาคกลางและภาคเหนอตอนลาง

ขาวลกผสม กขผ1 และเทคโนโลยการผลตทเหมาะสมทมา : สำานกวจยและพฒนา กรมการขาว

ว า ร ส า ร ธ ร ก จ เ ม ล ด พ น ธ ไ ท ย ฉ บ บ ป ร ะ จ า ป 2 5 5 513

เทคโนโลยทเหมาะสมในการผลตขาวลกผสม กขผ1การหวานนำาตม1. หลงการเกบเกยวขาว พกแปลงไวอยางนอย 30 วน2. เอานำาเขาแปลงพอชนทงไวประมาณ 7-10 วน เพอลอให

เมลดขาว เมลดวชพชงอก3. เตรยมแปลง

- ไถดะ ดวยรถแทรกเตอร หรอรถไถเดนตาม เพอกลบขาวเรอ วชพช หรอถาในแปลงมนำาอาจใชรถแทรกเตอรตดโรตาร ปนฟางคลกลงในดน

- ทำาเทอก ปรบหนาดนใหสมำาเสมอ - ทำารองนำาเพอการระบายนำา ระยะหางระหวางรองประมาณ

5 เมตร4. เตรยมเมลดพนธขาว อตราเมลดพนธ 6-8 กก./ไร

- คำานวณเมลดพนธ (ทมความงอกมากกวา 80 % ) ใหพอดกบพนท

- นำามาแชนำา 1 คน หม 1-2 คน เพอใหเมลดขาวงอกเปนตมตา

5. หวานขาว นำาเมลดพนธทเตรยมไวไปหวานในแปลงทเตรยมไวใหสมำาเสมอ

6. ระบายนำาออกใหแหงอยางนอย 7 วน เพอใหขาวงอกสมำาเสมอ

7. พนสารคม-ฆาวชพช (เวลาและอตรา ขนกบชนดของสาร)8. ไขนำาเขาแปลงหลงพนสารคม-ฆาวชพชภายใน 7 วน9. การดแลรกษา 9.1 การจดการนำา

- หลงหวานขาวระบายนำาออกจากแปลงใหแหง - ใหเอานำาเขาแปลงภายใน 7 วน หลงพนสารคม-ฆา

วชพช ระดบนำา ประมาณครงตนขาว - ปลอยใหแหงไปตามธรรมชาต จนผวดนเรมแตกระแหง - เอานำาเขาแปลงระดบท 5 ซ.ม. แตไมเกนครงตนขาว

ปลอยใหแหงไปตามธรรมชาตจนผวดนเรมแตกระแหง ทำาเชนนไปเรอยๆ จนถงระยะกำาเนดชอดอก จงรกษาระดบนำาในแปลงท 5 ซ.ม.

- ระบายนำาออกจากแปลงนาใหแหงกอนเกบเกยวขาว 7-10 วน เพอใหขาวสกแกสมำาเสมอ และเกบเกยวสะดวก

9.2 การใสปย 9.2.1 ใสปยตามคำาแนะนำา อตรา (12-18) -6-6 กก.

N-P2O5-K2-O/ไร 9.2.2 ใสปยตามคาวเคราะหดน กอนการเตรยมดน ให

เกบตวอยางดนในแปลงนาสงวเคราะห เมอรผลการวเคราะหดนแลวใหใสปยตามอตราทแนะนำาตามคาวเคราะหดน

9.3 การจดการโรคแมลงศตรขาว หมนสำารวจโรคแมลงศตรขาวในนาทก 7 วน เมอพบศตร

ขาวเกนระดบเศรษฐกจใหรบหาทางปองกนกำาจดตามคำาแนะนำาของศตรขาวแตละชนด หรอปรกษาผรทนท เพอหาทางปองกนกำาจดไดอยางทนทวงท ขอควรระวงคอ ขาวพนธนไมตานทานเพลยกระโดดสนำาตาล

10. การเกบเกยว ใหเกบเกยวหลงจากขาวออกดอก 80% แลว 28-30 วน เพอใหไดขาวทมคณภาพทด

การปกดำาดวยเครองปกดำา1. หลงเกบเกยวขาว พกแปลงไว อยางนอย 30 วน2. เอานำาเขาแปลงพอชนทงไวประมาณ 7-10 วนเพอลอใหเมลด

ขาว เมลดวชพชงอก

3. เตรยมแปลงปกดำา - แปลงนาทจะใชปกดำาดวยเครองตองไมหลม ถาแปลงนา

หลม รถปกดำาจะทำางานลำาบาก - ไถดะ ดวยรถแทรกเตอร หรอรถไถเดนตามเพอกลบขาวเรอ

วชพช หรอถาในแปลงมนำาอาจใชรถแทรกเตอรตดโรตาร ปนฟางคลกลงในดน

- ทำาเทอก ปรบหนาดนใหสมำาเสมอ - รกษาระดบนำาในแปลงขณะปกดำา 1-2 ซ.ม.

4. เตรยมเมลดพนธขาว อตราเมลดพนธ 6-8 กก./ไร เพอใชตกกลาในกระบะทใชสำาหรบเครองปกดำาอตรา 100-150 กรม/กระบะ จำานวน 50-60 กระบะ/ไร - คำานวณเมลดพนธ (ทมความงอกมากกวา 80 %) ใหพอด

กบพนท - เอาขเถาแกลบ (เกา) ใสกระบะใหเตม รดนำาใหชน - นำาเมลดขาวมาโรยในกระบะใหสมำาเสมอตามอตราทกำาหนด

หรอ นำาเมลดพนธคลกรวมกบขเถาแกลบแลวใสลงกระบะเพาะกลาตามอตราทกำาหนด

- รดนำาอกครง - นำากระบะมาตงซอนกน คลมดวยวสดคลม - รดนำาเชาเยน ประมาณ 3-5 วนจะสงเกตเหนเมลดขาวเรม

งอกโผลวสดเพาะ - นำากระบะกลามาเรยงในแปลงนาทเตรยมไวอยางสมำาเสมอ

คอยๆเพมระดบนำาขนตามความสงของตนกลา โดยในระดบนำาประมาณครงตนกลา หรอ นำากระบะกลามาเรยงไวบนพนดนทราบเรยบ รดนำาเชา-เยน

- เมออายกลาประมาณ 10-15 วนนำาไปปกดำา ในแปลงปกดำาทเตรยมไว

5. การปกดำา ปกดำาดวยเครองปกดำาใชระยะปกดำา 21X30 ซม. ขณะปกดำาในแปลงควรมนำาประมาณ 1-2 ซม. เพมระดบนำาขนตามความสงของขาว และรกษาระดบนำาไวท 5 เซนตเมตร เพอเปนการคลมไมใหวชพชขน

6. การดแลรกษา 6.1 การจดการนำา

- หลงปกดำาขาว ใหเพมระดบนำาขนตามความสงของขาวแตไมเกนครงตนขาว และรกษาระดบนำาไวท 5 เซนตเมตร เพอเปนการคลมไมใหวชพชขน

- เมอขาวเรมแตกกอคลมดน ควรปลอยใหแปลงแหง จนผวดนเรมแตกระแหง

เพลยกระโดดสนำาตาล

ว า ร ส า ร ธ ร ก จ เ ม ล ด พ น ธ ไ ท ย ฉ บ บ ป ร ะ จ า ป 2 5 5 514

- เอานำาเขาแปลงทระดบ 5 ซม. แตไมเกนครงตนขาว ปลอยใหแหงตามธรรมชาตจนผวดนเรมแตกระแหง ทำาเชนนไปเรอยๆจนถงระยะกำาเนดชอดอก จงรกษาระดบนำาในแปลงท 5 ซม.

- ระบายนำาออกจากแปลงนาใหแหงกอนเกบเกยวขาว 7-10 วน เพอใหขาวสกแกสมำาเสมอ และเกบเกยวสะดวก

6.2 การใสปย 6.2.1. ใสปยตามคำาแนะนำา อตรา (12-18) -6-6 กก.

N-P2O5-K2-O/ไร 6.2.2. ใสปยตามคาวเคราะหดน กอนการเตรยมดน ให

เกบตวอยางดนในแปลงนาสงวเคราะห เมอรผลการวเคราะหดนแลวใหใสปยตามอตราทแนะนำาตามคาวเคราะหดน

6.3 การจดการโรคแมลงศตรขาว หมนสำารวจโรคแมลงศตรขาวในนาทก 7 วน

เมอพบศตรขาวเกนระดบเศรษฐกจใหรบหาทางปองกนกำาจดตามคำาแนะนำาของศตรขาวแตละชนด หรอปรกษาผรทนท เพอหาทางปองกนกำาจดไดอยางทนทวงท ขอควรระวงคอ ขาวพนธนไมตานทานเพลยกระโดดสนำาตาล

7. การเกบเกยวใหเกบเกยวหลงจากขาวออกดอก 80% แลว 28-30 วน เพอใหไดขาวทมคณภาพทด

การโยนกลา1. หลงเกบเกยวขาว พกแปลงไว อยางนอย 30 วน2. เอานำาเขาแปลงพอชนทงไวประมาณ 7-10 วนเพอลอให

เมลดขาว เมลดวชพชงอก3. เตรยมแปลงปกดำา

- ไถดะ ดวยรถแทรกเตอร หรอรถไถเดนตาม เพอกลบขาวเรอ วชพช หรอ ถาในแปลงมนำาอาจใชรถแทรกเตอรตดโรตาร ปนฟางคลกลงในดน

- ทำาเทอก ปรบหนาดนใหสมำาเสมอ - รกษาระดบนำาในแปลงขณะปกดำา 1-2 ซ.ม.

4. เตรยมเมลดพนธขาว อตราเมลดพนธ 4-6 กก./ไร เพอใชตกกลาในกระบะทมลกษณะเปนหลม จำานวน 70-100 กระบะ/ไร

5. การตกกลา - คำานวณเมลดพนธ (ทมความงอกมากกวา 80 %) ใหพอด

กบพนท - นำากระบะทมลกษณะเปนหลมมาวางเรยงบนทแหงและ

สมำาเสมอ อตรา70-100กระบะ/ไร - เอาดนละเอยด ใสกระบะประมาณครงหลม - หวานขาวแหง อตรา 4-6 กก./ไร ลงในกระบะหลมให

สมำาเสมอ - ใสดนละเอยดใหพอดปากหลม ระวงอยาใหลนออกมาน

อกหลม หรอ

- นำาเมลดขาวคลกเคากบดนใหสมำาเสมอแลวหวานลงในกระบะหลมใหสมำาเสมอตามอตราเมลดพนธทกำาหนด

- คลมดวยวสดคลม เชน กระสอบปาน ซาเลนจ ฯลฯ - รดนำาเชา-เยน - เมออายกลาประมาณ 15-20 วนนำาไปโยนในแปลงท

เตรยมไว

6. การขนยายกระบะตนกลา ใหนำากระบะกลาซอนเรยงกน โดยใหใหสไลดตนกลาไปทางเดยวกน หรอ มวนแผนกลาแลวนำามาวางเรยงกน หรอ ดงตนกลาออกจากกระบะหลมใสภาชนะ เชน กระบง ทใชสำาหรบหวานขาว แลวขนยายไปทแปลงโยนกลาทเตรยมไว

7. การโยนกลา นำาตนกลามาโยนในแปลงใหสมำาเสมออตราประมาณ 1 แผน/20 ตารางเมตร

วธโยนกลา ใหนำาแผนกลามาวางเรยงบนแขน แลวใชมอทถนดรวบตนกลา

ดงออกจากกระบะโยนลงในนา โดยโยนไปขางหนาใหสงเหนอศรษะเลกนอย

ขณะโยนกลาในแปลงควรมนำาประมาณ 1-2 ซม.จากนนคอยๆเพมระดบนำาขนตามความสงของขาวและรกษาระดบนำาไวท 5 เซนตเมตร เพอเปนการคลมไมใหวชพชขน

8. การดแลรกษา 8.1 การจดการนำา

- หลงโยนกลาขาว ใหเพมระดบนำาขนตามความสงของขาวแตไมเกนครงตนขาว และรกษาระดบนำาไวท 5 เซนตเมตร เพอเปนการคลมไมใหวชพชขน

- เมอขาวเรมแตกกอคลมดน ควรปลอยใหแปลงแหง จนผวดนเรมแตกระแหง

- เอานำาเขาแปลงทระดบ 5 ซม. แตไมเกนครงตนขาว ปลอยใหแหงตามธรรมชาตจนผวดนเรมแตกระแหง ทำาเชนนไปเรอยๆจนถงระยะกำาเนดชอดอก จงรกษาระดบนำาในแปลงท 5 ซม.

- ระบายนำาออกจากแปลงนาใหแหงกอนเกบเกยวขาว 7-10 วน เพอใหขาวสกแกสมำาเสมอ และเกบเกยวสะดวก

8.2 การใสปย 8.2.1. ใสปยตามคำาแนะนำา อตรา (12-18) -6-6 กก.

N-P2O5-K2-O/ไร 8.2.2. ใสปยตามคาวเคราะหดน กอนการเตรยมดน ให

เกบตวอยางดนในแปลงนา สงวเคราะห เมอรผลการวเคราะหดนแลวใหใสปยตามอตราทแนะนำาตามคาวเคราะหดน

8.3 การจดการโรคแมลงศตรขาว หมนสำารวจโรคแมลงศตรขาวในนาทก 7 วน

เมอพบศตรขาวเกนระดบเศรษฐกจใหรบหาทางปองกนกำาจดตามคำาแนะนำาของศตรขาวแตละชนด หรอปรกษาผรทนท เพอหาทางปองกนกำาจดไดอยางทนทวงท ขอควรระวงคอ ขาวพนธนไมตานทานเพลยกระโดดสนำาตาล

9. การเกบเกยวใหเกบเกยวหลงจากขาวออกดอก 80% แลว 28-30 วน เพอใหไดขาวทมคณภาพทด