0

รายงานวจยในชนเรยน เรอง

การพฒนาความสามารถในการออกแบบอนโฟกราฟก จากการจดกจกรรมการเรยนรบรณาการหลกปรชญาของเศรษฐกจพอเพยงและการเรยนแบบรวมมอโดยใชเทคนคเพอนคคดรวมกบ

เครองมอการสอนคดของนกเรยนชนมธยมศกษาปท 4/1 โรงเรยนโนนหนวทยายน

อาร ราชสาร ต าแหนง คร วทยฐานะ ครเชยวชาญ

โรงเรยนโนนหนวทยายน

1

บทท 1 บทน า

1. ความเปนมาและความส าคญของปญหา

การศกษาเปนเครองมอส าคญในการพฒนามนษย เพราะชวยใหมนษยสามารถพฒนาคณภาพชวตของตนใหสามารถด าเนนชวตในสงคมไดอยางมความสข โลกในยคโลกาภวตนทมความเจรญกาวหนาดานเทคโนโลย และการเปลยนแปลงทเกดขนอยางรวดเรว ดวยผลจากความเจรญกาวหนาของวทยาการดานตาง ๆ จงจ าเปนทแตละประเทศตองเรยนรทจะปรบตวใหทนกบการเปลยนแปลงทเกดขนอยตลอดเวลา และเตรยมความพรอมทจะเผชญกบความทาทายของกระแสโลก โดยปจจยส าคญทจะเผชญกบการเปลยนแปลงและความทาทายดงกลาว ไดแก คณภาพคน จงเนนการพฒนาคนใหมศกยภาพทจะแขงขนในสงคมยคโลกาภวตน โดยเนนการเปนคนด คน เกง มความสข มจตส านกรบผดชอบตอสงคม มการด าเนนการอยางตอเนอง ในดานแนวคดทยด “เดกเปนศนยกลางของการเรยนการสอน” ใหความส าคญกบการพฒนาทสมดลทงดานตวคน สงคม เศรษฐกจ และสงแวดลอมเพอพฒนาคนใหมคณภาพ โดยเฉพาะอยางยง “คน” เพอใหเกดการพฒนายงยนอยางแทจรง ดงนน การจดการเรยนการสอน จงเปนเรองทมความจ าเปนอยางยง และตองเปนการศกษาทมคณภาพ เพอท าใหศกยภาพทมอยในตวตนไดรบการพฒนาอยางเตมท

การเรยนรในศตวรรษท 21 เปนการก าหนดแนวทางยทธศาสตรในการจดการเรยนรโดยรวมกนสรางรปแบบและแนวปฏบตในการเสรมสรางประสทธภาพของการจดการเรยนรในศตวรรษท 21 โดยเนนทองคความรทกษะความเชยวชาญและสมรรถนะทเก ดกบตวผเรยนเพอใชในการด ารงชวตในสงคมแหงความเปลยนแปลงในปจจบนโดยจะอางถงรปแบบ (Model) ทพฒนามาจากเครอขายองคกรความรวมมอเพอทกษะแหงการเรยนรในศตวรรษท 21 (Partnership For 21st Century Skills) (www.p21.org ) ทมชอยอวาเครอขาย P21 ซงไดพฒนากรอบแนวคดเพอการเรยนรในศตวรรษท 21 โดยผสมผสานองคความรทกษะเฉพาะดานความช านาญการ และความรเทาทนดานตางๆเขาดวยกนเพอความส าเรจของผเรยนทงดานการท างานและการด าเนนชวต

ในศตวรรษท 21 การจดการเรยนรนนตองมความสมพนธมขนตอนและกระบวนการทเปนล าดบทผเรยนสามารถมสวนรวมกบการเรยนการสอนไดเชนการก าหนดปญหาทผเรยนสนใจการท ากจกรรมกลมเพอใหผเรยนสามารถวเคราะหและสามารถบรณาการกบรายวชาอนๆไดดวยตนเองและการสอนทถอวามประสทธภาพนนครตองมคณสมบตมากกวาการเปนผทท าหนาทสอน (Instructor) ครตองมลกษณะของผทสามารถชแนะการเรยนร (Learning Coaching) และสามารถท าหนาทเปนผน านกเรยนทองเทยวไปสโลกแหงการเรยนรได (Learning Travel Agent) ซงบทบาทของครจากยคสมยกอนจ าเปนตองมการเปลยนแปลงเมอกาวสยคแหงศตวรรษท 21 เนองจากครในโลกยคใหมตองมความรอบรมากกวาการเปนผดแลรายวชาทสอนเทานนแตครมบทบาทของการเพมพนความรแกนกเรยนเสรมสรางทกษะทจ าเปนตอการประกอบอาชพ

การจดการเรยนการสอนวชาคอมพวเตอร เปนการจดการเรยนรแบบรณาการองคความร โดยมงใหผเรยนเชอมโยงความร ความคด ทกษะและประสบการณทมความหลากหลายและสมพนธกนเปนองครวม เพอใหผเรยนเหนแจงรจรงในสงทศกษา สามารถน าไปประยกตใชในชวตจรงได

2

สามารถสรางชนงานไดอยางสรางสรรค และมคณคาตลอดจนรเทาทนโลกอนเตอรเนต และมคณธรรม จรยธรรมในการใชอนเตอรเนต

จากความส าคญดงกลาว ผวจยจงไดท าการศกษาเกยวกบวธสอนและนวตกรรมทจะสามารถน ามาชวยพฒนาความสามารถในการพฒนาชนงานทมคณภาพใหกบนกเรยน ซงวธการหนงทมประสทธภาพในการแกปญหาการเรยนการสอนคอวธการสอนตามแนวคดการเรยนแบบรวมมอ (Cooperative Learning) เปนวธการทเนนให ผเรยนชวยเหลอกนในการเรยนร โดยมการจดกจกรรมทใหผเรยนมการพงพาอาศยกน มการศกษาหารอกนอยางใกลชด มปฏสมพนธ มการท างานรวมกนเปนกลม มการวเคราะหกระบวนการของกลมและมการแบงหนาทรบผดชอบรวมกน (ทศนา แขมณ, 2545) และเปนการสอนทเนนการจดสภาพแวดลอมทางการเรยนใหแกผเรยนไดเรยนรรวมกนเปนกลมเลกๆ แตละกลมจะประกอบดวยสมาชกทมความรความสามารถแตกตางกน โดยทแตละคนมสวนรวมอยางแทจรงในการเรยนร คนทเรยนเกงจะชวยเหลอคนทออนกวา (วฒนาพร ระงบทกข, 2542) มขนตอนกระบวนการจดการเรยนการสอนทฝกใหผเรยนรจกกระบวนการคด เรยนร ทจะท างานรวมกน เพอแกปญหาผเรยนขาดความรบผดชอบและเปดโอกาสใหผเรยนทมความสามารถทางการเรยนทตางกน ไดชวยเหลอซงกนและกนในการเรยน ท าใหผเรยนเกดความเขาใจในเนอหาทเรยนงายขน เปนการลดบทบาทของคร ซงครเปนเพยงผเตรยมกจกรรมการเรยนการสอนและเปนผใหค าแนะน าในการเรยน โดยมงเนนผเรยนเปนส าคญ

การเรยนแบบรวมมอโดยใชเทคนคเพอนคคด เปนเทคนคทผสอนนยมใชคกบเทคนคการสอนแบอน ๆ ผว จยเหนวาเทคนคการสอนทน ามาใชรวมกนและสงผลใหการเรยนการสอนเกดประสทธภาพสงสดคอเทคนคการสอนแบบผงกราฟก ซงเทคนคการสอนแบบผงกราฟกนนท าใหนกเรยนไดฝกการตความ การวเคราะห การตดสนใจ การคดอยางมวจารณญาณ รวมทงสงเสรมการคดสรางสรรค ซงจะเกดประสทธภาพสงสดเมอนกเรยนท าคกบเพอน หรอท าเปนกลม อกทงลกษณะเดนของเทคนคผงกราฟกนนเปนแบบของการสอสาร เพอใชน าเสนอขอมลหรอความรทไดจากการรวบรวมอยางเปนระบบ มความเขาใจงาย กระชบ กะทดรด ชดเจน ผงกราฟกไดมาจากการน าขอมลดบหรอความรจากแหลงตาง ๆ มาท าการจดกระท าขอมล ในการจดกระท าขอมลตองใชทกษะการคด การสงเกต การเปรยบเทยบ การแยกแยะ การจดประเภท การเรยงล าดบ การใชตวเลข การวเคราะห การสรางแบบแผน จากนนจงมการเลอกแบบผงกราฟกเพอน าเสนอขอมลทจดกระท าแลวตามเปาหมายหรอวตถประสงคทผน าเสนอตองการ (พมพนธ เดชะคปต, 2544)

ดงทไดกลาวมาแลวจะเหนไดวาประโยชนทไดรบจากการจดการเรยนรบรณาการหลกปรชญาของเศรษฐกจพอเพยงและการเรยนแบบรวมมอโดยใชเทคนคเพอนคคดรวมกบเครองมอการสอนคดซงมมากมายหลายประการ สามารถใชในการพฒนาความสามารถในการออกแบบอนโฟกราฟกของนกเรยนชนมธยมศกษาปท 4/1 โรงเรยนโนนหนวทยายน ทขาดกระบวนการคด ขาดทกษะการแสวงหาความร ไมรจกใชประโยชนจากแหลงเรยนร ขาดทกษะในการวางแผน ทกษะการท างาน ไมสามารถสรางองคความรใหมไดดวยตนเอง อกทงขาดทกษะการสรปความคดรวบยอดซงถอเปนเปาหมายหลกในการเรยน

3

2. กรอบแนวคดในการวจย ผวจยไดศกษาและก าหนดกรอบแนวคดในการพฒนาความสามารถในการออกแบบอนโฟกราฟกจากการจดการเรยนรบรณาการหลกปรชญาของเศรษฐกจพอเพยงและการเรยนแบบรวมมอโดยใชเทคนคเพอนคคดรวมกบเครองมอการสอนคด ของนกเรยนชนมธยมศกษาปท 4/1 โรงเรยนโนนหนวทยายน ดงนนจงตองมการออกแบบวางแผนการพฒนาดงน 1. ส ารวจขอมลพนฐาน 2. ออกแบบการพฒนา 3. ทดลองใช 4. สรปผลการพฒนา 3. วตถประสงคของการวจย 1. เพอสรางและหาประสทธภาพของแผนการจดการเรยนรบรณาการหลกปรชญาของเศรษฐกจพอเพยงและการเรยนแบบรวมมอโดยใชเทคนคเพอนคคดรวมกบเครองมอการสอนคดของนกเรยนชนมธยมศกษาปท 4/1 โรงเรยนโนนหนวทยายน

2. เพอเปรยบเทยบความสามารถในการสรางอนโฟกราฟกเทยบกบเกณฑทตงไวรอย 70 3. เพอเปรยบเทยบความสามารถในการใชเครองมอสอนคดเทยบกบเกณฑทตงไวรอยละ

70 4. เพอเปรยบเทยบความสามารถในการถอดบทเรยนเทยบกบเกณฑทตงไวรอย 70

4. ขอบเขตของการวจย 1. ขอบเขตดานเนอหา เนอหาทใชในการทดลองจดกจกรรมการเรยนรเปนเนอหาตามหลกสตรสถานศกษาโรงเรยนโนนหนวทยายน พทธศกราช 2560 กลมสาระการเรยนรวทยาศาสตร ชนมธยมศกษาปท 4/1 รายวชา งานกราฟกพนฐานทน ามาจดกจกรรมการเรยนรตามแผนการจดเรยนรบรณาการหลกปรชญาของเศรษฐกจพอเพยงและการเรยนแบบรวมมอโดยใชเทคนคเพอนคคดรวมกบเครองมอการสอนคดจ านวน 6 แผน 12 ชวโมง 2. ประชากรและกลมตวอยาง ประชากรทใชเปนกลมตวอยาง ไดแก นกเรยนชนมธยมศกษาปท 4/1 โรงเรยน โนนหนวทยายน อ าเภอชมแพ จงหวดขอนแกนสงกดองคการบรหารสวนจงหวดขอนแกน ภาคเรยนท2 ปการศกษา 2562 จ านวน 1 หองเรยน จ านวนนกเรยน 16 คน 3. ตวแปร ตวแปรทใชในการศกษาคนความดงน

3.1 ตวแปรอสระ คอ การจดการเรยนรบรณาการหลกปรชญาของเศรษฐกจพอเพยงและการเรยนแบบรวมมอโดยใชเทคนคเพอนคคดรวมกบเครองมอการสอนคด 3.2 ตวแปรตาม คอ 3.2.2 ความสามารถในการออกแบบอนโฟกราฟก 4. การวจยครงนด าเนนการในภาคเรยนท 2 ปการศกษา 2562

4

5. ขอตกลงเบองตน การจดกจกรรมการเรยนรบรณาการหลกปรชญาของเศรษฐกจพอเพยงและการเรยนแบบ

รวมมอโดยใชเทคนคเพอนคคดรวมกบเครองมอการสอนคดทผวจยไดพฒนาขน เพอใชส าหรบการเรยนการสอนปกต 6. นยามศพทเฉพาะ

1. กจกรรมการเรยนรบรณาการหลกปรชญาของเศรษฐกจพอเพยงหมายถง การจดการเรยนรทเนนผเรยนเปนส าคญ แบงนกเรยนออกเปนคคละความสามารถ โดยจบคนกเรยนทมความสามารถเกงคกบออน ปานกลางคปานกลาง เพอนคคดรวมกนสบคนขอมล แลกเปลยนความรดวยกนเองเพอใหเกดความเขาใจทตรงกน สรางความรใหมสรปเปนความคดรวบยอด ออกแบบและจดท าชนงานรวมกน การวดผลประเมนตดสนจากผลงานกลม

2. การเรยนรแบบรวมมอโดยใชเทคนคเพอนคคด หมายถง การจดการเรยนรทเนนผเรยนเปนส าคญ เปนเทคนคการเรยนแบบรวมมอระหวางผเรยน 2 คน ทจบคกน แลวชวยกนแบงปนความคดในประเดนปญหา หลงจากทรวมกนคดเปนคแลว จงน าความรทไดไปเสนอใหเพอนรวมชนเรยนไดรบฟง เพอใหเกดการวเคราะหวจารณผลรวมกนทงชน

3. เครองมอการสอนคด หมายถง เครองมอการสรปการคดทสอสารออกมาเปนรปภาพหรอไดอะแกรมทเปนรปธรรมเพอชวยใหเขาใจไดงายยงขน เครองมอการสอนคดท าใหนกเรยนไดฝกการตความ การวเคราะห การตดสนใจ การจดกระท าขอมล สรปประเดนความร การคดอยางมวจารณญาณ รวมทงสงเสรมการคดสรางสรรค และทกษะการน าเสนอความคดรวบยอดจะมประสทธภาพมากเมอนกเรยนชวยกนท าเปนคกบเพอนหรอท าเปนกลมและใชรวมกบเทคนคการสอนอน ๆ

4. ความสามารถในการออกแบบอนโฟกราฟก หมายถง

7. ประโยชนของการวจย 1. ท าใหทราบผลการประเมนความสามารถในการออกแบบอนโฟกราฟกของนกเรยนระดบชนมธยมศกษาปท 4/1 จากการจดการเรยนรบรณาการหลกปรชญาของเศรษฐกจพอเพยงและการเรยนแบบรวมมอโดยใชเทคนคเพอนคคดรวมกบเครองมอการสอนคด 2. เปนแนวทางในการพฒนารปผแบบการสอนใหสอดคลองกบนโยบายดานการศกษา

5

บทท 2

เอกสารและวรรณกรรมทเกยวของ

ผวจยไดรวบรวมหลกการและทฤษฎเกยวกบการจดการเรยนรแบบแบบรวมมอโดยใชเทคนคเพอนคคดรวมกบเครองมอการสอนคด และเอกสารงานวจยทเกยวของ ผวจยไดแบงเปนหวขอดงน

1. หลกปรชญาของเศรษฐกจพอเพยง 2. การสอนคด

2. การเรยนรแบบรวมมอ

1. หลกปรชญาเศรษฐกจพอเพยง 1.1 ความหมายของหลกปรชญาเศรษฐกจพอเพยง

“เศรษฐกจพอเพยง” เปนปรชญาทพระบาทสมเดจพระเจาอยหวทรงมพระราชด ารสชแนะแนวทางการด าเนนชวตแกพสกนกรชาวไทยมาโดยตลอด นานกวา 30 ป ตงแตกอนวกฤตการณทางเศรษฐกจ และเมอภายหลงไดทรงเนนย าแนวทางการแกไขเพอใหรอดพนและสามารถด ารงอยไดอยางมนคงและยงยนภายใตกระแสโลกาภวตนและความเปลยนแปลงตางๆ

ในเรองความหมายของเศรษฐกจพอเพยงนน พระบาทสมเดจพระเจาอยหวฯ ทรงมพระราชด ารสไววา “เศรษฐกจพอเพยง แปลวา Sufficiency economy ค าวา Sufficiency economy นไมมในต าราเศรษฐกจ จะมไดอยางไร เพราะวาเปนทฤษฎใหม Sufficiency economy นน ไมมในต ารา เพราะหมายความวาเรามความคดใหมและโดยททานผเชยวชาญสนใจกหมายความวาเรากสามารถทจะไปปรบปรงหรอไปใชหลกการเพอทจะใหเศรษฐกจของประเทศและโลกพฒนาดขน” (พระราชด ารสเนองในโอกาสวนเฉลมพระชนมพรรษา 23 ธนวาคม 2542) (http://www.moe.go.th/sufficiency/,2554 : 2554 )

จากกระแสพระราชด ารสของพระบาทสมเดจพระเจาอยหวฯ ทอญเชญมากลาวอาง จะเหนไดวา เศรษฐกจพอเพยงทพระองคทานตรสไว คอ แนวคดททรงย าเตอนใหพสกนกรของพระองคมจตส านกในการด ารงชวตอยางมสต ตงอยบนเหตและผล มความพอประมาณในความตองการ ไมโลภ ไมเบยดเบยนตนเองและผอน โดยเฉพาะในสภาวะวกฤตทางเศรษฐกจในปจจบน

นอกจากกระแสพระราชด ารสแหงองคพระบาทสมเดจพระเจาอยหวฯ เกยวกบเศรษฐกจพอเพยงทกลาวมาแลวนน ยงมหนวยงานและนกการศกษาไดกลาวถงความหมายของเศรษฐกจพอเพยงอก ดงน

ส านกงานคณะกรรมการพฒนาเศรษฐกจและสงคมแหงชาต (2548) ไดใหค านยามเกยวกบเศรษฐกจพอเพยงวา เศรษฐกจพอเพยงเปนปรชญาชถงแนวการด ารงอยและปฏบตตนของประชาชนในทกระดบชนตงแตระดบครอบครว ระดบชมชน จนถงระดบรฐ ทงในการพฒนาและบรหารประเทศใหด าเนนไปในทางสายกลาง โดยเฉพาะการพฒนาเศรษฐกจเพอใหกาวทนตอโลกยค

6

โลกาภวตน ความพอเพยง หมายถง ความพอประมาณ ความมเหตผล รวมถงความจ าเปนทจะตองมระบบภมคมกนในตวทดพอสมควรตอการมผลกระทบใด ๆ อนเกดจากการเปลยนแปลงทงภายนอกและภายใน ทงนจะตองอาศยความรอบร ความรอบคอบ และความระมดระวงอยางยงในการน าวชาการตาง ๆ มาใชในการวางแผนและการด าเนนการทกขนตอน และขณะเดยวกนจะตองเสรมสรางพนฐานจตใจของคนในชาตโดยเฉพาะเจาหนาทของรฐ นกทฤษฎ และนกธรกจในทกระดบใหมส านกในคณธรรม ความซอสตยสจรต และใหมความรอบรทเหมาะสม ด าเนนชวตดวยความอดทน ความเพยร มสต ปญญา และความรอบคอบ เพอใหสมดลและพรอมตอการรองรบการเปลยนแปลงอยางรวดเรวและกวางขวาง ทงดานวตถ สงคม สงแวดลอม และวฒนธรรมจากโลกภายนอกไดเปนอยางด

อภชย พนธเสน (2549) ใหความหมายหลกปรชญาเศรษฐกจพอเพยง คอ แนวคดในการด าเนนชวตทตองประกอบดวย ความพอเพยงหรอความพอประมาณ คอ ไมฟมเฟอยแตกไมจ าเปนตองกระเบยดกระเสยรจนเกดความเดอดรอน แตทส าคญทสดกจะตองมเหตผลแตเปนเหตผลในพทธธรรมหรอจรยธรรมของทกศาสนา นนคอความไมโลภจนเกนไป ซอสตยสจรต และไมเอารดเอาเปรยบผอน

ปรยานช พบลสราวธ (2549) ใหความหมายหลกปรชญาเศรษฐกจพอเพยง คอ ความพอประมาณ ความมเหตผล รวมถงความจ าเปนทจะตองมระบบภมคมกนในตวทดพอสมควรตอการมผลกระทบใด ๆ อนเกดจากการเปลยนแปลงทงภายนอกและภายใน จะตองอาศยความรอบร ความรอบคอบ และความระมดระวง

กลาวโดยสรปไดวา หลกปรชญาเศรษฐกจพอเพยง หมายถง แนวทางการปฏบตตนและการด าเนนชวตอนพงประสงค ดงน

1. ปฏบตตนใหมความพอประมาณ รจกการประมาณตน รจกศกยภาพของตนทมอย 2. ปฏบตตนอยางมเหตผล ปฏบตสงตาง ๆ บนพนฐานของความมสตปญญา ยดทาง

สายกลางในการปฏบต 3. มภมคมกนทดในตว พรอมรบผลกระทบและการเปลยนแปลงดานตาง ๆ 4. มความรอบรในเรองทเกยวของ สามารถคดวเคราะหและปฏบตดวยความรอบคอบ

ระมดระวง 5. ปฏบตตนและด าเนนชวตอยางมคณธรรมตามแนวปรชญาของเศรษฐกจพอเพยง

ดวยความซอสตยสจรต ขยน อดทน เพยรพยายาม แบงปน มสตปญญา มวนย พงตนเอง แบงปน เอออาทร รบผดชอบ และอยรวมกบผอนไดอยางมความสข

2. สรปหลกปรชญาเศรษฐกจพอเพยง หลกปรชญาของเศรษฐกจพอเพยง มหลกพจารณาอย 5 สวน ดงน (ปรยานช พบลสราวธ,

2550) 2.1 กรอบแนวคด เปนปรชญาทชแนะแนวทางการด ารงอยและปฏบตตนในทางทควร

จะเปน โดยมพนฐานจากวถชวตดงเดมของสงคมไทย สามารถน ามาประยกตใชไดตลอดเวลา และเปนการมองโลกเชงระบบทมการเปลยนแปลงอยตลอดเวลา มงเนนการรอดพนจากภยและวกฤต เพอความมนคงและความยงยนของการพฒนา

7

2.2 คณลกษณะ เศรษฐกจพอเพยงสามารถน ามาประยกตใชกบการปฏบตตนไดในทกระดบ โดยเนนการปฏบตบนทางสายกลางและการพฒนาอยางเปนขนตอน

2.3 ค านยาม ความพอเพยงจะตองประกอบดวย 3 คณลกษณะ พรอม ๆ กน ดงน

1) ความพอประมาณ หมายถง ความพอดทไมนอยเกนไปและไมมากเกนไป โดยไมเบยดเบยนตนเองและผอน เชน การผลตและการบรโภคทอยในระดบพอประมาณ

2) ความมเหตผล หมายถง การตดสนใจเกยวกบระดบของความพอเพยงนนจะตองเปนไปอยางมเหตผล โดยพจารณาจากเหตปจจยทเกยวของตลอดจนค านงถงผลทคาดวาจะเกดขนจากการกระท านนๆ อยางรอบคอบ

3) การมภมคมกนทดในตว หมายถง การเตรยมตวใหพรอมรบผลกระทบและการเปลยนแปลงตาง ๆ ทจะเกดขน โดยค านงถงความเปนไปไดของสถานการณตาง ๆ ทคาดวาจะเกดขนในอนาคตทงใกลและไกล

2.4 เงอนไข การตดสนใจและการด าเนนกจกรรมตาง ๆ ใหอยในระดบพอเพยงนน ตองการอาศยทงความรและคณธรรมเปนพนฐาน กลาวคอ

1) เงอนไขความร ประกอบดวย ความรเกยวกบวชาการตาง ๆ ทเกยวของอยางรอบดาน ความรอบคอบทจะน าความรเหลานนมาพจารณาใหเชอมโยงกน เพอประกอบการวางแผนและความระมดระวงในขนปฏบต

2) เงอนไขคณธรรม ทจะตองเสรมสราง ประกอบดวย มความตระหนกในคณธรรม มความซอสตยสจรต และมความอดทน มความเพยร ใชสตปญญาในการด าเนนชวต

2.5 แนวทางปฏบต/ผลทคาดวาจะไดรบจากการน าปรชญาของเศรษฐกจพอเพยงมาประยกตใช คอ การพฒนาทสมดลและยงยน พรอมรบตอการเปลยนแปลงในทกดาน ทงดานเศรษฐกจ สงคม สงแวดลอม ความรและเทคโนโลย สรปไดดงภาพประกอบท 1

8

ภาพประกอบท 1 แผนภมแสดงหลกปรชญาเศรษฐกจพอเพยง

ทมา : ส านกงานคณะกรรมการการพฒนาเศรษฐกจและสงคมแหงชาต (2548) จากแผนภาพสรปไดวา หลกปรชญาเศรษฐกจพอเพยง เปนปรชญาทยดหลกทางสายกลาง

ทชแนวทางการด ารงอยและปฏบตของประชาชนในทกระดบ ตงแตระดบครอบครวไปจนถงระดบรฐ ทงในการพฒนาและบรหารประเทศ ใหด าเนนไปในทางสายกลาง มความพอเพยงและมความพรอมทจะจดการตอผลกระทบจากการเปลยนแปลงทงภายนอกและภายใน ซงจะตองอาศยความรอบร รอบคอบ และระมดระวง ในการวางแผนและด าเนนการทกขนตอน เศรษฐกจพอเพยงไมใชเพยงการประหยด แตเปนการด าเนนชวตอยางสมดลและยงยน เพอใหสามารถอยไดแมในโลกโลกาภวตนทมการแขงขนสง

3. ความส าคญของหลกปรชญาเศรษฐกจพอเพยง กระทรวงศกษาธการ (2551) ไดใหความส าคญของหลกปรชญาเศรษฐกจพอเพยง

ดงน

ทางสายกลาง

พอประมาณ

มภมคมกน

มเหตผล

เงอนไขความร รอบร รอบคอบ ระมดระวง ในการวางแผนและด าเนนการ

เงอนไขคณธรรม ซอสตยสจรต ขยน อดทน สต ปญญาแบงปน ไมเบยดเบยน

เศรษฐกจ / สงคม / สงแวดลอม / วฒนธรรม

สมดล / พรอมรบตอการเปลยนแปลง

9

1. เศรษฐกจพอเพยงเปนปรชญาทมความส าคญยงส าหรบการขจดความยากจนและการลดความเสยงทางเศรษฐกจ

2. ปรชญาของเศรษฐกจพอเพยงเปนพนฐานของการสรางพลงอ านาจของชมชนและการพฒนาศกยภาพชมชนใหเขมแขง เพอเปนฐานรากของการพฒนาประเทศ

3. ปรชญาของเศรษฐกจพอเพยงชวยยกระดบความรบผดชอบตอสงคมและสงแวดลอมขององคกรตาง ๆ ดวยการสรางขอปฏบตในการด าเนนงานบนรากฐานของความพอเพยง

4. ปรชญาของเศรษฐกจพอเพยงจะมความส าคญยงตอการปรบปรงมาตรฐานของธรรมาภบาลในการบรหารงานภาครฐ

5. ปรชญาของเศรษฐกจพอเพยงสามารถเปนแนวทางในการก าหนดนโยบายของชาต เพอสรางภมคมกนตอสถานการณทเขามากระทบโดยฉบพลน และเพอปรบปรงนโยบายตาง ๆ ใหเหมาะสม

6. ปรชญาของเศรษฐกจพอเพยงชวยการพฒนาคนใหพออยพอกนและอยดมสข พงตนเองไดระดบหนง มศกยภาพ มทางเลอก ทงดานสขภาพ ความร ทกษะ อาชพ เสรภาพ

7. ปรชญาของเศรษฐกจพอเพยงชวยใหมนษยอยรวมกบผอนในสงคมไดอยางสนตสข ไมเบยดเบยน ไมเอารดเอาเปรยบ แบงปน เออเฟอเผอแผ มจตเมตตา และจตสาธารณะ

จากความส าคญของหลกปรชญาเศรษฐกจพอเพยงทกลาวขางตน สรปไดวา ปรชญาเศรษฐกจพอเพยงเปนหลกแนวคดและหลกปฏบตในการด าเนนชวตใหอยรอดในสภาวการณของโลกยคโลภาภวตน และสภาวะวกฤตทางเศรษฐกจในปจจบน โดยมหลกคณธรรมเปนทยดเหนยวควบคกบการด าเนนชวต ตลอดจนใชเปนแนวคดในการก าหนดนโยบายเพอการบรหารตงแตระดบบคคล ชมชน หนวยงานองคการตาง ๆ สถาบน จนถงระดบรฐบาลทมหนาทบรหารประเทศ

4. การน าปรชญาเศรษฐกจพอเพยงสสถานศกษา ดงทกลาวไวในตอนตนแลววา ปรชญาเศรษฐกจพอเพยง เปนแนวคดทพระบาทสมเดจ

พระเจาอยหวฯ ทรงมพระราชด ารสชแนะแกพสกนกรชาวไทยมานานกวา 30 ป โดยเฉพาะการใหความส าคญกบการใหการศกษาเปนตวขบเคลอนการพฒนา ดงพระบรมราโชวาททพระราชทานแกคณะครและนกเรยนทไดรบพระราชทานรางวลฯ เมอวนจนทรท 27 กรกฎาคม พ.ศ.2524 ความตอนหนงวา “การศกษาเปนปจจยส าคญในการสรางและพฒนาความร ความคด ความประพฤตด และคณธรรมของบคคล สงคมและบานเมองใดใหการศกษาทดแกเยาวชนไดอยางครบถวน ลวนพอเหมาะกบทก ๆ ดาน สงคมและบานเมองนนกจะมพลเมองทมคณภาพ ซงสามารถธ ารงรกษาความเจรญมนคงของประเทศชาตไว และพฒนาใหกาวหนาตอไปไดโดยตลอด” (ปรยานช พบลยสราวธ, 2550)

กระทงประเทศไทยไดประสบกบภาวะวกฤตทางเศรษฐกจในป พ .ศ.2540 พระบาทสมเดจพระเจาอยหว ไดมกระแสพระราชด ารส เมอวนท 4 ธนวาคม พ.ศ.2540 ทเกยวกบการพฒนาเศรษฐกจแบบพอเพยง ความตอนหนงวา “การจะเปนเสอนนไมส าคญ ส าคญอยทเราพออยพอกนและมเศรษฐกจการเปนอยอยางพอมพอกน แบบพอมพอกนหมายความวา อมชตวเองได ใหมพอเพยงกบตนเอง” จากกระแสพระราชด ารสดงกลาวจะเหนไดวา พระองคทรงชแนะแนวทางส าหรบการฟ นฟ เศรษฐกจในสภาวะวกฤตทางเศรษฐกจไดทรงคณ คาย ง (กระทรวงศกษาธการ, 2550)

10

ดวยความส าคญแหงกระแสพระราชด ารสดงกลาวน าไปสการก าหนดเปนหลกการและนโยบายเกยวกบการพฒนาประเทศของรฐดงปรากฏอยในเอกสารส าคญ เชน รฐธรรมนญแหงราชอาณาจกรไทย พทธศกราช 2550 มาตรา 78 รฐตองด าเนนการตามแนวนโยบายดานการบรหารราชการแผนดน (1) บรหารราชการแผนดนใหเปนไปเพอพฒนาสงคม เศรษฐกจ และความมนคงของประเทศอยางยงยน โดยตองสงเสรมการด าเนนการตามปรชญาเศรษฐกจพอเพยง และค านงถงผลประโยชนของประเทศชาตในภาพรวมเปนส าคญ และมาตรา 83 รฐตองสงเสรมและสนบสนนใหมการด าเนนการตามแนวปรชญาเศรษฐกจพอเพยง ในพระราชบญญตการศกษาแหงชาต พ.ศ.2542 มาตรา 6 การจดการศกษาตองเปนไปเพอพฒนาคนไทยใหเปนมนษยทสมบรณทงรางกาย จตใจ สตปญญา ความร และคณธรรม มจรยธรรมและวฒนธรรมในการด ารงชวต สามารถอยรวมกบผอนไดอยางมความสข และในแผนพฒนาเศรษฐกจและสงคมแหงชาต ฉบบท 10 (พ.ศ.2550 – 2554) ทยงคงน าปรชญาเศรษฐกจพอเพยงมาเปนแนวปฏบตควบคกบการพฒนาแบบบรณาการ เปนองครวมทมคนเปนศนยกลางการพฒนาอยางจรงจง เพอใหเกดการพฒนาประเทศทสมดล เปนธรรม และยงยน ดงจะเหนไดชดเจนจากพนธกจของแผนพฒนาเศรษฐกจ และสงคมแหงชาต ฉบบท 10 ทระบสงทตองด าเนนการไววา เพอใหการพฒนาประเทศในระยะแผนพฒนาฯ ฉบบท 10 มงส “สงคมอยเยนเปนสขรวมกน” ภายใตแนวปฏบตของ “ปรชญาของเศรษฐกจพอเพยง” เหนควรก าหนดพนธกจของการพฒนาประเทศ ดงน

1. พฒนาคนใหมคณภาพ คณธรรม น าความรอบรอยางเทาทน 2. เสรมสรางเศรษฐกจใหมคณภาพ เสถยรภาพ และเปนธรรม 3. ด ารงความหลากหลายทางชวภาพ และสรางความมนคงของฐาน

ทรพยากรธรรมชาตและคณภาพสงแวดลอม 4. พฒนาระบบบรหารจดการประเทศใหเกดธรรมาภบาล ภายใตระบอบประชาธปไตยอนม

พระมหากษตรยทรงเปนประมข (คณะท างานสงเคราะหถอดบทเรยนองคความรแนวทางการบรหารสถานศกษาพอเพยง ส านกงานทรพยสนสวนพระมหากษตรยและกระทรวงศกษาธการ, 2551)

กระทรวงศกษาธการในฐานะหนวยงานหลกในการพฒนาคนและสรางเยาวชนใหมคณภาพของประเทศ ไดตระหนกถงความส าคญของหลกปรชญาเศรษฐกจพอเพยงดงทปรากฏในนโยบายของรฐดงกลาว โดยเฉพาะการใหความส าคญกบการพฒนาคนซงเปนศนยกลางของการพฒนาตามแผนพฒนาฯ ฉบบท 10 มงเนนน าหลกปรชญาของเศรษฐกจพอเพยงมาพฒนาประเทศ จงจดท ายทธศาสตรเพอด าเนนโครงการขบเคลอนปรชญาของเศรษฐกจพอเพยง เพอปลกฝงใหเดกและเยาวชนรจกการใชชวตทพอเพยง เหนคณคาของทรพยากรตาง ๆ ฝกการอยรวมกบผอนอยางเออเฟอเผอแผและแบงปน มจตส านกรกษสงแวดลอมและเหนคณคาของวฒนธรรม คานยม และเอกลกษณของความเปนไทย โดยมหนวยงานในสงกดกระทรวงศกษาธการรวมกนรบผดชอบ เพอใหมความตอเนองและยงยนน าสวถชวตของประชาชน สามารถพฒนาเศรษฐกจและสงคมไดตามแนวพระราชด ารสและนโยบายรฐบาล รวมทงเปนจดเรมตนของการผลกดนใหประเทศชาตโดยรวมพฒนาตอไปอยางเตมศกยภาพ โดยใชรปแบบการจดการศกษาบนพนฐานปรชญาของเศรษฐกจพอเพยง (กระทรวงศกษาธการ, 2550)

ซงในการจดการศกษาตามหลกปรชญาเศรษฐกจพอเพยงนน จะใชคณธรรมเปนพนฐานของกระบวนการเรยนร ทเชอมโยงความรวมมอระหวางสถาบนการศกษา สถาบนครอบครว ชมชน

11

สถาบนทางศาสนา ใหมสวนรวมในการจดการศกษาเพอใหผเรยนเกดความร ทกษะ และเจตคต สามารถน าไปประยกตใชในชวตประจ าวนไดอยางสมดลและยงยน (กระทรวงศกษาธการ, 2550) ซงมรายละเอยดในการด าเนนการขบเคลอน ดงน

4.1 การขบเคลอนปรชญาของเศรษฐกจพอเพยงสสถานศกษา ปรยานช พบลสราวธ (2550 :) ไดกลาวถงการขบเคลอนปรชญาของเศรษฐกจ

พอเพยงสสถานศกษา ดงน 1) วตถประสงค

เพอใหสถานศกษาน าหลกปรชญาของเศรษฐกจพอเพยงมาประยกตใชในการจดการเรยนการสอน การจดกจกรรมพฒนาผเรยน และการบรหารจดการสถานศกษา เพอใหเกดผลในทางปฏบตในทกระดบไดอยางมประสทธภาพและมประสทธผล เกดการปรบเปลยนกระบวนทศนในการด าเนนชวตบนพนฐานของหลกปรชญาของเศรษฐกจพอเพยงอยางตอเนอง

2) วสยทศน กระทรวงศกษาธการมงพฒนาสถานศกษาในการน าหลกปรชญาของ

เศรษฐกจพอเพยงไปจดการศกษาอยางมประสทธภาพและประสทธผล สงผลสการด าเนนชวตตามแนวทางเศรษฐกจพอเพยงของผเรยน ผบรหาร คร และบคลากรทางการศกษาอยางตอเนอง

3) เปาหมาย ระยะท 1 ป 2550 ก าหนดใหมสถานศกษาทสามารถเปนแบบอยางใน

การจดกระบวนการเรยนการสอนและการบรหารจดการตามหลกปรชญาของเศรษฐกจพอเพยง ไมต ากวา 80 แหง

ระยะท 2 ป 2551 – 2552 พฒนาและขยายเครอขายสถานศกษาทเปนแบบอยางในการจดกระบวนการเรยนการสอนและการบรหารจดการตามหลกปรชญาของเศรษฐกจพอเพยง ทกจงหวด 800 แหง

ระยะท 3 ป 2553 – 2554 พฒนาใหสถานศกษาสามารถน าหลกปรชญาของเศรษฐกจพอเพยงไปใชในการจดกระบวนการเรยนการสอนและการบรหารจดการทเหมาะสมกบบรบทของแตละสถานศกษาไดครบทกแหงทวประเทศ

4) ยทธศาสตรการขบเคลอนปรชญาของเศรษฐกจพอเพยงสสถานศกษา พ.ศ.2550 – 2554

ยทธศาสตรท 1 การพฒนาแนวทางการจดการศกษาตามปรชญาของเศรษฐกจพอเพยง

แนวทางการขบเคลอน 1) ศกษา วเคราะห วจย แนวทางการน าหลกปรชญาของเศรษฐกจ

พอเพยงไปจดการศกษา 2) จดท าแนวทางการจดการเรยนรปรชญาของเศรษฐกจพอเพยงสการ

เรยนการสอนทกระดบการศกษา โดยสอดแทรกสาระเศรษฐกจพอเพยงไวในสาระการเรยนรและกจกรรมพฒนาผเรยน เพอใหเกดการพฒนาตามล าดบ โดยเรมใหเกดการพฒนาการเรยนรระดบบคคลและครอบครว รจกน าไปประยกตใช น าไปขยายผลในครอบครวและชมชน เพอใหเกดประโยชนตอสงคมและประเทศ

12

3) จดท าแนวทางการจดระบบบรหารจดการของสถานศกษาตามหลกปรชญาของเศรษฐกจพอเพยง

ยทธศาสตรท 2 การพฒนาบคลากร แนวทางการขบเคลอน 1) อบรมสมมนาผบรหารการศกษาใหเกดความร ความเขาใจในหลก

ปรชญาของเศรษฐกจพอเพยง 2) ฝกอบรมและพฒนาผบรหารสถานศกษา ขาราชการครและบคลากร

ทางการศกษาในสถานศกษา กลมเปาหมาย ใหสามารถน าหลกปรชญาของเศรษฐกจพอเพยงไปบรณาการสการเรยนการสอนและการบรหารจดการ

ยทธศาสตรท 3 การขยายผลและพฒนาเครอขาย แนวทางการขบเคลอน 1) ใหสถานศกษาทเปนแบบอยางเขาไปชวยเหลอพฒนาสถานศกษาท

เขารวมโครงการ 1:10 แหง ในการน าหลกปรชญาของเศรษฐกจพอเพยงไปประยกตใชในการจดการเรยนการสอนและการบรหารจดการ

2) ใหมระบบการแลกเปลยนเรยนรและสงเสรม สนบสนน ประสานการด าเนนงานของเครอขาย

3) จดท าระบบขอมลสารสนเทศและเชอมโยงเครอขายกบหนวยงานทเกยวของ ยทธศาสตรท 4 การเผยแพรประชาสมพนธ

แนวทางการขบเคลอน 1) เผยแพรการประยกตใชหลกปรชญาของเศรษฐกจพอเพยงในการจด

การศกษาโดยจดท าสอรปแบบตาง ๆ 2) เผยแพรขอมลขาวสาร ความกาวหนาของการจดการศกษาตาม

ปรชญาของเศรษฐกจพอเพยง ยทธศาสตรท 5 การพฒนากระบวนการตดตามและประเมนผล

แนวทางการขบเคลอน ในการตดตามและประเมนผลเพอทราบการด าเนนงานดานการจดการ

เรยนการสอน การบรหารจดการ และการพฒนาเครอขายโดยมแนวทางในการด าเนนงาน ดงน 1) จดใหมคณะกรรมการตดตามประเมนผลระดบกระทรวง ระดบ

ภมภาค และระดบสถานศกษา โดยใหคณะกรรมการมหนาทตดตามประเมนผลและรายงานผลการด าเนนงานในภาพรวมระดบภมภาคและสถานศกษา

2) ก าหนดรปแบบ แนวทาง เครองมอ และคมอในการตดตามและประเมนผล

3) ด าเนนการตดตาม ประเมนผล และรายงานผล 5) ภาพความส าเรจ

ภาพความส าเรจการขบเคลอนปรชญาของเศรษฐกจพอเพยงก าหนดไว ดงน 1) สถานศกษาขนพนฐานน าหลกปรชญาของเศรษฐกจพอเพยงไปใชใน

การบรหารจดการ

13

2) ผบรหาร ครและบคลากรทางศกษาทเกยวของ มความรความเขาใจ และปฏบตตนตามหลกปรชญาของเศรษฐกจพอเพยง

3) นกเรยนปฏบตตนตามหลกคณธรรมน าความรและมวถชวตตามหลกปรชญาของเศรษฐกจพอเพยง

4) ผปกครอง ชมชน มวถชวตตามหลกปรชญาของเศรษฐกจพอเพยง 4.2 แนวทางพฒนาคนตามหลกปรชญาของเศรษฐกจพอเพยง

เปนการฝกใหคด พด ท า อยางพอด พอเหมาะ พอควร บนหลกเหตผล ไมประมาท โดยใชสตและปญญาในทางทถกตอง เพอเพมทางเลอกและพฒนาศกยภาพของแตละคนใหสามารถอมชตวเองและครอบครวได โดยไมเบยดเบยนตวเองและผอน และอยรวมกบผอนในสงคมไดอยางสงบสข รรกสามคค อยรวมกบธรรมชาตไดอยางสมดลและยงยน และมคานยมทดงาม รวมรกษาคณคาของความเปนไทย (ปรยานช พบลสราวธ, 2550)

4.3 การจดการศกษาตามหลกปรชญาของเศรษฐกจพอเพยง กระทรวงศกษาธการไดก าหนดการจดการศกษาไว ดงน (กระทรวงศกษาธการ,

2550 : 3) 1) เปาหมายส าคญของการขบเคลอน คอ การปลกฝงใหเดกและเยาวชนรจก

การใชชวตทพอเพยง เหนคณคาของทรพยากรตาง ๆ ฝกการอยรวมกบผอนอยางเออเฟอเผอแผและแบงปน มจตส านกรกษสงแวดลอม และเหนคณคาของวฒนธรรม คานยม เอกลกษณ/ความเปนไทย การจดการศกษาตามแนวทางเศรษฐกจพอเพยง

2) การจดการศกษาตามหลกเศรษฐกจพอเพยง ด าเนนการไดใน 2 สวน (1) การบรหารสถานศกษาในดานตาง ๆ (2) การจดการเรยนรของผเรยน ซงประกอบดวย

การสอดแทรกสาระเศรษฐกจพอเพยงในหลกสตรและสาระการเรยนรในหองเรยน การประยกตหลกเศรษฐกจพอเพยงในการจดกจกรรมพฒนาผเรยนนอกหองเรยน

การบรรลเปาหมายดงกลาวขางตน ครเปนบคลากรทส าคญในการถายทอดความรและปลกฝงหลกคดตาง ๆ ใหแกเดก โดยครตองเขาใจอยางถกตอง สามารถวเคราะหความพอเพยง ไมพอเพยงของตนเองได และท าตวเปนแบบอยางทดในการด าเนนชวตแบบพอเพยง

5. คมอการจดกจกรรมการเรยนรดวยชดกจกรรมการเรยนรบรณาการหลกปรชญาของเศรษฐกจพอเพยง

5.1 ความหมายของคมอการจดกจกรรมการเรยนรดวยชดกจกรรมการเรยนรบรณาการหลกปรชญาของเศรษฐกจพอเพยง

คมอการจดกจกรรมการเรยนรดวยชดกจกรรมการเรยนรบรณาการหลกปรชญาของเศรษฐกจพอเพยง หมายถง เอกสารการสอนทใชเปนแนวทางใหผใชไดศกษาท าความเขาใจและปฏบตตามเพอท ากจกรรมใดกจกรรมหนงอยางมประสทธภาพและมาตรฐานใกลเคยงมากทสด เปนการเรยนทก าหนดใหผเรยนมความสามารถในการเรยนดวยแผนการจดการเรยนรดวยบรณาการหลกปรชญาของเศรษฐกจพอเพยง โดยน า 3 หลกการ 2 เงอนไขมาใชในขนการจดกจกรรมการเรยนร เพอใหผเรยนเรยนรดวยตนเองและเนนการปฏบตกจกรรมตามใบงานกจกรรม เรยงล าดบจากเนอหางายไปหายาก

14

5.1.1 แนวทางการน าหลกปรชญาของเศรษฐกจพอเพยงมาใชในการจดการ เรยนรส าหรบคร

ตาราง 3 แนวทางการน าหลกปรชญาของเศรษฐกจพอเพยงมาใชในการจดการเรยนรส าหรบคร

หลก พอเพยง ประเดน

พอประมาณ มเหตผล มภมคมกนในตวทด

เนอหา -งานและพลงงาน สอดคลองกบมาตรฐานตวชวด เหมาะสมกบเวลาทก าหนดและวยของผเรยน

-ตองการใหผเรยนรความหมาย ความส าคญของเรอง งานและพลงงาน

-สรปเนอหาใหเขาใจงายโดยใชภาพ สญลกษณ แทนเนอหา -มรายละเอยดของแหลงเรยนรทนาสนใจ

เวลา -ก าหนดเวลาของแตละกจกรรมเหมาะสมกบกจกรรมและวยของผเรยน

-จดกจกรรมการเรยนรไดครบถวนตามทออกแบบไว

-ก าหนดเวลาแตละกจกรรมใหเกนจรงเลกนอยเพอรองรบการเปลยนแปลงทอาจจะเกดระหวางจดกจกรรม

การจดกจกรรม -แบงกลมผเรยนใหพอดกบจ านวนนกเรยน -ก าหนดกจกรรมการเรยนรเหมาะสมกบเวลาทก าหนด -มอบหมายภาระงานเหมาะสมกบความสามารถผเรยนและสอดคลองกบเปาหมายการเรยนร

-ตองการใหผเรยนปฏบตกจกรรมตามภาระงานทกลมมอบหมาย -เพอตองการใหผเรยนเกดการเรยนรตามเปาหมายทก าหนด -ผเรยนน าความรไปประยกตใชในการสรางชนงานได

-แบงกลมคละความสามารถชองนกเรยน -เตรยมชดการเรยนรใหพรอม -สงเกตพฤตกรรมและใหความชวยเหลอเมอนกเรยนมปญหา

สอ/อปกรณ -สอ อปกรณ ใบงานกจกรรมเหมาะสมกบเวลาและเพยงพอกบจ านวนนกเรยน

-ตองการใหนกเรยนไดปฏบตกจกรรมไดจรงตามจดประสงคการเรยนรทก าหนด

-เตรยมสออปกรณใหพรอมกอนการจดกจกรรม -มล าดบขนตอนการใชสอและจดเกบอยางเปนระบบ

แหลงเรยนร/ฐานการเรยนร

-หองเรยนเหมาะสมกบกจกรรมทก าหนด -ชดการเรยนรเหมาะสมกบกจกรรม

-ตองการใหนกเรยนใชหองเรยนและชดการเรยนรมาใชในการสรางชนงานตามตวชวด

-เตรยมหองเรยนและชดการเรยนรใหพรอมกอนการปฏบตงาน

การประเมนผล -จดท าแบบประเมนผลงานและประเมนพฤตกรรมไดเหมาะสมกบเปาหมายการเรยนร

-ตองการประเมนผลการเรยนรตามเปาหมายทก าหนด

- วางแผนการวดและประเมนผลตามขนตอนของกจกรรม - แบบประเมนผลมการตรวจสอบ

ความรทครตองมกอนสอน 1. ความรเบองตนเกยวกบอนโฟกราฟก 2. การใชโปรแกรม Adobe Photoshop 3. เครองมอการสอนคด 4. หลกปรชญาของเศรษฐกจพอเพยง 5. จตวทยาในการสอน

คณธรรมของคร 1. มความรก เมตตาศษย 2. มความรบผดชอบ 3. มความยตธรรม 4. ตรงตอเวลา

15

ความเทยงตรงในการวดตามตวชวด 5.1.2 แนวทางการน าหลกปรชญาของเศรษฐกจพอเพยงมาใชในการจดการเรยนรส าหรบนกเรยน

ผล

- Infographic

- ถอดบทเรยนตามหลก ปศพพ.

1. ความสามคคในกลม 2. ความรบผดชอบ 3. แบงปนและเออเฟอเผอแผ

1.นกเรยนก าหนดหนาทของสมาชกภายใน กลมไดเหมาะสมกบศกยภาพของแตละคน 2. นกเรยนวสดอปกรณเหมาะสมกบกจกรรม 3. นกเรยนสรางInfographicไดเหมาะสมกบ โปรแกรม วสดอปกรณและเนอหา

1.นกเรยนน าผลการปฏบตงานมาวเคราะหไดอยางเปนเหตเปนผลเพออธบายสรปการปฏบตงาน 2. นกเรยนสามารถน าขอมลมาวเคราะหตอบค าถามในชดค าถามไดอยางมเหตผล

1.วางแผนการท างานกลมอยางละเอยดเปน ขนตอน 2. เตรยมขอมลทใชในการท างานไดครบถวน 3. ศกษาวธการสราง Mind Mappingใหเขาใจกอนการสรางชนงาน

--ความรเรอง การประยกตใชงานโปรแกรมโฟโตชอป

- การท างานรวมกบผอน การชวยเหลอซงกนและกน เพอใหงานส าเรจตามเวลา

- มความรในการดแลรกษาความสะอาดการจดการขยะอยางถกตองของหองปฏบตการหลง การใชงานและเลอกวสดอปกรณมาประยกตใชใหเกดประโยชนและคมคา

- มวธการใชโปรแกรมโฟโตชอป

- ท างานรวมกนภายในกลมตามทไดรบมอบหมายจนส าเรจและมความสข

- รจกวสดใหเหมาะสมกบกจกรรมและไมท าลายสงแวดลอม

- เหนความส าคญของการใชอปกรณการทดลอง อยางปลอดภยและคมคา

- มความรบผดชอบตอการ ท างานของกลม

- ยอมรบความคดเหน ซงกนและกน มความ เสยสละอดทน

- มจตส านกในการรกษาสภาพแวดลอมของหองปฏบตการใหสะอาดเปนระเบยบ

วฒนธรรมทองถน รจกเออเฟอเผอแผ แบงปนชวยเหลอกน ในสงคม

- เหนความส าคญของวสดอกรณ ทมอย เหนความส าคญของ การท างานเปนหมคณะ ตระหนกในการชวยเหลอเกอกล ออเฟอ เผอแผ และแบงปน

-น าวฒนธรรมในทองถนมาประยกตใชในการทดลองได อยางเหมาะสม ปฏบตตนในการชวยเหลอเกอกลเอเฟอเผอแผและแบงปน

16

5.2 การน าหลกปรชญาเศรษฐกจพอเพยงมาบรณาการในชดกจกรรมการเรยนร

ปจจบนเทคโนโลยสารสนเทศเขามามบทบาทในชวตประจ าวนมากขน โดยเฉพาะในกลมเดกวยรน ซงเปนวยทตองศกษาเลาเรยน ใชเวลาวางใหเปนประโยชนในการคนควาหาความรเพมเตมนอกหองเรยน ปญหาการตดเกมกลายเปนวกฤตทรนแรงกอใหเกดปญหาตาง ๆ ในสงคมและใกลตวเรามาก โดยเฉพาะอยางยงการเขาถงอนเทอรเนตและแอบพลเคชนตาง ๆ เปนไปไดโดยงายทางสมารทโฟนซงมอยแทบทกคน ท าใหนกเรยนหมกมนอยกบการเลนเกมเกอบตลอดเวลา การสงเสรมการอนรกษพลงงานและใชเวลาวางใหเปนประโยชน ซงท าไดเพยงใชมาตรการรณรงคสงเสรมและจงใจ หากเราสามารถปรบเปลยนทศนคตน าไปสการปรบเปลยนพฤตกรรมไดจรง โดยเรมตนทตวเราไมใชเกดจากกฎ ขอบงคบ หรอค าสงแตตองเกดจากอปนสยพอเพยงของตนเองเศรษฐกจพอเพยงเปนปรชญาทพระบาทสมเดจพระเจาอยหวทรงมพระด ารสแกชาวไทยทกคนเพอเปนแนวทางในการแกไขปญหาเศรษฐกจของประเทศไทย ใหสามารถด ารงชวตอยไดอยางมนคง มประสทธภาพและยงยนในกระแสโลกาภวฒนและความเปลยนแปลงตางๆของโลก โดยหลกปรชญาของเศรษฐกจพอเพยงเปนทมาของนยาม 3 หลกการ 2 เงอนไข โดย 3 หลกการแบงออกเปน ความพอประมาณ ความมเหตผลและความมภมคมกนทดในตว ในสวนของ 2 เงอนไขนนกคอความรและคณธรรมครผสอนจงไดสอดแทรกแนวคดหลกปรชญาของเศรษฐกจพอเพยงในการจดการเรยนการสอน โดยเนนกระบวนการคดวเคราะห การยกตวอยาง การส ารวจขอมล การสอบถาม เนนการปฏบตจรงโดยผเรยนสามารถท ากจกรรมการเรยนรทงในหองเรยนและนอกหองเรยน เพอใหผเรยนมความร ความสามารถในการคดวเคราะหเกยวกบการเลอกท ากจกรรมในเวลาวางทเหมาะสมกบตนเองหรอครอบครวปลกฝงใหผเรยนมวธปรบเจตคต อปนสย และพฤตกรรมในการท ากจกรรมทเปนประโยชนโดยผานกจกรรมการเรยนร เพอใหนกเรยนสามารถใชเวลาวางใหเปนประโยชนและปฏบตตนอยางเหมาะสมในการด าเนนชวตประจ าวนเพอเชอมโยงไปสครอบครว ชมชน สงคมและประเทศชาต ตลอดจนมการวดผลการเรยนรครอบคลมทง 3 ดาน ไดแก ความร ทกษะกระบวนการ และคณลกษณะอนพงประสงค

2. การสอนคด

2.1 ความหมายของการสอนเนนกระบวนการคด

ความหมายของค าวา “คด” ราชบณฑตยสถาน พทธศกราช 2542 (ราชบณฑต, 2546) อางใน ณรงค กาญจนะ (2553 : 1) วาหมายถงท าใหปรากฏเปนรป หรอประกอบใหเปนรปหรอเปนเรองขนในใจ ใครครวญ ไตรตรอง

เกรยงศกด เจรญวงศศกด (2548 : 63) กลาววา การคดคอ กจกรรมทางความคดทมวตถประสงคเฉพาะเจอะจง เรารวาก าลงคดเพอวตถประสงคบางอยาง และสามรถควบคมใหคดจนบรรลเปาหมายได กลาวคอ การคดเปนการจดการขอมลทสมองไดรบใหอยในรปแบบเหมาะสม โดย

17

แปลขอมลขาวสารทไดรบ สรปแบบใหมทแตกตางไปจากเดม ซงในขณะใชความคดสมองจะน าเอาขอมล ความร อารมณ และความตองการ เพอน าไปสเปาหมายทไดวางไวในสงทปรารถนาจะไดรบ เชน ตอบสนองตอวตถประสงคในการตอบค าถามหรอการแกปญหา หรอชวยน าไปสเปาหมายทวางไว

ณรงค กาญจนะ (2553 : 2)สรปความหมายของการคดวา การคดหมายถง การท าใหปรากฏเปนรปหรอเปนเรองขนในใจ

ดงนนการคดจงเปนกระบวนการทเกดขนในสมองทใชสญลกษณหรอภาพแทนสงของ เหตการณหรอสถานการณตาง ๆโดยมการจดระบบความร ขอมล ขาวสารซงเปนประสบการณเดมกบประสบการณใหมหรอสงเราใหม ทไปได ทงใน รปแบบ ธรรมดาและสลบซบซอน ผลจากการจดระบบสามารถ แสดงออกไดหลายลกษณะ เชน การใหเหตผลการแกปญหาตาง ๆ เพราะฉะนนการสอนแบบเนนกระบวนการคดจงเปนสวนส าคญทสามารถใหนกเรยนเรยนรความรโดยผานกระบวนการคดของตนเองเปนส าคญ

2.2 วตถประสงคของการสอนเนนกระบวนการคด

ความนยหนงของการสอน คอ การพฒนาทกษะกระบวนการของผเรยน หากคนเราถารจกวธคดหรอคดเปนกจะแกไขปญหาหรอด าเนนชวตไดอยางมคณคา มประสทธภาพ โดยเฉพาะนกเรยนซงเปนเยาวชน เปนก าลงของชาต และเปนก าลงส าคญในการพฒนาประเทศตอไปในอนาคต ตองไดรบการฝกฝนในการคด จนกอเปนทกษะส าหรบการศกษาหาความรเพมเตม และประยกตใชในชวตประจ าวน สามารถประกอบอาชพในอนาคตได

เฉลม มลลา (2526 : 152-153) อางใน ณรงค กาญจนะ (2553 : 3-4) ความวาวตถประสงคในการพฒนาการคดของนกเรยน มดงน

1. มงใหนกเรยนรจกคด และคดเปน คดอยางมวจารณญาณ (critical thinking)

2. มงใหนกเรยนรจกฝกหดใชการพจารณาสงเกตเปนเครองมอในการแสวงหาความร และประสบการณเบองตน ซงเปนองคประกอบพนฐานของการสรางความเขาใจขอเทจจรง และการก าหนดขอสมมตฐาน ในขนตอไป

3. มงใหนกเรยนรจกวธการจ าแนกองคประกอบทส าคญ และรายละเอยดปลกยอยทไมส าคญของขอเทจจรง ความร และประสบการณซงน าไปสการก าหนดความคดไดอยางถกตอง

4. มงใหนกเรยนรจกความคดอยางมระบบในรปของการสรางความคดรอบยอด หรอมโนทศนและหลกการ

5. มงใหนดเรยนรจกวธการ และฝกตดสนใจอยางมระบบ โดยอาศยแนวความคด และหลกการทถกตองเหมาะสม

6. มงใหนกเรยนมความสารถแกปญหาทสลบซบซอนโดยอาศยหลกการทถกตองเหมาะสม

18

7. มงใหนกเรยนสามารถแสดงออกซงแนวความคด และหลกการสงตาง ๆ ทงเปนรปธรรม และนามธรรมไดอยางถกตอง มเหตผล

8. มงใหนกเรยนรวธการวเคราะหขอเทจจรง เพอสรปแนวความคดจ าแนกความตาง

9. มงใหนกเรยนรจกวธการสงเคราะหขอเทจจรง เพอสรปแนวความคด และหลกการ

10. มงใหนกเรยนรจกวธการประเมนคาขอเทจจรง เพอสรปแนวความคด และหลกการ

11. มงใหนกเรยนฝกหด และมความคดสรางสรรค

12. มงใหนกเรยนฝกหด และคนพบประสบการณดวยตนเอง

ดงนน สามารถสรปไดวา การพฒนาความคดของนกเรยนนน มเปาหมายหรอวตถประสงคหลายประการทส าคญ ไดแก มงใหนกเรยนรจกคด และคดเปน กลาวคอ นกเรยนไดพฒนาทกษะการคดอยางมวจารณญาณ คดแกปญหา คดสรางสรรค และรปแบบการคดแบบอน ๆ เพอใชในการตดสนใจอยางมระบบ มความถกตอง น าไปสการคนพบทเปนประโยชน และสามารถน าไปประยกตใชทกษะกระบวนการคดใหเกดประโยชนตอกระบวนการเรยนร ด าเนนชวตประจ าวน และประกอบอาชพตอไปในอนาคต

2.3 ประโยชนของการสอนแบบเนนกระบวนการคด

ณรงค กาญจน (2553 : 4-5) กลาวถงประโยชนของการสอนเพอการพฒนากระบวนการคด หรออกนยหนงคอ การสอนเพอการพฒนากระบวนการคด โดยแบงเปน ประโยชนตอนกเรยน และประโยชนตอครผสอน ดงน

ประโยชนตอนกเรยน

1. นกเรยนสามารถเรยนรไดดขน

2. นกเรยนสามารถแกปญหาของตนเองไดด

3. นกเรยนสามารถคดไดถกตองเหมาะสม กอประโยชนตอการพฒนาตนเอง

4. นกเรยนคดไดอยางเปนระบบ เขาใจและจ าเนอหาอยางเปนระบบ ท าใหความรคงทน และการเรยนเปนสงทไมนาเบออกตอไป

ประโยชนตอคร

1. เมอนกเรยนมทกษะการคด ครสามารถสอนไดงายขน ใชเวลานอยลงในการอธบายใหนกเรยนเขาใจ

2. ท าใหบรรยากาศการเรยนนาสนใจ ปญหาดานการจดชนเรยนนอยลง

3. เมอนกเรยนคดเปน แกปญหาเปน ปญหาดานพฤตกรรมนกเรยนกจะมนอยท าใหสอนไดอยางสนก

4. ครเหนอยนอยลง ท าใหมพลงเหลอทจะพฒนาและออกแบบกจกรรมการเรยนการสอนใหดขนเรอย ๆ

19

การสอนแบบเนนกระบวนการคดมรปแบบและวธการทหลากหลาย ซงทางคณะผจดท ารายงานไดรวบรวมรปแบบการสอนแบบเนนกระบวนการคดมาหลายรปแบบ อาท รปแบบ KWL , KWL Plus , KWDL , KWLH , KWLH Plus , 5E และ 7Eรปแบบวธการสอนแบบเนนกระบวนการคดเหลาน

3. การเรยนแบบรวมมอ 1. เทคนคการเรยนรแบบเพอนคคด(Think pair Share) เปนเทคนคการเรยนรแบบรวมมอระหวางผเรยน ๒ คน ทจบคกน แลวชวยกนแบงปน

ความคดในประเดนปญหา หลงจากทรวมกนคดเปนคแลว จงน าความรทไดไปเสนอใหเพอนรวมชนเรยนไดรบฟง เพอใหเกดการวเคราะหวจารณผลรวมกนทงชนมขนตอนดงน

๑) ผสอนตงประเดนปญหาสน ๆ หรอโจทยค าถามกบผเรยนทงชน ๒) ผเรยนแตละคนหาค าตอบดวยตนเองโดยล าพงอยางอสระ สก 1-2 นาท ๓) ผเรยนจบคแบบคละความสามารถ ใหรวมกนแลกเปลยนความคด ผลดกนเลา

ความคดหรอค าตอบของตนใหเพอนฟง จนไดขอสรปทเหนพองกน ๔) ผเรยนคนใดคนหนงสามารถอธบายค าตอบ น าผลสรปเสนอหนาชนเรยน ใหเพอนฟงทง

ชนเพอหาขอสรปของประเดนค าถามจากผเรยนทงชน เทคนคการเรยนรแบบเพอนคคด(Think pair Share)ประกอบ ดวย ๓ สวน ดงไดอะแกรม

ตอไปน

๑) Thinkเปนขนตอนทกระตนใหผเรยนไดคดในประเดนปญหาตางๆการกลาวน าถงสาระส าคญของบทเรยนรวมทงการแนะน าใหผเรยนไดคดถงเรองทจะตองศกษาในขนตอนตอไป ในขนนจะตองด าเนนการทงชนเรยน เพอใหผเรยนทงหมดเกดความคดรวมและประสานความคดใหเปนไปในทศทางเดยวกน

20

๒) Pairเปนขนตอนทจดใหผเรยนจบกนเปนคๆเพอใหแตละกลมรวมกนศกษาบทเรยนแลกเปลยนความคดเหนและสรางสรรคกจกรรมการเรยนรวมกนใหสามารถศกษาบทเรยนไดส าเรจลลวงและสามารถคนหาค าตอบของประเดนปญหาทตองการได การเรยนรในขนตอนนเกยวของกบการเรยนรของผเรยน ทประกอบดวย ๔ ขนตอนยอยๆดงน ๑) Motivation ขนตอนการน าเขาสบทเรยน ๒) Information ขนตอนการศกษาเนอหาบทเรยน โดยใชบทเรยนคอมพวเตอรชวยสอน ทพฒนาขนหรอจากใบความร ๓) Application ขนการทดสอบความส าเรจในการเรยนร ๔) Progress ขนตอนการประเมนผลความส าเรจทางการเรยนของผเรยน

๓) Share เปนขนตอนสดทาย หลงจากการศกษาบทเรยนแลว โดยการท าการสลายกลมผเรยนทจบกนเปนคแลวสรปผลการคนหาค าตอบรวมกนทงชนอกครงหนงเพอแลกเปลยนความร สรปผล และอภปรายผลการคนพบจากการศกษาบทเรยนในขนตอนทผานมารวมทงใหขอสรปหรอเสนอแนะใดๆตอผสอนได 4. Infographic

4.1 INFOGRAPHICคออะไร Infographic มาจากค าวา Information + graphic อนโฟกราฟกจงหมายถง การ

น าขอมลหรอความรมาสรปเปนสารสนเทศในลกษณะของขอมล ภายในภาพนนอาจประกอบดวย สญลกษณ กราฟ แผนภม ไดอะแกรม แผนท เปนตน ทออกแบบเปนภาพนงหรอภาพเคลอนไหว เขาใจงาย รวดเรว และชดเจน เปรยบเสมอนการสรปขอมลลงในภาพ สอใหเขาใจความหมายทงหมดได การออกแบบอนโฟกราฟก คอการน าขอมลมาเสนอในรปแบบตางๆ อยางสรางสรรค ภาพสามารถเลาเรองได มองคประกอบส าคญ โดยรวบรวมขอมลตางๆ ใหเพยงพอ แลวสรป วเคราะห เรยบเรยง ท าใหภาพนนมความนาสนใจและดงดดสายตาของผชมได เปนการลดเวลาในการอธบายโดยใชภาพเปนสวนประกอบ 4.2 หลกการออกแบบอนโฟกราฟก (Infographic) แบงได 2 สวน - ดานขอมล ตองมความหมาย นาสนใจ เปนความจรง และมความถกตอง - ดานการออกแบบ มรปแบบสวยงาม ออกแบบใหเขาใจงาย มความดงดดใจ ใชไดงานจรง 4.3 การสรางอนโฟกราฟกใหมประสทธภาพ - เนนทหวขอหลกหวขอเดยว เมอก าหนดหวขอแลวกควรเปนขอมลของสงนน มขอมลอยางชดเจน จะชวยใหผชมและผอานเขาใจไดงายและไมสบสน - ออกแบบใหเขาใจงาย ขอมลภายในตองเขาใจงาย ไมซบซอน หรออดแนนจนเกนไป เพราะอาจท าใหเกดการตความทผดพลาดได

21

- ขอมลเปนสงส าคญ การออกแบบตองไมท าเกนขอบเขตของหวขอซงจะเปนการท าลายขอมลสวนทไมจ าเปน ดงนนกอนทจะสรางอนโฟกราฟกตองมนใจวาขอมลนนถกตอง - ขอเทจจรงถกตอง การใหขอมลถกตองเปนสงส าคญ เพราะถาหากขอมลผดพลาดกจะลดความนาเชอถอของอนโฟกราฟก - ใหอนโฟกราฟกเลาเรอง อนโฟกราฟกทมประสทธภาพจะสามารถเลาเรองไดดวยตวของมนเอง ซงสามารถถายทอดขอมลไดถงแมวาจะไมไดอานขอมลมากอน - การออกแบบทดจะท าใหมประสทธภาพ ออกแบบใหเขาใจงาย ใชความคดสรางสรรค ภาพ กราฟก ส ชนด แบบ ชองวาง ทงหมดนมความส าคญในการออกแบบ - ใชสดงดดความสนใจ สเปนองคประกอบส าคญทกระตนใหมผสนใจอนโฟกราฟก ควรศกษาทฤษฎการใชสเพอใหเหมาะสมกบหวขอทออกแบบ ไมจ าเปนตองมสสนมาก อนโฟกราฟกบางชนมสเพยงเลกนอยกมประสทธภาพ - ใชค าพดกระชบ ขอความสน กระชบ ตรงจดหมาย จะท าใหเรองราวมความนาสนใจ หรอใชการเปรยบเทยบตวเลขเพอดงดดความสนใจ - ตรวจสอบขอมลตวเลข ถาภายในอนโฟกราฟกมตวเลขประกอบอย กควรตรวจสอบความถกตอง และการจดระเบยบ ตวเลขไหนควรมอยหรอควรเอาออกไป เพอใหอนโฟกราฟกมประสทธภาพมากขน - ท าไฟลอนโฟกราฟกใหเลก เพอใหผทเขาชม สามารถเปดดและดาวนโหลดไดงาย น าไปใชงานไดตามความสะดวก และไมควรลดคณภาพของรปภาพ ควรใชรปภาพทมไฟลคณภาพสงเพอดงดดผชม ดงทไดกลาวมาแลวจะเหนไดวาประโยชนทไดรบจากการจดการเรยนรแบบรวมมอโดยใชเทคนคเพอนคคดรวมกบเครองมอการสอนคดซงมมากมายหลายประการ สามารถใชในการพฒนาความสามารถในการออกแบบอนโฟกราฟกของนกเรยนชนมธยมศกษาปท 4/1 โรงเรยนโนนหนวทยายน

22

บทท 3 วธด าเนนการวจย

การวจยเรองการพฒนาความสามารถในการออกแบบอนโฟกราฟกจากการจดกจกรรมการเรยนรบรณาการหลกปรชญาของเศรษฐกจพอเพยงและการเรยนแบบรวมมอโดยใชเทคนคเพอนคคดรวมกบเครองมอการสอนคดของนกเรยนชนมธยมศกษาปท 4/1 โรงเรยนโนนหนวทยายนผวจยด าเนนการตามขนตอนดงตอไปน

1. แบบแผนการวจย 2. ประชากรและกลมตวอยาง 3. เครองมอทใชในการวจย 4. การด าเนนการวจย/การเกบรวบรวมขอมล 5. การวเคราะหขอมล 6. สถตทใชในการวเคราะหขอมล

1. แบบแผนการวจย การศกษาครงนใชรปแบบการทดลองแบบ One Group Pretest – Posttest Design (เกยรตสดา ศรสข, 2555)ดงตาราง 1

ตาราง 1 รปแบบการทดลองแบบ One Group Pretest - Posttest Design

สญลกษณทใชในการด าเนนการ T1 แทน การทดสอบกอนเรยน X แทน การจดการเรยนรดวยชดกจกรรมการเรยนรบรณาการหลกปรชญาของ เศรษฐกจพอเพยงโดยใชกระบวนการสบเสาะหาความร(5Es) เรอง งานและพลงงาน T2 แทน การสอบหลงเรยน 2. ประชากรและกลมตวอยาง 1. ประชากร ประชากรทใชในการด าเนนการครงน เปนนกเรยนชนมธยมศกษาปท 4 ภาคเรยนท 2 ปการศกษา 2562 ของโรงเรยนโนนหนวทยายน สงกดองคการบรหารสวนจงหวดขอนแกนจ านวน 1 หองเรยน รวม 16 คน 2. กลมตวอยาง

ทดสอบกอนเรยน ทดลอง ทดสอบหลงเรยน T1 X T2

23

กลมตวอยางทใชในการศกษาครงน เปนนกเรยนชนมธยมศกษาปท 4/1(1)โรงเรยนโนนหนวทยายน อ าเภอชมแพ จงหวดขอนแกน สงกดองคการบรหารสวนจงหวดขอนแกน จ านวน 1 หองเรยน นกเรยนทงหมด 16 คน 3. เครองมอทใชในการวจย เครองมอทใชในการศกษาครงน ม 4 ชนด ดงน

3.1 แผนการจดการเรยนรบรณาการหลกปรชญาของเศรษฐกจพอเพยง ใชการตงค าถามกระตนคดตามหลกปรชญาของเศรษฐกจพอเพยง ใชเทคนคเพอนคคดและเครองมอการสอนคด มการพฒนาแผนการจดการเรยนร และตรวจสอบคณภาพแผนการจดการเรยนรโดยผเชยวชาญดงน

แผนการจดการเรยนรท 1 เรอง การสรางอนโฟกราฟก จ านวน 2 ชวโมง แผนการจดการเรยนรท 2 เรอง การออกแบบอนโฟกราฟก จ านวน 2 ชวโมง แผนการจดการเรยนรท 3 เรอง การสรางbackgroundและแบบราง จ านวน 2 ชวโมง แผนการจดการเรยนรท 4 เรอง การแทรกภาพและขอความ จ านวน 2 ชวโมง แผนการจดการเรยนรท 5 เรอง การตกแตง จ านวน 2 ชวโมง แผนการจดการเรยนรท 6 เรอง การถอดบทเรยน จ านวน 2 ชวโมง

3.2 แบบประเมนความสามารถในการออกแบบอนโฟกราฟก 3.3 แบบประเมนการถอดบทเรยน 3.4 แบบประเมนเครองมอการสอนคด 4. การด าเนนการทดลอง การด าเนนการน าแผนการจดการเรยนรไปใชจดการเรยนการสอนกบกลมเปาหมายตามแบบแผนการทดลอง เกบรวบรวมขอมลตางๆ ทเกยวของทไดจากการจดการเรยนการสอน

1. ชแจงใหผเรยนทราบถงการจดการเรยนรตาทมหลกปรชญาของเศรษฐกจพอเพยงโดยใชเทคนคเพอนคคดรวมกบเครองมอการสอนคดทพฒนาขน

2. ด าเนนการจดการเรยนร โดยใชเทคนคเพอนคคดรวมกบเครองมอการสอนคดหนวยการเรยนรการประยกตใชงานกราฟกเกบคะแนนจากการใบงาน และการน าเสนองาน

ตารางท 2 ระยะเวลาในการเกบรวบรวมขอมล วน /เดอน/ป เรองท เรอง จ านวนชวโมง

3 ม.ค.63 1 รจกกบอนโฟกราฟก 2 6 ม.ค.63 2 การออกแบบอนโฟกราฟก 2

10 ม.ค.63 3 การสรางโครงรางอนโฟกราฟก 2 13 ม.ค.63 4 การแทรกภาพและขอความ 2 17 ม.ค.63 5 การตกแตง 2 20 ม.ค.63 6 การถอดบทเรยน 2

รวม 12

24

5. วเคราะหผลการเกบขอมล ผวจยน าแบบประเมนคณภาพแผนการจดการเรยนรทไดจากผเชยวชาญ มาวเคราะห ระดบความเหมาะสมโดยใชสถตคาเฉลย และสวนเบยงเบนมาตรฐาน เทยบกบเกณฑการประเมนดงน (ลวน สายยศ. 2543 : 168) คาเฉลยเทากบ 4.50 -5.00 หมายความวา เหมาะสมมากทสด คาเฉลยเทากบ 3.50 -4.49 หมายความวา เหมาะสมมาก คาเฉลยเทากบ 2.50 -3.49 หมายความวา เหมาะสมปานกลาง คาเฉลยเทากบ 1.50 -2.49 หมายความวา เหมาะสมนอย คาเฉลยเทากบ 1.00 -1.49 หมายความวา เหมาะสมนอยทสด

เกณฑเฉลยของระดบความคดเหนของผเชยวชาญในงานศกษาน ใชคาเฉลยของคะแนนตงแต 3.50 ขนไป และคาความเบยงเบนมาตรฐานไมเกน 1.00 2. วเคราะหผลการประเมนทกษะการเรยนร ผวจยไดน าคะแนนการประเมนทกษะการเรยนรมาเปรยบเทยบกบเกณฑทตงไวรอยละ 70 3. วเคราะหความพงพอใจของนกเรยน ผวจยน าแบบประเมนความพงพอใจ ทไดจากประเมนของนกเรยนกลมตวอยางมาวเคราะหระดบความพงพอใจ โดยใชสถตคาเฉลย และสวนเบยงเบนมาตรฐาน เทยบกบเกณฑการประเมนดงน ( ลวน สายยศ. 2543 : 168 ) คาเฉลยเทากบ 4.50 -5.00 หมายความวา เหมาะสมมากทสด คาเฉลยเทากบ 3.50 -4.49 หมายความวา เหมาะสมมาก คาเฉลยเทากบ 2.50 -3.49 หมายความวา เหมาะสมปานกลาง คาเฉลยเทากบ 1.50 -2.49 หมายความวา เหมาะสมนอย คาเฉลยเทากบ 1.00 -1.49 หมายความวา เหมาะสมนอยทสด

เกณฑเฉลยของระดบความคดเหนของผเชยวชาญในงานศกษาน ใชคาเฉลยของคะแนนตงแต 3.50 ขนไป และคาความเบยงเบนมาตรฐานไมเกน 1.00 6. สถตทใชในการวเคราะหขอมล ผวจยวเคราะหขอมล โดยเลอกใชสถตพนฐานดงน 1. คาเฉลย ( X ) ค านวณจากสตร (บญชม ศรสะอาด. 2545 : 105)

X =N

X

เมอ X แทน คะแนนเฉลย

X แทน ผลรวมคะแนนทงหมดในกลม N แทน จ านวนนกเรยนในกลมตวอยาง 2. สวนเบยงเบนมาตรฐาน (S.D) ค านวณจากสตร (บญชม ศรสะอาด. 2545 : 106)

25

S.D. = )1(

)( 22

NN

xxN

เมอ S.D. แทน สวนเบยงเบนมาตรฐาน x แทน ผลรวมของคะแนนในกลม 2x แทน ผลรวมของคะแนนแตละตวยกก าลงสอง N แทน จ านวนนกเรยนในกลมตวอยาง

บทท 4

26

ผลการวเคราะหขอมล

การพฒนาความสามารถในการออกแบบอนโฟกราฟกจากการจดกจกรรมการเรยนรบรณาการหลกปรชญาของเศรษฐกจพอเพยงและการเรยนแบบรวมมอโดยใชเทคนคเพอนคคดรวมกบเครองมอการสอนคดของนกเรยนชนมธยมศกษาปท 4/1 โรงเรยนโนนหนวทยายนผวจยน าเสนอผลการวเคราะหขอมล ดงตอไปน 1. การสรางและหาประสทธภาพของแผนการจดการเรยนรบรณาการหลกปรชญาของเศรษฐกจพอเพยงและการเรยนแบบรวมมอโดยใชเทคนคเพอนคคดรวมกบเครองมอการสอนคดของนกเรยนชนมธยมศกษาปท 4/1 โรงเรยนโนนหนวทยายน

2. เปรยบเทยบความสามารถในการสรางอนโฟกราฟกเทยบกบเกณฑทตงไวรอย 70 3. เปรยบเทยบความสามารถในการใชเครองมอสอนคดเทยบกบเกณฑทตงไวรอยละ 70 4. เปรยบเทยบความสามารถในการถอดบทเรยนเทยบกบเกณฑทตงไวรอย 70

1. การสรางและหาประสทธภาพของแผนการจดการเรยนรบรณาการหลกปรชญาของเศรษฐกจพอเพยงและการเรยนแบบรวมมอโดยใชเทคนคเพอนคคดรวมกบเครองมอการสอนคดของนกเรยนชนมธยมศกษาปท 4/1 โรงเรยนโนนหนวทยายน ผวจยด าเนนการพฒนาแผนการจดการเรยนรเพอเปนคมอการจดการเรยนรบรณาการหลกปรชญาของเศรษฐกจพอเพยงและการเรยนแบบรวมมอโดยใชเทคนคเพอนคคดรวมกบเครองมอการสอนคดในหนวยการเรยนร การประยกตใชงานกราฟก ผานการตรวจสอบกลนกรองจากหวหนากลมสาระการเรยนรวทยาศาสตร หวหน างานพฒนาหลกสตรและกระบวนการเรยนรและรองผอ านวยการฝายวชาการ 2. ผลการเปรยบเทยบความสามารถในการสรางอนโฟกราฟก

27

ผลการเปรยบเทยบความสามารถในการสรางอนโฟกราฟกเทยบกบเกณฑทตงไวรอย 70 ผลการวเคราะหขอมลมดงน ตาราง 3 เปรยบเทยบความสามารถในการสรางอนโฟกราฟกเทยบกบเกณฑทตงไวรอย 70

ชอ-สกล ผลการประเมนอนโฟกราฟก

รวม รอยละ ผลงานถกตอง

ความสวยงาม

ความรวมมอ

ความคดสรางสรรค

นายคงเดช เกดโภคา 3 3 3 3 13 81.25 นายพลกฤษณ ดอกไมงาม 3 3 3 3 13 81.25 นางสาวจรนนท สนอย 3 3 3 3 12 75 นายคามนทร บญปก 4 4 4 4 16 100 นายธนวฒน เนองชมพล 4 4 4 4 16 100 นายประภวษณ มาตา 4 3 4 4 15 93.75 นายรฐกจ กดน 4 4 4 4 16 100 นายสนทยา มลลา 4 3 4 4 15 93.75 นางสาวชอผกา สขยอด 4 4 4 3 15 93.75 นางสาววนดา เขาเขยว 4 3 4 4 15 93.75 นางสาวศศวมล งอนไถ 4 4 4 3 15 93.75 นางสาวสภทรตา นามวงษ 4 3 4 4 15 93.75 นายพศวต ช านาญรบ 4 4 4 4 16 100 นางสาวพกล ทวศลป 3 3 3 3 12 75 นางสาวมารสา ส าราญรมย 4 4 4 4 16 100 นางสาวสดารตน เทยนชย 4 4 4 4 16 100 รวม 60 56 62 58 236 1475 เฉลย 3.75 3.50 3.87 3.63 รอยละ 93.75 87.50 96.87 90.62 92.19 จากตาราง 3 พบวา นกเรยนมผลการประเมนการสรางอนโฟกราฟก โดยรวมรอยละ 92.19 ซงสงกวาเกณฑทตงไวรอยละ 70 เมอพจารณาผลการประเมนรายบคคลพบวาสงกวาเกณฑทตงไวทกคน เมอพจารณารายดานพบวาดานทไดรบการประเมนมากทสดคอความรวมมอ (รอยละ 96.87 รองลงมาคอ ผลงานถกตอง (รอยละ 93.75ความคดสรางสรรค (รอยละ 90.62 และ ความสวยงาม (รอยละ 87.50) ตามล าดบ 3. ผลการเปรยบเทยบความสามารถในการใชเครองมอสอนคด

28

ผลการเปรยบเทยบความสามารถในการใชเครองมอสอนคดเทยบกบเกณฑทตงไวรอยละ 70

ตาราง 4เปรยบเทยบความสามารถในการ.ใชเครองมอสอนคดเทยบกบเกณฑทตงไวรอย 70

ชอ-สกล ผลการประเมน Diagram

รวม รอยละ รปแบบ เนอหา การน าเสนอ

ความสวยงาม

ตรงตอเวลา

นายคงเดช เกดโภคา 3 3 3 3 3 15 75 นายพลกฤษณ ดอกไมงาม 3 3 3 3 3 15 75 นางสาวจรนนท สนอย 3 3 3 3 3 15 75 นายคามนทร บญปก 4 4 4 4 4 20 100 นายธนวฒน เนองชมพล 3 4 4 4 4 19 95 นายประภวษณ มาตา 3 3 3 4 4 17 85 นายรฐกจ กดน 4 4 4 4 4 20 100 นายสนทยา มลลา 3 3 3 4 4 17 85 นางสาวชอผกา สขยอด 3 4 4 3 3 17 85 นางสาววนดา เขาเขยว 3 3 4 4 4 18 90 นางสาวศศวมล งอนไถ 3 4 4 3 3 17 85 นางสาวสภทรตา นามวงษ 3 3 4 4 4 18 90 นายพศวต ช านาญรบ 3 4 4 4 4 19 95 นางสาวพกล ทวศลป 3 3 3 3 3 15 75 นางสาวมารสา ส าราญรมย 3 4 4 4 4 19 95 นางสาวสดารตน เทยนชย 3 4 4 4 4 19 95 รวม 50 56 58 55 55 280 1400 เฉลย 3.13 3.5 3.63 3.44 3.44 รอยละ 78.13 87.5 90.63 85.94 85.94 87.50

จากตาราง 4 พบวา นกเรยนมผลการประเมนการใชเครองมอสอนคด (Diagram) โดยรวมรอยละ 87.50 ซงสงกวาเกณฑทตงไวรอยละ 70 เมอพจารณาผลการประเมนรายบคคลพบวาสงกวาเกณฑทตงไวทกคน เมอพจารณารายดานพบวาดานทไดรบการประเมนมากทสดคอการน าเสนอ (รอยละ 90.63) รองลงมาคอ เนอหาถกตอง (รอยละ 87.50)ความสวยงามและการตรงตอเวลา (รอยละ 85.94) และ รปแบบ (รอยละ 78.13) ตามล าดบ

4. เปรยบเทยบความสามารถในการถอดบทเรยนเทยบกบเกณฑทตงไวรอย 70

29

เปรยบเทยบความสามารถในการใชถอดบทเรยนเทยบกบเกณฑทตงไวรอยละ 70

ตาราง 5เปรยบเทยบความสามารถในการถอดบทเรยนเทยบกบเกณฑทตงไวรอย 70

ชอ-สกล ผลการประเมนการถอดบทเรยน

รวม เฉลย รปแบบ เนอหา การน าเสนอ

ความสวยงาม

ตรงตอเวลา

นายคงเดช เกดโภคา 3 3 3 3 3 15 75 นายพลกฤษณ ดอกไมงาม 3 3 3 3 3 15 75 นางสาวจรนนท สนอย 3 3 3 3 4 16 80 นายคามนทร บญปก 3 3 4 3 4 17 85 นายธนวฒน เนองชมพล 3 3 4 4 4 18 90 นายประภวษณ มาตา 3 3 4 3 4 17 85 นายรฐกจ กดน 3 3 4 3 4 17 85 นายสนทยา มลลา 3 3 4 3 4 17 85 นางสาวชอผกา สขยอด 3 3 4 3 3 16 80 นางสาววนดา เขาเขยว 3 3 4 3 4 17 85 นางสาวศศวมล งอนไถ 3 3 4 3 3 16 80 นางสาวสภทรตา นามวงษ 3 3 4 3 4 17 85 นายพศวต ช านาญรบ 3 3 4 4 4 18 90 นางสาวพกล ทวศลป 3 3 3 3 3 15 75 นางสาวมารสา ส าราญรมย 3 3 4 4 4 18 90 นางสาวสดารตน เทยนชย 3 3 4 4 4 18 90 48 48 56 49 59 267 1335 3 3 3.50 3.06 3.69 75 75 87.50 76.56 92.19 82.19

จากตาราง 5 พบวา นกเรยนมผลการประเมนการถอดบทเรยนตามหลกปรชญาของเศรษฐกจพอเพยง โดยรวมรอยละ 82.19 ซงสงกวาเกณฑทตงไวรอยละ 70 เมอพจารณาผลการประเมนรายบคคลพบวาสงกวาเกณฑทตงไวทกคน เมอพจารณารายดานพบวาดานทไดรบการประเมนมากทสดคอ การตรงตอเวลา (รอยละ 92.19) รองลงมาคอ การน าเสนอ (รอยละ 87.50)รปแบบ เนอหาและความสวยงาม (รอยละ 75) ตามล าดบ

บทท 5

30

สรป อภปรายผลและขอเสนอแนะ

การพฒนาแผนการจดการเรยนรบรณาการหลกปรชญาของเศรษฐกจพอเพยงและการเรยนแบบรวมมอโดยใชเทคนคเพอนคคดรวมกบเครองมอการสอนคดของนกเรยนชนมธยมศกษาปท 4/1 โรงเรยนโนนหนวทยายน สรป อภปรายผลไดดงน 1. สรปผลการอภปราย 1.1 การสรางและหาประสทธภาพของแผนการจดการเรยนรบรณาการหลกปรชญาของเศรษฐกจพอเพยงและการเรยนแบบรวมมอโดยใชเทคนคเพอนคคดรวมกบเครองมอการสอนคดของนกเรยนชนมธยมศกษาปท 4/1 โรงเรยนโนนหนวทยายนผลการศกษาพบวาผวจยด าเนนการพฒนาแผนการจดการเรยนรเพอเปนคมอการจดการเรยนรบรณาการหลกปรชญาของเศรษฐกจพอเพยงและการเรยนแบบรวมมอโดยใชเทคนคเพอนคคดรวมกบเครองมอการสอนคดในหนวยการเรยนร การประยกตใชงานกราฟก ผานการตรวจสอบกลนกรองจากหวหนากลมสาระการเรยนรวทยาศาสตร หวหนางานพฒนาหลกสตรและกระบวนการเรยนรและรองผอ านวยการฝายวชาการ 1.2 ผลการเปรยบเทยบความสามารถในการสรางอนโฟกราฟก ผลการวจยพบวา นกเรยนมผลการประเมนการสรางอนโฟกราฟก สงกวาเกณฑทตงไวรอยละ 70 เมอพจารณาผลการประเมนรายบคคลพบวาสงกวาเกณฑทตงไวทกคน เมอพจารณารายดานพบวาดานทไดรบการประเมนมากทสดคอความรวมมอ รองลงมาคอ ผลงานถกตอง ความคดสรางสรรค และ ความสวยงาม ตามล าดบ

1.3 ผลการเปรยบเทยบความสามารถในการใชเครองมอสอนคดผลการวจยพบวานกเรยนมผลการประเมนการใชเครองมอสอนคด โดยรวมสงกวาเกณฑทตงไวรอยละ 70 เมอพจารณาผลการประเมนรายบคคลพบวาสงกวาเกณฑทตงไวทกคน เมอพจารณารายดานพบวาดานทไดรบการประเมนมากทสดคอการน าเสนอ รองลงมาคอ เนอหาถกตอง ความสวยงามและการตรงตอเวลา และ รปแบบ ตามล าดบ

1.4 ผลการเปรยบเทยบความสามารถในการถอดบทเรยนผลการวจย พบวา นกเรยนมผลการประเมนการถอดบทเรยนตามหลกปรชญาของเศรษฐกจพอเพยง โดยรวมสงกวาเกณฑทตงไวรอยละ 70 เมอพจารณาผลการประเมนรายบคคลพบวาสงกวาเกณฑทตงไวทกคน เมอพจารณารายดานพบวาดานทไดรบการประเมนมากทสดคอ การตรงตอเวลา รองลงมาคอ การน าเสนอ รปแบบ เนอหาและความสวยงาม ตามล าดบ 2.อภปรายผล

31

2.1 การสรางและหาประสทธภาพของแผนการจดการเรยนรบรณาการหลกปรชญาของเศรษฐกจพอเพยงและการเรยนแบบรวมมอโดยใชเทคนคเพอนคคดรวมกบเครองมอการสอนคดของนกเรยนชนมธยมศกษาปท 4/1 โรงเรยนโนนหนวทยายนผลการศกษาพบวาผวจยด าเนนการพฒนาแผนการจดการเรยนรเพอเปนคมอการจดการเรยนรบรณาการหลกปรชญาของเศรษฐกจพอเพยงและการเรยนแบบรวมมอโดยใชเทคนคเพอนคคดรวมกบเครองมอการสอนคดในหนวยการเรยนร การประยกตใชงานกราฟก ผานการตรวจสอบกลนกรองจากหวหนากลมสาระการเรยนรวทยาศาสตร หวหนางานพฒนาหลกสตรและกระบวนการเรยนรและรองผอ านวยการฝายวชาการ อาจเนองมาจาก แผนการจดการเรยนไดมการพฒนาปรบปรงทบทวนทกปการศกษาและการบรณาการนโยบายส าคญของตนสงกด ผานการตรวจสอบกลนกรนองของผบรหารและผเชยวชาญจงท าใหไดแผนการจดการเรยนรทน าไปใชไดจรง

2.2 ผลการเปรยบเทยบความสามารถในการสรางอนโฟกราฟก ผลการวจยพบวา นกเรยนมผลการประเมนการสรางอนโฟกราฟก สงกวาเกณฑทตงไวรอยละ 70 เมอพจารณาผลการประเมนรายบคคลพบวาสงกวาเกณฑทตงไวทกคน เมอพจารณารายดานพบวาดานทไดรบการประเมนมากทสดคอความรวมมอ รองลงมาคอ ผลงานถกตอง ความคดสรางสรรค และ ความสวยงาม ตามล าดบ ทงนอาจเนองมาจาก นกเรยนมการเรยนรดานเนอหาความรใหเกดความรความเขาใจ น าหลกปรชญาของเศรษฐกจพอเพยงมาใชในการวางแผนออกแบบการท างาน การเรยนโดยใชเพอนคคดชวยใหนกเรยนเกดการชวยเหลอกนและกน ท าใหสามารถสรางภาพอนโฟกราฟกไดตรงตามเปาหมาย สอดคลองกบ ปรยานช พบลสราวธ (2549) ใหความหมายหลกปรชญาเศรษฐกจพอเพยง คอ ความพอประมาณ ความมเหตผล รวมถงความจ าเปนทจะตองมระบบภมคมกนในตวทดพอสมควรตอการมผลกระทบใด ๆ อนเกดจากการเปลยนแปลงทงภายนอกและภายใน จะตองอาศยความรอบร ความรอบคอบ และความระมดระวง

2.3 ผลการเปรยบเทยบความสามารถในการใชเครองมอสอนคดผลการวจยพบวานกเรยนมผลการประเมนการใชเครองมอสอนคด โดยรวมสงกวาเกณฑทตงไวรอยละ 70 เมอพจารณาผลการประเมนรายบคคลพบวาสงกวาเกณฑทตงไวทกคน เมอพจารณารายดานพบวาดานทไดรบการประเมนมากทสดคอการน าเสนอ รองลงมาคอ เนอหาถกตอง ความสวยงามและการตรงตอเวลา และ รปแบบ ตามล าดบ ทงนอาจเนองมาจากการใชเทคนคการเรยนรแบบรวมมอระหวางผเรยน ๒ คน ทจบคกน แลวชวยกนแบงปนความคดในประเดนปญหา หลงจากทรวมกนคดเปนคแลว ท าใหเกดการชวยเหลอ แลกเปลยนเรยนร และการฝกฝนการใชเครองมอสอนคดของโรงเรยนท าใหนกเรยนเกดทกษะในการคด

2.4 ผลการเปรยบเทยบความสามารถในการถอดบทเรยนผลการวจย พบวา นกเรยนมผลการประเมนการถอดบทเรยนตามหลกปรชญาของเศรษฐกจพอเพยง โดยรวมสงกวาเกณฑทตงไวรอยละ 70 เมอพจารณาผลการประเมนรายบคคลพบวาสงกวาเกณฑทตงไวทกคน เมอพจารณารายดานพบวาดานทไดรบการประเมนมากทสดคอ การตรงตอเวลา รองลงมาคอ การน าเสนอ รปแบบ เนอหาและความสวยงาม ตามล าดบทงนอาจเนองมาจากนกเรยนผานการฝกถอดบทเรยนจนเขาใจรปแบบการน าเสนอขอมล และการน าเสนอความคดออกมาในรปแบบของการถอดบทเรยน ท าใหผลงานออกมาตรงตามเปาหมาย สอดคลองกบ(ปรยานช พบลสราวธ, 2550) ซงกลาววาเปนการฝกใหคด พด ท า อยางพอด พอเหมาะ พอควร บนหลกเหตผล ไมประมาท

32

โดยใชสตและปญญาในทางทถกตอง เพอเพมทางเลอกและพฒนาศกยภาพของแตละคนใหสามารถอมชตวเองและครอบครวได โดยไมเบยดเบยนตวเองและผอน และอยรวมกบผอนในสงคมไดอยางสงบสข รรกสามคค อยรวมกบธรรมชาตไดอยางสมดลและยงยน และมคานยมทดงาม รวมรกษาคณคาของความเปนไทย 3.ปญหา อปสรรคและขอเสนอแนะ

3.1 ปญหา/อปสรรค 3.1.1 มกจกรรมบอย ท าใหการเรยนไมเปนไปตามก าหนดเวลา

3.2 ขอ เสนอแนะ

3.2.1 ควรมการวจยในเนอหาอนและระดบชนอน ๆ ตอไป