1

ΓΛΩΦ 211-Εισαγωγή στη θεωρία της Μινιμαλιστικής Γραμματικής

Έλενα Αναγνωστοπούλου

Βασική Βιβλιογραφία

Chomsky, Noam. 1995. The Minimalist Program. Cambridge, Mass: MIT Press.

Chomsky, Noam. 2000. Minimalist Inquiries: The framework. In: Roger Martin,

David Michaels and Juan Uriagereka (eds.), Step by step, 89-155. Cambridge,

Mass.: MIT Press.

Chomsky, Noam. 2001. Derivation by phase. In Michael Kenstowicz (Ed.), Ken Hale.

A Life in Language, 1-52. Cambridge, Mass.: MIT Press.

Lasnik, Howard. 1999. Minimalist Analysis. Oxford: Blackwell Publishers.

Marantz, Alec. 1995. The Minimalist Program. In Gert Webelhuth (Ed.) Government

and Binding Theory and the Minimalist Program, 349-382. Oxford: Blackwell

Publishers.

Pollock, Jean-Yves. 1989. Verb movement, universal grammar, and the structure of

IP. Linguistic Inquiry 20: 365-424.

(A) Principles and Parameters Theory (see Chapter 1 of The Minimalist

Program: Chomsky and Lasnik)

Βασικές υποθέσεις (σελ. 20-30):

1) Η γλώσσα αποτελείται από δύο μέρη: Το Λεξικό χαρακτηρίζει τα λεξικά στοιχεία

που δημιουργούν προτάσεις. Το υπολογιστικό σύστημα παράγει απεριόριστο αριθμό

δομικών περιγραφών, συμβολικών συστημάτων. Κάθε δομική περιγραφή ορίζει το

πλήρες σύστημα χαρακτηριστικών (φωνητικών, σημασιολογικών, συντακτικών) μιας

γλωσσικής έκφρασης.

2) Κάθε γλωσσική έκφραση συνδέεται με ένα σύνολο συμβολικών συστημάτων

(επίπεδα αναπαράστασης) που δίνουν πληροφορίες για την γλωσσική έκφραση.

Βαθεία Δομή: το επίπεδο παράστασης που συνδέει το λεξικό με το υπολοιγιστικό

σύστημα.

Φωνητική Δομή: Το επίπεδο αναπαράστασης που περιέχει πληροφορίες σχετικά με

τους ήχους και μπορεί να ερμηνευθεί φωνητικά (αρθρωτικά – ακουστικά).

Λογική Δομή: Το επίπεδο αναπαράστασης που περιέχει τα στοιχεία τα σχετικά με τη

σημασία και περιέχει στοιχεία που χρησιμοποιεί ο νους για τη σκέψη, την αναφορά,

τον σχεδιασμό κλπ.

2

Αυτά τα τρία επίπεδα δεν επικοινωνούν απευθείας μεταξύ τους αλλά οι σχέσεις τους

διαμεσολαβούνται από το επίπεδο της Επιφανειακής Δομής.

Lexicon

D-Structure

S-Structure 3 LF PF

Η περιοχή της σύνταξης ορίζει τον τρόπο με τον οποίο φτάνουμε από τη Βαθεία

Δομή στην Επιφανειακή Δομή μέσα από μετασχηματισμούς (Μετακίνηση,

Απαλοιφή, ίσως και προσθήκη). Στη συνέχεια η Ε-Δομή τροφοδοτεί την Φ-Δομή και

τη Λογική Δομή που τροφοδοτούν τα επίπεδα της πρόσληψης/ακοής και ερμηνείας.

Αυτό το μοντέλο σύνταξης ονομάζεται μοντέλο Τ.

3) Η παραγωγική μορφολογία συμβαίνει στο Λεξικό. Η μορφολογία κλίσης στη

Σύνταξη.

4) Γενική τάση στη θεωρία της Σύνταξης: μετακίνηση από συγκεκριμένους κανόνες

σε γενικές Αρχές που αλληλεπιδρούν για να εξηγήσουν τα συντακτικά φαινόμενα

(π.χ. φαινόμενα όπως η παθητικοποίηση εξηγούνται με την αλληλεπίδραση του

Πτωτικού Φίλτρου, της Θεματικής Θεωρίας και της Μετακίνησης α).

"….Suppose we have some collection of phenomena in a particular language. In the

early stages of generative grammar, the task was to find a rule system of the permitted

form from which these phenomena (and infinitely many others) could be derived. That

is a harder task than the ones posed in pregenerative grammar, but not an impossible

one: there are many potential rule systems, and it is often possible to devise one that

will more or less work- though the problem of explanatory adequacy at once arises,

as noted.

But this achievement, however difficult, does not count as a real result if we

adopt the P&P approach as a goal. Rather, it merely sets the problem. The task is

now to show how the phenomena derived by the rule system can be deduced from the

invariant principles of UG with parameters set in one of the permissible ways."

(Chomsky and Lasnik 1995: 28).

Στόχος της θεωρίας των Αρχών και Παραμέτρων είναι να εξηγήσουν τα γλωσσικά

φαινόμενα με βάση την αλληλεπίδραση δύο Αρχών: Καθολικών Αρχών

(συμπεριλαμβανομένων και των Παραμέτρων). Ειδικών γλωσσικών χαρακτηριστικών

που προκύπτουν από τις τιμές που δίνονται στις Παραμέτρους.

3

Οι Παράμετροι έχουν δύο πηγές:

Α) Χαρακτηριστικά του Λεξικού. Για παράδειγμα, ποιες λειτουργικές κατηγορίες

πραγματώνονται στις γλώσσες, αν οι γλώσσες έχουν άρθρα ή όχι, αν έχουν κενές

αντωνυμίες για Υποκείμενα ή όχι, χαρακτηριστικά των κεφαλών (π.χ. αν προηγούνται

των συμπληρωμάτω ή όχι κλπ.)

Maria sagt , dass Hans den Ball kaufte

η Μαίρη λέει ότι ο Χανς τη μπάλα αγόρασε

e-wa kabe-ni kakatte imasu

εικόνα τοίχο σε κρέμεται με χάρη

Β) Πότε συμβαίνει η μετακίνηση α (από τη Β Δομή στην Ε Δομή ή από την Ε Δομή

στην Λ Δομή;):

Παράδειγμα: wh-movement (μετακίνηση ερωτηματικού)

(a) Σε μερικές γλώσσες (Βουλγάρικα, Ρουμάνικα, Πολωνικά, Σερβοκροατικά) όλες οι

ερωτηματικές λέξεις μετακινούνται στην αρχή:

Βουλγαρικά

Kogo kakvo e pital Ivan?

Whom what AUX asked Ivan

'Who did Ivan ask what?'

(b) Σε άλλες γλώσσες (Ιαπωνικά, Κορεατικά, Κινέζικα) μένουν στη θέση τους:

Ιαπωνικά

Taroo-ga dare-ni nani-o ageta no?

Taroo-NOM who-DAT what-ACC gave Q

'Who did Taroo give what?'

(c) Και υπάρχουν γλώσσες (Ελληνικά, Αγγλικά, Γερμανικά) που χρησιμοποιούν και

τις δύο στρατηγικές:

Αγγλικά

Who did John give what?

Ελληνικά

Τίνος έδωσε ο Γιάννης τι

Huang (1982), Lasnik & Saito (1984): η διαφορά στις γλώσσες έχει να κάνει με το

πότε συμβαίνει η μετακίνηση ερωτηματικού

4

Ε-Δομή Λογική Δομή

Όλες οι Βουλγαρικές μετακινήσεις Όλες οι Ιαπωνικές μετακινήσεις

Μερικές Αγγλικές μετακινήσεις Μερικές Αγγλικές μετακινήσεις

(B) Το Μινιμαλιστικό πρόγραμμα (Marantz 1995: 352-354 and Lasnik 1999: 1-

6).

Συνεχίζει την τάση να εξηγούμε τα γλωσσικά φαινόμενα επικαλούμενοι γενικές

Αρχές και Παραμέτρους. Διαφοροποιείται από τα προηγούμενα στάδια στη θεωρία

ως προς τα εξής:

Α) Επίπεδα Αναπαράστασης

Οι Αρχές εφαρμόζονται μόνο στα επίπεδα της Φ-Δομής και Λ-Δομής. Το σύστημα

δεν περιέχει τα επίπεδα της Β-Δομής και της Ε-Δομής. Η παραγωγή προχωρά προς τη

Λογική Δομή και σε κάποιο σημείο (το λέμε: Σημείο Εκφώνησης Spell-out), η

αναπαράσταση στέλνεται στη Φωνητική Δομή.

! ! PF ________________!(SPELL-OUT)

! ! ! LF

Δεν μπορεί να υπάρχουν Αρχές που να αναφέρονται στα επίπεδα που παλαιότερα

ονομάζονταν Β-Δομή και Ε-Δομή. Όλες οι Αρχές και οι Περιορισμοί πρέπει να

αναφέρονται στη Λ-Δομή και στην Φωνητική Δομή. Η διάκριση ανάμεσα σε

διαδικασίες που τροφοδοτούν τη Φ-Δομή και διαδικασίες που τροφοδοτούν τη Λ-

Δομή διατηρείται, αλλά δεν υπάρχει η Ε-Δομή ως διακριτό επίπεδο αναπαράστασης.

Το μέρος της παραγωγής πριν από το σημείο εκφώνησης το ονομάζουμε

φανερή/εκπεφρασμένη σύνταξη και το μέρος της παραγωγής μετά από το σημείο

εκφώνησης το ονομάζουμε κρυφή/ μη εκπεφρασμένη σύνταξη.

Μέσα στο πλαίσιο του Μινιμαλισμού υπάρχουν και μοντέλα που δεν δέχονται το

μοντέλο Τ.

α) Υπάρχουν θεωρίες που δέχονται ότι δεν υπάρχουν μη εκπεφρασμένες μετακινήσεις

(Cole and Hermon 1994, Tsai 1994, Reinhart 1995 for wh-in situ; Πρβλ. Chomsky

2000, 2001).

β) Single Output Syntax/ Σύνταξη μοναδικού εξαγόμενου: Η σύνταξη παράγει μία

μόνο παράσταση που ερμηνεύεται από τον σημασιολογικό και τον φωνητικό τομέα.

(Brody 1995, Bobaljik 1995, Groat & O' Neil 1996, Pesetsky 1999):

5

! ! PF, LF

Σ’αυτό το μοντέλο η διαφορά μεταξή φανερών και κρυφών μετακινήσεων εέχει να

κάνει με το αν προφέρουμε την κεφαλή μιας αλυσίδας (τον πρώτο κρίκο της) ή την

ουρά της (την αρχική θέση από την οποία ξεκινά μια μετακίνηση).

Η διαφορά ανάμεσα σε αυτό το μοντέλο και το μοντέλο Τ έχει να κάνει με το αν

υπάρχουν δύο κύκλοι μεταικήσεων: πρώτα όλες οι φανερές μετά όλες οι κρυφές. Στη

σύνταξη του μοναδικού εξαγόμενου φανερές και κρυφές μετακινήσεις γίνονται στον

ίδιο κύκλο και άρα η μία μπορεί να τροφοδοτήσει την άλλη.

γ) Τέλος υπάρχει και η θεωρία σύμφωνα με την οποία όλες οι μετακινήσεις είναι

φανερές αλλά με στοιχεία που δεν τα βλέπουμε, στην περίπτωση των κρυφών

μετακινήσεων, δηλ. κενών στοιχείων (Watanabe 1992 για τα Ιαπωνικά).

Ένα παράδειγμα του τι σημαίνει να καταργείται η Ε Δομή με τους περιορισμούς της:

Υποστηρίζεται ότι οι ποσοδεικτικές προτάσεις (May 1977 και εξής) υπόκεινται στον

κανόνα Quantifier Raising (QR), Ανύψωση Ποσοδείκτη που μετακινεί μια

ποσοδεικτική ΟΦ στην αρχή της πρότασης (προσάρτηση στη φράση Κλίσης) και

αφήνει ίχνος που δεσμεύεται από την μετακινημένη φράση:

(1) John kissed every girl

(2) [IP every girli [IP John kissed ti ]]

Η Λογική Δομή (2) μεταφράζεται στην λογική φόρμουλα (3) που εκφράζει τη

σημασία των ποσοδεικτικών προτάσεων:

(3) (x : x is a girl) (John kissed x)

Αυτό συμβαίνει από την Ε-Δομή στη Λ-Δομή.

Συζητώντας τα παραδείγματα στο (4) και (5), ο Chomsky (1981) υποστηρίζει ότι η

Αρχή Γ της θεωρίας των δεσμεύσεων πρέπει να εφαρμόζεται στην Ε-Δομή (πριν την

μετακίνηση ποσοδείκτη):

(4) Which booki that John read did hei like ?

(5) *Hei liked every book that Johni read

Η γραμματικότητα του (4) μας δείχνει ότι η Αρχή Γ δεν εφαρμόζεται στη Β-Δομή,

αλλιώς δεν θα ήταν δυνατή η συναναφορά. Η αντιγραμματικότητα του (5) μας δείχνει

ότι η Αρχή Γ δεν εφαρμόζεται στη Λογική Δομή (αναπαράσταση (6) που είναι όπως

η (4)), αλλιώς η πρόταση θα ήταν γραμματική:

(6) [IP Every book that Johni readj [IP hei liked x j] ]

6

Η κατάργηση της Ε-Δομής έχει ως συνέπεια ότι θα πρέπει να βρεθεί ένας

εναλλακτικός τρόπος να εξηγήσουμε πώς η εμβέλεια των ποσοδεικτών αλληλεπιδρά

με την θεωρία των δεσμεύσεων.

B) Μετακινήσεις ως λύσεις Έσχατης Ανάγκης

Οι μετακινήσεις θεωρούνται λύσεις Έσχατης Ανάγκης (Last Resort) και συμβαίνουν

μόνο όταν υπάρχει ανάγκη να γίνουν. Όλος ο Μινιμαλισμός ασχολείται με το να

διασαφηνίσει τι προκαλεί τις μετακινήσεις. Στη θεωρία της Δέσμευσης και

Αναφορικής Σύνδεσης οι μετακινήσεις θεωρούνταν ότι συμβαίνουν ελεύθερα και

υπόκεινται σε περιορισμούς τοπικότητας όπως το Subjacency.

Κάθε παραγωγή που συμβαίνει ελεύθερα κρίνεται ως γραμματική ή αντιγραμματική

από μόνη της, σύμφωνα με το αν παραβιάζει ή όχι έναν περιορισμό. Όμως υπάρχει

μία αίσθηση ότι συγκεκριμένες διαδικασίες συμβαίνουν για συγκεκριμένους λόγους.

Μετακινήσεις Α για Πτώση. Μετακινήσεις ερωτηματικού για να μετακινηθεί η

ερωτηματική λέξη στο σημείο εμβέλειάς της. Μετακινήσεις κεφαλής για να

συνδεθούν τα θέματα με τις καταλήξεις. Αυτά έρχονται σε αντίφαση με τον

ισχυρισμό ότι οι μετακινήσεις συμβαίνουν ελεύθερα. Στην πραγματικότητα, θα

περιμέναμε πολλές προαιρετικές μετακινήσεις. Αλλά ποτέ οι μετακινήσεις δεν είναι

πραγματικά προαιρετικές. Στον Μινιμαλισμό διαδικασίες όπως η μετακίνση

«κοστίζουν» και θα πρέπει να δικαιολογούνται. Πρέπει να υπάρχει λόγος που

γίνονται και κάθε βήμα τους πρέπει να δικαιολογείται. Οι παραγωγές συγκρίνονται με

άλλες παραγωγές και οι οικονομικότερες παραγωγές αποκλείουν τις λιγότερο

οικονομικές.

Μερικά παραδείγματα Αρχών Οικονομίας (προτάθηκαν στον Chomsky 1993; κάποιες

παρέμειναν, άλλες τροποποιήθηκαν, άλλες εγκαταλείφθηκαν)

Η ΚΟΝΤΙΝΟΤΕΡΗ ΜΕΤΑΚΙΝΗΣΗ (SHORTEST MOVE) βασίζεται στον σχετικοποιημένο

μινιμαλισμό του Rizzi (1990: Relativized Minimality). Κάθε στοιχείο πρέπει να

μετακινείται στην πρώτη διαθέσιμη θέση με τον κατάλληλο τύπο. Οι κεφαλές δεν

μπορούν να προσπερνούν κεφαλές (7), η μετακίνηση Α δεν μπορεί να προσπερνά

θέση Α (8) και η μετακίνηση Α’ δεν μπορεί να προσπερνά θέση Α’ (9):

(7) *Have John will t left by the time we get here?

(8) *John is likely for it to seem t to have left

(9) *How do you wonder who Mary kissed t ?

ΚΑΘΥΣΤΕΡΗΣΕ (PROCRASTINATE) : πρόκειται για μια Αρχή οικονομίας σύμφωνα με

την οποία είναι οικονομικότερο να μετακινείται κάτι μετά στο σημείο εκφώνησης

παρά πριν, όσο καθυστερεί μια μετακίνηση τόσο καλύτερα. Σύμφωνα με την Αρχή

αυτή, είναι π.χ. οικονομικότερο να μένει ένα ερωτηματικό στοιχείο στη θέση του

στην εκπεφρασμένη σύνταξη και πρέπει να υπάρχει κάποιος λόγος που πιέζει τις

ερωτηματικές φράσεις να μετακινηθούν στις γλώσσες που το κάνουν.

ΑΠΛΗΣΤΙΑ (GREED) είναι μια Αρχή Οικονομίας που απαγορεύει σε κάτι να

μετακινηθεί για να ικανοποιήσει τις ανάγκες του στόχου της μετακίνησης. Θα πρέπει

7

να μετακινηθεί μόνο για να ικανοποιήσει τις δικές του ανάγκες. Για παράδειγμα, ένα

ρήμα δεν μπορεί να πάει στην Κλίση για να μην είναι αιωρούμενο ένα επίθημα

κλίσης. Θα πρέπει να πάει στην Κλίση επειδή το ίδιο το Ρήμα χρειάζεται να ενωθεί με

το επίθημα κλίσης.

Λόγοι για τους οποίους προτάθηκαν Αρχές Οικονομίας (Marantz 1995: 352-353)

1) Ορισμένες «αρχές τοπικότητας» μοιάζουν να στηρίζονται στην Αρχή της

Ελάχιστης Προσπάθειας. Οι μετακινήσεις (Wh-movement, NP-movement, head-

movement) στοχεύουν πάντα στο πρώτο διαθέσιμο πεδίο προσγείωσης. Το ίδιο και

στις περιπτώσεις Superiority:

(10) Who t saw what? (το Υ είναι πιο κοντινό στο ΣΔ απο το Α)

(11) *What did who see t?

2) Οι περιπτώσεις που εισάγουμε στοιχεία πάντα συμβαίνουν επειδή δεν μπορούμε να

κάνουμε κάτι άλλο. Είναι λύσεις έσχατης ανάγκης:

(12) John often goes to the movies

(13) *John does often go to the movies

(αντιγραμματικό εκτός αν το "do" είναι εμφατικό, μην βάλεις το do αν μπορείς να

συνδέσεις την Κλίση με το Ρήμα με lowering)

(14) *John not often goes to the movies

(αντιγραμματικό επειδή η άρνηση δεν επιτρέπει στην Κλίση να συνδεθεί με το Ρήμα)

(15) John does not often go to the movies

(γραμματικό επειδή το μόνο που μπορούμε να κάνουνε για να σώσουμε τη δομή είναι

να βάλουμε το do)

Αρχή της Πλήρους Ερμηνείας (Principle of Full Interpretation Chomsky and

Lasnik 1995: 27-28)

Η «υπερ-Αρχή» της σύνταξης. Καμία αναπαράσταση στη Λ-Δομή και την Φ-Δομή

δεν μπορεί να περιέχει στοιχεία που δεν ερμηνεύονται στα εν λόγω επίπεδα, δηλ.

σημασιολογικά και φωνητικά. Στην Λ-Δομή, η Αρχή της Πλήρουν ερμηνείας μπορεί

να απαγορεύει οτιδήποτε δεν μπορεί να ερμηνευθεί, π.χ. ΟΦ χωρίς θεματικό ρόλο,

πλεοναστικά, χαρακτηριστικά που δεν ερμηνεύονται π.χ. Δομική Πτώση στις ΟΦ.

Στη Φ-Δομή απαγορεύεται οτιδήποτε να μπορεί να ερμηνευθεί φωνητικά.

Στον Μινιμαλισμό οι Αρχές Οικονομίας εντάσσονται σε δύο μεγάλες ομάδες

(Chomsky 2000):

Αρχές Ελάχιστης Προσπάθειας: Περιορίζουν οτιδήποτε περιττό: (i) περιττά

στοιχεία στις αναπαραστάσεις elements (Πλήρης Ερμηνεία/ Full Interpretation), (ii)

περιττά βήματα στις παραγωγές (τίποτα δεν επιτρέπεται εκτός αν έχει λόγο να συμβεί

για να ικανοποιήσει απαιτήσεις της Λ-Δομής και της Φ-Δομής).

8

Περιόρισε την “περιοχή αναζήτησης”: Μικρότερη Μετακίνηση, Κυκλικές

Μετακινήσεις, Περιορισμός των αναζητήσεων σε πεδία c-command και ελάχιστα

πεδία, Περιορισμοί Τοπικότητας (δεν κάνω τίποτα για να ικανοποιήσω κάτι που θα

έρθει αργότερα/ no look ahead, συγκρίνω με οικονομικότερες παραγωγές που μπορεί

να με αποκλείουν)

9

ΒΑΣΙΚΗ ΔΟΜΗ ΤΗΣ ΠΡΟΤΑΣΗΣ

[Pollock 1989 συνδυασμένος με την Υπόθεση Παραγωγής του Υ μέσα στη ΡΦ the

VP-internal subject hypothesis Sportiche 1988, Koopman and Sportiche 1988]

1) Η ΠΑΡΑΔΟΣΙΑΚΗ ΑΠΟΨΗ

Chomsky (1957), Emonds (1976). Στα Γαλλικά όλα τα Ρ μετακινούνται στην Κλίση.

Στα Αγγλικά αυτό συμβαίνει μόνο με τα βοηθητικά be και have.

Επιχειρήματα

Παρατήρηση 1: στα Αγγλικά τα βοηθητικά και κύρια ρήματα έχουν σταθερή θέση

σε σχέση με επιρρήματα όπως often, just, already (που δηλώνουν συχνότητα/ όψη),

το αρνητικό στοιχείο not και το ποσοδεικτικό στοιχείο all που προσδιορίζει το

υποκείμενο. Τα βοηθητικά ρήματα υποχρεωτικά προηγούνται των στοιχείων αυτών.

Τα κύρια ρήματα ακολουθούν:

MODALS

Επιρρήματα

(1) α. Violetta will often meet Alfredo

b. *Violetta often will meet

(2) α. Violetta must often meet Alfredo

b. *Violetta often must meet Alfredo

(3) a. Violetta can often meet Alfredo

b. *Violetta often can meet Alfredo

Άρνηση

(4) α. Violetta will not meet Alfredo

b. *Violetta not will meet Alfredo

(5) a. Violetta must not meet Alfredo

b. *Violetta not must meet Alfredo

(6) a. Violetta can not meet Alfredo

b. *Violetta not can meet Alfredo

Floating quantifiers

(7) α. The children must all solve the problem

b. *The children all must solve the problem

“HAVE” & “BE” (ASPECTUAL AUXILIARIES):

Επιρρήματα

(8) a. John has often read the book

b. *John often has read the book

10

(9) a. John has not read the book

b. *John not has read the book

(10) a. John is often invited

b. *John often is invited

Άρνηση

(12) a. John has not read the book

b. *John not has read the book

(13) a. John is not invited

b. *John not is invited

Floating quantifiers

(14) a. The children have all solved the problem

b. *The children all have solved the problem

(15) a. The children are all invited

b. *The children all are invited

DO

Άρνηση

(16) a. John did not read the book

b. *John not did read the book

Floating quantifiers

(17) a. The children did not all solve the problem

b. *The children all did not solve the problem

ΚΥΡΙΑ ΡΗΜΑΤΑ

(α) Υποχρεωτικά ακολουθούν τα επιρρήματα:

(18) a. John often reads books

b. *John reads often books

c. John often kisses Mary

d. *John kisses often Mary

(β) Υποχρεωτικά ακολουθούν την άρνηση και τότε χρειάζεται να εισαχθεί το

βοηθητικό ρήμα “do” (do support):

(19) a. John did not read the book

b. *John not read the book

c. *John read not the book

(γ) Υποχρεωτικά ακολουθούν τα floating quantifiers

11

(20) a. The children all read the books

b. *The children read all the books

To have όταν δεν είναι βοηθητικό ακολουθεί το επίρρημα, την άρνηση, τα floating

quantifiers:

(21) a. John often has a headache

b. *John has often a headache

(22) a. John does not have a headache

b. *John has not a headache

(23) a. The children all have a headache

b. *The children have all a headache

Σημείωση: τα δεδομένα στο (21)-(23) δεν ισχύουν για τα Αγγλικά της Μ. Βρετανίας.

Παρατήρηση 2: Τα Αγγλικά διαφέρουν από τα Γαλλικά. Στα Γαλλικά τα κύρια

ρήματα υποχρεωτικά προηγούνται της άρνησης, των επιρρημάτων και των floating

quantifiers. Επιπλέον, δεν υπάρχει ο κανόνας do-support:

(α) Άρνηση:

(24) a. *John not likes Mary Αγγλικά

b. Jean (n’) aime pas Marie Γαλλικά

(b) Επιρρήματα

(25) a. *John kisses often Mary Αγγλικά

b. John embrasse souvent Marie Γαλλικά

(26) a. John often kisses Mary Αγγλικά

b. *John souvent embrasse Marie Γαλλικά

(γ) Floating Quantifiers

(27) a. *My friends love all Mary Αγγλικά

b. Mes amis aiment tous Marie Γαλλικά

(28) a. My friends all love Mary Αγγλικά

b. *Mes amis tous aiment Marie Γαλλικά

Οι δύο γλώσσες διαφέρουν συστηματικά ως προς τα κύρια ρήματα. Οι δύο γλώσσες

δεν διαφέρουν ως προς τα βοηθητικά ρήματα:

(29) a. Violetta is not invited Αγγλικά

b. Violetta n’est pas invitée Γαλλικά

(30) a. Violetta has not eaten Αγγλικά

b. Violetta n’a pas mangé Γαλλικά

12

(31) a. He is seldom satisfied Αγγλικά

b. Il est rarement satisfait Γαλλικά

(32) a. They are all satisfied Αγγλικά

b. Il sont tous satisfaits Γαλλικά

ΑΝΑΛΥΣΗ

-Η άρνηση, τα επιρρήματα, οι αιωρούμενοι ποσοδείκτες έχουν σταθερή θέση στην

πρόταση. Μαρκάρουν την αριστερή άκρη της ΡΦ.

-Τα μορφήματα συμφωνίας και χρόνου παράγονται κάτω από την Κλίση:

(32) ΚλίσηΦ 3

ΟΦ Κλίση'

John 3

Κλίση ΡΦ

[+X+Σ]:s, ed 6

[-X-Σ]: to abandon the investigation

Στα Αγγλικά,

Τα βοηθητικά ρήματα βρίσκονται στην Κλίση (όπου συνδέονται με τα μορφήματα

χρόνου και συμφωνίας) ενώ τα κύρια ρήματα βρίσκονται μέσα στη ΡΦ:

(33) ΚλίσηΦ 3

ΟΦ ΚλΦ’

Poirot 3

The children Κλ0

ΡΦ

did 3

must/can/may ΖΦ ΡΦ

not !

often Ρ'

all 3

Ρ ΟΦ

abandon the investigation

Επειδή τα μορφήματα χρόνου και συμφωνίας συνδέονται με τα βοηθητικά ρήματα, τα

κύρια ρήματα δεν κλίνονται.

Όταν δεν υπάρχει βοηθητικό ρήμα, τα μορφήματα χρόνου και συμφωνίας συνδέονται

με το κύριο ρήμα. Έτσι έχουμε:

walk walks

walk walked

13

Αφού τα κύρια ρήματα βρίσκονται μετά τα επιρρήματα/ άρνηση/ αιωρούμενους

ποσοδείκτες, υποθέτουμε ότι τα μορφήματα χρόνου και συμφωνίας

"κατεβαίνουν" στο Ρήμα (affix lowering, affix hopping):

(34) ΚλίσηΦ 3

ΟΦ ΚλΦ’

Poirot 3

The children Κλ0

ΡΦ

-s 3

-ed ΖΦ ΡΦ

not !

often Ρ'

all 3

Ρ ΟΦ

abandon the investigation

Στα Γαλλικά,

Τα βοηθητικά ρήματα βρίσκονται στην Κλίση (όπου συνδέονται με τα μορφήματα

χρόνου και συμφωνίας) ενώ τα κύρια ρήματα βρίσκονται μέσα στη ΡΦ:

(35) ΚλίσηΦ 3

ΟΦ ΚλΦ’

Violetta 3

il Κλ0

ΡΦ

n'a/n'est 3

sont ΖΦ ΡΦ

pas !

souvent Ρ'

tous 6

invitée, mangé

Όταν δεν υπάρχει βοηθητικό ρήμα, τα μορφήματα χρόνου και συμφωνίας συνδέονται

με το κύριο ρήμα. Έτσι έχουμε:

aime aiment

Αφού τα κύρια ρήματα βρίσκονται μετά τα επιρρήματα/ άρνηση/ αιωρούμενους

ποσοδείκτες, υποθέτουμε ότι το ρήμα ανεβαίνει στην κλίση και συνδέεται με τα

μορφήματα χρόνου και συμφωνίας (verb-raising). Η μετακίνηση αυτή

εντάσσεται στη γενικότερη κατηγορία μετακινήσεων κεφαλής και έχει τη μορφή

προσάρτησης στα αριστερά:

14

(36) ΚλίσηΦ 3

ΟΦ ΚλΦ’

Violetta 3

il Κλ0

ΡΦ 2 3

Ρ0 Κλ

0 ΖΦ ΡΦ

aim- e/ent pas !

souvent Ρ'

tous !

Ρ

t

2) ΤΡΟΠΟΠΟΙΗΣΕΙΣ ΤΟΥ POLLOCK (1989): Η ΚΛΙΣΗ ΠΡΕΠΕΙ ΝΑ

ΔΙΑΣΠΑΣΤΕΙ ΣΕ ΧΡΟΝΟ ΚΑΙ ΣΥΜΦΩΝΙΑ. Η ΠΡΟΤΑΣΗ ΕΙΝΑΙ TP > AGRP >

VP (ΦΡ ΧΡ> ΦΡ ΣΥΜΦ> ΡΦ)

Εμπειρικά επιχειρήματα έρχονται από τα απαρέμφατα

Βασική Υπόθεση: Οι απαρεμφατικές προτάσεις έχουν την ίδια δομή με τις

παρεμφατικές.

Το Αγγλικό to παράγεται στην [-Παρεμφατική] Κλίση. Μπορεί (αλλά όχι

υποχρεωτικά) να μετακινηθεί προς τα κάτω και να προσαρτηθεί στη ΡΦ. Προτάσεις

όπως : John wants to not go δεν έχουν μετακίνηση του “to” στην ΡΦ. Όταν συμβαίνει

αυτή η μετακίνηση έχουμε: John wants not to go.

A) Η Άρνηση ως διαγνωστικό τεστ

Παρατήρηση I: τα être and avoir προαιρετικά μετακινούνται στην [-Παρεμφατική]

Κλίση στα Γαλλικά:

(37) a. Ne pas être heureux est une condition pour écrire des romans

Ne pas be happy is a prerequisite for writing novels

b. Ne être pas heureux est une condition pour écrire des romans

(38) a. Ne pas avoir eu d' enfance heureuse est une condition pour écrire des

romans

Ne pas to have had a happy childhood is a prerequisite for writing

novels

b. Ne avoir pas eu d' enfance heureuse est une condition pour écrire des

romans

Παρατήρηση II : τα κύρια ρήματα δεν επιτρέπεται να μετακινηθούν στην [-

Παρεμφατική] Κλίση στα Γαλλικά:

(39) a. Ne pas sembler heureux est une condition pour écrire des romans

Ne pas seem happy is a prerequisite for writing novels

15

b. *Ne sembler pas heureux est une condition pour écrire des romans

(40) a. Ne pas regarder la télévision consolide l' esprit critique

Ne pas watch television strengthens one's independence

b. *Ne regarder pas la télévision consolide l' esprit critique

Παρατήρηση III: ασυμμετρία ανάμεσα στα βοηθητικά ρήματα και τα κύρια ρήματα

στα Γαλλικά απαρέμφατα μοιάζει με την ασυμμετρία ανάμεσα στα βοηθητικά και τα

κύρια ρήματα στις παρεμφατικές προτάσεις των Αγγλικών. Άρα οι δύο αυτές

ασυμμετρίες θα πρέπει να αναλυθούν με ανάλογο τρόπο.

(41) a. John is not happy

b. *John seems not happy

(42) a. John hasn't a car

b. *John owns not a car

(43) a. *John watches not television

b. *John weeps not when reading Les Misérables

Παρατήρηση IV: Η μετακίνηση στην Κλίση στα Αγγλικά απαρέμφατα υπόκειται

στους ίδιους περιορισμούς που έχουμε και στις παρεμφατικές προτάσεις:

(44) a. Not to be happy is a prerequisite for writing novels

b. ?To be not happy is a prerequisite for writing novels

(45) a. Not to have had a happy childhood is a prerequisite for writing novels

b. ?To have not had a happy childhood is a prerequisite for writing

novels

(46) a. Not to seem happy is a prerequisite for writing novels

b. *To seem not happy is a prerequisite for writing novels

(47) a. Not to get arrested under such circumstances is a miracle

b. *To get not arrested under such circumstances is a miracle

(48) a. He is not happy

b. *He seems not happy

c. He was not arrested

d. *He got not arrested

B) Επιρρήματα και ποσοδείκτες ως διαγνωστικά τεστ

Παρατήρηση I:

Τα κύρια ρήματα στα Γαλλικά απαρέμφατα μπορούν να ακολουθούν τα επιρρήματα

και τους αιωρούμενους ποσοδείκτες, σε αντίθεση προς τις παρεμφατικές προτάσεις

που υποχρεωτικά προηγούνται:

16

(49) a. A peine parler l' italien après cinq ans d' étude

To hardly speak italian after five years of study

dénote un manqué de don pour les langues

denotes a lack of gift for languages

b. Souvent paraître triste pendant son voyage de noce, c'est rare

To often look sad during one's honeymoon that is rare

(50) On imagine mal les députés tous démissionner en même temps

One imagines badly the representatives to all resign at the same time

Σύγκρινε με:

(51) *Pierre à peine parle l'italien

Pierre hardly speaks Italian

(52) *Mes enfants chacun racontèrent une histoire differénte

My kids each told a story different

Παρατήρηση ΙΙ

Τα κύρια ρήματα στις απαρεμφατικές προτάσεις μπορούν και να προηγούνται των

επιρρημάτων και ποσοδεικτών:

(53) a. Parler a peine l' italien après cinq ans d' étude

To speak hardly Italian after five years of study

dénote un manqué de don pour les langues

denotes a lack of gift for languages

c. Paraître souvent triste pendant son voyage de noce, c'est rare

To look often sad during one's honeymoon that is rare

(54) On imagine mal les députés démissionner tous en même temps

One imagines badly the representatives to resign all at the same time

Παρατήρηση III:

Η σειρά Ρ-Άρνηση είναι πλήρως αντιγραμματική στα Γαλλικά απαρέμφατα

(39) a. Ne pas sembler heureux est une condition pour écrire des romans

Ne pas seem happy is a prerequisite for writing novels

b. *Ne sembler pas heureux est une condition pour écrire des romans

(40) a. Ne pas regarder la télévision consolide l' esprit critique

Ne pas watch television strengthens one's independence

b. *Ne regarder pas la télévision consolide l' esprit critique

Άρα: η Άρνηση και τα Επιρρήματα/Ποσοδείκτες δεν καταλαμβάνουν την ίδια

θέση στο Δέντρο.

17

C) Πρόταση για «Μικρή Μετακίνηση»:

Αν τα Επιρρήματα βρίσκονται στα Αριστερά της ΡΦ, τότε τα απαρέμφατα πρέπει να

έχουν μετακίνση ρήματος σε μια θέση ανάμεσα στο αρνητικό επίρρημα pas και στα

επιρρήματα που μαρκάρουν το αριστερό άκρο της ΡΦ:

InflP 3 Infl' 3 Inf ? 3 pas 3

target of VP

short verb movement 3 ^ ADV VP

!FLOAT Q 6 ! ! z------------m

Παρατήρηση IV

Τα κύρια ρήματα στα Αγγλικά απαρέμφατα δεν μπορούν να εμφανιστούν στα

αριστερά των επιρρημάτων και των ποσοδεικτών, σε αντίθεση προς τα Γαλλικά:

(55) a. To hardly speak Italian after years of hard work means you

have no gift for languages

b. *To speak hardly Italian after years of hard work means you

have no gift for languages

(56) a. To often look sad during one's honeymoon is rare

b. *To look often sad during one's honeymoon is rare

(57) a. To completely loose one's head over pretty students is dangerous

b. *To loose completely one's head over pretty students is dangerous

Παρατήρηση V

Όμως τα Have και Be μπορούν να εμφανιστούν σε αυτή τη θέση:

(58) a. I believe John to often be sarcastic

b. I believe John to be often sarcastic

c. *I believe John to sound often sarcastic

(59) a. The English were then said to never have had it so good

b. The English were then said to have never had it so good

c. *John is said to arrive seldom on time at his appointments

18

D) Η Γενίκευση του Pollock (Pollock 1989: 382):

"We have now arrived at a fairly striking result. Although the French/English contrast

with respect to Verb Movement to Infl ceases to exist in infinitives – in both

languages only auxiliaries can undergo the rule – the very same contrast crops up in

infinitives in another form: short Verb Movement is free in French but restricted to be

and have in English. We should clearly miss a generalization if we failed to relate the

lexical restrictions on Short Verb Movement and those on Verb Movement to Infl in

tensed clauses: English shows lexical restrictions on both, French on neither"

E) Η ανάλυση του Pollock (1989: 383):

"Verb Movement to INFL is not a one-step process but rather the sum of two

more "local" processes, the first consisting of short Verb Movement, the second

one moving the verbs to INFL from the intermediate position they thus reach."

Αν δεν μπορεί να γίνει το πρώτο βήμα δεν μπορεί να γίνει ούτε και το δεύτερο.

Η ενδιάμεση θέση είναι η Συμφωνία:

InflP 3 Infl' 3 Inf ? 3 " " AgrP

! ! pas 3

! ! Agr VP

! zSTEPIIm 3 ! " ADV VP

! !FLOAT Q 6 ! ! ! ! ! z--STEPI- -----m ! ! ! z_____________________+_______________________m

Η πρόταση του POLLOCK:

Υπόθεση I: Η φτωχή Συμφωνία δεν επιτρέπει «μετάδοση θεματικών ρόλων»

Η Συμφωνία στα Αγγλικά είναι φτωχή (μορφολογικά) και δεν επιτρέπει μετάδοση θ-

ρόλων (is "opaque" to θ-role assignment). Όταν το κύριο ρήμα προσαρτάται στην

συμφωνία δημιουργείται μια δομή που απαγορεύει στο ρήμα να δώσει θεματικούς

ρόλους στους όρους του. Γι’αυτό το Ρ δεν μπορεί ποτέ να πάει στη Συμφωνία:

19

Αγγλικά Κύρια Ρήματα

* Agr 3 V Agr

Αφού δεν επιτρέπεται το πρώτο βήμα, δεν επιτρέπεται και το δεύτερο στον Χρόνο

(Head Movement Constraint).

-Επομένως, πρέπει να γίνει Affix movement (lowering):

Lowering of Affix in English

V 3 V Aff

Σ’αυτή την δομή το Ρ κυριαρχεί στο επίθημα Συμφωνίας και δεν υπάρχει πρόβλημα

με την απόδοση θεματικών ρόλων.

Ό,τι συμβαίνει στις παρεμφατικές προτάσεις συμβαίνει και στα απαρέμφατα.

-Τα βοηθητικά μπορούν να μετακινηθούν στη Συμφωνία επειδή δεν δίνουν

θεματικούς ρόλους:

English auxiliaries

Agr 3 V Agr

Αφού μπορεί να γίνει το πρώτο βήμα μπορεί να γίνει και το δεύτερο και έχουμε

μετακίνηση του βοηθητικού στον Χρόνο.

Συμφωνία στα Γαλλικά και η ασυμμετρία ανάμεσα σε παρεμφατικές και

απαρεμφατικές προτάσεις.

Η Συμφωνία στα Γαλλικά είναι αρκετά πλούσια ώστε να επιτρέπεται η απόδοση

θεμτατικών ρόλων και άρα να μπορεί να κάνει το ρήμα το πρώτο βήμα. Αφού μπορεί

να κάνει το πρώτο βήμα, μπορεί να κάνει και το δεύτερο.

French lexical verbs

Agr 3 V Agr

Το ίδιο συμβαίνει και με τα βοηθητικά.

20

Υπόθεση II: [-Παρεμφατικός] Χρόνος μπλοκάρει την απόδοση θεματικών ρόλων.

Η μετακίνηση της ΣΥΜΦ στον ΧΡ δημιουργεί δομή που το Ρ κυριαρχείται από τον

Χρόνο:

T 3 Agr T 3 V Agr

Αυτό εξηγεί για ποιο λόγο στα απαρέμφατα τον Γαλλικών τα κύρια ρήματα δεν

μπορούν να εμφανιστούν πριν από την άρνηση.

Τελικό δέντρο: CP>TP>NEGP>AGRP>VP

CP 3 C TP 3 NP T' 3 T NegP 3 Neg AgrP 3 Agr VP 3 ADV VP 6 V

3) ΤΡΟΠΟΠΟΙΗΣΕΙΣ ΣΤΟΝ POLLOCK: BELLETTI (1990), KAYNE (1989),

CHOMSKY (1989/1991)

Το δέντρο του Pollock έχει ένα πρόβλημα. Υπάρχουν λόγοι να υποθέσουμε ότι η

Συμφωνία βρίσκεται πάνω από τον Χρόνο:

CP>AgrP>NEGP>TP>VP

21

CP 3 C AgrP 3 NP Agr' 3 Agr NegP 3 Neg TP 3 T VP 3 ADV VP 6 V

Λόγοι:

(a) Συντακτικοί. Για να έχουμε συμφωνία με το Υποκείμενο θέλουμε την Συμφωνία

να είναι πάνω από τον Χρόνο (Chomsky 1989/1991, Chomsky 1995, ch. 2: 146).

(b) Μορφολογικοί. Εάν η σύνταξη τροφοδοτεί την μορφολογία, ένα δέντρο στο

οποίο ο Χρόνος κυριαρχεί στην Συμφωνία προβλέπει την ακόλουθη σειρά

μορφημάτων:

[Θέμα [ Συμφωνία [ Χρόνος]]]

Από την δομή προσάρτησης που είδαμε:

T 3 Agr T 3 V Agr

Αλλά, όπως επισημαίνει η Belletti (1990), σε γλώσσες που μπορούμε να το δούμε, τα

μορφήματα συμφωνίας είναι "έξω" από τα μορφήματα χρόνου στην μορφολογία του

ρήματος πράγμα που θα προέκυπτε από την υπόθεση ότι το ρήμα μετακινείται

κυκλικά από τον Χρόνο στην Συμφωνία:

[Θέμα [ Χρόνος [ Συμφωνία ]]]

Agr 3 Tense Agr 3 V Tense

22

Ο Chomsky 1989/1991 (1995 ch. 2: 147) επισημαίνει, ωστόσο, ότι ο Pollock έχει

δίκιο ότι η παράμετρος που διαφοροποιεί (a) τα κύρια ρήματα των Γαλλικών από τα

Αγγλικά και τα (b) Αγγλικά βοηθητικά από τα κύρια Ρήματα είναι η Μικρή

Μετακίνηση Ρήματος που συνδέεται με την μορφολογία συμφωνίας. Γι’ αυτό

προτείνει το εξής:

"These conflicts might be reconciled by noting that there are actually two kinds of

Verb-NP agreement: with subject and with object. Hence, pursuing the basic lines of

Pollock's analysis we should expect to find two Agr elements: the subject agreement

element AgrS and the object agreement element AgrO. On general assumptions,

AgrO should be close to V, and AgrS close to the subject, therefore more remote from

V. The element Agr in Pollock's structure […..] would therefore be AgrO, providing

an intermediate position for raising:

Να υπάρχουν δηλαδή δύο Συμφωνίες, η Συμφωνία Υποκείμένου και η Συμφωνία

Αντικειμένου. Ο «πλούτος» της Συμφωνίας μιας γλώσσας να αποτυπώνεται ενιαία

στην Συμφωνία, ανεξάρτητα από το αν είναι ΣυμφΥ ή ΣυμφΟ:

CP 3 C AgrSP 3 NP AgrS' 3 AgrS NegP 3 Neg TP 3 T AgrOP 3 AgrO VP 3 (Adv) VP

6 V

Συμφωνία Μετοχής στις Ρωμανικές Γλώσσες (Kayne 1989): συνηγορεί υπέρ της

ύπαρξης ΣυμφΑ.

Σε δομές με μετοχή στα Γαλλικά και τα Ιταλικά, όταν το αντικείμενο μένει στη θέση

του in situ (μετά την μετοχή) δεν επιτρέπεται η συμφωνία αντικειμένου-μετοχής:

(60) Paul a repeint / *repeintes les tables

Paul has repainted-sg/ *repainted-pl the tables

"Paul repainted the tables"

Όταν όμως το αντικείμενο μετακινείται με κλιτικοποίηση ή με μετακίνηση

ερωτηματικού, τότε έχουμε συμφωνία ανάμεσα στο αντικείμενο και την μετοχή:

23

(61) a. [CP Combien de tables [IP Paul a repeintes ]] ?

How many of tables Paul has repaint-pl

"How many tables did Paul repaint?"

b. Paul les a reipentes

Paul them has repaint-pl

Kayne (1989): όταν το αντικείμενο μετακινείται (μετακίνηση ερωτηματικού,

κλιτικοποίηση), περνάει από την ΣυμφΑ και προκαλείται συμφωνία μετοχής και

αντικειμένου:

CP 3 Combien C'

de tablesk 3

C AgrSP 3 NP AgrS'

Paul 3 AgrS NegP

a 3 Neg TP 3 T AgrOP 3 tk AgrO'

3 AgrO VP

reipentesj 3 (Adv) VP

6 tj tk

4) CHOMSKY 1993

Με βάση τα παραπάνω, ο Chomsky (1993) υιοθετεί την ακόλουθη δομή για την

πρόταση:

24

(1) AgrSP 3

NomCase AgrS' 3

AgrS TP 3

T' 3

T AgrOP 3

AccCase AgrO' 3

AgrO VP 3

Subj V' 3

Verb Obj

ΘΕΣΕΙΣ ΥΠΟΚΕΙΜΕΝΟΥ ΚΑΙ ΑΝΤΙΚΕΙΜΕΝΟΥ:

Το Υ και το Α εισάγονται μέσα στη ΡΦ, το Α ως συμπλήρωμα του Ρ και το Υ ως

χαρακτηριστής (VP-internal subject Hypothesis proposed in Kitagawa (1986), Kuroda

(1988), Speas (1986), Koopman & Sportiche (1988)).

ΘΕΣΗ ΜΕΤΑΚΙΝΗΣΗΣ ΤΟΥ Ρ (ΚΑΠΟΙΑ ΣΤΙΓΜΗ ΣΤΗ ΣΥΝΤΑΚΤΙΚΗ ΠΑΡΑΓΩΓΗ):

AgrS

ΘΕΣΕΙΣ ΜΕΤΑΚΙΝΗΣΗΣ ΤΩΝ Υ ΚΑΙ Α (ΚΑΠΟΙΑ ΣΤΙΓΜΗ ΣΤΗ ΣΥΝΤΑΚΤΙΚΗ

ΠΑΡΑΓΩΓΗ):

Spec,AgrS Subject (Nominative Case)

Spec,AgrO Object (Accusative Case)

ΕΝΙΑΙΑ ΑΝΑΛΥΣΗ ΓΙΑ ΤΗ ΜΕΤΑΚΙΝΗΣΗ ΡΗΜΑΤΟΣ ΚΑΙ ΤΙΣ ΜΕΤΑΚΙΝΗΣΕΙΣ Υ ΚΑΙ Α

Υπάρχει μία μόνο σχέση μέσα από την οποία ένα στοιχείο (μία κεφαλή, ένα

χαρακτηριστικό πάνω σε μία κεφαλή) νομιμοποιεί ένα άλλο στοιχείο «ελέγχοντας» τα

χαρακτηριστικά του: Η σχέση αυτή είναι σχέση Χαρακτηριστή-Κεφαλής ή σχέση

Κεφαλής-Κεφαλής. [Rizzi 1990, Sportiche 1993].

Ο Chomsky υποθέτει ότι οι λέξεις (Ρ, Ο) εισάγονται στο υπολογιστικό σύστημα

έχοντας από το λεξικό την μορφολογία κλίσης (λεξικαλιστικό μοντέλο). Αυτά τα

χαρακτηριστικά κλίσης πρέπει να ελεγχθούν από λειτουργικές προβολές που φέρουν

τα ίδια χαρακτηριστικά Κλίσης. Οι κεφαλές Συμφ και Χρ δεν φέρουν μορφήματα

κλίσης αλλά αφηρημένα χαρακτηριστικά κλίσης απαραίτητα για να ελέγξουν τα

μορφήματα στα Ονόματα και τα Ρήματα.

25

Οι λειτουργικές κεφαλές Συμφ και Χρ έχουν δύο ομάδες χαρακτηριστικών, ρηματικά

(V-features) και ονοματικά (N-features). Τα ρηματικά χαρακτηριστικά ελέγχουν τα

αντίστοιχα του Ρ και τα ονοματικά του Ο. Μόλις τα Ρ- και Ο- χαρακτηριστικά των

λειτουργικών κεφαλών ελεγχθούν, απαλείφονται.

Έτσι, (i) η μετακίνηση κεφαλής και (ii) η μετακίνηση για Πτώση ενποιούνται μέσα

από την ανάγκη να υπάρξει έλεγχος χαρακτηριστικών πριν φτάσουμε στα επίπεδα

διεπαφής με τον Ήχο και την Σημασία. [Chomsky : 1995, ch 4: 223: "....a residue of

filters persists in the concept of morphologically driven Last Resort movement, which

has its roots in Vergnaud's Case Theory.....].

Γιατί επιλέγεται η ιδέα του ελέγχου χαρακτηριστικών;

Για να αποφευχθεί το κατέβασμα της Κλίσης στο Ρήμα σε γλώσσες όπως τα Αγγλικά.

Το κατέβασμα είναι προβληματικό για πολλούς λόγους, π.χ. επειδή η μετακινήσεις

πάντα γίνονται προς τα πάνω. Με τον έλεγχο χαρακτηριστικών όλες οι Λογικές

Δομές είναι ίδιες (τα Γαλλικά και τα Αγγλικά έχουν τις ίδιες Λογικές Δομές) και οι

γλώσσες διαφέρουν μόνο ως προς το αν η μετακίνηση θα γίνει μέχρι το σημείο

εκφώνησης (Γαλλικά) ή μετά το σημείο εκφώνησης (Αγγλικά).

Άλλες εναλλακτικές: Bobaljik (1995): Lowering as Merger under Adjacency.

Γιατί όλες οι Δομικές Πτώσεις μέσα από σχέσεις συμφωνίας?

Η ιδέα είναι να δοθεί μία ενιαία και γεωμετρική σχέση για τις σχέσεις ελέγχου

χαρακτηριστικών και να διαφοροποιηθεί από τις σχέσεις στις οποίες δίνεται

θεματικός ρόλος. Δίνεται ο θεματικός ρόλος στο Α μέσα από τη σχέση Κεφαλής

Συμπληρώματος, αλλά ελέγχεται η Πτώση μέσα από την Συμφωνία. Με τον ίδιο

τρόπο ελέγχονται και τα χαρακτηριστικά του Ρήματος.

Ο έλεγχος χαρακτηριστικών γίνεται είτε με σχέσεις head-head ή specifier-head

επειδή: ".....The version of a minimalist program explored here requires that we keep

to relations of these kinds, dispensing with such notions as government by a head

(head-government)....." (Chomsky 1995, Chapter 3: 173) ].

Η Ονομαστική Πτώση ελέγχεται στο AgrS (κάποια στιγμή). Η Αιτιατική Πτώση

ελέγχεται στο AgrO (κάποια στιγμή). Ο Chomsky προτείνει ότι δεν υπάρχει διαφορά

ανάμεσα στα δύο Agr. Η διαφορά ανάμεσα στην Ονομαστική και Aιτιατική Πτώση

έρχεται από το ότι ο Χρ προσαρτάται στη ΣυμφΥ και το Ρ στη ΣυμφΑ. Οι δύο

Πτώσεις έρχονται από τον Χρ και το Ρ αντίστοιχα. Τα AgrS και AgrO περιέχουν

ακριβώς τα ίδια χαρακτηριστικά, δηλαδή φ-χαρακτηριστικά για το Υ και το Α

αντίστοιχα.

ΣΥΜΜΕΤΡΙΑ ΣΤΟΝ ΕΛΕΓΧΟ Υ ΚΑΙ Α

"........The basic assumption is that there is a symmetry between the subject and the

object inflectional systems. In both positions the relation of NP to V is mediated by

26

Agr, a collection of φ-features; in both positions agreement is determined by the φ-

features of the Agr head of the Agr complex, and Case by an element that adjoins to

Agr (T or V). An NP in the Spec-head relation to this Agr complex bears the

associated Case and agreement features. The Spec-head and head-head relations are

therefore the core configurations for inflectional morphology...." (Chomsky 1995,

Chapter 3: 174).

ΕΛΕΓΧΟΣ ΧΑΡΑΚΤΗΡΙΣΤΙΚΩΝ, ΠΑΡΑΜΕΤΡΙΚΕΣ ΔΙΑΦΟΡΕΣ ΚΑΙ ΑΡΧΕΣ

ΟΙΚΟΝΟΜΙΑΣ

SPELL-OUT το σημείο της παραγωγής που χωρίζεται προς την ΦΔ και την ΛΔ. Οι

διαδικασίες που συμβαίνουν πριν από το σημείο εκφώνησης επηρεάζουν τον τρόπο

που προφέρουμε. Οι διαδικασίες μετά το σημείο εκφώνησης δεν επηρεάζουν την

προφορά. Μία παραγωγή πρέπει να συγκλίνει και στα δύο επίπεδα διεπαφής, να μήν

παραβιάζει την Αρχή της Πλήρους ερμηνείας ούτε στην ΦΔ ούτε στην ΛΔ. Τα

χαρακτηριστικά που δεν έχουν νομιμοποιηθεί δεν μπορούν να ερμηνευθούν στα δύο

επίπεδα και παραβιάζουν την Αρχή της Πλήρους Ερμηνείας. Αυτό εξηγεί γιατί

γίνονται Μετακινήσεις. Επίσης, η Αρχή της Πλήρους Ερμηνείας υπαγορεύει να

ταιριάζουν τα χαρακτηριστικά των λεξικών στοιχείων με τα χαρακτηριστικά των

λειτουργικών κεφαλών.

ΟΙ ΠΑΡΑΜΕΤΡΙΚΕΣ ΔΙΑΦΟΡΕΣ αποδίδονται σε διαφορές στα λειτουργικά στοιχεία Συμφ

και Χρ. Χτίζοντας πάνω στον Pollock (1989), ο Chomsky προτείνει ότι τα Ρ- και Ο-

χαρακτηριστικά των Συμφ και Χρ μπορεί να είναι «ισχυρά» ή «ασθενή». Τα ισχυρά

δεν τα αντέχει η ΦΔ και πρέπει να ελεγχθούν μέχρι το σημείο εκφώνησης. Τα ασθενή

τα αντέχει η ΦΔ και μπορούν να ελεγχθούν μετά το σημείο εκφώνησης. Έτσι οι

γλώσσες έχουν είτε μετακινήσεις που βλέπουμε είτε ματακινήσεις που δεν βλέπουμε.

Σε γλώσσες με ασθενή χαρακτηριστικά, η Αρχή Οικονομίας "Procrastinate"

(Καθυστέρησε!) επιβάλει η μετακίνηση να γίνει μετά από το σημείο εκφώνησης.

ΑΡΧΗ ΤΗΣ ΔΙΕΥΡΥΜΕΝΗΣ ΠΡΟΒΟΛΗΣ (EPP): φαινόμενα που σχετίζονται με αυτήν (π.χ.

γλώσσες με πλεοναστικά στοιχεία για τα Υ, όταν δεν δίνεται θεματικός ρόλος)

ερμηνεύονται με βάση ισχυρά Ο-στοιχείο. Ο Chomsky (1995, ch.3: 198-199) συζητά

τη διαφορά μεταξύ γλωσσών με σειρές SVO-Αγγλικά (ή SOV-Ιαπωνικά) και

γλώσσες με σειρά VSO (Ιρλανδικά) και λέει ότι μπορούμε να εκφράσουμε τις

διαφορές τους μέσα από την υπόθεση ότι τα Ο-χαρακτηριστικά του Χρ είναι ισχυρά

στα Αγγλικά και ασθενή στα Ιράνδικά. Δεν μπορεί η διαφορά να οφείλεται στα Ο-

χαρακτηριστικά της Συμφ επειδή τότε θα περιμέναμε μετακίνηση του Αντικείμένου,

πράγμα που δεν έχουμε. Επίσης, σε γλώσσες με προαιρετική μετακίνηση Υ, ίσως

έχουμε και ασθενή και ισχυρά χαρακτηριστικά (Αραβικά).

Εναλλακτική θεώρηση: Συντακτική Νομιμοποίση και Μορφολογική Πτώση (Marantz

1991).

27

ΑΡΧΗ ΟΙΚΟΝΟΜΙΑΣ

ΜΙΚΡΟΤΕΡΗ ΜΕΤΑΚΙΝΗΣΗ: στηρίζεται στην Αρχή του Σχετικοποιημένου

Μινιμαλισμού του Rizzi (1990) (Relativized Minimality):

Μην προσπερνάς ποτέ θέση ίδιου τύπου με την θέση στην οποία προσγειώνεσαι. Οι

κεφαλές δεν μπορούν να προσπεράσουν θέση κεφαλής, οι Μετακινήσεις Α’ δεν

μπορούν να προσπεράσουν θέσεις Α’ και οι μετακινήσεις Α δεν μπορούν να

προσπεράσουν θέσεις Α (*John is likely for it to seem to have left).

ΠΩΣ ΜΕΤΑΚΙΝΟΥΜΕ ΤΟ Α ΠΑΝΩ ΑΠΟ ΤΟ Υ

Shortest Move

Ο στόχος της μετακίνησης πρέπει να είναι το πρώτο κατάλληλο πεδίο προσγείωσης.

Κατάλληλο

-Θέση Κεφαλής για τη Μετακίνηση Κεφαλής

-Χαρακτηριστής της ΡΦ, ΣυμφΦ, ΧρΦ για A μετακινήσεις

-Χαρακτηριστής του ΣΔΦ και θέσεις προσάρτησης για μετακινήσεις A’.

Οι θέσεις χαρακτηριστή προβάλλονται μόνο όταν χρειάζονται

ΠΑΡΑΓΩΓΗ ΤΗΣ ΑΠΛΗΣ ΠΡΟΤΑΣΗΣ

"Mary kissed John"

Πριν το Σημείο Εκφώνησης: Τα Αγγλικά έχουν ισχυρά Ο χαρακτηριστικά του Χρ που

πρέπει να ελεγχθούν μαζί με τη Συμφ. Γι’αυτό, ο Χρ πηγαίνει στη ΣυμφΥ. Το Mary

πηγαίνει από το Spec,VP στο Spec,AgrS αμέσως, χωρίς να περάσει από άλλες θέσεις

χαρακτηριστή.

-Η Αρχή Procrastinate απαιτεί το Α να μείνει στη θέση του.

Γιατί πηγαίνει το Υ στο AgrS και όχι στο AgrO?

Θα μπορούσε να πάει και στις δύο θέσεις AgrS ή AgrO. Η παράμετρος της

εργαστικότητας θα μπορούσε να είναι αυτό. (Chomsky 1995, ch. 3: 176, Bobaljik

1993):

When only one argument is present, only one Agr can be activated. Nominative

languages have an active AgrS and an inert AgrO (nominative: the case of the subject

in transitive constructions); Ergative languages have an inert AgrS and an active

AgrO (absolutive: the case of the object in transitive constructions).

28

Ο Chomsky (1995, ch.3: 186) εξηγεί γιατί έχουμε διασταυρωμένη μετακίνηση και όχι

μετακίνηση nesting με βάση το Shortest Move.

(2) AgrSP 3

Mary AgrS' 3

AgrS TP 2 3

T AgrS T' 3

tT AgrOP 3

AgrO' 3

AgrO VP 3

tsubj V' 3

kissed John

Βήμα II: Μετά το Σημείο Εκφώνησης:

Tο Α πρέπει να πάει στο AgrO περνώντας από το Spec,VP (με το ίχνος του Υ) on its

way to AgrO. Γιατί αυτή η μετακίνηση δεν παραβιάζει το Shortest Move?

Προτείνει ότι η έννοια της Απόστασης πρέπει να οριστεί μέσα από τις Αλυσίδες. Η

κρυφή μετακίνηση του Ρ στο AgrO δημιουργεί μία αλύσίδα {V, tverb} με την αρχή

της στο AgrO και το ίχνος της στο VP:

(3) AgrO' 3

AgrO VP 2 3

kissed AgrO tsubj V' 3

tverb John

Οι θέσεις Spec,VP και Spec,AgrO έχουν την ίδια θέση σε αυτή την αλυσίδα: σε

σχέση χαρακτηριστή-κεφαλής με τις δύο θέσεις κεφαλής tverb και V. Άρα έχουν την

ίδια απόσταση από την θέση του Αντικειμένου:

If α and β are in the same minimal domain, they are equidistant from γ

Άρα το Spec,VP δεν μετράει ως κοντινότερο από το Spec,AgrO και το Α μπορεί να

το προσπεράσει.

29

(4) AgrO 3

John AgrO' 3

AgrO VP 2 3

kissed AgrO tsubj V' 3

tverb tobj

-Αν το Υ είχε πάει στο AgrO και όχι στο AgrS:

Τότε θα είχαμε την εξής παραγωγή:

Το Υ θα πήγαινε στο Spec,AgrO:

(5) AgrOP 3

Subj AgrO’ 3

AgrO VP 3

tsubj V’ 3

V Obj

Μετά το Ρ θα πήγαινε στο AgrO:

(6) AgrOP 3

Subj AgrO’ 3

AgrO VP 2 3

V AgrO tsubj V’ 3

tverb Obj

Αυτή η μετακίνηση θα έκανε το Spec,VP και το Spec,AgrO equidistant από τη θέση

του αντικειμένου, αλλά το Spec,AgrO θα ήταν κατειλημμένο από το Υ. Και το Α δεν

θα μπορούσε να πάει εκεί. Θα έπρεπε να πάει στο Spec,TP ή στο spec,AgrS. Ας

υποθέσουμε ότι το AgrO-V ανέβαινε ψηλότερα:

30

(7) I’ 3

I AgrOP 2 3

AgrO I Subj AgrO’ 2 3

V AgrO t VP 3

tsubj V’ 3

tverb Obj

Αυτή η μετακίνηση κάνει το Spec,IP και το Spec,AgrOP equidistant (they are in the

same minimal domain) αλλά το Spec,VP δεν είναι στην ίδια ελάχιστη περιοχή και το

Α δεν μπορεί ποτέ να προσπεράσει το Υ.