Ευρωπαϊκή Επιτροπή

60 Λόγοι

για την ΕΕ

Γιατί χρειαζόμαστε την

Ευρωπαϊκή Ένωση

ΑΝΤΙΠΡΟΣΩΠΕΙΑ ΤΗΣ ΕΕ ΣΤΗΝ ΕΛΛΑΔΑ

60 λόγοι για την ΕΕ 2 Γιατί χρειαζόμαστε την Ευρωπαϊκή Ένωση

Μέρος 1: Τα επιτεύγματα της Ευρώπης ................................................................................................... 4

1. Επί 70 χρόνια η ΕΕ εγγυάται την ειρήνη .......................................................................................................................................................... 4 2. Είμαστε η Ευρώπη: Ημέρα της Ευρώπης, ευρωπαϊκή σημαία, «Ωδή στη Χαρά» .......................................................................... 5 3. Μόνο ενωμένη μπορεί η Ευρώπη να διεκδικήσει τη θέση της στο πλαίσιο της παγκοσμιοποίησης .................................. 6 4. Συγκερασμός απόψεων —όπως σε μια μεγάλη οικογένεια .................................................................................................................... 7 5. Οι ευρωπαϊκές αξίες είναι "στο DNA μας": Η ΕΕ αποτελεί έμπνευση για τον υπόλοιπο κόσμο ............................................. 8 6. Η ΕΕ είναι η συμμετοχική Ευρώπη ....................................................................................................................................................................... 9 7. Ευρώπη – ο δημοφιλέστερος τουριστικός προορισμός του κόσμου ............................................................................................... 10

Μέρος 2: Η ΕΕ ενισχύει την οικονομία και προσφέρει ευημερία .................................................. 11

8. Ευρώπη – μια κοινωνική οικονομία της αγοράς ........................................................................................................................................ 11 9. Η ΕΕ προωθεί την ευημερία, την ανάπτυξη και την απασχόληση ..................................................................................................... 12 10. Η ΕΕ στο πλευρό των πιο αδύναμων περιφερειών ................................................................................................................................. 13 11. Η ΕΕ μεριμνά για δίκαιο εμπόριο με άλλα μέρη του κόσμου ............................................................................................................. 14 12. Το Ευρώ: ένα σταθερό νόμισμα με πολλά πλεονεκτήματα .................................................................................................................. 15 13. Η Ευρώπη στηρίζει τους αγρότες της .............................................................................................................................................................. 16

Μέρος 3: Η ΕΕ διασφαλίζει τον υγιή ανταγωνισμό .......................................................................... 17

14. Η ΕΕ αναλαμβάνει δράση κατά των καρτέλ ................................................................................................................................................. 17 15. Η Ευρώπη αγωνίζεται για φορολογική δικαιοσύνη .................................................................................................................................. 18 16. Η ΕΕ εποπτεύει τις τράπεζες ................................................................................................................................................................................. 19

Μέρος 4: Η Ευρωπαϊκή Ένωση προστατεύει τους καταναλωτές ................................................... 20

17. Η ΕΕ προστατεύει τα δικαιώματα των επιβατών ..................................................................................................................................... 20 18. Η ΕΕ συμβάλλει στη μείωση των θανάτων από τροχαία δυστυχήματα ....................................................................................... 21 19. Η ΕΕ βοηθά τους καταναλωτές να διεκδικούν τα δικαιώματά τους ................................................................................................ 22 20. Η Ευρώπη καθιστά ασφαλέστερες τις ηλεκτρονικές αγορές ............................................................................................................. 23 21. Η ΕΕ διασφαλίζει τα δικαιώματα του αγοραστή αν το προϊόν είναι ελαττωματικό .................................................................. 24 22. Η Ευρώπη προστατεύει τις αποταμιεύσεις των πολιτών ..................................................................................................................... 25

Μέρος 5: Ενιαία Αγορά: ένα από τα σημαντικότερα επιτεύγματα της Ευρώπης .................... 26

23. Ενιαία Αγορά: μια αγορά χωρίς σύνορα για 510 εκατ. Ευρωπαίους ............................................................................................. 26 24. Η Ευρώπη μειώνει το κόστος των τηλεφωνικών κλήσεων ................................................................................................................. 27 25. Η ΕΕ κάνει περισσότερο προσιτά τα αεροπορικά ταξίδια ...................................................................................................................... 28 26. Η ΕΕ μειώνει το κόστος και τις τραπεζικές χρεώσεις για τη χρήση πιστωτικών καρτών .................................................... 29 27. Η ΕΕ μειώνει τις τιμές των φαρμάκων ........................................................................................................................................................... 30

Μέρος 6: Η ΕΕ προωθεί την υγιεινή διατροφή και το καθαρό περιβάλλον ............................... 31

28. Η ΕΕ υποστηρίζει την υγιεινή διατροφή ......................................................................................................................................................... 31 29. Η ΕΕ προστατεύει τις τοπικές σπεσιαλιτέ ....................................................................................................................................................... 32 30. Η ΕΕ διασφαλίζει την καθαρότητα του πόσιμου νερού και των υδάτων κολύμβησης ........................................................... 33 31. Η ΕΕ είναι πρωτοπόρος παγκοσμίως στην προστασία του κλίματος & της ποιότητας του αέρα που αναπνέουμε . 34 32. Η ΕΕ φροντίζει για την επαναχρησιμοποίηση των ηλεκτρικών και ηλεκτρονικών αποβλήτων ......................................... 35

Περιεχόμενα

60 λόγοι για την ΕΕ 3 Γιατί χρειαζόμαστε την Ευρωπαϊκή Ένωση

Μέρος 7: Η ΕΕ διευκολύνει την μετακίνηση και την εργασία στην Ευρώπη ............................. 36

33. Με την ΕΕ είναι δυνατό να ζούμε και να εργαζόμαστε σε οποιοδήποτε κράτος μέλος της ................................................ 36 34. Η ΕΕ φροντίζει για την υγειονομική σας κάλυψη ακόμα και στα ταξίδια ....................................................................................... 37 35. Σε περίπτωση ατυχήματος, τηλεφωνήστε στο 112 ................................................................................................................................ 38 36. Η ΕΕ δίνει τη δυνατότητα απεριόριστων μετακινήσεων στους αυτοκινητιστές ......................................................................... 39 37. Η ΕΕ κάνει πραγματικότητα τα ταξίδια χωρίς σύνορα: ο χώρος Σένγκεν .................................................................................... 40

Μέρος 8: Η ΕΕ προωθεί την εκπαίδευση, την έρευνα και τον πολιτισμό ................................... 41

38. Η ΕΕ στέλνει τους νέους για σπουδές στο εξωτερικό ........................................................................................................................... 41 39. Η ΕΕ προσφέρει μία νέα εθελοντική υπηρεσία: το Ευρωπαϊκό Σώμα Αλληλεγγύης ............................................................... 42 40. Η ΕΕ παρέχει απασχόληση στους νέους ......................................................................................................................................................... 43 41. Η ΕΕ στηρίζει την έρευνα: «Ορίζοντας 2020» ........................................................................................................................................... 44 42. Η ΕΕ δημιουργεί ένα Ευρωπαϊκό Υπολογιστικό Νέφος (Cloud) ........................................................................................................ 45 43. Η ΕΕ συνδέει την Ευρώπη: δωρεάν ασύρματη σύνδεση στο διαδίκτυο (Wi-Fi) σε πόλεις και χωριά ............................ 46 44. Η ΕΕ προωθεί την Ευρώπη των διαφορετικών πολιτισμών ................................................................................................................ 47 45. Η ΕΕ προστατεύει τον πολυπολιτισμική πολυμορφία και προβάλλει τις πολιτιστικές πρωτεύουσες της Ευρώπης . 48

Μέρος 9: Η ΕΕ προωθεί την εσωτερική ασφάλεια ............................................................................. 49

46. Η ΕΕ καταπολεμά την τρομοκρατία................................................................................................................................................................... 49 47. Η ΕΕ παίρνει μέτρα για την καταπολέμηση του οργανωμένου εγκλήματος ................................................................................ 50 48. Η ΕΕ μάχεται ενάντια στην εμπορία ανθρώπων και την κακοποίηση ............................................................................................. 51

Μέρος 10: Η δράση της Ευρώπης στον κόσμο .................................................................................... 52

49. Η Ευρώπη είναι ο μεγαλύτερος χορηγός αναπτυξιακής βοήθειας στον κόσμο ......................................................................... 52 50. Η Ευρώπη προσφέρει βοήθεια για την κρίση στη Συρία ....................................................................................................................... 53 51. Η ΕΕ στηρίζει τις γειτονικές της χώρες .......................................................................................................................................................... 54 52. Η Ευρώπη είναι ο μεγαλύτερος χορηγός ανθρωπιστικής βοήθειας στον κόσμο ...................................................................... 55

Μέρος 11: Η Ευρώπη στέκεται αρωγός στην παγκόσμια προσφυγική κρίση ........................... 56

53. Η Ευρώπη σώζει ζωές ............................................................................................................................................................................................ 56 54. Η Ευρώπη φρουρεί τα σύνορά της ................................................................................................................................................................... 57 55. Η Ευρώπη καταπολεμά την λαθραία διακίνηση ανθρώπων ............................................................................................................... 58 56. Η Ευρώπη καταπολέμα τα αίτια της μετανάστευσης ............................................................................................................................... 59 57. Η ΕΕ δεσμεύεται για εναρμονισμένα πρότυπα ασύλου σε ολόκληρη την Ευρώπη ................................................................. 60

Μέρος 12: Το ανθρώπινο δυναμικό της ΕΕ στην υπηρεσία των Ευρωπαίων πολιτών .......... 61

58. Μεγάλη σημασία σε σημαντικά θέματα και μικρότερη σε λιγότερα σημαντικά ......................................................................... 61 59. Διοίκηση της ΕΕ: αποτελεσματική χρήση πόρων ....................................................................................................................................... 62 60. Φωνή της ΕΕ στα κράτη μέλη: η Αντιπροσωπεία της Ευρωπαϊκής Επιτροπής στην Ελλάδα .............................................. 63

Περιεχόμενα

60 λόγοι για την ΕΕ 4 Γιατί χρειαζόμαστε την Ευρωπαϊκή Ένωση

Οι πατεράδες και οι παππούδες μας πολεμούσαν μεταξύ

τους. Σήμερα έχουμε την πολυτέλεια να εμπιστευόμαστε

τους Ευρωπαίους γείτονές μας. Ένας πόλεμος εντός της

ΕΕ είναι κάτι το αδιανόητο, η ανατολική και η δυτική

Ευρώπη έχουν ενωθεί. Το κοινό μας σπίτι, η Ευρώπη,

εγγυάται την ειρήνη. Θείο δώρο!

Επί αιώνες η Ευρώπη μαστιζόταν από πολέμους. Στον 20ό

αιώνα, στον Δεύτερο Παγκόσμιο Πόλεμο, 55 εκατομμύρια

άνθρωποι έχασαν τη ζωή τους και η παλιά Ευρώπη

κατέρρευσε. Είχε φτάσει η ώρα της ενωμένης Ευρώπης, της

προαιώνιας —από την εποχή των αρχαίων Ελλήνων και των

Ρωμαίων έως σήμερα— ιδέας. Σήμερα, πάνω από μισό

δισεκατομμύριο Ευρωπαίοι ζουν σε συνθήκες ειρήνης και

ελευθερίας χάρη στην ΕΕ. Όπως έχει πει ο Πρόεδρος της

Ελληνικής Δημοκρατίας Προκόπης Παυλόπουλος, «η Ελλάδα

δεν οραματίζεται το μέλλον της έξω από την Ευρωπαϊκή

Ένωση, αλλά και η Ευρωπαϊκή Ένωση δεν έχει μέλλον και

προοπτική, υπό όρους πολιτισμού και Δημοκρατίας, δίχως να

έχει στους κόλπους της, και μάλιστα ως πυρήνα της, την

Ελλάδα, την ιστορία της, τον πολιτισμό της και την Δημοκρατία

της».

Στις 9 Μαΐου 1950 ο Γάλλος υπουργός των Εξωτερικών

Ρομπέρ Σουμάν διατύπωσε την ευρωπαϊκή ιδέα. Τα ευρωπαϊκά

κράτη έπρεπε να αναπτύξουν τόσο ισχυρούς οικονομικούς

δεσμούς, στο πλαίσιο μιας ειρηνικής κοινότητας, που να είναι

πλέον αδύνατος ένας πόλεμος μεταξύ τους. Η ίδρυση της

Ευρωπαϊκής Κοινότητας Άνθρακα και Χάλυβα το 1952 ήταν το

πρώτο βήμα και ακολούθησαν οι Συνθήκες της Ρώμης το

1957, που σηματοδότησαν την απαρχή του ειρηνιστικού έργου

«Ευρώπη».

Ανατρέχοντας στο παρελθόν, ποτέ δεν υπήρξε στην Ευρώπη μια τόσο μεγάλη και συνεχής περίοδος ειρήνης, 70 και πλέον ετών. Κι αυτό, σε έναν κόσμο όπου υπάρχουν περισσότερες

από 40 ένοπλες διενέξεις, στις οποίες κάθε χρόνο χάνουν τη ζωή τους τουλάχιστον 170 000 άνθρωποι.

Οι διαφωνίες λύνονται σήμερα με διαφορετικό τρόπο και, όπως δήλωσε ο Πρόεδρος της Ευρωπαϊκής Επιτροπής, Ζαν-Κλωντ Γιούνκερ: «Κάποιες φορές συγκρουόμαστε. Αλλά οι

συγκρούσεις μας είναι λεκτικές. Επιλύουμε τις διαφορές μας στο τραπέζι των διαπραγματεύσεων, όχι στα χαρακώματα».

Για τη διάδοση της ειρήνης, της συναδέλφωσης, της δημοκρατίας και των ανθρωπίνων δικαιωμάτων, η ΕΕ

βραβεύτηκε το 2012 με το βραβείο Νόμπελ Ειρήνης. Πολλοί, φυσικά, αναρωτήθηκαν αν αξίζει η ΕΕ αυτή τη διάκριση —παρότι πρόσφυγες πεθαίνουν στη Μεσόγειο και πολλές χώρες

της ΕΕ εξάγουν όπλα. Ναι, το αξίζει. Γιατί η συμβολή της στην ειρήνη είναι αδιαμφισβήτητη.

Ομιλία του Προέδρου Γιούνκερ για την κατάσταση της Ένωσης, 14.9.2016: http://europa.eu/rapid/press-release_SPEECH-16-

3043_el.htm

Η Ευρωπαϊκή Επιτροπή για το βραβείο Νόμπελ Ειρήνης:

https://europa.eu/european-union/about-eu/history/2010-today/2012/eu-nobel_el

Αιτιολόγηση της επιτροπής βραβείων Νόμπελ για την απονομή του βραβείου στην ΕΕ, 12.10.2012:

http://www.nobelprize.org/nobel_prizes/peace/laureates/2012/press.html

Μέρος 1: Τα επιτεύγματα της Ευρώπης

Επί 70 χρόνια η ΕΕ εγγυάται την ειρήνη

60 λόγοι για την ΕΕ 5 Γιατί χρειαζόμαστε την Ευρωπαϊκή Ένωση

Μέρος 1: Τα επιτεύγματα της Ευρώπης

Μετά το 2000 το έμβλημα της Ευρώπης είναι:

«Ενωμένοι στην πολυμορφία». Το έμβλημα εκφράζει

τον σεβασμό της ΕΕ για τους πολλούς και

διαφορετικούς πολιτισμούς, τις παραδόσεις και τις

γλώσσες. Η σημαία της Ευρώπης, η Ημέρα της Ευρώπης

και ο Ύμνος της Ευρώπης είναι τα κοινά σύμβολα της

ΕΕ.

Κάθε χρόνο στις 9 Μαΐου η Ευρωπαϊκή Ένωση γιορτάζει την

Ημέρα της Ευρώπης· είναι η επίσημη επέτειος της Ευρώπης —

αν και οι Ευρωπαίοι δεν έχουν αργία την ημέρα εκείνη. Αυτή η

ημερομηνία έχει ιδιαίτερη σημασία για την Ευρώπη: στις 9

Μαΐου 1950 ο τότε Γάλλος υπουργός των Εξωτερικών Ρομπέρ

Σουμάν διατύπωσε για πρώτη φορά την πρόταση για τη

σταδιακή ενοποίηση της Ευρώπης, ως απαραίτητη

προϋπόθεση για την επίτευξη ειρήνης, δημοκρατίας και

ευημερίας στη μεταπολεμική Ευρώπη. Η εν λόγω διακήρυξη

αποτέλεσε τον θεμέλιο λίθο για τη σημερινή Ευρωπαϊκή

Ένωση και από το 1985, κάθε χρόνο, γιορτάζουμε την επέτειο.

Οι αντιπροσωπείες της Ευρωπαϊκής Επιτροπής, τα υπουργεία

και οι ενώσεις των πολιτών διοργανώνουν εκδηλώσεις και

ημερίδες προβολής.

Γιατί όμως η Ευρώπη φέρει αυτό το όνομα; Στην ελληνική

μυθολογία, η Ευρώπη ήταν μια όμορφη πριγκίπισσα από τη

Φοινίκη. Σύμφωνα με τον μύθο, ο Δίας, ο πατέρας των θεών,

ο οποίος την ερωτεύτηκε παράφορα, τη μετέφερε στην Κρήτη,

όπου την αποπλάνησε. Στην πραγματικότητα, το όνομα

Ευρώπη εμφανίζεται στην αρχαιότητα όταν, ήδη τον 5ο αιώνα

προ Χριστού, ο Έλληνας ιστορικός και γεωγράφος Ηρόδοτος

αποκαλούσε Ευρώπη τα εδάφη βόρεια της Μεσογείου.

Η Ευρωπαϊκή Ένωση δεν είναι κάποιο κτίριο στις Βρυξέλλες

αλλά μια ιδέα. Το σύμβολό της είναι η ευρωπαϊκή σημαία, η

οποία εκφράζει την ενότητα και την ταυτότητα της Ευρώπης. Ο

κύκλος των χρυσών αστεριών συμβολίζει την αλληλεγγύη και

την αρμονία μεταξύ των ευρωπαϊκών λαών. Ο αριθμός

δώδεκα συμβολίζει, παραδοσιακά, την ολότητα και την

ενότητα — όπως οι δώδεκα μήνες του χρόνου ή οι δώδεκα

ώρες του ρολογιού. Αυτή την ενότητα επιδιώκει η Ευρώπη. Ο

αριθμός των αστεριών, αντίθετα απ’ ό,τι πιστεύεται, δεν έχει

σχέση με τον αριθμό των κρατών μελών, αφού αυτός έχει

ανέλθει πλέον στα 28.

Η ΕΕ διαθέτει επίσης έναν ύμνο· ως τέτοιος επιλέχθηκε η «Ωδή

στη Χαρά» του Γερμανού συνθέτη Λούντβιχ βαν Μπετόβεν. Η

«Ωδή στη Χαρά» αποτελεί πολιτιστική κληρονομιά της

Ευρώπης. Ο ευρωπαϊκός ύμνος δεν αντικαθιστά τους εθνικούς

ύμνους των κρατών μελών, αλλά συμβολίζει την ενότητα της

Ευρώπης στην πολυμορφία —με εξαίρετους στίχους: «Κόρη

εσύ των Ηλυσίων, ω Χαρά, σπίθα πανέμορφη, Θεϊκή, ένα

πύρινο μεθύσι στον δικό σου το ναό μας οδηγεί».

Δικτυακός τόπος της ΕΕ για τα σύμβολα της ΕΕ:

https://europa.eu/european-union/about-eu/symbols_el

Δικτυακός τόπος της ΕΕ για τις γλώσσες:

http://ec.europa.eu/education/policy/multilingualism_el

Είμαστε η Ευρώπη: Ημέρα της Ευρώπης, ευρωπαϊκή σημαία, «Ωδή στη Χαρά»

60 λόγοι για την ΕΕ 6 Γιατί χρειαζόμαστε την Ευρωπαϊκή Ένωση

Μέρος 1: Τα επιτεύγματα της Ευρώπης

Τα επόμενα χρόνια ενδέχεται να μειωθεί η

σπουδαιότητα της Ευρώπης σε παγκόσμιο επίπεδο. Αυτό

μπορεί να συμβεί λόγω της δημογραφικής εξέλιξης. Το

ποσοστό γεννήσεων στις άλλες ηπείρους είναι σαφώς

υψηλότερο. Σύμφωνα με προβολή των Ηνωμένων

Εθνών, έως το 2100, ο πληθυσμός της Αφρικής θα έχει

τετραπλασιαστεί και θα ξεπεράσει την Ασία ως την

πολυπληθέστερη ήπειρο.

Σήμερα ζουν στην ΕΕ πάνω από 500 εκατομμύρια άνθρωποι,

δηλαδή ο πληθυσμός είναι μεγαλύτερος από το άθροισμα του

πληθυσμού των ΗΠΑ και της Ιαπωνίας. Οι Ευρωπαίοι

αποτελούμε το 8% του παγκόσμιου πληθυσμού, όμως το

2050 το ποσοστό αυτό θα πέσει στο 5%. «Τα πράγματα είναι

απλά: Ο κόσμος μεγαλώνει. Εμείς μικραίνουμε», έτσι

περιγράφει την εξέλιξη ο Πρόεδρος της Ευρωπαϊκής

Επιτροπής, Ζαν-Κλωντ Γιούνκερ. Αυτό έχει ως αποτέλεσμα τη

γήρανση της Ευρώπης και την έλλειψη κατάλληλου εργατικού

δυναμικού. Ταυτόχρονα μειώνεται η βαρύτητα της Ευρώπης

σε παγκόσμιο επίπεδο, τόσο οικονομικά και στρατιωτικά όσο

και κοινωνικά. Έως το 2050, ούτε μία χώρα της ΕΕ δεν θα

συγκαταλέγεται πια μόνη της στις κορυφαίες οικονομίες στον

κόσμο. Όμως, η Ένωση ως σύνολο; Ως σύνολο, θα

παραμένουμε στην κορυφή της κατάταξης. Όπως είπε και ο

Πρόεδρος Γιούνκερ: «Μόνο η ενωμένη ΕΕ έχει την ισχύ για να

ακουστεί.»

Στο πλαίσιο της παγκοσμιοποίησης, με τις πολυάριθμες

προκλήσεις, κανένα κράτος της ΕΕ δεν είναι αρκετά μεγάλο για

να σταθεί μόνο του και να επιβάλει τις αξίες μας. Αυτό μπορεί

να συμβεί μόνο μέσω της ενιαίας ΕΕ. «Υπάρχουν δύο ειδών

κράτη μέλη», αναφέρει ο Ολλανδός Φρανς Τίμερμανς, πρώτος

αντιπρόεδρος της Επιτροπής. «Τα μικρά και αυτά που ακόμη

δεν έχουν καταλάβει ότι είναι μικρά.» Οι διεθνείς υποθέσεις με

τις οποίες ασχολείται η ΕΕ δεν περιορίζονται στον τομέα της

εξωτερικής πολιτικής και της πολιτικής ασφαλείας, αλλά

αφορούν και την αναπτυξιακή συνεργασία, το εξωτερικό

εμπόριο, την παγκοσμιοποιημένη οικονομία, τη μετανάστευση,

την προστασία του κλίματος και την ενεργειακή πολιτική.

Είναι λοιπόν προφανές ότι η Ευρώπη πρέπει να είναι

λειτουργική. Παρά τις διαφωνίες και τις κρίσεις, τα κράτη

πρέπει να ενεργήσουν από κοινού για το δικό τους όφελος. Ο

Πρόεδρος Γιούνκερ προειδοποιεί: «Οι εχθροί μας θα ήθελαν

να μας δουν να κατακερματιζόμαστε. Οι ανταγωνιστές μας θα

ωφελούνταν από τη διάσπασή μας.» Η ΕΕ εκτείνεται σήμερα

από τη Λισαβόνα έως το Ελσίνκι, από το Δουβλίνο έως τη

Σόφια, από τον Ατλαντικό έως τη Μαύρη Θάλασσα, από τη

Βόρεια Θάλασσα και τη Βαλτική έως τη Μεσόγειο. Αποτελείται

από μοναρχίες και δημοκρατίες, από κράτη μέλη του ΝΑΤΟ και

από χώρες που δεν είναι μέλη του ΝΑΤΟ. Η ΕΕ μπορεί να

προσφέρει προστασία στους πολίτες της —για παράδειγμα,

από εξωτερικές απειλές ή από τις επιπτώσεις της

παγκοσμιοποίησης— όπου τα εθνικά κράτη δεν μπορούν

πλέον να το πράξουν. Καλύτερη εναλλακτική επιλογή από την

ευρωπαϊκή συνεργασία στην ΕΕ δεν υπάρχει.

Ομιλία του Προέδρου Γιούνκερ για την κατάσταση της Ένωσης, 14.9.2016: http://europa.eu/rapid/press-release_SPEECH-16-3043_el.htm

Μόνο ενωμένη μπορεί η Ευρώπη να διεκδικήσει τη θέση της στο πλαίσιο της παγκοσμιοποίησης

60 λόγοι για την ΕΕ 7 Γιατί χρειαζόμαστε την Ευρωπαϊκή Ένωση

Μέρος 1: Τα επιτεύγματα της Ευρώπης

Σε κάθε οικογένεια υπάρχουν διενέξεις, ακόμη και στην

καλύτερη. Η ΕΕ, ως οικογένεια των ευρωπαϊκών

κρατών, δεν αποτελεί εξαίρεση. Σε πολλά ζητήματα

υπάρχουν συχνά διαφωνίες, όμως στο τέλος πάντα

επιτυγχάνεται συμβιβασμός.

Δεν είναι εύκολος ο συγκερασμός των απόψεων 28 μελών

μιας οικογένειας. Ένα μέλος θέλει μια άμεση απόφαση, το

άλλο δεν θέλει καν να συνεργαστεί και το τρίτο απαιτεί

χρήματα. Έτσι είναι στην ΕΕ. Συχνά, για σημαντικά θέματα και

νομοθετικές πρωτοβουλίες οι διχογνωμίες και οι συζητήσεις

στο Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο και στο Συμβούλιο Υπουργών,

στο οποίο εκπροσωπούνται οι εθνικές κυβερνήσεις, διαρκούν

περισσότερο από έναν χρόνο.

Λογικό είναι να θυμίζει παζάρι όπου όλα είναι

διαπραγματεύσιμα. Μόνον έτσι όμως μπορεί να επιτυγχάνεται

στο τέλος ο συγκερασμός συχνά εντελώς διαφορετικών

συμφερόντων. Η διαφωνία είναι απόρροια της ζωντανής

πολιτικής αντιπαράθεσης. Η ύπαρξη διαφωνιών είναι

απαραίτητη και χρήσιμη για την επιλογή της σωστής πορείας

για την Ευρώπη. Σίγουρα, «οι Βρυξέλλες» δεν τα κάνουν όλα

σωστά. Όμως κάνουν αρκετά πράγματα σωστά που οι

μεμονωμένες κυβερνήσεις θα έκαναν λάθος, αν δεν υπήρχαν

«οι Βρυξέλλες».

Όταν μια χώρα δεν θέλει να συνεργαστεί, υπάρχει διαιτητής:

το Ευρωπαϊκό Δικαστήριο. Οι δικαστές στο Λουξεμβούργο

μεσολαβούν στις διαφορές και εκδίδουν αποφάσεις —για

παράδειγμα, όταν μια κυβέρνηση προσφεύγει κατά

αποφάσεων της ΕΕ ή όταν η Ευρωπαϊκή Επιτροπή καταγγέλλει

κάποιο κράτος μέλος για μη συμμόρφωση με τις Συνθήκες της

ΕΕ. Παρόμοια παραδείγματα είναι το κοινό ευρωπαϊκό

δίπλωμα ευρεσιτεχνίας, η διαχείριση των αποβλήτων και η

ανακύκλωση.

Επειδή όλα τα μέλη της οικογένειας της ΕΕ είναι ενήλικα,

μπορούν να πάρουν και διαζύγιο. Η ΕΕ αποτελεί μια

εθελοντική σύμπραξη των ευρωπαϊκών κρατών, οπότε

εναπόκειται στην ελεύθερη βούληση κάθε κράτους μέλους να

αποχωρήσει όποτε θελήσει από την ΕΕ (άρθρο 50). Τον Ιούνιο

του 2016 οι Βρετανοί αποφάσισαν με δημοψήφισμα να

αποχωρήσουν από την ΕΕ. Εφόσον η αποχώρηση

πραγματοποιηθεί όπως έχει προγραμματιστεί, η Ένωση θα

χάσει την τρίτη σε μέγεθος οικονομία της, το δεύτερο σε

μέγεθος καθαρό συνεισφέρον κράτος στον προϋπολογισμό

της και ένα μόνιμο μέλος στο Συμβούλιο Ασφαλείας της ΕΕ. Θα

είναι δηλαδή μικρότερη και με λιγότερη ισχύ..

Ορισμένοι κάνουν λόγο για υπαρξιακή κρίση της ΕΕ. Κρίνεται

απίθανη η διάλυση της ενότητας της Ευρώπης. Οι Βρετανοί,

λόγω της γεωγραφικής τους ιδιαιτερότητας ως νησιωτικής

χώρας, είχαν πάντοτε ένα ιδιαίτερο καθεστώς στην ΕΕ. Με

βάση τα σημερινά δεδομένα, δεν αναμένεται ότι και άλλα

κράτη θα ακολουθήσουν το βρετανικό παράδειγμα. Στον

απόηχο του αποτελέσματος του βρετανικού δημοψηφίσματος,

η αποδοχή της ΕΕ σε κράτη όπως οι Κάτω Χώρες και η Γαλλία

σημείωσε αισθητή αύξηση. Τα πλεονεκτήματα της κοινής

εσωτερικής αγοράς, της ελεύθερης μετακίνησης και της

πολιτικής επιρροής του συνασπισμού 27 κρατών είναι πολύ

μεγάλα. Είναι όμως εξίσου βέβαιο ότι η ΕΕ θα αλλάξει στο

μέλλον περαιτέρω.

Άρθρο 50 της Συνθήκης ΕΕ: http://eur-lex.europa.eu/legal-

content/DE/TXT/?uri=CELEX:12016M050

Δικτυακός τόπος της ΕΕ για το Ευρωπαϊκό Δικαστήριο:

https://europa.eu/european-union/about-eu/institutions-bodies/court-justice_el

Συγκερασμός απόψεων —όπως σε μια μεγάλη οικογένεια

60 λόγοι για την ΕΕ 8 Γιατί χρειαζόμαστε την Ευρωπαϊκή Ένωση

Μέρος 1: Τα επιτεύγματα της Ευρώπης

70 χρόνια ειρήνης σε συνθήκες δημοκρατίας και

κράτους δικαίου. Με τις αξίες και τον τρόπο ζωής της η

Ευρώπη αποτελεί παγκόσμιο παράδειγμα αλλαγής και

δημοκρατικού μετασχηματισμού.

Μετά τον Δεύτερο Παγκόσμιο Πόλεμο, το 1951, ξεκίνησε με

την ΕΚΑΧ η ιστορία της Ευρωπαϊκής Ένωσης. Το 1957, δηλαδή

πριν από 60 χρόνια, έξι κράτη υπέγραψαν τις Συνθήκες της

Ρώμης, οι οποίες αποτελούν τις ιδρυτικές Συνθήκες: η

Γερμανία, η Γαλλία, η Ιταλία, το Βέλγιο, το Λουξεμβούργο και

οι Κάτω Χώρες. Από την αρχή, στόχος ήταν η προώθηση της

ειρήνης και της ευημερίας στην ήπειρο —στόχος που βρίσκεται

στα γονίδια της Ένωσης. Ο Πρόεδρος της Ευρωπαϊκής

Επιτροπής, Ζαν-Κλωντ Γιούνκερ, το περιγράφει ως εξής: «Οι

αξίες μας είναι αναπόσπαστο τμήμα του ευρωπαϊκού τρόπου

ζωής: Οι αξίες της ελευθερίας, της δημοκρατίας και του

κράτους δικαίου. Αξίες για τις οποίες παλέψαμε στα πεδία των

μαχών και από τις πολιτικές εξέδρες για αιώνες.».

Ταυτόχρονα, η ΕΕ είναι ανοιχτή σε όλες τις ευρωπαϊκές δημοκρατικές χώρες που επιθυμούν να προσχωρήσουν. Στην

πάροδο των χρόνων, με τη λειτουργική της οικονομία της αγοράς και τις σταθερές δημοκρατίες, η ΕΕ προσέλκυσε σαν μαγνήτης όλο και περισσότερα κράτη. Η Ένωση διευρύνθηκε

από έξι σε 28 κράτη μέλη και εκτείνεται από τον Ατλαντικό έως τη Μαύρη Θάλασσα. Σ’ αυτήν ζουν σήμερα πάνω από 500 εκατομμύρια άνθρωποι.

Μετά την πτώση του σιδηρού παραπετάσματος, το 1989, η ΕΕ συνέβαλε στο να ξεπεραστεί η διαίρεση Ανατολής και Δύσης. Πολλές πρώην κομμουνιστικές χώρες της κεντρικής και

ανατολικής Ευρώπης προσχώρησαν στην ΕΕ το 2004 και το 2007. Η ΕΕ ενίσχυσε τις δημοκρατικές δυνάμεις και προώθησε την οικονομική ανάπτυξη. Το 2013 προσχώρησε η Κροατία,

ως 28ο κράτος μέλος της ΕΕ. Αν η Μεγάλη Βρετανία αποχωρήσει από την ΕΕ —όπως αποφασίστηκε στο δημοψήφισμα του 2016 και έχει σχεδιαστεί—, η ΕΕ θα χάσει

για πρώτη φορά ένα μέλος κι αυτό θα αποτελέσει μια επώδυνη οπισθοδρόμηση.

Στον αντίποδα, πέντε άλλες υποψήφιες προς ένταξη χώρες ελπίζουν να γίνουν μέλη. Πρόκειται κυρίως για τις χώρες των δυτικών Βαλκανίων: Αλβανία, πΓΔΜ, Μαυροβούνιο και Σερβία.

Για την προσχώρηση της Τουρκίας συνεχίζονται μεν οι διαπραγματεύσεις, όμως λόγω των δημοκρατικών ελλειμμάτων η προσχώρηση αυτή έχει μετατεθεί στο απώτερο

μέλλον. Με την πολιτική γειτονίας που εφαρμόζει, η ΕΕ στηρίζει τη σταθερότητα, την ασφάλεια και την ευημερία και στις άμεσα γειτονικές της χώρες.

Σε κάθε περίπτωση, η ΕΕ εξακολουθεί να αποτελεί παράδειγμα

για πολλές περιφέρειες του κόσμου. Καμία άλλη ήπειρος δεν έχει αναπτύξει παρόμοιες μορφές συνεργασίας. Μαζί αποτελούμε τον μεγαλύτερο οικονομικό χώρο του κόσμου, τον

σημαντικότερο εμπορικό εταίρο της Κίνας και των ΗΠΑ. Είμαστε ο μεγαλύτερος χορηγός ανθρωπιστικής βοήθειας και επενδύουμε στη βιώσιμη ανάπτυξη, στην προστασία του

κλίματος και στην αποτροπή συγκρούσεων. Όπως δήλωσε η Ύπατη Εκπρόσωπος της Ένωσης και αντιπρόεδρος της Επιτροπής, Φεντερίκα Μογκερίνι: «Ο κόσμος σήμερα χρειάζεται

μια δύναμη που θα έχει στο DNA της την ειρήνη και την αποτροπή συγκρούσεων».

Δικτυακός τόπος της ΕΕ για τη διεύρυνση: https://europa.eu/european-union/topics/enlargement_el

Δικτυακός τόπος της Ευρωπαϊκής Επιτροπής σχετικά με

ενδεχόμενες υποψήφιες χώρες (στα αγγλικά): https://ec.europa.eu/neighbourhood-enlargement/countries/check-current-status_en

Ομιλία της Φεντερίκα Μογκερίνι στο Βερολίνο στις 7.12.2016 (στα αγγλικά):

https://eeas.europa.eu/headquarters/headquarters-homepage/16719/speech-high-representativevice-president-federica-mogherini-willy-brandt-lecture-2016_en

Οι ευρωπαϊκές αξίες είναι "στο DNA μας": Η ΕΕ αποτελεί έμπνευση για τον υπόλοιπο κόσμο

60 λόγοι για την ΕΕ 9 Γιατί χρειαζόμαστε την Ευρωπαϊκή Ένωση

Μέρος 1: Τα επιτεύγματα της Ευρώπης

Θέλετε ως πολίτης της ΕΕ να έχετε λόγο; Δεν χρειάζεται

να περιμένετε τις επόμενες ευρωεκλογές, το 2019. Ο

καθένας μπορεί να ασκήσει επιρροή, μέσω

πρωτοβουλιών, προτάσεων και καταγγελιών.

Αν σας ενδιαφέρει ένα συγκεκριμένο θέμα και είστε της

άποψης ότι πρέπει γι’ αυτό να υπάρχει ευρωπαϊκή νομοθεσία,

μπορείτε να δημιουργήσετε μια «Ευρωπαϊκή Πρωτοβουλία

Πολιτών». Είναι η νέα δυνατότητα συμμετοχής, πέραν των

εκλογών και των κομμάτων, που υπάρχει από το 2012 και

είναι πολύ δημοφιλής. Από το 2012 έως σήμερα, περισσότεροι

από πέντε εκατομμύρια πολίτες έχουν υπογράψει πάνω από

20 πρωτοβουλίες.

Οι εισηγητές της πρότασης πρέπει να συλλέξουν υπογραφές

τουλάχιστον ενός εκατομμυρίου πολιτών από 7 από τα 28

κράτη μέλη. Στη συνέχεια μπορούν να ζητήσουν από την

Ευρωπαϊκή Επιτροπή να επεξεργαστεί πρόταση νομοθετικής

πράξης της ΕΕ. Βέβαια, αυτό αφορά μόνο θέματα για τα οποία

είναι αρμόδια η Ευρωπαϊκή Επιτροπή. Υποχρέωση αλλαγής της

νομοθεσίας δεν υφίσταται, ακόμη και σε περίπτωση επιτυχίας

της πρωτοβουλίας, όμως η Επιτροπή πρέπει να τεκμηριώσει

δεόντως τις ενέργειές της.

Μέχρι τώρα υπήρξαν τρεις επιτυχημένες πρωτοβουλίες.

Αφορούσαν το νερό ως ανθρώπινο αγαθό, την προστασία των

εμβρύων και την απαγόρευση των πειραμάτων σε ζώα. Αυτή

τη στιγμή βρίσκονται σε εξέλιξη άλλες έξι πρωτοβουλίες οι

οποίες αφορούν τη μείωση της απόρριψης πλαστικών στη

θάλασσα, την προστασία του γάμου και της οικογένειας και την

απαγόρευση της παρασιτοκτόνου ουσίας γλυφοσάτης.

Κατά την κατάρτιση νομοθετικών πράξεων, η Ευρωπαϊκή

Επιτροπή απευθύνεται στην κοινή γνώμη στο πλαίσιο

διαβουλεύσεων. Ιδιώτες, εταιρείες και ενώσεις μπορούν να

συμβάλλουν σημαντικά με τις τεχνικές τους γνώσεις. Στο

πλαίσιο των διαλόγων με τους πολίτες που διοργανώνονται σε

όλη την ΕΕ οι Ευρωπαίοι μπορούν να συζητούν με τους

επιτρόπους της ΕΕ, συχνά και μέσω Facebook. Κάθε πολίτης

μπορεί να υποβάλει αναφορά στο Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο. Ο

Ευρωπαίος Διαμεσολαβητής παραλαμβάνει καταγγελίες

σχετικά με διοικητικά σφάλματα ή παραβιάσεις της νομοθεσίας

των θεσμικών οργάνων της ΕΕ.

Πολλοί πολίτες θεωρούν ότι η ΕΕ έχει δημοκρατικό έλλειμμα.

Ο λόγος που αναφέρεται συχνά είναι ότι η Ευρωπαϊκή

Επιτροπή, ως εκτελεστική εξουσία, δεν εκλέγεται απευθείας

από τον λαό. Αντίθετα, οι επίτροποι ορίζονται από τις

εκλεγμένες κυβερνήσεις των κρατών και ύστερα από ακρόαση

στο Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο εγκρίνονται ή απορρίπτονται. Στο

μεταξύ όμως, στο θέμα αυτό, οι Ευρωπαίοι έχουν περισσότερα

δικαιώματα συναπόφασης. Στις ευρωεκλογές του 2014 τα

κόμματα παρουσίασαν, για πρώτη φορά, υποψηφίους για το

αξίωμα του Προέδρου της Επιτροπής. Υποψήφιοι ήταν εκ

μέρους των Χριστιανοδημοκρατών ο Λουξεμβούργιος Ζαν-

Κλωντ Γιούνκερ και εκ μέρους των Σοσιαλδημοκρατών ο

Γερμανός Μάρτιν Σουλτς. Οι ψηφοφόροι είχαν λοιπόν τη

δυνατότητα να συναποφασίσουν ποιος θα ήταν επικεφαλής

για τη διαμόρφωση και την υλοποίηση της πολιτικής της ΕΕ.

Αφού το Ευρωπαϊκό Λαϊκό Κόμμα (ΕΛΚ) έλαβε τις

περισσότερες ψήφους, ο Γιούνκερ έγινε ο νέος Πρόεδρος της

Ευρωπαϊκής Επιτροπής. Αυτή η εξέλιξη προς περισσότερη

δημοκρατία σε ευρωπαϊκό επίπεδο θα συνεχιστεί και στις

επόμενες εκλογές το 2019.

Η ΕΕ αποτελεί μέρος της κοινοβουλευτικής μας δημοκρατίας.

Οι κανονισμοί και οι οδηγίες της ΕΕ δεν καταρτίζονται από «μη

εκλεγμένους ευρωγραφειοκράτες». Η Επιτροπή προτείνει

νομοθετικές πράξεις επί των οποίων αποφασίζουν στη

συνέχεια το απευθείας εκλεγμένο Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο και

οι εκλεγμένες κυβερνήσεις στο Συμβούλιο Υπουργών. Καμία

λοιπόν νομοθετική πράξη της ΕΕ δεν αποφασίζεται χωρίς τη

συμμετοχή εκλεγμένων από την Ελλάδα πολιτικών.

Συμμετοχικές δυνατότητες στην ΕΕ

Ευρωπαϊκή Πρωτοβουλία Πολιτών

Διαβουλεύσεις της Ευρωπαϊκής Επιτροπής

Διάλογοι με τους πολίτες

Ευρωπαϊκές εκλογές

Η ΕΕ είναι η συμμετοχική Ευρώπη

60 λόγοι για την ΕΕ 10 Γιατί χρειαζόμαστε την Ευρωπαϊκή Ένωση

Μέρος 1: Τα επιτεύγματα της Ευρώπης

Η Ακρόπολη στην Αθήνα, ο πύργος του Άιφελ στο

Παρίσι, η πύλη του Βρανδεμβούργου στο Βερολίνο, το

Βατικανό στη Ρώμη - η Ευρώπη έχει πολλά και

μοναδικά αξιοθέατα να προσφέρει. Προσελκύει τους

περισσότερους τουρίστες από οποιαδήποτε άλλη

περιοχή του κόσμου.

Το 2016 αποτέλεσε, επίσης, έτος ρεκόρ για τον τουρισμό στην

Ευρώπη – παρά τις τρομοκρατικές επιθέσεις και τις

επιφυλάξεις όσον αφορά την ασφάλεια. Ο Παγκόσμιος

Οργανισμός Τουρισμού (UNWTO) κατέγραψε περίπου 620

εκατομμύρια επισκέπτες στην Ευρώπη. Δηλαδή ένας στους

δύο από τους 1,2 δισεκατομμύρια τουρίστες και

επιχειρηματικούς επισκέπτες παγκοσμίως διανυκτέρευσε στην

Ευρώπη. Καμία άλλη ήπειρος δεν είναι τόσο δημοφιλής. Στη

δεύτερη θέση, με μεγάλη διαφορά, ήταν η περιοχή Ασίας -

Ειρηνικού, την οποία επισκέφτηκε ένας στους τέσσερις

ταξιδιώτες (24%), και στην τρίτη θέση η Αμερική με 16%.

Ένας λόγος για την αυξανόμενη προτίμηση στην Ευρώπη είναι

η ευνοϊκή ισοτιμία του ευρώ —έναντι του δολαρίου και άλλων

νομισμάτων— που καθιστά φθηνότερα τα ταξίδια για

υπερπόντιους ταξιδιώτες.

Η Ευρώπη είναι δημοφιλής προορισμός και για τους

Ευρωπαίους: όταν οι πολίτες της ΕΕ ταξιδεύουν στο εξωτερικό,

πραγματοποιούν τρία από τα τέσσερα ταξίδια τους σε κάποια

άλλη χώρα της ΕΕ. Το 2014, σύμφωνα με τη Eurostat, σε

πέντε ταξιδιώτες από χώρα της ΕΕ αναλογούσε ένας από

χώρα εκτός ΕΕ.

Ο διεθνής τουρισμός αποτελεί για την Ευρώπη ένα γιγαντιαίο

αναπτυξιακό πρόγραμμα. Σύμφωνα με τον UNWTO, το 2015

τα έσοδα της Ευρώπης από τον διεθνή τουρισμό ανήλθαν σε

451 δισεκατομμύρια δολάρια (δηλαδή περίπου 428

δισεκατομμύρια ευρώ).

Ανακοίνωση του UNWTO της 17.1.2017 (στα αγγλικά): http://www2.unwto.org/press-release/2017-01-17/sustained-

growth-international-tourism-despite-challenges

Έκθεση του UNWTO 2016 (στα αγγλικά): http://www.e-

unwto.org/doi/pdf/10.18111/9789284418145

Στατιστικές της Eurostat για τον τουρισμό: http://ec.europa.eu/eurostat/statistics-explained/index.php/Tourism_statistics_at_regional_level

Ευρώπη – ο δημοφιλέστερος τουριστικός προορισμός του κόσμου

60 λόγοι για την ΕΕ 11 Γιατί χρειαζόμαστε την Ευρωπαϊκή Ένωση

Όλοι γνωρίζουμε τα επιτεύγματα της κοινωνικής

οικονομίας της αγοράς: Οι εργαζόμενοι στην ΕΕ δεν

μπορούν να απολύονται από τη μια μέρα στην άλλη.

Μέλλουσες μητέρες απολαμβάνουν ιδιαίτερη προστασία

και οι εταιρείες δεν επιτρέπεται να δημιουργούν καρτέλ

για να καθορίζουν τις τιμές. Όλα αυτά είναι εγγυημένα.

Η Συνθήκη της Λισαβόνας ορίζει ότι η ΕΕ επιδιώκει την

«ανταγωνιστική κοινωνική οικονομία της αγοράς». Στόχος είναι

η επίτευξη ευημερίας και πλήρους απασχόλησης με

ταυτόχρονη κοινωνική προστασία των εργαζομένων. Για τον

σκοπό αυτό, τα κράτη παρεμβαίνουν ενεργά, για παράδειγμα

στον τομέα της προστασίας των καταναλωτών ή του

ανταγωνισμού. Η Ελλάδα είναι ένθερμος υποστηρικτής της

κοινωνικής Ευρώπης.

Στην πάροδο των δεκαετιών, η κοινωνική οικονομία της

αγοράς έχει καταξιωθεί σε όλη την Ευρώπη. Σε αυτήν

οφείλεται η αύξηση της ευημερίας και η εμπιστοσύνη για

κοινωνική προστασία μεγάλων στρωμάτων του πληθυσμού.

Να γιατί η ήπειρός μας αποτελεί υπόσχεση ευημερίας για

πολλούς εκτός Ευρώπης.

Για τον Πρόεδρο Γιούνκερ προτεραιότητα έχει μια πιο

κοινωνική Ευρώπη, με δίκαιες συνθήκες εργασίας,

λειτουργικές αγορές εργασίας και ισχυρές δομές κοινωνικού

διαλόγου. Η ΕΕ προωθεί σε όλη την Ευρώπη τη δημιουργία

μηχανισμών συμμετοχής των εργαζομένων σε επίπεδο

επιχειρήσεων, εξασφαλίζει την προστασία της υγείας στον

χώρο εργασίας, ενισχύει τους εργαζόμενους με μερική

απασχόληση και εγγυάται ελάχιστες προδιαγραφές αδειών και

ελεύθερου χρόνου. Εκτός του μισθολογικού ντάμπινγκ, η

Ευρωπαϊκή Επιτροπή καταπολεμά και τη φοροδιαφυγή,

τάσσεται υπέρ της ενεργητικής πολιτικής για την αγορά

εργασίας και υποστηρίζει τη δημιουργία νέων θέσεων

εργασίας. Ένα ακόμη επίτευγμα της ΕΕ είναι η θέσπιση

πανευρωπαϊκών προτύπων για την αναγνώριση τυπικών

προσόντων και δεξιοτήτων, ώστε να διευκολύνεται η

απασχόληση σε άλλη χώρα της ΕΕ.

Άρθρο 3 της Συνθήκης της Λισαβόνας: http://eur-lex.europa.eu/legal-content/DE/TXT/?uri=CELEX:12016M003

Ομιλία του Προέδρου Γιούνκερ για την κατάσταση της Ένωσης, 14.9.2016: http://europa.eu/rapid/press-release_SPEECH-16-

3043_el.htm

Μέρος 2: Η ΕΕ ενισχύει την οικονομία και προσφέρει ευημερία

Ευρώπη – μια κοινωνική οικονομία της αγοράς

60 λόγοι για την ΕΕ 12 Γιατί χρειαζόμαστε την Ευρωπαϊκή Ένωση

Μέρος 2: Η ΕΕ ενισχύει την οικονομία και προσφέρει ευημερία

Η οικονομική και δημοσιονομική κρίση άφησε βαθιές

πληγές. Η ανεργία, κυρίως στη νότια Ευρώπη,

εξακολουθεί να είναι υψηλή και πολλά κράτη είναι

υπερχρεωμένα. Αυτό έχει ως αποτέλεσμα τη μείωση

των επενδύσεων. Η οικονομία επιβραδύνεται και η

ανεργία οξύνεται. Η Ευρωπαϊκή Επιτροπή προσπαθεί να

αναστρέψει την κατάσταση με τον συντονισμό της

οικονομικής πολιτικής σε πανευρωπαϊκό επίπεδο και με

το Επενδυτικό Σχέδιο.

Η κρίση ανέδειξε σε πολλά κράτη της ΕΕ θεμελιώδη

προβλήματα και μη βιώσιμες τάσεις. Κατέστησε επίσης σαφές

πόσο εξαρτημένες είναι μεταξύ τους οι εθνικές οικονομίες

στην ΕΕ. Η βελτίωση του συντονισμού της οικονομικής

πολιτικής σε πανευρωπαϊκό επίπεδο θα μας βοηθήσει στην

αντιμετώπιση αυτών των προβλημάτων και στην επίτευξη

μεγαλύτερης ανάπτυξης και απασχόλησης.

Η Ευρωπαϊκή Επιτροπή έχει ένα ακόμη εργαλείο για την

αντιμετώπιση της κρίσης: το Επενδυτικό Σχέδιο που εγκρίθηκε

το 2014, το επονομαζόμενο και «σχέδιο Γιούνκερ». Στόχος

είναι, με τη βελτίωση των επενδυτικών συνθηκών και με

πρόγραμμα εγγυήσεων, να κινητοποιηθούν σε όλη την ΕΕ

επενδύσεις με μελλοντική προοπτική ύψους 315 δισ. ευρώ.

Το σκεπτικό του σχεδίου έχει ως εξής: η ΕΕ παρέχει πιστώσεις

για τον εκσυγχρονισμό μικρών και μεσαίων επιχειρήσεων

αλλά και για διασυνοριακά μεγάλα έργα, όπως την κατασκευή

οδικών δικτύων και δικτύων δεδομένων και ενέργειας.

Ιδανικοί αποδέκτες είναι επιχειρήσεις που επιθυμούν να

επενδύσουν στο μέλλον, όμως αντιμετωπίζουν δυσκολίες στην

εξεύρεση χρημάτων. Η ΕΕ αναλαμβάνει ένα μέρος του

επενδυτικού κινδύνου -π.χ. μέσω εγγυήσεων- έτσι ώστε να

καταστεί ευκολότερη η χρηματοδοτική συμμετοχή ιδιωτών

επενδυτών στο έργο.

Παρά τις αρχικές επιφυλάξεις, η υλοποίηση του Ευρωπαϊκού

Ταμείου Στρατηγικών Επενδύσεων (ΕΤΣΕ) ξεκίνησε καλά. Τον

Ιανουάριο του 2017 οι χρηματοδοτήσεις του ΕΤΣΕ είχαν

κινητοποιήσει ήδη 168 δισ. επιπλέον επενδύσεων, πάνω από

το ήμισυ του ποσού-στόχου. Στο πλαίσιο των ήδη

εγκεκριμένων έργων δημιουργήθηκαν πάνω από 100 000

θέσεις εργασίας. Από τις ευνοϊκές πιστώσεις επωφελούνται

πάνω από 380 000 μικρές και μεσαίες επιχειρήσεις.

Για παράδειγμα, στην Ελλάδα μέσω του ΕΤΣΕ και του ΕΤΕ

έλαβαν δάνειο για να αναπτύξουν τις δραστηριότητές τους οι

εταιρίες Creta Farm και Upstream.

Μετά τη θετική ενδιάμεση αξιολόγηση, το σχέδιο θα επεκταθεί

και θα παραταθεί. Εντός έξι ετών - δηλαδή έως το 2020 - το

ΕΤΣΕ θα αποφέρει τουλάχιστον 500 και μέχρι το 2022 630

επιπλέον δισ. ευρώ επενδύσεων, με εστίαση στην υγεία, στην

παιδεία και στην ενσωμάτωση μεταναστών.

Ταυτόχρονα, η εσωτερική αγορά της ΕΕ αποτελεί ένα τεράστιο

πρόγραμμα ανάκαμψης. Το διασυνοριακό εμπόριο χωρίς

δασμούς απαλλάσσει τις εταιρείες από δαπάνες και καθιστά τα

προϊόντα φθηνότερα για τους καταναλωτές. Για τις

επιχειρήσεις είναι εύκολο να επενδύσουν σε άλλες χώρες της

ΕΕ. Οι εργαζόμενοι μπορούν να επιλέξουν σε ποια χώρα της

ΕΕ θα εργαστούν. Όλα αυτά τα στοιχεία ενίσχυσαν τις

προηγούμενες δεκαετίες την ανταγωνιστικότητα, μεγέθυναν

την οικονομία και δημιούργησαν ευημερία -. Δόθηκε πχ. η

δυνατότητα σε ελληνικές εταιρείες στον τομέα των τροφίμων

να εξάγουν τα προϊόντα τους σε άλλες χώρες της ΕΕ χωρίς

γραφειοκρατία και δασμούς. Έτσι έγινε η ΕΕ ο μεγαλύτερος

οικονομικός χώρος στον κόσμο, μπροστά από τις ΗΠΑ και την

Κίνα.

Το Επενδυτικό Σχέδιο της Ευρωπαϊκής Επιτροπής

Οικονομικός συντονισμός στο πλαίσιο του Ευρωπαϊκού Εξαμήνου

Η ΕΕ προωθεί την ευημερία, την ανάπτυξη και την απασχόληση

60 λόγοι για την ΕΕ 13 Γιατί χρειαζόμαστε την Ευρωπαϊκή Ένωση

Μέρος 2: Η ΕΕ ενισχύει την οικονομία και προσφέρει ευημερία

Είτε πρόκειται για την Αθήνα και τη Θεσσαλονίκη είτε

για νησιωτικές και απομακρυσμένες περιοχές της

Ελλάδας, όλες οι περιφέρειες επωφελούνται από

ευρωπαϊκές χρηματοδοτήσεις. Μέσω των

περιφερειακών και διαρθρωτικών ταμείων, η ΕΕ

προσπαθεί να αποτρέψει τις μεγάλες αποκλίσεις μεταξύ

των περιφερειών.

Οι φτωχότερες περιφέρειες και αυτές που έχουν πληγεί

περισσότερο από τις διαρθρωτικές αλλαγές στην ΕΕ

λαμβάνουν στήριξη, έτσι ώστε να διατηρηθεί η συνοχή με τις

υπόλοιπες και να αντισταθμιστούν οι αδυναμίες. Η ΕΕ τις

βοηθά επίσης να καλύψουν το χαμένο έδαφος. Τα ταμεία

βοηθούν τους πολίτες να βρουν εργασία και να ζήσουν

καλύτερα στον τόπο τους. Εκτός από την αστική ανάπτυξη και

την απασχόληση, στήριξη παρέχεται επίσης στη γεωργία και

στην αγροτική ανάπτυξη αλλά και στην έρευνα και στην

καινοτομία.

Μετά τη γεωργική πολιτική, η περιφερειακή πολιτική αποτελεί

το δεύτερο μεγαλύτερο σημείο του προϋπολογισμού της ΕΕ.

Την περίοδο χρηματοδότησης 2014-2020 διατίθενται 351

δισεκατομμύρια ευρώ για τις περιφέρειες.

Λόγω της οικονομικής κρίσης σε πολλά κράτη, η περιφερειακή

πολιτική έχει σήμερα ως στόχο τη δημιουργία θέσεων

εργασίας και οικονομικής ανάπτυξης, την προώθηση της

ψηφιοποίησης, την κατασκευή δρόμων και σιδηροδρομικών

γραμμών και τη βελτίωση της ποιότητας ζωής των ανθρώπων.

Για κάθε έργο πρέπει τα κράτη μέλη να παρέχουν

συγχρηματοδότηση από εθνικούς πόρους.

Αν εξετάσει κανείς τις επενδύσεις της προηγούμενης περιόδου

χρηματοδότησης 2007-2013, διαπιστώνει ότι σημειώθηκαν

σαφείς επιτυχίες. Για κάθε ευρώ χρηματοδότησης προέκυψε

επιπλέον οικονομική απόδοση τριών περίπου ευρώ.

Συχνά ασκείται κριτική με το επιχείρημα ότι η χρηματοδότηση

των περιφερειών κατασπαταλάται, για παράδειγμα σε

αχρείαστες γέφυρες ή σε αεροδρόμια φαντάσματα που δεν

χρησιμοποιούνται ποτέ. Έχουν υπάρξει τέτοιες περιπτώσεις και

έχει επιληφθεί το Ευρωπαϊκό Ελεγκτικό Συνέδριο. Εάν κατά

τον έλεγχο διαπιστωθεί παράτυπη διάθεση των χρημάτων,

τότε τα χρήματα πρέπει να επιστραφούν. Στο μεταξύ, το

σύνολο της χρηματοδότησης της ΕΕ από τα ευρωπαϊκά

διαρθρωτικά ταμεία αυξήθηκε σε 43 δισεκατομμύρια ευρώ

(2015).

Περιφερειακή χρηματοδότηση της ΕΕ στην Ελλάδα

Χρηματοδότηση της ΕΕ προς επιμέρους χώρες

Απολογισμός της χρηματοδότησης προς την Ελλάδα 2007-

2013

Η ΕΕ στηρίζει τις πιο αδύναμες περιφέρειες και την ανοικοδόμηση της ανατολικής Ευρώπης Η ΕΕ στο πλευρό των πιο αδύναμων περιφερειών

60 λόγοι για την ΕΕ 14 Γιατί χρειαζόμαστε την Ευρωπαϊκή Ένωση

Μέρος 2: Η ΕΕ ενισχύει την οικονομία και προσφέρει ευημερία

Η ευημερία της Ευρωπαϊκής Ένωσης στηρίζεται στο

ελεύθερο και ανοικτό παγκόσμιο εμπόριο. Μόνο στην

ΕΕ, 31 εκατομμύρια θέσεις εργασίας εξαρτώνται από τις

εξαγωγές. Ο αριθμός αυτός αντιστοιχεί σε σχεδόν μία

στις επτά θέσεις εργασίας στην Ευρώπη. Οι εμπορικές

συμφωνίες μας αποτελούν το θεμέλιο για δίκαιες

εμπορικές σχέσεις με άλλα μέρη του κόσμου.

Οι εμπορικές συμφωνίες βοηθούν τις επιχειρήσεις να βρουν

νέες εξαγωγικές αγορές, να αυξήσουν τα κέρδη τους και να

δημιουργήσουν θέσεις εργασίας. Διευκολύνει έτσι τις

ελληνικές επιχειρήσεις που θέλουν να εξάγουν προϊόντα ή

υπηρεσίες τους. Ομοίως, οφέλη αποκομίζουν και οι

καταναλωτές. Η δυνατότητα να πραγματοποιούμε από τον

καναπέ μας αγορές σε χαμηλότερες τιμές από ηλεκτρονικά

καταστήματα σε ολόκληρο τον κόσμο ή να βρίσκουμε στα

εμπορικά κέντρα ευρεία ποικιλία προϊόντων αποτελούν

επιτεύγματα τα οποία πρέπει να προστατεύσουμε σε μια εποχή

που ο προστατευτισμός ξαναγίνεται δημοφιλής. Η ΕΕ

παραμένει σταθερά προσηλωμένη στην πολιτική των ανοικτών

αγορών και την καταπολέμηση των τάσεων για

απομονωτισμό. Αν, για παράδειγμα, οι Ηνωμένες Πολιτείες

αποχωρήσουν από πολυμερείς εμπορικές συμφωνίες, η

Ευρώπη μπορεί να αναλάβει τον ρόλο νέου εταίρου.

Πολλές κυβερνήσεις έχουν ήδη ζητήσει από την ΕΕ την

εντατικοποίηση των συνομιλιών για τη σύναψη συμφωνιών

ελεύθερων συναλλαγών, με πιο πρόσφατο παράδειγμα το

Μεξικό. Το διακύβευμα είναι υψηλό. Σύμφωνα με τις

προβλέψεις, το 90 τοις εκατό της παγκόσμιας οικονομικής

ανάπτυξης κατά τα επόμενα 10 με 15 έτη θα λάβει χώρα

εκτός της ΕΕ. Στο πλαίσιο αυτό, οι εμπορικές συμφωνίες της ΕΕ

με τρίτες χώρες προσφέρουν σημαντικές ευκαιρίες εξαγωγών

για την ΕΕ. Βεβαίως, είναι αλήθεια ότι το άνοιγμα των αγορών

δεν ωφελεί εξίσου όλους τους κλάδους. Ωστόσο, η απώλεια

θέσεων εργασίας στον τομέα της μεταποίησης οφείλεται

συνήθως περισσότερο στην αύξηση της ψηφιοποίησης και της

αυτοματοποίησης της παραγωγής παρά στο ελεύθερο εμπόριο.

Πρόκειται για ένα πρόβλημα για το οποίο οι αρμόδιοι πολιτικοί

και οικονομικοί φορείς πρέπει να αναπτύξουν εναλλακτικές

λύσεις και δυνατότητες.

Σε αντίθεση με ό,τι συχνά υποστηρίζεται, δεν είναι οι

πολυεθνικές εταιρείες αλλά, κυρίως, οι μικρομεσαίες

επιχειρήσεις που ωφελούνται περισσότερο από τη μείωση των

δασμών και των λοιπών εμποδίων στο εμπόριο. Οι μεγάλοι

επιχειρηματικοί όμιλοι, κατά κανόνα, διαθέτουν τους πόρους

για να μπορούν να αντεπεξέλθουν σε διαφορετικές αγορές με

πολύπλοκα ρυθμιστικά συστήματα ή για να δημιουργήσουν

δικές τους παραγωγικές εγκαταστάσεις στις αγορές-στόχους

τους. Οι μικρότερες επιχειρήσεις δεν διαθέτουν αυτούς τους

πόρους.

Εξάλλου, μια καλή εμπορική πολιτική περιλαμβάνει επίσης

μέσα εμπορικής άμυνας, καθώς μόνο το δίκαιο εμπόριο είναι

ελεύθερο εμπόριο. Η ΕΕ διαθέτει μια σειρά εργαλείων,

συμβατών με τους κανόνες του Παγκόσμιου Οργανισμού

Εμπορίου, για την καταπολέμηση του ντάμπινγκ και του

αθέμιτου ανταγωνισμού μέσω δημόσιων επενδύσεων, τα

οποία χρησιμοποιεί με αποφασιστικότητα, για παράδειγμα, για

την αντιμετώπιση του τιμολογιακού ντάμπινγκ στον χάλυβα και

τα προϊόντα χάλυβα από την Κίνα. Οι αναπτυσσόμενες χώρες,

από την πλευρά τους, έχουν την επιλογή να προστατεύσουν

τον γεωργικό κλάδο και τις αγροτικές επιχειρήσεις τους με την

επιβολή εισαγωγικών δασμών.

Το φθινόπωρο του 2015 η Ευρωπαϊκή Επιτροπή παρουσίασε

τη νέα στρατηγική με τίτλο «Εμπόριο για όλους». Με μια

εμπορική πολιτική που στηρίζεται σε αξίες, η ΕΕ επιδιώκει να

συνδέσει την οικονομική ανάπτυξη με κοινωνική δικαιοσύνη,

προστασία των ανθρώπινων δικαιωμάτων και πρότυπα στους

τομείς της προστασίας των εργαζομένων, της υγείας και του

περιβάλλοντος, καθώς και να προωθήσει τις αρχές του

κράτους δικαίου και της χρηστής διακυβέρνησης. Στο πλαίσιο

αυτό, η ΕΕ εντείνει τον διάλογο με τους εμπορικούς εταίρους

της και συμπεριλαμβάνει στις μελλοντικές εμπορικές

συμφωνίες της κανόνες για την καταπολέμηση της διαφθοράς.

Επιπλέον, συμπεριλαμβάνει πρότυπα για την προστασία των

εργαζομένων, του περιβάλλοντος και της υγείας, και

υποστηρίζει τα συστήματα δίκαιου και ηθικού εμπορίου, καθώς

και την υπεύθυνη διαχείριση των αλυσίδων εφοδιασμού.

Δικτυακός τόπος της Ευρωπαϊκής Επιτροπής για το εμπόριο

Η ΕΕ μεριμνά για δίκαιο εμπόριο με άλλα μέρη του κόσμου

60 λόγοι για την ΕΕ 15 Γιατί χρειαζόμαστε την Ευρωπαϊκή Ένωση

Μέρος 2: Η ΕΕ ενισχύει την οικονομία και προσφέρει ευημερία

Το ευρώ έχει περάσει δύσκολες στιγμές: στην αρχή

κατηγορήθηκε ως υπεύθυνο για την άνοδο των τιμών,

ενώ στη συνέχεια έδωσε το όνομά του στην κρίση

δημόσιου χρέους. Ωστόσο, το ευρώ προσφέρει στους

πολίτες πολλά πρακτικά πλεονεκτήματα. Επιπλέον, το

ευρώ είναι ένα σταθερό νόμισμα και υποστηρίζεται από

τις ευρωπαϊκές κυβερνήσεις.

Πράγματι, το ευρώ αμφισβητείται από τη γέννησή του. Εντούτοις, είναι ακόμη νέο: το ενιαίο νόμισμα εισήχθη το 1999, ενώ από το 2002 και μετά βρίσκεται επίσης στις τσέπες και τα πορτοφόλια των πολιτών της ευρωζώνης. Για πρώτη φορά εδώ και 1500 χρόνια, τα ίδια κέρματα ισχύουν από τη Μεσόγειο έως τη Βαλτική Θάλασσα. Περίπου 338 εκατομμύρια Ευρωπαίοι πληρώνουν καθημερινά για τις αγορές τους με το κοινό αυτό νόμισμα, το οποίο έχουν υιοθετήσει τα 19 από τα 28 κράτη μέλη της ΕΕ. Για τους Ευρωπαίους, το ευρώ έχει διευκολύνει τα ταξίδια, καθώς δεν χρειάζεται πια να αγοράζουν συνάλλαγμα. Με τον τρόπο αυτό, εξοικονομούνται κάθε χρόνο 30 δισεκατομμύρια ευρώ από έξοδα αγοράς συναλλάγματος. Καθώς οι καταναλωτές μπορούν να πραγματοποιούν αγορές και από το εξωτερικό και να συγκρίνουν απευθείας τις τιμές, οι τιμές πολλών προϊόντων έχουν μειωθεί προς όφελος των καταναλωτών.

Το ευρώ αποτελεί σταθερό νόμισμα. Από την εισαγωγή του ευρώ και μετά, ο πληθωρισμός είναι σημαντικά χαμηλότερος απ’ ό,τι κατά τις προηγούμενες δεκαετίες. Στις χώρες της ευρωζώνης συνολικά, ο μέσος πληθωρισμός κατά το διάστημα από το 2010 έως το 2016 ανερχόταν σε μόλις 1,26 τοις εκατό.

Εξάλλου, καθ’ όλη τη διάρκεια της κρίσης, η συναλλαγματική ισοτιμία του ευρώ εμφάνισε αξιοσημείωτη σταθερότητα. Αν δεν υπήρχε το ευρώ κατά τη διάρκεια της χρηματοπιστωτικής κρίσης, η Ευρώπη, όπως και στις αρχές της δεκαετίας του 1990, θα είχε βρεθεί αντιμέτωπη με μεγάλες διακυμάνσεις των συναλλαγματικών ισοτιμιών και άνοδο των επιτοκίων. Στις εξωραϊστικές αναμνήσεις μας του υποτιθέμενα παλιού καλού καιρού, συχνά ξεχνάμε ότι η Ευρώπη, πριν από την εισαγωγή του ευρώ, κάθε τόσο ταλανιζόταν από νομισματικές κρίσεις.

Επιπλέον, το ευρώ έχει πια καθιερωθεί ως το δεύτερο σημαντικότερο αποθεματικό νόμισμα στον κόσμο, μετά το αμερικανικό δολάριο. Έτσι, το ευρώ προσδίδει στις χώρες της ευρωζώνης και της ΕΕ συνολικά μεγαλύτερη πολιτική και οικονομική βαρύτητα στη διεθνή σκηνή. Περαιτέρω, το ενιαίο νόμισμα αποφέρει οφέλη και για τους φορολογουμένους. Σύμφωνα με υπολογισμούς της Ευρωπαϊκής Επιτροπής, οι χώρες της ευρωζώνης εξοικονόμησαν μόνο το 2016 γύρω στα 50 δισ. ευρώ από τόκους, χάρη στην πολιτική χαμηλών επιτοκίων της Ευρωπαϊκής Κεντρικής Τράπεζας.

Εντούτοις, το ευρώ ήρθε στον κόσμο με ένα εκ γενετής ελάττωμα: την έλλειψη κοινής δημοσιονομικής και οικονομικής πολιτικής. Τον καιρό εκείνο δεν μπορούσε ακόμη να γίνει αποδεκτή η ιδέα της παραχώρησης εθνικών κυριαρχικών δικαιωμάτων. Οι ανεύθυνες δημοσιονομικές πολιτικές ορισμένων κυβερνήσεων αποτέλεσαν έναν από τους λόγους της επελθούσας κρίσης χρέους. Επιπλέον τέτοιον λόγο αποτέλεσε η ανεξέλεγκτη αύξηση του ιδιωτικού χρέους, για παράδειγμα, στην Ιρλανδία και την Ισπανία. Το 2010 το δημόσιο χρέος της Ελλάδας αυξήθηκε υπερβολικά, ενώ στη συνέχεια η κρίση εξαπλώθηκε στην Ιρλανδία, την Πορτογαλία, την Ισπανία και την Κύπρο.

Σε απάντηση, οι ευρωπαϊκές κυβερνήσεις επέδειξαν πρωτοφανή αλληλεγγύη και δημιούργησαν ένα δίχτυ ασφαλείας για τις χώρες της ευρωζώνης που αντιμετωπίζουν δυσκολίες, υπό τη μορφή των ταμείων διάσωσης του Ευρωπαϊκού Ταμείου Χρηματοοικονομικής Σταθερότητας (ΕΤΧΣ) και, αργότερα, του Ευρωπαϊκού Μηχανισμού Σταθερότητας (ΕΜΣ). Σε αντάλλαγμα, οι χώρες της κρίσης δεσμεύθηκαν να υλοποιήσουν ριζικές μεταρρυθμίσεις. Η Ελλάδα μπήκε σε πρόγραμμα μεταρρυθμίσεων με σκοπό την αποτελεσματικότερη δημοσιονομική και οικονομική πολιτική που θα την καταστήσει ανταγωνιστικότερη και θα βοηθήσει στην ανάπτυξή της. Ο δρόμος είναι δύσκολος και μακρύς. Τα τελευταία χρόνια ζητήθηκε από τους Έλληνες πολίτες να κάνουν σκληρές θυσίες που συχνά δυσκόλεψαν την καθημερινή τους διαβίωση. Ο μακροπρόθεσμος στόχος όμως είναι η ανάπτυξη και η ευημερία για όλους τους Έλληνες και για τις επόμενες γενιές.

Υπάρχει στενότερος συντονισμός της οικονομικής πολιτικής και αυτό φέρνει αποτελέσματα: ενώ τα δημοσιονομικά ελλείμματα στην ευρωζώνη το 2009 ανέρχονταν στο 6,3% κατά μέσο όρο, σήμερα βρίσκονται κάτω από το 2%. Η οικονομική ανάκαμψη μπαίνει στο πέμπτο έτος της και η ανεργία μειώνεται. Χάρη στην πειθαρχία του ενιαίου νομίσματος, το δημόσιο χρέος στην ευρωζώνη τιθασεύεται, ενώ, για παράδειγμα, στις ΗΠΑ και την Ιαπωνία συνεχίζει να αυξάνεται. Δηλαδή, το ευρώ τα καταφέρνει!

Δικτυακός τόπος της Ευρωπαϊκής Επιτροπής για το ευρώ

Το ευρώ: ένα σταθερό νόμισμα με πολλά πλεονεκτήματα

60 λόγοι για την ΕΕ 16 Γιατί χρειαζόμαστε την Ευρωπαϊκή Ένωση

Μέρος 2: Η ΕΕ ενισχύει την οικονομία και προσφέρει ευημερία

Σημείο αφετηρίας της κοινής ευρωπαϊκής γεωργικής

πολιτικής αποτελούσε η ανάμνηση της πείνας της

μεταπολεμικής εποχής. Όταν ξεκίνησε η γεωργική

πολιτική της ΕΕ το 1962 με έξι χώρες, στόχος ήταν να

αυξηθούν οι αποδόσεις μέσω της εντατικότερης χρήσης

της τεχνολογίας και της βελτίωσης της αποδοτικότητας.

Εξάλλου, η διασφάλιση της ικανότητας των γεωργών

να εγγυώνται την τροφοδοσία του πληθυσμού με

τρόφιμα εξακολουθεί μέχρι σήμερα να αποτελεί

κεντρικό στόχο της γεωργικής πολιτικής. Με την

πάροδο του χρόνου, προστέθηκαν και νέες

προτεραιότητες, κυρίως η αύξηση της βιωσιμότητας και

η διατήρηση των μικρών γεωργικών εκμεταλλεύσεων

στις αγροτικές περιοχές.

Η ΕΕ στηρίζει τους αγρότες της εκτεταμένα: επί του παρόντος,

το 40 τοις εκατό συνολικά του προϋπολογισμού της ΕΕ —

σχεδόν 60 δισ. ευρώ τον χρόνο— πηγαίνει στη γεωργία. Το

ποσό αυτό αντιστοιχεί, κατά μέσο όρο, σε 112 ευρώ ανά

πολίτη της ΕΕ ετησίως.

Η συζήτηση για την επόμενη μεταρρύθμιση της Κοινής

Γεωργικής Πολιτικής στο πλαίσιο της νέας χρηματοδοτικής

περιόδου, η οποία αρχίζει το 2020, είναι ήδη σε πλήρη εξέλιξη

και η Ευρωπαϊκή Επιτροπή δρομολόγησε πρόσφατα ευρεία

δημόσια διαβούλευση σχετικά με το θέμα αυτό. Οι επικριτές

της πολιτικής υποστηρίζουν ότι ο γεωργικός τομέας δεν

πράττει αρκετά για την καταπολέμηση της αλλαγής του

κλίματος και τη διαφύλαξη της βιοποικιλότητας. Επίσης, ότι οι

περιβαλλοντικές απαιτήσεις (ο επονομαζόμενος «οικολογικός

προσανατολισμός») που θεσπίστηκαν με την τελευταία

μεταρρύθμιση του 2013 δεν έχουν προσφέρει αρκετά για το

περιβάλλον.

Εντούτοις, από την τελευταία μεταρρύθμιση και μετά, το ένα

τρίτο των συνολικών άμεσων ενισχύσεων προς τους

γεωργούς συνδέεται με περιβαλλοντικές απαιτήσεις. Ένα άλλο

ζήτημα για το οποίο ακούγονται συχνά επικρίσεις αφορά τις

εξαγωγές γεωργικών προϊόντων προς τρίτες χώρες. Ωστόσο,

το γεγονός που παραβλέπεται στο πλαίσιο αυτό είναι το εξής:

δεν υπάρχουν πια ενωσιακές επιδοτήσεις των γεωργικών

εξαγωγών. Κατά το διάστημα από το 1991 μέχρι το 2012,

μειώθηκαν από άνω των 5 δισ. ευρώ σε κάτω των 150 εκατ.

ευρώ ετησίως και πλέον έχουν καταργηθεί πλήρως.

Όταν η Ρωσία επέβαλε, το 2015, μονομερή απαγόρευση των

εισαγωγών γεωργικών προϊόντων από την ΕΕ, η Ευρωπαϊκή

Επιτροπή διέθεσε 1 δισ. ευρώ για να στηρίξει τους γεωργούς

που δραστηριοποιούνταν στην παραγωγή γάλακτος, φρούτων

και στη χοιροτροφία. Ο πρόεδρος της Ευρωπαϊκής Επιτροπής

Ζαν-Κλωντ Γιούνκερ δηλώνει: «Δεν δέχομαι να είναι το γάλα

φθηνότερο από το νερό». Και υποσχέθηκε στους γεωργούς: «Η

Επιτροπή θα στέκεται πάντα στο πλευρό των αγροτών μας».

Συχνές ερωτήσεις σχετικά με την Κοινή Γεωργική Πολιτική

(ΚΓΠ) και τη γεωργία στην Ευρώπη: http://europa.eu/rapid/press-release_MEMO-13-631_el.htm

Ομιλία του προέδρου Γιούνκερ για την κατάσταση της Ένωσης, 14.9.2016: http://europa.eu/rapid/press-release_SPEECH-16-3043_el.htm

Η Ευρώπη στηρίζει τους αγρότες της

60 λόγοι για την ΕΕ 17 Γιατί χρειαζόμαστε την Ευρωπαϊκή Ένωση

Οθόνες, ανελκυστήρες και φορτηγά — Ανεξαρτήτως

τομέα, η Ευρωπαϊκή Επιτροπή επιβάλλει τακτικά υψηλά

πρόστιμα σε ευρωπαϊκές και διεθνείς επιχειρήσεις που

συμπράττουν για να καθορίσουν τις τιμές ή

χειραγωγούν την αγορά. Διότι αυτό στρεβλώνει τον

ελεύθερο ανταγωνισμό και απαγορεύεται.

Η Ευρωπαϊκή Επιτροπή ασκεί τον ρόλο του ανώτατου

επιτηρητή των συμπράξεων στην ενιαία αγορά. Καθήκον της

είναι να διασφαλίζει ότι ο ανταγωνισμός λειτουργεί

πραγματικά. Στο πλαίσιο αυτό, μεριμνά ώστε οι ανταγωνιστές

να μην συμφωνούν μεταξύ τους τις τιμές για να τις κρατούν

σε τεχνητά υψηλά επίπεδα ή να μην κατανέμουν, λόγου χάριν,

μεταξύ τους τις ευρωπαϊκές αγορές. Ομοίως, απαγορεύεται

στις μεγάλες επιχειρήσεις να εκμεταλλεύονται τη δεσπόζουσα

θέση τους στην αγορά και να ενισχύουν έτσι τη θέση τους

έναντι των ανταγωνιστών τους. Οι παραπάνω συμπεριφορές

περιορίζουν τον ανταγωνισμό και, με τον τρόπο αυτό,

βλάπτουν τους καταναλωτές.

Όταν υπάρχουν σχετικές καταγγελίες ή ενδείξεις, η Επιτροπή

κινεί αντιμονοπωλιακές έρευνες. Διαθέτει συναφώς ευρείες

εξουσίες, για παράδειγμα, μπορεί να πραγματοποιεί εφόδους

στις εγκαταστάσεις των εμπλεκόμενων επιχειρήσεων. Αν οι

υποψίες επιβεβαιωθούν, η Επιτροπή μπορεί να επιβάλει στις

εμπλεκόμενες επιχειρήσεις υψηλά πρόστιμα, ύψους μέχρι το

10 τοις εκατό του ετήσιου κύκλου εργασιών τους.

Αυτό συμβαίνει αρκετά συχνά. Μερικά παραδείγματα από τον

κατάλογο των υψηλότερων κυρώσεων: Το 2016 η Ευρωπαϊκή

Επιτροπή επέβαλε πρόστιμο-ρεκόρ ύψους 2,93 δισ. ευρώ σε

βάρος καρτέλ στον τομέα των φορτηγών. Οι εταιρείες MAN,

Volvo/Renault, Daimler, Iveco και DAF επί 14 έτη

συμφωνούσαν μεταξύ τους τις τιμές πώλησης φορτηγών και

μετακυλούσαν συντονισμένα στους πελάτες τους το κόστος

που συνδεόταν με την τήρηση των αυστηρότερων κανόνων

για τις εκπομπές. Το 2012 η Ευρωπαϊκή Επιτροπή επέβαλε

πρόστιμο ύψους 1,4 δισ. ευρώ σε βάρος κορυφαίων

κατασκευαστών οθονών τηλεοράσεων και υπολογιστών.

Το 2013 σειρά τραπεζών υποχρεώθηκε να καταβάλει

πρόστιμο περίπου 824 εκατομμυρίων ευρώ λόγω

χειραγώγησης επιτοκίων, όπως του Libor. Το 2007 η

Ευρωπαϊκή Επιτροπή έστειλε στο ταμείο το «καρτέλ των

ανελκυστήρων». Κατά το διάστημα μεταξύ του 1995 και του

2004, γνωστοί επιχειρηματικοί όμιλοι είχαν κατανείμει μεταξύ

τους τις αγορές της Γερμανίας, του Βελγίου, του

Λουξεμβούργου και των Κάτω Χωρών, και συμφωνούσαν

μεταξύ τους ποια επιχείρηση θα αναλάμβανε την εκάστοτε

παραγγελία.

Τα πρόστιμα που εισπράττονται βάσει της αντιμονοπωλιακής

νομοθεσίας αποτελούν έσοδα του προϋπολογισμού της ΕΕ και

μειώνουν αντίστοιχα τις εισφορές των φορολογουμένων.

Επιπλέον, τα πρόσωπα που έχουν ζημιωθεί από καρτέλ

μπορούν να ασκήσουν σχετικές αγωγές αποζημίωσης.

Εξάλλου, οι κανόνες δεσμεύουν και τις αλλοδαπές επιχειρήσεις

που δραστηριοποιούνται στην ευρωπαϊκή αγορά. Στο πλαίσιο

αυτό, η Ευρωπαϊκή Επιτροπή έχει κινηθεί επανειλημμένα κατά

της αμερικανικής Microsoft και πέτυχε, το 2009, να

υποχρεωθεί η Microsoft να απλουστεύσει την επιλογή άλλου

φυλλομετρητή πέραν του δικού της Internet Explorer. Το ίδιο

ισχύει για τον αμερικανικό κολοσσό της Google. Η Ευρωπαϊκή

Επιτροπή διερευνά επί του παρόντος τον ισχυρισμό ότι η

Google χειραγωγεί τα αποτελέσματα της μηχανής αναζήτησής

της προκειμένου να προωθεί τις δικές της υπηρεσίες, όπως,

για παράδειγμα, την υπηρεσία Google Shopping για την

πραγματοποίηση αγορών.

Η Ευρωπαϊκή Επιτροπή σχετικά με την πολιτική κατά των

συμπράξεων (στα αγγλικά). http://ec.europa.eu/competition/cartels/overview/index_en.ht

ml

Η Ευρωπαϊκή Επιτροπή σχετικά με τις αντιανταγωνιστικές

συμφωνίες http://ec.europa.eu/competition/consumers/agreements_el.ht

ml

Μέρος 3: Η ΕΕ διασφαλίζει τον υγιή ανταγωνισμό

Η ΕΕ αναλαμβάνει δράση κατά των καρτέλ

60 λόγοι για την ΕΕ 18 Γιατί χρειαζόμαστε την Ευρωπαϊκή Ένωση

Μέρος 3: Η ΕΕ διασφαλίζει τον υγιή ανταγωνισμό

Φοροδιαφυγή, φοροαποφυγή και φορολογικοί

παράδεισοι — Πολλές επιχειρήσεις είναι ιδιαίτερα

επινοητικές όταν πρόκειται να εξοικονομήσουν χρήματα

σε βάρος του κράτους. Σύμφωνα με εκτιμήσεις, τα

κράτη μέλη της ΕΕ χάνουν κάθε χρόνο περίπου ένα

δισεκατομμύριο ευρώ από νόμιμα και παράνομα

φορολογικά τεχνάσματα. Στον αγώνα κατά της

φοροαποφυγής η Ευρώπη πέτυχε καλά αποτελέσματα

τα τελευταία χρόνια. Η υπόθεση της Apple δείχνει τι

μπορεί να επιτύχει η ΕΕ όταν δρα συλλογικά.

Η Ευρωπαϊκή Επιτροπή κινείται αποφασιστικά στον αγώνα για

την καταπολέμηση της φοροαποφυγής, καθώς πολλές

επιχειρήσεις στην Ευρώπη ακόμη εκμεταλλεύονται κενά στη

φορολογική νομοθεσία. Μάλιστα, ορισμένες ευρωπαϊκές

χώρες δαπανούν χρήματα των φορολογουμένων τους για να

προσελκύσουν επιχειρηματικούς ομίλους στη χώρα. Καμία

μεμονωμένη χώρα, προσπαθώντας μόνη της, δεν μπορεί να

επιτύχει πολλά στον τομέα αυτόν. Η ΕΕ παρέχει στα κράτη

μέλη της μέσα που τα βοηθούν να καταπολεμήσουν τη

φοροαποφυγή αποτελεσματικότερα.

Βάσει των κανόνων για τις κρατικές ενισχύσεις, η Επιτροπή

εξετάζει πολυάριθμες φορολογικές συμφωνίες κρατών μελών

της ΕΕ με μεγάλους επιχειρηματικούς ομίλους. Τον Αύγουστο

του 2016 η Ευρωπαϊκή Επιτροπή υποχρέωσε την Ιρλανδία να

απαιτήσει από τον επιχειρηματικό όμιλο της Apple,

κατασκευάστριας του iPhone, να καταβάλει αναδρομικά

περίπου 13 δισ. ευρώ για φόρους που δεν είχε καταβάλει ως

όφειλε.

Ο πρόεδρος της Επιτροπής Ζαν-Κλωντ Γιούνκερ δηλώνει ότι

«κάθε εταιρεία, ανεξάρτητα από το πόσο μεγάλη ή μικρή είναι,

πρέπει να πληρώνει τους φόρους της εκεί όπου πραγματοποιεί

τα κέρδη της». Αυτό ισχύει και για τους οικονομικούς γίγαντες

όπως η Apple. «Στην Ευρώπη δεν δεχόμαστε να βλέπουμε

πανίσχυρες εταιρείες να επιτυγχάνουν παρασκηνιακά

παράνομες συμφωνίες για τους φόρους τους». Ιδίως, όταν, σε

εποχή ισχνών αγελάδων, τα κράτη είχαν ανάγκη τα έσοδα

αυτά για να χρηματοδοτήσουν νοσοκομεία ή σχολεία. Αυτή

είναι η κοινωνική πλευρά της νομοθεσίας περί ανταγωνισμού

— «και αυτό αντιπροσωπεύει η Ευρώπη», τόνισε ο κ. Γιούνκερ.

Ο κ. Γιούνκερ παρέχει στην αρμόδια για τον ανταγωνισμό

επίτροπο Margrethe Vestager πλήρη ελευθερία να ελέγχει

κάθε ενδεχομένως παράνομη φορολογική συμφωνία,

συμπεριλαμβανομένων των συμφωνιών της πατρίδας του, του

Λουξεμβούργου, με επιχειρήσεις όπως η Amazon και η

McDonalds. Επιπλέον, η νέα ώθηση στον δημόσιο και τον

πολιτικό διάλογο έχει ενθαρρύνει την Επιτροπή να

δρομολογήσει μια νέα προσέγγιση για ριζική μεταρρύθμιση

της φορολόγησης των επιχειρήσεων στην ΕΕ: μια κοινή

ενοποιημένη βάση φορολογίας των εταιρειών θα μεριμνήσει

ώστε οι εταιρείες να μη μπορούν να εμφανίζουν τεχνητά

χαμηλά κέρδη ή να μεταφέρουν τα φορολογητέα κέρδη τους

σε άλλα κράτη μέλη της ΕΕ με μοναδικό σκοπό τη μείωση της

φορολογικής επιβάρυνσής τους. Μέσω της αποκαλούμενης

«υποβολής στοιχείων ανά χώρα» (Country by Country

Reporting), η οποία έχει ήδη αποφασιστεί από την ΕΕ, οι όμιλοι

επιχειρήσεων υποχρεούνται ήδη από φέτος να γνωστοποιούν

στις φορολογικές αρχές πόσους φόρους καταβάλλουν σε κάθε

κράτος.

Η θέσπιση φορολογικών νόμων πανευρωπαϊκής ισχύος

πάντοτε αποτελεί δύσκολη διαδικασία, καθώς οι αποφάσεις

των κρατών μελών της ΕΕ στον τομέα της φορολογικής

πολιτικής πρέπει να λαμβάνονται με ομοφωνία.

Θεματολόγιο της ΕΕ για τη φορολογία (στα αγγλικά)

https://ec.europa.eu/commission/sites/beta-political/files/2-years-on-taxation_en.pdf

Η Ευρωπαϊκή Επιτροπή σχετικά με το σχέδιο δράσης για τη

φορολόγηση των εταιρειών (στα αγγλικά) http://ec.europa.eu/taxation_customs/business/company-tax/action-plan-corporate-taxation_en

Ομιλία του προέδρου Γιούνκερ για την κατάσταση της Ένωσης, 14.9.2016 http://europa.eu/rapid/press-release_SPEECH-16-3043_el.htm

Η Ευρώπη αγωνίζεται για φορολογική δικαιοσύνη

60 λόγοι για την ΕΕ 19 Γιατί χρειαζόμαστε την Ευρωπαϊκή Ένωση

Μέρος 3: Η ΕΕ διασφαλίζει τον υγιή ανταγωνισμό

Κατά τη χρηματοπιστωτική κρίση, οι τράπεζες παρά λίγο

να παρασύρουν την Ευρώπη στην άβυσσο. Η ΕΕ

άντλησε τα διδάγματα που έπρεπε και δημιούργησε μια

τραπεζική ένωση, η οποία καθιστά τα

χρηματοπιστωτικά ιδρύματα ασφαλέστερα και

προστατεύει τους αποταμιευτές και τους

φορολογούμενους. Στηρίζεται σε τρεις πυλώνες.

Το 2012 υπήρχε διάχυτος φόβος ότι η νομισματική ένωση θα

καταρρεύσει. Για τον λόγο αυτό, η Ευρωπαϊκή Επιτροπή

δρομολόγησε την ευρωπαϊκή τραπεζική ένωση. Ο κύριος

στόχος της: δεν θα πρέπει να χρειαστεί ξανά να επέμβουν τα

κράτη και οι φορολογούμενοι για τη διάσωση τραπεζών που

αντιμετωπίζουν προβλήματα. Εφόσον απαιτηθεί, τον

λογαριασμό θα πρέπει να αναλάβουν οι ιδιοκτήτες και οι

πιστωτές των τραπεζών, και, αν αυτοί δεν αρκούν, ολόκληρος

ο τραπεζικός κλάδος, μέσω εισφορών των τραπεζών που θα

έχουν καταβληθεί εκ των προτέρων.

Βασικός πυλώνας της τραπεζικής ένωσης είναι η Ευρωπαϊκή

Αρχή Τραπεζών, η οποία από το 2014 εποπτεύει κεντρικά τα

130 κορυφαία χρηματοπιστωτικά ιδρύματα στην ευρωζώνη

και μεριμνά ώστε οι εθνικές εποπτικές αρχές να μην κλείνουν

τα μάτια στις ατασθαλίες των εγχώριων ιδρυμάτων τους,

όπως συνέβαινε κάποιες φορές στο παρελθόν. Η ευθύνη για

την εποπτεία ανήκει στην Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα (ΕΚΤ).

Το σύστημα αυτό λειτουργεί εν τω μεταξύ καλά: Σύμφωνα με

τα στοιχεία της ΕΚΤ, οι ευρωπαϊκές τράπεζες είναι σήμερα

σταθερές, όπως έδειξαν και τα τελευταία τεστ αντοχής της

Ευρωπαϊκής Αρχής Τραπεζών. Υπό την πίεση της ΕΕ, οι

τράπεζες έχουν βελτιώσει σημαντικά το επίπεδο των ιδίων

κεφαλαίων τους.

Ο δεύτερος πυλώνας της τραπεζικής ένωσης είναι οι νέοι

κανόνες για την εξυγίανση των τραπεζών. Σε περίπτωση που

μια τράπεζα πτωχεύσει, η εξυγίανσή της πραγματοποιείται

κεντρικά από την αρμόδια αρχή της ΕΕ και βάσει

συγκεκριμένου συνόλου κανόνων. Με τον τρόπο αυτό, μπορεί

να αποφευχθεί ο πανικός. Το κράτος δεν πρέπει να

παρεμβαίνει, δεδομένου ότι οι ζημιές βαρύνουν πρώτα τους

μετόχους και τους πιστωτές της τράπεζας, και, σε περίπτωση

που αυτοί δεν αρκούν, ολόκληρο τον τραπεζικό κλάδο. Τρίτον,

για την ολοκλήρωση της τραπεζικής ένωσης απαιτείται επίσης

ένα κοινό σύστημα εγγύησης των καταθέσεων. Σκοπός του

συστήματος αυτού είναι να εγγυάται τις καταθέσεις των

πελατών της σε περίπτωση πτώχευσης τράπεζας. Σε ολόκληρη

την ΕΕ, οι καταθέσεις μέχρι 100.000 ευρώ είναι εγγυημένες,

εντούτοις, η σχετική κάλυψη παρέχεται με εθνικά κεφάλαια. Η

θέσπιση ενός ευρωπαϊκού συστήματος εγγύησης των

καταθέσεων βρίσκεται ακόμη υπό συζήτηση και τέτοιο

σύστημα δεν έχει ακόμη δημιουργηθεί.

Οι νέες απαιτήσεις έχουν καταστήσει τις τράπεζες στην

Ευρώπη ασφαλέστερες και τον ευρωπαϊκό χρηματοπιστωτικό

τομέα ανθεκτικότερο στις κρίσεις.

Η Ευρωπαϊκή Επιτροπή σχετικά με την τραπεζική ένωση (στα αγγλικά) https://ec.europa.eu/info/business-economy-

euro/banking-and-finance/banking-union_en

Το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο σχετικά με την τραπεζική ένωση http://www.europarl.europa.eu/atyourservice/el/displayFtu.ht

ml?ftuId=FTU_4.2.4.html

Η ΕΕ εποπτεύει τις τράπεζες

60 λόγοι για την ΕΕ 20 Γιατί χρειαζόμαστε την Ευρωπαϊκή Ένωση

Σε περίπτωση πτήσης με υπεράριθμες κρατήσεις,

ματαίωσης πτήσης ή απώλειας αποσκευής, ο επιβάτης

δικαιούται χρηματική αποζημίωση. Αυτό διασφαλίζεται

από ενιαίους κανόνες της ΕΕ. Το ίδιο ισχύει και για τα

ταξίδια με τρένο.

Σε μια Ευρώπη χωρίς σύνορα, ολοένα και περισσότεροι

άνθρωποι ταξιδεύουν, με τα αεροπορικά, ιδίως, ταξίδια να

ανεβαίνουν συνεχώς στις προτιμήσεις των καταναλωτών. Στο

παρελθόν, σε περίπτωση προβλήματος με πτήση, πολλοί

επιβάτες έμεναν ξεκρέμαστοι. Η ΕΕ έβαλε τέλος σ’ αυτό: Από

το 2005, η Ευρωπαϊκή Ένωση έχει κατοχυρώσει με κανονισμό

μια σειρά δικαιωμάτων των επιβατών πτήσεων, τα οποία

ισχύουν για όλους τους επιβάτες τακτικών πτήσεων και

πτήσεων τσάρτερ που είτε αναχωρούν από αεροδρόμιο της ΕΕ

είτε έχουν προορισμό εντός της ΕΕ.

Για παράδειγμα, αν μια πτήση αναβληθεί για την επόμενη

ημέρα, η αεροπορική εταιρεία είναι κανονικά υποχρεωμένη να

πληρώσει διανυκτέρευση σε ξενοδοχείο. Αν μια πτήση φτάσει

με σημαντική καθυστέρηση, ματαιωθεί την τελευταία στιγμή ή

αν δεν επιτραπεί σε επιβάτη η επιβίβαση παρότι αυτός έχει

κάνει κράτηση, ο επιβάτης έχει δικαίωμα σε χρηματική

αποζημίωση. Το ποσό που δικαιούται εξαρτάται από τη

διαδρομή: ανάλογα με την απόσταση, ο επιβάτης δικαιούται

250, 400 ή 600 ευρώ. Ωστόσο, αυτό ισχύει μόνο αν το

πρόβλημα με την πτήση δεν οφειλόταν σε κάποια εξαιρετική

περίσταση, όπως σε κακοκαιρία ή απεργία των ελεγκτών

εναέριας κυκλοφορίας.

Σε περίπτωση ματαίωσης της πτήσης, οι επιβάτες μπορούν να

απαιτήσουν είτε αποζημίωση είτε την επιστροφή του αντιτίμου

του εισιτηρίου τους. Σε περίπτωση δε που χαθεί ή πάθει ζημιά

αποσκευή, η αεροπορική εταιρεία επίσης υποχρεούται να

αποζημιώσει τον ιδιοκτήτη της.

Εντούτοις, τα χρήματα δεν καταβάλλονται αυτομάτως, αλλά ο

επιβάτης πρέπει πρώτα να τα ζητήσει από την αεροπορική

εταιρεία. Σε περίπτωση άρνησης της αεροπορικής εταιρείας, ο

επιβάτης μπορεί να απευθυνθεί στην αρμόδια εθνική αρχή

εποπτείας των αερομεταφορών. Όταν αντιμετωπίσει τέτοιου

είδους προβλήματα, ο επιβάτης μπορεί επίσης να απευθυνθεί

στην υπηρεσία μεσολάβησης του Ευρωπαϊκού Κέντρου

Καταναλωτή.

Το 2007 η ΕΕ βελτίωσε επίσης την προστασία που

απολαμβάνουν ως καταναλωτές όσοι ταξιδεύουν με τρένο.

Έκτοτε, ένας κανονισμός της ΕΕ ρυθμίζει με ενιαίο τρόπο σε

ολόκληρη την Ευρώπη τα δικαιώματα των επιβατών τρένων.

Σε περίπτωση καθυστέρησης ή ματαίωσης δρομολογίου

τρένου, καθώς και σε περίπτωση ατυχήματος, οι επιβάτες

δικαιούνται αποζημίωση, ανεξάρτητα από το αν ταξιδεύουν

εντός ή εκτός της χώρας τους. Ο επιβάτης δικαιούται να του

επιστραφεί το 25 τοις εκατό του αντιτίμου του εισιτηρίου του,

αν το τρένο καθυστερήσει περισσότερο από 60 λεπτά. Αν η

καθυστέρηση ξεπεράσει τα 120 λεπτά, ο επιβάτης δικαιούται

να του επιστραφεί το μισό του αντιτίμου του εισιτηρίου του.

Από τη στιγμή που διαφαίνεται ότι θα υπάρξει καθυστέρηση

τουλάχιστον 60 λεπτών, ο επιβάτης μπορεί να επιλέξει είτε να

του επιστραφεί το αντίτιμο του εισιτηρίου του είτε να

απαιτήσει να μεταφερθεί δωρεάν στον προορισμό του με άλλο

τρένο ή λεωφορείο. Αν είναι νύχτα, ο επιβάτης δικαιούται να

χρησιμοποιήσει ταξί και να ζητήσει να αποζημιωθεί για το

κόστος του μέχρι το ποσό των 80 ευρώ κατ’ ανώτατο όριο. Σε

περίπτωση που, λόγω της ματαίωσης του δρομολογίου,

υποχρεωθεί να διανυκτερεύσει, η σιδηροδρομική εταιρεία

πρέπει να πληρώσει το ξενοδοχείο.

Παρόμοιοι κανόνες ισχύουν και για τις μεταφορές με

λεωφορείο και πλοίο.

Πληροφορίες σχετικά με τα δικαιώματα των επιβατών αεροπορικών μεταφορών στην ΕΕ

Κανονισμός της ΕΕ σχετικά με τα δικαιώματα των επιβατών αεροπορικών μεταφορών

Κανονισμός της ΕΕ σχετικά με τα δικαιώματα των επιβατών σιδηροδρομικών γραμμών

Φυλλάδια του Ευρωπαϊκού Κέντρου Καταναλωτών για τα

δικαιώματα των επιβατών

Μέρος 4: Η Ευρωπαϊκή Ένωση προστατεύει τους καταναλωτές

Η ΕΕ προστατεύει τα δικαιώματα των επιβατών

60 λόγοι για την ΕΕ 21 Γιατί χρειαζόμαστε την Ευρωπαϊκή Ένωση

Μέρος 4: Η Ευρωπαϊκή Ένωση προστατεύει τους καταναλωτές

Ένα ποτήρι παραπάνω, μια ματιά στο κινητό ή ένα

δυνατό πάτημα στο γκάζι μπορούν να προκαλέσουν

ατύχημα. Οι θάνατοι στους δρόμους της Ευρώπης

μειώνονται μεν σταθερά, αλλά η ΕΕ θέλει να μειώσει

τον αριθμό των θανάτων από τροχαία δυστυχήματα

ακόμη περισσότερο. Αυστηροί κανόνες πανευρωπαϊκής

ισχύος φιλοδοξούν να… φρενάρουν τους επίδοξους

ραλίστες!

Η Ευρωπαϊκή Ένωση έχει θέσει έναν φιλόδοξο στόχο: τη

μείωση, έως το 2020, του αριθμού των θανάτων από τροχαία

δυστυχήματα στο μισό σε σύγκριση με το 2010. Στο πλαίσιο

αυτό, έχουν ήδη επιτευχθεί σημαντικές επιτυχίες. Ενώ το 2001

οι θάνατοι στους δρόμους της Ευρώπης έφτασαν τις 54.000, ο

αριθμός αυτός μειώθηκε το 2010 στις 31.500 και το 2015,

σύμφωνα με έκθεση της ΕΕ, στις 26.000.

Η ΕΕ προσπαθεί, με τη θέσπιση πανευρωπαϊκών προτύπων, να

αυξήσει την ασφάλεια στους δρόμους όλων των κρατών

μελών. Συχνά, αιτία του ατυχήματος αποτελεί η υπερβολικά

γρήγορη οδήγηση. Προκειμένου να τιμωρούνται οι οδηγοί που

δεν σέβονται τα όρια ταχύτητας, η ΕΕ έλαβε μέτρα ώστε οι

κλήσεις για υπερβολική ταχύτητα να εκτελούνται σε ολόκληρη

την Ευρώπη. Έτσι, όποιος εντοπιστεί από ραντάρ να οδηγεί

υπερβολικά γρήγορα στις διακοπές του στην Ιταλία, θα

παραλάβει το πρόστιμό του στο σπίτι του. Εν τω μεταξύ, οι

αρχές έχουν δημιουργήσει ένα σύστημα για να ανταλλάσσουν

μεταξύ τους πληροφορίες για οδικές παραβάσεις. Το σύστημα

αυτό δεν λειτουργεί μεν πάντοτε σωστά, πλην όμως,

σύμφωνα με την Ευρωπαϊκή Επιτροπή, ο αριθμός των οδικών

παραβάσεων που διώχθηκαν διασυνοριακά τετραπλασιάστηκε

μεταξύ του 2013 και του 2015. Στις παραβάσεις αυτές

περιλαμβάνονται η υπερβολική ταχύτητα, η παραβίαση

ερυθρού σηματοδότη και η οδήγηση χωρίς ζώνη ασφαλείας.

Επιπλέον, η ΕΕ υποστηρίζει τα κράτη μέλη στην προσπάθεια

που καταβάλλουν για την καλή συντήρηση των δρόμων.

Επίσης, η Ευρωπαϊκή Επιτροπή προωθεί δράσεις για την

ευαισθητοποίηση των οδηγών σχετικά με τους κινδύνους.

Κάποιες φορές, αιτία του ατυχήματος είναι η κατανάλωση

αλκοόλ ή και ναρκωτικών. Στην Ελλάδα, η Αντιπροσωπεία της

Ευρωπαϊκής Επιτροπής συνεργάζεται στενά με το Ινστιτούτο

Οδικής Ασφάλειας Πάνος Μυλωνάς σε μια σειρά σχετικών

δράσεων.

Επιπλέον, η ΕΕ έχει θεσπίσει κοινούς κανόνες για τις πρώτες

βοήθειες. Το σύστημα eCall, το οποίο θεσπίστηκε σε ολόκληρη

την ΕΕ το 2015 και το οποίο, σε περίπτωση ατυχήματος, καλεί

αυτόματα τον αριθμό έκτακτης ανάγκης 112 για να σημάνει

συναγερμό στις υπηρεσίες διάσωσης, υπολογίζεται ότι μπορεί

να οδηγήσει σε μείωση του αριθμού των θανάτων από

τροχαία δυστυχήματα κατά περίπου τέσσερα τοις εκατό.

Επισκόπηση της νομοθεσίας της ΕΕ στον τομέα των οδικών

μεταφορών:

http://eur-

lex.europa.eu/summary/chapter/transport/3202.html?root=3202

Ανακοίνωση της Ευρωπαϊκής Επιτροπής για την οδική

ασφάλεια, 30.3.2016 (στα αγγλικά):

http://europa.eu/rapid/press-release_MEMO-16-864_en.htm

Ιστότοπος του Ινστιτούτου Οδικής Ασφάλειας Πάνος Μυλωνάς:

http://www.ioas.gr/

Η ΕΕ συμβάλει στη μείωση των θανάτων από τροχαία δυστυχήματα

60 λόγοι για την ΕΕ 22 Γιατί χρειαζόμαστε την Ευρωπαϊκή Ένωση

Μέρος 4: Η Ευρωπαϊκή Ένωση προστατεύει τους καταναλωτές

Έχετε ποτέ αγοράσει κάτι παντελώς άχρηστο, στο

διαδίκτυο ή από πωλητή που σας χτύπησε την πόρτα

του σπιτιού; Μήπως καμιά συνδρομή σε περιοδικό ή

καμιά σύμβαση κινητής τηλεφωνίας; Συχνά, οι

καταναλωτές αισθάνονται ότι παρασύρθηκαν και

διερωτώνται εκ των υστέρων αν έχουν καν την

οικονομική δυνατότητα να ανταποκριθούν στην αγορά

τους.

Για να προστατεύσει τους καταναλωτές από βεβιασμένες

αγοραστικές επιλογές, στην περίπτωση των κατ’ οίκον

πωλήσεων, η ΕΕ τους παρέχει τη δυνατότητα υπαναχώρησης,

το λεγόμενο «δικαίωμα υπαναχώρησης». Με τον τρόπο αυτόν,

παρέχεται στον καταναλωτή η δυνατότητα να αναλογιστεί με

ηρεμία αν θέλει να συνάψει τη σύμβαση ή όχι. Αυτό δεν ισχύει

για το κλείσιμο αεροπορικών εισιτηρίων ή δωματίων σε

ξενοδοχείο. Το δικαίωμα υπαναχώρησης ισχύει επίσης για τις

παραγγελίες μέσω διαδικτύου, τηλεφώνου, για τις

παραδοσιακές παραγγελίες δι’ αλληλογραφίας, καθώς και για

τις παραγγελίες μέσω πλατφόρμας τύπου eBay.

Σε όλες αυτές τις περιπτώσεις, ο πελάτης έχει το δικαίωμα να

υπαναχωρήσει από την αγορά εντός 14 ημερών, χωρίς να

χρειάζεται να αιτιολογήσει την απόφασή του. Η προθεσμία

υπαναχώρησης αρχίζει από την ημέρα κατά την οποία ο

καταναλωτής παρέλαβε το εμπόρευμα. Αν ο πωλητής δεν έχει

ενημερώσει με σαφήνεια τον πελάτη για το δικαίωμά του

υπαναχώρησης, η προθεσμία αυτή παρατείνεται στο ένα έτος.

Ωστόσο, δεν είναι αρκετό να στείλει κανείς απλώς πίσω τα

προϊόντα που παρήγγειλε μέσω διαδικτύου. Η υπαναχώρηση

πρέπει να δηλωθεί ρητά και, μάλιστα, ιδανικά, εγγράφως. Στη

δήλωση υπαναχώρησης ο πελάτης θα πρέπει επίσης να

αναφέρει τον αριθμό πελάτη του, τον αριθμό της παραγγελίας

του και την ημερομηνία. Ανάγκη αιτιολόγησης της

υπαναχώρησης δεν υπάρχει.

Η ΕΕ επιθυμεί να βοηθά τους καταναλωτές να διεκδικούν τα

δικαιώματά τους και πέραν των εθνικών συνόρων και έχει, για

τον λόγο αυτόν, δημιουργήσει το Ευρωπαϊκό Κέντρο

Καταναλωτή

Ευρωπαϊκό Κέντρο Καταναλωτή Ελλάδας http://www.eccgreece.gr/el/european-consumer-center-

greece/

Δικτυακός τόπος της ΕΕ σχετικά με το δικαίωμα

υπαναχώρησης http://europa.eu/youreurope/citizens/consumers/shopping/guarantees-returns/index_el.htm

Οδηγία της ΕΕ σχετικά με το δικαίωμα υπαναχώρησης στις κατ’ οίκον πωλήσεις

http://eur-lex.europa.eu/LexUriServ/LexUriServ.do?uri=CELEX:31985L05

77:el:HTML

Η ΕΕ βοηθά τους καταναλωτές να διεκδικούν τα δικαιώματά τους

60 λόγοι για την ΕΕ 23 Γιατί χρειαζόμαστε την Ευρωπαϊκή Ένωση

Μέρος 4: Η Ευρωπαϊκή Ένωση προστατεύει τους καταναλωτές

Όλο και περισσότεροι καταναλωτές χρησιμοποιούν το

διαδίκτυο για να κάνουν τις αγορές τους ξεκούραστα,

αφού μπορεί κανείς πλέον με ένα κλικ να αγοράσει

βιβλία ή CD και να παραγγείλει ρούχα ή παπούτσια και

να τα δοκιμάσει με την ησυχία του στο σπίτι. Καθώς το

ηλεκτρονικό εμπόριο ανθεί, η ΕΕ θέσπισε νέους

κανόνες σχετικά με το δικαίωμα υπαναχώρησης.

Η ΕΕ παρέχει μεγαλύτερη ασφάλεια δικαίου στις ηλεκτρονικές

αγορές. Για τις συμβάσεις πώλησης που συνάπτει ένας

πελάτης με έναν έμπορο για παραγγελίες μέσω διαδικτύου,

καταλόγου ή τηλεφώνου ισχύει ένα ενιαίο επίπεδο

προστασίας. Αυτό ισχύει ανεξάρτητα από το αν η επιχείρηση

έχει την έδρα της στην Ελλάδα ή σε άλλη χώρα της ΕΕ.

Προκειμένου να αποφευχθούν οι καταχρηστικές χρεώσεις και

να καταστούν ασφαλέστερες οι αγορές στο διαδίκτυο έχει

εισαχθεί η λύση "με ένα κλικ". Δηλαδή, οι πελάτες πρέπει

πλέον να δώσουν τη ρητή συγκατάθεσή τους με ένα κλικ. Οι

έμποροι που δραστηριοποιούνται στο διαδίκτυο οφείλουν από

τη μια να ενημερώνουν τον πελάτη ότι θα επιβαρυνθεί με

έξοδα και, από την άλλη, να λαμβάνουν επιβεβαίωση από τον

καταναλωτή ότι ο τελευταίος έλαβε γνώση για την ύπαρξη

των εν λόγω εξόδων. Αυτό είναι δυνατό με ένα κλικ. Σε

περίπτωση που ο προμηθευτής παραβεί τη «λύση του ενός

κλικ», η παραγγελία δεν είναι δεσμευτική για τον καταναλωτή.

Εάν ο διαδικτυακός πωλητής διαθέτει τηλεφωνική γραμμή για

παραγγελίες/διευκρινήσεις, ο καταναλωτής επιβαρύνεται μόνο

με τη βασική χρέωση. Αυτό σημαίνει ότι: απαγορεύονται οι

τηλεφωνικές γραμμές επί πληρωμή. Ο έμπορος δικαιούται να

επιβαρύνει τον πελάτη με πρόσθετες χρεώσεις για τη χρήση

ορισμένων μεθόδων πληρωμής, όπως είναι οι πιστωτικές

κάρτες, μόνο στην περίπτωση που επιβαρύνεται και ο ίδιος με

υψηλότερο κόστος. Εάν η εταιρεία απαιτεί έξοδα μεταφοράς ή

αποστολής, θα πρέπει να ενημερώνει δεόντως τον

καταναλωτή για το γεγονός αυτό. Επίσης, θα πρέπει αμέσως

μετά την παραλαβή της παραγγελίας να στέλνει με

ηλεκτρονικό μήνυμα επιβεβαίωση της παραγγελίας.

Σε περίπτωση που ο έμπορος δεν παραδώσει το προϊόν εντός

30 ημερών, όπως οφείλει, την 31η ημέρα ο καταναλωτής

μπορεί να υπαναχωρήσει από τη σύμβαση.

Οδηγία της ΕΕ διασφαλίζει στους καταναλωτές το δικαίωμα να

απευθύνονται σε ηλεκτρονικές υπηρεσίες καταναλωτών για τη

διευθέτηση διαφορών

https://webgate.ec.europa.eu/odr/main/?event=main.home.sho

w&lng=EL

Χρήσιμες πληροφορίες για τις ηλεκτρονικές αγορές (στην

περίοδο των γιορτών… και όχι μόνο!): https://www.eccgreece.gr/wp-content/uploads/2015/12/christmas-eshopping-5.pdf

Η Ευρώπη καθιστά ασφαλέστερες τις ηλεκτρονικές αγορές

60 λόγοι για την ΕΕ 24 Γιατί χρειαζόμαστε την Ευρωπαϊκή Ένωση

Μέρος 4: Η Ευρωπαϊκή Ένωση προστατεύει τους καταναλωτές

Αγοράσατε πιστολάκι μαλλιών με εξάμηνη εγγύηση και

χάλασε στους οκτώ μήνες; Σε τέτοιες περιπτώσεις οι

καταναλωτές στην ΕΕ έχουν εγγυημένα δικαιώματα

που οι έμποροι δεν μπορούν να παραβλέψουν.

Εάν ένα προϊόν είναι ελαττωματικό, ο έμπορος έχει

συγκεκριμένες υποχρεώσεις. Σύμφωνα με το δίκαιο της ΕΕ,

κάθε έμπορος οφείλει να βελτιώσει ή να αντικαταστήσει ένα

προϊόν, να μειώσει την τιμή του ή να επιστρέψει το ποσό της

αγοράς εάν το προϊόν αποδειχτεί ελαττωματικό ή εάν δεν είναι

ή δεν λειτουργεί όπως παρουσιαζόταν στη διαφήμιση. Ο

πελάτης δικαιούται τουλάχιστον δύο έτη δωρεάν εγγύησης. Για

παράδειγμα: εάν αγοράσατε ένα πιστολάκι μαλλιών για το

οποίο ο πωλητής προσφέρει εγγύηση έξι μηνών, και αυτό

χαλάσει μετά από οκτώ μήνες, δικαιούστε, σύμφωνα με τον

νόμο περί προστασίας καταναλωτών, πάραυτα δωρεάν

εγγύηση δύο ετών. Η εξάμηνη εγγύηση που προσφέρει ο

πωλητής αποτελεί συμπληρωματική υπηρεσία.

Δεύτερο παράδειγμα: αγοράσατε έναν φορητό υπολογιστή και

με την πρώτη ματιά φαίνεται να είναι όλα εντάξει. Ωστόσο,

μετά από έναν χρόνο διαπιστώνετε ότι η χωρητικότητα του

σκληρού δίσκου είναι μικρότερη απ’ την αναγραφόμενη. Σε

αυτή την περίπτωση έχετε το δικαίωμα να ζητήσετε από τον

έμπορο μερική επιστροφή του ποσού αγοράς.

Εάν ο πελάτης δεν ικανοποιηθεί από την απάντηση και την

αντιμετώπιση που θα λάβει από τον έμπορο, μπορεί να

απευθυνθεί στο Ευρωπαϊκό Κέντρο Καταναλωτών στην

Ελλάδα ή στο ευρωπαϊκό κέντρο καταναλωτών της χώρας

στην οποία αγόρασε το προϊόν. Οι έμποροι οφείλουν, επίσης,

να ενημερώνουν τους καταναλωτές σχετικά με τις

δυνατότητες εξωδικαστικής επίλυσης διαφορών.

Ευρωπαϊκή Επιτροπή: Εγγυήσεις και επιστροφές

http://europa.eu/youreurope/citizens/consumers/shopping/guarantees-returns/index_el.htm

Η ΕΕ διασφαλίζει τα δικαιώματα του αγοραστή εάν το προϊόν είναι ελαττωματικό

60 λόγοι για την ΕΕ 25 Γιατί χρειαζόμαστε την Ευρωπαϊκή Ένωση

Μέρος 4: Η Ευρωπαϊκή Ένωση προστατεύει τους καταναλωτές

Κατά τη διάρκεια της χρηματοπιστωτικής και

οικονομικής κρίσης θεσπίστηκαν αυστηρότεροι κανόνες

για την εξασφάλιση των καταθέσεων.

Ισχύει εγγύηση για καταθέσεις έως και 100.000 ευρώ ανά

πελάτη και ανά τράπεζα. Αυτή περιλαμβάνει καταθέσεις σε

λογαριασμούς άμεσης πρόσβασης και προθεσμιακούς

λογαριασμούς, βιβλιάρια καταθέσεων, καθώς και τα χρήματα

σε λογαριασμούς όψεως. Καθώς η οικονομική κρίση έπληξε

την εμπιστοσύνη των πολιτών στις τράπεζες, το 2009 η ΕΕ

αύξησε το όριο για το εν λόγω εγγυημένο ποσό.

Μέχρι στιγμής, το ποσό αυτό το εγγυώνται τα κράτη μέλη. Το

πρόβλημα είναι ότι αν χρεοκοπήσουν περισσότερα από ένα

τραπεζικά ιδρύματα σε μια χώρα, το εθνικό σύστημα εγγύησης

των καταθέσεων ενδέχεται να μην επαρκεί. Για τον λόγο αυτό,

η Επιτροπή πρότεινε το 2015 να δημιουργηθεί έως το 2024

ευρωπαϊκό σύστημα εγγύησης τραπεζικών καταθέσεων.

Το ευρωπαϊκό σύστημα εγγύησης των καταθέσεων θα

αποτελέσει ουσιαστικά ένα κοινό κονδύλι ασφαλείας, στο

οποίο θα συγχωνευτούν σταδιακά τα εθνικά συστήματα

εγγύησης των καταθέσεων. Το κονδύλι θα αποτελείται από τις

εισφορές των τραπεζών, οι οποίες θα καταβάλλουν τα

χρήματα σε μια σειρά ετών, με στόχο να συγκεντρωθεί το

ποσό των 55 δισεκατομμυρίων ευρώ. Το ταμείο αυτό θα

εγγυάται πανευρωπαϊκά καταθέσεις ύψους έως και

100.000 ευρώ ανά λογαριασμό, ωστόσο μόνον εφόσον δεν

επαρκεί το εθνικό ταμείο εγγυήσεων μιας χώρας. Η εγγύηση

αυτή αποσκοπεί επίσης στο να αποτρέπει τους καταθέτες από

το να τρέχουν στις τράπεζες και να εκταμιεύουν τα χρήματά

τους („Bank run“), όταν υπάρχει φόβος ότι μια τράπεζα

διατρέχει κίνδυνο άμεσης κατάρρευσης και ότι ενδέχεται να

χαθούν οι καταθέσεις τους. Το ευρωπαϊκό σύστημα εγγύησης

των καταθέσεων είναι ο τρίτος και τελευταίος πυλώνας της

τραπεζικής ένωσης και έχει ως στόχο να καταστήσει

ασφαλέστερο τον τραπεζικό τομέα. Τα σχέδια βρίσκονται

ακόμη υπό συζήτηση με τους συννομοθέτες, το Ευρωπαϊκό

Κοινοβούλιο και το Συμβούλιο.

Επίσης προβλέπονται αυστηρές διασφαλίσεις ώστε να

αποτρέπεται δόλια χρήση των ευρωπαϊκών κονδυλίων. Εάν,

για παράδειγμα, ένα κράτος μέλος δεν προβεί στην

ανασύσταση του κεφαλαίου αποζημίωσης, σύμφωνα με την

οδηγία για το σύστημα εγγύησης των καταθέσεων, το εθνικό

σύστημα εγγύησης των καταθέσεων του εν λόγω κράτους

μέλους δεν μπορεί να κάνει χρήση του ευρωπαϊκού

συστήματος.

Πρόταση της Επιτροπής σχετικά με την εγγύηση των

καταθέσεων:

http://europa.eu/rapid/press-release_IP-15-6152_el.htm

Η Ευρώπη προστατεύει τις αποταμιεύσεις των πολιτών

60 λόγοι για την ΕΕ 26 Γιατί χρειαζόμαστε την Ευρωπαϊκή Ένωση

Από τη δημιουργία της ευρωπαϊκής ενιαίας αγοράς το

1993, το φάσμα των προσφερόμενων προϊόντων έχει

διευρυνθεί. Μέσω του ανταγωνισμού και της

κατάργησης των εθνικών μονοπωλίων, πολλά προϊόντα

και υπηρεσίες είναι πλέον φθηνότερα.

Όντας ένας χώρος χωρίς σύνορα για 510 εκατομμύρια

Ευρωπαίους, η ενιαία αγορά αποτελεί το πλέον φιλόδοξο

σχέδιο της Ευρώπης και, ταυτόχρονα, τον πυρήνα της

οικονομικής ολοκλήρωσης.. Η ενιαία αγορά είναι ένα από τα

σημαντικότερα επιτεύγματα της Ευρώπης.

Στόχος της ΕΕ είναι η επίτευξη ενός ευρωπαϊκού χώρου χωρίς

εσωτερικά σύνορα, όπου πρόσωπα, εμπορεύματα, υπηρεσίες

και κεφάλαια μπορούν να κυκλοφορούν ελεύθερα,

συμβάλλοντας στην αύξηση της ευημερίας και στη βιώσιμη

ανάπτυξη της οικονομίας.

Ευθυγραμμίζοντας τη νομοθεσία σε όλες τις χώρες, η ΕΕ

προστατεύει τα δικαιώματα και τα συμφέροντα των

καταναλωτών σε ολόκληρη την Ευρώπη. Το «χωρίς σύνορα»

βέβαια δεν σημαίνει σε καμία περίπτωση ότι επιτρέπεται η

ασυδοσία. Τα ευρωπαϊκά θεσμικά όργανα έχουν βάσει των

συνθηκών την υποχρέωση να εξασφαλίζουν υψηλό επίπεδο

προστασίας στους τομείς της υγείας, της ασφάλειας, της

προστασίας του περιβάλλοντος και της προστασίας των

καταναλωτών.

Σε εποχές αυξανόμενης παγκοσμιοποίησης η ενιαία αγορά

αποτελεί το σημαντικότερο ατού της Ευρώπης. Διότι η

ελεύθερη κυκλοφορία διασφαλίζει ότι οι εργαζόμενοι μπορούν

να εργαστούν οπουδήποτε στην ΕΕ και οι εταιρείες μπορούν

να ανοίγουν υποκαταστήματα και να ασκούν τις

επαγγελματικές τους δραστηριότητες σε άλλα κράτη μέλη.

Αυτό δημιουργεί τις τόσο απαραίτητες στην Ευρώπη θέσεις

απασχόλησης και συμβάλλει στην ανάπτυξη.

Ωστόσο, οι δυνατότητες της ενιαίας αγοράς δεν υλοποιούνται

πάντα, λόγω του ότι οι κανόνες της ενιαίας αγοράς δεν είναι

γνωστοί ή δεν εφαρμόζονται ή απλώς υπονομεύονται από

διάφορους, αδικαιολόγητους φραγμούς. Άλλωστε, η ενιαία

αγορά πρέπει να προσαρμοστεί ώστε να αντικατοπτρίζει τη

σημερινή πραγματικότητα, στην οποία θα υπάρχει χώρος για

καινοτόμες ιδέες και νέα επιχειρηματικά μοντέλα. Ως εκ

τούτου, η Ευρωπαϊκή Επιτροπή έχει θέσει τον στόχο της

επίτευξης μιας «βαθύτερης και δικαιότερης ενιαίας αγοράς» ως

απόλυτη προτεραιότητα.

Μια βαθύτερη και δικαιότερη ενιαία αγορά

http://europa.eu/rapid/press-release_IP-15-5909_el.htm

Μέρος 5: Ενιαία αγορά: ένα από τα σημαντικότερα επιτεύγματα της Ευρώπης

Ενιαία αγορά: μια αγορά χωρίς σύνορα για 510 εκατ. Ευρωπαίους

60 λόγοι για την ΕΕ 27 Γιατί χρειαζόμαστε την Ευρωπαϊκή Ένωση

Μέρος 5: Ενιαία αγορά: ένα από τα σημαντικότερα επιτεύγματα της Ευρώπης

Ποιος δεν το έχει ζήσει ήδη: κάθεται κανείς στις

διακοπές του στην παραλία και τηλεφωνεί ανέμελος

στο σπίτι ή διαβάζει τα μέιλ του και ανεβάζει

φωτογραφίες στο διαδίκτυο. Και μερικές εβδομάδες

αργότερα ανοίγει τον λογαριασμό του κινητού και τον

περιμένει μια πολύ δυσάρεστη έκπληξη. Η ΕΕ προωθεί

εδώ και χρόνια τη μείωση αυτών των χρεώσεων – με

επιτυχία: από τις 15 Ιουνίου 2017, όλοι οι Ευρωπαίοι θα

μπορούν να ταξιδεύουν στην ΕΕ χωρίς να

επιβαρύνονται με τέλη περιαγωγής.

Οι τιμές για τις τηλεπικοινωνιακές υπηρεσίες, τόσο για τη

σταθερή όσο και για την κινητή τηλεφωνία, μειώνονται

δραστικά εδώ και χρόνια. Πέραν της τεχνικής προόδου και των

αποδοτικότερων δικτύων, ένας επιπλέον λόγος είναι ότι από

το 1998 η ΕΕ έχει καταργήσει όλα τα εθνικά μονοπώλια στις

τηλεπικοινωνίες. Μια πιο ανοικτή αγορά επιφέρει μέσω του

ανταγωνισμού μείωση των τιμών.

Για τα τηλεφωνήματα και την περιήγηση στο διαδίκτυο από

κινητό στο εξωτερικό τα τέλη περιαγωγής μειώθηκαν επίσης

δραστικά μετά από πίεση της Ευρωπαϊκής Επιτροπής. Η

περιαγωγή είναι η δυνατότητα να πραγματοποιεί κανείς

κλήσεις, να στέλνει SMS και να σερφάρει στο διαδίκτυο

κάνοντας χρήση ενός δικτύου κινητής τηλεφωνίας του

εξωτερικού. Για την προώθηση των κλήσεων και των

μηνυμάτων οι πάροχοι απαιτούν πρόσθετα τέλη τα οποία

βαρύνουν τους πελάτες.

Το 2007 η Επιτροπή θέσπισε τους πρώτους κανόνες για τα

ανώτατα όρια των τιμολογίων περιαγωγής. Έκτοτε, το

πρόσθετο κόστος για τηλεφωνικές υπηρεσίες στο εξωτερικό

εντός ΕΕ μειώθηκε δραστικά. Σύμφωνα με τους υπολογισμούς

της Επιτροπής, το κόστος των κλήσεων μειώθηκε κατά

περισσότερο από 90%. Αλλά και το κόστος περιαγωγής για τα

δεδομένα είναι κατά 96% φθηνότερο σε σχέση με το 2012.

Από τις 15 Ιουνίου 2017 η περιαγωγή καταργείται οριστικά

για τα προσωρινά ταξίδια στο εξωτερικό. Σε αυτά οι

καταναλωτές θα μπορούν να χρησιμοποιούν τα κινητά τους σε

χώρες τις ΕΕ υπό τους όρους των εγχώριων συμβάσεών τους.

Αυτό συμφωνήθηκε από το Ευρωκοινοβούλιο, το Συμβούλιο

των Υπουργών και την Ευρωπαϊκή Επιτροπή στις αρχές

Φεβρουαρίου του 2017. Όταν οι καταναλωτές υπερβούν τα

συμβατικά όρια χρήσης της περιαγωγής, ισχύουν αυστηρά

ανώτατα όρια τιμών (3,2 λεπτά του ευρώ ανά λεπτό για τις

φωνητικές κλήσεις, 1 λεπτό του ευρώ ανά SMS και 7,70 ανά

GΒ δεδομένων).

Κατάργηση των τελών περιαγωγής: http://europa.eu/rapid/press-release_IP-17-193_el.htm

H Ευρώπη μειώνει το κόστος των τηλεφωνικών κλήσεων

60 λόγοι για την ΕΕ 28 Γιατί χρειαζόμαστε την Ευρωπαϊκή Ένωση

Μέρος 5: Ενιαία αγορά: ένα από τα σημαντικότερα επιτεύγματα της Ευρώπης

Θέλετε να ταξιδέψετε αεροπορικώς για Μαδρίτη; Ή να

περάσετε ένα Σαββατοκύριακο στο Λονδίνο; Τίποτα

ευκολότερο σήμερα, χάρη στον ανταγωνισμό μεταξύ

των αεροπορικών εταιρειών, ο οποίος μείωσε

σημαντικά τις τιμές σε προορισμούς που κάποτε

φάνταζαν… εξωτικοί! Εκτός αυτού, η ΕΕ ενίσχυσε τα

δικαιώματα των επιβατών αεροπορικών μεταφορών.

Η αγορά των πτήσεων χαμηλού κόστους δρομολογήθηκε

μόλις πριν από περίπου 20 χρόνια και μάλιστα με πρωτοβουλία της Επιτροπής. Το 1987 η ΕΕ ξεκίνησε την απελευθέρωση των αερομεταφορών και μερίμνησε για την

ενίσχυση του ανταγωνισμού. Σήμερα, κάθε αεροπορική εταιρεία εντός της Ένωσης έχει ελεύθερη πρόσβαση στην αγορά και μπορεί να διαμορφώνει τις τιμές ελεύθερα. Ο

ανταγωνισμός μεταξύ των αεροπορικών εταιρειών και των αερολιμένων είναι ελεύθερος σε όλη την Ευρώπη, πράγμα που σημαίνει ότι κάθε αεροπορική εταιρεία μπορεί να

προσφέρει πτήσεις για κάθε δρομολόγιο που εκτελείται στην ΕΕ.

Το αποτέλεσμα ήταν εντυπωσιακό, καθώς οι τιμές μειώθηκαν δραστικά. Πλέον, το 90% του συνόλου των επιβατών ταξιδεύουν, σύμφωνα με την Ευρωπαϊκή Επιτροπή, με πολύ

φθηνότερο εισιτήριο απ’ ό,τι το 1993. Ήδη μεταξύ 1992 και 2000 οι τιμές των εισιτηρίων των ενδοευρωπαϊκών πτήσεων μειώθηκαν κατά 41%.

Καθώς όλο και περισσότεροι πολίτες έχουν πλέον την οικονομική δυνατότητα να ταξιδέψουν αεροπορικώς, ο

αριθμός των επιβατών αυξήθηκε ραγδαία. Σύμφωνα με την Ευρωπαϊκή Στατιστική Υπηρεσία (Eurostat), ο αριθμός των επιβατών αυξήθηκε μεταξύ 2010 και 2015 από 796

εκατομμύρια (στα τότε 27 κράτη μέλη) σε 918 εκατομμύρια. Το 2015 σημειώθηκε εκ νέου σημαντική αύξηση ύψους σχεδόν 5 ποσοστιαίων μονάδων σε σχέση με το προηγούμενο

έτος. Σύμφωνα με τις προβλέψεις της ΕΕ, μέχρι το 2030 η εναέρια κυκλοφορία πρόκειται να αυξηθεί κατά 70% σε σχέση με το 2010.

Με την αύξηση της κυκλοφορίας στους αιθέρες θα πρέπει να βελτιωθεί η αποδοτικότητα των υπηρεσιών διαχείρισης της

εναέριας κυκλοφορίας και ασφάλειας των πτήσεων. Ως εκ τούτου, από το 1999 και μετά, η ΕΕ εργάζεται για την εξάλειψη του εθνικού κατακερματισμού του εναέριου χώρου και τη

θέσπιση λειτουργικών, διασυνοριακών τμημάτων εναέριου χώρου. Στόχος είναι, δηλαδή, η δημιουργία ενός χώρου Σένγκεν χωρίς σύνορα στον αέρα, όπως συμβαίνει και στο

έδαφος. Αυτό θα καταστήσει τον εναέριο χώρο ασφαλέστερο και θα συμβάλει στην εξοικονόμηση χρόνου μετακίνησης, κηροζίνης και αερίων του θερμοκηπίου.

Η ΕΕ έχει θεσπίσει τα δικαιώματα των επιβατών και μεριμνά επίσης για τη διαφάνεια: εκτός από την τελική τιμή ενός

αεροπορικού εισιτηρίου, οι αεροπορικές εταιρείες οφείλουν να αναφέρουν ξεχωριστά τους φόρους, τα τέλη αεροδρομίου καθώς και τυχόν άλλα τέλη, επιβαρύνσεις και προσαυξήσεις.

Οι χαμηλές τιμές των εισιτηρίων δεν επιτρέπεται να επιτυγχάνονται σε βάρος της ασφάλειας. Για τον λόγο αυτό, η

Ευρωπαϊκή Επιτροπή εξετάζει τακτικά τα πρότυπα ασφάλειας των αεροπορικών εταιρειών και θεσπίζει απαγορεύσεις και υποχρεώσεις. Όποια εταιρεία μπει στη μαύρη λίστα, δεν έχει

πρόσβαση στον ευρωπαϊκό εναέριο χώρο. Αυτό ισχύει για 193 αεροπορικές εταιρείες (Δεκέμβριος 2016), κυρίως από την Αφρική και τη νοτιοανατολική Ασία.

Κατάλογος αεροπορικής ασφάλειας της ΕΕ: http://europa.eu/rapid/press-release_IP-16-4265_en.htm

Πληροφορίες σχετικά με τα δικαιώματα των επιβατών αεροπορικών μεταφορών στην ΕΕ

http://europa.eu/youreurope/citizens/travel/passenger-rights/air/index_el.htm

Η ΕΕ κάνει περισσότερο προσιτά τα αεροπορικά ταξίδια

60 λόγοι για την ΕΕ 29 Γιατί χρειαζόμαστε την Ευρωπαϊκή Ένωση

Μέρος 5: Ενιαία αγορά: ένα από τα σημαντικότερα επιτεύγματα της Ευρώπης

Πόσο κοστίζει ένας τραπεζικός λογαριασμός; Η χρήση

της πιστωτικής κάρτας πρέπει πραγματικά να κοστίζει

τόσο ακριβά; Η Επιτροπή εξετάζει διεξοδικά όλα τα

παραπάνω θέματα.

Στο πλαίσιο του ρόλου της ως προστάτιδας των καταναλωτών

η Επιτροπή παρακολουθεί και τις τραπεζικές επιβαρύνσεις. Το

2014 η ΕΕ θέσπισε νόμο για την αύξηση της διαφάνειας. Κατά

τον υπολογισμό του κόστους των τραπεζικών λογαριασμών, οι

τράπεζες δεν πρέπει να απαιτούν πλέον κρυφές επιβαρύνσεις.

Τα χρηματοπιστωτικά ιδρύματα πρέπει να γνωστοποιούν όλα

τα τέλη, τα έξοδα και τις προμήθειες για το άνοιγμα, τη

διαχείριση και το κλείσιμο ενός τραπεζικού λογαριασμού. Με

αυτόν τον τρόπο ο πελάτης έχει τη δυνατότητα να συγκρίνει

και να αποφασίζει ποια είναι η καλύτερη προσφορά για τον

ίδιο.

Για πολλούς πελάτες η πληρωμή των αγορών τους με κάρτες

είναι μέρος της καθημερινότητάς τους. Ωστόσο, οι τράπεζες,

και μερικές φορές και οι έμποροι, αντλούν από αυτό μεγάλα

κέρδη. Από το 2016 εφαρμόζεται για πρώτη φορά στην

Ευρώπη ένα όριο για τα τέλη τα οποία επιτρέπεται να

χρεώνουν οι τράπεζες για τις πληρωμές που πραγματοποιούν

οι καταναλωτές με πιστωτικές ή χρεωστικές κάρτες. Το ύψος

τους υπολογίζεται με βάση την αξία των αγορών. Αν ένας

πελάτης αγοράσει μια φωτογραφική μηχανή αξίας 100 ευρώ

και πληρώσει με πιστωτική κάρτα, θα χρεωθεί, κατά μέσο όρο,

με ένα επιπλέον ευρώ.

Από το φθινόπωρο του 2017 και μετά, οι πελάτες δεν θα

επιβαρύνονται πλέον με πρόσθετες χρεώσεις για τις πληρωμές

με πιστωτικές ή χρεωστικές κάρτες. Ορισμένες εταιρείες

επιβάλλουν τέτοιες προσαυξήσεις για τις αγορές μέσω

διαδικτύου με πιστωτική κάρτα, όπως π.χ. ορισμένες

αεροπορικές εταιρείες. Οι πάροχοι οφείλουν, ωστόσο, να

συμμορφώνονται με ορισμένες απαιτήσεις όσον αφορά την

επαλήθευση της ταυτότητας και την ασφάλεια.

Εκτός αυτού, η ΕΕ έχει μεριμνήσει ώστε να είναι ευκολότερη η

αλλαγή τραπεζικού λογαριασμού, ακόμη και εκτός συνόρων.

Από το 2016, όλοι οι πολίτες έχουν το δικαίωμα να διαθέτουν

λογαριασμό όψεως, ακόμη και αν δεν έχουν σταθερή

διεύθυνση κατοικίας. Ο λογαριασμός μπορεί να

χρησιμοποιηθεί για την εκτέλεση βασικών λειτουργιών, όπως

μεταφορά χρημάτων ή ανάληψη μετρητών από μηχανήματα

αυτόματης ανάληψης. Επιπλέον, η ΕΕ κατέστησε τις

διασυνοριακές πληρωμές ταχύτερες και ασφαλέστερες. Από

την 1η Φεβρουαρίου 2016 κάθε πελάτης τράπεζας διαθέτει

έναν διεθνή αριθμό τραπεζικού λογαριασμού (IBAN) και τον

κωδικό αναγνώρισης τράπεζας (BIC). Οι αριθμοί αυτοί

συμβάλλουν στο να τυποποιηθούν και να καταστούν ταχύτερες

και φθηνότερες σε διασυνοριακό επίπεδο οι μεταφορές

χρημάτων, οι άμεσες χρεώσεις και οι πληρωμές με κάρτες. Ο

ενιαίος χώρος πληρωμών SEPA («Single Euro Payments

Area») περιλαμβάνει 34 χώρες: τα 28 κράτη μέλη της ΕΕ, την

Ισλανδία, το Λιχτενστάιν, τη Νορβηγία, την Ελβετία, το Μονακό

και τον Άγιο Μαρίνο.

Οδηγία της ΕΕ για τα τέλη χρήσης καρτών: http://eur-

lex.europa.eu/legal-content/DE/TXT/?qid=1489411650175&uri=CELEX:32014L0092

Οδηγία της ΕΕ για τα τέλη τήρησης τραπεζικών λογαριασμών, την αλλαγή τραπεζικού λογαριασμού και το δικαίωμα σε

λογαριασμό όψεως, του 2014 http://eur-lex.europa.eu/legal-content/DE/TXT/?qid=1489411650175&uri=CELEX:32014L0092

Ερωτήσεις και απαντήσεις σχετικά με τον SEPA (αγγλικά): http://europa.eu/rapid/press-release_MEMO-14-502_en.htm

Η ΕΕ μειώνει το κόστος και τις τραπεζικές χρεώσεις για τη χρήση πιστωτικών καρτών

60 λόγοι για την ΕΕ 30 Γιατί χρειαζόμαστε την Ευρωπαϊκή Ένωση

Μέρος 5: Ενιαία αγορά: ένα από τα σημαντικότερα επιτεύγματα της Ευρώπης

Το εμπόριο προϊόντων και υπηρεσιών υγείας αποτελεί

ευαίσθητο τομέα. Για τον λόγο αυτό, υπάρχουν

αυστηροί κανόνες που αποτρέπουν το ντάμπινγκ και

τον πόλεμο εκπτώσεων. Χάρη σε διάφορες αποφάσεις

του Ευρωπαϊκού Δικαστηρίου έχει αυξηθεί η διαφάνεια

στην ευρωπαϊκή αγορά φαρμάκων. Ο αυξημένος

ανταγωνισμός έχει οδηγήσει σε χαμηλότερες τιμές.

Πλέον, χάρη στην ΕΕ, μπορεί κανείς να παραγγείλει τα

φάρμακά του ταχυδρομικά ή να εκτελέσει μια ιατρική συνταγή

σε άλλη ευρωπαϊκή χώρα. Σε μια σειρά σημαντικών

αποφάσεων το Ευρωπαϊκό Δικαστήριο αποφάνθηκε ότι η

ελεύθερη κυκλοφορία εμπορευμάτων θα πρέπει να ισχύει και

για τα φάρμακα. Αυτό έχει ωφελήσει πολύ τους πολίτες της

ΕΕ, ειδικά εκείνους που ταξιδεύουν πολύ ή που κατοικούν σε

παραμεθόριες περιοχές.

Απόφαση του ΔΕΕ της 19.10.2016: http://curia.europa.eu/juris/document/document.jsf?text=&docid=184671&pageIndex=0&doclang=EL&mode=req&dir=&oc

c=first&part=1&cid=1032707

Η ΕΕ μειώνει τις τιμές των φαρμάκων

60 λόγοι για την ΕΕ 31 Γιατί χρειαζόμαστε την Ευρωπαϊκή Ένωση

Τι ακριβώς περιέχει ο χυμός πορτοκαλιού που πίνετε;

Πόσες θερμίδες παίρνετε από μια μπάρα δημητριακών;

Χάρη στην ΕΕ οι καταναλωτές μπορούν να έχουν τις

απαντήσεις με μόνο μια ματιά στη συσκευασία και να

είναι σίγουροι ότι τα τρόφιμα είναι ασφαλή κι ότι δεν

περιέχουν σαλμονέλα ή άλλα επιβλαβή συστατικά.

Στην Ευρώπη ισχύουν υψηλά πρότυπα για τα τρόφιμα.

Ευρωπαϊκός κανονισμός ρυθμίζει την επισήμανση των

τροφίμων, έτσι ώστε να έχει κανείς μια σχεδόν πλήρη εικόνα

των συστατικών τους από τη συσκευασία και μόνο. Όλες οι

συσκευασίες στην ΕΕ πρέπει να φέρουν έναν κοινό πίνακα

στον οποίο να αναγράφονται τα θρεπτικά συστατικά που

περιέχει το προϊόν. Επίσης πρέπει να αναγράφονται στοιχεία

σχετικά με το ενεργειακό περιεχόμενο, τα λιπαρά, τα

κορεσμένα λίπη, τους υδατάνθρακες, τα σάκχαρα, τις

πρωτεΐνες και το αλάτι. Όλα τα στοιχεία εκφράζονται ανά 100

γραμμάρια ή 100 χιλιοστόλιτρα. Για το βοδινό κρέας, το νωπό

χοιρινό και αιγοπρόβειο κρέας, καθώς και για το κρέας

πουλερικών πρέπει να αναγράφεται η χώρα προέλευσης. Σε

κάθε προϊόν πρέπει, επίσης, να αναφέρεται αν τυχόν υπάρχει

κάποιο από τα 14 σημαντικότερα συστατικά που μπορούν να

προκαλέσουν αλλεργίες (π.χ. ξηροί καρποί ή σόγια). Άλλο ένα

σημαντικό στοιχείο για τους αλλεργικούς είναι ότι οι εν λόγω

πληροφορίες πρέπει να παρέχονται και για προϊόντα που

πωλούνται χωρίς συσκευασία, π.χ. σε εστιατόρια.

Οι ισχυρισμοί που σχετίζονται με την υγεία του καταναλωτή

υπόκεινται σε αυστηρές ρυθμίσεις. Εάν ένας παρασκευαστής

τυπώσει στη συσκευασία τον όρο «χαμηλά λιπαρά», το

τρόφιμο δεν μπορεί να περιλαμβάνει πάνω από 3 γραμμάρια

λιπαρών υλών ανά 100 γραμμάρια. Εάν το τρόφιμο είναι

γενετικά τροποποιημένο, αυτό πρέπει επίσης να αναγράφεται

στην ετικέτα (χάρη στον κανονισμό για τα νέα τρόφιμα). Αυτό

ισχύει, για παράδειγμα, και για τα φυτικά έλαια που

παράγονται από γενετικά τροποποιημένα φυτά. Ο

καταναλωτής έχει έτσι τη δυνατότητα να επιλέξει αν θα

καταναλώσει ένα γενετικά τροποποιημένο προϊόν ή όχι.

Πέρα από την επισήμανση, η ΕΕ έχει θεσπίσει άλλα ενιαία

σήματα ποιότητας, όπως το γνωστό σήμα «CE» ή το βιολογικό

λογότυπο για βιολογικά τρόφιμα, τα οποία διευκολύνουν τους

καταναλωτές όταν κάνουν τις αγορές τους.

Και για τα καλλυντικά, όπως κρέμες και λοσιόν για το δέρμα,

ισχύουν αυστηροί κανόνες, π.χ. όσον αφορά τη χρήση

ορισμένων χημικών ουσιών. Με τον τρόπο αυτό η ΕΕ δρα

ενάντια στην αύξηση των αλλεργιών που παρατηρείται εδώ

και χρόνια.

Σε περίπτωση που εμφανιστούν στην αγορά της ΕΕ τρόφιμα

επικίνδυνα για την υγεία, όπως π.χ. κρέας με σαλμονέλα ή

ψάρια μολυσμένα με υδράργυρο, τότε ενεργοποιείται το

σύστημα ταχείας ειδοποίησης της ΕΕ για τρόφιμα και

ζωοτροφές (RASFF). Μέσω του εν λόγω συστήματος μια χώρα

μπορεί να ειδοποιήσει όλες τις άλλες χώρες της ΕΕ για το

επικίνδυνο προϊόν, έτσι ώστε να γνωστοποιηθεί γρήγορα ο

κίνδυνος σε ολόκληρη την ΕΕ και να μπορούν οι αρχές να

αντιδράσουν άμεσα. Στη συνέχεια το προϊόν αποσύρεται από

την αγορά και καταστρέφεται, ενώ τα ξένα προϊόντα

επιστρέφονται στη χώρα προέλευσής τους.

Ερωτήσεις και απαντήσεις για τον κανονισμό που αφορά τις

πληροφορίες για τα τρόφιμα

http://europa.eu/!kk76xH

Ευρωπαϊκή Αρχή για την Ασφάλεια των Τροφίμων:

www.efsa.europa.eu

Μέρος 6: Η ΕΕ προωθεί την υγιεινή διατροφή και το καθαρό περιβάλλον

Η ΕΕ υποστηρίζει την υγιεινή διατροφή

60 λόγοι για την ΕΕ 32 Γιατί χρειαζόμαστε την Ευρωπαϊκή Ένωση

Μέρος 6: Η ΕΕ προωθεί την υγιεινή διατροφή και το καθαρό περιβάλλον

Μια φορά να δοκιμάσει κανείς καλαματιανή ελιά ή

αυθεντική φάβα Φενεού και μάλλον μετά δεν θα θέλει

τίποτε άλλο εκτός από το αυθεντικό. Ωστόσο, χωρίς την

ΕΕ δεν θα υπήρχαν αυτά τα αυθεντικά προϊόντα. Η ΕΕ

προστατεύει τους πολίτες της από τις απομιμήσεις των

δημοφιλών εδεσμάτων.

Στην Ευρώπη οι τοπικές σπεσιαλιτέ αποτελούν μέρος της

παράδοσης και της κουλτούρας της εκάστοτε περιοχής. Για τον

λόγο αυτό η ΕΕ προστατεύει την ονομασία προέλευσης

πολλών προϊόντων με ένα σήμα, το οποίο προστατεύει το

προϊόν από παράνομη χρήση. Με τον τρόπο αυτό, η ΕΕ

επιδιώκει να διατηρήσει τη μοναδικότητα των προϊόντων που

βασίζονται στην προέλευσή τους και σε έναν ορισμένο τρόπο

παραγωγής. Πολλοί παραγωγοί καταχωρίζουν την τοπική τους

σπεσιαλιτέ στο μητρώο της ΕΕ για να την προστατεύσουν από

τις απομιμήσεις. Στο εν λόγω μητρώο βρίσκονται ήδη το

ελαιόλαδο της Μεσσαράς, το τοματάκι Σαντορίνης και το

αυγοτάραχο Μεσολογγίου.

Υπάρχουν τρία σήματα ανάλογα με τις ιδιότητες: η

«προστατευόμενη ονομασία προέλευσης» (η παραγωγή, η

επεξεργασία και η παρασκευή ενός προϊόντος

πραγματοποιείται σε μια ορισμένη γεωγραφική περιοχή

σύμφωνα με αναγνωρισμένη και καθορισμένη διαδικασία), η

«προστατευόμενη γεωγραφική ένδειξη» (τουλάχιστον ένα από

τα στάδια παραγωγής – δηλαδή η παραγωγή, η επεξεργασία ή

η παρασκευή – διεξάγεται στην περιοχή προέλευσης), και το

«εγγυημένο παραδοσιακό ιδιότυπο προϊόν» (παραδοσιακή

σύσταση του προϊόντος ή παραδοσιακή διαδικασία

παρασκευής και/ή επεξεργασίας).

Σήμερα υπάρχουν περισσότερες από 1250 καταχωρισμένες

ονομασίες προέλευσης τοπικών προϊόντων και ιδιότυπων

προϊόντων στο μητρώο της ΕΕ. Τον Ιανουάριο του 2017 πάνω

από 100 από αυτά τα παραδοσιακά και τοπικά προϊόντα ήταν

ελληνικής προέλευσης.

Σε πολλές άλλες περιοχές του κόσμου, όπως στις ΗΠΑ, δεν

ισχύει αυτό το είδος προστασίας. Εκεί έχουν εδραιωθεί

προϊόντα με ευρωπαϊκές ονομασίες, όπως π.χ. η σαμπάνια, η

οποία όμως έχει εμφιαλωθεί στις ΗΠΑ και όχι στη Γαλλία.

Αυτός είναι ο λόγος για τον οποίο οι εμπορικές

διαπραγματεύσεις περιλαμβάνουν τις προστατευόμενες

ονομασίες προέλευσης. Τα τελευταία χρόνια η ΕΕ κατάφερε να

πετύχει υψηλό επίπεδο προστασίας για εκατοντάδες

γεωγραφικές ονομασίες.. Η ΕΕ κατάφερε επίσης να

προστατεύονται τα εν λόγω προϊόντα και εκτός ΕΕ με τις

εμπορικές συμφωνίες με τον Καναδά, την Κορέα και τη

Σινγκαπούρη. Η ΕΕ κατοχύρωσε επίσης την προστασία των

ονομασιών προέλευσης σε μια ξεχωριστή συμφωνία με την

Κίνα.

Γεωγραφικές ενδείξεις προέλευσης:

http://ec.europa.eu/agriculture/quality/schemes_el

Κατάλογος των καταχωρισμένων ονομασιών

http://europa.eu/!NR77JX

Η ΕΕ προστατεύει τις τοπικές σπεσιαλιτέ

60 λόγοι για την ΕΕ 33 Γιατί χρειαζόμαστε την Ευρωπαϊκή Ένωση

Μέρος 6: Η ΕΕ προωθεί την υγιεινή διατροφή και το καθαρό περιβάλλον

Η ΕΕ παρεμβαίνει για να διατηρούνται καθαρά τα ύδατα

και να μπορούν οι Ευρωπαίοι να απολαμβάνουν καθαρό

πόσιμο νερό και κολύμπι σε καθαρές θάλασσες.

Μετά από σειρά ατυχημάτων με δεξαμενόπλοια και διαρροές

πετρελαίου στις θάλασσες της Ευρώπης, η ΕΕ καθόρισε

σύγχρονα πρότυπα για τα πλοία που δένουν στα λιμάνια της.

Μετά το ατύχημα του πετρελαιοφόρου «Erika» το 1999 στα

ανοικτά των γαλλικών ακτών συστάθηκε ο Ευρωπαϊκός

Οργανισμός για την Ασφάλεια στη Θάλασσα (EMSA) με έδρα

τη Λισαβόνα. Ο εν λόγω Οργανισμός φροντίζει για την

ασφάλεια στα ύδατα της Ευρώπης. Για παράδειγμα,

απαγόρεψε τα δεξαμενόπλοια μονού κύτους· αντ’ αυτού τα

δεξαμενόπλοια οφείλουν πλέον να διαθέτουν διπλά

τοιχώματα.

Από τις παρεμβάσεις της ΕΕ ωφελούνται και οι πολίτες: Όπως

έδειξε μια έκθεση της ΕΕ για την ποιότητα των υδάτων

κολύμβησης του 2015, η ποιότητα των υδάτων στο 84% των

λιμνών και των θαλασσών της Ευρώπης είναι εξαιρετική. Στη

Ελλάδα, το ποσοστό αυτό ανέρχεται στο 97%.

Από τις αρχές του 2017 μια οδηγία της ΕΕ περιορίζει την

περιεκτικότητα των απορρυπαντικών πλυντηρίων πιάτων,

όπως ταμπλέτες ή σκόνες, σε φώσφορο. Κι αυτό διότι, αν

καταλήξουν πολλά φωσφορικά άλατα στα ποτάμια και στις

λίμνες μέσω των υγρών λυμάτων, τα φύκη αξιοποιούν αυτό

το θρεπτικό συστατικό και αναπτύσσονται γρήγορα,

καταναλώνοντας το οξυγόνο του νερού, με αποτέλεσμα τον

θάνατο των υδρόβιων φυτών και ζώων.

Σύμφωνα με εκτιμήσεις του Ευρωπαϊκού Οργανισμού

Περιβάλλοντος (ΕΟΠ) το 2016, η ποιότητα του πόσιμου νερού

και η αποτελεσματικότητα της επεξεργασίας των λυμάτων

έχουν βελτιωθεί σε ολόκληρη την Ευρωπαϊκή Ένωση. Στην

έκθεση του ΕΟΠ που δημοσιεύτηκε στα τέλη του 2016

αναφέρεται ότι οι αναλύσεις δειγμάτων πόσιμου νερού σε

ολόκληρη την ΕΕ από το 2011 έως το 2013 έδειξαν ότι στο

98,5% των περιπτώσεων τα πρότυπα για το πόσιμο νερό

είχαν τηρηθεί ή και υπερκαλυφθεί. Εκτός αυτού, όλο και

περισσότερα νοικοκυριά έχουν συνδεθεί με εγκαταστάσεις

επεξεργασίας λυμάτων. Ωστόσο, οι περιφέρειες της νότιας και

ανατολικής Ευρώπης δεν εξυπηρετούνται καλά. Η αρμόδια για

το περιβάλλον αρχή σημειώνει επίσης ότι οι ποσότητες

θρεπτικών ουσιών και υγρών αποβλήτων που καταλήγουν στο

περιβάλλον, ειδικά οι ποσότητες αζώτου και φωσφόρου,

εξακολουθούν να είναι πολύ μεγάλες.

Η Ευρωπαϊκή Επιτροπή για την ποιότητα των υδάτων κολύμβησης (αγγλικά)

http://ec.europa.eu/environment/water/water-bathing/index_en.html

Ο Ευρωπαϊκός Οργανισμός Περιβάλλοντος για την ποιότητα των υδάτων

http://www.eea.europa.eu/el/themes/water/intro

Η ΕΕ διασφαλίζει την καθαρότητα του πόσιμου νερού και των υδάτων κολύμβησης

60 λόγοι για την ΕΕ 34 Γιατί χρειαζόμαστε την Ευρωπαϊκή Ένωση

Μέρος 6: Η ΕΕ προωθεί την υγιεινή διατροφή και το καθαρό περιβάλλον

Αιωρούμενα μικροσωματίδια, νέφος και βρωμερά

καυσαέρια: σε πολλές πόλεις η ποιότητα του αέρα

πάσχει. Γι’ αυτόν τον λόγο η ΕΕ αυξάνει τις πιέσεις

παγκοσμίως για την προστασία του περιβάλλοντος και

έχει θέσει φιλόδοξους στόχους για τη μείωση του

αερίου του θερμοκηπίου CO2, βασικού υπευθύνου για

την υπερθέρμανση του πλανήτη.

«Οι Ευρωπαίοι είμαστε πρωτοπόροι στην προστασία του κλίματος», δήλωσε ο Πρόεδρος της Επιτροπής Ζαν-Κλωντ Γιούνκερ. Η Ευρώπη μπορεί να περηφανεύεται ότι μεσολάβησε για την πρώτη νομικά δεσμευτική παγκόσμια συμφωνία για το κλίμα. Στο τέλος του 2015 στο Παρίσι 195 χώρες υπέγραψαν την ιστορική σύμβαση για το κλίμα, η οποία τέθηκε σε ισχύ στο τέλος του 2016. Ο κ. Γιούνκερ δήλωσε: «Η συμμαχία των φιλόδοξων που κατέστησε δυνατή τη συμφωνία στο Παρίσι σφυρηλατήθηκε στην Ευρώπη». Η ΕΕ καλεί συνεχώς τους εταίρους της όπως οι χώρες G-20 και τα Ηνωμένα Έθνη να ακολουθήσουν το παράδειγμά της.

Με την εν λόγω συμφωνία τα κράτη υποχρεούνται να περιορίσουν την επικίνδυνη υπερθέρμανση του πλανήτη τουλάχιστον «κάτω από τους δύο βαθμούς» σε σχέση με την προβιομηχανική περίοδο. Επιδιωκόμενος στόχος είναι ο 1,5 βαθμός. Πολλοί επιστήμονες θεωρούν ότι με αυτή την τιμή οι αλλαγές στο κλίμα είναι ακόμα αναστρέψιμες.

Πλέον ο στόχος αυτός πρέπει να μετατραπεί σε συγκεκριμένα μέτρα και χρονοδιαγράμματα. Προς αυτό τον σκοπό και στο πλαίσιο της σύμβασης για το κλίμα του ΟΗΕ η διεθνής κοινότητα επιδιώκει να αποδεσμευτεί από το πετρέλαιο, το φυσικό αέριο και τον άνθρακα. Ακόμα και χώρες που επιβαρύνουν ιδιαίτερα το κλίμα όπως οι ΗΠΑ, η Κίνα, η Βραζιλία και η Ινδία επικύρωσαν τη συμφωνία του Παρισιού, κάτι που δεν είχε συμβεί με τον προπομπό της συμφωνίας, το πρωτόκολλο του Κιότο. Μετά την εκπνοή του το 2020 θα τεθεί σε ισχύ η συμφωνία. Η συμφωνία του Παρισιού πρέπει τώρα να εφαρμοστεί με ανάληψη δεσμεύσεων από τα μεμονωμένα κράτη.. Η επόμενη σύνοδος για το κλίμα θα λάβει χώρα τον Νοέμβριο του 2017 στη Βόννη, στην έδρα της Γραμματείας του ΟΗΕ για το Κλίμα.

Η ΕΕ αποτελεί πρωτοπόρο, καθώς ήδη από τον Οκτώβριο του 2014 έθεσε τρεις στόχους για το κλίμα: έως το 2030 τα κράτη πρέπει να εκλύουν τουλάχιστον 40% λιγότερα αέρια του θερμοκηπίου σε σχέση με το 1990. Το μερίδιο των ανανεώσιμων πηγών ενέργειας θα πρέπει να αντιπροσωπεύει το 27% της συνολικής ενεργειακής παραγωγής, ενώ η κατανάλωση ενέργειας θα πρέπει να μειωθεί κατά 27% σε σχέση με το 2014. Τα κράτη έχουν ακόμη δουλειά μέχρι να πετύχουν πραγματικά αυτούς τους στόχους.

Η καθαρή ατμόσφαιρα αποτελεί έναν από τους μεγάλους στόχους της πολιτικής της ΕΕ για το κλίμα. Η ΕΕ έχει επίσης θέσει οριακές τιμές για την καθαρότητα της ατμόσφαιρας, τις οποίες οφείλει να σέβεται κάθε κράτος μέλος προκειμένου να προστατεύσει την υγεία των πολιτών του. Τα κρούσματα βρογχίτιδας και άσθματος έχουν αυξηθεί. Ήδη από το 1999 τα κράτη μέλη της ΕΕ συμφώνησαν σε ελάχιστες τιμές για την καθαρότητα της ατμόσφαιρας. Από το 2005 έχουν καθοριστεί συγκεκριμένες μέγιστες τιμές για το διοξείδιο του θείου, το διοξείδιο του αζώτου και τον μόλυβδο. Τα κράτη μέλη οφείλουν να τα εφαρμόσουν και για τον σκοπό αυτό μπορούν να επιβάλλουν περιορισμούς στην ταχύτητα, απαγορεύσεις κυκλοφορίας και όρους στη βιομηχανία, ενώ παράλληλα μπορούν να εισάγουν φοροελαφρύνσεις για τα οχήματα χαμηλών ρύπων.

Κείμενο συμφωνίας Παρισιού (αγγλικά)

http://unfccc.int/files/essential_background/convention/application/pdf/english_paris_agreement.pdf

Πληροφορίες από την Ευρωπαϊκή Επιτροπή σχετικά με τους στόχους για το κλίμα

https://ec.europa.eu/clima/policies/strategies/2030_el

Οδηγίες της ΕΕ σχετικά με την ποιότητα του ατμοσφαιρικού

αέρα

http://eur-lex.europa.eu/legal-

content/EL/TXT/?uri=CELEX:32008L0050

Η ΕΕ είναι πρωτοπόρος παγκοσμίως στην προστασία του κλίματος και της ποιότητας του αέρα που αναπνέουμε

60 λόγοι για την ΕΕ 35 Γιατί χρειαζόμαστε την Ευρωπαϊκή Ένωση

Μέρος 6: Η ΕΕ προωθεί την υγιεινή διατροφή και το καθαρό περιβάλλον

Τα κινητά, οι φορητοί υπολογιστές και οι τηλεοράσεις περιέχουν πολλά ευγενή και σπάνια μέταλλα, τα οποία μπορούν να υποστούν επεξεργασία και να

επαναχρησιμοποιηθούν. Η ΕΕ φροντίζει ώστε οι καταναλωτές να μπορούν να επιστρέφουν δωρεάν τις αχρηστευμένες συσκευές πίσω στον κατασκευαστή.

Κατ’ αυτόν τον τρόπο δεν επιβαρύνεται το περιβάλλον, ενώ η βιομηχανία εξοικονομεί χρήματα.

Οι καταναλωτές μπορούν να επιστρέφουν χωρίς χρέωση συσκευές όπως παλιά πληκτρολόγια, προβληματικά DVD-Player, χαλασμένα πλυντήρια κ.ά. σε μεγάλα καταστήματα.

Κάθε χρόνο στην Ευρώπη 9,5 εκατομμύρια τόνοι ηλεκτρικών και ηλεκτρονικών συσκευών καταλήγουν στα σκουπίδια. Σύμφωνα με την οδηγία της ΕΕ του 2006, τα ηλεκτρικά και

ηλεκτρονικά απόβλητα πρέπει να συλλέγονται με τον ίδιο ακριβώς τρόπο όπως οι συσκευές που εξακολουθούν να λειτουργούν, να διατίθενται καταλλήλως ή να

επαναχρησιμοποιούνται.

Με τον τρόπο αυτό προστατεύεται το περιβάλλον και

εξοικονομούνται πόροι. Πάρτε για παράδειγμα ένα ψυγείο: πρέπει να απομακρυνθεί ένα μείγμα ψυκτικού υγρού και λαδιού. Οι παλιές συσκευές συχνά περιέχουν το επιβαρυντικό

για το κλίμα αέριο FCKW. Τα ηλεκτρικά και ηλεκτρονικά απόβλητα περιέχουν επικίνδυνες ουσίες όπως ψευδάργυρο και κάδμιο. Οι παλιές συσκευές συχνά καταλήγουν σε φτωχές

χώρες όπως πχ. σε χώρες της Αφρικής, όπου η διαχείριση/επεξεργασία τους οδηγεί σε προβλήματα υγείας και μόλυνση του περιβάλλοντος. Πέραν τούτου τα κράτη μέλη της

ΕΕ χάνουν πολύτιμα και σπάνια ορυκτά μη ανακυκλώνοντας τις συσκευές αυτές. Τα κινητά, οι υπολογιστές και τα συναφή περιέχουν μέταλλα όπως χρυσός, χαλκός και άργυρος.

Η ανακύκλωση των ηλεκτρικών και ηλεκτρονικών συσκευών, ωστόσο, δεν λειτουργεί ακόμα όπως θα έπρεπε· αυτό κατέδειξε μια μελέτη του 2015 που διεξήγαγε η Ιντερπόλ.

Σύμφωνα με αυτή τη μελέτη, στην Ευρώπη μόνο το ένα τρίτο των συσκευών καταλήγει εκεί που πρέπει: σε επίσημες εγκαταστάσεις συλλογής και ανακύκλωσης. Το υπόλοιπο

ανακυκλώνεται με λάθος τρόπο, μεταφέρεται παρανόμως στο εξωτερικό ή απλώς πετιέται στα σκουπίδια. Η ΕΕ προσπαθεί ν’ αλλάξει την κατάσταση. Έτσι, από τον Ιούλιο του 2016 και τα

ηλεκτρονικά καταστήματα οφείλουν πλέον να δέχονται πίσω αχρηστευμένες μικρές ηλεκτρικές συσκευές – δωρεάν και χωρίς την απόδειξη αγοράς. Επιπλέον, δράσεις συλλογής και

ενημερωτικές εκστρατείες επιχειρούν να επιστήσουν την προσοχή των καταναλωτών στην ανακύκλωση.

Οδηγία της ΕΕ για την ανακύκλωση αποβλήτων ειδών ηλεκτρικού και ηλεκτρονικού εξοπλισμού

http://eur-lex.europa.eu/legal-content/EL/ALL/?uri=CELEX%3A32002L0096

Ανακοίνωση της Επιτροπής, της 13.8.2012, σχετικά με τον νέο κανονισμό για τα απόβλητα ηλεκτρικού και ηλεκτρονικού εξοπλισμού, ΑΗΗΕ.

http://europa.eu/rapid/press-release_IP-12-898_el.htm

Η ΕΕ φροντίζει για την επαναχρησιμοποίηση των ηλεκτρικών και ηλεκτρονικών αποβλήτων

60 λόγοι για την ΕΕ 36 Γιατί χρειαζόμαστε την Ευρωπαϊκή Ένωση

Στην ΕΕ μπορεί ο καθένας να επιλέξει πού θα μένει και

που θα εργάζεται - είτε ως συνταξιούχος, είτε ως

φοιτητής, είτε ως επιχειρηματίας.

Η Ευρώπη δίνει την ευχάριστη δυνατότητα να μπορεί κανείς

να μετακομίσει χωρίς προβλήματα όταν το επιθυμεί, καθώς

κάθε πολίτης κράτους μέλους της ΕΕ είναι ταυτόχρονα και

πολίτης της Ευρωπαϊκή Ένωσης. Έχει το αναφαίρετο δικαίωμα

και την ελευθερία να επιλέξει ο ίδιος σε ποιο κράτος της ΕΕ θα

εργαστεί, θα σπουδάσει ή θα μείνει ως συνταξιούχος. Βάση

του δικαιώματος αυτού αποτελούν η ελεύθερη κυκλοφορία

των εργαζομένων, η ελευθερία εγκατάστασης και η ελευθερία

παροχής υπηρεσιών, οι οποίες κατοχυρώνονται στις

ευρωπαϊκές συνθήκες. Κάθε κράτος οφείλει να μεταχειρίζεται

τους πολίτες της Ένωσης σε θέματα απασχόλησης, κοινωνικών

παροχών και φορολογίας ακριβώς όπως μεταχειρίζεται τους

πολίτες του.

Σήμερα υπάρχουν στην Ευρώπη πάνω από 14 εκατομμύρια

πολίτες που ζουν για μεγάλο διάστημα σε άλλο κράτος μέλος.

Οι περισσότεροι απ’ αυτούς εργάζονται, αλλά πολλοί είναι

συνταξιούχοι ή φοιτητές, οι οποίοι πρέπει να διαθέτουν αρκετά

χρήματα για τη διαβίωσή τους και για την ασφάλεια υγείας

τους.

Μετά τη διεύρυνση της ΕΕ προς ανατολάς το 2004, πολλοί

φοβήθηκαν μετανάστευση φτωχών ή κατάχρηση του

συστήματος κοινωνικής πρόνοιας στη Δυτική Ευρώπη από

τους Ανατολικοευρωπαίους. Οι αριθμοί όμως τους

διαψεύδουν. Στα περισσότερα κράτη μέλη οι πολίτες που

έχουν μετακινηθεί από άλλα κράτη μέλη συμβάλλουν στο

σύστημα κοινωνικής πρόνοιας. Πληρώνουν περισσότερους

φόρους και εισφορές σε σχέση με τις υπηρεσίες που

λαμβάνουν και δεν απολαμβάνουν περισσότερων παροχών

από τους πολίτες του κράτους στο οποίο διαμένουν.

Η ενωσιακή νομοθεσία θέτει σαφή όρια: υφίσταται το

δικαίωμα στην ελευθερία κίνησης και εγκατάστασης, αλλά όχι

το δικαίωμα σε δωρεάν κοινωνικές παροχές ενός άλλου

κράτους μέλους της ΕΕ, καθώς μόνον οι εργαζόμενοι πολίτες

της ΕΕ έχουν δικαίωμα στις κοινωνικές παροχές. Το

Ευρωπαϊκό Δικαστήριο το έχει καταστήσει σαφές σε πολλές

αποφάσεις του.

Κείμενο των κατευθυντήριων γραμμών της ΕΕ σχετικά με την ελευθερία κίνησης και εγκατάστασης

http://eur-lex.europa.eu/legal-

content/EL/TXT/PDF/?uri=CELEX:32004L0038&from=EL

Μέρος 7: Η ΕΕ διευκολύνει τη μετακίνηση και την εργασία στην Ευρώπη

Με την ΕΕ είναι δυνατό να ζούμε και να εργαζόμαστε σε οποιοδήποτε κράτος μέλος της

60 λόγοι για την ΕΕ 37 Γιατί χρειαζόμαστε την Ευρωπαϊκή Ένωση

Μέρος 7: Η ΕΕ διευκολύνει τη μετακίνηση και την εργασία στην Ευρώπη

Είχατε κάποιο έκτακτο περιστατικό υγείας στο

εξωτερικό; Κανένα πρόβλημα, χάρη στην ευρωπαϊκή

κάρτα ασφάλισης ασθενείας.

Η ΕΕ φροντίζει ώστε οι πολίτες της να καλύπτονται επαρκώς

από ασφάλιση υγείας ακόμη και στις διακοπές ή σε κάποιο

επαγγελματικό ταξίδι. Σε όποιον επισκέπτεται γιατρό σε άλλο

κράτος μέλος της ΕΕ και παρουσιάζει την ευρωπαϊκή κάρτα

ασφάλισης ασθενείας, του επιστρέφεται το κόστος της

περίθαλψης από το ασφαλιστικό του ταμείο στην Ελλάδα.

Σε περίπτωση που ταξιδέψετε στο εξωτερικό με μόνο σκοπό

να υποβληθείτε σε θεραπεία, εγχείρηση ή ακόμη και για μια

επίσκεψη σε οδοντίατρο, θα πρέπει να συνεννοηθείτε εκ των

προτέρων με το ταμείο σας για την κάλυψη των εξόδων. Αυτό

ισχύει και για τους χρόνια πάσχοντες, οι οποίοι εξαρτώνται από

συνεχή ιατρική περίθαλψη. Προσοχή: η θεραπεία σε ιδιωτικό

θεραπευτήριο δεν καλύπτεται πάντοτε.

Η ευρωπαϊκή κάρτα ασφάλισης ασθενείας ισχύει και στα 28

κράτη μέλη της ΕΕ, καθώς και στην Ελβετία, την Ισλανδία, το

Λιχτενστάιν και τη Νορβηγία.

Δικτυακός τόπος της Επιτροπής για την επιστροφή εξόδων

http://europa.eu/youreurope/citizens/health/planned-healthcare/expenses-reimbursements/index_el.htm

Η ΕΕ φροντίζει για την υγειονομική σας κάλυψη ακόμα και στα ταξίδια

60 λόγοι για την ΕΕ 38 Γιατί χρειαζόμαστε την Ευρωπαϊκή Ένωση

Μέρος 7: Η ΕΕ διευκολύνει τη μετακίνηση και την εργασία στην Ευρώπη

Η Ευρώπη είναι ενωμένη ακόμη και σε περίπτωση

έκτακτης ανάγκης. Ήδη από το 2008 υπάρχει ο δωρεάν

αριθμός έκτακτης ανάγκης 112· η κλήση του μειώνει

τον χρόνο αναμονής μέχρι την άφιξη των διασωστών

και σώζει ζωές.

Στο παρελθόν κάθε χώρα είχε τον δικό της αριθμό κλήσης για

την Αστυνομία και την Πυροσβεστική. Σε περίπτωση πυρκαγιάς

ή ατυχήματος, οι ταξιδιώτες συχνά δεν ήξεραν σε ποιον

αριθμό έπρεπε να τηλεφωνήσουν για να ζητήσουν βοήθεια.

Αυτό έχει αλλάξει από το 2008. Ο πανευρωπαϊκός αριθμός

έκτακτης ανάγκης ισχύει σε όλα τα κράτη μέλη της ΕΕ, από την

Ισπανία ως τη Φινλανδία, από την Αγγλία ως την Πολωνία –

και μάλιστα τόσο από σταθερά όσο και από κινητά τηλέφωνα.

Αυτό είναι κάτι που οι περισσότεροι αγνοούν: σε ολόκληρη την

ΕΕ μόλις το 48% των πολιτών γνωρίζει τον αριθμό που σώζει

ζωές (Ευρωβαρόμετρο 2016).

Τα κέντρα συντονισμού θα πρέπει να είναι σε θέση να

απαντούν σε τηλεφωνήματα σε διάφορες γλώσσες, άρα και

στα αγγλικά. Αν το κινητό τηλέφωνο δεν έχει πρόσβαση στο

δίκτυο της κάρτας SIM, συνδέεται αυτόματα σε ξένο δίκτυο. Οι

κλήσεις έκτακτης ανάγκης έχουν προτεραιότητα στο δίκτυο

κινητής τηλεφωνίας και αν χρειαστεί θα διακοπεί μια άλλη

τηλεφωνική σύνδεση.. Ο ευρωπαϊκός αριθμός έκτακτης

ανάγκης ισχύει παρεμπιπτόντως και εκτός Ευρωπαϊκής

Ένωσης· μπορεί να χρησιμοποιηθεί πλέον σε πάνω από 30

ευρωπαϊκά κράτη.

Η ΕΕ δίνει βάρος και στην ασφάλεια των αυτοκινητιστών. Το

ποσοστό των θυμάτων της ασφάλτου αναμένεται να μειωθεί

χάρη στο σύστημα E-Call που εισήχθη σε όλη την ΕΕ το 2015,

το οποίο καλεί αυτομάτως σε περίπτωση ατυχήματος το 112

και ενημερώνει τους διασώστες. Στόχος είναι να βοηθηθούν οι

τραυματίες στον τόπο του ατυχήματος όσο το δυνατόν

γρηγορότερα. Όταν το σύστημα δεν ενεργοποιηθεί

χειροκίνητα, αντιδρά π.χ. με το άνοιγμα των αερόσακων και

στέλνει, βάσει του πανευρωπαϊκού αριθμού 112, πληροφορίες

για τον τόπο και τον χρόνο του ατυχήματος στην κοντινότερη

αρμόδια υπηρεσία. Σύμφωνα με στοιχεία της Επιτροπής, η

ενσωμάτωση του συστήματος E-Call αναμένεται να στοιχίσει

περίπου 100 ευρώ ανά όχημα.

Πληροφορίες της Επιτροπής σχετικά με τον αριθμό έκτακτης

ανάγκης 112

https://ec.europa.eu/digital-single-market/en/112

Σε περίπτωση ατυχήματος, τηλεφωνήστε στο 112

60 λόγοι για την ΕΕ 39 Γιατί χρειαζόμαστε την Ευρωπαϊκή Ένωση

Μέρος 7: Η ΕΕ διευκολύνει τη μετακίνηση και την εργασία στην Ευρώπη

Κυκλοφοριακοί έλεγχοι στο εξωτερικό; Χάσατε την

άδεια οδήγησης σας στο εξωτερικό; Ήδη από το 1996

κάθε κράτος μέλος αναγνωρίζει τις άδειες οδήγησης

που έχουν εκδοθεί σε άλλο κράτος μέλος. Από το 1996,

επίσης, υφίσταται και η ενιαία ευρωπαϊκή άδεια

οδήγησης.

Στο παρελθόν η αστυνομία και οι αρχές του εξωτερικού δεν

δέχονταν πάντοτε άδεια οδήγησης που είχε εκδοθεί σε άλλη

χώρα. Αυτό άλλαξε χάρη στην ενοποίηση μέσω της ΕΕ. Οι

άδειες οδήγησης αναγνωρίζονται αμοιβαία, ώστε οι πολίτες

της ΕΕ να μπορούν να ταξιδεύουν σε κάθε κράτος μέλος χωρίς

γραφειοκρατικά εμπόδια. Στην ΕΕ ισχύουν, παρεμπιπτόντως,

πάνω από 110 τύποι αδειών οδήγησης.

Αν μένετε σε άλλο κράτος μέλος, δεν υποχρεούστε να

αντικαταστήσετε την άδειά σας· μπορείτε να κρατήσετε τη δική

σας. Κατά την ανανέωσή της ή το αργότερο έως το 2033 θα

αντικατασταθεί από τον νέο τύπο άδειας.

Από τον Ιανουάριο του 2013 όλες οι άδειες οδήγησης που

εκδίδονται στην ΕΕ έχουν την ίδια μορφή: πλαστικές, σε

μέγεθος πιστωτικής κάρτας, με τη φωτογραφία του κατόχου

και βελτιωμένα χαρακτηριστικά ασφαλείας.

Αν χάσατε την άδειά σας σε κάποια χώρα της Ευρώπης,

ψυχραιμία: όλα τα κράτη μέλη της ΕΕ εκδίδουν άδειες

αντικατάστασης.

Πληροφορίες της Επιτροπής σχετικά με το ευρωπαϊκό δίπλωμα οδήγησης

http://europa.eu/youreurope/citizens/vehicles/driving-licence/driving-licence-recognition-validity/index_el.htm

Κείμενο της οδηγίας της ΕΕ, της 20.12.2006, για την άδεια οδήγησης

http://eur-lex.europa.eu/legal-content/EL/TXT/?qid=1430377687650&uri=CELEX:32006L01

26

Η ΕΕ δίνει τη δυνατότητα απεριόριστων μετακινήσεων στους αυτοκινητιστές

60 λόγοι για την ΕΕ 40 Γιατί χρειαζόμαστε την Ευρωπαϊκή Ένωση

Μέρος 7: Η ΕΕ διευκολύνει τη μετακίνηση και την εργασία στην Ευρώπη

Οι Ευρωπαίοι ονειρεύονταν καιρό να μπορούν τα

ταξιδεύουν σε μια ενωμένη Ευρώπη χωρίς συνοριακούς

ελέγχους. Το 1985 συμφωνήθηκε η κατάργηση των

συνοριακών ελέγχων και το 1995 έγινε

πραγματικότητα. Σήμερα στον χώρο Σένγκεν ανήκουν

πλέον 26 κράτη με 400 εκατομμύρια κατοίκους. Για να

διατηρηθεί το κοινό αυτό επίτευγμα ακόμη και σε

περιόδους υψηλών μεταναστευτικών ροών,

ενισχύθηκαν η αστυνομική συνεργασία και η κοινή

διαφύλαξη των εξωτερικών συνόρων.

Πριν από περισσότερα από 30 χρόνια, στο μικρό χωριό

αμπελουργών Σένγκεν, στο Λουξεμβούργο, έξι χώρες

υπέγραψαν την ομώνυμη συμφωνία. Στον χώρο Σένγκεν

καταργήθηκαν οι εσωτερικοί συνοριακοί έλεγχοι. Όποιος

διασχίζει τα σύνορα, δεν χρειάζεται πλέον να επιδεικνύει το

διαβατήριό του και δεν υποβάλλεται σε ελέγχους. Εκατομμύρια

άνθρωποι πηγαινοέρχονται καθημερινά για δουλειά μέσω των

εσωτερικών συνόρων Σένγκεν. Κάθε χρόνο οι Ευρωπαίοι

πραγματοποιούν συνολικά περίπου 1,25 δισεκατομμύριο

μετακινήσεις μέσω των εσωτερικών συνόρων Σένγκεν. Η

ελεύθερη μετακίνηση προσώπων αποτελεί για τα κράτη μέλη

του χώρου Σένγκεν ενωσιακό πολιτικό δικαίωμα – μία από τις

μεγαλύτερες επιτυχίες της ευρωπαϊκής ενοποίησης.

Οι αστυνομικές δυνάμεις του χώρου Σένγκεν αγωνίζονται από

κοινού κατά της διασυνοριακής εγκληματικότητας, μεταξύ

άλλων, μέσω κοινών ομάδων αστυνομικών. Οι αστυνομικοί

από τα κράτη μέλη του χώρου Σένγκεν μπορούν να

παρακολουθούν, να ακολουθούν και να συλλαμβάνουν

υπόπτους και πέραν των συνόρων. Υποστηρίζονται από

σύστημα πληροφορικής, το οποίο καθιστά δυνατή την

ανταλλαγή στοιχείων σχετικά με άτομα ή κλεμμένα αυτοκίνητα

και όπλα: το «Σύστημα πληροφοριών Σένγκεν» (SIS), ένα είδος

ηλεκτρονικού αρχείου καταζητουμένων.

Οι διατάξεις στον «κώδικα συνόρων του Σένγκεν» ορίζουν, ότι

τα κράτη μέλη του χώρου Σένγκεν μπορούν να

επανεισαγάγουν προσωρινούς ελέγχους στα εσωτερικά

σύνορα, εφόσον απειλείται η δημόσια τάξη ή η εσωτερική

ασφάλεια. Στην πράξη η ρήτρα αυτή χρησιμοποιήθηκε σε

πολιτικές συνόδους κορυφής ή σε ποδοσφαιρικούς αγώνες, με

σκοπό να απαγορευτεί η είσοδος, π.χ. σε αλλοδαπούς

χούλιγκανς.

Η Ευρωπαϊκή Επιτροπή και τα κράτη μέλη συμφώνησαν να

εργαστούν για μια σταδιακή χαλάρωση των προσωρινών

ελέγχων στα εσωτερικά σύνορα και να επιστρέψουν όσο το

δυνατόν συντομότερα στην κανονική λειτουργία του χώρου

Σένγκεν, χωρίς συνοριακούς ελέγχους στα εσωτερικά σύνορα.

Όλοι οι συμβαλλόμενοι γνωρίζουν, άλλωστε, τι διακυβεύεται: η

ελεύθερη μετακίνηση χωρίς συνοριακούς ελέγχους, ένα από

τα μεγαλύτερα επιτεύγματα της ενωμένης Ευρώπης.

Κόστος μιας Ευρώπης χωρίς Σένγκεν, Ανακοίνωση της

Επιτροπής, Μάρτιος 2016

https://ec.europa.eu/home-

affairs/sites/homeaffairs/files/what-we-do/policies/borders-and-visas/schengen/docs/communication-back-to-schengen-roadmap_el.pdf

Σύντομη επισκόπηση των κανόνων Σένγκεν

https://ec.europa.eu/home-affairs/sites/homeaffairs/files/e-library/docs/schengen_brochure/schengen_brochure_dr3111126_el.pdf

Η ΕΕ κάνει πραγματικότητα τα ταξίδια χωρίς σύνορα: ο χώρος Σένγκεν

60 λόγοι για την ΕΕ 41 Γιατί χρειαζόμαστε την Ευρωπαϊκή Ένωση

Ο Έρασμος από το Ρόττερνταμ ήταν ανθρωπιστής της

Αναγέννησης με σπουδές στην Ευρώπη. Το παγκοσμίως

μεγαλύτερο πρόγραμμα χρηματοδότησης για διαμονή

στο εξωτερικό σπουδαστών, μαθητευόμενων και

εκπαιδευτικών έχει πάρει το όνομά του: το ευρωπαϊκό

πρόγραμμα «Erasmus». Το 2017 γιορτάζει τα 30 του

χρόνια. Εννέα εκατομμύρια άνθρωποι έχουν ήδη λάβει

μέρος.

Σχεδόν 3.000 έλληνες φοιτητές κάθε χρόνο ξεκινούν με το

πρόγραμμα Erasmus για κάποιο ευρωπαϊκό πανεπιστήμιο. Το

πρόγραμμα ανταλλαγής, το οποίο το 2017 γιορτάζει τα 30ά

γενέθλιά του, είναι ένα από τα προγράμματα με τη μεγαλύτερη

επιτυχία στην ΕΕ. Όταν ξεκίνησε το πρόγραμμα το 1987,

έλαβαν μέρος 3.244 φοιτητές · το 2015 στο Erasmus+

έλαβαν μέρος 640.000 φοιτητές, μαθητευόμενοι, εθελοντές,

εκπαιδευτικοί, υπεύθυνοι κατάρτισης και εργαζόμενοι στον

τομέα της νεολαίας. Το πρόγραμμα είναι εμπειρία ζωής: η

γενιά του Erasmus βιώνει και εκτιμά την ποικιλία και την

ομορφιά της ηπείρου μας, δικτυώνεται σε ευρωπαϊκό επίπεδο

και νοιώθει ευρωπαία.

Από το έτος ίδρυσής του, εννιά εκατομμύρια νέοι έχουν λάβει

μέρος, εκ των οποίων πάνω από 100.000 από τη Ελλάδα.

Στην αρχή επρόκειτο για ανταλλαγή φοιτητών, αργότερα

προστέθηκαν οι μαθητευόμενοι, οι ασκούμενοι, οι νέοι

επιχειρηματίες, οι αθλητές και οι παιδαγωγοί.

Η παραμονή στο εξωτερικό ωφελεί τη σταδιοδρομία τους: οι

φοιτητές του Erasmus έχουν διπλάσιες πιθανότητες να βρουν

δουλειά μετά το πέρας των σπουδών τους απ’ ότι οι

υπόλοιποι. Ένας στους τρεις συμμετέχοντες στο Erasmus κατά

τη μαθητεία του λαμβάνει προσφορά εργασίας από την

επιχείρηση στην οποία μαθήτευσε. Ένας στους δέκα ιδρύει τη

δική του επιχείρηση. Κατά πάσα πιθανότητα αποτελεί τη

μοναδική πρωτοβουλία της ΕΕ η οποία έγινε παγκοσμίως

γνωστή χάρη στην τριλογία ταινιών «Euroflirt».

Παρεμπιπτόντως, οι δημοφιλέστεροι προορισμοί των φοιτητών

είναι η Μαδρίτη, το Παρίσι και η Βιέννη.

Από το 2014 το πρόγραμμα Erasmus συγχωνεύτηκε μαζί με

άλλα στο πρόγραμμα Erasmus+, στο οποίο ανήκουν, για

παράδειγμα, το πρόγραμμα για τους μεταπτυχιακούς και

διδακτορικούς φοιτητές και το Erasmus για τους νέους

επιχειρηματίες. Η Ευρωπαϊκή Επιτροπή θέλει να προσθέσει

φέτος και το ErasmusPro, το οποίο προωθεί τις μακροχρόνιες

πρακτικές ασκήσεις (από μισό έως έναν χρόνο)

μαθητευόμενων στο εξωτερικό. Τα έργα που προωθεί το

Erasmus δίνουν κίνητρα, μέσω παραμονής στο εξωτερικό,

στους μαθητευόμενους που είναι έτοιμοι να τα παρατήσουν να

σταθούν στα πόδια τους και να προχωρήσουν τη ζωή τους.

Για το Erasmus+ διατίθενται από τον προϋπολογισμό της ΕΕ για την

περίοδο 2014 έως 2020 περίπου 14,7 δισ. ευρώ. Κατά την περίοδο

αυτή σχεδόν 4 εκατομμύρια Ευρωπαίοι –μεταξύ των οποίων 50.000

έλληνες– θα σπουδάσουν, θα δουλέψουν και θα ζήσουν στο εξωτερικό

χάρη στο Erasmus+.

Δικτυακός τόπος του προγράμματος Erasmus+

https://ec.europa.eu/programmes/erasmus-plus/node_el

Δικτυακός τόπος για τα 30ά γενέθλια του Erasmus

http://ec.europa.eu/programmes/erasmus-plus/anniversary_el

Μέρος 8: Η ΕΕ προωθεί την εκπαίδευση, την έρευνα και τον πολιτισμό

Η ΕΕ στέλνει τους νέους για σπουδές στο εξωτερικό

60 λόγοι για την ΕΕ 42 Γιατί χρειαζόμαστε την Ευρωπαϊκή Ένωση

Μέρος 8: Η ΕΕ προωθεί την εκπαίδευση, την έρευνα και τον πολιτισμό

Στήριξη σε πρόσφυγες ή βοήθεια σε σεισμούς: χάρη σε

ένα νέο πρόγραμμα της ΕΕ, νέοι από όλη την Ευρώπη

μπορούν να αναλαμβάνουν δράση και να αποκτούν

πείρα στο εξωτερικό. Πάνω από 20.000 άτομα έχουν

ήδη γραφτεί. Οι πρώτες δραστηριότητες αναμένεται να

ξεκινήσουν φέτος.

Στο τέλος του 2016, η Ευρωπαϊκή Επιτροπή έδωσε το

εναρκτήριο λάκτισμα για το «Ευρωπαϊκό Σώμα Αλληλεγγύης».

Το νέο αυτό πρόγραμμα στοχεύει να δώσει κίνητρα στους

νέους ώστε να αναλάβουν εθελοντική διασυνοριακή δράση σε

καταστάσεις εκτάκτου ανάγκης. Οι νέοι εθελοντές ηλικίας 18

έως 30 ετών θα πρέπει να βοηθούν στο πλαίσιο

προγραμμάτων, π.χ. σε κρίσεις όπως η μεταναστευτική κρίση ή

μετά από σεισμούς όπως πρόσφατα στην Ιταλία. Η εν λόγω

πρωτοβουλία της ΕΕ στόχο έχει να προωθήσει την ευρωπαϊκή

αλληλεγγύη και την επαγγελματική εξειδίκευση των νέων.

Οι συμμετέχοντες είτε αμείβονται κανονικά είτε τους

καλύπτονται τουλάχιστον τα έξοδα ταξιδιού και διατροφής· στη

διάθεσή τους θα έχουν καταλύματα και ένα ποσό για

μικροέξοδα. Το Σώμα Αλληλεγγύης προσφέρει τη δυνατότητα

για εθελοντική υπηρεσία δύο έως δώδεκα μηνών, μιας

πρακτικής άσκησης ή μαθητείας ή την ανάληψη μιας θέσης

εργασίας. Με τον τρόπο αυτό η δραστηριοποίηση μπορεί να

γίνει η αφετηρία για μακροπρόθεσμη απασχόληση.

Οι νέοι μπορούν να δραστηριοποιηθούν στους τομείς της

εκπαίδευσης, της υγείας, της κοινωνικής ενσωμάτωσης, της

ανοικοδόμησης καταλυμάτων και εγκαταστάσεων, της

ανακαίνισης και της διοίκησης, της υποδοχής μεταναστών, της

προστασίας του περιβάλλοντος ή των φυσικών καταστροφών.

Στο τέλος λαμβάνουν ένα πιστοποιητικό.

Ο Πρόεδρος της Ευρωπαϊκής Επιτροπής Ζαν-Κλωντ Γιούνκερ

δήλωσε: «Για μένα αυτή είναι η καρδιά της Ευρωπαϊκής

Ένωσης. Δεν μας ενώνουν οι Συνθήκες ή τα βιομηχανικά και

οικονομικά συμφέροντα, αλλά οι αξίες μας». Η Ευρωπαϊκή

Επιτροπή ελπίζει σε 100.000 συμμετέχοντες έως το 2020.

Μπορείτε να υποβάλετε αίτηση για το Σώμα Αλληλεγγύης

διαδικτυακά, στη διεύθυνση www.europa.eu/solidarity-corps .

Οι πρώτες αποστολές θα ξεκινήσουν το πρώτο εξάμηνο του

έτους.

Δικτυακός τόπος του Σώματος Αλληλεγγύης

https://europa.eu/youth/SOLiDARITY_el

Ερωτήσεις και απαντήσεις σχετικά με το Σώμα Αλληλεγγύης

http://europa.eu/rapid/press-release_MEMO-16-4168_el.htm

Η ΕΕ προσφέρει μια νέα εθελοντική υπηρεσία: το Ευρωπαϊκό Σώμα Αλληλεγγύης

60 λόγοι για την ΕΕ 43 Γιατί χρειαζόμαστε την Ευρωπαϊκή Ένωση

Μέρος 8: Η ΕΕ προωθεί την εκπαίδευση, την έρευνα και τον πολιτισμό

Στην Ελλάδα, σχεδόν ένας στους δύο νέους κάτω των

25 ετών είναι άνεργος. Στη Νότια Ευρώπη, η ανεργία

των νέων, η οποία ήταν σημαντικό πρόβλημα ήδη πριν

από την καθιέρωση του ευρώ, αυξήθηκε ακόμη

περισσότερο. Η ΕΕ κινητοποιείται. Τα πρώτα

αποτελέσματα είναι ήδη ορατά.

Η πολιτική για την αγορά εργασίας υπάγεται καταρχήν στην

αρμοδιότητα των κρατών μελών της ΕΕ, αλλά η Ευρωπαϊκή

Ένωση υποστηρίζει τα μέλη της στην καταπολέμηση της

ανεργίας. Εξαιτίας της οικονομικής κρίσης, η καταπολέμηση της

ανεργίας των νέων είναι σήμερα μία από τις δέκα

προτεραιότητες της Ευρωπαϊκής Επιτροπής. 4,2 εκατ. νέοι

κάτω των 25 ετών ήταν άνεργοι στην ΕΕ τον Οκτώβριο του

2016. Το ποσοστό ανεργίας παρέμεινε στο 18,4 %, αν και

είναι σαφώς χαμηλότερο από το υψηλότερο ποσοστό του 24

τοις εκατό του Ιανουαρίου του 2013.

Το 2013, οι χώρες της ΕΕ αποφάσισαν, στο πλαίσιο των

«εγγυήσεων για τη νεολαία», να δώσουν σύντομα την

ευκαιρία σε νέους ηλικίας κάτω των 25 ετών να εργαστούν,

ώστε να είναι έτοιμοι για την αγορά εργασίας. Για όποιον έχει

ολοκληρώσει τις σπουδές του ή έχει μόλις χάσει τη δουλειά

του, πρέπει, μέσα σε τέσσερις μήνες, να βρεθεί μια θέση

εργασίας, μαθητείας, επαγγελματικής κατάρτισης ή πρακτικής

άσκησης. Για ανάλογα προγράμματα, η ΕΕ θα διαθέτει έως το

2018 περίπου 6,4 δισ. ευρώ και έως το 2020 το ποσό αυτό

θα αυξηθεί κατά 2 δισ. ευρώ επιπλέον.

Ο Πρόεδρος της Ευρωπαϊκής Επιτροπής, Ζαν-Κλωντ Γιούνκερ,

ορίζει την υψηλή ανεργία των νέων ως «ανθρωπιστική κρίση»

και τονίζει ότι η Ευρώπη δεν θα πρέπει να παραμείνει η

ήπειρος της ανεργίας των νέων. Δήλωσε τα εξής: «Αρνούμαι

να δεχθώ ότι οι νέοι της χιλιετίας, η γενιά Υ, μπορεί να είναι η

πρώτη γενιά των τελευταίων 70 ετών που θα είναι

φτωχότερη από τους γονείς της.» Εξάλλου, κάθε χρόνο

διατίθενται 10 δισ. ευρώ για τη δημιουργία θέσεων εργασίας,

την επαγγελματική κατάρτιση και την επιχειρηματικότητα.

Οι εγγυήσεις για τη νεολαία έχουν αρχίσει να παράγουν

αποτελέσματα. Σύμφωνα με την Επιτροπή, από το 2013 έως

το τέλος του 2016, ο αριθμός των νέων ανέργων έχει μειωθεί

κατά 1,6 εκατ. Κατά την ίδια περίοδο, το ποσοστό ανεργίας

των νέων μειώθηκε από 23,9 σε 18,5 %. Ενώ στο τέλος του

2016 υπήρχαν ακόμη 6,6 εκατ. νέοι χωρίς εργασία ή εκτός

κατάρτισης, ο αριθμός τους μειώθηκε κατά 900.000 κατά την

ίδια περίοδο. 14 εκατ. νέοι συμμετείχαν σε έργα εγγυήσεων

για τη νεολαία από τον Ιανουάριο 2014.

Η Ευρωπαϊκή Επιτροπή θέλει να συμπληρώσει το επιτυχημένο

πρόγραμμα ανταλλαγών Erasmus + ErasmusPro, για τη

στήριξη μεγάλων περιόδων τοποθέτησης μαθητευομένων στο

εξωτερικό.

Η Ευρωπαϊκή Επιτροπή σχετικά με τις εγγυήσεις για τη νεολαία

(αγγλικά): http://ec.europa.eu/social/youthguaranteehttp://ec.europa.eu/social/youthguarantee

Η Ευρωπαϊκή Επιτροπή σχετικά τις εγγυήσεις της ΕΕ για τη

νεολαία ανά χώρα: http://ec.europa.eu/social/main.jsp?catId=1161&langld=en&langId=el

Επένδυση στη νεολαία της Ευρώπης: Ερωτήσεις και

απαντήσεις (στα αγγλικά):

http://europa.eu/rapid/press-release_MEMO-16-

4166_en.htm

Η ΕΕ παρέχει απασχόληση στους νέους

60 λόγοι για την ΕΕ 44 Γιατί χρειαζόμαστε την Ευρωπαϊκή Ένωση

Μέρος 8: Η ΕΕ προωθεί την εκπαίδευση, την έρευνα και τον πολιτισμό

Η οικονομική επιτυχία συχνά βασίζεται σε καινοτόμες

αντιλήψεις και νέες ιδέες. Για να μπορέσει η ΕΕ να

συμμετάσχει στον διεθνή ανταγωνισμό ιδεών, επενδύει

δισεκατομμύρια ευρώ στην έρευνα, συχνά σε διεθνείς

ομάδες.

Επιστημονική αριστεία και βιομηχανική υπεροχή είναι οι στόχοι

του προγράμματος της ΕΕ για την έρευνα και την καινοτομία

«Ορίζοντας 2020». Η ΕΕ χορηγεί από τον προϋπολογισμό της

μεταξύ 2014 και 2020 περίπου 80 δισ. ευρώ για τη

χρηματοδότηση της έρευνας.

Συχνά η έρευνα σχετικά με σημαντικά μελλοντικά θέματα και

παγκόσμιες προκλήσεις δεν χρηματοδοτείται αρκετά από τους

εθνικούς προϋπολογισμούς για την έρευνα και

πραγματοποιείται σε διασυνοριακές ομάδες που τα

καταφέρνουν καλύτερα. Ένα παράδειγμα είναι η

καταπολέμηση της μικροβιακής αντοχής. Στο πλαίσιο των

έργων που χρηματοδοτεί η ΕΕ, οι ερευνητές συγκέντρωσαν

στοιχεία τα οποία, ανάλογα με το κράτος μέλος, έδειξαν

διαφορετικό μέγεθος του προβλήματος. Διαπιστώθηκε το πώς

και το γιατί ορισμένα κράτη μέλη σημειώνουν επιτυχία στην

καταπολέμηση των ανθεκτικών βακτηρίων. Προς την

κατεύθυνση αυτή προσανατολίζεται πλέον η πολιτική για την

καταπολέμησή τους.

Η ΕΕ διασφαλίζει επίσης ότι οι εφευρέτες και οι καινοτόμες

επιχειρήσεις μπορούν να προστατεύουν ευκολότερα τις

εφευρέσεις τους σε ολόκληρη την Ευρώπη. Κατά το πρώτο

εξάμηνο του 2017 δρομολογήθηκε το ενιαίο δίπλωμα

ευρεσιτεχνίας της ΕΕ. Έτσι, το Ευρωπαϊκό Γραφείο

Διπλωμάτων Ευρεσιτεχνίας μπορεί να χορηγήσει δίπλωμα

ευρεσιτεχνίας που ισχύει αυτομάτως σε όλες τις χώρες της EΕ.

Με τον τρόπο αυτόν, εξοικονομούνται χρόνος και χρήματα.

Επιπλέον, σε περίπτωση διαφορών στο μέλλον, αποφασίζει

ένα ευρωπαϊκό δικαστήριο διπλωμάτων ευρεσιτεχνίας, με

αποτέλεσμα να αποφεύγονται παράλληλες διαδικασίες σε

διάφορες χώρες της ΕΕ.

Δικτυακός τόπος της Ευρωπαϊκής Επιτροπής σχετικά με το

πρόγραμμα «Ορίζοντας 2020» (στα αγγλικά).

https://ec.europa.eu/programmes/horizon2020

https://ec.europa.eu/programmes/horizon2020/sites/horizon2

020/files/H2020_EL_KI0213413ELN.pdf

Δικτυακός τόπος επαφής για το πρόγραμμα «Ορίζοντας 2020»:

http://innovation.ekt.gr/el/horizon2020

http://www.gsrt.gr/central.aspx?sId=125I490I1218I646I514511&JScript=1

Η ΕΕ στηρίζει την έρευνα: «Ορίζοντας 2020»

60 λόγοι για την ΕΕ 45 Γιατί χρειαζόμαστε την Ευρωπαϊκή Ένωση

Μέρος 8: Η ΕΕ προωθεί την εκπαίδευση, την έρευνα και τον πολιτισμό

Η έρευνα περιλαμβάνει τεράστιες ποσότητες

ερευνητικών αποτελεσμάτων και δεδομένων. Για να

μπορούν οι ερευνητές να τα ανταλλάσσουν

διασυνοριακά και να τα αξιοποιούν, η Ευρωπαϊκή

Επιτροπή σκοπεύει να δημιουργήσει έως το 2020 ένα

Ευρωπαϊκό Υπολογιστικό Νέφος.

Η ιδέα είναι μακρόπνοη: ήδη από φέτος, όλα τα επιστημονικά

δεδομένα που προέρχονται από έργα του προγράμματος

«Ορίζοντας 2020», θα είναι διαθέσιμα για όλους μέσω του

νέου ηλεκτρονικού νέφους της ευρωπαϊκής επιστημονικής

κοινότητας.

Ερευνητές από πανεπιστήμια και ερευνητικά ιδρύματα σε

ολόκληρη την Ευρώπη καθώς και οι συνεργάτες τους σε

ολόκληρο τον κόσμο θα μπορούν, μέσω του ηλεκτρονικού

νέφους, να συνδέονται ώστε να ανταλλάσσουν και να

αξιολογούν τον τεράστιο όγκο ερευνητικών δεδομένων και

επιστημονικών γνώσεων. Έτσι, έως το 2020, θα είναι δυνατό

να δημιουργηθεί ένα εικονικό περιβάλλον για περίπου 1,7

εκατ. ερευνητές και 70 εκατ. επαγγελματίες στους τομείς της

επιστήμης και της τεχνολογίας στην Ευρώπη.

Η Ευρωπαϊκή Επιτροπή χορηγεί περίπου δύο δισ. ευρώ στο

επιστημονικό νέφος, στα οποία θα προστεθούν άλλα 4,7 δισ.

ευρώ που θα προέρχονται από δημόσια και ιδιωτική

χρηματοδότηση. Ο στόχος είναι να αυξήσει η Ευρώπη την

παγκόσμια ανταγωνιστικότητά της στον τομέα της ανάλυσης

μαζικών δεδομένων. Το υπολογιστικό νέφος διευκολύνει το

έργο των νεοσύστατων επιχειρήσεων και των μικρών και

μεσαίων επιχειρήσεων.

Τα δεδομένα που αποθηκεύονται στο νέφος θα είναι

προσβάσιμα και για τους ερευνητές από τη βιομηχανία και τον

δημόσιο τομέα έναντι πληρωμής. Το 2018, η Ευρωπαϊκή

Επιτροπή επιθυμεί να προωθήσει, μέσω μιας νέας

εμβληματικής πρωτοβουλίας, την ανάπτυξη νέων

υπερυπολογιστών με κβαντική τεχνολογία.

Η Ευρωπαϊκή Επιτροπή για το υπολογιστικό νέφος: http://europa.eu/rapid/press-release_IP-16-1408_el.htm

Η ΕΕ δημιουργεί ένα Ευρωπαϊκό Υπολογιστικό Νέφος ("Cloud")

60 λόγοι για την ΕΕ 46 Γιατί χρειαζόμαστε την Ευρωπαϊκή Ένωση

Μέρος 8: Η ΕΕ προωθεί την εκπαίδευση, την έρευνα και τον πολιτισμό

Στην εργασία, στο σπίτι ή κατά τη μετακίνησή τους, οι

άνθρωποι θέλουν πάντα να ελέγχουν τα μηνύματά τους

ή ακόμη να στείλουν γρήγορα μια φωτογραφία. Για να

γίνει αυτό, χρειάζεται να υπάρχει καλή συνδεσιμότητα

στο διαδίκτυο και στους δημόσιους χώρους. Η ΕΕ

μεριμνά επίσης για το θέμα αυτό.

Το όνειρό πολλών χρηστών έξυπνων τηλεφώνων είναι:

δωρεάν Wi-Fi σε δημόσιους χώρους. Η Ευρωπαϊκή Επιτροπή

θέλει να το κάνει πραγματικότητα και πρότεινε μια

πρωτοβουλία τον Σεπτέμβριο του 2016. Έως το 2020, τα

κυριότερα κέντρα της δημόσιας ζωής -όπως οι βιβλιοθήκες, τα

πάρκα και τα δημόσια κτίρια- σε κάθε ευρωπαϊκό χωριό και σε

κάθε ευρωπαϊκή πόλη θα εφοδιαστούν με δωρεάν ασύρματη

πρόσβαση στο διαδίκτυο. Για τον σκοπό αυτό, η ΕΕ έχει

διαθέσει 120 εκατ. ευρώ.

Ο στόχος είναι, έως το 2020, να επωφεληθούν από τη

χρηματοδότηση της ΕΕ 6.000-8.000 τοπικές κοινότητες. Οι

δήμοι αποκτούν δωρεάν την τεχνολογία Wi-Fi, επειδή η ΕΕ θα

χρηματοδοτήσει τα έξοδα τεχνικού εξοπλισμού και

εγκατάστασης των σημείων πρόσβασης WiFi4EU. Η

Ευρωπαϊκή Επιτροπή έχει ζητήσει από τους δήμους να

αναπτύξουν νέες υπηρεσίες στον τομέα αυτόν, όπως χάρτες

για τους τουρίστες, ηλεκτρονικά έντυπα για τα γραφεία ή

πληροφορίες για τις υπηρεσίες υγείας. Προϋπόθεση αποτελεί

να μην αποκλείουν οι πόλεις καμία υπάρχουσα ιδιωτική ή

δημόσια προσφορά W-iFi και να μπορούν οι φορείς

εκμετάλλευσης δικτύων να προσφέρουν ταχύτητες

τουλάχιστον 30 Mb/sec. Συνεπώς, η πρωτοβουλία στοχεύει

κυρίως σε περιοχές στις οποίες δεν υπάρχουν άλλα δίκτυα Wi-

Fi. Αιτήσεις μπορούν να υποβληθούν από το καλοκαίρι του

2017.

Επιπλέον, στις απομακρυσμένες περιοχές οι πολίτες πρέπει να

έχουν γρήγορο κινητό διαδίκτυο σε προσιτές τιμές. Από το

2025 θα είναι διαθέσιμο στους καταναλωτές σε όλη την

Ευρώπη το πολύ γρήγορο κινητό διαδίκτυο 5G. «Χάρη στα

συστήματα αυτά θα δημιουργηθούν επιπλέον δύο εκατ. θέσεις

εργασίας στην EΕ», δήλωσε ο Πρόεδρος της Ευρωπαϊκής

Επιτροπής, Ζαν-Κλωντ Γιούνκερ. Η Ευρωπαϊκή Επιτροπή

δρομολόγησε το 2013 σύμπραξη δημόσιου και ιδιωτικού

τομέα, που χρηματοδοτείται με 700 εκατ. ευρώ από δημόσιους

πόρους και αποσκοπεί να συμβάλει στην ανάπτυξη του 5G

στην Ευρώπη.

Η Ευρωπαϊκή Επιτροπή για WiFi4EU

Η ΕΕ συνδέει την Ευρώπη: δωρεάν ασύρματη σύνδεση στο διαδίκτυο (Wi-Fi) σε πόλεις και χωριά

60 λόγοι για την ΕΕ 47 Γιατί χρειαζόμαστε την Ευρωπαϊκή Ένωση

Μέρος 8: Η ΕΕ προωθεί την εκπαίδευση, την έρευνα και τον πολιτισμό

Η Ευρώπη υποστηρίζει τα μέλη της όχι μόνο στην

πολιτική και στην οικονομία, αλλά και στον πολιτισμό.

Υπάρχουν πολλά προγράμματα χρηματοδότησης που

βοηθούν σκηνοθέτες, ηθοποιούς, τραγουδιστές και

άλλους καλλιτέχνες να κάνουν τα πρώτα τους βήματα.

Για παράδειγμα, τι θα ήταν ο κινηματογράφος χωρίς τις

ευρωπαϊκές ταινίες;

Ένας από τους πατέρες της ΕΕ, ο Ζαν Μονέ, έλεγε ότι: «Αν θα

έπρεπε να ξαναρχίσουμε, θα άρχιζα από τον πολιτισμό». Αυτό

εκφράζει την αναγνώριση του πολιτισμού ως σημαντικής

κινητήριας δύναμης της ευρωπαϊκής ενοποίησης, καθώς η

Ευρώπη έχει κοινή πολιτισμική ιστορία αιώνων.

Αν και κάθε χώρα είναι αρμόδια για τη δική της πολιτική, η ΕΕ

υποστηρίζει τα κράτη μέλη στον τομέα του πολιτισμού. Ο

στόχος είναι η διατήρηση της πολιτισμικής πολυμορφίας και η

διαφύλαξη της πολιτιστικής κληρονομιάς, η υποστήριξη της

δημιουργικότητας των καλλιτεχνών και η προώθηση των

πολιτιστικών ανταλλαγών. Στο τέλος του 2015, προστέθηκε

στον στόχο αυτόν ο διαπολιτισμικός διάλογος, στο πλαίσιο της

εισροής προσφύγων.

Περισσότερες από επτά εκατομμύρια θέσεις εργασίας

αντιστοιχούν στους κλάδους του πολιτισμού και της

δημιουργικότητας στην Ευρώπη. Οι ευρωπαϊκές ταινίες

παρουσιάζουν μεγάλη πολυμορφία, όπως οι ταινίες με μεγάλη

εισπρακτική επιτυχία, π.χ. η «Αμελί». Για να είναι αυτό δυνατό,

η ΕΕ ενισχύει οικονομικά, από το 1990, τους σκηνοθέτες και

τους παραγωγούς ταινιών για τον κινηματογράφο και την

τηλεόραση. Προκειμένου να διασφαλιστεί η ποιότητα των

ευρωπαϊκών ταινιών, η ΕΕ χρηματοδοτεί φεστιβάλ

κινηματογράφου, προωθεί την παραγωγή και τη διανομή

ευρωπαϊκών συμπαραγωγών, καθώς και την ανάπτυξη

τηλεοπτικών σειρών και υποστηρίζει κινηματογραφικά δίκτυα,

όπως το δίκτυο «Europa Cinemas» στο οποίο συμμετέχουν

κινηματογραφικές αίθουσες που προβάλλουν σημαντικό

αριθμό ευρωπαϊκών ταινιών.

Από τα αριθμητικά στοιχεία φαίνεται η επιτυχία της

κινηματογραφικής στήριξης: από την αρχή των προγραμμάτων

αυτών, ο αριθμός των ευρωπαϊκών ταινιών στους

κινηματογράφους τριπλασιάστηκε, το μερίδιο αγοράς

ξεπέρασε, έως σήμερα, το 33 %, ενώ αρχικά ήταν κάτω από

10%.

Η ΕΕ ενέκρινε το πρόγραμμα «Δημιουργική Ευρώπη» ως

βασικό εργαλείο για τη στήριξη του πολιτισμού. Το πρόγραμμα

«Δημιουργική Ευρώπη» θα διαθέσει έως το 2020 περίπου

1,46 δισ. ευρώ για την ενίσχυση των ευρωπαϊκών τομέων του

πολιτισμού και της δημιουργικότητας. Στο πλαίσιο του

προγράμματος, θα συνεχιστούν τα προγράμματα «Πολιτισμός»

και «MEDIA».

Επίσης, το 2016 ξεκίνησε νέο ταμείο εγγυήσεων προκειμένου

να χρηματοδοτηθούν μικρές δημιουργικές επιχειρήσεις. Το

πρόγραμμα στηρίζει διεθνείς περιοδείες και εκθέσεις,

μεταφράσεις λογοτεχνικών έργων, καθώς και την κατάρτιση

νεαρών καλλιτεχνών.

Επίσης, η Ευρωπαϊκή Ορχήστρα Νέων, που ιδρύθηκε το 1976,

υποστηρίζεται εδώ και μεγάλο χρονικό διάστημα ως

πολιτιστικός πρεσβευτής. Με την πάροδο των ετών, πάνω από

3000 μουσικοί έπαιξαν στην Ορχήστρα Νέων, η οποία έγινε

σύμβολο της πολιτισμικής πολυμορφίας της Ευρώπης. Το

μέλλον της Ορχήστρας, η οποία έχει ήδη συνεργαστεί με

μεγάλους διευθυντές ορχήστρας όπως ο Λέοναρντ

Μπερνστάιν ή ο Χέρμπερτ φον Κάραγιαν, διασφαλίζεται με

πρωτοβουλία της Ευρωπαϊκής Επιτροπής.

Δικτυακός τόπος προγράμματος «Δημιουργική Ευρώπη» - Media

Δικτυακός τόπος για τον πολιτισμό στην ΕΕ

Δικτυακός τόπος του Εκτελεστικού Οργανισμού Εκπαίδευσης,

Οπτικοακουστικών Θεμάτων και Πολιτισμού (στα αγγλικά)

Η ΕΕ προωθεί την Ευρώπη των διαφορετικών πολιτισμών

60 λόγοι για την ΕΕ 48 Γιατί χρειαζόμαστε την Ευρωπαϊκή Ένωση

Μέρος 8: Η ΕΕ προωθεί την εκπαίδευση, την έρευνα και τον πολιτισμό

Τι συνδέει την Αθήνα, τη Θεσσαλονίκη και την Πάτρα;

Και οι τρεις πόλεις ήταν στο παρελθόν πολιτιστικές

πρωτεύουσες της Ευρώπης. Πρόκειται για ζωντανά

πολιτιστικά τοπία στην Ευρώπη και χρηματοδοτούνται

από τις Βρυξέλλες. Καμία άλλη ήπειρος στον πλανήτη

δεν μπορεί να βασιστεί όσο η Ευρώπη σε πολιτιστική

κληρονομιά τέτοιας πολυμορφίας σε τόσο περιορισμένο

χώρο.

Από το 1985, η Ευρωπαϊκή Ένωση ορίζει μια πολιτιστική

πρωτεύουσα. Στόχος της πρωτοβουλίας αυτής είναι «να

προβληθούν ο πλούτος και η πολυμορφία του ευρωπαϊκού

πολιτισμού», να τονωθεί ο τουρισμός και να βελτιωθεί η

εικόνα των πόλεων. Επιπλέον, ενισχύεται το αίσθημα των

Ευρωπαίων ότι ανήκουν σε έναν κοινό πολιτιστικό χώρο. Για

κάθε πολιτιστική πρωτεύουσα που επιλέγεται προβλέπεται

ποσό 1,5 εκατ. ευρώ, καθώς και το «βραβείο Μελίνα

Μερκούρη». Η ιδέα του προγράμματος ανήκει στην πρώην

Ελληνίδα Υπουργό Πολιτισμού Μελίνα Μερκούρη.

Η Αθήνα ήταν η πρώτη πολιτιστική πρωτεύουσα. Ακολούθησε

το 1997 η Θεσσαλονίκη, το 2006 η Πάτρα ενώ το 2021 ο

τίτλος θα ταξιδέψει στην Ελευσίνα. Φέτος οι πόλεις Ώρχους

στη Δανία και η Πάφος στην Κύπρο είναι οι πολιτιστικές

πρωτεύουσες 2017 και καθ’ όλη τη διάρκεια του έτους θα

γιορτάζουν με εκθέσεις, φεστιβάλ, θέατρο και μουσική. Οι

πόλεις ορίζονται επίσημα τέσσερα χρόνια νωρίτερα. Αρχικά,

μόνο μία πόλη ήταν Πολιτιστική Πρωτεύουσα της Ευρώπης,

αλλά από το 2001 και μετά είναι κατά κανόνα δύο πόλεις,

λόγω του μεγάλου αριθμού των αιτήσεων. Ο τίτλος έχει

απονεμηθεί σε πάνω από 50 ευρωπαϊκές πόλεις.

Η ΕΕ απονέμει επίσης βραβεία πολιτισμού, για παράδειγμα το

ευρωπαϊκό βραβείο για τη μουσική ποπ ή EBBA. Αυτό δίνεται

σε καλλιτέχνες που καταφέρνουν με το πρώτο άλμπουμ τους

έξω από τη χώρα τους να προσεγγίσουν μεγάλο κοινό.

Στον τομέα του πολιτισμού η Ευρώπη είναι στην πρώτη θέση

παγκοσμίως. Σε κανένα άλλο μέρος του κόσμου δεν υπάρχουν

τόσα πολλά προστατευόμενα από την UNESCO πολιτιστικά

μνημεία παγκόσμιας κλίμακας όσα στην ευρωπαϊκή ήπειρο. Η

ΕΕ έχει δημιουργήσει για τον σκοπό αυτό το Σήμα Ευρωπαϊκής

Πολιτιστικής Κληρονομιάς. Πρόκειται για χώρους με ιδιαίτερη

σημασία για την ιστορία ή τα ιδεώδη της ευρωπαϊκής

ολοκλήρωσης. Μέχρι σήμερα το σήμα απονεμήθηκε σε 29

χώρους, μεταξύ αυτών η περιοχή όπου γεννήθηκε η

δημοκρατία, η φιλοσοφία, και η ελευθερία της έκφρασης, τα

πνευματικά στοιχεία που μέχρι σήμερα αποτελούν τις αξίες και

τις αρχές του σύγχρονου δυτικού κόσμου, δηλαδή η Καρδιά

της Αρχαίας Αθήνας: η Ακρόπολη και οι πέριξ αυτής

αρχαιολογικοί χώροι. Κριτήριο επιλογής δεν αποτελεί η

ομορφιά ή η αρχιτεκτονική τους, αλλά η ιδιαίτερη αξία τους για

την Ευρώπη. Σε αυτό διαφέρει το σήμα ευρωπαϊκής

πολιτιστικής κληρονομιάς από το σήμα της παγκόσμιας

κληρονομιάς της UNESCO.

Φέτος θα είναι το πρώτο έτος των διαδρομών πολιτιστικής

κληρονομιάς οι οποίες περνούν μέσα από διάφορες

τοποθεσίες και οδηγούν σε διάφορες εκδηλώσεις, όπως

φεστιβάλ και εκθέσεις. Η UNESCO και η Ευρωπαϊκή Επιτροπή

έχουν αναπτύξει από κοινού το έργο αυτό. Οι τουρίστες θα

παίρνουν πληροφορίες και χάρτες για τις τοποθεσίες

πολιτισμικής σημασίας μέσω μιας εφαρμογής στο κινητό τους.

European Capitals of Culture (στα αγγλικά)

https://eleusis2021.eu/

UNESCO and the European Commission join hands in promoting cultural routes (στα αγγλικά)

https://ec.europa.eu/programmes/creative-

europe/actions/european-heritage-label_en

http://theheartofancientathens.gr/

Η ΕΕ προστατεύει την πολιτισμική πολυμορφία και προβάλλει τις πολιτιστικές πρωτεύουσες της Ευρώπης

60 λόγοι για την ΕΕ 49 Γιατί χρειαζόμαστε την Ευρωπαϊκή Ένωση

Από τις τρομοκρατικές επιθέσεις στις Βρυξέλλες, στο

Παρίσι και στο Βερολίνο φάνηκε ότι η ισλαμική

τρομοκρατία δεν σταματά στα εθνικά σύνορα.

Ταυτόχρονα, οι επιθέσεις αποκάλυψαν τα κενά στις

συμφωνίες και στην ανταλλαγή πληροφοριών μεταξύ

των χωρών της ΕΕ. Η ΕΕ υποστηρίζει τη στενή

συνεργασία μεταξύ των μελών της, δεδομένου ότι

καμία χώρα δεν μπορεί να αντιμετωπίσει μόνη της τις

διασυνοριακές απειλές.

Από τις βομβιστικές επιθέσεις στη Μαδρίτη το 2004, σημειώθηκαν περισσότερες από 30 τρομοκρατικές επιθέσεις στην Ευρώπη. Περισσότεροι από 600 άνθρωποι έχασαν τη ζωή τους σε πόλεις όπως το Λονδίνο, το Παρίσι, οι Βρυξέλλες, η Νίκαια και το Βερολίνο. Συνεπώς, η Ευρωπαϊκή Επιτροπή δίνει απόλυτη προτεραιότητα στο ζήτημα της ασφάλειας. Η ΕΕ μπορεί να βελτιώσει τη συνεργασία των χωρών της ΕΕ και την προστασία των πολιτών με κοινούς στόχους και νόμους.

Ήδη από το 2005, οι χώρες της ΕΕ έχουν υιοθετήσει κοινή στρατηγική για την καταπολέμηση της τρομοκρατίας. Οι αυστηρότεροι κανόνες συμβάλλουν στην πρόληψη της χρηματοδότησης της τρομοκρατίας και στην εξουδετέρωση της νομιμοποίησης εσόδων από παράνομες δραστηριότητες. Επίσης, η απόκτηση και η κατοχή πυροβόλων όπλων υπόκεινται σε αυστηρότερους ελέγχους, ενώ σε συνεργασία με διαδικτυακές επιχειρήσεις, η ΕΕ αντιμετωπίζει την τρομοκρατική προπαγάνδα στο διαδίκτυο και καταπολεμά τη ριζοσπαστικοποίηση και τη στρατολόγηση τρομοκρατών στα σχολεία και στις φυλακές.

Μέχρι τον Μάιο του 2018, η ΕΕ θα αναπτύξει ένα σύστημα για τη συγκέντρωση και τη χρήση των δεδομένων από τα αρχεία ονομάτων επιβατών (PNR) για σκοπούς επιβολής του νόμου. Τα κράτη μέλη θα συγκροτήσουν ως τότε ένα κεντρικό γραφείο το οποίο θα συγκεντρώνει τα στοιχεία των επιβατών από τις αεροπορικές εταιρείες, όπως διεύθυνση, αριθμό τηλεφώνου, δρομολόγιο και ημερομηνία ταξιδίου. Η Επιτροπή πρότεινε επίσης ένα ευρωπαϊκό σύστημα ταξιδιωτικών πληροφοριών και άδειας ταξιδίου (ETIAS), που προβλέπει τη διενέργεια εκ των προτέρων ελέγχων για υπηκόους τρίτων χωρών που απαλλάσσονται από την υποχρέωση θεώρησης και οι οποίοι ταξιδεύουν στον χώρο Σένγκεν.

Για να μην μπορούν οι τρομοκράτες να κυκλοφορούν σε όλη την Ευρώπη, η Ευρωπαϊκή Επιτροπή επιθυμεί να διευρύνει την τράπεζα δεδομένων αναζήτησης του συστήματος πληροφοριών Σένγκεν (SIS). Επομένως, οι ύποπτοι τρομοκρατίας πρέπει υποχρεωτικά να είναι καταζητούμενοι και επίσης να καταχωρίζεται υποχρεωτικά στο SIS η απαγόρευση εισόδου για υπηκόους τρίτων χωρών.

Η Ευρωπόλ, η Ευρωπαϊκή Αστυνομική Υπηρεσία στη Χάγη, θα ενισχυθεί. Η Ευρωπόλ παρέχει στήριξη στις εθνικές αστυνομικές αρχές, κυρίως μέσω κοινών ομάδων έρευνας. Σε απάντηση στις τρομοκρατικές επιθέσεις στο Παρίσι στο τέλος του 2015, η Ευρωπόλ δημιούργησε ένα Κέντρο για την Καταπολέμηση της Τρομοκρατίας. 60 εμπειρογνώμονες συγκεντρώνουν πληροφορίες από διάφορες υπηρεσίες ασφαλείας, κυρίως για τζιχαντιστές που επιστρέφουν στην Ευρώπη.

Το Συμβούλιο της ΕΕ για την αντιτρομοκρατική στρατηγική: http://www.consilium.europa.eu/el/policies/fight-against-terrorism

Προς μια Ευρωπαϊκή Ένωση Ασφάλειας http://ec.europa.eu/greece/news/20161012_viosimi_enosi_as

faleias_ekthesi_el

Η Ευρωπαϊκή Επιτροπή για τη μεταρρύθμιση του συστήματος

πληροφοριών Σένγκεν: http://europa.eu/rapid/press-release_IP-16-4402_el.htm

Πυροβόλα όπλα: Commission proposal to increase citizens'

security (στα αγγλικά) http://europa.eu/rapid/press-release_IP-16-4464_en.htm

Μέρος 9: Η ΕΕ προωθεί την εσωτερική ασφάλεια

Η ΕΕ καταπολεμά την τρομοκρατία

60 λόγοι για την ΕΕ 50 Γιατί χρειαζόμαστε την Ευρωπαϊκή Ένωση

Μέρος 9: Η ΕΕ προωθεί την εσωτερική ασφάλεια

Η Ευρωπαϊκή Ένωση μεριμνά ώστε τα κράτη μέλη να

συνεργάζονται καλύτερα για την καταπολέμηση του

εγκλήματος.

Σε μια Ευρώπη χωρίς εσωτερικά σύνορα, η δραστηριότητα του

εγκλήματος είναι επίσης διασυνοριακή. Συνεπώς, οι

αστυνομικές και οι δικαστικές αρχές πρέπει να συνεργάζονται

στενά σε όλη την ΕΕ. Μία από τις βάσεις αυτής της

συνεργασίας είναι το ευρωπαϊκό ένταλμα σύλληψης, που

αποφασίστηκε το 2002 και αποσκοπεί στην εφαρμογή του

εθνικού εντάλματος σύλληψης σε όλη την Ευρώπη. Με τον

τρόπο αυτό, είναι πολύ ευκολότερη και ταχύτερη η έκδοση

εγκληματιών και υπόπτων σε άλλη ευρωπαϊκή χώρα.

Η ΕΕ δημιούργησε επίσης, στο πλαίσιο της Eurojust, ομάδα

υψηλόβαθμων δικαστών και εισαγγελέων που προέρχονται

από όλα τα κράτη μέλη της ΕΕ. Πραγματοποιούν έρευνες σε

σοβαρά διασυνοριακά εγκλήματα και συνδράμουν τις εθνικές

αρχές επιβολής του νόμου.

Σημαντικό ρόλο διαδραματίζει επίσης η Ευρωπαϊκή Αστυνομική

Υπηρεσία (Ευρωπόλ) στη Χάγη (Κάτω Χώρες). Εκεί, 100

περίπου εμπειρογνώμονες και αναλυτές εγκλημάτων

συλλέγουν πληροφορίες και στοιχεία σχετικά με δράστες

εγκλημάτων και βοηθούν στην αναζήτηση. Η Ευρωπόλ εκπονεί

αναλύσεις για την εγκληματικότητα και την τρομοκρατία,

βοηθά τις εθνικές αρχές και παρέχει συγκεκριμένη βοήθεια για

τη σύλληψη εγκληματιών.

Για τη βελτίωση της αστυνομικής συνεργασίας, έως το 2020

θα διατεθεί ποσό ύψους 1 δισ. ευρώ από τον προϋπολογισμό

της ΕΕ. Με αυτό θα είναι δυνατή π.χ. η χρηματοδότηση των

κοινών ομάδων έρευνας, η κατάρτιση και οι νέες τεχνολογίες

στις χώρες της ΕΕ.

Στην ΕΕ έχει καταργηθεί η θανατική ποινή, ακόμη και για τα

σοβαρότερα εγκλήματα όπως η δολοφονία, διότι αντιβαίνει

στις αξίες της Ευρωπαϊκής Ένωσης. Ο Πρόεδρος της

Ευρωπαϊκής Επιτροπής Ζαν-Κλωντ Γιούνκερ δήλωσε τα εξής:

«Εμείς οι Ευρωπαίοι καταδικάζουμε με σθένος τη θανατική

ποινή, διότι πιστεύουμε στην αξία της ανθρώπινης ζωής και τη

σεβόμαστε».

Δικτυακός τόπος της Ευρωπαϊκής Αστυνομικής Υπηρεσίας (Ευρωπόλ): https://europa.eu/european-union/about-

eu/agencies/europol_el

Δικτυακός τόπος της υπηρεσίας αναζήτησης καταζητούμενων

προσώπων της Ευρωπόλ (στα αγγλικά): https://eumostwanted.eu/en

Δικτυακός τόπος της Ευρωπαϊκής Επιτροπής σχετικά με την

Ευρωπαϊκή Μονάδα Δικαστικής Συνεργασίας (Eurojust) (στα αγγλικά):

http://ec.europa.eu/justice/criminal/judicial-cooperation/eurojust/index_en.htm (στα αγγλικά)

Η ΕΕ παίρνει μέτρα για την καταπολέμηση του οργανωμένου εγκλήματος

60 λόγοι για την ΕΕ 51 Γιατί χρειαζόμαστε την Ευρωπαϊκή Ένωση

Μέρος 9: Η ΕΕ προωθεί την εσωτερική ασφάλεια

Η εμπορία ανθρώπων και η σεξουαλική κακοποίηση

γυναικών και παιδιών αποτελούν απεχθή εγκλήματα. Η

ΕΕ έχει αναπτύξει ειδικά προγράμματα κατά των

δραστών αυτών των εγκλημάτων.

Πάνω από τα τρία τέταρτα των θυμάτων εμπορίας ανθρώπων

ή κακοποίησης στην ΕΕ είναι γυναίκες. Οι περισσότερες από

αυτές εξαναγκάζονται σε πορνεία ή εργασία με ελάχιστη

αμοιβή. Όλο και συχνότερα υπάρχουν και παιδιά μεταξύ των

θυμάτων. Τα περισσότερα από τα θύματα προέρχονται από τις

28 χώρες της ΕΕ. Η εμπορία ανθρώπων περιλαμβάνει, μεταξύ

άλλων, την καταναγκαστική πορνεία, την καταναγκαστική

εργασία και το εμπόριο οργάνων. Σύμφωνα με έκθεση της ΕΕ,

κατά την περίοδο 2013-2014 15.846 γυναίκες, άνδρες,

κορίτσια και αγόρια έπεσαν θύματα εμπορίας ανθρώπων στην

ΕΕ.

Η Ευρώπη σύσσωμη καταπολεμά την εμπορία ανθρώπων,

κυρίως με πρόληψη, προστασία των θυμάτων, δίωξη και

διεθνή συνεργασία. Για παράδειγμα, η Ευρωπαϊκή Επιτροπή

δημιούργησε ηλεκτρονική πλατφόρμα όπου περίπου 100

οργανώσεις από ολόκληρη την Ευρώπη ανταλλάσσουν

πληροφορίες αλλά και ιδέες, εμπειρίες και πρωτοβουλίες για

την υποστήριξη των θυμάτων.

Το δίκαιο της ΕΕ εγγυάται τα δικαιώματα των θυμάτων της

εμπορίας ανθρώπων, όπως είναι το δικαίωμα νομικής

συνδρομής, ιατρικής περίθαλψης και προσωρινής διαμονής.

Έκθεση σχετικά με την πρόοδο που έχει σημειωθεί στην

καταπολέμηση της εμπορίας ανθρώπων της 19.05.2016: http://ec.europa.eu/transparency/regdoc/rep/1/2016/EL/1-2016-267-EL-F1-1.PDF

Η οδηγία της ΕΕ του 2011 για την πρόληψη και την

καταπολέμηση της εμπορίας ανθρώπων: http://eur-lex.europa.eu/legal-content/EL/TXT/HTML/?uri=CELEX:32011L0036&from=EL

Φυλλάδιο που συντάχθηκε από την Ευρωπαϊκή Επιτροπή για

τα δικαιώματα των θυμάτων της εμπορίας ανθρώπων (στα αγγλικά)

https://ec.europa.eu/anti-trafficking/sites/antitrafficking/files/eu_rights_of_victims_of_

trafficking_de_1.pdf

Η ΕΕ μάχεται ενάντια στην εμπορία ανθρώπων και την κακοποίηση

60 λόγοι για την ΕΕ 52 Γιατί χρειαζόμαστε την Ευρωπαϊκή Ένωση

Η συμβολή της Ευρωπαϊκής Ένωσης στην καταπολέμηση

της φτώχειας στον κόσμο είναι σημαντική: η ΕΕ και τα

κράτη μέλη της είναι οι μεγαλύτεροι χορηγοί

αναπτυξιακής βοήθειας στον κόσμο. Μαζί δίνουν

περισσότερα από όσα δίνουν οι Η.ΠΑ.

Πάνω από το μισό της συνολικής παγκόσμιας αναπτυξιακής

βοήθειας προέρχεται από την Ευρώπη. Το 2015, η Ευρωπαϊκή Ένωση και τα κράτη μέλη της διέθεσαν το υψηλότερο μέχρι σήμερα ποσό των 68 δισ. ευρώ, δηλαδή 15 % περισσότερα

από το προηγούμενο έτος.

Σημαντικός στόχος της αναπτυξιακής βοήθειας της ΕΕ είναι «ο

περιορισμός και εντέλει η εξάλειψη της φτώχειας σε τρίτες

χώρες». Η βοήθεια αυτή περιλαμβάνει, για παράδειγμα, τα

τρόφιμα, καθαρό νερό, σχολεία και καταπολέμηση ασθενειών

όπως το AIDS. Οι περαιτέρω στόχοι περιλαμβάνουν την

προάσπιση των ανθρωπίνων δικαιωμάτων και της

δημοκρατίας, την προαγωγή της ισότητας μεταξύ ανδρών και

γυναικών και την αντιμετώπιση των συνεπειών της κλιματικής

αλλαγής και των περιβαλλοντικών προβλημάτων. Στο πλαίσιο

των αναπτυξιακών προγραμμάτων της, η ΕΕ στηρίζει 160

χώρες εταίρους για την υλοποίηση των εν λόγω στόχων.

Προκειμένου να βελτιωθεί η αποτελεσματικότητα της

αναπτυξιακής βοήθειας, θα πρέπει αυτή να εστιαστεί στις πιο

φτωχές χώρες. Για παράδειγμα, παρέχεται επισιτιστική βοήθεια

σε ορισμένες χώρες του Σαχέλ.

Ως ο κυριότερος εμπορικός εταίρος των αναπτυσσόμενων χωρών, η ΕΕ τους παρέχει πρόσβαση στην ενωσιακή αγορά χωρίς τελωνειακούς δασμούς. Τα κίνητρα αυτά θα

ενθαρρύνουν τις εθνικές κυβερνήσεις αυτών των χωρών να ακολουθήσουν την ευρωπαϊκή πρακτική και να υιοθετήσουν διεθνή πρότυπα, όπως τα θεμελιώδη δικαιώματα και τα

δικαιώματα των εργαζομένων.

Για να καταστεί δυνατή η υλοποίηση των έργων και των

προγραμμάτων, η ΕΕ συνεργάζεται στενά με διεθνείς εταίρους, όπως η UNICEF, ο ΟΟΣΑ και τα Ηνωμένα Έθνη.

Μέρος 10: Η δράση της Ευρώπης στον κόσμο

Η Ευρώπη είναι ο μεγαλύτερος χορηγός αναπτυξιακής βοήθειας στον κόσμο

60 λόγοι για την ΕΕ 53 Γιατί χρειαζόμαστε την Ευρωπαϊκή Ένωση

Μέρος 10: Η δράση της Ευρώπης στον κόσμο

Εκατομμύρια άνθρωποι αναγκάζονται να

εγκαταλείψουν τη Συρία εξαιτίας του εμφυλίου πολέμου

που μαίνεται στη χώρα. Η ΕΕ πρόσφερε ασφαλές

καταφύγιο σε περισσότερους Σύριους πρόσφυγες από

οποιοδήποτε κράτος που δεν συνορεύει με τη Συρία

ενώ πραγματοποιεί τις υψηλότερες επενδύσεις στη

σχολική εκπαίδευση των παιδιών από τη Συρία.

Επιπλέον, η ΕΕ και τα κράτη μέλη της αποτελούν τον

μεγαλύτερο χρηματοδότη σε παγκόσμιο επίπεδο: συνολικά

διέθεσαν πάνω από 9,2 δισ. ευρώ για τους Σύριους

πρόσφυγες στην ίδια τη Συρία και στις κύριες χώρες υποδοχής

(Λίβανο, Ιορδανία, Τουρκία, Ιράκ και Αίγυπτο). Οι πόροι αυτοί

προορίζονται για άμεση ανθρωπιστική βοήθεια, και ενίσχυση

της ανάπτυξης και της οικονομίας.

Χάρη στη χρηματοδότηση της ΕΕ, οι άνθρωποι αυτοί

απέκτησαν πρόσβαση σε καθαρό πόσιμο νερό και βασικές

εγκαταστάσεις υγιεινής. Περισσότεροι από 1,15 εκατ.

πρόσφυγες ωφελήθηκαν από την ανθρωπιστική βοήθεια της

ΕΕ και έλαβαν τρόφιμα, ιατρική περίθαλψη και εμβόλια για τα

παιδιά τους. Ακόμη, χτίστηκαν καταλύματα για πάνω από ένα

εκατομμύριο ανθρώπους. Χάρη στην ενίσχυση της ΕΕ,

εκατοντάδες χιλιάδες παιδιά από τη Συρία απέκτησαν

πρόσβαση στη σχολική εκπαίδευση. Η Ύπατη Εκπρόσωπος της

ΕΕ Φεντερίκα Μογκερίνι, δήλωσε: «Μόνο η ΕΕ επενδύει σε

τέτοιο βαθμό στην εκπαίδευση των παιδιών από τη Συρία τόσο

στην ίδια τη Συρία όσο και στις γειτονικές χώρες».

Στο πλαίσιο των προσπαθειών για την αποκατάσταση της

ειρήνης στη Συρία, η ΕΕ τάσσεται υπέρ της ειρήνης και

διαδραματίζει σημαντικό ρόλο για την επίτευξή της ειρήνης το

συντομότερο δυνατό.

Ενημερωτικό δελτίο της Ευρωπαϊκής Επιτροπής σχετικά με τη

Συρία (στα αγγλικά): https://ec.europa.eu/echo/files/aid/countries/factsheets/syria_en.pdf

Δικτυακός τόπος της Ευρωπαϊκής Επιτροπής για την αρωγή της ΕΕ προς τη Συρία (στα αγγλικά):

http://ec.europa.eu/echo/where/middle-east-north-africa/syria_en

Ομιλία της Ύπατης Εκπροσώπου της ΕΕ Φεντερίκα Μογκερίνι στο Βερολίνο στις 7.12.2016 (στα αγγλικά): https://eeas.europa.eu/headquarters/headquarters-

homepage/16719/speech-high-representativevice-president-federica-mogherini-willy-brandt-lecture-2016_en

Η Ευρώπη προσφέρει βοήθεια για την κρίση στη Συρία

60 λόγοι για την ΕΕ 54 Γιατί χρειαζόμαστε την Ευρωπαϊκή Ένωση

Μέρος 10: Η δράση της Ευρώπης στον κόσμο

Ο στόχος της Ευρωπαϊκής Πολιτικής Γειτονίας, ως

απόρροια της διεύρυνσης της ΕΕ προς ανατολάς το

2004, είναι να εδραιωθεί ένας κύκλος φιλικά

προσκείμενων και σταθερών χωρών περιμετρικά της

ΕΕ. Χάρη σ’ αυτήν την πολιτική, η ΕΕ θα εξακολουθήσει

να υπερασπίζεται τις οικουμενικές αρχές, αναζητώντας

παράλληλα τρόπους για την αποτελεσματικότερη

προώθηση της δημοκρατίας, των θεμελιωδών

ελευθεριών και του κράτους δικαίου.

Στόχος είναι να επιτευχθεί ευημερία και ασφάλεια για όλους,

καθώς και να αποτραπεί το ενδεχόμενο της δημιουργίας

διαχωριστικών γραμμών μεταξύ της διευρυμένης ΕΕ και των

γειτόνων της. Η στρατηγική αυτή οδηγεί στη σταθεροποίηση

των γειτονικών χωρών και συνολικά της ηπείρου.

Η Ευρωπαϊκή Πολιτική Γειτονίας παρέχει ένα πλαίσιο

συνεργασίας με 16 χώρες εταίρους ανατολικά, νότια και

νοτιοανατολικά της ΕΕ. Στην ανατολική Ευρώπη έμφαση

δίνεται στην Ουκρανία, στη Λευκορωσία, στη Μολδαβία και

στις χώρες του νότιου Καυκάσου (Αρμενία, Αζερμπαϊτζάν και

Γεωργία). Αντίστοιχα, στην περιοχή της Μεσογείου, οι

προσπάθειες επικεντρώνονται στις χώρες της βόρειας Αφρικής

(Μαρόκο, Αλγερία, Τυνησία, Λιβύη και Αίγυπτο) και, στη Μέση

Ανατολή, στο Ισραήλ, στα παλαιστινιακά εδάφη, στην Ιορδανία,

στον Λίβανο και στη Συρία. Η Ευρωπαϊκή Πολιτική Γειτονίας

στοχεύει στην προώθηση της δημοκρατίας, των οικονομικών

μεταρρυθμίσεων και της ασφάλειας στα εξωτερικά σύνορα της

ΕΕ. Στοχεύει επίσης στην ανάσχεση της παράτυπης

μετανάστευσης και στην καταπολέμηση της λαθραίας

διακίνησης ανθρώπων, καθώς και της τρομοκρατίας.

Επιπλέον, η ΕΕ καθίσταται συνυπεύθυνη για την πρόληψη και

την επίλυση των περιφερειακών συγκρούσεων: ενδεικτικά,

ύστερα από δεκαετίες συγκρούσεων, η ΕΕ μεσολάβησε για

συμφωνία μεταξύ της Σερβίας και του Κοσσυφοπεδίου. Η

Ύπατη Εκπρόσωπος της ΕΕ Φεντερίκα Μογκερίνι δήλωσε:

«Χώρες από όλο τον κόσμο μας ζητούν να υποστηρίξουμε τις

ειρηνευτικές τους διαδικασίες».

Παράλληλα, η ΕΕ στηρίζει τους γείτονές της προσφέροντάς

τους πολιτική και τεχνική εμπειρογνωμοσύνη, καθώς και

οικονομική ενίσχυση ύψους περίπου 2 δισεκατομμυρίων ευρώ

ετησίως. Για την περίοδο 2014-2020 η ΕΕ έχει δεσμεύσει

15,4 δισ. ευρώ για τη χρηματοδότηση του Ευρωπαϊκού Μέσου

Γειτονίας και Εταιρικής Σχέσης (ΕΜΓΕΣ). Στήριξη παρέχεται

επίσης με τη μορφή δανείων από την Ευρωπαϊκή Τράπεζα

Επενδύσεων και την Ευρωπαϊκή Τράπεζα για την

Ανασυγκρότηση και την Ανάπτυξη. Επιπλέον, η ΕΕ προσφέρει

διευκολύνσεις στους τομείς του εμπορίου και της έκδοσης

θεωρήσεων.

Το 2008 συστάθηκε η Ένωση για τη Μεσόγειο και το 2009

θεσπίστηκε η Ανατολική Εταιρική Σχέση (ΑΕΣ) με στόχο να

συμπληρωθεί η Ευρωπαϊκή Πολιτική Γειτονίας.

Επανεξέταση της Ευρωπαϊκής Πολιτικής Γειτονίας: ενίσχυση των εταιρικών σχέσεων για πιο ισχυρές γειτονικές χώρες, 18.11.2015

http://europa.eu/rapid/press-release_IP-15-6121_el.htm

Η ΕΕ στηρίζει τις γειτονικές της χώρες

60 λόγοι για την ΕΕ 55 Γιατί χρειαζόμαστε την Ευρωπαϊκή Ένωση

Μέρος 10: Η δράση της Ευρώπης στον κόσμο

Η ανταπόκριση της ΕΕ σε περιπτώσεις σοβαρών κρίσεων και καταστροφών ανά τον κόσμο, αποτελεί παράδειγμα προς μίμηση: είτε πρόκειται για την

αντιμετώπιση του λιμού στη Σομαλία και της προσφυγικής κρίσης στην περιοχή της Μοσούλης στο Ιράκ, είτε ύστερα από τον σεισμό στο Νεπάλ. Η ΕΕ και

τα κράτη μέλη της είναι από κοινού οι σημαντικότεροι χορηγοί ανθρωπιστικής βοήθειας παγκοσμίως και χάρη στη βοήθεια αυτή διασώζονται πολλές ανθρώπινες

ζωές. Οι πρώτοι που σπεύδουν επιτόπου είναι συχνά οι Ευρωπαίοι.

Από το 1992 η Ευρωπαϊκή Επιτροπή παρέχει ανθρωπιστική βοήθεια σε περισσότερες από 110 χώρες. Παρά την οικονομική κρίση και τις δημοσιονομικές δυσκολίες, ο

προϋπολογισμός για την παροχή ανθρωπιστικής βοήθειας ανέρχεται σε περίπου ένα δισ. ευρώ ετησίως, ποσό που αντιστοιχεί στο 1 % του συνολικού προϋπολογισμού της ΕΕ ή

αλλιώς σε δύο ευρώ ανά πολίτη της ΕΕ ετησίως. Η ΕΕ διαθέτει τους πόρους αυτούς για να βοηθήσει περίπου 120 εκατ. θύματα συγκρούσεων και φυσικών καταστροφών ανά έτος και

διασώζει ζωές. Με αυτόν τον τρόπο, παρέχεται επείγουσα βοήθεια έκτακτης ανάγκης σε πολίτες μη ευρωπαϊκών χωρών που έχουν πέσει θύματα φυσικών καταστροφών, πολέμων και

συγκρούσεων.

Επί του παρόντος, η χρηματική ενίσχυση έκτακτης ανάγκης

αξιοποιείται για την αντιμετώπιση της προσφυγικής κρίσης. Σύμφωνα με εκτιμήσεις της ΕΕ, 65 εκατομμύρια άνθρωποι ανά την υφήλιο έχουν αναγκαστεί να εγκαταλείψουν τις εστίες

τους εξαιτίας συγκρούσεων και βίας, εκ των οποίων 21,3 εκατομμύρια πρόσφυγες και 40,8 εκατομμύρια εκτοπισθέντες που παραμένουν στο εσωτερικό της χώρας τους. Βοήθεια

έκτακτης ανάγκης χορηγείται επίσης σε περιπτώσεις σεισμών, επιδημιών ή τρομοκρατικών επιθέσεων.

Το μεγαλύτερο μέρος των κεφαλαίων (40 % περίπου) διοχετεύεται σε είδη διατροφής. Τα χρήματα αυτά αξιοποιούνται επίσης για την παροχή υπηρεσιών υγείας και

ιατρικής περίθαλψης, πόσιμου νερού, εγκαταστάσεων υγιεινής, σκηνών και καταλυμάτων, καθώς και για τη συνέχιση της σχολικής εκπαίδευσης σε καταστάσεις έκτακτης ανάγκης.

Επίσης, η ΕΕ συνεργάζεται με διεθνείς εταίρους, όπως ο ΟΗΕ, ούτως ώστε να διασφαλίζεται ότι τα χρήματα φτάνουν πράγματι στον προορισμό τους. Το μεγαλύτερο μέρος των

χρηματικών ενισχύσεων (40 %) αποστέλλεται στην Αφρική· άλλες σημαντικές περιοχές που λαμβάνουν στήριξη είναι η Μέση Ανατολή, η περιοχή της Μεσογείου, η Ασία και η Λατινική

Αμερική.

Πέραν της παροχής επείγουσας βοήθειας, η Γενική Διεύθυνση

της Ευρωπαϊκής Επιτροπής για την ανθρωπιστική βοήθεια και την πολιτική προστασία στο εξωτερικό (ΓΔ ECHO) συντονίζει επίσης την ευρωπαϊκή παροχή βοήθειας σε περιπτώσεις

καταστροφών με αποστολές σε όλο τον κόσμο. Από το 2001 η στήριξη που παρέχουν τα συμμετέχοντα κράτη στην Ευρώπη και στον υπόλοιπο κόσμο συντονίζεται από τις Βρυξέλλες.

Το 2012 απονεμήθηκε στην ΕΕ το βραβείο Νόμπελ Ειρήνης

και η Ευρωπαϊκή Επιτροπή αποφάσισε να αυξήσει το ποσό του βραβείου σε 2 εκατ. ευρώ για να το διαθέσει στην πρωτοβουλία της ΕΕ «Παιδιά της Ειρήνης», δηλαδή σε παιδιά

που ζουν σε εμπόλεμες περιοχές.

Δικτυακός τόπος της Ευρωπαϊκής Επιτροπής για την παροχή

βοήθειας σε περιπτώσεις καταστροφών (στα αγγλικά): http://ec.europa.eu/echo/

Ανακοίνωση της Ευρωπαϊκής Επιτροπής σχετικά με τη χρήση του χρηματικού ποσού του βραβείου Νόμπελ Ειρήνης (στα αγγλικά):

http://europa.eu/rapid/press-release_IP-13-1115_en.htm

Η Ευρώπη είναι ο μεγαλύτερος χορηγός ανθρωπιστικής βοήθειας παγκοσμίως

60 λόγοι για την ΕΕ 56 Γιατί χρειαζόμαστε την Ευρωπαϊκή Ένωση

Οι μετανάστες φτάνουν στην Ευρώπη με την ελπίδα για μια καλύτερη ζωή ή στην προσπάθεια να γλιτώσουν από τον πόλεμο και την καταπίεση. Οι περισσότεροι εξ

αυτών πραγματοποιούν το επικίνδυνο ταξίδι προς την Ευρώπη διασχίζοντας τη Μεσόγειο —συχνά σε σάπια σκάφη. Αν τα σκάφη αυτά βουλιάξουν εκτός της

παράκτιας ζώνης της Λιβύης, τα ευρωπαϊκά πλοία οφείλουν να διασώσουν τις ζωές που κινδυνεύουν.

Επί του παρόντος, η πιο κοινή μεταναστευτική οδός είναι από τη Βόρεια Αφρική, κατά κύριο λόγο από τη Λιβύη, προς την Ιταλία. Η διαδρομή αυτή θέτει σε κίνδυνο πολλές ζωές διότι

αδίστακτοι διακινητές επιβιβάζουν, λόγω της υψηλής ζήτησης, ολοένα και περισσότερους ανθρώπους σε σκάφη τα οποία δεν είναι σε καλή κατάσταση. Το 2016 τουλάχιστον 5.000 άτομα

έχασαν τη ζωή τους, σύμφωνα με τους υπολογισμούς του Διεθνούς Οργανισμού Μετανάστευσης (ΔΟΜ), κατά την προσπάθειά τους να φτάσουν στην Ευρώπη διασχίζοντας τη

Μεσόγειο. Σύμφωνα με τις εκτιμήσεις του Frontex, το προηγούμενο έτος περίπου 364.000 διέσχισαν τη Μεσόγειο με προορισμό την Ευρώπη. Οι περισσότεροι προέρχονται από τη

Νιγηρία, την Ερυθραία, τη Γουινέα, την Ακτή του Ελεφαντοστού και την Γκάμπια.

Από το 2004 η ΕΕ διαθέτει έναν ειδικό οργανισμό για τη φύλαξη των συνόρων και τη θαλάσσια διάσωση: τον Ευρωπαϊκό Οργανισμό Συνοριοφυλακής και Ακτοφυλακής

Frontex με έδρα τη Βαρσοβία. Ο Frontex για καιρό βασιζόταν για τις αποστολές του στα κράτη μέλη της ΕΕ, τα οποία του παρείχαν συνοριοφύλακες και εξοπλισμό, όπως ελικόπτερα και

σκάφη υπό τη σημαία της ΕΕ. Εν τω μεταξύ, ο Οργανισμός, χάρη στην ανάπτυξη της Ευρωπαϊκής Συνοριοφυλακής και Ακτοφυλακής, απέκτησε τον δικό του εξοπλισμό και τη δική

του εφεδρεία ταχείας κινητοποίησης 1.500 συνοριοφυλάκων από τα κράτη μέλη.

Ο προϋπολογισμός του Frontex σημειώνει σταθερή αύξηση από την έναρξη της λειτουργίας του: το 2016 του χορηγήθηκαν 254 εκατ. ευρώ. Ως μέτρο σύγκρισης, η

Ευρωπαϊκή Αστυνομική Υπηρεσία Ευρωπόλ είχε στη διάθεσή της το 2016 προϋπολογισμό ύψους 100 εκατ. ευρώ.

Στο πλαίσιο της προσφυγικής κρίσης, οι αρμοδιότητες του οργανισμού συνοριοφυλακής επεκτάθηκαν και το προσωπικό αυξήθηκε. Ο Frontex συνδράμει έτσι την Ελλάδα κατά την

καταγραφή των εισερχόμενων προσφύγων. Ο οργανισμός συντονίζει επίσης την επιστροφή των παράτυπων μεταναστών και διασώζει πρόσφυγες από πνιγμό στη Μεσόγειο Θάλασσα.

Από το 2015 έχουν τριπλασιαστεί οι πόροι και τα μέσα για τις θαλάσσιες επιχειρήσεις της ΕΕ. Χάρη στις κοινές επιχειρήσεις της ΕΕ «Τρίτων», «Ποσειδών» και «Σοφία», από το 2015

διασώθηκαν πάνω από 400.000 ανθρώπινες ζωές στη Μεσόγειο και στο Αιγαίο. Επιπλέον, αχρηστεύτηκαν 303 σκάφη που χρησιμοποιούσαν τα εγκληματικά δίκτυα και παραδόθηκαν

στις ιταλικές αρχές 89 ύποπτοι για παράνομη διακίνηση και εμπορία ανθρώπων.

Ανακοίνωση της Frontex, 6.1.2017 (στα αγγλικά)

Ναυτική επιχείρηση της ΕΕ «Σοφία» (στα αγγλικά)

Επιχειρήσεις της ΕΕ στη Μεσόγειο Θάλασσα

Μέρος 11: Η Ευρώπη στέκεται αρωγός στην παγκόσμια προσφυγική κρίση

Η Ευρώπη σώζει ζωές

60 λόγοι για την ΕΕ 57 Γιατί χρειαζόμαστε την Ευρωπαϊκή Ένωση

Μέρος 11: Η Ευρώπη στέκεται αρωγός στην παγκόσμια προσφυγική κρίση

Το 2015 ήταν το έτος της προσφυγικής κρίσης. Για

πρώτη φορά έφτασε τόσο μεγάλος αριθμός ανθρώπων

στην ΕΕ. Ως αποτέλεσμα, εντάθηκε η έκκληση για

καλύτερο έλεγχο των εξωτερικών συνόρων της ΕΕ. Από

το 2016 η ΕΕ διαθέτει τη νεοσύστατη Ευρωπαϊκή

Συνοριοφυλακή και Ακτοφυλακή.

Η νέα συνοριοφυλακή και ακτοφυλακή διαθέτει πλέον

βελτιωμένο εξοπλισμό, καθώς και εφεδρεία ταχείας

κινητοποίησης τουλάχιστον 1.500 συνοριοφυλάκων. Η

Ευρωπαϊκή Συνοριοφυλακή και Ακτοφυλακή προέκυψε από

τον οργανισμό Frontex, αλλά, σε αντίθεση με αυτόν, δεν

βασίζεται πλέον στη στήριξη των κρατών μελών. Αυτό

σημαίνει ότι ο νέος οργανισμός δεν είναι υποχρεωμένος να

στηρίζεται στις συμβολές των κρατών μελών, αλλά μπορεί να

προμηθεύεται ο ίδιος τον εξοπλισμό του. Ο αριθμός του

μόνιμου προσωπικού αναμένεται ότι θα αυξηθεί σε 1.000

άτομα έως το 2020, δηλαδή το προσωπικό θα είναι

υπερδιπλάσιο σε σύγκριση με τον Frontex. Η νέα

συνοριοφυλακή και ακτοφυλακή δραστηριοποιείται ήδη στα

τουρκοβουλγαρικά σύνορα.

Επιπλέον, η ΕΕ προχώρησε σε ενίσχυση του κώδικα συνόρων

του Σένγκεν. Σύμφωνα με την τροποποίηση αυτή, καθίσταται

υποχρεωτικός ο έλεγχος όλων των πολιτών της ΕΕ τόσο κατά

την είσοδό τους όσο και κατά την έξοδό τους από την ΕΕ. Οι

συστηματικοί έλεγχοι των υπηκόων τρίτων χωρών είναι ήδη

υποχρεωτικοί.

Εκτός αυτού, τον Νοέμβριο του 2016, η Ευρωπαϊκή Επιτροπή

παρουσίασε τα σχέδιά της για ένα σύστημα πληροφοριών και

άδειας ταξιδίου (ETIAS), αντίστοιχο με αυτό των ΗΠΑ. Με το

ευρωπαϊκό σύστημα πληροφοριών και άδειας ταξιδίου, οι

υπήκοοι των απαλλαγμένων από την υποχρέωση θεώρησης

τρίτων χωρών που επιθυμούν να ταξιδέψουν από και προς τον

χώρο Σένγκεν θα πρέπει να καταχωρίζονται και να ελέγχονται

πριν από το ταξίδι τους. Κάθε φορά θα καταγράφονται τα εξής

στοιχεία: ημερομηνία, προορισμός και λόγος του ταξιδιού. Οι

ερευνητές θα διασταυρώνουν τα στοιχεία με τις βάσεις

δεδομένων για την ασφάλεια και την τρομοκρατία και θα

αποφασίζουν αν πρέπει να χορηγηθεί η άδεια ταξιδίου.

Επομένως, πρόκειται για ένα σχεδόν αυτόματο σύστημα

έκδοσης αδειών ταξιδίου. Ο Πρόεδρος της Ευρωπαϊκής

Επιτροπής Ζαν-Κλωντ Γιούνκερ δήλωσε τα εξής: «Πρέπει να

γνωρίζουμε ποιοι διασχίζουν τα σύνορά μας». Στο μέλλον οι

ταξιδιώτες θα πρέπει να υποβάλλουν εκ των προτέρων την

αίτησή τους ηλεκτρονικά μέσω ενός διαδικτυακού εντύπου.

Με τον τρόπο αυτόν, η ΕΕ επιθυμεί να απαγορεύσει την είσοδο

σε τρομοκράτες και άτομα που απειλούν την δημόσια

ασφάλεια. Το σύστημα καταχώρισης αναμένεται να τεθεί σε

λειτουργία το 2020 και θα μπορεί επίσης να χρησιμοποιείται

από την ευρωπαϊκή αστυνομική αρχή Ευρωπόλ. Εκτιμάται ότι

για την υποδομή του συστήματος θα απαιτηθούν επενδύσεις

ύψους 212 εκατ. ευρώ.

Ανακοίνωση της Επιτροπής σχετικά με το ευρωπαϊκό σύστημα πληροφοριών και άδειας ταξιδίου: http://europa.eu/rapid/press-release_IP-16-3674_el.htm

Ενημερωτικό δελτίο — Συστηματικοί έλεγχοι στα εξωτερικά σύνορα της ΕΕ:

https://ec.europa.eu/home-affairs/sites/homeaffairs/files/what-we-do/policies/securing-

eu-borders/fact-sheets/docs/systematic_checks_at_external_borders_en.pdf

Η Ευρώπη φρουρεί τα σύνορά της

60 λόγοι για την ΕΕ 58 Γιατί χρειαζόμαστε την Ευρωπαϊκή Ένωση

Μέρος 11: Η Ευρώπη στέκεται αρωγός στην παγκόσμια προσφυγική κρίση

Η διαφυγή στην Ευρώπη είναι επικίνδυνη. Εννέα στους

δέκα πρόσφυγες/μετανάστες έχουν πληρώσει

διακινητές που ανήκουν σε οργανωμένα εγκληματικά

κυκλώματα διακίνησης ανθρώπων. Μόνο το 2015 οι

διακινητές κέρδισαν πάνω από 4 δισ. ευρώ

μεταφέροντας μετανάστες στην Ελλάδα και στην Ιταλία.

Η ΕΕ αναλαμβάνει δράση κατά των εγκληματικών

δικτύων παράνομης διακίνησης μεταναστών.

Από το καλοκαίρι του 2015, στο πλαίσιο της επιχείρησης

«Σοφία», πολεμικά σκάφη των κρατών της ΕΕ πραγματοποιούν

περιπολίες στα ανοικτά των ακτών της Λιβύης. Η βασική τους

αποστολή είναι να εντοπίζουν τα σκάφη των διακινητών, να τα

αναχαιτίζουν και να συλλαμβάνουν το πλήρωμα. Επιπλέον,

καταπολεμούν το λαθρεμπόριο όπλων, ούτως ώστε να

αποκόπτεται η οδός ανεφοδιασμού για τους τρομοκράτες

τουISIS. Στο Αιγαίο η ΕΕ ενώνει τις δυνάμεις της με τη

στρατιωτική συμμαχία του ΝΑΤΟ.

Τον Μάρτιο του 2016 η ΕΕ προέβη σε κοινή δήλωση με την

Τουρκία με στόχο να αποκοπεί η οδός λαθραίας διακίνησης

ανθρώπων στο Αιγαίο. Αντί για το επικίνδυνο ταξίδι διαμέσου

του Αιγαίου, προσφέρονται στους Σύριους πρόσφυγες

ασφαλείς και νόμιμες οδοί προς την ΕΕ. Η δήλωση έχει να

επιδείξει σαφείς επιτυχίες: ενώ τον Οκτώβριο του 2015 οι

αφίξεις μέσω της διαδρομής αυτής ανέρχονταν σε 10.000

ημερησίως, ύστερα από την έναρξη ισχύος της συμφωνίας

μεταξύ ΕΕ και Τουρκίας ο αριθμός αυτός μειώθηκε σε περίπου

100 άτομα ημερησίως. Για να έχουν οι πρόσφυγες τη

δυνατότητα να χτίσουν μια νέα αξιοπρεπή ζωή στην Τουρκία, η

ΕΕ παρέχει αρχικό ποσό ύψους περίπου 3 δισ. ευρώ, με το

οποίο χρηματοδοτείται, μεταξύ άλλων, η σχολική εκπαίδευση

εκατοντάδων χιλιάδων παιδιών Σύριων προσφύγων στην

Τουρκία..

Από το 2016 το νέο Ευρωπαϊκό Κέντρο κατά της Παράνομης

Διακίνησης Μεταναστών της Ευρωπόλ συνδράμει τα κράτη

μέλη στην εξάρθρωση εγκληματικών δικτύων που

συμμετέχουν στην οργανωμένη διακίνηση μεταναστών.

Πληροφορίες σχετικά με την επιχείρηση «Σοφία» (στα αγγλικά):

https://eeas.europa.eu/csdp-missions-operations/eunavfor-med_en

Ευρωπαϊκό Κέντρο κατά της Παράνομης Διακίνησης Μεταναστών:

https://www.europol.europa.eu/about-europol/european-migrant-smuggling-centre-emsc

Η Ευρώπη καταπολεμά τη λαθραία διακίνηση ανθρώπων

60 λόγοι για την ΕΕ 59 Γιατί χρειαζόμαστε την Ευρωπαϊκή Ένωση

Μέρος 11: Η Ευρώπη στέκεται αρωγός στην παγκόσμια προσφυγική κρίση

Οι λόγοι για τους οποίους οι άνθρωποι αναγκάζονται

να εγκαταλείψουν τις εστίες τους ποικίλλουν: πόλεμος,

φτώχεια ή πολιτική δίωξη. Με τις νέες εταιρικές σχέσεις

για τη μετανάστευση, η ΕΕ επιθυμεί να προσφέρει

στους ανθρώπους αυτούς καλύτερες προοπτικές στην

πατρίδα τους.

Οι άνθρωποι εγκαταλείπουν τη Συρία εξαιτίας του πολέμου,

την Ερυθραία εξαιτίας της φτώχειας και της καταπίεσης, τη

Νιγηρία εξαιτίας της ισλαμικής τρομοκρατικής οργάνωσης

Boko Haram ή απλώς γιατί αναζητούν μια καλύτερη ζωή. Η ΕΕ

καταβάλλει εντατικές προσπάθειες σε συνεργασία με

ορισμένες αφρικανικές χώρες για τη βελτίωση των συνθηκών

διαβίωσης, ούτως ώστε οι πρόσφυγες να μπορούν να

παραμένουν πιο κοντά στην πατρίδα τους.

Με αυτόν τον τρόπο, η ΕΕ προτίθεται να αντιμετωπίσει τα

βαθύτερα αίτια της μετανάστευσης στη ρίζα τους. Η

Ευρωπαϊκή Ένωση διαθέτει καταπιστευματικό ταμείο έκτακτης

ανάγκης για την Αφρική με πόρους άνω των 2,4 δισ. ευρώ

από τον προϋπολογισμό της, από το Ευρωπαϊκό Ταμείο

Ανάπτυξης καθώς και από εισφορές των κρατών μελών και

άλλων χορηγών βοήθειας με στόχο να στηριχτεί η ανάπτυξη

και η ασφάλεια στις περιοχές που πλήττονται περισσότερο από

τη μετανάστευση.

Χάρη στις νέες εταιρικές σχέσεις για τη μετανάστευση, η ΕΕ

έχει ενισχύσει αρχικά τη συνεργασία με επτά αφρικανικές

χώρες, με σκοπό την από κοινού βελτίωση της ανθρωπιστικής

κατάστασης στην περιοχή, την καταπολέμηση της λαθραίας

διακίνησης ανθρώπων και τη διευκόλυνση του

επαναπατρισμού. Μέχρι στιγμής, τέτοιες συμφωνίες έχουν

συναφθεί με την Αιθιοπία, το Μάλι, τον Νίγηρα, τη Νιγηρία και

τη Σενεγάλη. Η ΕΕ επιθυμεί να παρακινήσει τις εν λόγω χώρες

καταγωγής και διέλευσης να συνεργαστούν χρησιμοποιώντας

έναν συνδυασμό κινήτρων και αντικινήτρων, ούτως ώστε ο

αριθμός των ατόμων που αναγκάζονται να εγκαταλείψουν την

πατρίδα τους να ελαχιστοποιηθεί κατά το δυνατόν, οι

μετανάστες να απορροφώνται από χώρες διέλευσης και

περισσότεροι μετανάστες δίχως δικαίωμα ασύλου να

επιστρέφουν στις χώρες καταγωγής τους. Σε αντάλλαγμα, η ΕΕ

υπόσχεται στα κράτη που συνεργάζονται διευκολύνσεις στον

τομέα του εμπορίου και αύξηση της αναπτυξιακής βοήθειας.

Έτσι, ο αριθμός των μεταναστών από τον Νίγηρα που

διασχίζουν την έρημο προς την κατεύθυνση της Λιβύης

μειώθηκε από 70.000 τον Μάιο του 2016 σε 1.500 τον

Νοέμβριο του ίδιου έτους.

Για να καταπολεμηθούν τα αίτια του μεταναστευτικού

φαινομένου, η Ευρωπαϊκή Επιτροπή σκοπεύει να κινητοποιήσει

περισσότερο τον ιδιωτικό τομέα της Αφρικής μέσω ενός

ταμείου επενδύσεων πολλών δισ. ευρώ. Γι’ αυτόν τον λόγο,

τον Σεπτέμβριο του 2016 η ΕΕ πρότεινε μια επενδυτική

πρωτοβουλία για την Αφρική και τις γειτονικές χώρες της ΕΕ

ύψους 44 δισ. ευρώ. Χάρη στην κάλυψη των κινδύνων

αναμένεται ότι οι ιδιωτικές εταιρείες θα αποκτήσουν κίνητρα

για να επενδύσουν στην Αφρική, για παράδειγμα, στους τομείς

της ενέργειας και της μεταποιητικής βιομηχανίας. Ένα από τα

βασικά αίτια της μετανάστευσης είναι το γεγονός ότι η

οικονομική ανάπτυξη στις αναπτυσσόμενες χώρες εξακολουθεί

να παραμένει στο χαμηλότερο επίπεδο από το 2003. Ο

πρόεδρος της Ευρωπαϊκής Επιτροπής, Ζαν-Κλωντ Γιούνκερ,

δήλωσε σχετικά: «Το νέο μας σχέδιο θα προσφέρει

δυνατότητες επιβίωσης στα άτομα εκείνα που, αλλιώς, θα

αναγκάζονταν να ξεκινήσουν επικίνδυνα ταξίδια σε αναζήτηση

μιας καλύτερης ζωής».

Τα πρώτα παραδοτέα των εταιρικών σχέσεων με αφρικανικές χώρες για τη μετανάστευση (στα αγγλικά)

http://europa.eu/rapid/press-release_IP-16-4381_en.htm

Διαδικτυακός τόπος του καταπιστευματικού ταμείου έκτακτης

ανάγκης της ΕΕ για την Αφρική

http://ec.europa.eu/europeaid/regions/africa/eu-emergency-

trust-fund-africa_en

Η Ευρώπη καταπολεμά τα αίτια της μετανάστευσης

60 λόγοι για την ΕΕ 60 Γιατί χρειαζόμαστε την Ευρωπαϊκή Ένωση

Μέρος 11: Η Ευρώπη στέκεται αρωγός στην παγκόσμια προσφυγική κρίση

Πολύ πριν από την προσφυγική κρίση του 2015, η ΕΕ

είχε θέσει ως στόχο την εναρμόνιση της πολιτικής για

το άσυλο και τους πρόσφυγες. Πολλές χώρες της ΕΕ

υποστηρίζουν όμως διαφορετικές θέσεις, πράγμα το

οποίο κατέστη ιδιαιτέρως σαφές κατά την προσφυγική

κρίση. Η Ευρωπαϊκή Επιτροπή επιμένει σχετικά με την

αναγκαιότητα θέσπισης κοινών ελάχιστων προτύπων.

Τα θεμέλια της ευρωπαϊκής πολιτικής σε θέματα ασύλου και

προσφύγων χρονολογούνται από τη Συνθήκη της Ρώμης του

1957. Η βασική ιδέα είναι να δημιουργηθεί ένας ενιαίος

χώρος προστασίας εντός του οποίου όλοι οι πρόσφυγες

τυγχάνουν ισότιμης μεταχείρισης και όλα τα κράτη μέλη

παρέχουν το ίδιο ελάχιστο επίπεδο προστασίας.

Η ΕΕ εναρμόνισε σταδιακά τις νομικές βάσεις. Με αυτόν τον

τρόπο, ισχύουν σε όλα τα κράτη μέλη ελάχιστα πρότυπα για

την υποδοχή και τη φροντίδα των αιτούντων άσυλο· επίσης,

για τη διαδικασία χορήγησης ασύλου πρέπει να ακολουθούνται

οι ίδιοι κανόνες. Η Σύμβαση της Γενεύης για το καθεστώς των

προσφύγων ενσωματώθηκε στο ευρωπαϊκό δίκαιο.

Ο κανονισμός του Δουβλίνου του 1997 ορίζει ότι ο αιτών

άσυλο πρέπει να υποβάλει αίτηση ασύλου στο κράτος μέλος

όπου έφτασε αρχικά. Δεδομένου ότι οι αδυναμίες της

συγκεκριμένης διάταξης έγιναν εμφανείς κατά την προσφυγική

κρίση, επί του παρόντος πραγματοποιούνται συζητήσεις

σχετικά με τη μεταρρύθμιση του συστήματος του Δουβλίνου.

Ως αποτέλεσμα της προσφυγικής κρίσης, με πρόταση της

Ευρωπαϊκής Επιτροπής, το 2015 δημιουργήθηκαν στα

εξωτερικά σύνορα της ΕΕ στην Ελλάδα και στην Ιταλία κέντρα

πρώτης υποδοχής και καταγραφής των προσφύγων, τα

λεγόμενα «hotspot». Στα κέντρα αυτά οι αφιχθέντες

πρόσφυγες καταγράφονται και ταυτοποιούνται με τα

δακτυλικά τους αποτυπώματα. Επιπρόσθετα, προωθείται η

μετεγκατάσταση των προσφύγων εντός της ΕΕ, όπως

συμφώνησε η πλειονότητα των κρατών μελών ύστερα από

σχετική πρόταση της Ευρωπαϊκής Επιτροπής. Η απόφαση της

ΕΕ προβλέπει τη μετεγκατάσταση 160.000 προσφύγων από

την Ελλάδα και την Ιταλία, χώρες οι οποίες έχουν επηρεαστεί

ιδιαίτερα από την εισροή προσφύγων λόγω της γεωγραφικής

τους θέσης, σε άλλα κράτη μέλη σύμφωνα με ειδική κλείδα

κατανομής. Το καλοκαίρι του 2016 η Ευρωπαϊκή Επιτροπή

πρότεινε περαιτέρω μεταρρυθμίσεις, μεταξύ άλλων

εξορθολογισμό των διαδικασιών ασύλου, κοινά πρότυπα για

τη διασφάλιση της προστασίας των δικαιωμάτων των

ευάλωτων ομάδων, καθώς και περαιτέρω εναρμόνιση των

συνθηκών υποδοχής στην ΕΕ.

EASO: Ευρωπαϊκή Υπηρεσία Υποστήριξης για το Άσυλο https://www.easo.europa.eu/

Η ΕΕ δεσμεύεται για εναρμονισμένα πρότυπα ασύλου σε ολόκληρη την Ευρώπη

60 λόγοι για την ΕΕ 61 Γιατί χρειαζόμαστε την Ευρωπαϊκή Ένωση

Η Ευρωπαϊκή Επιτροπή του Ζαν-Κλωντ Γιούνκερ θέλει

να αποφύγει απεραντολογίες περί των προδιαγραφών

για τα λαδωτήρια ή τις κεφαλές των ντους. Η γενική

αρχή είναι ότι η Ευρώπη θα πρέπει να αναλαμβάνει

δράση μόνον στους τομείς όπου είναι σκόπιμο.

Πράγματι, υπό την προεδρία του Ζαν-Κλωντ Γιούνκερ η

Ευρωπαϊκή Επιτροπή, από την ανάληψη των καθηκόντων της

το 2014, απέσυρε περίπου 100 εκκρεμούσες νομοθετικές

προτάσεις και δρομολόγησε 80 % λιγότερες πρωτοβουλίες σε

σύγκριση με τα πέντε προηγούμενα έτη. Επίσης, η υφιστάμενη

νομοθεσία υποβλήθηκε σε ενδελεχή επανεξέταση. «Διότι μόνο

αν εστιάσουμε εκεί όπου η Ευρώπη μπορεί να παράσχει

πραγματική προστιθέμενη αξία και να επιτύχει αποτελέσματα,

θα καταφέρουμε να καταστήσουμε την Ευρώπη έναν

καλύτερο, πιο αξιόπιστο τόπο», δήλωσε ο πρόεδρος Γιούνκερ.

Οι Ευρωπαίοι πολίτες και οι ευρωπαϊκές επιχειρήσεις

επιθυμούν οι νομοθέτες της ΕΕ να εστιάζουν τον χρόνο και τις

προσπάθειές τους σε σημαντικά και επείγοντα ζητήματα,

επιδιώκοντας παράλληλα τη θέσπιση απλών, επιστημονικά

τεκμηριωμένων, προβλέψιμων και αναλογικών νόμων που

αποφέρουν τα μέγιστα οφέλη.

Στόχος της Επιτροπής Γιούνκερ είναι η αναθεώρηση του

υφιστάμενου όγκου της ενωσιακής νομοθεσίας, ώστε να

διασφαλιστεί ότι η εν λόγω νομοθεσία εξακολουθεί να είναι

κατάλληλη και να επιτυγχάνει τα επιδιωκόμενα αποτελέσματα.

Γι’ αυτόν τον σκοπό, η Επιτροπή συγκαλεί τακτικά ομάδα

εμπειρογνωμόνων υψηλού επιπέδου – που περιλαμβάνει τα

κράτη μέλη τις επιχειρήσεις και την κοινωνία των πολιτών, για

να παράσχουν συμβουλές προκειμένου η νομοθεσία της ΕΕ να

καταστεί αποδοτικότερη και αποτελεσματικότερη, καθώς και

να μειωθούν το κόστος και ο διοικητικός φόρτος χωρίς να

υπονομεύονται οι στόχοι της εκάστοτε πολιτικής.

Εξάλλου, η νομοθεσία της ΕΕ δεν προκύπτει από τον οίστρο

ανώνυμων γραφειοκρατών. Τα νομοθετικά όργανα, δηλαδή το

άμεσα εκλεγμένο Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο και οι δημοκρατικά

εκλεγμένες κυβερνήσεις των κρατών μελών, εγκρίνουν μια

οδηγία ή έναν κανονισμό. Αυτό σημαίνει ότι δεν υφίσταται

ενωσιακή νομοθεσία η οποία θεσπίζεται χωρίς την άμεση

συμμετοχή κάθε κράτους μέλους.

Ομιλία του προέδρου Γιούνκερ για την κατάσταση της Ένωσης,

14.9.2016:

http://europa.eu/rapid/press-release_SPEECH-16-3043_el.htm

Μέρος 12: Το ανθρώπινο δυναμικό της ΕΕ στην υπηρεσία των Ευρωπαίων πολιτών

Μεγάλη σημασία σε σημαντικά θέματα και μικρότερη σε λιγότερο σημαντικά

60 λόγοι για την ΕΕ 62 Γιατί χρειαζόμαστε την Ευρωπαϊκή Ένωση

Μέρος 12: Το ανθρώπινο δυναμικό της ΕΕ στην υπηρεσία των Ευρωπαίων πολιτών

Περίπου 55.000 άτομα εργάζονται στα ευρωπαϊκά

θεσμικά όργανα, εκ των οποίων σχεδόν 34.000 στην

Ευρωπαϊκή Επιτροπή. Ο αριθμός δεν είναι μεγάλος, αν

σκεφτεί κανείς ότι το προσωπικό της ΕΕ βρίσκεται στην

υπηρεσία 510 εκατ. πολιτών, δηλαδή η αναλογία είναι

κατά προσέγγιση ένας υπάλληλος της ΕΕ για 10.000

κατοίκους. Ως μέτρο σύγκρισης, στο Παρίσι η αναλογία

αυτή αντιστοιχεί σε έναν υπάλληλο ανά 45 κατοίκους.

Συγκριτικά, επομένως, η ΕΕ επιδεικνύει σύνεση.

Μόνο το 6 τοις εκατό του συνολικού προϋπολογισμού της ΕΕ

προορίζεται για διοικητικές δαπάνες (μισθοί, συντάξεις και

μεταφραστικές υπηρεσίες), ενώ το 94 % δαπανάται προς

όφελος των κρατών μελών και των πολιτών. Ακόμη μία

σύγκριση: το διοικητικό κόστος της ΕΕ ανέρχεται σε 8,3 δισ.

ευρώ ετησίως, ενώ τα κράτη μέλη δαπανούν 2.200 δισ. ευρώ

ετησίως για τις εθνικές τους διοικητικές υπηρεσίες. Τέλος,

αξίζει να σημειωθεί ότι ο προϋπολογισμός της ΕΕ αντιστοιχεί

στο 1% του Ευρωπαϊκού ΑΕΠ.

Δικτυακός τόπος της Ευρωπαϊκής Επιτροπής για το προσωπικό: http://ec.europa.eu/civil_service/about/figures/index_el.htm

Δικτυακός τόπος της Ευρωπαϊκής Ένωσης για τις διοικητικές της υπηρεσίες: https://europa.eu/european-union/about-eu/figures/administration_el

Διοίκηση της ΕΕ: Αποτελεσματική χρήση πόρων

60 λόγοι για την ΕΕ 63 Γιατί χρειαζόμαστε την Ευρωπαϊκή Ένωση

Μέρος 12: Το ανθρώπινο δυναμικό της ΕΕ στην υπηρεσία των Ευρωπαίων πολιτών

Με βασική αποστολή την ενημέρωση των μέσων

ενημέρωσης και των πολιτών για τις πολιτικές της ΕΕ, η

Ευρωπαϊκή Επιτροπή διαθέτει Αντιπροσωπείες και στα

28 κράτη μέλη της ΕΕ, καθώς και περιφερειακά

γραφεία στη Βαρκελώνη, το Μπέλφαστ, τη Βόννη, το

Κάρντιφ, το Εδιμβούργο, τη Μασσαλία, το Μιλάνο, το

Μόναχο και το Βρότσλαβ.

Η Αντιπροσωπεία στην Ελλάδα, το τοπικό γραφείο της

Ευρωπαϊκής Επιτροπής στη χώρα, εδρεύει την Αθήνα. Στις

αρμοδιότητές της συγκαταλέγεται η επικοινωνία και η παροχή

πληροφοριών για τα ευρωπαϊκά δρώμενα, τόσο στα μέσα

ενημέρωσης, όσο και στους πολίτες, καθώς και η ενημέρωση

της Επιτροπής στις Βρυξέλλες για τις σημαντικές πολιτικές,

οικονομικές και κοινωνικές εθνικές εξελίξεις.

Φέτος η Αντιπροσωπεία γιορτάζει τα 40 χρόνια λειτουργίας

του γραφείου της στην Ελλάδα, μια ιδανική ευκαιρία να

ανακαλέσουμε, μέσα από την ιστορία της, την κοινή πορεία ΕΕ

– Ελλάδας, να θυμηθούμε τα πόσα έχουμε πετύχει μαζί και να

συμμετάσχουμε στην πανευρωπαϊκή συζήτηση για το κοινό

μέλλον των 27 αλλά και για το μέλλον της χώρας εντός της

Ένωσης.

Ιστοσελίδα της Αντιπροσωπείας της ΕΕ στην Ελλάδα:

https://ec.europa.eu/greece/home_el

Μέσα κοινωνικής δικτύωσης:

https://www.facebook.com/EURepresentationGreece

https://twitter.com/EEAthina

https://www.instagram.com/ee_athina

Η φωνή της ΕΕ στα κράτη-μέλη: Η Αντιπροσωπεία της Ευρωπαϊκής Επιτροπής στην Ελλάδα

60 ΛΟΓΟΙ ΓΙΑ ΤΗΝ ΕΥΡΩΠΗ 60 ΧΡΟΝΙΑ ΑΠΟ ΤΗΝ ΥΠΟΓΡΑΦΗ ΤΩΝ

ΣΥΝΘΗΚΩΝ ΤΗΣ ΡΩΜΗΣ Ευρωπαϊκή Επιτροπή

Αντιπροσωπεία στην Ελλάδα Βασιλίσσης Σοφίας 2 106 74 Αθήνα

(+30) 210 7272100

Αντιπροσωπεία στην Ελλάδα