Όσπρια • ΣΤΟΧΟΙΟ ΜΑΘΗΤΗΣ ΝΑ:1. Ορίζει τα όσπρια και να δινει παραδείγματα2. Αναφέρει τα πλεονεκτήματα των οσπρίων.3. Σχολιάζει την θρεπτική αξία των οσπρίων.4. Άναφέρει χρήσεις της σόγιας στη διατροφή του

ανθρώπου5. Κατονομάζει τις χρήσεις της σόγιας 6. Ορίζει τις Μορφοποιημένες Φυτικές Πρωτεΐνες

(TVP)7. Κατονομάζει τις χρήσεις των TVP 8. Αναφέρει τα πλεονεκτήματα και μειονεκτήματα

των TVP9. Συγκρίνει τη θρεπτικη αξία της σόγιας με αυτή

των κρεάτων.

Π. Μαυρογένης

Η θέση των οσπρίων στην διατροφή, ορισμός, πλεονεκτήματα και θρεπτική αξία

• Οι διαιτολόγοι συμβουλεύουν – Τουλάχιστον δύο φορές την

βδομάδα – Όπου είναι δυνατό να

συνδυάζονται με ζωική τροφή • Όσπρια είναι οι ώριμοι,

αποξηραμένοι καρποί ή σπόροι μερικών φυτών – Φασόλια, κουκιά, φακές,

λουβιά, λουβάνα, μπιζέλια – Αποθηκεύονται σε αεροστεγή,

ανοξείδωτα ή πλαστικά δοχεία σε δροσερό και ξηρό περιβάλλον

• Πλεονεκτήματα 1. Είναι φθηνά 2. Είναι άφθονα 3. Είναι πολύ θρεπτικά 4. Μαγειρεύονται εύκολα με

διάφορους τρόπους 5. Είναι η κύρια πηγή πρωτεϊνών

για τους χορτοφάγους • Θρεπτική αξία

– Πρωτεϊνες χαμηλής βιολογικής αξίας (εκτός από την σόγια)

– Υδατάνθρακες και φυτικές ίνες – Βιταμίνες της ομάδας Β– Άλατα ή μέταλλα (σίδηρο,

ασβέστιο, φωσφόρο, μαγνήσιο)– Λίπη (σόγια 23%) Π. Μαυρογένης

Σόγια και TVP

• Είδος φασολιού • Πατρίδα της η Κίνα • Πρωτεΐνες μεγάλης θρεπτικής

αξίας • Χρήσεις της σόγιας

– Σογιάλευρο – Σογιέλαιο– Γάλα και τυρί από σόγια – Καφές και σοκολάτα – Υποκατάστατο του κρέατος

γνωστό ως TVP (Texturized Vegetable Proteins)

• Μορφοποιημένες Φυτικές Πρωτεΐνες (TVP)– Πρωτεΐνες οι οποίες

παρασκευάζονται βιομηχανικά από φυτικά τρόφιμα (κυρίως σόγια), με σκοπό να χρησιμοποιούνται ως υποκατάστατο του κρέατος

1. Από την ψημένη σόγια αφαιρείται το λίπος και οι υδατάνθρακες και μένουν οι πρωτεΐνες (37%).

2. Προστίθενται διάφορες ουσίες 3. Περνούν με πίεση μέσα από μικρές

τρύπες ώστε να μοιάζουν με ίνες κρέατος.

4. Ενώνονται μαζί και τους δίνεται μορφή φιλέτου, κύβου κλπ

5. Αποξηραίνονται Π. Μαυρογένης

Χρήσεις TVP, πλεονεκτήματα και μειονεκτήματα

• Χρήσεις TVP – Πρώτα πρέπει να φουσκώσουν

σε νερό – Βασική τροφή για τους

χορτοφάγους αφού εμπλουτιστούν με βιταμίνες

– Προστίθενται σε παρασκευές για να εμπλουτίσουν την θρεπτική τους αξία και να μειώσουν το κόστος (μπισκότα. Λουκάνικα, παιδικές τροφές, δημητριακά)

• Πλεονεκτήματα – Θρεπτικές και απαλλαγμένες

από λίπη – Φθηνές – Μεταφέρονται και

αποθηκεύονται εύκολα – Δεν έχουν σπατάλη – Μαγειρεύονται εύκολα και με

διάφορους τρόπους

• Μειονεκτήματα – Έχουν γεύση φασολιού

(καλύπτεται από τη χρήση αρωματικών και μπαχαρικών ή με το μαρινάρισμά

Π. Μαυρογένης

• Η κατανάλωση προϊόντων σόγιας παρέχουν οφέλη για την υγεία, αλλά πολλά από αυτά έχουν αποδειχθεί ότι δεν είναι τόσο ευεργετικά, όπως πίστευαν παλαιότερα, σύμφωνα με πολλές πρόσφατες έρευνες. Είναι η σόγια ασφαλής; Τα οφέλη από την κατανάλωση σόγιας υπερτερούν των κινδύνων;

• Από τη σόγια παρασκευάζονται σήμερα πάνω από 120 διαφορετικά καταναλώσιμα από τον άνθρωπο προϊόντα μεταξύ των οποίων κρέας, τυρί, γάλα, κακάο, βούτυρο κλπ. Στην τρίτη κατηγορία ανήκουν ο βίκος, τα λαθούρια, μερικά είδη λούπινων κλπ. Το βασικό χαρακτηριστικό των οσπρίων είναι ότι περιέχουν μεγάλο ποσοστό από πρωτεΐνες (γι αυτό και ονομάζονται "το κρέας του φτωχού"), που αποτελούν βασικό συστατικό της ανθρώπινης διατροφής. Η σόγια και τα φιστίκια περιέχουν ακόμη και λάδι.

 Το υψηλό περιεχόμενό της σε πρωτεΐνη, εφάμιλλης αξίας με αυτή των ζωικών προϊόντων, επιτρέπει την ενσωμάτωση της στη διατροφή την περίοδο της νηστείας, καθώς και στη διατροφή, όπου η κατανάλωση κρέατος είναι περιορισμένη, είτε για οικονομικούς λόγους, είτε στο πλαίσιο μίας χορτοφαγικής δίαιτας.

Περιέχει όλα τα απαραίτητα αμινοξέα που συναντάμε στο κρέας, αλλά σε μικρότερες ποσότητες, με δεδομένο ότι είναι ένα φυτικό τρόφιμο.

Σύγκριση θρεπτικής αξίας σόγιας με κρέας

Tα όσπρια είναι ώριμοι αποξηραμένοι καρποί φυτών Αποτελούν βασικό είδος διατροφής και μπορούν να αποτελούν κύριο γεύμα γιατί είναι πλούσια σε θρεπτικά συστατικά.1.Γράψετε όσπρια που γνωρίζετε2.Ερεύνησε στην αγορά και κατάγραψε άλλα όσπρια που δεν γνωρίζεις.3.Σε ποιές μορφές συσκευασίας μπορείς να βρείς τα όσπρια;Mελέτησε την ετικέτα συσκευασίας των οσπρίων που συνάντησες στην αγορά και γράψε τις πληροφορίες που αναγράφονται σε αυτήν.4. Να σχολιάσετε την θρεπτική αξία των οσπρίων

AAξιολόγησηξιολόγηση

1.Με ποιές άλλες τροφές μπορείς να συνδυάσεις τα όσπρια για να δημιουργήσεις Ένα πλήρες και θρεπτικό γεύμα ;Ζήτησε και την βοήθεια των γονιών σου να σε βοηθήσουν.

2.Κάνε έρευνα σχετικά με τους τρόπους Μαγειρέματος των ασπρίων και γράψε τρεις

Α)------------------------------------------------- β)------------------------------------------ γ)---------------------------------------

3)Υπογράμμισε το σωστό.Αν βάλεις όσπρια σε μια λεκάνη με κρύο νερό : A)Θα μείνουν όπως είναι β)Θα μεγαλώσουν σε όγκο. Γιατί νομίζεις ; Σάκχαρα Σίδηρος4.Συσχέτισε τα όσπρια με τα συστατικά που περιέχουν Βιταμίνη Β Φυτική πρωτείνη Όσπρια Ασβέστιο Λίπος φυτικό Άμυλο

ΑξιολόγησηΑξιολόγηση

Εργασία στη τάξη

1. Όσπρια είναι οι ώριμοι, αποξηραμένοι καρποί ή σπόροι μερικών φυτών .Σωστό/Λάθος2.Η Σόγια είναι--------------------------------------------------3. Μορφοποιημένες Φυτικές Πρωτεΐνες είναι πρωτείνες οι οποίες----------------------------------------------------------------------------------------------4.Ετοιμάστε με τον διπλανό σας ένα μεσημεριανό μενού με τα συνοδευτικα του

Υγιεινά φαγητά θέλω στο πιάτο μου μόνο