ΠΙΘΑΝΟΤΗΤΕΣ

311
Ε ΕΙ Ι Σ ΣΑ ΑΓ ΓΓ ΓΗ Η  ΣΤ ΤΙ Ι Σ Σ  Π ΠΙ Ι Θ ΘΑ ΑΝΟ ΟΤΗΤΕΣ Σ Κ Κ Α ΑΙ Ι  Τ ΤΗ Η Σ ΣΤΑ ΑΤΙ Ι Σ ΣΤΙ Κ ΚΗ (Ι∆ΑΚΤΙΚΕΣ ΣΗΜΕΙΩΣΕΙΣ) Χ. ∆ΑΜΙΑΝΟΥ, Ν. ΠΑΠΑ∆ΑΤΟΣ, Χ. Α. ΧΑΡΑΛΑΜΠΙ∆ΗΣ ΤΜΗΜΑ ΜΑΘΗΜΑΤΙΚΩΝ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟΥ ΑΘΗΝΩΝ ΑΘΗΝΑ 2003

Transcript of ΠΙΘΑΝΟΤΗΤΕΣ

  • ( )

    . , . , . .

    2003

  • v

    1

    1. 1 2. 1 3. 10 4. , 13 5. 18 6. 19 7. 28 8. 39 9. 43 . 1 48 2

    1. H 57 2. 61 3. 65 4. 68 . 2 75 3

    1. 79 2. BERNOULLI 79 3. PASCAL 85 4. 93 5. POISSON 97 . 3 103

  • ii

    4

    1. 107 2. ERLANG 110 3. 117 4.

    POISSON

    126 5. 132

    . 4 135

    5 ,

    1. 141 2. 145 3. 147 . 5 154

    1 6

    1. 157 2. 158 3.

    161 7

    1. 179 2. 179 3. 187 4. 194 5.

    196 6. 200 . 7 201

  • iii

    2 8

    1. 213 2. () 215 3. 218 4. 221 5. 222 . 8 227 9

    1. 229 2.

    231 3. 237 . 9 245 10

    1. 253 2. 256 3.

    265

    . 10 276 283 289 297

  • . , ( ) . : , , , . , : () , () , , . 1, 1-5 ( ), , (, , ) . 2-4 , 5 ( ) ( , , ), . ( ) , ( 6 7) ( 8-10). , , , . ( ) 8 10 , ( , , , , , ...), . , , ,

  • vi

    , . , () ( 8-10). , , . , . , ( ) , . , , , , . , , , , , . ( ) . , 2003

    . , . , ..

  • 1 1. H ( ) ( ) ( ). . . , () ( ). , ( ). ( ) ( ) . (). 2.

    () ( ) . , . (..) : ) :

    ..: )( , )( .

  • 2

    )

    ..: 6,5,4,3,2,1 .

    ) )(

    ..: ...,,,, .

    ) ()

    ).6,6(...,),2,6(),1,6(............

    ),6,2(...,),2,2(),1,2(),6,1(...,),2,1(1),(1,:..

    )

    ..: v...,,2,1,0 .

    ) ( )

    ..: ...,2,1,0 .

    ) .

    ..: .

    : .

    () . A , A . . BA . BA , . BA .

    BA AB . BA = .

    .

  • 3

    2.1. (..) ( ) ( ) . .

    , , . . . . : }...,,,{ 21 N = : ...},,{ 21 = . ( ) ( ( ) ). , :

    ) },{ = ) }6,5,4,3,2,1{= ) ...},,,{ = ) )}6,6(...,),2,1(),1,1{(= ) }...,,2,1,0{ = ) ...},2,1,0{= ) ),0[}0:{ +== tt . (), (), () () . () ()

    ...},,,{ 321 = . , () .. ),0[ = 0 ( ). ( ) , ( mm) ..,

  • 4

    .. ( ).

    2.2. . ( ). .

    }{ = , , . .

    , , . . () ( )

    ABA = :{ }B , . , AAA ...,,, 21

    jAAAA = :{21 L }...,,2,1 =j , AAA ...,,, 21 . , ...,...,,, 21 AAA

    jAAAA = :{21 LL ...},2,1=j , ...,...,,, 21 AAA . () ( )

    A = :{ }B , . , AAA ...,,, 21

    LL 2121 jA = :{ }...,,2,1 =j ,

  • 5

    AAA ...,,, 21 . , ...,...,,, 21 AAA

    LLLL 2121 jA = :{ }...,2,1=j ,

    ...,...,,, 21 AAA . , = ,

    ( ) . ( )

    }:{ AA = , . A . ( )

    ABA = :{ }B , . BABA = . (). Venn ( ) , . . Venn 2.1-2.4 BA , BA , A = BA . , , . 1 2 .

    1 2 , 21 , 1

    2 ,

    }`,:),{ 22112121 ( = .

  • 6

    ...,,, 21 :

    }...,,,:)...,,,{( 22112121 = L . === L21 .

    A B

    2.1: BA 2.2: BA

    A

    2.3: A 2.4: BA 2.1. () () .

    },{ = , ( ).

    }{= }{= . () () 2 . 2 . 2

  • 7

    .

    )},(),,(),,(),,{(2 = . 2 },{ = . 2 ,

    )},{(0 = , )},(),,{(1 = )},{(2 = 0, 1 2 , .

    2.2. () .

    }6,5,4,3,2,1{= .

    }1{1 = , }2{2 = , }3{3 = , }4{4 = , }5{5 = }6{6 = 5,4,3,2,1 6

    ,

    }1{1 = , }2,1{2 =B , }3,2,1{3 =B , }4,3,2,1{4 =B , }5,4,3,2,1{5 =B }6,5,4,3,2,1{6 =B

    5,4,3,2,1 6

    .

    11 AB = , 212 AAB = , 3213 AAAB = , 43214 AAAAB = , 543215 AAAAAB = , B =6 .

    2.3. 3 .

    )},,(),,,(),,,(),,,(),,,(),,,(),,,(),,,{( = , . 0 , 1 , 2 3 0, 1, 2 3 , ,

    :

    )},,{(0 = , )},,(),,,(),,,{(1 =

  • 8

    )},,(),,,(),,,{(2 = , )},,{(3 = ,

    )},,(),,,(),,,(),,,(),,,(),,,(),,,{( =

    0321 A == . () 3

    0)},,{( A == . 2.4. , .

    () , , ,

    }...,,2,1,0{1 = . 1

    }...,,2,1{ = . () , , :

    }0{= . , . () , ,

    }0:{2 tRt

  • 9

    1 .

    , . 2 .

    2.5. () , )( )( .

    , ()

    ...},,,,{ = . .

    ) 4

    }{A = ) 4

    ...},,{ = ) 4

    },,,{ = . 2.6. () , 0 1. ,

    }111,110,101,011,100,010,001,000{1 = , ( .. 1 .. 2.3).

    () ... 4: , , AB . ,

    ),(),,(),,(),,(),,(),,(),,(),,(),,(),,{(2 = , )},(),,(),,(),,(),,(),,( ,

    .. ),(

    .

  • 10

    3.

    De Moivre (1711). O , ( , ...) : , (). 1/2. . () . , ( ). Laplace (1812). , () . ( , ), () ( ). , )(AP ,

    NANAP )()( = (3.1)

    )(AN )(NN . )(AP

    ( ) (3.1)

  • 11

    () : 0)( AP A , () : 1)( =P ,

    () : )()()( BPAPBAP += ( ) B .

    (3.1) : 0)( AN )()()( BNANBAN += , .

    )()()()( 2121 APAPAPAAAP +++= LL (3.2) ( , )

    AAA ...,,, 21 . (3.1) 1)( AP .

    0)( =P . , = L21 AA = L21 ii A

    )(/)()( iii NANAP = , ...,,2,1=i , )()()()( 21 APAPAPAP L= . (3.3)

    ( ) : ( ) () .

    )()()(

    AAP = , (3.4)

    )( )( ( )

    . (3.4), , (3.1). 3.1. jA j ,

    .2,1,0=j )( jAP , .2,1,0=j

  • 12

    ()

  • 12

    },{ = . , , :

    21})({})({ == PP .

    , 2

    )},(),,(),,(),,{(2 = , },{ = . (3.3) 4 :

    41

    21

    21})({})({)}),({( === PPP ,

    41

    21

    21})({})({)}),({( === PPP ,

    41

    21

    21})({})({)}),({( === PPP ,

    41

    21

    21})({})({)}),({( === PPP .

    , (3.1)

    )},{(0 = , )},(),,{(1 = , )},{(2 = ,

    41)( 0 =AP , 2

    1)( 1 =AP , 41)( 2 =AP .

    3.2. r , r < . .

    =)( . , , , 2/r (. 3.1). r .

  • 13

    ))(( rr .

    ))(()( rr = .

    A B

    r

    r/2

    .

    r/2

    ra

    3.1

    , (3.4),

    ===r

    r

    rr

    AP 11))((

    )()()( .

    , = ,

    2

    1)(

    =rAP .

    4. ,

    ( , ) , , NANAP /)()( = , )(AN )(NN . . ( ), , :

  • 14

    . () 1

    1 2 2

    , 1 2

    21 + . ( ). () 1

    1

    2 2 , 1 2

    21 . ...,,, 21

    ().

    v ...,,, 21 .

    , 3=v ),,( 321 . 1 21 = (

    ) , 2 32 = ( ) 3 23 = ( ) , 12321 = 21, 3 :

  • 15

    - }...,,,{ 21 = . - )...,,,( 21 r

    r ...,,2,1= . ( ) }...,,,{ 21 r , r ...,,2,1= . . , , . ( ) . .

    4.1. () , )( ,

    )!(!)1()2)(1()(

    =+= L , (4.1)

    1 )1(321! = L ( 1)( 0 =v )1!0 =

    ()

    ,

    )!(!!

    !)(

    ==

    . (4.2)

    . () )...,,,( 21

    }...,,,{ 21 = , 1 , , 2 ,

    1 ,

    1 . 121 ...,,, , , 1

  • 16

    , 1)1( += . , , (4.1).

    () }...,,,{ 21

    ! , ! . ! (4.1) (4.2).

    4.2.

    = L . (4.3) . )...,,,( 21

    }...,,,{ 21 = i . , , (4.3).

    4.3.

    )!1(!)!1(

    !)1()1(1

    +=++=

    +

    L . (4.4)

    . }...,,,{21 iii

    }...,,,{ 21 = iii ...,,, 21 .

    . iii L211 }...,,,{

    21 iii }...,,,{ 21 jjj

    11 ij = , ...,122 += ij , )1( += ij , 11 21 +

  • 17

    4.1. () . }...,,,{ 21

    }...,,,{ 21 ccc .

    ,

    ,

    , . j j

    j ...,,2,1= =+++ L21 ,

    !!!!

    21

    L ,

    1

    1

    . 2

    1

    2

    1

    .

    , 1 , -

    =+++ )( 121 L , , ,

    11

    2

    1

    1

    LL

    )!(!

    )!()!(!

    )!()!(!

    !

    1

    11

    212

    1

    11

    =LLL

    .

    () . }...,,,{ 21 ccc .

    , }...,,,{

    21 iii ccc ,

  • 18

    . , ( )

    ,

    . ,

    +

    1

    ,

    . 5. . ( ) , , . ( ) , , . Von Mises . ( ) A . ( )

    )(n . ,

    n )( .

  • 19

    , Von Mises, :

    nAP

    )(lim)( = . (5.1)

    , ,

    () : 0)( AP A () : 1)( =P

    () : )()()( BPAPBAP += ( ) . . (5.1) . 6. , , . .

    6.1. () ( ). A () )(AP

    ():

    () ,

    0)( AP A , () ,

    1)( =P , () ,

  • 20

    LLL ++= )()()( 2121 APAPAAAP L++ )( AP ( ) Ai , ...,...,,2,1 i = . 6.1.

    () : )()()( BPAPBAP += ( ) BA , ,

    )()()()( 2121 APAPAPAAAP +++= LL , ( ) Ai ,

    i ...,,2,1= . () () )(AP

    A . )(AP , A . () . .

    6.1. . }...,,,{ 21 =

    =)( iii = }...,,,{ 21 .

    )(AP

    :

    ii pP =})({ , Ni ...,,2,1= . , }{}{}{

    21 iii A = L , ,

    })({})({})({)(21 iii PPPAP +++= L

    iii pppAP +++= L21)( .

  • 21

    ,

    Nppp +++= L21)( ,

    121 =+++ Nppp L . , , . . ,

    NPp ii

    1})({ == , Ni ...,,2,1= ,

    )(AP

    NANAP )()( = ,

    .

    6.2. .

    }6,5,4,3,2,1{= 6)( == .

    () , ( ), :

    61})({ == jPp j , 6,5,4,3,2,1=j .

    H

    6)()( ANAP = ,

    . , 5, }6,5{=A 2)( =AN ,

    31)( =AP .

  • 22

    () , ( ) ,

    cjjPp j == })({ , 6,5,4,3,2,1=j , c . 1654321 =+++++ pppppp ,

    1)654321( =+++++c 21/1=c . jjjA = }...,,,{ 21

    21)( 21

    jjjAP

    +++= L .

    5, }6,5{=A

    2111

    2165)( =+=AP .

    6.3. ABOBA ,,,

    40% 14%, 42% 4%, . , . ,

    %8282.042.040.0})({}))({}),({ ==+=+= OPAPOAP . , , 18% ,

    %1818.004.014.0})({})({}),({ ==+=+= ABPBPABBP .

    (), () () .

    6.1. () , ,

    0)( =P . (6.1) () Ai , i ...,,2,1= ( )

    ,

  • 23

    )()()()( 2121 APAAPAAAP +++= LL (6.2) () A , ,

    )(1)( APAP = . (6.3) () A,B ,

    )()()( ABPAPBAP = (6.4) AB ,

    )()()( BPAPBAP = . (6.5) () BA, ,

    )()()()( ABPBPAPBAP += (6.6)

    )()()(1)( ABPBPAPBAP += . (6.7) . () =iA , ...,2,1=i , = LL AAA 21 ()

    LLLL ++++== )()()()()( 2121 APAPAPAAAPP LL ++++= )()()( PPP . , () 0)( P . ,

    0)()( =+++ LL PP , , 0)( =P . () =iA , ...,2,1 ++= i . () (6.1)

    )()( 12121 LLL = + AAAAPAAAP )()()()()()()( 21121 APAAPAPAPAPAP +++=+++++= + LLL .

    () A ( ), = AA , AA = . (6.2) 2= () 1)()()( ==+ PAPAP , (6.3).

  • 24

    () BA == ABBA = :

    === ABBABABA )()()(

    AABBABABA === )()()( . , (6.2) 2= ,

    )()()()()]()[()( ABPBAPBAPBAPBABAPAP +=+== )()()()( ABPAPBAPBAP == . AB BAB =

    )()()( BPAPBAP = . () BABA = , = BBA )( ,

    BABBA = )( . (6.2), )()(])[()( BPBAPBBAPBAP +==

    (6.4) (6.6). )( = BABA , (6.3) (6.7).

    6.2. () AAA v ...,,, 21 . , .6.1, ,, (. 11):

    i) )()()()()()()()( PBPAPBAP +++= , ii) )()()()()()()(1)( +++= .

    6.1:

  • 25

    6.2. AAP ),( , ]1,0[ : 1)(0 AP A (6.8)

    :

    )()( PAP BA , BA . (6.9) . , () ,

    0)( AP , 0)( AP A (6.3), )(1)( APAP = , (6.8). , () , AB ,

    0)( ABP , (6.5),

    )()()( APBPABP = , BA , (6.9). 6.1 , .

    6.3. . ,

    )(BP .

    B . )(BP )(BP . ,

    8 (. 2.3) B

    81)( =BP

    (6.3)

    87

    811)(1)( === BPBP .

  • 26

    )(BP

    21, AA 3A

    2,1 3 , .

    87

    81

    83

    83)()()()()( 321321 =++=++== APAPAPAAAPBP .

    6.4. . . 365 , 366 . . , , 365 . , . )...,,,( 21 iii 365

    }365,...,2,1{ , ri r ,

    r ,...,2,1= . , , 365)( = .

    . A . )(AP )(AP . , A

    )...,,,( 21 iii 365 }365,...,2,1{ ( )

    )365()( = . (6.1),

    AP

    365)365(

    )( =

    (6.3) :

    APAP

    365)365(

    1)(1)( == .

    23= , 2/15073.0)( >=P . 6.5. 10 0 9 . . 3 () .

  • 27

    5. 5 BA }5,4,3,2,1,0{

    }4,3,2,1,0{ . AB (6.5)

    )()()( BPAPBAP = . 3

    310)( =N , 10 }9...,,2,1,0{ 3 ,

    36)( = , 6 }5,4,3,2,1,0{ 3 . 35)( =

    091.0105

    106)( 3

    3

    3

    3== BAP .

    6.6. (). 0 1 ( ).

    0 1, . BA 0 1 ( ) (6.7),

    )()()(1)( ABPBPAPBAP += . 39)( =AN , 9 }9...,,2,1{ 3 ,

    39)( =BN , 9 }9...,,3,2,0{ 3 AB 38)( =ABN , 8 }9...,,3,2{ 3

    .

    054.0108

    10921)( 3

    3

    3

    3=+=BAP .

    6.7. 2,1,0 3

    50%, 30%, 10% 10%, . 5

  • 28

    . 2,1 3.

    1, 2 3. )( BAP 6.2 (ii)

    )(1))(()( BAPBAPBAP == )()()()()()()(1 ABPBPAPABPPBPAP +++= .

    .

    ()( PAP = 1 5 ) 55 )7.0())}1{(1( == P .

    5)9.0()()( == PBP . )(ABP : ()( PABP = 1 2 5 )

    555 )6.0()1.05.0())}3,0{(( =+== P . , 5)6.0()( =AP 5)8.0()( = . ,

    ()( PABP = 1 2 3 5 ) 55 )5.0())}0{(( == P .

    ,

    5555555 )5.0()8.0()6.0()6.0()9.0()9.0()7.0(1)( +++= %29.101029.0 == . 7. , , () . , )(AP

    A . A . , , ( )

  • 29

    AB= | : () . , )|( ABP , ( ), , , )(AP

    )(ABP .

    .

    7.1. 5 1 5. 1 2 3, 4 5 .

    () . :

    }5,4,3,2,1{1 = : }2,1{=A . , ,

    52)( =AP ,

    53)( =AP .

    () , , . O )(BP

    . , )(BP ,

    . )|( ABP ,

    . , )|( ABP

    )(AP )(ABP ,

    () , ( ) .

    () , , . 20)5()( 2 == NN :

    ),2,3(),1,3(),5,2(),4,2(),3,2(),1,2(),5,1(),4,1{(),3,1(),2,1{(= )}4,5(),3,5(),2,5(),1,5(),5,4(),3,4(),2,4(),1,4(),5,3(),4,3( .

  • 30

    To ( ), , 8)( =AN :

    )}5,2(),4,2(),3,2(),1,2(),5,1(),4,1(),3,1(),2,1{(=A , o ( ), , 8)( =BN :

    )}2,5(),1,5(),2,4(),1,4(),2,3(),1,3(),1,2(),2,1{(=B . , ,

    52

    208)()( ===

    NANAP ,

    () . , .

    )}1,2(),2,1{(=AB 2)( =ABN .

    41

    82

    )()()|( ===

    ANABNABP .

    ,

    NABNABP )()( = ,

    NANAP )()( =

    )()()|(

    APABPABP = .

    , , ( )

    52

    208)()( ===

    NBNBP .

  • 31

    , , , (. 7.3).

    .

    7.1. () ( ) A 0)( >AP . , , )|( ABP , B , :

    )()()|(

    APABPABP = , B . (7.1)

    0)( =AP , )|( ABP . B )|( ABP .

    )|( ABP , B , ,

    () :

    0)|( ABP B , () :

    1)|( =AP , () :

    LLLL ++++= )|()|()|()|( 2121 ABPABPABPABBBP ( ) ,...,...,2 ,1 , = iBi .

    ()

    )|()|()|()|( 2121 ABPABPABPABBBP +++= LL ( ) ,...,2 ,1 , = iBi . . (7.1)

    )|()()( = . (7.2) .

  • 32

    7.1. ( ). Ai ,...,2 ,1=i , 0)( 121 >AAAP L .

    )|()|()|()()( 12121312121 = AAAAPAAAPAAPAPAAAP LLL . (7.3) .

    121221121 AAAAAAAAA LLL ,

    )()()()( 121221121 APAAPAAAPAAAP LLL 0)( 121 >AAAP L ,

    0)( 1 >AP , 0)(...,,0)( 12121 >> AAAPAAP L . (7.3) (). (7.1)

    )()()|(

    1

    2112 AP

    AAPAAP = , )(

    )()|(

    21

    321213 AAP

    AAAPAAAP = ,,

    )()(

    )|(121

    121121

    =

    AAAP

    AAAAPAAAAP L

    LL

    )(

    )()(

    )()(

    )()()(121

    21

    21

    321

    1

    21121

    =

    AAAP

    AAAPAAP

    AAAPAPAAPAPAAAP L

    LLL

    )|()|()|()( 121213121 = AAAAPAAAPAAPAP LL .

    7.2. 1 r . . . jA j

    ...,,2,1=j . AAA L21 , (7.3),

    )|()|()()( 12112121 = AAAAPAAPAPAAAP LLL

    )()(

    11

    11

    r

    r

    r

    r =+

    += L .

  • 33

    Lotto 49= 6= . r . 6=r , 6

    810700000007.013998816

    1 ==p .

    . :

    }...,,,{ 21 AAA Ai , i ...,,2,1= , , = ji AA , ji , ,

    AAA = L21 , . 7.2. ( , ...).

    }...,,,{ 21 AAA 0)( >AP , ...,,2,1= ,

    =

    =

    1

    )|()()( ABPAPBP . (7.4)

    .

    BABABABAAAB === LL 2121 )( , BA = , ...,,2,1= ji , == BAA jiji )( (. 7.2).

    BA1 BA2 BA3 BAvL

    1A 2A 3A L vA

    7.2

    , ,

  • 34

    )()()()( 21 BAPBAPBAPBP +++= L . 0)( >AP , (7.2),

    )|()()( ABPAPBAP = , ...,,2,1= ,

    )|()()|()()|()()( 2211 ABPAPABPAPABPAPBP +++= L . 7.3. ( () Bayes). A }...,,,{ 21 AAA

    0)( >AP , ...,,2,1= 0)( >BP ,

    =

    =

    rrr

    ABPAP

    ABPAPBAP

    1)|()(

    )|()()|( , ...,,2,1=r . (7.5)

    .

    =

    ==

    rrrr

    ABPAP

    ABPAPBP

    BAPBAP

    1)|()(

    )|()()(

    )()|( , ...,,2,1=r .

    7.1. ) )( AP , ...,,2,1= , , (a priori) , )|( BAP r ,

    , (a posteriori) .

    ) (...) Bayes 2=v , AA =1 AA =2 , 1)(0 BP

    )|())(1()|()()|()()|(

    ABPAPABPAPABPAPBAP += , )|(1)|( BAPBAP = .

    ) 2

    vAAA ...,,, 21 , (7.4) (7.5)

  • 35

    , vAAB L1 (. )...,,1 vAA .

    ) (7.4) (7.5) ...,...,,, 21 vAAA ( . =v ). 7.3. 25 . 3 2 . .

    () ,

    253)( =AP ,

    253)( =BP .

    () ,

    253)( =AP

    ... :

    253

    243

    2522

    242

    253)|()()|()()( =+=+= ABPAPABPAPBP .

    7.4. 5% . 30% 1% , . () , () () . , .

    05.0)( =AP , 95.0)(1)( == APAP , 30.0)|( =ABP , 01.0)|( =ABP . () :

    0150.030.005.0)|()()( === ABPAPABP .

  • 36

    () ... :

    0245.001.095.030.005.0)|()()|()()( =+=+= ABPAPABPAPBP . () Bayes :

    6122.001.095.030.005.0

    30.005.0)|()()|()(

    )|()()|( =+=+= ABPAPABPAP

    ABPAPBAP .

    7.5. , AIDS, : , : : , 25%, 25% 50%, . 5% , 1% 1. () AIDS; () AIDS, ; . () 05.0)|( =A , 01.0)|( = 001.0)|( = , ...

    )()|()()|()()|()( ++= 50.0001.025.001.025.005.0 ++= %55.10155.00005.00025.00125.0 ==++= . 1.55% . ) , )|( ,

    Bayes:

    3125

    0155.00125.0

    0155.025.005.0

    )()()|()|( ====

    .

    ,

    316)|(1)|( == .

    (prevalence) (??) :

    tt

    ""#""#=

  • 37

    # = .

    , 100 10 .. 4 ()

    %4100/4 = %10100/10 = . . . , . , (sensitivity) (specificity) . :

    + : : + : : .

    dcba +++= :

    +

    + a b ba + c d dc +

    ca + db + dcba +++

    () :

    ca

    aATP +==++ ]|[ ,

    dbdATP +==

    ]|[ .

  • 38

    , . , (predictive value) :

    ba

    aTAP +==++ ]|[

    dc

    dTAP +== ]|[ .

    , Bayes :

    )()|()()|(

    )()|()|( +++++++++

    += APATPAPATPAPATPTAP

    )-)(1-(1)()(

    )()(+=

    dcba

    caAP ++++== + )( .

    , . :

    db

    bATP +==+ ]|[

    ca

    cATP +==+ ]|[ .

    7.6. () 5%. 80% 10% .

  • 39

    ;

    +A , A

    , +T ( ) T ( ), :

    05.0)( =+AP , 95.005.01)(1)( === + APAP , 20.0)|(1)|(,80.0)|( === +++++ ATPATPATP , 90.0)|(1)|(,10.0)|( === ++ ATPATPATP .

    Bayes,

    )()|()()|()()|()|( ++++

    ++++++= APATPAPATP

    APATPTAP

    %3030.090.010.005.080.0

    05.080.0 =+= .

    , ( , a posteriori) 30% , a-priori ( ) 5%. 8. BA , . () , =AB , 0)|( =ABP , , () ,

    BA , 1)|( =ABP , . . ,

    )()|( BPABP = . . , ,

  • 40

    )|()()|()()( BAPBPABPAPABP == ,

    )()(

    )|()()()()|( AP

    BPABPAP

    BPABPBAP === ,

    )()()( BPAPABP = . . .

    8.1. () ( ) BA , .

    )()()( BPAPABP = . (8.1) 8.1. , B . : () () B .

    )()()( ABPAPBAP = , )(1)( BPBP = ,

    )()()( BPAPABP = , :

    )()()](1)[()()()()()()( BPAPBPAPBPAPAPABPAPBAP ==== . A , , A , A B , ( 10). 8.1. 3 . . . AB . :

  • 41

    83)( = BAP ,

    43

    821)(1)( === APAP ,

    21)( =BP .

    E (8.1) .

    .

    AAA 321 ,,

    )()()( 2121 APAPAAP = , )()()( 3131 APAPAAP = , (8.2) )()()( 3232 APAPAAP = .

    1A 2A 3A -

    1A 32 AA (. 8.2).

    , (8.2),

    )()()]([ 321321 AAPAPAAAP = , (8.3)

    )()()()( 321321 APAPAPAAAP = . (8.4) , (8.2), (8.4), (8.3),

    )()()]([ 312312 AAPAPAAAP = , (8.5) )()()]([ 213213 AAPAPAAAP = . (8.6)

    .

    8.2. () ( ) AAA ...,,, 21 . AAA ...,,, 21 ( )

    )()()()(2121 iiiiii APAPAPAAAP LL = (8.7)

    }...,,,{ 21 iii }...,,2,1{

    ...,,3,2= . , 3= (8.2) (8.4).

  • 42

    8.2. . 1A

    , 2A

    3A

  • 42

    .

    21 , AA 3A .

    366)( 2 ==N , 6 () }6...,,2,1{ 2 .

    ),3,4(),2,4(),1,4(),6,2(),5,2(),4,2(),3,2(),2,2(),1,2{(1 =A )}6,6(),5,6(),4,6(),3,6(),2,6(),1,6(),6,4(),5,4(),4,4( ,

    )6,3(),4,3(),2,3(),6,2(),4,2(),2,2(),6,1(),4,1(),2,1{(2 =A , )}6,6(),4,6(),2,6(),6,5(),4,5(),2,5(),6,4(),4,4(),2,4( ,

    )5,3(),3,3(),1,3(),6,2(),4,2(),2,2(),5,1(),3,1(),1,1{(3 =A , )}6,6(),4,6(),2,6(),5,5(),3 ,5(),1,5(),6,4(),4,4(),2,4( .

    321323121 AAAAAAAAA === )}6,6(),4,6(),2,6(),6,4(),4,4(),2,4(),6,2(),4,2(),2,2{(= .

    ,

    21

    3618)()()( 321 ==== APAPAP ,

    41

    369)()()( 323121 ==== AAPAAPAAP ,

    41

    369)( 321 ==AAAP

    ),()()( 2121 APAPAAP = )()()( 3131 APAPAAP = , )()()( 3232 APAPAAP = ,

    )()()()( 321321 APAPAPAAAP . 21, AA 3A

    .

    8.3. . jA j

  • 43

    (), 3,2,1=j . 21, AA 3A .

    )},,( ),,,( ),,,( ),,,( ),,,( ),,,( ),,,( ),,,{( =

    )},,( ),,,( ),,,( ),,,{(1 =A , )},,( ),,,( ),,,( ),,,{(2 =A , )},,( ),,,( ),,,( ),,,{(3 =A .

    )},,( ),,,{(21 =AA , )},,( ),,,{(31 =AA , )},,( ),,,{(32 =AA , )},,{(321 =AAA .

    ,

    21

    84)()()( 321 ==== APAPAP ,

    41

    82)()()( 323121 ==== AAPAAPAAP ,

    81)( 321 =AAAP

    ),()()( 2121 APAPAAP = )()()( 3131 APAPAAP = , )()()( 3232 APAPAAP = , )()()()( 321321 APAPAPAAAP = .

    21, AA 3A .

    9. () . 1 2 . (

    ) () . ( )

  • 44

    } , :),{( 22112121 = . . ,

    =1 =2 , ,

    }2 ,1 , :),{( 212 == ii .

    iiA ( i ), 2 ,1=i . 21 ,

    , 21 Bi , 2 ,1=i , 211 AB = 212 A =B . 1B 2B , . , =1 =2 1B 2B , . iB

    i- ( i- ), 2 ,1=i . . :

    1 2

    )()()( 2121 BPBPBBP = (9.1) 211 AB = 212 A =B (

    21 ) , . , ().

    )(BP 21 B (9.1) ( ). , )( iAP iiA 2 ,1=i )(BP

    21 B (9.1). ,

  • 45

    , .

    1 2 .

    )(BP 21 B )( iAP iiA 2 ,1=i , , : , (9.1), )},{( 21 21 :

    })({})({)}),({( 2121 PPP = . )(BP 21 B , , ,

    =B

    PBP),(

    2121

    )}),({()(

    .

    211 AB = 212 A =B , )()( 11 APBP = , )()( 22 APBP = .

    )()()( 2121 APAPAAP =

    )()()( 2121 BPBPBBP = . ,

    , ( ).

    9.1. 5 . 2 . , ,

    }6,...,2 ,1 ,6,...,2 ,1 :),{( === jiji ,

  • 46

    366)( 2 ==N . ,

    }5,...,2 ,1 ,6,...,2 ,1 :),{( =++== iiijjiA , 15)( =AN . A , },1 {= .

    125

    3615})({ === Pp ,

    127

    3621})({ === Pq .

    , 5

    },{:),,,,{( 543215 = i , }5,4,3,2,1=i . To 5 ():

    == iB :),,,,{( 54321 }}5,4,3,2,1{i

    k5

    ,

    5 . , 5 ,

    })({})({})({})({})({)}),,,,({( 5432154321 PPPPPP =

    =5

    127

    125 .

    )(BPp =

    =

    5

    127

    1255p , 5...,,1,0= .

    2 , 2Q ,

    2 ,

    6913.02412.00675.01127

    1255

    12711

    45

    102 ==

    == ppQ .

    9.2. N Mendel. .

  • 47

    , , . , ( ). , , . . , p, 2q r 12 =++ rqp .

    , : 21, AA 3A

    , , 21 , BB 3B

    , , . ( ) , . , ,

    qpqpAAPAPAAPAPAP +=+=+=2121)|()()|()()( 2211

    rqqpAPAP +=+== )(1)(1)( 12 =++ rqp .

    qpBP +=)( , rqBP +=)( . 21 , 3

    ( ) , , . AB =1 , BABA =2

    BA =3 . , B A A B (. 8.1).

    21 )()()()()( qpBPAPABPP +===

  • 48

    )()()()( 2 BAPBAPBABAPP +== ))((2)()()()( rqqpBPAPBPAP ++=+= ,

    23 )()()()()( rqBPAPBAPP +=== .

    . 1 1. , ,

    . . . BABA ,, BA . 2. 4 : A , ( ) . .

    3. ,

    )(4)(3)(2 ABPBPAP == , 2/1)( = ABP . )(AP , )(BP )(ABP

    )( BAP , )( BAP , )( BAP , )( BABAP . 4. 4/3)( =AP , 3/2)( =BP 5/3)( =ABP : )( BAP , )( BAP )( BAP . 5. A

    5/1)(2)( += APAP )(AP .

    6. 3

    )()(2)( BPAPABP += , )()( BPAP = .

  • 49

    7. 2/1)( =AP , 3/1)( =BP 3/2)( = BAP . 2/1)( =AP , 5/1)( =BP

    5/3)( =BAP . 8. 4/3)( = 8/3)( = , :

    () 4/3)( ,

    () 83)(

    81 .

    3/1)( = , 4/1)( = . 9. De Morgan:

    () vv AAAA = LL 11 )( , () vv AAAA = LL 11 )( .

    10. , () B , () A , () A B .

    11. (i) (ii) 6.2 6.1.

    12. . ( ) , 6,5,4,3,2,1= .

    13. 10 . , 10...,,1,0= ;

    14. ( de Mr). , 4 , 24 ;

    15. . .

    16. A . - . () , () rrr ...,,, 21 ...,,2,1 , , rrr =+++ L21 . 17. . r

  • 50

    18. }...,,,{ 21 = . })({2})({ 1+= ii PP , 1...,,2,1 = i , })({ iP , ...,,2,1=i . }...,,,{ 21 = , . 19. 5 . )6,5( , )5,6(

    )6,6( .

    20. 0.001. 0.97. ;

    21. , , 80% , . , , 60% , 99% . . 1% , 30% . ;

    22. : , : : 50 . : 30.0)( =AP , 25.0)( =BP , 40.0)( =P , 15.0)( =ABP ,

    20.0)( =P , 10.0)( =P 05.0)( =P . )( BAP , )( BAP , )( AP )( BAP .

    23. },...,,,{ 121 .

  • 51

    1 }...,,,{ 121 . 24. 10 . 100/ , 10...,,2,1= . 55/

    10...,,2,1= . , 10...,,2,1= ; 25. 4/5. 3/5 2/5 .

    26. : , : : . ,

    )()|( BPABP < , )()|( PAP > , )()|( PP = . 27. . . . 28. 0.01. 0.95. () () .

    29. 0 1 2 1/4, 1/2 1/4, . , . A , 2,1,0= rB r,

    6...,,1,0=r , )( 0BP , )( 1BP )|( 12 BAP .

  • 52

    30. , , 50%, 40% 40%, . , 35% . 25% 20%. , 15% . ;

    31. 1A 1 1 , 2 2

    2 . ( ) 1

    ( ) 2 . 2

    1A . , 1A .

    () ;

    () , ;

    32. ( ) . () ; () ,

    ; ( !)

    33. )521( v , 4/52, v ...,,2,1= .

    34. 1 . , - ( ). 1/ v ...,,1= .

    35. , s ( ), 11 + s ;

    36. () . () . , 95%; 95%;

  • 53

    37. , . , .

    38. ( Bonferroni). vAA ...,,1 ,

    1)()()...( 11 +++ vAPAPAAP vv L . 39. 75%

    . 20% , 10%. , ; ;

    40. . 2 1 , 1 2 . , ( !), ( ) ( ). () ; () ,

    ;

    41. , p, 2q r 12 =++ rqp . ( ) , Mendel, . .

    42. 7% 2% . 48% 52% .

    43. 50% . 1/2. 1/3.

    44. 95% , () 95%

  • 54

    , () 5% . )

    10%, ;

    ) , () . , . ;

    45. , ( ). , 10%, 40% 50%, . , . , , . , 1/2. . () , ; () ,

    ;

    46. () ( ). () . ()

    0)( =AP 1)( =AP . 47. ( v2 ) .

    ; r )2( rvr ;

    48. v...,,2,1 x . ,

    y x...,,1 . y

    1; y 1, x 1;

    49. , , :

  • 55

    () B . () B . () B .

    50. {=A }, =B { }, {= }. BA ,, (, ,

    , A, B, ), , B, .

    51. 5%. 80% , 10% . , ;

    52. 21 , A 3A .

    () 1A 32 AA , () 2A 31 AA () 3A 21 AA .

  • 2 1. ( ) () ( ) , , , . . , () ( ) . .

    1.1. () . (..). )(Xx = . WZYX ,,, XXX ...,,, 21 wzyx ,,, xxx ...,,, 21 . RRX () ( ). ],( x . XRB ( ) . .

    1.2. F

    }))(:({)()( xXPxXPxF == ,

  • 58

    (..) (...) .. .

    .. XF x )(xFX .

    , , ]1,0[ :

    1)(0 xF ,

  • 59

    ==

    =),(,2

    )},(),,{(,1),(,0

    )(

    X

    }2,1,0{=XR . F .. :

  • 60

    X =)( , , . F :

  • 61

    1.3. x ]1,0[ 1)10( = XP

    ]1,0[ (

    0 1). ],( 21 xx 10 21 xx

    12 xx , )()( 1221 xxcxXxP =< ,

    c .

    0)0( =

  • 62

    2.1. ( ) , 1, ( )

    ...},...,,,{ 10 xxxRX = . f x , ...,2,1,0= ,

    }))(:({)()( xXPxXPxf ==== , ...,2,1,0= , (2.1) .

    .. Xf x )( xf X .

    , = L}{}{ 10 xxRX L}{ x , )( XRXP

    1)(0

    ===

    xXP .

    , ,

    0)( xf , ...,2,1,0= 0)( =xf , XRx (2.2)

    =

    =0

    1)(

    xf . (2.3)

    , }...,,,{ 10 xxxRX = , (2.3)

    =

    =

    0

    1)(xf .

    )()( xXPxf == , ...,2,1,0= )()( xXPxF = ,

  • 63

    )()( 00 xFxf = .

    =xx

    xfxF

    )()( ,

  • 64

    0)( 0 == xXP )( 0xf . , (2.9), . 0>x

    xxfxxXxP )()( +< . 2.1. , 1.1, . }2,1,0{=XR (). .. :

    41)}],[{()0()0( ==== PXPf ,

    21)}],(),,[{()1()1( ==== PXPf ,

    41)}],[{()2()2( ==== PXPf .

    =

    =++=2

    0

    141

    21

    41)(

    xxf ,

    .

    2.2. x ]1,0[

    (. 1.3). .

    1.3

  • 65

    2.3.

    2

    )(2)(

    xxf = , x 0 ,

    0> . )(xF ,

  • 66

    })(:{ yxgx . )(xgy = XR YR .

    )(1 ygx = . yxg )( )(1 ygx ,

    )(xgy = )(1 ygx , )(xgy =

    ))(()]([)( 11 ygFygXPyF XY == ,

    )(xgy = ))((1)]([1)]([1)]([)( 1111 ygFygXPygXPygXPyF XY

    ==

  • 67

    xxgy +== )( , 0 , yygx /)()(1 ==

    dyydg /1/)(1 = . .

  • 67

    3.1. )(xf X ,

    XRx . Y += , 0 ,

    ||1)(

    yfyf XY

    = , YRy . (3.2)

    3.1.

    = 22

    2)(exp

    21)(

    xxf X ,

  • 68

    })(:{ yxgx , , . .

    3.2. () )(xf X , XRx )(xFX , Rx .

    2XY = .

    0

  • 69

    . . . .

    4.1. () )()( xXPxf == , ...,2,1,0= . , )( ,

    =

    =0

    )()(

    xfxXE . (4.1)

    () )(xf ,

  • 70

    =

    ==+++++===6

    1 27

    621

    6654321

    61)(

    xxXE .

    , , .

    4.2. ],[ . )(XE . ..

    xf

    21)( = , x .

    , 4.1 (),

    =

    ====

    xxdx

    dxxxfXE 042

    1)()(2

    .

    0)( = , . . .

    , )()( xXPxf X == , ...,2,1,0= )(xf X ,

  • 71

    . (. 4.2) . , ,

    2)()( = XXg , )(XE= (4.3) (4.4) .

    4.2. )(XE= . , )(XVar 2X 2 ,

    ])[()( 22 XEXVar = . (4.5) )(XVar ,

    )(XVar X = (4.6) .

    (4.3) (4.4), .. )()( xXPxf == , ...,2,1,0= ,

    =

    =0

    2 )()()(

    xfxXVar ,

    .. )(xf ,

    = dxxfxXVar )()()( 2 . .

    .

    4.1. XE =)( , 2)( XVar = , .

    XE +=+ )( , (4.7) )]([)]([)]()([ XhEXgEXhXgE +=+ , (4.8)

  • 72

    22)( XVar =+ , (4.9) 22 )()( XEXVar = . (4.10)

    . )()( xXPxf == , ...,2,1,0= . (4.3)

    =

    =

    =+=+=+=+

    0 0 0)()()()()()(

    XExfxfxxfxE

    =

    =

    =+=+=+

    0 0 0)()()()()()]()([)]()([

    xfxhxfxgxfxhxgXhXgE

    )]([)]([ XhEXgE += . , (4.4), (4.7) (4.8). 4.2 (4.7), (4.8),

    ])]()[[()( 2XEXVar ++=+ 222222 ])[(])([ XEE === . 2)( X , ..

    )(XE= , (4.7) (4.8) )2()()2(])[()( 22222 XEXEXXEXEXVar =+==

    2222 )()(2)( XEXEXE =+= . 4.1. () .

    =)(XE 0)( 2 >= XVar ,

    = XZ (4.11)

    , (4.7),

    0/])([]/)[()( === XEXEZE , (4.9),

    1/)(]/)[()( 2 === XVarXVarZVar .

  • 73

    (4.11) .

    () 0)( =XVar , c 1)( == cXP . 4.2. . (4.10) , . ,

    ])[( 2)2( XE= , )1()( 2 = XXX .

    22 ])[()( XEXVar += . (4.12)

    (4.10)

    XEXXEXXEXE ==== )()()]1([])[( 222)2( . 4.3. . )(XVar .

    ..

    61)()( === xXPxf , 6...,,2,1=x .

    , (4.3)

    =

    =+++++==6

    1

    22

    691

    6362516941

    61)(

    xxXE .

    (4.10) (. 4.1) 2/7)( == XE ,

    1235

    449

    691

    27

    691)()(

    222 ==

    == XEXVar .

    4.4.

    xf

    21)( = , x .

    (4.4)

  • 74

    =

    ===

    xdxx

    dxxfxXE362

    1)()(23

    222

    (4.10) (. 4.2) 0)( == XE 3/)()( 22 XEXVar == . 4.5.

    2

    )(2)(

    xxf = , x 0 ,

    0> (. 2.3). )(XE

    )(XVar .

    )(XE , 4.1,

    =

    ===33

    2)(2)()(0

    02

    32

    2

    x

    xdxxx

    dxxxfXE

    .

    (4.4),

    =

    ===623

    2)(2)()(2

    00

    2

    432

    222

    x

    xdxxx

    dxxfxXE

    1896)]([)()(

    22222 XEXEXVar === .

    4.1. XR g

    XR )]([ XgE .

    (i) xg )( XRx XgE )]([ . (4.13)

    (ii) xg )( XRx XgE )]([ . (4.14)

    (iii) xg )( XRx XgE )]([ . (4.15)

  • 75

    (iv) h, )]([ XhE , )()( xgxh XRx

    )]([)]([ XgEXhE . (4.16) . (iv) )()( xXPxf == , ...,2,1,0= . (4.3)

    )]([)()()()()]([0 0

    gExfxgxfxhhE

    == =

    =,

    )()( xgxh , K,2,1,0= , (4.16). , (4.4).

    (i) (4.16) xh )( . (ii) xg )( XRx , (4.13),

    XgEgE = )]([)]([ , (4.14).

    (iii) (4.13) (4.14).

    A . 2

    1.

  • 76

  • 77

    () c )3/10(1

  • 3

    1. , 2. . () () . , . . . . 2. BERNOULLI 2.1. Bernoulli . A , ),( AA ,

    = AA AA = . A . },{ = . Bernoulli.

    pP =})({ , qpPP === 1})({1})({ , (2.1) .

    2.1. Bernoulli p ( pq = 1 ). (-) (-) Bernoulli p. ( ))(~ pbX .

  • 80

    , Bernoulli .

    2.1. Bernoulli p

    xxqpxXPxf === 1)()( , 1,0=x . (2.2)

  • 81

    () . p. ( )),(~ pvbX .

    , .

    2.2. , . yx, ,

    =

    =+ v

    k

    kvkv yxkv

    yx0

    )( , ...,2,1=v .

    .

    ),(),(),()())(()( 21 yxpyxpyxpyxyxyxyx vv LL =+++=+ ,

    yxyxpp ii +== ),( , vi ...,,2,1= . kvkvv yxyxx ...,,, 1 ,

    vv yxy ,..., 1 , kvk yx vk ...,,1,0= . , , vyx )( +

    =

    =+ vk

    kvkkv

    v yxCyx0

    ,)( ,

    =kvC , kvk yx .

    kvk yx k

    vpp ...,,1 , x ( ,

    kv y). ,

    =kvC , k

    =kv

    pp v...,,1 ,

    4.1 () . 1.

    .

    2.3. p

    xxqpx

    xXPxf

    === )()( , x ...,,2,1,0= (2.5)

  • 82

  • 83

    (2.5) 20...,,2,1= 50.0...,,10.0 ,05.0=p . 5.0>p 5.01

  • 84

    222 )1()()1( pqpp =+= . ,

    pqpppXEXVar =+=+== 222222 )1(])[()( . 2.1. ),( 11 zy ,

    ),(...,),,( 22 zyzy . zy > , zy , ...,,2,1= . p

    pq =1 2/1=p . . ,

    ,

    ===

    21)()(

    x

    xXPxf , x ...,,2,1,0= .

    ( ( ), ( )). () 2 () 7

    8= .

    =

    =++=

    = 2

    0

    8 1445.01094.00312.00039.0)5.0(8

    )2(x x

    XP ,

    =

    =+=

    = 8

    7

    8 0351.00039.00312.0)5.0(8

    )7(x x

    XP .

    2.2. AAA, qp 2 , r ( 12 =++ rqp ),

    . ( ) , Mendel, . ( ) AA . 1

    AA , Bernoulli (. 9.2 . 1)

  • 85

    211 )()(})({ qpPPp +=== , 211 )(1)(})({ qpPPq +=== .

    Bernoulli AA

    xxqpx

    xf

    = 11)( , x ...,,1,0= .

    4/1=== rqp , 4/11 =p , 4/31 =q , AA , 4= ,

    xx

    xxf

    =

    4

    43

    414)( , 4,3,2,1,0=x .

    4 AA

    6836.0256175

    431)0(1)1(

    4

    ==

    === XPXP .

    AA

    1414)( === XE .

    3. PASCAL 3.1. 3.1. Bernoulli p ( q),

    pP =})({ , pqP == 1})({ , () . . p. ( ))(~ pGX .

    .

    3.1. p

  • 86

    1)()( === xpqxXPxf , ...,2,1=x (3.1)

  • 87

    .

    =

    = ===

    1 1

    11)(x x

    xx xqpxpqXE

    =

    = ===

    2 2

    2122)2( )1()(])[(

    x x

    xx qxxpqpqxXE .

    , q

    =

    =0

    1)1(x

    x qq ,

    =

    =1

    21 )1(x

    x qxq , =

    =2

    32 )1(2)1(x

    x qqxx .

    pqpxqpXE

    x

    x 1)1(

    )(1

    21

    = ==== ,

    22

    32

    2)2(2

    )1(2)1(])[(

    pq

    qpqqxxpqXE

    x

    x ====

    = ,

    222

    22 112])[()(

    pq

    pppqXEXVar =+=+== .

    . .

    3.3. (3.1).

    )()|( rXPXrXP >=>+> , ...,2,1 ,0, =r . (3.4) . })(:{ rX +> })(:{ X > , })(:{ rX +>

    })(:{ X > (3.2),

  • 88

    )()(

    )(),()|(

    XPrXP

    XPXrXPXrXP >

    +>=>>+>=>+>

    rr

    qq

    qF

    rF ==+=

    +

    )(1)(1

    rqrFrXP ==> )(1)( (3.4).

    : r ( ) r . () .

    3.1. 1= XY (3.1) :

    yY pqyXPyYPyf =+==== )1()()( , ...,2,1,0=y . (3.5)

    .. p. H (3.3):

    pqXEXEYE === 1)()1()( , 2)()1()( p

    qXVarXVarYVar === . (3.6)

    3.1. 100 . , 20 .

    5/4=p . () 4 () .

    ()

    1

    51

    54)()(

    ===x

    xXPxf , ...,2,1=x

  • 89

  • 90

  • 91

    prXE == )( , 22 )( p

    rqXVar == . (3.10)

    . ..

    =

    ==

    rx

    rxr qprx

    xXE11

    )( ,

    ,

    ===

    rxx

    rrxr

    xrrxr

    xxrx

    x)!(!

    !)!()!1(

    )!1(11

    (3.9),

    prqrpq

    yyr

    rpqrx

    xrp rr

    rx

    y

    y

    rrxr ==

    +=

    =

    =

    = 1

    0)1( .

    ..

    =

    +=+=

    rx

    rxr qprx

    xxXXE11

    )1()]1([]2[ ,

    ,

    ++=+

    ++=+=

    +

    rxx

    rrrxr

    xrrrxr

    xxxrx

    xx1

    )1()!()!1(

    )!1()1()!()!1(

    )!1()1(11

    )1(

    (3.9),

    =

    =

    +++=

    ++=+=

    rx y

    yrrxr qyyr

    prrqrx

    xprrXXE

    0]2[

    1)1(

    1)1()]1([

    22 )1()1()1( +=+= prrqprr rr .

    ..

    22

    2

    222 )1()]1([)(

    prq

    pr

    pr

    prrXXEXVar =+=+== .

    3.2. r- Bernoulli p. rXY = (3.7) .

  • 92

    yrY qpy

    yryrXPyYPyf

    +=+==== 1)()()( , ...,2,1,0=y . (3.11)

    .. Pascal r p. (3.10) :

    prqr

    prrXEYE ==== )()( , 22 )()( p

    rqXVarYVar === . (3.12)

    3.3. Pascal .

    prX , r-

    Bernoulli p ( ),(~, prNBX pr ), pY ,

    Bernoulli p ( ),(~, prbY p ).

    )()( ,, rYPXP ppr = , ,,...,2,1 r = (3.13) r- r.

    )1()1( ,, ==+= rYpPXP ppr , ,1,...,2,1 += r (3.14) r- 1+ 1r 1+ . (3.14) Pascal.

    3.3. . 49.0=p . () 4 () .

    () . .. Pascal ,2=r 49.0=p

    =

    =++==4

    2

    2222 67.0})51.0(3)51.0(21{)49.0()51.0()49.0)(1()4(

    XP .

  • 93

    () , (3.10),

    08.449.02)( === XE .

    3.4. Banach. Banach, o Steinhaus Pascal. . Bernoulli

    2/1== qp . . . z ...,,2,1,0= . )()( zZPzf Z == , z ...,,2,1,0= .

    . z

    )1( + 12)()1( +=++= zzx . . , (3.7),

    z

    Z z

    zXPzZPzf

    =+====

    2

    212)12(2)()( , z ...,,2,1,0= .

    4. , , . , . . .

    4.1. , , . () o

  • 94

    . .. ,

    . ( )),,(~ .

    .

    4.1. ,

    +

    ===

    x

    x

    xXPxf )()( , x ...,,2,1 ,0= . (4.1)

    .

    +=

    N )(

    , - . . }{ xX =

    x

    x

    - x x .

    , ,

    +

    ===

    x

    x

    xXPxf )()( , x ...,,2,1 ,0= .

    0)( xf , x ...,,2,1,0= , 0)( =xf , }...,,2,1,0{ x Cauchy,

    =

    +=

    x

    x

    x

    0, (4.2)

    = =

    =

    +

    =

    x

    x

    x

    x

    xf0 0

    1)( ,

    .

    x 0 , x 0 , x 0 x

    },min{},0max{ x .

  • 95

    .

    4.2. (4.1).

    XE +== )( , 1)(

    2

    ++++==

    XVar . (4.3)

    . .. , ,

    =

    +

    ==

    x

    x

    x

    xXE1

    )( .

    =

    ==

    11

    )!()!1()!1(

    )!(!!

    x

    xx

    xx

    xx

    x

    (4.2) Cauchy,

    +

    =

    +

    =

    ==

    y

    y

    x

    x

    y

    x

    1

    01 11

    11

    +=

    +

    +=

    11

    .

    H ..

    =

    +

    ==

    x

    x

    x

    xxXXE2

    )2( )1()]1([ .

    =

    ==

    22

    )1()!()!2(

    )!2()1()!(!

    !)1()1(x

    xx

    xx

    xxx

    xx

    (4.2) Cauchy

    =

    =

    +

    =

    +

    =

    x

    y

    y

    y

    x

    x

    2

    2

    0)2( 2

    2)2(

    22

    )1(

    )1)((

    )1()1(2

    2)1( ++

    =

    +

    +=

    .

  • 96

    222

    )1)(()1()1()]1([()(

    +++++=+==

    XXEXVar

    1+

    +++=

    .

    , N += .

    4.3.

    (4.1) N += . N ,, pN

    N=lim ,

    xx

    pp

    x

    x

    x

    =

    +

    )1(lim , x ...,,2,1,0= . (4.4)

    . pN

    N=lim N

    N = 1

    pN

    N

    NN== 1lim1lim .

    0lim = Nc

    N ( N) c.

    x

    Nxx

    Np

    Nx

    N

    NN

    N

    N =

    =

    11lim)(lim L ,

    x

    Nxx

    Np

    Nx

    N

    NN

    N

    N

    =

    = )1(11lim)(lim L ,

    111111lim)(lim =

    = N

    NNN

    N

    NL .

    xxv

    xx

    xvx

    NN

    NM

    N

    x

    M

    x

    x

    x

    )()()(

    )()()(

    =+

    =

    +

    (4.4).

    4.2. (Feller, 1968). A N . . .

  • 97

    N Np ,

    .

    () (4.3) Np ,

    =

    N

    N

    p N, .

    N

    )/()(1)/(1

    )())((

    ,1

    ,

    NN

    NNNN

    pp

    N

    N

    =+

    =

    1 )/()()/( NN < 1 )/()()/( NN > . Np , N

    /N < , /N > ][ /N = , ][x x. Np ,

    .

    5. POISSON 5.1.

    !)(

    xexf

    x= , ...,2,1,0=x , (5.1)

    xf , ...,2,1,0=x , 0)( =xf , ...},2,1,0{x ze ,

    =

    =0 !x

    xz

    xze , (5.2)

  • 98

    =

    = ===

    0 01

    !)(

    x x

    x

    eexexf ,

    .

    ..

  • 99

    ( 0p ) Poisson . .

    Poisson .

    5.2. Poisson (5.1).

    XE == )( , XVar == )(2 . (5.5) . .. , ,

    =

    =

    === 1 11

    )!1(!)(

    x x

    xx

    xe

    xxeXE ,

    , (5.2) (5.5). ..

    =

    =

    === 22

    2

    2)2( )!2(!

    )1()]1([

    xe

    xexxXXE

    x

    x

    x

    , (5.2)

    2)2( )]1([ XXE == .

    XXEXVar =+=+== 2222 )]1([)( . 5.1. () Bernoulli. 01.0=p . 100 .

    100 .

    xx

    xxXP

    == 100)99.0()01.0(100)( , 100...,,2,1,0=x .

  • 100

    100= 01.0=p 1== p 10, Poisson

    !/)( 1 xexXP == , ...,2,1,0=x .

    7358.03679.022)1()0()1( 1 ===+== eXPXPXP . ,

    7357.03697.03660.0)1()0()1( =+==+== XPXPXP . 5.2. () Poisson. () (, ). Petri ( ) ( ). . , , . tX

    t. t, tX

    ...,2,1,0 , t , tX ,

    0t , ( ). tX

    ],0( t t/t = . () t/tp = , 0> , () pq =1 . tX (

    )

  • 101

    xxt qpx

    xXP

    = )( , ...,2,1,0=x ,

    tp .

    0t , tp =lim ,

    !)()(

    xtexXP

    xt

    t== ...,2,1,0=x , )0,0( >> t . (5.6)

    )(~ tPX t .

    Poisson.

    () . t Poisson. Rutherford, Chadwick Ellis (1920) 2608= 5.7 . Poisson 87.3= . () , . Poisson. Poisson.

    () (, , ...) Poisson. .

    () . .

    () . t Poisson.

  • 102

    .

    () Petri , , . t Poisson. , , Poisson.

    Poisson.

    5.2. 80 4 . () () ;

    Poisson

    !4)( 4x

    exXPx

    == , ...,2,1,0=x .

    , ()

    9084.00733.00183.01)1()0(1)2( ===== XPXPXP , . ()

    =

    ====4

    03711.01954.01954.01465.00733.00183.01)(1)5(

    xxXPXP

    .

    5.3. 3 . : () 2 , () 4 2 , () 2 2 .

    tX t

    Poisson

    !)3()( 3

    xtexXP

    xt

    t== , ...,2,1,0=x .

  • 103

    , ()

    =

    =++==2

    0

    31 4232.02240.01494.00498.0!

    3)2(x

    x

    xeXP

    ()

    =

    =++++==4

    0

    62 2851.01339.00892.00446.00149.00025.0!

    6)4(x

    x

    xeXP .

    2 ),( pb 3= 4232.0=p ( ()),

    yy

    yyYP

    == 3)5768.0()4232.0(3)( , 3,2,1,0=y

    ()

    3857.0)4232.0(33

    )5768.0()4232.0(23

    )2( 32 =

    +

    =YP .

    . 3 1. 12 . .

    2. 10 5 4 . 5 .

    3. 3.0=p . 0.9.

    4. r

    . p . . r .

    r .

    r , , r

  • 104

    . , r . . r . . () r . )(XE

    )(XVar . ()

    r . )(YE

    )(XVar . ()

    5= , 3=r 1.0=p )(YE

    15. )(YVar .

    5. () a a

  • 105

    () .

    7. Bernoulli p. () () r .

    8. 125 50 . 5 . 5 2 , () 5 () .

    9. 1 , . . ()

    )()( xXPxf == () )(XE )(XVar . 10. 350 42 . () x () 10 3 .

    11. 0.1% . 5000 () 3 () 2 () 4 .

    12. Poisson. () () .

  • 4 1. H () () ( ) . , ] ,[ , < .

    )()( 1221 xxcxXxP =< , xx 21 , (1.1) c . x =1 , x =2 1)()( ==< XPXP

    c =

    1 . (1.2)

    , , 0)( == xXP Rx , . . , (1.1) (1.2),

  • 108

    > FFXPXP

    31

    321 == .

    () (1.5)

    0)( == XE , 12/10)( 82 == XVar . 1.2. 10 , 5 .. 7:20 7:40 () 4 () 7 . , 7:20. ..

    ]20,0[

  • 110

    103)}10()13({)}0()3({)1310()30()( =+=

  • 111

    === 0 220 222 1)()( dyeydxexdxxfxXE yx

    =++=+== 0 020 0 0222 2]22[2][ yyyyyyy eyeeydyyeeydeydyey

    22 2)(

    XE = .

    222 1)()(

    XEXVar == .

    . .

    2.2. (2.1).

    )()|( yXPxXyxXP >=>+> , 0x , 0y . (2.4) . }{ yxX +> }{ xX > , }{}{ xXyxX >+> (2.2),

    )()(

    )(),()|(

    xXPyxXP

    xXPxXyxXPxXyxXP >

    +>=>>+>=>+>

    yxyx

    ee

    exF

    yxF

    +==

    +=)(

    )(1)(1

    yeyFyXP ==> )(1)( (2.4).

    2.1. Poisson tX , 0t , tXE t =)( (. 5.2 . 3)

    ( ). }{ tT > , t,

  • 112

    }0{ =tX , t , (5.6) . 3,

    tt eXPtTP

    ===> )0()( , 0t .. ,

  • 113

    ,...2 ,1 ,)!1(0

    1 === dxexI x , (2.7)

    === 0 0 11 1)!1(1

    )!1()( dyey

    dxex

    dxxf yx

    ,

    . ,...2 ,1 , =I , :

    + +=== 0 0 0 101 ][ dxexexdexdxexI xxxx

    ,...2 ,1,1 ==+ II . (2.8)

    == 01 1dxeI x (2.7).

    2.3. Erlang (2.6).

    XE == )( , 22 )(

    XVar == . (2.9)

    . ..

    ==== 0 0)!1(1

    )!1()()( dyey

    dxex

    dxxxfXE yx

    (2.7)

    == )!1(! .

    + + === 0 120 122 )!1(1

    )!1()()( dyey

    dxex

    dxxfxXE yx

    222 )1(

    )!1()!1()(

    XE +=+= .

  • 114

    ..

    22

    2

    2222 )1()()(

    XEXVar =+=== .

    2.2. Poisson tX , 0t , tXE t =)( (. 5.2 . 3) T

    - ( ). }{ tT > , - t

    }{ X t < , t , (5.6) . 3,

    =

    ==== 1

    0

    1

    0 !)()()()(

    ttt

    teXPXPtTP , 0t .

    .. T

    =

    =1

    0 !)(1)(

    tetF t , 0t , (2.10)

    0 ,0)(

  • 115

    () , , 12 () .

    () tX t

    Poisson tXE t =)( , 3/124/8 == . 3T Erlang

    =

    =2

    0

    3/

    !)3/(1)(

    tetF t .

    =

    ==> 20

    43 !

    41)12(1)12(

    eFTP

    Poisson

    7619.0)1465.00733.00183.0(1)12( 3 =++=>TP .

    () 3T , (2.9),

    93)( 3 == TE .

    2.3. , ),1()( E , Erlang ,

    ),( ,

    0> 0> , ),( . , X 0> 0> ( ),(~ X ), (.

    (2.1) (2.6))

  • 116

    Erlang (, , ). )( , 0> , . ...},2,1{= , , }...,3,2,1{2/1 a (. ). : 0> ,

    )()1( =+ , (2.14) ( , . (2.8)). ,

    =)2/1( , (2.15) ( (2.15) Euler), ...),2/5(),2/3(),2/1(

    (2.14) (2.15). ,

    2/)2/1()2/1()12/1()2/3( ==+= , 4/3)2/3()2/3()12/3()2/5( ==+= , 8/15)2/5()2/5()12/5()2/7( ==+= ,

    ... ),( ,

    Erlang ( 2.3). , (. (2.9))

    XE == )( , 22 )(

    XVar == . (2.16)

    , 2/ = ( ) 2/1= , )2/1,2/( - (chi-square) (degrees of freedom),

    2 . , -

    ( 2~ X ),

  • 117

  • 117

    , -, , . 3. ANONIKH KATANOMH

    , . :

    (.. , , ...) ( ) .

    . , .

    .

    , , .

    De Moivre Laplace ),( pb ( ) Gauss . "" (Normal) Karl Pearson.

    3.1. X

    2 )0,( 2 >

  • 118

    ),;( 2xf

    .

    3.1. () f ( ) x =

    21),;(max 2

    xf

    x=

  • 119

    (, 2).

    (1.5, 2) =0.5, 1 2.

    1,0 == , , ),(~ 2NX

    )1,0(N .

    )1,0(N .

    )1,0(N

    Z. )(z )(z ,

    ,2

    1)( 2/2zez =

  • 120

    2/2

    )2/1()( xex = (0, 1). )(z . ,

  • 121

    == z z dyydyyz )()()( yt =

    === zz z dyydttdttz )()())(()( .

    1)()()()()( ==+=+ z z dyydyydyyzz .

    0=z 5.0)0( = . 1)1(2))1(1()1()1()1()11( === ZP , 1)2(2))2(1()2()2()2()22( === ZP , 1)3(2))3(1()3()3()3()33( === ZP , 1

    %686826.01)8413.0(2)11( == ZP , %959546.01)9773.0(2)22( == ZP , (3.1) %7.999974.01)9987.0(2)33( == ZP .

    ),(~ 2NX .

  • 122

    3.4. X ),( 2N

    () XZ /)( = )1,0(N .

    () ,)(

    =

    XP

    = )(XP ,

    =

    =

    XP 1)( .

    . () )(zFZ

    XZ /)( =

    ),;()()( 2zFzXPz

    XPzFZ +=+=

    =

    )2/(])[(2 22

    21),;()()( zZZ e

    zfzFzf +=+== )(2

    1 2/2 ze z ==

    )1,0(~ NZ .

    ()

    =

    =

    Z

    P

    X

    PXP )(

    XZ /)( = )1,0(N )(z .

    =

    =

    Z

    PXP )( .

    :

    =

    =

    =

    ZP

    XPXP )( ,

    .111)(1)(

    =

    =

    ==

    ZP

    XPXPXP

    3.5. ,

    X ),( 2N 2,

    ,

  • 123

    XVarXVarXE === )(,)(,)( 2 . . XZ /)( =

    )()()( ZEZEXE +=+= )()()( 2 ZVarZVarXVar =+= .

    )()( zzzg = )()( zgzg = , g ,

    === 0)()()( dzzgdzzzZE .

    === dzezdzezZEZVar zz )(21

    210)()( 2/2/222

    22

    =+=+= 110)(][21)( 2/

    2dzzzeZVar z .

    22 1)(,0)( XVarXE ===+= . 3.1. X 270= 30= . 7

    )2()2(30

    27021030

    270)210( =

  • 124

    (3.1)

    %,68)11()||()( ==+ ZPXPXP %95)22()2||()22( ==+ ZPXPXP , %7.99)33()3||()33( ==+ ZPXPXP .

    68% , 95% 99.7% .

    .

    3.3. )1,0(~ NZ z )( z= zZP => )( , 10

    z = )(1 z =1)( . 01.0=

    99.001.01)( ==z 1

    33.2z .

  • 125

    05.0= 95.005.01)( ==z 645.1=z ,

    10.0= 90.010.01)( ==z 28.1=z .

    z

    zZP => )( , 10 XP )1,(~ 2NX .

    999.0001.01)75(1)75( ==>= XPXP

    999.01

    751

    =

    XP

    999.01

    75 =

    .

  • 126

    1

    09.31

    75 =

    09.375 = . 91.7109.375 == . 3.5. X min30=

    min2.1= . 33min

    =

    ==>2.13033

    2.1301)33(1)33( XPXPXP

    %6.00062.09938.01)5.2(1)5.2(1 ==== ZP . 28min

    %50475.0)67.1(1)67.1(2.13028

    2.130)28( ===

    = ZPXPXP .

    10 2 28min

    Y = ( 10) 28min.

    ),10(~ pbY 05.0)28( == XPp )1()0(1)2(1)2( ===

  • 127

    , 100= .

    , p ),( 2N

    , p = , )1(2 pppq == . 100= .

  • 128

    De Moivre 1733 5.0=p p )10(

  • 129

    4.2. ),(~ pbX

    pqp

    pqpXP )( .

    . . , )( kXP = , ...,1,0=k ),( pqpN k,

    21k

    21+k

    +=

    pq

    pk

    pq

    pkkXP

    2

    121

    )( .

    4.3. ( ). ),(~ pbX ( p )

    0 ,

    +

    pq

    p

    pq

    pXP 2

    121

    )( .

    p 2/1 . , , Poisson. , Poisson ( =)(XE , XVar =)( )

    ),( 2 = , = .

    k

    e

    kXP 2)( 2

    21)(

    =

  • 130

    XP )( ,

    +=

    k

    kkXP 2

    121

    )( ,

    +

    XP 2

    121

    )( .

    4.1. 20%. 100 26 ; 100 ,

    2.0=p 100= .

    kk

    kkXP

    == 100)8.0()2.0(100)( , 100...,,1,0=k

    =

    = 100

    26

    100)8.0()2.0(100

    )26(k

    kk

    kXP . (4.1)

    . ,

    =8.02.01002.010026

    8.02.01002.0100)26( XPXP

    0668.09332.01)5.1(1)5.1(16

    2026 ====

    ZPZP .

  • 131

    )375.1(8.02.0100

    2.01002126

    )26( =

    ZPZPXP

    0845.09154.01)375.1(1 === . )26( XP (4.1) 0875.0 .

    4.2. p . p 1% 95%; 03.0p ( ) ; , p. /X ,

    95.001.0

    pXP .

    =

    =

    01.001.001.0 pXPp

    XP =+ ]01.001.0[ pXpP

    +=

    pqpp

    pqpX

    pqppP )01.0()01.0(

    101.0201.001.0

    =

    pq

    pq

    pq ,

    95.0101.02

    pq

  • 132

    975.001.0

    pq .

    1

    96.101.0 pq

    pq 38416 . (4.2) 4/1)1( = pppq ( 2)1()( pppppg == 5.0p 5.0p 25.0)5.0()(max == gpg

    p)

    (4.2)

    96044138416 .

    03.0p 0021.0)03.01(03.0)1( == pppq ,

    (4.2)

    810021.038416 . 4.3. Poisson 200 .

    () 170 ; () 11

    170;

    A 1 , Poisson 200= ),( 2N 200= , 200= . ()

    =

    = )12.2(200

    200170200

    200)170( ZPXPXP

    )12.2()12.2(1)12.2(1 === ZP 983.0= . ,

  • 133

    )16.2(200

    2005.0170200

    200)170(

    = ZPXPXP

    %.5.989846.0)16.2( == () ( ) 170. ),(~ pbY ,

    12= , 9846.0=p .

    1211

    1212

    1112

    )12()11()11( pqpYPYPYP

    +

    ==+==

    1211 )9846.0(0154.0)9846.0(12 += 9859.08301.01558.0 =+= . 5. , . Xlog .

    . Xlog

    ( ) . Xlog

    SGPT (serum glutamic pyruvic

    transaminase) , Xlog .

    , .

    ,

    5.1.

    (lognormal) 2 )0,( >

  • 134

    XY log= ),( 2N .

    , )(xF ( 0>x ) :

    ===

    x

    XPxXPxXPxF loglog)log(log)()(

    =

    x log (5.1)

    =

    ==

    xx

    x

    xxFxf log1loglog)()( , 0>x .

    5.1. 2

    2

    2

    2)(log

    21)(

    x

    ex

    xf

    = , 0>x .

    r ( )

    22

    21

    )(rrr eXE

    += ...,2,1=r

    2

    21

    )(

    eXE+= , 2222)( eXE +=

    )1())(()1())(()()(222 2222 === + eXEeeXEXEXVar .

    (5.1).

  • 135

    SGPT 25.

    2 .. ,

    2

    21

    )(

    eXE+= , )1())(()( 22 = eXEXVar

    54.182

    21

    =+ e , 03.14)1()54.18( 22 =e .

    04.0)54.18(

    03.141 22 ==e

    04.004.1log2 == .

    92.254.18log21 2 ==+

    9.204.02192.2 == .

    ==2.0

    9.225log2.0

    9.2log)25log(log)25( XPXPXP

    9452.0)6.1(2.0

    9.222.3 ==

    = .

    %5.94 25 SGPT . . 4

    1. ],[ . 1)( =XE 3)( =XVar ,

    ) ,

  • 136

    ) || XY = ) )(YE )(YVar .

    2. ]1,0[ . )(XgY = ,

    yxg =)( 111 +

  • 137

    i) 140 150, ii) 130 160.

    8. 295 240 . 9 10 , .

    9. 250 50. )

    200 260. ) c 10%

    c.

    10. 0.04. 02.0 (

    02.0 02.0+ ). ) ; ) 20 .

    i) ; ii) 2 ; iii) 3 ; iv) 6 ; ) i) 20 ; ii) 10 ;

    11. K cm175= cm5= . ) i) 175 cm; ii) 180 cm;

  • 138

    iii) 170 cm 180 cm; ) 6 i) 180 cm; ii) 4 ;

    12. X 2 c

    )(2)( cXPcXP =>

    c =+ 43.0 . : K 110 mg/dl

    2)/5( dlmg , c

    .

    13. )1,0(~ NZ z zZzP = 1)( , 10

  • 139

    p 0.05 0.99. 80% ;

    18. .

    73.2)( =XE , 075.0)( =XVar . )

    2.71 2.74; ) 10

    2.71 2.74; ) 10 2

    2.71 2.74;

    19. 5.1 SGPT 64.34)( =YE 113)( =YVar . 25 , : 25X , 25>X . ;

    20. (). , c, %100

    . c ; %1= , %5 , %10 . ;

  • 5 , 1. 1 () BA, ,

    . .

    1.1. () YX , () ,

    )()(),( yYPxXPyYxXP = , (1.1)

    x y. () , vXXX ...,,, 21 ()

    )()()()....,,,( 22112211 vvvv xXPxXPxXPxXxXxXP = L (1.2)

    vxxx ...,,, 21 .

    1.1. () (1.1) : .. , .. 2X , , (1.1),

    )()2|( yYPXyYP = , y. .. .. ( ). () (1.1) ,

    )(),( BAPyYxXP = , })(:{ xA = , })(:{ yB = .

  • 142

    , (1.2)

    })(:{ ii x , vi ...,,2,1= . () (1.2) : vBB ...,,1 ,

    )()()...,,( 1111 vvvv BXPBXPBXBXP = L . () , (.. , ...).

    .. . , , .

    1.1. () .. vXXX ...,,, 21

    vfff ...,,, 21 , ,

    )()()()...,,,( 22112211 vvvv xfxfxfxXxXxXP L==== ,

    vXvXX RxRxRx ...,,, 21 21 , iXR iX , vi ...,,2,1= .

    () .. vXXX ...,,, 21 vfff ...,,, 21 , ,

    )()()()...,,,( 221121...,,, 21 vvv xfxfxfxxxf v L= , vxxx ...,,, 21 ,

    )...,,,(...

    )...,,,( 221121

    21...,,, 21 vvv

    vXXX xXxXxXPxxxxxxf

    v

    =

    vXXX ...,,, 21 .

    : vXXX ...,,, 21 ,

    vggg ...,,, 21 , ..

    )(...,),(),( 222111 vvv XgYXgXg ===

  • 143

    . , .. )( iii XgY = .. iX ,

    . , , .. ..

    )...,,( 111 kXXgY = , )...,,( 112 vk XXgY += , 11 vk , vXX ...,,1 , .. 1Y 2Y

    .. ( .. ),( 2111 XXgY = ),( 3122 XXgY = , .. 1X .. ), 21 YY .

    ..

    1.2. .. vXX ...,,1 ,

    (i) ][][][ 11 vv XEXEXXE LL = , ,

    (ii) )]([)]([)]()([ 1111 vvvv XgEXgEXgXgE LL = , ( ).

    H .

    1.1. vXX ...,,1 ,

    (i) )()()( 11 vv XVarXVarXXVar ++=++ LL , (ii) )]([)]([)]()([ 1111 vvvv XgVarXgVarXgXgVar ++=++ LL ( ).

    . )()( 11 vv XgXgY ++= L . 22 )]([)()( YEYEYVar = .

    )]()([)( 11 vv XgXgEYE ++= L )]([)]([ 11 v XgEXgE ++= L

    ++= L1 , )]([ iii gE = , (. 4.1, (4.8) . 2),

  • 144

    = =

    =++=v

    i

    v

    jji YE

    1 1

    21

    2 )()]([ L .

    211

    2 )]()([ vv XgXgY ++= L = =

    =v

    i

    v

    jjjii XgXg

    1 1)()( ,

    =

    = =

    v

    i

    v

    jjjii XgXgEYE

    1 1

    2 )()()( = =

    =v

    i

    v

    jjjii XgXgE

    1 1)]()([ .

    ,

    22 )]([)()( YEYEYVar = ])]()([[1 1

    j

    v

    i

    v

    jijjii XgXgE

    = == .

    1.2 (ii), ji jijjiijjii XgEXgEXgXgE == )]([)]([)]()([ ,

    ji XX , . ,

    { }=

    = vi

    iii XgEYVar1

    22]))([()( =

    =v

    iii XgVar

    1)]([ ,

    (ii). (i) (ii)

    iii XXg =)( , vi ...,,2,1= . 1.1. Bernoulli vXXX ...,,, 21 ,

    p ( ), . pXP i == )1( , qpXP i === 1)0( , vi ...,,2,1= . ..

    vXXX ++= L1 (1.3) , , p, ),(~ pvbX . }...,,1,0{ vRX = . vp = vpq =2 . 2. (1.3)

    vp =++=++== )()()()( 11 LL ( pXE i =)( , )...,,2,1 vi = . 1.1 , vXX ...,,1 pqXVar i =)( . ,

  • 145

    vpqXVarXVarXXVarXVar vv =++=++== )()()()( 112 LL , . 2. ,

    vv XaXaY ++= L11 , vaa ...,,1 , :

    = = ==

    ===

    = vi

    v

    i

    v

    iiiiii

    v

    iii apXEaXaEXa

    1 1 11)()()( ,

    ==

    =

    = vi

    ii

    v

    iii XaVarXaVarYVar

    11)()(

    = === v

    i

    v

    iiii apqXVara

    1 1

    22 )(

    ( .. ii Xa , vi ...,,2,1= , ). , 0)( 21 = XXE , pqXXVar 2)( 21 = .

    1.2. iX i

    2i , vi ...,,2,1= ( )),(~ 2iii NX ,

    ==

    =

    vi

    ii

    v

    iii aXaE

    11

    ===

    v

    iii

    v

    iii aXaVar

    1

    22

    1.

    ,

    2121 )( XXE = , 222121 )( XXVar += . 1.3. i .. Poisson, )(~ ii P ,

    vi ...,,2,1= , 0>i ,

    ==

    =

    vi

    ii

    v

    iii aXaE

    11

    ===

    v

    iii

    v

    iii aXaVar

    1

    2

    1

    ( iii XVarXE == )()( )(~ ii PX ). 2.

    .. , .

    2.1. vXXX ...,,, 21 ..

  • 146

    (i) ( Bernoulli ( )). ),(~ pvbX ii , vi ...,,2,1=

    = =

    = v

    i

    v

    iii pvbXX

    1 1,~ ,

    , iX Bernoulli, ),1()(~ pbpbX i , ),(~1 pvbXX v++L .

    (ii) ( (Pascal) ). ),(~ prNBX ii , vi ...,,2,1= ,

    = =

    =

    v

    i

    v

    iii prNBXX

    1 1,~ ,

    , iX , ),1()(~ pNBpGX i , ),(~1 pvNBXX v++L .

    (iii) ( Poisson). )(~ ii PX , vi ...,,2,1= ,

    = =

    = v

    i

    v

    iii PXX

    1 1~ .

    (iv) ( ). ),(~ aX ii , vi ...,,2,1= ,

    xa

    i

    a

    X exaxf i

    i

    i/1

    )()( = , 0x ,

    dueua uai i = 0 1)( , 0>ia ,

    Euler (. 2.3 . 4),

    = =

    v

    i

    v

    iii aX

    1 1,~ .

    , iX 0> , . ),1(),1()(~ EEX i , ),(),(~1 v ++L .

    (v) ( ). ),(~ 2iii

    = = =

    v

    i

    v

    i

    v

    iiii NX

    1 1 1

    2,~ ,

  • 147

    ,

    = = =

    ++

    v

    i

    v

    ii

    v

    iiiiii X

    1 1

    2

    1

    2,~ .

    , ),(~ 21 NX ),(~2

    2 ( ),

    )2,3(~3 221 . , . 3.

    , , ,

    vXXS ++= L1 , v . , v , ..

    vXX ...,,1 .

    3.1. vXXX ...,,, 21 ..

    F (, )~...,,, 21 FXXX v . vXXX ...,,, 21

    . vXXX ...,,, 21

    (= , . ), i.i.d.= independent, identi-cally distributed.

    3.1. vXXX ...,,, 21

    F. XE i =)( 2)( XVar i = ,

  • 148

    vS

    )(1 =++= L , v XXS ++= L1)( .

    .

    )()( 1)( v XXESE ++= L vXEXE v =++= )()( 1 L ,

    SEv

    S

    ==

    = )(11)( )()( . , ,

    211)( )()()()( vXVarXVarXVarSVar vv =++=++= LL

    SVar

    vS

    vVarXVar

    2

    )(

    2

    )( )(11)( =

    =

    = .

    XXVar )(

    )()(

    2

    == ,

    vS

    SSVarSES

    == )(2

    )(

    )(

    )()(

    )()(

    ,

    S

    v

    S

    v

    S

    Xv

    =

    =

    = )()()(

    )( .

    (3.1). ,

    )()(

    XvE =

    0)())(( ===

    ,

    =

    )()(

    vVar

    XvVar )()( 2

    2

    XVarvXVar

    v =

    =

    1)(2

    22 ===

    vXVar

    .

    1.1. ( ...,,1 ) )(S

    ...,,1 . 3.1

  • 149

    Xv

    XVar )(

    )()( =

    vS

    SVarSES

    = )()(

    )()(

    )()(

    .

    , , ( , ) .

    3.2. ( , ...). vXXX ...,,, 21 .. F

    ( ) XE i =)( , 2)( XVar i = ,

  • 150

    (ii) ),(~ pvbX , ( p),

    =+

    == + rvuu

    rvu rr

    r

    u 22

    12)1()(

    )(

    =++=+

    =+== ++ rvxxzz

    rvxzrrrr

    rr

    22

    2][2

    12)1()(1

    )(

    =+

    =+= + rvxx

    rvx rr

    r

    22

    12)1()(

    )(

    += . 0 (ii) 5.2.

    ) 5.1, 5.2 (;) (;)

    5.1 . (coding).

    1 . 0y .

    2K .

    cyy

    u ii0= , ki ...,,2,1= .

    3K . u 2us

    =

    = ki

    iiuvvu

    1

    1 ,

    = =k

    iiiu uvuvv

    s1

    222

    11 .

    4K . x 2xs

    0yucx += , 222 ux scs = .

  • 199

    2K ,...,2,1,0 =iu .

    5.1. 2.2 ( 2.3) ( ) .

    iy iv iN ii yv 2iy 2ii yv

    5.5 8.5

    11.5 14.5 17.5 20.5

    8.5 11.5 14.5 17.5 20.5 23.5

    7 10 13 16 19 22

    4 16

    3 4 0 1

    4 20 23 27 27 28

    28 160

    39 64 0 22

    49 100 169 256 361 484

    196 1600

    507 1024

    0 484

    28 313 3811

    178.1128

    313 ==x , 56.1128

    3131811271 22 =

    =s .

    310= ii yu , 6...,,2,1=i

    iy iv iu iiuv 2iu 2iiuv

    7 10 13 16 19 22

    4 16

    3 4 0 1

    -1 0 1 2 3 4

    -4 0 3 8 0 4

    1 0 1 4 9

    16

    4 0 3

    16 0

    16 28 11 39

    3929.02811 ==u , 284.1))3929.0(2839(

    271 22 ==us

  • 200

    178.113929.0310 =+=x , 56.11284.192 ==xs . . , Sheppard ( 3)

    81.1012956.11

    12

    222 === css ,

    10.979 (. ). 6.

    ( ) , ,

    xsCV =

    (coefficient of variation). ,

    %100

    ==CV .

    , , , . . 10%. .

    6.1. 30 600 75 , 20 500 70 .

  • 201

    ( ).

    %5.12%10060075 ==ACV

    %14%10050070 ==BCV .

    , . Gini. Gini

    xdg2

    =

    d Gini x .

    3.2 Gini

    24.06.152

    44.7 ==g

    3.3

    11.027.242

    35.5 ==g .

    Gini Gini CV .

    7.

    1. 20 :

    86.283.165.112.411.387.276.390.314.255.250.160.336.155.293.170.120.380.296.131.2

    ) N i) , ii) , iii) ,

  • 202

    iv) , v) 3 , vi) Gini Gini. ) N (stem-leaf plot)

    (box-plot). ) N 5

    (i)-(vii) () .

    2. D.N.A. 52

    1.40.30.30.138.38.27.81.39.51.45.18.29.23.29.14.18.25.34.14.30.36.56.19.37.03.34.40.27.13.39.37.28.79.25.71.36.34.24.16.34.47.29.32.139.29.38.33.14.17.62.134.3

    ) N :

    i) , ii) , iii) , iv) , v) 1 3 , vi) Gini Gini, vii) .

    ) N (stem-leaf plot) (box-plot).

    ) 8 (i)-(vii) () .

    3. 72 500 :

    5228364124163131517251

    1831214518139201029202721101118726

    12103224142173342131115

    11754156091917962473

  • 203

    ) :

    i) , ii) , iii) , iv) , v) 1 9 , vi) Gini Gini.

    ) (stem-leaf plot) (box-plot).

    ) 8 (i)-(vii) () . .

    4. 267 mg/100ml :

    3.0 3.4 3.5 3.9 4.0 4.4 4.5 4.9 5.0 5.4 5.5 5.9 6.0 6.4 6.5 6.9 7.0 7.4 7.5 7.9 8.0 8.4 8.5 8.9

    2 15 33 40 54 47 38 16 15

    3 1 3

    ) :

    i) ( ), ii) , , iii) 1 9 , vi) .

    ) .

    5. 4

  • 204

    LL734.9-4.0173.9-3.0

    O

    .

    6. 80 ( ) .

    1214.5-12.51712.5-10.52310.5-8.588.5-6.5

    11 6.5-4.57 4.5-2.52 2.5-0.5

    )(

    %)(

    ) : i) ( ), ii) , , iii) 1 9 , iv) o .

    ) .

    7. 600 :

    8079-779077-75

    10075-7315073-718071-696069-674067-65

    ) :

  • 205

    i) ( ), ii) , , iii) 1 9 , iv) .

    ) .

    8. ) (box-plots) ( cm) 1963 1982

    1963 1964 1965 1966 1967 1968 1969 1970 1971 1972

    108 165

    79 77

    132 99 85

    100 68

    123

    106 138 125 103 128 132 118 117 120 114

    1973 1974 1975 1976 1977 1978 1979 1980 1981 1982

    129 79

    180 92

    105 99

    168 219 135 150

    130 104 144 108 152 119 135 155 134 116

    ) (ogive) . ().

    ) (ogives) 80% .

    ) .

    9. 1v 2v () 1x

    2x 21s ,

    22s .

    21 vvv += , x 2s

    xvxvx 2211 += 212212222112 )()1(1