Ιουστινιανός

Ο Πέτρος Σαββάτιος, ιλλυρικής καταγωγής ήταν ανιψιός του στρατηγού (και αργότερα αυτοκράτορα) Ιουστίνου Α΄. Με την άνοδο του θείου του στην εξουσία το 518 ονομάστηκε πατρίκιος. Υπήρξε ο σημαντικότερος σύμβουλος και ουσιαστικός

αντιβασιλέας του θείου του και το 527, λίγο πριν τον θάνατο του τελευταίου αυτοκράτορα, ονομάστηκε συναυτοκράτορας, παίρνοντας το όνομα Ιουστινιανός.

ΙουστινιανόςΟ Ιουστινιανός Α΄ (Λατινικά: Flavius Petrus Sabbatius Iustinianus, 11 Μαΐου 482 - 14 Νοεμβρίου 565), γνωστός και ως Μέγας Ιουστινιανός, υπήρξε ένας από τους σημαντικότερους Ρωμαίους αυτοκράτορες της Ανατολής, κυβερνώντας από το 527 έως το 565

Ιουστίνος και Ιουστινιανός

Ιουστίνος Ιουστινιανός

Θεοδώρα• Η αυτοκράτειρα Θεοδώρα

(περ. 500 - 28 Ιουνίου 548) ήταν η σύζυγος του αυτοκράτορα Ιουστινιανού. Φέρεται ως μία από τις διασημότερες γυναίκες στην παγκόσμια ιστορία και η διασημότερη αυτοκράτειρα του Βυζαντίου η οποία εξακολουθεί μέχρι σήμερα να κεντρίζει το ενδιαφέρον των ιστορικών μελετητών, καλλιτεχνών και αναγνωστικού κοινού.

ΣΤΑΣΗ ΤΟΥ ΝΙΚΑ

Η Στάση του Νίκα έλαβε χώρα στην Κωνσταντινούπολη το 532 και είχε διάρκεια μίας εβδομάδας. Υπήρξε η χειρότερη περίοδος βίας και αναρχίας που γνώρισε η Κωνσταντινούπολη με τη μισή πόλη να έχει καεί ή καταστραφεί.

Στάση του Νίκα

Η Ρωμαϊκή και η Βυζαντινή αυτοκρατορία είχαν αναπτύξει οργανώσεις φιλάθλων του ιπποδρόμου, ειδικά για τις αρματοδρομίες, μία δημοφιλή ενασχόληση για τα κατώτερα κοινωνικά στρώματα. Υπήρχαν τέσσερις κύριοι σύνδεσμοι, καθορισμένοι ανάλογα με το χρώμα της στολής της αγαπημένης τους αγωνιστικής ομάδας. Αυτοί ήταν οι Βένετοι (Γαλάζιοι), οι Κόκκινοι (Ρούσσοι), οι Πράσινοι και οι Λευκοί, αν και κατά τη Βυζαντινή περίοδο οι μόνες ομάδες που εξακολουθούσαν να διαθέτουν κάποια επιρροή και πολιτική δύναμη ήταν οι Βένετοι και οι Πράσινοι. Οι αυτοκράτορες συχνά υποστήριζαν τη μία έναντι της άλλης ομάδας. Ο Ιουστινιανός ήταν υποστηρικτής των Βένετων, τουλάχιστον μέχρι τη Στάση. Ο Ιουστινιανός υποσχέθηκε να απομακρύνει από τις θέσεις τους τον Τριβωνιανό και τον Ιωάννη Καππαδόκη, αλλά η έκκλησή του στον Ιππόδρομο δεν πέτυχε και ανακηρύχθηκε νέος αυτοκράτορας ο Ύπάτιος, ανιψιός του Αυτοκράτορα Αναστάσιου Α'.

Υπάτιος• Ο Υπάτιος ήταν ανηψιός του πρώην αυτοκράτορα Αναστάσιου Α' και δια μέσου του γάμου του

είχε δεσμούς με την αριστοκρατική οικογένεια των Ανίκια. Τα δύο αυτά στοιχεία ήταν σημαντικά εφόδια για το Βυζαντινό θρόνο, αλλά ο ίδιος δεν έδειξε τέτοια φιλοδοξία. Τόσο ο Υπάτιος όσο και τα άλλα ανήψια του Αναστάσιου ανατράφηκαν υπό την προστασία του διαδόχου του Ιουστίνου, του Ιουστινιανού.Στο αποκορύφωμα της Στάσης του Νίκα, ο Υπάτιος ήταν μαζί με τον αδερφό του Πρόμπο και τον Προμπό (επίσης ανηψιός του Αναστάσιου) οι κυρίαρχοι θεωρητικά υποψήφιοι για τον αυτοκρατορικό θρόνο. Όταν έγινε ξεκάθαρο ότι ο λαός επιθυμούσε καινούριο αυτοκράτορα, ο Πρόμπος εγκατέλειψε την πόλη, ενώ οι άλλοι δυο κρύφτηκαν στο παλάτι μαζί με τον Ιουστινιανό και τα μέλη της Γερουσίας. Δεν επιθυμούσαν να επαναστατήσουν κατά του Ιουστινιανού καθώς πίστευαν ότι δεν θα είχαν αρκετή λαϊκή υποστήριξη.Παρ’όλα αυτά, ο αυτοκράτορας που φοβόταν την ανταρσία εκδίωξε τους γερουσιαστές και μαζί τα δύο αδέρφια, που βρέθηκαν, ξαφνικά, κοντά στον όχλο. Ο Υπάτιος τραβήχθηκε έξω από το σπίτι του, παρά την προσπάθεια της γυναίκας του για το αντίθετο, και ανακηρύχθηκε αυτοκράτορας στον Ιππόδρομο εν μέσω των ταραχών. Ο Υπάτιος φαίνεται πως ξεπέρασε τον αρχικό του δισταγμό και άρχισε να συμπεριφέρεται σαν ηγέτης.Όταν τελικά η Στάση καταπνίγηκε στο αίμα από την Αυτοκρατορική Φρουρά, ο Υπάτιος συνελήφθη από τους άντρες του Ιουστινιανού. Λέγεται πως ο ίδιος ο Ιουστινιανός θέλησε να δώσει χάρη στον Υπάτιο, αλλά η γυναίκα του η Θεοδώρα τον έπεισε να εκτελέσει τον σφετεριστή.

Ναρσής

• Γόνος της περιώνυμης αριστοκρατικής οικογένειας Καμσαρακάν της περσικής Αρμενίας, αγωνίστηκε σκληρά μαζί με τον αδερφό του Αράτιο εναντίον των νεαρών Βυζαντινών στρατηγών Βελισάριου και Σίττα, όταν οι τελευταίοι επιχείρησαν επιδρομές στη περιοχή το 526-527. Τρία χρόνια αργότερα οι δύο Καμσαρακάν εγκατέλειψαν την περσική πλευρά και προσχώρησαν στους Βυζαντινούς. Ο επίσης Αρμένιος ευνούχος σακελλάριος του Ιουστινιανού Ναρσής τους επιφύλαξε θερμή υποδοχή με πλούσια δώρα. Από τότε χρησιμοποιήθηκε σε διάφορα μέτωπα. Το 538 πολέμησε εναντίον των Οστρογότθων στη Ιταλία υπό τις διαταγές του Βελισάριου, ενώ ένα χρόνο νωρίτερα εμφανίζεται ως δούκας της Θηβαΐδας της Αιγύπτου, όταν με εντολή του Ιουστινιανού κατέλυσε την παγανιστική θρησκεία στα νότια σύνορα της Αιγύπτου. Το 543 υπό τις διαταγές του βυζαντινού στρατηγού Βαλεριανού πολέμησε εναντίον των Περσών στη Μέση Ανατολή. Τραυματίστηκε βαριά κατά την επίθεση στο οχυρό Αγγλόν και μεταφέρθηκε από τον αδερφό του Ισαάκιο μακριά από το πεδίο της μάχης, όπου και υπέκυψε στα τραύματά του.

Βελισάριος

• Ο Φλάβιος Βελισάριος ή Βελισσάριος (λατ. Flavius Belisarius, Γερμανίκεια Θράκης μεταξύ 500 και 505 μ.Χ.- Κωνσταντινούπολη 565) ήταν Βυζαντινός στρατηγός επί Ιουστινιανού Α΄. Θεωρείται από τους σπουδαιότερους στρατιωτικούς της βυζαντινής και μεσαιωνικής περιόδου και ένας από τους επιφανέστερους στρατιωτικούς ηγέτες όλων των εποχών. Διακρίθηκε σε όλα τα μέτωπα του Ανατολικού Ρωμαϊκού Κράτους εκείνης της εποχής (Μέση Ανατολή, Βόρεια Αφρική, Ιταλία, Βαλκάνια) με την εξαίρεση της Ισπανίας. Επίσης εισήγαγε πολλές καινοτομίες στην εκπαίδευση και οργάνωση του ρωμαϊκού στρατού της εποχής, καθώς και στην τακτική των επιχειρήσεων. Υπήρξε ένας από τους στενούς συνεργάτες του Ιουστινιανού, στην προσπάθεια του τελευταίου να ανασυστήσει την αρχαία ρωμαϊκή αυτοκρατορία. Η ζωή και η σταδιοδρομία του παρουσιάζουν εντονότατες εναλλαγές της τύχης, από τον θρίαμβο και τη δόξα στον παραμερισμό και την απώλεια κάθε εύνοιας, αξιωμάτων και περιουσίας και αντιστρόφως. Ο βίος και τα κατορθώματά του τροφοδότησαν πολλές λαϊκές αφηγήσεις αλλά και λογίους και καλλιτέχνες από τη βυζαντινή μέχρι την νεότερη εποχή, καθώς ο Βελισάριος έγινε παράδειγμα τραγικού ήρωα.

Ανθέμιος

• Ο Ανθέμιος ο Τραλλιανός (περ. 474 – πριν το 558) ήταν Έλληνας μηχανικός μαθηματικός και αρχιτέκτονας, καθηγητής της Γεωμετρίας στην Κωνσταντινούπολη. Γεννήθηκε στην πόλη Τράλλεις της Λυδίας, από όπου και η προσωνυμία του. Ο Ανθέμιος συνεργάσθηκε με τον Ισίδωρο τον Μιλήσιο για την κατασκευή του Ναού της Αγίας Σοφίας στην Κωνσταντινούπολη (532 μ.Χ.), μετά από ανάθεση του αυτοκράτορα Ιουστινιανού, καθώς ο προηγούμενος ναός είχε καταστραφεί στη Στάση του Νίκα.

• Ο Ανθέμιος προερχόταν από μια μορφωμένη οικογένεια. Είχε 4 αδελφούς και ο πατέρας τους, ο Στέφανος ο Τραλλιανός, ήταν γιατρός. Από τους αδελφούς του, ο Διόσκουρος ακολούθησε το πατρικό επάγγελμα στις Τράλλεις, ο Αλέξανδρος το ίδιο αλλά στη Ρώμη, όπου έγινε ένας από τους πιο φημισμένους γιατρούς της εποχής του, ο Ολύμπιος ήταν βαθύς γνώστης του Ρωμαϊκού Δικαίου, ενώ ο Μητρόδωρος έγινε διακεκριμένος γραμματικός στην Κωνσταντινούπολη.

Ισίδωρος

• O Ισίδωρος ο Μιλήσιος (fl. 6ος αι.) ήταν Έλληνας μαθηματικός, μηχανικός και αρχιτέκτονας. Ως βοηθός του Ανθέμιου από τις Τράλλεις, συμμετείχε στην ανοικοδόμηση του ναού της Αγίας Σοφίας στην Κωνσταντινούπολη, έχοντας μεγάλη συμβολή στην εκπόνηση και υλοποίηση των αρχιτεκτονικών σχεδίων. Πιθανότατα συμμετείχε επίσης στην κατασκευή άλλων έργων επί της αυτοκρατορίας του Ιουστινιανού Α', όπως και στην επίβλεψη αντιπλημμυρικών και οχυρωματικών έργων.

Αγία Σοφία• Ο Βυζαντινός Ναός της Ύπατης

Σοφίας του Ένσαρκου Λόγου του Θεού, περισσότερο γνωστή ως Αγία Σοφία ή Αγιά-Σοφιά, (τουρκικά Ayasofya, λατινικά Sancta Sophia ή Sancta Sapientia), γνωστός και ως Ναός της Αγίας του Θεού Σοφίας ή απλά Η Μεγάλη Εκκλησία, ήταν από το 360 μέχρι το 1453 ορθόδοξος καθεδρικός ναός της Κωνσταντινούπολης, με εξαίρεση την περίοδο 1204 - 1261 κατά την οποία ήταν ρωμαιοκαθολικός ναός, ενώ μετά την άλωση της Κωνσταντινούπολης μετατράπηκε σε τέμενος, μέχρι το 1934 και αποτελεί σήμερα μουσειακό χώρο (τουρκικά Ayasofya Müzesi).

H Αγία Σοφία σήμερα

Αγία Σοφία• Ανήκει στις κορυφαίες δημιουργίες

της βυζαντινής ναοδομίας, πρωτοποριακού σχεδιασμού, και υπήρξε σύμβολο της πόλης, τόσο κατά τη βυζαντινή όσο και κατά την οθωμανική περίοδο. Το παρόν κτίσμα ανεγέρθηκε τον 6ο αιώνα, επί βασιλείας του Ιουστινιανού Α', από τους μηχανικούς Ανθέμιο από τις Τράλλεις (σημ. Αϊδίνιο) και Ισίδωρο από τη Μίλητο. Στο ίδιο σημείο, επί του πρώτου λόφου της Κωνσταντινούπολης και σε κοντινή απόσταση από το Μέγα Παλάτιον και τον Ιππόδρομο της πόλης, είχαν χτιστεί παλαιότερα δύο ακόμα ναοί που καταστράφηκαν από πυρκαγιά.