1

ΕΛΑΣ Σ.Δ. 16-5-44ΙΙΙ Μεραρχία Πελ/σου ΗΕπιτελείον - Γραφείον ΙΙον ΙΙΙ Μεραρχία Πελ/σουΑριθμ. Ε.Π. 51

ΠρόςΤο Γενικόν Στρατηγείον

(Διά του Κλιμακίου Πελ/σου) Όπου

`` Επί της διαρπαγής 2 αποθηκών της Συμμαχικής αποστολής``.

Λαμβάνομεν την τιμήν, να αναφέρωμεν εις εκτέλεσιν της υπ`αριθμ. Ε. Π. 2816/9-4-44 Διαταγής υμών τα κάτωθι:

1) Οι άγγλοι αντιπρόσωποι της Συμμαχικής αποστολής είχον δύο αποθήκας εις την περιοχήν Φενεού (6ου Συντάγματος), αίτινες κατά την διάρκειαν εκκαθαριστικών των Γερμανών ενεργειών τον παρελθόντα Νοέμβριον διηρπάγησαν υπό διαφόρων πολιτών, ουδεμίαν σχέσιν εχόντων με τα τμηματά μας και τας οργανώσεις μας.

Επειδή οι ανωτέρω αντιπρόσωποι υποπτεύθησαν, ότι η διαρπαγή εγένετο υπό τμημάτων μας, διετάχθη το 6ο Σύνταγμα και ενήργησεν αυστηροτάτας ανακρίσεις εξ ων διεπιστώθη ότι η κλοπή εγένετο υπό πολιτών, γεγονός όπερ ανεκοινώθη εις τους Άγγλους αντιπροσώπους. Ήδη δε η Μεραρχία απορεί πως έπειτα από την αποκάλυψιν των ανωτέρω οι Άγγλοι αντιπρόσωποι εξακολουθούν να αποδίδουν την κλοπήν εις τον ΕΛΑΣ.

2) Τα δημιουργηθέντα ζητήματα διά τους συνδέσμους και πράκτορας της αποστολής η Μεραρχία διηυθέτησε πλήρως κατανοούσα τον σκοπό της υπηρεσίας της αποστολής. Μάλιστα διά πάντα τα υπό της

αποστολής χρησιμοποιούμενα πρόσωπα η Μεραρχία κατατοπίζει τους αντιπροσώπους, επί παντός δε δημιουργουμένου ζητήματος τους ενημερώνει. Γενικώς πάσα ενέργεια της Μεραρχίας στηρίζεται στην απόλυτον κατανόησιν της υπηρεσίας της αποστολής διαθέτουσα με προθυμίαν εις τους αντιπροσώπους όλα τα μέσα διά την ευχερεστέραν εκπλήρωσιν της αποστολής των.

ΑΛΕΞΑΝΔΡΟΣ Συν/ρχης Ιππικού ΑΧΙΛΛΕΥΣ Καπετάνιος

2

Ε. Λ. Α. Σ XVI ΤΑΞΙΑΡΧΙΑ ΠΡΟΣΩΠΙΚΗ ΔΙΑ ΤΑΣ ΔΙΟΙΚΗΣΕΙΣΕΠΙΤΕΛΕΙΟΝ ΓΡΑΦΕΙΟΝ ΙΙΙον δι' εκτάκτου ΣυνδέσμουΑΡΙΘΜ. Ε.Π.Ε. 595

ΕΙΔΙΚΗ ΔΙΑΤΑΓΗ ΕΠΙΧΕΙΡΗΣΕΩΝ

Ι.- Ειδική κατάστασις και πληροφορίαι περί εχθρού

Α. Ο Κατακτητής βοηθούμενος και υπό των οργάνων της προδοτικής Κυβερνήσεως Αθηνών αποβλέπει να ελέγξει στατιστικώς και είτα να συγκεντρώση επ`ωφελεία αυτού και των οργάνων του την γεωργικήν παραγωγήν της χώρας.

Προς τον σκοπόν τούτον προέβη εις τινας περιοχάς εις τας σχετικάς προπαρασκευαστικάς ενεργείας. -

Β. Επιτυγχανομένης τυχόν της επιδιώξεως ταύτης του κατακτητού εκτός των αμέσων ωφελημάτων άτινα θα προσπορισθή διά της υπέρ αυτού συλλογής της γεωργικής παραγωγής θα έχη και έμμεσα τοιαύτα ήτοι 1) Την εξαθλίωσιν των αγροτών των πεδινών περιοχών και την συνεπεία ταύτης αδράνειάν των και 2) τον υποσιτισμόν εξικνούμενον

μέχρι πείνης των πληθυσμών των ορεινών περιοχών και των τμημάτων του ΕΛΑΣ και την συνεπεία τούτου μείωσιν της μαχητικής του ικανότητος ήτις δύναται να μειωθή επικινδύνως (αν συνεπεία δυσμενούς τυχόν εξελίξεως της στρατιωτικής καταστάσεως εν Ευρώπη παραταθή η κατοχή και κατά τους χειμερινούς μήνας).

ΙΙ.- Προθέσεις της Ταξιαρχίας

Να εμποδίση την επιτυχία της ανωτέρω επιδιώξεως του κατακτητού και διά θυσιών εις αίμα ώστε να εξασφαλισθή η παραγωγή υπέρ των παραγωγών των πεδινών περιοχών και

Να εξασφαλίση μέχρι της επομένης εσοδείας τας απαραιτήτους ποσότητας εφοδίων διά της μεταφοράς και εναποθηκεύσεως εις καταφύγια της ορεινής ελευθέρας περιοχής προς διατροφήν των ορεινών πληθυσμών και των τμημάτων του ΕΛΑΣ. Συγκρότησις αποσπασμάτων διά την περιοχήν Ταξιαρχίας διά την επίτευξιν των σκοπών. -

1.- Ιη περιοχή η περιλαμβανομένη βορείως σιδηρ. γραμμής Βόλου - Βελεστίνου - Δεμερλής ανατολικώς σιδηρ. γραμμής Δεμερλή - Λαρίσης - Τεμπών και νοτίως κοίτης Πηνειού. Εις την άνω περιοχήν θα διατεθή εν Τάγμα δυνάμεως 400 ανδρών του 54ου Συντ/τος εις το οποίον θα περιληφθή και το συγκροτηθέν διά της υπ`αριθμ. Ε. Π. 1172/ -6-44 διαταγής μας καθορισθέν τμήμα προστασίας παραγωγής και προσβολής ειδικών τη συνδρομή και ετέρας δυνάμεως του 54ου Συντάγματος αν παραστή ανάγκη. -

2. ΙΙα Περιοχή.- Η περιλαμβανομένη Νοτίως Σιδ/κής γραμμής ΔΕΜΕΡΛΗ - ΒΕΛΕΣΤΙΝΟΥ - ΒΟΛΟΥ, ανατολικώς Σιδ/κής Γραμμής ΛΑΜΙΑ - ΔΕΜΕΡΛΗ και Βορείως Σιδ/κής γραμμής ΛΑΜΙΑ - ΣΤΥΛΙΔΟΣ.-

Εις την άνω περιοχήν θα διατεθώσι: α) Ένα Τάγμα δυνάμεων 400 ανδρών υπό τον

Ανθ/γόν Πολίτην, Στρατιωτικόν αρχηγόν Ι/54 Τάγματος συγκροτουμένων εκ 300 ανδρών Ι/54 Τάγματος και 100 ανδρών του 52ου Συντ/τος αποστελλόμενον ενταύθα υπό του Συντ/τος μέχρι της 20 τρέχοντος το βραδύτερον.- Τούτο να ενισχυθεί και δι' ετέρων δυνάμεων αν παραστή ανάγκη.-

β) Το συγκροτούμενον διά της υπ`αριθ. Ε.Π. 2026/5-6-44 Διαταγής ΧΙΙΙ Μεραρχίας απόσπασμα εξ 100 ανδρών Μπεγνή διά την περιοχήν Αλμυρού. -

γ) Μια Ίλη του 3/1 Συντ/τος Ιππικού (ως η υπ`αριθ. Ε.Π. 1018/10-6-44 Δ/γή Γεν. Στρατηγείου) η ευρισκόμενη εις άνω περιοχήν συνεργαζομένη από μακρού με Ι/54 Τάγμα. - Γενικήν διεύθυνσιν εις άνω περιοχήν αναθέτομεν εις τον συναγωνιστήν Αμάρμπεη όστις κατά την κρίσιν του να κατανείμει τους Τομείς των ανωτέρω τμημάτων. -

3. ΙΙΙη ΠΕΡΙΟΧΗ.- Πεδιάς Σπερχειάδος περιλαμβανομένη μεταξύ Λαμίας - Κόμμα - (..) (.....) Δημοσία οδός Λαμίας - Αθηνών και Δυτικώς μέχρι Μακρακώμης Άγιος Γεώργιος. Εις την περιοχήν ταύτην θα διατεθεί η ΧΙΙΙ Ημιλαρχία τη συνδρομή του 52ου Συντ/τος εφόσον θα παραστή ανάγκη.

ΙV.- ΑΠΟΣΤΟΛΗ ΑΠΟΣΠΑΣΜΑΤΩΝ. -

Α. Εξασφάλισις της παραγωγής των αγροτών πεδινών περιοχών - Προώθησις των άνω αποσπασμάτων προς τας πεδινάς περιοχάς - Διενέργεια από κοινού με τας Τοπικάς Πολιτικάς Οργανώσεις συστηματικής και πολυμόρφου προπαγάνδας προς διαφώτισιν των αγροτικών πληθυσμών επί των συνεπειών της διαρπαγής της παραγωγής υπό του κατακτητού. -

Παρότρυνσις των παραγωγών προς αντίδρασιν ενεργά ή παθητικά κατά των μέτρων και Διαταγών του κατακτητού διά τον αλωνισμόν των σιτηρών ουχί δι' αλωνιστικών μηχανών - αλλά δι' άλλων μέσων και απόκρυψιν των προιόντων των. -

Σύστασις προς τους ιδιοκτήτας των αλωνιστικών μηχανών όπως προωθήσωσι τας Μηχανάς των προς τας κράσπεδα της Ορεινής περιοχής διά να προστατευθώσι ευκολώτερα. Εις περίπτωσιν μη συμμορφώσεως των ιδιοκτητών αλωνιστικών μηχανών αποφασιστική ενέργεια προς οριστικήν ή προσωρινήν αχρήστευσιν μηχανών. -

Διά συγκροτήσεως κατά μεγάλα χωρία ή άθροισμα μικρών χωρίων ενόπλων μαχητικών Μονάδων αποτελουμένων κατά τα 2/3 εξ Εφεδρικού Ε.Λ.Α.Σ. και 1/3 εκ μονίμου Ε.Λ.Α.Σ. - προστασίας

παραγωγικής. -Προστασία των εις τα κράσπεδα της ορεινής περιοχής

προωθησομένων αλωνιστικών Συγκροτημάτων. Προσβολή δι' ισχυρών τμημάτων κρούσεως των τυχόν δημιουργηθέντων αλωνιστικών μηχανών του εχθρού και εις πολλά ταυτόχρονα Κέντρα διά να περισπάται η προσοχή του εχθρού και εν συνδυασμώ με προσβολή οδικών, σιδ/κών και τηλεφωνικών επικοινωνιών του εχθρού με τα Κέντρα του εξ ων δύναται να ενισχυθή. -

Διά την μεταφοράν και εναποθήκευσιν των αναγκαιούντων διά τας Μονάδας μας και τους Ορεινούς πληθυσμούς ποσοστών της παραγωγής.

Στενή επαφή και συνεργασία με ΕΤΑ περιοχών διά τον καθορισμόν των προς μεταφοράν ποσοτήτων και προστασίας μεταφοράς άνω ποσοτήτων εις καταφύγια.

Δημιουργία συμπληρωματικών νέων καταφυγίων ικανών να περιλάβωσιν άπασαν την συγκεντρωθησομένην παραγωγήν.

Προστασία των καραβανίων μεταφοράς παραγωγής εκ των τόπων παραγωγής προς τα καταφύγια δι' αναλόγων εκάστοτε αποσπασμάτων συνοδείας. Η Μεταφορά εις τα πεδινά εδάφη να γίνεται διά των παντός είδους τροχοφόρων, των κτηνών περιοχής και Μονάδων χρησιμοποιουμένων εκ των κρασπέδων (Ριζά του κάμπου) προς τας ορεινάς βάσεις μας.

Αι μεταφοραί να γίνωνται νύκτα και να στηρίζονται κυρίως εις την μυστικότητα.

V.- Εις περίπτωσιν σοβαρών εκκαθαριστικών επιχειρήσεων του εχθρού και προ σημαντικών υπερτέρων δυνάμεων του εχθρού, τα άνω αποσπάσματα μαχόμενα συνεχώς θα συμπτυχθούν προς τας ορεινάς διαβάσεις προσβάλλοντα τον εχθρό κυρίως εις τας υποχρεωτικάς διαβάσεις του από την πεδιάδα προς τας ορεινάς βάσεις μας. Εις τον κάμπον θα παραμείνει οπωσδήποτε και εις οιανδήποτε περίπτωσιν ισχυραί ομάδες κρούσεως αι οποίαι αποκρυβόμεναι προσωρινώς εις κατάλληλα σημεία θα παρενοχλούν και προσβάλουν εξ ενέδρας και αποφασιστικώς τα νώτα του εχθρού δρώντα κυρίως επί των οδών κινήσεως του.

ΣΥΓΚΕΝΤΡΩΣΙΣ ΠΑΡΑΓΩΓΗΣ.- Θα γίνεται υπό Οργάνων της ΕΤΑ τα οποία γνωρίζουν τι ακριβώς οφείλει να παραδώση έκαστος παραγωγός.

Ο καθορισμός των προς μεταφοράν ποσοτήτων θα καθορίζεται ομοίως υπό των οργάνων ΕΤΑ άνευ αναμίξεως του ΕΛΑΣ ο οποίος αναλαμβάνει μόνον την ασφάλειαν της μεταφοράς. -

VI.- ΑΠΟΘΗΚΕΥΣΙΣ.- Το 54ον Συν/μα να κατασκευάση συμπληρωματικά συγκροτήματα καταφυγίων κατεσπαρμένα εις βάθος και πλάτος και όπισθεν της κυρίας γραμμής αντιστάσεως του λαμβάνον υπ`όψει και τας πληροφορίας της ΕΤΑ περιοχής περί των συγκεντρωθησομένων ποσοτήτων. Ομοίως το απόσπασμα Πολίτη διά την παραγωγήν περιοχής του (κάμπου Φαρσάλων - Καραντάου)

Το απόσπασμα Μπεγνή διά την παραγωγήν περιοχής του (Αλμυρού - Φαρσάλων).

Διά την περιοχήν Έδρας Ταξιαρχίας θα επισπευθεί η κατασκευή των καταφυγίων κατά τον πιθανόν άξονα συμπτύξεως των εδώ τμημάτων μας. -

VII ΣΥΝΔΕΣΜΟΙ - ΔΙΑΒΙΒΑΣΕΙΣ.

Σ.Δ. Αποσπάσματος 54ου Συν/τος. - Να ορισθή υπό 54ου Συν/τος εις περιοχήν Μαυροβουνίου δεδομένου ότι πρέπει τούτο να χρησιμοποιήση ως ορμητήρια τας προσβάσεις του (Συκούρι - Βουλγαρινή - Κουκουράβα κ.λ.π.).

Αποσπάσματος ΠΟΛΙΤΗ κατά κρίσιν Αμάρμπεη. - , , ΜΠΕΓΝΗ λόγω ειδικών συνθηκών κινητός αλλά θα

ευρίσκεται πάντοτε εν επαφή με Ι/54 Τάγμα. -ΧΙΙΙ Ημιλαρχίας Παληοβράχα. -

VIII ΕΦΟΔΙΑΣΜΟΣ ΤΜΗΜΑΤΩΝ.

Να δημιουργηθούν Κέντρα Εφοδιασμού των άνω αποσπασμάτων εις τους ορισθησομένους Σ.Δ. τούτων εκ των χορηγουμένων απ`ευθείας υπό της ΕΤΑ τροφίμων συγκεντρώσεως, έν ανάγκη δε διά τα πολύ

απομεμακρυσμένα τμήματα εκ των επιτοπίων πόρων.

ΟΥΣΙΩΔΗΣ ΠΑΡΑΤΗΡΗΣΙΣ.

Εις τας έδρας των άνω αποσπασμάτων να παραμείνη απαραιτήτως εις τουλάχιστον αντιπρόσωπος της ΕΤΑ περιοχής διά την άμεσον επίλυσιν των αναφυομένων εκάστοτε ζητημάτων. -

ΙΧ ΓΕΝΙΚΑ.- Η συγκρότησις και προώθησις των δυνάμεων τούτων δέον να έχει συντελεσθή προς τας πεδινάς περιοχάς μέχρι της 25ης τρέχοντος (εί δυνατόν και διά το 54ο Σύν/μα) οπότε το 54ον Σύ/μα, ο Συναγ. Αμάρμπεης και η ΧΙΙΙ Ημιλαρχία ν`αναφέρωσι σχετικώς. -

Εις το απόσπασμα Μπεγνή να παρασχεθούν τα μέσα της ταχείας συγκροτήσεως του εξ εφέδρων εθελοντών προερχομένων περιοχής Ανατολικής ΓΟΥΡΑΣ. -

Τα τμήματα δέον να δράσουν μαζικώς και κατά οργανικά τμήματα προς τα κέντρα της πεδιάδος όταν παραστή ανάγκη ή εις τας διόδους εισχωρήσεως εκ της πεδιάδος προς την ορεινήν ελευθέραν περιοχή, εις περίπτωσιν ενεργείας σοβαρών εκκαθαριστικών επιχειρήσεων ως εις την παράγραφον ΙV καθορίζεται. Το 54ον Σύνταγμα και ο Συναγωνιστής Αμάρμπεης να λάβουν παν μέτρον και να ενεργήσουν πάσαν άλλην επιχείρησιν υποβοηθούσαν εις την επιτυχίαν του ως άνω επιδιωκομένου σκοπού. -

Τηρείτε μας συνεχώς ενημέρους προόδου άνω εργασίας. - ΠΑΡΑΛΗΠΤΑΙ Σ.Δ. Ταξιαρχίας 16-5-44 52ον, 54ον Συν/τα, Ι/54 Τάγμα. - Η Διά την ακρίβειαΣυναγ. Αμάρπεης, Ανθ/γός Πολίτης Διοίκησις Το3/7 Συν/μα Ιππικού (εις ότι το αφορά Α. ΚΑΤΣΑΡΟΣ ΙΙΙον Γραφείομε αντίγραφον 1018 Δ/γής. -) Συν/ρχης (Τ.Σ.Υ.)ΧΙΙΙ Ημιλαρχία

ΚΟΙΝΟΠΟΙΗΣΙΣ ΧΙΙΙ Μεραρχία (υ.τ.α) Ι Μεραρχία, Πανθεσ. ΕΑΜ, ΕΤΑ ΘεσσαλίαςΧVI Εφ. Ταξιαρχίας Π.Ε. - ΕΑΜ Βελεστίνο - Φαρσάλων, Αλμυρού, Π. Ε. - ΕΑΜ Λαρίσης.

3

Ε.Λ.Α.Σ. ΧΙΙΙ ΜΕΡΑΡΧΙΑ ΣΤΕΡΕΑ ΕΠΙΤΕΛΕΙΟΝ - ΓΡΑΦΕΙΟΝ ΙονΑΡΙΘ. Ε.Π. 1584

ΔΙΑΤΑΓΗ

Έν συνεχεία προς την υπ`αριθ. Ε.Π. 1548/44 διαταγή μας περί συγκροτήσεως της ΧΙΙΙ εφεδρικής Μεραρχίας Στερεάς.

Καθορίζομεν

α) Το Επιτελείον της ΧΙΙΙ Μεραρχίας θ`αποτελείται εκ των κάτωθι συναγ. του εφ. ΕΛΑΣ.

1) εφ. Ανθ/γός Έσπερος Ι Γραφείον Διευθυντής

2) εφ. Ανθ/γός Πεζικού Φάνης ΙΙα , , , , 3) εφ. , , Άσης Δημ. ΙΙα , , , , 4) εφ. Ανθ/γός Δάσκος Δημ. ΙΙΙ , , , ,

β) Τας Δ/σεις των εφεδρικών Συν/των 36ον και 42ον να ορίσουν τα 36 και 42 Συν/τα μας εν συνεννοήσει μετά των κατά τόπους τέως Δ/σεων εφ. ΕΛΑΣ και των Επιτροπών ΕΑΜ αναφέροντα ημίν τα ονοματεπώνυμα των διορισθέντων.

γ) Εις το εφ. Συν/μα Ευρυτανίας ως Στρατιωτικόν Αρχηγόν τοποθετούμεν τον αντ/χην Αναγνωστόπουλον Γ. εις δε το τοιούτον της Δυτικής Φθιώτιδος τον Αντ/ρχην Παπαγυαλιάν Αθανάσιον. Καπεταναίους των Συν/των τούτων θέλομεν ορίση διά νεωτέρας μας διαταγής.

Έναρξις της λειτουργίας Επιτελείου ΧΙΙΙ εφεδρικής Μεραρχίας από λήψεως παρούσης. -

Σ.Δ. ΧΙΙΙ Μεραρχίας 18-5-44 Ι. Παπαθανασίου Τάσος Λευτεριάς

Παραλήπται ΧΙΙΙ εφ. Μεραρχία36, 42 Συν/τα

ΚοινοποιήσιςΙΙ, ΙΙΙ Γραφεία, Δ/σις ΔικαστικάΤμ. Εφοδιασμού, Επιτροπή ΕΑΜΣτερ. υ.τ.ε Ακριβές Αντίγραφον

4

ΔΙΑΣΥΜΜΑΧΙΚΗ ΑΠΟΣΤΟΛΗΓΕΝΙΚΟΝ ΑΡΧΗΓΕΙΟΝ ΠΕΛ/ΝΗΣΟΥ ΑΠΟΡΡΗΤΟΝ Τη 21η Μαίου 1944

Προς την

ΙΙΙ Μεραρχίαν ΕΛΑΣ Πελ/σου

Όπου

Ο Αρχιστράτηγος Ουίλσων επέσυρε την προσοχήν μου επί του γεγονότος ότι λαμβάνει συνεχως εκθέσεις επί ανταρτικών επιχειρήσεων λαμβανουσών χώραν εντός του προς βορράν της γραμμής Πύργου - Άργους τμήμα της Πελ/νήσου, άνευ ειδικής εγκρίσεώς του παρά την

εκφρασθείσαν περί του εναντίου επιθυμίαν του. Ο Αρχιστράτηγος ζητεί όπως τω γνωρίσητε εάν είσθε

διατεθημένοι τόσον υμείς όσον και τα υφ`υμάς τμήματα, να υπακούητε εις διαταγάς του διαβιβαζομένας μέσω των Συνδέσμων της Διασυμμαχικής Αποστολής.

Παρακαλώ όπως τύχω τάχιστα σαφούς και κατηγορηματικής απαντήσεως σας επί του ανωτέρω ερωτήματος.

ΣΤΙΒΕΝΣ Συν/ρχης Αρχηγός της εν Πελ/σω Διασυμμαχικής Αποστολής Διά την ακρίβειαν Το ΙΙον Γραφείον

5

ΕΘΝΙΚΟΣ ΣΤΡΑΤΟΣ ΕΛΑΣ ΛΙΑΝ ΕΠΕΙΓΟΥΣΑΙη ΜΕΡΑΡΧΙΑ ΘΕΣΣΑΛΙΑΣ ΑΠΟΡΡΗΤΟΣΕΠΙΤΕΛΕΙΟΝ ΓΡΑΦΕΙΟΝ ΙΙΙονΑΡΙΘΜ. Α.Π. 343

ΔΙΑΤΑΓΗ

Συνοψίζοντας τας υπ`αριθμ. Α.Π. 205/7-4-44, Α.Π. 269/28-4-44 και Α.Π. 270/1-4-44 Διαταγάς μας.

ΕντελλόμεθαΤα κάτωθι:

Ι. Το 4ον Σύνταγμα Πεζικού θα διαθέση δύο Διμοιρίας: α) Μιαν Βορείως Τρικκάλων και με χώρον δράσεως μεταξύ

Θεοπέτρας - Τρικκάλων - Γλυνούς - Ζαρκομαρη - Γριζάνου - Ρίζωμα και β) Μιαν με χώρον δράσεως Ανατολικώς Κόζιακα και μέχρι

του ορίου Γουρζί - Μεγάλα καλύβια - Τρίκκαλα - Θεόπετρα. -

ΙΙ. Το Ι/38 Συν/μα Ευζώνων θα διαθέση Λόχον τριών διμοιριών χωριστάς δι' εκάστην εις τον κάμπον περιοχάς ήτοι:

α) Μιαν διμοιρίαν εις τον χώρον Καρδίτσα - Δαφνοσπηλιά -Μεγάλα καλύβια - Φανάρι.

β) Mιαν διμοιρίαν εις τον χώρον Παλαιόκαστρον - Καλλιφώνι - Σοφάδες - Καρδίτσα και

γ) Μιαν εις τον χώρον Καρδίτσα - Σοφάδες - Ορφανά - όρος Δορβούζι - Καρδίτσα.

ΙΙΙ. Συμφώνως τη υπ`αριθμ. Ε. Π. 394/18-5-44 Διαταγή Γενικού Στρατηγείου το 3/7 Συν/γμα Ιππικού θέλει ενισχύσει δι'

αναγνωρίσεως η πληροφορίας διά 7-8 ιππείς δι' εκάστην των κατώθι Διμοιριών. -

1. Βορείως Τρικκάλων του 4ου Συν/τος και 2. Τας Νοτίως και ανατολικώς Καρδίτσης δύο Διμοιρίας

του Ι/38 Συν/τος Ευζώνων. - Αι ήδη ομάδες κάμπου συμφέρει να παραμείνωσιν

οργανωμέναι εις Διμοιρίας ως ανωτέρω. -

ΙV. Αι αποστολαί των διμοιριών είναι, όπως εν στενή συνεργασία με τας κατά τόπους Πολιτικάς Οργανώσεις, τον εφεδρικόν ΕΛΑΣ και Κλιμάκια ΕΤΑ επιτύχουν:

1. Την παρεμπόδησιν των Γερμανών να κινούνται μεμονομένως ή κατά μικρά τμήματα εις την ύπαιθρον διά λεηλασίαν την τελείαν δε απαγόρευσιν των συνεργαζομένων με τούτους οπαδών των Εθνοπροδοτών οργανώσεων (ΕΑΣΑΔ, ΕΕΕ, Ράλλικών κλπ) να εξέρχωνται εις την ύπαιθρον. -

2. Την απαγόρευσιν της στρατολογίας ή οπωσδήποτε επεκτάσεως των ως άνω οργανώσεων εκτός των αστικών κέντρων την κατά το δυνατόν δε πλήρη εξόντωσιν δρώντων τμημάτων των. -

3. Την αποκατάστασιν της λειτουργίας του ανεφοδιασμού από τας περιοχάς του κάμπου προς τας ορεινάς τοιαύτας ρεύματος και την προστασίαν των κινουμένων εφοδιοπομπών. -

4. Την ενίσχυσιν του λαού εις την προσπάθειαν του όπως διασώση την παραγωγήν από τα νύχια του κατακτητού και των Ράλλιδων.-

5. Όλως ιδιαιτέρα προσοχή να αποδοθή εις την απαγόρευσιν των Γερμανοράλληδων να προσβάλλουν τα περί τα Τρίκκαλα και Καρδίτσα χωριά, ως κάνουν μέχρι σήμερον, ορμώμενοι εκ των αστικών τούτων κέντρων.-

6. Ειςπερίπτωσιν εκκαθαριστικών επιχειρήσεων: α) Εάν αυταί στρέφωνται εναντίον των, να

προσπαθήσουν να διαφύγουν προς την προσφορωτέραν κατεύθυνσιν. - β) Εάν στρέφωνται κατά της Μεραρχίας ή προς Βασιά,

να προσπαθήσουν να ενεργήσωσι κατά των πλευρών και νότων του εχθρού ή και προσβάλωσι εξησθενημένα σημεία κατοχής του. -

V. Η δύναμις των εν λόγω Διμοιριών να διπλασιασθή το ταχύτερον δι' ανδρών καταλλήλων εκ του εφεδρικού ΕΛΑΣ ώστε οι άνδρες των ομάδων να αυξηθούν εις 12-15. -

Προς το σκοπόν τούτον τα Συν/τα να έλθωσι αμέσως εις επαφήν το 4ον μετά της εφεδρικής Μεραρχίας Τρικκάλων, το δε Ι/38 μετά της τοιαύτης Καρδίτσης, αι οποίαι διά της παρούσης εντέλλονται όπως εκτελούν αμέσως πάσαν αίτησιν των Συν/των διά την εκπλήρωσιν της ανατεθιμένης αυτοίς αποστολής. -

VI. Η δράσις των Διμοιριών δύναται να είναι αναλόγως των συνθηκών είτε μαζική είτε καθ`ομάδας. Ιδία διαταγή δι' εκάστην θα καθορίζει τας αποστολάς της κατά τας εκ της παρούσης υποχρεώσεις της.-

VII. Οι επικεφαλής των Ομάδων, Διμοιριών και Λόχου να εκλεγώσι μεταξύ των μάλλον αποφασιστικών τολμηρών και δυναμένων να αναπτύξουν πρωτοβουλίαν, υπαξ/κών, αξ/κών και καπεταναίων, ως ήδη διετάχθη κατ`επανάληψιν. Οι Δ/ται των ομάδων δύνανται να είναι ακόμα και αξ/κοί. -

VIII.Να επιστηθή η προσοχή πάντων των ως άνω ηγητόρων και συναγωνιστών ανταρτών.

1. Επί της σπουδαιότητος της αποστολής των και έτι εκ της καλής εκτελέσεως ταύτης θέλουν εξαρτηθή το μεν η διάσωσις της παραγωγής και η επίτευξις του εφοδιασμού και τώρα και κατά τον χειμώνα και του ΕΛΑΣ και των ορεινών πληθυσμών, το δε η εξουδετέρωσις των συνεργαζομένων με τους Γερμανούς Εθνοπροδοτών πρίν γίνουν περισσότεροι, ότε η αντιμετώπησις των θα είναι πολύ πιο δύσκολος. -

2. Επί της ανάγκης καλής οργανώσεως δικτύου πληροφοριών και Διαβιβάσεων διά την ταχείαν και ακριβή πληροφορίαν και προς ασφάλειαν των και προς έγκαιρον και αποτελεσματικήν εκπλήρωσιν της αποστολής των. -

3. Επί της ανάγκης του συνδέσμου μεταξύ των και μετά των προισταμένων τους οποίους να καθιστώσιν ενημέρους της καταστάσεως και των ενεργειών των. -

4. Επί της ανάγκης του να λαμβάνωσιν διαρκώς τα αναγκαία μέτρα ασφαλείας διά να αποφεύγωσιν την συντριβήν των. -

5. Επί της υποχρεώσεως της καλής και αψόγου συμπεριφοράς απέναντι όλων των κατοίκων, πράγμα το οποίον να τους εξηγηθή ότι θα συντείνη εις την ασφάλεια των και την καλήν των συντήρησιν.-

ΙΧ. Tα Συν/τα θα φροντίζωσι να τηρώνται διαρκώς ενήμερα της καταστάσεως και δράσεως των Διμοιριών των, ίνα και τας καθοδηγώσι και τας ενισχύωσι ή τας περισυλλεγώσι εν ανάγκη. Να τηρώσιν επίσης ενήμερον την Μεραρχίαν επί τούτων. -

Χ. Πάντες οι Δ/ται Διμοιριών και Λόχου να εφοδιασθώσιν με αντίγραφον των διά της υπ`αριθμ. 5043/372/19-5-44 Διαταγής κοινοποιηθεισών οδηγιών της Μεραρχίας όσον αφορά την ενέργειαν συλλήψεων κλπ. των οπαδών των συνεργαζομένων με τους Γερμανούς αντιδραστικών.-

Να επιστηθή η προσοχή των επί των ευθυνών ας υπέχουσι διά πάσαν παράβασιν των οδηγιών τούτων. -

ΧΙ. Η ΧVΙ Ταξιαρχία εις ην έχομεν την τιμήν να κονοποιήσωμεν την παρούσαν παρακαλείται κατόπιν της Ε.Π. 3946/18-5-44 διαταγής Γενικού Στρατηγείου, να διατάξη το 54ον Συν/μα ίνα προβή εις ανάλογον ενέργεια, ανατολικώς σιδηρ. γραμμής Λάρισσα - Δεμερλή και να μας αναφέρη τα δρομολόγια εφ`ων είναι δυνατή η επίτευξις συνδέσμου μετά των Δυτικώς της αυτής σιδηρ. γραμμής τμημάτων Ι/38 Συν/τος. -

Ομοίως παρακαλείται το 3/7 Συν/μα Ιππικού να έλθη εις επαφήν με το Ι/38 Συν/μα Ευζώνων διά την ρύθμησιν της κινήσεως των εις τούτο αποσταλησσομένων ιππέων. Διά τους εις το 4ον Συν/μα αποσταλησσομένους ιππείς θέλωμεν γνωρίσει δι' ετέρας διαταγής μας. -

ΧΙΙ. Ο εφοδιασμός των Διμοιριών τούτων θα γίνεται εκ του κάμπου εν συνεννοήσει με τα κατά τόπους Κλιμάκια Ε Α προς ά το Κλιμάκιο ΕΤΑ Θεσσαλίας προς ο κοινοποιείται η παρούσα παρακαλείται να εκδώση τας διαταγάς του.

ΧΙΙΙ. Τα Συν/τα 4ον και Ι/38 να προβώσι αμέσως εις την εκτέλεσιν της παρούσης. -

Να αναφέρωσι λήψιν και τα ονόματα των επί κεφαλής Διμοιριών και Λόχου.

Σ.Δ.Μ. τη 28-5-44Η

Ιη ΜΕΡΑΡΧΙΑΙ. Μουστεράκης

(Συν/χης)

6

Ε.Λ.Α.ΣΧVΙ ΤΑΞΙΑΡΧΙΑΕΠΙΤΕΛΕΙΟΝ ΓΡΑΦΕΙΟΝ ΙΙονΑΡΙΘΜ. ΠΡΩΤ. 5052

ΔΙΑΤΑΓΗ

Κοινοποιούμεν κατωτέρω το υπ`αριθμ 4198/20-5-44 Δελτίον Πληροφοριών Γενικού Στρατηγείου επί ομωτήτων και βιοπραγιών του ΕΔΕΣ κατά κρατουμένων αιχμαλώτων του ΕΛΑΣ και ΕΑΜιτών και παρακαλούμεν όπως κοινοποιηθή ευρύτατα μεταξύ των ανταρτών και των κατοίκων της περιφερείας σας.-

ΠΑΡΑΛΗΠΤΑΙ Σ. Δ. Τ τη 31-5-44Άπαντα τμήματα ΗΙΙον Γραφείον & ΕΔΑ ΧVΙ Ταξιαρχία κ.δ. Διά την ακρίβειαΚΟΙΝΟΠΟΙΗΣΙΣ Ο Επιτελάρχης Το ΙΙον ΓραφείονΧVΙ-Εφεδρική Μεραρχία Ι. Κατσόγιαννος (Τ.Σ.Υ.)

Ε.Λ.Α.Σ ΓΕΝΙΚΟΝ ΣΤΡΑΤΗΓΕΙΟΝ ΔΕΛΤΙΟ ΠΛΗΡΟΦΟΡΙΩΝΕΠΙΤΕΛΕΙΟΝ ΓΡΑΦΕΙΟΝ ΙΙαΑΡΙΘΜ. ΠΡΩΤ. 4198

Επί ωμοτήτων και βιαιοπραγιών του ΕΔΕΣ κατά των κρατουμένων αιχμαλώτων ανταρτών του ΕΛΑΣ και ΕΑΜιτών.-

====================

Μια από τις πολλές προσπάθειες του ΕΔΕΣ είναι να παρουσιάσει τον ΕΛΑΣ σαν στρατό που δεν δείχνει κανένα σεβασμό στην ανθρώπινη υπόσταση και ζωή όταν πρόκειται για αντιφρονούντες, ότι εκτελεί, βασανίζει, ξυλοδέρνει αθώους πολίτες κλπ. Αντίθετα προσπαθεί, να παρουσιάσει την οργάνωση του σαν άσπιλη τελείως από τέτοια κακουργήματα και που αδίκως τη συκοφαντούν. -

Ανασέρνοντας μια μονάχα πτυχή των εκδηλώσεων του ΕΔΕΣ δίνουμε παρακάτω ελάχιστα από τα στοιχεία που κρατάμε στα χέρια μας για τον τρόπο με τον οποίον φέρθηκε στους αιχμαλώτους αντάρτες και ΕΑΜίτες που πιάστηκαν απ` αυτόν κατά την διάρκεια των επιχειρήσεων. Βέβαια δεν αναφέρονται στην συμπεριφορά του ΕΔΕΣ στις μάχες ή κάτω από την άμεση επήρεια των. -

Αναφέρονται στην κατοπινή περίοδο που οι αιχμάλωτοι κρατιούνταν με ασφάλεια που δεν υπήρχε κανένας κίνδυνος απ`αυτούς και που η επίδειξη της ανδρείας των ΕΔΕΣιτών απέναντι των δεν ήταν παρά ζήτημα διάθεσης. Ακόμα το γεγονός καταντάει πιο βαρύ για τον ΕΔΕΣ αν σκεφθή κανένας ότι όλα αυτά γίνονταν κάτω από τη μύτη του Ζέρβα και με συμμετοχή και πρωτοβουλία ανωτέρων στελεχών του που πρώτοι δίναν το παράδειγμα. Ολόκληρο σύστημα σε βασανηστήρια, εξευτελισμούς της ατομικής αξιοπρέπειας, πείνας, ψυχολογικής και σωματικής πίεσης, είχε καταστρωθή και περίμενε τους άτυχους συναγωνιστές μας που συλλαμβάνονταν. Όταν μετά το πρωτόκολλο της Πλάκας, συμφωνήθηκε η απόλυση των κρατουμένων επέστρεψαν στις βάσεις τους, όσοι απ`αυτούς κατάφεραν με την ψυχική και σωματική αντοχή να βρίσκουνται στη ζωή. Όλοι ασφαλώς έχουν αντικρίσει τις

λιτανείες αυτές των ανθρώπινων σκιών που με την πένθιμη βραδύτητα τους περνούσαν από τις μονάδες μας σωστοί σκελετοί και με φρίκη διηγούνταν τα βασανηστήρια τους. -

Έτσι γενική αρχή ΕΔΕΣιτική ήταν αμέσως μετά τη σύλληψη οποιουδήποτε αντάρτη ή ΕΑΜίτη, ξύλο γερό, γδύσιμο απ`όλα τα είδη ιματισμού και υπόδησης, δακτυλίδια κλπ. Από το σημείο που θα συλλαμβάνονταν μέχρι το στρατόπεδο συγκέντρωσης που θα οδηγούνταν και που ήταν στην αρχή στα Πλέσια κατόπιν στις Τόσκικες και τελικά στο Γεωργάνι, σ`όλους τους ενδιάμεσους σταθμούς δέρνονταν άγρια. Έτσι στη Νησίστα έδερνε ο οπλαρχηγός Κ. Βόιδαρος. Στο Κορφοβούνι ο Επίλαρχος Θεοδ. Αγόρος και ο αδελφός του χρησιμοποιώντας και φάλλαγα. Επίσης και ένας χωροφύλακας με το όπλο του. Η περίπολος που όπως και όλοι οι αντάρτες του ΕΔΕΣ περνούσαν το καιρό τους χαρτοπαίζοντας και πίνοντας όλη τη μέρα, ξεσπούσε μετά σκοτώνοντας και κανένα για διασκέδαση όπως το συναγ. Ζαχ. Φίλιο την ώρα που πήγαινε απ`τη φυλακή για φυσική του ανάγκη. Επίσης σημείωνε ιδιαίτερη επίδοση στους ξυλοδαρμούς και στο σχεδίασμα πάνω στα σώματα των αιχμαλώτων με το μαχαίρι.

Με ιδιαίτερη φρίκη αναφέρονται οι άθλοι του οπλαρχηγού Καραμπίνα στο Βουλγαρέλι. Έδερνε όλους αλύπητα χωρίς καμμιά εξαίρεση και κατόπιν τους κυνηγούσε με πέτρες στην πλατεία στον κόσμο μπροστά. Ότι άφηνε ο Καραμπίνας το αποτελείωνε ο Ταγ/ρχης Παπαδόπουλος - αστυφύλακας στην πραγματικότητα και Ταγ/ρχης στο Ζέρβα - με το μπαστούνι του. Ξεχωριστή προτίμηση δείχνανε στους άνδρες του Τάγματος θανάτου της ΧΙΙΙ Μεραρχίας. Πάνω απ`όλους όμως είτανε ο Ανθυπασπιστής (τώρα υπ/ρχος) Κωτούλας ο οποίος εξετέλεσε 5 αντάρτες στα Πλέσια μέσα στους οποίους οι 4 ήταν Θεσσαλοί ... ίσως γιατί ήταν πατριώτες του. Ο ίδιος εβασάνιζε τους αιχμαλώτους με τα πιο σκληρά μέτρα όπως βγάλσιμο νυχιών με πένσα. Αποκαλούνταν ο δήμιος του ΕΔΕΣ.

Η φυλακη ήταν ένα μοναστήρι με μισοχαλασμένη σκεπή χωρίς κανένα παράθυρο. Όλο το χιόνι και η βροχή έμπαινε μέσα. Όχι μόνο σκεπάσματα δεν είχανε οι αιχμάλωτοι αλλά ήταν και τελείως γδυτοί ύστερα απ`το πλιάτσικο. Ψωμί 40-60 δράμια τη μέρα και συσσίτιο μαυροφάσουλα και κείνα μια φορά τη μέρα χωρίς λάδι και αλάτι.

Δίνουμε παρακάτω αποσπάσματα από καταθέσεις συναγωνιστών για να κατατοπισθή ο καθένας.

Από την κατάθεση του Χαρ. Βασιλάκη του 3/40 Συν/τος ...... Στη Νησίστα μ`έδειραν ο Κώστας και ο Απόστολος Βόιδαρος ...... Στο Κορφοβούνι με τα χέρια και με το ξύλο ένας χωροφύλακας .... Στα Πλέσια ..... μ`έδειραν οι Βασ. και Θεοδ. Αγόρος με βούρδουλα. Την άλλη μέρα με ξανάδειραν οι ίδιοι και μ`έβαλαν σε φάλλαγα ... Την νύχτα εξετέλεσαν το συναγ. Ζαχ. Φίλιο από το Καλέτζι την ώρα που βγήκε από το κρατητήριο για σωματική του ανάγκη .... το ίδιο περίπολο στις 9 η ώρα το βράδυ τραυμάτισε με μαχαιριές εμένα και άλλους τρεις. Στην Αγία Παρασκευή Τόσκεσις .... πέθανε κάποιος Βασίλης από τους Χουλιαράδες .... από την πείνα και από το κρύο ... Στην Αγία Παρασκευή στο Γεωργάνι ..... επί πέντε συνεχείς βραδυές μας έδερναν άγρια ... Εκεί πέθανε ένας από το Ξηρόμερο ... από την πείνα ... Σε λίγες μέρες πέθανε και Γεώργος Μπουκαγιάννης από το Ξηρόμερο ... στα τέλη Ιανουαρίου ο υπ/ρχος Κωτούλας ... πήρε 4 Θεσσαλούς μονίμους αντάρτες και τον Κ. Κυρίτση από το Βουλγαρέλι λέγοντας ότι θα τους πήγαινε στο Υπουργείο. Από τότε αυτοί δεν έδωσαν σημεία ζωής και εξωδίκως μάθαμε ότι τους εξετέλεσαν. Υποθέτω δε ότι η πληροφορία είναι αληθινή γιατί κατά τα μεσάνυχτα ακούσαμε πυροβολισμούς ... καθ`όλη τη διάρκεια της αιχμαλωσίας μας τρώγαμε 60 δράμια ψωμί και ψήναμε βελανίδια ... Εκοιμούμαστε στις πλάκες χωρίς ρούχα τις περισσότερες φορές χωρίς φωτιά ...

Από την κατάθεση των 1) Τσιγαρίδα Ηλία. 2) Νανοπούλου. 3) Θεοδώρου κλπ του Τάγματος θανάτου της ΧΙΙΙ Μεραρχίας.

``Συνελήφθημεν στις 9-1-44 στη Μεγαλόχαρη 23 τραυματίες ... μας έγδυσαν όλους τελείως ... Στην πλατεία του Βουλγαρελιού ο Καραμπίνας ... μας εξυλοκόπησε όλους αγρίως και μας κυνηγούσε με πέτρες μέσα στο χωριό. Στο κρατητήριο ... ο φρούραρχος Παπαδόπουλος Ταγματάρχης, μας κτύπησε με τη σειρά όλους με μπαστούνι. Επί 2ήμερον μας αφήσανε νηστικούς ... μας ασυνόδεψαν μέχρι Γεωργάνι όπου ήταν στρατόπεδο συγκέντρωσης. Κατά την διήμερον πορείαν μας άφηναν τελείως νηστικούς. Ζωή στρατοπέδου: 40-50 δράμια ψωμί ημερησίως και φαγητό νεροζούμι από φασουλάδα ... τρώγαμε τις πρώτες μέρες συνεχώς ξύλο ... Σε κάθε μια τους χασούρα (στο χαρτοπαίγνιο) και

ζαλισμένοι απ' το κρασί ξεσπούσανε σε μας βρίζοντας και χτυπώντας. Το διαμέρισμα που μέναμε ήταν ένα Μοναστήρι μισοχαλασμένη σκεπή χωρίς παράθυρο και όλο το χιόνι η βροχή και το κρύο μας θέριζε ... αντάρτες του Βοϊδάρου απέκοψαν τα αυτιά δύο συναγωνιστών της Ιης Μεραρχίας. Ένας ο Γεωργούλας Βασίλειος, του 5ου Λόχου του Ι/38 Συν/τος ...

Η αποπάτησις εγένετο τις περισσότερες φορές εντός του θαλάμου του Μοναστηρίου και ύστερα διέδιδαν ότι οι αντάρτες του ΕΛΑΣ αποπατούν μέσα στις εκκλησίες ... πρώην ανθ/στην νυν υπ/ρχος Κωτούλας ετυφέκισε 5 αντάρτες τους οποίους έφεραν αλυσσοδεμένους στο στρατόπεδο (θετικαί πληροφορίαι). Οι πυροβολισμοί ακούστηκαν και από μας ΙΙ μ.μ. στις 27-1-44. Οσάκις έφερνε αιχμαλώτους τους εξυλοκοπούσε μεχρις αναισθησίας. Ως επληροφορήθημεν εφόνευσε και άλλους αιχμαλώτους. Ήτο ο τρόμος του στρατοπέδου. Έβγαλε με πένσα τα νύχια του Κων. Δημητρίου ο αρχιφύλαξ του στρατοπέδου Γεωργίου Γεώργιος έμπαινε καθημερινώς μεθυσμένος και μας κτυπούσε όλους λέγοντας ότι είμαστε κομμουνισταί και ότι εδώ που μας φέρανε πρέπει να πεθάνουμε όλοι. Ο ιατρός του οποίου το όνομα δεν μάθαμε αλλά ήτο από τα Δερβιζιανά του Σουλίου εκράτησε 60 λίρες που του έδωσαν οι Εγγλέζοι για διατροφή μας ... ο ίδιος ο Ζέρβας μας έβρισε με τις λέξεις ``Ρέτζελα, αμτζίδες τα παιδιά του κόκκινου παραδείσου και της ελευθερογαμίας ... ``

Από την κατάθεση Τσαμασιώτη Ηλία της ΧΙΙΙ Μεραρχίας. ``..... Συνελήφθηκα στη μάχη του Βουλγαρελιού ... Η πρώτη

δουλειά ήταν να μας γδύσουνε και να μας πάρουν ό,τι πολύτιμο είχανε ... Μας πήγαν στα Πλέσια γδυτούς μόνο με τα σώβρακα και τη φανέλλα. . . . Απ`εκεί στις Τόσκικες .. Γεωργάνι ... Η κατάσταση εκεί ήταν τρομοκρατική. Το συσσίτιο πολύ λίγο (μια φορά τη μέρα) αλλά ταυτόχρονα ύστερα από το καθημερινό μεθύσι της φρουράς μας χτυπούσαν αλύπητα ... μας έβγαζαν έναν-έναν έξω και άλλου έσπαζαν το κεφάλι, άλλου του κάνανε μαχαιριές με το μαχαίρι και άλλα ... ο στρατοπεδάρχης Κολιοδημήτρης βαρούσε περισσότερο από όλους ... όσους ΕΑΜίτες φέρνανε από τα χωριά τους τους φέρνανε ξεθεωμένους από το ξύλο ... μας δίναν 50 δρ. ψωμί τη μέρα ... η καταπίεση με κάθε μέσο εξακολουθούσε να υπογράψουνε δηλώσεις αποκύρηξης του ΕΑΜ

και να καταταχτούμε στον ΕΔΕΣ ... ``Από την κατάθεση Νικ. Παπιώτη της ΧΙΙΙ Μεραρχίας. ``Συνελήφθηκα μαζί με 23 άλλους τραυματίες στη Μεγαλόχαρη ...

μόλις μας πιάσανε μας γδύσανε, μας πήραν όλα τα πράγματα μας ... Στο Βουλγαρέλι ... άρχισε το μαρτύριο του ξύλου μέσα στην πλατεία από τον Καραμπίνα που μας κυνηγούσε με τις πέτρες μπροστά στον κόσμο ... Στο στρατόπεδο φτάσαμε μετά δυο μέρες πορεία με 50 δρ. ψωμί χωρίς να μας κυττάν καθόλου τα τραύματα που είχαμε. . Εκεί ήρθε ο δεσμοφύλακας Γεωργίου Γ. Παληός αστυφύλακας και ο Λαμπράκης οι οποίοι μας έδειραν βρίζοντας και βλασφημώντας. Στο στρατόπεδο ... φέρανε 5 αντάρτες που τους απομόνωσαν αμέσως τους γδύσανε τους δείρανε αλύπητα και τους πήγανε τέλος έξω να τους εκτελέσουνε ... Επίσης άλλους τρεις που τους φέρανε για το στρατόπεδο τους σκότωσε ένας αντάρτης του ΕΔΕΣ επειδή σκοτώθηκε στη μάχη ο αδελφός του ... Τους 5 αντάρτες τους σκότωσε ο Κωτούλας ανθ/στης της χωροφυλακής. Ο ίδιος έσφαξε άλλον έναν στο κρατητήριο των Πλεσίων.

Από την κατάθεση Δημ. Καψάλη Ανθ/γού του Τάγματος θανάτου της ΧΙΙΙ Μεραρχίας.

``Συνελήφθηκα την 8-1-44 ... Μας αφήρεσαν τα υποδήματα και λοιπά είδη ιματισμού και μας οδήγησαν προς το Βουλγαρέλι ... Στο Βουλγαρέλι εξηλοκοπήθημεν ενώπιον πολιτών ... υπό του Καραμπίνα ... εκείθεν απεστάλημεν υπό συνοδείαν νηστικοί ανυπόδητοι χωρίς καμμιά αλλαγή των τραυμάτων στη Χώσεψη ... μας έστειλαν στο στρατόπεδο συγκέντρωσης στο Γεωργάνι ... εξυλοκοπήθημεν όλοι υπό της εκεί φρουράς ... Εκεί εβασίλευε η κακοποιήση, η τρομοκρατία η πείνα ... Κάθε βράδυ ξύλο, τροφή 40-50 δρ. φαγητό 10 δρ. χαμοφάσουλα, χωρίς έλαιον και άλας ... Εκ των κρατουμένων απεβίωσαν δυο εκ πείνης και κακοποιήσεων. Επίσης 5 αιχμάλωτοι αντάρτες, μεταξύ των οποίων ο εις ονομαζόμενος Αννίβας εκ Ευρυτανίας και εις εκ Βουλγαρελίου εξετελέσθησαν ... υπό του υπ/ρχου Κωτούλα ... επίσης εις την γέφυρα Πλάκας εις αντάρτης του ΕΔΕΣ εφόνευσε τρεις ΕΑΜίτες διά τον λόγο ότι συνελήφθη ο αδελφός του αιχμάλωτος.

Από την κατάθεση του συναγ. Φρίξου της πολιτικής οργάνωσης Άρτας.

`` ... Μπήκα στο στρατόπεδο τις 20 του Γενάρη ... το συσσίτιο της μέρας ήταν 40 δρ. ψωμί και ένα νεροζούμι τη μέρα ... Κοιμόμαστε πάνω σε πλάκες του μοναστηρίου - χωρίς ρούχα και τις περισσότερες φορές χωρίς φωτιά ο ένας πάνω στον άλλο. . Κάθε βράδυ έβγαζαν ανάλογα με την όρεξη τους 20-40 κρατουμένους και τους χτυπούσαν με το χειρότερο τρόπο ... Στο τέλος του Φλεβάρη η πείνα έκανε περί τους 30 συναγωνιστές ετοίμους να πεθάνουν και οι άλλοι τους ακολουθούσαν. Πέθαναν από πείνα σ`όλο το διάστημα τρείς. Στις 5-6 του Φλεβάρη έφεραν στο στρατόπεδο ... 5 τους οποίους έκλεισαν αμέσως στο απομονωτήριο. Ο ένας ήταν ο Ανθ/γός Κ. Κυρίτσης του 3/40 Συν/τος. Το βράδυ προτού νυχτώσει τους μετέφεραν και τους εξετέλεσαν κάτω από το χωριό Δερβίζιανα. Στο εκτελεστικό απόσπασμα ήταν : Κων. Ζήκος (οπλαρχηγός) Κολιοδημητραίων, Ιωαν. Λούτσας (πεθερός του Ζήκου) Γεωργίου Γ. (πρώην χωροφύλαξ) Κωτούλας υπ/ρχος ο μεγαλύτερος εγκληματίας ο δήμιος του ΕΔΕΣ. Όλοι κτυπήθηκαν απ`αυτόν .. ο αντάρτης του ΕΔΕΣ Τριάνιος έβαλε στη γραμμή 7 αιχμαλώτους και με μια ριπή σκότωσε τους πέντε γιατί του σκοτώθηκε ο αδελφός στη μάχη της Πλάκας.

Από την κατάθεση του υπ/ρχου Μαλτέζου Γερασ. (Τζουμερκιώτη).

`` ... ΕιςΒουλγαρέλι κατά διαταγήν του Επιλάρχου Αγόρου του ΕΔΕΣ Τζουμέρκων γυμνωθείς εδάρην υπό 50 ανταρτών μεχρις αιματώσεως του σώματος. Υπέστην μυρίους εξευτελισμούς και τέλος απεμονώθην εις μοναστήριον πλακόστρωτον έχων ως στρώμνην και σκέπασμα δέρμα προβάτου. Οι λοιποί κρατούμενοι του ΕΑΜ - ΕΛΑΣ (άνδρες, γυναίκες κλπ.) εκλείσθησαν σε τρία κελλιά του μοναστηριού και υπέστησαν αφάνταστα μαρτύρια. Εδάρησαν ανηλεώς. Πολλών τα σώματα επολτοποιήθησαν εις πολλών τα στήθη ετοποθέτησαν αναμμένες σόμπες και έπαθαν αιμόπτυση τους υποχρέωσαν να αποπατούν μέσα στο δωμάτιο να τρώνε τις ακαθαρσίες και γενικά κάθε αισχρό και ποταπό μέτρο για να μας ταπεινώσουν και εξευτελίσουν``.

7

Ε. Λ. Α. ΣΧVΙ ΤΑΞΙΑΡΧΙΑ ΔΙΑΤΑΓΗΕΠΙΤΕΛΕΙΟΝ ΓΡΑΦΕΙΟΝ ΙονΑΡΙΘΜ. Ε.Π. 1279

Κοινοποιούμεν κατωτέρω την υπ`αρίθμ Ε.Π. 4238/27-5-44 Δ/γήν Γεν. Στρατηγείου και την τοιαύτην Ε.Π. 321/25-5-44 της Γραμματείας των Στρατιωτικών κοινοποιηθέντων ημίν διά της υπ`αριθμ. Ε.Π. 1849/31-3-44 Δ/γης της ΧΙΙΙ Μεραρχίας και εις εκτέλεσιν τούτων εντελλόμεθα τα κάτωθι:

1. Η XVΙ Εφ. Ταξιαρχία να προβή το ταχύτερον εις την σύνταξιν ονομαστικήν καταλόγων των εν τη περιοχή της διαμενόντων αγυμνάστων των κλάσεων 1940 και εντεύθεν, τόσο της ελευθέρας περιοχής όσον και της κατεχόμενης τοιαύτης, συμμορφούμενοι επακριβώς προς τα κατωτέρω καθοριζόμενα.

2. Ο καθορισμός των εμπέδων, του χρόνου προσκλήσεως των εφέδρων καθώς και τα αντικείμενα εκπαιδεύσεως των θα καθορισθούν διά νεωτέρας διαταγής μας μετά την υποβολήν των καταλόγων των εφέδρων.

3. Η υποβολή των ονομαστικών καταλόγων θα περιέλθουν ημίν το βραδύτερον μέχρι της 30 Ιουλίου.

4. Μετά των ως άνω καταλόγων να υποβληθή ημίν και η γνώμη υμών επί της παράγραφον 2-3-4 και 5 της ως άνω διαταγής της Π.Ε.Ε.Α.

ΠΑΡΑΛΗΠΤΑΙ Σ.Δ.Τ. τη 7-6-44ΧVΙ Εφ. Ταξιαρχια Η ΧVΙ Ταξιαρχια

ΚΟΙΝΟΠΟΙΗΣΙΣ Α. ΚΑΤΣΑΡΟΣ Διά την ακρίβειαν52, 54 Συν/γμα Σ. ΖΑΧΑΡΙΑΣ Το Ιον ΓραφείονΙ/54 Τάγμα (Τ.Σ.Υ.)Συναγ. Αμάρμπεην

Ε.Λ.Α.Σ. ΕπείγουσαΕΠΙΤΕΛΕΙΟΝ ΓΡΑΦΕΙΟΝ ΙονΑΡΙΘΜ. Ε.Π. 4238 ΔΙΑΤΑΓΗ

Το Γεν. Στρατηγείο έχει την τιμή να σας κοινοποιήση κατωτέρω την υπ`αριθμ. Ε.Π. 321/25-5-44 διαταγή της Γραμματείας Στρατιωτικών προς γνώση και άμεση εκτέλεση.

Επιπροσθέτως το Γεν. Στρατηγείο σας γνωρίζει συμπληρωματικά τα κάτωθι επάνω στη διαταγή αυτή.

Ι. Επί της παραγράφου 1. Εις τους ονομαστικούς καταλόγους της εθελοντικής προσκλήσεως θα γραφούνε εκείνοι που θέλουνε εθελοντικά να καταχτούνε στο Εθνικό Στρατό ΕΛΑΣ όταν θα κληθούνε και είναι υγιείς και δεν έχουνε σοβαρά οικογενειακά βάρη. Οι άλλοι που δεν θέλουνε ασχέτως πολιτικής οργανώσης, να καταχτούνε στον Εθνικό μας στρατό ΕΛΑΣ θα γραφούνε σε ετέρα ονομαστική κατάσταση την οποίαν θεωρούμεν απαραίτητη για να κατατοπισθούμε επάνω στον αριθμό μαχητών που δίνουνε οι κλάσεις αυτές σε περίπτωση υποχρεωτικής επιστράτευσης.

ΙΙ. Επί της 2ας παραγράφου. Να καθορισθούνε τα ειδικά έμπεδα εκπαίδευσης των αγυμνάστων εθελοντών και επί πλέον για κάθε έμπεδο η περιοχή της οποίας οι αγύμνασται εθελονταί θα προσέλθουνε σ`αυτό.

Οι Μ. Μονάδες παρακαλούνται όπως τα διά της παρούσης μας διατασσόμενα ως και διά της τοιαύτης της Γραμματείας Στρατιωτικών εκτελέσουνε στο πιο σύντομο χρονικό διάστημα και ν`αναφέρουνε την εκτέλεση σε δύο περιόδους. Η μια όταν θα εκδώσουνε τις σχετικές εκτελεστικές διαταγές τους διά της κοινοποιήσεως τούτων εις το Γεν. Στρατηγείο και η ετέρα μετά την συγκέντρωσιν των ονομαστικών καταστάσεων διά της υποβολής αριθμητικής κατάστασης εις ην θ`αναγραφούν οι αγύμναστοι κατά Επαρχίας και κατά κατηγορίας εθελοντικής κατάταξης και υποχρεωτικής επιστράτευσης.

Σ.Δ. Γεν.Στρατηγείου 27-5-44κ.δ. Ο Επιτελάρχης

Ν. Παπασταματιάδης

Π.Ε.Ε.Α.ΓΡΑΜΜΑΤΕΙΑ ΣΤΡΑΤΙΩΤΙΚΩΝ ΠΡΟΣΔ/ΣΙΣ ΕΠΙΤΕΛΙΚΗΣ ΥΠΗΡΕΣΙΑΣ ΤΟΑΡΙΘΜ. Ε.Π. 321 Γενικόν Στρατηγείον

Αποβλέποντες όπως εις το προσεχές μέλλον δι' ειδικής διαταγής μας καταστή δυνατή η εθελοντική πρόσκλησις των αγυμνάστων των κλάσεων 1940 και εντεύθεν προς εκγύμνασιν τόσον της ελευθέρας όσον και της κατεχομένης περιοχής κρίνομεν σκόπιμον να προβήτε από τούδε εις τας εξής ενεργείας.

1. Να διατάξητε τας Μ. Μονάδας (Μεραρχίας ή Ταξιαρχίας) όσον και τας αντιστοίχους τοιαύτας του εφ. ΕΛΑΣ να συνταξώσι το ταχύτερον ονομαστικούς καταλόγους των εν ταις περιοχαίς των διαμενόντων τοιούτων, εν συνεννοήσει με τας πολιτικάς οργανώσεις και Τοπικάς αυτοδιοικήσεις.

Εις τας ως άνω καταστάσεις δεν θα συμπεριληφθούν οι αποδεδειγμένοι ανίκανοι διά λόγους υγείας ή και σοβαρών οικογενειακών αναγκών των (μόνοι προστάται οικογενείας κλπ) μη δυνάμενοι να προσφέρουν στρατιωτικήν υπηρεσίαν.

2. Να μελετήσουν τον προσφορότερον τρόπον εκπαιδεύσεώς των (τμηματικώς κατά σειράς ή συνολικώς εις τα ειδικά έμπεδα ή Μονάδας του Εθνικού Στρατού ΕΛΑΣ ώστε το ζήτημα τούτο να μη προσκόψη από αποδόσεως οπλισμού, στελεχών, διατροφής, ασφαλείας και απομακρύνσεως από τας περιοχάς των.

3. Να καθορισθή παρ' εκάστης μη Μονάδος πότε πρέπει να γίνη η πρόσκλησις διά την περιοχήν της ούτως ώστε αυτή να μη συμπέση διά τους αγρότες ει δυνατόν με την περίοδον των εντατικών γεωργικών εργασιών ήτοι θερισμόν αλωνισμόν, συγκέντρωσιν και καλλιέργειαν οψίμων ειδών. -

4. Να μελετήσουν ποιος πρέπει να είναι ο χρόνος και το πρόγραμμα εκπαιδεύσεως ούτως ώστε εντός του ελαχίστου χρονικού διαστήματος να συντελεσθή η απαραίτητος τεχνική και τακτική εκπαίδευσις των εις τα της μάχης Πεζικού και μόνον. Το διάστημα τούτο κατά την γνώμην μας δεν πρέπει να υπερβαίνει τας 20-25 εκπαιδευσίμους ημέρας. -

5. Να μελετήσουν επίσης και το σύγχρονον της εκπαιδεύσεως των ΕΠΟΝιτών της περιοχής των εν συνεννοήσει με τας αντιστοίχους οργανώσεις της ΕΠΟΝ. Τέλος δεν παραλείπομεν να γνωρίσωμεν ότι ο σκοπός της ως άνω εκγυμνάσεως είναι η εν καιρώ ενίσχυσις του Εθνικού Στρατού ΕΛΑΣ διά τούτων και επομένως το ζήτημα τούτο δέον ν`αντιμετωπισθή μετά της δεούσης προσοχής και ταχύτητος. -

Βάσει των ανωτέρω παρακαλούμεν όπως εκδώσητε τας σχετικάς διαταγάς σας τας οποίας θα κοινοποιήσητε εν καιρώ ημίν. -

Στην Έδρα της Επιτροπής τη 25 Μαίου 1944Ο Γραμματέας Στρατιωτικών

ΕΜΜ. ΜΑΝΤΑΚΑΣ

8

Ε.Λ.Α.Σ.VΙΙΙ ΜΕΡΑΡΧΙΑΕΠΙΤΕΛΕΙΟ - ΓΡΑΦΕΙΟ ΙΙβΑριθμ. πρωτ. 3460

Έκθεση συνοπτική

Για τις παραβάσεις του Ε.Δ.Ε.Σ. απ`τη μέρα της υπογραφής της συμφωνίας της ΠΛΑΚΑΣ (29-3-44) μέχρι 31-5-44.-

Απ`τις πρώτες μέρες που ακολούθησαν την υπογραφή της συμφωνίας της Πλάκας, από μέρος του Ε.Δ.Ε.Σ. εκδηλώθηκε μια σειρά πράξεων που έχουν τον ξεκάθαρο χαρακτήρα πως καμμιά πρόθεση σεβασμού της δεν υπήρχε, ακόμα δε και μια συστηματική προσπάθεια διείσδυσης του σε περιοχές καθαρά εαμικές, παρά το σαφέστατο διαχωρισμό που γίνηκε παραδεχτός με την παραπάνω συμφωνία.

Τις παραβάσεις αυτές μπορούμε να τις ξεχωρίσουμε σε τρεις βασικές κατηγορίες:

α) Δολοφονίες, βιαιότητες, ξυλοδαρμοί, αρπαγές, λεηλασίες ακόμα και απόπειρες βιασμού και συλλήψεις και κρατήσεις και εκτοπισμοί σε βάρος εαμιτών. Και δολοφονίες, συλλήψεις και κρατήσεις ανταρτών μας.-

β) Απόπειρες διείσδυσης και κατοχής εαμικών περιοχών και επιθέσεις σε βάρος τμημάτων μας.-

γ) Συνεργασία εδεσικών στοιχείων με Ραλλικούς.-Γενικό χαρακτηριστικό είναι η τρομοκρατία πουχει ξαπολυθεί στις

εδεσιτοκρατούμενες περιοχές και ιδιαίτερα στη Λάκκα Σούλι, και που περνάει κάθε προηγούμενη και φτάνει μέχρι και της μίμησης των τεταρτοαυγουστιανών δηλώσεων αποκύρηξης του Ε. Α. Μ. που πιεστικά ζητιούνται από τους εαμίτες.

Παραθέτουμε παρακάτω τη δράση των Εδεσικών τμημάτων, στα κυριώτερα σημεία.

Ι Περιοχή VI Ταξιαρχίας.

- Στις 26-3-44 οι συναγωνιστές Σαρακατσάνος - Ζορμπούλης - Παπαγεωργίου - Γ. Κατέρης και Β. Κατέρης καλέστηκαν δήθεν για κάποια υπόθεση στο Αρχηγείο Ε.Δ.Ε.Σ. Πιάστηκαν, δάρθηκαν, φυλακίστηκαν και πρόκειται να παραπεμφθούν σε στρατοδικείο για το σκοτωμό του Γ. Μητροκώστα, το Δεκέμβρη του 1943 σε συμπλοκή του εφ. Ε.Λ.Α.Σ. Κλαζιάδων με εδεσικό τμήμα.

- Στις 3/4 η ομάδα του εδεσίτη λοχαγού Βράγκαλη μπήκε στα χωριά Τσιπιάμη - Πέτρα - Λιάπη - Δεμάτι. Και δω πιέσεις και ξυλοδαρμοί. Πιάσανε τον υπεύθυνο Λιάπης δάσκαλο Γαβαλά και τον κρατούν ακόμα πιέζοντας τον να υποβάλη δήλωση αποκύρηξης του Ε.Α.Μ.

- Στα Γραμμενοχώρια (περιοχή 16ου Συν/τος) σειρά από πιέσεις. Πιάσανε πέντε συναγωνιστές στη Μοσπίνα - 4 μέλη του Συμβουλίου Ε.Π.Ο.Ν. περιοχής στα Μάρμαρα.

- Αφόπλισαν τον εφ. Ε.Λ.Α.Σ. Κοκκινοχώματος.- Στις 7/4 στη Ραβεννή (περιοχή 15ου Συν/τος) από τους

εδεσίτες Μουραταίους και Μπερεταίους δολοφονήθηκε ο καπετάνιος του 9ου λόχου 16ου Συν/τος Γκατζώνης, πιάστηκε ο συνοδός του λοχίας Πασχάλης και δάρθηκε άγρια ο αντάρτης Ντουλμερής. Σ`όλα αυτά πρωταγωνιστεί ο ενωματάρχης Καλογερόπουλος στενός συνεργάτης των γκεσταπιτών της περιοχής.

- Την ίδια μέρα στη Γότιστα (ουδέτερη περιοχή) πιάνωνται οι αδειούχοι αντάρτες μας Παπαγεωργίου, Αναγνώστου, Γρατσούνας, Νικολός, Βλάχος και Χρήστου. Οι δύο πρώτοι αφέθηκαν. Οι λοιποί κρατιούνται ακόμα. Για τον Γρατσούνα μάλιστα υπάρχει πληροφορία πως εκτελέστηκε για να ικανοποιηθεί το προσωπικό μίσος του αστυφύλακα Παπαδόπουλου που ο Ζέρβας τον έφτιασε Ταγματάρχη.

- Στις 8-9/4/44 το τμήμα του Αγαθοκλή Κωνσταντινίδη μπήκε στην Μπράγια - Περίβλεπτο - Ασφάκα κακοποιώντας και λεηλατώντας. Στον ίδιο αξιωματικό υποδείχτηκε στο Μεγ. Περιστέρι πως είναι κοντά οι Γερμανοί. Οι χωρικοί πήρανε την απάντηση ``σαν έρθουν οι Γερμανοί πέστε τους πως εδώ είναι ο Ταγ/ρχης (εφ. υπολοχαγός στην πραγματικότητα) Κωνσταντινίδης που πολεμάει τους κομμουνιστές``.

ΙΙ. Περιοχή VII Ταξιαρχίας

Βασικά χαρακτηριστικά 1) η μη αναγνώριση του 24ου Συν/τος Ε.Λ.Α.Σ. και η προσπάθεια διείσδυσης στο Βάλτο Ξηρομέρου και Ζάλογγο - Φανάρι - Πάργα. Κατέχουμε στοιχεία πως αμέσως μετά την υπογραφή της ανακωχής ο Ζέρβας έστειλε σύνδεσμο στο Ραλλικό λοχαγό Παπαγεωργίου στην Αμφιλοχία με την εντολή όπως με κάθε τρόπο ξανασυσταθούν οι ομάδες Ξηρομέρου, ενώ απ`την άλλη μεριά με τους γνωστούς πλιατσικολόγους Ρίγανη και Καραμπίνα προσπαθούσε να ξαναπαρουσιαστεί στη Φλωριάδα - Βάλτο. Για τον ίδιο λόγο και σκοπό έστειλε τον Απρίλη τον υπίλαρχο Σιούνα σαν σύνδεσμο των ομάδων Ε.Δ.Ε.Σ. Βάλτου - Ξηρομέρου. Ο Υπίλαρχος Σιούνας αφού γύρισε την περιοχή και πουθενά δε βρήκε ομάδες Ε.Δ.Ε.Σ. έστειλε γράμμα

διαμαρτυρίας στο Ζέρβα ``που θέλησε να τον χρησιμοποιήσει για ένα τόσο ύποπτο σκοπόν``αποσκίρτησε απ`τον Ε.Δ.Ε.Σ. και ζήτησε να καταταγεί στον Ε.Λ.Α.Σ.

Στην περιοχή αυτή παρατηριέται μια συνεργασία Εδεσικών παραγόντων με τους Γερμανοράλληδες που την βεβαιώνει και η ταχτική του Ε.Δ.Ε.Σ. με το να διαμαρτύρεται για κάθε χτύπημα που δίνεται στα τέτοια στοιχεία. Σε διαταγή του Αντισυνταγματάρχη Καλαρρύτη (Αρχηγόν Ε.Δ.Ε.Σ. Δυτ. Στερεάς, που δεν το κουνάει όμως ρούπι απ`την Άρτα) προς τον σύνδεσμο του Αγρινίου Πολίτη συνιστά ``Προφυλαχτικά μέτρα στις επαφές με τους Ραλλικούς αξιωματικούς``.

Ο Ε.Δ.Ε.Σ. διαμαρτύρεται για τη σύλληψη των Γεροχρήστου (Γιατρού) και Στουρναρά (δικηγόρου) απ`την Κατούνα στην περιοχή του 24ου και από σωρεία μαρτυρικών και αποδειχτικών στοιχείων βγαίνει πως αυτοί ήσαν η ψυχή της Γερμανοραλλικής κίνησης στην Κατούνα. Ο αντάρτης του Ε.Δ.Ε.Σ. Καραμπέκιος πιάνεται σε συμπλοκή με τους Γερμανοράλληδες Βεραίους κι όμως ο Ζέρβας δε διστάζει να διαμαρτυρηθή και γι`αυτό. Γερμανοράλληδες στο Στάνο κι όμως νέα διαμαρτυρία του Ζέρβα γιατί επιχείρησαν τμήματά μας προς τα εκεί. Στη δεύτερη συμπλοκή στο ίδιο χωριό σκοτώνονται 7 Γερμανοράλληδες (τρίτο 10ήμερο Μάη) κι ο Λοχαγός Καλαμπόκης της διοίκησης Τάγματος Ασφαλείας Αγρινίου και ως το Νοέμβρη 1943 επιφανέστατα στέλεχος του Ε.Δ.Ε.Σ. στην περιφέρεια Άρτας. Ευτυχώς μέχρι της στιγμής δεν διαμαρτυρήθηκεν ο Ε.Δ.Ε.Σ. και γι`αυτό.

Στην διοίκηση των υποτιθεμένων ομάδων Ε.Δ.Ε.Σ. της περιοχής αυτής αναφέρονται απ`τον ίδιο το Ζέρβα 1) ο Λοχαγός Παπαγεωργίου. Αυτός ο ίδιος που το Φλεβάρη αποκυρήχτηκε επίσημα απ`την αντιπροσωπεία Ε.Δ.Ε.Σ. στο Μυρόφυλλο σαν Ραλλικός και 2) Ο Ταγ/χης Μπούρος για τον οποίο υπάρχουν πολλά στοιχεία συνεργασίας του με τους Γερμανοράλληδες Αγρινίου.

Στις 15/3/44 στο Κουκούλι (περιοχή 24ου) εγκαταστάθηκε η ομάδα Ε.Δ.Ε.Σ. Κολιοτζήμα. Στις 26/3/44 στο Άνω Δεσποτικό (24ου) λεηλατήθηκε από τμήμα Ε.Δ.Ε.Σ. το σπίτι του συναγωνιστή Χ. Κώστα. Στις 26/3/44 τμήμα Ε.Δ.Ε.Σ. 40 ανδρών μπήκε στην Κρανιά (24ου). Ο Εφ. Ε.Λ.Α.Σ. τους συνέλαβε, τους αφόπλισε και ύστερα τους απόλυσε. Στις 29/3 το τμήμα του Αγόρου αποπειράθηκε να μπεί στην Κρανιά και να

κάνη αντίποινα. Η αντίσταση του εφ. Ε.Λ.Α.Σ. και τμήματος του 24ου δεν επέτρεψε την εφαρμογή του σχεδίου του. Η μάχη βάσταξε όλη την ημέρα.

Στις 30/3 το ίδιο τμήμα συγκρούστηκε με ομάδα μας στο Άνω Δεσποτικό. Την 1/4 μπήκε στην Πάργα και στις 2/4 με την εμφάνιση Γερμανών και Τσάμιδων σκορπίστηκε κυριολεχτικά χωρίς να ρίξει ντουφεκιά. Μέσα στην Πάργα την 1/4 σημαίνοντες Εδεσίτες μεθοκοπούσαν με τον Αμπντουλάχ, Χουσαίους και λοιπούς μπέηδες του Μαργαριτιού, δολοφόνους εκατοντάδων Ελλήνων. - Χαρακτηριστικό είναι πως οι Γερμανοί ξαναμπαίνοντας μέσα στην Πάργα δεν έκαναν κανένα αντίποινο. Γερμανός δε αξιωματικός μιλώντας στον πληθυσμό χτύπησε τον Ε.Λ.Α.Σ. και μίλησε κολακευτικά για τον Ε.Δ.Ε.Σ.

Στις 19/4 στο Φανάρι (24) πιάσανε δυο συνδέσμους του 24ου, λεηλάτησαν το φυλάκιο Πούντας. Στις 20/4 επιτέθηκαν ενάντια στο τμήμα 24 του συναγωνιστή Αλαμάνου. Αποτέλεσμα 1 νεκρός - 3 τραυματίες - 11 αιχμάλωτοι, ανάμεσα στους οποίους και ο διοικητής του Εδεσικού τμήματος ανθ/γός Ζωχιός. Δικές μας καμμία. Στις 21/4 δεύτερη επίθεση των Εδεσιτών ενάντια στην ίδια διμοιρία στάθηκε πάλι άτυχη. Στο Θεσπρωτικό συλλαμβάνουν τον συναγ. Σιώρο. Άγρια τρομοκρατία και δαρμός των ... αετόπουλων.

Στις 26/4 στο Βουβοπόταμο 250 επιτίθενται ενάντια σε μικρό τμήμα του 24ου Συν/τος που εκτελούσε υπηρεσία της Συμμαχ. Αποστολής. Πιάνουν 13 συναγωνιστές μας και τους οδηγούν στα Δερβίζιανα όπου υφίστανται αφάνταστα μαρτύρια. Συνεχίζουν τη διείσδυσή τους στον κάμπο του Φαναριού. Στις 24/4 πιάνουν το συναγ. Παν. Ναστούλη σύνδεσμο του 24ου που μετέφερνε αλληλογραφία προς τον ίδιο το Ζέρβα και τον κρατούν ακόμη. Απ`τις αρχές τ`Απρίλη η ίδια ταχτική εφαρμόζεται στο Βάλτο όπου λίγοι-λίγοι περνούν Εδεσίτες. Σε αλεπάλληλες διαμαρτυρίες μας ο ΕΔΕΣ σιωπά. Ο Καραμπίνας και ο Ρίγανης περνώντας στην περιοχή Φλωριάδας λεηλατούν και κακοποιούν.

Στις 19/5 στήνουν ενέδρα 120 εδεσίτες σε περίπολο μας και σκοτώνουν 1 συναγωνιστή, 2 τραυματίζουν βαριά και 5 ελαφρά. Στις 20/4 νέα επίθεση με τραυματισμό 2 συναγ. Στις 20/4 πιάνουν τους συναγ. Βαναπάρα, Κολοβό, Πανή του ΙΙ/1/58 μ`ενέδρας, στη Φλωριάδα. Στις 25/4 το συναγ. Μάλκα Π. στις Συκιές. Η κατάσταση αυτή

ανάγκασε τα τμήματά μας να επιχειρήσουν στις 29/4 και να διώξουν τους Εδεσίτες δυτικά του Αράχθου.

Ανάλογες προσπάθειες γενικά στο Ξηρόμερο, όπου στις 18 και 19/3 αποβιβάστηκαν τμήματα Ε.Δ.Ε.Σ. Ύστερα από επέμβαση δικών μας αναγκάστηκαν να σκορπιστούν. - Έτσι οι απόπειρες διείσδυσης στο Βάλτο - Ξηρόμερο - Ζάλογγο απότυχαν. Μόνο στο Φανάρι κατάφεραν να διοχετεύσουν ομάδες τους εκμεταλλευόμενοι την εκτέλεση υπηρεσιών της Συμμαχικής Αποστολής. -

ΙΙΙ. Περιοχή Συγκροτήματος Τζουμέρκων.

Στις 23/4 φυλάκιο Εδεσικό απαγόρεψε στους κατοίκους των συνοικισμών των Καλαρρυτών να πάνε να ψηφίσουν για την ανάδειξη εκλεχτόρων. Απαγόρεψε τη διάβαση όλη μέρα και συνέλαβε άντρες και γυναίκες που τους απόλυσε το βράδυ. Στις 27/4 το φυλάκιο ΕΔΕΣ Κοστιτσιού κράτησε όλη μέρα γυναίκες διαβάτισσες και τις εξύβρισε χυδαιότατα. Έπιασαν και κρατούν από 27/4 το συναγ. Καρμάνη και κατέσχεσαν το φορτίο και το ζώο του. Στις 30/5 το ίδιο φυλάκιο Κοστιτσιού δεν επέτρεψε σε κατοίκους της περιοχής μας να πάνε στον κάμπο Παννής για λόγους επισιτιστικούς, αν και κυριολεκτικά ψόφαγαν της πείνας. Τους έβρισαν, τους χτύπησαν και τέλος πυροβόλησαν για εκφοβισμό τους, χωρίς να νιώσουν καμμία συγκίνηση για το σπαραχτικό θέαμα των πεινασμένων Ελλήνων, γιατί μόνο σκοπό είχαν να κορέσουν το αντιεαμιτικό τους μίσος.

Στις 25/5 Τμήματα ΕΔΕΣ μπήκαν πραξικοπηματικά στις Καλαρρύτες (ουδέτερη ζώνη). Συνέλαβαν τον αδειούχο συναγ. Πρωτοπόρο Πιπ. Δεν υπάρχουν πληροφορίες αν αποτραβήχτηκαν. Την ίδια προσπάθεια διείσδυσης καταβάλουν για τη περιοχή Περιστερίου - Ανθοχωρίου.

ΙV Εδεσιτοκρατούμενες περιοχές.

α) ΚΑΜΠΟΣ ΑΡΤΑΣ: Η κατάσταση που επικρατεί εκεί είναι απερίγραπτη, κλοπές, λεηλασίες, αρπαγές, βιασμοί, δολοφονίες, αποτελούν τη δράση των Εδεσικών ομάδων Παπαπάνου, Μίκροβα (μοιράρχου), Πλαστήρα (ανθ/στη χωρ/κής), Βόιδαρου, Καϋμενάκη, Ρίγανη (ληστων) κ.λ.π. Υπάρχει στα χέρια μας αναφορά του ΙΙ γραφείου

ΕΔΕΣ Πόλης Άρτας προς το Γεν. Αρχηγείο ΕΔΕΣ που περιγράφει την κατάσταση του Κάμπου πιο ζοφερά κι απ`τις εκθέσεις των δικών μας υπευθύνων και ζητούν την άμεση κατάπαυση της τρομοκρατίας γιατί ``χαντακώθηκαν πολιτικά``.

Έτσι πιο χαρακτηριστικά παραθέτουμε: Στις 10/3 στον Άγιο Σπυρίδωνα δέρνουν τον παππά του χωριού, πιάνουν τον συναγ. Παπανικολάου, Γ. Γκισούλην, Χαρ. Γκότζιον. Τους δυο τελευταίους αγωνιστές πρώτης γραμμής τους κρατούν ακόμα αναίτια. Στη Ράχη ο Πλαστήρας δέρνει μέχρι αιμοπτυσίας το συναγ. Ηλία Νίκου. Στις 18/4 οι Μίκροβας - Παπαπάνος πιάνουν τους συναγ. Περ. Τέτσικαν, Χαρ. Στέργιον και Χρ. Κοντοχρίστον που κατόρθωσαν να τους διαφύγουν. - Ο ληστής Καϋμενάκης γυρίζει στον κάμπο και απονέμει δικαιοσύνη με ληστρικά πρόστιμα σε βάρος εαμιτών που τα εισπράτει ... ο ίδιος.

Στις αρχές του Μάη τραυματίζουν τους συναγ. Δ. Τσαμπάν από την Ανέζα και Ε. Γιώτην από Γαβριάν. Επίσης τραυματίες (από ξυλοδαρμό αυτοί) οι συναγ. Γιαννάκης Π. και Γαζέτης Κ. από τους Κωστακιούς. Το συναγ. Ηλ. Γαλανή αφού τον έδειραν με φάλαγγα του χάραξαν με μαχαίρι τις φτέρνες. Στον Αμμότοπο οργανώνουν στρατόπεδο συγκέντρωσης. Πιάσανε και κρατούν τους γονείς των συναγ. Φ. Τσικνιά, Π. Τσικνιά και Σ. Αλεξίου και στον Παχυκάλαμο την οικογένεια του συναγ. ανθ/γού Κ. Καρίνου. Ο Εδεσίτης αντάρτης Μπαρτζιόκος στην Ανέζα αποπειράθηκε με τη βία να εκπληρώσει της χτηνωδικές του ορμές του στην γυναίκα του Χρ. Πατρούμπα. Οι επιτάξεις γίνονται μόνο σε βάρος των εαμιτών. Λεηλατήθηκαν ολόκληρες προίκες, ιδιαίτερα στην Ανέζα, Κωστακιούς, Γαβριά, Άγ. Σπυρίδωνα.

β) ΞΗΡΟΒΟΥΝΙ: Στις 30/4 στη Γραμμενίτσα πιάστηκαν ομαδικά οι συγγενείς των ανταρτών μας, Αθ. Αλεξίου, Θεμ. Ζαλοκώστας, Π. Τόλης, Καλλιόπη Τόλη, Ευάγ. Νούλα, Γεωρ. Δημητρ. και Αθ. Παπασπύρου (αδελφοί του διοικητή του 3/40), Θεοχ. Νούλας, Γερ. Μήτσας, Γεωργ. Χύτας κ.λ.π. Απ`αυτούς πολλοί κρατούνται ακόμα.

Στις 4/5 η Μαρία Στασινού, μητέρα αντάρτη μας και η Σαβούλα Στασινού πιάστηκαν στο Κορφοβούνι και κρατιούνται ακόμα. Απ`τις 16/4 πιάστηκε στην Πλατανούσα και κρατιέται ακόμα η γριά μητέρα του συναγ. Ανθυπολοχαγού Παπανικολάου Λαμπρινή

Παπανικολάου. Το σπίτι της λεηλατήθηκε ολοκληρωτικά. Στην Αετοράχη εξασκιέται τεράστια πίεση σε άνδρες και γυναίκες για την αποκύρηξη του Ε.Α.Μ.

Πιασμένοι ακόμα βρίσκονται οι Γ. Τσιαμπάλης, Γιαν. Νάστος, Αγαθ. Νάστος, Αθ. Νάκας απ`τη Σκούπα. Ρίνα Μάνου και Ευφρ. Θοδώρη απ`τη Φτέρη. Γιάννης Αντιώτης απ`την Άρτα.

γ) ΛΑΚΚΑ ΣΟΥΛΙ: Για την περιοχή αυτή μας λείπουν επαληθευμένες πληροφορίες. Πάντως από δηλώσεις κρατουμένων που ξεφύγανε βγαίνει το συμπέρασμα πως η Λάκκα Σούλι γνωρίζει μια εποχή τρομοκρατίας και καταπίεσης που ξεπερνάει και την 4η Αυγούστου. Στα Δερβίζανα έχει οργανωθή στρατόπεδο συγκέντρωσης όπου μεσαιωνικά βασανίζονται οι κρατούμενοι εαμίτες. Δήμιος ο Ανθυπασπιστής της Χωροφυλακής Κωστούλας.

V Πόλη Άρτας.

Μέσα στην πόλη της Άρτας η συνεργασία των Εδεσικών και των Γερμανοράλληδων εκδηλώνεται πολλές φορές ξετσίπωτα. Ο Λοχαγός Χάμος αφού απότυχε στην προσπάθεια του να συγκροτήσει ραλλικό λόχο πήγε πάλι στο Ζέρβα. Η Εδεσίτισα Κλειώ Χριστοδούλου κατάδωσε μια Επονίτισσα που μοίραζε ψηφοδέλτια εκλογής εκλεχτόρων. Οι Εδεσίτες Λάκης Κατσαντάς, Τ. Μητσοπάνος και Γελάδας ενεδρεύσανε για να την πιάσουν. Απότυχαν και στείλανε τον Ανθ/στη Χωρ/κής Στεφάνου να κάνει έρευνα στο σπίτι του συναγ. Μαργώνη.

Ο υπασπιστής του Γερμανικού Φρουραρχείου Άρτας πηγαίνει συχνά στο σπίτι του δραστήριου Εδεσίτη υπολοχαγού Κ. Λαλαγιάννη και συνεργάζεται. Παρίστανται και ο δικηγόρος διερμηνέας Ευρ. Καζαντζής και ο εδεσιτοραλλικός Ανδρέας Καζάκος. Άλλο σπίτι που πάει είναι του Εδεσίτη Βαγγέλη Βάγια. Στο κινηματοθέατρο Κιλκίς με υπόδειξη του εδεσιτοραλλικού Παπαχρηστάκη ή Γελάδα πιάστηκαν 50 πρόσωπα, όλοι σχεδόν εαμίτες, που αργότερα με διαμαρτυρίες αφέθηκαν ελεύθεροι.

Νύκτα 13-14 Μάη πιάστηκαν στην Άρτα 300 πρόσωπα αποκλειστικά σχεδόν Εαμίτες και οικογένειες συναγωνιστών. 60 περίπου γυναίκες. Δήμαρχος, Νομαρχών, Δημ. Υπάλληλοι. Όλοι μεταφέρθηκαν στα Γιάννενα. Ύστερα από 4 μέρες απολύθηκαν εκτός από έξη. Η δράση της χωροφυλακής και των εδεσιτών σκοτεινή. Πιάσαν ξέντυτες γυναίκες,

γριές, παιδιά. Οι συλλήψεις γίνονταν με βάση κατάλογο που χορήγησαν στους Γερμανούς οι χωροφύλακες και σημαίνοντες εδεσίτες. Ο προδότης Παπαχρηστάκης πρώτος και καλύτερος. Χωροφύλακας Φερμάνης (τέως αντάρτης ΕΔΕΣ), Πουλιάσης, διοικητής χωρ/κής, πρώην δήμαρχος Καζαντζής, εδεσίτης, Κώστας Βλάχος, εδεσίτης κ.λ.π. Ο Γερμανός φρούραρχος αποκάλυψε στους κρατούμενους όταν διαμαρτυρήθηκαν ότι δεν φταίνε οι Γερμανοί για τις συλλήψεις αλλά οι καλοθελητές Αρτινοί. Δράσανε ακόμα ο χωροφύλακας Τσιρώνης, χωροφυλ. Γεωρ. Μπεπρής, εδεσίτης Γούλας, εδεσίτης Λάκης Κατσαντάς, επίσημος εδεσίτης. Παραδόξως δε όταν επρόκειτο να απολυθούν οι κρατούμενοι οι εδεσικοί κύκλοι εγνώριζαν πρώτοι την είδηση. - Σε συνεδρίαση εδεσικής Επιτροπής Άρτας ο Εδεσίτης λοχαγός Γ. Βασταρούχας δήλωσε πως ``οι εδεσίτες συνεργάζονταν με την Ε.Κ.Κ.Α ή Ε.Κ.Α (Χρυσοχόου) που κι αυτή συνεργάζεται με την Ε.Ε.Ε. που καθοδηγιέται από τους Γερμανούς κι αυτό το δεχόμαστε γιατί προτιμούμε τον παγγερμανισμό απ`τον πανσλαυισμό``. Συνεδρίαση έγινε στο β` δεκαήμερο Απρίλη. Πληροφορία μεταβιβάστηκε από συναγωνιστή που παραβρέθηκε. Θετική και εξακριβωμένη.

ΣΥΜΠΕΡΑΣΜΑΤΑ

Από τα παραπάνω αλλά και άλλα στοιχεία που βρίσκονται στα χέρια μας προκύπτει ότι:

1) Καμμιά ειλικρινή πρόθεση δεν υπήρχε από μέρος του ΕΔΕΣ για την τήρηση των συμφωνιών της Πλάκας, αφου από τη μέρα ακριβώς της υπογραφής τους εκδηλώνεται η προσπάθεια παράβασης τους (Ξηρόμερο - Βάλτος - Φανάρι).

2) Σημαίνοντα και κατώτερα στελέχη του ΕΔΕΣ συνεργάζονται με τους Ραλλικούς, έχοντας βασικό γνώμονα το χτύπημα στελεχών και οπαδών των οργανώσεων μας μ`οποιοδήποτε τρόπο.

3) Συνεργασία του με τις αντιδραστικές οργανώσεις πούναι κάτω από απροκάλυπτη καθοδήγηση του καταχτητή.

4) Υποστήριξη κάθε άλλης Οργάνωσης που παίρνει θέση εχθρική απέναντι στο Ε.Α.Μ. (όπως συνέβηκε για τη διάλυση της

Ε.Κ.Κ.Α. που ο Ζέρβας σ`έγγραφο του έμμεσα διαμαρτύρονταν γι`αυτό).

5) Τυφλό μίσος στελεχών και βάσης ενάντια στο Ε.Α.Μ. που εκδηλώνεται με συνεχείς ομιλίας σε βάρος μας.

6) Ασυδοσία των τμημάτων Ε.Δ.Ε.Σ. στην δράση τους ενάντια στους εαμίτες με βασικό σκοπό το ολοκληρωτικό ξεκλήρισμα των οικογενειών και περιουσιών τους με απώτερη ελπίδα τον εξαναγκασμό τους να προσχωρήσουν στον Ε.Δ.Ε.Σ.

7) Αποφυγή λύσης των εκκρεμοτήτων και εξομάλυνσης της κατάστασης με την λειτουργία της Επιτροπής του Άρθρου του Συμφώνου της Πλάκας, γιατί ο Ε.Δ.Ε.Σ. είχε συμφέρον στην παράταση των εκκρεμοτήτων που τούδιναν την ευκολία να ψαρέψει στα θολά νερά και γιατί κανένα στοιχείο δεν είχε για να υποστηρίξει τις απόψεις του στα ζητήματα που δημιούργησε.

Σ.Δ. 7 Ιουνίου 1944VIII Μεραρχία

Γ. ΑΥΓΕΡΟΠΟΥΛΟΣ (Υποστράτηγος)Θ. ΚΟΖΑΚΑΣ

ΥΠΟΒΑΛΛΕΤΑΙΓενικό Στρατηγείο (υ. τ. α) - αντ.1 Για την ακρίβεια Το ΙΙβ Γραφείον (Τ.Σ.Υ.) Γερ. Πρίφτης ΥπολοχαγόςΚΟΙΝΟΠΟΙΕΙΤΑΙΙ, ΙΧ, ΧΙΙΙ Μεραρχίες (υ.τ.ε.)VΙ Ταξιαρχία - αντίτυπα 3VΙΙΙ , , - αντίτυπα 3Συγκρότημα Τζουμέρκων - αντίτυπα 4ΙΙ Γραφείο Επιτελείου

9

Ε.Λ.Α.ΣΧVΙ ΤΑΞΙΑΡΧΙΑ ΠΡΟΣΩΠΙΚΗ ΔΙΑ ΤΑΣ ΔΙΟΙΚΗΣΕΙΣΕΠΙΤΕΛΕΙΟΝ ΓΡΑΦΕΙΟΝ ΙΙΙονΑΡΙΘΜ. Ε. Π.Ε. 573

ΓΕΝΙΚΑΙ ΟΔΗΓΙΑΙ ΚΑΙ ΕΙΔΙΚΑΙ ΕΝΤΟΛΑΙ

======================

Κατόπιν και εις εκτέλεσιν υπ' αριθμ. Ε.Π.Ε. 322/3-6-44 Δ/γής ΧΙΙΙ Μεραρχίας παρέχωμεν τας κάτωθι Γενικάς οδηγίας και ειδικάς εντολάς.

Ι. ΓΕΝΙΚΗ ΚΑΤΑΣΤΑΣΙΣ ΚΑΙ ΠΛΗΡΟΦΟΡΙΑΙ ΠΕΡΙ ΤΟΥ ΕΧΘΡΟΥ

Οι Γερμανοί λόγω των ραγδαίων προωθήσεων των Σοβιετικών στρατευμάτων ιδία εις την νότιαν πτέρυγα ηναγκάσθησαν να μετακινήσουν διαδοχικώς εξ`Ελλάδος προς Βορράν - εκτός του βαρέως οπλισμού των και το μεγαλύτερον μέρος των μαχίμων στρατευμάτων των. Ταύτα αντικατέστησαν διά μικροτέρας μαχητικής αξίας τμημάτων αποτελουμένων κατά το πλείστον εξ`αλλοεθνών ή και Ελλήνων της προδοτικής Κυβερνήσεως Αθηνών. Γενικώς δύναται τις να είπη ότι η κατοχή της Ελλάδος ηραιώθη εις βαθμόν επιτρέποντα εις τα τμήματα του ΕΛΑΣ την ανάληψιν σχετικώς ευρυτέρας μορφής επιθετικών επιχειρήσεων.

Σκοπός των Επιχειρήσεων

α) Να φθείρουν και περιορίσουν εις άμυναν τας δυνάμεις στρατού κατοχής και των μετ` αυτών στηριζομένων τμημάτων της προδοτικής Κυβερνήσεως Αθηνών. -

β) Να διευρύνουν τον χώρον των ελευθέρων περιοχών και

να επιτύχουν εδαφικήν συνέχειαν όπου τούτο είναι δυνατόν. - γ) Να εμποδίσουν την επέκτασιν τμημάτων

Γερμανοράλληδων δ) Να αναπτύξουν το επιθετικόν πνεύμα και να μας

παράσχουν την ευκαιρίαν εκμεταλλεύσεως των επιχειρήσεων τούτων διά λαφυραγωγήσεως οπλισμού και λοιπών εφοδίων και γενικώτερον να προπαρασκευάσωσιν τα στελέχη και τους άνδρας διάς την γενικήν επίθεσιν κατά του εχθρού κατά την οριστικήν του αποχώρησιν.

ΙΙ. ΠΡΟΘΕΣΕΙΣ ΤΗΣ ΤΑΞΙΑΡΧΙΑΣ

α) Κατά την περίπτωσιν της εφαρμογής εκτελέσεως των επιχειρήσεων γνωστών υπό το συνθηματικόν ``Κιβωτός`` θα εφαρμοσθούν τα διά σχετικών δ/γών Γενικού Στρατηγείου καθορισθέντα και των οποίων πρόγραμμα εν συνεχεία προς τας γενομένας αναγνωρίσεις θα κοινοποιηθή εν καιρώ.

β) Κατά την περίπτωσιν πυκνώσεως κατοχής διά καθόδου νέων δυνάμεων προς διενέργειαν εκκαθαριστικών επιχειρήσεων να αποφύγωμεν την διάλυσιν ή την μεγάλην φθοράν των δυνάμεων μας διά της διεξαγωγής ελαστικής εις βάθος αμύνης ήτις δέον να διεξαχθή 1. διά της υπάρξεως εφεδρειών σε κάθε οργανικό τμήμα κλιμακωμένον κατά βάθος ούτως ώστε να είναι δυνατή η διεξαγωγή επιβραδυντικού υποχωρητικού ελιγμού και πλευρικών αντεπιθέσεων και 2. Της διασποράς των αποθηκών εφοδίων εις βάθος και πλάτος προς διάσωσιν αφ`ενός των εφοδίων τούτων αλλά και αναχορηγίαν των τμημάτων κατά τον άξονα συμπτύξεως των.

γ) Κατά την περίπτωσιν της σημερινής πυκνώτητας ή και μεγαλυτέρας αραιώσεως των τμημάτων κατοχής να αναλάβη διαδοχικώς ευρυτέρας μορφής επιχειρήσεως και ειδικώτερον.

α/ Την φθοράν των δυνάμεων κατοχής. 1. Διά της μελετημένης εκτελέσεως μιας επιχειρήσεως Τάγματος κατά μήνα και κατόπιν ειδικής διαταγής Μεραρχίας. 2. Διά της εκτελέσεως υφ`εκάστου Συν/τος (52, 54) μιας κατά μήνα επιθετικής ενέργειας εις την περιοχήν των και εις αντικειμενικούς σκοπούς κατά την κρίσιν των διά δυνάμεως μη υπερβαινούσης δύναμις λόχου. 3. Διά της μελετημένης εκτελέσεως παρ' εκάστω Τάγματι εις την περιοχήν των μιας κατά μήνα επιθετικής

ενεργείας διά δυνάμεως μη υπερβαινούσης δύναμις διμοιρίας. Ειδικώς διά το Ι/54 Τάγμα η επιθετική ενέργεια δύναται να εκτελεσθή διά δυνάμεως μέχρι δύο διμοιριών λόγω των ειδικών συνθηκών του. -

β/ Την αύξησιν της μαχητικότητος των μονάδων διά συχνών ενεργειών και κινήσεων .

ΙΙΙ. ΑΠΟΣΤΟΛΑΙ

Α) Σχέδιον ``Κιβωτός`` :

1) θα εκδοθούν ειδικαί διαταγαί εν συνεχεία προς τας διαταχθείσας και γενομένας ήδη αναγνωρίσεις τη συνεργασία μετ`Άγγλων συνδέσμων.

2) Δράσις κατά της σιδηρ. γραμμής Λαμίας - Δεμερλή.

3) Η ασφάλεια της από του Πηλίου μεταφοράς προς περιοχήν μας των εφοδίων προερχομένων εκ Μ. Ασίας.

B) Διά την περίπτωσιν αναλήψεως υπό του εχθρού σοβαρών εκκαθαριστικών επιχειρήσεων και προ υπερτέρων εξ όγκου δυνάμεων και μέσων παρά του εχθρού. -

α/ Εφ`όσον εχθρική πίεσις εξεδηλώθη εφ`ολοκλήρου του μετώπου περιοχής ΧΙΙΙ Μεραρχίας. Διεξαγωγή υπό των Μονάδων του 52ου Συν/τος ελαστικής κατά βάθος αμύνης δι' επιβραδυντικού ελιγμού προς την περιοχήν - Χώρος ύψ. 1340 (Πρ. Ηλίας) (Δυτικώς Βράχας) ύψ. 1346 (Κομπίλο) Β.Δ. Χόχλιας, ύψ. 1042(Κορομηλια) δυτικώς Δομιανούς. Περί της διεξαγωγής του αγώνος τούτου εκδοθήσεται ειδική διαταγή. -

β/ Εφ`όσον η εχθρική επίθεσις εκτελεσθή επί του μετώπου ΧVΙ Ταξιαρχίας μόνον (52ον Συν/γμα).

1. Το Ι/54 Τάγμα θα ενεργήσει συμφώνως προς τας υπ`αριθμ. Ε.Π.Ε. 493/13-5-44, Α.Π. 440/2-6-44 Δ/γάς μας και βάσει της Δ/γής ``Εκτελέσατε επιχείρησιν υπ`αριθμ. 1 της Α.Π. 192 Δ/γής σας``.

2. Το 52ον Συν/γμα θα ενεργήσει την άμυναν ως αι εκδοθείσαι και ισχύουσαι δ/γαί αμύνης. -

Επί πλέον το 42ον και 36ον Συν/τα θα εκτελέσουν συμφώνως προς Δ/γήν Μεραρχίας επιθετικήν ενέργειαν κατά των εις τας περιοχάς των στόχων.

γ/ Επί του μετώπου 42 Συν/τος μόνον 1). Το 52ον Συν/γμα α) να διαθέση 1) έναν λόχον του ΙΙ/52 Τάγματος προς εκτέλεσιν αντιπερισπασμού - Ο Λόχος ούτος κινούμενος εκ Σπερχειάδος προς περιοχήν Μεσοχωρίου διά του προσφοροτέρου κατά την κρίσιν του δρομολογίου λαμβάνων απαντα τα επιβαλλόμενα μέτρα ασφαλείας και πληροφορημένος περί της θέσεως και της κινήσεως του εχθρού θα έχη ως αποστολήν ``την επίθεσιν κατά των πλευρών του εχθρού του ενεργούντος προς τον τομέα του 42 Συν/τος και την αποκοπήν της συγκοινωνίας Υπάτης - Καστανιάς διά της καταλήψεως επικαίρων θέσεων και προσπαθών να ευρίσκεται πάντοτε εν συνδέσμω με τμήματα ΙΙΙ/42 Τάγματος. 2) Να διαθέση τμήμα 2 Διμοιριών διά την προσβολήν των φυλακείων Δερελή ή Καίτσας. Η εκτέλεσις ταύτης να υποστηριχθή δι' ενός όλμου. Αι άνω 2 κινήσεις θα εκτελεσθούν κατόπιν δ/γής μας. 3) Το Ι/54 Τάγμα θα εκτελέση και εις την περίπτωσιν ταύτην τας υπ`αριθμ. Ε.Π.Ε. 493 και Α.Π. 440 δ/γές μας ουχί εκ πληροφοριών αλλά κατόπιν συμπεφωνημένης ως άνω διαταγής μας.

δ/ Επί του μετώπου του 36ου Συν/τος μόνον - θα ενεργήσει μόνον το 52ον Συν/γμα ως εις την περίπτωσιν γ και κατόπιν διαταγής μας.

Τα τμήματα που θα ενεργήσουν τας άνω αντιπερισπαστικάς ενεργείας να ωρισθώσι από τούδε, οι δε επικεφαλής τούτων να κάμουν τας δεούσας αναγνωρίσεις και μελέτας ώστε εις την περίπτωσιν ανάγκης να εκτελεσθούν αυταί κατόπιν δ/γής μας.

Γ) Κατά την περίπτωσιν της σημερινής πυκνότητος και ποιότητος στρατιωτικής κατοχής ή και έτι μεγαλυτέρας αραιώσεως τούτων.

α) Φθορά των δυνάμεων στρατού κατοχής

1. Τα 52 και 54 Συν/τα να εκτελούν κατά μήνα μιαν τουλάχιστον επιθετικήν ενεργείαν διά δυνάμεως Λόχου εις τας περιοχάς των κατά αντικειμενικών σκοπών της εκλογής των και κατόπιν μελετημέμης και οργανώσεως και προπαρασκευής έκαστης ενεργείας.

2. Ομοίως και τα Τάγματα να εκτελούν τοιαύτας ενεργείας μίαν τουλάχιστον κατά μήνα διά δυνάμεως διμοιρίας και ειδικώς διά το Ι/54 Τάγμα μέχρι δυνάμεως 2 Διμοιριών.

Το Ι/54 Τάγμα να εκτελέση τας εγκριθείσας ήδη επιθετικάς ενεργείας ως αι μέχρι τούδε δ/γαί μας - Το 54 ον Συν/γμα να εκτελέση τας μελετηθείσας επιχειρήσεις αι οποίαι είναι εντός του πνεύματος της παρούσης.

Το 52ον Συν/γμα να υποβάλη εντός 8 ημερών από λήψεως παρούσης μελέτας διά τας 3 επιχειρήσεις Διμοιριών και μίαν Λόχου του μηνός Ιουνίου. Διά τον μήνα Ιούλιον να υποβληθούν μελέται υπό των τμημάτων (54, 52, Ι/54) μέχρι 5 Ιουλίου το βραδύτερον.

ΙV α) Διά τον τρόπον αντιμετωπίσεως των Ραλλικών εξεδόθη η υπ`αριθμ. Ε.Π.Ε. 399, 401/19-4-44 και η υπ`αριθμ. Α.Π. 434/26-4-44 υπομνηστική των. - β) Διά τον τρόπον προστασίας παραγωγής θα εκδοθή συμπληρωματική δ/γή ανακεφαλαιώνουσα τα ληπτέα μέτρα. -

V ΣΥΝΔΕΣΜΟΙ - ΔΙΑΒΙΒΑΣΕΙΣ

Τα Συν/τα και ιδιαιτέρως το Ι/54 Τάγμα να βελτιώσουν με τον ταχύτερον ρυθμόν την ταχείαν και απρόσκοπτον επικοινωνίαν των, μεταξύ των τμημάτων των, και μετά της Ταξιαρχίας διά πεζών, εφίππων και διά τηλεφώνων. Ειδικώς διά του ασυρμάτου να καταβληθή ιδιαιτέρα φροντίς.

Διά το δίκτυον του 52ου Συν/τος να εκδοθή ειδική δ/γή.Εφιστώμεν την προσοχήν των Διοικήσεων εις το ζήτημα τούτο

ώστε να μην υπάρχει περίπτωσις βραδείας λειτουργίας των διαβιβάσεων.

VI ΠΛΗΡΟΦΟΡΙΑΙ

Άπασαι αι Μονάδες να βελτιώσουν και να πυκνώσουν το δίκτυον πληροφοριών των διά την περισυλλογήν περισσοτέρον και ακριβεστέρων τοιούτων μεριμνώσιν δε και διά την ταχείαν διαβίβασιν των.

Επί πλέον οι Αξ/κοί πληροφοριών να υποβάλωσι εις τον αναγκαίον έλεγχον και ερμηνείαν τας συλλεγομένας πληροφορίας και κατόπιν τούτου εξηλεγμένας να υποβαλώσιν ταύτας ημίν.

Ιδιαιτέρα προσοχή να καταβληθή εις την καλήν εργασίαν των Π.Κ.Π. και παρατηρητηρίων εκ της καλής λειτουργίας των οποίων θα εξαρτηθή εις σοβαρόν βαθμόν η επιτυχία των επιχειρήσεων.

VII ΟΙΚΟΝΟΜΙΑ ΠΥΡΟΜΑΧΙΚΩΝ

Ιδιάζουσα προσοχή να καταβάλητε εις το σοβαρώτατον τούτο ζήτημα αλλά και συγχρόνως να μελετάται εκ των προτέρων και δι' εκάστην επιχείρησιν ο τρόπος αποκτήσεως λαφύρων και ταχείας μεταφοράς και εξασφαλίσεως τούτων.

VIII ΓΕΝΙΚΑ

Παρακαλούμεν τας Διοικήσεις των Μονάδων όπως μεριμνήσωσι διά την κατά βάθος δημιουργίαν αποθηκών προς εξασφάλισιν του βαρέως οπλισμού, εφεδρικού οπλισμού και παντοειδών εφοδίων.

Διά ιδιαιτέρας αναφοράς αι Μονάδες να αναφέρουν υπευθύνως ότι εις οιανδήποτε περίπτωσιν έχει προβλεφθή η εξεύρεσις και άμεσος χρησιμοποίησις των απαιτουμένων ισαρίθμων προς φόρτωσιν των μεταγωγικών εκ της περιοχής των.

Επίσης προσοχή να δοθή εις το ζήτημα του περιορισμού του αριθμού των μη μαχίμων ανδρών, αι Διοικήσεις να ασκήσουν αυστηρόν έλεγχον διά την βεβαίωσιν των ότι ο αριθμός των εις τας βοηθητικάς και μετόπισθεν υπηρεσίας ασχολουμένους άνδρας είναι απόλυτα απαραίτητος.

ΙΧ Αναφέρατε λήψιν.

Σ.Δ.Τ. τη 10-6-44 Η Διοίκησις της ΤαξιαρχίαςΠΑΡΑΛΗΠΤΑΙ Α. ΚΑΤΣΑΡΟΣ52, 54 Συν/τα Σ. ΖΑΧΑΡΙΑΣ Διά την ακρίβειανΙ/54 Τάγμα Το ΙΙΙΟΝ Γραφείονσυν. Αμάρμπεην (Τ.Σ.Υ.)

Λόχον Μηχανικού

ΚΟΙΝΟΠΟΙΗΣΙΣΧΙΙ Μεραρχίαν (υ.τ.α.)Ι Μεραρχίαν (υ.τ.ε.)3/7 Συν/γμα Ιππικού32ον Σύνταγμα36ον " "

10

Ε.Λ.Α.Σ. ΓΕΝΙΚΟ ΣΤΡΑΤΗΓΕΙΟΕΠΙΤΕΛΕΙΟ - ΓΡΑΦΕΙΟ ΙΙΙ ΑΠΟΡΡΗΤΟΣ - ΠΡΟΣΩΠΙΚΩΣΑριθμ. Ε.Π.Ε. 1018 Διά τας Διοικήσεις των Μ.Μονάδων

ΕΙΔΙΚΗ ΔΙΑΤΑΓΗ ΕΠΙΧΕΙΡΗΣΕΩΝ

Ι. ΕΙΔΙΚΗ ΚΑΤΑΣΤΑΣΙΣ ΚΑΙ ΠΛΗΡΟΦΟΡΙΑΙ ΠΕΡΙ ΤΟΥ ΕΧΘΡΟΥ:

Α) Ο καταχτητής βοηθούμενος και υπό των οργάνων της προδοτικής κυβερνήσεως Αθηνών, αποσκοπεί αρχικώς να ελέγξη στατιστικώς, και είτα να συγκεντρώση την γεωργικήν παραγωγήν της χώρας επ`ωφελεία αυτού και των οργάνων του. Προς τον σκοπόν τούτον εις τίνας περιοχάς ήρξατο ήδη να προπαρασκευάζη τα όργανα ελέγχου και συγκεντρώσεως, εις άλλας δε ήρξατο και αυτού του συστηματικού ελέγχου των συγκεντρουμένων αλωνιστικών μηχανών. -

Β) Είνε προφανές ότι, επιτυγχανούσης τυχόν πλήρως της επιδιώξεως ταύτης του κατακτητού, εκτός των αμέσων ωφελημάτων άτινα ούτος θα αποκομίση εκ της γεωργικής παραγωγής της χώρας, θα προσπορισθή και έμμεσα τοιαύτα ήτοι: 1) την εξαθλίωσιν των αγροτών του πεδινού τμήματος της χώρας και συνεπεία ταύτης την αδρανείαν των. - 2) Τον υποσιτισμόν (εξικνούμενον μέχρι πείνης) των πληθυσμών της ορεινής ελευθέρας περιοχής, και των τμημάτων του Ε.Λ.Α.Σ. και συνεπεία τούτου την μεγάλην μείωσιν της μαχητικής των ικανότητος, ήτις κατά τους χειμερινούς μήνας (υπό ωρισμένας προυποθέσεις τυχόν δυσμενούς εξελίξεως της γενικής στρατηγικής καταστάσεως επί του κορμού της Ευρωπαικής Ηπείρου και επομένως παρατάσεως της

κατοχής) δύναται να μειωθή επικινδύνως. -

ΙΙ ΠΡΟΘΕΣΙΣ ΤΟΥ ΓΕΝΙΚΟΥ ΣΤΡΑΤΗΓΕΙΟΥ:

Πρόθεσις του Γεν. Στρατηγείου είνε να εμποδίση την επιτυχίαν της ανωτέρω επιδιώξεως του κατακτητού δι' όλων των εις την διάθεσιν του μέσων, και εν ανάγκη διά μεγάλων θυσιών εις αίμα αφ`ενός διά της εξασφαλίσεως της παραγωγής των αγροτών των πεδινών περιοχών της Χώρας, και αφ`ετέρου διά της μεταφοράς και εναποθηκεύσεως εις καταφύγια (ασφαλή, πολλαπλά, κλιμακωμένα εις μέγα βάθος και πλάτος) της ορεινής ελευθέρας περιοχής του μέρους της παραγωγής ταύτης του κατ`ελάχιστον αναγκαιούντος διά την μέχρι της επομένης εσοδείας διατροφήν των ορεινών πληθυσμών και των τμημάτων του Ε.Λ.Α.Σ. -

Προς τον σκοπόν τούτον διατάσσει ρητώς και κατηγορηματικώς την προώθησιν προς τα πεδινάς, τας και πλουσίας εις γεωργικήν παραγωγήν, περιοχάς μέρους της όλης δυνάμεως του Ε.Λ.Α.Σ. εξικνουμένου μέχρι του τρίτου ή τετάρτου ταύτης. Και επί πλέον κατά τας εκάστοτε παρουσιασθησομένας ειδικάς τακτικάς περιπτώσεις κατά περιοχάς και έτερον μέρος της όλης δυνάμεως των τμημάτων του. -

ΙΙΙ. ΑΠΟΣΤΟΛΑΙ ΤΩΝ ΜΕΓΑΛΩΝ ΜΟΝΑΔΩΝ:

Α) Προς επιτυχή και πλήρη επίτευξιν του διά της προθέσεως του ταύτης επιδιωκομένου σκοπού το Γενικόν Στρατηγείον αναθέτει εις απάσας τας υπ`αυτού Μεγάλας Μονάδας, και δι' εκάστην τούτων διά την περιοχήν της τας κάτωθι αποστολάς:

α) Διά την εξασφάλισιν της παραγωγής των αγροτών των πεδινών περιοχών:

1. Να διενεργήσωσιν από κοινού με τας Τοπικάς Πολιτικάς οργανώσεις συστηματικήν και πολύμορφον προπαγάνδαν διαφωτίζουσαν τους αγροτικούς πληθυσμούς επί των συνεπειών της διαρπαγής της παραγωγής των υπό του κατακτητού. -

2. Να ωθήσωσι τους παραγωγούς προς αντίδρασιν ενεργόν ή και παθητικήν κατά των διαταγών και μέτρων του κατακτητού, προς αλωνισμόν δι' άλλων μέσων πλην των αλωνιστικών μηχανών, και

προς απόκρυψιν των προιόντων των μετά τον αλωνισμόν. -

3. Να συστήσωσιν εις τους ιδιοκτήτας αλωνιστικών μηχανών όπως προωθήσωσι τας μηχανάς των προς τα σχετικώς ευκόλως δυνάμενα να προστατευθώσι κράσπεδα της ορεινής περιοχής. Και εν περιπτώσει μη συμμορφώσεως των να επιφέρωσιν την διά παντός μέσου οριστικήν η προσωρινήν αχρήστευσιν των μηχανών των. -

4. Να συγκροτήσωσι κατά μεγάλα χωρία ή κατά άθροισμα μικρών χωρίων ενόπλους μαχητικάς ομάδας προστασίας της παραγωγής. -

5. Να προωθήσωσιν εκ των τμημάτων των πρώτου κλιμακίου το αναγκαιούν μέρος διά την συγκρότησιν ισχυρών ομάδων κρούσεως ικανών να διευρύνωσι τον χώρο ασφαλείας των παρά τα κράσπεδα της ορεινής περιοχής λειτουργουσών αλωνιστικών μηχανών. -

6. Να προσβάλωσιν δι' έτι ισχυροτέρων τμημάτων κρούσεως, λαμβανομένων εκ των εφεδρειών των, τα αλωνιστικά κέντρα, άτινα τυχόν ήθελε δημιουργήσει ο κατακτητής, και να καταστρέψωσιν τας εν αυτοίς αλωνιστικάς μηχανάς. Ιδιαιτέρως συνιστάται η ταυτόχρονος προσβολή περισσοτέρων τοιούτων κέντρων προς διάσπασιν της προσοχής και των αντιμέτρων του κατακτητού. -

7. Να προσβάλωσι τας οδικάς, σιδηροδρομικάς και τηλεφωνικάς επικοινωνίας του κατακτητού εις πλείστα όσα σημεία, ούτως ώστε να καθίσταται δύσκολος η ταχεία αντενέργεια του. -

8. Να λάβωσι πάν άλλο μέτρον ή να διεξαγάγωσι πάσαν άλλην επιχείρησιν εκ των δυναμένων να επιβοηθήσωσι την επιτυχίαν του ανωτέρω επιδιωκομένου σκοπού. -

β) Διά την μεταφοράν και εναποθήκευσιν του αναγκαιούντος διά τας Μονάδας και τους ορεινούς πληθυσμούς ποσοστού της παραγωγής:

1. Να καθορίσωσι συγκεκριμένως από τούδε τα μέρη εις τα οποία θα εγκατασταθώσιν αι αποθήκαι και τα καταφύγια εις τα οποία θα εναποθηκευθή το μέρος της παραγωγής το αναγκαιούν διατην κατά ελάχιστον στοιχειώδη διατροφήν των ορεινών πληθυσμών και των

Μονάδων μέχρι της επομένης εσοδείας. -Ταύτα δέον να είνε πολλαπλά δι' εκάστην Μονάδα κλιμακωμένα

εις μέγα βάθος και πλάτος, να εκλεγώσι δε κατ`αρχήν εις μέρη ασφαλή, δυσκόλως δυνάμενα να επισημανθώσι, και ευρισκόμενα περί τους πιθανούς άξονας συμπτύξεως των Μονάδων προς τας ορεινάς βάσεις των. -

2. Να καθορίζωσιν εκάστοτε κατά τας παρουσιαζομένας ειδικάς τακτικάς ή άλλας ανάγκας και δυνατότητας, την συγκρότησιν και τα δρομολόγια των φαλάγγων μεταγωγικών, κτηνών μεταφοράς εκ των τόπων παραγωγής και συγκεντρώσεως προς τας αποθήκας και τα καταφύγια. -

Κατά τον καθορισμόν τούτον, όστις πρέπει να γίνεται συχνάκις, θα προτιμώνται κατ`αρχήν αι μεγάλαι φάλαγγες, αι δυνάμεναι να κινηθώσι την νύκτα και διά κεκαλυμμένων δρομολογίων. Ομοίως πρέπει να προτιμώνται τα κτήνη και τα τροχήλατα μεταφορικά μέσα της πεδινής περιοχής διά τας μέχρι τουλάχιστον των κρασπέδων της ορεινής περιοχής μεταφοράς, των κτηνών της ορεινής περιοχής και των Μονάδων χρησιμοποιουμένων κατά προτίμησιν διά τας εκ των κρασπέδων προς τας ορεινάς βάσεις μεταφοράς. -

3. Να λάβωσι πάν άλλο μέτρον, έστω και σκληρόν, δυνάμενον να επιταχύνη την προς τας ορεινάς βάσεις πρόωθησιν των εναποθηκευθησομένων εφοδίων. -

Β) Επειδή τα πεδινά τμήματα της Χώρας, τα και πλούσια εις γεωργικήν παραγωγήν, ευρίσκονται άπαντα περίπου εντός της περιοχής μιας μόνον Μ. Μ. και μόνον η πεδιάς της Θεσσαλίας περιβάλλεται υπό της περιοχής της κατεχομένης υπό περισσοτέρων Μ.Μ. διά τούτο επί πλέον των εν τη & Α. της παρούσης λεπτομερειών της αποστολής των Μ.Μ. διά την περιοχήν, το Γενικόν Στρατηγείον κατανέμει την περιοχήν της πεδιάδος ταύτης εις τας κάτωθι τρεις περιοχάς δράσεως Μ.Μ. και επί πλέον αναθέτει εις εκάστην τούτων την έναντι εκάστης πρόσθετον αποστολήν:

Ο.Μ. Μακεδονίας: Με περιοχή δράσεως τη τοιαύτην Βορ. του ποταμού Ληθαίου (μεχρι της συμβολής του εις τον Πηνειόν) καιΒορ. του ποταμού Πηνειού μη συμπεριλαμβανομένων. Να

προωθήση εις ταύτην διά την μάχην της συγκομιδής, εκ της ελευθέρας περιοχής, τμήματα κρούσεως - προστασίας κ.λ.π. ολικής δυνάμεως δυο περίπου οργανικών Ταγμάτων και της τακτικώς υπαχθείσης υπό ταύτην ίλης του 3/7 Συν/τος Ιππικού (700-800 ανδρών) υπό ενιαίαν απ`ευθείας εκ της Ο.Μ.Μ. ή της Χης Μεραρχίας (κατά την κρίσιν της) εξαρτωμένην κατάλληλον διά τοιαύτην διάσπαρτον δράσιν διοίκησιν. -

Ιης Μεραρχίας: Με περιοχήν δράσεως την τοιαύτην Νοτ. της Ο. Μ. Μ. και Δυτικώς της σιδ/κής γραμμής Λαμίας - Λαρίσης - Θεσσαλονίκης, της τελευταίας μη συμπεριλαμβανομένης. Να προωθήση εις ταύτην κ.τ.λ. τμήματα κρούσεως - προστασίας - κ.τ.λ. ολικής δυνάμεως δύο πλήρων οργανικών Ταγμάτων και του τακτικώς διά της παρούσης υπό ταύτην υπαγομένου υπολοίπου του 3/7 Συν/τος Ιππικού (1.000-1.100 ανδρών) υπό ενιαίαν απ`ευθείας εκ της Μεραρχίας εξαρτωμένην κατάλληλον διατοιαύτην διάσπαρτον δράσιν διοίκησιν. -

ΧΙΙΙης Μεραρχίας: Με περιοχήν δράσεως την τοιαύτην Νοτ. της τοιαύτης της Ο. Μ. Μ. και Ανατολικώς της τοιαύτης της Ιης Μεραρχίας. Να προωθήση εις ταύτην κ.τ.λ. τμήματα κρούσεως - προστασίας - κ.τ.λ. ολικής δυνάμεως δύο περίπου οργανικών Ταγμάτων (λαμβανομένων οπωσδήποτε εκ του 54ου Συν/τος Πεζικού) και της τακτικώς διά της παρούσης υπό ταύτην υπαγομένης ίλης παλαιάς περιοχής του του 3/7 Συν/τος Ιππικού (800-900 ανδρών) υπό ενιαίαν απ`ευθείας εκ της ΧVI Ταξιαρχίας εξαρτωμένην κατάλληλον διά τοιαύτην διάσπαρτον δράσιν διοίκησιν. -

Γ) Δοθέντος ότι αι ως ανωτέρω προωθηθησόμεναι εις την Θεσσαλικήν πεδιάδα δυνάμεις είνε σημαντικαί, αι διοικήσεις των Μ. Μ. να προσανατολισθώσιν αι ίδιαι, αλλά και να προσανατολισώσι προσωπικώς τας ανωτέρω διοικήσεις των προωθηθησομένων δυνάμεων, προς την ιδίαν βάσιν σκέψεως, ότι αι δυνάμεις αυταί δύνανται και πρέπει να δράσωσι μαζικώς και κατά οργανικά τμήματα, προς τα αστικά κέντρα της πεδιάδος ή τας διόδους εισχωρήσεως εκ της πεδιάδος προς ορεινήν ελευθέραν περιοχήν διά των κρασπέδων της, κατά την περίπτωσιν διενεργείας σοβαρών εκκαθαριστικών επιχειρήσεων διενεργηθησομένων διά του όγκου των εις την Θεσσαλικήν πεδιάδα δυνάμεων του κατακτητού. -

Δ) Αι Μ.Μ. πρέπει κατά ανάλογου προς τα ανωτέρω εν τη & Β. τρόπον να κατανείμωσι μεταξύ των υπ`αυτάς μονάδων τας περιοχάς δράσεώς των και να καθορίσωσι τας προωθηθησομένας δυνάμεις των, εις όλα τα πεδινά τμήματα της περιοχής των, εις τα οποία η δράσις θα υπερβαίνει τας δυνατότητας μιας μόνον τούτων ως π.χ. η Ο.Μ.Μ. εις την πεδιάδα των Γιαννιτσών, κ.ο.κ.

Σ.Δ. Γεν. Στρατηγείου 10.6.1944ΣΤΕΦΑΝΟΣ ΣΑΡΑΦΗΣ.

ΥποστράτηγοςΠαραληπται:Ο.Μ. ΜακεδονίαςΚλιμάκιον Γ.Σ. ΠελοποννήσουΙ, VΙΙΙ, ΧΙΙΙ ΜεραρχίαςVην Ταξιαρχίαν (3/7 Σ. Ιππ. το αφορόν αυτόμέρος μερίμνη της οικείας Μ. Μονάδος). - Ακριβές αντίγραφον Το ΙΙΙ ΓραφείονΚοινοποιήσις: Γραμ. Στρατιωτικών (υ.τ.α.) (Τ.Σ.Υ.)

11

Ε.Λ.Α.Σ. ΧVΙ ΤΑΞΙΑΡΧΙΑ ΠΡΟΣΩΠΙΚΗ ΔΙΑ ΤΑΣ ΔΙΟΙΚΗΣΕΙΣΕΠΙΤΕΛΕΙΟΝ - ΓΡΑΦΕΙΟΝ ΙΙΙον Χάρται: ΚαρδίτσηςΑΡΙΘΜ. Ε. Π. Ε. 601 Καρπενησίου 1:100.000

ΕΙΔΙΚΗ ΔΙΑΤΑΓΗ ΕΠΙΧΕΙΡΉΣΕΩΝ

(Διά την περίπτωσιν υποχωρητικού ελιγμού)

==================

Ι. ΓΕΝΙΚΗ ΚΑΤΑΣΤΑΣΙΣ

Όρα υπ`αριθμ. Ε.Π.Ε. 573/10-6-44 Διαταγήν

ΙΙ. ΠΕΡΙΠΤΩΣΙΣ ΑΝΑΛΗΨΕΩΣ ΥΠΟ ΤΟΥ ΕΧΘΡΟΥ ΣΟΒΑΡΩΝ ΕΚΚΑΘΑΡΙΣΤΙΚΩΝ ΕΠΙΧΕΙΡΗΣΕΩΝ ΔΙ' ΥΠΕΡΤΕΡΩΝ ΕΙΣ ΟΓΚΩΝ ΔΥΝΑΜΕΩΝ ΚΑΙ ΜΕΣΩΝ ΠΥΡΟΣ, και εφ`όσον η εχθρική πίεσις εκδηλωθεί εφ`ολοκλήρου του μετώπου της Μεραρχίας. -

ΙΙΙ. ΑΠΟΣΤΟΛΗ ΤΗΣ ΤΑΞΙΑΡΧΙΑΣ

Διεξαγωγή ελαστικής κατά βάθος αμύνης δι' επιβραδυντικού ελιγμού προς την περιοχήν:χώρος 1340 (προφ. Ηλίας) - ύψ. 1346 (κοπμίνο) - ύψ. 1042 (Κορομηλιά)

IV. ΠΡΟΘΕΣΕΙΣ ΤΑΞΙΑΡΧΙΑΣ

Διά την διεξαγωγήν του υποχωρητικού ελιγμού α) κλιμάκωσις της δυνάμεων κατά βάθος και αντίστασις επί

διαδοχικών γραμμών. β) Αντίστασις εφ`εκάστης γραμμής και προσπάθειαι

παρεμποδίσεως του εχθρού προς περαιτέρω κίνησιν . Ενέργεια ενεδρών και επιθέσεων κατά των πλευρών και νώτων του εχθρού. -

γ) Κλιμάκωσις αποθηκών κατά βάθος των αξόνων συμπτύξεως προς διάσωσιν των εφοδίων και αναχορηγίαν των τμημάτων κατά την σύμπτυξιν των. -

Ζώνη Ενεργείας: Β.Δ. όριον: Λουτρά Σμοκόβου - Βαθύλακος - ύψ. Βουλγάρα - ύψ. Προφ. Ηλία (1340) (άπαντα ναι). ΝΔ. όριον: χωρ. Τυμφρηστός (ναι) κορυφογραμμή όρους Τυμφρηστού (όχι) - ύψ. Κορομηλιά (1042) (ναι).

Διαδοχικαί γραμμαί αντιστάσεως

1. Ύψ. Δ. χωρίου Χωταίνα - ύψ. αμέσως Α. Ρεντίνας - ύψ. Μπιρμπίλιο - ύψ. αμέσως Α. Λιρόσελον - ύψ. παλαιόκαστρον, αμέσως Β.Δ. χωρ. Πτελέα - χωρίον Ασπρόκαμπος - ύψ. 652 χωρίον Μερκάδα - Μεσαία Κάψη - ύψ. άμεσως Δ. Μεσαίας Κάψη και χωρίον Τυμφρηστός.

2. Ύψ. 1342 Α. Σφεντάκι - ύψ. αμέσως Β.Δ. Λυκομνήματα - ύψ. Κατσαντώνη (758) - ύψ. Α. κόκκαλα (1438) - ύψ. αμέσως Α. Άγιος Χαράλαμπος - ύψ. Άγ. Ηλίας (1276), Δ. χωρίου Νεοχώρι - πλαγιά Τυμφρήστου, αμέσως Β. Δ. Καγκελιά περί το ύψ. 1108. -

3. Και η τελική η καθορισθείσα και υπό της Μεραρχίας - ύψ. Προφ. Ηλίας (1340) ύψ. κομπίλο (1340) - ύψ. Κορομηλιά (1042). -

Δρομολόγια Συμπτύξεως άπαντα τα εν τη ζώνη της Ταξιαρχίας.

V. ΑΠΟΣΤΟΛΑΙ

α) 52ου Συντάγματος. Διεξαγωγή ελαστικής κατά βάθος αμύνης δι' επιβραδυντικού ελιγμού προς την περιοχήν Προφ. Ηλίας (1340) - Κομπίλο (1346) - ύψ. Κορομηλιά (1042) εν τη κατωτέρω καθοριζομένη ζώνη - Εγκαθιστάμενον αμυντικώς εφ`εκάστης καθορισθεισών γραμμών υπό της Ταξιαρχίας θα προσπαθή να παρεμποδίζη την περαιτέρω κίνησιν του εχθρού ενεργούν ενέδρας και επιθέσεις κατά των πλευρών και νότων του εχθρού, είτε τη διαταγή μας είτε τη πρωτοβουλία του. Μετά την κατάληψιν της τελευταίας γραμμής εγκατάστασις αμυντική και άμυνα άνευ ιδέας υποχωρήσεως. -

Ζώνη - ενεργείας Συντάγματος Η της Ταξιαρχίας.

Δρομολόγια συμπτύξεως Άπαντα τα εν τη ζώνη του.

β) Εφεδρεία. Το Συν/γμα να κανονίση εκ των προτέρων την επί της Ι καταληπτέας γραμμής διάθεσιν των δυνάμεων του ούτως ώστε ¨είς λόχος του δεξιού του Τάγματος να συγκεντρωθή εις χωρίον Ζαυρίλο, έτερος δε λόχος του κεντρικού του Τάγματος εις Σ.Δ. Ταξιαρχίας εν Πλαιόκαστρω. Οι Λόχοι αυτοί αποτελούντες την εφεδρείαν της

Ταξιαρχίας θα είναι έτοιμοι να κινηθώσι προς πάσαν κατεύθυνσιν κατόπιν διαταγής της Ταξιαρχίας .

γ) Λόχος Μηχανικού. Εκτέλεσις καταστροφών 0.

1. Επί της οδού Μακρακώμης - Καρπενησίου και εις τα σημεία της τα οποία υπεδείχθησαν διά προγενεστέρων διαταγών μέχρι της γεφύρας του Αγίου Γεωργίου συμπεριλαμβανομένης.

2. Επί της οδού Σπερχειάδος - Λευκάδος, Κατστροφή γεφύρας Β. Παλαιοβράχας και γέφυρας μεταξύ Καμπιάς και Λευκάδος. -

3. Επί της οδού Μακρακώμης - Τσούκας - Φουρνά. εμπόδια εις πολλά σημεία της οδού προπαρασκευαζόμενα από της λήψεως της Διαταγής. -

4. Επί της οδού Χαλαμπρέζι - Σμοκόβου ομοίως εμπόδια εις πολλά σημεία της οδού προπαρασκευαζόμενα από της λήψεως της διαταγής. -

5. Νάρκαι ατομικαί. Τοποθέτησις ατομικών ναρκών εφ`όλων των ανωτέρω οδών. Αι καταστροφαί αυταί και εις πολλά διαδοχικά σημεία και η τοποθέτησις ναρκών γεννήσονται μετά την σύμπτυξιν των τελευταίων τμημάτων, μεθ` ο Λόχος Μηχανικού συμπτυσσόμενος διά του προσφορωτέρου δι' έκαστον τμήμα του δρομολόγιον λόγω της διασποράς του θα συγκεντρωθή εις Παλαιόκαστρον και εις την διάθεσιν της Ταξιαρχίας λαμβάνων διαταγάς μας διά την περαιτέρω δράσιν του. Τα τμήματα καταστροφών τα ευρισκόμενα ήδη εις Γερμανοκρατούμενην περιοχήν με ειδικάς αποστολάς θα παραμείνωσιν διά την συνέχισιν των αποστολών των. Η δράσις των να γίνη μάλλον εντατικωτέρα και αποφασιστική. -

δ) ΧΙΙΙ Πυροβολαρχίας:

1. Ουλαμός Λευκάδος. Μετά την εκπλήρωσιν των διά προγενεστέρων δ/γών αποστολών του και κατόπιν διαταγής του Τάγματος θα συμπτυχθή μετά του πρώτου κλιμακίου του Τάγματος. Δρομολόγιον συμπτύξεως καθορισθήσητε υπό του Τάγματος. Κατάληψις θέσεως βολής επί της Ι κταληπτέας γραμμής εις χώραν Μεγάλη Κάψη - Μερκάδα. Να είναι εις θέσιν να βάλη επί ύψ. Καρρές - Αγία Παρασκευή - αμαξ. οδόν παρά Άγιον Γεώργιον και των διά του σημείου τούτου διαβάσεων. -

2. Ουλαμός Β. Σπερχειού. Ομοίως μετά την εκπλήρωσιν των αποστολών του επί της ήδη κατεχομένης τοποθεσίας θα συμπτυχθή διά δ/γής του ΙΙΙ/52 Τάγματος. Δρομολόγιον συμπτύξεως καθορισθήσεται υπό του Τάγματος. Κατάληψις θέσεως βολής επί της Ι καταληπτέας γραμμής εις χώρον περί τα υψώματα Β. Ασπροκάμπου, ίνα είναι εις θέσιν να βάλη τας διαβάσεις από Λιτόσελον προς Δίκαστρον από Πτελέα - προς Ασπρόκαμπον και από άγιον Γεώργιον προς Παλαιόκαστρον.

Αποστολή Πυρ/χίας μετά την σύμπτυξιν εκ της 2ας καταληπτέας γραμμής.

Κατάληψις θέσεως βολής και βολή απαγορεύσεως επί των διαβάσεων 1) Μαυρίλο - Νεοχώρι προς Αγίαν Τριάδα και επί των εκατέρωθεν τούτων υψωμάτων. 2) Επί της διαβάσεως α) Παλαιοκάστρου προς Κόκκαλα β) Πιτσιωτά προς Κόκκαλα γ) Λυκομνήματα προς κόκκαλα - υπό τύπον ενδείξεως θέσεως Ι ουλαμού - Σερμιτζέλι - Κόκκαλα, και 2ου ουλαμού ύψ. Άγ. Ηλίας (1276). -

Αποστολή Πυρ/χίας επί της τελικής 3ης γραμμής. Μετά την σύμπτυξιν εκ της 2ας γραμμής εις την τρίτην και τελικήν τίθεται υπό τας διαταγάς της Ταξιαρχίας. Κατάληψις θέσεως του 1ου Ουλαμού ύψ. Προφ. Ηλίας του δε δευτέρου εις Κορομηλιά. Αποστολαί βολής δοθήσονται εν καιρώ. -

ε) Ομάδες κρούσεως. Το 5ον Σύνταγμα να διατάξη την από τούδε συγκρότησιν ομάδων εφ`εκάστου Τάγματος, δυνάμεως 12 ανδρών εκάστη υπό ικανόν αξ/κόν ή καπετάνιον. Αποστολή των ομάδων τούτων:

Αποφασιστική κατά των νώτων των εχθρικών τμημάτων επίθεσιν. Επίθεσις κατά των τμημάτων των εχθρικών επί των οδών συγκοινωνίας, και ενέδρας τόσον κατά την προχώρησιν του εχθρού όσον και κατά την αποχώρησιν. Περισυλλογή λαφύρων (οπλισμού, πυρ/κών κ.λ.π.).- Η απόσπασις των ομάδων θα γίνη άμα τη διαταγή συμπτύξεως εκ των ήδη κατεχομένων θέσεων μας θ`αποκρυβούν εις κεκρυμένους χώρους της ζώνης εκάστου Τάγματος και θα δρούν εις τον τομέα του Τάγματος των ανεξάρτητα. Η αποστολή των θα λήξει όταν ο εχθρός αποσυρθή τελείως της τοποθεσίας μας Α των προφυλακών μας μεθ`ο θα επανέλθουν εις τα τμήματα των. -

στ) Αποστολή Ι/54 Τάγματος. Εις την περίπτωσιν τούτην το Ι/54 Τάγμα θα εκτελέση την υπ`αριθμ. ....... διαταγή μας προς εκτέλεσιν αντιπερισπασμού.

ζ) ΧVΙ Στρατ. Νοσοκομείον θα συμπτυχθή κατόπιν διαταγής της Ταξιαρχίας. Δρομολόγιον Περίβλεπτον - Πιτσιωτά - Ύψ. Κόκκαλα (148) - Δομιανοί - Βέρνοβον. Εις Βέρνοβον να εγκατασταθή αναμένων διαταγήν περαιτέρω κινήσεως του. Χρησιμοποιών άπαντα διά Περιβλέπτου και Πιτσιωτά θα παραλάβη μεθ`αυτού άπαντα τα υλικά του. -

VΙ ΣΥΝΔΕΣΜΟΙ - ΔΙΑΒΙΒΑΣΕΙΣ - ΠΑΡΑΤΗΡΗΣΕΙΣ

Σ.Δ. Ταξιαρχίας αρχικώς εις Παλαιόκαστρον. - Άξων συμπτύξεως Σ.Δ. Ταξιαρχίας Παλαιόκαστρον ύψ.

Κόκκαλα - Χόχλια - Κομπίλο. Σ.Δ. Ταξιαρχίας επί της Ι καταληπτέας γραμμής

:Παλαιόκαστρον , , , , , , , , 2ας , , , ,

:Χόχλια , , , , , , , , τελικής , , , ,

:Το ύψ. Κομπίλο. Άξων συμπτύξεως Σ.Δ. 52ου Συντάγματος Ροβολιάρι -

Δίκαστρον - Περίβλεπτον - Χόχλια - ύψ. Κομπίλο. - Σ.Δ. 52ου Συντάγματος επί της Ι καταληπτέας γραμμής

χωρίαν Δίκαστρον

Σ.Δ. , , , , , , , , 2 , , , , , , ύψωμα Κόκκαλα

Σ.Δ. , , , , , , , , τελικής , , , , , , ύψωμα Κομπίλο

Σ.Δ. Λόχου Μηχανικού της Ταξιαρχίας από της πρώτης καταληπτέας γραμμής. -

Διαβιβάσεις: - Επί της Ι καταληπτέας γραμμής: Διά του υπάρχοντος

τηλεφωνικού δικτύου εφίππων και πεζών. - - Επί της 2ας καταληπτέας γραμμής:Το 52ον

Σύνταγμα να εγκαταστήση τηλεφωνικόν σταθμόν περί την θέσιν υψ. Κόκκαλα επί της τηλεφωνικής γραμμής Φουρνά - Νεοχώρι. -

- Επί της τελικής καταληπτέας γραμμής:δια πεζών. - Το Σύνταγμα να χρησιμοποιήση το υπάρχον τηλεφωνικόν

δίκτυον διά τον σύνδεσμο μετά των τμημάτων των επί των δύο πρώτων καταληπτέων γραμμών.

Κώδιξ συνεννοήσεως διά σημάτων Έναρξις συμπτύξεως εκ της Ιης γραμμής προς την 2αν

Φωτοβολίς ερυθρά , , , , , , , , 2ας , , , , , , 3ην

Φωτοβολίς πράσινη

Παρατηρητήρια Ταξιαρχίας Επί της Ι καταληπτέας γραμμής : ύψ. αμέσως Β.

Παλαιοκάστρου , , , , 2 , , , , : ύψωμα Κόκκαλα , , , , 3 , , , , : Ύψωμα Κομπίλο Το Σύνταγμα να εκλέξη θέσεις των παρατηρητηρίων του

τοιαύτας ώστε να είναι ορατά εξ`αυτών τα παρατηρητήρια της Ταξιαρχίας. -

VII. ΤΡΟΠΟΣ ΔΙΕΞΑΓΩΓΗΣ ΤΟΥ ΥΠΟΧΩΡΗΤΙΚΟΥ ΕΛΙΓΜΟΥ (Συμπληρωματικαί οδηγίαι)

Το Σύνταγμα δέον να διαιρέση την ζώνην του εις τρεις τοιαύτας, να ορίση επίσης τα δρομολόγια συμπτύξεως δι' έκαστον Τάγμα

άξονα μετατοπίσεως των Δ/σεων Ταγμάτων και διαδοχικούς Σ.Δ.

Τρόπος Συμπτύξεως από μίας κατληπτέας γραμμής εις ετέραν.

Λόγω της μεγάλης ζώνης του Συν/τος η σύμπτυξις δεν δύναται να γίνη συγχρόνως υφ`όλων των Ταγμάτων. Ενδεικνύεται να συμπτυχθή πρώτον το δεξιόν Τάγμα (Λευκάδος) ως μάλλον μεμακρυσμένον εν σχέσει προς την ζώνην προς την οποίαν θα ενεργήση την συμπτυξίν του. Μετά την κατάληψιν της πρώτης γραμμής υπό του Τάγματος ταύτου τότε το βορείως Σπερχειού Τάγμα Αγίου Γεωργίου δύναται να συμπτυχθή επί της Ιης γραμμής κειμένης εγγύς των αρχικών θέσεών του. Η τοιαύτη σύμπτυξις επιβάλλεται και εκ του ότι τυχόν υποχώρησις πρώτον του βορείου Σπερχειού Τάγματος φέρει εις δυσχερή θέσιν το Νοτίως Σπερχειού Τάγμα του οποίου αποκόπτωνται τα δρομολόγια συμπτύξεως του διά της καταλήψεως υπό του εχθρού θέσεων δεσποζουσών των δρομολογίων. Το αριστερόν Τάγμα του Συν/τος δύναται να συμπτυχθή ασχέτως προς την κίνησιν των δύο άλλων Ταγμάτων. -

Το Σύνταγμα δύναται να ορίση εις τον χώρον τον μεσολαβούντα μεταξύ των διαδοχικών γραμμών των ορισθεισών υπό της Ταξιαρχίας ετέρας ενδιαμέσους γραμμής διά τα Τάγματα του διά την αποφυγήν αποσυνθέσεως των τμημάτων, σοβαρωτέραν επιβράδυνσιν, σύνδεσμον κλπ. - Η σύμπτυξις των Ταγμάτων από της μιάς γραμμής εις την άλλη δεν θα γίνεται αν πρώτον δεν εκτελείται και κατά βάθος κλιμάκωσις. Έκαστον Τάγμα θα κατανέμητε εις τρία κλιμάκια. -

Πρώτον κλιμάκιον θα συμπτυχθούν τα μεταγωγικά με τα εφόδια και με καθορισμένον δρομολόγιον και εις καθορισμένον χώρον όπισθεν της καταληπτέας γραμμής.

Ομοίως το πυρ/κόν εις τον καθορισθέντα χώρον. - Δεύτερον κλιμάκιον. Έν κλιμάκιον με το ήμισυ περίπου

δυνάμεως Τάγματος το οποίον θα έχη εκ των προτέρων καθορισμένον δρομολόγιον ή δρομολόγια και αποστολήν να καταλάβη αμυντικώς τας θέσεις επί της επομένης καταληπτέας γραμμής και υποδοχήν των συμπτησσομένων τμημάτων.

Τρίτον κλιμάκιον. Θα συμπτυχθή το μαχόμενον τμήμα διά δρομολογίου εκ των προτέρων καθορισθέντος και εις χώρους όπισθεν

της καταληπτέας γραμμής. Εκεί θα ανασυγκροτήτε και θα αποτελεί τας εφεδρείας διά τας

αποστολάς επιθέσεως κατά των πλευρών και των νότων του εχθρού. - Τα τυχόν αγκιστρωθέντα τμήματα, εάν δεν υπάρχη άμεσος

κίνδυνος κυκλώσεως ενδεικνύεται να αναμενώσι την επέλευσιν του σκότους. Εάν δεν είναι δυνατόν να συγκρατηθώσι μέχρι της επελεύσεως του σκότους τότε θα συμπτύσσωνται διά των προσφοροτέρων δρομολογίων έστω και εκτός της ζώνης των Ταγμάτων των επανερχόμενα όμως εγκαίρως προς την ζώνην και εις τας ορισθείσας θέσεις. -

Ευρυτάτη χρήσις οδηγών γνωριζόντων άριστα τας οδούς και το έδαφος είναι απαραίτητος. -

Να επιδιώκητε συνεχώς ο σύνδεσμος υφ`όλων των κλιμακίων άμα της καταλήψεως εκάστης γραμμής. -

Η σύμπτυξις εκ των αρχικώς ήδη κατεχομένων θέσεων καθώς και εξ`εκάστης των γραμμών των καθορισθεισών υπό της Ταξιαρχίας θα γίνη μόνο κατόπιν δ/γής της, δοθεισσομένης προς το Συν/γμα διά ενός των καθορισθέντων μέσων συνδέσμων. -

Ο Λόχος Μηχανικού συμφώνως με την αποστολήν του δεν θα λάβη διαταγή συμπτύξεως. Τα τμήματα του παρακολουθούντα την εξέληξιν του αγώνος θα συνδιάσωσιν την ενέργειαν των με την κίνησιν των τμημάτων του Πεζικού μετά την εκπλήρωσιν των αποστολών των ακολουθούντα έκαστον το ίδιο λόγω της διασποράς των δρομολόγιο συμπτύξεως θα συγκεντρωθώσιν εις Παλαιόκαστρον. -

Τρόπος καταλήψεως των διαδοχικών γραμμών. Ως είναι ευννόητον αι καθοριζόμεναι γραμμαί δεν είναι

δυνατόν να έχωσι συνέχειαν λόγω του λίαν ορεινού εδάφους και των μεγάλων διακοπών του, αλλά αποτελούνται από χαρακτηριστικά σημεία δίδοντα γενικήν έννοιαν της γραμμής. Ούτε είναι δυνατόν διά των διατιθεμένων δυνάμεων να επιτευχθή συνέχεια κατοχής του εδάφους. Αλλά και ο εχθρός δεν είναι δυνατόν να κινήτε εφ`ολοκλήρου του εδάφους, ενεργών κυρίως διά των υπαρχουσών οδών συγκοινωνίας, γενικώς το έδαφος θα τον αναγκάση να κινήτε διά των υποχρεωτικών διαβάσεων. Ως εκ τούτου τα τμήματα θα καταλαμβάνωσι τα επίκαιρα εκείνα σημεία επί των καθοριζομένων υπό της Ταξιαρχίας γραμμών, τα

οποία δεσπόζουν επί των υποχρεωτικών διαβάσεων. Επιβάλλεται όπως αι θέσεις αυταί εκλέγωνται εις κεκαλυμμένους χώρους από δάση, λόγχας κλπ. -

Σημείωσις:Λεπτομερειακαί οδηγίαι δοθήσονται και επί τόπου υπό του στρατιωτικού Δ/του της Ταξιαρχίας προς τον Δ/την του 52ου Συντάγματος και τους Δ/τάς των Ταγμάτων, συγκεντρωμένων εις ορισθησσόμενον σημείον. -

VΙΙΙ ΥΓΕΙΟΝΟΜΙΚΗ ΥΠΗΡΕΣΙΑ

Διακομηδαί τραυματιών - βαρέως ασθενών. 52ου Συντάγματος Διά ζώων των χωρίων επί του αξόνος

συμπτύξεως των Ταγμάτων και του Συντάγματος. -

XVI Στρατιωτικόν Νοσοκομείον Διά ζώων εκ του χωρίου Περίβλεπτον επί της οδού συμπτύξεως του.

ΑΝΕΦΟΔΙΑΣΜΟΙ

Επί της πρώτης καταληπτέας γραμμής: Εκ Ρεντίνης και Παλαιοκάστρου

Επί της δευτέρας καταληπτέας γραμμής: Εκ του παρά το χωρίον Άγιος Χαράλαμπος κατασκευασθησομένου καταφυγίου.

Επί της τρίτης καταληπτέας γραμμής: Εκ κατασκευασθησομένου καταφυγίου δυτικώς υψώματος Κομπίλο. -

Μεταφορικά μέσα τα υπάρχοντα εις την περιοχήν εκάστου τμήματος κτήνη των χωριών. -

Ο εφοδιασμός των τμημάτων, σαμποτάζ του Λόχου Μηχανικού και τμήματα κρούσεως:εκ των χωριών της περιοχής των. -

ΠΑΡΑΛΗΠΤΑΙ Σ. Δ. Τ. τη 16-6-4452, 54 Συντάγματα ΗΙ/54 Τάγμα XVI ΤαξιαρχίαΣυν. Αμάρμπεην Α. ΚΑΤΣΑΡΟΣ Διά την ακρίβειανΛόχος Μηχανικού Το ΙΙΙον Γραφείον

XVI Στρατ. Νοσοκομείον (Τ.Υ.)

ΚΟΙΝΟΠΟΙΗΣΙΣΧΙΙΙ Μεραρχίαν (ύ.τ.α.)Ι. ΜεραρχίανΣχολή Εφ. Αξ/κών ΕΛΑΣ

12

Ε.Λ.Α.Σ. ΧVI ΤΑΞΙΑΡΧΙΑΕΠΙΤΕΛΕΙΟΝ ΓΡΑΦΕΙΟΝ ΙονΑΡΙΘΜ. Α.Π. 486 ΔΙΑΤΑΓΗ

Κοινοποιούμεν κατωτέρω την υπ`αριθμ. Α.Π. 504/12.6.44 Δ/γήν ΧΙΙΙ Μεραρχίας κοινοποιούσαν την υπ`αριθμ. Α.Π. 638 ομοίας Γεν. Στρατηγείου ίνα λάβητε γνώσιν. - Σ.Δ.Τ. τη 16-6-44ΠΑΡΑΛΗΠΤΑΙ Η52, 54 Συντάγματα XVI Ταξιαρχία Διά την ακρίβειανΙ/54 Τάγμα Α. ΚΑΤΣΑΡΟΣ Το Ιον Γραφείον (Τ.Σ.Υ.)

Ε.Λ.Α.Σ. ΧΙΙΙ ΜεραρχίαΕΠΙΤΕΛΕΙΟΝ ΓΡΑΦΕΙΟΝ ΙονΑΡΙΘΜ. Α.Π. 504 ΔΙΑΤΑΓΗ

Κοινοποιώ κατωτέρω την υπ`αριθμ. Α.Π. 638/6-6-44 Διαταγή Γενικού Στρατηγείου προς γνώσιν. -

Σ.Δ. ΧΙΙΙ Μεραρχίας Ι. Παπαθανασίου

Ε.Λ.Α.Σ. ΑΠΟΡΡΗΤΟΣΓΕΝΙΚΟΝ ΣΤΡΑΤΗΓΕΙΟΝ ΔΙΑΤΑΓΗΕΠΙΤΕΛΕΙΟΝ ΓΡΑΦΕΙΟΝ ΙονΑΡΙΘΜ. Α.Π. 638

Κατόπιν της υπ`αριθμ. Α.Π. 299/5-6-44 Δ/γής της Γραμματείας Στρατιωτικών περί οργανώσεως παρά τω επιτελείω μας τμήματος αεροπορίας.

Ιδρύομεν

είς το Στρατηγείον μας Διεύθυνσιν αεροπορίας με σκοπό:

1. Να μελετήση την εξεύρεση και οργάνωση αεροδρομίου καθώς και τας προσφορωτέρας μεθόδους συνεργασίας μας με τη Συμμαχική αεροπορία.

2. Να μελετήση και προσδιορίση κατά σειράν σπουδαιότητος τους εν τη χώρα μας εχθρικούς στοχους διά την Συμμαχικήν Βομβαρδιστικήν αεροπορίαν. -

Η Δ/σις της διά της παρούσης μας ιδρυομένης Υπηρεσίας Αεροπορίας ανετέθη διά της υπ`αριθμ. Ε.Π. 4620/4.6.44 Δ/γής μας εις τον εφ. εκ Μονίμων Αντισμήναρχον Μίχον Δημήτριον. -

Ο ειρημένος αντισμήναρχος κατατοπιζομένος επί των εν ενεργεία αεροδρομίων των Μεγάλων Μονάδων του ΕΛΑΣ και του ήδη τρόπου της οργανώσεως τούτων, παρακαλείται να προκαλέση σχετικές μας διαταγές διά την οργάνωσιν τούτων σε τρόπο πλατυτέρας εξυπηρέτησης της αποστολής των. -

Ομοίως να προκαλέση τας σχετικάς μας διαταγάς με τη διάθεση του υπ`αυτού κρινομένου απαραίτητου προσωπικού για την οργάνωση της Υπηρεσίας Αεροπορίας.

Σ.Δ. Γενικού Στρατηγείου 6-6-44Στέφανος Σαράφης

13

ΕΘΝΙΚΟΣ ΣΤΡΑΤΟΣ Ε.Λ.Α.Σ. VΙΙΙ ΜΕΡΑΡΧΙΑΔΙΕΥΘΥΝΣΙΣ ΔΙΚΑΣΤΙΚΟΥΑριθ. Πρωτ. 4072

ΔΙΑΤΑΓΗ

Η Μεραρχία μας έχει μια τεράστια εδαφική έκταση. Με την οργάνωση της Διεύθυνσης Δικαστικού και με την κατάργηση των Στρατοδικείων των διαφόρων κατωτέρων μονάδων στην έδρα της Μεραρχίας συγκεντρώνεται αρκετά μεγάλος αριθμός κρατουμένων και ιδία καταδίκων. Δημιουργείται μ` αυτόν τον τρόπον μεγάλο πρόβλημα ταχτοποιήσης των κρατουμένων αυτών. Τα οικήματα στην έδρα συνήθως λείπουν ή δεν είναι κατάλληλα. Το προσωπικό για τη φύλαξη τους διαλέγεται πρόχειρα. Έτσι η διαβίωση των κρατουμένων δεν είναι τέτοια που να εξασφαλίζει σ`αυτούς ανθρώπινους όρους ζωής, ανάλογους μ`εκείνους που θα πρέπει εμείς σαν πολιτισμένοι άνθρωποι να χαρίσουμε στους κρατούμενους, έστω κι αν πολλοί απ`αυτούς είναι προδότες ή άνθρωποι που με λύσσα θάταν διατεθιμένοι να πολεμήσουν. Κοντά στ`άλλα και το μεγάλο εκπολιτιστικό έργο που έχουμε αναλάβει. Απ`την άλλη μεριά έλειπε μπορούμε να πούμε σχεδόν ολότελα η διαφωτιστική δουλειά μέσα στους εγκληματίες αυτούς πράγμα που δυσχέραινε σε μεγάλο βαθμό τη διόρθωση τους, ενώ παράλληλα απ`την έλλειψη κατάλληλης οργάνωσης σε καμμιά κοινωνικά χρήσιμη δουλειά δεν απασχολούντανε. -

Παρά τις τεράστιες δυσχέρειες που συναντούμε κρίνουμε ότι δεν θάταν σωστό να μη λάβουμε όλα τα ενδεικνυόμενα μέτρα για τη διόρθωση των παραπάνω έστω και σε υποτυπώδη μορφή. -

Ξεκινάμε απ`τη βασική αντίληψη πως το έγκλημα είναι κοινωνικό

φαινόμενο. Και επομένως σκοπός μας είναι όχι η εκδίκηση για τη διάπραξη του εγκλήματος αλλά η διόρθωση του εγκληματία με την παροχή αυτών όλων των μέσων που μπορούμε να διαθέσουμε για την ανθρώπινη διαβίωση του, την ψυχαγωγία του, τη μόρφωσή του, και την χρησιμοποιήση του σε κοινωφελή έργα. -

Γι`αυτό αποφασίζουμε

α) Την ίδρυση στην περιοχή της Μεραρχίας σωφρονιστικού ιδρύματος με τον τίτλο ``Φυλακές VΙΙΙ Μεραρχίας``. -

β) Για την καλή λειτουργία των φυλακών αυτών θέτουμε σ`εφαρμογή ένα προσωρινό κανονισμό λειτουργίας του αποτελούμενο από 17 άρθρα. -

γ) Το ίδρυμα αυτό θα τελεί υπό την άμεση επίβλεψη, διεύθυνση και έλεγχο της Δικαστικής Υπηρεσίας της Μεραρχίας. -

Σ.Δ. VIII Μεραρχίας 24 Ιούνη 1944 Γ. ΑΥΓΕΡΟΠΟΥΛΟΣ (Υποστράτηγος)ΠαραλήπτεςVI, VII Ταξιαρχίαι.

Κοινοποιήση ΑΔΕΠ ΗπείρουΥ. Ε. Π. Τζουμέρκων & ΡαδοβιτζίουΓεν. Στρατηγείο (υ.τ.α.)ΙΙ Γραφείο Μεραρχίας Για την Ακρίβεια η Δ/ση Δικαστικού (Τ.Υ.)

14

ΕΛΑΣΙΙΙ Μεραρχία Πελ/σου Σ. Δ. 3-7-44Επιτελείον - Γραφείον ΙΙον ΙΙΙ ΜεραρχίαΑριθμ. Α.Π. 249 Πρός Το Γ.Σ. Κλιμάκιον Πελ/σου Όπου

Λαμπαίνομεν την τιμήν να υποβάλλωμεν υμίν εν αντιγράφω κατάστασιν Συμμαχικής Στρατιωτικής αποστολής εν Πελ/σω.

Κατάστασις

Εμφαίνουσα τα ΜΕΛΗ της εν Πελ/σω Διασυμμαχικής Αποστολής

1. Ταγ/ρχης ΑΝΤΡΕΟΥΣ (ΑΝΤΩΝΗΣ)

2. Λοχαγός ΓΚΡΕΙ (ΗΡΑΚΛΗΣ)

3. , , ΓΚΙΜΙΣΟΝ

4. , , ΠΙΚΕΡΙΝ

5. , , ΝΤΑΙΒΙΣ

6. , , ΚΟΟΥΤ

7. , , ΡΙΤΣΕΝΤ

8. Υπολ/γός ΓΙΑΝΝΗΣ 9. Ανθ/γός

ΕΡΡΙΚΟΣ 10. , ,

ΚΩΣΤΑΣ 11. Επιλοχίας ΣΠΕΝΣΕΡ 12. , ,

ΝΤΕΜΟΛΓΟΥΙΠ 13. Λοχίας

ΘΟΠ 14. , ,

ΤΖΟΙ 15. , ,

ΦΟΛΚΝΑΡ 16. , ,

ΤΖΟΙΣΣ 17. , ,

ΣΠΑΙΒΕ 18. Στρατιώτης ΟΔΥΣΣΕΑΣ

Τα ανωτέρω Μέλη της Διασυμμαχικής Αποστολής δέον να κυκλοφορούν ελευθέρως εφ`ολοκλήρου της Πελ/σου διά την κανονικήν εκτέλεσιν της υπηρεσίας των.

27-6-44Ο

Αρχηγός της Διασυμμαχικής ΑποστολήςΤ.Σ. Υπογραφή (Ταγ. Αντώνης)

Κατάστασις

Εμφαίνουσα το βοηθητικόν προσωπικόν παρά τω Γενικώ Αρχηγείω της εν Πελ/σω Διασυμμαχικής Αποστολής.

1. Αντάρτης ΚΑΛΑΒΡΥΤΑΣ 2. , ,

ΚΑΡΑΚΩΣΤΑΣ 3. , ,

ΜΠΟΤΣΑΡΗΣ 4. , ,

ΑΒΕΡΩΦ 5. , ,

ΚΙΛΚΙΣ 6. , ,

ΚΑΠΕΤΣΩΝΗΣ 7. , ,

ΘΡΑΣΥΒΟΥΛΟΣ 8. , ,

ΠΑΝΟΣ 9. , ,

ΑΝΔΡΕΑΣ 10. , , ΠΛΑΠΟΥΤΑΣ

Οι ανωτέρω εκτελούσιν υπηρεσίαν συνδέσμων και είναι υποχρεωμένοι να κινούνται και εις τους άλλους Σταθμούς μας, ήτοι Αχαίας, Ηλείας, Μεσσηνίας.

27-6-44Ο

Αρχηγός της Διασυμμαχικής ΑποστολήςΤ.Σ. Υπογραφή (Ταγ/ρχης Αντώνης)

Κατάστασις ΠΡΑΚΤΟΡΩΝ

1. Ανθ/γός ΚΑΡΑΤΣΗΣ ΓΕΩΡΓΙΟΣ

2. , , ΠΟΛΙΤΗΣ ΙΩΑΝΝΗΣ 3. , , ΣΟΥΛΕΛΕΣ

Οι ανωτέρω δέον να κυκλοφορούν από ΑΛΦΕΙΟΝ μέχρι ΠΑΤΡΑ (όχι) διά συλλογήν στρατιωτικών πληροφοριών.

27-6-44Ο Αρχηγός της Διασυμμαχικής αποστολής

(Τ.Σ. Υπογραφή - Ταγ/ρχης Αντώνης)

Κατάστασις

Προσωπικού τροφοδοσίας και συσσιτίων

1. Ανθ/γός ΑΝΔΡΕΑΣ - ΗΛΙΟΠΟΥΛΟΣ

} Διά Ηλείαν

2. , , ΑΝΔΡΕΑΣ ΚΑΛΟΔΙΚΗΣ

3. , , ΑΝΔΡΕΑΣ ΑΘΑΝΑΣΟΠΟΥΛΟΣ διά

Αχαία

27-6-44Ο

Αρχηγός της Διασυμμαχικής αποστολήςΤ.Σ. Υπογραφή Ταγ/ρχης Αντώνης

15

Ε.Λ.Α.Σ. 24ον Σύνταγμα Πεζικού Σ.Δ.Σ. 4-7-44Αριθ. Ε.Π. 412

Το24ον Σύνταγμα

ΠροςΤην VII Ταξιαρχίαν (Γραφείον ΙΙΙον)

Όπου

Έκθεσις γεγονότων από 12-6-44 μέχρι 23-6-44

Λαμβάνω την τιμήν να σας αναφέρω τα κάτωθι:

1) Την 12ην ή 13ην 6ου-44 τμήματα ΕΔΕΣ εισήλθον εντός περιοχής και εγκατεστάθησαν αμυντικώς εις γέφυραν δημοσίας οδού Ν.Δ. Κάτω Δεσποτικού. Το εις άνω Δεσποτικόν εδρεύον τμήμα μας διαμερτυρήθη ζητήσαν όπως τα τμήματα ΕΔΕΣ αποσυρθώσιν εκείθεν καθ`όσον είμεθα εις θέσιν να εμποδίσωμεν την διείσδυσιν Γερμανών από Πρέβεζαν.

Εις το ανωτέρω τμήμα μας δεν εδόθη ουδεμία απάντησις ουδέ προσοχή.

Τα τμήματα ΕΔΕΣ απεσύρθησαν το εσπέρος της 13ης ή 14ης-6-44.

2) Την 16-6-44 ομάς ΕΔΕΣ υπό έφιππον αξ/κόν εισήλθε εις χωρίον Βράχος συνεκέντρωσε τους κατοίκους και ηξίωσε παρ`αυτών να προσχωρήσωσι στο ΕΔΕΣ. Τμήμα μας ευρισκόμενο εις υψώματα Λυγιάς υπό συν/στήν Κιτσοπάνον απέστειλε προς την ομάδα ΕΔΕΣ έγγραφον με

σύνδεσμον ιδιώτην ονόματι Στάικο εκ Λυγιάς. Με το έγγραφον τούτο ο συν/στής Κιτσοπάνος διεμαρτύρετο διά την παράβασιν του ΕΔΕΣικού Τμήματος. Προφορικώς ελήφθη η απάντησις ``Θα απαντήσωμεν σε λίγες μέρες στο Συν/μά σας και σε σας``.

3) Την 19-6-44 άμα τη έω τμήματα ΕΔΕΣ εν διάταξει μάχης εκινήθησαν προς Χειμαριό και Βράχον και ήρχισαν να βάλωσι κατά των φυλακίων μας Λυγιάς και Αγίου Γεωργίου Χειμαδιού. Τα ημέτερα φυλάκια απήντησαν εις τα πυρά όταν η κίνησις των τμημάτων ΕΔΕΣ εγίνετο πλέον απειλητική διά τα φυλάκεια μας. Τα πυρά εναντίον των φυλακείων εσυνεχίθησαν καθ`όλην την ημέραν. Εκ μέρους του συν/στού Κιτσοπάνου και του συν. Αλαμάνου απεστάλησαν έγγραφα διαμαρτυρίας διά την απρόκλητον επίθεσιν και την απόλυσιν συλληφθέντων προσώπων εκ Βράχου.

Η απάντησις εις δευτέρας και τρίτην διαμαρτυρίαν προς τον συναγ. Κιτσοπάνον εκ μέρους του οπλαρχηγού Κολιοντζήμα ήτο επιλέξει ``Κύριε Κιτσοπάνο εγώ ξέρω ότι τα αυγά δεν βάφονται με πορδές. Τας εσπερινάς ώρας τα τμήματα ΕΔΕΣ συνεπτύχθησαν εις υψώματα Βορ. Βράχου, Βορείως Χειμαδιού, Νοτ. Αηδονιάς αφού άφησαν τα εξής δείγματα του πολιτισμού των, πήραν 125 γιδοπρόβαταν του Σπυρίδωνος Κόττα και άλλων Χειμαδιωτών πήραν πολλά ρούχα από τις στανοκαλύβες του Χειμαδιού, όπου εφυλάσσοντο από τον φόβο των Γερμανών, δύο βαρέλια με τυρί, έβγαλαν πολλά κύπρια και κουδούνια από γιδοπρόβατα, πήραν τσεκούρια, σκεπάρνια, πιάτα και κουταλοπήρουνα, ακόμα εφόνευσαν έναν όνον. Έβγαλαν 100 οκάδες κρεμύδια και 200 οκάδες πατάτες από τους κήπους του Σπυρ. Κόττα εκ Χειμαδιού, τον οποίον πήραν μαζί τους. Εις το χωρίον Βράχον αφού διέρηξαν τας περισσοτέρας οικίας διήρπασαν ότι οικιακά είδη και τρόφιμα εύρον και ιδίως ρουχισμό (προίκες κοριτσιών).

Την 20-6-44 τας πρωινάς ώρας τμήμα ΕΔΕΣ επεχείρησεν αιφνηδιάσει φυλάκιον Αγίου Γεωργίου Χειμαδιού. Γενομένης όμως της κινήσεως αντιληπτής απεσύρθη το τμήμα εις την βάσιν του.

4) Εντός του ιδίου ως άνω διαστήματος (δεν ενθυμούμεθα ακριβώς ημερομηνίαν ελλείψει του αρχείου μας) τμήματα του 24ου Συν/τος ΕΔΕΣ υπό αξ/κόν Μπάλκον παρεβίασαν την περιοχήν του Ιου

λόχου Κρανιάς με πρόθεσιν να εγκατασταθούν εντός αυτής, πλην όμως απεχώρησαν κατόπιν της σθεναράς στάσεως των τμημάτων μας.

5) Την 23-6-44 και ώραν 4. 45 περίπου το φυλάκειον μας εις θέσιν Γούσι (1500 Νοτ. Άνω Ράχης) ευρέθη κυκλωμένον και εδέχθη αιφνιδιαστικά πυρά. Οι άνδρες μας καταλαβόντες θέσεις μάχης αντεπετέθησαν απωθήσαντες το τμήμα ΕΔΕΣ προς υψώματα Άνω Ράχης και διετήρησαν τας θέσεις καθ`άπασαν την ημέραν. Διά την επίθεσιν αυτήν είχομεν προειδοποιηθή παρά του Τάγματος Σουλίου εις ο απαντήσαμεν να παύση τας προκλήσεις και τας προδοσίας, καθ`όσον αντιμετωπίζομεν Γερμανούς, ενώ αυτοί αντιμετωπίζουν αυτούς που;

Τα τμήματα ΕΔΕΣ έβαλον καθ`απασαν την ημέραν της 23-6-44 εναντίον των φυλακείων μας άνω Δεσποτικού και άνω Κοτσιανοπούλου.

Την 19.30 ώραν εξετόξευσαν συνδυασμένην επίθεσιν εναντίον του Λόχου μας Κρανιάς εκ των κατευθύνσεων Βρυσούλας - Μπαλντενέσι και Θεσπρωτικού καταλαβόντα μέχρι της πρωίας της 24-6-44 την Κρανιάν και τα υπερκείμενα τούτης υψώματα.

6) Τας εσπερινός της 23-6-44 απεστάλη προς τον Λοχαγόν κ. Άντερσον έγγραφον διαμαρτυρίας διά την απρόκλητον επίθεσιν ΕΔΕΣ με την παράκλησιν όπως μας γνωρίσει τας απόψεις του και τας ενέργειας του και διά ποιον σκοπόν χορηγείται τελευταίως αφθόνως πολεμικόν υλικόν εις τον ΕΔΕΣ.

Ουδεμίας απαντήσεως ετύχομεν.

7) Την 24-6-44 ώρα 4. 45 ήρξατο γενική εφ`όλου του μετώπου επίθεσις κατά του Συν/τος μας συνεχισθείσα άνευ διαλείψεως μέχρι την 12ην ώρα της 26-6-44. Υπεβλήθη σχετική έκθεσις.

8) Βορείως και Β.Δ. Πρεβέζης ήταν γνωστό στο Ζέρβα, στους συμμάχους και στους Γερμανούς ότι ευρίσκετο το 24ον Συν/μα ΕΛΑΣ.

9) Ουδεμία ποτέ ανακοίνωσις εγένετο εις το Συν/μα εκ μέρους της Συμμαχικής αποστολής ή Ζέρβα διά τακτικήν αποστοήν ΕΔΕΣ εκ μέρους του Στρατηγείου Μέσης Ανατολής. Ίσως η τακτική αυτή αποστολή αφορά την διάλυσιν του 24ου Συν/τος Ε.Λ.Α.Σ.

Συμπληρωματικώς προς την υπ`αριθ. 405/2-7-44 αναφοράν μας

αναφέρομεν τα κάτωθι: Κατά την είσοδον των εις Μπουζάκια έκαυσαν τρία σπίτια και πολλά καλύβια. Εις Κρανιά επίσης έκαυσαν σπιτοκάλυβα. Εις τον Παληορόφορον έκαυσαν περί τα 30 σπίτια και πάρα πολλά καλύβια. Η διαρπαγή, οι ωμότητες και οι καννιβαλισμοι που διεπράχθησαν εις βάρος του πληθυσμού μας είναι άνευ προηγουμένου εις τον τόπο μας. Ωχριούν οι βανδαλισμοί των Γερμανών μπροστά σ`αυτούς του ΕΔΕΣ. Υπάρχουν πληροφορίες ότι και εις Κρυοπηγήν (Δούβιανα) έκαυσαν σπίτια, αλλά αριθμόν δεν γνωρίζομεν εισέτι.

Αραχναίος Λοχαγός

16

Ε.Λ.Α.Σ.

Ημερησία Διαταγή 7-7-44

- Ο Συμμαχικός Στρατός στο μέτωπο της Ιταλίας προχωρεί γοργά καταδιώκοντας τον εχθρό προς τας Άλπεις. -

Το δεύτερο μέτωπο πραγματοποιήθηκε με αξιοθαυμαστη επιτυχία και ταχύτητα. Οι Συμμαχικές δυνάμεις τώρα εξορμούν για την απελευθέρωση της Γαλλίας και τη συντριβή των Χιτλερικών ορδών του Ρούστετ.

- Ο κόκκινος Στρατός στο ανατολικό μέτωπο εξαπέλυσε θυελλώδη επίθεση τη σφοδρότερη των αιώνων - και στο πέρασμα του σαρώνει τα πάντα προαναγγέλοντας σ`όλους τους Λαούς της γής την λευτεριά και την απαλλαγή από τη φασιστική τυραννία. -

- Όλοι οι υπόδουλοι Λαοί ξεκινώντας και με όλα τα μέσα χτυπούν τον κατακτητή και τους συνεργάτες του προσφέροντας στο βωμό της λευτεριάς των τις τελευταίες θυσίες.

- Ο Ελληνικός Λαός, ο πρωτοπόρος ηρωικός Ελληνικός Λαός, με επικεφαλής τον Εθνικό του Στρατό Ε.Λ.Α.Σ. στα βουνά και στις πολιτείες, πιστός στις ιστορικές του παραδόσεις εξορμά και κατάχτά τη λευτεριά του αψηφώντας βαρειές θυσίες και άφθονον αίμα. -

- Ο εχθρός και οι προδότες όργανα του, μπρός στο ακατάβλητο σθένος του Λαού μας και το επερχόμενο αφανισμό του επιτίθεται με λύσσα ιδιαίτερα κατά των αμάχων πληθυσμών και προσπαθεί να εξουσθενώση το Έθνος για να το εξανδραποδίσει. -

- Μάταια όμως. Το τέλος του χιτλερισμού και όλων των οπαδών και συνεργατών του αναπότρεπτα φθάνει ... Η τιμωρία θα είναι φοβερή, ο θρίαμβος του ΛΑΟΥ περιφανής. -

--------------------------------------------

ΚΑΛΟΥΜΕΝ -----

- Τα Τμήματα μας μαζί με τον Αθηναικό και Πειραικό Λαό στη ύστατη προσπάθεια.

- Όλοι ενωμένοι, σύσσωμοι ας αντιτάξουμε όλες μας τις δυνάμεις για την ματαίωση των προθέσεων του κατάχτητή και των προδοτών οργάνων του. -

- Να υπερασπίσουμε το Λαό των συνοικισμών μας που βάλθηκαν να εξοντώσουν. -

- Τα στελέχη και τους μαχητές μας να πολλαπλασιάσουμε τα κτυπήματα τους εναντίον του εχθρού. Να αναπτύξουν όλες τις ικανοτητές τους, όλη τη πρωτοβουλία τους, όλο το πολεμικό μένος τους για την αμείλικτη εξόντωση του εχθρού όπου εμφανισθεί. -

Συναγωνιστές ΕΚΔΙΚΗΣΗ-----------------------------------

- ΘΑΝΑΤΟΣ Στους Γερμανοβουλγάρους εισβολείς. - ΘΑΝΑΤΟΣ στους Γερμανοτσολιάδες, χαφιέδες και

προδότες. - ΖΗΤΩ το Έθνος- ΖΗΤΩ ο Αθηναικός και Πειραικός Λαός- ΖΗΤΩ ο Εθνικός Στρατός Ε.Λ.Α.Σ. - ΖΗΤΩ η Π.Ε.Ε.Α. η μοναδική Κυβέρβηση του μαχόμενου

έθνους.

Το Α` Σώμα Στρατού

17

Ε.Λ.Α.Σ. XVI ΤΑΞΙΑΡΧΙΑΕΠΙΤΕΛΕΙΟΝ ΓΡΑΦΕΙΟΝ ΙονΑΡΙΘ. Α.Π. 580

ΔΙΑΤΑΓΗ

Κοινοποιούμεν κατωτέρω την υπ`αριθμ. Α.Π. 777/29-6-44 Δ/γήν Γενικού Στρατηγείου κοινοποιηθείσαν ημίν διά της υπ`αριθμ. Α.Π. 617/5-7-44 προς γνώσιν.

Σ.Δ.Τ. τη 9-7-44

ΠΑΡΑΛΗΠΤΑΙ Η Διά την ακρίβειανΆπαντα τμήματα XVI Ταξιαρχία Το Ιον Γραφείον Α. ΚΑΤΣΑΡΟΣ (Τ.Σ.Υ.) Σ. ΖΑΧΑΡΙΑΣ

Ε.Λ.Α.Σ. ΓΕΝΙΚΟΝ ΣΤΡΑΤΗΓΕΙΟΝΕΠΙΤΕΛΕΙΟΝ ΓΡΑΦΕΙΟΝ ΙονΑΡΙΘΜ. Α.Π. 777 ΔΙΑΤΑΓΗ

Εις απάντησιν της υπ`αριθμ. Α.Π. 461/4-6-44 αναφοράς του Στρατιωτικού αρχηγού της V Ταξιαρχίας γνωρίζομεν υμίν ότι διά της υπ`αριθμ. 319/26-4-44 δ/γής της Γραμματείας Στρατιωτικών καθορίζονται τα κάτωθι ως προς τα δικαιώματα των Στρατιωτικών Αρχηγών και Καπεταναίων. -

1ον. Ουδεμία αμφιβολία ή παρανόησις έπρεπε να γεννηθή ως προς τα δικαιώματα και το ισότιμο των Καπεταναίων καθ`όσον ταύτα ουδόλως θίγονται ιαχύοντα πληρώς και βασικώς ως προς τούτο διά της υπ`αριθμ. 1230/31-10-44 δ/γής μας καθιερωθέντος κανονισμού. -

2ον. Εάν εις τους κοινοποιηθέντας πίνακας συνθέσεως εχρησιμοποιήθη ο όρος βοηθός τούτο εγένετο διότι και εις τον ως άνω κανονισμόν αναγράφεται ο όρος αυτός διά τους Καπεταναίους και του οποίου όρου η έννοια του συνεργάτου και όχι του υφισταμένου. -

3ον. Ως προς το ζήτημα της εκδόσεως διαταγών πάσης φύσεως αναφορών και εγγράφων οι Καπεταναίοι συναποφασίζουσι και συνυπογράφωσι ως συνυπεύθυνοι και ισότιμοι μετά του στρατιωτικού αρχηγού του τελευταίου διατηρούντος πάντοτε το βέτο κατά την λήψιν της αποφάσεως προκειμένου μόνον περί επιχειρήσεων. -

4ον. Τέλος διά της υπ`αριθμ. Ε.Ο. 208/5-4-44 διαταγής της Γραμματείας κοινοποιηθείσης διά της υπ`αριθμ. Ε.Π. 2832/10-4-44 διαταγής μας εζητήθη η γνώμη των Δ/σεων των Μεγάλων Μονάδων για το ζήτημα οριστικής τακτοποιήσεως αξ/κών και Καπεταναίων με το κύρος και της ΠΕΕΑ μελετάται το ζήτημα αυτό και δι' αναφοράς μας εζητήσαμεν την οριστικήν τακτοποίησιν. -

Κατόπιν των ανωτέρω και μέχρι εκδόσεως νεωτέρας διαταγής οι Στρατιωτικοί αρχηγοί και οι Καπεταναίοι εις όλη την κλίμακα της

ιεραρχίας θα συναποφασίζουσι και συνυπογράφωσι ως συνυπεύθυνοι και ισότιμοι δι' όλα ανεξαιρέτως τα ζητήματα παρουσιαζόμενα στη Διοίκηση της Μονάδος, του Στρατιωτικού διατηρούντος πάντοτε το βέτο κατά την λήψιν της αποφάσεως προκειμένου μόνον περί επιχειρήσεων. -

Εν περιπτώσει διαφωνίας θα ζητείται η γνώμη του ανωτέρω κλιμακίου και μόνον διά τας επιχειρήσεις θα εκτελούνται αυταί συμφώνως προς την γνώμην του Στρατιωτικού και αν ο Καπετάνιος διαφωνή θα υποβάλη την γνώμην του εις το ανώτερω κλιμάκιο Διοικήσεως με την έκδοσιν διαταγής προς κρίσιν χωρίς τούτο να φέρη οιανδήποτε βραδύτητα εις την εκτέλεσιν της επιχειρήσεως. -

Σ. Δ. Γενικού Στρατηγείου τη 29-6-44 Στέφανος Σαράφης

18

Ε.Λ.Α.Σ. ΙΙ/36 ΤΑΓΜΑ ΠαρατηρήσειςΑΡΙΘ. Ε. Π. 376 από τη μάχη της Ναυπάκτου

------------------------------------

Κοινοποιούμεν κατωτέρω ως έχει τας παρατηρήσεις από την μάχη της Ναυπάκτου κοινοποιηθείσαι ημίν διά του υπ`αριθ. Ε.Π.Ε. 132/4.7.44 εγγράφου 36ου Συντάγματος προς γνώσιν.

Παραλήπται Σ.Δ.Τ. τη 9.7.441ος, 2ος Λόχος Το ΙΙ ΤάγμαΠολυβολαρχία και Φαληρέας Διά την ακρίβειανΟμάδα Διοίκησης (Τ.Σ.Υ.)

Ε.Λ.Α.Σ. ΧΙΙΙ ΜΕΡΑΡΧΙΑ ΣΤΕΡΕΑΣ Παρατηρήσεις36ον ΣΥΝΤΑΓΜΑ ΠΕΖΙΚΟΥ από τη μάχη της ΝαυπάκτουΑΡΙΘ. Ε.Π.Ε. 132 -------------------------------------

Ο Διοικητής του Ιου Λόχου πρίν αρχίσει η επίθεσις δεν έστειλε σύνδεσμο στο Σ.Δ. Τάγματος για να γνωρίση Σ.Δ. του και έτσι στάλθηκαν πολλοί σύνδεσμοι προς τον λόχον χωρίς να τον βρούν.

Μετά την κατάληψη φυλακίων Αγίου Γεωργίου και Δεξαμενής δεν ανάφτηκαν οι συμφωνιμένες δυο φωτιές και έτσι το ΙΙ Τάγμα δεν μετέφερε αμέσως το Σ.Δ. στις θέσεις αυτές.

Οι άνδρες του αποσπάσματος Λεωνίδα έριχναν ασκόπους πυροβολισμούς μεσ`τα κλειστά παράθυρα και πόρτες της πόλης ενώ είχανε αντίθετη διαταγή (Οικονομία στα πυρομαχικά). Πέφταν άσκοποι πυροβολισμοί προς όλες τις κατευθύνσεις χωρίς διαταγή του τμήματος και παράδοξο μου φαίνεται πως δεν σκοτωθήκαμε αναμεταξύ μας. Οι ομάδες αποσπάσματος Λεωνίδα είχαν διαλυθή και σαν μπουλούκι τρέχανε από δρόμο σε δρόμο για να βρούνε τους Ράλληδες γιατί τους είχανε φύγει οι οδηγοί.

Αταξία και αναρχία επικρατούσε όπου πέρναγε απόσπασμα Λεωνίδα.

Οι έφεδροι ΕΛΑΣίτες Δωρίδας παρέσυραν και τους άνδρες μας που άρχισαν να φοβούνται να πιάνουν γωνιές.

Φωνές άσκοπες αδικαιολόγητες. Σκέψεις κρίσεις μεγαλόφωνα κυκλοφορούσαν στην Ναύπακτο όταν πίσω από κάθε παράθυρο ήτανε κρυμένοι οι Ράλληδες που περίμεναν την ενίσχυση από τη Πάτρα.

Πληροφορίες για τα τμήματα μας και τη δύναμη τους δινόντανε μεγαλόφωνα απ`τους αντάρτες μας στους Ράλληδες που είχανε κρυφτή μέσα στα σπίτια.

Ο διοικητής του Λόχου με όλη την ηρωϊκή του συμπεριφορά διοικούσε το απόσπασμα του (3 ομάδες ανταρτών και 3 ομάδες εφέδρων) και αντί να σταθή να κρατήση επίκαιρα σημεία ή να τρέξη να ενισχύση να

'ρθή σ' επαφή με τις διμοιρίες του δεξιά και αριστερά του, αυτός επί κεφαλής οπλισμένου όχλου έσπρωχνε ένα άρμα μάχης έξω της πόλης.

Η διάλυση ολοκληρώθηκε μόλις μπήκαν τα κάρα για την μεταφορά των λαφύρων. Όλοι μπούκαραν στα μαγαζιά σαν νάταν αυτό κύριο έργο μας και ξέχασαν ότι βρήσκονταν σε εχθρική πόλη.

Την κατάσταση έσωσε το πεσμένο ηθικό των Ράλληδων. Πολλοί αντάρτες για να εξασφαλίσουν το πλιάτσικο τους με

πρόσχημα ότι συνόδευαν τα κάρα έφυγαν απ`τη Ναύπακτο. Έξαφνα ώρα 5. 30 προς την Α. έξοδο της πόλης φάνηκε ένα

μπουλούκι από αντάρτες μας και εφέδρους με το λοχαγό επί κεφαλής που μας είπε πως οι Ράλληδες ξεθαρρέψανε μόλις είδανε τα Γερμανικά πολεμικά και ετοιμάζουν επίθεση, ότι οι διμοιρίες Γιαννάρα και ... κρατάνε την υποχώρηση του λόχου.

Ήτανε θλιβερό το θέαμα να βλέπης να φεύγουν ασύντακτα τα παληκάρια που εδώ και τρεις ώρες τόσο θαρραλέα κεραυνοβόλα είχαν σκορπίσει τους Ράλληδες.

Η απασχόλησή μας στο πλιάτσικο, η διάλυση μας ήταν η αιτία για να μην αποφυλακιστούν 50 κρατούμενοι ΕΛΑΣίτες στις φυλακές των Ράλληδων.

Δεν κτυπήθηκαν οι Γερμανοί που περίμεναν καρτερικά μέσα στις βάρκες της θάλασσας Ναυπάκτου τον θάνατο να τους απαλλάξη απ`το τρόμο τους που τους είχε σπείρη ο ΕΛΑΣ προ τριώρου.

Πρέπει να γίνουν μαθήματα, πρέπει να καταλάβουν οι αντάρτες μας πόσο μεγάλο έγκλημα κάναν να σκορπίσουν όπως σκόρπισαν - πρέπει να μάθουν ότι κινδύνευσαν να σκοτωθούν ή να πιαστούν αιχμάλωτοι απ`τους Ράλληδες που ύπουλα τους έβαλαν απ`τα παράθυρα και τις ταράτσες. Πρέπει να μάθουν οι αντάρτες μας πως άλλη φορά το έγκλημα αυτό θα τιμωρείται επί τόπου με την εσχάτη ποινή.

Έκαναν μεγάλο κακό στον Ε.Λ.Α.Σ. με το να δείξουν στους Ράλληδες ότι τόσο μεταβλητή είναι η ψυχική αντοχή μας και να δώσουν την ευκαιρία στους πληρωμένους αυτούς και δειλούς προδότες να τολμήσουν να κυνηγήσουν ήρωες αντάρτες του ΕΛΑΣ. Αν δεν ήταν οι συνταγμένες διμοιρίες του Λόχου που κράτησαν την υποχώρηση μας θα χάναμε τα όπλα μας και τα πολυβόλα μας μαζί με τη τιμή του Τάγματος μας. Ακόμα δεν ξέρουμε τη δράση αποσπάσματος Πυθαγόρα.

Πολλά οπλοπολυβόλα αχρηστεύθησαν θα ήταν ακάθαρτα. Πρέπει πολύ να προσέξουν την υπόθεση αυτή οι υπεύθυνοι στρατιωτικοί των τμημάτων μας.

Χάσαμε τους οδηγούς μας, άλλη φορά πρέπει υπεύθυνα να τους παραδώσουμε σε ένα αντάρτη μας που αυτό θα' χει για φροντίδα του και μόνο.

Και έτσι εκεί που μονάχα συγχαρητήρια και ηθικές αμοιβές θάπρεπε το Σύνταγμα να προτείνη για τέτοιο λαμπρό κατόρθωμα αναγκάζεται να κάνει κριτική βαρειά, για πράξεις που δεν θάπρεπε να τις ξέρη ο Ε.Λ.Α.Σ.-

Σ.Δ. 36ον Συντάγματος τη 4.7.44 Το 36ον Σύνταγμα (υπογραφή)

19

Ε.Λ.Α.Σ. ΑΠΟΡΡΗΤΟΣ - ΠΡΟΣΩΠΙΚΗXVI ΕΦ. ΤΑΞΙΑΡΧΙΑ54ον ΕΦ. ΣΥΝΤΑΓΜΑ

ΑΡΙΘΜΟΣ ΠΡΩΤ. Α.Π. 5

ΔΙΑΤΑΓΗ

Ι. Εις εκτέλεσιν της υπ`αριθμ. Ε.Π. 2/29-6-44 Διαταγής της XVIης Εφ. Ταξιαρχίας, το 2ον εφ. Σύνταγμα συγχονεύεται εις το νεοσυγκροτούμενον 54ον Εφεδρικόν Σύνταγμα περιλαμβάνον την ακόλουθη περιοχήν από Ριζόμηλον (ναι) Καννάλια (ναι) Βένετο (ναι) Ανατολικό Πήλιον και Δυτικόν και την πόλιν του Βόλου και τις Σποράδες. Έδρα του Συντάγματος η Ζαγορά. -

ΙΙ. Το Σύνταγμα συγκροτείται με τρία Τάγματα. -

α) Το Ιον Τάγμα περιλαμβάνον την περιοχήν ΡΙΖΟΜΗΛΟΝ - ΚΑΝΑΛΙΑ - ΒΕΝΕΤΟ - ΚΑΠΟΥΡΝΑ - ΑΝΩ & ΚΑΤΩ ΚΕΡΑΣΙΑ - ΚΑΚΑΒΟΣ - ΒΕΛΙΣΙΑΤΙΚΑ - ΚΟΥΓΙΑΤΙΚΑ - ΜΑΚΡΥΝΙΤΣΑ - ΠΟΡΤΑΡΙΑ - ΚΑΤΗΧΩΡΙ - ΑΝΩ ΒΟΛΟΣ - ΑΛΗ ΜΕΡΙΑ - κ.λ.π. ως και η πόλις του Βόλου. Με έδραν του Τάγματος το ΛΟΥΖΙΝΙΚΟ. -

β) Το ΙΙ Τάγμα περιλαμβάνον την περιοχήν ΑΓΡΙΑ ΚΑΤΩ & ΑΝΩ ΛΕΧΩΝΙΑ - ΔΡΑΚΕΙΑ - ΑΓΙΟΣ ΛΑΥΡΕΝΤΙΟΣ - ΑΓΙΟΣ ΒΛΑΣΙΟΣ - ΑΓΙΟΣ ΓΕΩΡΓΙΟΣ - ΠΙΝΑΚΑΤΕΣ - ΒΥΖΙΤΣΑ - ΜΗΛΙΕΣ - ΚΑΛΑ ΝΕΡΑ - ΠΡΟΠΑΝ - ΑΛΜΠΙΝΟΥ - ΞΟΥΡΙΧΤΙ - ΤΣΑΓΚΑΡΑΔΑ - ΜΟΥΡΕΣΙ - ΚΙΣΣΟΣ - ΑΓΙΟΣ ΔΗΜΗΤΡΙΟΣ - ΑΝΗΛΙΟ - ΜΑΚΡΥΡΡΑΧΗ - ΖΑΓΟΡΑ - ΠΟΥΡΙ. Με έδραν τις ΠΙΝΑΚΑΤΕΣ. -

γ) Το ΙΙΙ Τάγμα περιλαμβάνον την περιοχήν ΑΦΙΣΣΟ - ΝΙΑΟΥ - ΝΕΟΧΩΡΙ - ΣΥΚΗ - ΞΥΝΟΒΡΥΣΗ - ΚΑΛΛΙΘΕΑ - ΑΡΓΑΛΑΣΤΗ - ΜΕΤΟΧΙ - ΛΑΥΚΟΣ - ΜΗΛΙΝΑ - ΠΡΟΜΥΡΙ - ΤΡΙΚΚΕΡΙ και Σποράδες. Με έδραν την ΑΡΓΑΛΑΣΤΗ. -

ΙΙΙ. Η Διοίκησις του 54ου Συν/τος καθορίζεται ως ακολούθως.

α) Διοικητής. Υπολοχαγός Αθανασίου Σεραφείμ Καπετάνιος. Βοηθός Γεώργιος Επαναστάτης Υπασπιστής. Ανθ/γός Τσιρογιάννης Γεώργιος Επιμελητής και Ταμίας. Λοχαγός Διαχ.Πάνος

Σαβόπουλος

Πληροφοριών Συν/τος. Φάνης Μοράβας Αξ/κός Στρατολογίας και οπλισμού. Ο Ανθ/γός Πυρ/κού

Μολοχάδης Νικόλαος. β) Η Διοίκησις του Ιου ΤΑΓΜΑΤΟΣ Διοικητής Ανθ/γός Δημήτριος Δημητρίου Καπετάνιος βοηθός. Ν. Σπαθάς Πληροφοριών . . . . . . Επιμελητής . . . . . . γ) Η Διοίκησις του ΙΙου Τάγματος Διοικητής Υπολ/γός Χατζηδημητρίου Νικ. Καπετάνιος βοηθός Δημήτριος Πυργιώτης Πληροφοριών . . . . . . Επιμελητής . . . . . . δ) Η Διοίκησις του ΙΙΙου Τάγματος Διοικητής Ανθ/γός Απ. Καμμένος Καπετάνιος βοηθός Ιωάν. Δουναβίτης Πληροφοριών . . . . . . Επιμελητής . . . . . . ε) Αι Διοικήσεις των Λόχων θα καθορισθούν παρά των

Ταγμάτων συμφώνως της δοθείσης αυτοίς προφορικής διαταγής (με σύνθεσιν Σρατιωτικός, Καπετάνιος, βοηθός, Επιλοχίας και τρεις σύνδεσμοι) ήτοι εν όλω (6) έξ.

Μετά την συγκρότησιν των λόχων τα Τάγματα θα υποβάλωσι στο Σύνταγμα, ονομαστικάς καταστάσεις των στελεχών των Διοικήσεων των Λόχων ως και τοιαύτας των Συν/στών των Πληροφοριών και Επιμελητών των Ταγμάτων. -

Η συγκρότησις των Διμοιριών θα γίνει σύμφωνα με την κοινοποιηθείσαν σύνθεσιν (ομάδος Διμοιρίας κ. λ. π.). -

ΙΧ. Τας περιοχάς των Λόχων των τριών Ταγμάτων καθορίζομεν ως ακολούθως.

α) Του Ιου Τάγματος 1ος Λόχος } 2ος Λόχος } Πόλεως Βόλου 3ος Λόχος }

4ος Λόχος ΡΙΖΟΜΗΛΟΣ - ΚΑΠΟΥΡΝΑ - ΑΝΩ ΚΕΡΑΣΙΑ - ΚΑΤΩ ΚΕΡΑΣΙΑ - ΚΑΝΑΛΙΑ - ΒΕΝΕΤΟ - . Έδρα Λόχου η ΚΑΠΟΥΡΝΑ . -

5ος Λόχος . ΑΝΩ ΒΟΛΟΣ και πέριξ αυτού - συνοικισμοί - ΑΛΗ ΜΕΡΙΑ - ΚΑΚΑΒΟΣ - ΜΕΛΙΣΙΑΤΙΚΑ - ΚΟΥΓΙΑΤΙΚΑ - ΜΑΚΡΥΝΙΤΣΑ - ΠΟΡΤΑΡΙΑ - ΚΑΤΗΧΩΡΙ. Έδρα Λόχου η ΜΑΚΡΥΝΙΤΣΑ. -

β) Του ΙΙου Τάγματος 6ος Λόχος. ΑΓΡΙΑ - ΔΡΑΚΕΙΑ - ΑΓ. ΛΑΥΡΕΝΤΙΟΣ -

ΚΑΤΩ ΛΕΧΩΝΙΑ - ΑΝΩ ΛΕΧΩΝΙΑ - ΠΑΛΗΟΚΑΣΤΡΟ - ΑΓΙΟΣ ΒΛΑΣΙΟΣ - ΑΓΙΟΣ ΓΕΩΡΓΙΟΣ. Έδρα Λόχου ο ΑΓΙΟΣ ΛΑΥΡΕΝΤΙΟΣ. -

7ος Λόχος. ΠΙΝΑΚΑΤΕΣ - ΒΥΖΙΤΣΑ - ΜΗΛΙΕΣ - ΚΑΛΑ ΝΕΡΑ - ΠΡΟΠΑΝ - ΛΑΜΠΙΝΟΥ. Έδρα Λόχου η ΜΗΛΙΕΣ. -

8ος Λόχος. ΞΟΥΡΙΧΤΙ - ΤΣΑΓΚΑΡΑΔΑ - ΜΟΥΡΕΣΙ - ΚΙΣΣΟΣ - ΑΓ. ΔΗΜΗΤΡΙΟΣ - ΑΝΗΛΙΟ - ΜΑΚΡΥΡΡΑΧΗ - ΖΑΓΟΡΑ - ΠΟΥΡΙ-. Έδρα Λόχου ο ΚΙΣΣΟΣ. -

9ος Λόχος. ΑΦΙΣΣΟΣ - ΝΙΑΟΥ - ΝΕΟΧΩΡΙ - ΣΥΚΗ - ΞΥΝΟΒΡΥΣΗ - ΚΑΛΛΙΘΕΑ. Έδρα Λόχου ΝΕΟΧΩΡΙ. -

10ος Λόχος. ΑΡΓΑΛΑΣΤΗ - ΜΕΤΟΧΙ - ΛΑΥΚΟΣ - ΜΗΛΙΝΑ - ΠΡΟΜΥΡΙ - ΤΡΙΚΚΕΡΙ. Έδρα του Λόχου ο ΛΑΥΚΟΣ.

11ος Λόχος. ΣΚΟΠΕΛΟΣ - ΣΚΙΑΘΟΣ - ΓΛΩΣΣΑ - ΑΛΛΟΝΗΣΟΣ. Έδρα Λόχου η ΣΚΙΑΘΟΣ. -

V. Τα Τάγματα μόλις πάρουν την παρούσαν διαταγήν μας θα κοινοποιήσωσι ταύτην εις τους Λόχους των οίτινες αμέσως θα αρχίσωσι την εργασίαν της ανασυγκροτήσεως, αρχίζοντες από την συγκρότησιν των ομάδων Διμοιριών και Λόχων.

Για να γίνει όμως η ανασυγκρότησις ολοκλήρου του Εφεδρικού Ε.Λ.Α.Σ. σύμφωνα με τας διαταγάς της Γραμματείας Στρατιωτικών, Γενικού Στρατηγείου και της XVIης Ταξιαρχίας, πρέπει να προηγηθεί μια εκκαθάρισις βάσει υγειονομικής εξετάσεως ως προς την υγιεινήν κατάστασιν των στελεχών και μαχητών, την οικογενειακήν των κατάστασιν και του αν είναι γυμνασμένοι ή αγύμναστοι. -

Επί του αντικειμένου αυτού δηλαδή του τρόπου της εκκαθάρισης και της ανασυγκρότησης σας κοινοποιούμε την υπ`αριθμ. Δ.Υ. 16/7/44

διαταγήν μας, το πνεύμα και το γράμμα της οποίας εντελλόμεθα όπως έχουσι υπ`όψει των άπαντα τα στελέχη Ταγμάτων, Λόχων κ.λ.π. κατά την εκτέλεσιν της εκκαθάρισης και ανασυγκρότησης των Μονάδων και Σχηματισμών των.

Πρέπει να τονισθεί και να κατανοηθεί από κάθε ΕΛΑΣΙΤΗ ότι για να ανταποκριθεί στην υψηλή αποστολή που παίρνει απ`εδώ και μπρός ο Εφεδρικός ΕΛΑΣ πρέπει να είναι υγιής, απερίσπαστος από βαρειά οικογενειακά βάρη και γυμνασμένος. Για τους αγυμνάστους θα παραμείνουν καταβαλλομένης συντόνου προσπαθείας διά την μεθοδικήν και προοδευτικήν εκγύμνασίν των. -

Αναφέρατε τηλεφωνικώς την λήψιν της παρούσης μας διαταγής. -

Διά την ακρίβειαν Σ.Δ. ΣΥΝΤΑΓΜΑΤΟΣ 16/7/44 Ο Σ. ΑΘΑΝΑΣΙΟΥ Υπασπιστής Γ. ΕΠΑΝΑΣΤΑΤΗΣ (Τ.Σ.Υ.) ΠΑΡΑΛΗΠΤΑΙΙ-ΙΙ-ΙΙ ΤΑΓΜΑΤΑΚΟΙΝΟΠΟΙΗΣΙΣ- XVI ΕΦ. Ταξιαρχία (υ.τ.α.)- 54ον Σύνταγμα Πεζικού (υ.τ.ε.)

δ.μ.

20

ΕΛΑΣXVIη Ταξιαρχία ΕΚΘΕΣΙΣ54ον Σ/γμα Πεζικού Γενομένου νυχτερινού Εγχειρήματος εις Κ. ΛΕΧΩΝΙΑΑΡΙΘΜ. - 8 προς 9 Ιουλίου 1944

-------------------------------------------------------------------

Πληροφορίαι περί του εχθρού

Δύναμις. Εις ΚΑΤΩ ΛΕΧΩΝΙΑ ευρίσκοντο περί τους 85 Γερμανοί και 40 Ραλληκοί

Οπλισμός. Ο φερόμενος ως ατομικός τοιούτος. -

ήτοι

Οπλ/λα, ημιοπλ/λα, ατομικά τυφέκια, 6 Πυροβόλα, 1 Όλμος και 2 Πολυβόλα.

Διάταξις του εχθρού

1 Πυροβόλο τοποθετημένον Β.Α. της οικίας Νάσου διά να βάλη εναντίον των υψωμάτων ΑΓ. ΓΕΩΡΓΙΟΥ και ΑΓ. ΛΑΥΡΕΝΤΙΟΥ, έτερον Πυροβόλον κάτωθι του ΤΖΑΜΙΟΥ και τούτο με την αυτήν ως άνω αποστολήν, έτερα 3 Πυροβόλα τοποθετημένα εντός του κτήματος ΤΟΠΑΛΗ (ίδε σχεδιάγραμμα) μάλλον τοποθετημένα εκεί προς απόκρυψιν, 1 όλμος όπισθεν της οικίας Νάσου με αποστολή να βάλη εναντίον επισημασμένων στόχων προς ΚΑΡΑΜΠΑΣΙ, 2 Πολ/λα παρά το ΕΛΑΙΟΤΡΙΒΕΙΟ ΚΑΤΩ ΛΕΧΩΝΙΩΝ (ίδε σχεδιάγραμμα) θέσις βολής τούτου Ν. Ελαιοτριβείου.

Ο εχθρός παραμένη κατά την νύκταν εις διάφορα οικήματα των Κ. ΛΕΧΩΝΙΩΝ ως κάτωθι.

Επί των οικημάτων Πινδάρου, Γιωργατζή, Καπότου, Σαράφη,

Νάσου, Παπαθεοδοσίου, Λυχναρά, Τζαμί και Λαμπαδάρη (ίδε σχεδιάγραμμα). -

Την νύκτα έξωθι των άλλων οικημάτων τοποθετούσιν Σκοπούς. -Η δύναμις των Ραλλικών παραμένει εις τα οικήματα Μίμη

Κυριαζή και Λαμπαδάρη. -

Πρόθεσις και απόφασις Διοικήσεως

Να επιτεθή διά Νυκτερινού Εγχειρήματος επί των ΚΑΤΩ ΛΕΧΩΝΙΩΝ, να εξοντώση ή αιχμαλωτίση τους Γερμανούς και Ράλληδες. Να συγκεντρώση όσο το δυνατόν περισσότερα Λάφυρα Πολεμικού Υλικού και να καταστρέψη δι' ανατινάξεως ότι δεν δύναται να μεταφέρη. -

Διάταξις Ημετέρων Τμημάτων

Προς τούτο το Σ/γμα διέθεσε 3 Διμοιρίας Εφόδου δυνάμεως 75 ανδρών, το Ουλαμό Υπαξ/κών δυνάμεως 16 ανδρών, 1 Στοιχείο Πολ/λων δυν. 5 ανδρών, 1 Στοιχείον Όλμων δυν. 8 ανδρών και Τμήμα Μηχανικού εξ 8 ανδρών. -

Αποστολαί των Τμημάτων.

- Δύναμις 15 ανδρών με επί κεφαλής Ανθ/γόν και 2 άνδρας του Μηχανικού να καταλάβη θέσεις Δυτ. ΚΑΤΩ ΛΕΧΩΝΙΩΝ και εις απόστασιν περί τα 800 μέτρα από της Δυτ. ΠΑΡΥΦΉΣ ΛΕΧΩΝΙΩΝ προς ΑΓΡΙΑ. -

- Ιππαστί επί της Δημοσίας οδού με εντολήν να απαγορεύση ή να επιβραδύνη ενδεχομένην ενίσχυσιν από ΑΓΡΙΑ προς Κ. ΛΕΧΩΝΙΑ. -

- 3 Διμοιρίες ΕΦΟΔΟΥ να επιτεθούν εναντίον των Κ. ΛΕΧΩΝΙΩΝ με αντικειμενικό σκοπό μια εκάστης και εκάστου κατατετμηθέντος Τμήματος λεπτομερώς διά κάθε Τμήματος καθορισθέντος αντικειμενικού Σκοπού. -

- Έτεραι 2 Ομάδες του Ουλαμού Υπαξ/κών εκ 10 ανδρών εκάστη να επιτεθούν εναντίον των 2 Γερμανικών Φυλακίων (ίδε σχεδιάγραμμα).

- Έτερον έξ 6 ανδρών καταλάβει την τοποθεσίαν ΜΟΝΑΣΤΗΡΑΚΙ με αποστολήν την επιτήρησιν, των οδεύσεων ΚΙΣΣΟΥ - ΑΓ. ΛΑΥΡΕΝΤΙΟΥ - ΑΓ. ΓΕΩΡΓΙΟΥ - ΧΑΝΙΩΝ, το απόσπασμα των 8 ανδρών του Μηχανικού ακολουθήση τας 3 Διμοιρίας Εφόδου ως και την σταθεράν του Τμήματος των 15 ανδρών δι' ανατινάξεις και καταστροφάς. -

- Στοιχείον Πολ/λου και Στοιχείον Όλμου ετάχθησαν Βορ. ΛΕΧΩΝΙΩΝ και εως απόστασιν 1200 μέτρων διά την υποστήρηξιν των Τμημάτων μετά το πέρας του Εγχειρήματος. -

Τρόπος Ενεργείας

- Τα ως άνω Τμήματα την 8.30 ακριβώς εξεκίνησαν εκ του Καταυλισμού των με δρομολόγια σαφώς καθορισθέντα και αναγνωρισθέντα και οδηγούμενα υπό οδηγών με κατεύθυνσιν προς την Βόρ. Παρυφήν των ΛΕΧΩΝΙΩΝ και εις απόστασι περί τα 800 μέτρα από τους καθορισθέντας αντικειμενικούς Σκοπούς πλην του Τμήματος Πλαγιοφυλακής το οποίον κατευθείαν προχώρησε διά την κατάληψιν της ορισθείσης θέσεως του. -

- Την 11.40 άπαντα τα Τμήματα ευρίσκοντο εις την ως άνω θέσιν, απ`εκεί τα Τμήματα εχωρίσθησαν κατά Μικρά Φαλαγγίδια και πήρε ένα έκαστον τον αντικειμενικόν σκοπόν διά την εκτέλεσιν της αποστολής του. -

- Την 12.30 τα Τμήματα έφθασαν ένα έκαστον έναντι του αντικειμενικού των σκοπού και εις απόστασιν ολίγων βημάτων απ`αυτούς πλην του Τμήματος εξ 8 ανδρών Ανθ/στου Μαλλιόρα το οποίον παρέμεινεν εις απόστασιν πλέον των 500 μέτρων μη εκπληρώσαν την δοθείσα αυτώ αποστολήν. -

- Την 12.45 ακριβώς τα Τμήματα επετέθησαν εναντίον των αντικειμενικών σκοπών με αξοθαύμαστον επιδεξιότητα και θάρρος εξουδετερώσαντες τους πρώτους 3 σκοπούς των δεξιών οικημάτων Πινδάρου, Γιωργατζή , Καπότου, Παπαθεοδοσίου ανατινάξαντες συνάμα και τα 2 πρώτα οικήματα Πινδάρου, Γιωργατζή και Καπότου τριόροφα τοιαύτα όπου παρέμεινον οι πλείστοι των Γερμανών. -

- Την αυτήν ως άνω στιγμήν ανετινάχθησαν τα οικήματα Μίμη Κυριαζή και Λαμπαδάρη όπου παρέμεινον οι πλείστοι των Ραλλικών. -

Κατόπιν τα Τμήματα εισωχώρησαν εις το εσωτερικόν της τοποθεσίας και ήρχισαν αι καταστροφαί των λοιπών υλικών. -

- Αποτέλεσμα της ως άνω Τολμηράς Επιθετικής Ενεργείας των Τμημάτων ήτο η εξουδετέρωσις των σκοπών, η ανατίναξις των 4 οικημάτων Πινδάρου, Γιωργατζή, Καπότου, Μίμη Κυριαζή και Λαμπαδάρη. -

Απώλειαι του εχθρού

75 περίπου Γερμανοί και 35-40 Ραλλικοί. Ηχρηστεύθησαν 5 Πυροβόλα που υπήρχαν εις κτήμα Τοπάλη. Ωσαύτως επυρπολήθησαν 10 αυτοκίνητα. Την 1.35 περίπου ώραν Τμήματα του εχθρού δυνάμεως 8 αυτοκινήτων μεθ`ενός Τάγκς εξ ΑΓΡΙΑΣ ήρχοντο προς ενίσχυσιν των εις ΛΕΧΩΝΙΑ ευρισκομένων Γερμανών. Φθάσαντες όμως προ της Ημετέρας Σταθεράς Πλαγιοφυλακής το προπορευόμενον Τάγκς διερχόμενον διά του πεδίου ναρκών ανετινάχθη. Την αυτήν τύχην είχεν και 2ον αυτοκίνητον, οι Γερμανοί τότε εξήλθον των αυτικινήτων και ανεπτύχθησαν εις Μάχην προσβληθέντες συνάμα από το Τμήμα της Πλαγιοφυλακής. Η συμπλοκή αυτή διήρκεσε περί την ημίσειαν ώραν όπου κατόπιν του δοθέντος συνθήματος συμπτύξεως των τμημάτων μας συνεπτύχθη τούτο. -

Απώλειαι του εχθρού

Εκ της συμπλοκής ταύτης ήτο η καταστροφή 1 τάγκς και 2 αυτ/των κατ`εξακριβωμένας πληροφορίας νεκροί και τραυματίαι πλέον των 40 ανδρών. -

Εκτός των ανωτέρω καταστροφών που υπέστη ο εχθρός κατεστράφησαν και άπαντα τα πυρομαχικά και όπλα που ευρίσκοντο εντός των πυρποληθέντων και ανατιναχθέντων οικημάτων, όπου τα οικήματα εκαίοντο μέχρι της 8ης ώρας της 9ης του Μηνός. -

Απώλειαι Ημετέρων

Τραυματίαι εξ ων οι 2 σοβαρώς. -

Καταναλωθέντα πυρομαχικά

450 φυσίγγια τυφεκίου - 1100 οπλ/λου - 34 χειροβομβίδες επιθετικές Ιταλίας - 18 αμυντικές ΜΙΛΣ και αρκετή ποσότης εκκρηκτικής ύλης. -

Το Τμήμα το ενεργήσαν το Εγχείρημα ενήργησε πολύ καλώς πλην Τμήματος του Ανθ/στου Μαλλιόρα όπου θα του υποβληθή διά τούτο ειδική έκθεσις καθ`όσον εάν και η ενέργεια του Ανθ/στού Μαλλιόρα ήτο η διαταχθείσα να ανετινάσσοντο και τα υπόλοιπα οικήματα και ο εχθρός θα επάθαινεν τελείαν καταστροφήν, ενώ η μη επέμβασις του Ανθ/στού Μαλλιόρα άφησε οικήματα τινα ανενόχλητα και έδρασαν εναντίον των υπολοίπων Τμημάτων και είχομεν 5 τραυματίας. -

Σ.Δ. Σ/τος 17/7/44 Η Διοίκηση

21

Ε.Λ.Α.Σ. Ι ΜΕΡΑΡΧΙΑ ΘΕΣΣΑΛΙΑΣ Απόρρητος προσωπικήΕΠΙΤΕΛ - ΓΡΑΦ. ΙΙΙον ΕπείγουσαΑριθ. Ε.Π.Ε. 393.

ΔΙΑΤΑΓΗ

Ι. Πληροφορίαι Όλαι αι πληροφορίαι πείθουν ότι ο κατακτητής οργανώνει

συστηματικήν και λίαν μελετημένην αρπαγήν της εσοδιάς πεδιάδος Θεσσαλίας, ίνα αφ`ενός πληρώση ταν ανάγκας του στρατούτου και των μετ`αυτού συνεργαζομένων, αφ`ετέρου δε διά της πείνης εις ην επιθυμεί να ρίψη τον πλυθησμόν να μειώση την δύναμιν της αντιστάσεως του. -

Επί πλέον διά της στερήσεως των τροφίμων των τμημάτων του ΕΛΑΣ να μειώση την μαχητικήν των ικανότητα. -

Τελευταίαι πληροφορίαι φέρουν τους γερμανούς αποφασίσαντας να εγκαταστήσουν εις ορισμένα κεντρικά σημεία αλωνιστικά συγκροτήματα εις τα οποία θα εργάζεται αριθμός μηχανών υπό την προστασίαν φρουράς 80-100 ανδρών εκάστη. -

ΙΙ. Το Γενικόν Στρατηγείον προτιθέμενον να εμποδίση την επιτυχίαν των ανωτέρω επιδιώξεων του εχθρού αφ`ενός διά της εξασφαλίσεως παραγωγής των πεδινών περιοχών και αφ`ετέρου διά μεταφοράς και εναποθηκεύσεως εις καταφύγια της αναγκαιούσης ποσότητος διά την μέχρι της αρχομένης εσοδείας διατροφήν των ορεινών πληθυσμών και τμημάτων του ΕΛΑΣ, διατάσσει δι' Ε.Π.Ε. 1018/10-6-44 δ/γής του την προώθησιν προς τας πεδινάς και πλουσίας εις γεωργικήν παραγωγήν περιοχάς μέρους της όλης δυνάμεως του ΕΛΑΣ εξιωνουμένου μέχρι του τρίτου ή τετάρτου ταύτης. -

ΙΙΙ. Αποστολή Μεραρχίας.

Προωθούσα εις την ζώνην την περιλαμβανομένην μεταξύ των ορίων: Ποταμοί Ληθαίος και Πηνειός συμπεριλαμβανόμενοι από Βορρά και σιδ. γραμμή Λάρισα - Δεμερλή - Δομοκός - Λαμία μη συμπεριλαμβανόμενη από Ανατολών και Νότου, δύο πλήρη Τάγματα και τμήμα του 3/7 Συν/τος Ιππικού.

1) Να εξασφαλίση την παραγωγή των αγροτών του κάμπου της Θεσσαλίας και

2) Να μεταφέρη και εναποθηκεύση το αναγκαίον διά τας Μονάδας και τον πληθυσμόν τον ορεινόν της περιοχής της ποσοστόν παραγωγής. Το ποσοστόν τούτο υπολογίζεται εις 2.000.000 περίπου οκάδας διά τας Μονάδας της Μεραρχίας και ίσον περίπου ποσόν διά τους ορεινούς πληθυσμούς της περιοχής της.

ΙV. Κατόπιν τούτου

1) Συγκροτώμεν απόσπασμα περιλαμβάνον α) Το ΙΙον του Ι/38 Τάγμα β) Λόχον του Ιου του Ι/38 Τάγματος ήδη εις την

περιοχήν του κάμπου

γ) Διοίκησιν και τμήμα του 3/7 Συν/τος Ιππικού υπαγομένου δι' Ε. Π. Ε. 1018/10-6-44 Δ/γής Γενικού Στρατηγείου τακτικώς υπό την Μεραρχίαν.

δ) Διμοιρίαν καταστροφών Ι/38 Συν/τος. -

2) Διοικητής του αποσπάσματος ο Επιτελάρχης της Μεραρχίας συναγων. Σαρατζάς Αντώνιος ως Στρατιωτικός Αρχηγός και ο συναγων. Μπουκοβάλας Δημ. Καπετάνιος του 3/7 Συν/τος Ιππικού, ως Καπετάνιος του αποσπάσματος.

Έκαστον των Συν/των 3/7 Ιππικού και Ι/38 Ευζώνων να αποσπάση παρά τη άνω Διοικήσει άνα ένα Αξ/κόν κατάλληλον ως βοηθόν της, επί πλέον δε το 3/7 Συν/μα Ιππικού μιαν ενωμοτίαν ιππέων δι' αγγελιαφόρους. Επίσης το 4ον Συν/μα Πεζικού να διαθέση τον Ανθ/γόν Μιχ. Ρούβαν Θωμάν. -

3) Αποστολή του αποσπάσματος. - Α) Να εμποδίση την αρπαγήν υπό του καταχτητού της παραγωγής του κάμπου εντός της ζώνης της περιλαμβανομένης από του χωρίου Ράψιστα (ναι) - Μεγάλα Καλύβια (ναι) - Λόγγος Τρικκάλων (Αχμέτ Αγά) (ναι) - ποταμοί Ληθαίος και Πηνειός μέχρι Λαρίσης από Βορρά σιδ. γραμμή Λαρίσης - Δεμερλί - Δομοκού - Κάτω Αγόριανης, μη συμπεριλαμβανομένης από Ανατολών και Νότου. Προς τούτο :

α) Από κοινού με τας τοπικάς Πολιτικάς Οργανώσεις, Εφεδρικόν ΕΛΑΣ και Κλιμάκια Ε.Τ.Α. να διενεργηθή συστηματική και πολύμορφος προπαγάνδα εις τους πεδινούς πληθυσμούς επί των συνεπειών διαρπαγής της παραγωγής υπό του κατακτητού.

β) Να ωθηθώσιν οι παραγωγοί εις πρακτικήν ή ενεργόν αντίδρασιν κατά των διαταγών ή μέτρων του κατακτητού και προς αλωνισμόν εάν περίσταται ανάγκη δι' άλλων μέσων πλην των αλωνιστικών μηχανών, απόκρυψιν δε των προιόντων των.-

γ) Να καταβληθή φροντίς να έλθουν αι αλωνιστικαί μηχαναί προς τα σχετικά ευκόλως δυνάμενα να προστατευθώσι κράσπεδα της ορεινής περιοχής ή να εγκατασταθώσι εις μέρη που να καθίσταται δύσκολος υπό του κατακτητού η αρπαγή των αλωνιζομένων.Εν περιπτώσει μη συμμορφώσεως των ιδιοκτητών των ή που αι αλωνιστικαί μηχαναί ή συγκροτήματα καθίστανται κέντρα αρπαγής

να καταστρέφωνται ή αχρηστεύονται προσωρινώς διά παντός μέσου και δι' ισχυρών εν ανάγκη προσβολών.-

δ) Δι`ισχυρών ομάδων κρούσεως ή και μαζικών ενεργειών να απαγορευθή η εις τον κάμπο κυκλοφορία των τμημάτων του εχθρού ή και οργάνων του κατακτητού και της Ραλλικής Κυβερνήσεως προς προστασίαν των παραγωγών και παρεμπόδισιν της αρπαγής ή ακόμα και προς εύρυνσιν του χώρου ασφαλείας των εκτός του ελέγχου του κατακτητού αλωνιστικών συγκροτημάτων.

ε) Να προσβάλωνται συχνά αι οδικαί, σιδηροδρομικαί και τηλ/και επικοινωνίαι του κατακτητού ή άλλα ασθενώς υπό τούτου κατεχόμενα σημεία, ώστε να καθίσταται δύσκολος η ταχεία αντενέργεια του. Ιδία να επιδιώκεται τούτο προς κατευθύνσεις προς ας συμφέρει να επισύρεται η ενέργεια του εχθρού προς διευκόλυνσιν της διασώσεως της συγκομιδής εις άλλας κατευθύνσεις.-

στ) Να προσβάλωνται αι τυχόν εγκατασταθησόμεναι φρουραί αλωνιστικών κέντρων μηχανών.-

ζ) Α) Να οργανωθώσιν αι διά πεζών ή εφίππων αναγκαίαι και προς ορισμένους άξονας διαβιβάσεις προς έγκαιρον πληροφορίαν.-

Β) Εν συνεννοήσει με την Ε.Τ.Α. Θεσσαλίας και τα κατά τόπους κλιμάκια να διευκολύνη και βοηθήση την μεταφοράν του αναγκαιούντος διά τας Μονάδας και τους ορεινούς πληθυσμούς ποσοστού της παραγωγής.-

α) Διά της υποδείξεως και προστασίας δρομολογίων κινήσεως των φαλάγγων μεταγωγικών μεταφοράς εκ του κάμπου προς την ορεινήν περιοχήν.- Κέντρα προς α δέον να συγκλίνουν τα δρομολόγια ταύτα.

Μπαλάνο διά Μουζακίου Μονή Κορώνας διά Παλαιοκάστρου Δαφνοσπηλιά ή Παλιούρι προς Σαραντάπορο Χαλαμπράζι-Αμαρλάρ προς Λουτρά

Σμοκόβου Ασλανάρ προς Σμόκοβον

β) Διά της συνδρομής εις την συγκρότησιν των φαλάγγων μεταφοράς.-

4) Σ.Δ. του αποσπάσματος ΖΟΓΛΟΠΙ

5) Διά την περιοχήν Ανατολικώς Κόζακα (Λεσσιανά - Μικρή Πουλιάνα - Καρυές - Τρίκκαλα - Ποταμός Ληθαίος - Καλαμπάκα - Διάβα, άπαντα συμπεριλαμβανόμενα) θέλει ενεργήσει Λόχος πλέον Διμοιρία 4ου Συν/τος υπό την ενειαίαν διοίκησιν της του Λόχου με αποστολήν την αυτήν του αποσπάσματος διά την περιοχήν του και εξαρτώμενος από το 4ον Σύν/μα Πεζικού .Κέντρα προς α δέον να συγκλίνουν τα δρομολόγια μεταφοράς τροφίμων της περιοχής.-

Χάνια Μπέκου, διά Πόρτας Χρυσομηλιά, διά Διάβας Επιβοηθητικώς Λεσσιανά

6) Διά την εκπλήρωσιν πασών των αποστολών των το Απόσπασμα και ο Λόχος του Συν/τος δύνανται να χρησιμοποιήσει τον κατά τόπους εφεδρικόν Ε.Λ.Α.Σ. συνεννοούμενοι προς τούτο με τας Διοικήσεις των οικείων εφεδρικών Συν/των άτινα δυνάμει της παρούσης να εκπληρώσωσι πάσαν σχετικήν αίτησιν.

7) Διά τυχόν συντονισμένων ενεργειών περί τα όρια Αποσπάσματος και Λόχου ο τελευταίος υποχρεούται να συμμορφούται προς τας διαταγάς της Διοικήσεως του Αποσπάσματος ήτις και να αναφέρη σχετικώς εις την Μεραρχίαν .-

8) Τα Συν/τα 4ον και Ι/38 να ώσιν έτοιμα ανά πάσαν στιγμήν είτε να ενισχύσωσι, είτε να περισυλλέξωσι τα ως άνω εις τον κάμπον τμήματα.Προς τούτο αι Διοικήσεις Αποσπάσματος και Λόχου να φροντίζωσι να ευρίσκωνται εις διαρκήν επικοινωνίαν το μεν πρώτον με το Ι/38 Συν/μα Ευζώνων, ο δε δεύτερος με το 4ον Συν/μα Πεζικού.

Τα αυτά Συν/τα διά των εν πρώτω Κλιμακίων τμημάτων των θα εκπληρώσωσι την προστασίαν των αμέσως εγγύς παραγωγών και θα προστατεύωσι τας μεταφοράς εις τον χώρον τούτων.

Αι Διοικήσεις του αποσπάσματος και του Λόχου διά του Συν/τός του να τηρώσιν διαρκώς ενήμερον την Μεραρχίαν περί της καταστάσεως και των εν γένει ενεργείων των.- Αι αυταί θα φροντίζωσι διά την λήψιν των αναγκαίων μέτρων ασφαλείας προς αποφυγήν αιφνηδιασμών και αδικαιολογήτου φθοράς των τμημάτων των.-

V. Όσον αφορά την ενέργειαν εν περιπτώσει εκκαθαριστικών επιχειρήσεων εκδοθήσεται ειδική διαταγή.-

9) Διατροφή.- Του Λόχου μερίμνη του Συν/τός του.Του Αποσπάσματος

εκ των κατά τόπους Κλιμακίων ΕΤΑ και οσάκις δεν είναι δυνατόν διά τα τμήματα τα εγγύς των ορεινών μερίμνη του Ι/38 Συν/τος Ευζώνων.-

Διακομιδαί ασθενών: Του Λόχου προς τα Ανναρωτήρια του Συν/τος.

Του Αποσπάσματος ως ειδική διαταγή.

10) Έναρξις λειτουργίας του Αποσπάσματος η μεσηβρία της 23ης του τρέχοντος μηνός.-

Η ΔΙΟΙΚΗΣΙΣ ΤΗΣ Ιης ΜΕΡΑΡΧΙΑΣ

Ι.ΚΟΥΣΤΑΡΑΚΗΣ (Συν/ρχης)Γ.ΚΙΣΣΑΒΟΣ

Διά την ακρίβειαν Το ΙΙΙον Γραφείον (Τ.Σ.Υ.)

22

ΚρυπτογραφικώςΓραφ. ΙΙΙ 19.7.44Αριθ. Ε.Π.Ε. 482 Ωρα 1000

ΑΠΟ ΡΑΠΡΟΣ ΘΚ

Επί Ε Π Ε 692 αναφοράς σας ΣΤΟΡ.Κατόπιν Ε Π Ε 1225 Γενικού ΣΤΟΡ.Εγρίνεται εκτέλεσιςσαμποτάζ μεταξύ Κουρνόβου - Γοργοποτάμου μόνον ΣΤΟΡ.Συμμετοχή τμημάτων σας απαραίτητος και προς λαφυραγώγησινπολεμικού υλικού και άλλων ειδών ΣΤΟΡ.

Ρ Α Υπογραφή

23

Ε.Λ.Α.Σ. ΑΠΟΡΡΗΤΟΣ - ΠΡΟΣΩΠΙΚΗXVI ΤΑΞΙΑΡΧΙΑΕΠΙΤΕΛΕΙΟΝ ΓΡΑΦΕΙΟΝ ΙονΑΡΙΘΜ. 655

ΔΙΑΤΑΓΗ

Σε συνέχεια προς την υπ` αριθμ. 6776/18-7-44 διαταγή μας που κοινοποιούσε την υπ`αριθμ 749 διαταγή της Γραμματείας Στρατιωτικών κοινοποιούμε όπως είναι την υπ`αριθμ. Α.Π. 348 Διαταγή της Γραμματείας Στρατιωτικών και σας παραγγέλουμε πως τις προτάσεις για ηθικές αμοιβές να μας τις υποβάλετε το γρηγορότερο. Καμμιά βραδύτητα δεν θα δικαιολογηθή γιατί η υπόθεση αυτή πρέπει να λήξη το

συντομότερο με ευθύνη των διοικητών.

Σ.Δ.Τ. τη 25-7-44ΠΑΡΑΛΗΠΤΑΙ ΗΆπαντα τμήματα XVI Ταξιαρχία Διά την ακρίβειαν Σ. ΖΑΧΑΡΙΑΣ Το Ιον Γραφείον (Τ.Σ.Υ.)

Π.Ε.Ε.Α. ΑΠΟΡΡΗΤΟΣ - ΠΡΟΣΩΠΙΚΗΓΡΑΜΜΑΤΕΙΑ ΣΤΡΑΤΙΩΤΙΚΩΝΔ/ΣΗ ΔΙΟΙΚΗΤΙΚΟΥΑΡΙΘΜ. Α.Π. 348

ΠΡΟΣ

Το Γενικό Στρατηγείο

-------------

Μας εδόθη αφορμή αλλά και εν συνεχεία προς την υπ`αριθμ. 1167/7-6-44 Δ/γή μας παρακαλούμε να διατάξητε τηλ/κώς την V Ταξιαρχίαν να υποβάλη άνευ αναβολής προτάσεις ηθικών αμοιβών διά γενομένας επιχειρήσεις παλαιάς και προσφάτους.Επίσης τονίσατε εις όλας τας Μεγάλας Μονάδας ότι εκπλησόμεθα δι' αδικαολόγητο φειδώ χρήσεως του σπουδαιοτάτου τούτου όπλου της απονομής ηθικών αμοιβών εις διακρινομένους και ανδραγαθούντας αξ/κούς, καπεταναίους και αντάρτες, παρά τας επί τούτου διαταγάς και υπομνήσεις μας και ότι στερρά θέλησίς μας εξυπηρετούσα τον αγώνα θετικώς είναι να γίνεται άνευ δισταγμών και καθυστερήσεων χρήσις και των δύο σκελών των παρά των Διοικήσεων διατιθεμένων ηθικών αμοιβών και κυρώσεων προς εδραίωσιν και εξύψωσιν του πνεύματος της αυτοθυσίας και του καθήκοντος.-

Η Ανώτατη Διοίκηση του Εθνικού Στρατού ΕΛΑΣ επιθυμεί να

γνωσθεί εις τας Διοικήσεις των Μ.Μονάδων ότι θα ελέγξη πάσαν παράλειψιν επί του σημείου τούτου και θα χαρακτηρίση ταύτην ως βασικόν Διοικητικόν σφάλμα εν τη εξυπηρετήσει του αγώνα. Άλλωστε η ΠΕΕΑ ευθύς εξ`αρχής κατέδειξε την σημασίαν την οποίαν απέδιδε ψηφίσασα μεταξύ των πρώτων της πράξεων το μέτρον των ηθικών αμοιβών ώστε να μην είναι δικαιολογημένη η παρατηρουμένη εφεκτικότης εν τη χρήσει του μέτρου τούτου.-

Την παρούσαν μου παρακαλώ να κοινοποιήσητε επειγόντος ως προσωπικήν εις τας Διοικήσεις των Μεγάλων Μονάδων και να παραρακολουθήσητε την εφαρμογήν της.-

Στην έδρα της ΙΙ Ιουλίου 1944 Ο Γραμματέας των Στρατιωτικών Εμμ. Μάντακας

24

Ε.Λ.Α.Σ.ΓΕΝΙΚΟ ΣΤΡΑΤΗΓΕΙΟΓΡΑΦΕΙΟ ΕΠΙΤΕΛΑΡΧΗΑΡΙΘ. Ε.Π. 6712

Διαταγή

Μετά χαράς αγγέλομεν άφιξιν πολυμελούς Σοβιετικής Στρατιωτικής Αποστολής παρά τω Στρατηγείω Ε.Λ.Α.Σ.

Στοπ. Επ`ευκαιρία συνιστώμεν αποφυγήν διακρίσεων μεταξύ Συμμάχων Στοπ. Επίδειξιν εκτιμήσεως και αβρότητος απέναντι Αγγλοαμερικανών και Ρώσων υπολογιζομένων εξ ίσου Συμμάχων Στοπ. Άπαντες αντάρται και Αξιωματικοί πρέπει αποδίδουν προσηκόντως χαιρετισμόν εις άπαντας Συμμάχους συνδέσμους Αξιωματικούς Στοπ.

Σ.Δ. Γεν. Στρατηγείου 28.7.1944 Κ.Δ.

Ο Επιτελάρχης Ν.ΠΑΠΑΣΤΑΜΑΤΙΑΔΗΣ - Συν/ρχης (Τ.Σ.)ΠαραλήπταιI, VIII, XIII ΜεραρχίαιV Τξιαρχία - 3/7 Σ. Ιπ.Σχολή ΑξιωματικώνΚλιμ. Γ.Σ. ΠελοποννήσουΟμάς Μ.ΜακεδονίαςΙΧ και Χ ΜεραρχίαιΑκριβές αντίγραφον

25

Ε.Λ.Α.Σ.XVI ΤΑΞΙΑΡΧΙΑ54ον ΣΥΝ/ΜΑ ΠΕΖΙΚΟΥΑΡΙΘ. ΠΡΩΤ. Ε.Π.Ε. 1281

ΔΙΑΤΑΓΗ

Κοινοποιούμεν κατωτέρω την υπ`αριθ. Ε.Π.Ε. 708/18/7/44 XVI Ταξιαρχίας προς γνώσιν.

Σ.Δ. 54ου Συν/γματος τη 28/7/1944ΠΑΡΑΛΗΠΤΑΙ ΗΆπαντα τα τμήματα.- Διοίκησις κ.δ. Ο Επιτελής (Τ.Υ.) ΧΑΡΗΣ ΕΥΑΓΓΕΛΟΥ

Ε.Λ.Α.Σ.XVI ΤΑΞΙΑΡΧΙΑΕΠΙΤΕΛΕΙΟΝ ΓΡΑΦΕΙΟΝ ΙΙΙονΑΡΙΘ. Ε.Π.Ε. 708

ΔΙΑΤΑΓΗ

Α. ΚΡΙΣΕΙΣ ΔΙΟΙΚΗΣΕΩΣ ΕΠΙ ΔΙΕΞΑΧΘΕΙΣΩΝ ΕΠΙΧΕΙΡΗΣΕΩΝ ΜΗΝΟΣ ΙΟΥΝΙΟΥ

Επιχειρήσεις αναφερόμεναι εις συπληρωματικόν δελτίον μηνός Μαίου.Τα Τμήματα του 54ου Συν/γματος εξετέλεσαν μετά μεγάλης επιτυχίας ενέδρας και αιφνηδιαστικάς προσβολάς κατά των κινουμένων μεμονομένων φαλάγγων του εχθρού.Τα Τμήματα είναι ικανά διά την επιτυχή εκτέλεσιν παρομοίων επιχειρήσεων.-

Ανατινάξεις αμαξοστοιχειών υπό τμημάτων Ι/54 Τάγματος εγένοντο επιτυχώς με καλά γενικώς αποτελέσματα.Τα Τμήματα απέκτησν ευχέριαν εις την επιτυχή εκτέλεσιν Σαμποτάζ.

Ομοίως το Ι/54 Τάγμα επιτυχώς τας ενέδρας και προσβολάς μικρών μεμονομένων Τμημάτων διά τας οποίας ανέπτυξεν αναλόγους ικανότητας.

Επιχειρήσεις κατά Καίτσης εγένοντο με μεγάλο επιθετικόν πνεύμα.Οι Αντάρτες εισέδυσαν εις τα μόνιμα πολυβολεία και κατέσφαξαν διά μαχαίρας τους σκοπούς.Δεν ελήφθησαν όμως ως φαίνεται σχολαστικώς τα μέτρα ασφαλείας κατά τας αναγνωρίσεις.Οι χωρικοί των κατά τη σιδ/κήν γραμμήν χωριών, ευθύς ως αντιλαμβάνονται αναγνώρησιν γενομένων υπό Ανταρτών αναχωρούν μεθ`όλων των ποιμνίων ζώων και υπαρχόντων των πράγμα που παρετήρησαν οι Γερμανοί και το έχουν ως σημείον επικειμένης ανταρτικής επιθέσεως ή Σαμποτάζ και εντείνουν τα μέτρα ασφαλείας των.

Τούτο πρέπει οπωσδήποτε να εξουδετερωθή.Τα Τμήματα μας να μη παρουσιάζονται ποτέ στα χωριά αυτά ν`αποκρύπτωνται ή να εκδηλώνουν την επίθεσιν των αιφνιδιαστικά.

Η παρουσία της περιπολούσης θωρακισμένης αμαξοστοιχείας εις Σ.Σ. Καίτσης της οποίας η εξουδετέρωσης ήτο αδύνατος δεν επετεύχθη ο κύριος σκοπός της επιχειρήσεως τουτέστιν η πλήρης καταστροφή του σταθμού αλλά επετεύχθησαν μόνον οι δευτερεύοντες σκοποί.

Επιχειρήσεις κατά Σπερχιάδος - Μακρακώμης 17-18 Ιουνίου.

Ο εχθρός εσχάτως ενήργησεν επανειλλημένως προσβολάς των προκεχωριμμένων τμημάτων καταλαμβάνων δε την γραμμήν Πλατυστόμου - Μακρακώμης - Σπερχειάδος - Υπάτη ή μέρος αυτής ενεργή δυτικώτερον αναγνωρίσεις μικρού βάθους ευθύς δε ως αντιληφθή ισχυροτέραν αντίστασιν δεν καταβάλλει σοβαράν προσπάθειαν διά περαιτέρω κινήσεις.

Τα επί της γραμμής προφυλακών τμήματα μας κατενόησαν πλήρως την δοθείσαν εις αυτά αποστολήν (τουτέστιν εν περιπτώσει επιθέσεως να επιβραδύνουν την ενεργείαν των και να συμπτύσωνται εις την γραμμήν αντιστάσεως) και την εξεπλήρωσαν καλώς, ενεργείσαντα την επιβράδυνσιν του εχθρού εκ των κατεχομένων θέσεων συμπτήχθησαν διαδοχικώς εις θέσεις καταλλήλους εξ`ων ενείργουν ότι και εκ των αρχικών τηρούντα συνεχώς την μετά του εχθρού επαφή.

Τελικώς απέκρουσαν την προσπάθειαν του όπως προχωρήσει περισσότερον εντός της κοιλάδας καταστρέψαντα μέρος των μέσων του.

Ι. Προσβολή Γερμανικού αντιτορπιλικού και κατάριψις υδροπλάνου υπό πυρ/κού 54ου Συν/γματος.Η ενέργεια υπήρξε αρίστη και διετάχθη υποβολή προτάσεως δι' απονομήν ηθικών αμοιβών εις τους συντελέσαντας εις τας άνωθεν επιτυχίας.

ΙΙ. Ενέργειαι τμημάτων 54ου Συν/γματος κατά Καρμάριανης και Άνω Λεχωνίων εγένοτο καλώς.-

ΙΙΙ. Επιχειρήσεις 4 διμοιριών 54ου Συν/γματος κατά Καρλάρ εγένετο πολύ καλώς με ανεπτυγμένον επιθετικόν πνεύμα και με πλήρη κατανόηση διαταγών προισταμένων Κλιμακίων.Τα τμήματα του 54ου Συν/γματος επέδειξαν και επιδεικνύουν εξαιρετικόν μαχητικόν επιθετικόν πνεύμα πολύ καλήν προπαρασκευήν και πολύ καλή εκτέλεσιν αποφασιζομένων επιχειρήσεων.-

Να ενταθή όμως η προσπάθεια διά μεγαλυτέραν δυνατή λαφυραγώγησιν υλικού πράγμα που αποτελεί ένα των κυριοτέρων σκοπών των επιχειρήσεων.

IV. Το 52ον Σύν/γμα έστησεν επανειλλημένως ενέδρας εις τον τομέα του χωρίς αυτά ν`αποδώσουν θετικόν αποτέλεσμα διότι οι Γερμανοί δεν εκινήθησαν κατά τας ημέρας αυτάς πιθανόν

πληροφορηθέντες παρουσία Ανταρτών εκ προδοσίας χωριών πεδινών περιοχών.Το Συν/γμα να λάβη τάχιστα τα επιβαλλόμενα μέτρα και να μας αναφέρη σχετικώς.

Β. ΠΡΟΟΠΤΙΚΗ

Πιθανώτατα κατά το τέλος του Ιουλίου αρχάς Αυγούστου οι Γερμανοί θα προσπαθήσουν εντείνοντες τις προσπάθειες των να αρπάξουν τας συγκεντρωθησομένας μεγάλας ποσότητας σιτηρών. Ήδη σποραδικώς ενεργούν μεμονομένας συγκεντρώσεις σιτηρών (ως ανέφερε 54ον Συν/γμα).-

Γ. ΕΝΤΟΛΑΙ

Ι. Κυρία Αποστολή.- Η μετά της μεγαλυτέρας δυνατής επιτυχίας εκτέλεσις της μάχης συγκομιδής και συνεχής ενημέρωσις μας επί της πρόοδου της (54ου Συν/γμα υπέβαλεν έκθεσιν πρόοδου εργασίας του.)

ΙΙ. Εκμεταλλευόμενοι το επιθετικόν πνεύμα των ανδρών μας και την αποκτηθείσαν εξάσκησιν και πείραν εις επιθέσεις εναντίον εχθρικών τμημάτων, εγκαταστάσεων του εχθρού κ.λ.π. ενέδρας εναντίον φαλάγγων ως και την αισθητήν μείωσιν του ηθικού του εχθρού θα οργανώνουμε συνεχώς επιχειρήσεις (ως αι τοιαύται μηνός Μαΐου - Ιουνίου) προ των προφυλακών μας προς περιορισμόν του εχθρού εις τα βασικά κέντρα και ελάττωσιν ή τελείαν απαγόρευσιν των εξορμήσεων των προς τα χωριά της περιοχής μας.

Αι επιχειρήσεις να γίνονται προοδευτικώς σοβαρώτεραι και μεγαλύτεραι. Ήδη να γίνονται επιχειρήσεις πλήρεις Λόχου ώστε στελέχη και άνδρες να αποκτώσιν προοδευτικώς σχετικήν εξάσκησιν και πείραν εκτελέσεως επιχειρήσεων Λόχου, ώστε αργότερον και εφ`όσον το επιτρέψουν αι δυνατότητες να διατάξωμεν την εκτέλεσιν επιχειρήσεων μεγαλυτέρας δυνάμεως (δυνάμεως 2 Λόχων και μεγαλυτέρας).-

ΙΙΙ. Εδικώτερον.

α) Το 54ον Σύν/γμα να προσπαθήση συν τοίς άλλοις να αυξήση την λαφυραγώγησιν πολεμικού υλικού πράγμα που απτελεί ένα των κυριοτέρων σκοπών επιχειρήσεων.Κατά τα λοιπά το ζήτημα επιχειρήσεων διαχειρίζεται το Σύν/γμα μετά μεγάλης επιτυχίας.

β) Το Ι/54 Τάγμα να αυξήση τας ενέδρας και προσβολάς μικρών φαλάγγων δεδομένου ότι το έδαφος προσφέρεται προς τούτο.

Ο Συναγωνιστής Αμάρμπεης και το Ι/54 Τάγμα να μας ενημερώνη συνεχώς επί της μάχης παραγωγής.

γ) Το 52ον Συν/γμα να συνεχίση εντός των δυνατοτήτων του τας ενέδρας και τας λοιπάς ενεργείας του καταβάλον προσπάθειαν όπως αποδώσει θετικά αποτελέσματα και κτυπίση τον ραγιαδισμόν των χωριών του κάμπου διά της δράσεως και λοιπών μέτρων ως και η υπ`αριθ.Ε.Π.Ε. 540/5/7/44 Δ/γή μας καθορίζει.-

Σ.Δ.Τ. τη 18/7/44 Η Διοίκησις της Ταξιαρχίας Α.ΚΑΤΣΑΡΟΣ Σ.ΖΑΧΑΡΙΑΣΠΑΡΑΛΗΠΤΑΙ54 Συντάγματα1/54 ΤάγμαΣυναγ. Αμάρμπεης Διά την ακρίβειανπ. Πολίτης (1/54 Τάγματος) Το ΙΙΙο ΓραφείονΚΟΙΝΟΠΟΙΗΣΙΣ (Τ.Σ.Υ.)ΘεσσαλικήΙ Μεραρχία (υ.τ.α.)

26

XVI ΤΑΞΙΑΡΧΙΑ 30-7-4454ον ΣΥΝ/ΜΑ ΠΕΖΙΚΟΥ Ε.Λ.Α.Ν. - Ν.Δ.Β.Α. Αριθμ.Πρωτ.47

Πρός

το 54ον Συν/μα Πεζικού

Όπου

Επί Ε.Π. 1826 του ΙΙΙ Επιτελικού Γραφείου προς 54ον Συν/μα έχομεν την τιμήν να υποβάλλομεν συνημμένως πίνακα εις ον εμφαίνεται ο αριθμός των εις χείρας του ΕΛΑΝ ευρισκομένων πλοίων το όνομα του πλοίου, η χωρητικότης, η ταχύτης και ο αριθμός ταξιδείων από 1ης Ιουλίου καθόσον προ του διαστήματος αυτού δεν ετηρήτο ημερολόγιον των ταξιδείων.

Τα πλοία «Νίκη» 18 τόννων, «Άγ.Φλώρος» 2,5 τόννων, «Δώδεκα απόστολοι» 10 τον. και Νο 1120 5 τόννων χρησιμοποιούνται διά τας τοπικάς ανάγκας της Ε.Τ.Α. και του 54ου Συν/τος.Οργάνωσις Ναυτικών βάσεων - Εξ όλων των Ναυτικών Βάσεων η εν ενεργεία βάσις είναι η του Αγ.Ιωάννου, εν τη οποία υπάρχουν τα μέσα προς ανέλκυσιν και καθέλκυσιν των πλοίων. Τα μέσα ταύτα ήτοι βάζα, συρματόσχοινα, σχοινία, φαλάγγια κ.λ.π. ανήκουν εις ιδιώτας άτινα παραχωρούνται παρ`αυτών.Διά την ανωτέρω εργασίαν υφίσταται ωσαύτως συνεργείον οργανωθέν παρά των μηχανικών του Ε.Λ.Α.Ν. το οποίον μόνον μικροεπισκευάς δύναται να εκτελεί. Τα μέσα με τα οποία επλουτίσθει η βάσις μέχρι σήμερον είναι ελάχιστα και διά τούτο παρουσιάζονται σοβαραί και αναγκαίαι ελλείψεις. Οπλισμός - Ούτος αποτελείται από 4 οπλοπολυβόλα και 4 τόμσον αυτόματα, άτινα εχορηγήθησαν παρά της

αγγλικής εν Τουρκία βάσεως και ήδη χρησιμοποιούνται ταύτα εις τα πλοία όταν ευρίσκονται εν πλώ.Εξασφάλισης της ανωτέρω βάσεως. Εφ`όσον τα σκάφη ευρίσκονται ενταύθα και υπάρχουν διαθέσιμοι άνδρες, η εξασφάλιση γίνεται διά των ανωτέρω όπλων, ως και ατομικών τούτων άτινα φέρουν οι άνδρες. Εφ`όσον όμως ελλείπουν τα σκάφη δεδομένου ότι φέρουν μεθ`εαυτών τα όπλα, και δεδομένου ότι ο απομένων ενταύθα αριθμός των ανδρών είναι ώσαυτως ελάχιστος η εξασφάλισις της βάσεως είναι ελειπής. Η εξασφάλισης των δρομολογίων γίνεται διά 4 μικρών πλοίων.

Βάσις Εληάς. Πρόκειται περί ορμίσκου εις τον οποίον γίνεται ιδία η εκφόρτωσις των εκ Τουρκίας και εσωτερικού αφικνομένων ειδών. Βάσις Καμαρίου. Ελάχιστα χρησιμοποιήται διά φορτοεκφορτώσεις και επιβίβασην επιβατών.Ν.Βάσις Σκιάθου. Αυτή τώρα οργανούται ειδικοί δε εργάται ασχολούνται εις την κατασκευή και τοποθέτηση των αναγκαιούντων.

Ν.Δ.Β.Α. (Τ.Υ.)

27

ΕΛΑΣΙΙΙ ΜεραρχίαΓραφείον ΙΙονΑΡΙΘ. ΕΠ. 752

ΔΙΑΤΑΓΗ

Κοινοποιούμεν κατωτέρω την υπ`αριθ. Ε.Π. 402/31.7.44 Δ/γήν του Γεν. Στρατηγείου Κλιμ.Πελ/σου δι' ης κοινοποιείται η υπ`αριθ. 6712 Δ/γή του Γεν.Στρατηγείου και την υπ`αριθ. 400/29.7.44 Δ/γήν.-

Παραλήπται: Σ. Δ. 5.8.44VIII - IX Ταξιαρχίαι Η ΙΙΙ ΜεραρχίαΙΙον Σ.Π., ΙΙον εφ. Σύν. Αντ/ρχης Πυρ/κού ΤΣΙΚΛΗΤΗΡΑΣ Λόχος Στρατηγείου Καπετάνιος ΕΡΜΗΣ (Τ.Σ) Κοινοποιήσις:Δ.Ε.Π. (υ.τ.α.)Πελ/κή Επιτροπή (υ.τ.α.)Ι-ΙΙ-ΙΙΙ, Τμήμα Εφοδ. Δι' ασυρμάτου Ε.Τ.Α., Δ/σις Δικαστικού

Αριθ. Ε.Π. 402 ΙΙΙ Μεραρχίαν

Κοινοποιώ το Ε.Π. 6712 Ραδ/μα Γεν.Στρατηγείου και εντέλλομαι πλήρη συμμόρφωσιν και κοινοποιήσιν απάσας υφ`υμάς Μονάδας και τμήματα.Εις απάντησιν αυτού απεστείλαμεν Γεν.Στρατηγείον το Ε.Π. 400 κοινοποιημένον και υμίν.Κοινοποιήσατε και τούτο μονάδας και τμήματα σας. Σ.Δ. 31.VIII.44 ΑΡΗΣ ΒΕΛΟΥΧΙΩΤΗΣ

Αριθ. Ε.Π. 6712 δι' ασυρμάτου

Διαταγή

Απάσας Μονάδας μετά χαράς αγγέλομεν άφιξιν πολυμελούς Σοβιετικής Στρατιωτικής Αποστολής παρά τω Στρατηγείω ΕΛΑΣ επ`ευκαιρία συνιστώμεν αποφυγήν διακρίσεων μεταξύ Συμμάχων επίδειξιν εκτιμήσεως και αβρότητος απέναντι Αγγλοαμερικάνων υπολογισομένων εξ ίσου Συμμάχους. Άπαντες αντάρτες και Αξ/κοί πρέπει αποδίδουν προσηκόντως χαιρετισμόν εις άπαντας Συμμάχους Συνδέσμους και Αξ/κούς.

Σ.Δ. Γεν. Στρατηγείον 28.VIII.44 Παπασταματιάδης Νικ.

Αριθ. Ε.Π. 400/29.VIII.44

Γεν.Στρατηγείο

Επί αγγελία αφίξεως παρ`υμίν Σοβιετικής Στρ.Αποστολής

στοπ.Διαβιβάζομεν αυτή στοπ, εγκαρδίους συναγωνιστικούς χαιρετισμούς απάντων Αξ/κών και οπλιτών Ε.Λ.Α.Σ. Πελ/σου στοπ.Επί συμπλήρωσει Στρατιωτικής Αποστολής εν Ελλάδι εξ αντιπροσώπων τριών Μεγάλων Συμμαχικών Εθνών στοπ.Στρατός Πελ/σου εκφράζει στοπ. απόλυτον πίστιν επί συμμαχικού αγώνα διά συντριβήν Φασισμού, ελευθερίαν Λαών στοπ.Δηλούμεν συνέχισιν αγώνος και μέχρι τελευταίας ρανίδος αίματος μας. στοπ.

ΑΡΗΣ ΒΕΛΟΥΧΙΩΤΗΣΑκριβές αντίγραφον

28

Ε.Λ.Α.Σ.ΧΙΙΙ ΜΕΡΑΡΧΙΑ ΣΤΕΡΕΑΣΔ/ΣΙΣ ΔΙΚΑΣΤΙΚΟΥΑριθ. 10837 ΔΙΑΤΑΓΗ

Την τελευταία περίοδο διαπιστώνουμε ότι πολλές μονάδες μας δεν έχουν συμμορφωθή με προηγούμενες εντολές και οδηγίες μας σχετικά με τη διεξαγωγή ανακρίσεων και γι`αυτό επανερχόμαστε ελπίζοντας ότι στο εξής δεν θα παρατηρηθή καμιά ανωμαλία και σύγχυση.

Ι. Από καιρό ζητήσαμε από τα Συν/τα, Τάγματα και Λόχους να μας στείλουν τα ονοματεπώνυμα των υπηρετούντων σ`αυτά συναγ. που έχουν τα προσόντα προανακριτικού οργάνου (δικαστές, δικηγόροι, δικαστικοί υπάλληλοι, φοιτητές νομικής). Λίγες ήσαν οι μονάδες που συμμορφώθηκαν. Επειδή το ζήτημα αυτό είναι από τα σοβαρότερα της δικαστικής μας υπηρεσίας γι`αυτό όλες οι μονάδες - και κείνες που συμμορφώθηκαν με την προηγούμενη - να μας στείλουν το ταχύτερο τα ονοματεπώνυμα των συναγ. που έχουν τα προσόντα για να διορισθούνε προανακριτές. Επί πλέον δε να μας στείλουν τα στοιχεία προυπηρεσίας τους.

ΙΙ. Σε κάθε μονάδα για το χειρισμό των ποινικών υποθέσεων υπεύθυνος είναι ο προανακριτής. Από αυτόν, που βρίσκεται πιο κοντά στο τόπο του αδικήματος, και που πολλές φορές έχει άμεση αντίληψη, εξαρτάται να πάρη η υπόθεση το γρήγορο και κανονικό δρόμο της. Μόλις λάβει γνώση ενός αδικήματος θα φροντίση για τη συλλογή των αποδείξεων από πρόσωπα που έχουν ίδια αντίληψη. Η κατάθεση δε του μάρτυρα να μην είναι απλή περιγραφή του περιστατικού αλλά αποδειχτική δηλαδή να έχει όλα τα στοιχεία πάνω στα οποία στηρίζεται ο μάρτυρας, ο προανακριτής πρέπει να επιμένη με σχολαστικότητα στις λεπτομέρειες

της ουσίας. Πολλές φορές οι μάρτυρες και κατηγορούμενοι προκειμένου να καταθέσουν μιλάνε πρώτα και επί πολύ για τον εαυτό τους και κατόπιν ασχολούνται με την υπόθεση για την οποία εξετάζονται. Βρίσκονται δε προανακριτές που κάθονται και γράφουν όλες αυτές τις ανώφελες λεπτομέρειες ενώ λίγα λόγια γράφονται για την ουσία της υπόθεσης.Ο προανακριτής δεν είναι ανάγκη να γράφει όλα αυτά που δεν έχουν καμιά σχέση με την υπόθεση, ωρισμένα στοιχεία απαραίτητα για κάθε κατάθεση πρέπει να υπάρχουν οπωσδήποτε.Αυτά δεν είναι απλοί τύποι, αλλά θεωρούνται σαν εγγυήσεις για την απονομή καλής δικαιοσύνης. Τα στοιχεία ταυτότητος (ονοματεπώνυμο, επάγγελμα, ηλικία, τόπος γεννήσεως, κατοικία, θρήσκευμα, συγγένεια με τον κατηγορούμενο) όρκιση μαρτύρων, χρονολογία και υπογραφή από τον εξετάζοντα και καταθέτοντα, επίσης χρόνος και τόπος τέλεσης του αδικήματος. Είναι στοιχεία που οπωσδήποτε πρέπει να υπάρχουν σε κάθε κατάθεση.Επίσης σε κάθε κατάθεση να γράφεται ότι διαβάστηκε και επιβεβαιώθηκε από τον εξετασθέντα, γιατί πολλές φορές παρουσιάστηκαν στο Στρατοδικείο μάρτυρες και κατηγορούμενοι που δηλώσανε ότι υπέγραψαν την προανάκριση χωρίς να τους διαβαστή η κατάθεση. Επίσης να γράφεται το ονοματεπώνυμο του προανακριτή.

ΙΙΙ. Όταν το επιβάλλουν οι περιστάσεις ο προανακριτής προβαίνει σε κατάσχεση πειστηρίων, έρευνα στο σπήτι, αυτοψία, παραγγέλει πραγματογνωμοσύνη, διατάσσει τη βιαία προσαγωγή μαρτύρων και σύλληψη κατηγορούμενων. Στην περίπτωση της σύλληψης πρέπει να ενεργή ο προανακριτής με περίσκεψη και όταν πρόκειται για σοβαρό αδίκημα.Τονίζομε ιδιαίτερα το ζήτημα αυτό γιατί μια σύλληψη που γίνεται βιαστικά και απρόσεχτα έχει πολλές συνέπειες από κάθε πλευρά.Για κάθε κατάσχεση πειστηρίων, έρευνα στο σπίτι, αυτοψία, θα γίνωνται εκθέσεις και θα υπογράφονται από δυο μάρτυρες.

IV. Προκειμένου να απολογηθή ο κατηγορούμενος θα τους λέμε τα στοιχεία της κατηγορίας, προ παντός εκείνα που βγαίνουν απ`τη διασταύρωση των καταθέσεων των μαρτύρων. Επί του σημείου αυτού τονίζεται ιδιαίτερα ότι ο τρόπος και η μέθοδος της ανάκρισης του κατηγορουμένου πρέπει νάναι κατά πάντα ανθρώπινη και πολιτισμένη. Το ξυλοκόπημα, βασανιστήρια σωματική και ψυχολογική βία ανήκουν σαν

μέσα ανάκρισης στο παρελθόν. Πολλοί νομίζουν ότι επειδή κάνομε επανάσταση μπορεί να

χωρέση βούρδουλας κ.λ.π. εφ`όσον πρόκειται να αντιμετωπίσουμε προδότες, κλέφτες, φονιάδες και άλλους εγκληματίες.Οι συναγ. αυτοί κάνουν λάθος.Το να χτυπάμε ή να βασανίζουμε τους κατηγορούμενους για να ομολογήσουν την πράξη για την οποία κατηγορούνται δείχνει την αδυναμία μας για τη συγκέντρωση στοιχείων και περιμένουμε με την ``ομολογία`` του κατηγορούμενου που θα είναι αποτέλεσμα βίας, να έχουμε την ποθουμένη απόδειξη ενώ ξέρουμε ότι τέτοια ομολογία δεν έχει καμιά αποδειχτική αξία.Όταν δε ο αυτός κατηγορούμενος εξετασθή στην ταχτική ανάκριση και ισχυριστή ότι τα όσα κατέθεσε τα κατέθεσε κάτω από τη βία, σκεφθείτε τα ζητήματα που δημιουργούνται... Τα λεγόμενα από μερικούς ότι η αντίδραση μας φυλακίζει, μας σκοτώνει μας καίει, μας ρημάζει χωρίς καμιά διαδικασία ενώ εμείς ... καθόμαστε και κάνομε ανακρίσεις δικαστήρια κ.λ.π. δεν σημαίνουν ότι εμείς μπορεί να μιμηθούμε ή να συναγωνιστούμε την αντίδραση.Ημείς δεν πρέπει να πέσουμε στις μεθόδους της αντίδρασης.Εμείς αποδίδουμε δικαιοσύνη.Εμείς ήμαστε επαναστάτες του 20ου αιώνα και όχι του μεσαίωνα.Σήμερα δε που ήμαστε καθοδηγητές του Λαού πρέπει να είμαστε με τις πράξεις μας στην απονομή της δικαιοσύνης λαικοί πέρα για πέρα.Δεν είναι μικρές οι ζημιές που πάθαμε όταν κάτω από μεγάλη πίεση χάθηκαν οι αυτουργοί μεγάλων εγκλημάτων.

V. Σοβαρό ζήτημα σε κάθε ποινική υπόθεση είναι ο χαρακτηρισμός της πράξης.Τον χαρακτηρισμό τον κάνομε με τα στοιχεία που περιέχει η δικογραφία.Χρειάζεται όμως προσοχή στο ζήτημα αυτό γιατί από το χαρακτηρισμό εξαρτάται η αρμοδιότητα του δικαστηρίου.Γι`αυτό αν βρίσκεται κανένας σ`αδυναμία για τον χαρακτηρισμό να στέλνη ερώτημα στη Δ/ση Δικαστικού με μια περίληψη.Σύμφωνα με το άρθρο 8 της Πράξης 37 της ΠΕΕΑ, στο στρατοδικείο καθορίζονται τα εξής αδικήματα.

1. Όλα τα πλημμελήματα και κακουργήματα που γίνονται από στρατιωτικούς (για τα πταίσματα επιβάλλεται πειθαρχική ποινή από την συνέλευση της μονάδος του κατηγορουμένου).

2. Όλα τα αδικήματα ιδιωτών που βλάφτουν στον αγώνα

την ασφάλεια και την περιουσία των αγωνιζομένων δυνάμεων (εσχάτη προδοσία, στάση, αντίσταση, κλοπή ή υπεξαίρεση ειδών του αγώνα, φθορά ειδών του στρατού, συκοφαντία, δυσφήμηση και εξύβρυση των δυνάμεων του αγώνα ή των αρχηγών του κ.λ.π.

3. Κάθε πράξη που γίνεται με πρόθεση να βλάψη με οποιοδήποτε τρόπον τον Εθνικοαπελευθερωτικό αγώνα (σαμποτάζ).

4. Τα αδικήματα της Πράξης 8 της ΠΕΕΑ.

5. Κάθε πράξη συνεργασίας με τους εχθρούς του λαού ή εκμετάλλευση των εξαιρετικών συνθηκών για να κερδίση ο δράστης ηθικά, υλικά ωφελήματα με τρόπο που αντιβαίνει στο Εθνικό συμφέρον ή στα καλά ήθη.

6. Όσα αδικήματα έγιναν με πρόθεση και βλάφτουν τη ζωή (π.χ. φόνος, αναίρεση,(λέξις δυσανάγνωστος), παιδοκτονία ή απόπειρα των αδικημάτων αυτών, θανατηφόρα τραύματα) και όσα αδικήματα προβλέπει η Στρατιωτική ποινική Νομοθεσία που ίσχυε πρίν απ`τη κατοχή όπου δεν τροποποιείται από τη πράξη 37.

7. Τα`αδικήματα α) ληστείας β) κλοπής γ) ζωοκτονίας δ) κλοπής, υπεξαίρεσης ή διαρπαγής ιδιωτικής περιουσίας που γίνεται κατά τη διάρκεια ή από αφορμή πολεμικών επιχειρήσεων ε) απόδρασης καταδίκου ή υποδίκων που είναι υπό κράτηση, περιορισμό, συντήρηση, φυλάκιση ή εκτόπιση στ) κλοπής και υπεξαίρεσης ιστορικών ή θρησκευτικών κειμηλίων ή κάθε είδους περιουσιακών στοιχείων του κράτους, των εκκλησιών και μοναστηρίων, δήμων, κοινοτήτων των νομικών προσώπων Δημοσίου Δικαίου ή απελευθερωτικών οργανώσεων ζ) εμπρισμού δάσους και κάθε δασικό αδίκημα που προξενεί ζημία αξίας ανώτερης από δυο κυβικά μέτρα ξυλείας.

8. Όσα άλλα αδικήματα υπάγονται με ειδικούς νόμους στα Στρατοδικεία.

9. Όλα τα κακουργήματα και πλημμελήματα που κάνουν ιδιώτες σε συνεργασία με στρατιωτικούς.

VI. Στρατιωτικοί σύμφωνα με το άρθρο 10 της Πράξης 37 της ΠΕΕΑ είναι εκτός από τους άνδρες του ενεργού ΕΛΑΣ και οι του

εφεδρικού ΕΛΑΣ εφ`όσον εκτελούν υπηρεσία και όσοι ανήκουν στην Εθνική Πολιτοφυλακή και της Επιμελητείας του Αντάρτη.

VII. Πολλές φορές συμβαίνει να ζητάμε από τις μονάδες συμπληρωματικά στοιχεία για διάφορες καταθέσεις και χρειάζεται να κάνουμε υπομνήσεις πολλές φορές και έτσι χρονίζει η υπόθεσις σε βάρος της ένοιας της δικαιοσύνης, κατηγορουμένων και υπηρεσίας.Η ταχτική αυτή που δείχνει αμέλεια πρέπει να λείψη.Ο προανακριτής κάθε ομάδος είναι υπεύθυνος για τη δουλειά αυτή.

VΙΙΙ. Στις 25 κάθε μήνα όλοι οι προανακριτές να κάνουν μηνιάτικη έκθεση κίνησης της υπηρεσίας τους.Η έκθεσης αυτή θα στέλλεται στη Δ/σιν Δικαστικού και θα έχει πλήρη εικόνα των υποθέσεων αν ενεργήθηκαν, σε πιο στάδιο, βρήσκονται εάν κρατείται ο κατηγορούμενοπς και γενικά κάθε τι που θα μας ενδιαφέρει.

Σ.Δ. 5-8-44 Η ΧΙΙΙ ΜΕΡΑΡΧΙΑΔιά την ακρίβειαν ΠΑΠΑΘΑΝΑΣΙΟΥ ΙΩΑΝΝΗΣ Δ/σις Δικαστικού Συν/ρχης ιππικού (Τ.Σ.Υ.) ΤΑΣΙΟΣ ΛΕΥΤΕΡΙΑΣ

ΠαραλήπταιΌλες αι μονάδες

29

Ε.Λ.Α.Σ.ΓΕΝΙΚΟΝ ΣΤΡΑΤΗΓΕΙΟΝΚΛΙΜΑΚΙΟΝ ΠΕΛΟΠΟΝΝΗΣΟΥΕΠΙΤΕΛ. ΓΡΑΦ. ΙΙ ΙΙΙ ΜεραρχίανΑΡΙΘ. Α.Π. 82 Πελ/σου

Εχω την τιμήν, κατόπιν της Α.Π. 854/5.VIII.44 Διαταγής Γ.Σ. να παρακαλέσω όπως εντός δυο ημερών από λήψεως παρούσης αναφέρετε: Πόσοι Αμερικανοί Συμμαχικής Αποστολής ευρίσκονται εις την περιοχήν σας και πόσα τυχόν τμήματα Κουμάντος.Πόσοι τούτων είναι Ελληνο-αμερικανοί.Ποία η έναντι του πληθυσμού και των τμημάτων του Ε.Λ.Α.Σ διαγωγή και συμπεριφορά των.Τι είδος προπαγάνδας εξασκούσι.Εκτός των ανωτέρω κάθε νέαν άφιξιν Αμερικανών κλπ. εις την περιοχήν σας ν`αναφέρετε αμέσως.-

Σ.Δ. 6.VIII.44 ΑΡΗΣ ΒΕΛΟΥΧΙΩΤΗΣ Διά την ακρίβειανΚΟΙΝΟΠΟΙΗΣΙΣ: Το ΙΙ ΓραφείονΓενικόν Στρατηγείον (υ.τ.α.) (Υπογραφή)

Ακριβές αντίγραφον

30

ΕΛΑΣΓεν. ΣτρατηγείοΔ/ση Επιμελητείας

Έκθεσις

Επί της υλικής ενίσχυσης του ΕΛΑΣ υπό τωνΣυμμάχων από 1ης Ιουλίου 1943 μέχρι 31-7-44

-------------------Μετά τη συγκρότησι των ανταρτοομάδων σε Μεραρχίες και μετά

την υπογραφήν του συμφωνητικού της 5-7-43 μεταξύ του αντιπροσώπου του Στρατηγείου Μέσης Ανατολής και του αντιπροσώπου του ΕΑΜ - ΕΛΑΣ που αναγνωρίστηκε η σκοπιμότης της συγκρότησις των και η ανάγκη της ενίσχυσίς των, για την συνέχιση του Εθνικοαπελευθερωτικού αγώνα των, άρχισε η οικονομική ενίσχυση των Μονάδων του ΕΛΑΣ με βάση την δύναμην των.

Η για κάθε άνδρα ενίσχυση ορίστηκε 1 χρυσή λίρα το μήνα διά της από 20-7-43 απόφασης του Κ.Γ.Σ. Με την ίδια απόφαση εξεφράζετο η πιθανότης της χορηγήσεως μιας ακόμη λίρας κατ`άνδρα για τους μήνες Αύγουστο, Σ/βριο και Οκτώβριο, με το σκοπό της προμήθειας τροφίμων γι`αποθέματα το χειμώνα.Με την απόφαση της 6-9-43 απεφασίζετο οριστικά η παραπάνω επιπλέον ενίσχυση.

Ομοίως με το από 6-10-43 έγγραφο της Συμμαχικής αποστολής καθορίζετο 1 λίρα το μήνα, για τη διατροφή κάθε αλόγου του αντάρτικου.

Στις 24-8-43 ανακοινώθηκε από τον αντιπρόσωπο του Στρατηγείου Μέσης Ανατολής ότι από 10-9-43 θ`άρχιζε η διά αεροπλάνων ενίσχυση των Μονάδων και ότι διά το από 10-9-43 μέχρι 10-10-43 χρονικό διάστημα θα εστέλλοντο στην Ελλάδα 66 αερ/να εκ των οποίων 16 στη Μακεδονία, 16 στην Ήπειρο, 10 στη Δ.Στερεά, 12

στην Α.Στερεά και 12 στην Θεσσαλία.Στις 29 ιδίου μηνός διά νεωτέρας δηλώσεως του αντιπροσώπου

του Στρατηγείου Μέσης Ανατολής ειδοποιούντο τα Στρατηγεία των Ανταρτοομάδων ότι τα για τον επόμενο μήνα προοριζόμενα για την Ελλάδα αερ/να θ`ανήρχοντο σε 30 αντί των αρχικά 66 με την παρακάτω κατανομή, 12 στην Ήπειρο, 6 στην Α.Στερεά, 4 στην Δ.Στερεά, 4 στην Μακεδονία και 4 στη Θεσσαλία.

Ομοίως στις 28-9-43 εδηλώθη ότι διά τον μήνα Οκτώβριο επρόκειτο ν`αποσταλούν με πολεμικό υλικό και τροφές 16 αεροπλάνα στη Μακεδονία, 8 στη Θεσσαλία, 12 στην Ήπειρο, 8 στην Α.Στερεά, 7 στην Δυτ.Στερεά, 8 στη Πελοπόννησο και 1 στο κοινό Γεν.Στρατηγείο στο Καμνάι.

Εάν εν τέλει εστάλησαν ή έφθασαν τα`ανωτέρω αερ/να στο προορισμό τους δεν είμεθα σε θέση να βεβαιώσωμε, ελλείψει επαρκών και συγκεκριμένων στοιχείων.Πάντως ρίψεις εγένοντο, χωρίς όμως μ`αυτές να μπορούν να καλυφθούν οι στοιχειώδεις και πλέον επιτακτικές ανάγκες των Μονάδων του ΕΛΑΣ, τις οποίες όμως οι Μονάδες δεν έπαυσαν από του να τις γνωστοποιούν στους παρ`αυτές αντιπροσώπους του Στρατηγείου Μέσης Ανατολής.

Τη κατάσταση αυτή εγνώρισε στο Συμμαχικό Στρατηγείο της Μέσης Ανατολής το Κ.Γ.Σ. διά του από 26-9-43 εγγράφου του και παρεκάλει για λυσιτελέστερες λύσεις του όλου ζητήματος.

Παρά τις παραπάνω αποφάσεις και ενεργείας η χρηματική και η εις είδος ενίσχυση απείχε πάρα πολύ από την αναμενομένη και έτσι παρέμειναν οι Μονάδες χωρίς να μπορέσουν να συμπληρώσουν τις χειμερινές ανάγκες τους σε τρόφιμα και λοιπά απαραίτητα υλικά, πράγμα που ως συνέπεια είχε την έμμεση ενίσχυση των κατακτητών, με την παραμονή των πλεονασμάτων στη διάθεση των πρακτόρων του, πούχε εξαπολύσει στις παραγωγικές περιφέρειες για τη συγκέντρωσή τους.

Σαν να μην αρκούσε το σύστημα αυτό, της με το σταγονόμετρο ενίσχυσης και κατά μήνα Οκτώβρη του 1943, μετά την σύγκρουση με την οργάνωση του ΕΔΕΣ διέκοψε ολότελα ταύτην προς τις Μεραρχίες Ι, VIII και ΧΙΙΙ οι οποίες ευρεθείσαι προ αποτόμου διακοπής κάθε χρηματικής ενίσχυσης κατέβαλον τεράστιες προσπάθειες για την στοιχειώδη διατροφή των ανδρών των που μονάχα η αμέριστη υποστήριξη του Λαού

προς τον ΕΛΑΣ και η προς τον αγώνα αφοσίωση και πίστη των ανδρών προς την νίκη, μπόρεσαν να τους κρατήσσουν στο επίπεδο εκείνο της μαχητικότητας που αξιούσε ο κατά του κατακτητή αγώνας.

Ως πρόφαση της ανωτέρω διακοπής προεβλήθη η παράβαση του συμφωνητικού της 5-7-43 από τις παραπάνω Μεραρχίες που απέκρουσαν την επίθεση του ΕΔΕΣ, ενώ αντίθτα το ίδιον δεν εφηρμόσθη στον επιτεθέντα ΕΔΕΣ πράγμα που απέδειξε μεροληπτικήν ενέργειαν σε βάρος του ΕΛΑΣ.

Εκτός όμως του ανωτέρω γεγονότος προς τις προαναφερθείσας Μεραρχίας και η ενίσχυση των υπολοίπων Μονάδων ΙΧ, Χ και XVI Mεραρχιών δεν ήτο ανάλογος με τη δύναμη των αλλά σε ποσοστό τέτοιο που μετά βίας κατώρθωναν ν`ανταποκρίνωνται στις πολλαπλές και επιτακτικές ανάγκες των.

Ούτω ενώ σύμφωνα με τα συμπεφωνημένα έπρεπε να είχον καταβληθή για δύναμη ανδρών του ΕΛΑΣ 33.854 και κτηνών 2.187 από τις 1-7-43 μέχρι τις 31-7-44 λίρες χρυσές 468.553-0-0 κατεβλήθησαν μόνον 134.747-0-0 αναλυόμενες κατά Μονάδα στη συνημμένη κατάσταση που μονάχα για τις Μεραρχίες Χ και XVΙ υπάρχει αμφιβολία ως προς την ακρίβειαν των αναφερομένων ποσών.

Τον Μάρτη του 1944 πληροφορούμεθα ότι θα ήρχιζε ο από θαλάσσης εφοδιασμός της Χ Μεραρχίας και XVI Ταξιαρχίας. Καίτοι ο τρόπος αυτός του εφοδιασμού παρέχει εκ πρώτης όψεως την εντύπωση της ποιοτικής επαρκείας εν τούτοις δεν είναι αυτός που θα λύση το εφοδιαστικό πρόβλημα των Μονάδων γιατί παρουσιάζει πολλά τρωτά σημεία. α.Τους κινδύνους που διατρέχουν στους όρμους της εκφόρτωσης από εχθρική προσβολή κατόπιν αντιδραστικής κατάδοσης. β.Τους κινδύνους της διαδρομής από τον τόπον της εκφόρτωσης στον τόπο της κατανάλωσης που είναι αρκετά μεγάλη. γ.Τις δυσκολίες της εξεύρεσης μεταφορικών ζώων και διά την απασχόληση αρκετών συνοδευτικών τμημάτων για την ασφάλεια τους.

Παρά τα ανωτέρω μειονεκτήματα του τρόπου αυτού καμμιά αντίρρηση δεν έφερε ο ΕΛΑΣ ενδιαφερόμενος μόνον εις την απόκτηση υλικού για την ασφάλεια του οποίου έλαβε όλα τα ενδεικνυόμενα μέτρα.Πράγματι ύστερα από λίγο χρόνο ήρχισαν να καταφθάνουν καίκια στη περιοχή Πηλίου με είδη ιματισμού και τροφές συντετηρημένες και

που στο σύνολό τους δεν ήταν τόσες ώστε να μπορούν να συντηρηθούν οι ανωτέρω Μονάδες εάν δεν συνεπληρούντο αι ανάγκαι των από την υπηρεσίαν της Επιμελητείας του ΕΛΑΣ (ΕΤΑ).

Η συνημμένη κατάσταση δείχνει τι εχορηγήθη στις Μονάδες γενικώς σε πυρ/κά, ιματισμό και τροφές.

Η παραβολή της κατάστασης αυτής με την τέτοια των καταναλωθέντων ιδίων ειδών στο ίδιο χρονικό διάστημα φανερώνει το ποσοστόν της Συμμαχικής ενίσχυσης προς τον ΕΛΑΣ.

Η παρουσιαζομένη αυτή τεράστια διαφορά εκαλύφθη από τα προιόντα σειράς μέτρων που εθέσπισε κατ' αρχήν το Γεν.Στρατηγείο και μετέπειτα η ΠΕΕΑ πάνω στην εγχώριο παραγωγή και την κίνησι του εμπορίου.

Σ.Δ. Γεν.Στρατηγείον 10-8-44 Η Δ/ση Επιμελητείας ΑΝΔΡΕΑΣ ΜΩΡΑΙΤΗΣ Επισμηναγός

31

Ε.Λ.Α.Σ. ΧΑΡΤΑΙ ΒΟΛΟΥXVI ΜΕΡΑΡΧΙΑ ΑΓΥΙΑΣ54ον ΣΥΝΤΑΓΜΑ ΠΕΖΙΚΟΥ ΚΛΙΜΑΞ 1:15000ΑΡΙΘΜ. ΠΡΩΤ. Ε.Π. 614

ΔΙΑΤΑΓΗ ΕΠΙΧΕΙΡΗΣΕΩΝ

Ι. ΓΕΝΙΚΗ ΚΑΤΑΣΤΑΣΙΣ - ΠΛΗΡΟΦΟΡΙΑΙ

Ο εχθρός βάσει δελτίου Εφεδρ.Μεραρχίας ΒΟΛΟΥ - ΛΑΡΙΣΗΣ εγκατέστησεν ναυτικήν βάσιν εις Βόλον, φυλάκεια εις ΚΟΚΚΙΝΟ-ΝΕΡΟ και ΤΣΑΓΕΖΙ. Προτίθεται να εξασφαλίση τας θαλασσίας και οδικάς συγκοινωνίας του εις τον τομέα του Συντάγματος και ως εκ τούτου πιθανώτατα να προβή εις εκκαθαριστικάς επιχειρήσεις εις το ΠΗΛΙΟΝ - ΜΑΥΡΟΒΟΥΝΙ - ΚΙΣΣΑΒΟΝ.-

ΙΙ. ΑΠΟΣΤΟΛΗ ΣΥΝΤΑΓΜΑΤΟΣ

Η εξασφάλισις και διατήρησις των παντός είδους υλικών, η διατήρησις της φυσιογνωμίας της προτέρας διατάξεως και η μετ`επιμονής και αποφασιστικότητος δράσις κατά του εχθρού εις περίπτωσιν καθ`ήν ούτως είθελε διεισδύσει εις το εσωτερικό της τοποθεσίας του.-

ΙΙΙ. ΙΔΕΑ ΕΝΕΡΓΕΙΑΣ

Κάλυψις ισχυρά του λαιμού ΚΑΝΑΛΙΑ - ΒΕΝΕΤΟΝ. Διά ελαφρών τμημάτων διατήρησις φυσιογνωμίας διατάξεως εις την περιοχήν ΖΑΓΟΡΑΣ - ΜΗΛΕΩΝ.Εξασφάλισις του προς την ΑΓΥΙΑΝ πλευρού εις

τρόπον ώστε να είναι δυνατή η υποδοχή και κάλυψις τυχόν συμπτυσσομένων τμημάτων ΚΙΣΣΑΒΟΥ.-

IV. ΑΠΟΣΤΟΛΗ ΤΜΗΜΑΤΩΝ

1) Το ΙΙ/54 να καλύψη τον τομέα αριστερόν όριον ΞΟΥΡΙΧΤΙ - ΜΗΛΙΕΣ (Ναι). Δεξιον ΚΑΝΑΛΙΑ - ΑΝΩ ΚΑΝΑΛΙΑ - ΚΕΡΑΜΙΔΙ (Ναι) με κέντρον βάρους δυνάμεων του εις το δεξιόν.-

Εις περίπτωσιν σοβαράς εκκαθαριστικής προσπαθείας του εχθρού θα ελιχθή εις τους χώρους α) Περί τα ΑΝΩ ΚΑΝΑΛΙΑ β) Μεταξύ ΑΝΩ ΚΕΡΑΣΙΑΣ - ΦΛΑΜΠΟΥΡΙ γ) Περιοχήν ΖΑΓΟΡΑΣ - ΜΕΓΑ ΙΣΙΩΜΑ, τεμνόμενον εις τρία τμήματα.-

2) Το ΙΙΙ/54 να καλύψη διά του 10ου και 11ου λόχων μέχρι νεωτέρας διαταγής, τον τομέα ΣΚΗΤΗ - ΒΟΥΛΓΑΡΙΝΗ.-

Εις περίπτωσιν σοβαράς εκκαθαριστικής προσπαθείας του εχθρού να ελιχθή εις τον χώρον ΒΟΥΛΓΑΡΙΝΗ - ΚΟΥΚΟΥΡΑΒΑ, ΠΟΤΑΜΙΑ - ΣΚΗΤΗ - ΠΟΛΥΔΕΝΔΡΙ.-

3) Το Πυροβολικόν ως έχει βάσει της υπ`αριθμ. Ε.Π. 15 Διαταγής Επιχειρήσεων.-

4) Ο Ουλαμός Βαθμοφόρων ως έχει βάσει της υπ`αριθμ. Ε.Π. 15 Διαταγ.Επιχειρήσεων.-

5) Η Διομοιρία Διαβιβάσεων κατανεμμμένη βάσει προφορικής Διαταγής εις 4 ομάδας να εξασφαλίση την λειτουργίαν του τηλεφωνικού δικτύου εις τον τομέα των Ταγμάτων και συνδέσμου αυτών με το Σύνταγμα.-

6) Στοιχείον όλμων εις την διάθεσιν του ΙΙ/54 προσωρινός.-

V. ΣΥΝΔΕΣΜΟΙ ΚΑΙ ΔΙΑΒΙΒΑΣΕΙΣ

Συντάγματος ΒΕΝΕΤΟΝ εις περίπτωσιν εκκα- θαριστικών επιχειρήσεων εις ΚΑΡΑΓΑΤΣ.-

ΙΙ/54 ΚΕΡΑΣΙΑ εις περίπτωσιν εκκαθαριστι- ΣΤΑΘΜΟΙ ΔΙΟΙΚΗΣΕΩΣ κών επιχειρήσεων ν`αναγνωρίσει και ν`ανα-

φέρει.-

ΙΙΙ/54 ΣΚΗΤΗ - ΠΟΛΥΔΕΝΔΡΙ μέχρι νεωτέ-

ρας Διαταγής εις περίπτωσιν εκκαθαριστικών επιχειρήσεων ως ΙΙ/54.- Π.Κ.Π. και Κ.Δ. ως η Ε.Π. 15 Διαταγή επιχειρήσεων.- Σύνδεσις με το Σύνταγμα τηλεφωνικώς και διά συνδέσμων

εις περίπτωσιν εκκαθαριστικών επιχειρήσεων ως συνημέναι οδηγίαι.- Το Π.Κ.Π. 1 διά συνδέσμων μέσω τμήματος ΖΑΓΟΡΑΣ -

ΞΟΥΡΙΧΤΙ και διά τηλεφώνου.- Το Π.Κ.Π. 2 τηλεφωνικώς και απ`ευθείας διά συνδέσμων.- Το Π.Κ.Π. 3 τηλεφωνικώς και διά συνδέσμων μέσω ΙΙΙ/54.- Το Π.Κ.Π. 4 τηλεφωνικώς και διά συνδέσμων ως το Π.Κ.Π.

1.-

VI.-ΟΡΓΑΝΩΣΙΣ ΤΟΥ ΕΔΑΦΟΥΣ.-

Τα τμήματα μερίμνη των αντίστοιχων Δ/σεων των Ταγμάτων και Λόχων να οργανώσουν τας θέσεις των ώστε ν`αυξηθή η αποδοτικότης των αυτομάτων.-

VII.-ΕΙΔΙΚΑ ΜΕΤΡΑ ΑΜΥΝΗΣ.-

Το Π.Κ.Π. 1. να είναι εν διαρκή επαφή με τον Συναγωνιστήν Ζαχαροπλάστην εντεταλμένον με την ανατίναξιν της Σιδηροδρ.Γραμμής ΓΑΤΖΕΑΣ - ΜΗΛΕΩΝ.-

VIII.ΤΡΟΦΟΔΟΣΙΑ.

α. Εις τρόφιμα. Μερίμνη των μερικών διαχειρήσεων του 1ου Κέντρου

Εφοδιασμού και εις περίπτωσιν εκκαθαριστικών επιχειρήσεων εκ των προς τούδε διμιουργηθησομένων καταφυγίων εις τους χώρους ελιγμών των τμημάτων εν συνενοήσει μετά των μερικών διαχειρηστών.

β. Εις πυρομαχικά και λοιπόν υλικόν.- Ομοίως ως άνω.-

ΙΧ. ΔΙΑΚΟΜΙΔΑΙ.

Σταθμός επιδέσεως Συντάγματος εις ΚΑΡΑΓΑΤΣ.- Σταθμοί επιδέσεως Ταγμάτων να αναγνωρισθούν υπό των

αντιστοίχων ιατρών.- Ομοίως να αναγνωρισθούν καταφύγια τραυματιών εις τους

χώρους ελιγμού των τμημάτων.- Τυχόν αιχμάλωτοι να εξασφαλισθούν μερίμνη Διοικήσεων Ταγμάτων.-

Τ.Τ. 525 τη 10-8-44Διά την ακρίβειαν Η Ο Διοίκησις του Συντάγματος Επιτελής Β. Αποστολίδης. Π. Πηλιορείτης. Γ.Νικήτας. (Τ.Σ.Υ.)

Παραλήπται Ι/54, ΙΙ/54, ΙΙΙ/54, Πυροβολικόν, Διμοιρία Όλμων, Διμοιρία Διαβιβάσεων, Ουλαμός Βαθμοφόρων, Π.Κ.Π. 1,2,3,4, 1ον Κέντρον Εφοδιασμού.-

ΕΙΔΙΚΑΙ ΟΔΗΓΙΑΙ

1. ΣΥΝΔΕΣΜΟΙ ΔΙΑΒΙΒΑΣΕΙΣ

Εις περίπτωσιν εκκαθαριστικών επιχειρήσεων να έχη ορισθή μόνιμος σταθμός Διοικ/σεως εις τον οποίον τα αντίστοιχα κλιμάκια των Διοικήσεων θα εγκατασταθούν και εις περίπτωσιν εγκαταλείψεως τούτου θα αφίσουν δύο αντάρτας ως και σημείωμα εις εκ των προτέρων αναγνωρισθέν εμφανές Σημείον.-

2. ΑΠΟΣΤΟΛΑΙ

Το ΙΙ/54 θα εξασφαλίση τας διαβάσεις ΧΟΡΕΥΤΡΑ - ΒΟΥΡΙΧΤΙ / ΧΑΝΙΑ - ΖΑΓΟΡΑ / Κ.ΚΕΡΑΣΙΑ - Α.ΚΕΡΑΣΙΑ - ΒΕΝΕΤΟΝ / ΚΑΝΑΛΙΑ - ΒΕΝΕΤΟΝ / ΚΑΝΑΛΙΑ - ΚΕΡΑΜΙΔΙ.-

Το ΙΙΙ/54 να εξασφαλίση τας διαβάσεις ΑΓΥΙΑ - ΣΚΗΤΗ / ΔΟΓΑΝΗ - ΠΟΤΑΜΙΑ και να μελετήση ενέργειαν κατά των πλευρών εχθρού κινουμένου προς ΚΑΛΑΜΑΚΙ.-

3. ΤΡΟΦΟΔΟΣΙΑ.

Να γίνουν επί πλέον των ήδη υπαρχόντων καταφυγίων να κατασκευασθούν και τα εξής καταφύγια για τα οποία εν συνενοήσει με τας μερικάς διαχειρήσεις να εφοδιασθούν με τρόφιμα διά 20 ήμερες τουλάχιστον και διά την ανάλογον δύναμιν ανδρών και με πυρομαχικά.-

1) Εις την περιοχήν Β. ΑΝΩ ΚΑΝΑΛΙΩΝ

2) Εις ΚΑΡΑΓΑΤΣ

4. ΔΙΑΚΟΜΙΔΑΙ

Ως η παράγραφος υγειονομική υπηρεσία της υπ`αριθμ. Ε.Π. 15 Διαταγή Επιχειρήσεων.-

5. ΜΕΤΑΦΟΡΙΚΑ ΚΑΙ ΥΠΗΡΕΣΙΑΙ

Ομοίως ως άνω.-

32

Ε.Λ.Α.Σ.XVI ΤΑΞΙΑΡΧΙΑ54ον ΣΥΝΤΑΓΜΑ ΠΕΖΙΚΟΥΑριθ. Πρωτ. Ε.Π. 1401

ΕΚΘΕΣΙΣ

Γενομένου νυχτερινού εγχειρήματος εναντίον Φρουράς Βελεστίνου και των Φυλακίων της Σιδ/κής Γραμμής Βόλου - Βελεστίνου κατά την νύκτα της 1ης προς την 2αν Αυγούστου 1944.

Ι. Πληροφορίαι περί του εχθρού.

Ο εχθρός κατέχει και χρησιμοποιεί ως βάσεις στην περιοχήν μας τον Βελεστίνον, Σιδ/κόν Σταθμόν Βελεστίνου, την Διασταύρωσιν της καρροποιήτου οδού Αγίου Γεωργίου - Καπούρνης, Καπούρνης - Βόλου (Αμπελάκια), Μπιλάφ - Τεπέ και Φυλάκιον Λατομείου, με σκοπόν την εξασφάλισιν των συγκοινωνιών του και παρεμπόδισιν των ημετέρων Τμημάτων για ελευθέρα κυκλοφορία με τον Κάμπο.- Δύναμις 1) Εντός του Βελεστίνου 110 άνδρες.- Οπλισμός αυτόματα όπλα. Εθνικότης και ηθικόν ουχί πολύ καλόν, παραμένοντες εις διάφορα οικήματα εντός της Κωμοπόλεως.- 2) Φυλάκιον Σιδηροδρομικού Σταθμού Βελεστίνου. Δύναμις 20 άνδρες. Οπλισμός 1 αντιαρματικόν Πυροβόλο, 1 Πολυβόλο και υποοπλοπολυβόλα.- 3) Φυλάκιον Αγίου Γεωργίου Διασταύρωσις Καρροποιήτου οδού Καπούρνης - Αλμυρού - Βόλου (θέσις Αμπέλια). Δύναμις η αυτή ως άνω.- 4) Φυλάκιον εις Πιλάφ - Τεπέ. Δύναμις 18 ανδρών. Οπλισμός 1 αντιαρματικόν Πυροβόλον, οπλοπολυβόλα και ημιοοπλοπολυβόλα.- 5) Φυλάκιον Λατομείου. Δύναμις 26 ανδρών περίπου 1 αντιαρματικό Πυροβόλο, 1 Πολυβόλο, οπλοπολυβόλα και υποοπλοπολυβόλα. Άπαντα τα Φυλάκια περιβάλλονται διά ελαφρού

συρματοπλέγματος.

ΙΙ. Ιδέα ενεργείας

Επίθεσις προς κατάληψιν των παραπάνω θέσεων.Εξόντωσις ή αιχμαλώτισις της Φρουράς και περισυλλογή οπλισμού, Πυρομαχικών και παντοειδούς υλικού.

ΙΙΙ. Διάταξις ημετέρων

Ιος Λόχος Εφόδου ΙΙΙ/54, Διμοιρία ΕΠΟΝ ΣΥΝΤ/ΤΟΣ, Ουλαμός ΕΠΟΝ 3/7 ιππικού, 3ος Λόχος, 10ος Λόχος και Τμήμα ομάδος Μηχ/κού Συντος να επιτεθούν διά την κατάληψιν Φρουράς Βελεστίνου και Φυλακίου Σιδ/κού Σταθμού Βελεστίνου.Την κάλυψιν της επιχειρήσεως από Λάρισσα - Πλατύκαμπο - Χάλκη και Σουφλάρι να αναλάβη το συγκρότημα Κισσάβου - Μαυροβουνίου με συνεργασία της ΙΙας ίλης του συγκροτήματος κάμπου Λαρίσσης.Εις την διάθεσιν του θέτομεν και τον Ουλαμόν Πολυβόλων. Το ως άνω τμήμα θα εγκατασταθή αμυντικώς εις θέσιν μηλιάν κατά την ημέραν της επιχειρήσεως και θα απαγορεύση πάση θυσία κάθε κίνησιν του εχθρού προς την διεύθυνσιν Βελεστίνου.Την κάλυψιν της επιχειρήσεως από Φάρσαλα Σέχη και Μπαιρακλή προς Αλμυρόν και Βελεστίνον θα αναλάβη το συγκρότημα Φαρσάλων απαγορεύον κάθε κίνησιν του εχθρού προς Βελεστίνον και Αλμυρόν κατά την ημέρα της επιχειρήσεως.

Ο ΙΙος Λόχος με δύναμιν 40 ανδρών με επικεφαλής τον ανθυπολοχαγόν Φρεγάδην και 3 άνδρας μηχανικού θα επιτεθή εναντίον του Φυλακίου Αγίου Γεωργίου (Αμπέλια).

Η Διμοιρία ΕΠΟΝ ΙΙ/54 ενισχυμένη με ομάδα Λόχου 5ου με επικεφαλής τον Υπολοχαγόν Παπαδημητρίου Θεόδωρον και 2 άνδρες Μηχ/κού θα επιτεθή εναντίον του Φυλακίου Πιλάφ - Τεπέ.

Η Διμοιρία Εφόδου του 6ου Λόχου και Διμοιρία Εφόδου 7ου Λόχου και 3 άνδρες Μηχανικού με επικεφαλής τον Ανθυπολοχαγόν Μεταφτσήν και Καπετάνιον Φουρλίδαν θα επιτεθή εναντίον Φυλακίου Λατομείου.-

Ο 5ος Λόχος με την υπόλοιπον διαθέσιμον δύναμιν 55 άνδρας και υπό την διοίκησιν Ανθυπολοχαγού Γεωργίτσα Ιωάννου θα εγκατασταθή ως σταθερά πλαγιοφυλακή και εις τοποθεσίαν κάτωθεν του

Κακάβου επί της αμαξιτής γραμμής οδού Βόλου - Λαρίσσης και της Σιδ/κής γραμμής.Εις την διάθεσιν του τμήματος τούτου και Διμοιρία Πολυβόλων με την αποστολήν να απαγορεύη κάθε κίνησιν του εχθρού από Βόλου προς Βελεστίνον.Τμήμα Μηχ/κού εκ 10 ανδρών με επικεφαλής τον Συναγωνιστήν Πιπίνο θα εγκαταστήση πεδίον Ναρκών και πεδίον Βομβών προ της σταθεράς πλαγιοφυλακής και εις απόστασιν 200 περίπου μέτρων (είς θέσιν υποδειχθείσαν) και περί το 4ο χλμ. από Βόλου. Έν Στοιχείον όλμου με επικεφαλής τον Συναγωνιστήν Αιμίλιον Γερογιώργον και έν αντιαρματικόν Πυροβόλον με Ανθυπολοχαγόν Μακρυγιάννην εγκατασταθή παρά την τοποθεσίαν Κάκαβος με εντολήν να βάλη προς την κατεύθυνσιν Βόλου και έμπροσθεν της πλαγιοφυλακής απαγορεύον την κίνησιν του εχθρού από Βόλου προς Βελεστίνον.- Ο αυτός όλμος και το Πυροβόλον ως δευτέραν αποστολήν να επισημάνει το ελαιοτριβείον Χατζή χρησιμοποιούμενον ως αποθήκη Πυρομαχικών να εκτελέση βολήν διά την καταστροφήν της αποθήκης.

ΙV. Τρόπος ενεργείας

Την 23ην ώραν άπαντα τα Τμήματα επετέθησαν εναντίον των αντικειμενικών των σκοπών. Ο αιφνιδιασμός εις πολλά σημεία δεν επέτυχε πλήρως λόγω του σεληνόφωτος. Έγιναν δε αντιληπτά τα τμήματα από αρκετής αποστάσεως. Ο εχθρός εφήρμοσε το σχέδιον πυρός του βάλλων εναντίον των τμημάτων μας. Τα Τμήματα επιτίθενται εναντίον των αντικειμενικών σκοπών.Ο αγών ήτο σκληρός.Οι Γερμανοί αμύνονται σκληρά.Εις Βελεστίνον εχρειάσθη να γίνη και επέμβασις της εφεδρείας και ανασυγκρότησις του τμήματος.Εν τέλει εις Βελεστίνον ύστερα από 2 ½ ώρες επιθετικών ενεργειών οι αντικειμενικοί σκοποί ήρχισαν να πίπτουν ο ένας κατόπιν του άλλου. Οι Γερμανοί οι ευρισκόμενοι εντός των οικημάτων δεν παραδίδονται. Και ήρχισεν η ανατίναξις των ανθισταμένων οικημάτων.Το Φυλάκιον Σιδ/κού Σταθμού λόγω της τοποθεσίας της οργανώσεως του και του ευστόχου πυρός του είναι αδύνατος η εκπόρθησίς του.Το Φυλάκιον Πιλάφ - Τεπέ και Λατομείου εκπορθούνται.Οι Γερμανοί τρέπονται εις φυγήν και χάνονται από τα όμματα των ανταρτών μας.Φάλαγξ αποτελούμενη από 2 τάνκς από 4 πυροβόλα και από 9 αυτοκίνητα πλήρη στρατού εκκινήθη εκ Βόλου προς ενίσχυσιν των μαχομένων Γερμανών.Μόλις όμως έφθασεν εις το 4ον

χλμ. από Βόλου προς Λάρισσαν προσέκρουσεν επί της σταθεράς πλαγιοφυλακής των τμημάτων μας και επί του πεδίου ναρκών και βομβών ανατιναχθέντων ταυτοχρόνως των 2 προπορευομένων τανκς (το έν προσέκρουσε επί ναρκών το δε έτερον ανετινάχθη εκ των βομβών) και κατεστραφέντων τελείως.Τα πυροβόλα ετάχθησαν προς πυροβόλησιν οι δε λοιποί άνδρες εξελθόντες των αυτοκινήτων ανεπτύχθησαν και επετέθησαν εναντίον της σταθεράς πλαγιοφυλακής μας.Λόγω όμως του ευστόχου πυρός των πολυβόλων του όλμου, του αντιαρματικού Πυροβόλου και της σταθεράς στάσεως της πλαγιοφυλακής η επίθεσις των απεκρούσθη και ηναγκάσθησαν να υποχωρήσουν προς Βόλον. Ωσαύτως κατεστράφη η Σιδ/κή γραμμή από του 20ου χλμέτρου εις πολλά σημεία υπό Άγγλου Ταγματάρχου Ερρίκου και υπό ημετέρων Τμημάτων καθώς και μια λίθινη γέφυρα επί της αμαξιτής οδού.

V. Απώλειαι του εχθρού.

Πλέον των 160 μόνον εντός του Βελεστίνου εκάησαν περί τους 70, μεταξύ αυτών και εις υπολοχαγός των ΕΣ ΕΣ.

VI. Απώλειαι ημετέρων

8 νεκροί μεταξύ τούτων ο ανθυπολοχαγός Μεταφτσής και 28 τραυματίαι.

VII. Κυριευθέντα Λάφυρα

3 αυτοκίνητα Κούρσες μάχης, ΙΙ φορτηγά αυτοκίνητα μεγάλα, 2 μοτοσυκλέτες τρίκυκλες εν αλυσιδοφόρον, 2 Ραδιόφωνα, 1 ασύρματο, 2 τηλέφωνα, 4 τηλέμετρα Τσάις, 1 πυροβόλο ανατιναχθέν, οπλοποπλυβόλα και μυδράλια, αρκετό τηλεφωνικό υλικό, 50 κάρρα ιματισμό, υπόδηση, και άλλα είδη, εξ αυτών περί τους 5 τόννους πυρομαχικά.

VIII.Καταναλωθέντα Πυρομαχικά

Φυσίγγια Πολυβόλων 3.000, οπλοπολυβόλου 3800, Τυφεκίου 3500, χειροβομβίδες Ιταλικές 250, Μίλς 17, βλήματα όλμου 49, Αντιαρματικού Πυροβόλου 63. Χειροβομβίδες συνεργείου Τσουρνά Τ80 - εκρηκτική ύλη 150 οκάδες.

ΙΧ. Λεηλασία και βανδαλισμοί

Μηδέν.-

Κρίσεις

Η ενέργεια των Τμημάτων μας εγένετο πολύ καλή, σύμφωνα με την αποστολήν την οποίαν έκαστον τούτων είχεν.Το επιθετικόν πνεύμα των ανταρτών μας άριστον.Ο διαταχθείς να επιτεθή εναντίον του Φυλακίου Αγ.Γεώργιου - Αμπέλια Ανθυπολοχαγός Φρεγάδης δεν ενήργησεν πλήρως την αποστολήν του προς τούτο διετάχθη ένορκος προανάκρισις όπου εν καιρώ θα υποβάλωμεν το πόρισμα ως και προτάσεις ηθικών αμοιβών των Συναγωνιστών που επέδειξαν ψυχραιμίαν, τόλμην, αποφασιστικότητα κλπ κατά την διάρκειαν της επιχειρήσεως.

Σ.Δ. ΣΥΝΤΑΓΜΑΤΟΣ τη 10/8/44

Διά την ακρίβειαν Η

Ο ΔΙΟΙΚΗΣΙΣ

Υπασπιστής Κ.ΜΑΛΛΙΑΡΟΣ - Π.ΠΗΛΙΟΡΕΙΤΗΣ (Τ.Σ.Υ.)

33

ΛΑΙΚΟΣ ΣΤΡΑΤΟΣ Ε.Λ.Α.Σ.2/39 ΣΥΝ/ΜΑΑρίθ. Α.Π. 238

ΕΚΘΕΣΙΣ ΕΠΙΧΕΙΡΗΣΕΩΣ ΠΕΡΑΝΘΗΣ ΚΑΤΑ ΕΔΕΣ

Περί τα τέλη του μηνός Ιουνίου μικροομάδες του ΕΔΕΣ με επί κεφαλής τους ΡΙΓΑΝΗΝ - ΒΟΙΔΑΡΟΝ - ΠΑΠΑΠΑΝΟΝ και ΧΑΜΟΝ περιεφέροντο προκλητικώς εις την εντεύθεν του Αράχθου πεδινήν περιοχήν της Άρτης και ενήργουν επιδρομάς με έδραν το Νεοχώριον κατά παράβασιν του συμφωνητικού της Πλάκας.

Τας τελευταίας ημέρας του Ιουνίου οι Εδεσίται αποθρασυνθέντες εκ της επιφυλακτικής στάσεως των ημετέρων και νομίζοντες ταύτην ως αδυναμία έφθασαν εις Σελλάδες και επί πλέον κατέσχεσαν τα τρόφιμα της Ε.Τ.Α. Διμήνης και εγκατέστησαν φυλάκια εις Βαλαώραν.

Κατόπιν τούτου το ΙΙΙ τάγμα ήλθεν εις την απόφασιν νε ενεργήση κατ`αυτών και προς τούτο εξέδωκε την υπ`αριθ. Ε.Π.Ε. 20διαταγήν του επιχειρήσεων εις εκτέλεσιν της οποίας την εσπέραν της 8ης-8-44 μια διμοιρία του 9ου λόχου εκινήθη προς εκκαθάρησιν της Διμήνης ετέρα δε του 11ου λόχου προς εκκαθάρησιν της περιοχής ΠΕΡΑΝΘΗΣ - ΒΑΛΑΩΡΑΣ.

Η διμοιρία αυτή έφθασεν περί την 8ην ώρα της 9-7-44 εις Αγίαν Θεοδώραένθα οι Εδεσίται είχον εγκαταστήσει φυλάκιον 35-40 ανδρών αιφνηδιάσασα αυτούς.

Οι Εδεσίται μετά 5λεπτον συμπλοκήν ετράπησαν εις φυγήν αφήσαντες επί του πεδίου της μάχης 8 νεκρούς και έχοντες αρκετούς τραυματίες.

Περιελθόντα εις χείρας των ημετέρων λάφυρα.1 οπλοπολυβόλον Μπρέντα, 5 ατομικά τυφέκια, 2 πιστόλια, 2

ταινίες οπλ/λου Μπρέντα πλήρεις, 300 φυσίγγια στέν και 600 φυσίγγια Ιταλίας.Ελάχιστα είδη ιματισμού και υποδήσεως.

Απώλειαι ημετέρων.Ειςνεκρός ο Συν/της Ανθ/γός Φρίξος και εις τραυματίας.

Τον νεκρό Ανθ/γόν ενταφιασθέντος εις τον τόπον συμπλοκής λόγω αποστάσεως μεγάλης από την βάσιν της διμοιρίας, του δε τραυματίου διακομισθέντος εις τας θέσεις των ημετέρων.

Σ.Δ. 10-8-44 Το 2/39 Συν/μα ΑΡΕΘΑΣ - ΘΩΜΑΣ

34

ΕΛΑΣΓΕΝΙΚΟΝ ΣΤΡΑΤΗΓΕΙΟΝ ΑΠΟΡΡΗΤΟΣ - ΠΡΟΣΩΠΙΚΗΕΠΙΤΕΛ - ΓΡΑΦ.ΙΙΙον ΔιαταγήΑριθ. Ε.Π.Ε. 637

Εν συνεχεία προς την υπ`αρίθ. Ε.Π.Ε. 612/9-3-44 Δ/γήν ημών ήτις καθορίζει τα της διαλύσεως του Κλιμακίου Γεν.Στρατηγ.Ηπείρου και της επανόδου των τμημάτων του εις τας Μεραρχίας προελεύσεως των επιφέρομεν τας κάτωθι τροποποιήσεις εις την διάταξιν, τας περιοχάς και τας αποστολάς των Μ.Μονάδων.

Ι) Διάταξις - Περιοχαί: Ιης Μεραρχίας (Ι/38 ΚΑΙ 4ου Συν.Πεζ.):Με περιοχήν την

τοιαύτην Νοτίως της οδικής αρτηρίας Καλαμπάκας - Μετσόβου (όχι) μέχρι της διαβάσεως Βλάσδο (ναι) και βάθος περιοχής μέχρι του Αχελώου.

Αι περιοχαί Χασίων - Ολύμπου, ας είχε το 5ον Σ.Πεζ. αυτής περιέρχεται εις Χην Μεραρχίαν, κατόπιν της υπ`αρίθ. Ε.Π.Ε. 617/10-3-44 Δ/γής υπαγομένων ωσαύτως εις την Χην Μεραρχίαν των εις τας περιοχάς ταύτας τμημάτων της Ιης Μεραρχίας.

VIII Μεραρχίας (5ον, 3/40 ενισχυμένον με τα Τάγματα

Φθιώτιδος και Ηπείρου, 15ον, 85ον Συν/τα Πεζικού):Με περιοχήν:α) τας περιοχάς των 15ου και 85ου Συν/των της,

παυομένης της μέχρι τούδε τακτικής υπαγωγής του 85ου και 15ου Συν/των εις την ΙΧ Μεραρχίαν και ακυρουμένης της υπ' αριθ. Ε.Π.Ε. 199/18-1-44 Δ/γής ημών ως προς τούτο, β) την περιοχή του τέως Κλιμακίου Γ.Σ. Ηπείρου, ήτοι την Ανατολ. της γραμμής Καλαρύττικος - Άραχθος (μεχρι της γραμμής Κομπότι - Φλωριάς - Γέφυρα Αυλακίου περιλαμβανομένης) και βάθος περιοχής μέχρι του Αχελώου συμπεριλαμβανομένου.

XVI Μεραρχίας (51ον, 52ον και 54ον Συν.Πεζ.) : Με περιοχήν α) την τοιαύτην από διαβάσεως Βλάσδο (όχι) μέχρι του σημερινού ορίου της μετά της ΧΙΙΙ Μεραρχίας, β) Την τοιαύτην του 54ου Συν/τος της.

ΧΙΙΙ Μεραρχίας (36ον, 2/39 και 42 συν.Πεζ.):Με περιοχήν από το δεξιόν όριον της ΧVI Μεραρχίας (όχι) μέχρι του Βορ. ορίου της V Ταξιαρχίας του καθορισθέντος διά της υπ`αριθ. Α.Π. 83/16-2-44 Δ/γής ημών.Και βάθος περιοχής περιλαμβάνων την Ναυπακτίαν, την Τριχωνίδα, το Ξηρόμερο και τον Βάλτον μέχρι του Νοτίου ορίου της Μεραρχίας (όχι).Προσωρινώς και μέεχρις ότου η V Ταξιαρχία επανακτήση την περιοχή της το βόρ. όριον ταύτης θ`αποτελεί η γραμμή : Εκβολαί Σπερχειού - Βορ. κλιτείς όρους Οίτη - Ανατολ. κλιτείς Βαρδουσίων με άπαντα τα σημεία ταύτα εις την ΧΙΙΙ Μεραρχίαν.

ΙΙ) Αποστολαί:

Αι ήδη εν ισχύει τοιαύται ως καθορίσθησαν διά των υπ`αρίθ. Ε.Π.Ε. 467/5-12-43, Α.Π. 103/21-2-44, Ε.Π.Ε. 183/17-1-44, Ε.Π.Ε. 529/23-2-44 Δ/γών ημών με τας κάτωθι τροποποιήσεις διά τας τοιαύτας της:

ΙΧ Μεραρχίας: Να διατηρή παρ`εκάστω Συν/τι της εν Τάγμα οργανικόν ως εφεδρεία κλιμακωμένον εις σημαντικόν βάθος και έτοιμον να κινηθή προς ενίσχυσιν της VIII Μεραρχίας άμα τη λήψει σχετικής Δ/γής ημών. Η αποστολή αύτη είναι εκτός της τοιαύτης ενισχύσεως των τμημάτων Ιης γραμμής του τομέως της Μεραρχίας.

VIIIης Μεραρχίας: Να αναλάβη τας αποστολάς του τέως

Κλιμακίου Γ.Σ. Ηπείρου, αφ`ενός να επιτηρή και κατέχει την γραμμήν Αράχθου - Καλαρύττικου δι' επαρκών δυνάμεων και αφ`ετέρου να έχη εφεδρείας εις οργανικά Τάγματα ικανάς να επιτρέψωσι την εν περιπτώσει σοβαρών εις όγκον δυνάμεων εχθρικών προωθήσεων εν ασφαλεία διενέργειαν αντεπιθέσεων και εν ανάγκη υποχωρητικόν επιβραδυντικόν ελιγμόν προς τον Αχελώον, οριζόμενον ως γραμμή αφ`ής θα διενεργηθή η τελική αντίστασις και εκ της οποίας θα εξορμήση ημετέρα αντεπίθεσις.

ΧΙΙΙης Μεραρχίας: Να διατηρεί εν τουλάχιστον Τάγμα οργανικόν ως εφεδρείαν εις το Β.Δ. τμήμα της περιοχής της (Βάλτος) κλιμακωμένον εις σημαντικόν βάθος και έτοιμον να κινηθή προς ενίσχυσιν της Νοτίας πτέρυγος επί της γραμμής Αράχθου ή Αχελώου τμήματος της VIII Μεραρχίας.

Βάσει των ανωτέρω τροποποιήσεων αι Μεραρχίαι να προβώσιν εις ταχείαν ανασυγκρότησίν των και να αναπροσαρμόσωσιν την διάταξιν των ούτως ώστε η μεταβατική αυτή περίοδος να είνε όσο το δυνατόν σύντομος.-

Αναφέρατε λήψιν και εκτέλεσιν.-

Σ.Δ. Γεν.Στρατηγείου 11-3-44Παραλήπται Στέφανος ΣαράφηςΙ,VIII,ΙΧ,ΧΙΙΙ,XVI ΜεραρχίαιV Ταξιαρχία.- Ακριβές αντίγραφον Το ΙΙΙον Γραφείο (Τ.Σ.Υ.)ΚοινοποιήσιςΙον, ΙΙον, ΙΙΙον Γραφεία Γ.Στρατηγείου

35

Ε.Λ.Α.Σ.VIII ΜΕΡΑΡΧΙΑ Σ.Δ. 14 Αυγούστου 1944ΕΠΙΤΕΛΕΙΟ - ΓΡΑΦΕΙΟ ΙΙΙΑριθ. Ε.Π. 2818

Για

το Γενικό Στρατηγείο

``Υποβάλλομε έκθεση για την επιθετική ενέργεια στην περιοχή Ματσούκι, στις 21-7-44``.-

Έχομε την τιμή να υποβάλωμε έκθεση για την επιθετική ενέργεια του Ι/5 Τάγματος, στην περιοχή Ματσούκι, στις 21-7-44.

Γενικά η Μεραρχία συμφωνεί με τα συμπεράσματα της έκθεσης, με την παρατήρηση πως στην έκθεση αυτή αναφέρεται μόνο το ότι η

ομάδα του 3ου Λόχου δεν έκανε χρονικά με ακρίβεια την αποστολή που της ανατέθηκε, χωρίς να γίνεται και η κριτική που πρέπει στο ζήτημα αυτό.Ακόμα δεν αναφέρει το ΙΙΙ/5 Τάγμα, ούτε και οι πιο πάνω διοικήσεις, τι μέτρα πήραν πάνω σ`αυτό καθώς και για τον Διμοιρίτη της Διμοιρίας Χρηστών, που όπως γράφει στα συμπεράσματα δεν έδειξε πρωτοβουλία και δεν έκανε το καθήκον του πέρα για πέρα.-

Πάνω σ`αυτά, διατάξαμε το Συγκρότημα Τζουμέρκων να μας αναφέρει σχετικά.

ΚοινοποιήσηΣυγκρότημα Τζουμέρκων.

ΕΘΝΙΚΟΣ ΣΤΡΑΤΟΣ Ε.Λ.Α.Σ.1/5 Τάγμα

ΕΚΘΕΣΙΣ

Επί της γενομένης επιθετικής ενεργείας του Τάγματος προς την περιοχήν Ματσουκίου την 21-7-44 (κατόπιν της υπ`αριθ. Ε.Π. 130/20-7-44 διαταγής του Συντάγματος), και της τοιαύτης των ΕΔΕΣιτών την αυτήν ημέραν εναντίον των φυλακείων μας Χρηστών.

Α. 1. Την 17-7-44 τμήμα ΕΔΕΣιτών δυνάμεως 25 ανδρών εισήλθε εις Ματσούκιον (ουδετέρα ζώνη) και αφού διανυκτέρευσεν εντός αυτού την πρωίαν συμπτυχθέν εγκατεστάθη εις φυλάκεια επί του υψώματος Β.Ματσουκίου Αγίων Θεοδώρων και ήρχισε εφαρμόζων τρομοκρατικά μέτρα κατά ΕΑΜιτών του χωρίου, επιστράτευσαν 15 Ματσουκιώτες και λεηλατούν τους κτηνοτρόφους και πέραν των συνόρων του Ματσουκίου προς Μελισσουργούς.-

Τμήμα αγνώστου δυνάμεως την αυτήν ημέραν εγκατεστάθη επί της τοποθεσίας ``Κριθάρια`` (αυχήν υψώματος Καταραχιά και Τζούμα Πλαστάρι), δεικνύον προθέσεις περαιτέρων διεισδύσεως προς την κατεύθυνσιν Σταυρού Μελισσουργών.

Προς αντιμετώπισιν της δημιουργηθείσης ταύτης καταστάσεως εις το πλευρόν της διατάξεως του Τάγματος, το Σύνταγμα κατ`αρχάς διέταξε την αντικατάστασιν του 1ου Λόχου υπό Λόχου του ΙΙ/5 Τάγματος και εν συνεχεία την εκκαθάρισιν της περιοχής Ματσουκίου υπό των ΕΔΕΣικών τμημάτων δι'ενός Λόχου αφ`ενός και την επέκτασιν της διατάξεως του Τάγματος προς Ανατολάς μέχρι της περιοχής ``Κριθάρια`` (Ναι) διά της υπ`αριθ. Ε.Π. 132/20-7-44 διαταγής του.

2. Την επιθετικήν ταύτην ενέργειαν το Τάγμα ανέθεσεν να φέρει εις πέρας ο 1ος Λόχος (δύναμις 120 ανδρών, 9 οπλοπολυβόλα, 2 πολ/λα, 1 ολμίσκος), όστις διαταχθείς εστάθμευσεν την εσπέραν της 20ης τρεχόντος μηνός εις Μελισσουργούς.

3. Την 23 ώραν της αυτής ημέρας ο Λόχος έλαβεν διαταγήν

επιθέσεως διά την επομένην από Λαγγάδας προς Αγίους Θεοδώρους και Κριθάρια με σκοπόν την εκκαθάρισιν της περιοχής ταύτης υπό των ΕΔΕΣικών τμημάτων και εν συνεχεία αμυντικήν του εγκατάστασιν επί της γραμμής Άγιοι Θεόδωροι - Κριθάρια.

Την 9.30 της 21ης τρέχ. μηνός ο Λόχος από Λαγγάδας εκινήθη προς τους αντικειμενικούς τους σκοπούς εκ δυο παραλλήλων κατευθύνσεων, με δυο Διμοιρίας εν α΄ Κλιμακίω προσανατολισμένας προς τους δυο αντικειμενικούς σκοπούς (προηγουμένης χρονικώς ολίγον της Διμοιρίας του δεξιού προς Κριθάρια).Εν β΄Κλιμακίω η 3η Διμοιρία, εν τη βάσει εξορμήσεως (Λαγγάδα) ετάχθη η Διμοιρία Πολυβόλων.

Την 13ην ώραν η Διμοιρία του δεξιού κατέλαβεν τον αντικειμενικόν της σκοπόν (Κριθάρια) άνευ αντιστάσεως του εχθρού εγκατεστάθη αμυντικώς και ανέφερεν.Την 13ην ώραν η Διμοιρία του αριστερού φθάσασα στην παρυφή του χωρίου Ματσουκίου εδέχθη πυρά αυτομάτου και τυφεκίων εκ του υψώματος Αγίων Θεοδώρων (εχθρική δύναμις περίπου 17, 1 Οπλοπολυβόλο ΜΠΡΕΝΤΑ, υπόλοιπα τυφέκια).

Την 14ην ώραν η αυτή Διμοιρία διά των ιδίων της μέσων πυρός ανατρέψασα τας αντιστάσεις επί του υψώματος Αγίων Θεοδώρων κατέλαβε το ύψωμα, εγκατεστάθη αμυντικώς και ανέφερεν.

Επακολούθησε διευθέτησις της αμυντικής εγκαταστάσεως του Λόχου κατά βάθος και πλάτος.

4. Αποτελέσματα. Κατάληψις των αντικειμενικών σκοπών. Απώλειαι ημετέρων 0, εχθρού εξακριβωμέναι, 2 τραυματίαι, 2 αιχμάλωτοι.

Εις την ανωτέρω επιθετικήν ενέργειαν του Λόχου έλαβε μέρος και Ομάς του 3ου τοιούτου, ήτις μη εκτελέσασα χρονικώς επακριβώς την ανατεθείσαν αυτή αποστολήν, έσχεν 1 τραυματίαν.

5. Ο εχθρός δεν προέβαλεν την αναμενομένην αντίστασιν, προφανώς πανικοβληθείς υπό της αιφνιδιαστικής κρούσεως των τμημάτων μας και ετράπη εις άτακτον φυγήν αφού έριψεν ριπάς τινάς αυτομάτου.

Τα ημέτερα τμήματα ενήργησαν μετά πειθαρχίας και τάξεως παραδειγματικής.

Επιθετικόν πνεύμα των ανταρτών του Λόχου

απαράμιλλον. (με 70 ανυπόδητους ο Λόχος διήνησε απόστασιν 10 ωρών επί πετρωδών αντερισμάτων άνευ τινος βραδυπορούντος).

Η μετακίνησις του Λόχου από Ράμιας μέσω Αγνάντων - Μελισσουργών μέχρι της παρυφής του χωρίου Ματσουκίου, εγένετο μετά άκρας μυστικότητος με αποτέλεσμα τον αιφνιδιασμόν τόσον των τμημάτων Ματσουκίου, όσον και της ανωτέρας Διοίκησης των ΕΔΕΣιτών.

Β. Την 9ην πρωινήν της 21ης τρέχοντος μηνός οι ΕΔΕΣίται νομίσαντες ότι μόνα τα φυλάκεια του 3ου Λόχου περιοχής Χρηστών προσπαθούν την επέκτασιν προς Ματσούκιον (διότι μόλις την 12ην ώραν αντελήφθησαν ότι ετέρα ισχυρά δύναμις ενεργεί προς Ματσούκιον), επετέθη διά δυνάμεως 40 ανδρών κατά των φυλακείων των φρουρών Κηπίνης και Αλμουρέσι.

Τα φυλάκεια (12 άνδρες εν συνόλω με 2 οπλοπολυβόλα) δεν έβαλον κατά των ΕΔΕΣιτών όταν ούτοι εβάδιζαν προς τας γέφυρας και αμέσως υποστηριζόμενος υπό πολυβόλου (βάλοντος από Αγίου Γεωργίου) και ατομικού Όλμου επετέθη κατά των φυλακείων μας άτινα κατόπιν ελαστικής αμύνης συνεπτήχθησαν εις την υπερκειμένην των φυλακείων Κ.Γ.Α.

Μετά 24ωρον παραμονήν επί του υψώματος Β.Χρηστών οι ΕΔΕΣίται βαλλόμενοι πλευρικώς υπό του φυλακείου Αγίας Τριάδος και εκ της δεσποζούσης Κ.Γ.Α. και αντιληφθέντες προφανώς το παράτολμον του εγχειρήματος των συνεπτύχθησαν πέραν του ποταμού Καλαρρύτικου.

Το γεγονός τούτο η Διμοιρία Χρηστών δεν αντελήφθη και αντεπιτεθείσα εύρε το ύψωμα κενόν ΕΔΕΣιτών. Εν συνεχεία η Διμοιρία εγκατέστησε τα φυλάκεια της εκ νέου μέχρι της 15ης ώρας.

Απώλειαι ημετέρων 0, εχθρού εξακριβωμέναι 3 εκτός μάχης.

Συμπέρασμα: Εκ του ανωτέρω επεισοδίου κατεφάνη

1) Η έλλειψις πρωτοβουλίας εις τον Διμοιρίτην και έλειψις εκτέλεσις των καθηκόντων του, γεγονότα άτινα συνετέλεσαν εις την απώλειαν της επαφής μετά του εχθρού και την μη εκδήλωσιν ταχέως της επιβεβλημένης αντεπιθέσεως.

2) Ο εχθρός δεν έχει διαθέσιμα τμήματα και χρησιμοποιεί τους οπλισμένους πολίτας, οίτινες κάθε άλλο παρά τακτικός στρατός είναι.-

Σ.Δ.Τ. τη 23η Ιουλίου 1944 Το Τάγμα Α. ΜΠΕΖΕΡΙΑΝΟΣ Δ. ΣΤΑΝΚΟΣ

Για την ακρίβειατο ΙΙΙ Γραφείο της VIII Μεραρχίας (Τ.Υ.) Θ. Μοσχάτος (Λοχαγός)

36

ΕΘΝΙΚΟΣ ΣΤΡΑΤΟΣ Ε.Λ.Α.Σ.ΧVΙ ΤΑΞΙΑΡΧΙΑΕΠΙΤΕΛΕΙΟΝ ΓΡΑΦΕΙΟΝ ΙΙΙονΑΡΙΘΜ. Ε.Π. 2175

ΕΚΘΕΣΗ ΝΥΚΤΕΡΙΝΟΥ ΕΓΧΕΙΡΗΜΑΤΟΣ Εναντίον φρουράς ΒΕΛΕΣΤΙΝΟΥ και φυλακίων της Σιδηρ. γραμμής

ΒΟΛΟΥ - ΒΕΛΕΣΤΙΝΟΥ κατά την νύκτα της 1ης προς 2α/8/44

Ι. ΠΛΗΡΟΦΟΡΙΑΙ ΠΕΡΙ ΤΟΥ ΕΧΘΡΟΥ

Ο εχθρός κατείχει και χρησιμοποιούσε το ΒΕΛΕΣΤΙΝΟ, το σιδηρ. σταθμό ΒΕΛΕΣΤΙΝΟΥ, την διασταύρωση της καρροποιήτου ΑΓΙΟΥ ΓΕΩΡΓΙΟΥ - ΚΑΠΟΥΡΝΑ και ΚΑΠΟΥΡΝΑ - ΒΟΛΟΥ ΠΙΛΑΦ ΤΕΠΕ και φυλάκειο ΛΑΤΟΜΕΙΟΥ, σα βάσεις εξόρμησης, εξασφάλησης της συγκοινωνίας του και παρεμπόδιση των δικών μας τμημάτων να κυκλοφορούν μες τον κάμπο.-

Δύναμις 1) Εντός του ΒΕΛΕΣΤΙΝΟΥ 110 άνδρες με αυτόματα, παρέμεναν σε διάφορα σπίτια.

2) Στο σιδηρ. σταθμό ΒΕΛΕΣΤΙΝΟΥ 20άνδρες με 1 αντιαρματικό Πυροβόλο, 1 Πολυβόλο και άλλα αυτόματα.-

3) Φυλάκειο ΑΓΙΟΥ ΓΕΩΡΓΙΟΥ - ΚΑΠΟΥΡΝΑ (Θέση ΑΜΠΕΛΙΑ) η ίδια δύναμη με το σταθμό ΒΕΛΕΣΤΙΝΟΥ.-

4) Φυλάκειο εις ΠΙΛΑΦ ΤΕΠΕ, 18 άνδρες με 1 αντιαρματικό πυροβόλο, οπλ/λα και υποπολυβόλα.-

5) Φυλάκειο ΛΑΤΟΜΕΙΟΥ 26 άνδρες με 1 αντιαρματικό πυροβόλο, 1 πολυβόλο και άλλα αυτόματα.

Όλα τα φυλάκεια προφυλάσσονταν από συρματόπλεγμα.-

ΙΙ. ΙΔΕΑ ΕΝΕΡΓΕΙΑΣ

Επίθεση προς κατάληψη των παραπάνω θέσεων, εξόντωση ή αιχμαλώτιση της φρουράς, περισυλλογή οπλισμού, πυρομαχικών και παντοειδούς υλικού.-

ΙΙΙ. ΔΙΑΤΑΞΗ ΔΙΚΩΝ ΜΑΣ ΤΜΗΜΑΤΩΝ

Ως το συνυποβαλόμενα σχεδιάγραμμα.-

ΙV. ΤΡΟΠΟΣ ΕΝΕΡΓΕΙΑΣ

Την 23ην ώραν όλα τα τμήματα επετέθηκαν εναντίον του αντικειμενικού σκοπού αιφνηδιαστικά. Ως τόσο όμως ο αιφνηδιασμός δεν πέτυχε εις πολλά σημεία πλήρως λόγω του σεληνόφωτος.-

Έγιναν αντιληπτά τα τμήματα από αρκετή απόσταση και ο εχθρός εφήρμοσε το σχέδιο πυρός. Τα τμήματα επετέθηκαν στους αντικειμενικούς των σκοπούς και αγώνας γενικεύεται και τραχύνεται. Οι Γερμανοί αμύνονται σκληρά. Μετά δίωρον σκληρόν αγώνα οι αντικειμενικοί σκοποί του ΒΕΛΕΣΤΙΝΟΥ αρχίζουν να πίπτουν ο ένας κατόπιν του άλλου. Επηικολούθησε η ανατίναξη των αμυνομένων Γερμανών μέσα σε οικήματα. Στο σιδηρ. σταθμό ΒΕΛΕΣΤΙΝΟΥ οι Γερμανοί αμύνθησαν και λόγω του εδάφους και του σχεδίου πυρός δεν επετεύχθη η εκπόρθησίς των. Τα φυλάκια ΠΙΛΑΦ ΤΕΠΕ και ΛΑΤΟΜΕΙΟΥ εκπορθίθησαν. Οι Γερμανοί ετράπησαν εις άτακτον φυγήν.-

Φάλαγγα από 2 τάγκς, 4 πυροβόλα και 9 αυτοκίνητα γεμάτα στρατό που κινήθηκε από το ΒΟΛΟ για ενίσχυση προσέκρουσε στη σταθερά πλαγιοφυλακή των τμημάτων μας και στο πεδίο ναρκών και βομβών και ανετινάχθησαν ταυτόχρονα και τα δυο τάγκς και κατεστράφησαν τελείως. Αμέσως τα πυροβόλα ετάχθησαν προς πυροβόλησιν και ο εχθρός κατέλαβε θέσεις και ήρχισαν να επιτίθενται κατά της πλαγιοφυλακής. Λόγω όμως των ευστόχων βολών των πολυβόλων και όλμων και του αντιαρματικού πυροβόλου και της στάσεως της πλαγιοφυλακής η επίθεση των απεκρούσθηκε και αναγκάσθηκαν να υποχωρήσουν προς ΒΟΛΟ. Επίσης καταστράφηκε και

η σιδηρ. γραμμή από το 1-20 χιλιόμετρο σε πολλά σημεία από τον Άγγλον Ταγματάρχην Ερρίκον και τμημάτων του Μηχανικού.-

V. ΑΠΩΛΕΙΕΣ ΤΟΥ ΕΧΘΡΟΥ

Πλέον των 160, μόνον εντός του ΒΕΛΕΣΤΙΝΟΥ εκάησαν περί τους 70 μεταξύ αυτών και ένας υπολοχαγός των Ες-Ες.-

VI. ΑΠΩΛΕΙΕΣ ΔΙΚΕΣ ΜΑΣ

8 νεκροί μεταξύ αυτών και ο Μόνιμος Ανθ/γός Μεταφτσής Αλέκος και 28 τραυματίαι.

VII. ΚΥΡΙΕΥΘΕΝΤΑ ΛΑΦΥΡΑ

Τρία αυτοκίνητα κούρσες μάχης, ΙΙ φορτηγά αυτοκίνητα μεγάλα, 2 μοτοσυκλέτες τρίκυκλες, ένα αλυσσοφόρο, 2 ραδιόφωνα, 1 ασύρματο, 2 τηλέφωνα, 4 τηλέμετρα τσάις, 1 πυροβόλο ανατιναχθέν, οπλ/λα και μυδράλια, αρκετό τηλεφωνικό υλικό, 50 κάρρα ιματισμό, υπόδηση και άλλα είδη καθώς και 3 τόννους πυρομαχικά.-

VIII.ΚΑΤΑΝΑΛΩΘΕΝΤΑ ΠΥΡΟΜΑΧΙΚΑ

Φυσίγγια πολυβόλου 3.000, οπλ/λου 3.800, τυφεκίου 3.500, χειροβομβίδες Ιταλικές 250, Μίλλς 17, βλήματα όλμου 49, αντιαρματικού πυροβόλου 63, χειροβομβίδες συνεργείου τσουρνάτ 80, εκρηκτικές ύλες 150 οκάδες.-

ΙΧ. ΛΕΗΛΑΣΙΑΙ ΚΑΙ ΒΑΝΔΑΛΙΣΜΟΙ

Μηδέν (0).-

Χ. ΚΡΙΣΕΙΣ

Η επιχείρηση εμελετήθη, οργανώθη, προπαρασκευάσθη υπό των Διοικήσεων με εξαιρετικήν στρατιωτικήν κρίσιν και εξετελέσθη πολύ καλά.-

Η επιθετική ενέργεια των τμημάτων πολύ καλή. Το επιθετικόν πνεύμα των ανταρτών του 54ου Συντάγματος ξεπερνά οριστικά από την άμυνα στην επίθεση και τα αποτελέσματα άρχισαν να

φαίνονται πλέον απ`τις ενέργειες των και τη δράση των. Για τον Ανθ/γόν Φρεγάδη ο οποίος ανέλαβε με το τμήμα του

την επίθεση κατά του φυλακίου ΑΓΙΟΥ ΓΕΩΡΓΙΟΥ και δεν έφερε εις πέρας την ανατεθείσαν σ`αυτόν αποστολή διετάχθη ένορκος προανάκριση.

Γενικά οι συναγωνιστές του 54ου Συντάγματος έδειξαν μεγάλη ψυχραιμία και τόλμη και αξοθαύμαστο επιθετικότητα.

Σ.Δ. XVI Ταξιαρχίας τη 18-8-44 Η Διοίκησις της Ταξιαρχίας Α.ΚΑΤΣΑΡΟΣ Σ.ΖΑΧΑΡΙΑΣ

Το ΙΙΙον Επιτελικόν Γραφείον (Τ.Υ.)

37

ΕΘΝΙΚΟΣ ΣΤΡΑΤΟΣ Ε.Λ.Α.Σ.XVI ΤΑΞΙΑΡΧΙΑΕΠΙΤΕΛΕΙΟΝ ΓΡΑΦΕΙΟΝ ΙΙΙον

ΚΕΦΑΛΑΙΟΝ Γ΄ Επιχειρήσεις

α) ΣΤΑΘΜΕΥΣΙΣ ΚΑΙ ΔΙΑΤΑΞΙΣ ΜΟΝΑΔΩΝ

Ι. 52ον Σύνταγμα Πεζικού Δ/σις,Μικρόν Επιτελείον,Λόχος Δ/σεως ΡΟΒΟΛΙΑΡΙ Ιον Τάγμα ΣΜΟΚΟΒΟΝ ΙΙον Τάγμα ΛΕΥΚΑΔΑ ΙΙΙον Τάγμα ΑΓΙΟΣ ΓΕΩΡΓΙΟΣ Ουλαμός ΠΑΠΑΧΡΙΣΤΟΥ ΤΣΟΥΚΑ ,, ΠΑΠΑΝΑΟΥΜ (1πυροβόλον) ΣΜΟΚΟΒΟΝ

ΙΙ. 54ον Σύνταγμα Πεζικου Δ/σις,Μικρόν Επιτελείον,Λόχος Δ/σεως ΜΟΝΗ ΦΛΑΜΠΟΥΡΙΟΥ ΙΙον Τάγμα ΑΝΩ ΚΕΡΑΣΙΑ ΙΙΙον Τάγμα ΚΟΥΚΟΥΡΑΒΑ Μοίρα Πυροβολικου Α. ΒΕΝΕΤΟΥ Λόχος Μηχανικού ΜΟΝΗ ΦΛΑΜΠΟΥΡΙΟΥ Ναυτική βάσις (Ε.Λ.Α.Ν.) ΑΓΙΟΣ ΙΩΑΝΝΗΣ

ΙΙΙ. Ι/54 Τάγμα Δ/σις Τάγματος Ε.Π.Ο.Ν. ΓΟΥΡΑ Λόχοι Τάγματος κινούνται εντός περιοχης του Ι/54 για τη μάχη της σοδειάς 4η Πυροβολαρχία ΓΟΥΡΑ

IV. XVI Στρατ. Νοσοκομείον ΠΕΡΙΒΛΕΠΤΟΝ

V. XVI Λόχος Μηχανικού ΤΣΟΥΚΑ

β) ΓΕΝΟΜΕΝΑΙ ΜΕΤΑΣΤΑΘΜΕΥΣΕΙΣ

Τάγμα 400 ανδρών του 54ου Συντάγματος διά την μάχην παραγωγής εις την περιοχήν ΑΓΥΙΑΣ - ΛΑΡΙΣΣΑΣ - ΒΕΛΕΣΤΙΝΟΥ.

Τάγμα 400 ανδρών (300 Γούρας και 100 52ου Συντάγματος) διά την μάχην της παραγωγής περιοχής Κάμπου ΦΑΡΣΑΛΩΝ - ΔΟΜΟΚΟΥ - ΚΑΡΑΝΤΑΟΥ - ΑΛΜΥΡΟΥ.

Συνεκροτήθη απόσπασμα υπό των συναγ. Αμάρμπεη Θ., Γερασιμείδη Σ., Πηλιορείτη Π. υπό το όνομα Α.Θ.Ο. με έδραν το ΑΡΝΤΟΥΑΝ διά τον καλύτερον συντονισμόν των επιχειρήσεων των τμημάτων προστασίας παραγωγής, τόσον του κάμπου ΛΑΡΙΣΣΑΣ - ΑΓΥΙΑΣ - ΒΕΛΕΣΤΙΝΟΥ όσον και της περιοχής ΦΑΡΣΑΛΩΝ - ΑΛΜΥΡΟΥ - ΓΟΥΡΑΣ.

γ) ΕΠΙΧΕΙΡΗΣΕΙΣ ΜΗΝΟΣ ΙΟΥΛΙΟΥ

Ι. Την 2-7-44 δύο Γερμανικά αυτοκίνητα και 4 μοτοσυκλετισταί εις Καστρί - Καλαμάκι Βόλου προσεβλήθησαν υπό ομάδος ΕΠΟΝ του ΙΙΙ/54 Τάγματος.

Κατεστράφη το αυτοκίνητον και 3 μοτοσυκλέττες, οι επιβαίνοντες εφονεύθησαν.

Λάφυρα μια μοτοσυκλέττα, 2 στάγερ, 2 κιβώτια πυρ/κά, εις υγειον. σάκκος. Την αυτήν ημέραν δύναμις Γερμανών επιβαίνουσα 25 αυτοκινήτων 10 μοτοσυκλεττών εκινήθη προς ΚΑΣΤΡΙ - ΚΑΛΑΜΑΚΙ βληθείσα ηναγκάσθη να συμπτυχθή.

ΙΙ. Την 5-7-44 και περί ώραν 17 μικρά δύναμις Γερμανών εισήλθε στο χωριό ΑΓΟΡΙΑΝΗ και επυρπόλησε 4 σπίτια, Τμήμα του Ι/54 Τάγματος συνεπλάκη με αποτέλεσμα ένα νεκρό Γερμανό και ένα τραυματία, δικές μας μηδέν.-

ΙΙΙ. Την νύκτα 7ης προς 8ην/7-44 έλαβε χώραν η ενέργεια κατά ΠΕΤΡΟΜΑΓΟΥΛΑΣ από τμήματα του Ι/54 Τάγματος και 3/7 Συν/τος Ιππικού καθώς και του 52ου Συν/τος.Ως γνωστόν η επιχείρησις επροδόθη (ως η σχετική έκθεσις που στάλθηκε στις 3-7-44).

Γιατί δεν έγινε όπως είχε μελετηθή. Αποτελέσματα της άνω επιχειρήσεως.

Απώλειες του εχθρού ανεξακρίβωτες λόγω του σκότους. Κατεστράφη η σιδηρ. γραμμή σε 10 διάφορα σημεία από Σ.ΔΟΜΟΚΟΥ μέχρι Σ.ΔΟΞΑΡΑ και η άλλη μεταξύ ΔΕΜΕΡΛΗ - ΠΡΟΕΡΙΑΣ. Επίσης κατεστράφη η σιδηρ. γραμμή σε έκταση 100 μέτρων μεταξύ ΠΡΟΕΡΙΑΣ - ΒΑΛΕΣΣΙΩΤΕΣ και διεκόπη η τηλεφωνική επικονωνία.

Απώλειες δικές μας 2 νεκροί και δυο ελαφρά τραυματίες.

IV. Tην νύκτα 8ης προς 9ην/7/44 Τμήμα του 54ου Συντάγματος επετέθηκε αιφνηδιαστηκά στα ΚΑΤΩ ΛΕΧΩΝΙΑ και προσέβαλε εχθρικήν δύναμιν Γερμανοτσολιάδων από 125 άνδρες (σχέδιο επιχείρησις ως η σταλείσα έκθεση υπ`αριθμ. Ε.Π. 1939/3-8-44).

Αποτελέσματα συμπλοκής: Απώλειες εχθρού 75 νεκροί Γερμανοί και 35 - 40

Ράλλιδες. Αχρηστεύθηκαν 5 πυροβόλα και κάικαν 12 αυτοκίνητα. Επίσης την ίδια νύκτα δύναμη Γερμανών που στάλθηκε από το ΒΟΛΟ προς ΛΕΧΩΝΙΑ για ενίσχυση από φάλαγγα με 8 αυτοκίνητα, γεμάτα Γερμανούς και ένα Τάγκς προσέκρουσαν στο πεδίο ναρκών και στην ενέδρα του τμήματος μεταξύ ΛΕΧΩΝΙΑ - ΑΓΡΙΑΣ με αποτέλεσμα: Ανετινάχθηκαν και κατεστράφηκαν το Τάγκς και τα δύο αυτοκίνητα και οι Γερμανοί είχαν 40 νεκρούς και τραυματίες. Επίσης καταστράφηκε και κάικε αρκετή ποσότητα πυρομαχικών και όπλων από τις ανατινάξεις των οικημάτων. Απώλειες δικές μας 5 τραυματίες μεταξύ των οποίων δύο σοβαρά.

V. Την 10-7-44 ένα αντιτορπιλικό, μια τορπιλάκατος και δύο υδροπλάνα με βαρύ και ελαφρό οπλισμό επιχείρησαν να προσβάλουν τη βάση ΚΑΜΑΡΙ - ΚΕΡΑΜΙΔΙΟΥ. Χτυπήθηκαν τα πολεμικά πλοία από τα επάκτια Α/Α πυροβόλα των 47 χιλ. του Ι /6 Ουλαμού της XVI Μοίρας με αποτέλεσμα ν`ανοιχθούν στο Πέλαγος και να ματαιωθούν τα σχέδια του εχθρού.

Απώλειες του εχθρού άγνωστες (4 βλήματα χτύπησαν το αντιτορπιλικόν στην πρώρα) ως η σχετική έκθεση υπ`αριθμ. Ε.Π. 1937/3-8-44.

Δικές μας απώλειες 3 τραυματίες του Ουλαμού, 5 του 54ου Συντάγματος και 2 πολίτες όλοι σχεδόν ελαφρά.

VI. Την νύκτα της 16-7-44 τμήματα του Ι /54 Τάγματος σε νυκτερινή τους επίθεση κατέλαβον τη ΣΤΥΛΙΔΑ, κατέλαβον όλα τα οχυρά και τα εξουδετέρωσαν, κατέστρεψαν και ανετίναξαν το σιδηρ. σταθμό και τις λιμενικές εγκαταστάσεις και κάψαν τα μεταφορικά μέσα του εχθρού (αυτοκίνητα, βαγόνια κλπ). Απώλειες εχθρού 6 Γερμανοί και ανάμεσα σ`αυτούς ο Διοικητής και ο υποδιοικητής της φρουράς. Αιχμάλωτοι ένας Γερμανός και 65 Ιταλοί Φασίστες. Δικές μας απώλειες 1 νεκρός και 4 τραυματίες.

Λάφυρα 2 ατομικοί όλμοι, 3 οπλ/λα, 2 υποπολ/λα, 50 τυφέκια, 5 πιστόλια, 250 χειροβομβίδες και 8000 φυσίγγια Ιταλικά.

Στην παραλία κατεστράφησαν ο Γερανός, η αποθήκη εφοδιασμού βενζίνης, το Υδραγωγείον, μέρος οικήματος του σταθμού καθώς και 5 βαγόνια.

VII. Στις 12-7-44 ενέδρα δυνάμεως Διμοιρίας του ΙΙΙ / 52 Τάγματος επί της αμαξιτής ΛΙΑΝΟΚΛΑΔΙ - ΖΗΛΕΥΤΟΥ εκτύπησεν Γερμανικόν αυτοκίνητον. Απώλειες εχθρού 10 νεκροί. Δικές μας δύο ελαφρά τραυματίες.Το αυτοκίνητον κάηκε μόλις μπήκε στο ΛΙΑΝΟΚΛΑΔΙ.

VIII.Στις 19-7-44 Τμήμα Μηχανικού του αποσπάσματος Α.Θ.Ο. κατέστρεψε τη σιδηρ. Γραμμή ΦΑΡΣΑΛΩΝ - ΔΕΜΕΡΛΗ σε μήκος 800 μέτρων. Η συγκοινωνία διεκόπη.

ΙΧ. Στις 20-7-44 Τμήμα Ι /54 Τάγματος δυνάμεως Διμοιρίας επετέθη εναντίον αυτοκινήτου παρά το χωρίον ΚΑΡΑ - ΕΜΕΡΤΖΙ. Λόγω παρατολμίας αξιωματικού που επεχείρησεν να αιχμαλωτίση το αυτοκίνητον απέτυχεν να το αιφνηδιάση.

Απώλειες εχθρού 4 νεκροί 2 τραυματίαι. Δικές μας 6 νεκροί και 2 τραυματίαι.

Χ. Στις 20-7-44 στον ΜΑΛΙΑΚΟ ΚΌΛΠΟ μια καταδίωξη του Ε.Λ.Α.Ν. του αποσπάσματος Α.Θ.Ο. επετέθηκαν κατά δύο Γερμανικών καταδιώξεων. Η μια ετράπη εις φυγήν, η δευτέρα ηναγκάσθη να δεχθή μάχην που βάσταξε δυο ώρες. Αποτέλεσμα ήταν να συλληφθή μια Γερμανική καταδίωξη από το Ε.Λ.Α.Ν. με τέσσερες Γερμανούς νεκρούς και 8 Ελληνες αιχμαλώτους.

Δικές μας απώλειες ένας νεκρός (Ιταλός) 8 τραυματίες. Λάφυρα 2 βαρειά πολυβόλα, 4000 σφαίρες, 15

χειροβομβίδες.

ΧΙ. Την 21 και 22/7/44 τμήματα του Ι /54 Τάγματός ενέργησαν στο συνοικισμό ΛΑΜΙΑΣ προς εξουδετέρωσιν της φρουράς και πυρπόλησιν των ευρισκομένων εκεί 500 βαρελιών πετρελαίου. Λόγω του ότι οι Γερμανοί ήσαν σε συναγερμό λόγω βομβαρδισμού των από τη Συμμαχική αεροπορία, δεν επετεύχθη ο αιφνηδιασμός.

Απώλειες εχθρού κατά εξηκριβωμένες πληροφορίες 3 νεκροί και 2 τραυματίες.

Απώλειες δικές μας 1 νεκρός και 1 τραυματίας.

ΧΙΙ. Στις 21-7-44 τμήμα δυνάμεως του Ι /54 Τάγματος εγκατέστησεν ενέδραν εις τα υψώματα ΑΓΧΙΑΛΟΥ επί τη δημοσίας ΒΟΛΟΥ - ΑΛΜΥΡΟΥ. Γερμανικόν αυτοκίνητον γεμάτο στρατό όταν έφθασε κοντά στην ενέδρα εβλήθη αιφνηδιαστικά από μικρή απόσταση. Οι επιβαίνοντες Γερμανοί το εγκατέλειψαν και ετράπησαν εις φυγήν ως τη θάλασσαν πόλλοι από αυτούς εφθονεύθησαν. Μετά δύο ώρες από το κτύπημα του αυτοκινήτου έφθασε στον τόπο της συμπλοκής Γερμανική φάλαγγα από 25 αυτοκίνητα από ΒΟΛΟ. Δύναμη Γερμανών περί τους 500 άνδρες. Επικολούθησε μάχη περί τις δυο ώρες (ως η σχετική έκθεση Ε.Π. 2002).

Απώλειες εχθρού 30 νεκροί και 30 τραυματίες, 2 αιχμάλωτοι. Δικές μας 3 νεκροί και 1 ελαφρά τραυματίας.

Λάφυρα 1 αυτοκίνητο σε καλή κατάσταση, ένα αυτόματο, τρία ατομικά όπλα, 4 ζεύγη αρβυλών, 560 φυσίγγια, 860 εκατομ. δραχμών.

ΧΙΙΙ.Στις 22-7-44 Τμήματα του 54ου Συντάγματος ευρισκόμενα στην περιοχή ΚΑΡΑΝΤΑΟΥ στη μάχη σοδειάς, συνεπλάκησαν μετά Γερμανών εις ΨΥΧΙΚΟΝ ΛΑΡΙΣΣΑΣ. Τα τμήματα του 54ου Συν/τος ενισχύθηκαν με Ουλαμό Ιππικού. Η μάχη βάσταξε δυο ώρες. Απώλειες του εχθρού 10 νεκροί, 6 τραυματίες και 17 αιχμάλωτοι. Δικές μας καμμία. Λάφυρα ένας ομαδικός όλμος, ένα μυδραλιοβόλο, δυο τυφέκια, 10 κιβώτια βλήματα όλμου και φυσίγγια μυδραλλιοβόλου.

ΧIV.Στις 23-7-44 εγένετο σαμποτάζ από ομάδα κρούσης του Συντάγματος επί της σιδηρ. γραμμής Νοτίως ΣΤΥΡΦΑΚΑ. Κατεστράφησαν δυο βαγόνια και διεκόπη η συγκοινωνία επί τρίωρον.

ΧV. Στις 23-7-44 Γερμανικό αυτοκίνητο κινήθηκε από ΠΛΑΤΥΚΑΜΠΟ προς ΜΕΣΟΧΩΡΙ ΛΑΡΙΣΣΑΣ για πλιάτσικο. Η υποδειγματική ομάς ΕΠΟΝ του 54ου Συν/τος το κτύπησε προ του χωρίου και το κατέστρεψε. Συνελήφθη ένας αιχμάλωτος, σκοτώθηκε ένας άλλος και τραυματίστηκαν οι υπόλοιποι. Αμέσως μετά το κτύπημα του Γερμανικού αυτοκινήτου έφθασε Γερμανική δύναμη σε ενίσχυση 90 ανδρών με τρεις ομαδικούς όλμους, 8 μοτοσυκλέττες και 7 αυτοκίνητα. Τμήματα του ΙΙΙ /54 Τάγματος και της 2ας Ίλης Ιππικού συνεπλάκησαν με την παραπάνω δύναμιν έξω απ` το χωριό ΜΕΣΟΧΩΡΙ η μάχη βάσταξε τρεις ώρες. Κατά τη διάρκεια της μάχης οι Γερμανοί έφεραν και άλλη ενίσχυση από ΠΛΑΤΥΚΑΜΠΟ αποτέλεσμα της μάχης ήταν να συμπτυχθούν οι Γερμανοί με πολλές απώλειες. Δικές μας ένας αντάρτης τραυματίας και ένας νεκρός του Εφ.ΕΛΑΣ.

ΧVI.Την νύκτα της 23-7-44 δύναμη Διμοιρίας Πεζικού του ΙΙΙ /52 Τάγματος και τμήμα Μηχανικού εγκατέστησεν ενέδραν στον αμαξόδρομον ΛΙΑΝΟΚΛΑΔΙ - ΖΗΛΕΥΤΟΝ και τοποθέτησεν 5 νάρκες μπροστά στην ενέδραν μέσα στον δρόμο. Στις 6.40 της 24ης/7/44 πέρασε η φάλαγγα από 5 αυτοκίνητα με Γερμανούς το ένα απ`αυτά ήταν αλυσσοφόρο και ρυμουλκούσε πυροβόλο. Προσέκρουσε στις νάρκες και ανετινάχθηκαν. Επικολούθησε μικροσυμπλοκή. Απώλειες εχθρού 1 αλυσσοφόρο αυτοκίνητο, 1 πυροβόλο και τρεις νεκροί.Δικές μας καμμιά.

XVII.Την 24/7/44 Γερμανική δύναμη από 120 άνδρες με αυτοκίνητα κινήθηκε επιθετικά από ΧΑΛΚΗ προς ΚΥΠΑΡΙΣΙΑ ΜΕΣΟΧΩΡΙ. Τμήματα του ΙΙΙ /54 Τάγματος και της 2ας Ίλης του 3/7 Ιππικού και μια διμοιρία Εφ.ΕΛΑΣ τους κτύπησε στο χωριό ΜΕΣΟΧΩΡΙ. Η μάχη βάσταξε 5 ώρες.Τα τμήματά μας έκαναν επίθεση και με έφοδο ανάγκασαν τους Γερμανούς να τραπούν εις φυγήν και να εγκαταλείψουν πολλά πλιάτσικα.Άφισαν στο πεδίον της μάχης πολλά πυρομαχικά και χειροβομβίδες. Η καταδίωξη των Γερμανών συνεχίστηκε μέχρι τη βάση τους ΧΑΛΚΗ. Απώλειες εχθρού πολλοί νεκροί και τραυματίες ανάμεσα

σ`αυτούς και ένας Ταγματάρχης επί κεφαλής της φάλαγγος. Καταστράφηκε τελείως ένα αυτοκίνητο.Δικές μας

απώλειες καμμιά.

XVIII.Στις 25 και 26/7/44 ο Λόχος Μηχανικού ΓΑΛΑΤΣΑΝΟΥ έκανε σαμποτάζ στο 238 χιλμ.Κατεστράφησαν 15 βαγόνια γεμάτα πολεμικό υλικό και 1000 όπλα Ιταλικά. Η γαλαρία σε πολλά σημεία έπαθε μεγάλες ρωγμές και διαρήξεις. Απώλειες 1 Έλληνας μηχνοδηγός νεκρός και δυο τραυματίες.

ΧΙΧ. Την 27/7/44 τμήματα του ΙΙΙ /54 Τάγματος και Ιππικού του συγκροτήματος Κάμπου ΛΑΡΙΣΣΑΣ επετέθηκαν κατά Γερμανών στα υψώματα ΚΥΠΑΡΙΣΙΑ (ΣΟΥΦΛΑΡ) που ήταν εγκατεστημένοι αμυντικά. Η μάχη κράτησε 4 ώρες δεν εξακριβώθηκαν απώλειες του εχθρού. Δικές μας ένας ελαφρά τραυματίας.

ΧΧ.ΠΡΟΤΑΣΕΙΣ ΔΙΟΙΚΗΣΕΩΣ ΕΠΙ ΔΙΕΞΑΧΘΕΙΣΩΝ ΕΠΙΧΕΙΡΗΣΕΩΝ

Ως τον προηγούμενον μήνα. Ενίσχυσις των τμημάτων Ταξιαρχίας διά όλμων και βαρέων πολυβόλων.

ΧΧΙ.ΚΡΙΣΕΙΣ ΔΙΟΙΚΗΣΕΩΣ ΕΠΙ ΔΙΕΞΑΧΘΕΙΣΩΝ ΕΠΙΧΕΙΡΗΣΕΩΝ

Επιχείρησις κατά ΠΕΤΡΟΜΑΓΟΥΛΑΣ ως η 7469/1-8-44 αναφορά μας.

Επιχείρησις κατά ΚΑΤΩ ΛΕΧΩΝΙΩΝ ως η Ε.Π. 1939/2-8-44 αναφορά μας.

Επιχείρησις Ι /6 Ουλαμού Πυροβολικού 54ου Συντάγματος ως η Ε.Π. 1937/2-8-44 αναφορά μας.

Επιχείρησις Υψ.ΑΓΧΙΑΛΟΥ Ι /54 Τάγματος ως η Ε.Π. 2002/2-8-44 αναφορά μας.

Γενικώς τα τμήματα επέδειξαν κατά τον μήνα ΙΟΥΛΙΟΝ επιθετικόν πνεύμα και ορμητικότητα.

Το 54ον Σύνταγμα και Ι /54 Τάγμα επέδειξαν εξαιρετικόν επιθετικόν πνεύμα με λίαν ικανοποητικά αποτελέσματα εις λάφυρα και αιχμαλώτους παρά την δυσαναλογίαν των μέσων και των πολλαπλών αποστολών.

Η οργάνωση υπό των Διοικήσεων των επιχειρήσεων και η εκτέλεσις των υπήρξε γενικώς πολύ καλή.

ΧΧΙΙ.Απώλειαι ημετέρων 16 νεκροί, 35 τραυματίαι.

ΧΧΙΙΙ.Αιχμάλωτοι 21 Γερμανοί, 65 Ιταλοί και 8 Έλληνες.

ΧΧΙV.Λάφυρα 1 ομαδικός όλμος με 10 κιβώτια βλήματα, 2 ατομικοί όλμοι, 3 οπλ/λα, 2 βαρειά πολυβόλα, 1 μοτοσυκλλέττα, 1 μυδραλλιοβόλο, δυο υπολ/λα, 56 τυφέκια, 5 πιστόλια, 265 χειροβομβίδες, 12560 φυσίγγια, μία Γερμανική καταδίωξη, ένα αυτοκίνητο, 4 ζεύγη άρβυλα, 860 εκατομ. δραχμές, πολλά πυρομαχικά και χειροβομβίδες καθώς και άλλα υλικά από τη μάχη ΜΕΣΟΧΩΡΙ της 24/7/44 και πυρομαχικά μυδραλλιοβόλου από τη μάχη του ΖΑΠΕΙΟΥ τις 22/7/44.

ΧΧV.Καταστροφαί. Ανετινάχθησαν 2 αμαξοστοιχίαι, κατεστράφη σιδηρ. γραμμή Σ.Ε.Κ. μεταξύ σταθμού ΔΟΜΟΚΟΥ - σταθμού ΔΟΞΑΡΑ.

Κατεστράφη η σιδηρ. γραμμή 100 μέτρων ΔΕΜΕΡΛΗ - ΠΡΟΕΡΝΑΣ.

Κατεστράφη η σιδηρ. γραμμή 800 μέτρων ΦΑΡΣΑΛΩΝ - ΕΜΕΡΛΗ.

Κατεστράφησαν αι Λιμενικές εγκαταστάσεις της ΣΤΥΛΙΔΑΣ καθώς και τα μεταφορικά μέσα του σταθμού της.

Κατεστράφησαν 14 βαγόνια γεμάτο με πολεμικό υλικό, πυρομαχικά, 1000 Ιταλικά τυφέκια κλπ.Κατεστράφησαν ακόμα 7 βαγόνια καθώς 6 πυροβόλα, 16 αυτοκίνητα, 1 αλυσσοφόρο, 1 τάγκς. Εβλάβη και το αντιτορπιλικό από βολάς του επακτίου πυροβολίου μας.

Σ.Δ. XVI Ταξιαρχίας τη 18-8-44 Η XVI Ταξιαρχία Α.ΚΑΤΣΑΡΟΣ Σ.ΖΑΧΑΡΙΑΣ Διά την ακρίβειαν

Το ΙΙΙον Γραφείον (Τ.Σ.Υ.)

38

Ε.Λ.Α.Σ.ΓΕΝΙΚΟΝ ΣΤΡΑΤΗΓΕΙΟΝΚΛΙΜΑΚΙΟΝ ΠΕΛΟΠΟΝΝΗΣΟΥΕΠΙΤΕΛ. ΓΡΑΦ. ΙΑΡΙΘ. Ε.Π. 314

ΙΙΙ Μεραρχίαν Πελ/σου

Εν συνεχεία προς την υπ`αρίθ. Ε.Π. 253/10.VIII.44 Διαταγήν μας κοινοποιούσαν την υπ`αριθ. Ε.Π. 6053/6.VIII.44 ομοίαν του Γενικού Στρατηγείου αφορώσης την διακοπήν επί του παρόντος της αποστολής Ρώσων στρατιωτών εις το Εξωτερικόν και την χρησιμοποιήσιν τούτων εις υπηρεσίας του Ε.Λ.Α.Σ. , έχω την τιμήν να παρακαλέσω όπως εκδόσητε τας αναγκαιούσας Διαταγάς διά την ταχείαν συγκέντρωσιν απάντων των εις τας Μονάδας της Μεραρχίας υπηρετούντων Ρώσσων εις το Σ.Δ. της Μεραρχίας.

Μετά την άφιξιν των και μέριμνά σας θα συγκροτηθή αμοιγές τμήμα Ρώσσων με επικεφαλής τον Σμηναγόν Ανατόλι και με κατώτερα στελέχη επίσης εκ των ιδίων.

Μετά την συγκρότησιν του το τμήμα τούτο θα ενταχθή εις το ΙΙον Σ.Π. ως μάχιμον τμήμα αυτού και`δι`αποστολάς αναλόγως των αναγκών και την κρίσιν του Συν/τος υπό την απαραίτητον προυπόθεσιν της διατηρήσεως του αμοιγούς της συνθέσεως του.

Αι Μονάδες εις ας κοινοποιείται η παρούσα Διαταγή να αποστέλλουν πάντας τους τυχόν παρουσιαζομένους Ρώσσους αυτομόλους εις το 11ον Σ.Π. διά την καταταξίν των εις το συγκροτούμενον τμήμα των Ρώσσων.

Σ.Δ. 19.VIII.44ΑΡΗΣ ΒΕΛΟΥΧΙΩΤΗΣ

Διά την ακρίβειαν Το Ι ΓραφείονΚοινοποίησις: (Τ.Σ.)Γενικόν Στρατηγείον (υ.τ.α.)VIII και ΙΧ Ταξιαρχίαι11ον Σ.Π.Ακριβές αντίγραφον

39

Ε.Λ.Α.Σ.ΓΕΝΙΚΟ ΣΤΡΑΤΗΓΕΙΟΕΠΙΤΕΛΕΙΟ - ΓΡΑΦΕΙΟ ΙΙΙΑριθ. Ε.Π.Ε. 1534

Διαταγή

Προκειμένου εν συνεχεία προς τας υπ`αριθ. Ε.Π.Ε. 1304 και Ε.Π.Ε. 1401 διαταγές Γενικού τα τμήματα Βρεττανών και Αμερικανών Κομμάντος των περιοχών των Μονάδων σας να μετέχωσιν εφεξής των επιχειρήσεων εν συνεργασία μετά ημετέρων τμημάτων της περιοχής δράσεως των.

Εντελλόμεθα

Όπως 1) Αι διοικήσεις των τμημάτων τούτων μετέχωσι της μελέτης και επεξεργασίας των σχεδίων των επιθετικών και αμυντικών επιχειρήσεων των αναληφθησομένων από κοινού μετά των ημετέρων τμημάτων κατά τελικήν Γ΄φάσιν των επιχειρήσεων της ΚΙΒΩΤΟΥ, αλλά και κατά την ενδιάμεσον Β΄φάσιν, ην ήδη διανύομεν.

2) Τα ειδικά τμήματα των ως άνω διαταγών Γενικού αποτελέσωσιν οργανικά τμήματα των Μεγάλων Μονάδων των λαμβάνοντα ειδικόν όνομα.Παραδείγματος χάριν πέμπτος λόχος τάδε Συντάγματος.

3) Κατά τα λοιπά ισχύωσιν αι ανωτέρω δυο διαταγαί του Γενικού περί της ανάγκης εγκρίσεως των σχεδίων επιχειρήσεων υπό του Γενικού Στρατηγείου και των Μεγάλων Μονάδων και της παροχής υπό της Σ.Σ.Αποστολής των καταναλωθησομένων κατά τας επιχειρήσεις ταύτας πυρομαχικών εκ των προτέρων ή τουλάχιστον ευθύς αμέσως μετά την επιχείρησιν δι' ο καθ`όλην την διάρκεια συνεργασίας και

συνεκπαιδεύσεως ειδικών τμημάτων μας και τοιούτων συμμάχων Κομμάντος επιβάλλεται διάγωσιν κοινήν ζωήν στρατοπέδου προς ανάπτυξιν σχέσεων εγκαρδιότητος

και αμοιβαίας εμπιστοσύνης.

Σ.Δ. Γεν.Στρατηγείου 22.8.1944 ΣΤΕΦΑΝΟΣ ΣΑΡΑΦΗΣΠαραλήπται ΥποστράτηγοςΟ.Μ. ΜακεδονίαςΙΧ, Χ, ΧΙΙΙ ΜεραρχίαιXVI Ταξιαρχία

ΚοινοποίησιςΣ.Σ. Αποστολήν (υτε) 2 αντίτυπα.ΙΙον Γραφείον Γ.Σ. Ακριβές αντίγραφον Το ΙΙον Γραφείο (Τ.Σ.Υ.)

40

Ε.Λ.Α.Σ.Γενικό ΣτρατηγείοΑριθ. Ε.Π.Ε. 1535

Διαταγή

Ι) Διά την επίτευξιν στενωτέρας συνεργασίας και ηνωμένης ενεργείας μετά των Συμμαχικών τμημάτων των περιοχών των υφ`ημάς Μεγάλων Μονάδων και ιδίως των περιοχών των στοχων του σχεδίου επιχειρήσεων Κιβωτός κατά την Γ΄ και τελικήν φάσιν του, δέον όπως τα τμήματα τα διατεθέντα εις τας περιοχάς τας διά της υπ`αριθ. Ε.Π.Ε. 183/17.1.44 διαταγής Γ.Σ. και ήδη ευρισκόμενα εις τας περιοχάς Βίτσι -

Σινιάτσικο, Βερμίου, Πηλίου, Όρθρυος παραμένωσιν εις ταύτας μετά των διοικήσεων των εκείνων αίτινες τυγχάνουσιν αι αρχικώς διατεθείσαι εις αυτάς και συνεργασθείσαι μετά των αξ/κών Συνδέσμων της Σ.Σ.Α. απ`αρχής διά την μελέτην των επιχειρήσεων του σχεδίου Κιβωτός.Εκτός αν έχουσιν ήδη αντικατασταθή ή μετατεθή αύται εν τω μεταξύ δι'οιονδήποτε λόγο και ήδη υπηρετούσιν εις άλλας Μονάδας, τμήματα ή υπηρεσίας.

Ομοίως τα τμήματα τα διατεθέντα εις τας περιοχάς ταύτας διά της Ε.Π.Ε. 183/17.1.44 διαταγής Γ.Σ. ή άλλων διαταγών του τακτικής φύσεως, εις περιοχάς εγγύς των περιοχών των στοχων δέον όπως παραμείνωσιν εις τας νέας ταύτας περιοχάς έτοιμα να μετακινηθώσι προς τας περιοχάς στόχων της Κιβωτού κατόπιν νεωτέρας διαταγής Γ.Σ.

ΙΙ) Συγκεκριμένως δέον να παραμένωσιν υπό τας ανωτέρω εν τη παραγράφω Ι προυποθέσεις εις την περιοχήν.

ΒΙΤΣΙ :Τμήματα 28 Σ/τος Π. και το απόσπασμα συν.Αριανού εις οργανικόν τμήμα.

ΣΙΝΙΑΤΣΙΚΟΝ :Τμήματα 27 και 28 Σ.Π. και το απόσπασμα συν.Υψηλάντη εις οργανικόν τμήμα.

ΒΕΡΜΙΟΥ :To 16ον Σ.Π. και το ΙΙΙ /53 τάγμα Π. μετά των συν.Κολοκοτρώνη, Παγώνη, Ακρίτα και Αθανασιάδη.

ΠΗΛΙΟΥ :Το τάγμα του 54 Σ.Π. το συγκροτηθησόμενον ως 4ον τοιούτον εκ της εν Πηλίω δυνάμεως αντί του ΙΙ /54 τάγματος μετακινηθέντος εις περιοχήν νοτίας Πίνδου ως εφεδρεία Γ.Σ.

ΟΡΘΡΥΟΣ :Tο Ι /54 Τάγμα υπό συν.Αμάρμπεην.

ΙΙΙ) Εάν τινες των ανωτέρω συναγωνιστών δεν υπηρετούσιν ήδη εις τας μονάδας ή τμήματα ταύτα δέον να αναφέρθωσιν εις το Γ.Σ. τα ονόματα των νέων διοικητών των μονάδων ή τμημάτων.

ΙV) Ομοίως δέον να αναφερθώσιν εις το Γ.Σ. η οργανική και παρατακτή δύναμις των τμημάτων ή μονάδων των περιοχών τούτων αι ήδη ευρισκόμεναι επί της περιοχής των στόχων.Και αι τοιαύται των περιοχών εγγύς των στόχων κεχωρισμένως κατά περιοχάς και οργανικά τμήματα.

Σ.Δ. Γεν. Στρατηγείου

22.8.44 ΣΤΕΦΑΝΟΣ ΣΑΡΑΦΗΣ ΥποστράτηγοςΠαραλήπταιΟ.Μ.ΜακεδονίαςΙΧ, Χ, ΧΙΙΙ ΜεραρχίαιΧVI Ταξιαρχία

41

ΕΘΝΙΚΌΣ ΣΤΡΑΤΌΣ ``Ε.Λ.Α.Σ.``XVI ΤΑΞΙΑΡΧΙΑΕΠΙΤΕΛΕΙΟΝ ΓΡΑΦΕΙΟΝ ΙΙονΑΡΙΘΜ. Α.Π. 740

ΔΙΑΤΑΓΗ

Σ`εκτέλεση της υπ`αριθμ. Α.Π. 1077/2-8-44 Δ/γής Γενικού Στρατηγείου σχετικά με την παράδοση Γερμανών αιχμαλώτων ή αυτομόλων στη Σ.Σ.Αποστολή σας γνωρίζουμε τα παρακάτω.

α) Δεν θα παραδίδετε στη Σ.Σ.Α. κανένας αυτόμολος ή αιχμάλωτος εφ`όσον κρίνεται από τη Μονάδα που τον έχει χρήσιμος για τον αγώνα κατά του κατακτητή και για προπαγάνδα στις γραμμές του.

β) Οι αυτόμολοι και αιχμάλωτοι ανήκουν στον ΕΛΑΣ.Αφού όμως υποβληθούν στη σχετική εξέταση και εφ`όσον δεν υπάρχει κανένας λόγος παραμονής των στην Ελλάδα ζητηθούν δε ταυτόχρονα και από την Σ.Σ. Αποστολή, θα παραδίδωνται σ`αυτή για την αποστολή τους στο εξωτερικό.Στην τελευταία περίπτωση απαιτείται απαραίτητα προηγούμενη έγκριση του Γενικού Στρατηγείου που θα ζητείται ιεραρχικά. Την εγκριτική διαταγή θα προκαλή ή απ`ευθείας το Αρχηγείο της Σ.Σ. Αποστολής ή η Μονάδα του ΕΛΑΣ που της ζητήθηκε από σύνδεσμο αξ/κό η παράδοση αιχμαλώτου ή αυτομόλου.

γ) Όλοι οι αυτόμολοι ή αιχμάλωτοι θ`αποστέλλονται συνοδεία στην έδρα μας.

Παρακαλούμε όπως γίνη πιστή και ακριβή συμμόρφωση με τη δ/γή αυτή.

Σε συνέχεια και παίρνοντας αφορμή από το γεγονός της αποστολής 39 Ιταλών αιχμαλώτων των επιχειρήσεων ΣΤΥΛΙΔΟΣ στο στρατόπεδο Ιταλών Σάικας της Σ.Σ. Αποστολής και σε εκτέλεση της

υπ`αριθμ. 8660/2-8-44 Δ/γής Γενικού Στρατηγείου γνωρίζουμε τα παρακάτω.

Οι Ιταλοί που παρέμειναν στις τάξεις του Γερμανικού Στρατού και μετά την συνθηκολόγησιν του 1943, δεν ανήκαν στην κατηγορία των Ιταλών που ύστερα από τη γνωστή συμφωνία βρέθηκαν στην περιοχή της Ελεύθερης Ελλάδας.

Μετά απ`αυτό είναι ευνόητον ότι η Σ.Σ. Αποστολή δεν έχει καμμία υποχρέωση διατροφής γι`αυτούς που συλλαμβάνονται αιχμάλωτοι ή αυτομολούν τώρα, τουναντίον αυτοί πρέπει να θεωρούνται αιχμάλωτοι πολέμου ή αυτόμολοι του ΕΛΑΣ και θα παίρνονται τα ίδια μέτρα που παίρνονται για όλους του αιχμαλώτους ή αυτομόλους Γερμανούς, Πολωνούς, Αυστριακούς, Τσέχους κλπ.

Σύμφωνα μ`αυτό το πνεύμα πρέπει να αντιμετωπίζουμε και να παίρνουμε τα κατάλληλα μέτρα ασφαλείας για όλους και για τους 39 που στάλθηκαν απ`το Ι /54 στη Στάικα.

Η διαταγή αυτή να μπή στο φάκελλο των Βασικών Διαταγών.

ΠΑΡΑΛΗΠΤΑΙ Σ.Δ. Ταξιαρχίας τη 23-8-4452, 54 Συντάγματα ΗΙ /54, ΙΙ /54 Τάγματα XVI Ταξιαρχία Α.ΚΑΤΣΑΡΟΣ Σ.ΖΑΧΑΡΙΑΣ Διά την ακρίβειαν Το ΙΙον ΓραφείονΚΟΙΝΟΠΟΙΗΣΙΣ (Τ.Υ.)Απόσπασμα Α.Θ.Ο.XVI Εφ.Ταξιαρχία

42

Αξιωματικός ΙΙΙ ΜεραρχίαςΠελοποννήσου

Από

την ομάδα των Ρώσσων Ανταρτών

Αίτησις

Λαμβάνομεν την τιμήν ν`αναφέρωμεν τα της 25ης/8/44 Ρώσσους αντάρτες Σαλουνόβιμ Αλέξανδρος, Γιανιουσκενέμ Γρηγόριεμ και Κασλόβιμ Νικολάη έγιναν στοιχεία ταραχής εις τον λόχον και προσέβαλον όλη την ομάδα των Ρώσσων ανταρτών και την ιδική μας

πατρίδα Ρωσία και τους Έλληνας αντάρτες του ΕΛΑΣ.Αι ταραχαί είναι αι κάτωθι.

1) Σαλουνόφ Αλέξανδρος εδώ και δέκα ημέρες παρουσιάστηκε και μέθησε εις την 25η/8/44 έσχησε το υποκάμησον ενός συντρόφου και επετέθη εναντίον του για να τον κτυπήση.

Κακολογή ημάς τους ρώσσους αντάρτες ότι η εθνικότης μας μεταξύ ρώσσων, εβραίων και καυκάσεων δεν έχουν καμία συνενόησι μεταξύ των και κακολογή όλες τις εθνικότητες της ρωσσίας και εις τα πρόσωπα των εθνικοτήτων αυτών έλεγε αισχρά λόγια.

Τον αρχηγό του Σοβιετικού λαού τον σύντροφο Στάλιν και τον καλλίτερος εξ`όλων των προλεταριάτων ολοκλήρου του κόσμου (ενν. Στάλιν).

Τον κατέκρινε με τα πιο αισχρά λόγια (αυτά τα λόγια τα νομίζουμε ημείς ότι είναι εις τοιούτον βαθμόν αισχρότητος που δεν δύναται να τα`αναφέρωμε εις την αίτησιν).

Αυτός είπε ότι ο Στάλιν πρόδωσε την Ουκρανία στους γερμανούς.

Όλους τους ρώσσους αντάρτες και τους Έλληνας αντάρτες ονόμασε προδότας της Πατρίδος.

Ο νεώτερος αυτός αφιχθείς εις τους ρώσσους αντάρτες κατά το μεθύση το οποίον έκανε ομολογούσε ότι περνούσε εις τους γερμανούς καλά, είπε αυτός ότι τετράκις βγήκε με τους γερμανούς κατά των ανταρτών του ΕΛΑΣ.Με όλας αυτάς τας ενοχλήσεις τας οποίας έκανε χθές στο χωριό ενώπιον του λαού χαρακτηρήσθη πολύ αντίθετος από ότι είναι ένας άνδρας της Σοβιετικής ενώσεως.

Απόφασις : Ο Συναγ. Σαλουνόφ Αλέξανδρος παραβρισκόταν 17 μήνες στις γερμανικές ομάδες της Ελλάδος είχε την ευκαιρία να έλθη προς τους αντάρτες ενωρίτερα αλλά περίμενε το τέλος του πολέμου και καταλαβαίνοντας ότι ο πόλεμος θα είναι υπέρ της Σ. Ένωσης με τη βοήθεια του σύντροφου Κατσιούρην ήλθε τους αντάρτες.Αφ`ότου αφίχθη έδειξε ότι δεν μένει καθόλου ευχαριστημένος με την ζωή των ανταρτών.Ημείς η ρωσσική ομάς ανταρτών λογαριάζουμε τας ενοχλήσεις αυτάς αυτόν ταραχοποιόν και τον ίδιον ως ένοχο.Γιαυτό από λογαριάζουμε για της ταραχές που είχε κανομένες και παρακαλούμεν να

λάβετε τα μέτρα τα οποία λαμβάνετι και εις τους Έλληνας αντάρτες.

2) Οι αντάρτες Γιανιουσκίκ Γριγόρι και κασλοφ Νικολάς αυτοί αναφέρονται ως ένοχοι της πράξεως της οποίας έγινε χθές τέτοια χτηπήματα και μιθίσματα είχον γίνει απ`αυτούς τους δυο πολλάκις και οι οποίοι ήλθον και χθές και άκεμαν τα ίδια.

Αυτοί στις προηγούμενες μάχες κατά των Γερμανών ήχον δίξει τον εαυτόν τους φοβισμένον και πανικόβλητον.Σε κάθε μάχη άφινον τους συντρόφους τους και τα όπλα τους κι έφευγον από το πεδίον της μάχης.

Ο Γρηγόρης Γιάνουσκινη και ο Κασλωφ Νικολάι είναι η αιτία και σπέρνουν τη διχόνοια μεταξύ μας.

Ημείς οι Ρόσσοι αντάρτες με της διαταγές της δικίσας, φτιάξαμε χωριστά ροσσική διμηρία.Παρακαλούμε σ`αυτά τα πρόσωπα να λάβετε τα αυστηρότατα μέτρα και να τους αποσπάσετε από την διμηρία μας διότι δεν τους θέλουμε, χωρίς τιμωρία αυτών είναι φύση αδύνατον να γίνη πιθαρχία και εις άλους στρατιώτας και σε μάχην.

Αξιωματικός της Ρωσσικής διμηρίας. Μαγκομέτοφ 26-8-44

Παρακαλούμε να το συντομεύσετι όσον μπορείται το γρηγορότερον.

Ακριβές Αντίγραφον

43

ΕΛΑΣΓΕΝΙΚΟ ΣΤΡΑΤΗΓΕΙΟΔ/ΣΗ ΝΑΥΤΙΚΗΣ ΥΠΗΡΕΣΙΑΣΔ/ΣΗ ΕΠΙΜΕΛΗΤΕΙΑΣ και ΓΡΑΦ. ΙΙΙ

Αριθ. Ε.Π. 8015

Διαταγή

Λαβόντες υπ`όψιν την ανάγκην της ταχίστης συγκροτήσεως και αναπτύξεως του Ε.Λ.Α.Ν., εξουσιοδοτούμεν τον εις την Ναυτικήν Υπηρεσίαν του Γενικού Στρατηγείου υπηρετούντα Πλωτάρχην του Π.Ν. Σόλωνα Γρηγοριάδην να μεταβή εις την περιοχήν της ΧΙΙΙ Μεραρχίας εις τμήματα της οποίας (54ον Σ.Π. και Α.Α.Α.Φ.) έχουν οργανωθή εξ ιδίας πρωτοβουλίας τμήματα του Ε.Λ.Α.Ν. και επιληφθή με την αναδιοργάνωσιν, συγκρότησιν, ανάπτυξιν των κ.τ.λ., συμφώνως προς τας εκδοθείσας μέχρι τούδε βασικάς διαταγάς διοργανώσεως του Ε.Λ.Α.Ν. υπό της Ναυτικής Υπηρεσίας.

Η ΧΙΙΙ Μεραρχία, η XVI Ταξιαρχία και αι Διοικήσεις 54ου Σ.Π. και Α.Α.Α.Φ. προς ας κοινοποιείται η παρούσα παρακαλούνται όπως λαμβάνουσαι υπ`όψιν την εξαιρετικήν σημασίαν ην αποδίδομεν εις την καλήν και ταχείαν ανάπτυξιν του Ε.Λ.Α.Ν. εις το πλαίσιον του Απελευθερωτικού Αγώνος, παράσχουν εις τον ανωτέρω κάθε σχετικήν πληροφορίαν και διευκόλυνσιν, καθώς και όλα τα απιτηθησόμενα μέσα διά να φέρη εις πέρας την ανωτέρω αποστολήν του.

Επί τη ευκαιρία της μεταβάσεως του ανωτέρω Πλωτάρχου εις την περιοχήν του 54ου Σ.Π. εξουσιοδοτούμεν τούτον να εξετάση εάν εξετελέσθη η υπ`αριθ. 9028/13-8-44 διαταγή του Γενικού Στρατηγείου περί αναθέσεως της όλης Υπηρεσίας των υπό των Συμμάχων μεταφερομένων διά ιστιοφόρων ειδών εις την Ε.Τ.Α. Θεσαλίας και σε περίπτωση που δεν συντελέσθη η παράδοσις να εξετάση τους λόγους.Αντίγραφον της ως άνω διαταγής να χορηγηθή εις τούτον ίνα έχη ταύτην υπ`όψιν του.

Επίσης κατά την μετάβασιν του εις την περιοχήν Α.Α.Α.Φ. να εξετάση και το ζήτημα των λαφύρων που πραγματεύεται η υπ`αριθ. Ε.Π. 7939/26-8-44 διαταγή Γενικού Στρατηγείου της οποίας επίσης να του χορηγηθή αντίγραφον.

Επί όλων των ανωτέρω ζητημάτων ο Πλωτάρχης Σόλων Γρηγοριάδης άμα τη επιστροφή του να μας υποβάλη λεπτομερή έκθεσιν.

Το Ιον Επιτ. Γραφείον να χορηγήση εις τον ανωτέρω το σχετικό

φύλλο πορείας.

Σ.Δ. Γεν. Στρατηγείου 27-8-44 ΣΤΕΦΑΝΟΣ ΣΑΡΑΦΗΣ ΥποστράτηγοςΑποδέκται Πλωτάρχης Σόλων Γρηγοριάδης

ΚοινοποίησιςΧΙΙΙ Μεραρχία - XVI Ταξιαρχία54ον Σ.Π. - Α.Α.Α.Φ.Ιον Κέντρον Εφ. ΠηλίουΕ.Τ.Α. Περιοχής ΘεσσαλίαςΙ και ΙΙΙ Επιτ. Γραφείον Γ.Σ.Δ/ση Επιμελητείας Ακριβές Αντίγραφο Η Ναυτική Υπηρεσία (Τ.Σ.Υ.)

44

ΕΘΝΙΚΟΣ ΣΤΡΑΤΟΣ ΕΛΑΣXVΙ ΤαξιαρχίαΕΠΙΤΕΛΕΙΟΝ ΓΡΑΦ.ΙΙΑΡΙΘΜ. ΠΡΩΤ. 2216

ΜΗΝΙΑΙΟΝ ΔΕΛΤΙΟΝ

αρ. 2 παράγ. ΙV Δ/γής Ε.Π. 1163 ΧΙΙΙ Μεραρχίας

Προσπάθεια αναδιοργάνωσης των Τμημάτων των ``Εθνικιστικών Οργανώσεων`` ΕΑΔ, ΕΕΕ κλπ πάνω σε νέες βάσεις και σύμφωνα με την ανώτερη καθοδήγηση που τους δίνουν.

Πάνε να καταργήσουν τα διάφορα ονόματα που φέρουν σήμερα τα ένοπλα Τμήματά τους και να καμουφλαρισθούν κάτω απ`το όνομα ``Εθνικός Στρατός``...

Το ηθικό των μελών όλων των αντιδραστικών οργανώσεων είναι σε κακά χάλια.

Γενική σύμπτηξη όλων των ΕΑΣΑΔ και ΕΕΕ εις Δεμερλί.-Αναχώρησις των στελεχών για το Ζέρβα.-

Δύναμη οπλισμός.

ΒΟΛΟΣ. Στο Βόλο η δύναμη των ενόπλων τμημάτων των ``Εθνικιστικών οργανώσεων`` ανέρχεται σε 190 περίπου άντρες.Στα μέσα του Αυγούστου ανεχώρησαν όλοι μέσω Λαρίσης και από κεί ήρθαν στο Δεμερλί.Στη Πόλη του Βόλου μένουν 40 ένοπλοι με 2 στέν και ατομικά τυφέκια.

ΛΑΡΙΣΑ. Η δύναμη των ενόπλων στη Λάρισα ανέρχεται σε 100.Συγκεντρώθησαν και αυτοί εις Δεμερλί.

Στο ΔΕΜΕΡΛΙ η δύναμη των ενόπλων ανέρχεται σε 70.Με τη σύμπτυξη τώρα όλων των ενόπλων τμημάτων η δύναμη του Δεμερλί

ανέρχεται σε 300.Στη ΛΑΜΙΑ. Ανεξακρίβωτος λόγω της τρομοκρατίας.

Δραστηριότης.

Από την ΑΘΗΝΑ ήρθαν αξ/κοί των Ταγμάτων Ασφαλείας για να διοργανώσουν τον ``Εθνικό Στρατό`` με επί κεφαλής στο ΒΟΛΟ το Γιαννόπουλο.Δεν κατόρθωσαν όμως να στρατολογήσουν για να φκιάσουν Τάγματα Ασφαλείας.Έλαβαν οδηγίες οι αξ/κοί αυτοί των προδοτικών οργανώσεων στις 21/7/44 από έναν Γερμανό Στρατηγό που ήρθε στο Βόλο καθώς και στις 27/8/44 μίλησε πάλι σ`αυτούς ο Δ/της του 8ου Σ/τος Ντόρνερ.Τους συνέστησε ψυχραιμίαν και να φέρονται καλά στο Κόσμο και ότι παρ`όλο που οι στιγμές είναι δύσκολες δεν έχουν να φοβηθούν τίποτα γιατί ελπίζει ότι η Γερμανία γλήγορα θα συνθηκολογήση με τους Συμμάχους.Τα στελέχη των οργανώσεων αυτών βλέποντας την εξέλιξη της Διεθνούς κατάστασης άρχισαν να φοβούνται, πολλοί δε απ`αυτούς ιδίως Αθηναίοι μαζί και ο Μακεδώνας επεχείρησαν να φύγουν για την Αθήνα αλλά δεν τους επέτρεψε το Φρουραρχείο Σ-Ντέ.

Ο φόβος τους μεγάλωσε μετά την εκτέλεση του αρχηγού των ενόπλων Τμημάτων ΕΕΕ Ανούση και ενός ΕΑΣΑΔίτη που έγινε στις αρχές του Αυγούστου καθώς και το τραυματισμό του Μακεδώνα με χειροβομβίδα Μίλς που ρίχτηκε μέσα στο αυτοκίνητο που επέβαινε.

Απ` τη περιοχή Λάρισας όλα τα στελέχη φεύγουν με τις οικογένειες τους για τα Ιωάννινα για να τεθούν κάτω από τη προστασία του Ζέρβα.Έτσι έφυγε και ο αρχηγός των ΕΑΣΑΔ Λάρισας Καραγιώργος με Γερμανική Φάλαγγα στις 13 του Αυγούστου για τα Ιωάννινα προς συνάντηση του Ζέρβα.Από επιστολή του που πιάστηκε φαίνεται ο τρόμος που τους κατέχει.`` Όποιος γλυτώσει την 24η ώρα σώθηκε για πάντα`` λέει στο γράμμα του.

Στα μέσα του Αυγούστου άρχισαν όλα τα ένοπλα Τμήματα του ΕΑΣΑΔ και ΕΕΕ να συγκεντρώνουνται στο Δεμερλί.

Αρχηγός των ενόπλων αυτών δυνάμεων είναι ο ΕΔΕΣίτης Σούρλας.Λέγεται ότι θα επιχειρήσουν εναντίον της ΓΟΥΡΑΣ σε συνεργασία με τους Γερμανούς.

Στη Λαμία μεγάλη τρομοκρατία επεκράτησε και επικρατεί καθ`όλο το μήνα αυτό.Στη τρομοκρατία αυτή πρωτοστατούν η

Χωροφυλακή με τους Ιταλούς Φασίστες.Στη Λαμία συγκεντρώθηκε μεγάλη δύναμη Ραλληκών και από την

Αθήνα.Έλαβον μέρος στις επιχειρήσεις κατά της Κοιλάδας Καρπενησίου λέγεται δε ότι θα επιχειρήσουν και κατά της Γούρας.Η δύναμη των Ραλληκών που επεχείρησαν κατά του Καρπενησίου και που συγκεντρώθησαν από διάφορες περιοχές υπολογίζεται στους 2000 ντυμένους με αυστριακές στολές και με πολιτικά. Μαζί με τους Γερμανούς έσπειραν το θάνατο και τη καταστροφή στα μέρη που πάτησαν κάψαντες 100% χωριά της Κοιλάδας του Καρπενησίου εκατέρωθεν της αμαξιτής οδού Λαμίας - Καρπενησίου.

Συμπέρασμα. Παρ`όλες τις προσπάθειες των στελεχών αξ/κών Ταγμάτων Ασφαλείας για την αναδιοργάνωση και ανάπτυξη των ενόπλων αντιδραστικών Τμημάτων δεν κατορθώθηκε τίποτα στη περιοχή μας.Οι Γερμανοί προσπαθούν να κρατήσουν τις αντιδραστικές οργανώσεις υποσχόμενοι ότι δεν έχουν να φοβηθούν τίποτα για να μπορέσουν έτσι να εξασφαλίσουν την πιθανήν αποχώρησιν τους.

Γενικά λόγω της εξέλιξης της στρατιωτικής κατάστασης στο εξωτερικό και με την επίτευξη της ΕΝΟΤΗΤΑΣ στο εσωτερικό δεν πρόκειται να αναπτυχθούν άλλο οι προδοτικές οργανώσεις.

Η Ενότητα που επετεύχθη έγινε Εφιάλτης γι`αυτούς και προσπαθούν να βρούν το τρόπο σωτηρίας των.Παραμένουν όμως οι φανατικοί αντιΕΑΜίτες που καταβάλουν κάθε προσπάθεια για να κρατήσουν τα ένοπλα Τμήματα και πιθανόν ακόμα και να επιτεθούν εναντίον του ΕΛΑΣ και ειδικά στον Τομέα μας ενάντια στη περιοχή Γούρας.

Η υπαγωγή όλων των ενόπλων αντιδραστικών στον ΕΔΕΣίτη Σούρλα πιθανόν να είναι κόλπο των στελεχών για να τους ξεγελούν ότι δεν θα πάθουν τίποτα όπως και να εξελιχθή η κατάσταση καθ`ότι θ`αποτελέσουν Τμήμα του ΕΔΕΣ και έτσι να τους κρατήσουν και να μη διαλυθούν.Γενικώς όλοι συσσωματώνονται γύρω απ` τον Ζέρβα τον οποίον βρίσκουν ως σανίδα σωτηρίας.

Υποβάλλεται ΧΙΙΙ Μεραρχία ύτα.

ΣΔ Ταξιαρχίας τη 27/8/44 Για την ακρίβεια Η Διοίκηση της Ταξ/χίας Το ΙΙο Γραφείο

Α.ΚΑΤΣΑΡΟΣ . Σ.ΖΑΧΑΡΙΑΣ (Τ.Σ.Υ.)

Κοινοποίηση52, 54 Συν/ταΙ /54, ΙΙ/54 ΤάγματαΛόχος Μηχανικού, XVIη Εφ. ΤαξιαρχίαΑπόσπασμα Α.Θ.Ο.ΙΙο Επιτελικό Γραφείο, Ιο Επ. Γραφείο3/7 ΙππικόΤαξιαρχία, υτεΣχολή Εφ/δρων Αξ/κών.

45

ΕΛΑΣXVI ΤαξιαρχίαΤΑΧΥΔΡΟΜΙΚΗ ΥΠ/ΣΙΑΑΡΙΘΜ. ΠΡΩΤ. Ε.Π. 2025

ΔΙΑΤΑΓΗ

Το Γενικόν Στρατηγείον έχοντας υπ`όψει του την απόλυτη ανάγκη της καθιέρωσης της Ταχυδρομικής Υπηρεσίας και στον ΕΛΑΣ για την καλλίτερη εξυπηρέτηση της επίσημης Αλληλογραφίας καθώς και των ανταρτών, με την υπ`αρίθμ. 843/22/8/44 Διαταγής του ίδρυσε σε κάθε μεγάλη Μονάδα Ταχυδρομικό Γραφείο.

Βάσει λοιπόν της πιο πάνω Διαταγής ιδρύομεν και στην Ταξιαρχίαν μας Ταχυδρομικό Γραφείο που θα' χη για αρμοδιότητα να παραλαβαίνει την Επίσημη και ιδιωτική αλληλογραφία, να την ταξινομεί κατά Φακέλλους και να μεριμνά για την αποστολή της στον προορισμό της γλήγορα και με Ασφάλεια με ειδικούς Συνδέσμους (Ταχυδρόμους).

Οι Ταχυδρόμοι αυτοί πρέπει να εκλέγωνται μεταξύ των καλλιτέρων ανταρτών, θα φέρουν ειδική Ταυτότητα και θάναι Μόνιμοι ή θ`αλλάζουν κάθε Μήνα και έκτακτα λόγω αμέλειας η παράλειψης των καθηκόντων τους.

Η κίνηση της αλληλογραφίας θα γίνεται από τα Κάτω προς τα Πάνω δηλαδή από το Λόχο - Τάγμα - Σύνταγμα - Ταξιαρχία και αντίστροφα.

Η επίσημα αλληλογραφία Εμπιστευτικού Πρωτοκόλλου και μη θα καταγράφεται στο Συνοδευτικό έγγραφο Φύλλο που θάναι πάντα εις διπλούν, και το μεν ένα θα μένη στο Γραφείο Προορισμού το δε άλλο θα επιστρέφεται στο Γραφείο Αποστολής υπογεγραμμένο από τον παραλαβόντα και θα φυλλάγεται σε ειδικό Φάκελλο.

Αλληλογραφία των Ανταρτών θα μπαίνει σε ιδιαίτερο Φάκελλο στον οποίο θα γράφεται (ΑΛΛΗΛΟΓΡΑΦΙΑ ΑΝΤΑΡΤΩΝ XVI Ταξιαρχία - Γράμματα τόσα αριθμ. Πρωτοκ. τάδε) και θα χρεώνεται στο Συνοδευτικό Φύλλο με τον αριθμό Πρωτοκόλλου.

Ο Υπεύθυνος Ταχυδρ. Γραφείου ή Διεκπεραιώσεως απαραίτητα πρέπει να κλείνει τους Φακέλλους της Αποστολής μπροστά στο Σύνδεσμο και ο οποίος να υπογράφει το Συνοδευτικό Φύλλο υπεύθυνα καθώς και το Σχετικό Βιβλίο.

Προκειμένου για την Αλληλογραφία των Ανταρτών που προορίζεται για τις οικογένειες τους θα παραδίδεται απ`το πλησιέστερο Τμήμα του ΕΛΑΣ στην Πολιτική Οργάνωση του Χωριού ή της Πόλης αφού προηγουμένως συννενοηθούν κατάλληλα και η διμοιρία θα αναλαμβάνη να μοιράζη τα Γράμματα και να παίρνει σύντομες απαντήσεις ανοικτές για να σταλούν στους Αντάρτες κατά τον Αντίθετο Τρόπο.

Κάθε Αντάρτης δικαιούται να γράφη (1) Γράμμα το 20ήμερο.Θα γράφη λίγα για την υγεία του, θα ζητά πληροφορίες οικογενειακής φύσης, χωρίς να τους δίνει καμιά άλλη Πληροφορία.

Τα Γράμματα θα παραδίδωνται ανοικτά στους Διοικητές των Τμημάτων, οι οποίοι μετά τη Λογοκρισία θα τα σφραγίζουν και θα υπογράφουν.

Το 52ον Σύνταγμα να συγκεντρώνη στην Έδρα του όλη την Αλληλογραφία επίσημη και ιδιωτική των Τμημάτων του και να προωθή στην Έδρα της Ταξιαρχίας την Αλληλογραφία που αφορά τη Δ/ση της Ταξιαρχίας καθώς και κείνη άλλων τμημάτων της και άλλων Μονάδων.

Για το σκοπό αυτό το Σ/γμα να ορίση 3 καταλλήλους Συν/στάς που θα μεταφέρουν την Αλληλογραφία απ`το Σ/γμα στην Ταξιαρχία και που θα εκτελούν Δρομολόγια 3 φορές τη Βδομάδα (Τρίτη, Πέμπτη, Σαββάτο) ή και έκτακτα αν χρειαστή.

Οι σύνδεσμοι θα φεύγουν απ`την Έδρα του Σ/τος Πρωί για να μπορούν να γυρνούν την ίδια Μέρα.

Το ΙΙΙ/52 Τάγμα οσάκις χρειαστεί έκτακτος Ταχυδρόμος για τη Μεταφορά βιαστικής Αλλληλογραφίας απ`το Ταχυδρ. Γραφείο ΑΓ.ΓΕΩΡΓΙΟΥ στην Έδρα Ταξιαρχίας να διαθέτη τέτοιον.

Στο Εξής όπως και η υπ`αριθμ. 6247/30/6/44 Διαταγή της

Ταξιαρχίας, οι Σύνδεσμοι διά την Μεταφοράν Αλληλογραφίας μεταξύ 54ου Σ/τος, Ι /54 Τάγματος καθώς και Ι /54 Τάγματος και Ταξιαρχίας θα είναι έφιπποι λόγω της Μεγάλης απόστασης.

Για τον σκοπό αυτό η Ταξιαρχία θα διαθέση 2 ίππους το δε 54 Σ/γμα και (....................)

Γραμματεία Πρόνοιας ΤΤ 73 31ον Σ/γμα Πεζικού ΤΤ 421 ,, Εθν. Οικονομίας ΙΙ ,, Επισιτισμού ΤΤ 72 ΧΙΙΙης ΜεραρχίαςΓραφείον Προέδρου ΠΕΕΑ ΤΤ 30 XVIη Ταξιαρχία ΤΤ 525Ανεξάρτητος Λόχος ΠΕΕΑ ΤΤ 113 42ον Σ/γμα Ευζώνων ΤΤ 777Διλοχία Φρουράς Γ.Σ. ΤΤ 392 36ον "" Πεζικού ΤΤ 554 ΧΙΙΙη Πυρ/χία ΤΤ734

-----------------------------------------------------------------------------------------Ιης Μεραρχίας

Ι /38 Σ/γμα Ευζώνων ΤΤ 531 Λόχος Μηχανικού ΤΤ 80354ον Σ/γμα Πεζικού ΤΤ 246 52ον Σ/γμα Πεζικού 757Ι Μοίρα ορειβ.Πυρ/κού ΤΤ 217 54ον " " ΤΤ 303Λόχος Διαβιβάσεων ΤΤ 666 XVIη Μοίρα ορειβ.Πυρ/χίας ΤΤ 668Ι Ημιλαρχία ΤΤ 351 XVI Λ.Μηχανικού ΤΤ 979 ΧΙΙΙ Ημιλαρχία ΤΤ 747ΙΙΙης Μεραρχίας

VΙΙΙ Ταξιαρχία ΤΤ 442 V ΤαξιαρχίαςΙΧ Ταξιαρχίας ΤΤ 236 34ον Σ/γμα Πεζικού ΤΤ 3916ον Σ.Πεζικού ΤΤ 154 7ον Ανεξάρτ. Τάγμα ΤΤ 3338ον Σ.Πεζικού ΤΤ 600 Vον Ανεξάρτητον Τάγμα 93112ον Σ.Πεζικού ΤΤ 8339ον Σ.Πεζικού ΤΤ 284ΙΙον Ανεξάρτητον Τάγμα ΤΤ 242-----------------------------------------------------------------------------------------VIIIης ΜεραρχίαςVΙ Ταξιαρχία ΤΤ 626 Ι /54 Τάγμα ΤΤ 910VII Ταξιαρχία ΤΤ 414 XVI ΕΦ. Ταξιαρχία ΤΤ 505

Συγκρότημα Τζουμέρκων ΤΤ 2765ον Σ.Πεζικού ΤΤ 46283 Σ.Πεζικού ΤΤ 63315ον Σ.Πεζικού ΤΤ 4332/30 Σ.Ευζώνων ΤΤ 6303/40 Σ.Ευζώνων ΤΤ 53424ον Σ.Πεζικού ΤΤ 643====================================================== δ.παπ.

46

Ε.Λ.Α.Σ. Ε.Π.Ε. 162ΓΕΝΙΚΟ ΣΤΡΑΤΗΓΕΙΟ 11/9/44ΕΠΙΤΕΛΕΙΟ ΓΡΑΦΕΙΟ ΙΙΙΑριθ. Ε.Π.Ε. 1600.

Διαταγή

Εν συνεχεία προς την υπ`αριθ. Ε.Π.Ε. 1534/22.8.1944 διαταγήν ημών προς τους πλείστους αποδέκτας της παρούσης και κατόπιν των εκδοθεισών διαταγών υπό του Βρεττανού Ταξιάρχου κ.Μπένφιλδ προς τους αξιωματικούς συνδέσμους της Συμμ. Στρατ/κής Αποστολής.

Εντελλόμεθα

Όπως 1ον) Οσάκις ο αξιωματικός σύνδεσμος υποδεικνύει στόχους δι'επιχειρήσεις, δέον ούτοι να είνε εξ εκείνων οίτινες έχουσιν εγκριθή ήδη υφ`ημών, αποφευγομένων απολύτως των στόχων των ευρισκομένων εις σημεία ενδιαφέροντα ιδιαιτέρως τας εφοδιαστικάς συγκοινωνίας του Ε.Λ.Α.Σ. κ.λ.π.

2ον) Μετά την μελέτην των σχετικών σχεδίων επιχειρήσεων και την εκτέλεσιν των αναγκαιουσών αναγνωρίσεων, γιγνομένων από κοινού υπό των συμμάχων και Ελλήνων αξιωματικών (οίτινες θα μετάσχωσιν οπωσδήποτε ενεργώς εις την επιχείρησιν) κατά την εκτέλεσιν την διεύθυνσιν της όλης επιχειρήσεως θα έχη ο ανώτερος κατά βαθμόν αξιωματικός, είτε ούτος τυγχάνει αξιωματικός του Ε.Λ.Α.Σ. είτε σύμμαχος, αρκεί να τυγχάνει εξ εκείνων οίτινες προσωπικώς θα μετάσχωσιν της επιχειρήσεως.

3ον) Εν περιπτώσει καθ`ήν οι διοικηταί των

μελλόντων να μετάσχωσι της επιχειρήσεως τμημάτων είνε ισόβαθμοι, εκείνος εξ αυτών θα διευθύνη την όλην επιχείρησιν όστις θα καθορίζεται κατόπιν συννενοήσεως του ανωτέρου αξιωματικού συνδέσμου της περιοχής μετά του αντιστοίχου Έλληνος αξιωματικού διοικητού της αυτής περιοχής (Μεραρχίας - Ταξιαρχίας - Συντάγματος).

Αναφέρατε λήψιν ραδιογραφικώς.

Σ.Δ. Γεν. Στρατηγείου 1.9.1944

ΣΤΕΦΑΝΟΣ ΣΑΡΑΦΗΣ

Υποστράτηγος

ΠαραλήπταιΟ.Μ.ΜακεδονίαςΧΙΙΙ,ΙΧ,Χ,ΧΙ ΜεραρχίαιVη Ταξιαρχία - Ταξιαρχία ΙππικούXVI Ταξιαρχία.

Κοινοποίησις Σ.Σ. Αποστολήν (υτα).ΙΙ και ΙΙα Γραφεία Γ.Σ.ΙΙΙ Γραφείον Γ.Σ. Ακριβές αντίγραφον Το ΙΙΙ Γραφείο (Τ.Υ.)

47

ΕΛΑΣΓΕΝΙΚΟ ΣΡΑΤΗΓΕΙΟΕΠΙΤΕΛ - ΓΡΑΦ.ΙΙ και ΙΑριθ. Ε.Π. 8282

Πρώτην Μεραρχίαν

Εχορηγήσαμε σήμερον Φ.Π. διά την έδραν σας εις τον γερμανόν αυτόμολον συν.Γκέρχαρτ Ράινχαρτ, μέλος της Κ.Ε. Γερμανών Στρατιωτών ``Ελευθέρα Γερμανία`` παρά τω Γ.Σ. του ΕΛΑΣ.

Ούτος είναι εξουσιοδοτημένος παρά του Γ.Σ. να έλθη εις επαφήν μετά των παρ`υμών χρησιμοποιουμένων διαπροπαγάνδαν αυτομόλων γερμανών Γκάιρτνερ και Κλόουζε και να μελετήση:

1ο Την οργάνωσιν της παρ`αυτών, υπό την υμετέραν καθοδήγησιν, διενεργουμένης προπαγάνδας μεταξύ των γερμανών στρατιωτών επί σκοπώ προσελεύσεως και άλλων αυτομόλων.

2ο Να βολιδοσκοπήση ποίος εκ των δύο είναι κατάλληλος και δέχεται να μετάσχη ως μέλος της παρ`ημίν Κ.Ε. γερμανών στρατιωτών, παραμένων πάντοτε εις την έδραν σας προς συνέχισιν της ανατεθείσης εις αυτόν εργασίας.

3ο Να αναπτύξη εις αυτούς το παρά της ενταύθα Επιτροπής καταρτισθέν πρόγραμμα εργασίας προς συντονισμόν της προπαγάνδας κατά τρόπον ενιαίον.

Σ.Δ. Γεν. Στρατηγείου 3-9-44 ΣΤΕΦΑΝΟΣ ΣΑΡΑΦΗΣ Υποστράτηγος Ακριβές αντίγραφον Το ΓραφείοΚοινοποιήσιςΙΙ, Ι Γραφεία Γ.Σ.

48

Ε.Λ.Α.Σ.ΓΕΝΙΚΟ ΣΤΡΑΤΗΓΕΙΟΕΠΙΤΕΛΕΙΟ - ΓΡΑΦΕΙΟ ΙΙΙΑριθ. Ε.Π.Ε. 1613Αριθ. ΑΠ 645-20/9/44

Προς

Την ΧVI Tαξιαρχίαν

Εκ της υπ`αριθ. Ε .Π .Ε. 889/26.8.1944 αναφοράς σας σαφώς εμφαίνεται ότι παρά τας Ε.Π.Ε. 1470/16.8.1944 και Ε.Π.Ε. 1484/18.8.1944 διαταγάς Γεν. Στρατηγείου η διοίκησις της Ταξιαρχίας δεν ηννόησε το βαθύτερον νόημα των απόψεων του Γεν. Στρατηγείου ή τουλάχιστον φέρεται εν τη αναφορά της μη εννοήσασα τούτο.

Καθότι το Γ.Σ. ήθελε να επιστήση την προσοχήν της διοικήσεως της Ταξιαρχίας επί του γεγονότος ότι, ενώ η υπ`αρίθ. Ε.Π.Ε. 1018/10.6.44 διαταγή του διέθετε διά το απόσπασμα κάμπου της Ανατολ. Θεσσαλίας, τμήματα εκ Πηλίου - Γούρας - Σμοκόβου, ήτοι τμήματα εκ των Ι και ΙΙ Ταγμάτων του 54ου Σ.Π. αλλά και εκ του Ι /54 Τάγματος και Ι /52 Τάγματος, η Ταξιαρχία διέθεσε διά το απόσπασμα κάμπου τμήματα μόνον εκ Πηλίου, ήτοι εκ των ΙΙ και ΙΙΙ Ταγμάτων του 54ου Σ.Π. Με συνέπειαν τούτου ότι αι επί του Πηλίου δυνάμεις της εξησθένισαν υπερμέτρως και υπεράνω των προθέσεων του Γεν. Στρατηγείου.

Παρά τα ανωτέρω και επειδή το Γ.Σ. νομίζη ότι δεν πρέπει να απασχολείται ούτε αυτό ούτε η διοίκησις της Ταξιαρχίας με άσκοπον αλληλογραφίαν διαλυομένου του αποσπάσματος κάμπου διά της υπ`αριθ. Ε.Π.Ε. 1612/5.9.1944 διαταγής του και των αποστολών τούτου ανατιθεμένων εις την Ταξιαρχίαν Ιππικού, η άμεσος ενίσχυσις των εν Πηλίω δυνάμεων του 54ου Σ.Π. δύναται να επιτευχθή αμέσως διά του

ανακαλουμένου αποσπάσματος κάμπου και του λόχου ον το Ι /54 Τάγμα απέσπασεν εκείσε ούτως, ώστε να είνε δυνατή η διάθεσις διλοχίας του 54ου Σ.Π. δυνάμεως 300 γεγυμνασμένων ανταρτών, εις Κίσσαβον προς εκτέλεσιν των υπό της Χης Μεραρχίας ανατεθησομένων εις αυτήν τακτικών αποστολών του σχεδίου επιχειρήσεων ΚΙΒΩΤΟΥ, χωρίς να έχωσιν εξασθενήση υπερβαλλόντως αι υπόλοιποι δυνάμεις Πηλίου.

Τέλος προς αποφυγήν νέας παρανοήσεως των προθέσεων του Γ.Σ. εντελλόμεθα όπως άμα τη εκτελέσει των εν τη παρούση διατασσομένων αναφέρετε εγγράφως εις το Γ.Σ. διά της ΧΙΙΙ Μεραρχίας σχετικώς.

Σ.Δ. Γεν. Στρατηγείου 5.9.1944 ΣΤΕΦΑΝΟΣ ΣΑΡΑΦΗΣ ΥποστράτηγοςΚοινοποίησιςΧΙΙΙ ΜεραρχίανΧην Μεραρχίαν Ακριβές αντίγραφον Το ΙΙΙ Γραφείο (Τ.ΣΥ.)

49

ΕΘΝΙΚΟΣ ΣΤΡΑΤΟΣ Ε.Λ.Α.Σ.Ιη ΜΕΡΑΡΧΙΑ ΘΕΣΣΑΛΙΑΣΕΠΙΤΕΛΕΙΟΝ ΓΡΑΦΕΙΟΝ ΙΙΙ ΑΡΙΘ. Ε.Π.Ε 702

ΔΙΑΤΑΓΗ

Κοινοποιούμεν κατωτέρω το υπ`αριθ. 66 ανακοινωθέν του Γεν. Στρατηγείου, προς γνώσιν.

Σ.Δ.Μ. τη 16.9.1944Διά την ακρίβειαν ΗΤο ΙΙΙ Γραφείον ΜΕΡΑΡΧΙΑ (Τ.Σ..) Ι. ΜΟΥΣΤΕΡΑΚΗΣ (ΣΥΝΤΑΓΜΑΤΑΡΧΗΣ) Β. Αυγερινός

ΠΑΡΑΛΗΠΤΑΙ : Όλες οι Μονάδες της Μεραρχίας.

Ε.Λ.Α.Σ.ΓΕΝΙΚΟΝ ΣΤΡΑΤΗΓΕΙΟΝΕΠΙΤΕΛΕΙΟΝ ΓΡΑΦΕΙΟΝ ΙΙΙΑΡΙΘ. Ε.Π.Ε. 1658.

Ανακοινωθέν υπ`αριθ. 66

Από 6-10 Σεπτεμβρίου 1944

Ι. ΠΕΡΙΟΧΗ ΔΥΤΙΚΗΣ ΜΑΚΕΔΟΝΙΑΣ :

3.9.44 Το χωριό Λυθιά ανατολικώς της Καστοριάς, που είχεν εξοπλιστεί από τους Γερμανούς παράδωσε σε τμήμα μας το οπλισμό του από 55 όπλα φυσίγγια και χειροβομβίδες.

- Τμήματά μας κτύπησαν τη Γερμανική φρουρά Ροδιανής - Σιατίστης.Σκοτώθηκαν και τραυματίσθηκαν 40 Γερμανοί, ενώ οι διασωθέντες συμπτύχθησαν προς Κοζάνην.Καταστράφηκαν 4 αυτοκίνητα και πέσανε στα χέρια μας διάφορα υλικά σε μεγάλες ποσότητες.

- Το χωριό Ξερολίμνη της Σιάτιστας που είχεν εξοπλιστεί από τους Γερμανούς παράδωσε σε τμήμα μας το οπλισμό του και τα πυρομαχικά του.

- Στην Καστοριά τμήμα μας κατέστρεψε 8 αυτοκίνητα από αποχωρούσαν Γερμανικήν φάλαγγα.

- Το χωριό Βορικό ανατολικώς της Καστοριάς που ήταν εξοπλισμένο από τους Γερμανούς παράδωσε σε τμήμα μας όλον το οπλισμό του.Τμήμα μας ανατίναξε κοντά στο Λιτοχώρι, Ν. Κατερίνης τη σιδ. Γραμμή σε μήκος 80 μ. καθώς και μια γέφυρα.Η συγκοινωνία κόπηκε για 24 ώρες.

- Στη σιδ. γραμμή Έδεσα - Φλώρινα ανατινάχτηκε αμαξοστοιχία. Η μηχανή και 6 βαγόνια έπεσαν στη λίμνη του Οστρόβου. Η συγκοινωνία κόπηκε για 8 ώρες.

ΙΙ. ΠΕΡΙΟΧΗ ΗΠΕΙΡΟΥ.

Τμήμα μας κατέλαβε τη Σαγιάδα, λιμάνι δυτικά των Φιλιαττών αφού εξουδετέρωσε τη φρουρά της.Μεταξύ των λαφύρων είναι το αρχείο και το ταμείο των Γερμανών.

4.9.44 Κοντά στη Κακαβιά τμήμα μας κτύπησε και κατέστρεψε 9 Γερμανικά αυτοκίνητα.Σκοτώθηκαν 23 και τραυματίσθηκαν πολλοί Γερμανοί.Λάφυρα, οπλισμός και πυρομαχικά.

7.9.44 Τμήμα μας κτύπησε ισχυρό Γερμανικό φυλάκιο στο χωριό Καλλιθέα πάνω στο δρόμο Καλπάκι - Μπουραζάνι.Σκοτώθηκαν 7 Γερμανοί και πιάστηκαν 7 αιχμάλωτοι.Λάφυρα 2 όλμοι βαρείς με βλήματα οπλισμός και πυρομαχικά.

8.9.44 Εχθρικές φάλαγγες κτυπήθηκαν από τμήμα μας πάνω στο δρόμο Άρτας Αμφιλοχίας.Σκοτώθηκαν 13 Γερμανοί.Λάφυρα 1 πεδινό πυρ/λο με βλήματα, όπλα και πυρομαχικά.Στην επιχείρηση αυτή τμήματα

του ΕΔΕΣ έβαλαν μαζί με τους Γερμανούς κτά των τμημάτων μας από το ύψωμα Περάνθη Ν.Α. Άρτας.

ΙΙΙ. ΠΕΡΙΟΧΗ ΘΕΣΣΑΛΙΑΣ.

3.9.44 Τμήματα μας κτύπησαν ταυτόχρονα το σιδ. σταθμό Δεμερλί και τη φρουρά της πόλης Φαρσάλων.Καταστράφηκαν σιδ/κές εγκαταστάσεις και προξενήθησαν σοβαρές απώλειες στον εχθρό.

6.9.44 Οι Γερμανοί απεχώρησαν από το Μπελέτσι και τη Μ.Πουλιάνα της περιοχής Τρικκάλων και εγκαταστάθηκαν στη γέφυρα Καραβόπουλο, δυτικά Τρικκάλων.Τμήματα μας τους κτύπησαν κοντά στο χωριό Γουρζί και Τσαγαλή ή Παραπόταμος Ν.Δ. Τρικκάλων και τους προξένησαν σοβαρές απωλείες.

IV. ΠΕΡΙΟΧΗ ΑΝΑΤΟΛΙΚΗΣ ΣΤΕΡΕΑΣ ΕΛΛΑΔΑΣ

Οι Γερμανοί εγκατάλειψαν τα μεταλλεία Δομοκού, όπου μπήκαν τμήματα μας.

26 - 27.8.44 Τμήμα μας ανετίναξε αμαξοστοιχία μεταξύ Τιρροθέας και χωρίου Αγ. Παρασκευής, ανατολικά Αμφικλείας με αποτέλεσμα την καταστροφήν της ατμομηχανής και 4 βαγονίων.Η συγκοινωνία κόπηκε επί 12 ώρες.

29-30.8.44 Τμήμα μας κατέστρεψε ολόκληρον αμαξοστοιχίαν έξωθι της Αμφικλείας καθώς και τη σιδ. γραμμή σε μήκος 160 χιλ. Οι απώλειες του εχθρού είναι μεγάλες. Η συγκοινωνία κόπηκε.

2.9.44 Αγγλοαμερικανοί σαμποτέρ κατέστρεψαν κοντά στους 5 μύλους τη σιδ. γραμμής σε μήκος 2.000.

8.9.44 Τμήματα μας κτύπησαν το καλά οχυρωμένο χωριό Τοπόλια της Κωπαίδος.Ύστερα από πολύωρο σκληρό αγώνα στο χωριό μέσα σκοτώθηκαν 130 απ`αυτούς.

Στις 10 του μηνός έγινε και πάλι επίθεση με αποτέλεσμα το οριστικό καθάρισμα του χωριού, από το οποίο ο εχθρός απεχώρησε οριστικά.Δικές μας απώλειες 4 νεκροί και 24 τραυματίες.Λάφυρα οπλισμός πυρ/κά, άλογα.

9.9.44 Τμήμα μας ανετίναξε τη σιδ. γραμμή μεταξύ Πετρομαγούλας και Σκαρμίτσας σε μήκος 800 μέτρων.

V. ΠΕΡΙΟΧΗ ΔΥΤΙΚΗΣ ΣΤΕΡΕΑΣ ΕΛΛΑΔΑΣ.

Οι Γερμανοί αποχώρησαν από το χωριό Στάνο, νοτίως της Αμφιλοχίας, προς Αμφιλοχίαν.Ομοίως απεχώρησαν από Αστακό, όπου μπήκαν τμήματα μας.

VI. ΠΕΡΙΟΧΗ ΠΕΛΟΠΟΝΝΗΣΟΥ.

Στο Πύργο της Ηλείας, που εγκαταλείφθηκε από τους Γερμανούς στους Ράλληδες τμήματα μας επιτεθήκανε ύστερα από την αποτυχία της προσπάθειας για έντιμη παράδοση των Ράλληδων.Οδιοικητής του Ραλλικού Τάγματος, Ταγ. Πεζικού Κοκώνης Γεώργιος σκοτώθηκε.Τα τμήματα μας μάχονται μέσα στη πόλη.

8.9.44 Στο 19ο χιλιόμετρο της γραμμής Πάτραι - Αίγιον ανατινάχτηκε και καταστράφηκε αμαξοστοιχία με 13 βαγόνια γεμάτα πολ/κό υλικό.

Σ.Δ.Γ. Στρατηγείου τη 11.9.44 ΣΤΕΦΑΝΟΣ ΣΑΡΑΦΗΣ (Υποστράτηγος)

50

Ε.Λ.Α.Σ. Απόρρητος - Διά τας ΔιοικήσειςVIII ΜΕΡΑΡΧΙΑ Εξαιρετικώς ΕπείγουσαΓΡΑΦΕΙΟΝ ΙΙΙΑριθ. Ε.Π.Ε. 402

ΔΙΑΤΑΓΗ

Κατόπιν Ε.Π.Ε. 1625/7-9-44 Διαταγής Γενικού Στρατηγείου.

Εντελλόμεθα

Ι . α. Το 5ον Συν/μα Πεζικού να είναι έτοιμο προς κίνησιν εντός τριών το πολύ ημερών από σήμερον, προς την περιοχήν Ι Μεραρχίας, παυομένης της περαιτέρω τακτικής υπαγωγής του Συν/τος τούτου, εις την VIII Μεραρχίαν.

β. Ομοίως και Ιβ. Πυρ/χία. γ. Δρομολόγια κινήσεως των και χώρους προς τους

οποίους τελικώς θα κατευθυνθούν.Θέλομεν καθορίσει διά νεωτέρας μας Δ/γής.

δ. Το 5ον Συν/μα Πεζικού και η Ιβ. Πυρ/χία να αναφέρουν εγκαίρως διά του Συγκροτήματος Τζουμέρκων, πότε θα είναι έτοιμοι προς εκκίνησιν.

ΙΙ. α. Εις ολόκληρον τον τομέα, από ΠΕΤΑ (όχι) μέχρι και της περιοχής ΚΑΛΑΒΡΥΤΩΝ θα εγκαταστήση προκάλυψιν το 3/40 Συν/μα διά του τάγματος ΙΙΙ 3/40 Σκουφά και του Λόχου του Εφεδρικού 3/40.

β. Σ.Δ. του 3/40 Συν/τος εις ΑΝΕΜΟΡΡΑΧΗΝ. γ. Διάθεσιν μεγαλυτέρων δυνάμεων διά τον ως άνω σκοπό

προκαλύψεως απαγορεύομεν.

δ. Ο Λόχος Εφεδρικού 3/40 Συν/τος θα αναλάβη την προκάλυψιν του τομέως από Γέφυρας ΓΚΟΚΟΥ (ναι) μέχρι και της περιοχής ΚΑΛΑΡΡΥΤΩΝ εγκαθιστών εις την περιοχήν αυτήν φυλάκιον και εις το ύψωμα ΠΛΑΚΑ.

Σ.Δ. του Λόχου εις ΠΡΑΜΑΝΤΑ. Εις ολόκληρον τον υπόλοιπον τομέα από Γεφύρας

ΓΚΟΚΟΥ (όχι) μέχρι ΠΕΤΑ (όχι) θα εγκαταστήση προκάλυψιν το ΙΙΙ 3/40 Τάγμα Σκουφά.

Σ.Δ. ΙΙΙ 3/40 Τάγματος εις ΧΩΣΕΨΗ. ε. Το ΙΙ 3/40 Τάγμα Καραισκάκη θα εξακολουθεί να κατέχει

την γραμμήν ΠΕΤΑ - ΜΕΝΙΔΙ υπαγόμενοι τακτικώς εις την VII Ταξιαρχίαν.

Σ.Δ. του Τάγματος τούτου εις ΧΩΣΙΑΝΑ. στ. Το Ι 3/40 Τάγμα θα εγκατασταθή εις περιοχήν ΚΑΤΩ

ΛΕΙΨΩ ως εφεδρεία του Συν/τος με Σ.Δ. ΚΑΤΩ ΛΕΙΨΩ. ζ. Το 3/40 Σύν/μα θα αποστείλει όλην την δύναμιν την

ανήκουσαν εις το 85ον Σύν/μα, εις το Σύν/μα τούτου, κατευθύνον την δύναμιν ταύτην προς ΧΑΛΙΚΙ, απ`όπου ειδικοί σύνδεσμοι θα χρησιμεύουν ως οδηγοί διά την εις την περιοχήν του 85ου Συν/τος μετάβασιν των.

η. μετά το πέρας των ως άνω διατασσομένων μετακινήσεων και την λήψιν της ως άνω καθοριζομένης διατάξεως, το Συγκρότημα Τζουμέρκων διαλύεται.Ο Διοικητής του Συγκροτήματος Τζουμέρκων Ταγ/χης Κλεισούρας Κων/νος, τακτοποιών το Αρχείον του Συγκροτήματος, θα παραδώση τούτο εις το ΙΙΙ Γραφείον της Μεραρχίας, παρουσιαζόμενος και ο ίδιος εις τον Σ.Δ. της Μεραρχίας.

ΙΙΙ. α. Η VII Ταξιαρχία, να προσανατολίση το Ι 2/39 και ΙΙΙ 2/39 τάγματα προς την περιοχήν ΦΛΩΡΙΑΔΟΣ - ΔΗΜΑΡΙΟ, με σταθμούς Διοικήσεως διά το εν τάγμα την ΦΛΩΡΙΑΔΑ, διά δε το άλλο το ΔΗΜΑΡΙΟ.

Σ.Δ. Ταξιαρχίας το ΚΛΕΙΔΙ. β. Το ΙΙ 2/39 Τάγμα να κινηθή προς Βάλτον με Σ.Δ.

ΔΟΥΝΙΣΤΑ. Αποστολή του Τάγματος τούτου και των εις ΒΑΛΤΟΝ δυνάμεων Εφεδρικού 2/39 και Εθνικής Πολιτοφυλακής, κάλυψις (ελαφρά) ολοκλήρου της περιοχής Βάλτου και κυρίως από της

κατευθύνσεως ΑΜΦΙΛΟΧΙΑΣ. γ. Το 24ον Σύν/μα με τις άλλες εις ΞΗΡΟΜΕΡΟΝ

Δυνάμεις του Εφεδρικού 2/39 και της Διοικήσεως Ιονίων Νήσων, θα κατέχη την περιοχήν ΞΗΡΟΜΕΡΟΥ, απαγορεύον πάσαν διείσδυσιν Εδεσιτών εις ΞΗΡΟΜΕΡΟΝ.

δ. Το ΙΙ 3/40 Τάγμα Καραισκάκη κατέχον την γραμμήν ΠΕΤΑ - ΜΕΝΙΔΙ, υπάγεται τακτικώς εις την VII Ταξιαρχίαν (παραγρ. ΙΙ δ.)

ΙV. Άπασαι αι ανωτέρω μετακινήσεις να πραγματωθούν το ταχύτερον άνευ ουδεμιάς απωλείως χρόνου, και αι Μονάδες να μας αναφέρουν σχετικώς το πέρας των ως άνω μετακινήσεων.

V. Τακτικαί αποστολαί και τα Τμήματα θα δοθούν διά νεωτέρων διαταγών μας.

VI. Αναφέρατε λήψιν παρούσης.

Σ.Δ. 9 Σεπτεμβρίου 1944Γ. ΑΥΓΕΡΟΠΟΥΛΟΣ (Υποστράτηγος)

Θ. ΚΟΖΑΚΑΣ

ΠαραλήπταιVI , VII ΤαξιαρχίανΣυγκρότημα Τζουμέρκων

ΚοινοποίησιςΓενικόν Στρατηγείον (υ. τ. α.)Ι, ΧΙΙΙ Μεραρχίας (υ . τ. α.) Διά την ακρίβειανΟ.Μ. Στερεάς (υ .τ .α.) Το ΙΙΙ Γραφείον (Τ.Σ.Υ) Θ. Μοσχάτος Λόχαγός

51

ΕΘΝΙΚΟΣ ΣΤΡΑΤΟΣ Ε.Λ.Α.Σ.XVI ΤΑΞΙΑΡΧΙΑ54 ΣΥΝΤΑΓΜΑ ΠΕΖΙΚΟΥΕ.Δ.Α. 4446

ΔΙΑΤΑΓΗ

Σας κοινοποιούμε τα υπ`αριθ. 16629/8/44 και 167/30/8/44 δελτία Στρατιωτικής κατάστασις του Γενικού μας Στρατηγείου με την παράκληση να διαβαστούν πλατειά στους αντάρτες και αξ/κούς και να γνωστοποιηθούν στις Εθν/κές Οργανώσεις και στο Λαό.

Σ..Δ. ΣΥΝΤΑΓΜΑΤΟΣ 12/9/44 Η ΔΙΟΙΚΗΣΗ ΜΑΛΛΙΑΡΟΣ - ΠΗΛΙΟΡΕΙΤΗΣΓΙΑ ΤΗΝ ΑΚΡΙΒΕΙΑ

Η Ε.Δ.Α. (Τ.Σ.Υ.)

ΔΕΛΤΙΟ ΣΤΡΑΤΙΩΤΙΚΗΣ ΚΑΤΑΣΤΑΣΗΣ 29-8-44

Αριθ. 166

ΠΕΡΙΟΧΗ ΣΤΕΡΕΑΣ : 27-8-44.Στον τομέα Καροτίων ο εχθρός ενισχυθείς ανέλαβε επίθεση από το πρωί ως το βράδυ.Τα τμήματα μας πολέμησαν γενναία αλλά λόγω ελλείψεως πυρ/κών τελικά συνεπτύχθησαν σε νέες θέσεις. Στον τομέα Μαλανδρίνου ο εχθρός παρά τις σημαντικές δυνάμεις και το πυρ/κό του αντιμετωπίζεται με επιθέσεις καθ`όλην την ημέραν από τα τμήματα μας.

28-8-44. Εσυνεχίσθη σκληρά επίθεση του εχθρού εις τον τομέα των Καροτίων όπου τα τμήματα μας κρατούν τις θέσεις των και αντεπιτίθενται.Στον τομέα Μαλανδρίνου ο εχθρός παρά το χρησιμοποιούμενο άφθονο πυρ/κό του ενισχύθη με νέες δυνάμεις. Συνολικαί απώλειαι του εχθρού υπολογίζεται 2500 - 3000. Δικές μας απώλειες 5 νεκροί και αγνοούμενοι τραυματίαι 10.

27-8-44. Στις 23 και 24-8-44 συμμαχικά αεροπλάνα επολυβόλησαν τη σιδ. γραμμή από πέντε μίλια εως πετρομαγούλα.Κατεστράφη μια ατμομηχανή.Επίσης τους σταθμούς Λιανοκλάδι - Παληούρι - Καρυά - Μιζερό οι ζημιές που επροξενήθησαν είναι ανεξακρίβωτες.

ΠΕΡΙΟΧΗ ΜΑΚΕΔΟΝΙΑΣ: 21-8-44. Τα τμήματα μας ανετίναξαν μεταξύ Πλαταμώνα και Θηβών μια εχθρική αμαξοστοιχία με 48 οχήματα γεμάτα πολεμικό υλικό.Επηκολούθησε επίθεση κατά την οποία όλοι οι διασοθέντες από την ανατίναξη εξοντόθησαν 40 βαγόνια επυρπολήθησαν και η γραμμή κατεστράφη 1000μ. Την ίδια ώρα άλλα τμήματα καθήλωσαν με επίθεση τη φρουρά της Πλαταμώνας και Κρίτσανης. Αι απώλειες του εχθρού ανεξακρίβωτες. Ο εχθρός εις αντίποινα εβομβάρδισε με πυρ/κό την ανατολική πλευρά του Ολύμπου.

22-8-44.Τμήμα μας ανατίναξε τη σιδ. γραμμή Ντόγονη Βαρβάρας περιοχής Γευγελή.

Η συγκοινωνία διεκόπη επί πέντε ώρες.17-8-44. Στο δρόμο Τυρνάβου - Δερεών ανατινάχθηκαν από

νάρκες που τοποθετήθηκαν από τμήματά μας αυτοκίνητο με 25 άνδρες, 1 κούρσα και 4 αξ/κούς Νεκροί Γερμ. 16 τραυματίες 3.Μεταξύ αυτών φέρεται νεκρός και ο Διοικητής Μεραρχίας Σ.Σ. Θεσσαλίας.

18-8-44. Στο δρόμο Καζακλάρ - Δελέρια ανατινάχθηκε από νάρκη Γερμ. αυτοκίνητο.Σκοτώθηκαν 18 και τραυματίσθηκαν 2.

ΠΕΡΙΟΧΗ ΗΠΕΙΡΟΥ: 29-8-44.Στον τομέα Τζιουμέρκων αραιά πυρά εδεσιτών.

24-8-44.Στο δρόμο Μπουραζάνη - Κόνιτσα τμήμα μας προσέβαλε Γερμ. Κούρσα. Σκοτώθηκαν 2 Γερμ. και καταστράφηκε το αυτοκίνητο. Επίσης στο δρόμο Γιάννενα - Καλαμπάκα χτυπήθηκε φορτηγό αυτοκίνητο όπου σκοτώθηκαν 2 Γερμ. και λαφυραγωγήθησαν και όπλα.

Αριθ.167

ΠΕΡΙΟΧΗ ΗΠΕΙΡΟΥ: Στην περιοχή Τζιουμέρκων οι ΕΔΕΑΣίτες που είχαν εγκατασταθή στο ύψωμα Καστρότησα την 26-8-44 ήταν 40 και απεχώρησαν στη περιοχή τους.Στο δρόμο μταξύ άρτας - Κομπότι συμμαχικά αεροπλάνα εβομβάρδισαν και επολιβόλησαν Γερμ. αυτοκίνητα, κατεστράφησαν 7 και έπαθαν σοβαρές βλάβες 10.Απώλειες Γερμ. 8 νεκροί και τραυματίες.Την ίδια νύχτα κοντά στο Λιανοκλάδι αντινάχθηκε και άλλη αμαξοστοιχία.Λεπτομέρειες ελλείπουν.Τμήματα μας σε συνεργασία με Κομμάντος Αμερικανών έβαλον με 100 βλήματα ομαδικών όλμων εις σίραγγα.

Αιώνια δόξα και τιμή στους ήρωες μας.Στη Γενική αντιφασιστική επίθεση όπου οι μεγάλοι μας σύμμαχοι

μαζύ με τους υπόδουλους λαούς ξαπόλυσαν ο Ε.Λ.Α.Σ. σε συνέχεια με τους ηρωικούς παρτιζάνους του Τίτο λαβαίνει ενεργά μέρος δίδοντας χτυπήματα αποφασιστικά.

Αι κινήσεις του εχθρού που σκοπό έχουν να ανυψώσουν κάπως το ξεπεσμένο ηθικό των στρατιωτών των ας μη μειώσει καθόλου το πνεύμα της επίθεσης και της ορμής μας.

Αξ/κοί καπεταναίοι και αντάρτες του 502 Συντάγματος.Χτυπάτε αλύπητα τους εχθρούς μας ντόπιους και ξένους

σκορπείστε τη σύγχηση και την αποσύνθεση στις γραμμές των

παραδειγματιζόμενοι απ`τους ηρωισμούς των συναδέλφων σας.

ΘΑΝΑΤΟΣ ΣΤΟ ΦΑΣΙΣΜΟ ΛΕΥΤΕΡΙΑ ΣΤΟ ΛΑΟΔ. ΚΑΣΛΑΣ - Ι. ΦΩΤΕΙΝΟΣ

52

ΒΛΑΣΗ 13 Σεπτέμβρη 1944

Ο Λοχαγός Πεζικού Παλλάσκας Γιάννης (Γιώργος Σταυραετός)

Πρός

Το Γενικόν Στρατηγείον Ε.Λ.Α.Σ.

Υποβάλλω έκθεσιν επιχειρήσεων 3-15 Ιούλη ΙΧ Μεραρχίας. Παρακαλώ να εξακριβωθούν δυο γεγονότα που ο συν. Αντ/χης Μοσχοβίτης και η Ο.Μ.Μ. τονίζουν ιδιαίτερα στις εκθέσεις τους:

α) Εάν ο συν. Μοσχοβίτης στο χωριό Λάβδα επέμεινε να πάμε προς Σιταρά όπως διέταξε η Μεραρχία ή είχε διαλύσει το Σύνταγμα φκιάχνοντας ανταρτομάδες χωρίς οργανικούς δεσμούς αλλά κατά παρέες και πατριώτες που μοίρασαν τα τρόφιμα και άλλα υλικά και ετοιμαζόντουσαν να φύγουν προς τις πατρίδες τους.Επιμένω ότι συνέβει το δεύτερο.Αφού όμως ο συναγ. Μοσχοβίτης επιμένει να διαστρευλώνει γεγονότα τόσο σοβαρά θα πρέπει σαν αποτέλεσμα της εξέτασης νάναι η διαγραφή απ`τα στελέχη του ΕΛΑΣ ενός απ`τους δυο μας.

Η διαταγή της Μεραρχίας χωρίς να γράφει ότι διέταξε η Ο.Μ.Μ., καθόριζε να κινηθούμε προς Σιταρά μετά ισχυρή πίεση του εχθρού.Στην αρχή αποφασίσαμε να κινηθούμε εκεί.Με την πολύωρη καθυστέρηση του 53ου Συν/τος επειδή θα μας εύρισκε μέρα προς Κρανιά και πληροφορίες δεν είχαμε απ`εκεί που φυσικό ήταν να κινηθούν οι Γερμανοί από το Μέτσοβο όταν μάλιστα Γερμανική φάλαγγα που κινήθηκε από Γρεβενά την ίδια βραδυά είχε φθάσει στο Κηπουργιό, κινηθήκαμε προς την Αβδέλα γιατί είχαμε το δικαίωμα αυτό και από τη Μεραρχία αφού ισχυρή πίεση δεν είχαμε δεχθή απ`τον εχθρό και γιατί βρήκαμε πιο σωστό να μείνουμε μέσα στην περιοχή της Μεραρχίας.Ούτε μπορούσαμε να ξέρουμε ότι η Ο.Μ.Μ. ετοίμαζε χτύπημα του εχθρού με τον Α ή Β ελιγμό, αφού καμμιά τέτοια διαταγή δεν είχαμε πάρει.

Για τη γνώμη του συναγωνιστή Ταγ/χη Θεοδώρου Μακρύδη (Έκτορα) Δ/ντού ΙΙΙου Γραφείου Γ.Σ., ότι τα έκανε θάλασσα η Μεραρχία κ.τ.λ. και ότι δεν εξόντωσαν με Παρτιζάνικο αγώνα τον εχθρό (οι 1000 περίπου αντάρτες παρατακτή δύναμη τους 12.000 εξακριβωμένους Γερμανούς και μάλιστα της Ορεινής Μεραρχίας Έντελβαις και 4ης Μεραρχίας των Ές - Ές), εκτός από την έκθεση προσθέτω ότι ο ίδιος, όταν ήμουν στο ΙΙΙο Γραφείου του Γενικού Στρατηγείου έλεγε ότι η ΙΧη Μεραρχία πολεμάει μόνο στα χαρτιά έχει τα τμήματά σκορπισμένα χωρίς επιθετικό πνεύμα μακρυά από τη δράση κ.τ.λ.

Πώς τώρα ήθελε η Μεραρχία αυτή μπροστά σε τόσο εκτεταμένες επιχειρήσεις να μετατραπεί από τη μια μέρα στην άλλη σε Παρτιζάνικη Μεραρχία.Επιμένω ότι η ΙΧ Μεραρχία νίκησε τον εχθρό γιατί, αι εκκαθαριστικές επιχειρήσεις είναι επιθετική ενέργεια του εχθρού για να κάνει μεγάλη φθορά στα αντάρτικα τμήματα και να τους αφαιρέσει το υλικό.Αφού φθορά δεν έκανε και υλικά δεν πήρε αντίστοιχα μάλιστα του πήρανε τα ΕΛΑΣίτικα τμήματα αρκετά απ`τα δικά του και του έφεραν πολύ μεγαλύτερη φθορά ο εχθρός δεν πέτυχε το σκοπό του και συνεπώς νικήθηκε.Οι απώλειες του εχθρού όπως γράφηκαν στο συνημμένο ανακοινωθέν είναι ίσως πολύ μικρότερες από την πραγματικότητα και οι δικές μας γράφηκαν όλες.Αποτελεί μια κριτική και αυτοκριτική των επιχειρήσεων, και δεν είναι του συνηθισμένου τύπου των ανακοινωθέντων που πολλές φορές δεν μας παρουσιάζουν τη σωστή εικόνα του αγώνα.Τα τμήματα δεν διαλύθηκαν όπως λέει ο συναγωνιστής Δ/ντής του ΙΙΙου Γραφείου και οποιαδήποτε άλλος τόπε αυτό αλλά μόνο στην 6η μέρα των επιχειρήσεων εδόθηκε εντολή κατάτμησης κατά οργανικά τμήματα σε διάφορες περιοχές.Απόδειξη ότι αμέσως μετά άρχισαν επιθετικό αγώνα όπως τους βάλαμε τις καινούργες εντολές με την Η.Δ. τις 18 Ιούλη που έγιναν αμέσως πράξη (χτύπημα στα Γερμανικά φυλάκια Αλιάκμονα, χτύπημα του εχθρού μέσα στο Άργος και στη Φλώρινα και διάλυση μετά από σκληρά κτυπήματα των περισσότερο εξοπλισμένων χωριών στον κάμπο της Κοζάνης.

Έγινα συνήγορος της Μεραρχίας αν και βρέθηκα σ`αυτή λίγες μέρες πρίν για αποκατάστασή της εξετάζοντας τα ζητήματα με επαναστατική αντικειμενικότητα.Όμως έγινα και κατήγορος για την περίοδο την πρίν των επιχειρήσεων αν και η Ο.Μ.Μ. και το Γενικό

Στρατηγείο θάπρεπε νάχαν πάρει μέτρα σοβαρά για την άρση των αιτίων που ελάτωσαν την περσυνή μαχητικότητα των ανταρτών της Δ.Μακεδονίας.Ο Λαός μας σε τέτοιες περιπτώσεις λέει ``όπως τρώς θα κοιμηθής``.

Στις προσωπικές βρισιές εναντίον μου του συν. Έκτορα στο γραφείο του θ`απασχολήσω τις Διοικήσεις γιατί μπορεί να προκύψη μεγάλη ζημιά στον αγώνα μας αν θελήσουμε να εξετάσουμε βαθύτερα τα αίτια.Έχουμεν τεράστια αποθέματα πίστης ώστε να μην μπορεί να μας κλονίσουν γεγονότα σαν κι αυτά έστω ακόμα κι αν η καθοδήγησή μας στον αγώνα μας κτυπάει (....) αν ακόμα δεν κάνουμε καμμιά μάχη τα τμήματα μας που να μην πάρουν (......) μπροστά σαν οδηγητές του μαχόμενου Λαού μας τόσο στους σκληρούς αγώνες της Αθήνας όσο και της Ευβοίας - Θεσσαλίας και τελευταίας της Δυτικής Μακεδονίας που απ`τη δεύτερη μέρα βρέθηκα μέχρι το τέλος με τα μαχόμενα τμήματα του αποσπάσματος Σινιάτσικο και του 28 Συν/τος.Θα συνεχίσουμε τη πάλη μας με τον ίδιο παλμό ενάντια στους κατακτητές και Εθνοπροδότες με τη βεβαιότητα ότι η καθοδήγησή μας όταν μετά θάχει καιρό να εξετάση καλύτερα τα γεγονότα και μείς θα μπορούμε χωρίς φραγμούς και σκοπιμότητες να μιλήσουμε πάνω σ`αυτά με γλώσσα που τώρα δεν συμφέρει για τον αγώνα θα βρή ποιοί πραγματικά αγωνίστικαν για τη λευθεριά του Λαού μας.

(Τ.Υ.)

53

ΕΘΝΙΚΟΣ ΣΤΡΑΤΟΣ Ε.Λ.Α.Σ.Ιη ΜΕΡΑΡΧΙΑ ΘΕΣΣΑΛΙΑΣ Σ.Δ.Μ. ΤΗ 14.9.44ΕΠΙΤΕΛΕΙΟΝ ΓΡΑΦΕΙΟΝ ΙΙΙον Απόρρητος επείγουσαΑΡΙΘ.ΠΡΩΤ. Ε.Π.Ε. 696 Προσωπική διά τας

Διοικήσεις Ιωαννίνων, Αγράφων, Καλαμπάκας, Καρδίτσης Χάρται: Τρικκάλων, Φαρσάλων, Θαυμακού Λαρίσσης, Βόλου - Αλμυρού, 1:100.000 Αγυιάς, Κατερίνης,

ΔΙΑΤΑΓΗ ΕΠΙΧΕΙΡΗΣΕΩΝ

Υπ` Αριθ. 5

Μέρος Αον

Ι. ΠΛΗΡΟΦΟΡΙΑΙ ΠΕΡΙ ΤΟΥ ΕΧΘΡΟΥ

Ο εχθρός ήρξατο επιτείνων τον ρυθμόν συμπτύξεως του από Νοτίου Ελλάδος, κινούμενος προς Βορράν σιδηροδρομικώς και δι' αυτοκινήτων επί δύο κυρίως αξόνων, τους τοιούτους γραμμής των Σ.Ε.Κ. προς Θεσσαλονίκην και των παραλλήλων προς ταύτην οδών, αφ`ενός και της οδικής αρτηρίας ΜΕΣΟΛΟΓΓΙ - ΓΙΑΝΝΕΝΑ και Βορείως, αφ`ετέρου.

Αι εκτός των γενικών ως άνω αξόνων φρουραί ή απεσύρθησαν ή ηλλατώθησαν εις δύναμιν.

ΙΙ. ΑΠΟΣΤΟΛΗ ΤΗΣ ΜΕΡΑΡΧΙΑΣ

1) Η εντατική διά καταστροφών και προσβολών ενέργεια κατά των συγκοινωνιών του εχθρού (σιδηροδρομικών και οδικών) και η επιβράδυνσις ούτω ή και απαγόρευσις των κινήσεων του.

2) Η κατάληψις μικρών αστικών κέντρων, άτινα ο εχθρός κατέχει εισέτι ασθενώς η εγκατέλειψεν εις τα εγχώρια όργανα του.

3) Η επιδίωξις της καταλήψεως και είτα η ισχυρά διασφάλισις της αμαξιτής ΤΡΙΚΚΑΛΩΝ - ΚΑΛΑΜΠΑΚΑΣ - ΜΕΤΣΟΒΟΥ - ΙΩΑΝΝΙΝΩΝ και του εκατέρωθεν ταύτης χώρου.

4) Η εν περιπτώσει εσπευσμένης και ενδεχομένως ατάκτου προς Βορράν συμπτύξεως του εχθρού περίσφυξις των μεγάλων αστικών κέντρων της Θεσσαλίας και κατάληψίς των.

Βορείως η Ο.Μ.Μακεδονίας και Νοτίως η ΧΙΙΙη Μεραρχία με αναλόγους αποστολάς.

ΖΩΝΗ ΕΝΕΡΓΕΙΑΣ

Βόρειον όριον: ΜΑΥΤΟΒΟΥΝΙ (υψ. 2054, 10 χιλ. Βως Μετσόβου) ΚΡΑΝΙΑ (ναι) - ΒΡΙΟΝΙΑ (Ναι) - ΑΓΥΙΟΦΥΛΛΟΣ (ναι) - ΤΡΙΚΟΥΚΙΑ (όχι) - ΣΙΝΟΥΚΕΡΑΣΙΑ, ΜΑΥΡΕΛΙ, ΒΕΛΑΝΙΔΙΑ, ΚΕΙΣΟΥΡΑ, ΚΑΛΙΘΕΑ ΟΛΥΜΠΟΥ, ΚΑΡΥΑ ΟΛΥΜΠΟΥ, (άπαντα ναι) - ΛΕΠΤΟΚΑΡΥΑ (όχι).

Δυτικόν όριον: ο ΑΧΕΛΩΟΣ από των πηγών του, Βορείως δε τούτων η γραμμή υψ. 1702, 98 (ΤΡΥΠΑ ΟΞΥΙΑΣ), υψ. 2054 ΜΑΥΡΟΒΟΥΝΙ (ναι).

Νότιον όριον: ΑΡΓΥΡΙ (όχι) - ΚΕΔΡΑ (όχι) - ΑΣΠΡΟΡΕΜΑ (ναι) - ΑΓΡΑΦΑ (όχι) - ΣΠΙΝΑΣΑ (ναι) - ΒΑΘΥΛΑΚΚΟΣ (ναι) - ΧΟΥΤΕΝΑ (όχι) - ΠΑΠΑΣ (όχι) - ΜΑΚΡΥΡΑΧΗ (ναι) - ΔΕΡΕΛΙ (όχι) - ΧΩΡΙΟΝ ΞΥΝΙΑΣ (ΚΟΡΟΜΗΛΙΑ) (όχι) - ΠΑΛΑΜΑΣ (ναι) - ΝΕΟΧΩΡΙΟΝ ΓΟΥΡΑΣ (ναι), υψ. 162 (ΓΕΡΑΚΟΒΟΥΝΙ) (Ναι) - ΜΥΛΟΙ (όχι) - ΑΓ. ΘΕΟΔΩΡΟΙ (όχι).

ΔΙΑΤΙΘΕΜΕΝΑ ΜΕΣΑ

Τα οργανικά τμήματα της Μεραρχίας συμπεριλαμβανομένων και του 1ου Λόχου Μηχανικού Ολύμπου, μετά το πέρας των επιχειρήσεων (ΚΙΒΩΤΟΥ). Επί πλέον το 54ον Σύνταγμα Πεζικού.

ΙΙΙ. ΙΔΕΑ ΕΝΕΡΓΕΙΑΣ ΔΙΟΙΚΗΣΕΩΣ ΜΕΡΑΡΧΙΑΣ.

1) Ενέργεια κατά των συγκοινωνιών του εχθρού διά συγκεντρώσεως των δυνάμεων προς ταύτας και τα μάλλον ευπαθή των σημεία.Συχναί, θαραλέαι και δι' όσον το δυνατόν μεγαλυτέρων δυνάμεων προσβολαί των επί τούτων κινουμένων εχθρικών τμημάτων, με σύγχρονον καταστροφήν των Τεχνικών έργων, ή ανατινάξεις αμαξοστοιχιών και αυτοκινήτων.

2) Διά την κατάληψιν μικρών αστικών κέντρων, σύγκλησις των εγγύς δυνάμεων και αιφνιδιαστική κατ`αυτών ενέργεια.

3) Διά την κατάληψιν της αμαξιτής ΤΡΙΚΚΑΛΩΝ - ΚΑΛΑΜΠΑΚΑΣ - ΜΕΤΣΟΒΟΥ.

α) Παρενόχλησις και απαγόρευσις επικοινωνίας και εφοδιασμού των κατά μήκος ταύτης φρουρών, με ιδιαιτέραν προσπάθειαν απομονώσεως της φρουράς ΤΡΙΚΚΑΛΩΝ.

β) Ενέργεια συμφώνως ειδική διαταγή εις περιοχήν ΚΟΥΤΣΟΥΦΛΙΑΝΗΣ.

4) Περίσφυξις και κατάληψις ΛΑΡΙΣΣΗΣ, ΒΟΛΟΥ συμφώνως προς νεωτέρας διαταγάς.

IV. ΔΙΑΤΑΞΙΣ ΚΑΙ ΑΠΟΣΤΟΛΑΙ:

1) Επί των ΑΝΤΙΧΑΣΙΩΝ, Βορείως της αμαξιτής ΛΑΡΙΣΣΗΣ - ΤΡΙΚΚΑΛΩΝ - ΒΑΣΙΛΙΚΗΣ ευρέως συμπεριλαμβανομένης, Μικρόν απόσπασμα εκ των 5ου Συντάγματος Πεζικού, Ια και Ιβ Ορειβατ. Πυρ/ρχιών.Διοικητής ο Διοικητής του 5ου Συντάγματος.

ΑΠΟΣΤΟΛΗ

α) Η διά καταστροφών, ανατινάξεων αυτοκινήτων και προ πάντος θαραλέων, αποφασιστικών και ισχυρών κρούσεων

απαγόρευσις της συγκοινωνίας του εχθρού μεταξύ ΒΑΣΙΛΙΚΗΣ - ΤΡΙΚΚΑΛΩΝ και ΤΡΙΚΚΑΛΩΝ - ΛΑΡΙΣΣΗΣ, η απαγόρευσις ούτω της συγκοινωνίας και εφοδιασμού της φρουράς Τρικκάλων και η περίσφυξίς της από Βορρά και Βορειανατολικά και Ανατολικά.Η διαρκής ακόμη παρενόχλησις της από των άνω κατευθύνσεων.

β) Η προσβολή και το δυνατόν παρεμπόδισις της κυκλοφορίας του εχθρού από ΛΑΡΙΣΣΑ προς ΕΛΑΣΣΩΝΑ, ιδία εις το μεταξύ ΤΥΡΝΑΒΟΥ και ΕΛΑΣΣΩΝΟΣ κατά μήκος του ΤΙΤΑΡΙΣΙΟΥ τμήμα της οδού. Σ.Δ. Αποσπάσματος ΛΙΟΠΡΑΣΣΟ.

2) Εκατέρωθεν της οδού ΚΑΛΑΜΠΑΚΑΣ - ΜΕΤΣΟΒΟΥ. 4ον Σύνταγμα Πεζικού, μείον ΙΙΙου Τάγματος και

σωλήνος Όλμου, υπό την Διοίκησιν του.

ΑΠΟΣΤΟΛΗ

α) Μέχρι καταλήψεως της άνω οδού η συχνή και θαραλέα προσβολή των επί ταύτης κινήσεων του εχθρού, μεταξύ ΚΑΛΜΠΑΚΑΣ, ευρέως συμπεριλαμβανομένης και ΜΕΤΣΟΒΟΥ, επίσης ευρέως συμπεριλαμβανομένου, και διαρκής παρενόχλησις των επί ταύτης φρουρών του.

Διά την άνω ενέργειαν το Σύνταγμα δύναται να μεταβιβάση δυνάμεις και Βορείως της οδού, συνεννοούμενον προς τούτο μετά των εκείθεν φιλίων τμημάτων.

β) Μετά την κατάληψιν της οδού, διασφάλισις της από Δυσμών δι' ισχυράς κατοχής της περιοχής ΜΕΤΣΟΒΟΥ.

Σ.Δ. Συντάγματος ΠΕΡΤΟΥΛΙ.

3) Ανατολικώς ΚΟΖΙΑΚΑ και περιοχήν Θεσσαλίας μεταξύ αμαξιτής ΛΑΡΙΣΣΗΣ - ΤΡΙΚΚΑΛΩΝ - ΘΕΟΠΕΤΡΑΣ, συμπεριλαμβανομένης και σιδ/κής γραμμής Σ. Ε. Κ. ΔΕΡΕΛΙ - ΛΑΡΙΣΣΑ (ναι).

Απόσπασμα εκ των Ι /38 Συντάγματος, ΙΙΙ /4 Τάγματος, μετά σωλήνος όλμου και Ίλης της Ταξιαρχίας Ιππικού.

Διοικητής, ο του Ι /38 Συντάγματος Ευζώνων. Όριον διαχωρίσεως: Μετά 4ου Συντάγματος Πεζικού: Η

γραμμή ΘΕΟΠΕΤΡΑ - ΜΕΤΟΧΗ - ΒΙΤΩΜΑ - ΤΟΥΡΓΟΒΡΥΣΑ - κορυφογραμμή ΚΟΖΙΑΚΑ μέχρι ΠΟΡΤΑΙΚΟΥ, συμπεριλαμβανομένου, άπαντα εις το 4ον Σύνταγμα.

ΑΠΟΣΤΟΛΗ

Α. Δι`αποσπάσματος εκ των ΙΙΙ /4 Τάγματος μετά σωλήνος όλμου και Ι / Ι /38 Τάγματος, μετά διμοιρίας Όλμων και ενός αντιαρματικού, με την ονομασίαν (Απόσπασμα Τρικκάλων) και υπό την Διοίκησιν του Διοικητού Ι / Ι /38 Τάγματος.

α) Προσβολή από Δυσμών της οδού ΚΑΛΑΜΠΑΚΑ - ΤΡΙΚΚΑΛΑ και από Νότου της οδού ΤΡΙΚΚΑΛΑ - ΜΕΓΑΛΟΧΩΡΙ - ΠΕΤΡΟΠΟΡΟΣ προς παρεμπόδισιν της επ`αυτής κυκλοφορίας του εχθρού.

β) Περίσφυξις από Δυσμών και Νότου της φρουράς Τρικκάλων και άγρυπνος παρακολούθησις της εις Τρίκκαλα τακτικής καταστάσεως, δι' εκμετάλευσιν δοθησομένης ευκαιρίας.

γ) Απόκρουσις ενδεχομένης εχθρικής επιθέσεως από ΤΡΙΚΚΑΛΑ προς ΜΠΕΛΕΤΣΙ και ΚΑΡΔΙΤΣΑΝ. Σ. Δ. Αποσπάσματος Τρικκάλων ΛΑΖΑΡΙΝΑ.

Β. Διά των λοιπών δυνάμεων. α) Προσβολή από Δυσμών της σιδ/κής γραμμής των

Σ. Ε. Κ. μεταξύ ΔΟΜΟΚΟΥ - ΛΑΡΙΣΣΗΣ, κυρίως και δευτερεύοντως της αμαξιτής μεταξύ ΤΣΙΟΤΙ - ΛΑΡΙΣΣΗΣ.

β) Προστασία πόλεως Καρδίτσης από κατευθύνσεων ΔΟΜΟΚΟΥ - ΔΕΜΕΡΛΙ και ΛΑΡΙΣΣΗΣ. Σ. Δ. Αποσπάσματος ΦΑΝΑΡΙ.

4) Περιοχή Θεσσαλίας ανατολικώς της σιδ/κής γραμμής ΔΕΡΕΛΙ - ΛΑΡΙΣΣΑ - ΤΕΜΠΗ συμπεριλαμβανομένης. Το 54ον Σύνταγμα Πεζικού υπό την Διοίκησιν του.

ΑΠΟΣΤΟΛΗ

α) Η προσβολή της ως άνω σιδ/κής γραμμής και της τοιαύης ΒΟΛΟΥ - ΛΑΡΙΣΣΗΣ.

β) Η προσβολή των παραλλήλων προς τας άνω γραμμάς οδών συγκοινωνίας του εχθρού ΛΑΜΙΑ - ΔΟΜΟΚΟΥ - ΛΑΡΙΣΣΑ και ΤΣΑΓΙΕΖΙ και ΒΟΛΟΣ - ΛΑΡΙΣΣΑ.

γ) Η άγρυπνος παρακολούθησις της εις Βόλον τακτικής καταστάσεως, δι' εκμετάλευσιν δοθεισομένης ευκαιρίας , έστω και διά προσβολής ασθενούς τυχόν φρουράς του αντιπάλου, ή ένοπλων δυνάμεων Εθνοπροδοτών.

δ) Η προστασία μεταφοράς των εκ Πηλίου προς Δυσμάς υλικών κατά τας εκάστοτε διαταγάς.

Σ. Δ. Συντάγματος ΜΟΝΗ ΦΛΑΜΠΟΥΡΙΟΥ.

5) Περιοχή ΚΑΤΩ ΟΛΥΜΠΟΥ.Ιος Λόχος Μηχανικού υπό την Διοίκησιν του.

ΑΠΟΣΤΟΛΗ

α) Η προσβολή της σιδ/κής γραμμής ΛΑΡΙΣΣΑ - ΠΛΑΤΑΜΩΝΑ, των κινήσεων του εχθρού επί της παραλλήλου ταύτης οδού ΛΑΡΙΣΣΑ - ΤΕΜΠΗ.

β) Η προσβολή της αμαξιτής ΛΑΡΙΣΣΑ - ΤΥΡΝΑΒΟΣ - ΜΕΛΟΥΝΑ - ΕΛΑΣΣΩΝΑ και των επ`αυτής εχθρικών κινήσεων.

V. ΓΕΝΙΚΑΙ ΔΙ' ΟΛΑ ΤΑ ΤΜΗΜΑΤΑ ΕΝΤΟΛΑΙ:

I) Έντασις της προσπαθείας κατά των συγκοινωνιών του εχθρού διά προωθήσεως των δυνάμεων προς ταύτας και τα μάλλον ευπαθή των σημεία, λαμβανομένων πάντως όλων των αναγκαίων μέτρων ασφαλείας, δι' αποφυγήν κτυπημάτων εκ τυχόν επιθετικών τούτου επιστροφών.

Αι προσβολαί (επιθέσεις κατά κινουμένων ή σταθερών τμημάτων, καταστροφή τεχνικών έργων, ανατινάξεις αμαξοστοιχιών και αυτοκινήτων, καταστροφή τηλ/κών γραμμών κλπ) να τείνουν, όχι μόνο εις την καταστροφήν των μικρών φαλλάγγων και φρουρών του εχθρού, αλλά και εις την όσον το δυνατόν μεγαλυτέρα βλάβην και επιβράδυνσιν και των μεγάλων τοιούτων.

ΙΙ) Διαρκής προσπάθεια συλλήψεως αιχμαλώτων και κυριεύσεως λαφύρων πάσης φύσεως.

ΙΙΙ) Διαρκής μέριμνα περισυλλογής πληροφοριών, όσον αφορά τον εχθρόν και τους Εθνοπροδότας και ταχείας διαβιβάσεως τούτων εις τας προισταμένας και γειτονικάς Μονάδας.

ΙV) Επίμονος και διά παντός μέσου προπαγάνδα προς τους στρατιώτας και αξ/κούς του εχθρού και της αντιδράσεως, προς κατάρριψιν του ηθικού των, αλλά και προς παράδοσιν μετά του υλικού των εις τον Ε. Λ. Α. Σ. , καταβαλομένης ιδιαιτέρας προσπαθείας εις το να πεισθούν, ότι ο ΕΛΑΣ είναι τακτικός στρατός και δύνανται να εμπιστευθώσιν εις αυτόν.

V) Έκαστος εν γένει να αναπτύξη εις το μέγιστον την προσπάθειαν και την πρωτοβουλίαν του διά την όσον το δυνατόν μεγαλυτέραν βλάβην του εχθρού.

VI. ΣΥΝΔΕΣΜΟΙ ΚΑΙ ΔΙΑΒΙΒΑΣΕΙΣ.

Α. Σταθμοί Διοικήσεως: Σ. Δ. Μεραρχίας ΝΕΥΡΟΒΟΥΝΙΣΤΑ. Σ. Δ. Μονάδων: ως ανωτέρω.

Β. Διαβιβάσεις:

1) Μεταξύ Μεραρχίας 5ου Συντάγματος δι' οπτικού.

2) Μεταξύ Μεραρχίας 4ου και Ι /38 Συν/των, ως και μεταξύ των Συνταγμάτων τούτων διά τηλεφώνου.

3) Μεταξύ Μεραρχίας 54ου Συντάγματος δι' ασυρμάτου.

4) Μεταξύ Μεραρχίας 1ου Λόχου Μηχανικού διά του οπτικού του 5ου Συν/τος και είτα τηλ/κώς μέχρι ΜΕΓΑΛΟΥ ΕΛΕΥΘΕΡΟΧΩΡΙΟΥ, όπου ο Λόχος ν`αποσπάση δυο τουλάχιστον συνδέσμους του, ει δυνατόν εφίππους.

5) Επί πλέον των άνω α) Το 5ον Σύνταγμα Πεζικού δύναται να

επικοινωνήση διά τηλ/νου μετά της Μεραρχίας από τα χωρία ΒΑΛΤΣΙΝΟ, ΜΕΓΑΛΗ ΠΟΥΛΙΑΝΑ και ΜΕΓΑΛΑ ΚΑΛΥΒΙΑ, εις α υπάρχουν τηλέφωνα.

Να αποσπάση εις χωρίον ΜΕΓΑΛΗ ΠΟΥΛΙΑΝΑ δυο συνδέσμους.

β) Το 54ον Σύνταγμα δύναται να επικοινωνήση διά τηλ/νου μετά της Μεραρχίας επί του παρόντος από ΣΟΦΑΔΕΣ και εντός 2 εώς 3 ημερών από ΚΟΤΣΕΡΙ, ένθα ν`αποσπάση δυο συνδέσμους κατά προτίμησιν εφίππους.

γ) Το Ι /38 Σύνταγμα επί πλέον του τηλ/νου και μεχρις εγκαταστάσεως του θα επικοινωνή μετά των τμημάτων του περιοχής ΔΟΒΡΟΥΖΙ δι' οπτικού.

δ) Άπαντα τα Συντάγματα να επικοινωνώσι μετά της Μεραρχίας διά συνδέσμου αποστελλομένου υπ`αυτών τρίς της εβδομάδος, πλην του 54ου Συν/τος, δίς της εβδομάδος.

Ο Ιος Λόχος Μηχανικού θα παραδίδη και παραλαμβάνει την αλληλογραφίαν εκ της έδρας του 5ου Συντάγματος, δίς της εβδομάδος.

Γ. Π. Κ. Π. Μεραρχίας ΜΕΓΑΛΟ ΕΛΕΥΘΕΡΟΧΩΡΙ και ΔΟΒΡΟΥΖΙ συμφώνως προς νεωτέρας διαταγάς.

ΜΕΡΟΣ Βον

ΔΙΑΚΟΜΙΔΑΙ - ΑΝΕΦΟΔΙΑΣΜΟΙ.

Ι) Διακομιδαί ασθενών και τραυματιών:

Εις τα αναρρωτήρια Ταγμάτων και Συνταγμάτων.Των εχόντων ανάγκην μακρού χρόνου νοσηλείας εις το εν ΜΠΟΥΚΟΒΙΤΣΗ Νοσοκομείον της Μεραρχίας.

ΙΙ) Ανεφοδιασμός εις τρόφιμα:

α) 4ον και Ι /38 Συντάγματα εκ του κέντρου εφοδιασμού Μεραρχίας.

β) Αποσπάσματος Αντιχασίων εκ των Επαρχιακών κλιμακίων ΕΤΑ ΕΛΑΣΣΩΝΟΣ, ΦΑΡΚΑΔΩΝΟΣ, ΚΑΛΑΜΠΑΚΑΣ μέχρι ρυθμίσεως του ζητήματος διά νεωτέρας διαταγής.

γ) 54ου Συντάγματος και Ιου Λόχου Μηχανικού, ως μέχρι σήμερον.

ΙΙΙ) Ανεφοδιασμός εις πυρομαχικά:

Εκ των αποθηκών των Μονάδων και εκ Λαφύρων.

IV. Ανεφοδιασμός εις φάρμακα:

Μερίμνη των Μονάδων και της Επιμελητείας Φαρμάκων Μεραρχίας.

V. Ανεφοδιασμός εις τηλ/κόν υλικόν:

Έκ του Ιου Λόχου Δ/σεων, εις ΜΑΥΡΟΜΑΤΙ.

Αι παραλήπτριαι Μονάδες να αναφέρωσι λήψιν παρούσης.

Διά την ακρίβειανΤο ΙΙΙον Γραφείον Β. Αυγερινός (Υπολοχαγός)

Η (Τ. Υ.) Διοίκησις της Ιης Μεραρχίας Ι. ΜΟΥΣΤΕΡΑΚΗΣ (ΣΥΝΤΑΓΜΑΤΑΡΧΗΣ)ΠΑΡΑΛΗΠΤΑΙ Εν συνεννοήσει και του ετέρου μέλους54ον, 4ον, 5ον, Ι /38 Συντάγματα της Διοικήσεως.Ια και Ιβ Ορειβ. Πυρ/ρχίαι,Ιος Λόχος Μηχανικού, Ιος Λόχος Δ/σεωνΙα εφ. Μεραρχία.

ΚΟΙΝΟΠΟΙΗΣΙΣ:ΓΕΝΙΚΟΝ ΣΤΡΑΤΗΓΕΙΟΝ (Υ. Τ. Α.) Ο. Μ. Μ. (Υ. Τ. Α.) ΧΙΙΙη, VΙΙΙ Μεραρχίαι και Ταξιαρχίαι Ιππικού (υ. τ. ε.)Ιον, ΙΙον και ΙΙΙον Επιτελικά Γραφεία ΜεραρχίαςΔ/σις Υπηρεσίας ΕφοδιασμούΔ/σις Υγειονομικής ΥπηρεσίαςΔ/σις Διαβιβάσεων.

54

Ε. Λ. Α. Σ. Σ. Δ. τη 14 - 9 -44ΧΙΙΙ ΜΕΡΑΡΧΙΑ ΣΤΕΡΕΑΣ ΗΕΠΙΤΕΛΕΙΟ ΓΡΑΦΕΙΟ ΙΙΙ ΧΙΙΙ Μεραρχία ΣτερεάςΑΡΙΘ. Ε. Π. Ε. 871 Πρός Το Γενικόν Στρατηγείον Γραφ. ΙΙΙ Όπου

``Επί των υπ`αριθ. 1666, Ε. Π. Ε. 1665 και Ε. Π. Ε. 1667 διαταγών``

Επί της Ε. Π. Ε. 1665 διαταγής υμών λαμβάνω την τιμήν να αναφέρω τα ακόλουθα:

I) Επί της 2ας παραγράφου διότι η πρώτη ελήφθη ακατάληπτος του πρώτου μέρους της ως άνω διαταγής διά της οποίας επικρίνεται η Μεραρχία ότι ``επιδιώκει άμεσα τακτικά αποτελέσματα υπερβαίνοντα τα μέσα της Μεραρχίας και διαρκώς ζητεί ενίσχυσιν εξ`άλλων Μονάδων``, έχομεν να θέσωμεν υπό την κρίσιν σας τα κάτωθι:

α) Εμετρήσαμεν τας δυνατότητας της Μεραρχίας εν τη επιδιώξη μας να επιτύχωμεν άμεσα κατά το δυνατόν αποτελέσματα με

βάσιν και το ηθικόν του εχθρού το οποίον εξετιμήσαμεν ως πολύ χαμηλόν από ωρισμένα δεδομένα και πληροφορίας (αυτομολία σποραδική, πώλησις ειδών ιματισμού, υποδήσεως κλπ. , αδυναμία περί την διατροφήν, συμπλοκαί μεταξύ των κ. λ. π.).

β) Υπερεβάλαμεν τας εν προκειμένω δυνατότητας μας ως προς το σημείον του δυσαναλόγου των παντός είδους μέσων μας και των τα του εχθρού, αλλά και εσκέφθημεν ότι δεν έπρεπε να αγνοήσωμεν και τον παράγοντα ``ηθικόν του αντιπάλου``, εκδήλως εσπευσμένως κινουμένου προς βορράν.

γ) Διετυπώσαμεν τας αποφάσεις μας με τόλμην και με γνώμονα την επιθετικότητα, διότι τούτο καθ`ημάς ήτο το εν χρόνω ενδεδειγμένον αλλά και διά να μεταδώσωμεν το πνεύμα τούτο και εις τα υπό την Μεραρχίαν υποτεταγμένα κλιμάκια διοικήσεως.

δ) Σύγχρονα όμως δεν προήλθομεν και εις την λήψιν των αντιστοίχων μέτρων, ουδέ ελάβομεν φρονούμεν αποφάσεις περιεχούσας ενεαυταίς το σπέρμα παρακεκινδυνευμένων τοιούτων ή και αστόχων ενεργειών.

ε) Η Μεραρχία πιστεύει χωρίς να διεκδικεί υπερ εαυτής το αλάθητον ότι εστάθμισε επαρκώς τα δεδομένα της τακτικής καταστάσεως, εξέδωκε την διαταγήν περί αναπροσαρμογής των τμημάτων της και ανέμενε την στιγμήν ίνα εγκαίρως και ουχί προώρως εκδηλώση τας προς επίτευξιν των αμέσων τακτικών αποτελεσμάτων τελικάς αποφάσεις της.

Και εφόσον έκρινε ότι η ώρα της επιτεύξεως τούτων διά των ιδίων της δυνατοτήτων δεν είχε έλθει ακόμη, προήλθεν εις τας αιτήσεις ενισχύσεων όχι δε και συνεχως διότι επεδίωκε να επιτύχη εκβιάζουσα και συντομεύουσα κατά το δυνατόν την κατάλληλον αυτήν στιγμήν με την εξουδετέρωση διά των ενισχύσεων δευτερευόντων κέντρων αντιστάσεως να επιτύχη να είναι εγκαίρως εις θέσιν να συλλάβη και επωφεληθή της φευγαλέας ευκαιρίας και διά των ιδίων της δυνατοτήτων να επιδιώξη και επιτύχη άμεσα τακτικά αποτελέσματα.

στ) Αυταί υπήρξαν εν συντομία οι σκέψεις αίτινες ηγάγον την Μεραρχίαν εις την λήψιν των υπό κρίσιν υμών αποφάσεών της.

Να μας επιτραπή ήδη να φρονούμεν κατόπιν των

ανωτέρω εξηγήσεων ότι το Γενικόν Στρατηγείον δεν θα επιμείνη επί της ως ανωτέρω διατυπωθείσης επικρίσεως του διά την διοίκησιν της Μεραρχίας.

ΙΙ. Επί της 3ης παραγράφου της ιδίας διαταγής σας και ως προς το ότι ``εβράδυνε η Μεραρχία να αντικαταστήση τμήματα της ΙΙας Μεραρχίας ``, αναφέρομεν ότι το Ε. Π. Ε. 602/7-9-44 ραδιογράφημα της ΙΙας Μεραρχίας ελήφθη παρ`ημίν την 7-9-44 και διά της Ε. Π. Ε. 776/7-9-44 δηλονότι αυθημερόν ημετέρας (κοινοποιηθείσης και ΙΙαν Μεραρχίαν) διετάχθη σχετικώς το 36ον Σ. Π.

Συνεπώς ουδεμία προφανώς υπαιτιότητα ημών επήλθε βραδύτης και η ΙΙα Μεραρχία θα ηδύνατο να κινηθή άνευ καθυστερήσεως η οποία ασφαλώς δεν θα έπρεπε να επέλθη διότι θα εβράδυνε να αντικατασταθή ένα μικρόν της τμήμα ευρισκόμενον μεταξύ Αμφίσσης - Λιδωρικίου.

ΙΙΙ. Επί της 2ας παραγράφου του δευτέρου μέρους της ιδίας διαταγής, αφορώσης την εκτέλεσιν αποστολών σχεδίου ``Κιβωτός``, διετάχθησαν σχετικώς αι Μονάδες της Μεραρχίας.

ΙV. Επί της 6ης παραγράφου της ως ανωτέρω διαταγής του Γεν. Στρατηγείου και η Μεραρχία πιστεύει και αντιλαμβάνεται ότι διερχόμεθα την πρώτην φάσιν της απόχωρήσεως των Γερμανών.

Δεν διαφεύγει όμως της αντιλήψεως της - ίσως όχι ορθώς - ότι φευγαλέως μεταπηδώμεν από της πρώτης εις την δευτέραν και εξ`αυτής εις την τελευταίαν τοιαύτην χωρίς λόγω ανεπαρκών μέσων διαβιβάσεων, δικτύου πληροφοριών κλπ. να τηρούμεθα εγκαίρως ενήμεροι της ανά πάσαν στιγμήν τακτικής καταστάσεως.

Έργον συνεπώς προνοίας μαζί με την ενέργειαν διαδοχικών χτυπημάτων επί των διαρρεουσών φαλάγγων και ενεργειών σαμποτάζ επί των σιδ/κών και οδικών δικτύων ήτο διά την Μεραρχίαν, όπως αυτή επίστευσεν το να είναι έτοιμος καθ`όλα διά να επωφεληθή των περιστάσεων και να ενεργήση ταυτόχρονα κατά των κινουμένων οπισθοφυλακών προς επίτευξιν θετικών τακτικών αποτελεσμάτων και πλουσίας λείας οπλισμού και πυρομαχικών διά ταυτοχρόνων ενεργειών.

V. Aναφερόμενοι επί της Ε. Π. Ε. 1656 διαταγής του Γεν Στρατηγείου πιστεύαμεν ότι δεν θα ήτο δυνατός εγκλωβισμός των

δυνάμεων μας με την διά της Ε. Π. Ε. 769 διαταγής της Μεραρχίας, διαταχθείσαν αναδιάταξιν των μονάδων μας καθ`όσον διαθέσαντες ελαφράν κάλυψιν εις τας προσβάσεις ορεινών συγκροτημάτων και εν επαφή όπου δυνατόν με τον εχθρόν τηρούμεν επί καταλλήλων ορεινών διαβάσεων συγκεντρωμένας τας δυνάμεις τας οποίας κατευθύνομεν προς τους στόχους της εκλογής μας ή και προς αντιμετώπισιν εμφανιζομένης εξ`οιασδήποτε κατευθύνσεως εχθρικής απειλής.

VI. Επί της Ε. Π. Ε. 1667 διαταγής σας, είναι γνωστόν υμίν και απησχόλησε και τας σκέψεις της Μεραρχίας προ της εκδόσεως της υποβληθείσης υμίν Ε. Π. Ε. 769 διαταγή της το ότι ``πόλις Λαμίας και περιοχή της αποτελούν χώρον συγκεντρώσεως των εκ Ν. προς Β. διαρρεουσών εχθρικών φαλάγγων``.

Ακριβώς διά τούτο η ως ανωτέρω διαταγή της Μεραρχίας αποσκοπούσα κυρίως εις την λήψιν διατάξεως εγγύς και ευθέως προς τους πρώτους αντικειμενικούς σκοπούς της Μεραρχίας προέβλεπε συγχρόνως προσπάθειαν ενεργείας κατά Λαμίας και περιοχής της εις χρόνον τον οποίον η διοίκησις μόνον θα έκρινε κατάλληλον. Διά τούτο δε μάλιστα και προεβλέψαμεν ότι η διαταχθεισομένη χρονολογία και ώρα ενεργείας θα γνωσθή διά νεωτέρας διαταγής μας.

Πιστεύομεν κατά συνέπειαν ότι δεν επρόκειτο ούτε προεβλέπετο διά της υπό κρίσιν διαταγής μας ενέργεια κατά πόλεως και περιοχής Λαμίας εις προκαθωρισμένον χρόνον ώστε να συναχθή το συμπέρασμα μιας αποτυχίας ή τουλάχιστον μιας προώρου ενεργείας.

Κατόπιν όλων των ανωτέρω, και υπό την κρίσιν υμών υποβαλομένων εξηγήσεων θέλει η Μεραρχία να πιστεύει ότι αι εις τας άνω αναφερομένας διαταγάς υμών επικρίσεις επί των ενεργείων της Μεραρχίας θα αρθούν αναθεωρουμένης και της τελευταίας παραγράφου της Ε. Π. Ε. 1656 διαταγής σας περί αναδιατάξεως εκ της ήδη διατάξεως των Μονάδων της Μεραρχίας.

Ν. Παπασταματιάδης Συν/ρχης Πεζικού

55

Ε. Λ. Α. Σ. Προσωπική ΑπόρρητοςΧΙΙΙ ΜΕΡΑΡΧΙΑΣυγκρότημα 1 /52 και 1 /54 Ταγ/τοςΑριθμ. Ε. Π. Ε.

ΔΙΑΤΑΓΗ

Ι. ΓΕΝΙΚΗ ΚΑΤΑΣΤΑΣΙΣ ΠΛΗΡΟΦΟΡΙΑΙ.

Ο εχθρός αποσύρεται εκ Νότου προς Βορράν χρησιμοποιών τόσον τη σιδηροδρομικήν γραμμήν όσον και την οδικήν αρτηρίαν Αθηνών Λαρίσσης διά μεγάλων φαλάγγων αίτινες συγκεντρώνονται εις Λαμίαν και εκείθεν σιδηροδρομικώς και κατά το πλείστον οδικώς κατευθύνονται προς Λάρισσαν. Τα μέσα μεταφοράς των εις την οδικήν αρτηρίαν είναι αυτοκίνητα, τροχοφόρα (κάρρα πολιτών) ζώα μεταγωγικά και κατά διαλείματα πορεύονται πεζή.

Τρόπος υποστηρίξεως των διερχομένων σιδηροδρομικώς και οδικώς φαλάγγων.

Σιδηροδρομικώς μεν διά των μονίμων εγκαταστημένων φυλακίων κατά μηκος της σιδηροδρομικής γραμμής προς υποστήριξίν των τεχνικών ταύτης έργων, οδικώς δε διά μονίμων εγκατεστημένων φυλακίων επί των επικαίρων σημείων και δεσποζόντων υψωμάτων και ενίοτε διά προκεχωρημένων Τμημάτων εγκαθισταμένων προσωρινώς και συγκεκριμένως εις τομείς δράσεως των Τμημάτων μας.

Φυλάκιον επί υψ. 845, 890 τριγωνομετρηκού επί της καρροποιήτου Αντίνιτσας και επί των αντερεισμάτων Ν. του υψ. 845

τοποθεσίαν Καμπυλόβρυσην (Ποληοκούλια).

ΙΙ. ΠΡΟΘΕΣΕΙΣ ΔΙΟΙΚΗΣΕΩΣ.

Απόσπασμα της υπ`αριθμ. Ε. Π. Ε. 941/7 - 9 - 44 Διαταγής Ταξιαρχίας δι' ής, τα Τμήματα εντέλλονται εγκατασταθούν ιππαστί επί των υψωμάτων 845 περί το Δερβέν Φούρκο παρεμποδίζοντα κάθε κίνησιν οδικήν προς Βορράν ή Νότον ομοίως διαταχθούν.

1/54 Τάγμα. Κατόπιν προφορικής Διαταγής Ταξιάρχου κανονίση την διάταξίν του ανατολικά της οδικής αρτηρίας Λαμίας - Δομοκού επί του ορεινού συγκροτήματος Ποληκούλια - Λαμίας - Στυλίδος.

ΙΙΙ. ΙΔΕΑ ΕΝΕΡΓΕΙΑΣ.

Κατόπιν καταλήψεως των ως άνω μνημονευομένων υψωμάτων υπό του εχθρού και του αδυνάτου της εκτελέσεως επ`ακριβώς των αποστολών ως η διαταγή της ΧVI Ταξιαρχίας καθορίζομεν.

α) Να παρεμποδίση την κίνησιν φαλάγγων επί της οδικής αρτηρίας Λαμίας - Δομοκού και Στυλίδος - Λαμίας, να επιβραδύνη και να προξενήση όσον το δυνατόν μεγαλυτέραν φθοράν εις έμψυχον και άψυχον υλικόν του εχθρού.

IV. ΑΠΟΣΤΟΛΗ ΤΜΗΜΑΤΩΝ.

α) Αποστολή 3ου Λόχου 1/54, 1ου και 2ου Λόχου 1/52. Να εγκατασταθούν αμυντικά εκατέρωθεν της οδικής αρτηρίας Αντίνιτσας - Παλαμά και Δερβέν Φούρκο - Αγίου Γεωργίου προσβάλοντες τας επί της αμαξιτής οδού κινουμένας εχθρικάς φάλαγγας εξ όλων των προσφερομένων σημείων ρυθμίζοντες την τακτικήν των ανάλογα με την δύναμιν των εχθρικών φαλάγγων που αντιμετωπίζουν.

β) Αποστολή του 2ου Λόχου 1/54. Να εγκατασταθή αμυντικώς επί των Δ. της Δίβρης υψωμάτων και να εγκαθιστά εκάστοτε ενέδρας εις την περιοχήν της Θέσεως Ποληοκούλια και διαθέτων την μιαν του Διμοιρίαν διά την κάλυψιν των ημιονικών από Λαμίας προς Δίβρην.

γ) Αποστολή 4ου Λόχου 1/54. Να εγκατασταθή αμυντικώς εις την περιοχήν Αυλάκι Λογγίτσι - Νεράιδα παρεμποδίζων κάθε κίνησιν εχθρικών φαλάγγων από Λαμίας εις Στυλίδα και τανάπαλιν εκμεταλλευόμενος την επιτυχίαν της προσβολής των φαλάγγων εφ`όσον είναι δυνατόν.

δ) Αποστολή 1ου Λόχου 1/54 και 3ου Λόχου 1/52. Ο 1ος Λόχος 1/54 εγκατεστημένος ως εφεδρεία του Συγκροτήματος εις Αγία Τριάδα Αβορίτσας θα εγκαταστήση μια των Διμοιριών μετά του 3ου Λόχου του 1/52 Τάγματος αμυντικώς επί των υψωμάτων Βουζίου, Γιαρακλί, Πουρνάρι με αποστολήν να παρεμποδίσει τας κινουμένας εχθρικάς φάλαγγας προς Βορράν των Μεταλλείων Δομοκού, να εγκαθιστά ενέδρας εις α σημεία το έδαφος προσφέρεται και να εξοντώση μεμονωμένως κινουμένας εχθρικάς μικροφάλαγγας εφ`όσον τούτο είναι δυνατόν διά των μέσων των οποίων διαθέτει. Προσέτι δε να αιφνηδιάζει τας εχθρικάς φάλαγγας αίτινες συνήθως σταθμεύουν εις Πουρνάρι εν συνεργασία μετά των εις την περιοχήν του ευρισκομένων 4ων όλμων της Συμμαχικής Αποστολής.

ε) Αποστολή Διμοιρίας Εφόδου 1/54 Τάγματος και Ομάδος Ε. Π. Ο. Ν. 1/54. Να εγκατασταθούν αμυντικά επί των αντερεισμάτων Δ. του υψ. 890, με αποστολήν η μεν Διμοιρία Εφόδου εν συνεργασία μετά των δυο Πολυβόλων της Αγγλικής Αποστολής, να απαγορεύση την κίνησιν του εχθρού ως φυλάκια επί του υψω. 855 προς υψ. 890 διά της αμαξιτής Αντίνιτσας ως επίσης να ενεδρεύσει διά την προσβολήν των εχθρικών τμημάτων των αποπειρομένων να καταλάβουν τα προ του υψώματος δίσελλον, τοποθετούσα εις υποχρεωτικάς διαβάσεις νάρκας προσωπικού η δε Ε. Π. Ο. Ν. διά των διατεθημένων όπλων και μετά των διατεθημένων αυτή Πολυβόλων του 1/52 Τάγματος ν`απασχολή το εχθρικόν παρατηρητήριον επί του υψ. 855 ως και επί των Νοτίων αντερεισμάτων τούτου τοποθετημένου εχθρικού όλμου καλύπτουσα συγχρόνως τον αριστερόν του 3ου Λόχου και τηρούσα τον σύνδεσμον μετά του 1ου Λόχου.

στ) Αποστολή Πολ/λων αμφοτέρων των Ταγμάτων. Ο Λόχος Πολ/λων του 1/52 Τάγματος θα διαθέση εκ των

πολ/λων του εις τους 1ον και 2ον λόχους του τους εγκατεστημένους ως η $ α΄.

Ομοίως δυο πολ/λα εις την διάθεσιν της υποδειγματικής ΕΠΟΝ 1/54 Τάγματος ως η $ ε΄. Ομοίως δυο Πολ/λα εις την διάθεσιν του 3ου Λόχου ως η $ α΄. Το έτερον δε στοιχείον εις την διάθεσιν του Συγκροτήματος.

Ο Λόχος Πολ/λων του 1/54 να διαθέση από μιαν Διμοιρίαν πολ/λων του εις τους Λόχους.

ζ) Αποστολή όλμων. Ο όλμος του 1/52 Τάγματος να εγκατασταθή εις το δεξιόν της Διμοιρίας Εφόδου και επί του πρανούς του υψ. 890 με αποστολήν εφ`ενός μεν να βάλλη ολόκληρον το τμήμα της δημοσίας οδού, από Χάνι Δραχμόναγα και μέχρι του σημείου εις το οποίον είναι δυνατή η βολή του. Αφ`ετέρου δε να επισημαίνει το εχθρικό παρατηρητήριον ύψωμα 855 όλμου του και εχθρικόν καταυλισμόν. Διά την επισήμανσιν των βληθησομένων σημείων και κανονισμού των αποστάσεων να χρησιμοποιήση το τηλέμετρον της Συμμαχικής Αποστολής.

Οι Όλμοι του 1/54 Τάγματος να διατεθούν ο μεν εις εις τον 2ον Λόχον ο δε έτερος εις τον 3ον Λόχον οίτινες θα κανονίσουν τα της αποστολής των. Συνιστάται εις τας Δ/σεις των άνω Λόχων όπως κατά προτίμησιν εκτελούν βολή όλμων εναντίον σταθμευόντων αυτοκινητοφαλάγγων.

η) Αποστολή Διμοιρίας XVI Λόχου Μηχανικού. Θα αναλάβη την καταστροφήν των Τεχνικών έργων επί της δημοσίας οδού από Αντίνιτσα μέχρι Δομοκού με τοποθέτησιν ναρκών και δημιουργίαν πεδίων ναρκών.

θ) Αποστολή Διμοιρίας Μηχανικού 1/54 Τάγματος. Η αυτή ως άνω εργασία επί των οδών Στυλίδος - Λαμίας και Λαμίας - Αντίνιτσας.

V. ΣΥΝΔΕΣΜΟΙ ΚΑΙ ΔΙΑΒΙΒΑΣΕΙΣ.

Σ.Δ. 1/52 Τάγματος Αβαρίτσα. 1/54 Τάγματος Γούρα και Αγία Τριάδα Αβαρίτσας (Μοναστήρι). Παρατηρητήριον Συγκροτήματος ύψωμα 890 άνωθεν και Α. Μοναστηρίου Αντίνιτσας, 1ου και 2ου Λόχου 1/52 η μεγάλη Χαράδρα Ν. Α. Αγίου Γεωργίου εις θέσιν Άγιος Νικόλαος. 3ου Λόχου 1/54 Δραμάλα. 2ου Λόχου 1/54 Δίβρη. 4ου Λόχου 1/54 Λογγίτσι. 1ου Λόχου 1/54 Μοναστήρι Αβαρίτσας , 3ου Λόχου 1/52 Βούζι ή

Γιορακλί. Έδρα Διμοιρίας Μηχανικού XVI Λόχου Μηχανικού Μοναστήρι Αβαρίτσας και Διμοιρίας Μηχανικού 1/54 Δίβρη. Σύνδεσμος των Τμημάτων διά τηλεφώνων, εφίππων και πεζών.

Συνθηματικά διά Φωτοβολίδων. Ως ο συννημένος Κώδιξ. Άπαντα τα Τμήματα να συγκεντρώνουν πληροφορίες, να ελέγχουν αυτάς και τας διαβιβάζουν εις τους Σταθμούς Διοικήσεως Ταγμάτων.

VI. ΑΝΕΦΟΔΙΑΣΜΟΙ. 1) Ειςπυρομαχικά εφ`όσον υπάρχουν από τους ανεφοδιασμούς των Ταγμάτων. Κυρία δε πηγή ανεφοδιασμού ο εχθρικός τοιούτος. 2) Ειςτρόφιμα από τα Κέντρα Διανομών Νέοχωρίου Αβαρίτσας.

VII. ΔΙΑΚΟΜΗΔΑΙ ΑΣΘΕΝΩΝ ΚΑΙ ΤΡΑΥΜΑΤΙΩΝ. Πρόχειροι Σταθμοί επιδέσεως εις έδρας Λόχων υπό

Νοσοκόμων και Σταθμοί διακομηδής Αβαρίτσα, Γούρα και Χειρουργείον Κοκκοτών.

Διάφορα. Οι διοικηταί των Τμημάτων πρέπει να έχουν υπ`όψιν τους ότι οι σύνδεσμοι μεταξύ των Τμημάτων και των Δ/σεων ως και των Ανωτέρων Κλιμακίων πρέπει να είναι τακτικοί.

Θα οργανωθούν θέσεις διά τα αυτόματα όπλα ως και ατομικά τοιαύτα προς αποφυγήν ασκόπων απωλειών.

Διά τας μεταφοράς εν γένει τα Τμήματα δέον να έχουν υπ`όψιν τους ότι θα χρησιμοποιηθούν τα υπό της Ε. Τ. Α. διατεθέμενα ζώα των χωρίων Αγίου Γεωργίου, Παλαμά, Δραμάλας και Αβαρίτσας, Νεοχωρίου, Δίβρης και Λογγίτσι. Ως οδηγοί των ζώων θα χρησιμοποιούνται μόνο οι ιδιοκτήται αυτών και εις εξαιρετικάς περιπτώσεις ως συνοδοί αντάρται.

Εις το Κέντρον Νεοχωρίου υπάρχουν ημερησίως 12 - 15 ζώα διά τας μεταφοράς των Εφοδιασμών εις τα Τμήματα ως και ανάλογος αριθμός Εφεδροελασιτών ως συνοδοί.

Σ. Δ. Συγ/τος 15 - 9 - 44

Η Δ/σις του Συγ/τος Καραγιάννης - ΠολίτηςΠΑΡΑΛΗΠΤΑΙ. Άπαντα τα Τμήματα του Συγ/τος ΚΟΙΝΟΠΟΙΗΣΙΣ 52ον Συν/μα (υ. τ. α.)

54ον ,, (υ. τ. α.) ΧΙΙΙ Μεραρχίαν (υ. τ. α.)

56

ΕΘΝΙΚΟΣ ΣΤΡΑΤΟΣ Ε. Λ. Α. Σ.VIII ΜΕΡΑΡΧΙΑ ΠΡΟΣΩΠΙΚΗ - ΑΠΟΡΡΗΤΟΣΕΠΙΤΕΛΙΚΟΝ ΓΡΑΦΕΙΟΝ ΙΙΙ ΕΞΑΙΡΕΤΙΚΩΣ ΕΠΕΙΓΟΥΣΑΑριθ. Ε. Π. Ε. 436

ΔΙΑΤΑΓΗ

Κατόπιν: α) Της Ε. Π. Ε. 1650/9 - 9 - 44 Διαταγής Γενικού

Στρατηγείου. β) Της αποχωρήσεως εκ της περιοχής της Μεραρχίας του

5ου Συν/τος Πεζικού και της Ιβ Πυροβολαρχίας. γ) Της επελθούσης μεταβολής εις την τακτικήν κατάστασιν

μετά την αποχώρησιν των Γερμανών εκ της Νοτίου Ηπείρου και της Β. Δ. Στερεάς.

δ) Της καταλήψεως της πόλεως ΑΡΤΗΣ υπό τμημάτων του ΕΔΕΣ και

ε) Της ανάγκης όπως η Μεραρχία είναι εις θέσιν και διά των ολίγων ήδη εις χείρας της εναπομεινασών δυνάμεων (VIII Ταξιαρχίας και 3/40 Συν/τος) εις την περιοχήν Α. ΑΡΑΧΘΟΥ να εκπληρώση την αποστολήν της, ως αυτή καθωρίσθη διά της Ε.Π.Ε. 86/7-4-44 διαταγής της εις εκτέλεσιν της υπ`αριθ. Ε.Π.Ε. 745/31-3-44 ομοίως Γενικού Στρατηγείου, επιφέρομεν τας κάτωθι τροποποιήσεις εις τη διάταξιν και τας αποστολάς, τας κοινοποιηθείσας διά των υπ`αριθ. Ε.Π.Ε. και Ε.Π.Ε. 345/1-8-44 γενικών διαταγών μας ως και ετέρων μερικών τοιούτων:

Ι) ΣΥΓΚΡΌΤΗΣΙΣ - ΔΙΑΤΑΞΙΣ - ΠΕΡΙΟΧΗ ΔΡΑΣΕΩΣ. Α) VI Ταξιαρχία (15ον και 85ον Συν/τα Πεζικού) ως η

υπ`αριθ. Ε. Π. Ε. 86/7 - 4 - 44 Διαταγή υμών. Β) 3/40 Συν/μα Ευζώνων. Καταργηθέντος του Συγκροτήματος Τζουμέρκων,

μετά την αναχώρησιν του 5ου Σ. Π. και της Ιβ Πυρ/χίας. Το Συν/μα τούτο θέλει αναλάβει την επιτήρησιν και κατοχήν της περιοχής του τέως Συγκροτήματος Τζουμέρκων, ήτοι νοτίως της οδικής αρτηρίας ΙΩΑΝΝΙΝΩΝ - ΜΕΤΣΟΒΟΥ (ναι) μέχρι του ΚΑΤΩ ΑΡΑΧΘΟΥ, τεμνομένου καθέτως υπό της γραμμής ΚΟΜΠΟΤΙΟΥ, ΣΚΟΥΛΗΚΑΡΙΑΣ - ΒΕΛΑΝΙΔΙΑΣ (όχι) τηρούν εις τον χώρον μεταξύ των ποταμών ΣΑΡΑΝΤΑΠΟΡΟΥ και ΚΑΛΕΝΤΙΝΗ εν των ταγμάτων του, έτοιμον να κινηθή είτε προς βοράν είτε προς Νότον είτε προς Δυσμάς.

Γ) VII Ταξιαρχία (2/39 και 24ον Συν/μα) Νοτίως της γραμμής ΚΟΜΠΟΤΙ - ΣΚΟΥΛΗΚΑΡΙΑ - ΒΕΛΑΝΙΔΙΑ (ναι) με περιοχήν την καθορισθείσαν διά της Ε. Π. Ε. 86/7 - 4 - 44 Διαταγής μας.

Μετά την γενομένην ήδη εκκαθάρισιν της Β. Δ. Στερεάς από πάσης Γερμανικής ή άλλης αντιστάσεως, η VΙΙ Ταξιαρχία να εξασφαλίση την ισχυράν κατοχήν της περιοχής ΚΟΜΠΟΤΙ - ΚΛΕΙΔΙ - ΦΛΩΡΙΑΣ και να διατάξη τας δυνάμεις της εις τρόπον ώστε να έχη προσανατολισμένον το μείζον μέρος τούτων προς Βορράν, απαγορεύουσα εν ταύτω οιανδήποτε διείσδυσιν τμημάτων ΕΔΕΣ εις την περιοχήν της.

Το εις την περιοχήν ΚΟΜΠΟΤΙ - ΚΛΕΙΔΙ - ΦΛΩΡΙΑΣ τάγμα του 2/39 Συν/τος δυνάμει της παρούσης θα υπάγεται και πάλιν τακτικώς εις την VII Ταξιαρχίαν.

ΙΙ) ΙΔΕΑ ΕΝΕΡΓΕΙΑΣ ΤΗΣ ΜΕΡΑΡΧΙΑΣ. α) Διά την περίπτωσιν επιθέσεως ΕΔΕΣ τοπικού

χαρακτήρος είτε δι' εγκατάστασιν προγεφυρωμάτων Α. ΑΡΑΧΘΟΥ ή ΚΑΛΑΡΡΥΤΙΚΟΥ, είτε διά την δημιουργίαν ενδοχώρας Α. ή Ν. Α. της πόλεως ΑΡΤΗΣ εξουδετέρωσις της εχθρικής προσπαθείας επί τόπου, εν ανάγκη και δι' επεμβάσεως των εις περιοχήν Κ. ΛΕΙΨΟΥΣ και ΚΛΕΙΔΙΟΥ ταγμάτων.

β) Διά την περίπτωσιν γενικής επιθέσεως του ΕΔΕΣ με ισχυράς δυνάμεις διεξαγωγή υποχωρητικού ελιγμού προς ΑΧΕΛΩΟΝ και δημιουργία ισχυρών προγεφυρωμάτων προς κάλυψιν των γεφυρών

ΜΥΡΟΦΥΛΛΟΥ - ΚΟΡΑΚΟΥ - ΑΥΛΑΚΙΟΥ, άνευ ιδέας εγκαταλείψεως αυτών χρησιμοποιηθησομένων ως βάσεως εξ ης θέλει ενεργηθή η αντεπίθεσις του Γενικού Στρατηγείου.

Εις την περίπτωσιν ταύτην:

ΙΙΙ) ΑΠΟΣΤΟΛΑΙ - ΕΝΤΟΛΑΙ. α) 3/40 Συν/μα Σ. Δ. ΜΕΛΑΤΕΣ. Καταλαμβάνον διά ταχείας συμπτύξεως του δεξιού

του τάγματος τας διαβάσεις ΑΥΤΙ - ΜΕΛΙΣΣΟΥΡΓΩΝ - ΚΩΣΤΕΛΑΤΑ - ΣΤΑΥΡΟΣ ΘΕΟΔΩΡΙΑΝΩΝ, διά των υπολοίπων δύο ταγμάτων του θέλει συμπτυχθεί προς την γραμμήν ΑΓ. ΙΩΑΝΝΗΣ (Λειψούς) - ΑΓ. ΚΥΡΙΑΚΗ (Λειψούς) - ΑΓ. ΑΠΟΣΤΟΛΟΙ (Τετρακώμου), αμυνόμενον επί των διαδοχικών γραμμών:

ΑΓ. ΝΙΚΟΛΑΟΣ - υψ. 516 - υψ. Α. ΖΥΓΟΥ - ΑΓΡΙΑΚΟΝ - ΜΑΚΡΥΚΑΜΠΟΣ.

υψ. ΓΕΡΟΔΗΜΟΣ - υψ. 517 (ΛΟΥΤΣΑ) - ΠΑΛΟΥΚΙ - υψ. 1000 μ. Α. ΠΑΛΟΥΚΙ υψ. 558 - ΖΕΣΙ - ΑΝΩ ΚΑΛΕΝΤΙΝΗ

ΜΕΓΑΛΟΓΓΟΣ - ΨΗΛΗ ΤΣΟΥΜΑ - ΚΟΝΤΟΓΙΑΝΝΗ - ΑΡΙΑ υψωμ. ΤΥΜΠΑ.

Το 3/40 Σ. δέον να έχει υπ`όψει του ότι : Ο εις ΑΝΕΜΟΡΡΑΧΗΝ Λόχος του τάγματος

ΧΩΣΕΨΗΣ, αποκοπτόμενος κατ' ανάγκην λόγω αποστάσεως από το Τάγμα του καλόν θα είναι διά την προκειμένην περίπτωσιν να υπαχθή τακτικώς υπό το εις την περιοχήν Κ. ΛΕΙΨΟΥΣ Τάγμα, χρησιμοποιούμενος κατά την σύμπτυξιν ως σύνδεσμος μεταξύ των ταγμάτων του Δεξιού και του Κέντρου εν τη κατευθύνσει ΑΒΑΡΙΤΣΑ - ΒΟΥΡΓΑΡΕΛΙ.

Η υπό του Τάγματος Κ. ΛΕΙΨΟΥΣ άμυνα επί της γραμμής ΓΕΡΟΔΗΜΟΣ - υψ. 517 - ΠΑΛΟΥΚΙ δέον να η σθεναρά και διαρκείας, ώστε να παρασχεθή ο αναγκαίος χρόνος διά την σύμπτυξιν του αριστερού Τάγματος εις την γραμμήν ΕΠΑΝΩ ΖΕΣΙ - ΑΝΩ ΚΑΛΕΝΤΙΝΗ.

β) VII Ταξιαρχία Σ. Δ. Περιοχή ΑΜΦΙΛΟΧΙΑΣ. Εξασφαλίζουσα διά καταλλήλου διατάξεως την

κάλυψιν των προς Νότον από της κατευθύνσεως ΑΡΤΗΣ οδεύσεων κατά

πάσης αποπείρας εχθρικής διεισδύσεως προς την περιοχήν ΒΑΛΤΟΥ και ΞΗΡΟΜΕΡΟΥ θέλει καλύψει:

1) Την γέφυρα ΚΟΡΑΚΟΥ διά της δημιουργίας εν συνδέσμω δεξιά μετά του 3/40 Συν/τος ισχυρού προγεφυρώματος επί των γραμμών ΑΓ. ΠΑΡΑΣΚΕΥΗ (Μεσούντας) - ΚΟΚΚΙΝΟΛΑΚΚΟΣ - ΒΡΕΣΤΕΝΙΤΣΑ, διά του εις περιοχήν ΚΟΜΠΟΤΙ - ΚΛΕΙΔΙ - ΦΛΩΡΙΑΣ Τάγματος του 2/39 Συν/τος, συμπτυσσομένου προς την γραμμήν ταύτην διά διαδοχικής αμύνης επί των γραμμών:

ΜΑΚΡΥΚΑΜΠΟΣ - ΠΑΝΑΓΙΑ - ΣΚΟΥΛΗΚΑΡΙΑ ΖΕΣΙ - ΑΝΩ ΚΑΛΕΝΤΙΝΗ - υψ. 704 =- ΑΓ.

ΘΩΜΑΣ - υψ. 1857 - ΜΠΟΤΣΙ υψ. 850 (ΝΕΥΡΟΠΟΛΙΣ) - υψ. 775 - ΑΓ. ΤΡΙΑΣ

(Σεκλίστης) - υψ. 1162 - ΓΡΕΒΙΑ.

2) Την Γέφυραν ΑΥΛΑΚΙΟΥ διά προωθήσεως προς Β. τάγματος του 2/39 Συν/τος προς δημιουργίαν ισχυρού προγεφυρώματος επί της γραμμής ΓΑΒΡΟΓΟΝ - ΠΑΥΛΟΓΙΑΝΝΗ - ΚΑΡΙΝΟ.

IV. ΓΕΝΙΚΑΙ ΕΝΤΟΛΑΙ. Να ληφθούν άπαντα τα προληπτικά μέτρα

(Διευθέτηση αρχείων, κανονισμός φόρτων κ. λ. π.) ούτως ώστε αι μονάδες να δύνανται να μετακινηθούν εντός του βραχυτέρου χρονικού διαστήματος.

Να καταβληθεί προσπάθεια ώστε αι διάφοροι επιμελητείαι να έχουν διά τα τμήματα των δυο τουλάχιστον ημερών εφεδρικάς τροφάς.

Να εκτελεσθούν λεπτομερώς αναγνωρίσεις υπό όλων των κλιμακίων Διοικήσεως των χρησιμοποιητέων δρομολογίων.

Να προβούν εις την εκτέλεσιν των απαραιτήτων αμυντικών έργων (οπλ/λεία, πολ/λεία, ατομικά ορύγματα), αναφέροντες ανά δεκαήμερον πρόοδον εργασιών.

Βάσει των ανωτέρω προυποθέσεων αι μονάδες να συντάξουν το ταχύτερον τα αντίστοιχα σχέδια ενεργείας των, αντίγραφα των οποίων να υποβληθούν ημίν εν καιρώ.

V. Αναφέρατε λήψιν παρούσης μέχρι δε της 29ης τρέχοντος το πέρας των απαραιτήτων μετακινήσεων μετά σχεδιαγράμματος τελικής διατάξεως των τμημάτων.

Σ. Δ. 25 - 9 - 44 (Τ.Υ.) Γ. ΑΥΓΕΡΟΠΟΥΛΟΣ (Υποστράτηγος) Παραλήπται VI και VII Ταξιαρχίαι3/40 Συν/μα Ευζώνων

ΚοινοποιησιςΓενικόν Στρατηγείον (υ. τ. α.)Ι, ΙΧ και ΧΙΙΙ Μεραρχίας (υ. τ. ε.)

57

Σ.Δ. Γεν. Στρατηγείου 26-9-44

ΟΕπιτελάρχης του Γεν. Στρατηγείου Καλλίμαχος

ΠροςΤο Γεν. Στρατηγείον (Ι, ΙΙ, ΙΙα, ΙΙΙ)

Ενταύθα

``Περί ανακοινώσεων του Αρχηγού της Σ. Σ. Αποστολής Αντ/ρχου``

Λαμβάνω την τιμή να αναφέρω ότι κατόπιν προειδοποιήσεως του προσήλθεν σήμερον εις το Γραφείον μου ο εν περιλήψει και μου

ανεκοίνωσεν τα κάτωθι:

Ι. Πυρομαχικά διετέθησαν υπό της Συμμαχικής Αποστολής 86.000 φυσ. εις Γρεβενά ομοίως έγινε ρίψις εις Βέρμιον. Ελπίζει ότι θα γίνει άλλη μια ρίψις κατ`αυτάς εις Βέρμιον. Δύο ρίψεις έγιναν εις Λιδωρίκι. Αύται κατόπιν πληροφοριών μας εις την Μακεδονίαν και Λιδωρίκι η κατάστασις είναι σοβαρά από απόψεως πυρομαχικών.

ΙΙ. Αι ενισχύσεις από Ερυθρόν Σταυρόν, προς τον ΕΛΑΣ ή προς χωρικούς ανεκοίνωσεν ο κ. Λαμπέρ του Δ. Κ. Λ. Σ. ότι χρειάζεται σχετική αίτηση. Ο κ. Λαμπέρ γνωρίζει Ελληνικά και η οδηγός του είναι οργανωμένη στον ΕΑΜ.

ΙΙΙ. Ο συν. Καραγιώργης συνηντήθη με τον Συν/ρχην Κρίς. Του είπε ότι υπάρχουν 500 Ούγγροι εις τον Βόλον έτοιμοι προς παράδοσιν. Η Σ. Σ. Α. διαθέτει Ούγγρον εάν θέλωμεν να στείλωμεν επιστολήν προς τους Ούγγρους του Βόλου.

IV. Εζητήθη από το Κάιρον αξ/κός σύνδεσμος διά την Ι Μεραρχίαν. Εν τω μεταξύ ειδοποιήθη ο Υπολ/γός Κούκ εις το αεροδρόμιο να είναι έτοιμος.

V. Όταν ο Συν/ρχης Κρίς ήταν στην Ήπειρο του είπαν ότι συνελήφθη από το ΕΛΑΝ ένα καίκι Ραλλικό. Μας διαβεβαιούν, ότι ο ανθ/γός Βαλασίδης ο υπολ/γός Ντούτσιος και η γυναίκα του δεν είναι Ραλλικοί.

VI. Κατά πληροφορίας των παρουσιάζονται μεγάλαι συγκεντρώσεις εις την Αττικήν και το Κάιρο επιθυμεί να υπενθυμίση εις το Γεν. Στρατηγ. του ΕΛΑΣ την διαταγήν του Στρατηγού Σκόμπι ότι ο ΕΛΑΣ δεν πρέπει να κάμη καμμίαν ενέργειαν εις την Αττικήν μεχρις ου γνωσθούν τα αποτελέσματα της συσκέψεως Μπάρι (Στρατ. Σαράφης κ. λ. π.).

VII. Υπενθυμίζει σχετικήν συνομιλίαν με τον συν/στη Δεσποτόπουλο κατά την οποίαν το περιεχόμενο εις χείρας μας όπλα εκ λαφύρων δεν ανήκουν ούτε στον ΕΛΑΣ ούτε στον ΕΔΕΣ αλλά στην Ελληνικήν Κυβέρνησιν και ότι ελήφθη τηλεγράφημα του Στρατηγού Σκόμπι ότι θα εκδώση αυτός διαταγάς σχετικώς με την διάθεσιν των

όπλων αυτών.

VIII.Ο ΕΛΑΣ πέρυσι είχε διαθέσει στη Συμμ. Αποστολή στη Νεράιδα, ένα αυτοκίνητο διά μεταφοράς από την Καρδίτσα. Ζητούν εφέτος το ίδιο πράγμα διότι έχουν πολλάς μεταφοράς.

ΙΧ. Διά την πληροφορίαν ότι στην Αττική η κατάσταση είναι λίαν έκρυθμος, εζήτησαν επιβεβαίωσιν, διά να αποκατασταθή εκεί το όνομα του ΕΛΑΣ. Η γνώμη του είναι ότι πρόκειται περί υπερβολών.

Χ. Ειςαίτησιν μου να μας δίδουν πληροφορίας επί των γερμανών αφού και ημείς τους δίδομεν απήντησεν ότι καίτοι δεν έχει την συγκέντρωσιν των πληροφοριών, εν τούτους θα ενδιαφερθή.

ΧΙ. Ειςπαρατήρησιν του ότι ημείς δημοσιεύομεν μόνον όσα είναι κακά διά τον Ζέρβαν και τίποτε καλό, ενώ τώρα τελευταία είχε πολλές επιτυχίες. Απήντησα ότι εκείνος δημοσιεύει πάντοτε διάφορα ασύστατα πράγματα εις βάρος μας. Και ότι δεν γνωρίζομεν τας υπηρεσίας που προσφέρει. Με εβεβαίωσαν με επιμονήν ότι τώρα τελευταία οι γερμανοί είχον από συγκρούσεις των με τον Ζέρβα 100 νεκρούς και 1100 τραυματίας και αιχμαλώτους. Ηυχήθην να είναι αλήθεια και η συζήτησις έκλεισε αφού προηγουμένως του υπέμνησα την απρόκλητον επίθεσιν του Ζέρβα κατά της Πρεβέζης.

Ε. ΚΑΛΛΙΜΑΧΟΣ

58

ΕΛΑΣΓΕΝΙΚΟΝ ΣΤΡΑΤΗΓΕΙΟΝΕΠΙΤΕΛΕΙΟΝ - ΓΡΑΦΕΙΟΝ ΙΙα και ΙΙΙΑριθ. Ε. Π. 9399

26ον Σύνταγμα ΕΛΑΣ

Συμμαχική Στρατιωτική Αποστολή ανεκοίνωσε τμήματα ΕΛΑΣ

Δράμας συνεργαζόμενα μετά Βουλγάρων Παρτιζάνων επιτίθενται κατά ομάδων καπετάνιων στοπ. Εφόσον ούτοι ηγωνίσθησαν κατά Γερμανών γνωρίζεται παρά Ελληνικής Κυβερνήσεως και Αρχηγού Συμμαχικών Δυνάμεων Ελλάδος ως Εθνικαί ανταρτικαί ομάδες στοπ. Επομένως κατόπιν επελθούσης συμφωνίας οφείλετε συνεργάζεσθε μετ`αυτών προς τήρησιν τάξεως Ανατολικήν Μακεδονίαν στοπ. Τυχόν υπάρχοντες περιοχάς σας Βούλγαροι παρτιζάνοι οφείλουν εγκαταλείψουν Ελληνικά εδάφη. Συμπεριφορά απέναντι Συμμάχων αξιωματικών πρέπει να είναι απολύτως φιλική και άψογος στοπ. Βούλγαροι όμως επιτιθέμενοι κατά ΕΛΑΣ υπό οιανδήποτε καθοδήγησιν και πρόσχημα πρέπει αντιμετωπισθούν ενόπλως στοπ. Διά τήρησιν παρούσης καθιστώμεν προσωπικώς υπευθύνους Διοικητάς τμημάτων στοπ. Παρούσα διαβιβάζεται και μέσω Αρχηγείου Συμμαχικής Αποστολής στοπ.

Σ. Δ. Γεν. Στρατηγείου 30. 9. 44 ΣΤΕΦΑΝΟΣ ΣΑΡΑΦΗΣ ΥποστράτηγοςΔιά τη ακρίβειανΤο ΙΙα Γραφείον

59

ΕΛΑΣ Εξαιρετικώς ΕπείγουσαΓΕΝ. ΣΤΡΑΤΗΓΕΙΟ ΑΠΟΡΡΗΤΟΣ ΠΡΟΣΩΠΙΚΗΕΠΙΤΕΛΕΙΟ - ΓΡΑΦΕΙΟ ΙΙΙΑρ. ΕΠΕ 1825

ΓΕΝΙΚΗ ΔΙΑΤΑΓΗ

Α΄ Γενικότητες

Κατά σύσκεψιν προεδρευθείσαν υπό του Συμμάχου Αρχιστρατήγου του Θεάτρου πολέμου Μεσογείου, εν Καζέρτα της Ιταλίας, εις ην παρευρέθησαν ο Ελλην Πρωθυπουργός , άλλα μέλη της Ελληνικής Εθνικής Κυβερνήσεως, ο Υποστράτηγος κ. Ζέρβας Ν. και ο υποφαινόμενος, ελήφθησαν ομοφώνως αι κάτωθι αποφάσεις: 1) Ολαι αι αναγνωρισμέναι ανταρτικαί δυνάμεις αι δρώσαι εν Ελλάδι τίθενται υπό τας διαταγάς της Ελληνικής Κυβερνήσεως Εθνικής ενότητος. 2) Η Ελληνική Κυβέρνησις Εθνικής Ενότητος θέτει τας δυνάμεις ταύτας υπό τας διαταγάς του Στρατηγού Σκόμπι, όστις ωνομάσθη υπό του Συμμάχου Αρχιστρατήγου, ως Στρατηγός διοικών τας εν Ελλάδι δυνάμεις, ήτοι της δυνάμεως 140. 3) Συμφώνως προς προκήρυξιν εκδοθείσαν παρά της Ελληνικής Κυβερνήσεως οι αρχηγοί των Ελλήνων ανταρτών θα απαγορεύσωσι πάσαν απόπειραν των υπ' αυτούς μονάδων ν' αναλάβουν την αρχήν ανά χείρας. Τοιαύτη πράξις θα χαρακτηρισθή ως έγκλημα και θα τιμωρηθή αναλόγως. Πάσα κατάληψις απελευθερουμένης περιοχής θα γίνεται εν ονόματι της Ελληνικής Εθνικής Κυβερνήσεως. 4) Οσον αφορά τας Αθήνας ουδεμία ενέργεια θ' αναληφθή εκτός

υπό τας αμέσους διαταγάς του διοικητού της μονάδος 140. 5) Τα Τάγματα Ασφαλείας θεωρούνται όργανα του εχθρού. Θα χαρακτηρισθούν ως εχθρικοί σχηματισμοί, εκτός αν παραδοθούν συμφώνως προς διαταγάς εκδοθησομένας παρά του διοικητού της μονάδας 140. 6) Ολαι αι Ελληνικαί ανταρτικαί δυνάμεις , προς τον σκοπόν όπως τεθή τέρμα εις τας διαμάχας του παρελθόντος, δηλούν ότι θα σχηματίσουν Εθνικήν Ενωσιν, ίνα συντονίσουν την δράσιν των διά το καλλίτερον συμφέρον του κοινού αγώνος. 7) Κατόπιν της αυτώ παραχωρηθείσης υπό του Ανωτάτου Συμμάχου Αρχιστρατήγου εξουσίας, και από συμφώνου μετά της Ελληνικής Κυβερνήσεως ο Στρατηγός Σκόμπι διοικητής της μονάδος 140 εξέδωκεν ήδη οδηγίας.

Β΄ ΟΔΗΓΙΑΙ ΔΙΟΙΚΗΤΟΥ ΜΟΝΑΔΟΣ 140

Ο Διοικητής της μονάδος 140 εξηγεί ότι σκοπός του είναι η ανασυγκρότησις της Χώρας υπό την καθοδήγησιν της Ελληνικής Κυβερνήσεως, καθ' ον χρόνον υλικόν περιθάλψεως θα διανέμεται εις τον λαόν.

Ι. ΟΡΓΑΝΩΣΙΣ : Οσον αφορά τας εν Ελλάδι δρώσας σήμερον δυνάμεις η στρατιωτική των οργάνωσις θα είνε η κάτωθι συμφώνως προς τας υπ' αριθ. 6 οδηγίας του της 26-9-1944.

α) Ο Υποστράτηγος Ζέρβας θα συνεχίση να δρά εντός των εδαφικών ορίων της συμφωνίας της Πλάκας , και θα συνεργάζεται μετά του υποφαινομένου διά την παρενόχλησιν της Γερμανικής υποχωρήσεως, εντός της περιοχής μεταξύ των βορρείων ορίων της συμφωνίας της Πλάκας και της Αλβανίας. β) Ο υποφαινόμενος θα συνεχίση να δρά εις την υπόλοιπον Ελλάδα εξαιρέσει : 1) Της περιφερείας Αττικής : Οπου όλα τα στρατεύματα εις την περιφέρειαν ταύτην θα διοικούνται υπό του Υποστρατήγου Σπηλιωτοπούλου, δρώντος εν στενή συνεργασία μετά των εν Αθήναις μελών της Κυβερνήσεως και βοηθουμένου υπό του Υποστρατήγου Χατζημιχάλη Χρ. και του βοηθού και αναπληρωτού τούτου Ταγματάρχου

Αθηνέλη Αθ. όστις θα είνε υπό τας διαταγάς του διοικητού της δυνάμεως 140. 2) Της Πελοποννήσου: Οπου τα στρατεύματα εις την περιφέρειαν ταύτην θα διοικώνται παρά του Συνταγματάρχου Πεζικού Παπασταματιάδη Νικολάου, υποδειχθέντος υπό του υποφαινομένου και όστις θα βοηθείται υπό Αγγλικής Αποστολής συνδέσμου και θα είναι υπό τας διαταγάς της δυνάμεως 140. 3) Της Θράκης: (συμπεριλαμβανομένης και της Θεσσαλονίκης) : όπου θα είνε υπό την διοίκησιν ενός αξιωματικού υποδειχθησομένου υπό της Ελληνικής Κυβερνήσεως. 4) Των Νήσων Ιονίου και Αιγαίου Πελάγους : όπου η δράσις θα κανονισθή διά μεταγενεστέρων διαταγών του διοικητού της μονάδος 140, πλην των νήσων Κερκύρας και Παξών όπου θα δράση ο ΕΔΕΣ.

ΙΙ. ΣΚΟΠΟΙ

α) Αμφότεροι οι διοικηταί θα παρενοχλούν την Γερμανικήν υποχώρησιν και θα εξουδετερώνουν τας Γερμανικάς φρουράς διά να επιτύχουν την ταχυτέραν εκδίωξιν του εχθρού εξ Ελλάδος. Εξακολουθούντες τας επιχειρήσεις του σχεδίου ¨ΚΙΒΩΤΟΣ¨και κατά το δυνατόν εμποδίζοντες τον εχθρόν να καταστρέψη ή εξαρθώση ουσιώδεις υπηρεσίας εις την ζωήν της χώρας. β) Καθ' ον χρόνον θα απελευθερούται το άδαφος, αμφότεροι οι διοικηταί θα είναι υπεύθυνοι προσωπικώς εις τον διοικητήν της δυνάμεως 140 διά: 1) Την τήρησιν του Νόμου και της τάξεως εις τα εδάφη όπου δρούν οι δυνάμεις των. 2) Την αποφυγήν εμφυλίου πολέμου και φόνων Ελλήνων παρ' Ελλήνων. 3) Την πρόληψιν επιβολής οιασδήποτε ποινής και αδικαιολογήτων συλλήψεων. 4) Την συνδρομήν των εις την αποκατάστασιν της πολιτικής εξουσίας και την διανομήν περιθάλψεως. Συνεπώς αι διοικήσεις καθ' άπασαν την κλίμακα της ιεραρχίας είναι προσωπικώς υπεύθυνοι απέναντι των προισταμένων των διά την τήρησιν των ανωτέρω.

ΙΙΙ ΟΡΙΑ : Χάρτης υπό κλίμακα 1: 1.000.000 δεικνύων τα όρια των επιχειρήσεων εδόθη εις αμφοτέρους τους διοικητάς.

Κ α τ α τ ο ύ τ ο ν :

α) Όρια της Πελοποννήσου θεωρούνται ο Ισθμός της Κορίνθου. β) Όρια της Αττικής θεωρούνται εκ Δυσμών προς Ανατολάς η

γραμμή Ακρωτήριον Βελανιδιά (όχι) - Χώστια (όχι) - Δομβρένα (ναί) -Λεύκτρα - Θήβαι (όχι) - Τανάγρα (όχι) - Σχηματάριον (όχι) - Νέα Παλάτια Καλάμου (ναί).

γ) Όρια Ε.Δ.Ε.Σ : Θεωρούνται τα τοιαύτα του πρωτοκόλλου της Πλάκας περιλαμβανομένων εις αυτά των πόλεων Πρεβέζης, Αρτης, Ιωαννίνων , Ηγουμενίτσης και μη περιλαμβανομένης της πόλεως του

Μετσόβου. Ητοι εκ Β.Δ προς Ν.Α η γραμμή: Εκβολαί Καλαμά - μισγάγγεια ρου του Καλαμά μέχρι Σουλοπούλου - οδός Σουλόπουλου Πέραμα (της οδού και μόνον ανηκούσης εις ΕΔΕΣ) - οδός Πέραμα Μέτσοβον (της οδού ανηκούσης εις περιοχήν δράσεως ΕΔΕΣ μέχρι της τομής της υπό του ποταμού Ζαγορίτικου και εις την περιοχήν δράσεως ΕΛΑΣ. Ανατολικώς του Ζαγορίτικου). Ανθοχώρι εις ΕΔΕΣ- Χαλίκι εις ΕΛΑΣ- άνω ρούς Καλλαρίτικου - Καλλαρίτικος μέχρι της συμβολής του εις τον Άραχθον - εκβολαί Αράχθου. Με δικαίωμα εις ΕΔΕΣ να επιχειρή Ανατολικώς και Νοτίως Αρτης μόνον τόσον όσον θα είνε αναγκαίον διά την εγκατάστασιν τοποθεσίας προφυλακών, διά την προστασίαν της πόλεως από Γερμανικάς επιθέσεις εκ της πλευράς ταύτης. Το όριον της προκεχωρημένης ταύτης τοποθεσίας θα είνε μέχρι 5 χιλιομέτρων από του κέντρου της πόλεως ταύτης.

IV. ΚΟΙΝΑΙ ΕΠΙΧΕΙΡΗΣΕΙΣ:

Προς τον σκοπόν διευκολύνσεως διεξαγωγής των κατά των Γερμανών επιχειρήσεων είνε ενδεχόμενον να παραστή ανάγκη διεξαγωγής κοινών επιχειρήσεων υπό τμημάτων ΕΛΑΣ και ΕΔΕΣ. Κ α τ ά τ α ύ τ α ς

1) Ο ΕΔΕΣ θα επιχειρή Β και Β.Δ Ιωαννίνων και ειδικώτερον κατά μήκος των οδών Ιωαννίνων - Κακαβιάς και Ιωαννίνων - Μελισσόπετρας. Τμήματα της VIΤαξιαρχίας ΕΛΑΣ συμμετέχοντα των επιχειρήσεων τούτων ή και έτερα μετακινηθησόμενα προς την περιοχήν ταύτην, αιτήσει του Αρχηγείου ΕΔΕΣ, μέσω του παρ' αυτώ αξιωματικού συνδέσμου του ΕΛΑΣ, Λοχαγού Πυρ/κού Βαμβέτσου Στυλιανού, θα δρώσιν υπό την καθοδήγησιν του αρχηγείου ΕΔΕΣ. 2) Ο ΕΛΑΣ θα επιχειρή ανατολικώς της γραμμής Ζαγορίτικου, Αράχθου Αρτης, τμήματα του ΕΔΕΣ, συμμετέχοντα των επιχειρήσεων τούτων τη αιτήσει του Γενικού Στρατηγείου του ΕΛΑΣ, μέσω του παρ' αυτώ διορισθησομένου αξιωματικού συνδέσμου του ΕΔΕΣ, θα δρώσιν υπό την καθοδήγησιν, του Γενικού Στρατηγείου ΕΛΑΣ ή της μεγάλης μονάδος ΕΛΑΣ, ην το Γενικόν Στρατηγείον ήθελε καθορίσει.

V. ΑΝΕΦΟΔΙΑΣΜΟΣ: Προκειμένου διά του λιμένος της

Πρεβέζης να διαβιβασθώσιν εφόδια και παροχαί εις τα τμήματα του ΕΛΑΣ , απεσπάσαμεν τον ταγματάρχην Πεζικού Πίσπιρην Αγγελον, βοηθούμενον υπό βοηθητικού προσωπικού, ορισθησομένου υπό της VIII Μεραρχίας, παρά τω τοπικώ Διοικητή ΕΔΕΣ Πρεβέζης, ίνα υποβοηθή την εκεί Συμμαχικήν Στρατιωτικήν Αποστολήν διά την ταχείαν διαβίβασιν των εφοδίων και παροχής των προοριζομένων διά τον ΕΛΑΣ.

VI. ΔΕΛΤΙΑ ΣΥΜΒΑΝΤΩΝ

Ινα είνε δυνατόν να υποβάλλωνται εις τον διοικητήν της μονάδος καθ' εκάστην και κατά την καθορισθείσαν υπ' αυτού ώραν δελτία συμβάντων , δέον όπως άπασαι αι Μεγάλαι Μονάδες αι ήδη απ' ευθείας εκ του Γενικού Στρατηγείου εξαρτώμεναι, υποβάλλωσιν δελτία ταύτα περιλαμβάνοντα τα μέχρι της 18ης ώρας Γκρήνουιτς ήτοι 19ης ώρας Ελλάδος) συμβάντα, το βραδύτερον μέχρι του μεσονυκτίου ούτως ώστε να είνε δυνατή η εντός της πρωίας και προ της 10ης ώρας σύνταξις των αντιστοίχων τοιούτων του Γενικού Στρατηγείου.

VII ΖΗΤΗΜΑΤΑ ΑΡΜΟΔΙΟΤΗΤΟΣ ΕΣΩΤΕΡΙΚΗΣ ΠΟΛΙΤΙΚΗΣ

α) Σχέσεις με ΕΔΕΣ. Ως το συνημμένον παράρτημα 1. β) Τήρησις τάξεως, συλλήψεις κπλ. Ως το συνημμένον παράρτημα 1. γ) Τάγματα Ασφαλείας ¨ ¨ ¨ ¨ ¨ δ) ¨ ¨ περιοχής Αθηνών - Πειραιώς: Ως το συνημμένον παράρτημα 1.

VIII. ΔΕΛΤΙΑ ΠΛΗΡΟΦΟΡΙΩΝ : Ως το συνημμένον παράρτημα 2.

IX. ΑΙΧΜΑΛΩΤΟΙ : Ως το συνημμένον παράρτημα 3.

Χ. ΑΕΡΟΔΡΟΜΙΑ ΚΑΙ ΥΛΙΚΟΝ ΑΕΡΟΠΟΡΙΑΣ: Ως το συνημμένον παράρτημα 4.

ΧΙ. ΔΙΑΒΙΒΑΣΕΙΣ:

α) Τηλέφωνα : Ως το συνημμένον παράρτημα 5. β) Ασύρματοι: ¨ ¨ ¨ ¨ ¨ γ) Πίναξ συνθηματικών: ¨ ¨ ¨ ¨ ¨

ΧΙΙ. ΕΡΓΑΣΙΑΙ ΕΠΙΣΚΕΥΩΝ ΑΡΜΟΔΙΟΤΗΤΟΣ ΜΗΧΑΝΙΚΟΥ Ως το συνημμένον παράρτημα 6.

ΧΙΙΙ. ΑΠΟΓΡΑΦΗ ΥΛΙΚΟΥ :

α) Απογραφή υλικού υπό πολιτικών αρχών: Ως το συνημμένον παράρτημα επτά (7). β) Κυριευόμενον υλικόν πολέμου: Ως το συνημμένον παράρτημα 7.

XIV. Αναφέρατε λήψιν ραδιογραφικώς.

Σ.Δ. Γεν. Στρατηγείου τη 2 Οκτωβρίου 1944ΣΤΕΦΑΝΟΣ ΣΑΡΑΦΗΣ

Υποστράτηγος

EΛΑΣΓΕΝΙΚΟ ΣΤΡΑΤΗΓΕΙΟΕΠΙΤΕΛΕΙΟ - ΓΡΑΦΕΙΟ ΙΙα

Π Α Ρ Α Ρ Τ Η Μ Α 1ον

ΖΗΤΗΜΑΤΑ ΑΡΜΟΔΙΟΤΗΤΟΣ ΕΣΩΤΕΡΙΚΗΣ ΠΟΛΙΤΙΚΗΣ

α) Σχέσεις με ΕΔΕΣ:

Ύστερα απ' τη συμφωνία της Καζέρτας επήλθεν επαφή με τον ΕΔΕΣ και επιδιώκεται η στρατιωτική συνεργασία μαζί του για το διώξιμο του κατακτητή. Αντιπρόσωπος δικός μας στάλθηκε στο Γεν. Αρχηγείο ΕΔΕΣ και αντιπρόσωπος ΕΔΕΣ θάρθη στο Γεν. Στρατηγείο του ΕΛΑΣ. ευνόητον είνε πως οι Μονάδες μας πρέπει να συμμορφωθούν προς την παραπάνω συμφωνία, να αποφεύγουν κάθε ενέργεια, κάθε δημοσίευμα, κάθε έγγραφο που θα μπορούσε να φέρη ένταση στις σχέσεις. Σε τυχόν προκλητικά έγγραφα και πράξεις του ΕΔΕΣ, δεν θ' απαντούν με δική τους πρωτοβουλία αλλά θ' αναφέρωνται ή στον αντιπρόσωπο του ΕΛΑΣ στο Αρχηγείο Ζέρβα ή στο Γεν. Στρατηγείο για να πέρνουν σχετικές οδηγίες. Αν τυχόν υπάρχουν οπαδοί της οργανώσεως ΕΔΕΣ και κρατούνται γιατί με τη δράση τους - σαν φανατικοί ΕΔΕΣίτες - έβλαπτον αυτόν τον Εθνικόν αγώνα, ν' αφεθούν αμέσως ελεύθεροι να μεταβούν όπου επιθυμούν, ελπίζοντες απ' εδώ και πέρα θα πάψουν να εργάζωνται ανταγωνιστιικά. Αυτό δεν σημαίνει πως πρόσωπα που κατηγορούνται για εγκλήματα κοινού δικαίου, ή για ανοιχτή συνεργασία με τον καταχτητή και προδοτικές πράξεις θα απολυθούν καλυπτόμενοι με την ιδιότητα του ΕΔΕΣίτη.

β) Τήρησις τάξεως - συλλήψεις κλπ

Μέχρι τη στιγμή που την πολιτική εξουσία στη Χώρα θα αναλάβη η Ελληνική Κυβέρνηση ο ΕΛΑΣ ευθύνεται για την τήρηση της τάξεως στις ελεύθερεςπεριοχές και σ' εκείνες που θ' απελευθερωθούν. Δεν χρειάζεται να τονίσουμε πως η τάξη - για το ίδιο το συμφέρον του λαού και του αγώνα μας - πρέπει να είνε υποδειγματική. Πάνω σ' αυτό το

ζήτημα ευθύνονται προσωπικά αι Διοικήσεις των Μονάδων και η ευθύνη τους μεγάλη. Σε καμμία περίπτωση δεν επιτρέπονται αντεκδικήσεις και περισσότερο φόνοι Ελλήνων από Ελληνας. Κανένας δεν θα συλλαμβάνεται αδιακιολόγητα. Οι διάφοροι ¨ Κουισλιγκς ¨, Γκεσταπίτες, προδότες όργανα και συνεργάτες του καταχτητού θα συλλαμβάνονται. Μα σε καμμία περίπτωση δεν θα κακοποιούνται, ούτε θα δικάζωνται. Τα σε βάρος τους στοιχεία θα συγκεντρώνονται και θα φυλάσσονται να παραδοθούν μαζί μ' αυτούς για να δικαστούν άμα εγκατασταθεί στην Ελλάδα η Ελληνική Κυβέρνηση. Για τη ζωή και ασφάλειά τους η ευθύνη μας είνε μεγάλη και θα πρέπει με κάθε θυσία να προφυλαχτούν και από τη δίκαιη οργή του λαού. Οι Μονάδες του ΕΛΑΣ θα παρέχουν πρόθυμα κάθε δυνατή βοήθεια στις πολιτικές αρχές, τους αντιπροσώπους της Κυβέρνησης στην Εθνική πολιτοφυλακή και στα τμήματα Χωρ/κής και Αστυνομίας για την τήρηση της τάξης, αν βέβαια τα τελευταία αυτά δεν έχουν συνεργασθή αποδεδειγμένα με τον καταχτητή και δεν ανήκουν συνεπώς στην κατηγορία των Ταγμάτων Ασφαλείας, ΕΑΣΑΔ, ΕΕΕ, ΠΑΟ, Σώμα Πούλου κλπ.

γ) Τάγματα Ασφαλείας:

Τα Τάγματα Ασφαλείας και κάθε άλλο ένοπλο τμήμα που ανοιχτά συνεργάσθηκε και βοήθησε τον καταχτητή όποιο όνομα και αν φέρει ΕΑΣΑΔ, ΕΕΕ, ΠΑΟ κλπ - θεωρούνται όργανα καταχτητή και χαρακτηρίζονται σαν εχθρικοί σχηματισμοί. Γι' αυτά ισχύουν τα παρακάτω:

1) Εις περιοχές που δεν κατέχονται απ' τον καταχτητή και υπάρχουν Τάγματα Ασφαλείας ή σε περιοχές που απελευθερούνται και παραμένουν αυτά, κατέχοντας πόλεις και χωριά, ειδοποιούνται οι αξιωματικοί σύνδεσμοι της Σ.Σ. Αποστολής να πάρουν επαφή μαζί τους. Οι αξιωματικοί σύνδεσμοι έχουν εντολή να προσπαθήσουν να τα περιορίσουν στους στρατώνες τους μέχρις ότου αφοπλισθούν από Συμμαχικά στρατεύματα ή από τμήματα του ΕΛΑΣ αν δεν υπάρχουν Συμμαχικά στρατεύμετα. Στην περίπτωση που θα αφοπλίζονται από τμήματα του ΕΛΑΣ οι διοικήσεις των τμημάτων θα δίνουν έγγραφον δήλωσιν στους αξ/κούς συνδέσμους της Σ.Σ Αποστολής πως οι

αιχμάλωτοι δεν θα κακοποιηθούν, ούτε θα πάθουν τίποτα μέχρις ότου αποφασίσει γι' αυτούς η Ελληνική Κυβέρνηση. Φυσικά η υπόσχεση αυτή θα τηρηθή στο ακέραιο.

2) Σε περιοχές που κατέχονται από τον καταχτητή θα διευκολυνθούν να αυτομολήσουν είτε μεμονομένα, είτε ομαδικά στον ΕΛΑΣ με τον οπλισμό και τα πυρ/κά τους, για να πολεμήσουν, αν επιθυμούν τον καταχτητή . Θα τους δηλωθή πως η δράση τους κατά του καταχτητή θα αποτελέση ελαφρυντικό στοιχείο για την ως τώρα αντεθνική και προδοτική στάση τους. Οι αξιωματικοί σύνδεσμοι της Σ.Σ Αποστολής και στην παραπάνω περίπτωση έχουν πάρει εντολές να βοηθήσουν στην παράδοσή τους δεν χρειάζεται να τονίσουμε πως αν στις παραπάνω 1 και 2 περιπτώσεις τα Τάγματα Ασφαλείας αρνηθούν να συμμορφωθούν μέσα σε τακτά χρονικά όρια, αποδείχνεται πως δεν εγκαταλείπουν ούτε τώρα τη συνεργασία τους με τους Γερμανούς και συνεπώς πρέπει να κτυπηθούν με τα όπλα.

3) Τάγματα Ασφαλείας περιοχής Αθηνών - Πειραιώς: Οταν οι Γερμανοί αποχωρήσουν από την περιοχή αυτή ή

παραδοθούν δόθηκαν οδηγίες στα Τάγματα Ασφαλείας απ' τον Ελληνα στρατιωτικό διοικητή Αθηνών, να καταφύγουν στα σπίτια τους ή να παραδοθούν σ' αυτόν. Ο στρατιωτικός διοικητής Αθηνών πήρε εντολές να συνεργασθή με αρχηγό της Αστυνομίας και να αποφασίση για την καλλίτερη πορεία που θα ακολουθήση σύμφωνα με τις περιστάσεις που θα προκύψουν. Σε περίπτωση παράδοσης των Ταγμάτων Ασφαλείας κατά μεγάλα τμήματα θα αφοπλισθούν και θα κρατηθούν αιχμάλωτοι μέχρις ότου παρθεί απόφαση της Ελληνικής Κυβερνήσεως.

Σ.Δ Γεν. Στρατηγείου 2-10-1944

ΣΤΕΦΑΝΟΣ ΣΑΡΑΦΗΣ

Υποστράτηγος

ΕΛΑΣΓΕΝΙΚΟ ΣΤΡΑΤΗΓΕΙΟΕΠΙΤΕΛΕΙΟ - ΓΡΑΦΕΙΟ ΙΙ

ΠΑΡΑΡΤΗΜΑ 2ον

ΔΕΛΤΙΑ ΠΛΗΡΟΦΟΡΙΩΝ

1. Καθημερινώς και μέχρι της 21ης ώρας το βραδύτερον άπασαι αι Μαγάλαι Μονάδες θα υποβάλωσιν εις τον Γεν Στρατηγείον δελτίον πληροφοριών διά τας κατά το διαρρεύσαν 24ωρον συλλεγείσας πληροφορίας. Θα υποβάλλωσι τούτο τηλ/κώς ή ραδ/κώς ως μέχρι τούδε και θα περιλαμβάνει πληροφορίας περί του εχθρού συμφώνως προς τας βασικάς μας διαταγάς.

2. Αμα τη κοινοποιήσει του σχεδίου επιχειρήσεων θα καταρτισθή σχέδιον πληροφοριών του Γεν. Στρατηγείου, όπερ θ' αποσταλή υμίν εργκαίρως.

3. Επί του παρόντος και προς ανελλιπή σύνταξιν του ημερησίου

Δελτίου Πληροφοριών του Γεν. Στρατηγείου θα αναφέρεται: α) Κάθε σημαντική πληροφορία που θα αφορά την αλλαγή

καταστάσεως του παράγοντος εχθρός (αριθμός μονάδος, σύνθεσις, δύναμις, τόπος σταθμεύσεως, μετακίνησις, τρόπος μεταφοράς, προορισμός, σκοπός μετακινήσεως κλπ). β) Πάσαν υπό του εχθρού καταστροφήν επί νευραλγικών σημείων συγκοινωνίας ή τηλεφωνικής επικοινωνίας και γ) Πάσαν καταστροφήν ή εξάρθωσιν υπ' αυτού ουσιωδών υπηρεσιών και εγκαταστάσεων, διά την ζωήν της χώρας (Ηλεκτρικαί. Υδραυλικαί συγκοινωνιακαί, κλπ εγκαταστάσεις). 4. Εναρξις υποβολής τούτου από λήψεως παρούσης.

Σ.Δ Γεν. Στρατηγείου 2-10-1944ΣΤΕΦ. ΣΑΡΑΦΗΣ

Υποστράτηγος

ΕΛΑΣΓΕΝΙΚΟ ΣΤΑΤΗΓΕΙΟΕΠΙΤΕΛΕΙΟ - ΓΡΑΦΕΙΟ ΙΙ

ΠΑΡΑΡΤΗΜΑ 3ον

ΑΙΧΜΑΛΩΤΟΙ

1. Να εκδοθούν αι δέουσαι διαταγαί ώστε να αποφεύγηται υπό των τμημάτων μας η ενθάρρυνσις μικρών Γερμανικών τμημάτων προς παράδοσίν των. Αλλά δεν θα εμποδίζωνται ταύτα αν ζητήσωσι να παραδοθώσι. 2. Εις περιπτώσεις κατά τας οποίας γίνεται προσέγγισις και διαπραγματεύσεις διά παράδοσιν μεγάλων Γερμανικών σχηματισμών, αι μονάδες πρέπει να αναφέρωσιν αμέσως εις το Γεν. Στρατηγείον, διά να το καθιστά γνωστόν εις το Στρατηγείον των Συμμαχικών Δυνάμεων και διά να δίδωνται εν συνεχεία αι κατάλληλοι οδηγίαι. 3. Μόλις περιέλθωσιν εις χείρας τμημάτων μας, αιχμάλωτοι

υπό οιανδήποτε μορφήν, η μεταχείρησίς των δέον να είνε συμφώνως προς τους διεθνείς νόμους και την συνήθη Ελληνικήν μεγαλοψυχίαν. 4. Συνεπώς οι αιχμάλωτοι θα φρουρούνται και θα συντηρούνται τυγχάνοντες πάσης δυνατής μερίμνης μέχρις ότου αναλάβουν την φροντίδα τούτων Βρεττανοί αξιωματικοί. 5. Οι ορισθησόμενοι υπό των μεγάλων Μονάδων διοικηταί στρατοπέδων αιχμαλώτουν να τηρήσωσι μετά πάσης επιμελείας μητρώον αιχμαλώτων με τα εξής στοιχεία: βαθμός, όπλον ή υπηρεσία, επώνυμον όνομα πατρός, εθνικότης, τόπος γεννήσεως επάγγελμα, μονάς εις ην υπηρετεί, από πότε εις την Ελλάδα, χρονολογία και τόπος συλλήψεως. 6. Από τα φερόμενα υπό τούτων είδη θα παραλαμβάνονται και φυλάσσωνται μόνον ο οπλισμός και η εξάρτησις άτινα και δεν θα διατίθενται υπό των μονάδων, παρά μόνον κατόπιν εγκρίσεως του Γενικού Στρατηγείου. 7. Τους υπευθύνους διά τον έλεγχον και επιτήρησιν των αιχμαλώτων πολέμου διοικητάς στρατοπέδων αιχμαλώτων δύνανται να βοηθώσι Βρεταννοί σύνδεσμοι Αξ/κοί μετά προηγουμένην συνενόησιν των μετά των διοικήσεων των οικείων Μεγάλων Μονάδων.

Σ. Δ Γεν. Στρατηγείου 2-10-44ΣΤΕΦ. ΣΑΡΑΦΗΣ

Υποστράτηγος

ΕΛΑΣΓΕΝΙΚΟ ΣΤΡΑΤΗΓΕΙΟΔ/ΣΗ ΑΕΡΟΠΟΡΙΑΣ

ΠΑΡΑΡΤΗΜΑ 4ον

ΑΕΡΟΔΡΟΜΙΑ - ΥΛΙΚΟΝ ΑΕΡΟΠΟΡΙΑΣ

Προκειμένου να γίνουν επιχειρήσεις διά την απελευθέρωσιν των κατωκοιμένων χώρων και περιοχών τούτων, εφιστώμεν την προσοχήν υμών διά την ταχείαν κατάληψιν των αεροδρομίων άτινα θα ευρίσκωνται

εις τας ως άνω περιοχάς και διά την περίσωσιν των εγκαταστάσεων τούτων, καθώς και των διαφόρων υλικών των τυχόν υπαρχόντων (αεροπλάνα - τα μέσα αντιαεροπορικής αμύνης). Ιδιαιτέρως εφιστώμεν την προσοχήν υμών εις την καλήν διατήρησιν των υπογείων και επιγείων αποθηκών βενζίνης κλπ. καυσίμων υλών αεροπορίας). Αμα τη καταλήψει των αεροδρομίων πρώτης κατηγορίας Τατοίου - Ελευσίνος - Χασανίου - Λαρίσης - Θεσσαλονίκης, ειδικόν τμήμα και ενισχυόμενον με κατοίκους των πέριξ περιοχών θα προβαίνει εις την επισκευήν των χώρων προσγειώσεως δι άμεσον χρησιμοποίησιν παρά της φιλίας αεροπορίας. Αιτούμενοι από ημάς την διάθεσιν αξιωματικών αρμοδιότητος αεροπορίας (εφόσον δεν διαθέτετε τοιούτους) από εκείνους που υπηρετούν σήμερον στον στρατό του ΕΛΑΣ.

Σ.Δ Γεν. Στρατηγείου 2-10-1944ΣΤΕΦ. ΣΑΡΑΦΗΣ

Υποστράτηγος

ΕΛΑΣΓΕΝΙΚΟ ΣΤΡΑΤΗΓΕΙΟΔΝΣΗ ΔΙΑΒΙΒΑΣΕΩΝ

ΠΑΡΑΡΤΗΜΑ 5ον

ΔΙΑΒΙΒΑΣΕΙΣ

--------------

α) Τηλέφωνα: Άπαντα τα υπάρχοντα τηλεφωνικά κέντρα και τηλεφωνικά μηχανήματα εις την ελευθέραν περιοχήν να φρουρηθούν και να ληφθούν όλα τα μέτρα ασφαλείας αυτών, διά την απρόσκοπτον και κανονικήν λειτουργίαν αυτών ανά πάσαν στιγμήν. Καθ' όμοιον τρόπον θέλετε ενεργήσει και εις τας καθ' ημέραν απελευθερουμένας περιοχάς διά τα υπάρχοντα Τ.Τ.Τ. και καταστήματα και υπηρεσίες, ούτως ώστε να δυνηθούν απρόσκοπτα, κανονικώς και αμέσως να λειτουργήσωσι τα πολιτικά ταχυδρομεία, τηλεγραφεία και τηλεφωνεία ως και πρότερον. β) Ασύρματοι: Μήκος κύματος, ώρας εργασίας, υπόλοιπα συνθηματικά, κανόνες εκμεταλλεύσεως, θα κοινοποιηθούν διά νεωτέρας διαταγής μας εις ειδικόν τεύχος.

ΠΙΝΑΞ ΣΥΝΘΗΜΑΤΙΚΩΝ ΣΤΑΘΜΩΝ Α/Τ

ΣΤΑΘΜΟΣ ΣΥΝΘΗΜΑΤΙΚΟΝ Ξάνθη RED ERRING Θεσσαλονίκη CANCER Κοζάνη BOODLE Τρίκκαλα KIRKSTONE

Βόλος PORTIA Ιωάννινα RENOVATION Αγρίνιον INGEWICK Λαμία MORTLAKE Πάτραι FANTASY

Σ.Δ Γεν. Στρατηγειου 2-10-44ΣΤΕΦ. ΣΑΡΑΦΗΣ

Υποστράτηγος

ΓΕΝΙΚΟ ΣΤΡΑΤΗΓΕΙΟΔ/ΣΗ ΜΗΧΑΝΙΚΟΥ

ΠΑΡΑΡΤΗΜΑ 6ον

ΕΡΓΑΣΙΑΙ ΕΠΙΣΚΕΥΩΝ ΑΡΜΟΔΙΟΤΗΤΟΣ ΜΗΧΑΝΙΚΟΥ

Ι. Δέον όπως προπαρασκευάσητε τας απαιτουμένας εργασίας διά την διαπλάτυνσιν και επισκευήν των οδικών συγκοινωνιών των εχουσών στρατιωτικόν ενδιαφέρον και αξίαν. Η εργασία αύτη θα ανάγεται εις την αποκάθαρσιν του πλάτους της συγκοινωνίας από των υπαρχόντων ογκολίθων την άρσιν καταπτώσεων, την συμπλήρωσιν του καταστρώματος διά χαλίκων, λίθων, χώματος, κορμών δένδρων, εκεί όπου εγένοντο καταστροφαί είτε υπό ημετέρων τμημάτων, είτε υπό του αποχωρήσαντος εκ των περιοχών εχθρού, ούτως ώστε να είνε αύται βαταί εις παντός είδους οχήματα. Μέριμνα θα καταβληθή όπως τα καταστραφέντα Τεχνικά έργα, οχετοί, γέφυραι, αποκατασταθώσι διά την ελευθέραν και άνευ κωλύμματός τινος κυκλοφορίαν επί των οδεύσεων.

ΙΙ. Θα προηγηθή άμεσος και ταχυτάτη συνενόησις μετά τοπικών πολιτικών αρχών και αυτοδιοικήσεων πόλεων και χωρίων της ελευθέρας περιοχής διά τον σκοπόν τούτον, θα κληθώσι δε να παράσχωσι την τεχνικήν των πείραν και συνδρομήν τα υπάρχοντα γραφεία Νομομηχανικών, εργοδηγών δημοσίων έργων, ως επίσης και οι τεχνικοί πυρήνες οι διατηρούμενοι παρά των γραφείων τούτων.

ΙΙΙ. Αι ανωτέρω εργασίαι θα εκτελώνται το ταχύτερον ούτως ώστε να δύνανται εντός του βραχυτέρου χρονικού διαστήματος όπως εξυπηρετήσωσι στρατιωτικάς ανάγκας.

IV. Ευνόητον τυγχάνει ότι θα ενεργείται επαγρύπνησις διά την διατήρησιν της βατότητος των συγκοινωνιών, όπως επίσης θα ληφθή πρόνοια διά την φύλαξιν και περιφρούρησιν των Τεχνικών έργων από καταστροφήν και αχρήστευσιν.

V. Κάθ' όμοιον τρόπον θέλετε ενεργήσει και εις τας καθ' ημέραν απελευθερουμένας περιοχάς ώστε το παράπαν να μη παρεμοδισθή η κανονική συγκοινωνία και εξυπηρέτησις των στρατιωτικών αναγκών.

VI. Επίσης ανάγκη όπως επεσκευασθώσιν αι σιδ/καί γραμμαί των ΣΕΚ και των Θεσσαλικών τοιούτων εις τα μέρη εις α ενηργήθησαν καταστροφαί, είτε υπό τμημάτων είτε υπό του αποχωρούντος εχθρού.

Διά τας εργασίας ταύτας θα κληθώσι να παράσχωσι τας Τεχνικάς των βοηθείας οι Μηχανικοί των ΣΕΚ και των Θεσσαλικών σιδ/μων ως επίσης και τα υπάρχοντα συνεργεία στρώσεως γραμμών αμφοτέρων των ανωτέρω διευθύνσεων.

VII. Δι' όσα των παρουσιαζομένων κωλυμμάτων θεωρείται ότι δεν επαρκεί η δυναμικότης υμών εις μέσα και εις υλικά θα αναφέρητε ημίν επειγόντως μετά των απαιτουμένων στοιχείων τούτου.

Κατ' αρχήν θα καταβάλλεται πάσα, προσπάθεια διά την αποκατάστασιν τούτων και εις περίπτωσιν αδυναμίας τότε θα απευθύνεσθε ημίν.

VIII. Να ληφθή μέριμνα ομοίως ώστε το εγκαταλειπόμενον τροχαίον υλικόν πάσης φύσεως υπό του αποχωρούντος εχθρού να προφυλαχθή από πάσης τυχόν φθοράς ή διαρπαγής, καθιστώντες υπευθύνους τας κατά τόπους υπηρεσίας των ΣΕΚ και Θεσσαλικών τοιαύτας, εις τας οποίας θα παραδίδεται προς φύλαξιν, παρέχοντες εις αυτάς συγχρόνως και τα προς τούτο μέσα περιφρουρήσεώς των μέχρις ότου τεθή τούτο εν λειτουργία.

Σ.Δ Γεν. Στρατηγείου 2-10-1944ΣΤΕΦ. ΣΑΡΑΦΗΣ

Υποστράτηγος

ΕΛΑΣΓΕΝΙΚΟ ΣΤΡΑΤΗΓΕΙΟΕΠΙΤΕΛΕΙΟ - ΓΕΑΦΕΙΟ ΙV

Παράρτημα 7ον

α) ΑΠΟΓΡΑΦΗ ΥΛΙΚΟΥ ΥΠΟ ΠΟΛΙΤΙΚΩΝ ΑΡΧΩΝ

Ι. Μέχρι της αφίξεως των αξιωματικών Αρχηγείων Στρατιωτικών Συνδέσμων Ελλάδος θα βοηθήσητε τας Πολιτικάς Αρχάς, εις το να καταγράψωσι τα κάτωθι υλικά: Τρόφιμα, είδη ιματισμού, υγειονομικό υλικό, φαρμακευτικό, χειρουργικό, επιδεσμικό, κτηνιατρικό και πεταλωτικόν τοιούτον, καύσιμες ύλες (λιθάνθρακες, βενζίνες, πετρέλαια), λιπαντικά έλαια μηχανήματα και ανταλλακτικά αυτ/των και άλλες ουσιώδεις προμήθειες.

ΙΙ. Εις εκτάκτους περιπτώσεις και ανάγκας επειγούσης διανομής εκ των ανωτέρω υλικών, η διάθεσις θα γίνεται από κοινού μετά των Πολιτικών αρχών και κατά την κρίσιν σας, συντασσομένου προς τούτο πρακτικού διαθέσεως, αναφέροντος και τα αίτια που επέβαλλον την τοιαύτην διάθεσιν.

β) ΚΥΡΙΕΥΟΜΕΝΟΝ ΥΛΙΚΟΝ ΠΟΛΕΜΟΥ

Οδηγίαι αφορώσαι το κυριευθέν και παραδοθέν υλικόν πολέμου εν Ελλάδι.

ΙΙΙ. Ολο το πολεμικόν υλικόν θα τύχη της φροντίδος του Βρεττανικού Οργανισμού ¨Τμήμα παραδόσεως εχθρικού υλικού¨ με τον τίτλον (ΣΕΜΣΕΚ).

IV. Ο όρος ¨Εχθρικόν υλικόν πολέμου εδάφους¨ αναφερόμενον εις το εξής ως παραδοθέν εχθρικόν υλικόν ή εν συντομία (ΣΕΜ)¨ περιλαμβάνει τα κάτωθι υλικά: α) Πυροβολικού: Οπλισμός (όπλα ατομικά, πολυβόλα, αυτόματα βαρέα και ελαφρά, όλμοι ατομικοί και βαρείς, πυροβόλα, νάρκες, εκκρηκτικές ύλες), πυρομαχικά αυτών και εξαρτήσεις. β) Μηχανικού: Σιδηροδρομικό υλικό - ατμομηχαναί, βαγόνια, σιδηροτροχίαι μικρού υλικού, ειδικά σημεία γραμμής (βελόναι, αλλαγαί), μηχανοστάσια, εργαλεία μηχανουργείων, δεξαμεναί επί βαγονίων, γερανοί, περιστρεφόμεναι πλάκες. 2) Λυόμεναι μεταλλικαί δεξαμεναί, σωλήνες διάφοροι, κρουνοί και διακόπται. 3) Υλικόν ντεκοβίλ και στεναί γραμμαί. 4) Υλικά Μηχανικού εργαλεία και μηχανήματα τοπογραφικά υλικόν σχεδιάσεως, φωτοτυπικά μηχανήματα ηλιοτυπίας, χάρτης σχεδιάσεως, εργαλεία κτιστών, ξυλουργών, σιδηρουργών, διατρητικαί μηχαναί αεροσυμπιεστών, αντλίαι, ηλεκρομηχαναί, γεννήτριες, κλπ. 5) Οικονομικόν υλικόν ξυλεία, σιδηρούς οπλισμός, ελάσματα, σιδηροδοκοί, υλικόν οχυρώσεως, τσιμέντα, ακιδωτό σύρμα, λαμαρίνες. 6) Υλικόν Γεφυροσκευής Λέμβοι μεταλλικοί και ελαστικοί εκ καουτσούκ 7) Υλικόν διαβιβάσεων Τηλέφωνα, τηλέγραφοι, ασύρματοι καλώδια σύρματα χάλκινα, μονωτήρες και εργαλεία σχετικά συντηρήσεως γραμμών. γ) Επιμελητείας: Τρόφιμα εν γένει, ιματισμός και εξάρτηση

δ) Υγειονομικού: Φάρμακα, επιδεσμικόν υλικόν, χειρουργικόν οδοντοιατρικόν και υγειονομικόν υλικόν πάσης φύσεως. ε) Κτηνιατρικού : Φάρμακα και πεταλωτικόν υλικόν. στ) Αυτοκινήτων: βενζίνη, πετρέλαιον, λιπαντικά έλαια, αυτ/κά οχήματα, μοτοσυκλέτες δίκυκλες, τρίκυκλες και ποδήλατα, ανταλλακτικά αυτοκινήτων, μηχανήματα και εργαλεία, ελαστικά και πάσης φύσεως αναλώσιμο υλικό αυτοκινήτων εν γένει και μέταλλα. ζ) Μεταγωγικού: Υποζύγια, οχήματα ιππήλατα και βοήλατοι και παν μέσον μεταφοράς.

V. Επίσης οιονδήποτε άλλο χρησιμοποιήσιμον και επιδιορθώσιμον υλικόν εδάφους.

VI. Ομοίως ως πολεμικόν υλικόν εχθρικόν θεωρούνται όλαι αι προμήθαιαι των ανωτέρω ειδών, χρησιμοποιούμενα υπό ή διά λογαριασμόν των εχθρικών δυνάμεων συμπεριλαμβανουσών ημιστρατιωτικάς οργανώσεις, τον σχετικόν των εξοπλισμόν και υλικόν, ανηκόντων εις τον οργανισμόν ΤΟΝΤ ασχέτως με τον τόπον της προελεύσεως.

VII. Τ' ανωτέρω υλικά προερχόμενα είτε εκ παραδόσεως εχθρικών τμημάτων, είτε εξ ενεργείας τμημάτων μας κατά εχθρικών τοιούτων θα συλλέγωνται, θα καταμετρώνται και θα εναποθηκεύονται υπ' ευθύνην των διοικήσεων των Μεγάλων Μονάδων, εις χώρους οριζομένους υπ' αυτών.

VΙΙΙ. Διά τα ανωτέρω υλικά θα συντάσσεται κατάλογος εις διπλούν και θα υποβάλλεται ο εις εις το Γεν. Στρατηγείον, ο δε έτερος εις την Μονάδα παραλαβής.

ΙΧ. Διά την παραλαβήν από τον εχθρόν θα γίνονται δεκτοί κατάλογοι Ελληνιστί ή Γερμανιστί.

Χ. Δι' εκάστην αποθήκην συγκεντρώσεως θα ορισθή υπεύθυνος διαχειριστής και αποθηκάριος και θα τηρούνται σχετικά βιβλία.

ΧΙ. Διάθεσις των ανωτέρω υλικών θα γίνεται, μόνον κατόπιν εγκριτικής ημών διαταγής, προκαλουμένης αρμοδίως.

ΧΙΙ. Οδηγίαι λεπτομερείς για τον τρόπον παραδόσεως,

χρησιμοποιήσεως κλπ. του παραδοθέντος εχθρικού υλικού πολέμου , θα εκδοθώσιν χωριστά.

Πάσα προγενεστέρα διαταγή αντικειμένη στην παρούσα δεν ισχύει.

Σ.Δ Γεν Στρατηγείου 2-10-44Στέφ. ΣαράφηςΥποστράτηγος

60

ΑΡΧΗΓΕΙΟΝ ΑΝΩΤ. ΑΞ/ΚΟΥ ΣΥΝΔΕΣΜΟΥ Σ.Σ.Α ΠΑΡΑ ΤΩ ΓΕΝ . ΣΤΡΑΤΗΓΕΙΩ ΕΛΑΣ ΑΡΙΘ. ΜΚ 74 5 Οκτωβρίου 1944

Πρός

το Γεν. Στρατηγειον ΕΛΑΣ

Εχω την τιμήν να σας διαβιβάσω τας κάτωθι οδηγίας του Στρατηγείου Συμμαχικών Δυνάμεων.

Ο Στρατηγός Ζέρβας έλαβεν εντολήν να επεκτείνη την περιοχήν του Βορείως της Ηγουμενίτσης κατά μήκος της ακτής μέχρι των Αλβανικών συνόρων και να τηρήση τον έλεγχον επί της οδού Ηγουμενίτσης - Ιωαννίνων. Σκοπός της ανωτέρω εντολής είναι να εμποδίση την διείσδυσιν Γερμανών προερχομένων εκ Κερκύρας, Ταυτοχρόνως Βρεττανικά Τμήματα των ΔΥΝΑΜΕΩΝ ΞΗΡΑΣ ΑΔΡΙΑΤΙΚΗΣ επιτίθενται κατά των Αγίων Σαράντα και ακολούθως θα είναι κύριοι των οδών ανεφοδιασμού και εκκενώσεως της Κερκύρας. Ο Στρατηγός Ζέρβας έλαβε εντολήν όπως ζητήση από το Γεν. Στρατηγείον ΕΛΑΣ την συνεργασίαν των τμημάτων ΕΛΑΣ των ευρισκομένων βορείως της οδού Ηγουμενίτσης εις όλας τας επιχειρήσεις τας αναλαμβανομένας εν συνδιασμώ μετά των Δυνάμεων Ξηράς Αδριατικής.

Θα σας είμαι συνεπώς ευγνώμων εάν ηθέλατε εκδώση τας δεούσας διαταγάς προς τα εν λόγω τμήματά σας διά την εκπλήρωσιν των εν τω ανωτέρω τηλ/τι διαλαμβανομένων.

(Τ.Υ.)

61

Κ.Σ.Ε Γενικόν ΣτρατηγείονΔελτίου Τύπου

Πρακτορείον Ελεύθερης Ελλάδος stop

Δελτίον 6ης Οκτωβρίου stop ώρα 20.00

Το Γενικόν Στρατηγείον του ΕΛΑΣ ανακοινώνει stop

Στις 04.30 ώρα της 4ης Οκτώβρη τμήματα του ΕΛΑΣ σε συνεργασία με Αγγλικά απελευθερώσανε την πόλη των Πατρών stop. Την 14.00 ώραν της 5ης Οκτώβρη μπήκανε στην πόλη ο Υπουργός Παναγιώτης Κανελλόπουλος και ο Καπετάνιος του Γενικού Στρατηγείου του ΕΛΑΣ Αρης Βελουχιώτης stop. Στην περιοχή Στερεάς στις 3 Οκτώβρη τμήμα ΕΛΑΣ ανατίναξε κοντά στη Γαλαριά Κουρνόβου αμαξοστοιχία με στρατό stop. Κατεστράφηκε ατμομηχανή και 7 βαγόνια stop. Στη Μακεδονία τμήμα ΕΛΑΣ ανετίναξεν μεταξύ Κατερίνης και Θεσσαλονίκης τη σιδηροδρομική γραμμή σε αρκετό μήκος stop.

Ελήφθη ώρα 08.40 7/10/44

62

ΕΛΑΣ54 ΣΥΝΤΑΓΜΑ ΠΕΖΙΚΟΥΙΙΙον ΤΑΓΜΑ ΕΦΟΔΟΥ

ΕΚΘΕΣΙΣΔΙΑ ΤΑΣ ΕΠΙΧΕΙΡΗΣΕΙΣ ΤΗΣ 5-10-44

ΕΙΣ ΠΟΡΤΑΡΙΑΝ

Την 6 ½ πρωϊνήν της 5-10-44 5 εχθρικά αυτοκίνητα κατευθύνθησαν ως εμπροσθοφυλακή του εχθρού προς Πορταριάν. Ακολούθησαν έτερα αυτοκίνητα με 5 πυρ/λα και 2 ταγκς.

Τα πρώτα αυτοκίνητα μόλις έφθασαν εις απόστασιν 20-30 μέτρων από τις νάρκες σταμάτησαν και οι επ' αυτών ευρισκόμενοι Γερμανοί κατήλθον μαζί με έναν ΄Ελληνα προδότην όστις δείχνοντας διά της χειρός του υπέδειξε την θέσιν των ναρκών. Τότε οι Γερμανοί μόνοι των ανετίναξαν τις νάρκες χωρίς βέβαια ν΄αντιληφθούν το δεύτερο πεδίον των ναρκών μας, ήρχισαν δε ν΄ακροβολίζονται. Μία ομάς από 6-7 Γερμανούς κινηθέντες από τον δημόσιον δρόμον έπεσαν εις το δεύτερο πεδίον των ναρκών μας και εφονεύθησαν .

Οι Γερμανοί κινηθέντες προς το ύψωμα Κατηχωριού εχτυπήθησαν αποτελεσματικά απ΄το αριστερόν της διατάξεώς μας πλην όμως ο Λοχίας Γκριτζάνης με την ομάδα του, του οποίου η αποστολή ήτο να πλαγιοβολή τους επιτιθεμένους Γερμανούς συνεπτύχθη χωρίς να βάλη κατ΄αυτών και έφθασε μέσω Μακρυνίτσας εις Φυτοχώρι.

Η μάχη εξηκολούθησε μέχρι της 9 ½ οπότε τα δύο ταγκς πέρασαν με μεγάλη ταχύτητα με τα βαρέα τους πολυβόλα και ανήλθον εις τα πρώτα σπίτια Πορταριάς (΄Αγιον Ταξιάρχην) οπότε ήρχησαν να βάλουν κατά των τμημάτων μας εκ των όπισθεν. Τότε ήρχισαν τα τμήματα να

συμπτύσωνται άλλα μεν προς την πλευράν της Μακρυνίτσης τα περισσότερα μια δε ομάδα με 2 πολ/λα προς Κατηχώρι όπου ο Δρίτης Οδυσσέας Κόμης θελήσας να συγκρατήση τη μία ομάδα πεζικού και να ενεργήση οδομαχίες εντός του χωριού δεν του έμειναν παρά 4 άνδρες με τους οποίους κατώρθωσεν να συγκρατήση τον εχθρόν επί ½ ώραν χτυπώντας τον από απόστασιν 50 μέτρων εις τον νάρθηκα της εκκλησίας.

΄Ενας συναγωνιστής με τον ατομικόν του όλμο μόνος του εκράτησε με ευστόχους βολάς 50 Γερμανούς αλλά λόγω του ότι ήτο μόνος του οι Γερμανοί τον είχαν πλησιάσει απ΄τα πλάγιά του σε απόσταση 30 μέτρων κυνηγώντας τον ηναγκάσθη να κρύψη τον ολμίσκο του μέσα στα χόρτα όπου δυστυχώς τον ανεκάλυψαν οι Γερμανοί και τον πήραν.

Τότε η ομάς εκινήθη μετά την σύμπτυξιν της προς το άνω άκρον της Πορταριάς με τον Συναγωνιστήν Καπετάνιον του Λόχου και ακριβώς παρά τον Βρεφικόν σταθμόν απ΄όπου επροτίθετο να χτυπήση τους Γερμανούς τους ανερχόμενους διά της αμαξιτής από Κατηχώρι και να κάνη οδομαχίες εντός της Πορταριάς. Μόλις η ομάς εγκαταστάθη εβλήθη δραστικότατα από τα όπισθεν.

Νομίζοντας κατ΄αρχήν ότι εβάλοντο από ημέτερα τμήματα από παρανόησιν ο Καπετάνιος του Λόχου έκανε σήματα διάφορα προς αναγνώρισιν και απευθύνθη προς αυτούς φωνάζοντας τους αλλά δεν ήργησαν να αντιληφθούν ότι εκείνοι ήσαν Γερμανοί που κατήλθον από Πλιασίοι. Κατόπιν τούτου ηναγκάσθη και πάλιν να συμπτυχθή.

΄Οσον αφορά τον τομέα Πλιασίοι - Πορταριά αναφέρομεν ότι 30 περίπου Γερμανοί κινήθησαν από Πλιασίοι προς Πορταριά όχι διά της κανονικής οδού Πλιασίοι Πορταριάς αλλά πολύ αριστερότερα εντός του δάσους και υπερφαλάγγισαν το εκεί τμήμα κτυπήσαντα αυτό εκ των όπισθεν φονεύσαντα τον παρατηρητήν του. Μόλις εκτυπήθη εκ των όπισθεν το τμήμα μας αυτό ηναγκάσθη να συμπτυχθή καθ΄όσον την ιδίαν ακριβώς στιγμήν ενεφανίσθη ετέρα ομάς Γερμανών κατερχομένων εκ του Πλιασιοίου διά της κυρίας οδού, εις τρόπον ώστε το τμήμα μας ευρέθη μεταξύ δύο πυρών. Το τμήμα αυτό συνεπτύχθη προς υψώματα Μακρυνίτσης. Καθ΄όλην τη διάρκεια της πορείας το τμήμα μας εβάλλοντο υπό δραστικών πυρών πυρκού από Γουρίτσαν και Πευκάκιον και από όλμους συνοδείας.

Μετά ταύτα διετάχθη ο Λόχος να ενεργήση αντεπίθεσιν πλην όμως η δύναμις του Λόχου είχε συμπτυχθεί προς την Μακρυνίτσα καθ΄όσον δύο ομάδες μας Πεζικού συνεπτύχθησαν προς Κατηχώρι, με όχι καλόν ηθικόν.

Την νύκτα κατόπιν εντολής δύο ομάδες με επί κεφαλής τον Συναγωνιστή Καζάνην ενήργησαν αναγνώρισιν εις Κατηχώρι - Πορταριά με την πρόθεσιν εάν έβρισκον τον εχθρόν να τον αιφνιδιάσουν και να τον χτυπήσουν. Επίσης τους εδόθη εντολή να συνδεθούν με τα δεξιά τμήματα εάν δε δεν υπάρχει εχθρός να ανακαταλάβουν τας θέσεις των. Την ώραν όμως που τα τμήματα ευρίσκοντο εν κινήσσει διά την κατάληψιν των θέσεών των, ενώ ήτο νύκτα ακόμη, ΙΙ εχθρικά αυτοκίνητα εκινήθησαν πλήρη στρατού με 5 πυρ/λα και 2 ταγκς προς Πορταριάν, οπότε τα τμήματα μας ευρεθέντα εις μειονεκτικήν θέσιν ηναγκάσθησαν να εγκατασταθούν αμυντικώς εις μίαν χαράδραν προς Μακρυνίτσαν προς παρεμπόδισιν πάσης εχθρικής κινήσεως προς την κατεύθυνσιν αυτήν.

Την ιδίαν στιγμήν εκινήθησαν και από Χάνια και Πλιασίοι από των υψωμάτων Αλυκόπετρας προς Πορταριάν Γερμανοί οι οποίοι συνηντήθησαν με τους από Βόλον ανερχομένους εις Πορταριάν. ΄Ετσι ηχρηστεύθη η ενέδρα της Αλυκόπετρας η οποία και εκινδύνευσε. Ευτυχώς που την προηγουμένην είχον διαταχθή λόγω της διαμορφωθείσης καταστάσεως τα δύο πολυβόλα να συμπτυχθούν με πεζούς που εκινούντο προς τα άνω ηκολούθουν τα αυτοκίνητα αφού ανατινάχθησαν αι εις την στροφήν Αλυκόπετρας νάρκαι και κατελήφθη η Αλυκόπετρα απ΄όπου τα εχθρικά τάγκς και πυρ/λα ήρχισαν να βάλουν προς την κατεύθυνσιν των υψωμάτων και εν συνεχεία προχώρησαν προς Χάνια.

Μετά τρίωρον παραμονήν των εις Χάνια οι Γερμανοί εξεκίνησαν επιστρέφοντας οπότε ετάχθησαν τα τάγκς και τα πυρ/λα κάτωθι Αλυκόπετρας και έβαλαν κατά της Δράκειας και υψωμάτων της καθώς και κατά του Αγίου Λαυρεντίου και των υψωμάτων του, και κατόπιν ανεχώρησαν προς Βόλον. Κατά την περίπτωσιν της καθόδου των είχον τοποθετηθή κάτωθι Πορταριάς 60 νάρκαι - καθόσον δεν υπήρχον άλλαι - αλλά τα αυτοκίνητα διήλθον χωρίς να ανατιναχθούν.

Εις τον Λόχον είχε δοθή και πάλιν εντολή να γίνει αντεπίθεσις αλλά έχοντας τις πληροφορίες διά κίνησιν του εχθρού προς Αγριάν

ηναγκάσθημεν να ενισχύσωμεν τον τομέα εκείνον και έτσι μόνον μία ομάς μετέβη προς κρούσιν. Εν τω μεταξύ οι Γερμανοί είχαν φύγει. Αμέσως τότε συνεδήθησαν τα τμήματα με τα τμήματα του δεξιού και ανεκατέλαβον τας θέσεις των.

Απώλειαι του εχθρού εξακριβωμέναι 25-30 νεκροί και τραυματίαι και τούτο διαπιστωμένο από αίματα και γάζες στο πεδίο των μαχών, καθώς επίσης και εις ένα σπίτι του Κατηχωρίου ευρέθησαν αίματα και γάζες.

Αυτοκίνητα ένα κατεστραμμένο υπό ατομικού μας ΄Ολμου.Ημέτεραι απώλειαι 1νεκρός του Λόχου Διοικήσεως.Καταναλωθέντα πυρ/κά: 2000 σφαίρες Πολυβόλου 65 βλήματα

ατομικού Ολμου 600 φυσίγγια οπλοπολυβόλου και 1000 φυσίγγια όπλου.

Δεν παραλείπομεν να αναφέρωμεν ότι η είδησις ότι ο Λόχος δεν έρριξε τουφεκιά ψευδεστάτη καθ΄όσον ορισμένα τμήματα και το πολυβόλον παρέμειναν στας θέσεις των τη στιγμή που οι Γερμανοί είχαν φθάσει σε 40 και 50 μέτρα. ΄Αλλως τε η κατανάλωσις των πυρκών είναι τρανεστάτη απόδειξις τούτου.

Η στάσις των υπευθύνων Πορταριάς και Κατηχωρίου και ειδικώτερα της Πορταριάς που κατεφέροντο ενώπιον του κοινού ενάντια στους Αντάρτες μας κατά την γνώμην μας είναι στάσις αντιεπαναστατική ενώ θα έπρεπε αυτοί να καθησυχάσουν το Λαό και όχι να τον διαγείρουν ενάντια στον ΕΛΑΣ εάν δε ήθελαν να παραπονεθούν, να παραπονεθούν οργανωμένα χωρίς να εκθέτουν έτσι τον ΕΛΑΣ στο Λαό και ο Πρόεδρος της Λαϊκής αυτοδιοίκησης και κάποιος άλλος για τον οποίο θα υποβάλουμε ειδικήν έκθεσιν να αποκαλούν τους Αντάρτες Αλήτες και πολλά άλλα.

Ηθικόν των ανδρών όχι πολύ καλόν λόγω του ότι οι περισσότεροι είναι νέοι Αντάρτες οι οποίοι διά πρώτην φοράν λαμβάνουν μέρος σε μάχην.

Παρουσιάσθηκαν πάρα πολλά κρούσματα δειλίας και λιποταξίας, συνέπεια των οποίων ήσαν να κλονισθή το ηθικόν ορισμένων στελεχών και παλαιών Συναγωνιστών που έχουν να επιδείξουν από το παρελθόν, θάρρος, ψυχραιμία, τόλμην, και πάρα πολύ καλήν δράσιν. Εν μέρει η ανωτέρω κατάστασις οφείλετε και εις την μεγάλην έλλειψιν στελεχών της

βάσεως.

Τ.Τ 736/9-10-44 Η Δ ι ο ί κ η σ ι ς

(Τ.Υ)

63

ΕΘΝΙΚΟΣ ΣΤΡΑΤΟΣ ΕΛΑΣΙ ΜΕΡΑΡΧΙΑ ΘΕΣΣΑΛΙΑΣΕΠΙΤΕΛΕΙΟΝ ΓΡΑΦΕΙΟΝ ΙΙΙΑΡΙΘΜ.ΠΡΩΤ. Ε.Π.Ε 859

Δ ι α τα γ ή

Κοινοποιούμεν το υπ΄αριθμ. 69 ανακοινωθέν του Γενικού Στρατηγείου και παρακαλούμεν για την ευρείαν τούτου κοινοποίησιν.

Σ.Δ.Μ τη 11.10-44Διά την ακρίβειαν ΗΤο ΙΙΙον Γραφείον Μ Ε Ρ Α Ρ Χ Ι Α Ι. ΜΟΥΣΤΕΡΑΚΗΣ (ΣΥΝΤΑΓΜΑΤΑΡΧΗΣ) (Τ.Σ.Υ)

Β. Ντινόπουλος Υπολοχαγός

ΠαραλήπταιΆπασαι αι Μονάδες, Λέσχη Αξκών, Ιη έφ. Μεραρχία.

Ε.Λ.Α.ΣΓΕΝΙΚΟΝ ΣΤΡΑΤΗΓΕΙΟΝΕΠΙΤΕΛΙΚΟΝ ΓΡΑΦΕΙΟΝ ΙΙΙ Ανακοινωθέν υπ΄αριθμ.69 ΑΡΙΘΜ.ΠΡΩΤ.Ε.Π.Ε. 1817 Από 26-30 -9-1944

Ι. ΠΕΡΙΟΧΗ ΠΕΛΟΠΟΝΝΗΣΟΥ

Οι Ράλληδες του οχυρού της Πύλου παραδόθηκαν αμαχητί σε τμήματά μας. Οι παραδοθέντες απολύθηκαν όλοι εκτός από τους ηγέτες, που κρατούνται για να παραδοθούν στην Κυβέρνηση σύμφωνα με την εντολήν της.

20-9-44 Στη Σπάρτη και στην Αερόπολη. μπήκαν τμήματά μας. Οι Ράλληδες αποσυρθήκανε στο Γύθειο και στο Μυστρά. Πολλοί απ΄αυτούς παραδόθησαν στα τμήματά μας.

ΙΙ ΠΕΡΙΟΧΗ ΣΤΕΡΕΑΣ ΕΛΛΑΔΑΣ

Στα Νέα Λιόσια κοντά στην Αθήνα παραδόθηκαν σε τμήμα μας 10 χωρ/κες με τον οπλισμό τους. Επίσης παραδόθηκε ο Φρούραρχος Χαλκίδας Αντ/ρχης Ζανρόπουλος Βασ. Καθώς και ο Ταγ/χης χωρ/κής Παπασταθόπουλος Νικ.

22-9-44 Συμμαχικά αεροπλάνα εβομβάρδισαν και πολ/σαν τον σιδηρ. σταθμό του Μπράλλου και Θήβας, όπου και ανατίναξαν 13 βαγόνια με πυρκά.

24-9-44 Συμμαχικά αεροπλάνα εβομβάρδισαν τα αεροδρόμια του Τατοϊου, Ελευσίνας και Μεγάρων. Παντού υπήρξαν σοβαρές απώλειες. Η σιδ. γραμμή Λαμίας - Δομοκός ανατινάχθηκε σε πολλές μεριές από τμήματά μας σε συνεργασία με κομμάντος.

ΙΙΙ ΠΕΡΙΟΧΗ ΘΕΣΣΑΛΙΑΣ

22-9-44 Συμμ. Αεροπλάνα εβομβάρδισαν την σιδ. Γραμμή Λάρισσα - Μεζούρλο με πολύ καλά αποτελέσματα. Τμήμα μας κτύπησε

κοντά στην Κουτσούφλιανη φάλλαγγα Γερμανικών αυτοκινήτων. Καταστράφηκαν 3 και σκοτώθηκαν 6 Γερμανοί. 19-9-44 φάλλαγγα 7 Γερμανικών αυτοκινήτων και μια κούρσα κτυπήθηκαν Ν. Ελασσόνος. Καταστράφηκαν τα 4 και πήραμε λάφυρα τα υπόλοιπα καθώς και 1 όλμο. Αιχμάλωτοι 8 Γερμανοί.

ΙV ΠΕΡΙΟΧΗ ΑΝΑΤΟΛΙΚΗΣ ΜΑΚΕΔΟΝΙΑΣ

΄Ολες οι πόλεις κατέχονται από τμήματά μας. Βούλγαροι φασίστες συλλαμβάνονται και εκτελούνται από Βουλγάρους στρατιώτες και παρτιζάνους. Οι Βούλγαροι πολίτες διώχνονται στη Βουλγαρία πέρνοντες μαζί τους μόνο 100 κιλά βάρους.

V ΠΕΡΙΟΧΗ ΔΥΤΙΚΗΣ ΜΑΚΕΔΟΝΙΑΣ

Στο Κλειδί της Φλώρινας ανατινάχθηκαν γερμανικά αυτοκίνητα από νάρκη και σκοτώθηκαν 15 Γερμανοί. Τμήματά μας απελευθέρωσαν την Αρδέα και Αψαλος. Στο χωριό Καστανιά Ν. Βέροιας κτυπήθηκαν από τμήμα μας 5 Γερμανικά αυτοκίνητα με στρατό. Σκοτώθηκαν 5 Γερμανοί.

VI ΠΕΡΙΟΧΗ ΗΠΕΙΡΟΥ

Η μάχη στην Πρέβεζα μεταξύ τμημάτων μας που κατέλαβαν την πόλιν στις 14 τρέχοντος και τμημάτων ΕΔΕΣ που επετέθηκαν εναντίον μας απρόκλητα συνεχίζεται με σφοδρότητα χωρίς αποτέλεσμα.

Σ.Δ.Γ Στρατηγείο τη Ι-10-44 ΣΤΕΦΑΝΟΣ ΣΑΡΑΦΗΣ (ΥΠΟΣΤΡΑΤΗΓΟΣ)

64

ΕΘΝΙΚΟΣ ΣΤΡΑΤΟΣ ΕΛΑΣ 14-10-44 (.....) ΜΕΡΑΡΧΙΑΓΡΑΦΕΙΟ ΙΙβ

΄Ωρα 14(.....) ΑΡΙΘ. 769 Εξαιρ. Επείγον

Αμέσου επιδόσεως

Προς VIII Μεραρχίαν

Επί 9707/13-10-44 αναφέρομεν στοπ. Φονευθέντες μάχας Πρέβεζας

1) Ανθ/γός Τσούτσης Αριστείδης 2) Λεπενός Θεοχάρης 3) Πεπόνης Αθανάσιος 4) Σπαθής Θεόφιλος 5) Δέδες Κων/νος 6) Σκλαβανίτης Γεώργιος 7) Καρατάσης Ευάγγελος 8) Λευθέρογλος Αβραάμ 9) Λοχίας Σοτούρος 10) Λοχίας Σατήρης Σπύρος.

Συλληφθέντες αιχμάλωτοι και εκτελεσθέντες.

1) Ανθ/γός Τρουμπούτας Δημ. 2) Πέτρης Δημ. 3) Σούτης Βασίλειος 4) Μπανιάς Γεώργιος 5) Κύριλας Σιδέρης 6) Διαμάντης Χαράλαμπος 7) Αναγνωστόπουλος Περικλής 8) Καβαδίας Θεόδωρος 9) Σαμιώτης Νικόλαος 10) Ζαρονίκος Ιωάννης 11) Δρόσος Απόστολος 12) Καρδάνης Δημήτριος 13) Κόγκας Θεοχάρης 14) Πεπόνης Αλέξανδρος.

΄Απαντες ανωτέρω Υποδειγματική ομάδα ΕΠΟΝ.15) Κοντός Νικόλαος 16) Καλομέρης Ξενοφών 17)

Κωνσταντόπουλος Ιωάννης αντάρτες στοπ.Διακριθέντες στοπ΄Απαντες αξκοί αντάρτες πεσόντες κατά τας μάχας (προ της

10ης) και επί πλέον οι Συναγωνισταί 1) Ανθ/γός Λούτσος Κων/νος 2) Κύριλος Δημ. Γραμματέας Ε.Δ.Α Συν/τος 3) Τσακαλώτος Αντώνιος Υπεύθυνος του ΕΛΑΝ Αμβρακίου 4) Τσιούτης Δημ. Μέλος Νομαρχιακής Επιτροπής ΕΑΜ Πρέβεζας 5) Λογοθέτης Αθαν. 6) Πάτσης Γεώργιος 7) Κουλούρης Θεόφιλος 8) Τίμερης Γρηγόριος 8) Πετρόπουλος Γεώργιος 9) Κορτσόπουλος Δημ. 10) Γεώργιος Δημητρίου.

Το 24ον Σύν/μαΑραχναίος Ντούσας

Για την ακρίβεια Το ΙΙβ Γραφείο (T.Y)

65

ΕΘΝΙΚΟΣ ΣΤΡΑΤΟΣ ΕΛΑΣ 14-10-44 ..... ΜΕΡΑΡΧΙΑΓΡΑΦΕΙΟ ΙΙβ ΄Ωρα 13..... ΑΡΙΘ. 670 Εξαιρ. Επείγον

Αμέσου επιδόσεως

Προς VIII Μεραρχίαν όπου

Αναφέρομεν ονόματα εκτελεσθέντων με βασανιστήρια πολιτικών Πρεβέζης

1) Κόντος Χρ. (Γυμνασιάρχης) Πρόεδρος Λαϊκής Επιτροπής 2) Ρέτζος Μιχ. του Ελευθερίου Υπάλληλος ΤΤΤ Γραμματέας Νομαρχιακής Επιτροπής ΕΑΜ Ν. Πρέβεζας 3) Ρέτζος Κοσμάς ΄Εφορος 4) Ρέτζος Μιχ. του Ιωάννου έμπορος 5) Φεραδούρος Τιμόθεος Πολιτικός Μηχανικός 6) Κων/νος ή Κόντος Παντελής εργάτης 7) Τραυλός Σπυρίδων Υπάλληλος Αγροτικής Τραπέζης 8) Μεγαλογιάννης Σπυρίδων Δικαστικός Υπάλληλος 9) Τίπης Κων/νος αλιεύς 10) Πετρίτσης Γρηγόριος εργάτης 11) Πρεμεντήρης Αλέκος εργάτης 12) Ρασιλόγλου Πρόδρομος υποδηματοποιός 13) Γιάμας Δημ. υποδηματοποιός μέλος της Λαϊκής Επιτροπής 14) Κατσιγιάννης Ηλίας εργάτης Μέλος Λαϊκής Επιτροπής Πρέβεζας 15) Κανέλλος Αριστείδης έμπορος 16) Μαϊτης Χρ. Ιατρός 17) Κατσαβούλης Σπυρ. Κτηματίας 18) Κατσάνης Ηλίας Κτηματίας 19) Σπαθής Νικ. Επιθεωρητής Δημ. Σχολείων 20) Αντωνάτος Σπυρ. 21) Αναδόπουλος Ιωάννης 22) Ηλίας Ηλίας Τελωνιακός Υπάλληλος 23) Μαριόπουλος Γεώργιος αλιεύς 24) Αβεδευχέν Βάϊ έμπορος 25) Κωνσταντόπουλος Ιωάννης Μαχητικής ομάδας Πρεβέζης 26) Ρόβος Παντελής εργάτης 27) Νικολαϊδης Γεώργιος Δικαστικός κλητήρ 28) Σταμουλάκης Νικόλαος έμπορος 29) Γαρίας Κων/νος 30) Μαρκόπουλος Κων/νος 31) Θεόδωρος ή Γεωργίου Πανάκος γεωργός 32) Στεριότης Ιωάννης Μουσικοδιδάσκαλος.

Εκτός των ανωτέρω υπάρχουν περί τα 35 ονόματα τα οποία δεν εξακριβώσαμεν μέχρι σήμερον λόγω της προφανούς τρομοκρατίας που εξασκήται εις Πρέβεζαν και της απαγορεύσεως κυκλοφορίας.

Το 24ον Σύν/μαΑραχναίος Ντούσιας

66

ΕΘΝΙΚΟΣ ΣΤΡΑΤΟΣ ΕΛΑΣΙ ΜΕΡΑΡΧΙΑ ΘΕΣΣΑΛΙΑΣΕΠΙΤΕΛΙΚΟΝ ΓΡΑΦΕΙΟΝ ΙΙΙΑΡΙΘΜ.ΠΡΩΤ. Ε.Π.Ε 3044

Δ ι α τα γ ή

Κοινοποιούμε κατωτέρω το υπ΄αριθμ. 70 ανακοινωθέν του Γ. Στρατηγείου για την πλατειά κοινοποίησή του.

Σ.Δ.Μ τη 16.10-44Διά την ακρίβειαν ΗΤο ΙΙΙον Γραφείον Μ Ε Ρ Α Ρ Χ Ι Α Ι. ΜΟΥΣΤΕΡΑΚΗΣ (ΣΥΝΤΑΓΜΑΤΑΡΧΗΣ) (Τ.Σ.Υ.)

Β. Ντινόπουλος Υπολοχαγός

Παραλήπται4, 6, Ι , 38, 54 Συντάγματα, Ιη έφ. Μεραρχία. Λόχοι Δ/σεως, Δ/σεων, Επιμελητείας, Ολύμπου, Γ. Νοσοκομείον, Μουσική Μεραρχίας, ΕΠΟΝ Θηλέων Μεραρχίας Σ. Οπλισμού, Λέσχη Αξιωματικών.

Ε.Λ.Α.ΣΓΕΝΙΚΟ ΣΤΡΑΤΗΓΕΙΟ

ΕΠΙΤΕΛΙΚΟΝ ΓΡΑΦΕΙΟΝ ΙΙΙ Ανακοινωθέν υπ΄αριθμ.70 ΑΡΙΘΜ.ΠΡΩΤ.Ε.Π.Ε. 1817 Από 1-5 Οκτωβρίου -1944

Ι Περιοχή Πελοποννήσου

30.9.44 Τμήματά μας μπήκαν στην Τρίπολη, όπου τύχανε ενθουσιώδους υποδοχής από τον Λαό. Μαζί τους μπήκε και ο Υπουργός κ. Κανελλόπουλος Π.

3.10.44 Τμήματά μας μάχονται κατά Ράλληδων και Γερμανών της πόλης των Πατρών. Στην ενέργειά τους αυτή υποστηρίζονται με πυρ/κό από τους Συμμάχους. Οι Εθνοπροδότες προβάλλουν ισχυρή αντίσταση. Μαζί τους μάχεται και το τμήμα της διαλυθείσης ΕΚΚΑ υπό τον Καπετσώνη. Σημαντικό μέρος της πόλης κατελήφθη.

ΙΙ Περιοχή Στερεάς Ελλάδας

Ι-Ι0-44 Οι Γερμανοί εγκαταλείψανε το οχυρωμένο Καστρί και κατέλαβαν υψώματα του χωρίου Ζηλευτό ανατολικά του Καστρί.

17.9.44 Καταδιωκτικό μας του ΕΛΑΝ εκυρίευσε με τολμηρή ενέργεια Γερμανικό εξοπλισμένο βεντζινόπλοιο 150 τόνων στο Β.Δ. άκρο της Εύβοιας. Αιχμαλωτίσθηκαν 5 Γερμανοί και 2 Ράλληδες της ειδικής ασφάλειας που αποκαλύψανε όλους τους συνενόχους τους. Λάφυρα 1 ταχυβόλο , 50000 σιτάρι κι άλλα υλικά.

Ι.Ι0.44 Τμήμα μας επιτέθηκε και εξουδετέρωσε τρία ισχυρά Γερμανικά φυλάκια στην ΄Αμφισσα. Αντεπίθεση που κάναν οι Γερμανοί με άρματα και 200 άνδρες απέτυχε και τελικά το τμήμα μας έτρεψε σε φυγή τους Γερμανούς. Σκοτώθηκαν πάνω από 20 Γερμανοί και πιάστηκαν 2 αιχμάλωτοι. Λάφυρα Ι αυτ/το, Ι μοτ/τα και Ι ασύρματο.

30.9.44 Τμήματά μας ανατίναξαν γέφυρα σιδ. Γραμμής μεταξύ Μπεκί και Στίρφα .

5.Ι0.44 Τμήμα μας ανατίναξε την σιδ. Γραμμή κοντά στο Λιανοκλάδι σε μήκος 150 μ΄..

ΙΙΙ Περιοχή Θεσαλίας

2.9.44 Τμήμα μας κτύπησε 61 Γερμανικά αυτ/τα που πήγαιναν

για Καλ/κα - Τρίκαλα. Καταστράφηκαν πολλά και σκοτώθηκαν 65 Γερμανοί

16.9.44 Φάλαγγά Γερ. αυτ/των κτυπήθηκε από τμήμα μας 10 χιλ. Α. Τρικκάλων. Καταστράφηκαν 6 αυτ/τα. Σκοτώθηκαν και ετραυματίσθηκαν 12 Γερμανοί.

24.9.44 Τμήμα μας Ιππικού κτύπησε Γερμανικά αυτ/τα με στρατό στο δρόμο Λάρισα - Βόλος. Κάηκαν 3 αυτ/τα. Σκοτώθηκαν 45 Γερμανοί και αιχμαλωτίσθηκαν 22. Λάφυρα 1 όλμος βαρύς και άλλα υλικά.

IV Περιοχή Μακεδονίας

20.9.44 Γερ. Φάλλαγα αυτ/των κτυπήθηκε από τμήμα μας στο Μποχαρέμ-Χάνιλ Εδεσσας 35 αυτ/τα έπαθαν ζημιές. Πιάστηκαν 8 αιχμάλωτοι. Λάφυρα Ι αυτοκίνητο γεμάτο σαμπρέλλες και λάστιχα.

22.9.44 Τμήμα μας κτύπησε κοντά στην ΄Αρνισσα φάλαγγα από 200 Γερμανικά αυτοκίνητα και 15 τάγκς που πήγαινε προς Φλώρινα. Σκοτώθηκαν 15 και αιχμαλωτίσθηκαν 7 Γερμανοί. Καταστράφηκαν 2 κανόνια και πολλά αυτ/τα. ΄Αλλα τμήματά μας κτύπησαν την νύκτα τους στρατώνες της Κοζάνης . Οι Γερ. αντεπιτεθέντες με ΠΑΟντζήδες ανεχαίτησαν τα τμήματά μας. Σκοτώθηκαν ΙΙ Γερμ. και ΠΑΟντζήδες μεταξύ δε αυτών και ο ταγ/ρχης της ΠΑΟ Φιλλιπίδης. Λάφυρα Οπλισμός, πυρ/κά, τρόφιμα.

25.9.44Τμήματά μας κτύπησαν το εξοπλισμένο από τους Γερμανούς χωριό Μαυροδένδρι (Περ. Κοζάνης) Σκοτώθηκαν 20 ΠΑΟντζήδες. Δικοί μας 2 σκοτωμένοι. Λάφυρα οπλισμός και άλλα υλικά.

V Περιοχή Ηπείρου

Τα τμήματά μας που εμάχοντο εις Πρέβεζαν κατόπιν συμφωνίας και σχετικής εντολής της Κυβέρνησης διαπεραιώθηκε στο Ξηρόμερο.

27.9.44 Τμήματά μας κτύπησαν μεταξύ Ζίτσας - Καρίτσας τμήμα Γερ. Κινούμενον προς Ζίτσαν. Υστερα από πεισματώδικη μάχη οι Γερμανοί απωθήθηκαν πέρα από την Καρίτσα. Σκοτώθηκαν 17, Αιχμάλωτος Ι. Λάφυρα οπλισμός, πυρομαχικά και άλλα υλικά.

Σ.Δ.Γ Στρατηγείο τη 5-10-44 ΣΤΕΦΑΝΟΣ ΣΑΡΑΦΗΣ (ΥΠΟΣΤΡΑΤΗΓΟΣ)

67

Ε.Λ.Α.ΣΓΕΝΙΚΟ ΣΤΡΑΤΗΓΕΙΟ

ΕπιβεβαίωσιςΕΠΙΤΕΛΙΚΟ ΓΡΑΦΕΙΟ ΙΙΑριθ. Ε.Π 10173

VΙην Ταξιαρχίαν

Κοινοποίησις VΙΙΙ Μεραρχίαν

Επί Ε.Π 1473/21.10.1944 σας Στοπ. Κατά συμφωνίαν Γκαζέρτας ΕΛΑΣ ουδαμού αφοπλίζεται Στοπ. Τμήματα ΕΛΑΣ Κερκύρας δεν θα αφοπλισθώσιν Στοπ. Αλλά θα υπαχθώσι τακτικώς υπό διοίκησιν στρατιωτικού διοικητού ΕΔΕΣ Στοπ. Εφόσον πρόκειται περί εφεδρικού ΕΛΑΣ επανέλθωσιν εργασίας των Στοπ. Υπό προϋπόθεσιν κρατήσωσιν οπλισμόν των συμφώνως Ε.Π 9838 διαταγήν μας Στοπ.

Σ.Δ. Γεν Στρατηγείου 25.10.1944 ΑΡΗΣ ΒΕΛΟΥΧΙΩΤΗΣ ΣΤΕΦΑΝΟΣ ΣΑΡΑΦΗΣ

ΚοινοποίησιςΙΙΙ Επιτελλικόν Γραφ.ΙΙ Επιτελ. Γ.Σ Διά την ακρίβειαν Το ΙΙα Γραφείον

68

ΕΛΑΣ54ο Σύν/μα Πεζικού- Λόχος Μηχανικού

Εκθεση Δράσης Λόχου Μηχανικού του μηνός Οκτωβρίου

Προς το 54ον Σύνταγμα

Λαμβάνω την τιμήν να υποβάλω έκθεση δράσης του Λόχου Μηχανικού προς την Διοίκησιν του 54ου Συν/τος από 1η Οκτωβρίου μέχρι σήμερον. Την 8ην Οκτωβρίου φάλαγγα Εχθρικών αυτοκινήτων που πήγαιναν από Βόλο προς Λάρισα, προσέκρουσαν 2 δύο φορτηγά αυτοκίνητα επί του πεδίου ναρκών μεταξύ Κακάβου Λατομίου. Τα αυτοκίνητα κατεστράφησαν τελείως. Αι απώλειαι διά τον εχθρόν αρκεταί αλλά όχι εξακριβωμέναι. Την 8ην Οκτωβρίου εγκατεστάθη νέον πεδίον ναρκών και βομβών εις τον ίδιον τομέα με ενέδραν Μηχανικού. Την ιδίαν νύκτα της 17/10 μην. 2 δύο τεθωρακισμένα αυτοκίνητα με 2 δύο τανκς κάνουν περιπολία επί της αμαξιτής οδού. Όταν φθάσαν εις το μέρος της ενέδρας οι επιβένοντες των οχημάτων κατεβήκαν να ανυχνεύσουν το έδαφος που τους φαινώταν ως ύποπτο. Ταυτόχρονα η ενέδρα του Μηχαν. έδωσε πυρ εις την εμπυρευματισμένην βόμβα των 55 κοιλών που οι περισσότεροι Γερμανοί εξυφανίσθησαν. Αμέσως τα τεθωρακισμένα επιχείρησαν να κάνουν μεταβολή, όπου 1 ένα τεθωρακισμένον αυτοκίνητο έπεσε σε νάρκη και κατεστράφη. Αι απώλειαι αρκεταί συμφώνως με τα ίχνη από αίματα που βρήκα την επαύριο που επισκέφθην το πεδίο ναρκών να ιδώ τα αποτελέσματα. Φεύγοντες εγγατέληψαν 1 μυδράλιο με 5 κιβώτια πυρομαχικά μυδραλίου και ένα κυβώτιο πυρομαχικά ατομικού όλμου.

Επίσης την 19η Οκτωβρίου ετοποθετήσαμε νάρκες πλησίον του Βελεστίνου που φεύγωντας η φάλαγγα ανετινάχθη έτερον Γερμανικόν αυτοκίνητο που ταυτόχρονα ανατινάχθησαν δύο αντιαρματικές νάρκες και

το αυτοκίνητο εδιαλύθη τελείως. Οι επιβαίνωντες του αυτοκινήτου εξωντώθηκαν μέχρι έναν.

Ο Καπετάνιος του Λόχου (Τ.Υ)Τ.Τ 303 29-10-44

69

ΕΘΝΙΚΟΣ ΣΤΡΑΤΟΣ - ΕΛΑΣ Σ.Δ 29.10.44ΥΙ ΤΑΞΙΑΡΧΙΑ ΤοΑΡΙΘ.Τ.Π 783 15ο Σύνταγμα Πεζικού Προς Την ΥΙ Ταξιαρχίαν ΄Οπου

« Περί συλλήψεως τμήματός μας από Τμήμα ΕΔΕΣ»

Λαμβάνομεν την τιμήν να αναφέρωμεν ότι ως γνωρίζει το μικτόν μας Τάγμα Φιλιατών Τσαμουριάς διά της υπ΄αριθμ. 23/27.10.44 αναφοράς του τμήμα του άνω Τάγματος παραμείναν επί τινές ημέρες εις Κότσικαν μετά την μεταστάθμευσιν του Τάγματος εκ Περιοχής Σαγιάδας - Κάτσικας εις Περιοχήν Λειά - Λίστας και κινούμενον όπως ενταχθή εις το Τάγμα του, διήλθε την 26η Τρ. εκ Πόβλας όπου εστάθμευεν τμήμα ΕΔΕΣ πιθανώτατα ο Λόχος Ραύκα του 26ου Συντάγματος. Ο Εδεσικός Λόχος όλως αναιτίως παρανόμως και προκλητικώς προέβη εις την σύλληψιν τρόπον τινά του τμήματός μας και την παρεμπόδισιν της περαιτέρω κινήσεώς του δεν επέτρεψε δε ταύτην κατά τις μέχρι στιγμής πληροφορίας.

Σημειωτέον ότι το Τάγμα μας απέστειλε αμέσως Αξιωματικόν με έγγραφον διαμαρτυρία προς την Διοίκησιν του 26ου πλην όμως ουδεμίαν απάντησιν είχε μέχρι στιγμής λάβει καίτοι υπευθύνως εβεβαίωσεν ότι δεν πρόκειται περί Τουρκαλβανών παρτιζάνων ως οι

Εδεσίται ισχυρίζονται αλλά περί τμήματος του Τάγματος.

Παράσχου (Ταγ/ρχης)Νεμέρτσικας

Προς τον Ανώτερον Αξ/κόν του ΕΑΜ - ΕΛΑΣ εις την Περιοχήν Φιλιατών. Από τον Λοχαγόν Τζων Γκράμ της Στρατ. Συμμαχικής

Αποστολής Παραμυθιάς.

Καθώς ξέρετε μία συμφωνία έγινε εσχάτως μεταξύ του Στρατηγού Ζέρβα και του Στρατηγού Σαράφη, όσον αφορά των Περιοχών των οποίων θα δεσπόζουν οι Ανταρτικές Οργανώσεις. Συμφώνως με την συμφωνίαν αυτήν η Περιοχή Φιλιατών δεσπόζεται από τα Τμήματα του Στρατηγού Ζέρβα. Προ μερικών ημερών ο Λοχαγός Ρότζερς Αμερικανός Αξ/κός μίλησε με τους αντιπροσώπους σας εις την περιοχήν Φιλιατών και συνεφώνησαν όπως τα τμήματά σας αποσυρθούν από την περιοχήν αυτήν. Πληροφορούμαι ότι αυτό δεν έχει επιτελεσθεί και ότι υπάρχουν ακόμα Αντάρτες της Οργανώσεώς σας εις την Σαγιάδα και την Περιοχήν Φιλιατών. Προς αποφυγήν δυσαρέστων γεγονότων μεταξύ των δύο οργανώσεων προτείνω όπως τα τμήματά σας αποσυρθούν εντός 24ων ωρών από της λήψεως της παρούσης. Θα ήταν κρίμα εάν ένα δυσάρεστον γεγονός χαλούσε τας σχέσεις των δύο Οργανώσεων οι οποίες έχουν καλυτερεύσει τόσον πολύ εσχάτως. Παρακαλώ στείλατέ μου απάντησιν διά την λήψιν της επιστολής μου όπως ημερομηνία και ώρα λήψεως.

Εμπιστευόμενος ότι θα ενεργήσητε συμφώνως με την παρούσαν επιστολήν μου και διατελώ

Μετά τιμής Τζων Γκράμ

ΑΡΙΘ.4531 Τηλεγραφικώς Επείγουσα 13.10.44 ΄Ωρα 16

16ο Σύνταγμα Πεζικού

Κοινοποιώ κατωτέρω ως έχει την υπ΄αριθμ.142 τηλ/κήν Δ/γήν

αντιπροσώπου ΕΛΑΣ προς Δ/κτήν μικτού Τάγματος ΕΛΑΣ προς γνώσιν.

Χ Μεραρχίαα.α

Κ.Κοντόρος

ΑΡΙΘ. 142 Τηλ/κώς Επείγον 13.10.44

Από αντιπρόσωπον ΕΛΑΣ παρά Γ.Α ΕΔΕΣ προς τον Δ/την Μ.Τ ΕΛΑΣ μέσω Χ Μεραρχίας ΕΔΕΣ αναφέρει. Στοπ. Εμποδίζετε τμήματα ΕΔΕΣ εκτέλεσιν τακτικής αποστολής εις περιοχήν Σαγιάδος Στοπ. Παρακαλώ γνωρίσατε εάν αποτελείται τμήμα ΕΛΑΣ. Στοπ . Ανωτέρω περίπτωσιν έχετε υποχρέωσιν συμμορφωθήτε με εντολάς Γ.Α. ΕΛΑΣ. Στοπ. Υπαχθήτε τακτικώς εις ΕΔΕΣ και αναλάβατε αποστολήν ανατιθεμένην υμίν υπό ΕΔΕΣ. Στοπ. Περίπτωσιν αρνήσεως έχετε ακεραίαν την ευθύνην εμποδίζοντες επιχειρήσεις εις ωφέλειαν Συμμαχικού Αγώνος.

Παρακαλώ γνωρίσατε ως ανωτέρω μέσω Γ.Α. ΕΔΕΣ.

Σ.Βαμβέτσος

70

ΕΛΑΣΓΕΝΙΚΟ ΣΤΡΑΤΗΓΕΙΟΕΠΙΤΕΛ.ΓΡΑΦ. ΙΙ α ΤηλεφωνικώςΑριθ. Ε.Π 10296 Γενικόν Αρχηγείον ΕΔΕΣ (Μέσω ΥΙΙΙ Μεραρχίας)

Εκτη Ταξιαρχία ΕΛΑΣ μας αναφέρει ότι Στοπ. Εικοστήν Πέμπτην Οκτωβρίου τμήμα ΕΔΕΣ μετέβη χωρίον Χρυσοβίτσα περιοχής ΄Εκτης Ταξιαρχίας μας και κατέσφαξε Εαμίτην Τζέλαν Κων/νον Στοπ. Καταγγέλοντες τούτο εις υμάς παρακαλούμεν διατάξητε λήψιν μέτρων κατά υπευθύνων Στοπ.

31-10-44 ΑΡΗΣ ΒΕΛΟΥΧΙΩΤΗΣΚοινοποίησηΣ.Σ Αποστολή (υ.τ.ε)ΥΙΙΙ Μεραρχία (Τηλεφωνικώς)ΙΙ α και ΙΙΙ Γραφεία Ακριβές Αντίγραφο Το ΙΙα Γραφείο (Τ.Σ.Υ.)

71

Ε.Λ.Α.ΣΙ ΜΕΡΑΡΧΙΑ54ον ΣΥΝΤΑΓΜΑΙ ον ΤΑΓΜΑΑριθμ. Α.Π 393

ΕΚΘΕΣΙΣ ΠΕΠΡΑΓΜΕΝΩΝ

ΚΕΦ. Α΄ ΟΡΓΑΝΩΣΙΣ - ΔΥΝΑΜΙΣ

Α) ΟΡΓΑΝΩΘΕΙΣΑΙ ΝΕΑΙ ΟΜΑΔΕΣ -Ο-

Β) ΔΥΝΑΜΙΣ

Η δύναμις του Τάγματος κατά τον παρελθόντα μήνα ανήρχετο εις 1) 25 αξιωματικούς, 92 υπαξιωματικούς 3) 649 στρατιώτας.

Γ) ΔΥΝΑΜΙΣ ΚΑΤΑ ΚΑΤΗΓΟΡΙΑΣ

1) Ιπποι κέλητες 2 2) Ιπποι κοινού φόρτου 3 3) ημίονοι ειδικού φόρτου 9, 4) ημίονοι κοινού φόρτου 15.

Δ) ΥΠΑΡΧΟΝΤΑ ΤΡΟΧΗΛΑΤΑ ΚΑΙ ΜΕΤΑΦΟΡΙΚΑ ΚΑΙ ΚΑΥΣΙΜΑ ΚΑΤΑ ΚΑΤΗΓΟΡΙΑ:

1 σούστα μόνιππος, 1 μοτοσυκλέττα

Ε) ΣΤΕΓΑΣΕΙΣ ΑΝΔΡΩΝ ΚΑΙ ΚΤΗΝΩΝ

Κατά τα πρώτα δύο δεκαήμερα του μηνός εν καταυλισμώ κατά δε το έτερο εν επισταθμία. Τα κτήνη εις σταύλους και όρχους.

ΣΤ) ΗΘΙΚΟΝ ΤΜΗΜΑΤΩΝ Καλό

ΚΕΦ. Β΄ ΠΛΗΡΟΦΟΡΙΑΙ

Λόγω των διαρκών μετακινήσεων και της προς βορράν διαρροής του εχθρού η δύναμις των Φρουρών δεν ήτο σταθερά.

ΔΡΑΣΙΣ ΚΑΙ ΕΝ ΓΕΝΕΙ ΔΡΑΣΤΗΡΙΟΤΗΣ ΤΟΥ ΕΧΘΡΟΥ

20-10-44 Κατά πληροφορίες η φρουρά των Φαρσάλων που ανεχώρησε χτες με κατεύθυνση προς Βαμβακού γύρισε στα Φάρσαλα την ίδια μέρα. Στη θέση δε ΚΡΙΝΤΗΡΙ, έξω από τα Φάρσαλα, σταμάτησε και έβαλε με πυρ/κό. ΄Όταν επέστρεψαν στα Φάρσαλα ξεφόρτωσαν μερικά πράγματα και τα υπόλοιπα τα άφισαν φορτωμένα και είναι έτοιμα για αναχώρηση. Το αντέρισμα του Προφήτη Ηλία (ΚΑΣΤΡΟ) εγκαταλείφθηκε από τους Γερμανούς. Κατά νεώτερες πληροφορίες οι Γερμανοί της φρουράς Δεμερλί φόρτωσαν τα πράγματά τους στο τραίνο και ανατίναξαν τις εγκαταστάσεις και τα κτίρια του Σταθμού, ετοιμάζονται Δε ν' ανατινάξουν και τη Γέφυρα Παλιοφαρσάλων. Οι ίδιες πληροφορίες λένε ότι ψες στα Φάρσαλα στάθμευσε πολύς στρατός που μαζύ τους ήταν και Μαροκινοί στρατιώτες.

18-10-44 Κατά θετικές πληροφορίες το λιμάνι του Βόλου ανατινάχθηκε το πρωϊ. Οι Γερμανοί στα Φάρσαλα συγκέντρωσαν όλο το πολεμικό υλικό σε ένα άγνωστο σημείο. Εχουν σκοπό να το μεταφέρουν στο Δεμερλί με αυτοκίνητα ή κάρρα τα οποία επισκευάζουν. Αν δεν το πετύχουν αυτό έχουν σκοπό να το ανατινάξουν για να μη πέση στα χέρια των ανταρτών. Επίσης τώρα περνάει μια φάλαγγα για τη Λάρισσα πεζοί και με ζώα.

11-10-44 Χτες στις 12 έφτασε στο Λιανοκλάδι Νοσοκομειακή αμαξοστοιχία με 45 φορτηγά. 9 πλήρη τραυματιών από την Αθήνα αφού συμπλήρωσε το φορτίο της με διαφόρους τραυματίες από τα Νοσοκομεία Λαμίας αναχώρησε τη νύχτα. Καμιά άλλη εξαιρετική κίνηση την μέρα και νύχτα. Οι αποβιβασθέντες με τα αεροπλάνα που αναφέραμε σε χτεσινό μας δελτίο είναι ο Στρατηγός Αθηνών συνοδευόμενος από τρεις ανωτέρους αξιωματικούς του Επιτελείου. Η Επιμελητεία Λαμίας έλαβε εντολή να αναχωρήση και τα υλικά που είχε στις αποθήκες βενζίνης μεταφέρθηκαν με αυτοκίνητα. Τα γύρω της

πλατείας Λαού καταστήματα επιτάχθηκαν όλα και εξεκκενώθηκαν μα χωρίς να μείνει καθόλου στρατός. Φαίνεται προς προορίζονται για τις μονάδες που αναμένονται. Το Τάγμα ΣΤΑΥΠ 920 Ασφαλείας σιδιρ/κών συγ/νιών έχει περίπου 1000 άνδρες που βρίσκονται κατά μήκος της σιδηρ/κής γραμμής Γραβιάς μέχρι Θαυμακού τα 90% είναι Αυστριακοί και τα 95% αντιχιτλερικοί.

10-10-44 Η φρουρά Στυλίδας όλη τη νύκτα βγάζει περίπολο από 25-40 άνδρες που κυκλοφορούν σε όλους τους δρόμους . Σήμερα το πρωϊ δύναμις από 150 Γερμανούς κατευθύνθηκαν προς Λαμία. 50 άνδρες απ΄αυτούς εγκατέστησαν φυλάκιο στη Γέφυρα Αυλακίου, οι Δε υπόλοιποι εγκατέστησαν δεύτερο φυλάκιο στη Μαυρομαντήλα. ΄Ολοι οι άνδρες ήσαν χωρίς γυλιούς ή άλλα πράγματα μόνον τον οπλισμό τους κατά το πλείστο αυτόματα. Κατά τις 3-4 το απόγευμα επέστρεψαν πάλι στη Στυλίδα . Για σύνδεσμο είχαν αυτοκίνητο. Το καράβι που είχε φέρει τη δύναμη της αεροπορίας έφυγε χτές. Η φορτηγίδες παραμένουν η μια απ΄αυτές είναι εξοπλισμένη και φέρει μικρό πυροβόλο και ένα αντιαεροπορικό ταχυβόλο. Σήμερα το πρωί (10-10-44) οι Γερμανοί έστησαν δύο οπλοβόλα στο σταυροδρόμι Λαμίας - Πελασγίας στο σπίτι του Κομνηνού και έκαναν κοντρόλ στους περαστικούς.

8-10-44 Από το δρόμο των Αθηνών μπήκε στη Λαμία (στις 7-10-44) φάλαγγα από 130 αυτοκίνητα με στρατό και πυροβολικό 110 κούρσες με αξκούς 50 μοτοσυκλέττες, 15 αντιαεροπορικά και μεγάλα αλυσσιδοφόρα με μόνιμα πυροβόλα σύνολο στρατιωτών 2.000, είναι φάλαγγα που αναφέραμε σε δελτίο 7-10-44.

Το απόγευμα από τον ίδιο δρόμο μπήκαν 30 φορτηγά 25 κούρσες με ένα Στρατηγό , 8 Νοσοκομειακά , 7 πυροβόλα, μερικά λεωφορεία και 14 μοτοσυκλέττες Προς το δρόμο του Δομοκού αναχώρησε χτες φάλαγγα με κατεύθυνση προς Λάρισσα, αποτελουμένη από 68 φορτηγά αυτοκίνητα με μεγάλες ρυμούλκες και πλατφόρμες και 7 ντεπό βενζίνης και 6 μοτοσυκλέττες . Σύνολο ανδρών 800 με 23 πολυβόλα. Προς την ίδια κατεύθυνση αναχώρησε άλλη φάλαγγα από 34 φορτηγά με ένα ασύρματο, 24 κούρσες , 5 μοτοσ. και 5 αλυσσιδοφόρα. Σύνολο ανδρών περίπου 400. Πολλοί της παραπάνω φάλαγγας είναι της Πολιτσάϊ. Υστερα από μια ώρα αναχώρησαν 20 φορτηγά, 2 κούρσες και δύο μοτοσυκλέττες. Επίσης κατά τις 4 το απόγευμα αναχώρησαν άλλα 15

φορτηγά , 6 κούρσες, 5 μοτοσυκλέττες. Πολλά αυτοκίνητα και κάρρα έφυγαν τη νύχτα στις 8-10-44. Το τμήμα που είχε φτάση στη Λαμία στις 8-10-44 με το τραίνο και είχε στρατοπεδεύσει στο Γυμναστήριο έφυγε τη νύχτα. Πολλά τραίνα ήρθαν στη Λαμία (περί τους 4 συρμούς, ξεφόρτωσαν στο σταθμό πολλά αυτοκίνητα και στρατό και περί τα 10 πυροβόλα. Τα τμήματα αυτά ανήκουν στην αεροπορία και στο πεζοναυτικό. Στρατοπέδευσαν δε σε διάφορα μέρη της πόλης. Το ύφος των αναχωρούντων Γερμανών δείχνει ανθρώπους απηλπισμένους πολλοί δε απ΄αυτούς εκφράζονται κατά του Χίτλερ και πολλοί κατά των αξ/κών. Η φρουρά Λαμίας επαγρυπνεί πάντα γιατί έχουν την εντύπωση ότι θα τους επιτεθούν οι αντάρτες. Εγινε σύσκεψη των αξιωματικών της Επιμελητείας και της φρουράς σχετικά με τα τρόφιμα και λοιπό υλικό που υπάρχει αποθηκευμένο στη Λαμία. Το αποτέλεσμα της σύσκεψης δε γνώστηκε. Λέγεται ότι καταστρέφουν κάθε τι που δεν μπορεί να πουληθεί ή να μεταφερθεί. Η πληροφορία ότι εσπευσμένα εκκενούται η Αττική επιβεβαιώνεται, πληροφορίες από Γερμανική πηγή αλλά ανεξακρίβωτες λένε ότι τα συμμαχικά Στρατεύματα αποβιβάστηκαν στην Εύβοια.

ΚΕΦ. Γ΄ ΕΠΙΧΕΙΡΗΣΕΙΣ

ΣΤΑΘΜΕΥΣΙΣ ΚΑΙ ΔΙΑΤΑΞΙΣ ΜΟΝΑΔΩΝ

Μέχρι της 14-10-44 η στάθμευσις και διάταξις των μονάδων ήτο η κάτωθι:

1) Ο 1ος Λόχος εις περιοχήν Λαμίας με έδραν την Δίβρην.2) Ο 2ος Λόχος εις περιοχήν Δομοκού με έδραν την Δραμάλαν..3) Ο 3ος Λόχος εις περιοχήν Δομοκού - Λαμίας με έδραν

Καλύβια Πανορέϊκα.Η Διμοιρία Εφόδου περιοχήν Δομοκού με έδρα Αλήφακα.΄Εδρα Τάγματος Χιλιαδού.Από 14-10-44 - 18-10-44 ως κάτωθι:Ο 1ος Λόχος εις περιοχήν Δομοκού με έδραν Τσατμά. Ο 2ος

Λόχος εις περιοχήν Βούζι - Γιαρακλί με έδρα Βούζι και ο 3ος εις περιοχήν Αχλαδιάς.

΄Εδρα Τάγματος ΤαμπακλίΤην 21-10-44 ο 2ος Λόχος, ΕΠΟΝ και Διμιροία Εφόδου εκινήθη

και εγκατεστάθη εις Δομοκόν.Την 24-10-44 ολόκληρον το Τάγμα εκινήθη και εγκατεστάθη εις

Φάρσαλα πλην του 2ου Λόχου εγκατασταθέντος εις σταθμόν Φαρσάλων.

ΕΠΙΧΕΙΡΗΣΕΙΣ

Την 3ην προς την 4ην Οκτωβρίου ημέτερον τμήμα Μηχανικού κατέστρεψε ολοκληρωτικά τη γραμμή ντεκωβίλ Μεταλλείων Δομοκού - Καϊτσης που χρησιμοποιούσε ο εχθρός διά την μεταφοράν βενζίνης και πετρελαίων εκ Μεταλλείων. Από της 1ης μέχρι 6ης Οκτωβρίου τμήματα ημέτερα απηγόρευσαν την αποχώρησιν προς Βορράν εχθρικών φαλάγγων επιφέροντα σοβαράς απωλείας εις τον εχθρόν. Την 7ην Οκτωβρίου εξετελέσθη επιθετική κρούσις εις περιοχήν Φαρσάλων διά δύο ομαδικών όλμων και μιας Διμοιρίας Πεζικού με αποτέλεσμα την καταστροφήν 6 εχθρικών αυτοκινήτων και τον φόνον πολλών Γερμανών .

Την 17ην προς 18ην 10-44 εξετελέσθη σαμποτάζ επί της αμαξιτής οδού Φαρσάλων - Λαρίσης διά της δημιουργίας πεδίων ναρκών, με αποτέλεσμα την καταστροφήν 3 αυτοκινήτων, 1 μοτοσυκλέττας και 4 κάρρων πλήρη στρατού. Αι εις έμψυχον υλικόν απώλειαι του εχθρού πολύ μεγάλαι.

ΚΕΦ. Δ΄ ΕΦΟΔΙΑΣΜΟΙ

Α) ΓΕΝΙΚΗ ΟΡΓΑΝΩΣΙΣ ΤΩΝ: Μέσω της Επιμελητείας του Τάγματος

Β) ΑΠΟΘΗΚΑΙ ΚΑΙ ΑΠΟΘΕΜΑΤΑ: -Ο-Γ) ΚΑΤΑΣΤΑΣΙΣ ΕΙΔΩΝ ΙΜΑΤΙΣΜΟΥ ΚΑΙ ΥΠΟΔΗΣΕΩΣ Εις άρβυλλα σχετικώς καλή, εις ιματισμόν λίαν εφθαρμένος

και ελλειπής.Δ) ΓΕΝΟΜΕΝΑΙ ΡΗΨΕΙΣ ΕΙΔΩΝ ΕΠΙΜΕΛΗΤΕΙΑΣ -Ο-

ΚΕΦ. Ε΄ ΟΠΛΙΣΜΟΣ

Α) ΚΑΤΑΣΤΑΣΙΣ ΟΠΛΙΣΜΟΥ Εν γένει καλή.Β) ΚΑΤΗΓΟΡΙΑΙ

΄Οπλα Ελληνικά μακρύκανα 171 Βραχύκανα 13 -«- Αγγλικά -«- 10 -«- - -«- Γερμανικά -«- 25 -«- - -«- Ιταλικά -«- 238 -«- 188 -«- Μάουζερ Βουλγ. –«- 1 -«- - -«- Τουρκικά -«- 2 -«- -Πολ/λα Ιταλικά FIAT 7 -þ- -þ- BREDA 3Τυφέκια αντιαρματικά 4Οπλ/λα Ιταλικά BREDA 18 -«- Αγγλικά 11Υποπολυβόλα 24Ολμοι Αγγλικοί ομαδ. 2 -«- Ιταλικοί -«- 1 -«- ατομ. Αγγλικοί 1 -«- -«- Ιταλικοί 3Μυδραλιοβόλα Γερμαν. 5

Γ) ΚΑΤΑΣΤΑΣΙΣ ΠΥΡ/ΚΩΝ Καλή. Επιθεωρούνται Δ) ΡΙΨΕΙΣ ΟΠΛΙΣΜΟΥ -Ο-

ΚΕΦ. ΣΤ΄ ΥΓΙΕΙΝΗ ΚΑΤΑΣΤΑΣΙΣ

Παρατηρούνται κρούσματα ελονοσίας σε πολλούς αντάρτες ως και καχεξίας και υπερκοπώσεως.

Β) ΛΕΙΤΟΥΡΓΙΑ ΥΓΕΙΟΝΟΜΙΚΗΣ ΥΠΗΡΕΣΙΑΣ Λειτουργεί αναρρωτήριον εις έδραν του Τάγματος.Γ) ΔΙΑΤΡΟΦΗ ΑΣΘΕΝΩΝ Καλή επίσης και εις διάφορα

φάρμακα δεν παρατηρούνται σοβαραί ελλείψεις.

ΚΕΦ. Ζ΄ ΠΕΙΘΑΡΧΙΑ

Α) ΠΕΙΘΑΡΧΙΑ ΜΟΝΑΔΩΝ. Καλή.Β) ΚΙΝΗΣΙΣ ΣΤΡΑΤΟΔΙΚΕΙΩΝ. –Ο-

Σ.Δ Τάγματος 1-11-44Διά την ακρίβειαν Η Ο Επιτελής Διοίκησις του Τάγματος (Τ.Υ.) ΠΟΛΙΤΗΣ - ΤΣΑΝΑΚΑΣ

72

Ε.Λ.Α.ΣΙΙΙ ΜΕΡΑΡΧΙΑΓΡΑΦΕΙΟΝ ΙΙ ονΑριθ. Ε.Π.1301

ΔΙΑΤΑΓΗ

Κατωτέρω κοινοποιούμεν την υπ΄αριθμ. Ε.Π.9810/15-10-44 Διαταγήν Γεν. Στρατηγείου και παρακαλούμεν όπως αι καταστάσεις υποβληθούν ημίν μέχρι 15 τ.μ. απαραιτήτως.

Σ.Δ 2-11-44Αντ/ρχης Πυρ/κού ΤΣΙΚΛΗΤΗΡΑΣ

Καπετάνιος ΑΚΡΙΤΑΣ

ΠαραλήπταιΙΙΙΙ και ΙΧ Ταξιαρχίαι11ον Συν. ΠεζικούΙΙΙ Μ.Συν. Πυρ/κού

Κοινοποίησις Διά την ακρίβειανΠελ/κήν Επιτροπήν (υ.τ.ε) Το ΙΙ ον ΓραφείονΓραφείον ΙΙ ον

Ε.Λ.Α.Σ ΕπείγουσαΓΕΝΙΚΟ ΣΤΡΑΤΗΓΕΙΟΕΠΙΤΕΛ.ΓΡΑΦΕΙΟ ΙΙ αΑριθμ. Ε.Π. 9810

Διαταγή

Παρακαλούμεν να υποβληθούν μέσω του Γεν. Στρατηγείου στη Συμμαχική Επιμελητεία των Ιταλών καταστάσεις των Ιταλών που βρίσκονται σε τμήματα του ΕΛΑΣ ή κοντά σε χωρικούς κ.λ.π. που δε τροφοδοτούνται απ΄τη Συμμαχική Επιμελητεία, είτε άμεσα, είτε έμμεσα με τη χορήγηση μισής ή μιας λίρας. Στις καταστάσεις αυτές θ΄αναγραφούν όλοι οι Ιταλοί στρατιώτες και Αξιωματικοί είτε αυτόμολοι, είτε αιχμάλωτοι είναι, είτε προέρχωνται από τους συνθηκολογήσαντες το Σεπτέμβριο του 1943. Στις καταστάσεις αυτές θ΄αναγραφούν χωριστά οι παραπάνω κατηγορίες. Θεωρούμε περιττό να τονίσωμε πως επείγει πολύ η υποβολή των καταστάσεων.

Σ.Δ.Γεν.Στρατηγείου 15-10-44 ΣΤΕΦΑΝΟΣ ΣΑΡΑΦΗΣ Υποστράτηγος

73

Ε.Λ.Α.ΣΓΕΝΙΚΟ ΣΤΡΑΤΗΓΕΙΟΕΠΙΤΕΛ.ΓΡΑΦΕΙΟ ΙΙ αΑριθμ. 14669

Προς

Την Συμμαχικήν Στρατιωτικήν Αποστολήν

Εχομεν την τιμήν να θέσωμεν υπ΄όψιν υμών τα παρακάτω στοιχεία αφορώντα την δράσιν του Τσαούς-Αντών αφ΄ενός και του Αξκού συνδέσμου της Σ.Σ Αποστολής Ταγμ/ρχου Μύλλες αφ΄ετέρου.

Τον Αύγουστον του 1943 έφθασεν εις Ανατ. Μακεδονίαν ο Ταγ/ρχης Μύλλερ ως σύνδεσμος αξιωματικός της Σ.Σ.Α. Συνεδέθη αμέσως με τα μόνα δρώντα εκεί τμήματα του ΕΛΑΣ . Ταύτα συναισθανόμενα τας προς την Πατρίδα και τον όλον συμμαχικόν αγώνα υποχρεώσεις των μετά πάσης προθυμίας παρέσχον εις αυτόν πάσαν εξυπηρέτησιν διά την εκπλήρωσιν της αποστολής του (συγκέντρωσιν πληροφοριών κ.λ.π). Περιώδευσαν μαζί του όπου εκείνος επιθυμούσε. Κατά μίαν περιοδείαν του και εις έν χωρίον ορεινόν ονόματι Μεσοβούνι οι χωρικοί έδωσαν την πληροφορίαν ότι εις την περιφέρειαν των υπήρχον μικραί ληστοσυμμορίαι και εξέφρασαν την πικρίαν των και απογοήτευσιν και αγανάκτησιν εναντίον του, διότι επιέζοντο υπ΄αυτών κατά τρόπον οικτρό (ληστείαι , βιασμοί, αρπαγαί κ.λ.π) και ούτως εις τας πι΄έσεις των Γερμανο-βουλγάρων κατακτητών προσετίθεντο και αι πιέσεις των ληστοσυμμοριών.

Οι αρχηγοί του ΕΛΑΣ εκάλεσαν τον αρχηγόν των ληστοσυμμοριών Τσαούς-Αντών να σταματήσουν την αντεθνικήν και αντισυμμαχικήν δράσιν των και να ενισχύσουν τον αγώνα κατά του ξένου κατακτητού εντασσόμενοι εις τον ΕΛΑΣ. Αι διαπραγματεύσεις ευρίσκοντο εις το τέρμα των, ότε εξεδηλώθησαν αι διασπαστικαί διαθέσεις του Ταγμ/ρχου Μύλλερ πράγμα όπερ μόνον εις όφελος του κατακτητού απέβαινε. Μέσω του ΄Ελληνος αλεξιπτωπιστού Πετράκη ήλθεν εις επαφήν μετά των λυστοσυμμοριών και υποσχόμενος αφειδώς την συμμαχικήν βοήθειαν εις υλικά και χρήματα έπεισεν αυτούς να μην έλθωσιν εις επαφήν και συνεννόησιν μετά του ΕΛΑΣ. Ας σημειωθεί ότι και διά του Πετράκη επεχείρησε διασπαστικάς και εις αυτάς τας γραμμάς του ΕΛΑΣ ανεπιτυχώς όμως. Εις διαμαρτυρίας των αρχηγών του ΕΛΑΣ επεκαλείτο το γνωστόν συμφωνητικόν ως τούτο να ήτο μέσον διασπάσεως των Εθνικών και συμμαχικών δυνάμεων.

Ενισχυόμενοι εις υλικά και χρήματα αφειδώς οι άνθρωποι του Τσαούς Αντών υπό του κ. Μύλλερ και αποθρασυνθέντες ενέτειναν την κακοποιόν κατά του πληθυσμού και του ΕΛΑΣ δράσιν των εις βαθμόν

αφάνταστον. Αναφέρομεν τινά εκ των στυγερών εγκλημάτων των άτινα διεπράχθησαν αν μη τη υποδείξει και συνεργασία τουλάχιστον με την ανοχή του κ. Μύλλερ. Ούτω:

1) Την ημέραν της πρωτοχρονιάς εκλήθησαν τμήματα του ΕΛΑΣ να συνεορτάσουν την εορτήν του Νέου Ετους εις Τσάλ Ντάγ. Ο ΕΛΑΣ εδέχθη την πρόσκλησιν ως απαρχήν συνεννοήσεως και συνεργασίας κατά των Γερμανο-βουλγάρων. Καθ΄ήν όμως στιγμήν ανύποπτον κατέφθασε το τμήμα του ΕΛΑΣ ο αρχηγός των συμμοριτών έδωσε το σύνθημα ομαδικών πυρών με αποτέλεσμα να φονευθούν και να εκτελεσθούν διά πελέκεως 15 άνδρες του ΕΛΑΣ, εν οις και ο στρατιωτικός αρχηγός του τμήματος. Οι συλληφθέντες υπέστησαν μαρτύρια χειρότερα των της ιεράς εξετάσεως. Ο Ταρ/ρχης κ. Μύλλερ ουδ΄εις απλήν διαμαρτυρίαν προέβη.

2) Ολίγας ημέρας μετά το αποτρόπαιον αυτό έγκλημα ο Μύλλερ επέμεινε να αναχωρήση μετά της συνοδείας του και εζήτησε δι΄ασφάλειάν του δύναμιν 20 ανδρών του ΕΛΑΣ, ήτις και του εδόθη προθύμως με επί κεφαλής τον Διοικητήν του Τάγματος Μποζ Ντάγ Σερρών αξ/κόν Αγιν. Μετέβησαν εις Μποζ Ντάγ Δράμας όπου και εγένετο ρίψις χωρίς τούτο να είναι εις γνώσιν του ΕΛΑΣ. Η εκεί πλησίον ευρισκομένη Βουλγαρική φρουρά επετέθη. Το τμήμα του ΕΛΑΣ μετά πολύωρον μάχην την απέκρουσεν. Μετά την λήξιν της μάχης κατέφθασεν η συμμορία του Τσαούς Αντών και επετέθη δολοφονικώς κατά του τμήματός του. Συνέλαβον αιχμαλώτους εκ των ημετέρων και μεταξύ αυτών και τον αξ/κόν Αγιν τους οποίους και εξετέλεσαν άνευ της ελαχίστης πάλιν διαμαρτυρίας του κ. Μύλλερ.

3) Ολίγον προ του ως άνω εγκλήματος, ο βοηθός και συνεργάτης Μύλλερ Πετράκης παρέλαβεν από το απόσπασμα ΄Αγι τους συναγωνιστάς του ίνα μεταβούν εις Τσάλ Ντάγ, όπου ανεμένετο ρίψις και άλλοι αλεξιπτωτισταί. Καθ΄οδόν ο βοηθός του αξ/κού συνδέσμου της ΣΣΑ Πετράκης παρέδωσε τους τρεις στρατιώτες του ΕΛΑΣ εις ανθρώπους του Τσαούς Αντών, οίτινες αφού τους απεγύμνωσαν και τους εβασάνισαν φρικωδώς εξετέλεσαν τους δύο, του τρίτου αποδράσαντος εκ του τόπου της εκτελέσεως.

Δεν χρειάζεται να τονίσωμεν ότι μετά την διάπραξιν των ως άνω

εγκλημάτων ο Ταγ/ρχης Μύλλερ μετά της συνοδείας του παρέμεινεν οριστικώς εις τας ομάδας του Τσαούς Αντών ενισχύων, οργανώνων και καθοδηγών αυτάς εις το έργον των εναντίον του πληθυσμού και των ομάδων του ΕΛΑΣ υποβοηθών ούτω τον κατακτητήν και το καταστρεπτικόν του έργον.

Ούτως είχον τα πράγματα μέχρι του Σ/βρίου 1944, ότε ο ΕΛΑΣ απηλευθέρωσε τας πόλεις Αλεξανδρούπολιν Καβάλλαν, Σέρρας, Ξάνθην, Κομοτινήν , Δράμαν κ.λ.π. Τούτο απήρεσε στον κ. Μύλλερ και εις τους στρατευμένους του Τσαούς Αντών και Σια. Διά τον λόγον τούτον απεστάλη ο Τσαούς Αντών εις Σόφια και τη υποδείξει και επεμβάσει του κ. Μύλλερ υπεγράφη το γνωστόν συμφωνητικόν του Διοικητού του ΙΙ Σώματος του Βουλγαρικού Στρατού στρατηγού Σιράκωφ και του Τσαούς Αντών, ως εκπροσώπου της προδοτικής οργανώσεως ΠΑΟ την οποίαν ως γνωστόν προηγουμένως απεκήρυξεν ο αρμόδιος αξ/κός σύνδεσμος της Σ.Σ Αποστολής. Σκοπός του συμφωνητικού δεν ήτο βεβαίως το κτύπημα του κατακτητού αλλά το κτύπημα του ΕΛΑΣ. Το συμφωνητικόν τούτο του οποίου αποστέλλομεν αντίγραφον, ηκυρώθη κατόπιν της γνωστής επεμβάσεως των αντιφασιστών Βουλγάρων στρατιωτών, οίτινες συνέλαβον τον στρατηγόν Σιράκωφ.

Η δράσις του Ταγ/ρχου Μύλλερ, δεν περιωρίσθη εις την υπογραφήν του ανθελληνικού και αντισυμμαχικού αυτού συμφωνητικού. Τμήματα του ΕΛΑΣ ενεκλείθησαν υπό του Τσαούς Αντών εις καπνολογικόν ινστιντούτο Δράμας και οι αρχηγοί της ΥΙΙ Μεραρχίας Κωνσταντάρας και Αρης συνελήφθησαν δι΄ενέδρας και εκρατήθησαν . Γνωστοί ενθοπροδότες συνεργάται των κατακτητών ως οι Σπυρίδης και Κουρτίδης και άλλα στελέχη των Ταγμάτων Ασφαλείας και της ΠΑΟ προστατεύονται υπό των ομάδων τους Τσαούς Αντών παρά την συμφωνίαν Γκαζέρτας και τας Κυβερνητικάς αποφάσεις.

Δι όλα τα ανωτέρω ή τουλάχιστον διά τα μέχρι του Οκτωβρίου γεγονότα ευθύνεται απολύτως ο Ταγ/ρχης Μύλλερ.

Παρακαλούμεν όπως, τ΄ανωτέρω διαβιβασθώσιν εις τον Στρατηγόν Σκόμπι διά την λήψιν των επιβαλλομένων μέτρων κατά του Ταγ/ρχου Μύλλερ όπως και των αποδειγμένως εγκληματιών πολέμου Τσαούς Αντών και λοιπών στελεχών του.

Σ.Δ.Γεν.Στρατηγείου 10-11-1944 Μετά τιμής ΣΤΕΦΑΝΟΣ ΣΑΡΑΦΗΣ ΑΡΗΣ ΒΕΛΟΥΧΙΩΤΗΣΚοινοποίησιςΥπουργείον Στρ/κών (υτα) Διά την ακρίβειανΚ.Ε του ΕΑΜ Το ΙΙ ον ΓραφείονΙΙΙ και ΙΙ Γραφεία Γ ΣΙΙ α Γραφείον Γ.Σ

74

ΕΘΝΙΚΟΣ ΣΤΡΑΤΟΣΕ.Λ.Α.ΣΙη ΜΕΡΑΡΧΙΑ54ον ΣΥΝ/ΓΜΑ ΠΕΖΙΚΟΥΑριθ. Πρωτ. Ε.Π.2231

ΕΚΘΕΣΙΣ ΠΕΠΡΑΓΜΕΝΩΝ

Κεφάλαιον Α΄ Οργάνωσις - Δύναμις

Συνεκροτήθη Διμοιρία Αυτοκινήτων εις εκτέλεσιν της υπ΄αριθ. Διαταγής Γενικού Στρατηγείου εκ των υπαρχόντων μηχανοκινήτων.

Επίσης συνεκροτήθη και ετέρα Ναυτική Βάσις στις Β. ΣΠΟΡΑΔΕΣ με βάσιν την ΣΚΙΑΘΟΝ.

Συνεκροτήθησαν Φρουραρχεία εις ΒΟΛΟΝ - ΑΛΜΥΡΟΝ -

ΣΚΙΑΘΟΝ - ΣΚΟΠΕΛΟΝ.Το ΙΙ ον Γραφείον του Συν/τος μετά των Π.Κ.Π αποτέλεσε

ιδιαίτερον τμήμα.Επίσης συνεκροτήθησαν ως ιδιαίτερον τμήμα τα Συνεργεία του

Συν/τος.

ΔΥΝΑΜΙΣ ΣΥΝΤΑΓΜΑΤΟΣΜονάδες Αξκοί Υπαξκοί Ιερείς Ανταρταί Σύνολον1.Διοίκησις 2 - - - -2.Επιτελείον 15 - - - -3.Λόχος Διοικήσεως

3 15 - 119 137

4.Ι/54 Τάγμα 24 92 - 634 7505. ΙΙ/54 –«- 21 75 1 505 6026. ΙΙΙ/54 –«- 25 106 1 680 8127. ΧΥΙ/γ Μοίρα Πυρ/κού

7 31 - 164 202

8. 8ος Λόχος Νέων 5 4 - 137 1469. Λόχος Μηχα-νικού

3 26 - 133 162

10.Λόχος Εμπέ- δων

5 6 - 104 115

11.Διμοιρία Ολμων

1 4 - 27 32

12.Διμοιρία Αυτόκινήτων

- 5 - 19 24

13. 4η Ναυτική Μοίρα

2 18 - 137 157

14. Εφ. Συν/τος 1 11 - 72 8415. Συνεργεία Συν/τος

1 14 - 116 131

16. Νοσοκομείον 5 1 - 23 2917. ΙΙ ον Γρα-φείον 1 1 - 23 2518.Φρουραρχεί- ον Βόλου

2 - - 7 9

19. Λέσχη Αξ/ κών 1 - - - 1

Σύνολον 124 409 2 2.900 3.435

Δύναμις Κτηνών κατά κατηγορίαςΤμήματα Ιπποι Ημίονοι ΄Ονοι

Κέλητες Κοιν. Φόρτου

Ειδ. Φόρτου

Κοιν. Φόρτου

1. Ι/54 Τάγμα 2 3 9 15 -2. ΙΙ/54 –«- - 2 10 22 -3. ΙΙΙ/54 –«- 3 8 13 25 -4. ΧΥΙ/γ Μοίρα Πυρ/κού

- 2 6 33

5. Λόχος Μηχανικού

1 - - 5 -

6. Λόχος Διοική σεως

4 - - 5 -

7. 8ος Λόχος Νέων

- - - 3 -

8. Διμοιρία Ολ- μων

- - 6 2 -

9. Εφοδιασμός - 2 - 3 -10. Λόχος Εμπέ δων

- - - 1 -

Σύνολον 10 17 44 114 1-185

ΚΑΥΣΙΜΑ : Δεν υπάρχουν.

ΜΕΤΑΦΟΡΙΚΑ ΜΕΣΑ

6 φορτηγά αυτοκίνητα (λάφυρα) 1 τρίκυκλη Μοτοσυκλέτα (λάφυρον)4 -«- -«- (εξ επιτάξεως) 6 δίκυκλες -«- (λάφυρα) 22 επιβατικά -«- (λάφυρα) (2 ακινητούν)3 -«- -«- (εξ επιτάξεως) (2 ακινητούν)

ΣΤΕΓΑΣΕΙΣ ΑΝΔΡΩΝ: ΄Απαντα τα τμήματα εντός οικημάτων.

ΣΤΕΓΑΣΕΙΣ ΚΤΗΝΩΝ: Εις ΄Ορχον και Σταύλους.

ΗΘΙΚΟΝ ΜΟΝΑΔΩΝ: Αρκετά καλόν. Αι μάχαι και τα εγχειρήματα για την κατάληψη του Βόλου και των λοιπών Στρατιωτικών στόχων διακρίνοντο από το επιθετικό πνεύμα των ανδρών.

Κεφάλαιον Β΄ Πληροφορίαι

ΓΕΝΙΚΑΙ ΠΛΗΡΟΦΟΡΙΑΙ1/10/1944 Οι Γερμανοί εξετέλεσαν 2 στρατιώτες των που

απεπηράθησαν να αυτομολήςουν2/10/1944 Τα Πυρ/λα του ΠΛΙΑΣΙΔΙΟΥ μεταφέρθησαν στα ΧΑΝΙΑ. Το

δε οχυρό ΠΛΙΑΣΙΔΙΟΥ το περιεκύκλωσαν με νάρκες και περιμένουν διαταγή να το ανατινάξουν.

1/10/1944 Σήμερα στο ΒΟΛΟ έγινε εκ μέρους των Εθνικοαπελευθερωτικών Οργανώσεων μνημόσυνον για τα θύματα του φασισμού στο οποίον πήραν μέρος πάνω από 20.000 Λαού. Οι Γερμανοί τρομοκρατημένοι παράμειναν απλώς ως θεαταί.

2/10/1944 Οι Γερμανοί ανατίναξαν την σιδ/κήν γέφυραν ΑΝΑΥΡΟΥ.3/10/1944 Ηλθε από την ΘΕΣ/ΝΙΚΗΝ 1 αεράκατος με 4 ανωτέρους

Αξ/κούς οι οποίοι συνομίλησαν με τον Λιμενάρχην ΒΟΛΟΥ ΠΕΤΣ. Οι Γερμανοί σήμερα ανετίναξαν τα κλειδιά και το τροχαίον υλικόν της γραμμής ΠΗΛΙΟΥ.

5/10/1944 Οι Γερμανοί με 5 αυτοκίνητα ανέβηκαν στην ΠΟΡΤΑΡΙΑ όπου αφού καθ΄οδόν κτυπήθηκαν από τμήματά μας φεύγοντες έκαψαν 150 σπίτια εις ΠΟΡΤΑΡΙΑ και ΚΑΤΗΧΩΡΙ. Επί κεφαλής της ανωτέρω δυνάμεως ήταν ο Φρούραρχος ΒΟΛΟΥ Αντ/ρχης ΚΡΑ¸Σ.

7/10-1944 ΄Ηλθε στο λιμάνι του ΒΟΛΟΥ νηοπομπή με 1000 περίπου Γερμανούς που προέρχονται από τον ΠΕΙΡΕΑ.

8/10/1944 Σήμερα με μικρά πλοία ήλθαν από ΕΥΒΟΙΑ περί τους 150 Γερμανούς θετικές πληροφορίαι της απορρήτου υπηρεσίας μας αναφέρουν ότι οι Γερμανοί θα εγκαταλείψουν τον ΒΟΛΟΝ μέχρι 20/10/1944.

9/10/1944 Ηλθαν από τον ΠΕΙΡΕΑ 30 σκάφη διαφόρου μεγέθους με πολεμικό υλικό και στρατό.

10/10/1944 Σήμερα ήλθε στο λιμένα του ΒΟΛΟΥ από τον ΠΕΙΡΕΑ νηοπομπή μεταφέρουσα περί τους 3000 στρατιώτες και διάφορο πολεμικό και άλλο υλικό.

11/10/1944 Άλλη νηοπομπή από 19 σκάφη ήλθε στο λιμένα με 1000 περίπου Γερμανούς και παντοειδές πολεμικό υλικόν. - Σήμερα οι Γερμανοί στο ΒΟΛΟ επίταξαν πολλά κάρρα και καροτσάκια προκειμένου να τα χρησιμοποιήσουν διά την αναχώρησίν των προς ΛΑΡΙΣΣΑΝ. - Με πολλά πλοία έφυγαν σήμερα δυνάμεις του ναυτικού προς ΘΕΣ/ΝΙΚΗ πλην όμως αργότερα επέστρεψαν πάλιν εις ΒΟΛΟΝ γιατί στο δρόμο χτυπήθηκαν από συμμαχικά αεροπλάνα και καράβια.

12/10/1944 Φάλαγγες άρχισαν να φεύγουν προς ΛΑΡΙΣΣΑΝ αφού προηγουμένως το Πυρ/κό τους έβαλε προς τα υψώματα του ΚΑΚΑΒΟΥ προσπαθώντας να διανύξουν δρόμον. Αι ανωτέρω δυνάμεις υπολογίζονται περί τους 4500 άνδρες.

13/10/1944 9 συμμαχικά αεροπλάνα εβομβάρδισαν σήμερα τον λιμένα του ΒΟΛΟΥ στον οποίον βρίσκονται περί τα 75 γερμανικά σκάφη και τα οποία έπαθεν τεράστιες καταστροφές. Λόγω των μεγάλων δε εκρήξεων προξενήθησαν ζημίες σε πολλά παραλιακά οικήματα. - Οι Γερμανοί εξακολουθούν να συγκεντρώνουν καροτσάκια πωλούν σε εξευτελιστικές τιμές τα ατομικά των είδη πολλά δε εκ των οποίων καίουν. - Πληροφορίαι απορρήτου υπηρεσίας μας αναφέρουν ότι ήλθε διαταγή στο Φρουραρχείο , λέγουσα να αυτοβυθίσουν τα εις τον λιμένα ευρισκόμενα πλοία , ν΄ανατινάξουν τον λιμένα και να αναχωρίσουν μέχρι 18/10/1944. - Τα καταστραμένα υπό του συμμαχικού βομβαρδισμού πλοία υπολογίζονται εις 25 περίπου.

15/10/1944 Σήμερα ήλθε στο λιμάνι από Χαλκίδα 1 πλοίο τσιμέντινο με Γερμανούς και υλικόν.

16/10/1944 Οι Γερμανοί απηγόρευσαν την κάθοδον πολιτών προς παραλίαν και σκότωσαν 1 που δεν ήξευρε την διαταγή τους. - Τας μεσημβρινάς ώρας σήμερον έγινε βομβαρδισμός στον λιμένα του ΒΟΛΟΥ από συμμαχικά αεροπλάνα με αποτέλεσμα την καταστροφήν 6 καϊκιών του τσιμέντινου πλοίου, την σκάλαν των σιδ/μων και μιας αερακάτου.

18/10/1944 Οι Γερμανοί σήμερα ανετίναξαν τη σκάλα του παλαιού Λιμεναρχείου, τις γενικές αποθήκες, τον λιμένα μέχρι ψαράδικα και πολλά σκάφη.

19/10/1944 Οι Γερμανοί αφού ανετίναξαν τας οχυρώσεις ΠΛΙΑΣΙΔΙΟΥ επιχείρησαν να κατέβουν προς ΒΟΛΟ όπου καθ΄οδόν συνεπλάκησαν και εξουδετερώθησαν από τμήματα του Ε.Λ.Α.Σ. - Οι Γερμανοί ανετίναξαν σε 4 σημεία τον κυματοθραύστην σε πολλά σημεία, το λιμάνι σε πολλά σημεία το δρόμο ΒΟΛΟΥ προς ΑΓΡΙΑΝ. Το ασύρματο που είχαν στο ξενοδοχείον ΠΑΛΛΑΣ εβύθησαν στον λιμένα. Εριψαν πολλά Πυρ/λα και όπλα στη θάλασσα, έκαψαν μεγάλες ποσότητες ιματισμού, εγκατέλειψαν όλους τους στρατωνισμούς των και συγκεντρωμένοι κατευθύνωνται προς ΛΑΡΙΣΣΑΝ. - Τας απογευματινάς ώρας άνδρες της Ε.Π εισήλθον εις την πόλιν κατέλαβαν διαφόρους στρατωνισμούς και διατήρησαν την τάξιν . Ο λαός του ΒΟΛΟΥ σύσσωμος με λουλούδια και τραγούδια περιμένει την είσοδο των Ανταρτών στην πόλιν. - Εις τας 7.30' κατελήφθη υπό του 9ου Λόχου η ΓΟΥΡΙΤΣΑ. - Τας μεσονυκτίους ώρας τμήματα του 54ου Συν/τος εισήλθον εις την πόλιν και ολοκλήρωσαν την κατάληψιν αυτής. - Ο Λαός υπεδέχθη αυτούς με έξαλον ενθουσιασμόν τραγουδώντας πατριωτικά τραγούδια και στεφανώνων τους Αντάρταςμε λουλούδια. - Πέραν της ημερομηνίας ταύτης παύουν αι πληροφορίαι περί του εχθρού καθ΄ότι δεν υπάρχει τοιούτος.

ΚΙΝΗΣΙΣ ΤΗΣ ΑΝΤΙΔΡΑΣΗΣ

Η αντίδρασης με την είσοδο του στρατού στο ΒΟΛΟ και την επίδειξη της δυνάμεώς του, της πειθαρχίας του, της λαϊκότητός του και της υποδοχής την οποία επεφύλαξε ο Λαός εις αυτόν τρομοκρατήθηκε και εις ουδεμίαν ενέργειαν προέβη.

Τελευτέως όμως βλέπουσα την ανεχτικότητά μας, την αποφυγή λήψεως μέτρων και καθοδηγηθείσα ίσως καταλλήλως ήρχισε να κινείται προβαίνουσα εις συνεδριάσεις και διαδόσεως ειδήσεων ψευδών, εις κυκλοφορίαν συνθημάτων εναντίον του ΕΑΜ - ΕΛΑΣ ως και εις στρατολογίαν μελών.

Ο ΕΔΕΣ ειδικώτερα αναπτύσει δράσιν και ο ίδιος φαίνεται και ως καθοδηγητής των άλλων.

Όλα τα στελέχη και τα σπίτια παρακολουθούνται άγρυπνα.

ΔΡΑΣΙΣ ΧΩΡΟΦΥΛΑΚΗΣ

Η δράσις της Χωροφυλακής προ της αποχωρήσεως των Γερμανών ήτο παθητική και μάλλον υποβοηθητική των Γερμανών.

Μετά την είσοδο του ΕΛΑΣ και την αποκάλυψιν στοιχείων εις βάρος της αφωπλίσθη και εις ουδεμίαν υπηρεσία ασχολείται.

Τα στελέχη της διάκεινται μάλλον εχθρικώς προς το ΕΑΜ - ΕΛΑΣ.

Κεφάλαιον Γ΄ Επιχειρήσεις

ΣΤΑΘΜΕΥΣΙΣ ΚΑΙ ΔΙΑΤΑΞΙΣ ΜΟΝΑΔΩΝ

1/Διοίκησις. εις ΒΟΛΟΝ εις πολυκατοικία ΚΑΠΟΥΡΝΙΩΤΗ επί της οδού Αγ. Νικολάου

2/Μ. Επιτελείον. εις ΒΟΛΟΝ εις πολυκατοικία ΚΑΠΟΥΡΝΙΩΤΗ επί της οδού Αγ. Νικολάου

3/Λόχος Διοικήσεως. εις ΒΟΛΟΝ επί της οδού Δεληγιώργη4/Ι/54 Σ.Δ. εις Στρατώνες Πεζικού με την Ιην Πολυβολαρχίαν

και την ομάδα ΕΠΟΝ. 1ος, 2ος, 3ος Λόχοι εις αποθήκη Στεργίου Β. (ΒΟΛΟΣ)

5/ΙΙ/54 Σ.Δ. εις Στρατώνες Πεζικού μεθ΄όλης της δυνάμεως.6/ΙΙΙ/54 Σ.Δ. εις ΒΟΛΟΝ επί της οδού Ιάσωνος - Γαμβέτα

οικίαν Ζαρκάδου, 9ος Λόχος εις ΛΑΡΙΣΣΑ, 10ος Λόχος εις ΑΛΜΥΡΟΝ, 11ος Λόχος εις ΣΚΙΑΘΟΝ, 12ος Λόχος εις ΛΑΡΙΣΣΑ, Λόχος Οπλομηχανημάτων έδρα Στρατώνες Πεζικού και με 1 Διμοιρία εις Κεντρική προβλήτα και Φυλάκειον εις γέφυρα ΞΗΡΙΑ.

7/ΧΥΙ/γ Μοίρα Πυρ/κού Σ.Δ. εις Στρατώνες, 5η Πυρ/ρχία εις Στρατώνες.

8/4η Ναυτική Μοίρα. Βάσις εις ΒΟΛΟΝ πολυκατοικία ΓΚΛΑΒΑΝΑ, ετέρα εις ΑΓΙΟΝ ΙΩΑΝΝΗΝ – ΑΓΥΙΟΚΑΜΠΟΥ - ΒΑΛΤΟΥΔΙ - ΣΚΙΑΘΟΝ.

9/ Λόχος Εμπέδων. Εις Στρατώνες10/ Λόχος Μηχανικού. Εις ΒΟΛΟΝ.11/8ος Λόχος Νέων. Εις Στρατώνες12/Διμοιρία Ολμων. Εις ΓΟΥΡΙΤΣΑ και ΠΕΥΚΑΚΙΑ και Σωλήν

εις Στρατώνες.13/Διμοιρία Μηχανοκινήτων. Εις ΒΟΛΟΝ14/ Εφοδιασμός Συν/τος. Εις ΒΟΛΟΝ (Αποθήκη ΦΟΝ-ΚΛΕΒΕ).15/ΙΙ ον Γραφείον . Εις Πολυκατοικία ΚΑΠΟΥΡΝΙΩΤΗ.16/Λέσχη Αξ/κών. Εις πολυκατοικία ΓΚΛΑΒΑΝΗ (Ιάσωνος-

Γαμβέτα)17/Φρουραρχείον ΒΟΛΟΥ. Εις πολυκατοικία ΚΑΠΟΥΡΝΙΩΤΗ

18/Φρουραρχείον Β. ΣΠΟΡΑΔΩΝ. Εις ΣΚΙΑΘΟΝ19/Φρουραρχείον ΑΛΜΥΡΟΥ. Εις ΑΛΜΥΡΟΝ.

ΕΠΙΧΕΙΡΗΣΕΙΣ

Την 2/10/1944 Γερμανικόν Πυρκόν έβαλε σφοδρώς κατά του ΙΙΙ/54 Τάγματος άνευ ουδεμιάς ζημίας.

Την 3/10/1944 τμήματα του 9ου Λόχου ενήργησαν τρομοκρατικήν επιδρομήν κατά Γερμανικού Φυλακείου ΧΑΝΙΩΝ. Ο εχθρός αιφνιδιάσθη και συνήλθεν μόλις μετά παρεύλεσιν 10 λεπτών ότε ηδυνήθη να βάλη κατά των ημετέρων. Απώλειαι εχθρού ανεξακρίβωτοι. Ημετέρων –Ο-

Την ιδίαν ημέραν τμήμα Μηχανικού το Ι/54 Τάγματος κατέστρεψε ολοκληρωτικά τη γραμμή ΝΤΕΚΩΒΙΛ Μεταλλείων ΔΟΜΟΚΟΥ - ΚΑ¸ΤΣΗΣ που χρησιμοποιούσε ο εχθρός διά την μεταφοράν βενζίνης και πετρελαίου εκ των Μεταλλείων.

Την 4/10/1944 ο εχθρός εφοδίασε τα αποκεκομένα τμήματά του εις ΧΑΝΙΑ δ ι΄ αεροπλάνου.

Την 5/10/1944 τμήματα αντιμετώπησαν επί 3ωρον εις ΠΟΡΤΑΡΙΑ εχθρική φάλαγγα εκ 12 αυτοκινήτων πλήρων στρατού, τριών Πυρ/λων και 2 τάνκς υποστηριζομένων υπό των Πυρ/λων ΠΕΥΚΑΚΙΩΝ, ΓΟΥΡΙΤΣΗΣ και πολλών ΄Ολμων και εχθρικής δυνάμεως κινηθείσης από ΠΛΙΑΣΙΔΙ εις σκληράν μάχην εξεληχθείσαν εις οδομαχίαν εντός της ΠΟΡΤΑΡΙΑΣ ο εχθρός κατώρθωσε να καταλάβη ταύτην. Απώλειαι του εχθρού εξακριβωμέναι 30 νεκροί και τραυματίαι, 1 αυτοκίνητον καταστραφέν. Απώλειαι ημετέρων 1 νεκρός. Ο εχθρός προέβη εις πυρπόλησιν μεγάλου αριθμού οικιών εις ΠΟΡΤΑΡΙΑΝ και ΚΑΤΗΧΩΡΙ..

Από 1ης μέχρι 6ης Οκτωβρίου τμήματα του Ι/54 Τάγματος απηγόρευσαν την αποχώρησιν προς Βορράν εχθρικών φαλάγγων επιφέροντα σοβαράς απωλείας εις τον εχθρόν.

Την 7/10/1944 ενεργήθη επιθετική κρούσις εις περιοχήν ΦΑΡΣΑΛΩΝ διά 2 ομαδικών Ολμων και μιάς Διμοιρίας Πεζικού με αποτέλεσμα την καταστροφήν 6 εχθρικών αυτοκινήτων και τον φόνο πολλών Γερμανών.

Την ιδίαν ημέραν 2 εχθρικαί περίπολοι κινηθείσαι εκ ΒΟΛΟΥ προς ΛΑΡΙΣΣΑΝ δι΄ανίχνευσιν πεδίου ναρκών εβλήθηκαν υπό

ενεδρευόντων τμημάτων μας. Επικολούθησε συμπλοκή αποτέλεσμα της οποίας ήτο η υποχώρησις του εχθρού με απώλεια αλυσιδοφόρου έλκοντος Πυρ/λον καταστραφέν συνεπεία νάρκης. Εχθρικόν Πυρ/κόν έβαλε κατά των θέσεών μας. Απώλειαι εχθρού περίπου 15 νεκροί. Ημετέρων 2 τραυματίαι.

Δύναμις 300 και πλέον Γερμανών με 4 Πυρ/λα και 2 τάνκς υποστηριζομένη υπό των Πυροβολείων ΠΕΥΚΑΚΙΩΝ – ΓΟΥΡΙΤΣΗΣ και πολλών Ολμων επεχήρησε από τας πρωϊνάς ώρας ν΄ανέλθη εις ΠΟΡΤΑΡΙΑ. Εις μάχην διαρκέσασα επί 5 ώρες τα τμήματά μας επέφερον σημαντικάς απωλείας εις τον εχθρόν και εκράτησαν τας θέσεις των τελικώς ο εχθρός ηδυνήθη την 13ην ώραν ν΄ανέλθη εις ΠΟΡΤΑΡΙΑΝ. Απώλειαι του εχθρού περίπου 20 νεκροί και τραυματίαι και 3 αιχμάλωτοι. Λάρυφα 1 μαρσίπ, 2 μάουζερ, 1 ζεύγος κιάλια και πολλές εκκρηκτικές ύλες. Απώλειαι ημετέρων 3 νεκροί και 7 τραυματίαι.

Εν συνεχεία την 13ην ώραν ο εχθρός επιχήρησε ν΄ανέλθη εις ΧΑΝΙΑ και να διασπάση τον κλοιόν του ΠΛΙΑΣΙΔΙΟΥ εις μάχην με τα εκεί τμήματά μας διαρκέσασα επί 6ωρον ηναγκάσθη να καμφή και τελικώς να τραπή εις φυγήν προ της εκδηλωθείσης αντεπιθέσεως των ημετέρων. Απώλειαι του εχθρού 25 περίπου νεκροί και τραυματίαι. Λάφυρα 1 Οπλ/λον, 2 όπλα, άφθονα πυρ/χικά και 4 κάρρα. Ημέτεραι απώλειαι –Ο-.

Την 8/10/1944 εχθρική φάλαγξ αυτοκινήτων κινηθείσα εκ ΒΟΛΟΥ προς ΛΑΡΙΣΣΑΝ προσέκρουσε επί πεδίου ναρκών μεταξύ ΚΑΚΑΒΟΥ - ΛΑΤΟΜΕΙΟΥ 2 φορτηγά αυτοκίνητα κατεστράφησαν τελείως. Απώλειαι εχθρού ανεξακρίβωτοι. Ημετέρων -Ο-.

Την 11/10/1944 ημέτερος Ουλαμός Πυρ/κού εβομβάρδισε εχθρική νηοπομπή 4 σκαφών πλήρων στρατού και πολεμικού υλικού. Εβλήθησαν άπαντα τα σκάφη, 1 τούτων πλήρων στρατού εβυθίσθη και έτερον ερυμουλκήθη με σοβαρές ζημίες εις ΒΟΛΟΝ. Ημέτεροι απώλειαι -Ο-.

Την 12/10/1944 ο εχθρός εκ ΒΟΛΟΥ έβαλε διά Πυρκού και Ολμων από θέσεων ΠΕΥΚΑΚΙΑ – ΣΤΡΑΤΩΝΕΣ – ΛΑΜΙΑ –ΛΑΤΟΜΕΙΟΝ και από θαλάσσης (εξ αντιτορπιλικού από 6ης πρωϊνής μέχρις 18ης ώρας) κατά των θέσεών μας ΚΑΚΑΒΟΣ - ΜΡΑΜΟΡΑΧΗ με σκοπόν να διαλύση τα τμήματα και διέλθη διά της δημοσίας οδού

ΒΟΛΟΥ - ΛΑΡΙΣΣΗΣ. Ο εχθρός έβαλε πλέον των 2500 βλημμάτων κατά το 12ωρον και υπό την προστασία του Πυρ/κού εκινήθη φάλαγξ 2500 ανδρών επ΄αυτοκινήτων, τετρατρόχων, πεζή και δι΄άλλων μεταφορικών μέσων φθάσασα των θέσεών μας. Εβλήθη δε υπό του Πυρ/κού μας και ενός ΄Ολμου ευστόχως, ταυτοχρόνως το πεζικό μας έβαλε δι΄όλων των πυρών του κατά του κινουμένου εχθρού εξαναγκασθέντος να τραπή εις φυγήν με κατεύθυνσιν αριστερά της δημοσίας οδού προς ΛΑΡΙΣΣΑΝ διά του χωρίου Διμίνι και των αντερισμάτων ΣΕΣΚΟΥΛΟΥ. Αποτέλεσμα της μάχης απώλειαι του εχθρού περί τους 200 νεκρούς και τραυματίας, 2 αυτοκίνητα πολλά κάρρα και μεταφορικά ζώα. Ημέτεραι απώλειαι 3 νεκροί και 1 τραυματίας. - Λάφυρα μία μεγάλη Γερμανική σημαία Ναυτική, αρχείον μονάδος, 800 δισεκατομύρια ένα μυδράλιον, σφαίρες μυδραλίου, ΣΤΕΝ, βλήματα όλμων και αρκετός ιματισμός και τρόφιμα

Μέχρις αργά το εσπέρας το πεδίον εγκαταλείπετο από νεκρούς και τραυματίας του εχθρού.

Την 14/10/1944 ο 12ος Λόχος εχτύπησε αιφνιδιαστικά παρά το ΣΑΚΑΛΑΡ δύναμιν 100 Γερμανών. Διάρκεια μάχης 4ωρος. Απώλειαι εχθρού 40 νεκροί και τραυματίαι. Ημετέρων 1 νεκρός.

Την 15/10/1944 εχθρική δύναμις 100 περίπου Γερμανών εκινήθη από ΒΟΛΟΝ προς ΑΓΡΙΑΝ. Τμήματα του 9ου Λόχου τους απέκρουσε, εν συνεχεία ενεργήσαντα κυκλωτικήν κίνησιν εκ του δεξιού των ανάγκασαν να τραπούν εις φυγήν εγκαταλείψαντες όπλα και υλικά. Απώλειαι ημετέρων –Ο-.

Την ιδίαν ημέραν ο εχθρός από πρωϊνάς ώρας έβαλλε διά πυρ/κού και ΄Ολμων εκ των Στρατώνων ΒΟΛΟΥ – ΛΑΜΙΑΣ και ΛΑΤΟΜΕΙΟΥ κατά των θέσεών μας «ΚΑΚΑΒΟΣ και ΜΠΡΑΜΟΡΑΧΗ» . Περί την 8ην πρωϊνήν εχθρική φάλαγξ δυνάμεως Συντ/τος εκινήθη από ΒΟΛΟΝ προς ΛΑΡΙΣΣΑΝ τμηματικώς. Το πυροβολικόν και ο Ολμος έβαλε την κινηθείσα φάλαγγα ήτις ανεπτύχθη αριστερά και προσπάθησε να διέλθη και καταλάβη τα υψώματα «ΜΠΡΑΜΟΡΑΧΗΣ» προς υποστήριξιν των τμημάτων του, κατόρθωσε προς στιγμήν αυτό και διευκόλυνε την διάβασιν της φάλαγγος προς ΛΑΡΙΣΣΑ Τμήματα μας συμπτυχθέντα προσωρινώς, εξακολούθησαν μάχην. Πυροβολικόν μας και Ολμοι έβαλλον κατά της «ΜΠΡΑΜΟΡΑΧΗΣ» αντεπίθεσις 2 Λόχων μας

εξηνάγκασε τον εχθρόν τας νυκτερινάς ώρας να την εγκαταλήψουν. Απώλειαι εχθρού αρκετά σοβαραί. Ημετέρων 1 νεκρός και 3 τραυματίαι.

Την 16/10/1944 Τα ως άνω τμήματά μας ανακατέλαβον τας θέσεις της χθες ελέγχοντα και πάλιν την δημοσίαν οδόν ΒΟΛΟΥ - ΛΑΡΙΣΣΗΣ.

Την ιδίαν ημέραν ο 12ος Λόχος επετέθη κατά των υποχορούντων Γερμανών από ΒΟΛΟΝ προς ΛΑΡΙΣΣΑΝ και εκυρίευσαν λάφυρα και υλικόν. Συνεπεία δε της ιδίας ενεργείας ανετινάχθη εχθρικόν τάνκς. Απώλειαι ημετέρων –Ο-.

Την 17/10/1944 προς 18ην εξετελέσθη σαμποτάζ επί της αμαξιτής οδού ΦΑΡΣΑΛΩΝ - ΛΑΡΙΣΣΗΣ διά της δημιουργίας πεδίου ναρκών με αποτέλεσμα την καταστροφήν 3 αυτοκινήτων, 1 μοτοσυκλέτας και 4 κάρρων πλήρη στρατού. Απώλειαι ημετέρων –Ο-.

Την ιδίαν ημέραν ο εχθρός δυνάμεως 3000 ανδρών και πλέον τη υποστιρίξει πυρκού και όλμων επιχείρησε να διέλθει από Βόλου προς Λάρισσαν. Το πυρ/κόν μας διά των ευστόχων βολών απαγόρευσε την διέλευσιν πέραν της γέφυρας «ΞΗΡΙΑ» Οι Γερμανοί ανεπτύχθησαν και διασκορπίσθησαν αριστερά. Τα κάρρα, αυτοκίνητα και όλα τα μεταγωγικά του βαρειά φορτωμένα με υλικά παντοειδή μη δυνάμενα να διέλθουν καίονται υπό των ιδίων Γερμανών εκτός εκείνων που κατεστράφησαν από το Πυρ/κό μας. Ο εχθρός όταν έφθασε εις το ύψος των θέσεών μας εβλήθη συνεχώς υπό των πυρών μας και εξηναγκάσθη να απομακρυνθή εκ της βολής διά ΔΙΜΙΝΙΟΥ προς ΣΕΣΚΟΥΛΟΝ και ΛΑΤΟΜΕΙΟΝ. Το Πυρ/κό αντιληφθέν την κίνησιν τεμάχισε την φάλαγγα εις 4 μέρη και επέφερε βαρυτάτας απωλείας στον εχθρόν όστις είχε ενισχυθεί εν τω μεταξύ δι 1 τάνγκς και αυτοκινήτων εξελθόντα της ΛΑΡΙΣΣΗΣ. Απώλειαι του εχθρού πλέον των 200 νεκρών και τραυματιών, 7 κάρρα, 1 αυτοκίνητον, άφθονα πυρομαχικά, και παντοειδές υλικόν. Απώλειαι ημετέρων –Ο-.

Σήμερον εισήλθον τμήματα του Ι/54 Τάγματος εις ΣΤΥΛΙΔΑ.Την ιδίαν νύκτα 2 τεθωρακισμένα αυτοκίνητα με 2 τάνκς

περιπολόντα επί της δημοσίας οδού ανιχνεύοντα έφθασαν επί του πεδίου βομβών ενώ τμήματα του Μηχανικού έδωσαν πυρ εις εμπυρευματισμένες βόμβες είχε ως αποτέλεσμα την πλήρη καταστροφή 1 τεθωρακισμένου αυτοκινήτου και πολλών Γερμανών. Απώλειαι εχθρού

ανεξακρίβωτοι. Ημετέρων –Ο-. Λάφυρα 1 μυδράλιον με 5 κιβώτια πυρ/χικά μυδραλίου και 1 κιβώτιο πυρ/χικά αυτομάτου όπλου.

Την 18/10/1944 ο εχθρός επί 4ωρον έθαπτε τους νεκρούς της προηγουμένης ημέρας παρά το ΛΑΤΟΜΕΙΟΝ.

Την 19/10/1944 Φυλάκειο ΠΛΙΑΣΙΔΙΟΥ και ΧΑΝΙΩΝ επεχήρησαν να κατέλθουν εις ΒΟΛΟΝ. Ο ΙΙ ος Λόχος επετέθη κατ΄αυτών και τους διέλυσε αναγκάσας αυτούς να εγκαταλείψουν όλα τα υλικά των, και να τραπούν εις φυγήν άτακτοι και άοπλοι. Συνελήφθησαν 4 αιχμάλωτοι και εκυριεύθη πολεμικό υλικό. Εκ των 53ων της εχθρικής φρουράς ΙΙ διεσώθησαν.

Το ίδιο πρωϊ εχθρικόν Πυρ/κόν έβαλε κατά των θέσσεων του ΙΙ/54 τάγματος, εκεί εχθρική φάλαγξ εκ 350 ανδρών ως εμπροσθοφυλακή εβλήθη υπό των πυρών του Πυρκού και Πεζικού. Εκ ταύτης περί τους 120 εφονεύθησαν καθ΄ομολογίαν αιχμαλώτου.

Ετέρα φάλλαγξ δυνάμεως 2000 ανδρών περίπου κινηθείσα και αυτή εκ ΒΟΛΟΥ προς ΛΑΡΙΣΣΑΝ και ενισχυθείσα διά 2 τάνκς εκ ΛΑΡΙΣΣΗΣ εβλήθη υπό των τμημάτων μας. Μετά πολλάς απωλείας ο εχθρός ετράπη εις φυγήν προς τα αριστερά των θέσεών μας και επωφελούμενος της νυκτός διέφυγε προς ΛΑΡΙΣΣΑΝ . Απώλειαι εχθρού πλέον των 200 νεκρών και τραυματιών, 4 αιχμάλωτοι, βλήματα όλμων πυροβολικού, αυτοκίνητα, κάρρα, φυσίγγια μυδραλίου και παντοειδές άλλο υλικόν. Ημέτεραι απώλειαι 2 τραυματίαι.

Επίσης επί τοποθετημένων ναρκών υπό τμήματος Μηχανικού διελθούσα υπ/πος φάλαγγα προσκρούσαν αυτοκίνητον αυτής ανετινάχθη φονευθέντων απάντων των επιβαινόντων.

Την 20/10/1944 και περί ώραν 00.30' το ΙΙΙ/54 Τάγμα ευρίσκετο εντός της πόλεως του ΒΟΛΟΥ ως η Ε.Π.Ε 1/778 δγή μας.

Την ιδίαν ημέραν τμήμα του ΙΙ/54 και περί ώραν 13η εισήλθεν εις ΒΕΛΕΣΤΙΝΟΝ.

Την 21/10/1944 12ος Λόχος εκτύπησε οπισθοφυλακή του υποχωρούντος εχθρού.

Την 23/10/1944 Ο 12ος Λόχος εισήλθεν στη πόλη της ΛΑΡΙΣΣΗΣ.

ΚΡΙΣΕΙΣ ΔΙΟΙΚΗΣΕΩΣ ΕΠΙ ΔΙΕΞΑΧΘΕΙΣΩΝ ΕΠΙΧΕΙΡΗΣΕΩΝ

Απασαι αι επιχειρήσεις του μηνός είχον την μορφήν τακτικής

διεξαγωγής μάχης, χαρακτηριστική είναι η διεύθυνσις της μάχης και η επέμβασις των ηγητόρων διά της εφεδρείας των εις πυρ και άνδρες.

Αι τελευταίαι μάχαι του ΚΑΚΑΒΟΥ αι οποίαι εγένοντο ως επί το πλείστον με αναλογίαν 1/10 το ολιγώτερον με την αριθμητικήν υπεροχήν πάντοτε με το μέρος του εχθρού απέδειξαν ότι τα τμήματά μας έχουν συνεχή πειθαρχία πυρός, αρκετά αναπτυγμένο μαχητικό και επιθετικό πνεύμα. Διά τας δύο τελευταίας μάχας αξίζει να εξαρθή το γεγονός ότι εκ μέρους των τμημάτων μας και των ηγητόρων επεδείχθη αρκούντος ανεπτυγμένη τακτική αντίληψις και ικανότητες διεξαγωγής μάχης εκ παρατάξεως εις όλας τας φάσεις εξελίξεώς της.

Ο μην αυτός απέδειξε ότι η Μοίρα Πυρ/κού έχει αρτίως εκπαιδευθή, τα αποτελέσματα δε της βολής συνηγορούν εις την σκέψιν ότι η Μοίρα δύναται να ανταποκριθεί πλήρως εις πάσαν αποστολήν εντός των δυνατοτήτων βολής.

ΠΡΟΤΑΣΕΙΣ ΔΙΟΙΚΗΣΕΩΣ

1/ Να εγκριθή η λειτουργία της Σχολής Επιλοχιών και Συτιστών η οποία ήρχησε ήδη μαθήματα.

2/ Να εγκριθή η επαναλειτουργία Σχολής Υπαξ/κών.

3/ Να εγκριθή η λειτουργία Σχολής Καπεταναίων Λόχου.

ΚΕΦΑΛΑΙΟΝ Δ΄ Εφοδιασμός

ΓΕΝΙΚΗ ΟΡΓΑΝΩΣΙΣ

Ο εφοδιασμός μας σε τρόφιμα και παντοειδή υλικά γίνεται:

1/ Παρά των διαφόρων Κλιμακίων ΕΤΑ Περιοχής ΘΕΣΣΑΛΙΑΣ κατόπιν χορηγήσεως σχετικής δ/γής παρά του Νομαρχιακού Αντιπροσώπου της ΕΤΑ περιοχής ΘΕΣΣΑΛΙΑΣ Συντ/στής Τριαντ. Σκοτινιώτης.

2/ Δι΄αγοράς εκ του ελευθέρου εμπορίου διά χρηματικών ενισχύσεων και

3/ Διά συμφερουσών ανταλλαγών.

ΑΠΟΘΗΚΑΙ ΚΑΙ ΑΠΟΘΕΜΑΤΑ

Σήμερα ο Εφοδιασμός μας έχει μόνον μία Κεντρική Αποθήκη τροφίμων και υλικών στο ΒΟΛΟ. Αποθέματα δεν υπάρχουν.

ΚΑΤΑΣΤΑΣΙΣ ΕΙΔΩΝ ΙΜΑΤΙΣΜΟΥ

Εις άρβυλα καλή. Ιματισμός εφθαρμένος κυρίως εις λινοστολάς και περισκελίδας ως και ελλειπής στρατιωτικός τοιούτος από πολλούς Συν/στάς.

ΓΕΝΟΜΕΝΑΙ ΡΙΨΕΙΣ

-0-

ΧΡΗΜΑΤΙΚΟΣ ΕΦΟΔΙΑΣΜΟΣ

Παρελήφθη το Ταμείον του διαλυθέντος 1ου Κέντρου Εφοδιασμού. Αποδείξεις επί αποδόσει λ/σμού διά $ 196 και μετρητά $3.

Επίσης από Π. Πηλιορείτη $9, από Σ.Σ.Α $ 100, από Σ.Σ.Α μέσω Ι/54 Τάγματος μας $ 150 ήτοι σύνολον $ εις μετρητά 262 και εις αποδείξεις επί αποδόσει λ/σμού $ 196.

ΚΕΦΑΛΑΙΟΝ Ε΄ Οπλισμός

Κατάστασις όπλων Γερμανικών, Αγγλικών και Ιταλικών μακρυκάνων καλή, των υπολοίπων μετρία.

Κ α τ η γ ο ρ ί α ιΠυροβόλα 47/50 5 Υπολ/λα ΜΠΕΡΕΤΑ Ιταλίας 5Πυροβόλα 47/32 3 ΤΟΜΙΓΚΑΝ Αμερικής 12Ανταρ/κά τυφέκια 7 Τυφέκια Ιταλικά μακρύκανα 808Ομαδ. ΄Ολμοι Ιταλ. των 8Ι 3 Τυφέκια Ιταλικά βραχύκανα 927Ομαδ. ΄Ολμοι Αγγλ. των 8Ι 2 Τυφέκια Αγγλίας 88Ατομ. ΄Ολμοι Ιταλίας 7 Τυφέκια Γερμανίας 97Ατομ. ΄Ολμοι Αγγλίας 3 Τυφέκια ΜΑΟΥΖΕΡ Μακρύκανα 7Πολ/λα Ιταλίας ΦΙΑΤ 29 Τυφέκια ΜΑΟΥΖΕΡ Βραχύκανα 2Πολ/λα Ιταλίας ΜΠΡΕΝΤΑ 5 Τυφέκια ΜΑΛΝΙΧΕΡ Ελληνικά

βραχύκ.118

Οπλ/λα των 6,5 81 Τυφέκια ΜΑΛΝΙΧΕΡ βραχύκανα 38Οπλ/λα Αγγλίας ΜΠΡΙΕΝ 26 Τυφέκια ΛΕΜΠΕΛ Μακρύκανα 13Οπλ/λα Γερμανίας 6 Τυφέκια ΛΕΜΠΕΛ Βραχύκανα 7Μυδράλια Γερμανικά 7 Τυφέκια Αμερικής 4Οπλ/λα ΤΟΜΣΟΝ 8 Πολ/λα ΧΟΤΣΚΙΤΣ 1Υπολ/λα ΣΤΑΓΕΡ Ελληνικά 1 Πιστόλια 85Υπολ/λα Γερμανικά ΜΑΡΣΙΠ 14 Περίστροφα 62Υπολ/λα Αγγλίας ΣΤΕΝ 31

ΚΑΤΑΣΤΑΣΙΣ ΠΥΡΟΜΑΧΙΚΩΝ

Καλή

ΡΙΨΕΙΣ ΟΠΛΙΣΜΟΥ

-Ο-

Κεφάλαιον ΣΤ΄ Υγιεινή Κατάστασις Ανταρτών

Η υγιεινή κατάστασις των Ανταρτών κατά τον μήνα Οκτώβριο δεν εβελτιώθη διότι αφ΄ενός τα κρούσματα της ελονοσίας εσυνηχήσθησαν με την ιδίαν έντασιν αι δε υποτροπαί της νόσου είναι συχνότεραι καίτοι η φαρμακευτική θεραπεία ενεργείται μάλλον κανονικώς, ενώ αφ΄ετέρω η νοσηρότης των Ανταρτών γενικά συνεχίζεται μέσα στα ίδια πλαίσια. Λοιμώδη μεταδοτικά νοσήματα δεν παρατηρήθησαν ειμή ελάχιστα ως συνήθως μας απασχολεί το ζήτημα της ψώρας και σταφυλοκοκκιάσεως συνεπεία ελλείψεως αλοιφών. Οι τραυματίες μας που νοσηλεύομεν σήμερα ανέρχονται εις 60 περίπου η γενική κατάστασις είναι μάλλον καλή εκτός ορισμένων χειρουργικών επεμβάσεων προς αφαίρεσιν βλημμάτων κ.λ.π αι οποίαι καθυστερούνται καθώς επίσης καθυστερούνται και διάφοραι άλλαι χειρουργικαί επεμβάσεις επί περιπτώσεων χρονοίας σκωλικοειδίτητος, κύλης κ.λ.π.

Η καθαριότης των Ανταρτών πλημμελεστάτη και σήμερον ακόμη λόγω ελλείψεως λινοστολών, σάπωνος, λουτρών. Οι όροι υγιεινής και διαβιώσεως των Ανταρτών στο στρατωνισμό τους ουδόλως ανταποκρίνονται με τους κανονισμούς λόγω των μεγάλων ελλείψεων που παρουσιάζουν τα οικήματα και γενικώτερα ο στρατωνισμός των.

Λειτουργία Υγειονομικής Υπηρεσίας

Η Υγειονομική Υπηρεσία λειτουργεί από μεν της πλευράς της ιατρικής επιστημονικής εξυπηρέτησης κανονικώς και ικανοποιητικώς ενώ δυσχερένεται αφ΄ετέρου γενικώτερα εκ των διαφόρων ελλείψεων εις παντοειδή υγειονομικό υλικό απαραιτήτου διά την κανονικήν λειτουργία των αναρρωτηρίων διά την καλυτέραν εξυπηρέτησιν των ασθενών. Επίσης μας λείπουν μεταφορικά μέσα διά την ταχείαν μετακίνησιν των Ιατρών προς καλυτέραν απόδοσιν της υπηρεσίας των ως και μεταφορικόν μέσον διά την μεταφοράν βαρέως πασχόντων. Ως εκ τούτου η άμεσος παροχή βοηθείας εκ μέρους των Ιατρών επί εκτάκτου ανάγκης καθίσταται αδύνατος.

Λειτουργούντα Αναρρωτήρια

Υπάρχουν το Αναρρωτήριον του Συν/τος, εις Στρατώνες όπου νοσηλεύονται περίπου 50 ασθενείς.

Το Κεντρικόν Αναρρωτήριον του Συν/τος και της πόλεως στεγαζόμενον εις Βρεφικόν Σταθμόν με 120 αρρώστους.

Το Αναρρωτήριον των τραυματιών με 60 τραυματίας Δημητριάδος 231β.

Το Αναρρωτήριον των Φυματικών με 12 Φυματικούς και θάλαμος εις Εμπορικήν Σχολήν με 25 Γερμανούς τραυματίας.

Διατροφή ασθενών - Φάρμακα

Ως εκ της μεγάλης πληθόρας των ασθενών και η διατροφή είναι ελλειπής και κυρίως εκ της δυσκολίας εξευρέσεως απαραιτήτων τροφίμων, κρέατος, ιχθύων, αυγών και βουτύρου.

΄Ελλειψις εις φάρμακα στερούμεθα από μηνός παντελώς ενέσεων και κουφέτων κινίνης, βαζελίνης , θειάφι, οινόπνευμα κ.λ.π.

Κεφάλαιον Ζ΄ Πειθαρχία

Η πειθαρχία των Μονάδων αρκετά καλή.

Κίνησις Στρατοδικίων – Καταδίκαι

-Ο-

Κεφάλαιον Η΄ Γενικαί Παρατηρήσεις

Στρατωνισμός Ανδρών κτηνών

Με την είσοδον του Συν/τος εις κατοικιμένας περιοχάς επήλθεν ουσιώδης βελτίωσις της διαβιώσεως των ανδρών από της πλευράς ταύτης, το Συν/μα αντιμετωπίζει ήδη μεγάλα προβλήματα επιδιορθώσεως των κατεστραμένων κτιρίων των Στρατώνων ιδίως εις τας υδραυλικάς εγκαταστάσεις. Συνεστήθη από της επομένης της εισόδου εις ΒΟΛΟΝ ειδική επιτροπή τεχνιτών Ανταρτών η οποία επελήφθη του έργου τούτου και παρουσίασε ήδη αρκετά ικανοποιητικά αποτελέσματα, πλην όμως αντιμετώπισε ανυπέρβλητες τεχνικές δυσχέρειες. Επίσης τα κτήνη ευρίσκονται όσον αφορά την στέγασίν των εις καλυτέρους σταύλους πλην όμως το ζήτημα του ποτίσματος λόγω μη επισκευής εισέτι των υδραυλικών εγκαταστάσεων είναι αρκετά δυσχερές.

Διατροφή ανδρών κτηνών

Είναι από τα οξύτερα προβλήματα τα οποία το Συν/μα αντιμετωπίζει λόγω ελλείψεως εφοδίων εις τα Επαρχιακά Κλιμάκια της Ε.Τ.Α ιδίως τραγική είναι η κατάστασις των ασθενών λόγω ελλείψεως επαρκών τροφίμων διαίτης. Είναι ανάγκη η Κεντρική Επιμελητεία της Μεραρχίας να επιληφθεί του ζητήματος του Εφοδιασμού του Συν/τος διότι θα έχωμεν σοβαράς συνεπείας λόγω της αδυναμίας του Συν/τος και της Τοπικής Ε.Τ.Α.

Ιματισμός και Υπόδησις των Ανταρτών

Με την χορήγηση 250 αρβυλών καλύπτονται αι ανάγκαι του Συν/τος. Εκ των ανδρών 15% στερούνται λινοστολάς και 50% στερούνται δευτέρας λινοστολής. ΄Εχομεν 50% ελλείψεις εις χλαίνας και κουβέρτες. Ο υπάρχον ιματισμός και υπόδησις χρήζουν συντηρήσεως και επισκευής , ειδών κουρέως, ράπτου, υποδηματοποιού.

Οργάνωσις Γραφείων Συν/τος, Ταγμάτων, Λόχων

Γενικώς οργανώθησαν - εγκαταστάθησαν και λειτουργούν τα

Γραφεία εις ολόκληρο το Συν/μα επί πλέον της του Μ.Ε του Συν/τος εκρίθη απαραίτητος η οργάνωσις Δ/σεως Διαβιβάσεων – Υπηρεσίας Μεταφορών – Υπηρεσία Περισυλλογής πολεμικού Υλικού πράγμα που διευκόλυνε πάρα πολύ την εν γένει ομαλήν λειτουργίαν της εσωτερικής υπηρεσίας του Συν/τος, η δε αντιμετώπισις των διαφόρων προβλημάτων εγένοντο μάλλον επιτυχώς.

Ανασυγκρότησις Συν/τος

΄Ηρχισε η ανασυγκρότησις του Συν/τος σύμφωνα με τας κοινοποιηθείσας δ/γάς της Μεραρχίας.

Εκπαίδευσις των Ανδρών

Ευθύς μετά την είσοδον εις ΒΟΛΟΝ ήρχισε εκπαίδευσις των ανδρών κυρίως εις ασκήσεις πυκνής τάξεως, οπλασκίας εις τρόπον ώστε η εμφάνησις των ανδρών εις σύνολον και ατομικώς να είναι εμφανίσιμος και στρατικοποιουμένη.

΄Ηδη ήρχισε η εκπόνησις προγραμμάτων τεχνικής και τακτικής καταρτίσεως των ανδρών και στελεχών.

Σ.Δ 54ου Συν/τος τη 10/11/1944 Η Διοίκησις

(Τ.Υ)

Κ. ΜΑΛΛΙΑΡΟΣ Π. ΠΗΛΙΟΡΕΙΤΗΣ

ΥΠΟΒΑΛΛΕΤΑΙΙην ΜΕΡΑΡΧΙΑΝ (υ.τ.α)

75

Ε.Λ.Α.ΣΧΙΙΙ ΜΕΡΑΡΧΙΑ ΣΤΕΡΕΑΣΕΠΙΤΕΛΙΚΟΝ ΓΡΑΦΕΙΟΝ ΙΙ α ΔιαταγήΑριθμ. Ε.Π 4913

Κοινοποιούμε το υπ΄ αριθμ. 7/Ε.Π 10396/2-11-44 δελτίο πληροφοριών περί Ε.Δ.Ε.Σ του Γεν. Στρατηγείου. Σ.Δ ΧΙΙΙ Μεραρχίας 12-11-44 Δ. Ματσούκας ΥποστράτηγοςΠαραλήπται(16, 42, 52 Συν/τα) Διά την ακρίβειαν Μοίρα Πυρ/κού Το ΙΙ ον ΓραφείονΧΙΙΙ Λόχος Μηχανικού (Τ.Υ)

ΚοινοποίησιςΑ.Δ Η.Π. ΣτερεάςΧΙΙΙ εφ. ΜεραρχίαΓραφεία ΙΙ, ΙΙΙΣ.Δ.Α.

Ε.Λ.Α.ΣΓΕΝΙΚΟ ΣΤΡΑΤΗΓΕΙΟ Δελτίον Πληροφοριών υπ΄αριθ. 7ΕΠΙΤΕΛΙΚΟ ΓΡΑΦΕΙΟ ΙΙ α Από 26 Σεπ/βρίου έως 31 Οκτ/βρίου 1944 Αριθμ. Ε.Π 10398

Επί Ε.Δ.Ε.Σ

Ι. Γενικότητες

Ο ΕΔΕΣ και μετά τη συμφωνία της Ιταλίας εξακολουθεί τις συλλήψεις οπαδών μας, τη τρομοκρατία, τις πιέσεις και το εμπόδισμα της λεύτερης επικοινωνίας των πολιτών απ΄την περιοχή μας στη δικιά του και τανάπαλιν.

Εξακολουθεί ακόμη να κατέχει την Λευκάδα που σύμφωνα με την παραπάνω συμφωνία ανήκει στην περιοχή μας και να συνεργάζεται με τους εκεί Ραλλικούς, οι οποίοι λεύτεροι και οπλισμένοι γυρνάνε στο νησί κι΄επιδίδονται σε πλιάτσικο και καταπιέζουν τον πληθυσμό.

ΙΙ. Δύναμη - Διάταξη - Εργα

Η δύναμη του ΕΔΕΣ παραμένει η ίδια όπως στα προηγούμενα δελτία μας, Στην ΄Αρτα σταθμεύει η Ι Ταξιαρχία υπό τον Κωνσταντόπουλονν Κ. (2/39 και 26ον Συν/τα) και το ανεξάρτητον Τάγμα του Βοϊδαρου. Η δύναμη των Εδεσιτών μέσα στην πόλη ανέρχεται σε 600 περίπου. Η έδρα του 26ου είναι στην Ακροποταμιά. Στα Γιάννενα η έδρα της ΥΙΙΙ Μεραρχίας ΕΔΕΣ. Η γενική σύνθεση των Μονάδων του ΕΔΕΣ είναι περίπου η παρακάτω:

Ομάδα μάχης επτά ή οκτώ άνδρες με ένα οπλοπολυβόλο και ένα υποπολυβόλο. Η διμοιρία 3 ομάδες και ο Λόχος 2 διμοιρίες (50 άνδρες περίπου). Τάγμα δύο Λόχοι και δύο όλμοι των 81 χλμ.

ΙΙΙ. Οπλισμός - Εφοδιασμός.

Στις 4/10 μεταφέρθηκαν από το Ιραμέτ στην ΄Αρτα 4 κάρρα με βλήματα πεδινού πυρ/κού που δεν ανετίναξαν οι Γερμανοί.

16/10 έφτασαν από τα Δερβίζιανα προερχόμενα εκ του εξωτερικού 2 πυροβόλα των 7,5. Ανάμεναν και άλλα δύο.

Στις 12/10 μεταφέρθηκαν στην Πρέβεζα από Καναλάκι ένα πυροβόλο και ιματισμός. 2 άλλα ορειβατικά πυρ/λα μεταφέρθηκαν στις 26/10 στη Φιλιπιάδα.

ΙΥ. Δραστηριότητα

1. Περιοχή Αράχθου 7/10 Το φυλάκιο Περάνθης ΕΔΕΣ έβαλε με σκοπευμένα

πυρά ενάντια στο φυλάκιο μας Αγίων Αναργύρων. 9/10 Ο Κωνσταντινίδης με δύναμη Εδεσιτών βρίσκεται

στο Ανήλιο Μετσόβου, διαδίδει ότι θα καταλάβη το Μέτσοβο και ότι αν εμποδισθεί απ΄τον ΕΛΑΣ θα διαμαρτυρηθή στην Εθν. Κυβέρνηση.

Σημειώνουμε ότι η πόλη του Μετσόβου σύμφωνα με την συμφωνία της Ιταλίας ανήκει σε μας. Το Στρατηγείο του Ζέρβα μεταφέρθηκε κοντά στα Γιάννενα. Το απόγευμα της 15/10 οι Εδεσσίτες μπήκαν στα Γιάννενα.

2. Περιοχή Καλαμά Στις 17/10 οι Εδεσίτες αποσύρθηκαν από τα χωριά

Λαψίστα - Νεοχώρι - Γαρδίκι νότια του δρόμου Γιάννενα Ηγουμενίτσα. Παραμένει ακόμη στο Πέραμα το Τάγμα του Λυγεράκη.

Το πρωϊ στις 17/10 τμήμα μας που κινιόταν προς κατάληψη του Βοτονοσίου περιοχής μας δέχτηκε πυρά από εφέδρους και μονίμους Εδεσίτες ευρισκομένους στα υψώματα Βοτονοσίου. Το τμήμα μας ουδέν απήντησε στα πυρά και ζήτησε το φιλικό διακανονισμό του επισοδείου. Οι Εδεσίτες απήντησαν ότι έχουν διαταγή του Δ/του του Τάγματος του Κωνσταντινίδη να κρατήσουν το Βοτονόσι. Στις 19/10 εγκαταστάθηκε εκεί Λόχος Εδεσιτών.

Στις 17/10 στο Πέραμα (Β. Γιάννενα) περιοχής μας το Τάγμα Λυγεράκη που παραμένει εκεί συνέλαβε και αφόπλισε άνδρες της Ε.Π που πήγαν προς συνάντηση για να διαμαρτυρηθούν γιατί παρά τη συμφωνία αντικανονική παραμονή τους στο παραπάνω χωριό. Δηλώθηκε από τους ΕΔΕΣίτες ότι το Πέραμα και η λοιπή ΄Ηπειρος ανήκει στον ΕΔΕΣ και ότι αν κινηθή ο ΕΛΑΣ θα τον χτυπήσουν.

3. Λευκάδα Στις 3/10 αναχώρησε από τη Λευκάδα για την Πρέβεζα

βενζινόπλοιο που μετέφερνε ένα ορειβατικό πυρ/λο δύο αξκούς και 65 αντάρτες.

Εξακριβώθηκε ότι ο Ραλλικός Βέρης πήγε στην Πρέβεζα. 13/10 Οι Ραλλικοί και ο Μαραγκός (Δ/τής ΕΔΕΣ

Λευκάδας) συνεσκέφθησαν. Στη σύσκεψη ο Μαραγκός είπε ότι θα εγκαταλείψη το νησί. Υστερα απ΄αυτό οι πρώτοι αποφάσισαν να φυλάνε τετρακόσιους Εαμίτες ομήρους τους οποίους θα εκτελέσουν σε περίπτωση επίθεσης του ΕΔΕΣ.

19/10 ΄Ολην την νύκτα της 18 προς 19 μεταφέρονταν πυρομαχικά από την Πρέβεζα στη Λευκάδα. Από τη Πάργα στάλθηκαν στους Ραλλικούς της Λευκάδας 250 στολές και άρβυλλα και ίσως και πυρομαχικά.

Οι Ραλλικοί επέτρεψαν την επικοινωνία των πολιτών με το Ξυρόμερο απ΄το πρωϊ της 17/10.

11/10 Οι δυνάμεις των Ραλλικών στη Λευκάδα είναι οι παρακάτω:

Λόχος Σηκιώτη (διαθέτει 10 ατομικά τυφέκια και 4 οπλοπολυβόλα).

Λόχος Βέρη δύο αντιαεροπορικά κανόνια, 15 στο κάστρο και 4 φυλάκια γύρω από την πόλη με 10-20 άνδρες και από ένα οπλοπολυβόλο. Στη Καλυβόνη λόχος μηχανημάτων υπό τον Λοχ. Μηχ/κού Ηλία Καραχάλιο και 100 πεζή. Από Τεμπέλη μέχρι Βληχό φυλάκια ανεξακρίβωτα.

Νησίδια Σπάρτο και Βληχό φυλάκια με ατομικό οπλισμό.

4. Πρέβεζα 4/10 Τα τμήματά μας τα μαχόμενα στην Πρέβεζα

ύστερα από συμφωνία της Ιταλίας διεπεραιώθησαν στο Ξηρόμερο.

V. Συλλήψεις - Τρομοκρατία

3/10 Δύναμη του ΕΔΕΣ, υπό τον Βολάνι, που κατέλαβε τους παξούς, επέβαλε φασιστικό καθεστώς στο νησί.

Προβαίνουν σε επιτάξεις, κακοποιήσεις και ξυλοδαρμούς μέχρι αίματος. Συλλαμβάνουν τους Εαμίτες και τους μεταφέρουν στο στρατόπεδο Σουλίου. Ο Ταγ/ρχης Στεργιούλης (;) που προορίζονταν από τον ΕΔΕΣ για φρούραρχος του νησιού προσπάθησε να προμηθευθή όπλα απ΄τους Γερμανούς για να χτυπήσουν τους Κουμμουνιστάς.

4/10. Στο Τσοπλαλή - Ακροποταμιά αντάρτες του ΕΔΕΣ του Τάγματος Μίκροβα έδειραν άγρια 14 πολίτες γιατί άργησαν να προσέλθουν για αγκαρία. Στα Μύδια επιτάσσουν τα δυο. Απαγορεύουν τη βοσκή των κοπαδιών του Πέτα στην περιοχή της Περάνθης και τους κατοίκους του Πέτα να μαζέψουν τις εληές κοντά στα φυλάκια τους.

Συνεχίζεται ακόμη η συκοφαντία για τη δήθεν παράδοση από μέρους μας της Θράκης στη Βουλγαρία και της Ηπείρου στην Αλβανία.

Την νύχτα προς 7/10 Εδεσίτικα τμήματα (Λόχος Βράνκαλου και τμήμα Πανταζή) επέδραμον στα χωριά Στούνι και Αδρομίστα. Λεηλατήθησαν τα σπίτια των Εαμιτών άρπαξαν ρούχα, πρόβατα κλπ. και προβήκανε στη σύλληψη των παρακάτω συναγωνιστών μας:

1) Μίχταλη Ε. 2) Παπαθανασίου Γ. 3) Κολόκα Σ. 4) Κολόκα Ι. 5) Τσόλα Λ. 6) Μιλιώτη Ι. 7) Εξάρχου Ε. 8) Παπαδημητρίου Ν. των οποίων αγνοείται η τύχη.

9/10. Πιάστηκαν και κρατούνται από τους Εδεσίτες η μητέρα και η αδελφή και η γυναίκα του συναγ. μας Μενέλου Σερβετά. Επίσης η Βασιλική Σπερλή και η Αλέξαινα Μαγγέλου.

Στην περιοχή Φιλιατών πιάστηκαν με μόνη την κατηγορία ότι είναι Εαμίτες οι: 1) Γεώργ. Στόρλιας (΄Αγιοι Πάντες) 2) Βενέτης Ταβαντζής (Γραιδόνια) 3) Δ. Τσουρής (Κοκκινιά) 4) Γρ. Σάκκας (Κόκκινο Λιθάρι) 5) Π. Κάφης (Παληοκκλήσι) 6) Ιωάν. Πούλος (Λιάμπεη) 7) Γκολής (Μπαμπούρης) δ) Διον. Τριαντάφυλλος (Φανερωμένη) και άλλους.

16/10. Στην περιοχή Λαύδανι (Α. Κασιδιάρι) εμφανίσθηκε τρομοκρατική ομάδα 13 ανδρών υπό τους Εδεσίτες οπλαρχηγούς Μπουρανταίους από τη Ραβενή. Ενεδρεύσαντες μεταξύ Αετόπετρα και Λαύδανης τραυμάτισαν έναν αντάρτη μας. Δήλωσαν ότι σκοπός τους είναι να εξοντώσουν τα πολιτικά στελέχη του ΕΑΜ.

Στις 18/10 πιάστηκαν στην Πρέβεζα από τους ΕΔΕΣίτες ο Εθνοσύμβουλος Παπαδήμας Βασ. Οι συναγ. Παπαδημητρίου Κ.

Μπουτέτσης Μιχ. και ο υπεύθυνος της ΕΠΟΝ. Προσπάθεια επιστράτευσης μέσα στην Πρέβεζα απότυχε. ΄Εγινε γενική επίταξη των γενικών μεταγωγικών μέσων.

17/10. Στα Γιάννενα οι Εδεσίτες κάνουν έρευνα στα σπίτια για ανεύρεση οπλισμού με αφορμή εκδηλώσεων συμπαθείας των Γιαννιωτών προς σύνδεσμο αντάρτη μας, επυροβόλησαν τον Λαό και τραυμάτησαν πολίτες.

Κυκλοφόρησε διαταγή του Ζέρβα που ζητάει απ΄τους κατοίκους της περιοχής τους να παραδώσουν τον οπλισμό τους.

Αντάρτες μας κινούμενοι στις 16/10 από Μπισδούνι προς Περίβλεπτον βληθήκανε από Εδεσίτες βορείως της γέφυρας Λυκοστόμου (περιοχής μας) με πολυβόλο χωρίς επιτυχία.

Πληρ. 21/10 Από τα σπίτια των Ισραηλιτών της Αρτας διώχτηκαν όλοι οι Εαμίτες για να τα νοικιάσουν οι Εδεσίτες. Μετά την κατάληψη των Φιλιατών απ΄τον ΕΔΕΣ σημειούνται πρωτοφανείς ωμότητες. Κατεσφάγησαν μικρά παιδιά Τσάμηδων. Οι εκτελεσθέντες υπερβαίνουν τους 250. Νέες γυναίκες Μουσουλμάνων κλείστηκαν στο σχολείο των Φιλιατών που χρησιμοποιείται σαν οίκος Ανοχής.

Επί νεαράς Μουσουλμάνιδος ασέλγησαν 40 Εδεσίτες. Η λεηλασία είναι γενική. Τα πλιάτσικα τα μοιράζονται μεταξύ τους και φαγώνονται κατά τη διανομή.

Οι σύνδεσμοι της Αυτοδιοίκησης Νεοχωρακίου που κινούνται με έγγραφα για την επάνοδο των προσφύγων πιάστηκαν απ΄τους Εδεσίτες, δάρθηκαν και κρατήθηκαν μέρες.

Στην πόλη της ΄Αρτας συνεχίζονται οι έρευνες και η χρήση του βούρδουλα.

VΙ. Διάφορες Πληροφορίες

7/10. Από Εδεσίτικη πηγή πληροφορούμαστε ότι στην ΄Αρτα στάλθηκαν 1200 ατομικές προσκλήσεις επιστράτευσης. Στην ΄Αρτα παρέμειναν στις θέσεις τους όλες οι Αρχές εκτός από τους δικαστικούς. Ο πολιτικός Δ/της της πόλης Χρήστος Κωνσταντινίδης αδελφός του Δ/τη της Ιης Ταξιαρχίας ΕΔΕΣ με προκύρηξη τους συνέστησε στο Λαό πειθαρχία. Σε λόγο του είπε ότι στην Ελλάδα θα εφαρμοστή πολιτικό σύστημα σοσιαλιστικό-δημοκρατικό και εθνικό και επιζητεί να

προσελκύσει συνεργάτες υποσχόμενος θέσεις. Ισχυρίζονται ότι το Αγρίνι, το Μεσολόγγι και άλλες πόλεις κατέχονται από Ράλληδες και όχι από τμήματά μας.

Στις 10/10 αυτομόλησαν στα τμήματά μας 10 Εδεσίτες αντάρτες του Τάγματος Πανταζή.

14/10. Κατ΄απόλυτα εξακριβωμένες πληροφορίες ο Εδεσίτης Τσάνος Δημήτριος πήγε από τα Γιάννενα στην Κόνιτσα με Γερμανικό αυτοκίνητο.

16/10. Οι Εδεσίτες έδωσαν άδεια να γίνει παλλαϊκή συγκέντρωση Εαμιτών. Ο Λαός των Γιαννίνων είναι κατά 80% Εαμικός. Στο λιμάνι της Πρέβεζας κατέπλευσαν το Ελληνικό σκάφος «Πάνθηρ» και ένα Αγγλικό ναρκαλιευτικό. Το απόγευμα της μέρας της άφιξης (16/10) το πλήρωμα του Πάνθηρος 200 περίπου παρήλασε στην Πρέβεζα. Οι περισσότεροι ναύτες του είναι Εαμίτες. Δηλώθηκε στους αντάρτες του ΕΔΕΣ ότι θα διακοπή η μισθοδοσία. Πολλοί άρχισαν να φεύγουν. Μεγάλη δυσαρέσκεια επικρατεί κατά των αξκών για τη συμπεριφορά τους και για την καθυστέρηση της μισθοδοσίας.

21/10. Δ/της Κεφαλονιάς ορίστηκε ο Τάκης Μαχαιράς. Στη Φιλιπιάδα μοιράστηκαν 50 προσκλήσεις κατάταξης. Οι κληθέντες δεν παρουσιάστηκαν. Προσκλήσεις επίσης εκδόθηκαν και στην περιοχή Αράνθου με ελάχιστη επιτυχία. Σοβαρότατες διενέξεις μεταξύ Χούτα και Κωνσταντοπούλου. Ο Χούτας θεωρεί τον εαυτό του απατηθέντα από τον Ζέρβα για το ζήτημα του Βάλτου και απειλεί να δράση μεμονωμένα.

Ο Δ/της του 2/39 Συν/τος Ζορμπαλάς πυροβόλησε τον υπασπιστή του για ερωτικούς λόγους. Οι αδελφοί Ζώη και Ζάνου αξκοί του 2/39 έφυγαν από το Συν/μα και πήγαν στα Καστανοχώρια ύστερα από προσωπικές προστριβές με τον Ζορμπαλά.

Πληρ. 1/11. Στην Κέρκυρα τμήματα ΕΔΕΣ αφόπλισαν τμήματά μας του νησιού παρά την συμφωνία της Ιταλίας κατά την οποία εδικαιούντο να κρατήσουν τον οπλισμό τους και να υπαχθούν τακτικώς υπό τις διαταγές του ΕΔΕΣ πράγμα που δεν αρνήθηκαν.

VII. Συμπέρασμα

Ο ΕΔΕΣ ευθύς αμέσως μετά την υπογραφή της Ιταλίας άρχισε τις παραβιάσεις του (Λευκάδος, Κέρκυρα, σύνορα Καλαμά κλπ)

έτσι για μια ακόμη φορά ατιμάζει την υπογραφή πράγμα που είναι σύστημά του και που τον κατέστησε παρομοιώδη . Οι σύντομες προσπάθειες ν΄αυξήση τη δύναμή του με κάθε μέσο παρέμειναν άπρακτες.

Με τις συλλήψεις στελεχών μας, την τρομοκρατία και την απαγόρευση των Λαϊκών συγκεντρώσεων με την επιβολή του στρατ. Νόμου και τον εξαναγκασμό οπαδών μας στην υπογραφή αποκυρηχτικών δηλώσεων προσπαθεί να καταπνίξη τα φιλελεύθερα αισθήματα του Ηπειρωτικού Λαού.

Οι πολιτικοί του φωστήρες δηλώνουν ότι θα επιβάλλουν στην Ελλάδα εν σύστημα σοσιαλιστικό - Εθνικό. ΄Ισως ενα τύπου Χιτλερικού Εθνικοσοσιαλισμού.

Σ.Δ. Γεν. Στρατηγείου 2.11.44 Αρης Βελουχιώτης

76

Στρατηγόν Ζέρβαν Ν.

Καίτοι δεν αποτελώ μέλος της αντιπροσωπείας του Ε.Λ.Α.Σ. ήτις διαπραγματεύεται τα ζωτικότερα της Ελλάδος ζητήματα μεταξύ της υμετέρας αντιπροσωπείας και εκείνης της φίλης Ε.Κ.Κ.Α εν τούτοις, προσκληθείς και παρακληθείς από τον κ. Κομνηνόν Πυρομάγουλου, έχω την τιμήν να δηλώσω τα κάτωθι:

α/ Δεν έχω ουδεμίαν αντίρρησιν να συναντηθώμεν προσωπικώς. Τούτο όμως είναι ζήτημα της Κ.Ε. Ε.Α.Μ. - Ε.Λ.Α.Σ και εξαρτάται απολύτως απ΄αυτήν. Δυνατόν, κατά συνέπειαν, να πραγματοποιηθή μόνον κατόπιν εγκρίσεώς της.

β/ Απαραίτητος προϋπόθεσις και της συναντήσεως αυτής και πάσης άλλης συζητήσεως και ενεργείας είναι η λήψις, από τας ενταύθα συσκεπτομένας αντιπροσωπείας , της αποφάσεως περί πλήρους ενοποιήσεως των ενόπλων δυνάμεων όλων των οργανώσεων (Ε.Λ.Α.Σ – Ε.Δ.Ε.Σ – Ε.Κ.Κ.Α) και της ενιαίας διοικήσεως από του ανωτάτου ως του κατωτάτου κλιμακίου μέχρι και της ομάδος μάχης συμπεριλαμβανομένης, εντός τακτής προθεσμίας, ουχί μεγαλυτέρας των δέκα πέντε (15) ημερών.

γ/ Ζήτημα «νικητών» και «ηττημένων» δεν υφίσταται. Αι οργανώσεις θα συζητήσουν και θα ενοποιήσουν απολύτως τας δυνάμεις των ως απολύτως ίσοι, αδελφικώς και διά το συμφέρον της Πατρίδος και μόνον.

δ/ Τα ζητήματα των διοικήσεων των ενιαίων μονάδων του Ενιαίου Εθνικού μας Στρατού και τα συμπαρομαρτούντα αυτοίς τεχνικά ζητήματα θα λυθούν εν τη προόδω των συζητήσεων διά της εξευρέσεως των καταλλήλων προσώπων.

ε/ Τυχόν αποτυχία της καταβαλλομένης προσπαθείας διά των σημερινών διαπραγματεύσεων είναι φανερόν ότι θα έχει ολεθρίας συνεπείας διά τον όλον Εθνικόν αγώνα. ΄Όμως μετά τας προτάσεις της

Κ.Ε μας και του Γενικού μας Στρατηγείου. Μετά τας εδώ συζητήσεις και την αποστολήν του παρόντος εις υμάς είναι επίσης και ηλίου φαεινότερον ότι η τεραστία ευθύνη απέναντι του Λαού μας και της ιστορίας διά την αποτυχίαν αυτήν θα βαρύνει απολύτως υμάς. στ/ Εφορμούμαι υπό αγαθού πνεύματος και πιστεύω ότι είναι πραγματοποιήσιμα τ΄ανωτέρω. Εύχομαι να διέπη και υμάς το αυτό πνεύμα και ο αυτός πόθος.

Μυρόφυλλον 16.11.1944 ΠρόθυμοςΑΡΗΣ ΒΕΛΟΥΧΙΩΤΗΣ

Αντ/φον του προσωπικούΑρχείου Υπος/γου Δούκα Στέφ. (Τ.Υ)

77

ΕΛΑΣΓΕΝΙΚΟ ΣΤΡΑΤΗΓΕΙΟ ΡαδιογραφικώςΕΠΙΤΕΛΕΙΟ - ΓΡΑΦΕΙΟ ΙΙΑριθμ. 15135

Διαταγή Γενική

Παρά 3ου Αγγλικού Σώματος Στρατού διαβιβάσθησαν παράπονα ότι από Θηβών μέχρι Μακεδονίας δεν υπάρχει πλήρης συνεργασία μεταξύ Αγγλικών και ημετέρων τμημάτων Στοπ. Επίσης ότι εις τας περιοχάς ταύτας εξασκείται πίεσις επί πληθυσμού όπως μη ομιλούν προς ΄Αγγλους και αναπτύσσουν σχέσεις μετ΄αυτών Στοπ. Τοιούτον τι αν συμβαίνει είναι απαράδεκτον και λίαν επιζήμιον εις συμφέροντα αγώνος Στοπ. Εξετάσατε και αναφέρατε αμέσως αν συμβαίνη τοιούτον τι και ποίοι υπεύθυνοι ίνα λάβωμεν μέτρα συμμαχικαί αλλά και φιλικαί Στοπ.

Εκδώσατε διαταγάς προς άπαντας και συνεννοηθήτε μετά πολιτοφυλακής και ΕΑΜικών οργανώσεων ίνα και εκ μέρους των ληφθώσιν ανάλογα μέτρα, ώστε

δημιουργηθή λίαν φιλική ατμόσφαιρα Στοπ. Αναφέρατε εκτέλεσιν Στοπ.

Σ.Δ. Γεν.Στρατηγείου 16-11-1944 Στέφανος Σαράφης ΄Αρης Βελουχιώτης

ΠαραλήπταιΙ,ΙΙΙ,ΙΙ,VI,VIII,IX,X,XI,XIII - ραδ/κών ανοικτάVI Ταξιαρχία -Ταξ. Ιππικού - ραδ/κώς ανοικτάΟ.Μ.Μακεδονίας.- Ο.Μ.Στερεάς – ραδ/κώς ανοικτά

ΧΙΙΙ ΜεραρχίανΤάγμα Φρουράς Γεν. Στρατηγείου

ΚοινοποίησιςΣ.Σ Αποστολήν (υ.τε)ΙΙΙ και ΙΙ α Γραφ. (2) Διά την ακρίβειαν Το ΙΙ Γραφείο

78

ΕΘΝΙΚΟΣ ΣΤΡΑΤΟΣΕ.Λ.Α.Σ Σ.Δ.Συν/τος 24-11-1944 Ιη ΜΕΡΑΡΧΙΑ Το54ον ΣΥΝ/ΓΜΑ ΠΕΖΙΚΟΥ 54ον ΣύνταγμαΑριθμ. Πρωτ. Α.Π 2308

Προς Την Ιην Μεραρχίαν

Περί δημιουργηθέντος ζητήματος διά τον σχηματισμόν Ναυτικής Διοικήσεως και πολεμικού λιμένος υπό του Β.Ν εις Βόλον.

Λαμβάνομεν την τιμήν να υποβάλλωμεν συνημμένως αντίγραφα

των διαταγών που μας επέδειξε σήμερον ο Πλοίαρχος του Β.Ν κ.Α. Γολέμης, κατόπιν σχετικής αιτήσεώς μας γενομένης από της 19ης τρέχοντος. Εις τας διαταγάς αυτάς περιέχεται και ο σκοπός της ιδρύσεως του πολεμικού λιμένος και της Ναυτικής Διοικήσεως.

Κατά συζήτησιν διεξαχθείσαν μεταξύ του ως άνω Πλοιάρχου, ενός ακόμη Πλωτάρχου και της Διοικήσεως του 54ου Συν/τος, ο Α. Γολέμης ζητά την παραχώρησιν του λιμένος Βόλου εις το Β.Ν και την απόσυρσιν της Φρουράς του ΕΛΑΣ. Ο ίδιος θα κανονίση τον περί τον λιμένα χώρον που θα χαρακτηρίση ως ναυτικήν ζώνην. Ακόμη εδήλωσε ότι η μη παραχώρησις του λιμένος παρακωλύει την εκτέλεσιν της αναταθείσης εις αυτόν υπηρεσίας και καθυστερεί τον ερχομόν και εκφόρτωσιν φορτίων τροφίμων διά τον Λαόν της Θεσσαλίας επιρύχνων ούτω εμμέσως την τοιαύτην ευθύνην εις ημάς. Τον αντικρούσαμε λέγοντες ότι το Επιτελείον του Ναυτικού ή οι οποιοιδήποτε άλλοι αρμόδιοι ώφειλαν να είχαν λάβη όλα τα μέτρα διά την παραχώρησιν του λιμένος ή οι αρμόδιοι της αποστολής και διανομών τροφίμων να ρυθμίσουν αυτά βάσει της υφισταμένης καταστάσεως και όχι επί υποθετικών μελλοντικών τοιούτων. Ακόμη η σημερινή κατάστασις και Δ/σις του λιμένος εις ουδέν εμποδίζει τον ερχομόν ή εκφόρτωσιν τροφίμων. Εμείς θα συνδράμωμεν οιονδήποτε αρμόδιον εκφορτώσεως και παραλαβής δι΄όλων των διατιθεμένων μέσων η δε φρούρησις του λιμένος δεν δύναται λογικώς να επιδρά εις τον ερχομόν ή μη τροφίμων, καθόσον ο αγωνιστής και παινόμενος Λαός ουδεμίαν υποχρέωσιν έχει να ταλαιπωρείται ή να εγκαταλείπεται επειδή συμβαίνει ή το δικό τους Επιτελείο να έχη λάθος ή το δικό μας.

Μας επανέλαβε ότι αναμένεται ένα σκάφος πλήρες τροφίμων το οποίον θα απαγορεύση να εισέλθη εις τον λιμένα και να εκφορτώση αν δεν διευθετηθή η υπόθεσις του λιμένος. Του απαντήσαμεν ότι θ΄είναι πολύ άσχημη μια τέτοια ενέργεια την ευθύνην της οποίας δεν θα έχει ο ΕΛΑΣ.

Μετά την αναχώρησιν των ως άνω Αξκών του Β.Ν επισκεφθήκαμε τον ΄Αγγλον Ταγματάρχην της ΕΜ-ΕΛ κ. Χόπ. Του εγνωρίσαμεν ότι εις την Ιην Μεραρχίαν ανεκοινώθη παρά του παρ΄αυτής Αγγλου Αξκού ότι κατόπιν επεισοδίου μεταξύ ΄Αγγλών και ΕΛΑΣ Βόλου, διετάχθη παρά της ΕΜ-ΕΛ ο μη ερχομός φορτίων τροφίμων εις Βόλον

και επειδή δεν έχωμεν υπ΄όψιν μας τοιούτον επεισόδιον ήλθαμε για να αρθή τυχόν υφισταμένη παρεξήγησις. Μας απήντησε ότι δεν έγινε τέτοιο επεισόδιον, αντιθέτως ευρισκόμεθα εις πολύ φιλικάς σχέσεις και ότι πιθανόν το Ναυτικόν να προέβη εις τοιαύτην ενέργειαν.

Μας εξήγησε ότι το Ναυτικόν (Βρετανικό ή Ελληνικό είναι το ίδιο) είναι υπεύθυνο και αρμόδιο διά τας μεταφοράς και εκφορτώσεις τροφίμων και ότι αυτός θα ενεργή από της στιγμής που τα είδη θα ευρίσκονται επί της ξηράς (έξω της Ναυτικής ζώνης). Ακόμη μας είπε ότι ασφαλώς φέρνομε δυσκολίες στον Πλοίαρχο κ. Γολέμη διότι είναι Βασιλόφρων. Του εξηγήσαμε ότι θα ήταν πολύ ταπεινή μια τέτοια σκέψις και πολύ προσβλητικό αυτό που λέγει. Δεν μας χαρακτηρίζουν εις την εκτέλεσιν του στρατιωτικού μας καθήκοντος τοιαύται επιρροαί εκ των ατομικών πεποιθήσεων, των προσώπων που ερχόμεθα εις επαφήν υπηρεσιακώς, τας οποίας γνωρίζουμεν προκειμένου περί του κ. Γολέμη αλλά και δεν μας ενδιαφέρουν.

Του ζητήσαμε να επέμβη διά την εκτέλεσιν των μεταφορών και εκφορτώσεων κατά ένα τρόπον σύμφωνον με την υφισταμένην κατάστασιν μέχρι ρυθμίσεως της τελικώς παρά των αρμοδίων οι οποίοι εν προκειμένω δεν είναι ούτε ο κ. Γολέμης ούτε εμείς ούτε αυτός.

Μας υπεσχέθη ότι θα ενεργούσε, χωρίς ακόμη να μας γνωρίση τα αποτελέσματα των ενεργειών του.

Σημειούμεν ότι αφίχθηκε σήμερον το απόγευμα σκάφος 6.000 περίπου τόννων το οποίον διετάχθη παρά του Γολέμη να παραμείνη και παραμένει έξωθι του λιμένος.

79

ΕΛΑΣΓΕΝΙΚΟ ΣΤΡΑΤΗΓΕΙΟ ΑΝΟΙΚΤΟ - ΡΑΔΙΟΓΡΑΦΙΚΩΣΕΠΙΤΕΛ.ΓΡΑΦ. ΙΙ α και Επείγον

Δ/ΣΗΝ ΕΛΑΝ Ο.Μ ΜακεδονίαςΑριθμ. 16678

Αμερικανικόν τμήμα Συμμαχικής Αποστολής καταγγέλει Αμερικανικόν ιστιοφόρον Γκλόρια συνελήφθη υπό τμημάτων ΕΛΑΣ εις Αγίαν Λαύραν παρά το ΄Αγιον ΄Ορος την εικοστήν τετάρτην Σεπτεμβρίου Στοπ. Πλοίαρχος και πλήρωμα εκρατήθησαν Στοπ. Πλοίον και φορτίον τετρακόσια πενήκοντα λίρες και ταχυδρομείον κατεσχέθησαν Στοπ. Εγένοντο διαπραγματεύσεις απόδοσιν Στοπ. Τοπικαί αρχαί ΕΛΑΣ υπεσχέθησαν απόδοσιν και δεν απεδόθη εισέτι Στοπ. Γεγονός μας προυξένησε κυριολεκτικώς κατάπληξιν Στοπ. Παρακαλούμεν εξετάσατε επειγόντως Στοπ. Διατάξατε άμεσον απόλυσιν τυχόν κρατουμένων Στοπ. Απόδοσιν Πλοίου Στοπ. Φορτίου Στοπ. Χρημάτων και Ταχυδρομείου. Στοπ. Επιβάλατε αυστηράς κυρώσεις τυχόν υπευθύνους Στοπ. Αναφέρατε και εις ημάς επειγόντως ενεργείας και αποτελέσματα το ταχύτερον Στοπ.

3-12-44 ΣΤΕΦΑΝΟΣ ΣΑΡΑΦΗΣ ΑΡΗΣ ΒΕΛΟΥΧΙΩΤΗΣΚοινοποίησηΑρχηγόν Αμερικαν. Τμήματος Σ.Σ.Α (υ.τ.ε)Δ/ση ΕΛΑΝ Ακριβές αντίγραφονΙΙ α Γραφείον Το ΙΙ α Γραφείον

80

ΕΘΝΙΚΟΣ ΣΤΡΑΤΟΣ ΕΛΑΣΙ ΜΕΡΑΡΧΙΑ ΘΕΣΣΑΛΙΑΣ ΔΙΕΥΘΥΝΣΙΣ ΔΙΑΒΙΒΑΣΕΩΝΑΡΙΘ.ΠΡΩΤ. Ε.Π.Ε 1004

Δ Ι Α Τ Α Γ Η

Κατόπιν της υπ΄αριθ. 2094/2.12.44 Διαταγής του Γ. Στρατηγείου από σήμερον και μέχρι νεωτέρας διαταγής επιβάλλομεν λογοκρισίαν επί παντός είδους Δ/σεων πλην των της Συμμ. Αποστολής.

Η λογοκρισία επί μεν των στρατιωτικών θα γίνεται ως μέχρι τούδε υπό των προϊσταμένων των Μονάδων, οι οποίοι θα σφραγίζουν και μονογράφουν την αλληλογραφίαν μετά την λογοκρισίαν επί των πολιτών υπό των κατά τόπους Ε. Πολιτοφυλακών.

Προς τούτο να συσταθή συνεργείον εκ 2-3 καταλλήλων συναγ. αξκών ή υπαξκών , το οποίο να εγκατασταθή εντός του ταχ/κού Γραφείου, το οποίον θα λογοκρίνη την αλληλογραφίαν των πολιτών.

Ευνόητον τυγχάνει ότι όπου δεν υπάρχει τμήμα Ε.Π η αλληλογραφία θα γίνεται δεκτή αλλά θα αποστέλλεται προς λογοκρισίαν εις το πλησιέστερο τμήμα της Ε.Π.

Μεταφορά αλληλογραφίας ιδιωτών θα γίνεται μόνον υπό των ταχ/κών γραφείων.

Απαγορεύεται απολύτως μεταφορά αλληλογραφίας παρ΄ιδιωτών, κάθε παραβάτης της τελευταίας παραγράφου της παρούσης θα παραπέμπεται στο Στρατοδικείο.

Λάρισα τη 4.12.44Διά την ακρίβειαν

ΗΔ/νσις Δ/σεων Μεραρχία

(Τ.Υ) Γ. Κίσσαβος (Αντ/ρχης)

Παραλήπται4, 5, Ι/38, 54 ΣυντάγματαΜ.Πυρ/κού, Ορχος Πυρ/κούΛόχοι Δ/σεως, Δ/σεων, Διλ.ΜηχανικούΓενικό Νοσοκομείο, Φρουραρχεία Λαρίσης, Τρικάλλων, Καρδίτσης, Βόλου

ΚοινοποίησιςΙην εφ. Μεραρχίαν και Σ.Δ.Ε.Π Θεσσαλίας διά την άμεσον κοινοποίησιν εις τα αυτών τμήματα, Περ. Τ.Τ.Τ Κεντρικών Τ.Τ.Τ.

81

Ε.Λ.Α.ΣVIII ΜΕΡΑΡΧΙΑΕΠΙΤΕΛΙΚΟ ΓΡΑΦΕΙΟ ΙΑριθ. Πρωτ. 11878

Δ Ι Α Τ Α Γ Η

Κοινοποιούντες κατωτέρω την υπ΄αριθ. 15559/15582/22-11-44 Διαταγήν του Γενικού Στρατηγείου περί ανασυστάσεως Διευθύνσεων Επιμελητείας εις τας Μεγάλας Μονάδας

Σ υ ν ι σ τ ώ μ ε ν

Την Δ/νσιν Επιμελητείας της Μεραρχίας με προσωπικόν το ίδιον το του τμήματος Εφοδιασμού της Μεραρχίας το οποίον υπήγετο μέχρι σήμερον υπό την Διεύθυνσιν του Ι Επιτελικού Γραφείου.

Τα καθήκοντα του Διευθυντού της Επιμελητείας

Α ν α θ έ τ ο μ ε ν

Εις τον συναγ. Εφ. Λοχαγόν (Ιεραρχίας Καπεταναίων) Μπανιάν

Βασίλειον.Ο Διευθυντής του καθ΄ημάς Ι Επιτελικού Γραφείου συναγ.

Ταγ/ρχης Πεζικού Παπάζογλου Λάζαρος να παραδώση εντός της σήμερον εις τον συναγ. Λοχαγόν Μπανιάν Βασίλειον το Αρχείον του Τμήματος Εφοδιασμού της Μεραρχίας και ν΄αναφέρη ημίν την εκτέλεσιν.

Το Γενικόν Στρατηγείον προς ο κοινοποιείται η παρούσα (υ.τ.α) παρακαλείται να περιβάλη διά της εγκρίσεώς του την ανάθεσιν των καθηκόντων του Δ/ντού της Επιμελητείας εις τον συναγ. Λοχαγόν καπετάνιον Μπανιάν Βασίλειον ον η Μεραρχία κρίνει τον πλέον κατάλληλον διά την υπηρεσίαν ταύτην αξ/κόν της

Σαρδήνινα, 5 Δεκεμβρίου 1944VΙΙΙ ΜεραρχίαΓ.ΑΥΓΕΡΟΠΟΥΛΟΣ (Υποστράτηγος)ΗΡΑΚΛΗΣ (Εφ.Αντ/ρχης - Καπετάνιος)

ΠαραλήπταιVI, VII Ταξιαρχίαι3/40 Συν/μα ΕυζώνωνVΙΙΙ Μοίρα Πυρ/κού, VIII Εφ.ΜεραρχίαΛοχαγός Καπετάνιος Μπανιάς ΒασίλειοςΔ/νσις Επιμελητείας Μεραρχίας

Κοινοποίησις Διά την ΑκρίβειανΓενικόν Στρατηγείον (υ.τ.α) Το Ι ΓραφείονΕπιτελάρχης Μεραρχίας - ΥπασπιστήςΙ,ΙΙ,ΙΙ α,ΙΙ β, ΙΙΙ Επιτελικά Γραφεία (Τ.Υ)Δ/νσις Δικαστικής ΥπηρεσίαςΔ/νσις Ελέγχου Λάζαρος ΠαπάζογλουΚλιμάκιον ΕΤΑ Περιοχής Ηπείρου Ταγ/ρχης Πεζικού

Ε.Λ.Α.ΣΓΕΝΙΚΟ ΣΤΡΑΤΗΓΕΙΟΕΠΙΤΕΛΙΚΟ ΓΡΑΦΕΙΟ ΙΑριθ.15559, 15582

Δ Ι Α Τ Α Γ Η

΄Εχοντες υπ΄όψει

1/ Τον προσωρινό Κανονισμό Επιμελητείας του ΕΛΑΣ, που προβλέπει την ύπαρξη Δ/σεων Επιμελητείας στις Μεγάλες Μονάδες.

2/ Την υπ΄αριθ.390/7-5-44 Δγή της Γραμματείας Στρατιωτικών, που για λόγους εξοικονομήσεως προσωπικού για τη πλαισίωση της ΕΤΑ κατήργησε προσωρινά τις Δ/σεις Επιμελητείας των Μεραρχιών.

3/ Το ότι εξέλειπαν οι λόγοι της εξαρτήσεως των υπηρεσιών τούτων, ως εφοδιαστικών τμημάτων από το Ι Επιτελικό Γραφείο των Μεραρχιών και

4/ Σχετικές αναφορές των Μ. Μονάδων που ζητούν την ανασύσταση των Δ/σεων Επιμελητείας

Α ν α σ υ ν ι σ τ ώ μ ε ν

Τας διευθύνσεις ταύτας των Μεραρχιών και

Ε ν τ ε λ λ ό μ ε θ α

Όπως ανατεθώσιν αύται σε καταλλήλους και ικανούς αξ/κούς της ειδικότητας κατά το δυνατόν του Οικονομικού, τα ονοματεπώνυμα των οποίων να μας αναφερθώσι. Τα Αρχεία των ανεφοδιαστικών τμημάτων των Ι Γραφείων των μεραρχιών να παραδοθώσι στις ως άνω υπηρεσίες.

Σ.Δ. Γεν. Στρατηγείου 20-11-44 ΑΡΗΣ ΒΕΛΟΥΧΙΩΤΗΣ

82

Π Ρ Ω Τ Ο Κ Ο Λ Λ Ο Ν Π Α Ρ Α Λ Α Β Η Σ Α Υ Τ Ο Μ Ο Λ Ω Ν

Εν Βόλω σήμερον την 6 Δεκεμβρίου 1944 ημέραν Τετάρτην ο υπογεγραμμένος ΄Αγγλος WARD Ταγ/χης παρέλαβον από το Στρατόπεδον αυτομόλων του 54 Συντάγματος τους κάτωθι 14 Ιταλούς αυτομόλους : 1) Ntebrasatsimo Mario 2) Bonni Errico

3) Ntentesci Domenico 4) Massareli Aggelo

5) Gianeta Antonio

6) Posoli Petro

7) Grisostomo Costantino 8) Milicarne Roco

9) Ntevesco Atthuro 10) Laconte Nikola

11) Ntisenta Domenico 12) Bimartini Arthuro

13) Vitari Aristide 14) Bianti Pebo

Το παρόν συνετάγη εις τριπλούν.

Ο Ο Παραδούς Παραλαβών (Τ.Υ) (Τ.Υ)

83

Νο.47Αρ.Ε.Π.Ε 595

Ε Π Ε Ι Γ Ο Ν ΡΑΔ-ΜΑ

ΓΕΝΙΚΟ ΣΤΡΑΤΗΓΕΙΟ

36ον συν/μα πληροφορεί stop ΄Αγγλοι κατέλαβον χθες απάσας γεφύρας από Μεσολόγγι προς Αγρίνιον stop και Στενωπού Κλεισούρας stop Φυλάκια με άρματα μάχης stop Επίσης ότι μεταφέρουν όπλα πλησίον φυλακών Ράλληδων stop πιθανόν επιχειρήσουν οπλισμό τους stop.

Σ.Δ. 7.XII.44 VIII ΜΕΡΑΡΧΙΑΣ

Αυγερόπουλος-Ηρακλής

84

ΠΡΩΤΟΚΟΛΛΟΝ ΠΑΡΑΛΑΒΗΣ ΑΥΤΟΜΟΛΩΝ ΚΑΙ ΑΙΧΜΑΛΩΤΩΝ

Εν Βόλω σήμερον την 9ην Δεκεμβρίου του 1944 ο υπογργραμμένος ΄Αγγλος Ταγματάρχης Βάρντ παρέλαβον παρά του στρατοπέδου αιχμαλώτων του 54ου Συντάγματος του Ε.Λ.Α.Σ τους κάτωθι αναγραφομένους αιχμαλώτους και αυτομόλους ανήκοντας και εις τας έναντι αυτών αναγραφομένας Εθνικότητας:

Α΄ ΓΕΡΜΑΝΟΙ ΑΥΤΟΜΟΛΟΙ

1) Στίκερερ Φερδινάρδος 31) Γιούστ ΄Ανστ 2) Ματσάϊτ Βίλυ 32) Σάκλη Γιόχαν 3) Κιέκ Γιόχαν 33) Βούσκα Φριντς 4) Πέλς ΄Αλφρεντ 34) ΄Ενεμαν Ιντσς 5) Κούλσε Βάϊλτερ 35) Σράουφεκ Βίκτωρ 6) Τάφιτ ΄Αλμπερτ 36) Σαρφάτ Κούρτ 7) Λαντούτσερ Πίτεφ 37) Κλάουτκε Αρη 8) Νέρλιχ Βίλελμ 38) Τσίτλοφ ΄Αντς

9) Εσριχ Βάλτερ 39) ΄Εγκελ ΄Οττο 10) Χάασε Ροδόλφ 40) Τοναουπάουερ Περνάρτ 11) Σουριέτερ Χέντσς 41) Σπάνεμαμ Μιχαήλ 12) Κουέν Βίλελμ 42) Σαφατσέκ Ρομάν 13) Λέη Φερδινάνδος 43) Πέκ ΄Ελμουτ 14) Φίκερ Βίλυ 44) Σου Καράλ 15) Χρήστοφ Ιωσήφ 45) Βίπερ Μάρτιν 16) Τανκόφσκυ ΄Εριχ 46) Μαλί Ραϊμόντ 17) Πάουλι Πάουλ 47) Βάγνερ Πέτερ 18) Λούπτικ Ενρστ 48) Σούμαν Μπρούνο 19 Κέϊμ Λούτβικ 20) Στρέλτσικ Χόρστ Εδραπέτευσαν 21) Πράτε Γιόχαν 1) Χάνς Πούστ 22) Σετλυμάϊερ Πίους 2) Βάης Αδάμ 23) Ροδόλφ Κάρρο 3) Σάντσε Περτούλτ 24) Χιίσελ Κότφριτ 25) Κιούν Κεράρτ 26) Ηλτεμπράντ Χέλμαν 27) Σίτεκ Στέφαν 28) Βίντι Γεώρηγιος 29) Σφάμπελ Αλούος 30) Κετσεντόρφερ Ιωσήφ

Β΄ ΓΕΡΜΑΝΟΙ ΑΙΧΜΑΛΩΤΟΙ

1) Μάρτινακ Φίλιπς 8) Πάλκιε Χάντσς 2) Σέρνερ Μάξ 9) Εγκελάρτ Αλφρέντ 3) Πούχμλερ Γιόχαν 10) Κλάατ Πάουερ 4) Κλεονά Βίκτωρ 11) Ρίχτερ Κεράρτ 5) Ρούπελ Ενριχ 12) Βάϊλτερ Ροδόλφ 6) Λίακε Γκεράρτ 13) Πούτ ΄Ερμαν 7) Χάρτον Αντόνιο

Γ΄ ΙΤΑΛΟΙ ΑΥΤΟΜΟΛΟΙ

1) Ντιμαρτίνο Γκιουζέπε 26) Καράφα Γκιουζέπε

2) Ντιμπενεντίτης Γκιουζέπε 27) Γουεράτο Γουερίνο 3) Φλοράν ΄Αλντο 28) Ζανιμπόνι Πιερίνο 4) Μόνακο Σεβαστιάνο 29) Ντινόη Κόζιμο 5) Τάσκα Στέφανο 30) Γιότο Γκιουζέπε 6) Κουινταβάλε Ντομένικο 31) Σπαρατσίνο Σαλβατόρ 7) Τσεράτο Μάριο 32) Μόντι Ματθαίο 8) Ανιέλι Πέτρο 33) Καμερόνι Βαρθολομαίο 9) Πασερίνι Μάριο 34) Εζινιώτης Αγγελο 10) Ρετζιόλι Γκιουζέπε 35) Βέσπα Γουερίνο 11) Σούμα Λεονάρσο 36) Φράντο Αντόνιο 12) Μπροκάρδο Τσέζαρε 37) Ντονάτι Ανδρέα 13) Ματρούτση Αντόνιο 38) Ανδρεϊνη Αλβάρο 14) Σιαμάνο Ρικάρδο 39) Πασκουαρέλι Αγγελο 15) Ντούκα Πέτρο 40) Καπότς Γκιουζέπε 16) Βίτολα Εουτζένιο 41) Φερέρο Αυγούστο 17) Ντέλντο Φάουστο 42) Φαρίνα ΄Αλτο 18) Μαρέγκι Ρομέο 43) Φερέτι Αντσέλμο 19) Λόνγκο Τζοβάνι 44) Ντιμάμπρο Νικόλα 20) Κρίκα Τσεντελάου 45) Ταλέντο Γκιουζέπε 21) Φερόνι Περικλή 46) Βανσούλι Ρέντζο 22) Ρομάν Ερνέστο 47) Κατσέζη ΄Αγγελο 23) Στόπα Τζίνο 48) Σκαντούρο Μάριο 24) Ταμπούρο Εμίλιο 49) Γαντίνι Ζέφιρο 25) Πανόντ Γκιουζέπε 50) Ενπελετσέρε Στέφανο 51) Μαριέλο Βίτο

Δ΄ ΤΣΕΧΟΣΛΟΒΑΚΟΙ ΑΥΤΟΜΟΛΟΙ

1) Γιόχαν Σμήτσκα 4) Παύλος Καλαμέν 2) Μηροσλάβα Πάϊερ 5) Γιοσέφ Πέσεκ 3) Γιοσέφ ΄Εμερλε 6) Κάρολος Ντούσεκ

Ε΄ ΓΑΛΛΟΙ ΑΥΤΟΜΟΛΟΙ

1) Πιέρ Τελέν 8) Μαρσέλ Στάϊερ 2) Ορύ Ντουλενζί 9) Ουγκίστ ΄Εντερσι 3) Ουβέρτος Μαρσέλ 10) Λουϊ Μπερλί 4) Γιοσέφ Βάρνερ 11) Μπούλιομ Καμίλ 5) Νοβίγκια Αντρέ 12) Μίλερ Πιέρ 6) Σόζ Πεκούρ 13) Φρανσουά Ρόμπλι 7) Φρανσουά Βίλμ 14) Ξαβγί Μπούτ

ΣΤ΄ ΒΕΛΓΟΙ ΑΥΤΟΜΟΛΟΙ

1) Καζίρ Φίκτωρ 2) Αρσέν Φανλιφρίκ 3) Μισέλ Βίκτωρ

Ζ΄ ΡΩΣΣΟΙ ΑΥΤΟΜΟΛΟΙ

1) 1)

Καρκίνοφ Αμορχάν 41) Ισλάμοφ Βασίλειος

2) Τεμηγέφ Ανδρέας 42) Μοτσάεφ Μιχαήλ3) Τζηβαγέφ Ισλάμ 43) Ματσηκώφ Ζατίτ4) Μπερκέφ Βελεστίν 44) Αληέφ Αχμέτ5) Χοντσάϊφ Χαντσομάρ 45) Βαματάνωφ Ζαϊτ6) Χογκαέφ Κράφ 46) Ζαλτάνοφ Τσοκαλίν7) Αρπέιτ Μαμσόρ 47) Ηλιάσωφ Χαμπηπορλά8) Τοτηκώφ Αδάμ 48) Γκαγηγέφ Ντημπότσα9) Χαλκόφ Κόστια 49) Λητάγιεφ Ιβάν10) Αλτατόφ Πιότα 50) Φρολώφ Ιβάν11) Ταρτηέφ Αλέξανδρος 51) Ρουσώφ Ιβάν12) Χόντοφ Μιχαήλ 52) Καρέλτσκυ Νικόλαος13) Χάντηκωφ Χαντεημπησέρ 53) Σαρηπιτσένκο Βασίλειος14) Γκαμπηέφ Ζαληκό 54) Σημηιονώφ Βίκτωρ15) Μπατρήεφ Πέτρο 55) Μποϊκο Ιβάν16) Σικόεφ Μιχαήλ 56) Μπόϊκο Ιάκωβος17) Μπασηγιέφ Παρής 57) Ρεμβόλ Κων/νος18) Κληέφ Ζαχάρ 58) Κολησόφ Βίκτωρ19) Σηκόεκ Ελπιστικό 59) Πολοβένκο Αντρέ20) Βάρνερ Αλεξάντερ 60) Αμαλίκο Σεχρέϊ

21) Διάκονο Βασίλη 61) Λεβέτσκυ Τεμοβέϋ22) Μητονκούλη Αλέξανδρο 62) Μιροσκιτσένκο Κοσμάς23) Τολπάροφ Αλέξανδρο 63) Μετηλίγκ Γρηγόριος24) Γκαζήεφ Νικόλαο 64) Μπακούλη Αλέξανδρος25) Τσηλαχσάεφ Καρουμπέκ 65) Κραφζώφ Αλέξιος26) Ελκάνοφ Χάρητον 66) Μόσκα Βενκώφ27) Σαούτη Γαβριήλ 67) Τογκώφ Νικήφορος28) Χαντηκώφ Γαλόκ 68) Σαπρόνωφ Βίκτωρ29) Τηετήεφ Χάρητον 69) Μπελεούσο Αλέξιος30) Ιμπρακίνωφ Ζαημτήν 70) Σακαβάλωφ Θεόδωρος31) Μουσλουνόφ Ζαουρμπέκ 71) Τσιουμπρούν Αλέξανδρος32) Κασούμωφ Μαζώτ 72) Βοζαρέβητ Αλμπέρτ33) Αζημόωφ Οσίμ 73) Νετμπάϊλο Αντόνιο34) Αζήκωφ Μιχαήλ 74) Καληνητσένκο Λουκάς35) Μπακατηφόρ Νικόλαος 75) Τσετουγιέφ Ανατόλιο36) Τσαμπάεφ Αλέξιεφ 76) Κιούρα Ιβάν37) Τοχάσομ Μουστά 77) Σαβούγ Ευγένιος38) Τατάγεφ Γιαρασκά 78) Μπαπήτς Ισαάκ39) Χατιέφ Μπαουτίν 79) Μπασλήτ Σερχέη40) Αχμέτωφ Ζατίτ 80) Αμηνώφ Αμπήλ

Το παρόν συνετάγη εις τριπλούν και υπογράφεται ως έπεται. Ο Ο ΠΑΡΑΔΟΥΣ ΠΑΡΑΛΑΒΩΝ

85

Νο 23Ε.Π.Ε 632

Εξ. ΕπείγονΓΕΝΙΚΟ ΣΤΡΑΤΗΓΕΙΟ

Ι - ΙΧ Μεραρχίας21- ΧΙΙ-44 ώρα. 22.15

6.45 ώραν σήμερον τμήματά μας επετέθησαν από εκβολών Αράχθου μέχρι ΄Αρτας stop Κατόπιν λυσώδους αγώνος εχθρός ανετράπη stop Καταληφθέντων τμήματος κάμπου από εκβολών Αράχθου μέχρι Βαλαώρας stop Χωρίον Λίμηνι stop Επί υψώματος Βαλαώρας τμήμα τούτου μέχρι 200 μέτρα Νοτίως προφήτου Ηλία stop Μάχη λυσώδη καθ΄όλην την ημέραν stop Συνεχίζεται ευνοϊκώς stop Παραλειφθείσας υπό εχθρού εφεδρείας ΚΑΤΛΑΡΑ υποστίριξιν του υπό 4 πυρ/λων stop Και πλήθους όλμων stop Απώλειαι εχθρού σοβαραί stop Εκ των οποίων εξακριβωθείσαι stop Νεκροί εξήντα εν οις και δύο Ταγματάρχαι stop Τραυματίαι 150 stop Αιχμάλωτοι 162 εκ των οποίων 12 αξιωματικοί stop Λάφυρα stop Τρεις όλμοι ομαδικοί stop Δύο ατομικοί stop Δύο πολυβόλα stop Οκτώ οπλ/βόλα stop Εκατό τυφέκια stop και άφθονα πυρομαχικά stop Απώλειαι ημετέρων αναφερθείσαι μέχρι στιγμής νεκροί 20 stop τραυματίαι σαράντα stop Επί υπολοίπου τομέως Μεραρχίας αψιμαχία stop.

VIII ΜεραρχίαΑυγερόπουλος

Ηρακλής

86

ΕΠΕ 2329/167

ΔΕΛΤΙΟΝ ΣΤΡΑΤΙΩΤΙΚΗΣ ΚΑΤΑΣΤΑΣΕΩΣ

ΔΕΛΤΙΟΝ 23-12-44

1ον Επιχειρήσεις κατά περιοχάς όπου: Α΄ Τομεύς 8ης Μεραρχίας stop Συνεχισθείσες επιθέσεις

stop Τμήματα ΕΔΕΣ αμυνόμενα υψωμάτων βορίως Ιμαρέτ ανετράπησαν stop Τραπέντα εις άτακτον φυγήν stop Κατελήφθησαν χωρία Γρίμποτον Κορφοβούνι stop και υψωδείκτης 342 stop Απώλειαι εχθρού εξακριβωμέναι νεκροί 8 stop Αιχμάλωτοι 3 stop Λάφυρα δύο πυροβόλα των εβδομήντα πέντε άνευ κλείστρου stop και ένα αυτοκίνητο stop

Β΄ Τομεύς Ιης Μεραρχίας stop Συνεχισθείσης επιθέσεως stop Κατελήφθη γραμμή Αμπέλια

- Μπιζάνι - Αυγό - Ελληνικό stop Πάντα και άπαντα ναι stop Κατελήφθησαν χωριά Καστρίτσα stop Πλατανιά stop Κατσίκα stop Μπάφρα stop Κουτσελιό stop Νέα Καισαρία stop Κολονιάτες stop Αμπέλια stop Μπιζάνι stop Γουρίτσα stop Σερτιανά stop Αυγό Χοροκόπι stop Κυπαρισία stop Μουζάκαιο stop και Ελληνικό stop Λάφυρα είναι ομαδικος όλμος stop τρεις ατομικοί όλμοι stop Δέκα αυτόματα και πυρομαχικά stop

Γ΄ Τομεύς 9ης Μεραρχίας stop Συνεχισθείσης επιθέσεως κατελήφθησαν stop Υψώματα

Πουρνό χωριά Μουρσίνα, Κοσμίρα και πόλη Ιωαννίνων stop2ον Συμπέρασμα γενικού εξ αποτελέσματος τριημέρου

επιθέσεως stop Πρώτη φάση αγώνος περατούται λίαν επιτυχως stop Ανατραπείσης κυρίως δυνάμεως ΕΔΕΣ stop Τμήματα ταύτης επιχειρούν υποχωρήσουν προς παραλίαν διά δημοσίας οδού Ιωαννίνων - Πρεβέζης stop Και ορεινής ταύτης διά Δερβιζιάνην stop Διαφυγή αυτή θα παρεμποδισθή stop και θα συλληφθεί μέγας αριθμός αιχμαλώτων και

λαφύρων stop Εφόσον μονάδες εξακολουθήσουν προχωρούσαι κατά άξονα προωθήσεως των stop Με επιβαλλομένην ταχύτητα stop Σ.Δ.Γ Στρατηγείου 24-12-44 ΣΤΕΦΑΝΟΣ ΣΑΡΑΦΗΣ ΑΡΗΣ ΒΕΛΟΥΧΙΩΤΗΣ

87

Αριθμ. 1591

Ομάδα Μεραρχιών STOP

Εις εκτέλεσιν 4561/23-12-44 διαταγής αναφέρομεν STOP Εξακριβώσαμεν ότι 2000-2500 Ιταλοί ευρίσκονται εις Βουλγαρικό Πετρίτσι STOP Προσπάθησαν διέλθουν φυλάκιά μας ίνα μπουν εις έδαφός μας STOP Φυλάκιά μας τους ημπόδισαν STOP.

Σ.Δ 25/12 ΄Εκτη ΣΙΓΑΝΟΣ ΠΕΤΡΟΣΓια την ακρίβεια Ο Υπασπιστής (Τ.Σ.Υ)

Ακριβές Αντίγραφο

88

Νο 35ΕΠΕ 759 /25-12-44 ώρα 24

ΓΕΝΙΚΟΝ ΣΤΡΑΤΗΓΕΙΟΝ

ΔΕΛΤΙΟΝ ΣΥΜΒΑΝΤΩΝ

ΤΜΗΜΑΤΑ ΜΕΡΑΡΧΙΑΣ ΑΠΩΘΗΣΑΝ ΣΗΜΕΡΟΝ ΕΧΘΡΙΚΑ

ΤΜΗΜΑΤΑ ΠΕΡΑΝ ΔΗΜΟΣΙΑΣ ΟΔΟΥ ΙΩΑΝΝΙΝΩΝ ΠΡΕΒΕΖΗΣ ΣΤΟΠ ΚΑΤΑΛΑΜΒΑΝΟΝΤΑ ΚΑΙ ΚΑΤΕΧΟΝΤΑ ΓΡΑΜΜΗΝ ΣΤΟΠ ΥΨΩΜΑΤΑ ΒΟΡΕΙΩΣ ΦΙΛΙΠΠΙΑΔΟΣ ΣΤΟΠ ΑΓΙΑ ΑΙΚΑΤΕΡΙΝΗ ΑΓΙΟΣ ΝΙΚΗΤΑΣ ΠΑΝΤΑΝΑΣΣΗ ΥΨΩΜΑ 370 ΑΓΙΟΣ ΓΕΩΡΓΙΟΣ ΡΑΧΗΣ ΖΑΡΚΑΔΗ ΥΨΩΜΑ 261 ΣΤΟΠ ΕΣΠΕΡΙΝΑΣ ΩΡΑΣ ΣΗΜΕΡΟΝ ΤΜΗΜΑ 39ΟΥ ΣΥΝΤΑΓΜΑΤΟΣ ΣΤΟΠ ΚΑΤΑΣΚΕΥΑΣΑΝ ΚΑΤΑΣΤΡΑΦΕΙΣΑΝ ΥΠΟ ΕΧΘΡΟΥ ΓΕΦΥΡΑΝ ΠΑΝΤΑΝΑΣΗΣ ΣΤΟΠ ΕΓΚΑΤΕΣΤΕΙΣΕ ΠΡΟΓΕΦΥΡΩΜΑ ΒΟΡΕΙΩΣ ΑΓΙΟΥ ΧΑΡΑΛΑΜΠΟΥ ΣΤΟΠ ΔΥΤΙΚΩΣ ΠΑΝΤΑΝΑΣΗΣ ΣΤΟΠ ΔΗΜΟΣΙΟΣ ΟΔΟΣ ΙΩΑΝΝΙΝΩΝ ΠΡΕΒΕΖΗΣ ΣΤΟΠ ΚΑΘΟΛΟΝ ΜΗΚΟΣ ΑΝΩΤΕΡΩ ΚΑΤΕΧΟΜΕΝΗΣ ΓΡΑΜΜΗΣ ΣΤΟΠ ΥΠΟ ΑΠΟΛΥΤΟΝ ΕΛΕΓΧΟΝ ΤΜΗΜΑΤΩΝ ΜΑΣ ΣΤΟΠ ΑΠΟΚΟΠΗΣ ΠΑΣΗΣ ΚΙΝΗΣΕΩΣ ΕΧΘΡΟΥ ΑΠΟ ΒΟΡΡΑ ΣΤΟΠ Η ΑΠΟ ΝΟΤΟΥ ΣΤΟΠ ΤΜΗΜΑ Ε.Π ΠΡΑΜΑΝΤΩΝ ΑΦΟΠΛΙΣΕΝ ΕΙΣ ΠΡΟΣΗΛΙΑ ΣΤΟΠ ΒΟΡΕΙΩΣ ΚΑΛΑΡΡΥΤΙΚΟΥ ΣΤΟΠ ΛΟΧΟΝ ΕΔΕΣ ΚΥΡΙΑΖΗ ΣΤΟΠ ΛΑΦΥΡΑ ΣΤΟΠ ΕΝΑ ΠΟΛΥΒΟΛΟ ΣΤΟΠ ΠΕΝΤΕ ΟΠΛΟ- ΠΟΛΥΒΟΛΑ ΣΤΟΠ ΕΝΑ ΜΥΔΡΑΛΙΟΝ ΣΤΟΠ ΣΑΡΑΝΤΑ ΕΠΤΑ ΤΥΦΕΚΙΑ ΣΤΟΠ ΕΙΣ ΑΤΟΜΙΚΟΣ ΟΛΜΟΣ ΜΕ ΔΕΚΑ ΟΧΤΩ ΒΛΗΜΑΤΑ ΣΤΟΠ ΤΕΣΣΕΡΑ ΣΤΕΝ ΣΤΟΠ ΔΩΔΕΚΑ ΧΙΛΛΙΑΔΕΣ ΦΥΣΙΓΓΙΑ ΣΤΟΠ ΕΠΙ ΛΟΙΠΟΥ ΤΟΜΕΩΣ ΜΕΡΑΡΧΙΑΣ ΟΥΔΕΝ ΣΤΟΠ.

VIII ΜΕΡΑΡΧΙΑ ΑΥΓΕΡΟΠΟΥΛΟΣ ΗΡΑΚΛΗΣ

89

ΟΡΟΙ ΣΥΜΦΩΝΙΑΣ ΜΕΤΑΞΥ ΑΡΧΗΓΕΙΟΥ ΔΥΝΑΜΕΩΝ ΞΗΡΑΣ ΚΑΙ ΣΤΡΑΤΙΩΤΙΚΩΝ ΥΠΗΡΕΣΙΩΝ ΣΥΝΔΕΣΜΟΥ ΕΝ ΕΛΛΑΔΙ ΚΑΙ

ΚΕΝΤΡΙΚΗΣ ΕΠΙΤΡΟΠΗΣ Ε.Λ.Α.Σ

Συνεφωνήθησαν υπό των υπογεγραμμένων του Αντιστρατήγου ΡΟΝΑΛΝΤ Μ. ΣΚΟΜΠΥ Αρχιστρατήγου Δυνάμεων ξηράς και Στρατιωτικών υπηρεσιών Συνδέσμου εν Ελλάδι και κ.κ. ΖΕΥΓΟΥ, ΠΑΡΤΣΑΛΙΔΗ και Ταγματαρχών του ΕΛΑΣ ΜΑΚΡΙΔΟΥ και ΑΘΗΝΕΛΗ εκ μέρους της Κεντρικής Επιτροπής του ΕΛΑΣ τα ακόλουθα:

1) Ινα γίνωνται συνεννοήσεις μεταξύ της Ελληνικής Κυβερνήσεως και αντιπροσώπων του ΕΛΑΣ - ΕΑΜ προς ρύθμισιν εκκρεμούντων ζητημάτων θα καταπαύσουν εχθροπραξίαι 0001 ώραν 15 Ιανουαρίου 1945.

2) Αι ευρισκόμεναι δυνάμεις του ΕΛΑΣ ανατολικώς και νοτίως της γενικής γραμμής της οδού ΙΤΕΑΣ - ΑΜΦΙΣΣΗΣ - ΛΑΜΙΑΣ - ΔΟΜΟΚΟΥ - ΦΑΡΣΑΛΛΩΝ και εκείθεν ανατολικώς κατά μήκος της προς το χωρίον ΑΜΠΕΛΙΑ οδού και εκείθεν κατά μήκος της οδού ή ατραπού ΒΕΛΕΣΤΙΝΟΥ - ΚΑΝΑΛΙΑ - ΑΚΡΩΤΗΡΙΟΝ ΚΑΒΟΣ - ΚΟΥΤΣΟΥΜΠΟΥ θα αποσυρθούν και θα παραμείνουν δυτικώς και βορείως της γραμμής ταύτης ήτις γραμμή λεπτομερέστερον καθορίζεται επί του εν τω Παραρτήματι 1 χάρτου ούτως ώστε να επιτραπή η ανενόχλητος χρησιμοποίησις των ως άνω οδών. Αύται εκκενώσουν όλας τας πόλεις και χωρία τα αναφερόμενα εν τω παρόντι άρθρω.

Τοιαύτη αναχώρησις και εκκένωσις θα περατωθή μέχρι 0001 της 18ης Ιανουαρίου 1945.

3) Αι δυνάμεις του ΕΛΑΣ αι ευρισκόμεναι επί του παρόντος εντός της πέριξ περιοχής της ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗΣ ήτις καθορίζεται εν των Παραρτήματι 2 και επί του εν τω Παραρτήματι 3 Χάρτου θα αποσυρθούν και παραμείνουν εκτός της περιοχής ταύτης εκκενούσαι την ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗΝ.

Τοιαύτη αναχώρησις και εκκένωσις θα περατωθή μέχρι 0001 της 17ης Ιανουαρίου 1945.

4) α. ΄Απαντα τα μέλη των δυνάμεων του ΕΛΑΣ των οποίων ο συνήθης τόπος διαμονής είναι εκτός της Πελοποννήσου αλλ΄άτινα επί του παρόντος είναι τοποθετημένα εκεί θα αποσυρθούν εκείθεν. Επίσης άπαντα τα μέλη των δυνάμεων του ΕΛΑΣ των οποίων ο συνήθης τόπος διαμονής είναι εντός της πελοποννήσου και άτινα επί του

παρόντος είναι εκτός αυτής θα αποσυρθούν εκεί και τότε θα υπόκεινται εις τας διατάξεις του άρθρου 5. Οι αντιπρόσωποι της Κεντρικής Επιτροπής του ΕΛΑΣ οίτινες υπέγραψαν την παρούσαν θα γνωστοποιήσουν εις τον Αρχιστράτηγον αμέσως άμα τη υπογραφή της παρούσης περί της δυνάμεως και θέσεως των τοιούτων μελών και περί της μεθόδου και οδών αποχωρήσεως αίτινες θα ευρίσκωνται υπό την επιθεώρησιν των Βρετανικών Αρχών.

β. ΄Απασαι αι δυνάμεις του ΕΛΑΣ αι ευρισκόμεναι επί της νήσου ΖΑΚΥΝΘΟΥ, νήσου ΕΥΒΟΙΑΣ νήσου ΚΥΘΗΡΩΝ και επί των νήσων ΚΥΚΛΑΔΩΝ και ΣΠΟΡΑΔΩΝ θα αποσυρθούν. Οι ως άνω αναφερόμενοι αντιπρόσωποι θα ειδοποιήσουν τον Αρχιστράτηγον άμα τη υπογραφή της παρούσης περί της ισχύος και θέσεως των τοιούτων δυνάμεων και περί της μεθόδου και οδών αποχωρήσεως

γ. Προσωπικον και δυνάμεις αποσυρόμεναι συμφώνως με τας διατάξεις του παρόντος άρθρου, θα αποσυρθούν και θα παραμείνουν δυτικώς και βορείως της γραμμής της περιγραφομένης εν τω άρθρω 2 της παρούσης.

Η τοιαύτη αποχώρησις θα περατωθή μέχρι 0001 της 24ης Ιανουαρίου 1945.

5) Απαντα τα μέλη των δυνάμεων του ΕΛΑΣ των οποίων ο συνήθης τόπος διαμονής ευρίσκεται εντός της Πελοποννήσου και άτινα επί του παρόντος είναι τοποθετημένα εκεί θα αποσυρθούν νοτίως της γενικής γραμμής από ΠΥΡΓΟΝ προς ΑΡΓΟΣ ήτις λεπτομερέστερον καθορίζεται εν των παραρτήματι 4 και επί του εν τω παραρτήματι 5 Χάρτου.

6) Αι ακόλουθοι διευθετήσεις γίνονται αφορώσαι τους αιχμαλώτους.

α. Απαν το συλληφθέν υπό του ΕΛΑΣ υπηρεσιακόν προσωπικόν, οιασδήποτε εθνικότητος συμπεριλαμβανομένης της Ελληνικής Αστυνομίας και Χωροφυλακής να επιστραφή. Τούτο θα συμπεριλάβη άπαν το Ελληνικόν προσωπικόν όπερ είχε συλληφθή υπό του ΕΛΑΣ εφ΄όσον είχεν όπλα. Τούτο δεν θα συμπεριλάβη πολίτας κρατουμένους υπό της Πολιτικοφυλακής του ΕΑΜ.

β. Ισος αριθμός αιχμαλώτων του ΕΛΑΣ θα αφεθή υπό

των Βρεττανών προς ανταλλαγήν. γ. Κατά τον υπολογισμόν των αριθμών των

αιχμαλώτων δι΄ανταλλαγήν προβλεπομένων εν τη υποπαραγράφω (α) και (β) του παρόντος άρθρου δεν θα ληφθή υπ΄όψιν ο αριθμός των βαρέως πληγομένων οίτινες θα επιστραφούν ασχέτως με τους αριθμούς.

δ. Απαντες οι συλληφθέντες Βρεττανοί πολίται θα επιστραφούν ασχέτως με την ταυτότητα των αιχμαλωτιστών, τον τόπον όπου συνελήφθησαν ή την παρούσαν τοποθεσίαν όπου ευρίσκονται.

ε. Αι προηγούμεναι διατάξεις θα εκπληρωθούν εις χρόνον και σύμφωνα με οδηγίας αίτινες θα εκδοθούν υπό του Αρχιστρατήγου.

7) Οιαδήποτε παράλειψις εκ μέρους των δυνάμεων του ΕΛΑΣ προς τήρηση των όρων της παρούσης συμφωνίας, ή οιαδήποτε επίθεσις οπουδήποτε της Ελλάδος εναντίον οιονδήποτε Βρεττανικών, των Κτήσεων ή Ινδικών στρατευμάτων ή Υπηρεσιακού Προσωπικού ή εναντίον οιωνδήποτε Ελληνικών Εθνικών δυνάμεων ή Αστυνομίας ή Χωροφυλακής θέλει θεωρηθή ως παράβασις της εκεχειρίας.

Η παρούσα συμφωνία εγένετο εις διπλούν πρωτότυπον, του ενός Αγγλιστί και του ετέρου Ελληνιστί.

Υπεγράφη εν Αθήναις 22.30΄Β ώραν 11 Ιανουαρίου 1945

ΡΟΝΑΛΝΤ ΣΚΟΜΠΥ Εκ μέρους της Κεντρικής Επιτροπής του ΕΛΑΣ Ζέβγος Παρσαλίδης Μακρίδης ΑθηνέληςΔιά την ακρίβειανΤο ΙΙΙ Γραφείο του Γεν. Στρατηγείου ΕΛΑΣ

ΠΑΡΑΡΤΗΜΑ 2

Περιοχή Θεσσαλονίκης.

Αναφερομένη εν τω άρθρω 3 της Επισήμου συμφωνίας ότι από της θαλάσσης κατά μήκος της δεξιάς ΄Οχθης του Αξιού ποταμού προς α προς τον λόφον καλισκόπου επί του σημείου λόφου Καλισκόπου επί του σημείου όπου η από της Θεσσαλονίκης εις Πολύκαστρον. Η σιδηροδρομική γραμμή απόχωρίζεται του ποταμού ....................... και ......................... της κορυφογραμμής του λόφου αμπρί μέχρι υψομέτρου 208 (συντετ. 707621) και εκείθεν βορειοανατολικώς μέχρι του κέντρου της λίμνης Πικρολίμνη και εκείθεν κατά μήκος της κορυφογραμμής κόκκινα χώματα συμπεριλαμβανομένου του χωρίου Ξυλοκέρατια και εκείθεν εις το 32ον χιλιόμετρον της σιδηροδρομικής γραμμής Θεσσαλονίκης Κων/πόλεως και εκείθεν εις ευθείαν γραμμήν εις την κορυφήν του όρους Παλαιομάννα και εκείθεν εις το 30ον χιλιόμετρον της Οδού Ασσίρου. Χιλοπόλεως και εκείθεν εις σημείον απέχων 1 χιλιόμετρον βορείως του χωρίου Γράμμος Πύργος Αργος αναφερθείσα εν τω άρθρω 5 συμφωνίας.

Της συμφωνίας υπογραφείσης την ........ Ιανουαρίου 1945 στοπ γραμμή οδηγούσα από της θαλάσσης κατά μήκος της αριστεράς όχθης του ποταμού Αλφειού μέχρι της ενώσεως του ποταμού τούτου μετά του Λήδου και εκείθεν κατά μήκος της αριστεράς όχθης του ποταμού Λήδου εις σημείον εξήκοντα πέντε χιλιόμετρα νοτίως της γεφύρας της επί της οδού Ολυμπίας Δημιτσάνης επί του ποταμού Λήδου και εκείθεν επί συνεχή απόστασιν περί 5 χιλιόμετρα νοτίως της οδού από την άνω γέφυραν προς τον Κάκαλον και προς το Λεβίδι από το Λεβίδι προς το Κακούρι και προς τον ΄Αγιον Νικόλαον εις σημείον απέχον 5 χιλιομέτρων νοτίως του Αγίου Νικολάου και εκείθεν προς νοτίαν διεύθυνσιν κατά μήκος της κορυφογραμμής του όρους βουνό Μπαρμπίρι και εκείθεν προς την κορυφήν του όρους Προφ. Ηλίας και εκείθεν προς την κορυφήν του όρους Ψηλό Λιθάρι και εκείθεν προς τους Μύλους και εκείθεν προς Ανατολάς μέχρι της θαλάσσης στοπ. Η γραμμή αύτη λεπτομερώς ο καθορίζεται και επί του εν τω παραρτήματι και προς την ως άνω ............... 6 το 3 Γεν. Στρατηγείου. Διά την αντιγραφήν

90

ΕΘΝΙΚΟΣ ΣΤΡΑΤΟΣ Ε.Λ.Α.ΣΙη ΜΕΡΑΡΧΙΑ ΘΕΣΣΑΛΙΑΣΕΠΙΤΕΛΙΚΟ ΓΡΑΦΕΙΟ ΙΙ οΑριθμ. Πρωτ. Ε.Π 29

Δ Ι Α Τ Α Γ Η

Κατόπιν της Ε.Π 441/16/1/45, την οποίαν κοινοποιούμεν συνημμένως

ε ν τ ε λ λ ό μ ε θ α

όπως άπασαι αι Μονάδες αναπτύξουν εις το έπαρκον την επαγρύπνησίν των, αναπτύσσουσαι τα αναγκαιούντα δίκτυα πληροφοριών

και Π.Κ.Π εν τη περιοχή των.Δέον να παρακολουθούνται αγρύπνως αι κινήσεις και

συγκεντρώσεις των εχθρικών προς τον Ε.Λ.Α.Σ στρατευμάτων, τόσον πλησίον της γραμμής διαχωρισμού περιοχής Ε.Λ.Α.Σ από την περιοχήν των άλλων, όσον και εις το εσωτερικόν της περιοχής των άλλων τούτων.

Δεν αποκλείεται να υποστώμεν σε κάθε στιγμήν απρόκλητον επίθεσιν, παρά τους όρους της ανακωχής, από Βρεττανικά στρατεύματα, τοιαύτα της Κυβερνήσεως Πλαστήρα ή και μικτά τοιαύτα.

Υπ΄ευθύνην των Διοικήσεων των Μονάδων, δέον να αποφευχθεί πάσα περίπτωσις αιφνιδιασμού.

Δελτία επί των ως άνω θα υποβάλωνται εις την Μεραρχίαν τηλεφωνικώς ή δι΄ασυρμάτου, οσάκις υπάρχουν πληροφορίαι ενδιαφέροντος. Εγγραφα δελτία θα υποβάλωνται την 1ην και 15ην εκάστου μηνός.

Αναφέρατε λήψιν. Σ.Δ.Μ τη 19/1/45 ΗΔιά την ακρίβειαν Ιη Μεραρχία Το ΙΙο Γραφείο Ι. Μουστεράκης (Συν/χης) (Τ.Σ.Υ)

Παραλήπται4ον, 5ον, Ι/38, 54ον ΣυντάγματαΙΙ/Ι/38 Τάγμα.

91

Περίληψη των διακανονισθέντων για την ανταλλαγή των αιχμαλώτων πολέμου μεταξύ αντιπροσώπων του αρχιστρατήγου δυνάμεων ξηράς και στρατιωτικού συνδέσμου στην Ελλάδα και της Κεντρικής Επιτροπής του Ε Λ Α Σ στην Αθήνα στις 20 του Γενάρη 1945. Σε συμφωνία με τους όρους ανακωχής που υπογράφτηκε στην Αθήνα στις 11 του Γενάρη 1945.

Αντιπρόσωπος του Αρχιστρατήγου : Ταξίαρχος Ε.G.΄ΟντλαντΑντιπρόσωπος της Κ.Ε του ΕΛΑΣ: Κος Ανδρέας Τζίμας Κος Κώστας Δημάκης

1. Σχετικά με την ανταλλαγή των βρετανών αιχμαλώτων συμφωνήθηκαν τα εξής :

α) Ολοι οι Βρεταννοί αιχμάλωτοι που είναι στη Θεσσαλία θα παραδοθούν στο βρεταννό διοικητή Βόλου.

β) Ο ΕΛΑΣ θα πληροφορήση τις Βρεταννικές στρατιωτικές Αρχές τον αριθμό των Βρεταννών αιχμαλώτων που κρατούσαν στην Δυτική Ελλάδα και στην Πελοπόννησο ευθύς μόλις εξακριβώσουν τον αριθμό τους οι αιχμάλωτοι αυτοί θα ανταλλαγούν με αιχμαλώτους ΕΛΑΣ στην ΠΡΕΒΕΖΑ και στο ΜΕΣΟΛΟΓΓΙ στην

περιίπτωση της Δυτικής Ελλάδας, και στην περιοχή (γειτνιάζουσα) ΄Αργους ή εις άλλο κατάλληλλο σημείο πάνω στην συνοριακή γραμμή για την περίπτωση Πελοποννήσου. Ο ΕΛΑΣ θα στείλη μήνυμα που θα αναφέρη πότε θα βρίσκωνται οι αιχμάλωτοι στα παραπάνω σημεία για την ανταλλαγή.

γ) Οι Βρεταννοί μπορούν να στείλουν ότι νοσοκομειακά αυτοκίνητα, φορτηγά και ιατρικό προσωπικό είναι αναγκαία για την εκκένωση Βρεταννών αιχμαλώτων, συμπεριλαμβανομένων αρρώστων και τραυματιών, στα Τρίκκαλα ή άλλο σημείο απ΄όπου πρέπει να περισυλλεγούν. Το παραπάνω προσωπικό θα είναι άοπλο. Συμφωνήθηκε ότι ο σιδηρόδρομος για το Βολο μπορεί να χρησιμοποιηθή ανάλογα με τις ανάγκες.

δ) Αοπλα αεροπλάνα μπορούν να προσγειωθούν στο αεροδρόμιο Λάρισσας για την εκκένωση των σοβαρώς τραυματισθέντων ή αρρώστων αεροπορικώς. Ο ΕΛΑΣ θα δηλώση πότε μπορεί ν΄αρχίσουν οι προσγειώσεις αυτές με τον όρον ότι μπορούν να πραγματοποιηθούν.

2. Σχετικά με τη μεταφορά των αιχμαλώτων ΕΛΑΣ συμφωνήθηκαν τα παρακάτω:

α)΄Ισος αριθμός θα ανταλλαγή. Η ανταλλαγή θα είναι με βάση βαθμού προς βαθμό όσο αυτό μπορεί να εφαρμοσθή έχοντας υπ΄όψει τους βαθμούς αιχμαλώτων αξιωματικών του ΕΛΑΣ που κρατιούνται τώρα. Οι Βρεταννοί εγγυώνται ότι εάν δεν κρατούν αιχμαλώτους αξιωματικούς ίδιου βαθμού θα στείλουν για ανταλλαγή αμέσως επομένους ανωτέρους αξιωματικούς. Ο ΕΛΑΣ συμφώνησε ότι θα απολύση όλους τους Βρεταννούς αιχμαλώτους χωρίς εξαίρεση.

β) Οι Βρεταννοί όσο εξαρτιέται από τη δύναμή τους για την ανταλλαγή θα πάρουν αιχμαλώτους από τις τακτικές μονάδες του ΕΛΑΣ.

γ) Ο ΕΛΑΣ δεν επιθυμεί να παραδοθούν τώρα όσοι Ελασίτες αιχμάλωτοι βρίσκονται σε νοσοκομεία σοβαρά τραυματισμένοι. Συμφωνήθηκε ότι μια μικτή επιτροπή συνισταμένη από:

Ένα αντιπρόσωπο του Διεθνούς Ερυθρού Σταυρού Τον Ταξίαρχο Φ.Ρ Σάντρορντ CBE MG TD. Ένα αντιπρόσωπο του ΕΛΑΣ, που θα καθορισθεί

από τον ΕΛΑΣ θα επισκευθούν όλους τους ΕΛΑΣίτες τραυματίες στην Αθήνα και τον Πειραιά και θα αποφασίσουν ποιοι θα ταξινομηθούν σαν βαρειά τραυματισμένοι. Τέτοιο προσωπικό θα απολυθή άνευ όρων ευθύς μόλις αναλάβουν από τα τραύματά τους.

δ) Αιχμάλωτοι ΕΛΑΣίτες εκτός απ΄αυτούς που θ΄ανταλλαγούν χωριστά στην Δυτική Ελλάδα και στην Πελοπόννησο θα μεταφερθούν από τους Βρεταννούς στο Βόλο. Η πρώτη ομάδα θα ξεκινήση μέσα στις επόμενες δύο ή τρις μέρες. Λόγω δυσκολιών μεταφοράς και έλλειψις καταλυμάτων (και άνεσις) για τους αιχμαλώτους στο Βόλο, οι ΕΛΑΣίτες αιχμάλωτοι μπορεί να μη φθάσουν ταυτόχρονα με τους Βρεταννούς αιχμαλώτους εκεί, αλλά οι Βρεταννοί εγγυώνται απόλυτα ότι·ίσος αριθμός θα αποδοθεί στο Βόλο. Αυτό έγινε παραδεκτό από τους αντιπροσώπους του ΕΛΑΣ.

3. Επίσης συμφωνήθηκαν τα παρακάτω:

α) Οι λεπτομερειακοί διακανονισμοί για την ανταλλαγή των αιχμαλώτων θα γίνουν στο Βόλο μεταξύ του Βρεταννού στρατιωτικού Διοικητή Βόλου, του κου Μπίκελ του ΕΔΕΣ και αντιπροσώπου του ΕΛΑΣ, που θα ονομασθή (καθορισθεί) από τον ΕΛΑΣ.

β) Οι Βρεταννοί θα μεταδώσουν τις παρακλήσεις του ΕΛΑΣ στο Διεθνή Ερυθρό Σταυρό για παρακάτω:

1/ Ο ΕΔΕΣ θάπρεπε να επισκευθή όλους τους τραυματίας ΕΛΑΣίτες στα νοσοκομεία για να δή αν περιποιούνται καλά, θάπρεπε να ετοιμάση ονομαστικούς καταλόγους όλων των τραυματιών αυτών και να τον μεταδώση στον ΕΛΑΣ και θέπρεπε να αναλάβη, ......... εξαρτιέται από τη δύναμή τους να φροντίσουν ώστε τα πρόσωπα αυτά (προσωπικό) να χρησιμοποιηθούν κατάλληλα και να προστατευθούν από τις Ελληνικές αρχές μετά την απόλυσή τους από το νοσοκομείο.

2/ Ο ΕΔΕΣ θάπρεπε να επισκέπτεται τακτικά όλες τις Ελληνικές φυλακές και σταθμούς αστυνομίας και να φροντίζουν ώστε όλοι οι φυλακισμένοι που είναι υποστηρικτές του ΕΛΑΣ να χρησιμοποιούνται κατάλληλα σωστά και ανθρώπινα.

γ) ΄Οταν αιχμάλωτοι απολύονται από τη μια πλευρά στην άλλη, θα επιδίδωνται και ονομαστικοί κατάλογοι των αιχμαλώτων.

Αυτοί οι ονομαστικοί κατάλογοι θα υπογράφωνται τόσο από αντιπροσώπους των Βρεταννών όσο και του ΕΛΑΣ.

δ) Οι Βρεταννοί θα μεταδώσουν στον ΕΔΕΣ, το ταχύτερον δυνατόν, ονομαστικούς καταλόγους όλων των ΕΛΑΣιτών αιχμαλώτων που κρατούνται από τους Βρεταννούς εξ ονόματος της Ελληνικής Κυβερνήσεως.

4. Ο ΕΛΑΣ συμφώνησε ότι θα προωθήση στους Βρεταννούς το γρηορώτερον δυνατό ονομαστικούς καταλόγους όλων των Ελληνικών στρατευμάτων , αστυνομίας, χωροφυλακής ή άλλου Ελληνικού προσωπικού ένοπλου που συνελήφθησαν από τον ΕΛΑΣ, που σύμφωνα με το άρθρο 6(α) των όρων της ανακωχής πρέπει επίσης ν΄ανταλλαγούν. Με την λήψη της πληροφορίας αυτής τόποι και ημερομηνίες της ανταλλαγής θα κανονιστούν.

Η καθυστέρησις σχετικά με αυτούς τους ΄Ελληνας αιχμαλώτους οφείλεται στο γεγονός ότι οι αντιπρόσωποι του ΕΛΑΣ δεν είναι ακόμη σε θέση να δηλώσουν που βρίσκονται και σε τι αριθμό εφ΄όσον δεν βρίσκονται συγκεντρωμένοι κυρίως σε ένα μέρος όπως στην περίπτωση των Βρεταννών αιχμαλώτων.

Οσον αφορά την παράγραφο 2(δ) συμφωνήθηκε ότι οι Βρετανοί θα μεταφέρουν το προσωπικό (άνδρες) του ΕΛΑΣ που αναφέρεται στη συνοριακή γραμμή ή στη Λάρισσα εάν το επιθυμεί ο ΕΛΑΣ. Οι αιχμάλωτοι αυτοί θα μπορούν ν΄ανταλλαγούν στο Βόλο το αργότερο στις 28 του Γενάρη 1945 μπορούν ν΄ανταλλαγούν από τον καιρό ή άλλη πράξη του Θεού.

6. Σχετικά με την παράγραφο 3(β) αντιπρόσωποι του ΕΛΑΣ εδήλωσαν ότι θα παρασχεθούν πλήρεις διευκολύνσεις στον ΔΕΣ για την εξερεύνησιν.

Υπογραφή:΄Οντλαντ ΤαξίαρχοςΔ.Α και Επιτελείον,Δυνάμεις ξηράςΣτρατιωτικός Σύνδεσμος Ελλάδας

Υπογραφή: Κ. ΔημάκηςΥπογραφή: Α.Δ.Τζίμας

Εκ μέρους της Κ.Ε του ΕΛΑΣ

Μετάφρασις στις 22 Γενάρη 1945στις 12.00

Διά την ακρίβειανΤο ΙΙ ΓραφείονΥπογραφή δισανάγν.

92

ΕΘΝ.ΣΤΡΑΤΟΣ (ΕΛΑΣ)Ιη ΜΕΡΑΡΧΙΑ ΘΕΣΣΑΛΙΑΣΕΠΙΤΕΛΕΙΟΝ ΓΡΑΦΕΙΟΝ ΙΙΑριθμός Πρωτ. Α.Π 36

Εχουμε πληροφορίες πως από τους αιχμαλώτους ή αυτομόλους Ιταλούς , που στάλθηκαν και παραδόθηκαν προ ημερών σε τμήματα του Αγγλικού Στρατού, μερικοί εδραπέτευσαν και ξαναγύρισαν σε πόλεις και χωριά ελεγχόμενα από μας, θέλοντες να παραμείνουν στις περιοχές μας αυτές.

Επειδή πολύ πιθανό οι Ιαταλοί αυτοί να είναι όργανα και απεσταλμένοι της Ιντέλιζανς Σέρβις, αφού μάλιστα τέτοιου είδους ενέργειες της σημειώθηκαν και στο παρελθόν, έχοντες δε πάντοτε υπ΄όψει μας πως βρισκόμαστε σε εξαιρετικές συνθήκες και για ν΄αποφύγουμε κάθε δυσάρεστη έκπληξη, ακόμα δε για να καταστήσουμε αδύνατη κάθε σε βάρος μας κατασκοπεία

ε ν τ ε λ λ ό μ ε θ α

ν΄αυξήσετε στο έπαρκο την επαγρύπνησή σας. Κάθε συλλαμβανόμενος Ιταλός θα υποβάλλεται σε λεπτομερή εξέταση, ΄Όταν αποδειχθή ότι ούτος δεν είναι από τους παραδοθέντες να κατευθύνεται προς παράδοσιν στο πλησιέστερο Αγγλικό τμήμα. Αν αντίθετα προκύψουν στοιχεία, που αποδεικνύουν ότι είχε παραδοθεί από μας στους ΄Αγγλους και έφυγε απ΄αυτούς και αυτοβούλως ακόμα θα μας τον

αποστέλνετε μετά προηγούμενη έρευνά του , μαζί με έγγραφη κατάθεσή του.

Σ.Δ.Μ τη 31.1.45 Η Μ Ε Ρ Α Ρ Χ Ι ΑΠαραλήπτες Γ. Μπλάνας (αντ/ρχης Καπ.) 4, 5, Ι/38, 54 Συντάγματα3/7 Σύνταγμα Ιππικού Διά την ακρίβειανΙη εφεδρική Μεραρχία Το ΙΙον ΓραφείονΦρουραρχεία: Λάρισας, Τρικκάλων, Καρδίτσας (Τ.Σ.Υ)Ια,Ιβ,Ιγ,Ιδ,Ιε Πυροβολαρχίες

Κ.Κωνσταντάς (Υπίλ/χος)

93

Ε.Λ.Α.ΣVIII Ταξιαρχία Σ.Δ 7.2.45Επιτελείον Γραφείον ΙΙΙον Αριθ. Α.Π 48 VIII Ταξιαρχία Προς την ΙΙΙ Μεραρχίαν

«Υποβολή προτάσεων ηθικών αμοιβών»

Λαμβάνω την τιμήν να υποβάλω συνημμένως προτάσεις ηθικών αμοιβών διά τους Αξ/κούς του Στρατηγείου της Ταξιαρχίας, διά τας επιχειρήσεις των Αθηνών. (Τ.Υ)

Ε.Λ.Α.ΣΙΙΙ ΜΕΡΑΡΧΙΑVIII ΤΑΞΙΑΡΧΙΑ

ΠΡΟΤΑΣΕΙΣ ΗΘΙΚΩΝ ΑΜΟΙΒΩΝ ΑΞΙΩΜΑΤΙΚΩΝ ΤΟΥ ΣΤΡΑΤΗΓΕΙΟΥ ΤΗΣ ΤΑΞΙΑΡΧΙΑΣ

ΔΙΑ ΤΟΝ ΑΓΩΝΑ ΑΘΗΝΩΝ

1. Ταγ/ρχης Παν. Γκουμάς. Διότι ως Επιτελάρχης της Ταξιαρχίας καθ΄όλην την διάρκειαν των επιχειρήσεων από της αφίξεως της Ταξιαρχίας εις περιοχήν Αθηνών και μέχρις ότου συνεκροτήθη το Κλιμάκιον Ελευσίνος, ούτινος την Δ/σιν ανέλαβε μετά του Καπετάνιου της Ταξιαρχίας, επεδείξατο εν τη εν γένει εκτελέσει των καθηκόντων του ως Επιτελάρχου, ικανότητα θάρρος και αυτοθυσίαν, επιβοηθείσας το έργον της Δ/σεως.

2. Ταγ/ρχης Αναστασόπουλος Γεώργ. Διότι ως Δντής του 1ου Επιτελικού Γραφείου επεδείξατο εξαιρετικήν εργατικότητα και μεθοδικήν εργασίαν κατά τας επιχειρήσεις των Αθηνών, συντελέσας ούτως ώστε ο εφοδιασμός εις τρόφιμα και ανεφοδιασμός εις πυρ/κά των Τμημάτων να εξακολουθήση κανονικώς καθ΄όλην την διάρκειαν του αγώνος, παρά τας μεγίστας δυσχερείας. Επεδείξατο πλειστάκις θάρρος και αυτοθυσίαν κατά την διάρκειαν της εκτελέσεως των καθηκόντων του.

3. Υπολοχαγός Ζησιάδης Κων/νος

4. -«- Ζαχαρόπουλος Βασ. Διότι ο μεν πρώτος ως Δ/ντής του ΙΙ Επιτελικού Γραφείου ο

δε δεύτερος ως βοηθός του καθ΄όλην την διάρκειαν του αγώνος Αθηνών εν τη εκτελέσει των καθηκόντων των επέδειξαν εργατικότητα, ικανότητα και θάρρος.

5. Καπετάνιος Πάνος Γεωργόπουλος Διότι ως βοηθός του ΙΙ Γραφείου κατά τας επιχειρήσεις των Αθηνών εξετέλεσεν πάσας τας ανατεθείσας αυτώ αποστολάς μετά εξαιρετικής ικανότητος, προθυμίας, θάρρους, ζήλου και αυτοθυσίας.

6. Υπολοχαγός Ράλλης Ανδρέας

7. Καπετάνιος Τζέλλης Κων/νος Διότι την 16ην Δεκεμβρίου 1944, ο μεν πρώτος ως Δ/της του

Λόχου Στρατηγείου της Ταξιαρχίας, ο δε δεύτερος ως Καπετάνιος του ιδίου Λόχου, παραμένοντες με τον Λόχον των προσωρινώς πλησίον περιοχής ΚΑΜΙΝΙΑ - ΠΕΙΡΑΙΩΣ και αντιληφθέντες το κρίσιμον της καταστάσεως, λόγω της προχωρήσεως του εχθρού εις την περιοχήν ταύτην, επεμβάντες μετά του Λόχου των πρωτοβούλως κατά την κρίσιμον ταύτην στιγμήν κατώρθωσαν ν΄ανακόψουν την εχθρικήν προέλασιν καθηλώσαντες ούτω τον εχθρόν στις θέσεις του μέχρι της αφίξεως ετέρων φιλίων Τμημάτων εις τα οποία παραδώσαντες τον τομέα, απεσύρθησαν.

8. Ανθυπολοχαγός Πεζικού Μύλλερ Βασίλειος

9. Συναγ. Μανούσος Κων/νος (Αγησίλαος) Διότι συμπτωματικώς τυχόντες πλησίον του Λόχου

Στρατηγείου Ταξιαρχίας την 16 Δεκεμβρίου 1944 όπου ούτος επετέθη κατά του προελαύνοντος εχθρού εις Καμίνια, έσπευσαν μετά προθυμίας και πρωτοβουλίας να ενταχθώσιν εις τον Λόχον και να πολεμήσουν διά την ανακοπήν της προελάσεως των εχθρικών Τμημάτων, σαν απλοί μαχηταί.

10. Ανθυπολοχαγός Μηχανικού Παναγόπουλος Θεόδ.

11. -''- Διαχειρίσεως Ασημακόπουλος Γεώργιος Διότι αμφότεροι υπηρετήσαντες εις το Ι Γραφείον ως βοηθοί

του Ταγ/ρχου Αναστασοπούλου Γεωργ. καθ΄όλην την διάρκειαν των επιχειρήσεων των Αθηνών ηργάσθησαν νυχθημερόν και μεθοδικά διά τους συνεχείς εφοδιασμούς των μαχομένων Τμημάτων μας εις τρόφιμα και πυρομαχικά επιδείξαντες μεγάλην ευσυνειδησίαν και θάρρος εν τη εκτελέσει των καθηκόντων των.

Πάντες οι ανωτέρω προτείνω διά τας αναφερομένας πράξεις των διαμνημονευθώσιν εις την ημερησίαν Διαταγήν της Μεραρχίας.

Σ.Δ. 2-2-45

Ο Δ/της της VIII Ταξιαρχίας (Τ.Σ.Υ)

Ε.Λ.Α.ΣΙΙΙ ΜΕΡΑΡΧΙΑVIII ΤΑΞΙΑΡΧΙΑ

ΠΡΟΤΑΣΕΙΣ ΗΘΙΚΩΝ ΑΜΟΙΒΩΝΑΞΙΩΜΑΤΙΚΩΝ ΤΟΥ ΣΤΡΑΤΗΓΕΙΟΥ ΤΗΣ ΤΑΞΙΑΡΧΙΑΣ

ΔΙΑ ΤΑΣ ΕΠΙΧΕΙΡΗΣΕΙΣ ΑΘΗΝΩΝ

1. Υπολοχαγός Μαυραγάνης Γεώργιος Διότι ως Δ/ντής του ΙΙΙ Επιτελικού Γραφείου της Ταξιαρχίας, καθ΄όλην την διάρκειαν του αγώνος των Αθηνών επεδείξατο εξαιρετικήν εργατικότητα, Επιτελικάς ικανότητας και μεθοδικότητα εις πάσας τας ανατεθείσας αυτώ αποστολάς τας οποίας έφερεν πάντοτε εις πέρας με αποδοτικά αποτελέσματα.

Επεδείξατο προθυμίαν, ζήλον και αυτοθυσίαν, αγόμενος και εις αυτό το εσωτερικόν του εσωτερικού των εχθρικών τοποθεσιών δι΄εκτέλεσιν αναγνωρίσεων και επιθεώρησιν Τμημάτων της Ταξιαρχίας.

Προσέτι κατά την δύσκολον και επικίνδυνον υποχωρητικήν πορείαν των Τμημάτων της Ταξιαρχίας εκ Χασιάς μέχρι Περαχώρας, μόνος Αξιωματικός στο Επιτελείον της Ταξιαρχίας προσέφερεν πραγματικάς πολυτίμους υπηρεσίας στην Διοίκησιν της Ταξιαρχίας.

΄Εχοντες υπ΄όψει τας προγενεστέρας συνεχείς λαμπράς υπηρεσίας του στο Επιτελείον της Ταξιαρχίας και διά τας ανωτέρω πράξεις του υπερβαινούσας την απλής έννοιαν του καθήκοντος

Π ρ ο τ ε ί ν ω

΄Όπως απονεμηθή εις τον Υπολοχαγόν Πεζικού Μαυραγάνην Γεώργιον το Μετάλιον του Απελευθερωτικού Αγώνος.

Σ.Δ. 2-2-45 Ο Δ/της της VIII Ταξιαρχίας (Τ.Σ.Υ)

Ε.Λ.Α.ΣΙΙΙ ΜΕΡΑΡΧΙΑVIII ΤΑΞΙΑΡΧΙΑ

ΠΡΟΤΑΣΕΙΣ ΗΘΙΚΗΣ ΑΜΟΙΒΗΣΑΞΙΩΜΑΤΙΚΟΥ ΤΟΥ ΣΤΡΑΤΗΓΕΙΟΥ ΤΗΣ ΤΑΞΙΑΡΧΙΑΣ

1. Ανθυπίατρος Πετρίδης Ιωάννης Διότι ως Δ/ντής του VIII Στρατιωτικού Νοσοκομείου εις Περιστέρι κατά την διάρκειαν των επιχειρήσεων Αθηνών επεδείξατο εξαιρετικάς οργανωτικάς ικανότητας, ανέπτυξε πρωτοβουλίαν όχι την τυχούσαν εν τη εκτελέσει των καθηκόντων του φροντίζων νυχθημερόν διά την όσον το δυνατόν καλλιτέραν περίθαλψιν όχι μόνο των Στρατιωτικών τραυματιών αλλά και πολιτών τοιούτων και των οποίων πάντων εφρόντιζε συνεχώς και από των πρώτων ημερών την μεταφοράν εις Κόρινθον.

Μετά την είσοδον των Αγγλικών τάγκς εις Περιστέρι με κίνδυνον πραγματικόν της ζωής του επανελθών εξ ΄Ανω Λιοσίων εις Περιστέρι κατόρθωσε να μεταφέρη πολλούς ασθενείς και πολίτιμον υγειονομικόν υλικόν, τους οποίους προώθησεν διά νυκτός διά Μάνδρας και εκείθεν την επομένην πάλιν υπό τον κίνδυνον των Αγγλικών τάγκς, άτινα έφθασαν εις Μάνδραν, κατόρθωσε να προωθήση εις Κόρινθον επιδείξας ούτω θάρρος, αυταπάρνησιν και ευσυνειδησίαν όχι ως τυχούσας.

Διά τας ανωτέρω πράξεις του υπερβαινούσας την εκτέλεσιν απλής εννοίας του καθήκοντος και διότι πάντοτε αφ΄ότου υπηρετεί εις την Ταξιαρχίαν φιλοτίμως εργάζεται

Π ρ ο τ ε ί ν ω

΄Όπως απονεμηθή αυτώ το Μετάλιον του Απελευθερωτικού

Αγώνος

Σ.Δ. 2-2-45Ο

Δ/της της VIII Ταξιαρχίας (Τ.Σ.Υ)

94

ΕΘΝΙΚΟΣ ΣΤΡΑΤΟΣ Ε.Λ.Α.Σ Σ.Δ. τη 12η Φεβρουαρίου 1945Ιη ΜΕΡΑΡΧΙΑ ΘΕΣΣΑΛΙΑΣΕΠΙΤΕΛΕΙΟΝ - ΓΡΑΦΕΙΟΝ ΙΙΙον Προσωπική διά τας Διοικήσεις

Λαρίσης Κερκύρας Χάρται Βόλου 1: 250.000 Πρεβέζης

ΔΙΑΤΑΓΗ ΕΠΙΧΕΙΡΗΣΕΩΝ ΥΠ΄ΑΡΙΘΜ.1

Ι. ΓΕΝΙΚΗ ΚΑΤΑΣΤΑΣΙΣ

Αι συνεχιζόμεναι εις την Αττικήν διαπραγματεύσεις μεταξύ ΕΑΜ και Κυβερνήσεως Πλαστήρα, είναι ενδεχόμενον να ναυαγήσουν και η Κυβέρνησις να επιδιώξη την βιαίαν διάλυσίν μας, την επιβολήν δικτατορίας και την πολιτικοοικονομικήν υποδούλωσιν της χώρας μας εις τους΄Αγγλους, παρά την θέλησιν και τα συμφέροντα του Λαού.

Εις μίαν τοιαύτην περίπτωσιν, αι εχθροπραξίαι θα επαναληφθούν και από μέρους ημών θα διεξαχθούν ως κατωτέρω ορίζεται.

Αι αντίπαλοι ημών Βρεττανικαί και Πλαστηρικαί δυνάμεις, ή

θα ενεργήσουν ευθύς άμα τη διακοπή των διαπραγματεύσεων και αιφνιδιαστικώς εναντίον μας, διά των διατιθεμένων ήδη μέσων, οπότε δύνανται να καταλάβουν τα αστικά μας κέντρα, όχι όμως και να τα διατηρήσουν, ή θα αναμένουν την άφιξιν και άλλων Βρεττανικών δυνάμεων, διά την ενέργειαν ευρυτέρας κλίμακος επιχειρήσεων , οπότε η τοιαύτη ενέργεια θα βραδύνη επ΄αρκετόν (1-2 μήνες).

Αι σήμερον γνωσταί Βρεττανικαί και Πλαστηρικαί δυνάμεις και η μαχητική αξία των φαίνεται εις το Α.Π 55/6-2-45 Δελτίον πληροφοριών της Μεραρχίας.

ΙΙ. ΖΩΝΗ ΕΝΕΡΓΕΙΑΣ ΤΗΣ ΜΕΡΑΡΧΙΑΣ

Η Μεραρχία μας, εν συνδέσμω προς Β. με την Ο.Μ.Μ (ΙΧ Μεραρχίαν), προς Δ με την VIII Μεραρχίαν και προς Ν. με το Α΄ΣΣ (ΧΙΙΙ Μεραρχίαν), θα ενεργήση ως κάτωθι, εντός της εξής ζώνης ενεργείας :

Β. όριον: Μαυροβούνι - υψ.2035 - Κρανιά - Πριόνια - Αγιόφυλλον (άπαντα ναι) - Τρικκοκιά (όχι) - Κερασιά Σίνου - Μαυρέλι - Βαλανίδα - Κλεισούρα - Καλλιθέα Ολύμπου - Καρυά (άπαντα ναι) - Λεπτοκαρυά (όχι)

Δ. όριον: Αχελώος (όχι) - Γραμμή διαχωρήσεως υδάτων Πίνδου, ήτοι η κορυφογραμμή υψ, 1971 - υψ.1802 - υψ.2160, μη συμπεριλαμβανομένη.

Ν. όριον: Αργύρι (όχι) - Κέδρα (όχι) - Ασπόρρεμα (ναι) - Αγγραφα (όχι) - Σπινάσα (ναι) - Βαθύλακκος (ναι) - Χούτενα (όχι) - Παππάς (όχι) - Μακρυρράχη (ναι) - Δερελή (όχι) - Ξυνιάς (όχι) - Παλαμάς (ναι) - Νεοχώριον Γούρας (ναι) - ύψ.1726 (ναι) - Μύλοι (όχι) Αγ. Θεόδωροι (όχι)

ΙΙΙ. ΑΠΟΣΤΟΛΑΙ ΤΗΣ ΜΕΡΑΡΧΙΑΣ.

Αι αποστολαί της Μεραρχίας συνοψίζονται ως κάτωθι: 1. Εξασφάλισις των ορεινών όγκων Αγράφων, Πίνδου,

Χασίων, Αντιχασίων, Κάτω Ολύμπου, Κισσάβου και απαγόρευσις των προς Β και Δ διαβάσεων, ιδία δε των οδών Τρικκάλων - Καλαμπάκας - Μετσόβου, Καλαμπάκας - Αγιοφύλλου - Γρεβενών και Λαρίσσης - Ελασσώνος - Κοζάνης, διατήρησις δε του εδαφικού συνδέσμου με τας γειτονικάς Μονάδας.

2. Απαγόρευσις της επεκτάσεως της ξένης κατοχής εις εδάφη ελεγχόμενα ήδη υπό του Ε.Λ.Α.Σ, βάσει των όρων της ανακωχής, αντίθετα δε περιορισμός της ζώνης της τοιαύτης κατοχής, παρεμπόδισις της στρατολογίας εν αυτή και εκμηδένησις των αντιδραστικών δυνάμεων.

3. Διατήρησις εντός του κάμπου σημαντικών δυνάμεων προς διεξαγωγήν υπό τούτων εντονωτάτου ανταρτοπολέμου.

4. Προώθησις, ευθύς μετά την επανάληψιν των εχθροπραξιών, ανά ενός Τάγματος εις τους ορεινούς όγκους Πηλίου και Βορείου ΄Ορθρυος.

5. Επίθεσίς μας προς εκδίωξιν των αντιπάλων εκ του υπ΄αυτών κατεχομένου εδάφους της ζώνης μας και απόρριψίς των εις την θάλασσαν, εφ΄όσον αι δυνάμεις τούτων Β. του Σπερχειού είναι ολογότεραι των 10.000-12.000 και στερούνται σοβαρού αριθμού θωρακισμένων μέσων.

ΙV. ΣΥΜΠΛΗΡΩΜΑΤΙΚΑ ΜΕΣΑ

Διά την εκπλήρωσιν των ως άνω αποστολών, διετέθη εις την Μεραρχίαν και το 3/7 Σύν/μα Ιππικού, ειδικώς δε διά την υπ΄αριθ. 5 τοιαύτην θα διατεθούν και έτεραι σοβαρώταται δυνάμεις.

V. ΙΔΕΑ ΕΝΕΡΓΕΙΑΣ

α. Εκπλήρωσις των αποστολών της Μεραρχίας δι΄αποφυγής συντριβής ή αποδιοργανώσεως των Δυνάμεών της. Ακόμη και μέρους τούτων, εφ΄όσον αι δι΄αυτών επιτυχείς ενέργειαί μας δεν θα επέφεραν εις τους αντιπάλους ζημίας και απωλείας, μεγαλυτέρας ή τουλάχιστον ίσας προς τας ιδικάς μας.

β. Αδιάκοπος, ισχυρά και αιφνιδιαστική παρενόχλησις και προσβολή των αντιπάλων, εντός των περιοχών των, ώστε, διά της εκ των προσβολών μας κατατριβής και των απωλειών των, να πεισθούν περί του αδυνάτου της καταπνίξεως του Λαϊκού Κινήματος και να παραιτηθούν των προθέσεών των περί έγκαθιδρύσεως Δικτατορίας ή ξενικής επιβολής.

γ. Προπαρασκευή και έγκαιρος εκτέλεσις καταστροφών επί οδών και σημείων δι΄ών είναι δυνατή κίνησις μηχανοκινήτων μέσων, επί σκοπώ παρεμποδίσεως της προχωρήσεώς των και καταστροφής αυτών.

δ. Εν αδυναμία συγκρατήσεώς μας εν τη πεδιάδι, απόσυρσις επί των ορεινών όγκων και χρησιμοποίησίς των ως ορμητηρίων διά προσβολάς πάσης εχθρικής δυνάμεως εν κινήσει ή σταθμεύσει, εφ΄όσον η δύναμις, εξοπλισμός της εκ τεθωρακισμένων μέσων το επιτρέπει.

Κυρία προσπάθειαι επί των ορεινών χώρων εγγύς και εκατέρωθεν των αμαξιτών οδώνΠίνδου - Κόζιακα - Χασιών - Κάτω Ολύμπου - Κισσάβου, δευτερεύουσα δε από μέσου Κόζιακα και Νοτίως, επί σκοπώ μόνον διατηρήσεως εδαφικής συνεχείας και συνδέσμου μετά των VIII και ΧΙΙΙ Μεραρχιών.

VI. ΔΙΑΤΑΞΙΣ ΜΕΡΑΡΧΙΑΣ

Ευθύς μετά την επανάληψιν των εχθροπραξιών, θα ληφθή η κατωτέρω διάταξις, με τα υποσημειούμενα όρια:

Από Ν προς Β και Α: 3/7 Σύν/μα Ιππικού, Ι/38 Σύν/μα Ευζώνων, 5ον, 4ον, 54ον Συν/τα πεζικού.

ΖΩΝΑΙ ΕΝΕΡΓΕΙΑΣ:

α. 3/7 Συν/μα Ιππικού: Ν. όριον το τοιούτον της Μεραρχίας Α. όριον : Περιβόλι (ναι) -

συνάντησις σιδ. γραμμής ΣΕΚ και οδού Δομοκού - Φαρσάλων - ύψ.1100 (Ναρθάκιον) (όχι) - Παλυδάμιον - Μέγα Μοναστήρι - Κυψέλη - Νέες Καρυές (άπαντα ναι) - Κρανών (όχι)

Β. όριον : Κρανών (όχι) - Δοξαράς - Σοφάδες - Καλλιφόνη - Kαροπλέσι (άπαντα ναι)

β. Ι/38 Συντ/τος Ευζώνων: Ν. όριον, το Βόρειον τοιούτον του 3/7 Συν/τος Ιππικού.

Δ. όριον : το της Μεραρχίας. Β. όριον : το Ν. τοιούτον του 5ου

Συν/τος Πεζικού και 4ου Συν/τος μέχρι Λαρίσης. γ. 5ου Συντ/τος Πεζικού: Ν. όριον: Πολυθέα - Χρυσομηλιά -

Μεγάρχη και εκείθεν Πηνειός μέχρι του ύψους Ζάρκου (άπαντα ναι). Α. όριον : Ζάρκο (όχι) - Διάσελο

(ναι) - Λογγά - Μαυρέλι (άπαντα ναι) Β. και Δ. όρια: Τα τοιαύτα της Μεραρχίας.

δ. 4ου Συν/τος Πεζικού: Β. όριον το της Μεραρχίας τοιούτον.

Α. όριον : το Α. 5ου Συν/τος. Ν. όριον : Ο Πηνειός από ύψους

Ζάρκου μέχρις εκβολών του. ε. 54ου Συν/τος Πεζικού: Β. όριον: ο Πηνειός από Λαρίσης

μεχρις εκβολών του (όχι) Δ. όριον : το Α. 3/7 Συν/τος Ιππικού και Ι/38 Συν/τος

Ευζώνων. Α. όριον : Αι Α. ακταί της Θεσσαλίας.

ΕΦΕΔΡΕΙΑ ΜΕΡΑΡΧΙΑΣ: Ι Τάγμα του 4ου Συν/τος εις περιοχήν Βερδικούσιας.

VII. ΑΠΟΣΤΟΛΑΙ ΤΩΝ ΜΟΝΑΔΩΝ

ΓΕΝΙΚΑΙ

α. Αυστηρά επιτήρησις των μεθοριακών ζωνών, διά προκαλυπτικών τμημάτων, άτινα εξουδετερώνοντα και επιβραδύνοντα τυχόν προσπαθείας μικρών αντιπάλων τμημάτων να εισέλθουν εντός της περιοχής μας, να μετατραπώσιν, άμα τη εμφανίσει ισχυρών αντιπάλων δυνάμεων, εις ανταρτοομάδας παραμενούσας εντός της πεδινής περιοχής και εχούσας ως αποστολήν την συνεχή προσβολήν των μετόπισθεν, των συγκοινωνιών, των αποθηκών και των μικρών φρουρών των αντιπάλων, ως και την συντριβήν των εσωτερικών αντιδραστικών δυνάμεων και την παρεμπόδισιν της στρατολογίας υπό της Κυβερνήσεως και διάλυσιν των συγκροτηθησομένων υπό ταύτης τμημάτων.

β. Προσβολή αιφνιδιαστικώς και ισχυρώς πάσης κινουμένης ή σταθμευούσης εχθρικής δυνάμεως, εφ΄όσον η δύναμις αύτη δεν θα είναι κατά πολύ ισχυροτέρα από τα προς τούτο διατεθησόμενα επιδρομικά μας τμήματα εις αριθμόν ανδρών ή δεν θα διαθέτη αρκετά θωρακισμένα μέσα.

γ. Προσπάθεια επεκτάσεως της υφ΄ημών κατεχομένης περιοχής, εφ΄όσον θα ήτο δυνατή η μη αποδιοργάνωσίς μας και η διατήρησις του καταληφθησομένου εδάφους. Διά σοβαράς τοιαύτης

ενεργείας θα δίδωνται υπό της Μεραρχίας ή θα προκαλώνται υπό των Μονάδων σχετικαί διαταγαί.

δ. Εκτέλεσις των προπαρασκευασμένων ήδη καταστροφών τεχνικών έργων και σημείων οδών, ευθύς ως κινδυνεύσουν ταύτα να περιέλθουν εις χείρας του εχθρού και παρακώλυσις διά πυρών πάσης προσπαθείας επισκευής ή αποκαταστάσεως των, προς παρεμπόδισιν ή επιβράδυνσιν κινήσεως μηχανοκινήτων μέσων. Ομοίως αναγνωρίσεις από τούδε εις σημεία υποχρεωτικών διαβάσεων πεδίων διά τοποθέτησιν ναρκών.

ε. Μελέτη και προπαρασκευή οργανωμένης και αποτελεσματικής αμύνης επί ορεινών διαβάσεων, προς διατήρησιν της εδαφικής συνεχείας και του συνδέσμου μετά των γειτονικών Μονάδων.

στ. Παρεμπόδισις πάσης προχωρήσεως του εχθρού διά των βατών εις τροχόν δρομολογίων, ουχί διά μάχης εκ παρατάξεως, αλλά δι΄αποκοπής τυχόν κινηθησομένων εχθρικών μηχανοκινήτων μέσων και προσβολής των από διαφόρων κατευθύνσεων, ιδία κατά των πλευρών και των νώτων των, με μικρά και ευκίνητα τμήματά μας.

ζ. Εν περιπτώσει προσβολής περιοχής τινός δι΄ισχυροτάτων εχθρικών δυνάμεων, διαφυγή του όγκου μετά του βαρέως οπλισμού προς γειτονικάς ζώνας και άφεσις εντός της ζώνης; ενεργείας μικρών κατεσπαρμένων ομάδων, προς ενέργειαν ανταρτοπολέμου και παροχήν πληροφοριών.

ΕΙΔΙΚΑΙ ΕΝΤΟΛΑΙ

1. Του 3/7 Συν/τος Ιππικού: Ευθύς άμα τη ενάρξει των εχθροπραξιών ή και ενωρίτερον, εφ΄όσον προς τούτο ήθελε διαταχθή, να προωθήση εις τα υψώματα Καραντάγ και Ν. Δοξαρά μίαν Επιλαρχίαν του, ήτις κατανεμομένη αναλόγως, να ενεργή τολμηράς, ισχυράς και αιφνιδιαστικάς επιδρομάς κατά των, διά των οδικών και σιδηροδρομικών συγκοινωνιών της περιοχής ταύτης, κινουμένων εχθρικών τμημάτων μικράς σχετικώς δυνάμεως, αντικαθιστώσα το ταχύτερον τα εις την περιοχήν ταύτην Τμήματα του 4ου Συν/τος Πεζικού.

Διά τα υπόλοιπα της δυνάμεώς του να ενεργή ως ανωτέρω επιδρομάς επί του υπολοίπου πεδινής ζώνης του και τέλος, να εμποδίση την προς την ορεινήν περιοχήν του άνοδον του εχθρού,

απαγορεύον ιδία τας διαβάσεις Κέδρου - Σμοκόβου και Δαφνοσπηλιάς. Να διατηρή σύνδεσμον μετά της ΧΙΙΙ Μεραρχίας, ως και

μετά των Ι/38 και 54ου Συν/των.

2. Του Ι/38 Συν/τος Ευζώνων: Ενισχυμένον και διά του Ανεξαρτήτου Τάγματος Εθνικής Πολιτοφυλακής και διά της Ιδ Πυροβολαρχίας, θα απαγορεύση την από κατευθύνσεως Καρδίτσης προς Τρίκκαλα κίνησιν και την προς τους ορεινούς όγκους της ζώνης του προέλασιν των αντιπάλων, εξασφαλίζον κυρίως τας διαβάσεις Καρδίτσης, Νευρουπόλεως, Παμίσου και Πορταϊκού.

Να τηρή εις περιοχήν Νευροβούνιστας εν΄Τάγμα του, έτοιμον να επέμβη προς Τρίκκαλα ή προς Καλαμπάκαν ή να τεθή εις την πλήρην διάθεσιν της Μεραρχίας, ευθύς ως ήθελεν διαταχθή το τοιούτον.

Να προωθήση εις τον κάμπον της ζώνης του Τάγμα μείον Λόχου διά τας εν τη παραγράφω VII/Α/1 αποστολάς.

Να εξασφαλίση τον σύνδεσμον μετά του 5ου Συν/τος Πεζικού.

3. Του 5ου Συν/τος Πεζικού: Ενισχυμένον διά της Ιβ Πυροβολαρχίας, να απαγορεύση την από Κουτσοχείρου προς Τρίκκαλα και εκείθεν την προς Καλαμπάκαν - Μέτσοβον και προς Καλαμπάκαν - Γρεβενά διείσδυσιν του εχθρού και να αφαλίση τα Αντιχάσια.

Να είναι εις θέσιν να επέμβη δι΄ενός πλήρους Τάγματος του προς τας κατευθύνσεις Κουτσοχείρου ή Δαμασίου ή Ελασσώνος, ευθύς ως θα διετάσσετο υπό της Μεραρχίας.

Να εξασφαλίζη τον σύνδεσμον μετά του 4ου Συν/τος και να καλύπτη τα πλευρά τούτου από τυχόν διείσδυσιν εχθρού εκ της περιοχής Τσιότι - Ζάρκου προς Ελευθεροχώρι.

4. Του 4ου Συν/τος Πεζικού: Ενισχυόμενον διά των Ια και Ιε Πυροβολαρχιών και Διλοχίας Μηχανικού, να απαγορεύση την προς Βορράν κίνησιν του εχθρού, εξασφαλίζον την κοιλάδα του Τιταρισίου και Κάτω Ολύμπου, κυρίως δε τας διαβάσεις από Λαρίσης και Κουτσοχείρου προς Τύρναβον - Ελασσώνα και εκείθεν είτε προς Δεσκάτην είτε προς Αικατερίνην - Κοζάνην.

Αμα τη υπό του 3/7 Συν/τος Ιππικού και 54ου Συν/τος Πεζικού αντικαταστάσει των εν προκαλύψει περί Καραντάου τυχόν

αποκλεισθησομένων τμημάτων, να αποσύρη το εν προκαλύψει Τάγμα του και συγκεντρούν αυτό εις περιοχήν Βερδικούσιας, ως εφεδρεία της Μεραρχίας να το προσανατολίση δι΄ενδεχόμενην επέμβασίν του προς την κατεύθυνσιν Δαμάσι - Τύρναβος ή προς την ζώνην του 5ου Συν/τος, εν τη κατευθύνσει Κουμαριά - Καλαμπάκα.

5. Του 54ου Συν/τος Πεζικού: Ενισχυμένον διά της Ιγ Πυροβολαρχίας, να εμποδίση τυχόν απόπειραν αποβάσεως του εχθρού εις τας Ανατολικάς ακτάς και ιδία εις την περιοχήν Α.Αγυιάς και να ασφαλίζη τον Κίσσαβον και κατά προσβολών από Δ. και Ν.

Να προωθήση Τάγμα του επί της Β. ΄Ορθρυος και Καραντάου, διά την παρενόχλησιν των μετόπισθεν του εχθρού και την εις πολλά σημεία προσβολήν των συγκοινωνιών του διά Σούρπης - Αλμυρού - Βόλου και προς Λάρισαν.

Το Τάγμα τούτο να εντάξη εις ευατόν τα τυχόν εν τη ζώνη του αποκλεισθησόμενα Τμήματα του 4ου Συν/τος Πεζικού.

Να προωθήση έτερον Τάγμα του επί του Πηλίου , διά την παρενόχλησιν και προσβολήν του εχθρού περί Βόλον και των εκείθεν προς Λάρισαν - Ζαγοράν συγκοινωνιών.

6. Πυροβολικού: Αι Πυροβολαρχίαι θα ικανοποιούν τας αιτήσεις των Συν/των παρ΄οίς είναι διατιθεμέναι, δι΄εκτέλεσιν βολών κατά προσωπικού, κυρίως όμως κατά μηχανοκινήτων και θωρακισμένων μέσων.

7. Εφεδρείας: Κατά τας εκδοθησομένας μεταγενεστέρας Διαταγάς της Μεραρχίας.

1. Διμοιρίας Αρμάτων: Συμφώνως ειδικής Διαταγής μας.

VIII. EKTEΛΕΣΙΣ

α. Η λήψις της ως άνω διατάξεως να εκτελεσθή άμα τη ενάρξει των εχθροπραξιών ή τη εκδόσει ειδικής διαταγής της Μεραρχίας. Τα περί Καραντάου τυχόν αποκλεισθησόμενα τμήματα του 4ου Συν/τος θέλουν προσπαθήσει μετά την αντικατάστασιν, ως ανωτέρω, να ενωθούν με το Συν/μα των. Εάν όμως τυχόν δημιουργηθησόμεναι συνθήκαι καταστήσωσι αδύνατον την απόσυρσίν των εν τη ζώνη του 4ου Συν/τος, τα

τμήματα ταύτα θα παραμείνωσι εντός της πεδινής περιοχής και θα συγκροτήσωσι μικτόν απόσπασμα μετά της Επιλαρχίας του 3/7 Συντ/τος Ιππικού, υπό την Διοίκησιν της τελευταίας, δι΄ενεργείας κατά των μετόπισθεν και των συγκοινωνιών του εχθρού, συμφώνως προς τα εν Κεφαλαίω V/β, VII/A/I και VII/B/5 καθοριζόμενα.

Διά την υπό καλάς συνθήκας εκτέλεσιν των ανωτέρω, τόσον το 3/7 όσον και το 4ον Συν/τα, να προπαρασκευάσουν από τούδε τας Δ/σεις της διατεθησομένης Επιλαρχίας και των ήδη εν προκαλύψει τυχόν αποκοπησομένων Τμημάτων (ιδιαιτέρα Διοίκησις) διά τον μελλοντικόν ρόλον των, ώστε αύται να εκτελέσουν τας δεούσας μελέτας και αναγνωρίσεις, τηρούσαι απόλυτον μυστικότητα.

β. Αι καταστροφαί των τεχνικών έργων και ευπαθών σημείων των οδών, θα προπαρασκευασθούν από τούδε, ως έχομεν διατάξει ήδη, θα εκτελεσθώσι δε κατόπιν διαταγής μας, ή ευθύς ως κινδυνεύσουν να περιέλθουν εις χείρας του εχθρού.

γ. Τα πεδία ναρκοθετήσεως να αναγνωρισθώσι και μελετηθώσιν από τούδε μετά πάσης μυστικότητας, αλλά να πληρωθώσι μόνον μετά την έναρξη των εχθροπραξιών, προς αποτροπήν γνωστοποιήσεώς των εις τον εχθρόν ή κινδύνων διά τους κατοίκους.

δ. Διά την άμυναν των ορεινών διαβάσεων, να αναγνωρισθώσιν από τούδε κατάλληλοι και διαδοχικαί θέσεις, εφ΄ών να προβλεφθή και εκτέλεσις ελαφρών έργων άμα τη ενδεχομένη συμπτύξει προς ταύτας.

ε. Να περατωθή η διαταχθείσα κλιμάκωσις και αποθήκευσις των εφοδίων, κατασκευαζομένων κατά το δυνατόν υπογείων καταφυγίων, καθ΄ όσον τα χωριά και εξωκλήσσια αφ΄ενός είναι γνωστά εις τους κατοίκους που μετέφεραν τα εφόδια και αφ΄ετέρου είναι ευπρόσβλητα απ΄αεροπλάνων.

στ. Να προπαρασκευασθή από τούδε η λειτουργία των Σ. Διακομιδής ή Θεραπευτηρίων.

ΙΧ. ΣΥΝΔΕΣΜΟΣ - ΔΙΑΒΙΒΑΣΕΙΣ

α. Σταθμοί Διοικήσεως : Μεχρις ενδεχόμενης επαναλήψεως των εχθροπραξιών, όπου ήδη ευρίσκονται.

Μετά ταύτα ως κάτωθι:

Μεραρχίας, εις Κονισκόν Ι/38 Συν/τος Ευζώνων, εις Κερασιάν 4ου Συν/τος Πεζικού, εις Βερδικούσια 5ου Συν/τος Πεζικού, εις Νέα Σμόλια 54ου Συν/τος Πεζικού, εις Βουλγαρινή 3/7 Συν/τος Ιππικού, εις Λεοντάρι ή Σμόκοβο

Αι Μονάδες να προβώσιν από τούδε εις αναγνώρισιν και προπαρασκευήν των μελλοντικών Σ.Δ των, εν πάση μυστικότητι.

Ο σύνδεσμος μεταξύ γειτόνων θα επιδιώκηται αμοιβαίως, διά προσωπικών επαφών αντιπροσώπων των σχετικών Διοικήσεων, βραδύτερον δε διά περιπόλων ή σταθερών μικτών Τμημάτων επί εκλεγησομένων κοινή συνεννοήσει καταλλήλων εδαφικών σημείων, εφ΄όσον και τούτο θα εθεωρείτο αναγκαίον.

β. Διαβιβάσεις: Κύριον μέσον θα είναι το τηλέφωνον. Διά τούτο αι Διοικήσεις να καταβάλουν πάσαν προσπάθειαν καλής συντηρήσεως και λειτουργίας των ορεινών ιδία τηλεφωνικών γραμμών της ζώνης των, προβαίνουσαι και εις νέας κατασκευάς απαραιτήτων γραμμών.

Ασύρματοι, θα καταβληθή προσπάθεια να δοθώσι και εις τας στερουμένας τοιούτων Μονάδας. Διά την εξασφάλισιν της λειτουργίας των, αι Μονάδες να παραλάβουν και να αποθηκεύσουν παρά τους μελλοντικούς Σ.Δ των βενζίνην διά διάστημα 3 μηνών.

Οπτικοί θα λειτουργήσουν συμφώνως προς διαταγήν εκδοθησομένην εν καιρώ και αναλόγως της διαμορφωθησομένης καταστάσεως.

ΗΔιοίκησις της Μεραρχίας

Ι.ΜΟΥΣΤΕΡΑΚΗΣ (Συν/ρχης)Γ.ΜΠΛΑΝΑΣ (Αντ/ρχης Καπετ)

ΠΑΡΑΛΗΠΤΑΙΙ/38 Συν/μα Ευζώνων4ον, 5ον, 54ον Συν/τα Πεζικού Διά την ακρίβειαν

3/7 Συν/μα Ιππικού Το ΙΙΙον ΓραφείονΚΟΙΝΟΠΟΙΗΣΙΣ (Τ.Σ.Υ)Γενικόν Στρατηγείον (υ.τ.α)VIII, IX, XIII Μεραρχίας Π.Τομπουλίδης (Υπίλαρχος)ΕπιτελάρχηνΙΙΙον Γραφείον.

95

Ε.Λ.Α.ΣΓΕΝΙΚΟ ΣΤΡΑΤΗΓΕΙΟ Σ.Δ 19-2-45ΕΠΙΤΕΛ. ΓΡΑΦ. ΙΙα ΤοΑριθμ. 3097 Γενικό Στρατηγείο Προς Την Κ.Ε του Ε.Λ.Α.Σ

Λαμβάνομεν την τιμήν να σας υποβάλωμε συνημμένα αντίγραφα από διάφορα έγγραφα που μας υποβλήθηκαν από την Ο.Μ.Μ και την VIII Μεραρχία.

Ιδιαίτερη σημασία νομίζομεν πως έχει έγγραφο του Λοχαγού Αστερίου Μιχαλάκη στο Γερμανό Λοχαγό Στράκ. Στο αρχείο του Γ.Σ υπάρχει αντίγραφο με ιδιόχειρη υπογραφή του ίδιου του Μιχαλάκη. Επίσης υπάρχει και η απόδειξη για τα 20 χρυσά φράγκα.

Απ΄τ΄άλλα έγγραφα στο Γεν. υπάρχουν αντίγραφα

ΣΤΕΦΑΝΟΣ ΣΑΡΑΦΗΣ

Διά την ακρίβειανΚοινοποίησις Το ΙΙα ΓραφείονΚ.Ε του ΕΑΜΠ.Γ του ΚΚΕ (υ.τ.ε) (Τ.Σ.Υ)ΙΙα Γραφείον (υ.τ.ε)

25-9-44

ΠροςΤον Λοχαγόν Στράκ

Διοικητήν ΙΙουν Γραφείου

1. Δημιουργία ισχυράς δυνάμεως ΕΔΕΣ/τακτικού στρατού πλαισιωμένου με αξ/κούς με αντικειμενικόν σκοπόν την κατάληψιν, την κατάληψιν ολοκλήρου της Μακεδονίας και εκμηδένησιν των συνεργαζομένων με τους Ρώσσους, Βουλγάρους και Τίτο δυνάμεων του ΕΛΑΣ.

2. Ο στρατός του ΕΔΕΣ προκειμένου να εκκενωθώσι εδάφη κατεχόμενα υπό Γερμανικών τμημάτων θα καταλαμβάνη ταύτα εις τρόπον ώστε, βαθμηδόν ολόκληρος η Μακεδονία να περιέλθη εις χείρας του ΕΔΕΣ.

3. Τα Τάγματα ασφαλείας να ενταχθώσιν εις τα τμήματα του ΕΔΕΣ, διά να εμποδισθή διαρροή των ανδρών των Ταγμάτων προς τον ΕΛΑΣ και ΕΑΜ κατόπιν των τελευταίων δηλώσεων του Παπανδρέου, εξ΄αιτίας των οποίων οι άνδρες των Ταγμάτων φοβούμενοι ότι θα κατηγορηθούν ως ΠΡΟΔΟΤΑΙ ταλαντεύονται μεταξύ παραμονής των ή προσχωρήσεως εις τον ΕΛΑΣ.

4. Να επιτραπή προσέγγισις πλοίων εις την Χαλκιδικήν (Κασσάνδραν) προς μεταφοράν Αγγλικού πολεμικού υλικού διά τον

εξοπλισμόν του στρατού του ΕΔΕΣ

5. Να μη γίνει επιχείρησις εναντίον της Χαλκιδικής υπό των Γερμανών δεδομένου ότι αύτη θα γίνη υπό των τμημάτων ΕΔΕΣ.

Δεν δύναται δε να συνεργασθούν εμφανώς τα τμήματα του ΕΔΕΣ με Γερμανικά τμήματα ούτε και δύνανται να δράσουν εναντίον του ΕΛΑΣ όταν θα υπάρχουν πλησίον και Γερμανικά τμήματα.

6. Παροχή υπό των Γερμανών ποσότητος βαρέως οπλισμού ήτοι:

Οπλοπολυβόλων Πολυβόλων Αυτομάτων 2-4 όλμων και χειροβομβίδων με ανάλογον αριθμόν φυσιγγίων.

7. Να ανεχθούν οι Γερμανοί αποβίβασιν τμημάτων ΕΔΕΣ εις Χαλκιδικήν τα οποία κινούμενα προς βορράν θα προωθηθούν διά την γενικήν εκκαθάρισιν από ΕΛΑΣ και προσβολήν Βουλγαρικών και Κομμουνιστικών συμμοριών γενικώς μέχρι Ελληνικών συνόρων.

Δυνατόν να γίνη και προώθησις εις Βουλγαρικόν έδαφος. Τα τμήματα ταύτα και όλη η ενέργεια θα γίνη εν αγνοία των ΄Αγγλων.

Βραδύτερον όταν αποκαλυφθή η δράσις θα δηλωθή ότι πρόκειται περί επαναστάσεως.

8. Εάν παραστή ανάγκη ελαφράς μετακινήσεως γερμανικών τμημάτων προς ενέργειαν επιχειρήσεων εναντίον του ΕΛΑΣ, τούτο να δύναται να πραγματοποιηθή.

Εν ουδεμία περιπτώσει επιτρέπεται να γνωσθή το κείμενον εις οιονδήποτε εξαιρέσει υπευθύνων αξ/κών. Υπογραφή Αστέριος Μιχαλάκης Διά την ακρίβειαν Το ΙΙα Γραφείον Γ.Σ ΕΛΑΣ (Τ.Υ)

Απόδειξης 20 χρυσών φράγκων

΄Ελαβον ο υπογεγραμμένος Μιχαλάκης Αστέριος παρά του αρχηγού του Ε.Ε.Σ. κ. Κισσά Μπατζάκ το ως άνω φράγκα χρυσά είκοσι (20) διά έξοδα διατροφής διά την πορείαν 60 ανδρών.

Θεσ/νίκη 6-Χ-44

Ο Λαβών Υπογραφή Αστέριος Μιχαλάκης

Ακριβές αντίγραφον εκ του εις χείρας μας πρωτοτύπου Το ΙΙα Γραφείον Γ.Σ ΕΛΑΣ (Τ.Υ)

96

ΓΡΑΦΕΙΟ ΣΤΡΑΤΗΓΙΚΩΝ ΥΠΗΡΕΣΙΩΝ

Washington D.C

Μάρτιος 1945

ΠΛΗΡΟΦΟΡΙΑΚΟ ΥΠΟΜΝΗΜΑ ΓΙΑ ΤΟ ΣΥΜΒΟΥΛΙΟ ΑΡΧΗΓΩΝ ΕΠΙΤΕΛΕΙΩΝ ΤΩΝ ΚΛΑΔΩΝ ΕΝ. ΔΥΝΑΜΕΩΝ ΤΩΝ ΗΠΑ

ΘΕΜΑ: Δραστηριότητες του ΓΣΥ σε Σχέση με την Ανταλλαγή Αιχμαλώτων μεταξύ ΕΛΑΣ και Βρετανών.

ΣΧΕΤΙΚΑ: α. Πληροφοριακό Υπόμνημα, με το ίδιο θέμα όπως παραπάνω, με ημερομηνία 25 Ιανουαρίου 1945. β. Πληροφοριακό Υπόμνημα, με το ίδιο θέμα όπως παραπάνω, με ημερομηνία 1 Φεβρουαρίου 1945.

1. Στη διάρκεια του πρόσφατου εμφύλιου πόλεμου στην Ελλάδα περίπου 1.000 Βρετανοί αιχμάλωτοι εντοπίσθηκαν σε περιοχή του ΕΛΑΣ από προσωπικό του ΓΣΥ που, με τη συγκατάθεση των αρμόδιων Βρετανικών και Αμερικανικών αρχών, τους βοήθησε αρχικά να εξασφαλίσουν εξαιρετικά αναγκαία τροφή και ρουχισμό, και στη συνέχεια να επιστρέψουν σε Βρετανική περιοχή σε μια ανταλλαγή αιχμαλώτων. Λόγω του ότι ο ΕΛΑΣ δεν ήταν σε θέση να τους προσφέρει κατάλληλη φροντίδα, πολλοί από αυτούς τους αιχμαλώτους ήταν σε κακή φυσική κατάσταση και χρειάζονταν άμεση αποκομιδή. Παρά τις δυσκολίες ταξιδιού - διαπραγματεύσεων, η όλη επιχείρηση ολοκληρώθηκε σε δέκα ημέρες.

2. Ένα σημαντικό μέρος αυτού του έργου εκτελέσθηκε από προσωπικό του ΓΣΥ που αρχικά ρίφθηκε στην (.........). με αλεξίπτωτα

πολύ πριν από τη Γερμανική αποχώρηση για να λειτουργήση ένα νοσοκομείο και να μοιράση ιατρικά εφόδια στην περιοχή του ΕΛΑΣ. Οι πρώτες πληροφορίες σχετικά με τους Βρετανούς αιχμαλώτους ελήφθησαν από τον σταθμό του ΓΣΥ στη Λαμία όπου, με τη συγκατάθεση του ΕΛΑΣ, ένας Λοχίας είχε διαθέσει στους αιχμαλώτους τα λιγοστά εφόδια τροφής και ρουχισμού και είχε ακόμη παραδώσει όλα τα δικά του ρούχα εκτός από αυτά που φορούσε. Στην Αθήνα οι πληροφορίες αυτές μεταδόθηκαν μέσω του Συμμαχικού Στρατιωτικού Συνδέσμου στους Βρετανούς που παρέδωσαν στο ΓΣΥ ένα φορτίο ρουχισμού και ιατρικών εφοδίων με αίτηση να διανεμηθούν στη Λαμία και εξουσιοδότηση για τη ρύθμιση, αν ήταν δυνατό, για ανταλλαγή αιχμαλώτων.

3. Φεύγοντας από την Αθήνα στις 14 Ιανουαρίου, οι Αξκοί του ΓΣΥ έφθασαν εκείνη την ημέρα με αυτοκίνητο 30 χιλιόμετρα μακριά από τη Λαμία, περνώντας κάποια φορά μέσα από διασταύρωση πυρών των Ανταρτών και των Βρετανών. Επειδή ο δρόμος είχε ανατιναχθεί, αναγκάσθηκαν να συνεχίσουν με τα πόδια την επόμενη μέρα. Στη Λαμία έμαθαν πως οι αιχμάλωτοι είχαν αποσυρθεί προς τα βόρεια. Στις 16 Ιανουαρίου βρήκαν 26 Βρετανούς αιχμαλώτους σ΄ένα νοσοκομείο στη Λάρισα και ζήτησαν με τον ασύρματο από την Αθήνα να σταλούν πρόσθετα εφόδια με αεροπλάνο. Τα εφόδια ερίφθησαν στο αεροδρόμιο της Λάρισας το πρωί της 18ης Ιανουαρίου και αμέσως μετά έγινε διανομή στους αιχμαλώτους.

4. Την ίδια μέρα οι αξιωματικοί του ΓΣΥ συνάντησαν την Κεντρική Επιτροπή του ΕΛΑΣ στα Τρίκαλα. Εκεί έπεισαν την Κεντρική Επιτροπή να τους πληροφορήσει για τη θέση του στρατοπέδου όπου κρατιόταν το κύριο σώμα των αιχμαλώτων και να επιτρέψει να εγκατασταθούν σε εκείνο το στρατόπεδο προσωπικό και επικοινωνίες του ΓΣΥ για να κανονίσουν κι άλλες παραδόσεις εφοδίων από τον αέρα. Ο ΕΛΑΣ συμφώνησε γι΄αυτές τις επιχειρήσεις με τον όρο ότι τα αεροπλάνα της RAF δεν θα ήσαν οπλισμένα και δεν θα έριχναν προπαγανδιστικό υλικό. Σαν αποτέλεσμα αυτών των συμφωνιών 15 ρίψεις εφοδίων έγιναν στο στρατόπεδο αιχμαλώτων στις επόμενες λίγες μέρες.

5. ΄Όταν αναφέρθηκε μια ανταλλαγή αιχμαλώτων η Κεντρική Επιτροπή ήταν στην αρχή διστακτική αλλά τελικά συμφώνησε να διαπραγματευθεί αν οι αξιωματικοί του ΓΣΥ ενεργούσαν σαν μεσολαβητές. Μαζί με δύο αντιπροσώπους του ΕΛΑΣ η ομάδα του ΓΣΥ επέστρεψε στην Αθήνα τη νύχτα της 19ης Ιανουαρίου. Μία δύσκολη κατάσταση δημιουργήθηκε όταν οι Βρετανοί επέμειναν στη φρούρηση των αντιπροσώπων του ΕΛΑΣ, αντί να τους επιτρέψουν να παραμείνουν στη φύλαξη του ΓΣΥ όπως είχε δοθεί υπόσχεση. Παρ΄όλα αυτά, στις 20 Ιανουαρίου επιτεύχθηκε η συμφωνία για να γίνει μια ανταλλαγή αιχμαλώτων στο Βόλο. Με την αίτηση των Βρετανών και με την έγκριση του Αμερικανού Πρεσβευτή και του Αμερικανικού Τμήματος Συμμαχικού Στρατιωτικού Συνδέσμου, το ΓΣΥ συμφώνησε να κανονίσει για τη διακομιδή αφού εξασφάλιζε πλήρη γραπτή εξουσιοδότηση από τον Βρετανό αρχιστράτηγο. Παρόμοια εξουσιοδότηση λήφθηκε στις 22 Ιανουαρίου από τον Βρετανό διοικητή στο Βόλο, που έδωσε την υπόσχεσή του, για μεταβίβαση στον ΕΛΑΣ, ότι η Βρετανική πλευρά της ανταλλαγής θα επιταχυνόταν. Ελήφθηκε επίσης η έγκριση του Διεθνούς Ερυθρού Σταυρού.

6. Στις 23 Ιανουαρίου η ομάδα του ΓΣΥ από τρεις αξιωματικούς εισήλθε στην περιοχή του ΕΛΑΣ με μια Βρετανική φάλαγγα πενήντα φορτηγών και εννιά ασθενοφόρων. Δύο από τους αξιωματικούς του ΓΣΥ προχώρησαν στα Τρίκαλα και έκαναν τελικούς διακανονισμούς με την Κεντρική Επιτροπή του ΕΛΑΣ. Αφού οδήγησαν τη φάλαγγα σε απόσταση δέκα χιλιομέτρων από το κύριο στρατόπεδο, διάνυσαν την υπόλοιπη απόσταση με αυτοκίνητο («Jeep»), μέσα από πεδιάδες και δίπλα σε ποτάμι. Οι αιχμάλωτοι οδηγήθηκαν αμέσως ύστερα στη φάλαγγα. Εξασφαλίσθηκαν κάρρα για τη μεταφορά των αρρώστων και των τραυματιών, ενώ τα «jeep» χρησιμοποιήθηκαν για να διευκολύνουν τη μετακίνηση. Στο μεταξύ το τρίτο μέλος της ομάδας του ΓΣΥ είχε ρυθμίσει για την αεροπορική μεταφορά των αιχμαλώτων που βρίσκονταν στο νοσοκομείο της Λάρισας, αλλά αφού είχαν γίνει προετοιμασίες για τη χρήση του αεροδρομίου το σχέδιο εγκαταλείφθηκε. ΄Ετσι εκείνη οι αιχμάλωτοι μεταφέρθηκαν με ασθενοφόρα, μαζί με μια δωδεκάδα Γερμανούς τους οποίους ο ΕΛΑΣ ήταν πρόθυμος να παραδώση στους

Βρετανούς. Η φάλαγγα έφθασε στο Βόλο στις 0800 της 24ης Ιανουαρίου, δύο μέρες νωρίτερα απ΄ότι περίμεναν οι Βρετανοί. Συγχρόνως οι αιχμάλωτοι του ΕΛΑΣ είχαν αρχίσει να φθάνουν από Βρετανική περιοχή.

William J.Donovan Διευθυντής

97

Χ.Μ Α.Π.6486 Φ914/Γ/10ΥΠΟΥΡΓΕΙΟΝ ΣΤΡΑΤΙΩΤΙΚΩΝΓΕΝΙΚΟ ΕΠΙΤΕΛΕΙΟΝ ΣΤΡΑΤΟΥΔΙΕΥΘΥΝΣΙΣ ΠΛΗΡΟΦΟΡΙΩΝ 16/9/45ΤΜΗΜΑ Δ2 «Βάρκιζα»ΑΡΙΘ.ΠΡΩΤ. Α.Π. 85143

Δ Ι Α Τ Α Γ Η

Κοινοποιώ υμίν συνημμένως πίνακα των μέχρι σήμερον ανευρεθέντων υπό των Μονάδων της Εθνοφυλακής όπλων και λοιπών πολεμικών υλικών, εξ΄όσων ο Ε.Λ.Α.Σ παρά την συμφωνίαν της ΒΑΡΚΙΖΑΣ απέφυγε να παρουσιάση και επεδίωξεν να διαφυλάξη εις χείρας των αναρχικών φίλων του.

Εκ της παραβολής των ανευρεθέντων υλικών προς όσα ο ΕΛΑΣ παρέδωκε και εξ΄όσων στοιχείων υπάρχουν εισέτι περί ετέρων υπό ανεύρεσιν υλικών διαφαίνεται:

1. Ως αληθεύουσα η αρχικώς διατυπωθείσα υπόνοια ότι το Κ.Κ.Ε. Ε.Α.Μ - Ε.Λ.Α.Σ δεν παρέδωκεν ειμή μέρος μόνον του εις χείρας του πολεμικού υλικού και το κατωτέρας ποιότητος.

2. Το μέγεθος του έργου όπερ επετελέσθη υπό της Εθνοφυλακής επί του πεδίου τούτου και ιδιαιτέρως υπό των Γραφείων πληροφοριών των Μονάδων και των αποσπασμάτων ερεύνης.

3. ΄Ότι απομένει εισέτι σημαντική ποσότης ιδίως όπλων, άτινα ευκόλως κρυπτόμενα δεν κατέστη δυνατόν να ευρεθώσι εν όση αναλογία έτερα υλικά βαρύτερα.

Υπό το πνεύμα των ανωτέρω διαπιστώσεών μας, παρακαλώ να εκδώσητε Δ/γάς υμών προς τους υφ΄υμάς Αξ/κούς και οπλίτας των Μονάδων της Εθνοφυλακής εις ους να τονισθή η βαθεία αναγνώρισις ημώνεπί του επιτελεσθέντος εις το Κεφάλαιον τούτο έργου των και επί του όλου τοιούτου γενικώτερον.

Το έργον τούτο λαμβάνει έτι μεγαλυτέραν σημασίαν, εάν ληφθώσιν υπ΄όψιν αι σοβαρόταται δυσχέρειαι και αι αντίξοαι συνθήκαι υφ΄άς εξετελέσθη και συνεχίζεται έτι.

Ο Στρατός της Ξηράς εκλήθη να εκτελέση έργον ξένον κατ΄ουσίαν προς το κύριον αυτού τοιούτον, άπειρος εις τον χειρισμόν ζητημάτων πολιτικοστρατιωτικών υπό συνθήκας, αρχικώς ιδία ανυπαρξίας σχεδόν πάσης άλλης κρατικής εξουσίας, στόχος συστηματοποιημένης αντιδράσεως με όλας τας ελλείψεις υλικών και μέσων και με ψυχικήν οδύνην ότι ευρίσκετο εις την αναπόδραστον ανάγκην να επαναφέρη εις την τάξιν εκνόμως ενεργούντας ΄Ελληνας.

Μόνον η ανωτέρω συναίσθησις του καθήκοντος προς την αναρρωνύουσαν Ελληνικήν Πατρίδα και αι ακατάλυτοι αρεταί της λιτότητος , αντοχής και καρτερίας των παλαιμάχων και των νέων Ελλήνων στρατιωτών, υπήρξαν τα κύρια μέσα άτινα αντετάχθησαν και ενίκησαν πάσας τας ανωτέρω δυσχερείας.

Εγένοντο ατυχώς έκτροπα τινά υπό ενίων οργάνων, άτινα είτε από έλλειψιν ψυχραιμίας, είτε από απειρίαν, ή από αδικαιολόγητον υπερεκχειλίζον αίσθημα αντεκδικήσεως προς εγκληματίας τινάς, ενεργούντα εξέθετον και έβλαπτον το έργον της Εθνοφυλακής ήτις διασκορπισμένη διέφευγε την άμεσον παρακολούθησιν των ανωτέρω.

Θέλωμεν όμως ήδη να πιστεύωμεν ότι συμφώνως προς τας σχετικάς Δ/γάς ημών και κατόπιν της κτηθείσης ήδη πείρας, εφεξής η δράσις πάντων θα είναι υποδειγματική και άψογος, ανάλογος προς τας συνεχιζομένας πάντοτε προσδοκίας του ΄Εθνους.

Η αρξαμένη ήδη εγκατάστασι;ς της Χωρ/κής ήτις καλείται ν΄αναλάβη από υμάς και να ολοκληρώση το έργον, της ασφαλείας της χώρας, θέλει ανακουφίσει τας δυνάμεις της Εθνοφυλακής και θέλει

επιτρέψει την βαθμιαίαν λήψιν ριζικοτέρων μέτρων διά τας τόσον ταλαιπωρηθείσας παλαιοτέρας κλάσεις.

Αναφέρατε λήψιν παρούσης και τυχόν υπαρχούσας παρατηρήσεις υμών επί της ακριβείας των αριθμών των αναφερομένων υλικών, καθ΄όσον ενδέχεται να μην έχωσι περιέλθη ημίν στοιχεία τινά.

Εν Αθήναις τη 12 Σ/βρίου 1945

Ο Υπουργός

ΑΛ.ΜΕΡΕΝΤΙΤΗΣΠΕΡΙΛΗΨΙΣ Αντιστράτηγος«Περί του επιτελεσθέντος έργου επίτου ανευρεθέντος οπλισμού του Ε.Λ.Α.Σ

ΠΑΡΑΛΗΠΤΑΙΑν.Στρ. Δ/σις Στ. Ελλάδος-«- -«- Ν.Δ.Ελλάδος-«- -«- Θεσσ. και Δ.Μακ. Διά την ακρίβειαν-«- -«- Κ. Μακεδ. Το Δ2/Α2-«- -«- ΑΝ. Μακεδ.-«- -«- Ηπείρου (Τ.Σ.Υ)Στρατ. Δ/σις ΚρήτηςΣτρατ. Δ/σις Νήσων Αιγαίου

ΚΟΙΝΟΠΟΙΕΙΤΑΙΑ2 και Δ2Γρ.Β1 ΥπαρχηγούΔνσιν Προσωπικού Γ.Ε.ΣΥπ. ΕσωτερικώνΥπ.ΕξωτερικώνΙΙ, ΙΧ, ΧΙ ΜεραρχίαιΔνσιν Α1 ΓΕΣΔ/σιν Περισυλλογής υλικού ΓΕΣ

Αρχηγείον Χωρ/κής

ΣΥΝΗΜΜΕΝΑΤω εγγράφω 5Τω σχεδίω 10

Χ.ΜΓΕΝΙΚΟ ΕΠΙΤΕΛΕΙΟΝ ΣΤΡΑΤΟΥΔΙΕΥΘΥΝΣΙΣ ΠΛΗΡΟΦΟΡΙΩΝΤΜΗΜΑ Δ2

ΚΑΤΑΣΤΑΣΙΣ

Εμφαίνουσα τον ανευρεθέντα οπλισμόν του Ε.Λ.Α.Σ από της συμφωνίας της ΒΑΡΚΙΖΑΣ μέχρι σήμερον 31-8-45 (εξ΄όσων στοιχείων περιήλθον ημίν)

Ι. Α.Σ.Δ Στ. ΕΛΛΑΔΟΣ

1. Πυροβόλα διάφορα 252. Ολμοι βαρείς 203. Ολμοι ατομικοί 94. Αντιαρματικά τυφέκια 145. Πολυβόλα διάφορα 1456. Οπλ/λα διάφορα 1597. Αυτόματα 1798. Πιστόλια - Περίστροφα 2309. Τυφέκια διάφορα 2.75410. Βλήματα Πυρ/κού 3.63311. -«- ΄Ολμων 2.80812. -«- ατ. -«- 2.13213. Χειρ/δες Οπλ/δες 1.22114. Νάρκαι 31315. Κιβώτια πλήρη εκρ. υλών 1116. -ý- -«- οπλ/λων, πολ/λων κλπ. -

17. Πυρομαχικά εις τόννους 3218. Φυσίγγια διάφορα 664.88519. Φόρτοι πυρομαχικών 234

ΙΙ. Α.Σ.Δ. Ν.Δ ΕΛΛΑΔΟΣ

1. Πυροβόλα διάφορα 112. Ολμοι βαρείς 173. Ολμοι ατομικοί 114. Αντιαρματικά τυφέκια 55. Πολυβόλα διάφορα 1906. Οπλ/λα διάφορα 2987. Αυτόματα 978. Πιστόλια - Περίστροφα 2659. Τυφέκια διάφορα 2.98910. Βλήματα Πυρ/κού 8.50311. -«- ΄Ολμων 5.54612. -«- ατ. -«- 5.13313. Χειρ/δες Οπλ/δες 1.01514. Νάρκαι 3.30215. Κιβώτια πλήρη εκρ. υλών 1416. -«- -«- οπλ/λων, πολ/λων κλπ. 15317. Πυρομαχικά εις τόννους 9218. Φυσίγγια διάφορα 610.38419. Φόρτοι πυρομαχικών 258

ΙΙΙ. Α.Σ.Δ. ΘΕΣΣ. και Δ. ΜΑΚΕΔΟΝΙΑΣ

1. Πυροβόλα διάφορα 342. Ολμοι βαρείς 203. Ολμοι ατομικοί 254. Αντιαρματικά τυφέκια 125. Πολυβόλα διάφορα 1046. Οπλ/λα διάφορα 967. Αυτόματα 498. Πιστόλια - Περίστροφα 2379. Τυφέκια διάφορα 1.24810. Βλήματα Πυρ/κού 14.70511. -«- ΄Ολμων 1.159

12. -«- ατ. -«- 1.41013. Χειρ/δες Οπλ/δες 1.04414. Νάρκαι 20115. Κιβώτια πλήρη εκρ. υλών 2116. -«- -«- οπλ/λων, πολ/λων κλπ. -17. Πυρομαχικά εις τόννους 5018. Φυσίγγια διάφορα 207.00519. Φόρτοι πυρομαχικών 255

ΙV. Α.Σ.Δ. Κ. ΜΑΚΕΔΟΝΙΑΣ

1. Πυροβόλα διάφορα 82. Ολμοι βαρείς 263. Ολμοι ατομικοί 154. Αντιαρματικά τυφέκια 645. Πολυβόλα διάφορα 676. Οπλ/λα διάφορα 867. Αυτόματα 428. Πιστόλια - Περίστροφα 2039. Τυφέκια διάφορα 36810. Βλήματα Πυρ/κού 7.05811. -«- ΄Ολμων 36012. -«- ατ. -«- 4.02013. Χειρ/δες Οπλ/δες 87114. Νάρκαι 1.36715. Κιβώτια πλήρη εκρ. υλών 15516. -«- -«- οπλ/λων, πολ/λων κλπ. 2217. Πυρομαχικά εις τόννους 218. Φυσίγγια διάφορα 1.739.44519. Φόρτοι πυρομαχικών 120

V. A.Σ.Δ. Α.Μ και Δ.ΘΡΑΚΗΣ

1. Πυροβόλα διάφορα -2. Ολμοι βαρείς 113. Ολμοι ατομικοί -4. Αντιαρματικά τυφέκια 20

5. Πολυβόλα διάφορα 146. Οπλ.λα διάφορα 307. Αυτόματα 368. Πιστόλια - Περίστροφα 2109. Τυφέκια διάφορα 1.27110. Βλήματα Πυρ/κού -11. -«- ΄Ολμων 1.38112. -ý- ατ. -«- 1.11113. Χειρ/δες Οπλ/δες 1.05014. Νάρκαι 20315. Κιβώτια πλήρη εκρ. υλών 2016. -«- -«- οπλ/λων, πολ/λων κλπ. -17. Πυρομαχικά εις τόννους 2518. Φυσίγγια διάφορα 221.00019. Φόρτοι πυρομαχικών 150

VI. Α.Σ.Δ. ΗΠΕΙΡΟΥ

1. Πυροβόλα διάφορα 32. Ολμοι βαρείς 133. Ολμοι ατομικοί 204. Αντιαρματικά τυφέκια 115. Πολυβόλα διάφορα 586. Οπλ/λα διάφορα 827. Αυτόματα 438. Πιστόλια - Περίστροφα 1349. Τυφέκια διάφορα 2.68510. Βλήματα Πυρ/κού -11. -«- ΄Ολμων 21812. -«- ατ. -«- 40013. Χειρ/δες Οπλ/δες 45214. Νάρκαι -15. Κιβώτια πλήρη εκρ. υλών 2916. -«- -«- οπλ/λων, πολ/λων κλπ. -17. Πυρομαχικά εις τόννους 2218. Φυσίγγια διάφορα 332.00

19. Φόρτοι πυρομαχικών 80

VII. Σ.Δ ΚΡΗΤΗΣ

1. Πυροβόλα διάφορα 12. Ολμοι βαρείς 13. Ολμοι ατομικοί -4. Αντιαρματικά τυφέκια 45. Πολυβόλα διάφορα 276. Οπλ/λα διάφορα 437. Αυτόματα 208. Πιστόλια - Περίστροφα 1809. Τυφέκια διάφορα 48610. Βλήματα Ολμων 8611. -«- ατ. -«- 10712. Χειρ/δες Οπλ/δες 7013. Φόρτοι πυρομαχικών 39

VIII. Σ.Δ. Ν.ΑΙΓΑΙΟΥ

1. Πολυβόλα διάφορα 232. Οπλ/λα διάφορα 333. Αυτόματα 184. Πιστόλια - Περίστροφα 7755. Τυφέκια διάφορα 4516. Φυσίγγια διάφορα 18.150

ΙΧ. ΑΡΧΗΓΕΙΟΝ ΧΩΡ/ΚΗΣ

1. Οπλοπολυβόλα 142. Πιστόλια - Περίστροφα 43. Τυφέκια διάφορα 3364. Βλήματα Ολμων 25. Νάρκαι διάφοραι 1336. Φυσίγγια διάφορα 150.170

Χ. ΣΥΝΟΛΟΝ ΑΝΕΥΡΕΘΕΝΤΟΣ ΟΠΛΙΣΜΟΥ

1. Πυροβόλα διάφορα 82 εξ ων τα 60 αντιαρματικά και αντιαεροπορικά

2. Ολμοι βαρείς 1083. Ολμοι ατομικοί 824. Αντιαρματικά τυφέκια 1305. Πολυβόλα διάφορα 6286. Οπλ/λα διάφορα 8417. Αυτόματα 4848. Πιστόλια - Περίστροφα 2.2389. Τυφέκια διάφορα 15.90410. Βλήματα Πυρ/κού 5396011. -«- ΄Ολμων 11.58012. -«- ατ. -«- 14.31313. Χειρ/δες Οπλ/δες 6.223

14. Νάρκαι 5.51915. Κιβώτια πλήρη εκρ. υλών 25016. -«- -«- οπλ/λων διαφόρου

οπλισμού, πολ/λων κλπ.175

17. Πυρομαχικά εις τόννους 225

18. Φυσίγγια διάφορα 3.943.03919. Φόρτοι πυρομαχικών 1.135

Εν Αθήναις τη 31 Αυγούστου 1945

Η Δ/σις ΠληροφοριώνΔιά την ακρίβειαν Θ. ΖΑ¸ΜΗΣ Το Συν/ρχης Πυρ/κού Δ2 Τμήμα (Τ.Σ.Υ)

Χ.ΜΓΕΝΙΚΟ ΕΠΙΤΕΛΕΙΟΝ ΣΤΡΑΤΟΥΔΙΕΥΘΥΝΣΙΣ ΠΛΗΡΟΦΟΡΙΩΝΤΜΗΜΑ Δ2

KΑΤΑΣΤΑΣΙΣ

Εμφαίνουσα τον παραδοθέντα οπλισμόν του ΕΛΑΣ κατόπιν της συμφωνίας της ΒΑΡΚΙΖΑΣ

1. Πυροβόλα διάφορα 1002. Ολμοι βαρείς 813. Πολυβόλα διάφορα 4194. Οπλοπολυβόλα 14125. Αυτόματα 7136. Ολμοι ατομικοί 1387. Τυφέκια - Περίστροφα 48.6538. Αντιαρματικά τυφέκια 57

Σημείωσις: Ο περισσότερος του ανωτέρω οπλισμού ήτο άχρηστος.

Εν Αθήναις τη 31 Αυγούστου 1945 Η Δ/σις Πληροφοριών

Διά την ακρίβειαν Θ. ΖΑ¸ΜΗΣ Το Συν/χης Πυρ/κούΔ/2 Τμήμα Δ/σεως Πληροφοριών (Τ.Σ.Υ)

98

Ζαχαριάδη Ν.«Δέκα χρόνια πάλης»Συμπεράσματα - Διδάγματα - ΚαθήκονταΚεφ.2 ο Δεκέμβρης και η Βάρκιζα Όροι που έπρεπε να επιβληθούν΄Εκδ.Κ.Ε του Κ.Κ.Ε α.τ. Αύγουστος Συμφωνία της Βάρκιζας1950, σελ. 14-18

Μπορούσαμε να επιβάλουμε τους παρακάτω όρους (στη Βάρκιζα).

(α) Να κρατήσουν οι αντάρτες ατομικά τα όπλα τους της αντίστασης.

(β) Να δοθή γενική δίχως κανένα περιορισμό αμνηστεία για το Δεκέμβρη.

(γ) Ν΄αναγνωρισθή χωρίς επιφύλαξη όλη η εαμική εθνική αντίσταση.

(δ) Ν΄αποχωρήσουν αμέσως οι Αγγλικές δυνάμεις μια και Γερμανός δεν υπήρχε πια στην Ελλάδα. ΄Ετσι θα διορθώνονταν και το αίσχος της Γκαζέρτας.

(ε) ΄Επρεπε να ορισθή συγκεκριμένη ημερομηνία για σύντομες εκλογές που θα τις έκανε η Κυβέρνηση, όπου θα συμμετείχε και το Ε.Α.Μ (Σελ. 17)

Εισήγησις Ν. Ζαχαριάδη εις την5ην Ολομέλειαν της ΚΕ του ΚΚΕ(Ιανουάριος 1949)Βλ. «Η Ελλάδα στο δρόμο προς τη -νίκη μπροστά στη αποφασιστική καμπή» Εκδ. Κ.Κ.Ε, Μάρτρης 1949 ΣΥΜΦΩΝΙΑ ΒΑΡΚΙΖΑΣ-σελ. 53 ΑΝΑΣΥΝΤΑΞΗΣ ΤΩΝ ΔΥΝΑΜΕΩΝ ΤΟΥ Κ.Κ.Ε

«Ο Ε.Λ.Α.Σ όπως ήταν τότε προσανατολισμένος πολιτικά και φτιαγμένος οργανωτικά, δε θα μπορούσε να πολεμήση και τότε, η ήττα θάταν συντριφτική και θάμασταν χωρίς τη Βάρκιζα που μας έδωσε τη δυνατότητα να ανασυνταχθούμε πολιτικά και οργανωτικά και να προχωρήσουμε πατώντας στέρεα τώρα στο καινούργιο ξεσήκωμα με το Δ.Σ.Ε».

Φ.Α. 8/3/51 Η Στρατηγική του Κ.Κ.Ε μετά τη Βάρκιζα

«Ποια ήταν η στρατηγική μας στην άμεση μεταβαρκιζιανή περίοδο; ΄Ηταν η στρατηγική που για σκοπό της έβαζε «να κερδίση χρόνο, ν΄αποσυνθέση τον αντίπαλο και να συσσωρεύση δυνάμεις για το πέρασμα κατόπιν στην επίθεση» (Στάλιν). ΄Ηταν η στρατηγική των υποχωρητικών ελιγμών για να διατηρηθούν και οι εφεδρείες.

Τη δύσκολη τότε κατάσταση, τη χειροτεύρεσε το γεγονός, ότι με την Βάρκιζα δεν πραγματοποιήσαμε μια κανονική υποχώρηση, αλλά μια συνθηκολόγηση. Αυτό το πράγμα επιδρούσε αρνητικά και αποσυνθετικά στις επαναστατικές γραμμές και στις πλατειές λαϊκές μάζες. Μέσα σ΄αυτές τις δύσκολες συνθήκες που περιπλέκονταν από το γεγονός της Αγγλικής στρατιωτικής κατοχής της χώρας, το Κ.Κ.Ε έπρεπε ν΄ανασυγκροτηθή και το ίδιο, διορθώνοντας τα στραβά που κληρονόμησε

από την πρώτη κατοχή και να προχωρήση παράλληλα στην ανασύνταξη των λαϊκών δυνάμεων.»

Απόφαση της 6ης Ολομελείαςτου Κ.Κ.Ε (Οκτώβριος 1949)Βλ. «Η νέα κατάσταση και Συμφωνία Βάρκιζας απαραίτητοςτα καθήκοντά μας» ελιγμός διά το ΚΚ.Ε΄Εκδ.Κ.Ε του Κ.Κ.Ε σελ. 6

΄Υστερα απ΄τη στρατιωτική μας ήττα, το Δεκέμβρη του 1944, η συμφωνία της Βάρκιζας στάθηκε ένας απαραίτητος ελιγμός για την ανασύνταξη των λαϊκών δημοκρατικών δυνάμεων».

99

ΒΑΣΙΛΕΙΟΝ ΤΗΣ ΕΛΛΑΔΟΣ Εν Θεσσαλονίκη τη 25 Ιανουαρ.1950ΓΕΑ ΜΑΚΕΔΟΝΙΑΣ - ΘΡΑΚΗΣ ΠροςΑΡΙΘ.ΠΡΩΤ. 28/4/30 Την Γενικήν Δ/νσιν Αλλοδαπών Τμήμα Β΄ Αθήνα

«Συμφωνίαι μεταξύ Κομμουνιστών και Βουλγάρων»

«Λαμβάνω την τιμήν να υποβάλω προσηρτημένως αντίγραφον πρωτοκόλλου φέροντος τον αριθμόν 1, υπογραφέντος εν Ξάνθη την 6ην Οκτωβρίου 1944 μεταξύ του Βουλγάρου Καθηγητού Σάββα ΓΚΑΝΟΦΣΚΙ εκπροσωπούντος την Βουλγαρικήν Κυβέρνησιν εν τη ανατολική Μακεδονία και Θράκη (ΑΙΓΑΙΟΝ) αφ΄ενός και Ελευθερίου ΜΑΤΣΟΥΚΑ ως εκπροσώπου του εν Αν. Μακεδονία και Θράκη Ελληνικού πληθυσμού, αφ΄ετέρου εις ά συνομολογούνται διάφοροι συμφωνίαι και ρυθμίζονται ζητήματα επ΄ωφελεία των ηττηθέντων Βουλγάρων.

Το περιελθόν τη υπηρεσία μου αντίγραφον πρωτοκόλλου όπερ σημειωτέον δεν είναι κεκυρωμένον ανευρέθη εις ιδιωτικόν αρχείον και παρεδόθη ημίν.

Εκ σχετικής ερεύνης του Κέντρου Αλλοδαπών Ροδόπης διεπιστώθη ότι το πρωτόκολλον τούτο συνετάγη εις δύο αντίτυπα, του ενός εις την Ελληνικήν γλώσσαν και του ετέρου εις την Βουλγαρικήν.Το εις Βουλγαρικήν γλώσσαν αντίτυπον τούτο εδόθη προς μετάφρασιν παρά Βουλγάρου υπαλλήλου της Νομαρχίας εις τινα Βουλγαρομαθή δικηγόρον, όστις και μετέφρασε τούτο τηρήσας και δι΄εαυτόν εν αντίγραφον όπερ παρέδωσεν εις την υπηρεσίαν μου.Εκ του αρχείου της Γεν.Δ/σεως Θράκης, εις ην παρεδόθησαν, άμα τη εγκαταστάσει των νομίμων αρχών, τα εγκαταλειφθέντα υπό των Βουλγάρων και εαμιτών επίσημα έγγραφα δεν εμφαίνεται αν το πρωτότυπον τούτου ή αντίγραφον του εν λόγω πρωτοκόλλου υπεβλήθη εις το Υπουργείον Εξωτερικών. Αν τούτο περιήρχετο εις το Υπουργείον περίληψις αυτού τουλάχιστον θα κατεχωρείτο εις την υπό του Υφυπουργείου Τύπου και Τουρισμού εκδοθείσαν εν έτει 1947 βίβλον υπό τον τίτλον « η εναντίον της Ελλάδος επιβουλή» εις ο κατεχωρήθησαν σχετικά ήσσονος σημασίας πληροφορίαι.Το σύμφωνον τούτο θίγει πλείστα όσα ζητήματα των σχέσεων των κομμουνιστών μετά των Βουλγάρων κατά την εποχήν εκείνην και δεν στερείται ενδιαφέροντος. Αι συμφωνίαι αι συνομολογηθείσαι εν τω πρωτοκόλλω ετηρήθησαν με αποτέλεσμα την πλήρη ιδία αρπαγήν των υλικών αγαθών των κατοίκων της Θράκης παρά των αποχωρούντων Βουλγάρων την διαφυγήν των εγκληματιών πολέμου Βουλγάρων κομμουνιστών, την διάλυσιν των εις την περιοχήν της Θράκης εθνικών ανταρτικών ομάδων κλπ.

Ο παραστάς ως εκπρόσωπος του Ελληνικού στοιχείου της Θράκης Ελευθέριος Ματσούκας είναι πρόσωπον του οποίου δεν εξηκριβώθη η ταυτότης. Δυνατόν περί τούτου να γνωρίζη ο άλλοτε Συν/ρχης του ΕΛΑΣ ΧΑΡΙΣΙΑΔΗΣ Δημήτριος του Αναστασίου, κάτοικος Θεσσαλονίκης, γνωστός υπό το ψευδώνυμον Καπετάν Καραϊσκάκης όστις κατά μήνα Σ/βριον και 8/βριον του 1944 ευρίσκετο εις Ξάνθην.

Ο Διευθυντής Γρεβενίτης Απόστ. - Συν/ρχης

Ακριβές Αντίγραφον Διά την αντιγραφήν Τ.Σ.Υ.

(Εκ της Βουλγαρικής)

ΠΡΩΤΟΚΟΛΛΟΝ ΥΠ΄ΑΡ.1

Σήμερον 6 Οκτωβρίου 1944 έτους εν Ξάνθη κατά την συνεδρίασιν του αντιπροσώπου της Βουλγαρικής Κυβερνήσεως εν Μπελομέριε Καθηγητού Σάββα Γκανόφσκι και Ματσούκα Ελευθερίου εκπροσώπου του Ελληνικού πληθυσμού, αφού πρώτον έθιξαν σειράν ζητημάτων αναφυέντων εκ της νεοδημιουργηθείσης καταστάσεως μετά την 9ην Σ/βρίου ε.ε εν Μπελομέριε απεφασίσθη:

1. ΄Απασα η τοπική Διοίκησις (κοινοτική και επαρχιακή) να παραδοθή εις χείρας των αρμοδίων εκπροσώπων του εντοπίου πληθυσμού υπολογιζομένης της κατά τόπους θελήσεως του εντοπίου πληθυσμού.

2. Η Κρατική Διοίκησις εν Μπελομέριε: Νοσοκομεία, Αγρονομεία, Δασονομεία, Κτηνιατρική υπηρεσία μηχανική, ωφελίμων έργων κλπ. μεταβιβάζεται εις τον Ελληνικόν πληθυσμόν. Τα σχολεία ανάγονται ελευθέρως συμφώνως προς την γλώσσαν και την θρησκείαν του πληθυσμού. Επίσης και οι εικτήριοι οίκοι.

Κατά την παράδοσιν των κρατικών ιδρυμάτων (δια κατά λόγον και πρωτοκόλλου) να κρατιθώσιν υπό των Βουλγάρων εκπροσώπων τα υλικά, τα μη αναγκαιούντα ή μη χρησιμοποιούμενα παρά των Ελληνικών αρχών ως εικόνες, βιβλία και άλλα παρόμοια.

3. Η τοπική υπηρεσία τηρήσεως της τάξεως και ησυχίας εις έκαστον συνοικισμόν αναλαμβάνεται υπό της εντοπίου εθνοφυλακής (MILIGE), υποδεικνυομένης παρά του εντοπίου πληθυσμού.

Η Εθνοφυλακή αύτη δρα υπό την καθοδήγησιν των εντοπίων Ελληνικών αρχών. Τα όργανα της επιτοπίου εθνοφυλακής δεν

δύνανται να κρατήσωσι στρατιωτικούς. Κράτησις (σύλληψις) στρατιωτικών δύναται να γίνη μόνον παρά στρατιωτικών περιπόλων. Εν περιπτώει ανάγκης αι περίπολοι, της Ελληνικής εθνοφυλακής ζητούσι συνδρομήν των Βουλγαρικών στρατιωτικών περιπόλων, ήτις δέον να τοις παρέχεται εγκαίρως.΄Αλλως ο Βουλγάρικος στρατός δεν επεμβαίνει εν τη διοικήσει του Ελληνικού πληθυσμού.

4. Τα Ελληνικά απελευθερωτικά τμήματα θεωρούνται υπό των Βουλγαρικών στρατιωτικών και πολιτικών αρχών ως αγωνισταί κατά του φασισμού και δέον να τηρώνται άρισται μετά αυτών σχέσεις, να υποβοηθώνται και να εξασφαλισθή ομοφώνως μετ΄αυτών συμμετοχή εις πολεμικάς ενεργείας από κοινού μετά των Βουλγαρικών και Γιουγκοσλαυϊκών απελευθερωτικών τμημάτων, προς εκδίωξιν των Γερμανικών φασιστών εκ των Βαλκανίων.

5. Λόγω αναγκών της επιτοπίου οικονομίας, του Στρατού και της επιτοπίου Διοικητικής αρχής, ένια των Βουλγαρικών Κρατικών Ιδρυμάτων δέον να παραμείνωσι προσωρινώς εις τα εδάφη ταύτα (Δυτικήν Θράκην και Ανατ.Μακεδονίαν) προς διευκόλυνσιν του επιτοπίου πληθυσμού.

Διά διαταγής του Βουλγάρου αντιπροσώπου δύνανται να κληθούν προς υπηρεσίαν εν τοις ιδρύμασι τούτοις, αρμόδια πρόσωπα εκ του εντοπίου πληθυσμού. Τοιαύτα ιδρύματα εισίν: Η Βουλγαρική Εθνική Τράπεζα, η Βουλγαρική Αγροτική και Συνεταιριστική Τράπεζα (αίτινες εξυπηρετούσιν εις πάσαν σχέσιν και τον Ελληνικόν πληθυσμόν εν Μπελομέριε)

κ α ι

Συμπληρωματικώς και συγκεκριμένως θα συμβληθώσιν αι εν Μπελομέριε οικονομικαί επιχειρήσεις. Επί του παρόντος νόμισμα παραμένει το λέβιον.

Η διαχείρησις και εκμετάλλευσις των Σιδηροδρόμων, Ταχυδρομείων τηλεγράφων και τηλεφώνων, λόγω των αναγκών του Στρατού, παραμένουσι μέχρι δευτέρας αποφάσεως εις την διαχείρησιν των Βουλγαρικών αρχών προσελκομένων βαθμιαίως επιτοπίων υπαλλήλων δι΄έκαστον μέρος. Εις τα Ταχυδρομεία, τηλεγραφεία και

τηλέφωνα οργανούνται και Ελληνική Τηλεφωνική και Τηλεγραφική υπηρεσία υπό την καθοδήγησιν της Βουλγαρικής Αρχής.

Τα Ελληνικά απελευθερωτικά τμήματα ταξιδεύουσι δωρεάν

6. ΄Όλα τα είδη τροφίμων (σίτος, αραβόσιτος, όρυζα, βούτυρον, έλαιον, λαχανικά κ.ά. προϊόντα Δυτ. Θράκης και Ανατ. Μακεδονίας) να αφεθώσιν εν ταις χώραις ταύταις και υπό τον έλεγχον των επιτοπίων αρχών και διανέμωνται μεταξύ του επιτοπίου πληθυσμού ανεξαρτήτως θρησκεύματος, εθνικότητος και ιθαγενείας, με ωρισμένας τιμάς. Επίσης και όλα τα άλλα εμπορεύματα (υγειονομικά υλικά κ.α) ευρεθέντα εκείσε να αφεθώσιν εις τας αρχάς. Απαγορεύεται πάσα εξαγωγή τροφίμων και εμπορευμάτων εκ Δυτικής Θράκης και Ανατολικής Μακεδονίας διά το εσωτερικόν των παλαιών συνόρων.

Να χρησιμοποιήται πάσα (ευκαιρία, περίπτωσις) διά να υποβοηθήται ο πληθυσμός δι΄εισαγωγών νέων τροφίμων και εμπορευμάτων εκ Παλαιάς Βουλγαρίας, διά να εξασφαλίζεται η διατροφή του επιτοπίου πληθυσμού.

Η νέα εσοδεία βάμβακος να παραμείνη εις τον επιτόπιον πληθυσμόν.

7. Τα κατασχεθέντα εμπορεύματα και υλικά εν καταστήμασι και ιδρύμασι παρά των Ελληνικών αρχών ή των Βουλγαρικών τοιούτων να μην επιτραπή όπως αρπαγώσιν ανευθύνως, να φυλαχθώσιν εγρύπνω μέχρις ότου παραδοθώσιν εις τα αρμόδια Διοικητικά όργανα, Ελληνικήν διοικητικήν αρχήν, τούθ΄όπερ θέλει γίνει διά πρωτοκόλλου και λεπτομερεστάτου (καταλόγου) πίνακος, συντεταγμένου εις γλώσσας Βουλγαρικήν και Ελληνικήν και αμοιβαίως κεκυρωμένας.

Σημείωσις: Κατασχεθέντα εμπορεύματα και υλικά (εκ της υπηρεσίας συγκεντρώσεως τροφίμων (δημητριακών) Γεν. Γεωργικών Συνεταιρισμών ψυγείων και άλλων μαγαζείων , εκ των οποίων εφοδιάζονται ουχί μόνον ο πληθυσμός, αλλά και η στρατιά δέον να γίνη συμφωνία μεταξύ των οικείων μερών (Βουλγαρικής Στρατιάς και των Ελληνικών Διοικητικών αρχών) και να διανέμωνται αναλόγως των αναγκών εις την Στρατιάν κατά τον πληθυσμόν.

Να χορηγηθή πλήρης δυνατότης εις τα όργανα της

υπηρεσίας Συγκεντρώσεως τροφίμων να τεθώσιν εις δημοσιότητα τα τρόφιμα εκ των υπ΄αυτά αποθηκών, κατά τον οικείον δε τρόπον - πρωτοκόλλου και πίνακος να παραδοθώσιν εις τας οικείας διοικητικάς αρχάς (αφού πρώτον συμφωνηθή τι κατά πόσον θα χωρισθή εξ αυτών διά τον Βουλγαρικόν Στρατόν τα οποία ούτος λαμβάνει.

Τα ιδιαίτερα έπιπλα σκεύη και εργαλεία (Ι,NVE,NF AIR) των πρακτόρων, πλάστιγγες σάκκοι μέτρα και σταθμά τροφίμων κ.ά να δοθώσιν εις αυτούς τούτους τους ιδιοκτήτας πράκτορας.

8. Να διακοπή η εξαγωγή υλικού υπό οιονδήποτε τρόπον εις ιδιώτας και φίρμας άνευ αδείας των οικείων Ελληνικών και Βουλγαρικών Αρχών.

Είναι δυνατόν να εξαχθή παν είδος οικιακών πραγμάτων, μεταφερθέν εκ Βουλγαρίας. Παν το αγορασθέν ενταύθα (εν Μπελομέριε) υπόκειται εις έλεγχον των Ελληνικών Διοικητικών Αρχών, μεθ΄ό μόνον κατόπιν αδείας αυτών θα εξαχθώσι, το δε υπόλοιπον θα παραδίδεται εις αυτάς έναντι πρωτοκόλλου και λεπτομερούς πίνακος με τας απαιτουμένας υπογραφάς και επικυρώσεις. Εις τα αποδεικτικά ταύτα πρωτοκολλάται και πίνακας να περιγράφωνται ακριβώς τα παραδιδόμενα αντικείμενα, πότε έχουσιν αγορασθή , παρά τινος, τίνι τρόπω, διά πόσον κλπ.

Στρατιωτικά οχήματα δύνανται να χρησιμοποιώνται προς μεταφοράν ιδιωτικών πραγμάτων, αφού πρώτον τα τοιαύτα ελεγχθώσι παρά των Ελληνικών αρχών.

9. Αι στρατιωτικαί αρχαί, κατά τας εαυτών κινήσεις, δύνανται ελευθέρως να παραλαμβάνωσι μεθ΄εαυτών και να κινούνται με τας εαυτών μονάδας, με την ιδιότητά των αποθήκας και μεταγωγικά.

Η διατροφή του στρατού θα γίνεται κατά το εφικτόν διά τροφίμων μεταφερομένων εκ. Π. Βουλγαρίας.

10. Η Βουλγαρική Κυβέρνησις θα πράξη παν το δυνατόν εκ μέρους της, όπως διευκολύνη τον εγκαταλειφθέντα αλωνισμόν των δεματίων και περισυλλογήν των τροφίμων, τα οποία θα απομείνωσιν εις την περιφέρειαν. Η Βουλγαρική Κυβέρνησις να μεριμνήση και διά το μέλλον ίνα εξασφαλίση την τακτικήν τροφοδότησιν του πληθυσμού εν τη χώρα ταύτη.

11. Τα εμπορεύματα των ιδιωτών εμπόρων παραμένουσιν επί τόπου. Οι κύριοι τούτων δύνανται να συνεχίσωσι το εμπόριόν των διά τούτων αν επιθυμούσι και εφ΄όσον διέμενον εν Μπελομέριε μέχρι του έτους 1941 και εφ΄όσον δεν υφίστανται κατ΄αυτών ενδείξεις προς κατηγορίαν ενώπιον του Ελληνικού πληθυσμού. Οι έμποροι οι ελθόντες εις Μπελομέριε μετά το έτος 1941, δέον να παραδόσωσι τα εαυτών εμπορεύματα δυνάμει πίνακος και διά πρωτοκόλλου εις την επιτόπιον Ελληνικήν πολιτικήν διοίκησιν, εξαιρέσει εκείνων καθ΄ών δεν υφίσταται οιαδήποτε ένδειξις ποιν. κατηγορίας ενώπιον του επιτοπίου πληθυσμού. Οι τελευταίοι ούτοι εάν επιθυμώσι δύνανται να παραμείνωσι και συνεχίσωσι το εμπόριόν των.

H τακτοποίησις των ζητημάτων τούτων δύναται να γίνη και διά πληρεξουσίων αμοιβαίως κεκυρωμένων παρά του αντιπροσώπου της Βουλγαρικής Κυβερνήσεως και της επιτοπίου Ελληνικής Διοικήσεως.

12. Τα κρατούμενα πολιτικά πρόσωπα να εξατασθώσι τάχιστα, υποβαλλομένων των οικείων κατηγορητηρίων οι δε ένοχοι να μένωσιν κρατούμενοι εκείνοι δε καθ΄ών δεν υφίσταται ουδεμία κατηγορία να σταλώσιν εις εσωτερικόν της Βουλγαρίας και παραδοθώσιν εις την οικείαν Αρχήν.

13. Τα οικήματα τα κατειλημμένα υπό Βουλγαρικών οικογενειών μετά την παλινόστησιν των ιδιοκτητών αυτών, να εκκενωθώσιν αμέσως.

Η εκκένωσις των Σχολείων και άλλων ιδρυμάτων κατειλημμένων υπό στρατιωτικών τμημάτων, ενεργείται διά συμφωνίας μεταξύ της Ελληνικής διοικήσεως και του Βουλγαρικού Στρατού.

14. Να συσταθώσιν επιτροπαί εκ Βουλγάρων και Ελλήνων εις τας επαρχίας, αι οποίαι να εξακριβώσωσι και πρσσκολλήσωσι πάσαν εγκαταλειφθείσαν περιουσίαν των εγκαταλειπόντων το Μπελομέριε Βουλγάρων.

Εάν οι εις Βουλγαρίαν αναχωρήσαντες ιδιοκτήται Βούλγαροι δύνανται αυτοπροσώπως να επιστρέψωσι και κανονίσωσι τα ζητήματα ταύτα, να δοθή εις αυτούς πλήρης συνδρομή εκ μέρους των

Ελληνικών Διοικήσεων. Η τακτοποίησις των ζητημάτων τούτων δέον να γίνη το

βραδύτερον μέχρι Νοεμβρίου ε.ε. μετά την οποίαν ημερομηνίαν αι μη τακτοποιηθείσαι περιουσίαι παραμένουσιν εις την κατοχήν των Ελληνικών Διοικητικών Αρχών.

15. ΄Όλα τα επιτεταγμένα υπό των Βουλγαρικών στρατευμάτων Ελληνικά οχήματα και κτήνη εν Μπελομάριε μεταφερθέντα εις Βουλγαρίαν ή οπωσδήποτε εις Μπελομόριε, ή κρατούνται υπ΄αυτών τούτων των στρατιωτικών μονάδων εφ΄όσον ταύτα δεν είναι απαραίτητα να επιστραφώσι και παραδοθώσιν εις τους αυτών κυρίους.

16. Να απογραφώσιν άπαντα τα κοινοτικά μέσα, τα μεταφερθέντα παρά των Δημάρχων ή δημογραμμάτων, των εγκαταλειψάντων τα χωρία του Μπελομόριε. Εάν έχωσι λογαριασμούς ακανονίστους με τας Κοινότητας όπου υπηρετούν, να κληθώσιν όπως τους κανονίσωσιν.

17. Αι παρούσαι διατάξεις να αποσταλώσιν αμέσως εις τα Ελληνικά και Βουλγαρικά όργανα προς γνώσιν και συμμόρφωσιν (εκτέλεσιν).

Το παρόν πρωτόκολλον συνετάγη εις την Βουλγαρικήν και Ελληνικήν γλώσσαν και θα χρησιμεύση ως οδηγός κατά την τακτοποίησιν των ως άνω ζητημάτων. Εάν αναφυώσι νέα ζητήματα θα θεωρηθώσι κατά τον ως άνω τρόπον.

Ο αντιπρόσωπος της Βουλγαρικής Κυβερνήσεως εν Μπελομέριε.

Καθηγητής Σάββας Γκανόφσκι Ο εκπρόσωπος των Ελλήνων Νατσούκας Ελευθέριος

Διά την αντιγραφήν (Τ.Σ.Υ.)

100

Ιστορικόν σημείωμαΠερί των περιστάσεων υφ΄άς εξοντώθη ο Στρατηγός Αρχηγός του ΕΛΑΣ

΄Αρης Βελουχιώτης (Αθαν. Κλάρας) την16ην Ιουνίου 1945

Υπό Υποστρατήγου ε.α Χρυσανθακοπούλου

Κατά την 30ην Απριλίου 1945 είχα παρουσιασθή εις την εν Ιωαννίνοις Ανωτέραν Στρατ. Διοίκησιν Ηπείρου διοικουμένην υπό του υποστρατήγου κ. Βλοχαϊτόπουλου Αριστ. εις ην είχον τοποθετηθή ως επιτελάρχης.

Ευθύς από των πρώτων ημερών της αναλήψεως της υπηρεσίας μου ταύτης είχον πληροφορηθή από όργανα πληροφοριών της πόλεως, αποτελούμενα από εθνικόφρονας πολίτας υπηρετήσαντας ως επί το πλείστον εις τας μονάδας αντιστάσεως του Στρατηγού Ζέρβα, άτινα έσπευσαν προθύμως να με συναντήσουν και παράσχουν τας υπηρεσίας των ότι, καίτοι το ΕΑΜ είχεν υπογράψει την συνθήκην της Βάρκιζας προετοίμαζεν την ευθέτω χρόνω εκδήλωσιν νέας δράσεως. Προς τα όργανα ταύτα πληροφοριών ήμουν κατ΄αρχάς επιφυλακτικός καθ΄όσον εγνώριζον ότι τα μίση μεταξύ των οπαδών του Ζέρβα και των κομμουνιστών ήσαν πολύ οξυμμένα και εφοβούμην ότι ταύτα θα είχον εις την παροχήν πληροφοριών υπερβολικών και ήτο δυνατόν να με παρασύρουν εις ενεργείας μη συμβιβαζομένας με την πολιτικήν λήθης του παρελθόντος και κατευνασμού ην επεθύμει η τότε Κυβέρνησις του Κράτους. Συν τω χρόνω όμως απέκτησα περισσοτέραν εμπιστοσύνην προς τα όργανα ταύτα άτινα απετέλεσαν την κυριωτέραν πηγήν πληροφοριών μου.

Αι πρώται πληροφορίαι ας μοι παρέσχον ήσαν ότι το ΕΑΜ είχεν αποκρύψη μέγαν αριθμόν εκ του καλυτέρου οπλισμού του εις διάφορα μέρη του Κράτους και τα δυναμικώτερα στελέχη του είχον καταφύγη εις

την Β. και Β.Α Κονίτσης ορεινήν περιοχήν.Εξ άλλου η εν Ιωαννίνοις πολιτική ηγεσία του ΕΑΜ, παρά την

συμφωνίαν της Βάρκιζας και την στρατιωτικήν υπεροχήν των εθνικών δυνάμεων, τινές των οποίων εφέροντο προκλητικότερον και ζωηρότερον του πρέποντος, εδεικνύετο λίαν θρασεία και ενεργητική παρέχουσα ούτω την εντύπωσιν ότι δεν είχε παραιτηθή των προδοτικών σχεδίων της και ότι κάτι προσεδόκα και εσχεδίαζεν διά το αμέσως προσεχές μέλλον.

Η εντύπωσίς μου αύτη ενισχύθη κατά πολύ ότε παρέστην μάρτυς αποδοκιμασίας περιπόλων της εθνοφυλακής κατά τον εορτασμόν της υπογραφής της ανακωχής μετά της Γερμανίας την 9η Μαϊου, αποδοκιμασίας ήτις έλαβεν χώραν προ των γραφείων της Διοικήσεως και ήτις ηπείλησε προς στιγμήν να έχη θλιβεράς συνεπείας διά τους αποδοκιμάσαντας τας περιπόλους λόγω της εξάψεως των ανδρών της φρουράς, αποφευχθείσα τη επεμβάσει του Στρατηγού, εμού προσωπικώς και τινών άλλων ψυχραίμων βαθμοφόρων. Επίσης περί τα μέσα Μαΐου παρέστην μάρτυς της παρουσιάσεως προ του Στρατηγού Βλοχαϊτοπούλου της εν τη πόλει επιτροπής του ΕΑΜ. Κατ΄αυτήν η επιτροπή αύτη θέλουσα να παραπονεθή δι΄υπερβασίας της Εθνοφυλακής, αγνοών αν αληθώς λαβούσας χώραν, ήτις είχεν αναλάβη τότε και αστυνομικά καθήκοντα, εισήλθε θρασέως εντός του γραφείου του Στρατηγού και ηθέλησε να τον χαιρετήση διά χειραψίας, ως αν απετέλει επίσημον τινα αρχήν του τόπου. Ούτος όμως λαβών αυστηράν στάσιν δεν εδέχθη την οικειότητα ταύτην, ωμίλησε με αυστηράν γλώσσαν εις τον εκ των μελών της ζωηρότερον δικηγόρον Σούλην, απειλήσας αυστηρά μέτρα εν περιπτώσει με συμμορφώσεως των προς τους νόμους και τους όρους της συμφωνίας της Βάρκιζας. Παρά την εξαιρετικώς αυστηράν στάσιν και γλώσσαν του Στρατηγού, όστις εν τέλει σχεδόν απέπεμψεν του γραφείου του την επιτροπήν, τα μέλη ταύτης εξηκολούθουν να δεικνύουν θρασύτητα ήτις με κατέπληξε και ως υπεύθυνος αρχηγός του Επιτελείου της Ανωτέρας Στρατιωτικής Διοκήσεως ενέτεινα τας προσπαθείας μου ίνα πληροφορηθώ εγκαίρως τας νέας εκδηλώσεις δράσεως του ΕΑΜ ας προέβλεπον.

΄Οντως μετά τινας ημέρας επληροφορήθην ότι ο αρχηγός του ΕΛΑΣ ΄Αρης Βελουχιώτης είχε σχηματίση συμμορίαν 40-80 ανδρών και ήρχισε την δράσιν του κατερχόμενος προς Ν. εκ της ορεινής περιοχής της

Κονίτσης όπου και αυτός είχε καταφύγη, κινούμενος παραλλήλως των ορίων της Ηπείρου και της Δ. Μακεδονίας - Θεσσαλίας.

Ούτως είχον πληροφορηθή ότι περί τα μέσα Μαϊου ούτος είχε κατέλθη εις σημείον κείμενον περί τα 4 χιλ. από της Κονίτσης και συνεννοήθη με οπαδούς του της περιοχής, όταν δε επληροφορήθη ότι εκκινήθησαν κατ΄αυτού τμήματα της 8ης Ταξιαρχίας Εθνοφυλακής, ανήλθε πάλιν επί του ορεινού κρησφυγέτου του.

Μετά τινας ημέρας είχον πληροφορηθεί ότι είχε πράξη το αυτό εις την περιοχήν Μετσόβου.

Αντελήφθην ούτω ότι ο αρχηγός του ΕΛΑΣ είχεν αρχίση την δράσιν του κατερχόμενος προς Ν. κατά μήκος του ποταμού Αχελώου, προσπαθών προφανώς να ανασυγκροτήση τα τμήματα του ΕΛΑΣ και ανέμενον εκδήλωσιν ταύτης εις νοτιωτέραν περιοχήν της Ηπείρου.

Εν τω μεταξύ τη εισηγήσει μου ανήλθεν επί της ορεινής περιοχής των Τζουμέρκων διλοχία του εν ΄Αρτη Τάγματος Εθνοφυλακής (206 Τ.Ε Δ/κτής Ταγ/ρχης Τζινιέρης ούτινος τον αριθμόν δεν ενθυμούμαι) και ήρξατο να επιβάλη την τάξιν και τον Νόμον.

Περί την 4ην Ιουνίου επληροφορήθην ότι κάτοικοι της περιοχής Αγνάντων είχον καταφύγη εις Ιωάννινα περίτρομοι διότι η συμμορία Βελουχιώτη είχεν αναφανή την 2αν Ιουνίου Α. της άνω κωμοπόλεως, ο πρόεδρος δε Αγνάντων προσελθών εις το γραφείον μου κατεπτοημένος διεμαρτυρήθη διά την αδράνειαν των εθνικών δυνάμεων και εζήτησε να αποσταλούν τοιαύται προς αποκατάστασιν της ασφαλείας. Φοβούμενος ακριτομύθειαν εφάνην αδιάφορος εις τας διαμαρτηρίας του προέδρου αλλ' ηννόησα αμέσως ότι η συμμορία θα κατήρχετο έτι νοτιώτερον ίνα δράση και εις ετέραν περιοχήν της Ηπείρου και Θεσσαλίας εγγύς του Αχελώου.

Έλαβον τότε τα κάτωθι μέτρα:

1. Εκάλεσα εις το γραφείον μου τον εν Ιωαννίνοις δικηγόρον κ. Φρόντζον, όθεν είχον πληροφορίες ότι είχε δράση μετά των ομάδων του ΕΔΕΣ και, αφ΄ου του συνέστησα εχεμήθειαν, εζήτησα πληροφορίας, ποίαι αι Ν. Μετσόβου επί του Αχελώου αναγκαστικαί διαβάσεις μεταξύ Θεσσαλίας και Ηπείρου. Ούτος μου υπέδειξεν ως κόμβον αναγκαστικής διελεύσεως την τοποθεσίαν Νεράϊδα.

2. Συνέταξα τηλεγράφημα προς την Ανωτέραν Στρ. Διοίκησιν Θεσσαλίας ζητών όπως κινηθούν το ταχύτερον 2 λόχοι διά διαφόρων δρομολογίων άτινα καθώριζα προς την διάβασιν της Νεραϊδας.

3. Εκάλεσα εις το γραφείον μου τον προϊστάμενον της Βρεττανικής Στρατ. Αποστολής αντ/ρχην HUTCHISON και τον παρεκάλεσα να αναλάβη την διαβίβασιν του τηλεγραφήματος τούτου διά του Αγγλικού ασυρμάτ. Πρεβέζης, καθ΄όσον εστερούμεθα μέσων τηλεπικοινωνίας αι δε τηλεγραφικαί γραμμαί ήσαν κατεστραμμέναι. Ούτος εδέχθη προθύμως, έδωσα το τηλ/μα εις έμπιστον αξ/κόν του επιτελείου όστις ανεχώρησεν αμέσως δι΄αυτοκινήτου εις Πρέβεζαν οπόθεν όντως το τηλ/μα διεβιβάσθη.

4. Μη ων βέβαιος διά την διαβίβασιν του τηλ/ματος διέταξα τον λοχαγόν του Επιτελείου Λιγεράκην Γεώργιον εις ον είχον απόλυτον εμπιστοσύνην ως αγνωνισθέντα κατά του ΕΛΑΣ εις τας τάξεις του ΕΔΕΣ ως διοικητής τάγματος, ίνα την 5ην Ιουνίου λίαν πρωί επιβή αυτοκινήτου και φθάση εντός της ημέρας εις το εν Λαρίση επιτελείον της Ανωτ. Στρ. Διοικήσεως Θεσσαλίας παρουσιασθή εκεί εις τον επιτελάρχην ταύτης Σ/ρχην Πυρ. Πρόκον Στέφανον τυγχάνοντα φίλον και συμμαθητήν μου και τω επιδόση αφ΄ενός μεν επίσημον αντίγραφον του τηλεγραφήματος αφ΄ετέρου δε προσωπικήν επιστολήν μου εν η εξήγουν την ανάγκην ταχείας αποστολής των δύο λόχων.

΄Οντως ο λοχαγός Λιγεράκης έφθασεν αυθημερόν εις Λάρισαν και έφερεν εις πέρας την εντολήν του και οι 2 Λόχοι ετέθησαν εις κίνησιν λίαν εγκαίρως. Ως μου ανέφερε βραδύτερον ευρήκε το εν Λαρίσση επιτελείον ευρισκόμενον εν γνώσει των κινήσεων του Βελουχιώτη αλλά διστάζον να ενεργήση διότι εθεώρει τούτο μάταιον. Τη επιμονή του επείσθη να ενεργήση.

5. Τη εισηγήση μου απεστάλη ουλαμός της 8ης Ταξιαρχίας Εθνοφρουράς όστις κατέλαβε κόμβον συγκοινωνιών αμέσως Ν. Μετσόβου προς αποκοπήν της επιστροφής της συμμορίας του προς Β.

6. Εστάλη τηλ/μα προς το εν ΄Αρτη τάγμα εθνοφρουράς ίνα επιστήση την προσοχήν της επί των Τζουμέρκων δρώσης διλοχίας του.

Κατόπιν των ληφθέντων μέτρων τα γεγονότα εξελίχθησαν περίπου

ως είχον προβλέψη.Η Συμμορία Βελουχιώτη κατερχομένη προς Ν. παραλλήλως του

Αχελώου και πιθανώς πληροφορηθείσα ότι εκινούντο δυνάμεις εκ περιοχής Τρικάλλων προς ΝΔ επεχείρησε να διαβή εις ΄Ηπειρον. Πληροφορηθείσα όμως ότι διέτρεχε κίνδυνον εκ της επί των Τζουμέρκων δρώσης διλοχίας διέβη πάλιν τον ποταμόν εισελθούσα εις Θεσσαλίαν.

Εν τω μεταξύ ο νοτιότερον κινούμενος λόχος της Στρατιωτικής Διοικήσεως Τρικάλων πληροφορηθείς ότι η συμμορία είχε κατέλθη νοτιότερον του σημείου Νεράϊδα έσχε την πρωτοβουλίαν να αφήση το καθορισθέν δρομολόγιον και να τεθή εις καταδίωξιν της, ενισχυθείσα πιθανώς και από εθνικόφρονας χωρικούς.

Ούτως η συμμορία επιχειρήσασα υπό την απειλήν του λόχου τούτου να διέλθη πάλιν προς ΄Ηπειρον την 16ην Ιουνίου διά της παρά το χωρίον Μεσσόντα μικράς γεφύρας ευρέθη μεταξύ των πυρών του Λόχου Τρικάλων εις ον είχον ενταχθή και ομάδες Εδεσιτών της Θεσσαλίας και αφ΄ετέρου υπό τα πυρά τμήματος της διλοχίας Τζουμέρκων και μικράς ομάδος ενόπλων εθνικοφρόνων χωρικών υπό τον οπλαρχηγόν Βόϊδαρον καίτινας άλλους και διελύθη φονευθέντων 4-5 εν οις ο Βελουχιώτης, ο υπαρχηγός του Τζαβέλας και πνιγέντων 4-5 εντός του ποταμού, συλληφθέντων δε και τινων αιχμαλώτων, εν οις μία γυνή και ο ως δήμιος της συμμορίας φερόμενος Δράκος.

Αι κεφαλαί του Βελουχιώτη και Τζαβέλα εξετέθησαν την 18ην Ιουνίου εις κοινήν θέσιν εις την κεντρικήν πλατείαν των Τρικάλων

Η υπόλοιπος συμμορία κατήλθεν εν διαλύσει προς Ν. προς την ορεινήν περιοχήν Α. Αμφιλοχίας.

Προς συμπλήρωσιν της καταστροφής της έλαβον τα εξής μέτρα.

1. Απέστειλα τηλ/μα προς το εν Αμφιλοχία τάγμα Εθνοφρουράς ίνα αποστείλη δυνάμεις επί των προς Α. ορεινών διαβάσεων τούθ΄όπερ ο ικανός διοικητής του τάγματος έπραξε τάχιστα κινηθείς ο ίδιος μεθ΄ολοκλήρου του τάγματός του.

2. Ζητήσας την άδειαν του Στρατηγού κατήλθον δι΄αυτοκινήτου εις ΄Αρταν προς προσωπικήν επίβλεψιν των ληπτέων μέτρων.

3. Εν Αρτη διέταξα ίνα απόσπασμα του εκεί Τάγματος

κινηθή τάχιστα εις την Α. ΄Αρτης περιοχήν, εισδύση εντός της Στερεάς Ελλάδος προς την περιοχήν Γρανίτσα (ΒΔ Καρπενησίου) αναζητούν πληροφορίας και δρόν αναλόγως της καταστάσεως.

4. Εξ Αμφιλιχίας απέστειλα διά ταχυδρόμου εμπίστου επιστολήν προς τον επί των ορέων διοικητήν του τάγματος εν ή καθίστον αυτώ γνωστάς τας τελευταίας πληροφορίας.

5. ΄Ελαβον εις το τηλέφωνον τον επιτελάρχην της εν Μεσολογγίω Στρατ. Διοικήσεως, τω κατέστησα γνωστά τα λαβόντα χώραν και εζήτησα ίνα αποσταλούν δυνάμεις προς την Β. και ΒΔ Καρπενησίου περιοχήν.

Αποτέλεσμα των ενεργειών τούτων ήτο ότι επί των Α. Αμφιλοχίας ορέων συνελήφθησαν (ως ήκουσα χωρίς να δύναμαι να τα βεβαιώσω) περί τους 15 συμμορίται και εξοντώθη άγνωστος αριθμός αυτών, οι υπόλοιποι δε διεσκορπίσθησαν και δεν ηκούσθη πλέον τίποτε περί της δράσεως αυτών.

Πάντα τα ανωτέρω αναφέρθησαν μετά τινας ημέρας εις το Γενικόν Επιτελείον Στρατού διά λεπτομερούς αναφοράς της Ανωτέρας Στρατ. Διοικήσεως Ηπείρου.

Αθήνα 9 Ιουλίου 1954 (Τ.Υ) Χρυσανθακόπουλος

101

ΑΠΟΡΡΗΤΟΝ Αριθμός Αντιτύπων (2)ΠΡΟΣ: Δ/νσιν Ιστορίας Αύξ.Αριθ. Αντιτ. 1 Στρατού/ΓΕΣ ΚΕΝΤΡΙΚΗ ΥΠΗΡΕΣΙΑ ΠΛΗΡΟΦΟΡΙΩΝ ΚΛΑΔΟΣ Γ/ΙΚΟΙΝ: Κ.Υ.Π/Γ/Ι ριθ. 250/23/119 Β.Σ.Τ 902 τη 28 Απριλίου 1955 Συν. τω σχεδίω 15 Συν. τω εγγράφω 15

ΘΕΜΑ : Στοιχεία περί Ε.Α.Μ

ΣΧΕΤ : Υμέτερον Φ.70/5/402602/15-2-55

1. Επί ύπερθεν υμετέρου, διαβιβάζεται προσηρτημένως αντίγραφον της αιτηθείσης περιληπτικής εκθέσεως περί ΕΑΜ, συν τη πληροφορία ότι αύτη συνετάγη διά το Αμερικανικόν περιοδικόν COLLIER'S και βάσει των υπ΄αυτού τεθέντων ερωτημάτων. 2. ΄Εχομεν την γνώμην ότι τα στοιχεία ταύτα δεν θεωρούνται αρκετά διά ιστορικήν ανασκόπισιν της κατοχικής περιόδου όσον αφορά την δράσιν ωρισμένων οργανώσεων.

ΝΑΤΣΙΝΑΣ ΑΛΕΞΚλ.Γ/Ι/Κ.Υ.Π Συν/ρχης - Δ/ντής

(Τ.Σ.Υ)

ΤΣΙΤΣΙΛΩΝΗΣ ΚΩΝ. Ταγ/ρχης

ΔΙΑΝΟΜΗΔ/σιν Ιστορίας Στρατού /ΓΕΣ υπ΄αριθ. 1

Κ.Υ.Π./Γ/1 -«- 2(Κ.Λ) ΑΠΟΡΡΗΤΟΝ

Χρόνος ιδρύσεως και διαλύσεως του Ε.Α.Μ - Οι πραγματικοί σκοποί του.

Το λεγόμενον «Εθνικό Απελευθερωτικό Μέτωπο» (ΕΑΜ) ιδρύθη την 27ην Σεπτεμβρίου 1941 κατόπιν πρωτοβουλίας του ΚΚΕ αποτελεσθέν εκ των κάτωθι οργανώσεων και πολιτικών κομμάτων.

1. Κομμουνιστικόν Κόμμα Ελλάδος2. Σοσιαλιστικόν Κόμμα3. Ελληνική Λαϊκή Δημοκρατία4. Αγροτικόν Κόμμα Ελλάδος5. ΄Ενωσις Ελευθέρων Ελλήνων6. Σοσιαλιστική Εταιρεία7. Πανυπαλληλική Οργάνωσις8. Εργατικόν Κέντρον9. Δημοκράτης10. Ελευθερία11. Φιλική Εταιρεία

Εξ αυτών των πολιτικών κομμάτων και οργανώσεων ήσαν απροκαλύπτως κομμουνιστικά το 1ον και το 4ον. Το δεύτερον και το τρίτον, τα οποία αργότερον συγχωνεύθησαν και αποτέλεσαν το Σ.Κ - ΕΛΔ, ήσαν σοσιαλδημοκρατικά και εχρησιμοποήθησαν από τους κομμουνιστάς ως προθήκαι υπό το πρόσχημα της ισοτίμου συνεργασίας. Πράγματι, δεν απετέλουν παρά μίαν μικράν μειοψηφίαν εντός του ΕΑΜ, ανίκανον να μεταβάλη τον χαρακτήρα της οργανώσεως ο οποίος καθωρίζετο αποκλειστικώς υπό των κομμουνιστών αι υπόλοιπαι οργανώσεις είχον ιδρυθεί υπό των ιδίων των κομμουνιστών ή ηλέγχοντο εκ του αφανούς υπ΄αυτών. Τούτο ήτο απλούν τέχνασμα προς εξαπάτησιν του λαού και των δύο συνεργαζομένων κομμάτων (Σ.Κ - ΕΛΔ) διά της δημιουργίας της εντυπώσεως ότι το ΕΑΜ ήτο συνασπισμός ανεξαρτήτων δήθεν «απελευθερωτικών» οργανώσεων και όχι αποκλειστικόν δημιούργημα και όργανόν των όπως ήτο εις την πραγματικότητα.

Διά ν΄αντιληφθώμεν πληρέστερον τον πραγματικόν χαρακτήρα του ΕΑΜ πρέπει να έχωμεν υπ΄όψει μας την τακτικήν του διεθνούς κομμουνισμού κατ΄εκείνην την περίοδον. Η τακτική αυτή, γνωστή ως

τακτική των «ενιαίων μετώπων» (εκ των κάτω και εκ των άνω) καθωρίσθη υπό του 7ου Συνεδρίου της Κομμουνιστικής Διεθνούς, τον Αύγουστον του 1935 και απέβλεπε εις την δημιουργίαν συνασπισμών μεταξύ πολιτικών, επαγγελματικών, εκπολιτιστικών, αθλητικών κλπ. οργανώσεων με την συμμετοχήν των κομμουνιστών, υπό το πρόσχημα κοινών δήθεν επιδιώξεων και κατόπιν φαινομενικής εγκαταλείψεως υπό των κομμουνιστών των ιδιαιτέρων επιδιώξεών των. Εις την πραγματικότητα το «ενιαίον μέτωπον», διά του οποίου τον σχηματισμόν ανελάμβανον οι κομμουνισταί την υποχρέωσιν να μην ομιλούν περί των απωτέρων σκοπών των, διά να μη περιορίσουν την χωριτικότητά του, εξυπηρέτει μόνον τους ιδικούς των σκοπούς διότι τους έδιδε προσωρινούς συμμάχους διά την κατάκτησιν των αμέσων αντικειμενικών σκοπών της προσπαθείας των. Ωστόσω εάν το «ενιαίον μέτωπον» κατόρθωνε να παρασύρη τόσα κόμματα της αντιπολιτεύσεως και οργανώσεις ώστε να κατακτήση κοινοβουλευτικώς την εξουσίαν, όπως συνέβη εις την Ισπανίαν, οι κομμουνισταί δεν θα εβράδυνον να θέσουν υπό των έλεγχό των τα βασικά στηρίγματα της κρατικής εξουσίας (στρατόν, αστυνομίαν) να εξουδετερώσουν βαθμιαίως όλους τους προσωρινούς συμμάχους των και ν΄αποβούν κύριοι της καταστάσεως εγκαθιδρύοντες την λεγομένην «δικτατορία του προλεταριάτου».

«Η τακτική του παλλαϊκού ενιαίου μετώπου από τα κάτω κι από τα πάνω - έλεγε η απόφασις του 6ου Συνεδρίου του ΚΚΕ - με τις πολιτικές και επαγγελματικές οργανώσεις των λαϊκών μαζών, αποτελεί πραγματικά ακατανίκητη δύναμη, ικανή να συντρίψη και τρομοκρατία και φασιστική βία και να πραγματοποιήση την κατάχτηση όλων των απαιτήσεων των εργατών και των συμμάχων τους» («Δέκα Χρόνια Αγώνες» -1935-σελ.76)

Ως πρόσχημα διά την σύμπτηξιν του «ενιαίου μετώπου» προπολεμικώς και μέχρι του Γερμανοσοβιετικού Συμφώνου (1939) προεβάλλετο ο αγών κατά του φασισμού και του πολέμου. Τα «ενιαία μέτωπα» ήσαν «αντιφασιστικά - δημοκρατικά - φιλειρηνικά». Δεδομένου όμως ότι ενώπιον του Ελληνικού λαού τα ζητήματα του πολέμου και της ειρήνης δεν είχον τεθή κατ΄εκείνην την περίοδον με τόσον οξύ και απειλητικόν τρόπον ώστε να τον ωθήσουν εις ενεργόν δράσιν, η τακτική του «ενιαίου μετώπου» αν και εσημείωσεν ωρισμένας επιτυχίας εν

τούτοις πολύ απείχον τ΄αποτελέσματά της από των προσδοκιών τας οποίας εβάσισαν επ΄αυτής οι κομμουνισταί.

Διά να επιτύχη μίαν ευρυτάτην κοινητοποίησιν το «ενιαίον μέτωπο» έπρεπε να υπάρχη ένα γενικό ζήτημα το οποίον να συγκεντρώνη αγωνιωδώς την σκέψιν του ελληνικού λαού και να δύναται ν΄αποβή ο άξων μιας γενικής κινητοποιήσεως.

Το ζήτημα τούτο εδημιουργήθη αμέσως μετά την κατάληψιν της Ελλάδος υπό των γερμανικών στρατευμάτων ήτο ο γενικός πόθος του ελληνικού λαού διά την απελευθέρωσίν του και την με κάθε μέσον ενίσχυσιν του συμμαχικού αγώνος ο οποίος εσυνεχίζετο.

Εν τούτοις τον γενικόν αυτόν πόθον του ελληνικού λαού διά την απελευθέρωσίν του δεν έσπευσε να τον εκμεταλλευθή αμέσως το ΚΚΕ, αν κρίνη κανείς από το γεγονός ότι το ΕΑΜ ιδρύθη πέντε ολοκλήρους μήνας μετά την κατάληψιν της Ελλάδος υπό των Γερμανών και ενώ είχον κάμει την εμφάνισίν των άλλαι οργανώσεις και ομάδες αντιστάσεως όπως λ.χ το «Εθνικόν Μέτωπον» Κρήτης τον Ιούλιον του 1941.

Τούτο οφείλεται προφανώς εις το ότι η Ρωσσία η οποία δεν είχε δεχθή ακόμη την χιτλερικήν επίθεσιν εχαρακτήριζε τον πόλεμο ως «ιμπεριαλιστικόν», γραμμή η οποία έπρεπε ν΄ακολουθήται απ΄όλα τα κομμουνιστικά κόμματα. Μετά τον Ιούνιον όμως το 1941, μόλις εδέχθη την επίθεσιν των χιτλερικών, ο πόλεμος μετεβλήθη αυτομάτως εις «εθνικόν - απελευθερωτικόν» και τούτο απετέλεσε πλέον σύνθημα δι΄όλα τα κομμουνιστικά κόμματα.

Και κατά τους μήνας όμως που μεσολάβησαν ως την στιγμήν κατά την οποίαν ο «ιμπεριαλιστικός» πόλεμος μετεβλήθη διά της μαγικής ράβδου του Στάλιν εις «απελευθερωτικόν» οι Ελληνες κομμουνισταί δεν ηδράνησαν. Τους εδίδετο αντιθέτως η ευκαιρία ν΄απελευθερώσουν εκτοπισμένα ή φυλακισμένα μέλη και στελέχη των και ν΄ανασυγκροτήσουν τον παράνομον μηχανισμόν των διά να δράσουν συμφώνως προς τας οιασδήποτε διεθνείς και εθνικάς συνθήκας επί τη βάσει της γενικής «γραμμής» της Κομμουνιστικής Διεθνούς».

Είναι γεγονός ότι ένας αριθμός κομμουνιστικών στελεχών και μελών κατώρθωσε να δραπετεύση από τας φυλακάς και τους τόπους εκτοπισμού κατά την στιγμήν της καταρρεύσεως του Ελληνικού Κράτους συνεπεία της εχθρικής εισβολής αλλά είναι επίσης γεγονός ότι και η τότε

σύμμαχος του Χίτλερ Βουλγαρία προσέφερεν ανεκτιμήτους υπηρεσίας προς το ΚΚΕ. Η κυβέρνησις της Σόφιας εμεσολάβησε παρά τω στρατώ κατοχής διά την αποφυλάκισιν τριών σοβαρών στελεχών του ΚΚΕ με την βάσιμον ελπίδα ότι θα εξυπηρέτει ούτως τα επεκτατικά της σχέδια εις βάρος της ελληνικής Μακεδονίας, δεδομένου ότι ένας εκ των αντεθνικών και προδοτικών σκοπών του ΚΚΕ ήτο και είναι η απόσπασις της Μακεδονίας και της Θράκης και η δήθεν «αυτονόμησις» των ελληνικωτάτων αυτών περιοχών ως πρώτον βήμα διά την ενσωμάτωσίν των εις την Βουλγαρίαν. Η πολιτική αυτή ήτο φυσικόν να ικανοποιή όλους τους Βουλγάρους ανεξαρτήτως καθεστωτικών διαφορών.

Τα στελέχη τα οποία απηλευθερώθησαν με την μεσολάβησιν της Κυβερνήσεως της Σόφιας ήσαν:

1. Ο Ανδρέας Τσίπας, διορισθείς υπό της εγκλείστου ηγεσίας του ΚΚΕ ως Γραμματεύς του Κόμματος. Την θέσιν ταύτην διετήρησε μέχρι της δραπετεύσεως του Γ. Σιάντου και της υπ΄αυτού αναλήψεως της διοικήσεως του ΚΚΕ (Δεκέμβριος 1941).

2. Ο Ανδρέας Τζίμας, μέλος της Κεντρικής Επιτροπής του ΚΚΕ και αργότερον καθοδηγητής του ΕΑΜ.

3. Ο Τερπόφσκυ ή Ζησιάδης, διορισθείς μέλος του Μακεδονικού Γραφείου του ΚΚΕ του οποίου προορισμός ήτο η εφαρμογή εις την πράξιν του σχεδίου του ΚΚΕ διά την απόσπασιν της Μακεδονίας και της Θράκης από τον Εθνικόν κορμόν της Ελλάδος.

Ούτω το ΚΚΕ είχεν εγκαίρως συγκροτήσει τους βασικούς πυρήνας του κομματικού του μηχανισμού και ήτο έτοιμον διά την εκμετάλλευσιν των κατοχικών συνθηκών μόλις η Ρωσσία υπεχρεώθη να εξέλθη εις τον πόλεμον παρά το πλευρό των Δυτικών, εφαρμόζον την τακτικήν του «ενιαίου μετώπου» το οποίον τώρα έγινε «εθνικό-απελευθερωτικόν»

Ο «εθνικοαπελευθερωτικός» αγών δεν ήτο παρά το πρόσχημα με το οποίον θα παρασύροντο αι ευρείαι μάζαι του ελληνικού λαού και θα εδημιουργούντο αι προϋποθέσεις διά την πραγματοποίησιν των απωτέρων σκοπών του ΚΚΕ. Σχετικώς με την προοπτικήν αυτήν ουδεμίαν αμφιβολίαν αφήνουν τα ίδια τα κομμουνιστικά κείμενα:

Εις την απόφασιν της «Πανελλαδικής Συνδιασκέψεως του ΚΚΕ»

τον Δεκέμβριον του 1942 ομολογείται:«Η πραγματοποίηση του άμεσου πολιτικού σκοπού του Κόμματός

μας - Εθνική απελευθέρωση και λαοκρατική λύση του εσωτερικού μας προβλήματος - αποτελεί στη συγκεκριμένη στιγμή τη μοναδική επαναστατική θέση. Μόνον αυτή ανοίγει πλατειά το δρόμο για την πραγματοποίηση των παραπέρα Στρατηγικών σκοπών του κόμματός μας, την εγκαθίδρυση της λαϊκής Δημοκρατίας».

Ο τότε Γραμματεύς του Κόμματος Γιώργης Σιάντος εις την εισήγησίν του προς την ιδίαν συνδιάσκεψιν λέγει:

«Με την οργανωτικήν και τεχνική δοκιμασία εννοούμεν όλα όσα χρειάζονται από την άποψη της γενικής προετοιμασίας, της γενικής και ειδικής οργανώσεως των λαϊκών και κομματικών δυνάμεων, έτσι ώστε νάναι δυνατή η πραγματοποίηση των άμεσων πολιτικών (όχι εθνικών) σκοπών στο ακέραιο και την ώρα που χρειάζεται χωρίς καμμιά καθυστέρηση».

Και συνεχίζει:«Αυτός είναι ο άμεσος πολιτικός σκοπός του Κόμματος - Εθνική

Απελευθέρωση-. Ναι, αλλά μήπως ξεχνάμαι τον τελικό Στρατηγικό Σκοπό του Κόμματος; ΄Όχι μόνον δεν τον ξεχνάμε αυτό το σκοπό μα αντίθετα η σημερινή μας πολιτική ενάντια στον ξένο καταχτητή ίσα-ίσα μας ανοίγει το δρόμο για την πραγματοποίηση των παραπέρα στρατηγικών σκοπών του ΚΚΕ».

Εξ ίσου αποκαλυπτική είναι μία μυστική εγκύκλιος του ΚΚΕ η οποία εκυκλοφόρησε μεταξύ των στελεχών του το 1943. Εις αυτήν διαβάζομεν: «Το απελευθερωτικόν κίνημα είναι μορφή οξύτατου ταξικού αγώνα. Μορφή που στην πραγματικότητα δεν αναιρεί αλλά επιβεβαιώνει την πάλη των τάξεων, έστω και αν φαινομενικά σταματάει η διεκδίκηση των σκοπών του προλεταριάτου. Η Λαϊκή Δημοκρατία που πρέπει γενικά να προπαγανδίζεται στους εαμίτες πρέπει για το συνειδητό εντεταγμένο κομμουνιστή να είναι μόνο προβαθμίδα, το μεταβατικό δηλαδή στάδιο για την πραγματοποίηση του σοσιαλισμού και της δικτατορίας του προλεταριάτου στη χώρα μας. Βέβαια η προσεκτική και συστηματική προπαγάνδα των καθαρά κομμουνιστικών σκοπών μέσα στις καινούργιες λαϊκές μάζες των εαμιτών, πρέπει ν΄αποβλέπη στο ν΄αυξήση τον αριθμό των οπαδών μας. Αυτό όμως πρέπει να γίνεται έτσι ώστε να μην τρομάζη

εκείνους που δεν είναι ακόμη ψυχικά και πνευματικά προετοιμασμένοι γι΄αυτό το σκοπό».

Εκτός όμως των κειμένων τα οποία εξετέθησαν ανωτέρω υπάρχει και πλήθος εξηκριβωμένων γεγονότων που αποδεικνύουν ότι σκοπός του ΕΑΜ όχι μόνον δεν ήτο το «διώξιμο του καταχτητή» όπως ισχυρίζετο αλλά η χρησιμοποίησις ακόμη και του κατακτητού διά την προετοιμασίαν της μεταπελευθερωτικής ενόπλου επιθέσεώς του διά την κατάληψιν της εξουσίας.

Το ΕΑΜ ήτο εκείνο το οποίον διέσπασε τον αγώνα αντιστάσεως με αποτέλεσμα να μεταβληθή ο αγών αυτός εις πραγματικόν εμφύλιον πόλεμον από τον οποίον μόνον ο κατακτητής και οι κομμουνισταί έβγαιναν ωφελημένοι. Πράγματι διά τον ενόπλων ομάδων του το ΕΛΑΣ εις την ορεινήν Ελλάδα και διά των τρομοκρατικών ομάδων της ΟΠΛΑ την οποία συνεκρότησεν εις τας πόλεις, εξαπέλυσε από το 1943 πραγματικόν πόλεμον εναντίον όλων των εθνικών οργανώσεων αντιστάσεως, χρησιμοποιών κατά τον πόλεμον αυτόν παν μέσον το οποίον θα ηδύνατο να εκκαθαρίση πλήρως το έδαφος από κάθε στοιχείον δυνάμενον να μεταβληθή εις εμπόδιον των μελλοντικών του επιδιώξεων.

α. Ετρομοκτάτει και εδολοφόνει εθνικόφρονας. β. Προσεπάθει διά μιας θορυβώδους συκοφαντικής

προπαγανδιστικής εκστρατείας να δημιουργήση την εντύπωσιν ότι όλαι αι εθνικαί οργανώσεις διασπούν τον εθνικοαπελευθερωτικόν αγώνα, ότι είναι προδοτικαί και ότι συνεργάζονται με τον κατακτητήν.

γ. Κατέδιδε και παρέδιδε εις τον κατακτητήν δυναμικούς εθνικόφρονας με την κατηγορίαν συνήθως ότι διενήργουν κατασκοπείαν. Τούτο ήρκει εις τα « S S» διά να συλλάβουν οιονδήποτε έστω και αν δεν προέκυπτεν εις βάρος του ουδέν στοιχείον.

Η δολοφονική και διαλυτική δράσις του ΕΛΑΣ εις το βουνό ήτο πλέον αγριωτέρα δεδομένου ότι το ΕΑΜ εις τας εθνικάς ανταρτικάς ομάδας έβλεπε τον κυριώτερον αντίπαλόν του. Το 1943 προσβάλλει δολοφονικώς το Σύνταγμα αντιστάσεως του αειμνήστου Συνταγματάρχου Ψαρρού, αιχμαλωτίζει τον ίδιον και πολλούς συμπολεμιστάς του και τους εκτελεί με τον πλέον απάνθρωπον τρόπον. Εξαπέλυσε πολλάς επιθέσεις εναντίον του ΕΔΕΣ, της ισχυροτέρας εθνικής οργανώσεως αντιστάσεως, η οποία διέθετε αξιόλογον ανταρτικήν δύναμιν. χωρίς να κατορθώση να

τον διαλύση. Ο διμέτωπος αγών του ΕΔΕΣ κατά του κατακτητού και του ΕΛΑΣ συνέβαλε όχι μόνον εις τον συμμαχικόν αγώνα αλλά είχε και ως συνέπεια να καθηλωθούν εις την περιοχήν του 20.000 περίπου αντάρται του ΕΛΑΣ κατά την ματαιωθείσαν απόπειραν του τελευταίου μετά την απελευθέρωσιν διά την κατάληψιν των Αθηνών και την βιαίαν εγκαθίδρυσιν κομμουνιστικής Κυβερνήσεως.

Υπάρχουν εις χείρας των αρμοδίων ελληνικών αρχών πολλά ανευρεθέντα έγγραφα του ΕΛΑΣ τα οποία επιβεβαιούν τα ανωτέρω και ιδιαιτέρως την λυσσώδη εκστρατείαν του κατά του ΕΔΕΣ.

Ιδού τι αναφέρεται εις το ημερολόγιον του 36 Συν/τος του ΕΛΑΣ και εις την ημερομηνίαν 12-10-43:

«Ο Γέρος (εννοεί τον Γραμματέα του ΚΚΕ Σιάντον) ευρισκόμενος εις την έδραν Συντάγματος εκδίδει την υπ΄αριθ. Ε.Π 264/12-10-43 Δ/γήν προς ΧΙΙΙ Μεραρχίαν και Γενικόν Στρατηγείον περί συνεχίσεως του αγώνος κατά του ΕΔΕΣ». Και συνεχίζει:

«13-10-43 Διαταγή ΕΠ 269/ προς 11/36 ίνα προβή εις σύλληψιν μελών του ΕΔΕΣ».

Ότι διαφημίζει ως «αντίστασιν» κατά του κατακτητού το ΕΑΜ δεν ήτο παρά μία σειρά δολοφονικών επιθέσεων του ΕΛΑΣ εναντίον μεμονομένων Γερμανών κυρίως πλησίον χωρίων ή η διενέργεια μικροσαμποτάζ άνευ ουσιαστικής σημασίας. Τούτο δε δεν ήτο απλούν πρόσχημα διεξαγωγής «απελευθερωτικού» αγώνος. ΄Ητο η εφαρμογή ενός πραγματικώς σατανικού και απανθρώπου σχεδίου διά την πύκνωσιν των τάξεων του ΕΛΑΣ. Αι δολοφονικαί αύται επιθέσεις και τα μικροσαμποτάζ εξηγρίωναν τον στρατόν κατοχής και τον ωδήγουν εις σκληρά αντίποινα μέχρι και της ολοκληρωτικής καταστροφής και σφαγής των κατοίκων του χωρίου πλησίον του οποίου ελάμβανον χώραν. Οι κάτοικοι των χωρίων πλησίον των οποίων ελάμβανον χώραν τοιαύτα επεισόδια εγκατέλειπον τας εστίας των και ετρέποντο προς τα όρη όπου τους παρελάμβανον οι πολιτικοί καθοδηγηταί ή «καπεταναίοι» επί το αθωότερον του ΕΛΑΣ και τους ενέτασαν εις τας ενόπλους ομάδας του.

Ούτως ο ΕΛΑΣ κατά τα τέλη του 1943 και μετά την πτώσιν της Ιταλίας οπότε κατόρθωσε να προμηθευθή από τον διαλυθέντα Ιταλικόν στρατόν κατοχής σοβαρόν μέρος του οπλισμού του, είχε συγκεντρώσει εις τας γραμμάς του 50.000 ενόπλων. Είναι εύκολον να φαντασθή κανείς

τι θα ηδύνατο να κατορθώσουν αι 50.000 αυταί ενόπλων μαζί με τους ενόπλους των εθνικών οργανώσεων εάν ο σκοπός των ήτο πραγματικώς η απελευθέρωσις της χώρας από τον κατακτητήν. Αλλά ιδού ποίος ήτο ο σκοπός των. Ο Κώστας Καραγιώργης στέλεχος τότε της Κ.Ε του ΚΚΕ, εις υπόμνημά του προς τον Αρχηγόν του Κόμματος Ν. Ζαχαριάδη την 15 Μαρτίου 1948 έγραφε τα εξής διά την δράσιν του ΕΛΑΣ κατά την περίοδον της κατοχής:

«Η γενική τακτική μας όπως μου την διετύπωσε ο Σιάντος ήταν να υποχωρούμε πάντα μπροστά στον προελαύοντα εχθρό, μη λυπούμενοι το έδαφος που χάνουμε, για να διατηρήσουμε τις δυνάμεις ακέραιες για τους μελλοντικούς σκοπούς μας........... Αλλά και η γενική νοοτροπία μας στον ΕΛΑΣ ήταν: Ραχάτι, καλοπέραση, πολιτικολογία, γενειάδα, χατζάρι, σαδισμός, αυθαιρεσία, διαφθορά, τρομοκρατική αιμοβορία και πολεμικός συμβιβασμός στην ουσία με τον κατακτητή».

Η τακτική αυτή του ΕΑΜ είχε ως συνέπειαν να απαλλάξη τον κατακτητή και από την δράσιν των εθνικών οργανώσεων αντιστάσεως διότι η δράσις των οργανώσεων αυτών η οποία εστρέφετο κατ΄αρχάς αποκλειστικώς εναντίον του μετετράπη κατά μέγα μέρος εις ........... αντίστασιν κατά των τρομοκρατικών επιθέσεων των κομμουνιστικών οργανώσεων.

Κάτι άλλο το οποίον απέδειξε ότι το ΕΑΜ και αι ένοπλοι ομάδες του δεν ήσαν οργανώσεις αντιστάσεως είναι το γεγονός ότι όταν οι Γερμανοί υπεχρεώθησαν να εκκενώσουν τα Βαλκάνια λόγω της προελάσεως του Ερυθρού Στρατού εις την Ανατολικήν Ευρώπην, ο ΕΛΑΣ αντί να καταδιώξη τον φεύγοντα στρατόν κατοχής έλαβεν την αντίθετον κατεύθυνσιν και συνεκέντρωσε τον όγκον των δυνάμεών του πέριξ των Αθηνών όπου την 3ην Δεκεμβρίου 1944 και μέχρι της 11ης Ιανουαρίου 1945 διεδραματίσθη η τελευταία και φρικαλεοτέρα φάσις της τραγικής φάρσας την οποίαν είχε προετοιμάσει το ΚΚΕ εις το σκότος της κατοχής με το προσωπείον του απελευθερωτικού αγώνος.

Αλλά η δράσις του ΕΑΜ δεν εσταμάτησε εδώ. Αμέσως μετά τα Δεκεμβριανά ως πολιτική πλέον οργάνωσις επεδόθη δραστηρίως εις την προετοιμασίαν του «τρίτου γύρου» εντός του πλαισίου της σοβιετικής πολιτικής εις τα Βαλκάνια της οποίας εκτελεστής ήτο το ΚΚΕ με την ενεργό συμπαράστασιν των Βαλκανικών δορυφόρων και τας

παραλλήλους ανθελληνικάς ενεργείας των αντιπροσωπειών της Σοβιετικής Ενώσεως, της Γιουγκοσλαβίας και της Πολωνίας εις τα Ηνωμένα ΄Έθνη.

Διελύθη αμέσως μετά την εξαγγελίαν της ιδρύσεως της ψευτοκυβερνήσεως των Κ/Σ η οποία έλαβεν χώραν την 24ην Δεκεμβρίου 1947, ότε εκηρύχθησαν ως παράνομοι όλαι αι κομμουνιστικαί οργανώσεις.

ΑΡΙΘΜΟΣ ΚΑΙ ΠΟΛΙΤΙΚΑ ΦΡΟΝΗΜΑΤΑ ΤΩΝ ΜΕΛΩΝ ΤΟΥ Ε.Α.Μ

Ο αριθμός των μελών του ΕΑΜ δεν έχει εξακριβωθεί πλήρως. Είναι ζήτημα εάν τον γνωρίζει ακόμη και η ηγεσία του. Συνεπώς μόνον κατά προσέγγισιν ημπορούμε να ομιλήσωμεν περί αυτού

Τούτο δεν είναι περίεργον εάν αναλογισθώμεν τας συνθήκας υπό τας οποίας ανεπτύχθη αυτή η οργάνωσις, τας μεθόδους δράσεως τας οποίας εφήρμοσε και τας σοβαράς αυξομειώσεις των μελών της.

Είναι γεγονός ότι είχε κατορθώσει να παρασύρη εις τας γραμμάς της με το πρόσχημα του «εθνικοαπελευθερωτικού» αγώνος και της φαινομενικής αχρωματίστου πολιτικώς προσόψεώς της πολλάς χιλιάδας ανυπόπτων ανθρώπων κυρίως νέους. Δεδομένου όμως ότι έδρασεν υπό συνθήκας παρανομίας κατά την διάρκειαν της κατοχής δεν ήτο δυνατόν να εξακριβώση πόσους είχε παρασύρει. Εξ άλλου δεν ήτο εύκολον πάντοτε να ξεχωρίση τον πραγματικόν εαμίτην από τον εκ περιστάσεως εαμίτην. Λόγου χάριν εις τας περιοχάς εις τας οποίας το ΕΑΜ είχεν επικρατήσει διά των όπλων του ΕΛΑΣ εχρησιμοποίησεν αυτούσιον σχεδόν τον παλαιόν διοικητικόν μηχανισμόν της τοπικής «αυτοδιοικήσεως» αλλάσσον μόνον τας ονομασίας των τίτλων των Κοινοταρχών και δημάρχων. Εις τας περιοχάς αυτάς με την βίαν όπου δεν ετελεσφόρει η πειθώ υπεχρέωνε όλους να το υπηρετούν. Πολλοί τότε είτε διότι εξέλαβον αρχικώς το ΕΑΜ ως οργάνωσιν αντιστάσεως, είτε από καιροσκοπισμόν είτε υποκύπτοντες εις τας απειλάςτων οργάνων του προσέφερον τας υπηρεσίας των, αλλά έσπευσαν να το εγκαταλείψουν εις πρώτην ευκαιρίαν.

Επίσης υπήρξαν πολλαί περιπτώσεις κατά τα οποίας το ΕΑΜ μετέχον εις την οργάνωσιν μεγάλων διαδηλώσεων ή άλλων εκδηλώσεων κατά του κατακτητού κατώρθωσεν αφ΄ενός να κινητοποιήση μη εαμικάς

μάζας και αφ΄ετέρου να παρουσιάση τας αυθορμήτους αυτάς εκδηλώσεις των Ελλήνων πατριωτών ως εντελώς ιδικόν του έργον χαρακτηρίζον συγχρόνως τον όγκον των διαδηλωτών ως ... εαμικόν. Υπήρξαν περιπτώσεις κατά τας οποίας άτομα μη ανήκοντα εις το ΕΑΜ ή ακόμη και εθνικαί οργανώσεις αντιστάσεως προ του 1943 συνειργάσθησαν με αυτό λόγω της προσκαίρου συμπτώσεως των φαινομενικών του επιδιώξεων με τας εθνικάς των επιδιώξεις.

Μέσα εις αυτό το χάος και με τη θορυβώδη προπαγανδιστικήν εκμετάλλευσιν κάθε ευκαιρίας από τους εαμο-κομμουνιστάς, δεν ήτο καθόλου δύσκολον να παραπλανηθή κανείς σχετικώς με την πραγματικήν του δύναμιν. Επί πλέον ο αριθμός των μελών του ΕΑΜ υπέστη σοβαράς αυξομειώσεις κατά την διάρκειαν της εξαετούς δράσεώς του.

Είναι γεγονός ότι μέχρι των μέσων του 1943, δηλαδή πριν ακόμη αρχίσουν ν΄αποκαλύπτωνται αι πραγματικαί του επιδιώξεις είχε φθάσει εις την πλήρη ακμήν του. Υπολογίζεται ότι τότε είχε κατορθώσει να οργανώση περί τας 500.000 ατόμων εις ολόκληρον την Ελλάδα εκ των οποίων 100.000 περίπου και 8.000 ενόπλων εις τας Αθήνας και τον Πειραιά. Περί τα τέλη του 1943 αρχίζει σημαντική διαρροή μελών από τας τάξεις του - εξ αιτίας της βαθμιαίας αποκαλύψεως του πραγματικού χαρακτήρος του, ο οποίος έγινεν ακόμη σαφέστερος μετά την κατάρρευσιν της Ιταλίας. Η διαρροή αυτή ανακόπτεται μετά την απελευθέρωσιν (Οκτώβριος 1944) και μέχρι των «Δεκεμβριανών», ότε το ΕΑΜ, διά της επιρροής την οποίαν εξήσκη επί των 4/5 της χώρας (των υπαγομένων υπό τον έλεγχον των ενόπλων ομάδων του ΕΛΑΣ) κατώρθωσε να αυξήση πάλιν την δύναμιν του χωρίς όμως να την φθάση εις τα επίπεδα του 1943. Ωστόσο είχεν επιτύχει ήδη τον σοβαρότερον αντικειμενικόν σκοπόν του την αύξησιν του αριθμού των ενόπλων του. Πράγματι, κατά την απελευθέρωσιν ενώ ο αριθμός των μελών του ΕΑΜ είχε κατέλθει εις τας 380.000 - και κατά έναν άλλον υπολογισμόν εις τας 300.000 - ο αριθμός των ενόπλων του ΕΛΑΣ είχεν ανέλθη κατά τους εγκυροτέρους υπολογισμούς εις 50.000. Τούτο συνέβη λόγω του σημαντικού μέρους του οπλισμού του διαλυθέντος ιταλικού στρατού κατοχής ο οποίος επέρασεν εις χείρας του ΕΛΑΣ δι΄ωρισμένων μυστικών συμφωνιών, διά της χρησιμοποιήσεως γυναικών και δι΄άλλων μέσων όπως δι΄υποσχέσεων προστασίας προς τους Ιταλούς στρατιώτας εκ των

οποίων πολλοί ανήλθον μετά του οπλισμού των εις το βουνό.Κατά τα Δεκεμβριανά και ολίγον έπειτα το ΕΑΜ υπέστη νέαν

μείωσιν της δυνάμεώς του διότι υπήρξαν πολλοί οι οποίοι δεν ηδυνήθησαν να δικαιολογήσουν την σκοπιμότητα αυτής της βιαίας αποπείρας προς κατάληψιν της εξουσίας. Εξ άλλου οι αγριότητες και αι φρικαλεότητες των κομμουνιστών κατά την διάρκειαν των Δεκεμβριανών διέλυσαν πολλάς αυταπάτας. Τα Δεκεμβριανά είχον επίσης ως συνέπειαν την αποχώρησιν του Σ.Κ - ΕΛΔ από τον λεγόμενον « συνασπισμόν των πολιτικών κομμάτων του ΕΑΜ» πράγμα το οποίον απετέλεσε ισχυρόν ηθικόν πλήγμα κατά της κομμουνιστικής ηγεσίας. Απεγυμνώθη έτσι από το μοναδικόν του πρόσχημα που του επέτρεπε να εμφανίζη το ΕΑΜ ως «ενιαίον μέτωπον των δημοκρατικών δυνάμεων της χώρας» και έγινε σαφές εις όλους ότι συμμετοχή εις αυτό ισοδυναμεί πλέον με υποστήριξιν μόνον των κομμουνιστικών επιδιώξεων.

Εν τούτοις, κατά το χρονικόν διάστημα το οποίον εμεσολάβησεν από της υπογραφής της Συμφωνίας της Βάρκιζας (12-2–45) και μέχρι της ενάρξεως του Συμμοριτοπολέμου (Μάρτιος 1946) η υπερβολική επιείκεια του Ελληνικού Κράτους έναντι του ΚΚΕ και η αμνήστευσις των πολιτικών εγκλημάτων του είχον ως συνέπειαν την κάποιαν ηθικήν του αποκατάστασιν και την δημιουργίαν της εντυπώσεως εις την κοινήν γνώμην ότι μόνον οι εθνικόφρονες κινδυνεύουν. Τούτο ενθάρρυνε αρκετά αμφιταλαντευόμενα στοιχεία και καιροσκόπους να επανέλθουν εις τας τάξεις του και έδωσε την ευκαιρίαν εις το ΚΚΕ να ανασυντάξη τας δυνάμεις του και να εξαπολύση την νέαν και μεγαλυτέραν ένοπλον επίθεσίν του κατά της Ελλάδος με την ενεργόν αυτήν την φοράν βοήθειαν της Σοβιετικής Ενώσεως και των Βαλκανικών δορυφόρων της οι οποίοι εξεπαίδευον, εφωδίαζον τους Κ/Σ και τους εξαπέστελλον εις το ελληνικόν έδαφος διά των συνόρων των. Οι ίδιοι αυτοί δορυφόροι τους υπεδέχθησαν μαζί με τους ομήρους και τας 28.000 ελληνοπαίδων τα οποία είχαν απαγάγει βιαίως ολίγον πριν συντριβούν από τον Ελληνικόν Στρατόν.

Ωστόσο ο συμμοριτοπόλεμος δεν ευρήκε απήχησιν εις τας μεγάλας μάζας των οπαδών και συμπαθούντων του ΕΑΜ. Μέγας αριθμός εαμιτών δεν έδειξεν καμμίαν προθυμίαν ν΄ακολουθήση το ΚΚΕ εις την νέαν του αιματηράν περιπέτειαν και παρέμεινεν εις τας πόλεις.

Ιδιαιτέρως χαρακτηριστική ήτο η απροθυμία των εργατών των αστικών κέντρων της χώρας. Το ΚΚΕ υπεχρεώθη να διεξαγάγη τον συμμοριτοπόλεμον μόνον με τα φανατικά μέλη του και έναν μικρό αριθμόν εαμιτών οι οποίοι είχον εν τω μεταξύ κομμουνιστοποιηθή και διά της ευρείας αναγκαστικής στρατολογίας ατόμων της υπαίθρου την οποίαν εφήρμοσεν εις τας περιοχάς τας οποίας είχεν υπαγάγει προσωρινώς υπό τον έλεγχον των ενόπλων συμμοριών του. Τα 98% εκείνων που παρέμειναν εις τας πόλεις απεκήρυξαν το ΚΚΕ και τας παραφυάδας του και όσοι εξ αυτών επεστρατεύθησαν κανονικώς επολέμησαν τας ενόπλους συμμορίας του με ηρωϊσμόν και αυταπάρνησιν που έκαμον εντύπωσιν.

Πράγματι, κατά την διάρκειαν του συμμοριτοπολέμου δεν δυνάμεθα πλέον να ομιλώμεν περί εαμιτών διότι τοιούτοι ουσιαστικώς έπαυσαν να υπάρχουν. ΄Οσοι πρώην εαμίται ηκολούθησαν τους κομμουνιστάς εις την ένοπλον ανταρσίαν ήσαν εν γνώσει του γεγονότος ότι υπηρετούν το ΚΚΕ και όχι το ΕΑΜ το οποίον είχεν απωλέσει κάθε πραγματικήν δικαιολογίαν υπάρξεως. Η διάλυσίς του τον Δεκέμβριον του 1947 απετέλει απλώς την τυπικήν αναγνώρισιν μιας πραγματικότητος.

Σχετικώς με τα πολιτικά φρονήματα των μελών του ΕΑΜ έχομεν να παρατηρήσωμεν τα εξής :

Το ΕΑΜ παρουσιάσθη ως «αχρωμάτιστη» πολιτικώς οργάνωσις, η οποία διά να παρασύρη ακριβώς και να κοινητοποιήση όσον το δυνατόν ευρυτέρας μάζας του ελληνικού λαού επεδίωξεν φαινομενικώς «την συγκέντρωση όλων των πολιτικών κομμάτων, όλου του λαού, χωρίς διάκριση ιδεολογίας, φύλλου ή θρησκείας και εθνικότητας, σ΄ένα κοινό απελευθερωτικό μέτωπο με βάση των αγώνα για την απελευθέρωση της Ελλάδος»(8η Ολομέλεια του ΚΚΕ - Ιανουάριος 1945).

Το σύνθημα τούτο ριφθέν εις εποχήν κατά την οποίαν κάθε ελληνική ψυχή εφλέγετο από τον πόθον της απελυθερώσεως, είχε πράγματι ως συνέπειαν την αθρόαν συμμετοχήν εις το ΕΑΜ ενός πλήθους ανυπόπτων ατόμων κάθε τάξεως ηλικίας, φύλλου, επαγγέλματος και πολιτικών πεποιθήσεων, ιδιαιτέρως νέων. ΄Ολοι αυτοί ετρέφοντο με την αυταπάτην ότι διεξάγουν απελευθερωτικόν αγώνα και ότι μόλις η χώρα μας απελευθερωθή θα κληθούν εις τας κάλπας διά να εκλέξουν με απόλυτον ελευθερίαν την κυβέρνησιν της αρεσκείας των.

Επίστευον δε ότι το τελευταίον τούτο θα το εξησφάλιζεν ιδιατέρως το ΕΑΜ. Ούτως ηδύναντο να έχουν τας οιασδήποτε είχον πολιτικάς πεποιθήσεις και δεν ηνωχλούντο από το γεγονός ότι συνειργάζοντο με το ΚΚΕ το οποίον εξελάμβανον ως μίαν από τας οργανώσεις του ΕΑΜ. Ως ένα σημείον αυτή η πραγματική των επιδίωξις ήτο παράλληλος προς τας φαινομενικάς επιδιώξεις του ΕΑΜ. Ενώ όμως εκείνοι ενόμιζον ότι διεξάγουν απελευθερωτικόν αγώνα και εργάζονται διά μίαν δημοκρατουμένην ελευθέραν Ελλάδα, οι κομμουνισταί, οι μόνοι οι οποίοι εγνώριζαν τι ακριβώς αντιπροσώπευε δι΄αυτούς το ΕΑΜ χρησιμοποιούντες ολόκληρον το κίνημα ως προβαθμίδα και μεταβατικό στάδιο, προώθουν τας θέσεις των διεξάγοντες συστηματικήν και προσεκτικήν προπαγάνδαν και συνδέοντες διαρκώς στενώτερον με τας πραγματικάς των επιδιώξεις τα ανύποπτα μέλη του ΕΑΜ.

Έχοντες τούτο υπ΄όψει μας δεν δυνάμεθα να ομιλήσωμεν διά τα πολιτικά φρονήματα των μελών του ΕΑΜ, δεδομένου ότι η ένταξίς των εις αυτό δεν εξέφραζε τα πολιτικά των φρονήματα αλλά μόνον την θέλησίν των να εργασθούν διά την απελευθέρωσιν της χώρας των. Δυνάμεθα μόνον να ομιλήσωμεν διά το γεγονός ότι η συντριπτική πλειοψηφία των μελών του ΕΑΜ δεν είχε κομμουνιστικά φρονήματα χωρίς να είμεθα εις θέσιν να καθωρίσωμεν ταύτα επακριβώς εφ΄όσον δεν τα εξεδήλωσαν κατά την διάρκειαν της παραμονής των εις αυτό. Πράγματι από το σημείον εκείνο από το οποίον το ΕΑΜ ήρχισε ν΄αποκαλύπτη τον πραγματικόν του χαρακτήρα, αι επιδιώξεις του ήλθον εις αντίθεσιν με τας επιδιώξεις των μη κομμουνιστών μελών του με αποτέλεσμα την απόχώρησιν των τελευταίων από τας τάξεις του. Μετά τα δεκεμβριανά και ιδιαιτέρως κατά τας αρχάς του συμμοριτοπολέμου εκείνοι που παρέμειναν εις το ΕΑΜ, ήσαν μόνον τα κομμουνιστικοποιηθέντα εν τω μεταξύ μέλη του ή τα κομμουνίζοντα, τα οποία απετέλουν μικρόν μέρος του αριθμού εκείνων οι οποίοι είχον ενταχθή εις αυτό το 1943.

Η ΔΥΝΑΜΙΣ ΤΗΣ ΟΡΓΑΝΩΣΕΩΣ ΕΑΜ ΕΝ ΣΥΓΚΡΙΣΕΙ ΠΡΟΣ ΑΛΛΑΣ ΟΡΓΑΝΩΣΕΙΣ ΑΝΤΙΣΤΑΣΕΩΣ ΙΔΙΩΣ ΕΙΣ ΤΗΝ ΠΕΡΙΟΧΗΝ

ΤΩΝ ΑΘΗΝΩΝ

Πλην του κομμουνιστικού ΕΑΜ και των παραφυάδων του ΕΛΑΣ,

ΕΠΟΝ Ε.Α κλπ. ιδρύθησαν και έδρασαν αμέσως μετά την κατάληψιν της Ελλάδος υπό των Γερμανών και αργότερον περί τας 50 Εθνικαί οργανώσεις αντιστάσεως, συλλογής πληροφοριών διά τα συμμαχικά στρατεύματα της Μ. Ανατολής και φυγαδεύσεως ΄Αγγλων και Ελλήνων στρατιωτικών.

Πολλαί εξ αυτών είχον πολύ περιωρισμένον αριθμόν μελών και δεν επεδίωκον την δημοσιότητα λόγω της εξαιρετικής μυστικότητος των ενεργειών των (κατασκοπεία, σαμποτάζ, φυγάδευσις άγγλων και ελλήνων στρ/κών) και της αποκλειστικής επαφής των μετά των συμμαχικών υπηρεσιών όπως αι οργανώσεις Μελεά 1 και Μελεά 2, η Οργάνωσις «Μίδας» , «Ομηρος», «Θ.Ε.Ρ.Ο.Σ», «Κεραυνός», «Απόλλων» και άλλαι.

΄Αλλαι είχον ως σκοπόν την μυστικήν έκδοσιν και διανομήν τύπου πληροφοριακών δελτίων, προκηρύξεων, την αναγραφήν εις τους τοίχους συνθημάτων και την οργάνωσιν διαδηλώσεων διά την τόνωσιν του εθνικού αισθήματος αντιστάσεως και του ηθικού του λαού, όπως η ΙΕΡΗ ΤΑΞΙΑΡΧΙΑ, ΠΕΑΝ, ΕΚΝ, Ε.Δ, Σ.Σ.Ν κ.α.

Υπήρχον επίσης εθνικαί οργανώσεις όπως η Οργάνωσις Αρχιεπισκόπου Αθηνών, η οποία απετελείτο από επίλεκτα μέλη της ανωτέρας υπαλληλικής τάξεως, διπλωματικούς, τραπεζιτικούς, αστυνομικούς, δικαστικούς κλπ. αι οποίαι εβοήθουν παντοιοτρόπως τον απελευθερωτικόν αγώνα και τα θύματά του, υλικώς και ηθικώς και απέκρυπτον Άγγλους και Εβραίους εκδίδοντας εις αυτούς πλαστάς ταυτότητας.

Υπήρχον τέλος αι μαχητικαί εθνικαί απελευθερωτικαί οργανώσεις όπως ο ΕΔΕΣ με αξιόλογον ένοπλον δύναμιν εις το βουνό, η Π.Α.Ο η οποία έδρα εις την Μακεδονίαν κατά των Γερμανών και Βουλγάρων κατακτητών και των «αυτονομιστικών» κομμουνιστικών οργανώσεων, η «Χ» η οποία έδρασεν ενόπλως κυρίως εις την περιοχήν των Αθηνών, η Ρ.Α.Ν και αι ανταρτικαί ομάδες του Συν/ρχου Ψαρρού αι οποίαι διελύθησαν κατόπιν της δολίας συλλήψεως του τελευταίου υπό των κομμουνιστών και της απανθρώπου δολοφονίας του ομού μετά των στελεχών του.

Ποία ήτο η ακριβής δύναμις όλων αυτών των οργανώσεων δεν κατωρθώθη να εξακριβωθή. Ως εκ τούτου δεν είναι δυνατόν να γίνη αριθμητική σύγκρισις μεταξύ αυτών και του ΕΑΜ.

Ωστόσο επικρατεί η γνώμη ότι το ΕΑΜ είχε κατορθώσει να παρασύρη εις τας οργανώσεις του μεγαλύτερον αριθμόν μελών από όλας ομού τας εθνικάς οργανώσεις. Τούτο εξηγείται εάν έχομεν υπ΄όψει μας ωρισμένα πράγματα όπως:

1. Το γεγονός ότι αι αρμόδιοι συμμαχικαί υπηρεσίαι, προσέφεραν προς την οργάνωσιν ταύτην την σημαντικωτέραν υλικήν και ηθικήν ενίσχυσιν των. Σημειωτέον ότι ουδεμίαν σχεδόν βοήθειαν προσέφεραν εις τας λοιπάς Εθνικάς οργανώσεις πλην του ΕΔΕΣ και των εξαρτωμένων από το στρατηγείον της Μέσης Ανατολής οργανώσεων κατασκοπείας και σαμποτάζ. Η τοιαύτη υλική και ηθική βοήθεια των συμμαχικών υπηρεσιών προς το ΕΑΜ, αι συνεχείς υπέρ αυτού Ραδιοφωνικαί εκπομπαί του BBC και η κατάλληλος εκμετάλλευσις των γεγονότων τούτων εκ μέρους του ΕΑΜ, προκάλεσαν σύγχυσιν μεταξύ των Εθνικοφρόνων ιδιωτών, έτι δε και στρατιωτικών, με αποτέλεσμα να παρασυρθούν εις τας τάξεις του πολλοί εξ αυτών.

2. Το γεγονός ότι το ΚΚΕ είχε μακροχρόνιον συνωμοτικήν οργανωτικήν πείραν. Είναι κόμμα, όπως όλα τα κομμ. κόμματα το οποίον ήτο προητοιμασμένον διά παράνομον δράσιν και διέθετε ανάλογον οργάνωσιν την οποίαν ανεσυγκρότησε ταχέως και την έθεσεν εις ενέργειαν ενώ τα αστικά δημοκρατικά κόμματα δεν είχον ουδένα οργανωτικόν μηχανισμόν, ούτε και τους εχρειάζετο, δι΄αυτό και αιφνιδιάσθησαν.

3. Το γεγονός ότι η κομμουνιστική ηγεσία ήτο εντελώς αδίστακτος. Δεν εφείδετο της ζωής των οπαδών της, δεν εδίσταζε να παραδώση δυναμικούς εθνικόφρονας εις τον κατακτητήν προκειμένου να τους εξουδετερώση, να προβή ακόμη και εις δολοφονίας και να μεταχειρισθή ακόμη και τα πλέον ανήθικα, απάνθρωπα και εγκληματικά μέσα προκειμένου να αυξήση την δύναμιν των οργανώσεών του και να διαλύση τας εθνικάς τοιαύτας. Υπάρχουν εις χείρας των αρμοδίων ελληνικών αρχών πλήθος κατασχεθέντων απορρήτων εγγράφων του ΕΛΑΣ εκ των οποίων πολλά είδον το φώς της δημοσιότητος και αποκαλύπτουν τα ανωτέρω.

Επίσης συνέβαλε εις την ανάπτυξιν των κομμουνιστικών οργανώσεων το γεγονός ότι η Σοβιετική ΄Ενωσις ήτο εξ ανάγκης

σύμμαχος των Δυτικών εξυμνούντο υπ΄αυτών τα κατορθώματά της και τούτο είχε ως συνέπειαν την χαλάρωσιν της επαγρυπνήσεως και την άμβλυσιν της θελήσεως αντιστάσεως των ελευθέρων ανθρώπων έναντι του κομμουνισμού.

Παρά τας ανωτέρω δυσμενείς συνθήκας και την αδικαιολόγητον έναντι των Εθνικιστικών Οργανώσεων στάσιν των αρμοδίων συμμαχικών Αρχών αι οποίαι εκώφευον εις τας εκκλήσεις τούτων προς υλικήν δι΄όπλων υποστήριξίν των, αι Εθνικιστικαί οργανώσεις προσέφερον θετικήν και καρποφόρον υπηρεσίαν εις το όλον συμμαχικόν αγώνα αντιθέτως προς το ΕΑΜ το οποίον όχι μόνον δεν έκαμε εθνικοαπελευθερωτικό αγώνα αλλά περοσέφερεν αρνητικόν έργον λόγω της λυσσαλέας τρομοκρατικής δολοφονικής και διαλυτικής εκστρατείαας του εναντίον κάθε μη κομμουνιστικής οργανώσεως, πράγμα το οποίον εξυπηρέτει εις την ουσίαν μόνον τον κατακτητή. Ασφαλώς αι εθνικαί οργανώσεις θα παρουσίαζαν πολύ μεγαλυτέραν ανάπτυξιν και θα προσέφερον απείρως σημαντικωτέρας υπηρεσίας εις την υπόθεσιν του ελευθέρου κόσμου εάν δεν υπήρχε το ΕΑΜ και η δήθεν απελευθερωτική του δράσις.

Πρέπει να διευκρινισθή ότι τα στρατεύματα κατοχής εις την Ελλάδα δεν συνέλαβον έλληνας πολίτας επειδή είχον λάβει μέρος εις τον ελληνοϊταλικόν πόλεμον του 1940-41. Ασφαλώς όμως υπάρχουν τοιούτοι μεταξύ του σοβαρού αριθμού των ελλήνων τους οποίους συνέλαβον, εφυλάκισαν, εξετέλεσαν ή εξετόπισαν οι κατακτηταί κατά την διάρκειαν της κατοχής διά συγκεκριμένας πράξεις εναντίον των ή ως ομήρους.

Επίσης οι κατακτηταί συνέλαβον και εξετόπισαν εις Γερμανίαν την ηγεσίαν του στρατεύματος ήτοι 5 αντιστρατήγους μεταξύ των οποίων τον νυν Πρωθυπουργόν της Ελλάδος Στρατάρχην Αλ. Παπάγον καθώς και πολλούς άλλους ανωτέρους και ανωτάτους αξιωματικούς διαμένοντας κυρίως εις την επαρχίαν. Το μέτρον τούτο όμως δεν είχε την έννοιαν τιμωρίας διά την συμμετοχήν των εις τον ελληνοϊταλικόν πόλεμον, αλλ΄απέβλεπε εις την πρόληψιν κινήματος αντιστάσεως εκ μέρους αυτών των αξιωματικών οίτινες προς τον σκοπόν τούτον ήρχισαν να σημειώνουν, ευθύς εξ αρχής, σοβαράς κινήσεις.

Το γεγονός τούτο αφ΄ενός και η εν συνεχεία αφ΄ετέρου πλήρης εγκατάλειψις υπό των συμμάχων των δρωσών εις όλας τας περιοχάς της

Ελλάδος Εθνικιστικών οργανώσεων, αίτινες ούτω απετέλεσαν εύκολον λείαν του ενισχυομένου παντοιοτρόπως ΕΑΜ, απετέλεσε την κυρίαν αιτίαν του μεταπολεμικού δράματος του Ελληνικού λαού.

102

ΑΠΑΝΤΗΣΗ ΣΤΗ ΔΗΛΩΣΗ ΤΟΥ ΥΠΟΥΡΓΟΥ ΕΘΝΙΚΗΣ ΑΜΥΝΗΣ ΕΥΑΓΓΕΛΟΥ ΑΒΕΡΩΦ ΓΙΑ ΤΗ ΜΗ ΑΝΑΓΝΩΡΙΣΗ ΤΗΣ ΕΘΝΙΚΗΣ

ΑΝΤΙΣΤΑΣΗΣ ΤΟΥ ΕΑΜ - ΕΛΑΣ

Προς τον Υπουργό Εθνικής Αμύνης κ. Ευάγγελον Αβέρωφ Αθήναι

Κύριε Υπουργέ

Διάβασα στο περιοδικό «ΕΠΙΚΑΙΡΑ» αρ. 502/22-ΙΙΙ-1978 σελίδα 5 τη παρακάτω δημοσίευση: «΄Όπως επληροφορήθην από τας εφημερίδας της 10-2 ο κ. Υπουργός Εθνικής Αμύνης, απαντών εις ερώτηση βουλευτή σχετικώς με την Εθνικήν Αντίστασιν, εδήλωσεν ότι το ΕΑΜ δεν πρόκειται να αναγνωρισθεί ποτέ ως τοιαύτη. Επεκαλέσθη προς αιτιολόγησιν το βιβλίον του Γ. Παπανδρέου « Η απελευθέρωση των Αθηνών», εις το οποίον υποστηρίζεται υπό του συγγραφέως ότι η δράση του ΕΑΜ εξυπηρέτησεν μόνον τους Γερμανούς και προσέθεσε : «΄Όταν ο Γ. Παπανδρέου έχει αυτήν την γνώμην περί της κατοχικής δράσεως του ΕΑΜ, είναι περιττόν να πιστεύετε ότι είναι δυνατόν εγώ να συνηγορήσω υπέρ της αναγνωρίσεως αυτής της δήθεν αντιστάσεως».

Είσθε υπουργός Εθνικής Αμύνης και διαχειρίζεσθε υπεύθυνα τα προβλήματα της άμυνας και ανεξαρτησίας της πατρίδας μας από κάθε εξωτερική απειλή. Η σοβαρώτατη και εξαιρετικά υπεύθυνη θέση σας επιβάλλει να εξασφαλίσετε την εμπιστοσύνη των Ενόπλων Δυνάμεων και ολοκλήρου του Ελληνικού Λαού. Διαφορετικά δεν μπορείτε να εκπληρώσετε τη σοβαρή αποστολή σας και διακυβεύετε την ανεξαρτησία της Πατρίδας μας και την ίδια την ύπαρξη του Λαού μας. Δεν είσθε μόνον πολιτικός αλλά και ιστορικός. Ζήσατε στην περίοδο της

ιταλογερμανοβουλγάρικης κατοχής στην Ελλάδα και γνωρίζετε τα γεγονότα. Η ιστορία του κάθε Λαού δεν μπορεί ποτέ να παραποιηθεί. ΄Οποιος προσπαθήσει να διαστρεβλώσει τα πραγματικά γεγονότα γρήγορα ή αργά από την ιστορία θα καταδικασθεί. Ο κάθε πολιτικός και ιστορικός πρέπει να έχει την ευγενική φιλοδοξία ν΄αφήσει καλή κληρονομιά στους απογόνους του, για να μην ντρέπονται μελλοντικά να προφέρουν ή ν΄ακούν το όνομα των προγόνων τους. ΄Όταν ζουν ακόμα δεκάδες χιλιάδες Αγωνιστές του ΕΑΜ - ΕΛΑΣ, που αγωνήσθηκαν κατά των κατακτητών και διηγούνται στους απογόνους των τη δράση τους, καθώς και εκατοντάδες χιλιάδες Συμπατριώτες τους, που είδαν προσωπικά τους ΕΑΜίτες ν΄αγωνίζονται παράνομα και τους ΕΛΑΣίτες να μάχονται ένοπλα με τους κατακτητές, τους νεκρούς και αιχμαλώτους ιταλούς - γερμανούς και βούλγαρους, όταν υπάρχουν δημοσιευμένες επίσημες συμφωνίες του Συμμαχικού Στρατηγείου Μέσης Ανατολής με τον ΕΛΑΣ και χιλιάδες επίσημα έγγραφα των στρατευμάτων κατοχής, από τα οποία αποδείχνεται ότι οι κατακτητές θεωρούσαν το ΕΑΜ και τον ΕΛΑΣ σαν τη κύρια αντιστασιακή δύναμη στην Ελλάδα, ευσταθούν αυτά που γράφει στο βιβλίο του ο Γεώργιος Παπανδρέου; Μπορεί ο κάθε στρατευμένος και πολίτης της Ελλάδος να εκτιμήσει θετικά τη παραπάνω δήλωσή σας και να Σας έχει την απαιτούμενη στις σημερινές δύσκολες για τη Πατρίδα μας στιγμές εμπιστοσύνη;

Ι. Σαν πρώην μόνιμος αξιωματικός του Ελληνικού Στρατού και αγωνιστής της Εθνικής Αντίστασης, γνωρίζοντας από τη πολύχρονη πείρα την εξαιρετική σημασία που έχει για τη νίκη η εμπιστοσύνη των μαχητών και βαθμοφόρων στους διοικητές τους και στην ανώτατη ηγεσία, τιμώντας τη μνήμη των αγωνιστών του ΕΑΜ - ΕΛΑΣ και των Πατριωτών, που έδωσαν τη ζωή τους στον Αγώνα κατά των ιταλογερμανοβουλγάρων κατακτητών, στη σημερινή κρίσιμη για τη Πατρίδα μας στιγμή, που τα εθνικά και λαϊκά συμφέροντα επιβάλλουν να προπαγανδισθεί σε διεθνή και τοπική κλίμακα η Εθνική Αντίσταση του ΕΑΜ - ΕΛΑΣ και να εκτιμηθεί όσο αξίζει η συνεισφορά της Ελλάδας στο κοινό Συμμαχικό Αγώνα 1941-45, για την αποκατάσταση της αλήθειας θεωρώ πατριωτικό και αγωνιστικό καθήκον μου να αναφέρω έστω και μερικά από τ΄ αναμφισβήτητα γεγονότα της περιοχής που αγωνίσθηκα και μόνον από την αρχή του ένοπλου αγώνα του ΕΛΑΣ, τα οποία αποδείχνουν τη

σοβαρή συμβολή του ΕΑΜ - ΕΛΑΣ στο Συμμαχικό Αγώνα για τη συντριβή του φασισμό:

1. Το Νοέμβρη 1942 οργανώθηκε από τον ΄Αρη Βελουχιώτη, τον Ναπολέοντα Ζέρβα και τον ΄Αγγλο αντ/ρχη ΄Εντυ και στις 25 Νοέμβρη πραγματοποιήθηκε με 150 ΕΛΑΣίτες, 60 ΕΔΕΣίτες και 12 άγγλους η ανατίναξη της γέφυρας του Γοργοπόταμου. Στη κρίσιμη για τη μάχη της Αφρικής στιγμή διακόπηκε ο εφοδιασμός και νικήθηκε η γερμανική στρατιά του Ρόμμελ.

2. Στις 9 με 10 Φλεβάρη 1943 από τα τμήματα του ΕΛΑΣ Χασίων μ΄επικεφαλής τους Νέστορα Βόκα (Τζαβέλλα), Ζαραλή Νίκο (Χασιώτη), Ηλία Καφαντάρη (Αδαμάντιο) σε σκληρή μάχη στην Οξύνια Καλαμπάκας εξόντωσαν ιταλικό τάγμα. Σκοτώθηκαν στη μάχη 137 ιταλοί. Πιάσθηκαν αιχμάλωτοι 160 ιταλοί με ολόκληρο τον οπλισμό και πολεμικό υλικό.

3. Στις αρχές του Μάρτη 1943 στο Μπουγάζι Σιάτιστας έπειτα από εξαιρετικά άνιση σε δυνάμεις και πολεμικά μέσα μάχη από τα τμήματα του ΕΛΑΣ Δυτικής Μακεδονίας αιχμαλωτίσθηκαν 700 ιταλοί και 18 αξιωματικοί με ολόκληρο τον οπλισμό και τον εφοδιασμό τους.

4. Τη νύκτα της 1 προς 2 Ιούνη 1943 από τμήματα του ΕΛΑΣ Ρούμελης ανατινάχθηκε στη σύραγγα του Κούρνοβου ιταλική αμαξοστοιχία. Εξοντώθηκαν 500 με 600 ιταλοί. Μέρος της σύραγγας καταστράφηκε και διακόπηκε η σιδηροδρομική συγκοινωνία αρκετές ημέρες. Οι ιταλοί για αντίποινα εκτέλεσαν πάνω από τη σύραγγα 118 Πατριώτες από το στρατόπεδο της Λάρισας, από τους οποίους οι περισσότεροι ήταν κομμουνιστές και ΕΑΜίτες.

5. Το Νοέμβρη 1942 ήμουν διοικητής στρατιωτικός των τμημάτων του ΕΛΑΣ βόρειας και ανατολικής Θεσσαλίας. Παρουσιάσθηκε χωρίς σύνδεση από την οργάνωση του ΕΑΜ στο χωριό Καρυά του Ολύμπου απεσταλμένος του Συμμαχικού Στρατηγείου Μέσης Ανατολής ο πλοίαρχος Στάθης Μαρούδης με τη γυναίκα του Βέτα και ζήτησε στίγμα για να πέσουν με αλεξίπτωτα άγγλοι σύνδεσμοι. Του δώσαμε συντεταγμένες στο κάμπο. της Καρυάς με τον όρο ότι θα δώσουμε σήματα στο αεροπλάνο μόνον όταν μεταδοθεί στις 25 και 26

Νοέμβρη από το ραδιοσταθμό του Λονδίνου το σήμα: «Γειά σας λεβέντες του βουνού τσόνια μας χαϊδεμένα» . Το σήμα μεταδόθηκε και στις 24 Γενάρη 1943 έπεσαν με αλεξίπτωτα ο ελληνομαθής άγγλος ταγματάρχης Λέσλι Ρούφους Σέππαρντ (Χίλς) με τον έλληνα διερμηνέα Παπαδάκη Θόδωρο, τον άγγλο ασυρματιστή ΄Αρθρουρ ΄Εβανς και τον επιλοχία Παπαγιάννη από το Γερακάρι Χασίων, ο οποίος σκοτώθηκε κατά τη πτώση. Μέχρι τον Αύγουστο 1943 οργανώσαμε και πραγματοποιήσαμε στις συγκοινωνίες της βόρειας Θεσσαλίας επιχειρήσεις που υπέδειχνε μέσου του Χίλς το Στρατηγείο Μέσης Ανατολής.

6. Στα τέλη Φλεβάρη 1943 το πρώτο και τρίτο συγκροτήματα του ΕΛΑΣ, του Υπαρχηγείου Αμάρμπεη με επικεφαλής τους Πάϊκο Νίκο από το Λειβάδι Ελασσώνας και Μπάλα Νίκο (Μπαντέκο) από την Τσαριτσάνη, έπειτα από πληροφορία ότι θα κινηθούν γερμανοί για να φορτώσουν χρώμιο από το μεταλλείο Ρήμνιο Κοζάνη, με κάρρα των χωρικών έστησαν νύχτα πρόχειρη γέφυρα, πέρασαν τον Αλιάκμονα κι΄έστησαν ενέδρα στα υψώματα του δρόμου. Τα ξημερώματα εμφανίσθηκε η γερμανική φάλαγγα. Την άφησαν να περάσει στη διάταξη της ενέδρας και με καταιγιστικά πυρά τη χτύπησαν. Σκοτώθηκαν 10 γερμανοί και πιάσθηκαν 50 γερμανοί αιχμάλωτοι με τον οπλισμό τους. Κανένας δεν μπόρεσε να διαφύγει.

7. Στις 21 Ιούνη 1943 στο Σαραντάπορο βόρεια Ελασσώνας, εκτελώντας διαταγή του Στρατηγείου Μέσης Ανατολής, τα τμήματα του ΕΛΑΣ του Υπαρχηγείου Αμάρμπεη μ΄επικεφαλής τον υπολοχαγό Μπεζεριάνο Ανδρέα, το καπετάνιο δάσκαλο από το Λυκούδι Ελασσώνας Παπακωνσταντίνου Αποστόλη (Πανουργιά) και τον αντιπρόσωπο του ΕΑΜ Στάμκο Μήτσο (Ζωηρό) από τα Σέρβια, εξόντωσαν γερμανική φάλαγγα από 93 φορτηγά με 36 κούρσες, φορτωμένα με οπλισμό - πυρομαχικά - βαρέλια βενζίνης - εκρηκτικές ύλες και στρατιωτικό εφοδιασμό. Σε σκληρή τετράωρη μάχη σκοτώθηκαν 115 γερμανοί και πιάσθηκαν 82 αιχμάλωτοι, ανάμεσα στους οποίους 9 αξιωματικοί. Πάρθηκαν λάφυρα 12 πολυβόλα, 40 αυτόματα, 42 όλμοι, εκατοντάδες ντουφέκια και πιστόλια, κάσσες χειροβομβίδες. Τ΄αυτοκίνητα κάηκαν. Δυνάμεις ιταλών από την Ελασσώνα χτυπήθηκαν στις Πλακόπετρες και γερμανών από τα Σέρβια νικηφόρα αντιμετωπίσθηκαν με σοβαρές

απώλειες. Επί δεκαήμερο η οδική αρτηρία Σέρβια - Ελασσώνα κλείσθηκε. Για ν΄ανοίξει τη συγκοινωνία ο στρατός κατοχής οργάνωσε σοβαρή εκκαθαριστική επιχείρηση με ιταλικές δυνάμεις από την Ελασσώνα και γερμανικές από τη Κοζάνη - Σέρβια. Τα τμήματα του ΕΛΑΣ προξένησαν στους επιδρομείς σοβαρές απώλειες. ΄Εκαψαν όλα σχεδόν τα χωριά της περιοχής στο πέρασμά τους οι κατακτητές. ΄Όμως ο ΕΛΑΣ εκπλήρωσε με τιμή την αποστολή, που του ανέθεσε το Στρατηγείο Μέσης Ανατολής. Συνέβαλε στη παραπλάνηση της γερμανικής διοίκησης , δεν επέτρεψε την μεταφορά στρατευμάτων κατοχής από την Ελλάδα προς βορράν και βοήθησε στη συμμαχική απόβαση στη Σικελία.

Το Συμμαχικό Στρατηγείο έστειλε το παρακάτω τηλεγράφημα:

Αρχηγείο ΕΛΑΣ Χασίων

Διαβιβάσατε τον θαυμασμόν μου και τα θερμά συγχαρητήρια εις όλους τους αρχηγούς και οπλίτας του ΕΛΑΣ διά το ηρωϊκόν αποτέλεσμα μάχης Σαρανταπόρου.

Συμμαχικόν Στρατηγείον Μέσης Ανατολής ΟΥ¸ΛΣΩΝ

8. Στις 22 Φλεβάρη 1944 το τμήμα καταστροφών του ΕΛΑΣ Ολύμπου μ΄επικεφαλής τον Αντώνη Βρατσάνο με εξαιρετικά ριψοκίνδυνη και καλά οργανωμένη ενέργεια εκτροχίασε γερμανική αμαξοστοιχία στα Τέμπη, η οποία μετέφερε στη Θεσσαλονίκη για σύσκεψη γερμανό στρατηγό και ανώτατους αξιωματικούς με τη φρουρά τους. Στη μάχη που επηκολούθησε μετά την εκτροχίαση σκοτώθηκαν όλοι οι επιζήσαντες.. Απώλειες των γερμανών 600 νεκροί.

9. Στις αρχές Γενάρη 1944 ο άγγλος αντ/ρχης Κρίς ανεκοίνωσε στο στρατηγό Σαράφη και το Δεσποτόπουλο Κώστα ότι το Στρατηγείο Μέσης Ανατολής ήθελε ν΄αναθέσει στον ΕΛΑΣ μέρος από το γενικό σχέδιο, το σχέδιο επιχειρήσεων με την ονομασία «ΚΙΒΩΤΟΣ». Θα εκτελούνταν στα μέσα Απρίλη 1944. Σύμφωνα μ΄αυτό θα γίνονταν σοβαρές καταστροφές συγκοινωνιών και επιχειρήσεις στην Ελλάδα σε τέτοιο βαθμό ώστε οι Γερμανοί που θα υποχωρούσαν να μη κατορθώσουν να πάρουν το βαρύ οπλισμό και υλικό τους και

ν΄αποδιοργανωθούν ώστε να μην είναι σε θέση να πάρουν μέρος σε άλλα μέτωπα αμέσως. Αν και η κατανομή των στόχων δημιουργούσε διαταραχή στη διάταξη και διάρθρωση των μονάδων, για να συμβάλει ο ΕΛΑΣ στο συμμαχικό αγώνα κατά του ΄Αξονα, το Γενικό Στρατηγείο του ΕΛΑΣ δέχθηκε να εκτελέσει το σχέδιο επιχειρήσεων «ΚΙΒΩΤΟΣ» και την επομένη έστειλε στις μονάδες του ΕΛΑΣ τη διαταγή επιχειρήσεων.

Η προέλαση του Κόκκινου Στρατού στα Βαλκάνια και οι πληροφορίες έδειχναν ότι θ΄αναγκασθούν οι γερμανοί ν΄αποχωρήσουν από την Ελλάδα το Σεπτέμβρη. Από το Στρατηγείο Μέσης Ανατολής δεν διαβιβάζονταν όπως είχε προμελετηθεί, διαταγή για την εκτέλεση του σχεδίου «ΚΙΒΩΤΟΣ». Το Γενικό Στρατηγείο του ΕΛΑΣ με την ΕΠΕ/651/10-ΙΧ-1944 διαταγή έδωσε εντολή να εκτελεσθεί η «ΚΙΒΩΤΟΣ» κι΄επί πλέον να χτυπηθούν υποχωρούσες γερμανικές φάλαγγες και ν΄απελευθερωθούν μικρά αστικά κέντρα. ΄Όταν άρχισαν οι επιχειρήσεις, το Στρατηγείο Μέσης Ανατολής διεβίβασε διαταγή να εκτελεσθεί η «ΚΙΒΩΤΟΣ».

10. Στο βιβλίο του «Ο ΕΛΑΣ» ο στρατηγός Σαράφης Στέφανος αναφέρει λεπτομερειακά τις σοβαρώτερες 327 επιχειρήσεις, που διεξήγαγε ο ΕΛΑΣ στα 1943 και 1944 κατά των ιταλογερμανοβουλγάρων κατακτητών, τις απώλειες τους σε νεκρούς - τραυματίες και πολεμικό υλικό, τις θυσίες που έδωσε ο ΕΛΑΣ. Γι΄αυτό οι κατακτητές από την αρχή ακόμα του ένοπλου αγώνα έβαλαν σαν σκοπό να διαλύσουν τον ΕΛΑΣ. Εκτός από τις περιορισμένης κλίμακας επιχειρήσεις, οργάνωσαν κι ενήργησαν με σημαντικές επίλεκτες δυνάμεις σ΄ευρεία κλίμακα διαρκείας εκκαθαριστικές επιχειρήσεις στις περιοχές βάσεων και δράσης του ΕΛΑΣ:

- Στη περιοχή Ελασσώνας - Ολύμπου τον Αύγουστο 1942 με ιταλικές δυνάμεις πεζικού και ιππικού, ενισχυμένες με πυροβολικό και αεροπορία. Οι πρώτες αντάρτικες ομάδες δεν είχαν καμιά απώλεια.

- Στις 8 και 9 Ιούνη 1943 στη περιοχή Δυτικής Θεσσαλίας, με δύναμη 4000 ιταλών,υποστηριζόμενη με ιππικό, πυροβολικό, άρματα μάχης και αεροπορία. Με την ηρωική αντίσταση των τμημάτων του ΕΛΑΣ στα στενά της Πόρτας και Μουζακιού ματαιώθηκε η προσπάθειά τους με απώλειες 700 περίπου νεκρούς και τραυματίες ιταλούς.

- Από τη 17 Οκτώμβρη μέχρι 5 Νοέμβρη 1943 με δύο

Γερμανικές μεραρχίες και τμήματα Ες-Ες, δύναμη 20.000 με 25.000, ενισχυμένες με άρματα μάχης - πυροβολικό και αεροπορίας στον ορεινό όγκο της νότιας Πίνδου - Τζουμέρκων - Κόζιακα, με συγκλίνουσες επιθέσεις από Τρίκκαλα - Γιάννινα - Άρτα - Κόνιτσα, όταν στις 16 Οχτώμβρη ο ΕΔΕΣ επετέθηκε αιφνιδιαστικά και αφόπλισε το 3/40 Σύνταγμα Πεζικού του ΕΛΑΣ, που ήταν απομονωμένο στα Τζουμέρκα και το 24 Σύνταγμα Πεζικού του ΕΛΑΣ που δρούσε στη περιοχή Σουλίου - Πρέβεζας

- Από τις 5 με 13 Νοέμβρη 1943 με ισχυρές δυνάμεις πεζικού, υποστηριζόμενες με άρματα μάχης - πυροβολικό και αεροπορία από Λαμία και Αγρίνιο προς το Καρπενήσι.

- Από τις 25 Νοέμβρη μέχρι 2 Δεκέμβρη 1943 στη περιοχή νοτιοδυτικώς Θεσσαλίας προς τρεις κατευθύνσεις, Σμόκοβο - οροπέδιο Νευρόπολης και Πόρτα, με ισχυρές δυνάμεις πεζικού, άρματα μάχης και πυροβολικό από την Καρδίτσα και Τρίκκαλα. Στη Πόρτα αποκρούσθηκα. Με αντεπιθέσεις οι Γερμανοί αναγκάσθηκαν από το Σμόκοβο και τη Νευρόπολη να γυρίσουν στις βάσεις τους με απώλειες 120 νεκρούς και 70 τραυματίες.

- Το Δεκέμβρη 1943 στη Δυτική Μακεδονία, Πάϊκο, Βέρμιο, Πιέρια, Όλυμπο και Καμβούνια με σοβαρές γερμανικές δυνάμεις και οπλισμένα τμήματα ελλήνων προδοτών, Παύλου Μιχάλαγα και άλλων.

Οι κατακτητές όχι μόνον δεν μπόρεσαν να πραγματοποιήσουν τον αντικειμενικό τους σκοπό, να διαλύσουν τον ΕΛΑΣ, αλλά στις συνεχείς σκληρές μάχες σε άνισες και δύσκολες συνθήκες ο ΕΛΑΣ απαλλάχθηκε από τα ανίκανα - λιπόψυχα και απείθαρχα στοιχεία και δυνάμωσε. Μετά τις εκκαθαριστικές επιχειρήσεις ο άγγλος αντ/ρχης Κρις είπε στο στρατηγό Σαράφη : «Θα πείσθηκαν πλέον οι γερμανοί ότι δεν μπορούν να διαλύσουν τον ΕΛΑΣ». Ο Σαράφης του απάντησε: «Όχι μόνον οι γερμανοί αλλά και άλλοι θα πείσθηκαν πως δεν μπορούν να διαλύσουν τον ΕΛΑΣ», υπονοώντας τους άγγλους, που το επιθυμούσαν για να εξασφαλίσουν τη κυριαρχία τους στην Ελλάδα.

- Επειτα από την επίθεση του ΕΔΕΣ, τον Ιούνη 1944 και την απώθηση των τμημάτων του ΕΛΑΣ Ηπείρου δυτικά του ΄Αραχθου, από τις 3 μέχρι 17 Ιούλη με τρεις γερμανικές μεραρχίες ενισχυμένες με

άρματα μάχης και πυροβολικό και υποστηριζόμενες από αεροπορία από Καστοριά - Κοζάνη - σιάτιστα - καλαμπάκα - Μέτσοβο - Γιάννινα και Κόνιτσα στη περιοχή της Πίνδου για την εξόντωση των τμημάτων του ΕΛΑΣ της ΙΧ και Χ Μεραρχιών, που πολέμησαν ηρωϊκά σε άνισες και δύσκολες συνθήκες και με αντεπιθέσεις ανάγκασαν τους γερμανούς να υποχωρήσουν στις βάσεις τους.

- Από τη 5 με 25 Αυγούστου 1944 στη περιοχή της Ρούμελης με συγκλίνουσες κατευθύνσεις προς το Καρπενήσι, από Λαμία με τη 41η γερμανική μεραρχία, από Άμφισσα με το 3ο σύνταγμα Ες-Ες και από το Αγρίνιο με τα 7ο και 8ο συντάγματα της ΙV μεραρχίας Ες-Ες πολιτσάϊ, συνολικής δύναμης 25.000 με άρματα μάχης και πυροβολικό και ισχυραί υποστήριξη αεροπορίας, με σύγχρονη επίθεση δύναμης 2000 του ΕΔΕΣ κατά του 15 Συντάγματος του ΕΛΑΣ στη περιοχή Καλαμά, το οποίο ταυτόχρονα χτυπήθηκε από γερμανική δύναμη στις 12 Αυγούστου από βορρά και στις 13 Αυγούστου από νότο, από τη περιοχή που κατέλαβε ο ΕΔΕΣ .

11. Στα τέλη Αυγούστου 1944 έφθασε στην Ελλάδα από το Κάιρο ο άγγλος ταξίαρχος Μπένλιφ, για να «εξετάσει» τις διαφορές που υπάρχουν ανάμεσα στον ΕΛΑΣ και στον ΕΔΕΣ. Το Γενικό Στρατηγείο του ΕΛΑΣ του έδωσε όλα τα αποδεικτικά στοιχεία ενεργειών του ΕΔΕΣ κατά του ΕΑΜ - ΕΛΑΣ και συνεργασίας οργανώσεων του ΕΔΕΣ με τις φιλογερμανικές οργανώσεις ΕΑΣΑΔ, ΕΕΕ και τα τάγματα ασφαλείας, καθώς και αντίγραφα εγγράφων της γερμανικής στρατιάς κατοχής, που πιάσθηκαν σε επιχείρηση του ΕΛΑΣ κατά των γερμανών.

Από τα επισυναπτόμενα αντίγραφα είναι ολοφάνερο ποιές οργανώσεις βοήθησαν τους κατακτητές και ποιές αγωνίσθηκαν κατά των ιταλογερμανοβουλγάρων κατακτητών και πρέπει ν' αναγνωρισθούν και νομοθετικά σαν Εθνική Αντίσταση με όλα τα δικαιώματα.

12. Στις 5 Ιούλη 1943 ο συν/ρχης Έντυ στη Καστανιά Καλαμπάκας κοινοποίησε στους Σαράφη - Άρη και Σαμαρνιώτη το παρακάτω μήνυμα της 22 Ιούνη 1943 του αρχιστρατήγου Μέσης Ανατολής.

«Αρχιστράτηγος Μέσης Ανατολής έλαβε υπό σημείωση μεθ΄ικανοποιήσεως ότι το ΕΑΜ αγωνίζεται διά τας αρχάς ελευθερίας ως

ορίζει ο Χάρτης Ατλαντικού και είναι εν γνώσει λαμπρών κατορθωμάτων μαχητικής αντιστάσεως του ΕΛΑΣ εναντίον εισβολέως. Αρχιστράτηγος Μέσης Ανατολής παρακολουθεί Ελλάδα με μεγίστην προσοχήν και θεωρεί έλληνας αντάρτας ως μέρος δυνάμεως υπό διαταγάς του. Θα αναμένει από αυτούς ταχείαν εκτέλεσιν έργων ανατιθέντων εις αυτούς. Επιθυμεί να σχηματισθεί ενιαίον αρχηγείον εν Ελλάδι, εν τω οποίω ο εκλεκτός του αξιωματικός σύνδεσμος ταξίαρχος ΄Εντυ θα είναι υπεύθυνος απέναντί του διά σχεδιασμόν μόνον και εκτέλεσιν απασών στρατιωτικών επιχειρήσεων. Ο ταξίαρχος ΄Εντυ έχει λάβει γνώσιν όλων λεπτομερών επιθυμιών αρχιστρατήγου και ο τελευταίος μετ΄ευχαριστήσεως έμαθε ότι δεν υπάρχουν τώρα δυσκολίαι εις πραγματοποίησίν των. Ο ταξίαρχος ΄Εντυ θέλει κρατηθή ενήμερος όλων συμμαχικών σχεδίων και υποθέσεων. Αρχιστράτηγος ευρίσκει ότι μόνον διά μέσου περιγραφέντων ανωτέρω δύναται έργον ελλήνων ανταρτών συντονισθή πλήρως με σχέδια στρατού εισβολής Ηνωμένων Εθνών».

Το απόγευμα υπογράφηκε από τον Ταξίαρχο ΄Εντυ και τους Σαράφη - Άρη και Σαμαρινιώτη το παρακάτω συμφωνητικό:

«Το Γενικόν Στρατηγείον Μέσης Ανατολής των συμμάχων, διά του εξουσιοδοτημένου αντιπροσώπου του αφ΄ενός και αφ΄ετέρου αι Κεντρικαί Επιτροπαί του Εθνικού Απελευθερωτικού Μετώπου (ΕΑΜ) και της οργανώσεως Ελληνικού Λαϊκού Απελευθερωτικού Στρατού (ΕΛΑΣ), στρατιωτικού τμήματος του ΕΑΜ, διά των εξουσιοδοτημένων παρ΄αυτών αντιπροσώπων των συνεφώνησαν τα κάτωθι:

1) ΄Ολαι αι ανταρτικαί ομάδες δέον να είναι γνωσταί διά στρατιωτικούς λόγους ως εθνικαί ανταρτικαί ομάδες της Ελλάδος, τίτλος ο οποίος θα είναι ο μόνος τον οποίον το Γενικόν συμμαχικόν στρατηγείον Μέσης Ανατολής θα χρησιμοποιεί. Οίκοθεν νοείται ότι εκάστη ανταρτική οργάνωση θα διατηρήση εις την εν Ελλάδι εμφάνισίν της την ονομασίαν της και την διοικητικήν της διάρθρωσιν.

2) Η Ελλάς θα είναι υποδιειρημένη εις στρατιωτικάς περιφερείας καθορισθησομένας κατά αυτοτελή εδαφικά διαμερίσματα ..........................

3) Αι μονάδες μιας περιφερείας δέον να μην εισέρχονται εις άλλην εκτός εις περιπτώσεις ανωτέρας βίας ή κατόπιν

αμοιβαίας συμφωνίας ................

4) ΄Ολοι οι αντάρται μιας εθνικής οργανώσεως δέον όπως αναγνωρίζουν τους αντάρτας άλλων εθνικών οργανώσεων..........».

13. Στις 19 Ιούλη στο Περτούλι ο ταξίαρχος ΄Εντυ κοινοποίησε στο Γενικό Στρατηγείο του ΕΛΑΣ τις παρακάτω διαταγές του στρατηγού σερ Μαϊντλαντ Ουϊλσων:

«Επιθυμώ να μεταβιβάσω εις όλους τους βαθμοφόρους του ανταρτικού στρατού της Ελλάδος τα ειλικρινή μου ευχαριστήρια και συγχαρητήρια διά τας προσφάτους μεγάλας επιτυχίας εις ολόκληρον την Ελλάδα. Αι επιχειρήσεις των εκείναι επιμελώς προπαρασκευασθείσαι από ημάς και εκτελεσθείσαι μετά μεγάλης ακριβείας από εσάς, συνέβαλον και συνετέλεσαν εις τας επιτυχίας των συμμαχικών στρατιών επί της Σικελίας. Ο ΄Αξων παρασυρθείς υπέθεσεν μίαν επίθεσιν εις τα Βαλκάνια. Αι ενισχύσεις εις άνδρας και εις αεροπλάνα, τα οποία ήσαν διατεθιμένα διά την Ιταλίαν, απησχολήθησαν εις τα βαλκάνια. Η προσοχή τους εστράφη προς την Ελλάδα και μια μεγάλη νηοπομπή επέρασεν ανενόχλητη μέσα εις την Μεσόγειον. Παραδέχομαι ότι αι επιχειρήσεις των ανταρτών δεν ήσαν ακίνδυναι και ο άμαχος πληθυσμός υπέφερε πολύ. Παρακαλώ μεταβιβάσατε εις εκείνους και εις τον πληθυσμόν της Ελλάδος την εκτίμησιν διά την αφοσίωσίν των εις τους συνεργάτας αυτών. Ο πόλεμος βαθμιαίως βαίνει προς το βέβαιον τέλος του. Το τέλος θα είναι η άνευ όρων παράδοσις του ΄Αξονος. Απαιτώ συνεχή εμπιστοσύνην και απόλυτον αφοσίωσιν εις τους στρατιωτικούς αρχηγούς των συμμαχικών στρατιών της Μεσογείου μία των οποίων είναι το ανταρτικόν σώμα της Ελλάδος - Εύγε εις τους αντάρτας».

18 Ιουλίου 1943 ΟΥ¸ΛΣΩΝ «Στρατηγός Ουίλσων παρακαλεί όπως άπασαι αι επιχειρήσεις

παύσουν αμέσως. Χάρις εις λαμπράς επιχειρήσεις ανταρτών εν Ελλάδι η προσοχή του ΄Αξονος απεστράφη από μεγάλας νηοπομπάς και συγκεντρώσεις επιχειρήσεων Μεσογείου. Ενισχύσεις ΄Αξονος ήσαν υποχρεωμέναι και είναι ακόμη να κινηθούν προς τα Βαλκάνια επιτρεπομένων ούτω των επιχειρήσεων εν Σικελία να προχωρούν συμφώνως προς τα σχέδια. Αρχιστράτηγος εξέφρασε ειλικρινείς ευχαριστίες του προς όλους ελεύθερους έλληνας. Στρατηγός Ουϊλσων

τώρα παρακαλεί όπως όλοι οι αντάρται μείνουν ήσυχοι και να επιδοθούν εις επιλογήν περαιτέρω στρατολογήσεων, ανεφοδιασμόν και εξάσκησιν διά μελλοντικά γεγονότα ων ακριβής ημερομηνία δεν είναι ακόμη γνωστή. Μόνη εξαίρεση εις τ΄ανωτέρω περιλαμβάνεται εις ειδικάς οδηγίας προς ταξίαρχον ΄Εντυ δι΄ορισμένα έργα απαιτούντα μικράς ανεξαρτήτους επιχειρήσεις.

18 Ιουλίου 1943 ΟΥ¸ΛΣΩΝ

14. Στις 13 Μάρτη 1944 ο ραδιοσταθμός του Λονδίνου μετέδωσε: «........ οι Γερμανοί και τα όργανά τους επισείουν το φάσμα του κομμουνισμού για να δικαιολογήσουν το χτύπημα του Εθνικού Αγώνος... Προσπαθούν να κλονίσουν τους πατριώτας διά της διαβολής της συσκοτήσεως, της συγχύσεως. Εις την πραγματικότητα όμως ο αγών δεν είναι κομμουνιστικός. Το Κομμουνιστικόν Κόμμα της Ελλάδος μετέχει εις αυτόν και οι κομμουνισταί προς αιωνίαν τιμήν των, είναι οι πρώτοι που ερρίφθησαν εις τον πατριωτικόν αγώνα».

15. Στις 25 Μάη 1945 η «Τάϊμς» του Λονδίνου έγραψε: «Το ΕΑΜ με την καθοδήγησιν του Κομμουνιστικού Κόμματος κέρδισε στον καιρό της γερμανικής κατοχής την υποστήριξη των εργατών της Αθήνας, των αγροτών των χωριών και των βουνών και της μορφωμένης νεολαίας. Επίσης κέρδισε την υποστήριξη διακεκριμένων διανοουμένων και βενιζελικών αξιωματικών του Στρατού»

16. Στα εξάχρονα του ΕΑΜ ο στρατηγός Αλέξανδρος Οθωναίος δήλωσε: «...... Το ΕΑΜ ανέσυρε από το λήθαργο την Ελλάδα. Από άκρου εις άκρον, η Ελληνική γη εδονήθη από έναν τιτάνιον παλμόν και από κάθε βράχον της Ελλάδος αντήχησεν ο νέος παιάν: Εμπρός ΕΛΑΣ για την Ελλάδα .... Ο Λαός έδωσε το αίμα του, εις αντάλλαγμα ανεπλάσθη. Το ΕΑΜ τον ώθησεν εις την οδόν της δημιουργίας «υπήρξεν η κολυμβήθρα της ψυχικής του αναπλάσεως. Τον έκαμεν άξιον της Πατρίδος».

ΙΙ. Τη γνώμη του Γεωργίου Παπανδρέου για την Εθνική Αντίσταση ο Ελληνικός Λαός που αγωνίσθηκε κατά των ιταλογερμανοβουλγάρων κατακτητών, δεν την αναγνωρίζει. Δεν

συμφωνούν μ΄αυτή σήμερα, εκτός από μεμονωμένες εξαιρέσεις, τα στελέχη και οι οπαδοί του κόμματός του. Όποιος δεν αγωνίσθηκε στη κατοχή στη παρανομία, δεν οργάνωσε ή δεν πήρε μέρος σε κινητοποιήσεις κατά των κατακτητών και των εγκάθετων κατοχικών κυβερνήσεων και σε ενέργειες κατά των στρατευμάτων κατοχής και των ελληνόφωνων οργάνων τους, δεν συμμετέσχε είτε δεν βοήθησε στον ένοπλο αγώνα στις πόλεις και στην ύπαιθρο κατά των κατακτητών, δεν έχει κανένα δικαίωμα να εκφέρει γνώμη για την Εθνική Αντίσταση. Ο Γεώργιος Παπανδρέου πιστός τότε υπηρέτης με δημοκρατικό μανδύα της ξενόδουλης ελληνικής πλουτοκρατικής ολιγαρχίας και τυφλό όργανο των άγγλων ιμπεριαλιστών συκοφαντεί το ΕΑΜ και τον ΕΛΑΣ για να δικαιολογήσει την απουσία του από την Εθνική Αντίσταση, τον αντεθνικό και αντιλαϊκό ρόλο του σαν πρωθυπουργός της Κυβερνήσεως Εθνικής Ενότητας, τις σοβαρές προσωπικές ευθύνες του για την κατάφωρη παραβίαση των συμφωνιών του Λιβάνου και της Γκαζέρτας και για το αιματηρό χτύπημα της Εθνικής Αντίστασης με βρεττανικές στρατιωτικές δυνάμεις, τα γερμανικά τάγματα ασφαλείας και τους πρώην συνεργάτες των κατακτητών το Δεκέμβρη 1944. Το ΕΑΜ και το ΚΚΕ επεδίωξε συνεργασία με όλους τους αστούς πολιτικούς ηγέτες και με το Γ. Παπανδρέου, στον οποίον πρότεινε να σχηματισθεί Κυβέρνηση στο βουνό υπό την προεδρία του. Υποσχέθηκε στο στρατηγό Σαράφη, ο οποίος διεβίβασε τη πρόταση, ότι θα κάνει ότι του είναι δυνατό για να γίνει συνεργασία και κυβέρνηση στο βουνό.΄Όμως στη πράξη έδειξε πολιτική ασυνέπεια. Σκέφθηκε τις δυσκολίες του αγώνα και τους ενδεχόμενους κινδύνους στη κατεχόμενη Ελλάδα. Προτίμησε την ησυχία και καλοπέραση στις επαύλεις του Καΐρου. Εγκατέλειψε τον αγωνιζόμενο σ΄εξαιρετικά δύσκολες συνθήκες Ελληνικό Λαό, για να βοηθήσει τους άγγλους ιμπεριαλιστές να επιβάλουν τη κυριαρχία τους στην Ελλάδα και να τη μετατρέψουν σε ιμπεριαλιστικό προγεφύρωμα στη Μεσόγειο.

ΙΙΙ. Έπειτα από τα λίγα αναφερόμενα παραπάνω ιστορικά γεγονότα κι΄επίσημα γραπτά του Στρατηγείου Μέσης Ανατολής και των στρατευμάτων κατοχής για να διατηρήσετε το κύρος σας και να εξυπηρετήσετε τα εθνικά και λαϊκά συμφέροντα, επιβάλλεται είτε να υποστηρίξετε δημόσια με γεγονότα και γραπτά τη δήλωσή σας είτε να παραδεχθείτε δημόσια ότι το ΕΑΜ και ο ΕΛΑΣ διεξήγαγε πραγματικό

αγώνα κατά των ιταλογερμανοβουλγάρων κατακτητών και πρέπει ν΄αναγνωρισθεί και νομοθετικά σαν Εθνική Αντίσταση, με όλα τα νομικά - πολιτικά - ηθικά και υλικά δικαιώματα.

Στη διάρκεια της σταδιοδρομίας του ο κάθε πολιτικός και στρατιωτικός ηγέτης και αγωνιστής είναι ενδεχόμενο να κάνει εσφαλμένες εκτιμήσεις και λάθη, να προξενήσει ζημιές κι΄εθνικές συμφορές ακόμα. Η δύναμή του δείχνεται όταν δημόσια αναγνωρίζει τα λάθη του , τις συνέπειες που είχαν και τις ευθύνες του και προσπαθεί στο βαθμό που είναι δυνατό με τη δράση του να τις επανορθώσει. Για το καλό της Πατρίδος και του Λαού μας επιθυμώ να διαπιστώσω ότι θα δείξετε τη πολιτική ευθιξία και το πολιτικό θάρρος, που αρμόζει και απαιτεί η σημερινή κυβερνητική σοβαρή και υπεύθυνη θέση σας.

Σκόπια 12 Ιούνη 1978 Με πατριωτικούς χαιρετισμούςΣυνημμένα Θεόδωρος Ε.Καλλίνος-Αμάρμπεης1. Ιστορικό της μάχης Σαραντα-πόρου (21-VI-43) 2. Έκθεση αρ. 208/44/28-VI-44 του στρατηγού διοικητή της γερμανικής πολεμικής αεροπορίας. 3. Έκθεση αρ. 8813/1944-10-VIII του Γενικού Στρατηγείου του 22 ορεινού γερμ. σώματος.

Απόφοιτος της Σχολής Ευελπίδων το 1937. Υπ/γός διοικητής λόχου στο πόλεμο 1940-41 στα σύνορα κι΄εθελοντής διοικητής λόχου στη μάχη της Κρήτης. Αγωνιστής της Εθνικής Αντίστασης από το 1941. Μηχανικός Μηχανολόγος. Πολιτικός πρόσφυγας στην ΕΣΣΔ και από το 1967 στα Σκόπια.

ΔιεύθυνσηKalinos Feodoros ul.Nikola Tesla, 18/II-12 91000, SKOPJE, REON 39 JUGOSLAYIJA

ΑΡΙΘΜΟΣ 208/44 ΑΠΟΡΡΗΤΟ/2/28-VI-1944

ΕΚΘΕΣΗ

Του στρατηγού διοικητού της γερμανικής πολεμικής αεροπορίας στην Ελλάδα.

α) Γενική κατάσταση των ανταρτών: Την κατάσταση των ανταρτών (ΕΛΑΣ) χαρακτηρίζουν ενέργειες σαμποτάζ, δολοφονικές απόπειρες κομμουνιστών και επιθέσεις κατά ελληνικών οργάνων ασφαλείας, εναντίον τμημάτων ευζώνων και κυρίως εναντίον των γραμμών εφοδιασμού μας. Σ΄όλο τον ελληνικό χώρο σημειώνεται μια δυναμωμένη δραστηριότητα των ομάδων ανταρτών και αναμένεται ενέργεια πιο δραστική. Οι σκοποί της ΠΕΕΑ συνίστανται στο να συνενώσει τις κομμουνιστικές και εθνικές οργανώσεις για να πολεμήσουν μαζί για την απελευθέρωση της Ελλάδας..... γ) Αντάρτικη ομάδα Ζέρβα: Η αντάρτικη αυτή ομάδα διακρίνεται από τις δύο προηγούμενες παρατάξεις προ πάντων με το εξής, ότι θέλει να είναι ουδέτερη με το γερμανικό στρατό. Ο σκοπός της αντάρτικης αυτής ομάδας είναι αποκλειστικά η καταπολέμηση του κομμουνισμού στην Ελλάδα, η οποία διεξέγεται με όλα τα μέσα, με την εκμετάλευση της υποστήριξης τόσο από τους συμμάχους όσο επίσης και από τα ημέτερα στρατεύματα........ Στην ΠΕΕΑ δεν ενώθηκε η ομάδα Ζέρβα αλλά εμφανίζεται σαν αυθύπαρκτη ομάδα»

Αριθμός 8813/1944/10-VIII-1944

ΕΚΘΕΣΗ

Του Γενικού στρατηγείου του 22 ορεινού γερμανικού σώματος στρατού.

1. Πολιτική κατάστασις. Παρά ταύτα το αγαπών την τάξιν τμήμα του πληθυσμού εξακολουθεί να συνεργάζεται ως και πρότερον μετά των γερμανικών υπηρεσιών.

2. Κατάστασις εχθρού: Το γεγονός ότι ο Ζέρβας μετά παροδικήν επανάληψιν των επιχειρήσεων επανήλθεν εις την νομιμόφρονα έναντι των γερμανικών στρατευμάτων συμπεριφοράν του, εγένετο δεκτόν μεθ΄ικανοποιήσεως από μέρους των εθνικών κύκλων.

α. Εθνικαί συμμορίαι: Κατά τας αρχάς Ιουλίου ο Ζέρβας εγκατέλειψε, υπό την πίεσιν των άγγλων την μέχρι τούδε παρατηρηθείσαν νομιμόφρονα στάσιν του και προσέβαλε διάφορα σημεία στηρίξεως, καταυλισμούς και φάλαγγας οχημάτων επί των οδών Ηγουμενίτσας - Ιωαννίνων, Αρτας καθώς και επί της οδού Φιλιππιάδας, Λούρου, Πρεβέζης. Μετ΄ολίγας όμως ημέρας ανέστειλε τας εχθροπραξίας και τηρεί έκτοτε στάσιν ουδετέραν μη ενδίδων πλέον εις αίτησιν των συμμάχων να επαναλάβει τας προσβολάς εναντίον των γερμανικών στρατευμάτων.........

Κατά το τέλος της υπό κρίσιν περιόδου Ζέρβας επανέλαβε τας εναντίον των κομμουνιστικών συμμοριών επιχειρήσεις εις την βόρειον πτέρυγαν του μετώπου Αράχθου και επί της οδού Ιωαννίνων, Ηγουμενίτσης.

β. Ελληνικαί κομμουνιστικαί συμμορίαι: Η δραστηριότης των συμμοριών του ΕΛΑΣ επί της οδού Καλαμπάκας - Ιωαννίνων ήτο σχετικώς μικρά. Οι εις τον χώρον βορείως της οδού ταύτης υπάρχοντες σχηματισμοί του ΕΛΑΣ διεσπάσθησαν διά της επιχειρήσεως Σταϊνάντλερ (εκκαθαριστικές επιχειρήσεις Μακεδονίας τον Ιούλη) και υπέστησαν σοβαράς απωλείας σε όπλα και εφόδια. Τα κατά την διάρκειαν της επιχειρήσεως προς νοτιοανατολικά διαφυγόντα τμήματα εισέδυσαν και πάλιν εις την εκκαθαρισθείσαν περιοχήν, αλλά δεν θα είναι εις θέσιν διά

μακροτέραν χρονικήν περίοδον ν΄αναλάβουν μεγαλυτέρας σημασίας επιχειρήσεις. Εις τον βόρειον τομέα του σώματος η δραστηριότης των συμμοριών υπήρξε σχετικώς μικρά, μόνον δε κατά το τέλος της υπό κρίσιν περιόδου εσημειώθησαν μεγαλυτέρας εκτάσεως αιφνιδιασμοί επί της οδού Καλπάκι - κακαβιά. Εν αντιθέσει προς τ΄ανωτέρω αι συμμορίαι του ΕΛΑΣ ανέπτυξαν διαρκή, ζωηράν δραστηριότητα εις την νοτίαν περιοχήν του σώματος, ιδιαιτέρως επί της οδού Άρτας - Αγρινίου και σιδηροδρομικής γραμμής Αγρινίου - Μεσολογγίου, έλαβον χώραν σοβαροί αιφνιδιασμοί και επανηλειμμέναι προσβολαί διά ναρκών, αι οποίαι εν μέρει είχον ως συνέπειαν αισθητάς ημετέρας απωλείας.......

3. Κατάστασις αμύνης................................................................ β. Εχθρική δραστηριότης εις σαμποτάζ. Ανατινάξεις διά

ναρκών, εκρήξεις και σαμποτάζ επί τηλεφωνικών δικτύων εξηκολούθησαν εις την νοτίαν περιοχήν με την αυτήν συχνότητα και ηυξήθησαν και εις την βορείαν περιοχήν όπου κατά τον παρελθόντα μήνα ήσαν εξαιρετικώς αραιαί. Εις την περιοχήν Ζέρβα δεν εσημειώθησαν σαμποτάζ. Πρωτεύοντα ρόλον κατέχει το ζήτημα εάν θα κατορθώσουν οι σύμμαχοι να εξαναγκάσουν τον στρατηγόν Ζέρβαν να εγκαταλείψη την μέχρι τούδε νομιμόφρονα στάσιν του και εκμεταλλευθούν τα τμήματά του και πάλιν δι΄επιχειρήσεις εναντίον των γερμανικών στρατευμάτων. Δέον να υπολογίζωμεν ωσαύτως εις συνεχή δραστηριότητα των ελληνικών κομμουνιστικών συμμοριών εις ολόκληρον την περιοχήν του σώματος, εάν δεν συγκρατηθούν αύται διά συχνών εκκαθαριστικών επιχειρήσεων ή απασχοληθούν δι΄επιθέσεων από μέρος σχηματισμών Ζέρβα.

γ. Τρομοκρατικαί πράξεις: Εις την νότιαν περιοχήν του σώματος ηυξήθη η τρομοκρατία των κομμουνιστικών συμμοριών εναντίον του πληθυσμού, κυρίως εναντίον ελλήνων οι οποίοι εργάζονται εις τους γερμανούς και ευρίσκονται εις σχέσεις μετά των ευζώνων.....». Στο έγγραφο αυτό επισυνάπτεται πίνακας των δυνάμεων ΕΛΑΣ, ΕΔΕΣ καθώς και πίνακας του υλικού που έστειλαν οι σύμμαχοι από το τέλος του Απρίλη και ως τις αρχές Αυγούστου 1944 και επιλέγει: «Το πλείστον των παραδόσεων τούτων έλαβεν ο Ζέρβας. Μόνον μικρά τμήματα της πρώτης αποστολής πήγαν στη περιοχή του ΕΑΜ».

ΕΛΑΣΧΙΙΙ ΜΕΡΑΡΧΙΑ ΣΤΕΡΕΑΣΕΠΙΤΕΛΕΙΟ ΓΡΑΦΕΙΟ Ι

ΗΜΕΡΗΣΙΑ ΔΙΑΤΑΓΗ ΤΗΣ 25ης ΦΕΒΡΟΥΑΡΙΟΥ 1945Στους Αξιωματικούς, Καπεταναίους και Αντάρτες

ΑΔΕΛΦΙΑ ΣΥΝΑΓΩΝΙΣΤΕΣ

Με βαθειά συγκίνηση Σας απευθύνουμε τη στερνή Ημερήσια Διαταγή που κλείνει τη τελευταία σελίδα της δοξασμένης Ιστορίας της ΧΙΙΙ ηρωϊκής Μεραρχίας μας.

Σας σφίγγουμε με θέρμη το χέρι , σταυρωτά που φτερουγίσατε στη Γκιώνα, στα Βαρδούσια, στην Οξυά, στη Λιάκουρα και στο Βελούχι, στην Οίτη και στην ΄Ορθρυ, στην ΄Ηπειρο και στο Βάλτο. Σας σφίγγουμε το χέρι Λιοντάρια των μαχών της Αθήνας και του Πειραιά, μπουρλοτιέρηδες, τηλεφωνητές, ασυρματιστές, πυροβολητές και θαλασσόλυκοι. Της λευτεριάς το τραγούδι που με το στόμα και το ντουφέκι λέγατε, το τραγουδούν οι λαγκαδιές και τα βουνά, τα ξάγναντα και οι κρυόβρυσες και το καθάριο αγέρι του βουνού το παίρνει και το φέρνει στα καμποχώρια και στις πολιτείες, για να το βροντοφωνήσουν τα στήθια των δουλευτάρηδων κι ο αχός του να φτερουγήσει ταξειδευτής πάνω από κάμπους και θάλασσες, σ΄ολόκληρη τη γης. Κι ο παλμός της πανανθρώπινης καρδιάς χτυπάει ρυθμικά και χαρούμενα με τις νότες των τραγουδιών σας.

Φουντώσατε τις ελπίδες του Λαού μας, δυναμώσατε την πίστη του, του ξεσηκώσατε την Εθνική αξιοπρέπεια και την περηφάνεια, προστατέψατε τη ζωή, την τιμή και την περιουσία του, σταματήσατε τον ξεπεσμό και δώσατε τη δυνατότητα στο Λαό να βάλει σε πράξη λαοκρατικούς θεσμούς στη διακυβέρνησή του. Σκορπίσατε τη χαρά στα χείλη του Λαού και τον τρόμο στους κατακτητές και στους προδότες. Γίνατε το τιμωρό χέρι της λαϊκής οργής για τα δάκρυα, τα βάσανα, τον κατατρεγμό και τις κρεμάλες. Και τελικά, όταν ο Κόκκινος Στρατός προχώρησε στα βαλκάνια κι΄άρχισε η υποχώρηση των γερμανών, με την

αυτοθυσία και την παλληκαριά σας δώσατε γερά χτηπήματα στους Ούννους και μπήκατε λευτερωτές μέσα στις βασανισμένες και αδούλωτες πολιτείες, για να σκορπίσετε τον έξαλλο ενθουσιασμό και τη χαρά, που έφτανε ως το δάκρυ απ΄την ανείπωτη Εθνική περηφάνεια και συγκίνηση.

Πάνω στη Ελληνική γης αμέτρητα είναι τα κιβούρια των κατακτητών και των εθνοπροδοτών. Κάθε πουλί τραγουδάει για τους θρυλικούς ήρωες Νεκρούς μας και τα χαμόκλαδα και τα λουλούδια, οι μυρτιές και οι δάφνες φτιάνουν το αιώνιο αμάραντο στεφάνι τους. Ο ήλιος, τ΄αστέρια και το φεγγάρι φωτοστέφανο γι΄Αυτούς.

Με το: Μάνα σου λέγω δεν μπορώ τυρράνους να δουλεύω, θα πάρω το ντουφέκι μου και θα γενώ Αντάρτης

ξεκινήσατε τότε, που όπως λέγει ο Σολωμός:΄Ηταν όλα σιωπηλά, γιατί τ΄άσκιαζε η φοβέρα και τα πλάκωνε η

σκλαβιά.Και με τους προσταγμούς του Εθνους βαλμένους στο στόμα του

Ρήγα:Καλύτερα μιας ώρας ελεύθερη ζωή παρά σαράντα χρόνια σκλαβιά και φυλακή.βγήκατε στο βουνό, βγήκατε και Σας γνώρισαν όλοι: από την κόψη του σπαθιού την τρομερή.

και Σας γνώρισαν: από την όψη που με βια μετράει τη γη.και σας χαιρέτησε η λευτεριά που καθόταν: πικραμένη ντροπαλή

κι΄ένα στόμα καρτερούσε έλα πάλι να της πει.Κι΄είπατε στους βαρβάρους το «ΜΟΛΩΝ ΛΑΒΕ».Και καλέσατε: Στ΄άρματα, στ' άρματα, εμπρός στον αγώνα, για τη

χιλιάκριβη τη λευτεριά.Και χτυπήσατε τη σκλαβιά και περπάτησε η λευτεριά, πανώργια

θεά ματοβαμένη, πάνω στην ελλάδα και βγήκε: απ΄τα κόκκαλα των Ελλήνων τα ιερά.

Και ξαναγεννήθηκαν οι αρματωλοί και οι κλέφτες τουτ 1821 πιο σύνθετοι και φωτισμένοι, όπως γεννιέται απ΄τη στάχτη του ο φοίνικας.

Και ζωντάνεψαν το Βαλτέτσι, η Αράχωβα, η τριπολιτσά, τα Ψαρά και το Μεσολόγγι, ο μαραθώνας κι΄οι Θερμοπύλες.

Ο πρώτος μεγάλος Λαϊκός Στρατός της Ελλάδας θέριεψε, θέριεψε

ο Στρατός του λυτρωμού. Και διαμάντι, μέσα στα διαμάντια η ΧΙΙΙ Μεραρχία στην ανταρτομάνα Ρούμελη. Η ανθρωπότητα, η σκιαγμένη απ΄τις φασιστικές φτερούγες, στάθηκε ξαφνικά αποσβολωμένη μπροστά σ΄αυτό το θαύμα, για να χτυπήσει αργότερα η καρδιά της με τον παλμό της ελπίδας, που έγινε δύναμη κι΄οργή και φωτιά, που ξάπλωσε να πνίξει τη φασιστική πανούκλα. Και το κουράγιο αυτό τόδωσες εσύ ΕΛΑΣίτη. Εσύ σχημάτισες την πρώτη φάλαγγα της ανθρωπότητας. Γι΄αυτό σε τραγούδησαν οι λεύτερες καρδιές. Και γι΄αυτό σε μίσησαν τα φασιστικά τσακάλια.

Κρίκελο, Γοργοπόταμος, Παύλιανη, Κουκοβίτσα, Μακρακώμη, Σπερχειάδα, ΄Αμφισσα, Καρυά και Κλειδί, Φάληρο, Μοσχάτο, Σωτηρία, Γουδί, Μάζι, Σαλίγκαρος. Να τα ξεχωριστά πετράδια μέσα σε τόσα άλλα που σχηματίζουν το λαμπρό διάβημα της μπαρουτοκαπνισμένης Μεραρχίας μας. Καλλίας, Παπακουμπούρας, Σούλας, Κολοντούρος, Αργυρόπουλος, Γιαννάρας, Καραγιάννης, Θύελα, Κακογιάννης και εκατοντάδες άλλοι Ήρωες Νεκροί μας είναι η αιμάτινη σπονδή της Μεραρχίας μας στο Βωμό της Λευτεριάς.

Σήμερα πιστοί στρατιώτες του Λαού, ύστερα απ΄τη συμφωνία της 12 Φλεβάρη, καταθέτουμε τα όπλα που πήραμε με το αίμα μας και που τόσο τιμήσαμε. Ο ένοπλος αγώνας τελειώνει και περνάμε στην ειρηνική πολιτική πάλη. Περνάμε στο λαό που μας γέννησε, στο Λαό που μας συντήρησε στο Αντάρτικο. Τραβάμε, για να παλαίψουμε μαζί του για την ολοκλήρωση των πόθων του. Θα παλαίψουμε σαν ευσυνείδητοι πολίτες με τον ίδιο ηρωϊσμό, με την ίδια αυταπάρνηση, όπως και με το ντουφέκι, για να γίνει ο Λαός μας μοναδικός και Λεύτερος νοικοκύρης στον τόπο του. Το αίμα των Νεκρών μας ζητάει την ολοκληρωτική του δικαίωση.

Εμπρός λεβέντες να ξεκαθαρίσουμε την πατρίδα μας απ΄τον ντόπιο φασισμό και τους συμβουλάτορές του. Εμπρός να της δώσουμε το γέλιο και τη χαρά που θα σβύσουν σιγά-σιγά τους πόνους και τα δάκρυα που χύθηκαν. Πάντα έτοιμοι να πούμε το «παρών» και να δώσουμε τη ζωή μας στην υπόθεση του Λαού.

Αιώνια δόξα και τιμή στους ¨Ηρωες Αντάρτες της Μεραρχίας μας που έπεσαν πολεμώντας για τη Λευτεριά και τη Λαοκρατία.

Ο φασισμός δεν θα βρυκολακιάσει στο τόπο μας.Σ΄αυτό το τόπο ζουν αδούλωτοι, αδάμαστοι και Λεύτεροι

άνθρωποιΖήτω ο θρυλικός , ο αθάνατος ΕΛΑΣΖήτω η ένδοξη ΧΙΙΙ Μεραρχία της ΡούμεληςΖήτω ο περήφανος Λαός μας.Γεια σας Αδέλφια μαςΘάνατος στο φασισμό - Λευτεριά στο Λαό

Σ.Δ. ΧΙΙΙ ΜεραρχίαςΑΘΑΝΑΣΙΟΣ ΠΑΠΑΘΑΝΑΣΙΟΥ (Στρατιωτικός) Αντισυνταγματάρχης ΠεζικούΑΜΑΡΜΠΕΗΣ (Καπετάνιος) Θεόδωρος Καλλίνος, Υπολοχαγός Πεζικού

ΕΛΑΣΧΙΙΙ ΜΕΡΑΡΧΙΑ ΣΤΕΡΕΑΣΕΠΙΤΕΛΕΙΟ ΓΡΑΦΕΙΟ Ι

Ο ΔΕΚΑΛΟΓΟΣ ΤΟΥ ΑΠΟΣΤΡΑΤΕΥΟΜΕΝΟΥ ΑΝΤΑΡΤΗ ΕΛΑΣΙΤΗ

ΕΙΜΑΙ ΣΕΜΝΟΣ ΚΑΙ ΠΕΡΗΦΑΝΟΣ

Ι. Γιατί ακούγοντας την προσταγή του Λαού και της Λεύτερης καρδιάς μου πολέμησα για τη ζωή, την τιμή, τη λευτεριά και το προοδευτικό μεγαλείο της Ελλάδας.

ΙΙ. Γιατί συνέχισα τις παραδόσεις των αρματολών της ελληνικής κλεφτουριάς του 1821 και του Αλβανικού ΄Έπους και πάλαιψα παλληκαρίσια για την ολοκλήρωση τους.

ΙΙΙ. Γιατί με την πίστη, τον κόπο και το αίμα μου δημιούργησα τον πρώτο Μεγάλο Λαϊκό Στρατό της Ελλάδας, που στάθηκε στο πλευρό των συμμάχων και συνέβαλε στη συντριβή του φασισμού και στη συμμαχική Νίκη.

ΙV. Γιατί με τον αγώνα μου ψήλωσα την Ελλάδα στη συνείδηση της ανθρωπότητας, σύμβολο της αντίστασης, του ηρωϊσμού, της αυταπάρνησης, της θυσίας, της λευτεριάς και της προόδου.

ΔΕΝ ΞΕΧΝΩ

V. Πως είμαι πρωτοπόρος λαϊκός αγωνιστής, είτε με το όπλο, είτε με τα στήθια μου, στο βουνό και στο κάμπο, στο χωριό και στην πολιτεία, στο χωράφι και στο εργοστάσιο, στο πεζοδρόμιο και στη συγκέντρωση.

VI. Πως είμαι στρατιώτης του πολιτισμού και της προόδου, στην πόλη, στο χωριό, στο χωράφι και στο εργοστάσιο, στο Σωματείο και στο Συνεταιρισμό, στο σύλλογο και στη συνοικία.

VII. Τους πόνους, τα δάκρυα, τα βάσανα και τις καταδρομές του Λαού μας, Δεν ξεχνώ τις κρεμάλες και τους τόπους των εκτελέσεων, τα ποτάμια αίματος που ρούφηξαν οι κατακτητές και οι προδότες και θ΄αγωνισθώ για να τιμωρηθούν οι εγκληματίες πολέμου και οι δοσίλογοι,.

VIII.Το αίμα των συναγωνιστών μου ΕΛΑΣιτών και θα παλαίψω για να βρει την ολοκληρωτική του δικαίωση.

ΙΧ. Πως ότι πέτυχα, το πέτυχα με την αμέριστη βοήθεια του Λαού, γιατί στάθηκα άγρυπνος φρουρός στο Λαϊκό συμφέρον.

Χ. Πως είμαι παιδί του Λαού. Απ΄το Λαό βγήκα, γι΄αυτόν πολέμησα και δίχως το Λαό δεν θα μπορούσα να κάνω τίποτα. Κάθε σκέψη, λόγος και πράξη μου θαχει πάντα σαν γνώμονα το συμφέρον του Λαού. Με καμιά μου πράξη δεν θα κηλιδώσω την τιμή και την αίγλη του Ελληνικού Λαϊκού Απελευθερωτικού Στρατού, θα πω .................................

ΣΙΓΟΥΡΗ ΝΙΚΗ ΤΟΥ ΕΛΑΣ ΣΤΗΝ ΑΘΗΝΑ ΤΟ ΔΕΚΕΜΒΡΗ 44, ΠΟΥ ΧΑΘΗΚΕ

Γράμμα του Καπετάνιου της ΧΙΙΙης Μεραρχίας ΘΟΔΩΡΟΥ ΚΑΛΛΙΝΟΥ - ΑΜΑΡΜΠΕΗ

Στρατηγέ Θρασύβουλε Τσακαλώτε

Αποφοίτησα από τη Σχολή Ευελπίδων το 1937 με το βαθμό του ανθυπολοχαγού πεζικού. ΄Όταν τοποθετήθηκες διοικητής του 19ου

Συντάγματος Πεζικού Σερρών ήμουν διοικητής του 2ου Λόχου. Μετά δύο περίπου μήνες ήρθε διαταγή μετάθεσής μου στο VIο Συνοριακό Τομέα. Βολιδοσκοπήθηκα να γίνω υπασπιστής σου. προτίμησα τα σύνορα, διότι ο χαρακτήρας μου δεν ανταποκρινόνταν στα καθήκοντα του υπασπιστή.

Σήμερα είναι η 44η Επέτειος της ένοπλης επέμβασης των ΄Αγγλων στην Ελλάδα. Διάβασα μετά τον επαναπατρισμό μου τις συνεντεύξεις σου, που δημοσιεύθηκαν στα «ΕΠΙΚΑΙΡΑ» τεύχος 644 της 4-10 Δεκέμβρη 1980 και στην εφημερίδα «ΤΑ ΝΕΑ» της 5 Μάρτη 1981. Για την αποκατάσταση της ιστορικής πραγματικότητας θεώρησα πατριωτικό καθήκον μου να σου γράψω αυτό το γράμμα.

Από τις απαντήσεις σου είναι έκδηλη η υπερηφάνεια και ικανοποίησή σου για το ρόλο σου στη Μάχη της Αθήνας το Δεκέμβρη 44, όταν οι ΄Αγγλοι, παραβιάζοντας τις Συμφωνίες του Λιβάνου και της Γκαζέρτας για ομαλή δημοκρατική εξέλιξη, γνήσιο δημοψήφισμα για το πολιτειακό και ελεύθερες εκλογές, για το κυβερνητικό πρόβλημα, για να εξασφαλίσουν τα στρατηγικά κι΄εκμεταλλευτικά συμφέροντά τους στη Μεσόγειο και στη Μέση Ανατολή, με τον πιστό τους βασιλιά Γεώργιο τον Β΄και πειθήνιες σ΄αυτούς υποτελείς κυβερνήσεις, που θ΄αποτελούνταν από απόντες στον Εθνικοαπελευθερωτικό Αγώνα στην Ελλάδα πιστούς σ΄αυτούς αστούς συντηρητικούς πολιτικούς ηγέτες και συνεργάτες των κατακτητών και απογόνων τους, επενέβησαν ένοπλα.

΄Επειτα από 36 χρόνια που πέρασαν μέχρι τις συνεντεύξεις σου, τα τόσα γεγονότα που από τότε μεσολάβησαν, το άφθονο ελληνικό αίμα, που για ξένα συμφέροντα στη Δεκεμβριανή και κατοπινή μέχρι το Σεπτέμβρη 1949 ηρωϊκή Αντίσταση του Ελληνικού Λαού κατά της ένοπλης επέμβασης των ΄Αγγλων και Αμερικανών χύθηκε, τις κατοπινές διώξεις, φυλακίσεις, εξορίες, δολοφονίες, εκτελέσεις που υπέστησαν οι Αγωνιστές και Αγωνίστριες της ΕΑΜικής Αντίστασης από τις εγκάθετες κυβερνήσεις, το παρακράτος που αποτελούσαν συνεργάτες των κατακτητών, θεώρησες ότι εκπλήρωσες σαν αξιωματικός το καθήκον σου. Εάν το βράδυ της 11ης Δεκέμβρη συμφωνούσες με την απόφαση της Βρεττανικής Διοίκησις για την υποχώρηση από την Αθήνα στο Χασάνι των Βρεττανικών κι΄ελληνικών κυβερνητικών δυνάμεων, θα σταματούσε η ένοπλη σύγκρουση και θ΄αναγκάζονταν οι ΄Αγγλοι και η Κυβέρνηση Παπανδρέου να εφαρμόσουν τις Συμφωνίες. Θ΄αποφεύγονταν η

παραπέρα αιματοχυσία και οι υλικές καταστροφές. Θ΄αφοπλίζονταν και θα παραπέμπονταν στη δικαιοσύνη όλοι οι συνεργάτες των κατακτητών. Θα δημιουργούνταν με γενική επιστράτευση Εθνικός στρατός, ο οποίος στελεχομένος μόνον με πατριώτες αξιωματικός και υπαξιωματικούς, χωρίς κανένα αξιωματικό και υπαξιωματικό που συνεργάσθηκαν με τους κατακτητές, θ΄αποτελούσε εγγύηση για την εθνική ανεξαρτησία κι΄εδαφική ακεραιότητα της Πατρίδας μας και της εσωτερικής ομαλότητας. Θα ξεκαθαρίζονταν τα Σώματα Ασφαλείας και ο κρατικός μηχανισμός από τους συνεργάτες των κατακτητών. Θα προκηρύσσονταν ελεύθερες βουλευτικές εκλογές για ανάδειξη Συντακτικής Εθνοσυνέλευσης και Κυβέρνησης Εθνικής Ενότητας. Θα διεξάγονταν γνήσιο δημοψήφισμα, για να αποφασίσει ο Ελληνικός Λαός για την επάνοδο του βασηλιά ή την ανακήρυξη της αβασίλευτης Δημοκρατίας. Θα εξασφαλιζονταν η ομαλή δημοκρατική εξέλιξη, ανοικοδόμηση και πρόοδος. Δεν θα μετατρέπονταν η Ελλάδα σε προτεκτοράτο των ΗΠΑ και δεν θα κατείχε η Τουρκία το 38% της Κύπρου. Δήλωσες:

Την 22.30 ώραν της 11ης Δεκεμβρίου εκλήθην επειγόντως εις τον Σταθμόν Διοικήσεως της 23ης Αγγλικής Ταξιαρχίας στα Ιλίσια, προκειμένου να λάβω γνώσιν μιας εξαιρετικώς επειγούσης διαταγής του στρατηγού Σκόμπυ.

Κατά την σύσκεψιν ταύτην μου ανεκοινώθη (αφού ο Στρατηγός Ακράιτ, διοικητής επιχειρήσεων Αθηνών, συνόψισε και την αδυναμίαν εφοδιασμού από 15θημέρου), η απόφασις του Αγγλικού Στρατηγείου περί εκκενώσεως της πόλεως των Αθηνών και συγκεντρώσεως των συμμαχικών δυνάμεων εις την περιοχήν του Δέλτα Φαλήρου, εν αναμονή ευνοϊκών συνθηκών.

Μου εδόθη 2ωρος προθεσμία διά να σκεφθώ και να αναφέρω και η συνέχισις διεκόπη την 20.30 διά να επαναληφθή την 02.00 της 12 Δεκεμβρίου.

΄Απαντες οι Ελληνες αξιωματικοί εμείναμεν κυριολεκτικώς εμβρόντητοι με το άκουσμα της αποφάσεως αυτής.

Σαν κινηματογραφική σκηνή πέρασε από το μυαλό μας το αποτέλεσμα της εκτελέσεως μιας τοιαύτης διαταγής. Τα εγκλήματα μετά την επικράτησιν των κομμουνιστών στις ελεύθερες περιοχές και προ παντός την πιθανή απώλεια του αγώνος.

Σκέφθηκα με τους βοηθούς μου, ώσπου να περάση η ώρα και ξαναμπήκαμε στη συγκέντρωση με την στερρά απόφασιν να αντιδράσω πάση θυσία εξηγώντας τα βασικά μειονεκτήματα τα καταστρεπτικά μιας τοιαύτης αποφάσεως.

Πράγματι ετόνισα, σχεδόν επί λέξει, τα εξής, με καταφανή συγκίνηση για τον σκοπό και την πιθανή απόρριψη της προτάσεως μου.

«Η 3η Ορεινή Ταξιαρχία την οποίαν διοικώ είναι αποφασισμένη να αμυνθή μέχρι τέλους επί του πατρίου εδάφους. Διεξάγει μέχρι σήμερον ένα άπελπιν αλλά νικηφόρον αγώνα έναντι των υπερτέρων εχθρικών δυνάμεων και δεν δύναται να εγκαταλείψη τους νεκρούς της, τους τραυματίας της και τον απελευθερωθέντα πληθυσμόν, εις την μήνιν των κομμουνιστών - εγκληματιών.»

«Η απόφασις σας περί συμπτύξεως της Ταξιαρχίας θα σημάνη διά τον εχθρόν Νίκην, την οποίαν μέχρι τούδε δεν επέτυχεν, διά δε τα τμήματά μου, εγκαταλείποντα ότι έχουν προσφιλέστερον συντριπτικήν κατάπτωσιν του ηθικού.»

«Εάν η απόφασις της εκκενώσεως των Αθηνών είναι οριστική, θα σας παρακαλέσωμεν να μας δώσητε τα όπλα σας διά να συνεχίσωμεν μόνοι μας τον αγώνα. Είμεθα αποφασισμένοι να πολεμήσωμεν παρά να εγκαταλείψωμεν προσφιλή πρόσωπα.»

Η υπερήφανος αυτή απάντησις εδημιούργησεν μίαν συγκινητικήν κατάστασιν εις τους συγκεντρωμένους και εν συνεχεία εξητάσθη ο τρόπος αντιμετωπίσεως της καταστάσεως υποδείξας εις τον στρατηγόν τον, κατά την γνώμη μου, τρόπον, κατά τον οποίον έπρεπε να διεξάγωνται οι επιχειρήσεις διά να είναι αποτελεσματικαί.

Ο στρατηγός Ακράιτ διέλυσε τη συγκέντρωσιν και υπεσχέθη να μεταφέρη τα λεχθέντα εις τον στρατηγόν Σκόμπυ.

Κατά τας πρωινάς ώρας συνεσκέφθην με όλους τους επιτελής και τους διοικητάς των μονάδων και τους κατετόπισα επί της πιθανής δραματικής αποφάσεως περί εκκενώσεως των Αθηνών, της δοθείσης απαντήσεως και των πιθανοτήτων μας αντιστάσεως άνευ του βαρέος οπλισμού μας.

Η απόφασις ήτο ομόφωνος, να αμυνθώμεν έστω και μόνοι μας και να προσπαθήσωμεν να έλθουν , το γρηγορώτερον τα πυροβόλα μας. Και συμειωτέον, ότι τα πυροβόλα μας αυτά, 24 συνολικά, με όλους τους

όλμους και τα τεθωρακισμένα, ευρίσκοντο εις την Ιταλίαν.Στις 12 η ώρα παρουσιάσθην στον Πρωθυπουργόν, τον

κατετόπησα λεπτομερώς, του ανέφερα δυνατότητες και αποφάσεις και του υπέβαλα την γνώμην να ενισχύση παρά τω Σκόμπυ, ως Πρωθυπουργός την πρότασίν μου και την ανάγκην ταχύτητος μεταφοράς του οπλισμού.

Ο Πρωθυπουργός Παπανδρέου έμεινε κατάπληκτος και εδήλωσε ότι οπωσδήποτε θα προβή εις τας επιβεβλημένας ενεργείας. Και πράγματι επεκοινώνησε αμέσως με τον Τσώρτσιλ που τον έπεισε να παρέμβη διά να διατάξη την ματαίωσιν της αποφάσεως του Σκόμπυ διά την εκκένωσιν της πρωτευούσης . ΄Όπως και έγινε και έτσι εσώθησαν αι Αθήναι»

Από τα παραπάνω αποδείχνεται ότι εσύ προσωπικά φέρεις τη βασική ευθύνη για όλα τα γεγονότα, που διαδραματίστηκαν μετά την 11ην Δεκέμβρη, τις αναρίθμητες ανθρώπινες θυσίες, ανυπολόγιστες υλικές καταστροφές, την εξυπηρέτηση ξένων στρατηγικών και εκμεταλλευτικών συμφερόντων των δυτικών Μεγάλων Δυνάμεων, βασικά της Αγγλίας και από το 1947 των ΗΠΑ, την ολοκληρωτική στρατιωτική - πολιτική - οικονομική κι΄εκπολιτιστική υποδούλωση της πατρίδας μας σ΄αυτές τις Δυνάμεις και τη μετατροπή της σε ιμπεριαλιστικό προγεφύρωμα ενάντια στις ευρωπαϊκές Σοσιαλιστικές Χώρες, που εγκυμονεί κινδύνους ολοκληρωτικής πυρηνικής εξόντωσης του Ελληνικού Λαού.

Αναφέρεσαι στα «................ εγκλήματα μετά την επικράτησιν των κομμουνιστών στις ελεύθερες περιοχές ...» και «η 3η Ορεινή Ταξιαρχία...... δεν δύναται να εγκαταλείψη τους νεκρούς της, τους τραυματίες της και τον απελευθερωθέντα πληθυσμόν, εις την μήνιν των κομμουνιστών - εγκληματιών».

Το Εθνικό Απελευθερωτικό Μέτωπο (ΕΑΜ), που ιδρύθηκε την 27η Σεπτέμβρη 1941, και το Κομμουνιστικό Κόμμα Ελλάδας (ΚΚΕ), που ήταν η μεγαλύτερη πολιτική δύναμη του κι΄έδωσε τις περισσότερες θυσίες, επεδίωξε μ΄επιμονή την πραγματοποίηση Πανεθνικής Ενότητας, για ν' απελευθερωθεί η Ελλάδα και μετά την απελευθέρωση ο Ελληνικός Λαός ν΄αποφασίσει κυριαρχικά για όλα τα εθνικά - πολιτικά - οικονομικά και κοινωνικά προβλήματά του. Γι΄αυτή την εθνική πολιτική της ομαλής δημοκρατικής εξέλιξης το ΕΑΜ έκανε και απαράδεκτες υποχωρήσεις στις Συμφωνίες της Πλάκας, του Λιβάνου, της Γκαζέρτας και της

Βάρκιζας. Το ΕΑΜ είχε τις απαραίτητες πολιτικές κι΄ένοπλες δυνάμεις να διαλύσει όλες τις μη ΕΑΜικές πολιτικές οργανώσεις και όλα τα μη ΕΑΜικά ένοπλα τμήματα στη διάρκεια της κατοχής και μετά την αποχώρηση των Γερμανών να μην επιτρέψει απόβαση των ΄Αγγλων στην Ελλάδα. Η Πολιτική Επιτροπή Εθνικής Απελευθέρωσης (ΠΕΕΑ) να προκηρύξει εκλογές για Συντακτική Εθνοσυνέλευση, να κάνει δημοψήφισμα για το πολιτειακό και να πραγματοποιήσει το εθνοσωτήριο πρόγραμμα του ΕΑΜ, που προέβλεπε δημιουργία Λαϊκής Δημοκρατίας, χωρίς την κατάργηση της ατομικής ιδιοκτησίας. Η ένοπλη αναμέτρηση δεν συνέφερε στο ΕΑΜ και γι΄αυτό επεδίωξε μέχρι και την τελευταία στιγμή να την αποφύγει. Αναφέρω τα παρακάτω γεγονότα:

1. Μετά την απελευθέρωση η ΧΙΙΙη Μεραρχία του ΕΛΑΣ εγκατεστάθηκε στη Φθιώτιδα. Είχε τα 36, 42 και 52 Συντάγματα Πεζικού, Σύνταγμα Πυροβολικού, πλήρες Επιτελείο και όλους τους προβλεπόμενους Σχηματισμούς. Διοικητής ήταν ο εμπειροπόλεμος υποστράτηγος Ματσούκας Δημήτριος (Οπούντιος) Τον Σεπτέμβρη 44 τοποθετήθηκα καπετάνιος της Μεραρχίας. Τότε είχε δημιουργηθεί η Ομάδα Μεραρχιών Στερεάς, στην οποία υπάγονταν οι ΙΙη και ΧΙΙΙη Μεραρχίες. Διοικητής της ήταν ο εμπειροπόλεμος υποστράτηγος Τσαμάκος Κώστας και Καπετάνιος ο Παπαδάκης Βαγγέλης (Τάσσος Λευτεριάς). ΄Όταν τον Νοέμβρη έγιναν έκδηλες οι προθέσεις των ΄Αγγλων για ένοπλη επέμβαση, έγινε πρόταση από την Ομάδα Μεραρχιών στη Κεντρική Επιτροπή του ΕΛΑΣ, που αποτελούσαν ο Γιώργης Σιάντος και οι υποστράτηγοι Μάντακας και Χατζημιχάλης, η ΧΙΙΙη Μεραρχία με μορφή ασκήσεων να μετακινηθεί στην περιοχή Θήβας. Η πρόταση δεν έγινε δεκτή, για να μη δοθεί αφορμή.

2. Όταν άρχισαν οι ένοπλες συγκρούσεις στην Αθήνα, διατάχθηκε η ΧΙΙΙη Μεραρχία να κινηθεί με σύντομη πορεία προς την Αττική. Κινήθηκα σε φορτηγό με κλιμάκιο του Επιτελείου, για να οργανώσω τη μετακίνηση της μεραρχίας, από τη Λαμία την 8η Δεκέμβρη. Ο Αγγλος σύνδεσμος, που τον φυλάγαμε και βοηθούσαμε στην κατοχή, ειδοποίησε για την αναχώρησή μας από τη Λειβαδειά. Δύο Αγγλικά αεροπλάνα μας πυροβόλησαν στη μέση του δρόμου Λειβαδειάς - Θήβας. Μας σκότωσαν τρεις Αξιωματικούς, που κηδέψαμε με τιμές την

επομένη στη Θήβα. Το γερμανικό αδιάβροχο που φορούσα έγινε κόσκινο χωρίς να τραυματισθώ. Ηταν τα πρώτα θύματα από «συμμαχικά» αγγλικά αεροπλάνα. Εφθασαν μέχρι την 11η Δεκέμβρη στην περιοχή Μάνδρας - Χασιάς τα 42 και 52 Συντάγματα με το Πυροβολικό. Το 36 Σύνταγμα κινήθηκε προς την ΄Ηπειρο χωρίς να προλάβει να συμμετάσχει στην επιχείρηση κατά του Ζέρβα, ο οποίος διαλύθηκε και με τα υπολλείματά του με πλοία κατέφυγε στην Αθήνα. Ο Σταθμός Διοίκησης της Μεραρχίας εγκατεστάθηκε στα Χάσια.

Την 11ην πήγα στη Μάνδρα να υποδεχθώ το 52 Σύνταγμα, όπου έφθασε και το Βρεττανικό Σύνταγμα, που ήταν στη Θεσσαλονίκη, με κατεύθυνση την Αθήνα. Το σταματήσαμε και λάβαμε διάταξη να το αφοπλίσουμε. Τηλεφώνησα στη κεντρική Επιτροπή του ΕΛΑΣ, που ήταν στη Μονή Κλειστών πάνω από τα Χασιά: «Βρίσκομαι στη Μάνδρα με το 52 Σύνταγμα. ΄Εφθασε στη Μάνδρα το Εγγλέζικο Σύνταγμα της Θεσσαλονίκης. Θα το αφοπλίσουμε». Ο Σιάντος μ΄απάντησε: «Να το αφήσετε να περάσει». Με αγανάκτηση του είπα: «Αύριο αυτό το Σύνταγμα θα μας πολεμάει στην Αθήνα». Μ΄απάντησε: «Να το αφήσετε να περάσει». Το αφήσαμε και κατευθύνθηκε στην Αθήνα. Από το 47 προβληματίζομαι γιατί έδωσε ο Σιάντος τέτοια εντολή.

3. Όπως σου είναι γνωστό, σύμφωνα με τη Συμφωνία της Βάρκιζας οι μόνιμοι αξιωματικοί και υπαξιωματικοί του ΕΛΑΣ έπρεπε να ενταχθούν στον κυβερνητικό στρατό. Οι εγκάθετες από τους ΄Αγγλους υποτελείς σ΄αυτούς μεταβαρκιζιανές «ελληνικές» κυβερνήσεις παραβίασαν τη Συμφωνία κι΄έθεσαν τους αξιωματικούς και υπαξιωματικούς του ΕΛΑΣ εκτός υπηρεσίας, στον λεγόμενο Πίνακα Β΄. Τον Αύγουστο 46 άρχισαν να τους εξορίζουν στα νησιά. Πήρα την 14ην Αυγούστου 46 ειδοποίηση να παρουσιασθώ για μετάθεση στη νήσο Φολέγανδρο. Τέτοια ειδοποίηση πήραν και άλλοι αξιωματικοί του ΕΛΑΣ. Πήγα αμέσως στα γραφεία της εφημερίδας «Ελεύθερη Ελλάδα». ΄Εδειξα την ειδοποίηση στον Γραμματέα του ΕΑΜ Μήτσο Παρτσαλίδη και του είπα: «Δεν πρέπει να παρουσιασθούμε , να πάμε εθελοντικά εξορία, δώστε με σύνδεση να πάω στους Αντάρτες». Μπήκε στο Γραφείο του και μετά 10 λεπτά βγήκε με τον Σιάντο, ο οποίος μου είπε: «Να παρουσιασθείς και να πας στη Φολέγανδρο». Πειθάρχησα, παρουσιάσθηκα και πήγα στη Φολέγανδρο μαζί με άλλους αξιωματικούς.

Μετά δύο περίπου μήνες μας μετέφεραν στη Νάξο, από την οποία δραπέτευσα με άλλους 11 αξιωματικούς την 15ην Απρίλη 47. Πλέοντας σε μικρό καΐκι δύο νύχτες και μια μέρα στη θάλασσα και βαδίζοντας 13 ημέρες από τη γέφυρα της Χαλκίδας μόνον νύχτα έξω από δρόμους και μονοπάτια σε άγνωστες και ορεινές περιοχές χωρίς οδηγούς και χωρίς τροφή την 1η Μάη οι 10 ανταμώσαμε στη Γκιώνα με τους Αντάρτες. Ο αντισυνταγματάρχης Δημήτρης Κούκουρας πιάσθηκε, καταδικάσθηκε από το Στρατοδικείο Λαμίας σε θάνατο κι΄εκτελέσθηκε, παραδειγματίζοντας με την θαρραλέα πατριωτική στάση του τους στρατοδίκες και το εκτελεστικό απόσπασμα. Ο ταγματάρχης Κίμων Χατζημιχαλάκης πιάσθηκε στην πρώτη ενέδρα που πέσαμε, καταδικάσθηκε σε θάνατο, η ποινή του μετατράπηκε σε ισόβια και μετά από πολλά χρόνια αποφυλακίσθηκε. Στη δεύτερη ενέδρα που πέσαμε στο ρέμμα μου έφυγαν τα σκαρπίνια και τέσσερες ημέρες βάδιζα νύχτα ξυπόλητος. Εξορίσθηκαν όλοι σχεδόν οι μόνιμοι στρατιωτικοί του ΕΑΜ.

4. Μετά τη Συμφωνία της Βάρκιζας οι ΕΛΑΣίτες παρέδωσαν τα όπλα τους, που πήραν από τους κατακτητές με πολλούς κινδύνους της ζωής τους. Με τη γενική στρατολογία όλοι οι στρατεύσιμοι ΕΛΑΣίτες και ΕΑΜίτες κατατάχθηκαν στον κυβερνητικό στρατό και ξαναοπλίσθηκαν. Το 45 η συντριπτική πλειοψηφία των στρατολογηθέντων εφέδρων ήταν ΕΑΜίτες κι΄ΕΛΑΣίτες. Παρουσιάζονταν οδηγοί φορτηγών αυτοκινήτων που μετέφεραν οπλισμό και ρωτούσαν τις ΕΑΜικές Οργανώσεις που να ξεφορτρώσουν. Η Οργάνωση απαντούσε : «Να πάτε εκεί που έχετε διαταγή». Υπήρχε δυνατότητα του 46 να οργανωθεί ένοπλη εξέγερση στο Στρατό και να καταληφθεί η εξουσία από το ΕΑΜ. Δεν έγινε, διότι το ΕΑΜ είχε σταθερή επιδίωξη την ομαλή κοινοβουλευτική δημοκρατική εξέλιξη, που δεν εξυπηρετούσε τα στρατηγικά κι΄εκμεταλλευτικά συμφέροντα της Μεγάλης Βρεττανίας.

Ανέφερες στη συνέντευξή σου για «Τα εγκλήματα μετά την επικράτηση των κομμουνιστών στις ελεύθερες περιοχές..» και τόνισες : «Η 3η Ορεινή Ταξιαρχία... δεν δύναται να εγκαταλείψει τους νεκρούς της, τους τραυματίες της και τον απελευθερωθέντα πληθυσμόν εις την μήνιν των κομμουνιστών - εγκληματιών»

Στον πρώτο χρόνο της κατοχής έγιναν εγκλήματα όχι από τους

κομμουνιστές, αλλα΄από τους « ΄Ελληνες» συνεργάτες των κατακτητών, βασανισμοί και δολοφονίες Πατριωτών που αγωνίζονταν κατά των κατακτητών. Η εκτέλεση αυτών των εθνοπροδοτών ήταν αναγκαία πατριωτική πράξη. Στην ύπαιθρο αποφασίζονταν η σύλληψή τους σε συνέλευση της Αντάρτικης Ομάδας του ΕΑΜ. Μετά τη σύλληψη σε συνέλευση (Ανταρτοδικείο) διεξάγονταν δίκη και αποφασίζονταν εκτέλεση είτε άλλα μέτρα. Στις πόλεις παρόμοια διαδικασία πραγματοποιούνταν από την Οργάνωση Προστασίας Λαϊκού Αγώνα (ΟΠΛΑ) με περισσότερες φυσικά δυσκολίες και κινδύνους. Είναι έγκλημα αυτή η διαδικασία; Από το Σεπτέμβρη 42 ήμουν οργανωτής κι΄εκπαιδευτής των πρώτων Αντάρτικων Ομάδων του ΕΑΜ Βορειονατολικής Θεσσαλίας και από το Νοέμβρη 42 Στρατιωτικός του Στρατηγείου Ανταρτών Θεσσαλίας. Από το Φλεβάρη 43 Διοικητής του Αρχηγείου Βόρειας Θεσσαλίας. Σ΄αυτή την περίοδο εκτελέσθηκαν μόνον συνεργάτες των κατακτητών με αποδεδειγμένες αντεθνικές πράξεις τους. Κατόπιν δημιουργήθηκαν τα Στρατοδικεία των Μεγάλων Μονάδων του ΕΛΑΣ και τα Λαϊκά Δικαστήρια στα χωριά, που δίκαζαν δημόσια. Επισυνάπτω επίσημα αποδεικτικά της κατοχής για να διαπιστώσεις μερικά μόνον εγκλήματα, που διέπραξαν οι ελληνόφωνοι συνεργάτες των κατακτητών, που οπλίσθηκαν από τους ΄Αγγλους μετά την απελευθέρωση, με τους οποίους δυστυχώς συμπολεμούσες το Δεκέμβρη 44 κατά των αγωνιστών του ΕΛΑΣ και διοικούσες αρκετούς απ΄αυτούς από το 46 μέχρι τον Αύγουστο του 49 κατά του Δημοκρατικού Στρατού Ελλάδας (ΔΣΕ), που αγωνίζονταν για την εθνική ανεξαρτησία, τη δημοκρατία και τη λαϊκή κυριαρχία, να μην υποδουλωθεί η Ελλάδα στους ΄Αγγλους και Αμερικάνους, να μη γίνει επιθετικό πολεμικό προγεφύρωμά τους.

Απεφάσισες να μην εγκαταλήψεις «.......... τους νεκρούς, τραυματίες και τον απελευθερωθέντα πληθυσμόν εις την μήνιν των κομμουνιστών -εγκληματιών». Ο ΕΛΑΣ εφήρμωσε πιστά τις οδηγίες της Κυβέρνησης Εθνικής Ενότητας, που καθώριζαν: Τα τάγματα ασφαλείας και οι ένοπλες οργανώσεις, που οργάνωσαν οι κατακτητές, και οι συνεργάτες τους θα παραδίδονται στα πλησιέστερα τμήματα του ΕΛΑΣ, θ΄αφοπλίζονται και θα περιορίζονται με φρουρά , για να παραδοθούν στη Κυβέρνηση, η οποία θ΄απεφάσιζε για την τύχη τους. Τους αφοπλισμένους

ταγματασφαλίτες, χίτες και άλλους εθνοπροδότες ο ΕΛΑΣ τους παρέδωσε στη Κυβέρνηση του Γεωργίου Παπανδρέου, η οποία - αντί να τους δικάσει - τους όπλισε με αγγλικά τότε όπλα και τους χρησιμοποίησε στη Μάχη της Αθήνας κατά του ΕΛΑΣ και μετά τη Βάρκιζα από τις εγκάθετες από τους `Αγγλους εντάχθηκαν και σ' εμπιστευτικές ακόμα θέσεις της Εθνοφυλάκης και του Κυβερνητικού Στρατού. Αυτοί απετέλεσαν το παρακράτος μετά τη Βάρκιζα και συνέχισαν το έργο τους της κατοχής κατά των Αγωνιστών και Αγωνιστριών του ΕΑΜ - ΕΛΑΣ με διώξεις, βασανισμούς, βιασμούς, λεηλασίες, δολοφονίες. Επισυνάπτω το βιβλίο μου «Η απελευθέρωση του Αγρινίου», από το οποίο αποδείχνεται η συνεργασία των Ταγμάτων Ασφαλείας με τους Γερμανούς. Σ' αυτό περιγράφονται τα εγκλήματά τους και η ομαδική εκτέλεση στο Αγρίνιο από τους ταγματασφαλίτες τη Μεγάλη Παρασκευή, 14 Απρίλη 1944, των 120 Αγωνιστών και Πατριωτών, της ηρωϊδας ΜΑΡΙΑΣ ΔΗΜΑΔΗ και άλλων αγωνιστών. Σ' αυτό θα διαπιστώσεις την επίμονη προσπάθεια του ΕΛΑΣ ν' αποφευχθεί η αιματοχυσία. Απαίτησε ο εθνοπροδότης τότε ταγματάρχης Τολιόπουλος να διαπραγματευθεί την παράδοση του Αγρινίου με μόνιμο αξιωματικό. Ριψοκινδύνεψα τη ζωή μου και μπήκα στο κατεχόμενο από το τάγμα του Αγρίνιο. Εγγυήθηκα προσωπικά ότι δεν θα γίνει καμιά αντιδικία. Παραδόθηκε χωρίς αντίσταση το τάγμα του. Μπήκαν την επομένη, 14 Σεπτέμβρη 1944, τα Τάγματα 42 και 2/39 Συνταγμάτων του ΕΛΑΣ και παρέμειναν μερικές ημέρες. Δεν έπεσε ούτε ένα χαστούκι από ΕΑΜίτες κι' ΕΛΑΣΙΤΕΣ σε κανένα από τους ταγματασφαλίτες, που βασάνισαν και δολοφόνησαν Γονείς, Αδέρφια, Συγγενείς και Πατριώτες τους στα χρόνια της κατοχής. Αντίθετα όταν οι ίδιοι οι ταγματασφαλίτες στάλθηκαν στο Αγρίνιο μετά τη Βάρκιζα, άρχισαν τις διώξεις - βασανισμούς και δολοφονίες, όπως και στην κατοχή, κατά των ΕΑΜιτών - ΕΛΑΣιτών. Το βιβλίο μου «ΜΑΡΤΥΡΙΑ», που επισυνάπτω, μαζί με τα δημιοσιευμένα τότε αποδεικτικά είναι ολοφάνερο ότι εγκληματίες δεν ήταν οι κομμουνιστές ΕΑΜίτες κι' ΕΛΑΣίτες, αλλά οι ταγματασφαλίτες - χίτες και άλλοι συνεργάτες των κατακτητών, οι οποίοι - αντί να τιμωρηθούν - αμοίφθηκαν για τα εγκλήματά τους στην κατοχή και ματαβαρκιζιανά. Δήλωσες: «Πιστεύω και σήμερα, όπως πάντα, ότι ο ΕΛΑΣ ήταν δυνατόν να κέρδιζε τη μάχη των Δεκεμβριανών. Αν δεν το κατόρθωσεν, αυτό ωφείλετο εις

ορισμένους βασικούς λόγους.Διέθετε στρατιωτικούς γνωστής ικανότητος στο μέτωπο των

Αθηνών, όπως ο στρατηγός Μάντακας ή ο συνταγματάρχης Πυρίοχος. Αλλά τους παρηγκώνισαν οι αυτοσχέδιοι καπεταναίοι που θέλαν να κάνουν το στρατηγό, όπως ο Γιώργης Σιάντος και άλλοι, που φυσικά τα κάναν θάλασσα τόσο στα σχέδια των επιχειρήσεων όσο και στη διεξαγωγή τους.

Η έλλειψις ακριβώς αυτή στρατιωτικών εγκεφάλων - για την ακριβεία: η μη χρησιμοποίησις των στρατιωτικών εγκεφάλων που διέθεταν - έκανε τη στρατιωτική ηγεσία της αριστεράς κατά τη μάχη των Δεκεμβριανών να κάνει δεύτερη στρατηγική γκάφα. Αντί να πραγματοποίησει συγκέντρωση των δυνάμεων του ΕΛΑΣ στην Αττική για να τις ρίξει στον κύριο αντικειμενικό σκοπό, στην Αθήνα, διέσπειρε τις δυνάμεις της στέλνοντας τις καλύτερες μεραρχίες στη μακρινή εκστρατεία κατά του Ζέρβα στην `Ηπειρα. `Ετσι, η αριστερά δεν αξιοποίησε το στρατιωτικό της δυναμικό για την κρίσιμη αποφασιστική μάχη. Θα προσθέσουμε όμως, βέβαια, ότι και η φοβερή τρομοκρατία της κατά την περίοδο όλης της Κατοχής, αλλά ιδίως κατά τους μήνες Οκτώβριο και Δεκέμβριο, εξήγειρε εναντίον της όλο το λαό.

ΕΡΩΤΗΣΗ: Δεν υπήρξε όμως, παρόλα αυτά, ισχυρή η πίεση του ΕΛΑΣ στη μάχη των Αθηνών;

ΘΡ. ΤΣΑΚΑΛΩΤΟΣ: Παρά τα σφάλματα, την ανεπάρκεια της ηγεσίας του και τη διασπορά των δυνάμεών του, ο ΕΛΑΣ μας έθεσε σε δύσκολη θέση στη μάχη των Αθηνών και προς στιγμήν κλονίσθηκε εκ βάθρων το μέτωπον.

Τόσο οι σύμμαχοί μας όσο και η 3η Ορεινή Ταξιαρχία Ρίμινι, που εγώ διοικούσα και ήταν η μοναδική τακτική μονάς των ελληνικών δυνάμεων, εδοκίμασαν καταστάσεις εξαιρετικά επικίνδυνες.

Αι απώλειαι εκ των συνεχών μαχών υπήρξαν οδυνηραί και ετέθη υπό σκέψιν η απόφασις αποχωρήσεως των Αγγλικών δυνάμεων (και των υπό τας διαταγάς των ελληνικών) απ' Αθηνών, προ της απειλής αιχμαλωσίας των ή εκμηδενισμού».

Είναι σωστές οι εκτιμήσεις σου για τη Μάχη των Δεκεμβριανών. Την 10ην Δεκέμβρη κλήθηκα και πήγα στη Μονή Κλειστών. `Ηταν ο Σιάντος, οι υποστράτηγοι Μάντακας και Χατζημιχάλης και ο Λευτέρης

Αποστόλου. Επιτελείο και μέσα διαβιβάσεων δεν είχαν. Χρησιμοποιούσαν το Σταθμό Διοίκησης της ΧΙΙΙης Μεραρχίας, που ήταν στη Χασιά, για τη σύνδεσή τους με τις Μονάδες που διοικούσαν. Τους ενημέρωσα για την άφιξη της Μεραρχίας. Ο Σιάντος μου είπε: «Θα διαθέσεις το 42 Σύνταγμα στο Α' Σώμα του ΕΛΑΣ της Αθήνας κι' εσύ με το 52 και το 6ο Σύνταγμα του Εφεδρικού ΕΛΑΣ του Πειραιά θα κρατήσεις τον τομέα Φάληρο - Πειραιά μέχρι Ελευσίνα». Εξεπλάγηκα και του απάντησα «Γιατί σκορπάτε τη Μεραρχία και δεν της δίνετε τη δυσκολώτερη αποστολή; Είναι σε θέση να την εκπληρώσει». δεν συμφώνησε και πειθάρχησα. Οι παρευρισκόμενοι Μάντακας, Χατζημιχάλης και Αποστόλου δεν μίλησαν. Με κλιμάκιο του επιτελείου εγκατέστησα Σταθμό Διοίκησης στον Πειραιά, όπου βρισκόμουν την ημέρα και τη νύχτα πήγαινα στη Χασιά για ενημέρωση και συνεργασία με το Διοικητή της Μεραρχίας υποστράτηγο Ματσούκα.

Από την κατάσταση που βρίσκονταν, όπως παραπάνω περιέγραψες τότε η Ταξιαρχία σου Ρίμινι, εάν ο Σιάντος - Μάντακας και Χατζημιχάλης ανέθεταν στη Μεραρχία αποστολή την Ταξιαρχία σου, με τα εμπειροπόλεμα 42 και 52 Συντάγματα και το Πυροβολικό που διέθεταν η Ταξιαρχία σου την 11ην Δεκέμβρη δεν θα υπήρχε, τα Βρεττανικά στρατεύματα θ' αποσύρονταν στο Χασάνι, ο ΕΛΑΣ θα κυριαρχούσε στην Αθήνα και Πειραιά ολοκληρωτικά και - όπως απάντησες στην ερώτηση - εάν θ' ανακαταλαμβάνονταν η Αθήνα από το Χασάνι:

«Αυτό θα ήταν πολύ προσβλητικό και εξαιρετικά δύσκολο, αν όχι ακατόρθωτο. Εκκένωση των Αθηνών θα είχε καταστρεπτικήν επίδρασιν στο ηθικόν των μαχομένων Βρεταννών και Ελλήνων και αντιστρόφως ηφαιστιακή επίδρασιν στο ηθικόν του αντιπάλου. Αλλά πέραν των στρατιωτικών λόγων θα ήταν πολιτικώς δυσχερέστατη παρομοία αγγλική επίθεσις, που θα εδημιούργει πλήθος πολιτικών προβλημάτων στην αγγλική κυβέρνηση και προσωπικώς στον Τσώρτσιλ. Μια τέτοια επιθετική επιχείρησις θα εστρέφετο εναντίον συμμάχου χώρας ωσάν να ήτο χώρα εχθρική. Πώς θα αντιμετωπίζετο τέτοια κατάστασις;».

Από τα παραπάνω εύκολα κάθε `Ελληνας κι' Ελληνίδα μπορεί να διαπιστώσει το ρόλο το δικό σου, του Σιάντου, Μάντακα, Χατζημιχάλη, Γεωργίου Παπανδρέου και να καταμερίσει τις σοβαρώτατες ιστορικές ευθύνες τους απέναντι στην Πατρίδα και στον Ελληνικό Λαό. Εσύ και ο

Γεώργιος Παπανδρέου εξυπηρετούσατε συνειδητά τα συμφέροντα της Αγγλίας. Η Ιστορία, όταν γραφεί από αμερόληπτους Ιστορικούς, θ' αποφανθεί ποιος από τους Σιάντο, Μάντακα και Χατζημιχάλη εξυπηρετούσε ξένα συμφέροντα συνειδητά ή από ανικανότητα.

Δήλωσες ότι: «... και η φοβερή τρομοκρατία (εννοείς της Αριστεράς) κατά την περίοδο όλης της κατοχής, αλλά ιδίως κατά τους μήνες Οκτώβριο και Δεκέμβριο, εξήγειρε εναντίον της όλο το λαό». Στις ελεύθερες περιοχές που δημιουργήθηκαν με τον Αγώνα του ΕΑΜ - ΕΛΑΣ όχι μόνον τρομοκρατία δεν υπήρχε, αλλά κυριαρχούσε ελευθερία και ασφάλεια προσωπική για κάθε Πολίτη και Πολίτισσα, έστω κι' αν δεν συμμετείχε ενεργητικά στον Αγώνα κατά των κατακτητών. Διώκονταν και τιμωρούνταν μόνον οι κρυφοί και φανεροί συνεργάτες των κατακτητών, που δρούσαν στις κατεχόμενες πόλεις. Εσύ πήγες στην Αφρική. δεν ακολούθησες το δύσκολο όμως τιμητικό δρόμο του βουνού, που διάλεξαν και πήγαν οι τιμημένοι δημοκράτες Αξιωματικοί Σαράφης, Γρηγοριάδης, Μάντακας, Χατζημιχάλης, Μπακιρτζής, Ματσούκας, Τσαμάκος, Τζιότζιος, Μουστεράκης, Παπαθανασίου, Παπασταματιάδης, Κούκουρας, Πυριόχος και πολλοί άλλοι. ΄Ηρθες από την Ιταλία μετά την απελευθέρωση, όταν ολόκληρη η Ελλάδα ήταν ελεύθερη και οι Άγγλοι με την Κυβέρνηση Παπανδρέου, τους ξαναοπλισμένους με αγγλικά όπλα ταγματασφαλίτες, τη συνεργασθείσα με τους κατακτητές αστυνομία και χωροφυλακή, τη δική σου Ταξιαρχία Ρίμινι, που οργανώθηκε μετά το δημοκρατικό κίνημα της Μέσης Ανατολής από πιστούς στους Άγγλους και τη βασιλική Κυβέρνηση Παπανδρέου αξιωματικούς, γι' αυτό χαρακτηρίστηκε από το Γεώργιο Καφαντάρη και άλλους αστούς πολιτικούς σαν σώμα «πραιτωριανών», κατείχαν - όπως και οι Γερμανοί - μόνον το κέντρο της Αθήνας. Από που διεπίστωσες την τρομοκρατία; Από το Γουδί που ήσουν κλεισμένος με την Ταξιαρχία σου ή από τα θωρακισμένα που πήγαινες στο ξενοδοχείο της Μεγάλης Βρεττάνιας, για να πάρεις εντολές από τους Άγγλους;

Σαν αγωνιστής της ΕΑΜικής Εθνικής Αντίστασης είχα καθήκον ν' απαντήσω στη συνέντευξή σου. Έκφρασα με αντικειμενικότητα και χωρίς επιφυλάξεις και συναισθηματισμούς τα γεγονότα που προσωπικά έζησα, για να τα πληροφορηθείς όπως πραγματικά εξελίχθηκαν. Ελπίζω ότι θα προβληματισθείς και θα έχεις τη δύναμη να παραδεχθείς την ιστορική

πραγματικότητα. Είναι γενικά παραδεκτό ότι σαν αξιωματικός αξιοποίησες τις ικανότητες και στρατιωτικές γνώσεις σου στην εκπλήρωση του προς την Πατρίδα μας καθήκοντός σου στο Αλβανικό Μέτωπο το 1940-41 και στο Ιταλικό Μέτωπο το 1944 σαν διοικητής της Ταξιαρχίας Ρίμινι. Πρέπει όμως να παραδεχθείς ότι μετά την υποδούλωση της Πατρίδας μας έπρεπε και μπορούσες ν' αξιοποιήσεις τις δυνατότητές σου στην υπόδουλη Πατρίδα και να επιδράσεις στην εξέλιξη των γεγονότων θετικά, εάν μάλιστα ανελάμβανες - όπως από τη θέση που κατείχες στον Ελληνικό Στρατό είχες δυνατότητα - πρωτοβουλίες αμέσως μετά την κατέρρευση του Μετώπου στο δεύτερο δεκαήμερο του Απρίλη '41. Εσύ αξιοποίησες τις δυνατότητές σου στη Μέση Ανατολή, όπου κατέφυγες στην περίοδο της Κατοχής, στη Μάχη της Αθήνας το Δεκέμβρη '44 και μετά τη συμφωνία της Βάρκιζας στον πόλεμο κατά του Δημοκρατικού Στρατού Ελλάδας, για να εξυπηρετήσεις συμφέροντα στρατηγικά κι' εκμεταλλευτικά σε βάρος της Ελλάδας και του Ελληνικού Λαού της μεγάλης Βρεττανίας και των Ηνωμένων Πολιτειών της Αμερικής και της ξενόδουλης πλουτοκρατικής ολιγαρχίας της Ελλάδας, η οποία υποστηρίζει τα συμφέροντα κάθε Μεγάλης Δύναμης, που θα εξασφαλίσει τα εκμεταλλευτικά συμφέροντά της.

Απόδειξη του προβληματισμού σου είναι η απάντησή σου «Εκείνο που επιβάλλεται είναι να λησμονήσουμε. Ν' αφήσουμε στα κατάβαθα της καρδιάς μας εκείνο που μας χωρίζει και ν' αγκαλιάσουμε εκείνα που μας ενώνουν», στο δημοσιογράφο Πέτρο Μακρή, η οποία δημοσιεύθηκε στην εφημερίδα «Ελευθεροτυπία» της 16/ΙΙΙ-83.

Τους Έλληνες και τις Ελληνίδες ενώνουν τα κοινά εθνικά και λαϊκά συμφέροντα: Η εξασφάλιση της εθνικής ανεξαρτησίας κι' εδαφικής ακεραιότητας της Πατρίδας μας. Η πολιτική - οικονομική κι' εξοπλιστική αυτοτέλεια της Ελλάδας από κάθε Μεγάλη Δύναμη. Η μη ανάμειξη άλλων Κυβερνήσεων και Κομμάτων στα εσωτερικά μας και των Κυβερνήσεων και Κομμάτων της Ελλάδας στα εσωτερικά των άλλων Χωρών. Η ισότιμη με αμοιβαία συμφέροντες όρους οικονομική - τεχνολογική - μορφωτική κι' εκπολιτιστική συνεργασία με όλα τα Κράτη και τους Λαούς των, ανεξάρτητα από το κοινωνικο-πολιτικό τους καθεστώς. Η εξασφάλιση της ειρήνης στο Βαλκανικό, Μεσογειακό κι' Ευρωπαϊκό χώρο, που θα επιτευχθεί με τον επίμονο Αγώνα των Λαών για

την αποπυρηνικοποίηση, τον περιορισμό των εξοπλισμών, το σταδιακό και πλήρη αφοπλισμό. Η εδραίωση της Δημοκρατίας και του Κοινοβουλευτικού Πολιτεύματος, της ελευθερίας πολιτικής - οικονομικής - συνδικαλιστικής - συνεταιριστικής - μορφωτικής και κοινωνικής οργάνωσης και έκφρασης γραπτά και προφορικά των ιδεών και πεποιθήσεων. Η τεχνολογική ανάπτυξη της βιομηχανίας και της αγροτικής οικονομίας για το ανέβασμα του εθνικού εισοδήματος, που θα επιτευχθεί με συγχρονιζόμενη επιστημονικο-τεχνική μόρφωση συνδυαζόμενη με την παραγωγή και το ανέβασμα της εργατικής συνείδησης των χειρονακτικά και ιδιαίτερα πνευματικά εργαζομένων. Η ανύψωση του Πατριωτισμού όλου του Λαού, ιδιαίτερα της Νέας Γενεάς.

Στην πραγματοποίηση τέτοιας ενότητας πρέπει κάθε Έλληνας κι' Ελληνίδα να συμβάλλει.

Αθήνα, 3 Δεκέμβρη 1988 Με εκτίμησηΣωκράτους 48, 2ος Όροφ. Γραφ.Ι, Θόδωρος Καλλίνος-Αμάρμπεης τηλ.5235310 Συν/χης αποσ.

103

ΕΛΑΣΙΙΙ ΜΕΡΑΡΧΙΑ ΠΕΛ/ΣΟΥΕΠΙΤΕΛΕΙΟΝ - ΓΡΑΦΕΙΟΝ Ιον

ΚΑΤΑΣΤΑΣΙΣ

Ονομαστική των Μονίμων, Εφέδρων εκ Μονίμων και Εφέδρων Αξιωματικών και Καπεταναίων υπηρετούντων εις τας Μονάδας και

Υπηρεσίας της Μεραρχίας.

Α/Α Βαθμός Μόνιμος ή Έφεδρος

Όπλον ή Σώμα

Ονοματεπώνυμο Υπηρεσίαν ην εκτελεί

Δ/σις ΙΙΙης Μεραρχίας1. Υποσ/γος έφ.εκ Μον. Υγειον. Κάνιστρας

Κων/νοςΕπιθ.Υγ. Υπηρ/ας

2. Συν/ρχης -//- Πεζικού Παπασταματιά-δης Κ.

Μέραρχος

3. Αντ/ρχης -//- Ιππικού Δημητρίου Μιχ. Φρούραρχος Τριπόλεως

4. Επίλ/χος Μόνιμος Κονδύλης Ηλίας Επιτελάρχης5. Ταγ/ρχης -//- Αυτοκιν. Μισιχρόνης Κων. Δντής ΙΥ

Γραφείου6. -//- -//- Μηχ/κού Ζέρβας Χρήστος Δντής

Δσεως Μηχανικού

7. -//- -//- Διαχσεως Κώνστας Γεωργ. Δντής Επι-μελητείας

8. Επισμη-ναγός

-//- Αεροπο-ρίας

Ματζουράνης Παναγιώτης

Εις Νοσοκο-μείον

9. Πλωτάρ-χης

-//- Ναυτι-κού Λυκάκης Παύλος Δ/τής Δσεως ΕΛΑΝ

10. Ταγ/ρχης Έφεδρος Δ/σύνης Κουλουμβάκος Ν.

Δ/τής Δικαστικού

11. Λοχαγός Μόνιμος Πεζικού Καραγιαννάκος Δ. Δ/τής Ιου Γραφείου

12. -//- -//- -//- Στασινόπουλος Χρ.

Δ/τής ΙΙΙ Γραφείου

13. Λοχαγός Μόνιμος Διαχσεως Φαγογένης Ηλ. Δ/τής Ελέγχου14. -//- -//- -//- Λιαρομμάτης Απ. Δ/στής Α. Γ.

Σ. Νοσοκ.15. Ίλαρχος -//- Ιππικού Καπιτσόπουλος

Αρ.Δ/ντής ΙΙου Γραφείου

16. Λοχαγός Έφεδρος Μηχ/κού Χριστόπουλος Γεώργ.

Δ/ντής Δια-βιβάσεων

17. -//- -//- -//- Κουτάφας Νικήτας

Δ/ντής ΣΤΥ

18. -//- -//- -//- Τσαγκρώνης Σπυρ.

Δντής Κρυ-πτογραφ.

19. Ανθλ/γός -//- Πεζικού Ντούμας Νικόλαος

Λαϊκός Επιτρόπου

20. Λοχ. Ιατρ. -//- Υγειον. Ντόκας Αλέκος Αρχίατρος Μ/χίας

21. Υπλ/γός Μόνιμος Πεζικού Δίπλας Παναγιώτης

Εις αναρ. άδειαν

22. -//- Έφεδρος Πυρ/κου Μπαλτιμάς Νικ. Δ/τής τμήμ. οπλισμού

23. -//- -//- Μηχ/κού Καπετάνιος Δημήτρ.

Βοηθ. Δσεως Μηχ.

24. -//- -//- -//- Λάγιος Βασιλ. Εις Διάθεσιν25. -//- -//- -//- Κάζαγλης Νικόλ. Προϊστ.Τ.Χ.Μ

ερ.26. -//- -//- -//- Βασιλόπουλος Δ. Προϊστ. Τ.

Τομέα27. -//- -//- Αυτ/των Ζης Δημήτριος Βοηθ. ΙΥ

Γραφείου28. -//- Μόνιμος Πεζικού Παπαπροκοπίου Δ/στής

Κλιβάνων29. Ανθ/ρχος Έφεδρος Ιππικού Γκρουμούτης Νικ. Υπασπιστής30. Υπλ/γός Έφεδρος Διαχσεως Απαλοδήμας

Κων.Βοηθός Επι-μελητείας

31. Ανθ/γός -//- -//- Αλεξόπουλος Χάρης

-//-

32. -//- -//- Πεζικού Κροτσουράκης Κ. Αξκός Εφ/σμού

33. -//- -//- -//- Κοτσομύτης Περικ.

-//-

34. -//- -//- -//- Σπηλιόπουλος Τηλ.

Δ/στής Χρηματικού

35. -//- -//- -//- Τοράκης Νικόλαος

Δ/ντής Δ/σεως

36. -//- -//- -//- Αποστολόπουλος Φ.

ΕΔΑ Μεραρχίας

37. -//- -//- -//- Λιακόπουλος Χρ. Δ/τής Λ.Δ/σεως

38. -//- -//- -//- Λαμπρόπουλος Χαρ.

Διμοιρίτης

39. -//- -//- -//- Δρούλιας Ευάγ. -//-40. -//- -//- -//- Μουλόπουλος

Χρ.Φρούραρχος Τριπόλεως

41. -//- -//- -//- Γιαννίκος Δημ. -//-42. -//- -//- -//- Λαμπαδάρης Δημ. ΕΠΟΝ

Μεραρχίας43. -//- Μόνιμος Πυρ/κού Μουτούσης Νικ. Εις διάθεσιν44. Ανθ/τρος Έφεδρος Υγειον. Μεγρέμης

ΑθανάσιοςΒοηθ. Επιθ. Υγ.Υπηρεσ.

45. -//- -//- -//- Αδαμόπουλος Δημ.

Δ/ντής Υγ. Υπηρεσίας

46. Ανθ/γός -//- Δικαιοσύνης

Χρυσοβιτσιότης Γεώργ.

Γραμ. Στρα-τοδικείου

47. Ανθ/γός Μόνιμος Εμπ.Ναυτικού

Παπαδόπουλος Νικ.

Διαχειριστής

48. -//- -//- Μηχ/κού Μπλάνας Χρήστος

Προϊστ. Ασυρμάτου

49. Ανθ/στής -//- Πυρ/κού Γαβαλάς Νικολ. Διμοιρίτης

ΙΙΙ ΤΑΞΙΑΡΧΙΑ50. Αντ/ρχης Εφ. εκ.

ΜονΠυρ/κού Τσικλητήρας Σπ. Ταξίαρχος

51. Ταγ/ρχης Μόνιμος Πεζικού Γκουμάς Παναγιώτης

Επιτελάρχης

52. -//- -//- -//- Αναστασόπουλος Γ.

Δ/ντής Ιου Γραφείου

53. -//- Εφ. εκ. Μον

Χωρ/κής Φακούνης Χαραλ. Πρόεδρος Στρατοδικ.

54. Λοχαγός Μόνιμος Πεζικού Καλλιμόπουλος Κίμων

Περισυλ. Πυρ/κών

55. Λοχαγός Μόνιμος Υγ/κού Μεταξάς Γεώργ. Αρχίατρος56. Υπλ/γός -//- Αεροπορ. Γκέργκης Παν. Αξ/κός

Δια-βιβάσεων57 -//- -//- Πεζικού Μαυραγάνης

ΓεώργιοςΔ/ντής ΙΙΙου Γραφείου

58. -//- Έφεδρος Αυτ/των Ντάλλας Ανδρέας Υπηρεσία Αυτ/των

59. -//- -//- Πεζικού Γεράνιος Δημήτριος

Λαϊκ.Επιτρ. Στρατ.

60. -//- -//- -//- Παναγούλιας Παν. Υπασπιστής Ταξιαρχίας

61. -//- -//- -//- Ράλλης Ανδρέας Δ/τής Λοχ.Δ/σεως

62. Ανθ/γός -//- -//- Πριόβολος Βασίλειος

Καπετάν Τ/ρχίας

63. -//- -//- -//- Αργυρόπουλος Χ Βοηθ. Ιου Γραφείου

64. Ανθ/γός Έφεδρος -//- Παπανδρεόπου-λος Γ.

Βοηθ. ΙΙου Γραφείου

65. -//- -//- -//- Ράπανος Σωτήρ. Εις Νοσο-κομείον

66. -//- -//- -//- Σιώρης Άγγελος Διαχειριστής67. -//- -//- -//- Διάκογλου

ΕμμανουήλΔιμοιρίτης

68. -//- Μόνιμος -//- Σεφερλής Ηλίας Βοηθ. υπ. Αυτ/των

69. -//- Έφεδρος Μηχ/κού Ζησιάδης Κων/νος

Δ/ντής ΙΙου Γραφείου

70. -//- -//- -//- Παναγόπουλος Θεόδ.

Βοηθ. Ιου Γραφείου

71. -//- -//- -//- Κουτσούμπας Θεόδ.

Ε.Π.Ο.Ν. Ταξιαρχίας

72. -//- -//- -//- Ανδρέσσας Δημήτριος

Ηλεκτρολό-γος

73. -//- -//- -//- Ασημακόπουλος Γ.

Α/ξκός Εφοδιασμού

74. -//- -//- Αυτ/των Πανταζής Δημήτριος

Βοηθ. Υπ. Αυτ/των

75. Ανθ/τρος -//- Υγειον. Κανδιόγλου Ευάγ. Υγειον. Υπηρεσίας

76. -//- -//- -//- Σπηλιόπουλος Θεόδωρος

Βοηθός Αρχιάτρου

77. Ανθ/στής -//- Πεζικού Βέλκος Ελευθέριος

Διαχ/στής Κλιβάνων

78. -//- -//- Πυρ/κού Μητσόπουλος Νικόλαος

Καπ. Νοσ. Ταξ/ρχίας

79. -//- Μόνιμος Αρ/λαξ Μπακατσέλος θεόδωρος

Προϊσταμ. Διεκ/σεως

6ον Σύνταγμα Πεζικού80. Ταγ/ρχης Μόνιμος Πεζικού Βαζαίος

ΕμμανουήλΔιοικητής

81. -//- -//- -//- Χαλκιάς Βασίλειος

Φρούραρχος

82. Ίλαρχος -//- Ιππικού Κονδύλης Νικόλαος

Υπασπιστής

83. Λοχαγός Έφεδρος Μηχ/κού Κόρδας Νικόλαος Σαμποτέρ84. -//- Μόνιμος Πεζικού Παπαϊωάννου

Δημ.Δ/τής Τάγματος

85. Υπλ/γός Έφεδρος -//- Τουμπανάκης Βασ.

Δ/τής Λόχου

86. -//- -//- -//- Δασόπουλος Γεώργιος

Δ/τής Τάγματος

87. -//- Μόνιμος -//- Ασιούρος Γεώργιος

Δ/τής Λόχου

88. -//- Έφεδρος -//- Πανόπουλος Ευάγ.

Επιτελής Τάγματος

89. -//- -//- Μηχ/κού Νιάρχος Ηλίας Επιτελής90. -//- -//- Πεζικού Κυριάκης Αναρ.91. -//- Μόνιμος -//- Τούτουνας Αναστ. Δ/τής Λόχου92. -//- Έφεδρος -//- Παπαδιαμαντό-πο

υλος Κ.Δ/τής Λοχ. Μηχ/των

93. -//- -//- -//- Σπηλιόπουλος Λεων.

Δ/τής Τάγματος

94. -//- -//- -//- Ηλιόπουλος Σταύρος

Δ/ντής Λόχου

95. Υπίατρος -//- Υγειον. Καργάνδος Ανδρ. Ιατρός Συντ/τος

96. Ανθ/γός Έφεδρος Πεζικού Τρακαδάς Ανδρέας

Αξ/κός Πλη-ροφοριών

97. -//- -//- Ιππικού Οικονομίδης Τάκης

Αξ/κός Προαν/σεων

98. -//- -//- Πεζικού Τσιμπουράκης Δημ.

Φρούραρχος Κορίνθου

99. -//- -//- -//- Ζερβός Τάσσος Φρούραρχος Κορίνθου

100. -//- -//- -//- Κυριάκης Βασίλειος

Καπ. Τάγματος

101. -//- -//- -//- Γκολφινόπουλος Δημ.

Ε.Δ.Α.

102. -//- -//- -//- Κουτσουμύτας Θεόδ.

Αξ/κός Πλη-ροφοριών

103. Ανθ/τρος -//- Υγειον. Παυλόπουλος Ανδρέας

Ιατρός Τάγματος

104. Ανθ/γός -//- Πεζικού Καλογήρου Αθανάσ.

Διμοιρίτης

105. -//- -//- -//- Πίκουλας Θεοφ. -//-

106. -//- Μόνιμος -//- Καραγιαννάκος Κων.

-//-

107. Ανθ/τρος Έφεδρος Υγειον. Σουσούνης Σωτήριος

Ιατρός

108. Ανθ/γός -//- Πεζικού Στεφανόπουλος Αθαν.

Δ/τής Λόχου

109. -//- -//- -//- Βάρσος Γεώργιος Διμοιρίτης110. -//- -//- -//- Σωτήρχος Κων. -//-111. -//- -//- -//- Καραγιάννης

Γεώργ. -//-

112. -//- -//- Πυρ/κού Δαρλάσης Δημήτριος

-//-

113. Ανθ/γός `Εφεδρος Πεζικού Λυμπερόπουλος Κων.

-//-

114. -//- -//- -//- Καραλής Παν. Δ/τής Λόχου115. -//- -//- -//- Αναγνωστόπου-λ

ος Οδ.Διμοιρίτης

116. -//- -//- -//- Παπακωνσταντίνου Δ.

-//-

117. -//- -//- -//- Δερβαντζής Γεώργιος

-//-

118. -//- -//- -//- Γιαμπρές Αθανάσιος

-//-

119. -//- -//- -//- Μπολότας Βασίλειος

Δ/τής Λοχ. Μηχ/των

120. -//- -//- -//- Δαβίδ Διονύσιος Διμοιρίτης121. -//- -//- Αντ/κού Κασολέτης

Γεώργ. -//-

122. Ανθ/τρος -//- Υγειον. Κοντογιάννης Ν. Ιατρός Τάγματος

123. -//- -//- -//- Γκέκης Νικ. Βοηθός Ιατρού

124. Ανθ/γός -//- Πυρ/κού Ιωάννου Δημητ. Διμοιρίτης125. -//- -//- Πεζικού Θεοδωρόπουλος

Ι.Δ/τής Λόχου

126. -//- -//- -//- Μουτούσης Νικόλ.

Διμοιρίτης

127. -//- -//- -//- Βλάχος Νικόλαος -//-128. -//- Μόνιμος -//- Παπακωνστα-ντόπ

ουλος Θ. -//-

129. -//- Έφεδρος -//- Αγγελίδης Γεώργ. -//-130. -//- -//- -//- Μαυραγάνης Βλ -//- 131. Ανθ/γός Έφεδρος -//- Σιόλας Γεώργιος Ε.Δ.Α.Αξ.

Πληρ/ριών132. -//- -//- -//- Παπαϊωάννου Ι. Διμοιρίτης133. -//- -//- -//- Στεφάτος

Βασίλειος -//-

134. -//- Μόνιμος Μηχ/κού Άρχος Στέφανος Δ/τής Λόχου135. -//- Έφεδρος Πεζικού Νάκος Σπύρος Διμοιρίτης136. -//- -//- -//- Μποτσίνης Παν. -//-137. -//- -//- -//- Στεφόπουλος

Δημ. -//-

138. -//- -//- -//- Βόϊλας Ευάγγελος -//-139. -//- -//- -//- Μιχαλόπουλος

Γεώργιος -//-

140. -//- -//- -//- Σατήρης Σπύρος -//-141. -//- -//- Πυρ/κού Μιχαλόπουλος

Γεώργ. -//-

142. -//- -//- Πεζικού Μήτσας Σταμάτης Επιτελής143. -//- -//- -//- Χαιρόπουλος

Παν.Δ/τής Λόχου

144. -//- -//- -//- Τζαβέλλας Ευαγ. Διμοιρίτης145. -//- -//- -//- Βασιλείου Αναστ. -//-146. -//- -//- -//- Κασαπάκης Αδάμ -//-147. -//- -//- -//- Ηλιόπουλος

Νικόλ.Δ/τής Λόχου

148. -//- -//- -//- Γαλάνης Ανδρέας Διμοιρίτης149. Ανθ/γός Έφεδρος -//- Κασμαδάκης Στ. -//-150. -//- -//- -//- Καραλής Ελευθ. -//-

151. -//- -//- -//- Ευστρατιάδης Κων.

-//-

152. -//- -//- -//- Βασιλάκος Κων. Δ/τής ΙΙΙ Πολ/ρχίας

153. -//- -//- Μηχ/κού Νίκος Δημήτριος Διμοιρίτης154. Ανθ/στής Μόνιμος Πεζικού Ψυράκης

ΕυτύχιοςΔιαχ/στής Συν/τος

155. Εύελπις -//- -//- Φλίγκος Βασίλειος

Στρ/λόγος

156. Ανθ/στής -//- Πυρ/κού Κατσαρός Κων. Διμοιρίτης157. -//- Εθελο-ντής Πεζικού Λαλιώτης Ιωάν. -//-158. -//- Έφεδρος -//- Ραφτόπουλος

Ανδρ. -//-

159. Ανθ/γός -//- Επιμελ. Παπαθεοδώρου Ευάγ.

-//-

12ον ΣΥΝΤΑΓΜΑ ΠΕΖΙΚΟΥ160. Αντ/ρχης Εφ.εκ.

Μον.Πεζικού Ανδρικόπουλος

Βλασ.Διοικητής Συν/τος

161. Λοχαγός Μόνιμος -//- Μπατσέας Παν. Διοικητής Τάγματος

162. -//- -//- -//- Κοτσώνης Γεώργ. Διοικητής Τάγματος

163. -//- Έφεδρος -//- Γλανόπουλος Χρίστος

Διοικητής Τάγματος

164. -//- -//- -//- Κεντριστάκης Ι. Εις Νοσοκομείο

165. -//- Μόνιμος Στρατολ. Μπουρατζής Γεώργ.

Υπασπιστής

166. Υπλ/γός Έφεδρος Πεζικού Βέργος Γεώργιος Δ/τής Λόχου167. Υπλ/γός Μόνιμος Πεζικού Ζαχαρόπουλος Ι. -//-168. -//- -//- -//- Μανωλόπουλος

Γ. -//-

169. Ανθ/γός Έφεδρος -//- Παπαστεργιόπουλος Η.

Αξ/κός Πληρ/ριών

170. -//- -//- -//- Τρυφωνόπουλος Σωτ.

Αξ/κός Εφοδιασμού

171. -//- -//- -//- Κούκος Ανδρέας ΕΔΑ Συν/τος172. -//- -//- -//- Βασιλακόπουλος

Ανδ.Αξ/κός Οπλισμού

173. -//- -//- -//- Λαγουμιτζής Ανδρ.

Αξ/κός Στρ/λγίας

174. -//- -//- -//- Κυριακουλάκος Μιχ.

Δ/τής Λοχ. Δ/σεως

175. -//- -//- -//- Καρποζήλος Γεώργ.

Σαμποτέρ

176. -//- -//- -//- Γεωργακόπου-λος Χαρ.

Δ/τής Λόχου

177. -//- -//- -//- Κατζόπουλος Ζήσης

Διμοιρίτης

178. -//- -//- -//- Αραβαντινός Παναγ.

Διαχ/στής Τάγματος

179. -//- Μόνιμος -//- Κουτσουμάρης Διον.

Δ/τής Λόχου

180. -//- -//- -//- Αποστολόπουλος Λακ.

Διμοιρίτης

181. -//- -//- -//- Τζαβέλλας Νικολ. Δ/τής Λόχου Μη/χτων

182. -//- -//- -//- Πέτρου Νικ. Διμοιρίτης183. -//- Έφεδρος -//- Τσαγκρής Γεώργ. -//-184. Ανθ/γός Έφεδρος Πεζικού Βόσκας Θεόδωρ. -//-185. -//- -//- -//- Νικολόπουλος

Αναστ. -//-

186. -//- -//- -//- Ματζαβίνος Πέτρος

-//-

187. -//- -//- -//- Καραγιώργας Διομ.

-//-

188. -//- -//- -//- Τσιγκλητήρας Διον.

-//-

189. -//- -//- -//- Μακρυγένης Αλ. -//-

190. -//- -//- -//- Σολωμός Δημ. -//-191. -//- -//- -//- Κατσιμπούρης

Ιωάν. -//-

192. -//- -//- -//- Μπόμπας Λεων. Δ/τής Λόχου193. -//- -//- -//- Νασόπουλος

ΑνδρέαςΔιμοιρίτης

194. -//- -//- -//- Τζουρομάνης Γεώργ.

-//-

195. -//- -//- -//- Ντούρος Αθαν. -//-196. -//- -//- -//- Ροκάνας Σπύρος -//-197. -//- -//- -//- Παπασχάλης

Θωμάς -//-

198. -//- -//- -//- Παπαϊωάννου Γεώργ.

-//-

199. -//- -//- -//- Χαμακιότης Νικ. -//-200. -//- -//- -//- Οικονομόπουλος

Παν. -//-

201. -//- -//- -//- Μπατάλης Ευάγγελος

-//-

202. Ανθ/γός Έφεδρος Πεζικού Γιαννόπουλος Ιωάν.

-//-

203. -//- -//- -//- Χρονόπουλος Δημ.

-//-

204. -//- -//- -//- Αλεξόπουλος Παναγ.

Δ/στής Τάγματος

205. -//- -//- -//- Παναγιωτακό-πουλος Δ.

Εις Νοσοκομείο

206. -//- -//- -//- Πολυκράτης Νικ. Καπετ. Τάγματος

207. -//- -//- -//- Παναγόπουλος Δ/τής Λόχου208. -//- -//- -//- Χατζησταύρου Γ. Διμοιρίτης209. -//- -//- -//- Μπουρλής

Σταύρος -//-

210. -//- -//- -//- Καρνέσης Γεώργιος

-//-

211. -//- -//- -//- Αγαθίας Παναγ. -//-212. -//- -//- -//- Καλλοπίσης

Γεώργιος -//-

213. -//- -//- -//- Καλκατζάκος Σωκράτης

-//-

214. -//- Μόνιμος Ιππικού Στυλιανόπουλος Βασίλ.

Δ/τής Λόχου

215. -//- -//- -//- Σταματόπουλος Κ.

Εις ΙΙ Ανεξ. Απόσπασμα

217. -//- Έφεδρος -//- Μανούκας Αναστάσιος

Διμοιρίτης

218. Ανθ/τρος -//- Υγειον. Πετραλιάς Αντών. Ιατρός Συν/τος219. -//- -//- -//- Κούτουλας Κων. Βοηθ.

Αναρ-ρωτηρίου

220. Ανθ/τρός Έφεδρος Υγειον. Ρόδης Χρίστος Ιατρός Τάγματος

221. -//- -//- -//- Τζίφας Δημήτριος -//- 222. -//- -//- -//- Φωτόπουλος

Αλεξ. -//-

223. -//- -//- -//- Σιώρης Νικόλαος Εις Διάθεσιν224. -//- -//- -//- Τσιριγώτης -//-225. Ανθ/στής Μόνιμος Πεζικού Βέλκος

ΕλευθέριοςΕις Κλιβαν. Τ/χίας

226. -//- -//- -//- Ζερζυβάς Άγγελος

Επιτελής Τάγματος

227. -//- -//- -//- Παπαχρυνθό-πουλος Δ.

Διμοιρίτης

228. -//- -//- -//- Ανδρουτσόπου-λος Γ.

-//-

229. -//- Έφεδρος -//- Σπηλιόπουλος Γ. -//-230. -//- -//- -//- Κοντάκος Παν. Καπετ.

Συν/τος231. -//- -//- Διαχειρ. Γκολφινόπουλος

Χαρ.Διαχ/στής Τάγματος

232. -//- Μόνιμος Μηχ/κού Νικολόπουλος Νικ.

-//-

ΙΙ ΑΝΕΞΑΡΤΗΤΟΝ ΤΑΓΜΑ233. Ταγ/ρχης Μόνιμος Πεζικού Μαντούκος

Νικόλ.Δ/τής Τάγματος

234. Λοχαγός Έφεδρος Τ.Τ.Τ. Ψυχογυιός Γεώργ. Αξ/κός Τ.Τ.235. Υπλ/γός Μόνιμος Πεζικού Κουτσογιαννό-πο

υλος Ηλ.Δ/τής Λόχου

236. -//- Έφεδρος -//- Στεφανάκος Ι. Επιτελής237. Υπλγός Έφεδρος Πεζικού Βλασσόπουλος Ι. Δ/τής Λόχου238. -//- -//- -//- Καμπάσης Αντ. Διμοιρίτης239. -//- -//- -//- Ρένεσης Διον. -//-240. -//- -//- -//- Καψαμπέλης

Ιωάν. -//-

241. Ανθ/γός -//- -//- Αντωνόπουλος Διον.

Αξ/κός Πλη-ροφοριών

242. -//- -//- -//- Ντούλας Πέτρος Διμοιρίτης243. -//- -//- -//- Λουμιώτης

Αναστ.Δ/τής Λόχου

244. -//- -//- -//- Μακριδάκης Δημήτρ.

Διμοιρίτης

245. -//- -//- -//- Τερζής Τάκης Υπασπιστής246. -//- -//- -//- Καραγιάννης

ΕλευθέριοςΣτρ/λόγος

247. -//- -//- -//- Μπαλάσης Χρ. Ταμίας248. -//- -//- -//- Γκρεκιώτης Χρ. Δ/τής Λόχου249. -//- -//- -//- Τριγαζής Γεώργ. Διμοιρίτης250. -//- -//- -//- Σίσκος Αθανάσιος -//-251. -//- -//- -//- Μπαρτζούκας Χρ. -//-252. -//- -//- -//- Δράκουλης Αθαν. -//-253. -//- -//- -//- Μήχανος

ΘεοτόκηςΔ/τής Λόχου

254. -//- -//- -//- Πανταζής Γεώργιος

Διμοιρίτης

255. -//- -//- -//- Σκουλαρίκης Σωτ. -//-256. Ανθ/γός Έφεδρος Πεζικού Μέλιος Γεώργιος Διμοιρίτης257. -//- -//- -//- Πρωτόπαπας

Κων. -//-

258. -//- -//- -//- Δαής Κω/νος Καπετ. Λόχου

ΑΙ ΓΕΝΙΚΟΝ ΣΤΡΑΤΤΙΩΤΙΚΟΝ ΝΟΣΟΚΟΜΕΙΟΝ259. Λοχαγός Έφεδρος Υγειον. Πανουτσόπουλος

Ηλ.Δ/ντής Νοσ/μείου

260. -//- -//- -//- Λαζάρου Παναγ. Παθολόγος261. -//- -//- -//- Βαχλιότης Αν. -//-262. Ανθ/τρος -//- -//- Κόλλιας Ιωάν. Υποδ/ντής

Νοσ.263. -//- -//- -//- Θούας Αριστ. Χειρουργός264. -//- -//- -//- Καπράλος Ανδρ. -//-265. -//- -//- -//- Στασινόπουλος Ι. Αφροδισ/γός266. -//- -//- -//- Κίνας Ιωάν. Οφαλμ/τρος267. -//- -//- -//- Μπράχος Νικ. Χειρουργός268. -//- -//- -//- Παναγάκος Ιωάν.269. -//- -//- -//- Τριανταφυλό-που

λος Δ.Παθολόγος

270. -//- -//- -//- Κούκιος Ιωάν. Οδον/τρος271. Ανθποιός -//- -//- Βολάρης Χαρ. Φαρμακο-ποιό

ς

ΙV ΤΑΞΙΑΡΧΙΑ272. Αντ/ρχης Εφ. εκ.

Μον.Πεζικού Κωστόπουλος

Πανάγ.Δ/τής Ταξιαρχίας

273. Ταγ/ρχης Μόνιμος -//- Ντοματάς Δημ. Δ/ντής Επι-μελητείας

274. Λοχαγός -//- -//- Νικολόπουλος Σ Επιτελάρχης

275. Λοχαγός Μόνιμος Πεζικού Παπαδόπουλος Θεμ.

Δ/ντής ΙΙου Γραφείου

276. Υπλ/γός -//- -//- Βαρτζάκης Ι. Δ/ντής Ιου Γραφείου

277. -//- -//- Ιππικού Πλεμμένος Παν. Δ/ντής ΙΙΙου Γραφείου

278. -//- Εφ. εκ. Μον.

Πεζικού Λεουτσάκος Ι. Λαϊκός Επίτροπος

279. Υπίατρος Μόνιμος Υγειον. Οιχαλιώτης Βασ. Εις ετ. αναρ. άδειαν

280. Ανθ/γός Έφεδρος Πεζικού ΩΡΙΩΝ Καπ. Ταξ/χίας281. -//- Μόνιμος -//- Δρακόπουλος Αχ. Υπασπ. και

Βοηθ.Ιου Γραφείου.

282. -//- -//- -//- Καφίρης Κων. Βοηθ. ΙΙΙου Γραφείου

283. -//- -//- -//- Λακουδάκης Παν. Δ/ντής Διεκ/σεως

284. -//- -//- -//- Αλεξανδρόπου-λος Γρ.

Δ/τής Λόχου Δ/σεως

285. -//- Έφεδρος -//- Αποστολόπουλος Φ.

Συ Ταξ. 9ου Συν. Ευζ.

286. -//- -//- -//- Παπαλεξόπου-λος Δ.

Δ/σις Δικαστικού

287. -//- -//- Πυρ/κού Αργυρόπουλος Φώτ.

Διαχειριστής

288. -//- -//- Μηχ/κού Ζιώρας Δημ. Δ/ντής ΣΤΥ289. Ανθ/τρος Μόνιμος Υγειον. Μπουρίκας Κων. Δ/ντής Υγ.

Υπηρ.290. Ανθ/στής Έφεδρος Μηχ/κού Αγγουράς Κων. Δ/τής Διμ.

Καταστροφ.

8ον ΣΥΝΤΑΓΜΑ ΠΕΖΙΚΟΥ291. Αντ/ρχης Μόνιμος Πεζικού Ρουμπέας Σωτήρ. Δ/τής Συν/τος

292. Ταγ/ρχης Εφ. Εκ. Μον.

Πεζικού Αρετάκης Γ. (Σφακιανός)

Δ/τής ΙΙου Τάγματος

293. Λοχαγός Μόνιμος -//- Παπαδάκος Κων. Δ/τής Ιου Τάγματος

294. Υπλ/γός -//- -//- Κανελλόπουλος Κων.

Δ/τής ΙΙΙου Τάγματος

295. -//- Έφεδρος -//- Αθανασάκος Ευστρ.

Εις Νοσοκομείο

296. -//- -//- -//- Καντιάνης Δημ. Αξ/κός Πληρ/ριών

297. -//- -//- -//- Καλομοίρης Ιωάν. Δ/τής Λόχου Δ/σεως

298. -//- -//- -//- Χριστινάκης Κων. Δ/τής Λόχου299. -//- -//- Πυρ/κού Μιχαλακάκος

Κων.Καπ. Λόχου

300. -//- Μόνιμος Διαχειρ. Χριστάκος Γεώργ. Στρατ/γος301. -//- Έφεδρος Τ.Τ.Τ. Ζερβουλάκος

Σαρ.Δ/ντής ΣΤΥ

302. -//- -//- Μηχ/κού Χοντζέας Παν. Αρχηγός Σαμποτέρ

303. Υπίατρος -//- Υγειον. Σπυρίδης Δημ. Ιατρός Συν/τος304. Ανθ/γός Μόνιμος Πεζικού Σταθάκης Εμμ. Δ/τής Λόχου305. -//- -//- -//- Μπουτσικάρης

Σωτ.Επιμελ. Τάγματος

306. -//- -//- -//- Προκοπίδης Δημ. Διμοιρίτης307. -//- -//- -//- Μακρής Ιωάν. Καπετ.

Τάγματος308. -//- Έφεδρος -//- Γλυκοβάτσος

Πετρ.Διμοιρίτης

309. Ανθ/γός Έφεδρος Πεζικού Λεβεντάκης Πασκ.

Υπασπιστής Συν/τος

310. -//- -//- -//- Λεωτσάκος Θωμάς

Δ/τής Λόχου Πολ/λων

311. -//- -//- -//- Γραμματικάκης Ιωάν. (Αστραπο-γιαννός)

Δ/τής Λόχου

312. -//- -//- -//- Κατούνας Αναστ. Δ/τής Λόχου313. -//- -//- -//- Προκοπίδης

Γεωργ.Διμοιρίτης

314. -//- -//- -//- Σαρρής Ιωάν. Δ/τής Λόχου315. -//- -//- -//- Λελέας Ηλίας Διμοιρίτης316. -//- Μόνιμος -//- Μαστοράκος

Ιωάν. -//-

317. -//- -//- -//- Κυριακάς Δημ. -//-318. -//- Έφεδρος -//- Πετροπουλάκης

Λεων.Καπετ. Τάγματος

319. -//- -//- -//- Μαχαίρας Ευαγ. Δ/τής Λόχου Μηχ/των

320. -//- -//- -//- Καλατζόπουλος Κων.

Συνεργ. Συν/τος

321. -//- -//- -//- Πιερράκος Νικ. Διαχ/στής Λέσχης

322. -//- -//- -//- Παρασκευάς Μιχ. Διμοιρίτης323. -//- -//- -//- Χαντζόπουλος

Ιωάν. -//-

324. -//- -//- -//- Κοκκίνης Νικ. -//-325. -//- -//- Πυρ/κού Καρύδης Κων. -//-326. -//- -//- -//- Σκαλτσάς Αθαν. -//-327. Ανθ/γός Έφεδρος Πυρ/κού Δεδούσης Λάγιος Διμοιρίτης328. -//- Μόνιμος -//- Σάμιος Γεώργ. Δ/τής Λόχου329. -//- Έφεδρος -//- Γκουμόπουλος

Αθ.Διμοιρίτης

330. -//- Μόνιμος -//- Ξανθάκος Παν. Δ/τής Λόχου331. -//- Έφεδρος -//- Μουρλάς Μαν. -//-332. -//- -//- -//- Χρήσιμος Γεώργ. Διμοιρίτης333. -//- -//- -//- Σελιμιώτης Ιωάν. -//-

334. -//- -//- Ιππικού Σαλής Βασίλ. Αξ/κός Πληρ.Τάγμ.

335. -//- Μόνιμος Πυρ/κού Ροζάκης Κων. Εις Νοσοκομείο

336. -//- Έφεδρος -//- Σπυριδάκας Παν. Βοηθός Διαχ.337. -//- -//- Ιππικού Πρεκεζές Θεόδ. Δ/τής Λόχου

Πολ/λων338. -//- -//- Πυρ/κού Κώνοτης Χρ. Καπ. Συν/τος339. -//- -//- Διαχειρ. Κωνσταντινίδης Ι. Εφοδιασ.

Συν/τος340. -//- -//- -//- Καλέργης Παν. Ταμίας

Συν/τος341. -//- Μόνιμος Αυτ/των Κονταλώνης Γ. Δ/τής Λόχου342. -//- -//- Μηχ/κού Κανέλλος Θεόδ. Διμοιρίτης343. -//- -//- Σ.Τ.Υ. Ξυδιάς Νικόλ. Αξ/κός

Δ/σεων Συν/τος

344. -//- -//- -//- Καλύβας Ηλίας Αξ/κος ΣΤΥ345. -//- -//- Μηχ/κού Παναγιωτουνά-κη

ς Γ.Αξ/κός Προανακρί-σεων

346. Ανθ/γός Μόνιμος Διαχειρ. Γεωργούλης Γ. ΕΔΑ ΙΙΙου Τάγματος

347. Ανθ/τρος -//- Υγειον. Σπυρίδης Αναστ. Φαρμακ.ΝοσΣπάρτης.

348. -//- -//- -//- Περδίκης Λεων. Ιατρός ΙΙΙου Τάγματος

349. -//- -//- -//- Καραβίτης Νικ. Ιατρός Ιου Τάγματος

350. Ανθ/γός -//- Φαρμακ. Αμπαλοδήμας Ηλ. ΕΔΑ ΙΙΙου Τάγματος

351. Ανθ/τρος Έφεδρος Υγειον. Γιαννούκος Λεών. ΕΔΑ Συν/τος352. -//- -//- -//- Τσιμικάλης Δημ. ΝοσοκομείοΣ

πάρτης

353. -//- -//- -//- Χρόνης Γεώργ. Ιατρός Τάγματος

354. Ανθ/γός -//- Πυρ/κού Πανταζόπουλος Γ. Δ/τής Λόχου

9ον ΣΥΝΤΑΓΜΑ ΠΕΖΙΚΟΥ355. Ταγ/ρχης Μόνιμος Πεζικού Κλάπας Ηλίας Δ/τής Συν/τος356. Λοχαγός -//- -//- Σταθάκης

ΠαντελήςΔ/τής Ιου Τάγματος

357. Λοχαγός Εφ. εκ. Μον.

-//- Αναστασόπουλος Αν.

Δ/τής ΙΙου Τάγματος

358. Υπλ/γός Μόνιμος -//- Καλαθάς Περικλής

Στρ/γος και οπλισμού

359. -//- Έφεδρος -//- Κουρούσης Γεώργιος

Εις αναρ. άδειαν

360. -//- -//- -//- Κατσούλης Γεωργ.

Δ/τής Λόχου Δ/σεως

361. Υπίατρος -//- Υγειον. Καλοφωλιάς Γεώργ.

Ιατρός Συν/τος

362 Υπλγ/ος -//- Πεζικού Σταθόπουλος Διον.

Διμοιρίτης

363. Υπλ/γός Έφεδρος Πεζικού Ιωαννίδης Δημ. Εις Νοσοκομείο

364. -//- -//- Μηχ/κού Σπηλιότης Γεώργ. Εις Διάθεσιν Ταξ/χίας

365. -//- -//- Πεζικού Σπηλιότης Θεόδ. Διμοιρίτης366. -//- -//- -//- Μπελόκας Αντων. -//-367. -//- -//- -//- Μουτουβέλης

ΠέτροςΑξ/κός Πληρ/ριών

368. -//- -//- -//- Ξυδιάς Δημ. Δ/τής Λόχου Δ/σεως

369. -//- -//- -//- Κούτρος Πέτρος Διμοιρίτης370. -//- -//- -//- Μαργιόπουλος

Βασ.Επιτελής Τάγματος

371. -//- -//- -//- Κωνσταντόπου-λος Δημ.

Αξ/κός Πληρ/ριών

372. -//- -//- -//- Παπαγεωργίου Δημ.

Δ/τής ΙΙΙ Πυλ/ρχίας

373. -//- -//- -//- Καραγγελής Κυρ. Διμοιρίτης374. Ανθ/γός Μόνιμος -//- Παπαγιαννόπουλο

ς Ναπ.Καπετ. Συν/τος

375. -//- -//- Πυρ/κού Μητσάκος Ιωάν. Υπασπιστής376. -//- -//- -//- Πρεκετές Βασίλ. Γραφείον

Εκπ/σεως377. -//- -//- -//- Κότσιρας Αν. Εις αναρ.

άδειαν378. -//- -//- Πεζικού Μακαρούνης

Γεώργ.Εις Νοσοκομείο

379. -//- -//- -//- Σιχαλός Δημ. Εις αναρ. άδειαν

380. -//- -//- -//- Κατσουλέας Γεωργ.

Αντ.Συν/τος-Ε.Τ.Α.Πε

381 Ανθ/γός Έφεδρος Πεζικού Κατσαρός Άγγελ. Επιτελής Φρουρ/χείου

382. -//- -//- -//- Καπέτας Αναστ. Αξ/κός Πληρ/ριών

383. -//- -//- -//- Μπασάκος Ανδρ. Εις αναρ. άδειαν

384. -//- -//- Πυρ/κού Κυράζαλος Ανδρ. Αξ/κός Διαβ/σεων

385. -//- -//- Πεζικού Πουλόπουλος Αθαν.

Διμοιρίτης

386. -//- -//- -//- Καπόπουλος Αθαν.

-//-

387. -//- -//- -//- Καλόγρης Κων. -//-388. -//- -//- -//- Ψυχογυιόπουλος

Κων. -//-

389. -//- -//- -//- Δαλκαφούκης Διομήδης

Εισηγητής Συν/τος

390. -//- -//- -//- Δεδούσης Ηλίας Ε.Δ.Α. Συν/τος391. -//- -//- -//- Μπράβος Βασίλ. -//-

392. -//- -//- Πυρ/κού Τσατάς Φώτιος Δ/τής Λόχου Μηχ/των

393. -//- -//- Πεζικού Σγουρέας Παν. Δ/τής Λόχου Μηχ/των

394. -//- -//- Διαχειρ. Λαζάρου Μιχαήλ Επιμελητεία Συν/τος

395. -//- -//- -//- Κανελέας Χρ. Βοηθ.Αλ. Εφ Συν/τος

396. -//- -//- -//- Σταθόπουλος Αθαν.

Διαχ/στής Συν/τος

397. Ανθ/τρος -//- Υγειον. Γκότσης Νικ. Νοσοκομείο Καλαμών

398. -//- -//- -//- Τράγος Χρύσ. Οδοντ/τρος Συν/τος

399. Ανθ/γός Έφεδρος Ιππικού Μπάστας Ευάγ. Εις αναρ. άδεια

400. -//- -//- Πυρ/κού Νικολόπουλος Κων.

Εις Νοσοκομείο

401. -//- -//- -//- Βρεττός Φώτ. Ε.Τ.Α. Μεσσήνης

402. -//- -//- -//- Ρετζέπης Ιωάν. Επιμελητεία Συν/τος

403. -//- -//- Πεζικού Τζούμης Δημήτρ. Εις Νοσοκομείο

404. -//- -//- Ιππικού Στρατηκόπουλος Αθαν.

-//-

405. -//- -//- Αυτ/των Κορομηλάς Αναστ.

-//-

406. -//- Μόνιμος Πεζικού Καλαθάκης Νικόλ.

-//-

407. -//- -//- -//- Ηλιόπουλος Παν. -//-408. -//- Έφεδρος -//- Μπενάκης

Εμμανουήλ -//-

409. -//- Μόνιμος -//- Παναγάκης Γεώργ.

Δ/τής Λόχου

410. -//- Έφεδρος -//- Λυμπερόπουλος Παναγ.

Σ.Τ.Υ. Συν/τος

411. -//- -//- -//- Σπηλιώτης Ιωάν. Διμοιρίτης412. -//- -//- Υγειον. Ανδριανόπουλος

Κων.Ιατρός Τάγματος

413. Ανθ/τρος -//- -//- Αλεβίζος Κων. -//-414. Ανθ/γός -//- Πεζικού Ζαφείρας Γεώργ. Διμοιρίτης415. -//- -//- -//- Μπιτσάνης Χρ. -//-416. -//- Μόνιμος Ιππικού Μέλιος Νικόλ. Δ/τής Λόχου417. -//- -//- Πεζικού Στούνης Νικόλ. Διμοιρίτης418. Ανθ/γός Έφεδρος Πεζικού Μπασακάρης

Γεώργ.Διμοιρίτης

419. -//- -//- -//- Χριστόπουλος Κων.

-//-

420. -//- Μόνιμος -//- Πισπιρής Ηλίας -//-421. -//- Έφεδρος -//- Κόσοβας Βασ. -//-422. -//- -//- Ιππικού Χατζής Δημήτρ. -//-423. -//- -//- Αεροπορ. Σταυρόπουλος

Σωκρ.Δ/τής Ιης Πολ/ρχίας

424. -//- -//- Ιππικού Γιαννακόπουλος Νικ.

Διμοιρίτης

425. -//- -//- Πεζικού Παναγόπουλος Στ. -//-426. -//- -//- -//- Καλατζής

Δημήτρ.Καπετ. Τάγματος

427. -//- -//- -//- Δρακόπουλος Στ. -//- 428. -//- -//- -//- Δούκας Γεώργ. -//-429. -//- -//- -//- Παπαντινόπου-λο

ς Γ. -//-

430. -//- Μόνιμος -//- Οικονομάκος Κων.

-//-

431. -//- -//- -//- Μπασακίδης Κων.

Δ/τής Λόχου

432. -//- -//- -//- Μπελτέκος Αν. Διμοιρίτης433. -//- Έφεδρος -//- Πετρόπουλος

Δημ. -//-

434. -//- -//- -//- Μαρινόπουλος Παν.

-//-

435. -//- -//- -//- Δραγώνας Κων. -//-437. Ανθ/γός Μόνιμος Πεζικού Καρδάσης Αθ. Δ/τής Λόχου438. -//- -//- -//- Κανταγάρης Ηλ. -//-439. -//- Έφεδρος -//- Ρετζέπης Θεόδ. Διμοιρίτης440. -//- -//- -//- Τσετσέπης Φιλ. -//-441. -//- -//- -//- Βαλσαμάκης

Ιωάν.Δ/τής Λόχου

442. -//- Μόνιμος -//- Δημητρόπουλος Πέτρ.

Διμοιρίτης

443. -//- Έφεδρος -//- Κατσούλης Νικ. -//-444. -//- Μόνιμος -//- Χρυσοσπάθης Χρ. -//-445. -//- Έφεδρος -//- Μιζάρας Βασ. Δ/τής ΙΙης

Πολ/ρχίας446. -//- -//- -//- Σταματόπουλος

Χαρ.Διμοιρίτης

447. -//- -//- -//- Γιαλελής Παν. -//-448. -//- -//- Μηχ/κού Αργυρόπουλος

Παν.Ε.Δ.Α. Τάγματος

449. Ανθ/τρος Έφεδρος Υγειον. Παναγόπουλος Νοσοκομείο450. Ανθ/γός Μόνιμος Πεζικού Παναγόπουλος

Κων.Δ/τής ΙΙΙου Τάγματος

451. -//- Έφεδρος -//- Πιρπιρής Δημήτρ. Καπετ. Τάγματος

452. -//- Μόνιμος -//- Παπαδόπουλος Επαμ.

Δ/τής Λόχου

453. -//- Έφεδρος -//- Μουζάκης Χρήστος

Διμοιρίτης

454. -//- -//- -//- Κλίδωνας Σταύρος

-//-

455. -//- Μόνιμος -//- Γούτος Ηλίας Δ/τής Λόχου456. Ανθ/γός Μόνιμος Πεζικού Νικολακόπου-λος

Σπ.Δ/τής Λόχου

457. -//- -//- -//- Πλαγιαννός Στρατ.

Διμοιρίτης

458. -//- Έφεδρος -//- Μιλίτσης Νικόλ. -//-459. -//- Μόνιμος -//- Κόσυβας Θεόδ. Δ/τής Λόχου460. -//- Έφεδρος -//- Σιαμέτης Φώτιος Διμοιρίτης461. -//- -//- -//- Τασσόπουλος

Νικ. -//-

462. -//- Μόνιμος -//- Μοίρας Λεων. -//-463. -//- Έφεδρος -//- Κριτσωτάκης

Ιωάν. -//-

464. Ιατρός -//- Υγειον. Κανελλόπουλος Σωτ.

Ιατρός Τάγματος

465. -//- -//- -//- Θεοδωρόπουλος Γ.

-//-

466. -//- -//- -//- Φλέστας Φίλιπ. Ιατ. Θερ. Συν/τος

467. Ανθ/στής Μόνιμος Πεζικού Δημακουλέας Πετρ.

Διμοιρίτης

ΙΙον ΣΥΝΤΑΓΜΑ ΠΕΖΙΚΟΥ468. Αντ/ρχης Μόνιμος Πεζικού Σεφερλής

ΕυστάθιοςΔ/τής Συν/τος

469. Λοχαγός -//- -//- Τσεκούρας Βασίλ. Δ/τής Τάγματος

470. Υπλ/γός -//- -//- Παπανικολάου Νικ.

-//-

471. Υπλ/γός -//- -//- Στεργιόπουλος Μιλτ.

-//-

472. Υπλ/γός Έφεδρος -//- Αντωνιάδης Μιλτ. Επιτελής Τάγματος

473. Υπλ/γός Έφεδρος Πεζικού Τσαγγάρης Νικόλ. Αξ/κός Πληρ/ριών

474. Υπίατρος -//- Υγειον. Δουνούκος Δημ. Ιατρός Τάγματος

475. Υπλ/γός -//- Πεζικού Βαρέας Γεώργ. Δ/τής Λόχου

476. -//- -//- -//- Βλάχος Κων. Δ/τής Πολ/ρχίας

477. -//- -//- Ιππικού Βρέντας Αθαν. Δ/τής Λόχου478. -//- -//- Πεζικού Γεωργόπουλος

Ηλ.Δ/τής Πολ/ρχίας

479. -//- -//- -//- Ηλιόπουλος Δημ. Δ/τής Λόχου480. -//- -//- -//- Μπίκος Δημ. Απεσπ/νος481. -//- -//- -//- Σπυρόπουλος Απ. -//-482. -//- -//- -//- Παναγούλιας Παν. -//-483. -//- -//- -//- Παναγούλης Παν. Επιτελ.

Συν/τος-Πρ. 484. Υπίατρος -//- Υγειον. Σιψής Γεώρ. Ιατρός

Τάγματος485. Ανθ/γός -//- Πεζικού Κατσούφης Παν. Δ/στής

Τάγματος486. Ανθ/τρος -//- Υγειον. Σωτηρόπουλος

Γεώργ.Ιατρός Τάγματος

487. Ανθ/γός -//- Πεζικού Δασκαλόπουλος Εύαγ.

Διμοιρίτης

488. -//- -//- -//- Μπαφές Παν. -//-489. -//- -//- -//- Κωνσταντόπου-λ

ος Χρ. -//-

490. -//- -//- -//- Γεωργαντάς Γεώργ.

-//-

491. Ανθ/γός Έφεδρος Πεζικού Παναγάκης Γέωργ.

Διμοιρίτης

492. -//- -//- -//- Γιαννόπουλος Κυρ.

Δ/τής Πολ/ρχίας

493. -//- -//- -//- Παπαϊωάννου Αλκαίος

Διμοιρίτης

494. -//- -//- -//- Μέμος Ιωάννης -//-495. -//- -//- -//- θεοδωρόπουλος

Δ. -//-

496. -//- -//- -//- Γατσόπουλος Φ. Επιτελής

497. -//- -//- Ιππικού Καλόγρης Γεώργ. Αξ/κός Πληρ/ριών

498. -//- -//- Πεζικού Παπαζαφειρό-πουλος Κ.

Διαχειριστής

499. Ανθ/τρος -//- Υγειον. Βασιλακόπουλος Αγ.

Ιατρός

500. Ανθ/γός -//- Πεζικού. Χρυστοφύλης Κων.

Διμοιρίτης

501. -//- -//- -//- Κανελής Ιωάν. -//-502. -//- Μόνιμος Ιππικού Σπεντζούρης Ι. -//-503. -//- Έφεδρος Μηχ/κού Τσουκόπουλος

Αλ.Δ/τής Λόχου

504. -//- -//- Πεζικού Μπόμπος Σαρ. Διμοιρίτης505. -//- -//- -//- Στασινόπουλος

Ανδ. -//-

506. -//- -//- -//- Πανορίτης Γεώργ. -//-507. -//- Μόνιμος -//- Σωτηρόπουλος Σ. Δ/τής Λόχου508. -//- Έφεδρος -//- Γεωργόπουλος

Τασ.Διμοιρίτης

509. Ανθ/γός Έφεδρος Πεζικού Πλέσιας Άγγελ. Διμοιρίτης510. -//- -//- -//- Βασιλόπουλος

Ευαγ. -//-

511. -//- -//- -//- Τσινώνης Παν. -//-512. -//- Μόνιμος -//- Κοτσώνης Κων. Δ/τής Λόχου513. -//- Έφεδρος -//- Αυγερινός Ελευθ. Διμοιρίτης514. -//- -//- Ιππικού Παπαντωνίου -//-515. -//- -//- Πεζικού Σκαλτσάς Κων. -//-516. Ανθ/τρος -//- Υγειον. Μακροσβέλυκος

Γ.Ιατρός Τάγματος

518. Ανθ/γός -//- Πεζικού Χάγιος Γεράσ. Διμοιρίτης519. -//- -//- -//- Καναβούρος Ηλ. -//-520. -//- -//- -//- Τσάκαλης Γεώργ. -//-521. -//- -//- -//- Σαραντόπουλος Δ. -//-522. -//- Μόνιμος -//- Γιαννιός Γεώργ. Δ/τής Λόχου

523. -//- Έφεδρος -//- Χαλδούκης Πέτρος

Διμοιρίτης

524. -//- -//- -//- Σαρρής Νικόλ. -//-525. -//- -//- -//- Λαλιώτης Κων. -//-526. -//- -//- Ιππικού Δασκαλόπουλος

Δ. -//-

527. -//- -//- Πεζικού Κομνηνός Στεφ. Εις Νοσοκομείο

528. -//- -//- -//- Δελλόπουλος Δημ.

-//-

529. -//- -//- -//- Κωνσταντινό-πουλος Β.

Υπ/στής Αξ. Π.

530. Ανθ/γός Έφεδρος Πεζικού Πλεμμένος Γεώργ.

Αξ/κός Πληρ/ριών

531. -//- -//- Τ.Τ.Τ. Κουλόπουλος Ι. Αξ/κός Διαβ/σεων

532. -//- -//- Τ.Τ.Τ. Παπαδημητρίου Ν.

Προϊστ. Τ.Τ.

533. -//- -//- Διαχειρ. Χάσουλας Στεφ. Εφοδ. Συν/τος534. -//- -//- Πεζικού Παπαδόπουλος

Χριστ.Διαχ. Συν/τος

535. -//- Μόνιμος -//- Κάβας Ιωάννης Εις Νοσοκομείο

536. -//- Έφεδρος -//- Μαγέρης Ιωάν. Αξ.Στρατολ. και όπλου

537. Ανθ/στής -//- -//- Κολοκοτρώνης Νικ.

Διμοιρίτης

538. -//- -//- Μηχ/κού Ανδροκόπουλος Δ.

Βοηθ. Αξ. Πληρ.

539. -//- Μόνιμος Πεζικού Ροδόπουλος Νικ. Διμοιρίτης540. -//- -//- Υπηρε-σιώ

νΒόριος Αντων. Αρχ/της

Πεταλωτής

ΙΙον ΜΙΚΤΟΝ ΣΥΝΤΑΓΜΑ ΠΥΡΟΒΟΛΙΚΟΥ

541. Λοχαγός Μόνιμος Πυρ/κού Μαρκόπουλος Ιωάν.

Δ/τής Συν/τος

542. -//- -//- -//- Μπαλτάς Ηλίας Δ/τής Ιης Μοίρας

543. -//- -//- -//- Καλογερόπου-λος Κων.

Δ/τής ΙΙας Μοίρας

544. -//- -//- -//- Αντωνακόπου-λος Δ.

Δ/τής ΙΙΙης Μοίρας

545. Υπλ/γός Έφεδρος -//- Γεωργαράς Κων. Διαχειριστής546. Υπίατρος -//- Υγειον. Χατζόπουλος Νικ. Ιατρός547. Υπλ/γός Έφεδρος Πυρ/κού Παπαστάθης Χρ. Υπασπιστής

Δ.548. -//- -//- -//- Μπάρλας Νικ. Διαθέσιμος549. -//- -//- -//- Καραλής Δημ. -//-550. -//- -//- -//- Ζευγολατάκος Ι. Δ/τής

Πυρ/ρχίας551. -//- -//- -//- Ανδριτσόπουλος

Αθ.Διαθέσιμος

552. -//- -//- -//- Μακρής Ευάγ. -//-553. -//- Μόνιμος -//- Παπαχρήστου

Κων.Δ/τής Πυρ/ρχίας

554. -//- -//- -//- Θάνος Γεώργ. -//-555. -//- Έφεδρος -//- Παπαδάκης Τιμ. Ουλαμαγός556. -//- -//- -//- Παυλής Ανδρέας -//-557. -//- -//- -//- Ζιούτος Ιωάν. Υπασπιστής558. -//- -//- -//- Τσάκωνας Παν. Διαχ.

Χρηματικού559. Ανθ/γός -//- -//- Μιχαλόπουλος Γ. Ουλαμαγός560. -//- -//- -//- Πουλόπουλος Ηλ. Διαθέσιμος561. -//- -//- -//- Παναγόπουλος

Κων. -//-

562. -//- -//- -//- Μπάρλας Νικ. -//-563. -//- Μόνιμος -//- Μουζάκης Γεράσ. Δ/τής

Πυρ/ρχίας

564. -//- Έφεδρος -//- Τοζάνης Γεώργ. Απέλ. ως Εκπαιδευτής

565. -//- -//- -//- Αγγελίδης Άγγελος

Ουλαμαγός

566. -//- -//- -//- Γιαννικόπουλος Σαρ.

-//-

567. Ανθ/γός Μόνιμος Πυρ/κού Μπουζαλάς Βασ. Δ/τής Πυρ/ρχίας

568. -//- Έφεδρος -//- Οικονομόπουλος Παν.

Ουλαμαγός

569. -//- -//- -//- Δαλκαφούκης Δημ.

-//-

570. -//- -//- -//- Ζωντανός Γεώργ. -//-571. -//- -//- -//- Παπαχατζής Παντ. -//-572. -//- -//- -//- Τσιτσιτσώνης

Χαρ. -//-

573. -//- Μόνιμος -//- Ανδρεόπουλος Σαρ.

Δ/τής Πυρ/ρχίας

574. -//- Έφεδρος -//- Βέρρος Αθαν. Ουλαμαγός575. -//- Μόνιμος -//- Στεργιόπουλος

Κων.Δ/τής Πυρ/ρχίας

576. -//- -//- -//- Τσίγκλας Δημήτριος

Ουλαμαγός

577. -//- Έφεδρος -//- Αγγελόπουλος Βασ.

-//-

578. Ανθ/στής -//- Υγειον. Πιερεσάντι Μάριο (Ιταλός)

Βοηθ.Ιατρού

579. -//- -//- Ιερεύς Σωτηράκος Ι. Ιερεύς580. -//- Μόνιμος -//- Ντόνγκας Κων. Ουλαμαγός581. -//- Έφεδρος -//- Κολοβρέντης Αρ. -//-

ΜΟΙΡΑ ΑΥΤΟΚΙΝΗΤΩΝ ΜΕΡΑΡΧΙΑΣ582. Ταγ/ρχης Μόνιμος Αυτ/των Λύτινας Μιχαήλ Δ/τής Μοίρας583. Υπλ/γός Έφεδρος -//- Γκαρδιανός Γ. Αξ/κός

Συνεργείου

584. Ανθ/γός Μόνιμος Αυτ/των Σαραντόπουλος Ανδρ.

Καπετάνιος

585. -//- Έφεδρος -//- Τσιμογιάννης Παν.

Διμοιρίτης

586. -//- -//- -//- Κανελόπουλος Παν.

-//-

587. -//- -//- -//- Πρόβυς Αθαν. -//-588. -//- Μόνιμος -//- Παπαδόπουλος

Παν. -//-

589. Ανθ/στής -//- -//- Χριστόδουλος Νικ.

-//-

ΣΤΡΑΤΙΩΤΙΚΟΝ ΝΟΣΟΣΟΜΕΙΟΝ ΚΑΛΑΜΩΝ590. Υπίατρος Έφεδρος Υγειον. Κανελόπουλος

Παν.Δ/ντής Νο-σοκομείου

591. Ανθ/τρος -//- -//- Πουλόπουλος Αντ.

Υπ/ντής Νο-σοκομείου

592. -//- -//- -//- Αδαμόπουλος Μιχ.

Δ/ντής Ορθοπεδικού

104

ΠΟΛΙΤΙΚΗ ΕΠΙΤΡΟΠΗ ΕΘΝΙΚΗΣ ΑΠΕΛΕΥΘΕΡΩΣΗΣΓΡΑΜΜΑΤΕΙΑ ΠΡΟΕΔΡΟΥΑριθ. Ε.Π. 12

ΠροςΤον Δ/ντήν 5/42 Συν/τος Ευζώνων

Συν/χην κ. Ψαρρόν

Αγαπητέ Συνταγματάρχα,

Η Π.Ε.Ε.Α. που πιστεύω ν' έχετε μάθει το σχηματισμό της στην Ελεύθερη Ελλάδα και που τους σκοπούς της και τις επιδιώξεις της θα διαβάσετε στο εσώκλειστο ιδρυτικό και διάγγελμα της Επιτροπής, εκάλεσε για την πλήρη επιτυχία της Εθνικής Ενότητας σε διαπραγματεύσεις όλα τα πολιτικά κόμματα, τις πατριωτικές οργανώσεις και τον κ. Τσουδερό για το σχηματισμό Κυβέρνησης Γενικού Εθνικού Συνασπισμού. Τις αντιλήψεις μου στο ζήτημα αυτό τις γνωρίζετε και σεις όπως και όλοι οι αξιωματικοί του 5/42 Συν/τος. Σήμερα, ύστερα από τη σοβαρή ανάπτυξη του Εθνικοαπελευθερωτικού κινήματος, ακόμη πιο πολύ δεν μπορεί να εννοηθή ανεξαρτήτως δράσις η αυτοτέλεια. Αντίθετα επιβάλλεται συντονισμός των ενεργειών μας - στρατιωτικών και πολιτικών - για την αποτελεσματικότερη δράση του Εθνικού Στρατού παρά το πλευρό των μεγάλων μας Συμμάχων για τη Διοίκηση της Ελεύθερης Ελλάδας και την εξασφάλιση της κυριαρχίας του Λαού. Απλή στρατιωτική συνεργασία με τον ΕΛΑΣ δεν ήτο αποτελεσματική στο παρελθόν, ακόμη πιο πολύ σήμερα που τα όργανα της προδοτικής κυβέρνησης Ράλλη και άλλα ελληνόφωνα ένοπλα σώματα στην Πελοπόννησο και Μακεδονία, πολεμούν στο πλευρό των Γερμανοβουλγάρων επιδρομέων και εγκληματούν κατά των Ελλήνων Πατριωτών στις Πολιτείες και στα χωριά. Θα έχετε τις πληροφορίες σας

και σεις, μα σας γράφω τις πιο πρόσφατες. Στο Σέληνο Κρήτης, οι Ράλληδες χτύπησαν ομάδες ανταρτών με

αποτέλεσμα τη σύλληψη από τους Γερμανούς 350 ανδρών, που τους έχουν στον Αβέρωφ για τη Γερμανία. 100 πολίτες σκοτώθηκαν στη Λάρισα από τους Γερμανούς σε αντίποινα για την ανατίναξη μιας αμαξοστοιχίας στα Τέμπη. Στην Κοκκινιά και τη Φιλαδέλφεια οι εύζωνες του Ράλλη λεηλάτησαν τα σπίτια και δολοφόνησαν πολλούς. Ο Βρεττάκος και ο Παπαδόγκωνας στην Πελοπόννησο, ο Πούλος, η Π.Α.Ο. και άλλοι στη Μακεδονία, είναι στις άμεσες διαταγές των Γερμανών και πολεμούν λυσσασμένα το αντάρτικο κίνημα. Τα τάγματα του Ράλλη άρχισαν τελευταία να επεκτείνονται και στην ύπαιθρο. Σε συναντήσεις με μονάδες του ΕΛΑΣ έπαθαν πανωλεθρία στην Αττικοβοιωτία, την Εύβοια και αλλού. Τώρα πληροφορούμεθα πως από Μεσολόγγι και Αγρίνι φτάσανε και στην Άρτα και ο σκοπός αυτών των προδοτών δε μας διαφεύγει.

Στην κρίσιμο αυτή ιστορική στιγμή του εθνικοαπελευθερωτικού αγώνα, νομίζω υποχρέωση να σας καλέσω και πάλι τίμια και ειλικρινά, να ενισχύσετε με τη συμμετοχή σας, την ιδέα του σχηματισμού του πολιτικού οργάνου της Εθνικής Ενότητος και της δημιουργίας του Ενιαίου Εθνικού Στρατού. Η Ελληνική πραγματικότης δεν ανέχεται και δεν αντέχει σε κινήματα ξένα προς το απελευθερωτικό, κι' αν επιμένετε, θ' αποδείξετε πως δεν επιδιώκετε, παρά την εφαρμογή καιροσκοπικής πολιτικής και όχι εθνικής.

Εγώ προσωπικά αισθάνομαι ιδιαίτερη ικανοποίηση γιατί μου δόθηκε η ευκαιρία και σαν στρατιώτης να προσφέρω τις υπηρεσίες μου στην πάλη αυτή του Ελληνικού Λαού κατά του φασισμού και θα νοιώσω χαρά κι' ικανοποίηση αν δω χωρίς μικροσυζητήσεις κι' επιφυλάξεις, τους παλιούς μου φίλους και συναγωνιστές να σπεύσουν και να συμβάλλουν αποφασιστικά στον τιτάνειο αυτό αγώνα του Λαού μας.

Το γράμμα μου αυτό σας παρακαλώ να διαβάσετε στους αξιωματικούς του Συν/τος σας κι' ελπίζω πως και αυτοί και οι άνδρες θα συμφωνήσουν τελικά και θα προσχωρήσουν στις τάξεις του Ελληνικού Στρατού. Με φιλικούς χαιρετισμούς Ο Πρόεδρος της Π.Ε.Ε.Α.

Υπογ. Ευρ. Μπακιρτζής Διά την ακρίβειαν 5/42 Σ.Ε.

105

ΕΛΑΣΑΝΕΞΑΡΤΗΤΟ ΤΑΓΜΑ

ΔΙΑΤΑΓΗ ΕΠΙΧΕΙΡΗΣΕΩΝ

Πληροφορίαι. Τμήματα ΕΔΕΣ κατέχουσι το ύψωμα Κρούκιας 1758 τα νότια αυτού αντερείσματα κατά πάσαν πιθανότητα και το ύψωμα Άσχημος. Ωσαύτως υπό Εδεσικών τμημάτων τα οποία συνοδεύονται μεθ' ενός ομαδικού όλμου κατέχονται και τα υψώματα Πετροβουνίου Μουλιαράδων και ιδίως η πλευρά δασωμένη από έλατα προς το Μέρος Παληοχωρίου δεν είναι δε απίθανον τα αυτά τμήματα να έχουν προωθήσει και ομάδας προς Παληοχώρι. Δύναμις εν συνόλω περίπου 350.

Πληροφορίαι υπό των ημετέρων. Τα τμήματά μας κατέχουσι την γραμμήν Πρίζας - Πλαϊκούκι - Άγιοι Απόστολοι, Πέντε Πύργοι Ύψωμα Γκρούπες και εις Λόχος εις Προσήλιο.

Αποστολή Τάγματος. Να καταλάβη και να αφοπλίση τα χωρία Κράνη και Ανατολική ένθα θα αχθή διά της κυρίας δυνάμεώς του δεύτερον με την υπόλοιπον δύναμιν να καταλάβη τα χωρία Χουλιαράδες και Πετροβούνι τα οποία ομοίως θα αφοπλίση και τρίτον να θέση υπό τον έλεγχον του τας γέφυρας Παπαστάθη και Τσιμόβου.

Προθέσεις Διοικήσεως. Θα ενεργήση επιδρομήν εις την περιοχήν Δυτικώς του Αράχθου με αντικειμενικόν σκοπόν να διασπάσει τα υλικά των Εδεσιτών εις Ξεροβούνι και να επιτεθή κατά των βάσεων του Ζέρβα εις το χωρίον Καλέτζι και Πλέσα, επί πλέον να διευκολύνη την ενέργειαν των τμημάτων μας.

Τρόπος ενεργείας. Κυρία προσπάθεια του δεξιού και με δευτερευούσας προσπαθείας το κέντρον και το αριστερόν. Προς τούτο το

απόσπασμα ΙΙ/39 Απόσπασμα θα εξορμήσει εκ των θέσεών του Γκρούπες τα οποίας ήδη κατέχει προς Άσχημον και Μεγάλα Λιθάρια με κύριο ανικειμενικό σκοπό την κατάληψι του υψώματος Κρούκια 1750 και νοτίων αυτού αντερεισμάτων μετά την ολοκλήρωσιν του πρώτου αντικειμενικού σκοπού ο Σ.Δ. και οι λόχοι εφεδρείας θα αχθώσιν επί των καταληφθησομένων αυτών υψωμάτων εκτός του Λόχου Όρθρυος ο οποίος θα συγκεντρωθή και θα σταθμεύση εις Σάπια Βούση (εις τον αυχένα μεταξύ Κιούκιας και Ασχήμου).

Δεύτερος Αντικειμενικός σκοπός. Ευθύς αμέσως άμα τη αφίξει εις τα προρηθέντα υψώματα του Σ.Δ. ο μεν Λόχος Όρθρυος θα διολισθήσει μεταξύ Κράψης και Γοτίστης και δι' επιθέσεως θα προσπαθήσει να αχθή προς Κράψην και Ανατολικήν με αντικειμενικόν σκοπόν την εξερεύνησιν των δασηλίων και οικειών προς αποτροπήν αιφνιδιασμού εξουδετερώνων κάθε φωλεάν αντιστάσεως διά χειροβομβίδων και δι' εκτελέσεως των ανθισταμένων επί τόπου. Ταυτοχρόνως και προς διευκόλυνσιν της ενεργείας του λόχου Όρθρυος ο Λόχος Επαμεινώνδα θα ενεργήσει επίθεσιν εκ των νοτίων υψωμάτων Κρούκιας προς Ανατολικήν και με αντικειμενικόν σκοπόν μετά την κατάληψιν της Ανατολικής χωρίς ν' ασχοληθή ούτε καν με τον αφοπλισμόν των κατοίκων να ολοκληρώσει τον σκοπόν του αποσπάσματος ήτοι να θέσει υπό τον έλεγχόν του την γέφυραν Παπαστάθη ανατρέπων κάθε αντίστασιν διά καταλήψεως του πρασινωπού μαστοειδούς λόφου. Ταυτοχρόνως ο Λόχος Βερμίου με τα πυρά του θα διευκολύνη εκ των θέσεών του την προχώρησιν των άλλων τμημάτων και θ' αποτελή τρόπον τινά γραμμήν ασφαλείας πρώτου αντικειμενικού σκοπού θέσιν πυρός διά των αυτομάτων όπλων θα καταρτίσει έκαστον τμήμα επί των βάσεων, εξορμήσεώς του, η βάσις πυρός θα μετατοπίζεται ανάλογα με την προχώρησίν των. Το τμήμα Μάη - Αυγερινού θα προχωρήσει εις τας θέσεις Κρανιά και Μερλαντζά κινούμενον προς τούτο από της 6ης πρωϊνής ώρας θα εγκαταστήσει δε εις τας θέσεις αυτάς φυλάκια διά των οποίων θα ελέγχη την προς Βαθύπεδον Χαράδρα διά των πλευρικών του δε πυρών προς την Ανατολικήν θα διευκολύνη την προχώρησιν των άλλων τμημάτων. Μετά την κατάληψιν του χωρίου Ανατολικής θα κινηθή προς Αγίους Θεοδώρους, αφού αφήσει το φυλάκιον της Μεράτζας δι' Αγίων Θεοδώρων προς την Δυτικήν όχθην

του Αράχθου απ' όπου με τα πυρά του κατά της γέφυρας Παπαστάθη και του προγεφυρώματος αυτής θα υποβοηθήσει τον λόχον 11/39 να ολοκληρώσει την αποστολήν του.

Ο Ανεξάρτητος Λόχος ΑΒΔΗ διά καταλλήλων θέσεων τας οποίας δέον να κατέχει από της 6ης πρωϊνής θα παρακολουθή αγρύπνως τας προθέσεις των εις Έλατα έναντι Παληοχωρίου και Πετροβούνι Εδεσικών τμημάτων διά προωθημένης περιπόλου ή και δι' εμπίστων προσώπων του χωρίου Παληοχωρίου έτοιμος να επέμβει κεραυνοβόλως εναντίον των εκ των νώτων και πλευρών εάν ταύτα κινηθώσι 1) προς την κατεύθυνσιν Ανατολικής διά Παληοχωρίου 2) προς την γέφυραν Γκόγκοι 3) προς Πρίζαν την οποίαν δέον να προστατεύση πάση θυσία. Εάν δε κινηθούν θα κρατή τας θέσεις του. Εκτός αν αντιληφθή λόγω των γενικότερων επιχειρήσεων τα τμήματα του ΕΔΕΣ να συμπτύσσωνται προς την γέφυραν Τσιμόβου τότε διά κεραυνοβόλου ενεργείας θα καταδιώξη αυτά κατά πόδας.

Το τμήμα Επαμεινώνδα κατά την κατάληψιν των υψωμάτων Άσχημος και Μεγάλα Λιθάρια θα αφήση εις μεν τον Άσχημον 5 άνδρας χωρίς αυτόματον, εις δε τα Μεγάλα Λιθάρια μία πλήρη ομάδα με αποστολήν αμφότερα τα τμήματα να ελέγχουν τας διαβάσεις από Γότιστα και Κράψη επί πλέον δε με άγρυπνον οφθαλμόν να παρακολουθούν τυχόν κινήσεις Γερμανών από Περιστέρι και Μπαλντούμα, εγκαίρως δε να αναφέρουν εις το Σ.Δ. με την υπόλοιπόν του δε δύναμιν θα εκτελέσει την αποστολήν του εις την θέσιν Πύργους Κοντογεώργου ή και ολίγον παρακάτω. Αναλόγως προς το έδαφος θα τοποθετήσει το βαρύ πολυβόλο με τα πυρά του οποίου εναντίον της Κρούκης θα υποστηρίξη την προέλασιν της υπολοίπου δυνάμεώς του προς Κρούκια.

Προπαρασκευή πυρός διά την εξόρμησιν δεν θα γίνει. Τα πυρά θα γίνουν αιφνιδιαστικώς. ΩΡΑ εξορμήσεως διά τα τμήματα που θα κινηθούν η Vη πρωϊνή. Συνιστώμεν φειδώ πυρομαχικών.

Σ.Δ. κατά την έναρξη ύψωμα Γκρούπας ΑΡΕΘΑΣ ΕΡΜΗΣ ΧΡΥΣΩΤΗΣ ΜΠΕΓΝΗΣ

Διά την αντιγραφήνΠαραλήπται Τ.Σ.Υ.11/39 Λόχος ΌρθρυοςΑνθ/γόν Μάην - ΑυγερινόνΒερμίουΚοινοποίησιςΓεν.Στρατηγείου

106

ΓΕΝΙΚΟΝ ΕΠΙΤΕΛΕΙΟΝ ΣΤΡΑΤΟΥΓΡΑΦΕΙΟΝ ΙΙΙ/Α

ΟΝΟΜΑΣΤΙΚΗ ΚΑΤΑΣΤΑΣΙΣΣΥΜΜΑΧΩΝ ΑΞΙΩΜΑΤΙΚΩΝ ΣΥΝΔΕΣΜΩΝΜΕΤ' ΑΝΤΑΡΤΙΚΩΝ ΟΜΑΔΩΝ ΕΙΣ ΕΛΛΑΔΑ

ΠΕΡΙΟΧΑΙ ΟΝΟΜΑΤΕΠΩΝΥΜΟ ΠΑΡΑΤΗΡΗΣΕΙΣ

Ι. ΠΕΛΟΠΟΝΝΗΣΟΣΑΧΑΙΑΣ 1. Λοχαγός Ο' ΟΝΤΟΝΙΕΛ

2. -//- ΓΚΡΕ¶ΚΑΛΑΜΩΝ 3. -//- ΓΚΙΜΠΣΟΝ

4. -//- ΟΥ¸ΛΚΙΣ5. Ταγμ. ΑΝΤΡΙΟΥΣ

ΙΙ. ΗΠΕΙΡΟΣΑΡΤΑΣ-ΙΩΑΝΝΙΝΩΝ 1. Αντ/ρχ. ΜΠΑΡΝΕΣΑΡΤΑΣ - ΦΙΛΙΑΤΕΣ 2. -//- ΤΟΡΡΑΝΣΙΩΑΝΝΙΝΩΝ 3. Λοχ. ΜΑΣΣΟΝΗΓΟΥΜΕΝΙΤΣΗΣ 4. -//- ΡΟΤΖΕΡΣΠΑΡΑΜΥΘΙΑΣ 5. ................................... Είς Αμερικανός

Αξ/κός

ΙΙΙ. ΣΤΕΡΕΑ ΕΛΛΑΣΡΟΥΜΕΛΗΣ 1. Ταγμ. ΜΟΥΛΓΚΑΝΛΑΜΙΑΣ 2. -//- ΝΕΒΙΛΑΓΡΙΝΙΟΝ 3. -//- ΚΛΟΟΥΖ

4. Λοχ. ΧΑΡΤΜΑ¸ΣΤΕΡ

ΔΩΡΙΔΟΣ 5. .................................. Είς Αμερικάνος Αξ/κός

ΙV. ΘΕΣΣΑΛΙΑΠΗΛΙΟΥ 1. Ταγμ. ΠΑΟΥΕΡ

2. Υπ/γός ΜΠΑΡΝΟΥΕΛ

V. ΠΙΝΔΟΣΒ. ΠΙΝΔΟΥ 1. Ταγμ. ΠΡΕΝΤΙΣ(ΚΟΖΑΝΗ)ΠΙΝΔΟΥ 2. -//- ΧΡΙΣ

VI. ΜΑΚΕΔΟΝΙΑΠΑ¸ΚΟΥ 1. Ταγμ. ΤΖΟΝΣΟΝΒ. ΒΕΡΜΙΟΥ 2. Υπ/γός ΜΑΚ ΛΕ¸ΝΔ. ΒΕΡΜΙΟΥ 3. Λοχ. ΚΟΛΛΙΝΣΒΕΡΡΟΙΑΣ 4. Ταγμ.

ΚΑΛΛΟΓΕΡΟ-ΠΟΥΛΟΣΔΡΑΜΑΣ 5. Ταγμ. ΜΙΚΛΘΟΥΕ¸Τ

6. -//- ΚΙΤΚΑ¸7. Λοχ. ΡΙΝΤ

VΙI. ΚΡΗΤΗΗΡΑΚΛΕΙΟΥ 1. Ταγμ. ΡΕΝΤΕΛ

2. Υπ/γός ΟΥΑ¸ΤΣΗΤΕΙΑΣ 3. Ταγμ. ΜΠΑΡΝΕΣ

4. Υπολ. ΧΑΟΥΖΜΑΝΔ. ΚΡΗΤΗΣ 5. Λοχ. ΒΑΡΔΟΥΛΑΚΗΣ

6. Υπ/γός ΦΡΕ¸ΖΕΡ

VΙΙI. ΝΗΣΟΙ ΑΙΓΑΙΟΥΣΑΜΟΣ 1. Υπ/γός ΜΙΝΗΣ

IΧ. ΕΠΤΑΝΗΣΟΣΚΕΦΑΛΛΗΝΙΑΣ 1. Υπ/γός ΠΙΤΣΙΛΑΔΗΣΖΑΚΥΝΘΟΣ 2. Ανθ/γός ΤΣΙΓΚΟΥΝΗΣ

3.Υπόλ. ΚΟΝΤΟΠΟΥΛΟΣ

107

ΤΟΥ ΑΓΓΛΟΥ ΣΤΡΑΤΗΓΟΥ κ. ΕΝΤΥΣΤΟ ΘΕΣΣΑΛΙΚΟ ΣΥΝΕΔΡΙΟ ΤΟΥ ΕΑΜ

Με μεγάλο ενθουσιασμό και τεράστιες εκδηλώσεις διά τους συμμάχους και την αντάρτικη Αγγλορωσσοαμερικανική συμμαχία υποδέχεται το ακροατήριο τον Άγγλο στρατηγό κ. Έντυ αρχηγό της Στρατιωτικής αποστολής του Συμμαχικού Στρατηγείου Μέσης Ανατολής εν Ελλάδι.

«Θέλω να πω μερικά σε σας. Αρχίζει ο στρατηγός πολύ ειλικρινά σαν να είσαστε στο σπίτι μου στην Αγγλία ή σαν να είμαι εγώ στο σπίτι σας στην Ελλάδα.

Κατά τη διάρκεια των δέκα μηνών που πέρασα εδώ γνωριστήκαμε με πολλούς αρκετά καλά και έζησα εις τα σπίτια σας και γι' αυτό αισθάνομαι ότι δεν υπάρχει καμιά δυσκολία να σας πω, ότι θέλω να σας πω ακριβώς όπως μιλώ με τους αρχηγούς σας και αυτοί μου λένε αυτά που θέλουν και με αυτόν τον τρόπον έχομεν πλήρη εμπιστοσύνην και μπορούμε να συνεχίσωμε τον πόλεμον (ζητωκραυγές χειροκροτήματα).

Ένας αγνός ανταρτικός πόλεμος όπως είναι αυτός ανατέλλει από την ελεύθερη εκδήλωση της θελήσεως ενός λαού να πολεμήση κατά του κατακτητή. Ένα τέτοιο ανταρτικό κίνημα είναι αδύνατο χωρίς αρχηγούς διά την οργάνωσιν, αρχηγούς διά τον συντονισμόν. Πολιτικούς Αρχηγούς για τις μάζες και στρατιωτικούς αρχηγούς διά τας εξοπλισμένας δυνάμεις.

Σε πολλά μέρη της Ελλάδας που πήγα βρήκα το ΕΑΜ να αναλαμβάνει τις ευθύνες αυτές και πλήρη επίγνωση της σπουδαιότητάς των. Η συνεργασία και το ηθικό του Λαού σ' ένα τέτοιο ανταρτικό κίνημα έχει μεγάλη σημασία.

Και θα σας πω αμέσως μερικά λόγια πάνω σ' αυτό.Οι στρατιώτες της Αγγλίας δεν θα ξεχάσουν ποτέ το καλό

ξεπροβόδισμα που τους έκανε ο Ελληνικός Λαός όταν το 1941

αναγκάστηκαν να φύγουν προσωρινά προ των επιδρομέων αξονικών ορδών.

Η Κυβέρνησίς μου ξέρει καλά και καταλαβαίνει πλήρως το αληθινό πνεύμα του Ελληνικού Λαού, την πεποίθησή του στην υπόθεση των ενωμένων Εθνών των οποίων είναι μέλος. Κυτάξτε αυτές τις δύο σημαίες (δείχνει την Αγγλικήν και Ελληνικήν σημαία). Αλλά δεν ξέραμε σίγουρα αν το ΕΑΜ λόγω του γεγονότος, ότι τα πολεμικά κόμματα δεν ήταν με το μέρος τους, δεν ήτο όργανο ορισμένων φιλοδόξων πολιτικών των Αθηνών ή αν ο κύριος σκοπός ήτανε να βοηθήσει τον Ελληνικό, σ' ένα ανιδιοτελές Εθνικό ξεκίνημα για το ξεκίνημα του άξονος. Είμαι ευτυχής που θα σας πω ότι αυτές οι αμφιβολίες δεν υπάρχουν πια (ζητωκραυγές και χειροκροτήματα).

Έχετε εμπιστοσύνη στους σκοπούς του ΕΑΜ όχι μόνον για την Ελλάδα αλλά και για όλα τα Έθνη.

Για πολύ καιρό επίσης νομίζω ότι το ΕΑΜ έβλεπε την Αγγλική Αποστολή στην Ελλάδα με ένα βαθμό δυσπιστίας, είμαι ευτυχής που θα σας πω ότι κι αυτό δεν είναι έτσι (χειροκροτήματα κ.λ.π.).

Υπήρξε πεποίθηση μεταξύ μερικών ότι η Αγγλία επιθυμούσε να υποστηρίξει το βασιληά και την έξω Κυβέρνηση για να πετύχει τα συμφέροντά της σ' αυτή τη χώρα μετά το τέλος του πολέμου και ότι η Βρεττανική Αποστολή σ' αυτή τη χώρα είχε σταλή γι' αυτό το σκοπό. Δεν είναι καν ανάγκη να σας πω σήμερα ότι αυτά δεν είναι σωστά.

Η Βρεττανική Στρατιωτική Αποστολή εστάλη στην Ελλάδα με ένα μόνο σκοπό, να σας βοηθήση στο στρατιωτικό αγώνα σας. Καταλαβαίνουμε ότι λόγω των περιστάσεων η έξω Κυβέρνησις δεν είχεν επαφήν τρία ολόκληρα χρόνια με σας και την διάρκεια των οποίων σεις υποφέρατε με ανδρείαν και αλύγιστον φρόνημα κάτω από τον αδυσώπητο κατακτητή. Αλλαγές γνωμών έχουν επέλθει σ' αυτή τη χώρα στο μεταξύ. Ξέρω η Κυβέρνηση Καϊρου το καταλαβαίνει όπως ο Βασιληάς.

Θέλω να καταλάβετε το εξής, ότι σύμμαχοι δεν μπορούν και ποτέ δεν θα ανακατευθούν με καθαρώς Ελληνικές υποθέσεις (χειροκροτήματα παταγώδη ουρανομήκεις ζητωκραυγές). Είναι δική σας δουλειά, δουλειά του λαού να αποφασίση για τη μορφή του μελλοντικού πολιτεύματος και των αντιπροσώπων του αμέσως μόλις το επιτρέψουν οι στρατιωτικές επιχειρήσεις.

Σας βεβαιώ ότι θα προσώσουν οι σύμμαχοι την υπόσχεση που έδωσαν με το χάρτι του Ατλαντικού. Δεν έχουμε το δικαίωμα να ασχοληθούμε με καθαρώς Ελληνικές υποθέσεις (χειροκροτήματα). Ο Βασιληάς σας σύμφωνα με το Νόμο έφυγεν ως εκπρόσωπός σας και γι' αυτό αναγνωρίζεται από την Κυβέρνησίν μου.

Είναι δικαίωμά σας και όχι δικαίωμά μας να αποφασίσετε περί αυτού (φωνές Ζήτω οι Σύμμαχοι. Ζήτω ο Χάρτης του Ατλαντικού) θάρθη η μέρα που θα μπορέσουν όλοι οι Έλληνες όχι μόνον οι ελεύθεροι Έλληνες να αποφασίσουν για ότι θέλουν.

Ως τότε η Κυβέρνησίς μου θα αναγνωρίζεται ως νόμιμος.Σας υπόσχομαι με την πρώτη ευκαιρίαν ότι θα σας δοθή το

δικαίωμα να αποφασίσετε για τη μορφή της Λευτεριά σας και της διακυβέρνησής σας. Ό,τι αποφασίσετε ξέρω ότι θα το τιμήσουμε (κάθε είδους εκδηλώσεις σε αρκετό διάστημα). Ως ότου το επιτρέψουν οι στρατιωτικές επιχειρήσεις οι στρατιωτικοί αντικειμενικοί σκοποί έχουν προτεραιότητα - δεν μπορούμε να επιτρέψουμε σε τίποτα να τις ανακόψει. Είμαι βέβαιος ότι αυτό το καταλαβαίνετε. Τόσον ο κ. Χαλλ από μέρους της Αμερικής, όσον και ο κ. Ήντεν από μέρους της Αγγλίας έχουν εκδηλώσει την επιδοκιμασίαν του τελευταίου λόγου ο οποίος ραδιοφωνήθηκε απ' τον Έλληνα Βασιληά, στον οποίον μεταξύ άλλων έλεγε τα εξής:

«Ευθείς ως η Ελληνική Κυβέρνησις θέσει πόδα επί του Ελληνικού εδάφους θα παραιτηθεί ώστε να καταστή δυνατόν να σχηματισθή κυβέρνησις πλήρως αντιπροσωπευτική και της οποίας η σύνθεσις να εγγυάται την ελεύθερην διαξεγωγήν των εκλογών».

«Αυτή η προσωρινή Κυβέρνησις που θα σχηματισθή έτσι θα έχει την ευθύνην της εξασφαλίσεως ελεύθερων εκλογών για μια Συντακτική Συνέλευση με εντεταλμένον καθήκον ν' αποφασίση για το μελλοντικό Σύνταγμα της Ελλάδος παριλαμβανομένου και του ζητήματος της υπάρξεως ή μη Μοναρχίας».

Όπως σας έχω ήδη ειπή κανένα ανταρτικό κίνημα δεν μπορεί να επιζήσει χωρίς τη θέληση του Λαού στο πλευρό του. Ένας λαός δεν μπορεί να καθοδηγηθή και οι προσπάθειές του να συντονισθούν χωρίς πειθαρχία α) Η συνειδητή εθελοντική πειθαρχία όπως στην Αγγλία, β) η επιβαλλόμενη διά της βίας πειθαρχία όπως στο Ναζισμό.

Ευρήκα με μεγάλη ευχαρίστηση ότι η πειθαρχία την οποίαν έχετε εσείς στη Θεσσαλία υπό τον Αρχηγόν σας Καραγιώργην είναι του πρώτου είδους (χειροκροτήματα). Συνειδητή και εθελοντική και ως τοιαύτη είναι πολύ πιο ειλικρινής κι έχει περισσότερη αξία εις την κοινήν μας υπόθεσιν.

Οι μάζες παίρνουν πρωταρχικό ρόλο εν συνδυασμώ με τις στρατιωτικές μονάδες. Αναφέρουμε τον οπλισμένο λαό. Αν θέλανε μπορούσαν να κάμουν τον αγώνα αδύνατον, μπορούσαν να προσώσουν τους οπλισμένους στον εχθρό. Η δική τους συνεργασία είναι απαραίτητη. Ως αποτέλεσμα των επιχειρήσεων των οπλισμένων ανταρτικών δυνάμεων ο αθώος λαός πολύ συχνά υποφέρει, τα σπίτια του καίγονται η βομβαρδίζονται. Έχετε υποφέρει πολλά στην Ελλάδα. Υπάρχουν όμως και άλλες χώρες που δοκιμάστηκαν περισσότερο όπως η Πολώνια, η Ρωσία κ.λ.π. Πιστέψτε με.

Αυτή η Αποστολή (Η Αγγλική στην Ελλάδα) κάνει ότι μπορεί για να ανακουφίση τα δεινά του λαού, δίνοντας μικρά χρηματικά βοηθήματα ίσως όχι αρκετά για την αγορά τροφίμων για το χειμώνα.

Πρέπει να κρατήσετε απτόητο φρόνημα. Η συνεισφορά σας στον ανταρτικό αγώνα έχει μεγάλη σημασία. Σιγά αλλά σταθερά ο πόλεμος προοδεύει προς το βέβαιο τέλος με την βοήθειαν των εξωτερικών δυνάμεων, αλλά και με την βοήθεια των δυνάμεων που είναι μέσα στην Ελλάδα.

Διερωτώμαι εάν ξέρετε το σοβαρό ρόλο που έπαιξεν ο Ελληνικός Στρατός στη Μέση Ανατολή κατά το πρώτο μέρος της Αφρικανικής εκστρατείας. Ο Ελληνικός στόλος είναι σήμερα αρτιότερος από όσο ήταν ποτέ στην ιστορία του. Η Ελληνική Αεροπορία σήμερα είναι ισχυροτέρα παρά ποτέ και έπαιξε σημαντικότατο ρόλο κατά την διεκπεραίωσιν των συμμαχικών στρατών προς τη Σικελία προ ολίγων εβδομάδων.

Εμείς μαζί με τις δικές σας προσπάθειες θα οπλίσουμε όσους μπορέσουμε ανθρώπους στην Ελλάδα (ζητωκραυγές - φωνές: Όλους!!! Όλους!!! Όλους!!!).

Αλλά εσείς οι άοπλοι μπορείτε με πολλούς τρόπους να ενισχύσετε τον αγώνα επιτυχώς 1/ κάμνοντες κατασκοπείαν 2/ με ανυπακοή των πολιτών στον κατακτητή και τα όργανά του και 3/ με οργανωμένας επαναστάσεις εν συνδυασμώ με τας ενόπλους δυνάμεις (φωνές από

όλους: θέλουμε όπλα... όπλα... όπλα...).Οι προσπάθειές σας είναι σχεδόν άσκοπες και ίσως βλαβερές, αν

δεν συντονισθούν και συγχρονισθούν προσεχτικά με τις στρατιωτικές προσπάθειες.

Τίποτα δεν πρέπει να επιτραπή να συμβή άνευ διαταγής. Τα πάντα πρέπει προσεχτικά να οργανωθούν εν συνδυασμώ με τις οδηγίες από τα διάφορα Γενικά Στρατηγεία του ανταρτικού στρατού, τα οποία θα δέχονται διαταγάς από το Κοινό Γενικό Στρατηγείο. Επομένως ο πληρέστερος δυνατός σύνδεσμος είναι αναγκαίος μεταξύ του ανταρτικού στρατού, που είναι υπό τας διαταγάς των συμμάχων και του Αρχιστρατήγου Μέσης Ανατολής Ουϊλσωνος.

Αν και αυτή η αποστολή είναι στρατιωτική έχει σκοπόν σύγχρονα με τη στρατιωτική βοήθεια της ανταρτικής προσπαθείας εν συνδυασμώ με τα σχέδια των συμμαχικών στρατιών της Μέσης Ανατολής να βοηθήσει και την Εθνική πολεμική προσπάθεια του Λαού της ελευθέρας και της κατεχομένης Ελλάδος.

Πρέπει να θυμούμαστε ότι όλες οι ανταρτικές οργανώσεις πρόκειται τώρα να συγκεντρωθούν με πλήρη αρμονίαν για την κοινή υπόθεση σύμφωνα με τους όρους του νέου στρατιωτικού συμφώνου με την Μέση Ανατολή.

Για να πετύχουμε το μεγάλο έργο της απελευθερώσεως της Ελλάδος και όλου του κόσμου από την τυρρανίαν του αξονικού ζυγού, συνεργασία, εμπιστοσύνη και αρμονία εις τας σχέσεις μεταξύ όλων ημών στην Ελλάδα είναι απαραίτητη ώστε να παρουσιάζεται ένα εθνικό ενωμένο μέτωπο στο πλευρό των ενωμένων εθνών για την επίτευξη του κοινού σκοπού. Οι Σύμμαχοι εδώ και μερικούς μήνες έχουν αναλάβει την επίθεση στην Μεσόγειο. Η Αφρική απελευθερώθηκε από τον αξονικό ζυγό. Μια αιματηρή μάχη διεξάγεται σήμερα στην Σικελία - πότε θάρθη η σειρά αυτής της χώρας δεν μπορούμε ακριβώς να ξέρουμε - μπορεί νά' ναι πολύ γρήγορα μπορεί να' ναι και μετά μερικούς μήνας - πρέπει να έχετε εμπιστοσύνη στους αρχηγούς των Συμμάχων της Μέσης Ανατολής. Πρέπει να βεβαιωθούμε ότι δεν έχει παραληφθή τίποτα από τις αναγκαίες ετοιμασίες για τη μεγάλη μέρα που αυτή η χώρα θα κληθή να φέρη την υπέρτατη προσπάθεια. Και τότε ξέρω ότι η απάντηση στη Φωνή του Στρατηγείου της Μέσης Ανατολής δεν θα' ναι μόνο ακαριαία αλλά

μια πειθαρχική απάντηση εν πλήρη συμφωνία με τα στρατιωτικά σχέδια των συμμάχων - θέλω να εκφράσω εις τον λαόν της ελευθερίας και της κατεχόμενης Ελλάδος τη μεγάλη ικανοποίηση και εκτίμηση που τις έχω για το αλύγιστο φρόνημά τους και για τη συνεχή πιστή ανεκτίμητη βοήθεια προς τους συμμάχους.

Θα κληθείτε σεις να παίξετε εις το μέλλον ένα σπουδαίο μέρος εν συνδυασμώ με τους συμμαχικούς στρατούς αποβάσεως, καθ' ον χρόνον ο ανταρτικός στρατός θα συνεργάζεται πλήρως με αυτές.

Δεν μπορούμε και δεν θα ησυχάσουμε ποτέ μέχρι της πλήρους ήττης του άξονος ή της άνευ όρων παραδόσεως». (Παρατεταμένα χειροκροτήματα και ενθουσιώδεις εκδηλώσεις καταπνίγουν τα τελευταία λόγια του Άγγλου Στρατηγού).

108

Έκθεση

Με το δημιουργηθέν επεισόδιο Γκότσε αποφασίσαμε να πάμε εγώ και ο συναγ. Ν. Πούπτης κατόπιν εντολής του ΔΜΓ σ. Πάσιο, μια που ασκούσαμε προσωπική επιρροή στον Γκότσε, για να ιδούμε από κοντά όλη την κατάσταση και ποία ήταν τα ελατήρια που δημιουργήθηκαν όλα αυτά.

Είναι γεγονός ότι όσοι αντιπρόσωποι του ΕΛΑΣ που πήγαν να συζητήσουν με το Γκότσε, δεν τους είχε φανερώσει το μυστικό παρ' όλο που φαινότανε ποια κατάσταση επικρατούσε στο Τάγμα.

Προσωπικά ο ίδιος κάλεσα τον Γκότσε και τον παρεκάλεσα αν είναι δυνατόν στη φιλία μας που έχομε να μου φανερώση το τι συμβαίνει και πως δε θέλω ψέμματα να μου πη για να μη κάθομαι άδικα στο Τάγμα και αν είναι δάκτυλος εξωτερικός να φύγω κι' αν δεν είναι, να βάλω τα δυνατά μου να το βάλω στη σωστή γραμμή και περιμένω απάντηση τι γνωρίζω απ' όλα αυτά.

Η πρώτη απάντησή του ήταν ότι δεν θα σου κρύψω τίποτα, θα σου

τα πω όλα. Και αρχίζει.Δεν μπορείς να κάνεις τίποτε γιατί το Τάγμα μου δεν υπακούει στο

Κ.Κ.Ε. ούτε στον ΕΛΑΣ. Εμείς συνδεόμαστε με τη Σερβική Μακεδονία και από κει παίρνουμε καθοδήγηση με συνδέσμους που μας στέλνουν ταχτικά όπως τους στέλνουμε και μεις.

Πήραμε την εντολή να στρατολογήσουμε όσους μπορούμε περισσότερους, αλλά καθαρώς Σλαβομακεδόνες και η Μπιγάδα της Σερβίας μας χορηγεί (5.000) πέντε χιλιάδες όπλα και ανάλογα οπλοπολυβόλα και ιματισμό. Πήραμε και ορισμένο ιματισμό και οπλισμό. Αν έπαιρνα όλα αυτά θα χορηγούσα και ορισμένα για το υπόλοιπο ΕΛΑΣ. Εις ερώτησή μου πως ονομάζεται αυτός από τη Σερβία με τον οποίο συνδέεσαι, μου απαντά λέγεται Όρσεφι και πως αυτός μας έχει δώσει εντολή ότι, ότι υλικό θα στέλη, όλο θα προορίζεται αποκλειστικά για το Τάγμα μου και σε περίπτωση που θα θελήση να μας κατασχέση ο ΕΛΑΣ να του τα επιστρέψουμε πίσω να μη τα πάρη ο ΕΛΑΣ. Η επιστράτευσή μας συνεχίζεται και έχουμε άλλους 300 άντρες και θα βαδίσουμε για την δημιουργία Σλαβομακεδονικής Μεραρχίας. Τον απαντώ αν είναι σωστό αυτό που κάνει και ότι φέρνει μεγάλη διάσπαση και πως η θέση του είναι με μας και όχι με τους Σέρβους, μου απαντά το εξής πως:

Είναι αλήθεια ότι ο Όρσεφ ακολουθεί Σωβινιστική πολιτική κι' εγώ θέλω να βάλω γραμμή και Σερβική και Ελληνική.

Του είπα ότι είναι υπεύθυνος για όλα αυτά που συμβαίνουν και που θα συμβούν μετέπειτα μου απαντά ως εξής ότι, εσείς αν θέλετε να με χτυπήσετε εγώ δεν θα σας χτυπήσω, αλλά θα συμπτυχθώ προς τη Σερβία όπου και μας έχουν πη οι Σέρβοι «αν σας κυνηγήσουν να έρθετε σε μας».

Του κάνω έκκληση για τελευταία φορά ότι αυτό είναι εγκληματικό που κάνει και θα πρέπει να ακολουθήσει εμάς, τον εγγυώμαι ότι το Τάγμα σου μπορούμε να το αφήσουμε αρκεί να προσχωρήση κάτω από τις εντολές του ΕΛΑΣ και να κόψη κάθε επαφή με τους Σέρβους και να γίνη η εκκαθάρισή του από διαφόρους Κομιτατζήδες μου απαντά: πως αδυνατεί να το κάνη και είναι αδύνατον πλέον να το λύσουμε εμείς αυτό το ζήτημα.

Τότε μονάχα μπορεί να λυθή όταν έρθη σε συνεννόηση το ΚΚΕ με το ΚΚ Σερβίας. Τότε μονάχα μπορούν να λύσουν το ζήτημα αυτό από

που να καθοδηγούμαστε εμείς. Άλλη λύση δεν υπάρχει, εσύ αν θέλεις μου λέγει δούλεψε στο Τάγμα μου και δημιούργησε Κ.Ο. Αλλά πάρε υπ' όψη σου ότι θα βγουν όλοι οι κόποι σου άκαρποι δεν πιστεύει κανείς στο ΚΚΕ, διότι μας υπεσχέθησαν να κάνουμε Μεραρχίαν και δεν μας αφήνουν τώρα.

Η γνώμη μου είναι ότι πραγματικά όπως μου τα είπε έτσι είναι παίρνοντας υπ' όψη μου και άλλα ντοκουμέντα που είχα, ανταποκρίνονται πλέρια στην πραγματικότητα.

Είναι γεγονός ότι μετά την αιχμαλωσία που έγινε μιας Διμοιρίας του Γκότσε εκ μέρους των τμημάτων μας ΕΛΑΣ ανησύχησε πολύ αστειεύοντας λέγοντας μου αφού εκεί συλλάβατε τμήμα δικό μου κι' εγώ πρέπει να συλλάβω το Εφεδρικό και σένα μαζί υπονοώντας εμένα, ευτυχώς δε με πείραξε διότι τον έδωσα την πρέπουσα απάντηση.

Με την ευκαιρία που πήγα στο Τάγμα Γκότσε είδα την πραγματική κατάσταση που επικρατεί, ότι εκεί μέσα συγκεντρώθηκαν όλα τα αντιδραστικά στοιχεία που είχαν τεθεί επικεφαλής της Βουλγαρικής προπαγάνδας και οι καθοδηγητές του Κομιτάτου όλοι εκεί μέσα βρίσκονται και έχουν αναλάβει τη Διοίκηση του Τάγματος σε ξεχωριστή φράξια και κρύβονται πίσω από τον Γκότσε χωρίς ο Γκότσε να τους καταλάβει διότι και σ' αυτά επέδρασαν αυτοί. Ουσιαστικά αυτοί καθοδηγούν το Τάγμα παρά ο Γκότσε.

Δυστυχώς δεν μπορεί να το καταλάβει και παρασύρθηκε από αυτό ο Γκότσε. Η κατάσταση είναι χαώδης. Εκεί μέσα βρίσκουν το καταφύγιό τους όλοι οι φασίστες Κομιτατζήδες.

Υπογραφή Σλομπόντας

Ακριβές αντίγραφον Σταύρος

109

Ε.Λ.Α.Σ.ΧVI ΤΑΞΙΑΡΧΙΑΕΠΙΤΕΛΕΙΟΝ ΓΡΑΦΕΙΟΝ 1ονΑΡΙΘΜ.7151

ΔΙΑΤΑΓΗ

Κοινοποιούμεν κατωτέρω την υπ' αριθμ. 9752/15-7-44 Δ/γήν ΧΙΙΙ Μεραρχίας συνεπεία της υπ' αριθμ. ΙΙΙΙ/6-7-44 Δ/γής Γραμματείας, Στρατιωτικών προς γνώσιν και κοινοποίησιν μερίμνη των Διοικήσεων εις όλην την κλίμακα της ιεραρχίας.

Σ.Δ.Τ. 20-7-44ΠΑΡΑΛΗΠΤΑΙ Η Διά την ακρίβειαν Άπαντα τμήματα ΧVΙ Ταξιαρχία Το Ιον Γραφείον Α. ΚΑΤΣΑΡΟΣ Τ.Υ.

Π.Ε.Ε.Α.ΓΡΑΜΜΑΤΕΙΑ ΣΤΡΑΤΙΩΤΙΚΩΝΔΝΣΙΣ ΔΙΟΙΚΗΤΙΚΟΥΑΡΙΘΜ.ΙΙΙ

ΓΕΝΙΚΗ ΔΙΑΤΑΓΗ

Σε συνέχεια με την υπ' αριθμ. Ε.Π.319/26-4-44 δ/γή μας και με σκοπό να δώσουν με μια οριστική και συγκεκριμένη μορφή την ενάσκησιν της διμελούς διοικήσεως στον Εθνικό Στρατό ΕΛΑΣ που καθιερώθηκε με πράξη 36 της ΠΕΕΑ κανονίζομεν τα παρακάτω:

1. Σ' όλες τις μάχιμες οργανικές Μονάδες του Εθνικού Στρατού ΕΛΑΣ η διοίκησις αναλαμβάνεται και ενασκείται ισότιμα και συνυπεύθυνα με το στρατιωτικό αρχηγό και τον Καπετάνιο.

2. Εκεί που η ενάσκησις της διοικήσεως εκδηλούται εγγράφως, διαταγαί αναφοραί εκθέσεις κ.λ.π., συνυπογράφωσι αμφότερα τα μέλη της διοικήσεως εις πάσαν περίπτωσις πλην εκείνης κατά την οποίαν το έτερον των μελών ευρίσκεται μακρά του άλλου δι' υπηρεσιακούς λόγους, οπότε το πάσης φύσεως έγγραφον υπογεγραμμένου υπό του ενός μέλους μόνον είναι έγκυρον εφ' όσον αναγράφεται ρητώς εις τούτο ότι υπάρχει σχετική εξουσιοδότησις του απουσιάζοντος ετέρου μέλους.

3. Προκειμένου όμως περί αποφάσεων αναφερομένων εις την λήψιν προκαταρτικών διατάξεων διά την διεξαγωγήν των επιχειρήσεων, η κυρίαρχη γνώμη μετά την ανάλυσιν και την διατύπωσιν των εκατέρωθεν γνωμών ανήκει εις τον στρατιωτικό Αρχηγό. Ο Καπετάνιος τότε υποχρεούται να προσυπογράψη έστω και αν δεν συμφωνεί και το έγγραφο τίθεται εις την άμεσον ισχύν.

Εις την περίπτωσιν τούτην ο Καπετάνιος οφείλει μετά την υπογραφή του εγγράφου εις του οποίου το περιεχόμενο δεν συμφωνεί να αναφερθή αμέσως εις την προϊσταμένην αρχήν η οποία είναι αρμόδια και υποχρεούται να αναστείλει ή να διατάξη τη συνέχισιν των ληφθέντων μέτρων.

4. Για ατομικά ζητήματα και προσωπικάς αντιλήψεις δύναται να αναφέρεται κεχωρισμένως έκαστον μέλος διοικήσεως εις την προϊσταμένην Διοικησιν ήτις οφείλει να επιλαμβάνεται της εξετάσεως τούτων καθώς και να αποφαίνεται εγγράφως οριστικώς επί πάσης διαφωνίας.

5. Υπό τω ανωτέρω πνεύμα ενασκείται η Διοίκησις και εκεί που δεν εκδηλούται εγγράφως αλλά μόνον προφορικώς.

6. Προϊσταμένη Διοίκησις δύναται εν ανάγκη να διατάξη των προσωρινήν ανάληψιν και ενάσκησιν της διοικήσεως εις υφιστάμενον κλιμάκιον υπό ενός μόνον μέλους, είτε στρατιωτικού είτε Καπετάνιου. Απαραιτήτως τότε και άνευ αναβολής η ενεργήσασα την απόφασιν ταύτη πρέπει να αναφέρει προς την προϊσταμένην του αρχή.

7. Εις τας Μεγάλας Μονάδας ο Επιτελάρχης δύναται να υπογράψη εγκύρως έγγραφα των οποίων η φύσις είναι προκαθωρημένη εφ' άπαξ διά Γενικής Διαταγής της Διοικήσεως της Μεγάλης Μονάδος.

Τέλος Βασικός σκοπός της διμελούς διοικήσεως είναι να δώσει στις Μονάδες του Εθνικού Στρατου ΕΛΑΣ μία ηγεσία αντάξιά του όχι μόνο με την έννοια δυαρχίας αλλά με μια διφυή μονολιθική ολοκληρωμένη καθοδήγηση. Καθοδήγηση που την επιβάλλει το σημερινό στάδιο του αγώνα και ο κατ' εξοχήν Λαϊκός χαρακτήρας του Στρατού μας. Στη συνεχή προσπάθεια αμοιβαίας κατανόησης κοινής πίστης και αφοσίωσης στον αγώνα βρίσκεται το κλειδί της επιτυχίας του νέου αυτού θεσμού.

Η παρούσα μας να κοινοποιηθή και να επεξηγηθεί εις όλην την κλίμακα της ιεραρχίας μερίμνη των διοικήσεων των Μεγάλων Μονάδων.

Στην Έδρα 6 Ιουλίου 1944 Ο Γραμματέας Στρατιωτικών Εμμ. Μάντακας

110

Ειδήσεις του Στρατιώτου Έλληνες διαβιβάσατε το παρόν εις τους Ιταλούς

Διενεμηθέν από την R.A.F. και από την U.S.A.A.F. την 14ην Σεπτεμβρίου.

22 Πολεμικά ΙΤΑΛΙΚΑ πλοία φθάνουν εις Μάλταν.Το κύριον σώμα του ιταλικού στόλου έφθασεν επιτυχώς εις την

Μάλταν.4 θωρηκτά, μεταξύ των οποίων το «Βιτόριο Βένετο», το «Αντρέα

Ντόρια» και το «Ιούλιος Καίσαρ», 7 καταδρομικά και 10 αντιτορπιλικά έφθασαν εις τον λιμένα της Βαλλέτα. Επί των πλοίων κυματίζει η ιταλική σημαία.

Έξ ιταλικά πολεμικά έφθασαν εις Γιβραλτάρ. Πριν φθάσουν εις την ακτίνα δράσεως των βρετανικών αντιτορπιλικών μακράς ακτίνος δράσεως, τα οποία, όπως είχεν συμφωνηθή, όφειλαν να τους εξασφαλίσουν την προστασίαν, τα πλοία επρόκειτο να αντιμετωπίσουν έναν τρομερόν γερμανικόν βομβαρδισμόν. Ύστερα από μίαν φοβεράν μάχην αυτοί κατάφεραν να βυθίσουν εν μόνο πλοίο. Εις τους ναυτικούς

κύκλους της Μάλτας εκφράζεται ζωηρός θαυμασμός διά τον τρόπον με τον οποίον ο ιταλικός στόλος διέφυγε την γερμανικήν επαγρύπνησιν. Ο ναύαρχος Κάνιγκαμ εδήλωσεν: «Τα ιταλικά πολεμικά πλοία θα χρησιμοποιηθούν διά να συνοδεύουν τας νηοπομπάς από ιταλικά πλοία και των Ηνωμένων Εθνών, τα οποία θα μεταφέρουν εφόδια, τρόφιμα και ενισχύσεις εις την Ιταλία.

Το μέτωπον της μάχης εις την Ιταλίαν.

Προς Νότον οι σύμμαχοι απέσπασαν από τους Γερμανούς το Ζαλέρουο. Σφοδραί γερμανικαί αντεπιθέσεις απωθήθησαν από τους Αμερικανούς. Ο 8ος Στόλος συνεχίζει την ταχείαν του προέλασιν.

Προς βορράν επίσημοι γερμανικαί δηλώσεις παραδέχονται την λίαν επίμονον αντίστασιν των ιταλικών στρατευμάτων, τα οποία βοηθούμενα από τον αστικόν πληθυσμόν και από τας αστυνομικάς δυνάμεις υποβάλλουν τους Γερμανούς εις αιματηράς απωλείας εις οδομαχίας.

Μήνυμα προς τους Ιταλούς των Τσώρτσιλ και Ρούσβελτ.

«Ήλθε και διά σας η ώρα, εις μίαν στιγμήν κρίσεως διά την χώραν σας, να κάμετε τα πρώτα αποφασιστικά βήματα διά να δώσετε εις τον ιταλικόν λαόν την ειρήνην και την ελευθερίαν και να συντελέσετε ώστε η Ιταλία να λάβη εκ νέου μίαν θέσιν τιμημένην εις τον πολιτισμόν της Ευρώπης. Ήδη ελευθερώσατε την χώραν σας από την φασιστικήν σκλαβιάν. Απομένει το ακόμη πιο σημαντικόν καθήκον να σαρώσετε τον γερμανόν επιδρομέα από το ιταλικόν έδαφος. Τώρα ο Χίτλερ απειλεί πως θα σας υποβάλη εις ωμότητας τας οποίας έκαμε εις τόσας χώρας. Δι' έκαστον Ιταλόν ήλθε τώρα η στιγμή να κτυπήση εις τον σωστόν στόχον και να κτυπήση δυνατά. Στρατοί απελευθερωτικοί έρχονται προς βοήθειάν σας. Έχομε δυνάμεις ισχυράς και εισερχόμεθα εις πολλά σημεία.»

«Έχετε εμπιστοσύνη εις το μέλλον σας. Όλα θα τελειώσουν καλώς».

«Από κοινού μετά των φίλων σας άγγλων και αμερικανών βαδίσατε προς την ελευθερίαν, την δικαιοσύνη και την ειρήνην.»

Ρούσβελτ - Τσώρτσιλ

«Χρειάζεται να σώσετε την Ιταλίαν».ΜΠΑΝΤΟΛΙΟ

Εις μίαν ραδιοεκπομπήν η Α.Μ. ο Βασιλεύς ανήγγειλεν εις τους Ιταλούς ότι μετεφέρθη μετά της κυβερνήσεως και άλλων υπαλλήλων και αξιωματικών εις εν άλλον σημείον μίαν άλλην πλευράν της ιταλικής επικρατείας και ότι με βάσιν την ανακωχήν η Ιταλία υποχρεούται να αρνηθή εις τους γερμανούς ότι είναι δυνατόν να χρησιμοποιηθή εναντίον των Ηνωμένων Εθνών και να κάμη πλήρη χρήσιν της ενόπλου δυνάμεως διά να εγγυηθή την αξιόπιστον εκπλήρωσιν των όρων της ανακωχής.

Εις μίαν άλλην ραδιομετάδοσιν ο στρατάρχης Μπαντόλιο, αφού κατέστησε γνωστάς τας πράξεις της γερμανικής επιθέσεως εναντίον των Ιταλών είπεν:

«Η ώρα είναι κρισιμοτάτη. Μόνον μία θαρραλέα απόφασις μπορεί να σώση την Ιταλίαν».

111

Δ Ι Α Τ Α Γ Η

Του επί κεφαλής διοικητού των συμμαχικών δυνάμεων εις την Μέσην Ανατολήν προς όλα τα ιταλικά στρατεύματα εις την ζώνην των Βαλκανίων και του Αιγαίου.

«Αξιωματικοί, υπαξιωματικοί και στρατιώται των Ιταλικών Ενόπλων Δυνάμεων.

Η Κυβέρνησίς σας υπέγραψε την ανακωχήν. Ο πόλεμος μεταξύ της Ιταλίας και των Ηνωμένων Εθνών ετελείωσεν.

Συμφώνως προς τους όρους της ανακωχής δίδω τας ακολούθους διαταγάς, αι οποίαι πρέπει να ακολουθηθούν αμέσως από οποιονδήποτε ανήκει εις τας Ιταλικάς Ενόπλους Δυνάμεις, τας ευρισκομένας εις τα

Βαλκάνια και εις το Αιγαίον.

1. Κάθε εχθρική πράξις εναντίον των πληθυσμών των χωρών εις τας οποίας ευρίσκεσθε πρέπει να σταματήση απ' αυτήν την στιγμήν.

2. Εις όλας τας μονάδας πρέπει να τηρηθή η πλέον αυστηρά πειθαρχία και κάθε απόσπασμα οφείλει να διατηρήση των τωρινό σχηματισμόν του.

3. Εις κάθε προσπάθεια εκ μέρους των γερμανών και των δορυφόρων των να αφοπλίσουν ή να διασκορπίσουν τας ιταλικάς δυνάμεις, να γίνουν κύριοι του οπλισμού των, των αποθηκών, των καυσίμων και του νερού ή των σημείων τα οποία φρουρούν αύται πρέπει να προταχθή η μεγίστη αντίστασις ενόπλως. Οφείλετε να μη λάβετε υπ' όψιν ουδεμίαν διαταγήν προερχομένην από τους Γερμανούς.

4. Τα Ιταλικά στρατεύματα της Δωδεκανήσου θα αναλάβουν με την βίαν τον έλεγχον όλων των σημείων των ευρισκομένων τώρα υπό την κατοχήν των γερμανών.

5. Όλαι αι μονάδες του Βασιλικού Ναυτικού και του εμπορικού ιταλικού στόλου θα αποπλεύσουν αμέσως ακολουθούσαι την εξής πορείαν. - Πλοία εμπορικά τα οποία ευρίσκονται εις ένα σημείον προς Ανατολάς του 17ου Ε θα προχωρήσουν κατ' ευθείαν εις Αλεξάνδρειαν. Εις ην περίπτωσιν παραστή ανάγκη ανεφοδιασμού εις καύσιμα δύνανται να αγκυροβολήσουν εις έναν ενδιάμεσον λιμένα των Ηνωμένων Εθνών. Πολεμικά Πλοία εις το Αιγαίον, πορεία κατ' ευθείαν προς Χάϊφαν.

6. Όλα τα αεροπλάνα της Βασιλικής Αεροπορίας να κατευθυνθούν αμέσως εν πτήσει προς Λευκωσίαν, Δέρνην, Τομπρούκ (υδροπλάνα) Έλα Άντεμ.

Κατά την προσέγγισιν και την προσγείωσιν εις συμμαχικόν έδαφος τα ιταλικά ανεμοπλάνα οφείλουν να ακολουθούν τις επόμενες οδηγίες.

α. Να πετούν μακριά της πορείας κάθε πλοίου και να αποφεύγουν τους λιμένας κατά την προσέγγισιν εις την ακτήν.

β. Να πετούν εις 900 μέτρα ύψος με τους τροχούς προσγειώσεως χαμηλωμένους από την στιγμήν κατά την οποίαν η

απόστασις θα είναι 32 χλμ. από την ακτήν μέχρι του αεροδρομίου του επιλεγμένου διά την προσγείωσιν.

γ. Πριν προσγειωθούν να κάμουν δύο πλήρεις γύρους αριστερά του αεροδρομίου εις ύψος 300 μέτρων.

Η έλλειψις υπακοής εις την παρούσαν διαταγήν ή εις εκείνας αι οποίαι θα δοθούν ακολούθως υπ' εμού θα θεωρηθή ως παραβίασις των όρων της ανακωχής, οι οποίοι έγιναν αποδεκτοί από τον Ανώτατον Διοικητήν σας και θα προδικάση την μελλοντικήν σας μεταχείρησιν. Υπογεγραμμένο: Στρατηγός Η. Μ. Ουϊλσων Επικεφαλής Διοικητής των Δυνάμεων της Μέσης Ανατολής

112

ΣΗΜΕΙΩΜΑ ΔΙΑ ΤΟΝ ΕΛΑΣ

Οργάνωσις ΕΛΑΣ κατά απελευθέρωσιν

1) Γενικόν Στρατηγείον - Διοίκησις Στρατ. ΣΑΡΑΦΗΣ ΣΤΕΦΑΝΟΣ

" Καπετ. ΑΡΗΣ ΒΕΛΟΥΧΙµΤΗΣ

Επιτελάρχης συντ. ΜΙΧ. ΠΕΤΡΟΥΣΗΣ Πλήρες επιτελείον και Διευθύνσεις υπηρεσιών Σύνδεσις τηλεφωνική με Μεραρχίας και δι' ασυρμάτου με

όλας τας μεραρχίας, ομάδας μεραρχιών, ταξιαρχίας Πεζικού και ταξιαρχίαν Ιππικού.

Τάγμα Γενικού Στρατηγείου δύναμις 500 άνδρες. (Όλο το υλικό τηλεφώνου και ασυρμάτου προήρχετο από τα υπολλείματα του Ελληνικού Στρατού και κράτους και από λάφυρα Γερμανών και Ιταλών.

2) Ομάς Μεραρχιών Μακεδονίας Διοίκησις - Υποστρατ. ΜΠΑΚΙΡΤΣΗΣ ΕΥΡΙΠ.

Καπετ. ΜΑΡΚΟΣ Επιτελ. Αντισυντ.Πυρ/κου ΛΑΓΓΟΥΡΑΚΗΣ ΚΩΝΣ.

Πλήρες Επιτελείον. Σύνδεσις τηλεφωνική και δι' ασυρμάτου με μονάδας της. ,, δι' ασυρμάτου με Γεν. Στρατηγείον ΕΛΑΣ Λόχος Στρατηγείου της - 200 άνδρες. α) VI Μεραρχία Ανατολ. Μακεδονίας και Θράκης. Διοίκησιν Αντισυντ. ΣΙΓΑΝΟΣ Γ. Επιτελ. Ταγμ/χης ΚΩΝΣΤΑΝΤΑΡΑΣ Πλήρες επιτελείον και υπηρεσίαι. 3 Συντάγματα Πεζ. : 22ον, 26ον κι 81ον.

Λόχος Στρατηγείου - Νοσοκομείον Σύνδεσις δι' ασυρμάτου με ομάδα Μεραρχιών και Γεν.

Στρατηγείου. Δύναμις περίπου 3.000. β) ΙΧ Μεραρχία Δυτ. Μακεδονίας. Διοίκησιν Υποστρ. ΚΑΛΑΜΠΑΛΙΚΗΣ ΕΥΑΓ. Καπετ. Υπολ. (ΚΑΡΑΤΣΑΣ Κ.) ΤΡΩ¸ΑΝΟΣ Κ. Επιτελ. Αντισυντ. ΒΛΑΧΟΠΟΥΛΟΣ άγγελος Πλήρες επιτελείον και Δ/σεις υπηρεσιών. Τηλεφ. Σύνδεσις με συντάγματα της και ομάδα

Μεραρχιών. Σύνδεσις δι' ασυρμάτου με ομάδα Μεραρχιών και Γεν.

Στρατηγείον. Λόχος Στρατηγείου. Νοσοκομείον και Χειρουργείον. 27ον. Σύνταγμα Πεζ. 28ον Σύντ. Πεζ. και 53 Σύντ. Πεζ. Συνολική δύναμις περίπου 5000. γ) Χ Μεραρχία Κεντρ. Μακεδονίας. Διοίκησις Στρ. Αρχ. Συντ. Μηχ. ΠΑΛΑΙΟΛΟΓΟΣ

ΓΕΩΡΓ. Καπετ. Υπολ. ΚΙΚΙΤΣΑΣ ΓΕΩΡΓ. Επιτελ. Ταγμ. Πυρ/κού ΚΑΣΤΑΝΑΣ ΓΕΩΡΓ. Πλήρες επιτελείον και Δ/νσεις υπηρεσιών. Τηλεφωνική σύνδεσις με συντάγματα και ομάδα

Μεραρχιών Μακεδονίας. Σύνδεσις δι' ασυρμάτου με ομάδα Μεραρχιών

Μακεδονίας και Γεν. Στρατηγείον και 30 σύνταγμα. Λόχος Στρατηγείου. Νοσοκομείον και Χειρουργείον. 16ον, 30ον και 50ον Συντάγματα Πεζ. Συνολική δύναμις 4500 περίπου. δ) ΧΙ Μεραρχία Θεσσαλονίκης Διοίκησης Στρ. Αρχ. Συνταγμ. Ιππ. ΠΑΠΑΘΑΝΑΣΙΟΥ

ΙΩΑΝ. Καπετ. Έφ. Ανθ/γός ΛΑΒΑΝΗΣ Πλήρες επιτελείον και διεύθυνσις υπηρεσιών.

Τηλεφωνική σύνδεσις ελλειπής. Σύνδεσις δι' ασυρμάτου με ομάδα Μεραρχιών

Μακεδονίας και Γεν. Στρατηγείου. Λόχος Στρατηγείου. Χειρουργείον. 13ον, 31ον και 5ο συντάγματα πεζικού.

ΕΛΑΣ ΘΕΡΜΑΙΚΟΥ

Συνολική δύναμις 4000 περίπου.

3ον) Ομάς Μεραρχιών Στερεάς Ελλάδος.

Διοίκησις Στρατ. Αρχ. Υποστρ. ΤΣΑΜΑΚΟΣ ΚΩΝΣΤ. Καπετ. ΤΑΣΙΟΣ ΛΕΥΤΕΡΙΑΣ

Επιτελάρχης Συντ. Μηχ. ΚΑΡΑΓΙΑΝΝΗΣ ΙΩΑΝ. Πλήρες επιτελείον. Σύνδεσις τηλεφωνική και δι' ασυρμάτου με Γεν. Στρατηγείον

και Μεραρχίας του. Λόχος Στρατηγείου Δύναμις 200 π. άνδρες. α) ΙΙ Μεραρχία Αττικοβοιωτίας Διοίκησις Στρατ. Αρχ. Συνταγμ. Πεζ. ΡΗΓΟΣ Γ. ΚΑΠΕΤΑΝΙΟΣ ΟΡΕΣΤΗΣ Σαμαρίδης Επιτελάρχης Λοχαγός ΣΑΜΑΡΙΔΗΣ ΓΕΩΡΓ. Πλήρες επιτελείον και Δ/νσεις υπηρεσιών Τηλεφωνική σύνδεσις με 2ον Σύνταγμα Πεζ. και ομάδα

Μ. Στερεάς. Σύνδεσις δι' ασυρμάτου με 7ον και 34ον Συντάγματα

Πεζ. Ομ. Μεραρχιών Στερεάς και Γεν. Στρατηγείον. Λόχος Στρατηγείου. Μοίρα ΕΛΑΝ Ευβοικού - Μοίρα ΕΛΑΝ Κορινθιακού. 2ον, 7ον και 34ον Συντάγματα Πεζικού Νοσοκομείον και Χειρουργείον. Συνολική δύναμις 4340 β) ΧΙΙΙ Μεραρχίας Στερεάς Ελλάδος Διοίκησις Στρατ. Αρχηγός Υποστ. ΜΑΤΣΟΥΚΑΣ

ΔΗΜΗΤΡ.

Καπετάνιος Υπολ. Καλλίνος Θεόδ. Επιτελάρχης Αντισυντ. Πεζ. Παπαθανασίου Αθαν. Πλήρες επιτελείον και Δ/νσεις υπηρεσιών. Τηλεφωνική σύνδεσις με όλας τας μονάδας της. Ομ.

Μεραρχιών Στερεάς και Γεν. Στρατηγείον. Σύνδεσις δι' ασυρμάτου με Ομ. Μεραρχιών Στερεάς και Γεν. Στρατηγείον και 54ον Σύνταγμα Πεζικού.

Λόχος Στρατηγείου. Μοίρα ΕΛΑΝ Μαλιακού. Νοσοκομείον και

Χειρουργείον. 36ον, 5/42, 52ον και 54ον Συντάγματα Πεζικού. Πυροβολαρχία 7.5 Ορειβ. Πυρ/κού. Ιταλικά 4 πυροβόλα. Συνολική δύναμις περίπου 7000

4ον) Ι Μεραρχία Θεσσαλίας.

Διοίκησις Στρατ. Αρχ. Συνταγμ. Πεζ. ΜΟΥΣΤΕΡΑΚΗΣ ΙΩΑΝ.

Καπετάνιος ΚΙΣΣΑΒΟΣ Επιτελάρχης Ταγμ. Πυρ. ΜΟΣΧΑΤΟΣ ΘΕΜΙΣΤ. Πλήρες επιτελείον και Δ/νσεις υπηρεσιών. Τηλεφωνική σύνδεσις με μονάδας της και Γεν. Στρατηγείον. Σύνδεσις δι' ασυρμάτου με Γεν. Στρατηγείον Λόχος Στρατηγείου. Νοσοκομείον - Χειρουργείον. ΕΛΑΝ Παγασητικού 4ον, 5ον και 1/38 Ευζώνων Συντ/τα. Πυροβολαρχία 7,5 Ορειβ. Πυρ/κού 4 πυροβόλα Ιταλικά. Συνολική δύναμις περίπου 6000.

5ον) ΙΙΙ Μεραρχία Πελοποννήσου. Διοίκησις Στρατ. Αρχηγός Συνταγμ. Πεζ. Παπασταματιάδης

Νικόλ. Καπετάνιος Ακρίτας. Επιτελάρχης Αντισυντ. Πυρ/κού Τσιγκλητήρας. Πλήρες επιτελείον και Δ/νσεις υπηρεσιών. Τηλεφωνική σύνδεσις ελλειπής. Σύνδεσις δι' ασυρμάτου με μιαν Ταξιαρχίαν και Γεν.

Στρατηγείον. Λόχος Στρατηγείου - Νοσοκομείον - Χειρουργείον. Μοίρα ΕΛΑΝ. VIII Ταξιαρχία Σμήναρχος Βασταρδής - 6ον και 12ον

Σύνταγμα Πεζικού. ΙΧ Ταξιαρχία Συνταγμ. Πετροπουλάκης 8ον, 9ον και 11ον

Σύνταγμα Πεζ. Συνολική δύναμις περίπου 6000.

6ον) VIII Mεραρχία Ηπείρου Διοίκησις Στρατ. Αρχ. Υποστρατ. Αυγερόπουλος Γερ. Καπετάνιος Ηρακλής. Επιτελάρχης Αντισυντ. Πεζ. Κούκουρας Δ. Πλήρες επιτελείον και διεύθυνσις υπηρεσιών. Τηλεφωνική σύνδεσις με VII Ταξιαρχία και Γεν. Στρατηγείον.

Σύνδεσις δι' ασυρμάτου με VII Ταξιαρχία. Λόχος Στρατηγείου και Γεν. στρατηγείον. Νοσοκομείον και Χειρουργείον. Μοίρα ΕΛΑΝ. VI Ταξιαρχία αντισυντ. Πεζ. Κατσαρός Αθαν. 15ον και 85ον

Συντάγματα Πεζικού. VII ,, ,, ,, Αρέθας Ευστάθ. 24ον Σύνταγμα

και 2/39 Ευζώνων. 3/40 Σύνταγμα Ευζώνων. Συνολική δύναμις 5000 άνδρες.

7ον) V Μεραρχία Κρήτης Με την Μεραρχία αυτή δεν υπήρχε επαφή. Μόλις τέλος

Οκτωβρίου πήραμε επαφή δι' ασυρμάτου. Συνεκροτήθη υπό τον Συνταγμ. Πυρ/κού Κουτεκάκην Γρηγ.

Συνολική δύναμις 2000.

8ον) Ταξιαρχία Ιππικού Διοίκησις Στρατ. Συνταγμ. Ιππικού Κασσάνδρας Δημ. Καπετάνιος Μπουκουβάλας Επιτελάρχης Ίλαρχος Καραστάσης Πλήρες επιτελείον και υπηρεσίαι. Σύνδεσις δι' ασυρμάτου με Γεν. Στρατηγείον. Λόχος Στρατηγείου - Χειρουργείον. Ιον και 3/7 Συντάγματα Ιππικού. Έκαστον Σύνταγμα Ιππικού διέθετε μικρόν τμήμα μηχανικόν. Συνολική δύναμις 1.200 άνδρες 700 άλογα.

9ον) Επί πλέον της δυνάμεως ταύτης υπήρχεν ο ΕΛΑΣ των Αθηνών συγκροτημένο σε 3 Ταξιαρχίες.

Η δύναμις του ΕΛΑΣ Αθηνών υπερέβαινε τις 20.000 αλλά οπλισμένοι υπήρχαν μόνον 6.000 περίπου.

Συνολική δύναμις ΕΛΑΣ

-----------------------------------Αξιωματικοί μόνιμοι ενεργού στρατού 700 ,, απόστρατοι Ελλην. ,,

100 ,, έφεδροι Ελληνικού ,,

1.500 ,, ,, Σχολής ΕΛΑΣ 1.270Καπεταναίοι

1.070Αξιωματικοί υπηρεσιών ονομασία Π. Ε. Ε. Α.

600Μηχανικοί - τηλ/κοί - ταχυδρομικοί - ιατροί - δικαστ.

--------- Σύνολον αξιωμ.

5.240 Οπλίται

43.700

---------

Σύνολον ΕΛΑΣ βουνού 48.940 ΕΛΑΣ Αθηνών

6.000

ΕΦΕΔΡΙΚΟΣ ΕΛΑΣ

Ο εφεδρικός ΕΛΑΣ ήτο επίσης συγκροτημένος σε Μεραρχίας αντιστοίχους προς τας του συνεργού ΕΛΑΣ.

Ησχολείτο με την εσωτερικήν ασφάλειαν, υπηρεσίαν συνδέσμων, τηλεφώνων και εν ανάγκη ενίσχυσιν του ενεργού ΕΛΑΣ.

Εκάστη μεραρχία εφεδρικού ΕΛΑΣ είχεν δύναμιν 3000 ανδρών αλλά λίγα όπλα και αυτόματα διέθεταν, οι περισσότεροι δε ήσαν άοπλοι.

ΕΘΝΙΚΗ ΠΟΛΙΤΟΦΥΛΑΚΗ

Συνολική δύναμις περίπου 6000.Συνεκροτήθη από 15 Μαρτίου 1944 υπό της ΠΕΕΑ και ανέλαβε

την ασφάλειαν εσωτερικού.

ΣΥΜΦΩΝΙΑΙ

Την 18ην Ιουνίου 1943 υπεγράφη δήλωσις υπό του Ταξιάρχου Έντυ και του Συν/ρχου Σαράφη Στεφάνου στην Αβδέλα σύμφωνα με την οποία ο ΕΛΑΣ αναγνωρίζεται ως συμμαχικός στρατός υπό τας διαταγάς του Στρατηγείου Μ. Ανατολής, και αι επιχειρήσεις που εκτελούν γίνονται κατόπιν διαταγής του Στρατηγείου Μ. Ανατολής.

Την 7ην Ιουνίου 1943 υπεγράφη στην Καστανιά Καλαμπάκας μερταξύ Ταξιάρχου Έντυ ως αντιπροσώπου Σ. Μ. Α. και Συντ/ρχου Σαράφη, Άρη Βελουχιώτη και Βασίλη Σαμαρνιώτη ως εκπροσώπων του ΕΑΜ και ΕΛΑΣ συμφωνητικόν σύμφωνα με το οποίον συγκροτήθηκε και το κοινόν Γεν. Στρατηγείον.

Αρχάς Ιανουαρίου 1944 νέα συμφωνία για την εκτέλεση της Κιβωτού (σχέδιον επιχειρήσεων Σ. Μ. Α.)

29 Φεβρουαρίου 1944 συμφωνία Πλάκας και υπογραφή μυστικού πρωτοκόλλου δι' εκτέλεσιν Κιβωτού και διευκόλυνσιν διεισδύσεως συμμαχικών αποσπασμάτων.

25 Σεπτεμβρίου Συμφωνία Γκαζέρτας σύμφωνα με την οποία ο ΕΛΑΣ τίθεται υπό τας διαταγάς της Ελλην. Κυβερνήσεως η οποία τον θέτει υπό τας διαταγάς του Στρατηγού Σκόμπυ.

Επιχειρήσεις

Ο ΕΛΑΣ δεν έπαυσε από τη συγκροτήσεώς του πολεμών συνέχώς τον κατακτητή τόσον κατόπιν εντολής του Στρατηγείου Μ. Ανατολής όσο και από δική του πρωτοβουλία οσάκις παρουσιάζετο ευκαιρία και έπρεπε να γίνουν επιχειρήσεις. Καθημερινώς σχεδόν δεν έλλειπαν αι συγκρούσεις. Αι επιχειρήσεις του ΕΛΑΣ εγίνοντο τόσο για να αντιμετωπίσουν τους επιτεθέμενους Γερμανοιταλούς και βουλγάρους ή Γερμανοράλληδες όσο και για καταστροφή ή διακοπή συγκοινωνιών του

κατακτητού, επίθεση κατά κινουμένων φαλάγγων πεζών ή αυτοκινήτων ή αμαξοστοιχιών και τέλος επίθεση κατά φυλακίων και φρουρών ολοκλήρων.

Εξετελέσθησαν όλαι αι εντολαί του Στρατηγείου Μ. Ανατολής. α) Καταστροφή Γεφύρας Γοργοποτάμου Νοέμβριος 1942

για διακοπή μεταφορών προς Αφρικήν (80 άνδρες ΕΛΑΣ υπό Άρην Βελουχιώτην. 40 άνδρες υπό Ζέρβαν, ομάς ολίγων αξιωματικών υπό Έντυ).

β) Διάφορα μικροσαμποτάζ και διακοπή συγκοινωνίας επ`ολίγον χρόνον.

γ) Ανατίναξις γεφύρας Καρνόβου και αμαξοστοιχίας νύκτα 1 - 2 Ιουνίου 600 Ιταλοί νεκροί. Διακοπή συγκοινωνίας 1 εβδομάδα.

δ) 21 Ιουνίου με 14 Ιουλίου. Καταστροφαί καθ`απάσαν Ελλάδα οδικών και σιδηροδρομικών συγκοινωνιών, τηλεφωνικών και τηλεγραφικών γραμμών, προσβολαί κινουμένων φαλάγγων ή αμαξοστοιχιών. Σκοπός παραπλάνησις εχθρού να νομίση ότι θα γίνη απόβασις στην Ελλάδα ίνα διευκολυνθή απόβασις των συμμάχων στην Σικελία. Επιχειρήσεις επέτυχαν πλήρως και οι Γερμανικαί εφεδρείαι κινήθηκαν προς Ελλάδα. Νηοπομπαί πέρασαν ανενόχλητοι. Συγχρητήρια και ευχαριστήρια στρατηγού Ουίλσων.

ε) Αρχάς Ιανουαρίου 1944 ανέλαβε εκτέλεσιν σχεδίου Κιβωτού κατόπιν εντολής Στρατηγείου Μ. Ανατολής. Σκοπός του σχεδίου καταστροφή συγκοινωνιών και επίθεσις κατά κινουμένων φαλάγγων ίνα υποχωρήσας Γερμανικός Στρατός υποστή απώλειες σε άνδρας και βαρύ υλικό και να μην είναι εις θέσιν να πολεμήση αμέσως εις άλλον θέατρον επιχειρήσεων αλλά να έχη ανάγκην ανασυγκροτήσεως.

στ) Κατά το χρονικό διάστημα Φεβρουαρίου - Σεπτέμβριον 1944 πλήθος καταστροφών σιδηροδρομικών και οδικών γεφυρών, σιδηροδρομικών αμαξοστοιχιών. Από 8ης Σ/βρίου 1944 εκτέλεσις σχεδίου Κιβωτός καθ`όλην την γραμμήν σύμφωνα με τας αιτήσεις και οδηγίας των κατά τόπους συμμάχων αξ/κών και εν συνεργασία με Αγγλοαμερικάνικα τμήματα συμμάχων όπου υπήρχαν κυρίως Μακεδονίαν και Θεσσαλίαν εν συνόλω περίπου 400 άνδρες.

ζ) Διάσωσις συμμάχων αεροπόρων και αιχμαλώτων ως και διάσωσις στρατιωτικών συμμάχων κατεχομένων κρατών και

υπηρετούντων εις Γερμανικόν στρατόν ήτοι Πολωνών, Ρώσσων κλπ. άπαντες παρεδόθησαν συμμαχικήν αποστολήν.

η) Παροχή πάσης φύσεως πληροφοριών από συλλήψεις Γερμανοϊταλών αιχμαλώτων αξιωματικών και οπλιτών, κατασχέσεις εγγράφων κλπ.

Εκτός των επιχειρήσεων αυτών ο ΕΛΑΣ έκαμε σωρείαν επιχειρήσεων καθ`όλον το διάστημα που φαίνονται στα 80 ανακοινωθέντα του. Μερικές κτυπητές επιχειρήσεις:

Φεβρουάριος 1943. Καταστροφή δύο Ιταλικών ταγμάτων εις Οξύνεια Χασίων.

Άνοιξις 1943 αιχμαλωσία ολοκλήρου Ιταλικού τάγματος εις Μπουγάζι Σιατίστης (Δ. Μακεδονίας) 18 αξιωμ. 700 οπλίται όλον υλικόν.

26 Μαίου 1943 καταστροφή Ιταλικού τάγματος εις 51 χιλιόμετρο οδού Γραβιάς - Αμφίσσης.

4ην Ιουνίου. Καταστροφή άλλου Ιταλικού τάγματος εις Παυλιάνη.8 - 9 Ιουνίου. Μάχη Πόρτας καθ`ήν επιτίθετο δύναμις 4000

Ιταλών (σύνταγμα Πεζικού, 2 μοίραι πυρ/κού Μεραρχίας Πιτερόλο) Σύνταγμα ιππικού Αόστης και αεροπορία. Απώλειαι Ιταλών 700 π. νεκροί και τραυματίαι.

21 Ιουνίου. Καταστροφή φάλαγγος 90 αυτοκινήτων Γερμανικών εις δρόμον Ελασσώνας - Σερβίων - Γερμανοί νεκροί 61 αιχμάλωτοι 79.

Ιούλιος 1943 εις Β. Δ. Πελοπόννησον καταστροφή 3ου τάγματος του 3ου συντάγματος Μεραρχίας Πιεμόντε . Τάγμα εξεμηδενίσθη τελείως και διεσώθησαν μόνον 20-30 Ιταλοί. Αιχμάλωτοι 150 μεταξύ των οποίων ο διοικητής του τάγματος επικαλούμενος ανταρτοφάγος ως και άλλοι 4 αξ/κοί και λοιποί αξ/κοί και οπλίται τάγματος νεκροί και τραυματίαι.

31 Ιουλίου 1943. Τελεία εκμηδένισις Γερμανικού φυλακίου δυνάμεως 130 ανδρών εις Τοπόλια Βοιωτίας.

26 Αυγούστου 1943. Διάλυσις Γερμανικής φάλαγγος 10 αρμάτων και 70 αυτοκινήτων υψώματα Ν. Α. Δομβραίνης. Γερμανοί νεκροί 71 τραυματίαι 20 κατεστράφησαν 4 άρματα και 8 αυτοκίνητα.

15 Σ/βρίου 1943. Κτύπημα εις θέσιν Παλαιόπετρα Ελασσώνος μεγάλης Γερμανικής φάλλαγος 100 αυτοκινήτων. Αποτέλεσμα αχρήστευσις 40 αυτοκινήτων. Πολλοί νεκροί και τραυματίαι μεταξύ των οποίων και ο Διοικητής της φάλαγγος.

28 - 30 Σ/βρίου. Μάχαι εις το στενόν Θερμοπυλών. Γερμανοί 52 νεκροί πολλοί τραυματίαι, 2 αιχμάλωτοι. Λάφυρα 2 όλμοι, 2 πολυβόλα, 2 αυτοκίνητα πολλά όπλα.

6 Οκτωβρίου. Ανατίναξις μεταλλείων χρωμίου Ροδιανής Δ. Μακεδονίας. Καταστροφή εγκαταστάσεων 5 αυτοκινήτων.

16 - 18 Οκτωβρίου. Μάχαι Δερβενοχωρίου. Γερμανοί νεκροί 200 αιχμάλωτοι 43 πολλοί τραυματίαι.

12 και 13 Σ/βρίου. Μάχη περιοχής Αραχώβης. Γερμανοί νεκροί 510. Λάφυρα 12 αυτοκίνητα πλήρη υλικού, οπλισμός. Ανετινάχθη η γέφυρα Αραχώβης.

20 - 21 Σεπτεμβρίου. Μάχαι Ψηλοπύργου και Θερμοπυλών.Γερμανοί νεκροί 92 εκηδεύθησαν Λαμίαν. Τραυματίαι 200.

Λάφυρα 2 όλμοι, 2 πολυβόλα, αυτόματα, όπλα.Οκτώβριον - Νοέμβριον και Δεκέμβριον Γερμανοί με μεγάλας

δυνάμεις ΕΣ ΕΣ, πεζικόν, άρματα , πυρ/κό και αεροπορίαν προσπαθούν να εκκαθαρίσουν ορεινάς περιοχάς Πάρνηθος - Ελευσίνος, Κιθαιρώνος - Παρνασσού - Γκιώνας - Οίτης - Βελουχιού Νοτίας Πίνδου και Θεσσαλίαν - Ολύμπου - Κισσάβου - Βερμίου - Χασίων - Πιερίων - Βοείου. Μάχαι σκληρόταται συνάπτονται καθ`όλον αυτό το διάστημα και τέλος οι Γερμανοί αποσύρονται στις βάσεις τους κατορθώσαντες ν`ανοίξουν το δρόμον Καλαμπάκας - Μετσόβου και Γραβιάς - Αμφίσσης. Απώλειες Γερμανών σ`όλες αυτές τις επιχειρήσεις εις νεκρούς και τραυματίας υπερβαίνουν τις 4000.

Απώλειες του ΕΛΑΣ περί τους 1000.3 Ιανουαρίου 1944. Μάχη Σκλήθρου - Καλοσκοπής Οινοχώρι

Σκλήθρου διήρκεσε δυο μέρες. Γερμανοί νεκροί 77 τραυματίαι 100. Λάφυρα 1 όλμος πολυβόλα, αυτόματα και όπλα.

Δικοί μας 33 νεκροί, 3 αγνοούμενοι.1 Φεβρουαρίου 1944. Μάχη Άμφισσας και εν τέλει κατάληψις

Άμφισσας υπό Γερμανών. Γερμανοί 200 νεκροί πολλοί τραυματίαι 24 αυτοκίνητα και δυο τάνκς κατεστραμμένα.

3 - 6 Φεβρουαρίου. Μάχη Άγναντα Πράμαντα Τζουμέρκων.Απώλειαι Γερμανών 150 νεκροί και τραυματίαι μεταξύ των

οποίων αρκετοί αξ/κοί και ο Φρούραρχος Μετσόβου. Αιχμάλωτοι 3.19 Ιανουαρίου. Ανατίναξις αμαξοστοιχίας μεταξύ Λαρίσσης

Αικατερίνης. Γερμανοί νεκροί 400. Διακοπή συγκοινωνίας επί τριήμερον.22 Φεβρουαρίου. Καταστροφή ολοκλήρου Γερμανικής

αμαξοστοιχίας μεταξύ Λαρίσσης - Θεσσαλονίκης. Γερμανοί 200 νεκροί μεταξύ των οποίων πολλοί αξ/κοί μεταβαίνοντες εις Βερολίνο διά σύσκεψιν. Στην επιχείρησην αυτή έλαβαν μέρος ένας Άγγλος αξ/κός και ένας υπαξιωματικός.

10 Φεβρουαρίου. Εχθρός δυνάμεως 3000 με πολλά πυροβόλα και όλμους επετέθη κατά δυνάμεως μας εις περιοχήν Καμβονίων - Χασίων. Διεξήχθησαν σκληραί μάχαι επί 9 ημέρας και τέλος αναγκάσθηκε ν`αποσυρθή. Απώλειαι 70 νεκροί πολλοί τραυματίαι και 5 αιχμάλωτοι. Επυρπολήθησαν πέντε αυτοκίνητα και πήραμε 28 άλογα και πολλά λάφυρα.

29 Φεβρουαρίου. Πλέον 1000 Γερμανοί με πυροβολικόν και άρματα εκινήθησαν από Άρτα προς Κάτω Καλοντίνη. Συνήφθησαν μάχαι επί τριήμερον και τέλος αναγκάσθηκαν ν`αποσυρθούν Άρταν. Νεκροί Γερμανοί πλέον των 50.

18 Μαρτίου. Μάχη Μεσενηκόλα - Βουνέσι και τέλος Γερμανοί αναγκάσθηκαν αποσυρθούν.

8 Μαρτίου. Μάχη Μοσχοποτάμου - Ρυάκια περιοχής Κατερίνης. Γερμανοί νεκροί 50 τραυματίαι 80.

28 Μαρτίου. Εξόντωσις Βουλγάρων Κομιτατζήδων εις χωρίον Κάρυσον - Καστοριάς. Κομιτατζήδες νεκροί 22 Γερμανοί 5.

1 - 5 Απριλίου. Μάχη εις χωρία Παλαβίτσα, Δικλίνη, Πιερίων. Νεκροί Γερμανοί, 47, αιχμάλωτοι 15. Λάφυρα 8 όλμοι, 80 όπλα.

31 Μαρτίου. Ανατίναξις Γερμανικής αμαξοστοιχίας. Γερμανοί νεκροί και τραυματίαι 600.

Ιανουάριον, Φεβρουάριον και Μάρτιον συνεχώς συγκρούσεις εις Εύβοιαν μεταξύ Γερμανοράλληδων και 7ου Συντ/τος ΕΛΑΣ απώλειαι εχθρού 380 νεκροί, 10 αυτοκίνητα κατεστραμμένα.

20 Μαρτίου. Μάχη εις περιοχήν Πηλίου. Απώλειαι Γερμανών 96 νεκροί και τραυματίαι, πέντε αυτοκίνητα κατεστραμμένα.

6 και 8 Μαρτίου. Μάχη Βεροίας και Καστανιάς, νεκροί Γερμανοί 40, Ραλλικοί (Έλληνες προδότες) 83. Λάφυρα 2 ταχυβόλα οπλισμός και 4 αυτοκίνητα κατεστραμμένα.

11 Απριλίου. Μάχη εις Περίκλεια Αρδέας. Γερμανοί νεκροί 33.

Τραυματίαι 62, 3 αυτοκίνητα κατεστραμμένα.25 και 26 Μαρτίου. Μάχη Ζαγορίων Ηπείρου. Γερμανοί νεκροί

και τραυματίαι 66 μεταξύ των οποίων και ο διοικητής.13 - 19 Απριλίου 1944. Μάχη περιοχής Πιερίων μεταξύ τμημάτων

Χ Μεραρχίας και 2000 Γερμανών με 4 πυροβόλα και πολλούς όλμους. Απώλειαι 150 νεκροί και τραυματίαι.

29 - 30 Απριλίου την νύκτα. Ανατίναξις Γερμανικής αμαξοστοιχίας πλησίον Λιανοκλαδίου. Γερμανοί 16 νεκροί 25 τραυματίαι. Κατεστράφησαν ατμομηχαναί και 7 βαγόνια.

9 Απριλίου. Μάχη χωρίου Μαρκόπουλο Αττικής μεταξύ 34ου Συν/τος και Γερμανοράλλληδων. Απώλειαι εχθρού 60 νεκροί και 40 τραυματίαι.

7 - 11 Απριλίου. 2500 Γερμανοί - Ιταλοφασίσται Μαροκινοί και Ράλληδες επετέθησαν κατά 34ου Συν/τος εις Ελικώνα. Σκληραί μάχαι 4 ημέρας. Απώλειαι Γερμανών 210 νεκροί και τραυματίαι, 45 Ράλληδες νεκροί.

4 Απριλίου. Μάχη εις περιοχήν Βίτσι Φλωρίνης μεταξύ Γερμανών και 28 Συντ/τος ΕΛΑΣ. Τέλος Γερμανοί αναγκάσθηκαν αποσυρθούν. Γερμανοί νεκροί 40, τραυματίαι 50.

6 Μαίου 1944. Μάχη εις Νότιον Όλυμπον. Απώλειαι Γερμανών 150 νεκροί, 150 τραυματίαι, 18 αιχμάλωτοι. Λάφυρα 12 μυδράλια, 25 στάγερ, 20 πιστόλια, πολλά όπλα.

11 και 12 Μαίου. Μάχη Σπερχειάδος και Μακροκώμης και Υπάτης Λαμίας. Γερμανοί νεκροί και τραυματίαι 230.

11 Απριλίου. Εκτροχίασις αμαξοστοιχίας πλησίον Βεροίας. Γερμανοί νεκροί και τραυματίαι 100.

16 - 17 Απριλίου. Ανατίναξις αμαξοστοιχίας πλησίον Λεπτοκαρυάς Ολύμπου. Γερμανοί νεκροί 45, τραυματίαι 42. Διακοπή συγκοινωνίας 33 ώρες.

22 - 24 Απριλίου. Μεγάλαι δυνάμεις Γερμανών δι' εννέα φαλάγγων επεχείρησαν εκκαθάρισιν του Βερμίου όρους. Υπεστηρίζονταν από αεροπορίαν και πυροβολικόν. Μετά 8 ήμερον αγώνα τα τμήματα μας έμειναν άνευ πυρομαχικών. Το Σ. Μ. Α. σε επανειλημμένας αιτήσεις πυρομαχικών δεν απήντησε. Τέλος τα τμήματα ενήργησαν αντεπίθεσιν διέσπασαν τον κλοιόν και διέφυγαν κατά το πλείστον εις γειτονικάς

περιοχάς. Εις νέαν αίτησιν προς Σ. Μ. Α. όπως εφοδιασθούν εις πυρομαχικά και μεταβούν εκ νέου εις Βέρμιον απήντησε να παραμείνουν όπου βρίσκονται και σε κατάλληλο στιγμή θα ανεφοδιασθούν. Ήτοι όταν διετάχθη η εκτέλεσις της Κιβωτού. Απώλειαι Γερμανών μεγάλαι μη εξακριβωθείσαι.

15 - 27 Απριλίου 3.000 Γερμανοί και 1000 Ράληδες επεχείρησαν εκκαθάρισιν Β. Δ. Πελοποννήσου έγιναν πολλές συγκρούσεις. Απώλειαι Γερμανοράλληδων νεκροί και τραυματίαι 270. Ανατινάχθηκαν μια αμαξοστοιχία και κατεστράφησαν αρκετά αυτοκίνητα.

20 - 21 Μαίου νύκτα ανατίναξις αμαξοστοιχίας μεταξύ Αγόριανης - Γρανίτσης περιοχής Δομοκού και δίωρος συμπλοκή. Γερμανοί νεκροί 130. Κατεστράφησαν ατμομηχανή, 5 βαγόνια και θωρακισμένο αυτοκίνητο.

25 και 26 Μαίου. Συγκρούσεις Αγόριανης Καΐτσης. Γερμανοί νεκροί 39, τραυματίαι 30. Λάφυρα 1 αυτοκίνητο και οπλισμός.

29 Μαίου περιοχήν Μακρυκώμης. Επίθεσις κατά Γερμανικής φάλαγγος κατεστράφησαν 5 αυτοκίνητα. Γερμανοί νεκροί 32.

1 Ιουνίου. Μάχη Μηλιάς Μετσόβου. Γερμανοί νεκροί 40, τραυματίαι πολλά λάφυρα οπλισμός.

Αρχάς Ιουνίου. Πλατάνι Εδέσσης. Εξόντωσις φωλεάς Βουλγάρων κομιτατζήδων. Νεκροί Βούλγαροι 50.

2 Ιουνίου. Περιοχή Μακρυκώμης. Κτυπήθηκε Γερμανική φάλαγγα. Νεκροί Γερμανοί 40, αυτοκίνητα 9 κάηκαν.

28 Μαίου. Πλησίον Δομβραίνης Βοιωτίας κτύπημα Γερμανικής φάλαγγος. Γερμανοί νεκροί 71 κάηκαν 8 αυτοκίνητα.

24 Μαίου. Τμήμα Ιππικού κτύπησε Γερμανική αμαξοστοιχία μεταξύ Βόλου Δεμερλή. Γερμανοί νεκροί 30.

4 Ιουνίου. Μάχη Κοσκινά. Καρδίτσα. Οι Γερμανοί επεχείρησαν να αρπάσουν την παραγωγή αλλ` απεκρούσθησαν. Γερμανοί νεκροί και τραυματίες 60.

5 Ιουνίου. Στενωπό Κλεισούρας στο δρόμο Αγρινίου Μεσολογγίου ανατινάχθηκε Γέφυρα και κτυπήθηκε Γερμανική φάλαγγα νεκροί Γερμανοί και τραυματίαι 45.

10 Ιουνίου. Κτυπήθηκε Γερμανική φάλαγγα στο Κατωχώρι Αγρινίου. Γερμανοί νεκροί 65, τραυματίαι 15 κάηκαν τρία αυτοκίνητα.

11 Ιουνίου. Κτυπήθηκε Γερμανική φάλαγγα κοντά στο Δομοκό και στη Καρυά Λοκρίδας. Γερμανοί νεκροί 26, τραυματίαι 40 κάηκαν 5 αυτοκίνητα.

18 Ιουνίου. Μάχη Μακρυκώμης Σπερχειάδος Λαμίας. Νεκροί Γερμανοί 45 κατεστράφηκαν 2 αυτοκίνητα.

18 Ιουνίου. Τμήμα μας μπήκε στο αεροδρόμιο Κατερίνης έκαψε δυο αποθήκες βενζίνης. Σκότωσε 7 Γερμανούς και το διοικητή του αεροδρομίου.

25 Ιουνίου . Τμήμα καταστροφών ανατίναξε στο Αιτωλικό μια αμαξοστοιχία. Καταστράφηκαν δυο μηχανές και 5 βαγόνια. Γερμανοί νεκροί 40 αιχμάλωτοι 2.

14 Ιουνίου. Τμήμα μας κτύπησε στον κάμπο Γιαννιτσών Γερμανική φάλαγγα αυτοκινήτων. Γερμανοί νεκροί 50, αυτοκίνητα 2 ανατινάχτηκαν από νάρκες.

1 - 2 Ιουλίου. Τμήματα V Ταξιαρχίας δυνάμεως 4 ταγμάτων επετέθησαν κατά της πόλεως Αμφίσσης και απεμόνωσαν αυτήν από τας Γερμανικάς φρουράς. Κατέλαβον το μεγαλύτερον μέρος της πόλεως και παρέμειναν 8 ώρας και έκαμαν σκληρόν αγώνα με τσεκούρια, χειροβομβίδες και εκρηκτικές ύλες.

Κατέστρεψαν 50 αυτοκίνητα, αποθήκες πυρομαχικών, σταθμό ασυρμάτου, εργοστάσιο ηλεκτρικού, τεχνικά έργα. Πήραν λάφυρα 1 πυροβόλο, 4 όλμους πολλά αυτόματα και όπλα ως και πολλά φορτώματα τροφίμων ιματισμού και πυρομαχικών.

Γερμανοί νεκροί 150.Δικοί μας 25 νεκροί 50 τραυματίες. Το ηθικό των Γερμανών

καταρρακώθηκε.9 Ιουνίου. Τμήματα ΧΙΙΙ Μεραρχίας κτύπησαν αιφνιδιαστικά

Γερμνική φάλαγγα στο δρόμο Δομοκός - Λαμία και κοντά στον Πλάτανο. Γερμανοί νεκροί 57 και ένας ταγματάρχης. Τραυματίαι 40.

2 Ιουλίου. Τμήμα μας κτύπησε αιφνιδιαστικά Γερμανική φάλαγγα στη Λεύκα Κορινθίας. Σκοτώθηκαν 70 Γερμανοί και πάρθηκε πολεμικό υλικό.

3 Ιουλίου. Στην περιοχή Στυμφαλίας τμήμα μας κτύπησε αιφνιδιαστικά φάλαγγα 400 Γερμανών και 50 Ράλληδων. Σκοτώθηκαν 380. Λάφυρα 70 φορτία τρόφιμα και πολεμικό υλικό.

4 Ιουλίου. Τμήμα από 31 Γερμανούς εξοντώθηκε ολόκληρο στο Ψάρι Κορινθίας. Σκοτώθηκαν 15, πιάστηκαν αιχμάλωτοι 16. Λάφυρα 2 ολμίδια, 4 μυδράλια, 6 μαρσίπ, 4 πιστόλια, 15 όπλα και ανάλογα πυρομαχικά.

5 Ιουλίου. Τμήμα μας έκανε επιδρομή στο χωριό Καινούργιο Ν. Α. Αγρινίου. Σκοτώθηκαν 20 Γερμανοί.

3 - 20 Ιουλίου. Οι Γερμανοί από πολλών κατευθύνσεων ήτοι α) Κονίτσης διά τριών φαλάγγων προς Ζούζουλη, Σαμαρίνα και Βρυσοχώρι. β) από Πέτρας προς Τρίστενο. γ) από Μπαλντούμας προς Καμπέραγα, Δόλιανη. δ) από Μέτσοβο προς Μηλιά, Κρανιά. ε) από Καλαμπάκας προς Αγιόφυλλον. στ) από Κοζάνη προς Γρεβενά Κηπουριό. ζ) από Άργος Ορεστικό προς Πολυκάστανο, Πεντάλοφο και η) από Νεάπολη προς Τσιοτύλη Αηδόνια επεχείρησαν εναντίον των τμημάτων της Βορείας Πίνδου ήτοι ΙΧ Μεραρχίας και VI Ταξιαρχίας. Οι Γερμανοί διά της μεγαλυτέρας δυνάμεως των ήτοι 101 Μεραρχίας, Ιης Μεραρχίας κυνηγών και τμημάτων 4 Μεραρχίας ΕΣ ΕΣ 15-18.000 εν σύνολω κατόρθωσαν να ανατρέψουν τα τμήματα και κατόπιν σκληρών μαχών να φθάσουν στην έδρα της ΙΧ Μεραρχίας Πεντάλοφον. Η Μεραρχία κατετμήθη σε πολλά μικρά τμήματα και έκανε ανταρτοπόλεμο. Τμήματα Κομάντος Αγγλοαμερικάνων που βρίσκονταν στην περιοχή αυτή αφού έρριψαν μερικά βλήματα όλμων απέκρυψαν το υλικόν των και κατέφυγαν στα δάση και δεν έδιναν πυρομαχικά στα τμήματά μας που είχαν εξαιρετικήν ανάγκην.

Τέλος κατόπιν αντεπιθέσεως της ομάδας Μεραρχιών διά τμημάτων της ΙΧ και Χ Μεραρχίας στην περιοχή Αγιόφυλλον - Αιμιλιανής και ενεργειών αντιπερισπασμού στην περιοχή Αμφιλοχίας Ρούμελης και Θεσσαλίας οι Γερμανοί αναγκάσθηκαν ν`αποσυρθούν στις βάσεις των φού έκαψαν πολλά χωριά ως και την κωμόπολη Γρεβενά, ελεηλάτησαν και πήραν, μαζύ τους 3000 μεγάλα ζώα και 30.000 γιδοπρόβατα. Χειροτέρα διαγωγήν έδειξαν οι συνεργαζόμενοι μ`αυτούς Έλληνες, Αλβανοί, Βούλγαροι, Καυκάσιοι, Τάταροι κλπ.

Απώλειαι Γερμανών υπέρ τους 500 νεκρούς και τραυματίας.Απώλειαι δικές μας υπέρ τους 300 νεκρούς και τραυματίας ως και

απώλειαι τροφίμων ιματισμού και άλλου υλικού. Δύναμις 250 Γερμανών με πυροβολικό που κινήθηκε επιθετικά στον Παρνασσό κτυπήθηκε από

τμήματα Ι Ταξιαρχίας και διασκορπίσθηκε. Σκοτώθηκαν και τραυματίσθηκαν 50 Γερμανοί. Λάφυρα όλμοι βαρείς, πυροβόλα και λοιπός οπλισμός.

Νύκτα 12 - 13 Ιουλίου. Τμήματα μας κτύπησαν αιφνιδιαστικά τις Γερμανικές φρουρές Αμφιλοχίας - Κρικέλου , Ριβίου - Μοναστηρακίου. Επίσης απέκοψαν την επικοινωνίαν προς Άρταν και Αγρίνιον. Στην επίθεση αυτή έλαβον μέρος η VII Ταξιαρχία και το 3/40 Σύνταγμα της VIII Μεραρχίας. Παντού τα τμήματα μας είχαν μεγάλη επιτυχία. Στις 6 το απόγευμα ύστερα από σκληρή μάχη από σπίτι σε σπίτι καταλήφθηκε η Αμφιλοχία. Ολόκληρος η Γερμανική φρουρά και οι ταγματασφαλήτες εξοντώθηκαν. Τα σπίτια με Γερμανούς και Ράλληδες κάηκαν. Κάηκαν αποθήκες βενζίνης, πυρομαχικών και υλικών που δεν ήταν δυνατό να μεταφερθούν. Λάφυρα 3 αυτοκίνητα, όλμοι, πολυβόλα, μυδράλια, αυτόματα, όπλα, 40 άλογα ιππασίας και 60 μουλάρια.

Στο Ρίβιο και Κρίκελο έγινε ανάλογη εργασία και κτυπήθηκαν Γερμανοί που πήγαιναν προς ενίσχυση. Την ίδια μέρα στον Αμβρακικό κόλπο εξωπλισμένο πλοιάριο του ΕΛΑΝ αιχμαλώτισε Γερμανικό βενζινόπλοιον των 35 τόννων με 5000 νάρκες ξηράς.

Συνολικά αι απώλειες των Γερμανών είναι 450 σκοτωμένοι και 37 αιχμάλωτοι. Ράλληδων 40 σκοτωμένων.

Καταστράφηκαν 13 αυτοκίνητα και πάρθηκε μεγάλη ποσότης τροφίμων, ιματισμός, οπλισμός και πυρομαχικά λάφυρα. Δικές μας απώλειες 42 νεκροί, 50 τραυματίες.

8 Ιουλίου. Τμήμα 54ον Συντάγματος κτύπησε τα Κάτω Λεχώνια κοντά στο Βόλο. Σκοτώθηκε όλη η φρουρά 110 Γερμανοί και Ράλληδες. Καταστράφηκαν εγκαταστάσεις, αυτοκίνητα, αχρηστεύθηκαν 4 βαρειά πυροβόλα. Εχθρική ενίσχυση που στάλθηκε από Βόλο διασκορπίσθηκε. Δύο αυτοκίνητα τινάχθηκαν από νάρκες και σκοτώθηκαν 25 Γερμανοί.

10 Ιουλίου. Γερμανικό αντιτορπιλικό και 2 τορπιλοβόλα σε συνεργασία με 2 αεροπλάνα αποπειράθηκαν να κάνουν απόβαση από παράλια Βενέτου Κεραμιδίου Πηλίου. Αποκρούστηκαν με ζημιές από επάκτειο πυροβολείο μας και σ`αντίποινα βομβάρδισαν τα παράλια.

17 Ιουλίου. Τμήματα Ι Μεραρχίας μπήκαν στην Καρδίτσα από διάφορα σημεία. Απομόνωσαν τους στρατώνες, εξόντωσαν τελείως τη Γερμανική φρουρά πυρομαχικών και μετέφεραν έξω από την Καρδίτσα

πολλά πυρομαχικά. Στο σιδηροδρομικό σταθμό κατέστρεψαν τις γραμμές, βαγόνια, σύστημα υδρεύσεως και 6 αυτοκίνητα και κατόπιν αποσύρθηκαν. Γερμνοί νεκροί 25 Ελασίτες 5.

21 Ιουλίου. Στους Κουμάδες κοντά στη Καρδίτσα τμήμα μας ανατίναξε αμαξοστοιχία με Γερμανούς. Καταστράφηκε η ατμομήχανη και αρκετά βαγόνια. Απώλειες ανεξακρίβωτες.

16 Ιουλίου. Τμήμα ΧΙΙΙ Μεραρχίας ανατίναξε τις λιμενικές και σιδηροδρομικές εγκαταστάσεις στην Στυλίδα και έκαψε πολλά αυτοκίνητα. Μεταξύ των σκοτωμένων είναι και ο διοικητής Στυλίδας. Πιάστηκαν αιχμάλωτοι 63 Ιταλοί φασίστες. Λάφυρα οπλισμός και πυρομαχικά.

19 Ιουλίου. Κοντά στο χωριό Χώρα ή Λιγουδίτσα της Πυλίας τμήμα μας κτύπησε φάλαγγα 190 Γερμανών και 20 Ράλληδων. Σκοτώθηκαν όλοι. Λάφυρα 72 μυδράλια, 2 πολυβόλα, 4 αυτόματα όλος ο ατομικός οπλισμός και τρόφιμα. Καταστράφηκαν 12 αυτοκίνητα.

Δικοί μας σκοτωμένοι 16.23 Ιουλίου. Τμήμα μας κτύπησε στη Βλαχέρνα Β. Δ. Λεβιδίου

Τριπόλεως φάλαγγα Γερμανική. Σκοτώθηκαν 50 Γερμανοί και πάρθηκαν λάφυρα 4 αυτοκίνητα, 9 αυτόματα και όλος ο ατομικός οπλισμός και πυρομαχικά.

23 Ιουλίου. Στο Ρούτσι Μεγαλόπολης ανατινάχθηκε από τμήμα μας αμαξοστοιχία που μετέφερε 350 Ράλληδες. Σκοτώθηκαν 210 και καταστράφηκε η αμαξοστοιχία.

19 Ιουλίου. Τμήμα Ι Μεραρχίας στον κάμπο της Θεσσαλίας κατέστρεψε δυο αλωνιστικά συγκροτήματα που δουλεύανε για τους Γερμανούς στα χωριά Χατζή Χαλάρ ή Ψυχικού ή Ελευθεραί Ν. Δ. Λάρισσας. Οι Γερμανοράλληδες τράπηκαν σε φυγή.

Σκοτώθηκεν και 17 Γερμανοί τραυματίστηκαν 6 και πιάστηκαν αιχμάλωτοι 17.

Λάφυρα 1 όλμος βαρύς και οπλισμός.26 Ιουλίου. Τμήμα Ι Μεραρχίας κτύπησε στην Πουλιάνα

Τρικκάλων αλωνιστικό συγκρότημα που δούλευε για τους Γερμανούς. Γερμανοί στάλθηκαν με αυτοκίνητα για ενίσχυση. Ανατινάχθηκαν δυο αυτοκίνητα από νάρκες άλλα αναγκάστηκαν να επιστρέψουν. Σκοτώθηκαν 25 Γερμανοί και πιάστηκαν αιχμάλωτοι 30 Ράλληδες.

25 Ιουλίου. Στο χωριό Πέτρα κοντά στη Λεβαδειά ανατινάχθηκε αμαξοστοιχία. Καταστράφηκε η σιδηρ. Γραμμή σε αρκετό μήκος, η ατμομηχανή και πολλά βαγόνια. Απώλειες Γερμανών ανεξακρίβωτες.

25 Ιουλίου. Νοτίως Μύρφακα Λαμίας τμήμα ΧΙΙΙ Μεραρχίας ανατίναξε τμήμα γαλαρίας. Καταστράφηκαν 20 βαγόνια με στρατό και πολεμοφόδια.

23 Ιουλίου. Εξοπλισμένο πλοιάριο του ΕΛΑΝ αιχμαλώτισε στα παράλια της Δυτ. Στερεάς 2 γερμανικές ατμάκατες με σιτάρι.

23 Ιουλίου. Τμήμα Ι Μεραρχίας ανατίνξε αποθήκη πολεμικού υλικού των Γερμανών από Βασάνι Ν. Δ. Τυρνάβου. Καταστράφηκαν 360 τόννοι δυναμίτιδος, αρκετές χιλιάδες κυβικά μέτρων πυρομαχικών πεζικού, 700 κυβικά μέτρα βλήματα αντιαεροπορικού και 600 βαρέλια βενζίνας.

24 Ιουλίου. Τμήμα ΧΙΙΙ Μεραρχίας αποβιβάσθηκε στο Μώλο. Προχώρησε στη σιδ. γραμμή και ανατίναξε μια αμαξοστοιχία. κατεστράφηκαν η ατμομηχανή και τρία βαγόνια με στρατό.

31 Ιουλίου. Ανατινάχθηκε αμαξοστοιχία μεταξύ Λιανοκλαδίου - Γοργοποτάμου. Καταστράφηκαν πολλά βαγόνια.

3 Αυγούστου. Τμήμα μας εκτύπησε Γερμανούς στο χωριό Μόδι και τους εξεμηδένισε. Νεκροί 40, αιχνμάλωτοι 60. Λάφυρα όλος ο οπλισμός τους.

5 - 31 Αυγούστου. Έγιναν εκκαθαριστικές επιχειρήσεις εναντίον της περιοχής Καρπενησίου με φάλαγγες που κίνησαν από διάφορα σημεία.

α) Μια φάλαγγα κινήθηκε από Αγρίνιο Μακρύνεια προς Θέρμο και κατόπιν Αετόπετρα και στις 7 Αυγούστου μπήκε στο Μπαρίκο το οποίον και έκαψε. Ηφάλαγγα αυτή κινήθηκε μέχρι Πλατάνου και τέλος αφού κτυπήθηκε επανειλημμένα συμπτύχθηκε.

β) Στις 6 Αυγούστου φάλαγγα Γερμανική με πυρ/κό και τάνγκς κινήθηκε από Αγρίνι προς Άγιο Βλάση στον οποίο ύστερα από σκληρή μάχη κατέλαβε και έκαψε. Σε συνέχεια κινήθηκε προς Βορράν και κατέλαβε τα χωρία Χούνι - Σίδερα εκεί έγινε σκληρή μάχη με τμήματα μας τα οποία τέλος αναγκάστηκαν ν`αποσυρθούν γιατί απειλήθηκαν να κυκλωθούν από άλλη γερμανική φάλαγγα που κινούνταν δυτικώτερον Ν. Α. της Φραγγίστας δόθηκε άλλη μάχη και τελικά ο

εχθρός υπερίσχυσε και τα τμήματα μας αναγκάσθηκαν να αποσυρθούν βορειότερα. Κατέλαβε και έκαψε τα χωρία Ανατολική και Δυτική Φραγγίστα, Μαραθιά και Βίνιανη. Στο Κεράσοβο μόλις έμπαινε χτυπήθηκε από τμήμα του Γεν. Στρατηγείου που έφθασε για ενίσχυση και ανατράπηκε άρχισε δε την αποχώρηση του. Στις 13 περνάει το Γεφύρι Σιδήρων και στις 14 συμπτύσσεται στην Χούνη. Εκεί κτυπιέται από τμήματα μας και το βράδυ αποσύρεται στον Άγιο Βλάση.

γ) Στις 5 Αυγούστου άλλη φάλαγγα 300 Γερμ. κινήθηκε από Άμφισσα δυτικά προς Καρούτια όπου κτυπήθηκε από τμήματα μας και εκμηδενίστηκε. Πιάσθηκαν 105 αιχμάλωτοι και οι υπόλοιποι σκοτώθηκαν. Στις 7 Αυγούστου άλλη φάλαγγα 500 γερμανών κινήθηκε από Άμφισσα προς Έλατο. Κτυπήθηκε και συμπτύχθηκε στην Άμφισσα. Στις 8 ξανακίνησε χωρίς επιτυχία. Στις 9 Αυγούστου νέα επιθετική κίνηση του εχθρού προς Λιδωρίκι αποκρούστηκε με μεγάλες απώλειες. Στην περιοχή Καρούτια, Γαρδικίτσα και Ταράτσα γίνεται σκληρή μάχη. Την ίδια μέρα μικρό γερμανικό τμήμα 25 ανδρών στο δρόμο Γραβιά.- Άμφισσα εκμηδενίστηκε. Τέλος τα τμήματα των γερμανών αποσύρονται από όλη την περιοχή Γκιώνας προς Καστέλια Υπάτην και Άμφισσαν. Στις 25 Αυγούστου επαναλαμβάνεται η επίθεσις και ο εχθρός κατόπιν μάχης φθάνει την 26 στα Καρούτια όπου αποκρούστηκε με πολλές απώλειες. Στην 27 ενισχύθηκε και συνέχισε την επίθεση όλη την ημέρα. Τα τμήματα μας ελλείψει πυρομαχικών αναγκάζονται να συμπτυχθούν.

Στον τομέα Μαλανδρίνο με αντεπιθέσεις των τμημάτων μας συγκρατείται. Την 28 οι Γερμανοί ενισχύθηκαν περισσότερο και φθάνουν τους 3000. Τα τμήματα μας ανθίστανται ηρωικά, τους λείπουν πυρομαχικά. Ζητήσαμεν επειγόντως και επανειλλημένως πυρομαχικά από τους Συμμάχους μας υποσχέθηκαν αλλά καθ`όλη την διάρκεια των μαχών δεν μας έστειλαν. Αι απώλειες των Γερμανών ανέρχονται σε 300 νεκρούς. Την 29 Αυγούστου δεν κινήθηκε αλλά περιορίσθηκε σε βολή πυροβολικού εναντίον μας.

Την 30 Αυγούστου η επίθεση στρέφεται προς Λοιδωρίκι. Ισχυρός βομβρδισμός πυροβολικού και έπειτα σκληρή μάχη. Παρά τας επανειλημμένας αιτήσεις μας τα τμήματα μένουν δίχως πυρομαχικά και αναγκάζονται να εγκαταλείψουν το χωριό. Οι Γερμανοί μπαίνουν, καίνε το Λοιδωρίκι και στις 31 αποσύρονται.

Από τις μάχες στη περιοχή αυτή 400 Γερμανοί τραυματίες μεταφέρονται στη Λαμία.

δ) Στις 7 Αυγούστου τέταρτη φάλαγγα με πυροβολικό και τάγκς κινήθηκε από Λαμία προς Καρπενήσι και ύστερα από σκληρό αγώνα κατέλαβε την Παληοβράχα και Σπερχειάδα.

Στις 8 συνέχισε την επίθεση και κατέλαβε τα χωριά Βίτουλη, Πύργος, Άγιος Γεώργιος πάνω στο δημόσιο δρόμο προς Καρπενήσι και Λευκάδα Πίτσι νοτίως Σπερχειού. Στις 9 συνέχισε ενισχυθείς περισσότερο με τάνκς και μπήκε στο Καρπενήσι έπειτα από μάχη. Άλλη προσπάθεια του εχθρού από Μακρακώμη προς Τσούκα αποκρούστηκε με μεγάλες απώλειες. Τμήματα μας προσβάλλουν τις εφοδιοπομπές και τα μετόπισθεν των Γερμανών. Οι Γερμανοί εξακολουθούν την επίθεση τους και καταλαμβάνουν τα χωριά Καλεσμένο - Μεγάλο Χωριό, Μικρό Χωριό, Ασπρόκαμπο, Μυρίνη, Νόστιμο, Βούτυρο, τα οποία και καίνε κατά το πλείστον. Επίσης το Καρπενήσι.

Στις 10 Αυγούστου τμήματα μας κτυπούν τους Γερμανούς στα χωριά Βίτουλη και Μακρακώμη, στις 12 στα χωριά Πύργος Νηοχεράκι, στις 13 κοντά στο χωριό Δίλοφο, στις 15 στα χωριά Πλατύστομο - Μάκρη - Καστρί.

Οι Γερμανοί επιτίθενται Βόρρεια και Νότια του δημόσιου δρόμου για να πλατύνουν την περιοχή τους.

Στις 14 κατορθώνουν να καταλάβουν την Τσούκα και το Γαρδίκι. Στις 15 κινούνται προς Γιαννιτσού αλλ`αποκρούονται. Τα τμήματα ΧΙΙΙ Μεραρχίας ενισχύθηκαν με ένα τάγμα Θεσσαλικό, ένα τμήμα του Γεν. Στρατηγείου και τη Σχολή Εφ. Αξιωματικών, γίνονται επιθετικώτεροι και οι γερμανοί αρχίζουν να συμπτύσσωνται και στις 16 παρακολουθούμενοι διαρκώς από τμήματα μας αποσύρονται στη Λαμία.

Κατά τη διάρκεια της μάχης Καρπενησίου τμήματα μας άλλων περιοχών ενήργησαν αντιπερισπασμούς. Την νύκτα 8 - 9 Αυγούστου μπήκαν στη Στυλίδα όπου κτύπησαν εγκαταστάσεις. Την ίδια νύχτα στη Λαμία χτύπησαν τους στρατώνας. Άλλα τμήματα από τον Ελικώνα στις 15 Αυγούστου μπήκαν στην Ιτέα.

Αι απώλειες των Γερμανών στο σύνολο τους των μαχών αυτών είναι σοβαρές υπερβαίνουν τους 700 νεκρούς και 1500 τραυματίας.

Αι Γερμανικές δυνάμεις που πήραν μέρος σ`αυτές τις επιχειρήσεις

είναι μεγάλες από την κατεύθυνση κοιλάδας Σπερχειού 7.000 - 8.000 με τάνκς και πυροβολικό. Από την κατεύθυνση Αγρινίου τα 7 και 8ον Συντάγματα της 4 Μεραρχίας ες ες Πολιτσάιτ που μεταφέρθηκε από Λάρισσα με άρματα και πυροβολικό. Από κατεύθυνση Άμφισσας 3.000 Γερμανοί και πλέον με άρματα και πυροβολικό.

Δικές μας απώλειες υπέρ τους 300 νεκροί και τραυματίες. Ταυτόχρονα με τις παραπάνω επιχειρήσεις εκδηλώνεται σοβαρή επίθεση ΕΔΕΣ και Γερμανών κατά τμημάτων ΕΛΑΣ στην Ήπειρο.

Από 7 Αυγούστου 2.000 ΕΔΕΣίτες περίπου επετέθηκαν στον Καλαμά από Μαλούνι μέχρι Σουλόπουλο ως και στα Γραμεννοχώρια.

Από 7 - 9 Αυγούστου οι Εδεσίτες κατόρθωσαν να περάσουν βορρείως του Καλαμά και να καταλάβουν τα χωριά της περιοχής μας Βρυσούλα - Λεπτοκαρυά, Ραβενή - Λύκου - Κεραμίτσα - Μαλούνι.

Από τις 12 Αυγούστου και ενώ αντιμετωπίζουν τους εδεσίτες δέχονται Γερμανική επίθεση από Βορρά από δυο κατευθύνσεις προς Κτίσματα, Βελισίστα, Καστανιά και άλλη προς Κεράσοβο - Σιταριά. Στις 13 Αυγούστου οι Γερμανοί επιτίθενται από Νότου με δυο φάλαγγες με βάση τη περιοχή που είχαν καταλάβει οι εδεσίτες βορρείως Καλαμά.

Μια Φάλαγγα προς Ράικο - Ιερομνήμη και άλλη προς Δεσποτικό - Σούτιστα. Σκληρός αγώνας επακολουθεί ιδίως προς το Δεσποτικό - Σούτιστα και Νοτίως Φωτεινού.

Οι Εδεσίτες ακολουθούν τους Γερμανούς και εγκαθίστανται στα καταλαμβανόμενα χωριά.

Τα τμήματα μας αγωνιζόμενα από 7 Αυγούστου με αποφασιστικότητα και κτυπώντας προς όλες τις κατευθύνσεις τους Γερμανοεδεσίτες συμπτύσσονται προς Μουργκάνια.

Τέλος οι Γερμανοί συμπτύχθηκαν προς Μονή Βελάς - Χάνι Τζεραμπίνι - Δελβινάκι. Οι Εδεσίτες παρέμειναν.

10 Αυγούστου. Δύναμη Γερμανικού λόχου εξοντώθηκε στη Σιλεσία - Λακωνίας. Σώθηκαν μόνο 15 Γερμανοί. Λάφυρα 10 μυδράλια, 50 όπλα, 30 άλογα και 80 φορτώματα πολ. υλικό.

Μεταξύ 4 και 8 Αυγούσου πιάσθηκαν στις Βόρρειες Σποράδες 3 εξωπλισμένα Γερμανικά πλοιάρια. 12 αιχμάλωτοι εκ των οποίων οι δυο αξιωματικοί.

27 Ιουλίου. Τμήματα Χ Μεραρχίας κτύπησαν μέσα στη Νάουσσα

Γερμανούς. Σκότωσαν 22 και τραυμάτισαν 18. Άλλα τμήματα κτύπησαν κοντά στην Άρνισσα στη θέση Μαχαμέτι - Χάνι μια αμαξοστοιχία φορτωμένη με φορτηγά αυτοκίνητα και την έκαψαν ολοκληρωτικά. Σκοτώθηκαν 60 και τραυματίσθηκαν 45 Γερμανοί.

2 Αυγούστου. Κοντά στην Άρνισσα στο Μαχαμέτι - Χάνι ανατινάχθηκε από τμήματα μας και Άγγλους Κομάντος μια αμαξοστοιχεία με αυτοκίνητα και φαρμακευτικό υλικό. Μια τερεζίνα και ένα αυτοκίνητο ανατινάχθηκαν κοντά στην Άγρα.

Αμαξοστοιχία κτυπήθηκε κοντά στην Σκύδρα. Καταστράφηκε μια μηχανή και δυο βαγόνια. Γερμανοί νεκροί 45 τραυμ. 14, αιχμάλωτοι 10.

4 Αυγούστου. Στο δρόμο Λαμία - Δομοκού στη θέση Παληοκαρυά κτυπήθηκε η Γερμανική φάλαγγα. Γερμανοί νεκροί 25, τραυμ. 25, κατεστράφησαν 3 μοτοσυκλέτες.

16 Αυγούστου. Γερμανικές φάλαγγες κτυπήθηκαν στην περιοχή Μετσόβου προς Πριόνια και Μηλιά.

Γερμανοί νεκροί 40, τραυματίες 63, αιχμάλωτοι 2. Λάφυρα οπλισμός και ιματισμός.

21 Αυγούστου. Τμήματα ΙΧ Μεραρχίας εξώντωσαν συμμορίαν Βουλγάρων Κομιτατζήδων στο χωριό Πολυκέρασο κοντά στην Καστοριά. Σκοτώθηκαν 20 και πιάστηκαν αιχμάλωτοι 150. Λάφυρα 4 πολυβόλα, 150 όπλα και πολλά πυρομαχικά.

27 Αυγούστου. Τμήματα ΧΙΙΙ Μεραρχίας ανατίναξαν αμαξοστοιχία πλήρη στρατού κοντά στα Στίρφακα. Καταστράφηκε η ατμομηχανή. Την ίδια νύχτα κοντά στο Λιανοκλάδι ανατινάχθηκε άλλη αμαξοστοιχία.

31 Ιουλίου. Βούλγαροι μαζύ με προδότες και 400 Γερμανούς άρχισαν εκκαθαριστική επιχείρηση στη περιοχή Νικόκλεια Δημητρίκα - Καπουτζή - Μεσάδα. Έπειτα από συγκρούσεις και ενέδρας αναγκάσθηκαν να γυρίσουν στις βάσεις τους.

Σκοτώθηκαν 20 Βούλγαροι και ο Διοικητής του 2ου Βουλγαρ. Τάγματος. Τραυματίσθηκαν 30 και ο Βούλγαρος Φρούραρχος Νιγρίτας.

19 Αυγούστου. Τμήματα Χ Μεραρχίας κτύπησαν γερμανούς και Ραλλικούς στα Γιαννιτσά. Η μάχη διήρκεσε από τις 10 το βράδυ εώς το πρωί, σκοτώθηκαν 125 Ραλλικοί και 15 Γερμανοί.

6 Αυγούστου. Τμήματα ΙΧ Μεραρχίας σε συνεργασία με Άγγλους κομμάντος κτύπησαν αμαξοστοιχία στην Άρνισσα, στη θέση Μουχαμέτ -

Χάνι. Σκοτώθηκαν 24 εκ των οποίων ένας λοχαγός, τραυματίσθηκαν 34 και αιχμαλωτίσθηκαν 57. Η αμαξοστοιχία φορτωμένη με αυτοκίνητα και λοιπά υλικά κάηκε εξ ολοκλήρου.

21 Αυγούστου. Τμήματα Ι Μεραρχίας ανετίναξαν μεταξύ Τεμπών - Πλαταμώνος εχθρική αμαξοστοιχία 48 βαγονιών γεμάτη με πολεμικό υλικό. Επηκολούθησε σύγκρουση κατά την οποία σκοτώθηκαν όλοι διασωθέντες από την ανατίναξη. 40 βαγόνια κάηκαν και η γραμμή καταστράφηκε. Σε 1000μ.

29 - 30 Αυγούστου. Κτυπήθηκαν Γερμανοράλληδες στη Σκούπα Κορινθίας και Λαύκα Νεμέας. Σκοτώθηκαν 105 και πιάσθηκαν αιχμάλωτοι 5.

30 Αυγούστου. Κοντά στους Τσοπανάδες Στερεάς καταστράφηκε από τμήμα μας αμαξοστοιχία με στρατό και πολεμικό υλικό.

1 Σεπτεμβρίου. Τμήμα ΧΙΙΙ Μεραρχίας ανετίναξε και πυρπόλησε αμαξοστοιχία με βενζίνη και άλλο υλικό κοντά στη Γέφυρα Καρυάς Νοτίως Λαμίας.

2 Σεπτεμβρίου. ΤμήματαΧΙΙΙ Μεραρχίας μαζύ με εφεδρικό ΕΛΑΣ χτύπησαν τη φρουρά Λιανοκλαδίου. Ενίσχυση που στάλθηκε από την Λαμία κτυπήθηκε μέσα στο Λιανοκλάδι. Γερμανοί νεκροί και τραυματίες 120 περίπου. Λάφυρα 1 πυροβόλο, πολυβόλα, αυτόματα, τουφέκια και πυρ/κά.

28 Αυγούστου. Τμήματα μας σε συνεργασία με Αγγλοαμερικάνους κομμάντος χτύπησαν τα ισχυρώτατα οχυρωμένα μεταλλεία Πέλλης. Ύστερα από 10ωρο αγώνα εξουδετερώθηκαν αι αντιστάσεις πλην του κεντρικού εργοστασίου και ανατινάχθηκαν οι υδατοφράχτες και εγκαταστάσεις. Νεκροί Γερμανοί 60, αιχμάλωτοι 28, λάφυρα πυροβόλα, όπλα, ασύρματος, τέσσερα τηλέφωνα.

3 Σεπτεμβρίου. Τμήματα ΙΧ Μεραρχίας κτύπησαν την Γερμ. φρουρά Ροδιανής Σιατίστης. Σκοτώθηκαν και τραυματίσθηκαν 40 Γερμανοί ενώ οι διασωθέντες συμπτυχθήκανε στην Κοζάνη. Καταστράφηκαν 4 αυτοκίνητα και πέσανε στα χέρια μας διάφορα υλικά σε μεγάλες ποσότητες.

Τμήμα Χ Μεραρχίας ανετίναξε κοντά στο Λιτόχωρο Κατερίνης μια γέφυρα και τη σιδηρ. Γραμμή σε μήκος 80 μέτρων. Συγκοινωνία κόπηκε 24 ώρες.

Τμήμα Χ Μεραρχίας ανατίναξε αμξοστοιχία στη γραμμή Έδεσσας - Φλώρινα. Η μηχανή και 6 βαγόνια πέσανε στη λίμνη Οστρόβου. Η συγκοινωνία κόπηκε 8 ώρες.

4 Σεπτεμβρίου. Κοντά στη Κακαβιά Ηπείρου τμήμα VΙΙΙ Μεραρχίας κτύπησε και κατέστρεψε 9 γερμανικά αυτοκίνητα. Σκοτώθηκαν 23 Γερμανοί και τραυματίσθηκαν πολλοί. Λάφυρα οπλισμός και πυρομαχικά.

7 Σεπτεμβρίου. Τμήμα VΙΙΙ Μεραρχίας κτύπησε ισχυρό Γερμανικό φυλάκιο στη Καλλιθέα στο δρόμο Καλπάκι - Μπουραζάνη. Σκοτώθηκαν 7 και πιάστηκαν αιχμάλωτοι 9 Γερμανοί. Λάφυρα 2 όλμοι βαρείς, οπλισμός και πυρομαχικά.

8 Σεπτεμβρίου. Τμήμα VΙΙΙ Μεραρχίας κτύπησε Γερμ. φάλαγγα στο δρόμο Άρτα - Αμφιλοχίας. Σκοτώθηκαν 13 Γερμανοί. Λάφυρα ένα πεδινό πυροβόλο, οπλισμός και πυρομαχικά.

26 - 27 Αυγούστου. Τμήμα ΙΙ Μεραρχίας ανατίναξε αμαξοστοιχίαν ανατολικά Αμφικλείας. Καταστράφηκε η μηχανή και 4 βαγόνια. Συγκοινωνία κόπηκε 12 ώρες.

29 - 30 Αυγούστου. Τμήμα ΙΙ Μεραρχίας κατέστρεψε ολόκληρη αμαξοστοιχία έξω από την Αμφίκλεια και τη Σιδηρ. γραμμή σε μήκος 160 μ. Απώλειες Γερμανών μεγάλες. Συγκοινωνία κόπηκε.

2 Σεπτεμβρίου. Αγγλοαμερικανοί σαμποτέρ κατέστρεψαν κοντά στους 5 Μύλους την σιδηρ. γραμμή σε μήκος 2.000 μ.

------

Κατόπιν διαταγής του Στρατ. Μ. Ανατολής αρχίζει η εφαρμογή της Κιβωτού.

8 Σεπτεμβρίου. Στο 19ο χιλιομ. Της γραμμής Πάτρα - Αίγιο ανατινάχθηκε και καταστράφηκε η αμαξοστοιχία με 13 βαγόνια γεμάτα πολεμικό υλικό. Η συγκοινωνία κόπηκε.

9 Σεπτεμβρίου. Τμήμα ΧΙΙΙ Μεραρχίας ανατίναξε μεταξύ Σκάρμιτσας - Πετρομαγούλας την σιδηρ. γραμμή σε μήκος 800 μέτρων.

5 Σεπτεμβρίου. Τμήμα Χ Μεραρχίας ανετίναξε αμαξοστοιχία και έπεσε ολόκληρη στη λίμνη Οστρόβου.

Η σιδηροδρομική γραμμή Φλώρινας - Έδεσσας κόπηκε σε πολλές μεριές καθώς και ο δημόσιος δρόμος. Η συγκοινωνία έχει κοπεί όλες δε

αι προσπάθειες των Γερμανών να επισκευάσουν την γραμμή εμποδίζονται από τμήματα ΙΧ Μεραρχίας.

8 Σεπτεμβρίου. Στα στενά Τσιγγάν 10 χιλιομ. Ν. Γευγελής τμήματα ΧΙ Μεραρχίας ανατίναξαν γέφυρα και διέλυσαν εχθρικό φυλάκιο. Σκοτώθηκαν 10, πιάστηκαν αιχμάλωτοι 6 Γερμανοί. Λάφυρα οπλισμός και πυρομαχικά.

10 και 11 Σεπτεμβρίου. Τμήματα VIII Μεραρχίας κτύπησαν φάλαγγες αυτοκινήτων στον δρόμο Αμφιλοχίας Άρτης και Καλπάκι - Μπουραζάνη. Σκοτώθηκαν 120, τραυματίσθηκαν 100 Γερμανοί και καταστράφηκαν 15 αυτοκίνητα και ένα άρμα. Λάφυρα οπλισμός, πυρομαχικά και άλλο υλικό.

7 Σεπτεμβρίου. Ισχυρό Γερμανικό φυλάκιο εξοντώθηκε στο χωριό Μελίσσια Ν. Δ. Λάρισσας. Σκοτώθηκαν 30 Γερμανοί. Λάφυρα όλο το υλικό.

8 Σεπτεμβρίου. Τμήμα Ι Μεραρχίας έκοψε σε πολλά σημεία το δρόμο Καλαμπάκας - Μετσόβου.

8 Σεπτεμβρίου. Κοντά στην Τανάγρα τμήμα ΙΙ Μεραρχίας κτύπησε και διέλυσε Γερμανική φάλαγγα, σκοτώθηκαν 75 και πιάσθηκαν αιχμάλωτοι 9 γερμανοί. Λάφυρα πολυβόλα, αυτόματα, 60 όπλα, 300.000 φυσίγγια και άλλα υλικά. Η σιδηροδρομική γραμμή Αθηνών - Λαμίας κόπηκε σε πολλά σημεία και καταστράφηκαν εγκαταστάσεις σε σταθμούς. Καταστράφηκαν 3 ατμομηχανές και 11 βαγόνια με πολ. υλικό.

17 Σεπτεμβρίου. Τμήματα ΧΙΙΙ Μεραρχίας κατέστρεψαν τις εγκαταστάσεις υδρεύσεως ατμομηχανών Γοργοποτάμου - Λαμίας και Λιανοκλαδίου.

20 Σεπτεμβρίου. Τμήμα VIII Μεραρχίας κτύπησε Γερμ. φάλαγγα στο δρόμο Γιάννινα - Μέτσοβο. Σκοτώθηκαν 6 και τραυμ. 10 Γερμανοί. Λάφυρα οπλισμός πυρομαχικά και 12 ποδήλατα.

15 Σεπτεμβρίου. Τμήμα Χ Μεραρχίας κτύπησε φάλαγγα αυτοκινήτων στο δρόμο Βέροια - Καστανιά. Σκοτώθηκαν 40 και αιχμαλωτίσθηκαν 7 Γερμανοί. Κάηκαν 5 αυτοκίνητα. Λάφυρα οπλισμός και πυρομαχικά.

Η σιδηροδρομική γραμμή Έδεσσα - Φλώρινα κόπηκε κατ`επανάληψη.

15 Σεπτεμβρίου. Τμήματα ΧΙ Μεραρχίας κτύπησαν φάλαγγα 65

Γερμ. αυτοκινήτων στο δρόμο Θεσσαλονίκη - Σέρραι. Καταστράφηκαν αρκετά αυτοκίνητα.

19 Σεππτεμβρίου. Τμήμα Ι Μεραρχίας στο δρόμο Τρίκκαλα - Λάρισσα - κτύπησε φάλαγγα 30 Γερμ. αυτοκινήτων. Κάηκαν 9 αυτοκίνητα. Τα υπόλοιπα 21 γεμάτα βλήματα πυρ/κού, πυρ/κά και πολεμ. υλικό μεταφέρθηκαν στις βάσεις μας όλη η συνοδεία εκμηδενίσθηκε.

17 Σεπτεμβρίου. Τμήμα Ι Μεραρχίας κοντά στον Κρανώνα Ν. Δ. Λάρισσας ανατίναξε αμαξοστοιχία. Καταστράφηκαν η μηχανή και 12 βαγόνια.

9 Σεπτεμβρίου. Τμήμα Ταξ. Ιπππικού ξύλωσε την σιδηρ. γραμμή κοντά στο Βελεστίνο σε μήκος 4 χιλιομ. και ανατίναξε 2 γέφυρες και άλλες εγκαταστάσεις. Η συγκοινωνία κόπηκε οριστικά.

20 Σεπτεμβρίου. Τμήμα Ι Μεραρχίας κτύπησε 8 γερμ. αυτοκίνητα στο μεγάλο Μπογάζι Τυρνάβου. Κάηκαν τα 4 και πάρθηκαν τα άλλα 4 με το υλικό τους. 6 Γερμανοί αιχμάλωτοι οι άλλοι νεκροί

22 Σεπτεμβρίου. Στη γέφυρα Μαργκάνι κτυπήθηκε φάλαγγα 60 αυτοκινήτων. Καταστράφηκαν 10 αυτοκίνητα με υλικό.

Κοντά στη Γερτώνα Β. Α. Λάρισσας τμήμα Ι Μεραρχίας ύστερα από σκληρό αγώνα ξύλωσε τη σιδηρ. γραμμή σε μήκος 3200 μ. και αχρήστευσε 2 αντιαεροπορικά ταχυβόλα και ένα πυροβόλο. Όλες οι απόπειρες των Γερμανών για επισκευές ματαιώνονται από τα τμήματά μας με μεγάλες απώλειες των Γερμανών.

22 Σεπτεμβρίου. Τμήμα Ταξιαρ. Ιππικού ανατίναξε 2 γέφυρες μεταξύ Προέρνης - Δεμερλή. Η συγκοινωνία κόπηκε.

24 Σεπτεμβρίου. Η σιδηροδρομική γραμμή καταστράφηκε κοντά στη Καίτσα από τμήμα ΧΙΙΙ Μεραρχίας σε συνεργασία με Άγγλους.

24 Σεπτεμβρίου. Η σιδηροδρ. γραμμή Λαμία - Δομοκού ανατινάχθηκε σε πολλές μεριές από τμήματα ΧΙΙΙ Μεραρχίας σε συνεργασία με Άγγλους κομμάντος.

24 Σεπτεμβρίου. Κτυπήθηκε φάλαγγα αυτοκ. στη Κουτσούφλιανη και Νοτίως Ελασσώνος σκοτώθηκαν 6 και αιχμαλώτ. 6 Γερμανοί. Καταστράφηκαν 7 αυτοκίνητα. Λάφυρα 4 αυτοκίνητα, 1 όλμος και άλλο πολεμικό υλικό.

25 Σεπτεμβρίου. Στο Κλειδί Φλώρινας και στη Καστανιά Βεροίας κτυπήθηκαν φάλαγγες αυτοκινήτων. Καταστράφηκαν 8 αυτοκίνητα και

σκοτώθηκαν 73 Γερμανοί.17 Σεπτεμβρίου. Καταδιωκτικό του ΕΛΑΣ κυρίευσε με τολμηρή

ενέργεια γερμανικό εξωπλισμένο βενζινόπλοιο 150 τόννων στο Β. Δ. άκρον Ευβοίας. Αιχμάλωτοι 5 Γερμανοί και 2 Ράλληδες. Λάφυρα ένα ταχυβόλο 50.000 σιτάρι και άλλα υλικά.

30 Σεπτεμβρίου. Τμήμα ΧΙΙΙ Μεραρχίας ανατίναξε Σιδηρ. γέφυρα μεταξύ Μπέκι και Στύρφακα.

1 Οκτωβρίου. Τμήμα ΙΙ Μεραρχίας εξουδετέρωσε 3 Γερμανικά φυλάκια στην Άμφισσα. Σκοτώθηκαν 20 Γερμ. και πιάστηκαν 2 αιχμάλωτοι. Λάφυρα 1 αυτοκ. , 1 μοτοσ. , ένας ασύρματος και άλλο υλικό.

3 Οκτωβρίου. Τμήμα ΧΙΙΙ Μεραρχίας ανατίναξε τη σιδηρ. γραμμή σε μήκος 150 μέτρ. Κοντά στο Λιανοκλάδι.

16 Σεπτεμβρίου. Τμήμα Ι Μεραρχίας κτύπησε φάλαγγα αυτοκινήτων 10 χιλιομ. Ανατολ. Τρικκάλων. Καταστράφηκαν 6 αυτοκ. Και σκοτώθηκαν 12 Γερμαν.

24 Σεπτεμβρίου Τμήμα Ταξιαρχίας Ιππικού κτύπησε Γερμ. αυτοκίνητα με στρατό στο δρόμο Βόλος - Λάρισσας. Κάηκαν 3 αυτοκίνητα. Σκοτώθηκαν 45 και αιχμαλωτίσθηκαν 22 Γερμανοί. Λάφυρα 1 όλμος και πολλά υλικά.

29 Σεπτεμβρίου Τμήμα Ι Μεραρχίας κτύπησε Γερμ. αυτοκίνητα στο δρόμο Καλ/κα - Τρίκκαλα. Καταστράφηκαν πολλά και σκοτώθηκαν 55 Γερμανοί.

20 Σεπτεμβρίου. Τμήμα Χ Μεραρχίας κτύπησε φάλαγγα αυτοκινήτων στο Μουχαρέμ - Χάνι Δ. της Έδεσσας. 35 αυτοκίνητα έπαθαν μεγάλες ζημιές. Πιάσθηκαν 8 αιχμάλωτοι. Λάφυρα 1 αυτοκίνητο γεμάτο σαμπρέλλες και λάστιχα.

22 Σεπτεμβρίου. Τμήμα ΙΧ Μεραρχίας κοντά στην Άρνισσα κτύπησε φάλαγγα 200 αυτοκ. που πήγαινε προς Φλώρινα. Σκοτώθηκαν 15 και αιχμαλώτ. 7 γερμανοί. Καταστράφηκαν 2 πυροβόλα και πολλά αυτοκίνητα.

Κοντά στη Βέρροια ανατινάχθηκε η σιδηρ. γραμμή σε μήκος 200 μ. και γέφυρα μήκους 8 μ.

4 Οκτωβρίου. Τμήματα ΙΙΙ Μεραρχίας σε συνεργασία με συμμαχικά απηλευθέρωσαν την Πάτρα.

30 Σεπτεμβρίου. Τμήμα ΧΙΙΙ Μεραρχίας ανατίναξε μεταξύ Λαμίας - Γοργοποτάμου γέφυρα μήκους 22 μ. Συγκοινωνία κόπηκε για 24 ώρες.

27 - 29 Σεπτεμβρίου. Μεγάλη Γερμαν. Φάλαγγα κινουμένη προς Β. κτυπήθηκε από τμήματα ΧΙΙΙ Μεραρχίας στα στενά Ντερβέν Φούρκα Β. Λαμίας. Κατόρθωσε να περάση αφού σταμάτησε και έδωκε μάχη με μεγάλες δυνάμεις. Πληροφορία φέρει τις απώλειες των Γερμανών σε 600 νεκρούς και τραυματίες.

3 Οκτωβρίου. Από τμήμα ΧΙΙΙ Μεραρχίας ανατινάχθηκε κοντά στη γαλαρία Κουρύβου αμαξοστοιχία με στρατό. Καταστράφηκε η μηχανή και 7 βαγόνια. Αι απώλειες Γερμανών μεγάλες.

4 Οκτωβρίου. Από τμήμα ΧΙΙΙ Μεραρχίας μέσα στη γαλαρία κοντά στα Στύρφακα ανατινάχθηκε αμαξοστοιχία με 43 βαγόνια και κάηκε ολόκληρη. Καταστράφηκαν πυροβόλα, αυτοκίνητα, μοτοσυκλέτες, πυρομαχικά και βενζίνες. Από 1 γερμανικό τάγμα που μεταφέρονταν σώθηκαν μόνο 67. Οι άλλοι κάηκαν.

5 Οκτωβρίου. Τμήμα Ιππικού σε συνεργασία με Βρεττανό αξιωματικό ανατίναξε τη σιδηρ. γραμμή Β. Δεμερλή σε μήκος 700μ.

6 Οκτωβρίου. Τμήμα VIII Μεραρχίας κτύπησε στο δρόμο Γιάννινα - Καλπάκι Γερμ. αυτοκίνητα. Καταστρ. 1 αυτοκ. Σκοτώθηκαν και τραυμ. 14 Γερμανοί. Τμήμα ΙΧ Μεραρχίας κτύπησε Γερμ. φάλαγγα στο Πισοδέρι - Φλωρίνης. Σκοτώθηκαν 5, αιχμαλωτ. 13 Γερμανοί.

Κατά Σεπτέμβριο. 81ον Σύνταγμα στη περιοχή Έβρου ύστερα από σκληρές μάχες εξόντωσε τους Γερμανούς της περιοχής και καθάρισε την περιοχή. Απώλειες Γερμανών σε έμψυχο και άψυχο υλικό μεγάλες. Σύνολο συλληφθέντων αιχμαλώτων 300 Γερ.

5 Οκτωβρίου. Κατόπιν πίεσης τμημάτων Χ Μεραρχίας παραδόθηκε ολόκληρη η φρουρά σιδηρ. σταθμού Ναούσης με οπλισμό της εκ 40 Γερμ. Η Σιδηρ. γραμμή Πλαταμώνος - Παπασούλι καταστράφηκε σε μήκος 500 μετρ.

10 Οκτωβρίου. Ουλμός πυρ/κού κτύπησε με επιτυχία εχθρική νηοπομπή στον Παγασητικό. Βυθίστηκε μια πλατφόρμα με στρατό και πολλά οχήματα. Την ίδια ημέρα 2500 Γερμ. με 4 πυρ/λα κι 2 τάνκς επεχείρησαν από Βόλο ν`ανοίξουν δρόμο προς Λάρισσα.

Ουλαμός πυρ/κού μας τους κτύπησε διέλυσε σχηματισμούς και κτύπησε συγκεντρώσεις στο Βόλο. Ταυτόχρονα τμήματα Ι Μεραρχίας και

ιππικού επετέθηκαν από διάφορα σημεία και έγινε μάχη 12 ώρες. Εχθρός σκόρπισε. Σκοτώθηκαν 315 γερμανοί. Πολλά αυτοκίνητα καταστράφηκαν.

Ντόπια τμήματα του ΕΛΑΣ Κερκύρας συνέλαβον 60 Γερμ. αιχμαλώτους και πήραν λάφυρα 4 πυροβόλα. 1 επάκτιο πυροβόλο και πολύ άλλο υλικό.

13 Οκτωβρίου. Τμήμα ΧΙΙΙ Μεραρχίας εξουδετέρωσε 3 γερμ. φυλάκια στο δρόμο Γραβιάς Αμφίσσης. Σκοτώθηκαν 55 Γερμανοί.

12 Οκτωβρίου. Οι Γερμανοί εξεκένωσαν την Αθήνα και περιοχή της. Φεύγοντας ανατίναξαν στο Λιμάνι Πειραιώς τις λιμεν. Εγκαταστάσεις και βύθισαν πολλά πλοία.

Τμήμα ΕΛΑΣ Αθηνών ύστερα από πεισματώδη μάχη κατόρθωσε να σώση το ηλεκτρικό εργοστάσιο Αγ. Γεωγίου από προπαρασκευασμένη ανατίναξη.. Η φρουρά του από 100 γερμανούς εξοντώθηκε.

Στο χωριό Κατσικαβέλι Θηβών ύστερα από κτύπημα τμημάτων ΙΙ Μεραρχίας παραδόθηκαν 41 Γερμ. με τον οπλισμό τους.

Τμήματα ΙΙ Μεραρχίας στις 13 Οκτωβρίου κατέλαβαν ύστερα από μάχες προς οπισθοφυλακές των Γερμανών τα αεροδρόμια Ελευσίνος και Τατοίου. 2 φάλαγγες 1000 και 500 Γερμ. που κινήθηκαν από τα αεροδρόμια προς Βορράν κτυπήθηκαν και διαλύθηκαν. Σκοτώθηκαν 245 Γερμ. και αιχμαλωτίσθηκαν 42.

9 - 10 Οκτωβρίου. Οι Γερμανοί από Έδεσσα με 1 θωρακισμένη αμαξοστοιχία, 4 τάνκς και πυροβολικό επετέθηκαν κατά τμημάτων ΙΧ Μεραρχίας στο Μουχαρέμ - Χάνι.

Ύστερα από 4 ώρες μάχη ο εχθρός τράπηκε σε φυγή. Καταστράφηκαν 2 τάνκς, μια τερεζίνα, 4αυτοκίνητα.

4 Οκτωβρίου. Στη Θεσ/νίκη τμήματα εφεδρ. ΕΛΑΣ σε μάχες κατά Γερμανοράλληδων κατέλαβαν τις συνοικίας Τούμπα και Νεάπολη. Σκοτώθηκαν 200 Γερμανοράλληδες.

5 Οκτωβρίου. Γερμανοτάταροι επετέθηκαν κατά τμημάτων ΧΙ Μεραρχίας εις Λιβάδι Χαλκιδικής. Έπειτα από αντεπίθεση τράπηκαν σε φυγή. Σκοτώθηκαν 20 και αιχμαλωτίσθηκαν 30 Γερμ. Στην Κασάνδρα και στα Λαγκαδάκια τμήμα ΧΙ Μεραρχίας κτύπησε Γερμανούς. Καταστράφηκε Γερμ. αυτοκίνητο. Σκοτώθηκαν 22 και 6 αξιωματικοί. Λάφυρα οπλισμός και πυρ/κά.

9 Οκτωβρίου. Τμήμα ΧΙ Μεραρχίας ανατίναξε γέφυρα μεταξύ Γευγελής - Ειδομένης και κατέστρεψε ατμομηχανή.

10 Οκτωβρίου. Τμήμα Ταξιαρ. Ιππικού κτύπησε Γερμ. φάλαγγα μεταξύ Φαρσάλων - Λάρισσας. Σκοτώθηκαν 100 και αιχμαλωτίσθηκαν 24 Γερμανοί. Λάφυρα οπλισμός.

14 Οκτωβρίου. Τμήμα Ι Μεραρχίας στα Τέμπη έκαψε αμαξοστοιχία με 60 βαγόνια φορτωμένη πολεμικό υλικό και εξουδετέρωσε τα γύρω φυλάκια.

6 Οκτωβρίου. Καταδιωκτικό του ΕΛΑΝ αιχμαλώτισε μεταξύ Λήμνου - Αγ. Ορους Γερμ. βενζινόπλοιο με φορτίο βενζίνης και άλλο καταδιωκτικό βούλιαξε Γερμ. βενζινόπλοιο στο στενό Ποτίδαιας.

18 και 20 Οκτωβρίου. Τμήματα ΙΙ και ΧΙΙΙ Μεραρχίας επ`αυτοκινήτων κατέφθασαν Γερμ. οπισθοφυλακές στο Σκαμνό Βορ. Γραβιάς και προς Δομοκό και τους κτύπησαν με πυρ/κό και όλμους. Μεγάλες απώλειες των Γερμανών σε άνδρες, αυτοκίνητα και υλικό.

19 Οκτωβρίου. Τμήμα Ι Μεραρχίας κτύπησε στη Θεόπετρα Καλαμπάκας Γερμ. φάλαγγα, σκοτώθηκαν και τραυματ. 75 Γερμανοί, κάηκαν 2 αυτοκίνητα και πάρθηκαν λάφυρα.

21 Οκτωβρίου Τμήματα Ι Μεραρχίας καταδιώκοντα Γερμ φάλαγγα υποχωρούσαν από Καλαμπάκα προς Αγιόφυλλο συγκρούσθηκαν με τη φάλαγγα. Σκοτώθηκαν 40 Γερμ. και τραυματισθ. πολλοί.

20 Οκτωβρίου. Η φρουρά Βόλου επεχείρησε να διαφύγη προς Λάρισσα. Έγινε 8 ώρες μάχη με 54ον Σύνταγμα Ι Μεραρχίας και τέλος την νύκτα ο εχθρός εν διαλύσει κατόρθωσε να διαφύγη. Σκοτώθηκαν και τραυματίσθηκαν 400 Γερμανοί. Πάρθηκαν πολλά λάφυρα.

14 - 23 Οκτωβρίου. Τμήματα VIII Μεραρχίας κτύπησαν φάλαγγες αποχωρούντων Γερμανών. Απώλειες Γερμ. μεγάλες. Εγκατέλειψαν πολύ πολεμ. Υλικό.

16 - 22 Οκτωβρίου. Από τμήματα Μακεδονίας κτυπήθηκαν Γερμ. φάλαγγες και έφυγαν προς Βορράν. Σκοτώθηκαν 123, τραυμ. 50 και πιάστηκαν αιχμαλ. 36 Γερμανοί. Καταστράφηκαν 2 αμαξοστοιχίες με πολεμ. υλικό, 4 αυτοκίνητα και πάρθηκαν πολλά λάφυρα.

14 Οκτωβρίου. Ο λόχος μηχανικού Ι Μεραρχίας απέκλεισε στα Τέμπη 2 αμαξοστοιχίες.

26 Οκτωβρίου. Γερμανικές φάλαγγες που υποχωρούν προς

βορράν Λαρίσσης καταδιώκοντα από Ταξ. Ιππικού και Τμήματα Ι Μεραρχίας. Υπέστησαν πολλές απώλειες κυριεύτηκε πολεμ. υλικό και 12 πυροβόλα.

22 Οκτωβρίου. Από το Γερμ. φυλάκιο Βατοχωρίου παραδόθηκαν 14 Γερμανοί, 12 Αρμένιοι και 2 Ρώσσοι.

22 Οκτωβρίου. Τμήματα ΙΧ Μεραρχίας εις Μουχαρέμ - Χάνι αιχμαλώτισαν την φρουράν Αρνίσσης που κινούνταν προς Έδεσσα. Σκοτώθηκαν 4 και αιχμαλ. 40 Γερμανοί. Λάφυρα οπλισμός και άλλο υλικό.

28 Οκτωβρίου. Τμήματα ΙΧ Μεραρχίας κτύπησαν την Κοζάνη. Ύστερα από πολύωρη και πεισματώδη μάχη κατέλαβον την πόλη. Συνελήφθηκαν πολλοί αιχμάλωτοι και πάρθηκαν πολλά λάφυρα.

19 Οκτωβρίου. Στον Κορινό ξυλώθηκε από τμήμα Ι Μεραρχίας σιδηρ. γραμμή σε μήκος 1000μ. με αποτέλεσμα εκτροχιασμό μιας αμαξοστοιχίας. Επίσης ανατινάχθηκε ο σταθμός Αλικής, αρκετό μήκος γραμμής και μια αμαξοστοιχία.

24 Οκτωβρίου. Στη γέφυρα Αλιάκμονος οδού Σερβίων - Κοζάνης κτυπήθηκε γερμ. φάλαγγα και καταστράφηκαν 20 αυτοκίνητα. Διακόπηκε η κίνηση φαλάγγων την νύκτα. Την ίδια μέρα άλλα τμήματα κατέστρεψαν τη μεγάλη γέφυρα Ριζαρίων Εδέσσης.

Την ίδια μέρα αιχμαλωτίσθηκε ολόκληρος Γερμ. λόχος παρά την Σκύδρα. Πάρθηκαν πολλά λάφυρα.

26 Οκτωβρίου. Τμήμα Χ Μεραρχίας κτύπησε φάλαγγα στο χωριό Τριγωνικό Δ. Σερβίων. Σκοτώθηκαν και τραυματίσθ. 80 Γερμανοί. Καταστράφηκαν 7 αυτοκίνητα.

20 Οκτωβρίου. Τμήματα ΧΙ Μεραρχίας κτύπησαν φάλαγγες στη περιοχή Λαχανά - Θεσ/νίκης. Σκοτώθηκαν 12 αιχμαλωτίσθηκαν 20 Γερμαν. και πάρθηκαν πολλά λάφυρα.

21 Οκτωβρίου. Στο 72 χιλιόμετρο Θεσ/νίκης - Γευγελής ανατινάχθηκε αμαξοστοιχία γεμάτη στρατό και γυναίκες.

27 Οκτωβρίου. Στην περιοχή Θεσ/νίκης κτυπήθηκαν Γερμ. φάλαγγες. Σκοτώθηκαν 16 Γερμ. Καταστράφηκαν 3 αυτοκίνητα.

21 Οκτωβρίου. Μοίρα ΕΛΑΝ έκανε απόβαση στην Αργυρόνησο στην έξοδο του Ευβοικού και αιχμαλώτισε ύστερα από μικρά σύγκρουση τη φρουρά 75 γερμ. ναύτες. Οπλισμός και υλικά λάφυρα.

26 Οκτωβρίου με μια Νοεμβρίου. Τμήματα Ι Μεραρχίας κτυπούσαν φεύγουσες γερμ. φάλαγγες σκοτώθηκαν πολλοί Γερμανοί. Πάρθηκαν λάφυρα 12 αυτοκίνητα, αποθήκες γεμάτες με πυρομαχικά και τρόφιμα στη Φλώρινα, 6 πυροβόλα, 3 όλμοι, 1 μοτοσυκλέτα, πολυβόλα, αυτόματα όπλα, πυρομαχικά και ιματισμός.

26 Οκτωβρίου με 4 Νοεμβρίου. Τμήματα Χ και ΧΙ Μεραρχιών και Ταξιαρχίας Ιππικού κτυπούν διαρκώς τους φεύγοντας Γερμανούς μέχρι των Ελληνικών συνόρων. Αι απώλειες των Γερμ. είναι μεγάλες. Λάφυρα, αυτοκίνητα, βαγόνια και αποθήκες με πυρομαχικά, αποθήκες τροφίμων, ιματισμοί και πάσης φύσεως υλικό εγκαταλείφθηκε στις διάφορες πόλεις.

Απώλειες εχθρού συνολικές.

Γερμανοί νεκροί 16062 τραυμ. 6504 αιχμαλωτ. 1878

Βούλγαροι ,, 1305 ,, 1237 ,, 2230

Ιταλοί ,, 1988 ,, 753 ,, 1073

Στους Ιταλούς δεν συμπεριλαμβάνονται ολόκληρος η Μεραρχία Πινερόλο και το Συν/μα Ιππικού Αόστης ως και άλλα τμήματα πεζικού και πυρ/κού που προσήλθαν στον ΕΛΑΣ κατά τη συνθηκολόγηση της Ιταλίας. Καταστράφηκαν 30 γέφυρες, 85 ατμομηχανές, 957 βαγόνια, 1007 αυτοκίνητα, 32 μοτοσυκλέτες. Πάρθηκαν λάφυρα 11 πλοιάρια, 5000 νάρκες, 347 άλογα και μουλάρια. Δεν συμπεριλαμβάνονται 700 άλογα Συν/τος ιππικού Αόστης και 300 μουλάρια Μερ/χίας Πινερόλο.

Όλος ο οπλισμός του ΕΛΑΣ σχεδόν που παραδόθηκε κατά την αποστράτευση του τον Φεβρουάριο 1945 ως και εκείνος που εγκαταλείφθηκε κατά την μάχη των Αθηνών και την αποχώρηση εις την γραμμήν ανακωχής.

Παραδόθηκαν από τον ΕΛΑΣ κατά την αποστράτευσή του.

100 πυροβόλα όλα εκ λαφύρων.81 όλμοι βαρείς ,, ,, ,, πλην 10 περίπου χορηγηθέντων

από τους συμμάχους.128 όλμοι ατομικοί όλοι εκ λαφύρων.412 πολυβόλα σχεδόν όλα εκ λαφύρων μόνον περί τα 25

πολυβόλα εχορηγήθησαν υπό των συμμάχων.1200 οπλοπολυβόλα σχεδόν όλα εκ λαφύρων. Μόνον περί τα 100

εχορηγήθησαν υπό των Συμμάχων.763 αυτόματα τυφέκια. Μόνον περί τα 300 εχορηγήθησαν υπό των

συμμάχων. Τα λοιπά εκ λαφύρων.49.500 όπλα. Σχεδόν όλα εκ λαφύρων. Μόνον 5000 περίπου

εχορηγήθησαν υπό των συμμάχων και 5000 πάρθηκαν από τον πληθυσμό.

57 αντιαρματικά τυφέκια. Σχεδόν όλα εκ λαφύρων.17 ασύρματοι. Σχεδόν όλοι εκ λαφύρων.Σωρεία πυρομαχικών και λοιπού υλικού.

Απώλειες ΕΛΑΣ

Νεκροί 4500

Τραυματίαι 6000

Ανάπηροι 2000

Δεν συμπεριλαμβάνονται αι απώλειες του Δεκεμβρίου που υπερβαίνουν τους 2.500 νεκρούς αντάρτας.

Οικονομική βοήθεια

-------------

Από της συγκροτήσεως του ΕΛΑΣ μέχρι της υπογραφής της συμφωνίας ήτοι 7ης Ιουλίου 1943 ο ΕΛΑΣ δεν έπαιρνε βοήθεια από τους Συμμάχους. Μόνο όπου υπήρχαν αξιωματικοί φιλικά διακείμενοι όπως ο Αντ/ρχης Χίλς στον Όλυμπο Άνοιξη 1943 και Χάυμοντ στη Μακεδονία, άνοιξη 1943 βοήθησαν σχετικά τον ΕΛΑΣ με χρήματα και ιματισμό κατά διαστήματα χωρίς όμως κανονική χορήγηση. Στην Ρούμελη μικρά

ενίσχυση στην Ήπειρο καμμία. Ιούλιο, Αύγουστο και Σεπτέμβριο 1943 δόθηκαν σ`όλη τη δύναμη του ΕΛΑΣ μια λίρα για κάθε αντάρτη τον μήνα για τη συντήρηση του ως και ένα ποσοστόν ιματισμού μη υπερβαίνον τις 5000 στολές.

Από Οκτωβρίιου 1943 που έγινε η σύγκρουση με τον Ζέρβα κόπηκε κάθε βοήθεια προς τον ΕΛΑΣ σε χρήματα, ιματισμό και πυρ/κά.

Αντίθετα στις άλλες οργανώσεις Ζέρβα, ΕΚΚΑ αυξήθηκε η χορήγηση από δε Απριλίου 1944 εχορηγούντο 2 λίρες κατά μήνα για κάθε αντάρτη.

Όταν τον Ιανουάριο 1944 οι σύμμαχοι ζήτησαν να εκτελέσωμεν τα σχέδια Κιβωτού υπεσχέθηκαν να ξαναρχίσουν τον εφοδιασμό αλλά πραγματικά δεν τον ξανάρχισαν.

Έπειτα από διαμαρτυρίες μας που οι αντάρτες μας ήταν γυμνοί, ξυπόλητοι, χωρίς καλή διατροφή, χωρίς πυρομαχικά πολλές φορές και αναγκάζονταν να διακόψουν τις μάχες, υποσχέθηκαν να μας εφοδιάσουν αλλά δικαιολογούνταν πως δεν είχαν αεροπλάνα και μας υπεχρέωσαν να στείλωμε δικά μας καίκια του ΕΛΑΣ σ`ένα όρμο της Σμύρνης για να παραλάβωμε ιματισμό και τρόφιμα μόνον για 10.000 αντάρτες, γιατί τόσοι τους χρειάζονταν για την Κιβωτό. Τους υπόλοιπους 20.000 αντάρτες δεν τους χρειάζονταν και δεν τους εφοδίαζαν. Αν δεν μπορούσαμε να τους συντηρήσωμε μας απήντησε το Στρατηγείο Μ. Ανατολής πως μπορούσαμε να τους απολύσωμε, ενώς διαρκώς προσπαθούσε ν`αυξήση την δύναμη του Ζέρβα που δεν πολεμούσε τους Γερμανούς αλλά βρίσκονταν σε καλές σχέσεις μαζύ του.

10.000 χρειάζονταν μόνον για τις επιχειρήσεις της Κιβωτού, αλλά για την συντήρηση των μαχητών αυτών, τις συγκοινωνίες, τηλέφωνα, ασυρμάτους, επιτελεία, διοικήσεις, εφοδιασμούς, ασφάλεια και τυχόν ενισχύσεις χρειάζονταν και οι υπόλοιποι αλλά δεν ήθελαν να τους εφοδιάσουν γιατί σκόπο είχαν να διαλύσουν τον ΕΛΑΣ χωρίς κόπο.

Έτσι από Φεβρουάριο - Σεπτέμβριο 1944 στον ΕΛΑΣ έδωκαν. α) Χρήματα καμμία απόλυτα βοήθεια. β) Ιματισμός περίπου 10.000 στολές και άρβυλα. Λίγες

μανδίες. γ) Τρόφιμα αρκετές ποσότητες με συντηρημμένες τροφές

για την συντήρηση των 10.000 ανταρτών.

δ) Πυρομαχικά ελάχιστα και έπειτα από επιμονή των Άγγλων συνδέσμων αξιωματικών. Στο Βέρμιο Πιέρια, Λοιδωρίκι - Ήπειρο τα τμήματα μας αναγκάσθηκαν να διακόψουν τις επιχειρήσεις ελλείψει πυρομαχικών.

Η χορηγηθείσα ποσότης σε χρήματα, ιματισμό, υπόδηση και τρόφιμα από τους συμμάχους εκάλυψε τις ανάγκες του ΕΛΑΣ εν συνόλω μόνον κατά τα 15%.

Αι ανάγκαι του κατά τα 85% οικονομήθηκαν από τους πόρους της χώρας ήτοι εισφοράς προαιρετικάς, υποχρεωτικάς, επιτάξεις, παρακρατήματα και λάφυρα. Πάντως η διατροφή και ιματισμός και υπόδησης δεν ήτο καλή. Πολλές φορές ένα μεγάλο τμήμα των ανταρτών ήταν γυμνοί, ανυπόδητοι, κακώς τρεφούμενοι και ιδιαίτερα η Μεραρχία Ηπείρου, αλλά η πειθαρχία, η αυτοθυσία, η αφοσίωση και η πίστη προς τον αγώνα συνετέλεσαν ν`αντιμετωπίζουν τις ανάγκας με καλή διάθεση.

Η χρηματική ενίσχυση εν συνόλω του ΕΛΑΣ δεν υπερέβη τις 120.000 λίρες Αγγλίας χρυσές καθ`όλο το διάστημα από θέρος 1942 μέχρι Δεκεμβρίου 1944.

Υπηρεσίαι προς το λαό

Εκτός των επιχειρήσεων ο ΕΛΑΣ προσέφερε προς το λαό τις κάτωθι υπηρεσίες.

Με τη καταστροφή του 1941 και τη συνθηκολόγηση έλειψε κάθε έννοια κράτους ιδιαίτερα στην ύπαιθρο και η ληστεία και ζωοκλοπή λυμαίνονταν την χώρα. Δεν υπήρχε καμμία ασφάλεια.

Διάφοροι λεγεωνάριοι ή προδότες με μερικούς καραμπινιέρους ή Ιταλογερμανούς και Βουλγάρους στρατιώτας ελήστευαν τον πληθυσμό.

Τα δικαστήρια δεν λειτουργούσαν, ούτε σχολεία, ούτε τηλέφωνα, ούτε ίχνος κρατικής υπηρεσίας υπήρχε.

Ο ΕΛΑΣ από της συγκροτήσεώς του και ιδίως από την αρχή του 1943.

α) Κτύπησε τους λεγεωνάριους και προδότας ως και τους μεμονωμένους Γερμανοιταλούς και Βουλγάρους και απήλλαξε την ύπαιθρο από τις αρπαγές των. Έπρεπε πλέον τμήματα ολόκληρα να πηγαίνουν να κάμουν μάχες για να πάρουν τρόφιμα, ζώα ή άλλα

πράγματα των χωρικών. β) Εξαλείφθηκε η ληστεία και η ζωοκλοπή και υπήρχε

πλήρης ασφάλεια στην ύπαιθρο. Τα ζώα έμειναν στις βοσκές χωρίς φύλακες, τα σπίτια έμειναν ακλείδωτα, άνδρες, γυναίκες, παιδιά και κορίτσια κυκλοφορούσαν χωρίς φόβο και κανένα έγκλημα δεν παρατηρούνταν. Ο πληθυσμός είχε απόλυτη εμπιστοσύνη στους αντάρτες.

γ) Αί υπηρεσίες του ΕΛΑΣ, τηλέφωνα κλπ. ταχυδρομείο, εξυπηρετούσαν και το πληθυσμό.

δ) Τις διαφορές των χωρικών μεταξύ των ήτοι αγροζημίες, οικονομικές διαφορές και πάσης φύσεως ζητήματα εκδίκαζαν χωρίς πληρωμή τα λαικά δικαστήρια των χωριών. Οι χωρικοί ή οι πολίτες των πόλεων εξέλεγαν μια δικαστική επιτροπή από 5 συγχωριανούς των, οι οποίοι αποτελούσαν το Δικαστήριον και δίκαζαν τις διαφορές. Αι αποφάσεις εξετελούντο πρόθυμα. Αν κανείς δυστροπούσε αναγκάζονταν προς τούτο από τον ΕΛΑΣ και αργότερον την πολιτοφυλακή.

Για σοβαρώτερα ζητήματα κλοπές, ληστείες, εγκλήματα, προδοσία κλπ. δικάζονταν από τα στρατοδικεία που λειτουργούσαν ένα σε κάθε μεραρχία κανονικώς συγκροτημένα με πρόεδρο και επίτροπο δικαστές μη δικηγόρους που διορίζονταν από το Γεν. Στρατηγείο του ΕΛΑΣ και αργότερα την ΠΕΕΑ και μέλη στρατιωτικούς και πολίτες σύμφωνα με τον κώδικα των Στρατοδικείων.

ε) Η Διοίκηση των χωρίων κλπ. γίνονταν από Λαική Επιτροπή που εξέλεγαν οι χωρικοί και βοηθούνταν από άλλες επιτροπές ήτοι ασφαλείας, δασική, εκπαιδευτική, θρησκευτική, προνοίας κλπ. που εξέλεγαν επίσης οι χωρικοί.

στ) Ο ΕΛΑΣ φρόντισε να τοποθετήση δασκάλους αργότερα δε η ΠΕΕΑ έκαμε και σχολεία που έβγαλε δασκάλους για να βοηθήση στην εκπαίδευση.

ζ) Ο ΕΛΑΣ βοήθησε κατά το δυνατόν τους πτωχούς των χωριών, τα άπορα παιδιά και τους καταδιωκομένους που κατέφευγαν στην ελεύθερη περιοχή.

η) Προστάτευε τους χωρικούς δίνοντας ακόμη και μάχες με τους κατακτητές για να συγκεντρώσουν την παραγωγή τους και μη την αρπάσουν οι κατακτηταί και οι συνεργοί τους. Πολλές μάλιστα φορές

βοηθούσε με αντάρτες και ζώα στη σπορά, θερισμό και αλωνισμό της παραγωγής.

θ) Οι ιατροί του ΕΛΑΣ προσέφεραν δωρεάν και πρόθυμα τις υπηρεσίες τους στους αρρώστους χωρικούς, τους έδιναν φάρμακα εφ`όσον υπήρχον και τέλος όσοι είχαν ανάγκη νοσηλείας νοσηλεύονταν στα Νοσοκομεία του ΕΛΑΣ.

Εν γένει ο ΕΛΑΣ προσέφερε κάθε υπηρεσία που μπορούσε στον πληθυσμό.