23ο ∆ΕΒΕ 2009 - medicalrecords.gr 1/017_Melidonis.pdf · 23ο. ΣΥΝΕ∆ΡΙΟ ∆ΕΒΕ....
Transcript of 23ο ∆ΕΒΕ 2009 - medicalrecords.gr 1/017_Melidonis.pdf · 23ο. ΣΥΝΕ∆ΡΙΟ ∆ΕΒΕ....
2323οο
ΣΥΝΕ∆ΡΙΟΣΥΝΕ∆ΡΙΟ
∆ΕΒΕ∆ΕΒΕ
20020099««ΠαθογενετικοίΠαθογενετικοί
μηχανισμοίμηχανισμοί
μεμε
τουςτους
οποίουςοποίους
ηη
μεταγευματικήμεταγευματική
υπεργλυκαιμίαυπεργλυκαιμία καικαι
ηη
διακύμανσηδιακύμανση
τηςτης
γλυκόζηςγλυκόζης
αίματοςαίματος
μπορούνμπορούν
νανα
οδηγήσουνοδηγήσουν
στιςστις
επιπλοκέςεπιπλοκές τουτου
Σ∆Σ∆»»
∆ρ∆ρ. . ΑΑ. . ΜελιδώνηςΜελιδώνης∆ιευθυντής∆ιευθυντής
ΠαθολογίαςΠαθολογίας
ΥπεύθυνοςΥπεύθυνος
∆ιαβητολογικού∆ιαβητολογικού
ΚέντρουΚέντρουΓΓ..ΝΝ. . ΠειραιάΠειραιά
««
ΤΖΑΝΕΙΟΤΖΑΝΕΙΟ»»
««ΠαθογενετικοίΠαθογενετικοί
μηχανισμοίμηχανισμοί
μεμε
τουςτους
οποίουςοποίους
ηη
μεταγευματικήμεταγευματική υπεργλυκαιμίαυπεργλυκαιμία
καικαι
ηη
διακύμανσηδιακύμανση
τηςτης
γλυκόζηςγλυκόζης
αίματοςαίματος
μπορούνμπορούν
νανα
οδηγήσουνοδηγήσουν
στιςστις
επιπλοκέςεπιπλοκές
τουτου
Σ∆Σ∆»»
Μεταγευματική
υπεργλυκαιμία
και
διακύμανση γλυκόζης: Οι
οντότητες
και
η
οριοθέτηση
Μεταγευματική
υπεργλυκαιμία
και
αθηρωμάτωση: Παθοφυσιολογική
προσέγγιση
Μεταγευματική
υπεργλυκαιμία
και
μεταγευματική κατάσταση: Το
μέρος
και
το
όλον
Συσχέτιση
μεταγευματικής
υπεργλυκαιμίας
και διακύμανσεις
γλυκόζης
με
επιπλοκές: Η
επιδημιολογία
και
η
κλινική
τεκμηρίωση
««ΠαθογενετικοίΠαθογενετικοί
μηχανισμοίμηχανισμοί
μεμε
τουςτους
οποίουςοποίους
ηη
μεταγευματικήμεταγευματική υπεργλυκαιμίαυπεργλυκαιμία
καικαι
ηη
διακύμανσηδιακύμανση
τηςτης
γλυκόζηςγλυκόζης
αίματοςαίματος
μπορούνμπορούν
νανα
οδηγήσουνοδηγήσουν
στιςστις
επιπλοκέςεπιπλοκές
τουτου
Σ∆Σ∆»»
Μεταγευματική
υπεργλυκαιμία
και
διακύμανση γλυκόζης: Οι
οντότητες
και
η
οριοθέτηση
Μεταγευματική
υπεργλυκαιμία
και
αθηρωμάτωση: Παθοφυσιολογική
προσέγγιση
Μεταγευματική
υπεργλυκαιμία
και
μεταγευματική κατάσταση: Το
μέρος
και
το
όλον
Συσχέτιση
μεταγευματικής
υπεργλυκαιμίας
και διακύμανσεις
γλυκόζης
με
επιπλοκές: Η
επιδημιολογία
και
η
κλινική
τεκμηρίωση
ΠΩΣ
ΑΠΟΤΙΜΑΜΕ
ΤΟΝ
ΓΛΥΚΑΙΜΙΚΟ ΕΛΕΓΧΟ
;
ΠΩΣΠΩΣ
ΑΠΟΤΙΜΑΜΕΑΠΟΤΙΜΑΜΕ
ΤΟΝΤΟΝ
ΓΛΥΚΑΙΜΙΚΟΓΛΥΚΑΙΜΙΚΟ ΕΛΕΓΧΟΕΛΕΓΧΟ
;;
ΓλυκόζηΓλυκόζη
νηστείαςνηστείας
••
8 8 ώρεςώρες
μετάμετά
τοτο
γεύμαγεύμα11
••
ΚλινικήΚλινική παρακολούθησηπαρακολούθηση//ΑυτοπαρακολούθησηΑυτοπαρακολούθηση
••
ΚαθορίζειΚαθορίζει
τητη
θεραπείαθεραπεία
στιςστις περισσότερεςπερισσότερες
κατευθυντήριεςκατευθυντήριες
οδηγίεςοδηγίες
ΜεταγευματικήΜεταγευματική
ΓλυκόζηΓλυκόζη
••
2 2 ώρεςώρες
μετάμετά
τοτο
γεύμαγεύμα11
••
∆εν∆εν
παρακολουθείταιπαρακολουθείται
συστηματικάσυστηματικά••
ΣπάνιαΣπάνια
χρησιμοποιείταιχρησιμοποιείται
σανσαν
οδηγόςοδηγός
τηςτης
θεραπείαςθεραπείας
στιςστις
περισσότερεςπερισσότερες κατευθυντήριεςκατευθυντήριες
οδηγίεςοδηγίες
ΑιμοσφαιρίνηΑιμοσφαιρίνη
AA1c1c
(HbA(HbA1c1c
))
••
ΣυνολικόΣυνολικό
φορτίοφορτίο
γλυκόζηςγλυκόζης
σεσε διάστημαδιάστημα
33--4 4 μηνώνμηνών
••
ΚλινικήΚλινική
παρακολούθησηπαρακολούθηση••
ΚαθορίζειΚαθορίζει
τητη
θεραπείαθεραπεία
στιςστις
περισσότερεςπερισσότερες
κατευθυντήριεςκατευθυντήριες
οδηγίεςοδηγίες
1. ADA clinical practice recommendations 2003. 1. ADA clinical practice recommendations 2003. Diabetes CareDiabetes Care
2003;26(Suppl 1): S12.2003;26(Suppl 1): S12.
ΠρόγευμαΠρόγευμα ΓεύμαΓεύμα ∆είπνο∆είπνο 0.000.00πμπμ 4.004.00πμπμ ΠρόγευμαΠρόγευμα
1. 1. MonnierMonnier
L. Is postprandial glucose a neglected cardiovascular risk factL. Is postprandial glucose a neglected cardiovascular risk factor in type 2 diabetes? or in type 2 diabetes? EurEur
J J ClinClin
InvestInvest
2000;30(Suppl 2):32000;30(Suppl 2):3--11.11.
ΖΟΥΜΕ
ΤΟ
ΜΕΓΑΛΥΤΕΡΟ
ΚΟΜΜΑΤΙ
ΤΗΣ
ΖΩΗΣ
ΜΑΣ ΣΕ
ΜΕΤΑΓΕΥΜΑΤΙΚΗ
ΚΑΤΑΣΤΑΣΗ
ΖΟΥΜΕΖΟΥΜΕ
ΤΟΤΟ
ΜΕΓΑΛΥΤΕΡΟΜΕΓΑΛΥΤΕΡΟ
ΚΟΜΜΑΤΙΚΟΜΜΑΤΙ
ΤΗΣΤΗΣ
ΖΩΗΣΖΩΗΣ
ΜΑΣΜΑΣ ΣΕΣΕ
ΜΕΤΑΓΕΥΜΑΤΙΚΗΜΕΤΑΓΕΥΜΑΤΙΚΗ
ΚΑΤΑΣΤΑΣΗΚΑΤΑΣΤΑΣΗ
ΜεταγευματικήΜεταγευματική
κατάστασηκατάσταση; ;
ΜεταπορροφητικήΜεταπορροφητική
κατάστασηκατάσταση; ;
ΦάσηΦάση
νηστείαςνηστείας
Avignon
A et
al. Diab Care 1997;20:1822-1826N=66 N=66 ασθενείςασθενείς
μεμε
σακχαρώδησακχαρώδη
διαβήτηδιαβήτη
τύπουτύπου
22
HbA1c
(%)HbA1c
(%)
500
400
300
200
100
r = 0,81500
400
300
200
100PG
(m
g/dl
)PG
(m
g/dl
)
4 5 6 7 8 9 10 11 120
ΜεταγευματικήΜεταγευματική
γλυκόζηγλυκόζη
PG (m
g/dl
)PG
ΓλυκόζηΓλυκόζη
νηστείαςνηστείας500
400
300
200
100
0
r = 0,62500
400
300
200
100
4 105 6 7 8 9 11 12
ΗΗ
HbA1c HbA1c συσχετίζεταισυσχετίζεται
καλύτερακαλύτερα
μεμε
τητη μεταγευματικήμεταγευματική
γλυκόζηγλυκόζη
H μεταγευματική
υπεργλυκαιμία
προδιαγράφει την
υπεργλυκαιμία
νηστείας
στην
εξέλιξη
του
αρρύθμιστου
διαβήτη
H μεταγευματική
υπεργλυκαιμία
προδιαγράφει την
υπεργλυκαιμία
νηστείας
στην
εξέλιξη
του
αρρύθμιστου
διαβήτη
Monnier
et al. Diabetes Care
2007; 30 (2): 263.Monnier
et al. Diabetes Care
2007; 30 (2): 263.
A1C< 6.5%A1C: 6.5A1C: 6.5--7%7%A1C: 7A1C: 7--8%8%A1C: 8A1C: 8--9%9%A1C: >9%
Η
PPG συνεισφέρει
έως
και
70% στο γλυκαιμικό
φορτίο1
ΗΗ
PPG PPG συνεισφέρεισυνεισφέρει
έωςέως
καικαι
70% 70% στοστο γλυκαιμικόγλυκαιμικό
φορτίοφορτίο11
1. 1. MonnierMonnier
L, L, LapinskiLapinski
H, Colette C. Contributions of fasting and postprandial plasma H, Colette C. Contributions of fasting and postprandial plasma glucose increments glucose increments to the overall diurnal to the overall diurnal hyperglycaemiahyperglycaemia
of type 2 diabetic patients. of type 2 diabetic patients. Diabetes CareDiabetes Care
2003;26:8812003;26:881--5.5.
0
20
40
60
80
1 2 3 4 5
Μεταγευματική Υπεργλυκαιμία νήστεως
Συνεισφορ
άΣυ
νεισφορ
ά(%
)(%
)
(<7.3)(<7.3)
(7.3(7.3--8.4)8.4)
(8.5(8.5--9.2)9.2)
(9.3(9.3--10.2)10.2)
(>10.2)(>10.2)
ΠεμπτημόριαΠεμπτημόρια
HbAHbA1c1c
∆ιαβητολογικό
Κέντρο
Τζανείου
Γ.Ν. Πειραιά
ΤΑΤΑ
ΕΠΙΠΕ∆ΑΕΠΙΠΕ∆Α
HBAHBA11
C C ΜΟΝΑΜΟΝΑ
ΤΟΥΣΤΟΥΣ
∆ΕΝ∆ΕΝ
ΕΙΝΑΙΕΙΝΑΙ
ΕΠΑΡΚΗΕΠΑΡΚΗ
Service FJ et al. Diabetes Care 1980 Service FJ et al. Diabetes Care 1980
Γλυκόζηπλά
σματος
Χρόνος
HbA1c = 7.5%HbA1c = 7.5%
ΑσθενήςΑσθενής
22
ΑσθενήςΑσθενής
11
ΑιχμέςΑιχμές
γλυκόζηςγλυκόζης
ΠροσδιορισμόςΠροσδιορισμός
τηςτης
ΜεταβλητότηταςΜεταβλητότητας τηςτης
ΓλυκόζηςΓλυκόζης::
MAGEMAGE
•
Προσδιορίζεται
από
τον
αριθμητικό
μέσο όρο
της
διαφοράς
μεταξύ
συνεχών
γλυκαιμικών
αιχμών
και
τιμών
ναδίρ, με την
προυπόθεση
ότι
η
διαφορά
αυτή
ειναι
μεγαλύτερη
από
την
SD
( σταθερά απόκλιση) της
μέσης
τιμής
γλυκόζης.
ΑιχμήΑιχμή
γλυκόζηςγλυκόζης::
((glucose spike)glucose spike)
•
H διαφορά
μεταξύ
αρχικής
τιμής γλυκόζης
πριν
την
ΟGTT
και
της
μεγαλύτερης
τιμής
γλυκόζης
κατά
την διάρκεια
του
OGTT
ή της
μεγαλύτερης
μεταγευματικής
τιμής γλυκόζης.
««ΠαθογενετικοίΠαθογενετικοί
μηχανισμοίμηχανισμοί
μεμε
τουςτους
οποίουςοποίους
ηη
μεταγευματικήμεταγευματική υπεργλυκαιμίαυπεργλυκαιμία
καικαι
ηη
διακύμανσηδιακύμανση
τηςτης
γλυκόζηςγλυκόζης
αίματοςαίματος
μπορούνμπορούν
νανα
οδηγήσουνοδηγήσουν
στιςστις
επιπλοκέςεπιπλοκές
τουτου
Σ∆Σ∆»»
Μεταγευματική
υπεργλυκαιμία
και
διακύμανση γλυκόζης: Οι
οντότητες
και
η
οριοθέτηση
Μεταγευματική
υπεργλυκαιμία
και
αθηρωμάτωση: Παθοφυσιολογική
προσέγγιση
Μεταγευματική
υπεργλυκαιμία
και
μεταγευματική κατάσταση: Το
μέρος
και
το
όλον
Συσχέτιση
μεταγευματικής
υπεργλυκαιμίας
και διακύμανσεις
γλυκόζης
με
επιπλοκές: Η
επιδημιολογία
και
η
κλινική
τεκμηρίωση
CreagerCreager
M.A.,Circulation 2003; 108:1527M.A.,Circulation 2003; 108:1527
∆ΙΑΒΗΤΗΣ
ΚΑΙ
ΑΘΗΡΩΜΑΤΩΣΗ: ΠΑΘΟΦΥΣΙΟΛΟΓΙΚΟΙ
ΜΗΧΑΝΙΣΜΟΙ
∆ΙΑΒΗΤΗΣ∆ΙΑΒΗΤΗΣ
ΚΑΙΚΑΙ
ΑΘΗΡΩΜΑΤΩΣΗΑΘΗΡΩΜΑΤΩΣΗ: : ΠΑΘΟΦΥΣΙΟΛΟΓΙΚΟΙΠΑΘΟΦΥΣΙΟΛΟΓΙΚΟΙ
ΜΗΧΑΝΙΣΜΟΙΜΗΧΑΝΙΣΜΟΙ
Πιθανές
επιπτώσεις
μεταγευματικών
αιχμών
γλυκόζηςΠιθανέςΠιθανές
επιπτώσειςεπιπτώσεις
μεταγευματικώνμεταγευματικών
αιχμώναιχμών
γλυκόζηςγλυκόζης
GiuglianoGiugliano
et al. Diabetes Care 1996;19:257et al. Diabetes Care 1996;19:257––267267
ΥΠΕΡΓΛΥΚΑΙΜΙΑΥΠΕΡΓΛΥΚΑΙΜΙΑ
ΜΑΚΡΟΑΓΓΕΙΟΠΑΘΕΙΑΜΑΚΡΟΑΓΓΕΙΟΠΑΘΕΙΑ ΑΜΦΑΜΦ//ΠΑΘΕΙΑΠΑΘΕΙΑ ΝΕΥΡΟΠΑΘΕΙΑΝΕΥΡΟΠΑΘΕΙΑ ΝΕΦΡΟΠΑΘΕΙΑΝΕΦΡΟΠΑΘΕΙΑ
ΑυτοΑυτο--οξείδωσηοξείδωση
γλυκόζηςγλυκόζηςΟδόςΟδός
ΠολυόληςΠολυόλης
ΑντιοξειδωτικήΑντιοξειδωτική
άμυναάμυνα
ΓλυκοζυλίωσηΓλυκοζυλίωση
λευκωμάτωνλευκωμάτων
ΟξειδωτικοίΟξειδωτικοί
παράγοντεςπαράγοντες
NONO--εξαρτώμενηεξαρτώμενηαγγειοδιαστολήαγγειοδιαστολήΕνδοκυττάριοΕνδοκυττάριο
CaCa2+2+
ΠολλΠολλ//σιασμόςσιασμός
VSMCVSMC ΟξείδωσηΟξείδωση
LDL LDL
ΘειικήΘειική
HHπαρίνηπαρίνη
ΑιμορρολογικέςΑιμορρολογικές
διαταραχέςδιαταραχέςΕνεργοποίησηΕνεργοποίηση
μηχανισμώνμηχανισμών
πήξηςπήξης NCVNCVEndoneuralEndoneural
blood fluxblood flux
ΑυξημενοΑυξημενο
οξειδωτικοοξειδωτικο stressstress
ΜΕΤΑΓΕΥΜΑΤΙΚΗΜΕΤΑΓΕΥΜΑΤΙΚΗ
ΥΠΕΡΓΛΥΚΑΙΜΙΑΥΠΕΡΓΛΥΚΑΙΜΙΑ ΕΠΙΤΕΙΝΕΙΕΠΙΤΕΙΝΕΙ
Η
ΜΕΤΑΓΕΥΜΑΤΙΚΗ
ΥΠΕΡΓΛΥΚΑΙΜΙΑ
ENΕΡΓΟΠΟΙΕΙ
ΤΟΥΣ ΒΙΟΛΟΓΙΚΟΥΣ
ΜΗΧΑΝΙΣΜΟΥΣ
ΑΝΑΠΤΥΞΗΣ
ΤΗΣ
∆ΙΑΒΗΤΙΚΗΣ
ΑΘΗΡΩΜΑΤΩΣΗΣ
ΗΗ
ΜΕΤΑΓΕΥΜΑΤΙΚΗΜΕΤΑΓΕΥΜΑΤΙΚΗ
ΥΠΕΡΓΛΥΚΑΙΜΙΑΥΠΕΡΓΛΥΚΑΙΜΙΑ
ENENΕΡΓΟΠΟΙΕΙΕΡΓΟΠΟΙΕΙ
ΤΟΥΣΤΟΥΣ ΒΙΟΛΟΓΙΚΟΥΣΒΙΟΛΟΓΙΚΟΥΣ
ΜΗΧΑΝΙΣΜΟΥΣΜΗΧΑΝΙΣΜΟΥΣ
ΑΝΑΠΤΥΞΗΣΑΝΑΠΤΥΞΗΣ
ΤΗΣΤΗΣ
∆ΙΑΒΗΤΙΚΗΣ∆ΙΑΒΗΤΙΚΗΣ
ΑΘΗΡΩΜΑΤΩΣΗΣΑΘΗΡΩΜΑΤΩΣΗΣ
ΟιΟι
μεταγευματικέςμεταγευματικές
αιχμέςαιχμές
γλυκόζηςγλυκόζης
σχετίζονταισχετίζονται
άμεσαάμεσα
μεμε αυξημένηαυξημένη
παραγωγήπαραγωγή
AGEs,AGEs,
παραγωγήπαραγωγή
ιδιαίτεραιδιαίτερα
δραστικώνδραστικών
οξειδωτικώνοξειδωτικών
μορίωνμορίων((MethylgyoxalMethylgyoxal, z, z--
deoxyglucosonedeoxyglucosone), ),
μειωμένημειωμένη
παραγωγήπαραγωγή
ΝΟΝΟ, , καικαι
αυξημένηαυξημένη
δραστηριότηταδραστηριότητα protprot. Kinase C. Kinase C
καικαι
οδούοδού
hesozaminehesozamine..
BaymesinBaymesin
W, Diabetes 1999, W, Diabetes 1999, BeiswengerBeiswenger
PJ, PJ, DiabetDiabet. Care 2001, . Care 2001, DuslDusl
JCI 2001, Carey Am. J. P. EM 2003, JCI 2001, Carey Am. J. P. EM 2003, WoeleWoele
H. AJPEM 2005, Marcello RJCI 2001H. AJPEM 2005, Marcello RJCI 2001
CerielloCeriello
A et al. Diabetes 2004; 53: 701A et al. Diabetes 2004; 53: 701--710710
00 11 22 33 44200200
Hours Hours
ICA
M 1
ng /m
lIC
AM
1ng
/ml
TA ΠΡΟΣΚΟΛΛΗΤΙΚΑ
ΜΟΡΙΑ
ΑΥΞΑΝΟNTAI
ΣΗΜΑΝΤΙΚΑΣΤΗ
ΜΕΤΑΓΕΥΜΑΤΙΚΗ
ΦΑΣΗ
ΣΤΑ
ΑΤΟΜΑ
ΜΕ
Σ∆
TA TA ΠΡΟΣΚΟΛΛΗΤΙΚΑΠΡΟΣΚΟΛΛΗΤΙΚΑ
ΜΟΡΙΑΜΟΡΙΑ
ΑΥΞΑΝΟΑΥΞΑΝΟNTAINTAI
ΣΗΜΑΝΤΙΚΑΣΗΜΑΝΤΙΚΑΣΤΗΣΤΗ
ΜΕΤΑΓΕΥΜΑΤΙΚΗΜΕΤΑΓΕΥΜΑΤΙΚΗ
ΦΑΣΗΦΑΣΗ
ΣΤΑΣΤΑ
ΑΤΟΜΑΑΤΟΜΑ
ΜΕΜΕ
Σ∆Σ∆
221100222200223300224400225500226600227700228800229900
00 11 22 33 44990000
Hours Hours
VCA
M 1
ng /m
lVC
AM
1ng
/ml
929200949400969600989800
101000001021020010410400
High fat + OGTTHigh fat + OGTT
OGTTOGTT
High fatHigh fat
**
** * : p<0.001* : p<0.001
ΣΗΜΑΝΤΙΚΗ
Η
ΜΕΤΑΓΕΥΜΑΤΙΚΗ
ΑΥΞΗΣΗ
ΤΗΣ ΝΙΤΡΟΤΥΡΟΣΙΝΗΣ
ΣΤΑ
ΑΤΟΜΑ
ΜΕ
Σ∆
ΣΗΜΑΝΤΙΚΗΣΗΜΑΝΤΙΚΗ
ΗΗ
ΜΕΤΑΓΕΥΜΑΤΙΚΗΜΕΤΑΓΕΥΜΑΤΙΚΗ
ΑΥΞΗΣΗΑΥΞΗΣΗ
ΤΗΣΤΗΣ ΝΙΤΡΟΤΥΡΟΣΙΝΗΣΝΙΤΡΟΤΥΡΟΣΙΝΗΣ
ΣΤΑΣΤΑ
ΑΤΟΜΑΑΤΟΜΑ
ΜΕΜΕ
Σ∆Σ∆
00 11 22 33 440.40.40.50.50.60.60.70.70.80.80.90.91.01.0
ΤΤypeype
II diabeticII diabetic
Hours Hours
Nitr
otry
rosi
eN
itrot
ryro
sie
(( mic
roM
mic
roM
))
* * P<0.01P<0.010 0 h h vsvs
,2,3, h,2,3, h
0.0.110.0.2200.3.30.0.440.0.550.0.66
Nitr
otry
rosi
eN
itrot
ryro
sie
(( mic
roM
mic
roM
))
00 11 22 33 44Hours Hours
Control Control
CerielloCeriello
A et al. Diabetes 2004; 53: 701A et al. Diabetes 2004; 53: 701--710710
High fat+OGTTHigh fat+OGTT
OGTTOGTT
High fatHigh fat
** **
02468
10121416
0 1 2 3 4Ώρες
ΥγιήΥγιή
άτομαάτομα
0
1
2
3
4
5
6
0 1 2 3 4Ώρες
ΆτομαΆτομα
μεμε
διαβήτηδιαβήτη
τύπουτύπου
22
1. 1. CerielloCeriello
A, et al. Evidence for an independent and cumulative effect of A, et al. Evidence for an independent and cumulative effect of postprandial postprandial hypertriglyceridemiahypertriglyceridemia
and and hyperglycaemiahyperglycaemia
on endothelial dysfunction and oxidative stress generation. on endothelial dysfunction and oxidative stress generation. CirculationCirculation
2002;106:12112002;106:1211--8.8.
Η
ΜΕΤΑΓΕΥΜΑΤΙΚΗ
ΥΠΕΡΓΛΥΚΑΙΜΙΑ ΠΡΟΚΑΛΕΙ
ΕΝ∆ΟΘΗΛΙΑΚΗ
∆ΥΣΛΕΙΤΟΥΡΓΙΑ
ΗΗ
ΜΕΤΑΓΕΥΜΑΤΙΚΗΜΕΤΑΓΕΥΜΑΤΙΚΗ
ΥΠΕΡΓΛΥΚΑΙΜΙΑΥΠΕΡΓΛΥΚΑΙΜΙΑ ΠΡΟΚΑΛΕΙΠΡΟΚΑΛΕΙ
ΕΝ∆ΟΘΗΛΙΑΚΗΕΝ∆ΟΘΗΛΙΑΚΗ
∆ΥΣΛΕΙΤΟΥΡΓΙΑ∆ΥΣΛΕΙΤΟΥΡΓΙΑ
ΥψηλόΥψηλό
λίποςλίπος
+ 75g + 75g απόαπό
τουτου
στόματοςστόματος
γλυκόζηγλυκόζηΥψηλόΥψηλό
λίποςλίπος 75g 75g γλυκόζηγλυκόζη
απόαπό
τουτου
στόματοςστόματος
Προκαλούμενη
Προκαλούμενηαπ
όαπ
ότητη
ροή
ροήαγγειοδιασ
τολή
αγγειοδιασ
τολή
%%
Προκαλούμενη
Προκαλούμενηαπ
όαπ
ότητη
ροή
ροήαγγειοδιασ
τολή
αγγειοδιασ
τολή
%%
ΓραμμικήΓραμμική
ηη
συσχέτισησυσχέτιση
μεταγευματικώνμεταγευματικών αιχμώναιχμών
σακχάρουσακχάρου
καικαι
οξειδωτικούοξειδωτικού
stressstress
J. H. OJ. H. O’’
Keefe, JACC 2008;51:249Keefe, JACC 2008;51:249--255255Mornier
et al. JAMA 2006;
295:
1681Mornier
et al. JAMA 2006;
295:
1681
ΤοΤο
οξειδωτικόοξειδωτικό
stress (8 stress (8 ––
IsoIso
PGFPGF2a2a
ούρωνούρων) ) σχετίζεταισχετίζεται
ισχυράισχυρά
μεμε
τιςτις
διακυμάνσειςδιακυμάνσεις
τουτου
σακχάρουσακχάρου
καικαι
τοτο
μεταγευματικόμεταγευματικό
σάκχαροσάκχαρο
Jama
2006;295:1681-1687
ΗΗ
διακύμανσηδιακύμανση
τουτου
σακχάρουσακχάρου
έχειέχει
περισσότερεςπερισσότερες
βλαβερέςβλαβερές επιδράσειςεπιδράσεις, , συγκριτικάσυγκριτικά
μεμε
τοτο
σταθεράσταθερά
υψηλόυψηλό
σάκχαροσάκχαρο, , στηνστην
ενδοθηλιακήενδοθηλιακή
δυσλειτουργίαδυσλειτουργία
καικαι
τοτο
οξειδωτικόοξειδωτικό
stress stress
15 mmol/l glu
10 mmol/l glu
◊
6h σε
15 mmol glu
επί
6 h σε
normal gluAntonioAntonio
CerielloCeriello
et al, et al, Diabetes Diabetes 57:134957:1349--13541354, 2008, 2008
Normal patients Diabetic patientsDiabetic patients
ΗΗ
διαλείπουσαδιαλείπουσα
υπεργλυκαιμίαυπεργλυκαιμία
αυξάνειαυξάνει περισσότεροπερισσότερο
τοτο
οξειδωτικόοξειδωτικό
stressstress
καικαι
τηντην
απόπτωσηαπόπτωση
Quagliaro
L, et al. Diabetes 52:2795–2804, 2003
Nitrotyrosine 8-hydroxydeoxyguanosine Caspase-3
Low
H/L
High
ΗΗ
διαλείπουσαδιαλείπουσα
υπεργλυκαιμίαυπεργλυκαιμία
ενεργοποιείενεργοποιεί περισσότεροπερισσότερο
τηντην
PKCPKC
σταστα
ενδοθηλιακάενδοθηλιακά
κύτταρακύτταρα
Quagliaro
L, et al. Diabetes 52:2795–2804, 2003
igh
ow
ΗΗ
μεγαλύτερημεγαλύτερη
αιχμήαιχμή
((spike) spike) γλυκόζηςγλυκόζης
οδηγείοδηγεί
σεσε
μεγαλύτερημεγαλύτερη ενδοθηλιακήενδοθηλιακή
δυσλειτουργίαδυσλειτουργία
καικαι
μεγαλύτερομεγαλύτερο
οξειδωτικόοξειδωτικό
stressstress
2,1 †
0,4
1,2 †
0,3P<0,01
0,2 †
0,02
0,09 †
0,03P<0,01
Diabetes Research and Clinical Practice 2008;82:262-267
ΠοσοτικόΠοσοτικό
αποτέλεσμααποτέλεσμαΠοιοτικόΠοιοτικόαποτέλεσμααποτέλεσμα
(?)(?)
Παθογένεση
των
διαβητικών
επιπλοκώνΠαθογένεσηΠαθογένεση
τωντων
διαβητικώνδιαβητικών
επιπλοκώνεπιπλοκών
ΥπεργλυκαιμίαΥπεργλυκαιμία
ΜεταγευματικήΜεταγευματικήΥπεργλυκαιμίαΥπεργλυκαιμία
ΒασικήΒασικήΥπεργλυκαιμίαΥπεργλυκαιμία
HbAHbA1c1c
∆ιακυμάνσεις∆ιακυμάνσεις
γλυκόζηςγλυκόζης
∆ιαβητικές∆ιαβητικές
επιπλοκέςεπιπλοκές??
MonnierMonnier
20062006
ΣΥΜΠΕΡΑΣΜΑΣΥΜΠΕΡΑΣΜΑ 11
•
Η
μεταγευματική
υπεργλυκαιμία
αλλά ιδιαίτερα
οι
αιχμές
και
οι
διακυμάνσεις
του
σακχαρου
προκαλούν ενδοθηλιακή
δυσλειτουργία
κύρια
μέσω
αυξημένης
οξειδωτικής καταπόνησης
««ΠαθογενετικοίΠαθογενετικοί
μηχανισμοίμηχανισμοί
μεμε
τουςτους
οποίουςοποίους
ηη
μεταγευματικήμεταγευματική υπεργλυκαιμίαυπεργλυκαιμία
καικαι
ηη
διακύμανσηδιακύμανση
τηςτης
γλυκόζηςγλυκόζης
αίματοςαίματος
μπορούνμπορούν
νανα
οδηγήσουνοδηγήσουν
στιςστις
επιπλοκέςεπιπλοκές
τουτου
Σ∆Σ∆»»
Μεταγευματική
υπεργλυκαιμία
και
διακύμανση γλυκόζης: Οι
οντότητες
και
η
οριοθέτηση
Μεταγευματική
υπεργλυκαιμία
και
αθηρωμάτωση: Παθοφυσιολογική
προσέγγιση
Μεταγευματική
υπεργλυκαιμία
και
μεταγευματική κατάσταση: Το
μέρος
και
το
όλον
Συσχέτιση
μεταγευματικής
υπεργλυκαιμίας
και διακύμανσεις
γλυκόζης
με
επιπλοκές: Η
επιδημιολογία
και
η
κλινική
τεκμηρίωση
HyperlipidaemiaHyperlipidaemia‘‘ToxicToxic’’
remmantsremmantsLipolysisLipolysis
products products ––FFA FFA Activation of coagulationActivation of coagulationEndothelial dysfunction Endothelial dysfunction
Vessel wall stressVessel wall stress
HyperglycaemiaHyperglycaemia‘‘OxidativeOxidative’’
stressstress
Labile Labile glycationglycation
Hein et al. Diabetic Medicine March 2004;Hein et al. Diabetic Medicine March 2004;∆ιαβητολογικό
Κέντρο Τζανείου
Γ.Ν. Πειραιά
ΧΑΡΑΚΤΗΡΙΣΤΙΚΑ
ΤΗΣ
ΜΕΤΑΓΕΥΜΑΤΙΚΗΣ ΚΑΤΑΣΤΑΣΗΣ
ΣΤΟΝ
Σ∆
ΧΑΡΑΚΤΗΡΙΣΤΙΚΑΧΑΡΑΚΤΗΡΙΣΤΙΚΑ
ΤΗΣΤΗΣ
ΜΕΤΑΓΕΥΜΑΤΙΚΗΣΜΕΤΑΓΕΥΜΑΤΙΚΗΣ ΚΑΤΑΣΤΑΣΗΣΚΑΤΑΣΤΑΣΗΣ
ΣΤΟΝΣΤΟΝ
Σ∆Σ∆
ΜεταγευματικήΜεταγευματική
υπεργλυκαιμίαυπεργλυκαιμία
ΑύξησηΑύξηση
παράγονταπαράγοντα
VII VII
ΑύξησηΑύξηση
ινωδογόνουινωδογόνου
ΕνίσχυσηΕνίσχυση
δράσηςδράσης
θρομβίνηςθρομβίνης
ΑύξησηΑύξηση
συγκέντρωσηςσυγκέντρωσης
ICAMICAM--11
ΑύξησηΑύξηση
τριγλυκεριδίωντριγλυκεριδίωνΑυξημένεςΑυξημένες
μικρέςμικρές
––πυκνέςπυκνές
LDLLDL
ΑυξημένοΑυξημένο
οξειδωτικόοξειδωτικό
stressstress
ΕπίτασηΕπίταση
ενδοθηλιακήςενδοθηλιακής
δυσλειτουργίαςδυσλειτουργίας
Hein et al. Diabetic Medicine March 2004;Hein et al. Diabetic Medicine March 2004;
AYΞΗΜΕΝΗ
ΚΑΙ
ΠΑΡΑΤΕΤΑΜΕΝΗ
Η
ΜΕΤΑΓΕΥΜΑΤΙΚΗ ΥΠΕΡΤΡΙΓΛΥΚΕΡΙ∆ΑΙΜΙΑ
ΣΤΟΥΣ
∆ΙΑΒΗΤΙΚΟΥΣ
ΑΣΘΕΝΕΙΣ
AYAYΞΗΜΕΝΗΞΗΜΕΝΗ
ΚΑΙΚΑΙ
ΠΑΡΑΤΕΤΑΜΕΝΗΠΑΡΑΤΕΤΑΜΕΝΗ
ΗΗ
ΜΕΤΑΓΕΥΜΑΤΙΚΗΜΕΤΑΓΕΥΜΑΤΙΚΗ ΥΠΕΡΤΡΙΓΛΥΚΕΡΙ∆ΑΙΜΙΑΥΠΕΡΤΡΙΓΛΥΚΕΡΙ∆ΑΙΜΙΑ
ΣΤΟΥΣΣΤΟΥΣ
∆ΙΑΒΗΤΙΚΟΥΣ∆ΙΑΒΗΤΙΚΟΥΣ
ΑΣΘΕΝΕΙΣΑΣΘΕΝΕΙΣ
00 22 44 66 88100100
120120
140140
160160
180180
200200
220220
240240
260260
ΧρόνοςΧρόνος
((ώρεςώρες))
Τριγλυκερίδια
Τριγλυκερίδια
(mg/
dl)
(mg/
dl)
ΥγιείςΥγιείς
DM + CADDM + CAD--
DM DM ––
CAD+CAD+
DM + CAD+DM + CAD+
****
****
* : P<0.01* : P<0.01
∆ιαβητικοί∆ιαβητικοί
μεμε
ΣΝΣΝ
∆ιαβητικοί∆ιαβητικοί
IraklianouIraklianou,,MelidonisMelidonis
et al. Diabetes Care 2001; 24 (7):1299et al. Diabetes Care 2001; 24 (7):1299--301301
ControlControl
ΙΝΣΟΥΛΙΝΟΑΝΤΙΣΤΑΣΗ
ΚΑΙ
ΥΠΕΡΤΡΙΓΛΥΚΕΡΙ∆ΑΙΜΙΑ ΣΤΟΝ
Σ∆:
∆ΥΟ
ΟΨΕΙΣ
ΤΟΥ
Ι∆ΙΟΥ
ΝΟΜΙΣΜΑΤΟΣ
ΙΝΣΟΥΛΙΝΟΑΝΤΙΣΤΑΣΗΙΝΣΟΥΛΙΝΟΑΝΤΙΣΤΑΣΗ
ΚΑΙΚΑΙ
ΥΠΕΡΤΡΙΓΛΥΚΕΡΙ∆ΑΙΜΙΑΥΠΕΡΤΡΙΓΛΥΚΕΡΙ∆ΑΙΜΙΑ ΣΤΟΝΣΤΟΝ
Σ∆Σ∆: :
∆ΥΟ∆ΥΟ
ΟΨΕΙΣΟΨΕΙΣ
ΤΟΥΤΟΥ
Ι∆ΙΟΥΙ∆ΙΟΥ
ΝΟΜΙΣΜΑΤΟΣΝΟΜΙΣΜΑΤΟΣ
ΙνσουλινοαντίστασηΙνσουλινοαντίστασηΥπερτριγλυκεριδαιμίαΥπερτριγλυκεριδαιμία
ΥπερτριγλυκεριδαιμίαΥπερτριγλυκεριδαιμία
VLDLVLDL
∆∆έσμευσηέσμευση
ινσουλινσουλ. . απόαπό
τοντον
υποδοχέαυποδοχέα
τηςτης
ΑναστολήΑναστολή
ηπατικήςηπατικής κάθαρσηςκάθαρσης
ινσουλίνηςινσουλίνης
ΙνσουλινοαντίστασηΙνσουλινοαντίσταση
ΤριγλυκερίδιαΤριγλυκερίδια
πλάσματοςπλάσματος
σεσε
άτομαάτομα
μεμε φυσιολογικήφυσιολογική
ανοχήανοχή
γλυκόζηςγλυκόζης
καικαι
υπεργλυκαιμίαυπεργλυκαιμία
μετάμετά
γεύμαγεύμα
Jill P. Crandall
et al. J Clin Endocrinol Metab 94: 1595–1601, 2009
*
*
ΙΣΧΥΡΗ
Η
ΣΥΣΧΕΤΙΣΗ
ΜΕΤΑΓΕΥΜΑΤΙΚΗΣ
ΥΠΕΡΤΡΙΓΛΥΚΕΡΙ∆ΑΙΜΙΑΣΚΑΙ
ΚΑΡΩΤΙ∆ΙΚΗΣ
ΑΘΗΡΩΜΑΤΩΣΗΣ
(ΙΜΤ)
ΙΣΧΥΡΗΙΣΧΥΡΗ
ΗΗ
ΣΥΣΧΕΤΙΣΗΣΥΣΧΕΤΙΣΗ
ΜΕΤΑΓΕΥΜΑΤΙΚΗΣΜΕΤΑΓΕΥΜΑΤΙΚΗΣ
ΥΠΕΡΤΡΙΓΛΥΚΕΡΙ∆ΑΙΜΙΑΣΥΠΕΡΤΡΙΓΛΥΚΕΡΙ∆ΑΙΜΙΑΣΚΑΙΚΑΙ
ΚΑΡΩΤΙ∆ΙΚΗΣΚΑΡΩΤΙ∆ΙΚΗΣ
ΑΘΗΡΩΜΑΤΩΣΗΣΑΘΗΡΩΜΑΤΩΣΗΣ
((ΙΜΤΙΜΤ) )
0.50.5
0.60.6
0.70.7
0.80.8
0.90.9
1.01.0
ΝΝΝΝ ΝΗΝΗ ΗΗΗΗΝΝΝΝ: : FTG <150mg%, PTG <200mgFTG <150mg%, PTG <200mgNH: FTG <150mg%, PTG >200mgNH: FTG <150mg%, PTG >200mgHH: FTG >150mg%, PTG >200mgHH: FTG >150mg%, PTG >200mg
Car
otid
IMT
(mm
)C
arot
id IM
T (m
m)
** NSNS**
Shinichi T. et al. Diabetes Care 200Shinichi T. et al. Diabetes Care 20000; 23: 140; 23: 14011--66
* : P<0.01* : P<0.01
42
ΜεταγευματικόΜεταγευματικό
stressstress: : ΗΗ
μεταγευματικήμεταγευματική
υπεργλυκαιμίαυπεργλυκαιμία
καικαι υπερτριγλυκεριδαιμίαυπερτριγλυκεριδαιμία
αυξάνειαυξάνει
τηντην
φλεγμονήφλεγμονή
καικαι
τοτο
οξειδωτικόοξειδωτικό
stressstress
JamesJames
H. H. OO’’KeefeKeefe
et al, et al, J J AmAm
CollColl
CardiolCardiol
2008;51:2492008;51:249––55)55)
ΜΕΤΑΓΕΥΜΑΤΙΚΗ
ΥΠΕΡΓΛΥΚΑΙΜΙΑ- «ΜΕΤΑΓΕΥΜΑΤΙΚΗ
ΚΑΤΑΣΤΑΣΗ»
ΜΕΤΑΓΕΥΜΑΤΙΚΗΜΕΤΑΓΕΥΜΑΤΙΚΗ
ΥΠΕΡΓΛΥΚΑΙΜΙΑΥΠΕΡΓΛΥΚΑΙΜΙΑ--
««ΜΕΤΑΓΕΥΜΑΤΙΚΗΜΕΤΑΓΕΥΜΑΤΙΚΗ
ΚΑΤΑΣΤΑΣΗΚΑΤΑΣΤΑΣΗ»»
ΑΑ]]
––
ΙσχυρήΙσχυρή
ηη
συσχέτισησυσχέτιση
μεταγευματικήςμεταγευματικής
υπερτριγλυκεριδαιμίαςυπερτριγλυκεριδαιμίας
καικαι καρδιαγκαρδιαγ//κώνκών
συμβαμάτωνσυμβαμάτων
Patch et al. Art. Th. Patch et al. Art. Th. VascVasc. Biol. 1992. Biol. 1992
––
H LDL H LDL κατάκατά
τηντην
μεταγευματικήμεταγευματική
κατάστασηκατάσταση
περιέχειπεριέχει
περισσότεραπερισσότερα τριγλυκερίδιατριγλυκερίδια. . ΥπερισχύουνΥπερισχύουν
τατα
μικράμικρά, , πυκνάπυκνά
μόριαμόρια
LDL.LDL.Mc Mc KeoneKeone et al. J. et al. J. ClCl. Inv. 1993. Inv. 1993
––
H LDL H LDL παρουσιάζειπαρουσιάζει
εντονότερηεντονότερη
τάσητάση
οξείδωσηςοξείδωσης
στηνστην
μεταγευματικήμεταγευματική συγκριτικάσυγκριτικά
μεμε
τηντην
προγευματικήπρογευματική
κατάστασηκατάσταση
ακόμαακόμα
καικαι
σεσε
υγιείςυγιείς..
CerielloCeriello. . DiabetologiaDiabetologia 20032003
B]B]
––
ΑυξημένηΑυξημένη
ηη
δραστηριότηταδραστηριότητα
τουτου
παράγονταπαράγοντα
VII VII στηνστην
μεταγευματικήμεταγευματική κατάστασηκατάσταση. . ΟΟ
βαθμόςβαθμός
τηςτης
ενεργοποίησηςενεργοποίησης
τουτου
παράγονταπαράγοντα
VII VII είναιείναι
ανάλογοςανάλογος
τηςτης
αύξησηςαύξησης
τωντων
τριγλυκεριδίωντριγλυκεριδίων..SilveiraSilveira. Art. Th. . Art. Th. VascVasc. Biol. 1996. Biol. 1996
––
ΣημαντικήΣημαντική
ηη
μεταγευματικήμεταγευματική
αύξησηαύξηση
τωντων
επιπέδωνεπιπέδων
τουτου
ινωδογόνουινωδογόνου
στουςστους διαβητικούςδιαβητικούς
ασθενείςασθενείς
BruttomessoBruttomesso. . DiabetDiabet. Med. 2001. Med. 2001
ΜΕΤΑΓΕΥΜΑΤΙΚΕΣ
ΜΕΤΑΒΟΛΙΚΕΣ
∆ΙΑΤΑΡΑΧΕΣΜΕΤΑΓΕΥΜΑΤΙΚΕΣΜΕΤΑΓΕΥΜΑΤΙΚΕΣ
ΜΕΤΑΒΟΛΙΚΕΣΜΕΤΑΒΟΛΙΚΕΣ
∆ΙΑΤΑΡΑΧΕΣ∆ΙΑΤΑΡΑΧΕΣ
ΓλυκοζυλίωσηΓλυκοζυλίωση Οξειδωτικό
stressΟξειδωτικό
stress NO NO QT c QT c
∆υσκαμψίααρτηριακού
τοιχώματος
∆υσκαμψίααρτηριακού
τοιχώματος
ΛειτουργικότηταΒ-
κυττάρου
ΛειτουργικότηταΒ-
κυττάρου
Glucose Glucose
ΟξείδωσηΛιπιδίωνΟξείδωσηΛιπιδίων
Ενδοθηλιακή∆υσλειτουργίαΕνδοθηλιακή∆υσλειτουργία
ΑθηροσκλήρυνσηΑθηροσκλήρυνση
, , αθηροθρόμβωσηαθηροθρόμβωση
καικαι
ξαφνικόςξαφνικός
θάνατοςθάνατος
Heine
R. et al. Diabetologia
2002; 45: 461-75HeineHeine
R. et al. R. et al. DiabetologiaDiabetologia
2002; 45: 4612002; 45: 461--7575
MΕΤΑΓΕΥΜΑΤΙΚΗ
ΥΠΕΡΓΛΥΚΑΙΜΙΑ
ΚΑΙ ΚΑΡ∆ΙΑΓΓΕΙΑΚΟΣ
ΚΙΝ∆ΥΝΟΣ
–
ΠΙΘΑΝΟΙ
ΜΗΧΑΝΙΣΜΟΙ
MMΕΤΑΓΕΥΜΑΤΙΚΗΕΤΑΓΕΥΜΑΤΙΚΗ
ΥΠΕΡΓΛΥΚΑΙΜΙΑΥΠΕΡΓΛΥΚΑΙΜΙΑ
ΚΑΙΚΑΙ ΚΑΡ∆ΙΑΓΓΕΙΑΚΟΣΚΑΡ∆ΙΑΓΓΕΙΑΚΟΣ
ΚΙΝ∆ΥΝΟΣΚΙΝ∆ΥΝΟΣ
––
ΠΙΘΑΝΟΙΠΙΘΑΝΟΙ
ΜΗΧΑΝΙΣΜΟΙΜΗΧΑΝΙΣΜΟΙ
1. 1. MarfellaMarfella
et al. Am J et al. Am J PhysiolPhysiol
1995. 1995. 2. Shige et al. Am J 2. Shige et al. Am J CardiolCardiol
1999. 1999. 3. 3. CerielloCeriello
et al. Circulation 2002. et al. Circulation 2002. 4. 4. TuomilehtoTuomilehto, J. , J. PractPract
DiabDiab
IntInt
2001; 18:S72001; 18:S7--S9. S9. 5. 5. CavalleroCavallero
et al. Metabolism 1994. et al. Metabolism 1994. 6. 6. CerielloCeriello
et al. Metabolism 1999. et al. Metabolism 1999.
ΕΝ∆ΟΘΗΛΙΑΚΗ ∆ΥΣΛΕΙΤΟΥΡΓΙΑ
1-3
/ΒΛΑΒΗ
ΕΝ∆ΟΘΗΛΙΑΚΗ ∆ΥΣΛΕΙΤΟΥΡΓΙΑ
1-3
/ΒΛΑΒΗ∆ΥΣΛΙΠΙ∆ΑΙΜΙΑ4-5∆ΥΣΛΙΠΙ∆ΑΙΜΙΑ4-5
ΑΥΞΗΜΕΝΗ
1-3 ΘΡΟΜΒΟΓΕΝΕΣΗ
ΑΥΞΗΜΕΝΗ
1-3 ΘΡΟΜΒΟΓΕΝΕΣΗ
ΑΥΞΗΜΕΝΑ
4 ΜΟΡΙΑ
ΠΡΟΣΚΟΛΛΗΣΗΣ
ΑΥΞΗΜΕΝΑ
4 ΜΟΡΙΑ
ΠΡΟΣΚΟΛΛΗΣΗΣ
««ΠαθογενετικοίΠαθογενετικοί
μηχανισμοίμηχανισμοί
μεμε
τουςτους
οποίουςοποίους
ηη
μεταγευματικήμεταγευματική υπεργλυκαιμίαυπεργλυκαιμία
καικαι
ηη
διακύμανσηδιακύμανση
τηςτης
γλυκόζηςγλυκόζης
αίματοςαίματος
μπορούνμπορούν
νανα
οδηγήσουνοδηγήσουν
στιςστις
επιπλοκέςεπιπλοκές
τουτου
Σ∆Σ∆»»
Μεταγευματική
υπεργλυκαιμία
και
διακύμανση γλυκόζης: Οι
οντότητες
και
η
οριοθέτηση
Μεταγευματική
υπεργλυκαιμία
και
αθηρωμάτωση: Παθοφυσιολογική
προσέγγιση
Μεταγευματική
υπεργλυκαιμία
και
μεταγευματική κατάσταση: Το
μέρος
και
το
όλον
Συσχέτιση
μεταγευματικής
υπεργλυκαιμίας
και διακύμανσεις
γλυκόζης
με
επιπλοκές: Η
επιδημιολογία
και
η
κλινική
τεκμηρίωση
ΜΕΤΑΓΕΥΜΑΤΙΚΗ
ΓΛΥΚΟΖΗ
ΚΑΙ ΚΑΡ∆ΙΑΓΓΕΙΑΚΟΣ
ΚΙΝ∆ΥΝΟΣ
ΜΕΤΑΓΕΥΜΑΤΙΚΗΜΕΤΑΓΕΥΜΑΤΙΚΗ
ΓΛΥΚΟΖΗΓΛΥΚΟΖΗ
ΚΑΙΚΑΙ ΚΑΡ∆ΙΑΓΓΕΙΑΚΟΣΚΑΡ∆ΙΑΓΓΕΙΑΚΟΣ
ΚΙΝ∆ΥΝΟΣΚΙΝ∆ΥΝΟΣ
ΜελέτεςΜελέτες
πουπου
δείχνουνδείχνουν
συσχέτισησυσχέτιση
τηςτης
μεταγευματικήςμεταγευματικής γλυκόζηςγλυκόζης
μεμε
τοντον
καρδιαγγειακόκαρδιαγγειακό
κίνδυνοκίνδυνο
••Whitehall Study Whitehall Study ••Helsinki Policemen StudyHelsinki Policemen Study••Paris Prospective SurveyParis Prospective Survey••Tecumseh Study Tecumseh Study ••Honolulu Heart ProgramHonolulu Heart Program
ΜελέτεςΜελέτες
πουπου
δείχνουνδείχνουν
ότιότι
ηη
μεταγευματικήμεταγευματική
γλυκόζηγλυκόζη σχετίζεταισχετίζεται
περισσότεροπερισσότερο
απόαπό
τηντην
γλυκόζηγλυκόζη
νηστείαςνηστείας
καικαι
τηντην
HbAHbA1c1c
μεμε
τοντον
καρδιαγγειακόκαρδιαγγειακό
κίνδυνοκίνδυνο••Diabetes Intervention Study (DIS)Diabetes Intervention Study (DIS)••Islington Diabetes SurveyIslington Diabetes Survey••DECODEDECODE
Λόγο
ςΛό
γοςΚινδύ
νου
Κινδύ
νου
0
0,5
1
1,5
2
2,5
<6.1 6.1 -6.9 >=7.0
<7.8
<7.8-11.0
>=11.1
ΓλυκόζηΓλυκόζη
νηστείαςνηστείας
(mmol/l)(mmol/l) 22ωρηωρη μεταγευματική
μεταγευματική
γλυκόζη
γλυκόζη
(mm
ol/l)
(mm
ol/l)
ΓλυκόζηΓλυκόζη
πλάσματοςπλάσματος
νηστείαςνηστείας
((mmol/lmmol/l)). . ΠροσαρμοσμένηΠροσαρμοσμένη
γιαγια
τηντην
ηλικίαηλικία, , τοτο
κέντροκέντρο, , τοτο φύλοφύλο, , τητη
χοληστερόληχοληστερόλη, , τοτο
ΒΜΙΒΜΙ, , τηντην
SBP, SBP, τοτο
κάπνισμακάπνισμαLancet 1999; 354: 617Lancet 1999; 354: 617--2121
DECODE STUDYDECODE STUDY
O ΚΙΝ∆ΥΝΟΣ
ΘΝΗΤΟΤΗΤΑΣ
ΑΥΞΑΝΕΙ
ΑΝΑΛΟΓΙΚΑ
ΜΕ
ΤΑ ΜΕΤΑΓΕΥΜΑΤΙΚΑ
ΕΠΙΠΕ∆Α
ΣΑΚΧΑΡΟΥ
ΚΑΙ
ΑΝΕΞΑΡΤΗΤΑ
ΑΠΌ
ΤΟ
ΣΑΚΧΑΡΟ
ΝΗΣΤΕΙΑΣ
O O ΚΙΝ∆ΥΝΟΣΚΙΝ∆ΥΝΟΣ
ΘΝΗΤΟΤΗΤΑΣΘΝΗΤΟΤΗΤΑΣ
ΑΥΞΑΝΕΙΑΥΞΑΝΕΙ
ΑΝΑΛΟΓΙΚΑΑΝΑΛΟΓΙΚΑ
ΜΕΜΕ
ΤΑΤΑ ΜΕΤΑΓΕΥΜΑΤΙΚΑΜΕΤΑΓΕΥΜΑΤΙΚΑ
ΕΠΙΠΕ∆ΑΕΠΙΠΕ∆Α
ΣΑΚΧΑΡΟΥΣΑΚΧΑΡΟΥ
ΚΑΙΚΑΙ
ΑΝΕΞΑΡΤΗΤΑΑΝΕΞΑΡΤΗΤΑ
ΑΠΌΑΠΌ
ΤΟΤΟ
ΣΑΚΧΑΡΟΣΑΚΧΑΡΟ
ΝΗΣΤΕΙΑΣΝΗΣΤΕΙΑΣ
25.364 25.364 ΆτομαΆτομαFU: 8.5 FU: 8.5 έτηέτη
ΗΗR, PPG=1.73R, PPG=1.73HR, FPG= 1.21 HR, FPG= 1.21
ΤοΤο
μεταγευματικόμεταγευματικό
καικαι
όχιόχι
τοτο
σάκχαροσάκχαρο
νηστείαςνηστείαςείναιείναι
ανεξάρτητοςανεξάρτητος
παράγονταςπαράγοντας
καρδιαγγειακούκαρδιαγγειακού
θανάτουθανάτου
ΣΧΕΣΗ
ΓΛΥΚΑΙΜΙΑΣ
(ΝΗΣΤΕΙΑΣ
ΚΑΙ ΜΕΤΑΓΕΥΜΑΤΙΚΗΣ) ΜΕ
ΤΗΝ
ΘΝΗΣΙΜΟΤΗΤΑ
ΣΧΕΣΗΣΧΕΣΗ
ΓΛΥΚΑΙΜΙΑΣΓΛΥΚΑΙΜΙΑΣ
((ΝΗΣΤΕΙΑΣΝΗΣΤΕΙΑΣ
ΚΑΙΚΑΙ ΜΕΤΑΓΕΥΜΑΤΙΚΗΣΜΕΤΑΓΕΥΜΑΤΙΚΗΣ) ) ΜΕΜΕ
ΤΗΝΤΗΝ
ΘΝΗΣΙΜΟΤΗΤΑΘΝΗΣΙΜΟΤΗΤΑ
DECODE Study Group: Diabetes Care 2003;26DECODE Study Group: Diabetes Care 2003;26
::688688--696696
3.03.000
00.2.2
00.4.4
00.6.6
00.8.8
1.01.0
1.21.2
3.1 3.1 ––5.55.5 6.6 6.6 ––7.77.7 7.87.8––1010 10.110.1––1111 11.111.1 Known Known DMDM
CVDCVD
Haz
ards
Rat
io
77..00 6.16.1--6.96.9 4.64.6--5.05.0 <4.5<4.5
0.250.25
0.440.440.530.53 0.570.57
0.740.74
0.800.80
1.001.00
0.760.76
0.540.540.480.48
0.650.65
2 2 ––hour glucose (mmol /l)hour glucose (mmol /l) Fasting glucose (mmol /l)Fasting glucose (mmol /l)
Arch. Int. Med 2004; 164: 2147Arch. Int. Med 2004; 164: 2147
ΣΥΣΧΕΤΙΣΗΣΥΣΧΕΤΙΣΗ
ΕΠΙΠΕ∆ΟΥΕΠΙΠΕ∆ΟΥ
ΣΑΚΧΑΡΟΥΣΑΚΧΑΡΟΥ
ΝΗΣΤΕΙΑΣΝΗΣΤΕΙΑΣ
ΚΑΙΚΑΙ ΜΕΤΑΓΕΥΜΑΤΙΚΩΝΜΕΤΑΓΕΥΜΑΤΙΚΩΝ
ΜΕΜΕ
ΚΑΡ∆ΙΑΓΓΚΑΡ∆ΙΑΓΓ//ΚΗΚΗ
ΝΟΣΟΝΟΣΟ
((ΜΕΤΑΑΝΑΛΥΣΗΜΕΤΑΑΝΑΛΥΣΗ
38 38 ΜΕΛΕΤΩΝΜΕΛΕΤΩΝ: 217.150 : 217.150 ΑΤΟΜΑΑΤΟΜΑ))
ΗΗ
ΕΠΙΠΤΩΣΗΕΠΙΠΤΩΣΗ
ΤΟΥΤΟΥ
ΕΜΦΡΑΓΜΑΤΟΣΕΜΦΡΑΓΜΑΤΟΣ
ΜΥΟΚΑΡ∆ΙΟΥΜΥΟΚΑΡ∆ΙΟΥ
ΚΑΙΚΑΙ ΤΗΣΤΗΣ
ΘΝΗΤΟΤΗΤΑΣΘΝΗΤΟΤΗΤΑΣ
ΣΧΕΤΙΖΕΤΑΙΣΧΕΤΙΖΕΤΑΙ
ΣΗΜΑΝΤΙΚΑΣΗΜΑΝΤΙΚΑ
ΜΕΜΕ
ΤΑΤΑ
ΜΕΤΑΓΕΥΜΑΤΙΚΑΜΕΤΑΓΕΥΜΑΤΙΚΑ
ΚΑΙΚΑΙ
ΌΧΙΌΧΙ
ΜΕΜΕ
ΤΑΤΑ
ΣΑΚΧΑΡΑΣΑΚΧΑΡΑ
ΝΗΣΤΕΙΑΣΝΗΣΤΕΙΑΣ DIS Study: 994 DIS Study: 994 ασθενείςασθενείς
μεμε
Σ∆Σ∆
ΙΙΙΙ. 11 . 11 χρόνιαχρόνια
παρακολούθησηπαρακολούθηση
HanefeldHanefeld
M et al. M et al. DiabetologiaDiabetologia
1996;39:15771996;39:1577––15831583
Fast
ing
bloo
dFa
stin
g bl
ood
gluc
ose
(mm
ol/l)
gluc
ose
(mm
ol/l)
Post
Post
-- mea
lm
eal
bloo
d gl
ucos
ebl
ood
gluc
ose
(mm
ol/l)
(mm
ol/l)
p<0.05p<0.05
p=NSp=NS
4.44.4––6.16.1
7.87.8
>7.8 >7.8
4.44.4––8.08.0
10.010.0
>10.0>10.0
300300
150150
00
300300
150150
00
Myocardial infarctionMyocardial infarctionMortalityMortality
Η
ΜΕΤΑΒΛΗΤΟΤΗΤΑ
ΤΗΣ
ΓΛΥΚΟΖΗΣ
ΣΧΕΤΙΖΕΤΑΙΙΣΧΥΡΑ
ΜΕ
ΤΟΝ
ΚΑΡ∆ΙΑΓΓΕΙΑΚΟ
ΚΙΝ∆ΥΝΟ
ΗΗ
ΜΕΤΑΒΛΗΤΟΤΗΤΑΜΕΤΑΒΛΗΤΟΤΗΤΑ
ΤΗΣΤΗΣ
ΓΛΥΚΟΖΗΣΓΛΥΚΟΖΗΣ
ΣΧΕΤΙΖΕΤΑΙΣΧΕΤΙΖΕΤΑΙΙΣΧΥΡΑΙΣΧΥΡΑ
ΜΕΜΕ
ΤΟΝΤΟΝ
ΚΑΡ∆ΙΑΓΓΕΙΑΚΟΚΑΡ∆ΙΑΓΓΕΙΑΚΟ
ΚΙΝ∆ΥΝΟΚΙΝ∆ΥΝΟ
Verona Diabetes Study. Diabetes Care 2001;Verona Diabetes Study. Diabetes Care 2001;
0
0,5
1
1,5
2
III II I
I
II
III
ΤριτημόριαΤριτημόρια
MM--
FPGFPG Τριτημόρια
Τριτημόρια
CVCV-- FPGFPG
Σχετικός
κίνδυνος
Σχετικός
Σχετικός
κίνδυνος
κίνδυνος
CVCV--FPG: FPG: συντελεστήςσυντελεστής
διακύμανσηςδιακύμανσης
γλυκόζηςγλυκόζης
νηστείαςνηστείαςM M ––FPG: FPG: μέσημέση
γλυκόζηςγλυκόζης
νηστείαςνηστείας
CV = CV = συντελεστήςσυντελεστής
μεταβλητότηταςμεταβλητότητας*Significant differences in the CV of FPG (*Significant differences in the CV of FPG (pp<0.001)<0.001)
Muggeo M et alMuggeo M et al. Diabetes Care. Diabetes Care. 2000;23:45. 2000;23:45--50.50.
1010ετηςετης-- επιβίωσηεπιβίωση.
ΗΗ
ΜεταβλητότηταΜεταβλητότητα
ΕπιπέδωνΕπιπέδων
ΓλυκόζηςΓλυκόζης, , αποτελείαποτελεί ανεξάρτητοανεξάρτητο
παράγονταπαράγοντα
κινδύνουκινδύνου
θνητότηταςθνητότητας..
Group 1 (8.5%)Group 1 (8.5%)
Group 2 (14.8%)Group 2 (14.8%)
Group 3 (27.7%)Group 3 (27.7%)
1.01.0
0.70.7
0.60.6
0.50.5
0000 22 44 66 88 1010
((έτηέτη))
0.80.8
0.90.9
πιθανότηταπιθανότηταεπιβίωσηςεπιβίωσης
μέσημέση
CV of FPG CV of FPG **
Verona StudyVerona Study
ΗΗ
μεταγευματικήμεταγευματική
υπεργλυκαιμίαυπεργλυκαιμία
αυξάνειαυξάνει
τοντον
κίνδυνοκίνδυνο καρδιαγγκαρδιαγγ//κηςκης
θνησιμοτηταςθνησιμοτητας
σεσε
άτομαάτομα
μεμε
ΜεταβολικόΜεταβολικό
ΣύνδρομοΣύνδρομο
HUNGHUNG--JU LINJU LIN
et al. et al. Diabetes Care 32:1721Diabetes Care 32:1721––1726, 20091726, 2009
Υπεργλυκαιμία, διαταραγμένος
μεταβολισμός γλυκόζης
και
καρδιαγγειακός
κίνδυνος
(CVD)
Υπεργλυκαιμία, διαταραγμένος
μεταβολισμός γλυκόζης
και
καρδιαγγειακός
κίνδυνος
(CVD)
ΚατευθυντήριεςΚατευθυντήριες
οδηγίεςοδηγίες ClassClass ΕπίπεδοΕπίπεδο ευρημάτωνευρημάτων
ΗΗ
συσχέτισησυσχέτιση
υπεργλυκαιμίαςυπεργλυκαιμίας
καικαι
CVD CVD είναιείναι
συνεχήςσυνεχής. . ΓιαΓια κάθεκάθε
αύξησηαύξηση
1% 1% τηςτης
HbA1C HbA1C υπάρχειυπάρχει
προσδιορισμένοςπροσδιορισμένος αυξημένοςαυξημένος
κίνδυνοςκίνδυνος
γιαγια
CVDCVD
ΙΙ ΑΑ
ΟΟ
κίνδυνοςκίνδυνος
CVDCVD
είναιείναι
αυξημένοςαυξημένος
22--3 3 φορέςφορές
γιαγια
τουςτους
άνδρεςάνδρες μεμε
διαβήτηδιαβήτη
καικαι
33--5 5 φορέςφορές
γιαγια
τιςτις
γυναίκεςγυναίκες
μεμε
διαβήτηδιαβήτη συγκριτικάσυγκριτικά
μεμε
μημη
διαβητικούςδιαβητικούς
((--εςες))
ΙΙ ΑΑ
ΚαλύτερεςΚαλύτερες
πληροφορίεςπληροφορίες
γιαγια
μελλοντικόμελλοντικό
CVDCVD
κίνδυνοκίνδυνο προσφέρειπροσφέρει
ηη
εκτίμησηεκτίμηση
τωντων
μεταγευματικώνμεταγευματικών
σακχάρωνσακχάρων ((συγκριτικάσυγκριτικά
μεμε
τατα
τηςτης
νηστείαςνηστείας).).ΤΤoo
αυξημέναυξημένoo
μεταγευματικόμεταγευματικό
σάκχαροσάκχαρο
ήή
τοτο
μετάμετά
φόρτισηφόρτιση σάκχαροσάκχαρο
είναιείναι
προγνωστικόςπρογνωστικός
δείκτηςδείκτης
CVDCVD
σεσε
μημη διαβητικούςδιαβητικούς
ΙΙ ΑΑ
Ryden
L. et al. Eur. Heart Journal 2007; 28: 88 -136Ryden
L. et al. Eur. Heart Journal 2007; 28: 88 -136
Guidelines ESC & EASD 2007Guidelines ESC & EASD 2007
∆ιαβητολογικό
Κέντρο
Τζανείου
Γ.Ν. Πειραιά
ΟΟ
κίνδυνοςκίνδυνος
ανάπτυξηςανάπτυξης
αμφιβληστροειδοπάθειαςαμφιβληστροειδοπάθειας
σεσε σχέσησχέση
μεμε
τατα
επίπεδαεπίπεδα
AA11
CC
στηνστην
συμβατικήσυμβατική
καικαι εντατικοποιημένηεντατικοποιημένη
ομάδαομάδα
τηςτης
DCCTDCCT
Diabetes 2008;57:995-1001
11%11% 10%10%9%9%
8%8%
9%9%
7%7%8%8%6%6%7%7%
conventional
intensive
ΣΥΜΠΕΡΑΣΜΑΤΑΣΥΜΠΕΡΑΣΜΑΤΑ
•
Η
μεταγευματική
υπεργλυκαιμία
(ΜΓΥ)
συμβάλλει
στην ανάπτυξη
οξειδωτικού
stress, ενδοθηλιακής
δυσλειτουργίας
και
μεταγευματικής υπερτριγλυκεριδαιμίας
ευοδώνοντας
την
αθηρωματική
διαδικασία•
Οι
μεταγευματικές
αιχμές
και
οι
διακυμάνσεις
του
σακχάρου
ευνοούν
ιδιαίτερα
την
ανάπτυξη
ενδοθηλιακής δυσλειτουργίας
κύρια
μέσω
αυξημένου
οξειδωτικού
stress•
Η
μεταγευματική
υπεργλυκαιμία
και
η
μεταβλητότητα
του
σακχάρου
σχετίζονται
ισχυρά
και
ανεξάρτητα
με
την ανάπτυξη
καρδιαγγειακής
νόσου
ενώ
παρουσιαζουν
σημαντικη
συσχετιση
και
με
την
αναπτυξη
μικροαγγ/κων επιπλοκων
Is Is postmealpostmeal
hyperglycaemiahyperglycaemia
harmful?harmful?
IDF: Guideline for Management of IDF: Guideline for Management of PostmealPostmeal
GlucoseGlucose 20072007
Editorial
‘Glycemic Variability: A Hemoglobin
A1C –independent
risk factor for diabetic complications’
‘‘Glycemic Variability: A Glycemic Variability: A HemoglobinHemoglobin
A1C A1C ––independent independent risk factor for diabetic risk factor for diabetic
complicationscomplications’’
M. Brownlee JAMA 2006; 295: 1707M. Brownlee JAMA 2006; 295: 1707
ΠοιαΠοια
ηη
σημασίασημασία
κατανόησηςκατανόησης
τηςτης
σημασίαςσημασίας
τηςτης ΜεταβλητότηταςΜεταβλητότητας
τωντων
τιμώντιμών
τηςτης
ΓλυκόζηςΓλυκόζης;;
♦
“…θα
πρέπει
οι
διάφορες
σύγχρονες
θεραπευτικές στρατηγικές, να
αξιολογηθούν, με
βάση
την
δυνατότητα
τους
να
ελαχιστοποιούν
τις
διακυμάνσεις γλυκόζης
, όσο
και
της
δυνατότητας
να
μειώνουν
την
A1c.”♦
“…ευρύτερη
χρήση
καθημερινών
μετρήσεων
και
παρακολούθησης
τιμών
γλυκόζης, θα
μας
δώσει
το κατάλληλο
απαιτούμενο
εργαλείο, που
θα
μειώσει
τις
διακυμάνσεις
επιπέδων
γλυκόζης
στο
24 ωρο
και
ως εκ
τούτου
του
οξειδωτικού
στρες.”
Brownlee M, Hirsch IB: JAMA: 295:1707, 2006Brownlee M, Hirsch IB: JAMA: 295:1707, 2006
ΕυχαριστώΕυχαριστώ
γιαγια
τηντην
προσοχήπροσοχή
σαςσας!!!!!!Ευχαριστώ
για
την
προσοχή
σαςΕυχαριστώΕυχαριστώ
γιαγια
τηντην
προσοχήπροσοχή
σαςσας
H ΘΕΡΑΠΕΥΤΙΚΗ
ΕΣΤΙΑΣΗ
ΣΤΟ
ΜΕΤΑΓΕΥΜΑΤΙΚΟ
ΣΑΚΧΑΡΟ
ΥΠΕΡΕΧΕΙ
ΤΗΣ ΑΝΤΙΣΤΟΙΧΗΣ
ΣΤΟ
ΣΑΚΧΑΡΟ
ΝΗΣΤΕΙΑΣ
ΓΙΑ
ΤΗΝ
ΜΕΙΩΣΗ
ΤΗΣ
HbA1C
H ΘΕΡΑΠΕΥΤΙΚΗ
ΕΣΤΙΑΣΗ
ΣΤΟ
ΜΕΤΑΓΕΥΜΑΤΙΚΟ
ΣΑΚΧΑΡΟ
ΥΠΕΡΕΧΧΕΙ
ΤΗΣ ΑΝΤΙΣΤΟΙΧΗΣ
ΣΤΟ
ΣΑΚΧΑΡΟ
ΝΗΣΤΕΙΑΣ
ΓΙΑ
ΤΗΝ
ΜΕΙΩΣΗ
ΤΗΣ
HbA1C
Bastyr E. et al. Diabetes Care 2000; 23: 1236Bastyr E. et al. Diabetes Care 2000; 23: 1236--4141
L+GL+G M+GM+G NPH+GNPH+G77
88
99
1010
1111
Treatment groupsTreatment groups
HbA
1C (%
)H
bA1C
(%) P=0.003P=0.003
P=0.025P=0.025 P=0.445P=0.445
Treatment groupsTreatment groupsL+GL+G M+GM+G NPH+GNPH+G
8899
1010
11111212
22 --h
post
pran
dial
glu
cose
h po
stpr
andi
al g
luco
se(m
mol
/L)
(mm
ol/L
)
L+GL+G M+GM+G NPH+GNPH+G
77
88
99
1010
1111
Treatment groupsTreatment groups
P<0.001P<0.001P=0.025P=0.025
P=0.029P=0.029
L+GL+G M+GM+G NPH+GNPH+G00
11
22
33
44
Treatment groupsTreatment groups
13131414 P=0.052P=0.052
P=0.009P=0.009 P=0.454P=0.454
Fast
ing
bloo
d gl
ucos
eFa
stin
g bl
ood
gluc
ose
(mm
ol/L
)(m
mol
/L)
66
22 --h
post
pran
dial
h
post
pran
dial
gl
ucos
e ex
curs
ion
gluc
ose
excu
rsio
n(m
mol
/L)
(mm
ol/L
)
P<0.001P<0.001
P<0.001P<0.001P=0.133P=0.133
L+G= L+G= lisprolispro
+ + glyburideglyburideM+G= Metformin + M+G= Metformin + glyburideglyburideNPH+G= NPH + NPH+G= NPH + glyburideglyburide
Μεταβλητή ΠρογευματικήΠαρακολούθηση
(n=33)
ΜεταγευματικήΠαρακολούθηση
(n=33)
p -value
ΚαισαρικήΚαισαρική
τομήτομήΣύνολοΣύνολογιαγια
CPDCPD
1313
12884
0.29**
0.04**
Βάρος
κατά
τη
γέννηση
(g) 3848 3469 0.01*
ΜεγάλοΜεγάλο
γιαγια
τηντην
ηλικίαηλικία
κύησηςκύησης 14 4 0.01**0.01**
ΒάροςΒάρος
κατάκατά
τητη
γέννησηγέννηση
> 4000g> 4000g 1212 3 0.01**0.01**
∆υστοκία∆υστοκία
ώμωνώμων 6 1 0.10**0.10**
Νεογνική
υπογλυκαιμία 7 1 0.05**
1. 1. de de VecianaVeciana
M, et al. Postprandial versus M, et al. Postprandial versus preprandialpreprandial
blood glucose monitoring in women blood glucose monitoring in women with gestational diabetes mellitus requiring insulin therapy. with gestational diabetes mellitus requiring insulin therapy. N N EnglEngl
J MedJ Med
1995;333:12371995;333:1237--41.41.
ΜΕΛΕΤΗ
ΣΕ
ΕΓΚΥΟΥΣ: Η
ΜΕΤΑΓΕΥΜΑΤΙΚΗ
ΡΥΘΜΙΣΗ
ΒΕΛΤΙΩΣΕ
ΤΗΝ
ΕΚΒΑΣΗ1
ΜΕΛΕΤΗΜΕΛΕΤΗ
ΣΕΣΕ
ΕΓΚΥΟΥΣΕΓΚΥΟΥΣ: : ΗΗ
ΜΕΤΑΓΕΥΜΑΤΙΚΗΜΕΤΑΓΕΥΜΑΤΙΚΗ
ΡΥΘΜΙΣΗΡΥΘΜΙΣΗ
ΒΕΛΤΙΩΣΕΒΕΛΤΙΩΣΕ
ΤΗΝΤΗΝ
ΕΚΒΑΣΗΕΚΒΑΣΗ11
Α1C 6.5% 0.0068.1%
Which therapies are effective in Which therapies are effective in controlling controlling postmealpostmeal
plasma glucose?plasma glucose?
IDF: Guideline for Management of Postmeal
Glucose
ΚρυσταλλικήΚρυσταλλική
ινσουλίνηινσουλίνηΑναστολείςΑναστολείς
αα--γλυκοζιδασώνγλυκοζιδασών
ΓλινίδεςΓλινίδεςΑνάλογαΑνάλογα
GLPGLP--11
ΑναστολείςΑναστολείς
DPPDPP--44ΑνάλογαΑνάλογα
ινσουλίνηςινσουλίνης
ταχείαςταχείας
δράσεωςδράσεως
HEART 2DHEART 2D: : ΗΗ
επίδρασηεπίδραση
τηςτης
μεταγευματικήςμεταγευματικής
γλυκαιμίαςγλυκαιμίας
vsvs γλυκαιμίαςγλυκαιμίας
νηστείαςνηστείας
σταστα
end points end points
1115 1115 ασθενείςασθενείς
μεμε
Σ∆ΙΙΣ∆ΙΙ
καικαι
ΟΕΜΟΕΜ
Fu = 3 Fu = 3 έτηέτη
ItamarItamar
RazRaz
et al, Diabetes Care, 2009;32:381et al, Diabetes Care, 2009;32:381--386386
(NPH x 2)
(Lispro
x 3)
HEART 2DHEART 2D: Basal (NPHx2) : Basal (NPHx2) vsvs
PrandialPrandial
(Lisprox3) (Lisprox3) αγωγήαγωγή 1132 1132 ασθενείςασθενείς
μεμε
Σ∆ΙΙΣ∆ΙΙ
+ + ΟΕΜΟΕΜ
Fu = 3 Fu = 3 έτηέτη
ItamarItamar
RazRaz
et al, Diabetes Care, 2009;32:381et al, Diabetes Care, 2009;32:381--386386
ΜεταγευματικήΜεταγευματική
γλυκαιμίαγλυκαιμία
καικαι
εξέλιξηεξέλιξη στεφανιαίαςστεφανιαίας
αθηρωμάτωσηςαθηρωμάτωσης
J. H. OJ. H. O’’
Keefe, JACC 2008;51:249Keefe, JACC 2008;51:249--255255
24/24/ωρηωρη
διακύμανσηδιακύμανση
επιπέδωνεπιπέδων
γλυκόζηςγλυκόζης
σεσε άτομαάτομα
μεμε
Σ∆Σ∆2 2 μεμε
συνεχήσυνεχή
καταγραφήκαταγραφή
γλυκόζηςγλυκόζης
A1c>9%
A1c=8-9%
A1c=7-8%
A1c=6.5-7%
A1c<6.5%
Monnier
L et al. Diabetes Care 2007; 30: 263–269.
ΠΟΣΟΠΟΣΟ
ΣΥΜΜΕΤΕΧΕΙΣΥΜΜΕΤΕΧΕΙ
ΤΟΤΟ
ΣΑΚΧΑΡΟΣΑΚΧΑΡΟ
ΝΗΣΤΕΙΑΣΝΗΣΤΕΙΑΣ ΚΑΙΚΑΙ
ΤΟΤΟ
ΜΕΤΑΓΕΥΜΑΤΙΚΟΜΕΤΑΓΕΥΜΑΤΙΚΟ
ΣΤΗΝΣΤΗΝ
HbA1CHbA1C;;
HbA1cHbA1c <7,3<7,3 7,37,3--8,48,4 8,58,5--9,29,2 9,39,3-- 10,210,2
>10,2>10,2
ΝηστείαςΝηστείας 30%30% 50%50% 55%55% 60%60% 70%70%
ΜεταΜετα-- γευματικήγευματική70%70% 50%50% 45%45% 40%40% 30%30%
Monnier
L. et al. Diabetes Care 2003
ADA:ADA: ΠΡΟΤΕΡΑΙΟΤΗΤΑΠΡΟΤΕΡΑΙΟΤΗΤΑ
ΣΤΗΝΣΤΗΝ
ΟΜΑΛΟΠΟΙΗΣΗΟΜΑΛΟΠΟΙΗΣΗ
ΤΟΥΤΟΥ
ΣΑΚΧΑΡΟΥΣΑΚΧΑΡΟΥ
ΝΗΣΤΕΙΑΣΝΗΣΤΕΙΑΣ
ΑΑDA: Standards of medical care in diabetes (DA: Standards of medical care in diabetes (positonpositon
statement) : statement) : DiabDiab. Care 2004; 27: 515. Care 2004; 27: 515--3535
Barr et al. Ann. Int. Med. 2002; 137: 263 Barr et al. Ann. Int. Med. 2002; 137: 263 --7272
•
Το
σάκχαρο
νηστείας
(FPG)
είναι
πλέον χρήσιμο, των
αποτελεσμάτων
του
OGTT, σαν
διαγνωστικό
test εκλογής
για
τον
Σ∆.•
Το
FPG είναι
περισσότερο
σταθερό
και
αναπαραγώγιμο
του
μεταγευματικού σακχάρου
(PPG)
επειδή
στην
ερμηνεία
του
PPG υπεισέρχονται
διάφοροι
παράγοντες (ώρα
μέτρησης
μετά
το
γεύμα, φόρτιση
με
υδατάνθρακες
κλπ.)
ΣΑΚΧΑΡΟ ΝΗΣΤΕΙΑΣ Ή
ΚΑΙ ΠΡΟΓΕΥΜΑΤΙΚΟ ΣΑΚΧΑΡΟ
ΣΑΚΧΑΡΟΣΑΚΧΑΡΟ ΝΗΣΤΕΙΑΣΝΗΣΤΕΙΑΣ ΉΉ
ΚΑΙΚΑΙ ΠΡΟΓΕΥΜΑΤΙΚΟΠΡΟΓΕΥΜΑΤΙΚΟ ΣΑΚΧΑΡΟΣΑΚΧΑΡΟ
DCCTDCCT: :
MMείωσηείωση
κατάκατά
2% 2% τηςτης
A1C A1C στηνστην
εντατικοποιημένηεντατικοποιημένη
ομάδαομάδα..
ΣτόχευσηΣτόχευση
σταστα
προγευματικάπρογευματικά
σάκχαρασάκχαρα..
UKPDSUKPDS: :
MMείωσηείωση
κατάκατά
11% % τηςτης
A1C A1C στηνστην
εντατικοποιημένηεντατικοποιημένη
ομάδαομάδα..
ΣτόχευσηΣτόχευση
σταστα
σάκχαρασάκχαρα
νηστείαςνηστείας..
ΜΕΤΑΓΕΥΜΑΤΙΚΟΣΜΕΤΑΓΕΥΜΑΤΙΚΟΣ
ΕΛΕΓΧΟΣΕΛΕΓΧΟΣ
ΣΑΚΧΑΡΟΥΣΑΚΧΑΡΟΥ. . ΚΑΤΕΥΘΥΝΣΕΙΣΚΑΤΕΥΘΥΝΣΕΙΣ
ADAADA
ΑΑDA Cons. Statement. Diabetes Care 2001;DA Cons. Statement. Diabetes Care 2001;
Συνιστάται
στις
ακόλουθες
περιπτώσεις:
2)2)
ΕπίΕπί
λήψεωςλήψεως
υπογλυκαιμικώνυπογλυκαιμικών
φαρμάκωνφαρμάκων
πουπου μειώνουνμειώνουν
τηντην
μεταγευματικήμεταγευματική
υπεργλυκαιμίαυπεργλυκαιμία
3)3)
ΕπίΕπί
υπογλυκαιμίαςυπογλυκαιμίας
, , ιδίωςιδίως
στηνστην μεταγευματικήμεταγευματική
φάσηφάση
1)1)
ΑναντιστοιχίαΑναντιστοιχία
υψηλώνυψηλών
τιμώντιμών
AA11
CC
μεμε
όχιόχι υψηλέςυψηλές
τιμέςτιμές
γλυκόζηςγλυκόζης
νηστείαςνηστείας
∆ιαβητολογικό
Κέντρο
Τζανείου
Γ.Ν. Πειραιά
ΠΡΟΓΕΥΜΑΤΙΚΗ
Η
ΜΕΤΑΓΕΥΜΑΤΙΚΗ
ΣΤΟΧΕΥΣΗ
ΓΙΑ
ΤΗΝ
ΜΕΙΩΣΗ
ΤΗΣ HbA1C; -
ΟΙ
ΣΥΝΕΠΕΙΕΣ
ΣΤΑ
ΚΑΡ∆ΙΑΓΓΕΙΑΚΑ
ΣΥΜΒΑΜΑΤΑ
ΠΡΟΓΕΥΜΑΤΙΚΗ
Η
ΜΕΤΑΓΕΥΜΑΤΙΚΗ
ΣΤΟΧΕΥΣΗ
ΓΙΑ
ΤΗΝ
ΜΕΙΩΣΗ
ΤΗΣ HbA1C; -
ΟΙ
ΣΥΝΕΠΕΙΕΣ
ΣΤΑ
ΚΑΡ∆ΙΑΓΓΕΙΑΚΑ
ΣΥΜΒΑΜΑΤΑ
ΗΗ
μείωσημείωση
τηςτης
HbA1CHbA1C
σανσαν
αποτέλεσμααποτέλεσμα
παρακολούθησηςπαρακολούθησης
καικαι ρύθμισηςρύθμισης
τωντων
προγευματικώνπρογευματικών
σακχάρωνσακχάρων
δενδεν
επέφερεεπέφερε
σημαντικέςσημαντικές
μειώσειςμειώσεις
στηνστην
επίπτωσηεπίπτωση
τωντων
καρδιαγγειακώνκαρδιαγγειακών
συμβαμάτωνσυμβαμάτων..
UKPDS (UKPDS (↓↓
12% P:NS12% P:NS))
Veteran Veteran AdministrAdministr. Cooper. Study. Cooper. Study
ΗΗ
μείωσημείωση
τηςτης
HbA1CHbA1C
σανσαν
αποτέλεσμααποτέλεσμα
παρακολούθησηςπαρακολούθησης
καικαι ρύθμισηςρύθμισης
καικαι
τωντων
μεταγευματικώνμεταγευματικών
σακχάρωνσακχάρων
επέφερεεπέφερε
ακόμηακόμη
καικαι
σημαντικέςσημαντικές
μειώσειςμειώσεις
στηνστην
επίπτωσηεπίπτωση
τωντων
καρδιαγγειακώνκαρδιαγγειακών συμβαμάτωνσυμβαμάτων. .
Kumamoto StudyKumamoto Study
((↓↓
54%, 54%, ΡΡ==NSNS))DIGAMI Study (DIGAMI Study (↓↓
28%, P<0.01)28%, P<0.01)
STOPSTOP--
NIDDM Study (NIDDM Study (↓↓
49% p: 0.03)49% p: 0.03)
STOP-NIDDM: Η
ΣΤΟΧΕΥΣΗ
ΣΤΗΝ
PPG ΜΕΙΩΣΕ
ΤΟ
ΕΜ ΚΑΙ
ΑΛΛΑ
ΚΑΡ∆ΙΑΓΓΕΙΑΚΑ
ΣΥΜΒΑΜΑΤΑ1
STOPSTOP--NIDDM: NIDDM: ΗΗ
ΣΤΟΧΕΥΣΗΣΤΟΧΕΥΣΗ
ΣΤΗΝΣΤΗΝ
PPG PPG ΜΕΙΩΣΕΜΕΙΩΣΕ
ΤΟΤΟ
ΕΜΕΜ ΚΑΙΚΑΙ
ΑΛΛΑΑΛΛΑ
ΚΑΡ∆ΙΑΓΓΕΙΑΚΑΚΑΡ∆ΙΑΓΓΕΙΑΚΑ
ΣΥΜΒΑΜΑΤΑΣΥΜΒΑΜΑΤΑ11
ΤελικόΤελικό
σημείοσημείο ΣυντελεστήςΣυντελεστής
κινδύνουκινδύνου (1.0=(1.0=ουδέτεροςουδέτερος))
ΣημαντικότηταΣημαντικότητα
τηςτης μείωσηςμείωσης
τουτου
κινδύνουκινδύνου
ΝέοιΝέοι
υπερτασικοίυπερτασικοί 0.660.66 p=0.0059p=0.0059
ΕΕ..ΜΜ.. 0.070.07 p=0.0109p=0.0109
ΟποιοδήποτεΟποιοδήποτε
ΚΑΓΚΑΓ σύμβαμασύμβαμα 0.630.63 p=0.050p=0.050
1. J Chiasson, Josse
JG, Gomis
R, Hanefeld
M, et al for The STOP-NIDDM Trial Research Group. Abstract 312, 36th
EASD Annual Meeting, 1-5 September 2002, Budapest, Hungary.
2. Chiasson
J-L, et al. Acarbose
for prevention of type 2 diabetes mellitus: the STOP-NIDDM randomised
trial. Lancet
2002;359:2072-77.
BloodBloodcoagulation coagulation
FibrinolysisFibrinolysis
Endothelial Endothelial function disturbed function disturbed
(NO release (NO release ))
Plaque stability Plaque stability FFA decrease FFA decrease
HDLHDL--C catabolism C catabolism TGTG--rich lipoproteins rich lipoproteins
LDL removal LDL removal
Glucose autoGlucose auto-- oxidation oxidation
Insulin Insulin resistance resistance
EarlyEarly--phase insulin phase insulin secretion secretion
Excessive pp Excessive pp hyperglycaemiahyperglycaemia
Consequences of excessive pp hyperglycaemia on Consequences of excessive pp hyperglycaemia on --cell cell function, insulin resistance, cardiovascular risk factor function, insulin resistance, cardiovascular risk factor
and the arterial walland the arterial wall
22--
Hour glucose after OGTTHour glucose after OGTT
IMT (mm
TemelkovaTemelkova
––KurktsschievKurktsschiev
TS, et al. Diabetes Care 2000;23:1830TS, et al. Diabetes Care 2000;23:1830
0
20
40
60
80
100
54-108 108-144 >1443.2 3.2 ––5.35.3
5.45.4--5.75.75.8 5.8 ––11.611.6
A1C (%)A1C (%)
*2h PPG 2h PPG ––IMTIMT::OR 1.88OR 1.88
HbAHbA11
CC--IMTIMT::OR 1.24OR 1.24
FPGFPG--IMTIMT::OR 1.30OR 1.30
ΗΗ
PPG PPG ΠΡΟΕΒΛΕΠΕΠΡΟΕΒΛΕΠΕ
ΤΟΤΟ
ΠΑΧΟΣΠΑΧΟΣ
ΤΗΣΤΗΣ
ΜΕΣΗΣΜΕΣΗΣ
ΣΤΙΒΑ∆ΑΣΣΤΙΒΑ∆ΑΣ
(IMT)(IMT), , ΑΝΕΞΑΡΤΗΤΑΑΝΕΞΑΡΤΗΤΑ
ΑΠΟΑΠΟ
ΤΗΝΤΗΝ
ΓΛΥΚΟΖΗΓΛΥΚΟΖΗ
ΝΗΣΤΕΙΑΣΝΗΣΤΕΙΑΣ
ΚΑΙΚΑΙ
ΤΗΝΤΗΝ
HBAHBA11
CC ΜΕΛΕΤΗ
RIAD
TA ΠΡΟΣΚΟΛΛΗΤΙΚΑ
ΜΟΡΙΑ
ΑΥΞΑΝΟΝTAI
ΣΗΜΑΝΤΙΚΑ
ΣΤΗ ΜΕΤΑΓΕΥΜΑΤΙΚΗ
ΦΑΣΗ
ΣΤΑ
ΑΤΟΜΑ
ΜΕ
Σ∆
TA TA ΠΡΟΣΚΟΛΛΗΤΙΚΑΠΡΟΣΚΟΛΛΗΤΙΚΑ
ΜΟΡΙΑΜΟΡΙΑ
ΑΥΞΑΝΟΝΑΥΞΑΝΟΝTAITAI
ΣΗΜΑΝΤΙΚΑΣΗΜΑΝΤΙΚΑ
ΣΤΗΣΤΗ ΜΕΤΑΓΕΥΜΑΤΙΚΗΜΕΤΑΓΕΥΜΑΤΙΚΗ
ΦΑΣΗΦΑΣΗ
ΣΤΑΣΤΑ
ΑΤΟΜΑΑΤΟΜΑ
ΜΕΜΕ
Σ∆Σ∆
505000 11 22 33 44
6060707080809090
100100110110120120130130140140150150
High fat+OGTTHigh fat+OGTT
OGTTOGTT
High fatHigh fat
CerielloCeriello
A et al. Diabetes 2004; 53: 701A et al. Diabetes 2004; 53: 701--710710
Hours Hours
ΕΕ -- s
elec
tinse
lect
inngng
/ ml
/ ml
**
* : p<0.001* : p<0.001
****
«Η
ΣΥΜΒΟΛΗ
ΤΗΣ
ΜΕΤΑΓΕΥΜΑΤΙΚΗΣΥΠΕΡΓΛΥΚΑΙΜΙΑΣ
ΣΤΗΝ
ΕΝ∆ΟΘΗΛΙΑΚΗ
∆ΥΣΛΕΙΤΟΥΡΓΙΑ
ΚΑΙ
ΑΘΗΡΩΜΑΤΩΣΗ»
««ΗΗ
ΣΥΜΒΟΛΗΣΥΜΒΟΛΗ
ΤΗΣΤΗΣ
ΜΕΤΑΓΕΥΜΑΤΙΚΗΣΜΕΤΑΓΕΥΜΑΤΙΚΗΣΥΠΕΡΓΛΥΚΑΙΜΙΑΣΥΠΕΡΓΛΥΚΑΙΜΙΑΣ
ΣΤΗΝΣΤΗΝ
ΕΝ∆ΟΘΗΛΙΑΚΗΕΝ∆ΟΘΗΛΙΑΚΗ
∆ΥΣΛΕΙΤΟΥΡΓΙΑ∆ΥΣΛΕΙΤΟΥΡΓΙΑ
ΚΑΙΚΑΙ
ΑΘΗΡΩΜΑΤΩΣΗΑΘΗΡΩΜΑΤΩΣΗ»»
ΜεταγευματικήΜεταγευματική
υπεργλυκαιμίαυπεργλυκαιμία
καικαι
αθηρωμάτωσηαθηρωμάτωση: :
ΠαθοφυσιολογικήΠαθοφυσιολογική
προσέγγισηπροσέγγιση
ΜεταγευματικήΜεταγευματική
υπεργλυκαιμίαυπεργλυκαιμία
καικαι
μεταγευματικήμεταγευματική
κατάστασηκατάσταση: : ΤοΤο
μέροςμέρος
καικαι
τοτο
όλονόλον..
ΜεταγευματικήΜεταγευματική
υπεργλυκαιμίαυπεργλυκαιμία
καικαι
αθηρωματικόςαθηρωματικός
κίνδυνοςκίνδυνος: : ΗΗ
επιδημιολογικήεπιδημιολογική
τεκμηρίωσητεκμηρίωση
ΣΥΜΠΕΡΑΣΜΑΤΑΣΥΜΠΕΡΑΣΜΑΤΑΣΥΜΠΕΡΑΣΜΑΤΑ
ΗΗ
μεταγευματικήμεταγευματική
υπεργλυκαιμίαυπεργλυκαιμία
είναιείναι
ισχυρότεροςισχυρότερος προγνωστικόςπρογνωστικός
δείκτηςδείκτης
τηςτης
υπεργλυκαιμίαςυπεργλυκαιμίας
νηστείαςνηστείας
γιαγια
τηντην
ανάπτυξηανάπτυξη
καρδιαγγειακήςκαρδιαγγειακής
νόσουνόσου..
ΗΗ
μεταγευματικήμεταγευματική
υπεργλυκαιμίαυπεργλυκαιμία, , όπωςόπως
επίσηςεπίσης
καικαι
ηη μεταγευματικήμεταγευματική
υπερλιπιδαιμίαυπερλιπιδαιμία
συμβάλλουνσυμβάλλουν
στηνστην
ανάπτυξηανάπτυξη
οξειδωτικούοξειδωτικού
stress, stress, ενδοθηλιακήςενδοθηλιακής δυσλειτουργίαςδυσλειτουργίας
καικαι
ευοδώνουνευοδώνουν
τηντην
αθηρωματικήαθηρωματική
διαδικασίαδιαδικασία..
ΗΗ
μεταγευματικήμεταγευματική
υπεργλυκαιμίαυπεργλυκαιμία
έχειέχει
ισχυρήισχυρή
καικαι συνεχήσυνεχή
συσχέτισησυσχέτιση
μεμε
τηντην
ανάπτυξηανάπτυξη
μακροαγγειοπαθητικήςμακροαγγειοπαθητικής
νόσουνόσου..
AcarboseAcarbose
reduces the relative risk reduces the relative risk of CV eventsof CV events
Adapted from Hanefeld
M et al. Eur
Heart J 2004;25(1):10-16.
% of patients without event
Time (day after randomisation)
AcarbosePlacebo
p = 0.0087 (Log rank test)p = 0.0120 (Cox proportional model)96
97
98
99
100
0 100
200 300
400 500 60 700
800
KaplanKaplan--Meier survival Meier survival curve for the time to curve for the time to experience experience myocardial infarction myocardial infarction during treatment during treatment with either with either acarboseacarbose or placebo.or placebo.
••
Significant reduction in the relative risk of:Significant reduction in the relative risk of:––
MI by 64% (p=0.012)MI by 64% (p=0.012)
––
Any CV event by 35% (p=0.0061)Any CV event by 35% (p=0.0061)
Reducing PP Reducing PP hyperglycaemiahyperglycaemia
restores restores arterial function independently of triglyceride arterial function independently of triglyceride
levellevel
16.0014.0012.0010.008.006.004.002.000.00
Timet 0
1 h
2 h
4 h
6 h
Ceriello
A et al. Diabet
Med 2004; 21:171–175.
FMD = FMD = flowflow--
mediated mediated dilatationdilatation
Regular insulinRegular insulinInsulin Insulin aspartaspartControlsControls
FMD
%FM
D %
Arterial functionArterial function
Trig
lyce
rides
(Tr
igly
cerid
es ( m
mol
mm
ol/L
)/L
)
TimeTime
1.801.80
1.601.60
1.401.40
1.201.20
1.001.00
0.800.80t 0t 0
1 h1 h
2 h2 h
4 h 6 h4 h 6 h
TriglyceridesTriglycerides18.0018.00
16.0016.00
14.0014.00
12.0012.00
10.0010.00
8.008.00
6.006.00
4.004.00
2.002.00TimeTime
Gly
caem
iaG
lyca
emia
(( mm
olm
mol
/L)
/L)
t 0t 0
1 h1 h
2 h2 h
4 h4 h
6 h6 h
GlycaemiaGlycaemia
Το
Humalog βελτιώνει
την
μεταγευματική
ρύθμιση της
γλυκόζης
σε
τύπου
1
και
τύπου
2 διαβητικούς
Η
γρήγορη
δράση
του Humalog
επιτρέπει
στον
διαβητικό
τη
λήψη γεύματος
αμέσως
πριν
η
αμέσως
μετά
τη χορήγησή
του
Anderson JH et al. Clinic Anderson JH et al. Clinic TherTher. 1997; 19:62. 1997; 19:62--7272
∆ιακυμάνσεις
Σακχάρου
∆υο
Ώρες
Μετά
το
Γεύμα∆ιακυμάνσεις
Σακχάρου
∆υο
Ώρες
Μετά
το
Γεύμα
ΠολυορμονικήΠολυορμονικήΡύθμισηΡύθμιση
τηςτης
γλυκαιμίαςγλυκαιμίας
ΗΗ
ΕΠΙΠΤΩΣΗΕΠΙΠΤΩΣΗ
ΤΟΥΤΟΥ
ΕΜΦΡΑΓΜΑΤΟΣΕΜΦΡΑΓΜΑΤΟΣ
ΜΥΟΚΑΡ∆ΙΟΥΜΥΟΚΑΡ∆ΙΟΥ
ΚΑΙΚΑΙ ΤΗΣΤΗΣ
ΘΝΗΤΟΤΗΤΑΣΘΝΗΤΟΤΗΤΑΣ
ΣΧΕΤΙΖΕΤΑΙΣΧΕΤΙΖΕΤΑΙ
ΣΗΜΑΝΤΙΚΑΣΗΜΑΝΤΙΚΑ
ΜΕΜΕ
ΤΑΤΑ
ΜΕΤΑΓΕΥΜΑΤΙΚΑΜΕΤΑΓΕΥΜΑΤΙΚΑ
ΚΑΙΚΑΙ
ΌΧΙΌΧΙ
ΜΕΜΕ
ΤΑΤΑ
ΣΑΚΧΑΡΑΣΑΚΧΑΡΑ
ΝΗΣΤΕΙΑΣΝΗΣΤΕΙΑΣ DIS Study: 994 DIS Study: 994 ασθενείςασθενείς
μεμε
Σ∆Σ∆
ΙΙΙΙ. 11 . 11 χρόνιαχρόνια
παρακολούθησηπαρακολούθηση
HanefeldHanefeld
M et al. M et al. DiabetologiaDiabetologia
1996;39:15771996;39:1577––15831583
Fast
ing
bloo
dFa
stin
g bl
ood
gluc
ose
(mm
ol/l)
gluc
ose
(mm
ol/l)
Post
Post
-- mea
lm
eal
bloo
d gl
ucos
ebl
ood
gluc
ose
(mm
ol/l)
(mm
ol/l)
p<0.05p<0.05
p=NSp=NS
4.44.4––6.16.1
7.87.8
>7.8 >7.8
4.44.4––8.08.0
10.010.0
>10.0>10.0
300300
150150
00
300300
150150
00
Myocardial infarctionMyocardial infarctionMortalityMortality
8.058.05--23.1123.116.076.07--8.048.04
2.72.7--6.066.06
3.23.2--5.35.3
5.45.4--5.75.7
5.85.8--11.611.6
0,70,7
0,750,75
0,80,8
0,850,85
0,90,9
0,950,95IM
T (m
mIM
T (m
m)
2h 2h γλυκόζηγλυκόζη
μεταμετα
φόρτισηφόρτιση
σεσε
OGTT (mmol/l)OGTT (mmol/l)
HbA1c
(%)
1. 1. TemelkovaTemelkova--KurktschievKurktschiev
TS, et al. PostTS, et al. Post--challenge plasma glucose and challenge plasma glucose and glycaemicglycaemic
spikes are spikes are more strongly associated with atherosclerosis than fasting glucomore strongly associated with atherosclerosis than fasting glucose and se and glycosylatedglycosylated
hemoglobinhemoglobin
level. level. Diabetes Care 2000; 23: 1830Diabetes Care 2000; 23: 1830--1834 1834
ΗΗ
PPG PPG προέβλεπεπροέβλεπε
τοτο
πάχοςπάχος
τηςτης
μέσηςμέσης
στιβάδαςστιβάδας
(IMT)(IMT), , ανεξάρτηταανεξάρτητα
απόαπό
τηντην
γλυκόζηγλυκόζη
νηστείαςνηστείας
καικαι
τηντην
HbAHbA1c1c
11
ΜελέτηΜελέτη
RIADRIAD
* 2HPPG * 2HPPG –– IMTIMT
O.R 1.88O.R 1.88HbA1C HbA1C ––IMTIMTO.R 24O.R 24FPG FPG ––IMTIMTO.R 1.30O.R 1.30
* P<0.01* P<0.01
A1C (%)A1C (%)
∆ιπλάσιος∆ιπλάσιος
οο
κίνδυνοςκίνδυνος
CVD CVD συμβαμάτωνσυμβαμάτων
στουςστους
IGTIGTσεσε
σχέσησχέση
μεμε
αυτούςαυτούς
πουπου
παρέμεινανπαρέμειναν
NGTNGT
Baltimore Longitudinal Study of AgingBaltimore Longitudinal Study of Aging
THE FUNAGATA DIABETES STUDYTHE FUNAGATA DIABETES STUDY ΔιαταραΔιαταραγμένηγμένη
ΑνοχήΑνοχή
ΓλυκόζηςΓλυκόζης
((IGT)IGT)
TominagaTominaga
M, et al. Impaired glucose tolerance is a risk factor for M, et al. Impaired glucose tolerance is a risk factor for cardiovascular disease, but not impaired fasting glucose. cardiovascular disease, but not impaired fasting glucose. Diabetes CareDiabetes Care 1999;22:9201999;22:920--4.4.
Φυσιολογική∆.Α.Γ. (2 ώρες
Μ.Γ. 140-200)Σ.∆. (2 ώρες
Μ.Γ. >200)
1.00
ΕπιβίωσηΕπιβίωση
0.99
0.98
0.97
0.96
0.95
0.94
0
1.00
0.98
0.96
0.94
0.92
0
Φυσιολογική∆.Γ.Ν. (Γ.Ν. 110-126)Σ.∆. (Γ.Ν. >126)
0 1 2 3 4 5 6 7 0 1 2 3 4 5 6 7Έτος Έτος
0
5
10
15
20
25
30 NGTIGTΑδιάγνωστος
Σ.∆.
Σ.∆. τύπου
2
%
Saydah, S. H. et al.: Diabetes Care
24 (3): 447-
453, 2001.
nn = 3174 (30= 3174 (30--74 74 έτηέτη))
ΔιαταραχήΔιαταραχή
ΑνοχήςΑνοχής
ΓλυκόζηςΓλυκόζης
καικαι ΚαρδιαγγειακήΚαρδιαγγειακή
θνησιμοτηςθνησιμοτης
(NHANES II)(NHANES II)
1
1,25
1,5
1,75
2
Καρδιαγγειακήνόσος
Στεφανιαίανόσος
Εγκεφαλικόεπεισόδιο
Όλες
οι
αιτίες
Σχετικός
κίνδυνος
Γνωστός
διαβήτης
IGT
IFG
Πηγή: DECODE study group: Arch Intern Med 161: 397-
404, 2001.
IGT: IGT: ΠαθολογικήΠαθολογική
ΑνοχήΑνοχή
ΓλυκόζηςΓλυκόζηςIFG: IFG: ΠαθολογικήΠαθολογική
ΓλυκόζηΓλυκόζη
ΝηστείαςΝηστείας
ΔιαταραχήΔιαταραχή
ΑνοχήςΑνοχής
ΓλυκόζηςΓλυκόζης
καικαι ΜακροαγγειοπάθειαΜακροαγγειοπάθεια
ΘάνατοιΘάνατοι
απόαπό
τοτο
καρδιαγγειακόκαρδιαγγειακό
καικαι
επίπεδαεπίπεδα γλυκόζηςγλυκόζης
μετάμετά
φόρτισηφόρτιση
DECODE Study Group. Diabetes Care 2003;26:688–696
ΓλυκόζηΓλυκόζη
2/2/ώρουώρου
καικαι
εξέλιξηεξέλιξη
ΣΝΣΝ
σεσε
άτομαάτομα
μεμε φυσιολογικήφυσιολογική
ανοχήανοχή
γλυκόζηςγλυκόζης
Mellen
PB, Cefalu
WT, Herrington DM. Arterioscler Thromb Vasc Biol 2006;26:189–193
ΜΕΓΑΛΥΤΕΡΗ
Η
ΣΥΧΕΤΙΣΗ
ΤΗΣ
ΑΥΞΗΣΗΣ
ΤΟΥ
ΙΜΤ ΜΕ
ΤΟ
ΜΕΤΑΓΕΥΜΑΤΙΚΟ
ΣΑΚΧΑΡΟ
ΠΑΡΑ
ΜΕ
ΤΗΝ
A1C
ΜΕΓΑΛΥΤΕΡΗΜΕΓΑΛΥΤΕΡΗ
ΗΗ
ΣΥΧΕΤΙΣΗΣΥΧΕΤΙΣΗ
ΤΗΣΤΗΣ
ΑΥΞΗΣΗΣΑΥΞΗΣΗΣ
ΤΟΥΤΟΥ
ΙΜΤΙΜΤ ΜΕΜΕ
ΤΟΤΟ
ΜΕΤΑΓΕΥΜΑΤΙΚΟΜΕΤΑΓΕΥΜΑΤΙΚΟ
ΣΑΚΧΑΡΟΣΑΚΧΑΡΟ
ΠΑΡΑΠΑΡΑ
ΜΕΜΕ
ΤΗΝΤΗΝ
A1CA1C
22--
Hour glucose after OGTTHour glucose after OGTT
Carotid Carotid IMTIMT
TemelkovaTemelkova
––KurktsschievKurktsschiev
TS, et al. Diabetes Care 2000;23:1830TS, et al. Diabetes Care 2000;23:1830
0
20
40
60
80
100
54-108 108-144 >1443.2 3.2 ––5.35.3
5.45.4--5.75.75.8 5.8 ––11.611.6
A1C (%)A1C (%)
**2h PPG 2h PPG ––IMTIMT::OR 1.88OR 1.88
HbAHbA11
CC--IMTIMT::OR 1.24OR 1.24
FPGFPG--IMTIMT::OR 1.30OR 1.30
O σχετικός
κίνδυνος
θανάτου
αυξάνει
με
τη 2-ωρη
μεταγευματική
γλυκόζη
ανεξάρτητα
από
τα
επίπεδα
της
γλυκόζης
νηστείας
O O σχετικόςσχετικός
κίνδυνοςκίνδυνος
θανάτουθανάτου
αυξάνειαυξάνει
μεμε
τητη 22--ωρηωρη
μεταγευματικήμεταγευματική
γλυκόζηγλυκόζη
ανεξάρτηταανεξάρτητα
απόαπό
τατα
επίπεδαεπίπεδα
τηςτης
γλυκόζηςγλυκόζης
νηστείαςνηστείας
Λόγο
ςΚινδύ
νου
0
0,5
1
1,5
2
2,5
<6.1 6.1 -6.9 >=7.0
<7.8
<7.8-11.0
>=11.1
Γλυκόζη
νηστείας
(mmol/l)
2ωρη
μεταγευματική
γλυκόζη
(mm
ol/l)
Adjusted for age, center, sexAdjusted for age, center, sexDECODE Study Group. Lancet 1999; 354: 617DECODE Study Group. Lancet 1999; 354: 617--2121
Η
μεταβλητότητα
της
γλυκόζης
σχετίζεταιισχυρά
με
τον
καρδιαγγειακό
κίνδυνο
ΗΗ
μεταβλητότηταμεταβλητότητα
τηςτης
γλυκόζηςγλυκόζης
σχετίζεταισχετίζεταιισχυράισχυρά
μεμε
τοντον
καρδιαγγειακόκαρδιαγγειακό
κίνδυνοκίνδυνο
Verona Diabetes Study. Diabetes Care 2001;Verona Diabetes Study. Diabetes Care 2001;
0
0,5
1
1,5
2
III II I
I
II
III
Τριτημόρια
M-
FPGΤριτημόρια
M-
FPG Τριτημόρια
CV- FPG
Τριτημόρια
CV- FPG
Σχετικός
κίνδυνος
Σχετικός
κίνδυνος
CV-FPG: συντελεστής
διακύμανσης
γλυκόζης
νηστείαςM –FPG: μέση
γλυκόζης
νηστείας
AvignonAvignon
A, Diabetes Care 1997A, Diabetes Care 1997HbAHbA1c 1c (%)(%)
Γλυκόζη
Γλυκόζηαίμα
τος
αίμα
τος
(mg/
dl)
(mg/
dl)
550000
440000
330000
220000
100100
0044 55 66 77 88 101099 1111 1212 1313
πρινπριν
τοτο
πρωινόπρωινό
μετάμετά
τοτο
μεσημεριανόμεσημεριανό
r = 0,62r = 0,62
r = 0,81r = 0,81
ΣΗΜΑΝΤΙΚΟΤΕΡΗΣΗΜΑΝΤΙΚΟΤΕΡΗ
ΗΗ
ΣΥΣΧΕΤΙΣΗΣΥΣΧΕΤΙΣΗ
ΤΗΣΤΗΣ
ΜΕΤΑΓΕΥΜΑΤΙΚΗΣΜΕΤΑΓΕΥΜΑΤΙΚΗΣ
VS. VS. ΓΛΥΚΟΖΗΣΓΛΥΚΟΖΗΣ
ΝΗΣΤΕΙΑΣΝΗΣΤΕΙΑΣ
ME THN ME THN ΓΛΓΛYKOZ/NHYKOZ/NH
HbHb
Michael
Brownlee
Diabetes. 2005; 54 (6): 1615-1625Michael
Brownlee
Diabetes. 2005; 54 (6): 1615-1625
Η
ΥΠΕΡΓΛΥΚΑΙΜΙΑ
ΠΡΟΚΑΛΕΙ
ΑΥΞΗΜΕΝΗ
ΠΑΡΑΓΩΓΗ ΕΛΕΥΘΕΡΩΝ
ΡΙΖΩΝ
Ο2 (ROS) AΠΟ
ΤΑ
ΜΙΤΟΧΟΝ∆ΡΙΑ
Η
ΥΠΕΡΓΛΥΚΑΙΜΙΑ
ΠΡΟΚΑΛΕΙ
ΑΥΞΗΜΕΝΗ
ΠΑΡΑΓΩΓΗ ΕΛΕΥΘΕΡΩΝ
ΡΙΖΩΝ
Ο2 (ROS) AΠΟ
ΤΑ
ΜΙΤΟΧΟΝ∆ΡΙΑ
ΜΕΤΑΓΕΥΜΑΤΙΚΑ
ΕΠΙΠΕ∆Α
ΤΡΙΓΛΥΚΕΡΙ∆ΙΩΝ
ΣΕ ∆ΙΑΒΗΤΙΚΟΥΣ
ΑΣΘΕΝΕΙΣ
ΣΥΓΚΡΙΤΙΚΑ
ΜΕ
ΤΑ
ΤΡΙΓΛΥΚΕΡΙ∆ΙΑ
ΝΗΣΤΕΙΑΣ
ΜΕΤΑΓΕΥΜΑΤΙΚΑΜΕΤΑΓΕΥΜΑΤΙΚΑ
ΕΠΙΠΕ∆ΑΕΠΙΠΕ∆Α
ΤΡΙΓΛΥΚΕΡΙ∆ΙΩΝΤΡΙΓΛΥΚΕΡΙ∆ΙΩΝ
ΣΕΣΕ ∆ΙΑΒΗΤΙΚΟΥΣ∆ΙΑΒΗΤΙΚΟΥΣ
ΑΣΘΕΝΕΙΣΑΣΘΕΝΕΙΣ
ΣΥΓΚΡΙΤΙΚΑΣΥΓΚΡΙΤΙΚΑ
ΜΕΜΕ
ΤΑΤΑ
ΤΡΙΓΛΥΚΕΡΙ∆ΙΑΤΡΙΓΛΥΚΕΡΙ∆ΙΑ
ΝΗΣΤΕΙΑΣΝΗΣΤΕΙΑΣ
0
20
40
60
80
100
≥1.69 <1.69<1.69
≥1.69
FASTING TG
% p
atic
ipan
ts
96%
61%
TG3h
AFTER LUNCH
Rivellese A. et al. Clinical practice 2004; 58:suppl. 142: 32Rivellese A. et al. Clinical practice 2004; 58:suppl. 142: 32
Ποσοτικό
αποτέλεσμαΠοιοτικόαποτέλεσμα
(?)
Παθογένεση
των
διαβητικών επιπλοκών
ΠαθογένεσηΠαθογένεση
τωντων
διαβητικώνδιαβητικών επιπλοκώνεπιπλοκών
ΥπεργλυκαιμίαΥπεργλυκαιμία
ΜεταγευματικήΜεταγευματικήΥπεργλυκαιμίαΥπεργλυκαιμία
ΒασικήΒασικήΥπεργλυκαιμίαΥπεργλυκαιμία
HbAHbA1c1c
∆ιακυμάνσεις∆ιακυμάνσεις
γλυκόζηςγλυκόζης
∆ιαβητικές∆ιαβητικές
επιπλοκέςεπιπλοκές??
0 1 2 3 4 5 6 0 1 2 3 4 5 6 7 7 8 9 8 9
24 24
20 20
16 16
12 12
8 8
4 4
00
Κίνδυνος
αμφιβληστροειδοπάθειας
σε
ασθενείς
σε εντατικοποιημένο
και
συμβατικό
σχήμα
συμβατικό
Adapted from Diabetes 44:968-983, 1995
11%11%R
ate
Per P
ati e
nt Y
ear
Rat
e Pe
r Pat
i ent
Yea
r 10%10%9%9%
8%8%
7%7%
∆ιάρκεια∆ιάρκεια
μελέτηεμελέτηε, , έτηέτη
μέσημέση
HbA1cHbA1c
ΚίνδυνοςΚίνδυνος
γιαγια
αμφιβαμφιβ//πάθειαπάθεια
σεσε
υποομάδαυποομάδα
τηςτης
DCCTDCCT
0 1 2 3 4 5 6 0 1 2 3 4 5 6 7 8 7 8 9 9
εντατικοποιημένο
Rat
e Pe
r Pat
i ent
Yea
rR
ate
Per P
ati e
nt Y
ear
9%9%8%8%7%7%
∆ιάρκεια∆ιάρκεια
μελέτηςμελέτης, , έτηέτη
24 24
20 20
16 16
12 12
8 8
4 4
00
μέσημέση
HbA1cHbA1c
ΣΥΜΠΕΡΑΣΜΑΣΥΜΠΕΡΑΣΜΑ
•
Η
μεταγευματική
υπεργλυκαιμία
(ΜΓΥ) συμβάλλει
στην
ανάπτυξη οξειδωτικού
stress, ενδοθηλιακής
δυσλειτουργίας
και
μεταγευματικής
υπερτριγλυκεριδαιμίας
ευοδώντας
την
αθηρωματική διαδικασία
•
Οι
μεταγευματικές
αιχμές
και
οι
διακυμάνσεις
του
σακχάρου
ευνοούν ιδιαίτερα
την
ανάπτυξη
ενδοθηλιακής
δυσλειτουργίας
κύρια
μέσω
αυξημένου
οξειδωτικού
stress•
Η
ΜΓΥ
έχει
ισχυρή
και
συνεχή
συσχέτιση
με
την
ανάπτυξη
μακροαγγειακής
νόσου, ενώ
είναι
ισχυρότερος
προγνωστικός δείκτης
της
υπεργλυκαιμίας
νηστείας
για
την
ανάπτυξη
καρδιαγγειακής
νόσου•
Τελικά
η
ρύθμιση
της
ΜΓΥ
θα
πρέπει
να
έχει
κεντρικό
ρόλο
στην
αντιμετώπιση
του
διαβήτη
ΕπηρεάζεταιΕπηρεάζεται
ηη
μυοκαρδιακήμυοκαρδιακή
αιματικήαιματική
ροήροή
καικαι
διάχυσηδιάχυση στηνστην
μεταγευματικήμεταγευματική
φάσηφάση
στουςστους
διαβητικούςδιαβητικούς
control
Diabetics
control
Circulation 2005;112(2):179-184
Diabetics
ΜΕΙΩΝΕΤΑΙ
Η
ΜΕΤΑΓΕΥΜΑΤΙΚΗ
ΜΥΟΚΑΡ∆ΙΑΚΗ ΑΙΜΑΤΙΚΗ
ΡΟΗ
ΣΤΟΥΣ
ΑΣΘΕΝΕΙΣ
ΜΕ
Σ∆
ΜΕΙΩΝΕΤΑΙ
Η
ΜΕΤΑΓΕΥΜΑΤΙΚΗ
ΜΥΟΚΑΡ∆ΙΑΚΗ ΑΙΜΑΤΙΚΗ
ΡΟΗ
ΣΤΟΥΣ
ΑΣΘΕΝΕΙΣ
ΜΕ
Σ∆
Scognamiglio
R.
et al.
Circulation 2005; 112: 179-84Scognamiglio
R.
et al.
Circulation 2005; 112: 179-84
ControlControlΣ∆Σ∆
ΙΙΙΙ
# : # : P=0.005P=0.005
, * : , * : P=0.001P=0.001