Πέρα από τις Πέντε Αισθήσεις

ΕΠΙΜΕΛΕΙΑ:

“Τηναλήθειατη

μαθαίνουμεόχιμόνο

απότονουαλλάκαι

απότηνκαρδιά..."

ΈΚΤΗ ΑΙΣΘΗΣΗ: Τι είναι και πώς λειτουργεί; Φανταστειτε ο τι περπατα τε α σκοπα στην πο λη και

ξαφνικα συνειδητοποιειτε ο τι βρεθη κατε σ' εναν

α γνωστο δρο μο. Γυ ρω σας βλεπετε μο νο υ ποπτα

προσωπα, με μα λλον εχθρικες διαθεσεις. Νιω θετε ο τι

βρισκεστεσεκινδυνο.Και, επιπλεον,ο τι ξεναμα τιασα ς

καρφω νουνπισω πλατα. Θελετε ναφυ γετε αμεσως απο

κεικαιναβρεθειτεστοκεντροτη ςπο λης.Μπορειτεο μως

να εμπιστευτειτε την αισθηση προσανατολισμου σας;

Και ειναι πρα γματι αλη θεια ο τι κα ποιος σας κοιτα ζει

εχθρικα ; Μο νο προ σφατα οι νευροεπιστη μονες σε ο λο

τονκο σμοα ρχισανναεπικεντρω νουντιςερευνεςτουςσ'

αυτες τις μυστηριω δεις εκδηλω σεις του νου, τις οποιες

θα μπορου σαμε να περιγραψουμε συνολικα ως "εκτη

αισθηση". Να λοιπο ν τι καταφεραν ν' ανακαλυψουν

μεχριση μεραγιατηνυ παρξηη ο χιμιαςα λληςαισθησης

περααπο τιςπεντεγνωστες.

ΛΕΙΤΟΥΡΓΙΑΛΕΙΤΟΥΡΓΙΑΛΕΙΤΟΥΡΓΙΑΛΕΙΤΟΥΡΓΙΑ

ΛΕΙΤΟΥΡΓΙΑΛΕΙΤΟΥΡΓΙΑΛΕΙΤΟΥΡΓΙΑΛΕΙΤΟΥΡΓΙΑ

ΛΕΙΤΟΥΡΓΙΑΛΕΙΤΟΥΡΓΙΑΛΕΙΤΟΥΡΓΙΑΛΕΙΤΟΥΡΓΙΑ

ΛΕΙΤΟΥΡΓΙΑΛΕΙΤΟΥΡΓΙΑΛΕΙΤΟΥΡΓΙΑΛΕΙΤΟΥΡΓΙΑ

ΛΕΙΤΟΥΡΓΙΑΛΕΙΤΟΥΡΓΙΑΛΕΙΤΟΥΡΓΙΑΛΕΙΤΟΥΡΓΙΑ

Ποια ζώα έχουν µία έκτη αίσθηση;

ΖΩΑ

Ο διάσηµος φιλόσοφος Αριστοτέλης ήταν ο πρώτος που εντόπισε στους ανθρώπους τις πέντε παραδοσιακές αισθήσεις: όραση, ακοή, αφή, γεύση και οσµή. Ωστόσο, αν κατηγοριοποιούσε τις αισθήσεις των ζώων, η λίστα των αισθήσεων θα είχε περισσότερες από πέντε. Πολλά ζώα έχουν επιπλέον αντιληπτικές ικανότητες που τους επιτρέπουν να βιώνουν τον κόσµο µε τρόπους που µόλις µετά βίας µπορούµε να φανταστούµε.

Ποια ζώα έχουν µία έκτη αίσθηση;

ΖΩΑ

ΖΩΑ

Ποια ζώα έχουν µία έκτη αίσθηση;

Οχιά Viper Είναι δηλητηριώδη φίδια τα οποία είναι εύκολα αναγνωρίσιµα από δύο βαθουλώµατα που βρίσκονται µεταξύ του ρουθουνιού και του µατιού. Αυτά τα κοιλώµατα είναι όργανα ανίχνευσης θερµότητας που βοηθάνε τα φίδια να κυνηγάνε την νύχτα. Αυτή η έκτη αίσθηση τους επιτρέπει να βλέπουν µε υπέρυθρες το µέγεθος της λείας τους και να κρίνουν µε ακρίβεια την απόσταση που τους χωρίζει.

Νυχτερίδα Πολλές εντοµοφάγες νυχτερίδες χρησιµοποιούν την αίσθηση εντοπισµού της ηχούς για να πιάσουν την λεία τους καθώς και για να πλοηγηθούν µέσα σε σκοτεινές σπηλιές και στο νυχτερινό ουρανό. Έχουν έναν λάρυγγα που παράγει υπερήχους, οι οποίοι εκπέµπονται από το στόµα ή την µύτη. Καθώς ο ήχος αντηχεί µέσα από το περιβάλλον τους, τα ηχητικά κύµατα αναπηδούν πίσω

και δίνουν στις νυχτερίδες µια εικόνα του περιβάλλοντος χώρου τους όπως δίνει η συσκευή RADAR. Αυτές οι νυχτερίδες έχουν συχνά παράξενα χαρακωµένα, ρυτιδιασµένα πρόσωπα που λειτουργούν σαν αυτί για καλύτερη αντίληψη του ήχου.

Ποια ζώα έχουν µία έκτη αίσθηση;

ΖΩΑ

ΖΩΑ

Ποια ζώα έχουν µία έκτη αίσθηση;

∆ελφίνι και Φώκια Τα δελφίνια και οι φώκιες έχουν την απίστευτη έκτη αίσθηση του εντοπισµού της ηχούς. Επειδή ο ήχος ταξιδεύει καλύτερα στο νερό από ό,τι στον αέρα, τα δελφίνια είναι σε θέση να δηµιουργούν µια τρισδιάστατη αναπαράστση του περιβάλλοντός τους βασισµένη σε ηχητικά κύµατα, σαν µία συσκευή σόναρ.

“Πολλοι

επαγγελματιεςεχουν

ανεπτυγμενες

αισθησεις

(ικανο τητες)που

τουςβοηθου ννα

ανταπεξελθουν

καλυ τεραστο

επα γγελμα τους.

Οδηγός ταξί Ο Ταξιτζη ς εχει ανεπτυγμενη την αισθηση του

προσανατολισμου . Πλοηγειται στην πο λη

καθοδηγου μενοςαπο τομαγνητικο πεδιο της γης.

Επισης τα κυ τταρα του εγκεφα λου του

λειτουργου νσανπυξιδαπουτονβοηθου ν ναβρει

τον προορισμο στον οποιο θα μεταφερει τον

πελα τητου.

ΕΠΑΓΓΕΛΜΑΤΑ

Ποιοιεπαγγελματιεςεχουν

ανεπτυγμενημιαεκτηαισθηση;

Οδηγός Φόρµουλα 1 Πριν απο κα θε αγω να της Φο ρμουλα 1 οι ομα δες

προσομοιω νουν τη διαδρομη σε ηλεκτρονικου ς

υπολογιστες, προσδιοριζοντας το ο ριο ταχυ τητας με το

οποιο μπορει να κινηθει ο οδηγο ς στις στροφες. Αν το

ξεπερα σει το αυτοκινητο θα παρεκκλινει της πορειας

του. Παρο λα αυτα , κα ποιες φορες ο παγκο σμιος

πρωταθλητη ς Μικαελ Σουμα χερ αδιαφορησε για τις

οδηγιες των τεχνικω ν. Σε ορισμενες περιπτω σεις οι

υπολογιστεςτηςομα δαςτου,τηςΦερα ρι,αποδειχθηκαν

πολυ αργοι σε σχεση με τον ιδιο, αφου σε κα θε γυ ρο

αυτο ςκατερριπτεταο ριαπουτουυποδεικνυαν.Φυσικα

τομονοθεσιοβρισκο τανπα νταεντο ςπιστας.ΟΓερμανο ς

πιλο τος δηλω νει ο τι ανα πα σα στιγμη αντιλαμβα νεται

πλη ρωςταο ριατουαυτοκινη τουτου,χωριςναγνωριζει

τοπω ς.Αυτη τηνικανο τηταδιαθετουνο λοιοια νθρωποι

σεδιαφορετικου ςτομεις.Δενειναια λλοαπο εκεινοπου

γενικα και αο ριστα ονομα ζουμε «διαισθηση» η «εκτη

αισθηση».

Πυροσβέστης Οπυροσβεστηςεχειιδιαιτεραανεπτυγμενητηναισθηση

του κινδυ νου και την υπο γεια σκεψη λο γω της φυ σης

της εργασιας του. Στα επαγγελματα υψηλου κινδυ νου,

ο πως ειναι το επα γγελμα του αρχιπυροσβεστη,

αναμφισβη τητα πρεπει να εμπιστευο μαστε τη

διαισθηση. Ένα τυπικο παρα δειγμα αποτελει η

αποφαση του αρχιπυροσβεστη, ο ταν νιω θει ο τι «κα τι

δεν πα ει καλα », να απομακρυ νει τη ομα δα του απο το

κτιριολιγαλεπτα πρινκαταρρευ σειτοδα πεδο. Αυτή η

συμπεριφορά του δε βασίζεται σε έλλογησκεψηαλλα

σε«μησυνειδητες»αισθητηριακεςαντιληψεις,οιοποιες

δενανερχονταιποτεστησφαιρατη ςσυνειδησης.

Παιδίατρος Το επα γγελμα του γιατρου αποτελει και

αυτο επα γγελμα υψηλου κινδυ νου. Ο

παιδιατροςχρησιμοποιειτηνυπο γειασκεψη

τουγιανααντιληφθειαντοπαιδιπα ειπρος

το χειρο τερο η προς το καλυ τερο. Για

παρα δειγμα φαινομενικα αδικαιολο γητα

δινει αντιβιωση σ' ενα νεογεννητο στη

θερμοκοιτιδα ενω αμεσως μετα αυτο

εκδηλω νειμιασοβαρη μο λυνση.

ΕΠΑΓΓΕΛΜΑΤΑ

Ποιοιεπαγγελματιεςεχουν

ανεπτυγμενημιαεκτη

αισθηση;

Μπαλαρίνα

Η μπαλαρίνα έχει ανεπτυγμένη μία μοναδική αίσθηση, την

κιναισθησία. Διαθέτουμε όλοι μια ευαισθησία ως προς τη

στάση και τις κινήσεις του σώματος μας. Η ικανότητα αυτή

φτάνει σε εντυπωσιακή τελειότητα στις γεμάτες χάρη

κινήσεις μίας χορεύτριας, ενός μίμου ή ενός αθλητή.

Αστυνοµικός ντετέκτιβ Ο αστυνοµικός µαζί µε την εργαστηριακή εξιχνίαση των

στοιχείων πολλές φορές θα χρειαστεί το ένστικτό του είτε

την ικανότητά του να «διαβάζει» τη γλώσσα του σώµατος

των υπόπτων για να λύσει τις υποθέσεις. Έτσι τα

εργαστηριακά ευρήµατα και η διαίσθηση συνεργάζονται

για το καλύτερο δυνατό αποτέλεσµα.

ΕΠΑΓΓΕΛΜΑΤΑ

Σκακιστής

Στο γιαπωνεζικο σκα κι «σο γκι», οι επαγγελματιες

παικτες αξιοποιου ν περισσο τερες περιοχες του

εγκεφα λου απο τους ερασιτεχνες παικτες, και

καταφερνουν ετσι να μεγιστοποιη σουν τη διαισθηση,

τοσχεδιασμο κινη σεωνκαιτηναντιληψητωνθεσεων

στησκακιερα.

Ποιοιεπαγγελματιεςεχουν

ανεπτυγμενημιαεκτη

αισθηση;

“Intellectual growth

should commence at

birth and cease only

in death.”

– Albert Einstein

ΤΕΧΝΟΛΟΓΙΑ

Πώς η τεχνολογία

εμπνεύστηκε από την

έκτηαίσθηση;

ΣΥΣΤΗΜΑ ΣΥΝΑΓΕΡΜΟΥ Οι άνθρωποι σήµερα χρησιµοποιούν συστήµατα

συναγερµού στο σπίτι και στο αυτοκίνητο για να

τους σηµάνουν τον κίνδυνο σε µία πιθανή

διάρρηξη ή κλοπή (αίσθηση κινδύνου).

lunch

ΤΕΧΝΟΛΟΓΙΑ Πώς η τεχνολογία

εμπνεύστηκε από την

έκτηαίσθηση;

ΦΥΤΑ ««««ΑΝΙΧΝΕΥΤΕΣ» » » » ΒΟΜΒΩΝ

Βιολόγοι κατόρθωσαν να «διδάξουν» σε

φυτά να αλλάζουν χρώµα, όταν

«αισθάνονται» την παρουσία ορισµένων

χηµικών ουσιών, που περιέχονται στις

βόµβες. Τα φυτά αυτά αποδείχτηκε ότι είναι

το ίδιο αποτελεσµατικά µε τα ειδικά

εκπαιδευµένα σκυλιά στον εντοπισµό

εκρηκτικών. Εδώ η επιστήµη εµπνεύστηκε

από την αίσθηση του κινδύνου.

ΤΕΧΝΟΛΟΓΙΑ Πώς η τεχνολογία

εμπνεύστηκε από την

έκτηαίσθηση;

ΤΕΧΝΟΛΟΓΙΑ ΤΩΝ QR CODESQR CODESQR CODESQR CODES

Η τεχνολογία αυτή µας προσφέρει περισσότερα ερεθίσµατα-

πληροφορίες µε µία κίνηση. Ας φανταστούµε ότι διαβάζουµε

ένα άρθρο σε µία εφηµερίδα και θέλουµε να σερφάρουµε από

το κινητό µας στο site που αναφέρεται στο άρθρο. Αυτό που

θα κάναµε ήταν να πληκτρολογήσουµε την αναγραφόµενη

διεύθυνση. Τώρα όµως η τεχνολογία των QR codes µας

προσφέρει µε µία απλή κίνηση περισσότερη και άµεση ενηµέρωση.

Η συγκεκριµένη τεχνολογία, που απαιτεί σύνδεση µε το Internet, επιτρέπει µε µία

απλή κίνηση της κάµερας του κινητού µας, χωρίς να βγάλουµε φωτογραφία, πάνω στο

QR Code που υπάρχει τυπωµένο στο θέµα που διαβάσαµε και µας ενδιαφέρει, να

δούµε την εξέλιξή του µε όλες τις νέες ειδήσεις που θα λαµβάνουν χώρα στις αµέσως

επόµενες ώρες και µέρες καθώς και φωτογραφίες και βίντεο στο κινητό µας τηλέφωνο.

ΕΡΩΤΗΣΗ: Τι ειναι η εκτη αισθηση και πω ς λειτουργει στους ανθρω πους;

ΑΠΑΝΤΗΣΗ: Η εκτη αισθηση ειναι μια εξωαισθητηριακη αντιληψη, δηλαδη μια αντιληψη που ειναι εξω

απο τις αισθη σεις μας. Ειναι μια αντιληψη που δεν εχουμε μεσα απο τις πεντε αισθη σεις μας αλλα

μεσα απο το μυαλο μας. Μπορου με να δου με η να κατανοη σουμε η να ακου σουμε πρα γματα τα οποια

δεν αντιλαμβανο μαστε με τις α λλες αισθη σεις. Η υ παρξη της εκτης αισθησης δεν εχει επιβεβαιωθει

απο τους επιστη μονες, αλλα μο νο απο τον κλα δο της Παραψυχολογιας συ μφωνα με την οποια η εκτη

αισθηση εχει να κα νει με την τηλεπα θεια, την τηλεκινησια η τη μαντεια. Πρεπει να τονιστει ο τι δε

σχετιζεται με το προαισθημα.Οι χαρτοριχτρες και τα μεντιουμ ισχυριζονται πως εχουν εκτη αισθηση

αλλα κανενας δεν το εχει αποδειξει. Εγω σαν επιστη μονας και σαν ψυχολο γος μπορω θαυμα σια να

σας πω τα χαρτια χωρις να ειμαι μεντιουμ. Έτσι, εκτη αισθηση ειναι ενα ανθρω πινο φαινο μενο και

κα ποιοι ισχυριζονται ο τι το εχουν και ο τι ειναι περα απο την αισθητηριακη μας αντιληψη.

ΕΡΩΤΗΣΗ: Έχουν ο λοι οι α νθρωποι εκτη αισθηση;

ΑΠΑΝΤΗΣΗ: Έκτη αισθηση ο χι, διαισθηση ναι. Διαισθηση εχουν ο λοι οι α νθρωποι και κυριως τα μικρα

παιδια τα οποια εχουν αυτο που λεμε εμεις οι ψυχολο γοι ενσυναίσθηση, δηλαδη μπορου ν και

καταλαβαινουν τα συναισθη ματα των α λλων απο τη μη λεκτικη επικοινωνια -απο τον το νο της

φωνη ς, την εκφραση του προσω που, τη στα ση του σω ματος. Ενσυναισθηση λοιπο ν ειναι η ικανο τητα

να μπορω να μπω στη θεση του α λλου. Αυτη ειναι η ικανο τητα που εχουν ο λοι οι α νθρωποι και δεν

προερχεται απο κα ποια εξωαισθητηριακη αντιληψη αλλα μεσα απο τις αισθη σεις μας. Τα μικρα

παιδια εχουν περισσο τερη ενσυναισθηση, δηλαδη καταλαβαινουν πω ς νιω θει κα ποιος α λλος. Και

ο σο τα παιδια μεγαλω νουν και αναπτυ σσουν τη λογικη το σο απομακρυ νονται απο την

ενσυναισθηση.

ΕΡΩΤΗΣΗ: Πω ς καταλαβαινουμε ο τι εχουμε εκτη αισθηση;

ΑΠΑΝΤΗΣΗ: Καταλαβαινουμε ο ταν μπορου με να εχουμε επαφη με τα συναισθη ματα μας. Η ανα πτυξη

της ενσυναισθησης/διαισθησης η ταν απαραιτητο στοιχειο για την επιβιωση του ανθρω που. Τα δυ ο

βασικα στοιχεια της ενσυναισθησης ειναι η ικανο τητα μας να μαθαινουμε μεσα απο την παρατη ρηση

και τη μιμηση. Τα παιδια παρατηρου ν ακο μη με το συναισθημα και ο χι με τη λογικη οπο τε εχουν σε

μεγαλυ τερο βαθμο ενσυναισθηση. Άρα, η παρατηρητικο τητα και η μα θηση μεσω μιμησης ειναι

στοιχεια που μας δειχνουν ο τι εχουμε διαισθηση.

Συνέντευξη µε την ψυχολόγο κα Κ. ΚΥΡΙΑΚΙ∆ΟΥ

ΕΡΩΤΗΣΗ: Γνωριζουμε ο τι το ο ργανο της ο ρασης ειναι το ματι, της ο σφρησης η μυ τη, της ακοη ς το

αυτι. Ποιο ειναι το ο ργανο της εκτης αισθησης;

ΑΠΑΝΤΗΣΗ: Ειπαμε ο τι η ενσυναισθηση ειναι ενα στοιχειο της εξελιξης του ανθρω που. Αυτο που

α λλαξε περισσο τερο δεν η ταν το σω μα του αλλα ο εγκεφαλο ς του. Απο πειρα ματα που εχουν

γινει απο τους νευροψυχολο γους και τους γνωσιακου ς ψυχολο γους θεωρου ν ο τι βρισκεται στον

εγκεφαλο. Άρα το ο ργανο της ενσυναισθησης ειναι ο εγκεφαλος αλλα και το παρασυμπαθητικο

νευρικο συ στημα δηλαδη το συ στημα συναισθημα των.

ΕΡΩΤΗΣΗ: Σε ποια ηλικια αναπτυ σσεται η εκτη αισθηση;

ΑΠΑΝΤΗΣΗ: Γεννιο μαστε με διαισθηση και φαινεται αυτο στο πο σο γρη γορα μπορει το παιδι να

χειριστει τους γονεις του γιατι καταλαβαινει απο το κρα τημα, τη φωνη , την εκφραση της μαμα ς

τι να ζητη σει και πο τε να το ζητη σει. Ωστο σο, η διαισθηση/ ενσυναισθηση αναπτυ σσεται

περισσο τερο ο σο αναπτυ σσονται και οι εμπειριες μας. Δηλαδη ο σο περισσο τερο βα ζουμε

πληροφοριες στον εγκεφαλο και ο σο οι εμπειριες μας αναπτυ σσουν τον συναισθηματικο μας

κο σμο το σο αναπτυ σσεται και η διαισθηση μας.

ΕΡΩΤΗΣΗ: Έχει κα ποια σχεση η εκτη αισθηση με το DNA; Ειναι κληρονομικη ;

ΑΠΑΝΤΗΣΗ: Οτιδη ποτε εχει αναπτυχθει με βα ση την εξελιξη του ανθρω που εχει καταγραφει στο

DNA μας. Η διαισθηση ειναι κληρονομικη , αλλα η εκτη αισθηση οχι. Όλοι εχουμε την ικανο τητα να

μαθαινουμε με την μιμηση και την παρατη ρηση. Άρα, σαφω ς η διαισθηση ειναι ενα

χαρακτηριστικο που μεταδιδεται μεσω του DNA στις νεες γενιες.

ΕΡΩΤΗΣΗ: Υπα ρχουν επαγγελματα στα οποια ειναι απαραιτητο ο α νθρωπος που τα εξασκει να εχει

την εκτη αισθηση;

ΑΠΑΝΤΗΣΗ: Σε ο λα τα επαγγελματα χρεια ζεται η διαισθηση και ενσυναισθηση, ακο μα και στα πιο

τεχνοκρατικα και μηχανικα , γιατι ποτε οι α νθρωποι δε λειτουργου ν στο κενο χωρις δηλαδη

κα ποιον διπλα τους. Άρα, αν οποιοσδη ποτε επαγγελματιας δεν εχει ενσυναισθηση, για να εχει

καλες σχεσεις με τους συνεργα τες του η τους πελα τες του, θα ειναι συνεχεια σε ενα αρνητικο

περιβα λλον, θα εχει συγκρου σεις και κακη δια θεση και α ρα η ενεργεια που χρεια ζεται για να

δημιουργη σει και να πετυ χει θα πηγαινει χαμενη. Άλλο ενα στοιχειο ειναι ο τι πολλες φορες

βρισκεται μπροστα σε διλη μματα και χρεια ζεται να πα ρει σημαντικες αποφα σεις γρη γορα.

ΕΡΩΤΗΣΗ:Λεγεταιο τιοιμεγα λοιεπιστη μονεςο πωςοΑινστα ιν,επινο ησανμιαμεγα λη

επιστημονικη θεωρια σε μια βραδια . Πο τε μπορου με να χρησιμοποιου με την εκτη

αισθησηκαιπο τετηλογικη μας;

ΑΠΑΝΤΗΣΗ: Ο Αινστα ιν η ταν ο α νθρωπος ο οποιος πιστευε απο λυτα στη λογικη . Αν

κα ναμεαυτη τηνερω τησηστονΑινστα ινθαμαςελεγεο τικαμιαεκτηαισθησηδεντον

οδη γησε στις ανακαλυψεις του. Αυτο το καταφερε με πολλη δουλεια και με πολλη

λογικη .

ΕΡΩΤΗΣΗ:Πιστευ ετεπωςυπα ρχειμιααισθησηπερααπο τιςπεντεβασικεςαισθη σεις

πουβοηθα τονα νθρωπονακατανοη σεικαλυ τερατοπεριβα λλοντου;

ΑΠΑΝΤΗΣΗ:Έναςνευρολογοςθασαςπειο τιειναιαπο εικοσιεωςεικοσιτεσσερις.Οι

πεντε βασικες αισθη σεις ειναι η ο σφρηση, η ακοη , η ο ραση, η γευ ση και η αφη . Η

αισθησητηςαφη ςδενειναιμο νομιααλλα τεσσεριςδιαφορετικες.Πρω τον,ηαισθηση

της επαφη ς, αν αγγιζω κα τι το καταλαβαινω. Δευ τερον, η αισθηση της πιεσης,

καταλαβαινωαναυτο πουαγγιζωτοαγγιζωδυνατα η απαλα .Τριτον,ηαισθησητης

θερμο τητας,καταλαβαινωαναυτο πουαγγιζωμεκαιει.Καιτεταρτον,ηαισθησητου

πο νου. Επισης, υπα ρχει η αισθηση της ισορροπιας. Αν εχετε βουτη ξει στα κρυφα

κανεναμπουκα λικρασικα ποιαστιγμη ,θαεχετεδειο τιαυτη τηναισθησημπορου με

νατηνπειρα ξουμελιγο.

Ηεκτηαισθηση,πουσυνηθιζουμεναλεμε,αναφερεταισεκα τιδιαφορετικο απο

αυτα .Αναφερεταισεκα τιμυστηριω δες.Μηπωςεχουμεκα ποιαμυστη ριααισθησηπου

δεν την εχουμε μελετη σει; Η απα ντηση ειναι ο τι εμεις μπορει να μην την εχουμε,

σιγουραο μωςτηνεχουνα λλοιζωντανοιοργανισμοι.Άλλημιαμυστη ριααισθησητην

οποια δεν εχουμε εμεις αλλα τα αποδημητικα πουλια ειναι η αισθηση

προσανατολισμου . Υπα ρχουν πουλια που μπορου ν να μιμηθου ν το μαγνητικο πεδιο

της γης. Λειτουργου ν δηλαδη σαν πυξιδα. Αυτο βοηθα τα πουλια που ταξιδευ ουν

χιλια δεςχιλιο μετραναβρισκουνκα θεφορα τονπροορισμο τους.Όμωςτατελευταια

χρο νια το μαγνητικο πεδιο αλλα ζει και αυτο λενε οι επιστη μονες μπορει να

δημιουργη σει προ βλημαστααποδημητικα πουλια γιατι θαβρεθου ν αλλου απο εκει

Συνέντευξη μετονκ.Μ.Αποστολάκη,

διευθυντη τουΛυκειουτηςΕλληνογερμανικη ςΑγωγη ς

καικαθηγητη Φυσικη ς,

Λεγεταιο τιοιμεγα λοιεπιστη μονεςο πωςοΑινστα ιν,επινο ησανμιαμεγα λη

επιστημονικη θεωρια σε μια βραδια . Πο τε μπορου με να χρησιμοποιου με την εκτη

Ο Αινστα ιν η ταν ο α νθρωπος ο οποιος πιστευε απο λυτα στη λογικη . Αν

κα ναμεαυτη τηνερω τησηστονΑινστα ινθαμαςελεγεο τικαμιαεκτηαισθησηδεντον

οδη γησε στις ανακαλυψεις του. Αυτο το καταφερε με πολλη δουλεια και με πολλη

ΕΡΩΤΗΣΗ:Πω ςεξηγειταιο τιο σοπιο«απολιτιστη»,κατα ταδυτικα προ τυπαειναιμια

φυλη ,το σοπερισσο τεροανεπτυγμενηδιαθετειτηνεκτηαισθηση;

Τρανταχτο παρα δειγμααποτελειμιαφυλη ψαρα δωνσεενανησιτηςΙνδιαςηοποιατο

2004αισθα νθηκεεγκαιρατονκινδυνοκαιεκκενωσαντηνπεριοχη .Λιγοαργο τεραεγινε

τοτσουνα μιστηνΙνδονησια.Αυτη ηφυλη ειχετησωτη ριααισθησητουκινδυ νου;

ΑΠΑΝΤΗΣΗ: Οι ζωντανοι οργανισμοι αναπτυ σσουν θαυμαστες αισθη σεις και

ικανο τητεςανα λογαμετοπεριβα λλονστοοποιοζουνπ.χανεναςα νθρωποςχα σειμια

αισθηση του-τηνο ραση του-το τεοιυπο λοιπεςαισθη σειςτουοξυ νονται,λειτουργου ν

πολυ καλυ τερα.Οιη χοιπουσυλλαμβα νειτοαφτιενο ςτυφλου ανθρω πουτονβοηθου ν

πολυ πιοκαλα απο εμα ςστονακινηθεικαιναπροσαμοστειστοχω ρο.Ηαισθησητης

αφη ςτουειναιτο σοανεπτυγμενηπουμπορεινακαταλα βειμικρα ανα γλυφαπουεχει

το χαρτι. Οξυ νονται λοιπο ν οι αισθη σεις ανα λογα με τοπεριβα λλονστο οποιο ζου με.

Επομενως δεν ειναι περιεργο κα ποιες φυλες να εχουν αναπτυ ξει περισσο τερο τις

αισθη σειςτουςγιαναεπιβιω σουνσεενατο σοδυ σκολοπεριβα λλονστηνΙνδονησια.

ΕΡΩΤΗΣΗ: Πιστευ ετε ο τι η διαισθηση ειναι μια αξιο πιστη αισθηση που πρεπει να

λαμβα νουμευποψηκαιναεμπιστευο μαστεκατα τηληψηαποφα σεων;Γιαπαρα δειγμα

ο σοιπιστεψανστηδιαισθηση(καζινο,τζογοκ.α.)καταστραφηκανκαιτιεχετεναπειτε

γιααυτο ;

ΑΠΑΝΤΗΣΗ:Αυτο ειναιεναπα ραπολυ καλο παρα δειγμαγιανασυμπερα νουμεο τιδεν

υπα ρχει τελικα η διαισθηση. Αν κα ποιοι α νθρωποι οι οποιοι ζουν στον πλανη τη μας

τω ρατηνειχαν,θαειχανγινειεκατομμυριου χοιαπλα μετηδιαισθηση τους.Ανγινο ταν

αυτο ,θαη ταναπο δειξηο τιηδιαισθησηπραγματικα υπα ρχει.

ΕΡΩΤΗΣΗ: Γνωριζετε ο τι ο ταν οι κατσικες στο λοφο βρισκονται χαμηλα , βρεχει και

ο τανβρισκονταιψηλα ,δενβρεχει.Πω ςεξηγειτεεσειςωςφυσικο ςαυτο τοφαινο μενο

καιποιανομιζετεπωςειναιαυτη ηαισθηση;

ΑΠΑΝΤΗΣΗ:Παρο λοπουδενειμαστεκατσικεςμπορου μεναπου μετικαιρο θαεχεισε

λιγεςω ρεςακο μηκιανδενεχουμεδειδελτιοκαιρου .Υπα ρχειεναο ργανοπουλεγεται

βαρο μετροκαιμετρα τιςαλλαγεςτηςπιεσηςτηςατμο σφαιρας.Ότανοκαιρο ςαλλα ζει,

μερικεςω ρεςπριναλλα ζει και η πιεση της ατμο σφαιρας.Άρααν εχω εναβαρο μετρο

μπορω να καταλα βω αν θα αλλα ξει ο καιρο ς. Τω ρα μπορει οι κατσικες να

αντιλαμβα νονταιτιςαλλαγεςτηςατμοσφαιρικη ςπιεσης.

ΕΡΩΤΗΣΗ: Όταν ζητα με κα τι απο το σκυ λο μας, θα πρεπει να το εννοου με

πραγματικα . Τι ειναι λοιπο ν εκεινο που κα νει το ζω ο να αναγνωριζει την πραγματικη

μας προ θεση;

ΑΠΑΝΤΗΣΗ: Ο το νος της φωνη ς μας. Το πο σο σοβαρα λεμε αυτο που λεμε και πο σο το

εννοου με φαινεται στον το νο της φωνη ς μας. Ένα κουτα βι που μο λις πριν εχει

γεννηθει καταλαβαινει απο τον το νο της φωνη ς μας αυτο που θελουμε να του που με.

Εα ν θελουμε να το μαλω σουμε η να το ευχαριστη σουμε δε θα το καταλα βει επειδη

μιλα ελληνικα αλλα απο τον διαφορετικο το νο που χρησιμοποιου με.

ΕΡΩΤΗΣΗ: Γιατι εχουμε αισθη σεις; Σε τι μας χρησιμευ ουν;

ΑΠΑΝΤΗΣΗ: Η φυ ση εχει προικισει τον κα θε ζωντανο οργανισμο με ο σα χρεια ζεται

για να επιβιω σει. Αν χρειαζο ταν και κα τι α λλο να εχουμε αναπτυ ξει θα το ειχαμε

αναπτυ ξει στο περασμα των χιλια δων χρο νων.

ΕΡΩΤΗΣΗ: Ποιο ειναι το αισθητηριακο ο ργανο της εκτης αισθησης; (π.χ. το ο ργανο

της ο ρασης ειναι το μα τι).

ΑΠΑΝΤΗΣΗ: Το αισθητηριακο ο ργανο ειναι α λλο σε κα θε περιπτωση. Εξαρτα ται ποια

απο τις παραπα νω αισθη σεις θεωρου με ως εκτη αισθηση. Εξαρτα ται για ποια απο

ο λες τις αισθη σεις που αναφερθηκαν παραπα νω μιλα με. Καθεμια εχει και

διαφορετικο αισθητηριακο ο ργανο.

Κα θε αισθησης εχει ενα αισθητη ριο ο ργανο π.χ. το ο ργανο της ο ρασης ειναι το μα τι,

της ακοη ς το αυτι κλπ. Το αισθητη ριο ο ργανο της εκτης αισθησης δεν ειναι

συγκεκριμενο , καθω ς μπορει να αλλα ζει ανα λογα με την περισταση η ακο μα και απο

ζωντανο οργανισμο σε ζωντανο οργανισμο .

ΕΡΩΤΗΣΗ: Έχουν διαισθηση τα ζω α; Αισθα νονται ο τι κα τι θα συμβει στο μελλον;

ΑΠΑΝΤΗΣΗ: Αυτο ειναι μια απο τις αισθη σεις που δεν εχει επιστημονικα τεκμηριωθει.

Μπορει να ειναι θεμα τυ χης ο λα. Έχει παρατηρηθει ο μως ο τι κα ποια ζω α λιγα λεπτα

πριν απο κα ποιο σεισμο να ειναι ανη συχα. Τα αισθητη ρια ο ργανα τους ειναι

διαφορετικα απο τα δικα μας. Τα αφτια των σκυ λων δεν ειναι ιδια με τα δικα μας. Οι

σκυ λοι μπορου ν να ακου ν η χους που τα δικα μας αφτια δεν τους ακου ν. Έτσι λιγο

πριν εναν σεισμο ερχονται κα ποια κυ ματα που τα αντιλαμβα νονται οι σκυ λοι. Αλλα

αυτο δεν εχει αποδειχθει επιστημονικα .