1. Περί πραγματικής και φαιν. διαφ..doc
11
Η διαφάνεια στην Αρχιτεκτονική - Πραγματική και Φαινομενική Διαφάνεια 1. ΕΝΝΟΙΟΛΟΓΙΚΟ ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΟ Η διαφάνεια, στην κυριολεκτική της έκφραση, σημαίνει τη δυνατότητα διέλευσης του ηλιακού φωτός μέσα από ορισμένα υλικά όπως: ο αέρας, το γυαλί, το νερό, ένα λεπτό ύφασμα, το χαρτί, μία λεπτή φέτα μαρμάρου, κ.λ.π. Στη μεταφορική της σημασία, η διαφάνεια εκφράζει την προφανή κατανόηση μιας κατάστασης, λειτουργίας ή διαδικασίας, ό,τι είναι εύκολα ανιχνεύσιμο ή απαλλαγμένο από προσποίηση, γι' αυτό και συχνά ταυτίζεται με άλλες έννοιες, όπως: ανυποκρισία, εντιμότητα, καθαρότητα, κ.λ.π. Σύμφωνα με τη μελέτη των Colin Rowe και Robert Slutzky 1 , η διαφάνεια μπορεί να διαχωριστεί, με βάση το εννοιολογικό περιεχόμενό της, σε δύο κυρίως ενότητες: α) την πραγματική ή την κυριολεκτική διαφάνεια, η οποία συνήθως είναι το οπτικό αποτέλεσμα που προκύπτει από τη φύση του υλικού -κυρίως το γυαλί- και β) τη φαινομενική ή τη μεταφορική διαφάνεια, η οποία αναφέρεται περισσότερο στον τρόπο οργάνωσης των επί μέρους στοιχείων και λιγότερο στις φυσικές ιδιότητες του υλικού. Η τελευταία αυτή εκδοχή της έννοιας διαφάνεια θεωρείται αποτέλεσμα νοητικής διεργασίας. Ο Gyorgy Kepes στο έργο του 'The Language of Vision', εύστοχα επισημαίνει τον διφορούμενο χαρακτήρα της διαφάνειας: «Όταν κανείς βλέπει δύο ή περισσότερες φιγούρες, οι οποίες αλληλοεπικαλύπτονται εν μέρει, ενώ κάθε μία διεκδικεί για τον εαυτό της το κοινό επικαλυπτόμενο τμήμα, τότε κανείς βρίσκεται αντιμέτωπος με μία αντινομία χωρικών διαστάσεων. Προκειμένου να επιλυθεί αυτή η αντινομία, πρέπει να θεωρηθεί δεδομένη η παρουσία μιας νέας οπτικής ποιότητας. Οι φιγούρες όντας προικισμένες με διαφάνεια μπορούν να αλληλοδιεισδύουν, χωρίς την οπτική εξαφάνιση της μιας από την άλλη. Η διαφάνεια όμως επιβάλλει και μια ευρύτερη χωρική διάταξη, αυτή της ταυτόχρονης αντίληψης διαφορετικών χωρικών θέσεων. Ο χώρος όχι μόνον υποχωρεί αλλά και ταλαντεύεται σε μια συνεχή δραστηριότητα. Η θέση των διαφανών μορφών αποκτά διφορούμενο νόημα, καθώς κανείς βλέπει τη μία μορφή περισσότερο κοντινή σε σχέση με την πιο απομακρυσμένη» 2 . Στην αρχιτεκτονική η έννοια της διαφάνειας παρουσιάζεται με έναν πιο πολύπλοκο τρόπο. Αποκτά εννοιολογικό περιεχόμενο που δεν είναι τόσο μονοσήμαντο και σαφές. Έννοιες, σχεδόν συνώνυμες, όπως: «αλληλοδιείσδυση», «συγχρονικότητα», «χώρος-χρόνος», 9
Transcript of 1. Περί πραγματικής και φαιν. διαφ..doc
B) ;
-
1.
, , : , , , , , , ...
, , , , , ' , : , , , ...
Colin Rowe Robert Slutzky1, , , :
) , - -
) , . .
Gyorgy Kepes 'The Language of Vision', : , , ,
. , . , . , . . , 2. . .
, , : , , -, , , 3, , , . 1. Colin Rowe, Robert Slutzky, Transparency: Literal and phenomenal, The Mathematics of the ideal Villa and other Essays MIT Press Cambridge, 1976, . 160-176. 2. Gyorgy Kepes (1959) The Language of vision,Paul Theobald and Company, 1959, . 77.
3. Colin Rowe, Robert Slutzky Transparency: Literal and phenomenal. : Interpenetration, simultaneity, space-time, superimposition, infiltration, ambivalence.. 1. L' Accordionist, P. Picasso, Cret (1911)
Collection S. Guggenheim Museum, .
, , , .
, , . , , , , 4. , - - .
20 , , . , , , Picasso, L' Accordionist (. 1), Braque, Le Portugais (. 2).
4. Gyorgy Kepes (1959) The Language of vision,Paul Theobald and Company, 1959, . 117.
, . Picasso L' Accordionist . , , .
, , , . , . . . Braque . Le Portugais5 (. 2) . , , , , , . , , , , . .
. 2. Le Portugais (The emigrant), G. Braque
(1911-1912), Kunstmuseum, Basel5. ., . --, 1880-1920, , (1990), . 86.
. 3. Les Fentres Simultanes, R. Delaunay, (1912) Solomon R., Gift, Sol. R. Guggenheim Museum
. 4. Nature Morte, Juan Gris (1912)
Museum of Modern Art,
, Picasso , Braque .
. Les Fentres Simultanes6 (.3) Robert Delaunay, Nature Morte7 (.4) Juan Gris , . Delaunay . , Delaunay , Gris, , , , . , , , , . 6. ., , - -, , 1990, . 103-104.
Les Fentres Simultanes 1910-1912, simultaneisme.
7. ., , . 89.
, , 8. , , , , , .
, , , , . . , 19 , . , , , , , , , .
. , , Bauhaus9, Gropius . Bauhaus , , . , . , 10. Gropius, 1920, , .
Bauhaus Gropius , , , Sigfried Giedion.
8. Colin Rowe, Robert Slutzky (1968) Transparency: Literal and phenomenal. 1968, . 9-24. , : Trois Faces, Fernand Leger, 1926, La Sarraz, Moholy-Nagy, 1930.9. Wigginton Michael Glass in Architecture, Phaidon, London, 1996, . 94.
10. Sigfried Giedion, Space, Time and Architecture, Harvard University Press, , 1967, . 496-97.
. 5. Bauhaus, Walter Gropius (1926), Dessau
, , , (. 5). , , . , .
Bauhaus Picasso L Arlesienne (. 6), 11 (simultaneisme), , Arlesienne, Gropius . , Giedion Gropius. , , . 12, C. Rowe R. Slutzky.11. Sigfried Giedion, Space, Time and Architecture, Harvard University Press, , 1967, . 493.
12. N , , Colin Rowe, Robert Slutzky, (1968), . 25-31, . ., 19-20 : (1986), . 134- 136.
, , , - .
, , , . Corbusier, '20. Rowe Slutzky Villa Stein Garches13 Corbusier, Bauhaus, Corbusier . , . 13. Colin Rowe and Robert Slutzky (1968), . 29-33.. 6. L' Arlesienne, P. Picasso (1912),
W.P.Chrysler Collection,
. 7. Villa Stein Garches, , Le Corbusier (1927)
. 8. Villa Stein, Garches,
Villa Stein (. 7,8), , . . , , . . , , , .
Corbusier , , , , , . , Corbusier (. 9). , , , 14.
14. Colin Rowe, Villa Stein Garches, , , (. Rowe, Colin: The Mathematics of the Ideal Villa and other Essays, 1976). , Corbusier , . , , Braque, Le Portugais. , , .
Corbusier, , , .
, , , . , , - , - .
. 9. Villa Stein Garches, Le Corbusier
,
PAGE 11
