8/9/2019 07.04.15 - Μεγάλη Τρίτη Βράδυ.Ὅλοι Ὑπεύθυνοι Γιὰ Τὸ Κακὸ.

1/2

Ἀπόψε, ἀγαπητοί μου, ψάλλεται μελῳδικῶςἕνα ἀπὸ τὰ ἀριστουργήματα τῆς Βυζαντι-νῆς ποιήσεως, τὸ τροπάριο τῆς Κασσιανῆς, ποὺἑλκύει σὰν μαγνήτης. Ἀλλὰ χωρὶς νὰ ὑποτιμῶτὴ μουσική, φρονῶ ὅτι μόνο τὸ ψάλσιμο δὲν ἀρ-κεῖ. Τὸ ποίημα περιέχει ὑψηλὰ νοήματα· καὶ ἂνδὲν τὰ κατανοοῦμε, εἰς μάτην ἡ ψαλμῳδία. Τὸτροπάριο αὐτὸ εἶνε μία σάλπιγγα μετανοίας.

* * *Ποιά εἶνε αὐτὴ «ἡ ἐν πολλαῖς ἁμαρτίαις πε- 

 ριπεσοῦσα γυνή»; εἶνε ἡ Κασσιανή; Ὄχι. ἩΚασσιανὴ ὑπῆρξε μία εὐγενὴς Βυζαντινὴ ποι-ήτρια, ἡ ὁποία ἀπέτυχε στὸν ἔρωτα μετὰ τοῦδιαδόχου τοῦ βασιλικοῦ θρόνου καί, ἀηδιάζον-τας πλέον τὰ ἀνθρώπινα, κατέφυγε στὴν ἔρημοκαὶ ἔγινε μοναχή· ἔσβησε ὁ ἔρωτας τῆς σαρ-κὸς καὶ ἐπικράτησε ὁ ἔρωτας τοῦ Χριστοῦ.

Ἄλλοι ὑμνοῦν ἄλλα πράγματα· ἡ Κασσιανὴπῆρε ὡς θέμα ἀπὸ τὸ κατὰ Λουκᾶν Εὐαγγέλιοτὴν «πόρνην» –ἔτσι χαρακτηρίζει τὴν ἁμαρτω-λὴ γυναῖκα ἡ γλῶσσα τῆς Ἐκκλησίας. Ὅτανπᾶτε στὸ σπίτι, διαβάστε στὸ 7ο κεφάλαιοτοῦ Λουκᾶ τοὺς στίχους 36 ἕως 50.

Ἐκεῖ λέει, ὅτι ἕνας φαρισαῖος, ὁ Σίμων, κά-λεσε τὸ Χριστὸ σὲ τραπέζι. Τὸ ἔκανε ἀπὸ ἐκτί-

μησι; Μᾶλλον ἀπὸ ἁμαρτωλὴ περιέργεια, γιὰνὰ παρατηρήσῃ καὶ νὰ τοῦ βρῇ κατηγορία.

Ὁ Χριστὸς δέχτηκε τὴν πρόσκλησι, ὄχι γιὰ νὰφάῃ· δὲν ἀγαποῦσε τὰ τραπέζια. Πῆγε μαζὶ μὲἄλλους, γιὰ νὰ βρῇ εὐκαιρία νὰ διδάξῃ. Καὶ ἀρ-χαῖοι φιλόσοφοι –θὰ τὸ δῆτε ἂν διαβάσετε π.χ.τὸ Συμπόσιον τοῦ Πλάτωνος–, λίγο ἔτρωγαν καὶπερισσότερο συζητοῦσαν σοβαρὰ θέματα ποὺἀπασχολοῦν τὸν ἄνθρωπο. Πῆγε λοιπὸν ἐκεῖ.

Ὁ φαρισαῖος δὲν τὸν δέχτηκε καὶ τόσο ἐγ-κάρδια. Ὡς οἰκοδεσπότης ἔπρεπε νὰ περιμένῃ

τὸν καλεσμένο ἔξω ἀπὸ τὸ σπίτι, νὰ τὸν ἀσπα-σθῇ καὶ νὰ τοῦ πλύνῃ τὰ πόδια σὲ λεκάνη μὲ νε-ρό. Αὐτὸς οὔτε ἀσπασμὸ τοῦ ἔδωσε οὔτε λεκά-νη μὲ νερό. Νόμιζε πὼς αὐτὸς τιμᾷ τὸ Χριστό·

δὲν κατάλαβε ὅτι ὁ Χριστὸς τιμᾷ αὐτόν. Ὅπωςκαὶ μερικοὶ ἀξιωματοῦχοι σήμερα νομίζουν πὼς

ἂν ἐκκλησιαστοῦν δίνουν τιμὴ στὴν Ἐκκλησία·δὲν καταλαβαίνουν ὅτι αὐτοὶ τιμῶνται.

Ἐπάνω λοιπὸν στὸ συμπόσιο συνέβη τὸ ἑξῆςκαταπληκτικό. Μιὰ ἁμαρτωλὴ γυναίκα, ἀνώνυ-μη ἀλλὰ γνωστὴ στὴν κοινωνία ὡς πόρνη ποὺἐμπορευόταν τὸ σαρκίον της, φαίνεται ὅτι εἶχεἀκούσει τὸ Χριστὸ νὰ μιλάῃ – ὄχι ὅπως οἱ φα-ρισαῖοι ἀλλὰ μὲ συμπάθεια γιὰ τοὺς ἁμαρτω-λούς· ἴσως ἄκουσε τὸ προσκλητήριό του «Δεῦ- τε πρός με πάντες οἱ κοπιῶντες καὶ πεφορτι- σμένοι, κἀγὼ ἀναπαύσω ὑμᾶς» (Ματθ. 11,28). Τὸν εἶ-δε καὶ ἑλκύσθηκε. Θέλησε νὰ τὸν πλησιάσῃ καὶνὰ ἐκφράσῃ τὴν εὐγνωμοσύνη της γιὰ τὴν πα- ρηγοριὰ ποὺ ἔνιωσε ἀπὸ τὰ λόγια του. Βρῆκεἀνοιχτὴ τὴν πόρτα τοῦ φαρισαίου καὶ ἔφτασεμέχρι τὸ χῶρο ποὺ γινόταν τὸ τραπέζι. Καὶ ἐκεῖ ἔγινε ἡ σκηνὴ ποὺ περιγράφει τὸ Εὐαγγέλιο.

Πρέπει νὰ ἔχουμε ὑπ᾿ ὄψιν πῶς ἔτρωγαν οἱἀρχαῖοι. Καὶ ἐγώ, παλαιότερα ποὺ περιώδευα,βρέθηκα σὲ προσφυγικὰ χωριὰ μὲ Ἀνατολῖτεςἀπὸ τὸ Ἰκόνιο· μοῦ ἔκανε ἐντύπωσι ὅτι δὲν εἶ- χαν τὰ τραπέζια ποὺ ἔχουμε σήμερα. Πόντιοικαὶ Μικρασιᾶτες εἶχαν συνήθειες ταπεινὲς ὅ-

πως τῶν πρώτων Χριστιανῶν. Εἶχαν τραπέζι χα- μηλό, πολὺ χαμηλό, κυκλικό. Τὸ ἔστρωναν, κά- θονταν γύρω - γύρω ὀκλαδόν, σταυροπόδι, κι ἀπὸ᾽κεῖ ἔτρωγαν παίρνοντας ὅλοι μέσα ἀπὸ κοινὸσκεῦος. Ἀπὸ ἕνα πιάτο κοινὸ ἔφαγα κατ᾿ ἐπα-νάληψιν μ᾿ αὐτοὺς ταπεινά, κάτι ποὺ θύμιζετὸ δεῖπνο τοῦ Χριστοῦ μας. Ἔτσι ἔτρωγαν· μὲτὴ διαφορὰ ὅτι στὴν ἐποχὴ τοῦ Χριστοῦ τὸ τρα- πέζι ἦταν ὄχι κυκλικὸ ἀλλὰ ἡμικυκλικό. Ἀπὸμέσα, στὸ κενὸ τοῦ ἡμικυκλίου, κινοῦνταν οἱὑπηρέτες γιὰ νὰ παραθέτουν τὰ πιάτα μὲ τὰ φα-

 γητὰ καὶ τὰ ποτά. Καὶ στὸ ἐξωτερικὸ τοῦ ἡμικυ- κλίου, ἐκεῖ κάθονταν οἱ συνδαιτημόνες· ὄχι σὲκαρέκλες ἀλλὰ σὲ κάτι καναπεδάκια, ἔτσι ὥστεὅλο τὸ σῶμα ἦταν ξαπλωμένο μὲ τὰ πόδια πί-

Μεγάλη Τρίτη βράδυ7 Ἀπριλίου 2015

Περίοδος Δ΄ - Ἔτος ΛΒ΄Φλώρινα - ἀριθμ. φύλλου 1879

Συντάκτης (†) ἐπίσκοποςΑὐγουστῖνος Ν. Καντιώτης

Ὅλοι ὑπεύθυνοι γιὰ τὸ κακὸ«Κύριε, ἡ ἐν πολλαῖς ἁμαρτίαις περιπεσοῦσα γυνή…» (δοξ. ἀποστίχ. αἴν. Μ. Τετ.)

«Ἐγενόμην ἐν Πνεύματι ἐν τῇ Κυριακῇ ἡμέρᾳ καὶ ἤκουσα φωνὴν ὀπίσω μου μεγάλην ὡς σάλπιγγος» (Ἀπ. 1,10)

8/9/2019 07.04.15 - Μεγάλη Τρίτη Βράδυ.Ὅλοι Ὑπεύθυνοι Γιὰ Τὸ Κακὸ.

2/2

σω. Μὲ τὸ ἀριστερὸ χέρι στήριζαν τὸ θώρακασηκωμένο, καὶ μὲ τὸ δεξί τους χέρι στραμμέ-νοι πρὸς τὸ τραπέζι ἔπαιρναν ἀπὸ τὰ φαγητά.

Ἡ ἁμαρτωλὴ γυναίκα πλησίασε ἀπὸ τὰ πίσωκαὶ γονατιστὴ καταφιλοῦσε τὰ πόδια τοῦ Χριστοῦ.Ἔκλαιγε καὶ τὰ δάκρυα ἔπεφταν καὶ ἔπλεναν τὰπανάχραντα πόδια. Μετὰ ἔσπασε ἕνα δοχεῖοἀπὸ ἀλάβαστρο ποὺ περιεῖχε ἀκριβὸ μύρο καὶτὰ ἄλειψε μ᾽ αὐτό. Τέλος ἔλυσε τὶς πλεξοῦδεςτῶν μαλλιῶν της, ποὺ ἄλλοτε ἦταν θέλγητροἐρώτων, τὰ ἔκανε πετσέττα, σκούπισε μ᾽ αὐτὰτὰ πόδια τοῦ Χριστοῦ, κι ὁ τόπος εὐωδίασε.

Πῶς τὸ εἶδε αὐτὸ ὁ φαρισαῖος; Ἔμεινε ἀσυγ-κίνητος· βρῆκε μάλιστα ἀφορμὴ νὰ ἐπικρίνῃμέσα του τὸ Χριστό. Ἀλλ᾽ αὐτὸ ποὺ δὲν τολμοῦ-σε νὰ τὸ πῇ φωναχτά, ὁ Χριστὸς τὸ ἄκουσε, ὡςΘεὸς ποὺ ἦταν· γιατὶ καὶ οἱ διαλογισμοὶ εἶνε ἁ-μαρτία, ἁμαρτάνουμε καὶ μὲ τοὺς λογισμούς.

Τί σκέφτηκε· –Ἄκου ἐκεῖ, λέει· ἂν ἦταν προφή-της, θὰ ἤξερε τί ἐλεεινὸ καὶ τρισάθλιο «σκεῦος»εἶνε αὐτή, κι οὔτε καλημέρα δὲν θὰ τῆς ἔλεγε·ἄρα δὲν εἶνε ἅγιος, δὲν εἶνε προφήτης. Τότετοῦ λέει ὁ Χριστός· –Σίμων, κάτι θέλω νὰ σοῦπῶ. –Λέγε, διδάσκαλε. –Θὰ σοῦ πῶ μία παρα-βολή. Ἦταν δύο ἄνθρωποι ποὺ βρέθηκαν στὴνἀνάγκη νὰ δανειστοῦν χρήματα· ὁ ἕνας δα-νείστηκε πενήντα δηνάρια (μικρὸ ποσό), κι ὁἄλλος πεντακόσα δηνάρια (ποσὸ δεκαπλά-σιο). Τόσο ὅμως εἶχαν χρεωκοπήσει, ὥστε δὲν

μποροῦσαν νὰ ἐξοφλήσουν οὔτε ὁ ἕνας οὔτεὁ ἄλλος. Καὶ ὁ κύριος ὁ δανειστής, εὔσπλαχνος,χάρισε καὶ ἔσβησε τὸ χρέος καὶ στοὺς δύο. Σὲρωτῶ, λέει, Σίμων· ποιός ἀπὸ τοὺς δύο χρω-στάει περισσότερη εὐγνωμοσύνη στὸν δανει-στή; Ἀπαντᾷ ὁ φαρισαῖος· –Αὐτὸς στὸν ὁποῖοχαρίστηκε τὸ μεγαλύτερο ποσό. –Σωστά. Ἔ,αὐτὸ ἔγινε καὶ ἐδῶ. Κ᾽ ἐσὺ εἶσαι χρεώστης ὡςἁμαρτωλός, παρ᾿ ὅλη τὴν ἁγιότητα ποὺ δεί-χνεις φαινομενικά, καὶ νομίζεις ὅτι ἔχεις μικρὰἁμαρτήματα. Κ᾽ ἐσὺ ὀφείλεις ἕνα χρέος στὸΘεό (τ᾿ ἁμαρτήματά σου), ἀλλὰ κι αὐτὴ ἐδῶ ἡ

γυναίκα ἔχει ἕνα χρέος μεγαλύτερο (τ᾿ ἁμαρ-τήματά της). Καὶ αὐτὴ μὲν ἐκδήλωσε ἔτσι τὴνἀγάπη κ᾽ εὐγνωμοσύνη της σ᾽ ἐμένα· ἐσὺ ὅ-μως; Ἦρθα στὸ σπίτι σου, καὶ οὔτε φίλημαμοῦ ἔδωσες οὔτε τὰ πόδια μοῦ ἔπλυνες. Αὐ-τή, ἀπ᾽ τὴν ὥρα ποὺ μπῆκε, μοῦ φιλάει τὰ πό-δια μὲ δάκρυα καὶ τ᾽ ἀλείφει μὲ μύρο. Γι᾽ αὐτὸσοῦ λέω· συγχωροῦνται οἱ ἁμαρτίες της, ποὺεἶνε πολλές, γιατὶ «ἠγάπησε πολύ» (Λουκ. 7,47).

Θὰ ἔπρεπε νὰ ἔχουμε καιρὸ ν᾿ ἀναλύσουμεαὐτὸ τὸ «ἠγάπησε πολύ». Ἐμεῖς ἀγαποῦμε

λίγο, μόνο τὴ γυναῖκα καὶ τὰ παιδιά μας, ἀλλ᾽ἀπέναντι στὸν Κύριο ἡ καρδιά μας εἶνε Βόρει-

 ος Πόλος μὲ παγόβουνα. Ἕνας ξένος ἱεροκή-ρυκας στὸ Παρίσι, σχολιάζοντας τὴ φράσι «ἠγά- πησε πολύ», ἔλεγε· Ὅταν τὴ σκέπτομαι δὲνμπορῶ νὰ μιλήσω, μοῦ ̓ ρχεται νὰ κλάψω κ᾽ ἐγὼμαζὶ μὲ τὴ γυναῖκα αὐτή. Μακάρι νὰ μᾶς ἔδινεὁ Κύριος ἕνα δάκρυ ἀπὸ τὰ δάκρυα τῆς πόρνης.

* * *Παρ᾿ ὅλη τὴ διάδοσι τοῦ Εὐαγγελίου, ἀγα-

πητοί μου, ἡ ἁμαρτωλὴ γυναίκα ζῇ καὶ σήμεραδυστυχῶς. Πολλὰ τέτοια πλάσματα ὑπάρχουνστὴν κοινωνία μας, καὶ ἰδίως μεταπολεμικῶςαὐξήθηκαν. Τὸ κράτος - ἡ πολιτεία, γιὰ νὰ φα-νῇ πολιτισμένη, πρὸ πολλῶν ἐτῶν ἔκλεισε τὰπορνεῖα, ποὺ κατ᾽ εὐφημισμὸν ὀνομάζονται οἶ- κοι ἀνοχῆς καὶ διακρίνονται γιατὶ ὑποχρεώθη-καν ἔξω ἀπὸ τὴ θύρα τους ν᾽ ἀνάβουν φανάρικόκκινο. Ἀλλὰ τὸ κακὸ εἶνε πολυμήχανο· κα-ταργήθηκαν μερικὲς ἑκατοντάδες γνωστὰ πορ-

νεῖα, καὶ δημιουργήθηκαν ἄλλα πολὺ περισσό-τερα, εἴτε σὲ σπίτια μικρὰ ἢ μεγάλα εἴτε σὲ νυ-χτερινὰ κέντρα ποὺ στεγάζουν καὶ ξένες φερ-μένες ἀπὸ μακριά. Φτάσαμε σὲ σημεῖο, ἕναπεριοδικὸ στὸ Παρίσι νὰ γράψῃ –ἐπιτρέψτεμου νὰ τὸ πῶ–, ὅτι στὴν Ἑλλάδα ὅλα εἶνε ἀ-κριβὰ καὶ μόνο ἕνα εἶνε φτηνό, τὸ γυναικεῖοκρέας. Θεέ μου, ποῦ κατήντησε ἕνας λαὸς ποὺἔψαλλε «Τὴν ὡραιότητα τῆς παρθενίας σου καὶ τὸ ὑπέρλαμπρον τὸ τῆς ἁγνείας σου…»!

Νὰ κατακρίνουμε κ᾽ ἐμεῖς τὶς γυναῖκες αὐτές;Ὄχι· θὰ εἴμαστε ἔξω ἀπὸ τὸ πνεῦμα τοῦ Εὐαγ- γελίου καὶ τῆς Ἐκκλησίας. Πρέπει νὰ τὶς δοῦμεμὲ συμπάθεια· εἶνε θύματα. Εὐθύνη ἔχει ἡ δι-εφθαρμένη κοινωνία, ποὺ κόπτεται γιὰ τὴ μό-λυνσι τοῦ φυσικοῦ περιβάλλοντος, γιὰ τὸ νέ-φος κ.τ.λ., ἀλλὰ γιὰ τὴν ἐξυγίανσι τοῦ πνευμα-τικοῦ περιβάλλοντος ἀδιαφορεῖ. Τί ὑποκρισία!

Ἄλλοτε δὲν ὑπῆρχε οὔτε μία πόρνη καὶ ἐ-τιμᾶτο ὁ γάμος, ἡ μονογαμία. Τώρα ἡ ἀκολα- σία δὲν θεωρεῖται ἁμαρτία καὶ μόνο ὁ φόβοςτοῦ ἔητζ ἀνακόπτει κάπως τὴν ἀποσύνθεσι.

Εἴμαστε ὅλοι ὑπεύθυνοι κατὰ ἕνα ποσοστὸ

γιὰ τὴν ἐξάπλωσι τῆς πορνείας. Γιατὶ ἐρωτῶ·Ἔχουμε γιὰ τὰ θύματα αὐτὰ τὴ στοργὴ ποὺεἶχε ὁ Χριστός; Πλησίασαν τὶς γυναῖκες αὐτὲςἄνθρωποι τῆς κοινωνικῆς προνοίας ἢ τῆς Ἐκ-κλησίας, κάποια κυρία τοῦ φιλοπτώχου ἢ κά-ποιος κληρικός; Μία πόρνη ποὺ μετανοεῖ εἶ-νε ἀνώτερη ἀπὸ ἕναν ἀμετανόητο φαρισαῖο.

Δὲν θὰ ὠφεληθοῦμε ἀκούγοντας ἁπλῶς τὸτροπάριο τῆς Κασσιανῆς, ἀλλ᾽ ἐὰν προσέλθου-με στὴν ἐξομολόγησι. Τελειώνω καὶ λέω «μεγά- λη ἡ μετάνοια » (αἶν. Μ. Τετάρτ.)· τῆς ὁποίας μετανοίαςεἴθε ὁ Κύριος νὰ ἀξιώσῃ ὅλους μας· ἀμήν.

(†) ἐπίσκοπος Αὐγουστῖνος 

Ἀπομαγνητοφωνημένη ὁμιλία, ἡ ὁποία ἔγινε στὸν ἱ. ναὸ Ἁγ. Παντελεήμονος Φλωρίνης τὴν 10-4-1990 βράδυ μὲ ἄλλο τίτλο. Καταγραφὴ καὶ σύντμησις 14-3-2015.

2