Υπερβαθμωτή (superscalar) Οργάνωση Υπολογιστών ·...

23
Υπερβαθμωτή (superscalar) Οργάνωση Υπολογιστών 1 cslab@ntua 2015-2016

Transcript of Υπερβαθμωτή (superscalar) Οργάνωση Υπολογιστών ·...

Page 1: Υπερβαθμωτή (superscalar) Οργάνωση Υπολογιστών · Παραλληλισμός Επιπέδου Εντολών ILP: Instruction-Level Parallelism • Ο

Υπερβαθμωτή (superscalar) Οργάνωση Υπολογιστών

1 cslab@ntua 2015-2016

Page 2: Υπερβαθμωτή (superscalar) Οργάνωση Υπολογιστών · Παραλληλισμός Επιπέδου Εντολών ILP: Instruction-Level Parallelism • Ο

Περιορισμοί των βαθμωτών αρχιτεκτονικών

• Μέγιστο throughput: 1 εντολή/κύκλο ρολογιού (IPC≤1)

• Υποχρεωτική ροή όλων των (διαφορετικών) τύπων εντολών μέσα από κοινή σωλήνωση

• Εισαγωγή καθυστερήσεων σε ολόκληρη την ακολουθία εκτέλεσης λόγω stalls μίας εντολής (οι απόλυτα βαθμωτές αρχιτεκτονικές πραγματοποιούν εν σειρά (in-order) εκτέλεση των εντολών)

2 cslab@ntua 2015-2016

Page 3: Υπερβαθμωτή (superscalar) Οργάνωση Υπολογιστών · Παραλληλισμός Επιπέδου Εντολών ILP: Instruction-Level Parallelism • Ο

Πώς μπορούν να ξεπεραστούν οι περιορισμοί;

• Ενσωμάτωση διαφορετικών αγωγών ροής δεδομένων, ο καθένας με όμοιες (πολλαπλή εμφάνιση του ίδιου τύπου) ή και ετερογενείς λειτουργικές μονάδες

→ multicycle operations

• Εκτέλεση πολλαπλών εντολών ανά κύκλο μηχανής (παράλληλη εκτέλεση)

→ υπερβαθμωτές αρχιτεκτονικές

• Δυνατότητα εκτέλεσης εκτός σειράς (out-of-order) των εντολών

→ δυναμικές αρχιτεκτονικές

3 cslab@ntua 2015-2016

Page 4: Υπερβαθμωτή (superscalar) Οργάνωση Υπολογιστών · Παραλληλισμός Επιπέδου Εντολών ILP: Instruction-Level Parallelism • Ο

Παραλληλισμός Επιπέδου Εντολών ILP: Instruction-Level Parallelism

• Ο ILP είναι ένα μέτρο του βαθμού των πραγματικών εξαρτήσεων δεδομένων που υφίστανται ανάμεσα στις εντολές

• Average ILP = #instructions / #cycles required

code1: ILP = 1

οι εντολές πρέπει να εκτελεστούν σειριακά

code2: ILP = 3

οι εντολές μπορούν να εκτελεστούν παράλληλα

code2: r1 r2 + 1

r3 r9 / 17

r4 r0 - r10

code1: r1 r2 + 1

r3 r1 / 17

r4 r0 - r3

4 cslab@ntua 2015-2016

Page 5: Υπερβαθμωτή (superscalar) Οργάνωση Υπολογιστών · Παραλληλισμός Επιπέδου Εντολών ILP: Instruction-Level Parallelism • Ο

ILP parameters (Jouppi and Wall, 1989)

• Operation Latency (OL)

Number of machine cycles until a result is available for use by a subsequent instruction

• Machine Parallelism (MP)

Max number of simultaneously executing instructions the machine can support

• Issue Latency (IL)

Number of machine cycles required between issuing two consecutive instructions

• Issue Parallelism (ΙP)

Max number of instructions that can be issued in every cycle

5 cslab@ntua 2015-2016

Page 6: Υπερβαθμωτή (superscalar) Οργάνωση Υπολογιστών · Παραλληλισμός Επιπέδου Εντολών ILP: Instruction-Level Parallelism • Ο

Κατηγοριοποίηση επεξεργαστών με βάση τον ILP

[Jouppi, DECWRL 1991]

• Baseline Scalar pipeline (π.χ. κλασικό 5-stage ΜIPS) – Παραλληλισμός διανομής IP (Issue Parallelism) = 1 εντολή/κύκλο

– IL (Issue Latency) = 1 cycle

– MP (Machine Parallelism) = k (k stages in the pipeline)

– OL (operation latency) = 1 cycle

– Μέγιστο IPC = 1 εντολή/κύκλο

1

23

45

6

IF D E E X W B

1 2 3 4 5 6 7 8 90

T IM E IN C Y C L E S (O F B A S E L IN E M A C H IN E )

SU

CC

ES

SIV

EIN

ST

RU

CT

ION

S

6 cslab@ntua 2015-2016

Page 7: Υπερβαθμωτή (superscalar) Οργάνωση Υπολογιστών · Παραλληλισμός Επιπέδου Εντολών ILP: Instruction-Level Parallelism • Ο

Κατηγοριοποίηση επεξεργαστών με βάση τον ILP

[Jouppi, DECWRL 1991]

• Superpipelined: κύκλος ρολογιού = 1/m του baseline – Issue Parallelism IP = 1 εντολή / minor κύκλο

– Operation Latency OL = 1 major cycle = m minor κύκλοι

– Issue Latency IL = 1 minor cycle

– MP = m x k

– Μέγιστο IPC = m εντολές / major κύκλο (m x speedup?) major cycle = m minor cycles

minor cycle

1

2

3

4

5

IF D E E X W B

6

1 2 3 4 5 6

Superpipelining: issues instructions faster than they are executed!

Pipelining of the

execution stage into

multiple stages

7 cslab@ntua 2015-2016

Page 8: Υπερβαθμωτή (superscalar) Οργάνωση Υπολογιστών · Παραλληλισμός Επιπέδου Εντολών ILP: Instruction-Level Parallelism • Ο

Superpipelining

“Superpipelining is a new and special term meaning pipelining. The prefix is attached to increase the probability of funding for research proposals. There is no theoretical basis distinguishing superpipelining from pipelining. Etymology of the term is probably similar to the derivation of the now-common terms, methodology and functionality as pompous substitutes for method and function. The novelty of the term superpipelining lies in its reliance on a prefix rather than a suffix for the pompous extension of the root word.”

- Nick Tredennick, 1991

8 cslab@ntua 2015-2016

Page 9: Υπερβαθμωτή (superscalar) Οργάνωση Υπολογιστών · Παραλληλισμός Επιπέδου Εντολών ILP: Instruction-Level Parallelism • Ο

Superpipelining: Hype vs. Reality

baseline

underpipelined

superpipelined

η ταχύτητα διανομής των

εντολών δεν ακολουθεί το

ρυθμό επεξεργασίας τους

τα αποτελέσματα μιας

εντολής δεν είναι διαθέσιμα

στις επόμενες m-1

διαδοχικές εντολές 9 cslab@ntua 2015-2016

Page 10: Υπερβαθμωτή (superscalar) Οργάνωση Υπολογιστών · Παραλληλισμός Επιπέδου Εντολών ILP: Instruction-Level Parallelism • Ο

Κατηγοριοποίηση επεξεργαστών με βάση τον ILP

[Jouppi, DECWRL 1991]

• Superscalar: – Παραλληλισμός διανομής = IP = n εντολές / κύκλο

– Καθυστέρηση λειτουργίας = OP = 1 κύκλος

– Μέγιστο IPC = n εντολές / κύκλο (n x speedup?)

IF D E E X W B

1

2

3

4

5

6

9

7

8

n

10 cslab@ntua 2015-2016

Page 11: Υπερβαθμωτή (superscalar) Οργάνωση Υπολογιστών · Παραλληλισμός Επιπέδου Εντολών ILP: Instruction-Level Parallelism • Ο

Κατηγοριοποίηση επεξεργαστών με βάση τον ILP

[Jouppi, DECWRL 1991]

• VLIW: Very Long Instruction Word – Παραλληλισμός διανομής = IP = n εντολές / κύκλο

– Καθυστέρηση λειτουργίας = OP = 1 κύκλος

– Μέγιστο IPC = n εντολές / κύκλος = 1 VLIW / κύκλο

IF D E

E X

W B

11 cslab@ntua 2015-2016

Page 12: Υπερβαθμωτή (superscalar) Οργάνωση Υπολογιστών · Παραλληλισμός Επιπέδου Εντολών ILP: Instruction-Level Parallelism • Ο

Κατηγοριοποίηση επεξεργαστών με βάση τον ILP

[Jouppi, DECWRL 1991]

• Superpipelined-Superscalar – Παραλληλισμός διανομής = IP = n εντολές / minor κύκλο

– Καθυστέρηση λειτουργίας = OP = m minor κύκλοι

– Μέγιστο IPC = n x m εντολές / major κύκλο

IF D E E X W B

1

2

3

4

5

6

9

7

8

12 cslab@ntua 2015-2016

Page 13: Υπερβαθμωτή (superscalar) Οργάνωση Υπολογιστών · Παραλληλισμός Επιπέδου Εντολών ILP: Instruction-Level Parallelism • Ο

Tim e in C y c le s (o f B a se M a c h in e )

0 1 2 3 4 5 6 7 8 9

S U P E R P IP E L IN E D

1 0 11 1 2 1 3

S U P E R S C A L A RK ey :

I Fe tch

D co d e

E x ecu te

W r iteb ack

Superscalar vs. Superpipelined

• Περίπου ισοδύναμη επίδοση – Αν n = m τότε και οι δύο έχουν περίπου το ίδιο IPC

– Παραλληλισμός στο «χώρο» vs. παραλληλισμός στον χρόνο

13 cslab@ntua 2015-2016

Page 14: Υπερβαθμωτή (superscalar) Οργάνωση Υπολογιστών · Παραλληλισμός Επιπέδου Εντολών ILP: Instruction-Level Parallelism • Ο

Μοντέλο ροών στους Superscalars

I-cache

FETCH

DECODE

COMMIT

D-cache

Branch Predictor Instruction

Buffer

Store Queue

Reorder Buffer

Integer Floating-point Media Memory

Instruction

Register Data

Memory

Data

Flow

EXECUTE

(ROB)

Flow

Flow

14 cslab@ntua 2015-2016

Page 15: Υπερβαθμωτή (superscalar) Οργάνωση Υπολογιστών · Παραλληλισμός Επιπέδου Εντολών ILP: Instruction-Level Parallelism • Ο

Παράλληλες αρχιτεκτονικές αγωγού

• Βαθμός παραλληλισμού μηχανήματος: ο μέγιστος αριθμός εντολών που μπορούν ταυτόχρονα να είναι σε εξέλιξη

• Σε ένα μια βαθμωτή αρχιτεκτονική ισούται με τον αριθμό σταδίων του pipeline (pipeline depth)

15 cslab@ntua 2015-2016

Page 16: Υπερβαθμωτή (superscalar) Οργάνωση Υπολογιστών · Παραλληλισμός Επιπέδου Εντολών ILP: Instruction-Level Parallelism • Ο

Παράδειγμα βαθμωτής αρχιτεκτονικής αγωγού 6 σταδίων

• IF: instruction fetch

• ID: instruction decode

• RD: register read

• ALU: ALU op/address generation

• MEM: read/write memory

• WB: register write

16 cslab@ntua 2015-2016

Page 17: Υπερβαθμωτή (superscalar) Οργάνωση Υπολογιστών · Παραλληλισμός Επιπέδου Εντολών ILP: Instruction-Level Parallelism • Ο

H ίδια σωλήνωση με πλάτος 3

• Πολλαπλά δομικά στοιχεία (functional units) στο hardware

• Αυξάνεται η λογική πολυπλοκότητα των σταδίων του pipeline

• Απαιτούνται πολλαπλές θύρες ανάγνωσης/εγγραφής του register file για την ταυτόχρονη προσπέλαση από όλους τους αγωγούς

• Επιτυγχάνεται στην καλύτερη περίπτωση επιτάχυνση ίση με 3 σε σύγκριση με την αντίστοιχη βαθμωτή σωλήνωση

17 cslab@ntua 2015-2016

Page 18: Υπερβαθμωτή (superscalar) Οργάνωση Υπολογιστών · Παραλληλισμός Επιπέδου Εντολών ILP: Instruction-Level Parallelism • Ο

Inorder Pipelines

IF

D1

D2

EX

WB

Intel i486

IF IF

D1 D1

D2 D2

EX EX

WB WB

Intel Pentium (2 i486 pipelines)

U - Pipe V - Pipe

18 cslab@ntua 2015-2016

Page 19: Υπερβαθμωτή (superscalar) Οργάνωση Υπολογιστών · Παραλληλισμός Επιπέδου Εντολών ILP: Instruction-Level Parallelism • Ο

Ετερογενείς υπερβαθμωτές σωληνώσεις

• επέκταση των βαθμωτών σωληνώσεων πολλαπλών κύκλων (π.χ. FP MIPS pipeline) στa στάδια IF, ID, RD,WB

• μετά το RD, κάθε εντολή γίνεται issue μέσα στον αγωγό που αντιστοιχεί στον τύπο της

19 cslab@ntua 2015-2016

Page 20: Υπερβαθμωτή (superscalar) Οργάνωση Υπολογιστών · Παραλληλισμός Επιπέδου Εντολών ILP: Instruction-Level Parallelism • Ο

CDC 6600-1964

• ο πρώτος υπολογιστής που κατασκευάστηκε στα πρότυπα ενός «υπερ-υπολογιστή»

• 1964 (πριν από τους επεξεργαστές RISC): περιείχε 10 διαφορετικές λειτουργικές μονάδες έξω από τη σωλήνωση, με διαφορετικό latency η κάθε μία

• στόχος η διεκπεραίωση 1 εντολής ανά κύκλο μηχανής

• 8 address registers (18 bits)

20 cslab@ntua 2015-2016

Page 21: Υπερβαθμωτή (superscalar) Οργάνωση Υπολογιστών · Παραλληλισμός Επιπέδου Εντολών ILP: Instruction-Level Parallelism • Ο

CDC 6600

• 10 functional units/non pipelined/variable exec latency

• 1x Fixed-point adder (18 bits)-3 cycles

• 1 x Floating-point adder (60 bits)

• 2 x Multiply unit (60 bits)-10 cycles

• Divide unit (60 bits)-29 cycles

• Shift unit (60 bits)

• Logical unit (60 bits)

• 2 x increment units

• Branch unit

21 cslab@ntua 2015-2016

Page 22: Υπερβαθμωτή (superscalar) Οργάνωση Υπολογιστών · Παραλληλισμός Επιπέδου Εντολών ILP: Instruction-Level Parallelism • Ο

Motorola 88110-1992

• ένας από τους πλατύτερους αγωγούς (most wider pipelines)

• περιέχει 10 λειτουργικές μονάδες, στην πλειοψηφία τους με latency ενός κύκλου

• όλες είναι pipelined, εκτός της μονάδας για διαίρεση

Source: Diefendorf and Allen (1992)

22 cslab@ntua 2015-2016

Page 23: Υπερβαθμωτή (superscalar) Οργάνωση Υπολογιστών · Παραλληλισμός Επιπέδου Εντολών ILP: Instruction-Level Parallelism • Ο

Ετερογενής σωλήνωση του Power4

PC I-Cache

BR Scan

BR Predict

Fetch Q

Decode

Reorder Buffer BR/CR Issue Q

CR Unit

BR Unit

FX/LD 1 Issue Q

FX1 Unit LD1

Unit

FX/LD 2 Issue Q

LD2 Unit

FX2 Unit

FP Issue Q

FP1 Unit

FP2 Unit

StQ

D-Cache

23 cslab@ntua 2015-2016