Ἐνημερωτικὸ Φυλλάδιο

Ἅγιον Ὄρος 2009

Ἱερὰ Μονὴ Βατοπαιδίου

2

Ἐνημερωτικὸ Φυλλάδιογιὰ τὴν Ἱερὰ Μονὴ Βατοπαιδίου

Τοὺς τελευταίους μῆνες ἔχει προκληθεῖ ἕνας πρωτοφανὴς θό-ρυβος, ποὺ σχετίζεται μὲ τὴν ἀξιοποίηση τῆς περιουσίας τῆςΜονῆς μας καὶ ἰδιαίτερα μὲ τὴν ἀνταλλαγὴ τῆς λίμνης Βιστω -νίδας καθὼς καὶ μὲ τὴν ἐκμετάλλευση τῶν οἰκονομικῶν πόρωνποὺ προέκυψαν ἀπὸ αὐτήν.

Ὁ Ἡγούμενος καὶ ὅλη ἡ Ἀδελφότητα τῆς Ἱερᾶς Μονῆς Βατο-παιδίου ἐκφράζουμε τὴν βαθειὰ θλίψη μας καὶ ζητοῦμε ταπεινὰσυγγνώμη ἀπὸ τὸ Χριστεπώνυμο πλήρωμα, διότι χωρὶς νὰ τὸθέλουμε καὶ ἀπρόβλεπτα γίναμε ἀφορμὴ σκανδαλισμοῦ του.

Στὸ κείμενο ποὺ ἀκολουθεῖ παρατίθεται μία σειρὰ στοιχείωνκαὶ γεγονότων ποὺ βοηθοῦν στὴν κατανόηση τῆς ὑπόθεσης.

3

ΣΥΝΤΟΜΗ ΙΣΤΟΡΙΚΗ ΑΝΑΔΡΟΜΗ.

Ἡ Μονὴ Βατοπαιδίου ἱδρύθηκε τὸν 4ο αἰ. ἀπὸ τὸν αὐτο-κράτορα Μέγα Θεοδόσιο καὶ μετὰ τὴν καταστροφὴ καὶ ἐρή-μωσή της στὶς ἀρχὲς τοῦ 10ου αἰ. ἀνακαινίσθηκε ἀπὸ τοὺςτρεῖς νέους κτίτορες Νικόλαο, Ἀθανάσιο καὶ Ἀντώνιο. Στὴνμακραίωνη πορεία της ἀναδείχθηκε ἕνα ἀπὸ τὰ μεγαλύτερακέντρα τῆς Ὀρθοδοξίας βιώνοντας τὸν ἡσυχασμό, ἀναδει-κνύοντας πλῆθος ἁγίων καί παράλληλα ἐπιτελώντας πλού-σιο ἱεραποστολικὸ ἔργο ἐντὸς καὶ ἐκτὸς τοῦ ἑλλαδικοῦ χώ ρου.

Ἡ συμβολή τῆς Μονῆς στὸ Γένος κατὰ τὴν ὑπερχιλιετὴἱστορία της ὑπῆρξε ἀνεκτίμητη. Κατὰ τὴν Τουρκοκρατία ἡΜονὴ ἵδρυσε τὸ 1749 τὴν Ἀθωνιάδα Ἀκαδημία, ποὺ ὡςγνωστὸν ὑπῆρξε τὸ σημαντικότερο ἐκπαιδευτικὸ ἵδρυμα γιὰτὸ ὑπόδουλο Γένος καὶ ἀπὸ τὴν ὁποία προῆλθαν μεγάλεςπροσωπικότητες, ὅπως ὁ ἰσαπόστολος ἅγιος Κοσμᾶς ὁ Αἰτω-λός, ὁ Ρήγας Φερραῖος καὶ πολλοὶ διδάσκαλοι τοῦ Γένους.

Ἡ Μονὴ στήριξε μὲ μεγάλα οἰκονομικὰ ποσὰ τὴν Ἐπα-νάσταση τοῦ 1821. Πρῶτος ὁ βατοπαιδινὸς μητροπολίτηςΕἰρηνουπόλεως καὶ Βατοπαιδίου Γρηγόριος εὐλόγησε τὴν

ΠροσφορὰστὴνἘκκλησία.

Προσφορὰστὸ Γένος.

Ἡ ἐπίσκεψη τοῦ πρωθυπουργοῦ τῆς Ἑλλάδας Ἐλευθερίου Βενιζέλου στὴν Μονὴ τὸ 1927.

4

σημαία τῆς Ἐπαναστάστεως τοῦ Ὑψηλάντη στὶς παραδου-νάβιες ἡγεμονίες καὶ πρόσφερε μισὸ ἑκατομμύριο γρόσια.Ἐπίσης ἡ Μονὴ συνέβαλε στὴν ἐπανίδρυση τῆς Μεγάληςτοῦ Γένους Σχολῆς, στὸ Πανεπιστήμιο Ἀθηνῶν, στὴν Θεο-λογικὴ Σχολὴ τῆς Χάλκης, ἐνῶ ἀνέλαβε τὴν ἀνέγερση στὴνΚωνσταντινούπολη τῆς Σχολῆς τῶν Γλωσσῶν καὶ ἐνίσχυσεοἰκονομικὰ τὰ περισσότερα Ἐκπαιδευτήρια τοῦ Ἑλληνικοῦκράτους.

Τὸ 1912 ἔσωσε ἀπὸ τὴν σφαγὴ τοὺς κατοίκους τῶνΒρασνῶν καὶ τοῦ Σταυροῦ Χαλκιδικῆς πληρώνοντας τὸ ὑπέ-ρογκο ποσὸ τῶν φόρων ποὺ ἀδυνατοῦσαν νὰ καταβάλλουνστοὺς Τούρκους. Τὸ 1917 μετὰ τὴν καταστροφικὴ πυρκαγιὰστὴν Θεσσαλονίκη ἐνίσχυσε οἰκονομικὰ τοὺς πυρόπληκτουςμὲ μεγάλο χρηματικὸ ποσό. Μετὰ τὴν Μικρασιατικὴ κατα-στροφὴ τὸ 1922 καὶ τὴν ἀνταλλαγὴ τῶν πληθυσμῶν ἡ Μονὴπαρεχώρησε ἀρχικὰ 62.000 καὶ στὴν συνέχεια ἄλλα 38.000στρέμματα γιὰ τὴν ἐγκατάσταση τῶν προσφύγων στὶς πε-ριοχὲς τῆς Θάσου καὶ τῆς Χαλκιδικῆς (Οὐρανούπολη, ΝέαΤρίγλια, Νέα Ρόδα, ὁλόκληρο τὸ νησί τῆς Ἀμμουλιανῆς,Μουδανιά, Βατοπέδι καὶ Ἅγιο Μάμα).

Ἡ Πανορθόδοξη Συνδιάσκεψη (Προσύνοδος) ἐπὶ πατριαρχείας Φωτίου Β΄ στὴν Μονὴ τὸ 1930.

5

ΠΡΟΣΠΑΘΕΙΑ ΑΝΑΣΥΣΤΑΣΗΣ ΤΗΣ ΜΟΝΗΣ.

Ἐξαιτίας τῆς μεγάλης λειψανδρίας ποὺ σημειώθηκε στὸἍγιον Ὄρος μετὰ τὴν δεκαετία τοῦ 1950 ἡ Μονὴ περιῆλθεσὲ μεγάλη παρακμή, ὑλικὴ καὶ πνευματική. Τὸ 1990 μὲ ἀπό-φαση τοῦ Οἰκουμενικοῦ Πατριαρχείου καὶ τῆς Ἱερᾶς Κοινό-τητας τοῦ Ἁγίου Ὄρους μετατρέπεται ἀπὸ ἰδιόρρυθμη σὲ κοι-νοβιακή. Ἐγκαθίσταται ἡ συνοδία τοῦ Γέροντος Ἰωσὴφ ἀπὸ τὴνΝέα Σκήτη μὲ 18 πατέρες καὶ ἐνθρονίζεται πρῶτος Ἡγούμε-νος ὁ ἱερομόναχος Ἐφραίμ.

Ἡ νέα Ἀδελφότητα ἔθεσε ὡς πρώτιστο μέλημά της τὴνπνευματικὴ ἀποκατάσταση τῆς Μονῆς, ἐνῶ ἱεράρχησε κατὰπροτεραιτότητα τὸ ὑλικὸ ἔργο ποὺ εἶχε νὰ ἐπιτελέσει. Ἡ Μονήσήμερα ἀριθμεῖ 110 μοναχοὺς ἀπὸ 12 χῶρες.

Ἡ Μονὴ Βατοπαιδίου εἶναι ἕνα τεράστιο κτιριακὸ συγ-κρότημα μὲ δομημένη ἐπιφάνεια 35.000 τετραγωνικὰ μέτρα,ἐνῶ οἱ Σκῆτες καὶ τὰ Κελλιὰ ποὺ ὑπάγονται σὲ αὐτὴν ἔχουνδομημένη ἐπιφάνεια πέραν τῶν 50.000 τετρ. μέτρων. Ἀπὸτὸ 1990 ὣς σήμερα ἔχει ἀναστηλωθεῖ περίπου τὸ 1/3 τῆς Μονῆςκαὶ δαπανήθηκαν 45 ἑκατομμύρια εὐρώ. Ἐπίσης χρειάζεταινὰ ἀναστηλωθοῦν ἡ Σκήτη τοῦ Ἁγίου Ἀνδρέα (Σεράϊ) στὶς

Τὸ βόρειο μέρος τῆς Ἀνατολικῆς Πτέρυγας πρὶν καὶ μετὰ τὴν ἀνακαίνιση.

ἈναστήλωσηΜονῆς,Κελλίων καὶΣκητῶν.

6

Καρυές, ἡ Σκήτη τοῦἉγίου Δημητρίου, ἡΠαλαιὰ ἈθωνιάδαΣχολὴ καὶ πολλὰ Κελιὰποὺ ἀνήκουν στὴνΜονὴ μὲ συνολικὴ δο-μημένη ἐπιφάνεια πέ-ραν τῶν 50.000 τετρα-γωνικῶν μέτρων. Ἂν

ληφθεῖ ὑπόψη ὅτι οἱ ἐτήσιες ἐπιχορηγήσεις τοῦ Κράτους ἀπὸεὐρωπαϊκὰ κονδύλια καλύπτουν ἕνα ἐλάχιστο μέρος, δίχως τὴνοὐσιαστικὴ οἰκονομικὴ συμβολὴ ἀπὸ τὴν πλευρὰ τῆς Μονῆς, οἱἀναστηλώσεις εἶναι ἀδύνατον νὰ ὁλοκληρωθοῦν.

Στὴν Μονὴ διαφυλάσσονται 3.500 εἰκόνες, 2.200 χειρό-γραφα, 350.000 ἔγγραφα, 40.000 παλαίτυπα, πλῆθος ἔργωντέχνης τῆς χρυσοκεντητικῆς καὶ τῆς ἀργυροχρυσοχοΐας, κει-μήλια ἀνεκτίμητης πολιτιστικῆς καὶ ἱστορικῆς ἀξίας, τὰὁποῖα γιὰ πολλὲς δεκαετίες ἦταν παραμελημένα καὶ ὑπο-κείμενα στὴν φθορὰ καὶ τὴν καταστροφή. Ἔχουν κατα-σκευασθεῖ δύο νέα Σκευοφυλάκεια γιὰ τὴν ἔκθεση καὶδιαφύ λαξη τῶν κειμηλίων. Ἔχει γίνει ἤδη ἡ συντήρηση τῶντοι χο γραφιῶν τοῦ Μανουὴλ Πανσελήνου (1312 μ.Χ.) στὸ Κα-

Συντήρησηκειμηλιακοῦπλούτου.

Ἡ Τράπεζα τῆς Μονῆς πρὶν καὶ μετὰ τὴν ἀνακαίνιση.

Οἱ μοναχοὶ οὔτε προσωπικὰ συμφέροντα ἔχουν,οὔτε ἄλλων τὰ συμφέροντα ἐξυπηρετοῦν. Πρέ-πει νὰ γίνει σαφὴς διαχωρισμὸς μεταξὺ τῆς ἀκτη-μοσύνης τοῦ μοναχοῦ καὶ τῆς περιουσίας τῆςΜονῆς του.

7

θολικό, ἑκατοντάδων φορητῶν εἰκόνων, χειρογράφων καὶπολλῶν λατρευτικῶν ἀντικειμένων.

ΤΟ ΦΙΛΑΝΘΡΩΠΙΚΟ ΕΡΓΟ ΤΗΣ ΜΟΝΗΣ.

Ἡ Μονὴ ἀναγκάζεται λόγω τοῦ μεγάλου διασυρμοῦ ποὺὑφίσταται νὰ κάνει γνωστὸ ἕνα ἀντιπροσωπευτικὸ μέροςἀπὸ τὸ φιλανθρωπικό της ἔργο.

Ἐτησίως διαθέτει τὸ 50% τῶν καθαρῶν ἐσόδων της γιά:• ὑποτροφίες φοιτητῶν,• βοήθεια σὲ ἄπορες οἰκογένειες,• ἰατρικὴ περίθαλψη ἀπόρων,• ἀποφυλάκιση ἀπόρων κρατουμένων καὶ βελτίωση τῶν

συνθηκῶν διαβίωσης σὲ σωφρονιστικὰ Ἱδρύματα,• ἀπεξάρτηση ἀτόμων ἀπὸ ναρκωτικὰ καὶ ἄλλες ἐξαρτη-

σιογόνες οὐσίες.• οἰκονομικὴ ἐνίσχυση μοναστηριῶν ἐντὸς καὶ ἐκτὸς Ἑλλά-

δος,• οἰκονομικὴ βοήθεια σὲ ἐκκλησιαστικοὺς ὀργανισμούς, κα-

τασκηνώσεις καὶ Ἱδρύματα, στὴν Ἑλλάδα, Κύπρο, Ἀμε-ρική, Ρωσία, Ρουμανία, Σερβία, Ἀφρικὴ καὶ διάφορεςἐπαρχίες τοῦ Οἰκουμενικοῦ Πατριαρχείου.

Οἰκονομικὴστήριξη.

Ἡ κατάσταση τοῦ παλαιοῦ Σκευοφυλακείου ὅταν ἀνοίχθηκε τὸ 1989 καὶ μετὰ τὴν ἀνακαίνισή του τὸ 2005.

8

Τὴν Μονὴ ἐπισκέπτονται κάθε χρόνο περίπου 25.000προσκυνητές. Τὰ ἔξοδα τῆς δωρεὰν φιλοξενίας καὶ σίτισηςτῶν προσκυνητῶν καὶ τῶν 150 ἐργαζομένων στὴν Μονὴ εἶναιτεράστια. Μόνο γιὰ φαγητὸ παρατίθενται περίπου 700 με-ρίδες καθημερινά.

Οἱ ψυχωφελεῖς, ἐπιστημονικὲς καὶ μουσικές ἐκδόσεις τῆςΜονῆς (τιμημένες μὲ βραβεύσεις ἀπὸ τὴν Ἀκαδημία Ἀθηνῶνκαὶ ἀπὸ διάφορους εὐρωπαϊκοὺς φορεῖς) προβάλλουν τὶςπνευματικὲς καὶ πολιτιστικὲς ἀξίες τοῦ Ἁγίου Ὄρους καὶ τῆςὈρθοδοξίας στὸ παγκόσμιο κοινό.

Ἡ Μονὴ εἶχε ὡς σκοπὸ νὰ προσφέρει σὲ φιλανθρωπικὲςδραστηριότητες μεγάλο μέρος τῶν ἐσόδων ποὺ θὰ προέκυπτεἀπὸ τὶς ἀνταλλαγὲς τῆς λίμνης Βιστωνίδας καὶ τὴν ἀξιοποίησητῆς ἐν γένει περιουσίας της. Γιὰ τὸν λόγο αὐτὸ συνέστησε τὸ«Γρηγόρειο Φιλανθρωπικὸ Πολιτιστικὸ Ἐρευνητικὸ Ἵδρυ -μα» μὲ τὴν ὑπ’ ἀριθμ. συμβολαιογραφικὴ πράξη 11816/22-5-2007, ποὺ στάληκε στὴν Νομοπαρασκευαστικὴ Ἐπιτροπὴτῆς Βουλῆς γιὰ ἐπικύρωση μὲ νόμο. Στόχος τοῦ Ἱδρύματοςἦταν ἡ πραγματοποίηση σημαντικῶν κοινωφελῶν ἔργων. ἩΜονὴ ἀρκετὰ πρὶν ξεσπάσει ὁ θόρυβος εἶχε ἐξαγγείλει τὰπαρακάτω ἔργα:

Φιλοξενία.

Τοιχογραφίες ἀπὸ τὸ Καθολικὸ (1312) πρίν, μετὰ τὸν καθαρισμὸ καὶ μετὰ τὴν ἀφαίρεση τῶν ἐπιζωγραφίσεων.

Ἐκδοτικὸἔργο.

Σχέδια καὶστόχοι.

9

• Κέντρο Ἀποκαταστάσεως Ἀναπήρων στὸ ΓραμματικὸἈττικῆς (προϋπολογισμὸς 40.000.000 εὐρώ).• Πρότυπο Γηροκομεῖο στὴν Λεμεσὸ Κύπρου (προϋπολο-γισμὸς 5.000.000 εὐρώ).• Κέντρο Ἀπεξάρτησης ἀπὸ Ναρκωτικὰ στὰ Μεσόγεια.

Η ΛΙΜΝΗ ΒΙΣΤΩΝΙΔΑ.

Ἡ λίμνη Βιστωνίδα ἀποτελεῖ τὸ κυριότερο ἐναπομεῖναν(3%) ἐκτὸς Ἁγίου Ὄρους περιουσιακὸ στοιχεῖο ποὺ κληρο-νόμησε ἡ Μονὴ ἀπὸτοὺς κτίτορες αὐτο-κράτορες, δωρητὲς καὶεὐεργέτες της, ἀφοῦ ἡὑπόλοιπη ἀκίνητη πε-ριουσία εἴτε ἔχει κατὰκαιροὺς δωρηθεῖ στὸἙλληνικὸ Δημόσιο

Ἡ κατάσταση τοῦ Εἰκονοφυλακείου πρὶν καὶ μετὰ τὴν ἀνακαίνιση.

Ἡ Μονὴ Βατοπαιδίου μαζὶ μὲ τὶς Σκῆτες καὶ τὰ Κελ-λιὰ ποὺ ὑπάγονται σὲ αὐτὴν ἀποτελοῦν ἕνα τερά-στιο κτιριακὸ συγκρότημα μὲ δομημένη ἐπιφάνειαπέραν τῶν 85.000 τετραγωνικῶν μέτρων.

10

εἴτε ἔχει καταπατηθεῖ.Tὸ 1994 ἡ Νομαρχιακὴ Αὐτοδιοίκηση Ξάνθης ἀμφισβή-

τησε τὰ δικαιώματα τῆς Μονῆς ἐπὶ τῆς νησίδας Ἀντὰ Μπου-ροὺ τῆς λίμνης Βιστωνίδας. Τὸ θέμα ἦλθε στὸ κατὰ νόμοἁρμόδιο Γνωμοδοτικὸ Συμβούλιο Δημοσίων Κτημάτων ποὺμὲ ὁμόφωνη ἀπόφαση τὸ 1998 ἀναγνώρισε τὰ δικαιώματατῆς Μονῆς. Τοὺς τελευταίους μῆνες ἡ Μονὴ ἔχει συκοφαν-τηθεῖ γιὰ παραπλάνηση καὶ ἐξαπάτηση τοῦ Ἑλληνικοῦ Δη-μοσίου σχετικὰ μὲ τὴν διεκδίκηση κυριότητας καὶ ἀνταλλαγὴτῆς λίμνης Βιστωνίδας καὶ τῶν παραλιμνίων ἐκτάσεών της.Πρέπει νὰ τονισθεῖ ὅτι ἡ Μονὴ δὲν ἔχει συμμετοχὴ σὲ καμμίαπαράνομη συναλλαγὴ ἢ ἄλλη παράνομη πράξη. Διὰ τῶνἐκπροσώπων της ἐπιδίωξε καὶ ἐπιδιώκει τὴν προστασία τῶνδικαιωμάτων της μὲ νόμιμους τρόπους καὶ διαφανεῖς διαδι-κασίες ἐνώπιον τῶν θεσμοθετημένων ὀργάνων τοῦ Ἑλληνι-κοῦ Δημοσίου.

Ἡ κυριότητα τῆς Μονῆς ἐπὶ τῆς λίμνης Βιστωνίδας καὶτῶν παραλιμνίων ἐκτάσεων καὶ νησίδων της εἶναι ἀδιαμφι-σβήτητη καὶ νομικὰ πλήρως τεκμηριωμένη. Ὅλοι οἱ τίτλοι τῆςΜονῆς στὴν λίμνη Βιστωνίδα ἐπικυρώνονται ἀπὸ χρυσόβουλλα

Ἡ κυριότητατῆς Μονῆςἐπὶ τῆςλίμνης.

Τὸ μετόχιο τοῦ Ἁγίου Νικολάου στὴν λίμνη Βιστωνίδα.

11

τῶν βυζαντινῶν αὐτοκρατόρων, ἀπὸ φιρμάνια Σουλτάνων, συ-νοδικὰ ἔγγραφα καὶ σιγίλλια Πατριαρχῶν Κωνσταντινουπό-λεως, τὰ ὁποῖα ἀναγνωρίζονται παγίως ἀπὸ τὰ ἑλληνικὰ δι-καστήρια ὡς τίτλοι κυριότητος.Μὲ τὴν σύσταση τοῦ ἑλληνι-κοῦ κράτους τὰ δικαιώματατῆς Μονῆς ἐπαναβεβαιώνονταιἀπὸ δύο γνωμοδοτήσεις τῶνἐπιφανέστερων Καθηγητῶντῆς Νομικῆς Σχολῆς τοῦ Πα-νεπιστημίου Ἀθηνῶν τὸ 1922καὶ τὸ 1923 (Κ. Ρακτιβάν, Γ.Στρέϊτ, Κ. Ράλλη, Δ. Παπού-λια, Κ. Πολυγένη, Ν. Σαρίπολου καὶ Δ. Λίγκα). Τὸ 1924 τὸἙλληνικὸ Δημόσιο μὲ Νομοθετικὸ Διάταγμα δέχθηκε νὰ τοῦδοθοῦν ἀπὸ τὴν Μονὴ 38.000 στρέμματα στὴν Χαλκιδικὴ γιὰτὴν ἐγκατάσταση τῶν προσφύγων καὶ νὰ παραμείνει ὅλη ἡλίμνη τῆς Βιστωνίδας στὴν Μονή. Ὅλα τὰ παραπάνω στη-ρίζονται ἐκ νέου καὶ βεβαιώνονται μὲ τὴν ἀπὸ 28-10-2008 γνω-

Ἡ Μονὴ εἶχε ὡς σκοπὸ νὰ προσφέρει σὲφιλανθρωπικὲς δραστηριότητες τὸ μεγα-λύτερο μέρος τῶν ἐσόδων ποὺ θὰ προ-έκυπτε ἀπὸ τὶς ἀνταλλαγὲς καὶ τὴνἀξιοποίηση τῆς περιουσίας της.

Ἔναρξη ἀναστηλωτικῶν ἐργασιῶν στὰ ἐρείπια τῆς παλαιᾶς Ἀθωνιάδας Ἀκαδημίας.

12

μοδότηση τοῦ καθηγητοῦἘκκλησιαστικοῦ Δικαίουτοῦ Πανεπιστημίου Ἀθηνῶνκ. Ἰωάννη Κονιδάρη.

Οἱ τίτλοι αὐτοὶ ἀνα-γνωρίστηκαν ἀπὸ τὶς ἁρμόδιες Κτηματικὲς Ὑπηρεσίες Ξάν-θης καὶ Ροδόπης καὶ ὁδήγησαν τὸ Γνωμοδοτικὸ Συμβούλιο Δη-μοσίων Κτημάτων καὶ Ἀνταλλάξιμης Περιουσίας νὰ γνωμο-δοτήσει ὁμοφώνως, μὲ τέσσερις (4) γνωμοδοτήσεις του σὲ δια-φορετικὰ χρονικὰ σημεῖα ἀπὸ τὸ 1998 ὣς τὸ 2004, μὲ δια-φορετικὲς συνθέσεις καὶ ἐπὶ διαφορετικῶν Κυβερνήσεων, ὑπὲρτῆς κυριότητος τῆς Μονῆς.

Στὶς 5-11-2003 συζητήθηκε στὸ Πολυμελὲς ΠρωτοδικεῖοΡοδόπης ἡ ἀγωγὴ τῆς Μονῆς γιὰ τελεσίδικη διασφάλιση τῆςκυριότητάς της ἐπὶ τῆς λίμνης. Στὶς 25-6-2004 οἱ διάδικοι ὑπέ-βαλαν στὸ Δικαστήριο κοινὴ δήλωσή τους γιὰ τὴν μὴ ἔκδοσηἀποφάσεως, γιατὶ ἐν τῷ μεταξὺ στὶς 20-5-2004 τὸ Γνωμοδο-τικὸ Συμβούλιο Δημοσίων Κτημάτων γνωμοδότησε ὁμόφωναἐκ νέου ὑπὲρ τῆς Μονῆς. Ἀκολουθώντας τὴν πάγια πρακτικὴ

Ἡ Μονὴ δὲν ἔχει συμμετοχὴ σὲ καμμία πα-ράνομη συναλλαγὴ ἢ ἄλλη παράνομη πράξη.

ΤὸΔικαστήριοτῆς Ροδόπης.

Τμῆμα τῆς Νοτιοδυτικῆς Πτέρυγας ποὺ δὲν ἔχει ἀνακαινιστεῖ.

13

νομολογία, ὅταν οἱ διάδικοι ἀπὸ κοινοῦ δήλωσαν ὅτι δὲν ἐπι-θυμοῦν τὴν ἔκδοση ἀποφάσεως, ἡ Πρόεδρος δὲν προέβη στὴνἔκδοση ἀποφάσεως. Ἡ πρόσφατη ἐντολὴ γιὰ δημοσίευση τῆςἀπόφασης δημιουργεῖ σοβαρὰ ἐρωτηματικὰ γιὰ τὴν ἀνε-ξαρτησία τῆς δικαστικῆς ἐξουσίας στὴν χώρα μας.

Ἡ ἀμφισβήτηση τῶν τίτλων τῆς Μονῆς πλήττει καίριατὰ ἰδιοκτησιακὰ δικαιώματα καὶ θέτει ἐν ἀμφιβόλῳ τὴν δυ-νατότητα διεκδίκησης τῆς ἐκκλησιαστικῆς περιουσίας ἐκτὸςτῆς ἑλληνικῆς ἐπικράτειας (τῶν Πατριαρχείων Κωνσταντι-νουπόλεως, Ἀλεξανδρείας, Ἱεροσολύμων καὶ τῆς ΜονῆςΣινᾶ). Ἡ ἀναζήτηση εὐθυνῶν κατὰ τῶν ὀργάνων τοῦ Δημο-σίου γιὰ τὶς διαδικασίες ποὺ ἀκολουθήθηκαν πλήττει ἐπίσης

Ἡἀμφισβήτησητῶν τίτλωντῆς Μονῆς.

Στὸ νέο Συνοδικὸ τῆς Μονῆς.

Διορθόδοξο Ἐπιστημονικό Συνέδριο γιὰ τὸν Γέροντα Σωφρόνιο στὴν Ἀθήνα.

14

σοβαρὰ τὴν ἐμπιστοσύνη τῶνδιοικουμένων καὶ τὰ συμφέ-ροντα τῶν συναλλασσομένωνμὲ τὸ Ἑλληνικὸ Δημόσιο ἐμπι-στευόμενοι τὶς πράξεις του.

Η ΔΙΑΔΙΚΑΣΙΑ ΤΩΝ ΑΝΤΑΛΛΑΓΩΝ.

Ἡ ἀνταλλαγὴ τῆς λίμνης Βι-στωνίδας καὶ τῶν παραλιμνίωνἐκτάσεων μὲ ἄλλα ἀκίνητα προ-τάθηκε ἀπὸ τὸ Ἑλληνικὸ Δημό-σιο γιὰ ἱκανοποίηση τῶν τοπικῶνφορέων. Ἡ Μονὴ δὲν ἐπιθυ-μοῦσε νὰ ἀνταλλάξει τὴν λίμνηΒιστωνίδα, ὅπως τοῦτο ἄλλωστεπροκύπτει καὶ ἀπὸ τὸ γεγονὸςὅτι ἡ Μονὴ εἶχε ἀναθέσει σὲ με-λετητικὲς ἑταιρεῖες τὴν ἐκπόνησημελετῶν γιὰ τὴν ἀξιοποίηση τῆςλίμνης καὶ τῆς γύρω ἀπὸ αὐτὴνπεριοχῆς.

Ἡ ἐκτίμηση τῆς ἀξίας τῶν ἐκτάσεων καὶ τῆς λίμνης ἀνα-τέθηκε ἀπὸ τὸ Ἑλληνικὸ Δημόσιο στὸ ἁρμόδιο θεσμοθετη-μένο ὄργανο, τὸ ΣΟΕ (Σῶμα Ὁρκωτῶν Ἐκτιμητῶν), ποὺ εἶναιἀνεξάρτητο καὶ δὲν ἀνήκει στὸν εὐρύτερο δημόσιο τομέα, καὶἔγινε μὲ βάση τὰ διεθνὴ καὶ εὐρωπαϊκὰ ἐκτιμητικὰ πρότυπα,χωρὶς καμμία συμμετοχή, ἐπέμβαση ἢ δυνατότητα ἐπέμβασης τῆςΜονῆς.

Ἡ ἐπιλογὴ τῶν πρὸς ἀνταλλαγὴ ἀκινήτων ἔγινε ἀπὸ τὸἙλληνικὸ Δημόσιο μέσω τοῦ Ὑπουργείου Ἀγροτικῆς Ἀνά-πτυξης καὶ τῆς ΚΕΔ (Κτηματικῆς Ἑταιρείας Δημοσίου).

Μέρος τῶν ἀκινήτων ποὺ ἀνταλλάχθηκε, ἐκποιήθηκε κα-τόπιν μὲ δημοπρασίες σύμφωνα μὲ τὶς διατάξεις τοῦ Κατα-στατικοῦ Χάρτη τοῦ Ἁγίου Ὄρους.

Τὰ ἀνταλλαγέ -ντα ἀκίνητα.

Λιτανεία, Κυριακὴ τῆς Ὀρθοδοξίας.

15

Τὸ Ὀλυμπιακὸ ἀκίνητο ποὺ βρίσκεται στὴν περιοχὴ«Θρακομακεδόνες» δόθηκε στὴν Μονὴ ὅταν δὲν κατέστηδυνατὴ ἡ ἐγκατάσταση ἐκεῖ τῶν ὑπηρεσιῶν τοῦ ὙπουργείουἈπασχόλησης, λόγω διαφόρων προβλημάτων ποὺ ἀφο-ροῦσαν τὸ Ὑπουργεῖο.

Κατόπιν μελετῶν ἡ Μονὴ προτίμησε νὰ ἐκποιήσει τὸἀκίνητο καὶ ἀκολούθησε τὴν νόμιμη διαδικασία τῆς δημο-πρασίας. Ἡ πρώτη δημοπρασία κρίθηκε ἀσύμφορη. Στὴνσυνέχεια τὸ ἀκίνητο ἐκποιήθηκε στὴν ἑταιρεία «NolidenLtd» ἀντὶ ποσοῦ 41 ἑκατομμύ-ρια εὐρώ. Ἡ ἴδια ἑταιρεία προ-σέφερε ὡς δωρεὰ ὑπὸ ὅρουςστὴν Μονὴ τὸ ποσὸ τῶν 9 ἑκα-τομμύρια εὐρώ, προκειμένουνὰ συμμετάσχει στὸ «Γρηγό-ρειο Φιλανθρωπικὸ Ἵδρυμα»καὶ ἰδιαί τερα στὴν οἰκονομικὴ διαχείριση τοῦ Κέντρου Ἀπο-κατάστασης Ἀναπήρων, ποὺ ἐπρόκειτο νὰ δημιουργηθεῖ στὸΓραμματικὸ Ἀττικῆς. Ἡ ἑταιρεία σκόπευε νὰ ἐγκαταστήσειστὸ ἀκίνητο τοῦ Ὀλυμπιακοῦ Χωριοῦ Καρδιοχειρουργική,Γυναικολογικὴ καὶ Μαιευτικὴ Κλινική, προϋπολογισμοῦἐπένδυσης 200 ἑκατομμύρια εὐρώ, ποὺ θὰ προσέφερε 2.000θέσεις ἐργασίας. Δυστυχῶς, κατόπιν τοῦ θορύβου ποὺ δη-μιουργήθηκε, οὔτε ἡ ἐπένδυση τῆς «Noliden Ltd» εἶναι δυ-νατὸν νὰ πραγματοποιηθεῖ οὔτε ἡ ἵδρυση τοῦ Κέντρου

Ἡ ἀνταλλαγὴ τῆς λίμνης καὶ τῶν παρα-λιμνίων ἐκτάσεων μὲ ἄλλα ἀκίνητα προ-τάθηκε ἀπὸ τὸ Ἑλληνικὸ Δημόσιο.

ΤὸὈλυμπιακὸἀκίνητο.

Τὸ παρεκκλήσιο τοῦ Ἁγίου Εὐδοκίμου πρὶν καὶ μετὰ τὴν ἀνακαίνιση.

16

Ἀποκατάστασης Ἀναπήρων, καὶ ἡ Μονὴ ἔχει δεσμευθεῖ ὅτιθὰ ἐπιστρέψει τὸ ποσὸ τῶν 9 ἑκατομμύρια εὐρώ.

Οἱ δεκάδες ἀνώτατοι κρατικοὶ λειτουργοὶ ὑψηλοῦ κύ-ρους, ἤθους καὶ γνώσεων (Ὑπουργοὶ προερχόμενοι καὶ ἀπὸτὰ δύο μεγάλα κόμματα, μέλη τοῦ Ἀνωτάτου Νομικοῦ Συμ-βουλίου τοῦ Κράτους, μέλη Εἰδικῶν Γνωμοδοτικῶν Συμβου-λίων, εἰδήμονες Καθηγητὲς Πανεπιστημίων, Εἰσαγγελεῖς)ὑπέγραψαν γνωμοδοτήσεις καὶ ἀντίστοιχες ὑπουργικὲς ἀπο-φάσεις ὑπὲρ τῆς Μονῆς ἀπὸ τὸ 1998 ὣς τὸ 2008. Ἡ Μονὴἦταν ἀπὸ κάθε ἄποψη ἀδύνατον νὰ διεισδύσει σὲ ὅλες αὐτὲςτὶς διαδικασίες καὶ τοὺς ἐμπλεκόμενους φορεῖς, νὰ ἀσκήσειἐπίδραση ἐπάνω τους ἢ νὰ τοὺς ἐξαπατήσει.

ΤΟ ΠΑΓΩΜΑ ΤΩΝ ΛΟΓΑΡΙΑΣΜΩΝ ΤΗΣ ΜΟΝΗΣ.

Εἶναι ἄξιο ἀπορίας πῶς οἱ ἁρμόδιοι φορεῖς κρατοῦν πα-γωμένους τοὺς λογαριασμοὺς καὶ ἑπομένως στεροῦν τὴν Μονὴἀπὸ τὰ ἔσοδά της γιὰ τέσσερις σχεδὸν μῆνες. Μὲ τὸ πάγωματῶν λογαριασμῶν ἡ Μονὴ ἔχει στερηθεῖ ὅλα τὰ σημαντικὰἔσοδα ποὺ εἶχε, εἴτε αὐτὰ προέρχονταν ἀπὸ ἐνοίκια ἀκινή-των, εἴτε ἀπὸ ἄλλες ἐπενδύσεις της. Δὲν γνωρίζουν ἄραγε οἱἁρμόδιοι φορεῖς, ὅτι στὴν Μονὴ ζοῦν 110 μοναχοὶ καὶ 150

Στὸ Καθολικὸ τῆς Μονῆς.

ἩὑποτιθέμενηἐξαπάτησητοῦΔημοσίου.

17

ἐργάτες, ὅτι ἡ Μονὴ προσφέρει δωρεὰν φιλοξενία σὲ 25.000ἐπισκέπτες ἐτησίως; Πῶς θὰ καλύπτονται αὐτὰ τὰ τρέχονταἔξοδα; Ὡς ἐκ τούτου εἶναι ἀναπόφευκτη ἡ διακοπὴ τῶνἐργασιῶν ἀναστηλώσεως καὶ συντηρήσεως καθὼς καὶ ὁ πε-ριορισμὸς τῆς φιλοξενίας.

ΑΞΙΟΠΟΙΗΣΗ ΤΩΝ ΕΣΟΔΩΝ ΤΗΣ ΜΟΝΗΣ.

Ἡ Μονὴ εἶναι Νομικὸ Πρόσωπο Δημοσίου Δικαίου, δη-λαδὴ δὲν εἶναι ἰδιωτικό ἀλλὰ Δημόσιο Ἵδρυμα, κοινὸ κτῆμακαὶ περιουσία τοῦ Γένους. Κάθε Μονὴ μὲ τὴν κινητὴ καὶ ἀκί-νητη περιουσία της ἐξασφαλίζει τὰ τρέχοντα ἔξοδα σίτισης,φιλοξενίας, κτιριακῶν ἀναστηλώσεων, συντηρήσεων κειμη-λίων, ἀλλὰ καὶ μπορεῖ νὰ ἐπιτελεῖ ἱεραποστολικὸ καὶ φι-λανθρωπικὸ ἔργο. Οἱ ἡγούμενοι τῶν Μονῶν ἔχουν τὸ δι καί ωμα

Διακονήματα: Στὸ ξυλουργεῖο, στὸ ἁγιογραφεῖο, στὸν κῆπο, στὸ μελισσοκομεῖο.

18

ἀλλὰ καὶ τὴν ὑποχρέωση συνάμα νὰ ἀξιοποιοῦν τὴν περιουσίατῆς Μονῆς τους, κάτι ποὺ δὲν τὸ ἀπαγορεύουν οἱ ἐκκλησια-στικοὶ κανόνες, ἀρκεῖ νὰ γίνεται πρὸς ὄφελος τῆς Μονῆς καὶὄχι πρὸς ἴδιον (προσωπικό) ὄφελος.

Οἱ μοναχοὶ οὔτε προ-σωπικὰ συμφέροντα ἔχουν,οὔτε ἄλλων τὰ συμφέρον-τα ἐξυπηρετοῦν. Πρέπεινὰ γίνει σαφὴς διαχωρισμὸςμεταξὺ τῆς ἀκτημοσύνης τοῦκοινοβιάτου μοναχοῦ καὶτῆς περιουσίας τῆς Μονῆςτου. Εἶναι αὐτονόητο ἀλλὰπρέπει νὰ ἐπισημανθεῖ, ὅτι

τόσο οἱ κοινοβιάτες μοναχοί, ὅσο καὶ οἱ ἡγούμενοι καμμία ἰδιω-τικὴ περιουσία δὲν διαθέτουν, ὁπότε σχετικοὶ ἰσχυρισμοὶ περὶπροσωπικῶν λογαριασμῶν εἶναι ἀδικαιολόγητοι καὶ παντελῶςἀστήρικτοι.

Ὅπως καὶ ἄλλοι ἐκκλησιαστικοὶ ὀργανισμοὶ ἔτσι καὶ ἡΜονὴ Βατοπαιδίου ἀνέθεσε σὲ οἰκονομικοὺς συμβούλους

Ἡ Ἀνατολικὴ Πτέρυγα πρὶν τὴν ἀνακαίνιση.

Δεκάδες ἀνώτατοι κρατικοὶ λειτουργοὶ ὑψη-λοῦ κύρους ὑπέγραψαν γνωμοδοτήσεις καὶὑπουργικὲς ἀποφάσεις ὑπὲρ τῆς Μονῆςἀπὸ τὸ 1998 ὣς τὸ 2008. Ἡ Μονὴ ἦταν ἀδύ-νατον νὰ διεισδύσει στὶς διαδικασίες αὐτές.

19

της τὴν ἀξιοποίηση τῆς περιουσίας της. Ὅλα τὰ κεφάλαιατῆς Μονῆς, ἀπὸ τὰ ὁποῖα πολλὰ προέρχονται ἀπὸ δάνεια,βρίσκονται κατατεθημένα σύμφωνα μὲ τὸν νόμο σὲ τραπε-ζικοὺς λογαριασμοὺς στὸ ὄνομα τῆς Μονῆς – καὶ βέβαια σὲκανέναν προσωπικὸ λογαριασμό, ἀφοῦ δὲν ὑπάρχουν τέ-τοιοι. Ἡ συνεργασία τῆς Μονῆς μὲ ἑταιρεῖες ὀφείλεται στὴνἀνάθεση τῶν σχετικῶν ἐργασιῶν σὲ οἰκονομικοὺς συμβού-λους, λαϊκούς, πνευματικὰ τέκνα τῆς Μονῆς, ὥστε νὰ ἀπαλ-λάσσονται οἱ μοναχοὶ ἀπὸ κάθε ἐμπορικὴ καὶ οἰκονομικὴσυναλλαγή. Οἱ οἰκονομικοὶ σύμβουλοι τῆς Μονῆς ἀνὰ τακτὰδιαστήματα ἐνημερώνουν τὴν Γεροντία, ποὺ εἶναι τὸ θεσμικὸὄργανό της.

ΠΡΟΤΑΣΗ ΤΗΣ ΜΟΝΗΣ ΓΙΑ ΔΙΕΥΘΕΤΗΣΗ.

Ἐπειδὴ ἔχει δημιουργηθεῖ πολὺς θόρυβος ποὺ προ-σβάλλει τὴν Μονὴ καὶ τὴν Ἐκκλησία γενικότερα, προκειμέ-νου νὰ ἐπέλθει εἰρήνη, ἡ Μονὴ μὲ ἐπιστολές της πρὸς

α) τὸν Ὑπουργὸ Ἀγροτικῆς Ἀνάπτυξης (23-9-2008) β) τὸν Ὑφυπουργὸ Οἰκονομικῶν καὶ στὸν Ὑπουργὸ

Ἀγροτικῆς Ἀνάπτυξης (17-10-2008) ἡ ὁποία κοινοποιήθηκε

Ἡ Ἀνατολικὴ Πτέρυγα μετὰ τὴν ἀνακαίνιση.

20

καὶ στὸν Πρωθυπουργό (20-10-2008) καὶ γ) τὸν Ὑπουργὸ Οἰκονομικῶν (9-12-2008),

πρότεινε τὴν ἐπιστροφὴ στὸ Ἑλληνικὸ Δημόσιο ὅλων τῶνἀκινήτων ποὺ προῆλθαν ἀπὸ τὶς ἀνταλλαγὲς μὲ νομικὲς δι-ευθετήσεις καὶ δὲν ἀπαιτεῖ ἀπὸ τὸ Ἑλληνικὸ Δημόσιο τὴνἀναγνώριση τῆς κυριότητάς της ἐπὶ τῆς λίμνης Βιστωνίδαςκαὶ τῶν παραλιμνίων ἐκτάσεών της, τῶν ὁποίων τὸ ἰδιοκτη-σιακὸ καθεστὼς θὰ κριθεῖ ἀπὸ τὰ δικαστήρια.

ΣΚΟΠΙΜΟΤΗΤΕΣ ΤΗΣ ΥΠΟΘΕΣΕΩΣ.

Παρότι ἐμπλέκονται στὴν ὑπόθεση πολλὰ καὶ ποικίλασυμφέροντα, σκοπιμότητες πολιτικὲς καὶ οἰκονομικές, δύ-σκολα μπορεῖ νὰ ἀποκρυβεῖ τὸ γεγονὸς ὅτι ἀπώτερος στόχοςτοῦ θορύβου εἶναι ἡ ἀπαξίωση τῶν θεσμῶν καὶ ὁ διαχωρισμὸςἐκκλησιαστικῆς καὶ κρατικῆς διοικήσεως. Βρῆκαν κάποιοι τὴνεὐκαιρία νὰ χτυπήσουν τὴν Ἐκκλησία πυροδοτώντας τὴν κα-

Ἡ βατοπαιδινὴ Σκήτη τοῦ Ἁγίου Ἀνδρέα (Σεράϊ) στὶς Καρυές.

21

τάσταση, νὰ πλήξουν τὸν μοναχισμὸ καὶ νὰ κλονίσουν τὴνπίστη τῆς κοινωνίας στὰ ἑλληνοχριστιανικὰ ἰδεώδη.

ΜΟΝΑΧΟΣ ΚΑΙ ΚΟΣΜΟΣ.

Οἱ σχέσεις τοῦ μοναχοῦ μὲ τοὺς ἀνθρώπους διέπονται ἀπὸτὶς ὀρθόδοξες πατερικὲς ἀρχὲς τῆς ἀνιδιοτέλειας καὶ τῆς εἰλι-

κρινοῦς ἀγά-πης. Οἱ προ-σκυνητὲς τοῦἉγίου Ὄρουςἔχουν ἐμπει-ρία αὐτῆς τῆςἀγάπης. Ἀπὸτὸ Μοναστήριπαίρνουν ἐκεί-νη τὴν πνευ-ματικὴ ζύμη

καὶ τὴν μεταφέρουν στὶς οἰκογένειές τους, στὶς ἐνορίες τουςκαὶ ἔτσι εὐλογεῖται καὶ ἁγιάζεται ἡ οἰκογένεια, ἡ κοινωνία, ὁκόσμος.

Παρακαλοῦμε νὰ προσεύχεσθε καί ἐσεῖς, ὥστε ὁ Χριστόςκαί ἡ πανάχραντος Μητέρα Του, στήν ὁποία εἶναι ἀφιερω-μένη ἡ Μονή μας, νά δώσουν αἴσια ἔκβαση τοῦ παρόντος πει-ρασμοῦ.

Ἐκ τῆς Ἱερᾶς Μονῆς Βατοπαιδίου

Ἡ Μονὴ Βατοπαιδίου δὲν εἶναι ἰδιωτικὸἀλλὰ Δημόσιο Ἵδρυμα, κοινὸ κτῆμα καὶπεριουσία τοῦ Γένους. Μὲ τὴν περιουσίατης ἐξασφαλίζει τὰ τρέχοντα ἔξοδα σίτι-σης, φιλοξενίας, ἀναστηλώσεων, συντη-ρήσεων καὶ ἐπιτελεῖ φιλανθρωπικὸ ἔργο.

Τοὺς τελευταίους μῆνες ἔχει προκληθεῖ ἕνας πρωτο-φανὴς θόρυβος, ποὺ σχετίζεται μὲ τὴν ἀξιοποίησητῆς περιουσίας τῆς Μονῆς μας καὶ ἰδιαίτερα μὲ τὴνἀνταλλαγὴ τῆς λίμνης Βιστωνίδας καθὼς καὶ μὲ τὴνἐκμετάλλευση τῶν οἰκονομικῶν πόρων ποὺ προέκυ-ψαν ἀπὸ αὐτήν.

Ὁ Ἡγούμενος καὶ ὅλη ἡ Ἀδελφότητα τῆς ἹερᾶςΜονῆς Βατοπαιδίου ἐκφράζουμε τὴν βαθειὰ θλίψημας καὶ ζητοῦμε ταπεινὰ συγγνώμη ἀπὸ τὸ Χριστε-πώνυμο πλήρωμα, διότι χωρὶς νὰ τὸ θέλουμε καὶἀπρόβλεπτα γίναμε ἀφορμὴ σκανδαλισμοῦ του.

Στὸ φυλλάδιο αὐτὸ παρατίθεται μία σειρὰ στοιχείωνκαὶ γεγονότων ποὺ βοηθοῦν στὴν κατανόηση τῆς ὑπό-θεσης.