Η Ιστορία του graffiti -...

73
ΑΝΑΞΑΓΟΡΕΙΟ ΛΥΚΕΙΟ ΝΕΑΣ ΕΡΥΘΡΑΙΑΣ ΕΡΕΥΝΗΤΙΚΗ ΕΡΓΑΣΙΑ GRAFFITI: Τέχνη ή Βανδαλισμός; Τμήμα: Α3 2014-2015

Transcript of Η Ιστορία του graffiti -...

Page 1: Η Ιστορία του graffiti - Αρχικήexarchia4ever.weebly.com/uploads/2/1/0/4/21044446/graffiti... · 1 ο ΜΕΡΟΣ ... Σους ρόμους ης Ευρώπης/Αμρικής

ΑΝΑΞΑΓΟΡΕΙΟ ΛΥΚΕΙΟ ΝΕΑΣ ΕΡΥΘΡΑΙΑΣ

ΕΡΕΥΝΗΤΙΚΗ ΕΡΓΑΣΙΑ

GRAFFITI: Τέχνη ή Βανδαλισμός;

Τμήμα: Α3

2014-2015

Page 2: Η Ιστορία του graffiti - Αρχικήexarchia4ever.weebly.com/uploads/2/1/0/4/21044446/graffiti... · 1 ο ΜΕΡΟΣ ... Σους ρόμους ης Ευρώπης/Αμρικής

ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΑ

Πλάνο εργασιών

Τι είναι τέχνη;

Τι είναι Γκράφιτι;

Η Ιστορία του graffiti

Τέχνη του δρόμου ή Βανδαλισμός;

Σύγχρονα Γκράφιτι

Τι είναι το Tag και το tagging

Η ιστορία του graffiti στην Ευρώπη

Εντυπωσιακά Graffiti σε πόλεις του κόσμου

Το Graffiti στην Ελλάδα…

Συνέντευξη με έναν καλλιτέχνη του δρόμου

Το Graffiti στην πόλη της Αθήνας

Ένα γκράφιτι για τον «Λουκάνικο»

Καλλιτέχνες και Έργα στους δρόμους της Αθήνας

Μερικά ακόμα GRAFFITI από όλη την Ελλάδα

Πρόγραμμα «ζωγραφίζοντας Σχολικά Κτίρια»

Εκδηλώσεις και Φεστιβάλ για το Graffiti στην Ελλάδα

Σχετικά με το γκράφιτι τη street art και την παρουσία τους στην Ελλάδα

την τελευταία δεκαετία.

Street Art

Συνθήματα στους τοίχους

Ζωγραφίζοντας με… φως!

Τα γκράφιτι αλληλεπιδρούν με τη φύση!

Ένα… ημιτελές δωμάτιο ξενοδοχείου

Τεχνοτροπίες για graffiti

Ποινές και τιμωρίες για το graffiti

Πρέπει να νομιμοποιηθεί το γκράφιτι;

Επίλογος

Ερωτηματολόγιο

Αποτελέσματα ερωτηματολογίου – Συμπεράσματα

Κολάζ φωτογραφιών

Βίντεο για το Graffiti

Page 3: Η Ιστορία του graffiti - Αρχικήexarchia4ever.weebly.com/uploads/2/1/0/4/21044446/graffiti... · 1 ο ΜΕΡΟΣ ... Σους ρόμους ης Ευρώπης/Αμρικής

ΠΛΑΝΟ ΕΡΓΑΣΙΩΝ ΕΡΕΥΝΗΤΙΚΗ ΕΡΓΑΣΙΑ A’ ΤΕΤΡΑΜΗΝΟΥ 2014-15

ΘΕΜΑ: “Graffiti: Τέχνη ή Βανδαλισμός;”

ΤΜΗΜΑ Α3

ΕΠΙΒΛΕΠΟΥΣΑ ΚΑΘΗΓΗΤΡΙΑ: ΛΥΜΠΕΡΟΠΟΥΛΟΥ ΚΥΡΙΑΚΗ

1ο ΜΕΡΟΣ (ΟΚΤΩΒΡΙΟΣ-ΝΟΕΜΒΡΙΟΣ)

Γραπτή εργασία ανά ομάδα

Αναζήτηση πληροφοριών

Αποθήκευση πληροφοριών σε word μαζί με τη βιβλιογραφία

Αποθήκευση εικόνων σε φάκελο

Η γραμματοσειρά θα είναι Times New Roman μέγεθος 12 και η στοίχιση

πλήρης.

Οι επικεφαλίδες θα είναι Times New Roman μέγεθος 14 και στοίχιση στο

κέντρο.

Θεματική αναζήτηση και φωτογραφίες από ΟΛΕΣ ΤΙΣ ΟΜΑΔΕΣ:

Βήματα δημιουργίας graffiti

Συνθήματα σε τοίχους

Κάλυψη κτιρίων-τοιχογραφίες

Graffiti στο δρόμο (σε Ελλάδα/Ευρώπη/Αμερική…)

Τα graffiti της οργής

Στους δρόμους της Ελλάδας

Στους δρόμους της Ευρώπης/Αμερικής

Graffiti σε υπόγειες διαβάσεις, στοές, σχολεία, λιμάνια…

Ομάδα 1: Εξώφυλλο, Εισαγωγή της εργασίας (Τι είναι τέχνη, τι είναι το

graffiti, Υλικά και τεχνοτροπίες …)…

Ομάδα 2: Ιστορική αναδρομή _ Αμερική/Ευρώπη…

Ομάδα 3: Ιστορική αναδρομή _ Το Graffiti στην Ελλάδα…

Ομάδα 4: Καλλιτέχνες που ξεχωρίζουν Το Graffiti στην Ελλάδα, “Η τέχνη

του δρόμου”…

Ομάδα 5: Πρόγραμμα _”Ζωγραφίζοντας σχολικά κτίρια”, Εκδηλώσεις-

Εκθέσεις, Επίλογος (Τι μάθαμε; Τι κάναμε; Τι μας άρεσε; Τι μας

προβλημάτισε;…)

2ο ΜΕΡΟΣ (ΝΟΕΜΒΡΙΟΣ-ΔΕΚΕΜΒΡΙΟΣ)

ΟΛΕΣ ΟΙ ΟΜΑΔΕΣ:

Δημιουργία ερωτηματολογίου (3-4 ερωτήσεις από κάθε ομάδα) και

στατιστική ανάλυση των αποτελεσμάτων τους κάθε ομάδα ξεχωριστά

Δημιουργία κολάζ φωτογραφιών (www.photovisi.com)

Δημιουργία Video (Animoto ή Movie Maker)

Δημιουργία Ημερολογίου σε PowerPoint με θέμα το Graffiti

Page 4: Η Ιστορία του graffiti - Αρχικήexarchia4ever.weebly.com/uploads/2/1/0/4/21044446/graffiti... · 1 ο ΜΕΡΟΣ ... Σους ρόμους ης Ευρώπης/Αμρικής

Δημιουργία παρουσίασης (PowerPoint ή Prezi)

3ο ΜΕΡΟΣ (ΙΑΝΟΥΑΡΙΟΣ)

Παράδοση γραπτής εργασίας & Παρουσίαση

Κριτήρια Αξιολόγησης Γραπτής εργασίας:

Περιεχόμενο, Ποιότητα οργάνωσης, Σαφήνεια κειμένου, Απουσία

αβλεψιών/λαθών (ορθογραφικών, συντακτικών, γραμματικών), Εικόνες,

Μορφοποίηση εγγράφου, Εξώφυλλο, Πίνακας περιεχομένων, Κεφαλίδες-

υποσέλιδα, Βιβλιογραφία

Γενικά κριτήρια αξιολόγησης:

Πρωτοτυπία, Γενικό ενδιαφέρον, Δημιουργικότητα, Συνεργατικότητα,

Επιχειρηματολογία, Αλληλοβοήθεια…

Κάθε ομάδα θα πρέπει να διαθέτει τουλάχιστον 1 usb-stick για την

αποθήκευση του εγγράφου και των εικόνων.

Επίσης κάθε ομάδα θα πρέπει να καταγράφει την πρόοδο των εργασιών

της και την συμβολή των μελών της Χωρισμός σε ομάδες

ΟΜΑΔΑ

1 ΜΠΕΣΗ ΝΕΦΕΛΗ

ΝΙΚΟΛΑΟΥ ΑΝΑΣΤΑΣΙΑ

ΝΤΑΟΥΤΑΙ ΡΕΝΑΤΟ

ΝΤΟΒΟΛΗ ΣΩΤΗΡΙΑ

ΠΑΪΣΙΟΣ ΧΡΗΣΤΟΣ

2 ΠΑΛΑΤΖΟΓΛΟΥ ΜΑΡΙΑ – ΑΝΝΑ

ΠΑΝΑΓΙΩΤΟΠΟΥΛΟΥ ΙΩΑΝΝΑ

ΠΑΠΑΔΗΜΗΤΡΙΟΥ ΜΑΡΓΑΡΙΤΑ

ΠΑΠΑΠΕΤΡΟΥ ΑΙΚΑΤΕΡΙΝΗ

3 ΜΠΟΥΜΑΣ ΣΤΑΥΡΟΣ

ΝΑΖΟΣ ΑΝΔΡΕΑΣ

ΠΕΠΠΑΣ ΙΩΑΝΝΗΣ

ΠΕΤΡΟΥ ΒΙΚΤΩΡ

4 ΜΠΕΛΕΝΙΩΤΗΣ ΑΓΓΕΛΟΣ

ΠΑΠΑΔΟΠΟΥΛΟΣ ΛΑΖΑΡΟΣ

ΠΑΠΑΘΕΟΔΩΡΟΥ ΧΡΗΣΤΟΣ

ΠΕΡΛΙΚΙΔΗΣ ΣΩΤΗΡΙΟΣ

ΠΛΙΑΚΑΣ ΦΙΛΙΠΠΟΣ

5

ΠΕΡΔΙΚΟΥΡΗ ΑΙΚΑΤΕΡΙΝΗ

ΠΕΤΡΙΔΗ ΠΕΤΡΟΥΛΑ – ΑΝΔΡΙΑΝΑ

ΠΟΙΜΕΝΙΔΟΥ ΟΛΓΑ

ΠΟΠΟΒΙΤΣΙ ΚΡΙΣΤΙΝΑ

Page 5: Η Ιστορία του graffiti - Αρχικήexarchia4ever.weebly.com/uploads/2/1/0/4/21044446/graffiti... · 1 ο ΜΕΡΟΣ ... Σους ρόμους ης Ευρώπης/Αμρικής

Τι είναι τέχνη; Τέχνη είναι η ικανότητα του ανθρώπου να εκφράζεται,

χρησιμοποιώντας δεξιότητα, εμπειρία κι αισθητική αντίληψη.

Τέχνη είναι απόκτημα της ζώνης του ανθρώπου μέσα από τις

ανάγκες να αντιμετωπίσει καταστάσεις , να βοηθοί στην

ανάπτυξη του βιοτικού επιπέδου.

http://kyriakosart.blogspot.gr/p/blog-page.html

Τι είναι Γκράφιτι; Γκράφιτι είναι η αναγραφή κειμένου όπως συνθημάτων ή η ζωγραφική σε

επιφάνειες που συνήθως βρίσκονται σε δημόσιους χώρους (για παράδειγμα σε

τοίχους). Πρωτοεμφανίστηκε την ίδια περίοδο και στα ίδια μέρη που αναπτύχθηκε το

κίνημα του Χιπ χοπ, από τον ίδιο καταπιεσμένο κόσμο. Γι' αυτό πολλοί θεωρούν ότι

αποτελεί μέρος της κουλτούρας Χιπ χοπ.

http://el.wikipedia.org/wiki/%CE%93%CE%BA%CF%81%CE%AC%CF%86%CE%

B9%CF%84%CE%B9

Η λέξη Graffiti, εμφανίστηκε ως όρος στα μέσα του 19ου

αιώνα και προέρχεται από την ιταλική λέξη "graffiato"

(γρατζουνισμένος). Χρησιμοποιήθηκε για πρώτη φορά από

αρχαιολόγους όπως ο Raffaele Garucci κατά την

ανακάλυψη των επιγραφών και των φιγούρων στα ερείπια

των κατακομβών της Ρώμης και της Πομπηίας,

προσπαθώντας έτσι να ξεχωρίσει το φαινόμενο αυτό από

τα υπόλοιπα είδη Τέχνης.

http://artmag.gr/articles/art-articles/about-art/item/2093-street-art

Γκράφιτι < graffiti < graffito < graffito (λατ.) < graffiare (λατ. χαράσσω) <Γράφω>

Στην ελληνική γλώσσα χρησιμοποιείται συνήθως

τονιζόμενο στην προπαραλήγουσα (γκράφιτι) ή σπανιότερα

στην παραλήγουσα. Η ξένη λέξη graffiti είναι στον

πληθυντικό, ενώ στον ενικό γίνεται graffito. Στην ελληνική

γλώσσα είναι συνηθέστερη η χρήση του γκράφιτι και στον

ενικό.

Οι ελληνικοί όροι που περιγράφουν εν μέρει το ρήμα για το γκράφιτι

είναι τοιχογράφησα, ακιδογράφημα. Στην αργκό των γκραφιτάδων η πράξη του να

κάνεις γκράφιτι λέγεται συνήθως "βάψιμο".

http://el.wikipedia.org/wiki/%CE%93%CE%BA%CF%81%CE%AC%CF%86%CE%

B9%CF%84%CE%B9

Η Ιστορία του graffiti To νέο καλλιτεχνικό φαινόμενο που απλώνεται πια σε όλο τον κόσμο ονομάζεται

Graffiti.

Από την έκρηξη της τέχνης αυτής σχετικά με τα τείχη της πόλης και τα αυτοκίνητα

του μετρό στη δεκαετία του 1970, η αυξανόμενη δημοτικότητα των γκράφιτι ως

μορφή τέχνης έχει κερδίσει εμπορική επιτυχία για τους καλλιτέχνες της και μια

τακτική παρουσία στην ποπ κουλτούρα και τον σύγχρονο κόσμο της τέχνης.

Το παραπάνω κίνημα ξεκίνησε στη Νέα Υόρκη γύρω στο 1960 με 1970.

Page 6: Η Ιστορία του graffiti - Αρχικήexarchia4ever.weebly.com/uploads/2/1/0/4/21044446/graffiti... · 1 ο ΜΕΡΟΣ ... Σους ρόμους ης Ευρώπης/Αμρικής

Ουσιαστικά άρχισε από πιτσιρικάδες που έγραφαν το όνομά τους ή το ψευδώνυμο

τους σε τοίχους, ταχυδρομικά κουτιά, καρτοτηλέφωνα, υπόγειες διαβάσεις και στο

τέλος στον ηλεκτρικό σιδηρόδρομο και στο μετρό. Προέκυψε έτσι ένας

ανταγωνισμός μεταξύ τους για το ποιος θα κάνει τις περισσότερες υπογραφές.

Το 1976 ο Caine 1 έβαψε μόνος του ολόκληρο τρένο.

Μετά απ’ αυτό μια ομάδα γνωστή ως crew, the fabulous five έβαψαν το 2ο τρένο

στην ιστορία του Graffiti. Εκείνο τον καιρό οι γραφείς δούλευαν σκληρά για να

φτιάξουν το δικό τους στυλ βάζοντας και άλλα στοιχεία όπως κόμμα, τελείες κλπ.

Μία απ’ τις μεγαλύτερες εφευρέσεις του Graffiti την έκανε ο Phase 2 και αυτή είναι

το βελάκι (ο ίδιος ανακάλυψε και το λεγόμενο bubble style).

Τα γράμματα δεν ήταν ευδιάκριτα πλέον. Οπότε αυτή η καινούρια τεχνική εισήγαγε

ένα νέο στυλ που στη συνέχεια ονομάστηκε άγριο στυλ (wild style).

(Bubble style):

(Wild style):

Ο όρος graffiti κάνει την εμφάνιση του κάπου στα 1850 και χρησιμοποιήθηκε από

αρχαιολόγους, στη προσπάθεια τους να χαρακτηρίσουν τις επιγραφές και τις φιγούρες

που ανακάλυψαν στις κατακόμβες της Ρώμης και της Πομπηίας. Ένα είδος τέχνης,

που ουσιαστικά χάνεται πίσω στις απαρχές τις ανθρωπότητας, στην εποχή του Homo

Neanderthalensis. Βαφτίστηκε ως η μπάσταρδη τέχνη των αρρωστημένων –

διάσημων δρόμων και συνδέθηκε με κοινωνικά και πολιτικά κινήματα, κυρίως κατά

τις δεκαετίες του ’60 και του ’70. Τότε που οι καλλιτέχνες που ασχολήθηκαν με το

graffiti, αποκλεισμένοι από τις επίσημες εκθέσεις, στράφηκαν προς τους δρόμους,

δημιουργώντας το κίνημα της street art και μετατρέποντας τους δημόσιους και

ελεύθερους χώρους σε μια απέραντη γκαλερί.

Page 7: Η Ιστορία του graffiti - Αρχικήexarchia4ever.weebly.com/uploads/2/1/0/4/21044446/graffiti... · 1 ο ΜΕΡΟΣ ... Σους ρόμους ης Ευρώπης/Αμρικής

Η λέξη Graffiti, εμφανίστηκε ως όρος στα μέσα του 19ου αιώνα και προέρχεται από

την ιταλική λέξη "graffiato" (γρατζουνισμένος). Χρησιμοποιήθηκε για πρώτη φορά

από αρχαιολόγους όπως ο Raffaele Garucci κατά την ανακάλυψη των επιγραφών και

των φιγούρων στα ερείπια των κατακομβών της Ρώμης και της Πομπηίας,

προσπαθώντας έτσι να ξεχωρίσει το φαινόμενο αυτό από τα υπόλοιπα είδη Τέχνης.

Όπως τα παιδιά, οι συγγραφείς Roger Gastman και Caleb Neelon “έγραφαν” στα

τείχη της πόλης. Οι νέοι ήταν οι βασικοί παράγοντες στη διαμόρφωση του σύγχρονου

“graffiti κινήματος”, λέει ο Neelon. O πρώτoς σύγχρονος graffiti συγγραφέας

θεωρείται ότι είναι ο Cornbread, ένας μαθητής λυκείου από τη Φιλαδέλφεια, που το

1967 ξεκίνησε την τοποθέτηση πινακίδων στα τείχη της πόλης για να τραβήξει την

προσοχή ενός κοριτσιού. Αλλά ήταν μόνο στη δεκαετία του 1980 που στοές άρχισαν

να επιδεικνύουν το graffiti ως έργο τέχνης.

Σήμερα, εκπλειστηριαστές και συλλέκτες πληρώνουν χιλιάδες δολάρια για τα

κομμάτια graffiti.

Τέχνη του δρόμου ή Βανδαλισμός; Στις μέρες μας το graffiti έχει δυο έννοιες για τον κόσμο είτε έργο τέχνης σε τοίχους

δημόσιων και ιδιωτικών κτιρίων, μηνύματα και κριτική που ενίοτε λαμβάνει

διαστάσεις οργής σε στενά σοκάκια και πολυσύχναστα μέρη μιας πόλης ή βεβήλωση

και φθορά ξένης και δημόσιας ιδιοκτησίας. Ο καθένας μας το βλέπει με έναν δικό του

τρόπο

Σε μια προσπάθεια ιστορικής αναδρομής αυτής

της ιδιαίτερης μορφής τέχνης μπορούμε να

αναφέρουμε σαν εναρκτήρια δεκαετία το

1960,όπου το γκράφιτι χρησιμοποιήθηκε είτε

από πολιτικούς ακτιβιστές με σκοπό να

δημοσιοποιήσουν τις δηλώσεις τους, είτε από

συμμορίες του δρόμου με σκοπό να

διαχωρίσουν τις περιοχές που είχαν υπό τον

έλεγχό τους. Ως υπόγειο κίνημα άνθισε στη

Φιλαδέλφεια των Ηνωμένων Πολιτειών και στην Πενσυλβανία.

Page 8: Η Ιστορία του graffiti - Αρχικήexarchia4ever.weebly.com/uploads/2/1/0/4/21044446/graffiti... · 1 ο ΜΕΡΟΣ ... Σους ρόμους ης Ευρώπης/Αμρικής

Δέκα περίπου χρόνια αργότερα, το 1971, οι New York Times κάνουν λόγο για τους

καινούργιους καλλιτέχνες του δρόμου στην περιοχή του Washington Heights του

Manhattan, φωτογραφίζοντας έναν από τους ανήλικους εκπροσώπους του κινήματος,

ονόματι TAKI183 και τα έργα του.

Έκτοτε πολλές ήταν οι φορές που η τέχνη και τα έργα των καλλιτεχνών του δρόμου

αντιμετωπίστηκαν με διθυραμβικές κριτικές ή παρομοιάστηκαν, και σε μερικές

περιπτώσεις εξισώθηκαν, με πίνακες επώνυμων αναγνωρισμένων ζωγράφων. Τρανό

παράδειγμα αυτό του Νόρμαν Μέιλερ όπου ήδη από το ’74 στο βιβλίο του «The faith

of graffiti » ισχυρίζεται πως τα γκράφιτι στους δρόμους της Νέας Υόρκης είναι

αντίστοιχης καλλιτεχνικής αξίας με τους πίνακες του Τζιότο, που σημάδεψαν την

Αναγέννηση.

Στη σύγχρονη ιστορία της άλλωστε, η τέχνης του

δρόμου χαίρει σε αρκετές περιπτώσεις ευρείας

αποδοχής και έχει φιλοξενηθεί από φημισμένες γκαλερί,

όπως η Tate Modern του Λονδίνου, την ίδια ώρα που ο

πιο δημοφιλής καλλιτέχνης του δρόμου, Banksy, βλέπει

με ικανοποίηση τα «αντάρτικα» του να πουλιούνται στο

ebay, σε δημοπρασίες, ή και σε γκαλερί, για χιλιάδες

δολάρια.

Στην περίπτωση της Ελλάδας το γκράφιτι εμφανίστηκε τη δεκαετία του '80 αρχικά με

πολύχρωμα σχέδια και μηνύματα πάνω στα βαγόνια του ηλεκτρικού και των τρένων.

Η ελληνική κοινωνία τότε, αντιμετώπισε το θέμα κάπως επιφυλακτικά χωρίς να

δώσει ιδιαίτερη έκταση. Βέβαια από τότε μέχρι σήμερα εξαπλώθηκε τόσο που

σήμερα καταλαμβάνει μεγάλη μερίδα των κτιρίων των πόλεων, χωρίς να αποτελεί

όμως έκφραση του περιθωρίου όπως για παράδειγμα στα αστικά γκέτο των ΗΠΑ.

Στα γεωγραφικά όρια της δικής μας χώρας οι γκραφιτάδες, των οποίων η ηλικία

ποικίλλει, ανήκοντας στην αστική ακόμα και μεγαλοαστική τάξη, πειραματίζονται με

ένα ακριβό σπορ. Ο λόγος εξάσκησης αυτής της επαναστατικής τέχνης σύμφωνα με

εκείνους, είναι η δυνατότητα αναδιαμόρφωσης ίσως και βελτίωση του γκρίζου

Page 9: Η Ιστορία του graffiti - Αρχικήexarchia4ever.weebly.com/uploads/2/1/0/4/21044446/graffiti... · 1 ο ΜΕΡΟΣ ... Σους ρόμους ης Ευρώπης/Αμρικής

αστικού τοπίου που προσφέρει, ασχέτως αν η αναδιαμόρφωση αυτή γίνεται χωρίς

συγκεκριμένη ταυτότητα και συνηθέστερα με παράνομο τρόπο. Άλλωστε όπως οι

εκφραστές του δηλώνουν, η αμφισβήτηση και η ανυπακοή με την οποία έχει συνδεθεί

αποτελεί από μόνη της κίνητρο.

Διχογνωμία όμως παρουσιάζεται και όσον αφορά την αποδοχή της εν λόγω τέχνης

από την κοινή γνώμη. Μερίδα της κοινής γνώμης

πρεσβεύει πως οι καλλιτέχνες του δρόμου

συμβάλλουν στο να μετατραπούν οι γειτονιές σε

εστίες καλλιτεχνικής δημιουργία. Στον αντίποδα

όμως δεν είναι λίγοι κι εκείνοι που κάνουν λόγο

για βανδαλισμό και φθορά ξένης ιδιοκτησίας,

ειδικά στις περιπτώσεις που τα «έργα τέχνης» του

δρόμου στερούνται αδειοδότησης, ενώ απαιτούν

ισχυροποίηση του νομικού πλαισίου και υιοθέτηση αυστηρότερων ποινών, παρόμοιες

μ ε εκείνες του εξωτερικού.

Το γκράφιτι τα πρώτα χρόνια, την εποχή του 1966-1971, χρησιμοποιήθηκε από

πολιτικούς ακτιβιστές που ήθελαν να δημοσιοποιήσουν τις δηλώσεις τους αλλά και

από συμμορίες του δρόμου με σκοπό τη διαχώριση των περιοχών τους. Παρόλα τα

αρχικά κινήματα του γκράφιτι όπως οι cholos του Los Angeles στα μέσα του 1930

και τις υπογραφές του hobo πάνω σε βαγόνια τρένων πριν την εποχή της New York

school, δεν ήταν πριν τα τέλη του 1960 αυτό το είδος της γραφής που άρχισε να

παίρνει την σημερινή μορφή του.

Η ιστορία αυτού του υπόγειου κινήματος αρχίζει στην Philadelphia, ενώ το bombing

μας πάει ακόμα πιο πίσω, στα τέλη του '60 στην Pennsylvania. Είναι ασαφές αν το

σκεπτικό των πρώτων writers ήταν για λόγους διαδήλωσης ή τυχαίοι λόγοι που δεν

γνωρίζουμε.

Αργότερα, στην περιοχή του Washington Heights του Manhattan γεννήθηκαν

καινούργιοι writers. Το 1971 οι

NEW York Times έγραψαν άρθρο για έναν

από αυτούς, τον ΤΑΚΙ 183 ένα παιδί από τα

Washington Heights.

Το TAKI ήταν το ψευδώνυμο για το

κανονικό του όνομα Δημήτριος και το 183

ήταν ο αριθμός της οδού που ζούσε,

εργαζόταν ως κούριερ με τα πόδια έτσι ήταν

συχνά στον υπόγειο σιδηρόδρομο και το

επωφελήθηκε αυτό κάνοντας υπογραφές

(tags) ενώ περπατούσε. Η εμφάνιση αυτού

του παράξενου ονόματος μαζί με τον αριθμό

κίνησε την περιέργεια όλων εξ ου και το

άρθρο των New York Times. Εκείνος πήρε

όλη την δόξα και τον σεβασμό ενώ ήταν και ο

πρώτος king , ο πιο αναγνωρισμένος writer.

Μερικοί άλλοι writers μεγάλης σημασίας

ήταν και οι Julio 204, frank 207 και ο joe 136.

Στους δρόμους του Brooklyn επίσης το

κίνημα του γκράφιτι όλο και μεγάλωνε

συνεχώς. Πολλοί writers ήταν ενεργοί εκεί, ο friendly Freddie ήταν ένας writer που

απέκτησε πολύ μεγάλη φήμη. Ο υπόγειος σιδηρόδρομος αποδείχθηκε ως μια γραμμή

τηλεπικοινωνίας και ως ένα στοιχείο ενοποίησης όλων αυτών των ξεχωριστών

Page 10: Η Ιστορία του graffiti - Αρχικήexarchia4ever.weebly.com/uploads/2/1/0/4/21044446/graffiti... · 1 ο ΜΕΡΟΣ ... Σους ρόμους ης Ευρώπης/Αμρικής

κινημάτων. Οι άνθρωποι και στις 5 περιφέρειες ενημερώνονταν για τις προσπάθειες

του καθενός, έτσι καθιερώθηκε και ο διαγωνισμός αναμεταξύ τους.

Αυτό το γράψιμο άρχισε να φεύγει από τους δρόμους και πήγε στον υπόγειο

σιδηρόδρομο και γρήγορα γινόταν ανταγωνιστικό. Σε αυτό το σημείο το γράψιμο

αποτελούταν από tags και ο στόχος ήταν να έχουν όσο πιο πολλά γίνεται. Οι writers

θα πήγαιναν στις πλατφόρμες και θα «χτυπούσαν» όσο πιο πολλά βαγόνια

μπορούσαν. Δεν πέρασε πολύς καιρός όταν συνειδητοποίησαν ότι αν πήγαιναν μέσα

στην αυλή των τρένων τότε θα

μπορούσαν να «χτυπήσουν» ακόμα πιο

πολλά βαγόνια και με λιγότερο ρίσκο να

τους πιάσουν. Έτσι η ιδεολογία και η

μέθοδος του bombing υλοποιήθηκε και

συνάμα καθιερώθηκε.

Μετά από λίγο καιρό υπήρχαν τόσα

πολλά άτομα που έγραφαν έτσι ώστε οι

writers να χρειάζονται ένα καινούργιο

τρόπο για να αποκτήσουν φήμη. Ο πρώτος τρόπος ήταν να κάνουν την υπογραφή

τους ξεχωριστή. Πολλές μέθοδοι και καλλιγραφικά μοτίβα δοκιμάστηκαν και

αναπτύχθηκαν. Κάποιες υπογραφές γίνονταν καθαρά λόγω εμφάνισης, ενώ άλλες

είχαν ξεχωριστό νόημα για τον κάθε καλλιτέχνη. Για παράδειγμα, οι κορώνες

χρησιμοποιούνταν από writers που ήθελαν να δείξουν στον κόσμο ότι ήταν

βασιλιάδες.

H επόμενη ανάπτυξη ήταν η κλιμάκωση της υπογραφής, άρχισαν να γράφουν σε πιο

μεγάλη κλίμακα να χοντραίνουν τα γράμματα και έβαζαν και εξωτερική γραμμή με

άλλο χρώμα, ανακάλυψαν ακόμα ότι οι βαλβίδες από άλλα aerosol προϊόντα έβγαζαν

πιο μεγάλο πάχος και αυτό οδήγησε στην ανάπτυξη του αριστουργήματος . Το

εσωτερικό του γράμματος διακοσμούνταν με διάφορα σχέδια όπως αστεράκια,

διάφορες γραμμές, χοντρές τελείες και άλλα.

Τελικά, οι writers άρχισαν να κάνουν αυτά τα αριστουργήματα κατά μήκος και ύψος

των βαγονιών και αυτού του είδους γκράφιτι τα ονόμασαν με τον όρο top-to-bottom.

Αυτή η προσθήκη διαφόρων διακοσμητικών στοιχείων και η μεγέθυνση της κλίμακας

των graffiti συνέβαλε στην ανάπτυξη αυτής της κουλτούρας.

http://www.thesstoday.gr/arthra/afieromata/44-hommages/13607-grafiti.html

Σύγχρονα Γκράφιτι Η περίοδος 1971-1974 αναφέρεται ως μία "πρωτοποριακή εποχή", κατά την οποία τα

γκράφιτι υποβλήθηκαν σε ένα κύμα στις μορφές και τη δημοτικότητα. Σύντομα μετά

από τη μετανάστευση στη Νέα Υόρκη, το Μπρόνξ (το σημερινό Μανχάταν)

παρήγαγε έναν από τους πρώτους καλλιτέχνες γκράφιτι για να κερδίσει την προσοχή

των μέσων στη Νέα Υόρκη. Ο TAKI 183 ήταν ένας Ελληνοαμερικανός από

την Ουάσιγκτον που χρησιμοποίησε ένα μίγμα του ονόματός του Dimitris, TAKI, και

τον αριθμό της οδού του, 183rd ως tag. Λόγω του παράξενου ονόματος και του

αριθμού, οι άνθρωποι άρχισαν να παίρνουν το μήνυμα του, γράφοντας στους τοίχους

Page 11: Η Ιστορία του graffiti - Αρχικήexarchia4ever.weebly.com/uploads/2/1/0/4/21044446/graffiti... · 1 ο ΜΕΡΟΣ ... Σους ρόμους ης Ευρώπης/Αμρικής

Mary 122, George 21 κτλ. Αυτό καταγράφηκε σε ένα άρθρο του 1971 στο New York

Times με τον τίτλο Taki 183 και έτσι ο TAKI 183 έγινε ο πρώτος που αναγνωρίστηκε

από την κοινωνία έξω από την υποομάδα γκράφιτι.

Μερικά από τα είδη γκράφιτι που

παρουσιάζονται σήμερα είναι:

Σε εξωτερικούς τοίχους (συνήθως σε

τοίχους στους δρόμους). Όταν γίνονται σε

ένα προσωπικό χώρο που το βλέπουν

ελάχιστοι, δεν θεωρείται γκράφιτι.

Συνθήματα

Ζωγραφική (φαινόμενο προερχόμενο

από την Αμερική – ΗΠΑ)

Διαμαρτυρία (για παράδειγμα

στην Βόρεια Ιρλανδία, με τα murals που απαθανατίζουν νεκρούς και θέματα από τις

συγκρούσεις με τους Βρετανούς)

Σε εσωτερικούς τοίχους και επιφάνειες (συνήθως μικρού μεγέθους), π.χ.

τουαλέτες, σκοπιές, θρανία

Αυτοσχέδια ποιήματα

Το στένσιλ χρησιμοποιείται συχνά σε πορείες

διαμαρτυρίας για "γρήγορα" γκράφιτι. Σε

ορισμένες πόλεις του κόσμου υπάρχουν τοίχοι μόνο

για γκραφίτι. Κάποιες φορές το γκράφιτι γίνεται

κατά επιθυμία του ιδιοκτήτη του κτιρίου, για

διακόσμηση, συνήθως με συγκεκριμένη

θεματολογία. Κατά τα όσα συνηθίζονται ανάμεσα

στους γκραφιτάδες, υπάρχουν και τοίχοι που είναι

μόνο για καλούς γκραφίστες, και οι υπόλοιποι δεν

δικαιούνται να κάνουν πάνω στο δικό τους

γκραφίτι μια μουτζούρα ή κάποιο άλλο σχέδιο (εκτός αν έχει χαλάσει με το πέρασμα

του χρόνου και ειδοποιηθούν ότι θα γίνει άλλο σχέδιο πάνω στο δικό τους).Αυξημένη

δημοτικότητα, ειδικά στην Ευρώπη, έχει αποκτήσει η τεχνική του στένσιλ, όπου το

σχέδιο προετοιμάζεται από πριν στο χώρο του γκραφιτά κόβοντας λεπτή λαμαρίνα ή

ξύλο, που χρησιμοποιείται σε επαφή με τον τοίχο ψεκάζοντας από πάνω τη μπογιά,

αφήνοντας αποτύπωμα μόνο όπου υπάρχει κενό στη λαμαρίνα. Σημαντικός

καλλιτέχνης αυτής της τεχνικής είναι ο Βρετανός Banksy

(http://www.oneman.gr/keimena/diabasma/listes/o-banksy-gkrafei-th-dikh-toy-

istoria.1990027.html)

http://el.wikipedia.org/wiki/%CE%93%CE%BA%CF%81%CE%AC%CF%86%CE%

B9%CF%84%CE%B9

Τι είναι το Tag και το tagging

Το "tag" (στα ελληνικά "ταγκιά") είναι η υπογραφή που γίνεται με σπρέι σε έναν

τοίχο, από τον καλλιτέχνη ενός γκραφίτι ή και μόνη της. Σε ένα γκραφίτι η υπογραφή

είναι μικρή και βρίσκεται ή μέσα στην ζωγραφιά ή κάτω σε μια άκρη (δεν γίνεται να

είναι πιο μεγάλο το tag απ' το graffiti). Tagging είναι όταν είναι η μία υπογραφή (ή

γκραφίτι) πάνω στην άλλη. Συνήθως οι τοίχοι αυτοί έχουν tags και graffiti που έχουν

αλλοιωθεί με το πέρασμα του χρόνου.

Page 12: Η Ιστορία του graffiti - Αρχικήexarchia4ever.weebly.com/uploads/2/1/0/4/21044446/graffiti... · 1 ο ΜΕΡΟΣ ... Σους ρόμους ης Ευρώπης/Αμρικής

http://el.wikipedia.org/wiki/%CE%93%CE%BA%CF%81%CE%AC%CF%86%CE%

B9%CF%84%CE%B9#Tag_.CE.BA.CE.B1.CE.B9_tagging

Δυστυχώς η έλλειψη αισθητικής καλλιέργειας έχει δημιουργήσει την αντίληψη ότι οι

πόλη είναι ένας τεράστιος καμβάς ο οποίος οφείλει να δέχεται τις μουτζούρες και τις

βρωμιές του καθενός που αυτοαναγορεύεται σε «καλλιτέχνη». Στα πρότυπα των

αμερικανικών συμμοριών έχει γίνει μάστιγα η οποία υποβαθμίζει διαρκώς το αστικό

περιβάλλον.

http://www.iefimerida.gr/news/69361/%CE%B3%CE%B5%CE%BC%CE%AC%CF

%84%CE%B7-tagging-%CE%BA%CE%B1%CE%B9-graffiti-%CE%B7-

%CE%B1%CF%81%CF%87%CE%B1%CE%AF%CE%B1-

%CE%B1%CE%B3%CE%BF%CF%81%CE%AC-%CF%84%CE%B7%CF%82-

%CE%B1%CE%B8%CE%AE%CE%BD%CE%B1%CF%82-

%CE%B5%CE%B9%CE%BA%CF%8C%CE%BD%CE%B1

Η ιστορία του graffiti στην Ευρώπη Το 1983 ο Yaki Kornblt, ένας έμπορος από το Άμστερνταμ, πήγε στην Νέα Υόρκη

και έψαξε να βρει τους πιο ταλαντούχους γραφείς. Ήθελε να

παρουσιάσει αυτό το είδος τέχνης στην Ευρωπαϊκή αγορά. Νόμιζε

ότι θα ήταν όπως πριν 20 χρόνια που η pop-art είχε επιτύχει στην

Ευρώπη.

Ο Yaki δημιούργησε μία ομάδα από πεπειραμένους γραφείς που

έπαιρναν μέρος σε σοβαρές εκδηλώσεις στην Νέα Υόρκη. Σ’

αυτήν την ομάδα ήταν πολλοί γνωστοί ταλαντούχοι άνθρωποι

όπως οι Dondi, Crash, Ramellzee, Zephyr, Futura 2000, Quik,

Lady Pink, Seen, Blade, Bil Blast.

Page 13: Η Ιστορία του graffiti - Αρχικήexarchia4ever.weebly.com/uploads/2/1/0/4/21044446/graffiti... · 1 ο ΜΕΡΟΣ ... Σους ρόμους ης Ευρώπης/Αμρικής

Οι εκδηλώσεις τους στο Μuseum Boymans van Beuningen είχαν απίστευτη επιτυχία.

Οι κριτικοί και οι συλλογείς τέχνης αντιμετώπισαν θετικά τα δημιουργήματά τους.

Οι πιτσιρικάδες της Ολλανδίας ήταν (και ίσως είναι ακόμα) πολύ ανυπότακτοι και

εκείνο τον καιρό έβλεπες στο δρόμο παντού υπογραφές από graffiti. Τον ίδιο καιρό

θα γινόταν μυθική συνάντηση στην Ν.Υ από writters από όλη τη Ν.Υ με

ταλαντούχους από το Άμστερνταμ, φυσικά στη Ν.Υ. Και αυτό ήταν το «νόμιμο»

ξεκίνημα του graffiti στην Ολλανδία και μετά σε ολόκληρη την Ευρώπη.

Συνέπεια αυτού είναι οι writters να αρχίσουν να διαχωρίζονται σε δυο διαφορετικά

γκρουπ. Το πρώτο άρχισε να κάνει αληθινή τέχνη ,με καινούρια κίνητρα και

εμπνεύσεις. Η τέχνη τους άρχισε να γίνεται πιο περίπλοκη, επιδέξια και βέβαια πιο

καλοπληρωμένη. Οι άλλοι ήταν οι παραδοσιακοί writters που έβαφαν τους τοίχους.

Αυτό το είδος επικεντρωνόταν ολοένα και περισσότερο στους νέους και ενώθηκε με

άλλα είδη κουλτούρας, όπως το brakedance τους rappers και τους DJ. και όλοι μαζί

ήταν η κουλτούρα του graffiti στο δρόμο.

Σήμερα το graffiti συνδέεται με την κουλτούρα του hip-hop και αναρίθμητες από τις

τεχνοτροπίες του έχουν τις καταβολές τους στο μετρό (subway) της Νέας Υόρκης.

Graffiti εκπληκτικής ομορφιάς μπορεί να δει κανείς στα περισσότερα βαγόνια του

νεοϋρκέζικου subway. Στην Ευρώπη, τα πρώτα δείγματα σύγχρονου πολιτικού

graffiti συναντάμε στα γεγονότα του Μάη του '68° χαρακτηριστικό σύνθημα της

εποχής ήταν το “Η ανία είναι αντεπαναστατική”. Αντίστοιχη ήταν κατά τις δεκαετίες

του '60 και του '70, η εξέλιξη του rock' n roll graffiti στο λονδρέζικο subway. Το

σύνθημα “Ο Κλάπτον είναι θεός” κυριάρχησε για πολύ καιρό στους τοίχους του

Λονδίνου.

Στις αρχές του 1980 η hip-hop

κουλτούρα είχε γίνει πιο δημοφιλής στην

Αμερική και άρχισε να εξελίσσεται στην

Ευρώπη. Το πιο σημαντικό είναι ότι τα

media πρόβαλαν αυτή τη κουλτούρα.

Χάρη σε αυτά η hip-hop κουλτούρα

έγινε γνωστή και έτσι πολλοί νεαροί

καλλιτέχνες έγιναν δημοφιλείς όπως οι

(Star Bambata, Rocky Steady Crew, Phase 2, Blade, Skeme, Dondi και ο Lee). Στην

Ισπανία οι B-boys ονειρεύονται να γίνουν μέλη του crew Africa Bambata-Zulu

Nations στο μέλλον.

Στη Μ.Βρετανία υπήρχε η υπογραφή των Zulu σχεδόν παντού. Σε πολλές πόλεις στην

Ευρώπη και στην Αμερική το Graffiti άρχισε να εξαπλώνεται περισσότερο μετά την

έκθεση των Rocky Steady Crew γιατί ένα απ’ τα μέλη, ο Doze ήταν γνωστός writter

από την Ν.Υ. Αλλά το πιο χαρακτηριστικό για την εξάπλωση του graffiti ήταν το beat

street ένα ντοκιμαντέρ.

http://www.epmagazine.org/storage/88/el-history-graffiti.aspx

Page 14: Η Ιστορία του graffiti - Αρχικήexarchia4ever.weebly.com/uploads/2/1/0/4/21044446/graffiti... · 1 ο ΜΕΡΟΣ ... Σους ρόμους ης Ευρώπης/Αμρικής

Η κατάργηση των συνόρων στην Ευρώπη

δεν είναι μόνον μια βασική προϋπόθεση

για την ανάπτυξη της οικονομίας, αλλά

και για μια εύφορη ανταλλαγή στην τέχνη

(Καλλιτεχνική ανταλλαγή).

Το πιο δύσκολο σύνορο (όριο) στην

Ευρώπη ήταν το τείχος του Βερολίνου, το

οποίο έπεσε το 1989, δημιουργώντας τις

προϋποθέσεις για μια καινούργια

δημιουργική Ευρώπη.

Μια δημιουργικότητα που καθρεφτίζεται

πάνω σε ένα μικρό, ακόμη υπαρκτό

κομμάτι αυτού του τείχους, η λεγόμενη east-side-gallery. Εκεί πάνω έχει εξελιχθεί η

μοντέρνα και δυναμική τέχνη του Graffiti με την καταπληκτική της αμεσότητα στην

έκφραση του μηνύματος χωρίς φίλτρα.

Κατά την διάρκεια λοιπόν, που εσείς μελετάτε τα εκπαιδευτικά μας προγράμματα και

σεμινάρια , αφήστε για λίγο το βλέμμα σας να πλανηθεί σε μερικά από τα πιο όμορφα

Graffiti της east-side-gallery του τείχους του Βερολίνου.»

http://www.proseminars.eu/about-art/

Μπράιτον, Αγγλία Όλο και περισσότερος κόσμος καταφτάνει στο

Μπράιτον χωρίς καν να ασχοληθεί με τη

θάλασσα αλλά για να δει από κοντά τα

γκράφιτι γύρω από τη North Laine και την

περιοχή βόρεια από το σταθμό. Ο

αστυνομικός του Banksy, δίπλα στο graffiti

του George Best στην οδό Trafalgar και οι

τεράστιες τοιχογραφίες στην οδό Church και

Kensington από γνωστούς καλλιτέχνες όπως ο

Inkfetish, Odisy και Aroe, είναι πόλος έλξης

για τους επισκέπτες.

Βρυξέλες, Βέλγιο Οι γυμνοί τοίχοι είναι σπάνιο φαινόμενο στην πρωτεύουσα του Βελγίου και αυτό

επειδή οι περισσότεροι είναι καλυμμένοι

με επίσημες παραγγελίες σχεδίων όπως ο

Τεν και ο Αστερίξ. Αλλά το graffiti ανθεί

στην πόλη. Τα βασικά κομμάτια

συμπεριλαμβάνουν τη στοίβα με

κοιμισμένα γουρούνια του Roa, σε έναν

ήσυχο πεζόδρομο στο κέντρο της πόλης.

Φυσικά υπάρχουν και τα μωσαϊκά των

Invader πάνω στο διάσημο άγαλμα του

παιδιού που ουρεί (Mannekin Pis).

Θα ήταν κρίμα, επίσης, να χάσετε τον

μεγαλύτερο τοίχο με graffiti στην

Ευρώπη, δίπλα στο σταθμό De Wand.

Page 15: Η Ιστορία του graffiti - Αρχικήexarchia4ever.weebly.com/uploads/2/1/0/4/21044446/graffiti... · 1 ο ΜΕΡΟΣ ... Σους ρόμους ης Ευρώπης/Αμρικής

Βερολίνο, Γερμανία Όπου υπάρχει τοίχος υπάρχει και ένας

γκραφιτάς. Στην East Side Gallery στην

Muhlenstrasse, διατηρείται ένα κομμάτι του

τείχους του Βερολίνου, καλυμμένο με

graffiti, πολλά από τα οποία βρίσκονται εκεί

από την εποχή πριν την πτώση ακόμα. Ο πιο

διάσημος καλλιτέχνης της πόλης είναι ο

Γάλλος Thierry Noir, του οποίου οι

φωτεινοί πίνακες με κωμικές φιγούρες

βρίσκονται στο τείχος περισσότερες από 4

δεκαετίες. Πέρα από το τείχος street art

μπορείτε να δείτε παντού στο Βερολίνο.

Αρκεί να περπατήσετε στο δρόμο. Τέλος επισκεφτείτε, οπωσδήποτε, τις γιγαντιαίες

λευκές φιγούρες του Blu στο Kreuzberg.

Μπρίστολ, Αγγλία Το Μπρίστολ είναι (λένε οι φήμες) η γενέτειρα του Banksy και πολλά από τα

διασημότερα έργα του είναι παντού στην

πόλη. Αλλά το Μπρίστολ δεν είναι μόνο ο

Banksy.

Το Μπρίστολ είναι το φυτώριο πολλών

καλλιτεχνών δρόμου, όπως θα καταλάβει

κανείς ευθύς αμέσως περπατώντας στο

Stokes Croft ή στο Bedminster.

Ψάξτε για τους τοίχους με τις τοιχογραφίες

που έχουν προκύψει από τη συνεργασία της

ομάδας Burning Candy, με τον Rowdy και

τους σήμα κατατεθέν κροκόδειλούς του και

τις νεκροκεφαλές του Sweet Toof.

Στο Stokes Croft, το ‘Mild West’ του Banksy

έχει επισκιαστεί από την τοιχογραφία του

Cosmo Sarson ‘Breakdancing Jesus’ – ένα

κομματι με περισσότερο από ένα κιλό χρυσό

γκλίτερ- aστον απέναντι τοίχο.

Στο κέντρο της πόλης η Nelson Street είναι

γεμάτη απίθανες τοιχογραφίες, ανάμεσά τους

και δύο γιγαντιαίους άντρες του Stik που

δημιουργήθηκαν κατά τη διάρκεια του See No Evil festival το 2011.

Page 16: Η Ιστορία του graffiti - Αρχικήexarchia4ever.weebly.com/uploads/2/1/0/4/21044446/graffiti... · 1 ο ΜΕΡΟΣ ... Σους ρόμους ης Ευρώπης/Αμρικής

Λισαβόνα, Πορτογαλία

Πηγαίνοντας οδικώς στο κέντρο της πόλης, από το αεροδρόμιο, θα περάσετε δίπλα

από ορισμένα εγκαταλελειμμένα κτίρια γραφείων τα οποία έχου μεταμορφωθεί σε

τεράστια έργα street art. Οι βραζιλιάνοι δίδυμοι Os Gemeos και ο

Ιταλός καλλιτέχνης Blu έχουν αξιοποιήσει τις

επιφάνειες των κτιρίων και έχουν μετατρέψει

παράθυρα και μπαλκόνια σε φιγούρες που

κοιτάζουν το δρόμο.

Η Galeria de Arte Urbana είναι μια περιοχή

δίπλα στο τελεφερίκ Gloria από την πλατεία

Restauradores Square στο κέντρο Bairro Alto

ειδικά για street artists.

Το Parque Mayer theatre village στη Λεωφόρο

Liberty και τα στενάκια στο βοτανικό κήπο αξίζουν την προσοχή μας, επίσης.

Παρίσι, Γαλλία Ο χαμογελαστός M. Chat ( ο κύριος

Γάτος) του Thomas Vuille κυκλοφορεί σε

περιπου 60 σημεία της πόλης, στην γαλλική

πρωτεύουσα. Ψάξτε τον παντού. Τα

περισσότερα graffiti είναι συγκεντρωμένα

στην Belleville όπου μπορείτε να δείτε

δουλειά του Γερμανού MadC και του Άγγλου

David Walker.

Φυσικά ο παριζιάνος C215 επιδεικνύει το

ταλέντο του από άκρη σε άκρη της πόλης.

Τελευταία έχει εμφανιστεί μια γιγαντιαία

γάτα (ναι, πάλι γάτα) σε έναν τοίχο της Boulevard Vincent Auriol στο 13ο

διαμέρισμα -άλλη μία περιοχή όπου μπορεί κανείς να δει αμέτρητα graffiti. Εδώ

ψάξτε και τη γιγαντιαία τοιχογραφία του Αμερικανού Shepard Fairey.

http://www.stu.gr/blog/2014/01/ta-wraiotera-graffiti-ston-kosmo/

Page 17: Η Ιστορία του graffiti - Αρχικήexarchia4ever.weebly.com/uploads/2/1/0/4/21044446/graffiti... · 1 ο ΜΕΡΟΣ ... Σους ρόμους ης Ευρώπης/Αμρικής

Εντυπωσιακά Graffiti σε πόλεις του κόσμου

Page 18: Η Ιστορία του graffiti - Αρχικήexarchia4ever.weebly.com/uploads/2/1/0/4/21044446/graffiti... · 1 ο ΜΕΡΟΣ ... Σους ρόμους ης Ευρώπης/Αμρικής
Page 20: Η Ιστορία του graffiti - Αρχικήexarchia4ever.weebly.com/uploads/2/1/0/4/21044446/graffiti... · 1 ο ΜΕΡΟΣ ... Σους ρόμους ης Ευρώπης/Αμρικής

Το Graffiti στην Ελλάδα…

Στην Ελλάδα πάλι τα πράγματα είναι αλλιώς. Το γκράφιτι δεν αποτελεί έκφραση του

περιθωρίου. Μάλιστα επειδή τα σπρέι είναι αρκετά ακριβά, θεωρείται ακριβό χόμπι

και πολλοί από τους νεαρούς γκραφιτάδες ανήκουν πλέον στην αστική και

μεγαλοαστική τάξη. Οι περισσότεροι είναι ηλικίας 12-30, βγαίνουν σε ομάδες όταν

πέσει η νύχτα και στόχο έχουν να κάνουν την πόλη πιο φωτεινή και χαρούμενη. Το

γκράφιτι στην Ελλάδα δεν έχει κάποια συγκεκριμένη ταυτότητα, αν και πολλές φορές

συνδέεται με την αμφισβήτηση και την ανυπακοή, καθώς το bombing γίνεται σε

απαγορευμένες επιφάνειες.

Όλες οι ομάδες γκράφιτι φαίνεται να ξεκίνησαν στην με αφορμή το Hip Hop

συγκρότημα TerrorXCrew. Το πρώτο Wall Fame έγινε στην Ελλάδα το 1994.

Αγαπημένες επιφάνειες οι εξωτερικοί τοίχοι κτιρίων αλλά κι εγκαταλελειμμένα

αυτοκίνητα, λεωφορεία, τρένα, ρολά καταστημάτων. Όπως σε κάθε ομάδα έτσι και σ'

αυτή των γκραφιτάδων υπάρχουν αξίες όπως η φήμη, η καλλιτεχνική έκφραση, η

δύναμη. Ιδιαίτερη βαρύτητα έχει το στυλ. Όσο πιο αυθεντικό είναι το στυλ τόσο πιο

γνωστός και σεβαστός θα γίνει στο χώρο του ο γκραφιτάς. Ο χώρος αυτός είναι κατά

κύριο λόγο ανδρικός. Οι γυναίκες μειοψηφούν και είναι δύσκολο να καταξιωθούν στο

χώρο του γκράφιτι. Πολλές είναι εκείνες που χρησιμοποιούν ανδρικά ψευδώνυμα

αλλά τις προδίδει το σχέδιο τους που συνήθως είναι πιο φωτεινό και φίνο.

Οι γκραφιτάδες είναι «οι βάνδαλοι» που καταστρέφουν την αισθητική όψη της πόλης

και τα έργα τους είναι «βρομιές» στους τοίχους των κτιρίων. Από την άλλη μεριά το

γκράφιτι αναγνωρίζεται πλέον από ένα μεγάλο μέρος του πληθυσμού ως μορφή

Page 21: Η Ιστορία του graffiti - Αρχικήexarchia4ever.weebly.com/uploads/2/1/0/4/21044446/graffiti... · 1 ο ΜΕΡΟΣ ... Σους ρόμους ης Ευρώπης/Αμρικής

τέχνης. Εξάλλου όλοι οι δρόμοι έχουν γεμίσει από δημιουργίες καλλιτεχνών του

δρόμου. Φαίνεται πως το σωστό είναι κάπως στη μέση, ωστόσο δεν φαίνεται και να

πτοούνται ιδιαίτερα οι writers από τις όποιες απαγορεύσεις… το αντίθετο μάλιστα,

τους εξιτάρουν και πεισμώνουν περισσότερο.

Δοκιμασμένη μέθοδος σε «λερωμένους» δρόμους. Τοίχοι γεμάτοι με μπογιές και

σχέδια. Τα γκράφιτι είναι η τέχνη του δρόμου. Κραυγές αποτυπωμένες συνήθως με

σπρέι από ομάδες νέων που επιθυμούν να δώσουν το στίγμα τους στην ανώνυμη

μουντάδα της πόλης. Πολλοί είναι αυτοί που δεν τους αρέσουν και τα θεωρούν

μουντζούρες ενώ άλλοι τα θαυμάζουν και τα βλέπουν ως μικρά έργα τέχνης. Το

γκράφιτι που σημαδεύει τις επιφάνειες της πόλης είναι ο απόγονος των συμβόλων και

εικόνων που βρέθηκαν στις σπηλιές της προϊστορικής περιόδου και σα στόχο είχαν

την υπενθύμιση της ανθρώπινης ύπαρξης στο χώρο αλλά και την επικοινωνία.

Θα έλεγε κανείς πως είμαστε από τις Χώρες με παράδοση στο Graffiti. Ψάχνοντας για

βιβλιογραφία και φωτογραφίες από τις μεγάλες πόλεις της Ελλάδας, είδα υλικό

δεκάδων σελίδων και εκατοντάδων φωτογραφιών. Συνομίλησα με τουρίστες που

κατέγραψαν Ελληνικά Graffiti, διασταυρώθηκα με ιστοσελίδες αφιερωμένες στο

Graffiti της Ελλάδας και διαπίστωσα πως υπάρχουν δεκάδες βιβλία για το θέμα στα

Ελληνικά. Μερικά από τα βιβλία που βρήκαμε και πιθανόν κάποιους να τους

ενδιαφέρουν είναι τα :

Γκραφ - Η σκηνή του Graffiti στην Ελλάδα

Οι τοίχοι ανήκουν στο πλήθος

Graffiti 2 - Το χρώμα της πόλης: Το graffiti στην Ελλάδα

Το graffiti στην Ελλάδα - Το χρώμα της πόλης Σχέδια πόλης - Τέχνη,

διαμαρτυρία και διαφήμιση στους δημόσιους χώρους των μητροπόλεων Το Street

Art στην Αθήνα

Stencil in Athens Το νέο χρώμα της πόλης

Χρόνο-Graffiti

Συνέντευξη με έναν καλλιτέχνη του δρόμου Ο εικοσάχρονος Κώστας είναι ένας ταλαντούχος καλλιτέχνης του δρόμου. Εδώ κι 6

χρόνια γεμίζει με πολύχρωμα σχέδια τους τοίχους της πρωτεύουσας. Κανείς,

αναγνωρίζει τις δημιουργίες του από τους πειρατές του, που ταξιδεύουν σε

πολύχρωμες θάλασσες και μυστικά ποτάμια μετατρέποντας την πόλη σε έναν

απέραντο γαλήνιο ωκεανό χρωμάτων. Είχε πολύ ενδιαφέρον η βόλτα που κάναμε

μαζί πριν μου δώσει τη συνέντευξη πηγαίνοντας προς την περιοχή του Ψυρρή. Μου

έδειξε χιλιάδες δημιουργίες που υπάρχουν στο δρόμο, από χειροποίητες αφίσες και

στένσιλ μέχρι κολάζ και κλασικά γκράφιτι. Ένιωσα σα να ανακαλύπτω ένα νέο

υπόγειο κόσμο, αυτόν της Τέχνης που ξεφεύγει από τον κλασικό ορισμό της, της

Τέχνης που γεννά ο ίδιος δρόμος.

Page 22: Η Ιστορία του graffiti - Αρχικήexarchia4ever.weebly.com/uploads/2/1/0/4/21044446/graffiti... · 1 ο ΜΕΡΟΣ ... Σους ρόμους ης Ευρώπης/Αμρικής

-Πόσο καιρό ασχολείσαι με το graffiti;

Ασχολούμαι με το γκράφιτι 6-7 χρόνια. Από 14 ετών. Ξεκίνησα τελείως διαφορετικά

από αυτό που κάνω τώρα. Ζωγράφιζα διάφορα είδη πραγμάτων με πολύ διαφορετικό

στυλ. Πριν έπαιζα με τις σκιές των χρωμάτων, ενώ τώρα παίζω με πιο καθαρές

μορφές, πιο εικονογραφικά. Πλέον φτιάχνω μόνο πειρατές. Ξεκίνησα να τους

φτιάχνω πριν από δύο χρόνια. Είχα πάει για bomb=(το παράνομο στη γλώσσα του

γκράφιτι) με ένα φίλο και κάποια στιγμή μου ήρθε ως εικόνα στο μυαλό ένας

πειρατής. Έτσι, τον έφτιαξα, μου άρεσε και επηρεασμένος από το εξωτερικό που εκεί

οι γκραφιτάδες παίζουν με κάποια μοτίβα, μου ήρθε η ιδέα κι εγώ να έχω σα μότο

τους πειρατές. Όταν φτιάχνω πειρατές κι ιδιαίτερα σε επιφάνειες που δεν πέφτει

εύκολα το μάτι νιώθω ότι κάνω μια «πειρατεία». Και όπως ξέρεις οι πειρατές ήταν

ομάδα. Οπότε όπου υπάρχει ένας πειρατής κάπου υπάρχει κι ένας άλλος. Οι πειρατές

μου έχουν πολλά κωμικά στοιχεία. Δεν είναι οι συνηθισμένες μορφές που συνήθως

έχεις στο μυαλό σου. Για παράδειγμα δε φορούν σκουλαρίκια. Μου αρέσει να

σχεδιάζω άσχετα πράγματα, όπως έναν πειρατή που τον έχω φτιάξει να κάθεται πάνω

σε μια ιπτάμενη μπανάνα κι από πίσω να έχει συννεφάκια

-Ποιες επιφάνειες επιλέγεις για να ζωγραφίζεις;

Η αγαπημένη μου επιφάνεια είναι ο τοίχος. Γενικά όμως παντού. Επίσης, όταν μου

αρέσει ένα μέρος ή ένας τοίχος πάντα το σημειώνω για να μην το ξεχνάω. Ζωγραφίζω

με οτιδήποτε. Από σπρέι μέχρι μπογιές με πινέλα, με μαρκαδόρους, με οτιδήποτε

μπορώ να ζωγραφίσω έναν τοίχο.

-Πόση διάρκεια ζωής έχει ένα γκράφιτι;

Από μια μέρα έως πολλά χρόνια. Εξαρτάται. Μια φορά έκανα κάτι στα Εξάρχεια. Την

επόμενη μέρα πήγα να το βγάλω φωτογραφία και δεν υπήρχε καν, το είχαν σβήσει

-Ποιες είναι οι περιοχές που επιλέγεις συνήθως;

Μοναστηράκι, Ερμού, Ψυρρή, Εξάρχεια είναι τα μέρη που συχνά επιλέγω. Μου

αρέσει όμως και να πηγαίνω σε μέρη που δεν έχω πάει ποτέ. Περνώντας από μικρά

δρομάκια και στενά μπορεί να ανακαλύψεις μικρούς θησαυρούς.

-Το όνομα Dreyk πώς το επέλεξες ; Από έναν πειρατή που πράγματι υπήρξε γύρω στα 1600, τον Ντρέικ Φράνσις. Ο

τύπος ήταν λίγο πουλημένος. Η Βασίλισσα Ελισάβετ του έδινε λεφτά κι αυτός

κατακτούσε γαλλικά πλοία. Δανείστηκα το όνομα μόνο και μόνο γιατί μου άρεσε.

-Τι είναι το γκράφιτι για σένα;

Το γκράφιτι για μένα είναι τρόπος ζωής. Σχεδόν οτιδήποτε στη ζωή μου το βλέπω σα

γκράφιτι. Δηλαδή αν μια μέρα δεν το κάνω δε μπορώ. Η τωρινή μου εργασία δεν έχει

καμία σχέση με τη γραφιστική που έχω σπουδάσει και μ' αυτά που μ' αρέσουν...

ακόμα κι εκεί όμως όταν βρίσκω καμία κούτα κάθομαι και της βάζω την υπογραφή

μου.

-Ρωτάς πριν βάψεις έναν τοίχο; Υπάρχουν φορές που ρωτώ τον άλλον αν θέλει να του βάψω τον τοίχο υπάρχουν

βέβαια και φορές που δε ρωτάω. Δε με νοιάζει η άδεια. Οι μισοί τοίχοι που έχω βάψει

ή μάλλον τα 3/4 των έργων που έχω κάνει ήταν σε τοίχους που δε με απασχολούσε να

ρωτήσω αν επιτρέπεται ή όχι. Έχω κάνει και σε ασανσέρ και σε ιδιωτικούς χώρους

Page 23: Η Ιστορία του graffiti - Αρχικήexarchia4ever.weebly.com/uploads/2/1/0/4/21044446/graffiti... · 1 ο ΜΕΡΟΣ ... Σους ρόμους ης Ευρώπης/Αμρικής

απλά ο δημόσιος χώρος είναι ο χώρος που θα φανεί η δουλειά μας. Θα τη δουν

περισσότεροι.

-Είναι μια φωνή ύπαρξης μέσα στην ανωνυμία της πόλης. Είναι μουντζούρα ή

τέχνη;

Το γκράφιτι πολλές φορές είναι μουντζούρα. Βελτιώνει όμως την αισθητική μιας

πόλης είτε είναι μουντζούρα, είτε είναι μια ζωγραφιά. Αν δω μια ταινία που ένας

ηθοποιός περπατά μπροστά από έναν άδειο τοίχο ή έναν τοίχο που είναι τίγκα στα

tags και τις υπογραφές θα γουστάρω εννοείται το δεύτερο τοίχο γιατί δίνει ένα

χαρακτήρα.

-Τα γκράφιτι θεωρούν κάποιοι πως είναι μια αντίδραση στο κατεστημένο, στην

ησυχία των κατοίκων της πόλης. Υπάρχουν γκραφιτάδες που το έχουν συνδέσει κι έτσι. Προσωπικά δεν το βλέπω με

αυτόν τον τρόπο. Δε θέλω να περάσω κάποιο μήνυμα. Μου αρέσει να δημιουργώ

εικόνες, να παίζω με το χώρο και τα χρώματα. Αυτό μας λείπει άλλωστε από την

Αθήνα και σε κάθε πόλη. Το χρώμα, η αισθητική. Τον τελευταίο καιρό κάτι πάει να

γίνει καλύτερο στην πόλη. Ε, εντάξει το γκράφιτι έχει συνδεθεί και με το χιπ χοπ

κατάλοιπο από τα γκέτο, από τις δυτικές συνοικίες. Αυτό όμως άλλαξε. Τώρα είναι

στυλ, είναι η φάση και είναι ο τρόπος που το υιοθετεί κάποιος... είναι δημιουργία.

-Τα έξι χρόνια που είσαι στο δρόμο πια θα έλεγες ότι είναι κατάσταση στον χώρο

του γκράφιτι; Το γκράφιτι στην Ελλάδα ξεκίνησε από μια ομάδα ανθρώπων και τώρα τα άτομα στο

χώρο είναι άπειρα. Όταν ήταν περισσότερο της μόδας, έβγαιναν περισσότεροι.

Έχουμε λιγοστέψει, αλλά συνεχώς ο χώρος ανανεώνεται με νέους ανθρώπους. Το

γκράφιτι έχει βελτιωθεί πολύ από το παρελθόν. Παλιά δεν υπήρχαν περιοδικά, το

διαδίκτυο, δεν ασχολούταν ο κόσμος και ήταν πολύ πιο δύσκολο. Τώρα ένα παιδί που

ξεκινά να ζωγραφίσει στο δρόμο έχει χίλιες δυο πηγές να εμπνευστεί.

-Ποια είναι η επιφάνεια-πρόκληση για να ζωγραφίσει κανείς; Τα τρένα. Είναι πολύ δύσκολο να ζωγραφίσεις ένα τρένο. Το μετρό και το τραμ είναι

όσο δε πάει δύσκολο. Ανεβαίνει βέβαια η αδρεναλίνη. Αν και είμαι ήπιων τόνων και

δε με νοιάζει και τόσο, είμαι υπέρ.

-Μεταξύ των γκραφιτάδων υπάρχει ανταγωνισμός; Υπάρχουν κόντρες όπως παντού. Δεν υπάρχει η άμιλλα τόσο πολύ. Υπάρχει ζήλια και

η τάση να θάψεις τον άλλον. Για μένα μετράει να δεις τη δουλειά του άλλου, να σε

κάνει να τον εκτιμήσεις κι εσύ να κάνεις κάτι καλύτερο. Όχι για να τον ξεπεράσεις,

αλλά για να νιώσεις κι εσύ πιο όμορφα. Αν υπήρχε συνεργασία θα ανέβαινε και το

επίπεδο. Θυμάμαι μια φάση που είχα βγει με έναν φίλο για να βάψουμε. Πριν είχαμε

πάει για καφέ και συναντήσαμε κάτι άλλους γκραφιτάδες, γνωστοί κι αυτοί στο χώρο.

Δεν τους ήξερα προσωπικά, αλλά το ίδιο βράδυ βγήκαμε όλοι μαζί κι αρχίζαμε να

ζωγραφίζουμε σ' ένα μέρος. Ήταν φοβερή νύχτα, γιατί ζωγραφίζαμε, συζητάγαμε, για

το τι έχει κάνει ο καθένας, ανταλλάζαμε απόψεις και ήταν σούπερ.

-Είναι ακριβό χόμπι; Όταν σου αρέσει κάτι τόσο δε θεωρείς ότι ξοδεύεις. Άλλοι τα δίνουν για ρούχα,

κινητά. Ε, εγώ τα δίνω για σπρέι και χρώματα. Δε με ενδιαφέρει το οικονομικό.

Υπάρχουν και οι πλαστικές μπογιές όταν ξεμένω.

Page 24: Η Ιστορία του graffiti - Αρχικήexarchia4ever.weebly.com/uploads/2/1/0/4/21044446/graffiti... · 1 ο ΜΕΡΟΣ ... Σους ρόμους ης Ευρώπης/Αμρικής

-Πρόσφατα ξεκίνησε στο ίδρυμα «Δέστε» μια πρωτοποριακή για τα ελληνικά

δεδομένα έκθεση με τίτλο «Anathena» (20/10-20/1) η οποία περιλαμβάνει και

τοιχογραφίες. Μπορεί το γκράφιτι να κλειστεί σε μια έκθεση; Το γκράφιτι είναι κατεξοχήν

«Τέχνη του δρόμου», όταν παίρνει

κάποιος μέρος σε μια έκθεση πάει

να πει ότι κάτι έχει να δείξει, δε

πάει εκεί τυχαία να εκθέσει.

Γενικά πιστεύω πως είναι για το

δρόμο, δεν είναι για έκθεση. Έτσι

πιστεύω. Υπάρχουν όμως

περιπτώσεις που θέλεις να δείξεις κάπου τη δουλειά σου και τότε δεν είναι κακό να

εκθέσεις.

Σε αντίθεση με τα αστικά γκέτο των Η.Π.Α., στην Ελλάδα το γκράφιτι δεν αποτελεί

έκφραση του περιθωρίου. Μάλιστα επειδή τα σπρέι είναι αρκετά ακριβά, θεωρείται

ακριβό χόμπι και πολλοί από τους νεαρούς γκραφιτάδες ανήκουν πλέον στην αστική

και μεγαλοαστική τάξη. Οι περισσότεροι είναι ηλικίας 12-30, βγαίνουν σε ομάδες

όταν πέσει η νύχτα και στόχο έχουν να κάνουν την πόλη πιο φωτεινή και χαρούμενη.

Το γκράφιτι στην Ελλάδα δεν έχει κάποια συγκεκριμένη ταυτότητα, αν και πολλές

φορές συνδέεται με την αμφισβήτηση και την ανυπακοή, καθώς το λεγόμενο

bombing γίνεται σε απαγορευμένες επιφάνειες.

Όλες οι ομάδες graffiti ξεκίνησαν στην Ελλάδα με αφορμή το ελληνικό Hip Hop

συγκρότημα TerrorXCrew.To πρώτο Wall Fame έγινε στην Ελλάδα το 1994.

Αγαπημένες επιφάνειες οι εξωτερικοί τοίχοι κτιρίων αλλά κι εγκαταλελειμμένα

αυτοκίνητα, λεωφορεία, τρένα, ρολά καταστημάτων. Όπως σε κάθε ομάδα έτσι και σ'

αυτή των γκραφιτάδων υπάρχουν αξίες όπως η φήμη, η καλλιτεχνική έκφραση, η

δύναμη. Ιδιαίτερη βαρύτητα έχει το στυλ. Είναι η προσωπική φωνή που βγαίνει μέσα

από το graffiti. Όσο πιο αυθεντικό είναι το στυλ τόσο πιο γνωστός και σεβαστός θα

γίνει στο χώρο του ο γκραφιτάς. Ο χώρος του graffiti είναι κατά κύριο λόγο ανδρικός.

Οι γυναίκες μειοψηφούν και είναι δύσκολο να καταξιωθούν στο χώρο αυτό. Πολλές

είναι εκείνες που χρησιμοποιούν ανδρικά ψευδώνυμα. Τις προδίδει όμως το σχέδιο

που συνήθως είναι πιο φωτεινό και φίνο.

Για τη κυρίαρχη κουλτούρα τα graffiti ισοδυναμούν με βανδαλισμό. Οι γκραφιτάδες

είναι «οι βάνδαλοι» που καταστρέφουν την αισθητική όψη της πόλης και τα έργα

τους είναι «βρομιές» στους τοίχους των κτιρίων. Από την άλλη μεριά το γκράφιτι

αναγνωρίζεται πλέον από ένα μεγάλο μέρος του πληθυσμού ως μορφή τέχνης.

Εξάλλου οι δρόμοι της Αθήνας έχουν γεμίσει από δημιουργίες καλλιτεχνών του

δρόμου.

Το Graffiti στην πόλη της Αθήνας Το γκράφιτι αποτελεί εδώ και πολλά χρόνια μια έκφραση της κοινωνίας και του

πολιτισμού μας στην Ελλάδα , που από πολλούς θεωρείται ένα είδος τέχνης. Σκοπός

της παρούσας έρευνας είναι, μέσω της εξερεύνησης της τέχνης του γκράφιτι και της

επαφής με τους νέους που επιδίδονται σ’ αυτό, να αποσαφηνιστεί εάν τελικά αποτελεί

πολιτισμικό στοιχείο αλλά και να εξηγηθούν οι αναπαραστάσεις των έργων των

δημιουργών. Επιπλέον, έχει γίνει μια σημαντική προσπάθεια να προσδιοριστούν οι

λόγοι που οδηγούν τα νεαρά κυρίως άτομα στο να εκφράζονται μέσω της

Page 25: Η Ιστορία του graffiti - Αρχικήexarchia4ever.weebly.com/uploads/2/1/0/4/21044446/graffiti... · 1 ο ΜΕΡΟΣ ... Σους ρόμους ης Ευρώπης/Αμρικής

«γραφιστικής τοιχογραφίας» αλλά και να μελετηθούν οι ομοιότητες και οι διαφορές

αυτής της κοινωνικής ομάδας με άλλες. Η στάση του κοινωνικού συνόλου απέναντι

σ’ αυτή τη «καλλιτεχνική ανησυχία», παρουσιάζει ενδιαφέρον. Η έρευνα για την

συγκεκριμένη διατριβή διενεργήθηκε χρησιμοποιώντας ουσιαστικά δύο διαφορετικές

προσεγγίσεις ποιοτικής έρευνας: τις συνεντεύξεις και την παρατήρηση. Το πρώτο

στάδιο της έρευνας αφορούσε στην πραγματοποίηση ενός αριθμού συνεντεύξεων σε

συγκεκριμένους ανθρώπους που ασχολούνται με το γκράφιτι στην Ελλάδα. Το

δεύτερο στάδιο, βασίστηκε κατά κύριο λόγο στην μέθοδο της παρατήρησης, και

αφορά πλούσιο φωτογραφικό υλικό που συγκεντρώθηκε από καλλιτεχνήματα

γραφιτάδων και τον αντίστοιχο σχολιασμό τους. Το τι είναι graffiti και τι όχι, είναι

ζήτημα προθέσεων. Η πίστη σε αυτές τις προθέσεις, δηλαδή η συγκρότηση ενός

πλαισίου που ορίζει συμπεριφορές και συμβάσεις, στόχους και στρατηγικές,

επιβραβεύσεις και αποκλεισμούς, είναι αυτό που μας οδηγεί να το θεωρήσουμε ως

υποκουλτούρα.

Μια υποκουλτούρα όμως που δεν

καταναλώνει χρόνο στην ένδυση των

φυσικών υποκειμένων που

δραστηριοποιούνται στους κόλπους της

αλλά ενδύει, με στυλ, τις εικονικές

ταυτότητες. Η παρούσα μελέτη

βασίστηκε στην υπόθεση ότι «η πόλη

είναι η προβολή της κοινωνίας πάνω

στο έδαφος», στην άποψη πως τα

οικοδομήματα και οι εικόνες

αντικατοπτρίζουν την κατάσταση μιας

κοινωνίας και τις αξιακές της αντιλήψεις. Υπό αυτή τη λογική, στην Ελλάδα και όχι

μόνο εκφράζονται τόσο οι επικρατούσες αντιλήψεις της κοινωνίας όσο και οι

αμφισβητήσεις τους. Το graffiti ενσαρκώνει μια τέτοια αμφισβήτηση, μια

παρερμηνεία. Το όριο, και ως χώρος και ως συνθήκη, είναι ο τόπος όπου κατοικεί

αυτή η δυνατότητα παρερμηνείας. Έτσι, η δημόσια πλευρά του ορίου γίνεται ο

ιδανικός τόπος για graffiti, αφού εξυπηρετεί τους σκοπούς του. Σε κάθε περίπτωση,

το φαινόμενο του graffiti είναι αν μη τι άλλο άξιο έρευνας, καθώς αποτελεί έναν

τρόπο έκφρασης και μια μορφή τέχνης που από τη μία επιδέχεται σημαντικών

αμφισβητήσεων, αλλά από την άλλη σίγουρα βρίσκει πληθώρα υποστηρικτών και

εκφραστών, κάτι που αναπόφευκτα το κάνει κομμάτι της κοινωνίας μας.

Τα γκράφιτι στην Αθήνα είναι τόσο παλιά όσο και

η ίδια η πόλη. Στην αρχαιότητα τα γκράφιτι ήταν

σκαλισμένα σε κτίρια, στην πραγματικότητα, η

λέξη προέρχεται από την ελληνική Γραφή. Κατά τη

διάρκεια της ναζιστικής κατοχής, ο Εμφύλιος

Πόλεμος και το 1967 Χούντα πολιτικό γκράφιτι

ήταν κοινό στην Αθήνα και υπηρέτησε ένα σκοπό.

Στις μέρες μας είναι ως επί το πλείστων το έργο

των απογοητευμένων παιδιά των οποίων οι υπογραφές σε όλη την πόλη φαίνονται

σαν μια κραυγή για βοήθεια σε έναν κόσμο που δεν παρατηρήσατε ότι υπάρχουν.

Αλλά υπάρχει επίσης ένα μεγάλο ποσό των γκράφιτι που είναι καλή τέχνη και το

περπάτημα γύρω από την Αθήνα ψάχνει για αυτό είναι ένας τόσο διασκεδαστικός

τρόπος για να περάσετε μια μέρα σαν οποιαδήποτε. Το καλύτερο είναι κατά πάσα

πιθανότητα στο κτίριο του ΗΛΠΑΠ, όπου το κάτω μέρος της οδού Ερμού συναντά

την Πειραιώς μπροστά από το Γκάζι. Αυτό είναι το κτίριο που στεγάζει τα τρόλεϊ της

Page 26: Η Ιστορία του graffiti - Αρχικήexarchia4ever.weebly.com/uploads/2/1/0/4/21044446/graffiti... · 1 ο ΜΕΡΟΣ ... Σους ρόμους ης Ευρώπης/Αμρικής

πόλης και τα γκράφιτι ήταν ζωγραφισμένα από μια ομάδα γνωστών διεθνών

καλλιτεχνών γκράφιτι. Δεν έχει διατηρηθεί ακόμα και μπορούσε να γίνει κάποια

αποκατάσταση, αλλά είναι εντυπωσιακό για το μέγεθος, το σχήμα και τα χρώματά

του. Άλλες περιοχές δημοφιλείς με γκράφιτι καλλιτέχνες είναι οι Πλάκα, Γκάζι,

Ψυρρή και γειτονιές των Εξαρχείων καθώς και κατά μήκος των γραμμών του μετρό

του Πειραιά.

«Προσευχηθείτε για εμάς» προτρέπει το

γκράφιτι στην Ομόνοια, η πρώτη από τις

τρεις εικαστικές παρεμβάσεις, στην πόλη,

σε συνεργασία του ΥΠΕΚΑ με την Σχολή

Καλών Τεχνών.

Ο μίτος της ζωής θα αποτυπωθεί σε

γκράφιτι με πολύχρωμες μπάλες και

αίσθηση γλυκιάς αισιοδοξίας, που

παραπέμπουν στην αθωότητα της

παιδικής ηλικίας, τότε που η Αθήνα είχε

γειτονιές, σε τυφλή όψη κτιρίου στην οδό Κασομούλη, στα προσφυγικά του Νέου

Κόσμου.

Σε μία εβδομάδα ξεκινά και το γκράφιτι σε άλλη τυφλή όψη κτιρίου, στην οδό

Κριεζώτου στο Σύνταγμα, στις παρυφές του Κολωνακίου. «No signal» είναι ο τίτλος

του δεύτερου σχεδίου με γεωμετρικά σχήματα, που παραπέμπει στον ηλεκτρονικό

υπολογιστή και την επικοινωνία από την οποία απουσιάζει η ανθρώπινη επαφή, σε

μια περιοχή, όπου η κατοικία είναι ουσιαστικά απούσα.

Για τα έργα, που εντάσσονται στη δράση «Εικαστικές παρεμβάσεις στον Δημόσιο

Χώρο», μιλά στο ΑΠΕ-ΜΠΕ η Γενική Γραμματέας Χωροταξίας και Αστικού

Περιβάλλοντος, Μαρία Καλτσά, με αφορμή την παράδοση σήμερα από το υπουργείο

Περιβάλλοντος, Ενέργειας και Κλιματικής Αλλαγής του πρώτου από τα τρία

γκράφιτι, που εξελίσσονται στην Αθήνα σε συνεργασία με την Ανώτατη Σχολή

Καλών Τεχνών (ΑΣΚΤ).

Στην ασθμαίνουσα περιοχή της Ομόνοιας, εκεί όπου η ανθρώπινη παρουσία έχει

εκπέσει γεννώντας μόνο πενία, αδιέξοδα και εγκληματικότητα, στον τυφλό τοίχο του

δεκαόροφου ξενοδοχείου Vienna επί της Πειραιώς 20, επιλέχθηκε να τοιχογραφηθεί

μία εκδοχή του πίνακα του Άλμπρεχτ Ντύρερ «Χέρια που προσεύχονται». Όμως, τα

«Χέρια, που προσεύχονται» στην Ομόνοια δεν στρέφονται για προσευχή προς τον

Θεό, όπως στο 1506, αλλά προς τα κάτω, εκεί όπου, σήμερα, όλα έχουν

εγκαταλειφθεί. Το έργο με τίτλο ο «Praying for us» αποτελεί την καλλιτεχνική

πρόταση του φοιτητή της Ανώτατης Σχολής Καλών Τεχνών Παύλου Τσάκωνα και

υλοποιήθηκε από τους ζωγράφους Μανώλη Αναστασάκο και τους αδελφούς

Δημήτρη, Μπάμπη και Θανάση Κρέτση.

Το πιλοτικό αυτό Πρόγραμμα Εικαστικών Παρεμβάσεων είναι μόνο μία από τις

δράσεις του υπουργείου για τη μεταστροφή του κλίματος στην παλαιά Αθήνα. Για το

Γεράνι, μια εξόχως δύσκολη περιοχή με ποσοστό 3% κατοικία, έχουν ανακοινωθεί

σειρά κινήτρων για την αποκατάσταση και τον εκσυγχρονισμό των κτιρίων. Στόχος

δεν είναι ο τεχνητός «εξευγενισμός» του ιστορικού κέντρου της πόλης, αλλά η

επιστροφή της κατοικίας σε μία περιοχή, όπου μετά το μεσημέρι, η ζωή της αγοράς

Page 27: Η Ιστορία του graffiti - Αρχικήexarchia4ever.weebly.com/uploads/2/1/0/4/21044446/graffiti... · 1 ο ΜΕΡΟΣ ... Σους ρόμους ης Ευρώπης/Αμρικής

και των μικρό-επαγγελματιών ανθρώπων νεκρώνει και δίνει τη θέση της στην

εγκληματικότητα και την ανθρώπινη εγκατάλειψη.

Ένα γκράφιτι για τον «Λουκάνικο» Έγινε εξώφυλλο σε δεκάδες περιοδικά ανά τον κόσμο, τραγούδι, θρύλος των social

media. Τώρα η όψη του έγινε και τμήμα του αστικού τοπίου της Αθήνας. Ο σκύλος-

σύμβολο των διαδηλώσεων στα πρώτα χρόνια του Μνημονίου και της κρίσης, ο

περίφημος Λουκάνικος, μπορεί να πέθανε, αλλά η μορφή του αποτυπώθηκε σε

γκράφιτι στο κέντρο της Αθήνας. Στη συμβολή των οδών Παλαμίδου 4 και Σαρρή

στου Ψυρρή ο Λουκάνικος «ξαναζωντανεύει». Το γκράφιτι, μάλιστα, συνοδεύεται

από το έξυπνο σύνθημα: «Τα δακρυγόνα μαζί τα φάγαμε».

Ο καλλιτέχνης του δρόμου (street artist), Βασίλης Γρυπάρης χρειάστηκε μόλις έξι

ώρες για να ζωγραφίσει τον Λουκάνικο με τη συνδρομή των A.Martinez και Ν-

Grams, όπως αναφέρει στο Έθνος. Ο Λουκάνικος πέθανε τον περασμένο Μάιο, αλλά

ο θάνατός του έγινε γνωστός μόλις πριν από μερικές ημέρες. «Ήταν ξαπλωμένος στον

καναπέ και κοιμόταν, όταν ξαφνικά σταμάτησε να χτυπά η καρδιά του. Ο Θόδωρος,

έφυγε» ανέφερε ο άνθρωπος που τον φρόντιζε.

Μαζί του ασχολήθηκαν το BBC, το CNN, το Al Jazeera. Έγινε εξώφυλλο σε δεκάδες

περιοδικά ανά τον κόσμο, έγινε τραγούδι, έγινε θρύλος των social media. H...

καταξίωση ήρθε όταν το περίφημο αμερικανικό περιοδικό Τime τον ενέταξε στις 100

προσωπικότητες της χρονιάς του 2011.

http://www.in2life.gr/news/last/newsitem/353926/ena-gkrafiti-gia-ton-loykaniko.html

Καλλιτέχνες και Έργα στους δρόμους της Αθήνας Τα γκράφιτι στους δρόμους της Αθήνας

προκάλεσαν το ενδιαφέρον των «New

York Times», που φιλοξένησαν

πρόσφατα ένα εκτενές αφιέρωμα με

πρωταγωνιστές τους πιο γνωστούς

Έλληνες «γκραφιτάδες».

Ένα από αυτά τα έργα του Παύλου

Τσάκωνα στο πλαίσιο της συνεργασίας

του ΥΠΕΚΑ και της ΑΣΚΤ για το

πρόγραμμα «Τέχνη και Δημόσιος χώρος,

Ζωγραφική επί τυφλών όψεων κτιρίων της Αθήνας», χρειάστηκε 25 μέρες για να

ολοκληρωθεί το καλοκαίρι του 2011 και από τότε καθηλώνει όσους υψώνουν το

βλέμμα ανεβαίνοντας προς την πλατεία Ομονοίας, όπως και στην οδό Πειραιώς η

οποία έχει να δείξει πολλά όσον αφορά το street art της πόλης, ιδίως από την

Τεχνόπολη και κάτω.

Page 28: Η Ιστορία του graffiti - Αρχικήexarchia4ever.weebly.com/uploads/2/1/0/4/21044446/graffiti... · 1 ο ΜΕΡΟΣ ... Σους ρόμους ης Ευρώπης/Αμρικής

Ένας ακόμη απόφοιτος της σχολής καλών τεχνών είναι αυτός που σχεδίασε το

”Access control”, με μια sci fi αισθητική που τραβά την προσοχή όσων

κοντοστέκονται ή όσων περιμένουν λεωφορείο.

To hipster μωρό που μας βγάζει τη γλώσσα, έχει ξεπεράσει τα ελληνικά σύνορα

έχοντας βρεθεί στις σελίδες της Guardian και των Νew Υοrk Times.

(http://www.nytimes.com/2014/04/16/world/europe/across-athens-graffiti-worth-a-

thousand-words-of-malaise.html?_r=3)

Ένα από τα πιο χαρακτηριστικά έργα του Stamatis, ή τα παραμυθένια πλάσματα του

κατά κόσμον Αλέκου Σκουταριώτη, βρίσκονται σε πάρα πολλά σημεία του κέντρου

και η ασπρόμαυρη τεχνική του σε συνδυασμό με τις κόκκινες λεπτομέρειες που

συχνά χρησιμοποιεί, δημιουργούν ένα πολύ ιδιαίτερο εφέ. Ρομαντικά σχέδια από τον

άνθρωπο που ξεκίνησε να ομορφαίνει το άστυ εξαιτίας μιας ερωτικής απογοήτευσης.

Και πάρα πολλά άλλα εξίσου σημαντικά που ούτε καν ξέρουμε τους δημιουργούς.

Sonke Tα παραμυθένια πλάσματα του κατά

κόσμον Αλέκου Σκουταριώτη, βρίσκονται

σε πάρα πολλά σημεία του κέντρου και η

ασπρόμαυρη τεχνική του σε συνδυασμό με

τις κόκκινες λεπτομέρειες που συχνά

χρησιμοποιεί, δημιουργούν ένα πολύ

ιδιαίτερο εφέ. Ρομαντικά σχέδια από τον

άνθρωπο που ξεκίνησε να ομορφαίνει το

άστυ εξαιτίας μιας ερωτικής

απογοήτευσης. Αυτό το θλιμμένο δίχρωμο

κορίτσι του με τα πλούσια καμπυλωτά μαλλιά βρίσκεται στο μικρό πάρκινγκ

απέναντι από την είσοδο του Λαίς.

Woozy To ” Colorful tsounami” επιβεβαιώνει το

όνομα του με τα άπειρα χρώματα που έχει

χρησιμοποιήσει ο Βαγγέλης Χούρσογλου σε

αυτή την τοιχογραφία διαστάσεων 20 x 12m.

Παρότι το συγκεκριμένο του έργο μπορεί να

μην ξεπερνάει σε φήμη το επίσης δικό του

”Colorful warrior”, που βρίσκεται στο

σταθμό μοναστηράκι, έχει ως ατού το ότι

βρίσκεται στον τοίχο μιας πολυκατοικίας τον

οποίο μπορούν να χαζέψουν οι λιλιπούτειοι μαθητές του 64ο δημοτικού σχολείου

Αθηνών από το προαύλιο τους.

ΑΣΚΤ Εμπνευσμένο από το έργο του

Albrecht Dürer αποτελείται από τα

επιβλητικά ενωμένα χέρια που

προσεύχονται πάνω από τα

σταθμευμένα αμάξια στην οδό

Πειραιώς 20, δίπλα από το

ξενοδοχείο Vienna. Φιλοτεχνήθηκε

από τον Παύλο Τσάκωνα στο

πλαίσιο της συνεργασίας του

Page 29: Η Ιστορία του graffiti - Αρχικήexarchia4ever.weebly.com/uploads/2/1/0/4/21044446/graffiti... · 1 ο ΜΕΡΟΣ ... Σους ρόμους ης Ευρώπης/Αμρικής

ΥΠΕΚΑ και της ΑΣΚΤ για το πρόγραμμα «Τέχνη και Δημόσιος χώρος, Ζωγραφική

επί τυφλών όψεων κτιρίων της Αθήνας», χρειάστηκε 25 μέρες για να ολοκληρωθεί το

καλοκαίρι του 2011 και από τότε καθηλώνει όσους υψώνουν το βλέμμα ανεβαίνοντας

προς την πλατεία Ομονοίας.

WD To ψευδώνυμο του, καταγόμενου

από το εξωτικό Μπαλί, street

artιist επιβεβαιώνεται σε αυτό το

installation ιδανικά τοποθετημένο

στην οδό Τζαβέλλα. O Wild

Drawing μας παρουσιάζει τον

παραπάνω ιδιόμορφο

κουκουλοφόρο με μια μολότοφ

ανά χείρας να μας καλωσορίζει

στην πόλη όπου η μάχη

αστυνομίας και διαδηλωτών έχει

γράψει τη δική της ιστορία στους

δρόμους του κέντρου, πόσο μάλλον στον συγκεκριμένο που διασταυρώνεται με την

Θεμιστοκλέους και την Μεσολογγίου.

Στέλιος Φαϊτάκης

Μία από τις βασικές μορφές της street art

(υπέγραφε ως bizarre), από τα μέσα της

δεκαετίας του '90. Το επιβλητικό του στυλ

είναι βαθιά επηρεασμένο από τη βυζαντινή

αγιογραφία και συχνά έχει αλληγορικό,

πολιτικό και κοινωνικό χαρακτήρα. Έχει

εκθέσει στο MοMA της Νέας Υόρκης

Opium

Ο 23χρονος Opium ζωγραφίζει ονειρικές, σουρεαλιστικές φιγούρες σε μεγάλες

διαστάσεις και αποκαλεί αυτό που κάνει «Εξερεύνηση».

Page 30: Η Ιστορία του graffiti - Αρχικήexarchia4ever.weebly.com/uploads/2/1/0/4/21044446/graffiti... · 1 ο ΜΕΡΟΣ ... Σους ρόμους ης Ευρώπης/Αμρικής

Vasmou Στον ίδιο τοίχο, συντροφιά στον

κουκουλοφόρο κάνει μια ανάλαφρη φιγούρα

του Αλέξανδρου Βασμουλάκη, η οποία με

την πάροδο των χρόνων έχει δεχτεί αρκετούς

βανδαλισμούς, αφού δεν έχει γλιτώσει από

spray που έφθειραν διάφορα σημεία της.

Ωστόσο δύσκολα μπορεί να αφαιρέσει

κανείς την ονειροπόλα διάθεση από αυτό το

σχετικά μικρό έργο για τα δεδομένα του περί

ου ο λόγος καλλιτέχνη, που μας έχει συνηθίσει στο να σχεδιάζει τεράστιες επιφάνειες

των τοίχων της Αθήνας.

iNO

Ο iNO ασχολείται με

τη ζωγραφική από το

2000, ενώ ξεκίνησε

να ζωγραφίζει τους

δρόμους από το

2003. Ένα από τα πιο

γνωστά του έργα

είναι η «Ιστορία του

Γκαζιού» στην

Τεχνόπολη. Θέλει να

δίνει στους τοίχους μια άλλη διάσταση.

Ασχολείται με το γκράφιτι από το 1998 και με τη street

art από το 2005. Ξεχωρίζει για τα paste up συμβολικά και σκληρά πορτρέτα του

στους δρόμους της Αθήνας. Οι τελευταίες του δουλειές έχουν έναν πιο σουρεαλιστικό

και αναγεννησιακό τόνο, με μια έμφαση στο γαλάζιο.

Ακόμη ένα mural στην οδό Πειραιώς η

οποία έχει να δείξει πολλά όσον αφορά το

street art της πόλης, ιδίως από το

Τεχνόπολις και κάτω. Ένας ακόμη

απόφοιτος της σχολής καλών τεχνών είναι

αυτός που σχεδίασε το ”Access control”,

με μια sci fi αισθητική που τραβά την

προσοχή όσων κοντοστέκονται ή όσων

περιμένουν λεωφορείο στην ακριβώς

απέναντι στάση κάτω από το φωταέριο και

χαζεύουν το ζωγραφισμένο μάτι που απειλείται – μάλλον – από το απροσδιόριστο

μηχάνημα που το πλησιάζει.

SΤMTS To hipster μωρό που μας βγάζει τη

γλώσσα, έχει ξεπεράσει τα ελληνικά

σύνορα έχοντας βρεθεί στις σελίδες της

Guardian και των Νew Υοrk Times. Ένα

από τα πιο χαρακτηριστικά έργα του

Stamatis που αγαπά να γεμίζει την πόλη με

Page 31: Η Ιστορία του graffiti - Αρχικήexarchia4ever.weebly.com/uploads/2/1/0/4/21044446/graffiti... · 1 ο ΜΕΡΟΣ ... Σους ρόμους ης Ευρώπης/Αμρικής

παιδικές φάτσες γιατί, όπως λέει, αποπνέουν κάτι αθώο, ανέμελο και μαγικό. Αν και

το πολιτικό σύνθημα που έχει προστεθεί από πάνω του ίσως και να απορροφά κάτι

από αυτή την ανεμελιά, ωστόσο αποδίδει στο σύνολο ένα ρεαλιστικό urban στοιχείο.

ΜΒ Το εντυπωσιακό έργο του Βασίλη

Μαργκοσιάν με τίτλο ”Δεν λέω, καλά

περνάω”, βρίσκεται επί της Μ.

Αλεξάνδρου και Μυκηνών γωνία.

Ολοκληρώθηκε λίγο πριν φύγει το 2013

και προφανώς ο τίτλος εμπεριέχει μια δόση

ειρωνείας που μπορεί κανείς να την

διακρίνει ακόμη και με μια γρήγορη ματιά,

εστιάζοντας απλά στον εγκλωβισμένο

άνθρωπο, του οποίου εξέχει μόνο το

κεφάλι μέσα από το κλουβί στο οποίο είναι κλεισμένος.

HOPE O γνωστός εικαστικός και performer τοποθέτησε το συγκεκριμένο του έργο στην οδό

του αγοραίου έρωτα, στην Ιάσωνος του

Μεταξουργείου. Με μότο του το

”κατέστρεψε τα πάντα, για να

δημιουργήσεις κάτι καινούργιο”, ο

δικηγόρος που έκανε στροφή στην τέχνη,

χρησιμοποιεί για άλλη μια φορά

αλλοιωμένες φιγούρες της αρχαιότητας,

ενώ το graffiti ακριβώς από κάτω,

γραμμένο προφανώς από κάποιον

φίλαθλο του Ηρακλείου, επιβεβαιώνει

την άποψή του πως η streetart είναι τόσο

δημόσια όσο και διαδραστική.

MORA Ψηλά στα Εξάρχεια, στον πεζόδρομου της οδού Μεθώνης συναντάς αυτό την

ασπρόμαυρη γυναικεία φιγούρα που μοιάζει σαν βγαλμένη από κάποιο ιαπωνικό

manga. Αυτή η πρώτη εντύπωση

όμως θα αλλάξει αν την

τραβήξεις φωτογραφία και την

επεξεργαστείς στο Photoshop ως

negative, αφού θα πάρει τα

χρώματα που κανονικά θα είχε.

Η δημιουργός με αυτή την

τεχνική καταφέρνει να μην μας

δώσει το έκθεμα της στο πιάτο

και μας κάνει να θαυμάσουμε το πόσο catchy ήταν η ιδέα της, που αν και έχει

εμφανιστεί σε πόλεις του εξωτερικού, στην Ελλάδα δεν έχει διαδοθεί ακόμα. Η

ΜORA λοιπόν, μας έπιασε στον ύπνο.

Page 32: Η Ιστορία του graffiti - Αρχικήexarchia4ever.weebly.com/uploads/2/1/0/4/21044446/graffiti... · 1 ο ΜΕΡΟΣ ... Σους ρόμους ης Ευρώπης/Αμρικής

Αλέξανδρος Βασμουλάκης

Καθιερώθηκε με τις τεράστιες ρομαντικές και αέρινες γυναικείες φιγούρες του σε

διάφορα σημεία της Αθήνας. Η φήμη του έχει ξεπεράσει τα σύνορα της Ελλάδας,

έχοντας κάνει διεθνείς εκθέσεις σε Αγγλία, Αμερική κ.λπ.

B

O B. ασχολείται με το γκράφιτι από τα 13 του

χρόνια. Σήμα κατατεθέν του παλιότερα ήταν το

έντονο κίτρινο και μαύρο χρώμα,

συνδυάζοντας το λαογραφικό στοιχείο με πιο

ποπ αναφορές. Έχει βάψει τοίχους σε όλο τον

κόσμο, από την Οσάκα μέχρι τις βραζιλιάνικες

φαβέλες

HIT

Ένα από τα καλύτερα bombing graffiti crews και από αυτά που έχουν αντέξει στο

πέρασμα του χρόνου. Είναι ακόμα ενεργοί και διανύουν τη δεύτερη δεκαετία της

ζωής τους.

Page 33: Η Ιστορία του graffiti - Αρχικήexarchia4ever.weebly.com/uploads/2/1/0/4/21044446/graffiti... · 1 ο ΜΕΡΟΣ ... Σους ρόμους ης Ευρώπης/Αμρικής

Μερικά ακόμα GRAFFITI από όλη την Ελλάδα

Page 34: Η Ιστορία του graffiti - Αρχικήexarchia4ever.weebly.com/uploads/2/1/0/4/21044446/graffiti... · 1 ο ΜΕΡΟΣ ... Σους ρόμους ης Ευρώπης/Αμρικής
Page 35: Η Ιστορία του graffiti - Αρχικήexarchia4ever.weebly.com/uploads/2/1/0/4/21044446/graffiti... · 1 ο ΜΕΡΟΣ ... Σους ρόμους ης Ευρώπης/Αμρικής
Page 36: Η Ιστορία του graffiti - Αρχικήexarchia4ever.weebly.com/uploads/2/1/0/4/21044446/graffiti... · 1 ο ΜΕΡΟΣ ... Σους ρόμους ης Ευρώπης/Αμρικής

Πρόγραμμα «ζωγραφίζοντας Σχολικά Κτίρια»

Η Urban Act υλοποιεί ένα μοναδικό

πρόγραμμα στα σχολεία όλων των

εκπαιδευτικών βαθμίδων ανά την Ελλάδα με

τον τίτλο «Ζωγραφίζοντας Σχολικά Κτίρια»

Το πρόγραμμα περιλαμβάνει τη δημιουργία

ιδιαίτερα μεγάλων τοιχογραφιών από

επώνυμο street artist, σεμινάρια τεχνικών

στους μαθητές και συμμετοχή των μαθητών

με τοιχογραφίες σε χαμηλές επιφάνειες του

σχολείου.

Υπό την αιγίδα του Υπουργείου Παιδείας και των

κατά τόπους Δήμων ανά την Ελλάδα.

H Urban Act υλοποιεί εικαστικές εκθέσεις και

συντονίζει την παρουσία καλλιτεχνών και σε

εκθέσεις άλλων φορέων και οργανισμών στην

Ελλάδα και το εξωτερικό.

Στόχος είναι να προβληθεί το έργο των Ελλήνων και

ξένων καλλιτεχνών οι οποίοι προέρχονται από την

σκηνή του graffiti και του urban art μέσα από

διαφορετικούς δρόμους έκφρασης με καινούριες

τεχνικές και ιδέες.

Urban Act υποστηρίζει έργα μελών του που

προωθούν την τέχνη του graffiti και της

τοιχογραφίας στο ευρύ κοινό.

Μέχρι σήμερα έχει υποστηρίξει: την έκδοση του

ομότιτλου graffiti περιοδικού "Carpe Diem" και την

έκδοση των φωτογραφικών λευκωμάτων "Mural Art

vol1", "Mural Art vol2"και "Mural Art vol3 - Murals

On Huge Surfaces Around the World from Graffiti to

Trompe l’oeil".Urban Act υποστηρίζει έργα μελών

του που

προωθούν την

τέχνη του graffiti

και της

τοιχογραφίας στο

ευρύ κοινό. Αυτή

η σειρά των

φωτογραφικών

λευκωμάτων

αποτελεί και τη σημαντικότερη καταγραφή

δημοσίων τοιχογραφιών από τοιχογράφους και

οργανώσεις ανά τον κόσμο.

Στόχος τους είναι να παρέμβουμε στο δημόσιο

χώρο, όχι για να κουκουλώσουμε την ασχήμια

αλλά να αποτυπώσουμε το λόγο μας και να

αναπτύξουμε τις αισθήσεις και την φαντασία

μας. Να επιτεθούμε στο γκρίζο, ουδέτερο και

Page 37: Η Ιστορία του graffiti - Αρχικήexarchia4ever.weebly.com/uploads/2/1/0/4/21044446/graffiti... · 1 ο ΜΕΡΟΣ ... Σους ρόμους ης Ευρώπης/Αμρικής

χρωματικά ομοιόμορφο σχολικό περιβάλλον που αντιπαλεύει οτιδήποτε διαφορετικό

και πρωτότυπο.Να δώσουμε μια αφορμή σε όλους μας να δούμε τα πράγματα από μια

άλλη οπτική γωνία. Να δώσουμε στους μαθητές στους δασκάλους και τους γονείς την

αφορμή να διεκδικήσουν έναν άλλο χώρο σκέψης και ζωής.

Το πρόγραμμα τελεί υπό την αιγίδα του Υπουργείου Παιδείας και αφορά:

1. Παρεμβάσεις σε εξωτερικούς και εσωτερικούς χώρους των σχολείων με ιδιαίτερη

όμως έμφαση στις εξωτερικές δημόσιες επιφάνειες των σχολικών κτιρίων.

Οι επιφάνειες προς τοιχογράφηση μπορεί να είναι είτε μέσα στο προαύλιο του

στην ευρύτερη κοινότητα και στους πολίτες

για ένα γόνιμο διάλογο.

2. Σεμινάρια στους μαθητές

3. Συμμετοχή των μαθητών σε χαμηλές

επιφάνειες.

Το φωτoγραφικό υλικό που παρουσιάζεται

προέρxεται από την υλοποίηση του

προγράμματος από την παλιά μας ομάδα

CarpeDiem και από τις νεότερες -μετά το

2013- δράσεις της τωρινής μας ομάδας UrbanAct.

Page 38: Η Ιστορία του graffiti - Αρχικήexarchia4ever.weebly.com/uploads/2/1/0/4/21044446/graffiti... · 1 ο ΜΕΡΟΣ ... Σους ρόμους ης Ευρώπης/Αμρικής

«Χρώμα, πινέλο, σπρέι, σκαλωσιές και οι γκρίζοι τοίχοι των σχολείων,

μεταμορφώνονται σε σημεία εικαστικής αναφοράς κεντρίζοντας τη ματιά, τις

αισθήσεις και τη φαντασία. Πρόκειται για τα γκράφιτι ή αλλιώς τις δημόσιες

Page 39: Η Ιστορία του graffiti - Αρχικήexarchia4ever.weebly.com/uploads/2/1/0/4/21044446/graffiti... · 1 ο ΜΕΡΟΣ ... Σους ρόμους ης Ευρώπης/Αμρικής

τοιχογραφίες της καλλιτεχνικής ομάδας Urban Act, η οποία από το 2007, υπό την

αιγίδα του υπουργείου Παιδείας και σε συνεργασία με δήμους και οργανισμούς,

παρεμβαίνει στο αστικό τοπίο, καλώντας τους πολίτες σε μια δημόσια συνδιαλλαγή

με την τέχνη.

Η αρχή έγινε το 2007 στο 1ο Πειραματικό Γυμνάσιο

Αθηνών και σύντομα χάρη στην εμπιστοσύνη που

έδειξαν οι μαθητές, οι γονείς και οι διευθύνσεις των

σχολείων, η δράση επεκτάθηκε και σε σχολεία της

περιφέρειας. Σήμερα η Urban Act, υλοποιεί ένα

ολοκληρωμένο πλέον πρόγραμμα δημιουργία

δημόσιων τοιχογραφιών με την ονομασία

«Ζωγραφίζοντας Σχολικά Κτίρια, ανά την Ελλάδα».

Η θεματολογία των γκράφιτι αντλεί έμπνευση από

διάφορες προσλαμβάνουσες, όπως είναι το

περιβάλλον, ο αθλητισμός, η καθημερινότητα κι ο

πολιτισμός ή ακόμη μπορεί να εκφράζει όνειρα και

επιθυμίες του κάθε καλλιτέχνη. Όπως άλλωστε

υπογραμμίζουν τα μέλη της ομάδα, παρότι είναι

αρκετά δύσκολο να συνταιριάξεις επιθυμίες και

αισθητικές αντιλήψεις διαφορετικών ανθρώπων,

όπως των γονέων, των εκπαιδευτικών, των μαθητών αλλά και των κατοίκων μιας

πόλης, στην καθημερινότητα των οποίων εισάγεις μια νέα εικαστική παρέμβαση,

σχεδόν πάντα το αποτέλεσμα βρίσκει ανταπόκριση στο σύνολο της κοινότητας. Για

την υλοποίηση των στόχων της, η ομάδα συνεργάζεται με επώνυμους καλλιτέχνες της

graffiti και street art σκηνής, γραφίστες, αρχιτέκτονες και εικαστικούς καθώς και με

δημόσιους - ιδιωτικούς φορείς, συλλόγους, κινήσεις πολιτών κ.α. από την Ελλάδα και

το εξωτερικό.

Στόχος τους, όπως σημειώνουν, είναι να "επιτεθούν"

στο γκρίζο, ουδέτερο και χρωματικά ομοιόμορφο

σχολικό περιβάλλον και να δώσουν σε μαθητές,

δασκάλους και γονείς την αφορμή να διεκδικήσουν

έναν διαφορετικό χώρο σκέψης αλλά και στο

κοινωνικό σύνολο τη δυνατότητα να δει τα πράγματα

από μια άλλη οπτική γωνία.

Το πρόγραμμα περιλαμβάνει τρεις υποδράσεις: τη δημιουργία μιας μεγάλης

κεντρικής τοιχογραφίας σε εξωτερικό ή

εσωτερικό χώρο του σχολείου με ιδιαίτερη

έμφαση στις εξωτερικές δημόσιες επιφάνειες,

για την αλληλεπίδραση του έργου με την

ευρύτερη τοπική κοινότητα. Σεμινάρια και

ομιλίες για την ιστορία και τις τεχνικές του

γκράφιτι και της τοιχογραφίας. Και τέλος την

ιδία συμμετοχή των μαθητών στη δημιουργία

δικών τους προσχεδίων τα οποία αποτυπώνουν

σε χαμηλότερες επιφάνειες. Η Urban Act, είναι αυτοχρηματοδοτούμενη και οι

δράσεις βασίζονται κυρίως στην οικονομική υποστήριξη χορηγών ή εθελοντών και

για αυτό η ομάδα καλεί όσους επιθυμούν να στηρίξουν την προσπάθειά για πιο

Page 40: Η Ιστορία του graffiti - Αρχικήexarchia4ever.weebly.com/uploads/2/1/0/4/21044446/graffiti... · 1 ο ΜΕΡΟΣ ... Σους ρόμους ης Ευρώπης/Αμρικής

όμορφες πόλεις, με ελεύθερους χώρους έκφρασης και δημιουργίας. Περισσότερες

πληροφορίες στο www.urbanact.gr»

Ένα άρθρο της Χαρίκλειας Βλαχάκη για το πρόγραμμα «Ζωγραφίζοντας Σχολικά

Κτίρια»

1ο πειραματικό Γυμνάσιο Αθηνών

http://www.eleftheria.gr/index.asp?cat=36&aid=78753

http://www.ipen.gr/apopseis/graffiti-

%CE%B1%CE%BD%CF%84%CE%B9%CE%B4%CF%81%CE%B1%CF%83%CE

%B7-%CF%84%CF%81%CF%8C%CF%80%CE%BF%CF%82-

%CE%B5%CF%80%CE%B9%CE%BA%CE%BF%CE%B9%CE%BD%CF%89%C

E%BD%CE%AF%CE%B1%CF%82-%CF%84%CF%89%CE%BD/

Page 41: Η Ιστορία του graffiti - Αρχικήexarchia4ever.weebly.com/uploads/2/1/0/4/21044446/graffiti... · 1 ο ΜΕΡΟΣ ... Σους ρόμους ης Ευρώπης/Αμρικής

Εκδηλώσεις και Φεστιβάλ για το Graffiti στην Ελλάδα

Εκδήλωση graffiti στη πλατεία Βικτωρίας

Το ελληνικό γκράφιτι ξεκίνησε το 1987 από την Θεσσαλονίκη παράλληλα με τη

δημιουργία του μουσικού συγκροτήματος F F C και κατόπιν αναπτύχθηκε στις αρχές

της δεκαετίας του '90

Την τέχνη του γκράφιτι παρουσίασε την Τρίτη η φιλόλογος και εικαστικός Άννα

Τσιλιμπάρη στον Χώρο Τέχνης ΗΩΣ στην πλατεία

Βικτωρίας , μέσα από φωτογραφίες που η ίδια

απαθανατίζει τα τελευταία χρόνια. Οι «Βικτωριανοί», μια

παρέα κατοίκων και φίλων της πλατείας Βικτωρίας, στο

πλαίσιο των δραστηριοτήτων τους με σκοπό την

πολιτιστική αναβάθμιση της γειτονιάς τους και σε

συνεργασία με τον ζωγράφο και καθηγητή της Ανωτάτης

Σχολής Καλών Τεχνών, Μάριο Σπηλιόπουλο,

προσκάλεσαν την Άννα Τσιλιμπάρη να μιλήσει για την τέχνη του γκράφιτι στην

Ελλάδα, εκθέτοντας παράλληλα τις φωτογραφίες που συγκεντρώνει τα τελευταία

δέκα χρόνια και αφορούν αυτήν την ιδιαίτερη μορφή της τέχνης.

Η κυρία Τσιλιμπάρη ξεκίνησε κάνοντας μια μικρή εισαγωγή για την ιστορία του

γκράφιτι και στη συνέχεια παρουσίασε τα διάφορα στυλ του αθηναϊκού γκράφιτι και

street art.

Κατόπιν μίλησε για το σύγχρονο γκράφιτι που γεννήθηκε την δεκαετία του '60 στις

ΗΠΑ, καθώς και για τους εκπροσώπους αυτής της μορφής τέχνης , με

χαρακτηριστικό παράδειγμα τον Έλληνα «Taki 183» που έζησε στην Αμερική.

Όπως υπογράμμισε η κυρία Τσιλιμπάρη, το ελληνικό

γκράφιτι ξεκίνησε το 1987 από

την Θεσσαλονίκη παράλληλα με

τη δημιουργία του μουσικού

συγκροτήματος FFC και κατόπιν

αναπτύχθηκε στις αρχές της

δεκαετίας του '90 με το

συγκρότημα TXC του οποίου τα

μέλη θεωρούνται οι «πατέρες»

του γκράφιτι στην χώρα μας.

Ο όρος γκράφιτι, με τη μορφή

που έχει καθιερωθεί σήμερα, παραπέμπει σε μια νεανική μορφή τέχνης και τη σχετική

κουλτούρα της. Εκφράζεται με τη χρήση σπρέι για το γράψιμο γραμμάτων και

ονομάτων πάνω σε τοίχους και άλλες επιφάνειες του αστικού τοπίου ή ακόμα και για

πιο περίτεχνες ζωγραφικές συνθέσεις (street art). Κατόπιν η κυρία Τσιλιμπάρη

εξήγησε τους τρόπους σύνθεσης του γκράφιτι και τους τύπους γραφής όπως free

style, flow, bubble style, simple style, wild και semi-wild style κλπ.

Στην εκδήλωση συμμετείχαν επίσης καλλιτέχνες του αθηναϊκού γκράφιτι, ενώ μετά

το τέλος της παρουσίασης η εισηγήτρια και οι παρευρισκόμενοι καλλιτέχνες

συζήτησαν με το κοινό.

Πηγή: http://www.zougla.gr/greece/article/ekdilosi-gia-tin-texni-tou-grafiti-stin-elada

Το Διεθνές Φεστιβάλ Graffiti “Meeting Οf Styles 2013” στο Κατράκειο Θέατρο Νίκαιας

Το μεγαλύτερο φεστιβάλ graffiti στον κόσμο, με παράδοση περισσότερων από 10

συνεχόμενων χρόνων “Meeting Of Styles” κάνει στάση στο Κατράκειο Δημοτικό

Page 42: Η Ιστορία του graffiti - Αρχικήexarchia4ever.weebly.com/uploads/2/1/0/4/21044446/graffiti... · 1 ο ΜΕΡΟΣ ... Σους ρόμους ης Ευρώπης/Αμρικής

Θέατρο Νίκαιας, από το πρωί του Σαββάτου 1 έως αργά το βράδυ της Κυριακής 2

Ιουνίου.

40 καλλιτέχνες από διαφορετικές χώρες επισκέπτονται την Ελλάδα για να

συμμετέχουν στο φεστιβάλ που διοργανώνεται για δεύτερη συνεχόμενη χρονιά από

το Stigma Lab.

Παράλληλα, οι καλύτεροι Έλληνες street artists, από τα σημαντικότερα graffiti crews,

θα δημιουργήσουν και αυτοί τις δικές τους τοιχογραφίες μεγάλων διαστάσεων.

Το μήνυμα του “Meeting Of Styles” 2013 Σχεδόν το ήμισυ του πληθυσμού επιβιώνει είτε σε συνθήκες φτώχειας κ ασθενειών,

είτε πεθαίνει άδικα με ρυθμούς που

φτάνουν το ένα άτομο κάθε λίγα

δευτερόλεπτα, ακόμα κι αν

διατεθούν προηγμένες τεχνολογίες

για να παραχθεί ένα αξιοπρεπές

επίπεδο διαβίωσης για όλους πάνω

στη γη. Πάνω από 230 εκατομμύρια

άνθρωποι τα τελευταία 100 χρόνια

σκοτώθηκαν από τους

συνανθρώπους τους λόγω της

παράλογης εδαφικής συμπεριφοράς,

τους πόρους και τα δόγματα,

ιδεολογίες ξεπερασμένες από κάθε

άποψη.

Όλα αυτά στη σκιά της επιστημονικής γνώσης ότι είμαστε πραγματικά μια οικογένεια

στο ίδιο νοικοκυριό που δεσμεύεται από τους ίδιους νόμους της φύσης. Πώς

μπορούμε να διαχειριστούμε τον πλανήτη μας ή την κατάσταση των κοινωνικών

ζητημάτων; Τι γίνεται με το οικονομικό μας σύστημα, το θεμέλιο της κοινωνίας και

κυρίαρχο κίνητρό μας; Τι γίνεται με το γεγονός ότι εμείς οι ίδιοι δεν θεωρούμε τους

εαυτούς μας ένα μεγάλο σύστημα, αλλά διαχωριζόμαστε με παιδαριώδης σκέψεις;

Ανταγωνιζόμαστε με εγωιστικά κριτήρια σε ένα περιβάλλον που αποτελείται από ένα

αρχαϊκό παιχνίδι συσχετισμών που ανέχεται ένα τεράστιο φάσμα αγριότητας

αποσταθεροποιώντας την κοινωνία και τη δημόσια υγεία στο σύνολό της. Κανένα

στοιχείο δεν αποδεικνύει ότι οι παραδοσιακές αξίες, οι θεσμοί, οι κοινωνικές δομές

και οι κοινές πρακτικές του σήμερα θα εξακολουθούν να ισχύουν αύριο. Το μόνο

πράγμα που πέρασαν είναι η έννοια της αλλαγής, την διαρκώς εξελισσόμενη

κατανόηση του εαυτού μας και του κόσμου που ζούμε.

http://www.halkidona.gr/2013/05/meeting_of_styles_2013/

Page 43: Η Ιστορία του graffiti - Αρχικήexarchia4ever.weebly.com/uploads/2/1/0/4/21044446/graffiti... · 1 ο ΜΕΡΟΣ ... Σους ρόμους ης Ευρώπης/Αμρικής

Φεστιβάλ Graffiti 2014

30 Ευρωπαίοι και 30 Έλληνες street artists, ξεκινούν να μεταμορφώσουν την Αθήνα

ζωντανεύοντας με τις δημιουργίες τους χώρους

στο Smart Park, στα Σπάτα, δημόσια κτίρια του

αστικού ιστού σε διάφορους δήμους της Αττικής,

βιομηχανικά κτίρια και αποθήκες, καθώς και

άλλους δημόσιους χώρους.

Κάθε Σάββατο από τις 13.00 μέχρι τις 18.00

καλλιτέχνες μεταμορφώνουν χώρους στο Smart

Park στα Σπάτα και καλούν το κοινό, μικρούς και

ενήλικες, να λάβουν μέρος σε αυτή τη

μεταμόρφωση, να ζωγραφίσουν μαζί με τους καλλιτέχνες να συμμετέχουν

δημιουργικά στις παρεμβάσεις που θα συνεχιστούν ως τις 28/06/2014 . Το πρώτο

δοκιμαστικό Pre Game Show πραγματοποιήθηκε ήδη με μεγάλη επιτυχία το Σάββατο

16 Νοεμβρίου στο Smart park στα Σπάτα.

Η δράση συνεχίζεται κάθε Σάββατο την ίδια πάντα ώρα στον ίδιο χώρο, κάτω από

τον εύγλωττο τίτλο «Don’t be Shy | Get Dirty with Us | Come and Share».

Στόχοι του φεστιβάλ είναι :

- Να προβάλλει ότι η Ελλάδα παρά την κρίση που αντιμετωπίζει, η οποία και

αποτελεί το θέμα της διοργάνωσης, μπορεί να πρωτοπορεί κινώντας τα νήματα της

τέχνης και να διοργανώνει σημαντικά καλλιτεχνικά γεγονότα. Και όλα αυτά χωρίς

καμία κρατική οικονομική συνδρομή αλλά με την συνεργασία ιδιωτικών και

δημόσιων φορέων και κυρίως χάρη στο μεράκι, τη διάθεση και την προσπάθεια των

εμπλεκομένων φορέων.

- Να αναδείξει την διαφορά μεταξύ των καλλιτεχνών Street Artists οι οποίοι ασκούν

κοινωνική κριτική σε τοίχους και κτίρια με έργα τους που είναι επώνυμα και στα

οποία είναι άμεσα αναγνωρίσιμη η προσωπική τους γραφή , σε αντιπαράθεση με την

αναρχία των ανώνυμων διαμαρτυριών με υποτιθέμενα graffiti, τα οποία τις

περισσότερες φορές ρυπαίνουν τους δημόσιους χώρους με εγγραφές διαθέσεων

προσωπικών επιθυμιών με αμφίβολη έως ανύπαρκτη καλλιτεχνική αξία.

- Να εξετάσει τον τρόπο με τον οποίο οι

καλλιτέχνες σήμερα ανταποκρίνονται στα

μηνύματα και τα σύμβολα του αστικού

περιβάλλοντος και να προβάλει την κοινωνική

ευαισθητοποίηση και την κριτική στην

εμπορευματοποίηση της τέχνης που έχουν ως

κοινό τόπο όλοι οι καλλιτέχνες που

συμμετέχουν.

Το Athens Street Art Festival, που μετά την

περσινή του επιτυχία διοργανώνεται για

δεύτερη φορά, κάτω από τον εύγλωττο τίτλο

Crisis [?] What Crisis [?] ξεκινά την

16/11/2014 με κατάληξη την 28/06/2014 κατά

τη διάρκεια του οποίου οι καλλιτέχνες θα

εκτελέσουν, περισσότερα από 300 έργα graffiti, και stencil art, ζωγραφικής,

εγκαταστάσεις και new media, διερευνώντας θέματα της αστικής αισθητικής.

http://www.athensvoice.gr/article/%CF%83%CF%84%CE%AE%CE%BB%CE%B5

%CF%82-web/skate-graffiti/athens-street-art-festival-2014-

%CF%80%CE%B7%CE%B3%CE%B1%CE%AF%CE%BD%CE%B5%CE%B9-

smart-park

Page 44: Η Ιστορία του graffiti - Αρχικήexarchia4ever.weebly.com/uploads/2/1/0/4/21044446/graffiti... · 1 ο ΜΕΡΟΣ ... Σους ρόμους ης Ευρώπης/Αμρικής

Beach Greek Festival

Φέτος το καλοκαίρι από τις 25 ως τις 28 Ιουλίου, στην παραλία των Βατερών της

Λέσβου, διοργανώθηκε το Beach Street Festival. Πρόκειται για ένα ανεξάρτητο

φεστιβάλ μουσικής και graffiti με διεθνείς συμμετοχές, που συνδύασε τις σύγχρονες

αστικές τέχνες, το ελληνικό καλοκαίρι και την ντόπια παράδοση.

Η ιδέα για τη διοργάνωση του Beach Street Festival γεννήθηκε με αφορμή την

καταγωγή και καλλιτεχνική δράση λαϊκού ζωγράφου από τη Μυτιλήνη, Θεόφιλου

Χατζημιχαήλ. Σκοπός του φεστιβάλ είναι να δημιουργηθούν graffiti που θα

αναδεικνύουν την σύνδεση και την μετάβαση από τις λαϊκές τοιχογραφίες του

Θεόφιλου στις σύγχρονες αστικές τοιχογραφίες των graffiti.

Στόχος τού Φεστιβάλ

είναι να δημιουργηθεί

ένας νέος καλοκαιρινός

καλλιτεχνικός προορισμός

για νέους και καλλιτέχνες

από όλο τον κόσμο, μία

καλλιτεχνική γιορτή, μια

πολιτιστική και

οικονομική ανάσα τόσο

για τη Λέσβο, όσο και την

υπόλοιπη Ελλάδα. Τα

βασικά συστατικά του όλου εγχειρήματος αναμένονται να είναι το καλοκαίρι, η

μουσική, οι σύγχρονες τέχνες, η παράδοση αλλά και τα χαμόγελα και η καλή

διάθεση.

Σχετικά με το γκράφιτι τη street art και την παρουσία τους στην

Ελλάδα την τελευταία δεκαετία. «Οι τρόποι με τους οποίους μπορεί να μιλήσει κανείς για το γκραφίτι είναι πολλοί και

διαφορετικοί. Θα ήθελα να σημειώσω ότι ο όρος γκραφίτι είναι πολύ ευρύς και μπορεί να

είναι από πολύ γενικός ως πολύ ειδικός, ότι η πράξη του έχει ποικίλες εκδοχές, τόσο

σήμερα όσο και σε περασμένους αιώνες, ή στην αρχαιότητα, και ότι ο καθένας το

αντιλαμβάνεται διαφορετικά. Για τη συνέχεια του κειμένου θα θεωρήσουμε γκραφίτι την

κουλτούρα και μορφή τέχνης που δημιουργήθηκε με βάση το γράψιμο ονομάτων και τη

χρήση του σπρέι στα τέλη της δεκαετίας του ’60, στις αστικές συνθήκες της

Φιλαδέλφειας και της Νέας Υόρκης, που μέχρι το 1980, σε πρώτο βαθμό σχεδόν

«ολοκληρώνεται» ως μορφή και φόρμα, για

να αρχίσει να διαδίδεται σε όλον τον κόσμο,

και τελικά συνεχώς να εξελίσσεται.

Αυτή η νεανική κουλτούρα-μορφή τέχνης,

στην περιγραφή της, στην εξέτασή της, στο

ζήσιμό της και στην πράξη της είναι

εξαιρετικά σύνθετη και κυρίως αντιφατική,

ενώ κάθε απόπειρα ερμηνείας, όπως και

κάθε άποψη ή κριτική, χαρακτηρίζεται από

σχετικότητα. Αυτό φαντάζομαι μπορεί να το

διαπιστώσει κανείς εύκολα μετά από λίγη έρευνα, παρατήρηση ή μία απλή συζήτηση.

Πριν εστιάσουμε την προσοχή μας στην Ελλάδα, ας προσπαθήσουμε να δούμε ποια

μπορεί να είναι τα κριτήρια με τα οποία θα μπορούσε να κρίνει κανείς το επίπεδο του

γκραφίτι και της street art σε μία περιοχή του κόσμου και σε μία χρονική περίοδο. Ένα

Page 45: Η Ιστορία του graffiti - Αρχικήexarchia4ever.weebly.com/uploads/2/1/0/4/21044446/graffiti... · 1 ο ΜΕΡΟΣ ... Σους ρόμους ης Ευρώπης/Αμρικής

μέτρο μπορεί να είναι οι εκθέσεις που γίνονται σε γκαλερί ή μουσεία, οι εκθέσεις και

εκδηλώσεις που διοργανώνονται από κρατικούς φορείς, ιδιώτες και ιδρύματα, οι εκδόσεις

μεγάλων εκδοτικών οίκων, η προβολή τους στον Τύπο, τα ζωγραφισμένα-διακοσμημένα

(εσωτερικά και εξωτερικά) με γκραφίτι μαγαζιά και οι επιγραφές τους, ή και η

γενικευμένη χρήση της εικόνας του ή αναφορών του στη μόδα, τη γραφιστική και τη

διαφήμιση, αλλά και η συνολική επιρροή τους στη σύγχρονη (πρώτα παγκόσμια, και

μετά τοπική) οπτική κουλτούρα και τα δάνειά τους σε άλλες εικαστικές τέχνες. Ένα άλλο

μέτρο είναι ο αριθμός των γκραφίτι writers ή

artists και η αφοσίωση και διάρκειά τους, οι

δουλειές τους στην πόλη, η ποσότητα του

tagging και bombing, τα βαμμένα τρένα, οι

παράνομα ζωγραφισμένοι τοίχοι, ο αριθμός

των παραχωρημένων τοίχων που μπορεί

κανείς να βάψει νόμιμα, ο αριθμός των

κλήσεων στην αστυνομία ή οι συλλήψεις, η

συχνότητα σβησίματος των γκραφίτι και

αποκαθήλωσης των εγκαταστάσεων. Άλλα

κριτήρια είναι οι διοργανώσεις τζαμ,

εκθέσεων και εκδηλώσεων από τους ίδιους

τους writers, τα έντυπα (φανζίν-περιοδικά), όπως και οι αυτοσχέδιες ταινίες-ντοκιμαντέρ

που βγαίνουν μέσα από τη σκηνή, αλλά και η ατμόσφαιρα και οι σχέσεις που

δημιουργούνται συνολικά σε μία τοπική ή εγχώρια σκηνή και η ανταπόκρισή τους στις

απαιτήσεις της κληρονομιάς της γκραφίτι κουλτούρας. Επίσης, οι τάσεις μέσα στο ίδιο το

γκραφίτι, η ποικιλία και η θεματολογία του, οι writers που φεύγουν (και διαπρέπουν)

έξω, όπως και οι ξένοι που επισκέπτονται τη χώρα. Συνολικότερα, μπορεί να είναι και η

αποδοχή, αδιαφορία, ή εναντίωση της κοινωνίας απέναντι στις επεμβάσεις των (κατά

κανόνα) νεαρών γκραφιτάδων, και η γενικότερη χρήση και μαζικότερη ύπαρξη-

ποικιλότροπη παρουσία του γκραφίτι και της street art στη ζωή ανθρώπων, στο λεξιλόγιο

και στην καθημερινότητά τους. Επίσης, είναι πάντα χρήσιμη και μία σύγκριση με την

κατάσταση που επικρατεί σε άλλες χώρες, η οποία είναι πάλι πολυδιάστατη.

Δίνοντας περισσότερο βάρος στη δημιουργία στο δρόμο και στην ατμόσφαιρα και στην

κινητικότητα της σκηνής, όλα τα άλλα στοιχεία-«μέτρα» είναι και αυτά απαραίτητα (αν

και όχι επακριβώς υπολογίσιμα) που πρέπει να συνεκτιμηθούν για να σχηματίσει κανείς

μία μερική εικόνα για την κίνηση του γκραφίτι και της street art σε μία χώρα. Και αν στα

παραπάνω προστεθεί και το ζήτημα της ποιότητας καταλαβαίνει κανείς πόσο πιο σχετικά

και πολύπλοκα είναι τα πράγματα προκειμένου να εκτιμηθεί η συνολική παρουσία τους.

Για την κατάσταση στον ελληνικό χώρο θα αποφύγω την κριτική της ίδιας της

καλλιτεχνικής παραγωγής, των τεχνικών, των ιδιαίτερων χαρακτηριστικών των έργων,

των στυλ και της θεματολογίας. Θα αρκεστώ να περιγράψω κλίμα και τάσεις στο 1998,

Page 46: Η Ιστορία του graffiti - Αρχικήexarchia4ever.weebly.com/uploads/2/1/0/4/21044446/graffiti... · 1 ο ΜΕΡΟΣ ... Σους ρόμους ης Ευρώπης/Αμρικής

στο 2008, και λίγο στο μεσοδιάστημα. Επίσης θα αποφύγω να αναφερθώ σε ονόματα,

γιατί δεν είναι της ώρας και γιατί δε θα αναφερθούν πολλοί που θα το άξιζαν (οπότε θα

βρεθούν αδικημένοι), αποφεύγοντας έτσι και τη χροιά ενός ιστορικού κειμένου. Αυτό δεν

θα ήταν εύκολο σε ένα σύντομο κείμενο χωρίς εικόνες, και δεν είναι και ο σκοπός μου.

Θα μπορούσα μόνο να «γλιτώσω» χρησιμοποιώντας λόγια άλλου: δεν υπάρχει μία

ιστορία του γκραφίτι αλλά πολλές. Κάθε γειτονιά, κάθε περιοχή, κάθε πόλη (όπως και

κάθε χρονική περίοδος) έχει τις δικές της ιστορίες και τους δικούς της ήρωες.

Όσον αφορά την κριτική, τουλάχιστον μέχρι τώρα οι κριτικοί τέχνης δεν είχαν θέση (και

λόγο) στο γκραφίτι και αδυνατούσαν πρώτα να καταλάβουν, και έπειτα να κρίνουν ένα

«κομμάτι» γκραφίτι. Τους έλειπε η εμπειρία και η γνώση, οι πολλές εικόνες από έργα, η

επαφή με τις ιστορίες και τη «φιλοσοφία» των writers, αλλά και το όλο κοινωνικό

πλαίσιο. Πολύ δύσκολα θα μπορούσαν να διακρίνουν τη συνολική πρωτοτυπία, το αν

κάποιος αντέγραψε κάποιον, ή την επικινδυνότητα του στόχου (του σημείου επέμβασης)

και τις «κρυφές» αναφορές σε κώδικες του

γκραφίτι. Θα μπορούσαν ενδεχομένως να

πιάσουν την αύρα και τη δύναμη ενός

έργου ή να παραδεχτούν την τεχνική

ικανότητα μερικών καλλιτεχνών, όπως

άλλωστε μπορεί να κάνει και όλος ο

υπόλοιπος κόσμος. Στην περίπτωση της

συνήθως πιο άμεσης (σε ζητήματα οπτικής

επικοινωνίας) street art, τα πράγματα

μπορεί να είναι λίγο ευκολότερα. Αλλά

πάλι, για το γκραφίτι και τη street art αρτ

δεν μπορείς να μιλήσεις σε αυστηρά

καλλιτεχνικό πλαίσιο, με τους όρους και

τη γλώσσα της επίσημης τέχνης ή της αγοράς. Στην περίπτωση τώρα που οι writers, οι

graffiti artists και οι street artists εκθέτουν σε γκαλερί και μουσεία (που πλέον γίνεται

πολύ συχνά), ενώ εκεί μεταφέρουν το γκραφίτι τους ή αναφέρονται στο γκραφίτι, όσο

αφοριστικό και αν ακούγεται δεν κάνουν γκραφίτι, οπότε και η κρίση του έργου τους

αποκτά άλλη υπόσταση.

Τώρα, θα επιχειρήσουμε να δώσουμε ένα περίγραμμα της κατάστασης στην Ελλάδα το

1998. Τη χρονιά αυτή το γκραφίτι μετράει περίπου εφτά χρόνια από την εμφάνιση των

πρώτων έργων (μεμονωμένες περιπτώσεις εμφανίστηκαν και παλιότερα), και περίπου

τρία χρόνια από τότε που οι λιγοστοί writers άρχισαν να γνωρίζονται μεταξύ τους. Το

1998 ήταν μάλλον η χρονιά που έγινε το «μπουμ». Ενώ ήδη υπήρχαν πολλά νόμιμα

«κομμάτια» σε σχολεία (κατά απαίτηση των μαθητών που καλούσαν τους γκραφιτάδες

μετά από εξασφάλιση άδειας), γήπεδα και γυμναστήρια (το γκραφίτι στην Ελλάδα

ξεκίνησε κυρίως με την πιο ζωγραφική εκδοχή του και λιγότερο με tags και bombs),

ξεκινάει χωρίς προηγούμενο επιδημία παράνομου γκραφίτι με το συστηματικό βάψιμο

(των βαγονιών) του ΟΣΕ και του ΗΣΑΠ, και των δρόμων της Θεσσαλονίκης και της

Αθήνας. Συγχρόνως, όπως κατά διαστήματα συμβαίνει όλα αυτά τα χρόνια, εμφανίζεται

νέα γενιά writers, αυξάνονται και πλέον δεν γνωρίζονται όλοι μεταξύ τους (όπως σχεδόν

συνέβαινε μέχρι τότε), ενώ οι παλιότεροι συνεχώς βελτιώνονται. Επιπλέον είναι η χρονιά

που «μας έρχονται» πρώτη φορά καινούρια βελτιωμένα σπρέι, όπως και αριθμός

γκραφίτι περιοδικών από το εξωτερικό, με αποτέλεσμα η πρόσβαση στην «γκραφίτι

πληροφορία» να είναι ευκολότερη. Έχει ήδη κυκλοφορήσει το φανζίν Βαλβίδα

Εκτόνωσης Πιέσεων που την επόμενη χρονιά θα εξελιχθεί στο πρώτο εντόπιο έγχρωμο

γκραφίτι περιοδικό, και θα ακολουθήσουν το φανζίν Swag Life, και τα

Page 47: Η Ιστορία του graffiti - Αρχικήexarchia4ever.weebly.com/uploads/2/1/0/4/21044446/graffiti... · 1 ο ΜΕΡΟΣ ... Σους ρόμους ης Ευρώπης/Αμρικής

περιοδικά ΤsuTsu , Carpe Diem, Undercover και αργότερα το Vandal Art , ενώ είχε

εκδοθεί και το βιβλίο To graffiti στην Ελλάδα. Το γκραφίτι εμφανίζεται σε πολλές

επαρχιακές πόλεις (ενώ ήδη είχε έντονη παρουσία σε πόλεις όπως η Δράμα και η

Κομοτηνή), οι μετακινήσεις των writers εντός της Ελλάδας είναι συχνές, ξένοι

επισκέπτονται τη χώρα, ενώ για πρώτη φορά έλληνες περιοδεύουν στο εξωτερικό. Τότε

επίσης, πρωτοβάφτηκαν τα νεοφερμένα βαγόνια του Μετρό, που ακόμη εκτελούσαν

δοκιμαστικά δρομολόγια. Αξιοσημείωτο είναι ότι στην ελληνική σκηνή τότε υπήρχαν

διαφορετικές τάσεις και προσεγγίσεις, τόσο ως προς την αισθητική αλλά και την

κοινωνική αντίληψη του θέματος. Επίσης, το Σεπτέμβριο αυτής της χρονιάς

πραγματοποιείται το μεγαλύτερο μέχρι τότε φεστιβάλ γκραφίτι (και όχι το «πρώτο

πανελλήνιο», όπως έχουν βαφτιστεί αρκετά φεστιβάλ!) στην οδό Ερμού, στην Αθήνα.

Παρότι είχαν προηγηθεί πολλά φεστιβάλ σε διάφορες πόλεις (στην γκραφίτι ορολογία

λέγονται τζαμ, ο όρος φεστιβάλ είναι ελληνική καινοτομία) με την υποστήριξη

δημοτικών αρχών, σε αυτό το φεστιβάλ οι οργανωτές ΗΣΑΠ (μεγάλη ειρωνεία καθώς η

ίδια εταιρία κυνηγάει τους γκραφιτάδες που βάφουν τα τρένα της), Ελληνοαμερικανική

Ένωση και χορηγοί στήνουν «γιορτή» με χιλιάδες θεατές και αξιοσημείωτο γεγονός το

ότι μεταξύ των λίγων ξένων προσκεκλημένων βρίσκεται ένας θρυλικός writer από τη Νέα

Υόρκη. Μαζί με όλα αυτά, είναι τακτική και η αρθρογραφία στον Τύπο για την έλευση

του «καινούριου φαινομένου», και το

«χρώμα στο γκρίζο της πόλης». Το

2008, σαράντα χρόνια μετά τα πρώτα

tags στη Φιλαδέλφεια, θα βρούμε

γκραφίτι σε κάθε γωνιά του πλανήτη. Οι

εικόνες από γκραφίτι και street art στο

διαδίκτυο είναι περισσότερες από κάθε

άλλου ζωγραφικού κινήματος ή μορφής

τέχνης. Οι νέοι και οι παρέες που

γαλουχήθηκαν με την καθημερινή

εθιστική εμμονή στο γκραφίτι είναι

χιλιάδες, όπως και όσοι το βίωσαν πιο

παράπλευρα και περιστασιακά, αλλά

από κοντά. Και ως κουλτούρα, παρότι

μεταλλάσσεται και εξελίσσεται, διατηρεί

βασικές σταθερές, με την επικοινωνιακή

του δύναμη στη ζύμωση και επαφή νέων ανθρώπων (κάθε προέλευσης) που ασχολούνται

Page 48: Η Ιστορία του graffiti - Αρχικήexarchia4ever.weebly.com/uploads/2/1/0/4/21044446/graffiti... · 1 ο ΜΕΡΟΣ ... Σους ρόμους ης Ευρώπης/Αμρικής

με αυτό, και ό,τι σχηματίζεται χάρη σ’ αυτή, να είναι μάλλον πιο σημαντικό και από τις

εξαίσιες εικόνες και νοήματα που μοιράζει (αυτό βέβαια λέγεται με απέραντο σεβασμό,

και χωρίς καμία διάθεση υποτίμησής τους).

Πλέον, αν και αναμφίβολα αγγίζει όπως και συναγωνίζεται την υψηλή τέχνη, άλλο τόσο

πλησιάζει τη λαϊκή τέχνη, με τη μαζικότητά του και την απήχησή του. Σήμερα

εξακολουθεί να ποινικοποιείται, μα συγχρόνως θεσμοποιείται (με την παρουσία του σε

μουσεία και εκδόσεις, σε σχολεία και στην ακαδημία), όπως και χρησιμοποιείται κατά

κόρον στις διαφημίσεις πολυεθνικών, απλών προϊόντων ή εκδηλώσεων, και κάθε είδους

προπαγάνδα. Επίσης, μπορούμε πια να μιλάμε και για μερικούς «graffiti stars», γνωστούς

στο ευρύ κοινό.

Μετά από το «σκίτσο» του

παγκόσμιου πλαισίου (αλλά πάλι όχι

των εκφραστικών εκδοχών και των

μορφών που παράγονται)

επιστρέφουμε στην Ελλάδα.

Συνοπτικά, ο αέρας του 1998

κράτησε δύο με τρία χρόνια. Από εκεί

και πέρα η κινητικότητα ήταν σχετικά

υποτονική για να αρχίσει να

ανεβαίνει ξανά από το 2004. Τότε

είναι και η γνωριμία με την street art

στην Ελλάδα, όμως και το γκραφίτι,

ιδιαίτερα μετά το τέλος των

Ολυμπιακών Αγώνων αρχίζει να

αναζωογονείται. Σήμερα, οι street art επεμβάσεις είναι πάρα πολλές, αλλά μάλλον

συγκεντρωμένες σε περιοχές και όχι τόσο διασπαρμένες στην πόλη.

Το χαρακτηριστικό της περιόδου που διανύουμε στη χώρα μας είναι μια πρωτοφανής

(εναρμονισμένη μεν με την παγκόσμια επικαιρότητα αλλά με πιο άγαρμπο και λαίμαργο

τρόπο) προβολή της street art, και κάπως λιγότερο του γκραφίτι (η street art είναι πιο

εμπορική – με εισαγωγικά ή χωρίς), από τα εξώφυλλα των free-press, των εφημερίδων

και των lifestyle περιοδικών μέχρι τις διαφημίσεις του υφυπουργείου Νέας Γενιάς.

Επίσης είναι η ώρα των «αντεργκράουντ καλλιτεχνών να εισβάλουν στα σαλόνια της

τέχνης», κάτι που είναι αναπόφευκτο και όχι εξ ορισμού κακό.

Ωστόσο, το αισιόδοξο είναι ότι παράλληλα (και

εξίσου εναρμονισμένα με τον υπόλοιπο κόσμο)

επανεμφανίζεται μεγάλο κύμα παράνομου

γκραφίτι. Δεκαπεντάχρονοι, δεκαεφτάχρονοι

και εικοσάρηδες με το μικρόβιο του τύπου που

περιπλανιέται και βιώνει την πόλη, την

μετατρέπουν στη δικιά τους παιδική χαρά

αφήνοντας αυθόρμητα και παντού το στίγμα

τους. Μαζί επιστρέφουν στο δρόμο και στις

ρίζες (στο πνεύμα και στο real fun) του γκραφίτι μερικοί πιο «ηλικιωμένοι» writers, με

μεγαλύτερο πάθος από ποτέ. Με σιγουριά λέω ότι είναι ευχάριστο μήνυμα, παρά την

«ασχήμια», την ενοχλητική αυθαιρεσία τους και τον οπτικό θόρυβο που παράγουν (άραγε

πόσο πιο άσχημο ή μεγαλύτερο από τις διαφημιστικές πινακίδες, τις αφίσες, τις

επιγραφές των καταστημάτων, και τα ίδια τα κτίρια της πόλης;). Όποιος θεωρεί ότι του

αρέσει το γκραφίτι και η street art , δεν δικαιούται να μην αποδέχεται τις υπογραφές, τα

Page 49: Η Ιστορία του graffiti - Αρχικήexarchia4ever.weebly.com/uploads/2/1/0/4/21044446/graffiti... · 1 ο ΜΕΡΟΣ ... Σους ρόμους ης Ευρώπης/Αμρικής

τεράστια ασημένια ή πολύχρωμα γράμματα, τα βαμμένα παράθυρα των τρένων, τα

«θρόου-απ» ή τις επιθετικές φιγούρες. Το tagging και το bombing εξακολουθούν να είναι

το άλφα και βήτα του γκραφίτι, αλλά και συντηρούν το μύθο του. Από αυτά ξεκίνησαν

όλα, με αυτά γαλουχούνται οι έφηβοι writers-μελλοντικοί καλλιτέχνες, και είναι αξίες

που εξασφαλίζουν τη συνέχεια της πρακτικής του.

Τώρα, φοβούμενος την παγίδα του ρόλου του κριτικού, θα παρατηρούσα ότι δεν

μπορούμε να μιλάμε τόσο για τοπικό στυλ, όμως έτσι κι αλλιώς διανύουμε περίοδο που

οι επεμβάσεις και τα γκραφίτι παγκοσμίως δεν έχουν έντονα τοπικά χαρακτηριστικά,

αλλά πιο «οικουμενικά», και μπορείς να συναντήσεις κάθε είδους διαφορετικό στυλ σε

κάθε περιοχή του κόσμου, χωρίς να μπορείς να πεις με μεγάλη ευκολία πια πού είναι.

Στην Ελλάδα υπάρχει εξαιρετικά αυξημένη κινητικότητα σε όλες τις εκδοχές του

γκραφίτι και της street art. Υπάρχουν λαμπρές δουλειές και πορείες, αφοσιωμένοι writers

και έργα τα οποία ακόμη και αν τα έβλεπες στο εξωτερικό, θα τα ξεχώριζες. Βέβαια, μία

δυσάρεστη οπτική βλέπει το γενικότερο επίπεδο του γκραφίτι, της παιδείας του και της

κοινωνίας του στην Ελλάδα να μην είναι πολύ σπουδαίο, και να κυμαίνεται σε αυτό που

λίγο πολύ βρίσκονται και οι υπόλοιπες τέχνες μας στο παγκόσμιο στερέωμα, το οποίο

κατά κανόνα ακολουθούν χωρίς να πρωτοπορούν. Μπορεί ίσως να βρίσκεται λίγο πιο

«πάνω» από ότι οι άλλες τέχνες στις άτυπες κατατάξεις και τίποτα δεν αποκλείει την

διαφορά στο μέλλον.

Κλείνοντας αναρωτιέμαι: Θα μπορούσε κανείς να προβλέψει ή να προτείνει κάτι για την

εξέλιξη ενός φαινόμενου που έτσι και αλλιώς μέχρι τώρα εξελισσόταν πέρα από τον

έλεγχο οποιουδήποτε; Όπως έχει φανεί μέχρι τώρα, δεν είναι καθόλου εύκολο, αν όχι

αδύνατο, όπως βέβαια είναι αδύναμες στην απήχησή τους και οι θεωρητικές διατυπώσεις

και με διαφορά σε σχέση με παλιότερα, ότι σήμερα βρισκόμαστε σε ένα σημείο που η

αγορά ασκεί πιθανώς μεγαλύτερη επιρροή από αυτήν που η κοινωνία των writers και του

αληθινού γκραφίτι μπορεί να αντέξει.

Αν όμως θα έπρεπε να έχω μία θέση μέσα από το βήμα που μου δίνεται, θα πρότεινα

προσεκτικές κινήσεις και εσωστρέφεια από τη μεριά των writers. Εσωστρέφεια, γιατί

παρότι μόνο εσωστρέφεια δεν είναι να ζωγραφίζεις-βάφεις-γράφεις (με άδεια ή χωρίς)

μικρές, μεγάλες ή τεράστιες επιφάνειες, αυτός ο νεανικός πολιτισμός-μορφή τέχνης κατ’

αυτόν τον τρόπο ξεκίνησε, έτσι μεγάλωσε και μόνο έτσι θα μπορούσε να διατηρεί τον

σεβασμό των εξωτερικών παρατηρητών αλλά και των περισσότερων καινούριων και

παλιών writers. Εσωστρέφεια μπορεί να σημαίνει δημιουργία καταστάσεων από τους

ίδιους του writers, με λιγότερη ή καμία μεσολάβηση, με ελάχιστη ή καθόλου χορηγία.

Επίσης, εξαιρετική σοβαρότητα και υπευθυνότητα και σχετική εγκράτεια όταν πρόκειται

να δημοσιοποιήσουν τη δουλειά τους σε πλαίσιο εκτός του δρόμου, όπως επίσης σοβαρή

και υπεύθυνη αντιμετώπιση και παροχή ελευθεριών στον καλλιτέχνη από μεριάς

διοργανωτών-επιμελητών εκθέσεων και εκδηλώσεων. Οι πρώτοι για να διαφυλάξουν να

σεβαστούν και να προστατεύσουν την κουλτούρα τους (ή έστω την κουλτούρα από την

οποία προέρχονται) και την αυθεντικότητα της τέχνης τους και της τεχνοτροπίας τους, οι

δεύτεροι για να μην καταναλώσουν λαίμαργα το «καινούριο» φρούτο της street art , τις

Page 50: Η Ιστορία του graffiti - Αρχικήexarchia4ever.weebly.com/uploads/2/1/0/4/21044446/graffiti... · 1 ο ΜΕΡΟΣ ... Σους ρόμους ης Ευρώπης/Αμρικής

αναφορές στο γκραφίτι ή το γκραφίτι το ίδιο, και τελικά τους δώσουν «τρέντι»

χαρακτηριστικά, πλαδαρή και καθαρά εμπορεύσιμη υπόσταση, και εντέλει τα

καταστήσουν αναλώσιμα.»

Ένα άρθρο του Ορέστη Πάγκαλου σχετικά με το γκράφιτι και την εξέλιξή του που μας

τράβηξε το ενδιαφέρον από τη σελίδα:

http://www.kaput.gr/gr/01/%CF%83%CF%87%CE%B5%CF%84%CE%B9%CE%B

A%CE%AC-%CE%BC%CE%B5-%CF%84%CE%BF-

%CE%B3%CE%BA%CF%81%CE%B1%CF%86%CE%AF%CF%84%CE%B9-

%CF%84%CE%B7-street-art/

Page 51: Η Ιστορία του graffiti - Αρχικήexarchia4ever.weebly.com/uploads/2/1/0/4/21044446/graffiti... · 1 ο ΜΕΡΟΣ ... Σους ρόμους ης Ευρώπης/Αμρικής

Street Art Η Street Art αναπτύσσεται σε δημόσιους χώρους και περιλαμβάνει μια ποικιλία

μορφών και τεχνικών. Τα wheat pasting, sticker bombing, stencil graffiti, poster art,

οι υπαίθριες προβολές και εγκαταστάσεις, η χρήση μικτών τεχνικών, η παραποίηση

οδικών σημάτων κ.α. περιλαμβάνονται σε αυτό που ονομάζουμε με μια λέξη σήμερα,

street art. Το Graffiti είναι σίγουρα ο μεγάλος εκπρόσωπος της Street Art.

Page 52: Η Ιστορία του graffiti - Αρχικήexarchia4ever.weebly.com/uploads/2/1/0/4/21044446/graffiti... · 1 ο ΜΕΡΟΣ ... Σους ρόμους ης Ευρώπης/Αμρικής
Page 53: Η Ιστορία του graffiti - Αρχικήexarchia4ever.weebly.com/uploads/2/1/0/4/21044446/graffiti... · 1 ο ΜΕΡΟΣ ... Σους ρόμους ης Ευρώπης/Αμρικής

Συνθήματα στους τοίχους Μια βόλτα στην πόλη της Αθήνας είναι αρκετή για γευτείς την

''τέχνη του δρόμου''. Τα βλέπουμε συχνά σε τοίχους δημοτικών, λυκείων,

πανεπιστημίων, καταστημάτων, σε στενά, σε δρόμους... Άλλες φορές μας

εντυπωσιάζουν, άλλες απλά τα προσπερνάμε και άλλες δεν τα καταλαβαίνουμε... Τα

συνθήματα στους τοίχους είναι ένας τρόπος έκφρασης όταν δεν μπορεί να ακουστεί

αλλιώς η γνώμη του ατόμου που τα γράφει....

https://www.youtube.com/watch?x-yt-cl=84503534&v=6et-kZoR_NI&x-yt-

ts=1421914688

«Από πολύ μικρή ηλικία θυμάμαι ότι μου τραβούσαν ιδιαίτερα την προσοχή τα

εκατοντάδες γκράφιτι που έβλεπα στους τοίχους, τα συνθήματα και πολλές φορές

αυτά τα συνθήματα μάλιστα ήταν σημείο κατατεθέν για να ξεχωρίσω ένα μέρος από

άλλο ή να προσανατολιστώ. Παιδί της πόλης συχνά θα ρωτούσα τους γονείς μου τι

σημαίνει αυτό ή πού αναφέρεται το άλλο με την ίδια φυσικότητα που τα παιδιά στα

χωριά απορούν για τα ζωάκια που βλέπουν τριγύρω.

Τι εκφράζουν όμως όλα αυτά που κατά καιρούς γράφονται στον τοίχο; Είναι τυχαία ή

αξίζουν μία ανάλυση και μία πιο κοινωνιολογική

προσέγγιση; Από την δεκαετία του ’70 το

ενδιαφέρον πολλών ψυχολόγων έχει εστιαστεί στα

συνθήματα που αναγράφονται σε δημόσια και

ιδιωτικά κτίρια ακόμη και σε δημόσιες τουαλέτες ή

αντίστοιχες μαγαζιών που πολλές φορές οι πόρτες

τους μοιάζουν με πίνακες του εξπρεσιονιστικού

κινήματος.

Όπως σε κάθε άλλο αντικείμενο του πεδίου της

ψυχολογίας, μία σειρά από θεωρίες και

προσεγγίσεις έχουν εισαχθεί, κατηγοριοποιώντας

τις έρευνες είτε με πολιτισμικά και κοινωνικά

κριτήρια, είτε αναλύοντάς τα με βάση το φύλο ή

την γλώσσα που χρησιμοποιούν.

Μία από τις πιο σημαντικές κατηγοριοποιήσεις και

θεωρίες κατά τη γνώμη μου έγινε από την Blume

(1985) η οποία εισήγαγε ένα μοντέλο με δύο γενικές κατηγορίες και συνολικά 8

υποκατηγορίες αυτών σχετικά με τα κίνητρα που σχετίζονται με τα γκράφιτι και τα

συνθήματα στους τοίχους.

Πιο συγκεκριμένα, υποστηρίζει πως οι δύο μεγάλες κατηγορίες είναι από τη μία το

κίνητρο για μία μαζική και ανακλαστική επικοινωνίας ενώ από την άλλη η δημόσια

έκφραση μίας κατηγορικής και ατομικής επικοινωνίας. Στην πρώτη κατηγορία

ανήκουν 5 υποκατηγορίες οι οποίες απαρτίζονται από τα εξής κίνητρα:

Την ανάγκη απόδειξης της ύπαρξης του ατόμου

Την ανάγκη να εκφράσει κάποιος τον εαυτό του

Την πιστοποίηση της ταυτότητας κάποιου (πολιτικής/κομματικής/οπαδικής)

Την ικανοποίηση από την δημιουργία και τις εικαστικές τέχνες

Τη βαρεμάρα

Στη δεύτερη μεγάλη κατηγορία της κατηγορικής και ατομικής επικοινωνίας ανήκουν

τρεις υποκατηγορίες:

Η έκφραση κριτικής, διαμαρτυρίας, συμφωνίας ή αποδοκιμασίας

Η οριοθέτηση περιοχών

Η αναζήτηση επαφών

Page 54: Η Ιστορία του graffiti - Αρχικήexarchia4ever.weebly.com/uploads/2/1/0/4/21044446/graffiti... · 1 ο ΜΕΡΟΣ ... Σους ρόμους ης Ευρώπης/Αμρικής

Όπως και να είναι στην πραγματικότητα, είναι ένα πεδίο ιδιαίτερα ενδιαφέρον για την

κοινωνική και πολιτισμική έκφραση, ιδιαίτερα στις μεγαλουπόλεις. Πρέπει να

παραδεχθώ πως κάποιες από τις πιο σοκαριστικά αληθινές προτάσεις τις έχω

διαβάσει σε κάποιον από αυτούς τους τοίχους. Άλλωστε, πόσο πιο όμορφα θα ήταν

τα γκρι κτίρια αν όμορφα σχεδιασμένα γκράφιτι κάλυπταν το τσιμέντο τους;»

Ένα άρθρο της Στέλλα Καραπά

http://apsychologist.blogspot.gr/2012/06/v-behaviorurldefaultvmlo.html

Page 55: Η Ιστορία του graffiti - Αρχικήexarchia4ever.weebly.com/uploads/2/1/0/4/21044446/graffiti... · 1 ο ΜΕΡΟΣ ... Σους ρόμους ης Ευρώπης/Αμρικής

H ιστορία του Graffiti ταυτίζεται με εκείνη των αρχαίων επιγραφών. Μια μορφή

graffiti συναντάμε σε αρχαίους τάφους, στα ερείπια ιστορικών πόλεων όπως η Ρώμη

και η Πομπηία, καθώς επίσης (κατά κόρον) σε χριστιανικές κατακόμβες. Σήμερα οι

κοινωνίες αντιλαμβάνονται το graffiti σαν μορφή βανδαλισμού και στις περισσότερες

χώρες διώκεται ποινικά.

Η αρχέγονη μορφή του ανάγεται στα 30.000 π.χ. περίπου, όταν ο προϊστορικός

άνθρωπος ζωγραφίζει σε σπήλαια χρησιμοποιώντας κόκκαλα ζώων και πρωτόγονες

χρωστικές ύλες. Αυτές οι δημιουργίες γίνονταν συχνά με τρόπο τελετουργικό, σε

τοποθεσίες που αποτελούσαν «άβατο» για τους μη μυημένους.

Τις περισσότερες φορές αποτύπωναν στους τοίχους σπηλαίων εικόνες από τη ζωή

των ζώων και από κυνηγετικές εκστρατείες. Αυτή η μορφή πρώιμου graffiti συνέβαλε

στο να φωτιστεί κατά πολύ το τοπίο, σχετικά με τον τρόπο ζωής του προϊστορικού

ανθρώπου. Για παράδειγμα η “Σαφαϊτική” μια πρωτογενής αραβική διάλεκτος, δε θα

ήταν γνωστή χωρίς τις σπηλαιογραφίες. Το graffiti στην Αρχαία Ελλάδα και τη

Ρώμη: Το πρώτο δείγμα “graffiti” στην Αρχαία Ελλάδα συναντάμε στην Έφεσο.

Η ανασκαφή της Πομπηίας που καταπλακώθηκε από τον Βεζούβιο φέρνει στο φως

πολλές ενδείξεις για τη σημασία της τοιχογραφίας “graffiti” κατά τη ρωμαϊκή εποχή.

Βλαστήμιες, ξόρκια, πολιτικά συνθήματα ακόμα και ερωτικοί στίχοι γράφονται στους

τοίχους της προχριστιανικής Ρώμης.

Page 56: Η Ιστορία του graffiti - Αρχικήexarchia4ever.weebly.com/uploads/2/1/0/4/21044446/graffiti... · 1 ο ΜΕΡΟΣ ... Σους ρόμους ης Ευρώπης/Αμρικής

Ζωγραφίζοντας με… φως!

Ο Michael Bosanko είναι ένα καλλιτέχνης και φωτογράφος από το Κάρντιφ της

Ουαλλίας, που χρησιμοποιεί μια

πρωτότυπη τεχνική για να δημιουργεί.

Στήνει τη φωτογραφική του μηχανή και

ζωγραφίζει με καμβά το μαύρο πέπλο της

νύχτας και πινέλο φακούς και πυρσούς.

Ουσιαστικά φτιάχνει ένα γκράφιτι στο

σκοτάδι χρησιμοποιώντας το φως.

Μάλιστα όπως ο ίδιος δηλώνει

απέκτησε την έμπνευσή του

φωτογραφίζοντας το φεγγάρι σε ένα

ελληνικό νησί. Είναι λίγο δύσκολο να

καταλάβουμε πως ακριβώς παράγει το

τελικό αποτέλεσμα αλλά εύκολο να εντυπωσιαστούμε από αυτό.

Τα γκράφιτι αλληλεπιδρούν με τη φύση!

Συνήθως η πολεοδομία και η αστική αρχιτεκτονική δεν τα πάνε και τόσο καλά με τη

φύση, ωστόσο όταν αποφασίσουν να συμπράξουν αυτή η

συνεργασία μπορεί να δημιουργήσει κάτι πραγματικά

ξεχωριστό και μοναδικό. Μιλάμε για καλλιτέχνες του

δρόμου που ενσωματώνουν στοιχεία της φύσης στα

γκράφιτι που δημιουργούν σε τοίχους και δρόμους,

εντυπωσιάζοντας με το αποτέλεσμα.

Page 57: Η Ιστορία του graffiti - Αρχικήexarchia4ever.weebly.com/uploads/2/1/0/4/21044446/graffiti... · 1 ο ΜΕΡΟΣ ... Σους ρόμους ης Ευρώπης/Αμρικής

Ένα… ημιτελές δωμάτιο ξενοδοχείου

Ο διεθνώς αναγνωρισμένος graffiti artist Tilt έχει μόλις ανακοινώσει ότι

ολοκλήρωσε τη δουλειά του σε ένα δωμάτιο του ξενοδοχείου «Au Vieux Panier» στη

Μασσαλία της Γαλλίας, όταν οι θαμώνες κοιτάζονται περίεργα μεταξύ τους και

αναρωτιούνται το προφανές: «Κατά το ήμισυ; Αυτό μοιάζει ημιτελές»!

Κάπως έτσι έχουν τα πράγματα σε αυτό το ξενοδοχείο, όπου κάθε χρόνο οι ιδιοκτήτες

αναθέτουν σε κάποιον καλλιτέχνη να «ανακατασκευάσει» ένα από τα πέντε δωμάτια,

αφήνοντας στη δική του «διακριτική ευχέρεια» το αποτέλεσμα, αφού πρώτα, βέβαια,

του δώσουν έναν τίτλο!

Έτσι ο Tilt έπρεπε για φέτος να δημιουργήσει το «The Panic Room»! Τι πιο έυκολο

γι’ αυτόν, λοιπόν, από το να αφήσει τη φαντασία του να… οργιάσει, καταλήγοντας σε

ένα πρωτότυπο αποτέλεσμα: Το περίφημο «ημιτελές» δωμάτιο! Ή τουλάχιστον αυτό

που φαίνεται έτσι. Γιατί, βέβαια, ο καλλιτέχνης δεν άφησε το δωμάτιο

μισοτελειωμένο, απλώς αποφάσισε να δημιουργήσει… πανικό, ζωγραφίζοντας

έντονα γκράφιτι στο μισό χώρο, ενώ το υπόλοιπο δωμάτιο το έβαψε κάτασπρο

Κουρτίνες, κρεβάτια, σκεπάσματα, καθρέφτες, ντουλάπες, ακόμη φλιτζάνια και

μολύβια βάφτηκαν κατά το ήμισυ, δίνοντας την εντύπωση… της σύγχυσης στον

ένοικο! Άλλωστε, πανικό ήθελε να δημιουργήσει ο άνθρωπος και το πέτυχε…

Page 58: Η Ιστορία του graffiti - Αρχικήexarchia4ever.weebly.com/uploads/2/1/0/4/21044446/graffiti... · 1 ο ΜΕΡΟΣ ... Σους ρόμους ης Ευρώπης/Αμρικής

Τεχνοτροπίες για graffiti Οι τεχνοτροπίες είναι ειδικές τεχνικές βαψίματος που ξεφεύγουν από τον τυπικό,

συνηθισμένο τρόπο ελαιοχρωματισμού.

Είναι σύνθετες μέθοδοι διακόσμησης

τοίχων, που εφαρμόζουμε με σχέδιο και

μπορούν να προσφέρουν εντυπωσιακά

αποτελέσματα. Απλές ή πολύπλοκες,

διακριτικές ή εκκεντρικές, οι τεχνοτροπίες

βαψίματος, διαφέρουν τόσο ως προς το

βαθμό δυσκολίας όσο και ως προς το

αποτέλεσμα που έχουν σκοπό να

αποδώσουν. Άλλες φορές την αίσθηση και

την υφή υλικών (ξύλου, μετάλλου) άλλες

την εντύπωση παλαίωσης και ωρίμανσης του χώρου και άλλες την ψευδαίσθηση του

βάθους και του ανάγλυφου σε επίπεδες επιφάνειες. Μια τεχνοτροπία βαψίματος

τοίχων μπορεί να κάνει τις τελικές επιφάνειες να είναι εντελώς λείες η μπορεί να

είναι τραχιές, δίνοντας μια αμμώδη υφή.

Πασχίζοντας καθημερινά να εμπλουτίζουμε την δουλειά μας με καινοτόμες

προτάσεις τεχνοτροπίας τοίχου χρησιμοποιούμε παλιές και νέες μεθόδους αλλά και

σύγχρονα υλικά με στόχο πάντα να ομορφαίνουμε τον χώρο σας .Η Art wall

ακολουθώντας τους κανόνες των διεθνών αρχιτεκτονικών εφαρμογών διακόσμησης

χώρων χρησιμοποιώντας παλιές και νέες μεθόδους, μαζί με σύγχρονα υλικά και

εργαλεία πλουτίζει καθημερινά την γκάμα της με καινοτόμες προτάσεις διακόσμησης

χώρων.

http://www.artwall.gr/category.php?c=4&l=1&title=%CE%A4%CE%B5%CF%87%

CE%BD%CE%BF%CF%84%CF%81%CE%BF%CF%80%CE%AF%CE%B5%CF

%82%20%CE%A4%CE%BF%CE%AF%CF%87%CF%89%CE%BD%20.%20T%C

E%B5%CF%87%CE%BD%CE%BF%CF%84%CF%81%CE%BF%CF%80%CE%A

F%CE%B5%CF%82%20%CE%B2%CE%B1%CF%88%CE%AF%CE%BC%CE%

B1%CF%84%CE%BF%CF%82

Ποινές και τιμωρίες για το graffiti Σύμφωνα με ενημέρωση από την Αστυνομία, την 07-07-2014 στη Μύρινα της

Λήμνου, συνελήφθησαν από αστυνομικούς του

Αστυνομικού Τμήματος Μυρίνας, δύο νεαροί

ηλικίας 20, 22 ετών, σε βάρος των οποίων

σχηματίστηκε δικογραφία για κλοπή και για

φθορές ξένης ιδιοκτησίας.

Ειδικότερα, σήμερα τις πρώτες πρωινές ώρες, ο

20χρονος και ο 22χρονος, μπήκαν στο

κατάστημα ενός 45χρονου στη Μύρινα,

σπάζοντας με πέτρα τη βιτρίνα του και

αφαίρεσαν διάφορα σπρέι χρωμάτων, τα οποία

όπως προέκυψε, θα χρησιμοποιούσαν για το

χρωματισμό τοίχων (γκράφιτι).

Ακολούθως, οι δύο δράστες προκάλεσαν φθορές

σε ένα ακόμη κατάστημα και μία οικία, στην ίδια

περιοχή.

http://www.newsbomb.gr/ellada/news/story/470298/lesvos-dyo-syllipseis-gia-gkrafiti-

se-toihoys#ixzz3JhHf97O7

Page 59: Η Ιστορία του graffiti - Αρχικήexarchia4ever.weebly.com/uploads/2/1/0/4/21044446/graffiti... · 1 ο ΜΕΡΟΣ ... Σους ρόμους ης Ευρώπης/Αμρικής

Πρέπει να νομιμοποιηθεί το γκράφιτι; Στις μέρες μας όλο και περισσότεροι ασχολούνται ή αποδέχονται το γκράφιτι και

εναντιώνονται στην ποινικοποίησή του.

Θεωρούν το γκράφιτι σύγχρονη μορφή τέχνης

Διακοσμούν με γκράφιτι τους τοίχους των σπιτιών τους

Πολλοί δήμοι χρησιμοποιούν το γκράφιτι για αισθητικούς σκοπούς

Κάθε χρόνο γίνονται πολλά φεστιβάλ και εκθέσεις γκράφιτι

Το γκράφιτι σταδιακά περνάει από την παρανομία στην κοινωνική αποδοχή

Πολλές φορές το graffiti θεωρείται ως είδος βανδαλισμού, καθώς μπορεί να

καταστρέψει φρεσκοβαμένα κτήρια ή άλλους χώρους, δημόσιους ή ιδιωτικούς.

Βέβαια από πολύ παλιά παρατηρούνται τα graffiti σε διάφορες μορφές. Κατά την

προϊστορική περίοδο ως τοιχογραφίες, κατά την αρχαιότητα σκαλισμένα πάνω σε

μάρμαρα και πέτρινους τοίχους και φυσικά στη σημερινή εποχή πάνω σε τοίχους,

μάντρες, κάδους σκουπιδιών, μνημεία και πολλά άλλα μέρη που ίσως κάποιος να μην

μπορούσε να φανταστεί, ως ζωγραφιές ή συνθήματα. Από την πλευρά των writers τα

graffiti είναι ένα είδος τέχνης και τρόπος έκφρασης συναισθημάτων, ιδέων και

ανησυχιών. Πιστεύουν όμως το ίδιο και όσοι δεν ασχολούνται με αυτό; Πολλοί

υποστηρίζουν ότι τα graffiti είναι απλές μουτζούρες

Κάθε μορφή τέχνης έχει την τάση να ψάχνει να βρει το όμοιό της και σε άλλες

εποχές. Έτσι συνηθίζουν να λένε ότι τα πρώτα

γκράφιτι ήταν οι βραχογραφείες που έκανε ο πρω-

τόγονος άνθρωπος. Παρ’ όλα αυτά η σύγχρονη

ιστορία του γκάφιτι ξεκινά από τη δεκαετία του

‘70 στις υποβαθμισμένες συνοικίες της Νέας

Υόρκης. Από κίνηση αυτοεπιβεβαίωσης αρχικά

του γράφοντος με ιδιαίτερο τρόπο την υπογραφή

του, έχει φτάσει σήμερα να αποτελεί τρόπο

διαχείρισης του υποβαθμισμένου - και όχι μόνο -

αστικού τοπίου, με μεγάλη ποικιλία τεχνικών,

αφού συναντήθηκε με τη μεξικάνικη παράδοση

των murales (μεγάλες τοιχογραφίες δρόμου).

Σήμερα πλέον μιλάμε για street art, τέχνη του

δρόμου, η οποία μεταχειρίζεται ποικίλα μέσα,

πέραν της ζωγραφικής. Μέσα από μόνιμες ή και εφήμερες δράσεις ξαναδίνει στην

πόλη το χαμένο προσωπικό στοιχείο και το ιδιαίτερο πολιτιστικό νόημα. Μάλιστα,

πλέον συχνά εξαλείφεται και το στοιχείο του βανδαλισμού, με τεχνικές όπως το

reverse graffiti, όπου ο καλλιτέχνης καθαρίζει λερωμένους τοίχους της πόλης

επιλεκτικά, για να συνθέσει το έργο του.

Page 60: Η Ιστορία του graffiti - Αρχικήexarchia4ever.weebly.com/uploads/2/1/0/4/21044446/graffiti... · 1 ο ΜΕΡΟΣ ... Σους ρόμους ης Ευρώπης/Αμρικής

Το graffiti είναι ένα ανερχόμενο νεανικό κίνημα που παρατηρείται στις τελευταίες

δύο με τρεις δεκαετίες. Είναι η τέχνη του δρόμου. Κάποιοι θεωρούν πως τα grafitti

είναι μία αντίδραση στο κατεστημένο, στην ησυχία των κατοίκων της πόλης, στη

μουντάδα των τοίχων… Ως αυθόρμητη εικαστική έκφραση εντάσσεται αυτόματα στο

φαινόμενο της σύγχρονης λαϊκής κουλτούρας των μεγάλων πληθυσμιακών αστικών

κέντρων. Η αρχή αυτού του «κινήματος» παίρνει μέρος στη Νέα Υόρκη γύρω στο 60

με 70.

Σίγουρα η τέχνη των γκράφιτι έχει πολλά κίνητρα. Υπάρχουν αρχικά νέοι που έχουν

καλλιτεχνικές τάσεις οι όποιοι μέσα από τα γκράφιτι εκφράζουν τα συναισθήματα

τους, τις ανησυχίες και γενικά τον εσωτερικό τους κόσμο. Παράλληλα, οι ζωγραφιές

και τα μηνύματα στους δρόμους είναι ένα μέσο φυγής από το άγχος και τα

προβλήματα τις νέας γενιάς. Επίσης τα γκράφιτι είναι ένα μέσο αντίδρασης στο

κατεστημένο. Νέοι δηλαδή χαράζουν μηνύματα καταγγέλλοντας την πολιτεία για τη

φτώχια, την ανεργία. Επιπλέον πολλοί είναι αυτοί που με τα γκράφιτι στέλνουν

μηνύματα ερωτικά ή δικαιολογούνται λέγοντας πως δίνουν χρώμα, ζωντάνια στο

γκρίζο φόντο και τσιμέντο των μεγαλουπόλεων.

Στην κατοχική Ελλάδα, στη μεταπολεμική περίοδο και ιδιαίτερα στη χούντα, το

σύνθημα πήρε τη μορφή της αντίστασης. Η μεταπολίτευση χαρακτηρίστηκε από

πολιτικά συνθήματα, με πιο αντιπροσωπευτικό εκείνο που εκφράζει την

αναρχοαυτόνομη αντίληψη. Σήμερα

ρατσιστικά, οικολογικά, αναρχικά

συνθήματα, συνθήματα γηπέδου,

θρησκευτικά, συνεχίζουν την παρουσία τους,

στους τοίχους των ελληνικών πόλεων. To

graffiti ανδρώθηκε στην Ελλάδα από

Page 61: Η Ιστορία του graffiti - Αρχικήexarchia4ever.weebly.com/uploads/2/1/0/4/21044446/graffiti... · 1 ο ΜΕΡΟΣ ... Σους ρόμους ης Ευρώπης/Αμρικής

κλειστές ομάδες (crew), οι οποίες δημιούργησαν τα πρώτα Graffiti στα τρένα των

ΗΣΑΠ και του ΟΣΕ στις αρχές του '90. Τα πρώτα ακούσματα της ραπ μουσικής, το

πρώτο hiphop συγκρότημα (TXC), η έλευση των περιοδικών, των βιβλίων

(«Spraycan Art») και των σπρέι, τους έδωσαν τη δυνατότητα να αποκτήσουν ένα

ακόμη δέλεαρ. Ακολούθησαν επισκέψεις ξένων writers, (Colorz, Bez κλπ) το 1992-

93, οι οποίοι βοήθησαν τα νέα μέλη με την εμπειρία τους. Τα σχολικά κτίρια

αποτέλεσαν τις προσφορότερες επιφάνειες για τη δημιουργία και παρουσίαση των

έργων και η μίμηση από πολλούς νεαρούς δεν άργησε. Oπως δεν άργησαν και οι

αντιδράσεις, με απειλές για αποβολές και κατηγορίες για βανδαλισμούς. Σήμερα η

φύλαξη των σχολείων επιτρέπει μόνον παρεμβάσεις που γίνονται κατόπιν αιτήσεως

και εγκρίσεως.

Τα βαγόνια των ΗΣΑΠ και του ΟΣΕ δέχτηκαν και αυτά τις πρώτες πινελιές των

writers και οι «επεμβάσεις» συνεχίζονται και σήμερα. Το μετρό «παίρνει σειρά»,

αποτελώντας το μεγαλύτερο δέλεαρ για τους παράνομους writers, οι οποίοι

«βρίσκουν τον δρόμο ζωγραφίζοντας τις επιθυμίες τους». Τα έργα τους όμως δεν

εμφανίστηκαν ποτέ μπροστά στα μάτια των επιβατών, αφού τα βαγόνια αποσύρονταν

και καθαρίζονταν άμεσα. Πώς αντιμετωπίζεται σήμερα: Το graffiti συνεχίζει τον

δρόμο του και στην Ελλάδα με εκδηλώσεις να ανάβουν «φλόγες» και νέες ομάδες να

δημιουργούνται, προσωπικές πρωτοβουλίες να ομορφαίνουν χώρους μακριά από τη

δημοσιότητα κ.λπ. Χωρίς να διαφέρουν σε τίποτα από το εξωτερικό, οι αντιδράσεις

του ελληνικού κοινού ποικίλλουν: άλλοι το θεωρούν βανδαλισμό, άλλοι τέχνη και

άλλοι απλώς graffiti.

Το συμπέρασμα στο οποίο τελικά καταλήξαμε είναι ότι ο καθένας έχει δίκιο από την

πλευρά του. Για τους writers το graffiti είναι όντως μια μορφή τέχνης για τους

υπόλοιπους όμως ίσως είναι ένα είδος βανδαλισμού και αυτή η «κόντρα» θα

παραμένει κατά τη διάρκεια των χρόνων με τους μεν να το υποστηρίζουν και τους δε

να αντιτίθενται σε αυτό.

GRAFFITI – ΑΝΤΙΔΡΑΣΗ

«Σκληρή η αντίδραση για το Graff. Οι νέοι «βρωμίζουν» τον χώρο με χρώματα , ενώ

οι νομοταγείς πολίτες «ξεφορτώνονται» με άνεση , πλαστικά ποτήρια, κουτιά από

τσιγάρα, έντυπα, μυριάδες γόπες … Ακόμη και ο τύπος

περιγράφει τους writers ως παιδιά «χαμένα». Τους

ρώτησαν αν θέλουν να κατοικούν σ’ αυτό που δεν

μπορούν να αποδράσουν; Στην αβίωτη απάνθρωπη

πόλη; Οι writers είναι ευφάνταστοι νέοι καλλιτέχνες

και όχι επιπόλαιοι και αντιδραστικοί όπως τους

περιγράφουν ορισμένοι – δυστυχώς και εκπαιδευτικοί.

Θα επέλεγαν να πασαλείβουν τα πάντα αντί να

δημιουργούν έργα έστω με τύχη εφήμερη. Ο νέος

«επιστρατεύει» ποικιλόχρωμα σπρέι και φαντασία,

λόγο και

στάση

ζωής

απέναντι

στο γκρίζο τοίχο του οποίου ο

περίγυρος του τον θέλει γκρίζο

«καθαρό» ή τον ανέχεται με τις μύριες

όσες αντιαισθητικές διαφημίσεις ή και

πολιτικές αφίσες. Δεν είναι τυχαίο ότι

Page 62: Η Ιστορία του graffiti - Αρχικήexarchia4ever.weebly.com/uploads/2/1/0/4/21044446/graffiti... · 1 ο ΜΕΡΟΣ ... Σους ρόμους ης Ευρώπης/Αμρικής

τα graffiti έχουν μια θεματολογία ευρεία, όπως, τον έρωτα, την αγάπη, την φιλία, την

λατρεία για κάποια ποδοσφαιρική ομάδα, το πάθος, την εκδίκηση ή και την

αδιαφορία προς το κατεστημένο, ζητώντας δραστικές αλλαγές. Η εικαστική μορφή

τους είναι αποκαλυπτική του συναισθηματικού κόσμουτου μαθητή. Λαβωμένες

καρδιές, ζώα, πρόσωπα, λουλούδια «απαγορευμένα», γεωμετρικά σχέδια,

περιπαιχτικά σχόλια με σχέδια… Είναι ένας τρόπος επικοινωνίας –έκφρασης αλά και

εκτόνωσης. Είναι κατάθεση σκέψης, φιλοσοφία για τη ζωή αλλά και αποκαλύπτουν

αρνητικά πρότυπα και ιδανικά. Είναι φωνές που περιγράφουν τα τοπία της ψυχής του

εφήβου. Από την οπτική των κοινωνικών επιστημών είναι ένα χρήσιμο εργαλείο γιατί

αντανακλούν το στίγμα της εποχής αλλά και της ψυχής των νέων. Αποκαλύπτουν την

αρχέγονη ανάγκη της έστω πρόσκαιρης ιδιοκτησίας.»

“ΑΠΕΝΑΝΤΙ ΣΤΑ GRAFFITI:

ΠΡΟΒΛΗΜΑΤΙΣΟΥ Ή ΑΠΛΑ ΧΑΜΟΓΕΛΑΣΕ.”

Ένα άρθρο του Θανάση Πάνου https://kolobooks.wordpress.com/2014/10/08/graff/

Επίλογος Ο όρος γκράφιτι, με τη μορφή που έχει καθιερωθεί σήμερα, παραπέμπει σε μια

νεανική μορφή τέχνης και τη σχετική κουλτούρα της. Εκφράζεται με τη χρήση σπρέι

για το γράψιμο γραμμάτων και ονομάτων πάνω σε τοίχους και άλλες επιφάνειες του

αστικού τοπίου ή ακόμα και για πιο περίτεχνες ζωγραφικές συνθέσεις (street art).

Ζώντας την τέχνη του γκράφιτι από κοντά, όλοι μας έχουμε συναντήσει πολλά στο

δρόμο μας. Κάποια με χυδαίο ή υβριστικό περιεχόμενο που μας αφήνουν αδιάφορους

και τα προσπερνάμε. Όμως τα καλόγουστα γκράφιτι προκαλούν την προσοχή, τον

θαυμασμό, το ενδιαφέρον μας και πολλές φορές μπορεί να στεκόμαστε μπροστά τους,

προσπαθώντας να τα ερμηνεύσουμε. Για μας αυτή είναι η μαγεία και η αξία τους.

Η τέχνη του δρόμου τρέφεται τις περισσότερες φορές από τη δυνατή επιθυμία των

καλλιτεχνών να αλλάξουν με τον τρόπο τους την άσχημη και μουντή όψη της πόλης,

ζωγραφίζοντας πολύχρωμες εικόνες σε διάφορα αστικά σημεία. Σε τοίχους,

προσόψεις κτηρίων και δρόμους με ένα σπρέι στο χέρι, οι καλλιτέχνες αλλάξουν τις

εικόνες και δημιουργούν μαγικά σκηνικά, μεταφέροντας πολλές φορές μέσω των

έργων τους σπουδαία μηνύματα

Επιλέξαμε το θέμα “Graffiti: Τέχνη ή Βανδαλισμός” διότι θεωρούμε ότι είναι μια

παρεξηγημένη τέχνη αλλά ο καθένας το βλέπει από την δική του οπτική γωνία και

μπορεί να εκφράσει την δική του άποψη. Μέσα από αυτό το θέμα μάθαμε τι είναι

ακριβώς το graffiti και πόσο δύσκολο είναι να υλοποιηθεί.

Το graffiti είναι παγκόσμιο φαινόμενο και για αυτό το λόγο διοργανώνονται κάθε

χρόνο φεστιβάλ και εκδηλώσεις. Ο καλλιτέχνης επιστρατεύει ποικιλόχρωμα σπρέι

και φαντασία λόγω της στάσης ζωής απέναντι στον γκρίζο τοίχο τον οποίο ο

περίγυρος τον θέλει με γκρι χρώμα , «καθαρό» ή τον ανέχεται με τις μύριες όσες

αντιαισθητικές διαφημίσεις ή και πολιτικές αφίσες.

Επίσης το graffiti στα μάτια των κοινωνικών επιστημών είναι ένα χρήσιμο εργαλείο

γιατί αντανακλά το στίγμα της εποχής και ψυχής των νέων. Ξεκινήσαμε την έρευνα

μας συλλέγοντας κάποιες πληροφορίες και εικόνες σχετικά με το graffiti και έπειτα

χωρισμένοι σε ομάδες, δημιουργήσαμε διάφορες εργασίες . Μας προβλημάτισαν οι

αντιφατικές απόψεις σχετικά με το αν είναι τέχνη ή βανδαλισμός και καταλήξαμε στο

ότι η απάντηση είναι προσωπική υπόθεση του κάθε ανθρώπου .

Page 63: Η Ιστορία του graffiti - Αρχικήexarchia4ever.weebly.com/uploads/2/1/0/4/21044446/graffiti... · 1 ο ΜΕΡΟΣ ... Σους ρόμους ης Ευρώπης/Αμρικής

Κατά την προσωπική μας άποψη λοιπόν θεωρούμε ότι είναι τέχνη και δίνει στην

γκρίζα πόλη μας χρώμα. Είναι ένας τρόπος επικοινωνίας, έκφρασης αλλά παράλληλα

εκτόνωσης.

Είναι κατάθεση σκέψης, φιλοσοφία ζωής αν και κάποιες φορές αποκαλύπτει

αρνητικά πρότυπα και ιδανικά.

Page 64: Η Ιστορία του graffiti - Αρχικήexarchia4ever.weebly.com/uploads/2/1/0/4/21044446/graffiti... · 1 ο ΜΕΡΟΣ ... Σους ρόμους ης Ευρώπης/Αμρικής

Αναξαγόρειο Γενικό Λύκειο Νέας Ερυθραίας Ερωτηματολόγιο

Ερευνητική εργασία τμήματος Α3

“ Graffiti: Τέχνη ή βανδαλισμός; ”

Σημειώστε ένα στο αντίστοιχο τετράγωνο κάθε ερώτησης.

Ηλικία: 15-25 25-50 51 και πάνω

Φύλλο: Γυναίκα Άντρας

1. Θεωρείτε ότι το γκράφιτι είναι ένα είδος τέχνης;

Ναι Όχι Όχι πάντα

2. Ποια είναι η γνώμη σας για το γκράφιτι;

Κακή Ουδέτερη Μέτρια Καλή

3. Έχετε δοκιμάσει να δημιουργήσετε ποτέ κάτι με γραφή γκράφιτι (έστω και σε

χαρτί);

Ναι Όχι

4. Μήπως ανήκετε σε κάποια ομάδα γκράφιτι;

Ναι Όχι

5. Πιστεύετε πως ένα Graffiti μπορεί να ομορφύνει ένα χώρο ή μια πόλη;

Ναι Όχι

Αν Ναι, θα διακοσμούσατε ποτέ ένα δικό σας χώρο με γκράφιτι; Ναι Όχι

6. Από το υπουργείο Παιδείας στηρίζεται το πρόγραμμα «Ζωγραφίζοντας Σχολικά

κτίρια» που γίνεται σε συνεργασία με μια ομάδα καλλιτεχνών γκράφιτι.

Πιστεύετε ότι το γκράφιτι σε σχολικά κτίρια επιδρά θετικά στα παιδιά;

Ναι Όχι

7. Πιστεύετε ότι τα γκράφιτι πρέπει να γίνονται σε:

Βαγόνια τρένων Μετρό Εγκαταλελειμμένα Κτίρια Τοίχους

Δρόμους

8. Έχετε επισκεφτεί κάποια από τις εκθέσεις γκράφιτι;

Ναι Όχι

9. Θεωρείτε ότι η δίωξη του γκράφιτι είναι δίκαιη και σωστή; Πρέπει να τιμωρούνται

όσοι συλλαμβάνονται να κάνουν γκράφιτι;

Ναι Όχι

Αν Όχι, πιστεύετε ότι πρέπει να νομιμοποιηθεί το γκράφιτι; Ναι Όχι

10. Πώς θα αντιδρούσατε αν βλέπατε να φτιάχνουν ένα Graffiti σε έναν ιδιωτικό

χώρο, στη γειτονιά σας;

Θετικά Αρνητικά Αδιάφορα

Page 65: Η Ιστορία του graffiti - Αρχικήexarchia4ever.weebly.com/uploads/2/1/0/4/21044446/graffiti... · 1 ο ΜΕΡΟΣ ... Σους ρόμους ης Ευρώπης/Αμρικής

Αποτελέσματα ερωτηματολογίου – Συμπεράσματα

Page 66: Η Ιστορία του graffiti - Αρχικήexarchia4ever.weebly.com/uploads/2/1/0/4/21044446/graffiti... · 1 ο ΜΕΡΟΣ ... Σους ρόμους ης Ευρώπης/Αμρικής

79%

21%

5. Πιστεύετε πως ένα Graffiti μπορεί να ομορφύνει ένα χώρο ή

μια πόλη;

NAI

OXI

59%

41%

Αν Ναι,θα διακοσμούσατε ποτέ ένα δικό σας χώρο με Graffiti;

NAI

OXI

6. Από το υπουργείο Παιδείας στηρίζεται το πρόγραμμα «Ζωγραφίζοντας Σχολικά κτίρια»

που γίνεται σε συνεργασία με μια ομάδα καλλιτεχνών γκράφιτι.

Page 67: Η Ιστορία του graffiti - Αρχικήexarchia4ever.weebly.com/uploads/2/1/0/4/21044446/graffiti... · 1 ο ΜΕΡΟΣ ... Σους ρόμους ης Ευρώπης/Αμρικής

27%

73%

9. Θεωρείτε ότι η δίωξη του γκράφιτι είναι δίκαιη και σωστή; Πρέπει να τιμωρούνται όσοι συλλαμβάνονται

να κάνουν γκράφιτι;

Ναι

Όχι

62%

38%

Αν Όχι, πιστεύετε ότι πρέπει να νομιμοποιηθεί το γκράφιτι;

Ναι

Όχι

Συμπεράσματα

Το ερωτηματολόγιο απαντήθηκε από 50 άτομα ηλικίας 15 ετών και άνω

Στην 1η ερώτηση “Θεωρείτε ότι το γκράφιτι είναι ένα είδος τέχνης;” διαπιστώνουμε

ότι πάνω από 80% θεωρείτε ότι είναι τέχνη και στη 2η ερώτηση “Ποια είναι η γνώμη

σας για το γκράφιτι; ” πάνω από το 80% των ερωτηθέντων έχει μέτρια ή καλή γνώμη.

Στην 3η ερώτηση “ Έχετε δοκιμάσει να δημιουργήσετε ποτέ κάτι με γραφή γκράφιτι

(έστω και σε χαρτί); ” παρατηρούμε ότι πάνω από τους μισούς έχουν δοκιμάσει να

σχεδιάσουν κάτι που να θυμίζει γκράφιτι γραφή.

Στην 4η ερώτηση “ Μήπως ανήκετε σε κάποια ομάδα γκράφιτι όπως ήταν

αναμενόμενο μόνο 3 άτομα δήλωσαν ότι ανήκουν σε ομάδα γκράφιτι.

Στην 5η ερώτηση “Πιστεύετε πως ένα Graffiti μπορεί να ομορφύνει ένα χώρο ή μια

πόλη;” σχεδόν το 80% δήλωσε ότι το πιστεύει και από αυτούς περίπου το 60% θα

διακοσμούσαν ένα δικό τους χώρο με γκράφιτι.

Στην 6η ερώτηση “Από το υπουργείο Παιδείας στηρίζεται το πρόγραμμα

«Ζωγραφίζοντας Σχολικά κτίρια» που γίνεται σε συνεργασία με μια ομάδα

καλλιτεχνών γκράφιτι. Πιστεύετε ότι το γκράφιτι σε σχολικά κτίρια επιδρά θετικά

στα παιδιά; ” περίπου το 80% απάντησε θετικά.

Page 68: Η Ιστορία του graffiti - Αρχικήexarchia4ever.weebly.com/uploads/2/1/0/4/21044446/graffiti... · 1 ο ΜΕΡΟΣ ... Σους ρόμους ης Ευρώπης/Αμρικής

Στην 7η ερώτηση “Πιστεύετε ότι τα γκράφιτι πρέπει να γίνονται σε: Βαγόνια τρένων,

Μετρό, Εγκαταλελειμμένα Κτίρια, Τοίχους, Δρόμους;” οι περισσότεροι προτίμησαν

τα Εγκαταλελειμμένα Κτίρια

Στην 8η ερώτηση “Έχετε επισκεφτεί κάποια από τις εκθέσεις γκράφιτι; ” σχεδόν το

80% απάντησε θετικά.

Στην 9η ερώτηση “Θεωρείτε ότι η δίωξη του γκράφιτι είναι δίκαιη και σωστή; Πρέπει

να τιμωρούνται όσοι συλλαμβάνονται να κάνουν γκράφιτι; ” το 73% απαντά Όχι και

από αυτούς το 62% πιστεύει ότι πρέπει να νομιμοποιηθεί το γκράφιτι.

Τέλος στη 10η ερώτηση “Πώς θα αντιδρούσατε αν βλέπατε να φτιάχνουν ένα Graffiti

σε έναν ιδιωτικό χώρο, στη γειτονιά σας; ” μόνο το 25% απαντά θετικά ενώ πάνω

από 40% απαντά αρνητικά.

Page 69: Η Ιστορία του graffiti - Αρχικήexarchia4ever.weebly.com/uploads/2/1/0/4/21044446/graffiti... · 1 ο ΜΕΡΟΣ ... Σους ρόμους ης Ευρώπης/Αμρικής

Κολάζ φωτογραφιών

Τα παρακάτω κολάζ φωτογραφιών δημιουργήθηκαν με το ελεύθερο λογισμικό από

την ιστοσελίδα: www.photovisi.com

Page 70: Η Ιστορία του graffiti - Αρχικήexarchia4ever.weebly.com/uploads/2/1/0/4/21044446/graffiti... · 1 ο ΜΕΡΟΣ ... Σους ρόμους ης Ευρώπης/Αμρικής
Page 71: Η Ιστορία του graffiti - Αρχικήexarchia4ever.weebly.com/uploads/2/1/0/4/21044446/graffiti... · 1 ο ΜΕΡΟΣ ... Σους ρόμους ης Ευρώπης/Αμρικής
Page 72: Η Ιστορία του graffiti - Αρχικήexarchia4ever.weebly.com/uploads/2/1/0/4/21044446/graffiti... · 1 ο ΜΕΡΟΣ ... Σους ρόμους ης Ευρώπης/Αμρικής
Page 73: Η Ιστορία του graffiti - Αρχικήexarchia4ever.weebly.com/uploads/2/1/0/4/21044446/graffiti... · 1 ο ΜΕΡΟΣ ... Σους ρόμους ης Ευρώπης/Αμρικής

Βίντεο για το Graffiti

Τα παρακάτω βιντεάκια δημιουργήθηκαν με το ελεύθερο λογισμικό που μπορείτε

να βρείτε στην ιστοσελίδα www.animoto.com

https://animoto.com/play/RlyqK3STo0XOmd1NoTC1OA?autostart=1

https://animoto.com/play/LZja0bYWvWQq4Bhb2V1Xwg?autostart=1

https://animoto.com/play/yA8hFFV7iSs6qk1SkawaHA?autostart=1

https://animoto.com/play/eVnbLsXyTu6f0JvY3QFzKw?autostart=1

https://animoto.com/play/UYCyy2UfDoss4bv3JVPUGA?autostart=1

https://animoto.com/play/7r0ftUUYdIGMtkgfss4xGg?autostart=1