Γραπτή Ερευνητική Εργασία

Θέμα: Μουσική και Λογοτεχνία Κινηματογράφου

Καθηγήτρια: Γαβριλάκη Κρυσταλλένια

Επιμέλεια: Δερμιτζάκη Τατιάνα

Δημοσθένους Άλκηστις

Δημοσθένους Λυδία

Καλογρίδου Μαργαρίτα

Τμήμα: Α΄2 Σχ. Έτος: 2015-2016

Περιεχόμενα

Εισαγωγή

Κεφάλαιο1 << Η εξέλιξη της μουσικής του κινηματογράφου >>

Κεφάλαιο 2 << Τα συστατικά της κινηματογραφικής μουσικής>>

Κεφάλαιο 3 <<Musical >>

Κεφάλαιο 4 << Σύνθεση κινηματογραφικής μουσικής >>

Κεφάλαιο 5 << Μουσική στον ελληνικό κινηματογράφο >>

Κεφάλαιο 6 << Νέος και ελληνικός κινηματογράφος >>

Κεφάλαιο 7 << Συνθέτες κινηματογραφικής μουσικής >>

Κεφάλαιο 8 << Λογοτεχνία κινηματογράφου >>

Κεφάλαιο 9 << Διηγήματα που έγιναν ταινίες >>

Βιβλιογραφία

Εισαγωγή

Μουσική. Θα ξεκινήσουμε με μία ετυμολογική προσέγγιση του ελληνικού όρου ‘μουσική’, που στη συνέχεια έγινε λατινικός και κατ’ επέκταση πανευρωπαϊκός. Η λέξη Μουσική προέρχεται από τις Μούσες, τις εννέα αρχαίες ελληνικές θεότητες των τεχνών, τις κόρες της Μνημοσύνης (μνήμη) και του Δία. Κάποτε η μουσική λειτουργούσε μόνον με βάση την ακουστική μνήμη, εφόσον δεν υπήρχε τότε μηχάνημα αναπαραγωγής ήχου και η μουσική εκτέλεση “γραφόταν” μόνο στην ανθρώπινη μνήμη.

Μουσική για τον κινηματογράφο «η μουσική πρέπει να είναι

αυτόνομα κομμάτια, που λειτουργούν μέσα στη δική τους τελειότητα, δεν επαναλαμβάνουν αυτό που δείχνει η εικόνα, προσθέτουν δε σε αυτήν στοιχεία που η ίδια δεν μπορεί να πει.» (Sergei Eisenstein ) Ανά τους αιώνες η μουσική συνοδεύει στίχους, χορικά, θεατρικά και κάθε είδους τελετές. Η πιο πρόσφατη ‘ενσάρκωση’ της μουσικής είναι η κινηματογραφική μουσική, που για τους περισσότερους θεωρητικούς, όπως ο Eisenstein, είναι ένα νέο είδος συνοδευτικής μουσικής, ξεχωριστό από τα υπόλοιπα.

Στα πρώτα βήματα του κινηματογράφου, τέλος 19ου - αρχές 20ού αιώνα, η μουσική, έχοντας ήδη βαθιά σχέση με τα θεάματα που προηγήθηκαν (μελόδραμα, (1898 – 1948) Ρώσος σκηνοθέτης και θεωρητικός του κινηματογράφου μουσικό θέατρο), συνεχίζει να προσφέρει τις υπηρεσίες της, συνοδεύοντας τις κινούμενες, με

μηχανικό τρόπο, φωτογραφικές εικόνες. Η μουσική συνοδεία από πιανίστα, ορχήστρα ή κάποιο μηχανικό μέσο, αποτελούσε μάλλον στοιχείο της προβολής παρά μέρος της ταινίας. Τα ποικίλα προγράμματα από μελωδίες, τραγούδια, αποσπάσματα κλασικών έργων ή οτιδήποτε ήταν διαθέσιμο την εποχή αυτή, αντικαθίστανται σταδιακά από ειδικά, για κάθε ταινία, διαμορφωμένα προγράμματα ή πρωτότυπες συνθέσεις.

Η μουσική συχνά συνοδεύει κινηματογραφήσεις (φιλμ) κάθε είδους, βίντεο και άλλα ηλεκτρονικά μέσα (πολυμέσα) και θεωρείται ένας πολύ σημαντικός παράγοντας που συμβάλλει στο νοηματικό περιεχόμενο (meaning) της κάθε παραγωγής.

Η μουσική είναι πολυσημασιολογική, υποδηλωτική, ανοιχτή σε ατελείωτο συνειρμό. Ο Robert Stam (2000) παρομοίασε τη μουσική ως το «τονικό αντίστοιχο του συναισθήματος που αιχμαλωτίζει την ψυχή, υποκαθιστώντας την κυριολεκτική, οπτική μίμηση με το ρεαλισμό της υποκειμενικότητας και τον αισθαντικό χαρακτήρα της σκέψης». Κάτι παρόμοιο θα μπορούσαμε να πούμε και για τον κινηματογράφο, όπου η εικόνα και η μουσική υποβοηθούν και ενισχύουν η μία την άλλη.

Στην παρούσα εργασία θα ασχοληθούμε με το ρόλο που κατέχει η μουσική στον κινηματογράφο, κάνοντας αναφορά σε μερικές από

τις σημαντικότερες έρευνες πάνω στην σχέση ήχου και εικόνας στο κινηματογραφικό πλαίσιο.

Αποδώσαμε τον όρο soundtrack ως ηχητική επένδυση, επειδή

περιλαμβάνει τα πάντα που ακούγονται στην ταινία,

συμπεριλαμβανομένων των ηχητικών εφέ και των διάλογων.

Ο όρος filmscore δηλώνει την μουσική επένδυση που είναι αποκλειστικά η μουσική που χρησιμοποιείται σε μια κινηματογραφική ταινία ξεχωριστή από τα τραγούδια που χρησιμοποιούνται. Μια κινηματογραφική μουσική υπόκρουση είναι γραμμένη από τον συνθέτη ειδικά για να συνοδεύει μια

συγκεκριμένη ταινία.

Η μουσική εκφράζει οποιοδήποτε συναίσθημα και οποιαδήποτε κατάσταση στέκεται δίπλα στην εικόνα και χαρακτηρίζει την ίδια την ταυτότητα της ιστορίας. Η ταινία χωρίς τη μουσική χάνει τη φωνή της.

Κεφάλαιο 2<< Τα συστατικά της κινηματογραφικής μουσικής>>

Τα κύρια συστατικά του κινηματογράφου, ο οποίος αποτελεί ένα οπτικοακουστικό θέαμα, είναι:

ο λόγος,

η εικόνα,

ο ήχος/μουσική.

Αυτά τα συστατικά αλληλεπιδρούν και διαμορφώνουν το κατάλληλο κινηματογραφικό περιβάλλον. Επομένως, η κινηματογραφική μουσική δεν μπορεί να απομονωθεί από το περιβάλλον αυτό και να αντιμετωπιστεί σα να προορίζεται για ακρόαση. Υπάρχουν βέβαια και μουσικά έργα που χρησιμοποιήθηκαν ως σάουντρακ (soundtrack: μουσική επένδυση μιας ταινίας).

Υπάρχουν όμως και σάουντρακ ειδικά συντεθειμένα για ένα κινηματογραφικό έργο, που μπορούν αυτούσια να είναι υλικό ακρόασης. Επομένως, η μουσική για τον κινηματογράφο λειτουργεί ως αναπόσπαστο στοιχείο μιας ταινίας, χωρίς όμως να αποκλείεται η πιθανότητα να λειτουργεί και αυτόνομα.

Παρατηρώντας τη μουσική που χρησιμοποιείται στον κινηματογράφο καταλήγει κανείς στο συμπέρασμα ότι συγκεκριμένα είδη μουσικής συνδέονται με συγκεκριμένες ψυχολογικές καταστάσεις, συναισθήματα, χαρακτήρες ηρώων αλλά

και κατηγορίες ταινιών (π.χ. γουέστερν, θρίλερ κ.ά.). Η μουσική μπορεί να μεταφέρει μηνύματα, σχολιάζοντας ή επεξηγώντας τη

δράση, ή ακόμη και να αποκαλύψει κρυφές πτυχές,που δεν εκφράζονται στο διάλογο.

Κεφάλαιο 3 << Musical >>

Καθαρά εισαγόμενο είδος το μιούζικαλ, δεν άνθησε στην Ελλάδα,

ίσως γιατί το μουσικό θέατρο και η επιθεώρηση που προϋπήρχαν, δεν του άφησαν πολλά περιθώρια. Σε αυτό συνέβαλε τόσο το υψηλό κόστος όσο και η έλλειψη έμψυχου υλικού. Ούτε οι θεατρικές σπουδές, ούτε οι μουσικές ή οι σπουδές χορού στη χώρα μας εκπαίδευαν καλλιτέχνες που να μπορούν να ανταποκριθούν στις τρισδιάστατες απαιτήσεις του είδους. Στη μουσική των μιούζικαλ ξεχωρίζουν τα ονόματα των Μίμη Πλέσσα και Γιώργου Κατσαρού.

Κεφάλαιο 4<< Σύνθεση κινηματογραφικής μουσικής >>

Για τη σύνθεση μουσικής για τον κινηματογράφο σήμερα

χρησιμοποιούνται οι εξής μέθοδοι:

1. Δανεισμός αυτούσιας μιας γνωστής μουσικής

2. Σύνθεση κοινότοπης μουσικής (κλισέ)

3. Ενασχόληση σύγχρονων συνθετών με την κινηματογραφική μουσική

4. Χρήση νέων τεχνολογιών

5. Χρήση παλιάς μουσικής με νέα νοηματοδότηση και περιεχόμενο

Κεφάλαιο 5<< Μουσική στον ελληνικό κινηματογράφο >>

Για τη χρήση μουσικής στον ελληνικό κινηματογράφο, την εποχή

του βωβού, δεν υπάρχουν πολλές πληροφορίες.

Η πρώτη ομιλούσα ελληνική ταινία γυρίστηκε στο Χόλιγουντ από τον ομογενή Τέτο Δημητριάδη το 1930, με τον τίτλο «Η γροθιά του σακάτη».

« Ο αγαπητικός της βοσκοπούλας» (1931) ήταν η πρώτη ταινία που κινηματογραφήθηκε -ομιλούσα και με μουσική στην Ελλάδα και ηχογραφήθηκε στη Γερμανία.

Τη δεκαετία του ’40 γράφεται μουσική για τον κινηματογράφο και διακρίνονται και οι πρώτοι συνθέτες (π.χ. Κώστας Γιαννίδης).

Στα χρόνια που ακολουθούν, όλοι οι σημαντικοί συνθέτες της Ελλάδας (όπως ο Μάνος Χατζιδάκις, ο οποίος κέρδισε για την ταινία «Ποτέ την Κυριακή» βραβείο Όσκαρ καλύτερης μουσικής,ο Μίκης Θεοδωράκης, ο Νίκος Μαμαγκάκης κ.ά.) πέρασαν από το χώρο της κινηματογραφικής μουσικής.

Κεφάλαιο 6<< Νέος και ελληνικός κινηματογράφος >>

Στο Νέο Ελληνικό Κινηματογράφο, οι συνθέτες πειραματίστηκαν, όπως και οι σκηνοθέτες, γράφοντας μουσικές οι οποίες επέζησαν και χωρίς τις ταινίες που επένδυσαν μουσικά (π.χ., η Ελένη Καραΐνδρου κυρίως με τη συνεργασία της με το σκηνοθέτη Θόδωρο Αγγελόπουλο, ο Δημήτρης Παπαδημητρίου, ο Νίκος Κυπουργός κ.ά.).

Τα τελευταία χρόνια, ο Νέος Ελληνικός Κινηματογράφος συναγωνίζεται τις διεθνείς παραγωγές σε όλα τα επίπεδα (μουσικής, σκηνοθεσίας, ηθοποιών, σκηνικών, παραγωγής), δίνοντας την ευκαιρία στους νέους καλλιτέχνες να εκφραστούν μέσα από την 7η Τέχνη.

Κεφάλαιο 8 << Λογοτεχνία κινηματογράφου >>

Και ο κινηματογράφος συναντά τη λογοτεχνία

Η πρώτη επαφή του κινηματογράφου με την λογοτεχνία γίνεται στα 1900 με μια ταινία αναφερόμενη στα πάθη του Χριστού η οποία γυρίστηκε από οπερατέρ των αδελφών Λιμιέρ και έμπνευσή της ήταν η Βίβλος.

Λογοτεχνία και Κινηματογράφος: Μια σχέση με ιστορία

Από την εμφάνιση κιόλας της έβδομης τέχνης, τις πρώτες δεκαετίες του 20ού αιώνα, η λογοτεχνία τροφοδοτεί τον κινηματογράφο με μυθοπλαστικό υλικό. Έργα τόσο της κλασικής όσο και της σύγχρονης λογοτεχνίας μεταφέρονται στον κινηματογράφο ή εμπνέουν τους κινηματογραφικούς δημιουργούς, με αποτέλεσμα, ως επί το πλείστον, θετικό για τις δύο αυτές μορφές τέχνης. Λογοτεχνικά έργα, που αγαπήθηκαν από το αναγνωστικό κοινό, έγιναν μεγάλες κινηματογραφικές επιτυχίες, όπως και λογοτεχνικά έργα, άγνωστα στο ευρύ κοινό, αναδείχθηκαν μέσω της κινηματογραφικής τους μεταφοράς και βρήκαν τη θέση τους στις λίστες των ευπώλητων.

Μπορεί να ερευνηθεί η σχέση λογοτεχνίας και κινηματογράφου;

Αν και συχνά διατυπώνεται η άποψη ότι οι κινηματογραφικές απόπειρες της μεταφοράς ενός λογοτεχνικού κειμένου υστερούν μπροστά στην υπεροχή της λογοτεχνίας, άνθρωποι που ασχολούνται με τη θεωρία του κινηματογράφου άρχισαν να διερευνούν συστηματικά τη σχέση αυτή και να θεμελιώνουν

μεθόδους ανάλυσης, προσπαθώντας να δείξουν ότι πρόκειται για διαφορετικές μορφές τέχνης. Επομένως, το μέτρο (ή το κριτήριο) σύγκρισης δεν μπορεί να είναι η πιστότητα μιας ταινίας στο αντίστοιχο λογοτεχνικό κείμενο. Η λογοτεχνία, ως τέχνη του λόγου, αξιοποιεί τους δικούς της τρόπους και κώδικες, για να επικοινωνήσει με τον αναγνώστη. Ο κινηματογράφος, ως τέχνη του πλάνου, αξιοποιεί, πάλι, τους δικούς του τρόπους και κώδικες, για να επικοινωνήσει με το θεατή. Υπάρχει όμως και στις δύο τέχνες ένα καίριο σημείο συνάντησης. Και οι δύο αφηγούνται ιστορίες.Το

πόσο καλά το κάνουν εξαρτάται από το πώς χρησιμοποιούν τους δικούς τους, ιδιαίτερους, κώδικες. Τις δικές τους, ιδιαίτερες, αφηγηματικές τεχνικές.

Ποια μέθοδος ερευνά τη σχέση λογοτεχνίας κινηματογράφου;

Εφόσον πρόκειται για αφηγηματικές τέχνες, η επιστήμη της αφηγηματολογίας μπορεί να προσφέρει σε όσους επιθυμούν να διερευνήσουν τη σχέση λογοτεχνίας - κινηματογράφου όλον εκείνο τον μεθοδολογικό εξοπλισμό που απαιτείται για μια συγκριτική

προσέγγιση και ανάλυση λογοτεχνικού και κινηματογραφικού κειμένου. Η επιστήμη της αφηγηματολογίας μελετά την τέχνη της αφήγησης, δηλαδή όλα τα στοιχεία που οικοδομούν την αφήγηση. Τέτοια στοιχεία είναι, για παράδειγμα, η ιστορία (story, μύθος), η πλοκή, η αφηγηματική σειρά ή τάξη, ο αφηγηματικός ρυθμός, ο αφηγητής, η οπτική γωνία, η εστίαση, τα πρόσωπα και ο ρόλος τους, η αφήγηση, η περιγραφή, ο διάλογος και πολλά άλλα.

Γιατί ένα τέτοιο θέμα αποτελεί αντικείμενο του μαθήματος "ερευνητική εργασία";

Η σχέση μας με την αφήγηση εδραιώνεται στα πρώτα χρόνια της ζωής μας, μέσω των παραμυθιών, που, ως παιδιά, μας άρεσε να τα ακούμε ξανά και ξανά. Η σχέση αυτή απλώνεται και βαθαίνει καθώς ερχόμαστε σ' επαφή με τα πρώτα αναγνώσματα και ταινίες

που αφηγούνται ιστορίες. Με την είσοδο στον εγγραμματισμό (σχολείο) κατακτούμε σταδιακά τα μεθοδολογικά εργαλεία ανάγνωσης της λογοτεχνίας - αλλά και του κινηματογράφου. Στο λύκειο είμαστε ήδη εξοικειωμένες με τις τεχνικές ανάλυσης των λογοτεχνικών κειμένων.Πολλές από μας αγαπάμε τη λογοτεχνία και ακόμα περισσότερες τον κινηματογράφο. Η ενασχόλησή μας, επομένως, μ' ένα τέτοιο θέμα μας δίνει την ευκαιρία να παρακολουθήσουμε, με τη ματιά του ερευνητή και της ερευνήτριας, τη διαδικασία μεταφοράς του λογοτεχνικού κειμένου στην κινηματογραφική οθόνη. Με όπλα την περιέργεια και την αγάπη για

τις δύο αυτές μορφές τέχνης, είμαστε έτοιμες να μπούμε στην κουζίνα του συγγραφέα και του σκηνοθέτη και να αποκρυπτογραφήσουμε τα μυστικά της τέχνης τους.

Από τις λογοτεχνικές σελίδες

στα κινηματογραφικά πλάνα

Και από την κουζίνα του συγγραφέα

στην κουζίνα του σκηνοθέτη

Βιβλιογραφία

Ένας αιώνας κινηματογραφικής μουσικής’ άρθρο του συνθέτη

Αλέξανδρου Μουζά στην Καθημερινή 7/11/2004.

‘Μουσική’ βιβλίο ύλης για την Α’ λυκείου από τον οργανισμό εκδόσεων διδακτικών βιβλίων.

The Internet Movie Database: http://www.imdb.com/

Μυλωνάς, Κ. (1999). Μουσική και κινηματογράφος. Εκδόσεις Κέδρος.

Κεφάλαιο 7 << Συνθέτες κινηματογραφικής μουσικής >>

Ευάγγελος Οδυσσέας Παπαθανασίου

Ο Ευάγγελος Οδυσσέας Παπαθανασίου είναι Έλληνας μουσικός διεθνούς φήμης, γνωστός διεθνώς ως Vangelis. Έχει επηρεάσει

την ανάπτυξη διαφορετικών μουσικών ειδών, ενώ θεωρείται πρωτεργάτης του ηλεκτρονικού ήχου. Είναι βραβευμένος με Όσκαρ για την μουσική στην ταινία Οι Δρόμοι της Φωτιάς το 1982. Επίσης έχει επενδύσει μουσικά πλήθος άλλων κινηματογραφικών

ταινιών όπως: Βlade Runner, 1492: Χριστόφορος Κολόμβος, Αλέξανδρος, Ελ Γκρέκο κ.α. Έχει συνεργαστεί με τον Ντέμη Ρούσο, την Ειρήνη Παππά, και τον Γιον Άντερσον. Το 1997 σκηνοθέτησε την τελετή έναρξης του 6ου Παγκόσμιου Πρωταθλήματος Ανοιχτού Στίβου της IAAF που πραγματοποιήθηκε στο Παναθηναϊκό Στάδιο της Αθήνας, Tο έργο του Μυθωδία επελέγei από τη ΝΑΣΑ ως η επίσημη μουσική για την αποστολή της: 2001 Οδύσσεια στον Άρη. Ενώ το 2002 δημιούργησε την επίσημη μουσική για το Παγκόσμιο Κύπελλο Ποδοσφαίρου 2002 στις χώρες Κορέα - Ιαπωνία.

Μάνος Χατζιδάκις

Ο Μάνος Χατζιδάκις(Ξάνθη, 23 Οκτωβρίου 1925 – Αθήνα, 15

Ιουνίου 1994) ήταν κορυφαίος Έλληνας συνθέτης και ποιητής. Θεωρείται ο πρώτος που συνέδεσε με το έργο του, θεωρητικό και

συνθετικό, τη λόγια μουσική με τη λαϊκή μουσική παράδοση. Παράλληλα επεκτείνει τις μουσικές του γνώσεις συμμετείχε ενεργά στην Εθνική Αντίσταση, όπου γνώρισε τον επίσης κορυφαίο μουσικοσυνθέτη Μίκη Θεοδωράκη, με τον οποίον σύντομα ανέπτυξε ισχυρή φιλία.

Τα πρώτα έργα

Η πρώτη εμφάνιση του Χατζιδάκι ως συνθέτη πραγματοποιείται το 1944, σε ηλικία 19 ετών, με τη συμμετοχή του στο έργο "Τελευταίος Ασπροκόρακας" του Αλέξη Σολομού, στο Θέατρο Τέχνης του Καρόλου Κουν. Στη σχολή του Θεάτρου Τέχνης, ο Χατζιδάκις θα παρακολουθήσει και μαθήματα υποκριτικής, αν και τελικά ο ίδιος ο Κουν θα τον προτρέψει να αφοσιωθεί αποκλειστικά στη μουσική. Η συνεργασία του με το Θέατρο Τέχνης θα αποδειχθεί ιδιαίτερα παραγωγική και θα διαρκέσει περίπου δεκαπέντε χρόνια. Τέλος, το 1946, καταγράφεται η πρώτη του εργασία για τον κινηματογράφο, στην ταινία Αδούλωτοι Σκλάβοι. Την ίδια εποχή, η τραγωδός Μαρίκα Κοτοπούλη αναθέτει στον Χατζιδάκι τη σύνθεση της μουσικής για τις "Χοηφόρους" (1950) από την "Ορέστεια" του Αισχύλου.

Η μεγάλη δημοσιότητα

Το 1957 ξεκινά μία περίοδος έντονης δημιουργικής δράσης. Ο Χατζιδάκις συνθέτει ασταμάτητα για το θέατρο και τον κινηματογράφο, όπου το έργο του γνωρίζει μεγάλη δημοφιλία, ενώ παράλληλα γράφει πολλά σημαντικά μουσικά έργα. Το 1960 ήταν

μία χρονιά με διακρίσεις και βραβεία.

"Για μένα το Όσκαρ δεν αποτελεί στεφάνωμα μιας σταδιοδρομίας αλλά το αληθινό μου ξεκίνημα", ήταν η απάντηση-δήλωση του

συνθέτη. "Μπορεί ένα απλό τραγούδι να μου έφερε το Όσκαρ. Οι φιλοδοξίες μου όμως και οι υποχρεώσεις μου δεν σταματούν σε αυτό...", έλεγε.

Ευανθία Ρεμπούτσικα

Η Ευανθία Ρεμπούτσικα είναι Ελληνίδα μουσικός και συνθέτης. Ο

πατέρας τους ήταν ιδιοκτήτης του κινηματογράφου REX. Ξεκίνησε να μαθαίνει βιολί σε ηλικία 6 ετών, φοιτώντας στο Ωδείο Πατρών.

Από το 1970 μέχρι το 1979, η Ευανθία Ρεμπούτσικα συνεργάζεται με σπουδαίους Έλληνες συνθέτες και ερμηνευτές, συνεργασίες που συνεχίζονται και μετά το 1979 όταν επιστρέφει από το Παρίσι, ολοκληρώνοντας τις σπουδές της στην École Normale de Musique. Ακολουθούν συνεργασίες με τη Συμφωνική Ορχήστρα του τρίτου προγράμματος καθώς και με τη Σύγχρονη Ορχήστρα της ΕΡΤ, με την οποία περιοδεύει και κατά την παρουσίαση του "Αξιον Εστί" με το Μίκη Θεοδωράκη. Εγραψε τη μουσικη για την ταινια του μπουλμετη τασος πολιτικη κουζινα. Μέσα από ένα μαγικό μουσικό ταξίδι στην Πόλη των αρωμάτων, μας μεταφέρει 10 χρόνια μετά η Ευανθία Ρεμπούτσικα στην «Πολίτικη Κουζίνα». Η μουσική ταξιδεύει μέσα στις εικόνες, στο άρωμα της Πόλης, στα ηλιοβασιλέματα του Βοσπόρου, στη νοσταλγία του Ελληνισμού, στο μπαχάρι και την κανέλλα χαρίζοντας μία γλυκόπικρη γεύση στα Λιμάνια που πάντα αναζητούμε.

Ελένη Καραΐνδρου

Η Ελένη Καραΐνδρου (25 Νοεμβρίου 1939) είναι Ελληνίδα

συνθέτρια. Σπούδασε πιάνο στο Ελληνικό Ωδείο και Ιστορία και αρχαιολογία στο Καποδιστριακό Πανεπιστήμιο Αθηνών. Επίσης σπούδασε ενορχήστρωση και διεύθυνση ορχήστρας στη Schola Cantorum και εθνομουσικολογία στο École pratique des hautes études στο Παρίσι. Έχει συνθέσει πολλά έργα για το θέατρο και τον κινηματογράφο. Είναι ιδιαίτερα γνωστή για τη συνεργασία της με τον Θόδωρο Αγγελόπουλο, καθώς και με τον θεατρικό σκηνοθέτη Αντώνη Αντύπα. Έργα της κυκλοφορούν διεθνώς από τη γερμανική δισκογραφική εταιρία ECM.

Έχει γράψει τη μουσική για τις παρακάτω ταινίες.

1975: Το χρονικό μιας Κυριακής (Τάκης Κανελλόπουλος)

1979: Περιπλάνηση (Χριστόφορος Χριστοφής)

1982: Ρόζα (Χριστόφορος Χριστοφής)

1983: Η τιμή της αγάπης (Τώνια Μαρκετάκη)

1984: Ταξίδι στα Κύθηρα (Θόδωρος Αγγελόπουλος)

1985: Εν πλω (Σταύρος Κωνστανταράκος)

1986: Ο Μελισσοκόμος (Θόδωρος Αγγελόπουλος)

1986: Καλή Πατρίδα Σύντροφε (Λευτέρης Ξανθόπουλος)

1988: Τοπίο στην ομίχλη (Θόδωρος Αγγελόπουλος)

1988: Ο Λιποτάκτης (Γιώργος Κόρας)

1989: Σημάδια της νύχτας(Πάνος Κοκκινόπουλος)

1990: L’ Africana (Η Αφρικάνα) (Μάργκαρετ Βον Τρότα)

1991: Το μετέωρο βήμα του πελαργού (Θόδωρος Αγγελόπουλος)

1995:Το βλέμμα του Οδυσσέα (Θόδωρος Αγγελόπουλος)

1998: Μία αιωνιότητα και μία μέρα (Θόδωρος Αγγελόπουλος)

2004: Το λιβάδι που δακρύζει (Θόδωρος Αγγελόπουλος)

2008: Τριλογία 2: Η σκόνη του χρόνου (Θόδωρος Αγγελόπουλος)

Νίνο Ρότα

Ο Νίνο Ρότα ήταν Ιταλός συνθέτης. Έχει γίνει γνωστός για την

μουσική που έγραψε για την ταινία Ο Νονός αλλά και για την μακροχρόνια συνεργασία του με τον Φεντερίκο Φελίνι. Έγραψε

μουσική για ταινίες όπως το "Λα Στράντα", το Γλυκιά ζωή" , το "8 1/2", το "Βατερλώ" , το "Ρωμαίος και Ιουλιέτα" και για τον "Νονό".Τιμήθηκε με όσκαρ για τη μουσική του στον Νονό ΙΙ το 1975. Έχει γράψει μουσική για πάνω από εκατό ταινίες αλλά και για δέκα όπερες, πέντε μπαλέτα και αρκετές συμφωνικές συνθέσεις.

Γιαν Τιρσέν

Ο Γιαν Τιρσέν είναι Γάλλος μουσικός και συνθέτης, γνωστός για

τη μουσική του μεταβλητότητα, τις μινιμαλιστικές συνθέσεις με επιρροές από κλασική μουσική, και τη δεξιοτεχνία του σε πολλά όργανα. Τα περισσότερα από τα κομμάτια του περιλαμβάνουν πιάνο, ακορντεόν, κιθάρα, ξυλόφωνο, μελόντικα και βιολί. Έχοντας γίνει ευρύτερα γνωστός από τα σάουντρακ των ταινιών Αμελί και Good Bye Lenin!, πολλοί τον έχουν χαρακτηρίσει ως συνθέτη για

σάουντρακ.

Γκόραν Μπρέγκοβιτς

Ο Γκόραν Μπρέγκοβιτς (γενν. 22 Μαρτίου1950, με καταγωγή

από τη Βοσνία) είναι ένας από τους πιο γνωστούς συνθέτες ολόκληρης της πρώην Γιουγκοσλαβίας και ειδικεύεται κυρίως στο βαλκανικό και τσιγγάνικο είδος μουσικής. Από μικρή ηλικία, ο Μπρέγκοβιτς ασχολήθηκε με τη μουσική, συγκεκριμένα με το βιολί. Το στυλ του επηρεάστηκε έντονα από τη μουσική των Ρομά, ενώ διατήρησε και πολλά από τα στοιχεία της παραδοσιακής μουσικής της περιοχής. Τις πιο γνωστές δουλειές του αποτελούν η μουσική για τις ταινίες του Εμίρ Κουστουρίτσα.Ο Καιρός των Τσιγγάνων,

Arizona Dream και Underground, καθώς και για το Βασίλισσα Μαργκό του Πατρίκ Σερό, ωστόσο έχει γράψει μουσική για πάνω από 30 ταινίες. Πιο πρόσφατα, ο Μπρέγκοβιτς συνεργάστηκε με διάφορους γνωστούς καλλιτέχνες των Βαλκανίων, ανάμεσα στους οποίους η Άλκηστις Πρωτοψάλτη, ο Γιώργος Νταλάρας, ο Στέλιος Ρόκκος, οι Ελένη και Σουζάνα Βουγιουκλή, αλλά και η μεγάλη Τουρκάλα τραγουδίστρια Σεζέν Ακσού.

ΈνιοΜορικόνε

Ο Ένιο Μορικόνε είναι Ιταλός συνθέτης, ενορχηστρωτής,

μαέστρος και πρώην τρομπετίστας, ο οποίος έχει γράψει μουσική για περισσότερες από 500 ταινίες και τηλεοπτικές σειρές, καθώς και σύγχρονα έργα κλασσικής μουσικής. Η καριέρα του περιλαμβάνει ένα ευρύ φάσμα ειδών μουσικής σύνθεσης, καθιστώντας τον έναν από τους πιο πολύπλευρους, παραγωγικούς και με επιρροή συνθέτες μουσικής για ταινίες όλων των εποχών. Η μουσική του Μορικόνε έχει χρησιμοποιηθεί σε περισσότερες από 60 βραβευμένες ταινίες. Ο Μορικόνε γεννήθηκε στη Ρώμη και από 1946 έχει συνθέσει περισσότερα από 100 κλασσικά κομμάτια. Ο Μορικόνε έγινε παγκοσμίως γνωστός συνθέτοντας μουσική (την περίοδο 1960-75) για ιταλικά γουέστερν από σκηνοθέτες όπως ο Σέρτζιο Λεόνε, Ντούτσιο Τέσαρι και ΣέρτζιοΚορμπούτσι, όπως η Τριλογία των δολαρίων (Για Μια Χούφτα Δολάρια,Μονομαχία στο Ελ Πάσο και Ο Καλός, ο Κακός και ο Άσχημος). Κατά τη διάρκεια των δεκαετιών του 1960 και 1970, ο Μορικόνε συνέθεσε μουσική για πολλά είδη ταινιών, από κωμωδίες μέχρι δράμα, θρίλερ και ιστορικές ταινίες. Αρκετές από τις συνθέσεις του γνώρισαν εμπορική επιτυχία, όπως το The Ecstasy of Gold, μουσικό θέμα της ταινίας Ο Καλός, ο Κακός και ο Άσχημος, το A Man with Harmonica, το Here's to You, το οποίο ερμηνεύθηκε από την Τζόαν Μπαέζ, και το Chi Mai. Ο Μορικόνε συνέθεσε μουσική για αρκετές ταινίες που κέρδισαν Όσκαρ, όπως τα Days of Heaven, The Mission, Οι Αδιάφθοροι, Cinema Paradiso και Bugsy. Ο Μορικόνε συνεργάστηκε επίσης με τον ιταλό σκηνοθέτη Τζούζεπε Τορνατόρε. Στον 21ο αιώνα, η μουσική του Μορικόνε ξαναχρησιμοποιήθηκε στην τηλεόραση και σε ταινίες όπως αυτές του Κουεντίν Ταραντίνο, Kill Bill (2003), Death Proof (2007),

Άδωξοι Μπάσταρδη (2009) και Django: Ο Τιμωρός (2012). Το 2007, ο Μορικόνε παρέλαβε το τιμητικό Όσκαρ «για την μαγευτική και πολυπρόσωπη συνεισφορά του στην τέχνη της μουσικής για ταινίες». Ο Μορικόνε έχει κερδίσει τρία βραβεία Γκράμι, τρεις Χρυσές Σφαίρες, έξι BAFTA, δύο Βραβεία Ευρωπαϊκού Κινηματογράφου, ένα τιμητικό Χρυσό Λέωντα και ένα Πολικό

Μουσικό Βραβείο.

Νικόλα Πιοβάνι

O Νικόλα Πιοβάνι είναι Ιταλός μουσικοσυνθέτης, πιανίστας και

διευθυντής ορχήστρας. Είναι ευρύτερα γνωστός από τη μουσική του για πολλές κινηματογραφικές ταινίες καθώς και θεατρικά έργα. Το 1998 του απονεμήθηκε το βραβείο Όσκαρ καλύτερης μουσικής για την ταινία "La Vita è bella" του Ρομπέρτο Μπενίνι, που

προβλήθηκε στην Ελλάδα με τον τίτλο "Η Ζωή Είναι Ωραία". μελέτησε ενορχήστρωση και συνεργάστηκε εκτενώς με τον Μάνο Χατζιδάκι. Από τις δημοφιλέστερες συνεργασίες του αποτέλεσεαυτή με τον Ιταλό σκηνοθέτη Φεντερίκο Φελλίνι, για τις

ταινίες L' Intervista, Ginger e Fred και La voce della luna ("Η φωνή του φεγγαριού"). Αργότερα τίμησε το μεγάλο σκηνοθέτη γράφοντας ένα μπαλέτο με τίτλο "Balletto Fellini". Μέχρι στιγμής ο Πιοβάνι έχει γράψει μουσική για πάνω από 130 ταινίες, συμπεριλαμβανομένης και της ταινίας του Περικλή Χούρσογλου «Ο κύριος με τα γκρι».

ZbigniewPreisner

Ο ZbigniewPreisner (1955) είναι Πολωνός συνθέτης και συνεργάστηκε με τον σκηνοθέτη Κριστόφ Κισλόφσκι. Ο Κριστόφ Κισλόφσκι έγινε διεθνώς γνωστός με την τριλογία του Τρία Χρώματα (1993-94). Με το τρίτο μέρος «Κόκκινο» ήταν υποψήφιος για Όσκαρ σκηνοθεσίας. Η ταινία Blue προβλήθηκε για πρώτη φορά το 1993, ο μελοποιημένος Ύμνος τής Αγάπης τού Αποστόλου Παύλου είναι "σε πρώτο πλάνο" και λειτουργεί καταλυτικά στο soundtrack τής ταινίας. Τόσο ο Kieslowski όσο και ο Preisner με αυτή την ταινία εξυμνούν την αγάπη, ως τη μόνη δύναμη που μπορεί να ενώσει τους ανθρώπους και τους λαούς. Δεν έλαβε επίσημα μαθήματα μουσικής, ο ίδιος δίδαξε μουσική ακούγοντας μορφή τονικού νέου- Ρομαντισμού. Το 1998 ο Preisner συνέθεσε τη μουσική θέματος για τη Λαϊκή αιώνα, ένα μνημειώδες ντοκιμαντέρ γίνεται από κοινού το 1994 από το τηλεοπτικό δίκτυο του BBC στο Ηνωμένο Βασίλειο και το τηλεοπτικό δίκτυο PBS στις Ηνωμένες Πολιτείες. Έχει επίσης συνεργαστεί με τον σκηνοθέτη Τόμας Βίντερμπεγκ για την ταινία του 2003 Είναι όλα για την αγάπη.

Κεφάλαιο1<<Η εξέλιξη της μουσικής του κινηματογράφου>>

ΤΑ ΠΡΩΤΑ ΒΗΜΑΤΑ

Με την εμφάνιση του κινηματογράφου η μουσική μπαίνει στη υπηρεσία του κυρίως με μηχανικό τρόπο. Στη διάρκεια της προβολής τις κινούμενες εικόνες συνόδευε κάποιο μηχανικό μέσο (γκονγκ κ.λπ.), πιάνο ή μερικές φορές ολόκληρη ορχήστρα. Η όλη διαδικασία αποτελούσε μέρος της προβολής και δεν ήταν ενσωματωμένη στην ταινία. Τα θέματά της ήταν μελωδίες από τραγούδια, η αποσπάσματα κλασσικών έργων που προϋπήρχαν. Σιγά-σιγά εμφανίζονται και ειδικά διαμορφωμένες για την ταινία συνθέσεις. Η μεγάλη τομή όπως είναι φυσικό γίνεται γύρο στην δεκαετία του ’30 όταν ο βωβός κινηματογράφος μετατράπηκε σε ομιλούντα.

Η ΧΡΗΣΗ ΕΠΟΧΗ Από τις αρχές του 1930 ο κινηματογράφος μέσα σε

περίοδο οικονομικής κρίσης μπαίνει στην χρυσή του εποχή. Τον παρακολουθεί ο μεγαλύτερος αριθμός θεατών στην ιστορία του. Οι κινηματογραφικές εταιρίες μετατρέπονται σε κολοσσιαίες βιομηχανίες. Στούντιο παραγωγής, δίκτυα αιθουσών, πολυάριθμο εξειδικευμένο εργατικό δυναμικό, αποτελούν πια τη νέα δύναμη στον τομέα της ψυχαγωγίας.

Νέα επαγγέλματα ανατέλλουν(σεναριογράφος, μοντέρ, ηχολήπτης, εικονολήπτης κτλ).

Αυτή την έκρηξη ακολουθεί όπως είναι φυσικό και η κινηματογραφική μουσική. Εδραιώνεται πλέον ως μορφή υψηλής τέχνης, απασχολεί πια πλήθος από επαγγελματίες συνθέτες βοηθάει στο πέρασμα της σοβαρής μουσικής στο κοινό. Το Χόλιγουντ γίνεται έδρα συνάντησης και δημιουργίας σπουδαίων μουσικών από όλο τον κόσμο. Αυτό τον δημιουργικό οργασμό ακολουθεί και στηρίζει ένα πλήθος από καινούριες τεχνικές και τεχνολογίες: το λάιτμοτίφ, η

θεματική επεξεργασία των παραλλαγών, η επεξεργασία της φόρμας και της αρμονικής γλώσσας, γίνονται εργαλεία εμπνευσμένων συνθετών. Παράλληλα η τεχνολογία επιτρέπει στον συνθέτη να σχεδιάζει τη μουσική λεπτομερώς πάνω στην εικόνα επιτυγχάνοντας εξαιρετικά ακριβή συγχρονισμό.

ΜΕΤΑ ΤΟΝ ΔΕΥΤΕΡΟ ΠΑΓΚΟΣΜΙΟ ΠΟΛΕΜΟ

Οι ταινίες μετά τον πόλεμο γίνονται περισσότερο ρεαλιστικές με ανθρώπινα θέματα. Στη μουσική η τζαζ και σύγχρονες τεχνικές όπως η ηλεκτρονική μουσική περνούν στο προσκήνιο.

Η βιομηχανία του κινηματογράφου απειλείται από τις ανεξάρτητες παραγωγές και κυρίως την τηλεόραση. Νέα συστήματα ενίσχυσης του μεγέθους του χρώματος και του ήχου ανακαλύπτονται (σινεμασκόπ, σινέραμα, στερεοφωνικός ήχος κλπ). Στο περιεχόμενο η τζαζ αντικαθιστά την συμφωνική μουσική φέρνοντας τον κινηματογράφο σε πιο ελεύθερες και αυτοσχεδιαστικές μουσικές φόρμες.

Φτάνοντας στη δεκαετία του ’60, μια νέα γενιά συνθετών (Ζαρ, Μαντσινι, Ρότα κ.α.) φέρνουν νέα πνοή και ιδέες και υπηρετούν την τάση προς την ποπ και την ροκ κουλτούρα. Πολλές από τις μελωδίες κερδίζουν την αγάπη του κοινού και κυρίως της νεολαίας και ακολουθώντας ανεξάρτητη από την ταινία πορεία σημειώνουν υψηλές δισκογραφικές πωλήσεις (easyrider, JesusChristsuperstarκ.α.).΄

Μέχρι και το τέλος της δεκαετίας του ’70 η αποδοχή νέων ρευμάτων, οι συνδυασμοί διαφορετικών στυλ και ενορχηστρώσεων πλούτισαν την κινηματογραφική μουσική έκφραση. Οι συνθέσεις μεγάλων διαστάσεων επανεμφανίζονται (StarWars, Jaws, TheGodfather).

Στη συνέχεια οι σημαντικές αλλαγές οφείλονται στην εισβολή των ηλεκτρονικών μέσων μουσικής (συνθεσάιζερ-ηλεκτρονικός υπολογιστής) το πλεονέκτημα του μικρού

κόστους και η ταχύτητα παραγωγής επιτρέπει σε μεγάλο αριθμό συνθετών να ασχοληθούν με τον κινηματογράφο.

ΣΗΜΕΡΑ

Η γενικότερη εικόνα που επικρατεί τα τελευταία χρόνια είναι αυτή που μουσικά παραπέμπει σε ένα χωνευτήρι όλων των μουσικών τάσεων παρόντος και παρελθόντος. Η προσέγγιση μπορεί να γίνει μέσα από συγκεκριμένες ταινίες περισσότερο. Η βιομηχανία και οι εταιρίες που την ελέγχουν με τα συμβόλαια των καλλιτεχνών και τα τεράστια μέσα παραγωγής και διάθεσης έχουν αναγάγει το σάουντρακ σε σημαντικό διαφημιστικό και οικονομικό παράγοντα.

Η απαραίτητη πρόβλεψη για την πολυχρηστικότητα της ταινίας έχει επηρεάσει τόσο την τέχνη του κινηματογράφου όσο και της μουσικής του. Όπως αποφεύγονται τα πολύ μακρινά κινηματογραφικά πλάνα που ακυρώνονται στη μικρή οθόνη έτσι και η μουσική μεταμορφώνεται για να μπορέσει να λειτουργήσει τόσο στην κινηματογραφική αίθουσα όσο και στο γρήγορο και πρόχειρο περιβάλλον της τηλεόρασης.

Στην εποχή της παγκοσμιοποίησης όταν η κινηματογραφική μουσική συνοδεύει ταινίες που προορίζονται για παγκόσμια καριέρα είναι αυτονόητο να αποβάλλει στοιχεία από ιδιαίτερες τοπικές ή παραδοσιακές μελωδίες και να προσαρμοστεί σε μια αναγνωρίσιμη- εύπεπτη μορφή. Η δημοφιλής μουσική της εποχής που έτσι και αλλιώς αποτελεί παγκόσμια μόδα συμβάλλει στη μαζική εμπορική αποδοχή της ταινίας.

Ο ΡΟΛΟΣ ΤΟΥ ΣΥΝΘΕΤΗ

Στη δημιουργία της ταινίας και στις ιδιαίτερα λεπτές σχέσεις του συνθέτη με τον σκηνοθέτη ο τελευταίος είναι αυτός που έχει τον αποφασιστικό λόγο. Στην ιστορία του κινηματογράφου υπάρχουν σπουδαία ζευγάρια με

αριστουργηματικές δημιουργίες (Χίτσκοκ-Χέρμαν, Φελίνι-Ρότα, Μορικόνε-Λεόνε, Μπάρτον-Ελφμαν).

Ο συνθέτης επιλέγεται από τη φήμη, το ταλέντο τον επαγγελματισμό του αλλά και από τυχόν προηγούμενη συνεργασία του με το σκηνοθέτη.

Δεν υπάρχει κανόνας για τη στιγμή που ο συνθέτης θα εμπλακεί στην ταινία. Αυτό μπορεί να γίνει με την ανάγνωση του σεναρίου ή ακόμη και μετά την ολοκλήρωση του μοντάζ.

Η σύλληψη της ιδέας της μουσικής (concept) προέρχεται από την ανάλυση των ηρώων τον τόπο τον χρόνο της ιστορία και παρουσιάζονται σε μακέτα της ενορχήστρωσης από συνθεσάιζερ. Στη συνέχεια ηχογραφείται και μιξαρίζεται με τους διαλόγους και τον ήχο.

Για να θεωρηθεί ολοκληρωμένος ένας συνθέτης κινηματογραφικής μουσικής χρειάζεται να γνωρίζει την ιστορία της μουσικής τα διάφορα είδη ενορχήστρωσης τα προηγούμενα σημαντικότερα έργα αλλά και να έχει πλήρη εικόνα της κινηματογραφικής διαδικασίας. Εκτός της τεχνικής είναι ιδιαίτερα σημαντικό να μπορεί να εκφράζεται μέσω της μουσικής σε δραματουργικό, ψυχολογικό ή συναισθηματικό επίπεδο.

Ο συνθέτης ουσιαστικά καλείται να αντιμετωπίσει ένα σημαντικό δίλημμα. Από τη μια η μουσική του δεν πρέπει να γίνεται αντιληπτή από το θεατή γιατί αν αυτονομηθεί και προβληθεί εκτός του περιβάλλοντος της ταινίας θεωρείτε αποτυχημένη. Από την άλλη χρειάζεται η μουσική να έχει απήχηση στο ευρύ κοινό να τον βοηθήσει στην καλλιτεχνική και επαγγελματική του καταξίωση αλλά και να εξυπηρετήσει τις ανάγκες των παραγωγών για ένα εμπορικό σάουντρακ.

Η ΛΕΙΤΟΥΡΓΙΑ ΤΗΣ ΜΟΥΣΙΚΗΣ ΣΕ ΜΙΑ ΤΑΙΝΙΑ

Όπως είδη αναφέραμε η μουσική έχει τη δύναμη να εκφράσει οποιαδήποτε κατάσταση και να χρωματίσει οποιαδήποτε συναισθηματική χροιά. Έτσι στην διάρκεια της ταινίας η μουσική παρεμβαίνει σχολιαστικά ή επεξηγηματικά

στη δράση. Μεταφέρει μηνύματα (πολλές φορές αντίθετα από τα διαδραματιζόμενα εντείνει τα νοήματα, τονίζει ή αποκαλύπτει κρυφές σκέψεις ή συναισθήματα συμπληρώνοντας τον διάλογο. Είναι ένα ισχυρό τεχνικό εργαλείο που άλλοτε μέσω του λάιτμοτίφ «υποχρεώνει» τον θεατή να ανακαλεί το βίωμα που συνδέθηκε με την πρώτη του εμφάνιση και άλλοτε λειτουργεί αμβλύνοντας την πραγματικότητα αποσαφηνίζοντας και εξωτερικεύοντας τις ψυχολογικές διαδικασίες.

Πολλές φορές με το ευχάριστο συναίσθημα που προκαλεί αμβλύνει την κριτική ικανότητα του θεατή, τον οδηγεί στην συμφωνία και την αποδοχή και σε περίπτωση κακής χρήσης στην πνευματική χαύνωση (κλισέ). Γίνεται μια παντοδύναμη υπνωτιστική φωνή που αιχμαλωτίζει τον θεατή, τον σπρώχνει σε επιλεκτικές παρατηρήσεις και τον κάνει εύπιστο απέναντι στους σκοπούς της ταινίας (προπαγάνδα).

Τις περισσότερες φορές ενεργώντας παράλληλα και κάθετα στα δρώμενα δίνει βάθος και ποιότητα στον λόγο και συμμετέχει καθοριστικά στη κυρίαρχη λειτουργία του κινηματογράφου που είναι η ψευδαίσθηση πως ότι γίνεται είναι η πραγματικότητα και όχι ένα τεχνολογικό κατασκεύασμα.

Πάντα όμως η μουσική με τη φυσική της ελευθερία και ευελιξία στέκεται απέναντι στην εικόνα και τον λόγο δίνει ζωή και ρυθμό στον χρόνο στον τόπο και στα πρόσωπα βοηθάει στην ισορροπία των αντιθέσεων και το βασικότερο έχει τη δύναμη να μεταφέρει μηνύματα.

Η ΔΕΚΑΕΤΙΑ του 1960

Η δεκαετία του '60 χαρακτηρίζεται από μία νέα γενιά συνθετών (Ζαρ, Μαντσίνι, Ρότα, Χέρμαν) που φέρνουν στην τέχνη νέα πνοή και ιδέες.

Πολλές μελωδίες και τραγούδια ακολουθούν αυτόνομη πορεία ανεξάρτητα από τις ταινίες που συνοδεύουν, κερδίζουν την αγάπη του κοινού και σημειώνουν υψηλές δισκογραφικές πωλήσεις. Η άνοδος της ποπ και ροκ κουλτούρας αντανακλάται στη επένδυση πολυάριθμων ταινιών που απευθύνονται στη νεολαία (a hardday'snight, Help, Easyrider).

ΔΕΚΑΕΤΙΕΣ 1975 και μετά..... Μετά το '75 η μαζική αποδοχή των νέων ρευμάτων επιτρέπει πολλαπλούς συνδυασμούς στυλ και ενορχηστρώσεων, εμπλουτίζοντας τις δυνατότητες της κινηματογραφικής μουσικής έκφρασης. Η ορχηστρική μουσική μεγάλων διαστάσεων κάνει την επανεμφάνισή της σε ταινίες όπως τα Σαγόνια του Καρχαρία και Πόλεμος των aστρων. Στο τέλος του '70 και στη δεκαετία '80 οι δραματικές αλλαγές οφείλονται κυρίως στην εισβολή των ηλεκτρονικών μέσων μουσικής παραγωγής όπως τα συνθεσάιζερ, τα σάμπλερ αλλά και προσωπικοί υπολογιστές (Κουρδιστό Πορτοκάλι, Δρόμοι της Φωτιάς, Ronaway). Η μουσική τεχνολογία επηρεάζει γενικότερα τη μουσική βιομηχανία και, με πλεονέκτημα το μικρό κόστος και την ταχύτητα παραγωγής, επιτρέπει μεγάλο αριθμό μουσικών να ασχοληθούν με τον κινηματογράφο. Επίσης, παρασύρει πολλούς από τους παλαιότερους συνθέτες να ενδώσουν στην πρόκληση του νέου μέσου. Παράλληλα, τραγούδια γνωστών μουσικών της ποπ και ροκ σκηνής χρησιμοποιούνται στις ταινίες με σκοπό να

λειτουργήσουν στο κοινό όπως και στις συναυλίες, όμως χωρίς ιδιαίτερη επιτυχία. Η κινηματογραφική μουσική των τελευταίων ετών, που μπορεί να μελετηθεί μάλλον μέσα από συγκεκριμένες ταινίες παρά από την ανάλυση κάποιας γενικότερης εικόνας, είναι ένα χωνευτήρι συνύπαρξης όλων των μουσικών τάσεων, παρόντος και παρελθόντος, με τη μόδα και το πειραματισμό να αποτελούν τους δύο πόλους στη δημιουργία ενός ιδιαίτερα ενδιαφέροντος τοπίου μουσικών μίξεων και αλληλεπιδράσεων.

Κεφάλαιο 9 <<ΔΙΗΓΗΜΑΤΑ ΠΟΥ ΕΓΙΝΑΝ ΤΑΙΝΙΕΣ>>

Ο ΓΕΡΟΣ ΚΑΙ Η ΘΑΛΑΣΣΑ

Η ΝΟΣΤΑΛΓΟΣ

Η ΦΟΝΙΣΣΑ

ΟΙ ΑΘΛΙΟΙ

ΤΑΞΙΔΙ ΣΤΟ ΚΕΝΤΡΟ ΤΗΣ ΓΗΣ

ΡΟΜΠΕΝ ΤΩΝ ΔΑΣΩΝ

ΑΝΑΜΕΣΑ ΣΤΟΥΣ ΤΟΙΧΟΥΣ

ΟΙ ΣΥΓΓΡΑΦΕΙΣ ΤΗΣ ΕΛΕΥΘΕΡΙΑΣ

ΤΟ ΗΜΕΡΟΛΟΓΙΟ ΕΝΟΣ ΣΠΑΣΙΚΛΑ

ΛΥΚΟΦΩΣ

ΝΕΑ ΣΕΛΗΝΗ

ΕΚΛΕΙΨΗ

Βιβλιογραφία

Ένας αιώνας κινηματογραφικής μουσικής’ άρθρο του συνθέτη Αλέξανδρου Μουζά στην Καθημερινή 7/11/2004.

‘Μουσική’ βιβλίο ύλης για την Α’ λυκείου από τον οργανισμό εκδόσεων διδακτικών βιβλίων.

The Internet Movie Database: http://www.imdb.com/

Μυλωνάς, Κ. (1999). Μουσική και κινηματογράφος. Εκδόσεις Κέδρος.