«Η διαφοροποιημένη διδασκαλία: μια...

60
Δρ Μαρίνα Πατσίδου Ηλιάδου Σχολική Σύμβουλος ΕΑΕ «Η διαφοροποιημένη διδασκαλία: μια πολυδιάστατη προσέγγιση μέσα από καλές πρακτικές»

Transcript of «Η διαφοροποιημένη διδασκαλία: μια...

Page 1: «Η διαφοροποιημένη διδασκαλία: μια ...symea7.mysch.gr/site/attachments/article/92/teliko... · 2015-08-12 · Προσαρμογή του ρυθμού

Δρ Μαρίνα Πατσίδου Ηλιάδου

Σχολική Σύμβουλος ΕΑΕ

«Η διαφοροποιημένη διδασκαλία: μια

πολυδιάστατη προσέγγιση μέσα από καλές

πρακτικές»

Page 2: «Η διαφοροποιημένη διδασκαλία: μια ...symea7.mysch.gr/site/attachments/article/92/teliko... · 2015-08-12 · Προσαρμογή του ρυθμού

Νήπιο, με γενικευμένες δυσκολίες. Δεν

αναγνωρίζει τα χρώματα, δυσκολεύεται

σε έννοιες μεγέθους,ποσότητας,χρόνου,

δυσκολεύεται να οργανώσει το λόγο του,

το σχέδιό του αντιστοιχεί σε μικρότερη

χρονολογική ηλικία.

Η περίπτωση του ΓιάννηΝήπιο

Page 3: «Η διαφοροποιημένη διδασκαλία: μια ...symea7.mysch.gr/site/attachments/article/92/teliko... · 2015-08-12 · Προσαρμογή του ρυθμού
Page 4: «Η διαφοροποιημένη διδασκαλία: μια ...symea7.mysch.gr/site/attachments/article/92/teliko... · 2015-08-12 · Προσαρμογή του ρυθμού

• «Δεν διδάσκω ποτέ τους μαθητές μου Τους παρέχω μόνο τις συνθήκες μέσα στις οποίες μπορούν να μάθουν»

• Albert Einstein

Page 5: «Η διαφοροποιημένη διδασκαλία: μια ...symea7.mysch.gr/site/attachments/article/92/teliko... · 2015-08-12 · Προσαρμογή του ρυθμού

Διαδικασία Μάθησης Ψυχοκοινωνικοεκπαιδευτικό περιβάλλον

Συναισθηματικοί

παράγοντες

ΒΟΥΛΗΣΗ

ΚΙΝΗΤΡΟ

Νοητικές ικανότητες

«Δυναμικό»

Γνωστικές &

μεταγνωστικές

στρατηγικές

Page 6: «Η διαφοροποιημένη διδασκαλία: μια ...symea7.mysch.gr/site/attachments/article/92/teliko... · 2015-08-12 · Προσαρμογή του ρυθμού

Εγκέφαλος και μάθηση• Το περιβάλλον επηρεάζει την ανάπτυξη του

εγκεφάλου• Ο εγκέφαλος δεν αναπτύσσεται• Ο εγκέφαλος μαθαίνει μέσα από την

αποκωδικοποίηση πληροφοριών διαφόρων τύπων

Page 7: «Η διαφοροποιημένη διδασκαλία: μια ...symea7.mysch.gr/site/attachments/article/92/teliko... · 2015-08-12 · Προσαρμογή του ρυθμού

Καλές προσεγγίσεις και μάθηση

ΣΤΡΑΤΗΓΙΚΗ ΛΕΙΤΟΥΡΓΙΑΕΓΚΕΦΑΛΟΥ

ΠΡΑΚΤΙΚΕΣ

Σύγκριση ,αντίθεση ,κατηγοριοποίηση, αναλογίες μεταφορές

Ο εγκέφαλος ανιχνεύεισυνδέσεις σχέσεις ομοιότητες ανάμεσασε προηγούμενες και νέες πληροφορίες

•Κατηγοριοποίηση•Σύγκριση

Περίληψη /Σημειώσεις Ο εγκέφαλος εστιάζει στα σημαντικά και διαγράφει τα άσχετα

•Χάρτες σκέψης•Ιστός λέξεων •jigsaw

Aναγνώριση και ανταμοιβή της προσπάθειας(έπαινος)

Ο εγκέφαλος απαντάθετικά στην πρόκληση Τα θετικά συναισθήματα υποστηρίζουν τη μάθηση

•Ιστορίες επιτυχίας και αποφασιστικότητας•Πανηγυρισμός της επιτυχίας

Page 8: «Η διαφοροποιημένη διδασκαλία: μια ...symea7.mysch.gr/site/attachments/article/92/teliko... · 2015-08-12 · Προσαρμογή του ρυθμού

ΣΤΡΑΤΗΓΙΚΗ ΛΕΙΤΟΥΡΓΙΑ ΤΟΥ ΕΓΚΕΦΑΛΟΥ

ΠΡΑΚΤΙΚΕΣ

Ερωτήσειςπροκαταβολικοί οργανωτές

Ο εγκέφαλος είναιθετικός στο σύνολο και στα μέρη . Οργανώνει τη μάθηση σε ενότητες και επιμέρους αρχεία

Προκαταβολικοί οργανωτέςΔιαγράμματα και πίνακες

Page 9: «Η διαφοροποιημένη διδασκαλία: μια ...symea7.mysch.gr/site/attachments/article/92/teliko... · 2015-08-12 · Προσαρμογή του ρυθμού

ΣΤΡΑΤΗΓΙΚΗ ΛΕΙΤΟΥΡΓΙΑ ΕΓΚΕΦΑΛΟΥ

ΠΡΑΚΤΙΚΕΣ

Εξάσκηση και εργασία στο σπίτι

Η επανάληψη αρχή της μάθησης

•Ποικιλία τρόπων εργασίας

Παραγωγή μη γλωσσικών αναπαραστάσεων

Ο εγκέφαλος επεξεργάζεταιπαράλληλα και ανακαλούνται τα οπτικά ερεθίσματα σε ποσοστό 90%

•Χάρτες σκέψης•Γραφικοί οργανωτές

Αναγνώριση και έπαινος της προσπάθειας

Ο εγκέφαλος ανταποκρίνεται θετικά στην πρόκληση αλλά όχι στην απειλή

•Ιστορίες επιτυχίας και αποφασιστικότητας•Πανηγυρισμός της επιτυχίας

Page 10: «Η διαφοροποιημένη διδασκαλία: μια ...symea7.mysch.gr/site/attachments/article/92/teliko... · 2015-08-12 · Προσαρμογή του ρυθμού

ΣΤΡΑΤΗΓΙΚΗ ΛΕΙΤΟΥΡΓΙΑ ΤΟΥ ΕΓΚΕΦΑΛΟΥ

ΠΡΑΚΤΙΚΕΣ

Συνεργατική μάθηση Κοινωνικότητα εγκεφάλου. Η συνεργασία προωθεί την κατανόηση και τις υψηλές γνωστικές λειτουργίες

•Think-pair –share•Jigsaw

Σαφείς στόχοι ανατροφοδότηση

Θετική ανταπόκριση στην ανατροφοδότηση

Σαφή κριτήρια Κατάλληλες προσδοκίεςΘετική ανατροφοδότηση

Παραγωγή και έλεγχος των υποθέσεων

Ο εγκέφαλος είναι περίεργος και ψάχνει την κατασκευή νοήματος

Case studyPortfolioΕξερεύνηση νοήματος

Page 11: «Η διαφοροποιημένη διδασκαλία: μια ...symea7.mysch.gr/site/attachments/article/92/teliko... · 2015-08-12 · Προσαρμογή του ρυθμού

Γιατί διαφοροποίηση;• Το σχολείο του 21ου αιώνα καλείται να συμπεριλάβει όλους

τους μαθητές χωρίς αποκλεισμούς.• Μείζον ζήτημα για την εκπαίδευση, σήμερα, δεν αποτελεί,

απλώς, η διαχείριση της πολυμορφίας του μαθητικούπληθυσμού και η αντιμετώπιση των εκπαιδευτικών αναγκώντων μαθητών αλλά η ταυτόχρονη διασφάλιση της συνοχήςκάθε τάξης μέσα από τη σύνθεση των ιδιαιτεροτήτων τωνμαθητών της (Νάνου, 2013)

• στο Νάνου, Πατσίδου, Γκαράνης, Χαριοπολίτου, 2013• «Από την ειδική αγωγη στη συμπεριληπτικη

εκπαίδευση » Εκ. Γράφημα

Page 12: «Η διαφοροποιημένη διδασκαλία: μια ...symea7.mysch.gr/site/attachments/article/92/teliko... · 2015-08-12 · Προσαρμογή του ρυθμού

Διαφοροποίηση στο συμπεριληπτικό σχολείο;

• Οι μαθητές με ειδικές εκπαιδευτικές ανάγκες, λόγω της αδυναμίας τους να προσαρμοστούν στον ένα και μοναδικό μαθησιακό στόχο και σε έναν, κοινό για όλους, ρυθμό, αναγκάζονται να παραμένουν στο περιθώριο του γενικού σχολείου αν και «φύσει» παρόντες (Νάνου 2013, Πατσίδου 2013, Σούλης,2013)

• Η ευελιξία και η διαφοροποίηση της διδασκαλίας φαίνεται να σχετίζονται θετικά με την άρση των εμποδίων που θέτουν οι ανελαστικές πρακτικές της παραδοσιακής διδασκαλίας στο γενικό σχολείο. (Νανου, 2013)

• στο Νάνου, Πατσίδου, Γκαράνης, Χαριοπολίτου, 2013 • «Από την ειδική αγωγη στη συμπεριληπτικη εκπαίδευση»

Εκ. Γράφημα

Page 13: «Η διαφοροποιημένη διδασκαλία: μια ...symea7.mysch.gr/site/attachments/article/92/teliko... · 2015-08-12 · Προσαρμογή του ρυθμού

Διαφοροποιημένη διδασκαλία • Προσπάθειες των εκπαιδευτικών να ανταποκριθούν στις

διαφορετικές μαθησιακές ανάγκες για το καλύτερη μαθησιακή βιωματική εμπειρία

• Δημιουργία διαφορετικών διεξόδων μέσα από τις οποίες οι μαθητές με διαφορετικές ικανότητες κουλτούρα ενδιαφέροντα ανάγκες αποκτούν γνώσεις μέσα από τη βιωματική μαθησιακή διαδικασία

• Οι μαθητές αναλαμβάνουν την ευθύνη της μάθησήs τους και έχουν την ευκαιρία να αποκομίσουν τις θετικές επιπτώσεις της συνεργατικής μάθησης και της διδασκαλίας των συνομηλίκων

στο Παντελιάδου - Αντωνίου. 2013 Διαφοροποιημένη διδασκαλία

Page 14: «Η διαφοροποιημένη διδασκαλία: μια ...symea7.mysch.gr/site/attachments/article/92/teliko... · 2015-08-12 · Προσαρμογή του ρυθμού

ΒΑΣΙΚΑ ΧΑΡΑΚΤΗΡΙΣΤΙΚΑ ΔΔ

• Προσαρμογή της διδασκαλίας πριν αποτύχουν οι μαθητές

• Η διαφοροποίηση είναι οργανικό στοιχείο και μόνιμο όχι στάδιο της διδασκαλίας

• Στηρίζεται στη διαρκή αξιολόγηση• Αξιοποιεί την ομαδοποίηση με ευελιξία• Είναι ενεργητική συμμετοχική διδασκαλία• Είναι ποιοτική

στο Παντελιάδου - Αντωνίου. 2013 Διαφοροποιημένη διδασκαλία

Page 15: «Η διαφοροποιημένη διδασκαλία: μια ...symea7.mysch.gr/site/attachments/article/92/teliko... · 2015-08-12 · Προσαρμογή του ρυθμού

Διαφοροποιημένη διδασκαλία

Σεβασμός στην διαφορετικότητα

Κτίζουμε στην προϋπάρχουσα

γνώση

Εκμάθηση στρατηγικών

μάθησης

Τα παιδιά μαθαίνουν

διαφορετικά

Μαθαίνουν τα ουσιώδη

Page 16: «Η διαφοροποιημένη διδασκαλία: μια ...symea7.mysch.gr/site/attachments/article/92/teliko... · 2015-08-12 · Προσαρμογή του ρυθμού

Διαφοροποιημένη διδασκαλία

Η μάθηση επιτυγχάνεται μέσω κοινωνικής αλληλεπίδρασης

Συνεργασία δασκάλου Μαθητή

Αξιολόγηση και διδασκαλία είναι αλληλένδετες

Συμμετέχουν όλοι οι μαθητές

Page 17: «Η διαφοροποιημένη διδασκαλία: μια ...symea7.mysch.gr/site/attachments/article/92/teliko... · 2015-08-12 · Προσαρμογή του ρυθμού

Προϋποθέσεις

• Eυέλικτη διάρθρωση της τάξης• O ανοιχτός σχεδιασμός• H συγκρότηση ομάδων με δημοκρατική δομή, όπου η

ποιότητα των ερεθισμάτων και οι δυνατότητεςέκφρασης να συνεκτιμούν τις ανάγκες και τιςδυνατότητες του κάθε μαθητή.

• στο Νάνου, Πατσίδου, Γκαράνης, Χαριοπολίτου, 2013• «Από την ειδική αγωγη στη συμπεριληπτικη

εκπαίδευση.» Εκ. Γράφημα

Page 18: «Η διαφοροποιημένη διδασκαλία: μια ...symea7.mysch.gr/site/attachments/article/92/teliko... · 2015-08-12 · Προσαρμογή του ρυθμού

Τι δεν είναι δδ• Δεν είναι εξατομικευμένη διδασκαλία• Δεν είναι εργασία σε σταθερά 3-4 ομάδες • Δεν ταυτίζεται με ευκολότερες δυσκολότερες

ερωτήσεις• Δεν σημαίνει χαοτικό περιβάλλον μάθησης• Η δημιουργική διδασκαλία δεν είναι δδ γιατί η δδ

αξιοποιεί την αξιολόγηση για να δομήσει τη διδασκαλία

Page 19: «Η διαφοροποιημένη διδασκαλία: μια ...symea7.mysch.gr/site/attachments/article/92/teliko... · 2015-08-12 · Προσαρμογή του ρυθμού

Παντελιάδου, Σ. 2000. Μαθησιακές Δυσκολίες και Εκπαιδευτική Πράξη

Page 20: «Η διαφοροποιημένη διδασκαλία: μια ...symea7.mysch.gr/site/attachments/article/92/teliko... · 2015-08-12 · Προσαρμογή του ρυθμού

Όταν το περιβάλλον της τάξης γίνεταιευαίσθητο, εκλαμβάνει, σέβεται, συμεπριλαμβάνεικαι δίνει το δικαίωμα έκφρασης των διαφορώνμεταξύ των μαθητών καθίσταται ένα περιβάλλονπολυμορφίας. (Νάνου, 2013)

στο Νάνου, Πατσίδου, Γκαράνης, Χαριοπολίτου,2013 «Από την ειδική αγωγη στησυμπεριληπτικη εκπαίδευση. Από το σχολείο σεμια κοινωνία για όλους» Εκ. Γράφημα

Page 21: «Η διαφοροποιημένη διδασκαλία: μια ...symea7.mysch.gr/site/attachments/article/92/teliko... · 2015-08-12 · Προσαρμογή του ρυθμού

Η διαφοροποίηση αφοράΣτον άξονα του αναλυτικού προγράμματος

ΠεριεχόμενοΤι θα διδαχθεί

ΕπεξεργασίαΠως θα έχει πρόσβαση ο μαθητής

Τελικό προϊόνΠως θα δείξει ο μαθητής ότι έμαθε

Ανάλογα με το μαθητή

ετοιμότητα Ενδιαφέροντα Μαθησιακές προτιμήσεις

Page 22: «Η διαφοροποιημένη διδασκαλία: μια ...symea7.mysch.gr/site/attachments/article/92/teliko... · 2015-08-12 · Προσαρμογή του ρυθμού

Περιοχές διαφοροποίησης της διδασκαλίας

• Το περιεχόμενο• Η διαδικασία• Το τελικό προίόν• Το μαθησιακό περιβάλλον

• στο Νάνου, Πατσίδου, Γκαράνης, Χαριοπολίτου, 2013 «Από την ειδική αγωγη στη συμπεριληπτικη εκπαίδευση. Από το σχολείο σε μια κοινωνία για όλους» Εκ. Γράφημα

Page 23: «Η διαφοροποιημένη διδασκαλία: μια ...symea7.mysch.gr/site/attachments/article/92/teliko... · 2015-08-12 · Προσαρμογή του ρυθμού

Διαφοροποίηση της διαδικασίας

• Αναφέρεται στις δραστηριότητες ή τις στρατηγικές που παρέχονται στους μαθητές για να μάθουν

Page 24: «Η διαφοροποιημένη διδασκαλία: μια ...symea7.mysch.gr/site/attachments/article/92/teliko... · 2015-08-12 · Προσαρμογή του ρυθμού

Διαφοροποίηση τελικού προϊόντος

• Αναφέρεται στους τρόπους με τους οποίους οι μαθητές επιδεικνύουν την απόκτηση των νέων γνώσεων και δεξιοτήτων

Page 25: «Η διαφοροποιημένη διδασκαλία: μια ...symea7.mysch.gr/site/attachments/article/92/teliko... · 2015-08-12 · Προσαρμογή του ρυθμού

Στρατηγικές για τη διαφοροποίηση του περιεχομένου

Χαρακτηριστικά μαθητή στρατηγικήετοιμότητα Κείμενα διαφορετικής δυσκολίας

Επιπλέον υλικά σε διαφορετικά επίπεδα αναγνωστικής δυσκολίαςΕπίδειξη δεξιοτήτων από εκπαιδευτικόΒιντεοσκοπημένο και μαγνητοφωνημένο υλικόΥλικό με επισημάνσεις κύριων σημείωνΓραφικοί οργανωτές για καταγραφή σημειώσεωνΛίστα με λέξεις κλειδιά πριν τη διδασκαλία

Page 26: «Η διαφοροποιημένη διδασκαλία: μια ...symea7.mysch.gr/site/attachments/article/92/teliko... · 2015-08-12 · Προσαρμογή του ρυθμού

Στρατηγικές για τη διαφοροποίηση του περιεχομένου

Χαρακτηριστικά μαθητή ΣτρατηγικήΕνδιαφέροντα Μεγάλο εύρος ποικιλία υλικών

Αξιοποίηση ερωτημάτων των μαθητώνΠαραδείγματα και εφαρμογές με βάση τα ενδιαφέροντα των μαθητών

Μαθησιακή προτίμηση Οπτική, ακουστική και κιναισθητική παρουσίασηΧρήση παραδειγμάτων και εφαρμογών με βάση τους πολλαπλούς τύπους νοημοσύνηςΠροσεγγίσεις από το όλον στο μέρος και από το μέρος στο όλοΧρόνος για σκέψη και αναστοχασμό

Page 27: «Η διαφοροποιημένη διδασκαλία: μια ...symea7.mysch.gr/site/attachments/article/92/teliko... · 2015-08-12 · Προσαρμογή του ρυθμού

Στρατηγικές για τη διαφοροποίηση της επεξεργασίας

Χαρακτηριστικά μαθητή ΣτρατηγικήΕτοιμότητα Χρήση διαβαθμισμένων

δραστηριοτήτωνΠροσαρμογή των οδηγιών Χρήση ποικιλίας υλικώνΧρήση μίνι διδασκαλιών για συγκεκριμένες δεξιότητεςΧρήση ευέλικτης ομαδοποίησηςΠολλαπλά κριτήρια και τρόποι αξιολόγησης της επιτυχίαςΠροσαρμογή των εργασιών για το σπίτιΠροσαρμογή του ρυθμού στην εργασία των μαθητών

Page 28: «Η διαφοροποιημένη διδασκαλία: μια ...symea7.mysch.gr/site/attachments/article/92/teliko... · 2015-08-12 · Προσαρμογή του ρυθμού

Στρατηγικές για τη διαφοροποίηση της επεξεργασίας

Χαρακτηριστικά μαθητή Στρατηγική

Ενδιαφέροντα Κέντρα ενδιαφέροντος και ομάδες συζήτησηςΟμαδοποίησης με κοινά και διαφορετικά ενδιαφέρονταJigsaw στρατητηγική παζλ με βάση τα ιδιαίτερα ενδιαφέρονταΣχεδιασμός ‘εργου με βάση την αξιοποίηση πολλαπλών ενδιαφερόντων’Συμμετοχή των μαθητών στο σχεδιασμό

Μαθησιακή προτίμηση Πολλαπλοί τρόποι επίδειξης της μάθησηΕφαρμογή ατομικής ομαδικής και συνεργατικής εργασίαςΔραστηριότητες πολλαπλών προσεγγίσεων

Page 29: «Η διαφοροποιημένη διδασκαλία: μια ...symea7.mysch.gr/site/attachments/article/92/teliko... · 2015-08-12 · Προσαρμογή του ρυθμού

ΚΥΒΟΙ• Τεχνική που βοηθά στη διαφοροποίηση της

διδασκαλίας• Σε κάθε έδρα γράφουμε λέξη που

αντιστοιχεί σε ένα γνωστικό έργο: • Περιγραφή• Σύγκριση• Σύνδεση• Ανάλυση • Εφαρμογή• Επιχειρηματολογία• Λέξεις κλειδιά

Page 30: «Η διαφοροποιημένη διδασκαλία: μια ...symea7.mysch.gr/site/attachments/article/92/teliko... · 2015-08-12 · Προσαρμογή του ρυθμού

Κάρτες εργασίας• Κάρτες όπου αναγράφεται μια ερώτηση

και τους πιθανούς τρόπους απάντησης• (γραπτή, σχεδίαση, λίστα προφορική,

γραφικός οργανωτής• Με τις κάρτες επιτρέπεται να

επιλέξουν τη δραστηριότητα με την οποία θα ασκηθούν και θα δείξουν τι έχουν μάθει. Ο εκπαιδευτικός οργανώνει σε επίπεδα τις δραστηριότητες

Page 31: «Η διαφοροποιημένη διδασκαλία: μια ...symea7.mysch.gr/site/attachments/article/92/teliko... · 2015-08-12 · Προσαρμογή του ρυθμού

Διδασκαλία σε διαφορετικά επίπεδα

• Το τι και η δυσκολία της κριτικής σκέψης που διδάσκεται δεν διαφοροποιείται

• Η έννοια παραμένει η ίδια για όλους• Διαφοροποιείται το επίπεδο και η

δυσκολία της κριτικής σκέψης(Drapeau, 2004)

• Οι μαθητές καλούνται να σκεφτούν κριτικά αλλά σε διαφορετικό επίπεδο

Page 32: «Η διαφοροποιημένη διδασκαλία: μια ...symea7.mysch.gr/site/attachments/article/92/teliko... · 2015-08-12 · Προσαρμογή του ρυθμού

Διδασκαλία σε διαφορετικά επίπεδα

• Διαφοροποιώντας τις ερωτήσεις ο εκπαιδευτικός μπορεί να καλέσει ορισμένους μαθητές να βρουν αιτιακές σχέσεις άλλους να κάνουν αναλογίες άλλους να κάνουν βασικές υποθέσεις.

• Όλοι οι μαθητές εργάζονται στην ίδια έννοια αλλά με σύνθετους τρόπους.

• Βελτιώνεται η κριτική σκέψη μέσα από τις διαφορετικές ερωτήσεις που γίνονται

Page 33: «Η διαφοροποιημένη διδασκαλία: μια ...symea7.mysch.gr/site/attachments/article/92/teliko... · 2015-08-12 · Προσαρμογή του ρυθμού

Στρατηγικές για τη διαφοροποίηση του τελικού προϊόντος

Χαρακτηριστικά μαθητή ΣτρατηγικήΕτοιμότητα Χρήση διαβαθμισμένων εργασιών

Προσαρμογή των οδηγιών Χρήση ποικιλίας υλικώνΧρήση μίνι διδασκαλιών για συγκεκριμένες δεξιότητεςΑνάπτυξη ποιοτικής αξιολόγησης

ενδιαφέρον Επίδειξη γνώσης και κατανόησης σε περιοχές ιδιαίτερου ενδιαφέροντοςΧρήση ειδικών τρόπων αξιολόγησης ανάλογα με τα ενδιαφέροντα

Page 34: «Η διαφοροποιημένη διδασκαλία: μια ...symea7.mysch.gr/site/attachments/article/92/teliko... · 2015-08-12 · Προσαρμογή του ρυθμού

Στρατηγικές για τη διαφοροποίηση του τελικού προϊόντος

Χαρακτηριστικά μαθητή ΣτρατηγικήΜαθησιακή προτίμηση Άσκηση σε πολλαπλούς τρόπους

αξιολόγησηςΔυνατότητα επιλογής οπτικού ακουστικού ή κιναισθητικού προϊόντος

Page 35: «Η διαφοροποιημένη διδασκαλία: μια ...symea7.mysch.gr/site/attachments/article/92/teliko... · 2015-08-12 · Προσαρμογή του ρυθμού

Προϊόντα έργα των μαθητών Σχεδιάζω ιστοσελίδα Γράφω βιβλίο Συντονίζω συμπόσιο Σχεδιάζω πείραμα Κάνω γλυπτό Παρουσιάζω δελτίο ειδήσεων Γράφω συνταγές Γράφω θεατρικό έργο Σχεδιάζω έκθεση μουσείου Ετοιμάζω έκθεση φωτογραφίας Ετοιμάζω σειρά από διαφημίσεις Ετοιμάζω διαγράμματα ή πίνακες για μια ιδέα Ετοιμάζω ερωτηματολόγιο

Page 36: «Η διαφοροποιημένη διδασκαλία: μια ...symea7.mysch.gr/site/attachments/article/92/teliko... · 2015-08-12 · Προσαρμογή του ρυθμού

Σχεδιασμός ΔΔΒήματα

• Γνωρίζω τους μαθητές μου (Αξιολόγηση για το επίπεδο, τα ενδιαφέροντα, το μαθησιακό προφίλ)

• Ετοιμάζω το διδακτικό ρεπερτόριο (άμεση διδασκαλία, μάθηση μέσω εξερεύνησης, συνεργατική μάθηση, στρατηγικές μάθησης

• Προσδιορίζω εναλλακτικές διδακτικές δραστηριότητες(ομάδες μάθησης, γραφικοί οργανωτές, κύβοι)

• Προσδιορίζω τους τρόπους αξιολόγησης• (κάρτες πολλαπλής επιλογής, πρότζεκτ)

Page 37: «Η διαφοροποιημένη διδασκαλία: μια ...symea7.mysch.gr/site/attachments/article/92/teliko... · 2015-08-12 · Προσαρμογή του ρυθμού

Προκλήσεις διαφοροποιημένης ΔΔ

• Οργάνωση διαχείριση του χρόνου• Ο σχεδιασμός περιβάλλοντος• Η προετοιμασία των μαθητών• Η συνδιαλλαγή με το εκπαιδευτικό

σύστημα• Η βαθμολόγηση• Η μετάβαση από δραστηριότητα σε

δραστηριότητα

Page 38: «Η διαφοροποιημένη διδασκαλία: μια ...symea7.mysch.gr/site/attachments/article/92/teliko... · 2015-08-12 · Προσαρμογή του ρυθμού

Πλεονεκτήματα ΔΔ

Αντιμετωπίζονται τα προβλήματα από την αρχήΗ τάξη παρέχει ασφάλεια σε όλουςΗ τάξη παρέχει μάθηση

Page 39: «Η διαφοροποιημένη διδασκαλία: μια ...symea7.mysch.gr/site/attachments/article/92/teliko... · 2015-08-12 · Προσαρμογή του ρυθμού

Προτεινόμενες στρατηγικές• Αξιοποιώ τη διδασκαλία των συνομηλίκων• Αξιοποιώ την αξιολόγηση του μαθησιακού προφίλ

των ενδιαφερόντων ενισχύοντας τα εσωτερικά κίνητρα

• Αξιοποιώ τα ενδιαφέροντα στην παραγωγή τρόπων προσέγγισης των εννοιών

• Δίνω ατομικές ή ομαδικές εργασίες• Όλες οι εργασίες σέβονται το μαθητή

Page 40: «Η διαφοροποιημένη διδασκαλία: μια ...symea7.mysch.gr/site/attachments/article/92/teliko... · 2015-08-12 · Προσαρμογή του ρυθμού

Προτεινόμενες στρατηγικές Διαφοροποιώ τη διδασκαλία ανάλογα με το ατομικό επίπεδο

δυσκολίας που μπορεί να χειρισθεί κάθε φορά ο μαθητής Προσαρμόζω τις ερωτήσεις δυσκολίας ανάλογα με το μαθητή Χρησιμοποιώ το κανονικό αναλυτικό πρόγραμμα για

χαρισματικούς μαθητές Χρησιμοποιώ σειρές δραστηριοτήτων αυξανόμενης κλιμακωτά

δυσκολίας Διαφοροποιώ την ταχύτητα με την οποία κινούνται οι μαθητές

στο αναλυτικό πρόγραμμα Αξιοποιώ την ευέλικτη ομαδοποίηση

Page 41: «Η διαφοροποιημένη διδασκαλία: μια ...symea7.mysch.gr/site/attachments/article/92/teliko... · 2015-08-12 · Προσαρμογή του ρυθμού

Προτεινόμενες δραστηριότητες

Εστίαση της προσοχής(K-W-L, Προσωπικό ενδιαφέρον)

Διαχείριση του χρόνου (παζλ, ιστός λέξεων)Γραφικοί οργανωτές(πίνακας σύγκρισης,

ιστός λέξεων διάγραμμα σύγκρισης)Συνεργατική μάθηση

Page 42: «Η διαφοροποιημένη διδασκαλία: μια ...symea7.mysch.gr/site/attachments/article/92/teliko... · 2015-08-12 · Προσαρμογή του ρυθμού

Προκαταβολικοί οργανωτές

• Είναι παράγραφοι ή πίνακες στοιχείων γνώσης που θα αναφερθούν στην ενότητα ή στις ενότητες που θα ακολουθήσουν. Η αποτελεσματικότητα της εφαρμογής έχει να κάνει με τα θετικά αποτελέσματα στη μάθηση όλων των μαθητών αν αυτοί γνωρίζουν από πριν και έχουν μια οργανωμένη εικόνα για την πληροφορία στην οποία θα εκτεθούν (Ausebel & Youssef, 1963)

Page 43: «Η διαφοροποιημένη διδασκαλία: μια ...symea7.mysch.gr/site/attachments/article/92/teliko... · 2015-08-12 · Προσαρμογή του ρυθμού

Γραφικοί οργανωτές

• Είναι διαγράμματα που λειτουργούν ως γραφικοί οργανωτές πληροφοριών εννοιών που υπάρχουν σε ένα κείμενο. Σημαντικές οι τοπογραφικές σχέσεις των στοιχείων που την απαρτίζουν και χρησιμοποιούνται κυρίως για παιδιά που δεν έχουν προβλήματα οπτικής επεξεργασίας( Deshler et al., 1996)

Page 44: «Η διαφοροποιημένη διδασκαλία: μια ...symea7.mysch.gr/site/attachments/article/92/teliko... · 2015-08-12 · Προσαρμογή του ρυθμού

Κ-W-LΣτρατηγικές για την καθοδήγηση του μαθητή ώστε να ακολουθήσει όλα τα στάδια της επεξεργασίας στη μελέτη

what I know What I want to know What I have learned Ξέρω θέλω να μάθω έμαθα

Page 45: «Η διαφοροποιημένη διδασκαλία: μια ...symea7.mysch.gr/site/attachments/article/92/teliko... · 2015-08-12 · Προσαρμογή του ρυθμού

Jigsaw

• Στρατηγική συνεργατικής μάθησης όπου οι μαθητές εργάζονται σε δύο τύπους ομάδων

• Ομάδα βάσης • Ομάδα ειδικών

Page 46: «Η διαφοροποιημένη διδασκαλία: μια ...symea7.mysch.gr/site/attachments/article/92/teliko... · 2015-08-12 · Προσαρμογή του ρυθμού

Ρουλέτα

Κάθε ένας από την ομάδα τραβάει μια λέξη για ένα διάσημο πρόσωποΚάθε ένας γράφει μια πρόταση με αυτή

τη λέξη για να περιγράψει το πρόσωποΓράφει την πρόταση σε ένα φύλλο

χαρτιούΔιαβάζουμε δυνατά στην ομάδα

Page 47: «Η διαφοροποιημένη διδασκαλία: μια ...symea7.mysch.gr/site/attachments/article/92/teliko... · 2015-08-12 · Προσαρμογή του ρυθμού

Κάρτες απάντησης

• Σηκώνουν όλοι οι μαθητές για να απαντούν σε όλες τις ερωτήσεις

• Αυξάνουν τη συμμετοχή των μαθητών• Οι μαθητές μαθαίνουν από τους

συμμαθητές τους• Ο Δάσκαλος παρακολουθεί την

κατανόηση όλων των μαθητών

Page 48: «Η διαφοροποιημένη διδασκαλία: μια ...symea7.mysch.gr/site/attachments/article/92/teliko... · 2015-08-12 · Προσαρμογή του ρυθμού

Η διαβάθμιση αφορά

• Περιεχόμενο επεξεργασία τελικό προϊόν

• Εργασίες • Σταθμούς μάθησης• Αξιολογήσεις• Γραπτές οδηγίες• Δραστηριότητες σύνδεσης αναμονής• Υλικά

Page 49: «Η διαφοροποιημένη διδασκαλία: μια ...symea7.mysch.gr/site/attachments/article/92/teliko... · 2015-08-12 · Προσαρμογή του ρυθμού

Think-tac-toeΑνάλυσε το βασικό χαρακτήρα της ιστορίας

Ανέφερε τις βασικές ενέργειες του χαρακτήρα του

Ονόμασε ή ζωγράφισε κάποιον σαν το βασικό χαρακτήρα

Φτιάξε σκηνικό για την ιστορία

Ζωγράφισε 3 σκηνικάγια την ιστορία σου

Φτιάξε ένα μικρόποίημα για την ιστορία

Χρησιμοποίησε μια γραμμή χρόνου για τουλάχιστον 7 γεγονότα της ιστορίας

Γράψε αρχή ή τέλος για την ιστορία

Φτιάξε ένα επιτραπέζιο παιχνίδι(με τα γεγονότα της ιστορίας)

Page 50: «Η διαφοροποιημένη διδασκαλία: μια ...symea7.mysch.gr/site/attachments/article/92/teliko... · 2015-08-12 · Προσαρμογή του ρυθμού

Προτεινόμενες δραστηριότητεςεύκολης διαβάθμισης

Επιλογή από βιβλία Επιλογή εργασίας για το σπίτι Προγράμματα Η/Υ Κάρτες απάντησης Πουλέτα Πολλαπλά επίπεδα ερωτήσεων Μίνι εργαστήρια για διδασκαλία δεξιοτήτων JIGSAW

Page 51: «Η διαφοροποιημένη διδασκαλία: μια ...symea7.mysch.gr/site/attachments/article/92/teliko... · 2015-08-12 · Προσαρμογή του ρυθμού

Προτεινόμενες δραστηριότητεςαπαιτητικής διαβάθμισης

Διαβαθμισμένα υλικά Πολλαπλά κείμενα Κείμενα διαφορετικής αναγνωσιμότητας TINK-TAC –TOE Εναλλακτικές αξιολογήσεις Μαγνητοφωνημένα υλικά Πίνακες επιλογής Rubrics

Page 52: «Η διαφοροποιημένη διδασκαλία: μια ...symea7.mysch.gr/site/attachments/article/92/teliko... · 2015-08-12 · Προσαρμογή του ρυθμού

Επομένως…

• Η ΔΔ είναι μια πολυσύνθετη διαδικασία όπου κινητοποιούνται γνώσεις και δεξιότητες των εκπαιδευτικών για

• Μαθητές γνωστικά αντικείμενα• Θεωρίες μάθησης• Στρατηγικές διαφοροποίησης της

διδασκαλίας

Page 53: «Η διαφοροποιημένη διδασκαλία: μια ...symea7.mysch.gr/site/attachments/article/92/teliko... · 2015-08-12 · Προσαρμογή του ρυθμού

Η διδασκαλία:

πρέπει να είναι

ανάλογη των πραγματικών αναγκών του παιδιού

ευχάριστη άρα αποδοτική

η αποκτηθείσα γνώση να έχει δομή

εστιασμένη στην ψυχική διάθεση του μαθητή και στην

πνευματική προσπάθειά του και όχι στην ποσότητα της ύλης

να στηρίζεται στα επιστημονικά δεδομένα

Page 54: «Η διαφοροποιημένη διδασκαλία: μια ...symea7.mysch.gr/site/attachments/article/92/teliko... · 2015-08-12 · Προσαρμογή του ρυθμού

Ο εκπαιδευτικός:

θα πρέπει να είναι επιστημονικά

καταρτισμένος και ενημερωμένος,

απαγκιστρωμένος από προκαταλήψεις

θα πρέπει να μάθει το παιδί πώς να μαθαίνει

να καθορίζει με σαφήνεια τους στόχους

μάθησης

Page 55: «Η διαφοροποιημένη διδασκαλία: μια ...symea7.mysch.gr/site/attachments/article/92/teliko... · 2015-08-12 · Προσαρμογή του ρυθμού

Ο μαθητής:

• είναι ένα άτομο με διάφορες μαθησιακές

δυσκολίες ανάμεσα σε άλλα άτομα

• έχει επίγνωση των ικανοτήτων του και του

πνευματικού του δυναμικού

• θέλει να μάθει αλλά δεν ξέρει πώς

Page 56: «Η διαφοροποιημένη διδασκαλία: μια ...symea7.mysch.gr/site/attachments/article/92/teliko... · 2015-08-12 · Προσαρμογή του ρυθμού

• Όταν οι αναπτυξιακές ανάγκες δεν ικανοποιούνται η μάθηση δυσχεραίνεται

• Εάν δεν γνωρίζει ο εκπαιδευτικός τις γνωστικές διαστάσεις του αντικειμένου δεν θα το διδάξει

• Εάν δεν γνωρίζουν πως μαθαίνουν οι μαθητές δεν γνωρίζουν πώς να τους διδάξουν

• Εάν γνωρίζουν μόνο ένα τρόπο τότε δεν διδάσκουν όλους τους μαθητές

Page 57: «Η διαφοροποιημένη διδασκαλία: μια ...symea7.mysch.gr/site/attachments/article/92/teliko... · 2015-08-12 · Προσαρμογή του ρυθμού

• «Είναι απαραίτητη η καταιγίδα για τα δέντρα που θέλουν να φθάσουν σε περήφανα ύψη»

Page 58: «Η διαφοροποιημένη διδασκαλία: μια ...symea7.mysch.gr/site/attachments/article/92/teliko... · 2015-08-12 · Προσαρμογή του ρυθμού

• Εγώ είμαι εγώ και εσύ είσαι εσύ. Εγώ δεν βρίσκομαι σε αυτόν τον κόσμο για να ικανοποιώ τις προσδοκίες σου. Ούτε και εσύ βρίσκεσαι σ’ αυτόν τον κόσμο για να ικανοποιείς τις δικές μου. Όταν εσύ και εγώ συναντιόμαστε..είναι ωραίο. Κι όταν δεν συναντιόμαστε τίποτε

δεν μπορεί να γίνει(Φριτς Περλς, 2013)

Page 59: «Η διαφοροποιημένη διδασκαλία: μια ...symea7.mysch.gr/site/attachments/article/92/teliko... · 2015-08-12 · Προσαρμογή του ρυθμού

βιβλιογραφία

• Κουτσελίνη, Μ. (2008). Εποικοδόμηση και διαφοροποίηση διδασκαλίας- μάθησης σε τάξεις μικτής ικανότητας. Λευκωσία.

• Νανου, Πατσίδου ,Γκαράνης, Χαριοπολίτου ( επιμέλεια) Συλλογικός τομος (2013) Από την ειδική αγωγή στη συμπεριληπτική εκπαίδευση. Από το σχολείο σε μια κοινωνία για όλους Θεσσαλονίκη, Εκ. Γραφημα

• Παντελιάδου, Σ. & Φιλιππάτου Δ. (επιμέλεια) Συλλογική εργασία (2013). Διαφοροποιημένη Διδασκαλία Θεωρητικές προσεγγίσεις

& εκπαιδευτικές πρακτικές.Αθήνα .Εκδόσεις Πεδίο.•

Page 60: «Η διαφοροποιημένη διδασκαλία: μια ...symea7.mysch.gr/site/attachments/article/92/teliko... · 2015-08-12 · Προσαρμογή του ρυθμού