Six Thinking hats

Οι έξι τυφλοί και τα έξι καπέλα σκέψης του De Bono

…ένα λαϊκό ινδικό παραμύθι μας υπενθυμίζει ότι η αλήθεια δεν είναι μόνο μία. Ο καθένας βιώνει τη δική ταυ πραγματικότητα. Για να δούμε κάτι πιο σωστά, πρέπει, να το δούμε και με τα μάτια του άλλου. Ό,τι βλέπουμε και κατανοούμε δεν είναι μόνο αυτό που κοιτάνε τα μάτια μας.

Edward de Bono

Η τεχνική των «Έξι Καπέλων Σκέψης» επινοήθηκε από τον Edward de Bono στις αρχές της δεκαετίας του 1980. Τα έξι καπέλα σκέψης αντιπροσωπεύουν έξι τρόπους σκέψης δίνοντας κατευθύνσεις στον τρόπο σκέψης χωρίς να την περιορίζουν σε στενά όρια.

Στοιχεία, γεγονότα, Στοιχεία, γεγονότα, και πληροφορίεςκαι πληροφορίες που απαιτούνταιπου απαιτούνται

Θετική σκέψη αξίες Θετική σκέψη αξίες και οφέληκαι οφέλη

Συναίσθημα Συναίσθημα ένστικτο και ένστικτο και διαίσθηση.διαίσθηση.

Δυσκολίες καιΔυσκολίες και πιθανά πιθανά

προβλήματα.προβλήματα.

ΈλεγχοςΈλεγχος ΔημιουργικότηταΔημιουργικότητα

Control

PositiveThinking

Emotion

Creative Facts

NegativeLogic

Λευκό Καπέλο σκέψης – Γνωστές και απαραίτητες πληροφορίες, στοιχεία, γεγονότα.

Τι πληροφορίες έχω και τι πληροφορίες χρειάζομαι; Ποιες είναι οι αποδείξεις; Ποια είναι τα γεγονότα; Το Λευκό Καπέλο αντιπροσωπεύει πληροφορίες γνωστές ή

αναγκαίες δηλαδή γεγονότα, αριθμούς, ανάγκες και κενά πληροφοριών.

Η δήλωση “Ίσως χρειαζόμαστε σε αυτό το σημείο Λευκό Καπέλο σκέψης…» σημαίνει «Ας αφήσουμε στην άκρη τα επιχειρήματα και τις προτάσεις και ας δούμε τι πληροφορίες διαθέτουμε»

Τι γνωρίζουμε; Τι άλλο θέλουμε να μάθουμε;

The White Hat

Κόκκινο Καπέλο σκέψης– Προαίσθημα. Ένστικτο. Διαίσθηση. Συναισθήματα.

Το Κόκκινο Καπέλο συμβολίζει τη διαίσθηση, το ένστικτο και τα συναισθήματα. Επιτρέπει στο άτομο

να εκφράσει μία διαίσθηση χωρίς να τη δικαιολογήσει. «Φοράω το κόκκινο καπέλο και πιστεύω ότι η συγκεκριμένη πρόταση είναι ό,τι χειρότερο».

Το κόκκινο καπέλο δίνει την ευκαιρία στο χρήστη να εκφράσει τα συναισθήματα που τον αντιπροσωπεύουν

εκείνη τη στιγμή πάνω στο θέμα Τι νιώθουμε γι’ αυτό αυτή τη στιγμή;

The Red Hat

Κίτρινο Καπέλο σκέψης – Πλεονεκτήματα συνδυασμένα με λογική. Η αισιόδοξη άποψη.

Θετικά σημεία.

Το Κίτρινο Καπέλο συμβολίζει την αισιοδοξία και τη θετική λογική.

Εκφράζει τα πλεονεκτήματα σε μία σκέψη, μία απόφαση ή πράξη

Δείχνει γιατί κάτι θα πετύχει και θα ωφελήσει. Μπορεί να χρησιμοποιηθεί για τα πιθανά αποτελέσματα κάποιας

προτεινόμενης ενέργειας, αλλά και για να εντοπίσει κάτι σημαντικό από ένα προηγούμενο γεγονός

The Yellow Hat

Μαύρο Καπέλο σκέψης- Αξιολόγηση κινδύνου. Πιθανά προβλήματα. Κίνδυνος.

Δυσκολίες.

Το Μαύρο Καπέλο έχει να κάνει με την ορθή κρίση- αποτελεί το δικηγόρο του διαβόλου ή το λόγο για τον οποίο κάτι δεν

θα πετύχει Είναι το καπέλο της κρίσης και της προσοχής και έχει

τεράστια χρησιμότητα. Δεν είναι το καπέλο της έριδας. Μας βοηθάει να εντοπίσουμε τα μειονεκτήματα και να

προλάβουμε τα λάθη Το μαύρο καπέλο πρέπει να στηρίζεται πάντα στη λογική.

The Black Hat

Μπλε Καπέλο σκέψης – Έλεγχος διαδικασίας. Κατεύθυνση σκέψης.

Το Μπλε Καπέλο χρησιμοποιείται για να διευθύνει τη διαδικασία σκέψης.

Είναι το καπέλο της γενικής επισκόπησης ή του ελέγχου διαδικασίας.

Τι έχουμε πετύχει έως τώρα; Τι πρέπει να γίνει στη συνέχεια;

Πως θα εφαρμόσουμε όσα σκεφτήκαμε; Ποια βήματα θα ακολουθήσουμε;

π.χ «Φοράω το μπλε καπέλο και πιστεύω ότι πρέπει να εφαρμόσουμε περισσότερο πράσινο καπέλο σκέψης σε αυτό το

σημείο».

The Blue Hat

Πράσινο Καπέλο σκέψης-Δημιουργικότητα. Ιδέες.

Εναλλακτικές λύσεις. Πιθανότητες.

Το Πράσινο Καπέλο αποτελεί το καπέλο της δημιουργικότητας, των εναλλακτικών, προτάσεων, των στοιχείων που παρουσιάζουν ενδιαφέρον, των

προκλήσεων και των αλλαγών Εκφράζει τη δύναμη της ανθρώπινης σκέψης να

δημιουργεί, να υποθέτει, να προτείνει, να εφευρίσκει Ποιοι άλλοι τρόποι υπάρχουν;

The Green Hat

Ακολουθίες καπέλων στην ολομέλεια

Εργασία σε ομάδες στην τάξη: Ομάδες ανά χρώμα καπέλου.

ΜΟΝΤΕΛΟ: ΜΟΝΤΕΛΟ: Learning Together (LT). David & Roger Jonson (1978)Learning Together (LT). David & Roger Jonson (1978)

Κάθε ομάδα πρέπει να ακούει προσεκτικά αυτά που λένε οι προηγούμενες ομάδες και να προσαρμόζει ανάλογα την παρέμβασή της

ΜΟΝΤΕΛΟ:ΜΟΝΤΕΛΟ: Jigsaw. Elliot Aronson (1978)Jigsaw. Elliot Aronson (1978)

Εργασία σε ομάδες στην τάξη: Ομάδες με εκπροσώπηση όλων των καπέλων

Κάθε ομάδα πρέπει να ακούει προσεκτικά αυτά που λένε οι προηγούμενες ομάδες και να προσαρμόζει ανάλογα την παρέμβασή της

Ένα σύντομο παράδειγμα λειτουργίας των καπέλων.

Σκέφτομαι να εισάγω ένα νέο προϊόν στην αγορά.

Με το άσπρο άσπρο καπέλο αναζητώ όλες τις διαθέσιμες πληροφορίες, που μπορεί να μου φανούν χρήσιμες.

Με το κόκκινο καπέλο καταθέτω τη διαίσθησή μου για τις αντιδράσεις του αγοραστικού κοινού.

Με το κίτρινο καπέλο βλέπω όλες τις θετικές πλευρές της ιδέας μου.

Με το μαύρο καπέλο σκέφτομαι τα αδύνατα σημεία ή τις δυσκολίες ενός τέτοιου εγχειρήματος (πχ κρίση στην αγορά).

Με το πράσινο καπέλο σκέφτομαι πώς μπορεί αυτή η ιδέα να έχει την καλύτερη δυνατή εφαρμογή και απήχηση.

Me το μπλε προσπαθώ να βρω τη «χρυσή τομή» σε όλα τα παραπάνω, να πάρω λογικές αποφάσεις και να οργανώσω τις ενέργειές μου.

Six Thinking hats