ΠΑΙΔΕΙΑ

Τα πολλά προβλήματαεγκυμονούν νέα κρίσηΜπορεί το Υπουργείο Παιδείας και οι εκ-παιδευτικές οργανώσεις να κατέληξανσε κάποια συμφωνία, η οποία τίθεται σή-μερα ενώπιον του Υπουργικού για επικύ-ρωση, αλλά τα προβλήματα που παραμέ-νουν είναι πολλά. Η ασφάλεια και η υ-γεία στα σχολεία, οι εξετάσεις τετραμή-νων, το νέο σύστημα διορισμών και ηστελέχωση των ολοήμερων, είναι μερικάαπό τα θέματα στα οποία υπάρχουν δια-φωνίες. Σελ. 4

ΜΠΕΡΝΟΥΑ ΚΕΡΕ

Η μεταρρύθμιση είναιη πρώτη γραμμή άμυναςΤη θέση ότι χρειάζονται υπεύθυνες δημο-σιονομικές πολιτικές και οικονομικές με-ταρρυθμίσεις σε όλα τα κράτη μέλη για νακαταστεί η ευρωζώνη ισχυρότερη, διατυ-πώνει το μέλος του Διοικητικού Συμβουλί-ου της Ευρωπαϊκής Κεντρικής Τράπεζας,Μπενουά Κερέ. Τονίζει ότι η μεταρρύθμι-ση σε εθνικό επίπεδο είναι η πρώτη γραμ-μή άμυνας. Επισημαίνει ότι δεν είναι καλάθωρακισμένες οι οικονομίες. Σελ. 7

ΕΜΠΟΡΙΚΟΣ ΠΟΛΕΜΟΣ

Οι δασμοί των ΗΠΑ θα πλήξουν την ανάπτυξηΟ εμπορικός πόλεμος που έχει κηρύξει ηΟυάσιγκτον στο Πεκίνο μπορεί να ωφελή-σει την κινεζική οικονομία και να πλήξειτην ανάπτυξη στις ΗΠΑ, διαπιστώνει η Ευ-ρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα (ΕΚΤ) σε με-λέτη που έδωσε στη δημοσιότητα. Σελ. 12

ΛΕΥΚΩΣΙΑ, Τετάρτη 3 Οκτωβρίου 2018 • Eτος 4ο • Aρ. φύλλου 200 Τιμή: €1,50Εβδομαδιαία Οικονομική και Πολιτική Εφημερίδα w w w. k a t h i m e r i n i . c o m . c y / f i n a n c i a l

ΙΤΑΛΙΑ

Προς σύγκρουση με ΚομισιόνΗ Κομισιόν θα απορρίψει το σχέδιο προϋπολογισμούπου θα της παρουσιάσει η Ρώμη αν κατατεθεί ως έχει,στις 15 Οκτωβρίου, και εν συνεχεία θα εκκινήσει τη δια-δικασία υπερβολικού ελλείμματος κατά της Ιταλίας. Αι-τία η απόφαση του κυβερνητικού συνασπισμού να αυ-ξήσει τις δαπάνες και να παρουσιάσει δημοσιονομικόέλλειμμα 2,4% για τρία χρόνια. Σελ. 9

ΠΑΓΚΟΣΜΙΑ ΚΡΙΣΗ

Μεγάλη χαμένη η μεσαία τάξηΗ παγκόσμια χρηματοπιστωτική κρίση του 2008 είχεπολλά θύματα και ένα από αυτά ήταν η μεσαία τάξη σεόλο τον κόσμο και στις ΗΠΑ ειδικότερα. Οι ανατροπέςπου προκάλεσε έκαναν τους Αμερικανούς της μεσαίαςτάξης να συνειδητοποιήσουν ότι το σπίτι τους δεν συνι-στά ασφαλή και επικερδή επένδυση της οποίας η αξίασυνεχώς θα αυξάνεται. Σελ. 10

ΕΛΛΑΔΑ

«Καίει» το πετρέλαιο θέρμανσηςΒαθιά το χέρι στην τσέπη θα χρειαστεί να βάλουν φέτοςοι καταναλωτές στην Ελλάδα για να εξασφαλίσουν πε-τρέλαιο θέρμανσης. Η τιμή έναρξης στη διανομή τουπετρελαίου θέρμανσης αναμένεται να είναι αυξημένητουλάχιστον κατά 16%-17%. Αιτία είναι το συνεχιζόμενοανοδικό ράλι της τιμής του πετρελαίου στις διεθνείς α-γορές. Σελ. 16

Σ Χ Ο Λ Ι Ο / Του HOLGER SCHMIEDING*

Τον Σεπτέμβριο του 2008 η κατάρρευσητης Lehman Brothers προκάλεσε τηχειρότερη οικονομική κρίση του ανε-πτυγμένου κόσμου μετά τη ΜεγάληΥφεση. Αφού πρώτα δημιούργησαντη «φούσκα» των δανείων, οι ΗΠΑ δια-χειρίστηκαν τόσο άσχημα την κατάρ-ρευση της Lehman, ώστε η «φούσκα»έσκασε με καταστρεπτικές συνέπειες.Η Ευρωζώνη έκανε τα δικά της λάθηστην κρίση του ευρώ, κωλυσιεργώνταςεπί ένα και πλέον χρόνο προτού ανα-χαιτίσει τη μετάδοσή της από την Ελ-λάδα στα μέσα του 2012. Μπορεί κάτιτέτοιο να επαναληφθεί; Οι οικονομικέςκρίσεις επαναλαμβάνονται. Οι άν-θρωποι, όμως, δεν επαναλαμβάνουντο ίδιο λάθος σύντομα. Μπορεί ναεμφανισθεί μια νέα παγκόσμια ύφεση,ας πούμε, το 2021. Μάλλον δεν θα

την προκαλέσει ο υπερβολικός δα-νεισμός στον δυτικό κόσμο. Οι δυτικέςοικονομίες έχουν ενισχύσει την άμυνάτους. Παρουσιάζουμε τα 10 διδάγματαπου αντλήσαμε από τη χρηματοπι-στωτική κρίση:

1. Οι κεντρικές τράπεζες πρέπει ναχρησιμοποιούν τα εργαλεία που δια-θέτουν για να αποτρέπουν τον υπερ-βολικό δανεισμό. Πρέπει να παρακο-λουθούν όλους τους κινδύνους πουαπειλούν τη χρηματοπιστωτική στα-θερότητα, ακόμη κι αν ο πληθωρισμόςείναι μέσα στον στόχο.

2. Για να αποτρέπεται η μετάδοσητης κρίσης, οι προβληματικές τράπεζεςπρέπει να διαλύονται συντεταγμένα.Να παραμένουν σε λειτουργία όσο χρει-άζεται για να ανταποκριθούν στις υ-ποχρεώσεις προς την πελατεία τους.

3. Σε περίπτωση πανικού, οι κεντρι-κές τράπεζες πρέπει να παρεμβαίνουνάμεσα και να τον σταματούν.

4. Μόνον οι κεντρικές τράπεζεςείναι πραγματικά σε θέση να θέσουντέλος σε έναν πανικό δηλώνοντας ένααξιόπιστο «θα κάνω ό,τι κι αν χρεια-στεί».

5. Ο δογματισμός είναι περιττός. Ε-ποχές με ασυνήθεις καταστάσεις α-παιτούν ασυνήθεις πολιτικές.

6. Επειτα από μια χρηματοπιστω-τική κρίση, οι χώρες πρέπει να δια-σφαλίζουν ότι οι τράπεζές τους είναιεύρωστες. Αυτό που έκαναν δηλαδήοι ΗΠΑ, ενώ πολλές χώρες της Ευ-ρωζώνης καθυστέρησαν πολύ.

7. Οι ρυθμιστικές αρχές πρέπει ναδιασφαλίζουν ότι τα χρηματοπιστω-τικά ιδρύματα έχουν επαρκή αποθέ-

ματα για να απορροφήσουν τα ενδε-χόμενα σοκ. Καναδάς και Σουηδίααντιμετώπισαν επιτυχώς την καται-γίδα επειδή είχαν διδαχθεί από άλλεςκρίσεις.

8. Οι χρηματοπιστωτικές κρίσειςευνοούν την εμφάνιση αποπληθω-ρισμού. Η νομισματική πολιτική πρέ-πει να προσαρμοστεί αναλόγως

9. Οι μεταρρυθμίσεις που ενισχύ-ουν την ανάπτυξη είναι πιο χρήσιμεςαπό την επιβολή της λιτότητας σευπερχρεωμένες χώρες.

10. Να μη χάνεται η ευκαιρία πουπροσφέρει μια κρίση. Πρέπει να χρη-σιμοποιηθεί για την εφαρμογή με-ταρρυθμίσεων που τονώνουν την α-νάπτυξη.

Οι κίνδυνοι στους οποίους πρέπεινα δοθεί προσοχή είναι ο προστα-

τευτισμός και ο λαϊκισμός. Τη δεκαετίατου 1930 εφαρμόστηκε προστατευ-τισμός και επιδεινώθηκε η κρίση.Από το 2009 έως το 2015 εμφανίστη-καν ορισμένα πρόσθετα εμπόδια στοεμπόριο και πολιτικές διαμάχες σε έ-ντονα πολωτικούς τόνους, τόσο στοεσωτερικό των χωρών όσο και μεταξύκρατών. Δεν είναι παρά μια αδύναμηηχώ των όσων έγιναν τη δεκαετίατου 1930. Τα τελευταία δύο χρόνια,όμως, έχουν σημειωθεί αφ’ ενός τοδημοψήφισμα για το Brexit και αφ’ ε-τέρου η εκλογή του Ντόναλντ Τραμπ.Το αποτέλεσμα είναι να αυξάνεται οκίνδυνος του προστατευτισμού.

* Ο αρθρογράφος είναι επικεφαλής τωνοικονομολόγων της επενδυτικήςBerenberg.

Πτώση επενδύσεωνκαι ανάπτυξης στη ΒρετανίαΚαθώς μειώνεται η χρονική απόστασημέχρι τον Μάρτιο του επόμενου έτους καιτην αποχώρηση της Βρετανίας από τηνΕ.Ε., οι βρετανικές επιχειρήσεις μειώ-νουν τις επενδύσεις τους, η ανάπτυξη ε-πιβραδύνεται και το έλλειμμα τρεχουσώνσυναλλαγών της χώρας διευρύνεται. Ηεικόνα προκύπτει από τα στοιχεία που έ-δωσε στη δημοσιότητα η βρετανική Στα-τιστική Υπηρεσία (ONS) και αφορούν τοδεύτερο τρίμηνο του 2018. Σελ. 11

Τα 10 διδάγματα από την κρίση

Προς Astrobank οδεύει και η ΕθνικήΕίναι ο βασικός υποψήφιος με τραπεζική άδεια για απόκτησή της - Σε προχωρημένο στάδιο η διαδικασία απορρόφησης

“BDO. What matters to you, matters to us”

Audit | Tax | Compliance | Restructuring and insolvency | Fund Services

Προϋπολογισμόςμε δύο σενάριαστην ΕλλάδαMε το βλέμμα στις κάλπεςΗ κυβέρνηση της Ελλάδας κατέθεσεαργά το απόγευμα της Δευτέρας στηΒουλή προσχέδιο προϋπολογισμού μεδύο σενάρια, ένα «εξωτερικού», γραμ-μένο με το βλέμμα στους δανειστές,που προβλέπει κανονικά τις ψηφισμένεςπερικοπές συντάξεων, και ένα «εσω-τερικού», συνεπές με τις εξαγγελίες γιαμη περικοπή των συντάξεων, αλλά καιχωρίς αντίμετρα. Σελ. 18

Τα ακίνητα στο Χονγκ Κονγκ είναι τα πιο υπερτιμημένα σε όλο τον κόσμο. Υπάρχει, μάλιστα, μεγάλος κίνδυνος να σκάσει η «φούσκα» που έχει δημιουργηθεί. Αυτό α-ναφέρει η καθιερωμένη ετήσια έκθεση της UBS, η οποία εξετάζει την αγορά ακινήτων σε είκοσι μεγαλουπόλεις. Από αυτές η μοναδική στην οποία υπάρχουν υποτι-μημένα ακίνητα είναι το Σικάγο. Εκτός από το Χονγκ Κονγκ υπερτιμημένα ακίνητα υπάρχουν και σε άλλες μεγάλες πόλεις: Μόναχο, Τορόντο, Βανκούβερ, Αμστερνταμ,Λονδίνο, Στοκχόλμη,Παρίσι, Σαν Φρανσίσκο, Φρανκφούρτη και Σίδνεϊ. Σελ. 11

50

60

70

80

90

100

0

100

200

300

400

500

Όγκος συναλλαγών (χιλιάδες €)

Γενικός Δείκτης 72,05

301,39

26/9 27/9 28/9 2/10

Αλλάζει και πάλι ο τραπεζικός χάρτηςτης Κύπρου, ενώ ο αριθμός των τρα-πεζών θα μειωθεί καθώς αναμένονταισυγχωνεύσεις. Μια από αυτές φαίνεταινα είναι η απορρόφηση της ΕθνικήςΤράπεζας (Κύπρου) από την Astrobank.

Η τράπεζα έχει σοβαρό προβάδισμαστο διαγωνισμό πώλησης της ΕΤΕ πουβρίσκεται σε εξέλιξη. Η «Κ» είχε κα-ταγράψει εντός του καλοκαιριού τοενδιαφέρον της Astrobank για την α-πόκτηση της ΕΤΕ Κύπρου. Οπως πλη-

ροφορείται η εφημερίδα, η διαδικασίαέχει τρέξει αρκετά και το πιθανότεροείναι η Εθνική Τράπεζα (Κύπρου) ναπεράσει στα χέρια της Astrobank. ΗAstrobank είναι ο βασικός υποψήφιοςμε τραπεζική άδεια για την απόκτηση

της ΕΤΕ. Ο διευθύνων Σύμβουλος καιCEO της Astrobank Γιώργος Άππιοςούτε επιβεβαίωσε, αλλά ούτε διέψευσετις πληροφορίες, ενώ επανέλαβε ότιη τράπεζα επιδιώκει την ανάπτυξηπου περιλαμβάνει εξαγορές άλλων

τραπεζών. Μετά την απορρόφηση τηςUSBBank και της ΕΤΕ Κύπρου από τηνAstrobank, αναμένεται να γίνει η τρίτηπιο μεγάλη κυπριακή τράπεζα, με τηνέννοια τράπεζας που λαμβάνονται α-ποφάσεις στο νησί. Σελ. 4

Προειδοποιούν για φούσκα στην αγορά ακινήτων Ηλεκτροσόκ στην τσέπηλόγω τιμήςρεύματοςΑύξηση 6,7% τον Οκτώβριο

Αυξημένοι κατά 6,7% θα είναι οι λο-γαριασμοί του ρεύματος τον Οκτώ-βριο. Από την αρχή του έτους οιτιμές του ηλεκτρικού ρεύματος κα-τέγραψαν αύξηση της τάξης του10%, ενώ τον Ιούνιο οι λογαριασμοίήταν 4,3% πιο πάνω σε σχέση μετους λογαριασμούς Μαΐου. Αιτία τοράλι τιμών πετρελαίου στις διεθνείςαγορές. Κινήσεις της ΑΗΚ για απε-ξάρτηση της κυπριακής αγοράς απότο πετρέλαιο. Σελ. 5

Προσκόμματαστην πρότασηγια ρύθμισητων AirbnbΠοια σενάρια μελετούνταιΣειρά ερωτημάτων και προβληματι-σμών ανέδειξε η συζήτηση στη Βου-λή για ρύθμιση των καταλυμάτωντύπου Airbnb. Το συμπέρασμα είναιπως μάλλον ο δρόμος για ρύθμισητου θέματος δεν αποτελεί εύκολη υ-πόθεση ενώ το ενδεχόμενο νέας πα-ράτασης στην κατάθεσή του στηνΟλομέλεια είναι ανοικτό. Οι εισηγητέςτης πρότασης Αβέρωφ Νεοφύτουκαι Ηλίας Μυριάνθους, πιθανόν νααναζητήσουν εμπλοκή του ιδιωτικούτομέα, ώστε το θέμα των αδειών ναμην σκαλώσει στα γρανάζια της γρα-φειοκρατίας. Σελ. 8

01-OIK_PROTI_OIK_01 02/10/18 23:06 Page 2

2 l Ο Ι ΚΟ Ν Ο Μ Ι Κ Η Τετάρτη 3 Οκτωβρίου 2018Δ Ε Υ Τ Ε Ρ Η Σ Ε Λ Ι Δ Α

Σ Η Μ Ε Ι Ω Μ Α Τ Α Ρ Ι Ο

Διευθύνων Σύμβουλος: ΔΗΜΗΤΡΗΣ ΛΟΤΤΙΔΗΣ • Διευθυντής: ΑΝΔΡΕΑΣ ΠΑΡΑΣΧΟΣ

Αρχισυντάκτης: ΜΙΧΑΛΗΣ TΣΙΚΑΛΑΣ • Υπεύθυνος Ατελιέ: ΠΑΝΤΕΛΗΣ ΔΑΜΙΑΝΟΥ

Iδιοκτησία«Η ΚΑΘΗΜΕΡΙΝΗ, ΠΟΛΙΤΙΚΗ ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΗ

ΕΦΗΜΕΡΙΔΑ ΕΚΔΟΣΗ ΚΥΠΡΟΥ ΛΤΔ»

Νίκου Κρανιδιώτη 7Ε, 3ος όροφος, 2411 Έγκωμη, Λευκωσία, Κύπροςe-mail: info@kathimerini.com.cy Τηλ.: 22472500 Fax: Σύνταξη +357 22472540

Fax: Διαφημιστικό Τμήμα - Μικρές Αγγελίες +357 22472550

Eκδίδεται σε συνεργασία και μετά από άδεια της εταιρείαςΚΑΘΗΜΕΡΙΝΕΣ ΕΚΔΟΣΕΙΣ Α.Ε.

Διευθυντής: ΑΛΕΞΗΣ ΠΑΠΑΧΕΛΑΣ n Διεύθυνση συντάξεως: ΚΩΣΤΗΣ ΦΑΦΟΥΤΗΣ - ΝΩΤΗΣ ΠΑΠΑΔΟΠΟΥΛΟΣ

ΑΠΑΓΟΡΕΥΕΤΑΙ η αναδημοσίευση, αναπαραγωγή, διασκευήή απόδοση του περιεχομένου της εφημερίδας με οποιονδήποτε τρόπο,

χωρίς προηγούμενη γραπτή άδεια του εκδότη.

Α Ρ Θ Ρ Ο / Του ΑΝΔΡΕΑ Α. ΑΝΔΡΕΟΥ

Πρωινό μου μαρτύριοOχι δεν είναι το ξυπνητήρι

Επιμέλεια ΑΠΟΣΤΟΛΟΣ ΚΟΥΡΟΥΠΑΚΗΣ

Δεν μπορώ να είμαι κάθε πρωί σε κάθε πόλη για να διαπιστώνωτι γίνεται με την τροχαία κίνηση στους δρόμους. Εδώ καλά –καλά έχω πρόβλημα διακίνησης κάθε μέρα μέσα στην πόλημου, όχι να αγχώνομαι και για τις άλλες. Το πρόβλημα τηςτροχαίας κίνησης στη Λευκωσία έχει καταντήσει καθημερινόςβραχνάς. Ένα μαρτύριο που δεν λέει να κοπάσει με τίποτα.Από το πρωί μέχρι το βράδυ οι δρόμοι είναι μποτιλιαρισμένοισχεδόν προς κάθε κατεύθυνση, γεγονός που οδηγεί στο συ-μπέρασμα πως όλοι πάμε … απλά για να γυρίσουμε…. ή ερχό-μαστε απλά για να φύγουμε.

Αν προσμετρούσαν το άγχος, το στρες, τα νεύρα, το κορνάρισμακαι το βρισίδι στο ΑΕΠ, η μεγέθυνση του τελευταίου θα ήτανδιψήφια ανά έτος και το δημόσιο χρέος μπορεί να ήταν καιδημόσιο πλεόνασμα. Με την έναρξη της σχολικής χρονιάς λες,εντάξει δώσε λίγες μέρες μέχρι να βρει ο καθένας τη ρέγουλατου και το πράμα θα είναι πιο βατό. Αντί αυτού το πράγμαγίνεται χειρότερο επειδή όπως φαίνεται οι ρέγουλες όλων μαςμπλέκονται μεταξύ τους. Τυχεροί φαίνεται να είναι μόνο η Αρ-τεμάκκα με co- pilotτον Trifonos (το Triμε «i») που «υπερίπτανται»της Λευκωσίας για να μας περιγράφουν από ψηλά τα μποτιλια-ρίσματα μέσω ραδιοφώνου.

Φυσικά δεν πρέπει να ξενίζει γιατί το πράγμα χειροτερεύει.Μια απλή ανάγνωση των στατιστικών δεικτών για εγγραφέςνέων οχημάτων ζωγραφίζει ολόκληρο το σκηνικό: αύξηση29,1% στις εγγραφές νέων οχημάτων το 2017 σε σχέση με το2016 και πέραν του 26% αύξηση τους πρώτους μήνες του 2018σε σχέση με το 2017. Ακόμη έχουμε άλλους τρεις μήνες να δια-νύσουμε το 2018 οπότε μιλάμε για σχεδόν 30% αύξηση καιφέτος. Την ίδια περίοδο, σχεδόν μηδέν χιλιόμετρα νέου κύριουοδικού δικτύου έχουν κατασκευαστεί (με εξαίρεση τα 4χλμ α-νακατασκευής στην Αγλαντζιά) και κάποιες βασικές οδοί στοκέντρο τελούν υπό ανακατασκευή. Άρα πώς να απορροφάταιη τροχαία κίνηση; Έχουμε την παγκόσμια πρωτοτυπία αν θέλεικάποιος να ταξιδέψει στην περιφέρεια ή εκτός Λευκωσίαςπρώτα να τον φέρνουμε μια βόλτα του σαραντάλεπτου απόμέσα στην πόλη και μετά να τον αφήνουμε να πάει στο καλό.Και δεν είναι ένας που θέλει, αλλά κάποιες χιλιάδες. Και όλααυτά επειδή ο σχεδιασμός έργων υποδομής παίρνει κάτι χρόνιαμέχρι να υλοποιηθεί αφού θα πρέπει το κάθε τμήμα να πει τομακρύ του και το κοντό του και έχουμε εδώ και μια δεκαετίαδημοσιονομική ευχέρεια του έλα να δεις. Διαβάζουμε για ανι-σόπεδους κόμβους, για βυθίσεις, για νότιους υπεραστικούς τωντριών και των πέντε φάσεων, για τραμ, για τρόλεϊ, για άλλεςδημόσιες συγκοινωνίες και τίποτα δεν βλέπουμε. Το μόνο πουέχουμε σαν σίγουρο είναι το ελάχιστο κόστος, το οποίο ορίζεται(πασιά – πασιά στην καθομιλουμένη) στο €1εκ. ανά χιλιόμε-τρο… Λέει και κάποιος αναγνώστης της είδησης, μεταξύ σοβαρούκαι αστείου, «μα εννά τον ντύσουν με φύλλα χρυσού σιόρ;»

Με αυτούς τους ρυθμούς ίσως να μην χρειαστούμε τελικάδρόμους, αφού θα υπάρξει η ανάγκη αεροδιάδρομων για ιπτάμενααυτοκίνητα. Στο μεσοδιάστημα, μήπως αξίζει να δούμε άμεσαμέτρα άμβλυνσης του φαινομένου; Όπως – ας πούμε – τα μονά/ζυγά για κάποιες μέρες; Τώρα θα μου πείτε και όχι άδικα, πωςτο μέτρο δεν θα πιάσει τόπο αφού η μέση οικογένεια έχει τρίααυτοκίνητα. Και σχεδόν όλοι έχουν ένα «7άρι» ή ένα «8άρι»μέσα στη γκάμα τους, αφού αν δεν θέλουν να φαντάζουν ΤζέιμςΜποντ, θα επιζητούν την τύχη και το Φενγκ- Σούι που φέρνειτο 8άρι στους Κινέζους. Μια άλλη λύση και σχετικά άμεση,είναι να γίνεται ηλεκτρονική σηματοδότηση για αλλαγή κα-τεύθυνσης όδευσης στους δρόμους τετραπλών λωρίδων μετρόπο που να βοηθείται η αποσυμφόρηση. Ας πούμε το πρωίστην είσοδο της Λευκωσίας αντί να υπάρχουν δύο λωρίδεςεισόδου και δύο λωρίδες εξόδου, να γίνονται τρεις για είσοδοκαι μία για έξοδο μιας και η ανάγκες για έξοδο είναι λίγες. Τοβράδυ να αλλάζει και να γίνεται ακριβώς το αντίθετο.

Ιδέες ρίχνω. Δεν είμαι σύμβουλος κυκλοφοριακού. Είμαιθύμα του. Η ουσία είναι πως κάποια έργα υποδομής θα πρέπεινα προχωρήσουν άμεσα. Μια ψυχή που είναι να βγει, ας βγει.Χαλάλι η ταλαιπωρία μέχρι να γίνουν, άμα ξεκινήσουν. Τοόφελος θα είναι μεγάλο.

Σας έγραφα τις προάλλες για τη νέα προ-σέγγιση Κύπρου-ΗΠΑ η οποία επεκτείνεταιαπό την ενέργεια, στην οικονομία και την ά-μυνα, όπως και για τις εξελίξεις και ανακοι-νώσεις που αναμένονται εντός Νοεμβρίου.Πολύ πρόσφατα έμαθα ότι δεν αποκλείεταικάποιες από αυτές να γίνουν και τέλος Ο-κτωβρίου. Ιδιαίτερα για την άμυνα, όπωςμου είπε η πηγή μου.“Το μοναδικό πρόβλημα που φαίνεται να υ-πάρχει είναι οι αντιδράσεις του ΑΚΕΛ και τηςΤουρκίας”, σχολίαζε χαιρέκακα πολιτικόςπου μπαινοβγαίνει στο Μέγαρο.

Σε αναζήτηση Γενικού Εισαγγελέα και όχιμόνον βρίσκεται ο Healthy Nic όπως ακούω.Όπως μου εμπιστεύτηκε ο κύριος Πάμπος α-πό τον Λόφο της Εξουσίας, το αυτί του πήρεπρόσφατα κάποιους ψιθύρους αλλά και μιασυζήτηση για τις προδιαγραφές του νέου Γε-νικού Εισαγγελέα. “Ράβουν κανονικά το κο-στούμι, έχουν βρει το στυλ του αλλά δεν έ-χουν βρει ακόμα αυτόν που θα το φορέσει”,μου είπε.

Δύο ήταν τα σημεία που του προκάλεσαν με-γάλη έκπληξη: Τον χώρο στον οποίο αναζητάο Healthy τον νέο Γενικό Εισαγγελέα αλλάκαι το δεύτερο άτομο που ψάχνει: τον νέοΒοηθό Γενικό Εισαγγελέα! “Ναι ψάχνει και Βοηθό Γενικό Εισαγγελέακαι δεν αποκλείεται τη θέση να την πάρει τε-λικά άτομο της κυβέρνησης!” πρόσθεσε υ-ποστηρίζοντας ότι “το συγκεκριμένο άτομοαν και προοριζόταν για τη θέση του Γενικούμάλλον έχει χάσει οριστικά το τρένο για τοψηλό αξίωμα και μάλλον θα κατέβει στηνπροηγούμενη στάση, του βοηθού”. 

Στην ερώτησή μου εάν ο Healthy ψάχνει με-ταξύ δικαστών, ο κύριος Πάμπος γέλασε δυ-νατά και μου είπε: “Κάθε άλλο! Μη σου πωότι βγάζει σπυράκια όταν ακούει για δικα-στές!”Στην ερώτησή μου σε ποιο χώρο ψάχνει γιατον επόμενο Γενικό Εισαγγελέα, απάντησε:“Ψάχνει πολιτικοποιημένο νομικό, έχουν μά-λιστα πέσει στο τραπέζι και δύο ονόματα αλ-λά είναι νωρίς για κινήσεις”.

Από άλλη πηγή μου μαθαίνω πως η επιλογήτου προσώπου που θα αντικαταστήσει τονΚώστα Κληρίδη, όταν αυτός αφυπηρετήσει,θα γίνει με “τεράστια προσοχή”.  Όπως μουλέχθηκε, “τα θέματα που θα κληθεί να χειρι-στεί ο νέος Γενικός Εισαγγελέας θα είναικομβικής σημασίας ενώ αναμένεται με την

ανάληψη των καθηκόντων του να αλλάξουνπολλά που σήμερα θεωρούμε δεδομένα”.

Σε επιφυλακή βρίσκεται η πριγκιπική αυλήμετά τις ανακοινώσεις της Δημοκρατικής Πα-ράταξης. Όπως μου έλεγε χθες η ΔΗΚΟανα-θρεμμένη Φωτούλα “κάποια στελέχη κοι-μούνται με τα κομματικά κράνη, έτοιμα γιαμάχη”. 

Μου εξήγησε πως τελευταία κάποιοι θεώ-ρησαν ότι η Δημοκρατική Παράταξη δεν ε-πρόκειτο προχωρήσει, παρά τις κατά και-ρούς ειδήσεις που μιλούσαν για το επόμενοβήμα της. Ωστόσο, σύμφωνα με την Φωτού-λα, “ποτέ δεν έλειψαν οι προσεγγίσεις σεστελέχη του ΔΗΚΟ, κάτι που πάντα ανησυ-χούσε την ηγετική ομάδα που παρατηρούσεάλλοτε διακριτικά και άλλοτε δηκτικά την κα-τάσταση”.Πάντως δεν έκρυψε το άγχος κάποιων για

διαρροές σε μια δύσκολη περίοδο για τοκόμμα που βιώνει εσωτερικές τριβές. “Οιευρωεκλογές πλησιάζουν και οι προκλήσειςείναι τεράστιες” κατέληξε με σοβαρό ύφοςη Φωτούλα. 

Σε ένα άλλο πλάνο, στην Εζεκία Παπαϊωάν-νου, κάποιοι συζητούσαν έντονα για τον τρό-πο χειρισμού και του Κυπριακού και τηςστρατιωτικής παρέλασης από την κυβέρνη-ση. Η κυρία Γιαννούλλα, η οποία ως γνωστόνακούει όλα όσα ψιθυρίζονται στους διαδρό-μους του ΑΚΕΛ και ακόμη περισσότερα, μουαποκάλυψε πως “το ξέσπασμα για τις πτή-σεις των ελληνικών μαχητικών είναι αλήθειαπως δεν ήταν κεραυνός εν αιθρία. Κάποιοιστην ηγεσία του κόμματος γνώριζαν για αυτότο ενδεχόμενο και είχαν προετοιμαστεί κα-τάλληλα”. Μου είπε μάλιστα πως έγινε αρ-κετή συζήτηση για το πώς θα γινόταν ο χειρι-σμός του θέματος. 

Πάντως εκφράστηκε και μια ανησυχία πωςστο Εθνικό Συμβούλιο της Δευτέρας το ΑΚΕΛθα απομονωθεί για τις θέσεις που διατυπώ-νει. Άτομο από την μικρή ηγετική ομάδα α-πάντησε σε αυτή την ανησυχία με το “δεν θαείναι η πρώτη φορά, μπορούμε να το χειρι-στούμε”.

Στην ερώτησή μου εάν αληθεύει ότι κάποιοιστο ΑΚΕΛ δεν αντέχουν να ακούσουν το όνο-μα “Καμμένος” η απάντησή της ήταν “όχι κά-ποιοι, σχεδόν όλοι. Και όχι μόνο το Καμμένοςαλλά και το Κοτζιάς!” 

KOYΪΖ: Σε ποιο κόμμα επικρατεί ανήσυχη η-ρεμία μετά την υψηλή αναβάθμιση στελέ-χους;   

Γιατί κάποιοι μιλάνε για τυφώνα που κατευ-θύνεται αργά αλλά σταθερά προς την ηγε-σία;

Γράφει ο ΟΝΑΣΑΓOΡΑΣ

Ο Μ Η Ρ Ο Υ Σ Ε Β Ε Ρ Η

Ο Γενικός, ο βοηθός, το ψάξιμο και τα κοστούμια&

«Του χρόνου θα σου στείλω οκτώ F16. Αρκεί να είμαι ακόμα υπουργός».

Υποδεχόμαστε τον Οκτώβρη με τρεις εικαστικές εκθέσεις

ΔυαδικότηταΟ εικαστικός Άντρος Ευσταθίου εγκαινίασε χθεςΤρίτη, 2 Οκτωβρίου, στην γκαλερί Opus 39 τηνέκθεση ζωγραφικής των Λάρα Σόφι Βενιαμίν καιHannah Uhde με τίτλο «Δυαδικότητα». Η δυαδικότηταείναι μια έκθεση ζωγραφικών έργων που προέρχεταιαπό τη συνεργασία της Κύπριας Λάρα Σόφι Βενιαμίνμε την Αμερικανίδα Hannah Uhde. Οι δυο τους, οιοποίες έχουν ισχυρές ατομικές ταυτότητες ως ζω-γράφοι, οδηγήθηκαν σε συνεργασία από τα κοινάκίνητρα που έχουν και την ανάγκη τους να εξερευ-νήσουν νέες προοπτικές και να σπρώξουν τη δημι-ουργικότητά τους. Το project βασίζεται σε δύο πα-ράλληλα στοιχεία που ενώνουν το ψυχικό και τοσωματικό: το κοινό πάθος τους για τη υλική πλευράτης ζωγραφικής διαδικασίας και την αποδόμησητων εσωτερικών οραμάτων της ανθρώπινης μορφής.

Opus 39, Κίμωνος 21, Στρόβολος, Λευκωσία, τηλ.22424983, mango2@cablenet.com.cy. Ώρες λει-τουργίας: Δευτέρα/ 5:00-8:00, Τρίτη-Παρασκευή10:30-12:30 & 5:00-8:00. Σάββατο 10:30 – 12:30 Διάρ-κεια έκθεσης έως 13 Οκτωβρίου.

Λεωνίδας ΣπανόςΗ Γκαλερί Γκλόρια ξεκινάει τη φετινή σαιζόν με έκθεση γλυ-πτικής του καταξιωμένου Κύπριου γλύπτη Λεωνίδα Σπανού.Αυτή είναι η ένατη ατομική έκθεση του καλλιτέχνη στηνΓκαλερί Γκλόρια, ενώ έργα του έχουν εκτεθεί και στο εξωτερικό.Η πιο πρόσφατη έκθεση έγινε στο Τελλόγλειο Ίδρυμα ΤεχνώνΑ.Π.Θ στη Θεσσαλονίκη το 2016. Παράλληλα με τη γλυπτική,ο Λεωνίδας Σπανός ασχολείται με την κατασκευή παραδοσιακώνλαϊκών οργάνων, στην οποία είχε αφοσιωθεί τα τελευταίαχρόνια. Μετά από πολλά χρόνια επιστρέφει στο προσκήνιογια να παρουσιάσει την τελευταία του δουλειά σε ατομικήέκθεση. Ο Λεωνίδας Σπανός γεννήθηκε στο κατεχόμενοσήμερα χωριό Άγιος Βασίλειος. Φοίτησε για επτά χρόνια στηνΑκαδημία Καλών Τεχνών της Πράγας, με κρατική υποτροφία,και μαθήτευσε κοντά στον καθηγητή Axmann. Από το 1983έως σήμερα ζει και εργάζεται στο Δάλι. Τα εγκαίνια θα γίνουνσήμερα, Τετάρτη 3 Οκτωβρίου στις 7:30 μ.μ.

Γκαλερί Γκλόρια, Ζήνωνος Σώζου 3, Λευκωσία, τηλ.22762605, www.gloriagallery.com. Ώρες Λειτουργίας:Δευτέρα - Παρασκευή 10.30-12.45 π.μ. και 5.00 – 8.00 μ.μ.Σάββατο, 10:30-12:45 π.μ. Διάρκεια έκθεσης έως και τις23 Οκτωβρίου.

Σουζάν Ιταγίμ Την Παρασκευή 5 Οκτωβρίου στην Γκαλερί Τέχνης Δρώμεναεγκαινιάζεται η έκθεση ζωγραφικής της Ιρανής ΣουζάνΙταγίμ. Η Σουζάν ζει στην Κύπρο εδώ και 34 χρόνια. Ανκαι είναι οικονομολόγος η τέχνη ήταν το πραγματικό τηςπάθος. Η τέχνη της Σουζάν αναπτύχθηκε κυρίως μέσωπροσωπικής προσπάθειας και μακροχρόνιων πειραματισμώνστην αναζήτηση του μέσου και της τεχνικής τα οποία θαμπορούσαν να εκφράσουν τα εσωτερικά της αισθήματακαι τις σκέψεις της. Στη συλλογή αυτή η Σουζάν χρησιμοποιείκολάζ, ακριλικό, μικτή τεχνική (stamps and stencils). Συν-δυάζει σχέδια από χαλιά, περσική καλλιγραφία, ισλαμικάκαι ανατολικά μοτίβα, ζωντανά χρώματα και υφή για ναδημιουργήσει πίνακες γεμάτους ζωντάνια οι οποίοι είναιγεμάτοι κίνηση, ρυθμό και αρμονία. Τα μέρη καλλιγραφίαςκαι κειμένου τα οποία χρησιμοποιεί στους πίνακές τηςπροέρχονται από περσική ποίηση και χρησιμοποιούνταιαπλά σαν στοιχεία σχεδίου αλλά όχι σαν κείμενο.

Γκαλερί Τέχνης Δρώμενα, Αρχ. Κυπριανού 53, Στρόβολος,τηλέφωνο 22496398/99444162. Ώρες λειτουργίας Δευτέ-ρα-Παρασκευή 10:00-1:00 μ.μ., 5:00-8:00 μ.μ. Σάββατο10:00-1:00 μ.μ. Διάρκεια έκθεσης έως 15 Οκτωβρίου.

Το Διαδίκτυο,το πεδίο στον οποίο ζουν, καταναλώνουν, συνομιλούν,κοινωνικοποιούνται δισεκατομμύρια άνθρωποι σε όλη την υφήλιο,δεν αποτελεί έναν ψηφιακό κόσμο ασύνδετο από την πραγματι-κότητα. Ασχέτως αν αυτό γίνεται αντιληπτό ή όχι από όλους.Σίγουρα γίνεται αντιληπτό από εκείνους που βλέπουν την πραγ-ματικότητα όπως είναι. Συχνά αναλωνόμαστε στη συζήτηση γιατο πώς θα τοποθετήσουμε τον εαυτό μας, την εργασία μας, κάθετι που μας αφορά στο ψηφιακό περιβάλλον. Αγνοούμε, ωστόσο,τη μεγάλη εικόνα και όχι αδίκως. Σε γενικές γραμμές, οι Ελληνεςχρήστες του Διαδικτύου, όπως και οι περισσότεροι στον δυτικόκόσμο, λειτουργούν μέσα στις νόρμες και στο έθιμο που έχει δη-μιουργήσει η αμερικανική παράδοση. Η πρόσβαση στο Διαδίκτυοείναι ανεμπόδιστη, με την ελευθερία του λόγου εξασφαλισμένηκαι την έξωθεν ρυθμιστική παρέμβαση μάλλον περιορισμένη.Ως «μετατροπές» σε αυτό το μοντέλο μπορεί να θεωρηθούν,μεταξύ άλλων, ο κώδικας GDPR και η προσπάθεια της Ε.Ε. ναεπιβάλει περιορισμούς σε πλατφόρμες κοινωνικής δικτύωσης,με βασικό στόχο το Facebook και την Google. Είναι αρκετά εν-διαφέρουσα και η συζήτηση που διεξάγεται στις ΗΠΑ επ’ αυτού.

Το συγκεκριμένο μοντέλο δεν είναι, ωστόσο, το μόνο. Λίγοι,ελάχιστοι εξ ημών γνωρίζουμε τι συμβαίνει στο εσωτερικό τηςΚίνας, όπου το Διαδίκτυο ελέγχεται, ρυθμίζεται και πρακτικά α-στυνομεύεται. Το συγκεκριμένο παράδειγμα φαίνεται ότι προτιμούναρκετές χώρες στον κόσμο, ιδιαίτερα εκείνες που δεν είναι δη-μοκρατίες με τη δυτική έννοια του όρου. Η διαχείριση των σόσιαλμίντια και του Διαδικτύου από την κυβέρνηση της Τουρκίας είναιτο πλέον κοντινό –για τον μέσο Ελληνα καταναλωτή megabyte–παράδειγμα. Αναλυτές και ειδικοί αναδεικνύουν και ένα τρίτομοντέλο, αυτό που είναι κυρίαρχο στην Ινδία. Εκεί, προκειμένουνα εδραιώσει τον έλεγχο αλλά και να οργανώσει τον χώρο μιαςτόσο μεγάλης και ποικιλόμορφης χώρας, η κυβέρνηση έχει απο-φασίσει να χρησιμοποιήσει το Διαδίκτυο για να συνδέσει τη γρα-φειοκρατία με τους πολίτες. Παρότι αυτή τη στιγμή είναι δύσκολονα φανταστεί κάποιος πώς μπορεί να αλλάξει το υπάρχον, φαι-νομενικά κυρίαρχο, μοντέλο, το Διαδίκτυο του 2030 μπορεί ναείναι πολύ διαφορετικό. Πολύ πιο ενταγμένο στην καθημερινότητα,αλλά πολύ περισσότερο ελεγχόμενο και με σαφή και προκαθο-ρισμένα όρια. Εκτός από τη φιλοσοφική και ιδεολογική διάστασητου ζητήματος, ο έλεγχος του Διαδικτύου είναι το κατ’ εξοχήνπεδίο πολέμου του 21ου αιώνα. Οποιος επικρατήσει σε αυτό θαέχει προβάδισμα σε όλα τα υπόλοιπα.

Το διαδικτυακό πεδίο μάχηςΑ Ρ Θ Ρ Ο / Του BAΣΙΛΗ ΝΕΔΟΥ

02-OIK_SHMEIOMATARIO_KATHI 02/10/18 23:00 Page 2

03-OIK-ADV ECONOMIST_KATHI 02/10/18 18:57 Page 11

4 l Ο Ι ΚΟ Ν Ο Μ Ι Κ Η Τετάρτη 3 Οκτωβρίου 2018Τ Ο Θ Ε Μ Α

Του ΠΑΝΑΓΙΩΤΗ ΡΟΥΓΚΑΛΑ

Το 2018 ακόμα δεν έχει ολοκληρωθείκαι ενώ οι τραπεζικές εξελίξεις εντόςτου έτους ήταν αρκετές, ο τραπεζικόςχάρτης της Κύπρου αναμένεται νααλλάξει ακόμα περισσότερο. Μετάτην απορρόφηση της ΣυνεργατικήςΚυπριακής Τράπεζας από την Ελλη-νική Τράπεζα, τη δημιουργία του Φο-ρέα Διαχείρισης Μη ΕξυπηρετούμενωνΔανείων, την αλλαγή των νομοθεσιώνγια την αντιμετώπιση των Μη Εξυ-πηρετούμενων και την πώληση ύψους2,7 δισεκατομμυρίων ευρώ ΜΕΔ τηςΤράπεζας Κύπρου στην Apollo GlobalManagement, θα υπάρξει και άλλημεγάλη τραπεζική αλλαγή. Σοβαρόπροβάδισμα στο διαγωνισμό πώλησηςτης Εθνικής Τράπεζας της Ελλάδος(Κύπρου) που βρίσκεται σε εξέλιξη,έχει η πρώην Τράπεζα Πειραιώς καινυν Astrobank.

Η «Κ» είχε καταγράψει εντός τουκαλοκαιριού το ενδιαφέρον τηςAstrobank για την απόκτηση της ΕΤΕΚύπρου. Οπως πληροφορείται η εφη-μερίδα η διαδικασία έχει τρέξει αρκετάκαι το πιθανότερο είναι η Εθνική Τρά-πεζα (Κύπρου) να περάσει στα χέριατης Astrobank. Η Astrobank, ναι μενήταν ένας εκ των τραπεζών - επεν-δυτών που είχε υποβάλει δεσμευτικήπρόταση για την απόκτηση της ΕΤΕ

Κύπρου, αλλά επίσης ενδιαφερότανκαι μια άλλη τράπεζα που δραστηριο-ποιείται στην Κύπρο, η Eurobank Κύ-πρου.

Η Eurobank Κύπρου όμως, όπωςπληροφορείται η «Κ», έμεινε εν τέλειεκτός διαδικασίας, άρα, ο βασικός υ-ποψήφιος με τραπεζική άδεια για τηναπόκτηση της ΕΤΕ, είναι η Astrobank.Και αυτό, διότι σύμφωνα με παράγο-ντες της αγοράς, άλλες τράπεζες ή ι-διώτες που υπέβαλαν δεσμευτική πρό-ταση (bidding), δεν έχουν την ίδιαισχύ ώστε να λάβουν έγκριση από τονεποπτικό μηχανισμό της ΕυρωπαϊκήςΚεντρικής Τράπεζας (SSM) για μια τέ-τοια κίνηση.

Η «Κ» επικοινώνησε με τον Διευ-θύνοντα Σύμβουλο και CEO τηςAstrobank Γιώργο Άππιο, αναφορικάμε τις πληροφορίες που θέλουν να α-πορροφά την Εθνική Τράπεζα της Κύ-πρου, ο οποίος ούτε επιβεβαίωσε,αλλά ούτε τις διέψευσε. Εκείνο πουδήλωσε για άλλη μια φορά, είναι ότι«η Astrobankεπιδιώκει την ανάπτυξη,που περιλαμβάνει στη στρατηγική ε-ξαγορές άλλων τραπεζών του νησιού,πάντοτε στα πλαίσια της συνετής καιπροσεκτικής διαχείρισης της κάθεσυναλλαγής».

Η διαδικασία από εδώ και πέραέχει ως εξής: Μέχρι το τέλος Οκτω-βρίου θα λάβει και επίσημα την απά-

ντηση η Astrobank από την Εθνικήκαι μετά θα υπάρξει μια διαδικασίαδυο μηνών μέχρι να τα «βρουν» οιδύο τράπεζες για να υπογραφεί η συμ-φωνία. Πρόσθετα, λόγω της δύσκοληςδιαδικασίας που έχει να ακολουθήσειη ΕΤΕ, δηλαδή του διαχωρισμού τηςτράπεζας σε καλή και κακή ενδεχο-μένως να καθυστερήσει ολίγον τι ηδιαδικασία. Υπενθυμίζεται ότι η ΕΤΕΚύπρου ακολουθεί την αντίστροφηπρακτική που ακολούθησε η Συνερ-γατική, δηλαδή, θα βάλει σε μια ειδικήοντότητα (vehicle) τα κακά της στοι-χεία και θα κρατήσει στην ΕΤΕ Κύπρουτην «καλή» τράπεζα. «Τρέχουν» δύοπαράλληλες διαδικασίες, ο διαχωρι-σμός της ΕΤΕ σε καλή και κακή και η

πώληση της ΕΤΕ με τα καλά της στοι-χεία σε έναν επενδυτή (στην προκει-μένη περίπτωση, στην Astrobank).

Από Νοέμβριο η USBΠολλές οι διαδικασίες που θα πρέπει

να «τρέξει» η Astrobank όχι μόνομέσα στο 2019, αλλά και πριν από τοτέλος του 2018. Μέχρι το τέλος τουΝοεμβρίου θα πρέπει να ολοκληρώσειτη συναλλαγή με τη USB Bank, να αρ-χίσει τις διαδικασίες απορρόφησης,του κλεισίματος των καταστημάτων,της μεταφοράς των δεδομένων καιτου προσωπικού στην Astrobank. Μέ-χρι τον Ιούνιο εξάλλου του 2019, όλεςοι εργασίες της USB θα είναι κάτωαπό την ομπρέλα της Astrobank. Όσοναφορά στην απορρόφηση της ΕΤΕΚύπρου, το μπαλάκι πλέον πέφτειστην ΕΤΕ, καθώς θα πρέπει να ολο-κληρώσει τον διαχωρισμό σε καλήκαι κακή. Απώτερος στόχος τηςAstrobank, μέχρι το τέλος του 2019να λειτουργεί με ένα πελατολόγιο, ε-νταγμένο αυτό της USBBank και τηςΕΤΕ Κύπρου.

Δυναμώνει το σχήμαΜετά την απορρόφηση της USB

Bank, αλλά και της ΕΤΕ της Κύπρουαπό την Astrobank, αναμένεται ναγίνει η τρίτη πιο μεγάλη κυπριακήτράπεζα, με την έννοια τράπεζας που

λαμβάνονται αποφάσεις στο νησί,που έχει την βάση της στην Κύπρο,με μητρική στη χώρα και όχι μητρικήστο εξωτερικό όπως η AlphaBank καιη Eurobank Κύπρου για παράδειγμα.Η Astrobank βρισκόταν στην τέταρτηθέση όσον αφορά στην αγορά τωνδανείων –ήταν στην πέμπτη πριν α-ποχωρήσει από το χάρτη ο Συνεργα-τισμός- όμως, μετά την απορρόφησηθα μειώσει την ψαλίδα μεταξύ αυτήςκαι της -τρίτης πλέον- RCBBank. Ση-μειώνεται πως τα καλά δάνεια τηςΕΤΕ Κύπρου ανέρχονται στα 340 ε-κατομμύρια ευρώ, ενώ σύμφωνα μευπολογισμούς, απορροφάται γύρωστα 50 εκατ. ευρώ. Την διαδικασίατης ΕΤΕ «έτρεξε» ως χρηματοοικονο-μικός σύμβουλος η Credit Suisse.

Με τις ευλογίες της ΕΚΤΜε τις ευλογίες της ΕΚΤ αναμένεται

να γίνει η συναλλαγή μεταξύ των δύοτραπεζών, καθώς Ευρωπαική Κεντρικήκαι Κεντρική Τράπεζα της Κύπρου ε-πιδιώκουν τις συγχωνεύσεις. Πόσωμάλλον απορρόφηση από τράπεζα ηοποία ήδη εξετάστηκε προσφάτωςγια να απορροφήσει την USBBank,αλλά και για να μείνει σε «κυπριακά»χέρια. Άλλωστε, το ίδιο επιδίωξε καιστην περίπτωση της ΣΚΤ με την Ελ-ληνική Τράπεζα, ήθελε να απορρο-φηθεί από μία κυπριακή τράπεζα, να

μεγαλώσει μια ήδη υπάρχουσα, γενι-κότερα να σμικρυνθεί, αλλά και ναδυναμώσει ο κυπριακός τραπεζικόςτομέας. Γι αυτό, αναμένονται και άλλεςσυγχωνεύσεις.

Τα στοιχείαΤα οικονομικά αποτελέσματα του

2017 για την ΕΤΕ Κύπρου, δείχνουνότι κατέγραψε ζημιές ύψους 7,06 εκατ.ευρώ, σε σύγκριση με κέρδος 4,4 εκατ.ευρώ για το 2016. Τα δάνεια της Τρά-πεζας κατά το 2017 ανέρχονταν στα747,1 εκατ. και οι καταθέσεις της στα572 εκατ. Στα ετήσια αποτελέσματατης Εθνικής Τράπεζας της Ελλάδοςγια το 2017, η τράπεζα είχε προαναγ-γείλει ότι θα προχωρήσει στη μείωσητων δραστηριοτήτων της στο εξωτε-ρικό, τόσο ορισμένων θυγατρικώντης, όσο και ορισμένων καταστημάτων,με την τωρινή διαδικασία πώλησηςνα είναι η δεύτερη. Από την άλλη, ηεξαγορά της USBBank από τηνAstrobank, θα μεγαλώσει τον ισολο-γισμό της δεύτερης πέραν του 55%,με το σύνολο ενεργητικού της να ξε-περνά τα 2 δισ. ευρώ, τις μεικτές χο-ρηγήσεις στα 1,2 δισ. ευρώ, τις κατα-θέσεις πελατών στα 1,9 δισ. ευρώ καιτα ίδια κεφάλαια να αγγίζουν τα 160εκατ. ευρώ. Μετά και την απορρόφησητης ΕΤΕ, το σύνολο του ενεργητικούτης θα αγγίξει τα 3 δισ. ευρώ.

Προς ενιαίο σχήμα Astrobank,USB και ΕθνικήΦαίνεται να έχει κλειδώσει πως η «καλή» ΕΤΕ Κύπρου θα πάει στα «χέρια» της πρώην Πειραιώς - Σε εξέλιξη η διαδικασία

<<<<<<

Μέχρι το τέλος Οκτωβρίουθα λάβει και επίσημα την απάντηση η Astrobankαπό την Εθνική και μετά θα υπάρξει μια διαδικασίαδυο μηνών μέχρι να τα «βρουν» οι δύο τράπεζεςγια να υπογραφεί η συμφωνία.

Του ΝΙΚOΛΑ ΠEΤΡΟΥ

Ενώπιον του Υπουργικού Συμβουλίουγια επικύρωση τίθεται σήμερα το συμ-φωνημένο γραπτό κείμενο της Διυ-πουργικής Επιτροπής και των εκπαι-δευτικών οργανώσεων για άρση τουαδιεξόδου, αλλά και για να ξεκινήσειθεσμικός διάλογος για τα πραγματικάπροβλήματα που ταλανίζουν την παι-δεία. Πρόκειται για ένα συνονθύλευματων προτάσεων της Κυβέρνησης (6/9),των οργανωμένων γονέων και της ΣΕΚ.Μπορεί το Υπουργείο Παιδείας και οιεκπαιδευτικές οργανώσεις να έβαλανμια άνω τελεία προκειμένου να λυθούνοι διαφορές τους, ωστόσο, η επόμενη

μέρα ανοίγει πολλά μέτωπα. Το περι-στατικό με την απαγωγή των δύο παι-διών από σχολείο στην Λάρνακα, α-νέδειξε τα προβλήματα ασφάλειας καιυγείας που αντιμετωπίζουν τα σχολείαμας. Την ερχόμενη Πέμπτη ο υπουργόςΠαιδείας, Κώστας Χαμπιαούρης, σεσυνεννόηση με τον προϊστάμενο Α-σφάλειας και Υγείας του υπουργείου,Ηλία Μαρκάτζιη, αναμένεται να κα-λέσουν όλους τους αρμόδιους φορείςγια να συζητήσουν τρόπους με τουςοποίους θα μπορέσουν να αναβαθμί-σουν την ασφάλεια των σχολείων. Έναάλλο ζήτημα, το οποίο οι αρμόδιοι κα-λούνται να επιλύσουν, είναι αυτό τουσυστήματος διορισμών το οποίο συ-ζητήθηκε κατά την χθεσινή συνεδρίατης ΜΕΠΕΥ με τις εκπαιδευτικές ορ-γανώσεις στο Υπουργείο Παιδείας. Στοτραπέζι τέθηκαν οι διαφοροποιήσειςτου παλιού και του νέου καταλόγου,και έγινε ανταλλαγή απόψεων για νο-μοθετική ρύθμιση. Από την άλλη, τομέτρο για εφαρμογή των εξετάσεων

ανά τετράμηνο τον ερχόμενο Δεκέμ-βριο για την Α΄ και Β΄ Λυκείου, προκαλείτην αντίδραση των οργανωμένων γο-νιών και των εκπαιδευτικών οργανώ-σεων. Οι διαφωνίες εκπαιδευτικών ορ-γανώσεων και Υπουργείου Παιδείας,δεν σταματούν εδώ, αφού όπως φαί-νεται η καθυστέρηση όσον αφορά την

ανακοίνωση των καθηγητών που θαστελεχώσουν τα ολοήμερα σχολείαπροκάλεσε τις αντιδράσεις.

Tο νέο σύστημα διορισμού Συνεδρία πραγματοποίησε η ΜΕΠΕΥ

το πρωινό της Τρίτης στην παρουσίατων εκπαιδευτικών οργανώσεων. Η

Μικτή Επιτροπή Προσωπικού Εκπαι-δευτικής Υπηρεσίας, η οποία ασχολείταιμε την επίλυση εργασιακών ζητημάτων,κάλεσε στο Υπουργείο Παιδείας, τιςηγεσίες των ΠΟΕΔ, ΟΕΛΜΕΚ και ΟΛ-ΤΕΚ για να συζητήσουν το νέο σύστημαδιορισμών. Τα προβλήματα που φαί-νεται να προκύπτουν όσον αφορά το

νέο και τον παλιό κατάλογο, είναι οιδιαφοροποιήσεις ως προς την μισθο-δοσία και τον διδακτικό χρόνο. Στηνεν λόγω συνεδρία αξιολόγησαν βάσεισυγκεκριμένων νομοθεσιών πώς μπορείνα επιλυθεί αυτό το πρόβλημα και στις10 του μήνα οι εκπαιδευτικές οργα-νώσεις θα αποστείλουν γραπτώς τιςθέσεις τους, οπότε και θα διαφανείπώς θα προχωρήσει το όλο ζήτημα.

Το νέο σύστημα διορισμών παρου-σίασε κάποιες στρεβλώσεις σε σχέσημε τον νέο κατάλογο και τον παλιό ωςπρος το καθεστώς της εργοδότησηςτων ατόμων, αναφέρει σε δηλώσειςτου στην «Κ» ο πρόεδρος της ΠΟΕΔ,Φίλιος Φυλακτού.

«Σε περίπτωση που κάποιος εκπαι-δευτικός διοριζόταν από τον νέο κα-τάλογο ίσχυαν διαφορετικά πράγματααπό ό,τι αν διοριζόταν από τον παλιό».Πρόσθεσε πως «στο νέο κατάλογο δεναναγνωριζόταν η προϋπηρεσία, ενώυπάρχουν διαφοροποιήσεις στην μι-σθοδοσία και στον διδακτικό χρόνο».Δηλαδή, αν κάποιος εκπαιδευτικός ε-ξασφαλίσει θέση στους δύο καταλόγουςθα προτιμούσε να πάρει την θέση απότον παλιό, διότι στο νέο διαφοροποι-ούνται τα δεδομένα, εξηγεί ο κ. Φυλα-κτού. «Ο στόχος είναι ένας : ό,τι ισχύειστον κατάλογο διοριστέων (παλιός κα-τάλογος) να ισχύει και στο νέο».

Διαφωνίες για τετράμηνες Με το δεδομένο ότι μπήκαμε εντός

Οκτωβρίου και η διδακτέα ύλη τωνμαθητών στα σχολεία δεν έχει καλυ-φθεί, λόγω της κρίσης, υπάρχουν έ-ντονοι προβληματισμοί από τους ορ-γανωμένους γονείς και τις εκπαιδευ-τικές οργανώσεις, κατά πόσο θα ήτανορθό να εφαρμοστούν οι εξετάσεις τε-τραμήνων τον ερχόμενο Δεκέμβριο.Σε συνάντηση που είχε χθες η ηγεσίατης ΟΕΛΜΕΚ με τον Διευθυντή ΜέσηΕκπαίδευσης Δρα Κυπριανό Λούη, γιαενημέρωση επί του μέτρου, επιβεβαί-ωσε για μια ακόμα φορά τις ανησυχίεςτης και πως θεωρεί ορθό οι τετράμηνεςεξετάσεις να εφαρμοστούν κατά την

επόμενη σχολική χρονιά. Η εκπαιδευ-τική οργάνωση σε ανακοίνωσή τηςμετά το πέρας της συνάντησης ανα-φέρει πως «η Γραμματεία της ΟΕΛΜΕΚκατέστησε σαφές προς τον ΔΜΕ ότιεμμένει στην ξεκάθαρη θέση της κατάτων εξετάσεων στο τέλος των τετρα-μήνων, όπως αυτή διαμορφώθηκε μετάκαι το δημοψήφισμα του περασμένουΦεβρουαρίου, σύμφωνα με το οποίοτο 76% του εκπαιδευτικού κόσμου τά-χθηκε εναντίον των συγκεκριμένωνεξετάσεων».

Σημειώνεται πως αύριο Πέμπτη θαλάβει τις αποφάσεις της επί του ζητή-ματος, στο πλαίσιο συνεδρίας του Κε-ντρικού Διοικητικού της Συμβουλίουη ΟΛΤΕΚ, η ηγεσία της οποίας ενημε-ρώθηκε την περασμένη Παρασκευήαπό το Υπουργείο Παιδείας για το ενλόγω μέτρο. Από την άλλη, οι γονείςαπέστειλαν την περασμένη Πέμπτηεπιστολή προς τον Πρόεδρο της Δη-μοκρατίας ζητώντας να ανασταλεί ηεφαρμογή των τετράμηνων εξετάσεωνγια αυτό το έτος. Επίσης μετά από συ-νάντηση που είχαν την περασμένηΠαρασκευή με τον Υπουργό Παιδείας,ο πρόεδρος του συνδέσμου μέσης εκ-παίδευσης, Κυριακός Νικηφόρου, δή-λωσε πως μέχρι και σήμερα αναμένεταιοι οργανωμένοι γονείς να ανακοινώ-σουν αποφάσεις ή και εισηγήσεις επίτου ζητήματος.

Το διαδικαστικό κομμάτιΌπως ανέφερε σε δηλώσεις του ο

υπουργός Παιδείας, Κώστας Χαμπια-ούρης, «μέχρι τον Δεκέμβρη οι μαθητέςθα διδαχθούν τη μισή ύλη όλου τουχρόνου και η ύλη που θα αξιολογηθούνθα είναι μόνο η μισή από αυτή που θαέχουν διδαχθεί».

Οι εξετάσεις αναμένεται να διεξα-χθούν από τις 10-21 Δεκεμβρίου, θαπραγματοποιούνται σε κάθε σχολείοξεχωριστά και η διάρκεια της κάθεμίας εξ αυτών θα είναι 90 λεπτά. Οιμαθητές της Α’ Λυκείου θα εξεταστούνσε τέσσερα μαθήματα και της Β’ Λυ-κείου σε πέντε.

Πολλά ανοικτά μέτωπα παραμένουν στην παιδείαΣήμερα η επικύρωση της συμφωνίας Διυπουργικής Επιτροπής - εκπαιδευτικών για άρση του αδιεξόδου και έναρξη διαλόγου

<<<<<<<

Εκπαιδευτικές οργανώσειςκαι γονείς διαφωνούν με τηδιεξαγωγή από φέτος τωνεξετάσεων ανά τετράμηνο.

Με καθυστέρηση δέκα ημερών στε-λεχώθηκαν τα ολοήμερα σχολεία μεαποτέλεσμα να υπάρξει σύγχυσηκαι να μην διαμορφωθούν τα προ-γράμματα εκπαιδευτικών. Πρόβλη-μα φαίνεται να προκάλεσε στη λει-τουργία των ολοήμερων σχολείωντο γεγονός ότι οι εκπαιδευτικοί πουτα στελέχωσαν για φέτος ενημερώ-θηκαν μια με δύο μέρες πριν από τηδιεξαγωγή τους. Σε δηλώσεις στην

«Κ» ο γενικός γραμματέας της ΠΟ-ΕΔ, Χάρης Χαραλάμπους, αναφέρειότι τα ολοήμερα στελεχώθηκαν τοπερασμένο τριήμερο με πολλά λά-θη. Την Τρίτη «τα ολοήμερα σχολείαλειτούργησαν χωρίς πρόγραμμα λό-γω του ότι το Υπουργείο Παιδείαςδεν δήλωσε έγκαιρα τους αδιόρι-στους δασκάλους που θα τα στελέ-χωναν», πρόσθεσε. «Υπάρχουν εκ-παιδευτικοί που ήταν η σειρά τους

να εργοδοτηθούν στα ολοήμερασχολεία και εξαιτίας των λαθών τουΥπουργείου έμειναν εκτός», συ-μπληρώνει. Ο κ. Χαραλάμπους εξή-γησε πως οι ημέρες των εκπαιδευτι-κών χωρίζονται βάσει προγράμμα-τος διότι δεν εργάζονται καθημερι-νά. Το πρόγραμμα με τις ημέρες τωνεκπαιδευτικών θα έπρεπε να είχε ε-τοιμαστεί πριν από δέκα ημέρες καιόχι τώρα, κατέληξε.

Στην ΜΕΠΕΥ το πρόβλημα που προκύπτει με το νέο σύστημα διορισμών των εκπαιδευτικών.

Η «Κ» επικοινώνησε με τον Διευθύνοντα Σύμβουλο και CEO της Astrobank Γιώργο Άππιο, αναφορικά με τις πληροφορίες που θέλουν να απορροφά την Εθνική Τράπεζα της Κύπρου, ο οποίος ούτε επιβεβαίωσε, αλλά ούτε τις διέψευσε.

Καθυστερημένη στελέχωση ολοήμερων

04-OIK_OIKONOMIA_KATHI 02/10/18 23:05 Page 4

Της ΜΑΡΙΑΣ ΗΡΑΚΛΕΟΥΣ

Έρμαιο των διεθνών τιμών πετρελαίου είναιοι τιμές ηλεκτρισμού και καυσίμων στην Κύπρο,και κατ΄ επέκταση και οι Κύπριοι καταναλωτέςοι οποίοι καλούνται να πληρώσουν από τηντσέπη τους τα σπασμένα του ράλι των τιμώνπου ακολουθεί το πετρέλαιο μπρεντ και τοαργό πετρέλαιο παγκοσμίως. Δεν είναι φυσικάη πρώτη φορά που οι αυξήσεις αποτυπώνονταιστους λογαριασμούς του ηλεκτρικού ρεύματος.Μάλιστα από την αρχή του έτους οι τιμές τουηλεκτρικού ρεύματος κατέγραψαν αύξηση τηςτάξης του 10%, ενώ τον Ιούνιο, οι λογαριασμοίήταν 4,3% πιο πάνω σε σχέση με τους λογα-ριασμούς Μαΐου. Για τους λογαριασμούς Ο-κτωβρίου οι καταναλωτές θα πληρώσουν 6,7%περισσότερα σε σχέση με την προηγούμενηδιμηνία, ωστόσο την ίδια ώρα ο Οκτώβριος ωςμήνας, εκτιμάται ότι παρουσιάζει μια μικρήμείωση 0,7% σε σχέση με τον Σεπτέμβριο.Αυτό οφείλεται σε μικρή μείωση της πρώτηςύλης το προηγούμενο διάστημα, η οποία απο-τυπώθηκε ετεροχρονισμένα στους λογαρια-σμούς ηλεκτρικού ρεύματος, καθώς η ΑΗΚ α-νανεώνει τα αποθέματα πετρελαίου που χρη-σιμοποιεί κάθε τρεις μήνες. Με δεδομένο πά-ντως ότι η πορεία των τιμών διεθνώς κατα-γράφουν αυξητική πορεία, δεν θα πρέπει νααναμένεται κάποια μείωση στις χρεώσεις τηςΑΗΚ. «Δυστυχώς οι τιμές είναι ψηλές στην Κύ-προ και αυτό ευελπιστούμε ότι θα αλλάξει μετην έναρξη χρήσης του φυσικού αερίου», α-ναφέρει στην «Κ» η εκπρόσωπος Τύπου τηςΑΗΚ Χριστίνα Παπαδοπούλου.

Οι κινήσεις της ΑΗΚΟι προσπάθειες για απεξάρτηση της κυ-

πριακής αγοράς- καταναλωτών και επιχειρή-σεων έχουν ξεκινήσει ήδη από πλευράς ΑρχήςΗλεκτρισμού. Ήδη προχωρά με τις απαραίτητεςτροποποιήσεις στους ηλεκτροπαραγωγούςσταθμούς της ώστε να προχωρήσει στην πα-ραγωγή της ηλεκτρικής ενέργειας με την χρήσηΦυσικού Αερίου, κίνηση η οποία αναμένεται

να έχει θετική επίπτωση στην αλυσίδα κόστουςπρος τους καταναλωτές. Και αυτό γιατί κατ΄αρ-χήν το φυσικό αέριο ως πρώτη ύλη θεωρείταιφθηνότερη. Κατά δεύτερο το κόστος προσαρ-μογής των εγκαταστάσεων της ΑΗΚ ώστε ναλειτουργούν με φυσικό αέριο το οποίο ανέρχεταιστα 19,4 εκατομμύρια ευρώ δεν θα μετακυλήσειστους καταναλωτές, αλλά θα καλυφθεί από τοπλεόνασμα της ΑΗΚ. Παράλληλα με αυτό, ο

οργανισμός προχωρεί στην εγκατάσταση α-ντιρρυπαντικών συστημάτων τα οποία θα πρέ-πει να λειτουργήσουν μέχρι την 1η Ιανουαρίου2020, χρονοδιάγραμμα που προκύπτει από τηνανάγκη συμμόρφωσης της Κύπρου με την ευ-ρωπαϊκή οδηγία για μείωση των εκπομπώνρύπων. Στο ίδιο πλαίσιο εντάσσεται και ηκίνηση της ΑΗΚ να εγκαταστήσει συστήματαμείωσης των εκπομπών ρύπων. «Πρόκειταιγια χρονοβόρες διαδικασίες και μεγάλα έργατα οποία στοιχίζουν. Ήδη αρκετές από τις ε-

γκαταστάσεις μας μπορούν να δουλεύουν μεφυσικό αέριο αλλά αναμένουμε να ξεκινήσουμε»επισημαίνει σχετικά η κ. Παπαδοπούλου. Πα-ράλληλα, η ΑΗΚ λόγω του ότι η ΕΕ μειώνει ταεπιτρεπόμενα όρια των ρύπων, προωθεί τασυστήματα απονίτρωσης και αποθείωσης στουςσταθμούς της. Ήδη, από τον Μάιο του 2018έχει τεθεί σε εφαρμογή το πρώτο σύστημα α-πονίτρωσης στον ηλεκτροπαραγωγό σταθμόΔεκέλειας και σειρά παίρνουν οι υπόλοιποισταθμοί.

Τετάρτη 3 Οκτωβρίου 2018 Ο Ι ΚΟ Ν Ο Μ Ι Κ Η l 5Ο Ι Κ Ο Ν Ο Μ Ι Α

Α Π Ο Ψ Η / Του ΔΗΜΗΤΡΗ ΡΗΓΟΠΟΥΛΟΥ

Παράλληλοι, ασύμπτωτοι κόσμοιΗταν ανατριχιαστικά προβλέψιμη η υποδοχήτων καταθέσεων του Μπρετ Κάβανο καιτης Κριστίν Μπλέιζι Φορντ από την αμε-ρικανική κοινή γνώμη: το φιλελεύθεροστρατόπεδο αποθέωσε την «σπαρακτικήαξιοπρέπεια» της καθηγήτριας που βρήκετο θάρρος να καταγγείλει την απόπειραβιασμού της από τον εκλεκτό του προέδρουΤραμπ για το Ανώτατο Δικαστήριο των Η-νωμένων Πολιτειών στη διάρκεια ενός ε-φηβικού πάρτι το 1982.

Στο άλλο άκρο οι ψηφοφόροι του ση-μερινού ενοίκου του Λευκού Οίκου είδανστο εννιάωρο δικαστικό υπερθέαμα τηςπερασμένης Tρίτης μία ακόμα σκευωρίατων Δημοκρατικών, του «κατεστημένου»και της «Αριστεράς» εναντίον του αγαπη-μένου τους προέδρου που τολμάει να «σπά-σει αυγά».

Είναι εντυπωσιακή η βεβαιότητα με τηνοποία εκφράζονται και οι δύο πλευρές, ε-ξίσου ανυποψίαστες για το πόσο παράδοξααρμονικό δείχνει σε έναν εξωτερικό πα-ρατηρητή αυτό το εκκεντρικό τανγκό α-νάμεσα σε πολίτες όπου οι μισοί μισούντους άλλους μισούς γι’ αυτό που είναι ήγι’ αυτό που πιστεύουν. Μια τόσο πολωμένηκοινωνία δεν είναι καλός οιωνός σε έναντόσο ρευστό κόσμο, αλλά, ευτυχώς ή δυ-

στυχώς, ο φανατισμός και η σταδιακή ε-ξαφάνιση των ενδιάμεσων χώρων δεν α-ποτελούν αποκλειστικά προνόμια των ΗΠΑτου Ντόναλντ Τραμπ. Το αντίθετο: ρίξτεμια ματιά στη Μεγάλη Βρετανία, στη Γαλλίαή στην Ιταλία, για να αναφερθούμε σε τρειςμεγάλες ευρωπαϊκές χώρες.

Οσο για την Ελλάδα, υπήρξαμε άλλημία φορά πρωτοπόροι, με τον τρόπο μας.Ο ακραίος διχασμός το καλοκαίρι του 2015ήταν μια προειδοποιητική πιστολιά στοναέρα από μια γωνία του κόσμου που δενδίνει συνήθως μεγάλες ειδήσεις. Και φαί-νεται ότι ενόψει του εκλογικού 2019 θα ε-πιστρέψουμε εκεί απ’ όπου ξεκινήσαμε:στη συντριπτική πόλωση, στο «εμείς ή αυ-τοί», στους αποκλεισμούς καναλιών πουδεν μας αρέσουν.

Οπως και στην κραταιά Αμερική, έτσικαι στην περιφερειακή Ελλάδα τα ακροα-τήρια του δικομματικού συστήματος θασυνεχίζουν να συνυπάρχουν χωρίς να μι-λούν μεταξύ τους, χωρίς να μπορούν νασυμφωνήσουν αν έξω έχει μέρα ή νύχτα,χωρίς το ένα να μπορεί να επηρεάσει τοάλλο στο ελάχιστο. Αυτή είναι η δημοκρατίαστην εποχή των μέσων κοινωνικών δι-κτύωσης και όλα δείχνουν ότι είμαστε α-κόμα μόνο στην αρχή.

Συν 6,7% οι επόμενοι λογαριασμοί της ΑΗΚ Η τιμή της κιλοβατώρας έχει ανεβάσει το κόστος σε σχέσημε την προηγούμενη διμηνία για τους καταναλωτές

Μια μικρή μείωση της τάξης του 0,75% εμφανίζουν οι μηνιαίοι λογαριασμοί Οκτωβρίου σε σχέση με τους λογαριασμούς Σεπτεμβρίου, κάτι που οφείλεται σε μεί-ωση στην τιμή της πρώτης ύλης προ τριμηνίας.

Α Π Ο Ψ Η / Του ΣΕΡΑΦΕΙΜ ΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΙΔΗ

Η χρήσιμη απαγόρευση της στατιστικήςΗ αλήθεια είναι ότι η ελληνική οι-κονομία βρίσκεται στη σημερινήκατάσταση για πολλούς λόγους.Στη χειρότερη ουσιαστικά θέσητης Ευρωζώνης, αφού έχει τη χα-μηλότερη πιστοληπτική βαθμολό-γηση και κινείται, μετά τη βαθιάκρίση των τελευταίων ετών, σε φά-ση στασιμότητας. Αυτή είναι συ-νοπτικά η πραγματική εικόνα, αλλάτο κακό δεν είναι ότι περάσαμεκρίση.

Το χειρότερο είναι ότι πολλοίτην αποδίδουν σε εξωφρενικά αίτια.Σε συνωμοσία ξένων συμφερόντων,όργανο των οποίων ήταν ο επικε-φαλής της Στατιστικής ΥπηρεσίαςΑνδρέας Γεωργίου και ο οποίος αλ-λοίωσε τα επίσημα στοιχεία για τοέλλειμμα του Δημοσίου. Το πρό-βλημα δεν ήταν λοιπόν η δημοσιο-νομική διαχείριση που εμφάνιζεέλλειμμα αλλά ότι αυτό διογκώθηκεσκόπιμα προκειμένου να εξυπη-ρετηθούν κάποιοι. Η παράλογη αυ-τή συλλογιστική υιοθετείται απόορισμένους, παρότι πολλές φορέςστα χρόνια που πέρασαν η ευρω-παϊκή στατιστική υπηρεσία έχει

διαβεβαιώσει ότι η μέθοδος που ε-φάρμοζε ο κ. Γεωργίου ήταν η εν-δεδειγμένη.

Είναι λάθος να υποβαθμίσουμετην υπόθεση ως αποτέλεσμα γρα-φικών απόψεων. Είναι κάτι βαθύ-τερο. Πηγάζει από την πλάνη ότιη χώρα και ο έλεγχος της οικονομίαςτης ήταν τόσο αναγκαία στα πα-νίσχυρα διεθνή κεφάλαια, ώστεδεν δίστασαν να υφάνουν τη συ-νωμοσία αυτή για να την ελέγξουνμε αυστηρά μνημόνια. Είμαστε ε-πιθυμητοί και μάλιστα τόσο πολύ,ώστε μας επιβάλλουν μνημόνιοπου κόστισε εκατοντάδες δισ. ευρώσ’ αυτούς τους συνωμότες και στιςχώρες τους.

Είναι μία από τις αιτίες της κα-

θυστέρησής μας. Η ψευδαίσθησηότι είμαστε απολύτως αναγκαίοισε πανίσχυρα κέντρα που δεν δι-στάζουν να θυσιάσουν πολλά προ-κειμένου να μας ελέγξουν και ναεξυπηρετήσουν τους ανομολόγη-τους σκοπούς τους.

Ευτυχώς κάποια στιγμή επικρατείη κοινή λογική. Δύο φορές αθωώ-θηκε ο κ. Γεωργίου, αλλά η αθώωσήτου αποδείχθηκε στιγμιαία, καθώςκαι τις δύο φορές η απόφαση α-ναιρέθηκε και τώρα ζητείται να δι-καστεί για τρίτη φορά. Γιατί; Είπαμε,επειδή διόγκωσε σκόπιμα τα στοι-χεία του ελλείμματος οδηγώνταςτη χώρα στο μνημόνιο.

Ξένοι παρατηρητές μελετούν έκ-πληκτοι την υπόθεση αυτή και δυ-σκολεύονται να εξηγήσουν γιατίεξελίσσεται σε μια πολιτισμένηκαι δημοκρατική χώρα. Η αλήθειαόμως είναι ότι δεν πρόκειται γιαπαράδοξη εξέλιξη. Εξηγείται πλή-ρως από την ατμόσφαιρα που κυ-ριαρχεί και έχει άμεσες επιπτώσειςστην οικονομία. Είναι πολύ βολικόνα ευθύνονται κάποιοι ξένοι συ-νωμότες και οι εγχώριοι συνεργάτες

τους για όλα όσα έχουμε υποστεί.Αυτή είναι η μοναδική εξήγησηπου μπορούν να δεχθούν κάποιοιώστε να μην αναλάβουν τις ευθύνεςτους.

Κι όσο δεν υπάρχει συναίσθησητων πραγματικών ευθυνών, δενμπορεί να υπάρξει έξοδος από τηνκρίση. Τα καλά λόγια και οι θριαμ-βευτικές εκτιμήσεις στη ΔΕΘ κιαλλού δεν αρκούν για να υπάρξειανάπτυξη. Δεν είναι τυχαίο ότιπαρά τις εξαγγελίες οι προσδοκίεςτης αγοράς για το μέλλον δείχνουνστασιμότητα. Ο δείκτης για το οι-κονομικό κλίμα τον Σεπτέμβριο υ-ποχώρησε στις 101,3 μονάδες, ε-πιστρέφοντας σε επίπεδα Δεκεμ-βρίου 2017, έναντι 105,2 μονάδωντον Αύγουστο και 105,3 μονάδωντον Ιούλιο. Είναι μια πρώτη ένδειξηγια το πώς θα κινηθεί το ΑΕΠ.

Η εξήγηση στην οποία καταλή-γουμε είναι ότι επαναλαμβάνεταιη παλιά συνωμοσία. Ισως πρέπεινα απαγορευτεί η στατιστική, όπωςο δικτάτορας Πάγκαλος απαγόρευ-σε την κατάρτιση του τιμαρίθμουεπειδή ανέβαινε.

<<<<<<<

Από το σύνολο των 200 ευρώ πουμπορεί να πληρώσει ένας κατανα-λωτής, μόνο τα 160 ευρώ αντιστοι-χούν στην ΑΗΚ ενώ τα υπόλοιπακαταλήγουν στα ταμεία του κρά-τους.

<<<<<<

Είναι πολύ βολικό να ευ-θύνονται κάποιοι ξένοισυνωμότες και οι εγχώ-ριοι συνεργάτες τους γιαόλα όσα έχουμε υποστεί.

Η πραγματική τιμήτου ρεύματοςΑπό τον Σεπτέμβριο του 2017, σύμφωνα μεευρωπαϊκή οδηγία και σχετική απόφασητης ΡΑΕΚ, εφαρμόζεται λειτουργικός δια-χωρισμός των δραστηριοτήτων της ΑΗΚστους λογαριασμούς του ηλεκτρικού ρεύ-ματος με στόχο την διαφάνεια με το άνοιγματης αγοράς της ηλεκτρικής ενέργειας καισε ιδιώτες. Σε αυτό το πλαίσιο εμφανίζονταιαναλυτικά οι επιμέρους χρεώσεις του κό-στους της ηλεκτρικής ενέργειας.

Αναλύοντας για παράδειγμα διμηνιαίολογαριασμό των 200 ευρώ με ημερομηνίακατανάλωσης Αύγουστο- Σεπτέμβριο, προ-κύπτει ότι μόνο τα 160 ευρώ αφορούν τηνκατανάλωση και τα συναφή έξοδα της ΑΗΚ.Τα υπόλοιπα 40 αφορούν το 19% του ΦΠΑκαι το τέλος για το ταμείο ΑΠΕ ύψους 10ευρώ, που πάλι καταλήγει στα κρατικά τα-μεία. Από εκεί και πέρα το ποσό των 160ευρώ αποδομείται στο κόστος παραγωγήςτου ηλεκτρικού ρεύματος που στην περί-πτωση της κατανάλωσης των 200 ευρώ α-ντιστοιχεί σε 900 κιλοβατώρες. Για να πα-ραχθεί αυτός ο όγκος κιλοβατώρων ο κα-ταναλωτής θα πληρώσει 82 ευρώ, ενώ άλλα29 ευρώ για να μεταφερθεί η κιλοβατώρααπό τον ηλεκτροπαραγωγό σταθμό στονοικιακό καταναλωτή.

Οι επικουρικές υπηρεσίες της ΑΗΚ πουαφορούν την παροχή εφεδρικών υπηρεσιώνσε περίπτωση διακοπής ρεύματος, αντι-στοιχούν στο ποσό των έξι ευρώ, ενώ στα4,5 ευρώ η προμήθεια της ηλεκτρικής ε-νέργειας. Στα 98 σεντς αποτιμάται το κόστοςκαταγραφής της ένδειξης του μετρητή, και75 σεντς αναλογούν στο τέλος για τις υπο-χρεώσεις δημόσιας ωφέλειας για τις ευάλωτεςομάδες του πληθυσμού. Συνυπολογίζονταςόλα τα πιο πάνω προκύπτει ότι το συνολικόποσό για το ηλεκτρικό ρεύμα ανέρχεται στα123 ευρώ. Ωστόσο, στη βάση φόρμουλας ε-γκεκριμένης από την ΡΑΕΚ γίνεται ανα-προσαρμογή καυσίμων κάθε μήνα λόγω τηςαλλαγής στην τιμή της κιλοβατώρας. Στηνπροηγούμενη διμηνία λοιπόν, λόγω και τηςαύξησης που παρατηρήθηκε στην τιμή τουκαυσίμου, προστίθενται άλλα 37 ευρώ στονλογαριασμό, ποσό το οποίο προκύπτει πολ-λαπλασιάζοντας τις κιλοβατώρες με τηναύξηση της τιμής της πρώτης ύλης.

Στην περίπτωση του κόστους καταγραφήςενδείξεων των μετρητών, σημειώνεται ότιπρόκειται για χρέωση η οποία θα αλλάξειμε την εφαρμογή του συστήματος της αυ-τόματης μέτρησης, καθώς θα πρέπει το 80%των μετρητών να αντικατασταθούν με έ-ξυπνους μετρητές μέχρι το 2021. Όπως ε-πισημαίνεται από την Αρχή Ηλεκτρισμούτο κόστος ανέρχεται στα 75 εκατομμύριαευρώ ενώ το αν θα μετακυλήσει το κόστοςστους καταναλωτές είναι κάτι που θα απο-φασίσει η ΡΑΕΚ.

Σε ράλι οι τιμές πετρελαίου

Δρόμος χωρίς επιστροφή μοιάζει επίτου παρόντος η ανοδική τάση των τιμώντου πετρελαίου διεθνώς. Την ώρα που οΟΠΕΚ δεν διέθεσε στην αγορά μεγάλεςποσότητες αποθεμάτων για τον μήναΣεπτέμβριο διαψεύδοντας προηγούμε-νες προσδοκίες, το αργό πλησιάζει επι-κίνδυνα να αγγίξει την τιμή των εκατόδολαρίων το βαρέλι, για πρώτη φορά α-πό το 2014. Την ίδια ώρα με τις αμερικα-νικές κυρώσεις να τίθενται σε ισχύ απότον Νοέμβριο, το Ιράν μετρά ήδη απώ-λειες σε εξαγωγές πετρελαίου, απώλει-ες που δεν αντισταθμίζονται από τηναύξηση της αμερικανικής παραγωγής.Την Δευτέρα η τιμή του πετρελαίουBrent ξεπέρασε τα 83 δολάρια ανά βα-ρέλι, ενώ την Τρίτη ανέβηκαν στα 84,94δολάρια το βαρέλι στις ασιατικές αγο-ρές και αντίστοιχα οι τιμές του αμερικα-νικού αργού πετρελαίου αυξήθηκαν κα-τά 19 σεντς ή 0,3% στα 75,49 δολάριατο βαρέλι.

05-OIK_ΠΑΙΔΕΙΑ_KATHI 02/10/18 22:29 Page 5

6 l Ο Ι ΚΟ Ν Ο Μ Ι Κ Η Τετάρτη 3 Οκτωβρίου 2018Π Ο Λ Ι Τ Ι Κ Η

Του ΝIΚΟΥ ΣΤEΛΓΙΑ

Αντιμέτωπη με τις επιπτώσεις της με-γάλης οικονομικής κρίσης, σε μια στιγ-μή που μεγάλες τουρκικές εταιρείεςπροχωρούν σε αναδιάρθρωση των χρε-ών τους, η τουρκική κυβέρνηση ανα-ζητά «μαγικές φόρμουλες», οι οποίεςθα παρέχουν λύσεις στα μεγάλα οικο-νομικά προβλήματα που αντιμετωπίζειη χώρα σε πολλά μέτωπα. Η κυβέρνησηΕρντογάν, με απώτερο στόχο την α-ντιμετώπιση των επιπτώσεων αυτών,λαμβάνει σημαντικές πρωτοβουλίεςσε δυο πεδία.

Στο πεδίο της διπλωματίας, προ-σεγγίζει εκ νέου ΗΠΑ και Ε.Ε και σταμέσα αυτού του μηνός, η τουρκικήπλευρά δεν αποκλείει το ενδεχόμενοτης απελευθέρωσης του Αμερικανούπάστορα, η φυλάκιση του οποίου έχειπροκαλέσει ρήγμα στις αμερικανο-τουρκικές σχέσεις. Παράλληλα, σε διά-φορα επίπεδα, η Άγκυρα επιχειρεί νακρατήσει ανοιχτούς τους διαύλους ε-πικοινωνίας τόσο με την Ουάσιγκτονόσο και με το Τελ Αβίβ. Την ίδια στιγμή,ο Πρόεδρος της Τουρκίας σπεύδει στοΒερολίνο και η τουρκική κυβέρνησηξεκινά εντατικές συνομιλίες με Βέλγιοκαι Ολλανδία. Στο δε, μέτωπο της οι-κονομίας, η Άγκυρα ευθυγραμμίζεταιμε τις πρόνοιες «ξένων συνταγών»,χωρίς ωστόσο να ανοίγει άμεσα τονδρόμο για προσφυγή στο Διεθνές Νο-μισματικό Ταμείο (ΔΝΤ). Στα πλαίσιααυτών των ελιγμών, μια νέα κίνησητης τουρκικής κυβέρνησης ξεσηκώνειθύελλα αντιδράσεων στο εσωτερικότης Τουρκίας.

Πριν από λίγες ημέρες, συγκεκρι-

μένα στις 28 Σεπτεμβρίου, κατά τηδιάρκεια εκδήλωσης συζήτησης πουδιεξήχθη στη Νέα Υόρκη, στο 9ο Συ-νέδριο επενδύσεων της Τουρκίας, τοοποίο διοργανώθηκε από το ΣυμβούλιοΕπιχειρήσεων Τουρκίας-ΗΠΑ, ο γα-μπρός του Προέδρου Ερντογάν, Υ-πουργός Οικονομικών Μπεράτ Άμπαϊ-ρακ, αποκάλυψε ότι η τουρκική κυ-βέρνηση αποφάσισε να συνεργαστείμε την αμερικανική εταιρεία McKinsey.

Η εταιρεία, που χαρακτηρίστηκετο 1993 από το Fortune ως «η πιο γνω-στή, πιο μυστικοπαθής, πιο ακριβή,

πιο διάσημη, πιο σταθερά επιτυχημένη,πιο αξιοζήλευτη, πιο έμπιστη, με τηνμεγαλύτερη αντιπάθεια συμβουλευτικήεταιρεία στη γη», στη νέα περίοδοστην Τουρκία θα συνεργαστεί με τοΓραφείο Κόστους και Μετασχηματι-σμού που ιδρύθηκε στο πλαίσιο τουνέου τριετούς μεσοπρόθεσμου οικο-νομικού προγράμματος που παρου-σίασε ο κ. Άλμπαϊρακ στις 20 Σεπτεμ-βρίου. Το Γραφείο Κόστους και Μετα-σχηματισμού θα περιλαμβάνει εκπρο-σώπους από τα 16 υπουργεία της Τουρ-κίας και θα ελέγχει τους στόχους και

τα αποτελέσματα της κυβέρνησης σετριμηνιαία βάση.

Θύελλα αντιδράσεων Η αντιπολίτευση προβάλλει την ά-

ποψη ότι με έμμεσο τρόπο η τουρκικήκυβέρνηση παραδίδει τον έλεγχο τηςοικονομίας στα χέρια μιας αμερικανικήςεταιρείας. Η συγκεκριμένη κριτική στηνκυβέρνηση Ερντογάν έρχεται στο προ-σκήνιο τη στιγμή που ο ίδιος ο ΜπεράτΆλμπαϊρακ, μάχεται για να πείσει τιςδιεθνείς αγορές ότι η Τουρκία ξεπερνάτην οικονομική αναταραχή. Οι διεθνείςαναλυτές ανησυχούν ότι σειρά λανθα-σμένων βημάτων θα μπορούσαν ναπροκαλέσουν την κατάρρευση του νο-μίσματος της χώρας και τη μετεξέλιξητης οικονομικής κρίσης σε τραπεζικήκρίση. Στις 29 Σεπτεμβρίου, το ΥπουργείοΟικονομικών εξέδωσε δελτίο Τύπου, α-πορρίπτοντας την κριτική της αντιπο-λίτευσης, αλλά απέφυγε την αναφοράστο όνομα της εταιρείας McKinsey.

Το ιστορικό Η συμμαχία του επιτελείου της τουρ-

κικής οικονομίας με την αμερικανικήεταιρεία McKinsey δεν είναι μια νέα ε-ξέλιξη. Το 2000, η τότε τουρκική κυ-βέρνηση ανέθεσε στην McKinsey τοέργο της οριστικοποίησης της διαδικα-σίας συγχώνευσης των οκτώ προβλη-ματικών ιδιωτικών τραπεζών που είχαναναληφθεί από το ταμείο ασφάλισηςαποταμιεύσεων. Το επόμενο έτος, ηκυβέρνηση αποφάσισε να προσλάβειτην McKinsey για συμβουλευτικές υ-πηρεσίες και την αναδιοργάνωση τουμεσιτικού τομέα. Το 2004 η McKinseyπρότεινε τη συγχώνευση της τράπεζας

Pamukbank με την δημόσια τράπεζαHalkbank ύστερα από σειρά αποτυχη-μένων προσπαθειών πώλησης. ΗMcKinsey το 2005 εισηγήθηκε ότι η μέ-θοδος δημόσιας προσφοράς είναι η κα-ταλληλότερη μέθοδος ιδιωτικοποίησηςγια τις τουρκικές δημόσιες τράπεζεςενώ το 2013, η Διοίκηση Ιδιωτικοποιή-σεων προσέλαβε τηMcKinsey για νασυμβουλεύσει τις επιχειρήσεις και τιςστρατηγικές ανάπτυξης των ΤουρκικώνΑερογραμμών, συμπεριλαμβανομένωντων στρατηγικών ιδιωτικοποίησης.

«Φιλικά πυρά» στον ΕρντογάνΗ συμμαχία της κυβέρνησης Ερ-

ντογάν με την εταιρεία McKinsey ξε-

σηκώνει θύελλα αντιδράσεων και στοεσωτερικό της κυβερνητικής συμμα-χίας. Ένας εκ των ιδεολόγων της κυ-βερνητικής παράταξης, ο Αμντουρ-ραχμάν Ντιλλίπακ κατηγορεί την κυ-βέρνηση με το πρόσχημα ότι παραδίδειτον έλεγχο της τουρκικής οικονομίαςσε «εχθρούς» του τουρκικού κράτους.Οι υποστηρικτές αυτής της άποψηςπροβάλλουν την άποψη ότι, με τη νέακίνησή της, η κυβέρνηση ανοίγει τονδρόμο για την προσφυγή στο ΔΝΤ.

«Προκλήθηκε σύγχυση σε λάθοςχρόνο με μια προβληματική εταιρεία.Το ιστορικό της McKinsey είναι προ-βληματικό. Η συνεργασία με αυτήντην εταιρεία είναι μια λανθασμένη α-

πόφαση. Πρόκειται για μια εταιρείαπου συνεργάζεται με την CIA», υπο-γραμμίζει σε πρόσφατη δημόσια το-ποθέτησήγ του ο κ. Ντιλλίπακ. Επι-σημαίνει δε ότι η εταιρεία συμβουλεύειτην Οργάνωση Γκιουλέν. «Και σήμεραξεκινά να συμβουλεύει εσάς. Πώς θασυμβεί αυτό; Αυτοί θα διαλύσουν τοΥπουργείο Αγροτικής Ανάπτυξης. Κρί-μα για τον Ερντογάν, για το ΑΚΡ καιτην Τουρκία. Την στιγμή που χαιρό-μασταν ότι λήγει το 2023 η προθεσμίαδιάφορων προνομιακών συμβολαίων(με ξένες εταιρείες) στα πεδία οικο-νομίας, ορυχείων και ενέργειας, προ-σλαμβάνουμε τον σύμβουλο τηςRothschild».

Της ΜΑΡΙΝΑΣ ΟΙΚΟΝΟΜΙΔΟΥ

Αιφνιδιασμό προκάλεσε στην ηγεσίατου Δημοκρατικού Κόμματος η από-φαση του βουλευτή Λευκωσίας Μα-ρίνου Μουσιούττα να διεκδικήσει τηνυστάτη απέναντι από τον Πανίκο Λε-ωνίδου την θέση του κοινοβουλευτι-κού εκπροσώπου του κόμματος. Θέσηπου κατείχε μέχρι και την περασμένηβδομάδα η Χριστιάνα Ερωτοκρίτου.Υπενθυμίζεται άλλωστε πως τόσοπριν από τις εσωκομματικές εκλογέςόταν διεκδικούσε τη θέση του ανα-πληρωτή πρόεδρου απέναντι από τηνΧριστιάνα Ερωτοκρίτου όσο και μετάτο αποτέλεσμα, ο Νικόλας Παπαδό-πουλος πρότεινε στον βουλευτή Λευ-κωσίας να αναλάβει τη θέση του κοι-νοβουλευτικού εκπροσώπου. Μίαθέση που αρνήθηκε τότε ο κ. Μουσι-ούττας καθώς, όπως είπε, δεν τον εν-διαφέρουν τα «δώρα» αλλά και επειδήθεωρούσε πως το κόμμα είχε κοινο-βουλευτικό εκπρόσωπο, την ΧριστιάναΕρωτοκρίτου. Ο Πανίκος Λεωνίδου,μετά από μία προσπάθεια εξεύρεσηςσυμβιβαστικής λύσης από την ηγεσία,εκλέγηκε τελικώς με πέντε ψήφουςυπέρ και τρεις εναντίον ο νέος κοι-νοβουλευτικός εκπρόσωπος του κόμ-ματος, ωστόσο η όλη διαδικασία κα-τέδειξε πως οι εσωκομματικές τριβέςκαλά κρατούν στο κόμμα του Κέντρου.

Η διαδικασίαΗ Χριστιάνα Ερωτοκρίτου υπέβαλε

την παραίτησή της από κοινοβουλευ-τική εκπρόσωπος του κόμματος τηνπερασμένη βδομάδα, ανοίγοντας έτσιεπίσημα τη διαδικασία διαδοχής της.Ήταν άλλωστε επιθυμία του ΝικόλαΠαπαδόπουλου να μην κατέχει δύοθέσεις στην ανώτατη πυραμίδα τουκόμματος, αλλά να αξιοποιηθεί στηθέση του κοινοβουλευτικού εκπρο-σώπου άλλο στέλεχος. Όπως αναφέ-ρουν κομματικές πηγές, ο κ. Μουσι-ούττας είχε επισημάνει κατά την συ-νεδρία της κοινοβουλευτικής ομάδαςπως από τη στιγμή που κενώνεται ηθέση θα έπρεπε να περάσει ένα εύλογοχρονικό διάστημα για να γίνουν οιδιαβουλεύσεις των προσώπων πουενδεχομένως να ενδιαφέρονται γιατη θέση, χωρίς να απορρίπτει το εν-δεχόμενο υποβολής υποψηφιότητάςτου αλλά και χωρίς να εκφράζει επί-

σημα ενδιαφέρον. Είναι γνωστό άλ-λωστε πως ο Νικόλας Παπαδόπουλοςείχε προτείνει τόσο πριν όσο και μετάτις εσωκομματικές εκλογές στον Μα-ρίνο Μουσιούττα να αναλάβει τη θέσητης Χριστιάνας Ερωτοκρίτου. Τότεθεωρήθηκε η κίνηση του ΔΗΚΟϊκούΠροέδρου ως μία προσπάθεια να α-ποτρέψει τις όποιες εσωκομματικέςτριβές και αντιπαραθέσεις λόγω τωνεσωκομματικών εκλογών. Ο κ. Μου-σιούττας είχε αρνηθεί επισημαίνονταςστον ΔΗΚΟϊκό Πρόεδρο πως δεν ε-πιθυμεί τα όποια δώρα και συνεπώςτις όποιες συναλλαγές και ενισχύονταςτα στόματα που τον ήθελαν να δυ-σαρεστείται με το αποτέλεσμα τωνεσωκομματικών εκλογών. Ξεκαθάρισεπως η κα Ερωτοκρίτου είναι η κοινο-βουλευτική εκπρόσωπος και συνεπώςδεν τίθεται θέμα αντικατάστασής της.Μετά και την άρνηση του κ. Μουσι-ούττα υπήρξε έντονη φημολογία πωςτην θέση θα διεκδικούσε ο κ. Λεωνί-δου. Άλλωστε ο ίδιος είχε αναλάβειχρέη κοινοβουλευτικού εκπροσώπουστην ολομέλεια της Βουλής για το ζή-τημα του Συνεργατισμού. Όπως πλη-

ροφορείται η «Κ», ο κ. Λεωνίδου α-μέσως μετά την κένωση της θέσης,είχε προσεγγίσει τα μέλη της κοινο-βουλευτικής ομάδας αλλά και τον κ.Μουσιούττα γνωστοποιώντας τηνπρόθεσή του να υποβάλει υποψηφιό-τητα για την θέση του εκπροσώπουτύπου.

Οι συμβιβαστικές λύσειςΚατά τη συνεδρία της κοινοβου-

λευτικής ομάδας το πρωί της Τρίτης,πέραν του Πανίκου Λεωνίδου την υ-ποψηφιότητά του υπέβαλε και ο Μα-ρίνος Μουσιούττας, αιφνιδιάζονταςεν πολλοίς την ηγεσία του κόμματος.Σε αυτό το πλαίσιο ο εκπρόσωπος τύ-που του ΔΗΚΟ Παύλος Μυλωνάς είχεπροτείνει ως συναινετική λύση να α-ναλάβει τη θέση του κοινοβουλευτικούεκπροσώπου ο Άγγελος Βότσης εξαι-τίας της κοινοβουλευτικής του πείρας.Πρόταση που αρνήθηκε ο κ. Βότσηςπροτάσσοντας πρόνοια από το κατα-στατικό του κόμματος που σημειώνειπως δεν δικαιούται να αναλάβει χρέηκοινοβουλευτικού εκπροσώπου τηστιγμή που κατέχει την προεδρία τηςεπιτροπής ενέργειας. Στο πλαίσιο α-ποφυγής των όποιων αντιπαραθέσεων,ο Πρόεδρος του ΔΗΚΟ Νικόλας Πα-παδόπουλος πρότεινε να αναλάβει οένας εκ των δύο τη θέση του αναπλη-ρωτή κοινοβουλευτικού εκπροσώπου–πρόταση που αρνήθηκε ο ΜαρίνοςΜουσιούττας- αλλά και το ενδεχόμενονα αναλάβουν εκ περιτροπής τη θέσητου κοινοβουλευτικού εκπροσώπου.Πρόταση που αρνήθηκαν και οι δύοβουλευτές, με αποτέλεσμα να γίνειψηφοφορία στην κοινοβουλευτική ο-μάδα.

Οι τάσειςΤην υποψηφιότητα του Πανίκου

Λεωνίδου, πέρα από τον ίδιο, στήριξανοι Χριστιάνα Ερωτοκρίτου, ΠαύλοςΜυλωνάς, Ζαχαρίας Κουλίας και Χρί-στος Ορφανίδης, ενώ την υποψηφιό-τητα του Μαρίνου Μουσιούττα, πέρααπό τον ίδιο, στήριξαν οι Άγγελος Βό-τσης και Γιώργος Προκοπίου. Το ανοι νέες εξελίξεις ενεργοποιούν νέοκύμα αντιδράσεων εντός του ΔΗΚΟείναι ένα ζήτημα ανοικτό. Πάντως οΝικόλας Παπαδόπουλος, σε μία προ-σπάθεια να τηρήσει αποστάσεις απότην όλη διαδικασία, τήρησε αποχή.

Κίνηση αιφνιδιασμού από Μαρίνο Μουσιούττα στο ΔΗΚΟEθεσε υποψηφιότητα για κοινοβουλευτικός εκπρόσωπος

Του ΜΙΧΑΛΗ ΤΣΙΚΑΛΑ

Στον απολογισμό από την επίσκεψη στιςΗΠΑ και τα επόμενα βήματα που ανα-μένονται από τον ΓΓ των ΗΕ ΑντόνιοΓκουτέρες, εστιάζει εφεξής η ε/κ πλευρά.Την ίδια ώρα και ο ΥΠΕΞ της ΕλλάδαςΝίκος Κοτζιάς έδωσε το δικό του στίγμαγια τη συνέχεια, η οποία, όπως είπε σεσυνέντευξή του στην ΕΡΤ, θα πρέπεινα περιλαμβάνει προκαταρκτικές συ-ζητήσεις ανάμεσα στις δυο κοινότητεςκαι στις εγγυήτριες δυνάμεις, με άξονατις εγγυήσεις. Ωστόσο, πέρα από τις πα-ραινέσεις, εκείνο που διαφαίνεται νααναμένουν άπαντες είναι η ενημέρωσηκαι η έκθεση που θα παραλάβει ο ΓΓτων ΗΕ από την κ. Λουτ. Αυτή θα κα-ταδείξει το πότε θα επιστρέψει με νέακαθήκοντα η διπλωμάτης μέσα σταπλαίσια του shuttle diplomacy στηνΚύπρο και να έχει επαφές με τις δυοπλευρές. Βραχυπρόθεσμα, όμως, δια-κρίνεται και από δηλώσεις αξιωματούχωνστην Κύπρο πως το καλάθι που πρέπεινα κρατάμε στο Κυπριακό, είναι μικρό.Το κλίμα αυτό είχε μεταφέρει και η «Κ»με πληροφορίες από τις ΗΠΑ, ενώ εν-δεικτικά αναφέρονται τα όσα υποστήριξεκαι ο Πρόεδρος του ΔΗΣΥ Αβέρωφ Νε-οφύτου. Μιλώντας στο κρατικό ραδιό-φωνο, έκανε λόγο για παράθυρο ευκαι-ρίας που κλείνει καθώς οι θέσεις τωνΤούρκων είναι κάτι παραπάνω από αρ-νητικές.

Για δεύτερη συνεχή μέρα χθες Τρίτη,ο Πρόεδρος της Τουρκίας Ταγίπ Ερντο-γάν αναφέρθηκε στα δικαιώματα τηςχώρας του, αυτή τη φορά μιλώντας στηνκοινοβουλευτική του ομάδα. Στις ανα-φορές του δέσποζαν Ελλάδα και Κύπρος,μέσα στα πλαίσια της γνώριμης ρητο-ρικής.«Όλοι πρέπει να δουν και να γνω-ρίζουν ότι τίποτα δεν μπορεί να πετύχεισε αυτή την περιοχή χωρίς την Τουρκία.Το ίδιο ισχύει και γι’ αυτά που είναι σεεξέλιξη γύρω από την Κύπρο και το Αι-γαίο. Αυτοί που νομίζουν ότι μπορούννα κινηθούν χωρίς την Τουρκία -και μά-λιστα εναντίον της Τουρκίας- σύντομαθα αντιληφθούν ότι λανθάνονται. Δενέχουμε βλέψεις στα δικαιώματα και τασυμφέροντα κανενός, αλλά δεν επιτρέ-πουμε και σε κανέναν να σφετεριστείτα δικαιώματα και τα συμφέροντά μας.Κοιτάζοντας την Ιστορία 1000 χρόνωνμας, όλοι θα δουν ότι δεν υπάρχει καμιάθυσία που να μην μπορούμε να την κά-

νουμε όταν αφορά το μέλλον του κράτουςκαι του λαού μας», ανέφερε ο ΤούρκοςΠρόεδρος. Εμμέσως είχε απαντήσει τηνπροηγούμενα μέρα ο ΥΠΕΞ της ΕλλάδαςΝίκος Κοτζιάς, ο οποίος αναφερόμενοςστο ενεργειακό πρόγραμμα της Κυπρια-κής Δημοκρατίας είχε πει, χωρίς νακάνει ευθεία αναφορά, πως θα υπάρξειαυξημένη παρουσία των Αμερικανώνστην ΑΟΖ.

Τα 70 εκατ. ευρώΣε μια άλλη εξέλιξη, έγινε γνωστή

η ακύρωση προενταξιακών κονδυλίων70 εκατ. ευρώ που προορίζονταν γιατην Τουρκία, καθώς δεν πληρούνται οιπροϋποθέσεις βελτίωσης του κράτουςδικαίου στη χώρα. Τον περασμένο Νο-έμβριο κατά τη διάρκεια των διαπραγ-ματεύσεων για τον προϋπολογισμό, τοΕΚ και το Συμβούλιο αποφάσισαν ναεγγράψουν στο αποθεματικό 70 εκατ.ευρώ από τα προ-ενταξιακά κονδύλιαγια την Τουρκία (70 εκατ. ευρώ σε κον-δύλια αναλήψεων υποχρεώσεων και35 εκατ. ευρώ σε πιστώσεις πληρωμών),υπό τον όρο ότι «η Τουρκία θα πραγ-ματοποιήσει μετρήσιμες και επαρκείς

βελτιώσεις στους τομείς του κράτουςδικαίου, της δημοκρατίας, των ανθρω-πίνων δικαιωμάτων και της ελευθερίαςτου Τύπου, σύμφωνα με την ετήσια έκ-θεση της Ευρωπαϊκής Επιτροπής». Ω-στόσο, η Ευρωπαϊκή Επιτροπή, στηνετήσια έκθεσή της η οποία δημοσιεύ-θηκε στις 17 Απριλίου 2018, κατέληξεότι «η Τουρκία απομακρύνθηκε σημα-ντικά από την Ευρωπαϊκή Ένωση, ιδίωςστους τομείς του κράτους δικαίου καιτων θεμελιωδών δικαιωμάτων και μετην αποδυνάμωση των αποτελεσματι-κών ελέγχων και ισορροπιών στο πο-λιτικό σύστημα». Οι προϋποθέσεις πουέχουν τεθεί από την αρμόδια για τονπροϋπολογισμό αρχή δεν πληρούνται,υπογραμμίζει το ΕΚ. Κατά συνέπεια,οι ευρωβουλευτές υποστηρίζουν τοσχέδιο διορθωτικού προϋπολογισμού5/2018, στο οποίο η Επιτροπή προτείνειτα 70 εκατ. ευρώ που προορίζονταν γιατην Τουρκία να χρησιμοποιηθούν γιατην ενίσχυση του Ευρωπαϊκού Μηχα-νισμού Γειτονίας. Αυτό θα γίνει με α-ναλήψεις υποχρεώσεων για να καλυ-φθούν δράσεις που συνδέονται με τηνκεντρική μεσογειακή μεταναστευτικήοδό και να εκπληρωθεί μέρος των δε-σμεύσεων της ΕΕ προς τη Συρία αλλάκαι να ενισχυθεί η ανθρωπιστική βοή-θεια κατά 35 εκατ. ευρώ. Η σχετική έκ-θεση, της οποίας εισηγητής είναι οSiegfried Muresan (ΕΛΚ, Ρουμανία), υι-οθετήθηκε με 544 ψήφους υπέρ, 28κατά και 74 αποχές. Ωστόσο, η εξέλιξηαυτή δεν μπορούσε παρά να αντιμε-τωπιστεί με σκεπτικισμό από την Τουρ-κία, δεδομένης και της διπλωματικήςστροφής που κάνει η Άγκυρα στην ΕΕκαι τη δημιουργία νέας γέφυρας επι-κοινωνίας που επιθυμεί.

Παράλληλα δεν διαφαίνεται να βγαί-νει άσπρος καπνός ούτε από τα κατε-χόμενα για μια συνάντηση έστω φιλικούχαρακτήρα μεταξύ Αναστασιάδη-Ακιντζί.Ο Πρόεδρος της Δημοκρατίας είχε επι-κοινωνία με τον τελευταίο για να τονευχαριστήσει για τις ευχές κατά την η-μέρα των γενεθλίων του. Λέχθηκε ότιπιθανόν μέσα σε αυτό το κλίμα να μπο-ρούσε να διευθετηθεί μια φιλική συνά-ντηση, χωρίς συγκεκριμένη ατζέντακαι δίχως να εμπεριέχει μηνύματα ή νασημαίνει άλλα πράγματα. Ωστόσο, όπωςλένε οι πληροφορίες, δεν διαφαίνεταινα υπάρχει διάθεση εκ μέρους του κ.Ακιντζί.

Στην αναμονή και με μικρόκαλάθι για Αντόνιο ΓκουτέρεςΣενάρια για τα επόμενα βήματα - H ρητορική του Ερντογάν

Η αντιπολίτευση προβάλλει την άποψη ότι με έμμεσο τρόπο η τουρκική κυβέρνηση παραδίδει τον έλεγχο της τουρκικής οικονο-μίας στα χέρια μιας αμερικανικής εταιρείας.

Ο Μαρίνος Μουσιούττας θέλησε να υ-ποβάλει υποψηφιότητα την υστάτη, με-τρώντας τη δύναμή του εντός ΔΗΚΟ.

Δεν διαφαίνεται να βγαίνει άσπρος κα-πνός ούτε για μια απλή, φιλική συνάντη-ση μεταξύ Αναστασιάδη-Ακιντζί.

Σε αμερικανική συμβουλευτική εταιρεία η οικονομίατης Τουρκίας Το Γραφείο Κόστους και Μετασχηματισμού συνάπτει συνεργασία με την παλιά γνώριμη της Άγκυρας, τη McKinsey

<<<<<<<

Το Γραφείο Κόστους και Μετασχηματισμού θα περιλαμβάνει εκπροσώπους από τα 16 υπουργεία και θα ελέγχειστόχους και αποτελέσματασε τριμηνιαία βάση.

06-OIK_ΠΟΛΙΤΙΚΗ_KATHI 02/10/18 21:41 Page 6

Τετάρτη 3 Οκτωβρίου 2018 Ο Ι ΚΟ Ν Ο Μ Ι Κ Η l 7O I K O N O M I A

Επιμέλεια: ΠΑΝΑΓΙΩΤΗΣ ΡΟΥΓΚΑΛΑΣ

Τη θέση πως πολλές χώρες της ζώνης τουευρώ εξακολουθούν να μην διαθέτουν τοδημοσιονομικό χώρο για να στηρίξουν τιςοικονομίες τους σε περίπτωση κρίσης καιότι οι οικονομίες τους δεν είναι καλά προ-ετοιμασμένες για μακροπρόθεσμες προ-κλήσεις, εκφράζει σε συνέντευξή του πουδημοσιοποιεί η Ευρωπαϊκή Κεντρική Τρά-πεζα, το μέλος του Διοικητικού Συμβουλίουτης, Μπενουά Κερέ.

Ο κ. Κερέ τονίζει πως χρειάζονται υπεύ-θυνες δημοσιονομικές πολιτικές και οικο-νομικές μεταρρυθμίσεις σε όλα τα κράτημέλη για να καταστεί η ευρωζώνη ισχυρότερη,καθώς κατά τη γνώμη του η μεταρρύθμισησε εθνικό επίπεδο είναι η πρώτη γραμμή ά-μυνας. Ο ισχυρός άνδρας της ΕΚΤ σημειώνειστη γερμανική DerTagesspiegel, πως πρέπεινα ολοκληρωθεί η τραπεζική ένωση και ηένωση κεφαλαιαγοράς, ώστε να ενισχυθείη ενιαία αγορά και να χρηματοδοτηθεί κα-

λύτερα η καινοτομία και η ανάπτυξη. Τόνισεδε, πως αυτό που λείπει από την λεγόμενητραπεζική ένωση είναι ένα κοινό σύστημαασφάλισης καταθέσεων, ένα αμφιλεγόμενοακόμη θέμα στη Γερμανία. Ερωτηθείς σχετικάμε το ευρωπαϊκό σύστημα εγγύησης τωνκαταθέσεων, ο υψηλόβαθμος παράγονταςτης ΕΚΤ υπογράμμισε ότι ένα ευρωπαϊκόσύστημα εγγύησης καταθέσεων δεν αφοράτην πληρωμή σε άλλες χώρες, δεν σημαίνειμόνιμες μεταφορές και δεν μεταφράζεταισε νέους φόρους. Ένα ευρωπαϊκό σχέδιοκατά τον ίδιο θα αυξήσει την εμπιστοσύνηστις τράπεζες και θα τους βοηθήσει να λει-τουργήσουν σε πανευρωπαϊκή βάση, υπο-στηρίζοντας την ενιαία αγορά, την ανάπτυξηκαι την απασχόληση. Σημαντικό το γεγονόςεπίσης, να συνεχιστεί η μείωση των κινδύνωνστις ευρωπαϊκές τράπεζες, ιδίως όσον αφοράστα Μη Εξυπηρετούμενα Δάνεια.

Το μέλος του Διοικητικού Συμβουλίουτης ΕΚΤ εξήρε δε το γεγονός πως οι κε-ντρικοί τραπεζίτες πρέπει πάντα να είναιπροετοιμασμένοι για την επόμενη κρίση.Είναι καθήκον, όπως είπε, να κάνουν τοχρηματοπιστωτικό σύστημα όσο το δυνατόνπιο ανθεκτικό. Σημείωσε πως το χρηματο-πιστωτικό σύστημα είναι τώρα πολύ πιοασφαλές από ό,τι πριν από 10 χρόνια, υ-πάρχει καλύτερη ρύθμιση, υψηλότερα κε-φάλαια και ρευστά διαθέσιμα σε τράπεζες.

Ο κεντρικός τραπεζίτης τόνισε στην ε-φημερίδα πως εξακολουθούν να υπάρχουντμήματα του χρηματοπιστωτικού συστή-ματος που δεν είναι τόσο καλά ρυθμισμέναόσο θα ήθελαν να είναι, δίνοντας ως παρά-δειγμα τον τομέα της «σκιώδους τραπεζικής»,όπως χρηματοπιστωτικά ιδρύματα που διε-ξάγουν δραστηριότητες παρόμοιες με εκείνεςτων τραπεζών αλλά δεν διαθέτουν τραπεζική

άδεια. Οι ρυθμιστικές αρχές, εξήγησε, εξα-κολουθούν να μην διαθέτουν τα κατάλληλαμέσα για την κατάλληλη παρακολούθησηκαι τον έλεγχο των κινδύνων στα εν λόγωιδρύματα, όπως γίνεται στον τομέα τωνκρυπτονομισμάτων.

Από αλλού η κρίσηΟ κ. Κερέ διαπιστώνει στη συνέντευξη

πως υπάρχει πράγματι κίνδυνος εφησυχα-σμού των τραπεζών για όποιους κινδύνους,αφού, όπως υποστηρίζει, όταν η οικονομίαλειτουργεί καλά οι μνήμες της κρίσης εξα-σθενούν και οι τραπεζίτες προσπαθούνξανά και ξανά να μαλακώσουν τις ρυθμίσεις.«Πρέπει να συνεχίσουμε να υπερασπιζό-μαστε τους κανόνες που έχουν κάνει τοχρηματοπιστωτικό σύστημα λιγότερο επιρ-ρεπές στην κρίση», ανέφερε χαρακτηριστικά.Ταυτόχρονα, τόνισε ότι η επόμενη κρίση

δεν μπορεί να ξεκινήσει απαραίτητα στοχρηματοπιστωτικό σύστημα και μπορεί ναπροέρχεται από αλλού. Στην ΕΚΤ, για πα-ράδειγμα όπως αναφέρει, εξετάζουν την α-σφάλεια στον κυβερνοχώρο για να μην προ-κληθεί η επόμενη κρίση από έναν χάκερ.Απαιτούνται συνεχείς επενδύσεις για τηνπροστασία του χρηματοπιστωτικού συστή-ματος από τις επιθέσεις στον κυβερνοχώρο.Αναφορικά με την ιδέα ενός κοινού προϋ-πολογισμού, σημείωσε πως ένας κοινόςπροϋπολογισμός της ζώνης του ευρώ θαμπορούσε να συμβάλει στην άμβλυνση τουαντίκτυπου της μεγάλης οικονομικής ύφεσηςκαι στην αποδυνάμωση της οικονομίας απότη νομισματική πολιτική της ΕΚΤ. Τέλος,αναφορικά με την νομισματική πολιτικήτης ΕΚΤ, ανέφερε πως τα επιτόκια θα πα-ραμείνουν στο σημερινό επίπεδο τουλάχι-στον μέχρι το καλοκαίρι του 2019.

Η Noble αγόρασε αγωγό 200 εκατ. ευρώΗ Noble Energy συνήψε συμφωνίες για τη μεταφοράφυσικού αερίου στην Αίγυπτο από τα οικόπεδα Λεβιάθανκαι Ταμάρ του Ισραήλ.

Συγκεκριμένα, ανακοίνωση της εταιρείας αναφέρειότι η ίδια και οι εταίροι της αποκτούν το 39% του συμ-μετοχικού δικαιώματος στην εταιρεία EasternMediterranean Gas Company S.A.E., στην οποία ανήκειο αγωγός EMG. Πρόκειται για έναν offshore αγωγόμήκους 90 χιλιομέτρων, ο οποίος συνδέει το δίκτυοαγωγών του Ισραήλ με το αντίστοιχο της Αιγύπτου.Στο πλαίσιο των συμφωνιών, η Noble Energy θα έχειέμμεση συμμετοχή στον αγωγό ύψους περίπου 10%.Με την ολοκλήρωση της συναλλαγής, θα ενεργοποιηθείνέα συμφωνία, βάσει της οποίας η Noble Energy καιοι εταίροι της θα διαχειρίζονται τον αγωγό EMG, α-ξιοποιώντας την πλήρηδυναμικότητά του. Η αξίατης εξαγοράς αγγίζει τα$200 εκατομμύρια, ενώ οισχετικές συναλλαγές ανα-μένεται να ολοκληρωθούνστις αρχές του 2019.

Σύμφωνα με την ανα-κοίνωση, η εταιρεία ανα-μένει ότι οι πωλήσεις φυ-σικού αερίου από το Λε-βιάθαν σε πελάτες στηνΑίγυπτο θα φθάσουν του-λάχιστον τα 350 εκατ. μι-κτά κυβικά πόδια ανά η-μέρα, μέχρι το τέλος τουεπόμενου έτους.

Επιπρόσθετα, η εταιρεία διασφάλισε την επιλογήγια εναλλακτική πορεία και δυνατότητα μεταφοράςφυσικού αερίου δια μέσου της Αιγύπτου, στο πλαίσιοοριστικής συμφωνίας μεταφοράς που συνήψε με τηνεταιρεία στην οποία ανήκει ο αγωγός Aqaba El Arish.Η συμφωνία αναμένεται να διευκολύνει τη μεταφοράπρόσθετων ποσοτήτων φυσικού αερίου στην Αίγυπτο,πέρα από τις ποσότητες που θα μεταφέρονται διαμέσου του αγωγού EMG.

Σύμφωνα με τον J. Keith Elliott, Senior Vice President,Offshore, της εταιρείας, «Οι συμφωνίες αποτελούνσημαντικά βήματα προς την παροχή φυσικού αερίουσε περιφερειακούς πελάτες από τα διεθνούς κλάσηςοικόπεδα Ταμάρ και Λεβιάθαν, δια μέσου υφιστάμενωνυποδομών. Αποτελούν επίσης ουσιαστική εξέλιξηπρος υλοποίηση του στόχου της Αιγύπτου για ανα-βάθμιση της χώρας σε περιφερειακό ενεργειακό κόμβο,παρέχοντας πρόσβαση σε αναπτυσσόμενες εγχώριεςαγορές και υφιστάμενες υποδομές εξαγωγής υγροποι-ημένου φυσικού αερίου (LNG). Με τις συμφωνίες αυτές,η εταιρεία διασφαλίζει περαιτέρω την ικανότητά τηςνα αξιοποιεί στο μέγιστο τη συμφωνία της με τηνDolphinus για πώληση του φυσικού αερίου από τοΛεβιάθαν, επιτρέποντας ταυτόχρονα την αδιάλειπτηπώληση φυσικού αερίου από το Ταμάρ στην Αίγυπτο.Την ίδια στιγμή, οι συμφωνίες αυτές ενισχύουν τηνισχυρή ανάπτυξη της κεφαλαιακής ροής που αναμέ-νουμε από τις επενδύσεις μας στην Ανατολική Με-σόγειο».

<<<<<<<

Η εταιρεία δια-σφάλισε παράλλη-λα την επιλογή γιαεναλλακτική πο-ρεία και δυνατότη-τα μεταφοράς φυ-σικού αερίου διαμέσου της Αιγύ-πτου.

Δεν είναι καλά θωρακισμένεςοι οικονομίες τονίζει η ΕΚΤΟι μνήμες της κρίσης εξασθενούν και οι τραπεζίτες προσπαθούν ξανά και ξανά να μαλακώσουν τις ρυθμίσεις

<<<<<<<

Η επόμενη κρίση δεν μπορείνα ξεκινήσει απαραίτητα στο χρηματοπιστωτικό σύστη-μα. Μπορεί να προέρχεται από αλλού. Το χρηματοπιστωτικό σύστημα είναι τώρα πολύ πιο ασφαλές από ό,τι πριν από 10 χρόνια σημείωσε ο κεντρικός τραπεζίτης, Μπενουά Κερέ.

Είναι γνωστό ότι πριν από μια καταιγίδαπάντα προηγείται μια παράξενη ηρεμία.Αυτό θα μπορούσε να είναι η τέλεια πε-ριγραφή αυτού που πρόκειται να συμβείως αποτέλεσμα των τελευταίων αλλαγώνπου εγκρίθηκαν στις 25 Μαΐου φέτος απότο Συμβούλιο της Ευρωπαϊκής Ένωσης.Οι αλλαγές έρχονται υπό την μορφή τρο-ποποιήσεων στην Οδηγία Διοικητικής Συ-νεργασίας (DAC) όσον αφορά την Υποχρε-ωτική Ανταλλαγή Πληροφοριών (MDR’s)αναφορικά με δυνητικά επιθετικές δια-συνοριακές συναλλαγές. Εν συντομία, οιδιαμεσολαβητές (intermediaries) και οιφορολογούμενοι θα έχουν επιπλέον υπο-χρέωση να αναφέρουν στις αντίστοιχεςφορολογικές αρχές όλες τις διασυνοριακέςσυναλλαγές που εμπίπτουν στις ευρέωςκαθορισμένες κατηγορίες συναλλαγών (α-ποκαλούμενες Hallmarks), που περιέχουνένα ή περισσότερα στοιχεία που θα μπο-ρούσαν να οδηγήσουν σε φοροδιαφυγή.

Η εξέλιξη αυτή είναι άμεσο επακόλουθοτου Σημείου Δράσης 12 του Σχεδίου δράσηςγια τη διάβρωση της φορολογικής βάσηςκαι τη μεταφορά κερδών (BEPS) που οΟΟΣΑ σχεδίασε υπό τις άμεσες οδηγίεςκαι την πολιτική υποστήριξη των G20. Ηυποχρέωση να δηλωθούν οι εν λόγω συ-ναλλαγές είναι πιθανό να δημιουργήσειχάος, λόγω της αναδρομικής εφαρμογήςπου ξεκινά από τις 25 Ιούνιου 2018, παράτο γεγονός ότι η ημερομηνία που θα τεθείσε ισχύ η Οδηγία είναι η 1η Ιουλίου 2020!Με απλά λόγια συναλλαγές που έχουν ήδηξεκινήσει να είναι διαθέσιμες προς εφαρ-μογή ή έχουν εφαρμοστεί από τις 25Ιουνίου 2018 και μετά, πρέπει να δηλωθούναναδρομικά στις φορολογικές αρχές μέχριτις 31 Αυγούστου 2020 αν εμπίπτουν σεκάποια από τις παρακάτω κατηγορίες. Οιπληροφορίες αυτές γνωστοποιούνται στιςφορολογικές αρχές του αντίστοιχου κράτουςμέλους, οι οποίες στη συνέχεια ανταλλάσ-σουν αυτομάτως αυτές τις πληροφορίεςκάθε τρίμηνο, μέσω κεντρικού καταλόγου,μεταξύ των φορολογικών αρχών όλων τωνκρατών μελών της ΕΕ.

Οι δηλωτέες διασυνοριακές συναλλαγέςπου παρουσιάζουν οποιοδήποτε από ταακόλουθα χαρακτηριστικά πιθανής φορο-διαφυγής, χωρίζονται σε πέντε ξεχωριστέςκατηγορίες (Hallmarks). Παρόλο που σκοπόςαυτού του άρθρου δεν είναι να εμβαθύνειστις τεχνικές λεπτομέρειες που περιβάλλουνκάθε κατηγορία, θεωρούμε πως είναι α-παραίτητο να περιγραφεί τουλάχιστο ηβασική φιλοσοφία της καθεμίας.

Κύριες Κατηγορίες: Η πρώτη κατηγορία καλύπτει συναλλαγές

που απαιτούν από τον φορολογούμενο νασυμμορφώνεται με ρήτρες εμπιστευτικό-τητας και να μην αποκαλύπτει τέτοιες πλη-ροφορίες στις Φορολογικές Αρχές ή σεπεριπτώσεις όπου καταβάλλεται αμοιβήστον διαμεσολαβητή (intermediary) μεβάση το ύψος του φορολογικού οφέλουςπου θα προκύψει για τον φορολογούμενο.Επίσης καλύπτει περιπτώσεις όπου έχειολοκληρωθεί η τυποποιημένη τεκμηρίωσημε στόχο την εφαρμογή της χωρίς ουσια-στική εξειδίκευση από πλευράς του φο-ρολογούμενου.

Η δεύτερη κατηγορία καλύπτει τις συ-ναλλαγές που αποσκοπούν στη χρησιμο-ποίηση ζημιών που υπό κανονικές συνθήκεςμία εταιρεία δεν θα δικαιούνταν, ή μετα-τρέποντας τα έσοδα από εμπορικές συ-ναλλαγές σε κεφαλαιουχικό κέρδος ή δω-ρεές, μεταβάλλοντας έτσι τη φύση τηςσυναλλαγής και επιτυγχάνοντας χαμηλότεροφορολογικό συντελεστή. Επίσης, καλύπτειπεριπτώσεις δημιουργίας κυκλικών συ-ναλλαγών που οδηγούν στη κυκλική δια-δρομή κεφαλαίων για την επίτευξη χαμη-λότερου επιπέδου οφειλόμενου φόρου.

Η τρίτη κατηγορία καλύπτει συναλλαγέςπου αποσκοπούν στη μετατόπιση των κερ-δών σε χαμηλές ή μηδενικές φορολογικέςδικαιοδοσίες που καταβάλλονται σε εται-ρείες που δεν έχουν φορολογική κατοικίαή επωφελούνται από κάποιο προνομιακόφορολογικό καθεστώς όπως φορολογικήμείωση για τα δικαιώματα πνευματικής ι-διοκτησίας ή ειδικές οικονομικές ζώνες

(special economic zones). Η τέταρτη κατηγορία στοχεύει σε συ-

ναλλαγές που αποσκοπούν στην παρε-μπόδιση της αυτόματης ανταλλαγής πλη-ροφοριών ή απόκρυψη της ταυτότηταςτου πραγματικού δικαιούχου του εισοδή-ματος.

Τέλος, η πέμπτη κατηγορία σχετίζεταιμε τις τιμές μεταβίβασης (transfer pricing)και καλύπτει συναλλαγές που χρησιμοποιούνμονομερείς κανόνες ασφαλούς καταφυγίου(safe harbor rules), δύσκολης αποτίμησηςάυλα περιουσιακά στοιχεία ή συμμετέχουνστη μετακίνηση υπηρεσιών, ανάληψηςκινδύνου και περιουσιακών στοιχείωνεντός ενός ομίλου για να επιτύχουν χα-μηλότερο αποτελεσματικό φορολογικόσυντελεστή για τον όμιλο ως σύνολο.

Ημερομηνίες Κοινοποίησης:Η 1η Ιουλίου 2020 είναι η πρώτη μέρα

για δήλωση τέτοιων συναλλαγών στις φο-ρολογικές αρχές εντός προθεσμίας 30 η-μερών. Η παραπάνω προθεσμία δεν πρέπεινα συγχέεται με τις συναλλαγές που θαπρέπει να δηλωθούν στις φορολογικέςαρχές και που εμπίπτουν στην αναδρομικήπροθεσμία υποβολής στοιχείων, που είναιη 31η Αυγούστου 2020.

Η K. Treppides & Co Ltd, είναι η μεγα-λύτερη ανεξάρτητη συμβουλευτική εταιρεία,με εδραιωμένη διεθνή παρουσία και γρα-φεία στο Λονδίνο και τη Μάλτα, προσφέρειένα πλήρες φάσμα νομικών, φορολογικών,λογιστικών, συμβουλευτικών και οικονο-μικών συμβουλευτικών υπηρεσιών σε διε-θνείς επενδυτές που δραστηριοποιούνταισε διάφορους βιομηχανικούς τομείς. Η ε-ταιρεία διαθέτει πολλά χρόνια εμπειρίαςκαι μια ομάδα έμπειρων στελεχών πουπαραμένουν σε ετοιμότητα για να βοηθή-σουν άτομα και επιχειρήσεις σε όλη τηδιάρκεια της επενδυτικής διαδικασίας,στην Κύπρο.

ΕΚΤΗ ΤΡΟΠΟΠΟΙΗΣΗ ΕΥΡΩΠΑΙΚΗΣ ΟΔΗΓΙΑΣ ΔΙΟΙΚΗΤΙΚΗΣ ΣΥΝΕΡΓΑΣΙΑΣ:

Η ηρεμία πριν την καταιγίδα

Μαριλένα ΝικολάουΑνώτερο Διοικητικό Στέλεχος

Στοιχεία επικοινωνίας:info@treppides.com www.treppides.comNicosia: Treppides Tower, Kafkasou 9,Aglantzia, CY 2112, Nicosia, CyprusLimassol: Kristelina Tower, 12 Arch.Makarios III Avenue, Mesa Geitonia, CY4000 Limassol, Cyprus London: Office 3.1, 12 Hay Hill,Mayfair, London W1J 8NR Malta: Level 1, Somnium, Tower Road,Swatar, Birkirkara BKR 4012Tel: +357 22678944, +357 25822722

07-OIK_OIKONOMIA_KATHI 02/10/18 22:31 Page 7

8 l Ο Ι ΚΟ Ν Ο Μ Ι Κ Η Τετάρτη 3 Οκτωβρίου 2018Ε Π Ι Χ Ε Ι Ρ Η Σ Ε Ι Σ

Λάρνακα - Βουκουρέστι, και μετά... όλη η Ευρώπη!

Αποκλειστικός Αντιπρόσωπος (357) 22 755 300ή μέσω των ταξιδιωτικών πρακτόρων της περιοχής σαςwww.blueairweb.com

Α Π Ο Ψ Η / Του ΓΙΏΡΓΟΥ Τ. ΧΡΙΣΤΟΦΙΔΗ*

Το δικαίωμα στην απεργία και η αποκοπή μισθού H κρίση στον χώρο της Παιδείας έχειαναδείξει μια σειρά από ζητήματα ταοποία απασχόλησαν γενικότερα τηνκοινωνία. Ένα από τα θέματα που πο-λυσυζητήθηκε ήταν κατά πόσο ο ερ-γοδότης δικαιούται να αποκόψει τονμισθό των εργοδοτούμενων-εκπαι-δευτικών που ευρίσκονταν σε απεργίαή κατά ποσό οι απεργοί εκπαιδευτικοίδικαιούνται να λάβουν το μισθό τουςχωρίς οποιαδήποτε αποκοπή ενόσωευρίσκονται σε απεργιακά μέτρα.

Συνδικαλιστική ελευθερίαΤο Σύνταγμα και ειδικότερα το άρ-

θρο 21.2 διαλαμβάνει ότι «Έκαστοςέχει το δικαίωμα του συνεταιρίζεσθαιμετ’ άλλων περιλαμβανομένου του δι-καιώματος ιδρύσεως συντεχνιών καιπροσχωρήσεως εις ταύτας προς προ-στασίαν των ιδίων αυτού συμφερό-ντων. Παρά τους κατά την τρίτην πα-ράγραφον του παρόντος άρθρου πε-ριορισμούς, ουδείς εξαναγκάζεται ναπροσχωρήσει εις οιονδήποτε συνε-ταιρισμόν ή να συνεχίση να μετέχηαυτού ως μέλος.» Γίνεται επομένωςδεκτό ότι κάθε άτομο έχει δικαίωματης ελευθερίας του να συνεταιρίζεται

με άλλους και περαιτέρω να συστήνεισυντεχνία της επιλογής και να εντάσ-σεται, συμμετέχει σε συντεχνία γιατην προάσπιση των δικών του συμ-φερόντων.

Το δικαίωμα της συνδικαλιστικήςελευθερίας εκτός από θεμελιώδες δενεπιδέχεται κανενός επεμβατικού δι-καιώματος από εργοδότες ή από τρίταάτομα. Τυχόν επέμβαση σε αυτό τοδικαίωμα οδηγεί σε ποινικές διατάξεις.Οι δρακόντειες συνέπειες είναι πουδιαμορφώνουν τέτοιες συνθήκες πουνα οδηγούν τους εργοδότες στο να α-κούνε και να διαπραγματεύονται μετις συντεχνίες για να επιτυγχάνουνομαλές εργασιακές συνθήκες.

Το δικαίωμα απεργίαςΤο Σύνταγμα δεν περιέχει ορισμό

της απεργίας παρά το γεγονός ότι τοάρθρο 27 εγγυάται και διασφαλίζει τοδικαίωμα αυτό της απεργίας ως θεμε-λιώδες ανθρώπινο δικαίωμα. Χρησι-μοποιείται η έννοια που έχει γίνει δε-κτή από τα δικαστήρια και που παρα-πέμπει στην συλλογική στάση απερ-γίας όσων απασχολούνται για θέματαπου προκύπτουν από τους όρους και

τις συνθήκες της εργοδότησής τους.Είναι πολύ καθοριστικό επίσης το γε-γονός ότι μια εργατική διαφορά, η ο-ποία οδηγείται σε απεργία είτε εντόςείτε εκτός του Κώδικα ΒιομηχανικώνΣχέσεων, συνήθως δεν επιλύεται στιςαίθουσες των Δικαστηρίων αλλάμετάαπό εξαντλητικές, επίπονες και έντονααντιπαραθετικές διαπραγματεύσεις.Για τον εργοδότη δε, ιδιαίτερα ότανπρόκειται για το κράτος, οι διαδικασίεςαυτές κατά κανόνα προκαλούν παραι-τήσεις αλλά και «φθορές».

Η κρίση στην Παιδεία στην Κύπροέχει οδηγήσει τις «αντίπαλες» πλευρέςσε συζητήσεις οι οποίες, όμως, όπωςκαταδεικνύουν τα αποτελέσματα, δενέχουν επιφέρει οριστικά αποτελέσμα-τα. Αντίθετα, έχουν αφήσει άλυτα θέ-ματα τα οποία οδήγησαν την πλευράτων εργοδοτουμένων σε διήμερη α-περγία.

Αποκοπή μισθών Η απεργία των εκπαιδευτικών του

δημόσιου τομέα έχει προκαλέσει τοερώτημα: Δύναται να αποκόπτει ή υ-ποχρεούται να πληρώνει ο εργοδότηςμισθούς για όση περίοδο οι εργοδο-

τούμενοι απεργούν; Η δημοσιότηταδε έχει αναδείξει ότι η εργοδοτικήπλευρά προετοίμαζε σχεδιασμούς γιαολική σύγκρουση.

Το Ανώτατο Δικαστήριο σε υπόθεσηπου τέθηκε ενώπιόν του το 19951 α-νέφερε ότι «η νομολογία η οποία α-κολουθείται σχετικά με τη μισθοδοσίατων δημοσίων υπαλλήλων αναφέρειπως οι υπάλληλοι δεν δικαιούνται σεπληρωμή μισθού για όση περίοδο δενεξεπλήρωσαν τα καθήκοντά τους, ούτεεδικαιούντο σε οποιαδήποτε αναρρω-τική άδεια ή άδεια διακοπών. Ο μισθόςυπαλλήλου θεωρείται το αντάλλαγμαπαρασχεθείσης από αυτόν εργασίαςκαι επομένως υπάλληλος ο οποίος δενπροσφέρει εργασία δεν δικαιούται σεπληρωμή μισθού.»

Είναι επίσης γεγονός ότι η προσέγ-γιση σε επίπεδο Διεθνούς ΓραφείουΕργασίας έχει αλλάξει και γενικά τοθέμα επαφίεται ακριβώς στα μέρη τηςδιαφοράς να καθορίσουν τον σκοπόκαι το εύρος των θεμάτων διαπραγ-μάτευσης.

Ο εκσυγχρονισμός των κοινωνικώνσυνθηκών αλλά και του δικαίου συ-νακόλουθα διαμορφώνει την αλλαγή

στη νομολογημένη θέση ή άποψη. Καιτούτο γιατί στην Κυπριακή ΈννομηΤάξη έχει πλέον ψηφιστεί και εφαρ-μόζεται ο νόμος περί της προστασίαςτου μισθού2 . Στο εν λόγω νομοθέτημακαι στην ερμηνεία του εργοδότη πε-ριλαμβάνεται και η Κυβέρνηση τηςΚυπριακής Δημοκρατίας. Σύμφωνα μετο άρθρο 10 του νόμου επιτρέπονταιαποκοπές ποσών από το μισθό, παράμόνο:

(α) αποκοπές που προνοεί νόμος ήκανονισμός·

(β) αποκοπές σύμφωνα με κανονι-σμούς ταμείων σύνταξης, ταμείωνπρονοίας και ιατροφαρμακευτικής πε-ρίθαλψης·

(γ) αποκοπές δυνάμει δικαστικήςαπόφασης

(δ) αποκοπές για αποζημίωση λόγωζημιάς που υπέστη η επιχείρηση καιπου προκλήθηκε σκόπιμα ή ένεκα βα-ριάς αμέλειας του εργοδοτούμενου·και

(ε) άλλες αποκοπές, μετά από συ-γκατάθεση του εργοδοτούμενου.

Οι συγκεκριμένες διατάξεις εξειδι-κεύουν (lexspecialis) τις περιπτώσειςαυτές αποκλείοντας με αυτόν τον τρό-

πο τις περιπτώσεις όπου οι εργοδο-τούμενοι ευρίσκονται σε απεργία. Τοίδιο το νομοθέτημα για να υποχρεώσειτην εφαρμογή του έχει ποινικοποιήσειτην παραβίαση επιβάλλοντας προςτούτο σοβαρές ποινές μεταξύ άλλωνφυλάκιση στον ίδιο τον εργοδότη.

Συμπερασματικές παρατηρήσειςΤο αν αποτελεί λοιπόν δικαίωμα ή

υποχρέωση η αποκοπή μισθού θα τοαποφασίζουν inter alia και τα ποινικάΔικαστήρια. Τα δεδομένο είναι πωςτα δικαιώματα θεμελιώνονται, διευ-ρύνονται και κωδικοποιούνται για ναδιασφαλίζουν erga omnes την εφαρ-μογή τους. Η πολυσυζητημένη κρίσηαναμένεται να επαναπροσανατολίσειτη διατυπωμένη επιλογή του Κύπριουνομοθέτη να στηρίξει το θεσμό τηςαπεργίας και να προστατεύσει τον μι-σθό.

* Δικηγόρος – Ειδικό Διδακτικό ΠροσωπικόΠανεπιστημίου Frederick

1. Τσίγκη VΔημοκρατίας , (1995) 4 ΑΑΔ 173.2. Περί Προστασίας Μισθού Νόμου35(Ι)/2007

Tης ΜΑΡΙΑΣ ΗΡΑΚΛΕΟΥΣ

Δεν αποκλείεται να αναζητήσουν λύ-σεις σε υπηρεσίες ιδιωτικού τομέαοι εισηγητές της πρότασης για τρο-ποποίηση των περί ξενοδοχείων καιτουριστικών καταλυμάτων νόμο, ώστενα διασφαλίσουν ότι οι άδειες οι ο-ποίες πρέπει να διαθέτουν για να λει-τουργήσουν ως καταλύματα τύπουAirbnb δεν θα κολλήσουν σε γραφει-οκρατικές και χρονοβόρες διαδικασίες.Αβέρωφ Νεοφύτου και Ηλίας Μυριάν-θους φαίνεται να εξετάζουν, σύμφωναμε πληροφορίες της «Κ», το ενδεχό-μενο ιδιώτες ελεγκτές να παρέχουνπρος την αρμόδια αρχή ΚΟΤ ή Υφυ-πουργείο Τουρισμού, έκθεση για τοκάθε κατάλυμα, με την οποία θα πι-στοποιείται ότι πληρούνται οι όροιασφαλείας και λειτουργίας του κατα-λύματος ως τουριστικό. Αυτό εκτιμά-ται ότι κατά συνέπεια θα βελτιστο-ποιήσει τον χρόνο που χρειάζεταικαι θα έχει ως αποτέλεσμα οι διαδι-κασίες να γίνονται πιο γρήγορα καιευέλικτα.

Η συγκεκριμένη εισήγηση αναμέ-νεται να τεθεί ενώπιον των μελώντης επιτροπής σε 15 ημέρες, οπότεέχει προγραμματιστεί η επόμενη συ-νάντηση που τα Airbnb θα απασχο-λήσουν την ατζέντα της επιτροπής.Παρόμοια φόρμουλα εφαρμόζεταιήδη στην περίπτωση του φόρου ει-σοδήματος, όπου τον ρόλο της σύ-νταξης της έκθεσης με εισοδήματακαι περιουσιακά στοιχεία συντάσσεταιαπό ελεγκτές, ενώ το μόνο που ζη-τείται είναι η σχετική βεβαίωση απότον φορολογούμενο ότι το περιεχό-μενο της είναι αληθές.

Νομοσχέδιο και όχι πρότασηΠρόκειται για σενάριο το οποίο ε-

ξετάζεται από τους δύο εισηγητέςμετά και την χθεσινή συζήτηση τουθέματος στην επιτροπή εμπορίου τηςΒουλής. Συζήτηση η οποία ανέδειξεσειρά ερωτημάτων και προβληματι-σμών από τους εμπλεκόμενους φορείς

αλλά και βουλευτές και οδήγησανστο συμπέρασμα πως μάλλον ο δρόμοςγια ρύθμιση των καταλυμάτων τύπουAirbnb δεν αποτελεί και τόσο εύκοληυπόθεση, ενώ παράλληλα το ενδεχό-μενο νέας παράτασης στην κατάθεσητου στην Ολομέλεια να είναι ανοι-κτό.

Το αποτέλεσμα της συνεδρίας δενήταν το αναμενόμενο για τους δύοεισηγητές, οι οποίοι με την κατάθεσητου αναθεωρημένου κειμένου τηςπρότασης νόμου για την ρύθμιση τωνκαταλυμάτων τύπου Airbnb επιχεί-ρησαν να ρυθμίσουν τα επιμέρουςαναφυόμενα ζητήματα πέριξ του θέ-ματος, θέτοντας παράλληλα τις προ-διαγραφές οι οποίες θα μπορέσουννα δημιουργήσουν ένα κατάλληλοπλαίσιο θεμιτής λειτουργίας των του-ριστικών επαύλεων, κατοικιών καιδιαμερισμάτων που διατίθενται γιαβραχυχρόνια μίσθωση.

Ωστόσο, τα ερωτήματα και οι προ-βληματισμοί οι οποίοι προέκυψανκατά την συζήτησή της, οδήγησανμέλη αλλά και πρόεδρο της επιτροπήςνα εισηγούνται την κατάθεση νομο-σχεδίου και ουσιαστικά την εμπλοκήτης κυβέρνησης στο ζήτημα. Ήτανεξάλλου θέση που εκφράστηκε αρχικάαπό την επιτροπή, ωστόσο έμεινεστον πάγο καθώς η Κυβέρνηση καιτο αρμόδιο υπουργείο δεν είχαν προ-ετοιμάσει σχετικό νομοσχέδιο. Η μπά-λα, συνεπώς, μένει επί του παρόντοςστην περιοχή του προέδρου του κυ-βερνώντος κόμματος και του βουλευτήτης ΕΔΕΚ, οι οποίοι θα επιχειρήσουννα σκοράρουν μέχρι τέλη Νοεμβρίου,που αποτελεί και ζητούμενο χρονο-διάγραμμα.

Υπερφόρτωση υπηρεσιώνΗ εισήγηση για ανάθεση του θέ-

ματος στην Κυβέρνηση είχε ακόμαένα ζητούμενο. Όχι μόνο να μην υ-περφορτωθούν οι υπηρεσίες, αλλάκαι το Υφυπουργείο το οποίο αναμέ-νεται να λειτουργήσει από 1η Ιανου-αρίου. Θέση την οποία υπερθεμάτισε

ο βουλευτής του ΑΚΕΛ Κώστας Κώστα,ο οποίος εξέφρασε τις επιφυλάξειςτου για το κατά πόσο ένα νέο υφυ-πουργείο θα πρέπει με την ίδρυσητου να επωμιστεί με ένα τέτοιο φόρτοεργασίας.

Ανέφερε επίσης ότι θα πρέπει νααποφευχθούν οι όποιες βιαστικές α-ποφάσεις, οι οποίες θα δημιουργή-σουν άλλα σοβαρά προβλήματα. Θέσητου ΑΚΕΛ είναι ότι κάτι τέτοιο θαμπορούσε να λειτουργήσει προς τηναντίθετη από την επιθυμητή κατεύ-θυνση και να κλείσουν αυτοεξυπη-ρετούμενα καταλύματα, στα οποίαβασίζονται περιοχές και αριθμός οι-κογενειών. Από την πλευρά του οπρόεδρος της επιτροπής Άγγελος Βό-τσης έριξε το μπαλάκι στον Ηλία Μυ-ριάνθους και τον Αβέρωφ Νεοφύτου,ενώ έδωσε περιθώριο 15 ημερών.

Σε αυτό το διάστημα αναμένεταινα αποφασίσουν κατά πόσο θα προ-χωρήσουν σε πάγωμα της πρότασήςτους, περίπτωση στην οποία θα α-νοίξει ο δρόμος για την Κυβέρνηση.Από εκεί και πέρα θεωρείται δεδομένηνέα παράταση στη ρύθμιση του θέ-ματος, τόση όση θα κριθεί απαραίτητηγια την ετοιμασία νομοσχεδίου το ο-

ποίο θα είναι νομικά ελεγμένο απότην Γενική Εισαγγελία. Δεδομένο τοοποίο εκτιμάται ότι θα αντισταθμίσειτον χρόνο για την εξέταση ζητημάτωνσυνταγματικής ορθότητας που προ-κύπτουν σε σχέση με την υφιστάμενηπρόταση νόμου.

Οι προϋποθέσειςΤο ΑΚΕΛ φαίνεται να θέτει θέμα

και για τις προϋποθέσεις οι οποίες έ-χουν τεθεί στο αναθεωρημένο κείμενομε τον κ. Κώστα να επισημαίνει σεδηλώσεις του στην «Κ» ότι ενώ αρχικάη πρόταση νόμου ήταν η δημιουργίαενός μητρώου για σκοπούς ελέγχουσε θέματα φορολογίας και ασφάλειαςκαι υγείας, πλέον η πρόταση περι-λαμβάνει σωρεία προϋποθέσεων.Αυτά τα καταλύματα υπάρχουν καιλειτουργούν. Δεν υπάρχει λόγος ναεξαντλήσουμε όλη μας την αυστη-ρότητα εδώ».

Σύμφωνα πάντως με το αναθεω-ρημένο κείμενο της πρότασης, έναδιαμέρισμα για να αδειοδοτηθεί ωςτουριστικό, θα πρέπει να προηγηθείη σύμφωνος γνώμη είτε της διαχει-ριστικής επιτροπής, είτε όλων των ι-διοκτητών ή και δικαιούχων χρηστών

των άλλων μονάδων της πολυκατοι-κίας. Θα πρέπει επίσης να έχει το κα-τάλυμα του εγγεγραμμένο στο μητρώοαυτοεξυπηρετούμενων καταλυμάτωνκαι να έχει λάβει αριθμό μητρώου οοποίος να αναγράφεται στην διαφή-μιση και προώθηση του και σε όλεςτις σχετικές συναλλαγές.

Στην περίπτωση που ένα τέτοιοκατάλυμα λειτουργεί χωρίς να είναιεγγεγραμμένο στο Μητρώο και έχεισε ισχύ ανανεωμένη άδεια, τότε υ-πόκειται σε πρόστιμο 1000 ευρώ. Οιδιοκτήτης του καταλύματος θα πρέπεινα υποβάλει στον οργανισμό (Υφυ-πουργείο Τουρισμού/ΚΟΤ) το τέλοςτων 200 ευρώ το οποίο να συνοδεύεταιμε πιστοποιητικό εγγραφής στο τμήμαφορολογίας, δικαιολογητικά και άδειεςγια ασφάλεια και υγεία, τεχνικές καιλειτουργικές προδιαγραφές του ακι-νήτου καθώς και αντίγραφο της α-σφαλιστικής κάλυψης του κυρίως γιαπεριπτώσεις πυρκαγιάς.

Σημειώνεται ότι η άδεια εγγραφήςθα πρέπει να ανανεώνεται κάθε δύοέτη εντός δύο μηνών πριν από τηνλήξη της υφιστάμενης άδειας. Γιατην ανανέωση θα απαιτείται το ποσότων 100 ευρώ.

Στον ιδιωτικό τομέα για πιστοποιήσειςτων AirbnbΝέα προσκόμματα στην προώθηση της πρότασης και η λύση που εξετάζεται

Την εμπλοκή της κυβέρνησης ζητά η επιτροπή εμπορίου, θέση την οποία τόνισε μέσα στην επιτροπή το ΑΚΕΛ. Πρόκειται για σενάριο το οποίο είναι επί του παρόντος απομα-κρυσμένο καθώς δεν βρίσκει σύμφωνους τους εισηγητές της πρότασης.

<<<<<<<

Κάθε δύο χρόνια θα πρέπεινα ανανεώνεται η άδεια εγ-γραφής των αυτοεξυπηρε-τούμενων καταλυμάτων.Για την απόκτησή της θακαταβάλλεται το ποσό των200 ευρώ ενώ για την ανα-νέωσή της θα απαιτείται τοποσό των 100 ευρώ.

<<<<<<<

Σε 15 μέρες θα επανέλθειστο θέμα η επιτροπή εμπο-ρίου. Στο διάστημα που θαμεσολαβήσει θα πρέπει οιεισηγητές να αποφασίσουνκατά πόσο θα παγώσουντην πρότασή τους ή θα ξε-μπλοκάρουν την διαδικα-σία μέσω νέας φόρμουλας.

08-OIK_KOSMOS_KATHI 02/10/18 22:32 Page 8

Τετάρτη 3 Οκτωβρίου 2018 Ο Ι ΚΟ Ν Ο Μ Ι Κ Η l 9Δ Ι Ε Θ Ν Η

Η Κομισιόν θα απορρίψει το σχέδιοπροϋπολογισμού που θα της παρου-σιάσει η Ρώμη αν κατατεθεί ως έχει,στις 15 Οκτωβρίου, και εν συνεχείαθα εκκινήσει τη διαδικασία υπερ-βολικού ελλείμματος κατά της Ιτα-λίας. Η εκτίμηση αυτή προέρχεταιαπό δημοσίευμα της ιταλικής συ-ντηρητικής εφημερίδας LaRepubblica σχετικά με τις αποφάσειςπου έλαβε την περασμένη εβδομάδαο κυβερνητικός συνασπισμός τηςΙταλίας να αυξήσει τις δαπάνες καινα παρουσιάσει δημοσιονομικό έλ-λειμμα 2,4% για τρία χρόνια. Στηδιάρκεια της προχθεσινής συνε-δρίασης, πάντως, οι αποδόσεις τωνιταλικών ομολόγων παρέμεναν μεναυξημένες, αλλά αποκλιμακώνοντανσταδιακά.

Η ιταλική εφημερίδα υποστήριζεότι η Κομισιόν δεν έχει μεγάλα πε-ριθώρια ελιγμών, και θα αναγκαστείνα ακολουθήσει την προβλεπόμενηδιαδικασία. Παράλληλα, αναλυτέςτης Barclays προέβλεψαν ένταση α-νάμεσα στις Βρυξέλλες και στη Ρώμη,αν ούτε η Ιταλία τροποποιήσει τοσχέδιο προϋπολογισμού, ούτε η Κο-μισιόν χαλαρώσει τη στάση της. Οιπρώτες επικριτικές αντιδράσεις στε-λεχών της Κομισιόν στα σχέδια τηςιταλικής κυβέρνησης προοιωνίζονταισύγκρουση με τη Ρώμη. Ο αντιπρό-εδρος της Κομισιόν Βάλντις Ντο-μπρόβσκις τόνισε πως οι στόχοι τηςΡώμης δεν συνάδουν με τους στόχουςτου συμφώνου σταθερότητας.

Ο Ιταλός υπουργός ΟικονομικώνΤζοβάνι Τρία, πάντως, προσήλθεχθες στο Eurogroup για να πείσειτους ομολόγους του της Ευρωζώνηςότι το χρέος της Ιταλίας θα μειωθεί.

Μολονότι ο προϋπολογισμός της Ι-ταλίας δεν ήταν στην ατζέντα τουχθεσινού Eurogroup, το θέμα ήταναναπόφευκτο να συζητηθεί. Ολατα κράτη-μέλη κάλεσαν την Ιταλίανα καταθέσει επαρκή προϋπολογι-σμό και όχι ένα σχέδιο με στόχουςπου αποκλίνουν τόσο από τους στό-χους της Κομισιόν. O επικεφαλήςτου Eurogroup Μάριο Σεντένο τό-νισε ότι το θέμα της Ιταλίας δενήταν στην ατζέντα αλλά το σχέδιοπροϋπολογισμού της Ιταλίας εμπνέειανησυχία και εγείρει ερωτήματα«που πρέπει να απαντηθούν σύντο-μα». Κάλεσε, μάλιστα, τη Ρώμη νααποδείξει ότι το σχέδιό της είναιβιώσιμο και αξιόπιστο. Σύμφωναμε το Reuters, ο κ. Τρία κλήθηκενα απαντήσει σε ερωτήσεις των ο-μολόγων του της Γαλλίας και τηςΟλλανδίας και είπε ότι δεν έχουνακόμα ολοκληρωθεί οι διαβουλεύ-σεις για το σχέδιο προϋπολογισμούτου 2019. Διευκρίνισε, πάντως, ότιπροτεραιότητα της ιταλικής κυβέρ-νησης είναι η τόνωση των επενδύ-σεων και της ανάπτυξης. Την επι-χειρηματολογία του Ιταλού υπουρ-γού Οικονομικών θα μπορούσε ναενισχύσει πρόσφατη έρευνα τηςDeutsche Bank, σύμφωνα με τηνοποία η Ρώμη έχει πράγματι τη δυ-νατότητα να μειώνει το χρέος της,

διατηρώντας παράλληλα δημοσιο-νομικό έλλειμμα μέχρι 2,3%.

Νωρίτερα, ο Γάλλος υπουργός Οι-κονομικών Μπρινό Λε Μερ είχε υ-πενθυμίσει στον Ιταλό ομόλογό τουότι ο προϋπολογισμός της Ιταλίαςμπορεί να έχει αντίκτυπο στο σύνολοτης Ευρωζώνης. Υπενθύμισε, επίσης,πως η Γαλλία είχε εφαρμόσει πολύσκληρά μέτρα για να μειώσει τις δα-πάνες και το χρέος της. Προσέθεσεότι το έκανε όχι για να λάβει το πρά-σινο φως από την Κομισιόν, αλλάεπειδή εκτιμά πως η μεταρρύθμισητης αγοράς εργασίας και του φορο-λογικού συστήματος θα αποβεί προςόφελος της γαλλικής οικονομίας.

Εξάλλου, ο Ερικ Νίλσεν, οικονο-μολόγος της UniCredit, εξέφρασετην εκτίμηση πως οι επιπτώσεις δη-μοσιονομικού ελλείμματος του επι-πέδου που αποφάσισε ο κυβερνη-τικός συνασπισμός της Ιταλίας δενθα είναι τόσο σημαντικές όσο θα υ-πέθετε κανείς, κρίνοντας από τις α-ντιδράσεις των αγορών την περα-σμένη Παρασκευή.

Από την πλευρά του, ο ΜατέοΣαλβίνι, αντιπρόεδρος της κυβέρ-νησης και επικεφαλής της Λέγκας,προέβλεψε πως ο προϋπολογισμόςτου 2019 θα αποδώσει καρπούς,ενώ, αναφερόμενος στις αντιδράσειςτων αγορών, προέβλεψε ότι «θα μαςκαταλάβουν οι κύριοι των spreads».

Οι αποδόσεις των διετών ομολό-γων του ιταλικού Δημοσίου σημεί-ωσαν χθες άνοδο 33 μονάδων βάσης,ενώ οι αποδόσεις των δεκαετών ο-μολόγων έφτασαν στο 3,17% καιαργότερα αποκλιμακώθηκαν στο3,12%.

REUTERS, BLOOMBERG

Προς μετωπική σύγκρουση η Ιταλία με την ΚομισιόνΗ Ε.Ε. απειλεί με εκκίνηση της διαδικασίας υπερβολικού ελλείμματος

<<<<<<

Οι αποδόσεις των10ετών ιταλικών ομολό-γων έφτασαν στο 3,17%και εν συνεχείαυποχώρησαν στο 3,12%.

O Ιταλός υπουργός Οικονομικών Τζοβάνι Τρία (δεξιά) συνομιλεί με τον Γάλλο υπουργό Οικονο-μικών Μπρινό Λε Μερ (πάνω αριστερά) και τον Πορτογάλο ομόλογό του Μάριο Σεντένο, σε έναδιάλειμμα των εργασιών του Eurogroup που έγινε στο Λουξεμβούργο.

Ο Ιταλός υπουργός ΟικονομικώνΤζοβάνι Τρία υπεραμύνθηκε τωνστόχων της ιταλικής κυβέρνησηςμία ημέρα πριν μεταβεί στο Λου-ξεμβούργο για το Eurogroup. Σεσυνέντευξή του στην ιταλική οικο-νομική εφημερίδα Ιl Sole 24 Ore,υπογράμμισε πως η κυβέρνησησυνασπισμού θέτει σε προτεραιό-τητα την ανάπτυξη με στόχο τηναύξηση του ιταλικού ΑΕΠ κατά1,6% φέτος και κατά 1,7% την ε-πόμενη χρονιά. Ερωτώμενος πώςθα επιτευχθούν αυτοί οι στόχοι, ε-πικαλέστηκε το σχέδιο της κυβέρ-νησης για αύξηση των επενδύσε-ων. Οπως ανέφερε, στόχος για ταεπόμενα τρία χρόνια είναι η αύξη-ση των ιδιωτικών και δημοσίων ε-πενδύσεων κατά 15 δισ. ευρώ.Προέβλεψε, μάλιστα, ότι το 2021το ποσοστό του δημοσιονομικούελλείμματος πάνω από το 2% θαοφείλεται αποκλειστικά στην αύ-ξηση των δημοσίων επενδύσεων.Ο Ιταλός υπουργός Οικονομικώνείχε διαφωνήσει με τους δύο αντι-προέδρους της κυβέρνησης, Λουί-τζι ντι Μάιο και Ματέο Σαλβίνι, κα-θώς υποστήριζε ότι ο στόχος γιατο δημοσιονομικό έλλειμμα δενπρέπει να υπερβαίνει το 1,6%. Στηδιάρκεια των διαβουλεύσεων γιατο σχέδιο του προϋπολογισμούκυκλοφόρησαν φήμες ότι είχε α-πειλήσει να παραιτηθεί και ότι πα-ρέμεινε στο πλευρό της κυβέρνη-σης έπειτα από πιέσεις του Ιταλούπροέδρου Σέρτζιο Ματαρέλα.

Ανάπτυξη

«Σήμερα πετύχαμε κάτι πολύ σημαντικό.Γιατί πρώτη φορά στη σύγχρονη ιταλικήιστορία το κράτος τάσσεται με την πλευράτων πολιτών», δήλωσε βγαίνοντας απότη συνεδρίαση του υπουργικού συμβου-λίου, τα ξημερώματα της Παρασκευής,στο Παλάτσο Κίτζι, όπου στεγάζεται τοπρωθυπουργικό μέγαρο, ο Λουίτζι ντιΜάιο, ένας από τους δύο αντιπροέδρουςτου κυβερνητικού συνασπισμού στην Ι-ταλία και επικεφαλής του αριστερού Κι-νήματος 5 Αστέρων. Μάλιστα, έκανε λόγογια ιστορική ημέρα. Στο ίδιος μήκος κύ-ματος κινήθηκε και ο έτερος αντιπρόεδροςΜατέο Σαλβίνι, και ηγέτης της ακροδεξιάςΛέγκας του Βορρά. «Ημαστε απολύτως ι-κανοποιημένοι που πετύχαμε τους στόχουςμας», δήλωσε. Οπως συμφωνήθηκε, τοδημοσιονομικό έλλειμμα της Ιταλίας θαφθάσει στο 2,4% του ΑΕΠ την περίοδο2019-2021. Υπ’ αυτό το πρίσμα, τόσο ο κ.Ντι Μάιο όσο και ο κ. Σαλβίνι προσδοκούνότι θα έχουν το περιθώριο κινήσεων ναυλοποιήσουν τις προεκλογικές δηλώσειςτους: από το ελάχιστο εισόδημα και τημείωση των φόρων μέχρι τα αυξημένακονδύλια για σχολεία και οδικά δίκτυα.Το Κίνημα 5 Αστέρων σκοπεύει να υλο-ποιήσει το πρόγραμμα για την παροχή ε-λάχιστου μηνιαίου εισοδήματος ύψους780 ευρώ, το οποίο θα ενισχύσει φτωχούςΙταλούς πολίτες. Η Λέγκα θα προωθήσειτις φορολογικές ελαφρύνσεις που είχε ε-ξαγγείλει πριν από τις εκλογές, δηλαδή

τη μείωση του συντελεστή για τις επιχει-ρήσεις και τα νοικοκυριά. Μεγάλο προ-βληματισμό, πάντως, προκαλεί η πρόθεσητου Σαλβίνι να προχωρήσει στην αύξησητου ορίου συνταξιοδότησης, καταργώνταςτις προηγούμενες μεταρρυθμίσεις. Εν τωμεταξύ, έγινε γνωστό και το παρασκήνιοπριν από τη συνεδρίαση του υπουργικούσυμβουλίου. Το αποτέλεσμα ήταν να ε-νταθεί η αβεβαιότητα στους κύκλους τωνΒρυξελλών και των επενδυτών για τηνπορεία της ιταλικής οικονομίας. Λέγεταιότι ο υπουργός Οικονομικών Τζοβάνι Τρία,ο οποίος δεν είναι μέλος κανενός από τακόμματα του συνασπισμού, απειλούσε ναπαραιτηθεί αν υπήρχε συμφωνία για έλ-λειμμα περισσότερο από 2%. Αυτή η πλη-ροφορία, όμως, διαψεύστηκε. Εντούτοις,δημοσιεύματα σε ιταλικές εφημερίδες α-νέφεραν ότι παρενέβη ο πρόεδρος τηςχώρας Σέρτζιο Ματαρέλα και απέτρεψετην παραίτηση του κ. Τρία. Σύμφωνα μετους υπολογισμούς του Bloomberg, η υ-λοποίηση όλων των δεσμεύσεων του κυ-βερνητικού συνασπισμού θα κοστίσει έως125 δισ. ευρώ. Μέχρι σήμερα, η Ρώμη έχεικαταργήσει μια προγραμματισμένη αύξησητου ΦΠΑ, στερώντας από τα κρατικάταμεία έσοδα 12 δισ. ευρώ (δηλαδή ποσόναντίστοιχο με το 0,7% του ΑΕΠ). Τέλος,η Λέγκα έχει προχωρήσει και στην υλο-ποίηση της πρώτης φάσης του μέτρου γιαμείωση της φορολογίας στα εισοδήματαενός εκατομμυρίου Ιταλών.

Ο ιταλικός κυβερνητικόςσυνασπισμός παίζειμε τη φωτιά του ελλείμματος

Κάποιες τράπεζες στη Γερμανία καιτην Ελβετία περνούν ολοένα καιπιο συχνά το κόστος των αρνητικώνεπιτοκίων στις καταθέσεις των πε-λατών τους. Αλλά αυτό δεν φαίνεταινα πτοεί τους καταθέτες και έτσιδεν μειώνεται η συσσώρευση κε-φαλαίων στα τραπεζικά συστήματατων παραπάνω χωρών. Μέχρι σή-μερα, η επιβολή αρνητικών επιτο-κίων στις εταιρικές καταθέσεις ήτανσυνηθισμένο φαινόμενο, όχι όμωςστις καταθέσεις των ιδιωτών.

Αλλες γερμανικές και ελβετικέςτράπεζες δεν προσφέρουν καμίααπόδοση στις καταθέσεις των πε-λατών όσο η νομισματική πολιτικήστην Ελβετία και την Ευρωζώνηπαραμένει χαλαρή, με την επιβολήμηδενικών και αρνητικών επιτο-κίων.

«Παρότι δεν καταβάλλουμε σχε-δόν κανένα επιτόκιο στις καταθέ-σεις, έχουμε λάβει πάνω από 3,5δισ. ελβετικά φράγκα από πελάτεςτο τελευταίο δωδεκάμηνο», σχο-λίασε εκπρόσωπος της ελβετικήςPostfinance στο Bloomberg.

Η ελβετική κεντρική τράπεζα(SNB) αποφάσισε να εφαρμόσει πο-λιτική αρνητικών επιτοκίων απότον Δεκέμβριο του 2014 για να α-ποθαρρύνει τους επενδυτές πουδιοχέτευαν μαζικά κεφάλαια στοχρηματοπιστωτικό της σύστημα.Οι μεγάλες εισροές κεφαλαίων ενί-σχυαν το ελβετικό φράγκο τόσο πο-λύ, που το αποτέλεσμα ήταν να πλη-γεί η ανταγωνιστικότητα των εξα-γωγών της χώρας. Το επιτόκιο liborστις καταθέσεις τριμήνου κυμαίνε-ται μεταξύ -0,25% και -1,25%, ενώτο επιτόκιο ovenight στα repos(συμφωνίες ανταλλαγής) είναι στο-0,75%.

Διαφορετικά ήταν τα κίνητραπου οδήγησαν την Ευρωπαϊκή Κε-ντρική Τράπεζας (ΕΚΤ) να ακολου-θήσει πολιτική μηδενικών και αρ-νητικών επιτοκίων. Η ΕΚΤ μείωσετο επιτόκιο αποδοχής καταθέσεωνγια τις εμπορικές τράπεζες, ώστενα αναγκαστούν να διοχετεύσουντη ρευστότητά τους στον δανεισμό.Απώτερος στόχος ήταν η ενίσχυσητης οικονομικής δραστηριότηταςκαι άρα η αποτροπή του κινδύνουτου αποπληθωρισμού.

Παρότι έχουν ενισχυθεί οι τιμέςτων αγαθών και των υπηρεσιώνστην Ευρωζώνη, ο δομικός πληθω-ρισμός, που δεν περιλαμβάνει τιςευμετάβλητες τιμές τροφίμων, κα-πνού, αλκοολούχων ποτών και ε-νέργειας, παραμένει υποτονικός.Τον Ιούλιο διαμορφώθηκε στο 1,1%,από το 0,9% που είχε καταγραφεί

τον Ιούνιο. Η ΕΚΤ έχει ξεκαθαρίσειότι θα διατηρήσει τα επιτόκια στατρέχοντα επίπεδα, τουλάχιστον έωςτα τέλη του 2019.

Μέχρι σήμερα ήταν λίγες οι ε-μπορικές τράπεζες στην Ευρώπηπου χρέωναν τους καταθέτες με τααρνητικά επιτόκια που ορίζουν οικεντρικές τράπεζές τους, αλλά αυτό

το ταμπού φαίνεται ότι καταρρί-πτεται. Το πιο πρόσφατο παράδειγμαείναι η Postfinance, που ελέγχεταιαπό το ελβετικό κράτος.

Αποφάσισε να μειώσει το όριοτων καταθέσεων που θα υπόκεινταισε χρεώσεις, από 1 εκατ. σε 500.000ελβετικά φράγκα. «Για να συγκρα-τήσουμε τις μεγάλες εισροές κεφα-λαίων, πρέπει να επιβάλουμε αυ-στηρότερη πολιτική απέναντι στουςκαταθέτες μας», τόνισε ο Ρέτο Κόρ-μαν του Bloomberg. «Τώρα πια είναιλίγα τα προϊόντα μας που δεν επω-μίζονται το βάρος των αρνητικώνεπιτοκίων», προσέθεσε ο ίδιος στοBloomberg.

Ανάλογα μέτρα αποφάσισε να ε-φαρμόσει η γερμανική HamburgerSparkasse (Haspa). Ετοιμάζεται να

επιβάλει τιμωρητικό επιτόκιο απότον Σεπτέμβριο, που θα ανέρχεταιστο 0,4% για τις καταθέσεις ιδιωτώναπό 500.000 ευρώ και πάνω. Αυτήη προμήθεια δεν αρκεί για να κα-λύψει το κόστος που επωμίζονταιοι εμπορικές τράπεζες από το αρ-νητικό επιτόκιο αποδοχής καταθέ-σεων της ΕΚΤ που σήμερα διατη-ρείται στο -0,4%. «Αν οι πελάτεςμας διατηρούν μεγάλα χρηματικάποσά σε τρεχούμενους λογαρια-σμούς, η Haspa χρεώνεται με μεγάλαποσά ημερησίως», επισήμανε η εκ-πρόσωπος της γερμανικής τράπεζας,Στέφανι φον Κάρλσμπουργκ. Σύμ-φωνα με επίσημα στοιχεία, η Haspaείχε τις περισσότερες αποταμιεύσειςστη Γερμανία συγκριτικά με κάθεάλλη τράπεζα στη χώρα.

Στους πελάτες περνούν οι τράπεζεςτο κόστος των αρνητικών επιτοκίωνΕπιβαρύνονται καταθέτες σε Γερμανία, Ελβετία που έχουν πάνω από 500.000 ευρώ

<<<<<<

Η ΕΚΤ μείωσε το επιτόκιοαποδοχής καταθέσεων γιατις εμπορικές τράπεζες,για να αναγκαστούν ναδιοχετεύσουν τη ρευστό-τητά τους στον δανεισμό.

Μέχρι σήμερα, η επιβολή αρνητικών επιτοκίων στις εταιρικές καταθέσεις ήταν συνηθισμένο φαινόμενο, όχι όμως στιςκαταθέσεις των ιδιωτών. Γερμανικές και ελβετικές τράπεζες δεν προσφέρουν καμία απόδοση στις καταθέσεις τωνπελατών όσο η νομισματική πολιτική στην Ελβετία και την Ευρωζώνη παραμένει χαλαρή, με την επιβολή μηδενικών καιαρνητικών επιτοκίων.

Στις ελληνικές καλένδες παραπέμπει η Σα-ουδική Αραβία το σχέδιο για την κατασκευήτου μεγαλύτερου φωτοβολταϊκού πάρκουστον κόσμο, το οποίο ανακοινώθηκε τονΜάρτιο και θα κόστιζε 200 δισ. δολάρια.Εντούτοις, κανένας μέχρι σήμερα δεν έχειασχοληθεί με την υλοποίησή του. Αυτότο μεγαλόπνοο έργο, σε συνεργασία μετην ιαπωνική εταιρεία υψηλής τεχνολογίαςSoftbank, εντασσόταν στο ευρύτερο πρό-γραμμα αναπροσανατολισμού της σαου-δαραβικής οικονομίας. Ο πρίγκιπας καιδιάδοχος του θρόνου Μοχάμεντ μπιν Σαλ-μάν έχει θέσει ως μία από τις προτεραιό-τητές του τη σταδιακή απεξάρτηση τηςχώρας του από το πετρέλαιο και τη στροφήσε ήπιες μορφές ενέργειας.

Ωστόσο, επικαλούμενη επίσημες πηγέςτου βασιλείου, η Wall Street Journal ανέ-φερε χθες ότι η Σαουδική Αραβία αναβάλλειτην κατασκευή του γιγαντιαίου φωτοβολ-ταϊκού πάρκου. Στόχος της είναι έως τατέλη Οκτωβρίου να ανακοινώσει μια ευ-ρύτερη και εύκολα εφαρμόσιμη στρατηγικήγια την αύξηση της χρήσης πράσινης ε-νέργειας. Το αρχικό σχέδιο προέβλεπε

την παραγωγή 200 γιγαβάτ έως το 2030,δηλαδή τριπλάσια ποσότητα από τις κα-θημερινές ανάγκες του βασιλείου. «Είναιεύκολο να γίνεις το επίκεντρο της προσοχήςμιλώντας για ένα εντυπωσιακό όραμα στοπεδίο της ηλιακής ενέργειας, αλλά πολύδύσκολο να προχωρήσεις στην εφαρμογήόσων επαγγέλλεσαι», ανέφερε σύμβουλοςτης σαουδαραβικής κυβέρνησης τον οποίοεπικαλείται η Wall Street Journal. «Κανείςδεν ασχολήθηκε πραγματικά με το σχέδιοτης φωτοβολταϊκής εγκατάστασης», προ-σέθεσε. Πάντως, η Softbank και η ΣαουδικήΑραβία έχουν συγκροτήσει την κοινοπρα-ξία Vision Fund, η οποία χρηματοδοτείκαι στηρίζει καινοτομικά σχέδια στο βα-σίλειο. Στην κοινοπραξία, οι δύο εταίροιέβαλαν 100 δισ. δολάρια. Η Σαουδική Α-ραβία δεν έχει αυτήν τη στιγμή δυνατότηταπαραγωγής ενέργειας από τον αέρα ή τονήλιο, ανεξαρτήτως του ότι την ευνοούνοι κλιματικές συνθήκες. Εξακολουθεί νακαλύπτει τις ανάγκες της από ορυκτά καύ-σιμα. Αλλωστε, παραμένει μία από τις με-γαλύτερες πετρελαιοπαραγωγούς χώρεςτου κόσμου.

Στον «πάγο» βάζει το Ριάνττο σχέδιο για το γιγαντιαίο φωτοβολταϊκό πάρκο

09-OIK_ΔΙΕΘΝΗ_KATHI 02/10/18 21:44 Page 9

10 l Ο Ι ΚΟ Ν Ο Μ Ι Κ Η Τετάρτη 3 Οκτωβρίου 2018Δ Ι Ε Θ Ν Η

Η παγκόσμια χρηματοπιστωτική κρί-ση του 2008 είχε πολλά θύματα καιένα από αυτά ήταν η μεσαία τάξησε όλο τον κόσμο και στις ΗΠΑ ει-δικότερα. Οι ανατροπές που προ-κάλεσε έκαναν τους Αμερικανούςτης μεσαίας τάξης να συνειδητο-ποιήσουν ότι το σπίτι τους δεν συ-νιστά ασφαλή και επικερδή επέν-δυση της οποίας η αξία συνεχώς θααυξάνεται – κι αυτή ήταν μια εμπε-δωμένη άποψη. Σήμερα, όπως ανα-φέρουν οι New York Times, ο πλού-τος δημιουργείται από τις αποδόσειςτων επενδυτικών χαρτοφυλακίωνκαι όχι από την εργασία. Πολλοί κά-νουν περιουσίες ολόκληρες μέσωμιας αρχικής δημόσιας εγγραφήςγια αρχική διάθεση μετοχών ή μιαςεπαναγοράς μετοχών.

Χάος και φόβοςΗ οικονομολόγος Νταϊάν Σουόνκ

θυμάται πολύ καλά τι πέρασε μέσαστην κρίση. «Ηταν μια περίοδος χά-ους και φόβου. Δεν θα την ξεχάσωποτέ και κάθε φορά που φέρνω στομυαλό μου εικόνες από τότε, αισθά-νομαι την ίδια απόγνωση ξανά», λέει.Σήμερα η αμερικανική οικονομία εί-ναι ρωμαλέα, η Γουόλ Στριτ ανεβαίνεικαι η ανεργία υποχωρεί. Ωστόσο, ηανάκαμψη είναι ανομοιογενής και

τα οφέλη της δεν επιμερίζονται ι-σοδύναμα. Ενας από τους λόγουςγια την κατάσταση αυτή είναι η α-νισομερής κατανομή πλούτου.

Τα τελευταία δεκάμισι χρόνια τοποσοστό συμβολής του μισθού σταέσοδα του νοικοκυριού υποχώρησεαπό 70% σε 60%, σύμφωνα με στοι-χεία της Ομοσπονδιακής Τράπεζαςτων ΗΠΑ. Αυτή η δραματική αλλαγήαποδίδεται κυρίως στα κέρδη απότις επενδύσεις των ζάπλουτων. Μελίγα λόγια, όσοι έχουν τίτλους, καιδη μετοχές, ωφελήθηκαν από τηνοικονομική ανάκαμψη, την οποίαόσοι ζουν με τον μισθό τους ή τιςοικονομίες του δεν την έχουν δειακόμα.

Λες και, δέκα χρόνια μετά τηνκρίση, το να οργανώνεις τη ζωή σουσύμφωνα με τις αποδοχές σου είναιτόσο αλλόκοτο όσο να ενοικιάζειςβίντεο ή να ψάχνει τηλέφωνα στηνατζέντα σου αντί στο κινητό σου.

Θεωρητικά, εάν έχανες τη δουλειάσου ή αντιμετώπιζες άλλα οικονο-μικά προβλήματα, θα μπορούσες ναπουλήσεις τα υπάρχοντά σου, δη-λαδή το σπίτι σου.

Στην αμερικανική αγορά ακινή-των, όπως όλοι πίστευαν, συνεχώςανέβαιναν οι τιμές των κατοικιών.Αυτή ήταν και η φωτιά που κατέκαψετη Γουόλ Στριτ και σχεδόν την οι-κονομία ολόκληρη: τα στεγαστικάδάνεια, τα οποία σε πολλές περι-πτώσεις δεν έπρεπε καν να είχανεξαρχής δοθεί.

Πολλοί άνθρωποι, παρά την αδυ-ναμία τους να πληρώσουν τη μηνιαίαδόση, δανείζονταν, ενώ άπληστοιδιαμεσολαβητές και τράπεζες τουςενεθάρρυναν να το κάνουν. Δημι-ουργήθηκε «φούσκα» και όταν δια-λύθηκε, πολλά αμερικανικά νοικο-κυριά βρέθηκαν στη δυσμενέστατηθέση να έχουν ένα σπίτι πολύ χα-μηλής αξίας και να είναι υπερφορ-τωμένα με χρέη, όπως επισημαίνουνοι Νew York Times.

Σήμερα, μια τυπική οικογένειατης μεσαίας τάξης στις ΗΠΑ έχεικαθαρά έσοδα κατά 40.000 δολάριαχαμηλότερα από εκείνα του 2007,σύμφωνα με τα στοιχεία της ομο-σπονδιακής τράπεζας. Το πόσο κα-ταρρακώθηκε το ηθικό της μεσαίας

τάξης δεν μπορεί κανείς να το εκτι-μήσει. Βέβαια, χτυπήθηκαν και οιτράπεζες. Αλλά πέραν της διάλυσηςτης Lehman Brothers, ο πόνος τουςήταν προσωρινός. Τα δε τραπεζικάστελέχη ουδέποτε τιμωρήθηκαν. Α-ντιθέτως, ο χρηματοπιστωτικός κλά-δος έλαβε αναπάντεχα μεγάλη στή-ριξη, όπως και οι επενδυτές και οιμέτοχοι που διασώθηκαν.

Η Fed, με τα μηδενικά επιτόκιακαι τη διοχέτευση τρισεκατομμυρίωνδολαρίων στην οικονομία, τοποθέ-τησε ένα μαξιλάρι κάτω από το χρη-ματιστήριο. Διάσωση, εντούτοις, δενπροβλέφθηκε για τους ιδιοκτήτεςκατοικιών. Οκτώ εκατομμύρια δα-νειολήπτες με στεγαστικά είδαν νασπίτια τους να κατάσχονται. Η α-νεργία χρειάστηκε χρόνια να μειωθείσε προ κρίσης επίπεδα. Kι ενώ τα ε-ταιρικά κέρδη αυξάνονταν, οι εργα-ζόμενοι είχαν στάσιμους μισθούς.Οταν, λοιπόν, υπάρχει τόση ανισό-τητα και δυσαρέσκεια με τους μισούςνα έχουν αμετάβλητους μισθούς καιμειωμένη αγοραστική δύναμη καιτους άλλους μισούς να πλουτίζουνστο χρηματιστήριο, συμβαίνει το ε-ξής: οι ψηφοφόροι εκλέγουν ως πρό-εδρο των ΗΠΑ τον Ντόναλντ Τραμπ,ενώ στη Βρετανία αποφασίζουν νααποχωρήσουν από την Ε.Ε.

Μεγάλη χαμένη απότην πτώση της LehmanBrothers η μεσαία τάξηΜια μέση οικογένεια έχει 40.000 δολάρια λιγότερα έσοδα σε σχέση με το 2007

<<<<<<

Ο πλούτος δημιουργείταιαπό τις αποδόσειςτων επενδυτικώνχαρτοφυλακίων καιόχι από την εργασία.

Η κρίση έσβησε το αμερικανικό όνειρο για τη μεσαία τάξη. Τα σπίτια τους δεν είναι πλέον η α-σφαλής και επικερδής επένδυση. Οι μισθοί τους είναι σταθεροί τα τελευταία χρόνια, αν και ηοικονομία ενισχύεται συνεχώς.

ΗΠΑ, Ρωσία, Σαουδική Αραβίακερδίζουν από το εμπάργκο στο ΙράνΕναλλακτικοί προμηθευτές πετρελαίου είναι η Νορβηγία και η Αυστραλία Η Ρωσία ακολουθεί το παράδειγμα

της Σαουδικής Αραβίας και αυξάνειτην παραγωγή της, στοχεύοντας σεπαραδοσιακούς πελάτες του Ιράν,αλλά και στην αύξηση των εξαγωγώντης σε άλλες χώρες, όπως η Ιαπωνία.Ο Ρώσος υπουργός Ενέργειας Αλεξά-ντερ Νόβακ δήλωσε προ ημερών ότιη Ρωσία ενδέχεται να επαναφέρειτην παραγωγή της στα επίπεδα τουΟκτωβρίου του 2016, για να ανταπο-κριθεί στην παγκόσμια ζήτηση. Οίδιος χαρακτήρισε, ωστόσο, «αντι-παραγωγικό» και «λάθος» το εμπάργκοκατά του Ιράν.

Ο ρωσικός πετρελαϊκός κλάδος ε-πωφελείται τους τελευταίους μήνες,καθώς η στροφή ορισμένων χωρώνστο ρωσικό πετρέλαιο συμπίπτει μετην πρόσφατη άνοδο του δολαρίου.Καθώς το πετρέλαιο αποτιμάται πα-γκοσμίως σε δολάρια, καταλήγει ά-φθονο ρευστό στα ταμεία των ρω-σικών πετρελαϊκών εταιρειών πουσυσσωρεύουν κέρδη. Το αποτέλεσμαείναι να εκτινάσσονται στα ύψη οιχρηματιστηριακές τους αξίες. Οπωςακριβώς η παραγωγή τους, βρίσκονταισε ιστορικά υψηλά σε όρους ρουβλίουκαι στα υψηλότερα επίπεδα από τονΙούνιο του 2014 σε όρους δολαρίου.Ταυτοχρόνως, όμως, αποτελούν ιδι-αιτέρως ελκυστική επενδυτική επι-λογή. Οπως επισημαίνει στοBloomberg η Εκατερίνα Ιλιουτσένκο,διαχειρίστρια κεφαλαίων στη UnionInvestment Privatfonds στη Φραν-κφούρτη, στη Ρωσία είναι πολύ χα-μηλό το κόστος εξόρυξης, οι πετρε-λαϊκές επικεντρώνονται σε έργα στοεσωτερικό της χώρας, συγκεντρώ-νουν αποθέματα με μεγάλο χρονικόορίζοντα και προσφέρουν υψηλές α-ποδόσεις.

Στους υποψήφιους πελάτες της συ-γκαταλέγεται και η Ινδία, μολονότιδεν έχει αποκλειστεί η πιθανότητανα της παραχωρήσει εξαίρεση η κυ-βέρνηση Τραμπ. Στις αρχές Σεπτεμ-βρίου και στο πλαίσιο της επίσκεψήςτου στο Νέο Δελχί, ο Αμερικανός υ-πουργός Εξωτερικών Μάικ Πομπέοδήλωσε ότι η Ουάσιγκτον θα διευκο-

λύνει όσες χώρες πρέπει να εντοπί-σουν εναλλακτικούς προμηθευτέςπετρελαίου. Παράλληλα, άφησε α-νοικτό το ενδεχόμενο εξαίρεσης στηνΙνδία. Είναι, ωστόσο, γεγονός ότι απότον Αύγουστο η Ινδία έχει μειώσειτις εισαγωγές πετρελαίου από το Ιράν.Προ ημερών, άλλωστε, το μεγαλύτεροδιυλιστήριο της Ινδίας, το ChennaiPetroleum, αποφάσισε να διακόψειπλήρως τις εισαγωγές ιρανικού πε-τρελαίου από τον Οκτώβριο. Προη-γήθηκε η απόφαση της ινδικής α-σφαλιστικής United India Insuranceνα μην καλύπτει υποχρεώσεις πουσχετίζονται με τη διύλιση πετρελαίουαπό το Ιράν, από τον Οκτώβριο καιμετά.

Η πετρελαϊκή αναγκάστηκε έτσινα ακυρώσει την εισαγωγή ενός εκατ.βαρελιών πετρελαίου που είχε προ-γραμματίσει για τον Οκτώβριο. Τοαποτέλεσμα θα είναι να μειωθούν οιεισαγωγές της Ινδίας από το Ιράν σεπερίπου 10 εκατ. τόνους τον Οκτώ-βριο.

Αφθονο ρευστό καταλήγειστα ταμεία των ρωσικών πετρελαϊκών εταιρειών

Της ΡΟΥΜΠΙΝΑΣ ΣΠΑΘΗ

Ο ένας μετά τον άλλον οι σύμμαχοι τωνΗΠΑ, μεταξύ των οποίων και οι σημα-ντικότεροι πελάτες της ιρανικής πε-τρελαιοβιομηχανίας, εγκαταλείπουντο Ιράν, διακόπτοντας τις εισαγωγέςιρανικού πετρελαίου υπό την απειλήτων κυρώσεων. Ορισμένες χώρες εξα-κολουθούν να προσβλέπουν σε κάποιουείδους εξαίρεση από τις κυρώσεις, αλλάο Αμερικανός πρόεδρος έχει τονίσειότι σε αντίθεση με τους προκατόχουςτου, τον Μπαράκ Ομπάμα και τον Τζορ-τζ Μπους, αποκλείει κάθε τέτοια δυ-νατότητα. Ετσι, χώρες που έχουν απο-τελέσει τη σημαντικότερη πελατείατης ιρανικής πετρελαϊκής βιομηχανίας,όπως η Νότια Κορέα, η Ιαπωνία και ηΙνδία, αναζητούν εναλλακτικούς προ-μηθευτές. Στρέφονται οπότε στις αμε-ρικανικές πετρελαϊκές, αυξάνουν τιςεισαγωγές τους από τη Σαουδική Αραβίακαι, παράλληλα, εξακολουθούν να είναι

πελάτες της Ρωσίας. Επίσης εξετάζουνκαι άλλες δυνατότητες, όπως οι αγορέςαπό εναλλακτικούς προμηθευτές, σαντην Αυστραλία και τη Νορβηγία.

Ενόψει του επόμενου κύματος κυ-ρώσεων που θα επιβληθεί στις 4 Νο-εμβρίου και θα πλήξει πλέον τον πε-τρελαϊκό κλάδο του Ιράν, τις τελευταίεςημέρες έχει μηδενίσει τις εισαγωγές ι-ρανικού πετρελαίου η Νότια Κορέα.Το μεγαλύτερο διυλιστήριό της, το SKIInnovation Co., έχει αυξήσει τις αγορέςπετρελαίου από την Αμερική, σύμφωναμε στέλεχος της εταιρείας που μίλησεστο Bloomberg σε καθεστώς ανωνυμίας.Τον Ιούλιο εισήγαγε 3,08 εκατ. βαρέλια,

ενώ τον Μάρτιο είχε αγοράσει 1,034εκατ. βαρέλια. Τον Απρίλιο, ένα μήναπροτού ανακοινώσει ο Ντόναλντ Τραμπότι θα επαναφέρει το εμπάργκο κατάτου Ιράν, εισήγαγε 2,08 εκατ. βαρέλια.Παράλληλα, βέβαια, εξετάζει τη δυνα-τότητα να εισαγάγει από την Αυστραλίακαι να αυξήσει τις εισαγωγές της απότη Ρωσία, από την οποία αγοράζει μιαποικιλία εξαιρετικά ελαφρού αργού υ-ψηλότερης ποιότητας και τιμής. Οπως,πάντως, τονίζει το Bloomberg, εισά-γοντας αμερικανικό πετρέλαιο η ΝότιαΚορέα, ενδέχεται να βελτιώσει τις σχέ-σεις της με την Ουάσιγκτον, εφόσονέτσι θα μειωθεί το εμπορικό της πλε-

όνασμα με την υπερδύναμη για τοοποίο έχει διαμαρτυρηθεί ο ΝτόναλντΤραμπ. Τα διυλιστήρια της Νότιας Κο-ρέας προμηθεύονται, παράλληλα, απόχώρες όπως η Αυστραλία, η Νορβηγίακαι η Σαουδική Αραβία. Τις τελευταίεςμέρες, η Ιαπωνία ακολούθησε το πα-ράδειγμα της Νότιας Κορέας. Το ιρανικόπετρέλαιο αντιπροσώπευε έως τώρατο 5% των εισαγωγών πετρελαίου τηςΙαπωνίας. Κύριος προμηθευτής της εί-ναι, όμως, η Σαουδική Αραβία, από τηνοποία εισάγει περίπου το 40% της πε-τρελαίου της και μάλλον θα αντικατα-στήσει και τις εισαγωγές της από το Ι-ράν. Η Σαουδική Αραβία, που έχει και

στο παρελθόν κατηγορηθεί από τηνΤεχεράνη ότι σπεύδει να επωφεληθείαπό τον αποκλεισμό του ιρανικού πε-τρελαίου, έχει προχωρήσει σε μιαν αλ-λαγή στην παραγωγή της, που είναισαφές ότι στοχεύει στη διεύρυνση τηςπελατείας της. Η ναυαρχίδα του πετρε-λαϊκού της κλάδου προσφέρει εξαιρετικάακριβή ποιότητα πετρελαίου, τη γνωστήως συμπύκνωμα πετρελαίου (Khuffcondensate), η οποία, συνήθως, διυλί-ζεται στα εγχώρια διυλιστήρια. Προ-κειμένου, μάλιστα, να το προωθήσειγια εξαγωγές, το στέλνει σε μονάδεςεπεξεργασίας που το διασπούν σε πε-τροχημικά και καύσιμα.

<<<<<<

Η Νότια Κορέα τιςτελευταίες ημέρες έχειμηδενίσει τις εισαγωγέςιρανικού πετρελαίου.

Το ιρανικό πετρέλαιο αντιπροσώπευε έως τώρα το 5% των εισαγωγών πετρελαίου της Ιαπωνίας. Κύριος προμηθευτής τηςείναι η Σαουδική Αραβία, από την οποία εισάγει το 40% της πετρελαίου της και μάλλον θα αντικαταστήσει και τις εισαγωγέςτης από το Ιράν.

<<<<<<

Στους υποψήφιους πε-λάτες του ρωσικού πετρε-λαϊκού κλάδου συγκατα-λέγεται και η Ινδία, παρό-τι δεν έχει αποκλειστεί ηπιθανότητα να εξαιρεθείαπό τους δασμούς.

10-OIK_ΔΙΕΘΝΗ_KATHI 02/10/18 21:48 Page 10

Τετάρτη 3 Οκτωβρίου 2018 Ο Ι ΚΟ Ν Ο Μ Ι Κ Η l 11Δ Ι Ε Θ Ν Η

Τα ακίνητα στο Χονγκ Κονγκ είναι ταπιο υπερτιμημένα σε όλο τον κόσμο.Υπάρχει, μάλιστα, μεγάλος κίνδυνοςνα σκάσει η «φούσκα» που έχει δημι-ουργηθεί. Αυτό αναφέρει η καθιερω-μένη ετήσια έκθεση της UBS, η οποίαεξετάζει την αγορά ακινήτων σε είκοσιμεγαλουπόλεις. Από αυτές η μοναδικήστην οποία υπάρχουν υποτιμημέναακίνητα είναι το Σικάγο. Εκτός απότο Χονγκ Κονγκ υπερτιμημένα ακίνηταυπάρχουν και σε άλλες μεγάλες πόλεις:Μόναχο, Τορόντο, Βανκούβερ, Αμ-στερνταμ, Λονδίνο, Στοκχόλμη, Παρίσι,Σαν Φρανσίσκο, Φρανκφούρτη καιΣιδνεϊ. Στο Λος Αντζελες, στη Ζυρίχη,στο Τόκιο, στη Γενεύη και στη Νέα

Υόρκη υπάρχει μικρή υπερτίμηση α-κινήτων. Αντίθετα, στη Βοστώνη, στηΣιγκαπούρη και στο Μιλάνο οι τιμέςθεωρούνται κανονικές.

Σύμφωνα με τους αναλυτές, υπάρχειμεγάλο εύρος όσον αφορά τις αυξήσειςπου παρατηρούνται στις τιμές των α-κινήτων στις προαναφερθείσες μεγα-λουπόλεις. Τα τελευταία πέντε χρόνιαο μέσος όρος αύξησης φθάνει το 35%.Επίσης, οι αναλυτές υπογραμμίζουνότι το να δημιουργούνται «φούσκες»στην αγορά ακινήτων διεθνώς είναισυνηθισμένο φαινόμενο. Μάλιστα, ε-πισημαίνουν ότι «φούσκα είναι η ε-σφαλμένη αποτίμηση ενός περιου-σιακού στοιχείου σε μεγάλο βαθμό

και για μεγάλο χρονικό διάστημα».Ενα από τα χαρακτηριστικά αυτούτου φαινομένου έχει να κάνει με τοότι οι τιμές των ακινήτων εμφανίζουντεράστια απόκλιση από τους μισθούςκαι τα ενοίκια στην εκάστοτε πόλη.

Επίσης, ένα ακόμα ιδιαίτερο χαρα-κτηριστικό είναι η έντονη οικοδομικήδραστηριότητα ή ο τραπεζικός υπερ-

δανεισμός για την ανέγερση κατοικιώνή κτιρίων επαγγελματικής χρήσης.

Οπως επισημαίνει ο Μαρκ Χέφελε,επικεφαλής του τμήματος επενδύσεωνστην UBS Global Wealth Management,«πρέπει να είμαστε προσεκτικοί ότανκάνουμε συγκρίσεις». Και προσέθεσε:«Σε αρκετά διεθνή οικονομικά κέντραυπάρχει κίνδυνος να σκάσει η “φού-

σκα” στην αγορά ακινήτων, αλλά δενείναι δυνατόν να συγκρίνουμε τη ση-μερινή κατάσταση με ό,τι ίσχυε προτούξεσπάσει η κρίση».

Διεθνές οικονομικό και επιχειρημα-τικό κέντρο είναι και το Χονγκ Κονγκόπου παρατηρούνται οι πιο μεγάλεςδιαφορές στις τιμές. Από το 2012 έωςσήμερα, οι τιμές στην αγορά ακινήτωνκαταγράφουν άνοδο της τάξεως του10%, ετησίως. Παρότι οι αρμόδιεςαρχές έχουν λάβει μέτρα για να απο-θερμανθεί η αγορά, τα αποτελέσματαδεν είναι θετικά. Μάλιστα, έχει ανα-φερθεί ότι οι περιορισμοί που θέτουνοι Αρχές δεν αφορούν τους τοπικούςαγοραστές, αλλά τους ξένους. Οσοναφορά τις καναδικές μεγαλουπόλεις,η UBS επισημαίνει ότι οι φόροι που ε-πιβλήθηκαν στους ξένους αγοραστέςδεν ανέκοψαν την αύξηση των τιμώνστο Βανκούβερ. Αντίθετα, μείωσαν τοεπενδυτικό ενδιαφέρον για αγορά α-κινήτων στο Τορόντο.

Στις Ηνωμένες Πολιτείες, ο κίνδυνοςνα σκάσει η «φούσκα» είναι μικρότεροςαπ’ ό,τι το 2006. Στη Μεγάλη Βρετανίαπαρατηρείται στασιμότητα στην αγοράακινήτων του Λονδίνου λόγω της πο-λιτικής αστάθειας ενόψει Brexit αλλάκαι της αυξημένης φορολογίας γιατους ξένους.

Επιπλέον, στη στασιμότητα των τι-μών στο Λονδίνο συμβάλλει και το γε-γονός ότι υπάρχει ζωηρό ενδιαφέροναπό επενδυτές που αγοράζουν ακίνηταμε στόχο την ενοικίασή τους. Τέλος,στην Ελβετία οι αυστηρότεροι κανόνεςστην αγορά στεγαστικών δανείων σεσυνδυασμό με τη διαθεσιμότητα δια-μερισμάτων προς ενοικίαση λειτουρ-γούν ανασχετικά ως προς τη μεγάληαύξηση των τιμών.

BLOOMBERG, REUTERS

Προειδοποιεί για νέα «φούσκα»στη διεθνή αγορά ακινήτων η UBSΟ υψηλότερος κίνδυνος στο Χονγκ Κονγκ και ακολουθούν 10 μεγαλουπόλεις

<<<<<<

Σύμφωνα με την έρευνατης UBS, η μοναδικήπόλη στην οποίαυπάρχουν υποτιμημέναακίνητα είναι το Σικάγο.

Οι αδελφοί Πάτρικ και Τζον Κόλιζονείναι 30 και 28 ετών, αντιστοίχως. Οιδύο νεαροί Ιρλανδοί συγκαταλέγονταιμεταξύ των νεότερων δισεκατομμυ-ριούχων στον κόσμο και, ασφαλώς,μεταξύ των πιο επιτυχημένων επιχει-ρηματιών. Η Stripe, η εταιρεία που ί-δρυσαν το 2010, μόλις άντλησε νέακεφάλαια ύψους 245 εκατ. δολαρίωναπό επενδυτές. Η αξία της εκτοξεύθηκεαπό τα 9 δισ. δολάρια στα 20 δισ. δο-λάρια και είναι μια από τις νεοφυείςεπιχειρήσεις με τη μεγαλύτερη αξία,όπως οι παγκοσμίως επιτυχημένεςπλέον Airbnb και Uber.

Αντικείμενο της Stripe είναι οι η-λεκτρονικές πληρωμές. Δεν είναι ευ-ρύτερα γνωστή, επειδή δεν εμφανί-ζεται ο λογότυπός της στις ηλεκτρο-νικές πληρωμές που περνούν μέσα

στο σύστημά της. Ωστόσο, την περα-σμένη χρονιά το 84% των ηλεκτρο-νικών πληρωμών στις ΗΠΑ διεκπε-ραιώθηκε μέσω της Stripe. Στο πελα-τολόγιό της και στην ιστοσελίδα τηςεντάσσονται ηχηρά ονόματα της Σί-λικον Βάλεϊ, όπως οι Amazon, Google,Uber, Lyft και Spotify. Η Stripe δίνεισε επιχειρήσεις τη δυνατότητα να πα-ρακάμπτουν κάθε είδους μεσάζοντες,

όπως είναι οι τράπεζες και οι εταιρείεςέκδοσης πιστωτικών καρτών. Το μόνοπου χρειάζεται να κάνουν οι πελάτεςτης που έχουν ηλεκτρονικό κατάστημαή ηλεκτρονική πλατφόρμα εμπορικώνσυναλλαγών είναι να προσθέσουν ο-ρισμένες γραμμές κώδικα προγραμ-ματισμού για να αποκτήσουν πρό-σβαση στο δίκτυο υπηρεσιών πληρω-μών της Stripe. Η εταιρεία εισπράττει

προμήθεια για κάθε συναλλαγή.Οι ιδρυτές της έφυγαν από την Ιρ-

λανδία και μετανάστευσαν στη ΣίλικονΒάλεϊ, φιλοδοξώντας να κάνουν κα-ριέρα στον κλάδο του λογισμικού. Α-φού πειραματίστηκαν με πολλές καιδιάφορες επιχειρήσεις, συνέλαβαντην ιδέα να διευκολύνουν τις ηλε-κτρονικές πληρωμές, παρακάμπτονταςτράπεζες και διαδικασίες. Η τεχνολογία

που επινόησαν έγινε ιδιαίτερα δημο-φιλής μεταξύ των νέων εταιρειών αλλάκαι μεταξύ των εταιρειών τεχνολογίας,όπως οι Instacart, Lyft και DoorDash.

Η εταιρεία έχει δεχθεί επικρίσεις ε-πειδή αρνείται να αποκαλύψει τονόγκο των συναλλαγών της, καθώς έτσιγίνεται δύσκολο να υπολογιστεί το μέ-γεθος των δραστηριοτήτων της. Εχει,άλλωστε, δεχθεί πλήγμα επειδή δενμπόρεσε να προσεταιριστεί ένα κύμαεπιτυχημένων εταιρειών Ιντερνετ όπωςη Adyen BV Braintree, που αποτελείπλέον τμήμα της PayPal Inc. Το απο-τέλεσμα ήταν αυτές να εξελιχθούν σεανταγωνίστριές της. Στη διάρκεια τουπερασμένου έτους, πάντως, αντέκρου-σε τις επικρίσεις όταν υπέγραψε συμ-φωνία με κολοσσούς όπως η Amazonκαι η Uber, που συγκαταλεγόταν στουςσημαντικότερους πελάτες της αντα-γωνίστριάς της Adyen.

Οι αδελφοί Κόλιζον διαπιστώνουνπως σήμερα το πολιτικό σκηνικό στιςΗΠΑ θέτει εμπόδια στη φιλοδοξίατης εταιρείας τους να απλοποιήσειτις διασυνοριακές συναλλαγές. «Ηκυβέρνηση Τραμπ αντέστρεψε τηνπολιτική ανοίγματος προς την Κού-βα», τονίζουν και αποκαλύπτουν πωςείχαν ενθουσιαστεί στην ιδέα ότι θαμπορούσαν να μεταβούν στο νησίτης Καραϊβικής και να δραστηριο-ποιηθούν εκεί, αλλά τώρα ξέρουνπως δεν μπορούν να το κάνουν. Ε-πιπλέον επισημαίνουν ότι οι αυστηρέςρυθμίσεις που έχουν επιβληθεί στοΙντερνετ στην Ευρώπη και η πολιτικήπλήρους ελέγχου του Διαδικτύου πουασκείται στην Κίνα έχουν δημιουρ-γήσει περιορισμούς στο ηλεκτρονικόεμπόριο και στις ηλεκτρονικές συ-ναλλαγές.

Η αξία της νεοφυούς Stripe έφθασε τα 20 δισ. δολάρια

Οι αδελφοί Πάτρικ και Τζον Κόλιζον, ιδρυτές της Stripe, που κατάγονται από την Ιρ-λανδία, συγκαταλέγονται μεταξύ των νεότερων δισεκατομμυριούχων στον κόσμο.

<<<<<<

Το 2018, το 84% των ηλε-κτρονικών πληρωμών στιςΗΠΑ διεκπεραιώθηκε μέ-σω της Stripe – Στο πελατο-λόγιό της περιλαμβάνονταιοι Amazon, Google, Uber,Lyft και Spotify.

Διεθνές οικονομικό και επιχειρηματικό κέντρο το Χονγκ Κονγκ, όπου παρατηρού-νται οι πιο μεγάλες διαφορές στις τιμές. Από το 2012 έως σήμερα, οι τιμές στηναγορά ακινήτων καταγράφουν άνοδο ετησίως 10%.

Ο Μπέντζαμιν Σμιθ, ο νέος διευθύνωνσύμβουλος της Air France - KLM,προειδοποίησε τους συνδικαλιστι-κούς εκπροσώπους των εργαζομέ-νων του ομίλου ότι δεν πρόκειταινα σπεύσει η γαλλική κυβέρνησηνα τον διασώσει. Ούτε πρόκειταινα λάβει μέτρα για να τον προστα-τεύσει από τον διεθνή ανταγωνισμό.Ο Καναδός Μπέντζαμιν Σμιθ προ-ετοιμάζεται για κρίσιμες διαπραγ-ματεύσεις με τα συνδικάτα. Τουςπροηγούμενες μήνες είχαν κηρύξειδιαδοχικές απεργίες, οι οποίες α-φενός προκάλεσαν μεγάλη οικο-νομική ζημία στον αερομεταφορέα,αφετέρου οδήγησαν σε ρήξη μετην προηγούμενη διοίκηση. Εξαι-τίας των 12 ημερών απεργίας τοπρώτο εξάμηνο, η εταιρεία έχασε330 εκατ. ευρώ, ενώ το τελευταίοδωδεκάμηνο η τιμή της μετοχήςέχει υποχωρήσει 37%.

Ο προκάτοχος του ΜπέντζαμινΣμιθ, Ζαν Μαρκ Ζανεγιάκ, παραιτή-θηκε τον Μάιο, επειδή δεν μπόρεσενα λύσει το αδιέξοδο με τα σωματείατης Air France. Ο κ. Σμιθ, ο οποίοςκατά τη θητεία του στην Air Canadaείχε εξασφαλίσει μακρά εργασιακήειρήνη, ενδιαφέρεται να κάνει τοίδιο και στη νέα του εταιρεία. Μι-λώντας στους Financial Times, τόνισεότι η κυβέρνηση του προέδρου Ε-μανουέλ Μακρόν είναι προετοιμα-σμένη να πωλήσει το 14% που κα-τέχει στον αερομεταφορέα. Πάντως,δεν πρόκειται να το κάνει άμεσα. ΟΓάλλος υπουργός Οικονομικών Μπρι-νό Λε Μερ δήλωσε χθες ότι «δεν ε-ντάσσεται στα άμεσα σχέδιά του ηπώληση του μεριδίου, εφόσον προ-τεραιότητά του είναι η αποκατά-σταση της κερδοφορίας της AirFrance».

Επιπλέον, προσέθεσε ότι το κρά-τος δεν θα ήταν καλός διαχειριστήςαν άρχιζε να πουλάει μετοχές μιαςεταιρείας τη στιγμή που αυτή έχειπροβλήματα. Ο ίδιος είχε προειδο-ποιήσει από τον Μάιο ότι επείγει ναγίνει ανταγωνιστική η Air France,

αλλιώς θα εξαφανιστεί από την αγοράκαι η κυβέρνηση δεν πρόκειται νατη σώσει.

Εν τω μεταξύ, θα πρέπει να ανα-φέρουμε ότι πέραν του ανοικτούμετώπου με τη διοίκηση της AirFrance - KLM, οι πιλότοι, οι αερο-συνοδοί και το προσωπικό εδάφουςεξέφρασαν έντονες αντιρρήσεις γιατην επιλογή Μπέντζαμιν Σμιθ. Θε-ώρησαν «αδιανόητο ότι ένας γαλ-λικός αερομεταφορέας δεν θα διοι-κείται από Γάλλο». Τις πρώτες μέρεςανάληψης των καθηκόντων του, οMπέντζαμιν Σμιθ είχε συναντήσεις

με το προσωπικό και τα συνδικάτα,ενώ τόνισε πως θέλει να οικοδομήσεισχέσεις εμπιστοσύνης μαζί τους, ό-πως αναφέρουν οι FT.

Επιπλέον, δεσμεύθηκε ότι το ή-μισυ των σταθερών αποδοχών τουθα το τοποθετήσει σε αγορές τηςAir France - KLM. «Δεν έχουμε τηνπολυτέλεια να είμαστε αλαζόνες,θεωρώντας πως έχουμε περισσότεραδικαιώματα έναντι των επιβατώναπ’ ό,τι οι ανταγωνιστές μας», τόνισε.«Κάθε μέρα δίνουμε μάχες και ο-φείλουμε να τις κερδίζουμε. Αντί-παλος είναι ο κακός εαυτός μας».Αναλυτές επισημαίνουν ότι «ο κ.Σμιθ είναι ικανός, αλλά έχει μπροστάτου έναν δύσκολο δρόμο να διαβείγια να φθάσει σε συμφωνία με τασυνδικάτα, και δεν αποκλείονταινέες απεργίες και ακυρώσεις πτή-σεων».

«Με τα δικά της και όχι με κρατικά φτερά πρέπεινα πετάει η Air France»

<<<<<<

Ο Γάλλος υπουργός Οι-κονομικών Μπρινό ΛεΜερ επισήμανε ότι τοκράτος δεν θα ήταν κα-λός διαχειριστής αν άρ-χιζε να πουλάει μετοχέςμιας εταιρείας που έχειπροβλήματα.

Ο Καναδός Μπέντζαμιν Σμιθ, νέος CEO της Air France - KLM, προετοιμάζε-ται για κρίσιμες διαπραγματεύσεις με τα συνδικάτα των εργαζομένων.

Πτώση επενδύσεων και ανάπτυξης στη Βρετανία λόγω BrexitΚαθώς μειώνεται η χρονική απόστασημέχρι τον Μάρτιο του επόμενου έτουςκαι την αποχώρηση της Βρετανίας απότην Ε.Ε., οι βρετανικές επιχειρήσειςμειώνουν τις επενδύσεις τους, η ανά-πτυξη επιβραδύνεται και το έλλειμματρεχουσών συναλλαγών της χώρας δι-ευρύνεται. Η εικόνα προκύπτει απότα στοιχεία που έδωσε χθες στη δη-μοσιότητα η βρετανική Στατιστική Υ-πηρεσία (ONS) και αφορούν το δεύτεροτρίμηνο του 2018.

Ειδικότερα στο διάστημα Απριλίου- Ιουνίου οι επενδύσεις των βρετανικώνεπιχειρήσεων μειώθηκαν κατά 0,7%,εν συγκρίσει με το πρώτο τρίμηνο, ενώοι προβλέψεις μιλούσαν για αύξησητων επενδύσεων κατά 0,5%. Οπως σχο-λιάζει ο Μαρκ Γκρέγκορι, επικεφαλήςτων οικονομολόγων της EY, «οι επεν-δύσεις είναι περιορισμένες και οι δα-πάνες των επιχειρήσεων διοχετεύονταισε κινήσεις που θα διασφαλίσουν τηλειτουργία τους, όχι την ανάπτυξήτους». Σύμφωνα με την ONS μειώθηκαν,κατά κύριο λόγο, οι επενδύσεις σε μη-χανολογικό εξοπλισμό και κτιριακές ε-

γκαταστάσεις. Σε ετήσια βάση, άλλωστε,σημειώθηκε και πάλι μείωση των ε-πενδύσεων κατά 0,2% και ήταν η πρώτημείωση ύστερα από ενάμιση χρόνο. Ταστοιχεία συνέπεσαν με έρευνα που δό-θηκε χθες στη δημοσιότητα και φέρειτη μία στις πέντε βρετανικές επιχει-ρήσεις να σχεδιάζει τη μεταφορά δρα-στηριοτήτων της στην Ε.Ε., εν μέσω

εντεινόμενης ανησυχίας ότι επίκειται«σκληρό» Brexit, δηλαδή η έξοδος τηςΒρετανίας χωρίς συμφωνία με την Ε.Ε.

Παράλληλα, η ONS επιβεβαίωσε χθεςπρόσφατη εκτίμησή της ότι το δεύτεροτρίμηνο του έτους η βρετανική οικο-νομία σημείωσε ανάπτυξη μόλις 0,4%σε σύγκριση με το πρώτο τρίμηνο. Α-ναθεώρησε, άλλωστε, προς τα κάτω

την εκτίμησή της για την ανάπτυξητόσο του πρώτου όσο και του δευτέρουτριμήνου σε ετήσια βάση. Εκτιμά ότιτο δεύτερο τρίμηνο το βρετανικό ΑΕΠαυξήθηκε κατά 1,2% και όχι 1,3%, όπωςήταν η προηγούμενη εκτίμησή της.Στη διάρκεια του δευτέρου τριμήνου,άλλωστε, διευρύνθηκε το έλλειμματρεχουσών συναλλαγών στο 3,9% τουβρετανικού ΑΕΠ, σημειώνοντας αύξησηαπό το 3% στο οποίο ανήλθε το πρώτοτρίμηνο.

Η ONS τόνισε, μάλιστα, ότι συνολικάτο πρώτο εξάμηνο του έτους η ανά-πτυξη της Βρετανίας ήταν η ασθενέ-στερη που έχει καταγραφεί στη διάρ-κεια ενός εξαμήνου από το δεύτερο ε-ξάμηνο του 2011. Σχολιάζοντας τηνεικόνα της βρετανικής οικονομίας, σεσυνδυασμό με την αβεβαιότητα για τοBrexit, η Ρουθ Γκρέγκορι, οικονομο-λόγος στην Capital Economics, προέ-βλεψε ότι η Τράπεζα της Αγγλίας δενθα προχωρήσει σε αύξηση των επιτο-κίων της στερλίνας πριν από τον Μάιοτου επόμενου έτους, όταν η Βρετανίαδεν θα είναι πλέον μέλος της Ε.Ε.

Eνα ζευγάρι δερμάτινες γόβες στι-λέτο επενδυμένες με αληθινό χρυ-σό, στολισμένες με διαμάντια δε-καπέντε καρατίων, πουλήθηκανσε δημοπρασία στο Ντουμπάι σετιμή ρεκόρ, η οποία ανέρχεται σεδεκαεπτά εκατομμύρια δολάρια.

Τα πολύτιμα και πανάκριβα πα-πούτσια, τα οποία ονομάστηκανPassion Diamond shoes (τα δια-μαντένια παπούτσια του πάθους),εκτέθηκαν στο πασίγνωστοΜπουρτζ αλ Αραμπ, το επτάστεροξενοδοχείο του Ντουμπάι γνωστόως «Πύργος των Αράβων» και τοοποίο είναι κατασκευασμένο ώστενα μοιάζει με ανοιγμένο πανί ι-στιοπλοϊκού σκάφους. Το ξενοδο-χείο είναι αμύθητης πολυτέλειαςκαι οι τιμές διαμονής σε ένα απότα δωμάτιά του πολύ αλμυρές γιατους κοινούς θνητούς που επιθυ-μούν να ζήσουν έστω και για μίαφορά τις «χίλιες και μία νύχτες».

Τα διαμαντένια παπούτσια τουπάθους κατασκευάστηκαν στηνΙταλία και είναι διακοσμημένα με236 διαμάντια.

Στην εν λόγω δημοπρασία συμ-μετείχαν μόλις πενήντα VIP (πολύσημαντικοί) προσκεκλημένοι, πουείχαν και την απαραίτητη οικονο-μική δυνατότητα για να τα απο-κτήσουν.

Αξίζει να σημειωθεί ότι δεν είναιτυχαίο ότι η δημοπρασία των α-ριστουργηματικών παπουτσιών έ-λαβε χώρα στο αραβικό εμιράτο.«Το Ντουμπάι είναι μια πόλη εκα-τομμυριούχων και δισεκατομμυ-ριούχων. Eτσι είναι αναμενόμενοότι θα υπάρχουν πιθανοί αγορα-στές σε όλη την περιοχή του Κόλ-που και (ειδικά) στη Σαουδική Α-ραβία για τέτοιο τύπο προϊόντων,όπως είναι τα αδαμάντινα παπού-τσια», εξηγεί στο Γαλλικό Πρακτο-ρείο ο κοσμηματοπώλης και συν-δημιουργός των παπουτσιών Χε-

μάντ Καραμτσαντανί.Η ιδέα για την κατασκευή των

βαρύτιμων παπουτσιών ήλθε απότη συνεταίρο του κοσμηματοπώληΧεμάντ Καραμτσαντανί, την εικο-σιεξάχρονη Βρετανορουμάνα Μα-ρία Ματζάρι, η οποία σπούδασεμόδα στο εμιράτο του Ντουμπάι,καθώς και στο Λονδίνο. Οπως ηίδια αναφέρει, παρατήρησε έναχάσμα στην αγορά, που μπορεί ναδιέθετε υπερβολικά πολυτελή καιακριβά ενδύματα και τσάντες, αλλάδεν διέθετε εξίσου ακριβά παπού-τσια, τα οποία θα μπορούσαν ταυ-τόχρονα να αποτελέσουν όχι μόνο«must» για κάθε γυναίκα που θαήθελε να αποκαλείται κομψή, αλλάκαι πραγματικά κοσμήματα.

REUTERS

Τα πιο ακριβά υποδήματα του κό-σμου πωλήθηκαν έναντι δεκαεπτά ε-κατ. δολαρίων σε δημοπρασία πουπραγματοποιήθηκε στο Ντουμπάι.

Γοβάκια για λίγεςαπό χρυσό και διαμάντια

Οι επενδύσεις είναι περιορισμένες και οι δαπάνες των επιχειρήσεων διοχετεύο-νται σε κινήσεις που θα διασφαλίσουν τη λειτουργία τους, όχι την ανάπτυξή τους.

11-OIK_ΔΙΕΘΝΗ_KATHI 02/10/18 21:48 Page 11

12 l Ο Ι ΚΟ Ν Ο Μ Ι Κ Η Τετάρτη 3 Οκτωβρίου 2018Δ Ι Ε Θ Ν Η

Ο εμπορικός πόλεμος που έχει κηρύξειη Ουάσιγκτον στο Πεκίνο μπορεί ναωφελήσει την κινεζική οικονομία καινα πλήξει την ανάπτυξη στις ΗΠΑ,διαπιστώνει η Ευρωπαϊκή ΚεντρικήΤράπεζα (ΕΚΤ) σε μελέτη που έδωσεστη δημοσιότητα. Τα πορίσματα τηςΕΚΤ έρχονται σε αντίθεση με τους ι-σχυρισμούς του Αμερικανού προέδρουΝτόναλντ Τραμπ ότι είναι «εύκολο»να κερδίσουν οι ΗΠΑ έναν εμπορικόπόλεμο. Τα πορίσματα της μελέτηςτης ΕΚΤ αντιβαίνουν στη γενική πε-ποίθηση ότι η Κίνα έχει λιγότερα «πυ-ρομαχικά» για να αντιμετωπίσει τηνΟυάσιγκτον σε αυτόν τον εμπορικόπόλεμο, λόγω του γεγονότος ότι οι ε-ξαγωγές της στην αμερικανική αγοράείναι πολύ υψηλές.

Η ΕΚΤ κάνει την υπόθεση ότι οιΗΠΑ φορολογούν με δασμούς 10% όλατα προϊόντα που εισέρχονται στη χώρα,αναγκάζοντας τους εμπορικούς εταί-ρους της να απαντούν με ίσης αξίαςαντίποινα στις εισαγωγές από τις ΗΠΑ.Βάσει αυτού του σεναρίου, η Κίνα θαμπορούσε να αντισταθμίσει με το πα-ραπάνω τις απώλειες από την αμερι-κανική αγορά, πουλώντας τα προϊόντατης σε άλλες αγορές. Υπ’ αυτές τις συν-θήκες θα είναι βαριές οι επιπτώσειςστις επενδύσεις και στο αμερικανικόεμπόριο, προκαλώντας επιβράδυνσηπερισσότερο από 2% στον ρυθμού αύ-ξησης του ΑΕΠ κατά το πρώτο δωδε-κάμηνο. Πολύ πιο μετριοπαθείς είναιοι εκτιμήσεις της Oxford Economics.Προβλέπει ότι ο ρυθμός αύξησης του

αμερικανικού ΑΕΠ θα μειωθεί κατά0,4% σε αυτή τη φάση του εμπορικούπολέμου μεταξύ ΗΠΑ και Κίνας. Οτανμια οικονομία επιβάλλει δασμούς πουπροκαλούν αντίποινα από τους εμπο-ρικούς εταίρους της, θα βρεθεί σίγουρασύντομα σε δύσκολη θέση, αναφέρουνοι οικονομολόγοι της ΕΚΤ, Αλαν ΓκλόεΝτιζιόλι και Μπγιορν βαν Ρόχε. Αυτόσημαίνει ότι «θα πέσει το βιοτικό επί-πεδο της χώρας και θα χαθούν πολλέςθέσεις εργασίας». Παρότι είναι δύσκολονα συνυπολογίσει κανείς τις επιπτώσειςστην ανάπτυξη, λόγω επιδείνωσης τηςεμπιστοσύνης και πτώσης του εμπο-ρίου, οι οικονομολόγοι της ΕυρωπαϊκήςΚεντρικής Τράπεζας θεωρούν ότι οιμετοχές των αμερικανικών εταιρειώνθα υποχωρήσουν κατά 16%. Κατά κοινήομολογία, πάντως, οι δασμοί οδηγούνσε υψηλότερες τιμές και πτώση τουτζίρου των εταιρειών.

Προς επιβεβαίωση των ισχυρισμώντης ΕΚΤ, ο διευθύνων σύμβουλος τηςFord, Τζιμ Χάκετ, παρότρυνε χθες τηνκυβέρνηση Τραμπ να διευθετήσει σύ-

ντομα τις εμπορικές διαφορές με τοΠεκίνο, διότι είναι ήδη αισθητές οι ε-πιπτώσεις στις πωλήσεις της εταιρείας.«Οι δασμοί στα μέταλλα στερούν έναδισ. δολάρια από τα κέρδη μας. Αν ε-ξακολουθήσουν να υφίστανται οι δα-σμοί, τότε θα είναι βαρύτερες οι επι-πτώσεις», δήλωσε χθες ο κ. Χάκετ. Πο-λυεθνικές που δραστηριοποιούνταιστην Κίνα, όπως η BMW και η Daimler,έχουν αυξήσει τις τιμές τους, καθώςδεν μπορούν να απορροφήσουν όλοτο βάρος των δασμών. Αναπόφευκταένα μέρος του περνάει στους κατανα-λωτές.

Μέχρι σήμερα, οι ΗΠΑ έχουν επι-βάλει δασμούς 25% στις εισαγωγές χά-λυβα και 10% στις εισαγωγές αλουμι-νίου απ’ όλες σχεδόν τις χώρες τουκόσμου. Εχουν, επίσης, φορολογήσειμε δασμούς προϊόντα αξίας 250 δισ.δολάρια από την Κίνα. Μάλιστα, η κυ-βέρνηση Τραμπ απειλεί με νέους δα-σμούς.

Κινεζικός ελιγμόςΦθηνότερα θα γίνουν στο εξής πολ-

λά εισαγόμενα προϊόντα στην Κίνα.Το Πεκίνο θα μειώσει από αρχές Νο-

εμβρίου τους δασμούς σε ευρύ φάσμαεισαγωγών, από μηχανολογικό εξο-πλισμό και χαρτί μέχρι οικοδομικά υ-λικά και υφάσματα. Θα εξακολουθή-σουν, ωστόσο, να ισχύουν οι δασμοίπου αποφάσισε να επιβάλει το Πεκίνοσε εισαγωγές από τις ΗΠΑ ως αντίποιναστους δασμούς του Τραμπ.

Με βάση τους κανόνες του Παγκο-σμίου Οργανισμού Εμπορίου, το Πεκίνουποχρεούται να μειώσει τους δασμούςισόποσα στις εισαγωγές από όλες τιςχώρες.

Το Πεκίνο ανακοίνωσε τη μείωσητων δασμών σε 1.585 προϊόντα, τονί-ζοντας ότι έλαβε αυτήν την απόφασηύστερα από αιτήματα πολλών εταιρειώννα ληφθούν μέτρα για μείωση του κό-στους παραγωγής.

Από τον Νοέμβριο, ειδικότερα, οιδασμοί στις εισαγωγές μηχανημάτωνθα μειωθούν από το 12,2% στο 8,8%,κατά μέσον όρο. Των υφασμάτων, α-ντίστοιχα, θα μειωθούν από το 11,5%στο 8,4%. Πηγές του Bloomberg απο-κάλυψαν χθες πως η Airbus ενδεχο-μένως να εξασφαλίσει παραγγελίες γιατην κατασκευή 18 τζετ στην Κίνα.

BLOOMBERG

<<<<<<

«Οταν μια οικονομία επι-βάλλει δασμούς που προ-καλούν αντίποινα από τουςεμπορικούς εταίρους της,θα βρεθεί σίγουρα σύντομα σε δυσχερή θέση».

Μεγαλύτερεςοι απώλειεςγια τις ΗΠΑ από δασμούςΤα συμπεράσματα της EKT μετάτην προσομοίωση της διένεξης με Κίνα

Των GRED TORODE και BRENDA GOH / REUTERS

Οι γιγάντιες, κρατικά ελεγχόμενες, ε-ταιρείες της Κίνας διαδραματίζουν ο-λοένα και πιο σημαντικό ρόλο στηνεπέκταση του Πεκίνου στη Θάλασσατης Νότιας Κίνας και είναι πιθανόν ναπροσπαθήσουν να ενισχύσουν τον ρό-λο τους τα επόμενα χρόνια, σύμφωναμε νέα έρευνα. Η εργασία του πανε-πιστημιακού Σούε Γκονγκ, που δημο-σιεύτηκε στην αρχή της εβδομάδαςαπό το ινστιτούτο ISEA Yusof Ishak,ρίχνει φως στις δραστηριότητες τωνκινεζικών κρατικών επιχειρήσεων σεπεριοχές που είναι υπό διεκδίκησηαπό την Κίνα, το Βιετνάμ, τις Φιλιπ-πίνες, τη Μαλαισία, το Μπρουνέι καιτην Ταϊβάν και απ’ όπου περνάει μεγάλομέρος του διεθνούς εμπορίου.

Το Πεκίνο έχει μετατρέψει επτά υ-φάλους και ξερονήσια σε κανονικάνησιά που φιλοξενούν στρατιωτικέςεγκαταστάσεις. Σε φυσικά νησιά, όπωςστα νησιά Πάρασελς, έχει χτίσει του-ριστικές εγκαταστάσεις, ενώ σε άλλεςδιαφιλονικούμενες περιοχές έχει με-ταφέρει τεράστιες πλατφόρμες άντλη-σης πετρελαίου.

Στην έρευνα αναφέρεται πως είναιπολύ δύσκολο να συλλεχθούν οικονο-μικά στοιχεία γι’ αυτές τις επιχειρήσεις,ωστόσο υποδηλώνεται πως η μετα-τροπή επτά υφάλων στο αρχιπέλαγοςΣπράτλι κόστισε δεκάδες δισ. δολάρια.Με βάση πληροφορίες από κινεζικάΜΜΕ, μόνο η οικοδόμηση του νησιούΦιέρι Κρος, όπου σήμερα έχουν κατα-σκευαστεί αεροδρόμιο με διάδρομοπροσγείωσης και απογείωσης μήκους

τριών χλμ. καθώς και στρατιωτικές ε-γκαταστάσεις, συμπεριλαμβανομένωνεγκαταστάσεων πυραύλων και ραντάρ,κόστισε 11 δισ. δολάρια.

Η συνεχιζόμενη οικοδόμηση τωνεπτά αυτών νησιών που βρίσκονταιστην καρδιά της Θάλασσας της ΝότιαςΚίνας έχει θορυβήσει τις ΗΠΑ αλλάκαι χώρες της περιοχής. Σύμφωνα μετην έρευνα του Γκονγκ, του οποίου ηβάση είναι στη Σχολή Διεθνών ΣχέσεωνS. Rajaratnam της Σιγκαπούρης, η Κι-νεζική Εταιρεία Τηλεπικοινωνιών καιΚατασκευών (CCCC) και οι θυγατρικέςτης έχουν εκμεταλλευτεί την πολιτική

που είχε εξαγγείλει το 2012 ο Κινέζοςπρόεδρος Σι Τζινπίνγκ για επέκτασητων κινεζικών ναυτικών επιχειρήσεωνστη Θάλασσα της Νότιας Κίνας, ενμέρει κατασκευάζοντας ορισμένες απότις μεγαλύτερες βυθοκόρους που έχουνκατασκευαστεί.

Σύμφωνα με την έρευνα του Γκονγκ,η CCCC έχει ιδρύσει νέες θυγατρικέςεταιρείες με επίκεντρο τα νησιά Πά-ρασελς, τα οποία διεκδικούν η Κίνακαι το Βιετνάμ, με στόχο τη δραστη-ριοποίηση στους τομείς του τουρισμού,

των μεταφορών, της αλιείας αλλά καιτων κατασκευών. Η εταιρεία διαθέτειπόρους ύψους 15 δισ. δολαρίων για ε-πενδύσεις σε διάφορους τομείς καιέχει ευνοηθεί από την αποκατάστασηγαιών σε νησιά της Θάλασσας της Νό-τιας Κίνας επειδή είχε φέρει εις πέραςεργασίες που της είχε αναθέσει το Πε-κίνο, σύμφωνα με την έρευνα. Η εται-ρεία CCCC έχει επίσης συνεργαστείμε άλλες κρατικά ελεγχόμενες κινεζικέςεταιρείες για να αναπτύξει τη βιομη-χανία τουρισμού και κρουαζιέρας στανησιά Πάρασελς. Περισσότεροι από700.000 τουρίστες έχουν ταξιδέψει μετα τέσσερα κρουαζιερόπλοια που δια-σχίζουν αυτές τις θάλασσες από τότεπου άνοιξε το δρομολόγιο των Πάρα-σελς το 2013.

Περίπου 680 επιβατικά αεροσκάφηέχουν προσγειωθεί στον διάδρομο πουέχει φτιάξει το Πεκίνο στο νησί Γούντι,όπου η πόλη Σάνσα αποτελεί το διοι-κητικό κέντρο της Κίνας στη Θάλασσατης Νότιας Κίνας. Αλλά και η κρατικάελεγχόμενη πετρελαϊκή εταιρείαCNOOC έχει θέσει κατά μέρος πόρουςύψους 32 δισ. δολαρίων για να ερευ-νήσει τη θαλάσσια περιοχή ανοικτάτου Βιετνάμ και στη συνέχεια να κα-τασκευάσει γιγάντια πλατφόρμα ά-ντλησης πετρελαίου από μεγάλο βάθος,την οποία είχε τοποθετήσει έξω απότο κεντρικό Βιετνάμ το 2014, προκα-λώντας ένταση στις σχέσεις Πεκίνου- Ανόι.

Σύμφωνα με τα αποτελέσματα τουα΄ τριμήνου, το πετρέλαιο που αντλείαπό τη Θάλασσα της Νότιας Κίνας α-ποτελεί το 45% της παραγωγής τηςαπό 43% σε σχέση με πέρυσι.

Κινεζική επενδυτική «κατάληψη» στη Θάλασσα της Νότιας ΚίναςΗ συνεχιζόμενη οικοδόμηση των επτά αυτών νησιών στην καρδιά της Θάλασσας έχει θορυβήσει τις ΗΠΑ αλλά και χώρες της περιοχής

<<<<<<

H οικοδόμηση του νησιούΦιέρι Κρος, όπου έχει κα-τασκευαστεί αεροδρόμιο,κόστισε 11 δισ. δολάρια.Η περιοχή αποτελείτο μήλον της Εριδος γιαπολλές ασιατικές χώρες.

Το Πεκίνο έχει μετατρέψει επτά υφάλους και ξερονήσια σε νησιά που φιλοξενούν στρατιωτικές εγκαταστάσεις. Σε φυσικά νη-σιά, όπως στα νησιά Πάρασελς, έχει χτίσει τουριστικές εγκαταστάσεις, ενώ σε άλλες διαφιλονικούμενες περιοχές έχει μεταφέ-ρει τεράστιες πλατφόρμες άντλησης πετρελαίου.

Το Πεκίνο ανακοίνωσε τη μείωση των δασμών σε 1.585 προϊόντα

12-OIK_ΔΙΕΘΝΗ_KATHI 02/10/18 22:22 Page 12

Τετάρτη 3 Οκτωβρίου 2018 Ο Ι ΚΟ Ν Ο Μ Ι Κ Η l 13Δ Ι Ε Θ Ν Η

Της ανταποκρίτριάς μαςστις ΒΡΥΞΕΛΛΕΣΕΛΕΝΗΣ ΒΑΡΒΙΤΣΙΩΤΗ

O πρώην πρωθυπουργός και υπουργόςΟικονομικών της Φινλανδίας ΑλεξΣτουμπ ανακοίνωσε, χθες, την πρό-θεσή του να γίνει ο βασικός υποψή-φιος του Ευρωπαϊκού Λαϊκού Κόμμα-τος για την προεδρία της ΕυρωπαϊκήςΕπιτροπής. Ο βασικός λόγος της υ-ποψηφιότητάς του όπως είπε, χθες,από το Στρασβούργο είναι ότι οι ευ-ρωπαϊκές αρχές δέχονται επίθεση καιείναι σε θέση να τις υπερασπιστεί.«Δεχόμαστε επίθεση και απέξω απότην Ε.Ε. (Ρωσία, ΗΠΑ, Κίνα), και απόμέσα (Πολωνία Ουγγαρία), ακόμα καιμέσα στο κόμμα μας» είπε χαρακτη-ριστικά και πρόσθεσε πως αν οι Ευ-ρωπαίοι «δεν παραμείνουμε προση-λωμένοι σε αυτά που αντιπροσωπεύειη Ε.Ε. όπως τα θεμελιώδη δικαιώματα,το δικαίωμα της ελευθερίας, της α-ξιοπρέπειας, της ισότητας και της τή-ρησης του κράτους δικαίου, τότε δενμας μένει τίποτα».

Ο ίδιος σε αντίθεση με τον ανταγω-

νιστή του για τη θέση, τον επικεφαλήςτου ΕΛΚ στο Ευρωκοινοβούλιο Μ. Βέ-μπερ, που αυτοχαρακτηρίζεται δεξιός,δηλώνει κεντροδεξιός και μετριοπαθής.Ο 50χρονος Φινλανδός πέρα από τηνπολιτική του καριέρα είναι γνωστόςγια τις αθλητικές του επιδόσεις, καθώςέχει ολοκληρώσει τον δύσκολο αγώναiron man που απαιτεί ιδιαίτερες αντο-χές και δύναμη. Σύμφωνα με τη μηδεσμευτική διαδικασία του«Spitzenkandidat», που πρώτα εφαρ-μόστηκε στις εκλογές του 2014, ο ε-πικεφαλής υποψήφιος του κόμματοςπου θα εκλεγεί γίνεται και πρόεδροςτης Ευρωπαϊκής Επιτροπής, αλλά ήδηκάποιοι ηγέτες έχουν ταχθεί εναντίοναυτής της διαδικασίας.

Οι τελικές αποφάσεις για το ποιοςθα είναι ο επίσημος υποψήφιος τουΕΛΚ θα παρθούν στο Ελσίνκι στις 7-8Νοεμβρίου. Μέχρι τότε, ο κ. Στουμππου αυτή την στιγμή είναι αντιπρόεδροςτης Ευρωπαϊκής Τράπεζας Επενδύσεων,έχει πάρει άδεια άνευ αποδοχών μεσκοπό να επισκεφθεί όσο το δυνατόνπερισσότερες ευρωπαϊκές πρωτεύουσεςγίνεται.

Αν και δεν έθεσε ανοικτά ζήτημα αντι-κατάστασης της Τερέζα Μέι, η χθεσινήομιλία του Μπόρις Τζόνσον στο ετήσιοσυνέδριο των Συντηρητικών, στοΜπέρμιγχαμ, μόνο με αυτό τον τρόποθα μπορούσε να ερμηνευθεί. Ο τέωςυπουργός Εξωτερικών χαρακτήρισετο σχέδιο της πρωθυπουργού για τοBrexit επικίνδυνο για τη χώρα και κά-λεσε την Τερέζα Μέι να το εγκατα-λείψει, εισπράττοντας επευφημίεςκαι θυελλώδη χειροκροτήματα από

εκατοντάδες στελέχη του κυβερνώντοςκόμματος, που είχαν στηθεί για πολύώρα στην ουρά για να παρακολουθή-σουν την ομιλία του.

«Με αυτό το σχέδιο, θα οφείλουμενα υλοποιούμε οποιαδήποτε βλακείααποφασίσει η Ε.Ε. στο μέλλον, χωρίςτη δυνατότητα να αντισταθούμε ή ναφτάσουμε σε συμβιβασμό», τόνισε οΤζόνσον προτού εκφωνήσει την πο-λεμική του κραυγή: «Ηρθε η ώρα ναπετάξουμε το (σχέδιο του) Τσέκερς»!

Μετά την αρχηγική ομιλία του, αρ-κετοί βουλευτές των Συντηρητικώνδήλωσαν ότι ο Τζόνσον θα ήταν έναςπολύ καλός πρωθυπουργός. Ωστόσοο ίδιος φρόντισε να χαμηλώσει τονπήχυ. Με συνέντευξη που παραχώ-ρησε στο τηλεοπτικό δίκτυο Sky News,ξεκαθάρισε ότι το ζητούμενο γι’ αυτόνείναι «να αλλάξει η πορεία προς τοBrexit και όχι η πρωθυπουργός τηςχώρας». Η ίδια η Τερέζα Μέι δήλωσεστο ραδιόφωνο του BBC ότι εννοείνα παραμείνει στην ηγεσία του κόμ-ματος και της χώρας για πολύ καιρόακόμη. Με ιδιαίτερο ενδιαφέρον, μετάκαι τη χθεσινή, πολύ θερμή ημέρα,αναμένεται η σημερινή ομιλία της,στο κλείσιμο των εργασιών του συ-νεδρίου.

Αντιδράσεις για ΧαντΣτο μεταξύ, οξείες ήταν οι αντι-

δράσεις Ευρωπαίων πολιτικών γιατην ομιλία του διαδόχου του Τζόνσονστο Φόρεϊν Οφις, Τζέρεμι Χαντ, ο ο-ποίος παραλλήλισε τη στάση της Ε.Ε.έναντι της Βρετανίας με τη ΣοβιετικήΕνωση, που «δεν άφηνε τον κόσμονα αποχωρήσει». Οι αρχηγοί των Φι-λελευθέρων και του Ευρωπαϊκού Λαϊ-κού Κόμματος στο Ευρωκοινοβούλιο,Γκι Φερχόφσταντ και Μάνφρεντ Βέ-μπερ αντίστοιχα, κάλεσαν τον Χαντνα ανακαλέσει, χαρακτηρίζονταςπροσβλητικό τον χαρακτηρισμό του.

Εκθετο άφησε τον υπουργό της η Τε-ρέζα Μέι, η οποία δήλωσε στο BBCότι η παρομοίωσή του ήταν άστοχη.

Σε μια άλλη, άσχετη με το Brexit,εξέλιξη, η πρωθυπουργός της Βρετα-νίας δήλωσε χθες ότι θα επιτραπείκαι σε ζευγάρια ατόμων διαφορετικούφύλου να συνάπτουν σύμφωνο συμ-

βίωσης, δυνατότητα που μέχρι σήμεραπεριορίζεται στα ομόφυλα ζευγάρια.Τον Ιούνιο, το ανώτατο δικαστήριοτης χώρας είχε κρίνει ότι μια παρόμοιαρύθμιση θα ήταν νόμιμη, αλλά η ετυ-μηγορία του δεν δέσμευε νομικά τηνκυβέρνηση.

REUTERS

<<<<<<

Ταπεινωτικό για τη Βρετανία χαρακτήρισε το σχέδιο της πρωθυπουρ-γού για το Brexit ο τέως υπουργός Εξωτερικών.

Ο Μπόρις Τζόνσον εκφωνεί ομιλία σε εκδήλωση που οργανώθηκε στο περιθώριοτου συνεδρίου των Συντηρητικών, στο Μπέρμιγχαμ.

Τρεις συλλήψειςσε αντιτρομοκρατικήεπιχείρηση στη ΓαλλίαΠΑΡΙΣΙ. Τρία άτομα έθεσαν υπό κρά-τηση οι γαλλικές αρχές, ύστερα απόμεγάλη επιχείρηση στην έδρα της σι-ιτικής ισλαμικής οργάνωσης ΚέντροΖάχρα, στην κωμόπολη Γκραντ-Σαντστη βόρεια Γαλλία. Περισσότεροι από200 αστυνομικοί των ειδικών δυνά-μεων πραγματοποίησαν έρευνα στομουσουλμανικό κέντρο έξω από τηΔουνκέρκη, αλλά και στις κατοικίεςτων επικεφαλής της οργάνωσης, πουφέρονται να έχουν σχέσεις με τρομο-κρατικές οργανώσεις και ειδικότερατη σιιτική Χεζμπολάχ.

Το Κέντρο Ζάχρα φιλοξενεί και άλλεςοργανώσεις, όπως το ΑντισιωνιστικόΚόμμα, τη Σιιτική Ενωση της Γαλλίαςκαι το τοπικό τηλεοπτικό δίκτυο FranceMarianne, που θεωρούνται ύποπτεςαπό τη γαλλική δικαιοσύνη για δια-σπορά ισλαμικής τρομοκρατικής προ-παγάνδας. Η αστυνομία κατέσχεσε ό-πλα και «πολεμικό υλικό», ενώ οι τρα-πεζικοί λογαριασμοί της οργάνωσηςδεσμεύθηκαν για διάστημα έξι μηνών,κατόπιν απόφασης της τοπικής εισαγ-γελίας. Σε χθεσινό μήνυμά του στοTwitter, ο Γάλλος υπουργός Εσωτερι-κών Ζεράρ Κολόμπ εξέφρασε «μεγάληευγνωμοσύνη σε όλα τα μέλη των υ-πηρεσιών που συμμετείχαν στη ση-μερινή επιχείρηση».

Η οργάνωση Κέντρο Ζάχρα ιδρύ-θηκε το 2005, ενώ είχε ήδη απασχο-λήσει τις Αρχές εξαιτίας της δριμύ-τατης κριτικής που ασκούσε στον«σιωνισμό». Σε άρθρο της ιστοσελίδαςτου το 2016, το Κέντρο Ζάχρα κατα-φερόταν κατά της «τρομοκρατικήςοργάνωσης Ισλαμικό Κράτος, που α-ποτελεί ναζιστικό σοσιαλιστικό σιω-νιστικό πείραμα».

Στο μεταξύ, κεφάλαια των μυστικώνυπηρεσιών του Ιράν στη Γαλλία δέ-σμευσε χθες το γαλλικό κράτος, κα-τόπιν έρευνας που απέδειξε την ε-μπλοκή του Ιρανού θρησκευτικού η-γέτη αγιατολάχ Χαμενέι σε σχέδιο ε-πίθεσης με στόχο εκδήλωση ιρανικήςοργάνωσης της αντιπολίτευσης έξωαπό το Παρίσι τον Ιούνιο.

REUTERS

Εριξε το γάντι στην Τερέζα Μέιο Μπόρις ΤζόνσονΗγετική η ομιλία του στο συνέδριοτου Συντηρητικού Κόμματος

Δεκάδες κατοικίες ερευνήθηκαν στηνπεριοχή.

<<<<<<

Διακόσιοι αστυνομικοί των ειδικών δυνάμεωνπραγματοποίησαν έρευναστο Κέντρο Ζάχρα, κοντά στη Δουνκέρκη.

Μετά τον Βέμπερ και ο Στουμπυποψήφιος διάδοχος Γιούνκερ

Προσέλκυση μεταναστών με προσόνταΒΕΡΟΛΙΝΟ. Σε ένα νέο σχέδιο νόμουγια τη μετανάστευση με στόχο τηνπροσέλκυση ειδικευμένου εργατικούδυναμικού από χώρες εκτός Ε.Ε. συμ-φώνησαν τα κόμματα που απαρτίζουντον κυβερνητικό συνασπισμό στη Γερ-μανία, σε μια πολιτικά ριψοκίνδυνηαπόφαση καθώς η ξενοφοβία βρίσκεταισε έξαρση. Το νομοσχέδιο αποσκοπείνα σταθεροποιήσει το ασφαλιστικόσύστημα και να πληρώσει τις κενές

θέσεις εργασίας. Με την απασχόλησηνα βρίσκεται σε ύψη ρεκόρ και την α-νεργία να φθίνει, η αγορά εργασίαςκινείται σε πολύ στενά περιθώρια στημεγαλύτερη οικονομία της Ευρώπης,με αποτέλεσμα οι εργοδότες να ανα-ζητούν ένα και πλέον εκατομμύριο

εργαζομένους. Το εργατικό δυναμικότης χώρας αναμένεται να συρρικνωθείτις επόμενες δεκαετίες εξαιτίας τηςγήρανσης του πληθυσμού και της υ-πογεννητικότητας, με αποτέλεσμα οιμετανάστες να θεωρούνται απαραίτητηπροσθήκη στη χώρα προκειμένου οι

εισφορές τους να στηρίξουν τον διαρ-κώς αυξανόμενο αριθμό συνταξιούχων.Ωστόσο το νομοσχέδιο, που συμφω-νήθηκε στη διάρκεια ολονύχτιας συ-νεδρίασης μεταξύ της καγκελαρίουΜέρκελ του σκληροπυρηνικού υπουρ-γού Εσωτερικών, Ζεεχόφερ και του

σοσιαλδημοκράτη υπουργού ΕργασίαςΟυμπέρτους Χάιλ, θα μπορούσε να ε-ξοργίσει τους ψηφοφόρους, οι οποίοιήδη αισθάνονται παραμελημένοι μετάτην άφιξη ενός και πλέον εκατομμυρίουπροσφύγων. Ο Ζεεχόφερ εξήγησε πά-ντως ότι ο συμβιβασμός αίρει τα ε-μπόδια πρόσβασης στην αγορά εργα-σίας για πολίτες εκτός Ε.Ε. με ειδικάπροσόντα και γνώση γερμανικών, χω-ρίς ωστόσο να δίνει νέα κίνητρα σεπρόσφυγες.

Ολα αυτά συμπίπτουν με την κρι-σιμότερη ίσως τοπική εκλογική ανα-μέτρηση των τελευταίων ετών, στηΒαυαρία, στις 14 Οκτωβρίου, όπου ηξενοφοβική Εναλλακτική για τη Γερ-μανία (AfD) φιλοδοξεί να ταπεινώσειτους χριστιανοκοινωνιστές (CSU) συμ-μάχους της Μέρκελ. Με οξεία αντι-ι-σλαμική ρητορική και επιθέσεις στημεταναστευτική πολιτική της καγκε-λαρίου, η AfD αναμένεται να εισέλθειστη βαυαρική Βουλή πρώτη φορά καινα στερήσει παράλληλα την απόλυτηπλειοψηφία από το CSU. Οι δημοσκο-πήσεις την εμφανίζουν να συγκεντρώ-νει μόλις 35%, με την AfD να αποσπά12%-13% και τους Πρασίνους 16%.

<<<<<<

Αυτός είναι ο στόχος τουνομοσχεδίου στη Γερμα-νία, που συμφωνήθηκεμεταξύ των εταίρων τουμεγάλου συνασπισμού. Η Μέρκελ ποζάρει με μετανάστες τον περασμένο Σεπτέμβριο.

Ανοδικά κινήθηκε η τιμή της μετοχήςτης Tesla, χάρη στον συμβιβασμό μεταξύτου ιδρυτή και επικεφαλής της ΕλονΜασκ και της αμερικανικής ΕπιτροπήςΚεφαλαιαγοράς (SEC). Ο Μασκ είχε τεθείστο στόχαστρο της επιτροπής εξαιτίαςμηνύματος που είχε αναρτήσει στοΤwitter και μέσω του οποίου ανακοίνωνετην πρόθεσή του να εισαγάγει την Teslaστο χρηματιστήριο, επισημαίνοντας,παράλληλα, ότι έχει εξασφαλίσει την α-ναγκαία χρηματοδότηση. Αφενός όμωςδεν είχε ενημερώσει προηγουμένως τηνSEC ως ώφειλε, αφετέρου δεν είχε εξα-σφαλίσει τα απαιτούμενα κεφάλαια γιατην εισαγωγή της μετοχής. Για αυτό και

αρχικά η έπιτροπή υπέβαλε μήνυση ε-ναντίον του Ελον Μασκ και τον κατη-γόρησε για απάτη.

Σύμφωνα με τη SEC, ο τελευταίοςπροσπάθησε να αποπροσανατολίσειτους μετόχους και τους επενδυτές τηςTesla. Η επιτροπή εξέφρασε την πρό-θεση να προχωρήσει δικαστικά την υ-πόθεση, αλλά με την παρέμβαση τουδικηγόρου του κ. Μασκ επήλθε διακα-νονισμός.

Ο Νοτιοαφρικανός επιχειρηματίαςθα αποχωρήσει για τουλάχιστον τρίαχρόνια από τη θέση του προέδρου τηςαυτοκινητοβιομηχανίας, αλλά θα δια-τηρήσει αυτήν του διευθύνοντος συμ-

βούλου. Επιπλέον, ο ίδιος θα καταβάλειπρόστιμο ύψους 20 εκατ. δολαρίων καιάλλα τόσα η Tesla.

Οπως επισημαίνουν αναλυτές, η α-γορά και οι επενδυτές υποδέχθηκανθετικά τις εξελίξεις, με αποτέλεσμα ητιμή της μετοχής της Tesla να αυξηθείέως και 17%, στα 309,99 δολάρια, κατάτη διάρκεια των χθεσινών πρωινών συ-ναλλαγών. Ευνοϊκό αντίκτυπο είχε στηναγορά και ένα δημοσίευμα που έφερετον Ελον Μασκ να ενημερώνει τουςεργαζομένους ότι η εταιρεία βρίσκεταιπολύ κοντά στο να εμφανίσει κέρδη.Προφανώς, με την άνοδο κατά 17% ητιμή της μετοχής εταιρείας αντιστάθμισε

την πτώση της κατά 14% την Παρα-σκευή. Την Πέμπτη, και προτού γίνειγνωστή η απόφαση της Επιτροπής Κε-φαλαιαγοράς των ΗΠΑ, η μετοχή τηςTesla τελούσε υπό διαπραγμάτευσηστα 307,52 δολάρια.

Στο πλαίσιο του εξωδικαστικού δια-κανονισμού, ο Ελον Mασκ θα πρέπεινα τοποθετήσει και δύο νέους ανεξάρ-τητους διευθυντές στην εταιρεία. «Τώραπλέον η Tesla μπορεί και πάλι να εστιά-σει την προσοχή της στα απολύτως α-παραίτητα και θεμελιώδη», επισημαί-νουν οι Μπεν Κάλο και Ντέιβιντ Κάτερ,αναλυτές της Baird Equity Research.«Λόγου χάρη, εντός της εβδομάδας α-

ναμένουμε τα αποτελέσματα για τιςπωλήσεις του τρίτου τριμήνου, και αυτάμπορεί να επηρεάσουν θετικά την τιμήτης μετοχής».

Κατά την εκτίμησή τους, η τιμή τηςμετοχής της Tesla θα φθάσει στα 411δολάρια – αυτός είναι ο στόχος γι’ αυ-τούς. Εν τω μεταξύ, και τα αποτελέσματατρίτου τριμήνου στις αρχές Νοεμβρίου,σε συνδυασμό με τις ανακοινώσεις τωννέων προέδρων και διευθυντών, δυνη-τικά θα επηρεάσουν θετικά τη μετοχή,επισημαίνουν στο marketwatch.comοι ανωτέρω αναλυτές. Οπως χαρακτη-ριστικά αναφέρει το Bloomberg, τώραπλέον οι επενδυτές θέλουν να διαπι-

στώσουν αν η καλιφορνέζικη αυτοκι-νητοβιομηχανία μπορεί να εκπληρώσειτους στόχους για την παραγωγή και τιςπωλήσεις. Η χρηματιστηριακή αξία τηςανέρχεται στα 51,8 δισ. δολάρια. Αυτόσημαίνει ότι ξανακερδίζει τον τίτλο τηςκορυφαίας αμερικανικής εταιρείας, μεκριτήριο το ύψος της χρηματιστηριακήςαξίας της. Τον τίτλο αυτό κατείχε μέχριπρότινος η General Motors. Οι επενδυτέςπροβλέπουν ότι η Τesla σύντομα θα α-φήσει πίσω της τις ζημίες και θα εμφα-νίσει κερδοφορία, με τη βοήθεια τωνπωλήσεων του νέου Model 3, το οποίοκοστολογείται φθηνότερα από τα πα-λαιότερα οχήματά της.

Σε συμβιβασμό κατέληξαν ο Μασκ και η Επιτροπή ΚεφαλαιαγοράςΟι επενδυτές υποδέχθηκαν θετικά τις εξελίξεις στην Tesla, με αποτέλεσμα η τιμή της μετοχής της να αυξηθεί έως και 17%

13-OIK_ΚΟΣΜΟΣ_KATHI 02/10/18 23:03 Page 13

14 l Ο Ι ΚΟ Ν Ο Μ Ι Κ Η Τετάρτη 3 Οκτωβρίου 2018Ε Λ Λ Α Δ Α

Του ΒΑΣΙΛΗ ΝΕΔΟΥ

Το επόμενο δεκαήμερο θα είναι κρίσιμογια την τύχη της συμφωνίας των Πρε-σπών, καθώς εντός αυτής της περιόδουθα φανεί αν ο πρωθυπουργός της ΠΓΔΜΖόραν Ζάεφ μπορεί να βρει ακόμη 11βουλευτές, προκειμένου να συγκε-ντρώσει τους 80 οι οποίοι απαιτούνταιγια τη συγκρότηση αυξημένης κοινο-βουλευτικής πλειοψηφίας που θα επι-τρέψει τις απαραίτητες συνταγματικέςαλλαγές. Η θύελλα που έχει προκαλέσεισε Σκόπια και Αθήνα η πολύ χαμηλήσυμμετοχή στο δημοψήφισμα δεν έχεικοπάσει, ενώ και στη Δύση οι βασικοίπρωταγωνιστές παραμένουν «μουδια-σμένοι», παρότι ζητούν επικύρωσητης συμφωνίας των Πρεσπών με βάσητο συντριπτικό αποτέλεσμα υπέρ του

«ναι». Στον αντίποδα βρίσκεται η Ρω-σία, από την οποία αφήνεται να εν-νοηθεί ότι θα μπορούσε να τεθεί ακόμακαι βέτο εάν η συμφωνία των Πρεσπώνφθάσει ώς το Συμβούλιο Ασφαλείαςτου ΟΗΕ. Στην Αθήνα το δημοψήφισμαέχει δημιουργήσει νέες συνθήκες στοεσωτερικό της κυβέρνησης ΣΥΡΙΖΑ-Α-ΝΕΛ, με τον Π. Καμμένο να θριαμβολογείκαι να επιτίθεται στον υπουργό Εξωτε-ρικών Ν. Κοτζιά, ο οποίος με τη σειράτου εκτιμά ότι η συμφωνία των Πρεσπώνπαραμένει ζωντανή, καθώς το δημοψή-φισμα δεν συνιστά δεσμευτικό όρο γιατην κύρωσή της. Στο Μαξίμου το κλίμαπου επικρατεί είναι ανάλογο, καθώς οΑλ. Τσίπρας θεωρεί ότι ο κ. Ζάεφ μπορείνα ξεπεράσει τον σκόπελο που έχει δη-μιουργηθεί. Ορισμένοι, μάλιστα, εκτιμούνότι το μοντέλο χειρισμού του 2015 (εν

ολίγοις του ελληνικού δημοψηφίσματος),μπορεί να χρησιμοποιηθεί και σε αυτήτην περίσταση, καθώς έχει ορισμένακοινά χαρακτηριστικά.

Ανεξαρτήτως του τι θα πράξει τελικάο κ. Ζάεφ, είναι απολύτως σαφές ότι αναποτύχει να βρει εντός των επόμενωνημερών 11 βουλευτές, είναι υποχρεω-μένος να οδηγήσει την ΠΓΔΜ σε εκλο-γές. Στο επιτελείο του πρωθυπουργού

της ΠΓΔΜ θα προτιμούσαν να αποφύ-γουν αυτό το σενάριο. Αλλωστε, θυ-μούνται ακόμα ότι η ανάδειξη του κ.Ζάεφ στην εξουσία επετεύχθη κυρίωςως αντίδραση στην διεφθαρμένη κυ-βέρνηση του Ν. Γκρούεφσκι. Εκτοτε,οι πολιτικές ισορροπίες και τα πραγ-ματικά δεδομένα έχουν τροποποιηθείσε σημαντικό βαθμό. Μια εκλογική α-ναμέτρηση θα μπορούσε να αποτελέσειτην «ταφόπλακα» για τη συμφωνία τωνΠρεσπών. Κάτι που φαίνεται ότι αντι-λαμβάνονται πλήρως όσοι τη στηρί-ζουν. Ο γ.γ. του ΝΑΤΟ Γ. Στόλτενμπεργκεπανέλαβε, χθες, ότι «ο μόνος δρόμοςγια να ενταχθεί η ΠΓΔΜ στο ΝΑΤΟείναι να εφαρμοστεί πλήρως η συμ-φωνία της ονομασίας», αναγνωρίζονταςότι η συμμετοχή δεν ήταν στο ύψοςτων προσδοκιών του. Ανάλογα μηνύ-

ματα κατέφθασαν χθες και από το Βε-ρολίνο. Ο εκπρόσωπος της καγκελαρίαςΣτέφεν Ζάιμπερτ υπογράμμισε ότι ηπλειοψηφία υπέρ της συμφωνίας όσωνσυμμετείχαν στο δημοψήφισμα ήτανξεκάθαρη. Ο κ. Ζάιμπερτ χρησιμοποί-ησε το δημογραφικό επιχείρημα, λέ-γοντας ότι στους εκλογικούς καταλό-γους της ΠΓΔΜ περιλαμβάνονται400.000 άνθρωποι οι οποίοι δεν ζουνπια στη χώρα. «Θα είναι κατά τη δικήμας πεποίθηση τώρα σημαντικό νασυνεχίσουμε να στηρίζουμε την εφαρ-μογή αυτής της συμφωνίας και να ε-πιδιώξουμε την αλλαγή συντάγματοςπου προβλέπεται σε αυτή τη συμφω-νία», επισήμανε. Διαφορετική άποψηέχει η Μόσχα, την οποία ενδεχομένωςεπισκεφθεί ο κ. Τσίπρας πριν από τοτέλος του χρόνου. Σε ανακοίνωση του

ρωσικού ΥΠΕΞ τονίζεται, μεταξύ άλλων,ότι «ως μόνιμο μέλος του ΣυμβουλίουΑσφαλείας του ΟΗΕ η Ρωσία παρακο-λουθεί στενά τις εξελίξεις επί του θέ-ματος. Σημειώνουμε το γεγονός ότι,σύμφωνα με την παράγραφο 3 του Ψη-φίσματος 845 του Συμβουλίου Ασφα-λείας, τα αποτελέσματα των συνομιλιώνμεταξύ Σκοπίων και Αθηνών θα εξε-ταστούν στο Συμβούλιο Ασφαλείαςτου ΟΗΕ». Το ρωσικό ΥΠΕΞ τονίζει ότιη συμμετοχή κάτω του 50% καθιστάτο δημοψήφισμα μη έγκυρο. Η συμ-φωνία των Πρεσπών, αναφέρεται στηνίδια ανακοίνωση, «είναι ασύμβατη μετο διεθνές δίκαιο και το σύνταγμα τηςΜακεδονίας, όπως επανειλημμένωςτονίστηκε από τον Μακεδόνα πρόεδροΓκ. Ιβάνοφ, ακόμη και από του βήματοςτης Γ.Σ. του ΟΗΕ».

Του ΣΤΑΥΡΟΥ ΠΑΠΑΝΤΩΝΙΟΥ

Παράταση του χρόνου που θα έρθειστη Βουλή η συμφωνία των Πρεσπώνκαι μαζί του βίου της συγκυβέρνησηςπροβλέπει ο Πάνος Καμμένος. Αυτόήταν εκ των κομβικών σημείων πουανέφερε με το πέρας της χθεσινής συ-νεδρίασης της Κ.Ο. του κόμματός του,η οποία έγινε στη «σκιά» όχι μόνο τουδημοψηφίσματος αλλά και της κόντραςτου με τον Νίκο Κοτζιά. Δηλώνοντας,όπως έκανε από την πρώτη στιγμή μέ-σω Twitter, «δικαιωμένος» για τη στάσητου να μην ανατρέψει την κυβέρνησηπέρυσι τον Ιούνιο, «όπως ήθελε ο Μη-τσοτάκης», εστίασε στο «νέο» χρονο-

διάγραμμα που διαμορφώνεται μετάτο αποτέλεσμα στα Σκόπια. «Ξεκινάειμια νέα, μια καινούργια εποχή, όπουπιστεύω ότι μεταθέτει ακόμα και τησυμφωνία που κάναμε με τον ΑλέξηΤσίπρα για τον Μάρτιο (σ.σ. μετά τησυνάντηση τους στο Μαξίμου) γιαπολύ αργότερα», σημείωσε, πετώνταςτο «μπαλάκι» στην άλλη πλευρά «μέχρινα αποφασίσει». Σύμφωνα με την ο-πτική του κ. Καμμένου, με τα νέα δε-δομένα, οι εκλογές πάνε για μετά τονΜάιο και «πιθανώς στο τέλος της τε-τραετίας». Στα αξιοσημείωτα, η εκτί-μησή του, σύμφωνα με πληροφορίες,εντός της συνεδρίασης, πως η κωλυ-σιεργία της συμφωνίας στα Σκόπια

ίσως να φέρει τη συμφωνία των Πρε-σπών στην ελληνική αντιπροσωπείαμετά τις εκλογές. Οσον αφορά το μέ-τωπο που έχει ανοίξει τα τελευταία24ωρα με τον κ. Κοτζιά, ο Πάνος Καμ-μένος επέλεξε να ρίξει τους τόνους μετο λακωνικό «εγώ μιλάω απευθείας μετον πρωθυπουργό», κλείνοντας, προ-σώρας τουλάχιστον, την ενδοκυβερ-νητική τριβή.

Χαμηλοί τόνοιΤο θέμα του χρόνου των εκλογών

και η πιθανή μετακύλιση της συμφωνίαςτων Πρεσπών, κυριάρχησαν και στησυνεδρίαση της Κ.Ο. που είχε προη-γηθεί. Το γεγονός πως οι τελευταίες ε-

ξελίξεις στη γείτονα ρευστοποιούν τοσκηνικό, δίνοντας πιθανότατα το δι-καίωμα στους ΑΝΕΛ «να αγοράσουνχρόνο», ήταν προφανώς από τις βασικέςαιτίες που η συνεδρίαση κύλησε, σύμ-φωνα με πληροφορίες, σε πολύ ήπιουςτόνους. Στο πλαίσιο αυτό «θέμα Πα-παχριστόπουλου», ο οποίος έχει δια-φοροποιηθεί ανοικτά με την κεντρική

γραμμή για τη συμφωνία των Πρεσπώνδεν τέθηκε.

Ο ίδιος ο κ. Καμμένος μάλιστα απέ-δωσε τη σχετική παραφιλολογία σταμίντια, λέγοντας πως τέτοιο θέμα δενυφίσταται επί της ουσίας και έχει δια-ψευστεί από την πρώτη στιγμή. Οιτόνοι κατά τη διάρκεια της συνεδρίασηςανέβηκαν μόνο σε ένα σημείο, όπουοι κ. Παπαχριστόπουλος και Κατσίκηςήρθαν σε λεκτική αντιπαράθεση, λόγωπαλαιότερης δήλωσης του κ. Κατσίκηπερί ανταλλαγής των οκτώ Τούρκωναξιωματικών. Κατά τα λοιπά, απρόοπταδεν σημειώθηκαν. Παράλληλα, οι α-ναφορές του κ. Καμμένου –πολλάκις,όπως λένε αυτήκοοι μάρτυρες– περί

«κοινωνικού Κέντρου» και «κοινωνικήςΔεξιάς» μαρτυρούν το εκλογικό κοινόπου στοχεύουν πλέον οι ΑΝΕΛ προςτην τελική ευθεία για τις κάλπες. Επι-πλέον, ο πρόεδρος των ΑΝΕΛ προα-νήγγειλε και Εθνικό Συμβούλιο για τις21 του μηνός, όπου μεταξύ άλλων θααναδειχθεί και ο νέος γραμματέας μετάτην παραίτηση Δρόσου. Οι ίδιες πηγέςαναφέρουν πως ο κ. Καμμένος, επιχει-ρώντας να διασκεδάσει τις εντυπώσειςπερί κατάρρευσης του κυβερνητικούμετώπου, μίλησε με κολακευτικά λόγιαγια τον πρωθυπουργό, διαβεβαιώνονταςτους βουλευτές του πως «είναι σε α-νοικτή γραμμή» για τη «συνέχιση τουκυβερνητικού έργου».

Της ΑΡΙΣΤΟΤΕΛΙΑΣ ΠΕΛΩΝΗ

Σφοδρή επίθεση στην κυβέρνηση γιατους συνολικούς χειρισμούς της στοΣκοπιανό εξαπέλυσε η Ν.Δ. με αφορμήτα πρακτικά των συσκέψεων των πο-λιτικών αρχηγών των Σκοπίων που δη-μοσίευσε η «Κ», την ώρα που ο Κυρ.Μητσοτάκης, από τη Σάμο, έκανε λόγογια «φαιδρό θέαμα» μιας κυβέρνησης,όπου «ο ένας υπουργός ισχυρίζεται ότιη συμφωνία την οποία υπέγραψε είναικαλή, παρέα με τον πρωθυπουργό, ενώο άλλος υπουργός πανηγυρίζει γιατί τοδημοψήφισμα στα Σκόπια δεν είχε τησυμμετοχή που ενδεχομένως κάποιοιάλλοι περίμεναν», και ζήτησε εκλογέςγια να αποφασίσει ο λαός για τη συμ-φωνία των Πρεσπών.

Η Ν.Δ. κατηγόρησε την κυβέρνησηως «βολική» έναντι των Σκοπιανών, ε-παναλαμβάνοντας την κριτική για «α-πόλυτη συνενοχή» του Π. Καμμένουστη συμφωνία των Πρεσπών και υπο-γραμμίζοντας ότι τα πρακτικά επιβε-βαιώνουν τον «ερασιτεχνικό» και «τυ-χοδιωκτικό» τρόπο με τον οποίο αντι-μετώπισαν εξαρχής το ζήτημα οι Αλ.Τσίπρας και Ν. Κοτζιάς. Ιδιαίτερη μνείακάνει η Ν.Δ. στην πρόταση για τη «Μα-κεδονία του Ιλιντεν», σημειώνονταςότι, όπως προκύπτει από τα πρακτικά,επιβεβαιώνεται «πέραν πάσης αμφιβο-λίας» ότι η κυβέρνηση στο α΄ στάδιοτης «μυστικής» διαπραγμάτευσης συμ-φώνησε στο «απαράδεκτο», όπως τοχαρακτηρίζει, όνομα. Κατηγορεί τηνκυβέρνηση ότι υπαναχώρησε από τη«Μακεδονία του Ιλιντεν μόνο μετά τιςκαταγγελίες της αντιπολίτευσης ότι τοεν λόγω όνομα αποτελούσε την επιτομή

του αλυτρωτισμού της γειτονικής χώ-ρας». Στην Πειραιώς, επιμένουν πως ταπρακτικά, όπου καθίσταται σαφές ότιοι Σκοπιανοί θεώρησαν παράθυρο ευ-καιρίας για την επίλυση την κυβέρνησηΤσίπρα, αντί μιας κυβέρνησης Μητσο-τάκη, δικαιώνουν τη στάση που είχε ε-ξαρχής λάβει η Ν.Δ. και αυτή ήταν ότιοι Σκοπιανοί ήταν επισπεύδοντες μιαςλύσης σε μια συγκυρία όχι ευνοϊκή γιατην ελληνική πλευρά, εξ ου και η Αθήναδεν έπρεπε να ανταποκριθεί στη σπουδήτων Σκοπιανών. «Επιβεβαιώνεται ότι ηθέση της Ν.Δ. ήταν από την πρώτη στιγ-μή ξεκάθαρη, καθώς είχε γίνει απολύτωςαντιληπτό, όχι μόνο στη διεθνή κοινό-τητα, αλλά και στην ηγεσία της ΠΓΔΜ,ότι η αξιωματική αντιπολίτευση δεν ε-πρόκειτο να συναινέσει σε μια συμφωνίαόπως αυτή των Πρεσπών, είτε σήμεραείτε, πόσο μάλλον, ως επόμενη κυβέρ-νηση», σημειώνει στη σχετική ανακοί-νωση η Ν.Δ., υπογραμμίζοντας δε ότιείναι τραγική ειρωνεία το ότι η εν λόγωεπιβεβαίωση «συμπίπτει με τη νέα θρα-σύτατη επίθεση της κυβέρνησης Τσίπρα- Καμμένου στη Ν.Δ.». Και επισημαίνειότι σύσσωμη η πολιτική ηγεσία τωνΣκοπίων «διαπιστώνει ότι η χώρα τουςδεν θα βρει πιο βολική ελληνική κυβέρ-νηση απ’ αυτήν του κ. Τσίπρα». Πηγέςτης Πειραιώς επεσήμαιναν ακόμη ότιο πρωθυπουργός «δεν φρόντισε καν νασυμπεριλάβει ως πρόβλεψη στη συμ-φωνία που υπέγραψε ότι θα παγώσει ηένταξη των Σκοπίων στο ΝΑΤΟ αν ε-πανέλθει στην αρχική εκδοχή το σύ-νταγμά τους».

Τέλος, η Ν.Δ. κάνει λόγο για «ξεκάθαρηκαι απόλυτη συνενοχή» του κ. Καμμένου,που «τους έδωσε το στιλό για να υπο-γράψουν τη συμφωνία των Πρεσπών,παριστάνοντας τον διαφωνούντα καιενώ μέχρι σήμερα στηρίζει απόλυτατην κυβέρνηση». Απαντώντας στην κρι-τική της Ν.Δ., το Μαξίμου την κατηγό-ρησε ότι συμπορεύεται με «τους εθνι-κιστικούς κύκλους στη γείτονα» και ότιπηγαίνει «χέρι χέρι με όσους όλα αυτάτα χρόνια ονειρεύονται Μεγαλέξανδρουςκαι αλυτρωτισμούς».

Ο Π. Καμμένος βλέπει τώρα συγκυβέρνηση με Τσίπρα σε βάθος χρόνου<<<<<<

«Εγώ μιλάω απευθείας μετον πρωθυπουργό», είπε,ερωτηθείς για τον ΝίκοΚοτζιά.

Εντονοι κραδασμοί σε Σκόπια και ΑθήναΚρίσιμο το επόμενο δεκαήμερο στην ΠΓΔΜ – Βερολίνο και ΝΑΤΟ προτρέπουν σε ολοκλήρωση της συμφωνίας

«Τυχοδιωκτισμόςστο ονοματολογικόαπό την κυβέρνηση»

<<<<<<

Η Ρωσία απειλεί εμμέσωςμε βέτο εάν η συμφωνίατων Πρεσπών φθάσει έωςτο Συμβούλιο Ασφαλείαςτου ΟΗΕ.

Οι κ. Τσίπρας και Ζάεφ κατά την τελετή υπογραφής της συμφωνίας Ελλάδος - ΠΓΔΜ για το ονοματολογικό, στις Πρέσπες, τον περασμένο Ιούνιο.

ΑΠΕ

<<<<<<

Eπίθεση από τη Ν.Δ. με α-φορμή τα απόρρητα πρα-κτικά των συμβουλίων αρ-χηγών της ΠΓΔΜ, που έφε-ρε στη δημοσιότητα η «Κ».

Πολιτική αντιπαράθεση προκάλεσετο δημοσίευμα της FAZ, σύμφωνα μετο οποίο η Μαρία Σπυράκη συνάντησεως απεσταλμένη του Κυρ. Μητσοτάκητον Ζόραν Ζάεφ δύο φορές το 2017και το 2018 και το οποίο η εκπρόσωποςτης Ν.Δ. διέψευσε τονίζοντας ότι ησυνάντηση (σ.σ. ήταν μία) ήταν δη-μόσια και όχι «μυστική», και ότι ηίδια ενημέρωσε τον κ. Ζάεφ ότι η Ν.Δ.θα ψηφίσει εναντίον της συμφωνίας.

Το Μέγαρο Μαξίμου κατηγόρησετον Κυρ. Μητσοτάκη για τη στάσητου στο Σκοπιανό, υποστηρίζονταςσε ανακοίνωσή του ότι «αναδεικνύ-ουν σε όλο το μέγεθός τους την υ-ποκρισία, τη δειλία και την εθνικήανευθυνότητα του επικεφαλής τηςαξιωματικής αντιπολίτευσης». Σύμ-φωνα με την ίδια ανακοίνωση τουγραφείου Τύπου του πρωθυπουργού,

«η εκπρόσωπος Τύπου της Ν.Δ. εξη-γούσε στον κ. Ζάεφ, ότι η αντίθεσητης Ν.Δ. στη συμφωνία ήταν προ-σχηματική». Απαντήσεις από τη Ν.Δ.αξίωσε και το ΚΙΝΑΛ, ζητώντας απότην Πειραιώς να τοποθετηθεί για τοαν ισχύει ότι η κ. Σπυράκη, όπως ση-μειώνεται, «ενημέρωσε τον κ. Ζάεφότι η Ν.Δ. είναι έτοιμη να υποστηρίξειμια λύση (για το Σκοπιανό), μόνο

όμως αν συνταχθεί ο κ. Καμμένοςμε αυτήν».

Με μια σκληρή ανακοίνωση η Ν.Δ.απάντησε στο Μέγαρο Μαξίμου υ-πογραμμίζοντας ότι λέει τα ίδια εντόςκαι εκτός συνόρων για το Σκοπιανό,«σε αντίθεση με τους κ. Τσίπρα καιΚαμμένο». «Απαντώντας στην αθλιό-τητα και τη δειλία του κ. Τσίπρα, ηΝέα Δημοκρατία στέλνει στο Μαξίμουτο βίντεο της ομιλίας της εκπροσώπουτου κόμματος, ευρωβουλευτού Μα-ρίας Σπυράκη, από το βήμα της Βου-λής των Σκοπίων, στο πλαίσιο τηςδιακοινοβουλευτικής επιτροπής Ε.Ε.- ΠΓΔΜ», αναφέρει χαρακτηριστικάστην ανακοίνωσή της η Ν.Δ. «Δυ-στυχώς για το Μαξίμου, η Νέα Δη-μοκρατία λέει ακριβώς τα ίδια πράγ-ματα, με το ίδιο λεξιλόγιο, σε όλουςτους συνομιλητές της στο εσωτερικό

και το εξωτερικό, σε αντίθεση μετους κ. Τσίπρα και Καμμένο που πα-ριστάνουν στα λόγια ότι διαφωνούν,αλλά υπέγραψαν και υλοποιούν μαζίτην εθνικά επιζήμια συμφωνία γιατην πατρίδα μας», καταλήγει η ανα-κοίνωση. Αναφερόμενη στη συνά-ντηση με τον κ. Ζάεφ, η κ. Σπυράκητόνισε (ρ/σ ΣΚΑΪ) ότι ο κ. Ζάεφ βρι-σκόταν στις Βρυξέλλες για τη σύνοδοτων Ευρωπαίων Σοσιαλιστών και ότιη τοποθέτησή της ήταν ξεκάθαρη:«Με ρώτησε “τι θα κάνετε” και τουείπα ότι θα ψηφίσουμε εναντίον τουσυμβιβασμού. Μέχρι εκείνη την πε-ρίοδο δεν είχαμε επίσημη ενημέρωση.Του εξήγησα ότι οι πληροφορίες πουαναφέρουν ότι υπάρχει μακεδονικήεθνικότητα και συζήτηση για μακε-δονική γλώσσα μας βρίσκουν απο-λύτως αντίθετους».

<<<<<<

Το Μαξίμου επιχείρησε ναεκμεταλλευθεί επικοινω-νιακά μια δημόσια συνά-ντηση της εκπροσώπουΤύπου της Ν.Δ. με τονπρωθυπουργό της ΠΓΔΜ.

Σύγκρουση για το τετ α τετ με Ζάεφ

Του Κ. Π. ΠΑΠΑΔΙΟΧΟΥ

Στροφή στο ζήτημα της μη περικοπήςτων συντάξεων, με αποτέλεσμα να προ-σεγγίζει την ελληνική θέση για ακύρωσητου μέτρου, εμφανίζεται κατά πληρο-φορίες να πραγματοποιεί το Βερολίνο,αλλά υπό σαφείς όρους και προϋποθέ-σεις. Ειδικότερα, και ενώ ο χρόνος με-τράει αντίστροφα για το Eurogroup τουΔεκεμβρίου, που συνιστά και το απώτατοόριο για τη λήψη των όποιων αποφάσεωνσε επίπεδο εταίρων, η Γερμανίδα κα-γκελάριος Αγκελα Μέρκελ φέρεται πλέοννα προσεγγίζει θετικά το ελληνικό αίτημα

για τις συντάξεις, θέτει, όμως, δύο σαφείςπροϋποθέσεις.

Πρώτον, η Αθήνα να τεκμηριώσει μεαπόλυτο και αδιαμφισβήτητο τρόπο ότιδεν τίθεται σε κίνδυνο ο στόχος για πρω-τογενές πλεόνασμα της τάξης του 3,5%του ΑΕΠ το 2019. Οπως χαρακτηριστικάαναφέρεται, «τα νούμερα που θα πα-ρουσιαστούν πρέπει να είναι ιερά καιαμετάβλητα, όπως οι εντολές που έλαβεο Μωυσής». Ο λόγος είναι προφανής: Ηκ. Μέρκελ δεν επιθυμεί σε καμία περί-πτωση στην πορεία του επόμενου έτουςνα αποδειχθεί ότι η Ελλάδα αδυνατείνα επιτύχει τα συμφωνηθέντα πλεονά-

σματα, λίγους μόλις μήνες μετά την ο-λοκλήρωση του τελευταίου προγράμ-ματος, καθώς θα προκληθούν διεθνείςαναταράξεις, ενώ θα υπονομευθεί καίριαη επιδίωξη για επιστροφή της χώραςστις αγορές.

Ο δεύτερος όρος που θέτει η κ. Μέρκελείναι η μη περικοπή των συντάξεων ναενταχθεί σε ένα συνολικότερο αφήγημα.Με άλλους λόγους, επιθυμεί να καταστείαπολύτως σαφές πως η αναίρεση τουμέτρου σε καμία περίπτωση δεν σημα-τοδοτεί ή δεν πρόκειται να αποτελέσειαφετηρία για «ξήλωμα» άλλων μεταρ-ρυθμίσεων που υιοθετήθηκαν τα τε-

λευταία χρόνια. Για τις σκέψεις του Βε-ρολίνου, κατά πληροφορίες, έχει ενη-μερωθεί και ο πρόεδρος της Ν.Δ. Κυρ.Μητσοτάκης. Εξάλλου η μη περικοπήτων συντάξεων θα εμφανιστεί ως απο-τέλεσμα των συνολικών επιδόσεων τηςελληνικής οικονομίας και όχι της πο-λιτικής της παρούσας κυβέρνησης,αλλά και ως ανταπόκριση σε ένα ζη-τούμενο που δεν θέτει μόνο το ΜέγαροΜαξίμου, αλλά και η Ν.Δ. και τα λοιπάκόμματα της αντιπολίτευσης. Σημειώ-νεται πως μέχρι πριν από δύο εβδομάδεςτο κλίμα στα βασικά ευρωπαϊκά κέντρααποφάσεων ήταν ιδιαίτερα αρνητικό

σε σχέση με την ακύρωση των ψηφι-σμένων περικοπών των συντάξεων. Α-κόμη και η Κομισιόν, που παραδοσιακάπροσεγγίζει ευνοϊκότερα τις ελληνικέςθέσεις, ήταν πολύ προσεκτική, γιατίδεν ήθελε να εμφανισθεί ως η μόνη «υ-ποχωρητική» έναντι του ελληνικού αι-τήματος. Ομως, όπως προαναφέρθηκε,ήδη σημειώνεται μια ουσιαστική στρο-φή, που μάλιστα, εν πολλοίς δεν σχε-τίζεται ευθέως με την Ελλάδα. Σε όλητην Ευρωζώνη και πρωτίστως στο Βε-ρολίνο υπάρχει μεγάλη ανησυχία γιατις εξελίξεις περί την Ιταλία. Ετσι,ουδείς επιθυμεί μια παράλληλη κρίση

με επίκεντρο την Ελλάδα, που θα α-νέκυπτε εάν η ακύρωση της περικοπήςτων συντάξεων προβαλλόταν ως μο-νομερές μέτρο της ελληνικής κυβέρ-νησης. Επίσης, η προσέγγιση της κ.Μέρκελ σχετίζεται και με τις εσωτερικέςισορροπίες στη Γερμανία. Η Γερμανίδακαγκελάριος γνωρίζει πως η μη περι-κοπή των συντάξεων θα προκαλέσειαντιδράσεις, αλλά μόνο από τους Βαυ-αρούς Χριστιανοκοινωνιστές. Ομως,εκτιμά πως χρειάζεται περισσότεροτους Σοσιαλιστές και τους Πράσινους,προκειμένου να παραμείνει στην ε-ξουσία.

Κοντά στο «ναι» η Αγκελα Μέρκελ για μη περικοπή των συντάξεων

14-OIK_ΕΛΛΑΔΑ_KATHI 02/10/18 23:34 Page 14

Τετάρτη 3 Οκτωβρίου 2018 Ο Ι ΚΟ Ν Ο Μ Ι Κ Η l 15Ε Λ Λ Α Δ Α

Τζίρος 102 δισ. «χάθηκε» σε 10 χρόνιαΟ κύκλος εργασιών επιχειρήσεων και επαγγελματιών μειώθηκε στα 225,8 δισ. από 328,5 δισ. το 2008

Οι αμοιβέςΤο «κόστος προσωπικού», δηλα-δή τα χρήματα που πληρώνουνοι εργοδότες στην Ελλάδα για τιςαμοιβές των εργαζομένων –συ-μπεριλαμβανομένου και του μημισθολογικού κόστους, δηλαδήτων εισφορών– ανέρχεται σε28,962 δισ. Ετσι, το μέσο κόστοςανά εργαζόμενο περιορίζεται σε12.240 ευρώ μεικτά ετησίως. Τακαθαρά περιορίζονται σε λιγότε-ρα από 800 ευρώ μηνιαίως.

Η προστιθέμενη αξία

Η κατάρρευση των εσόδων τωνεπιχειρήσεων τα χρόνια της ύφε-σης συνοδεύτηκε και από μεγά-λη μείωση της προστιθέμενης α-ξίας, η οποία ουσιαστικά επηρε-άζει άμεσα και την κερδοφορία.Από τα 77,4 δισ. το 2008, η προ-στιθέμενη αξία υποχώρησε το2016 στα 45 δισ., που είναι και τοχαμηλότερο ποσό για όλη τηνπερίοδο, με την πτώση να συνε-χίζεται και την τελευταία διετία.

Η βιομηχανία

Ο κλάδος με τις περισσότερεςμεγάλες επιχειρήσεις στηνΕλλάδα (τουλάχιστον με κριτή-ριο τον αριθμό των εργαζομέ-νων) είναι η μεταποίηση με113 εταιρείες. Ακολουθούν τοεμπόριο με 85 και ο τομέαςτων μεταφορών με 56. Στονκλάδο της εστίασης υπάρχουνμόλις 47 εταιρείες, με περισ-σότερα από 250 άτομα προσωπικό.

Ο μεγαλύτερος «εργοδότης» της Ελλάδας είναι το εμπόριο

Του ΘΑΝΟΥ ΤΣΙΡΟΥ

Μέσο έσοδο ενός συνοικιακού σουβλα-τζίδικου ή ενός mini market της γει-τονιάς εμφανίζει η μέση ελληνική επι-χείρηση στην Ελλάδα. Το πρόβληματου μικρού μεγέθους της μέσης ελλη-νικής επιχείρησης προϋπήρχε της οι-κονομικής κρίσης και ήταν γνωστό. Υ-στερα από την 8ετία των μνημονίωνόμως, η κατάσταση έγινε ακόμη χει-ρότερη και αποτυπώνεται με απόλυτησαφήνεια στις στατιστικές. Σύμφωναμε τα επίσημα στοιχεία της Eurostat,από το 2008 έως σήμερα, ο συνολικόςκύκλος εργασιών των επαγγελματιώνστην Ελλάδα –περιλαμβάνονται όλοιόσοι ασκούν επιχειρηματική δραστη-ριότητα, από συνοικιακά καταστήματαμέχρι πολυεθνικές– μειώθηκε κατά102,5 δισ. ευρώ με αποτέλεσμα να πε-ριορίζεται πλέον στα 225,8 δισ. ευρώαπό 328,5 δισ. ευρώ που ήταν πριν από10 χρόνια.

Το ότι μπήκαν εκατοντάδες χιλιάδες

λουκέτα δεν επιβεβαιώνεται. Ο αριθμόςτων επιχειρούντων μειώθηκε στο διά-στημα από το 2008 μέχρι το 2013 απότις 833.000 στις 698.000, αλλά έκτοτεάρχισε και πάλι η ανοδική πορεία μεαποτέλεσμα ο σημερινός αριθμός ναανέρχεται και πάλι στις 793.946 με τημείωση σε σύγκριση με το 2008 να πε-ριορίζεται σε περίπου 40.000 επιχει-ρηματικές μονάδες. Οσον αφορά στομέσο έσοδο ανά επιχείρηση, αυτό α-νέρχεται πλέον σε 284.523 ευρώ (από394.206 ευρώ που ήταν πριν από τηνκρίση), ποσό που είναι και το μικρότερομεταξύ όλων των χωρών της Ευρωπαϊ-κής Ενωσης. Τα στοιχεία που επεξερ-γάστηκε η «Κ» είναι αποκαλυπτικά: Το2008, η Ελλάδα ξεπερνούσε σε μέσο έ-σοδο ανά επιχειρηματική μονάδα καιτη Βουλγαρία και την Πορτογαλία. Μετάτη 10ετία των μνημονίων, είμαστε μεδιαφορά οι τελευταίοι στην κατάταξη.

O κατακερματισμός της επιχειρημα-τικής δραστηριότητας που καταγράφεταιστην Ελλάδα είναι πρωτοφανής για τα

ευρωπαϊκά δεδομένα. Εχουμε –σε από-λυτο αριθμό– πολύ μεγαλύτερο αριθμόεπιχειρηματικών μονάδων, που απα-σχολούν έως 9 άτομα προσωπικό, απόπολύ μεγαλύτερες οικονομίες.

Ο ελληνικός κατάλογος περιλαμβάνειπάνω από 760.000 επιχειρήσεις που α-πασχολούν έως και 9 άτομα προσωπικό.Μάλιστα, το όριο «0 έως 9 άτομα» έχειτεθεί από τη Eurostat προκειμένου ναείναι εύκολη η σύγκριση μεταξύ τωνχωρών-μελών. Στην πραγματικότητα,ο μέσος αριθμός απασχόλησης στις ελ-ληνικές μικρομεσαίες επιχειρήσεις είναιο αριθμός 2-3: Δηλαδή, ο επιχειρηματίαςκαι άλλος ένας ή δύο, που συνήθως

είναι και συγγενικά πρόσωπα. Η Σουηδίαέχει 649.000 μικρομεσαίες επιχειρήσειςμε έως και 9 άτομα προσωπικό. Καιείναι μια χώρα οι επιχειρήσεις τηςοποίας τζιράρουν κάθε χρόνο περίπου828 δισ. ευρώ, δηλαδή περίπου τέσσεριςφορές περισσότερα συγκριτικά με τονελληνικό τζίρο. Η Ελλάδα ξεπερνά σεαριθμό μικρομεσαίων επιχειρήσεωνκαι άλλες χώρες με μεγαλύτερες οικο-νομίες όπως είναι το Βέλγιο, η Νορβηγία,η Φινλανδία ή ακόμη και η Δανία.

Τι λείπει από την ελληνική οικονομία;Οι μεγάλες επιχειρήσεις –και ταυτό-χρονα μεγάλοι εργοδότες– οι οποίες(όπως προκύπτει και από τις επίσημεςστατιστικές του ΕΦΚΑ) προσφέρουνσήμερα σαφώς υψηλότερες μέσες α-ποδοχές σε σχέση με τους «μικρομε-σαίους». Οι εταιρείες με περισσότερααπό 250 άτομα προσωπικό δεν ξεπερ-νούν στην Ελλάδα τις 400, όταν η Πορ-τογαλία έχει τις διπλάσιες, η Βουλγαρία670 και η Αυστρία 1.080.

Ο κατακερματισμός της επιχειρη-

ματικής δραστηριότητας αποτελείαυτή τη στιγμή ένα από τα πιο σοβαράδιαρθρωτικά προβλήματα της χώρας.Δεδομένου ότι η συζήτηση για την «ε-πόμενη ημέρα» της ελληνικής οικο-νομίας αφορά το πώς θα χρηματοδο-τηθούν επενδύσεις (ώστε η ανάπτυξηνα μην τρέφεται στο μέλλον κυρίωςαπό την κατανάλωση) ή στο πώς θαδημιουργηθούν εκατοντάδες χιλιάδεςνέες θέσεις απασχόλησης με καλές α-μοιβές που θα συμβάλουν στην τόνωσητων φορολογικών εσόδων και των α-σφαλιστικών εισφορών, είναι ένα ε-ρώτημα προς απάντηση αν αυτό θαγίνει με «όχημα» τις εκατοντάδες χι-λιάδες επιχειρήσεις των 100.000-200.000 ευρώ ετησίως σε επίπεδο κύ-κλου εργασιών (οι οποίες μάλιστα στησυντριπτική τους πλειονότητα εμφα-νίζονται ζημιογόνες στα επίσημα στοι-χεία της εφορίας) ή αν θα πρέπει ναδημιουργηθεί ένα πλαίσιο προώθησηςτων συνεργειών ακόμη και σε τοπικόεπίπεδο.

Από το σύνολοτων 793.946 επιχειρήσεωνκαι επιχειρηματικών μονάδων που δρα-στηριοποιούνται στην Ελλάδα, η μίαστις τρεις δραστηριοποιείται στο χον-δρικό ή στο λιανικό εμπόριο, ενώ οι 15στις 100 είναι ξενοδοχειακές μονάδες,εστιατόρια και ταβέρνες. Τι ποσοστόμένει για τη μεταποίηση; Μόλις 7,8%.Οι μεταποιητικές επιχειρήσεις της χώραςείναι μόλις 61.862, ενώ απασχολούν όχιπερισσότερους από 311.369 εργαζομέ-νους σε σύνολο 2,366 εκατομμυρίωνπου εργάζονται στις εγχώριες επιχειρή-σεις. Ο μεγαλύτερος «εργοδότης» τηςχώρας είναι το χονδρικό και λιανικό ε-μπόριο καθώς απασχολεί 708.428 άτομα,δηλαδή περίπου το 30% του συνόλουτων εργαζομένων της χώρας. Ο δεύτεροςμεγαλύτερος, είναι ο χώρος της εστίασηςκαι των ξενοδοχείων. Στις 118.052 επι-χειρήσεις του κλάδου βρίσκουν επαγ-

γελματική στέγη 488.149 άτομα. Ακο-λουθεί ο κλάδος των επαγγελματικών,επιστημονικών και τεχνικών δραστη-ριοτήτων με 152.320 επιχειρήσεις και249.317 εργαζομένους.

Η πολυδιάσπαση της επιχειρηματικήςδραστηριότητας στην Ελλάδα προκύπτεικαι από τη χρήση του αριθμού των ερ-γαζομένων ως δείκτη. Με 793.946 «ερ-γοδότες» και 2.366.201 εργαζομένους,προκύπτει ότι ο μέσος αριθμός εργαζο-μένων ανά επιχειρηματική μονάδα είναιμόλις 2,98 άτομα. Αυτό συμβαίνει διότιως επιχειρηματική μονάδα «βαφτίζεται»στην Ελλάδα και η ατομική επιχείρησητου κάθε αυτοαπασχολουμένου. Ετσι,είναι χαρακτηριστικό ότι στον κλάδοτων κατασκευών ο δείκτης απασχόλησηςπέφτει κάτω από το 2 (δηλαδή ο μάστοραςκαι ένας βοηθός), ενώ το ίδιο συμβαίνειστον τομέα των επαγγελματικών, επι-

στημονικών και τεχνικών δραστηριο-τήτων όπου απασχολούνται 1,6 άτομαανά μονάδα (συνήθως ο δικηγόρος ή οαρχιτέκτονας ή ο υδραυλικός και ο ηλε-κτρολόγος μόνος του χωρίς καμία βοή-θεια). Η μεγαλύτερη αναλογία εργαζο-μένων ανά επιχείρηση εντοπίζεται στοντομέα της παροχής νερού και επεξεργα-σίας λυμάτων (και αυτό διότι κυριαρχούνμεγάλοι και κρατικοί εργοδότες όπωςείναι η ΕΥΔΑΠ, η ΕΥΑΘ κλπ.), όπως επίσηςκαι ο κλάδος ορυχείων και λατομείων με7,19 άτομα ανά επιχείρηση. Στο χονδρικόκαι στο λιανικό εμπόριο, ο δείκτης πέφτει

κάτω από το 3 (2,77 άτομα), ενώ στις υ-πηρεσίες καταλύματος και υπηρεσιώνεστίασης έχουμε 4,13 άτομα ανά επιχει-ρηματική μονάδα. Η πολυδιάσπαση είναιπροφανές ότι προϋπήρχε της οικονομικήςκρίσης και δεν προκλήθηκε από αυτήν.Εξηγείται με πολλούς τρόπους που α-φορούν από τη νοοτροπία του Ελληνα(να μην έχει αφεντικό πάνω από τοκεφάλι του, να κάνει κάτι δικό του κλπ.)μέχρι και τη φορολογική πολιτική. Ο κα-τακερματισμός έχει βοηθήσει πολλούςεπαγγελματίες να λειτουργούν κάτω απότο… ραντάρ της εφορίας. Είναι προφανέςότι το φορολογικό σύστημα ελέγχου δενέχει τον μηχανισμό για να ελέγξει πε-ρισσότερες από 760.000 εταιρείες πουμπορεί να εδρεύουν ακόμη και σε… δια-μερίσματα των εργοδοτών. Από τηνάλλη, η ίδια η φορολογική νομοθεσίαευνοεί το «σπάσιμο» του τζίρου και των

κερδών σε περισσότερους από ένανΑΦΜ. Δεν είναι τυχαίο ότι τα τελευταίαχρόνια παρατηρείται και πάλι αύξησηστον αριθμό των επαγγελματικών ΑΦΜ.Τα επίσημα στατιστικά στοιχεία τηςΕΛΣΤΑΤ αποκαλύπτουν και άλλο ένα«φαινόμενο»: από το σύνολο των2.366.201 ατόμων, μισθωτοί είναι οι1.660.373. Αποκαλύπτεται έτσι άλλημια «πρωτοτυπία» της ελληνικής αγοράςεργασίας: έχει τον μεγαλύτερο (αναλο-γικά) αριθμό αυτοαπασχολουμένωνστην Ευρώπη. Ακόμη όμως και στιςτάξεις των μισθωτών, καταλαμβάνει ο-λοένα και μεγαλύτερο μερίδιο η μερικήαπασχόληση. Ετσι, αν η ΕΛΣΤΑΤ κάνειαναγωγή των 1.660.373 θέσεων μισθωτήςεργασίας σε θέσεις πλήρους απασχό-λησης με 8ωρο, τότε ο τελικός αριθμόςπεριορίζεται ακόμη περισσότερο στα1,44 εκατ. άτομα.

<<<<<<

Στα επίπεδα ενός συνοι-κιακού σουβλατζίδικουανέρχεται το μέσο έσοδομιας μέσης ελληνικήςεπιχείρησης.

<<<<<<

Ο μέσος αριθμός εργαζομέ-νων ανά επιχείρησηείναι μόλις 2,98 άτομα.

Οι μεγάλες εταιρείες

Οι επιχειρήσεις που απασχο-λούν περισσότερα άτομα, έχουνκαι υψηλότερες μέσες αποδο-χές. Αυτό προκύπτει τόσο απότα στοιχεία της ΕΛΣΤΑΤ όσο καιαπό τα στοιχεία του ΕΦΚΑ. Αυ-τός είναι και ο λόγος για τον ο-ποίο οι μέσες αποδοχές στηνΕλλάδα διατηρούνται σε χαμηλόεπίπεδο: ο μικρός αριθμός τωνμεγάλων εργοδοτών.

Η πολυδιάσπαση της επιχειρηματικό-τητας στην Ελλάδα επηρεάζει άμεσακαι τα δημοσιονομικά μεγέθη της χώ-ρας. Πάνω από το 80% των επιχειρη-ματικών μονάδων είτε εμφανίζουν ζη-μίες είτε δηλώνουν στην εφορία κέρδηπου δεν ξεπερνούν τις 10.000-15.000ευρώ σε ετήσια βάση. Αυτό σημαίνειότι δεν αποδίδουν φόρο εισοδήματος(ή πληρώνουν ελάχιστα). Από την άλλη,

επίσης το 80% των επιχειρηματικώνμονάδων εμφανίζεται να απασχολείλιγότερα από 2 άτομα προσωπικό.Αυτό σημαίνει ότι εισφέρουν στο α-σφαλιστικό σύστημα τις εισφορές τουεργοδότη και σε κάποιες περιπτώσειςκαι τις εισφορές ενός εργαζομένου.Μάλιστα, μετά την ενεργοποίηση τουνόμου Κατρούγκαλου που συνέδεσετις εισφορές με τα κέρδη, η μεγάλη

πλειονότητα πληρώνει μόνο το ελά-χιστο ποσό των 168 ευρώ τον μήνα,ενώ σε περισσότερες από 500.000 πε-ριπτώσεις, ο απασχολούμενος εργά-ζεται μερικώς με αποτέλεσμα να μηνπληρώνει καθόλου φόρο και να τουαντιστοιχούν ασφαλιστικές εισφορέςτης τάξεως των 160 ευρώ τον μήνα.Το 2008, πριν ακόμη γίνει αντιληπτήη περιπέτεια στην οποία θα έμπαινε

η Ελλάδα, στη χώρα δραστηριοποιού-νταν 833.000 επιχειρήσεις. Το 2013, οαριθμός περιορίστηκε κάτω από τις700.000 με τους δρόμους να γεμίζουναπό κατεβασμένα ρολά. Από τότε μέχρισήμερα, ο αριθμός των ιδρύσεων έχειξεπεράσει κατά τουλάχιστον 90.000τον αριθμό των «λουκέτων» και ο α-ριθμός των ενεργών ΑΦΜ έχει προ-σεγγίσει και πάλι τις 800.000 σύμφωνα

με τα στοιχεία της ΕΛΣΤΑΤ για το 2016.Αυτό οφείλεται και στην κλιμακωτήφορολόγηση των κερδών τουλάχιστονγια τις ατομικές επιχειρήσεις. Είναιπροτιμότερο ο ίδιος τζίρος να μοιρά-ζεται σε δύο ΑΦΜ (π.χ. στον ΑΦΜ τωνδύο συζύγων), καθώς με αυτόν τοντρόπο επιτυγχάνεται μείωση του φο-ρολογικού συντελεστή ακόμη και κατά20%-30%.

Ζημίες ή κέρδη έως 15.000 ευρώ εμφανίζει το 80% των επιχειρήσεων

15-OIK_ΕΛΛΑΔΑ_KATHI 02/10/18 21:46 Page 15

16 l Ο Ι ΚΟ Ν Ο Μ Ι Κ Η Τετάρτη 3 Οκτωβρίου 2018Ε Λ Λ Α Δ Α

Της ΧΡΥΣΑΣ ΛΙΑΓΓΟΥ

Υψηλό θα είναι το κόστος θέρμανσηςγια τα νοικοκυριά τον φετινό χειμώνα,καθώς οι τιμές του αργού στις διεθνείςαγορές διαμορφώνονται στα υψηλάτων τελευταίων τεσσάρων ετών.

H τιμή του Brent έφθασε χθες τα82,86 δολάρια το βαρέλι (υψηλό ημέ-ρας) και βρέθηκε στο υψηλότερο ση-μείο από τον Νοέμβριο του 2014, μετους αναλυτές να προβλέπουν εκτό-ξευση ακόμη και στα 100 δολάρια τοβαρέλι. Η ανοδική αυτή κούρσα, στονβαθμό που δεν αναμένεται να απο-κλιμακωθεί, θα επιφέρει ισχυρές πλη-θωριστικές πιέσεις και θα διογκώσειτο έλλειμμα τρεχουσών συναλλαγώντης χώρας, η οποία είναι σε πολύ με-γάλο βαθμό εξαρτημένη από τις ει-σαγωγές πετρελαίου. Οι πρώτες επι-πτώσεις ωστόσο θα γίνουν άμεσα αι-σθητές στους καταναλωτές πετρε-

λαίου θέρμανσης με την έναρξη τηςνέας περιόδου διακίνησης του προϊ-όντος στις 15 Οκτωβρίου και ενώ οχειμώνας βρίσκεται προ των πυλών.

Σύμφωνα με τις εκτιμήσεις της α-γοράς, με βάση τα σημερινά δεδομένα,η τιμή του πετρελαίου θέρμανσης θαείναι αυξημένη σε σχέση με την πε-ρυσινή τιμή έναρξης τουλάχιστονκατά 16% -17% και αναμένεται να ξε-περάσει το 1,10 ευρώ το λίτρο σταμεγάλα αστικά κέντρα και το 1,250ευρώ το λίτρο στις απομακρυσμένεςπεριοχές και στα νησιά. Να σημειωθείότι τον περασμένο Απρίλιο το πετρέ-λαιο θέρμανσης είχε κλείσει τη χει-μερινή σεζόν με 1,08 ευρώ το λίτρο.

Σύμφωνα με τα στοιχεία μεγάλωνεταιρειών του κλάδου εμπορίας πε-τρελαιοειδών, ήδη οι τιμές platts,

βάσει των οποίων αγοράζουν τα ελ-ληνικά διυλιστήρια τα προϊόντα τους,βρίσκονται πάνω από τα 696 δολάριαο μετρικός τόνος, όταν πέρυσι ήτανκοντά στα 513 δολάρια ο μετρικός τό-νος, δηλαδή υψηλότερα κατά 35%.

Το πρόβλημα με τις αυξημένες τιμέςπετρελαίου θέρμανσης είναι μεγαλύ-τερο στις περιοχές της Βόρειας Ελ-λάδας, όπου ο χειμώνας είναι πιο βα-ρύς. Με αφορμή τη νέα αυξητική τάσητων τιμών και ενόψει της έναρξηςδιακίνησης του πετρελαίου θέρμαν-σης, η Ενωση Πρατηριούχων ΥγρώνΚαυσίμων και Σταθμών ΑυτοκινήτωνΘεσσαλονίκης επαναφέρει το αίτημαμείωσης του ειδικού φόρου κατανά-λωσης.

«Θεωρούμε αυτονόητο ότι η κυ-βέρνηση πρέπει να εξετάσει τη μεί-

ωση του ΕΦΚ (κάτι που έχουμε ζη-τήσει πολλές φορές), ώστε το αγαθότης θέρμανσης να μην είναι απαγο-ρευτικό, τώρα μάλιστα που έχουμεεξέλθει των μνημονίων», αναφέρειη ένωση σε σχετική ανακοίνωσήτης. Επισημαίνει παράλληλα ότι οιτόσο υψηλές τιμές αυξάνουν τονκίνδυνο παραβατικότητας εις βάροςτων συνετών επαγγελματιών τουκλάδου αλλά και των κρατικών εσό-δων.

Η κούρσα των τιμών και ο κίνδυνοςενίσχυσης της παραβατικότητας α-πασχολούν συνολικότερα τον κλάδοκαυσίμων, ο οποίος δεν φαίνεται ναεξέρχεται της κρίσης. Ο Σεπτέμβριοςκλείνει με τη ζήτηση μειωμένη κατά6% στα καύσιμα κίνησης (βενζίνεςκαι ντίζελ) σε σχέση με τον αντίστοιχο

μήνα πέρυσι, με την αγορά να εξαρτάτην τελική πτώση για το σύνολο τουέτους από τη ζήτηση του πετρελαίουθέρμανσης και να εκτιμά ότι στην κα-λύτερη των περιπτώσεων το 2018 θακλείσει με μείωση 5%.

Η αγορά αποδίδει τη σημαντική πτώ-ση της ζήτησης τον Σεπτέμβριο στοπετρέλαιο κίνησης στο γεγονός ότιδεν υλοποιούνται δημόσιες επενδύσειςκαι στις βενζίνες στο γεγονός ότι οιπροϋπολογισμοί των νοικοκυριών ε-πιβαρύνθηκαν με αυξημένες φορολο-γικές υποχρεώσεις.

Σε αντίθεση με τους καταναλωτές,εταιρείες εμπορίας και πρατήρια προσ-δοκούν σε ένα μακρύ και έντονο χει-μώνα, που θα υποχρεώσει τα νοικο-κυριά να ανοίξουν περισσότερες ώρεςτους καυστήρες πετρελαίου.

Το ράλι του «μαύρουχρυσού» βάζει φωτιάστο πετρέλαιο θέρμανσηςΗ τιμή του θα είναι υψηλότερη κατά 16%-17% – Θα ξεπεράσει το 1,10 ευρώ το λίτρο

Στο 15,9% φτάνει η παραβατικότηταστα πρατήρια υγρών καυσίμων, όπωςδείχνουν οι έλεγχοι της ΑνεξάρτητηςΑρχής Δημοσίων Εσόδων με βάση ταστοιχεία του συστήματος εισροών -εκροών. Παράλληλα, από τους ελέγ-χους των δειγμάτων που έχουν σταλείστο Γενικό Χημείο του Κράτους προ-έκυψε νοθεία για το 13% των περι-πτώσεων αυτών. Ειδικότερα, όπως α-νακοίνωσε η Ανεξάρτητη Αρχή Δη-μοσίων Εσόδων, ο αριθμός των επι-χειρήσεων που έχουν ελεγχθεί πα-νελλαδικά, από τις αρχές του έτουςμέχρι τον Αύγουστο του 2018, με βάσητο σύστημα εισροών - εκροών, ανέρ-χεται σε 483, και από τις μέχρι στιγμήςολοκληρωμένες υποθέσεις έχουν βρε-θεί παραβάσεις σε 77 επιχειρήσειςμε αποτέλεσμα το μέχρι σήμερα πο-σοστό παραβατικότητας να ανέρχεταιστο 15,9%, ενώ σε εξέλιξη βρίσκεταιο έλεγχος 265 επιχειρήσεων.

Ωστόσο, στελέχη της φορολογικήςδιοίκησης αναφέρουν ότι ο αριθμόςτων ελέγχων είναι σχετικά μικρόςσυγκριτικά με τον όγκο των δεδο-μένων που προκύπτουν από το σύ-στημα. Επίσης τονίζουν ότι οι επι-τόπιοι έλεγχοι αποδίδουν περισσό-τερα έσοδα στο ελληνικό Δημόσιοαπό αυτούς που πραγματοποιούνταιμέσω του συστήματος εισροών - ε-κροών. Στο πλαίσιο αυτό, οι υπηρε-σίες της ΑΑΔΕ αναπτύσσουν ειδικήηλεκτρονική εφαρμογή για την α-ποτελεσματικότερη στόχευση τωνελέγχων, εισάγοντας νέα κριτήριαγια την αξιοποίηση των δεδομένωνπου παράγει το σύστημα εισροών -εκροών. Οπως προκύπτει από ταστοιχεία, η μεγαλύτερη παραβατι-κότητα που προσεγγίζει το 50% δια-πιστώθηκε από την υπηρεσία ελέγχουκαι διασφάλισης των δημοσίων εσό-δων (ΥΕΔΔΕ) και τη Διεύθυνση Προ-γραμματισμού και Αξιολόγησης Ε-λέγχων και Ερευνών (ΔΙΠΑΕΕ) μεποσοστό 29,4%.

Από τα στοιχεία της φορολογικής

διοίκησης προκύπτει επίσης ότι σεπολλές περιπτώσεις, για την ολοκλή-ρωση των ελεγκτικών ενεργειών,χρειάσθηκε να αποσταλούν δείγματαστο Γενικό Χημείο του Κράτους γιατη διενέργεια χημικής ανάλυσης.Από τις αρχές του έτους μέχρι τονΑύγουστο οι υπηρεσίες της ΑΑΔΕ έ-χουν διαβιβάσει για χημική ανάλυση1.174 δείγματα και εξ αυτών έχουνδιαπιστωθεί ως μη κανονικά τα 153δείγματα (ποσοστό μη κανονικότητας13,0%). Πιο συγκεκριμένα, μη κανο-νικά δείγματα βρέθηκαν για το 15%των περιπτώσεων στο πετρέλαιο κί-νησης, στο 5,5% στο ναυτιλιακό πε-τρέλαιο, 1,6% στο πετρέλαιο θέρ-μανσης και 1,9% στις βενζίνες. 

Σύμφωνα με τον σχεδιασμό τηςΑΑΔΕ, το επόμενο διάστημα θα α-

ναπτυχθούν συστήματα παρακολού-θησης σε πραγματικό χρόνο των δε-δομένων που δημιουργούνται απότα εγκατεστημένα συστήματα εισ-ροών - εκροών. Το σύστημα θα μπορείνα παράγει προειδοποιήσεις για μηκανονικές συμπεριφορές, καθώς καινα παρέχει κρίσιμες πληροφορίεςγια τη λήψη αποφάσεων. Ουσιαστικάθα δημιουργηθεί πληροφοριακό σύ-στημα το οποίο θα διασυνδέει υφι-στάμενα αλλά και σχεδιαζόμενα συ-στήματα ελέγχου εισροών - εκροώνυγρών καυσίμων. Μέσω αυτής τηςδιασύνδεσης θα είναι δυνατή η συλ-λογή και η επεξεργασία δεδομένωνέτσι ώστε αυτά να μπορούν να χρη-σιμοποιηθούν στην προσπάθεια γιατην πάταξη του λαθρεμπορίου καιτης φοροδιαφυγής.

Παραβάσεις σε 77 πρατήριακαυσίμων αποκάλυψετο σύστημα εισροών-εκροών

Στελέχη της φορολογικής διοίκησης αναφέρουν ότι ο αριθμός των ελέγχωνείναι ακόμα σχετικά μικρός συγκριτικά με τον όγκο των δεδομένων που προ-κύπτουν από το σύστημα.

«Τα προγράμματα διάσωσης ήταν πολύ σκληρά»Τα προγράμματα διάσωσης της Ελλάδαςείχαν πολύ μεγάλη διάρκεια, ήταν πολύσκληρά, με πολλές αποτυχίες, τονίζειο τέως επικεφαλής του Eurogroup Γε-ρούν Ντάισελμπλουμ, μιλώντας στηγαλλική υπηρεσία του Euronews.

O κ. Ντάισελμπλουμ, ο οποίος στηδιάρκεια της θητείας του κλήθηκε ναδιαχειριστεί την κρίση της Eυρωζώνηςκαι της Ελλάδας, σημειώνει ότι η έξοδοςτης Ελλάδας από το πρόγραμμα διάσω-σης είναι κάτι καλό, ωστόσο δεν κρύβειτην απογοήτευσή του, επισημαίνονταςότι «κάποιοι άνθρωποι θεωρούν μεγάληεπιτυχία την έξοδο της Ελλάδας απότα προγράμματα διάσωσης. Ομως δεννομίζω ότι μπορούμε να το πούμε αυτό,γιατί τα προγράμματα είχαν πολύ μεγάλη

διάρκεια, ήταν πολύ σκληρά, με πολλέςαποτυχίες». Οπως αναμεταδίδει το ΑΠΕ,ο κ. Ντάισελμπλουμ θυμάται ότι, στηδιάρκεια της θητείας του, είχε κατηγο-ρηθεί ότι δεν δείχνει αρκετή συμπόνια.Είχε μάλιστα γίνει πρωτοσέλιδο η δή-λωσή του: «Δεν μπορείτε να δαπανάτετα χρήματα σε ποτά και γυναίκες καιμετά να ζητάτε βοήθεια». Η δήλωσήτου αυτή είχε θεωρηθεί προσβλητικήγια τις χώρες του Νότου και είχε εκλη-φθεί ως ξενοφοβική και ρατσιστική.Σύμφωνα με το Euronews, ο κ. Ντάι-σελμπλουμ εμφανίζεται σήμερα αμή-χανος όσον αφορά εκείνη τη δήλωσηκαι ερωτηθείς για το θέμα δηλώνει ότι«θα την είχε διατυπώσει διαφορετικά,εάν είχε την ευκαιρία».

<<<<<<

Η άνοδος του πετρελαίουθα επιφέρει πληθωριστι-κές πιέσεις και θα διογκώ-σει το έλλειμμα τρεχουσώνσυναλλαγών της χώρας. Το πρόβλημα με τις αυξημένες τιμές πετρελαίου θέρμανσης είναι μεγαλύτερο στις περιοχές της Βόρειας Ελλάδας, όπου ο

χειμώνας είναι πιο βαρύς.

<<<<<<

Οι υπηρεσίες της ΑΑΔΕαναπτύσσουν ειδική ηλε-κτρονική εφαρμογή γιατην αποτελεσματικότερηστόχευση των ελέγχων.

Ο τέως επικεφαλής του Eurogroup Γερούν Ντάισελμπλουμ.

Της ΡΟΥΛΑΣ ΣΑΛΟΥΡΟΥ

Την κανονικότητα στη σχέση μισθώνκαι παραγωγικότητας, που έχει επιτευ-χθεί στην αγορά εργασίας το τελευταίοδιάστημα, απειλεί η πιθανή επαναφοράβλαπτικών πρακτικών του παρελθόντος,όπως η διαμόρφωση μισθών χωρίς ναλαμβάνονται υπόψη οι δυνατότητεςτης οικονομίας. Αυτό επισημαίνει οΣΕΒ στο εβδομαδιαίο οικονομικό τουδελτίο, στο οποίο υποστηρίζει πως καιχωρίς κρατική παρέμβαση οι μισθοίαυξάνονται, όσο και η παραγωγικότητα.Κατά συνέπεια, σημειώνει ο σύνδεσμος,οι προωθούμενες παρεμβάσεις απειλούνόχι μόνο να εκτροχιάσουν την παρούσααναιμική ανάκαμψη της οικονομίαςαλλά και να δυναμιτίσουν την πρόσβασητων επιχειρήσεων, των τραπεζών καιτου κράτους στις διεθνείς αγορές κε-φαλαίων και χρηματοδότησης.

Και υπογραμμίζει πως ένα σημαντικότμήμα των επιχειρήσεων είναι υπερ-χρεωμένο και προκειμένου να επιβιώσει,και μαζί του οι τράπεζες, πρέπει να α-ναδιαρθρωθεί αξιοποιώντας και εργα-λεία όπως για παράδειγμα η υπερίσχυσημιας επιχειρησιακής σύμβασης έναντιμιας κλαδικής.

Αναλυτικά, ο ΣΕΒ επισημαίνει πωςη εγχώρια αγορά εργασίας, ύστερα απόμία 10ετία παρατεταμένης ανισορροπίαςμεταξύ μισθών και παραγωγικότητας,η οποία αντιστράφηκε κατά τη διάρκειατης κρίσης λόγω και των μεταρρυθμί-σεων στα εργασιακά, βρίσκεται σήμερα

σε μια υγιή κανονικότητα. Ετσι, ανα-φέρει, οι μεταβολές στους μισθούς συμ-βαδίζουν grosso modo με τις μεταβολέςστην παραγωγικότητα. Και συγκεκρι-μένα, οι μισθοί ανά ώρα εργασίας αυ-ξήθηκαν το 2017 κατά 0,6% και το α΄εξάμηνο του 2018 κατά 1,1%, έχονταςμειωθεί κατά μέσο ετήσιο όρο 1,3%την τριετία 2014-2016 και 4,6% την

προηγούμενη τριετία 2011-2013. Ειδικάτο 2013 μειώθηκαν 7,0% λόγω της μεί-ωσης και του κατώτατου μισθού. Ταεισοδήματα των μισθωτών σε πραγ-ματικούς όρους στηρίχθηκαν κατά τιαπό τον αρνητικό πληθωρισμό (απότο γ΄ τρίμηνο του 2013 και μέχρι το2016). Βέβαια, ο πληθωρισμός το 2017επανήλθε σε θετικό πρόσημο (+1,1%),

επηρεαζόμενος από την αύξηση τηςτιμής του πετρελαίου αλλά και την α-νάκαμψη της δραστηριότητας στηνπαγκόσμια οικονομία. Ο θετικός πλη-θωρισμός εξουδετέρωσε στην ουσίατις ονομαστικές αυξήσεις μισθών(+0,6%) του 2017, με τους μισθούς σεπραγματικούς όρους να μειώνονταικατά 0,5%, συγκρατώντας, έτσι, καιτην ιδιωτική κατανάλωση (+0,1% το2017 και +0,4% το α΄ εξάμηνο του2018). Το ίδιο διάστημα, η παραγωγι-κότητα σε πραγματικούς όρους μειώ-θηκε κατά 0,1%, ενώ το α΄ εξάμηνοτου 2018 η παραγωγικότητα αυξάνεταικατά 1,1% και οι αμοιβές κατά 0,9%.

Με αφορμή την επίσπευση της δια-δικασίας καθορισμού του κατώτατουμισθού που ψηφίστηκε στη Βουλή τηνπερασμένη εβδομάδα, ο ΣΕΒ ανοίγειτο θέμα για το ποιοι παράγοντες κα-θορίζουν το ύψος των μισθών σε μιαελεύθερη, ανταγωνιστική οικονομίακαι υποστηρίζει ότι η κανονικότηταστη σχέση μισθών και παραγωγικότηταςπου έχει επιτευχθεί απειλείται, στονβαθμό που παγιωθούν εκ νέου βλαπτικέςπρακτικές του παρελθόντος στην αγοράεργασίας.

ΣΕΒ: Και χωρίς κρατική παρέμβαση οι μισθοί αυξάνονται<<<<<<

Οι προωθούμενες παρεμ-βάσεις απειλούν να εκτρο-χιάσουν την αναιμική α-νάκαμψη της οικονομίας.

Της ΔΕΣΠΟΙΝΑΣ ΚΟΝΤΗ

Σε εκτροχιασμό οδεύει η δημόσια φαρ-μακευτική δαπάνη και φέτος, με τιςφαρμακευτικές εταιρείες να επιβεβαι-ώνουν τους φόβους τους για τις αυξη-μένες επιβαρύνσεις που θα κληθούννα επωμισθούν έως το τέλος του 2018.Κατά την τελευταία συνεδρίαση τηςΕπιτροπής Παρακολούθησης της Φαρ-μακευτικής Δαπάνης, επιβεβαιώθηκεότι η υπέρβαση της εξωνοσοκομειακήςφαρμακευτικής δαπάνης κατά το πρώτοεξάμηνο (Ιανουάριος - Ιούνιος) αγγίζειτα 291 εκατ. ευρώ, γεγονός που μετα-φράζεται σε clawback για τις φαρμα-κευτικές εταιρείες. Υπενθυμίζεται ότιοι εταιρείες υποχρεούνται να επιστρέ-ψουν στο ελληνικό Δημόσιο την υ-πέρβαση που καταγράφεται στον προ-ϋπολογισμό τόσο του ΕΟΠΥΥ (1,945δισ. ευρώ) όσο και των νοσοκομείων.Στέλεχος της αγοράς αναφέρει ότι μεαυτά τα δεδομένα το εξωνοσοκομειακόclawback του οκταμήνου (Ιανουάριος- Αύγουστος) θα κινηθεί πάνω από 370εκατ. ευρώ, με αποτέλεσμα τελικά τοετήσιο εξωνοσοκομειακό clawbackνα εκτιμάται ότι θα ξεπεράσει τα 600εκατ. ευρώ. Ιδια είναι η εικόνα και γιατα νοσοκομεία, όπου η φαρμακευτικήδαπάνη κατά το πρώτο επτάμηνο (Ια-νουάριος - Ιούλιος) του έτους έκλεισεστα 498 εκατ. ευρώ, ενώ ο προϋπολο-γισμός που έχει καθοριστεί ανέρχεταιστα 468 εκατ. ευρώ (εάν δεν υπολογι-στούν τα νοσοκομεία ειδικού σκοπού).Αυτό σημαίνει ότι, μέχρι στιγμής, ηεν λόγω δαπάνη έχει καλυφθεί.

Ετσι, σύμφωνα με εκτιμήσεις, η δα-πάνη των νοσοκομείων του ΕΣΥ θαφθάσει μέχρι το τέλος του έτους στα830 εκατ. ευρώ, ενώ οι φαρμακευτικέςεταιρείες θα πληρώσουν σε clawback

και rebate 350-360 εκατ. ευρώ, λόγωτης υπέρβασής της. Παράγοντες τηςαγοράς αναφέρουν στην «Κ» ότι ο ε-ξορθολογισμός της φαρμακευτικήςδαπάνης είναι απαραίτητος, τονίζονταςότι πολλές εταιρείες δεν θα μπορέσουννα πληρώσουν τα ανωτέρω ποσά. Βάσειτων παραπάνω, επισημαίνουν ότι ησυνολική συμμετοχή της φαρμακο-βιομηχανίας, εάν αθροιστούν το rebateκαι το clawback σε νοσοκομειακό καιεξωνοσοκομειακό επίπεδο, θα ανέλθειστο 1,3 με 1,4 δισ. ευρώ έως το τέλος

του 2018, σημειώνοντας αύξηση κατάτουλάχιστον 200 εκατ. ευρώ σε σχέσημε το ποσό που κάλυψαν πέρυσι.

Στο μεταξύ, σύμφωνα με πληροφο-ρίες, οι νέες δραστικές ουσίες κατάτην τριετία 2014-2016 επιβάρυναν τονΕΟΠΥΥ σωρευτικά κατά 554 εκατ.ευρώ στο τέλος του 2016, ανακινώνταςέτσι τις συζητήσεις στους κόλπουςτης φαρμακοβιομηχανίας για το σύ-στημα τιμολόγησης των φαρμάκων.«Θα πρέπει να βρεθούν τρόποι ώστενα υπάρξει ένα πιο δίκαιο σύστηματιμολόγησης, μέτρα μείωσης τουclawback καθώς και μέτρα για τη δι-καιότερη κατανομή του», τονίζει πα-ράγοντας της φαρμακοβιομηχανίας.«Ολα αυτά όμως θα πρέπει να συνο-δευτούν και με μέτρα ελέγχου της συ-νταγογράφησης των φαρμάκων απότους γιατρούς», προσθέτει ο ίδιος.

Υπέρβαση 291 εκατ. ευρώ στην εξωνοσοκομειακή φαρμακευτική δαπάνη

<<<<<<

Σύμφωνα με εκτιμήσεις,η δαπάνη των νοσοκομεί-ων του ΕΣΥ θα φθάσειμέχρι το τέλος του έτουςστα 830 εκατ.

16-OIK_ΕΛΛΑΔΑ_KATHI 02/10/18 21:45 Page 16

Το περιοδικό για το σπίτι, τον άνθρωπο και την καλή ζωή

ΑΥΤΗ ΤΗΝ ΚΥΡΙΑΚΗ ΜΑΖΙ ΜΕ ΤΗΝ ΚΑΘΗΜΕΡΙΝΗ

ΦΘΙΝΟΠΩΡΙΝΑ

ΣΠΙΤΙΑΗ ΑΣΤΙΚΗ ΑΙΣΘΗΤΙΚΗ ΣΤΑ ΚΑΛΥΤΕΡΑ ΤΗΣ

+ Όλα όσα πρέπει να ξέρετε για τα τζάκια

Το τέλειο γραφείο

17-OIK-ADV SPITI ZOH_KATHI 02/10/18 19:04 Page 11

18 l Ο Ι ΚΟ Ν Ο Μ Ι Κ Η Τετάρτη 3 Οκτωβρίου 2018Ε Λ Λ Α Δ Α

THE BREAKFAST

SHOWME TON MIΧΑΛΗ KAI THΝ ΞΕΝΙΑ

ΚΑΘΗΜΕΡΙΝΑ 07:00 - 10:00

Listen Livewww.mydeejay.com.cy

Της ΕΙΡΗΝΗΣ ΧΡΥΣΟΛΩΡΑ

Ενα προσχέδιο προϋπολογισμού μεδύο σενάρια, ένα «εξωτερικού», γραμ-μένο με το βλέμμα στους δανειστές,που προβλέπει κανονικά τις ψηφισμέ-νες περικοπές συντάξεων, και ένα «ε-σωτερικού», συνεπές με τις εξαγγελίεςγια μη περικοπή των συντάξεων –αλλάκαι χωρίς αντίμετρα– κατέθεσε στηΒουλή η κυβέρνηση.

Καθιστώντας σαφές ότι η πρόθεσήτης είναι «να μην υλοποιήσει την ε-φαρμογή των συνταξιοδοτικών και ε-ξισορροπητικών παρεμβάσεων», η κυ-βέρνηση επέλεξε, ωστόσο, να αποφύγει–προς το παρόν, τουλάχιστον– μια μο-νομερή ενέργεια, αφήνοντας κάποιοπεριθώριο διαπραγμάτευσης με τουςθεσμούς.

Οπως αναφέρει το υπουργείο Οικο-νομικών στην ανακοίνωσή του, «η α-κριβής ποσοτικοποίηση των δημοσιο-νομικών παρεμβάσεων που προτίθεταινα υλοποιήσει η κυβέρνηση θα ορι-στικοποιηθεί στο πλαίσιο της επεξερ-γασίας των προϋπολογισμών των κρα-τών-μελών της Ευρωπαϊκής Ενωσηςκατά τη διαδικασία του ευρωπαϊκούεξαμήνου».

Για τους συνταξιούχους, η αγωνίαπαρατείνεται. Σημειώνεται ότι στις 15Οκτωβρίου η κυβέρνηση πρέπει νακαταθέσει κανονικό σχέδιο προϋπο-λογισμού στην Κομισιόν, στο πλαίσιοτου ευρωπαϊκού εξαμήνου, οπότε μέχριτότε αναμένεται ένας νέος κύκλος δια-πραγματεύσεων με τους θεσμούς. Οι

οριστικές αποφάσεις, ωστόσο, μπορείνα καθυστερήσουν ώς τον Δεκέμβριο.

Σύμφωνα με την επιχειρηματολογίατης κυβέρνησης, ο στόχος για πρωτο-γενές πλεόνασμα 3,5% του ΑΕΠ το2019 μπορεί να επιτευχθεί χωρίς πε-ρικοπή των συντάξεων εάν αφαιρεθούν

και τα αντίμετρα. Μάλιστα, υπολογίζειεπιπλέον ένα μεγάλο περιθώριο υπερ-πλεονάσματος, πάνω από το 3,5% τουΑΕΠ, με το οποίο μπορούν να χρημα-τοδοτηθούν οι εξαγγελίες του πρωθυ-πουργού στη ΔΕΘ, που εν μέρει υπο-καθιστούν τα αντίμετρα.

Συγκεκριμένα, το σενάριο «εξωτε-ρικού», με τις περικοπές, που αναφέ-ρεται ως σενάριο βάσης, προβλέπειπρωτογενές πλεόνασμα 4,14% τουΑΕΠ το 2019 (έναντι 3,74% του ΑΕΠφέτος). Αυτό εξασφαλίζει υπερπλεό-νασμα 1,223 δισ. ευρώ.

Το σενάριο «εσωτερικού», χωρίςπερικοπές και αντίμετρα, αλλά με ταμέτρα που εξήγγειλε ο πρωθυπουργόςστη ΔΕΘ, προβλέπει πρωτογενές πλε-όνασμα 3,56% του ΑΕΠ για το 2019.Εδώ το υπερπλεόνασμα περιορίζεταιστα 122 εκατ. ευρώ.

Ουσιαστικά, στο δεύτερο σενάριοαυξάνεται το δημοσιονομικό κόστοςλόγω συντάξεων κατά 2,065 δισ ευρώ,αλλά αυτό αντισταθμίζεται σε μεγάλοβαθμό από την περικοπή των αντιμέ-τρων κατά 1,730 δισ. ευρώ. Επιπλέον,με το προβλεπόμενο υπερπλεόνασμα,

1,223 δισ. ευρώ καλύπτει και τα μέτρατης ΔΕΘ ύψους 1,041 δισ. ευρώ.

Με άλλα λόγια, εφόσον γίνει απο-δεκτό το σενάριο αυτό, οι μεν –παλαι-οί– συνταξιούχοι θα ωφεληθούν, αλλάθα θυσιαστούν θετικά κοινωνικά μέτρα1 δισ. ευρώ, εκ των οποίων το κυριότεροείναι η επιδότηση ενοικίου που θα πε-ριοριστεί σε προϋπολογισμό 150 εκατ.ευρώ, έναντι αρχικού στόχου για 600εκατ. ευρώ. Θα εφαρμοστούν μόνο ταμέτρα της ΔΕΘ 766 εκατ. ευρώ, με κυ-ριότερα τη μείωση του ΕΝΦΙΑ κατά10% μεσοσταθμικά και των ασφαλι-στικών εισφορών των ελεύθερων ε-παγγελματιών κατά 1/3.

Για να γίνει δεκτή, πάντως η κυ-βερνητική επιχειρηματολογία, πρέπεινα αποδεχθεί η Κομισιόν ότι το ύψοςτου υπερπλεονάσματος θα είναι 1,223δισ. ευρώ το 2019. Μέχρι πρότινος οιδικές της εκτιμήσεις το τοποθετούσανλίγο πάνω από το μισό αυτού του πο-σού.

Το προσχέδιο βασίζεται σε παρα-δοχές για αύξηση του ΑΕΠ κατά 2,1%φέτος και 2,5% το 2019. Ο φετινός ρυθ-μός επιτυγχάνεται κυρίως χάρη στηναύξηση της προβλεπόμενης κατανά-λωσης, ενώ οι επενδύσεις προβλέπονταιστάσιμες έναντι αρχικής πρόβλεψηςγια αύξηση 11,1%.

Επιμένει, πάντως, το υπουργείο Οι-κονομικών ότι το 2019 οι επενδύσειςθα αυξηθούν κατά 11,9%, κάτι για τοοποίο εκφράζει επιφυλάξεις το ΕλληνικόΔημοσιονομικό Συμβούλιο, το οποίοσχολίασε χθες πως ο στόχος για τοΑΕΠ του 2019 είναι φιλόδοξος, αλλάυπό προϋποθέσεις επιτεύξιμος.

Ακόμη, σύμφωνα με το προσχέδιοτου προϋπολογισμού:• Τα καθαρά έσοδα του 2019 –και σταδύο σενάρια– είναι 53,8 δισ. ευρώ, αυ-ξημένα κατά 500 εκατ. ευρώ σε σύ-γκριση με φέτος, εκ των οποίων πάνωαπό τα μισά είναι φόροι.• Οι ασφαλιστικές εισφορές προβλέ-πονται στα 21,6 δισ. ευρώ από 21,2δισ. ευρώ φέτος.• Στο σενάριο χωρίς τις περικοπές τωνσυντάξεων «κρύβεται» μια περικοπήτου ΠΔΕ κατά 300 εκατ. ευρώ σε σύ-γκριση με το μεσοπρόθεσμο πρόγραμ-μα (από τα 7,3 στα 7 δισ. ευρώ).• Προβλέπονται 800 εκατομμύρια ευρώγια την εκτέλεση δικαστικών αποφά-σεων που αφορούν την καταβολή α-ναδρομικών αποδοχών.

Με δύο σενάρια το προσχέδιο του προϋπολογισμούΤο ένα ενσωματώνει περικοπές στις συντάξεις για να ικανοποιήσει τους δανειστές και το άλλο όχι, με το βλέμμα στις κάλπες

<<<<<<

Η κυβέρνηση υπολογίζειένα μεγάλο περιθώριο υπερπλεονάσματος, πάνω από το 3,5% του ΑΕΠ, με το οποίο μπο-ρούν να χρηματοδοτηθούνοι εξαγγελίες της ΔΕΘ.

18-OIK_ΕΛΛΑΔΑ_KATHI 02/10/18 21:43 Page 18

Τετάρτη 3 Οκτωβρίου 2018 Ο Ι ΚΟ Ν Ο Μ Ι Κ Η l 19ΤΑ Σ Ε Ι Σ

ΤΟ Νο1 ΠΡΩΙΝΟ ΤΟΥ ΚΥΠΡΙΑΚΟΥ ΡΑΔΙΟΦΩΝΟΥ

ΚΑΘΗΜΕΡΙΝΑ

06:00 -10:00

ΧΡΙΣΤΙΑΝΑ ΑΡΤΕΜΙΟΥ

ΤΑΣΟΣ ΤΡΥΦΩΝΟΣ

ΧΟΡΗΓΟΣ ΕΚΠΟΜΠΗΣ

24.5%LOVE FM

100.7

15.7%SUPER

ΜΙΧ FM12.9%

14.7%SFERA

* ΣΤΙΣ ΗΛΙΚΙΕΣ 18-44 ΣΥΜΦΩΝΑ ΜΕ ΤΗΝ ΕΡΕΥΝΑ ΑΚΡΟΑΜΑΤΙΚΟΤΗΤΑΣ ΤΗΣ SYMMETRON-IMR-ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟΥ ΛΕΥΚΩΣΙΑΣ (1/05/2018 - 31/07/2018)

14.6%ΚΛΙΚ

ΓΕΝΕΥΗ. Περισσότεροι από 1,4 δισ.ενήλικοι σε όλο τον κόσμο απειλού-νται από θανατηφόρες ασθένειες ε-πιλέγοντας να μην ασκούνται, μετα παγκόσμια επίπεδα σωματικήςάσκησης να παραμένουν στάσιματις τελευταίες δύο δεκαετίες, σύμ-φωνα με μελέτη του ΠαγκόσμιουΟργανισμού Υγείας (ΠΟΥ).

Την ώρα που οι κάτοικοι στα πλου-σιότερα κράτη του κόσμου απολαμ-βάνουν άνετη καθιστική ζωή, η έ-ρευνα του ΠΟΥ αναφέρει ότι το ένατρίτο των γυναικών και το 25% τωνανδρών σε όλο τον κόσμο κινδυνεύ-ουν άμεσα να εμφανίσουν καρδιακέςπαθήσεις, διαβήτη ή καρκίνο, εφόσονσυνεχίσουν να μην ασκούνται.

«Η ανεπαρκής σωματική άσκησηαποτελεί κύρια αιτία εμφάνισης ε-πικίνδυνων μη μεταδοτικών ασθε-νειών, πλήττοντας παράλληλα τηνψυχική υγεία και την ποιότητα ζωής»,αναφέρει η μελέτη, που δημοσιεύ-θηκε στην ιατρική επιθεώρησηLancet.

Ο ΠΟΥ συστήνει στους ενηλίκουςνα κάνουν τουλάχιστον 150 λεπτά«μέτριας έντασης» σωματική άσκησητην εβδομάδα, όπως γρήγορο βάδι-σμα, κολύμβηση ή αργή ποδηλασία,ή 75 λεπτά «ζωηρής άσκησης», όπωςτρέξιμο ή ομαδικά αθλήματα.

Η έρευνα εξέτασε τα επίπεδα σω-ματικής άσκησης 1,9 εκατ. ανθρώπωνσε 168 χώρες του κόσμου καθ’ όλητη διάρκεια του 2016. Οι συντάκτεςτης μελέτης διαπίστωσαν ότι δεν κα-ταγράφηκε βελτίωση των επιπέδων

σωματικής άσκησης μετά το 2001,παρά τις πολλές πρωτοβουλίες μεστόχο την προώθηση της γυμναστι-κής στον κόσμο.

«Δεν έχουμε κάνει αρκετά. Δεν υ-πάρχει δυστυχώς καμία πρόοδος στοθέμα αυτό», λέει η επικεφαλής τηςμελέτης Ρετζίνα Γκούτχολντ.

Οι συντάκτες της μελέτης επιση-μαίνουν επίσης ανησυχητική απόκλισηστις συνήθειες σωματικής άσκησηςμεταξύ κατοίκων πλούσιων και φτω-

χών χωρών, αλλά και μεταξύ ανδρώνκαι γυναικών. Στις εύπορες χώρεςτα επίπεδα σωματικής άσκησης, ι-κανά να περιορίσουν τον κίνδυνοάνοιας και καρδιαγγειακών παθή-σεων, είναι διπλάσια από εκείνατων φτωχών κρατών. «Καθώς οι α-ναπτυσσόμενες χώρες υιοθετούντην αστυφιλία, παραδοσιακές ερ-γασίες, όπως η γεωργία, που απαι-τούσαν σωματική άσκηση εξαφα-νίζονται», λέει η δρ Γκούτχολντ.

Σε τέσσερις χώρες (Κουβέιτ, Αμε-ρικανική Σαμόα, Σαουδική Αραβίακαι Ιράκ) το 50% των ενηλίκων α-σκείται ελάχιστα. Το Κουβέιτ κυριαρ-χεί στην κατάταξη, με το 67% τωνενηλίκων να μην αθλείται σχεδόνκαθόλου.

Οι γυναίκες υστερούν έναντι τωνανδρών στη σωματική άσκηση, μετο χάσμα να είναι μεγαλύτερο σεΜπανγκλαντές, Ερυθραία, Ινδία, Ι-ράκ και Φιλιππίνες. «Στις χώρες αυ-

τές, οι γυναίκες οφείλουν να μένουνστο σπίτι, να φροντίζουν τα παιδιάκαι να διαχειρίζονται το νοικοκυριό.Δεν έχουν χρόνο για γυμναστική»,λέει η δρ Γκούτχολντ, που επιση-μαίνει ωστόσο ότι η ΝΑ Ασία απο-τελεί φωτεινή εξαίρεση, καθώς οιγυναίκες στην περιοχή είναι εξίσουδραστήριες όσο και οι άνδρες καιη σωματική άσκηση εμφανίζει ενί-σχυση μεταξύ 2001 και 2016.

REUTERS

<<<<<<

Ερευνα σε 168 χώρες τουκόσμου, καθ’ όλη τηδιάρκεια του 2016. Ινδός ετοιμάζεται για την παγκόσμια ημέρα γιόγκα στην πόλη Μποπάλ. Η γιόγκα και άλλες μορφές γυμναστικής μπορούν

να προλάβουν επικίνδυνα νοσήματα.

Πάσχουμε από έλλειψη άσκησηςΟσοι δεν γυμνάζονται κινδυνεύουν από καρδιακά νοσήματα και καρκίνο

Ενα σκάνδαλο σεξουαλικής κακοποίησηςσυγκλονίζει τον κόσμο των βραβείωνΝομπέλ, ανατρέποντας ακόμα και τιςπρογραμματισμένες απονομές.

Ενας Γάλλος καταδικάστηκε στηΣουηδία σε φυλάκιση δύο χρόνων γιαβιασμό, σε μια υπόθεση που συνδέεταιμε το κίνημα #MeToo κατά της σε-ξουαλικής παρενόχλησης. Η υπόθεσηπροκάλεσε την αναβολή για ένα χρόνοτης απονομής του Νομπέλ Λογοτε-χνίας.

Ο Ζαν-Κλοντ Αρνό, 72 ετών, αντι-μετώπιζε δύο κατηγορίες για βιασμό,τον Οκτώβριο και στη συνέχεια τονΔεκέμβριο του 2011, μιας νεαρής γυ-ναίκας σε ένα διαμέρισμα στη Στοκ-χόλμη. Καταδικάστηκε για τα γεγονόταπου διαπράχθηκαν τον Οκτώβριο, α-νέφερε σε ανακοίνωσή της η δικαστήςΓκούντρουν Αντεμαρ. «Δεν υπάρχεικανένας λόγος για ποινή μικρότερητων δύο ετών», ανέφερε στη διάρκειασυνέντευξης Τύπου.

Το σκάνδαλο ξέσπασε τον Νοέμβριοτου 2017, ένα μήνα μετά τις αποκα-λύψεις για βιασμούς και άλλες σεξου-αλικές επιθέσεις που αποδίδονταιστον Αμερικανό κινηματογραφικό πα-ραγωγό Χάρβεϊ Ουάινσταϊν.

Οι μαρτυρίες 18 γυναικών, μεταξύτων οποίων και η ενάγουσα, που δη-μοσιεύθηκαν τότε στην εφημερίδαDagens Nyheter, στις οποίες ο Γάλλοςκατηγορείτο για βιασμό και σεξουαλικήεπίθεση, συγκλόνισαν τη ΣουηδικήΑκαδημία Βραβείων Νομπέλ που απο-νέμει από το 1901 το βραβείο ΝομπέλΛογοτεχνίας.

Ο Αρνό, ο οποίος είναι παντρεμένοςμε μέλος της Σουηδικής Ακαδημίας,διατηρούσε στενούς δεσμούς με τονθεσμό αυτό, τα μέλη του οποίου σπα-ράσσονται από τότε για τις ευθύνεςτους και τον τρόπο διαχείρισης της κρί-σης.

Απαξιωμένη, στερούμενη της απα-ραίτητης απαρτίας για τη λειτουργίατης μετά την αποχώρηση πολλών «σο-φών», η Σουηδική Ακαδημία ανέβαλεγια ένα χρόνο την ανακοίνωση τουΝομπέλ 2018, για πρώτη φορά τα τε-λευταία 70 χρόνια.

Η περίοδος των απονομών βραβείωνΝομπέλ άρχισε για το 2018 χθες, καθώςαπονεμήθηκε το Νομπέλ Ιατρικής καιΦυσιολογίας 2018 σε έναν Αμερικανό

και έναν Ιάπωνα για τις ανακαλύψειςτους στον τομέα της αντικαρκινικήςανοσοθεραπείας. Τα βραβεία Νομπέλ,τα οποία καλύπτουν τους τομείς τηςΙατρικής και Φυσιολογίας, της Χημείας,της Φυσικής, της Λογοτεχνίας και τηςΕιρήνης, απονέμονται κάθε χρόνο μαζίμε το οικονομικό βραβείο του ενός ε-κατομμυρίου δολαρίων. Θεσμοθετή-θηκαν ακολούθως με τη διαθήκη τουΑλφρεντ Νομπέλ και απονέμονται απότο 1901.

Απονομή των βραβείων Νoμπέλ στηναίθουσα συναυλιών στη Στοκχόλμη.

Το σκάνδαλο που συγκλόνισετην Ακαδημία

<<<<<<

Ο Ζαν-Κλοντ Αρνό, παντρε-μένος με μέλος της επιτρο-πής των βραβείων, καταδι-κάστηκε για τον βιασμό νεαρής γυναίκας.

19-OIK_TASEIS_KATHI 02/10/18 21:43 Page 19

20 l Ο Ι ΚΟ Ν Ο Μ Ι Κ Η Τετάρτη 3 Οκτωβρίου 2018Ξ Ε Ν Ε Σ Α Γ Ο Ρ Ε Σ

Closer to you

nexia.com.cy

Audit.Tax.Advisory

Της ΕΛΕΥΘΕΡΙΑΣ ΚΟΥΡΤΑΛΗ

Στα χαμηλότερα επίπεδα από τα τέλη Φε-βρουαρίου του 2016 βρέθηκε ο τραπεζικόςδείκτης, ενώ σημαντική πτώση σημείωσεκαι ο Γενικός Δείκτης του Χρηματιστηρίουμετά τις ισχυρές πιέσεις που ασκήθηκανστις ελληνικές τράπεζες και ειδικά στημετοχή της Τράπεζας Πειραιώς (κλείσιμοστο 1,64 ευρώ με απώλειες 13,23% και κοντάστα ιστορικά χαμηλά των 1,62 ευρώ), τηστιγμή που το κλίμα έχει επιδεινωθεί εκνέου λόγω των αναταραχών στην Ιταλία,«ταρακουνώντας» και τα ελληνικά ομόλογα.Αρνητικά λειτούργησε στην αγορά και ηέκθεση της HSBC για τις ελληνικές τράπεζες,η οποία αν και αναφέρει πως η αντίδρασητης αγοράς φαίνεται υπερβολική το τελευταίοδιάστημα, ωστόσο επισημαίνει πως η επεν-δυτική εμπιστοσύνη απέναντι στα ελληνικάπιστωτικά ιδρύματα έχει πλέον χαθεί.Ο Γε-νικός Δείκτης έκλεισε με απώλειες 1,47%στις 681,17 μονάδες, ο δείκτης υψηλήςκεφαλαιοποίησης σημείωσε πτώση 1,19%,στο -1,13% έκλεισε ο δείκτης της μεσαίαςκεφαλαιοποίησης, ενώ πτώση 3,97% καιστις 554,96 μονάδες βρέθηκε ο τραπεζικόςδείκτης, με την Alpha Bank να κλείνει στο-2,14%, την Εθνική στο -2,95% και τηEurobank στο -3,08%. Ο τζίρος, παρά τη

μεγάλη τραπεζική πτώση, διαμορφώθηκεστα 37,22 εκατ. ευρώ και δεν ακολούθησετην «εκτόξευση» που σημείωσε στην προη-γούμενη συνεδρίαση μεγάλης πτώσης(της περασμένης Παρασκευής). Οι προσ-δοκίες για μια αξιοπρεπή ολοκλήρωση του9μήνου με τους συνήθεις επιλεκτικούςκαλλωπισμούς στις αποτιμήσεις δεικτο-βαρών τίτλων κατά τη συνεδρίαση της πε-ρασμένης Παρασκευής διαψεύστηκαν πα-ταγωδώς, καθώς ο «μαύρος κύκνος» με τημορφή του ελλείμματος του ιταλικού προ-ϋπολογισμού αναζωπύρωσε την παρουσίατου, σημειώνει ο Δημήτρης Τζάνας τηςΚύκλος Χρηματιστηριακή. Επιπλέον, η υ-πόθεση Folli Follie διαβρώνει τη χαμηλήαξιοπιστία της ελληνικής χρηματιστηριακήςαγοράς, που ήδη βιώνει τη δυσπιστία γιατην αποτελεσματικότητα των διοικήσεωντων τραπεζών σχετικά με τον στόχο εξυ-γίανσης των χαρτοφυλακίων τους σε συν-δυασμό με την αβεβαιότητα για το ενδε-χόμενο νέων ανακεφαλαιοποιήσεων. Βιώ-νουμε πάλι ιδιαίτερα χαμηλούς ημερήσιουςτζίρους, συνέχιση της αποεπένδυσης απότους επενδυτές εξωτερικού και απροθυμίαανταπόκρισης του «έξυπνου χρήματος»για τοποθετήσεις σε τίτλους με ιδιαίτεραελκυστικά χαρακτηριστικά, ενόσω η κα-χυποψία παραμένει στην ατμόσφαιρα.

Ισχυρές πιέσειςστις μετοχέςτων τραπεζώνΑπώλειες 1,47% για τον ΓενικόΔείκτη και 3,97% για τον τραπεζικό

Με απώλειες έκλεισαν χθες τα περισ-σότερα ευρωπαϊκά χρηματιστήρια,λόγω των εξελίξεων στην Ιταλία. Οπανευρωπαϊκός δείκτης Stoxx 600έκλεισε με κάμψη 0,52%. Το πετρέ-λαιο, αν και υποχώρησε ελαφρά, πα-ρέμεινε κοντά στα υψηλότερα επίπεδατων τελευταίων σχεδόν τεσσάρωνετών ενόψει νέων κυρώσεων στοIράν από τις ΗΠΑ και μειωμένης διε-θνούς παραγωγής. Στο Λονδίνο τοπετρέλαιο τύπου Βrent είχε πτώση0,25% στα 84,77 δολάρια το βαρέλι,ενώ το αργό Νέας Υόρκης είχε κάμψη0,31% στα 75,07 δολάρια το βαρέλι.Στην αμερικανική αγορά οι δείκτεςκινήθηκαν ανοδικά χάρις στην επί-

τευξη ανανεωμένης συμφωνίας γιατο ελεύθερο βορειοαμερικανικό ε-μπόριο (Nafta), η οποία κινδύνευενα ναυαγήσει. Κατά τη διάρκεια τηςσυνεδρίασης οι δείκτες Dow Jonesκαι S&P 500 ανήλθαν σε νέα επίπεδαρεκόρ. Πριν από το κλείσιμο ο DowJones και ο S&P 500 σημείωναν άνοδοτης τάξεως του 0,43% και 0,12%, α-ντίστοιχα. Βοηθητικά λειτούργησεη άνοδος των τιμών των μετοχών ε-ταιρειών όπως οι Caterpillar καιBoeing – αυτές βασίζονται πάρα πολύστις εξαγωγές και ευνοούνται από ε-μπορικές συμφωνίες. Ανοδικά κινή-θηκε και ο κλάδος της εξόρυξης καιτης υψηλής τεχνολογίας, αλλά υπήρξε

έως ένα βαθμό αντιστάθμισμα απότις τράπεζες, των οποίων οι μετοχέςείχαν απώλειες. Ο δείκτης του δολα-ρίου έναντι ενός «καλαθιού» ισχυρώννομισμάτων ανήλθε 0,28% στις 95,563μονάδες, ενώ ενωρίτερα είχε φθάσειστις 95,744 μονάδες, τα υψηλότεραεπίπεδά του από την 21η Αυγούστου.

Στη Γηραιά Ηπειρο το κλίμα επη-ρεάστηκε από τα τεκταινόμενα στηνΙταλία, που αφορούν τον προϋπολο-γισμό της και τις διαφωνίες της μετις Βρυξέλλες για το υψηλό δημοσιο-νομικό της έλλειμμα. Οι αποδόσειςτων ιταλικών ομολόγων ενισχύθηκαν.«Αυτή τη στιγμή διεξάγεται ένας πό-λεμος λέξεων με το ευρώ από την μία

πλευρά και την Ιταλία από την άλλη»,επισήμανε ο αναλυτής χρηματαγορώντης Credit Agricole, Βαλεντίν Μαρινόφ.Επιπλέον, οι επενδυτές έδειξαν εν-διαφέρον και για τα πολύτιμα μέταλλα,τα οποία θεωρούνται ασφαλής επιλογήσε περιόδους αβεβαιότητας. Ο χρυσόςενισχύθηκε 1,6% χθες στα 1.206,11δολάρια η ουγγιά, αγγίζοντας τα υ-ψηλότερα επίπεδά του από την 21ηΣεπτεμβρίου. Τέλος, στο Λονδίνο οFTSE 100 έκλεισε με - 0,28%, στηνΦρανκφούρτη ο DAX με -0,42%, στοΠαρίσι ο CAC 40 με - 0,71%, στο Μι-λάνο ο FTSE MIB με - 0,23% και στηΜαδρίτη ο IBEX με -1,08%.

REUTERS, BLOOMBERG

Στο «κόκκινο» έκλεισαν οι ευρωπαϊκές αγορές

ΣΥΝΑΛΛΑΓΜA

New York/Nέα Yόρκη (Σε δολάρια)

Πριν από

Eταιρείες το κλείσιμο Μετ. %

3M COMPANY 214.69 1.1782

ALCOA CORP 41.7862 2.2668

ALLEGHANY CRP 643.62 0.3148

ALTRIA GROUP 61.23 1.4918

AMAZON COM 1997.4089 -0.3468

AMER EXPRESS C 108.08 0.1668

AMER INTL GROU 53.03 -0.0942

AMGEN 207.865 0.4616

APPLE INC 229.178 0.844

AVON PRODUCTS 2.165 0.6977

BANK OF AMERIC 29.4653 -0.6229

BAXTER INTL IN 77.35 -0.5784

BOEING CO 387.125 1.2647

BRISTOL MYERS 62.35 0.4026

CAMPBELL SOUP 36.855 1.4172

CATERPILLAR IN 154.51 1.4644

CIGNA CORP 210.96 0.0142

CHEVRON 125.18 0.6351

CISCO SYSTEMS 49.045 0.3581

CITIGROUP 71.4 -0.7368

CERVECERIAS 28.35 0.6033

COCA-COLA CO 46.47 0.5191

COLGATE PALMOL 67.61 0.8051

DANAOS CORP 1.2107 -0.7623

DIANA SHIPPING 4.1599 -0.2422

ENTERGY CP 82.07 1.7607

EXELON CORP 44.09 1.5665

EXXON MOBIL 86.58 0.8973

FEDEX CORP 239.92 -0.0042

FORD MOTOR CO 9.2651 -0.5891

INTL BUS MACHI 153.36 0.2353

GENERAL DYNAMI 204.66 -0.4088

GENERAL ELEC C 12.245 1.2821

GOLDM SACHS GR 224.9 -0.1908

HALLIBURTON CO 41.69 1.5591

HARTFORD FINL 49.44 0.0607

HP INC 25.895 1.1523

HOME DEPOT INC 206.72 -0.4239

HONEYWELL INTL 166.19 -0.1502

INTEL CORP 48.3501 4.0906

JOHNSON JOHNSO 140.44 0.5369

JPMORGAN CHASE 113.545 0.0396

LAZARD 47.54 -1.2874

MCDONALD’S COR 165.95 -0.432

MERCK & CO 72.07 0.7549

MICROSOFT CP 115.555 -0.0476

3M COMPANY 214.68 1.1735

MORGAN STANLEY 46.3801 -0.5359

NIKE INC CL B 83.42 -1.2314

NORFOLK SOUTHE 182.37 -1.1277

PFIZER INC 44.2948 0.056

PROCTER & GAMB 84.33 0.7888

RAYTHEON CO 207.77 0.1253

ROCKWELL AUTOM 188.44 0.2287

SCHLUMBERGER L 61.905 0.5114

SOUTHERN 43.63 1.0421

STEALTHGAS 3.5434 -1.5722

TSAKOS ENERGY 3.37 0.8982

UNISYS CORP 19.57 -2.5884

UNITED TECH CP 141.9206 0.71

UNITEDHEALTH G 269.9 0.2973

US BANCORP 52.625 -0.388

VERIZON COMMS 54.16 0.5944

WALT DISNEY CO 116.96 0.6194

WELLS FARGO & 52.145 -0.201

WALMART INC 95.4 1.0593

London/Λονδίνο(Σε πέννες)

Εταιρείες Χθεσινό Μετ. %

ANGLO AMERICAN 1736.1 1.492

ASSOC.BR.FOODS 2271 -1.747

ADMIRAL GROUP 2037 -1.07

ASHTEAD GRP. 2391 -3.281

ANTOFAGASTA 846 0.814

AVIVA PLC 476.45 -1.713

ASTRAZENECA 5989.5 0.167

BABCOCK INTL 704.8 0.743

BAE SYSTEMS 621.6 -1.188

BARCLAYS 169.98875 -1.23

BRIT AM TOBACC 3539.5 1.542

BARRATT DEVLPM 556.6 -0.072

BERKELEY GRP 3499 -1.575

BR LAND CO 614.6 -1.101

BHP BILLITON 1667.2 1.676

BUNZL 2402 -0.661

BP 598.7 0.286

BURBERRY GRP 2036 -0.683

BT GROUP 223.45 -0.796

COCACOLA HBC A 2604.5 -0.65

CARNIVAL 4781 -1.287

CENTRICA 153 -0.066

COMPASS GROUP 1705.5 -0.029

CAPITA PLC 137.2 -2.412

CRH 2519 -0.674

DIXONS CARPHO 161.20904 -4.057

DCC 7123.5 -0.628

DIAGEO 2753.3814 0.255

DIRECT LINE 317.3 -1.027

EXPERIAN 1975.5 -1.081

EASYJET 1206 -1.35

FRESNILLO 828.6 1.485

GLENCORE 336.1509 1.295

GLAXOSMITHKLIN 1529.4 0.431

HIKMA 1873.5 0.293

HAMMERSON H 457.2 -0.783

HARGREAVES LS 2174 -1.407

HSBC HOLDINGS 662.5 -0.911

INTL CONSOL AI 634 -1.43

INTERCONT HOTE 4782.12166 -0.688

3I GROUP 937.6 -0.991

IMP.BRANDS 2671.5 1.515

INTU PROPERTIE 152.1 -0.847

INMARSAT 487.6 -1.838

INTERTEK GROUP 5005 -0.911

ITV 156.7609 -1.294

JOHNSON MATTHE 3517.5 -3.337

KINGFISHER 254.85 -0.821

LAND SECS. 882.9 -0.946

LEGAL & GENERA 257.2 -0.849

LLOYDS BNK GRP 57.47 -1.828

LOND STOCK EXC 4541 -1.439

MERLIN 400.1 -1.639

MARKS & SP. 3945 -0.247

MONDI 2099 -0.52

NATIONAL GRID 790.9 0.533

NEXT 5358 -1.472

PROVIDENT FINC 586.8 -0.341

PRUDENTIAL 1719 -1.805

PERSIMMON 2312 -0.388

PEARSON 864.9 -3.872

RECKIT BNCSR G 7077.33 0.256

ROYAL BANK SCO 246.75 -1.006

RDS ‘A 2655.5 0.264

ROYAL DTCH SHL 2701 -0.185

RELX 1603 -0.989

RIO TINTO 3894.5 1.236

ROYAL MAIL R 359.4 -8.38

ROLLS ROYCE PL 985.8 0.02

RANDGOLD RES 5414 1.846

RSA INSRANCE G 587.8 -0.812

SAINSBURY(J) 319.61381 0.726

SCHRODERS 2979 -1.39

SAGE GROUP 577.6 -0.379

SHIRE 4599.5 1.244

ST JAMESS PLAC 1143.5 -0.783

SKY PLC 1727.5 0

SMITHS GROUP 1490.5 -1.22

SMITH&NEPHEW 1399.25 -0.391

SPORTS DI INT 333.05702 -0.329

SSE PLC 1141.5 1.552

STANDRD CHART 612.9 -0.422

SEVERN TRENT 1853.1764 0.977

TRAVIS PERKINS 1062.5 -1.354

TESCO 232.5 -0.634

TUI AG 1459 -1.256

TAYLOR WIMPEY 167.1 -1.633

UNILEVER 4204.5 -0.639

UNITED UTIL GR 721.2 2.1

VODAFONE GROUP 160.1776 -1.309

WPP PLC 1142.5 -0.131

WHITBREAD 4646.33318 -0.641

Zurich /Zυρίχη (Σε ελβ.φρ.)

Εταιρείες Χθεσινό Μετ. %

ABB LTD N 22.79 -1.17

RICHEMONT N 79.72 -1.92

GEBERIT N1 452.8 -0.96

LAFARGEHOLCIM 48.63 0.43

NOVARTIS N 84.96 -0.05

ROCHE HOLDING 240.15 0.42

SGS N 2585 -1.56

SWATCH GROUP I 382.8 -2.84

ADECCO N 51.44 -0.46

JULIUS BAER N 49.2 0

CS GROUP AG 14.375 -1.84

GIVAUDAN N 2449 -0.2

NESTLE SA 82.14 0.1

TRANSOCEAN N 13.6 -1.45

SWISSCOM N 438.1 -1.37

SWISS RE N 90.56 -0.59

UBS GROUP N 15.15 -1.37

ZURICH INSURAN 308.1 -0.96

Frankfurt/Φρανκφούρτη (Σε ευρώ)

Εταιρείες Χθεσινό Μετ. %

ADIDAS N 213.2 -0.6

ALLIANZ SE 192.46 -0.98

BASF SE 76.26 -0.37

BAY MOT WERKE 78.7 0.56

BEIERSDORF 97.08 -0.68

BAYER N AG 74.58 -1.26

COMMERZBANK 8.726 -0.176

CONTINENTAL AG 152.75 1.25

DAIMLER AG N 56 1.12

DEUTSCHE BANK 9.605 -0.108

DEUTSCHE POST 30.46 -0.14

DT BOERSE N 115.8 0.5

DT LUFTHANSA A 20.25 -0.49

DT TELEKOM N 13.855 -0.035

E.ON SE NA 8.755 0.044

FRESENIUS MEDI 91 -0.42

FRESENIUS SE 69.2 0.58

HEIDELBERGCEME 67.34 -0.46

HENKEL AG&CO V 100.85 -0.15

INFINEON TECH 20.63 0.64

K+S AG NA 18.1 0.055

LINDE 179 0

MERCK KGAA 90.66 0.52

MUENCH. RUECK 190.6 -0.05

RWE AG 21.13 0.17

THYSSENKRUPP A 20.9 0.14

VOLKSWAGEN VZ 152.94 0.44

VONOVIA SE 40.87 -0.87

SIEMENS N 107.42 -2.92

SAP SE 106.06 -0.62

Amsterdam/Aμστερνταμ (Σε ευρώ)

Εταιρείες Χθεσινό Μετ. %

AALBERTS INDUS 36.96 0.03

AEGON 5.578 -0.39

AKZO NOBEL 79.9 0.48

ALTICE EUROPE 2.34 2.01

ASML HOLDING 165.72 0.5

BOSKALIS WESTM 27.8 -0.29

GEMALTO 50.16 0.2

HEINEKEN 80.74 -0.62

KONINKLIJKE DS 91.86 -0.37

KPN KON 2.25 -1.62

NN GROUP 38.32 -1.24

OCI 27.7 0.29

PHILIPS KON 38.23 -3.64

RANDSTAD 45.84 -0.35

ROYAL DUTCH SH 29.835 0.05

UNILEVER DR 47.71 -1.02

VOPAK 42.5 -0.7

WOLTERS KLUWER 53.1 -1.41

Milano/Mιλάνο (Σε ευρώ)

Εταιρείες Χθεσινό Μετ. %

A2A SPA 1.50 1.48

ATLANTIA 18.34 17.90

AZIMUT HLDG 12.95 12.75

CIR-COMP 1.00 0.99

ENEL 4.41 4.31

EXOR 57.98 57.86

ENI 16.34 16.32

GENERALI ASS 14.65 14.67

GEOX 2.12 2.13

INTESA SANPAOL 2.108 -0.33

LUXOTTICA 59.06 59.04

MEDIASET 2.69 2.69

MEDIOBANCA 8.34 8.34

PARMALAT 2.82 2.84

RCS MEDIAGROUP 0.97 0.98

PRYSMIAN 19.75 19.92

SNAM 3.66 3.61

STMICROELEC.N. 16.33 16.03

TELECOM ITALIA 0.48 0.50

TENARIS 14.89 14.82

TERNA 4.62 4.62

UNICREDIT 12.426 -1.85

Tokyo/Tόκιο (Σε γιέν)

Εταιρείες Χθεσινό Μετ. %

AJINOMOTO 1964 1.11

ASAHI GROUP HL 5032 0.4

ASTELLAS PHARM 1994.5 1.22

BRIDGESTONE CO 4391 1.64

CANON INC 3671 1.07

CASIO COMPUTER 1883 1.51

CITIZEN WATCH 766 1.46

CLARION 1802 2.04

CREDIT SAISON 1890 -0.32

DAIWA SEC GROU 688.6 -0.32

SUBARU 3418 0.32

FUJIFILM HOLDI 5278 0.92

FUJITSU LTD 8070 0.84

HINO MOTORS 1251 0.56

HITACHI 3834 0.1

HONDA MOTOR 3486 1.51

IHI 4340 0.81

ISUZU MOTORS 1773 -0.2

KAWASAKI HVY I 3245 0.78

KAJIMA CORP 1643 -0.36

KEIO 6210 1.31

KOBE STEEL 1024 0.89

KONICA MINOLTA 1226 -0.65

JTEKT 1765 1.61

MITSUB UFJ FG 714 0.07

MITSUBISHI COR 3578 0.65

MITSUBISHI ELE 1581.5 0.99

MITSUBISHI MOT 794 -0.13

NEC CORPORATIO 3090 -0.48

NIKKON HLDG 2941 0.89

NIKON CORP 2157 0.23

NIPPON SUISAN 5032 -2.18

NISSAN MOTOR C 1056.5 0.48

NOMURA HOLDING 551.3 0.24

NISSAN CHEMICA 6230 1.8

NIPPON PAPER I 2094

NTT DOCOMO 3038 -0.23

OBAYASHI CORP 1085 0.84

ODAKYU ELEC RA 2668 0.64

OJI HOLDINGS 835 1.09

OSAKA GAS 2200 -0.38

PIONEER 121 2.54

RICOH CO LTD 1253 0.32

SECOM 9451 0.36

SEVEN & I HLDG 5112 0.81

SHARP CORP 2283 -0.74

SHIMIZU CORP 1011 -2.69

SHISEIDO 8683 -1

SONY CORP 6836 -0.63

SMFG 4617 -0.02

SUMITOMO CHEM 677 1.2

SUZUKI 827 -0.48

TAISEI CORP 5100 -1.54

TDK CORPORATIO 12230 -1.61

TOBU RAILWAY 3355 1.51

TOKIO MARINE H 5632 0.27

TORAY INDUSTRI 870.1 -0.93

TREND MICRO 7400 -1.07

TOPY INDS LTD 3345 -0.59

TORAY INDUSTRI 870.1 -0.93

TOSHIBA CORP 3375 1.96

TOYOBO 1941 1.04

TOYOTA MOTOR C 7175 1.63

YAMAHA CORP 5770 -1.2

Paris/Παρίσι (Σε ευρώ)

Εταιρείες Χθεσινό Μετ. %

ACCOR 43.89 44.30

AIR LIQUIDE 114.20 113.65

ALSTOM 37.77 38.42

AXA 23.12 23.06

BNP PARIBAS 51.98 51.99

BOUYGUES 36.78 37.18

CAPGEMINI 111.50 111.95

CARREFOUR 16.48 16.56

CASINO GUICHAR 36.01 36.14

CREDIT AGRICOL 12.21 12.14

DANONE 67.63 68.11

DASSAULT SYSTE 129.40 129.45

EDF 15.53 14.99

ESSILORLUXOTTI 128.00 128.75

L’OREAL 207.50 208.30

L.V.M.H. 300.35 306.90

LAGARDERE S.C. 26.19 26.65

MICHELIN 102.20 103.55

PERNOD RICARD 140.25 141.30

PEUGEOT 22.26 22.81

KERING 459.90 468.40

PUBLICIS GROUP 52.26 52.34

RENAULT 74.19 74.32

SAINT-GOBAIN 36.27 36.48

SANOFI 76.93 77.54

SCHNEIDER ELEC 67.70 68.98

SOCIETE GENERA 36.54 36.60

SODEXO 90.80 91.62

STMICROELECTRO 16.31 16.02

TF1 9.16 9.17

THALES 120.50 122.40

TOTAL 56.20 56.37

VEOLIA ENVIRON 17.45 17.25

Madrid/Mαδρίτη (Σε ευρώ)

Εταιρείες Χθεσινό Μετ. %

ACS CONS Y SER 36.44 -0.9513

AENA SME 146.2 -0.6793

ACERINOX 12.34 -0.8039

ACCIONA SA 78.38 0.6162

AMADEUS 80.78 -1.5598

BANKIA 3.352 -0.1489

BBVA 5.369 -2.6473

BANKINTER 8.042 -0.6179

CAIXABANK 3.837 -0.8783

DSTR INT ALIME 1.9935 0.5295

ENDESA 18.675 0.9459

ENAGAS 23.5 0.256

FERROVIAL 18.47 0.929

FOMENTO DE CON 12.78 -1.6923

GRIFOLS 24.4 -1.2945

IBERDROLA 6.378 0.3146

INT AIRLINES G 7.108 -1.8774

INDRA SISTEMAS 9.86 -0.9045

INDITEX 25.51 -3.5539

MAPFRE 2.595 -3.1716

MERLIN PROP 11.575 -1.1529

ARCELORMITTAL 26.675 0.3008

OBR HUARTE LAI 1.8085 -1.2558

RED ELECTR COR 18.155 0.3039

REPSOL 17.2 -0.2031

BCO DE SABADEL 1.3 -2.3658

BANCO SANTANDE 4.2595 -0.7457

SACYR 2.504 -1.3396

TELEFONICA 6.753 -1.0984

MEDIASET ES CO 6.318 0.5731

TECNICAS REUN 26.87 0.1491

(Πηγή: Reuters) ΞENA XPHMATIΣTHPIA

Στο Λονδίνο ο FTSE 100 έκλεισε με -0,28%, στη Φρανκφούρτη ο DAX με -0,42%, στο Παρίσι ο CAC 40 με -0,71% και στο Μιλάνο ο FTSE MIB με -0,23%.

20-OIK_SYNALLAGMA_KATHI 02/10/18 23:34 Page 20

Τετάρτη 3 Οκτωβρίου 2018 Ο Ι ΚΟ Ν Ο Μ Ι Κ Η l 21Κ Ε Φ Α Λ Α Ι Α Γ Ο Ρ Α

ΚΥΡΙΑ ΑΓΟΡΑ

Χρηματοοικονομικά

ΕΛΗΤ HELLENIC BANK PUBLIC COMPANY LTD 0,6920 0,7100 0,6939 -0,7300 248.503 0,6940 0,7000 0,6940 -1,98

ΤΡΚΗ Bank of Cyprus Holdings Plc 2,1900 2,2400 2,2170 -0,7190 27.581 2,1900 2,2000 2,1950 -0,90

ΔΗΕΠ ΔΗΜΗΤΡΑ ΕΠΕΝΔΥΤΙΚΗ ΔΗΜΟΣΙΑ ΛΤΔ (EM) 0,4700 0,4800 0,4717 -1,8460 1.508 0,4700 0,4920 0,4800 -3,23

ΛΕΠΕ LCP HOLDINGS AND INVESTMENTS PUBLIC LTD (Σ) 0,0060 0,0095

Υπηρεσίες καταναλωτών

ΛΟΥΗ LOUIS PLC 0,0280 0,0300

ΤΣΟΚ A. TSOKKOS HOTELS PUBLIC LTD (Σ) 0,0000 0,1480

Τεχνολογία

ΛΟΤΖ LOGICOM PUBLIC LTD 1,3600 1,3700 1,3529 0,1380 31.789 1,3600 1,3700 1,3700 0,00

ΕΝΑΛΛΑΚΤΙΚΗ ΑΓΟΡΑ

Χρηματοοικονομικά

ΓΟΥΛ WOOLWORTH (CYPRUS) PROPERTIES PLC (Σ) 0,1070 0,1070 0,1070 0,0000 2.300 0,1030 0,1100 0,1070 0,00

ΚΚΟΜ K + G COMPLEX PUBLIC COMPANY LTD (Σ) 0,2060 0,2420

ΠΑΝΔ ΠΑΝΔΩΡΑ ΕΠΕΝΔΥΣΕΙΣ ΔΗΜΟΣΙΑ ΛΤΔ 0,0520 0,0000

ΦΙΛΟ ΦΙΛΟΚΤΗΜΑΤΙΚΗ ΔΗΜΟΣΙΑ ΛΤΔ (Σ) 0,1720 0,0000

ΑΤΑΣ ATLANTIC INSURANCE COMPANY PUBLIC LTD 1,3600 1,3900 1,3712 -0,8770 3.196 1,3700 1,4300 1,3900 0,72

ΚΟΣΑ ΚΟΣΜΟΣ ΑΣΦΑΛΙΣΤΙΚΗ ΕΤΑΙΡΕΙΑ ΔΗΜΟΣΙΑ ΛΤΔ (Σ) 0,0000 0,0000

ΛΙΠΕ LIBERTY LIFE INSURANCE PUBLIC COMPANY LTD (Σ) 0,0000 1,3500

ΜΙΝΕ ΜΙΝΕΡΒΑ ΑΣΦΑΛΙΣΤΙΚΗ ΕΤΑΙΡΕΙΑ ΔΗΜΟΣΙΑ ΛΤΔ 0,0260 0,0000

ΑΙΕΠ ΑΙΑΝΤΑΣ ΕΠΕΝΔΥΤΙΚΗ ΔΗΜΟΣΙΑ ΛΤΔ (EM, Σ) 0,0020 0,0000

ΑΚΕΠ ACTIBOND GROWTH FUND PUBLIC COMPANY LTD (Σ) 0,0275 0,0275 0,0275 0,2520 210 0,0000 0,0275 0,0275 10,00

ΓΙΕΠ UNIGROWTH INVESTMENTS PUBLIC LTD (EM) 0,0000 0,0000

ΔΩΕΠ ΔΩΔΩΝΗ ΕΠΕΝΔΥΣΕΙΣ ΧΑΡΤΟΦΥΛΑΚΙΟΥ ΔΗΜΟΣΙΑ ΕΤΑΙΡΕΙΑ ΛΤΔ (EM, Σ) 0,0005 0,0000

ΕΛΕΠ ELMA HOLDINGS PUBLIC COMPANY LTD (Σ) 0,0000 0,1760

ΕΛΛΗ ELLINAS FINANCE PUBLIC COMPANY LTD 0,3000 0,3500

ΕΞΕΠ ΕΞΕΛΙΞΗ ΕΠΕΝΔΥΤΙΚΗ ΔΗΜΟΣΙΑ ΛΤΔ (Σ) 0,0000 0,0910

ΕΣΕΦ SFS GROUP PUBLIC COMPANY LTD 0,0000 0,0000

ΙΝΕΠ INTERFUND INVESTMENTS PLC 0,1540 0,1600

ΙΣΕΠ ΙΣΧΥΣ ΕΠΕΝΔΥΤΙΚΗ ΔΗΜΟΣΙΑ ΛΤΔ (EM, Σ) 0,0000 0,0000

ΚΕΑΕ CPI HOLDINGS PUBLIC LTD (Σ) 0,0000 0,2280

ΠΡΟΠ A.L. PROCHOICE GROUP PUBLIC LTD (Σ) 0,0010 0,0050

ΤΔΕΠ ΤΡΙΑΙΝΑ ΕΠΕΝΔΥΣΕΙΣ ΔΗΜΟΣΙΑ ΕΤΑΙΡΕΙΑ ΛΤΔ - ΔΙΕΘΝΕΙΣ (Σ) 0,0000 0,5500

ΤΕΕΠ ΤΡΙΑΙΝΑ ΕΠΕΝΔΥΣΕΙΣ ΔΗΜΟΣΙΑ ΕΤΑΙΡΕΙΑ ΛΤΔ - ΕΙΣΟΔΗΜΑΤΙΚΕΣ (Σ) 0,0000 0,8000

ΤΖΕΠ JUPITER PORTFOLIO INVESTMENTS PUBLIC COMPANY LTD (Σ) 0,0000 0,0145

ΤΚΕΠ ΤΡΙΑΙΝΑ ΕΠΕΝΔΥΣΕΙΣ ΔΗΜΟΣΙΑ ΕΤΑΙΡΕΙΑ ΛΤΔ - ΚΕΦΑΛΑΙΟΥΧΙΚΕΣ (Σ) 0,0000 0,0000

ΤΟΕΠ ΤΟΞΟΤΗΣ ΕΠΕΝΔΥΣΕΙΣ ΔΗΜΟΣΙΑ ΛΤΔ (Σ) 0,0000 0,0315

ΦΑΣΤ UNIFAST FINANCE & INVESTMENTS PUBLIC COMPANY LTD (Σ) 0,0000 0,0000

ΧΑΕΠ HARVEST CAPITAL MANAGEMENT PUBLIC LTD (EM, Σ) 0,0000 0,0265

Υπηρεσίες καταναλωτών

ΕΡΜΕ ERMES DEPARTMENT STORES PLC 0,0600 0,0620

ΙΟΑΝ CHRIS JOANNOU PUBLIC LTD (Σ) 0,0000 0,0165

ΛΙΝΑ PETROLINA (HOLDINGS) PUBLIC LTD 1,1400 1,1400 1,1400 2,3270 4.886 1,1200 1,1400 1,1400 2,70

ΜΑΠΑ MALLOUPPAS & PAPACOSTAS PUBLIC CO LTD 0,2320 0,0000

ΣΤΣΔ CYPRUS TRADING CORPORATION PLC (Σ) 0,2460 0,2560

ΑΓΡΟ “ΕΤΑΙΡΕΙΑ ΑΝΑΠΤΥΞΕΩΣ ΑΓΡΟΥ “”Η ΠΡΟΟΔΟΣ”“ ΔΗΜΟΣΙΑ ΛΤΔ (Σ)” 0,9400 1,1000

ΑΜΑΘ AMATHUS PUBLIC LTD 0,0000 0,1560

ΚΛΑΡ CLARIDGE PUBLIC LTD 0,0195 0,0220

ΚΩΝΣ CONSTANTINOU BROS HOTELS PUBLIC COMPANY LTD (Σ) 0,1200 0,1310

ΛΕΠΤ LEPTOS CALYPSO HOTELS PUBLIC LTD 0,0550 0,0000

ΛΟΞΕ LORDOS HOTELS (HOLDINGS) PUBLIC LTD 0,5800 0,5800 0,5800 0,0000 907 0,5800 0,6000 0,5800 0,00

ΝΤΟΔ DOME INVESTMENTS PUBLIC COMPANY LTD (Σ) 0,0000 0,0000

ΣΑΛΑ SALAMIS TOURS (HOLDINGS) PUBLIC LTD 0,5800 0,5800 0,5800 -1,5000 10.000 0,5800 0,5900 0,5800 -2,52

ΣΙΤΟ C.C.C. TOURIST ENTERPRISES PUBLIC COMPANY LTD 0,0000 0,0000

ΣΤΑΔ STADEMOS HOTELS PLC 1,2500 1,3000

ΤΟΚΙ TOP KINISIS TRAVEL PUBLIC LTD (Σ) 0,0540 0,0600 0,0583 -0,1700 21.200 0,0600 0,0000 0,0600 0,00

Βιομηχανίες

ΒΑΣΙ G.A.P. VASSILOPOULOS PUBLIC LTD 0,0000 0,1200

ΝΤΙΑ DISPLAY ART PLC (Σ) 0,0000 0,0525

ΔΒΚΔ ΔΑΣΙΚΕΣ ΒΙΟΜΗΧΑΝΙΕΣ ΚΥΠΡΟΥ ΔΗΜΟΣΙΑ ΛΤΔ (Σ) 0,3200 0,0000

ΚΕΤΣ THE CYPRUS CEMENT PUBLIC COMPANY LTD 0,4840 0,4940

ΚΥΘΡ K. KYTHREOTIS HOLDINGS PUBLIC LTD 0,0000 0,0000

ΤΣΙΒ ΤΣΙΜΕΝΤΟΠΟΙΙΑ ΒΑΣΙΛΙΚΟΥ ΔΗΜΟΣΙΑ ΕΤΑΙΡΕΙΑ ΛΤΔ 2,6400 2,6400 2,6400 0,1950 1.500 2,6200 2,6400 2,6400 0,76

Καταναλωτικά αγαθά

ΡΟΛΑ ROLANDOS ENTERPRISES PUBLIC LTD (Σ) 0,0000 0,0325

ΣΤΟ C.T.O. PUBLIC COMPANY LTD (Σ) 0,0000 0,0125

ΚΕΟ KEO PLC 1,2500 1,2500 1,2500 -4,0000 100 0,0000 1,2500 1,2500 -3,10

ΜΙΤΣ ΜΙΤΣΙΔΗΣ ΔΗΜΟΣΙΑ ΕΤΑΙΡΕΙΑ ΛΤΔ 0,0000 0,0000

ΜΠΛΕ BLUE ISLAND PLC 0,5450 0,6000

ΦΡΟΥ ALKIS H. HADJIKYRIACOS (FROU-FROU BISCUITS) PUBLIC LTD 0,2200 0,2420

Βασικά υλικά

ΛΟΡΔ LORDOS UNITED PLASTICS PUBLIC LTD 0,0000 0,0910

ΑΓΟΡΑ ΕΠΙΤΗΡΗΣΗΣ

Χρηματοοικονομικά

ΚΑΕΠ ΚΑΡΥΕΣ ΕΠΕΝΔΥΤΙΚΗ ΔΗΜΟΣΙΑ ΕΤΑΙΡΕΙΑ ΛΤΔ 0,2240 0,2240 0,2240 0,0000 10.000 0,0000 0,2240 0,2240 0,00

ΡΕΕΠ REGALLIA HOLDINGS & INVESTMENTS PUBLIC LTD (EM, Σ) 0,0000 0,0000

ΣΛΕΠ CLR INVESTMENT FUND PUBLIC LTD 0,0010 0,0030

Υπηρεσίες καταναλωτών

ΡΟΧΑ ROYAL HIGHGATE PUBLIC COMPANY LTD (Σ) 0,0000 0,0390

ΧΑΣΕ Ch. Charilaou Group Plc (Σ) 0,0000 0,0130

ΑΓΟΡΑ ΟΜΟΛΟΓΩΝ

ΕΤΑΙΡΙΚΑ ΧΡΕΟΓΡΑΦΑ

ΕΤΜΑ1 ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΤΡΑΠΕΖΑ ΔΗΜΟΣΙΑ ΕΤΑΙΡΕΙΑ ΛΤΔ –

ΜΕΤΑΤΡΕΨΙΜΑ ΑΞΙΟΓΡΑΦΑ ΚΕΦΑΛΑΙΟΥ 1 36,0001 40,0000

ΕΤΜΑ2 ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΤΡΑΠΕΖΑ ΔΗΜΟΣΙΑ ΕΤΑΙΡΕΙΑ ΛΤΔ –

ΜΕΤΑΤΡΕΨΙΜΑ ΑΞΙΟΓΡΑΦΑ ΚΕΦΑΛΑΙΟΥ 2 40,0000 43,0000

ΙΝΓΚΑΡΤ Ingard Property Bond Designated Activity Company (Ομόλογα) 0,0000 0,0000

ΤΡΙΣΤΟΝΕ Tristone Healthcare Bond Designated Activity Company (Ομόλογα) 0,0000 0,0000

* Η διαφορά αυτή αντιπροσωπεύει την αυξομείωση της μέσης σταθμικής τιμής σε σεντ από την προηγούμενη χρηματιστηριακή συνάντηση.** Στον υπολογισμό της μέσης σταθμικής τιμής συμπεριλαμβάνονται και η αξία και τα τεμάχια συναλλαγών που εκτελέστηκαν με τη μέθοδο ‘Απλή Προσυμφωνημένη Συναλλαγή’.Ειδική κατηγορία διαπραγμάτευσης: Στην Κατηγορία αυτή θα ταξινομούνται εταιρείες όταν ενδεχομένως θα συντρέχουν σοβαροί λόγοι μη πλήρους συμμόρφωσης τους με τη νομοθεσία και μη παροχής επαρκών στοιχείων /εχεγγύων προς τους επενδυτές.Αγορά ειδικών χαρακτηριστικών: ταξινομούνται εταιρείες οι οποίες έχουν: (α) δεν τηρούν τις υποχρεώσεις της διασποράς ή της εμπορευσιμότητας ή της χρηματιστηριακής αξίας της αγοράς στην οποία είναι εισηγμένες ή (β) παραλείπουν να εισαγάγουν στοΧρηματιστήριο μετοχές τους όπως προβλέπεται από το Άρθρο 129 των περί Αξιών και Χρηματιστηρίου Αξιών Κύπρου Νόμων ή (γ) i. για τις οποίες επίκειται ουσιαστική διαφοροποίηση των δραστηριοτήτων τους ή ii. για τις οποίες επίκειται αντίστροφη εξαγορά ήiii. οι οποίες είναι επενδυτικοί οργανισμοί και επιζητούν την απαλλαγή τους από περιορισμό αναφορικά προς τις υποχρεώσεις τους.

ΧΡΗΜΑΤΙΣΤΗΡΙΟ ΑΞΙΩΝ ΚΥΠΡΟΥ

ΚΩΔ. ΟΝΟΜΑ ΚΑΤΩΤΑΤΗ ΑΝΩΤΑΤΗ ΜΕΣΗ ΔΙΑΦ.* ΤΙΤΛΟΙ ΑΓΟΡΑ ΠΩΛΗΣΗ ΤΙΜΗ % ΣΤΑΘΜ.** ΚΛΕΙΣ. ΜΕΤΑΒ.

Τρίτη 2 Οκτωβρίου 2018ΧΡΗΜΑΤΙΣΤΗΡΙΟ ΑΘΗΝΩΝ

21-OIK_XA-XAK_KATHI 02/10/18 22:49 Page 21

22 l Ο Ι ΚΟ Ν Ο Μ Ι Κ Η Τετάρτη 3 Οκτωβρίου 2018Α Θ Λ Η Τ Ι Κ Α

Τα «φαλτσοσφυρίγματα» των Ελλήνωνδιαιτητών στις πρώτες αγωνιστικέςτου πρωταθλήματος της Σούπερ Λίγκας,οι διαμαρτυρίες των ομάδων και το«άνοιγμα» της Κεντρικής ΕπιτροπήςΔιαιτησίας σε αλλοδαπούς διαιτητές,έφεραν από τη μία στο προσκήνιο τηναναγκαιότητα συνέχισης κλήτευσηςανθρώπων από το εξωτερικό, τουλά-χιστον στα ντέρμπι και από την άλληαναζωπύρωσαν τη συζήτηση για τηνταχύτερη χρησιμοποίηση του VideoAssistant Referee (VAR), που με άλλαλόγια είναι η εισαγωγή της τεχνολογίαςστο ποδόσφαιρο και η δυνατότητα τουδιαιτητή να συμβουλεύεται την ώρατου αγώνα το βίντεο για συγκεκριμένεςπεριπτώσεις στις οποίες είτε δεν είναισίγουρος για την απόφαση που πήρεείτε του υποδεικνύουν να το κάνειόσοι βρίσκονται στο «δωμάτιο επιχει-ρήσεων».

Ωστόσο, το VAR κερδίζει σημαντικόέδαφος και ήδη η UEFA αποφάσισενα το εφαρμόσει στο Τσάμπιονς Λιγκαπό την περίοδο 2019-2020 (από ταπλέι οφ έως και τον τελικό), στο Γιου-ρόπα Λιγκ (2020-2021), στην τελικήφάση του Ευρωπαϊκού Πρωταθλήματοςτο 2020 και στο Nations League, στηντελική φάση του που θα γίνει τον Ι-ούνιο του 2021.

Στο προηγούμενο διάστημα, το σύ-στημα πραγματοποιεί σιωπηλά τηνεπέκτασή του στα γήπεδα της υφηλίου,έπειτα από την επιτυχημένη πρεμιέρατου το καλοκαίρι στο Παγκόσμιο Κύ-πελλο της Ρωσίας. Η αρχή έχει γίνειστα κορυφαία ευρωπαϊκά πρωταθλή-ματα (Ιταλία, Γερμανία, Ισπανία, Γαλ-λία), με τους Αγγλους να εμφανίζονταιπιο διστακτικοί, δοκιμάζοντάς το μόνοστο League Cup. Εφαρμόζεται και σεάλλες ευρωπαϊκές χώρες (Πορτογαλία,Ολλανδία, Τουρκία και Πολωνία), ενώστην Τσεχία γίνεται χρήση του σε συ-γκεκριμένους αγώνες. Πάντως, το VARδεν είναι προνόμιο μόνο των Ευρω-παίων, καθώς έχει κάνει την εμφάνισήτου σε ΗΠΑ, Νότιο Κορέα, Βραζιλία(μόνο στο Κύπελλο), Σαουδική Αραβία(σε επιλεγμένα ματς) και Ηνωμένα Α-ραβικά Εμιράτα (σε επιλεγμένους α-γώνες), δοκιμάζεται σε Κίνα και Κατάρ,ενώ το ίδιο αναμένεται να γίνει καιστο Κύπελλο Sudamericana τηςCONMEBOL, ενώ έχει ξεκινήσει κου-βέντα για εισαγωγή του και στο Τσά-μπιονς Λιγκ.

Στην Ελλάδα, η κυβέρνηση αποφά-σισε, μέσα από το πρόγραμμα δημο-σίων επενδύσεων να χρηματοδοτήσειτο VAR, για το οποίο προκήρυξε δια-γωνισμό τον περασμένο Αύγουστο,μέσω του ΕΔΕΤ. Ο προϋπολογισμόςτου έργου ανέρχεται στο ποσό9.860.952,38 ευρώ, συμπεριλαμβανο-μένου ΦΠΑ 24%. Η διάρκεια της σύμ-βασης ορίζεται σε 64 μήνες (5 έτη και4 μήνες). Η διάρκεια της εγγύησηςτου εξοπλισμού, του λογισμικού καιτων εφαρμογών ορίζεται σε 5 έτη. Τονπερασμένο Μάιο η εκτελεστική επι-τροπή της ΕΠΟ αποφάσισε να γίνειδεκτή η χρήση του VAR σε αγώνες

Σούπερ Λίγκας και Κυπέλλου. Ακο-λούθησε η προβλεπόμενη από το νόμοδημόσια διαβούλευση και προκηρύ-χθηκε διεθνής ηλεκτρονικός διαγω-νισμός στον οποίο συμμετείχαν δύουποψήφιοι. Σύμφωνα με κυβερνητικέςπηγές αυτήν την περίοδο βρίσκεταιστη φάση εξέτασης των τεχνικών προ-σφορών που έχουν καταθέσει οι εν-διαφερόμενες εταιρείες. Θα ακολου-θήσουν το άνοιγμα των οικονομικών,ο προσυμβατικός έλεγχος από το Ε-λεγκτικό Συνέδριο και η υπογραφήτης σύμβασης από την ανάδοχο εται-ρεία. Εφόσον όλα κυλήσουν ομαλάκαι δεν υπάρχουν ενστάσεις, τότε τονπροσεχή Ιανουάριο η υπηρεσία θαμπορεί να χρησιμοποιηθεί πειραμα-τικά, ενώ στόχος είναι να τεθεί σεπλήρη λειτουργία στην τελική ευθείατης εφετινής Σούπερ Λίγκας. Σύμφωναμε το κείμενο του διαγωνισμού, θα υ-πάρχουν οι υπηρεσίες VAR σε όλα ταπαιχνίδια του πρωταθλήματος τηςΣούπερ Λίγκας (241 αγώνες). Το κε-ντρικό σύστημα VAR είναι ένα κέντρο

επιχειρήσεων που αποτελείται απότο κεντρικό δωμάτιο εξοπλισμού, τοδωμάτιο παρακολούθησης ροών καιτα οκτώ δωμάτια επιχειρήσεων.

Σε κάθε δωμάτιο επιχειρήσεων βρί-σκεται ο διαιτητής VAR μαζί με τηνομάδα υποστήριξης και κάθε δωμάτιοδιαχειρίζεται κάθε φορά μέχρι καιέναν αγώνα. Σε περίπτωση ταυτόχρο-νης διεξαγωγής αγώνων χρησιμοποι-ούνται διαφορετικά δωμάτια. Ο υπο-ψήφιος ανάδοχος θα πρέπει να παρέχειτις υπηρεσίες VAR και σε οκτώ (8)δωμάτια επιχειρήσεων ταυτόχρονα,δεδομένου ότι αυτή η περίπτωση προ-βλέπεται από τη διοργανώτρια αρχή.Σε κάθε γήπεδο θα υπάρχει μόνο ηπεριοχή VAR του διαιτητή, όπου θαμπορεί να δει την επίμαχη φάση όπωςαυτή θα έχει προετοιμαστεί από τηνομάδα υποστήριξης του κεντρικούσυστήματος.

Η ΕΠΟ έχει ορίσει από τον περα-σμένο Μάρτιο τον πρώην διαιτητή Μ.Κουκουλάκη ως υπεύθυνο της λει-τουργίας του VAR.

Το VAR επεκτείνεται παντούΔιαδίδεται η χρήση του στις διοργανώσεις όλου του κόσμου – Που βρίσκεται η Ελλάδα

<<<<<<

Ο «κύβος ερρίφθη» γιαΤσάμπιονς Λιγκ από τηνεπόμενη περίοδο καιΓιουρόπα Λιγκ από τημεθεπόμενη.

Του ΓΙΑΝΝΗ ΠΑΠΑΔΟΠΟΥΛΟΥ

Οι αριθμοί μιλούν από μόνοι τους. Το2016 ελέγχθηκαν εκτός αγώνων, γιαχρήση απαγορευμένων ουσιών, 25 α-θλητές στίβου στην Ελλάδα.

Τον επόμενο χρόνο δεν ξεπέρασαντους τρεις και φέτος μέχρι και τονΙούνιο δεν είχε ελεγχθεί κανείς. Αντί-στοιχα, πέρυσι και φέτος κανένας α-θλητής της κολύμβησης στη χώρα μαςδεν έχει υποβληθεί σε αιφνιδιαστικότεστ. Σε αντίθεση με άλλα ευρωπαϊκάκράτη και παρά τις σαφείς διεθνείς ο-δηγίες που θεωρούν κομβικής σημασίαςτους απροειδοποίητους ελέγχους, στηνΕλλάδα το σύστημα καταπολέμησηςτου ντόπινγκ εμφανίζει σημάδια απα-ξίωσης. Οπως οφείλει, το Εθνικό Συμ-βούλιο Καταπολέμησης του Ντόπινγκ(ΕΣΚΑΝ) εκδίδει κάθε χρόνο τον κα-τάλογο ελεγχόμενων αθλητών ανά ο-μοσπονδία, οι οποίοι πρέπει να ενη-μερώνουν για το πού βρίσκονται σεπερίπτωση που τους αναζητήσει αιφ-νιδίως κάποιος δειγματολήπτης.

Καμία κρούσηΓια τη φετινή χρονιά ο στίβος αριθμεί

32 αθλητές στη σχετική λίστα και ηκολύμβηση 19. Μέχρι στιγμής, όμως,κανένας δειγματολήπτης δεν τους έχειχτυπήσει την πόρτα εκτός διοργάνωσηςεκ μέρους του ΕΣΚΑΝ.

Σύμφωνα με τον παγκόσμιο οργα-νισμό αντιντόπινγκ, WADA, οι έλεγχοιεκτός αγώνων «είναι ένα από τα πιοσημαντικά μέσα αποτροπής και εντο-πισμού της χρήσης αναβολικών, γιατίορισμένες ουσίες μπορούν να ανιχνευ-θούν μόνο για περιορισμένο χρονικόδιάστημα στο σώμα κάποιου αθλητή».

Η «Κ» αναζήτησε τα ετήσια στοιχείατων εθνικών αρχών αντιντόπινγκ σεάλλες χώρες για να διαπιστώσει πώςπροσεγγίζουν εκείνες το θέμα της φαρ-μακοδιέγερσης. Οι αριθμοί τόσο στηΒρετανία όσο και στη Γερμανία δεί-χνουν την ξεκάθαρη στόχευση στα α-προειδοποίητα τεστ.

Σύμφωνα και με δειγματολήπτεςπου μίλησαν στην «Κ» οι έλεγχοι εντόςαγώνων δεν είναι εξίσου αποτελεσμα-τικοί. Οι αθλητές είναι προετοιμασμέ-νοι στις μεγάλες διοργανώσεις και –εφόσον έχουν εφαρμόσει με προσοχήτα πρωτόκολλα χρήσης απαγορευμέ-νων ουσιών– έχουν φροντίσει να κα-θαρίσουν τον οργανισμό τους απόίχνη αναβολικών.

Στη Γερμανία πέρυσι πραγματοποι-ήθηκαν 1.656 έλεγχοι αθλητών στίβουεκτός αγώνων και μόλις 638 εντός α-γώνων. Αντίστοιχη αναλογία ίσχυεκαι για την κολύμβηση. Στη Βρετανία,για την περίοδο Απριλίου - Ιουνίου2017, ελέγχθηκαν 208 αθλητές της ο-μοσπονδίας στίβου της χώρας εκτόςαγώνων και 25 εντός.

Προσυμφωνημένοι;Στην Ελλάδα το μόνο άθλημα που

εμφανίζει μεγάλο αριθμό ελέγχων εκτόςαγώνων είναι το μπάσκετ, ωστόσο σύμ-φωνα με τον βουλευτή του ΠοταμιούΓιώργο Μαυρωτά αυτά τα στοιχεία πι-θανότατα να είναι πλασματικά.

Σε πρόσφατη ερώτησή του στη Βου-λή είχε αναφέρει ότι «για τους έχοντεςσχετικές γνώσεις, είναι βάσιμη η υποψίαότι η πλειοψηφία των ελέγχων στηνκαλαθοσφαίριση δεν αποτελούν πραγ-ματικούς ελέγχους εκτός αγώνων αλλάdrug tests, δηλαδή προσυμφωνημένουςελέγχους που υφίστανται αλλοδαποίαθλητές, ώστε να υπογράψουν συμ-βόλαια με ελληνικές ΚΑΕ».

Το θέμα της απαξίωσης του ΕΣΚΑΝκαι την ελαχιστοποίηση απροειδοποί-ητων τεστ έχει θέσει επανειλημμένωςστο αρμόδιο υπουργείο ο κ. Μαυρωτάς,χωρίς να λάβει απαντήσεις. Το ΕΣΚΑΝδεν απάντησε ούτε στις ερωτήσεις της«Κ» για τη μείωση των ελέγχων εκτόςαγώνων.

Aπαξίωση των ελέγχωνντόπινγκ στην Ελλάδα

Το μπάσκετ εμφανίζει μεγάλο αριθμόελέγχων, όμως σύμφωνα με τον βου-λευτή και πρώην αθλητή Γ. Μαυρωτά,στην πλειονότητά τους είναι προσυμφω-νημένοι.

INTI

ME/

ΒΗΧΟ

Σ Ν

ΙΚΟ

Σ

22-OIK_ATHLITIKA_KATHI 02/10/18 21:44 Page 22

Τετάρτη 3 Οκτωβρίου 2018 Ο Ι ΚΟ Ν Ο Μ Ι Κ Η l 23g e e k . c o m . c y

FACEBOOK

Παρουσίασε συσκευή VRΤην άνοιξη του 2019 θα κυκλοφορήσει στην α-γορά η νέα ασύρματη συσκευή εικονικής πραγ-ματικότητας του Facebook η οποία ονομάζεταιOculus Quest.H Oculus Rift, η οποία φοριέται στοκεφάλι και συνοδεύεται από δύο χειριστήρια,δεν χρειάζεται υπολογιστή για να λειτουργήσει,ενώ θα κοστίζει 399 δολάρια, σύμφωνα με τοπρακτορείο Reuters και το BBC. Η εταιρεία θακυκλοφορήσει, επίσης, 50 παιχνίδια για τη νέασυσκευή, στην οποία ποντάρει προκειμένου νατονώσει το ενδιαφέρον των χρηστών για την ει-κονική πραγματικότητα. Μιλώντας στην εκδήλω-ση στο Σαν Χοσέ της Καλιφόρνιας, ο επικεφαλήςτου Facebook Μαρκ Ζάκερμπεργκ παραδέχθηκεότι η εταιρεία βρίσκεται πολύ πίσω από το διακη-ρυγμένο το 2017 στόχο της ένα δισεκατομμύριοάνθρωποι να χρησιμοποιούν τεχνολογία εικονι-κής πραγματικότητας (VR). Όπως είπε, δεν έχειεπιτευχθεί ούτε το 1% αυτού του στόχου.

APPLE

Παράπονα για τα νέα iPhones Για προβλήματα στην φόρτιση των κινητώνiPhone XS και XS Max κάνει λόγο αριθμός χρη-στών που σύμφωνα με το BBC, ανέφεραν ότι ηνέα συσκευή τους, την οποία πρόσφατα κυκλο-φόρησε η αμερικανική εταιρεία, αρνείται ναφορτιστεί, αν έχει μείνει αδρανής για κάποιοχρονικό διάστημα. Αρκετά παράπονα για αποτυ-χία φόρτισης των νέων συσκευών έχουν επίσηςαναρτηθεί στο φόρουμ διαλόγου στην ιστοσελί-δα της ίδιας της Apple. Επίσης παρόμοια παράπο-να ήδη κυκλοφορούν στα μέσα κοινωνικής δι-κτύωσης. Μερικοί χρήστες υποθέτουν ότι τοπρόβλημα σχετίζεται με την πρόσφατη αλλαγήπου έκανε η εταιρεία στις ρυθμίσεις ασφαλείαςτων iPhones. Μετά την κυκλοφορία της νέας έκ-δοσης του λειτουργικού συστήματος iOS 11.4.1, ηθύρα φόρτισης των iPhones είναι δυνατό να απε-νεργοποιηθεί σε περίπτωση που η συσκευή έχειμείνει αδρανής για ώρα. Αυτό γίνεται για να ε-μποδιστεί ένας κλέφτης ή ένας κυβερνοεισβο-λέας να έχει πρόσβαση στα δεδομένα της.

HUAWEI

Λανσάρει το Mate 20 liteΤο Τμήμα Καταναλωτικών Συσκευών της Huaweiπαρουσιάζει το HUAWEI Mate 20 lite, τη νεότερηπροσθήκη στη σειρά Mate της HUAWEI. Από τολανσάρισμά του, τον περασμένο Οκτώβριο, τοHUAWEI Mate 10 αποτελεί μια εξαιρετικά δημο-φιλή συσκευή για επαγγελματίες. Με στόχο νααπολαύσουν περισσότεροι χρήστες τα εξαιρετι-κά χαρακτηριστικά της σειράς Mate, η Huaweiσχεδίασε το κομψό HUAWEI Mate 20 lite, ιδανικόγια νέους ανθρώπους με επιχειρηματικό μυαλό,που κάνουν τα πρώτα τους βήματα στην αγοράεργασίας. Οι τέσσερις κάμερες AI μπορούν νατραβήξουν απρόσκοπτα πανέμορφες φωτογρα-φίες σε ένα αρκετά ευρύ φάσμα σεναρίων, ενώη συσκευή είναι εξοπλισμένη με το νέο EMUI 8.2για να προσφέρει μια σειρά από εξαιρετικά χα-ρακτηριστικά που εξυπηρετούν το χρήστη στηδουλειά, στα social media, στον ελεύθερο τουχρόνο και σε πολλές άλλες ανάγκες του. ΤοHUAWEI Mate 20 lite έχει κληρονομήσει τα εγγε-νή βασικά χαρακτηριστικά της σειράς Mate.

GOOGLE

Υπηρεσία game streamingΕπιβεβαιώθηκαν οι φήμες που ήθελαν τηGoogle να εισέρχεται στον χώρο του gaming μετην εταιρεία να επενδύει σε game streaming υ-πηρεσία με τίτλους πρώτης γραμμής που θα προ-σφέρει απευθείας παιχνίδι μέσω ενός webbrowser. Πρόκειται για το Project Stream, υπηρε-σία η οποία θα λειτουργήσει στις 5 Οκτωβρίου σεπεριορισμένη κλίμακα και υπόσχεται υψηλή ποι-ότητα με πολύ χαμηλό latency ακόμη και για ταπιο απαιτητικά παιχνίδια. Στο επίσημο blog της ηεταιρεία περιγράφει τις δυσκολίες του εγχειρή-ματος και τονίζει ότι έχει βρει τον τρόπο να τιςξεπεράσει, αλλά δεν αναφέρει τίποτα σχετικά μετο κόστος για τον χρήστη. Σε μια άλλη εξέλιξη ηεταιρεία γιορτάζει τα 20 χρόνια λειτουργίας τηςκαι έχει ενσωματώσει ένα text adventure gameόπως αυτά που έπαιζαν κάποτε οι gamers τη δε-καετία του ‘80.

MARKET PLACE

Στον ρυθμό του MTNRun in Colour η ΚύπροςΓια 3η χρονιά πραγματοποιείται η εκδήλωσηMTN Run in Colour για στήριξη των παιδιώνμε καρκίνο του Ιδρύματος Ελπίδα. Η εκδήλωσηθα πραγματοποιηθεί στις 13 Οκτωβρίου στηνΛεμεσό ως μέρος του θεσμού των Λεμεσίων.Η πρωτοβουλία προσφέρει μοναδική εμπειρίασε όλους όσοι συμμετέχουν και διαθέτει όλατα καθαρά έσοδά της σε παιδιά με καρκίνοκαι λευχαιμία του Ιδρύματος Ελπίδα. Το επί-σημο λανσάρισμα της φετινής εκστρατείαςτου MTN Run in Colour έδωσε η ΜΤΝ σε δη-μοσιογραφική διάσκεψη στις 26 Σεπτεμβρίου.Στη διάσκεψη παρευρέθηκαν οι ΚωνσταντίναΕυριπίδου και ο Γιώργος Αγγελόπουλος - Ντά-νος, κεντρικά πρόσωπα της εκστρατείας στηνοποία συμμετέχουν αφιλοκερδώς. Η ΜΤΝ γί-νεται για δεύτερη φορά ο κύριος συντελεστήςτου MTN Run in Colour, στο πλαίσιο της ε-ταιρικής κοινωνικής της ευθύνης. Η εκδήλωσηφέτος έχει νέο σημείο εκκίνησης, το χώροστάθμευσης Κίρζη, δίπλα από το ΓΣΟ (παρα-λιακός δρόμος Λεμεσού, κάτω από την γέφυρααπέναντι από το θεατράκι).

Προχωρούν οι εργασίεςτου Limassol Del MarΜια ανάσα πριν αρχίσει και πρακτικά να παίρνει‘ύψος’, το πλήρως αδειοδοτημένο έργο LimassolDel Mar, έχει, ως επί το πλείστον, ολοκληρώσειτη θεμελίωση του κτηρίου κάτω από το επίπεδοτης γης, όπως προκύπτει από το 3ο κατά σειράtimelapseβίντεο από την καρδιά του εργοταξίου.Οι εργασίες προχωρούν βάσει του προκαθο-ρισμένου προγράμματος, ενώ, όπως αναφέρεται,σε πολύ μικρό χρονικό διάστημα θα αρχίσεινα φαίνεται η ταχύτατη ανέγερση των ορόφωνμε το έργο να παίρνει άμεσα ύψος. Σύμφωναμε το πλάνο εργασιών, η πρώτη φάση θα είναιέτοιμη για παράδοση το 2019, ενώ θα ακολου-θήσει η δεύτερη φάση το 2020, με το χρονικόπλαίσιο παράδοσης να αποτελεί δέλεαρ γιατους αγοραστές και ρεκόρ για την κυπριακήαγορά. Το πολυβραβευμένο Limassol Del Marείναι ένα διεθνών προδιαγραφών αναπτυξιακόέργο σε μια από τις πιο πολυπόθητες παραλιακέςπεριοχές της Λεμεσού, με απρόσκοπτη θέαστη θάλασσα από όλα τα διαμερίσματα. Απο-τελείται από κατοικίες πολυτελείας, εγκατα-στάσεις και υπηρεσίες πέντε αστέρων καθώςκαι πολυτελή καταστήματα και εστιατόρια.

Βραβείο για την AXIAαπό το Global FinanceH ΑΧΙΑ Ventures Group, ο περιφερειακός ε-πενδυτικός τραπεζικός όμιλος ΑΧΙΑ VenturesGroup, συμπεριλήφθηκε στη λίστα “World’sBest Investment Banks” του Global Financeως η νικήτρια του βραβείου του 2018 για τηνΚύπρο. Η ΑΧΙΑ παρέχει συμβουλές σε έναευρύ φάσμα στρατηγικών συναλλαγών και ηπροσέγγισή της είναι πάντα προσαρμοσμένηστα δεδομένα των συγκεκριμένων περιστά-σεων. Η μακροχρόνια παρουσία της εταιρείαςστην Κύπρο, σε συνδυασμό με το περιφερειακότης αποτύπωμα και την απαράμιλλη πρόσβασηστους παρόχους κεφαλαίων, της δίνουν τηδυνατότητα να προσφέρει άψογη εξυπηρέτησητόσο στους παγκόσμιους επενδυτές της, όσοκαι στους τοπικούς πελάτες της.

Fashion show στηΛεβέντειο ΠινακοθήκηΗ Maxima Boutiques, αντιπρόσωπος του οίκουμόδας MAXMARA στην Κύπρο, διοργανώνειένα μοναδικό fashion show στη ΛεβέντειοΠινακοθήκη την Πέμπτη στις 4 Οκτωβρίουστις 19:00. Τα καθαρά έσοδα της εκδήλωσηςθα διατεθούν για την περαιτέρω ανάπτυξητου προγράμματος «Κοινωνικής Πρόνοιας»του κλάδου Λευκωσίας του Κυπριακού ΕρυθρούΣταυρού. Η εκδήλωση τελεί υπό την αιγίδατης κας Άντρης Αναστασιάδου. H RunwayCollection Fall Winter 2018 από τη MAXMARA,θα αποκαλύψει την αξία του κλασικού ντυσί-ματος, το οποίο αποφεύγει το συντηρητικόκαι επικεντρώνεται στη διαχρονικότητα καιτην αισθητική, αναδεικνύοντας το στυλ τηςσύγχρονης δυναμικής γυναίκας μέσα από τηνεπανεξέταση της εποχής των 80’s.

Το «πρασίνισμα» της ηλεκτρικήςενέργειας, με την παραγωγή ρεύ-ματος όχι από άνθρακα και πε-τρέλαιο, αλλά από ηλιακή καιαιολική ενέργεια, δεν είναι αρ-κετό για να επιτευχθούν οι κλι-ματικοί στόχοι της «Συμφωνίαςτου Παρισιού» για άνοδο τηςπαγκόσμιας θερμοκρασίας τοπολύ κατά 1,5 έως δύο βαθμούςΚελσίου, σύμφωνα με μια νέαδιεθνή μελέτη με ελληνική συμ-μετοχή.

Οι ερευνητές, μεταξύ των ο-ποίων δύο Έλληνες, προειδο-ποιούν ότι ο «καθαρός» ηλεκτρι-σμός δεν είναι αρκετός, αν δενσυνοδεύεται από ουσιαστικέςμειώσεις των εκπομπών του διο-ξειδίου του άνθρακα σε άλλουςτομείς, κυρίως τον βιομηχανικό,τον μεταφορικό και τον κατα-σκευαστικό.

Αν αυτό δεν συμβεί, ακόμακαι αν η ηλεκτροπαραγωγή βα-σίζεται κυρίως στις εναλλακτικές

μορφές ενέργειας, η χρήση τωνορυκτών καυσίμων από τις βιο-μηχανίες (τσιμέντου, χάλυβακ.α.), τα μέσα μεταφοράς (οχή-ματα, πλοία, αεροπλάνα κ.α.)και τα κτίρια (κυρίως για θέρ-μανση) θα συνεχίσει να παράγειαρκετές εκπομπές διοξειδίου γιανα θέσουν σε κίνδυνο τους στό-χους της κλιματικής αλλαγήςπου έχει ορίσει η διεθνής κοι-νότητα. Οι ερευνητές, με επικε-φαλής τον Γκούναρ Λούντερερτου γερμανικού Ινστιτούτου Κλι-ματικών Ερευνών του Πότσνταμ,έκαναν τη σχετική δημοσίευσηστο περιοδικό για θέματα κλι-ματικής αλλαγής «NatureClimate Change».

Στην έρευνα συμμετείχαν ηΖωή Βροντίση του ΕργαστηρίουE3MLab (Ενέργειας-Οικονομίας-Περιβάλλοντος) της Σχολής Η-λεκτρολόγων Μηχανικών τουΕΜΠ και ο Κίμων Κεραμιδάς, α-ναλυτής ενεργειακής οικονομίας

στο Κοινό Κέντρο Ερευνών (JRC)της Ευρωπαϊκής Επιτροπής.

Η μελέτη είναι η πρώτη πουκάνει προβλέψεις εστιάζονταςστις εκπομπές διοξειδίου απότομείς που είναι δυσκολότερονα απαλλαγούν από τον άνθρακασε σχέση με την ηλεκτροπαρα-γωγή, καθώς στην περίπτωσήτους δεν υπάρχουν εξίσου πρό-σφορες επιλογές όπως η ηλιακήκαι η αιολική ενέργεια. Το βασικόσυμπέρασμα των επιστημόνωνείναι ότι τελικά από αυτούς τουςτομείς και όχι από την παραγωγήηλεκτρισμού θα κριθεί πόσο διο-ξείδιο στον τρέχοντα αιώνα θαπαραχθεί και θα καταλήξει στηνατμόσφαιρα. Οι ερευνητές εκτι-μούν ότι για να μην ξεπεράσειη άνοδος της θερμοκρασίας τονενάμιση βαθμό Κελσίου (το αι-σιόδοξο «πλαφόν» της Συμφω-νίας του Παρισιού), θα πρέπεινα υπάρξουν αρνητικές εκπο-μπές διοξειδίου έως το 2100.

Σύμφωνα με τους υπολογι-σμούς τους, αν συνεχισθούν οιτωρινές τάσεις, έως το τέλος του21ου αιώνα οι συνολικές εκπο-μπές διοξειδίου από βιομηχα-νίες-μεταφορές-κατασκευές θαφθάσουν τους 4.000 γιγατόνους,ενώ δεν πρέπει να ξεπεράσουντους 200 γιγατόνους για να πια-στεί το όριο του ενάμιση βαθμούΚελσίου. Συνεπώς, τονίζουν οιερευνητές, οι σημερινές δεσμεύ-σεις των χωρών είναι τελείως α-νεπαρκείς. Μάλιστα προειδο-ποιούν ότι ακόμη και με το αι-σιόδοξο σενάριο που οι χώρεςθα λάβουν επιπλέον αυστηράμέτρα, οι εκπομπές διοξειδίουαπό τη βιομηχανία, τις μεταφο-ρές και τις κατασκευές δεν θαπέσουν κάτω από τους 1.000 γι-γατόνους διοξειδίου από το 2016έως το 2100, δηλαδή θα είναι α-κόμη πολύ υψηλές σε σχέση μετους στόχους που έχουν τεθεί.

ΑΠΕ-ΜΠΕ

Η κρατική εταιρεία Roskosmosανακοίνωσε ότι η Ρωσία σχεδιά-ζει να κατασκευάσει στην επι-φάνεια της Σελήνης τη δική τηςβάση για τους κοσμοναύτες, ε-πισημαίνοντας ότι εξετάζεται τοενδεχόμενο της συνεργασίας σεαυτό το πρόγραμμα με την NASAή με χώρες της ομάδας BRICKS.Σύμφωνα με τον επικεφαλής τουτμήματος πυρηνικής πλανητο-λογίας του Ινστιτούτου Διαστη-μικών Ερευνών (ΙΔΕ) της ΡωσικήςΑκαδημίας Επιστημών ΊγκορΜιτροφάνοφ, η Ρωσία θα μπορεί

να κατασκευάσει την πρώτη ε-πανδρωμένη βάση στην επιφά-νεια της Σελήνης το 2030 ή λίγοαργότερα.

Ο Ρώσος επιστήμονας διευ-κρίνισε επίσης ότι η πρώτη κά-ψουλα της βάσης που θα δημι-ουργηθεί στην Σελήνη, θα έχειτο μέγεθος της κάψουλας που

υπάρχει αυτή την στιγμή στονΔιεθνή Διαστημικό Σταθμό. Γιανα προστατεύεται από την ρα-διενεργό ακτινοβολία του Δια-στήματος, η κάψουλα θα τοπο-θετηθεί σε στέρεα βάση πάνωστο έδαφος της Σελήνης και ενσυνεχεία θα καλυφθεί με έναστρώμα σεληνιακού εδάφους,

ώστε να είναι ανθεκτική, ακόμηκαι στις ισχυρές ηλιακές εκρήξεις.Ο Μιτροφάνοφ δήλωσε ότι οιΡώσοι κοσμοναύτες θα εγκαθί-στανται στην κάψουλα μετά τηνπροσελήνωση των διαστημο-πλοίων τα οποία θα είναι σχετικάμικρά και όχι ογκώδη. Η κάψουλαθα εξοπλιστεί με σύστημα τρο-

φοδοσίας το οποίο θα επιτρέπειτην αξιοποίηση των σεληνιακώνφυσικών πόρων και ιδιαίτερα υ-δάτινου πάγου, από τον οποίομπορεί να δημιουργηθεί πόσιμονερό και οξυγόνο, ενώ μελλοντικάκαι υδρογόνο το οποίο θα μπορείνα χρησιμοποιηθεί ως καύσιμογια πυραυλικά συστήματα.

Βάση στη Σελήνη σχεδιάζει η Ρωσία

Η «πράσινη» ενέργεια δεν αρκεί Ανεπαρκείς οι δεσμεύσεις των χωρών για την προστασία του περιβάλλοντος

Σύμφωνα με τις εκτιμήσεις των ερευνητών, θα πρέπει μέχρι το 2100 να υπάρξουν αρνητικές εκπομπές διοξειδίου του άνθρακα ώστε να μην ξε-περάσει η άνοδος της θερμοκρασίας τον ενάμιση βαθμό Κελσίου που πρόκειται για το αισιόδοξο «πλαφόν» της Συμφωνίας του Παρισιού.

<<<<<<<

Από το 2030 και μετά η χώρα θα έχειτην δική της επανδρω-μένη βάση για τους κοσμοναύτες.

Νέα στοιχεία έρχονται να ανα-τρέψουν την αντίληψη ότι οιΝεάντερνταλ είχαν μόνο κτη-νώδη μυϊκή δύναμη και τίποτεάλλο. Η τελευταία μελέτη έρχε-ται από Έλληνες ερευνητές τηςδιασποράς και δείχνει ότι τα«ξαδέρφια» μας είχαν πολύ ε-πιδέξια χέρια.

Οι επιστήμονες, με επικε-φαλής την καθηγήτρια παλαι-οανθρωπολογίας Κατερίνα Χαρ-βάτη του γερμανικού Πανεπι-στημίου του Τίμπινγκεν, πουέκαναν τη σχετική δημοσίευσηστο περιοδικό «SciencesAdvances», μελέτησαν τις θέ-σεις πρόσφυσης των μυών σταοστά (γνωστές ως ενθέσεις),από τις οποίες μπορούν να ε-ξαχθούν βάσιμα συμπεράσματαμε ποιο τρόπο κάποιος χρησι-μοποιεί τους μυς των χεριώνστη διάρκεια της ζωής του. Δια-

πιστώθηκε ότι όλα τα χέρια τωνΝεάντερταλ είχαν περισσότεροτο «προφίλ» ενός επιδέξιου χε-ριού, το οποίο διέθετε μάλλονακρίβεια παρά δύναμη σε αυτόπου έκανε. Συγκριτικά, μόνοοι Homo sapiens που εξετά-σθηκαν, είχαν ανάλογα επιδέξιαχέρια, ενώ οι υπόλοιποι είχανανατομία που παρέπεμπε σεμεγάλη χειρωνακτική δύναμη.Αυτό υποδηλώνει ότι οι Νεά-ντερταλ ήσαν σε θέση να κρα-τήσουν με τα δάχτυλά τους ένα

μικρό αντικείμενο, π.χ. ένα ερ-γαλείο, όπως κανείς θα έπιανεένα πινέλο ζωγραφικής ή έναστυλό. Εξηγείται έτσι πώς κα-τάφερναν να φτιάχνουν εργα-λεία, να ζωγραφίζουν βραχο-γραφίες, να χαράζουν διακο-σμητικά πάνω σε οστά πουλιώνκαι να φτιάχνουν κολιέ από ό-στρακα τρυπώντας τα. Τίποτεαπό αυτά δεν θα ήταν εύκολο,αν είχαν δυνατά αλλά αδέξιαχέρια.

Μάλιστα, η νέα μελέτη δεί-χνει ότι ο κάθε Νεάντερταλ έ-κανε περίπου τις ίδιες εργασίεςμε τα χέρια του, αφού η ανα-τομία τους δεν διέφερε. Αντί-θετα, στους Homo sapiens πα-ρατηρείται ένας καταμερισμόςεργασιών, αφού μερικά χέριαήσαν ικανά για πιο δυνατό πιά-σιμο και άλλα για μεγαλύτερηακρίβεια.

Οι Νεάντερνταλ τελικά ήταν επιδέξιοι

Oι Νεάντερταλ ήταν σε θέση να κρα-τήσουν με τα δάχτυλά τους ένα μικρόαντικείμενο, π.χ. ένα εργαλείο, όπωςκάποιος θα έπιανε ένα πινέλο ζωγρα-φικής ή ένα στυλό.

<<<<<<<

Νέα στοιχεία από Έλ-ληνες επιστήμονεςπου ανέλυσαν τα οστάτων χεριών Νεάντερ-ταλ και Homo Sapiens.

Ήδη εξετάζεται το ενδεχόμενο συνεργασίας με την NASA ή και με χώρες της ομάδας BRICKS, ενώ είναι υπόμελέτη τα χαρακτηριστικά της πρώτης καψούλας της βάσης.

23-OIK_TECH_KATHI 02/10/18 21:40 Page 23

AΓOPEΣ & EΠENΔYΣEIΣΤΕΤAΡΤΗ 3 OKΤΩΒΡΙΟΥ 2018

ΑΝΑΛΥΣΗ

Της ΕΙΡΗΝΗΣ ΧΡΥΣΟΛΩΡΑ

Στη σκιά της απόφασης της ιταλικής κυ-βέρνησης να ξεπεράσει τα αποδεκτά απότην Ε.Ε. όρια για το έλλειμμα του προϋ-πολογισμού της, η οποία οδήγησε τις α-ποδόσεις των ελληνικών ομολόγων σενέα άνοδο, αλλά και ενόψει της απόφασηςτης κυβέρνησης να διεκδικήσει τη μημείωση των συντάξεων, ενισχύεται τοσενάριο παραπομπής για τον επόμενοχρόνο της νέας απόπειρας εξόδου τηςΕλλάδας στις αγορές, το οποίο –ούτως ήάλλως– ήταν το επικρατέστερο στο υ-πουργείο Οικονομικών το τελευταίο διά-στημα. Η στρατηγική του υπουργείουβασίζεται στο σκεπτικό ότι τα 33 δισ.ευρώ των ταμειακών διαθεσίμων της χώ-ρας και του «μαξιλαριού» που εξασφάλισεμε την απόφαση του Eurogroup του Ι-ουνίου είναι αρκετά για να του επιτρέψουναποχή από τα επικίνδυνα νερά των αγο-ρών, έως ότου οι αποδόσεις των ελληνικών

τίτλων υποχωρήσουν σε χαμηλότερα ε-πίπεδα. Ετσι, τα σχέδια διαμορφώνονταιγια το 2019, εκτός φυσικά εάν δοθείκάποια ευκαιρία εν τω μεταξύ, πιθανότηταπου απομακρύνεται μετά την εξέλιξη τηςιταλικής υπόθεσης Η αναμονή δεν μπορεί,πάντως, να κρατήσει για πολύ. Οι τεχνο-κράτες της αγοράς ομολόγων σημειώνουνότι τα προγράμματα έκδοσης ομολόγωνκάθε χρονιάς είναι εμπροσθοβαρή καιμε το σκεπτικό αυτό το υπουργείο δια-μορφώνει το δικό του, για την κάλυψητων αναγκών του 2019. Θα το ανακοι-νώσει, όπως έχει πει ο υπουργός Οικο-νομικών Ευκλείδης Τσακαλώτος, στοτέλος του χρόνου.

Στη βάση του σχεδιασμού είναι η στα-διακή αξιοποίηση του «μαξιλαριού». Σύμ-φωνα με πληροφορίες από ευρωπαϊκέςπηγές, υπάρχει κατανόηση μεταξύ δα-νειστών και ελληνικής πλευράς ότι το«μαξιλάρι» θα χρησιμοποιηθεί σταδιακά.Τα πρώτα 2 δισ. ευρώ θα δοθούν για την

κάλυψη των δανειακών αναγκών του2019 και επιπλέον 2,4 δισ. ευρώ για το2020 και 2,4 δισ. ευρώ για το 2021. Αντηρηθεί αυτός ο σχεδιασμός, αυτό ση-μαίνει ότι το ελληνικό Δημόσιο θα ανα-ζητήσει από τις αγορές περίπου 7-8 δισ.ευρώ το 2019, δεδομένου ότι προσβλέπεικαι σε επιστροφές κερδών 1,8 δισ. ευρώαπό ελληνικά ομόλογα της ΕΚΤ και τωνευρωπαϊκών κεντρικών τραπεζών (SMPsκαι ANFAs). Κατά τις πληροφορίες, το υ-πουργείο Οικονομικών εξακολουθεί ναθεωρεί σημαντική την έκδοση ενός 10ε-τούς ομολόγου, ως κορωνίδα της επι-στροφής στην κανονικότητα, ενώ στασχέδιά του υπάρχει επιπλέον η έκδοση

ενός πενταετούς και ίσως και ενός νέουεπταετούς ομολόγου, υπό την προϋπό-θεση, όμως, ότι οι αποδόσεις θα έχουνεπιστρέψει τουλάχιστον στα επίπεδαπου ήταν τον προηγούμενο χρόνο. Mιαπρώτη έξοδος στις αγορές θεωρείται α-παραίτητη προκειμένου να ξεκινήσει καιτο πρόγραμμα επαναγοράς «ακριβού»χρέους, με πόρους από το «μαξιλάρι»,όπως επίσης προβλέπει η συνεννόησημε τους δανειστές. Προτεραιότητα θαδοθεί στην επαναγορά των περίπου 2δισ. ευρώ του ΔΝΤ, που λήγουν το 2019.Επιδίωξη είναι να αγοραστούν συνολικά5 δισ. ευρώ (από τα 10,2 δισ. ευρώ τουχρέους προς το ΔΝΤ), τα οποία επιβαρύ-

νονται με επιτόκιο 4,9%. Η επαναγοράχρεους προς την ΕΚΤ είναι επίσης προςσυζήτηση, όπως και το ενδεχόμενο μεί-ωσης των εντόκων γραμματίων.

Τα σχέδια αυτά προϋποθέτουν, βεβαίως,ότι δεν θα υπάρξουν αρνητικές εκπλήξεις,που να επιδεινώσουν τις συνθήκες στηναγορά, αλλά αντίθετα θα εμπεδωθεί ένακλίμα επιστροφής στην ομαλότητα. Αυτόμπορεί να διαταραχθεί ανά πάσα στιγμή,όπως για παράδειγμα, με την Ιταλία, τηςοποίας μια εξέλιξη προς το δυσμενέστεροστο μέλλον δεν αποκλείουν οι αναλυτές.Επίσης, ανατροπή μπορεί να υπάρξει καιλόγω εσωτερικών εξελίξεων, όπως γιαπαράδειγμα με το θέμα των συντάξεων

και του ελληνικού προϋπολογισμού. Ωςπρος τον τελευταίο θα έχουμε μία ένδειξητη Δευτέρα, αφού οι αγορές πιθανόταταθα αντιδράσουν με θετικό ή αρνητικότρόπο, ανάλογα με το πώς θα κρίνουντο περιεχόμενο του προσχεδίου. Το γε-γονός ότι η Moody’s δεν προχώρησε σεαναβάθμιση της πιστοληπτικής ικανό-τητας της χώρας και επανέλαβε στη συ-νέχεια ότι μια ανατροπή των μεταρρυθ-μίσεων που συμφωνήθηκαν –στις οποίεςσαφώς περιλαμβάνεται η περικοπή τωνσυντάξεων– μπορεί να οδηγήσει ακόμηκαι σε υποβάθμιση, δείχνει ότι ο δρόμοςγια τη νέα επιστροφή στις αγορές προ-βλέπεται γεμάτος αναταράξεις.

Εκδόσεις ομολόγων7-8 δισ. ευρώτο 2019 σχεδιάζειτο ΥΠΟΙΚΗ αβεβαιότητα για τις συντάξεις και η Ιταλία – Τι θα γίνει με το «μαξιλάρι»

Με πτώση υποδέχθηκε τον Οκτώβριο το Χρη-ματιστήριο Αξιών Κύπρου (ΧΑΚ). Ο ΓενικόςΔείκτης έκλεισε στην πρώτη χρηματιστηριακήσυνάντηση του μήνα (Τρίτη), στις 72,05 μο-νάδες, παρουσιάζοντας μικρή πτώση σε πο-σοστό 0,77%.

Εντός Σε-πτεμβρίου, η α-γορά κατέγραψεπτώση σε ποσο-στό 1,5%, διευ-ρύνοντας τις ζη-μιές 2,9% πουπαρουσίασε τονπροηγούμενομήνα.

Πτώση επί-σης σε ποσοστό 0,81% σημείωσε την Τρίτη οΔείκτης FTSE/CySE 20, κλείνοντας στις 43,08μονάδες. Ο ημερήσιος όγκος συναλλαγών α-νήλθε στα €301.385.

Σε ό,τι αφορά στους επιμέρους χρηματι-στηριακούς δείκτες, με θετικό πρόσημο έκλεισεμόνο ο δείκτης της Εναλλακτικής Αγοράς σεποσοστό 0,29%. Πτώση κατέγραψαν οι Επεν-δυτικές Εταιρείες σε ποσοστό 2,91% και ηΚύρια Αγορά σε ποσοστό 1,64%. Αμετάβλητοςπαρέμειναν τα Ξενοδοχεία.

Το μεγαλύτερο επενδυτικό ενδιαφέρον προ-σέλκυσαν οι τίτλοι της Ελληνικής Τράπεζαςμε όγκο συναλλαγών 172.427 ευρώ, (τιμή κλει-σίματος 0,694 ευρώ – πτώση 1,98%), της Τρά-πεζας Κύπρου με όγκο συναλλαγών 61.147ευρώ, (τιμή κλεισίματος 2,195 ευρώ – πτώση0,90%), της Logicom με 43.008 ευρώ (τιμή κλει-σίματος 1,37 ευρώ – χωρίς μεταβολή), τηςSalamis με 5.800 ευρώ (τιμή κλεισίματος 0,58ευρώ – πτώση 2,52%),) και της Petrolina(Holdings) με 5.570 ευρώ (τιμή κλεισίματος1,14 ευρώ – άνοδος 2,70%).

Από τις μετοχές που έτυχαν διαπραγμάτευ-σης, 4 κινήθηκαν ανοδικά και 5 πτωτικά, ενώ5 παρέμειναν αμετάβλητες. Ο αριθμός των συ-ναλλαγών ανήλθε στις 90.

Αρνητικά υποδέχθηκε τονΟκτώβριο το ΧΑΚ

H κυβέρνηση της Ιταλίας ανακοίνωσετην Πέμπτη ότι στο προσχέδιο του προ-ϋπολογισμού για το 2019 περιλαμβάνεταινέος στόχος για έλλειμμα 2,4% ως πο-σοστό του ΑΕΠ (στόχος που επίσης τέ-θηκε για το 2020 και 2021). Ο νέος στόχοςείναι υψηλότερος από 1,6% του ΑΕΠ,που είχε προτείνει ο υπουργός Οικονο-μικών Τζοβάνι Τρία και θεωρείται μησυμβατός με τους ευρωπαϊκούς δημο-σιονομικούς κανόνες, δεδομένης τηςεκτίμησης ότι αποτρέπει οποιαδήποτεμείωση του χρέους της χώρας το οποίοεκτιμάται κοντά στο 132% του ΑΕΠ γιατο 2017, το δεύτερο υψηλότερο στηνΕ.Ε. μετά της Ελλάδας. Σύμφωνα με πρό-σφατα δημοσιεύματα, ο υπουργός Οι-κονομικών υποχρεώθηκε να υποχωρήσεισε ισχυρές πιέσεις που είχε δεχθεί τιςτελευταίες εβδομάδες από τους δύο κυ-βερνητικούς εταίρους προκειμένου ναενταχθούν στον προϋπολογισμό του2019 βασικές προεκλογικές δεσμεύσειςτους. Η εξέλιξη αυτή δεν αποκλείεταινα οδηγήσει σε παραίτηση τον υπουργόΟικονομικών, o οποίος δεν είναι στέλεχοςκανενός από τα δύο κόμματα της συ-γκυβέρνησης και ουσιαστικά είχε προ-ταθεί για τη θέση του υπουργού απότον πρόεδρο της χώρας Σέρτζιο Ματα-ρέλα. Επίσης, θεωρείται πιθανό η Ιταλίανα βρεθεί σε τροχιά σύγκρουσης με τηνΕυρωπαϊκή Επιτροπή, αν δεν δεχθεί ναυιοθετήσει διορθωτικά μέτρα, ενώ οιοίκοι πιστοληπτικής αξιολόγησης εν-δέχεται να προχωρήσουν σε πτωτικήαναθεώρηση της πιστοληπτικής ικανό-τητάς της. Ο οίκος Moody’s ανακοίνωσε τον Μάιοότι θέτει την αξιολόγηση της χώρας υπόαναθεώρηση για πιθανή υποβάθμιση,ενώ τον Αύγουστο ο οίκος Fitch αναθε-ώρησε προς τα κάτω τις προοπτικές τηςΙταλίας, εκφράζοντας και οι δύο ανησυχίαγια την προοπτική επιδείνωσης των δη-μοσιονομικών.

Η αντίδραση των αγορών ήταν αρ-νητική στην ανακοίνωση της Ιταλίας.Η απόδοση των 10ετών κυβερνητικώντίτλων της βρέθηκε την Παρασκευήστο 3,26%, το υψηλότερο επίπεδο τωντελευταίων περίπου τριών μηνών, μετη διαφορά απόδοσης έναντι του αντί-στοιχου ομολόγου της Γερμανίας να α-νέρχεται πάνω από τις 275 μ.β., έπειτααπό προσωρινή πτώση σε επίπεδα κοντάστις 230 μ.β. πριν από λίγες ημέρες. Τοευρώ δέχθηκε ισχυρές πιέσεις, υποχω-ρώντας κάτω από το 1,1600 δολ. τηνΠαρασκευή, πρώτη φορά από τα μέσαΣεπτεμβρίου, καταγράφοντας πτώση1,4% σε διάστημα μόλις δύο ημερών.Το μήνυμα για περαιτέρω σταδιακή αύ-ξηση των επιτοκίων από τη Fed μετάτη λήξη της διήμερης συνεδρίασης τηνΤετάρτη, και οι δηλώσεις του επικεφαλήςΤζερόμ Πάουελ ότι δεν υπάρχει μεγάληπιθανότητα ύφεσης για την οικονομίατων ΗΠΑ τα επόμενα δύο χρόνια, συ-νέβαλαν επίσης στην ενίσχυση του δο-λαρίου τις τελευταίες ημέρες.

* Τομέας οικονομικής ανάλυσης και έρευναςδιεθνών κεφαλαιαγορών της Eurobank.

Εντονη ανησυχίαστις αγορές απότις αποφάσεις

της Ρώμης

Επιφυλακτικοί οι ξένοι επενδυτές παρά την έξοδοΤης ΕΛΕΥΘΕΡΙΑΣ ΚΟΥΡΤΑΛΗ

Επιφυλακτικοίεμφανίζονται οι θεσμικοίεπενδυτές απέναντι στην Ελλάδα καιστα ελληνικά περιουσιακά στοιχεία,παρόλο που ήδη μετράμε έναν μήναμετά την έξοδο από το πρόγραμμα.Αυτό φάνηκε ξεκάθαρα στις συναντή-σεις που είχαν με διεθνή funds και ε-πενδυτικές τράπεζες οι 31 ελληνικέςεισηγμένες εταιρείες που βρέθηκανστο Λονδίνο στο πλαίσιο του 13ουroadshow που διοργάνωσε το Χρη-ματιστήριο Αθηνών στο May Fair Hotelτο διήμερο 19-20 Σεπτεμβρίου.

Οπως επισημαίνουν πηγές που συμ-μετείχαν στα ραντεβού των εισηγμέ-νων με τα funds, το θέμα των τραπεζών«βάρυνε» το φετινό roadshow, λει-τουργώντας αποτρεπτικά σε ό,τι αφοράτις διαθέσεις των διεθνών επενδυτώναπέναντι στις ελληνικές μετοχές γε-νικότερα. «Γενικά επικρατεί ένα κλίμακόπωσης σε σχέση με πέρυσι λόγωτραπεζών, ενώ το ενδιαφέρον δενήταν ομοιόμορφο για όλες τις εταιρεί-ες», σημειώνει αναλυτής που συμμε-τείχε στο roadshow. Πάντως, για επι-

λεγμένες εταιρείες της υψηλής κεφα-λαιοποίησης υπήρχε ενδιαφέρον απόνέους επενδυτές, ενώ ικανοποιητικήήταν η εικόνα και για μικρομεσαίεςεταιρείες. «Υπήρχαν και εταιρείες –κυρίως ζημιογόνες– με μικρό αριθμόραντεβού οι οποίες δέχθηκαν ερωτή-σεις από τα funds που έδειχναν κυρίωςεπιφυλακτικότητα», όπως επισημαίνεικαι τονίζει πως η γενική αίσθηση σεό,τι αφορά το ελληνικό Χρηματιστήριοείναι ότι «απουσιάζει ο καταλύτης πουθα κινούσε πιο δυναμικά τα νήματαμε εισροές». Σε ό,τι αφορά τις τράπεζες,σύμφωνα με πληροφορίες της «Κ»,στις συναντήσεις οι ξένοι θεσμικοί ε-πικεντρώθηκαν έντονα στα πλάναμείωσης των NPEs αλλά και στις πω-λήσεις δανείων, στους ηλεκτρονικούςπλειστηριασμούς και στις αναδιαρ-θρώσεις επιχειρηματικών και στεγα-στικών δανείων. Τα στελέχη των τεσ-σάρων ελληνικών τραπεζών δέχθηκανπιεστικά ερωτήματα από τα funds καιστις 40 ομαδικές συναντήσεις πουπραγματοποιήθηκαν, σχετικά με τιςπροοπτικές της ανάπτυξης της ελλη-νικής οικονομίας αλλά και την ικανό-

τητα των τραπεζών να ανταποκριθούνστους νέους φιλόδοξους, όπως τουςχαρακτήρισαν, στόχους για τα NPEs.

Μάλιστα, οι προοπτικές της ελλη-νικής οικονομίας και οι προβλέψειςγια την αύξηση του ΑΕΠ φάνηκαν ναανησυχούν ιδιαιτέρως τους θεσμικούς.Οπως επεσήμαναν χαρακτηριστικά

στους εκπροσώπους των τραπεζών,η ανάπτυξη πρέπει να ενισχυθεί καινα αφήσει πίσω τους υποτονικούς τρέ-χοντες ρυθμούς έτσι ώστε οι τράπεζεςνα μπορούν να χορηγούν και πάλι δά-νεια για να βελτιωθεί η εικόνα των ε-σόδων από τόκους και να επανακάμψειη κερδοφορία τους, που είναι και τομεγάλο ζητούμενο μετά τα αποτελέ-σματα εξαμήνου. «Το κλίμα απέναντιστις τράπεζες δεν ήταν και το πλέονευχάριστο», σημειώνει χαρακτηριστικάκορυφαίο τραπεζικό στέλεχος στην«Κ». Πάντως, τα διεθνή funds δεν έ-θεσαν θέμα ανάγκης νέων κεφαλαίωνγια τις τράπεζες, ενώ εμφανίστηκανικανοποιημένα σε ό,τι αφορά το μέ-τωπο της ρευστότητας καθώς ο στόχοςτης πλήρους απεξάρτησής τους απότον ELA επιτυγχάνεται. Σχετικά με τοπολιτικό μέτωπο, οι πρόωρες εκλογέςδεν φαίνεται να «φοβίζουν» τους ξένουςεπενδυτές, αφού έχει ήδη προεξοφλη-θεί ότι θα πραγματοποιηθούν πιθα-νότατα τον Μάιο, ενώ όλα τα μεγάλακόμματα φαίνονται πρόθυμα να τη-ρήσουν τις δεσμεύσεις για τις μεταρ-ρυθμίσεις.

<<<<<<<

Ο Γενικός Δείκτηςέκλεισε στην πρώτηχρηματιστηριακήσυνάντηση του μή-να (Τρίτη), στις72,05 μονάδες.

H Citigroup

Η ανάπτυξη πρέπει να ενισχυθεί καινα αφήσει πίσω τους υποτονικούς τρέ-χοντες ρυθμούς, έτσι ώστε οι τράπε-ζες να μπορούν να χορηγούν και πάλιδάνεια για να βελτιωθεί η εικόνα τωνεσόδων από τόκους και να επανακάμ-ψει η κερδοφορία τους, λένε τα funds.

Η ανάπτυξη της ελληνικής οικονο-μίας θα παραμείνει υποτονική καιμάλιστα θα επιβραδυνθεί μετά το2018 παρά το τέλος των προγραμ-μάτων διάσωσης, κυρίως λόγω τηςσυνέχισης της λιτότητας, επιδεινώ-νοντας έτσι τη μακροπρόθεσμηβιωσιμότητα του ελληνικού χρέους,εκτιμά η Citigroup σε έκθεσή της.Οπως σημειώνει, το ελληνικό ΑΕΠθα κινηθεί σε μέτριους ρυθμούς καιθα αυξηθεί κατά 1,9% το 2018, ενώθα επιβραδυνθεί και πάλι στο 1,5%τα επόμενα δύο χρόνια (2019-2020). Για το διάστημα 2021-2022εκτιμά πως θα κινηθεί στο 1,4%. Ηβελτίωση της εμπιστοσύνης μετά τοτέλος του προγράμματος διάσωσηςθα αντισταθμιστεί από τη συνεχιζό-μενη δημοσιονομική λιτότητα γιατην επίτευξη των μεταμνημονιακώνδημοσιονομικών στόχων, όπως επι-σημαίνει.

24-OIK_AGORES_KATHI 02/10/18 22:36 Page 24