ΝΑΤΣΙΚΟ –ΝΑΤΣΙΛΙΑΚΟ ΣΟΜΔΑ

ΔΙΓΙΚΟΣΗΣΑ ΠΛΟΙΑΡΥΩΝ Δ.Ν.

Εργαστηριακές ασκήσεις τοσ μαθήματος:

Εσστάθεια - μεταυορά υορτίων Β’ ΕΠΑ.Λ.

ΒΟΛΟ 2016

ΕΥΑΓΓΕΛΟ ΠΑΡΑΚΕΥΑ

ΜΗΧΑΝΟΛΟΓΟ ΠΕ 17

Α’ ΔΚΓΟΗ

ISBN : 978-960-93-7872-7

2

Εργαστηριακές ασκήσεις τοσ μαθήματος:

Εσστάθεια - μεταυορά υορτίων Β’ ΕΠΑ.Λ.

Πξνηεηλόκελεο Δξγαζηεξηαθέο αζθήζεηο γηα ηελ εκπέδσζε

ηνπ καζήκαηνο :

Δπζηάζεηα-Μεηαθνξά Φνξηίσλ Β’ Σάμε ΔΠΑ.Λ.

Ναπηηθνύ – Ναπηηιηαθνύ Σνκέα.

Δπάγγεινο Γ. Παξαζθεπάο

Μεραλνιόγνο Π.Δ. 17 paraskevas_v@hotmail.com

ISBN : 978-960-93-7872-7

Με επηθύιαμε παληόο δηθαηώκαηνο. All rights reserved. , 2016

Απαγνξεύεηαη ε αληηγξαθή, απνζήθεπζε θαη δηαλνκή ηεο παξνύζαο εξγαζίαο, εμ

νινθιήξνπ ή ηκήκαηνο απηήο, γηα εκπνξηθό ζθνπό. Δπηηξέπεηαη ε αλαηύπσζε,

απνζήθεπζε θαη δηαλνκή γηα ζθνπό κε θεξδνζθνπηθό, εθπαηδεπηηθήο θύζεο, ππό ηελ

πξνϋπόζεζε λα αλαθέξεηαη ε πεγή πξνέιεπζεο θαη λα δηαηεξείηαη ην παξόλ κήλπκα.

3

Αθηεξώλεηαη ζηελ ζπγαηέξα κνπ Διεπζεξία, πνπ εηζήιζε ζηελ Α.Δ.Ν. Πξεβέδεο ην ζρνι. Έηνο 2015-16

4

ΔΙΑΓΩΓΗ

Ύζηεξα από ηελ ππνρξέσζε πνπ αλέιαβα λα δηδάμσ ην κάζεκα « Δπζηάζεηα-

Μεηαθνξά θνξηίσλ» ζηελ Β’ Σάμε ηνπ Ναπηηθνύ Σνκέα ζην 2 ΔΠΑ.Λ. -1 Δ.Κ.

ηεο Ν. Ησλίαο- Βόινπ, έθξηλα ζθόπηκν γηα ηελ εκπέδσζε ηνπ γλσζηηθνύ

αληηθεηκέλνπ από ηνπο καζεηέο, λα δεκηνπξγήζσ κηα ζεηξά από εξγαζηεξηαθέο

αζθήζεηο ηηο νπνίεο θαη εθάξκνζα θαηά ηηο εξγαζηεξηαθέο ώξεο πνπ

αληηζηνηρνύλ ζην κάζεκα απηό.

Δπηζεκαίλσ ην γεγνλόο όηη δελ ππάξρεη ζρεηηθό αλαιπηηθό πξόγξακκα γηα ηελ

δηδαζθαιία ηνπ παξαπάλσ καζήκαηνο θαηά ην εξγαζηεξηαθό κέξνο (2 δηδαθη.

ώξεο / εβδνκάδα), δόζεθε δε ε απαηηνύκελε πξνζνρή ώζηε νη αζθήζεηο-

πεηξάκαηα λα αθνινπζνύλ θαηά ην δπλαηό ηελ δηδαζθαιία ηνπ ζεσξεηηθνύ

κέξνπο (επίζεο 2 δηδαθη. ώξεο / εβδνκάδα).

Κάζε άζθεζε πεξηιακβάλεη ζηελ αξρή ζεσξεηηθό κέξνο πνπ απαξηίδεηαη από

πιεξνθνξίεο ζρεηηθέο κε ην ζέκα πνπ ζα εθπνλεζεί θαη νη νπνίεο εκπινπηίδνπλ

ηηο πιεξνθνξίεο ηνπ ζρνιηθνύ βηβιίνπ. Οη πιεξνθνξίεο απηέο έρνπλ

ζπγθεληξσζεί θαηά ην κεγαιύηεξν κέξνο ηνπο κέζα από ην δηαδίθηπν θαζώο θαη

από ηα ζρνιηθά βηβιία ησλ Μαζεκαηηθώλ θαη Φπζηθήο ηνπ Γπκλαζίνπ θαη ηεο

Α ηάμεο Σ.Δ.Δ.-ΔΠΑ.Λ..

ηε ζπλέρεηα πεξηγξάθνληαη ηα δνθίκηα θαη ηα δηαζέζηκα όξγαλα ηνπ

εξγαζηεξίνπ. Όια ηα δνθίκηα έρνπλ θαηαζθεπαζηεί από ηνπο δηδάζθνληεο ζην

ρώξν ηνπ Δ.Κ. κε απιά δηαζέζηκα πιηθά θαη εξγαιεία έηζη ώζηε λα είλαη δπλαηή

ε εθαξκνγή ησλ αζθήζεσλ ρσξίο λα απαηηείηαη ηδηαίηεξν θόζηνο αγνξάο

δνθηκίσλ.

ην ηξίην κέξνο πεξηγξάθεηαη ε εθηέιεζε ηεο άζθεζεο βήκα πξνο βήκα θαη

ηέινο δίδεηαη θύιιν Έξγνπ έηζη ώζηε ν καζεηήο λα νδεγεζεί ζηελ ζπκπιήξσζε

ησλ απαξαίηεησλ πεδίσλ πξνθεηκέλνπ λα νινθιεξώζεη ηελ εξγαζηεξηαθή

άζθεζε.

Γελ θξύβσ ην γεγνλόο όηη νη αζθήζεηο αλαπξνζαξκόζηεθαλ αξθεηέο θνξέο ζην

γλσζηηθό επίπεδν ησλ καζεηώλ έηζη ώζηε απηνί λα είλαη ζε ζέζε λα ηηο

εθηειέζνπλ ελώ ε όιε δηαδηθαζία ηνπο θαίλεηαη επράξηζηε θαη ν ηειηθόο

Γηδαθηηθόο ηόρνο λα επηηπγράλεηαη πιήξσο κέζα από απηέο. Δίλαη εμ άιινπ

γλσζηό ζε όινπο όηη ε γλώζε αθνκνηώλεηαη θαιιίηεξα κέζα από βησκαηηθέο

δξάζεηο όπσο νη εξγαζηεξηαθέο αζθήζεηο ζε ζρέζε κε ηελ παξαδνζηαθή κνξθή

ηεο δηδαζθαιίαο-δηάιεμεο.

Σν παξαθάησ εθπόλεκα θέξεη ηελ έλδεημε Α’ έθδνζε δηόηη ζηόρνο καο είλαη ν

εκπινπηηζκόο κε αξθεηέο αθόκα πεηξακαηηθέο θαζώο θαη ππνινγηζηηθέο

αζθήζεηο ώζηε λα δίλεηαη ε δπλαηόηεηα ηεο επηινγήο απηώλ αλάινγα κε ηα

δηαηηζέκελα δνθίκηα ή κέζα πνπ δηαζέηεη ην θάζε ζρνιείν.

Δύρνκαη ε πξνζπάζεηα απηή λα ηύρεη αληαπόθξηζεο ηόζν ησλ ζπλαδέιθσλ

Δθπαηδεπηηθώλ όζν θαη ησλ καζεηώλ ή πνπδαζηώλ ηνπ Ναπηηθνύ –

Ναπηηιηαθνύ Σνκέα.

Αλακέλσ θάζε θαιόπηζηε θξηηηθή ή πξόηαζε.

Δπάγγεινο Γ. Παξαζθεπάο

5

ΣΙΣΛΟΙ ΠΔΡΙΔΥΟΜΔΝΩΝ ΑΚΗΔΩΝ

ΑΚΖΖ 1: ρεδηαζκόο Απιώλ Ναππεγηθώλ Γξακκώλ. (ζει. 6-11)

ΑΚΖΖ 2: Τπνινγηζκόο εθηνπίζκαηνο ζώκαηνο εληόο ξεπζηνύ. (ζει. 12-20)

ΑΚΖΖ 3: ύγθξηζε άλσζεο ζώκαηνο εληόο δηαθνξεηηθώλ ξεπζηώλ. (ζει. 21-29)

ΑΚΖΖ 4: Καηάζηξσζε πίλαθα ξνπώλ (ζει. 30-33)

ΑΚΖΖ 5: Τπνινγηζκόο άλσζεο ζώκαηνο εληόο ξεπζηώλ (ζει. 34-40)

ΑΚΖΖ 6: Τπνινγηζκόο ξνπήο δπλάκεσο . (ζει. 41-49)

ΑΚΖΖ 7: Δθηίκεζε Αλαγθαίσλ ηαμηδίνπ & Τπνινγηζκόο Ωθέιηκνπ

Φνξηίνπ. (ζει. 50-58)

6

ΔΡΓΑΣΗΡΙΑΚΔ ΑΚΗΔΙ

1ν Δ.Κ.-2 ΔΠΑ.Λ. ΔΤΣΑΘΔΙΑ-ΜΔΣΑΦΟΡΑ ΦΟΡΣΙΩΝ

Ν. ΙΩΝΙΑ ΜΑΓΝΗΙΑ ΝΑΤΣΙΚΟ ΣΟΜΔΑ

ΔΙΓΙΚΟΣΗΣΑ ΠΛΟΙΑΡΥΩΝ Δ.Ν. ΟΚΣΩΒΡΙΟ 2015

Δ. ΠΑΡΑΚΔΤΑ- ΜΗΥΑΝΟΛΟΓΟ ΠΔ17

ΑΚΗΗ 1ε

ρεδηαζκόο Απιώλ Ναππεγηθώλ Γξακκώλ.

θνπόο ηεο άζθεζεο: Να είλαη ζε ζέζε ν καζεηήο-ηξηα λα πεξηγξάςεη ηε κνξθή

ελόο πινίνπ κε ηε ρξήζε ηνπ ζρεδίνπ λαππεγηθώλ γξακκώλ απηνύ.

Δηζαγσγηθέο πιεξνθνξίεο.

Ναππεγηθέο γξακκέο

Οη λαππεγηθέο γξακκέο ή γξακκέο ζθάθνπο πξνέξρνληαη απφ λνεηέο ηνκέο ηεο

εζσηεξηθήο επηθάλεηαο ηνπ θειχθνπο ηνπ ζθάθνπο κε επίπεδα θαηαθφξπθα εγθάξζηα ηνπ ζθάθνπο, επίπεδα θαηαθφξπθα θαηά ην δηάκεθεο ηνπ ζθάθνπο, επίπεδα νξηδφληηα, θαζψο θαη βνεζεηηθέο δηαγψληεο γξακκέο.

Ζ ζπκκεηξηθφηεηα ηνπ πινίνπ απνηειεί θάζεην επίπεδν θαηά ην δηάκεθεο (απφ ηελ πιψξε κέρξη ηελ πξχκε) θαη ζην κέζνλ αθξηβψο θαινχκελν θαη επίπεδν ζπκκεηξίαο ή θεληξηθή γξακκή (center line, CL), παξφηη είλαη επίπεδν.

Δπί απηνχ ηνπ επηπέδνπ ζπκκεηξίαο ιακβάλνπκε δχν άμνλεο, θάζεηνπο κεηαμχ ηνπο, ηνλ νξηδφληην άμνλα (BL) ησλ εγθαξζίσλ επηπέδσλ ή ησλ λνκέσλ (Frames) - ιέγεηαη θαη βαζηθή γξακκή (Base Line), θαη ηνλ θάζεην άμνλα (AR), ησλ νξηδνληίσλ επηπέδσλ ή ησλ ηζάισλ (water lines).

Απφ ην ζεκείν ηνκήο ησλ δχν παξαπάλσ αμφλσλ δηέξρεηαη θάζεηα (πξνο ην επίπεδν ζπκκεηξίαο) ν άμνλαο ησλ δηακήθσλ επηπέδσλ ή δηακήθσλ ηνκώλ.

Αξηζηεξό ηκήκα (Port-side)* (ζπκβνιίδεηαη ειι. ΑΡ, αγγι. PS.): Δίλαη ην

αξηζηεξφ ηκήκα ηνπ πινίνπ απφ ηνπ θεληξηθνχ επηπέδνπ, θαηά παξαηεξεηή ζηελ πξχκε κε κέησπν πξνο ηελ πιψξε. Σν αληίζεην είλαη ην Γεμηό ηκήκα (Starboard-side)* (ζπκβνι. ειι. ΓΞ, αγγι. SB).

(Port-side θαη Starboard-side ειιεληθά απνδίδνληαη σο "πιεπξφ ιηκέλνο" θαη "πιεπξφ πεδαιίνπ" αληίζηνηρα, φξνη αλαγφκελνη ζηελ επνρή ησλ αξραίσλ θσπήιαησλ πινίσλ πνπ ιφγσ ηεο δεμηάο κεγαιχηεξεο θψπεο - πεδαιίνπ αλαγθαζηηθά πιαγηνδεηνχζαλ απφ ηελ αξηζηεξή πιεπξά, πξψηνο ιηκέλαο κε πξνβιήηα πιαγηνδέηεζεο ζθαθψλ ήηαλ ηεο Αιεμάλδξεηαο, πξνο ηηκή ηνπ γεγνλφηνο απηνχ ε είζνδνο - έμνδνο ζηε Γηψξπγα νπέδ ζηε Μεζφγεην νλνκάζηεθε Πφξη άτλη.)

Πξσξαίν ηκήκα ζηε λαππεγηθή θαιείηαη ην ηκήκα απφ ηνπ κέζνπ ηνπ πινίνπ θαη

εκπξφο ρψξνο, ε άθξε ηνπ νπνίνπ είλαη ε πιψξε (fore), ην αληίζεην ιέγεηαη πξπκλαίν κε άθξε ηελ πξχκλε ή πξχκε (aft).

7

Δμσηεξηθό πεξίβιεκα ή θέιπθνο είλαη ηα ειάζκαηα πνπ πεξηβάιινπλ ην πινίν.

Ζ ζέζε ηνπ άμνλα ησλ λνκέσλ (δει. ηεο βαζηθήο γξακκήο) νξίδεηαη ζην θαηψηεξν κέξνο ηνκήο εζσηεξηθά ηνπ πεξηβιήκαηνο θαη ηνπ επηπέδνπ ζπκκεηξίαο. Ζ ηνκή

απηή πηζαλφλ λα είλαη νξηδφληηα θαη λα ζπκπίπηεη κε ηε βαζηθή γξακκή ζε αξθεηφ κήθνο, πηζαλφλ φκσο λα έρεη θαη έλα κφλν θνηλφ ζεκείν (πεξίπησζε ξπκνπιθψλ).

Έηζη ε βαζηθή γξακκή, ιφγσ ηεο κεγάιεο ζπνπδαηφηεηάο ηεο ζηε θαηαζθεπή νλνκάδεηαη θαη γξακκή θαηαζθεπήο.

Βαζηθέο λαππεγηθέο γξακκέο είλαη νη Δγθάξζηεο λαππεγηθέο γξακκέο ή γξακκέο λνκέσλ (frame lines), νη Γηακήθεηο λαππεγηθέο γξακκέο ή θάζεηνη (Longitudinal lines or Vertical lines)θαη νη Οξηδόληηεο λαππεγηθέο γξακκέο ή παξίζαινη ή ίζαινη (Water lines), νη δε Γηαγψληεο (Diagonals) απνηεινχλ βνεζεηηθέο λαππεγηθέο γξακκέο.

Γηαπηζηψλνπκε δχν θαηεγνξίεο λνκέσλ: ηνπο "ζεσξεηηθνχο" θαη ηνπο "θαηαζθεπαζηηθνχο" λνκείο.

Θεσξεηηθνί λνκείο είλαη νη γξακκέο νη ρξεζηκνπνηνχκελεο ζηε κειέηε ηνπ ζθάθνπο πνπ επέρνπλ ζέζε λνκέσλ, ν δε ζεσξεηηθφο λνκέαο πνπ ζρεδηάδεηαη αθξηβψο ζην κέζνλ ηνπ πινίνπ θαιείηαη κέζνο λνκέαο θαη ζπκβνιίδεηαη κε θχθιν

ζην θέληξν ηνπ νπνίνπ εθάπηνληαη νξηδφληηα δχν εκηπεξηθέξεηεο.

Καηαζθεπαζηηθνί λνκείο είλαη νη γξακκέο ζηε ζέζε ησλ νπνίσλ ηνπνζεηνχληαη πιένλ νη εγθάξζηεο εληζρχζεηο ηνπ ζθάθνπο θαινχκελνη λνκείο. Ζ δε κεηαμχ ηνπο

απφζηαζε δελ είλαη ζηαζεξή ζε φιν ην κήθνο ηνπ πινίνπ. Πάλησο πξνο ηε πιψξε (πεξηνξηζκφο απφ Νενγλψκνλεο) δελ κπνξεί ε ηζαπφζηαζε λα ππεξβαίλεη ηα 610 ρηιηνζηά (610mm) ήηνη 2 πφδεο (2 ft).

Οη παξίζαινη ζπκβνιίδνληαη δηα ηνπ κνλνγξάκκαηνο WL (Water Lines) θαη αξηζκνχληαη απφ ηεο βαζηθήο γξακκήο φπνπ ην 0, θαη΄ αχμνληα αξηζκφ WL 1, WL 2, WL 3, θιπ. ή κε ιαηηλ. αξηζκνχο I , II, III, IV θιπ ρσξίο δηαθξηηηθφ πξν απηψλ.

Οη νξηδφληηεο γξακκέο ή παξίζαινη ζηελ εγθάξζηα φςε θαη ζηε πξφνςε εκθαλίδνληαη σο επζείεο.

Πξνο επίηεπμε κεγαιχηεξεο αθξίβεηαο ζην πξνζδηνξηζκφ ηνπ ζρήκαηνο ηνπ πινίνπ ζηα άθξα ηνπ φπνπ νη κεηαβνιέο είλαη απφηνκεο (πιψξε – πξχκε) πξνζδηνξίδνληαη ηνκέο ζην κέζνλ θαη ζην 1/4 ηεο απνζηάζεσο ησλ θπξίσλ ηνκψλ θαινχκελεο "εκηηνκέο" ή "ηεηαξηνηνκέο" λνκέσλ, θαζέησλ θαη παξηζάισλ αληίζηνηρα.

Σξόπνο ζρεδίαζεο

Αθνχ νξηζζνχλ νη θχξηεο δηαζηάζεηο ηνπ ζθάθνπο εθηειείηαη ε α' θάζε ηεο ζρεδίαζεο (πξνζρέδην) φπνπ ζρεδηάδνληαη νη ηξεηο φςεηο ηνπ ζθάθνπο (θάηνςε – πξφνςε – πιάγηα φςε) ππό θιίκαθα. ηε ζπλέρεηα αθνινπζεί ε β' θάζε φπνπ ην πξνζρέδην αληηγξάθεηαη επί ηνπ δαπέδνπ ηνπ ζρεδηαζηεξίνπ (λαππεγείνπ) ζε θπζηθφ κέγεζνο (θιίκαθα 1:1) πξνθεηκέλνπ λα γίλνπλ νη ηειηθέο ηπρφλ δηνξζψζεηο. ηε ζπλέρεηα αθνινπζεί ε γ' θάζε, ζπληάζζνληαη νη πίλαθεο ησλ ζπληεηαγκέλσλ

ησλ λαππεγηθψλ γξακκψλ (Offsets) νη νπνίνη θαη παξαδίδνληαη ζην ρεδηαζηήξην γηα ηελ νξηζηηθή ζρεδίαζε.

8

Πνιιέο θνξέο ηδηαίηεξα φηαλ ην ππφ ζρεδίαζε ζθάθνο είλαη «πξσηφηππν» γηα ηελ εμέηαζε ηεο ζπκπεξηθνξάο ηνπ θαηά ηε πξφσζε ζην λεξφ θαηαζθεπάδεηαη νκνίσκα (καθέηα) πνπ κειεηάηαη ζηε «Γεμακελή Ναππεγηθψλ Γνθηκψλ» ή «Γεμακελή Γνθηκψλ Πξνηχπσλ» (Ship’s Model Tank) πνπ βάζεη ησλ απνηειεζκάησλ ελεξγνχληαη ελδεδεηγκέλεο δηνξζψζεηο ή ηίζεληαη φξηα αζθαιείαο απηνχ.

πληκήζεηο Σύπωλ Πινίωλ

Οη ζπληκήζεηο ησλ ηχπσλ (Types) ησλ εκπνξηθψλ πινίσλ πνπ έρνπλ θαζηεξσζεί σο πεξηζζφηεξν ιηηέο θαη εχρξεζηεο δίδνληαη παξαθάησ κε ηελ αθφινπζε ζεηξά: ζχληκεζε ειιεληθή - πξνζδηνξηδφκελνο ηχπνο - αληίζηνηρε ζχληκεζε ζηελ αγγιηθή.

A/K - Αιηεπηηθφ - F/S

Α/Π - Αηκφπινην - S/S

Α/ - Αεξφζηξσκλν - H/C

Β/Θ - Βπζνθφξνο - D/S

Γ/Ξ - Γεμακελφπινην Tanker

E/Γ - Δπηβαηεγφ - P/S

Δ/Φ - Κνληέηλεξ - C/S

Ζ/Π - Ζκεξφπινην - D/S

Η/Φ - Ηζηηνθφξν - S/B

Κ/Ε - Κξνπαδηεξφπινην - Cr/S

Ο/Γ - Ορεκαηαγσγφ - C/F

Π/Γ - Πιση.Γεξαλφο F/C

Π/Γ - Πισηή δεμακελή FDD

Π/Θ - Πνξζκείν - F/B

Π/Ν - Ππξελνθίλεην - Ν/S

Π/Π - Αθηνθπιαθίδα - CGS

Π/Φ - Πεηξειαηνθφξν O/C

Ρ/Κ - Ρπκνπιθφ - T/B

Σ/Φ - Σζηκεληνθφξν C/S

Τ/Κ - Τπεξσθεάλην - T/O

Τ/Π - Τδξνπηέξπγν - H/F

Τ/Φ - Τδξνθφξν(α) - W/T

Φ/Γ - Φνξηεγφ - C/S**

Φ/Φ Φνξηεγηδνθφξν LASH

Φ/Π - Φαξφπινην - L/S

εκ: Οη παξαπάλσ ζπληκήζεηο είλαη ελδεηθηηθέο θαη φρη επίζεκα δηεζλψο

θαζηεξσκέλεο. ηελ Αγγιηθή πνιιέο θνξέο νη ζπληκήζεηο αληί γηα (/) θέξνπλ (.) πρ

ην Αηκφπινην ζπκβνιίδεηαη θαη σο S.S (=Steam Ship).

9

ΓΗΑΘΔΗΜΑ ΓΟΚΗΜΗΑ ΔΡΓΑΣΖΡΗΟΤ

Σν παξαπάλσ δνθίκην έρνπκε ηε δπλαηφηεηα λα ην ρσξίζνπκε ζε ηκήκαηα θαηά

ηνλ εγθάξζην (δνθίκην 1), θαηά ηνλ δηακήθε (δνθίκην 2) θαη θαηά ηνλ νξηδόληην

(δνθίκην 3) άμνλα κε ζθνπφ ηελ απνηχπσζε ζε ραξηί απιψλ λαππεγηθψλ

γξακκψλ.

10

ΕΦΑΡΜΟΓΗ-ΠΟΡΕΙΑ ΕΡΓΑΙΑ

Θα ρξεηαζηνχκε ραξηί ζρεδίαζεο θαη βαζηθά φξγαλα ζρεδίαζεο –κνιχβη 2H & ΖΒ,

ηξίγσλα 450 θαη 300 , ράξαθα θαη γνκνιάζηηρα θαη θακππιφγξακκν.

ην ραξηί ζα μεθηλήζνπκε ζρεδηάδνληαο ηηο δχν εγθάξζηεο ηνκέο 3 & 5 ζε θιίκαθα

1:1 δει. ζρεδηάδνπκε φζν αθξηβψο κεηξάκε.

ηε ζπλέρεηα αλνίγνληαο ην δνθίκην 2 ζα ζρεδηάζνπκε φπνηα δηακήθε ηνκή

επηζπκνχκε π.ρ.

11

Σέινο ζα ζρεδηάζνπκε αλνίγνληαο ην δνθίκην 3 ζα ζρεδηάζνπκε ηελ γξακκή

ηζάινπ πιεχζεο DWL ε νπνηαδήπνηε άιιε ίζαιν δηθήο καο επηζπκίαο.

Δθαξκφδνπκε ηα δηδαρζέληα ζην κάζεκα ηνπ Σερληθνχ ρεδίνπ πνπ έρεη δηδαρζεί

θαηά ην 1ν έηνο ζηνπο καζεηέο ησλ ΔΠΑ.Λ. θαη ζπκβνπιεπφκαζηε ην ζρεηηθφ

εθπαηδεπηηθφ βηβιίν.

ΚΑΛΖ ΔΠΗΣΤΥΗΑ

12

1ν Δ.Κ.-2 ΔΠΑ.Λ. ΔΡΓΑΣΗΡΙΑΚΔ ΑΚΗΔΙ

Ν. ΙΩΝΙΑ ΜΑΓΝΗΙΑ ΔΤΣΑΘΔΙΑ-ΜΔΣΑΦΟΡΑ ΦΟΡΣΙΩΝ ΝΑΤΣΙΚΟ ΣΟΜΔΑ

ΔΙΓΙΚΟΣΗΣΑ ΠΛΟΙΑΡΥΩΝ Δ.Ν.

ΟΚΣΩΒΡΙΟ 2014

Δ. ΠΑΡΑΚΔΤΑ- ΜΗΥΑΝΟΛΟΓΟ ΠΔ17

ΑΚΗΗ 2ε

Τπνινγηζκόο εθηνπίζκαηνο ζώκαηνο εληόο ξεπζηνύ.

θνπόο ηεο άζθεζεο: Να είλαη ζε ζέζε ν καζεηήο-ηξηα λα ππνινγίδεη ην εθηόπηζκα

ελόο ζώκαηνο όηαλ απηό βπζηζηεί ζε ξεπζηό.

Δηζαγσγηθέο πιεξνθνξίεο.

Δθηόπηζκα

Δθηόπηζκα είλαη ν όγθνο ηνπ ξεπζηνύ πνπ εθηνπίδεη έλα ζώκα, όηαλ ην ζώκα

βπζίδεηαη κέζα ζ' απηό. ήκεξα ρξεζηκνπνηείηαη ζπλήζσο ζηε λαπηηιία θαη

ζεκαίλεη ηνλ φγθν ηνπ λεξνχ πνπ εθηνπίδεη έλα πινίν πνπ ηζνξξνπεί ζε ήξεκν

λεξφ.

ύκθσλα κε ηελ αξρή ηνπ Αξρηκήδε, θάζε ζώκα πνπ βπζίδεηαη κέζα ζην λεξό

εθηνπίδεη ίζν όγθν λεξνύ.

Όηαλ πξφθεηηαη γηα πινίν πνπ ηζνξξνπεί ζε ήξεκν ζαιαζζηλφ λεξφ, ηφηε

βξίζθνπκε ην βάξνο ηνπ πινίνπ , φηαλ πνιιαπιαζηάζνπκε ην εθηφπηζκά ηνπ κε ην

εηδηθφ βάξνο ηνπ ζαιαζζηλνχ λεξνχ πνπ είλαη ίζν πξνο 1,026.

Σν εθηφπηζκα κεηξηέηαη ζε θπβηθά κέηξα [m3] ή θπβηθά πφδηα [ft3].

Μάδα

Μάδα m είλαη ε πνζφηεηα ηεο χιεο πνπ πεξηέρεηαη ζε έλα ζψκα. ην ζχζηεκα

κνλάδσλ SI, ε κάδα κεηξάηαη ζε ρηιηφγξακκα (kg) θαη απνηειεί ζεκειηψδε

κνλάδα κέηξεζεο ζην ζχζηεκα απηφ.

Γελ πξέπεη λα γίλεηαη ζχγρπζε κεηαμχ κάδαο θαη βάξνπο. Ζ κάδα εθθξάδεη ηελ

πνζόηεηα ηεο ύιεο, ελψ ην βάξνο είλαη ε ειθηηθή δύλακε πνπ αζθεί έλα

νπνηνδήπνηε ζψκα ζε έλα άιιν ζψκα. Ζ κάδα είλαη κνλφκεηξν κέγεζνο ελψ ην

βάξνο είλαη δηαλπζκαηηθφ. Καηφπηλ, ε κάδα παξακέλεη ίδηα ζε νπνηνδήπνηε ζεκείν

ηνπ χκπαληνο ελψ ην βάξνο κεηαβάιιεηαη. Γηα παξάδεηγκα ζηελ επηθάλεηα ηεο

ζειήλεο, θάπνηνο είλαη 6 (έμη) θνξέο πην ειαθξχο απφ φηη ζηε Γε.

13

Όγθνο

Ο φγθνο, πνπ νλνκάδεηαη επίζεο θαη ρσξεηηθφηεηα, είλαη ε πνζφηεηα

ηνπ ρψξνπ πνπ θαηαιακβάλεη έλα αληηθείκελν, δειαδή κεηξάεη πφζν ρψξν

πηάλεη έλα αληηθείκελν. πκβνιίδεηαη ζπλήζσο κε ην αγγιηθφ γξάκκα V απφ ηε

ιέμε Volume.

Ζ δηεζλήο κνλάδα κέηξεζεο είλαη ην θπβηθφ κέηξν (m3), δειαδή ν φγθνο

ελφο θχβνπ κε πιεπξά έλα κέηξν. ην αγγιηθφ ζχζηεκα ην θπβηθφ πφδη (ft3), θαη

γεληθά ζε θάζε δηαθνξεηηθφ ζχζηεκα κέηξεζεο αληηζηνηρεί ε "θπβηθή" κνλάδα

κέηξεζεο ηεο απφζηαζεο. Δμαηξνχληαη κνλάδεο κέηξεζεο πνπ αλαθέξνληαη

ζπγθεθξηκέλα ζηνλ φγθν, φπσο ην έλα ιίηξν 1LΣ=1dm3, πνπ ρξεζηκνπνηνχληαη

ζπλήζσο ζηε κέηξεζε ηνπ φγθνπ ησλ ξεπζηψλ.

Ππθλόηεηα

Σν θπζηθφ κέγεζνο ππθλόηεηα απνηειεί βαζηθφ ραξαθηεξηζηηθφ ηεο χιεο θαη

ζπκβνιίδεηαη κε ην γξάκκα ξ.

Ζ ππθλφηεηα εθθξάδεη ηε κάδα ηνπ πιηθνχ πνπ πεξηέρεηαη ζε κία κνλάδα φγθνπ. Ο

ηχπνο ηεο είλαη: [ ξ = m/V ] (1)

Μνλάδα κέηξεζεο ηεο ππθλφηεηαο ζην Γηεζλέο χζηεκα Μνλάδσλ είλαη ην

1kg/m3.

ΠΤΚΝΟΣΖΣΔ ΓΗΑΦΟΡΩΝ ΤΛΗΚΩΝ

Τιηθό Ππθλόηεηα (kg/m3)

Αέξαο (ζηνπο 20ν C) 1,2

Αέξαο (ζηνπο 0ν C) 1,3

Φειιόο 250

Οηλόπλεπκα 800

Διαηόιαδν 900

Πάγνο 920

Νεξό 1000

Σζηκέλην 2400

Αινπκίλην 2700

ίδεξνο 7800

Μόιπβδνο 11340

Τδξάξγπξνο 13600

Υξπζόο 19300

Όζκην 22587

14

Σύπνη ππνινγηζκνύ όγθνπ βαζηθψλ γεσκεηξηθψλ ζηεξεψλ

ρήκα Σχπνο

ππνινγηζκνχ Γηαζηάζεηο

θύβνο α3 α: ε πιεπξά ηνπ θύβνπ

νξζνγώλην

παξαιιειεπίπεδν α*β*γ

α,β,γ: ηα κήθε ησλ ηξηώλ αθκώλ ηνπ

παξαιιειεπηπέδνπ

πξίζκα E*h Δ,h: ην εκβαδόλ δηαηνκήο θαη ην ύςνο

αληίζηνηρα

ππξακίδα (1/3) * E*h Δ,h: ην εκβαδόλ βάζεο θαη ην ύςνο

αληίζηνηρα

θύιηλδξνο (π*d2/4)*h

d,h,Π: ε δηάκεηξνο ηεο βάζεο, ην ύςνο

αληίζηνηρα θαη Π =3,14

θώλνο (1/3)*(π*d2/4)*h

d,h: ε δηάκεηξνο ηεο βάζεο θαη ην ύςνο

αληίζηνηρα

ζθαίξα (4/3) π*ξ

3

ξ: ε αθηίλα ηεο ζθαίξαο

Κπβηθό κέηξν- κνλάδεο κέηξεζεο όγθνπ

Σν θπβηθφ κέηξν (m³) ή ζπαληφηεξα θπβφκεηξν είλαη ε κνλάδα κέηξεζεο ηνπ φγθνπ.

Πξφθεηηαη γηα ηνλ φγθν πνπ θαηαιακβάλεη έλαο ζπκπαγήο θχβνο, ηνπ νπνίνπ θάζε αθκή είλαη ίζε κε 1 κέηξν. Δηδηθφηεξα σο κέηξν ρσξεηηθφηεηαο ν πεξηερφκελνο ρψξνο ελφο δνρείνπ ή δεμακελήο κε αθκή ίζε κε έλα κέηξν ζε απνζηαγκέλν λεξφ θαη ζεξκνθξαζία 4 βαζκψλ Κειζίνπ εθθξάδεηαη θαη ζε κνλάδα βάξνπο πνπ ηζνχηαη κε 1000 ρηιηφγξακκα θαινχκελα ηφλνο ή παιαηφηεξα κε 781,75 νθάδεο.

Πνιιέο θνξέο φηαλ ν θπβηζκφο κε ζπκπαγψλ πιηθψλ, π.ρ. ζηηεξψλ, θάξβνπλσλ θ.ιπ. επεηδή ε ρχκα (ρχδελ) ζηνηβαζία ηνπο παξνπζηάδεη δηάθελα ρξεζηκνπνηείηαη γηα ηηο πεξηπηψζεηο απηέο ν φξνο "ρσξηθφ κέηξν" ή "θπβηθφ ρσξηθφ κέηξν", πνπ ιακβάλεηαη ππ΄ φςε ζε εηδηθέο δεμακελέο ή θχηε θνξηίσλ (π.ρ. ζηιφ, πινία θ.ιπ.)

Τπνδηαηξέζεηο

Έλα θπβηθφ κέηξν ππνδηαηξείηαη, αλάινγα ησλ ππνδηαηξέζεσλ ηνπ κήθνπο αθκήο, ζε 1.000 θπβηθέο παιάκεο (θ.π.- dm³), θάζε θπβηθή παιάκε ζε 1.000 θπβηθά εθαηνζηά (θ.ε.- cm³) θαη θάζε θπβηθφ εθαηνζηφ ζε 1.000 θπβηθά ρηιηνζηά (θ. ρ.-mm³). Έηζη ε ζρέζε κεηαμχ ηνπο είλαη: 1 m³ = 1.000 dm³ = 1.000.000 cm³ = 1.000.000.000 mm³.

εκεηψλεηαη φηη ζηα εκπνξηθά πινία κνλάδα κέηξεζεο ρσξεηηθφηεηαο

ρξεζηκνπνηείηαη ν θφξνο πνπ αληηζηνηρεί ζε 2,83 θπβ. κέηξα (m³).

15

Μεηαηξνπέο

Έλα θπβηθφ κέηξν είλαη ίζν κε:

~ 35,3 θπβηθέο ίληζεο (cu ft).

~1,31 θπβηθέο γηάξδεο (cu ft).

~6,29 βαξέιηα ιαδηνχ (oil bbl).

~264,17 γαιφληα (gal).

Λίηξν

Σν Λίηξν είλαη κνλάδα κέηξεζεο ηνπ φγθνπ. Ο δηεζλήο ζπκβνιηζκφο ηνπ ιίηξνπ είλαη ην ιαηηληθφ γξάκκα "L" (ζπαληφηεξα ηα δχν γξάκκαηα "lt"). Σν

ιίηξν ηζνχηαη κε ην 1/1000 ηνπ θπβηθνχ κέηξνπ (1 = 1000 L). Ή, ηζνδχλακα, έλα ιίηξν είλαη ίζν κε ηνλ φγθν ελφο θχβνπ κε αθκή 10 εθαηνζηά (cm), ηζνχηαη δειαδή κε έλα θπβηθφ δεθαηφκεηξν 1L=1dm3.

Ωο κνλάδα φγθνπ έρεη εθαξκνγή θπξίσο ζε κηθξνχο ρψξνπο φπσο ςπγείσλ, απνζεθεπηηθψλ ρψξσλ νρεκάησλ θ.ι.π, ελψ γηα εθαξκνγέο κεγαιχηεξσλ δηαζηάζεσλ ρξεζηκνπνηείηαη ην θπβηθφ κέηξν.

Υξεζηκνπνηείηαη ζπρλά θαη ζαλ κνλάδα κέηξεζεο ηεο πνζφηεηαο ησλ πγξψλ. Γειαδή ην πεξηερφκελν εκπνξηθήο ζπζθεπαζίαο δηάθνξσλ πγξψλ εθθξάδεηαη ζπρλά ζε ιίηξα θαη φρη ζε γξακκάξηα, θαη αληίζηνηρα ην θφζηνο ζε ρξεκαηηθέο κνλάδεο αλά ιίηξν. Ζ αληηζηνίρεζε κάδαο-φγθνπ εμαξηάηαη απφ ην εηδηθφ βάξνο ηνπ πγξνχ, γηα παξάδεηγκα έλα ιίηξν (1L)λεξφ έρεη κάδα πεξίπνπ έλα θηιφ (1Kg), ελψ έλα ιίηξν ειαηφιαδν έρεη κάδα πεξίπνπ 915 γξακκάξηα.

πρλά ρξεζηκνπνηείηαη ε ππνδηαίξεζε ηνπ ιίηξνπ πνπ είλαη ίζε κε ην έλα ρηιηνζηφ ηνπ ιίηξνπ, ην ρηιηνζηφιηηξν ή mL (1 L = 1000 mL).

Υηιηόγξακκν

Σν ρηιηφγξακκν (ή θηιφ ζηελ θαζνκηινπκέλε, ζχκβνιν: ργξ. ή kg) είλαη ζπκβαηηθή κνλάδα κέηξεζεο ηεο κάδαο. To ρηιηφγξακκν είλαη ε ζεκειηψδεο κνλάδα κάδαο ηνπ δηεζλνχο ζπζηήκαηνο κνλάδσλ SI θαζψο θαη ηνπ ζπζηήκαηνο κνλάδσλ MKS. Ωζηφζν, ζην ζχζηεκα CGS ε ζεκειηψδεο κνλάδα κάδαο είλαη ην γξακκάξην (g).

Έλα ρηιηφγξακκν ηζνχηαη κε 1000 γξακκάξηα ( 1 kg = 1000 g) ή κε κία θπβηθή παιάκε απνζηαγκέλνπ χδαηνο, ζηνπο 4 °C θαη ππφ πίεζε 1atm.

Σν ρηιηφγξακκν κπνξεί λα νξηζηεί κέζσ ηεο κάδαο ελφο ιίηξνπ λεξνχ ζε θαλνληθέο πλζήθεο πίεζεο - ζεξκνθξαζίαο.

Σν ρηιηφγξακκν ρξεζηκνπνηείηαη γηα ηελ κέηξεζε βάξνπο κε ηελ πξνζζήθε ηεο ιέμεο «βάξνπο».

Έλα ρηιηόγξακκν βάξνπο, είλαη ε δύλακε έιμεο πνπ αζθείηαη από ηε Γε, εθπεθξαζκέλε ζε βάξνο, ζε κία κάδα ελόο ρηιηόγξακκνπ ζε γεωγξαθηθό πιάηνο 45 κνηξώλ, ζηελ κέζε ζηάζκε ηεο ζάιαζζαο.

16

Σόλνο (κνλάδα κέηξεζεο)

Ο ηφλνο είλαη κνλάδα κάδαο ηνπ κεηξηθνχ ζπζηήκαηνο. Έλαο ηφλνο ηζνδπλακεί κε

1000 θηιά (ρηιηφγξακκα). ηελ πεξίπησζε ηνπ ηφλνπ ηνπ κεηξηθνχ ζπζηήκαηνο, ν ηφλνο ζπκβνιίδεηαη κε ην γξάκκα t, αιιά γηα λα μερσξίζεη απφ άιιεο κνλάδεο κε ην ίδην φλνκα αλαθέξεηαη θαη κε ηελ εμήγεζε κεηξηθφο ηφλνο (Metric Ton) ή κε ηα γξάκκαηα ΜΣ ή mt.

ην ακεξηθαληθφ ζχζηεκα κνλάδσλ βάξνπο, κε ηνλ φξν ηφλνο (ton) πεξηγξάθεηαη θαη ν short ton, ν νπνίνο αληηζηνηρεί ζε πεξίπνπ 0,907 t (2000 pounds). Μηα άιιε αθφκε κνλάδα κε ην φλνκα ηφλνο είλαη ζην Βξεηαληθφ χζηεκα κνλάδσλ, ν long ton, ν νπνίνο αληηζηνηρεί ζε 1,016 t πεξίπνπ (2240 pounds).

Ίληζα

Ο δάθηπινο ή δηεζλψο γλσζηφηεξνο σο ίληζα είλαη αγγιηθή κνλάδα κέηξεζεο, δσδεθαδηθνχ ζπζηήκαηνο, ηνπ κήθνπο, βάζνπο, βπζίζκαηνο πινίσλ, θαζψο θαη δηακεηξήκαηνο ζσιήλσλ, θάλεο φπισλ, ηειεβφισλ, ηνξπηινζσιήλσλ, θ.ι.π, ηξνρψλ, νζνλψλ θ.ιπ. ζηα νπνία κεηξάηαη ε δηαγψληνο απηψλ. Γηεζλήο ζπκβνιηζκφο ηεο είλαη ν δηπιφο ηφλνο ("). Μία ίληζα αληηζηνηρεί ζε 2,54εθαηνζηφκεηξα ή ζε 25,4 ρηιηνζηφκεηξα ζην κεηξηθφ ζχζηεκα. Ζ κνλάδα ίληζα είλαη ππνδηαίξεζε ηνπ πνδηνχ θαη ηζνχηαη κε ην δσδέθαην απηνχ. Οη 36 ίληζεο (δειαδή 3 πφδηα) απνηεινχλ κία γηάξδα. Τπνδηαηξέζεηο ηεο ίληζαο είλαη ην 1/8" (=3,18 mm), ην 1/4" (=6,35 mm), ηα 3/8" (=9,53 mm), ην 1/2" (=12,70 mm), ηα 5/8"(=15,88 mm), ηα 3/4" (=19,05 mm) θαη ηα 7/8" (=22,23 mm). Ζ ίληζα ζήκεξα έρεη επηθξαηήζεη σο κνλάδα κέηξεζεο ζηηο ΖΠΑ, ζηνλ Καλαδά θαη ηελ Απζηξαιία θαη δηεζλψο σο κνλάδα δηακεηξήκαηνο. Ζ κνλάδα απηή πξνήιζε απφ ηελ ππνδηαίξεζε ηνπ αξραίνπ ειιεληθνχ πνδηνχ ζε 12 ιηράο (lichas) απφ ηνπο Ρσκαίνπο, αληί ησλ 16 πνπ ηζηνξηθά ρξεζηκνπνηείην κέρξη ηφηε.

17

ΓΗΑΘΔΗΜΑ ΟΡΓΑΝΑ ΔΡΓΑΣΖΡΗΟΤ

ΚΤΛΗΝΓΡΗΚΑ ΓΟΥΔΗΑ

ΠΛΑΚΗΓΗΑ ΠΔΗΡΑΜΑΣΟ

ΚΑΘΕ ΟΜΑΔΑ ΕΠΙΛΕΓΕΙ ΔΙΑΦΟΡΕΣΙΚΟ ΤΝΔΤΑΜΟ ΔΟΥΕΙΟΤ-ΠΛΑΚΙΔΙΟΤ

18

ΕΦΑΡΜΟΓΗ-ΠΟΡΕΙΑ ΕΡΓΑΙΑ

Δπηιέγνπκε ζπκπαγέο ζώκα όγθνπ V1 κε ππθλόηεηα ξ>1000 kg/m3 –δηαηίζεληαη

ελλέα πιαθίδηα δνθηκώλ- πξνθεηκέλνπ λα κελ επηπιέεη, θαη ππνινγίδνπκε ηνλ

όγθν ηνπ (κνλάδεο ζε dm3 (L)), αμηνπνηώληαο ηηο εηζαγσγηθέο πιεξνθνξίεο.

ΓΗΑΣΑΔΗ ΠΙΑΘΗΓΗΩΛ –νξζνγώληα παξαιιειόγξακκα δηαζηάζεηο ζε ρηιηνζηά

mm.

Λν1=75x66x30=407 gr

No2=75x67x30=410 gr

No3=87x67x30=475 gr

No4=127x67x30=696 gr

No5=72x46x29=212 gr

No6=110x44x31=393 gr

No7=77x45x29=226 gr

No8=80x36x20=149 gr

No9=60x44x31=213 gr

No10=54x45x291=59 gr

19

ε έλα από ηα δνρεία ηνπ εξγαζηεξίνπ βάδνπκε λεξό βξύζεο εθηηκώληαο λα κελ

μερεηιίζεη κεηά ηε βύζηζε ηνπ πιαθηδίνπ ζε απηό . εκεηώλνπκε ηε ζηάζκε ηνπ

λεξνύ h1 θαη ζηε ζπλέρεηα βπζίδνπκε ην ζώκα όγθνπ V1.

εκεηώλνπκε ηελ ζηάζκε h2 πνπ έρεη πξνθύςεη κεηά ηε βύζηζε ηνπ ζώκαηνο.

Βξίζθνπκε ηε δηαθνξά h2-h1 (ζε dm) , θαη ππνινγίδνπκε ηνλ όγθν ηνπ

εθηνπηζκέλνπ πγξνύ. (κνλάδεο ζε dm3).

20

πγθξίλνπκε ηα απνηειέζκαηα θαη βγάδνπκε ζπκπεξάζκαηα. Τπνινγίδνπκε ην

πηζαλό ζθάικα ζε πνζνζηό επί ηεο %, θαη αηηηνινγνύκε πνπ νθείιεηαη.

Κεηαηξέπνπκε ηα απνηειέζκαηα ζε m3 θαη κε ηε ζρέζε ηεο ππθλόηεηαο

(εηζαγσγηθέο πιεξνθνξίεο-ηηκέο πίλαθα ππθλόηεηαο πιηθώλ) ππνινγίδνπκε ηε κάδα

(kg-gr) ηνπ εθηνπηζκέλνπ λεξνύ.

ε δπγό αθξηβείαο βξίζθνπκε-ειέγρνπκε ηε κάδα ηνπ πιαθηδίνπ ζε γξακκάξηα (gr).

ηε ζπλέρεηα ππνινγίδνπκε θαη ηελ ππθλόηεηα ηνπ πιαθηδίνπ αθνύ ζην πξώην

βήκα έρνπκε ππνινγίζεη ηνλ όγθν ηνπ.

Αηηηνινγνύκε ην ιόγν γηα ηνλ νπνίν βπζίδεηαη ην πιαθίδην.

Θαηαξηίδνπκε πίλαθα απνηειεζκάησλ θαη εμάγνπκε ζπκπεξάζκαηα.

ΘΑΙΖ ΔΠΗΣΤΥΗΑ

21

ΦΥΛΛΟ ΕΡΓΑΙΑ Ν2

ΟΝ/ΜΟ ΜΑΘΗΣΗ ……………………………………………………………………

ΓΟΥΔΗΟ ΓΟΚΗΜΖ …αξ.…… ΓΗΑΜΔΣΡΟ………………..mm =……..................dm

ΠΛΑΚΗΓΗΟ ΠΔΗΡΑΜΑΣΟ…αξ……ΓΗΑΣΑΔΗ……...............mm =……..............dm

ΟΓΚΟ ΠΛΑΚΗΓΗΟΤ………………………dm3

ΜΑΕΑ ΠΛΑΚΗΓΗΟΤ………………………..gr

ΠΤΚΝΟΣΖΣΑ ΠΛΑΚΗΓΗΟΤ ……………. kg/m3

ΠΤΚΝΟΣΖΣΑ ΝΔΡΟΤ …………1000 kg/m3

ΣΑΘΜΖ ΑΡΥΗΚΖ …………………mm = …………………………dm

ΣΑΘΜΖ ΣΔΛΗΚΖ (ΜΔΣΑ ΣΖ ΒΤΘΗΖ)………………..mm = ……………...dm

ΓΗΑΦΟΡΑ ΣΑΘΜΖ ………………………………mm………………………..dm

ΟΓΚΟ ΔΚΣΟΠΗΕΟΜΔΝΟΤ ΝΔΡΟΤ ……………………………………………dm3

ΤΓΚΡΗΖ ΟΓΚΧΝ ΠΛΑΚΗΓΗΟΤ- ΔΚΣΟΠΗΕΟΜΔΝΟΤ ΝΔΡΟΤ……………………

ΑΠΟΚΛΗΖ Δ ΑΠΟΛΤΣΖ ΣΗΜΖ…………………………………………………….

ΑΠΟΚΛΗΖ %..................................................................................................................

ΤΜΠΔΡΑΜΑΣΑ…………………………………………………………………….

22

ΔΡΓΑΣΗΡΙΑΚΔ ΑΚΗΔΙ 1

ν Δ.Κ.-2 ΔΠΑ.Λ. ΔΤΣΑΘΔΙΑ-ΜΔΣΑΦΟΡΑ ΦΟΡΣΙΩΝ

Ν. ΙΩΝΙΑ ΜΑΓΝΗΙΑ ΝΑΤΣΙΚΟ ΣΟΜΔΑ

ΔΙΓΙΚΟΣΗΣΑ ΠΛΟΙΑΡΥΩΝ Δ.Ν.

ΝΟΔΜΒΡΙΟ 2014

Δ. ΠΑΡΑΚΔΤΑ- ΜΗΥΑΝΟΛΟΓΟ ΠΔ17

ΑΚΗΗ 3ε

ύγθξηζε άλσζεο ζώκαηνο εληόο δηαθνξεηηθώλ ξεπζηώλ.

θνπόο ηεο άζθεζεο: Να είλαη ζε ζέζε ν καζεηήο-ηξηα λα εμεγήζεη ην απνηέιεζκα

ηεο βύζηζεο ηνπ ίδηνπ ζώκαηνο ζε δηαθνξεηηθά ξεπζηά.

Δηζαγσγηθέο πιεξνθνξίεο.

Άλσζε

Άλσζε νλνκάδεηαη ε ζπληζηακέλε δύλακε πνπ δέρεηαη έλα ζψκα απφ

ην ξεπζηφ κέζα ζην νπνίν βξίζθεηαη. Ζ άλσζε έρεη θνηλή δηεχζπλζε κε ην βάξνο

ηνπ ζψκαηνο, θαη αληίζεηε θνξά.

Ζ άλσζε εθδειψλεηαη ζε θάζε ζψκα πνπ βξίζθεηαη εληφο ξεπζηνχ, παξνπζία

βαξπηηθνχ πεδίνπ θαη γίλεηαη αληηιεπηή σο δχλακε πνπ δξα αληίζεηα ζην βάξνο.

Σν κέγεζνο ηεο άλσζεο πξνθχπηεη απφ ηελ Αρτή ηοσ Αρτηκήδε θαηά ηελ νπνία:

«Κάζε ζώκα βπζηζκέλν ζε ξεπζηό δέρεηαη δύλακε ίζε θαη αληίζεηε κε ην

βάξνο ηνπ ξεπζηνύ πνπ εθηνπίδεη».

Ζ αληίζηνηρε καζεκαηηθή έθθξαζε είλαη Α = ξ*g*V [kgm/sec2]=[Newton]φπνπ:

ξ: ππθλφηεηα ξεπζηνχ [kg/m3]

g: ε επηηάρπλζε βαξχηεηαο [9,81 m/sec2]

V: φγθνο βπζηζκέλνπ ζψκαηνο [m3]

Σν ζεκείν εθαξκνγήο ηεο άλσζεο ιέγεηαη θέληξν άλσζεο θαη ζπκπίπηεη κε ην

θέληξν βάξνπο ηνπ εθηνπηδνκέλνπ πγξνύ, ηνπ ιεγφκελνπ ζηε

λαππεγηθή εθηνπίζκαηνο. Ωο εθ ηνχηνπ, ε ζέζε εθαξκνγήο ηεο άλσζεο ελφο

ζψκαηνο δηαθέξεη θαηά θαλφλα απφ ηελ ζέζε εθαξκνγήο ηνπ βάξνπο ηνπ.

23

Όηαλ έλα ζψκα βξίζθεηαη εληφο ξεπζηνχ δηαθξίλνπκε ηξεηο πεξηπηψζεηο:

To βάξνο ζψκαηνο λα είλαη κεγαιχηεξν ηνπ βάξνπο ηνπ εθηνπίζκαηφο ηνπ,

νπφηε ε ζπληζηακέλε βάξνπο-άλσζεο έρεη θνξά πξνο ηα θάησ θαη ην

ζψκα βπζίδεηαη.

Σν βάξνο ζψκαηνο λα είλαη κηθξφηεξν ηνπ βάξνπο ηνπ εθηνπίζκαηφο ηνπ,

νπφηε ε ζπληζηακέλε βάξνπο-άλσζεο έρεη θνξά πξνο ηα πάλσ θαη ην

ζψκα αλέξρεηαη.

Σν βάξνο θαη ε άλσζε λα είλαη απνιχησο ίζα, νπφηε ην ζψκα βξίζθεηαη

ζε αδηάθνξε ηζνξξνπία, ζε νπνηαδήπνηε ζηάζκε κέζα ζηνλ φγθν ηνπ

ξεπζηνχ.

Αλ ην πγξφ παξνπζηάδεη ειεχζεξε επηθάλεηα ηφηε, ζηελ πεξίπησζε πνπ ην βάξνο

ηνπ ζψκαηνο είλαη κηθξφηεξν ηνπ βάξνπο ηνπ εθηνπίζκαηφο ηνπ, απηφ αλέξρεηαη

ζηελ επηθάλεηα θαη κέλεη βπζηζκέλν θαηά ην κέξνο πνπ απαηηείηαη γηα λα εμηζσζεί

ην βάξνο ηνπ εθηνπίζκαηνο κε ην βάξνο ηνπ ζψκαηνο. ε απηή ηε πεξίπησζε

ιέγεηαη φηη ην ζψκα "επηπνιάδεη" (επηπιέεη).

Βαξύηεηα-Βάξνο ζώκαηνο

ηε θπζηθή, βαξχηεηα νλνκάδεηαη ε ηδηφηεηα ησλ πιηθψλ ζσκάησλ λα έιθνπλ θαη

λα έιθνληαη ακνηβαία κε άιια πιηθά ζψκαηα. Σα ειθφκελα ζψκαηα θηλνχληαη κε

επηηαρπλφκελε θίλεζε πξνο ην έιθνλ ζψκα. Οη έιμεηο είλαη ακνηβαίεο.

Σν κέηξν ηεο αληίζηαζεο, πνπ παξνπζηάδεη θάζε ζψκα ζηε κεηαβνιή ηεο

θηλεηηθήο ηνπ θαηάζηαζεο, ην νλνκάδνπκε κάδα ηνπ ζψκαηνο.

Ζ δχλακε έιμεο, πνπ νλνκάδεηαη βάξνο, είλαη κεγαιχηεξε φηαλ ηα ζψκαηα είλαη

πιεζηέζηεξα ή φηαλ έρνπλ κεγαιχηεξε κάδα.

Ζ βαξύηεηα ζηε γε έιθεη ηα πιηθά ζψκαηα θαη πξνθαιεί ηελ πηψζε ηνπο ζηελ

επηθάλεηά ηεο φηαλ αθεζνχλ ειεχζεξα.

Δπηπξνζζέησο, ε βαξχηεηα είλαη ε αηηία ηεο χπαξμεο ηεο γεο, ηνπ ήιηνπ θαη ησλ

άιισλ αζηξηθψλ ζσκάησλ. Υσξίο απηή δελ ζα ππήξρε δσή, φπσο ηε γλσξίδνπκε

ζήκεξα. Ζ βαξχηεηα είλαη επίζεο ππεχζπλε γηα ηελ ηξνρηά ηεο γεο θαη ησλ

ππφινηπσλ πιαλεηψλ γχξσ απφ ηνλ ήιην, ηελ ηξνρηά ηεο ζειήλεο γχξσ απφ

ηε γε, ηνλ ζρεκαηηζκφ παιηξξνηψλ θαη άιια θπζηθά θαηλφκελα πνπ παξαηεξνχκε.

24

Ζ δχλακε ηεο βαξχηεηαο θξαηά ηνπο πιαλήηεο ζε ηξνρηά γχξσ απφ ηνλ ήιην.

Ζ βαξχηεηα είλαη κία απφ ηηο ηέζζεξηο βαζηθέο αιιειεπηδξάζεηο ζηε θχζε. Οη

άιιεο ηξεηο είλαη ε ειεθηξνκαγλεηηθή δχλακε, ε αζζελήο ππξεληθή θαη ε ηζρπξή

ππξεληθή. Ζ βαξχηεηα είλαη ε πην αδχλακε απφ ηηο ηέζζεξηο αιιειεπηδξάζεηο,

αιιά δξα ζε κεγάιεο απνζηάζεηο θαη είλαη πάληνηε ειθηηθή.

Ζ βαξύηεηα ζηε Γε

Κάζε πιαλήηεο, ζπκπεξηιακβαλνκέλεο θαη ηεο Γεο, έρεη ηα δηθά ηνπ

ραξαθηεξηζηηθά φζνλ αθνξά ηε δχλακε ηεο βαξχηεηαο, θαη ην κέηξν απηήο

δηαθνξνπνηείηαη (ζπλήζσο κεηξάηαη ζην επίπεδν ηεο επηθάλεηαο ηνπ θάζε

πιαλήηε).

Ζ επηηάρπλζε εμαηηίαο ηεο δύλακεο ηεο βαξύηεηαο ζηε γε είλαη ίζε κε 9.81

m/s² θαη ζπκβνιίδεηαη κε ην γξάκκα g.

Απηφ ζεκαίλεη φηη, αγλνψληαο ηελ αληίζηαζε ηνπ αέξα, γηα έλα αληηθείκελν, πνπ

εθηειεί ειεχζεξε πηψζε θνληά ζηελ επηθάλεηα ηεο γεο, ε ηαρχηεηα ηνπ ζα

απμάλεηαη κε ξπζκφ 9,81 m/s γηα θάζε δεπηεξφιεπην ηεο πηψζεο ηνπ.

Έηζη, έλα αληηθείκελν απφ θαηάζηαζε εξεκίαο θαη αθνχ αθεζεί ειεχζεξν ζα έρεη

ηαρχηεηα 9,81 m/s κεηά απφ έλα δεπηεξφιεπην, 19,62 m/s κεηά απφ δχν

δεπηεξφιεπηα, θ.ν.θ.

Σν ζψκα πνπ εθηειεί ειεχζεξε πηψζε αζθεί θαη απηφ κε ηε ζεηξά ηνπ ζηε Γε

δχλακε αλάινγνπ κέηξνπ θαη αληίζεηεο θνξάο κε απηή πνπ ηνπ αζθεί ε ίδηα, θάηη

ην νπνίν ζεκαίλεη πσο ε Γε επηηαρχλεηαη πξνο ην ζψκα. Όκσο, εμαηηίαο ηεο

ηεξάζηηαο κάδαο ηεο Γεο (θαη ηεο ζπλεπαθφινπζεο αδξάλεηάο ηεο) ζε ζρέζε κε ην

ζψκα, ε επηηάρπλζε απηή είλαη ακειεηέα.

25

ΓΗΑΘΔΗΜΑ ΟΡΓΑΝΑ ΔΡΓΑΣΖΡΗΟΤ

ΚΤΛΗΝΓΡΗΚΑ ΓΟΥΔΗΑ

ΣΡΗΑ ΓΗΑΦΟΡΔΣΗΚΑ ΤΓΡΑ. ΝΔΡΟ- ΑΛΜΖ-ΠΑΡΑΦΗΝΔΛΑΗΟ

26

ΖΛΔΚΣΡΟΝΗΚΟ ΕΤΓΟ

ΠΛΩΣΖΡΔ

27

Κάζε οκάδα επηιέγεη δηαθορεηηθό πιωηήρα

28

ΕΦΑΡΜΟΓΗ-ΠΟΡΕΙΑ ΕΡΓΑΙΑ

Φάση 1.

Γεκίδνπκε ηξία δνρεία κε γλσζηό όγθν π.ρ. 1 ε 1,5 lt ηα ηξία δηαζέζηκα πγξά ηνπ

εξγαζηεξίνπ, λεξό-άικε-παξαθηλέιαην θαη κε ηε βνήζεηα ηνπ ειεθηξνληθνύ δπγνύ

κεηξάκε θαη θαηαγξάθνπκε ηε κάδα ηνπο.

Κε ηνλ ήδε γλσζηό καο ηύπν ξ = m/V ππνινγίδνπκε ηελ ππθλόηεηα ησλ

πγξώλ.

Φάση 2.

Πξνζαξκόδνπκε όπσο βιέπνπκε ζην παξαπάλσ ζρήκα θαηάιιειν βαξίδη θαη

ηνπνζεηνύκε ηνλ πισηήξα ζην πξώην δνρείν κε ην λεξό, έηζη ώζηε απηόο λα

ηζνξξνπήζεη ζηελ πεξηθέξεηα όπνπ ελώλεηαη ην ιεπθό κε ην ρξσκαηηζηό ηκήκα

ηελ νπνία θαη νλνκάδσ σο ίζαιν γξακκή.

29

Κε ηε βνήζεηα ηνπ δπγνύ θαηαγξάθσ ηε κάδα ηνπ βαξηδίνπ (gr).

ηε ζπλέρεηα ηνπνζεηώ δηαδνρηθά ηνλ πισηήξα κε ην ίδην βαξίδη ζην δνρείν πνπ

πεξηέρεη άικε θαη ζε απηό πνπ πεξηέρεη παξαθηλέιαην θαη εμάγσ ζπκπεξάζκαηα.

Σέινο πξνζζέησ ε αθαηξώ κάδα έηζη ώζηε λα ηζνξξνπεί ν πισηήξαο πάληα ζηελ

ίζαιν γξακκή ελώ ηα ηνπνζεηώ ζηα δηαθνξεηηθά πγξά.

πγθξίλνπκε ηα απνηειέζκαηα θαη βγάδνπκε ζπκπεξάζκαηα.

Καλή επιτυχία

30

ΦΥΛΛΟ ΕΡΓΑΙΑ Ν3

ΟΝ/ΜΟ ΜΑΘΗΣΗ………………………………………………………………………

ΟΓΚΟ ΓΟΥΔΗΟΤ ΝΔΡΟΤ…………………lt ΜΑΕΑ ΝΔΡΟΤ……………………gr

ΟΓΚΟ ΓΟΥΔΗΟΤ ΑΛΜΖ…………………lt ΜΑΕΑ ΑΛΜΖ……… …………gr

ΟΓΚΟ ΓΟΥΔΗΟΤ ΠΑΡ/ΔΛΑΗΟΤ………… lt ΜΑΕΑ ΠΑΡ/ΔΛΑΗΟΤ………..……gr

ΠΤΚΝΟΣΖΣΑ ΝΔΡΟΤ………………………………gr/lt …………………..Kg/m3

ΠΤΚΝΟΣΖΣΑ ΑΛΜΖ……………………………..gr/lt …………………....Kg/m3

ΠΤΚΝΟΣΖΣΑ ΠΑΡΑΦΗΝΔΛΑΗΟΤ…………………gr/lt …………………...Kg/m3

ΜΑΕΑ ΒΑΡΗΓΗΟΤ ΓΗΑ ΗΟΡΡΟΠΗΑ ΣΟ ΝΔΡΟ …………………………gr

ΜΑΕΑ ΒΑΡΗΓΗΟΤ ΓΗΑ ΗΟΡΡΟΠΗΑ ΣΖΝ ΑΛΜΖ ………………………gr

ΜΑΕΑ ΒΑΡΗΓΗΟΤ ΓΗΑ ΗΟΡΡΟΠΗΑ ΣΟ ΠΑΡ/ΔΛΑΗΟ ……………..……gr

ΤΜΠΔΡΑΜΑΣΑ

Γηαηί ρξεηαδόκαζηε πεξηζζόηεξε κάδα ζην δνρείν κε ηελ άικε;

………………………………………………………………………………………………

Γηαηί ρξεηαδόκαζηε ιηγόηεξε κάδα ζην δνρείν κε ην παξαθηλέιαην;

……………………………………………………………………………………………….

ε πνηα ζρέζε (ηύπν) νθείιεηαη ην παξαπάλσ θαηλόκελν;

……………………………………………………………………………………………..

31

ΔΡΓΑΣΗΡΙΑΚΔ ΑΚΗΔΙ

1ν Δ.Κ.-2 ΔΠΑ.Λ. ΔΤΣΑΘΔΙΑ-ΜΔΣΑΦΟΡΑ ΦΟΡΣΙΩΝ

Ν. ΙΩΝΙΑ ΜΑΓΝΗΙΑ ΝΑΤΣΙΚΟ ΣΟΜΔΑ

ΔΙΓΙΚΟΣΗΣΑ ΠΛΟΙΑΡΥΩΝ Δ.Ν. ΑΠΡΙΛΙΟ 2015

Δ. ΠΑΡΑΚΔΤΑ- ΜΗΥΑΝΟΛΟΓΟ ΠΔ17

ΑΚΗΗ 4ε

Καηάζηξσζε πίλαθα ξνπώλ θνπόο ηεο άζθεζεο: Να είλαη ζε ζέζε ν καζεηήο-ηξηα λα δεκηνπξγήζεη πίλαθα

ξνπώλ πινίνπ ζε πεξηβάιινλ Excel.

Δηζαγσγηθέο πιεξνθνξίεο.

Κέληξν βάξνπο.

Γεληθά ζεσξείηαη φηη ε βαξύηεηα εθαξκφδεηαη ζε θάζε ζεκείν ελφο ζψκαηνο

έιθνληαο απηφ πξνο ην θέληξν ηεο Γεο. Έηζη φιεο νη δπλάκεηο πνπ αζθνχληαη ζ΄

έλα ζψκα ιφγσ ηεο ζκίθξπλζεο απηνχ ζε ζρέζε κε ηελ αθηίλα ηεο Γεο

ζεσξνχληαη παξάιιειεο. Ζ ζπληζηακέλε όισλ απηώλ νλνκάδεηαη βάξνο ηνπ

ζώκαηνο.

Σν ζεκείν εθαξκνγήο απηήο ηεο ζπληζηακέλεο πάλσ ζην ζψκα νλνκάδεηαη

θέληξν βάξνπο ηνπ ζψκαηνο. ε πεξίπησζε πνπ ην πεδίν βαξχηεηαο είλαη

νκνηνγελέο ζε φιν ηνλ ρψξν πνπ θαηαιακβάλεη ην ζψκα θαη ε ππθλφηεηα ηνπ

ζψκαηνο έρεη νκνηφκνξθε θαηαλνκή, ην θέληξν βάξνπο είλαη ην ίδην ζεκείν κε

ην θέληξν κάδαο ηνπ ζψκαηνο.

Σν θέληξν βάξνπο απνηειεί ην ζεκείν εθείλν ηνπ ζψκαηνο πνπ επηδέρεηαη

ππνζηήξημε πξνθεηκέλνπ λα ηζνξξνπήζεη ππφ ηελ ελέξγεηα ηεο βαξχηεηαο.

Αλαιπηηθά βξίζθνληαη νη ζπληεηαγκέλεο Υ, Τ, θαη Ε ηνπ θέληξνπ βάξνπο ζε ζρέζε

πξνο ην ζχζηεκα αμφλσλ ζπληεηαγκέλσλ δηα ησλ εμηζψζεσλ: GX=Βx,

GY=Βy θαη GZ=Βz, φπνπ G ην βάξνο ηνπ ζψκαηνο, x, y, θαη z νη ζπληεηαγκέλεο

ζηνηρείνπ ηνπ ζψκαηνο βάξνπο Β.

32

Κέληξν βάξνπο πινίνπ

Με ην γεληθφ φξν βάξνο πινίνπ ραξαθηεξίδεηαη ην ζχλνιν ησλ βαξψλ ησλ

αληηθεηκέλσλ πνπ βξίζθνληαη ζ΄ έλα πινίν φπνπ ζπκπεξηιακβάλεηαη ην ζπλνιηθφ

βάξνο θαηαζθεπήο, ησλ πάζεο θχζεσο κεραλψλ θαη εμαξηεκάησλ, ζπζθεπψλ,

εθνδίσλ, θαπζίκσλ, πθηζηάκελνπ κεηαθεξνκέλνπ θνξηίνπ, ηνπ πιεξψκαηνο θαη

ησλ επηβαηψλ. Ζ ζπληζηακέλε φισλ ησλ βαξψλ εθαξκφδεηαη σο ζεκείν G πνπ

νλνκάδεηαη θέληξν βάξνπο ηνπ πινίνπ (center of Gravity - G) πνπ

έρεη θαηεχζπλζε πξνο ην θέληξν ηεο Γεο.

Σν πινίν γεληθά είλαη έλα ζχλνιν καδψλ φπνπ ζε θάζε κία ησλ νπνίσλ

εθαξκφδεηαη θαη΄ αλαινγία ε δχλακε ηεο βαξχηεηαο ζην θέληξν βάξνπο ηεο θάζε

κάδαο. Όιεο νη επηκέξνπο απηέο δπλάκεηο ζπληίζεληαη ζε κία ηζνδχλακε κε

ην νιηθφ βάξνο ηνπ πινίνπ, πνπ εθαξκφδεηαη ζην ζεκείν G. Όια ηα ζεκαληηθά θαη

κφληκα βάξε ηνπ πινίνπ είλαη (απφ λαππήγεζεο) ζπκκεηξηθά θαηαλεκεκέλα

εθαηέξσζελ ηνπ κέζνπ δηακήθνπο άμνλα CL ηνπ πινίνπ θαη επνκέλσο γηα πινίν,

θελφ θνξηίνπ θαη νξζφ ζε ήξεκε ζάιαζζα ην θέληξν βάξνπο ηνπ ζα βξίζθεηαη επί

ηνπ κέζνπ θαηαθφξπθνπ άμνλα.

Εγθάρζηα απεηθόληζε ηοσ θέληροσ βάροσς G θαη ε απόζηαζε ΚG έκθορηοσ πιοίοσ

(κε ερσζρό απεηθολίδεηαη ε άληωζε όποσ C ηο θέληρο άληωζες)

Καηά ηε θφξησζε ηνπ πινίνπ ην G παξακέλεη επί ηνπ άμνλα απηνχ φηαλ ε

ζηνηβαζία γίλεηαη έηζη ψζηε λα κελ ππάξρεη θιίζε ηνπ πινίνπ TCG (Transverse

Center of Gravity). Οη θαηά ηε δηάξθεηα ηνπ πινπ, ιφγσ θπκαηηζκνχ, θιίζεηο δελ

επεξεάδνπλ ηε ζέζε ηνπ θέληξνπ βάξνπο, εθφζνλ δελ παξαηεξείηαη κεηαηφπηζε

θνξηίνπ. Ζ θαηαλνκή ησλ βαξψλ θαηά ην δηάκεθεο LCG (Longitudinal Center of

Gravity γίλεηαη επίζεο θαηά ηέηνην ηξφπν ψζηε ην πινίν λα είλαη δπγνζηαζκηζκέλν

ή κε κηθξή δηαγσγή πξνο πιψξε ή πξνο πξχκλε νπφηε ην G κεηαθηλείηαη

αληίζηνηρα, δηαηεξνχκελν φκσο επί ηνπ κέζνπ θαηαθφξπθνπ επηπέδνπ ζπκκεηξίαο

ηνπ πινίνπ.

33

Σέινο ε θαζ΄ χςνο θαηαλνκή ηνπ θνξηίνπ έρεη ηδηαίηεξε ζεκαζία δηφηη επεξεάδεη

ηε θαηαθφξπθε κεηαθίλεζε ηνπ G (VCG- Vertical Center of Gravity) ε νπνία θαη

είλαη ε πιένλ νπζηψδεο ζηελ επζηάζεηα ηνπ πινίνπ.

Ζ απφζηαζε KG (απφ ηξφπηδα κέρξη G) ππνινγίδεηαη θαη δίλεηαη γηα θελφ πινίν

(light ship) απφ ηνλ λαππεγφ. Έηζη εμ απηήο κπνξεί λα ππνινγίδεηαη θάζε θνξά ε

λέα ζέζε ηνπ G ζε θάζε πξφζζεζε, αθαίξεζε ή κεηαθίλεζε βάξνπο κε

ππνινγηζκφ ησλ αληίζηνηρσλ ξνπψλ. Ζ γλψζε ηεο ζέζεο ηνπ G ηφζν θαζ΄ χςνο

φζν θαη θαηά ην δηάκεθεο, ακέζσο κεηά ηε θφξησζε (αθφκε θαη θαηά ηε δηάξθεηα

ηεο θφξησζεο ή ηπρφλ επηζθεπήο θξίλεηαη ηδηαίηεξα αλαγθαία γηα ηελ εθηίκεζε ηεο

επζηάζεηαο ηνπ πινίνπ.

ΓΔΓΟΜΔΝΑ

ITEMS WEIGHTS

(t)

VCG (KG) (m) V MOMENTS

(tm )

LCG (m) L

MOMENTS

(tm )

Light ship 9000 9.75 85.00

Costants 100 12.20 80.00

Double bottom 200 2.00 82.00

F.O. Tank 450 4.60 45.00

D.O Tank 300 4.80 50.00

F.W. Tank P 100 10.66 25.00

F.W. Tank S 50 6.00 20.00

Deck Cargo 300 12.00 120.00

Twin Decks 500 7.00 95.00

Fore peak 200 8.00 180.00

Hold N1 8000 6.10 100.00

Hold N2 10000 4.60 65.00

Ballast tank 0.5

TOTAL

Final VCG Final LCG

1. Να θαηαξηίζεηε ππνινγηζηηθό θύιιν (Excell) κε ηα παξαπάλσ

δεδνκέλα όπνπ ζα ππνινγίδεη ην λέν VCG & LCG όηαλ αδεηάζεη

νπνηαδήπνηε θνξηίν.

2. Να βξείηε ηελ πνζόηεηα έξκαηνο πνπ ζα πξέπεη λα εηζάγεηαη

πξνθεηκέλνπ λα θαηέιζεη ην VCG θαηά 0.1 m αθόκε.

3. Να βξείηε ηελ απόζηαζε LCG πνπ ζα πξέπεη λα έρεη απηή ε δεμακελή

πξνθεηκέλνπ λα κεηαηνπηζηεί ην LCG θαηά 1 m πην κπξνζηά.

ΚΑΛΖ ΔΠΗΣΤΥΗΑ

34

ΦΥΛΛΟ ΕΡΓΑΙΑ Ν4

ΟΝ/ΜΟΜΑΘΗΣΗ……………………………………………………………

ITEMS WEIGHTS (t) VCG (KG) (m) V MOMENTS

(tm )

LCG (m) L

MOMENTS

(tm )

Light ship

Costants

Double bottom

F.O. Tank

D.O Tank

F.W. Tank P

F.W. Tank S

Deck Cargo

Twin Decks

Fore peak

Hold N1

Hold N2

Ballast tank

TOTAL

Final VCG Final LCG

35

ΔΡΓΑΣΗΡΙΑΚΔ ΑΚΗΔΙ

1ν Δ.Κ.-2 ΔΠΑ.Λ. ΔΤΣΑΘΔΙΑ-ΜΔΣΑΦΟΡΑ ΦΟΡΣΙΩΝ

Ν. ΙΩΝΙΑ ΜΑΓΝΗΙΑ ΝΑΤΣΙΚΟ ΣΟΜΔΑ

ΔΙΓΙΚΟΣΗΣΑ ΠΛΟΙΑΡΥΩΝ Δ.Ν.

ΓΔΚΔΜΒΡΙΟ 2014

Δ. ΠΑΡΑΚΔΤΑ- ΜΗΥΑΝΟΛΟΓΟ ΠΔ17

ΑΚΗΗ 5ε

Τπνινγηζκόο άλσζεο ζώκαηνο εληόο ξεπζηώλ.

θνπόο ηεο άζθεζεο: Να είλαη ζε ζέζε ν καζεηήο-ηξηα λα ππνινγίζεη ηελ ζηάζκε

κέρξη ηελ νπνία ζα πιεύζε έλα ζώκα εληόο ξεπζηνύ.

Δηζαγσγηθέο πιεξνθνξίεο.

Άλσζε

Όπσο είδακε θαη ζηελ πξνεγνχκελε άζθεζε ε καζεκαηηθή έθθξαζε ηεο άλσζεο

είλαη

Α = ξ*g*V [1] [kgm/sec2]=[Newton] φπνπ:

ξ: ππθλφηεηα ξεπζηνχ [kg/m3]

g: ε επηηάρπλζε βαξχηεηαο [9,81 m/sec2]

V: φγθνο βπζηζκέλνπ ζψκαηνο [m3]

Αλ ην πγξφ παξνπζηάδεη ειεχζεξε επηθάλεηα ηφηε, ζηελ πεξίπησζε πνπ ην βάξνο

ηνπ ζψκαηνο είλαη κηθξφηεξν ηνπ βάξνπο ηνπ εθηνπίζκαηφο ηνπ, απηφ αλέξρεηαη

ζηελ επηθάλεηα θαη κέλεη βπζηζκέλν θαηά ην κέξνο πνπ απαηηείηαη γηα λα

εμηζσζεί ην βάξνο ηνπ εθηνπίζκαηνο κε ην βάξνο ηνπ ζψκαηνο. ε απηή ηε

πεξίπησζε ιέγεηαη φηη ην ζψκα "επηπνιάδεη" (επηπιέεη).

Βάξνο

Βάξνο νλνκάδνπκε ηελ ειθηηθή δύλακε πνπ αζθεί έλαο πιαλήηεο ζε έλα

ζώκα θαη κεηξηέηαη ζε Νηνύηνλ (newton). [kgm/sec2 ]

Δπίζεο κε ηνλ φξν βάξνο ραξαθηεξίδεηαη γεληθά νηηδήπνηε έρεη ηάζε πξνο ηα

θάησ, "ην πνηνχλ θάησ θέξεζζαη" θαηά Αξηζηνηέιε. ην πιεζπληηθφ "βάξε"

νλνκάδνληαη θαη ηα δηάθνξα ζηαζκά δχγηζεο.

36

Σν βάξνο είλαη ε δύλακε πνπ αζθεί ε Γε ζε θάζε ζώκα πνπ βξίζθεηαη κέζα

ζην βαξπηηθό ηεο πεδίν (ν ρψξνο πνπ αζθεί δπλάκεηο ζε νπνηαδήπνηε κάδα

εηζέιζεη ζε απηφλ). Σν βάξνο είλαη κηα δύλακε πνπ έρνπλ όια ηα

ζώκαηα, αθνχ έρνπλ κάδα έρνπλ θαη βάξνο.

Σν κέηξν ηνπ Βάξνπο πξνθχπηεη απφ ηε ζρέζε w = m *g [kgm/sec2]=[Newton]

m: ε κάδα ηνπ ζψκαηνο [kg]

g: ε επηηάρπλζε βαξχηεηαο [9,81 m/sec2]

πκπεξαζκαηηθά ζε θάζε ζώκα πνπ βξίζθεηαη εληόο ξεπζηνύ

αζθνύληαη ζπγρξόλσο δύν δπλάκεηο:

1. Η άλωζε πνπ έρεη δηεύζπλζε πξνο ηα πάλω θαη ηείλεη λα θξαηά ην ζώκα

ζηελ επηθάλεηα ηνπ ξεπζηνύ θαη,

2. Σν βάξνο πνπ έρεη δηεύζπλζε πξνο ηα θάηω θαη ηείλεη λα βπζίζεη ην

ζώκα.

Δπηηάρπλζε ηεο βαξύηεηαο

Ζ επηηάρπλζε ηεο βαξχηεηαο είλαη ε επηηάρπλζε πνπ απνθηάεη έλα ζψκα φηαλ βξεζεί κέζα ζην βαξπηηθφ πεδίν ηεο Γεο. πκβνιίδεηαη δηεζλψο κε ην γξάκκα g.

Δίλαη κέγεζνο δηαλπζκαηηθφ φπσο αθξηβψο θαη ε επηηάρπλζε. Ζ ηηκή ηεο δελ εμαξηάηαη απφ ην βάξνο ηνπ ζψκαηνο θαη έρεη ηηκή πεξίπνπ 9,8 m/s2 ζηελ επηθάλεηα ηεο Γεο.

Ζ αθξηβήο ηηκή ηεο επηηάρπλζεο ηεο βαξχηεηαο κεηαβάιιεηαη ζπλαξηήζεη ησλ γεσγξαθηθψλ ζπληεηαγκέλσλ. Οη απνθιίζεηο νθείινληαη θπξίσο ζην κε ζπκκεηξηθφ ζρήκα ηεο Γεο (γεσεηδέο) θαη ζην γεγνλφο φηη ε Γε πεξηζηξέθεηαη γχξσ απφ ηνλ άμνλά ηεο.

πγθεθξηκέλα, ζηνλ Ηζεκεξηλφ, φπνπ ην γεσγξαθηθφ πιάηνο είλαη 0°, βξέζεθε φηη ε ηηκή ηνπ g είλαη 9,780 m/s2. ηνπο πφινπο, φπνπ ην γεσγξαθηθφ πιάηνο είλαη 90°, ε ηηκή ηνπ g είλαη 9,832 m/sec2.

37

ΓΗΑΘΔΗΜΑ ΟΡΓΑΝΑ ΔΡΓΑΣΖΡΗΟΤ

ΖΛΔΚΣΡΟΝΗΚΟ ΕΤΓΟ

ΓΟΚΗΜΗΑ ΠΛΔΤΖ

38

ΓΟΥΔΗΑ ΜΔ ΜΗΚΡΖ ΓΗΑΜΔΣΡΟ

Κάζε οκάδα επηιέγεη δηαθορεηηθό δοθίκηο

39

ΕΦΑΡΜΟΓΗ-ΠΟΡΕΙΑ ΕΡΓΑΙΑ

Φάση 1.

Δπηιέγνπκε ην νπνηνδήπνηε από ηα δνθίκηα 1-2 ε 3 θαη κε ηε ρξήζε ηνπ δπγνύ

κεηξάκε ηε κάδα ηνπ θαη κεηαηξέπνπκε ζε kg.

Δμηζώλνληαο ηηο ζρέζεηο [1] & [2] θαη γλσξίδνληαο όηη ζηελ ίζαιν πιεύζεο ζα

έρσ: βάξνο δνθηκίνπ = άλσζε βπζηζκέλνπ όγθνπ δνθηκίνπ ζα έρσ:

W = A ε m *g = ξ*g*V [kgm/sec2] = [Newton]

Καη V = m*g / ξ*g = m / ξ φκσο V = εκβαδό βάζεο * ύςνο

θαη ύςνο = m / εκβαδό βάζεο * ξ

έηζη ππνινγίδσ ην ύςνο ηνπ δνθηκίνπ πνπ ζα βπζηζηεί ζηε ζέζε ηζνξξνπίαο δει.

ζηε ζέζε όπνπ ην βάξνο ηνπ ζα είλαη ίζν κε ηελ άλσζε ηνπ ηηκήκαηνο απηνύ,

θαη ζεκεηώλσ κε πξάζηλν ρξώκα.

40

Φάση 2.

ηε ζπλέρεηα κεηξώ ηελ απόζηαζε κέρξη ηελ κέγηζηε ίζαιν –θόθθηλν ρξώκα θαη

κε ηε ρξήζε ησλ παξαπάλσ ζρέζεσλ ππνινγίδσ ηελ πνζόηεηα έξκαηνο

(βαξηδηώλ) πνπ κπνξώ λα θνξηώζσ (αλαξηήζσ) ην δνθίκην.

Αθνύ θάλσ ηνπο ζρεηηθνύο ππνινγηζκνύο δνθηκάδσ αλ απηνί είλαη νξζνί.

Καλή επιτυχία

41

ΦΥΛΛΟ ΕΡΓΑΙΑ Ν5

ΟΝ/ΜΟ ΜΑΘΗΣΗ ………………………………………………………………………

ΓΟΚΗΜΗΟ ΑΡΗΘΜΟ……………………… ΜΑΕΑ ΓΟΚΗΜΗΟΤ……gr……...kg

ΓΗΑΣΟΜΖ ……………… ΓΗΑΣΑΔΗ ……….mm -…………m

ΠΤΚΝΟΣΖΣΑ ΝΔΡΟΤ ΒΡΤΖ…………….…gr/lt- ……………………….Kg/m3

ΔΜΒΑΓΟ ΒΑΖ ΓΟΚΗΜΗΟΤ…………….m2

ΔΠΗΣΑΥΤΝΖ ηεο ΒΑΡΤΣΖΣΑ………9,81 m/sec2

ΦΑΖ 1 –ΑΝΑΜΔΝΟΜΔΝΟ ΤΦΟ ΒΤΘΗΖ………………m………………..mm

ΦΑΖ 2- ΑΠΟΣΑΖ-ΤΦΟ ΜΔΥΡΗ ΣΔΛΗΚΖ ΗΑΛΟ……………..mm………….m

ΒΑΡΟ ΦΟΡΣΧΖ ΑΠΟ ΤΠΟΛΟΓΗΜΟΤ…………………kg……………..gr

ΓΟΚΗΜΖ…………………………………………………….επέηπρε – απέηπρε

ΣΤΥΟΝ ΓΗΟΡΘΧΖ…………………………gr……………….kg

ΤΜΠΔΡΑΜΑΣΑ-ΠΑΡΑΣΖΡΖΔΗ

……………………………………………………………………………………………….

.

……………………………………………………………………………………………….

.

ΔΡΓΑΣΗΡΙΑΚΔ ΑΚΗΔΙ

42

1ν Δ.Κ.-2 ΔΠΑ.Λ. ΔΤΣΑΘΔΙΑ-ΜΔΣΑΦΟΡΑ ΦΟΡΣΙΩΝ

Ν. ΙΩΝΙΑ ΜΑΓΝΗΙΑ ΝΑΤΣΙΚΟ ΣΟΜΔΑ

ΔΙΓΙΚΟΣΗΣΑ ΠΛΟΙΑΡΥΩΝ Δ.Ν. ΓΔΚΔΜΒΡΙΟ 2015

Δ. ΠΑΡΑΚΔΤΑ- ΜΗΥΑΝΟΛΟΓΟ ΠΔ17

ΑΚΗΗ 6ε

Τπνινγηζκόο ξνπήο δπλάκεσο .

θνπόο ηεο άζθεζεο: Να είλαη ζε ζέζε ν καζεηήο-ηξηα λα ππνινγίζεη ηελ ξνπή πνπ

αλαπηύζζεηαη ζε δνθό πνπ ηζνξξνπεί.

Δηζαγσγηθέο πιεξνθνξίεο.

Ρνπή δπλάκεωο σο πξνο ζεκείν είλαη ην δηαλπζκαηηθφ θπζηθφ κέγεζνο πνπ έρεη

κέηξν ίζν πξνο ην γηλφκελν ηεο δχλακεο επί ηελ (θάζεηε) απφζηαζε ηεο δχλακεο

απφ ην ζεκείν.

Καηά φκνην ηξφπν ξνπή δπλάκεσο σο πξνο άμνλα είλαη ην δηαλπζκαηηθφ κέγεζνο

πνπ έρεη σο κέηξν ην γηλφκελν ηεο δχλακεο [F] επί ηελ (θάζεηε) απφζηαζε [L] ηεο

δχλακεο απφ ηνλ άμνλα, θαη θνξέα ηνλ άμνλα. Έηζη : M = F*L

ηελ νπζία πξφθεηηαη γηα έλα ςεπδνδηάλπζκα πνπ πεξηγξάθεη ηελ χπαξμε

ή δεκηνπξγία δεχγνπο δπλάκεσλ. Ζ ξνπή εθθξάδεηαη ζε newton επί κέηξα. [Nm]

Σα ζπλήζε ζχκβνια πνπ ρξεζηκνπνηνχληαη γηα ηελ αλαπαξάζηαζε ηεο ξνπήο

είλαη ην ειιεληθφ πεδφ η (torque-: ξνπή πεξηζηξνθήο) ζηελ Φπζηθή, ην Μ

ζηε Μεραληθή (moment: ξνπή ζεκείσλ) , θαζψο θαη ην ιαηηληθφ G.

Σν κέγεζνο ην νπνίν πεξηγξάθεη ηελ ηθαλόηεηα κηαο δύλακεο λα ζηξέθεη έλα

ζώκα νλνκάδεηαη ξνπή ηεο δύλακεο .

Παράδεηγκα 1: φηαλ ζπξψρλεηαη κηα ηεξάζηηα θαγθειφπνξηα αζθείηαη ζ' απηή

κηα δχλακε ζε θάπνηα απφζηαζε απφ ηνλ άμνλα πεξηζηξνθήο ηεο (δεχγνο

δπλάκεσλ κε ην ζεκείν αληίδξαζεο/ζηήξημεο, ηνλ κεληεζέ). Έηζη ε αζθνχκελε

δχλακε πεξηζηξέθεη ηελ θαγθειφπνξηα θαη ηελ θιείλεη ή ηελ αλνίγεη.

Ζ επίδξαζε είλαη πεξηζζφηεξν έληνλε φζν πην

καθξηά απφ ηνλ άμνλα πεξηζηξνθήο βξίζθεηαη ην

ζεκείν εθαξκνγήο ηεο δχλακεο F , θαη φζν πην

θάζεηε είλαη ε δχλακε ζηελ θαγθειφπνξηα. Π.ρ. αλ

ε δχλακε είλαη ε F’ ηφηε ε πφξηα δελ θηλείηαη.

43

Παράδεηγκα 2: Ζ ηξακπάια

Ζ αξρή ηνπ κνρινχ καο ιέεη φηη ην παξαπάλσ ζχζηεκα βξίζθεηαη ζε ζηαηηθή

ηζνξξνπία, θαη φιεο νη δπλάκεηο ηζνξξνπνχλ αλ F1D1 = F2D2 (φπνπ F1, F2 ηα

βάξε ησλ ζσκάησλ θαη D1, D2 νη απνζηάζεηο ηνπ θέληξνπ κάδαο G θάζε

ζψκαηνο απφ ην ζεκείν ζηήξημεο ηνπ ππνκνριίνπ.

Έηζη ζα έρνπκε ΜF1 (ξνπή δχλακεο F1) = ΜF2 (ξνπή δχλακεο F2).

Ιζνξξνπία- επζηάζεηα ζθάθνπο ζηε ζάιαζζα.

Δπεηδή ην ζθάθνο θηλείηαη ζην ρψξν ησλ ηξηψλ δηαζηάζεσλ, ππάξρνπλ ηξεηο

δηαθνξεηηθνί πξνζδηνξηζκνί ηνπ φξνπ «επζηάζεηα», αλάινγα κε ην επίπεδν ζην

νπνίν αλαθεξφκαζηε.

Τπάξρνπλ αο πνχκε ηξεηο «επζηάζεηεο», πνπ ραξαθηεξίδνπλ ηελ θαηάζηαζε ηνπ

ζθάθνπο, ε δηακήθεο (longitudinal stability), ε εγθάξζηα (transverse stability) θαη ε

επζηάζεηα πνξείαο (directional stability). Γηα λα κελ επεθηαζνχκε πνιχ ζηελ

θίλεζε ηνπ ζθάθνπο κέζα ζην λεξφ, αο δνχκε ηηο ηξεηο απηέο επζηάζεηεο ζην

ζρήκα 1.

Όηαλ ην ζθάθνο ηαμηδεχεη, θηλείηαη ζε ηξία επίπεδα θαη σο εθ ηνχηνπ θάλεη ηξεηο

θηλήζεηο:

44

θακπαλέβαζκα (ζρ. 1α) (πξφλεπζε, pitch), είλαη ε θαηά ην δηάκεθεο ηαιάλησζε,

δειαδή κία θπθιηθή θίλεζε γχξσ απφ ηνλ εγθάξζην άμνλά ηνπ, πνπ ζπλδέεηαη κε

ηε δηακήθε επζηάζεηα.

Μπφηδη (ζρ. 1β) (δηαηνίρηζε, roll), είλαη ε θαηά ην δηακήθε άμνλά ηνπ θπθιηθή

ηαιάλησζε. Απηή είλαη θαη ε θίλεζε ηνπ ζθάθνπο πνπ ζπλδέεηαη άκεζα κε ηελ

εγθάξζηα επζηάζεηα, ηελ νπνία ζα εμεηάζνπκε εδψ. Δίλαη ε πην βαζηθή θίλεζε,

πνπ επεξεάδεη θπξίσο ηελ αζθάιεηα ηνπ ζθάθνπο. Δπίζεο, ε θίλεζε απηή, ζε

ζπλδπαζκφ κε ηελ πεξίνδν ηεο ηαιάλησζεο, είλαη ππεχζπλε θαη γηα ηε λαπηία.

Έθπησζε (ζρ. 1γ) (yaw) είλαη ε ηαιάλησζε γχξσ απφ ην θέληξν βάξνπο ηνπ

ζθάθνπο, ζην επίπεδν ηεο ηζάινπ επηθαλείαο θαη αθνξά ηελ επζηάζεηα πνξείαο.

Οη παξαπάλσ ηξεηο θπθιηθέο ηαιαληψζεηο δελ είλαη νη κφλεο, πνπ παξαηεξνχληαη

ζην ζθάθνο. Τπάξρνπλ αθφκα ηξεηο δεπηεξεχνπζεο γξακκηθέο ηαιαληψζεηο ηνπ

θέληξνπ βάξνπο ηνπ ζθάθνπο, πνπ δεκηνπξγνχληαη ζε ζπλδπαζκφ κε ηηο βαζηθέο

θπθιηθέο ηαιαληψζεηο θαη είλαη νη παξαθάησ, φπσο θαίλνληαη ζην ζρήκα 2:

45

ρήκα 2α. Παξαηεξνχκε φηη ην θέληξν βάξνπο G θηλείηαη κε κία γξακκηθή

ηαιάλησζε πάλσ-θάησ (heave), πνπ πξνθαιείηαη απφ ην ζθακπαλέβαζκα, αιιά

θαη κε κία άιιε δεμηά-αξηζηεξά (sway).

ρήκα 2β. Παξαηεξνχκε κία γξακκηθή ηαιάλησζε ηνπ G πάλσ-θάησ (heave), πνπ

είδακε ζηα ζρήκα 2α, αιιά ζπγρξφλσο θαη κία ηαιάλησζε θαηά ην δηάκεθεο

(surge), δειαδή εκπξφο-πίζσ, πνπ πξνθαιείηαη απφ ην θαβάιεκα ζην θχκα θαη

πξνθαιεί επηβξάδπλζε ζην αλέβαζκα ή επηηάρπλζε ζην θαηέβαζκα απφ ηελ

θνξπθή ηνπ θχκαηνο.

ρήκα 2γ. Δδψ έρνπκε ην ζπλδπαζκφ ησλ δχν γξακκηθψλ ηαιαληψζεσλ ηνπ G

θαηά κήθνο ηνπ εγθάξζηνπ άμνλα (sway) θαη ηνπ δηακήθνπο άμνλα (surge).

Σηο ηξεηο γξακκηθέο ηαιαληψζεηο ηνπ ζθάθνπο κπνξνχκε εχθνια λα

παξαηεξήζνπκε, φηαλ είκαζηε δεκέλνη ζην κψιν θαη έξρνληαη απφλεξα. Δθείλν

επίζεο, πνπ παξαηεξνχκε εμεηάδνληαο ηελ θίλεζε ηνπ ζθάθνπο ζην λεξφ είλαη φηη

θάζε κία απφ ηηο βαζηθέο θπθιηθέο ηαιαληψζεηο ζπλδπάδεηαη πάληα κε δχν

γξακκηθέο ηαιαληψζεηο ηνπ θέληξνπ βάξνπο G ηνπ ζθάθνπο, πνπ νινθιεξψλνπλ

ηε έλλνηα ηεο ειεχζεξεο θίλεζήο ηνπ ζην επίπεδν ηεο παξαηήξεζεο.

46

ΓΗΑΘΔΗΜΑ ΟΡΓΑΝΑ ΔΡΓΑΣΖΡΗΟΤ

ΓΟΚΗΜΗΑ ΣΤΠΟΤ ΣΡΑΜΠΑΛΑ

ΚΛΗΜΑΚΟΜΔΣΡΟ

47

ΖΛΔΚΣΡΟΝΗΚΟ ΕΤΓΟ

ΒΑΡΗΓΗΑ ΜΗΚΡΖ ΜΑΕΑ

48

ΕΦΑΡΜΟΓΗ-ΠΟΡΕΙΑ ΕΡΓΑΙΑ

Φάση 1.

Αθνύ ειέγμνπκε όηη ε ζέζε ηζνξξνπίαο ηεο δνθνύ (ηξακπάιαο) είλαη ν άμνλαο Ο,

ελ ζπλερεία ζα πξνζδηνξίζνπκε ηηο απνζηάζεηο από ηνλ άμνλα ηζνξξνπίαο Ο κέρξη

ηηο ζέζεηο Α, Β, Γ, θαη Α’, Β’, Γ’ ζε mm, ρξεζηκνπνηώληαο ηνλ θαλόλα.

Φάση 2.

Δπηιέγνπκε ηπραίν βαξίδην (βίδα) θαη κε ηε ρξήζε ηνπ δπγνύ κεηξάκε,

θαηαγξάθνπκε ηε κάδα ηνπ θαη ζηε ζπλέρεηα ην ζηεξεώλνπκε ζε νπνηαδήπνηε

ζέζε Α, Β, ε Γ, ζέινπκε αιιάδνληαο ηελ ηζνξξνπία ηεο δνθνύ.

49

Φάση 3.

Πξνζπαζνύκε λα ηζνξξνπήζνπκε ηε δνθό ηνπνζεηώληαο δηαθνξεηηθά βαξίδηα ζε

ηπραίεο ζέζεηο πξνζζέηνληαο ε αθαηξώληαο κάδεο.

Φάση 4.

Αθνύ ε δνθόο ηζνξξνπήζεη δπγίδνπκε ηα βαξίδηα θαη κεηξάκε ηηο απνζηάζεηο από

ηνλ άμνλα ηζνξξνπίαο Ο, γξάθσ ηελ εμίζσζε πνπ ηζρύεη ζηε ζέζε απηή, θαη

ππνινγίδσ ηηο ζεηηθέο θαη αξλεηηθέο ξνπέο.

ΖΚΔΗΩΖ 1: Ρνπέο πνπ ηείλνπλ λα ζηξέςνπλ ηε ξάβδν δεμηόζηξνθα

ζεσξνύληαη ζεηηθέο ελώ ξνπέο ηείλνπλ λα ζηξέςνπλ ηε ξάβδν αξηζηεξόζηξνθα

ζεσξνύληαη αξλεηηθέο.

ΖΚΔΗΩΖ 2: Κνξθή εμίζσζεο: Κ=0 > FB*OB-FA’*OA’=0 > FB*OB = FA’*OA’

Καλή επιτυχία

50

ΦΥΛΛΟ ΕΡΓΑΙΑ Ν6

ΟΝ/ΜΟ ΜΑΘΗΣΗ……………………………………………………………………

ΒΑΡΗΓΗΟ F1 ……………………… ΜΑΕΑ ΒΑΡΗΓΗΟΤ …………….gr

ΖΜΔΗΟ ΑΡΥΗΚΖ ΣΔΡΔΧΖ ……Α………Β……….Γ

ΑΠΟΣΑΖ ΑΠΟ ΑΞΟΝΑ Ο …………………..mm

ΡΟΠΖ ΔΚΚΗΝΖΖ (ΘΔΣΗΚΖ) …………….…gr*mm

ΒΑΡΗΓΗΟ F2 ……………………… ΜΑΕΑ ΒΑΡΗΓΗΟΤ …………….gr

ΖΜΔΗΟ ΣΔΡΔΧΖ ………Α’………..Β’………..Γ’

ΑΠΟΣΑΖ ΑΠΟ ΑΞΟΝΑ Ο …………………..mm

ΡΟΠΖ ΔΞΗΟΡΡΟΠΖΖ (ΑΡΝΖΣΗΚΖ) …………….… gr*mm

ΔΞΗΧΖ ΗΟΡΡΟΠΗΑ Μ=0 >…………………………………………………

…………………………………………………………………………………………

ΤΜΠΔΡΑΜΑΣΑ-ΠΑΡΑΣΖΡΖΔΗ

……………………………………………………………………………………………….

.

……………………………………………………………………………………………….

.

51

ΔΡΓΑΣΗΡΙΑΚΔ ΑΚΗΔΙ

1ν Δ.Κ.-2 ΔΠΑ.Λ. ΔΤΣΑΘΔΙΑ-ΜΔΣΑΦΟΡΑ ΦΟΡΣΙΩΝ

Ν. ΙΩΝΙΑ ΜΑΓΝΗΙΑ ΝΑΤΣΙΚΟ ΣΟΜΔΑ

ΔΙΓΙΚΟΣΗΣΑ ΠΛΟΙΑΡΥΩΝ Δ.Ν. ΙΑΝΟΤΑΡΙΟ 2016

Δ. ΠΑΡΑΚΔΤΑ- ΜΗΥΑΝΟΛΟΓΟ ΠΔ17

ΑΚΗΗ 7ε

Δθηίκεζε Αλαγθαίσλ Σαμηδίνπ & Τπνινγηζκόο Ωθέιηκνπ Φνξηίνπ.

θνπόο ηεο άζθεζεο: Να είλαη ζε ζέζε ν καζεηήο-ηξηα λα ππνινγίζεη ην σθέιηκν

θνξηίν πνπ κπνξεί λα θνξησζεί ζε έλα πινίν.

Δηζαγσγηθέο πιεξνθνξίεο.

Εθηόπηζκα (displacement tonnage), είλαη ην βάξνο ηνπ λεξνχ πνπ εθηνπίδεηαη απφ ην πινίν. Οξίδεηαη εθηφπηζκα θελνύ θαη έκθνξηνπ ζθάθνπο θαη εθθξάδεηαη ζε κεηξηθνχο ηφλνπο (1 Μ.Σ.=1.000 kg) ή ζε βξεηαληθνχο ηφλνπο (long tons), ζηηο αγγινζαμνληθέο ρψξεο, (1longton=2240lb=1.016,047kg). Νεθξό Βάξνο (deadweight tonnage, DWT), είλαη ε δηαθνξά κεηαμχ έκθνξηνπ εθηνπίζκαηνο (ηφηε ην πινίν είλαη βπζηζκέλν ζηελ έκθνξηε ίζαιν-deadweight waterline) θαη άθνξηνπ εθηνπίζκαηνο (ηφηε ην πινίν είλαη βπζηζκέλν ζηελ άθνξηε ίζαιν-lightship waterline). Πεξηιακβάλεη δειαδή ην θνξηίν, ην έξκα, ηα εθφδηα ηαμηδηνχ θαη ην πιήξσκα. Μεηξηέηαη ζε long tons θαη πην πξφζθαηα ζε κεηξηθνχο ηφλνπο. Πξέπεη λα ππνγξακκηζηεί πσο ε νλνκαζία "λεθξφ βάξνο" δελ αληαπνθξίλεηαη ζηελ νπζηαζηηθή ζεκαζία ηνπ φξνπ, αιιά δειψλεη ηε ζπλνιηθή κεηαθνξηθή ηθαλφηεηα ηνπ ζθάθνπο. Καζαξή ρσξεηηθόηεηα, (net registered tonnage , NRT), ην κέγεζνο φγθνπ πνπ

εθθξάδεη ην σθέιηκν θνξηίν πνπ κπνξεί λα κεηαθέξεη ην πινίν, ρσξίο ηνπο ρψξνπο δηακνλήο ηνπ πιεξψκαηνο , απνζήθεπζεο πιηθψλ, κεραλνζηάζην, θ.ιπ.. Δθθξάδεηαη ζε θφξνπο . (1 θφξνο= 100 ft³=2.8317 m³). Πξαθηηθά είλαη ν όγθνο ησλ ακπαξηώλ.

Οιηθή ρσξεηηθόηεηα, (gross registered tonnage, GRT), εθθξάδεη ηε ζπλνιηθή

ρσξεηηθφηεηα φισλ ησλ θιεηζηψλ ρψξσλ θαη ζθεπαζηψλ ρψξσλ θάησ θαη πάλσ απφ ην θχξην θαηάζηξσκα. Μεηξηέηαη επίζεο ζε θφξνπο, ζηα ειιεληθά πνιιέο θνξέο γξάθεηαη Κ.Ο.Υ. (Κφξνη Οιηθήο Υσξεηηθφηεηαο) θαη ζηα γεξκαληθά BRT. Μηα ζρέζε πνπ εθθξάδεη ηελ νιηθή ρσξεηηθφηεηα κε ην "λεθξφ βάξνο" (DWT) είλαη log GRT = 0.162 + 0.915 * log dwt Πιένλ έρνπλ θαηαξγεζεί νη θφξνη ζαλ κνλάδα θαηακέηξεζεο θαη ε νιηθή ρσξεηηθφηεηα νλνκάδεηαη GT θαη ε θαζαξή ρσξεηηθφηεηα ΝΣ θαη είλαη αδηάζηαηεο πνζφηεηεο πνπ πξνθχπηνπλ απφ ηνλ φγθν ησλ θιεηζηψλ ρψξσλ ζε ζπλδπαζκφ

52

κε άιιεο παξακέηξνπο φπσο ν αξηζκφο ησλ επηβαηψλ. χκθσλα κε ηνπο Γηεζλείο Καλνληζκνχο ε θαζαξή ρσξεηηθφηεηα δελ κπνξεί λα είλαη κηθξφηεξε απφ ην 30% ηεο νιηθήο ( NT>30%GT).

θίηζν αλάιπζεο ζπλνιηθνύ βάξνπο (εθηνπίζκαηνο)

Άθνξηε (DWL) θαη Άθνξηε (LWL) ίζαινο.

DEAD WEIGHT = CARGO + NECESSITIES

53

Απόζκαζκα δηάηαμεο κε Αξηζ.Πξση : 4413.6/18/09 ηνπ ΤΠΟΤΡΓΔΙΟΤ

ΔΜΠΟΡΙΚΗ ΝΑΤΣΙΛΙΑ- ΚΛΑΓΟ ΔΛΔΓΥΟΤ ΔΜΠΟΡΙΚΩΝ ΠΛΟΙΩΝ

ΘΔΜΑ : «Δθαξκνγή δηαδηθαζηψλ ζρεηηθά κε ηελ εθπφλεζε ρεδίνπ Σαμηδίνπ»

1.- Όπσο είλαη γλσζηφ ζην θεθάιαην 7 ηνπ Γηεζλνχο Κψδηθα Αζθαινχο Γηαρείξηζεο (ISM Code), ππφ ηνλ ηίηιν «Δθπφλεζε ζρεδίσλ γηα ιεηηνπξγίεο ζην πινίν», πξνβιέπεηαη φηη ε δηαρεηξίζηξηα εηαηξεία ππνρξενχηαη λα θαζηεξψζεη ζπγθεθξηκέλεο δηαδηθαζίεο γηα ηελ πξνεηνηκαζία ζρεδίσλ θαη νδεγηψλ, ζπκπεξηιακβαλνκέλσλ θαη θαηαιφγσλ ειέγρνπ γηα ηηο ζεκαληηθέο ιεηηνπξγίεο ζην πινίν, αλαθνξηθά κε ηελ αζθάιεηα απηνχ θαη ηε πξφιεςε ηεο ξχπαλζεο ηεο ζάιαζζαο.

2.- Ωο εθ ηνχηνπ θαζίζηαηαη αλαγθαία ε πξφβιεςε ζην Δγρεηξίδην Αζθαινχο Γηαρείξηζεο (ΔΑΓ) ζπγθεθξηκέλσλ δηαδηθαζηψλ κε ζαθείο νδεγίεο, γηα ηηο ιεηηνπξγίεο ζηα πινία, νη νπνίεο ζπκβάινπλ νπζηαζηηθά ζηελ αζθάιεηα ηεο λαπζηπινΐαο. Πξνο ηε θαηεχζπλζε απηή θαη ιακβάλνληαο ππφςε ηελ κέρξη ζήκεξα εκπεηξία ζε ζέκαηα αζθάιεηαο ηεο λαπζηπινΐαο, θξίλεηαη αλαγθαίν λα επηζεκαλζεί δηεμνδηθφηεξα ε δηαδηθαζία πνπ αθνξά ην ζρεδηαζκφ ηαμηδίνπ, ν νπνίνο απνηειεί ζεκαληηθή πξνυπφζεζε γηα ηνλ αζθαιή πινπ ελφο πινίνπ.

3.- χκθσλα κε ηελ θείκελε λνκνζεζία γηα ην ζρεδηαζκφ ηαμηδίνπ ηζρχνπλ ηα εμήο : Α. ΓΔΝΗΚΑ Ο ζρεδηαζκφο ηαμηδίνπ είλαη απαξαίηεηνο, πξνθεηκέλνπ λα απνθαζηζηεί ε επλντθφηεξε θαη αζθαιέζηεξε πνξεία ηνπ ηαμηδίνπ κέζσ

επηινγήο ησλ ζεκείσλ αιιαγήο πνξείαο (way points), αθνχ πξνεγνπκέλσο γίλεη απνηίκεζε ησλ λαπηηιηαθψλ θηλδχλσλ ηνπ ηαμηδίνπ. Σν ζρέδην ηαμηδίνπ πξέπεη λα θαιχπηεη θάζε ηαμίδη ηνπ πινίνπ πεξηιακβαλνκέλσλ ησλ πιφσλ ζε σθεαλνχο, πιεζίνλ ησλ αθηψλ θ.ιπ. Απηφ κπνξεί λα ρξεηαζηεί λα ηξνπνπνηεζεί θαηά ηε δηάξθεηα ηνπ ζπγθεθξηκέλνπ ηαμηδηνχ, π.ρ. φηαλ ν ιηκέλαο θαηάπινπ κπνξεί λα κε είλαη γλσζηφο ή λα αιιαρζεί ελ πισ ή αθφκα κπνξεί λα είλαη απαξαίηεην λα ηξνπνπνηεζεί ιφγσ δπζκελψλ θαηξηθψλ ζπλζεθψλ ή ιφγσ πξνβιεκάησλ ηνπ πινίνπ ή κεηά απφ ζπκβνπιή ηνπ πινεγνχ. Δπίζεο ην ελ ιφγσ ζρέδην κπνξεί λα ηξνπνπνηεζεί ιφγσ εκθάληζεο θαηά ηε δηάξθεηα ηνπ πινπ αληημννηήησλ, φπσο αλαιπηηθφηεξα αλαθέξνληαη ζηε παξάγξαθν 3 Δ.

Δάλ ην ζρέδην ηαμηδίνπ ηξνπνπνηεζεί ελ πισ, ν εθάζηνηε Αμησκαηηθφο Φπιαθήο ζηε Γέθπξα ηνπ πινίνπ πξέπεη λα ελεκεξσζεί ζρεηηθά, έηζη ψζηε λα εμαζθαιηζζεί φηη ην ηξνπνπνηεκέλν ζρέδην ηαμηδηνχ έγηλε θαηαλνεηφ. Σν ζρέδην ηαμηδίνπ πξέπεη λα ζηνρεχεη ζηελ θαζηέξσζε ηεο επλντθφηεξεο δηαδξνκήο, δηαηεξψληαο φκσο παξάιιεια θαη ηα πξνβιεπφκελα όξηα αζθάιεηαο γηα ην ζπγθεθξηκέλν πινπ, π.ρ. ηήξεζε ηεο αζθαινχο απφζηαζεο δηέιεπζεο απφ ηηο αθηέο θ.ιπ. Γηα ηελ επηινγή ηεο θαηαιιειφηεξεο δηαδξνκήο, κεηαμχ ησλ άιισλ, πξέπεη λα ιακβάλνληαη ππφςε θαη νη παξαθάησ παξάγνληεο :

Σν ζαιάζζην πεξηβάιινλ.

Ζ θαηαιιειφηεηα θαη ε αμηνπηζηία ησλ ραξηνγξαθεκέλσλ πδξνγξαθηθψλ δεδνκέλσλ ηεο δηαδξνκήο.

Ζ δηαζεζηκφηεηα θαη ε αμηνπηζηία ησλ βνεζεκάησλ λαπζηπινΐαο, νη ππάξρνληεο θαλνί θηλδχλσλ θαη νη εκθαλείο ζηφρνη ζην ξαληάξ.

Οη ηπρφλ πεξηνξηζκνί ηεο δηαδξνκήο πνπ επηβάιινληαη ιφγσ ηεο θχζεο ηνπ πινίνπ (βχζηζκα, ηχπνο θνξηίνπ, θ.ι.π.).

Οη πεξηνρέο κεγάιεο ππθλφηεηαο θπθινθνξίαο.

54

Οη πξνγλψζεηο θαηξνχ θαη ηα αλακελφκελα ξεχκαηα, παιίξξνηεο, άλεκνη θαη ζπλζήθεο νξαηφηεηαο.

Οη ιεηηνπξγίεο ηνπ πινίνπ πνπ είλαη δπλαηφ λα απαηηήζνπλ επηπξφζζεην ρψξν ζαιάζζεο (θαζαξηζκφο δεμακελψλ ή επηβίβαζε πινεγνχ).

Οη Δηδηθνί Καλνληζκνί ηνπ θξάηνπο ζηα ρσξηθά χδαηα ηνπ νπνίνπ πιέεη ην πινίν, θαζψο θαη ηα ζπζηήκαηα αλαθνξάο πινίσλ (φπσο ε χπαξμε VTS θ.ι.π.).

Ζ αμηνπηζηία ησλ ζπζηεκάησλ πξφσζεο θαη πεδαιηνπρίαο ηνπ θάζε πινίνπ.

Οη ηπρφλ ππάξρνληεο ιεηηνπξγηθνί πεξηνξηζκνί ηνπ πινίνπ.

Σέινο ην επηρεηξνχκελν ηαμίδη πξέπεη λα ζρεδηάδεηαη πξηλ ηνλ απφπινπ, ρξεζηκνπνηψληαο ελεκεξσκέλνπο θαηάιιεινπο ράξηεο θαη λαπηηιηαθέο εθδφζεηο. Ο πινίαξρνο νθείιεη λα ειέγρεη εάλ νη πνξείεο πνπ έρνπλ ραξαρζεί είλαη αζθαιείο θαη ν πξώηνο κεραληθόο πξέπεη λα επηβεβαηψλεη φηη ην πινίν έρεη επαξθείο πνζφηεηεο θαπζίκσλ, λεξνύ θαη ιηπαληηθώλ γηα ην επηρεηξνχκελν ηαμίδη.

Δπηπξφζζεηα ην θαζήθνλ ηνπ πινηάξρνπ λα ρξεζηκνπνηεί ηελ επαγγεικαηηθή ηνπ θξίζε ζε πεξίπησζε ελαιιαζζφκελσλ ζπλζεθψλ παξακέλεη βαζηθή απαίηεζε γηα ηελ αζθαιή λαπζηπινΐα.

Β.- ΝΟΜΟΘΔΣΗΚΟ ΠΛΑΗΗΟ - ΠΔΓΗΟ ΔΦΑΡΜΟΓΖ

1.- Ο ζρεδηαζκφο ηαμηδίνπ πξνβιέπεηαη απφ ηηο ζρεηηθέο δηαηάμεηο ηεο Γ.. SOLAS (θαλ. 34 ηνπ Κεθ. V) θαη ηεο Γ.. SCTW 78/95 (Μέξνο Α - VIII/2 - Μέξνο 2). χκθσλα δε κε ηνλ Καλ. 34 ζε ζπλδπαζκφ κε ηνλ Καλ. 1 ηνπ Κεθ. V ηεο Γ.. SOLAS ππφρξεα εθαξκνγήο ηνπ ζρεδηαζκνχ ηαμηδίνπ είλαη φια ηα πινία, αλεμαξηήησο πιφσλ.

2.- Δηδηθφηεξα ζχκθσλα κε ηνλ θαλνληζκφ 34 ηνπ Κεθαιαίνπ V ηεο Γ.. SOLAS, κε ζέκα «Αζθαιήο λαπζηπινΐα θαη απνθπγή επηθηλδχλσλ θαηαζηάζεσλ», ηζρχνπλ ηα εμήο : α.- Πξηλ μεθηλήζεη ην ηαμίδη, ν πινίαξρνο εμαζθαιίδεη φηη ην πξνηηζέκελν ηαμίδη έρεη ζρεδηαζηεί κε ηε ρξεζηκνπνίεζε ησλ θαηαιιήισλ λαπηηθψλ ραξηψλ θαη λαπηηθψλ εθδφζεσλ γηα ηε ζπγθεθξηκέλε ζαιάζζηα πεξηνρή πινπ. πζηήλεηαη δε λα ιακβάλνληαη ππ’ φςε νη νδεγίεο θαη νη ζπζηάζεηο πνπ αλαθέξνληαη ζηελ Resolution A.893(21) ηνπ Ηnternational Μaritime Οrganization (IMO), ε νπνία επηζπλάπηεηαη ζηελ παξνχζα. β.- Σν ζρέδην ηνπ ηαμηδηνχ θαζνξίδεη έλα δξνκνιφγην ην νπνίν : (1) ιακβάλεη ππ’ φςε νπνηαδήπνηε ζπζηήκαηα πνξεηνγξαθήζεσο πινίσλ, (2) εμαζθαιίδεη φηη ππάξρεη επαξθήο ζαιάζζηνο ρψξνο γηα ηελ αζθαιή δηέιεπζε ηνπ πινίνπ θαζ’ φιε ηε δηάξθεηα ηνπ ηαμηδηνχ, (3) πξνβιέπεη φινπο ηνπο γλσζηνχο λαπηηιηαθνχο θηλδχλνπο θαη ηηο δπζκελείο θαηξηθέο ζπλζήθεο, θαη (4) ιακβάλεη ππ’ φςε ηα κέηξα γηα ηελ πξφιεςε ηεο ξχπαλζεο ηνπ ζαιάζζηνπ πεξηβάιινληνο ηα νπνία εθαξκφδνληαη θαη απνθεχγεη, φζν απηφ είλαη πξαθηηθά δπλαηφ, ελέξγεηεο θαη δξαζηεξηφηεηεο νη νπνίεο πηζαλφλ λα πξνθαιέζνπλ ξχπαλζε ζην πεξηβάιινλ.

55

3 γ.- Ο πινηνθηήηεο, ν λαπισηήο ή ε εηαηξεία ζχκθσλα κε ηνλ Κψδηθα ISM πνπ δηαρεηξίδνληαη ην πινίν ή νπνηνδήπνηε άιιν πξφζσπν, δελ παξεκπνδίδεη ή παξαθσιχεη ηνλ πινίαξρν ηνπ πινίνπ απφ ην λα ιακβάλεη νπνηαδήπνηε απφθαζε ε νπνία ζχκθσλα κε ηελ επαγγεικαηηθή θξίζε ηνπ πινηάξρνπ είλαη απαξαίηεηε γηα ηελ αζθαιή λαπζηπινΐα θαη ηελ πξνζηαζία ηνπ ζαιάζζηνπ πεξηβάιινληνο.

3.- Δπηπξφζζεηα ζχκθσλα κε ην Μέξνο Α - VIII/2 - Μέξνο 2 ηεο Γηεζλνχο χκβαζεο SCTW 78/95, κε ζέκα «Πξνγξακκαηηζκφο Σαμηδίνπ» ηζρχνπλ ηα εμήο :

α.- Γεληθέο απαηηήζεηο : Σν ηαμίδη πνπ πξφθεηηαη λα πξαγκαηνπνηεζεί ζρεδηάδεηαη εθ ησλ πξνηέξσλ ιακβάλνληαο ππφςε φιεο ηηο ζρεηηθέο πιεξνθνξίεο θαη νπνηαδήπνηε πνξεία ραξαρζεί ειέγρεηαη πξηλ ηελ έλαξμε ηνπ ηαμηδίνπ. Ο πξψηνο κεραληθφο, ζε ζπλελλφεζε κε ηνλ πινίαξρν, θαζνξίδεη εθ ησλ πξνηέξσλ ηηο αλάγθεο ηνπ πινπ πνπ πξφθεηηαη λα εθηειεζηεί, ιακβάλνληαο ππφςε ηηο απαηηήζεηο ζε θαχζηκα, λεξφ, ιηπαληηθά, ρεκηθά, αλαιψζηκα θαη ινηπά αληαιιαθηηθά, εξγαιεία, εθφδηα θαη νπνηεζδήπνηε άιιεο απαηηήζεηο.

β.- Πξνγξακκαηηζκφο πξηλ απφ θάζε ηαμίδη : Πξηλ απφ θάζε ηαμίδη ν πινίαξρνο θάζε πινίνπ δηαζθαιίδεη φηη ε πνξεία πνπ πξφθεηηαη λα αθνινπζεζεί απφ ην ιηκάλη απφπινπ έσο ην πξψην ιηκάλη θαηάπινπ έρεη ζρεδηαζζεί ρξεζηκνπνηψληαο επαξθείο θαη θαηάιιεινπο ράξηεο θαη άιιεο λαπηηιηαθέο εθδφζεηο πνπ είλαη απαξαίηεηεο γηα ην ηαμίδη πνπ πξφθεηηαη λα πξαγκαηνπνηεζεί πνπ πεξηέρνπλ αθξηβείο, πιήξεηο θαη ελεκεξσκέλεο πιεξνθνξίεο, φζνλ αθνξά εθείλνπο ηνπο λαπηηιηαθνχο πεξηνξηζκνχο θαη θηλδχλνπο πνπ είλαη κνλίκνπ ή πξνβιεπνκέλεο θχζεο θαη νη νπνίνη είλαη ζρεηηθνί κε ηελ αζθαιή λαπζηπινΐα ηνπ πινίνπ.

γ.- Γηαθξίβσζε θαη έθζεζε ηεο πξνγξακκαηηζζείζεο πνξείαο : Όηαλ δηαθξηβσζεί ν ζρεδηαζκφο ηεο πνξείαο ιακβάλνληαο ππφςε φιεο ηηο ζρεηηθέο πιεξνθνξίεο ε ζρεδηαζζείζα πνξεία ππνηππψλεηαη κε επθξίλεηα ζε θαηάιιεινπο ράξηεο θαη είλαη ζπλερψο δηαζέζηκε ζηνλ αμησκαηηθφ θπιαθήο πνπ δηαθξηβψλεη θάζε πνξεία πνπ πξφθεηηαη λα αθνινπζεζεί πξηλ απηή ρξεζηκνπνηεζεί θαηά ηελ δηάξθεηα ηνπ ηαμηδηνχ.

δ.- Παξέθθιηζε απφ ηε ζρεδηαζζείζα πνξεία : Αλ ιεθζεί απφθαζε θαηά ηε δηάξθεηα ηνπ ηαμηδηνχ λα αιιαρζεί ην επφκελν ιηκάλη θαηάπινπ ηεο πξνγξακκαηηζζείζαο πνξείαο, ή εάλ είλαη απαξαίηεην λα παξεθθιίλεη ζεκαληηθά ην πινίν απφ ηελ πξνγξακκαηηζζείζα πνξεία γηα άιινπο ιφγνπο ηφηε ζα ζρεδηαζζεί ηξνπνπνηεζείζα πνξεία πξηλ ηελ πξαγκαηνπνίεζε ζεκαληηθήο παξέθθιηζεο απφ ηελ αξρηθά πξνγξακκαηηζζείζα πνξεία.

4.- Καηφπηλ ησλ αλσηέξσ θαζίζηαηαη ζαθέο, φηη πξέπεη λα δίδεηαη ηδηαίηεξε πξνζνρή θαη βαξχηεηα ζηελ εθπφλεζε θαη ηελ θαηά ην δπλαηφλ αθξηβή εθηέιεζε ηνπ “voyage plan”. Πξνθεηκέλνπ δε λα δηαζθαιίδεηαη ε πηζηή εθηέιεζε ηνπ

voyage plan, ε θίλεζε ηνπ πινίνπ παξαθνινπζείηαη δηαξθψο απφ ηνλ Πινίαξρν ή ηνλ Αμησκαηηθφ Φπιαθήο Γέθπξαο θαη επηβεβαηψλεηαη ε δηέιεπζε απηνχ απφ ηα θαζνξηζκέλα ζεκεία αιιαγήο πνξείαο (way points). ε πεξίπησζε δε πνπ αλαθχπηεη θάπνην πξφβιεκα πξέπεη λα ελεκεξψλεηαη άκεζα ν Πινίαξρνο, γηα λα εγθξίλεη ηηο πηζαλέο απνθιίζεηο απφ ην αξρηθά ζρεδηαζζέλ voyage plan.

5.- Σέινο πξέπεη λα ιακβάλνληαη ππ΄ φςε θαη νη ζρεηηθέο δηαηάμεηο ηνπ Γηεζλνχο Καλνληζκνχ Απνθπγήο χγθξνπζεο (Γ.Κ.Α..), θπξίσο ηνπ Μέξνπο Β’ απηνχ “Καλφλεο πεδαιηνπρίαο θαη πιεχζεο”, ν νπνίνο ελζσκαηψζεθε ζηελ εζληθή

56

λνκνζεζία κε ην Ν.Γ. 93/1974 (ΦΔΚ Α’ 293), θαζψο θαη ηνπ Κψδηθα Γεκνζίνπ Ναπηηθνχ Γηθαίνπ (Κ.Γ.Ν.Γ. – Ν.Γ. 187/1973 (ΦΔΚ Α’ 261)), ηδίσο δε ηνπ Μέξνπο Γεχηεξνπ, θεθ. Θ’ «Δμνπζία θαη θαζήθνληα πινηάξρνπ».

Δ. ΑΚΤΡΩΔΗ – ΣΡΟΠΟΠΟΗΖΔΗ Δ ΠΔΡΗΠΣΩΔΗ ΔΗΓΗΚΩΝ ΤΝΘΖΚΩΝ ΚΑΣΑ ΣΟΝ ΠΛΟΤ

1.- Αλεμάξηεηα απφ ην πφζν θαιά έγηλε ή φρη ν ζρεδηαζκφο ηνπ ηαμηδηνχ είλαη δπλαηφ λα ρξεηαζηεί θάπνηα ζηηγκή απηφο λα εγθαηαιεηθζεί, φηαλ γηα δηάθνξνπο ιφγνπο ηξνπνπνηεζνχλ νη αξρηθά πξνβιεθζείζεο ζπλζήθεο. Σέηνηνη ιφγνη, κεηαμχ άιισλ, κπνξεί λα είλαη :

Βιάβε ησλ θχξησλ κεραλψλ.

Βιάβε ή θαθή ιεηηνπξγία θάπνηνπ βνεζεηηθνχ κεραλήκαηνο.

Βιάβε νξγάλσλ λαπζηπινΐαο.

Με δηάζεζε πξνβιήηαο ή ξπκνπιθψλ.

Δπηθίλδπλεο θαηαζηάζεηο ζηελ μεξά ή ηνλ πξνβιήηα θαηάπινπ. ’ απηέο ηηο πεξηπηψζεηο ην πξνζσπηθφ ηεο γέθπξαο θαη ηνπ κεραλνζηαζίνπ απαηηείηαη λα είλαη ζε εγξήγνξζε θαη λα παξακέλεη έηνηκν γηα νπνηαδήπνηε αληίδξαζε.

2.- Δηδηθφηεξα γηα ηα Δ/Γ-Ο/Γ θιεηζηνχ ηχπνπ θαη ηα Δ/Γ θιαζηθνχ ηχπνπ άλσ ησλ 75 κέηξσλ, ηα νπνία εθηεινχλ πιφεο εζσηεξηθνχ ζηηο παξαθάησ ζαιάζζηεο δηαδξνκέο ; o Πεηξαηά – Ζξάθιεην Κξήηεο

Πεηξαηά – Ρέζπκλν Κξήηεο

Πεηξαηά – χξν, Μχθνλν, Γσδεθάλεζα, θαη

Πεηξαηά – χξν, Σήλν, Μχθνλν

5 θαη εθ’ φζνλ απαηηείηαη ηξνπνπνίεζε ηνπ αξρηθά ζρεδηαζζέληνο ηαμηδίνπ, ιφγσ ηεο επηδείλσζεο ησλ θαηξηθψλ ζπλζεθψλ ζε επίπεδα άλσ ησλ επηηξεπνκέλσλ νξίσλ ζχκθσλα κε ην ΔΑΝ 9, ηφηε ν πινίαξρνο ζα ζρεδηάζεη ηε λέα πνξεία, ιακβάλνληαο ππ’ φςε ηα δηαιακβαλφκελα ζηηο (ε) θαη (ζ) ζρεηηθέο.

Σ. ΤΠΟΥΡΔΩΔΗ ΠΛΟΗΑΡΥΩΝ - ΤΜΜΟΡΦΩΖ ΔΓΥΔΗΡΗΓΗΩΝ

Όια ηα πξναλαθεξζέληα θαη εθ΄ φζνλ δελ πξνβιέπνληαη ζηα Δ.Α.Γ. ησλ ππφρξεσλ ζε εθαξκνγή ηνπ Γ.Κ.Α.Γ πινίσλ, πξέπεη ππνρξεσηηθά ην ζπληνκφηεξν δπλαηφλ λα ζπκπεξηιεθζνχλ ζ’ απηά κε κέξηκλα ησλ δηαρεηξηζηξηψλ εηαηξεηψλ. Δηδηθφηεξα ηα ΔΑΓ πξέπεη λα πεξηιακβάλνπλ δηαδηθαζίεο πνπ λα επηβάιινπλ ηνλ ζρεδηαζκφ ηαμηδίνπ απφ ηνλ Πινίαξρν θαη λα δίλνπλ νδεγίεο θαη θαηεπζχλζεηο πξνο ηνλ πινίαξρν, επηζεκαίλνληαο ηα παξαπάλσ, κε ζθνπφ ηελ εθπφλεζε απ’ απηφλ ηνπ αζθαιέζηεξνπ ζρεδίνπ ηαμηδίνπ. Δπίζεο ζηα ΔΑΓ πξέπεη λα ππάξρνπλ θαη δηαδηθαζίεο ηήξεζεο ησλ ζρεηηθψλ αξρείσλ κέζσ ησλ νπνίσλ ηεθκεξηψλεηαη θαη ε νξζή εθαξκνγή ηνπ ζρεδηαζκνχ ηαμηδίνπ. Σέινο νη πινίαξρνη νθείινπλ λα ζπκκνξθψλνληαη κε φια ηα παξαπάλσ, θαζψο θαη κε ηηο νδεγίεο θαη θαηεπζχλζεηο πνπ ηνπο παξέρνληαη ζηα ΔΑΓ ζρεηηθά κε ηνλ ζρεδηαζκφ ηαμηδίνπ.

ΣΔΛΗΚΔ ΓΗΑΣΑΞΔΗ

4.- Καηφπηλ ησλ αλσηέξσ, παξαθαινχκε φπσο ελεκεξψζεηε ζρεηηθά ηηο εηαηξείεο, πνπ είλαη κέιε ησλ Δλψζεψλ ζαο, κε ηε ζχζηαζε λα ελεκεξψζνπλ απηέο ζρεηηθά θαη ηνπο Πινηάξρνπο ησλ ππφ ηε δηαρείξηζή ηνπο πινίσλ.

57

5.- Ζ ΠΔΠΔΝ, ζηελ νπνία θνηλνπνηείηαη ε παξνχζα, παξαθαιείηαη γηα ηελ ελεκέξσζή ηεο.

6.- Οη Αλαγλσξηζκέλνη Οξγαληζκνί παξαθαινχληαη λα ειέγρνπλ ηελ ηήξεζε ησλ αλσηέξσ, θαηά ηνπο δηελεξγνχκελνπο απφ απηνχο ειέγρνπο ζην πιαίζην ηεο πηζηνπνίεζεο εηαηξεηψλ θαη πινίσλ πνπ ππφθεηληαη ζηελ ππνρξέσζε εθαξκνγήο ηνπ Γ.Κ.Α.Γ. (Κψδηθα ISM) θαη λα ελεκεξψζνπλ θαηάιιεια ηηο ζρεηηθέο δηαδηθαζίεο ηνπ πζηήκαηνο Πνηφηεηάο ηνπο, εθφζνλ θξηζεί αλαγθαίν.

7.- Οη πηζηνπνηεκέλνη ειεγθηέο ISM, ζηνπο νπνίνπο θνηλνπνηείηαη ε παξνχζα, εληέιινληαη γηα ηνλ έιεγρν ησλ αλσηέξσ, θαηά ηε δηάξθεηα ηεο δηελέξγεηαο ησλ πξνβιεπνκέλσλ ειέγρσλ, ζχκθσλα κε ηνλ Γ.Κ.Α.Γ. (Κψδηθα ISM).

8.- Ζ παξνχζα λα ηεζεί ζην θάθειν κνλίκσλ εγθπθιίσλ ηνπ Κψδηθα ISM, ζχκθσλα κε ηε ζεηξηαθή αξίζκεζε ηνπ ελ ιφγσ Κψδηθα, φπσο απηή έρεη θαηαρσξεζεί ζηε ζρεηηθή ηζηνζειίδα ηνπ ΤΔΝΑΝΠ.

9.- Ζ ΓΠΝΣ, ζηελ νπνία θνηλνπνηείηαη ε παξνχζα, λα πξνβεί ζηηο δένπζεο ελέξγεηεο γηα ηελ ελεκέξσζε ηεο ηζηνζειίδαο ηνπ ΤΔΝΑΝΠ/ΓΔΓΑΠΛΔ Α΄ κε ηελ παξνχζα εγθχθιην, ζέηνληαο απηήλ ζηνλ «Πίλαθα Δγθπθιίσλ – Θεκάησλ Κψδηθα ISM»

58

ΕΦΑΡΜΟΓΗ ΤΠΟΛΟΓΙΜΟΤ ΑΝΑΓΚΑΙΩΝ ΣΑΞΙΔΙΟΤ.

ΔΕΔΟΜΕΝΑ:

Θα ιάβνπκε ππ φςε ηα ζρεηηθά πνπ αλαθέξνληαη ζηηο ζειίδεο 94-95 ηνπ βηβιίνπ

θαη πνην ζπγθεθξηκέλα:

Ζκεξήζηα αλάγθε γηα ηξφθηκα 3kg.

Ζκεξήζηα αλάγθε γηα πφζηκν λεξφ 6kg.

Bunkers safety margins 20%.

DW=DM (Dead Weight=Draft Mean)

Παξάκεηξνη πινίνπ:

DW – dead weight = 9.500 t

Commercial speed = 12 NM/hour

Daily bunkers consumption = 15 t

Daily fresh water consumption = 7 t

Daily fresh water production = 4 t

Crew = 14 persons

ηνηρεία ηαμηδηνύ:

Port of Departure : Greece-Volos

Port of Arrival : Germany-Brake

ΕΖΣΟΤΛΣΑΗ:

1. Αλαγθαία πνζόηεηα θαπζίκσλ. 2. Αλαγθαία πνζόηεηα λεξνύ. 3. Αλαγθαία πνζόηεηα πόζηκνπ λεξνύ.

4. Αλαγθαία πνζόηεηα ηξνθίκσλ. 5. Πνζόηεηα σθέιηκνπ θνξηίνπ (Cargo) 6. Σν βύζηζκα θαηάπινπ (Arrival draft)

7. Σν L.S. weight 8. Πνηα πνζόηεηα έξκαηνο κπνξώ λα θνξηώζσ ζην ιηκέλα θαηάπινπ έηζη

ώζηε λα βπζηζηεί ην πινίν θαηά 1 cm?

ΚΑΛΖ ΔΠΗΣΤΥΗΑ

59

ΕΦΑΡΜΟΓΗ-ΠΟΡΕΙΑ ΕΡΓΑΙΑ

1. Αλαδεηψληαο θαηάιιειν ηζηφηνπν ζην δηαδίθηπν π.ρ. http://www.sea-

distances.org/ ζα δψζνπκε ηα δεδνκέλα ψζηε λα ππνινγηζηεί ε πνξεία θαη λα

καο δνζεί ε απφζηαζε θαη νη κέξεο ηαμηδηνχ.

2. Θα κειεηήζνπκε ηνλ πίλαθα εθηνπίζκαηνο ηνπ πινίνπ γηα λα είκαζηε ζε ζέζε

λα εληνπίζνπκε ηα ζεκεία πνπ καο ελδηαθέξνπλ.

3. Να ιεθζεί ππφςε ε ππθλφηεηα ηνπ λεξνχ κεηαμχ ιηκέλνο απφπινπ θαη ιηκέλνο

θαηάπινπ.

60

ΦΥΛΛΟ ΕΡΓΑΙΑ Ν7

ΟΝ/ΜΟ ΜΑΘΗΣΗ………………………………………………………………………

Απφζηαζε κεηαμχ ιηκέλσλ (distance)…………………………………N.M

Ζκέξεο ηαμηδηνχ (24hour) = distance/ Commercial

speed…………/………..=……….24hour

Αλαγθαία πνζ Καπζ = Daily bunkers consumption x days of

trip……..x………..=….……ton

Αλαγθαία πνζ λεξνχ = Daily F.W. cons - F.W. gener x

days………..x………..=…..……ton

Αλαγθαία πνζ εκθηαισκέλνπ λεξνχ =

……….….x…….……x…..………=………………ton

Αλαγθαία πνζ ηξνθίκσλ =

……….….x…….……x…..………=………………ton

ύλνιν πνζόη. Αλαγθ. Σαμηδ.(TOTAL) =…………+………..+……….+…

……=………………….ton Πνζόηεηα σθέι. θνξηίνπ (Cargo) = (DW-TOTAL) …………..-

……………=……………..ton Ππθλόηεηα λεξνύ ιηκέλνο απόπινπ…………………..

Ππθλόηεηα λεξνύ ιηκέλνο θαηάπινπ…………………..

Βύζηζκα θαηάπινπ (DRAFT) =…………………….m…………………………..feet LIGHT SHIP WEIGHT= DISPL. WEIGHT-DEAD WEIGHT =…………….-

……………=…………ton

61

ΒΙΒΛΙΟΓΡΑΦΙΑ

1. wikipedia- Βηθηπαίδεηα -Δγθπθινπαίδεηα Γηαδηθηύνπ

2. Δπζηάζεηα - Μεηαθνξά Φνξηίσλ Β ΣΔΔ- Ο.Δ.Γ.Β.

3. ηνηρεία Ναππεγίαο – Βηβιηνζήθε ηνπ Ναπηηθνύ-Ίδξπκα

Δπγελίδνπ

4. ηνηρεία Σερληθνύ ρεδίνπ –Α΄ ΣΔΔ- Ίδξπκα Δπγελίδνπ

5. Φπζηθή Α’ ΣΔΔ - Π. Ι. -Ο.Δ.Γ.Β.

6. Φπζηθή Β’ Γπκλαζίνπ - ΙΣΤΔ-ΓΙΟΦΑΝΣΟ

7. Μαζεκαηηθά Β’ Γπκλαζίνπ ΙΣΤΔ-ΓΙΟΦΑΝΣΟ

8. www. ortsa.gr

9. www. arhipelagos.com

10. www.e-nautilia.gr

62

ΒΟΛΟ 2016

ISBN : 978-960-93-7872-7