ΩΡΑ ΓΙΑ ΕΝΑ ΓΛΥΚΟ ΥΠΝΟΜΕ ΤΗ ΒΟΗΘΕΙΑΤΗΣ ΜΕΛΑΤΟΝΙΝΗΣ!

H µελατονίνη είναι µια ορµόνη που εκκρίνεται από έναν ενδοκρινή αδένα του εγκεφάλου που ονοµάζεται επίφυση.

Στον άνθρωπο, ο κύριος ρόλος της είναι να διεγείρει και ρυθµίζει τον κύκλο του ύπνου καθώς και πολλές βιοχηµικές λειτουργίες µέσω της ρύθµισης του κιρκαδιανού ρυθµού.

Χάρη στην παραπάνω ιδιότητα, ονοµάστηκε και ορµόνη του ύπνου.

Ο σύγχρονος τρόπος ζωής πολλές φορές επιβάλει την κατανάλωση µεγάλων ποσοτήτων καφέ την ηµέρα (>3 µερίδες).

Η µελατονίνη δεν παράγεται µόνο από ζωικούς αλλά και από φυτικούς οργανισµούς. Φυσικές πηγές αποτελούν:

τα κεράσια

οι ντοµάτες

το ελαιόλαδο

το κρασί

η µπύρα

τα σταφύλια

τα καρύδια

τα αµύγδαλα

η µουστάρδα

το καλαµπόκι

η τζιντζερόριζα

Τρόφιµα – φυσικές πηγές µελατονίνης

Ο οργανισµός έχει το δικό του εσωτερικό ρολόι που ρυθµίζει τις ώρες που θα ξυπνήσουµε, που θα κοιµηθούµε ή που θα γίνουν διάφορες βιοχηµικές αντιδράσεις.

Αυτό το βιολογικό ρολόι (κιρκαδιανό σύστηµα ή κιρκαδιανός ρυθµός - circadian rhythm) ρυθµίζεται από τη δράση ορισµένων ορµονών µεταξύ αυτών και η µελατονίνη.

Στη βιοσύνθεση της ορµόνης στην επίφυση συµµετέχει ως δοµικό στοιχείο το απαραίτητο αµινοξύ τρυπτοφάνη καθώς και η σεροτονίνη.

Βιολογικό ρολόι – κιρκάδιος ρυθµός

Η έκκριση µελατονίνης γίνεται σταδιακά και ξεκινάει από την ώρα που αρχίζει να νυχτώνει, καθώς το σκοταδι πυροδοτεί την παραγωγής της, κορυφώνεται αργά µέσα στη νύχτα και στη συνέχεια σταδιακά µειώνεται µέχρι τις πρώτες πρωινές ώρες.

Αποτελεί µια φωτοευαίσθητη ορµόνη, που ανάλογα την ώρα που νυχτώνει µπορεί να αλλάξει και η ώρα που ξεκινάει και τελειώνει η δράση της (χειµώνας και καλοκαίρι).

Πότε παράγεται

Η έκκριση µελατονίνης προκαλεί µια σειρά από χηµικές αλλαγές στο στον οργανισµό προκαλώντας έτσι την υπνηλία.

Συγκεκριµένα, µειώνει τη θερµοκρασία του σώµατος, την αρτηριακή πίεση και διεγείρει το κεντρικό νευρικό σύστηµα, προάγοντας σταδιακά την χαλάρωση, την ηρεµία και τον ύπνο.

Γήρας

Κυκλικό ωράριο εργασίας

Αλκοολισµός

Εκφύλιση του κεντρικού νευρικού συστήµατος

∆ιαβητική νευροπάθεια

Ορισµένοι τύποι καρκίνου

Νόσος Alzheimer

Ορισµένα φάρµακα (β-αποκλειστές, αντικαταθλιτικά φάρµακα, µη στεροειδή αντιφλεγµονώδη)

Γενικά παράγοντες – καταστάσεις που µπορεί να επηρεάσουν την παραγωγή µελατονίνης και να επιβαρύνουν την ποιότητα του ύπνου είναι:

Ο επαρκής και ποιοτικός ύπνος είναι απαραίτητος για τη συνολική υγεία του οργανισµού. Πολλές µελέτες έχουν δείξει ότι η λήψη συµπληρωµάτων µελατονίνης βοηθά σηµαντικά στην καλύτερη ποιότητα ύπνου, µειώνουν το χρόνο που απαιτείται µέχρι την έλευση του ενώ βοηθούν και στη µεγαλύτερη διάρκεια του.

Άτοµα που ωφελούνται είναι όσα πάσχουν από αυπνία και διαταραχές του ύπνου (νυχτερινές αφυπνίσεις) είτε λόγω του τρόπου ζωής, όπως στρεσογόνα γεγονότα, ή λόγω φυσιολογικής γήρανσης.

Αυπνία

Επιπλέον πολλές µελέτες έδειξαν ότι τα άτοµα που έχουν νυχτερινές βάρδιες ή κυκλικό ωράριο επωφελούνται από τη λήψη συµπληρωµάτων µελατονίνης καθώς βελτιώνεται η διάρκεια και η ποιότητα του ύπνου ακόµη και κατά τη διάρκεια της ηµέρας.

Οµοίως, βοηθά τόσο στην πρόληψη αλλά και µείωση του jet lag που παρατηρείται σε άτοµα που κάνουν πολύωρες πτήσεις σε διαφορετικές ζώνες ώρας, καθώς βοηθά το βιολογικό ρολόι να προσαρµοστεί γρηγορότερα στις αλλαγές της ώρας.

Jet lag & κυκλικό ωράριο

Πολύ σηµαντικές είναι και οι αντιοξειδωτικές και αντιγηραντικές ιδιότητες που έχει ως µόριο, εξουδετερώνοντας τη δράση των ελευθέρων ριζών. Ασκεί προστασία των κυττάρων ενάντια σε οξειδωτικές βλάβες γι’ αυτό και σε ένα βαθµό ασκεί καρδιαγγειακή προστασία ενώ ακόµη κινητοποιεί την παραγωγή αντιοξειδωτικών ενζύµων.

Λόγω της χηµικής δοµής του µορίου της µπορεί εύκολα να διεισδύει στα κύτταρα και ιδιαίτερα στα εγκεφαλικά, καθώς διαπερνά τον αιµατο-εγκεφαλικό φραγµό, ιδιότητα που δεν έχουν άλλα αντιοξειδωτικά µόρια. Με αυτόν τον τρόπο προστατεύει τα κύτταρα και νεύρα του εγκεφάλου από εκφύλιση λόγω οξειδωτικού stress.

Αντιοξειδωτική και αντιγηραντική δράση

Η πλειοψηφία των νευροεκφυλιστικών ασθενειών οφείλεται στο οξειδωτικό stress. Πολλές µελέτες διερεύνησαν το ρόλο της µελατονίνης στη νόσο Alzheimer και στην άνοια, καθώς φαίνεται πως έχει νευροπροστατευτικές ιδιότητες.

Συγκεκριµένα έχει φανεί πως άτοµα που πάσχουν από Alzheimer πάσχουν παράλληλα από διαταραχές του ύπνου και σύγχυση. Λήψη συµπληρωµάτων µελατονίνης βελτίωσε τις παραπάνω καταστάσεις ενώ φάνηκε πως βελτίωσε τη µνήµη ή/και καθυστέρησε την έκπτωση της γνωστικής τους λειτουργίας.

Νόσος Alzheimer & µνήµη

Πολλές µελέτες υποδεικνύουν τη συµµετοχή της µελατονίνης σε διάφορες ψυχοπαθολογικές καταστάσεις, όπως είναι η κατάθλιψη, η διπολική διαταραχή κ.α.. Οι ψυχικές αυτές νόσοι χαρακτηρίζονται από απορρύθµιση και διαταραχή του κιρκαδιανού ρυθµού, δηλαδή του βιολογικού ρολογιού.

Η λήψη συµπληρωµάτων φαίνεται µε τα µέχρι πρόσφατα δεδοµένα ότι βοηθά στη αντιµετώπιση της εποχιακής κατάθλιψης καθώς και σε συναισθηµατικής φύσεως διαταραχές.

Κατάθλιψη και ψυχικές νόσοι

Ευεργετικά αποτελέσµατα φαίνεται να έχει ακόµη και στη µείωση πονοκεφάλων και ηµικρανιών, κυρίως προληπτικά.

Σε ορισµένες µελέτες που έγιναν σε ενήλικες, φάνηκε όφελος και µείωση ακόµη και των εµβοών.

Ηµικρανίες & πονοκέφαλοι

Καθώς µια από τις φυσιολογικές επιδράσεις της έκκρισης µελατονίνης είναι η µείωση της αρτηριακής πίεσης, βρέθηκε πως η λήψη συµπληρώµατος µπορεί να οδηγήσει σε µείωση της νυχτερινής πίεσης χωρίς να αλλάζει ο καρδιακός ρυθµός, συµβάλλοντας έτσι στην καλύτερη ρύθµισή της.

Αρτηριακή πίεση

Αναφορές αναδεικνύουν το ρόλο της µελατονίνης ακόµη και στη διαχείριση του σωµατικού βάρους. Φαίνεται πως ο ορµονικός της ρόλος επεκτείνεται στη ικανότητα θερµογένεσης του οργανισµού και στους µηχανισµούς παραγωγής ενέργειας.

Συγκεκριµένα, έρευνες δείχνουν πως παρεµβαίνει στην δράση της ινσουλίνης (ινσουλινοαντίσταση) καθώς και της λεπτίνης, ορµόνη υπεύθυνη για την ενεργειακή πρόσληψη, τη ρύθµιση της όρεξης και την καύση λίπους.

Παχυσαρκία και µεταβολικό σύνδροµο

Υποσχόµενος φαίνεται να είναι ο ρόλος της µελατονίνης ακόµη και σε διάφορους τύπους καρκίνου τόσο όσον αφορά την απόκριση στη θεραπεία, στη µείωση της τοξικότητας των αντικαρκινικών φαρµάκων, στη µείωση του άγχους αλλά και στην επιβίωση γενικότερα.

Νεοπλασίες

Τα τελευταία χρόνια γίνονται πολλές µελέτες για το ρόλο της ως αντιοξειδωτικό µόριο στη αντιµετώπιση της υπογονιµότητας, ιδιαίτερα στις γυναίκες, στην πρόληψη της τριχόπτωσης και στην ενδυνάµωση του θύλακα της τρίχας καθώς και στην πρόληψη εµφάνισης µικροαγγειακών επιπλοκών του σακχαρώδη διαβήτη, όπως είναι η αµφιβληστροειδοπάθεια.

Άλλες δράσεις

Συνήθως οι δόσεις κυµαίνονται µεταξύ 0.3-10 mg όσον αφορά καταστάσεις του ύπνου.

Στο εµπόριο υπάρχει σε συµπληρώµατα τόσο βραδείας όσο και άµεση απορρόφησης και δράσης (ταµπλέτες, κάψουλες, υπογλώσσιες καραµέλες, σπρέι). Η άµεση αποδέσµευση συνήθως επιτυγχάνεται µε τα υπογλώσσια δισκία και τα σπρέι, ενώ οι καταπινόµενες ταµπλέτες απαιτούν µεγαλύτερο χρονικό διάστηµα για να δράσουν. Σε κάθε περίπτωση η κορύφωση των επιπέδων της ουσίας στον ορό του αίµατος επιτυγχάνεται σε διάστηµα περίπου 1-2 ώρες από τη στιγµή της λήψης.

Ανάλογα το σκεύασµα, λαµβάνεται 30-60 λεπτά πριν την κατάκλιση. Σε πολλά συµπληρώµατα συνδυάζεται µε πασσιφλόρα, βιταµίνες του συµπλέγµατος Β, αµινοξέα και άλλα ηρεµιστικά βότανα όπως είναι το χαµοµήλι και ο λυκίσκος.

∆οσολογία & µορφές συµπληρωµάτων

Ως ασφαλές διάστηµα λήψης µελατονίνης ορίζονται οι 12 µήνες. ∆εν έχουν παρατηρηθεί αξιοσηµείωτα συµπτώµατα από τη λήψη συµπληρωµάτων µελατονίνης όταν χορηγείται σε χαµηλές δόσεις.

Ωστόσο έχουν αναφερθεί ήπιες γαστρεντερικές διαταραχές, όπως είναι η ναυτία, έντονη υπνηλία τις πρωινές ώρες, ευερεθιστότητα, υποθερµία ακόµη και έντονα όνειρα.

Η χρήση συµπληρωµάτων θα πρέπει να αποφεύγεται από παιδιά, εγκύους, θηλάζουσες, άτοµα που λαµβάνουν αντικαταθλιπτικά φάρµακα, β-αποκλειστές για τη ρύθµιση της αρτηριακής πίεσης, υπνωτικά, αντιπηκτικά, αντισυλληπτικά και αντιδιαβητικά φάρµακα. Επιπλέον. να αποφεύγεται η λήψη της παράλληλα µε αλκοόλ.

Παρενέργειες & αλληλεπιδράσεις

Μάθετε περισσότερα στο

Στο Vita4you µπορείτε να βρείτε µεγάλη ποικιλία συµπληρωµάτων µελατονίνης.

http://www.vita4you.gr/el/vitamines-simpliromata/eidi-ka-sympliromata/melatonini.html

http://www.vita4you.gr/el/blog-vita4you/item/294-wra-gia-ena-glyko-ypno-me-th-bohtheia-ths-melatoninhs.html