οφοκλζουσ Αντιγόνη, Μετάφραςη

Πρόλογοσ: 1-99 ΑΝΣΙΓΟΝΗ Ιςμινθ, αδελφοφλα μου από το ίδιο αίμα, γνωρίηεισ άραγε καμιά ςυμφορά, από κείνεσ που ξεκινοφν από τον Οιδίποδα, που δε ςτζλνει ο Δίασ ςε μασ που ηοφμε ακόμθ; Δεν υπάρχει ςτ’ αλικεια τίποτε, οφτε πόνοσ, οφτε όλεκροσ, οφτε ντροπι οφτε ατίμωςθ που δεν τθν είδα εγϊ ςτα κακά που χτφπθςαν εςζνα και μζνα. Και τϊρα τι είναι πάλι αυτι θ διαταγι που λζνε ότι ζβγαλε ο ςτρατθγόσ πριν λίγο ς’ ολόκλθρθ τθν πόλθ; Άκουςεσ τίποτε και ξζρεισ; Ή ςου ξεφεφγει ότι πλθςιάηουν κακά των εχκρϊν ςτ’ αγαπθμζνα μασ πρόςωπα; ΙΜΗΝΗ Στ’ αυτιά μου, Αντιγόνθ, καμιά είδθςθ για δικοφσ μασ δεν ζφταςε, οφτε ευχάριςτθ, οφτε κλιβερι, από τθ ςτιγμι που ςτερθκικαμε και οι δυο μασ τουσ δυο αδελφοφσ μασ, που ςκοτϊκθκαν τθν ίδια μζρα ο ζνασ από το χζρι του άλλου. Αφότου ζφυγε ο ςτρατόσ των Αργείων, τθ νφχτα που μασ πζραςε, τίποτε δε γνωρίηω περιςςότερο, οφτε αν ευτυχϊ περιςςότερο οφτε αν δυςτυχϊ. ΑΝΣΙΓΟΝΗ Το γνϊριηα καλά, και γι’ αυτό ςε οδιγθςα ζξω από τισ πφλεσ τθσ βαςιλικισ αυλισ, για να τ’ ακοφςεισ μόνθ ΙΜΗΝΗ Τι ςυμβαίνει λοιπόν; Δείχνεισ πράγματι ότι κάτι ςκζφτεςαι βακιά μζςα ςου ΑΝΣΙΓΟΝΗ Από τουσ αδελφοφσ μασ ο Κρζοντασ δεν ζχει τον ζναν τιμιςει από τθν αρχι με τάφο και τον άλλο ατιμάςει με άρνθςθ ταφισ; Τον Ετεοκλι βζβαια, όπωσ λζνε, αφοφ του φζρκθκε ςφμφωνα με δίκαιθ κρίςθ και νόμο παλιό τον ζκαψε μζςα ςτθ γθ για να είναι τιμθμζνοσ ανάμεςα ςτουσ νεκροφσ του κάτω κόςμου, το νεκρό όμωσ Πολυνείκθ, που είχε άκλιο τζλοσ, λζνε ότι διακθρφχτθκε ςτουσ πολίτεσ να μθ τον βάλουν ςε τάφο οφτε να τον κλάψει κανείσ, αλλά να τον αφιςουν άκλαυτο, άταφο, νόςτιμο εφρθμα για τα όρνεα που ψάχνουν για τροφι. Τζτοια λζνε ότι ο καλόσ ο Κρζοντασ ζχει διατάξει για ςζνα και για μζνα – φαντάςου και για μζνα - και ότι κα ζρκει εδϊ για να τα πει κακαρά ς’ όςουσ δεν τα γνωρίηουν, και ότι κεωρεί τθν υπόκεςθ όχι αςιμαντθ, αλλά όποιοσ κάνει κάτι απ’ αυτά, τον περιμζνει κάνατοσ με δθμόςιο λικοβολιςμό μπροςτά ςε όλουσ τουσ πολίτεσ. Αυτι είναι θ κατάςταςθ που αντιμετωπίηεισ και γριγορα κα δείξεισ αν κατάγεςαι από ψθλι γενιά ι αν είςαι τιποτζνια από ευγενικι καταγωγι. ΙΜΗΝΗ Αλλά, δφςτυχθ, αν ζτςι είναι τα πράγματα, εγϊ πϊσ κα μποροφςα να ωφελθκϊ ό,τι κι αν κάνω; ΑΝΣΙΓΟΝΗ Σκζψου αν κα κοπιάςεισ κι αν κα ςυνεργαςτείσ μαηί μου; ΙΜΗΝΗ Σε ποιο επικίνδυνο ζργο; Τι ςκζφτεςαι επιτζλουσ; ΑΝΣΙΓΟΝΗ Αν κα ςθκϊςεισ μαηί μου το νεκρό.

ΙΜΗΝΗ Αλικεια ςκζφτεςαι να κάψεισ αυτόν, αν και ζχει απαγορευτεί από τθν πόλθ; ΑΝΣΙΓΟΝΗ Το δικό μου και το δικό ςου αδελφό κα κάψω βζβαια μόνθ μου, αν εςφ δε κζλεισ, γιατί ςίγουρα δε κα πιαςτϊ να τον ζχω προδϊςει. ΙΜΗΝΗ Δυςτυχιςμζνθ, ενϊ ζχει τ’ αντίκετο ο Κρζοντασ διατάξει; ΑΝΣΙΓΟΝΗ Αλλά δεν ζχει κανζνα δικαίωμα αυτόσ να μ’ εμποδίςει να κάψω τουσ δικοφσ μου. ΙΜΗΝΗ Αλίμονο, ςκζψου, αδελφι, πόςο μιςθμζνοσ και ντροπιαςμζνοσ χάκθκε ο πατζρασ μασ, που χτφπθςε και τφφλωςε και τα δυο του μάτια ο ίδιοσ με τα ίδια του τα χζρια για ανόςιεσ πράξεισ που ανακάλυψε ο ίδιοσ ότι είχε κάνει. Ζπειτα θ μάνα και γυναίκα του – και τισ δυο αυτζσ ιδιότθτεσ είχε – με πλεχτά ςκοινιά βάηει τζρμα ςτθ ηωι τθσ. Και τζλοσ οι δυο αδελφοί μασ μζςα ςε μια μζρα προκάλεςαν οι δφςτυχοι αμοιβαίο κάνατο ςθκϊνοντασ ο ζνασ φονικό χζρι κατά του άλλου. Και τϊρα, που μείναμε μόνεσ, ςκζψου πόςο άςχθμα κα χακοφμε, αν πάμε ενάντια ςτο νόμο και περιφρονιςουμε τθν απόφαςθ ι τθν εξουςία του βαςιλιά. Αλλά πρζπει να ςκεφτείσ πρϊτα ότι γεννθκικαμε γυναίκεσ, για να μθ μποροφμε να τα βάηουμε με άντρεσ, και ζπειτα πρζπει να ςκεφτείσ ότι κυβερνιόμαςτε από ιςχυρότερουσ ϊςτε πρζπει και ς’ αυτά να υπακοφμε και ςε ακόμθ πιο δυςάρεςτα απ’ αυτά. Εγϊ λοιπόν παρακαλϊντασ αυτοφσ που βρίςκονται ςτον κάτω κόςμο να με ςυγχωροφν, γιατί κάνω αυτά χωρίσ τθ κζλθςι μου, κα υπακοφςω ς’ αυτοφσ που κατζχουν τθν εξουςία, γιατί το να κάνει κανείσ περιςςότερα απ’ όςα πρζπει είναι εντελϊσ ανόθτο. ΑΝΣΙΓΟΝΗ Οφτε κα ςε παρακαλοφςα οφτε, αν ικελεσ τθν τελευταία ςτιγμι να ςυνεργαςτείσ, κα δεχόμουν εγϊ ευχαρίςτωσ τθ ςυνεργαςία ςου. Ζχε λοιπόν τισ απόψεισ ςου, εκείνον όμωσ εγϊ κα τον κάψω. Είναι ωραίο να πεκάνω κάνοντασ αυτι τθν πράξθ. Αγαπθμζνθ μαηί του κα αναπαφομαι πλάι ςε αγαπθμζνο, αφοφ ζκανα όςια παρανομία, γιατί κα είναι περιςςότεροσ ο χρόνοσ κατά τον οποίο πρζπει να αρζςω ςτουσ κάτω από τουσ εδϊ. Εκεί κα είναι θ παντοτινι μου κατοικία, και ςυ αν το νομίηεισ ςωςτό, αυτά που είναι ζντιμα ςτουσ κεοφσ ατίμαςζ τα. ΙΜΗΝΗ Εγϊ δεν ατιμάηω τίποτε, αλλά ςτο να πθγαίνω ενάντια ςτθ κζλθςθ των πολιτϊν γεννικθκα ανίκανθ. ΑΝΣΙΓΟΝΗ Εςφ μπορείσ να προφαςίηεςαι αυτά, αλλά εγϊ κα πάω να ανοίξω τάφο για τον πολυαγαπθμζνο μου αδελφό.

ΙΜΗΝΗ Αλίμονο, πόςο φοβάμαι για ςζνα δφςτυχθ. ΑΝΣΙΓΟΝΗ Μθ φοβάςαι για μζνα, τθν τφχθ ςου φρόντιςε να φτιάξεισ. ΙΜΗΝΗ Αλλά τουλάχιςτον μθν κάνεισ γνωςτι ςε κανζναν τθν πράξθ ςου αυτι, μυςτικι κράτθςζ τθν, το ίδιο κα κάνω κι εγϊ. ΑΝΣΙΓΟΝΗ Αλίμονο, πεσ το ςε όλουσ, πολφ πιο μιςθτι κα είςαι αν ςιωπιςεισ, εάν δε διαλαλιςεισ ςε όλουσ αυτά που πρόκειται να κάνω. ΙΜΗΝΗ Ζχεισ ηεςτι καρδιά για κρφα πράγματα. ΑΝΣΙΓΟΝΗ Γνωρίηω όμωσ ότι αρζςω ς’ αυτοφσ που προπάντων πρζπει να αρζςω. ΙΜΗΝΗ Αν βζβαια μπορζςεισ, ωςτόςο επικυμείσ τα αδφνατα. ΑΝΣΙΓΟΝΗ Όταν βζβαια δεν μπορϊ, τότε κα ςταματιςω. ΙΜΗΝΗ Κακόλου όμωσ δεν πρζπει να κυνθγά κανείσ τα ακατόρκωτα. ΑΝΣΙΓΟΝΗ Αν ςυνεχίςεισ να λεσ τζτοια, κα μιςθκείσ από μζνα, και μιςθτι ςτο νεκρό δίπλα κα κάκεςαι μαηί του ςτον Άδθ. Αλλά άφθςε εμζνα και τθν απεριςκεψία μου να πάκω αυτό το κακό, γιατί δε κα πάκω τίποτε τόςο φοβερό ϊςτε να μθν πεκάνω τιμθμζνθ. ΙΜΗΝΗ Αλλά αν το νομίηεισ ςωςτό, προχϊρα, και να γνωρίηεισ αυτό, ότι πθγαίνεισ χωρίσ μυαλό, για τουσ φίλουσ όμωσ αλθκινά αγαπθμζνθ.

1ο επειςόδιο: 280-314 ΚΡΕΩΝ Πάψε, προτοφ με γεμίςεισ κυμό με τα λόγια ςου, μθν αποδειχτείσ όχι μόνο γζροσ αλλά και άμυαλοσ. Γιατί λεσ πράγματα απαράδεκτα, όταν λεσ ότι οι κεοί φροντίηουν για το νεκρό αυτόν. Τι από τα δυο, τιμϊντασ τον ςαν ευεργζτθ, ζκαψαν αυτόν που ιρκε για να κάψει τουσ περίςτυλουσ ναοφσ τουσ και τα αφιερϊματα και να ρθμάξει τθ χϊρα τουσ και να καταλφςει τουσ νόμουσ; Ή βλζπεισ οι κεοί να τιμοφν τουσ κακοφσ; Δεν είναι δυνατόν. Αλλά και παλιότερα πολίτεσ, που μόλισ ανζχονταν τισ διαταγζσ μου, μουρμοφριηαν εναντίον μου κρυφά, κουνϊντασ το κεφάλι, κι οφτε ζβαηαν υπάκουα τον τράχθλο κάτω από το ηυγό ϊςτε να δείξουν τθν αγάπθ τουσ ςε μζνα. Από αυτοφσ γνωρίηω πολφ καλά ότι παραςφρκθκαν αυτοί εδϊ με χριματα και ζκαναν τθν πράξθ αυτι. Καμιά, αλικεια, χειρότερθ εφεφρεςθ δε φφτρωςε ανάμεςα ςτουσ ανκρϊπουσ από το χριμα, αυτό και πόλεισ κυριεφει, αυτό διϊχνει τουσ άντρεσ μακριά από τα ςπίτια τουσ, κακοδθγεί και διαςτρζφει δίκαιεσ γνϊμεσ ανκρϊπων ϊςτε να ςτρζφονται ςε αιςχρζσ πράξεισ. Δείχνει ακόμθ ςτουσ ανκρϊπουσ να κάνουν πανουργίεσ και να γνωρίηουν κάκε ανόςιο ζργο. Και όςοι πλθρϊκθκαν και ζκαναν αυτά, ι αργά ι γριγορα πζτυχαν ϊςτε να τιμωρθκοφν.

Αλλά όςο ο Δίασ είναι ακόμθ ςεβαςτόσ από μζνα, αυτό γνϊριηε καλά, και ςτο λζω με όρκo, αν δεν ανακαλφψετε και δε φζρετε μπροςτά μου το δράςτθ αυτισ τθσ ταφισ, δε κα ςασ είναι αρκετόσ ο Άδθσ μόνο, πριν ηωντανοί ςτθν κρεμάλα φανερϊςετε αυτι τθν παρανομία, για να αρπάηετε ςτο εξισ το κζρδοσ αφοφ μάκετε από ποφ πρζπει να το παίρνετε και να καταλάβετε ότι δεν πρζπει να αγαπάτε το κζρδοσ από παντοφ. Γιατί από τα αιςχρά κζρδθ κα δεισ ότι οι περιςςότεροι καταςτρζφονται παρά ςϊηονται.

2ο επειςόδιο: 441-560 ΚΡΕΩΝ Σε ςζνα λοιπόν, ςε ςζνα μιλϊ, που ςκφβεισ κάτω το κεφάλι, ομολογείσ ι αρνείςαι ότι ζχεισ κάνει αυτά; ΑΝΣΙΓΟΝΗ Και ομολογϊ ότι τα ζκανα και δεν τ’ αρνιζμαι. ΚΡΕΩΝ Εςφ μπορείσ να πασ όπου κζλεισ, εντελϊσ απαλλαγμζνοσ από τθ βαριά κατθγορία. Και ςυ πεσ μου, όχι με πολλά λόγια, αλλά ςφντομα, ιξερεσ ότι διακθρφχτθκε να μθν κάνει κανείσ αυτά; ΑΝΣΙΓΟΝΗ Το ιξερα, πϊσ ιταν δυνατόν να μθν το ξζρω; Ήταν γνωςτι θ διαταγι. ΚΡΕΩΝ Και τόλμθςεσ λοιπόν να παραβείσ αυτοφσ τουσ νόμουσ; ΑΝΣΙΓΟΝΗ Ναι, γιατί δεν ιταν ο Δίασ αυτόσ, που μου κιρυξε αυτά, οφτε θ Δίκθ, που κατοικεί μαηί με τουσ κεοφσ του κάτω κόςμου, όριςε τζτοιουσ νόμουσ ανάμεςα ςτουσ ανκρϊπουσ, οφτε νόμιηα ότι οι δικζσ ςου διαταγζσ ζχουν τόςθ δφναμθ, ϊςτε, αν και είςαι κνθτόσ, να μπορείσ να παραμερίηεισ τουσ άγραφουσ και απαραςάλευτουσ νόμουσ των κεϊν. Γιατί δε ηουν βζβαια αυτοί ςιμερα και χτεσ, αλλά ζχουν αιϊνια ιςχφ, και κανείσ δεν ξζρει πότε παρουςιάςτθκαν. Για τθν παράβαςι τουσ εγϊ δεν ςκόπευα, επειδι φοβικθκα τθν ζπαρςθ κάποιου ανκρϊπου, μπροςτά ςτουσ κεοφ να τιμωρθκϊ. Το ιξερα πολφ καλά ότι κα πεκάνω, και πϊσ όχι, ακόμθ κι αν δεν το διζταηεσ εςφ από πριν. Αλλά αν πεκάνω πριν από τθν ϊρα μου, κζρδοσ εγϊ το κεωρϊ. Γιατί όποιοσ ηει μζςα ςε πολλζσ ςυμφορζσ, όπωσ εγϊ, πϊσ αυτόσ, εάν πεκάνει, δεν είναι κερδιςμζνοσ; Ζτςι το να βρω αυτόν το κάνατο δε με λυπεί κακόλου, αλλά αν ανεχόμουν να μζνει άκαφτοσ ο νεκρόσ αδελφόσ μου, γι’ αυτό κα πονοφςα. Γι’ αυτά εδϊ δε λυπάμαι. Σε ςζνα όμωσ αν δίνω τϊρα τθν εντφπωςθ ότι τυχαίνει να κάνω ανόθτα πράγματα, ίςωσ κεωροφμαι ανόθτθ από κάποιον ανόθτο. ΧΟΡΟ Ο χαρακτιρασ τθσ κόρθσ φαίνεται πωσ είναι ςκλθρόσ από ςκλθρό πατζρα, γι’ αυτό δεν ξζρει να υποχωρεί μπροςτά ςτουσ κινδφνουσ. ΚΡΕΩΝ Αλλά μάκε ότι τα πιο αλφγιςτα φρονιματα ταπεινϊνονται τισ περιςςότερεσ φορζσ και το αλφγιςτο ςίδερο, το ψθμζνο ςτθ φωτιά, ϊςτε να γίνει πολφ ςκλθρό κα μποροφςεσ να το δεισ κρυμματιςμζνο και ςπαςμζνο ςε πάρα

πολλά κομμάτια. Γνωρίηω ακόμθ ότι τα εξαγριωμζνα άλογα δαμάηονται με ζνα μικρό χαλινάρι. Δεν επιτρζπεται άλλωςτε να περθφανεφεται αυτόσ που είναι δοφλοσ των άλλων. Αυτι όμωσ ιξερε καλά τότε να αυκαδιάηει, όταν παραβίαηε τουσ νόμουσ που ιςχφουν, και αυτό εδϊ δεφτερθ παρανομία, αφοφ ζκανε τθν πράξθ γνωρίηει καλά να καυχιζται γι’ αυτι και ενϊ ζκανε τθν παρανομία να μασ περιπαίηει. Αλικεια, τϊρα άντρασ δεν είμαι εγϊ, αλλά αυτι, αν θ νίκθ αυτι εξακολουκιςει να μζνει ζτςι χωρίσ τιμωρία. Αλλά είτε τυχαίνει να είναι κόρθ τθσ αδελφισ μου είτε πιο κοντινι ςυγγενισ μζςα ς’ όλο το ςυγγενικό κφκλο που προςτατεφει ο Δίασ, αυτι και θ αδελφι τθσ δε κα γλιτϊςουν από τον πιο άκλιο κάνατο. Γιατί και κείνθ εξίςου κατθγορϊ ότι ςχεδίαςε αυτι τθν ταφι. Καλζςτε κι αυτιν ζξω, γιατί τθν είδα μζςα ςτο παλάτι πριν από λίγο να λυςςάει από το κακό τθσ και να μθν ελζγχει το λογικό τθσ. Η ψυχι αυτϊν που μθχανεφονται άςχθμεσ πράξεισ ςτο ςκοτάδι ςυνικωσ προδίδεται από πριν ωσ ζνοχθ. Μιςϊ ωςτόςο και εκείνον που όταν πιαςτεί πάνω ςε παράνομεσ πράξεισ, ζπειτα κζλει να τισ παρουςιάςει ωσ ωραίεσ. ΑΝΣΙΓΟΝΗ Αφοφ μ’ ζπιαςεσ, κζλεισ τίποτε χειρότερο από το να με κανατϊςεισ; ΚΡΕΩΝ Εγϊ τουλάχιςτον δε κζλω τίποτε περιςςότερο. Αυτό αφοφ ζχω, όλα τα ζχω. ΑΝΣΙΓΟΝΗ Γιατί λοιπόν κακυςτερείσ; Γιατί ςε μζνα από τα λόγια ςου τίποτα δεν αρζςει οφτε κα ευχόμουν ποτζ να μου ιταν αρεςτό. Ζτςι όμωσ και ςε ςζνα είναι φυςικό να μθν αρζςουν τα δικά μου. Όμωσ με ποια άλλθ πράξθ κα αποκτοφςα λαμπρότερθ δόξα παρά με το να κάψω τον αδελφό μου; Αυτό κα ομολογοφςαν όλοι αυτοί πωσ τουσ αρζςει, αν ο φόβοσ δεν τουσ κρατοφςε κλειςτό το ςτόμα. Αλλά ο τφραννοσ και ςε πολλά άλλα είναι τυχερόσ και ακόμθ και να κάνει και να λζει ό,τι κζλει. ΚΡΕΩΝ Αυτό μόνο εςφ απ’ όλουσ αυτοφσ εδϊ τουσ Θθβαίουσ το βλζπεισ ζτςι. ΑΝΣΙΓΟΝΗ Το βλζπουν κι αυτοί, μπροςτά ςου όμωσ κλείνουν το ςτόμα. ΚΡΕΩΝ Και ςυ δεν ντρζπεςαι που ςκζφτεςαι διαφορετικά απ’ αυτοφσ; ΑΝΣΙΓΟΝΗ Καμιά ντροπι δεν είναι το να τιμά κανείσ τουσ αδελφοφσ του ΚΡΕΩΝ Δεν ιταν από το ίδιο αίμα, κι αυτόσ που ςκοτϊκθκε ακριβϊσ απζναντι; ΑΝΣΙΓΟΝΗ Από το ίδιο αίμα, από μια μθτζρα και τον ίδιο πατζρα. ΚΡΕΩΝ Πϊσ λοιπόν προςφζρεισ τιμι που είναι αςζβεια για κείνον; ΑΝΣΙΓΟΝΗ Δε κα ςυμφωνιςει μ’ αυτά ο άλλοσ ςκοτωμζνοσ.

ΚΡΕΩΝ Αν τον τιμάσ το ίδιο με τον αςεβι. ΑΝΣΙΓΟΝΗ Όχι γιατί δε χάκθκε δοφλοσ αλλά αδελφόσ. ΚΡΕΩΝ Σκοτϊκθκε όμωσ προςπακϊντασ να υποτάξει αυτι τθ χϊρα, ενϊ ο άλλοσ υπεραςπίηοντάσ τθν. ΑΝΣΙΓΟΝΗ Όμωσ ο Άδθσ κζλει τουσ νόμουσ ίςουσ. ΚΡΕΩΝ Αλλά ο καλόσ δεν είναι ςτθν ίδια μοίρα ϊςτε να πάρει τθν ίδια τιμι με τον κακό. ΑΝΣΙΓΟΝΗ Ποιοσ ξζρει αν ςτον κάτω κόςμο αυτά είναι δίκαια; ΚΡΕΩΝ Σίγουρα ο εχκρόσ ποτζ δε γίνεται αγαπθτόσ, οφτε όταν πεκάνει. ΑΝΣΙΓΟΝΗ Δε γεννικθκα για να μιςϊ μαηί με άλλουσ αλλά για να αγαπϊ μαηί τουσ ΚΡΕΟΝΣΑ Όταν λοιπόν κατεβείσ ςτον κάτω κόςμο, αγάπα εκείνουσ, αν πρζπει να τουσ αγαπάσ. Όςο όμωσ εγϊ ηω, δεν κα κυβερνιςει γυναίκα ΧΟΡΟ Αλλά όμωσ να θ Ιςμινθ μπροςτά ςτθν πφλθ, που κλαίει για τθν αδερφι τθσ και πάνω από τα φρφδια τθσ ζνα ςφννεφο αςχθμίηει το ξαναμμζνο πρόςωπό τθσ βρζχοντασ το ωραίο μάγουλο ΚΡΕΟΝΣΑ Και τϊρα εςφ, που ςαν οχιά κρυμμζνθ μζςα ςτο παλάτι χωρίσ να το πάρω είδθςθ μου ρουφοφςε το αίμα, κι οφτε καταλάβαινα ότι ζτρεφα δυο ςυμφορζσ και επαναςτάτριεσ για το κρόνο μου, εμπρόσ λοιπόν πεσ μου, κα ομολογιςεισ ότι πιρεσ μζροσ ςε αυτιν τθν ταφι ι κα ορκιςκείσ ότι δεν ξζρεισ τίποτε; ΙΜΗΝΗ Ζκανα τθν πράξθ, εάν αυτι ςυμφωνεί, και πιρα μζροσ και δζχομαι τθν κατθγορία ΑΝΣΙΓΟΝΗ Αλλά δεν κα ςτο επιτρζψει αυτό θ δικαιοςφνθ, γιατί οφτε κζλθςεσ οφτε εγϊ ςε ζκανα ςυνεργό μου ΙΜΗΝΗ Αλλά μζςα ςτισ ςυμφορζσ ςου δεν ντρζπομαι να κάνω τον εαυτό μου ςυμμζτοχο ςτο πάκθμά ςου ΑΝΣΙΓΟΝΗ Ποιοι ζκαναν τθν πράξθ τθσ ταφισ, αυτό το ξζρουν ο Άδθσ και οι κεοί του κάτω κόςμου. Και φίλθ που αγαπά με λόγια εγϊ δεν ςυμπακϊ ΙΜΗΝΗ Μθ μου αρνθκείσ τθν τιμι, αδερφι, να πεκάνω μαηί ςου και να εξαγνίςω το νεκρό ΑΝΣΙΓΟΝΗ Αρνοφμαι να πεκάνεισ μαηί μου και να μθν κάνεισ δικά ςου αυτά που δεν άγγιξεσ. Θα είναι αρκετόσ ο δικόσ μου κάνατοσ ΙΜΗΝΗ Και ποια χαρά κα ζχω ςτθ ηωι , αν χάςω εςζνα; ΑΝΣΙΓΟΝΗ Τον Κρζοντα να ρωτιςεισ. Γιατί για αυτόν νοιάηεςαι ΙΜΗΝΗ Γιατί με ςτενοχωρείσ με αυτά, χωρίσ να ζχεισ κανζνα όφελοσ;

ΑΝΣΙΓΟΝΗ Στα αλικεια με πόνο το κάνω, αν γελϊ ςε βάροσ ςου ΙΜΗΝΗ Αλλά ςε τι λοιπόν κα μποροφςα να ςε ωφελιςω εγϊ, ζςτω και τϊρα; ΑΝΣΙΓΟΝΗ Σϊςε τον εαυτό ςου. Δεν ςε ηθλεφω να ξεφφγεισ τον κίνδυνο ΙΜΗΝΗ Αλίμονο θ δφςτυχθ και να μθν ςυμμεριςτϊ τθ μοίρα ςου; ΑΝΣΙΓΟΝΗ Εςφ διάλεξεσ να ηιςεισ κι εγϊ να πεκάνω ΙΜΗΝΗ Όμωσ όχι χωρίσ να εκφράςω τισ δικαιολογίεσ μου ΑΝΣΙΓΟΝΗ Σωςτά φαινόταν ότι ςκεφτόμαςταν, ςε άλλουσ εςφ και ςε άλλουσ εγϊ ΙΜΗΝΗ Αλλά όμωσ ίδιο είναι το παράπτωμά μασ ΑΝΣΙΓΟΝΗ Ζχε ελπίδα. Εςφ ηεισ, ενϊ θ δικι μου ψυχι ζχει από πολφ καιρό πεκάνει, ζτςι ϊςτε μόνο ςτουσ νεκροφσ να μπορϊ να είμαι χριςιμθ

3ο επειςόδιο: 635-761 ΑΙΜΩΝ Πατζρα, είμαι δικόσ ςου κι εςφ ζχοντασ ςωςτζσ ςκζψεισ με οδθγείσ ςωςτά, τισ οποίεσ εγϊ βζβαια κα ακολουκϊ. Εγϊ ςτα αλικεια κανζνα γάμο δε κεωρϊ τόςο ςπουδαίο ϊςτε να τον βάλω πάνω από τθ δικι ςου ςωςτι κακοδιγθςθ. ΚΡΕΩΝ Τζτοιεσ ιδζεσ, γιε μου, πρζπει να ζχεισ ςτθν ψυχι ςου, τθ γνϊμθ δθλαδι τθν πατρικι ςε όλα να ακολουκείσ. Γιατί για αυτό οι πατζρεσ εφχονται να αποκτιςουν υπάκουουσ γιουσ και να τουσ ζχουν ςτο ςπίτι, για να εκδικοφνται και τουσ εχκροφσ ανταποδίδοντάσ τουσ κακά και τουσ φίλουσ να τιμοφν, όπωσ ακριβϊσ ο πατζρασ τουσ. Όποιοσ όμωσ γεννά άχρθςτα παιδιά, τι άλλο κα μποροφςεσ να πεισ ότι γζννθςε αυτόσ παρά ςτενοχϊριεσ για τον εαυτό του και μεγάλθ χαρά για τουσ εχκροφσ του; Μθ λοιπόν ποτζ, γιε μου, αλλάξεισ τισ τωρινζσ ςκζψεισ από ζρωτα για μια γυναίκα, γνωρίηοντασ ότι παγερό αγκάλιαςμα καταντά αυτό, μια γυναίκα, όταν είναι κακι ςφηυγοσ μζςα ςτο παλάτι. Ποια πλθγι, αλικεια, κα ιταν μεγαλφτερθ από ζνα κακό ςυγγενι; Αλλά περιφρονϊντασ τθν ςαν να ιταν εχκρόσ ςου, άφθςε τθν κοπζλα αυτι να παντρευτεί κάποιον άλλον ςτον Άδθ. Γιατί εγϊ τθν ζπιαςα επϋ αυτοφϊρω να παραβαίνει τθ διαταγι μου, μόνθ αυτι από όλουσ τουσ πολίτεσ, και δε κα βγω βζβαια ψεφτθσ μπροςτά ςτουσ πολίτεσ, αλλά κα τθ κανατϊςω. Για αυτά ασ επικαλείται τον Δία, τον προςτάτθ τθσ ςυγγζνειασ, γιατί αν βζβαια ανακρζψω τουσ φυςικοφσ μου ςυγγενείσ, ϊςτε να είναι απείκαρχοι, πολλοί περιςςότερο κα κάνω απείκαρχουσ πολίτεσ όςουσ δεν είναι ςυγγενείσ. Άλλωςτε όποιοσ είναι καλόσ ανάμεςα ςτουσ ςυγγενείσ του, κα δείξει ότι είναι δίκαιοσ και ςτθν πόλθ. Όποιοσ όμωσ υπερβαίνοντασ τα όρια ι παραβαίνει τουσ νόμουσ

ι εννοεί να δίνει διαταγζσ ςε αυτοφσ που κυβερνοφν, δεν είναι δυνατό αυτόσ να ζχει ζπαινο από μζνα. Όποιον όμωσ θ πόλθ αναδείξει ςε άρχοντα, ςε αυτόν πρζπει να υπακοφει κανείσ και ςτα μικρά και ςτα δίκαια και ςτα άδικα. Και αυτόσ ο άντρασ κα μποροφςα να πιςτζψω εγϊ ότι κα ικελε και να κυβερνά καλά και καλά να κυβερνιζται, κι αν ζχει παραταχκεί ςτθ κφελλα τθσ μάχθσ ότι κα ζμενε πιςτόσ και γενναίοσ ςφντροφοσ. Και από τθν αναρχία δεν υπάρχει μεγαλφτερο κακό, αυτι καταςτρζφει τα κράτθ, αυτι αναςτατϊνει τισ οικογζνειεσ, αυτι κάνει να ςπάςει θ παράταξθ και να τραπεί ςε άτακτθ φυγι ο ςυμμαχικόσ ςτρατόσ, όμωσ θ πεικαρχία ςϊηει τουσ περιςςότερουσ από αυτοφσ που πεικαρχοφν. Ζτςι πρζπει να υπεραςπιηόμαςτε τουσ νόμουσ και με κανζνα τρόπο βζβαια δεν πρζπει να νικιζται ζνασ άντρασ από μια γυναίκα. Είναι προτιμότερο, αν χρειαςτεί, να χάςουμε τθν εξουςία από ζναν άντρα, κι ζτςι δε κα κεωροφμαςτε κατϊτεροι από γυναίκεσ. ΧΟΡΟ Σε μασ, τουλάχιςτον, αν από τα γθρατειά δεν ζχουμε χάςει το νου, φαίνεςαι ότι μιλάσ ςωςτά για όςα μιλάσ. ΑΙΜΩΝ Πατζρα, οι κεοί προικίηουν τουσ ανκρϊπουσ με μυαλό, που είναι το πιο πολφτιμο από όλα τα πράγματα που υπάρχουν. Και εγϊ οφτε κα μποροφςα και μακάρι να μθ γνωρίηω ότι εςφ δεν τα λεσ αυτά ςωςτά. Θα ιταν όμωσ δυνατό και κάποιοσ άλλοσ να ζχει κάποια ςωςτι ςκζψθ. Εγϊ βζβαια από τθ φφςθ μου ζχω χρζοσ να προςζχω για ςζνα όλα όςα λζει κάποιοσ ι κάνει ι πάει να κατθγοριςει, γιατί το βλζμμα ςου είναι φοβερό για τον πολίτθ που πάει να πει τζτοια λόγια που δεν κα ευχαριςτθκείσ, αν τα ακοφςεισ. Εγϊ όμωσ μπορϊ να ακοφω, επειδι περνϊ απαρατιρθτοσ, αυτά, πόςο δθλαδι θ πόλθ κρθνεί τθν κοπζλα αυτι, λζγοντασ πόςο ατιμωτικά πεκαίνει ςαν να ιταν θ χειρότερθ από όλεσ τισ γυναίκεσ, για μια τόςο ζνδοξθ πράξθ. Γιατί αυτι τον αδελφό τθσ που ζπεςε ςε φονικι ςυμπλοκι δεν τον άφθςε άκαφτο οφτε να καταςπαραχκεί από ςαρκοβόρα ςκυλιά ι από κάποιο όρνιο. Η γυναίκα αυτι δεν είναι άξια να τιμθκεί με μια χρυςι τιμι; Μια τζτοια φιμθ ςκοτεινι κυκλοφορεί κρυφά. Για μζνα όμωσ πατζρα δεν υπάρχει κανζνα αγακό πιο πολφτιμο από τθ δικι ςου ευτυχία. Γιατί ποια χαρά είναι μεγαλφτερθ για τα παιδιά από τθ δόξα του πατζρα που ευτυχεί ι ποια χαρά μεγαλφτερθ για τον πατζρα από τθν ευτυχία των παιδιϊν; Μθν λοιπόν ζχεισ ζναν μόνο τρόπο ςκζψθσ ςτο μυαλό ςου, ότι δθλαδι αυτό που λεσ εςφ είναι ςωςτό και τίποτε άλλο. Γιατί όςοι νομίηουν ότι μόνο αυτοί ι ςκζφτονται ςωςτά ι ότι ζχουν χάριςμα λόγου ι χαρακτιρα που δεν ζχει άλλοσ, αυτοί όταν ανοιχτοφν και εξεταςτοφν ςε βάκοσ φαίνονται ότι είναι άδειοι. Αλλά δεν είναι κακόλου ντροπι ζνασ άντρασ, κι αν ακόμθ είναι ςοφόσ, να μακαίνει περιςςότερα και να μθν τεντϊνει το ςκοινί. Βλζπεισ κοντά ςτο ορμθτικό ρεφμα όςα από τα δζντρα υποχωροφν πϊσ ςϊηουν τα κλαδιά τουσ,

ενϊ αυτά που προβάλλουν αντίςταςθ χάνονται ςφρριηα. Ακόμθ όποιοσ τεντϊνει τα πανιά του πλοίου ϊςτε να είναι ςτακερά και δεν τα χαλαρϊνει κακόλου ςτον άνεμο, αφοφ αναποδογυρίςει το πλοίο, ταξιδεφει ςτο εξισ με αναςτραμμζνα τα κακίςματα των κωπθλατϊν. Αλλά δϊςε τόπο ςτθν οργι και άλλαξε γνϊμθ. Γιατί αν μπορϊ κι εγϊ, αν και είμαι νεότεροσ, να πω κάποια γνϊμθ, λζω ότι είναι πολφ ανϊτερο να γεννθκεί ζνασ άνκρωποσ παντογνϊςτθσ. Διαφορετικά – γιατί αυτό ςυνικωσ δε γίνεται ζτςι – καλό είναι να μακαίνει κανείσ κάτι κι από αυτοφσ που μιλοφν ςωςτά. ΧΟΡΟ Βαςιλιά, είναι λογικό και ςυ να μάκεισ, αν λζει κάτι ςωςτό, και ςυ εξάλλου, Αίμονα, ν’ ακοφσ αυτόν. Γιατί και από τουσ δυο ζχουν ειπωκεί ςωςτά πράγματα. ΚΡΕΩΝ Εμείσ ς’ αυτι τθν θλικία και κα διδαχτοφμε λοιπόν να ςκεφτόμαςτε από ζναν άντρα τόςο νεαρό ςτθν θλικία; ΑΙΜΩΝ Τίποτε να μθ διδαχκείσ που δεν είναι δίκαιο. Κι αν εγϊ είμαι νζοσ, δεν πρζπει να προςζχεισ περιςςότερο τθν θλικία από τισ πράξεισ μου. ΚΡΕΩΝ Και είναι ςωςτι πράξθ να τιμά κανείσ όςουσ παρανομοφν; ΑΙΜΩΝ Ποτζ μου δε κα ςε ςυμβοφλευα να τιμάσ τουσ κακοφσ. ΚΡΕΩΝ Γιατί αυτι δεν ζχει προςβλθκεί από τζτοια αρρϊςτια; ΑΙΜΩΝ Το αρνείται τθσ Θιβασ αυτισ ςφςςωμοσ ο λαόσ. ΚΡΕΩΝ Δθλαδι θ πόλθ κα μου πει αυτά που πρζπει να διατάηω; ΑΙΜΩΝ Βλζπεισ ότι μίλθςεσ γι’ αυτό ςα μωρό παιδί; ΚΡΕΩΝ Για λογαριαςμό άλλου ι για δικό ςου πρζπει να κυβερνϊ τθ χϊρα; ΑΙΜΩΝ Δεν υπάρχει βζβαια πόλθ που ν’ ανικει ς’ ζνα μόνο άντρα. ΚΡΕΩΝ Δε κεωρείται θ πόλθ κτιμα του άρχοντα; ΑΙΜΩΝ Ωραία, βζβαια, κα κυβερνοφςεσ μόνοσ ςου μια ζρθμθ χϊρα. ΚΡΕΩΝ Αυτόσ, όπωσ φαίνεται, ςυμμαχεί με τθ γυναίκα. ΑΙΜΩΝ Εάν βζβαια είςαι γυναίκα εςφ, γιατί για ςζνα ενδιαφζρομαι. ΚΡΕΩΝ Ελεεινζ, ενδιαφζρεςαι για μζνα ενϊ ζρχεςαι να αντιδικιςεισ με τον πατζρα ςου; ΑΙΜΩΝ Ναι, γιατί ςε βλζπω να παίρνεισ άδικεσ αποφάςεισ. ΚΡΕΩΝ Κάνω κακό λοιπόν τιμϊντασ τθν εξουςία μου; ΑΙΜΩΝ Δεν τθν τιμάσ, όταν καταπατάσ τουσ νόμουσ των κεϊν. ΚΡΕΩΝ Πρόςτυχε χαρακτιρα, δοφλε μιασ γυναίκασ.

ΑΙΜΩΝ Αλλά δεν μπορείσ να με βρεισ να υποκφπτω ςε αιςχρζσ πράξεισ. ΚΡΕΩΝ Όλα ςου όμωσ τα λόγια αυτά είναι για τθν υπεράςπιςθ εκείνθσ. ΑΙΜΩΝ Και για ςζνα βζβαια και για μζνα και για τουσ κεοφσ του κάτω κόςμου ενδιαφζρομαι. ΚΡΕΩΝ Αυτιν δεν πρόκειται ςε καμιά περίπτωςθ να τθν παντρευτείσ ηωντανι. ΑΙΜΩΝ Αυτι λοιπόν κα πεκάνει και πεκαίνοντασ κα καταςτρζψει και κάποιον άλλον. ΚΡΕΩΝ Αλικεια και με απειλείσ ζτςι και μου επιτίκεςαι με κράςοσ; ΑΙΜΩΝ Τι απειλι είναι να απαντά κανείσ ςε γνϊμεσ ανόθτεσ; ΚΡΕΩΝ Με κλάματα κα με ςυνετίςεισ, αν και ο ίδιοσ είςαι άμυαλοσ. ΑΙΜΩΝ Αν δεν ιςουν πατζρασ μου, κα ζλεγα ότι δε ςκζφτεςαι ςωςτά. ΚΡΕΩΝ Δοφλε γυναίκασ, μθ με καλοπιάνεισ. ΑΙΜΩΝ Θζλεισ να λεσ κάτι και να μθν παίρνεισ καμιάν απάντθςθ ςτα λόγια ςου; ΚΡΕΩΝ Ώςτε ζτςι; Αλλά, μα τον ίδιο τον Όλυμπο, να ξζρεισ ότι δε κα με βρίηεισ ατιμϊρθτα με τισ ςυνεχείσ κατθγορίεσ. Φζρτε εδϊ τθ μιςθτι, για να πεκάνει αμζςωσ μπροςτά ςτα μάτια και δίπλα ςτο γαμπρό που είναι εδϊ.