ΣΕΜΙΝΑΡΙΟ: ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΑ ΤΗΣ ΕΡΓΑΣΙΑΣ ΙΙ (ΟΙΚ4105)

ΘΕΜΑ: «Η ΑΓΟΡΑ ΤΗΣ ΕΡΓΑΣΙΑ ΚΑΙ Η ΜΑΚΡΟΟΙΚΟΝΟΜΙΚΗ ΑΝΑΛΥΣΗ ΤΗΣ ΑΝΟΙΧΤΗΣ ΟΙΚΟΝΟΜΙΑΣ ΣΤΗΝ ΙΣΠΑΝΙΑ»

ΒΟΥΡΕΞΑΚΗΣ ΑΝΑΣΤΑΣΙΟΣ (Α.Μ: 3495)

ΚΑΠΕΤΑΝΑΚΗΣ ΑΝΤΩΝΙΟΣ (Α.Μ: 3648)

ΥΠΕΥΘΥΝΟΣ ΚΑΘΗΓΗΤΗΣ: ΒΛΑΣΣΗΣ ΜΗΝΑΣ

ΑΚΑΔΗΜΑΙΚΟ ΕΤΟΣ 2014- 2015

1

ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΑ

ΜΕΘΟΔΟΛΟΓΙΑ…………………………………………………………….3ΓΕΝΙΚΕΣ ΠΛΗΡΟΦΟΡΙΕΣ..……………………………………………….3ΚΕΦΑΛΑΙΟ 1: ΜΑΚΡΟΟΙΚΟΝΟΜΙΚΑ ΜΕΓΕΘΗ…...………………...41.1)ΑΚΑΘΑΡΙΣΤΟ ΕΓΧΩΡΙΟ ΠΡΟΙΟΝ…………………………………………41.2 ) ΤΟΜΕΙΣ ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΗΣ ΔΡΑΣΤΗΡΙΟΤΗΤΑΣ………………………...4 1.3 ) ΚΛΑΔΙΚΗ ΕΙΔΙΚΕΥΣΗ……………………………………………………...61.4) ΙΣΟΖΥΓΙΟ ΠΛΗΡΩΜΩN…………………………………………………….91.5) ΕΙΣΑΓΩΓΕΣ – ΕΞΑΓΩΓΕΣ…………………………………………………101.6 )ΚΑΤΑ ΚΕΦΑΛΗΝ ΑΕΠ……………………………………………………..10 1.7) ΔΗΜΟΣΙΕΣ ΕΠΕΝΔΥΣΕΙΣ…………………………………………………111.8 ) ΠΑΡΑΓΩΓΙΚΟΤΗΤΑ………………………………………………………..12 ΚΕΦΑΛΑΙΟ 2: ΔΗΜΟΓΡΑΦΙΚΑ ΣΤΟΙΧΕΙΑ ΚΑΙ Η ΑΓΟΡΑ ΕΡΓΑΣΙΑΣ…13 2.1) ΒΙΩΣΙΜΟΤΗΤΑ ΚΑΙ ΔΕΙΚΤΗΣ ΓΗΡΑΝΣΗΣ ΤΟΥ ΠΛΗΘΥΣΜΟΥ…..132.2 )ΕΡΓΑΤΙΚΟ ΔΥΝΑΜΙΚΟ ΚΑΙ ΔΕΙΚΤΗΣ ΑΣΤΙΚΟΠΟΙΗΣΗΣ………….132.3)ΙΔΙΟΚΑΤΟΙΚΗΣΗ……………………………………………………………142.4 ) ΕΛΑΧΙΣΤΟΣ ΜΙΣΘΟΣ……………………………………………………...152.5) ΑΝΕΡΓΙΑ………………………………………………………………………15ΚΕΦΑΛΑΙΟ 3: ΑΝΑΛΥΣΗ ΤΗΣ ΑΓΟΡΑΣ ΕΡΓΑΣΙΑΣ……………………….173.1) ΚΕΝΕΣ ΘΕΣΕΙΣ ΕΡΓΑΣΙΑΣ ΚΑΙ ΑΝΕΡΓΟΙ……………………………...17 3.2ΚΑΜΠΥΛΗ BEVERIDGE……………………………………………………..17 3.3) ΓΥΝΑΙΚΕΙΑ ΚΑΙ ΑΝΤΡΙΚΗ ΣΥΜΜΕΤΟΧΗ ΣΤΟ ΕΡΓΑΤΙΚΟ ΔΥΝΑΜΙΚΟ………………………………………………………………………..183.4) ΠΥΚΝΟΤΗΤΑ ΕΡΓΑΤΙΚΩΝ ΕΝΩΣΕΩΝ………………………………….18ΚΕΦΑΛΑΙΟ 4………………………………………………………………………20 4.1 SWOT ANALYSIS……………………………………………………………..20

2

ΜΕΘΟΔΟΛΟΓΙΑ

Για την διεξαγωγή της εργασίας χρησιμοποιήθηκαν πρωτογενή στοιχεία από παγκόσμιους οργανισμούς συλλογής στατιστικών δεδομένων όπως η World Bank , OECD και ILO . Μετά την συλλογή στοιχείων , παράχθηκαν διαγράμματα αναφερόμενα στα εξεταζόμενα μεγέθη και στις εξεταζόμενες μεταβλητές . Τέλος από αυτά τα διαγράμματα εξάχθηκαν και τα ανάλογα συμπεράσματα , καθώς επίσης έγινε σύγκριση των διαγραμμάτων όπου θεωρούνταν απαραίτητο .

ΓΕΝΙΚΕΣ ΠΛΗΡΟΦΟΡΙΕΣ

Η Ισπανία είναι ένα κράτος  της νοτιοδυτικής Ευρώπης, που καταλαμβάνει το μεγαλύτερο μέρος της Ιβηρικής χερσονήσου. Θωρείται από τις περισσότερο γεωργικές χώρες τις Ευρώπης παρά το γεγονός ότι το 1/3 του εδάφους της παραμένει ακαλλιέργητο ( κυρίως λόγο έλλειψης εργατικού δυναμικού και ύδατος ). Η κτηνοτροφία στην Ισπανία θεωρείται αρκετά προοδευμένη ειδικά μετά την ένωση όλων των Ισπανών κτηνοτρόφων σε Συνομοσπονδία, η οποία και πέτυχε την εισαγωγή των καλύτερων ειδών για τα εδάφη της χώρας που παρέχουν άφθονους βοσκοτόπους. Η Ισπανία με τα υφιστάμενα εκτεταμένα παράλια τόσο προς τον Ατλαντικό όσο και προς τη Μεσόγειο παρουσιάζει επίσης ανεπτυγμένη αλιεία και ένα μεγάλο μέρος Ισπανικών αλιευμάτων εξάγεται. Η ισπανική βιομηχανία έχει γνωρίσει ιδιαίτερη ανάπτυξη μετά την είσοδο στην ΕΕ το 1986. Ξεκίνησε από προϊόντα εντάσεως εργασίας αλλά σήμερα εξελίσσεται όλο και περισσότερα στην δημιουργία προϊόντων υψηλής αναγνωσιμότητας. Έχει παρατηρηθεί ότι λόγο αύξησης τον μισθών η παραγωγή έχει μεταφερθεί στο εξωτερικό ( ανατολική Ευρώπη και Κίνα) και στην Ισπανία μένει η διοίκηση και ο σχεδιασμός των προϊόντων. Μεγάλο « όπλο » για την Ισπανική αποτελεί ο τουρισμός αφού καταλαμβάνει περίπου το 12% του ΑΕΠ. Η χώρα είναι δεύτερη στον κόσμο σε αφίξεις (μετά την Γαλλία) και σε εισόδημα που προέρχεται από τον τουρισμό (μετά τις ΗΠΑ) .

3

ΚΕΦΑΛΑΙΟ 1 ΜΑΚΡΟΟΙΚΟΝΟΜΙΚΑ ΜΕΓΕΘΗ

1.1)ΑΚΑΘΑΡΙΣΤΟ ΕΓΧΩΡΙΟ ΠΡΟΙΟΝ ( ΑΕΠ ΣΕ ΣΤΑΘΕΡΕΣ ΤΙΜΕΣ $ )

Όπως φαίνεται και από το διάγραμμα το ΑΕΠ της Ισπανίας αυξάνεται σταθερά από το 1995(612,939,685,081.4 ) για να φτάσει στην μεγαλύτερη του τιμή το 2008(1,635,049,580,162.1 ).Προφανώς η Ισπανία δεν θα μπορούσε να μείνει ανεπηρέαστη από την παγκόσμια κρίση του 2008. Παρατηρείται μια τάση μείωσης από το 2009 και με συνεχείς αυξομειώσεις για να φτάσει το 2013 στις 1,393,040,177,013.7 μονάδες , περίπου ίσο με τις χρονιές 2006 και 2007 , γεγονός που αντικατοπτρίζεται και στην αύξηση της ανεργίας όπως θα δούμε παρακάτω ΠΗΓΗ : ΟΕCD

1.2 ) ΤΟΜΕΙΣ ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΗΣ ΔΡΑΣΤΗΡΙΟΤΗΤΑΣ I ) Πρωτογενής τομέας ( ως ποσοστό του ΑΕΠ ) :

4

Πρωτογενής τομέας : Αναλύοντας των πρωτογενή τομέα παρατηρούμε ότι μειώνεται σταδιακά. Πιο συγκεκριμένα , βλέπουμε ότι κατείχε την μεγαλύτερη συμμετοχή του στο ΑΕΠ το 1996 ( 4,8 % ) και έχανε δύναμη έως το 2009 που αποτελούσε το 2,3 % του ΑΕΠ. Από το 2010 και έπειτα παρατηρείται μια μικρή αύξηση ( κατά 0,3 % ) για να φτάσει το 2013 στο 2,8%

ΠΗΓΗ : ΟΕCD

II )Δευτερογενής τομέας ( ως ποσοστό του ΑΕΠ ) :

Όσο αφορά τον δευτερογενή τομέα παραγωγής παρατηρείται μια στασιμότητα από το 1995 ( 30,7 % ) με απειροελάχιστες μεταβολές μέχρι το 2006 ( 30,3 %). Κατά την εμφάνιση της κρίσης το 2008 ο δευτερογενής τομέας πλήττεται και σταδιακά χάνει την δυναμικότητα του. Το 2008 η βιομηχανία αποτελούσε το 29 % του ΑΕΠ και με την σταδιακή πτώση έφτασε στο 23,3 % το 2013 . Αξίζει να σημειωθεί ότι η μείωση του ποσοστού συμμετοχής του δευτερογενή τομέα στην σύνθεση του ΑΕΠ επιβεβαιώνει και την αρχική μας πληροφορία ότι η παραγωγή έχει μεταφερθεί σε άλλες χώρες με φθηνότερα εργατικά χέρια , γεγονός που αν συνδυαστεί με την παγκόσμιο κρίση του 2008 , εξηγεί την μείωση του ποσοστού .

ΠΗΓΗ : ΟΕCD

5

III )Τριτογενής τομέας ( ως ποσοστό του ΑΕΠ ) :

Ο τριτογενής τομέας φαίνεται να έχει συγκριτικό πλεονέκτημα για την Ισπανική οικονομία. Παρατηρείται μάλιστα ραγδαία αύξηση του τομέα από το 1995( 65,1 % στο ΑΕΠ ) έως το 2012 (74%) για να μειωθεί ελάχιστα το 2013 στο 73.9%. Η κρίση του 2008 φαίνεται να συνέβαλε αρκετά στην διαμόρφωση της σύνθεσης του ΑΕΠ κ αφού από το 2008 και έπειτα παρατηρείται μια αύξηση του ποσοστού συμμετοχής του τριτογενούς τομέα στην σύνθεση του ΑΕΠ της τάξεως του 1,46% ετησίως.

1.3 ) ΚΛΑΔΙΚΗ ΕΙΔΙΚΕΥΣΗΣτην παρακάτω ανάλυση , παρουσιάζεται το ποσοστό συμμετοχής τον πιο σημαντικών κλάδων της οικονομίας στο ΑΕΠ της Ισπανίας . Επίσης γίνεται μια σύγκριση των κλάδων ανάλογα με την αυξομειώσεις τον ποσοστών τους στο ΑΕΠ .

I) Βιομηχανία (συμπεριλαμβανομένου και της ενέργειας)

Παρατηρούμε ότι ο κλάδος της βιομηχανίας ( συμπεριλαμβανομένου της ενέργειας ) είναι σχετικά σταθερός ως προς το ποσοστό συμμετοχής του. Το 1995

6

αποτελούσε το 21,381 % του ΑΕΠ και ανέβηκε ελάχιστα την επόμενη χρονιά στο 21,448 % για να αυξηθεί και πάλι το 1997. Από το 1997 (21,64 % ) έως το 2004 ( 19 % ) μειώνεται η δυναμικότητα του κλάδου σταδιακά χωρίς σημαντικές απώλειες .Την θέση της πτώσης φαίνεται να παίρνει ο κλάδος χρηματοοικονομικών , μεσιτικών και εταιρικών δραστηριοτήτων αφού εκείνη την χρονιά παρουσίασε άνοδο ενώ το 2011 εμφανίζεται μια μικρή αύξηση ΠΗΓΗ : OECD

II ) Χονδρική , λιανική πώληση , κατασκευές , ξενοδοχεία, εστιατόρια και μεταφορές

Στον τομέα χονδρικών , λιανικών πωλήσεων τουρισμού και μεταφορών παρατηρείται αστάθεια ανά περιόδους. Το 1995 ο συγκεκριμένος τομέας αποτελούσε το 28,668% του ΑΕΠ και μέχρι το 2001 το ποσοστό αυτό ήταν σχετικά σταθερό με πολύ λίγες αυξομειώσεις. Τα επόμενα 8 χρόνια ο κλάδος φαίνεται να επιδέχεται σταδιακή μείωση αφού το 2010 το ποσοστό συμμετοχής του στο ΑΕΠ ήταν 26,87 % όπου ο κλάδος χρηματοοικονομικών , μεσιτικών και εταιρικών δραστηριοτήτων γνωρίζει άνθηση εκείνη την περίοδο. Από το 2011 ο κλάδος ανακάμπτει και ακολουθεί ανοδική πορεία μέχρι το 2013 (28,044%)ΠΗΓΗ : OECD

7

III ) Χρηματοοικονομικές , μεσιτικές και εταιρικές δραστηριότητες και τομέας ενοικίασης

Το ποσοστό συμμετοχής στο ΑΕΠ για τον τομέα τον χρηματοοικονομικών , μεσιτικών και εταιρικών δραστηριοτήτων , αυξάνεται συνεχώς ανά περιόδους. Αναλυτικότερα, από το 1995 (15.656 % ) έως το 2013 ( 24,43% ) ο κλάδος αυξάνει συνεχώς το ποσοστό συμμετοχής του στο ΑΕΠ .ΠΗΓΗ : OECD

IV) Κατασκευές

8

Ο τομέας τον κατασκευών βλέπουμε ότι μειώνεται συνεχώς ως προς το ποσοστό του συμμετοχής στο ΑΕΠ . Ειδικά από το 2003 ( 16 %) και έπειτα γίνεται πιο αισθητή η μείωση με την κρίση να επηρεάζει τον τομέα αφού το ποσοστό συμμετοχής του ήταν γύρω στο 14 %.Και πάλι ο τομέας χρηματοοικονομικών , μεσιτικών και εταιρικών δραστηριοτήτων φαίνεται να απορροφά αυτή την μείωση .

ΣΥΝΟΨΗ

Σύμφωνα με τα διαθέσιμα στοιχεία , παρουσιάζεται ένα συγκριτικό πλεονέκτημα του τριτογενή τομέα παραγωγής εφόσον κατέχει το μεγαλύτερο ποσοστό συμμετοχής στο ΑΕΠ , το οποίο τείνει να είναι συνεχώς αυξανόμενο και ειδικά ο τομέας χονδρικών , λιανικών πωλήσεων και τουρισμού όπου τα τελευταία χρόνια παρουσιάζει άνθηση , φαίνεται να υπάρχουν ευκαιρίες για περαιτέρω ανάπτυξη.Όσο αφορά τον δευτερογενή τομέα παραγωγής , διακρίνεται μια αδυναμία αφού ειδικά τα τελευταία χρόνια δείχνει να χάνει την δυναμικότητα του Ο πρωτογενής τομέας παραγωγής έχει το χαμηλότερο ποσοστό συμμετοχής στο ΑΕΠ , γεγονός που δείχνει αδυναμία εκμετάλλευσης τον πόρων ( έχει αναφερθεί ότι το 1/3 του εδάφους της Ισπανίας παραμένει ακαλλιέργητο) .

1.4 ΙΣΟΖΥΓΙΟ ΠΛΗΡΩΜΩN

Tα στοιχεία που υπάρχουν μας δίνουν την δυνατότητα να αναλύσουμε το ισοζύγιο πληρωμών από το 2005 και έπειτα . Το 2005 ( -7,2 % ) έως το 2008 ( - 9,5 % ) ήταν αρνητικό και ελλειμματικό . Από το 2009 και έπειτα συνεχίζει να είναι αρνητικό αλλά με την πάροδο του χρόνου τείνει να εξισορροπηθεί . Αξίζει να σημειωθεί ότι το 2013 ήταν πλεονασματικό (0,8%) .ΠΗΓΗ : WORLD BAN

9

1.5) ΕΙΣΑΓΩΓΕΣ – ΕΞΑΓΩΓΕΣ ( Σε σταθερές τιμές % )

Όπως μπορούμε να διακρίνουμε και από το παραπάνω γράφημα , στην επίτευξη πλεονάσματος στο ισοζύγιο πληρωμών , βοήθησαν οι εξαγωγές . Από το 1999 και έπειτα η εισαγωγές στην Ισπανία ξεπερνούσαν τις εξαγωγές, κατάσταση που άλλαξε το 2012 μετατρέποντας το ισοζύγιο πληρωμών σε πλεονασματικό .

1.6 )ΚΑΤΑ ΚΕΦΑΛΗΝ ΑΕΠ ( Σε σταθερές τιμές $ )

Το ΑΕΠ κατά κεφαλήν από το 1995 (16,437 $ ) έως την ένταξη της χώρας στην ευρωζώνη είναι σχετικά σταθερό με μικρές αυξήσεις. Το 2001 φτάνει τα 23.233 $ και έκτοτε αυξάνεται ραγδαία μέχρι το 2008 που έφτασε και τα 33.708 $ , γεγονός που επιβεβαιώνει και την αύξηση της απασχόλησης εκείνη την περίοδο .Έπειτα την κρίση παρουσιάστηκαν πτωτικές τάσεις που επηρέασαν και τον τομέα την

10

απασχόλησης. Πρέπει να σημειωθεί ότι επειδή τα στοιχεία αφορούν το κατά κεφαλήν ΑΕΠ σε $ , σημαντικό ρόλο έπαιξε και η ισοτιμία του ευρώ – δολαρίου έπειτα την εισαγωγή της χώρας στην Ευροζώνη το 2002 .

ΠΗΓΗ : WORLD BANK

1.7) ΔΗΜΟΣΙΕΣ ΕΠΕΝΔΥΣΕΙΣ

Σχετικά με το κομμάτι των δημόσιων επενδύσεων τα στοιχεία που υπάρχουν , μαρτυρούν μία αισθητή μείωση εφόσον έπειτα το 2010 (4,7 % του ΑΕΠ ) συρρικνώνονται για να φτάσουν το 2014 μόλις στο 2 % του ΑΕΠ. Αυτό το γεγονός δείχνει αδυναμία αξιοποίησης πόρων ή απουσία χρηματικών διαθεσίμων για αυτό τον σκοπό ( ανισορροπία στο ισοζύγιο πληρωμών ) .ΠΗΓΗ : OECD

11

1.8 ) ΠΑΡΑΓΩΓΙΚΟΤΗΤΑ ( ΑΕΠ/ ΕΡΓΑΖΟΜΕΝΟΙ )

Παρατηρώντας το διάγραμμα , συμπεραίνουμε ότι η παραγωγικότητα στο σύνολο των τομέων της οικονομίας έχει μια σταθερή αύξηση με την πάροδο του χρόνου . Ενώ όπως δείξαμε και παραπάνω το ΑΕΠ να μειώνεται από το 2009 έως το 2013 , ο αριθμός των εργαζομένων μειώνεται και αυτός. Έτσι , το κλάσμα μεγαλώνει και επιτυχαίνεται η αύξηση .

12

ΚΕΦΑΛΑΙΟ 2

ΔΗΜΟΓΡΑΦΙΚΑ ΣΤΟΙΧΕΙΑ ΚΑΙ Η ΑΓΟΡΑ ΕΡΓΑΣΙΑΣ

2.1) ΒΙΩΣΙΜΟΤΗΤΑ ΚΑΙ ΔΕΙΚΤΗΣ ΓΗΡΑΝΣΗΣ ΤΟΥ ΠΛΗΘΥΣΜΟΥ

Η γήρανση του πληθυσμού κατά την περίοδο 1995( 15,29 % του συνολικού πληθυσμού ) – 2002 ( 16,96 % του συνολικού πληθυσμού) είχε αυξητικές τάσεις γεγονός που δεν δείχνει να επηρέασε σημαντικά τον δείκτη βιωσιμότητας όπου αυτή την περίοδο αυξανόταν και εκείνος. Η αύξηση του δείκτη βιωσιμότητας αποδίδεται στις γεννήσεις εκείνης της περιόδου που ξεπερνούσαν κατά πολύ τους θανάτους . Παρατηρείται επίσης ότι κατά την περίοδο 2002-2008 όπου η γήρανση του πληθυσμού μειώνεται ο δείκτης βιωσιμότητας έχει ραγδαία αύξηση έως το 2008 όπου έπειτα αρχίζει να μειώνεται επηρεαζόμενος από την αύξηση της γήρανσης.ΠΗΓΗ : OECD

2.2 )ΕΡΓΑΤΙΚΟ ΔΥΝΑΜΙΚΟ ΚΑΙ ΔΕΙΚΤΗΣ ΑΣΤΙΚΟΠΟΙΗΣΗΣ

13

Το παραπάνω διαγράμματα μας δείχνουν τι ποσοστό του πληθυσμού κατοικεί σε πόλεις καθώς και την πορεία του εργατικού δυναμικού . Αξίζει να αναφερθεί ότι την περίοδο 1995-2001 το 76% του συνολικού πληθυσμού κατοικούσε σε πόλεις , ενώ μετά την ένταξη της χώρας στην ευρωζώνη το ποσοστό αυτό αυξήθηκε επηρεάζοντας την προσφορά εργασίας και το συνολικό εργατικό δυναμικό που γνωρίζει ταχεία αύξηση από το 2001 και μετά. Μετά την κρίση ο βαθμός αστικοποίησης συνέχισε να αυξάνεται καθώς το συνολικό εργατικό δυναμικό μειωνόταν με πολύ μικρούς ρυθμούς.

ΠΗΓΗ : WORLD BANK

2.3 ) ΙΔΙΟΚΑΤΟΙΚΗΣΗ

Τα στοιχεία που υπάρχουν την ιδιοκατοίκηση αφορούν τις περιόδους 1995-2003 και 2007-2013.Αναλυτικότερα, από το 1995 όπου το 87 % του πληθυσμού διέμενε σε δικό του σπίτι , έως το 2000 το ποσοστό αυξανόταν σταδιακά. Έπειτα επήλθε μια πτώση μέχρι το 2003 που δείχνει να επηρέασε την απασχόληση και το συνολικό εργατικό δυναμικό αφού και τα δύο ήταν σε τροχιά αύξησης. Από το 2007 ( 80,6 %) και έπειτα παρατηρείται μια ραγδαία πτώση στην ιδιοκατοίκηση όπου άγγιξε το 2013 το 77,7 % του συνολικού πληθυσμού που επηρέασε την αύξηση του εργατικού δυναμικού διότι αφού ο πληθυσμός έπρεπε να πληρώσει ενοίκια διαμονής, αύξανε την προσφορά εργασίας .

14

2.4 ) ΕΛΑΧΙΣΤΟΣ ΜΙΣΘΟΣ ( Σε δολάρια )

Από το 1995 έως το 1999 ο ελάχιστος μισθός έχει αυξητικές τάσεις πράγμα που δείχνει να επηρεάζει θετικά την απασχόληση εκείνη την περίοδο. Την περίοδο 2000 με 2003 όπου ο μισθός πέφτει η απασχόληση δείχνει να μην έχει αυξητική πορεία , γεγονός που μπορεί να οφείλεται στην αύξηση προσφοράς της εργασίας λόγω χαμηλού μισθού. Έπειτα το 2008 όπου ο ελάχιστος μισθός μειώνεται αρκετά , η απασχόληση ακολουθεί την ίδια πορεία , γεγονός που αποδίδεται στην κρίση .ΠΗΓΗ: OECD

2.5) ΑΝΕΡΓΙΑ

Η ανεργία από το 1995 ( 22,7% ) αποκλιμακωνόταν γεγονός που αντικατοπτρίζεται και στην αύξηση του εργατικού δυναμικού αλλά και στην γενική κατάσταση της οικονομίας , δεδομένου ότι το ΑΕΠ εκείνης της περιόδου ήταν αυξανόμενο. Το 2007 είχε φτάσει μέχρι και 8,2 % ενώ με την εμφάνιση της παγκόσμιας κρίσης παρατηρείται μια δραματική αύξηση της ανεργίας όπου μέσα σε μία χρονιά αυξήθηκε κατά 3,2 % και ακολούθησε έναν μέσο ποσοστό αύξησης 2,3% κάθε χρόνο.ΠΗΓΗ : WORLD BANK

15

ΣΥΜΠΕΡΑΣΜΑΤΑ ΓΙΑ ΤΗΝ ΑΝΕΡΓΙΑ :

Αναφερόμενοι στην ανεργία , παρατηρούμε ότι από το 1995 έως το 2007 μειωνόταν , η μείωση αυτή ήταν σε αναλογία με τους τομείς οικονομικής δραστηριότητας , το εργατικό δυναμικό και το ΑΕΠ που εκείνη την περίοδο ακολουθούσαν αντίθετη ροή. Από το 2008 και έπειτα όμως παρατηρείται μια κλιμάκωση την ανεργίας η οποία όμως βρίσκεται σε δυσαναλογία με τον τρίτο τομέα ο οποίος έχει δυναμική. Συμπερασματικά , οι πολιτικές θα πρέπει να επικεντρωθούν είτε στην ενδυνάμωση του πρωτογενούς τομέα που δείχνει να έχει απόλυτο μειονέκτημα είτε στην περεταίρω ενίσχυση του τριτογενούς .

16

ΚΕΦΑΛΑΙΟ 3 ΑΝΑΛΥΣΗ ΤΗΣ ΑΓΟΡΑΣ ΕΡΓΑΣΙΑΣ

3.1) ΚΕΝΕΣ ΘΕΣΕΙΣ ΕΡΓΑΣΙΑΣ ΚΑΙ ΑΝΕΡΓΟΙ

Εδώ θα εξεταστούν οι ανισορροπίες της αγοράς εργασίας της Ισπανίας και θα προσδιοριστούν οι αιτίες ύπαρξής τους. Αυτό θα επιτευχθεί με την ανάλυση του δείκτη : Ανισορροπία στην Αγορά Εργασίας = Άνεργοι – Κενές Θέσεις Εργασίας . H ανάλυση θα περιοριστεί την περίοδο 2009-2014 διότι δεν υπήρχαν επαρκή στοιχεία από τις προηγούμενες χρονιές. Από το 2009 έως το 2011 οι κενές θέσεις εργασίας είναι περισσότερες από τον αριθμό των ανέργων , γεγονός που σημαίνει ότι υπάρχει υπερβάλλουσα ζήτηση εργασίας ,ενώ από το 2012 και μετά το σκηνικό δείχνει να αναστρέφεται και οι άνεργοι να ξεπερνούν τις κενές θέσεις εργασίας, πράγμα που οφείλεται ελλειμματική ζήτηση εργασίας , δηλαδή την ανεπάρκεια της αγοράς να απορροφήσει την προσφορά του εργατικού δυναμικού.ΠΗΓΗ : OECD

3.2ΚΑΜΠΥΛΗ BEVERIDGE

17

Τα διαθέσιμα στοιχεία που υπάρχουν μας επιτρέπουν να ανάλυση από το 2001 έως το 2009. Από το 2001 έως το 2003 παρατηρούμε μία κίνηση της καμπύλης προς τα δεξιά που σημαίνει ότι η ανεργία οφείλεται σε διαρθρωτική ανεργία. Από το 2004 μέχρι το 2007 παρατηρούμε μία κίνηση της καμπύλης επάνω και αριστερά που σημαίνει συνδυασμός διαρθρωτικής ανεργίας και κυκλικής . Μπορούμε να συμπεράνουμε ότι αυτό το διάστημα υπάρχουν αλλαγές στην ζήτηση εργασίας εφόσον αυξάνονται οι κενές θέσεις και μειώνεται η ανεργία. Τέλος , παρατηρείται κίνηση της καμπύλης προς τα κάτω και δεξιά και αυτό οφείλεται σε διαρθρωτικές αλλαγές στην οικονομία καθώς επίσης και μεταβολές στην ζήτηση εργασίας

3.3) ΓΥΝΑΙΚΕΙΑ ΚΑΙ ΑΝΤΡΙΚΗ ΣΥΜΜΕΤΟΧΗ ΣΤΟ ΕΡΓΑΤΙΚΟ ΔΥΝΑΜΙΚΟ

Όπως βλέπουμε στο διάγραμμα , ο ενεργός πληθυσμός των γυναικών είναι κλιμακούμενος και ιδιαίτερα τα τελευταία χρόνια έχει ξεπεράσει το 50% . Παρατηρείται ότι την από την χρονιά που το ποσοστό συμμετοχής των γυναικών παίρνει της υψηλότερες τιμές του (2007-49,5% ) ,η ανεργία αρχίζει να αυξάνεται . Αυτό το γεγονός μπορεί να αποδοθεί στην αυξανόμενη εισροή γυναικών στο εργατικό δυναμικό εφόσον από το 2007 η συμμετοχή των ανδρών μειώνεται αισθητά αλλά παραμένει σχετικά στα ίδια επίπεδα ( 66 % – 69,5 % ) .ΠΗΓΗ : WORLD BANK

3.4) ΠΥΚΝΟΤΗΤΑ ΕΡΓΑΤΙΚΩΝ ΕΝΩΣΕΩΝ

18

Από το 1995 (16,5 %) έως το 2006 (14.5 %) η πυκνότητα των εργατικών ενώσεων στην Ισπανία είχε πτωτικές τάσεις. Παρατηρείται μία αυξητική τάση που ξεπέρασε το 17% ,έπειτα το 2008 όπου μπορεί να αποδοθεί στην κρίση , την απώλεια εισοδήματος των Ισπανών και την ραγδαία αύξηση της ανεργίας εκείνη την περίοδο. Παρά την δυναμική τον εργατικών ενώσεων να διεκδικούν και να κατοχυρώνουν τα αιτήματα τους ( η καλύψεις αιτημάτων από την συλλογικές διαπραγματεύσεις κυμαίνονται στο στο 73,7 % το 2008 και στο 70,3 % το 2010 , σύμφωνα με άρθρο τα υπάρχοντα στοιχεία της ILO ) , τα τελευταία χρόνια δείχνουν να χάνουν την δυναμικής τους και να μην μπορούν να διαπραγματευτούν αποτελεσματικά για τους μισθούς, τις ώρες εργασίας και τα εργασιακά δικαιώματα.

ΓΕΝΙΚΑ ΣΥΜΠΕΡΑΣΜΑΤΑ

► Η ανεργία από το 2008 και μετά αυξάνεται με μεγάλους ρυθμούς , εάν και το 2013 υπέστη μία ελάχιστη μείωση.

► Το εργατικό δυναμικό αυξάνεται και αυτό , και όσο αφορά τα 2 φύλλα , το ποσοστό των γυναικών κλιμακώνεται σε αντίθεση με το ποσοστό των ανδρών που πέφτει.

► Τα ποσοστό της ανεργίας οφείλεται κατά ένα μέρος στην αύξηση των γυναικών στο εργατικό δυναμικό , εφόσον το αντίστοιχο ποσοστό των ανδρών έχει πτωτικές τάσεις αλλά κυμαίνεται στα ίδια επίπεδα

► Ένας άλλος συντελεστικός παράγοντας για την ύπαρξη υψηλής ανεργίας είναι η ελλειμματική ζήτηση εργασίας

► Η δημόσιες επενδύσεις μειώνονται τα τελευταία χρόνια , γεγονός που συμβάλει στην ύπαρξη υψηλής ανεργίας

► Επίσης η αύξηση του βαθμού αστικοποίησης με συνδυασμό την πτώση του ελάχιστου μισθού και την μείωση του ποσοστού ιδιοκατοίκησης φαίνεται να αυξάνουν την προσφορά εργασίας η οποία δεν μπορεί να απορροφηθεί λόγω ελλειμματικής ζήτησης

19

ΚΕΦΑΛΑΙΟ 4

4.1 SWOT ANALYSIS ΔΥΝΑΤΟΤΗΤΕΣ

- Πλεονέκτημα τριτογενή τομέα παραγωγής ( τουρισμός, χρηματοοικονομικές υπηρεσίες)

- Ανεκμετάλλευτοι φυσικοί πόροι - Περαιτέρω ενδυνάμωση των

εργατικών ενώσεων

ΕΥΚΑΙΡΙΕΣ- Εκμετάλλευση χρηματικών

πακέτων από την Ε.Ε- Δυνατότητα ενδυνάμωσης του

πρωτογενή τομέα - Περαιτέρω αύξηση των εξαγωγών

ΑΔΥΝΑΜΙΕΣ- Μείωση δημόσιων επενδύσεων - Αύξηση ανεργίας ( μέσω αύξησης

εργατικού δυναμικού ) - Εμβάθυνση απωλειών για τον

δευτερογενή τομέα - Μείωση μισθών , άρα και

εσωτερικής ζήτησης

ΑΠΕΙΛΕΣ- Αύξηση διεθνή ανταγωνισμού

- Περισσότερη αύξηση την ανεργίας

- Εκβάθυνση της κρίσης

Δυνατότητες : Αναλύοντας την σύνθεση του ΑΕΠ , γίνεται εμφανές ότι ο τριτογενής τομέας έχει συγκριτικό πλεονέκτημα και ειδικά τα τελευταία χρόνια καταλαμβάνει γύρω στο 74% του ΑΕΠ . Επομένως πολιτικές που αφορούν την ενδυνάμωσή του θα είχαν θετικά αποτελέσματα στην οικονομία . Επίσης , η περεταίρω εκμετάλλευση ακαλλιέργητων εδαφών θα συνείσφερε στην ανάπτυξη . Τέλος , η ενδυνάμωση των εργατικών ενώσεων και η ικανότητα διαπραγμάτευσης τους ίσως μπορούσε να εξασφαλίσει μεγαλύτερους μισθούς , γεγονός που θα αύξανε την εγχώρια ζήτηση . Ευκαιρίες : Η κατάλληλη διανομή των χορηγήσεων της ΕΕ σε τομείς που υπάρχει πρόβλημα αλλά και στην ενδυνάμωση των υγιών τομέων , θα αποτελούσε μοχλό για την εκκίνηση της ανάπτυξης στην Ισπανία. Όπως έχει αναφερθεί παραπάνω το 1/3 των Ισπανικών εδαφών παραμένει ακαλλιέργητο. Επομένως η εκμετάλλευσή τους , θα συνείσφερε θετικά . Μία ακόμα ευκαιρία για την Ισπανία είναι η τάση που υπάρχει τα δύο τελευταία χρόνια για αύξηση των εξαγωγών συγκριτικά με τις εισαγωγές. Όχι μόνο βοηθάει στην εξισορρόπηση του Ισοζυγίου πληρωμών αλλά επίσης καθιστά την Ισπανία πιο ανταγωνιστική στις διεθνής αγορές . Αδυναμίες : Η μείωση των δημοσίων επενδύσεων τα τελευταία χρόνια σε συνδυασμό με την αύξηση της ανεργίας και την μείωση των μισθών ( άρα και της εγχώριας ζήτησης ) , είναι σημαντικοί παράγοντες για την μείωση του ΑΕΠ και γενικότερα για το υφεσιακό σκηνικό που υπάρχει στην Ισπανία . Επιπρόσθετα , η μεταφορά της παραγωγής στης χώρες της Ανατολικής Ευρώπης και στην Κίνα και η κρίσης έχουν δημιουργήσει απώλειες για τον δευτερογενή τομέα , ο οποίος χάνει σταδιακά το ποσοστό του στην σύνθεση του ΑΕΠ . Απειλές : Ο διεθνής ανταγωνισμός μπορεί να « χτυπήσει » τα Ισπανικά εξαγόμενα προϊόντα . Επίσης η περεταίρω εκβάθυνση της κρίσης και η αύξηση της ανεργείας , σίγουρα αποτελούν απειλές για την Ισπανία , εφόσον είναι ανασταλτικοί παράγοντες για την οικονομική μεγέθυνση .

20