Λουί Αλτουσέρ, "Το Πορτραίτο Του Υλιστή Φιλοσόφου"

3
TO ΠΟΡΤΡΑΙΤΟ ΤΟΥ ΥΛΙΣΤΗ ΦΙΛΟΣΟΦΟΥ (1986) Η ηλικία του ανθρώπου δεν έχει καμία σημασία. Μπορεί να είναι πολύ γέρος ή πολύ νέος. Το σημαντικό είναι ότι χωρίς να ξέρει που βρίσκεται, επιθυμεί να πάει κάπου. Για αυτόν τον λόγο παίρνει πάντα το τρένο εν κινήσει −όπως στα αμερικάνικα γουέστερν. Χωρίς να γνωρίζει ούτε από πού έρχεται (αρχή), ούτε πού πάει (τέλος-σκοπός). Και κάπου στην διαδρομή κατεβαίνει, σε έναν τρισάθλιο σταθμό σε μια ερημιά. Σαλούν, μπύρα, ουίσκι: -Από πού έρχεσαι φιλαράκο; - Από μακριά. - Για πού το 'βαλες; - Δεν έχω ιδέα. - Ίσως υπάρχει μια δουλίτσα και για εσένα εδώ. - ΟΚ. Και ο φίλος μας ο Νίκος πιάνει δουλειά. Έλληνας στην καταγωγή, μετανάστης στις ΗΠΑ, όπως τόσοι και τόσοι, αλλά χωρίς δεκάρα στην τσέπη. Δουλεύει σκληρά και μέσα σε ενα χρόνο έχει παντρευτεί το πιο όμορφο κορίτσι της περιοχής. Κάνει ένα μικρό κομπόδεμα και αγοράζει τα πρώτα του ζώα. Χάρη στην εξυπνάδα του, την ικανότητά του (Einsicht) να επιλέγει τα νεαρά ζώα (άλογα, βόδια), καταλήγει να έχει,

description

Louis Althusser, Écrits philosophiques et politiques, Stock/Imec, Paris, τ. 1, 1994, σ. 595-596.Μεταφραστική απόπειρα Νο1: Μελέτης ΛάμπρουN.B Δεν μου ανήκουν τα πνευματικά δικαιώματα, ούτε έχω κάποιο έννομο συμφέρον από το ανέβασμα αυτού του κειμένου.

Transcript of Λουί Αλτουσέρ, "Το Πορτραίτο Του Υλιστή Φιλοσόφου"

Page 1: Λουί Αλτουσέρ, "Το Πορτραίτο Του Υλιστή Φιλοσόφου"

TO ΠΟΡΤΡΑΙΤΟ ΤΟΥ ΥΛΙΣΤΗ ΦΙΛΟΣΟΦΟΥ(1986)

Η ηλικία του ανθρώπου δεν έχει καμία σημασία. Μπορεί να είναι πολύ γέρος ή πολύ

νέος.

Το σημαντικό είναι ότι χωρίς να ξέρει που βρίσκεται, επιθυμεί να πάει κάπου.

Για αυτόν τον λόγο παίρνει πάντα το τρένο εν κινήσει −όπως στα αμερικάνικα

γουέστερν. Χωρίς να γνωρίζει ούτε από πού έρχεται (αρχή), ούτε πού πάει (τέλος-

σκοπός). Και κάπου στην διαδρομή κατεβαίνει, σε έναν τρισάθλιο σταθμό σε μια

ερημιά.

Σαλούν, μπύρα, ουίσκι:

-Από πού έρχεσαι φιλαράκο;

- Από μακριά.

- Για πού το 'βαλες;

- Δεν έχω ιδέα.

- Ίσως υπάρχει μια δουλίτσα και για εσένα εδώ.

- ΟΚ.

Και ο φίλος μας ο Νίκος πιάνει δουλειά. Έλληνας στην καταγωγή, μετανάστης στις

ΗΠΑ, όπως τόσοι και τόσοι, αλλά χωρίς δεκάρα στην τσέπη.

Δουλεύει σκληρά και μέσα σε ενα χρόνο έχει παντρευτεί το πιο όμορφο κορίτσι της

περιοχής. Κάνει ένα μικρό κομπόδεμα και αγοράζει τα πρώτα του ζώα.

Χάρη στην εξυπνάδα του, την ικανότητά του (Einsicht) να επιλέγει τα νεαρά ζώα

(άλογα, βόδια), καταλήγει να έχει, μετά από καμιά δεκαριά χρόνια δουλειάς, το

καλύτερο κοπάδι στα περίχωρα.

Το καλύτερο σύνολο ζώων = το καλύτερο σύνολο κατηγοριών και εννοιών.

Ανταγωνίζεται τους άλλους ιδιοκτήτες – φιλειρηνικά. Όλοι τον αναγνωρίζουν ως τον

καλύτερο, και τις κατηγορίες και τις έννοιες του (το κοπάδι του) ως τις καλύτερες.

Η φήμη του εξαπλώνεται στη Δύση και σε ολόκληρη την χώρα

Καμιά φορά, παίρνει το τρένο εν κινήσει για να δει, να πει μια κουβέντα, να ακούσει

–όπως κάνει ο Γκορμπατσόφ στους δρόμους της Μόσχας. Εξάλλου όπου κι αν είσαι

μπορείς ανά πάσα στιγμή να πάρεις το τρένο!

Δημοφιλής όσο κανείς, θα μπορούσε να εκλεγεί στον Λευκό Οίκο, αυτός, που

ξεκίνησε από το τίποτα. Όχι. Προτιμά να ταξιδεύει, να κατεβαίνει στον δρόμο, γιατί

Page 2: Λουί Αλτουσέρ, "Το Πορτραίτο Του Υλιστή Φιλοσόφου"

μόνο έτσι μπορεί κανείς να καταλάβει την πραγματική φιλοσοφία, αυτήν που οι

άνθρωποι έχουν μέσα στο κεφάλι τους και που είναι πάντα συγκρουσιακή.

Βέβαια μπορεί ακόμα να λύνει προβλήματα, να κατευνάζει συγκρούσεις, μα πάντα

υπό την απόλυτη προϋπόθεση να ελέγχει τα πάθη του.

Και τότε διαβάζει τους Ινδούς και τους Κινέζους (Ζεν), και τον Μακιαβέλι, τον

Σπινόζα, τον Καντ, τον Χέγκελ, τον Κίρκεγκαρντ, τον Καβαγιές, τον Κανγκιγιέμ, τον

Βιγεμάν (Vuillemin), τον Χάιντεγκερ, τον Ντεριντά, τον Ντελέζ κλπ.

Κι έτσι, χωρίς να το θέλει, γίνεται ένας υλιστής φιλόσοφος σχεδόν επαγγελματίας-

όχι διαλεκτικός υλιστής, φρίκη, αλλά αστάθμητος υλιστής.

Τότε αγγίζει την κλασική σοφία, την «γνώση» του τρίτου είδους του Σπινόζα, τον

υπεράνθρωπο του Νίτσε και την κατανόηση της αιώνιας επιστροφής: όλα

επαναλαμβάνονται και υπάρχουν μόνο μέσα από την

διαφοροποιημένη/διαφοροποιητική επανάληψη.

Τότε μπορεί να συζητήσει με τους μεγάλους ιδεαλιστές. Όχι μονάχα τους

καταλαβαίνει αλλά τους εξηγεί κιόλας την λογική των θέσεων τους! Και οι άλλοι

κάποιες φορές συγκατανεύουν με θλίψη, αλλά τι να κάνουμε

amicus Plato, magis amica Veritas!1

1 «Φίλος μεν Πλάτων, φιλτάτη δε αλήθεια»