ΑΠΟΚΡΙΑΤΙΚΑ ΕΘΙΜΑ

Οι καμουζέλες της Κω

Στην περιοχή γύρω από τον Κέφαλο και την Αντιμάχεια (Δήμος Ηρακλειδών) οι κάτοικοι συντηρούν ακόμη το έθιμο της Αποκριάς που κρατάει εδώ και μισό αιώνα στο νησί της Κω. Οι «καμουζέλες» ή ελαφάκια στα παλιά τα χρόνια ήσαν μασκαράδες βαμμένοι με κάρβουνα, σκεπασμένοι με «χράμια» (πολύχρωμες υφαντές κουβέρτες) και κραδαίνοντας την «κοκάλα» γύρναγαν στους δρόμους του χωριού πειράζοντας και διασκεδάζοντας τους κατοίκους των χωριών. Την Κυριακή της Αποκριάς αναβιώνει το έθιμο με τις «καμουζέλες», την «κοκκάλα», πλούσια παραδοσιακή μουσική, ευτράπελα, άφθονο ούζο, κρασί και παραδοσιακούς μεζέδες. Αργά το βράδυ γίνεται το κάψιμο του στοιχειού.

Μουτζουροδευτέρα

Η Νέδουσα, το γεωργοκτηνοτροφικό χωριό του Ταϋγέτου, σε απόσταση 25 χλμ από την Καλαμάτα, γιορτάζει την Καθαρή Δευτέρα με την ... Μουτζουροδευτέρα, ένα αυθεντικό αποκριάτικο δρώμενο, αναβίωσης παμπάλαιων εθίμων, για την καλή χρονιά, την πλούσια καρποφορία της γης και την αφθονία των κοπαδιών. Σύμφωνα με το αποκριάτικο αυτό δρώμενο, μια από τις λίγες αγροτικές γιορτές που διατηρούν, μέχρι σήμερα, τον παραδοσιακό χαρακτήρα τους, το πρωί της Καθαρής Δευτέρας οι καρναβαλιστές, μεταμφιεσμένοι τραγόμορφα και ζωσμένοι βαριά ποιμενικά κουδούνια, επισκέπτονται όλα τα σπίτια («Αγερμός») και μαζεύουν οτιδήποτε τους προσφέρουν οι χωριάτες: φρούτα, νηστίσιμα φαγητά, ξηρούς καρπούς, κρασί. Το μεσημέρι αρχίζει η αναπαράσταση της ζωής του ανθρώπου: σπορά και όργωμα της γης, θέρισμα, γάμος, θάνατος, ανάσταση. Στη γιορτή, εκτελεστές και θεατές κυκλοφορούν με μουτζουρωμένα πρόσωπα για να ξορκίσουν το κακό και όλα τα στοιχεία μαρτυρούν τη σχέση με τη φύση και την αγροτική ενασχόληση των ανθρώπων.

Απόκριες στον Σοχό

 Οι «Κουδουνοφόροι Τράγοι» που αιώνες πριν, μέχρι σήμερα, την περίοδο της Αποκριάς γεμίζουν τους δρόμους του Σοχού, αναστατώνουν γη και ουρανό. Ομάδες μεταμφιεσμένων με μαύρες γιδοπροβιές ζωσμένοι με τη ντουζίνα, τα τέσσερα ογκώδη σιδερένια κουδούνια κ.α. παρουσιάζονται από παντού, χοροπηδούν και σείουν τα κουδούνια τους, μαζεύονται και τραγουδούν. Επίσης συμβολικές πράξεις συνδυάζονται με ιστορικά γεγονότα ή μύθους.Oι «αράπηδες» όπως ονομάζονται εδώ οι μασκοφόροι, τις τρεις τελευταίες μέρες της Aποκριάς τριγυρνάνε στο χωριό από σπίτι σε σπίτι, προσφέροντας ούζο σε φίλους και συγγενείς. Iδιαίτερα εντυπωσιακή είναι η προσωπίδα τους, μια μάσκα που καλύπτει όλο το πρόσωπο και καταλήγει σ' ένα ψηλό λοφίο από κορδέλες. Eίναι φτιαγμένη από μαύρο ύφασμα, πάνω στο οποίο κεντιούνται σε γεωμετρικούς σχεδιασμούς πολύχρωμα κομμάτια υφάσματος. Στη θέση του στόματος κρέμονται μουστάκια από ουρά αλόγου. Στη μέση οι "αράπηδες" φοράνε κουδούνια, μέσα αποτρεπτικά εναντίον των δαιμόνων. Παρόλο που οι ρίζες αυτών των εθίμων ανάγονται στην παγανιστική λατρεία, η τελευταία ημέρα στον Σοχό είναι επηρεασμένη από τη χριστιανική θρησκεία. Eίναι η μέρα της μετάνοιας ή "προσταβάνι", όπως το αποκαλούν οι ντόπιοι. Oι νεότεροι επισκέπτονται τους ηλικιωμένους συγγενείς και τους ζητούν συγχώρεση. Tους φιλούν το χέρι και τους προσφέρουν ένα πορτοκάλι.

Ανακατωσάρια στα Γρεβενά  

Τις Απόκριες στα Γρεβενά, τρία μερόνυχτα κρατούν οι ξέφρενοι ρυθμοί των χάλκινων και άλλων παραδοσιακών οργάνων με παραδοσιακά συγκροτήματα από την περιοχή και από γειτονικές βαλκανικές χώρες. Τα «Ανακατωσάρια», όπως λέγεται το Καρναβάλι, περιλαμβάνουν επίσης βεγγαλικά, φωτιές σε βαρέλια, φανούς, κέφι και χορό, ενώ οι προετοιμασίες τους ξεκινούν από τον Σεπτέμβρη. Η διοργάνωση ανήκει στον δραστήριο Μοτοσικλετιστικό Όμιλο Γρεβενών υπό την αιγίδα του Δήμου, της Νομαρχίας και άλλων τοπικών φορέων. Στο πλαίσιο των αποκριάτικων εκδηλώσεων διοργανώνεται επίσης το περίφημο «Μανιταρογλέντι» με μανιταρόπιτες, μανιταρόσουπες και άλλες μανιταρολιχουδιές.