Το Ταμπού των Δακρύων

Για ποιο λόγο μια βιοχημική ομοιοστατική διαδικασία προκαλεί πολλές φορές ντροπή στους

ανθρώπους που συμβαίνει αλλά και αμηχανία στους αυτόπτης μάρτυρες; Σε ποια από τις δύο

κατηγορίες ανθρώπων οφείλεται αυτή η δυσφορία που προκαλείται; Σε αυτόν που κλαίει ή σε αυτόν

που τον βλέπει;

Το «γιατί» κλαίμε φαίνεται προφανές: Είτε γιατί είμαστε πολύ στεναχωρημένοι είτε πολύ χαρούμενοι.

Κι όμως τελικά το προφανές είναι πολύ απλοϊκό και δεν αντιπροσωπεύει την πραγματικότητα σε όλη

της την έκταση.

Στην πραγματικότητα τα συναισθήματα που μπορεί να προκαλέσουν το κλάμα είναι πολλά παραπάνω.

Ενδεικτικά, θυμός, μίσος, πόνος, απογοήτευση, ντροπή, ανασφάλεια, φόβος, απόγνωση, αγωνία,

έκπληξη, περηφάνια, ικανοποίηση, ενθουσιασμός, ευτυχία, είναι μόνο μερικά από τα συναισθήματα-

σκανδάλη των δακρύων.

Για την ακρίβεια, προσπαθώντας να περιγράψω τον μηχανισμό του κλάματος σαν μια αυτόματη

αντίδραση του οργανισμού σε ορισμένες περιστάσεις, κατέληξα στην εξής αλληγορία : Τα δάκρυα που

κυλούν από τα μάτια μας λειτουργούν όπως ακριβώς και μια βαλβίδα ατμού σε μια χύτρα ταχύτητας.

Όταν λοιπόν το συναίσθημα φτάσει σε τέτοιο σημείο που να είναι ψυχοσωματικά σχεδόν ανυπόφορο

από τον ίδιο τον οργανισμό, τα δάκρυα απομακρύνουν μέρος της ψυχολογικής πίεσης και των

αντίστοιχων ορμονών και τοξινών ώστε να επέρθει η ισορροπία.

Οι άνθρωποι μεταξύ τους έχουν διαφορετική ανοχή στην «ποσότητα» συναισθημάτων που αντέχουν

όπως και διαφορετικό συναισθηματικό ιστορικό και συναισθηματικές σκανδάλες, συνεπώς τα ίδια

συναισθήματα-παραστάσεις δεν προκαλούν σε όλους την ίδια αντίδραση στον ίδιο χρόνο.

Για ποιο λόγο λοιπόν μια βιοχημική ομοιοστατική διαδικασία προκαλεί πολλές φορές ντροπή στους

ανθρώπους που συμβαίνει αλλά και αμηχανία στους αυτόπτης μάρτυρες; Σε ποια από τις δύο

κατηγορίες ανθρώπων οφείλεται αυτή η δυσφορία που προκαλείται; Σε αυτόν που κλαίει ή σε αυτόν

που τον βλέπει;

Η απάντηση είναι και στους δύο. Η αιωρούμενη στην κοινωνία αντίληψη που συνδέει το κλάμα με την

αδυναμία σε συνδυασμό με την άγνοια του τρόπου αντιμετώπισης αυτού που κλαίει από αυτόν που

τον βλέπει, οδηγούν στο αίσθημα ντροπής και αμηχανίας. Σημαντικός παράγοντας και για τις δύο

πλευρές είναι η συναισθηματική νοημοσύνη δηλαδή η ικανότητα κάποιου να «παρακολουθεί» τόσο τα

δικά του συναισθήματα όσο και των άλλων γύρω του, να ξεχωρίζει τα διαφορετικά συναισθήματα, να

τα κατηγοριοποιεί κατάλληλα και να χρησιμοποιεί συναισθηματικές πληροφορίες για να κατευθύνει

την σκέψη και την συμπεριφορά του.

Κατά πολλούς, η ηλικία σχετίζεται με το επίπεδο της άνεσης και της κοινωνικής-συναισθηματικής

νοημοσύνης του ανθρώπου όσον αφορά το κλάμα σε δημόσιους χώρους. Πιο εμπειρικά στοιχεία

δείχνουν σημαντική συσχέτιση της ηλικίας με τη συναισθηματική νοημοσύνη. Όσο μεγαλώνουμε

τείνουμε να ενδυναμώνουμε την σχέση μας με τον εαυτό μας. Συνεπώς εάν είμαστε πιο άνετοι με εμάς

τους ίδιους, δεν μας πειράζει και τόσο το να μας δουν να κλαίμε ή να στηρίξουμε κάποιον άλλο στην

αντίστοιχη θέση.

Την επόμενη φορά λοιπόν που θα δείτε μια φίλη σας να κλαίει από στεναχώρια, έναν συνάδελφό σας

να λυγίζει με δάκρυα στα μάτια του λόγω πίεσης στην δουλειά, ή που τα μάτια σας θα βουρκώσουν

από ευτυχία και περηφάνια στην σχολική παράσταση του παιδιού σας, θυμηθείτε ότι το κλάμα είναι

δύναμη. Η δύναμη να αντιμετωπίζετε σθεναρά ένα συντριπτικό θετικό ή αρνητικό συναίσθημα.

[ Γιατί το κλάμα ως φυσική αντίδραση του οργανισμού σε ένα ερέθισμα προκαλεί δυσφορία ενώ

αντίστοιχες αντιδράσεις -όπως το γέλιο- όχι; ]

Key Words

Κλάμα , κλαίω, δάκρυα, ταμπού , γιατί κλαίμε ,θυμός, μίσος, πόνος, απογοήτευση, ντροπή,

ανασφάλεια, φόβος, απόγνωση, αγωνία, έκπληξη, περηφάνια, ικανοποίηση, ενθουσιασμός, ευτυχία,

συναισθήματα, βουρκώνω, οργανισμός, συναισθηματική νοημοσύνη, Μαρία Αγγελακοπούλου