Το Εικονογραφημένο Λεξικό μου για τη Γεωγραφία, το...

ISBN 978-960-93-6468-3

Γιάννης Νομικούδης

Το Εικονογραφηµένο λεξικό µου

στη Γεωγραφία,

το Περιβάλλον,

την Οικολογία

Θεσσαλονίκη,2014

ISBN 978-960-93-6468-3

Περιεχόµενα

Σελ. 5 αβιοτικά 6 αειθαλές 7 αειφορία αειφόρος ανάπτυξη / βλ.αειφορία

8 αέρας 8 αιθαλοµίχλη 9 αιολική διάβρωση 9 αιολική ενέργεια 10 ακρωτήριο 11 ακτογραµµή 11 άλσος άµπωτις / βλ.παλίρροια

12 ανάγλυφος 13 αναδάσωση 13 ανακύκλωση 14 ανανεώσιµες και µη πηγές ενέργειας 15 άνεµος 16 ανεµοστρόβιλος 17 ανθήρας 17 απειλούµενα είδη 18 απόβλητο 19 αποκέντρωση 19 αποξήρανση 21 απορρίµµατα 22 αποσάθρωση 22 αποψίλωση 23 άρδευση 24 αρτεσιανό πηγάδι 24 αστέρας 25 αστερισµός 26 αστικοποίηση 27 αστρονοµία 28 αστυφιλία 29 ατµόσφαιρα 30 ατµοσφαιρική πίεση 31 ατµοσφαιρική ρύπανση

Σελ. 32 βάλτος 33 βασίλισσα 33 βιοενέργεια 34 βιοκαύσιµα 34 βιοκλιµατικός σχεδιασµός 36 βιολογικός καθαρισµός 37 βιοµάζα 38 βιοµηχανία 39 βιοποικιλότητα 40 βιόσφαιρα 40 βιοτεχνία 41 βιοτικό 41 βιότοπος 42 βιώσιµη ανάπτυξη 43 βιώσιµο 43 βλάστηση 45 βλαστός 45 βουνό 46 βροχές 47 βροχόπτωση 47 βρύα 48 γαλαξίας 49 γεωγραφία 49 γεωγραφικές συντεταγµένες 50 γεωγραφικό διαµέρισµα 51 γεωγραφικό µήκος 51 γεωγραφικό πλάτος 52 γεωθερµική ενέργεια 53 Γεωλογία 54 γεωµορφισµός 54 γεωµορφολογικός χάρτης 55 γεωπονία 55 γεωργία 56 γεωτροπισµός 56 γη

Σελ. 58 δάσος 59 δεινόσαυρος 60 δέλτα 60 διάβρωση 61 διαδίκτυο 62 δίαιτα 63 διαµελισµός 64 διάστηµα 64 διατροφική πυραµίδα 65 διαφήµιση 66 διώρυγα 67 έδαφος 67 έθνος 68 εκβολή 69 εκχέρσωση 69 ελλειπτική τροχιά ελονοσία / βλ.έλος

70 έλος 71 έµβια εναέρια ρίζα / βλ.ρίζα

72 ενδηµικό είδος 72 ενδογενείς δυνάµεις – ενδογενή φαινόµενα 73 ενεργειακή κλάση 74 ενεργειακοί πόροι ενεργό ηφαίστειο / βλ.ηφαίστειο

75 εξαφάνιση 76 εξέλιξη 76 εξοικονόµηση της ενέργειας 78 εξωγενείς δυνάµεις – εξωγενή φαινόµενα

εξώσφαιρα / βλ.ατµόσφαιρα

78 επάγγελµα 80 επαρχία επίκεντρο / βλ.σεισµός

Σελ. 81 επίνειο 82 επιφάνεια 82 έργα 83 εργοστάσιο 83 ερηµοποίηση 84 έρηµος εσβεσµένο ηφαίστειο/ βλ.ηφαίστειο εστία / βλ.σεισµός ετερόφωτος / βλ.πλανήτης

84 εύκρατο 85 εφηµερίδα 86 εχινόδερµα 87 ζώα του γλυκού νερού 88 ηλεκτρονικός υπολογιστής 89 ηλιακή ενέργεια 90 ηλιακό σύστηµα 91 ήλιος 92 ηλιοστάσιο 92 ηµιέρηµη έκταση 93 ηµισφαίριο 93 ήπειρος 94 ηπειρωτική ελλάδα 95 ηφαιστειακή τέφρα 96 ηφαίστειο 97 ηφαιστειογενή εδάφη 97 ηφαιστειογενή πετρώµατα 98 ηχοµόνωση 98 ηχοπροστασία 99 ηχορύπανση 100 θάλασσα 101 θαλάσσια πάρκα 101 θαλάσσια ρεύµατα 102 θερµοµόνωση 103 θύελλα

Σελ. 104 ιζηµατογενή πετρώµατα 104 ιθαγένεια- ιθαγενής 105 ιονόσφαιρα 106 ισηµερία 106 ισηµερινός 107 ισθµός 107 ισορροπηµένη διατροφή 108 ισότητα φύλλων 109 καθίζηση 109 καιρικές συνθήκες 110 καιρός 110 κάµπος 111 καταβύθιση 111 κατακόρυφος διαµελισµός 111 καταναλωτισµός 112 κατανοµή πληθυσµού 112 καταρράκτης 113 κατοικία 113 κατοικίδια 114 κατολίσθηση 114 κητώδη 115 κηφήνας 116 κλίµα 117 κλίµακα 117 κλιµατική αλλαγή 118 κοιλάδα 118 κοιτάσµατα πετρελαίου 120 κόλπος 120 κοράλλια 121 κορµός 122 κορυφογραµµή 122 κράτος 123 κτηνοτροφία 124 κύκλος του νερού 125 κυκλώνας 125 κωνοφόρα

Σελ. 126 λάβα 127 λειχήνες 127 λευκώµατα 128 λιβάδι 128 λιθοσφαιρικές πλάκες 129 λιµάνι 130 λίµνη 131 λιµνοθάλασσα 131 λίπανση 132 λίπη λογισµικό / βλ.ηλεκτρονικός υπολογιστής

132 λόφος 133 µάγµα 133 µανδύας 134 µελτέµι 134 µέσα µεταφοράς 135 µέσα συγκοινωνίας 135 µεσηµβρινός 136 µεσογειακό κλίµα µεσόσφαιρα / βλ.ατµόσφαιρα

136 µεταλλαγµένα προϊόντα 137 µετεωρίτης 138 µετεωρολογία 138 ΜΜΕ 139 µόλυνση νερού 139 µονοκαλλιέργεια ναύσταθµος / βλ.λιµάνι

140 νέφος 141 νησί 141 νησιωτική Eλλάδα 142 νησιωτικό σύµπλεγµα 142 νοηµατική γλώσσα 143 νοµάδες 143 νοµός 144 ξηρά

Σελ. 145 όαση 145 όζον 146 οζονόσφαιρα 146 οικισµός 147 οικολογία – οικολογικός 148 οικοσύστηµα 148 οµίχλη 149 όξινη βροχή 149 ορεινό κλίµα 150 ορεσίβιος 150 οριζόντιος διαµελισµός 151 όρµος όρµος / βλ.κόλπος

151 οροπέδιο 152 όρος 152 οροσειρά 153 ουρανός 153 όχθες 154 παγετώνες 154 παλίρροια 155 πανίδα 156 παράλληλοι κύκλοι 156 παραπόταµος παρθένο δάσος / βλ.δάσος

157 πεδιάδα 157 πέλαγος 158 περιβάλλον 158 περιοδικά 159 περιστροφή 159 περιφέρεια 160 περιφορά 161 πηγή 161 πλαγκτόν 162 πλανήτης 162 πληθυσµός 163 πληµµύρα πληµµυρίδα / βλ.παλίρροια

164 πλωτός ποταµός 164 πολική ηµέρα- πολική νύχτα

Σελ. 165 πολιτικός χάρτης 166 πόλοι της Γης 167 πολυπολιτισµική κοινωνία 167 πορθµός 168 πόσιµο νερό 168 ποταµός 169 ποώδης βλάστηση 169 πρόγνωση καιρού 170 προϊόντα 170 προσανατολισµός 171 προστατευόµενα είδη 172 πρόσχωση-προσχωσιγενή εδάφη 172 πρωτεύουσα 173 πυθµένας 173 πυκνότητα πληθυσµού 174 πυξίδα 175 πυρήνας της γης 176 ρίζα 177 ρυάκι 177 ρύπανση νερού 178 σεισµός 179 σπήλαιο 179 στέπα 180 στεριά 180 στρατόσφαιρα 181 συγκοινωνίες 181 συνεταιρισµός 182 σύνορα 183 τεχνολογία 184 τηλεπικοινωνίες 185 τηλεσκόπιο 185 τούνδρα 186 τουρισµός 186 τροπόσφαιρα 187 τροφικές αλυσίδες 188 τροφικό πλέγµα 188 τρύπα του όζοντος 189 τσουνάµι 190 τυφώνας

Σελ. 191 υγειονοµική ταφή απορριµµάτων 192 υγρασία 192 υδάτινη διάβρωση 193 υδρατµός 193 ύδρευση 194 υδρόγειος σφαίρα 194 υδρογραφία 195 υδρογραφικό δίκτυο 195 υδροηλεκτρικά 196 υδροφόρος ορίζοντας υλικό/ βλ.ηλεκτρονικός υπολογιστής

196 υλοτοµία 197 υπέδαφος 197 υπερθέρµανση πλανήτη 198 υπεριώδης ακτινοβολία 199 υπέρυθρη ακτινοβολία 199 υπόγεια νερά 200 υπόµνηµα χάρτη 200 υφαλµύρωση 201 υψίπεδα 202 υψόµετρο 203 φαινόµενο θερµοκηπίου 204 φαράγγι 204 φιορδ 205 φλοιός 205 φράγµα 206 φύλλα 206 φυλλοβόλα 207 φυσικοί πόροι 207 φωτοβολταϊκά

Σελ. 208 χαράδρες 209 χάρτης 210 χείµαρρος χειρωνακτικό επάγγελµα / βλ.επάγγελµα

210 χερσόνησος 211 χέρσος 211 χιόνι 212 χιονοθύελλα 212 χλωρίδα 213 ψυχρόβιο φυτό 214 ωκεάνιο κλίµα 215 ωκεανός

ΓΕΩΓΡΑΦΙΑ- ΦΥΣΙΚΟ & ΚΟΙΝΩΝΙΚΟ ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝ-ΟΙΚΟΛΟΓΙΑ- ΑΣΤΡΟΝΟΜΙΑ

4

ΠΡΟΛΟΓΟΣ

Ο ορισμός και η επεξήγηση ενός όρου ή μιας έννοιας

είναι βασικές προϋποθέσεις για την κατανόησή τους.

Είναι συχνό το φαινόμενο να προσπαθεί ένας

μαθητής να εμπεδώσει και να εξασκηθεί πάνω σε κάποιο

θέμα, χωρίς να έχει καταλάβει ούτε την βασική σημασία

ούτε το σκοπό του.

Σίγουρα ο τελευταίος που ευθύνεται γι’ αυτό είναι ο

ίδιος ο μαθητής και θα ήταν υπερβολικό να αναζητηθούν

και να επιρριφθούν ευθύνες γι’ αυτό.

Απλώς δεν δίνεται η απαιτούμενη σημασία στις λέξεις

από τις οποίες αποτελούνται οι διάφοροι όροι , είτε γιατί

κρίνεται περιττό και επουσιώδες είτε γιατί θεωρείται

αρκετό το να δίνονται μόνο η επεξήγηση και κάποια

παραδείγματα.

Αυτό ίσως θα ήταν φυσιολογικό αν οι μαθητές

συναντούσαν λέξεις δανεισμένες από άλλες γλώσσες , τις

οποίες δεν θα μπορούσαν να ερμηνεύσουν. Όμως, στη

Φυσική, τη Χημεία και τη Βιολογία, σχεδόν όλες οι λέξεις

που χρησιμοποιούνται είναι ελληνικές.

Αυτό δίνει τη δυνατότητα κατανόησής τους από την

ετυμολογία και την αρχική τους σημασία και μόνο.

Στο συγκεκριμένο σκεπτικό βασίζεται η εργασία αυτή.

Γιάννης Νομικούδης


5

αβιοτικά

«Βίος» είναι η ζωή, επομένως α-βιοτικό είναι κάτι το οποίο

δεν έχει ζωή, δεν είναι δηλαδή ζωντανός οργανισμός.

Αβιοτικά ονομάζονται όλα τα συστατικά του φυσικού

περιβάλλοντος, τα οποία δεν είναι ζωντανοί οργανισμοί.

Τέτοια στοιχεία είναι το νερό, το έδαφος, οι ανόργανες

ουσίες, η υγρασία, το φως, η θερμοκρασία, κ.ά.

Βλέπε επίσης: βιοτικά, φως, θερμοκρασία, υγρασία


6

αειθαλές

Το επίρρημα «αεί» σημαίνει πάντοτε, ενώ το «θάλλω»

σημαίνει ανθίζω, βγάζω άνθη. Από τα δύο αυτά συνθετικά

σχηματίστηκε το επίθετο «αειθαλής».

Ως αειθαλές χαρακτηρίζεται ένα δέντρο, όταν δεν πέφτουν

τα φύλλα του αλλά παραμένουν στα κλαδιά του σε όλη τη

διάρκεια του χρόνου.

Αντίθετα, τα δέντρα τα οποία χάνουν τα φύλλα τους το

χειμώνα ονομάζονται φυλλοβόλα.

Αειθαλή είναι τα δέντρα των δασών στις τροπικές χώρες.

Στην Ελλάδα αειθαλή δέντρα είναι η ελιά, το πεύκο, ο

σχοίνος κ.ά.

Βλέπε επίσης: φυτά, φύλλα, φυλλοβόλα


7

αειφορία

Το αρχαιοελληνικό επίρρημα «αεί» σημαίνει πάντοτε.

Το συνθετικό «φορία» προέρχεται από το ρήμα φέρω που έχει

και την έννοια του «παράγω».

Αειφόρος δηλαδή είναι αυτός που παράγει πάντα και

αειφορία είναι η χρήση του περιβάλλοντος και των πηγών

ενέργειας με τέτοιο τρόπο, ώστε να μην σταματήσει ποτέ η

παραγωγή τους.

Για παράδειγμα, αειφορία στη γεωργία σημαίνει την

παραγωγή προϊόντων, με τέτοιες μεθόδους και τεχνικές που να

εξασφαλίζουν ότι η γη δεν θα πάψει ποτέ να παράγει

προϊόντα.

Μιλάμε ακόμα για Αειφόρο ανάπτυξη, εννοώντας την

ανάπτυξη που βασίζεται στη χρήση των φυσικών πόρων, έτσι

ώστε να καλύπτουν τις ανάγκες μας στο παρόν αλλά να μην

κινδυνεύουν να εξαντληθούν στο μέλλον.

Βλέπε επίσης: περιβάλλον, προϊόντα


8

αέρας

Αέρας λέγεται το αόρατο μείγμα αερίων, το οποίο

περιβάλλει τη γη.

Ο αέρας είναι απαραίτητος για τη ζωή, καθώς περιέχει

οξυγόνο αλλά και γιατί προστατεύει τον πλανήτη μας από τις

βλαβερές ακτίνες του ήλιου.

Δεν πρέπει να συγχέουμε τον αέρα με τον άνεμο, ο οποίος

δημιουργείται όταν μεγάλες ποσότητες αέρα μετακινούνται

από το ένα μέρος στο άλλο.

Βλέπε επίσης: αέρια, άνεμος

αιθαλοµίχλη

«Αιθάλη» είναι ο καπνός και

αιθαλομίχλη λέγεται η ομίχλη που

σχηματίζεται από τον καπνό.

Η λέξη αιθαλομίχλη χρησι-

μοποιείται κυρίως για να περιγράψει

το επικίνδυνο για την υγεία του

ανθρώπου νέφος που αποτελείται από σωματίδια και αέρια.

Η αιθαλομίχλη εμφανίζεται κυρίως στις μεγάλες πόλεις.

Είναι αποτέλεσμα της ρύπανσης της ατμόσφαιρας από τα

καυσαέρια των μέσων μεταφοράς, των εργοστασίων, των

λεβήτων κ.ά.

Βλέπε επίσης: νέφος


9

αιολική διάβρωση

Η λέξη «αιολική» προέρχεται από τον Αίολο, το θεό των

ανέμων. «Διάβρωση» είναι η αλλαγή της επιφάνειας του

εδάφους που οφείλεται σε εξωτερικές δυνάμεις.

Επομένως, αιολική είναι

η διάβρωση που

προκαλείται από τα

ρεύματα του ανέμου πάνω

στην επιφάνεια της γης.

Ο άνεμος μπορεί να

σηκώσει και να μεταφέρει άμμο, σκόνη και πηλό. Όμως γενικά

δεν προκαλεί τόσο μεγάλη διάβρωση στο έδαφος, όση

προκαλεί το νερό.

Βλέπε επίσης: διάβρωση

αιολική ενέργεια

Η λέξη αιολική προέρχεται από τον Αίολο, το

θεό των ανέμων σύμφωνα με τους αρχαίους

Έλληνες.

Για το λόγο αυτό, η ονομασία αιολική

ενέργεια δόθηκε στην ενέργεια που

προέρχεται από τον άνεμο και την οποία

χρησιμοποιεί ο άνθρωπος με διάφορους

τρόπους ( κίνηση πλοίων, μύλων, κ.ά.)


10

Μία χρήση αυτής της ενέργειας γίνεται

στα αιολικά πάρκα. Τα πάρκα αυτά

αποτελούνται από συστοιχίες

ανεμογεννητριών, οι οποίες κινούνται με τον

άνεμο και παράγουν ηλεκτρικό ρεύμα.

Βλέπε επίσης: ενέργεια

ακρωτήριο

Ακρωτήριο

ονομάζεται η στεριά

που εισχωρεί στη

θάλασσα και

αποτελεί την

κατάληξη ενός

βουνού προς αυτήν.

Γνωστά ακρωτήρια

στην Ελλάδα είναι το

Ταίναρο, ο Μαλέας ,

ο Καφηρέας.

Οι ναυτικοί χρησι-

μοποιούν επίσης τη

λέξη κάβος για τα ψηλά και απότομα ακρωτήρια.

Ακρωτήρια όπως ο Μαλέας και ο Καφηρέας είναι πιο

γνωστά με τα ονόματα Κάβο-Μαλλιάς και Κάβο-Ντόρο

αντίστοιχα.

Βλέπε επίσης: στεριά, θάλασσα

η συνέχεια στο...

http://www.easywriter.gr/ebooks/item/346

http://www.easywriter.gr/ebooks/item/346

Το Εικονογραφημένο Λεξικό μου για τη Γεωγραφία, το...

Documents

Transcript of Το Εικονογραφημένο Λεξικό μου για τη Γεωγραφία, το...