ΠΑΡΟΥΣΙΑΣΗ ΤΩΝ ΠΕΡΙΣΤΑΤΙΚΩΝ ΠΟΥ ΝΟΣΗΛΕΥΤΗΚΑΝ ΣΤΗΝ1Η ΨΥΧΙΑΤΡΙΚΗ ΜΟΝΑ∆Α ΕΝ∆ΟΝΟΣΟΚΟΜΕΙΑΚΗΣ ΝΟΣΗΛΕΙΑΣ ΕΦΗΒΩΝΣΕ ΓΕΝΙΚΟ ΝΟΣΟΚΟΜΕΙΟ ΚΑΤΑ ΤΟΝ ΠΡΩΤΟ ΧΡΟΝΟ ΛΕΙΤΟΥΡΓΙΑΣ ΤΗΣ

ΠΑΡΟΥΣΙΑΣΗ ΤΩΝ ΠΕΡΙΣΤΑΤΙΚΩΝ ΠΟΥ ΝΟΣΗΛΕΥΤΗΚΑΝ ΣΤΗΝ1Η ΨΥΧΙΑΤΡΙΚΗ ΜΟΝΑ∆Α ΕΝ∆ΟΝΟΣΟΚΟΜΕΙΑΚΗΣ ΝΟΣΗΛΕΙΑΣ ΕΦΗΒΩΝΣΕ ΓΕΝΙΚΟ ΝΟΣΟΚΟΜΕΙΟ ΚΑΤΑ ΤΟΝ ΠΡΩΤΟ ΧΡΟΝΟ ΛΕΙΤΟΥΡΓΙΑΣ ΤΗΣ

Μαρινάκη ∆., Αθανασιάδου Ε., ∆άλλας Η., Καλλιγέρη Έ., Μπλέτσος Κ., Νικολούλη Π., Σταθόπουλος Π., Τζιούµας Θ., Τσορβατζή Μ.

A. ΕΙΣΑΓΩΓΗ Την 1η Φεβρουαρίου του 2011 άνοιξε στο ΣΙΣΜΑΝΟΓΛΕΙΟ ΓΕΝΙΚΟ ΝΟΣΟΚΟΜΕΙΟ η πρώτη ψυχιατρική µονάδα ενδονοσοκοµειακής νοσηλείας (ΜΕΝ) εφήβων ηλικίας 14έως 18 ετών µε δύναµη 10 κλινών. Κύριος σκοπός της είναι η αξιολόγηση, η διάγνωση και η θεραπευτική αντιµετώπιση ψυχοπαθολογικών διαταραχών και ψυχοκοινωνικών προβληµάτων τηςεφηβείας και ο σχεδιασµός αποθεραπείας και αποκατάστασης. Οι υπηρεσίες που προσφέρονται σύµφωνα µε τον κανονισµό της κλινικής απευθύνονται σε εφήβους µε φυσιολογική νοηµοσύνη ήελαφρά νοητική καθυστέρηση, που πάσχουν από ψυχιατρικό νόσηµα για το οποίο είναι απαραίτητη η ψυχιατρική νοσηλεία. Συµµετέχει στο σύστηµα εφηµεριών του Λεκανοπεδίου και εξυπηρετεί νεαρούςασθενείς από την Αττική και άλλους νοµούς, καθώς δεν έχουν αναπτυχθεί ακόµη ψυχιατρικές ενδονοσοκοµειακές δοµές για εφήβους σε γενικά νοσοκοµεία της επαρχίας.

ΕΝ∆ΕΙΞΕΙΣ ΓΙΑ ΝΟΣΗΛΕΙΑ ΣΤΗ Μ.Ε.Ν

• ∆ιαταραχή της σκέψης, του συναισθήµατος ή της συµπεριφοράς που βάζει τον ασθενή ή και τους άλλους σε κίνδυνο.• Αποτυχία θεραπείας σε εξωτερική βάση.• Ψυχιατρική νόσος για την οποία η θεραπεία πρέπει να αρχίσει µέσα στοΝοσοκοµείο.• Αποµάκρυνση του ασθενούς από το περιβάλλον του όταν αυτό αδυνατεί να υποστηρίξει τον ασθενή καιαπαιτείται αναπλαισίωση των οικογενειακών αλληλεπιδράσεων • Ενδονοσοκοµειακή νοσηλεία µερικές φορές ενδείκνυται γιαδιαγνωστικούς λόγους.

ΣΤΟΧΟΣ ΤΗΣ ΘΕΡΑΠΕΥΤΙΚΗΣ ΠΑΡΕΜΒΑΣΗΣΣτόχος είναι να επανέλθει ο έφηβος µετά την νοσηλεία του στο οικογενειακό και κοινωνικό του περιβάλλον, συνεχίζονταςτις προηγούµενες δραστηριότητές του. Υπάρχουν όµως περιπτώσεις κατά τις οποίες δεν ενδείκνυται η άµεση επιστροφή τουεφήβου στο σπίτι µετά τη νοσηλεία. Αυτό εξαρτάται από τη βαρύτητα της νόσου, από το κατάλληλο ή όχι του οικογενειακού καικοινωνικού του περιβάλλοντος και από την ύπαρξη δοµών και υπηρεσιών που θα βοηθήσουν την επανένταξή του. Έτσιµερικές φορές απαιτείται µετακίνηση του ασθενή σε κάποια άλλη δοµή ψυχικής υγείας (ξενώνας κλπ) για συνέχιση τηςθεραπείας. Αυτή η µετακίνηση γίνεται µετά από απόφαση της ψυχιατρικής οµάδας της ΜΕΝ µε τη σύµφωνη γνώµη τωνγονέων και µετά από συνεννόηση µε τους υπεύθυνους της δοµής η οποία έχει επιλεγεί ως η πιο κατάλληλη.

B. ΣΚΟΠΟΣΣκοπός είναι η ανάδειξη της αναγκαιότητας λειτουργίας ψυχιατρικών µονάδων ενδονοσοκοµειακής νοσηλείας εφήβων σε άµεση συνάρτηση µε την ύπαρξη οξέων συµπτωµάτων ψυχικής νόσου στην αντίστοιχη ηλικία.

Γ. ΜΕΘΟ∆ΟΣΕίναι µια περιγραφική µελέτη το υλικό της οποίας αποτέλεσε το µητρώο νοσηλείας εφήβων της ΜΕΝ µεταξύ 1ης Φεβρουαρίου 2011 και 31ης Ιανουαρίου 2012. Για τους έφηβους που δενέλαβαν εξιτήριο εντός του παραπάνω διαστήµατος σαν ηµεροµηνία εξιτηρίου θεωρήθηκε η 31η Ιανουαρίου 2012. Από τους δείκτες χρησιµοποίησης υπηρεσιών υγείας µελετήθηκαν οι δείκτεςεισροών που αφορούν στον αριθµό κλινών και προσωπικού και οι δείκτες εκροών και λειτουργικότητας που αφορούν στον αριθµό εισαγωγών, τη διάρκεια νοσηλείας, τη µέση κάλυψη κλινών καιτο ρυθµό εισροής ασθενών ανά κλίνη. Η ταξινόµηση των διαταραχών έγινε σύµφωνα µε το ICD-10 το οποίο αφιερώνει το κεφάλαιο V στην ταξινόµηση των ψυχικών διαταραχών. Οι ενότητες F80-F89 (διαταραχές της ψυχολογικής ανάπτυξης) και F90-F98 (διαταραχές της συµπεριφοράς και του συναισθήµατος µε έναρξη συνήθως κατά την παιδική ηλικία και την εφηβεία) καλύπτουν τηςψυχικές διαταραχές που εµφανίζονται στην παιδική ηλικία και την εφηβεία. Για µερικές διαταραχές οι διαγνωστικές κατηγορίες συµπίπτουν µε εκείνες των ενηλίκων.Μελετήθηκαν επίσης η δοµή τηςοικογένειας των εφήβων, η ύπαρξη ψυχικής διαταραχής σε συγγενείς 1ου βαθµού και οι συνήθειες των εφήβων όσον αφορά στο κάπνισµα και στη χρήση διαφόρων ψυχοδραστικών ουσιών.

∆. ΑΠΟΤΕΛΕΣΜΑΤΑ∆1. ∆ΕΙΚΤΕΣ ΧΡΗΣΙΜΟΠΟΙΗΣΗΣ ΚΛΙΝΙΚΗΣ

∆∆22.. ΑΑΝΝΑΑΛΛΥΥΣΣΗΗ ΣΣΤΤΟΟΙΙΧΧΕΕΙΙΩΩΝΝ ∆∆ΕΕΙΙΓΓΜΜΑΑΤΤΟΟΣΣ Πραγµατοποιήθηκαν συνολικά 72 εισαγωγές (38 αγόρια και 34 κορίτσια) εκ των οποίων 16 ήταν επανεισαγωγές 11 εφήβων

(6 αγόρια και 5 κορίτσια). 7 από τις επανεισαγωγές αφορούν σε 3 εφήβους που ήδη διαµένουν στους 2 ξενώνες εφήβων που υπάγονται στη διοίκηση του

Σισµανογλείου Νοσοκοµείου, τον Όρµο και το Προστατευόµενο Σπίτι. Ο µέσος όρος ηλικίας των εφήβων είναι 15,7 έτη. 18 έφηβοι προήλθαν από νοµούς εκτός Αττικής. 14 έφηβοι νοσηλεύτηκαν κατόπιν εισαγγελικής παραγγελίας. 21 έφηβοι προέρχονται από µονογονεϊκή οικογένεια λόγω διαζυγίου ή θανάτου του ενός γονέα. 12 έφηβοι έχουν τουλάχιστον ένα συγγενή 1ο βαθµό µε διαγνωσµένη ψυχική διαταραχή. 6 έφηβοι ήταν υιοθετηµένοι.

∆∆33αα.. ∆∆ΙΙΑΑΓΓΝΝΩΩΣΣΕΕΙΙΣΣ ΕΕΞΞΟΟ∆∆ΟΟΥΥ ΕΕΦΦΗΗΒΒΩΩΝΝ ΑΑΝΝΑΑ ∆∆ΙΙΑΑΓΓΝΝΩΩΣΣΤΤΙΙΚΚΗΗ ΚΚΑΑΤΤΗΗΓΓΟΟΡΡΙΙΑΑ ΚΚΑΑΤΤΑΑ IICCDD--1100 ((nn==5566))

∆∆33ββ.. ∆∆ΙΙΑΑΓΓΝΝΩΩΣΣΕΕΙΙΣΣ ΕΕΦΦΗΗΒΒΩΩΝΝ ΑΑΝΝΑΑ ΦΦΥΥΛΛΟΟ

6

33;. 3'"6+*&,'& ,S$3$% ,4(5*+ "+" 3'"6+*&)'-( -")(6$#'" -")" ICD-10 (n=56)

F10-F19: 0NP89=< K8;@;D;P=< 9;8 K8;@;D;P=< @/< FNµG?D8QEDL< GEN EQ?:7EB@;8 F@/ PDOF/ TNPEKD;F@89AB ENF8AB (3)

5,3% F12.5

F12.8

Q1P>.$'G /$"="#"PG 03B$5*µB%( .=( P#G.( '"%%"F$/0B$/N% (2)

V55B6 O1P$':6 '"$ .1µ<B#$30#$':6 /$"="#"P:6 03B$5*µB%B6 .=( P#G.( '"%%"F$/0B$/N% (1)

F20 -F29: &P8VEQD=B?8;, FP8VH@NG/ K8;@;D;PO 9;8 G;D;7/D/@89=< K8;@;D;P=< (8)

14,3%

F20.0

F20.1

F23.1

F29

A"#"%0U'0@ =@<01 .P$D03#:%B$" (5)

7F(3#B%$'G .P$D03#:%B$" (1)

K+B4" '"$ <"#0/$'G O1P>.$'G /$"="#"PG µB .1µ<=Nµ"=" .P$D03#:%B$"6 (1)

!( 0#9"%$'G O@P>.( µ( '"-0#$D*µB%( (1)

F30-F39: 38;@;D;P=< @/< K8LM?F/< (20)

35,7%

F31.0

F31.1

F31.2

F31.3

F31.5

F31.6

F32.0

F32.1

F32.2

F33.0

F34.0

)$<05$'G .1%"$.-(µ"=$'G /$"="#"PG, <"#*% B<B$.*/$0 1<0µ"%$"'* (1)

)$<05$'G .1%"$.-(µ"=$'G /$"="#"PG, <"#*% B<B$.*/$0 µ"%$"'* P>#46 O1P>.$'& .1µ<=Nµ"=" (3)

)$<05$'G .1%"$.-(µ"=$'G /$"="#"PG, <"#*% B<B$.*/$0 µ"%$"'* µB O1P>.$'& .1µ<=Nµ"=" (2)

)$<05$'G .1%"$.-(µ"=$'G /$"="#"PG, <"#*% B<B$.*/$0 G<$"6 G µ:=#$"6 '"=&-5$O(6 (2)

)$<05$'G .1%"$.-(µ"=$'G /$"="#"PG, <"#*% B<B$.*/$0 F"#$&6 '"=&-5$O(6 µB O1P>.$'& .1µ<=Nµ"=" (1)

)$<05$'G .1%"$.-(µ"=$'G /$"="#"PG, <"#*% B<B$.*/$0 µ$'=* (1)

W<$0 '"="-5$<=$'* B<B$.*/$0 (1)

!:=#$"6 F"#@=(="6 '"="-5$<=$'* B<B$.*/$0 (3)

S"#@ '"="-5$<=$'* B<B$.*/$0 P>#46 O1P>.$'& .1µ<=Nµ"=" (4)

R<0=#0<$&D01." '"="-5$<=$'G /$"="#"PG, <"#*% B<B$.*/$0 G<$0 (1)

81'50-1µ4" (1)

F40-F48: +?ND>F89=<, FNBK?Hµ?B?< µ? @E stress 9;8 F>µ;@HµEDQ?< K8;@;D;P=< (4)

7,1%

F41.2

F42.0

F42.2

!$'=G "9PN/(6 '"$ '"="-5$<=$'G /$"="#"PG (1)

)$"="#"PG µB <#0B+&#P01.B6 $/B05(<=$':6 .':OB$6 G $/B0µ(#1'".µ0@6 (1)

)$"="#"PG µB µ$'=:6 $/B05(<=$':6 .':OB$6 '"$ O1P"%"9'".=$':6 <#&+B$6 (2)

F50-F59: &CBKDEµ; GEN ?9K/7ABEB@;8 F@/ FNµG?D8QEDL 9;8 FP?@:VEB@;8 µ? K8;@;D;P=< @>B QNF8E7EJ89AB 7?8@ENDJ8AB 9;8 F>µ;@89EC< G;DLJEB@?< (1)

1,8% F50.0 Q1P09B%G6 "%0#B+4"

7

F60-F69: 38;@;D;P=< @/< GDEF>G89H@/@;< 9;8 @/< FNµG?D8QEDL< (5)

9,0% F60.2

F60.3

)1.'0$%>%$'G /$"="#"PG =(6 <#0.><$'*=(="6 (1)

)$"="#"PG =(6 <#0.><$'*=(="6 =01 =@<01 =(6 .1%"$.-(µ"=$'G6 ".=&-B$"6 (4)

F80-F89: 38;@;D;P=< @/< TNPE7EJ89O< ;BLG@NI/< (2)

3,6% F84

F84.0

)$&P1=( "%"<=1+$"'G /$"="#"PG (1)

,1=$.µ*6 =(6 <"$/$'G6 (5$'4"6 (1)

F90-F98: 38;@;D;P=< @/< FNµG?D8QEDL< 9;8 @EN FNB;8FMOµ;@E< µ? =B;DI/ FNBOM>< 9;@L @/B G;8K89O /789:; 9;8 @/B ?Q/R?:; (12)

21,0%

F90

F90.0

F90.1

F91

F91.0

F92

F92.8

F92.9

F98.9

)$"="#"P:6 1<B#'$%(=$'0@ =@<01 (1)

)$"="#"PG =(6 /#".=(#$*=(="6 '"$ =(6 <#0.0PG6 (1)

)$"="#"PG /$"9>9G6 1<B#'$%(=$'0@ =@<01 (1)

)$"="#"P:6 =(6 /$"9>9G6 (2)

)$"="#"PG =(6 /$"9>9G6 <01 <B#$0#4DB="$ .=0 0$'09B%B$"'* <5"4.$0 (3)

!B$'=:6 /$"="#"P:6 =(6 /$"9>9G6 '"$ =01 .1%"$.-Gµ"=06 (1)

V55B6 µB$'=:6 /$"="#"P:6 =(6 /$"9>9G6 '"$ =01 .1%"$.-Gµ"=06 (1)

!B$'=G /$"="#"PG =(6 /$"9>9G6 '"$ =01 .1%"$.-Gµ"=06, µ( '"-0#$.µ:%( (1)

!( '"-0#$.µ:%B6 /$"="#"P:6 =(6 .1µ<B#$30#&6 '"$ =01 .1%"$.-Gµ"=06, .1%G->6 µB :%"#+( '"=& =(% <"$/$'G '"$ =(% B3(F$'G (5$'4" (1)

Z72: !"#$%&µ'(' )#* +,-(./#0('1 µ- (#0 ("2)# /3&4!(1)

1,8% Z72.5 IB+01"5$'G .1µ<B#$30#& 1O(50@ '$%/@%01. 23(F$'G B9'1µ0.@%(

33R. 3'"6+*&,'& ,4(5*+ "+" 4%.$

∆1β. ∆είκτες εκροών- λειτουργικότητας

Οι συνολικές ηµέρες νοσηλείας είναι 2.411 Η µέση διάρκεια νοσηλείας υπολογίστηκε 43 ηµέρες Η πληρότητα κλινών υπολογίστηκε στο 66% Ο δείκτης ρυθµός εισροής ασθενών ανά κλίνη είναι 5,6.

∆1α. ∆είκτες εισροών

Αριθµός κλινών 10 Αναλογία κλινών ανά γιατρό. Επιµελητής Α’ (1), Ειδικευόµενοι (2).

Ένας γιατρός αντιστοιχεί σε περίπου 3 ασθενείς. Η αναλογία νοσηλευτών ανά κλίνη. Νοσηλευτές ΠΕ και ΤΕ (11), Βοηθός Νοσηλευτή (1),

Βοηθός Θαλάµου (1). Σε κάθε κλίνη αντιστοιχεί περίπου ένας νοσηλευτής.

∆∆44.. ΣΣΥΥΝΝΗΗΘΘΕΕΙΙΕΕΣΣ ΕΕΦΦΗΗΒΒΩΩΝΝ ((nn==5566)) 31 έφηβοι είναι καπνιστές (55,4%) 27 έφηβοι ανέφεραν ότι έκαναν τουλάχιστον 1 φορά χρήση κανναβιδοειδών (48,2%) 26 έφηβοι καπνίζουν και κάνουν περιστασιακή χρήση κάνναβης (46,4%) 12 έφηβοι ανέφεραν ότι έκαναν τουλάχιστον µία φορά χρήση άλλων ψυχοδραστικών ουσιών, χρήση κάνναβης και είναι καπνιστές (21,4%)

ΣΤΗ Μ.Ε.Ν ∆ΕΝ ΝΟΣΗΛΕΥΟΝΤΑΙ:

• Έφηβοι µε σοβαρή διαταραχή διαγωγής και σοβαρή παραπτωµατικότητα. • Έφηβοι που κάνουν χρήση τοξικών ουσιών.•Έφηβοι µε αυτισµό όταν συνυπάρχει βαριά νοητική καθυστέρηση• Έφηβοι µε βαριά νοητική καθυστέρηση.

∆ΙΑ∆ΙΚΑΣΙΑ ΕΙΣΑΓΩΓΗΣ

Παραποµπή στη ΜΕΝ εφήβων γίνεται: • Από ΙατροπαιδαγωγικάΚέντρα ή άλλες εξωνοσοκοµειακές δοµές • Από άλλα νοσοκοµεία ή υπη-ρεσίες • Με εισαγγελική εντολή • Μετά από αίτηµα της οικογένειας ή τουίδιου του εφήβου

www.espa.grwww.ygeia-pronoia.gr

wwwepanad.gov.gr

Ε. ΣΥΜΠΕΡΑΣΜΑΤΑ- ΣΥΖΗΤΗΣΗΟ σηµερινός έφηβος καλείται µέσα σε µια ιδιαίτερα ανταγωνιστική κοινωνία να αντιµετωπίσει την τεράστια ψυχολογική φόρτιση που συνοδεύει τις κοινωνικές πιέσεις και τα προβαλλόµενα κοινωνικά πρότυπα, µε απο-τέλεσµα να δυσκολεύεται στην προσπάθεια του να επιλύσει συγκρούσεις και να απαλλαγεί από ανάλογα συναισθήµατα. Από τη συγκεκριµένη µελέτη, διάρκειας ενός έτους, προέκυψε ότι η συχνότερη διάγνωσηεξόδου των εφήβων που νοσηλεύτηκαν στη Μ.Ε.Ν είναι οι διαταραχές της διάθεσης (35,7%). Στα κορίτσια η συχνότερη διάγνωση εξόδου ταυτίζεται µε τη διάγνωση του συνόλου (52%), ενώ στα αγόριαείναι οι διαταραχές της συµπεριφοράς και του συναισθήµατος (35,4%). Σηµαντικά είναι τα ποσοστά των έφηβων που προέρχονται από µονογονεϊκή οικογένεια (37,5%) και εκείνων που ήταν υιοθετηµένοι(10,7%), καθώς ερωτήµατα γεννούνται σχετικά µε την επίδραση των ψυχοκοινωνικών παραγόντων στην εµφάνιση ψυχικών διαταραχών στην εφηβεία. Η γονεϊκή στήριξη και ο τρόπος διαπαιδαγώγησης έχουν ση-µαντική συµβολή στη πρόληψη εφηβικών προβληµάτων και ειδικά των προβληµάτων συµπεριφοράς ενώ η έλλειψη γονεϊκής φροντίδας αυξάνει την πιθανότητα εκδήλωσης ψυχολογικών προβληµάτων που µπορούννα οδηγήσουν στη ψυχική νόσο. Η κληρονοµικότητα είναι εµφανής αφού το 21,4% έχει τουλάχιστον ένα συγγενή 1ου βαθµού που πάσχει από κάποια ψυχική διαταραχή. Τέλος, η αδυναµία προσαρµογής τουεφήβου στις ραγδαίες αλλαγές και η αναζήτηση διεξόδου συχνά τον οδηγούν σε δραστηριότητες υψηλού κινδύνου. Από τη µελέτη προέκυψε ότι το 55,4% κάπνιζαν, το 48,2% έκανε χρήση κάνναβης, ενώ το 21,4%έκανε χρήση άλλων ψυχοδραστικών ουσιών. Από τα αποτελέσµατα αναδεικνύεται η ανάγκη ύπαρξης ψυχιατρικών µονάδων ενδονοσοκοµειακής νοσηλείας εφήβων που θα συµβάλουν, κατά συνέπεια, στη βελ-τίωση παροχής υπηρεσιών σε επίπεδο αντιµετώπισης της οξείας φάσης της ψυχικής νόσου αλλά ακόµα και σε επίπεδο πρωτοβάθµιας φροντίδας, αναγνώρισης πρώιµων συµπτωµάτων και διαφοροδιάγνωσης.