Αλλάζοντας Πεποιθήσεις Για Απίθανα / μη...

31
Αλλάζοντας πεποιθήσεις για απίθανα/μη αληθο- ευλογοφανή αυτοβιογραφικά γεγονότα Μια μικρή ευλογοφάνεια/αληθοφάνεια προχωράει αρκετά / πάει μακριά Τρία πειράματα διερεύνησαν την ευπλαστότητα την αντιλημμένης αληθοφάνειας / ευλογοφάνειας και την υποκειμενική πιθανότητα εμφάνισης αληθοφανών/ευλογοφανών και μη γεγονότων ανάμεσα σε συμμετέχοντες οι οποίοι δεν είχαν καμιά ανάκληση/ανάμνηση ότι τα είχαν βιώσει. Στο Πείραμα 1, ένας χειρισμός (ή μια συνθήκη?) ενίσχυσης αληθοφάνειας (το διάβασμα αφηγήσεων για την ύπαρξη/εμφάνιση γεγονότων), συνδυασμένος με μια προσωποποιημένη υποβολή, αύξησε την αντιλημμένη αληθοφάνεια του μη αληθοφανούς γεγονότος, καθώς και τις επικυρώσεις των συμμετεχόντων για την πιθανότητα βίωσής του. Δεν βρέθηκε συσχέτιση ανάμεσα στην αληθοφάνεια και τις επικυρώσεις πιθανότητας. Μεταγενέστερες μελέτες έδειξαν ότι ο χειρισμός αληθοφάνειας μόνος του ήταν αρκετός για να αυξήσει τις επικυρώσεις πιθανότητας, αλλά μόνο στην περίπτωση που οι αφηγήσεις/περιγραφές, τις οποίες διάβασαν οι συμμετέχοντες, είχαν τοποθετηθεί σε ένα σύγχρονο πλαίσιο/με σύγχρονα συμφραζόμενα. Αυτά τα δεδομένα μας οδηγούν στο συμπέρασμα / δείχνουν / υπονοούν ότι ψευδείς αυτοβιογραφικές πεποιθήσεις μπορούν να δημιουργηθούν επαγωγικά σε κλινικά ή εγκληματολογικά/δικανικά/δικαστικά πλαίσια ακόμα και για αρχικά απίθανα γεγονότα. Πολλές μελέτες έχουν δείξει ότι άνθρωποι έχουν οδηγηθεί στο να πιστέψουν ότι βίωσαν γεγονότα, ενώ στην πραγματικότητα αυτό δεν συνέβη. Άνθρωποι έχουν οδηγηθεί να πιστέψουν ότι γεννήθηκαν αριστερόχειρες (Kelley, Amodio, & Lindsay, 1996), ότι έχυσαν πονζ σε έναν γάμο (Hyman, Husband & Billings, 1995), ότι έσπασαν ένα παράθυρο με το χέρι τους (Garry, Manning, Loftus, & Sherman, 1996; Heaps & Nash, 1999), ή ότι χάθηκαν πριν την ηλικία των τριών ετών (Mazzoni, Loftus, Seitz, & Lynn, 1999). Αυτά τα παραδείγματα, μαζί με άλλα, δείχνουν πόσο δυνατές μπορεί να είναι οι υποβολές στο να Μεταφρασμένο άρθρο Loftus 2002 1

description

Μελέτη Μνήμης

Transcript of Αλλάζοντας Πεποιθήσεις Για Απίθανα / μη...

Page 1: Αλλάζοντας Πεποιθήσεις Για Απίθανα / μη Αληθο-ευλογοφανή Αυτοβιογραφικά Γεγονότα

Αλλάζοντας πεποιθήσεις για απίθανα/μη αληθο-ευλογοφανή αυτοβιογραφικά γεγονότα

Μια μικρή ευλογοφάνεια/αληθοφάνεια προχωράει αρκετά / πάει μακριά

Τρία πειράματα διερεύνησαν την ευπλαστότητα την αντιλημμένης αληθοφάνειας / ευλογοφάνειας και την υποκειμενική πιθανότητα εμφάνισης αληθοφανών/ευλογοφανών και μη γεγονότων ανάμεσα σε συμμετέχοντες οι οποίοι δεν είχαν καμιά ανάκληση/ανάμνηση ότι τα είχαν βιώσει. Στο Πείραμα 1, ένας χειρισμός (ή μια συνθήκη?) ενίσχυσης αληθοφάνειας (το διάβασμα αφηγήσεων για την ύπαρξη/εμφάνιση γεγονότων), συνδυασμένος με μια προσωποποιημένη υποβολή, αύξησε την αντιλημμένη αληθοφάνεια του μη αληθοφανούς γεγονότος, καθώς και τις επικυρώσεις των συμμετεχόντων για την πιθανότητα βίωσής του. Δεν βρέθηκε συσχέτιση ανάμεσα στην αληθοφάνεια και τις επικυρώσεις πιθανότητας. Μεταγενέστερες μελέτες έδειξαν ότι ο χειρισμός αληθοφάνειας μόνος του ήταν αρκετός για να αυξήσει τις επικυρώσεις πιθανότητας, αλλά μόνο στην περίπτωση που οι αφηγήσεις/περιγραφές, τις οποίες διάβασαν οι συμμετέχοντες, είχαν τοποθετηθεί σε ένα σύγχρονο πλαίσιο/με σύγχρονα συμφραζόμενα. Αυτά τα δεδομένα μας οδηγούν στο συμπέρασμα / δείχνουν / υπονοούν ότι ψευδείς αυτοβιογραφικές πεποιθήσεις μπορούν να δημιουργηθούν επαγωγικά σε κλινικά ή εγκληματολογικά/δικανικά/δικαστικά πλαίσια ακόμα και για αρχικά απίθανα γεγονότα.

Πολλές μελέτες έχουν δείξει ότι άνθρωποι έχουν οδηγηθεί στο να πιστέψουν ότι βίωσαν γεγονότα, ενώ στην πραγματικότητα αυτό δεν συνέβη. Άνθρωποι έχουν οδηγηθεί να πιστέψουν ότι γεννήθηκαν αριστερόχειρες (Kelley, Amodio, & Lindsay, 1996), ότι έχυσαν πονζ σε έναν γάμο (Hyman, Husband & Billings, 1995), ότι έσπασαν ένα παράθυρο με το χέρι τους (Garry, Manning, Loftus, & Sherman, 1996; Heaps & Nash, 1999), ή ότι χάθηκαν πριν την ηλικία των τριών ετών (Mazzoni, Loftus, Seitz, & Lynn, 1999). Αυτά τα παραδείγματα, μαζί με άλλα, δείχνουν πόσο δυνατές μπορεί να είναι οι υποβολές στο να κάνουν τους ανθρώπους να πιστέψουν ότι είχαν εμπειρίες από την παιδική ηλικία, τις οποίες πιθανότατα/προφανώς δεν είχαν.

Αληθοφάνεια και Ψευδείς Αναμνήσεις

Έχει υποστηριχθεί ότι υπάρχουν όρια ως προς τα είδη των γεγονότων ή πεποιθήσεων που μπορούν να εμφυτευθούν δια της υποβολής, και ότι μόνο γεγονότα που είναι αληθοφανή / ευλογοφανή μπορούν να εμφυτευθούν στη μνήμη. (Hyman, Gilstrap, Decker, & Wilkinson, 1998; Hyman & Kleinknecht, 1999; Lindsay & Read, 1994; Pezdek, Finger, & Hodge, 1997). Στηρίζοντας αυτήν την υπόθεση, οι Pezdek et al. (1997) ανέφεραν/ανακήρυξαν ότι είχαν εμφυτεύσει επιτυχώς την ανάμνηση ότι είχαν χαθεί στο 15% των συμμετεχόντων, αλλά δεν μπόρεσαν να εμφυτεύσουν μια ανάμνηση για ένα λιγότερο αληθοφανές γεγονός (ότι είχαν υποστεί υποκλυσμό του ορθού). Σε ένα μόνο/συγκεκριμένο πείραμα (Pezdek et al., 1997), Ιουδαίοι και Καθολικοί συμμετέχοντες έλαβαν/υπέστησαν υποβολές ότι στην παιδική τους ηλικία είχαν λάβει μέρος στο Εβραϊκό Σάββατο και σε μια Καθολική Κοινωνία/Μετάληψη. Οι συμμετέχοντες ήταν λιγότερο ευεπηρέαστοι/επιδεκτικοί στην υποβολή ότι είχαν βιώσει ένα τελετουργικό ξένο προς τη θρησκεία τους, απ’ότι στην υποβολή ότι είχαν βιώσει ένα τελετουργικό σύνηθες ως προς τη θρησκεία τους / της δικής τους θρησκείας. Μόνον οι τρεις από τους 29 Καθολικούς (10%) και κανένας από τους Εβραίους συμμετέχοντες δεν επηρεάστηκαν από την υποβολή ότι είχαν συμμετάσχει σε ένα

Μεταφρασμένο άρθρο Loftus 2002 1

Page 2: Αλλάζοντας Πεποιθήσεις Για Απίθανα / μη Αληθο-ευλογοφανή Αυτοβιογραφικά Γεγονότα

ξένο [ως προς τη θρησκεία τους] τελετουργικό, ενώ μεγαλύτερα ποσοστά αποδέχτηκαν/παραδέχτηκαν /επηρεάστηκαν από την υποβολή ότι είχαν συμμετάσχει σε κάποιο τελετουργικό της δικής τους θρησκείας. Επομένως, η μελέτη έδειξε/κατέδειξε ότι οι περισσότεροι συμμετέχοντες αντιστάθηκαν σε μη αληθοφανείς/απίθανες υποβολές.

Μελέτες που καταδεικνύουν την επιδεκτικότητα σε υποβολές απίθανων / μη αληθοφανών αναμνήσεων έχουν παρατεθεί / μνημονευθεί ως ενδεικτικές της διαδικασίας με την οποία ψευδείς αναμνήσεις μπορούν να δημιουργηθούν σε θεραπευτικά και εγκληματολογικά/δικανικά/δικαστικά πλαίσια. (Loftus, 1997; Mazzoni, υπό έκδοσιν). Ωστόσο, μερικές από τις φαινόμενες / φαινομενικές / επιφαινόμενες / υποφαινόμενες αναμνήσεις που έχουν δημιουργηθεί σε αυτές τις συνεδρίες αφορούν απίθανα γεγονότα. Άνθρωποι όχι μόνο έχουν δημιουργήσει αναμνήσεις για γεγονότα τόσο απίθανα όσο η συμμετοχή τους σε σατανικές τελετουργίες / τελετές και απαγωγή από εξωγήινους (Mack, 1994), αλλά και για γεγονότα που δεν θα μπορούσαν να ανακληθούν, όπως συγκεκριμένες αφηγήσεις για την ημέρα μετά τη γέννησή τους (Spanos, Burgess, Burgess, Samuels, & Blois, 1999). Σύμφωνα με τα δεδομένα που ανέφεραν οι Pezdek et al. (1997), πώς γίνεται να δημιουργηθούν / δημιουργούνται ψευδείς αναμνήσεις για απίθανα γεγονότα; Η επίλυση / λύση αυτού του διλήμματος έγκειται / βρίσκεται στην παραδοχή ότι η αντιλημμένη αληθοφάνεια ενός γεγονότος μπορεί να μην είναι σταθερή. Υποθέσαμε ότι αναμνήσεις απίθανων γεγονότων εμφυτεύτηκαν στις περιπτώσεις αυτές, διότι τα συγκεκριμένα άτομα είτε α) ήδη πίστευαν ότι τα γεγονότα ήταν αληθοφανή, είτε β) οδηγήθηκαν στο να πιστέψουν ότι τα γεγονότα αυτά ήταν αληθοφανή. Έτσι, εάν ένα γεγονός θεωρείται / θεωρηθεί ως πιο αληθοφανές, τότε αυτό θα έπρεπε να ανοίξει το δρόμο για να επιτρέψει την αποδοχή του ότι έχει συμβεί / την αποδοχή του ως υπαρκτό γεγονός / συμβάν.

Εμείς προτείνουμε ένα μοντέλο τριών βημάτων για τη δημιουργία / κατασκευή ψευδών αναμνήσεων. Πρώτον, το γεγονός πρέπει να γίνει αντιληπτό ως αληθοφανές. Δεύτερον, τα άτομα πρέπει να αποκτήσουν την αυτοβιογραφική πεποίθηση ότι αυτό είναι πιθανό να έχει συμβεί σε αυτούς. Τρίτον, τα άτομα πρέπει να ερμηνεύσουν τις σκέψεις και τις φαντασίες τους για το γεγονός ως αναμνήσεις. Η παρούσα μελέτη ασχολείται με τους δύο πρώτους από αυτούς τους τρεις παράγονες: την αντιλημμένη αληθοφάνεια και την πιθανολογία ότι το γεγονός έχει συμβεί στο άτομο, καθώς και τη συσχέτιση ανάμεσα σε αυτούς τους παράγοντες.

Ο σκοπός αυτής της έρευνας ήταν να ελέγξει τις υποθέσεις ότι α) η αντιλημμένη αληθοφάνεια ενός γεγονότος μπορεί να αλλάξει μέσω υποβλητικής επιρροής και β) όταν η αληθοφάνεια αυξάνεται / αυξηθεί, περαιτέρω υποβλητική επιρροή / επίδραση μπορεί να αυξήσει τις αξιολογήσεις πιθανολογίας ότι ένα αρχικά απίθανο γεγονός έχει συμβεί. Η επιβεβαίωση αυτών των υποθέσεων θα ήταν συνεκτική / συνεπής με τα αποτελέσματα των Pezdek et al. (1997) και θα συνέδεε / εναρμόνιζε αυτά τα δεδομένα με δεδομένα που δείχνουν / καταδεικνύουν την εμφύτευση ψευδών αναμνήσεων για γεγονότα που γενικά θεωρούνται απίθανα. Έτσι, αν μπορούσαμε να κάνουμε ένα γεγονός να φαίνεται ως πιο αληθοφανές, τότε θα ενδυναμώναμε / εντείναμε την πιθανολογία ένα άτομο να μπορέσει να πιστέψει ότι ήταν αληθινό για εκείνον –ην προσωπικά.

Ανασκόπηση παρουσών μελετών

Στην πρώτη από τρεις μελέτες, στρατολογήθηκαν άνθρωποι που α) δεν είχαν καμία εμπειρία του απίθανου γεγονότος witnessing κάποιο άλλο άτομο να «κατέχεται» και β) πίστευαν ότι μια τέτοια εμπειρία ήταν εντελώς / πάρα πολύ απίθανη. Πολύ αργότερα, κατά τη διάρκεια της δεύτερης session (=συνεδρίας?) της μελέτης, μερικά από αυτά τα άτομο υποβλήθηκαν στους χειρισμούς «αληθοφάνειας» και «προσωποποιημένης υποβολής». Για το χειρισμό αληθοφάνειας, δόθηκαν στους συμμετέχοντες τρία μίνι άρθρα για την κατοχή, σχεδιασμένα έτσι ώστε να ενδυναμώσουν την υποκειμενική αληθοφάνεια της κατοχής και να

Μεταφρασμένο άρθρο Loftus 2002 2

Page 3: Αλλάζοντας Πεποιθήσεις Για Απίθανα / μη Αληθο-ευλογοφανή Αυτοβιογραφικά Γεγονότα

αυξήσουν την αληθοφάνεια της εμπειρίας για κάθε έναν από τους συμμετέχοντες. Τα μίνι άρθρα έδιναν πληροφοίες για τη συχνότητα της κατοχής, υποδηλώνοντας ότι ήταν πιο σύνηθες γεγονός απ’όσο πίστευαν πριν. Τα άρθρα τόνιζαν τη σχετική συχνότητα αυτού του φαινομένου στους κοινωνιοοικονομικούς και πολιτισμικούς πληθυσμούς στους οποίους ανήκαν οι συμμετέχοντες.

Επίσης, τα άρθρα παρουσίαζαν ιστορίες που δήθεν είχαν βιώσει άλλα άτομα, τα οποία είχαν ζήσει κατάληψη. Μετά από αυτόν τον χειρισμό αληθοφάνειας (δηλαδή το διάβασμα των άρθρων), οι συμμετέχοντες αυτοί υπέστησαν μια διαδικασία προσωποποιημένης υποβολής κατά την οποία υποβλήθηκαν σε ένα τεστ μέτρησης των προσωπικών τους φόβων, στα αποτελέσματα του οποίου δόθηκε η ερμηνεία ότι ήταν πολύ πιθανό να είχαν βιώσει την εμπειρία της κατάληψης. Τελικά, κατά τη διάρκεια του τέταρτου και τελευταίου σταδίου, οι συμμετέχοντες αξιολόγησαν την αληθοφάνεια της βίωσης κατάληψης, και δήλωσαν το εάν αυτό είχε συμβεί στους ίδιους. Κατά τα αναμενόμενα, βρήκαμε ότι σύμφωνα/ανάλογα με τους χειρισμόυς, οι συμμετέχοντες που έλαβαν την ενδιάμεση/παρεμβατική πληροφορία έφτασαν να πιστέψουν ότι η κατάληψη ήταν πιο αληθοφανής και επίσης ενίσχυσαν την πεποίθησή τους ότι είχαν ζήσει κατάληψη.

Στο Πείραμα 2 διερευνήσαμε εάν τα μίνι άρθρα μόνα τους (χωρίς την προσωποποιημένη ερμηνεία του φόβου) θα μπορούσαν κατά τον ίδιο τρόπο να παράξουν αλλαγές στις κρίσεις αληθοφάνειας και τις αυτοβιογραφικές πεποιθήσεις. Τέλος, στο Πείραμα 3, εξετάσαμε παραλλαγές στα είδη των μίνι-άρθρων που διάβασαν οι συμμετέχοντες. Θελήσαμε να εκτιμήσουμε εάν το να τοποθετήσουμε το γεγονός σε κάποια ιστορική και πολιτισμική εποχή διαφορετική από εκείνη των συμμετεχόντων στη μελέτη θα επιδρούσε επίσης στις κρίσεις αληθοφάνειας και τις αυτοβιογραφικές πεποιθήσεις.

Υπήρχαν αρκετοί λόγοι για την επιλογή του συγκεκριμένου κρίσιμου γεγονότος (βίωση κατάληψης) που χρησιμοποιήθηκε στην παρούσα έρευνα. Καταρχήν, η πίστη στην κατάληψη έχει ανακύψει κατά την εκπαίδευση/θεραπεία κάποιου αριθμού ασθενών (Loftus, 1997; Modi v. West Virginia Board of Medicine, 1995; Olson v. Morris, 1999). Δεύτερον, οι συμμετέχοντες στην έρευνα αυτή ήταν νέοι Ιταλοί ενήλικες. Στην ιταλική κουλτούρα, η έννοια της κατάληψης δεν είναι τόσο απίθανη ώστε να είναι γελοία, όπως θα ήταν, για παράδειγμα, η ιδέα ότι το σώμα σου έπαιρνε πράσινο χρώμα κατά την πρώιμη παιδική σου ηλικία. Παρ’όλα αυτά, η κατάληψη είναι αρκούντως μη αληθοφανής/απίθανη ώστε να αξιολογείται ως χαμηλής αληθοφάνειας από τους περισσότερους συμμετέχοντες. Γι’αυτό λοιπόν εμείς ελπίζαμε ότι, διαλέγοντας αυτό το είδος, τα βαριά/σκληρά/έντονα floor effects δεν θα εμπόδιζαν την ικανότητά/δυνατότητα μας να καταδείξουμε την ευπλαστότητα της αληθοφάνειας και τη συνεπακόλουθη επίδραση/επίπτωσή της στην αυτοβιογραφία.

Πείραμα 1

Στο Πείραμα 1 εξετάσαμε τις επιδράσεις/επιπτώσεις/τα αποτελέσματα ενός χειρισμού αληθοφάνειας και μιας προσωποποιημένης υποβολής πάνω στην αντιλημμένη αληθοφάνεια ενός γεγονότος και πάνω στην αξιολόγηση της πιθανότητας το γεγονός αυτό να έχει συμβεί στο άτομο. Οι συμμετέχοντες χωρίστηκαν σε τρεις ομάδες. Στη μια ομάδα, οι χειρισμοί στόχευαν σε ένα γεγονός αρχικά μη αληθοφανές/απίθανο (Μαρτυρία Κατοχής/Κατάληψης). Στη δεύτερη ομάδα οι χειρισμοί στόχευαν σε ένα αρχικά αληθοφανές γεγονός (Παραλίγο Πνίξιμο). Αυτό μας επέτρεψε να συγκρίνουμε τις επιπτώσεις/επιδράσεις της υποβολής σε ένα φυσικά αληθοφανές γεγονός με τις επιδράσεις σε ένα γεγονός του οποίου η αληθοφάνεια είχε ενταθεί/ενισχυθεί προηγουμένως. Η τρίτη ομάδα δεν υποβλήθηκε σε κανέναν πειραματικό χειρισμό και λειτούργησε ως ομάδα ελέγχου των αυθόρμητων/απρόβλεπτων αλλαγών στην αξιολόγηση της αληθοφάνειας και της πιθανότητας. Υποθέσαμε ότι οι χειρισμοί θα

Μεταφρασμένο άρθρο Loftus 2002 3

Page 4: Αλλάζοντας Πεποιθήσεις Για Απίθανα / μη Αληθο-ευλογοφανή Αυτοβιογραφικά Γεγονότα

ενέτειναν/ενδυνάμωναν την αληθοφάνεια του αρχικά μη αληθοφανούς/απίθανου γεγονότος και θα αύξανε την αξιολόγηση πιθανότητας για τα εν λόγω (?) γεγονότα, ασχέτως του εάν ήταν αρχικά αληθοφανή.

Συμμετέχοντες στη Μέθοδο

Οι συμμετέχοντες ήταν 65 προπτυχιακοί φοιτητές από το Πανεπιστήμιο της Φλωρεντίας, επιλεγμένοι από μια μεγαλύτερη ομάδα 430 φοιτητών που είχαν συμπληρώσει κλίμακες αξιολόγησης σε ένα mass-testing session, και είχαν κληθεί για περαιτέρω συμμετοχή με βάση τις απαντήσεις τους στις κλίμακες. Με τυχαία επιλογή τοποθετήθηκαν 12 γυναίκες και 10 άνδρες στην Ομάδα Κατάληψης, 13 γυναίκες και 9 άνδρες στην Ομάδα Πνιγμού, και 11 γυναίκες και 10 άνδρες στην Ομάδα Ελέγου.

Υλικά και Διαδικασία

Το πείραμα διεξήχθη σε τέσσερις φάσεις. Η Φάση 1 ήταν ένα mass-testing session, κατά την οποία οι συμμετέχοντες αξιολόγησαν πόσο αληθοφανές ήταν για άτομα σαν εκείνους να έχουν βιώσει το καθένα από 40 γεγονότα. Η κλίμακα κυμαινόταν από 1 (Υψηλά/Εξαιρετικά Απίθανο / Μη Αληθοφανές) μέχρι 8 (Υψηλά / Εξαιρετικά Πιθανό / Αληθοφανές). Μετά δόθηκε στους συμμετέχοντες ένα Δελτίο Απογραφής Γεγονότων Ζωής (ΔΑΓΖ), το οποίο περιείχε 36 από τα γεγονότα της κλίμακας αληθοφάνειας. Για κάθε γεγονός, από τους συμμετέχοντες ζητήθηκε να αξιολογήσουν κατά πόσον ήταν βέβαιοι ότι συνέβη σε αυτούς πριν την ηλικία των τριών ετών (αξιολογήσεις πιθανότητας). (μήπως πρέπει να το γράφω στον ενικό?). Η κλίμακα κυμαινόταν από το 1 (βέβαιοι ότι το γεγονός δεν είχε συμβεί σε αυτούς) ως το 8 (βέβαιοι ότι το γεγονός είχε συμβεί σε αυτούς). Οι συμμετέχοντες κλήθηκαν να συμμετάσχουν στη δεύτερη φάση του πειράματος εάν είχαν δώσει/απαντήσει α) χαμηλές τιμές αληθοφάνειας και πιθανότητας (1 ή 2) στο γεγονός Μαρτυρία Κυριαρχίας, και β) υψηλή τιμή αληθοφάνειας (5 και πάνω) και χαμηλή τιμή πιθανότητας (1 ή 2) στο γεγονός Παραλίγο Πνιγμού.

Η Φάση 2, που πραγματοποιήθηκε δυο μήνες αργότερα, παρουσίαζε το χειρισμό αληθοφάνειας. Αυτή η φάση δεν πραγματοποιήθηκε από τους συμμετέχοντες στην Ομάδα Ελέγου. Οι συμμετέχοντες που είχαν οριστεί στην Ομάδα Κατάληψης διάβασαν 12 μίνι-άρθρα για κάθε ένα από τέσσερα διαφορετικά θέματα. Ανάμεσα σε αυτά τα 12 μίνι-άρθρα βρίσκονταν με τυχαία σειρά 3 άρθρα που αφορούσαν το θέμα της κατοχής. Τα υπόλοιπα 9 άρθρα αφορούσαν άλλα θέματα (π.χ. ρομαντικές σχέσεις, εμπειρίες εργασίας, και το δημόσιο σύστημα υγείας). Στην Ομάδα Πνιγμού οι συμμετέχοντες χειρίστηκαν / υπέστησαν τα ίδια με/ ακριβώς όπως στην Ομάδα Κατάληψης, με τη διαφορά ότι τα 3 μίνι-άρθρα αφορούσαν διάφορες απόψεις/τρόπους κατάποσης ενός αντικειμένου και πνιγμό. Στους συμμετέχοντες και των δύο ομάδων ειπώθηκε ότι ο σκοπός του έργου ήταν να εκτιμηθεί η rediability (αναγνωσιμότητα?) και ο τρόπος γραφής των διαφόρων ειδών κειμένων που είχαν παρθεί από επιστημονικά και μη επιστημονικά περιοδικά. Για κάθε άρθρο, οι συμμετέχοντες αξιολόγησαν πόσο πειστικό και επιβλητικό(?) ήταν, και πόσο σχετικό ήταν με το θέμα που αφορούσε. Τα άρθρα είχαν προετοιμαστεί έτσι ώστε να εμφανίζονται/φαίνονται ασύνδετα (δηλαδή παρμένα από ανεξάρτητες μεταξύ τους πηγές).

Τα τρία άρθρα που αφορούσαν την Κυρίευση δεν ήταν πάνω από μια σελίδα το καθένα. Ένα άρθρο παρουσίαζε την άποψη ότι η κατοχή είναι κάτι αρκετά σύνηθες στο γενικό πληθυσμό – ειδικά στην Ιταλική κουλτούρα – και ότι η ύπαρξη μαρτυρίας κατοχής είναι επίσης κάτι το σύνηθες. Ένα άλλο άρθρο κόμιζε το μήνυμα ότι πολλά παιδιά έχουν witnessed (υπήρξαν μάρτυρες σε) κατοχή. Το άρθρο περιελάμβανε μια περιγραφή του τι συνέβαινε σε μια χαρακτηριστική εμπειρία κατοχής (π.χ. χορός του Αγίου Βίτου, συσπάσεις, πέσιμο κάτω, αφροί απ`το στόμα, βλασφημίες, εμετός με τρίχες, και ανεξέλεγκτη κίνηση αντικειμένων),

Μεταφρασμένο άρθρο Loftus 2002 4

Page 5: Αλλάζοντας Πεποιθήσεις Για Απίθανα / μη Αληθο-ευλογοφανή Αυτοβιογραφικά Γεγονότα

και ψευδώς κόμιζε το μήνυμα ότι μερικές φορές οι ενήλικες συμβαίνει να εμφανίζουν συμπτώματα κατοχής μπροστά σε μικρά παιδιά, με την πεποίθηση ότι μπορούν να το κάνουν αυτό ελεύθερα, και ότι τα παιδιά δεν θα το θυμούνται αργότερα. Το τρίτο άρθρο περιελάμβανε συνεντεύξεις με ενήλικες που περιέγραφαν τις αναμνήσεις τους από την πρώιμη παιδική ηλικία, μεταξύ των οποίων ότι είχαν υπάρξει μάρτυρες σε παράξενες συμπεριφορές συναφείς με αυτές της κατοχής / των υπό κατοχήν ατόμων.

Η Φάση 3 εμφανίστηκε μια εβδομάδα αφού τα άρθρα είχαν διαβαστεί και περιείχε το χειρισμό προσωποποιημένης υποβολής. Όπως και η Φάση 2, η Φάση 3 περιορίστηκε στους συμμετέχοντες των Ομάδων Κατοχής και Πνιγμού. Το πείραμα διεξήχθη σε πιο ατομική/ατομοκεντρική/προσωπική βάση, ούτως ώστε να μπορέσουν να διαβιβαστούν πιο προσωποποιημένες υποβολές. Οι συμμετέχοντες συμπλήρωσαν ένα ερωτηματολόγιο σχετικά με τους φόβους τους. Οι συμμετέχοντες στην Ομάδα Κατοχής έλαβαν ψευδή ανατροφοδότηση πάνω στις / σχετικά με τις απαντήσεις και τους είπαν ότι το προφίλ φόβου τους αποτελούσε ενδεικτικό στοιχείο / σημάδι ότι πιθανότατα είχαν υπάρξει μάρτυρες κατοχής στην πρώιμη παιδική τους ηλικία (πριν την ηλικία των 3 ετών). Το προφίλ φόβου των συμμετεχόντων στην Ομάδα Πνιγμού ερμηνεύτηκε ως ενδεικτικό στοιχείο / σημάδι ότι πιθανότατα είχαν κοντέψει να πνιγούν κάποτε στην πρώιμη παιδική τους ηλικία.

Η Φάση 4 συνέβη/έλαβε χώρα μια εβδομάδα μετά το τέλος της Φάσης 3. Από τους συμμετέχοντες ζητήθηκε να αξιολογήσουν την αληθοφάνεια των γεγονότων (των ίδιων 40 γεγονότων που εμφανίστηκαν στο mass-test session), και να συμπληρώσουν και πάλι το Δελτίο Απογραφής Γεγονότων Ζωής (ΔΑΓΖ), το οποίο περιείχε 36 από τα γεγονότα της κλίμακας αληθοφάνειας.

Τελικά, στους 65 συμμετέχοντες που συμπλήρωσαν όλες τις φάσεις του πειράματος were debriefed (μεταπειραματική συνέντευξη?) ως εξής. Τους είπαν ότι σκοπός της μελέτης ήταν να εκτιμηθούν οι συνθήκες κάτω από τις οποίες ένα απίθανο / μη αληθοφανές γεγονός μπορεί να γίνει πιο αληθοφανές. Ο στόχος της μελέτης, τους είπαν, ήταν να εκτιμηθεί ο ρόλος τριών παραγόντων πάνω στην υποκειμενική αληθοφάνεια ενός γεγονότος: α) των πληροφοριών σχετικά με το πόσο συχνό είναι το γεγονός, β) των προσωπικών αναφορών από άλλους που φαίνεται/παρουσιάζεται ότι/προφανώς έχουν βιώσει το γεγονός, και γ) της ψευδούς ανατροφοδότησης σχετικά με τα χαρακτηριστικά προσωπικότητας από το προφίλ φόβου που διαχειρίστηκαν στη Φάση 3. Επίσης είπαν στους συμμετέχοντες ότι ένας στόχος της μελέτης ήταν να εκτιμηθεί /εξεταστεί το εάν οι αλλαγές στην αντιλημμένη αληθοφάνεια συσχετίζονταν με τις αυξήσεις/ενδυναμώσεις στην πεποίθηση ότι ένα γεγονός μπορεί να είχε βιωθεί προσωπικά και γιατί μια υποτιθέμενη σχέση/συσχέτιση θα μπορούσε να προβλεφθεί. Οι συμμετέχοντες επίσης κλήθηκαν να συλλογιστούν/στοχαστούν γιατί τα δικά τους αποτελέσματα είχαν αλλάξει (εάν είχαν αλλάξει). Ενθαρρύνθηκαν να εκτιμήσουν την ενδεχόμενη αξία της συμμετοχής τους στη μελέτη αυτή, εμπειρία που θα μπορούσε να τους κάνει πιο ενήμερους/να αποκτήσουν επίγνωση των πιθανών επιρροών στα δικά τους συστήματα πεποιθήσεων/πίστης.

Αποτελέσματα Αληθοφάνειας

Οι μέσοι όροι των τιμών ΔΑΓΖ πριν και μετά το χειρισμό απεικονίζονται στον Πίνακα 1. Μια 3x2x2 (Ομάδα x Γεγονός x Χρόνος Εξέτασης) ανάλυση μεταβλητότητας ANOVA κατέδειξε στατιστικά σημαντική διαφορά(?) (p<.001) σε όλες τις κύριες επιδράσεις/επιπτώσεις και αλληλεπιδράσεις:

Γεγονός, F (1,62) = 981.59, MSE = 1.69; Ομάδα, F (2, 62) = 4.47, MSE = 1.94; Χρόνος Εξέτασης, F(1, 62) = 15.75, MSE = 0.52; Χρόνος Εξέτασης x Γεγονός, F (1, 62) 27.13, MSE = 0.54; Χρόνος Εξέτασης x Ομάδα, F (2,62) = 9.42, MSE = 0.52; Ομάδα x

Μεταφρασμένο άρθρο Loftus 2002 5

Page 6: Αλλάζοντας Πεποιθήσεις Για Απίθανα / μη Αληθο-ευλογοφανή Αυτοβιογραφικά Γεγονότα

Γεγονός, F (2, 62) = 8.3, MSE = 1.7; και η αλληλεπίδραση τριών ειδών/τρόπων, F (2, 62) = 17.88, MSE = 0.55.

Πίνακας 1. Μέσοι όροι τιμών αληθοφάνειας πριν και μετά το χειρισμό των γεγονότων Μαρτυρία Κατοχής /κατά μαρτυρίαν κατοχής και Παραλίγο Πνιγμού. (Πείραμα 1).

Τα μεταπειραματικά-τεστ t αποκάλυψαν ότι η αληθοφάνεια αυξήθηκε μόνο για το απίθανο γεγονός Μαρτυρίας Κατοχής μετά το χειρισμό Κατοχής t (21) = 6.30, p < .01. Όπως αναμενόταν, οι τιμές για το αληθοφανές γεγονός Παρολίγον Πνιγμού ήταν ήδη υψηλές και δεν άλλαξαν από το προ-τεστ στο μετα-τεστ για καμία ομάδα. Από κοινού, αυτά τα αποτελέσματα δείχνουν ότι το διάβασμα των μίνι-άρθρων για την Κατοχή και η λήψη του προσωποποιημένου προφίλ φόβου αύξησαν την αληθοφάνεια του γεγονότος Μαρτυρία Κατοχής.

Πιθανότητα

Ένας δεύτερος σκοπός της μελέτης ήταν να εκτιμηθεί η επίδραση/οι επιπτώσεις των χειρισμών στην πεποίθηση ότι το γεγονός είχε βιωθεί προσωπικά. Θυμηθείτε ότι εμείς επιλέξαμε μόνο συμμετέχοντες που αρχικά είχαν δηλώσει ότι δεν είχαν βιώσει το εν λόγω γεγονός στην πρώιμη παιδική ηλικία. Αναμέναμε να εμφανιστεί μια αύξηση στην πεποίθηση/εμπιστοσύνη για το γεγονός που ήταν ήδη αληθοφανές (Παρολίγον Πνιγμός), αλλά μας ενδιέφερε κυρίως το εάν αυτό θα συνέβαινε επίσης με τη Μαρτυρία Κατοχής, το γεγονός που αρχικά είχε θεωρηθεί ως απίθανο/μη αληθοφανές.

Μεταφρασμένο άρθρο Loftus 2002

Μαρτυρία Κατοχής

Παρολίγον Πνιγμός

Συνθήκη Πριν Μετά Πριν ΜετάΚατοχής

M 0,18 2,54 5,36 5,50SD 0,39 1,82 1,29 1,18

ΠνιγμούM 0,22 0,32 5,51 5,32SD 0,43 0,46 1,30 1,28

ΕλέγχουM 0,28 0,33 6,14 6,09SD 0,46 0,48 1,42 1,14

6

Page 7: Αλλάζοντας Πεποιθήσεις Για Απίθανα / μη Αληθο-ευλογοφανή Αυτοβιογραφικά Γεγονότα

Οι μέσοι όροι των τιμών ΔΑΓΖ πριν και μετά το χειρισμό απεικονίζονται στον Πίνακα 2. Μια 3x2x2 (Ομάδα x Γεγονός x Χρόνος Εξέτασης) ανάλυση μεταβλητότητας ANOVA αποκάλυψε ότι τα δυο γεγονότα ήταν στατιστικά σημαντικά διαφορετικά ( F (1, 62) = 4.16, p < .05, MSE = 0.93). Επιπλέον, οι τιμές ΔΑΓΖ ήταν μετά το χειρισμό υψηλότερες απ’ό,τι πριν. ( F (1, 62) = 63.21, p < .001, MSE = 0.86). Δυο από τις two-way αλληλεπιδράσεις ήταν στατιστικά σημαντικές Χρόνος x Ομάδα, F (2, 62) = 17.55, p < .001, MSE = 0.40, και Γεγονός x Ομάδα, F (2, 62) = 13.03, p < .001, MSE = 0.93. H three-way αλληλεπίδραση ήταν επίσης στατιστικά σημαντική F (2, 62) = 25.12, p < .001, MSE = 0.41.

Πίνακας 2. Τιμές ΔΑΓΖ κατά μέσο όρο πριν και μετά το χειρισμό στα γεγονότα Μαρτυρία Κατοχής και Παρολίγον Πνιγμού (Πείραμα 1).

Σημείωση: ΔΑΓΖ = Δελτίο Απογραφής Γεγονότων Ζωής

Τα μεταπειραματικά τεστ t αποκάλυψαν ότι στην ομάδα Κατοχής υπήρξε μια στατιστικά σημαντική αύξηση στις τιμές ΔΑΓΖ για το γεγονός Μαρτυρία Κατοχής, t (21) = 5.58, p < .05, και για το γεγονός Παρολίγον Πνιγμού, t (21) = 3.46, p < .05. Ωστόσο, η αύξηση ήταν κατά πολύ/σημαντικά μεγαλύτερη για γο γεγονός Μαρτυρία Κατοχής απ’ό,τι για το γεγονός Παρολίγον Πνιγμού, t (21) = 3.10, p = .005. Στην ομάδα Πνιγμού, υπήρξε μια στατιστικά σημαντική αύξηση στις τιμές ΔΑΓΖ μόνο για το γεγονός Παρολίγον Πνιγμού, t (21) = 5.53.

Αληθοφάνεια και πιθανότητα εμφάνισης

Προς έκπληξή μας, η συσχέτιση/ο συσχετισμός ανάμεσα στην μετά το χειρισμό αληθοφάνεια και την αλλαγή ΔΑΓΖ για το εν λόγω(?) γεγονός/το γεγονός-στόχο,

Μεταφρασμένο άρθρο Loftus 2002

Μαρτυρία Κατοχής

Παρολίγον Πνιγμός

Συνθήκη Πριν Μετά Πριν ΜετάΚατοχής

M 1,32 2,86 1,27 1,81SD 0,47 1,42 0,55 0,96

ΠνιγμούM 1,23 1,23 1,32 3,00SD 0,43 0,53 0,57 1,48

ΕλέγχουM 1,27 1,33 1,64 1,54SD 0,44 0,46 0,79 0,67

7

Page 8: Αλλάζοντας Πεποιθήσεις Για Απίθανα / μη Αληθο-ευλογοφανή Αυτοβιογραφικά Γεγονότα

(υπολογισμένη μέσω των ομάδων για όλο το δείγμα)(?) ήταν κοντά στο μηδέν όχι στατιστικά σημαντική. Για να διερευνήσουμε περαιτέρω τη σχέση ανάμεσα στην αληθοφάνεια και την αλλαγή του ΔΑΓΖ, αναλύσαμε τις διομαδικές διαφορές στις αξιολογήσεις αληθοφάνειας και πιθανότητας των εν λόγω γεγονότων. Οι μετά το χειρισμό αξιολογήσεις αληθοφάνειας του γεγονότος Παραλίγο Πνιγμός στην ομάδα Πνιγμού ήταν στατιστικά σημαντικά υψηλότερες από τις αντίστοιχες αξιολογήσεις του γεγονότος Μαρτυρία Κατοχής στην ομάδα Κατοχής, t (42) = 6.13, p < .001. Παρ’όλο που ο χειρισμός αύξησε την αληθοφάνεια του γεγονότος Μαρτυρία Κατοχής, δεν έφερε την αληθοφάνειά του ίσα με (?) το επίπεδο του γεγονότος Παραλίγο Πνιγμός. Ωστόσο, η αλλαγή των τιμών ΔΑΓΖ κατά μέσο όρο στο γεγονός Μαρτυρία Κατοχής στην ομάδα Κατοχής (Μ=1,54) δεν ήταν στατιστικά σημαντικά διαφορετική από την αλλαγή στις τιμές ΔΑΓΖ στο γεγονός Παραλίγο Πνιγμός στην ομάδα Πνιγμού, t (42) = .33, p = .74. Κατά τον ίδιο τρόπο/παρομοίως, οι τιμές ΔΑΓΖ κατά μέσο όρο μετά το χειρισμό στο γεγονός Μαρτυρία Κατοχής στην ομάδα Κατοχής δεν ήταν στατιστικά σημαντικά διαφορετικές από τις τιμές ΔΑΓΖ μετά το χειρισμό στο γεγονός Παραλίγο Πνιγμού στην ομάδα Πνιγμού, t (42) = .10, p < .92. Συνεπώς, αντίθετα με την προσδοκία μας, η διαφορά στην μετά το χειρισμό αληθοφάνεια δεν κατέληξε σε μια διαφορά στην αξιολόγηση πιθανότητας/αξιολογούμενη πιθανότητα.

Ποσοστό μεγάλων αυξήσεων στην πιθανότητα

Όσον αφορά τις τιμές ΔΑΓΖ, οι συμμετέχοντες αρχικά ήταν εντελώς βέβαιοι ότι η μαρτυρία κατοχής δεν είχε συμβεί σε αυτούς κατά την παιδική τους ηλικία (Μ = 1,27 σε οκταβάθμια κλίμακα). Μετά το χειρισμό Κατοχής, οι τιμές των συμμετεχόντων κατά μέσο όρο αυξήθηκαν κοντά στο 3, ακόμα κλίνοντας στην πλευρά «Δεν συνέβη» της κλίμακας. Είναι ενδιαφέρον να δούμε εάν κάποιος από τους συμμετέχοντες μετακινήθηκε στην πλευρά «Συνέβη» της κλίμακας, το οποίο σημαίνει/δηλαδή, μετακινήθηκαν από μια χαμηλή τιμή σε μια άλλη, που ήταν 5 ή μεγαλύτερη; Βρήκαμε ότι 18% των συμμετεχόντων στην ομάδα Κατοχής έδωσαν τελικές τιμές ΔΑΓΖ 5 και πάνω/μεγαλύτερες για το γεγονός Μαρτυρία Κατοχής. Όλοι τους είχαν αξιολογήσει αυτό το γεγονός με βαθμό αληθοφάνειας 3 μετά το χειρισμό. Επομένως, είδαν το γεγονός ως σχετικά μη αληθοφανές/απίθανο, αλλά πίστεψαν, εντούτοις, ότι πιθανότατα είχε συμβεί στους ίδιους. Παρομοίως, βρήκαμε ότι 14% της ομάδας Πνιγμού έδωσαν τελικές ΔΑΓΖ τιμές που ήταν 5 ή μεγαλύτερες στο γεγονός Παραλίγο Πνιγμός. Η τιμή αληθοφάνειας κατά μέσο όρο / η μέση τιμή αληθοφάνειας που έδωσαν για αυτό το γεγονός ήταν 5,33. Αντιθέτως, οι συμμετέχοντες στην ομάδα Ελέγχου ποτέ δεν έδωσαν μετα[το χειρισμό?] τιμές ΔΑΓΖ μεγαλύτερες του 3.

Συζήτηση

Βρήκαμε ότι όταν οι άνθρωποι εκτέθηκαν σε μια διμερή / από δύο πλευρές υποβολή (μίνι-άρθρα συν προφίλ φόβου) σχετικά με ένα ήδη αληθοφανές γεγονός, το Παραλίγο Πνιγμός, αυξάνουν την αντιλημμένη πιθανότητα ότι το αληθοφανές γεγονός συνέβη σε αυτούς. Αυτό το αποτέλεσμα είναι μόνο [απόκριση, ανταπόκριση ή αντίγραφο?] προηγούμενων ευρημάτων που δείχνουν την ευπλαστότητα των αξιολογήσεων πιθανότητας (e.g., Mazzoni et al., 1999). Ενδιαφέρον παρουσιάζει το εύρημα ότι η διμερής υποβολή για ένα αρχικά απίθανο γεγονός, τη Μαρτυρία Κατοχής, έκανε τους συμμετέχοντες να αξιολογήσουν το γεγονός αυτό ως λιγότερο απίθανο και επίσης έδειξε αυξημένη πίστη / εμπιστοσύνη ότι το γεγονός συνέβη σε αυτούς στην πρώιμη παιδική ηλικία. Έτσι, εμείς έχουμε καταδείξει τρία πράγματα. Πρώτον, ότι οι πληροφορίες που προέρχονται από την υποβολή [υποβλητικές πληροφορίες] μπορούν να αυξήσουν την αληθοφάνεια ανός αρχικά απίθανου γεγονότος. Δεύτερον, οι υποβλητικές πληροφορίες μπορούν να αυξήσουν την πιθανολογία ότι το γεγονός έχει συμβεί στους ίδιους. Τρίτον, οι πληροφορίες μπορούν να

Μεταφρασμένο άρθρο Loftus 2002 8

Page 9: Αλλάζοντας Πεποιθήσεις Για Απίθανα / μη Αληθο-ευλογοφανή Αυτοβιογραφικά Γεγονότα

είναι αποτελεσματικές όχι μόνο για να αυξήσουν τις αξιολογήσεις πιθανολογίας για ένα γεγονός που είναι ήδη αληθοφανές, αλλά επίσης και για κάποιο που είναι αρχικά απίθανο.

Οι κατά μέσο όρο αυξήσεις στις αξιολογήσεις αληθοφάνειας και πιθανολογίας ήταν μετριόφρονες / μετριοπαθείς / μέτριες / συγκρατημένες όσον αφορά απόλυτους αριθμούς, και παρ’όλο που οι περισσότεροι συμμετέχοντες έδειξαν αυξήσεις και στις δύο τιμές, συνέχισαν επίσης να κρατούν το γεγονός «Μαρτυρία Κατοχής» σχετικά μη αληθοφανές και όχι πιθανό να έχει συμβεί στους ίδιους προσωπικά. Όσον αφορά συμβατικά μεγέθη επίδρασης, όμως, τα αποτελέσματα / οι επιδράσεις ήταν αρκετά μεγάλες / εκτεταμένες. Το μέγεθος επίδρασης (σταθερή / σταθεροποιημένη τιμή αλλαγής κατά μέσο όρο Hunter & Schmidt, 1990) για αλλαγές στην αληθοφάνεια του γεγονότος «Μαρτυρία Κατοχής» στην ομάδα Κατοχής ήταν 2,24, ενώ το μέγεθος επίδρασης για τις αξιολογήσεις πιθανολογίας των εν λόγω γεγονότων ήταν 1,33 για την ομάδα Κατοχής και 1,64 για την ομάδα Πνιγμού. Το σημαντικότερο είναι ότι, έπειτα από σύντομους πειραματικούς χειρισμούς, μια ουσιώδης μειοψηφία (14-18%) των συμμετεχόντων πίστεψαν ότι τα γεγονότα πιθανότατα είχαν συμβεί σε αυτούς. Έτσι, αυτοί οι πειραματικοί χειρισμοί μπορεί να είναι μια απαλή παραλλαγή του τι συμβαίνει στις επαναλαμβανόμενες, έντονες, ψυχοθεραπευτικές συνεδρίες, στις οποίες υποβλητικές επικοινωνίες οδηγούν τους ασθενείς να πιστεύουν ότι απίθανα γεγονότα τους έχουν συμβεί.

Αυτά τα αποτελέσματα είναι συνεπή / συνεκτικά με προηγούμενα ευρήματα, που δείχνουν ότι αληθοφανή γεγονότα είναι πιο πιθανό να εμφυτευθούν στη μνήμη από μη αληθοφανή γεγονότα (Garry et al., 1996; Mazzoni & Loftus, 1998; Pezdek et al., 1997). Επιπλέον, προσφέρουν ένα νέο αποτέλεσμα που δεν είχε αποκτηθεί προηγουμένως, συγκεκριμένα το ότι ο χειρισμός μας αύξησε την εμπιστοσύνη / πίστη ότι ένα αρχικά απίθανο γεγονός είχε συμβεί στην πρώιμη παιδική ηλικία. Ωστόσο, αυτές οι πληροφορίες επίσης θέτουν υπό αμφισβήτηση την υποτιθέμενη σύνδεση / σχέση / σύνδεσμο ανάμεσα στην αληθοφάνεια και τις επιδράσεις υποβλητικών πληροφοριών στις /για τις αλλαγές στην αντιλημμένη πιθανολογία ενός γεγονότος που έχει εμφανιστεί. Η αληθοφάνεια δεν είχε συσχετιστεί με αλλαγή στην πιθανολογία του να έχει συμβεί το γεγονός. Επιπλέον, ακόμα και μετά το χειρισμό αληθοφάνειας, το γεγονός Μαρτυρία Κατοχής είχε αξιολογηθεί ως ουσιωδώς και στατιστικά σημαντικά λιγότερο αληθοφανές από το γεγονός Παραλίγο Πνιγμού. Όπως και να’χει, η αύξηση στις αξιολογήσεις πιθανολογίας ήταν συγκρίσιμη για τα δύο γεγονότα. Επίσης, οι συμμετέχοντες που έφτασαν να πιστεύουν ότι πιθανότατα είχαν witnessed κατοχή, σνέχισαν να πιστεύουν ότι η μαρτυρία κατοχής είναι ένα σχετικά μη αληθοφανές/απίθανο (αλλά όχι αδύνατο να συμβεί) γεγονός. Πώς μπορούν αυτά τα δεδομένα να συσχετιστούν με δεδομένα που έχουν αναφερθεί προηγουμένως, τα οποία δείχνουν αλλαγή πιθανολογίας για αληθοφανή γεγονότα, αλλά όχι για απίθανα/ μη αληθοφανή γεγονότα (Pezdek et al., 1997); Είναι πιθανό ότι λίγη αληθοφάνεια μπορεί να πηγαίνει πολύ μακριά. Μπορεί να ισχύει ότι η αντιλημμένη αληθοφάνεια απλά χρειάζεται να φουσκωθεί / μεγεθυνθεί πέρα από κάποιο σχετικά χαμηλό κατώφλι, ούτως ώστε ένας προσωποποιημένος χειρισμός (π.χ. η ανατροφοδότηση του προφίλ φόβου) να παράξει αλλαγές στις αξιολογήσεις πιθανολογίας.

Ένα ερώτημα – κλειδί παραμένει σχετικά με τον χειρισμό ενδυνάμωσης αληθοφάνειας. Στο Πείραμα 1, ο χειρισμός αποτελείτο από δύο κύρια μέρη: Διάβασμα μίνι άρθρων σχετικά με το φαινόμενο, και έπειτα προσφορά / παρουσίαση ενός προσωποποιημένου προφίλ φόβου που υποδήλωνε / υπέβαλε στους συμμετέχοντες ότι είχαν προσωπικά βιώσει το γεγονός στην παιδική ηλικία. Ποιο από τα στοιχεία αυτά του χειρισμού ήταν κρίσιμο; Εμείς διεξήγαμε το Πείραμα 2 για να εξερευνήσουμε αυτό το θέμα / ζήτημα. Η κύρια καινοτομία ήταν η αφαίρεση του προφίλ φόβου και ο καθορισμός του εάν τα μίνι άρθρα μόνα τους ήταν αρκετά / επαρκή για να ενδυναμώσουν τις αξιολογήσεις αληθοφάνειας και εμπιστοσύνης.

Μεταφρασμένο άρθρο Loftus 2002 9

Page 10: Αλλάζοντας Πεποιθήσεις Για Απίθανα / μη Αληθο-ευλογοφανή Αυτοβιογραφικά Γεγονότα

Πείραμα 2

Στο Πείραμα 2, εξετάσαμε το ρόλο μόνο του χειρισμού αληθοφάνειας στην αλλαγή της αντιλημμένης αληθοφάνειας ενός γεγονότος και την αντιλημμένη πιθανότητα του να έχει συμβεί στο άτομο. Οι συμμετέχοντες χωρίστηκαν σε τρεις ομάδες. Σε δύο από τις ομάδες, οι χειρισμοί στόχευαν/αναφέρονταν σε αρχικά απίθανα/μη αληθοφανή γεγονότα (Μαρτυρία Κατοχής και Απειλή Απαγωγής). Η τρίτη ομάδα δεν υπέστη (?) κανέναν πειραματικό χειρισμό και λειτούργησε ως έλεγχος για τυχόν αυθόρμητες / τυχαίες / απρόβλεπτες αλλαγές στις αξιολογήσεις αληθοφάνειας και πιθανότητας. Υποθέσαμε ότι οι χειρισμοί θα ενέτειναν/ενδυνάμωναν την αληθοφάνεια των αρχικά απίθανων γεγονότων, αλλά δεν θα αύξαναν τις αξιολογήσεις πιθανότητας για τα εν λόγω / συγκεκριμένα γεγονότα. Δυο διαφορετικά απίθανα γεγονότα / συμβάντα χρησιμοποιήθηκαν, ούτως ώστε να μπορέσουμε να ελέγξουμε την επιπρόσθετη υπόθεση ότι οι επιδράσεις θα ήταν καθορισμένες/συγκεκριμένες/θα αφορούσαν αποκλειστικά το εν λόγω συμβάν/γεγονός.

Συμμετέχοντες στη Μέθοδο / Πειραματικοί συμμετέχοντες-υποκείμενα

Σε ένα mass-testing session, 332 προπτυχιακοί φοιτητές και φοιτήτριες από το Πανεπιστήμιο της Φλωρεντίας συμπλήρωσαν κάποιες κλίμακες αξιολόγησης, στις οποίες συμπεριλαμβάνονταν τα ερωτηματολόγια αληθοφάνειας και ΔΑΓΖ. Οι φοιτητές που ικανοποιούσαν/πληρούσαν τα κριτήρια επιλογής, τα οποία ήταν τα ίδια με εκείνα του Πειράματος 1, κλήθηκαν να συμμετάσχουν σε μετέπειτα / μεταγενέστερες sessions. Από αυτούς, οι 71 συμπλήρωσαν όλες τις φάσεις της μελέτης.

Υλικά και διαδικασία

Το παρόν πείραμα διεξήχθη σε τρεις φάσεις. Στη Φάση 1, οι συμμετέχοντες αξιολόγησαν την αληθοφάνεια μιας λίστας/σειράς 40 γεγονότων, και επίσης έδωσαν μια ΔΑΓΖ αξιολόγηση, στην οποία δήλωναν τη βεβαιότητά τους ότι ένα μέρος των γεγονότων συνέβη σε αυτούς κατά τη διάρκεια της παιδικής ηλικίας. Στη Φάση 2, η οποία πραγματοποιήθηκε περίπου 3 μήνες αργότερα, οι συμμετέχοντες εκτέθηκαν σε / υπέστησαν τον ίδιο χειρισμό αληθοφάνειας που χρησιμοποιήθηκε στο Πείραμα 1. Στη Φάση 3, η οποία πραγματοποιήθηκε μια εβδομάδα μετά τη Φάση 2, οι συμμετέχοντες έδωσαν ξανά αξιολογήσεις αληθοφάνειας και ΔΑΓΖ.

Έγιναν δυο κύριες αλλαγές στα υλικά και τη διαδικασία στο Πείραμα 2. Πρώτον, αντί να χρησιμοποιήσουμε το αληθοφανές γεγονός Παραλίγο Πνιγμός, χρησιμοποιήσαμε δυο μη αληθοφανή γεγονότα: Μαρτυρία Κατοχής και Απειλή Απαγωγής. Το γεγονός Απειλή Απαγωγής επιλέχθηκε διότι είχε λάβει πολύ χαμηλές αξιολογήσεις αληθοφάνειας και, κατά σύμπτωση, πανομοιότυπες με εκείνες που δόθηκαν στο γεγονός Μαρτυρία Κατοχής (Μ=.27). Σημειώστε ότι πολλοί Ιταλοί θεωρούν και την κατοχή και την απαγωγή ως πιθανά / αληθοφανή γεγονότα, αλλά δεν θεωρήθηκαν πιθανά/αληθοφανή για την υποομάδα/ υποκουλούρα από την οποία πάρθηκε το δείγμα. Με αυτήν την έννοια, η μη αληθοφάνεια ήταν παρόμοια με εκείνη που μελέτησαν οι Pezdek et al. (1997), στην οποία συνήθεις θρησκευτικές τελετουργίες/τελετές αξιολογήθηκαν ως μη αληθοφανή διότι οι αξιολογούντες ήταν διαφορετικού θρησκεύματος.

Η δεύτερη κύρια αλλαγή ήταν η απαλοιφή / εξάλειψη των προφίλ φόβου τις ομάδες εκείνες [ή τα μέλη των ομάδων εκείνων?] που ενέπεσαν στον χειρισμό της Φάσης 2. Οι πειραματικές ομάδες έλαβαν μόνο τρία μίνι-άρθρα που αφορούσαν είτε την κατοχή, είτε την απαγωγή. Τα άρθρα της Κατοχής ήταν τα ίδια που χρησιμοποιήθηκαν στο Πείραμα 1. Τα άρθρα Απαγωγής είχαν ακριβώς την ίδια δομή με τα άρθρα Κατοχής’ η μόνη διαφορά που υπήρχε ήταν το θέμα. Η ομάδα Ελέγχου συμμετείχε μόνο στη Φάση 1 και στη Φάση 3. Στο

Μεταφρασμένο άρθρο Loftus 2002 10

Page 11: Αλλάζοντας Πεποιθήσεις Για Απίθανα / μη Αληθο-ευλογοφανή Αυτοβιογραφικά Γεγονότα

τέλος του πειράματος, οι συμμετέχοντες που συμπλήρωσαν όλες τις φάσεις were thoroughly debriefed όπως στο Πείραμα 1.

Αποτελέσματα Αληθοφάνειας

Οι μέσοι όροι των αλλαγών στην αληθοφάνεια ως συνάρτηση του χειρισμού απεικονίζονται στον Πίνακα 3. Μια 3x2x2 (Ομάδα x Γεγονός x Χρόνος Εξέτασης) ανάλυση μεταβλητότητας ANOVA κατέδειξε σημαντικές κύριες επιδράσεις/επιπτώσεις στην/για την ομάδα και το χρόνο, αλλά όχι για το γεγονός: Ομάδα, F (2, 68) = 4.04, p < .05, MSE = 1.07; Χρόνος εξέτασης, F (1, 68) = 77.82, p < .001, MSE = 0.69. Επιπροσθέτως, όλες οι αλληλεπιδράσεις ήταν στατιστικά σημαντικές: Χρόνος εξέτασης x Ομάδα, F (2, 68) = 11.66, p < .001, MSE = 0.69; Χρόνος Εξέτασης x Γεγονός, F (1, 68) = 4.21, p < .05, MSE = 0.67; και Γεγονός x Ομάδα, F (1, 68) = 11.56, p < .001, MSE = 0.90; και η three-way αλληλεπίδραση, F (2, 68) = 13.41, p < .001, MSE = 0.67.

Πίνακας 3Τιμές αληθοφάνειας κατά μέσο όρο πριν και μετά το χειρισμό στα γεγονότα Μαρτυρία Κατοχής και Απειλή Απαγωγής (Πείραμα 2)

Τα μεταπειραματικά τεστ ότι οι συμμετέχοντες και των δύο πειραματικών ομάδων ανέβασαν τις τιμές αληθοφάνειας στο γεγονός Μαρτυρία Κατοχής – Ομάδα Κατοχής, t (23) = 5.11, p < .001; Ομάδα Απαγωγής t (22) = 3.46, p < .002, και οι τρεις ομάδες παρουσίασαν αύξηση/αυξήσεις στο γεγονός Απειλή Απαγωγής–Ομάδα Κατοχής t (23) = 3.12, p < .005; Ομάδα Απαγωγής, t (22) = 5.93, p < .001; Ομάδα ελέγχου, t (23) = 2.14, p < .05. Μέσα στην Ομάδα Κατοχής, η αύξηση ήταν στατιστικά σημαντικά υψηλότερη στο γεγονός

Μεταφρασμένο άρθρο Loftus 2002

Μαρτυρία Κατοχής

Απειλή Απαγωγής

Συνθήκη Πριν Μετά Πριν ΜετάΚατοχής

M 0,21 2,37 0,22 0,62SD 0,41 2,03 0,43 0,77

ΠνιγμούM 0,17 0,95 0,30 1,74SD 0,39 1,06 0,47 1,32

ΕλέγχουM 0,42 0,67 0,29 0,46SD 0,65 0,88 0,46 0,51

11

Page 12: Αλλάζοντας Πεποιθήσεις Για Απίθανα / μη Αληθο-ευλογοφανή Αυτοβιογραφικά Γεγονότα

Μαρτυρία Κατοχής απ’ό,τι στο γεγονός Απειλή Απαγωγής, t(23)=4.18, p< .001. Παρομοίως, για την Ομάδα Απαγωγής, η αύξηση ήταν υψηλότερη στο γεγονός Απειλή Απαγωγής απ’ό,τι στο γεγονός Μαρτυρία Κατοχής t (22) = 2.82, p < .05. Επιπροσθέτως, η αύξηση στο γεγονός Μαρτυρία Κατοχής ήταν υψηλότερη για την ομάδα Κατοχής από ό,τι για την ομάδα Ελέγου, t (46) = 4.18, p < .001. Αντίθετα, στο γεγονός Απειλή Απαγωγής, η αύξηση ήταν υψηλότερη για την ομάδα Απαγωγής από ό,τι για την ομάδα Ελέγχου, t (45) = 5.08, p < .001. Ο χειρισμός Κατοχής δεν είχε κανένα αποτέλεσμα/καμία επίδραση / επίπτωση στο γεγονός Απειλή Απαγωγής, όπως μπορείτε να δείτε όταν συγκρίνετε τις αξιολογήσεις αληθοφάνειας στο/για το γεγονός αυτό ανάμεσα στην ομάδα Κατοχής και την ομάδα Ελέγχου, t (46) = 1.62, p < .12. Ο χειρισμός Απαγωγής δεν είχε καμία επίδραση στο γεγονός Μαρτυρία Κατοχής, όπως μπορείτε να δείτε όταν συγκρίνετε τις αξιολογήσεις αληθοφάνειας για το γεγονός αυτό ανάμεσα στην ομάδα Απαγωγής και την ομάδα Ελέγχου, t (45) = 1.78, p = .08.

Πιθανότητα

Για να αναλύσουμε αυτά τα ευρήματα/αποτελέσματα, κάναμε μια 3x2x2 ανάλυση μεταβλητότητας ANOVA στις τιμές ΔΑΓΖ. Oι τιμές ήταν συνολικά υψηλότερες για το γεγονός Απειλή Απαγωγής απ’ό,τι για το γεγονός Μαρτυρία Κατοχής, F (1, 68) = 12.78, MSE = 0.77 (βλέπε Πίνακα 4). Επιπλέον, και για τα δύο γεγονότα, οι τιμές ΔΑΓΖ ήταν υψηλότερες μετά τον χειρισμό απ’ό,τι πριν, F (1, 68) = 95.6, MSE = 0.28. Η κύριας επίδραση της Ομάδας δεν ήταν στατιστικά σημαντική, F (2, 68) = 1.49, p > .20, MSE = 0.56. Και οι τρεις two-way αλληλεπιδράσεις ήταν στατιστικά σημαντικές: Χρόνος x Ομάδα, F (2, 68) = 15.8, MSE = 0.27; Γεγονός x Ομάδα, F (2, 68) = 7.48, MSE = 0.78; και Χρόνος x Γεγονός, F (1, 68) = 15.87, MSE = 0.30, καθώς και η three-way αλληλεπίδραση, F (2, 68) = 18.31, MSE = 0.33.

Πίνακας 4Τιμές ΔΑΓΖ κατά μέσο όρο πριν και μετά το χειρισμό στα γεγονότα Μαρτυρία Κατοχής και Απειλή Απαγωγής (Πείραμα 2)

Μεταφρασμένο άρθρο Loftus 2002 12

Page 13: Αλλάζοντας Πεποιθήσεις Για Απίθανα / μη Αληθο-ευλογοφανή Αυτοβιογραφικά Γεγονότα

Σημείωση: ΔΑΓΖ = Δελτίο Απογραφής Γεγονότων Ζωής

Τα μεταπειραματικά t τεστ αποκάλυψαν ότι και στις τρεις ομάδες υπήρξε σημαντική αύξηση στις τιμές ΔΑΓΖ και για τα δύο γεγονότα. Στο γεγονός Μαρτυρία Κατοχής: για την ομάδα Κατοχής, t (23) = 4.53, p < .001; για την ομάδα Απαγωγής, t (22) = 2.61, p = .016; για την ομάδα Ελέγχου, t (23) = 2.03, p = .031. Στο γεγονός Απειλή Απαγωγής: για την ομάδα Κατοχής, t (23) = 2.30, p = .031; για την ομάδα Απαγωγής, t (22) = 6.55, p < .001; για την ομάδα Ελέγχου, t (23) = 3.39, p=.003. Παρ’όλα αυτά, κάποια συμπληρωματικά τεστ έδειξαν ότι στην ομάδα Κατοχής η αύξηση ήταν σημαντικά υψηλότερη για το γεγονός Μαρτυρία Κατοχής από ό,τι στο γεγονός Απειλή Απαγωγής, t (23) = 2.90, p< .013. Παρομοίως, στην ομάδα Απαγωγής, η αύξηση ήταν υψηλότερη στο/για το γεγονός Απειλή Απαγωγής απ’ό,τι στο γεγονός Μαρτυρία Κατοχής, t (22) = 4.44, p < .001. Επιπροσθέτως, η αύξηση στο γεγονός Μαρτυρία Κατοχής ήταν υψηλότερη για την ομάδα Κατοχής από ό,τι για την ομάδα Ελέγχου, t (46) = 2.82, p = .007. Αντίστροφα, στο γεγονός Απειλή Απαγωγής, η αύξηση ήταν υψηλότερη για την ομάδα Απαγωγής απ’ό,τι για την ομάδα Ελέγχου, t (45) = 3.66, p < .001. Ο χειρισμός Κατοχής δεν είχε καμία επίδραση στο γεγονός Απειλή Απαγωγής, όπως μπορούμε να δούμε αν συγκρίνουμε τις αξιολογήσεις πιθανότητας για το γεγονός αυτό ανάμεσα στην ομάδα Κατοχής και την ομάδα Ελέγχου, t (46) = 1.37, p = .182. Ο χειρισμός Απαγωγής δεν είχε καμία επίδραση στο γεγονός Μαρτυρία Κατοχής, όπως μπορούμε να διαπιστώσουμε αν συγκρίνουμε τις αξιολογήσεις πιθανότητας για το γεγονός αυτό ανάμεσα στην ομάδα Απαγωγής και την ομάδα Ελέγου, t (45) = .34, p=.73.

Μεταφρασμένο άρθρο Loftus 2002

Μαρτυρία Κατοχής

Απειλή Απαγωγής

Συνθήκη Πριν Μετά Πριν ΜετάΚατοχής

M 1,21 2,08 1,50 1,74SD 0,41 0,97 0,72 0,74

ΠνιγμούM 1,13 1,43 1,48 2,96SD 0,34 0,59 0,73 0,93

ΕλέγχουM 1,33 1,58 1,42 1,92SD 0,48 0,65 0,65 0,77

13

Page 14: Αλλάζοντας Πεποιθήσεις Για Απίθανα / μη Αληθο-ευλογοφανή Αυτοβιογραφικά Γεγονότα

Ποσοστό υψηλών αυξήσεων

Όσον αφορά το ΔΑΓΖ, οι συμμετέχοντες αρχικά ήταν βέβαιοι ότι μαρτυρία κατοχής δεν είχε συμβεί σε αυτούς στην παιδική ηλικία (Μέσος όρος 1,22, σε οκταβάθμια κλίμακα). Μετά τον χειρισμό, ο μέσος όρος αυξήθηκε αλλά ακόμα έκλινε προς την πλευρά «Δεν συνέβη» της κλίμακας. Είναι ενδιαφέρον το εάν κάποιος από τους συμμετέχοντες στη μελέτη μας μετακινήθηκε στην «Συνέβη» πλευρά της κλίμακας. Με άλλα λόγια, μετακινήθηκε κανείς από μια χαμηλή τιμή σε κάποια άλλη που ήταν 5 ή και μεγαλύτερη; Βρήκαμε ότι κανένας από την ομάδα Κατοχής δεν έδωσε τελική τιμή ΔΑΓΖ 5 ή μεγαλύτερη, και μόνο ένας συμμετέχων στην ομάδα Απειλή Απαγωγής έδωσε τελικές τιμές ΔΑΓΖ που ήταν 5 ή μεγαλύτερες στο γεγονός Απειλή Απαγωγής. Τα μέλη της ομάδας Ελέγχου ποτέ δεν έδωσαν μετα [το χειρισμό?] ΔΑΓΖ τιμές πάνω από 3.

Συζήτηση

Όπως είχε προβλεφθεί, απλά το διάβασμα των μίνι άρθρων αύξησε τις αξιολογήσεις αληθοφάνειας. Σε αντίθεση με την υπόθεσή μας, ωστόσο, η αντιλημμένη πιθανολογία ότι το γεγονός συνέβη στην παιδική ηλικία επίσης αυξήθηκε ως συνάρτηση του απλού διαβάσματος των μίνι άρθρων. Παρότι οι έλεγχοι / τα μέλη της ομάδας ελέγχου έδειξαν κάποιες αυξήσεις στις αξιολογήσεις αληθοφάνειας και πιθανολογίας, ήταν σημαντικά μικρότερες απ`ό,τι οι αυξήσεις που παρατηρήθηκαν στις πειραματικές ομάδες.

Το κύριο ερώτημα που μας ενδιαφέρει / ενδιέφερε στο Πείραμα 2 ήταν εάν τα μίνι άρθρα μόνα τους παρήγαγαν παρόμοια αποτελέσματα με εκείνα που αποκομίσαμε στο Πείραμα 1, όπου χρησιμοποιήθηκαν και τα άρθρα και το προφίλ φόβου. Για να το διευθετήσουμε αυτό, εξετάσαμε τα μεγέθη επίδρασης για το χειρισμό Κατοχής στις δυο μελέτες, χρησιμοποιώντας το συμβατικό μετα-αναλυτικό μέτρο του μεγέθους επίδρασης (δηλαδή τη σταθεροποιημένη διαφορά ανάμεσα στην ομάδα ελέγχου και τις πειραματικές ομάδες, Hunter & Schmidt, 1990). Τα μεγέθη επίδρασης για την αληθοφάνεια ήταν 1,92 στο Πείραμα 1 και 2,42 στο Πείραμα 2. Τα μεγέθη επίδρασης για την πιθανολογία εμφάνισης / ύπαρξης γεγονότος ήταν 1,63 στο Πείραμα 1 και 0,62 στο Πείραμα 2. Άρα, ο χειρισμός αληθοφάνειας μόνος του παρήγε μια πολύ μεγάλη επίδραση στην αληθοφάνεια, αλλά μια πολύ πιο μέτρια επίδραση στην αντιλημμένη πιθανολογία του να έχει συμβεί το γεγονός στο άτομο. Η πρόσθεση της προσωποποιημένης υποβολής είχε ως αποτέλεσμα μια ουσιωδώς μεγαλύτερη επίδραση στην αντιλημμένη πιθανολογία από εκείνη που παρήχθηκε από το χειρισμό αληθοφάνειας μόνο του.

Πείραμα 3

Στο Πείραμα 1, οι αξιολογήσεις αληθοφάνειας δεν συσχετίστηκαν με [τις] αξιολογήσεις πιθανότητας. Στο Πείραμα 2, ωστόσο, βρήκαμε μόνο μερική διάσταση [ψυχικός διχασμός] ανάμεσα στις αξιολογήσεις αληθοφάνειας και τις αξιολογήσεις πιθανότητας. Παρόλο που ο χειρισμός αληθοφάνειας μόνος του παρήγαγε / είχε πολύ πιο δυνατή επιρροή / επίδραση στις αξιολογήσεις αληθοφάνειας απ’ό,τι στις αξιολογήσεις πιθανότητας, η επίδραση στην τελευταία μεταβλητή ήταν επίσης στατιστικά σημαντική. Το Πείραμα 3 εξέτασε ένα χαρακτηριστικό του χειρισμού αληθοφάνειας που μπορεί να είναι απαραίτητο για την επίδρασή του στις αξιολογήσεις πιθανότητας. Θελήσαμε να δούμε εάν εξαλείφοντας αυτό το χαρακτηριστικό θα αυξανόταν η ανεξαρτησία των αξιολογήσεων αληθοφάνειας και πιθανότητας ούτως ώστε ο χειρισμός να επιδρούσε μόνο στις αξιολογήσεις αληθοφάνειας.

Τι συμβαίνει με / τι ισχύει για τα μίνι-άρθρα που παράγουν τα είδη των αλλαγών που παρατηρήσαμε στα Πειράματα 1 και 2; Η μια εκδοχή / περίπτωση είναι ότι αφορούν / μιλούν για τη σύγχρονη εποχή, και σε μια κουλτούρα/έναν πολιτισμό που ήταν ίδιος με αυτόν των

Μεταφρασμένο άρθρο Loftus 2002 14

Page 15: Αλλάζοντας Πεποιθήσεις Για Απίθανα / μη Αληθο-ευλογοφανή Αυτοβιογραφικά Γεγονότα

συμμετεχόντων. Για παράδειγμα, η μαρτυρία κατοχής συζητιόταν / συζητιέται τις μέρες μας και στην κυρίαρχη ιταλική κουλτούρα. Τι θα συνέβαινε άραγε αν ζητούσαμε από τους συμμετέχοντες να διαβάσουν άρθρα για την κατοχή, τα οποία εμφανίστηκαν / η οποία εμφανίστηκε σε έναν εντελώς διαφορετικό χρόνο και τόπο, όπως ο Μεσαίωνας; Άρθρα αυτού του είδους θα μπορούσαν κάλλιστα να ενδυναμώσουν την αντιλημμένη αληθοφάνεια της μαρτυρίας κατοχής, αλλά θα επιδρούσαν επίσης και στις κρίσεις των ανθρώπων για τις δικές τους ζωές; Ακριβώς στη διερεύνηση αυτού του ερωτήματος αποσκοπούσε / απευθυνόταν το Πείραμα 3. αναμέναμε ότι τα άρθρα σχετικά με την κατοχή σε ένα μακρινό πλαίσιο θα επιδρούσαν / ασκούσαν επιρροή στις αξιολογήσεις αληθοφάνειας, αλλά ότι δεν θα επηρέαζαν τις αξιολογήσεις πιθανότητας. Οι άνθρωποι θα μπορούσαν να αποφασίσουν ότι ίσως ένα γεγονός να ήταν αληθοφανές για κάποια άτομα σε διαφορετικό τόπο και χρόνο, αλλά δεν είναι αληθοφανές σήμερα και, επομένως, είναι απίθανο / μη αληθοφανές για τους ίδιους προσωπικά.

Συμμετέχοντες στη Μέθοδο

Οι συμμετέχοντες ήταν προπτυχιακοί φοιτητές από το Πανεπιστήμιο της Φλωρεντίας, που επιλέχθηκαν με βάση τις επιδόσεις τους σε ένα mass-testing, όπως και στα προηγούμενα πειράματα. Από την ευρύτερη ομάδα, 57 συμμετέχοντες ολοκλήρωσαν όλες τις φάσεις του πειράματος. Κανείς τους δεν είχε λάβει μέρος στα προηγούμενα δύο πειράματα. Στο τέλος του πειράματος, όλοι οι συμμετέχοντες που ολοκλήρωσαν όλες τις φάσεις were debriefed.

Υλικά και Διαδικασία

Το παρόν πείραμα διεξήχθη σε τρεις φάσεις. Στη Φάση 1, οι συμμετέχοντες έδωσαν αξιολογήσεις αληθοφάνειας και πιθανότητας για μια λίστα /σειρά 40 γεγονότων. Εκείνοι που πληρούσαν τις προϋποθέσεις επιλογής (βλέπε Πείραμα 1), κλήθηκαν να λάβουν μέρος στη Φάση 2. Στη Φάση 2, η οποία έλαβε χώρα έπειτα από περίπου τρεις μήνες, οι συμμετέχοντες υπέστησαν πειραματικούς χειρισμούς. Στη Φάση 3, η οποία έλαβε χώρα μια εβδομάδα μετά τη Φάση 2, ξανάδωσαν αξιολογήσεις αληθοφάνειας και ΔΑΓΖ.

Έγιναν δυο κύριες αλλαγές στο Πείραμα 3. Πρώτον, μόνο ένα κρίσιμο γεγονός / συμβάν χρησιμοποιήθηκε: η Μαρτυρία Κατοχής. Δεύτερον, δυο σύνολα / πακέτα μίνι-άρθρων για την Κατοχή χρησιμοποιήθηκαν. Το πρώτο σύνολο ήταν το ίδιο που χρησιμοποιήθηκε στα Πειράματα 1 και 2 (άρθρα Ίδιας Κουλτούρας). Το δεύτερο σύνολο άρθρων (άρθρα Άλλης Κουλτούρας) ήταν παρόμοιας έκτασης και στυλ / εμφάνισης / μορφοποίησης με τα άρθρα Ίδιας Κουλτούρας, αλλά αφορούσαν μια άλλη χώρα (τα Νησιά της Καραϊβικής) και μια διαφορετική χρονική περίοδο (τις αρχές του 20ού αιώνα). Επιπλέον, τα άρθρα Άλλης Κουλτούρας περιέγραφαν την κατοχή σαν κάτι που συμβαίνει μόνο σε μικρά ορεινά χωριά, απομονωμένα από τον υπόλοιπο κόσμο. Επίσης, ενώ τα άρθρα Ίδιας Κουλτούρας περιελάμβαναν συνεντεύξεις με ενήλικες που περιέγραφαν αναμνήσεις της πρώιμης παιδικής ηλικίας, οι οποίες αφορούσαν witnessing περίεργες συμπεριφορές σχετικές / συναφείς με αυτές της κατοχή, τα άρθρα Άλλης Κουλτούρας όχι.? Τέλος, τα άρθρα Άλλης Κουλτούρας δεν ανέφεραν τίποτα για τη συχνότητα της Κατοχής. Οι πάμπολλες αλλαγές που παρουσιάζονταν στα άρθρα Άλλης Κουλτούρας σχεδιάστηκαν έτσι, ώστε να κάνουν το φαινόμενο της κατοχής να φαίνεται σχετικά μακρινό. Η ομάδα Ελέγχου δεν έλαβε κανένα άρθρο για να διαβάσει, αλλά συμμετείχε μόνο στις Φάσεις 1 και 3.

Αποτελέσματα Αληθοφάνειας

Οι αλλαγές κατά μέσο όρο στην αληθοφάνεια ως συνάρτηση του χειρισμού παρατίθενται / παρουσιάζονται στον Πίνακα 5. Μια 3 x 2 (Ομάδα x Χρόνος Εξέτασης)

Μεταφρασμένο άρθρο Loftus 2002 15

Page 16: Αλλάζοντας Πεποιθήσεις Για Απίθανα / μη Αληθο-ευλογοφανή Αυτοβιογραφικά Γεγονότα

ανάλυση μεταβλητότητας ANOVA αποκάλυψε μια κύρια επίδραση του Χρόνου Εξέτασης, F (1, 54) = 48.37, p < .001, MSE = 1.21, αλλά όχι για την Ομάδα. Επίσης, η αλληλεπίδραση ήταν στατιστικά σημαντική, F (2, 54) = 6.44, p < .005, MSE = 1.21.

Πίνακας 5Τιμές αληθοφάνειας κατά μέσο όρο πριν και μετά το διάβασμα των μίνι-άρθρων (Πείραμα 3)

Τα μεταπειραματικά τεστ t αποκάλυψαν ότι η αληθοφάνεια αυξήθηκε σε όλες τις ομάδες: Ίδιας Κουλτούρας, t (18) = 4.28, p < .001; Άλλης κουλτούρας, t (19) = 6.03, p < .001; Ελέγχου, t (17) = 2.67, p = .016. Ωστόσο, οι αυξήσεις στην ομάδα ελέγχου ήταν λιγότερες απ’ό,τι εκείνες στην ομάδα Ίδιας Κουλτούρας, t (35)= 2.98, p = .005, και στην ομάδα Άλλης Κουλτούρας, t (36) = 3.16, p = .003. Οι αυξήσεις στην ομάδα Ίδιας Κουλτούρας δεν ήταν στατιστικά σημαντικά διαφορετικές από εκείνες στην ομάδα Άλλης Κουλτούρας. Έτσι, το διάβασμα των μίνι-άρθρων για την Κατοχή, είτε αυτά αναφέρονταν στην ίδια πολιτισμική και ιστορική περίοδο, είτε σε διαφορετική, αύξησε την αληθοφάνεια της Κατοχής.

Μεταφρασμένο άρθρο Loftus 2002

Μαρτυρία ΚατοχήςΣυνθήκη Πριν Μετά

Ίδιας κουλτούραςM 0,11 2,37SD 0,31 2,26

Άλλης κουλτούραςM 0,30 1,90SD 0,57 1,16

ΕλέγχουM 0,61 1,06SD 0,85 0,87

16

Page 17: Αλλάζοντας Πεποιθήσεις Για Απίθανα / μη Αληθο-ευλογοφανή Αυτοβιογραφικά Γεγονότα

Πιθανότητα

Οι αλλαγές κατά μέσο όρο στην αληθοφάνεια ως συνάρτηση του χειρισμού παρατίθενται / παρουσιάζονται στον Πίνακα 6. Μια 3x2 (Ομάδα x Χρόνος Εξέτασης) ανάλυση μεταβλητότητας ANOVA αποκάλυψε μια κύρια επίδραση της Ομάδας που ήταν μόνο οριακά/επουσιωδώς σημαντική, F (2, 54) = 3.07, p = .054, MSE = 0.54, και μια στατιστικά σημαντική κύρια επίδραση για τον Χρόνο Εξέτασης, F (1, 54) = 14.96, p < .001, MSE = 0.18. Η two-way αλληλεπίδραση ήταν στατιστικά σημαντική, F (2, 54) = 11.19, p < .01, MSE = 0.18.

Πίνακας 6Τιμές ΔΕΓΖ κατά μέσο όρο πριν και μετά το διάβασμα των μίνι-άρθρων (Πείραμα 3)

Σημείωση: ΔΑΓΖ = Δελτίο Απογραφής Γεγονότων Ζωής

Τα μεταπειραματικά t τεστ αποκάλυψαν ότι μετά τον χειρισμό, οι τιμές αυξήθηκαν μόνο στην ομάδα Ίδιας Κουλτούρας, t (18) = 4.40, p < .001, και όχι στην ομάδα Άλλης Κουλτούρας, t (19) = 1.37, p = .19. Έτσι, το διάβασμα άρθρων μόνο από την ίδια κουλτούρα αύξησε την εμπιστοσύνη των συμμετεχόντων ότι τα γεγονότα είχαν συμβεί προσωπικά στις δικές τους ζωές.

Ποσοστό μεγάλων αυξήσεων

Όσον αφορά τις τιμές ΔΑΓΖ, οι συμμετέχοντες στο πείραμά μας αρχικά ήταν βέβαιοι ότι μαρτυρία κατοχής δεν τους είχε συμβεί κατά την παιδική ηλικία (Μέσος όρος <1,5 σε οκταβάθμια κλίμακα). Μετά τον χειρισμό, ο μέσος όρος αυξήθηκε, αλλά ακόμα έκλινε προς

Μεταφρασμένο άρθρο Loftus 2002

Μαρτυρία ΚατοχήςΣυνθήκη Πριν Μετά

Ίδιας κουλτούραςM 1,21 2,05SD 0,42 1,08

Άλλης κουλτούραςM 1,15 1,30SD 0,37 0,47

ΕλέγχουM 1,39 1,33SD 0,50 0,49

17

Page 18: Αλλάζοντας Πεποιθήσεις Για Απίθανα / μη Αληθο-ευλογοφανή Αυτοβιογραφικά Γεγονότα

την «Δεν συνέβη» πλευρά της κλίμακας. Στην παρούσα μελέτη, κανένας από τους συμμετέχοντες δεν μετακινήθηκε σε τιμή ΔΑΓΖ 5 ή μεγαλύτερη στο posttest, παρόλο που το 11% από τους συμμετέχοντες στην ομάδα Ίδιας Κουλτούρας έδωσε την τιμή 4. Η ομάδα Ελέγχου ποτέ δεν έδωσε μετά το ΔΑΓΖ τιμές πάνω από 3.

Συζήτηση

Όπως στο Πείραμα 2, το διάβασμα των άρθρων Ίδιας Κουλτούρας παρήγε μια στατιστικά σημαντική αύξηση των αξιολογήσεων αληθοφάνειας και πιθανολογίας. Πράγματι, οι μετά τον χειρισμό τιμές κατά μέσο όρο [οι μέσες τιμές] των συμμετεχόντων που διάβασαν αυτά τα άρθρα ήταν πραγματικά πανομοιότυπες και στα δύο πειράματα. Αντίθετα, η επίδραση των άρθρων Άλλης Κουλτούρας περιορίστηκε στις αξιολογήσεις αληθοφάνειας. Αυτό επιβεβαιώνει τη διάσταση ανάμεσα στις αξιολογήσεις αληθοφάνειας και πιθανολογίας. Είναι ξεκάθαρα δυνατό να αυξηθεί η αληθοφάνεια χωρίς να έχουμε καμιά ευμεγέθη επίδραση στην αξιολόγηση πιθανότητας. Ένας χειρισμός αληθοφάνειας δεν είναι πιθανό να επηρεάσει αυτοβιογραφικές κρίσεις, παρά μόνον εάν είναι σχετικός με το πολιτισμικό υπόβαθρο του ατόμου.

Γενική Συζήτηση

Αυτά τα τρία πειράματα λένε μια συνεκτική ιστορία. Η έκθεση ανθρώπων σε μια σειρά άρθρων που περιγράφουν ένα σχετικά μη αληθοφανές φαινόμενο, όπως η μαρτυρία κατοχής, έκανε τους ανθρώπους να πιστέψουν ότι το φαινόμενο είναι περισσότερο αληθοφανές, και επίσης τους έκανε λιγότερο βέβαιους για το ότι δεν είχαν βιώσει το γεγονός στην παιδική τους ηλικία. Αυτές οι επιδράσεις στην αληθοφάνεια ήταν συνεπώς / συνεκτικά δυνατές, με τα μεγέθη επίδρασης να κυμαίνονται/ φτάνουν ως 2,42 σταθερές αποκλίσεις. Όταν τα άρθρα συνοδεύτηκαν με ένα προσωποποιημένο προφίλ φόβου (Πείραμα 1), υπήρξε επίσης μια ισχυρή επίδραση στις αξιολογήσεις των συμμετεχόντων ότι το γεγονός είχε συμβεί σε αυτούς προσωπικά. Το μέγεθος επίδρασης για διαφορές στην πιθανολογία ότι / του ότι ο/η συμμετέχων/ουσα είχαν witnessed κατοχή ήταν 1,63 σταθερές αποκλίσεις, και παρόλο που οι περισσότεροι συμμετέχοντες συνέχισαν να πιστεύουν ότι πιθανόττατα δεν είχαν witnessed κατοχή, το 18% των συμμετεχόντων έφτασαν να πιστεύουν ότι μάλλον είχαν. Έτσι, αυτά τα δεδομένα δείχνουν ότι ακόμα και για απίθανα γεγονότα είναι πιιθανό να κάνουμε κάποιους ανθρώπους να πιστέψουν ότι έχουν βιώσει αυτή την εμπειρία στην ζωή τους. Ισχυρά ενδυναμωμένη αληθοφάνεια βρέθηκε ακόμα και όταν τα άρθρα περίεγραψαν ένα μακρινό πλαίσιο (Πείραμα 3), αλλά κάτω από εκείνες τις συνθήκες, η επίδραση στην αξιολόγηση πιθανολογίας ήταν πολύ μικρότερη.

Αληθοφάνεια και Αυτοβιογραφική Πιθανολογία

Έχουμε δείξει ότι κάτω από κάποιες συνθήκες, αυξάνονται οι αξιολογήσεις και της αληθοφάνειας, και της πιθανολογίας, και σε άλλες περιπτώσεις, η αληθοφάνεια αυξάνεται, χωρίς να αντίστοιχες αλλαγές στην πιθανολογία. Οι αξιολογήσεις και των δύο αυξήθηκαν όταν οι άνθρωποι εκτέθηκαν στα μίνι άρθρα Ίδιας Κουλτούρας, και τα δύο με και χωρίς το προσωποποιημένο προφίλ φόβου (Πειράματα 1, 2 και 3). Από την άλλη, μια διάσταση προέκυψε όταν οι άνθρωποι εκτέθηκαν σε άρθρα Άλλης Κουλτούρας (Πείραμα 3). Εδώ, η αληθοφάνεια αυξήθηκε, αλλά οι άνθρωποι δεν αύξησαν τις αξιολογήσεις πιθανολογίας του να είχε συμβεί το γεγονός σε αυτούς (Πείραμα 3). Επίσης δείξαμε ότι όταν το γεγονός είναι αρχικά απίθανο, οι αξιολογήσεις πιθανότητας μπορούν να αυξηθούν χωρίς καμία αλλαγή στην αληθοφάνεια (Πείραμα 1).

Μεταφρασμένο άρθρο Loftus 2002 18

Page 19: Αλλάζοντας Πεποιθήσεις Για Απίθανα / μη Αληθο-ευλογοφανή Αυτοβιογραφικά Γεγονότα

Ένα απρόσμενο εύρημα ήταν ότι οι αξιολογήσεις αληθοφάνειας και πιθανολογίας δεν συσχετίζονταν σημαντικά. Ποια είναι τότε η σχέση ανάμεσα στην αληθοφάνεια και την πιθανολογία; Οι Hyman και Kleinknecht (1999) υποστήριξαν ότι, για να δημιουργήσει ένας άνθρωπος μια ψευδή ανάμνηση από μια υποβολή, «το υποβαλλόμενο γεγονός χρειάζεται να είναι αληθοφανές» (σελ. 179), και, στην ίδια γραμμή/συμφωνώντας με αυτήν την άποψη, εμείς έχουμε δείξει ότι η αληθοφάνεια είναι μάλλον εύπλαστη και ότι μια υποβολή αληθοφάνειας μπορεί επίσης να αλλάξει τις αξιολογήσεις πιθανολογίας. Μπορούμε να κάνουμε / προκαλέσουμε ανθρώπους να κρίνουν απίθανα γεγονότα ως πιο πιθανά από όσο εκείνοι αρχικά νόμιζαν, υποβάλλοντάς τους σε απλούς χειρισμούς, και στις περισσότερες περιπτώσεις, αυτό συνοδεύεται από αυξήσεις στην αντιλημμένη πιθανολογία ότι το γεγονός έχει συμβεί σε αυτούς. Συζητήσιμα / Αμφισβητήσιμα, αυτό μπορεί να είναι το πρώτο βήμα για την τελική ανάπτυξη / δημιουργία μιας ψευδούς ανάμνησης για ένα αρχικά απίθανο γεγονός.

Από την άλλη, τα δεδομένα μας υποδηλώνουν / δείχνουν ότι η σχέση / ο σύνδεσμος ανάμεσα στην αληθοφάνεια και τις αξιολογήσεις πιθανολογίας είναι λιγότερο δυνατός από ό,τι μπορεί να αναμέναμε προηγουμένως / τα αναμενόμενα. Παρόλο που αυξήσαμε την αντιλημμένη αληθοφάνεια ενός απίθανου γεγονότος, οι αξιολογήσεις αληθοφάνειας που προέκυψαν παρέμειναν μέτριες και αρκετά χαμηλότερες από εκείνες ενός αληθοφανούς σύγκρισης γεγονότος. Ωστόσο, οι αλλαγές στην αντιλημμένη πιθανολογία εμφάνισης / πραγματοποίησης του απίθανου γεγονότος ήταν το ίδιο μεγάλες με τις αλλαγές που αναφέρθηκαν για το γεγονός σύγκρισης. Έτσι, μπορεί να ισχύει ότι μόνο μέτρια επίπεδα αληθοφάνειας χρειάζονται για αλλαγές στις αυτοβιογραφικές πεποιθήσεις. Αυτό στηρίζεται περαιτέρω από την έλλειψη μια σημαντικής συσχέτισης ανάμεσα στην αληθοφάνεια και την αλλαγή πεποίθησης.

Η επίδραση της Υποβολής

Πιθανότατα δεν είναι πολύ εκπληκτικό το γεγονός ότι νέες πληροφορίες θα μπορούσαν να κάνουν το γεγονός να φαίνεται λιγότερο απίθανο. Όμως, πώς αυτές οι νέες πληροφορίες κάνουν κάποιους ανθρώπους (18% στο γεγονός Μαρτυρία Κατοχής στο Πείραμα 1) να φύγουν από το να λένε τη μια στιγμή ότι ένα γεγονός δεν συνέβη, στο να λένε αργότερα ότι πιθανότατα / μάλλον συνέβη; Όταν οι άνθρωποι αρχικά δηλώνουν ότι ένα γεγονός δεν συνέβη, μπορεί να το στηρίζουν / βασίζουν αυτό σε τρεις πηγές πληροφοριών. Πρώτον, δεν έχουν καμία ανάμνηση του γεγονότος. Δεύτερον, μπορεί να μην έχουν αρκετές γνώσεις για το συμβάν ώστε να συνειδητοποιήσουν ότι μπορεί να τους έχει συμβεί. Τρίτον, μπορεί να έχουν για αυτό γνώση η οποία τους επιτρέπει να το απορρίψουν ως μέρος της δικής τους αυτοβιογραφίας (Mazzoni et al., 1999).

Το να εκθέτει κανείς ανθρώπους σε νέες πληροφορίες, σχεδιασμένες έτσι ώστε να ενδυναμώσουν την αληθοφάνεια, αφαιρεί δυο από τους τρεις κύριους τρόπους με τους οποίους γνωρίζουν ότι ένα γεγονός δεν συνέβη σε αυτούς. Στις παρούσες μελέτες, οι συμμετέχοντες διάβασαν ότι η κατοχή υπάρχει στη δική τους κουλτούρα, και έμαθαν τα «συμπτώματα» της κατοχής. Από αυτό συμπέραναν ότι η πιθανότητα του να έχουν witnessed κατοχή ήταν μάλλον λιγότερο απίθανη από όσο είχαν νομίσει/ νόμιζαν. Όταν μετά τους δόθηκε ψεύτικη ανατροφοδότηση που υπονοούσε / καταδείκνυε την πιθανότητα ότι είχαν στ’αλήθεια witnessed κατοχή, μερικοί από τους συμμετέχοντες συμπέραναν ότι πιθανότατα το είχαν witnessed, δημιουργώντας έτσι μια ψευδή πεποίθηση.

Μένει να δούμε εάν μια ψευδής πεποίθηση σχετικά με ένα γεγονός που ήταν αρχικά απίθανο είναι διαφορετική από μια ψευδή ανάμνηση του οποίου η αληθοφάνεια ενδυναμώθηκε τεχνητά. Στο Πείραμα 1, μελετήσαμε ένα γεγονός σε κάθε μια από αυτές τις κατηγορίες – ένα γεγονός που ήταν αρχικά πιθανό / αληθοφανε΄ς (Παρολίγον Πνιγμός) και ένα γεγονός του οποίου η αληθοφάνεια ενδυναμώθηκε τεχνητά. (Μαρτυρία Κατοχής).

Μεταφρασμένο άρθρο Loftus 2002 19

Page 20: Αλλάζοντας Πεποιθήσεις Για Απίθανα / μη Αληθο-ευλογοφανή Αυτοβιογραφικά Γεγονότα

Δείξαμε ότι η αλλαγή πιθανολογία για το γεγονός που ήταν αρχικά αληθοφανές δεν ήταν δυνατότερη από εκείνη για το γεγονός που ήταν αρχικά απίθανο / μη αληθοφανές.

Πιθανολογία Ύπαρξης / Εμφάνισης και Μνήμη

Το να πιστεύει κανείς ότι κάποιο γεγονός είναι πιθανό να έχει συμβεί δεν είναι το ίδιο με το να το θυμάται να συμβαίνει. Η μελέτη μας αφορούσε το χειρισμό αυτοβιογραφικών πεποιθήσεων και τη σχέση τους με την αληθοφάνεια. Πολλές από τις αυτοβιογραφικές πεποιθήσεις μας (π.χ. το πότε γεννηθήκαμε) βασίζονται στη γνώση, η οποία είναι ανεξάρτητη από μια αυτοβιογραφική ανάμνηση. Υπάρχουν ωστόσο δεδομένα που δείχνουν ότι μια αίσθηση του «γνωρίζειν» σήμερα μπορεί να γίνει μια αίσθηση του «θυμάμαι» αύριο, πράγμα που σημαίνει ότι οι άνθρωποι όχι μόνο γνωρίζουν κάποιο γεγονός που συνέβη στο παρελθόν τους, αλλά επίσης έχουν κάποιες ειδικές, συγκεκριμένες ανακλήσεις που πηγαίνουν μαζί με αυτή τη γνώση. Οι Hyman et al. (1998) έχουν δείξει μερικούς από τους απλούς χειρισμούς που μπορούν να μετατρέψουν την πραγματική γνώση σε αποκρίσεις / αντιδράσεις, και οι ίδιοι αυτοί χειρισμοί θα έπρεπε να είναι σε θέση να μετατρέψουν ψευδείς αποκρίσεις γνώσης σε αποκρίσεις θύμησης / ανάμνησης επίσης.

Συμπεράσματα

Εμείς έχουμε προτείνει ένα μοντέλο τριών διαδικασιών για τη δημιουργία ψευδών αναμνήσεων για απίθανα γεγονότα μέσα από διαδικασίες υποβολής. Η πρώτη διαδικασία είναι να κάνουμε ένα γεγονός να γίνει αντιληπτό ως αληθοφανές, η δεύτερη είναι να βοηθήσουμε τα άτομα να αποκτήσουν την αυτοβιογραφική πεποίθηση ότι αυτό είναι πιθανό να τους έχει συμβεί. Η τρίτη, που δεν εξετάζεται στην παρούσα μελέτη, είναι να βοηθήσουμε τα άτομα να ερμηνεύσουν τις σκέψεις και τις φαντασιώσεις τους σχετικά με την πραγματοποίηση του γεγονότος ως αναμνήσεις. Τα δεδομένα μας έριξαν φως στις δυο από τις τρεις διαδικασίες.

Έχουμε δείξει ότι πληροφορίες σχετικά με ένα γεγονός από μια πηγή που θεωρείται έμπιστη μπορούν να εν/αλλάξουν την αντιλημμένη αληθοφάνεια του γεγονότος. Τα αποτελέσματά μας επίσης κατέδειξαν ότι αυτές οι πληροφορίες μπορούν να δημιουργήσουν αλλαγές στην αντιλημμένη πιθανολογία του να έχει συμβεί το γεγονός στο άτομο. Όταν προσωποποιημένες υποβλητικές πληροφορίες προστέθηκαν, οι επιδράσεις στην αυτοβιογραφική πιθανολογία ήταν ουσιωδώς μεγαλύτερες και μια ευμεγέθης / σημαντική μειοψηφία συμετεχοντων έφτασε / οδηγήθηκε να πιστεύει ότι το γεγονός μάλλον συνέβη σε αυτούς. Επιπλέον, έχουμε δείξει ότι αυτό συνέβη παρόλο που το γεγονός συνέχισε να θεωρείται ως σχετικά απίθανο από τους συμμετέχοντες. Αυτό αποτελεί απόδειξη του γεγονότος ότι ακόμα και μια σχετικά μικρή αύξηση στην αληθοφάνεια ενός αρχικά απίθανου γεγονότος μπορεί να ανοίξει / προετοιμάσει το δρόμο για επιπρόσθετη υποβολή, ούτως ώστε μερικοί άνθρωποι να αυξησουν την αντιλημμένη πιθανολογία εμφάνισης /ύπαρξης του γεγονότος στη ζωή τους. Επίσης στηρίζει / ενδυναμώνει την άποψη ότι οι θεραπευτές πρέπει να είναι προσεκτικοί για τη χρήση εν δυνάμει υποβλητικών διαδικασιών που μπορούν να αλλάξουν την αντιλημμένη πιθανολογία εμφάνισης λησμονημένων γεγονότων (βλέπε, υπό έκδοσιν, Mazzoni, Mazzoni et al., 1999).

Μεταφρασμένο άρθρο Loftus 2002 20