Επανεξετάζοντας Ένα Παλιό Δίλημμα Για Το Εικοσιένα
9
Επανεξετάζοντας ένα παλιό δίλημμα για το Εικοσιένα του Παναγιώτη Στάθη Η φετινή επέτειος της 25ης Μαρτίου έφερε για άλλη μια φορά στο προσκήνιο διαφορετικές και αντιπαρατιθέμενες αναγνώσεις του Εικοσιένα: η Χρυσή Αυγή, με τα «Μαθήματα ελληνικής ιστορίας» που οργάνωσε σε κεντρικό ξενοδοχείο, διατράνωσε τον εθνικό χαρακτήρα της επανάστασης, ενώ οι εκπαιδευτικοί του ΠΑΜΕ, με μια ανοιχτή επιστολή στους μαθητές, διάβασαν το Εικοσιένα ως λαϊκή κοινωνική επανάσταση με πρωτοπόρα την αστική τάξη. Κοινά στοιχεία και στις δύο αναγνώσεις είναι η εγκατάσταση ευθέων, αλλά ανιστορικών, αναλογιών του τότε με το σήμερα και, συνακόλουθα, ο απροκάλυπτα πολιτικός χαρακτήρας τους: και οι δύο ερμηνείες εκπορεύονται άμεσα από τις πολιτικές ιδεολογίες και τους συγκυριακούς στόχους των δύο κομμάτων, εξοβελίζοντας εκ προοιμίου τη σχετική ακαδημαϊκή γνώση ως εξίσου ιδεολογική. Αφήνοντας στην άκρη το ζήτημα του βαθμού εγκυρότητας των δύο προσεγγίσεων στο μέτρο που αυτές δεν εκφέρονται από ειδικούς επιστήμονες, θέλω να επισημάνω ότι οι δύο κομματικές αναγνώσεις επαναφέρουν στη δημόσια συζήτηση μια αντιπαράθεση που ταλάνισε την ελληνική ιστοριογραφία στον 20ό αιώνα: το Εικοσιένα ήταν εθνική ή κοινωνική επανάσταση; Πρόκειται για μια αντιπαράθεση που συνδέθηκε άμεσα με τις συγκρούσεις της εμφύλιας και της μετεμφυλιακής περιόδου, κατά την οποία οι διαφορετικές αναγνώσεις της ελληνικής ιστορίας συνεπάγονταν δηλώσεις νομιμοφροσύνης ή ανταρσίας στο καθεστώς. Και τούτο μολονότι οι πιο διαδεδομένες εκδοχές της αριστερής ιστοριογραφίας ενσωμάτωσαν βαθμιαία την εθνική οπτική, διολισθαίνοντας σε ένα εθνικολαϊκό μοντέλο προσέγγισης του Εικοσιένα. Στην πραγματικότητα το ψευδοδίλημμα «εθνική versus κοινωνική» επανάσταση συναρτάται με διαφορετικές εννοιολογήσεις του έθνους και της επανάστασης. Στην πρώτη περίπτωση το έθνος νοείται ως προαιώνια ύπαρξη και η επανάσταση έχει αμιγώς πολιτικό χαρακτήρα, ενώ στη δεύτερη η γέννηση του έθνους συνδέεται με οικονομικοπολιτικές ιστορικές εξελίξεις, και η
description
Στάθης, Επανεξετάζοντας ένα παλιό δίλημμα για το Εικοσιένα
Transcript of Επανεξετάζοντας Ένα Παλιό Δίλημμα Για Το Εικοσιένα
25 : , , , , , . , , , , : , .
, 20 : ; , . , .
versus . , , , , - - , , .
1970 (R. Clogg, D. Dakin, J. Petropoulos ..) , , , . , , 1804 1820. . . : .
, 1821 , , , . , , , , , , . , , , , , , , .
. , , . , , , 1828, , . , .
. . . , . , . , 1822 1828. . (1822) (1825) , ( ) . . . , .
, : , . . . , . . . , . , , , , , . . , .
, . . , . : , , , , , , , , , . .
(, , ) . : , , , , , , , .
, , , , - - . , . , . , , . , 1871 . 19 , , .
- - : . ( , , , , .), , , , , , , . , : , , , . , , , , , . , , .
, , . , . . . . . .
, , , , , . , , , , . . , . . , 3 1843.
- , , , , 1997.
- , 1821-1828, , , 2002.
- , , , , 1988.
- John A. Petropulos, E (1833-1843), . -, , E, 1985 .
- , : , , 9/17 ( 1992), . 345-370
- , . (1821-1844), , , 2007.
- , ; 1821, , 23/3/1997.
- . , 1800-2010, , , 2011.
- , , (: ), . 380 (28 2010)
- . . , - , , . '-' (1972-1973), . 60-61.
():
- Richard Clogg (.), The Struggle for Greek Independence. Essays to mark the 150th anniversary of the Grekk War of Inependence, , Macmillan Press, 1973.
- Douglas Dakin, The Greek Struggle for Independence, 1821-1833, Berkeley, University of California Press, 1973,
- N. Diamantouros, J. A. Petropulos, J. Anton, P. Topping (.), Hellenism and the First Greek War of Liberation (1821-1830): Continuity and Change, , (), 1976.
- Richard Clogg (.), Balkan Society in the age of Greek Independence, , Macmillan Press, 1981.
- C. M. Woodhouse, The Greek War of Independence: Its Historical Setting, , Hutchinson's University Library, 1952.
- David Brewer, . 1821-1833, . , , , 2004.
