Αθήνα: από τη βασιλεία στην αριστοκρατία

ΑΤΤΙΚΗ-ΣΥΝΟΙΚΙΣΜΟΣ

• Το έδαφος της Αττικής ήταν φτωχό.

• Οικισμοί αναπτύχθηκαν εκεί όπου υπήρχαν δυνατότητες να ζήσουν άνθρωποι.

• Ασχολίες των κατοίκων:

-Γεωργία, στις πεδιάδες-Κτηνοτροφία, στις κάπως ορεινές

περιοχές-Ναυτιλία, εμπόριο. Ευνοούνται από τα

εκτεταμένα παράλια

• Η Αττική αργότερα αποτέλεσε ενιαίο κράτος με έδρα την Αθήνα.

• Το έργο αυτό αποδόθηκε στον Θησέα.• Οι Αθηναίοι σε ανάμνηση του γεγονότος

αυτού γιόρταζαν τα Παναθήναια.• Ίωνες στην καταγωγή, περήφανοι, δεμένοι

με τον τόπο τους, δημιούργησαν ένα μεγάλο κράτος, του οποίου η δύναμη και η αίγλη έμειναν απαράμιλλες(ασυναγώνιστες) στους αιώνες.

Δρομείς των Παναθηναίων, περ. 530 π. Χ.

Πολίτευμα: Βασιλεία.

• Κατά την παράδοση τελευταίος βασιλιάς ήταν ο Κόδρος, ο οποίος θυσιάστηκε για την πατρίδα του.

• Το γεγονός σημαίνει ότι η μεταβολή του πολιτεύματος έγινε με ειρηνικό τρόπο.

Πολίτευμα: Αριστοκρατία

ΑΡΧΟΝΤΕΣ ΑΡΜΟΔΙΟΤΗΤΕΣ

Άρχοντας-βασιλιάς(Ανάμνηση της βασιλείας)

Θρησκευτικά καθήκοντα

Επώνυμος άρχοντας Συγκαλεί την εκκλησία του Δήμου

Έξι θεσμοθέτες Δικαστικά θέματα

Θεσμοί

• Άρειος Πάγος: υπεύθυνος για την τήρηση των νόμων

• Εκκλησία του Δήμου: συνέλευση όλων των Αθηναίων, απέκτησε μεγάλη σημασία στα μεταγενέστερα χρόνια.

Κοινωνικές εντάσεις

• Την εξουσία των ευγενών αμφισβητούν έμποροι και βιοτέχνες, που έχουν αποκτήσει μεγάλη οικονομική δύναμη από το θαλάσσιο εμπόριο.

• Οι χρεωμένοι αγρότες απαιτούν κατάργηση των χρεών, διότι όσοι δεν μπορούν να ξεπληρώσουν τα χρέη τους, κινδυνεύουν να γίνουν δούλοι.

¨Κυλώνειο άγος¨

• Ο Κύλωνας το 632 π. Χ. με την υποστήριξη πολλών οπαδών του επιχειρεί να πάρει την εξουσία και να γίνει τύραννος.

• Το κίνημά του αποτυγχάνει και ο ίδιος δραπετεύει στα Μέγαρα.

• Οι οπαδοί του όμως , παρότι καταφεύγουν ως ικέτες στους βωμούς των θεών, θανατώνονται. ¨Κυλώνειο Άγος¨

• Το 596 π. Χ. οι Αθηναίοι κάλεσαν το μάντη Επιμενίδη για να διώξει από την πόλη το Κυλώνειο Άγος και το λοιμό που τη μάστιζε.

Νόμοι του Δράκοντα

• Με την ευκαιρία της αναστάτωσης που επικράτησε στην Αθήνα, οι Μεγαρείς κατέλαβαν τη Σαλαμίνα.

• Καθημερινά αιτήματα του λαού:

Κατάργηση χρεών-Γραπτή νομοθεσία

624 π .Χ. Ανατίθεται από τους ευγενείς στο Δράκοντα να καταγράψει τους νόμους.

Νόμοι ¨γραμμένοι με αίμα¨

Η στήλη στην οποία αντιγράφτηκαν το 409/8 π.Χ. οι νόμοι

περί ανθρωποκτονίας από τη νομοθεσία του Δράκοντα.

ΑΘΗΝΑ: ΠΟΡΕΙΑ ΠΡΟΣ ΤΗ ΔΗΜΟΚΡΑΤΙΑ

• Το οξύ πρόβλημα των χρεών αναγκάζει τους πολίτες οι οποίοι αδυνατούν να τα ξεπληρώσουν να γίνουν δούλοι.

• 594 π. Χ. Οι Αθηναίοι επιλέγουν το Σόλωνα, ποιητή και έναν από τους 7 σοφούς, να δώσει λύση στα προβλήματα της πόλης.

ΤΑ ΜΕΤΡΑ ΤΟΥ ΣΟΛΩΝΑ

• Η ΣΕΙΣΑΧΘΕΙΑΗ ΣΕΙΣΑΧΘΕΙΑ:

-Καταργούνται τα χρέη

-Απελευθερώνονται όσοι είχαν γίνει δούλοι λόγω χρεών

-Απαγορεύεται στο εξής να δανείζεται κάποιος με εγγύηση την προσωπική του ελευθερία

ΜΕΤΡΑ ΤΟΥ ΣΟΛΩΝΑ

• ΔΙΑΙΡΟΥΝΤΑΙ ΟΙ ΠΟΛΙΤΕΣ ΣΕ 4 ΤΑΞΕΙΣ ΑΝΑΛΟΓΑ ΜΕ ΤΟ ΕΙΣΟΔΗΜΑ ΚΑΙ ΟΧΙ ΜΕ ΤΗΝ ΚΑΤΑΓΩΓΗ

• ΑΠΟΔΥΝΑΜΩΝΕΤΑΙ ΤΟ ΑΡΙΣΤΟΚΡΑΤΙΚΟ ΠΟΛΙΤΕΥΜΑ

• ΑΝΑΛΟΓΑ ΡΥΘΜΙΖΟΝΤΑΙ ΚΑΙ ΤΑ ΑΞΙΩΜΑΤΑ

ΜΕΤΡΑ ΤΟΥ ΣΟΛΩΝΑ

• Διευρύνεται ο πολιτικός ρόλος της Εκκλησίας του Δήμου: συμμετέχουν οι πολίτες οι οποίοι

έχουν συμπληρώσει το 20ό έτος της ηλικίας τους.• Βουλή των τετρακοσίων: προετοιμάζει τα θέματα που θα

συζητήσει η Εκκλησία του Δήμου.• Ηλιαία: Δικαστήριο στο οποίο συμμετέχουν με κλήρωση

άτομα από όλες τις τάξεις.• Ο Σόλωνας επίσης ψηφίζει νόμο ο οποίος στερεί τα

πολιτικά δικαιώματα από όσους δεν παίρνουν ξεκάθαρη θέση πάνω στα κοινωνικά και πολιτικά θέματα.

Εκκλησία του Δήμου

Πνύκα

Τυραννίδα

• Αν και τα μέτρα του Σόλωνα ανακούφισαν τη λαϊκή τάξη και εξίσωσαν τους πλούσιους με τους ευγενείς, το αίτημα για ξαναμοίρασμα της γης έρχεται πάλι στην επιφάνεια. (Η γη εξακολουθεί να βρίσκεται στα χέρια λίγων.)

Επιβολή τυραννίδας

• Την κατάσταση θα εκμεταλλευτεί ένας ευγενής, ο Πεισίστρατος.

• Με τη συμπαράσταση του λαού καταλαμβάνει την εξουσία.

• Επιβάλλει τυραννικό πολίτευμα.

Η εποχή του Πεισιστράτου

• Στερεί τους Αθηναίους από ελευθερίες για τις οποίες είχαν αγωνιστεί.

• Το όνομά του όμως συνδέεται με σημαντικά εξωραϊστικά έργα.

• Προσπάθεια δημιουργίας βιβλιοθήκης

• Ο Πεισίστρατος πεθαίνει το 527 π.Χ.

• Τον διαδέχεται ο γιος του Ιππίας, τον οποίο οι Αθηναίοι ανατρέπουν το 510 π.Χ.

Οι τυραννοκτόνοι Αρμόδιος και Αριστογείτων

ΚΛΕΙΣΘΕΝΗΣ Επικρατεί ως αρχηγός των δημοκρατικών

1.Δημιουργία των δέκα φυλών. Τα μέλη τους προέρχονται από διαφορετικές περιοχές της Αττικής. (παύουν κατ΄ αυτόν τον τρόπο να παίζουν ρόλο η συγγένεια και η καταγωγή στην πολιτική ζωή της Αθήνας).

2.Βουλή των πεντακοσίων.Αυξάνονται δηλαδή τα μέλη της Βουλής από 400 σε 500.

3.Δέκα στρατηγοί( αυξάνεται δηλαδή ο αριθμός τους και έτσι περιορίζεται ο πολέμαρχος στρατηγός).

4.Κυρίαρχη η Εκκλησία του Δήμου.

Η σημασία των καινοτομιών του Κλεισθένη: Θεμελίωση της

Δημοκρατίας• Ο κάθε πολίτης μπορούσε να εκλεγεί σε

οποιοδήποτε αξίωμα.

• Η κοινωνία απέκτησε συνοχή.

• Οι δημοκρατικοί θεσμοί κίνησαν το ενδιαφέρον των πολιτών για τα κοινά και επέφεραν σημαντική αλλαγή στον

τρόπο ζωής της πόλης.

• Αποφασιστικό βήμα προς τη δημοκρατία.

• Χάρτης της αρχαίας Αττικής, όπως διαμορφώνεται έπειτα από τις μεταρρυθμίσεις του Κλεισθένη. Με μαύρη τελεία δηλώνονται μερικοί από τους δήμους, ενώ η διακεκομμένη γραμμή δείχνει τα όρια των τριττύων. Οι αριθμοί μέσα στις τριττύες φανερώνουν τις φυλές στις οποίες ανήκε καθεμιά από αυτές.

Νόμος του οστρακισμού

Νόμος του οστρακισμού