ΠΑΝΕΛΛΗΝΙΟ ΣΟΣΙΑΛΙΣΤΙΚΟ ΚΙΝΗΜΑΧΑΡ. ΤΡΙΚΟΥΠΗ 50

10680 ΑΘΗΝΑΓΡΑΦΕΙΟ ΤΥΠΟΥ TΗΛ. (210)3665311-12

FAX: (210)3665115e-mail : pressoffice1@pasok.gr

Αθήνα, 14 Οκτωβρίου 2014

ΟΜΙΛΙΑ ΓΙΑΝΝΗ ΚΟΥΤΣΟΥΚΟΥ

ΕΙΔΙΚΟΥ ΑΓΟΡΗΤΗ ΤΟΥ ΠΑΣΟΚ ΣΤΟ ΝΟΜΟΣΧΕΔΙΟ ΤΟΥ ΥΠΟΥΡΓΕΙΟΥ ΕΣΩΤΕΡΙΚΩΝ

«ΕΛΕΓΧΟΣ ΤΩΝ ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΩΝ ΤΩΝ ΠΟΛΙΤΙΚΩΝ ΚΟΜΜΑΤΩΝ ΚΑΙ ΤΩΝ ΑΙΡΕΤΩΝ ΑΝΤΙΠΡΟΣΩΠΩΝ ΒΟΥΛΗΣ ΚΑΙ ΕΥΡΩΠΑΪΚΟΥ

ΚΟΙΝΟΒΟΥΛΙΟΥ»

Κυρίες και κύριοι συνάδελφοι, η συζήτηση για τα οικονομικά των κομμάτων και για

το πολιτικό χρήμα γενικότερα προκαλεί τους πολίτες, προκαλεί το ενδιαφέρον της

κοινής γνώμης και οδηγεί πολλές φορές και σε ανταλλαγή, άλλοτε χρήσιμων

απόψεων και άλλοτε κατηγοριών που ανακυκλώνουν την έτσι κι αλλιώς υφιστάμενη

και διαπιστωμένη αναξιοπιστία του πολιτικού συστήματος. Γι’ αυτό έχει σημασία και

να λέμε την αλήθεια, αλλά και όταν ανταλλάσσουμε επιχειρήματα, να μην

υποπίπτουμε στο λάθος να τροφοδοτούμε αυτούς που ψαρεύουν στα θολά νερά, είτε

είναι λιμνών είτε είναι ποταμιών, γιατί θεωρούν ότι εμείς είμαστε υπεύθυνοι για ό,τι

συμβαίνει σ’ αυτόν τον τόπο και οι άλλοι είναι άμοιροι ευθυνών, δεν πέρασαν από

πουθενά και δεν έχουν υπ’ όψιν τους τι γινόταν σ’ αυτόν τον τόπο.

Οι λόγοι που αυτή η συζήτηση προκαλεί την κοινή γνώμη είναι οι εξής:

Πρώτον, διότι βρισκόμαστε στην κορύφωση μίας κρίσης που οδήγησε σε μείωση των

εισοδημάτων των πολιτών, σε περικοπές μισθών και συντάξεων και άρα,

δικαιολογημένα οι πολίτες αντιμετωπίζουν με προβληματισμό την οποιαδήποτε

κρατική χρηματοδότηση των κομμάτων.

Δεύτερον, επειδή δεν ζούμε σε κοινωνία αγγέλων και επειδή στο σύστημα στο οποίο

υποτίθεται ότι υπηρετούμε τη δημοκρατία και την πολιτική υπάρχουν αντικρουόμενα

συμφέροντα, λειτουργεί ο νόμος του κέρδους και ο καθένας θέλει να διασφαλίσει μια

προνομιακή σχέση με την πολιτική, λέγονται και ακούγονται πολλά. Μόνο που

επαναλαμβάνω ότι αυτά πρέπει να είναι πάρα πολύ προσεκτικά και τεκμηριωμένα,

διότι αν αρχίσουμε να λέμε ποιος έχει κουμπαράδες για να πληρώσει ποιους, δεν

ξέρω πού θα φτάσει η εκτόξευση της λάσπης στον ανεμιστήρα.

Εγώ, λοιπόν, θέλω πρώτα-πρώτα να πω πως αυτή η περίοδος -η περίοδος της

Μεταπολίτευσης- η οποία δεν κρίνεται πάντα δίκαια και η οποία θεωρώ ότι είναι η

πιο μακρόχρονη δημοκρατική περίοδος ευημερίας και προόδου του τόπου και

ειρηνική περίοδος της χώρας, οδήγησε μεταξύ των άλλων κατακτήσεων και στην

εδραίωση της κοινής αντίληψης ότι τα κόμματα είναι θεσμοί της δημοκρατίας,

υπηρετούν τον κοινοβουλευτισμό και, άρα, η κοινωνία στο σύνολό της αναλαμβάνει

ένα μερίδιο ευθύνης για τη λειτουργία των κομμάτων μέσω της κρατικής

χρηματοδότησης.

Ποια είναι η άλλη άποψη; Η άλλη άποψη είναι αυτή που κυριαρχεί κυρίως στην

Αμερική, όπου τα κόμματα είναι παραρτήματα διαφόρων πολυεθνικών εταιρειών και

των κροίσων και ανάλογα με τη χρηματοδότηση, αναλαμβάνουν και συγκεκριμένες

δεσμεύσεις. Το κάνουν δημόσια, το ξέρει ο λαός, αλλά υπάρχουν δεσμεύσεις. Εμείς,

ευτυχώς, ανήκουμε στη σφαίρα των χωρών όπου έχει κυριαρχήσει η πρώτη αντίληψη.

Και αυτή είναι η αντίληψη των προοδευτικών λαών και κρατών της Ευρώπης.

Ως αποτέλεσμα αυτής της αντίληψης, είχαμε κατά καιρούς νομοθετικές ρυθμίσεις

από το 1984 και μετά το 1996 που αντιμετώπισαν το ζήτημα της χρηματοδότησης

των κομμάτων και έθεσαν και ορισμένα ζητήματα για τη διαχείριση αυτών των

πόρων. Ήταν ατελείς ρυθμίσεις, αλλά στη φάση που έγιναν, θεωρώ ότι ήταν

σημαντικές.

Κατά την άποψή μου, τομή αποτέλεσε η αναθεώρηση του Συντάγματος το 2001 και

η συνταγματική ρύθμιση του άρθρου 29 παράγραφος 2, όπου υπάρχει συγκεκριμένη

αναφορά στην υποχρέωση για τη χρηματοδότηση των κομμάτων και μπαίνουν

δικλείδες ασφαλείας σε ό,τι αφορά την υπευθυνότητα και την αρμοδιότητα του

νομοθέτη να θέσει φραγμούς στο ύψος των δαπανών και διαδικασίες ελέγχων.

Αυτή τη συνταγματική μεταρρύθμιση ήρθε να υλοποιήσει ο ν.3023/2002 ο λεγόμενος

«νόμος Σκανδαλίδη», που όπως αναγνωρίζεται είναι η πιο προωθημένη ρύθμιση που

υπήρξε, στη βάση της οποίας συζητούμε και σήμερα για να βελτιώσουμε εκείνες τις

διατάξεις. Γιατί; Τι έκανε τότε ο ν. 3023/2002;

Πρώτα απ’ όλα περιόρισε τις δαπάνες. Προσέξτε. Γίνεται μία συζήτηση για το

«μαύρο» πολιτικό χρήμα και ποιος έχει συμφέρον να χρηματοδοτήσει ένα κόμμα

υπόγεια και κάτω από το τραπέζι. Πολύ ωραία. Και εμείς επιχειρούμε να θέσουμε

ασφαλιστικές δικλείδες, ελέγχους και διαδικασίες. Και σωστά κάνουμε. Υποστηρίζω

ότι όσο και να προσπαθήσουμε να θωρακίσουμε αυτή τη διαδικασία του ελέγχου των

εσόδων –και θα αναφερθώ παρακάτω- δεν θα υπάρξει αποτέλεσμα εάν δεν έχουμε

ελέγξει τις δαπάνες.

Για θυμηθείτε τι γινόταν μέχρι τότε με τις γιγαντοαφίσες, με τα εκλογικά κέντρα στην

Πανεπιστημίου και στη Σταδίου, με όλο αυτό, με την πρόκληση των δαπανών. Και

ήρθε ο ν.3023/2002 να το οριοθετήσει.

Είπα στην Επιτροπή ότι όταν κατέβηκα το 2000 υποψήφιος, αναζητούσα εκλογικό

κέντρο στις πλατείες του Πύργου και της Αμαλιάδας και μου ζητούσαν τα μαλλιά

τους και την κεφαλή τους.

Έτσι, λοιπόν, αγαπητοί συνάδελφοι, να αναγνωρίσουμε ότι η βασική τομή για τον

περιορισμό των δαπανών είναι αυτή πάνω στην οποία πρέπει να πατήσουμε και τώρα.

Η δεύτερη τομή που έκανε αυτός ο νόμος ήταν η διακίνηση των χρημάτων εσόδων

και εξόδων μέσω των τραπεζικών λογαριασμών. Όχι του συνόλου, του 80%.

Και η τρίτη τομή ήταν ότι έκανε Επιτροπή Ελέγχου εδώ στη Βουλή υπό τον

Αντιπρόεδρο της Βουλής, η οποία στη συνέχεια συμπληρώθηκε με δικαστικούς.

Άρα, πάνω σε αυτό το νομοθέτημα επιχειρούμε τώρα να κάνουμε βελτιώσεις. Και -θα

έλεγα- επιχειρούμε με έναν τρόπο που δεν μας τιμά, με την έννοια ότι έπρεπε

νωρίτερα να το κάνουμε και από μόνοι μας και όχι να μπαίνει ως ζήτημα περιορισμού

των δαπανών από τους δανειστές μας.

Γιατί το λέω αυτό; Διότι, αγαπητές συναδέλφισσες και συνάδελφοι, η συζήτηση περί

των αλλαγών στο πολιτικό σύστημα είναι πολύ μεγάλη και κρατάει χρόνια. Και εάν

δεν κάνουμε τις ανατροπές στο πολιτικό σύστημα στο σύνολό του, δηλαδή στη

λειτουργία των κομμάτων, του Κοινοβουλίου, των θεσμών της αυτοδιοίκησης, των

συνδικάτων, παντού, σε όλους τους κοινωνικούς θεσμούς, δεν μπορούμε με μέτρα

αστυνομικού χαρακτήρα να ελέγξουμε τη λειτουργία και τις διαδρομές του πολιτικού

χρήματος. Απαιτείται μία συνολικότερη ανατροπή.

Εγώ σας είπα ότι έχω πάρει μέρος σε τέτοιες συζητήσεις στο παρελθόν, στις οποίες

συνάντησαν αντιδράσεις. Παραδείγματος χάρη, να αλλάξουμε τη Β’ Περιφέρεια της

Αθήνας, αυτή τη μεγάλη, που απαιτεί τεράστια έξοδα, να πάμε σε μονοεδρικές, να

πάμε σε άλλο πολιτικό, εκλογικό σύστημα, πιο αναλογικό, πιο αντιπροσωπευτικό, με

άμεσο έλεγχο από τους πολίτες, σε πιο μικρές εκλογικές περιφέρειες. Πάντα υπήρχαν

αντιδράσεις. Ε, λοιπόν, τώρα που λένε κάποιοι για τη συνταγματική αναθεώρηση, ας

καταθέσουν τις προτάσεις τους και ας συμφωνήσουμε ότι στο πλαίσιο της επόμενης

συνταγματικής αναθεώρησης, θα τα θέσουμε αυτά τα ζητήματα για να μη συζητάμε

πάντα κάτω από το φόβο του δικαστή, του αστυνόμου και του χωροφύλακα που θα

ελέγξει τη διακίνηση του πολιτικού χρήματος.

Πάντως, για να μην τα παρουσιάζουμε όλα «μαύρα και άραχνα» και για να ξέρουν οι

πολίτες που μας ακούν και μας κρίνουν αυστηρά και δίκαια, αλλά παρασύρονται

πολλές φορές από το λαϊκισμό και την εύκολη κριτική, πρέπει να είναι γνωστό –το

είπε και η εισηγήτρια του ΣΥΡΙΖΑ προηγουμένως- ότι από τα 55 εκατομμύρια της

κρατικής χρηματοδότησης με βάση το υφιστάμενο νομοθετικό πλαίσιο, μέσα από

διαρκείς περικοπές το 2011, το 2012, το 2013 και το 2014, η κρατική χρηματοδότηση

έφτασε στα 10 εκατομμύρια, δηλαδή μείωση περίπου 85%. Και αυτό έρχεται να το

θεσμοθετήσει και ο νόμος που μειώνει το ποσοστό χρηματοδότησης.

Το δεύτερο που πρέπει να ξέρουν οι πολίτες είναι ότι επειδή γίνεται πάρα πολύ

μεγάλη κριτική «Γιάννης κερνάει και Γιάννης πίνει» για τον τρόπο ελέγχου, σήμερα

πρώην συνάδελφοί μας έχουν πάρει το δρόμο της δικαιοσύνης. Άλλοι είναι μέσα,

άλλοι απολογούνται, άλλοι βρίσκονται καθ’ οδόν.

Γιατί; Διότι αυτή η Επιτροπή Ελέγχου, ελέγχοντας τα «πόθεν έσχες», διαπίστωσε

παρατυπίες.

Και το τρίτο που πρέπει να ξέρουν οι συμπολίτες μας που μας ακούν, είναι ότι με την

πρωτοβουλία του Απόστολου Κακλαμάνη, Βουλευτών του ΠΑΣΟΚ και άλλων

συναδέλφων –και από τη Νέα Δημοκρατία, δεν θέλω να αδικήσω κανένα- έχουμε

θεσπίσει τον έλεγχο των αναδρομικών όλων των πολιτικών από το 1974. Είδα

μάλιστα το μεσημέρι στις ειδήσεις ότι θα παρουσιάσει ένα πόρισμα η Επιτροπή. Το

περιμένουμε. Είναι, όμως, δική μας δουλειά, δουλειά που δεν την έχουν κάνει ούτε

δικαστές ούτε δημοσιογράφοι.

Αυτό, λοιπόν, το λοιδορούμενο πολιτικό προσωπικό έχει βγάλει στη διαφάνεια τα του

οίκου του –έσοδα, έξοδα και αναδρομικά- για να είμαστε όλοι καθαροί, «τζάμι» και

να ξέρουν οι πολίτες ποιος έχει καταθέσεις, πού τις βρήκε, ποιος έχει ακίνητα, ποιος

εισπράττει, επειδή ασκεί ένα ελεύθερο επάγγελμα προσοδοφόρο, ποιος είναι

μισθωτός κοκ.

Έτσι, για να μπω σιγά-σιγά στις διατάξεις του νομοσχεδίου, η βασική ρύθμιση είναι

αυτή που μειώνει τη θεσμοθετημένη χρηματοδότηση από το 1,2 τοις χιλίοις –

παρακαλώ- του Προϋπολογισμού σε μισό τοις χιλίοις και οδηγεί περίπου στα μεγέθη

που σας είπα.

Και προσέξτε: Μέχρι τώρα η χρηματοδότηση υπολογιζόταν επί του Προϋπολογισμού

και όχι επί του Απολογισμού. Εάν κάνουμε μια συζήτηση για το πώς οδηγήθηκε αυτή

η χώρα στα ελλείμματα, επειδή κάθε φορά οι προϋπολογισμοί έπεφταν έξω, θα δούμε

ότι σωστά γίνεται η αλλαγή του τρόπου υπολογισμού όχι επί των προϋπολογισθέντων

εσόδων, αλλά επί των εσόδων που απολογιστικά πραγματοποιεί το δημόσιο.

Ταυτόχρονα, μειώνεται και η εκλογική ενίσχυση των Κομμάτων από το 0,22 τοις

χιλίοις στο 0,08 και διατηρείται μια ελάχιστη χρηματοδότηση στο 1 τοις χιλίοις για τα

ερευνητικά ιδρύματα των κομμάτων, γιατί όλα τα κόμματα έχουν και πρέπει να

έχουν.

Μετά, τίθενται οι συνασπισμοί στη λίστα των δικαιούχων της κρατικής

χρηματοδότησης. Όλοι έχουμε ζήσει τα διάφορα τερτίπια που μετέρχονται οι

συνασπισμοί, για να μη χάσουν την κρατική χρηματοδότηση. Μέσα στη δημοκρατία

είμαστε και άρα –και σωστά- είναι ισότιμοι.

Επίσης, προβλέπεται και αυξάνεται η χρηματοδότηση του ιδιώτη στα κόμματα από

15.000 σε 20.000. Και αυτό είναι αφορολόγητο. Άκουσα την κριτική ότι αυτό είναι η

θεσμοθέτηση της διαπλοκής. «Σιγά μη στάξει η ουρά του γαϊδάρου!», όπως λέει μια

λαϊκή παροιμία. Εκείνος που θέλει να διαφθείρει και να χρηματοδοτήσει, εάν βρει

πλάγιους τρόπους, θα ψάξει να βρει εκατό νοματαίους να τους βάλει να δώσουν

εικοσαχίλιαρα; Θα έλεγα ότι άλλα ζητήματα πρέπει να μας απασχολήσουν και όχι

αυτό, που είναι μια διαφανής και καθαρή διαδικασία.

Επίσης, σημαντικό είναι πως όλα πλέον τα έσοδα και οι δαπάνες περνούν μέσα από

τραπεζικούς λογαριασμούς. Και υπάρχουν αυστηρές ποινές, εάν δεν κινούνται μέσα

από τραπεζικούς λογαριασμούς.

Επειδή έχει γίνει μεγάλη συζήτηση για τις δανειοδοτήσεις των κομμάτων –

αναφέρθηκε νωρίτερα και η Εισηγήτρια του ΣΥΡΙΖΑ- θα ήθελα να πω το εξής: Οι

τράπεζες χρηματοδοτούσαν τα κόμματα με τα μελλοντικά τους ποσοστά. Ήταν ένας

τρόπος λειτουργίας του πολιτικού συστήματος.

Και εσείς, αγαπητή συναδέλφισσα, με τα ποσοστά σας εκείνα πήρατε ένα δάνειο.

Έτυχαν οι συγκυρίες, αυξήθηκαν τα ποσοστά σας και δικαιούστε περισσότερο. Εμείς

βρεθήκαμε στο μέσο της κρίσης, την πληρώσαμε και έχουμε χαμηλότερα ποσοστά.

Το αλλάζουμε…

Λέω, λοιπόν, ότι έτυχε το ΠΑΣΟΚ και βρέθηκε στο μέσο της κρίσης και μειώθηκαν

τα ποσοστά του. Για να μην έχουμε, λοιπόν, επανάληψη των ίδιων φαινομένων, η

χρηματοδότηση γίνεται μόνο για ένα έτος και όχι με υποθήκη των μελλοντικών.

Από εκεί και πέρα, υπάρχουν ανοικτά ζητήματα. Το ΠΑΣΟΚ πρέπει να σας πω –σας

το είπα και στην Επιτροπή- αυτήν τη στιγμή δεν απολαμβάνει καμίας

χρηματοδότησης, διότι κρατείται όλη από τις τράπεζες. Και είναι ένα θέμα, διότι δεν

μπορεί να αντιμετωπίσει ούτε τα λειτουργικά του. Μόνο με τις εισφορές των

Βουλευτών που αντιμετωπίζει τις ανάγκες του.

Επίσης, εκείνο που έχει σημασία είναι ότι η τομή του 2002, που περιορίζει τις

δαπάνες μέσα από την απαγόρευση της ενίσχυσης της μετακίνησης των

ετεροδημοτών, οριοθετείται με πιο πλήρη τρόπο. Και θα έλεγα, ότι μετά την

πρωτοβουλία που είχε το ΠΑΣΟΚ να αλλάξει τον τρόπο με τον οποίο ψηφίζουν οι

ετεροδημότες, δημιουργώντας τα ειδικά τμήματα των ετεροδημοτών, γίνεται μια

ουσιαστική εξυγίανση σε όλη αυτήν την διαδικασία. Δεν είναι υποχρεωμένος κάποιος

να παρακαλέσει κάποιον άλλο να τον βάλει σε ένα πούλμαν ή σε ένα πλοίο για να

πάει να ψηφίσει. Όχι ότι αυτό απέδιδε εκλογικά. Γίνονταν διάφορα, έχουν ακουστεί

πολλές ιστορίες.

Τέλος, ενισχύεται και η Επιτροπή Ελέγχου με πρόσωπα που είναι αναμφισβήτητου

κύρους, όπως οι δικαστές και ο Αντιπρόεδρος της Τράπεζας της Ελλάδος. Μπορεί να

ακουστούν και άλλες προτάσεις. Εγώ δεν είμαι αντίθετος σε αυτό.

Εν τέλει -και για να κλείσω- εγώ πιστεύω ότι από τη συζήτηση που έγινε στην

Επιτροπή αλλά και από αυτήν που θα γίνει σήμερα, θα καταλήξουμε σε μερικές

βασικές συμφωνίες, κρατώντας επιμέρους διαφωνίες.

Βασική συμφωνία είναι, πρώτον, ότι το κόμμα είναι θεσμός της δημοκρατίας και άρα,

η δημοκρατία έχει κόστος.

Δεύτερον, ότι πρέπει η διαφάνεια, ο έλεγχος στη διαχείριση μέσα από τα βιβλία, τη

δημοσίευση των ισολογισμών, τους ορκωτούς κ.λπ., να είναι κάτι το οποίο εμείς θα

το θεσπίσουμε και θα ελέγξουμε στην υλοποίησή του.

Τρίτον, να βρούμε και άλλους τρόπους να περιορίσουμε τις δαπάνες κομμάτων,

υποψηφίων Βουλευτών, Βουλευτών και όλων των εμπλεκομένων στη διαδικασία της

λαϊκής ψήφου, έτσι ώστε να ανταποκριθούμε και στο λαϊκό αίτημα, που δεν θέλει

σπατάλες και προκλήσεις, αλλά και με αυτόν τον τρόπο να αντιμετωπίσουμε την

οποιαδήποτε προσπάθεια κάποιου να αξιοποιήσει την εύνοια ενός πολιτικού ή

οποιουδήποτε άλλου, χρηματοδοτώντας τον.

Με αυτές τις σκέψεις θέλω να σας καλέσω, κρατώντας τις επιμέρους επιφυλάξεις

σας, να ψηφίσετε αυτό το νομοσχέδιο στις βασικές του αρχές.