ΚΕΙΜΕΝΑ ΝΕΟΕΛΛΗΝΙΚΗΣ ΚΕΙΜΕΝΑ ΝΕΟΕΛΛΗΝΙΚΗΣ ΛΟΓΟΤΕΧΝΙΑΣΛΟΓΟΤΕΧΝΙΑΣ

Β ΓΥΜΝΑΣΙΟΥΒ ΓΥΜΝΑΣΙΟΥ

ΞΕΝΙΤΕΜΕΝΟ ΜΟΥ ΞΕΝΙΤΕΜΕΝΟ ΜΟΥ ΠΟΥΛΙΠΟΥΛΙ

ΔΗΜΟΤΙΚΟ ΤΡΑΓΟΥΔΙ ΔΗΜΟΤΙΚΟ ΤΡΑΓΟΥΔΙ ΤΗΣ ΤΗΣ

ΞΕΝΙΤΙΑΣΞΕΝΙΤΙΑΣ

Από την αρχαιότητα οι Έλληνες Από την αρχαιότητα οι Έλληνες ξενιτεύονταν για διάφορους λόγουςξενιτεύονταν για διάφορους λόγους

Οι πόλεμοιΟι πόλεμοιΤο άγονο έδαφοςΤο άγονο έδαφοςΗ οικονομική δυσπραγία ορισμένων περιοχών Η οικονομική δυσπραγία ορισμένων περιοχών Οι κατακτητέςΟι κατακτητέςΤα πολιτικά πάθηΤα πολιτικά πάθη

▼ ▼

Ανάγκασαν πολλούς να φύγουν από τη χώρα μαςΑνάγκασαν πολλούς να φύγουν από τη χώρα μας

Οδυσσέας και ΠηνελόπηΟδυσσέας και Πηνελόπη

Οδύσσεια: Ο καημός του Οδύσσεια: Ο καημός του νόστου στην πατρίδανόστου στην πατρίδα

«ΝΟΣΤΙΜΟΝ ΗΜΑΡ»: Η ελπίδα «ΝΟΣΤΙΜΟΝ ΗΜΑΡ»: Η ελπίδα γυρισμού έκαιγε σαν καντήλι γυρισμού έκαιγε σαν καντήλι αναμμένο στην ψυχή του Οδυσσέα, αναμμένο στην ψυχή του Οδυσσέα, δίνοντάς του δύναμη να παλεύει δίνοντάς του δύναμη να παλεύει μέχρι να δει «καπνόν αποθρώσκοντα μέχρι να δει «καπνόν αποθρώσκοντα της Ιθάκης (Οδύσ.ραψ.α στ.57)της Ιθάκης (Οδύσ.ραψ.α στ.57)

Η μετανάστευση είναι για μία Η μετανάστευση είναι για μία χώρα αιμορραγία. Η αφαίμαξη χώρα αιμορραγία. Η αφαίμαξη δεν έγκειται τόσο στα δεν έγκειται τόσο στα ποσοτικά μεγέθη, όσο στο ότι ποσοτικά μεγέθη, όσο στο ότι οι ξενιτεμένοι ανήκουν στον οι ξενιτεμένοι ανήκουν στον ενεργό πληθυσμό της Ελλάδας.ενεργό πληθυσμό της Ελλάδας.

Καημός αβάσταχτος η ξενιτιά για το λαό μας και το Δημοτικό Τραγούδι η αυθεντικότερη και γνησιότερη έκφραση των αισθημάτων του λαού.

Τα πρώτα δημοτικά τραγούδια Τα πρώτα δημοτικά τραγούδια της ξενιτιάς δημιουργήθηκαν της ξενιτιάς δημιουργήθηκαν τον 15τον 15οο αιώνα, σε χρόνους αιώνα, σε χρόνους μετά την εξάπλωση των μετά την εξάπλωση των Τούρκων, γεγονός που Τούρκων, γεγονός που ανάγκασε πολλούς Έλληνες να ανάγκασε πολλούς Έλληνες να εκπατριστούν. Τα τελευταία εκπατριστούν. Τα τελευταία δημοτικά τραγούδια της δημοτικά τραγούδια της ξενιτιάς δημιουργούνται τον ξενιτιάς δημιουργούνται τον 1919οο αιώνα. αιώνα.

Τραγούδια ξενιτιάςΤραγούδια ξενιτιάς♦ Δίστιχα♦ Δίστιχα♦ Πολύστιχα♦ Πολύστιχα♦ Λυρικά ή Αφηγηματικά♦ Λυρικά ή Αφηγηματικά

Κύκλοι ΤαξινόμησηςΚύκλοι Ταξινόμησης Τραγούδια της αναχώρησηςΤραγούδια της αναχώρησης της διαδρομήςτης διαδρομής Ζωής και θανάτου στην ξενιτιάΖωής και θανάτου στην ξενιτιά οι συγγενείς του ξενιτεμένουοι συγγενείς του ξενιτεμένου η επιστροφήη επιστροφή

Υπάρχουν επίσης και γνωμικά, Υπάρχουν επίσης και γνωμικά, κατάρες για την ξενιτιά, ευχές για κατάρες για την ξενιτιά, ευχές για τον ξενιτεμένο.τον ξενιτεμένο.

• Mετά την Άλωση, το 1453, η Mετά την Άλωση, το 1453, η Kωνσταντινούπολη έγινε πρωτεύουσα της Kωνσταντινούπολη έγινε πρωτεύουσα της Oθωμανικής Αυτοκρατορίας και ο πληθυσμός Oθωμανικής Αυτοκρατορίας και ο πληθυσμός της ανανεώθηκε και μεγάλωσε με τους της ανανεώθηκε και μεγάλωσε με τους αποικισμούς Eλλήνων, Σέρβων, Βουλγάρων, αποικισμούς Eλλήνων, Σέρβων, Βουλγάρων, Αλβανών, Bλάχων κ.ά. Παράλληλα αναβίωσαν Αλβανών, Bλάχων κ.ά. Παράλληλα αναβίωσαν οι συντεχνίες, θεσμός βασικός στα χρόνια του οι συντεχνίες, θεσμός βασικός στα χρόνια του Βυζαντίου. Tα «σινάφια», όπως ονομάζονταν Βυζαντίου. Tα «σινάφια», όπως ονομάζονταν τώρα, προσήλκυσαν και ενσωμάτωσαν χιλιάδες τώρα, προσήλκυσαν και ενσωμάτωσαν χιλιάδες ξενιτεμένους στη συνέχεια, δημιουργώντας τις ξενιτεμένους στη συνέχεια, δημιουργώντας τις προϋποθέσεις ανάπτυξης των ποικίλων προϋποθέσεις ανάπτυξης των ποικίλων ομόγλωσσων και ομόδοξων κοινοτήτων της ομόγλωσσων και ομόδοξων κοινοτήτων της Πόλης.Πόλης.

• Καραβάνι από καμήλες διαβαίνει μια Καραβάνι από καμήλες διαβαίνει μια από τις πύλες του βυζαντινού από τις πύλες του βυζαντινού τείχους της Kωνσταντινούπολης. τείχους της Kωνσταντινούπολης. Παρόμοια καραβάνια από καμήλες ή Παρόμοια καραβάνια από καμήλες ή και άλλα υποζύγια οργάνωναν για και άλλα υποζύγια οργάνωναν για το κοπιαστικό και επικίνδυνο ταξίδι το κοπιαστικό και επικίνδυνο ταξίδι τους όσοι έπαιρναν τον δρόμο της τους όσοι έπαιρναν τον δρόμο της ξενιτιάς στα χρόνια της ξενιτιάς στα χρόνια της τουρκοκρατίας.τουρκοκρατίας.

Σκηνή σε αγροτική περιοχή επί τουρκοκρατίας. Στα πεδινά η διαβίωση ήταν ευκολότερη, όμως η καλύτερη γη ανήκε στον κατακτητή, κοντά στον οποίο, έτσι κι αλλιώς, η ζωή των κατακτημένων ήταν επισφαλής. Mεγάλο μέρος του πληθυσμού ωθήθηκε σε περιοχές ορεινές και άγονες, όπου ο ξενιτεμός, είτε ως μακροχρόνια μετανάστευση είτε ως εποχική αποδημία, έγινε αναπόδραστη μοίρα για τους νέους άντρες και «στοίχειωσε» στο λαϊκό φαντασιακό και υποσυνείδητο. Αθήνα, Γεννάδειος Bιβλιοθήκη («Iστορία του Eλληνικού Eθνους», τ. IΑ΄, Eκδοτική Αθηνών).

• Mετά τα μέσα του 18ου αιώνα αυξάνεται Mετά τα μέσα του 18ου αιώνα αυξάνεται αλματωδώς η ελληνική συμμετοχή στο αλματωδώς η ελληνική συμμετοχή στο θαλάσσιο εξαγωγικό εμπόριο της Oθωμανικής θαλάσσιο εξαγωγικό εμπόριο της Oθωμανικής Αυτοκρατορίας. Ανάλογα μεγαλώνει στη Αυτοκρατορίας. Ανάλογα μεγαλώνει στη λαϊκή συνείδηση και στο δημοτικό τραγούδι λαϊκή συνείδηση και στο δημοτικό τραγούδι η συνταύτιση του θαλασσινού φευγιού με τον η συνταύτιση του θαλασσινού φευγιού με τον στεριανό ξενιτεμό – το ίδιο επικίνδυνα και τα στεριανό ξενιτεμό – το ίδιο επικίνδυνα και τα δυο, το ίδιο απρόβλεπτα στην έκβασή τους. δυο, το ίδιο απρόβλεπτα στην έκβασή τους. Στην εικόνα, Eλληνας καπετάνιος εμπορικού Στην εικόνα, Eλληνας καπετάνιος εμπορικού καραβιού. Mύκονος, οικία B. Kυριαζόπουλου καραβιού. Mύκονος, οικία B. Kυριαζόπουλου («Iστορία του Eλληνικού Eθνους», Eκδοτική («Iστορία του Eλληνικού Eθνους», Eκδοτική Αθηνών).Αθηνών).

Έλληνας ναυτικός με λαγούτο. O ξενιτεμός στην «πικροθάλασσα» δεν είναι λιγότερο οδυνηρός από τη στεριανή ξενιτιά, κι αυτό εντυπώθηκε βαθιά στο δημοτικό τραγούδι (O.M. Stackelberg, «Costomes et osages des peoples de la Grece moderne», 1825).

Ο θάνατος κι ξενιτιά,Ο θάνατος κι ξενιτιά, η φτώχια κι η ορφάνια η φτώχια κι η ορφάνια τα τέσσερα τα τα τέσσερα τα ζύγιασανζύγιασαν βαρύτερα είν΄ τα βαρύτερα είν΄ τα ξένα...ξένα...

… …Και το οικείο από τα πανάρχαια Και το οικείο από τα πανάρχαια χρόνια φαινόμενο του εκπατρισμού χρόνια φαινόμενο του εκπατρισμού συνεχίστηκε και στα νεώτερα συνεχίστηκε και στα νεώτερα χρόνια, αποκτώντας μαζικό χρόνια, αποκτώντας μαζικό χαρακτήρα.χαρακτήρα.

Ήπειρος 1909. Kομπανία λαϊκών μουσικών (τακίμι). Mέσα στα τακίμια των Ήπειρος 1909. Kομπανία λαϊκών μουσικών (τακίμι). Mέσα στα τακίμια των μουσικών, που έπαιζαν, πλανόδιοι, τόσο στους γενέθλιους τόπους των μουσικών, που έπαιζαν, πλανόδιοι, τόσο στους γενέθλιους τόπους των ξενιτεμένων όσο και στους τόπους υποδοχής τους, πλάστηκε, με την ξενιτεμένων όσο και στους τόπους υποδοχής τους, πλάστηκε, με την επανάληψη και τον δημιουργικό εμπλουτισμό, η πολύτιμη κληρονομιά του επανάληψη και τον δημιουργικό εμπλουτισμό, η πολύτιμη κληρονομιά του δημοτικού τραγουδιού της ξενιτιάς. Αρχείο Xριστόδουλου Kαλλίδη δημοτικού τραγουδιού της ξενιτιάς. Αρχείο Xριστόδουλου Kαλλίδη («Zαγοροχώρια», Eκδοση Pιζαρείου Iδρύματος, Αθήνα 1992).(«Zαγοροχώρια», Eκδοση Pιζαρείου Iδρύματος, Αθήνα 1992).

Έλληνες μετανάστες στην Αμερική, 1915. Στο δημοτικό τραγούδι η ζωή του άντρα στα ξένα περιγράφεται σκοτεινή: ζωή ασυντρόφευτη, άχαρη και στείρα, στερημένη, μες στη μοναξιά, την αρρώστια και την ταπείνωση, που υποσκάπτουν την αυτοεκτίμηση και τη φυσική και ηθική αντίσταση. Το οικονομικό κίνητρο δεν μπορεί να αντισταθμίσει την αίσθηση ότι ο ξενιτεμός οδηγεί στο κενό, τη ματαιότητα, τον θάνατο.

Όλα συνθέτουν το έπος ενός Όλα συνθέτουν το έπος ενός λαού που βρίσκεται σε αέναη λαού που βρίσκεται σε αέναη μετακίνηση.μετακίνηση.Δύσκολη η ζωή του Δύσκολη η ζωή του ξενιτεμένου, αβάσταχτη η ξενιτεμένου, αβάσταχτη η ζωή αυτών που μένουν πίσω…ζωή αυτών που μένουν πίσω…