Ο Μονόλογος της Φυλλολίφυ στην «Αγρύπνια των Φίννεγκαν», του Τζέιμς Τζόυς. «Μιφλάει η Φυλλολίφυ... Να με αγαπονεροθυμάσαι... Τέλος, ξανά».

Ελευθερίου Ανευλαβή

Η ονειρική νύχτα της Αγρύπνιας τελειώνει. Η μέρα αχνοφέγγει. Ο ταξιδευτής του χαοτακτικού σύμπαντος της Αγρύπνιας, ο ΝΟΚ, είναι ξαπλωμένος δίπλα στην γερασμένη, πια, συνταξιδιώτισσα γυναίκα του ΑΛΠ. Ο άντρας και η γυναίκα έχουν διαχωριστεί. Αυτός και αυτή είναι τώρα μόνον ο εαυτός των. Σε όλη τη διάρκεια του μονολόγου εκείνος μένει ακίνητος στο κρεβάτι.

Στον βαθύ ύπνο, λίγο πριν το ξύπνημα, όπου τα όνειρα είναι πιο ζωντανά, η ΑΛΠ γράφει το τελευταίο της γράμμα. Το υπογράφει ως «Ανναστοργική Λιβιοκαθαρή, Πολυμικροόμορφη1: Alma Luvia, Pollabella» (FW 619:16). Ο εξομολογητικός μονόλογος που ακολουθεί θα την καθαρίσει (Λιβιοκαθαρή) από τη βρομιά της ζωής. Ανανεωμένη, κεκαθαρμένη, η Πολυμικροόμορφη θα παραδοθεί στον ωκεανό πατέρα του αιώνιου τέλους.

Το τέλος του ΝΟΚ, το τέλος και των δυό τους πλησιάζει. Ο χρόνος τους σχεδόν τελείωσε. Για μια στιγμή, η ΑΛΠ, ονειρεύεται την κηδεία του. «Η φινχαζοκηδεία 2 του θα κρυφολάβει παρακαλωχώρα3 την φρικοέκτη4 ώρα σημεροτρίτη5. His fooneral will sneak pleace by creeps o'clock toosday.» (FW 617:20-21).

Όμως, αυτός που είναι θαμμένος κάτω από τον λόφο του Χοθ είναι ένας άλλος. «Αυτός είναι ένας άλλος αυτός που είναι θαμμένος κάτω από τον λόφο του χοθ6: He is another he what stays under the himp of holth..» (FW 619:11-12). Ο Φινν Μακ Κουλ, ο μυθικός ήρωας της Ιρλανδίας, που στην Αγρύπνια ταυτίζεται με τον ΝΟΚ.

Εδώ, δίπλα της, βρίσκεται ο άλλος, με το πραγματικό του όνομα, Αγρυπναυτιάς, που τώρα απλώς κοιμάται. «εδωξυπνητοαγρυπναυτιάς7 που μόνος του θα σηκωθεί ορθωμένος, ... νέος όπως παλιά ... για το καθημερινό φρεσκοεξομολογητήριο8, ένας τοσοδούλης γαλίφης. The herewaker who will get himself up and erect, ... young as of old, for daily comfreshenall, a wee one woos.» (FW 619: 11-15). Ένας τοσοδούλης γαλίφης, νέος όπως παλιά, έτοιμος, ξανά να την πλανέψει, και να την ξανανιώσει.

Με τη νέα ημέρα που έρχεται η ΑΛΠ προσδοκά μια καινούργια, καλύτερη αρχή. Ένα καινούργιο ξεκίνημα που θα φέρει ενότητα και την ειρήνευση, συνθέτοντας τα αντίθετα. «...όταν θα έχουμε αποκτήσει ενότητα θα περάσουμε στην διαφορετικότητα και όταν θα έχουμε περάσει στη διαφορετικότητα θα έχουμε αποκτήσει το ένστικτο της μάχης και όταν θα έχουμε αποκτήσει το ένστικτο της μάχης θα γυρίσουμε πίσω στο πνεύμα της ειρήνευσης; So that when we shall have acquired unification we shall pass on to diversity and when we shall have passed on to

1 Alma Luvia, Pollabella [→Alma (: λατιν, στοργική) → Anna Luvia ( λατιν, αναφέρεται στο πλύσιμο, καθάρισμα) → Livia, Pollabella (→ Polla (λατιν μικρή. ελλην πολλά)-bella (όμορφη) → Anna Livia Plurabel2 fooneral [→ funeral: κηδεία. foon(eral) → Finn (MacCool: Μυθικός πολεμιστής της Ιρλανδικής Μυθολογίας)] → foo(nera)l: βλάκας, χαζός.3 sneak [: λάθρα, κρυφά, μπαμπέσικα) pleace (place: μέρος) → please] → take place: λάβει χώραν, 4 creeps (creep: γλιστρώ, έρπω) → six: έξη5 toosday (today) → Tuesday: Τρίτη6 himp of holth → hill of howth: λόφος του Χουθ7 herewaker [→ here (εδώ)-waker (→ wake(r): ξυπνώ] → Earwicker: αγρυπναυτιάς8 Comfreshenall [→ (com)fresh: φρέσκο(nal)] → confessional: εξομολογητήριο

1

diversity we shall have acquired the instinct of combat and when we shall have acquired the instinct of combat we shall pass back to the spirit of appeasement?» (FW 610.23-27)

Μια η ειρήνευση που θα τη φέρει το φώς του Λόγου, «Με το φως του λαμπρού λόγου που ημεροστελνοκατεβαίνει9 σε μάς από ψηλά... By the light of the bright reason which daysends to us from the high.» (FW 610:23-29). Με το φως του Λόγου θα έρθει και «η αναγέννηση του ανθρώπου The regeneration of all man.” (FW 606:11-12) Κί όμως το φως του λόγου, δεν φωτίζει πάντα τους ανθρώπους. Το ξέρει καλά ο Ηράκλειτος: «ενώ ο λόγος αυτός υπάρχει πάντα δεν τον κατανοούν οι άνθρωποι. «Του δε λόγου τουδ’ εόντος ξυνού αιεί αξύνετοι γίνονται άνθρωποι». «Κι η αλήθεια του σήμερα του αύριο μόδα. Today's truth, tomorrow's trend.» (FW 614:21).

Ο Βικόκυκλος του Βίκο10, με το «μυλογυριστό11 μας βικοκυκλόμετρο12. Ourwholemole millwheeling vicociclometer, ...» (FW 614:27-28), μετράει τον χρόνο της αέναης επιστροφής. «Τι πέρασε; Πώς τελειώνει αυτό; ...αρχίζω να το ξεχνάω. What has gone? How it ends? ...Begin to forget it.» (FW 614.19-20). Το παρελθόν, όπως και το όνειρο ξεθωριάζει. Ξεχνιέται. Όμως, ζει μέσα στο παρόν, που πριν καλά καλά γίνει μέλλον, είναι ήδη παρελθόν. Παραπεταμένο «Κάπου ανάμεσα Τρίτη και Τετάρτη» (Ο. Ελύτης) το παρελθόν. «Αυτό θα θυμάται τον εαυτό του από κάθε πλευρά, με όλες τις χειρονομίες, σε κάθε μας λέξη. It will remember itself from every sides, with all gestures, in each our word.» (FW 614.20-21).

Προσδοκά μια καινούργια αρχή η ΑΛΠ, μα αναρωτιέται για πού; «Θρέψαμεπροσδοκίες; Γιατιμετά13 τι πλωρηπουγιαπάντα14; Have we cherished expectations? Whyafter what forewhere?» (FW 614.23-24). Η ζωή, όμως, ποτέ δεν είναι η ίδια. « Όπως παλιά ήταν η ζωή μας είναι αδυνατοδυνατό15 να είναι. Παραδομένο έτσι.: Since ancient was our living is in possible to be. Delivered as.» (FW 614:9-10). Τα παθήματα του παρελθόντος δεν γίνονται μαθήματα. Οι άνθρωποι «Ελάβομεν νουν καθηγεμόνα και του ανοηταίνειν ου παυόμεθα» (Γρηγόριος Παλαμάς).

Το γράμμα τελείωσε, γράφηκε και υπογράφηκε. Το όνειρο ξεθωριάζει. Η ΑΛΠ (Άννα Λίβια Πλουραμπελ, η Ανναστοργική Λιβιοκαθαρτική Πολυμικροόμορφη) αργοξυπνάει. Καλημερίζοντας τη καινούργια μέρα , δηλώνει μια νέα ταυτότητα: «Μιφλάει η Φυλλολίφυ16». Ο ποταμός Λίφυ του Δουβλίνου, μα και τα φύλλα του δέντρου της ζωής.

Μιλάει η Γυναίκα της Αγρύπνιας, εκείνο το πάντα αινιγματικό «άλλο», που η φύση του δεν μπορεί να συλληφθεί πλήρως και η κελαρυστή, ποταμίσια ομιλία της δεν γίνεται πάντα κατανοητή. «Ψευδίζοντας αυτή του ψυθύγιζε όλη την γώρα γι’ αυθό κι’ αυθό κι’ έθι κι’ έθι17. Αυτή ακ αυτή έτσι πρε να γε18. Κατάρα19, μόνο να μπορούσε να

9 daysends [→day (ημέρα)-sends (στέλνει)] → descends: κατεβαίνει10 Τζιαμπατίστα Βικο (Giambatista Vico), Ιταλός φιλόσοφος και ιστορικός του 17ου Αιώνα. Στο έργο του, Scienza Nuova: Νέα Επιστήμη, θεωρεί ότι η ιστορία εξελίσσεται σε κύκλο (θεοκρατική, Αριστοκρατική, Δημοκρατική περίοδος) με επιστροφή (ricorso) στην αρχή. 11 millwheeling → mill (μύλος)-wheeling (γυρίζοντας)12 vicociclometer → vico (Βίκο, ο φιλόσοφος)-ciclometer (κυκλόμετρο)13 Whyafter → Why( γιατί)-after (μετά) what 14 forewhere [→ fore (μπροστά, πλώρη)-where (πού)] → forever: για πάντα15 in possible (δυνατόν) → impossible: αδύνατο16 leafy spearing (leafy: φυλλωμένος → Liffey: ο ποταμός του Δουβλίνου) →στα γαλατικά ζωή] → leafy speaking17 «Το μυαλό του αρχίζει να θολώνει στην προσπάθειά του ν’ ακούσει».18 She he she ho she ha to la → she hears so she had to laugh: Αυτή ακούει έτσι αυτή πρέπει να γελάσει19 Hairfluke (→ verflucht: γερμανικά κατάρα) → Herrfluch= η κατάρα του κυρίου να πέσει πάνω σου που δεν μιλάς δυνατότερα, αυτός προσπαθεί να την πιάσει από τα μαλλιά με μια λάφφα (σ.σ ναυτικός

2

την καταλάβει20! Ανεπαίσθητα21, αυτός μακρυακούει22. With lipth she lithpeth to him all to time of thuch on thuch and thow on thow. She he she ho she ha to la. Hairfluke, if he could bad twig her! Impalpabunt, he abhears.» (FW 23:23-26). Το θηλυκό, «μια λάμψη, κι αν είδες, είδες» (Ο. Ελύτης). Ποταμορροή, πάντα ρέων ποταμός, στον οποίο δεν μπορείς να μπεις δύο φορές, στον ίδιο: «ποταμώ γαρ ουκ έστιν εμβήναι δις τω αυτώ» (Ηράκλειτος).

Στον μονόλογο της Φυλλολίφυ ακούγεται η πραγματική φωνή της ΑΛΠ, της γυναίκας, που η εικόνα της, τώρα πια, δεν είναι αντανάκλση της εικόνας που έχει ο ο άντρας (ΝΟΚ) γι αυτήν. Δεν χρωματίζεται από τις επιθυμίες, τι ορέξεις και τους φόβους του αρσενικού. Το, αρσενικό, ο ΝΟΚ, κομματιασμένο αυγό του Χάμπτυ Ντάμπτυ, το ξανασυνθέτει στη σκέψη της και το ξαναγεννάει, σαν «συζυγογιό23: sonhusbant» (FW 627:1), η «συζυγοθυγατέρα: a daughterwife» (FW 627:2).

Ένα όνειρο μέσα στο όνειρό της είναι ο ΝΟΚ. Σαν την Αλίκη μέσα στον Καθρέφτη24, η Φυλλολίφυ ονειρεύεται τον ΝΟΚ, που ονειρεύεται την Φυλλολίφυ, που τον ονειρεύεται. Ένα πραγματάκι μέσα στο όνειρό της είναι ΝΟΚ. Δεν είναι αληθινός. «Είναι ο κόκκινος βασιλιάς που ροχαλίζει» είπε ο Τουιντλντή «... ονειρεύεται... και ... ονειρεύεται;... Εσένα... κι αν σταματούσε να σε ονειρεύεται,...Δεν θα ‘σουνα πουθενά. Γιατί είσαι μονάχα ένα πραγματάκι μες στ΄ όνειρό του! »25.

Η γυναίκα στην Αγρύπνια, προσωποποιημένη από την πολύμορφη ΑΛΠ-Φυλλολίφυ, συνειδητοποιεί, στον τελικό μονόλογό της, πως η εξουσία του άνδρα, το αρσενικό πρότυπο, είναι εικόνα της δικής της ιδέας και σκέψης γι αυτόν, μια εικόνα που διαμορφώθηκε μέσα στην πατριαρχική, ανδροκρατούμενη, φαλλοκρατούμενη παράδοση.

Η Φυλλολίφυ, ελευθερωμένη από την ψευδαίσθησή της, «λύνει κάβο» και ανοίγεται στην απέραντη θηλυκή θάλασσα, έχοντας ξανά βρει, έχοντας ή ίδια δημιουργήσει την γυναικεία της αυτόνομη ταυτότητα. Μπαίνει στη σφαίρα «εκείθεν των αυτονοήτων», απελευθερωμένη. Η Φυλλολίφυ-Αντιγόνη, νομοθετεί τον δικό της νόμο, ενάντια στον νόμο του Κρέοντα, «Άντρας δε θα ‘μαι τώρα εγώ , άντρας αυτή,/αν ατιμώρητα κλοτσάει την ισχύ μου: Η νυ εγώ μεν ούκ ανήρ, αύτη δ’ ανήρ,/ει ταυτ’ ανατί κείσεται κράτη».

Η Φυλλολίφυ νομοθετεί τη δική της νομοθεσία. «Μια νομοθεσία εντελώς άχρηστη για τις εξουσίες» (Οδ. Ελύτης). Δεν υπακούει πια στον νόμο της αντρικής δύναμης και αυθαιρεσίας. Η ανυπακοή, χαρίζει την ομορφιά της υπέρβασης των αυτονοήτων, που έχουν ισχύ στο μέτρο που τα αποδέχεται κάποιος. Και όπως η φυσική ομορφιά υπερβαίνει τις λέξεις, γιατί είναι το μόνο πράγμα που δεν χρειάζεται απόδειξη — διαπιστούται «άμα τη εμφανίσει»— έτσι και η πνευματική ομορφιά υπερβαίνει τη λογική.

Η Φυλλολίφυ, ξεπερνώντας τα όρια της συμπαγούς αρσενικής λογικής, σε έναν κόσμο ανδροκρατούμενο, ελευθερώνεται από τα δεσμά της αρσενικής αντίληψης για τη γυναίκα. Στρέφεται προς τις ομόφυλές της, την «άγρια

όρος για το νύχι της άγκυρας) (JJ HSW)”20 twig→ αγγλοϊρ: καταλαβαίνω (JJ HSW)”21 Impalpabunt → impalpable: το μη αντιληπτό δια των αισθήσεων, δια της ψηλαφήσεως.22 abhears → ab(hears):...μακρυά από. 23 sonhusband → son (γιος)-husband (σύζυγος)24 Λιούις Κάρρολ, Μεσ’ Στον Καθρέφτη και τι Βρήκε η Αλίκη εκεί. Μετάφραση Σωτήρη Κακίση. Υ Βιβλια, 197925

3

Αμαζονιοαμαζόνα26, και την «αγέρωχη Νειλοσελήνη27» (FW 627.28, 30). Νείλος και Αμαζόνιος, ποτάμια θηλυκά, που κυλούν στη σκέψη της και την οδηγούν στο ωκεάνιο συναίσθημα της δημιουργίας. Τη δημιουργία της δικής της γυναικείας φύσης, απαλλαγμένης από τον ανδρικό προσδιορισμό. Απελευθερωμένη, Άννα «ανναξανανεαλίβια ομορφηόμορφη28.», αυτογνώμων, η Φυλλολίφυ, «ποταμορρέει: riverrun» FW 3, μέσα στον χαοχωρόχρονο της Αγρύπνιας, πάντα ρέουσα «pantharhea» (FW 513:22), ηρακλείτεια δημιουργός δύναμη.

«Μιφλάει η Φυλλολίφυ. Leafy speafing» (FW 619.20) Η Φυλλολίφυ αρχίζει το μονόλογό της. Οι ονειρικές αναμνήσεις της λάμπουν

στα πεσμένα φύλλα της. Είναι γερασμένη, κουρασμένη. Η ζωή της γεμάτη λάθη. Και τώρα σιωπή. Η σιωπή του τέλους που πλησιάζει. Τα φύλλα της, τα φύλλα του δέντρου της ζωής, έχουν πέσει. Προσωποποίηση του ποταμού Λίφφυ (Liffey), η Φυλλολίφυ (Leafy), στη βροχομέρα που ξημερώνει, ποταμορρέει, ξεβράζοντας στην επιφάνεια την κοινή ζωή της με τον ΝΟΚ.

Απευθύνεται στον κοιμισμένο δίπλα της σύζυγο. Τον παρακινεί να σηκωθεί. Του θυμίζει τα νιάτα τους. Τότε που ήταν όμορφη κι ελκυστική κι αυτός ένας ποιητής που τραγούδαγε την ομορφιά της, λέγοντας σαχλαμάρες, όπως όλοι οι ερωτευμένοι. Έχει μέσα του έναν ποιητή, ο πολυδιάστατος ΝΟΚ. Eίναι η πλευρά του Σημ, του ενός δίδυμου γιου του, που προσωποποιεί τον συγγραφέα και πιθανώς τον Τζόυς. Μια όψη που η Φυλλολίφυ, τώρα πια, πλησιάζοντας στο τέλος, έχει βαρεθεί. τα «σαχλομωρουδίστικα τομοτραγουδάκια29. nonsery reams» (FW 619:18).

Παρακινεί τον άντρα της να σηκωθεί. Τον ενθαρρύνει. Του ετοιμάζει τα ρούχα του για το ταξίδι που θα κάνουν. «Να το πουκάμισό σου ... το κολάρο σου ... τα δυο σου χοντροπάπουτσα. Κι ένα κασκόλ. Να το πανωφόρι σου ... η ομπρέλα σου. Here is your shirt, ... The stock, your collar. ...your double brogues. A comforter. ... your iverol ... your umbr.» (FW 619:34-36)

Του μιλά με φροντίδα, μα στα λόγια της αντηχεί παράλληλα ένας προστατευτικός τόνος. Σα να μιλάει σε έναν ανήμπορο άνθρωπο. Κάποιον που έχει ξυπνήσει από βαθύ κώμα και διαπιστώνει, σαν τον Ριπ βαν Ουΐνκλ, πως μετά από μιας νύχτας, όπως νομίζει, βαθύ ύπνο, ο κόσμος έχει ριζικά αλλάξει. Έχουν, όμως, περάσει χρόνια πολλά. Μιλάει σα να πρόκειται για κάποιον, που έχει γεράσει και ξεμωράθηκε. Και αυτή του ξαναμαθαίνει τα πράγματα του κόσμου, ονομάζοντάς τα ένα ένα. Στην Αγρύπνια τίποτα δεν είναι όπως φαίνεται. Καμιά λέξη δεν είναι μονοσήμαντη

Του ζητά να της δώσει το χέρι του «Δώς μου τη μεγάλη σου αρκουδοχέρα, ληστοπατέρα30 γιε μου31 Give me your great bearspaw padder avilky». Σα να απευθύνεται σε κάποιον που δυσκολεύεται να περπατήσει και του προσφέρει στήριγμα. Ταυτοχρόνως, όμως, φαίνεται σα να προσπαθεί να έλθει σε σεξουαλική επαφή μαζί του. Το χέρι μεταμορφώνεται στη σκέψη της σε φαλλικό σύμβολο. «Έλα κάτω. Λίγο περισσότερο. Έτσι. Βάλε πίσω το κεφαλόσπαθό σου. Ζεστό και μαλλιαρό, τεράστιο, είναι το χέρι σου! Reach down. A lil mo. So. Draw back your glave. Hot and hairy, hugon, is your hand!» (FW 621.24-25). Περιγράφει το δέρμα σα να το

26 Amazia → Αμαζόνα και Αμαζόνιος, ο ποταμός.27 Niluna [→(Ni)luna: σελήνη] → Nile: ο ποταμός Νείλος28 allaniuvia [all- aniu (→ anew)] → Anna Livia. pulchrabelled (→ pulchra (λατιν όμορφη)→ Plurabelle ] → Anna Livia Plurabelle 29 nonsery reams [nonsery ( → nonsence: ανοησίες) → nursery: νηπιακός reams (δεσμίδες χαρτού 500 φύλλων, πολλά γραπτά, «τόμοι ολόκληροι») → rhymes: ρίμες] nursery rhymes: παιδικά τραγουδάκια 30 padded (padre: ληστής του δρόμου, παραγεμιστής) → Πάτερ31 avidly → a chic: ιρλανδ γιε μου

4

ψηλαφά. «Να που αρχίζει το πετσάκι. Μαλακό σαν βρέφους. Here's where the falskin begins. Smoos as an infams.» ( FW 621.25-26).

Αυτό της φέρνει στο νου τις ερωτικές διαθέσεις του συζύγου της για την κόρη του Ίσσυ (Παγοΐσσυ. ice πάγος, παρηχεί με το Issy), η οποία όπως φαίνεται τiς πάγωσε· καθώς και τις ερωτικές του περιπέτειες με άλλες εύκολες γυναίκες. Παστρικές: «Κάποτε είπες πως κάηκες στην παγοΐσσυ. Και μια φορά του ‘χες βάλει χημικά αφού είχες πάρει μια παστρικιά. One time you told you'd been burnt in ice. And one time it was chemicalled after you taking a lifeness.» (FW 621.26-27).

Στην ερωτική της οπτασία αναθυμάται πώς την κοίταζε με λαγνεία να ανεβαίνει τις σκάλες. Γίγαντα, τον έβλεπε, σαν το μεγαφαλλικό μνημείο του Ουέλλιγκτον. Σαν τον Ιρλανδό θεό της θάλασσας, Μάνανναν. «Και πώς σκαλοατένιζε32 το σκαλοπάτι ακολουθώντας τη δύναμη του βαδίσματος. Το γιγαντοβάθρο τού μαναναναντράγνωστου33. And how he staired up the 29 step after it's the power of the gait. His giantstand of manunknown» (616.29-30).

Όμως, τώρα τον βλέπει χωρίς παραμορφωτικούς φακούς. Τον βλέπει όπως είναι. «Όταν είσαι μπαλαντοαλεξίσφαιρος34 είσαι αδιαπέραστος στο λιοπρινοχάλαζο35, στον ισσυκισόπαγο36 και στις ιξοβολιδορίψεις37. Once you are balladproof you are unperceable to haily, icy and missilethroes.» (616.31-33). Εν τέλει ο ΝΟΚ είναι ανίκανος.

Σαν τον ποταμό, φιδοτροπεί η σκέψη της πηγαίνοντας μπρος πίσω στο βέλος του χρόνου, που, όμως, δεν γυρίζει πίσω. Το τέλος θα έρθει.

Η καινούργια μέρα που ξημερώνει αναπτερώνει την ελπίδα της για το ταξίδι τους. Το ταξίδι που πάντα έλεγαν πως θα κάνουν μα ποτέ δεν έκαναν. Το ταξίδι για μια καινούργια ζωή. Η καινούργια μέρα και το «μπακλοβαφτιστικό πυροβολοκουστούμι ... με το φούσκωμα. buckly shuit... with the bulge.» (FW 620:4), έχει την ψευδαίσθηση, η Φυλλολίφυ, πως θα μεταμορφώσει τον ΝΟΚ και θα κρύψει την καμπούρα του, τα ελαττώματά του, κάνοντάς τον έναν άλλον ΝΟΚ.

Πισωγυρίζει πάλι στην ποταμορροή της. Σκέφτεται τα παιδιά τους, που κοιμούνται τώρα. Τους δίδυμους γιούς τους, τον Σημ και τον Σων, που αντίθετοι συμπληρώνουν ο ένας τον άλλον και οι δυό μαζί ολοκληρώνονται στον πατέρα. Εάν ο Σημ είναι το «κακό καλό» παιδί, ο Σών είναι το «καλό κακό παιδί». Οι δύο αντίθετες πλευρές τους συντήκονται στο ολοκλήρωμα ΝΟΚ. «Γινόμενα πάντα κατ’ έριν...Παιδός η βασιλήιη. Αγχιβατείν (σ.σ. πλησιάσμα) και αμφισβατείν (σ.σ. αμφισβήτηση)» του Ηρακλείτου.

Πόσο ήθελε μια κόρη ο ΝΟΚ. Και τι δεν θα έδινε να γεννήσει μια κόρη όταν την έσμιξε όλος λαγνεία εκείνη τη νύχτα. Μια κόρη που απρόσμενα ήρθε και ξελόγιασε τον ΝΟΚ και τώρα, θα αντικαταστήσει τη γερασμένη ΑΛΠ. Μια κόρη, η Ίσσυ, που ο πατέρας της, αιμομείκτης (ensectous, FW 29:30), την επιθυμεί στο όνειρό του, παραμορφώνοντας τη λέξη incest (αιμομιξία) σε insect (έντομο), για να μη διαταράξει το όνειρο, η ενοχή.

32 staired (→ stair: σκάλα) → stared: ατένιζε33 manunknown [→ man (άνθρωπος, άνδρας)-unknown (άγνωστος)] → manannan MacLir: ιρλανδική θεότητα της θάλασσας34 balladproof [ → ballad (μπαλάντα)-proof (στεγανός, αδιαπέραστος)] → bulletproof: αλεξίσφαιρος35 haily (χαλάζι) → holly: το φυτό λιόπρινο, 36 icy (:πάγος) → ivy: κισσός → Issy: η θυγατέρα του ΝΟΚ missilethroes [ → missile (βλήμα, βολίδα(throes: throw: ρίχνω)] → mistletoe: ιξός το φυτό. (ο νορβηγός Θεός Βalder σκοτώθηκε από τη ρίψη ιξού)37 missilethroes [ → missile (βλήμα, βολίδα(throes: throw: ρίχνω)] → mistletoe: ιξός το φυτό. (ο νορβηγός Θεός Βalder σκοτώθηκε από τη ρίψη ιξού)

5

Η ΑΛΠ, είναι το άλλο εγώ της Ίσσυ, που θα την αντικαταστήσει. Του την παραχωρεί με τις ευχές της. «Να είστε ευτυχισμένοι, αγαπημένοι! Be happy, dear ones!» (FW 627:3). Η ΑΛΠ, είναι το είδωλο της Ίσσυ, που η Ίσσυ αυτοθαυμαζόμενη βλέπει στον καθρέφτη της. «Το θαμπωτικό χαμόγελό μου, ... αυτή δεν είναι τίποτα χωρίς εμένα καθώς είμαστε δίδυμες εδώ μέσα, που αγαπώ σαν τον εγωϊστοεαυτό38 μου, ... σαν το μπλε του ουρανού όταν σκύβω για να κατασκοπέψω ανάμεσα στα ασπραμπορειναταπεισπόδια39 μου. The mything smile of me, ... , shes nowt mewithout as weam twin herewithin, that I love like myselfish ...like the blue of the sky if I stoop for to spy's between my whiteyoumightcallimbs. » (FW 238.26-30).

Ο γαλάζιος ουρανός που κατασκοπεύει η Ίσσυ, βρίσκεται ανάμεσα στα άσπρα-μπορεί-να-τα-πεις πόδια της. Εκεί που λατρεύεται η γυναικεία φύση. Το φύλο της. «Ο ουρανός δεν είναι επάνω εκεί. Είναι ανάμεσα μας» λέει η φεμινίστρια, ψυχαναλύτρια Luce Irigaray40, χρόνια μετά τον Τζόυς.

Η γυναίκα, στην Αγρύπνια των Φίννεγκαν, εκφράζεται, απελευθερωμένη από το φαλλοκεντρικό σύστημα, που αντιμετωπίζει τα δυο φύλα, άντρας-γυναίκα, με όρους φαλλοκρατικούς, σαν να υπάρχει μόνο ένα φύλο. Το αρσενικό.

Του παραχωρεί, η Φυλλολίφυ, την αγαπημένη κόρη, που είναι το ξανανιωμένο είδωλό της. «αυτή θα είναι γλυκιά μαζί σου όπως ήμουν κι εγώ γλυκιά όταν ήλθα κατ ευθείαν από τη μάνα μου. For she'll be sweet for you as I was sweet when I came down out of me mother.» (FW 627:7-9).

Η μητέρα, από την οποία κατέβηκε η Φυλλολίφυ, είναι η αιγυπτιακή ουράνια θεότητα Νουτ (Nut), «nut(tings)» (FW 113:3) «nut(snolleges)» (FW 623:32-33). Η τιτανίς Ρέα, της ελληνικής μυθολογίας, που το όνομά της «ρεοροματζοδιαβάζοντας41 rheadoromanscing» (FW 327:11) αντηχεί, «Πανταρεουσαρέα: Pantharhea 42» στην Αγρύπνια.

Το τέλος πλησιάζει. Όλα τα υπέμενε στη ζωή της, η ΑΛΠ. « Έκανα το καλύτερό μου όταν με αφήναν I done me best when I was let.» (FW 627.13). Όταν την άφηναν οι αντίθετοι δίδυμοι και ο αντιφατικός ΝΟΚ.

Μα τώρα όλοι τους τής είναι αντιπαθητικοί. Μια σιχασιά για όλους και για όλα, πικρίζει το στόμα της. Το τέλος έρχεται και η μοναξιά τής μοναξιάς της την πλημμυρίζει. Λοιπόν, Γειάσας, αντίο.

Τα φύλλα της ζωής της Φυλλολίφφυ σκόρπισαν όλα, εκτός από ένα. Θα γαντζωθεί, ακόμα, για λίγο στη ζωή. Παιδάκι μικρό γίνεται για μια στιγμή και ζητάει από τον «μπαμπάκα» να την κουβαλήσει πέρα, όπως έκανε παλιά, στο πανηγύρι των παιχνιδιών.

Όμως ο παγωμένος ωκεανός πατέρας έρχεται, «μ’ ασπρανοιγμένα43 φτερά σαν να ερχόταν από τους Κιβωτοαρχάγγελους44 whitespread wings like he'd come from Arkangels.» (FW 628.10). Τα αφρισμένα κύματα του ωκεανού, αρχάγγελοι ψυχοπομποί, την περιμένουν. 38 myselfish [→ my (μου)-selfish (εγωϊστής)] → myself(ish): εαυτός39 whiteyoumightcallimbs white (ασπρος)-you (εσύ)-might (μπορεί)-cal (λέω, αποκαλώ)-limbs (μέλη, πόδια)40 Irigaray Luce, Thiw Sex which is not One, Μετάφραση, Cathrine Porter και Carolyn Burke. Cornell University Press, Ithac, New York. 198541 Rheadoromanscing → Rhea (doromanscing): Ρέα (ετυμολογείται από το ροή), η Τιτανίς θυγατέρα του Ουρανού και της Γης, μητέρα των Θεών.) → R(h)ead(oromansc)ing: διαβάζοντας →(Rheado)romansc(ing)e: ρομάντζο] → Raeto-Romanic: Ρωμανικές διάλεκτοι που μιλιούνται στην ΝΑ Σουηδία, Β. Ιταλία και Τυρόλο. 42 Pantharhea → Pant(h)a(: πάντα)-r(h)ea (Ρέα: (ετυμολογείται από το ροή), η Τιτανίς θυγατέρα του Ουρανού και της Γης, μητέρα των Θεών.) → Pant(h)a r(h)e(a): πάντα ρει, του Ηρακλείτου43 whitespread [→ white (άσπρος)-spread (απλώνω)] 44 Arkangels [→ Ark (κιβωτός)-angels (άγγελοι)] → Archangels: αρχάγγελοι

6

« Έρχομαι Πατέρα! ... Τέλος εδώ. Τέλος, ξανά! ... να με αγαπονεροθυμάσαι: End here. Finn, again!.. mememormee!». (FW 628.13-14). me me more me. Μια κραυγή. «Έτσι τελειώνει ο κόσμος...μ’ ένα λυγμό» (Τ. Έλιοτ). Έτσι αρχίζει η ζωή, μ’ ένα κλάμα. Τέλος, ξανά, ατέλειωτο.

«Το Ο της γυναίκας είναι μακρό: the O of woman is long» (FW 270:25-26). Ένα μακρό «οο45», τανυσμένο «ω», που παίρνει το σχήμα του άπειρου «∞». Ταξιδεύει, ποταμός των λέξεων, η Φυλλολίφυ, προς το ωμέγα, ω μέγα, αιοονειο άπειρο, χωρίς τέλος κι αρχή. Finn again, Finnegan.

«Μακριά μοναχική τελευταία αγαπημένη μακρόσυρτη η: A way a lone a last a loved a long the» (FW 628.15-16). Με το θηλυκό άρθρο «η» «τελειώνει», τυπικά το βιβλίο, στην σελίδα 628, για να συνεχισθεί στην πρώτη σελίδα (σελίδα 3 του βιβλίου) με πρώτη λέξη «ποταμορροή: riverryning», η ονειρική διήγηση.

Ο ελκυστής του οριακού κύκλου, τραβά, έλκει την Αγρύπνια σε ένα νέο ξεκίνημα. Και προκαλεί, προσκαλεί, έλκει και ελκύει τον αναγνώστη σε μια νέα ανάγνωση της Αγρύπνιας, με τα κλειδιά του μυστικού που του παρέδωσε η Φυλλολίφυ στην τελευταία αράδα, της τελευταίας, ατέλειωτης σελίδας. «Τα κλειδιά. Δοσμένα! The keys to. Given!» (FW 628.15). Ο κόσμος τούτος «ο μικρός ο μέγας» της Αγρύπνιας των Φίννεγκαν, δεν τελειώνει. Κάθε φορά ξανοίγεται ολοκαίνουργιος σε κάθε νέα ανάγνωση.

Η ΑΛΠ είναι, εν τέλει, η συγγραφέας του γράμματος, το οποίο είναι η Aγρύπνια. Το γράφει και το ρίχνει, μπουκάλι στη θάλασσα, με παραλήπτη «για όποιον ενδιαφέρεται to whom it may concern».

«Υπάρχει κανείς να με καταλαβαίνει; Ένας στα χίλια και ένα χρόνια των νυκτών; is there one who understands me? One in a thousand of years of the nights?» (FW 627.15-16).

Ναι υπάρχει κάποιος! Ίσως αυτός είναι ο μοαδικός αναγνώστης της Αγρύπνιας, ο οποίος θα ταυτισθεί με «τοντην» συγγραφέα και θα την ξαναγράψει, διαβάζοντας, το όνειρο της Αγρύπνιας. Ο άγρυπνος «χίλιες και μία νύχτες» Αγρυπνοανναγνωστοσυγγραφέας46!

«Μιφλάει η Φυλλολίφυ.». Ακούστε τον μονόλογο της Φυλλολίφυ, σε Αννάπεστο. Άννα πέστο:

«Καλή ψιλοβροχομέρα47, πόλη! Λσπ! μιφλάει48 η φυλλολίφυ. Λπφ! Σφαλεροσαράντα49 και σφαλεροσαράντα όλες οι νύχτες έχουν πέσει πάνω στα μακριά μαλλιά μου. Ούτε ένας ήχος, να πέφτει. Άκου50! Ούτε άνεμος ούτε λέξη. Μόνο ένα φύλλο, ένα φύλλο μόνο και μετά φεύγει. Τα δάση πάντοτε αγαπημένα. Όπως όταν ήμασταν τα μωρά του δάσους51 . Και στων ροβινσωνοκοκκινολαίμηδων τα κρουσοκόπαδα52 επίσης . Είναι οι χρυσοί μου γάμοι. Εκτός εάν; Μακριά! Σήκω όρθιος, άντρα του χόθσπιτου53, κοιμήθηκες

45 To «Ω» προφέρεται σαν δύο Ο (αγαπώ αγαπόο). Την παρατήρηση οφείλω στον κ. Γιάννη Καλεώδη. 46 Αγρυπνος- Αννα-Αναγνώστης-Συγγραφέας.47 Soft morning (→ ψιλοβρόχι) → good morning48 Speafing → speaking. Αγουροξυπνημένη προφέρει μπερδεμένα τη λέξη . 49 Folty (→ faulty: σφαλερός) → forty: σαράντα50 Lispn → listen: άκου51 babes (in the wood): τίτλος κουκλοθέατρου, παντομίμας52 robins in crews (: robins: κοκκινολαίμηδες. crew(s): ομάδα, πλήρωμα] → Robinson Crusoe: τίτλος παντομίμας53 hooths ( → house: σπίτι) → Howth

7

τόσο πολύ! Ή απλά έτσι μου φαίνεται; Πάνω στην σκεφτική παλάμη σου. Ξαπλωμένος από απ’ το κεφάλι μέχρι τα πόδια. Με την πίπα πάνω στην κούπα. Τρίτος για έναν βιολιστή, έκτος για μακχαρούμενους, ένατος για έναν κουνουπιδοκούλ54. Σήκω πάνω τώρα και ορθώσου! Η νιρβάνα τέλειωσε. Είμαι η φυλλολίφυ55, η χρυσαφένια σου, έτσι με φώναζες, μάη της ζωής μου, ναι η χρυσαφένια σου, δάση μου ελευθέρα, υπερβολικέ οπλιτοεξωεπιδρομέα56! Έλεγες τόσες σαχλαμάρες. Ήμουνα τόσο θελκτική. Μα μέσα σου έχεις έναν μεγάλο ποιητή επίσης. Ο Γεροδεμένος Στόουκ θα σε αντέγραφε. Έτσι μ’ έκανε τόσο να βαριέμαι ώστε να υπνοσωριάζομαι57. Αλλά είμαι καλά και ξεκούραστη. Χάρη σε σένα, πιοτό58, μαύρο ναι! Ιεχωβά59. Αυτός που θα με βοηθήσει σε βοηθάει60. Να το πουκάμισό σου, αυτό της ημέρας, γύρνα πίσω. Το κολάρο σου. Και τα δυο σου χοντροπάπουτσα. Κι ένα κασκόλ επίσης. Και να το πανωφόρι σου και πάντα τελευταία η ομπρέλα σου. Και σήκω πάνω ψηλός! Ίσιος. Θέλω να σε δω να είσαι όμορφος για μένα. Με την ολοκαίνουργια μεγάλη πράσινη ζώνη σου και όλα. Λουλουδιασμένος λωτός και δεύτερος σε τίποτα, Δουβλινομπούμπουκο61! Όταν φοράς το μπακλοβαφιστικό πυροβολοκουστούμι62 που σου έραψαν οι Ανθοπεδιάδες63. Πενηνταεφτά και τρία, ροπαλομετρητά64, με την καμπούρα65. Η λαγνοεπίβουλη 66 Αλβιών με την φτωχοαρούν67 ειρηνοϊρλανδία68 της. Αλαζονεία, καταφρόνια69, φθόνος. Με κάνεις να σκέφτομαι έναν θαυμασιοκομπογιαννιτογαμιά70 που κάποτε είχα. Ή κάποιον σεβαχοβαλτικό τον θαλασσινό71, τον άντρα τον μαγγελανομεγαλοδανδή72, με τα σκουλαρίκια στ’ αυτιά. Ή μήπως ήταν ένας κόντες, στο Λούκαν; Ή, όχι, είναι ο

54 Terce (for a fiddler), sixt (for makmerriers), none (for a Cole) → η Τρίτη έκτη και ενάτη ώρα του εκκλησιαστικού κανόνα. (Terce for a) fiddler, (sixt for mak)merriers: χαρούμενοι), (none for a) Cole (κουνουπίδι)→ Finn Mac Cool. Terce for a fiddler, sixt for makmerriers, none for a Cole → «Old King Cole was a merry old soul, ... he send for his pipe and he send for his bowl and he send for his fiddlers three» 55 leafy → leaf(y) : φύλλο56 exsogerraider [→ exso (ελλην έξω)-ger-raider: επιδρομέας. (ex)soger(raider): αρχ, στρατιώτης] → eχaggerator57 slump (: σωριάζομαι, πέφτω) → sleep: ύπνος58 toddy: οινοπνευματώδες ποτό στο οποίο προστίθεται ζεστό νερό και ζάχαρη59 Yawhawaw : (YHWH) Yahweh είναι ο τρόπος που διαβάζεται στα αγγλικά το יהוה, (το όνομα του θεού του Ισραήλ) Αυτά τα 4 εβραικά γράμματα ( יהוה ) καλούνται με την ελληνική λέξη τετραγράμματον (Tetragrammaton) και μεταγράφονται στο αγγλικό αλφάβητο ως YHWH ή YHVH ή JHWH ή JHVH.60 Helpunto min, βοήθα μας, ισπανικά 61 (nill : λατιν, τίποτα) Bud (: μπουμπούκι) → Dub(lin): Δουβλίνο αναγραμματισμένο62 Buckly shuit [→Buckley shot (o στρατιώτης Μπάκλευ πυροβόλησε τον ρώσο στρατηγό)] → Birthday suit 63 Rosensharonals [→ Rosen (άνθος)-sharon(als): πεδιάδα] → «εγώ άνθος του πεδίου, κρίνον των κοιλάδων» Άσμα Ασμάτων, β 1 64 cosh (: ρόπαλο) → cash: μετρητά65 with the bulge → ο HCE έχει μια μικρή καμπούρα66 Proudpurse Alby [→ purseproud: αργκό, λάγνος, έκφυλος) → Perfidius Albion: λατιν επίβουλη Αλβιών 67 (Eileen) Aroon: τραγούδι του ιρλανδού αρπιστή Connellan 68 Eireen [→ Eileen (L/R): γυναικείο όνομα από το ιρλανδικό Eibhlin (Aveline) που μάλλον σημαίνει επιθυμητή] → ελλην Ειρήνη και Ιρλανδία. Η πλούσια Αγγλία και η φτωχή Ιρλανδία 69 comfytousness (contemptuousness: περιφρόνηση, καταφρόνια) → covetousness: ζηλοφθονία70 wonderdecker [→ wonder (θαύμα)-decker (→ decken: γερμ συνουσιάζομαι). Van Der Decken: ο συγγραφέας του Ιπτάμενου Ολλανδού] → wonderdokter: γερμ κομπογιαννίτης. 71 somebalt thet sailder [→ some (κάποιος)-balt (Βαλτικός, κάτοικος της Βαλτικής)] Sinbad the sailor: Σεβάχ ο Θαλασσινός

8

Ιρλανδοσιδερένιος73 δούκας που εννοώ; Ή κάποιος άλλος σκωτοκωλογάιδαρος74 από τις Μαύρες Χώρες. Έλα κι άσε εμάς! Εμείς πάντα το λέγαμε. Και φύγε μακριά. Στο δρόμο του Ραθγκρέινυ75 ίσως. Τα παιδιά ακόμα κοιμούνται. Δεν έχουν σήμερα σχολείο. Αυτά τ’ αγόρια είναι τόσο αντίθετα. Το Κεφάλι τριβελίζεται από μόνο του. . Χηλ76 μπελάς και χηλ ταξίδι. Γκιούλιβερ και Γκέλοβερ. Εκτός κι αν αλλάξουν κατά λάθος. Τα ‘χω δει αυτά στο διδυμοπαίξιμο77 του ματιού. Τα ίδια. Τόσο συχν. Παρομ78. Μέρα τη μέρα. Ο σεμ ξανασών79. Δυο αδερφοί τόσο διαφορετικοί όσο βοράς με νότο. Όταν ο ένας τους αναστενάζει ή ο ένας τους κραυγάζει είσαι συ παντού τριγύρω. Πουθενά ειρήνη. Φαίνεται πως είναι εκείνες οι παλιές κρονιδογραϊδια80 θείτσες που τους κράτησαν έξω απ’ το νερό της κολυμπήθρας. H αλλόκοτη Κυρία Αρκεταζωντανή και η παράξενη Κυρία βοτσαλονεκρή81. Κι όταν οι δυο τους πουν αρκετά δε υπάρχουν και πολλά άπλυτα να βγουν στη φόρα. Από τα Κατρουλοαρχοντικά82 του Μπουγαδολοντερντέιλ83. Ο ένας φιλαράκος να χαζοκοιτάζει του αγιόπαιδου το τέτοιο και τούτο το καλόπαιδο να βρέχει τη σφυρίχτρα του. Ήσουνα κατενθουσιασμένος, απαγγέλλοντας πολεμικά κατορθώματα και επικήδειους του πηρς84 σ’ αυτούς τους άσωτους χάσκακες. Αλλά εκείνη τη νύχτα ύστερα ήσουν όλο λαγνεία! Καλώντας με να κάνω αυτό και κείνο και το άλλο. Κι’ αγκομαχώντας πάνω μου, αγιάσχημε Τζουντιησού85, και τι δε θα δίνες να χεις ένα κορίτσι! Η επιθυμία σου ήτανε θέλησή μου. Και, να, απρόσμενα! Ο τρόπος που το ‘κανα. Αλλά εκείνη, εσύ προσμένεις. Λαχταρώντας να διαλέξεις πήρες το μέρος της. Αν είχε μόνο λίγο παραπάνω μητρικοταιριαστό86 πνεύμα. Τα έκθετα αισθήματα87 δραπετεύουν, οι δραπέτες

72 megallant [→ mega(llant): ελλην μεγάλος. (me)gallant : γενναίος, δανδής (περιποιητικός στις γυναίκες)] → magellan: Μαγγελάνος, ο θαλασσοπόρος73 Iren duke's [ Iren (→ iron: σίδηρος) → ιρλανδός] → Iron Duke: Σιδηρούς Δουξ, ο Γουέλινγκτον. 74 somebrey [→ some (κάποιος)-brey (bray:γκάρισμα)] → somebody. erse(: σκοτσέζικη διάλεκτος) → ass: γάιδαρος, πισινός75 Rathgreany → Rath Grainne: η τοποθεσία όπου εγκαταστάθηκαν ο Diarmaid και η Grania. Κατά την ιρλανδική μυθολογία η όμορφη πριγκίπισσα Grania πρόκειται να παντρευτεί τον Fionn mac Cumhaill ( ο μεγάλος μυθικός πολεμιστής), αλλά ερωτεύεται τον Diarmuid Ua Duibhne, με τον οποίον διαφεύγει καταδιωκόμενη. Η περιπέτεια εξιστορείται στο The Pursuit of Diarmuid and Gráinne. 76 Heel → «high and low heel» πολιτικά κόμματα στην Λιλιπούτη, Τα ταξίδια του Γκιούλιβερ του Σουίφτ77 twinngling of an eye [→ twin (δίδυμα)-ngling] → εν ριπή οφθαλμού78 Som. So oft. Sim → Same. So often. Similar79 sehm asnuh → Shem/ Shaun (οι δίδυμοι) asnuh→ anew: ξανά, απ την αρχή 80 crony aunts (→ Kronion(s): Κρονίδης ο γιος του Κρόνου, ο Δίας) → crone (γραΐδιο) aunts (θείες, θείτσες)81 Quickenough → Quick (γρήγορος, ζωηρός)-enough (αρκετά) Doddpebble → Dodd (→ dead: νεκρός)-pebble (βότσαλο) . quick and dead: « κρίνειν ζώντας και νεκρούς» προς Τιμόθεον Β επιστολή Παύλου δ 182 Minssions (→ mingo: λατιν ουρώ) → mansion: μεγάλο κτήριο, αρχοντικό83 Laundersdale [→ Launder(sdale): μπουγάδα, πλένω] → Launderdale η πολυκατοικία στο Λονδίνο όπου έμενε ο άγγλος ποιητής και κριτικός Arthur Symons84 Pearse [(Patric) Ιρλανδός εκπαιδευτικός και πατριώτης μετείχε στην εξέγερση του Πάσχα (Easter Rising, 1916) στο Δουβλίνο. Επικήδειος (1915) στον τάφο του O’Donovan Rossa, Ιρλανδού επαναστάτη και ιδρυτή της Ιρλανδικής Δημοκρατικής Αδελφότητας] → Perse O’ Reilly → perse oreille (ear-piercer) → earwig →[ear (αυτί)-worm (σκουλήκι)] → Ο σκουληκαυτιάς (φορφικούλης) HCE. 85 hugly Judsys → [(h)ugly: άσχημος] → Ηoly: Άγιος. Judsys [→ Jud(s)y(s): punch και Judy (κουκλοθέατρο)] → Jesus86 matcher's (: matcher: ταιριαστός) → Mother: μητέρα87 Findlings [→ foundlings: έκθετα (βρέφη)] → feelings: αισθήματα

9

ξεστρατίζουν. Είναι τόσο χαρούμενη όσο ένα ακίνητο γρεκοτριζόνι88. Θα ήταν οδυνηρό αν την χτύπαγε θλίψη. Θα περιμένω. Και θα περιμένω. Και τότε αν όλα περάσουν. Αυτό που θα είναι είναι. Είναι ειναιίσις89. Αλλά ας τους . Ξεπλύματα λαχανόσουπας90 και η γλυκανάλατη91 τσούλα επίσης. Αυτός είναι για σένα ότι είναι αυτή για μένα. Σκυλακολουθώντας σε τριγύρω στον κόλπο και στο λιμάνι και μαθαίνοντάς με τα μέρη92 του λόγου. Αν στροβίλιζες τις ιστορίες σου σ’ αυτόν πάνω στα μπαρκοσφυριχτά κύματα εγώ έλεγα τις λαχτάρες μου σ’ αυτήν μ’ ένα σπιτίσιο κέικ. Δεν θα διαταράξουμε τα υπνικά τους καθήκοντα. Ας τα φρόκαλα να ναι κελευστές. Είναι ο Φοίνικας, αγαπητέ. Και η φλόγα είναι, άκου! Μακάρι το αγιομιχαλοσαχλό93 ταξίδι μας να γίνει. Αφού ο παινεμενοεωσφόρος94 έχασε και το βιβλίο των βαθειανεκρών95 είναι. Κλειστό. Έλα! Βγες απ’ το καβούκι σου! Όρθωσε το ελεύθερο δάχτυλό σου! Ναι. Έχουμε αρκετό φως. Δεν θα πάρω το φανάρι της παρθένας96. Για αυτούς τέσσερις παλιές φαφλατογκάιντες97 των Ανεμοριπισμάτων98 για να φυσάνε μέσα. Ούτε για σένα το καμπουροδισάκι99 σου. Για να φέρει όλους τους καμπούρηδες100 ξοπίσω σου σε πεζοπορία. Στείλε τον Αρκτούρο να μας οδηγεί! Ισθμός! Βρχ! Είναι το πιο βροχερό πρωινό που μπορώ ποτέ να θυμηθώ. Αλλά δεν θα κάνει νεροποντή, ο καιρός101 μας . Ακόμη. Μέχρι να ‘ρθεί η ώρα. Κι’ εγώ και συ να χουμε κάνει τα δικά μας. Οι γιοι των φουρνελάδων νίκησαν στους αγώνες. Σιωπηλή θα σηκώσω τον κουκουβαγιόγερο102 Φιννβάρα103 μου στους εσαρποφορεμένους104 μου ώμους. Η πέστροφα θα είναι τόσο έξοχη στο πρωινοποταμάκι105. Με γεύση πολωνέζικης μαρμελαδοπουτίγκας106 από τη Λουκανικομαυρολίμνη107 μετά. Για να τονίσω την αψάδα του τσαγιού. Είσαι108 για ένα κουρνιαστό109 ψωμί110; Αλεμουεαυτέ111, βγες τελείως από τα μαλλινοσάβανα! Και έπειτα όλες οι ζωηρές νεαρές βεντούζες να στριφογυρίζουν τριγύρω μας, πήζοντας για τις

88 gricks (έλληνες, γραικοί) → grig: γρύλος, τριζόνι89 Is is → Isis. Επίσης όνομα του άνω Τάμεση. 90 hospodch → hotchpotch: λαχανόσουπα, συνοθύλευμα, αχταρμάς91 slusky → slushy: σαχλοσυναισθηματικός, γλυκανάλατος92 perts → parts: μέρη. 93 saintomichael [→ saint (Άγιος)-o-michael (Μιχαήλ)] → sentimental. αναφορά στο «συναισθηματικό ταξίδι: sentmental journey» του Στερν94 lausafire [→ laus (λατιν έπαινος)-a-fire (φωτιά)] → lucifer: εωσφόρος (αυτός που φέρνει την αυγή) 95 depth(: βάθος) → dead: νεκρός. Αναφορά στο «βιβλίο των νεκρών» των Αιγυπτίων96 our laddy's lampern → « lady with the lamp» → Florence Nightingale. Our Lady: η Παρθένος Μαρία97 windbag [: πολυλογάς, φαφλατάς]. Ο ασκός της γκάιντας98 Gustsofairy → Gusts (ριπή)-of-air (ανέμου)99 rucksunck [→ knapsack: σακίδιο] → μοιάζει με hump: καμπούρα (annotation) 100 dannymans → Danny Man(s): o καμπούρης υπηρέτης του πρωταγωνιστή Cregan, στο έργο The Collen Bawn του Boucicault (Dion, 1859-1020, Ιρλανδός θεατρικός συγγραφέας) 101 Ilma: φιάνδ 102 owld [→ owl(d): κουκουβάγια)] → o(w)ld: γέρος103 Finvara → Ο βασιλιάς (Finn Bheara, Finbeara or Fionnbharr). Στην ιρλανδική παράδοση, βασιλιάς των νεκρών, οποίος παρέχει καλή σοδειά, δυνατά άλογα και πλούτη. Συχνά κάνει απαγωγές γυναικών 104 shawlders [→ shawl(ders): εσάρπα, σάλι] → shoulders: ώμοι 105 brookfisht [→ brook (ποταμάκι, ρυάκι)-fish(t): ψάρι] → breakfast106 roly polony [polony: πολωνική σάλτσα] → roly pol(on)y: μαρμελαδοπουτίγκα107 Blugpuddels → (Black pudding: είδος λουκάνικου) → Black pool: το Δουβλίνο στα Ιρλανδικά108 Is't you fain → is tu fein: ιρλανδ είσαι 109 roost: κουρνιάζω, κούρνια, φωλιά των πουλιών110 brood: ολλανδ, ψωμί. roost brood → Rostbrot: γερμ τοστ111 Oaxmealturn [→ (Oax)mealturn → me alterum: λατιν ένα άλλο εγώ] → Oxmantown: περιοχή του Β Δουβλίνου

10

κρέμες τους. Φωνάζεις, εμένα, μεγάλη αδελφή! Δεν είμαι πράγματι; Λιστ112! Αλλά μόνο, υπάρχει ένα αλλά, που πρέπει να μου αγοράσεις μια όμορφη καινούργια ζώνη επίσης, νόλλυ113. Όταν ξαναπάς στην Αγορά του Νόργουολ114. Όλοι λένε τη χρειάζομαι γιατί αυτή από του Ισσάακσον115 έχασε τη γραμμή της 116. Μαρκ; Αρθουραρκούδα μου117! Έλα ! Δως μου τη μεγάλη σου αρκουδοπατούσα, ληστοπατέρα118 γιε μου119, για120 το μικρό μου χέρι. Ντολά121. Το δικό μου χέρι νάνσυ122, στη γλώσσα των λουλουδιών. Δηλαδή Γιόργκεν Άργκονσεν123. Αλλά κατάλαβες, όχι; Εγώ πάντα καταλαβαίνω τα φωτεινά και τις σκιές σου. Έλα κάτω. Λίγο περισσότερο. Έτσι. Βάλε πίσω το κεφαλόσπαθό124 σου. Ζεστό και μαλλιαρό, τεράστιο, είναι το χέρι σου! Να που αρχίζει το πετσάκι. Μαλακό σαν ενός βρέφους. Κάποτε είπες πως κάηκες στον πάγο. Και μια φορά του ‘χες βάλει χημικά αφού είχες πάρει μια παστρικιά. Ίσως γι’ αυτό κρατάς το πηλοφοροκέφαλό125 σου έτσι. Κι ο κόσμος νομίζει πως έπεσες στη σκαλωσιά. Κακής κατασκευής. Θα κλείσω τα μάτια μου. Για να μη βλέπω. Ή μόνο να βλέπω έναν νεαρό στην παρθενία του, εν’ αγόρι αθώο, να ξεφλουδίζει ένα κλαράκι, ένα παιδί δίπλα σ’ ένα τοσοδούλικο άσπρο φαρί. Το παιδί που όλοι μας επιθυμούμε να τοποθετήσουμε τις ελπίδες μας για πάντα. Όλοι οι άνδρες έχουν κάνει κάτι. Όταν φτάσουν στο βάρος της γέρικης σάρκας. Θα τ’ αφήσουμε. Έτσι. Θα κάνουμε προηγουμένως τον περίπατό μας την ώρα126 που χτυπάνε τις γήινες καμπάνες. Στην εκκλησία δίπλα στην κουτσομπολαυλή127. Ειρήνη καλή θέληση στους Καλούς ανθρώπους. Ή όταν τα πουλιά αρχίζουν τον δεντροκελαϊδιστό καυγά τους. Κοίτα, να τα δικά σου ψηλά στα ύψη! Και τα περιστέρια, γλυκιά καλή τύχη σου κορακίζουν128, Κουλ129. Βλέπεις είναι τόσο άσπρα σαν το κορακίσιο χιόνι. Για μας. Στην επόμενη τυρφοπέτρου παυλοεκλογή130 θα εκλεγείς ή δεν θα ‘μαι η διαλεγμένη νύφη σου που νοιάζεται. Ο Κινσέλα άντρας της γυναίκας ποτέ δε θα με ξελογιάσει. Ένας ΜακΓκραθ Ο’Κάλαχ Ο’Μιούιρκ ΜακΦιούνυ κικιρικουκοκορίζοντας 131 και κοτοπουλοτσιρίζοντας τριγύρω στο σπιτάκι στο φιόρδ των ξένων132 στις Τρομπέτες. Είναι σα να βάζεις το καθίκι στην

112 Lst: λίστα, κατάλογος113 nolly → Nol: το χαϊδευτικό του Κρομβελ114 Market Norwall → Mark of Cornwall: Θείος του Τριστάνου και σύζυγος της Ιόλης στους θρύλους του Αρθούρου. Norwall → North wall: περιοχή του Δουβλίνου115 Γιοι του Ισαάκ, Είσαι και Ιακώβ116 sloped its line → loop line railway bridge στο Δουβλίνο117 Fey Arthur → Fey: άυλα δικός μου. Arthur [: art(our) άυλα αρκούδα] → Άρθουρ118 padded (padre: ληστής του δρόμου, παραγεμιστής) → Πάτερ119 avidly → a chic: ιρλανδ γιε μου120 fool a many tiny → for my tiny (hand) 121 Dole → ντο λα (οι νότες)122 Mineninecyhandsy → Mine (δικό μου)-[ninecy (→nancy: Νάνση)-hand(sy): χέρι] Nancy Hand’s: όνομα παμπ κοντά στο πάρκο του Φοίνικα. 123 Jorgen Jargonsen [Jargon(sen): αργκό)] → Jorgen Jorgensen: μελέτησε το λεξιλόγιο των ιθαγενών.124 glave (: αρχ , σπαθί, ξίφος) → glava: κεφάλι125 hodd [→ hod: πηλοφόρι] → head: κεφάλι126 timpul: ρουμαν ώρα127 hearseyard → hearsay (διάδοση, φήμη, μαρτυρία εκ τρίτων, όχι από άμεση αντίληψη)-yard: αυλή, περίβολος.128 Ο Νώε έστειλε ένα περιστέρι και ένα κοράκι έξω από την κιβωτό. 129 Coole → Finn MacCool130 peaters (peat: τύρφη)→ Πέτρος. poll (εκλογή) → Παύλος 131 sookadoodling → cockadooling: το λάλημα του πετεινού ως ηχομιμητικό στα μικρά παιδιά, κικιρίκου132 na Galla → na nGall: των ξένων

11

πιατοθήκη ή να σκουφώνεις133 του Θείου Τιμ το καλυβοκαπέλο134 στα φρύδια ενός Αντιβασιλιά 135. Όχι τέτοιες μεγάλες δρασκελιές, ορμητικέ καπριτσιόζε. Θα μου τσακίσεις τις αντιλόπες μου που φύλαγα τόσο καιρό. Είναι της Πεοχερσονήσου136. Και τα δύο χαριτωμένα παπουτσοπάπουτσα137. Μόλις κι είναι ένα μίλι Κνουτοκόμβου138 ή εφτά, παπουτσωμένος γάτος139. Πολύ καλό για την υγεία πρωινό. Με νικόφρουτα140. Μια απαλή κίνηση ολοτρόγυρα. Καθώς φεύγει η τεμπελιά141. Και η γιατριά του αυτοβοηθητικοκαταστροφικοτίμονου142 χαλαρώνει. Μοιάζει τόσο μακριά από τότε, αιώνες. Σαν να ήσουν πολύ πολύ μακριά. Μακροσαρανταμέρες, τρομεροσαραντανύχτες143, και ‘γω μαζί με σένα στο σκοτάδι. Θα μου πεις κάποτε αν μπορώ να πιστεύω όλα αυτά. Ξέρεις που σε φέρνω; Θυμάσαι; Όταν έτρεχα μαζεύοντας φράουλες και φρούτα αγριοτριανταφυλλιάς. Και συ να σχεδιάζεις μεγάλα σχέδια για να με φουντουκιάσεις από την κούνια με τη σφεντόνα σου. Οι φωνές μας. Θα μπορούσα να σε οδηγήσω εκειπέρα κι’ ακόμα μαζί σου στο κρεβάτι. Ας κάνουμε ρεφενέ για το Ντάκριφαν144, εμείς; Ούτε ψυχή παρά μόνο εμείς. Χρόνος; Έχουμε πολύ στα χέρια μας145. Μέχρι που ο Κίλλιγκαν κι ο Χάλιγκαν να ξαναπεράσει από το χούλιγκαν146. Και οι υπόλοιποι της συμμορίας. Άλλιγκαν οχτώ, από αριστερά προς τα δεξιά. Ο Λυκοαλημπαμπά, και αλεπουδοσαράντα πυρετοκλέφτες147! Οι μασκοφόροι σκέφτηκαν να σε ξεφορτωθούν. Ή ο Αφέντης των Μονόκερων του Δάσους, Καπετάνιος Λιβαδοκοριός148, από την Νολ149, σχεδιάζει δίπλα στην πόρτα με τον Εντιμότατο Χουίλπ και τον Αιδεσιμότατο Πόιντερ και τις δύο Κυρίες Πάτζετ της Αλεποκραυγής150, του Σαματά, με τα γριφοσφιχτοδεμένα 151 ληστρικά καπέλα τους152, για να υψώσουν ένα στην υγειά σου στο ζαρκάδι τους153, το Ελάφι154, ακόμη και του Καρλτον τον Έλαφο155. Και δεν χρειαζόταν

133 tamming → tam-o'-shanter: μάλλινος μωρουδίστικος σκούφος 134 Caubeen [: αγγλοϊρλ παλιό καπέλο] → cabin: καμπίνα, καλύβα. Όταν ο Tim Healy έγινε γενικό κυβερνήτης της Ιρλανδίας οι Δουβλινέζοι αποκαλούσαν το περίπτερο του Αντιβασιλέα «καλύβα του Θείου Τιμ» 135 Viker Eagle → viceregal: Αντιβασιλιάς136 Penisole's [→ Penis(ole's): λατιν πέος] → penisole: λατιν Χερσόνησος 137 goodiest shoeshoes → Goody Two-Shoes, παιδική ιστορία138 Knut's (Knut όνομα μεσαιωνικών βασιλέων της Δανίας) → knot: κόμβος (ναυτικό μίλι)139 possumbotts → Puss in Boots: Παπουτσωμένος γάτος 140 Buahbuah → Buah(buah): μαλαις, φρούτο Buah(buah) → buadh: ιρλανδ νίκη141 As leisure paces → ALP142 helpyourselftoastrool [→ help (βοηθώ, βοήθεια)-yourself (το εαυτό σου)-toast (αργκό, καταστροφή)–rool (εστον, τροχός, τιμόνι)] → HCE143 Afartodays [→ Afar(todays): μακρυά], afeartonights [(a)fear(tonights): τρόμος] →, Forty days forty nighths → «Και εγένετο ο κατακλυσμός τεσσαράκοντα ημέρας και τεσσαράκοντα νύκτας» Γένεσις ζ’ 17144 Danegreven → Dacriffan: κάβος στο Χουθ.145 hangs → Time hangs on one’s hands → ο χρόνος κρέμεται στα χέρια σου, έκφραση146 δρομολόγιο του τραμ στην περιοχή του Χουθ147 Olobobo foxy theagues (→ (O)lobo(bo): ισπαν, λύκος foxy: αλεπού, κατεργάρης. theagues → the agues: πυρετός, θέρμες148 Bugley → Bug (κοριός)-ley (λιβάδι)149 Naul: χωριό κομητείας του Δουβλίνου150 Tallyhaugh → Tally-ho: κραυγή των κυνηγών της αλεπούς151 riddletight → riddle (αίνιγμα, γρίφος)-tight (δεμένος σφιχτά)152 riddletight raiding hats → red riding hood παντομίμα153 robost → roebuck: μικρόσωμο ελάφι154 Stag: είδος ελαφιού155 hart: είδος ελαφιού

12

να σπιτώσεις μαζί με την πάπια σου και το καθήκον σου, κεφαλοπόδαρα156, ενώ αυτοί του δίνουν το ποτήρι που ποτέ δεν αρχίζει να τελειώσει. Κοτσάρισε αυτήν την ευχή στο κεφάλι σου και χώσε αυτό στ΄ αυτί σου, τρεμουλιάρη157. Οι όμορφες δεν απαντούν και ο πλούσιος ποτέ δεν πληρώνει. Εάν εσύ ήσουν απελευθερωμένος αυτοί σε κατακραύγασαν, από το Χήθταουν, Χαρμπορτάουν, Σνοουτάουν, Φοουρνόκς, Φλεμινγκτάουν, Μποντινγκτάουν158

μέχρι το Πέρασμα του Φιν στον Ντέλβιν159. Πως σε περιέφεραν από σπίτι σε σπίτι γύρω στους Πλατωνικοβοτανικούς κήπους160! Κι όλο αυτό γιατί, χαλαροχαμένη161 στην ανάκλασή της, φαίνεται να είχε δει τον Ερικουκουρίκου ομορφοκηνυγό ναρχεταισπίτι162 με τα τρία σκυλιά του όλα να τον βοηθάνε. Αλλά ήρθες ασφαλής πέρα για πέρα. Κάμποσο από κείνο το χόρνερ κόρνερ163! Και η γριά μανακουτσομπολοχήνα164! θα μπορούσαμε να επικαλεσθούμε τον Παλιό Κύριο, Τι λες; Υπάρχει κάτι που μου λέει. Είναι ένα θαυμάσιο πρόσωπο. Σαν η κρίση και η δύναμη να παρουσιάσθηκαν ενώπιόν του. Κι ένας τεράστιος παλιός κάβος. Η πόρτα του πάντα ανοιχτή. Για τη μέρα μιας καινούργιας εποχής. Όμοιας πολύ με την δική σου. Του ‘στειλες το τιμολόγιο το περασμένο Πάσχα έτσι αυτός έπρεπε να μας δώσει ζεστά κουλουράκια και το κάθε τι. Θυμήσου να βγάλεις το άσπρο σου καπέλο, έτσι165; Όταν έρθουμε στο τώρα. Και να πεις πώς χουθείστε166, η ισθμομεγαλειότης167 του. Δική του είναι η βουλή των νομολόρδων168. Και ‘γω θα ρίξω την ευγενική μου ρεβερέντζα επίσης. Εάν ο Μινγκ Τανγκ δεν υποκλιθεί με σεβασμό σε μένα εγώ σεβάσμια θα κουτελοϋποκλιθώ169 στον Μονγκ Τανγκ. Η εθιμοτυπία να απαιτεί να σταθείς στην κατώτερη θέση! Λέγοντας: Τι θα ζητούσες για να φέρεις στο φως ένα δόρυ, παρακαλώ; Μπορεί να σε χρίσει ιππότη της Αρμόρ170 ή διαφορετικά να σε ανακηρύξει τον πρώτο αρχιφτηνό μαγιαρομαγίστρο171. Θυμήσου τον Μπομπτομξανακαινούργιο βιμ βαν φον Πεινασμένο172. Στολή, καδένα173 και επωμίδες, ενοχλητικοξιπασμένος174. και θα είμαι η ακουστικοβασιλική σου

156 capapole → cap-a-pie: από το κεφάλι μέχρι τα πόδια157 ear, wiggly → earwig 158 Κωμοπόλεις στη Βαρονία Duleek, κομητεία του Δουβλίνου 159 Delvin: όνομα ποταμού160 Platonic garlens → Botanic gardens, δίπλα στο νεκροταφείο Glasnevin στο Δουβλίνο161 loosed (χαλαρωμένος) → lost: χαμένος162 Ericoricori coricome huntsome → earwicker come home → HCE (ανεστραμμένο). Ericoricori [→ κουρικίκου] → earwicker. (cori)come: έρχομαι huntsome [→ hunt (κυνήγι)-some (κάποιος)] → h(unts)ome: σπίτι earwicker come home → HCE (ανεστραμμένο) 163 horner corner → « little Horner sat in the Corner: ο μικρός κορνίστας κάθισε στη γωνία» παιδικό τραγούδι164 mutthergoosip → mutther (→ mutter: μητέρα)-goosip (→ goose: χήνα)→ goosip (→ gossip: κουτσομπολιό) → Mother Goose , παντομίμα165 ech → HCE (ανεστραμμένο)166 hoothoothoo (→ how do you do) → Howth167 ithmuthisthy (→ isthmus: ισθμός, του Sutton) → his majesty: η μεγαλειότης του168 house of laws (νόμοι) → house of Lords: η βουλή των λόρδων.169 kow-tow → εδαφιαία υπόκλιση των Κινέζων ακουμπώντας το μέτωπο στο έδαφος ως ένδειξη σεβασμού 170 Armor → Armorica: Βρετάνη171 cheap magyerstrape [magyer(strape): Mayar: ουγγρικός)] → chief magistrate172 Bomthomanew [Bom-thom-anew) → Bartolomew vim vam vom (→ von) Hungerig (→ Hongerig: ολλανδ πεινασμένος) → Vanhomrigh] → Bartolomew Vanhomrigh: Δήμαρχος του Δουβλίνου και πατέρας της Βανέσσας του Σουίφτ. 173 Η καδένα του Δημάρχου174 botherbumbose → bother (ενοχλώ)-bumbose (→ pompous: πομπώδης, ξιπασμένος)

13

οφθαλμοϋψηλότης175. Αλλά εμείς είμαστε ματαιόδοξοι. Σκέτοι φαντασιόπληκτοι. Είναι στον αέρα του κάστρου. Το κεφαλοσταφιδοψωμό176 μου είναι γεμάτο χαζοκινηματογραφοπανουργία177. Ότι πετύχαμε είναι αρκετό. Μπορούμε να το κρατήσουμε ή να το πετάξουμε. Αυτός διαβάζει την τυρφοχαρτωσιά178 του. Θα μάθεις τον δρόμο μας από ‘κει σίγουρα. Ο δρόμος της λουλουδοάνοιξης179. Εκεί που κάποτε πρωτοπερπατήσαμε τόσα πολλά ζευγάρια αμαξιών έχουν απερισκεπτακολουθήσει180 από τότε. Επευφημούμενα εξουθενωμένα αλογάκια181. Δίνοντας στη φοράδα Σώνεσσυ τo ανηφοροκαβαλίκευμα 182 της ζωής της. Με τους Στρουλντμπρούκ183 της. Χνμν χνμν! Ο κακοτράχαλος184 δρόμος της αβροντής185. Μπορούμε να καθίσουμε κάτω στην ρεικοκορφή του χουθ186, εσύ και ‘γω πάνω σου, στις γαληνοτύψεις της ασυνείδησης187. Να σαρώνουμε τον αναστημενορίζοντα188. Πάνω από το τυμπανόπρασσο189. Ήταν εκεί που είπε η Εβόρα190 πως είχα το καλύτερό μου. Αν ποτέ είχα. Όταν η σελήνη του πενθιμοπρωϊνού191 ανέτειλε και χάθηκε. Πάνω από την αμμολοφοκοιλάδα192. Μοναχική τιποτοσελήνη193. Εμείς, οι ψυχές μας μονάχοι194. Στη μεριά του σωτηριοωκεανού195. Και πρόσεχε το γράμμα που περιμένεις μπορεί να έρχεται. Και παρακολούθα την ακτή. Εκείνος προσεύχομαι να είναι ο άντρας των ονείρων μου196. Ξύνοντάς το και μπαλώνοντας με μια προτροπή από ένα αλφαβητάρι. Και πόσες τσιτσιδοαποδείξεις197 καστανογνώσης198 μάζεψα εγώ

175 aural eyeness [→ aural (: ακουστικός) → royal: βασιλικός) eyeness (: eye(ness): μάτι, οφθαλμός) → highness: υψηλότης] → royal highness 176 currant bread (: σταφιδόψωμο). bread → head: κεφάλι177 sillymottocraft [→ silly (χαζός, ανόητος)-motto-craft (πανουργία, τέχνη)] → cinematograph178 ruff: όρος χαρτοπαικτικός (μπριτζ κλπ). Ruff: Guide to the Turf : οδηγός στην Τύρφη179 Flura : → Flora: η θεά των λουλουδιών και της άνοιξης 180 follied (→ folly: απερισκεψία, αφροσύνη) → followed: ακολούθησαν 181 Clatchka (→ clyatcha: ρουμαν εξουθενωμένο αλογάκι)→ Klatschen: επευφημία, επευφημώ182 hillymount [→ hilly (hill: λόφος, ύψωμα)-mount: σκαρφαλώνω και βατεύω, κουτουπώνω] → houyhnhnms (χούϊναμ: τα ευφυή ευγενή άλογα κυβερνήτες των Yahoo (Γιαχού), των δυσμόρφων, άπληστων, υλιστών που συναντά ο Γκιούλιβερ στο τελευταίο του ταξίδι στη χώρα των Χούιναμ ( A Voyage to the Country of the Houyhnhnms. Ταξίδια του Γκιούλιβερ του Jonathan Swift.183 strulldeburgghers → Struldbrugs: Οι αθάνατοι αλλά γηράσκοντες που συναντά ο Γκιούλιβερ στο τρίτο του ταξίδι στο βασίλειο της Luggnagg 184 rollcky road → «rocky road to Dublin: ο κακοτράχαλος δρόμος για το Δουβλίνο», τραγούδι185 adondering → (a)donde(ring): ολλανδ βροντή. 186 heathery benn [ heathery(: ρεικώδης, γεμάτος ρείκια) → Eadair: ιρλανδ κεφάλι. benn (→ beinn: ιρλανδ: Χουθ)] → beinn Eadair: ιρλναδ Howth Head 187 quolm unconsciounce → quolm (→calm: γαλήνη, ηρεμία) unconsciounce (→ un (αρνητικό πρόθημα, όχι)-conscience: συνείδηση)] → qualms of conscience: τύψεις συνειδήσεως188 scand the arising [(εγειρόμενος, αναστηνόμενος)→ horizon: ορίζοντας)] → scan (σαρώνω, ανιχνεύω, σκανάρω) the horizon 189 Drumleek [→Drum (τύμπανο)-leek (πράσο)] → Σημείο στη Νότια πλευρά του Howth Head190 Evora: η ομώνυμη γέφυρα οπού θεωρείται ότι νίκησε τους Δανούς ο 1ος κόντες του Χουθ Σερ Άρμορυ Τρίστραμ 191 mourning (: πένθιμος, μαυροφορεμένος) → morning192 Glinaduna [→ Glina (→glen: κοιλάδα)-duna (→dun: αμμόλοφος)] Glenn of the Downs: κοιλάδα στην κομητεία Wicklow, Ιρλανδία. 193 Lonu nula → lone luna (αναγραμματισμός): μοναχική σελήνη. nula→ nulla: ιταλ μηδενικό, τίποτα194 Ourselves, oursouls alone → Sinn Fein, Sinn Fein Amhain: ιρλανδ εμείς, εμείς μονάχοι μας. Το σύνθημα των Ιρλανδών αυτονομιστών 195 salvocean [→ (salv)ocean: ωκεανός] → salvation: σωτηρία196 mains of me draims → man of my dreams197 scrips (: απόδειξη) → strip: ταινία, γδύσιμο198 nutsnolleges [→ nuts (κάστανα)-nolleges (→ knowledge: γνώση)] → Nuts of knowledge

14

η ίδια. Κάθε γράμμα είναι δύσκολο αλλά το δικό σου σίγουρα ο δυσκολότερος σταυρός ποτέ. Γραφιάς ένα γραφιάς199 ένα τσεκούρι200, αγκίστρι201 ένα βόδι202, έχει μια άννα203, χεθ204 διστακτικότητα 205. Μα άπαξ και τέλειωσε, μοιράστηκε και παραδόθηκε, τακατάκα, γράφεσαι στο χάρτη. Παραποιημένος βάσει206 των ονειροπρακτικών207 από την Αφεντικοβοστόνη, Καταρτομασσαχουσέτη208. Αφού είχε ταξιδέψει τον κόσμο των αρχαίων ημερών του. Μεταφερμένο σε ένα κουτάκι ή ζαρωμένο και ταπωμένο. Στην υπηρεσία της αυτού μεγαλειότητος209. Σκαμπανεβάζοντας, σκαμπανεβάζοντας, μπουκαλωμένο. Μπλόμπ. Όταν το κύμα παραδώσει το δικό σου210 το χώμα θα είναι για μένα. Κάποτε τότε, κάπου εκεί, έγραφα τις ελπίδες μου και έθαψα τη σελίδα όταν άκουσα την φωνή Σου, τιμονιέρη βροντοδανειστή211, τόσο δυνατή όσο τίποτα, και το άφησα να κείτεται μέχρι ότου κάποια χαμενοφιλοχριστούγεννα212 να ρθούν. Είμαι τόσο ικανοποιημένη τώρα. Υδ213. Γκρεμίζω και θα χτίσω την τραπεζοδανεισμένη214 καλύβα μας εκεί και θα συζήσουμε ευπρεπείς. Οι μαργαρίτες, κύριε, για την Κυρία, εμένα. Με σουβλερό βαβελοστρογγυλόπυργο215 για να τιτιβίζουμε και να κρυφοκοιτάζουμε εκεί που είναι οι αστροανασκαφές216. Απλά για να δούμε αν θ’ ακούσουμε πώς ο Δίας και οι ομότιμοι συζητούν. Μέσα στη μοναξιά217. Μέχρι την κορφή, αρχιμάστορα! Μέτρα την κορφή! Δεν είσαι τόσο ζαλισμένος άλλο πια. Όλα σου τα μεγαλοσχέδια218 και το λίγο που το ’φερε! Χαμπτοκατήφεια219, όταν μας ύψωνες και νταμπτοκατάθλιψη220, όταν μας βύθιζες! Αλλά σαροκαθόλου221 δε με νοιάζει για έναν αδαμοαργόσχολο κερατά222, πομπώδη πορτιεροπατριαρχη223! Με καθαρή224 διαφορά225 πήρα το

199 Hack: πελέκημα, γραφιάς, καλαμαράς200 axe: τσεκούρι201 hook: το εβραϊκό γράμμα vau σημαίνει αγκίστρι202 ox: το εβραϊκό γράμμα άλεφ σημαίνει βόδι203 hath an an [: Hath: αρχ 3ο προς ενεστ του Have, έχει] → Anne Hathaway: η σύζυγος του Σαίξπηρ204 heth: το 8ο γράμμα του εβραϊκού αλφαβήτου205 hith ences → hesitancy: διστακτικότητα206 Rased [: αλλαγμένος, παραποιημένος] → based: βάσει...207 traumscrapt [→ traum(scrapt): γερμ, όνειρο] → transcript: πρακτικά208 Maston, Boss [→ [Maston → Mast (κατάρτι)-on (επάνω). Boss: αφεντικό)] →Boston (Βοστόνη) , Mass(achuset): Μασαχουσέτη209 On his mugisstosst surface → on His majesty’s service 210 hen the waves give up yours → Book of Common Prayer: ταφή στη θάλασσα « όταν η θάλασσα θα παραδώσει τους νεκρούς της»211 dunner (: αργκό, πιεστικός πιστωτής, δανειστής) → donner: γερμ βροντή212 kissmiss [→ kiss (φιλι)-miss (χάνω, αστοχία)] → Christmas: Χριστούγεννα 213 Lss: Life Saving Service: υπηρεσία διάσωσης214 bankaloan → bank (τράπεζα)-a-loan (δάνειο)215 bubel (→ babel: Βαβέλ) runtoer ( round tower: στρογγυλόπυργος)216 sterres (→ sterro: ιταλ ανασκαφή) → ster(res): ολλανδ άστρο217 soleness (: μοναξιά) → Bygmester Soness (Ο Αρχιμάστορας Σόλνες), θεατρικό έργο του Ίψεν, όπου ο Σόλνες έχει σταματήσει ν ανεβαίνει στους πύργους που χτίζει γιατί ζαλίζεται. Τελικά, πεισμένος από την νεαρή Χίλντα ανεβαίνει αλλά πέφτει και σκοτώνεται218 graundplotting [→ graund (ground: έδαφος, gra(u)nd: μεγάλος)-plotting: σχέδιο] → αρχιτεκτονική κάτοψη219 Humps (: κατήφεια) → Humpty (Dumpty)220 Dumps (: κατάθλιψη) → (Humpty) Dumpty221 sarra [→ sorra: αγγλοϊρλανδ, όχι] → Σάρα 222 brambling ram [→ rambling damn: αργόσχολος κερατάς, καταραμένος] → Abraham223 porteryark [→porter(yark): πορτιέρης] → Patriarch: Πατριάρχης224 limpid(y): καθαρός, διαυγής, κρυστάλλινος,225 marge: αρχ όριο, περιθώριο

15

δρόμο μου για το σπίτι. Άραζε και ταβέρνιζε για μένα. Μόνο μην αρχίσεις τις πολυκαιρισμένες φιγούρες ξανά. Θα μπορούσα να μαντέψω το όνομα αυτηνής που σου τα κρυφόμαθε226 αυτά, σκληροτεφνατοκάρυδο227! Θαρραλέος πόνταρε στα αλλοτινά. Για την αγάπη του αηφιννεαυτού228 μας! Μπροστά στο γυμνωμένο σύμπαν. Και ο αποφυλακισμένος229 αστυφυλακοκόλακας230 να ξεπλένει το μάτι του! Μια απ’ αυτές τις λαμπρές μέρες, λαίδη αποδεκατίστρια, πρέπει να αναμορφωθείς και πάλι. Ευλογημένη ασπιδάγιε Μάρτιν231! Τόσο απαλά. Είμαι εξαιρετικά ευχαριστημένη για το ομορφοαποχαιρετιστήριο232 φουστάνι που έχω. Πάντα θα με φωνάζεις Φυλλωμένη233, δεν είναι έτσι, αγάπη; τσοφλολογοεκπληκτικέ234 Παλιόφιλε235! Και δεν θα σκουπιδοαπορίπτεις236 το άρωμά μου, λαδονερομένο της κιλαρνυκολόνιας237, με μια σταλιά από μαρασκίνο. Σινιέ! Είναι Πευκοαλπικό μυρωδατοχαμόγελο από των εσθήρ238 τα τελευταία εστεροπάσχα239. Είμαι στα χελωνοκαρδαμορούθουνα240 του καθ ενός. Ακόμη και στου Χουθ τη μύτη241. Μα τον πιο άξιο θεό242! Καθώς λένε στην πόλη μας. Τον κουκουβαγιομεγάλο διαγουμιστή243! Αν ήξερα ποιος είσαι! Όταν εκείνη η άρπα από τον αέρα είπε πως ήταν ο Καπετάνιος Φιν που κάνει βουναλάκια244 και ίσως πίεζε για το κοστούμι του είπα είσαι εκεί δεν είναι κανείς εκεί μόνο εγώ. Αλλά σχεδόν έπεσα από την στοίβα των δειγμάτων. Το κουδουνιστοδάχτυλό245 σου σαν να φτερούγισε ντιν μέσα στ’ αυτί μου. Είναι αλήθεια αυτό που ο ομογάλακτός σου στο Μπρέι246 λέει στην περιοχή πως σε έσουραν στο Μπόρσταλ247 γιατί οι γονείς σου κυλιόνταν συνέχεια στο βρωμοτζάκι του και έχαναν τα πεντηκοστομεσοφόρια248της έχοντας πιει τους όρκους τους; Μ’ οποιονδήποτε τρόπο249, μ’ έφτιαχνες! Ο μόνος άντρας που ποτέ υπήρξε να μπορεί να φάει τις δαγκάνες των αστακών. Η γηγενής μας νύχτα όταν δυο φορές με πήρες για

226 tuckt [→ tuck(t): χώνω, κρύβω] → taught: δίδαξα, έμαθα227 tufnut [→tuf (tough: σκληρός)-nut (καρύδι)] → tefnut: αιγυπτιακή θεά του νερού και της γονιμότητας 228 sinfintins [→ sinn fein: ιρλανδ εμείς οι ίδιοι (σύνθημα των Ιρλανδών αυτονομιστών)] → St Fintan’s: ο ομώνυμος ναός στο Χουθ229 bailby [→ bail: προσωρινή αποφυλάκιση με χρηματική εγγύηση] → ο φάρος Bailey στο Χουθ230 pleasemarm [→ pleaseman: πρόσωπο που παρέχει εξυπηρετήσεις δουλικά, λακές ] → policeman: αστυφύλακας231shield Martin [→ Sheilmartin: κορφή στο Χουθ] → St Martin 232 loveleavest → loveliest: ομορφότατος. (love)leave(st): αναχώρηση, αποχαιρετισμός233 Leafiest: γεμάτος φύλλα234 Wordherfhull [→ Worder (ομιλητής)-f(h)ull: γεμάτος και (f)hull: τσόφλι, περικάρπιο] → wonderful: θαυμάσιος235 Ohldhbhoy → O(h)ld(h)b(h)oy : old boy: Παλιόφιλος, καρντάσης236 urbjunk → reject: απορρίπτω. (urb)junk: σκουπίδια, άχρηστα237 oiled of kolooney [→ oiled (λαδωμένο)of kolooney (→ Killarney: ΝΑ Ιρλανδία)→ Cologne: Κολωνία] → eau de Cologne238 Yesthers → Esthers οι δύο Εσθήρ του Σουίφτ Στέλλα και Βανέσα. 239 Yhesters → (Y)hesters: εστέρες. Yhesters → Εasters: Πάσχα 240 nasturtls (→ nasturtium: νεροκάρδαμο. (nas)turtls: χελώνες) → nostrils: ρουθούνια241 Houlth's nose: Β Α κορφή του Χουθ242 Medeurscodeignus → Medeus condignus: λατιν, μα τον πιο άξιο θεό 243 Grand owld marauder [→owld (→owl: κουκουβάγια. → old: γέρος] → Grand old man: ο Γλάδστων 244 cumhulments → cumulus: λατιν σωρός, στοίβα. 245 tinger (→ ting: κουδούνισμα) → finger: δάχτυλο246 Bray → πόλη στην Κομητεία Γουίκλοου247 Brostal → Borstal: αναμορφωτήριο248 pentacosts (→ petticoats: μεσοφόρια) → pentecost: πεντηκοστή249 Howsomendeavour → (Howsom)endeavour: επίμονη προσπάθεια

16

κάποια Μαριάνν Σερί250 και μετά ο ξάδερφός σου Γερμανός που υπογράφει τα δικά της με χι και το περουκόγενο251 που βρήκα στον από Κλαρκάποιον252 σάκο σου. Φαραωΐσως253 θα παίζεις πως είσαι ο βασιλιάς της νεραϊδοαιγύπτου254. Σίγουρα εσύ κάνεις τους πιο βασιλικούς θορύβους. Θα σου πω όλα τα είδη απ’ τα φτιασίδια, παραξενοεπικίνδυνε255. Και θα σε επιδείξω σε κάθε παραμυθομέρος256 που περνάμε. Χιλιαδεσεκατοκαλοσωρίσατε257, Καλώς ήρθατε, Κρόμβελ, Τι θα υπερνικήσει, ματαιότης ματαιοτήτων258. Αλλάξτε τα πιάτα για το επόμενο σερβίρισμα των πατατών! Η Σπεντλάβ259 είναι ακόμη εκεί και ο κανόνας260 θεριεύει και το ίδιο οι συνήθειες του Κλάφυ ανθεκτικοϋπόσχονται261 και η λαμπροτρόμπα262 της ενορίας μας είναι ένας έξοχος κουνελοχείμαρρος263. Αλλά εσύ θα πρέπει να ρωτήσεις τους ίδιους τέσσερις που τους ονόμασαν είναι πάντοτε ζεστά στο μπορσαλινομπαροσαλόνι264 σου, λέγοντας πως αυτοί είναι τα καλύτερα λείψανα του Ντανιέλ Ο’Κόνελλ265 και γράφοντας Φίνγκλας266 απ’ το καιρό του Kατακλυσμού. Θα υπάρξει ένα βασιλικό έργο εν προόδω267. Αλλά είναι από αυτόν τον δρόμο που θα ‘ρθει αυτός κάποιο αύριο. Και να σου κάνω σήμα μ’ όλες τις τσακμακόπετρες και οι φτέρες να θροϊζουν στο πέρασμά μας. Και θα βυζάξεις268 τον αντίχειρά σου λίγο και μετά θα σοφογράψεις269 το σολομοκήρυγμά 270 πάνω του. Συμβαίνει τόσο συχνά και πάλι το ίδιο για μένα. Λυγμός; Μόνο τύρφη, ρουφήχτρα αγάπη! Καθαρή τύρφη. Ποτέ δεν ξέχασες τον μπατ και ταφφ στο μπράιαν μπόρου 271, τι; Πολύ; Γιατί, αυτά τα μανιτάρια, ξεφύτρωσαν τη νύχτα. Κοίτα, εκτάρια από στέγες στις ενορίες. Θόλοι πάνω στους φράχτες, σπίτια στον καπνό272. Και ένα μητροπολιτικό μέρος για τους ολυμπιακούς αγώνες. Σύνελθε, Κολοσσέ273! Πρόσεχε τη δρασκελιά σου αλλιώς θα χτυπήσεις. Ενώ ξεφεύγω τους σκουπιδοτενεκέδες.

250 Marienne Sherry → Marianne cherie: η γαλλική δημοκρατία251 beardwig → beard (γένι, γενειάδα)-wig (περούκα)252 Clarksome → Clarkson: κατασκευαστής περουκών στο Λονδίνο253 Pharaops [Pharao(p)s: Φαραώ] → perhaps: ίσως254 Aeships [→ aos-sidhe: ιρλανδ ο κόσμος των ξωτικών] → Αίγυπτος255 strangerous [strange(rous): παράξενος]→ dangerous: επικίνδυνος256 storyplace → story (ιστορία, παραμύθι)-place (μέρος)257 Cadmillersfolly → cead mile failte: ιρλανδ εκατό χιλιάδες καλωσορίσματα258 Bellevenue → bienvenu: γαλλ καλώς ήρθατε, Wellcrom → Cromwell: Κρομβελ, Quid Superabit : λατιν τι θα υπερνικήσει, villities valleties → vanity of vanities: ματαιότης ματαιοτήτων, Εκκλησιαστής α’ 2259 Spendlove: πόρνη του Δουβλίνου260 θρησκευτικός όρος· τα ιερά κείμενα261 endurtaking (→indurate: αντέχω) → undertaking : undertake: υπόσχομαι, δεσμεύομαι262 pomp (: λαμπρός, μεγαλοπρεπής) → pump: τρόμπα263 warrent (→ warren: φωλιά κουνελιών) → torrent: χείμαρρος264 barsalooner [→ bar saloon(er)] → Borsalino: Ο Τζόυς φορούσε ένα τέτοιο καπέλο265 Conal (γιος του μεγάλου βασιλιά Νίαλ) O'Daniel → Daniel O'Conell: Ιρλανδός πολιτικός γνωστός ως απελευθερωτής 266 Finglas : περιοχή του Δουβλίνου267 work in progress: έργο εν προόδω, ο προσωρινός τίτλος που είχε δώσει στην αγρύπνια ο Τζόυς. 268 sing [(: τραγουδώ) → suck: βυζαίνω] thumb → Ο Φινν έκαψε το δάχτυλό του ενώ μαγείρευε τον Σολομό της γνώσης και βυζαίνοντας τον για να ανακουφιστεί πήρε τη γνώση. 269 wise (: σοφός) → write 270 selmon (→ salmon: Σολομός) → sermon: θρησκευτικό κήρυγμα 271 batt on tarf → Butt & Taff. broin burroow → Brian Boru272 dim(: κροατ, σπίτι) in dym (κροατ, καπνός)273 Cooloosus (→ Mac Cool) → Co(o)lo(o)sus: Κολοσσός

17

Κοίτα τι βρήκα! Ένα μικρό μπιζέλι274. Και κοίτα εδώ! Αυτό το αγαπημενοκύμινο τοσοδουλικοσποράκι275. Όμορφα μικρουλάκια, τα γλυκά μου, ήταν φτωχαγάπες πεταμένες από έναν απέραντο κόσμο; νεφοκαματογείτονες276 για την νεαπόλη277. Η μεγαλοεμπλάνα278 που καταχνιασμενοθωρούσες279 φωτοαντικατοπτρίζεταιι280 πάνω από το βρωμομουγκοδουβλίνο281. Μα και πάλι η ίδια282 ποληάττης283. Λαφτοκοιμήθηκα284 τόσο πολύ. Όπως είπες. Δίκαια. Αν χάσω την ανάσα μου για ένα λεπτό ή δύο μη μιλάς, θυμήσου! Κάτι που συνέβη, μπορεί να ξανασυμβεί. Μπα όλ’ αυτά τα χρόνια κι άλλα χρόνια υποφέρω, πολυαγαπημενοφευγάτε285. Να κρύψω το δάκρυ, η διχασμένη. Τα σκέφτομαι όλα. Οι γενναίοι που έδωσαν τον εαυτό τους, Οι δίκαιοι που υπήρξαν. Όλοι αυτοί που έφυγαν. Θα ξαναρχίσω σε μια Λιφοστιγμή286. Η χαραγματιά μιας κραυγής. Πόσο χαρούμενος θα είσαι που σε ξύπνησα! Θεέ μου! Πόσο όμορφα θα αισθάνεσαι! Για πάντα ύστερα. Πρώτα θα γυρίσουμε στα καπρίτσια εδώ και μετά το καλύτερο. Δίπλα δίπλα, γύρνα πάλι, στη γαμούπολη287, ξακουσμένοι άντρες του Δουβλίνου! Το μόνο που ελπίζω όλοι οι ουρανοί να μας δούνε. Γιατί αισθάνομαι πως θα λιποθυμήσω τώρα. Στα βάθη. Στο απάγκιο του άνναμορ288. Άσε με να γείρω, αν θέλεις, τοξοδυνατέ μεγαλοχρονομέτρη289. Όλα τα κορίτσια είναι αδύναμα. Μερικές φορές. Έτσι. Ενώ εσύ είσαι αδαμάντινος ευαπάντα290. Όπα, αυτό γυρίζει σαν από το πουθενά! Όπως τη νύχτα των αποκαλύψεων291. Σάλτα βολές παλμοί στο στόμα μου σαν τοξοφιλήματα292 και βέλη! Κυριεθεέ293 των Σκανδιναβών, πως μαστιγώνει τα κωλομάγουλά μου! Θάλασσα, θάλασσα! Εδώ, αμπολή, κολπίσκος, νησί, γέφυρα. Εκεί που σε συνάντησα. Η μέρα. Θυμάσαι! Γιατί εκεί εκείνη τη στιγμή και μόνο οι δυο μας μόνο; Θα ‘μουνα μόλις δέκα, ενός κεραμιδοράφτη νιανιαροθυγατέρα294. Το φίνο κοστούμι πάντα κόμπαζε πάντοτε, σίγουρα αυτός, έμοιαζε στον μπαμπά μου. Αλλά ο ποζάτος

274 A lintil (→ little: μικρός) pea → ALP275 cara (λατιν αγαπημένος) weeseed → wee (μικροσκοπικός)-seed (σπόρος) cara wee(seed) → caraway: το φυτό, περσικό κύμινο276 Neighboulotts [→ nebulae: νέφη. boulotte: γαλλ, κάματος, δουλειά] → Neighborhoods: γείτονες 277 newtown → new (νέος)-town (πόλη, κωμόπολη)278 Eblanamagna → Eblana (το πτολεμαϊκό όνομα του Δουβλίνου)-magna (λατιν μεγάλη)279 behazyheld → be(hazy)held: αορ του hold: βλέπω, θωρώ, ατενίζω. (be)hazy(held): πούσι, καταχνιά 280 loomening [→ looming: αντικατοπτρισμός, χίμαιρα,] → loomen(ing) → lumen: λατιν φως 281 dumblynass [→dumb(lynass): βουβός, μουγκός, χαζός] → dumblinas: λιθουαν, βρώμικος.282 sama: σανσκρ, ίδιος. 283 sitta [→ citta: ιταλ πόλη] → Attis (αναγραμματισμένο): Άττης: ελληνική θεότητα της ζωής-θανάτου-αναγέννησης.. Εραστής της Κυβέλης και οδηγός του άρματός της που έσερνε ένα λιοντάρι. Οδηγήθηκε στην τρέλα από αυτήν και αυτοευνουχίσθηκε. 284 lapped (lap: πίνω με τη γλώσσα, λάφτω) → slept: κοιμήθηκα285 allbeleaved [→ (all)beloved: αγαπημένος] → (allbe)leav(ed): αναχωρώ, φεύγω286 jiffey [→ jiff(e)y: στο λεπτό, στη στιγμή] → Liffey: ο ποταμός287 weddingtown [→ wedding (γάμος)-town (πόλη)] → Richard Whittington (1350–1423) Έμπορος και πολιτικός του Μεσαίωνα, το πρωτότυπο για τον πρωταγωνιστή της παντομίμας Dick Whittington. 288 Annamores [→ annaghmore: άγγλο-ιρλ, μεγάλος βάλτος] → Annamoe: όνομα ποταμού της Ιρλανδίας 289 bigtider → bigtimer → big (μεγάλος)-timer (χρονομέτρης)290 adamant evar (: ever: πάντοτε) → Adam(ant) Eva(r): Αδάμ και Εύα291 Apophanypes [→ apophany(p)e(s): ελλην, αποφαίνω: αναδεικνύω, φανερώνω. epiphany: ελλην επιφάνεια: η φανέρωση, εμφάνιση] → Apocalypse: ελλην αποκάλυψη, φανέρωμα292 bogue (: άγγλο-ιρλ, φιλί) → bow: τόξο. arrohs → arrows: βέλη293 Ludegude → Lord God294 tiler(s) (: κεραμιδάς) → tailor: ράφτης. dot (→tot: νιάνιαρο, κουτσούβελο) → daughter: κόρη

18

φούσκωνε στην οδό Σάκβιλ. Και το αγριότερο τέρας που έγινε ποτέ κυνηγούσε ένα μαραζωμένο παιδί τριγύρω απ΄ το τραπέζι του δείπνου295 με μια πιρουνιά λίπος. Ένας βασιλιάς των σφυριχτών296. Σχολή297! Όταν έριξε το ατλάζι μου πάνω στη χήνα298 του και άναψε τα δυο κεριά μας για το ντουέτο των τραγουδιστάδων μας πάνω στην ραπτομηχανή. Είμαι σίγουρη πως ψέκασε χυμό στα μάτια του ν’ αστραποβολούν για να με τρομάξει299. Παρ όλα αυτά μου είχε μεγάλη αδυναμία. Ποιος θα ψάξει τώρα να Βρει τα Χρώματά Μου300 στα ηλιοτρόπια των λόφων του Βικογουΐκλοου301; Αλλά διάβασα στο Συνεχίζεται302 παραμύθι πως όσο οι τρομπετοφουσκοκαμπανούλες φυσοσκαστοφυτρώνουν303 ακόμη θα υπάρχουν εραστές304. Θα υπάρξουν άλλοι αλλά κανένας για μένα. Εν τούτοις αυτός ποτέ δεν έμαθε ότι είχαμε ειδωθεί πριν. Νύχτα τη νύχτα. Που λαχταρούσα να πάω. Παρ όλ’ αυτά. Μια φορά είχες σταθεί απέναντί μου, σχεδόν γελώντας, φορώντας τα μαύρα και χακί305 σου του ανταριασμένου κλάδου για να με ησυχάσεις διασκεδαστικά306. Και έμεινα ήσυχη σαν μούσκλο. Και μια φορά χίμηξες κατά πάνω μου, απειλητικά μουγκρίζοντας, σαν μια τεράστια μαύρη σκιά μ’ ένα γυαλιστερό βλέμμα να με διαπεράσεις ωμά307. Και πάγωσα και σε παρακαλούσα. Τρεις φορές συνολικά. Ήμουν το παιχνίδι όλων τότε. Μια πρωταγωνίστρια. Και συ ήσουν της παντομίμας ο Βίκινγκ Αγριογότθος308. Ο εισβολέας της Ιρλανδίας309. Και, μα τον Τρομεροθόρ310, του έμοιαζες. Τα χείλια μου μπλάβισαν απ την ηδονή του φόβου. Όπως σχεδόν τώρα. Πώς; Πως το είπες ότι θα μου ‘δινες τα κλειδιά της καρδιάς μου. Και θα παντρευόμασταν μέχρι να μας χωρίσει ο δελταθάνατος311. Αν κι ο διάβολος πράγματι μας χώρισε. Αχ Θεέ μου! Μόνο, όχι, εγώ τώρα είμαι που πρέπει να δώσω. Όπως η περιστέρα312 η ίδια έκανε313. Εμείς σ’ αυτόν τον λιμνοκαταρράκτη314. Και μπορεί να είναι τώρα το αντίο; Αλοίμονο! Σιωπηλοευχήθηκα315 να είχα

295 sluppery → supper(ry): δείπνο296 whistler(s): αυτός που σφυρίζει με τα χείλια. (;) σφυριχτής297 Scieoula → Sc(ie)o(u)la : λατιν Σχολή, σχολείο298 goose → το σίδερο του ράφτη299 flightening → frightening (L/R): να τρομάξει300 Find Me Colours → Finn Mac Cool301 Vikloefells → Wicklow hills: πηγές του του ποταμού Λίφυ Vik(l)o(efells): Vico302 Tobecontinued('s) → To-be-continued: συνεχίζεται. Ιστορία σε συνέχειες303 blubles (bubbles: φούσκες. bugles: τρομπέτες) → blue bells: το λουλούδι καμπανούλα) blow (: φυσάω, σκάζω) → grow: φυτρώνω. 304 sealskers → elskere: ολλανδ εραστές 305 bark and tan → Black and Tan: παραστρατιωτική δύναμη της Βασιλικής Ιρλανδικής Αστυνομίας, από άγγλους επιστράτους για την καταστολή της επανάστασης στην Ιρλανδία (1920-1921), με στόχο τον Ιρλανδικό Δημοκρατικό Στρατό. Διαβόητοι και για τις επιθέσεις στους πολίτες. Πήραν το παρατσούκλι από τα χακί στρατιωτικά παντελόνια τους και τα σκουροπράσινα ή μπλε πουκάμισα της αστυνομίας306 fan me coolly → Finn Mac Cool307 perce me rawly → Perse O’Reilly308 Vulking (Viking) Corsergoth [→Corser (coarser (αγριότερος)-goth (Γότθος, βάρβαρος)309 invision of Indelond → Invasion of Ireland: εισβολή της Ιρλανδίας 310 Thorror (T)horror: φρίκη, τρόμος) → Thor: Θεός του πολέμου και της βροντής στην Νορβηγική μυθολογία311 delth (→ death: θάνατος) → Delta: το γράμμα δέλτα312 duv → dove: περιστέρι313 div → did: έκανε314 Linn (: καταρράκτης, λίμνη στο τέλος του καταρράκτη) → Black Linn: το υψηλότερο σημείο του Χουθ. Dub lin → Black pool: Μαύρη Λίμνη 315 wisht (→ whist: άγγλο-ιρλ , σιωπή) → wished: ευχήθηκα

19

καλύτερο βλέμμα για να σε παρακολουθώ μέσ’ από το ξημέρωμα που μεγαλώνει. Αλλά εσύ αλλάζεις, καρδιά μου316, αλλάζεις από μένα, το αισθάνομαι. Ή είμαι εγώ; Μπερδεύομαι. Πότε ελπίδα γεμάτη και πότε σφιγμένη. Ναι, αλλάζεις, συζυγογιέ317, και γυρίζεις, σε αισθάνομαι, για μια συζυγοθυγατέρα318 από τους λόφους ξανά. Ιμαλαϊοψευδαίσθηση319. Και αυτή έρχεται. Κολυμπώντας στην υστεροϋγρασία320 μου. Διαβολοπαίρνοντας321 πάνω στην ουρά μου. Απλά ένα βίτσισμα ζωηρό κατεργάρικο δραστήριο πιτσιλωτό322 πισινοξυλισμένο323 τρεχάτο κάτι σαν ακροβατικό, σουλατσαδοροτρίζονο324. Η σταχτοπούτα ήρθε μόνη της. Λυπάμαι τα γεράματά σου που είχα συνηθίσει. Τώρα μια νεότερη είναι εκεί. Προσπάθησε να μη χωρίσεις! Να είστε ευτυχισμένοι, αγαπημένοι! Μακάρι να κάνω λάθος! Γιατί αυτή θα είναι γλυκιά μαζί σου όπως ήμουν κι εγώ γλυκιά όταν ήλθα κατ ευθείαν από τη μάνα μου. Η μεγάλη γαλάζια μου κρεβατοκάμαρα, ο αέρας τόσο γαλήνιος, σπάνια ένα σύννεφο. Εν ειρήνη και σιωπή. Θα μπορούσα να μείνω εκεί για πάντα. Κάτι πάει στραβά με μας. Πρώτα αισθανόμαστε. Μετά γκρεμιζόμαστε. Και άστη να βρέξει τώρα αν το θέλει. Μαλακά ή γοερά όπως της αρέσει. Τέλος πάντων άστη να βρέξει γιατί ήρθε η ώρα μου. Έκανα το καλύτερό μου όταν με αφήναν. Σκεφτόμενη πάντα πως αν φύγω όλα φεύγουν. Εκατό φροντίδες, δεκάτη από μπελάδες και υπάρχει κανείς να με καταλαβαίνει; Ένα στα χίλια χρόνια των νυκτών; Όλη μου τη ζωή έζησα ανάμεσά τους μα τώρα μου γίνονται αντιπαθητικοί. Και σιχαίνομαι τα μικρά θαλπερά τους κόλπα. Κι’ απεχθάνομαι τις μέτριες βολικές επιστροφές τους. Κι όλα τα άπληστα ξεσπάσματα μέσα από τις μικρές ψυχές τους. Και όλες τις νωθρές εκκρίσεις από τα ασθενικά κορμιά τους. Πόσο μικρά είναι όλα! Κι εγώ να μιλάω στον εαυτό μου πάντα. Και τραγουδώντας πάντα. Νόμιζα πως άστραφτες ολόκληρος με την αριστοκρατικότερη άμαξα. Είσαι μοναχά μια κολοκύθα. Σε νόμιζα τον μεγάλο σε όλα τα πράγματα, στη δόξα και στην ενοχή. Δεν είσαι παρά ένας ασήμαντος. Σπίτι! Οι δικοί μου δεν ήταν δικής τους πάστας πέρα εκεί όσο μπορώ να ξεχωρίσω μέχρι τώρα. Για όλες τις θρασύτητες και τα κακά και τα θολά που κατηγορούνται, οι κακές μάγισσες325 . Όχι! Ούτε για τους άγριους χορούς μας σ’ όλη την άγρια χλαπαταγή τους. Μπορώ να δω τον εαυτό μου ανάμεσά τους, ανναξανανεαλίβια ομορφηόμορφη326. Πόσο όμορφη ήταν, η άγρια Αμαζόνα, όταν αρπαζόταν πάνω στο άλλο μου το στήθος! Και τόσο πολύτιμη, η αγέρωχη Νειλοσελήνη327, που θα κρεμιόταν απ’ τα τίμια μαλλιά μου! Γιατί

316 acoolsha → acushla: άγγλο-ιρλανδ, my pulse (σφυγμέ μου), γλυκόλογο317 sonhusband → son (γιος)-husband (σύζυγος)318 daughterwife → daughter (θυγατέρα)-wife (σύζυγος)319 Imlamaya [→ Imla (πληρότητα)-maya (σανσκρ ψευδαίσθηση, απατηλότητα του φυσικού κόσμου)] → Himalaya: Ιμαλάια όρη 320 hindmoist [→ hind (ύστερος, κατοπινός, οπίσθιος)-moist (υγρασία) ] → hindmost: τελευταίος, έσχατος321 Diveltaking → deviltaking → Devil (διάβολος)-taking (παίρνοντας). Let the devil take the hindmost: ας πάρει ο διάβολος το τελευταίο, έκφραση322 spink: πιτσιλωτός323 spank: ξυλίζω στον πισινό324 saultering (→ sauntering: βαδίζοντας νωχελικά, σουλατσάροντας) → sauterelle: γαλλ γρύλος 325 Sea Hag,: χαρακτήρας μάγισσα σε καρτούν που πρωτοεμφανίστηκε στο "Thimble Theater" 1929. Δημιουργία του καρτουνίστα Elzie Crisler Segar326 allaniuvia [all- aniu (→ anew)] → Anna Livia. pulchrabelled (→ pulchra (λατιν όμορφη)→ Plurabelle ] → Anna Livia Plurabelle 327 Niluna [→(Ni)luna: σελήνη] → Nile: ο ποταμός Νείλος

20

αυτές είναι οι ανταροϊστορίες328. Ωπ κρεμάσου! Κρεμάσου Ωπ329! Και η κλαγγή από τις κραυγές μας μέχρι να τιναχτούμε ελευθερωμένοι. Αυροπετώντας330, λένε, ποτέ δεν ακούγεται τ’ όνομά σου! Αλλά τους σιχαίνομαι που είναι εδώ και όλα τα σιχαίνομαι. Μοναξιά στη μοναξιά μου. Για όλα τους τα λάθη. Πεθαίνω. Ο πικρό τέλος! Θα χαθώ πριν ξυπνήσουν. Ποτέ δεν θα το δουν. Ούτε θα ξέρουν. Ούτε θα τους λείψω. Κι είναι γερατειά και τα γερατειά είναι θλιβερά και κουραστικά θα γυρίσω πίσω σε σένα, παγωμένε μου πατέρα, παγωμένες μου τρελέ πατέρα, παγωμένες μου τρελέ φοβερέ πατέρα, μέχρι που η κοντινή θωριά και μόνο του μήκους του, τα μίλια και μίλια του, μονοτονοβογγώντας331, να μου φέρει λασποθαλασσινή332 θαλασσοναυτία333 και θα χιμήξω, μοναχή μου, στην αγκαλιά σου. Τους βλέπω να σηκώνονται! Σώσε με απ΄ αυτές τις τριαινοτρομερές334 περόνες! Δυο ακόμη. Μιαδυό335 στιγμές ακόμη. Λοιπόν. Γειάσας αντίο. Τα φύλλα μου σκόρπισαν μακριά μου. Όλα. Αλλά ένα γαντζώνεται ακόμα. Θα το πάρω μαζί μου. Να μου θυμίζει τον. Λφφ336! Τόσο βροχερό τούτο το πρωινό μας. Ναι. Κουβάλησε με πέρα, μπαμπάκα337, όπως στο πανηγύρι των παιχνιδιών! Εάν βλέποντάς τον να πλέει προς τα μένα μ’ ασπρανοιγμένα338 πανιά σαν να ερχόταν από τους Κιβωτορχαγγέλους339, θαρρώ θα αργόσβηνα πάνω στα πόδια του, ταπεινά σιωπηλά, μόνο για να εξαφανιστώ. Ναι, ώρα. Να που. Πρώτα. Διασχίζουμε το γρασίδι σιωπηλά προς τον ερημότοπο. Σιωπή! Ένας γλάρος. Γλάροι. Ο πατέρας καλεί! Έρχομαι, πατέρα! Τέλος εδώ. Εμείς τότε. Τέλος, ξανά! Πάρ’ το. Τα φιλιά σου340, να με αγαπονεροθυμάσαι341. Μέχρι χίλια χρόνια. Χείλια. Τα κλειδιά. Δοσμένα! Μακριά μοναχική τελευταία αγαπημένη μακρόσυρτη η

328 stormies [→ storm(ie)s: καταιγίδες] → stor(m)ies: ιστορίες329 Hang ho → hoang ho, ποταμός. 330 Auravoles → Aura (ελλην αύρα)-voles (λατιν, πέταγμα, μπορείς να πετάξεις)331 moananoaning [→ moan(anoan)ing: βογκώντας ] → monotoning: ελλην μονότονα moananoaning → mananaan MacLir: ιρλανδική θεότητα της θάλασσας 332 seasilt → sea (θάλασσα)-silt (λάσπη)333 saltsick → sea sick: ναυτία από ταξίδι σε φουρτουνιασμένη θάλασσα334 therrble (→ treble: η τρίαινα του Ποσειδώνα) → terrible: τρομερός335 Onetwo → One two (ΣτΜ. έχει συντομευτεί σε μια λέξη. Η Άννα Λίβια τελειώνει, τελειώνει ο χρόνος της)336 Lff (→ Liffey, ο ποταμός) → lif: ισλανδικά, η ζωή 337 taddy (→ tad: άυλα, πατέρας) → daddy: μπαμπάκας338 whitespread [→ white (άσπρος)-spread (απλώνω)] 339 Arkangels [→ Ark (κιβωτός)-angels (άγγελοι)] → Archangels: αρχάγγελοι340 Bussoftlhee → Buss (αργκό φιλί)of-thee (αρχ σου, εσού)341 mememormee [→ mem(: εβρ, νερό)-emor (→ amor: λατιν, αγάπη)-mee ( → me: εμένα)] → remember me.

21

Βοηθήματα.Brivic Sheldon, Joyce’s Waking Women. An Introduction to Finnegans Wake.

University of Winsconsin Press. 1995 (σελ. 81-135)Campell John, A Skeleton Key to Finnegans Wake. Joseph Campbel

Foundation. 2005. ( σελ, 337-352)Fordam Finn, «The End»; «Zee End» στο: How Joyce Wrote Finnegans

Wake, Edited by Luca Crispi and Sam Slote. The University of Winsconsin Press. 2007.

Gordon John, Finnegans Wake, a plot summary. Syracuse Universit Press. 1986. (σελ. 263-278)

Irigaray Luce, This Sex which is not One. Μετάφραση από τα γαλλικά: Catherine Porter και Carolyn Burke. Cornell University Press. 1985

Kitcher Philip. Joyce’s Kaleidoscope. An Invitation to Finnegans Wake. Oxford University Press. 2007 (σελ. 242-250)

Tindall York William, A Reader’s Guide to Finnegans Wake. Stracuse University Press. 1969. (Σελ. 305-331)

22