ανώμαλη αύξηση ρημάτων

2
Ανώμαλθ αφξθςθ Α) Απλά ριματα α) κανονικι αφξθςθ και ανώμαλθ αφξθςθ , κατ’ αναλογία προσ το ρ. ἐκζλω-κζλω, ΠΑΡΑΣ. ἤκελον: βοφλομαι (=κζλω, επικυμώ), ΠΑΡΑΣ. ἐβουλόμθν-ἠβουλόμθν, ΠΑΘ. ΑΟΡ. ἐβουλικθν-ἠβουλικθν δφναμαι (=μπορώ, ζχω δφναμθ), ΠΑΡΑΣ. ἐδυνάμθν-ἠδυνάμθν, ΠΑΘ. ΑΟΡ. ἐδυνικθν-ἠδυνικθν μζλλω (=ςκοπεφω να κάνω κάτι· αναβάλλω), ΠΑΡΑΣ. ἔμελλον-ἤμελλον β) ανώμαλθ αφξθςθ ει αντί για θ ἐάω-, ΠΑΡΑΣ. εἴων ἐκίηω, ΠΑΡΑΣ. εἴκιηον ἑλίττω, ΠΑΡΑΣ. εἵλιττον ἕλκω, ΠΑΡΑΣ. εἷλκον ἕπομαι, ΠΑΡΑΣ. εἱπόμθν ἐργάηομαι, ΠΑΡΑΣ. εἰργαηόμθν - ἠργαηόμθν ἕρπω, ΠΑΡΑΣ. εἷρπον ἐρφω (=ζλκω, ςφρω), ΠΑΡΑΣ. εἴρυον-ἔρυον ἑςτιάω-ῶ, ΠΑΡΑΣ. εἱςτίων ἔχω, ΠΑΡΑΣ. εἶχον γ) αν και αρχίηουν από φωνιεν, λαμβάνουν ςυλλαβικι αφξθςθ: κατάγνυμι, ΑΟΡ. α΄ κατζαξα ὠκζω-, ΠΑΡΑΣ. ἐώκουν ὠνζομαι-οῦμαι, ΠΑΡΑΣ. ἐωνοφμθν δ) παρουςιάηουν διπλι αφξθςθ ςυγχρόνωσ, ςυλλαβικι και χρονικι: ἁλίςκομαι, ΑΟΡ. Β΄ ἑάλων ἔοικα, ΠΑΡΑΣ. ἐῴκειν ἀνοίγω, ΠΑΡΑΣ. ἀνζῳγον, ΑΟΡ Α΄ ἀνζῳξα ὁράω-ῶ, ΠΑΡΑΣ. ἑώρων ἑορτάηω, ΠΑΡΑΣ. ἑώρταηον, ΑΟΡ. Α΄ ἑώρταςα οἰνοχζω-ΠΑΡΑΣ. ἐῳνοχόουν-οἰνοχόουν Β΄ Σφνκετα ι παραςφνκετα ριματα α) εξωτερικι αφξθςθ, πριν από τθν πρόκεςθ, ςαν να ιταν απλά ριματα: ἀμφιζννυμι (=ντφνω), ΠΑΡΑΣ. ἠμφιζννυν, ΑΟΡ. ἠμφίεςα ἐγγυάω-(=δίνω εγγφθςθ), ΠΑΡΑΣ. ἠγγφων, ΑΟΡ. ἠγγφθςα ἐναντιόομαι-οῦμαι, ΠΑΡΑΣ. ἠναντιοφμθν, ΠΑΘ. ΑΟΡ. Α΄ ἠναντιώκθν, ΠΑΡΑΚ. ἠναντίωμαι-ἐνθντίωμαι ἐνεχυράηω (=παίρνω ενζχυρο), ΠΑΡΑΣ. ἠνεχφραηον, ΑΟΡ. Α΄ ἠνεχφραςα ἐπείγω (=επιςπεφδω κάτι, πιζηω), ΠΑΡΑΣ. ἤπειγον, ΑΟΡ. Α’ ἤπειξα ἐπίςταμαι (=γνωρίηω καλά), ΠΑΡΑΣ. ἠπιςτάμθν, ΠΑΘ. ΑΟΡ. Α’ ἠπιςτικθν κακζηομαι (=κάκομαι), ΠΑΡΑΣ. ἐκακεηόμθν, ΠΑΘ. ΑΟΡ. Α΄ ἐκακζςκθν παροιμιάηομαι (=μιλώ με παροιμίεσ), ΠΑΡΑΣ. ἐπαροιμιαηόμθν, ΑΟΡ. Α’ ἐπαροιμιαςάμθν προςτατεφω, ΠΑΡΑΣ. ἐπροςτάτευον, ΑΟΡ. Α’ ἐπροςτάτευςα

description

Ανώμαλη αύξηση ρημάτων αρχαίων ελληνικών.Πίνακας με τις κυριότερες εξαιρέσεις.

Transcript of ανώμαλη αύξηση ρημάτων

Page 1: ανώμαλη αύξηση ρημάτων

Ανώμαλθ αφξθςθ

Α) Απλά ριματα

α) κανονικι αφξθςθ ἐ και ανώμαλθ αφξθςθ ἠ κατrsquo αναλογία προσ το ρ ἐκζλω-κζλω ΠΑΡΑΣ ἤκελον

βοφλομαι (=κζλω επικυμώ) ΠΑΡΑΣ ἐβουλόμθν-ἠβουλόμθν ΠΑΘ ΑΟΡ ἐβουλικθν-ἠβουλικθν

δφναμαι (=μπορώ ζχω δφναμθ) ΠΑΡΑΣ ἐδυνάμθν-ἠδυνάμθν ΠΑΘ ΑΟΡ ἐδυνικθν-ἠδυνικθν

μζλλω (=ςκοπεφω να κάνω κάτι αναβάλλω) ΠΑΡΑΣ ἔμελλον-ἤμελλον

β) ανώμαλθ αφξθςθ ει αντί για θ

ἐάω-ῶ ΠΑΡΑΣ εἴων

ἐκίηω ΠΑΡΑΣ εἴκιηον

ἑλίττω ΠΑΡΑΣ εἵλιττον

ἕλκω ΠΑΡΑΣ εἷλκον

ἕπομαι ΠΑΡΑΣ εἱπόμθν

ἐργάηομαι ΠΑΡΑΣ εἰργαηόμθν - ἠργαηόμθν

ἕρπω ΠΑΡΑΣ εἷρπον

ἐρφω (=ζλκω ςφρω) ΠΑΡΑΣ εἴρυον-ἔρυον

ἑςτιάω-ῶ ΠΑΡΑΣ εἱςτίων

ἔχω ΠΑΡΑΣ εἶχον

γ) αν και αρχίηουν από φωνιεν λαμβάνουν ςυλλαβικι αφξθςθ

κατάγνυμι ΑΟΡ α΄ κατζαξα

ὠκζω-ῶ ΠΑΡΑΣ ἐώκουν

ὠνζομαι-οῦμαι ΠΑΡΑΣ ἐωνοφμθν

δ) παρουςιάηουν διπλι αφξθςθ ςυγχρόνωσ ςυλλαβικι και χρονικι

ἁλίςκομαι ΑΟΡ Β΄ ἑάλων

ἔοικα ΠΑΡΑΣ ἐῴκειν

ἀνοίγω ΠΑΡΑΣ ἀνζῳγον ΑΟΡ Α΄ ἀνζῳξα

ὁράω-ῶ ΠΑΡΑΣ ἑώρων

ἑορτάηω ΠΑΡΑΣ ἑώρταηον ΑΟΡ Α΄ ἑώρταςα

οἰνοχζω-ῶ ΠΑΡΑΣ ἐῳνοχόουν-οἰνοχόουν

Β΄ Σφνκετα ι παραςφνκετα ριματα

α) εξωτερικι αφξθςθ πριν από τθν πρόκεςθ ςαν να ιταν απλά ριματα

ἀμφιζννυμι (=ντφνω) ΠΑΡΑΣ ἠμφιζννυν ΑΟΡ ἠμφίεςα

ἐγγυάω-ῶ (=δίνω εγγφθςθ) ΠΑΡΑΣ ἠγγφων ΑΟΡ ἠγγφθςα

ἐναντιόομαι-οῦμαι ΠΑΡΑΣ ἠναντιοφμθν ΠΑΘ ΑΟΡ Α΄ ἠναντιώκθν ΠΑΡΑΚ ἠναντίωμαι-ἐνθντίωμαι

ἐνεχυράηω (=παίρνω ενζχυρο) ΠΑΡΑΣ ἠνεχφραηον ΑΟΡ Α΄ ἠνεχφραςα

ἐπείγω (=επιςπεφδω κάτι πιζηω) ΠΑΡΑΣ ἤπειγον ΑΟΡ Αrsquo ἤπειξα

ἐπίςταμαι (=γνωρίηω καλά) ΠΑΡΑΣ ἠπιςτάμθν ΠΑΘ ΑΟΡ Αrsquo ἠπιςτικθν

κακζηομαι (=κάκομαι) ΠΑΡΑΣ ἐκακεηόμθν ΠΑΘ ΑΟΡ Α΄ ἐκακζςκθν

παροιμιάηομαι (=μιλώ με παροιμίεσ) ΠΑΡΑΣ ἐπαροιμιαηόμθν ΑΟΡ Αrsquo ἐπαροιμιαςάμθν

προςτατεφω ΠΑΡΑΣ ἐπροςτάτευον ΑΟΡ Αrsquo ἐπροςτάτευςα

β) μερικά ςφνκετα ι παραςφνκετα ριματα παίρνουν άλλοτε εξωτερικι και άλλοτε εςωτερικι αφξθςθ ι μζνουν

αμετάβλθτα

ἀναιςιμόω-ῶ (=δαπανώ εξαντλώ ςπαταλώ) ΠΑΡΑΣ

ἀνῃςίμουν-ἀναιςίμουν ΠΑΘ ΑΟΡ Αrsquo ἀνῃςιμώκθν-

ἀναιςιμώκθν

ἐκκλθςιάηω (=μετζχω ςτθν εκκλθςία του διμου

προςκαλώ ςε ςυνζλευςθ το λαό) ΠΑΡΑΣ

ἠκκλθςίαηον - ἐξεκλθςίαηον - ἐκκλθςίαηον ΑΟΡ Αrsquo

ἠκκλθςίαςα - ἐξεκλθςίαςα - ἐκκλθςίαςα

ἐμπεδόω-ῶ (=ςτερεώνω) ΠΑΡΑΣ ἠμπζδουν -

ἐνεπζδουν ΑΟΡ Αrsquo ἠμπζδωςα-ἐνεπζδωςα

ἐμπολάω-ῶ (=εμπορεφομαι κερδίηω) ΠΑΡΑΣ

ἠμπόλων-ἐνεπόλων ΑΟΡ ἠμπόλθςα-ἐνεπόλθςα

κακεφδω (=κοιμάμαι) ΠΑΡΑΣ ἐκάκευδον ndash

κακθῦδον ΑΟΡ ἐκακεφδθςα-κακθφδθςα

κάκθμαι (=κάκομαι διανζμω) ΠΑΡΑΣἐκακιμθν ndash

κακιμθν

κακίηω (=βάηω κάποιον να κακίςει) ΠΑΡΑΣ ἐκάκιηον

ndash κακῖηον ΑΟΡ ἐκάκιςα-κακῖςα

προφθτεφω (=είμαι προφιτθσ προφθτεφω τα

μελλοντικά) ΠΑΡΑΣ ἐπροφιτευον-προεφιτευον

ΑΟΡ ἐπροφιτευςα-προεφιτευςα

γ) ςυγχρόνωσ δφο αυξιςεισ εξωτερικι και εςωτερικι

ἀμφιγνοζω-ῶ (=αμφιβάλλω) ΠΑΡΑΣ ἠμφεγνόουν ΑΟΡ ἠμφεγνόθςα

ἀμφιςβθτζω-ῶ (=ζχω διαφορετικι γνώμθ διαφωνώ) ΠΑΡΑΣ ἠμφεςβιτουν ΑΟΡ ἠμφεςβιτθςα

ἀνζχομαι ΠΑΡΑΣ ἠνειχόμθν ΑΟΡ Β΄ ἠνεςχόμθν

ἀντιβολζω-ῶ (=ςυναντώ παρακαλώ) ΠΑΡΑΣ ἠντεβόλουν ΑΟΡ ἠντεβόλθςα

ἀντιδικζω-ῶ (=είμαι αντίδικοσ αντιλζγω) ΠΑΡΑΣ ἠντεδίκουν ΑΟΡ ἠντεδίκθςα

ἐνοχλζω-ῶ (=ενοχλώ ταράηω) ΠΑΡΑΣ ἠνώχλουν ΑΟΡ ἠνώχλθςα

ἐπανορκόω-ῶ (=επανορκώνω) ΠΑΡΑΣ ἐπθνώρκουν ΑΟΡ ἐπθνώρκωςα

παροινζω-ῶ (=ςυμπεριφζρομαι ςαν μεκυςμζνοσ προςβάλλω κάποιον πάνω ςτο μεκφςι μου) ΠΑΡΑΣ ἐπαρῴνουν

ΑΟΡ ἐπαρῴνθςα

δ) δεν παίρνουν αφξθςθ ςυλλαβικι ι χρονικι ι παίρνουν μόνο ςε μερικοφσ από τουσ ιςτορικοφσ χρόνουσ

ἀραρίςκω (ι ἄρω) (=ςυνάπτω εφαρμόηω) ΠΑΡΑΣ ἀράριςκον ΑΟΡ Αrsquo ἦρςα ΑΟΡ Βrsquo ἤραρον

ἑβδομεφομαι (=παίρνω όνομα τθν ζβδομθ μζρα μετά από τθ γζννθςι μου) ΠΑΡΑΣ ἐβδομευόμθν

ἑδωλιάηω (=παρζχω εδώλια τοποκετώ ςε κακίςματα) ΠΑΡΑΣ ἑδωλίαηον ΑΟΡ Αrsquo ἑδωλίαςα

ε) το ρ ςεφω (=κζτω ςε κίνθςθ διώκω φυγαδεφω) διπλαςιάηει το αρχικό ς ςτουσ ιςτορικοφσ χρόνουσ ΠΑΡΑΣ

ἔςςευον ΑΟΡ Αrsquo ἔςςευα ςεφομαι ςεῦμαι ι ςοῦμαι (=ορμώ αναβλφηω) ΠΑΡΑΣ ἐςςευόμθν ΑΟΡ Αrsquo ἐςςευάμθν

ΠΑΘ ΑΟΡ Αrsquo ἐςςφκθν ΠΑΡΚ ἔςςυμαι ΤΠΕΡ ἐςςφμθν

ςτ) το ρ καταναλίςκω (=ξοδεφω ςπαταλώ) παίρνει αφξθςθ άλλοτε μετά τθν πρόκεςθ ΠΑΡΑΣ κατθνάλιςκον ΑΟΡ

Αrsquo κατθνάλωςα και άλλοτε κανονικά μετά από τθ δεφτερθ πρόκεςθ ΠΑΡΚ κατανιλωκα ΤΠΕΡ κατανθλώκειν

η) το παραςφνκετο ρ δυςαρεςτζω-ῶ (=ςτενοχωρώ προκαλώ δυςφορία) παίρνει εςωτερικι χρονικι αφξθςθ παρά

τον κανόνα ΠΑΡΑΣ δυςθρζςτουν ΑΟΡ δυςθρζςτθςα δυςαρεςτοῦμαι ΠΑΡΑΣ δυςθρεςτοφμθν ΠΑΘ ΑΟΡ

δυςθρεςτικθν

Page 2: ανώμαλη αύξηση ρημάτων

β) μερικά ςφνκετα ι παραςφνκετα ριματα παίρνουν άλλοτε εξωτερικι και άλλοτε εςωτερικι αφξθςθ ι μζνουν

αμετάβλθτα

ἀναιςιμόω-ῶ (=δαπανώ εξαντλώ ςπαταλώ) ΠΑΡΑΣ

ἀνῃςίμουν-ἀναιςίμουν ΠΑΘ ΑΟΡ Αrsquo ἀνῃςιμώκθν-

ἀναιςιμώκθν

ἐκκλθςιάηω (=μετζχω ςτθν εκκλθςία του διμου

προςκαλώ ςε ςυνζλευςθ το λαό) ΠΑΡΑΣ

ἠκκλθςίαηον - ἐξεκλθςίαηον - ἐκκλθςίαηον ΑΟΡ Αrsquo

ἠκκλθςίαςα - ἐξεκλθςίαςα - ἐκκλθςίαςα

ἐμπεδόω-ῶ (=ςτερεώνω) ΠΑΡΑΣ ἠμπζδουν -

ἐνεπζδουν ΑΟΡ Αrsquo ἠμπζδωςα-ἐνεπζδωςα

ἐμπολάω-ῶ (=εμπορεφομαι κερδίηω) ΠΑΡΑΣ

ἠμπόλων-ἐνεπόλων ΑΟΡ ἠμπόλθςα-ἐνεπόλθςα

κακεφδω (=κοιμάμαι) ΠΑΡΑΣ ἐκάκευδον ndash

κακθῦδον ΑΟΡ ἐκακεφδθςα-κακθφδθςα

κάκθμαι (=κάκομαι διανζμω) ΠΑΡΑΣἐκακιμθν ndash

κακιμθν

κακίηω (=βάηω κάποιον να κακίςει) ΠΑΡΑΣ ἐκάκιηον

ndash κακῖηον ΑΟΡ ἐκάκιςα-κακῖςα

προφθτεφω (=είμαι προφιτθσ προφθτεφω τα

μελλοντικά) ΠΑΡΑΣ ἐπροφιτευον-προεφιτευον

ΑΟΡ ἐπροφιτευςα-προεφιτευςα

γ) ςυγχρόνωσ δφο αυξιςεισ εξωτερικι και εςωτερικι

ἀμφιγνοζω-ῶ (=αμφιβάλλω) ΠΑΡΑΣ ἠμφεγνόουν ΑΟΡ ἠμφεγνόθςα

ἀμφιςβθτζω-ῶ (=ζχω διαφορετικι γνώμθ διαφωνώ) ΠΑΡΑΣ ἠμφεςβιτουν ΑΟΡ ἠμφεςβιτθςα

ἀνζχομαι ΠΑΡΑΣ ἠνειχόμθν ΑΟΡ Β΄ ἠνεςχόμθν

ἀντιβολζω-ῶ (=ςυναντώ παρακαλώ) ΠΑΡΑΣ ἠντεβόλουν ΑΟΡ ἠντεβόλθςα

ἀντιδικζω-ῶ (=είμαι αντίδικοσ αντιλζγω) ΠΑΡΑΣ ἠντεδίκουν ΑΟΡ ἠντεδίκθςα

ἐνοχλζω-ῶ (=ενοχλώ ταράηω) ΠΑΡΑΣ ἠνώχλουν ΑΟΡ ἠνώχλθςα

ἐπανορκόω-ῶ (=επανορκώνω) ΠΑΡΑΣ ἐπθνώρκουν ΑΟΡ ἐπθνώρκωςα

παροινζω-ῶ (=ςυμπεριφζρομαι ςαν μεκυςμζνοσ προςβάλλω κάποιον πάνω ςτο μεκφςι μου) ΠΑΡΑΣ ἐπαρῴνουν

ΑΟΡ ἐπαρῴνθςα

δ) δεν παίρνουν αφξθςθ ςυλλαβικι ι χρονικι ι παίρνουν μόνο ςε μερικοφσ από τουσ ιςτορικοφσ χρόνουσ

ἀραρίςκω (ι ἄρω) (=ςυνάπτω εφαρμόηω) ΠΑΡΑΣ ἀράριςκον ΑΟΡ Αrsquo ἦρςα ΑΟΡ Βrsquo ἤραρον

ἑβδομεφομαι (=παίρνω όνομα τθν ζβδομθ μζρα μετά από τθ γζννθςι μου) ΠΑΡΑΣ ἐβδομευόμθν

ἑδωλιάηω (=παρζχω εδώλια τοποκετώ ςε κακίςματα) ΠΑΡΑΣ ἑδωλίαηον ΑΟΡ Αrsquo ἑδωλίαςα

ε) το ρ ςεφω (=κζτω ςε κίνθςθ διώκω φυγαδεφω) διπλαςιάηει το αρχικό ς ςτουσ ιςτορικοφσ χρόνουσ ΠΑΡΑΣ

ἔςςευον ΑΟΡ Αrsquo ἔςςευα ςεφομαι ςεῦμαι ι ςοῦμαι (=ορμώ αναβλφηω) ΠΑΡΑΣ ἐςςευόμθν ΑΟΡ Αrsquo ἐςςευάμθν

ΠΑΘ ΑΟΡ Αrsquo ἐςςφκθν ΠΑΡΚ ἔςςυμαι ΤΠΕΡ ἐςςφμθν

ςτ) το ρ καταναλίςκω (=ξοδεφω ςπαταλώ) παίρνει αφξθςθ άλλοτε μετά τθν πρόκεςθ ΠΑΡΑΣ κατθνάλιςκον ΑΟΡ

Αrsquo κατθνάλωςα και άλλοτε κανονικά μετά από τθ δεφτερθ πρόκεςθ ΠΑΡΚ κατανιλωκα ΤΠΕΡ κατανθλώκειν

η) το παραςφνκετο ρ δυςαρεςτζω-ῶ (=ςτενοχωρώ προκαλώ δυςφορία) παίρνει εςωτερικι χρονικι αφξθςθ παρά

τον κανόνα ΠΑΡΑΣ δυςθρζςτουν ΑΟΡ δυςθρζςτθςα δυςαρεςτοῦμαι ΠΑΡΑΣ δυςθρεςτοφμθν ΠΑΘ ΑΟΡ

δυςθρεςτικθν