Ερωτήσεις-τεστ

1) Ποιά είναι τα κοινά σημεία των υποστηρικτών της μαζικής κουλτούρας;

2) Ποιά είναι τα κοινά σημεία των επικριτών της μαζικής κουλτούρας;

3) Ποιά είναι η κεντρική φιλοσοφική ιδέα της Σχολής της Φραγκφούρτης ή Κριτικής Θεωρίας;

4) Επιλέξτε μια αρχαία ελληνική φιλοσοφική σχολή και αναπτύξτε την.

5) Αθήνα-Σπάρτη: Περιγράψτε τους κυριότερους θεσμούς, που αντιστοιχούν στη πολιτική και

κοινωνική οργάνωση της κάθε μιας από αυτές.

6) Περιγράψτε τα είδη κρατών στην αρχαία Ελλάδα. Ποιό θεωρήθηκε ως επικρατέστερο από

τους αρχαίους πολιτικούς στοχαστές και γιατί;

7) Δημοκρατία: α) Η εξέλιξη των πολιτικών συστημάτων προς τη δημοκρατία από την εποχή

του Ομήρου, β) Τα βασικά χαρακτηριστικά της (αθηναϊκής) δημοκρατίας (συμμετοχή και

δικαιώματα πολιτών, εκλογή στα δημόσια αξιώματα, δημόσιος έλεγχος της εξουσίας,

φορολογία κτλ. –βλ. επίσης Παράλληλο Κείμενο 23, Σακελλαρίου, σ. 11-14), γ) Η κριτική των

πολιτικών στοχαστών στο δημοκρατικό πολίτευμα και οι προτάσεις τους σχετικά /Κρίνετε την

αθηναϊκή δημοκρατία από τη σκοπιά της κάθε πολιτικής θεωρίας.

8) Κάνετε ένα κατάλογο των κύριων πολιτικών καθηκόντων ενός Αθηναίου πολίτη.

9) Ποιές ήταν οι κύριες κοινωνικές τάξεις στην αρχαία ελληνική κοινωνία και ποιά τα

δικαιώματά τους;

10) Ποιές ήταν οι τάξεις των Αθηναίων πολιτών και ποιός ο στρατιωτικός ρόλος της κάθε μιας

από αυτές;

11) Εξηγείστε τι ήταν η λειτουργία δίνοντας τα κατάλληλα παραδείγματα.

12) Τι σημαίνουν οι “αξίες συνεργασίας” των αρχαίων Ελλήνων;

13) Ποιά ήταν η γνώμη των αρχαίων Ελλήνων για τη χειρωνακτική μισθωτή εργασία;

14) Ποιά ήταν η πιο σεβαστή πηγή πλούτου στην αρχαία ελληνική κοινωνία;

15) Ποιά ήταν η θέση των γυναικών στη κλασική Αθήνα;

16) Γιατί οι αρχαίες Σπαρτιάτισσες έλεγαν στους άνδρες που έφευγαν στο πόλεμο “Ή ταν ή

επί τας”;

17) Εξηγείστε γιατί η κληρονομία ήταν τόσο σημαντική για τους αρχαίους Έλληνες.

18) Ο αθλητισμός και η δραματική τέχνη στον αρχαίο ελληνικό κόσμο ανήκαν στη

θρησκευτική ή στη πολιτιστική σφαίρα και γιατί; /Γιατί οι αρχαίοι Έλληνες έδιναν τόσο μεγάλη

έμφαση στις γιορτές, τις πομπές, τους αγώνες κτλ.;

19) Ποιοί είναι οι τρόποι με τους οποίους η αρχαία ελληνική θρησκεία μπορούσε να είναι

προσωπική και πνευματική; / Τι ρόλο έπαιζαν οι μυστηριακές λατρείες στην αρχαία ελληνική

θρησκεία;

20) Τι πρόσφεραν οι θυσίες στην αρχαία Ελλάδα;

21) Τι φανερώνει ο τρόπος χρήσης του αρχαίου ελληνικού ναού για τις προτεραιότητες ή για

τον χαρακτήρα της αρχαίας ελληνικής θρησκείας;

22) Σε τι διέφερε η αρχαία ελληνική θρησκεία από τον χριστιανισμό;

23) Τι ενδείξεις έχουμε για το ότι οι αρχαίοι Έλληνες πίστευαν στους θεούς τους;

24) Να περιγράψετε πώς εκφράζονταν η εκτελεστική, η συμβουλευτική και η ανώτατη εξουσία

στα πολιτεύματα της μοναρχίας, του κράτους των οπλιτών και της δημοκρατίας στον αρχαίο

1

ελληνικό κόσμο. Απάντηση (Εγχειρίδιο, Β΄τόμος, σ. 80-86):

--Μοναρχία: Εκτελεστική εξουσία: βασιλεύς. Συμβουλευτική εξουσία: Συμβούλιο

Γερόντων. Ανώτατη εξουσία: δήμος (λαός). [Β΄τόμος, σ. 81]

--Κράτος οπλιτών/Σπάρτη: Εκτελεστική εξουσία: 2 βασιλείς, 5 Έφοροι.

Συμβουλευτική εξουσία: Συμβούλιο 30 Γερόντων. Ανώτατη εξουσία: δάμος/Απέλλα.

[Β΄τόμος, σ. 82-83]

--Δημοκρατία: Εκτελεστική εξουσία: Άρχοντες. Συμβουλευτική εξουσία: Βουλή.

Ανώτατη εξουσία: Εκκλησία του Δήμου. [Β΄τόμος, σ. 84-86]

25) Να εκθέσετε τις θεωρίες των διαφόρων φιλοσόφων ή φιλοσοφικών ρευμάτων περί

ευδαιμονίας α) κατά την ανθρωποκεντρική περίοδο της ελληνικής φιλοσοφίας και β) κατά την

ατομικιστική περίοδο της ελληνικής φιλοσοφίας.

26) Aναφερθείτε στη σχέση της αρχαιοελληνικής περάδοσης με το κράτος και την εκκλησία

στο Βυζάντιο.

27) Περιγράψτε τη σχέση Κράτους-Εκκλησίας στο Βυζάντιο.

28) Κύριες περίοδοι της βυζαντινής υμνογραφίας και κύρια χαρακτηριστικά τους.

Θέμα σωστού ή λάθους

ΣΩΣΤΟ ΛΑΘΟΣ

Η χώρα σήμαινε όλη την έκταση μιας αρχαίας

ελληνικής πόλης-κράτους, συμπεριλαμβανομένου

και του άστεως.

Το θέατρο είναι ένας τομέας της λογοτεχνίας

που ανέπτυξαν ιδιαίτερα οι αρχαίοι Έλληνες

και που παραμελήθηκε εντελώς από τους

Βυζαντινούς.

Η κύρια οικονομική δραστηριότητα τόσο

στην αρχαία Ελλάδα όσο και στο Βυζάντιο

ήταν η γεωργία.

Οι μεθοδολογικές αρχές του Πλάτωνος και

του Αριστοτέλη για την επιστημονική έρευνα

αποτελούν το σημαντικότερο κληροδότημα

των αρχαίων Ελλήνων στην μετέπειτα επιστήμη.

Τα Ελευσίνια Μυστήρια είχαν έναν καθαρά

τοπικό χαρακτήρα και συνιστούσαν ένα απλό

κίνημα, το οποίο υποστηριζόταν από μια

θρησκευτική ομάδα οπαδών.

Η αρχαία Ελλάδα του 7ου αιώνα π.Χ. ήταν

2

οργανωμένη εξ ολοκλήρου σε πόλεις-κράτη.

Η πιο ριζοσπαστική μορφή της αθηναϊκής

δημοκρατίας συνέπεσε με το απόγειο της

ναυτικής δύναμης των Αθηνών.

Το 1082 η βυζαντινή εκπαίδευση περιήλθε

στον άμεσο έλεγχο του Πατριαρχείου.

Θέμα πολλαπλών επιλογών

α) Ο αρχαίος ελληνικός οίκος περιλάμβανε

• την “βιολογική” οικογένεια

• όλους τους συγγενείς που ζούσαν στην ίδια κατοικία

• όλα τα περιουσιακά στοιχεία της οικογένειας

• όλες τις λατρείες της οικογένειας, τους προγόνους και τους τάφους τους

• όλα τα παραπάνω μαζί

(Η σωστή επιλογή είναι η τελευταία –πβ. ΕΛΠ10/Β, σ. 42)

β) Ο θεσμός της επικλήρου στην αρχαία Ελλάδα αποσκοπούσε

• στη κοινωνική και οικονομική αποκατάσταση μιας ορφανής κόρης

• στην οικονομική αποκατάσταση του πλησιέστερου συγγενή της

• στην ενδογαμία

• στην εξασφάλιση της συνέχειας του οίκου

(Η σωστή επιλογή είναι η τελευταία –πβ. ΕΛΠ10/Β, σ. 43)

γ) Ένας Αθηναίος πολίτης της κλασικής εποχής μπορούσε να συμμετέχει

• στην Εκκλησία του Δήμου

• στη Βουλή των Πεντακοσίων

• στα ορκωτά δικαστήρια

• στις περισσότερες από τις δημόσιες αρχές

• σε όλα τα παραπάνω

(Η σωστή επιλογή είναι η τελευταία –πβ. ΕΛΠ10/Β, σ. 85-86)

δ) Η αγορά ήταν

• το εμπορικό κέντρο της αρχαίας ελληνικής πόλης-κράτους

• το πολιτικό και διοικητικό κέντρο της αρχαίας ελληνικής πόλης-κράτους

• το κοινωνικό κέντρο της αρχαίας ελληνικής πόλης-κράτους

• όλα τα παραπάνω μαζί

(Η σωστή επιλογή είναι η τελευταία –πβ. ΕΛΠ10/Β, σ. 200)

3

Θέμα ορισμών

Να δώσετε το περιεχόμενο των ακόλουθων εννοιών, που αποτέλεσαν αντικείμενο της

μελέτης σας.

Α. Μεταφυσική ερμηνεία του κόσμου – Επιστημονική ερμηνεία του κόσμου

(αρχαία ελληνική φιλοσοφία)

Β. Κύριες περίοδοι, και διαδοχικά κέντρα και αντικείμενα της αρχαίας ελληνικής

φιλοσοφίας

Γ. Μηχανές Αρχιμήδους-Κτησίβιου-Ήρωνος

Δ. Επαγωγικός συλλογισμός Σωκράτη—Αξιωματικός παραγωγικός συλλογισμός

Αριστοτέλη

Ε. Θεωρία της μεσότητας του Αριστοτέλη

ΣΤ. Θεωρία των Ιδεών του Πλάτωνος

Απαντήσεις

Α. Η μεταφυσική ερμηνεία του κόσμου είναι η ερμηνεία που πρότειναν οι

Προσωκρατικοί φιλόσοφοι. Σε αντίθεση με την υπερφυσική ερμηνεία του

κόσμου που επικρατούσε μέχρι τότε και που βασιζόταν σε

θρησκευτικές/μυθολογικές ή μαγικές δοξασίες, η μεταφυσική ερμηνεία

στηριζόταν αποκλειστικά στη λογική και χρησιμοποιούσε καθαρά φυσικούς

όρους (Εγχειρίδιο, Β΄τόμος, σ. 112). Η επιστημονική ερμηνεία του κόσμου

είναι η ερμηνεία που πρότεινε ο Αριστοτέλης. Σε αντίθεση με την μεταφυσική

ερμηνεία του κόσμου, που ήταν καθαρά υποθετική, η επιστημονική ερμηνεία

του κόσμου βασιζόταν στην προσεκτική έρευνα και την απόδειξη (Εγχειρίδιο,

Β΄τόμος, σ. 118, 130).

Β. [Εγχειρίδιο, Β΄τόμος, σ. 110-123]

-- Κύριες περίοδοι της αρχαίας ελληνικής φιλοσοφίας: Κοσμολογική περίοδος

(585-μέσα 5ου αι. π.Χ.) – Ανθρωποκεντρική περίοδος (μέσα 5ου αι.-322 π.Χ.)

– Ατομικιστική περίοδος (322 π.Χ.-529 μ.Χ.).

-- Διαδοχικά κέντρα της αρχαίας ελληνικής φιλοσοφίας: Κοσμολογική περίοδος:

Ιωνία, Νότια Ιταλία και Σικελία [σ. 110] – Ανθρωποκεντρική περίοδος: Αθήνα

[σ. 113] – Ατομικιστική περίοδος: Αλεξάνδρεια [σ. 123].

-- Διαδοχικά αντικείμενα της αρχαίας ελληνικής φιλοσοφίας: Κοσμολογική

περίοδος: η ερμηνεία της φύσης και της γένεσης του κόσμου [σ. 110]

–Ανθρωποκεντρική περίοδος: ο άνθρωπος και το νόημα της ύπαρξής του [σ.

113] –Ατομικιστική περίοδος: τα ηθικά προβλήματα του ατόμου [σ. 122].

Γ. Β΄τόμος, σ. 138-139.

Δ. Επαγωγικός συλλογισμός Σωκράτη, με στόχο την εξαγωγή ενός ορισμού:

Β΄τόμος, σ. 115 —Αξιωματικός παραγωγικός συλλογισμός Αριστοτέλη, με

στόχο την απόδειξη μιας υπόθεσης: Β΄τόμος, σ. 119, 130, 132, 146.

Ε. Β΄τόμος, σ. 121.

ΣΤ. Β΄τόμος, σ. 116-117.

4

Μας τα έδωσε η καταπληκτική καθηγήτρια που είχαμε πέρυσι

--Πoιά είναι η προέλευση των όρων “Βυζάντιο” και “Ρωμιοί”;

--Πότε το ανατολικό τμήμα της Ρωμαϊκής Αυτοκρατορίας απέβαλε τη λατινική γλώσσα και

υιοθέτησε την ελληνική;

--Ποιά ήταν η έκταση της (Ανατολικής και Δυτικής) Ρωμαϊκής Αυτοκρατορίας πριν την

κατάλυση της Δυτικής από γερμανικά φύλα το 476;

--Ποιός επανέκτησε τα απωλεσθέντα εδάφη της αυτοκρατορίας μετά το 476;

--Ποιά εδάφη της βυζαντινής αυτοκρατορίας χάνονται μεταξύ 632 και 732, και ποιοί τα

κατακτούν;

--Πού αποδίδεται η επιτυχία των Αράβων;

--Ποιός είναι ο νέος προσανατολισμός της βυζαντινής αυτοκρατορίας από τις αρχές του 8ου

αιώνα;

--Μετά από τον 6ο αιώνα (Ιουστινιανός) ποιά είναι η επόμενη περίοδος μεγαλείου του

Βυζαντίου;

--Μέχρι υπάρχει βυζαντινή παρουσία στη Ν. Ιταλία και Σικελία;

--Σε ποιούς παράγοντες οφειλόταν η σταδιακή πτώση και συρρίκνωση της βυζαντινής

αυτοκρατορίας μετά το τέλος της Μακεδονικής δυναστείας;

--Η κατάληψη της Κωνσταντινούπολης από τους Δυτικούς της Δ΄ Σταυροφορίας ήταν ένα

‘κομβικής σημασίας γεγονός’. Τι απομένει από τη βυζαντινή αυτοκρατορία μετά το 1204;

--Τί ήταν το βυζαντινό πολίτευμα;

--Περιγράψτε τη σχέση κράτους-εκκλησίας στο Βυζάντιο.

--Ποιές ήταν οι κοινωνικές τάξεις στο Βυζάντιο;

--Υπήρχε φορολογία των πολιτών στο Βυζάντιο;

--Ποιά ήταν η οικονομία του Βυζαντίου;

--Ποιοί νέμονταν τη γη στο Βυζάντιο;

--Υπήρχε φεουδαρχία στο Βυζάντιο;

--Πότε και πού εμφανίστηκε ο Χριστιανισμός;

--Ποιές είναι οι κύριες περίοδοι του Χριστιανισμού;

--Πού οφείλεται η μεγάλη απήχηση και διάδοση του χριστιανισμού;

--Πού ιδρύθηκε η πρώτη χριστιανική κοινότητα;

--Ποιό μέσο χρησιμοποίησε κατά την πρώτη περίοδό του ο χριστιανισμός για να

καταπολεμήσει τις άλλες θρησκείες;

--Ποιές ήταν οι σχολές θεολογικής σκέψης κατά την πρώτη περίοδο του χριστιανισμού;

--Γιατί διώκονταν οι πρώτοι χριστιανοί, αφού η Ρώμη έδειξε γενικά ανοχή στις ανατολικές

θρησκείες, μέχρι τον Διοκλητιανό;

--Ποιά είναι η πηγή των γνώσεών μας για τα μαρτύρια των χριστιανών;

--Πώς τέθηκαν οι βάσεις του χριστιανικού ορθόδοξου δόγματος;

--Ποιές είναι οι κύριες αιρέσεις που καταπολέμησαν οι Οικουμενικές Σύνοδοι;

--Με ποιά μορφή υπάρχει ο μονοφυσιτισμός σήμερα;

5

--Ποιοί διαφώνησαν με την ύπαρξη ιεραρχίας στην εκκλησία τον 9ο αιώνα;

--Ο χριστιανισμός επικράτησε με ειρηνικά ή με μη ειρηνικά μέσα; ή και με τα δύο;

--Η ενοποίηση της χριστιανικής εκκλησίας (και του βυζαντινού κράτους) ήταν εύκολη ή

δύσκολη υπόθεση και γιατί;

--Τι είδους περιοχές εκχριστιανίστηκαν πολύ αργά;

--Τι σημαίνει ο όρος ‘παγανιστής’;

--Γιατί υπερίσχυσε το τριαδικό δόγμα (Αγία Τριάδα= Πατήρ+Υιός+Άγιο Πνεύμα), από το οποίο

προέκυψε το ορθόδοξο δόγμα;

--Πότε αποκόπηκε η Μέση Ανατολή (Συρία, Παλαιστίνη, Αίγυπτος) από το Βυζάντιο και γιατί;

--Ποιές ήταν οι μεγαλύτερες αποστασιοποιήσεις από τον κορμό της ορθόδοξης εκκλησίας,

που κατέληξαν σε απώλεια σημαντικών εδαφών της αυτοκρατορίας;

--Είναι σύμπτωση ότι τα δύο σχίσματα των Εκκλησιών (867 και 1054) εμπίπτουν στην

περίοδο μεγαλείου του Βυζαντίου, δηλαδή την περίοδο της Μακεδονικής δυναστείας (867-

1056);

--Γιατί, αν επισκεφτούμε τη Ραβέννα στη Β. Ιταλία θα συναντήσουμε εκκλησίες του 6ου αιώνα,

που δεν διαφέρουν σε τίποτε από τις ορθόδοξες;

--Ποιός ήταν ο πραγματικός στόχος των Σταυροφοριών και των προσπαθειών της Δύσης για

την Ένωση των Εκκλησιών;

--Πώς δικαιολόγησαν οι Δυτικοί την κατάληψη της Πόλης το 1204;

--Ποιές ήταν οι τρεις προσπάθειες Ένωσης των Εκκλησιών (13ο-15ο αι.) και τι σήμαιναν για

τον βυζαντινό λαό και την εκκλησία;

--Πώς αντιμετώπισαν οι βυζαντινοί αυτοκράτορες την Ένωση των Εκκλησιών;

--Τι χαρακτήρα είχε το χάσμα Ανατολής-Δύσης;

--Τι ήταν ο μυστικισμός ή η μυστικιστική θεολογία και τι ο σχολαστικισμός ή η σχολαστική

θεολογία; Ποιοί ήταν οι εκπρόσωποί τους;

--Τι ήταν ο ησυχασμός και ποιό ήταν το αντίθετό του ρεύμα;

--Σε τι αντιτίθενται ο αρχαϊσμός και ο αττικισμός και σε τι αποσκοπούν;

--Πότε αντικαθίσταται οριστικά η λατινική από την ελληνική γλώσσα στο Βυζάντιο;

--Γιατί τελικά η ελληνική γλώσσα εκτόπισε τη λατινική στην ανατολική ρωμαϊκή ή

βυζαντινή αυτοκρατορία;

--Πώς ονομάζεται η ελληνική βυζαντινή γλώσσα;

--Πόσες μορφές ελληνικής γλώσσας χρησιμοποιούνται στο Βυζάντιο και ποιές;

--Από πότε μπορούμε να αναγνωρίσουμε τη νέα ελληνική, καθομιλουμένη γλώσσα;

--Ποιές ήταν οι τρεις βαθμίδες εκπαίδευσης στο Βυζάντιο;

--Τι ήταν η ‘τετρακτύς’;

--Τι ήταν η ‘εγκύκλιος παιδεία;’

--Η εκπαίδευση στο Βυζάντιο ήταν ιδιωτική ή δημόσια;

--Από πότε χρονολογείται η πρώτη εκδήλωση φιλολογικού ενδιαφέροντος στο Βυζάντιο;

--Τι ήταν τα ειλητάρια και τι οι κώδικες;

--Τι ήταν το Πανδιδακτήριο;

--Πώς αντιμετώπιζαν τα αρχαία ελληνικά κείμενα στο Βυζάντιο και πώς τα

6

χρησιμοποιούσαν;

--Γιατί η ρητορική ήταν τόσο σημαντική στο Βυζάντιο;

--Ποιά ήταν τα δύο μεγάλα πλήγματα στη βυζαντινή εκπαίδευση;

--Πότε αντικαθίσταται η μεγαλογράμματη από τη μικρογράμματη γραφή;

--Ποιές ήταν οι θετικές συνέπειες της υιοθέτησης της μικρογράμματης γραφής;

--Ποιές ήταν οι κύριες προσωπικότητες που ευνόησαν την αναβίωση των φιλολογικών

σπουδών τον 9ο-10ο αιώνα;

--Ποιά είναι τα γνωστότερα εργαστήρια αντιγραφής παλαιών κειμένων;

--Ποιός έγραψε τη “Μυριόβιβλο”;

--Τι ήταν η Παλατινή Ανθολογία και ποιός την επιμελήθηκε;

--Ποιοί ήταν οι λόγιοι που συνέδραμαν στις φιλολογικές σπουδές κατά τον 12ο-14ο αι.;

--Ποιοί ήταν οι τρεις λόγιοι που προσπάθησαν να εμβαθύνουν με φιλοσοφικές αναλύσεις στα

αρχαία ελληνικά κείμενα κατά τον 11ο αιώνα και ποιά ήταν η τύχη τους;

--Σε τι αποσκοπούσε η ενίσχυση των μοναστηριών, όπως του Αγίου Όρους, ή η ίδρυση νέων,

όπως της Πάτμου, το 1088, επί Αλεξίου Κομνηνού;

--Ποιό ρόλο είχαν οι διδάσκαλοι του Ευαγγελίου, του Αποστόλου και του Ψαλτηρίου;

--Ποιός ήταν ο τελευταίος σημαντικός φιλόσοφος του Βυζαντίου;

--Ποιοί λόγιοι μεταφύτευσαν στη Δύση την αρχαιοελληνική παράδοση;

--Ποιές είναι οι κύριες περίοδοι της βυζαντινής υμνογραφίας; Ποιές είναι οι μορφές

υμνογραφίας της κάθε περιόδου και ποιά τα κύρια χαρακτηριστικά τους;

--Πότε γράφτηκαν οι τελευταίοι βυζαντινοί ύμνοι;

--Τι αποτέλεσμα είχε η απαγόρευση της εισαγωγής άλλων ύμνων στη λειτουργία;

--Η βυζαντινή εκκλησιαστική μουσική είναι μουσική ή φωνητική; Διαφέρει από τη δυτική και

γιατί;

--Η φωνητική εκκλησιαστική μουσική (ή ψαλτική τέχνη) διακρίνεται σε δύο είδη, ποιά;

--Τι εννοούμε με τον όρο “βυζαντινή σημειογραφία ή παρασημαντική” [ή “νευματική” στη

Δύση] και ποιά είναι τα δύο κύρια είδη της;

--Πού βασίστηκε η βυζαντινή σημειολογία;

--Ποιά ήταν η αρχαία ελληνική προσωδιακή σημειολογία και ποιός την επινόησε;

--Ποιά σημάδια δανείστηκαν οι Βυζαντινοί από την προσωδιακή σημειολογία;

--Ποιούς λαούς επηρέασε η βυζαντινή σημειογραφία και σε ποιά περίοδό της;

--Τι είδους κτίρια χρησιμοποιούσαν οι χριστιανοί αρχικά, ως τον 4ο αιώνα, για τις

συγκεντρώσεις τους;

--Από πότε διαμορφώνονται οι πρώτες χριστιανικές βασιλικές;

--Ποιά είναι η καταγωγή της βυζαντινής βασιλικής;

--Από ποιά εποχή θεωρούμε ότι αρχίζει ουσιαστικά η βυζαντινή αρχιτεκτονική και γιατί;

--Πότε συνέβη το “σχίσμα” Ανατολής-Δύσης στην αρχιτεκτονική;

--Ποιές είναι οι κύριες περίοδοι και ποιά τα χαρακτηριστικά της βυζαντινής αρχιτεκτονικής;

--Ποιές είναι οι κύριες περίοδοι και ποιά τα χαρακτηριστικά της βυζαντινής ζωγραφικής;

7