Το 542 Σύνταγμα Ευζώνων και ο ΕΛΑΣ (parekklisi.wordpress.com 05 2011)

4
7/31/2019 Το 542 Σύνταγμα Ευζώνων και ο ΕΛΑΣ (parekklisi.wordpress.com 05 2011) http://slidepdf.com/reader/full/-542-parekklisiwordpresscom 1/4 Το 5 42 Σύνταγμα Ευζώνων και ο ΕΛΑΣ Το 5/42 Σύνταγμα Ευζώνων και ο ΕΛΑΣ από parekklisi 14:04, Τετάρτη 25 Μαΐου 2011 Το παρακάτω άρθρο δημοσιεύτηκε στην εφημερίδα Ριζοσπάστης στις 21-23/11/1976 ως απάντηση σε σχετικό άρθρο της εφημερίδας Ακρόπολις, υπό τον τίτλο “Η περίπτωση του Ψαρρού δεν προσφέρεται για εκμετάλλευση”. Πρωινή αθηναϊκή εφημερίδα της Δεξιάς, που στα χρόνια της κατοχής κυκλοφορούσε νόμιμα και πρόβαλλε από τις στήλες της τα διαγγέλματα και προπαγάνδιζε τις θέσεις και τα ανακοινωθέντα των γερμανικών αρχών κατοχής και της κυβέρνησης των Κουΐσλιγκς της Αθήνας, ανέλαβε να γράψει μια «αμερόληπτη» έρευνα με νέα στοιχεία για την Εθνική Αντίσταση. Ύποπτο πράγμα. Γιατί τόση ευαισθησία και συγκίνηση της ακροδεξιάς εφημερίδας από τη δήθεν διαστρέβλωση της αντίστασης; Έχει, φαίνεται, το σκοπό της. Φόρεσε τη λεοντή του ερευνητή της ιστορίας, για να επαναλάβει τις ύβρεις και τις συκοφαντίες, που 30 ολόκληρα χρόνια εκτοξεύει η αντίδραση, ντόπια και ξένη, κατά του ΕΑΜ με σκοπό να συντηρήσει το κλίμα της μισαλλοδοξίας, να δημιουργήσει αντιπερισπασμό στην προσπάθεια για αναγνώριση της Εθνικής Αντίστασης που καταχτά διαρκώς και νέο έδαφος μέσα στις πλατιές λαϊκές μάζες, τα πολιτικά κόμματα, τους πολιτικούς, στρατιωτικούς και κοινωνικούς παράγοντες της χώρας. Ανάλογα με το σκοπό της είναι και τα μέσα που χρησιμοποιεί. Συκοφαντίες, πτωματολογία, παραποίηση και αποσιώπηση, όταν δε συμφέρει, πραγματικών γεγονότων, ώστε όλα να οδηγούν στο συμπέρασμα: για όλα ευθύνεται το ΕΑΜ και κυρίως το ΚΚΕ. Οι αντίπαλοί του ήταν τα αθώα θύματα. Όσο για τους Άγγλους που οργάνωναν τις προκλήσεις και συντόνιζαν τις επιθέσεις κατά του ΕΛΑΣ δεν πρέπει να γίνεται λόγος γιατί… «η Ελλάς ανήκει στη Δύση» και πρέπει η πολιτική των ιμπεριαλιστών απέναντι στη χώρα μας να εξωραΐζεται. Αυτό συμφέρει τα μονοπώλια. Τη Δεξιά. Μα εκεί που η διαστρέβλωση ξεπερνά κάθε ανεχτό όριο είναι η σύγκρουση ΕΛΑΣ – ΕΚΚΑ και η διάλυση του 5/42 τον Απρίλη του 1944. Οι απόψεις που υποστηρίζει η «Ακρόπολις» παλιά και τώρα αμετακίνητα σχετικά με το πρόβλημα αυτό αποδίνονται ολοκληρωμένα σε σχόλιό της που δημοσιεύτηκε στο φύλλο της της 21 Απρίλη 1976 με τίτλο «το τέλος του Ψαρρού». Στο σχόλιο αυτό ανάμεσα στ άλλ ʼ α αναφέρεται: «Το 5/42 ήταν εθνική οργάνωση αντίστασης. Είχε αρχίσει να συγκροτείται από μόνιμους και έφεδρους αξιωματικούς από το Νοέμβρη 1941, με μοναδικό σκοπό να αγωνιστεί κατά του στρατού κατοχής. Και από τότε ως την ημέρα που δέχτηκε τη δολοφονική επίθεση του ΕΛΑΣ, έδωσε πολλές μάχες κατά των Γερμανοϊταλών και τους προκάλεσε μεγάλη φθορά.  Αλλά το κομμουνιστικό κόμμα δεν ήθελε να υπάρχουν άλλες οργανώσεις αντιστάσεως εκτός από τις δικές του. Τις έβλεπε σαν εμπόδια για τους μελλοντικούς του σκοπούς, που αποκαλύφθηκαν πλήρως μετά την απελευθέρωση. Γι αυτό και άρχισε εξοντωτικό αγώνα ʼ  εναντίον τους μετατρέποντας την αντίσταση σε αλληλοσφαγή. Ένας από τους σημαντικότερους στόχους του ήταν το μαχητικότατο 5/42. Και για να εξασφαλίσει τη διάλυσή του συγκέντρωσε από πολλές περιοχές 6000 αντάρτες υπό τον Άρη Βελουχιώτη. Τα περισσότερα τμήματα του 5/42 κατάφεραν να διασπάσουν τον κλοιό του ΕΛΑΣ και να διαφύγουν. Ο Ψαρρός δε θέλησε να τους ακολουθήσει… έμεινε εκεί και τον εξόντωσαν. Την ίδια τύχη επιφύλαξαν και στους άλλους υπερδιακόσιους αιχμαλώτους. Αυτή είναι δυστυχώς η ιστορία», καταλήγει το σχόλιο.

Transcript of Το 542 Σύνταγμα Ευζώνων και ο ΕΛΑΣ (parekklisi.wordpress.com 05 2011)

Page 1: Το 542 Σύνταγμα Ευζώνων και ο ΕΛΑΣ (parekklisi.wordpress.com 05 2011)

7/31/2019 Το 542 Σύνταγμα Ευζώνων και ο ΕΛΑΣ (parekklisi.wordpress.com 05 2011)

http://slidepdf.com/reader/full/-542-parekklisiwordpresscom 1/4

Το 5 42 Σύνταγμα Ευζώνων και ο ΕΛΑΣ

Το 5/42 Σύνταγμα Ευζώνων και ο ΕΛΑΣ

από parekklisi 14:04, Τετάρτη 25 Μαΐου 2011

Το παρακάτω άρθρο δημοσιεύτηκε στην εφημερίδα Ριζοσπάστης στις 21-23/11/1976 ωςαπάντηση σε σχετικό άρθρο της εφημερίδας Ακρόπολις, υπό τον τίτλο “Η περίπτωση τουΨαρρού δεν προσφέρεται για εκμετάλλευση”.

Πρωινή αθηναϊκή εφημερίδα της Δεξιάς, που στα χρόνια της κατοχής κυκλοφορούσε νόμιμακαι πρόβαλλε από τις στήλες της τα διαγγέλματα και προπαγάνδιζε τις θέσεις και ταανακοινωθέντα των γερμανικών αρχών κατοχής και της κυβέρνησης των Κουΐσλιγκς τηςΑθήνας, ανέλαβε να γράψει μια «αμερόληπτη» έρευνα με νέα στοιχεία για την Εθνική

Αντίσταση. Ύποπτο πράγμα. Γιατί τόση ευαισθησία και συγκίνηση της ακροδεξιάςεφημερίδας από τη δήθεν διαστρέβλωση της αντίστασης; Έχει, φαίνεται, το σκοπό της.Φόρεσε τη λεοντή του ερευνητή της ιστορίας, για να επαναλάβει τις ύβρεις και τιςσυκοφαντίες, που 30 ολόκληρα χρόνια εκτοξεύει η αντίδραση, ντόπια και ξένη, κατά τουΕΑΜ με σκοπό να συντηρήσει το κλίμα της μισαλλοδοξίας, να δημιουργήσει αντιπερισπασμόστην προσπάθεια για αναγνώριση της Εθνικής Αντίστασης που καταχτά διαρκώς και νέοέδαφος μέσα στις πλατιές λαϊκές μάζες, τα πολιτικά κόμματα, τους πολιτικούς,στρατιωτικούς και κοινωνικούς παράγοντες της χώρας.

Ανάλογα με το σκοπό της είναι και τα μέσα που χρησιμοποιεί. Συκοφαντίες, πτωματολογία,παραποίηση και αποσιώπηση, όταν δε συμφέρει, πραγματικών γεγονότων, ώστε όλα ναοδηγούν στο συμπέρασμα: για όλα ευθύνεται το ΕΑΜ και κυρίως το ΚΚΕ. Οι αντίπαλοί τουήταν τα αθώα θύματα. Όσο για τους Άγγλους που οργάνωναν τις προκλήσεις και συντόνιζαντις επιθέσεις κατά του ΕΛΑΣ δεν πρέπει να γίνεται λόγος γιατί… «η Ελλάς ανήκει στη Δύση»

και πρέπει η πολιτική των ιμπεριαλιστών απέναντι στη χώρα μας να εξωραΐζεται. Αυτόσυμφέρει τα μονοπώλια. Τη Δεξιά.

Μα εκεί που η διαστρέβλωση ξεπερνά κάθε ανεχτό όριο είναι η σύγκρουση ΕΛΑΣ – ΕΚΚΑ καιη διάλυση του 5/42 τον Απρίλη του 1944. Οι απόψεις που υποστηρίζει η «Ακρόπολις» παλιάκαι τώρα αμετακίνητα σχετικά με το πρόβλημα αυτό αποδίνονται ολοκληρωμένα σε σχόλιότης που δημοσιεύτηκε στο φύλλο της της 21 Απρίλη 1976 με τίτλο «το τέλος του Ψαρρού».Στο σχόλιο αυτό ανάμεσα στ άλλʼ α αναφέρεται:

«Το 5/42 ήταν εθνική οργάνωση αντίστασης. Είχε αρχίσει να συγκροτείται από μόνιμους καιέφεδρους αξιωματικούς από το Νοέμβρη 1941, με μοναδικό σκοπό να αγωνιστεί κατά τουστρατού κατοχής. Και από τότε ως την ημέρα που δέχτηκε τη δολοφονική επίθεση τουΕΛΑΣ, έδωσε πολλές μάχες κατά των Γερμανοϊταλών και τους προκάλεσε μεγάλη φθορά. Αλλά το κομμουνιστικό κόμμα δεν ήθελε να υπάρχουν άλλες οργανώσεις αντιστάσεως εκτός 

από τις δικές του. Τις έβλεπε σαν εμπόδια για τους μελλοντικούς του σκοπούς, πουαποκαλύφθηκαν πλήρως μετά την απελευθέρωση. Γι αυτό και άρχισε εξοντωτικό αγώναʼ  εναντίον τους μετατρέποντας την αντίσταση σε αλληλοσφαγή. Ένας από τους σημαντικότερους στόχους του ήταν το μαχητικότατο 5/42. Και για να εξασφαλίσει τηδιάλυσή του συγκέντρωσε από πολλές περιοχές 6000 αντάρτες υπό τον Άρη Βελουχιώτη. Ταπερισσότερα τμήματα του 5/42 κατάφεραν να διασπάσουν τον κλοιό του ΕΛΑΣ και ναδιαφύγουν. Ο Ψαρρός δε θέλησε να τους ακολουθήσει… έμεινε εκεί και τον εξόντωσαν. Την ίδια τύχη επιφύλαξαν και στους άλλους υπερδιακόσιους αιχμαλώτους. Αυτή είναι δυστυχώς η ιστορία», καταλήγει το σχόλιο.

Page 2: Το 542 Σύνταγμα Ευζώνων και ο ΕΛΑΣ (parekklisi.wordpress.com 05 2011)

7/31/2019 Το 542 Σύνταγμα Ευζώνων και ο ΕΛΑΣ (parekklisi.wordpress.com 05 2011)

http://slidepdf.com/reader/full/-542-parekklisiwordpresscom 2/4

Από το παραπάνω σχόλιο εύλογα γεννιούνται ορισμένα ερωτήματα όπως: Είχε πραγματικάτο 5/42 του Ψαρρού μοναδικό σκοπό να αγωνιστεί κατά του στρατού κατοχής; Έδωσεπολλές μάχες κατά των Γερμανοϊταλών; Που και πότε; Τα τμήματα του 5/42 που διέσπασαντον κλοιό του ΕΛΑΣ και διέφυγαν την αιχμαλωσία που πήγαν; Μήπως μπήκαν στα πλοιάριαπου κρατούσαν επιταγμένα στην παραλία και κατέφυγαν στην Πάτρα όπου εντάχθηκαν σταΤάγματα Ασφαλείας; Και, τέλος, το πιο ουσιώδες, ποιος άρχισε πρώτος τα επεισόδια καιποιον εν πάση περιπτώσει βαρύνει η ευθύνη των συγκρούσεων; Αλλά και ποια στάσητήρησαν οι Άγγλοι; Γιατί αδράνησαν; Μήπως βρίσκονται αυτοί πίσω από τα αιματηρά αυτάγεγονότα; Να μερικές ουσιώδεις πλευρές που πρέπει να ερευνηθούν.

Το υπ αριθμόν 40ʼ  ανακοινωθέν του ΓΣ του ΕΛΑΣ που εκδόθηκε αμέσως μετά τη διάλυσητου 5/42 αναφέρει: «Από διμήνου το 5/42 εκδήλωσε φανερά εχθρική στάση κατά του ΕΑΜ-ΕΛΑΣ. Από τις 6 Μάρτη (σσ. η διάλυση έγινε στις 17/4/44) προέβη σε διάλυση της οργάνωσης του ΕΑΜ Δωρίδας, Φωκίδας και τον αφοπλισμό του εφεδρικού ΕΛΑΣ. Συνέλαβε και τουφέκισε στελέχη του ΕΑΜ-ΕΛΑΣ, διήρπασε αποθήκες του ΕΛΑΣ. Ταυτόχροναδιαπιστώθηκε αποδεδειγμένα συνεργασία αξιωματικών του 56/42 με γερμανοράλληδες καισυνεννοήσεις με Γερμανούς από την Πάτρα για κοινή συνδυασμένη ενέργεια κατά τουΕΛΑΣ.»

Εξάλλου, δυο μέρες πριν εκδοθεί το παραπάνω ανακοινωθέν η Πέμπτη ταξιαρχία του ΕΛΑΣ,στην οποία είχε ανατεθεί η ευθύνη των επιχειρήσεων κατά του 5/42, με έκθεσή της στο ΓΣτου ΕΛΑΣ γνωστοποίησε ότι: «Έγινε συνεννόηση την 10 Απριλίου στο Μοναστηράκι τουΚαπετζώνη με Γερμανό αξιωματικό στην οποία ο Καπετζώνης, ταγματάρχης του Ψαρρού,απαίτησε όπως δύναμη γερμανοράλληδων επιτεθεί κατά του ΕΛΑΣ απ τηʼ Ναύπακτο. Επίσης Γερμανός αξιωματικός έφτασε στο Μοναστηράκι με γερμανική βενζινάκατο που μετέφερε 

150 όπλα και τρόφιμα. Στις 14/4/44 ο λοχαγός του Ψαρρού Δεδούσης έκανε ταξίδι στοΓαλαξείδι θαλασσίως και συνεννοήθηκε με Γερμανούς που ήταν εγκατεστημένοι στην Ιτέα,για να ενεργήσουν αντιπερισπασμό στις 16 Απρίλη από Γκιώνα – Καλοσκοπή. Στην περιοχήΜοναστηράκι – Τριζόνια διατάχθηκε επίταξη πολλών πλοιαρίων και βενζινοπλοίων».

Οι καταγγελίες του ΕΛΑΣ επιβεβαιώνονται και από πηγές που κάθε άλλο παρά φιλοεαμικέςμπορούν να χαρακτηριστούν. Ο Κ. Πυρομάγλου στο βιβλίο του «Ο Γ.Καρτάλης και η εποχή1933-44» γράφει: «Ο λοχαγός του 5/42 Ε. Δεδούσης: α) Κηρύσσει την περιοχή Β. Δωρίδας εις κατάστασιν πολιορκίας, β) συλλαμβάνει μέλη της Περιφερειακής Επιτροπής του ΕΑΜ Φωκίδος εις Πενταγιούς την 6η Μαρτίου. γ) Αφοπλίζει το Αρχηγείον του εφεδρικού ΕΛΑΣ  Δωρίδος και τας μαχητικάς ομάδας Πενταγιών, Κροκυλίου και άλλων γειτονικών χωριών. δ) Αποκόπτει τηλεφωνικάς γραμμάς και παραλαβών τους συλληφθέντας ομήρους, τον οπλισμόν και τους εφοδιασμούς ΕΑΜ – ΕΛΑΣ, κινείται διά νυχτός προς την περιοχήν ΝοτίουΜάρκου, όπου ευρίσκετο το Τάγμα Καπετζώνη. Διά τον ταγματάρχην Καπετζώνη, μεταξύ

ΕΛΑΣ και 5/42 είχαν δημιουργηθεί προηγουμένως οξύταται προστριβαί, εξ αφορμής ʼ  διαφόρων ενεργειών του και αλεπάλληλων καταγγελιών εκ μέρους του ΕΛΑΣ ότι εισήρχετοεις την Ναύπακτον και προέβαινεν εις συνεννοήσεις με τους Γερμανούς».

Αντάρτες του Δεδούση σκοτώνουν τον Ελασίτη Βάρσο

Αλλά και ο αντισυνταγματάρχης του 56/42 Γ. Καϊμάρας, επιβεβαιώνει τις καταγγελίες τουΕΛΑΣ, αν και προσπαθεί έμμεσα να δικαιολογήσει το Δεδούση. Ο Γ. Καϊμάρας γράφει: «ο λοχαγός Δεδούσης υπό την επήρειαν των γεγονότων αυτών εθεώρησε καθήκον του να λάβη έκτακτα μέτρα αμύνης και διά λόγους ασφαλείας προέβη εις τας κάτωθι ενέργειας,όλως αυτοβούλως, χωρίς να επικοινωνήσει τηλεφωνικώς με τον συνταγματάρχην Ψαρρόν,ούτε να συμμορφωθεί προς τας συστάσεις του ταγματάρχου Μπαιζάνου, ο οποίος ευρίσκετοεις Πενταγιούς» και συνεχίζει: «Κατά κακήν μοίραν αντάρται του Δεδούση, προσπαθούντες να αφοπλίσουν την μαχητική ομάδα Κροκυλίου, εφόνευσαν τον υπεύθυνο του ΕΛΑΣ του

 χωριού τούτου, ονόματι Βάρσον, καθ ην στιγμήν αυτός αρνούμενος να παραδοθεί ʼ  επεχείρησε να δραπετεύσει (σσ. συνηθισμένο ψέμα). Ο φόνος αυτός άναψε τα μίση και ταπάθη μεταξύ των δύο Οργανώσεων και εβάρυνε σημαντικώς εις την τραγικήν ζωήν του5/42. Οι οπαδοί του 5/42 φοβούμενοι τότε αντίποινα ακολούθησαν τον Δεδούση. Οταγματάρχης Μπαϊζάνος, μετά τα γεγονότα ταύτα, έσπευσεν εις Άνω Παλιοξάρι, ένθαευρίσκετο ο Ψαρρός, όστις ηγνόη τελείως τα διαδραματισθέντα εις Β. Δωρίδου».

Ποιος, λοιπόν, προκάλεσε τη σύγκρουση; Το ΚΚΕ, που κατά το σχόλιο δεν ήθελε ναυπάρχουν άλλες οργανώσεις εκτός από τις δικές του ή το 5/42 με το βασιλόφροναταγματασφαλίτη Δεδούση, που άρπαζε τις περιουσίες του ΕΑΜ, συνελάμβανε καιδολοφονούσε τους ΕΛΑΣίτες; Η ευθύνη βαρύνει αποκλειστικά το 5/42 κι όχι τον ΕΛΑΣ καιτην ΠΕΕΑ, που όπως θα δούμε έκαναν ό,τι ήταν δυνατό να την αποφύγουν. Ας γυρίσουμεόμως λίγο πιο πίσω.

Page 3: Το 542 Σύνταγμα Ευζώνων και ο ΕΛΑΣ (parekklisi.wordpress.com 05 2011)

7/31/2019 Το 542 Σύνταγμα Ευζώνων και ο ΕΛΑΣ (parekklisi.wordpress.com 05 2011)

http://slidepdf.com/reader/full/-542-parekklisiwordpresscom 3/4

Τον Ιούλη 1943 στο Περτούλι Θεσσαλίας υπογράφτηκε συμφωνητικό για την ίδρυση ΚοινούΓενικού Στρατηγείου, στην αρχή από τις αντιπροσωπείες ΕΛΑΣ και ΕΔΕΣ και αργότερα απότην αντιπροσωπεία της ΕΚΚΑ.

Ο συνταγματάρχης Δ. Ψαρρός πριν υπογράψει το συμφωνητικό ασφαλώς με υπόδειξη τουΚρις, πρόβαλε την αξίωση να επιτραπεί ο εφοδιασμός της ΕΚΚΑ από τους Άγγλους με 1000όπλα, «για να μη μπορεί, όπως είπε, ο ΕΛΑΣ να τον διαλύσει». Στην αξίωση αυτή ηαντιπροσωπεία του ΕΛΑΣ διχάστηκε. Οι Άρης και Σαμαρινιώτης, όπως αναφέρει ο Σαράφης,υποστήριξαν πως έπρεπε να γίνει δεκτή η αξίωση του Ψαρρού, γιατί πίστευαν πως υπήρχεέδαφος συνεργασίας μαζί του.

Ο Σαράφης ήταν αντίθετος. Αναπτύσσοντας ιδιαίτερα την άποψή του στους δύο άλλους οτελευταίος είπε: «Με τον Ψαρρό ήμαστε μαζί από το 1916 στο στρατό Εθνικής Άμυνας στη μεραρχία της Κρήτης και κατόπιν συνεργαστήκαμε στενά στους αγώνες για το χτύπημα τουκινήματος βασιλοφρόνων 1923 και για τη δημοκρατία από το 1922 – 35. Ο Ψαρρός του1935 έχει χάσει πολύ από τον Ψαρρό του 1916. Επιπλέον ο σύνδεσμός του με τους Άγγλους τον Τσιγάντε, τον Καρτάλη κι άλλους παράγοντες με έκαναν να σχηματίσω τη γνώμη, πως παρά τις προηγούμενες δημοκρατικές αριστερές ιδέες του, σιγά – σιγά γινόταν συντηρητικότερος και θα κατέληγε στο τέλος ασφαλώς να γίνει όργανω των αντιδραστικών  Άγγλων». Τελικά οι Άρης και Σαμαρινιώτης επέμειναν και το απόγευμα πουξανασυναντήθηκαν έγινε δεκτή από όλους η αξίωση του Ψαρρού και έτσι το συμφωνητικόυπογράφτηκε και από την ΕΚΚΑ και το Κοινό Γενικό Στρατηγείο συμπληρώθηκε.

Το γεγονός και μόνο αυτό δείχνει πόσο συκοφαντικός είναι ο ισχυρισμός ότι το ΕΑΜ ήθελε

δήθεν μόνο δικές του ομάδες και δεν επέτρεπε τη δημιουργία άλλων, αλλά και πόσοαναληθές είναι ότι ο Άρης δεν ήθελε δήθεν την ενότητα των αντάρτικων οργανώσεων.

Το 5/42 αποκηρύσσει την ΕΚΚΑ και γίνεται στρατός των Άγγλων

Ένα μήνα, όμως, αργότερα, τον Αύγουστο του 1943 ο Δ. Ψαρρός έκανε δεκτούς στο 5/42τον Ε. Δεδούση και άλλους 68 βασιλόφρονες αξιωματικούς που καθοδηγούνταν από τηνοργάνωση «Βασιλική Ιεραρχία». Τη στιγμή μάλιστα της ορκωμοσίας τους οι 68 αυτοίαξιωματικοί υπόγραψαν πρωτόκολλο στο οποίο διακήρυτταν ανοιχτά τουςαντιδημοκρατικούς τους σκοπούς. Στο πρωτόκολλο αναφέρονταν:

«Οι αξιωματικοί, υπαξιωματικοί και αντάρτες του 5/42 συντάγματος Ευζώνων διακηρύσσουν προς όλα τα σημεία ότι δεν εννοούν να γίνουν όργανα οιασδήποτε, οθενδήποτε προερχόμενης πολιτικής εκμεταλλεύσεως και συνεπώς αποκηρύσσουν κάθε οργάνωσιν που

εμφανίζεται κηδεμονεύουσα το 5/42 αλλά αντιλαμβάνονται το Σύνταγμα 5/42 και συνεπώς και εαυτούς ως όργανα μόνον των στρατιωτικών απελευθερωτικών συμφερόντων, ως αυτάθα τα καθορίσει το Στρατηγείο Μέσης Ανατολής, ο Βασιλεύς και η κυβέρνησίς του, ζητούν δε, αναφερόμενοι εις το Στρατηγείο Μέσης Ανατολής εις τον Βασιλέα και την κυβέρνησίν του, όπως τεθεί αμέσως το Σύνταγμα 5/42 εις άμεσον εξάρτησιν εκ του Στρατηγείου Μέσης  Ανατολής.

Τέλος, αποκηρύσσουν την λεγόμενην οργάνωσιν ΕΚΚΑ, προς την οποίαν και τους σκοπούς της ουδέν συνδέει τους αξιωματικούς, υπαξιωματικούς και αντάρτας, αφοσιωμένους 

Page 4: Το 542 Σύνταγμα Ευζώνων και ο ΕΛΑΣ (parekklisi.wordpress.com 05 2011)

7/31/2019 Το 542 Σύνταγμα Ευζώνων και ο ΕΛΑΣ (parekklisi.wordpress.com 05 2011)

http://slidepdf.com/reader/full/-542-parekklisiwordpresscom 4/4

στρατιωτικώς μόνον και μόνον εις το Στρατηγείον Μέσης Ανατολής, τον Βασιλέα και την κυβέρνησίν του».

Το κείμενο αυτό είναι όντως περίεργο. Το 5/42 σηκώνει δικό του μπαϊράκι. Το συμφωνητικόγια το Κοινό Γενικό Στρατηγείο που υπέγραψε ο Ψαρρός το αγνοεί. Αποκηρύσσει ακόμα καιτην ΕΚΚΑ. Αποχωρεί από το ΚΓΣ και προσχωρεί στο ΣΜΑ, το Βασιλιά και την κυβέρνηση τουΚαΐρου. Διοικείται πλέον από τη Μ. Ανατολή. Γίνεται άμεσο όργανο της αγγλικής πολιτικής.Και γεννιέται το ερώτημα. Τι έκανε ο Ψαρρός που είχε με την υπογραφή του δεσμευτείαπέναντι στο ΚΓΣ; Γιατί ανέχτηκε την ανταρσία των βασιλοφρόνων αξιωματικών; Τι μέτραπήρε όταν αυτοί αποκήρυσσαν την ΕΚΚΑ και την Κεντρικής της Επιτροπή; Τι έκανε οΨαρρός όταν οι βασιλόφρονες τραγουδούσαν προκλητικά τραγούδια κατά του ΕΑΜ, αλλάκαι εναντίον της ΕΚΚΑ; Απολύτως τίποτε. Ανέχτηκε τα πάντα. Δεν αντέδρασε.

Η Μικτή Επιτροπή δικαίωσε τον ΕΛΑΣ

Από την επόμενη της ορκωμοσίας άρχισαν κιόλας οι προκλήσεις κατά του ΕΑΜ – ΕΛΑΣ. ΤοΓΣ του ΕΛΑΣ απευθύνθηκε στον Ψαρρό και ζήτησε να πάρει μέτρα. Ο Ψαρρός απάντησε πωςό,τι γίνεται είναι έξω από την πολιτική του γραμμή, γίνεται έν αγνοία του και θα λάβει τακατάλληλα μέτρα. Μάλιστα, λίγο αργότερα ειδοποίησε πως διέταξε την αντικατάσταση τουταγματάρχη Καπετζώνη, η οποία όμως ποτέ δεν έγινε. Η κατάσταση συνεχώς καιχειροτέρευε.

Με επιμονή του ΕΛΑΣ που ήθελε να διευθετηθούν οι διαφορές συγκροτήθηκε επιτροπή απότους Δ. Ψαρρό, Θύμιο Ζούλα (διοικητή του 36ου συντάγματος του ΕΛΑΣ) και τον Άγγλοταγματάρχη Τζεφ, που ήταν κοντά στο 5/42. Η μικτή αυτή επιτροπή σε συνεδρίασή τηςαναγνώρισε απόλυτα το δίκιο των καταγγελιών του ΕΛΑΣ και αποφάσισε ναεπιστραφούν τα εφόδια που άρπαξε από τις αποθήκες του ΕΛΑΣ το 5/42 και να απολυθούντα μέλη και στελέχη του ΕΑΜ – ΕΛΑΣ που είχε συλλάβει και κρατούσε το 5/42. Σ ένα μόνοʼ  ζήτημα δεν επιτεύχθηκε συμφωνία. Δηλαδή στα μέτρα που έπρεπε να παρθούν κατά του Ε.Δεδούση. Ο ΕΛΑΣ ζητούσε να παραπεμφθεί σε μικτό στρατοδικείο για το φόνο του ΕΛΑΣίτηΒάρσου, υπεύθυνου του ΕΛΑΣ Κροκυλίου. Ο Ψαρρός δεν δέχονταν την παραπομπή τουδεδούση στο στρατοδικείο αλλά μόνο την αντικατάστασή του. Για να ρυθμιστεί και αυτό τοζήτημα ο Σαράφης κάλεσε τον Ψαρρό να πάει στο Καρπενήσι να συζητήσουν. Ο Ψαρρόςαπάντησε στην πρόσκληση του Σαράφη πως δεν μπορεί να πάει.

Στο μεταξύ οι προκλήσεις από μέρους του 5/42 συνεχίζονταν. Ο Δεδούσης όχι μόνο δεναντικαταστάθηκε, έστω, όπως είχε υποσχεθεί ο Δ. Ψαρρός, αλλά συνέχιζε τις διώξεις καιμάλιστα στο Γαλαξείδι συνέλαβε και εφόνευσε δύο ΕΑΜίτες. Εξάλλου, το τμήμα του 11/34Τάγματος του ΕΛΑΣ, που πήγε να παραλάβει τα επιστρεφόμενα, σύμφωνα με την απόφαση

της μικτής επιτροπής, υλικά του ΕΛΑΣ χτυπήθηκε κοντά στο Ευπάλιο από τμήμα της ΕΚΚΑκαι εκτός από τα θύματα που είχε, 29 ΕΛΑΣίτες πιάστηκαν αιχμάλωτοι, αφοπλίστηκαν καικρατούνταν. Η κατάσταση συνεχώς οξύνονταν. Το ένα επεισόδιο διαδέχονταν το άλλο. Το5/42 δεν λογάριαζε ούτε τον ίδιο τον Ψαρρό. Βλέποντας αυτή την κατάσταση ο Κ.Λαγγουράνης, αντισυνταγματάρχης πυροβολικού, υποδιοικητής του Δ. Ψαρρού και μέλοςτης ΚΕ της ΕΚΚΑ αποχώρησε από το 5/42. Τον ακολούθησαν κι άλλοι αξιωματικοί καιπολιτικά στελέχη της ΕΚΚΑ. Μάλιστα ο Κ. Λαγγουράνης με γράμμα του στο στρατηγό Ευρ.Μπακιρτζή, αντιπρόεδρο της ΠΕΕΑ, δήλωσε πως δεν μπορεί να παραμείνει στην ΕΚΚΑ γιατίξέφυγε από τον αρχικό σκοπό της και γνωστοποιούσε την πρόθεσή του να προσχωρήσειστον ΕΛΑΣ και την ΠΕΕΑ. Προσχώρηση στον ΕΛΑΣ δήλωσαν κι άλλα στελέχη της ΕΚΚΑ. Οιακρότητες του Δεδούση κατά του ΕΛΑΣ οδήγησαν την ΕΚΚΑ σε διάσπαση.

Η ΠΕΕΑ, που παρακολουθούσε από κοντά την κατάσταση, δεν μπορούσε πλέον νʼ ανεχτείτο Δεδούση και διέταξε το ΓΣ του ΕΛΑΣ να στείλει στον Δ. Ψαρρό τελεσίγραφο και να

ζητήσει την άμεση εκτέλεση όσων είχαν συμφωνηθεί από τη μικτή επιτροπή. Αν η ΕΚΚΑ δεδέχονταν τους όρους αυτούς, διατάσσονταν η διάλυση του 5/42.

Ο Δ. Ψαρρός και πάλι δεν αντιλήφθηκε τη σοβαρότητα της κατάστασης και υπαναχώρησε κιαπό αυτές τις αποφάσεις της μικτής επιτροπής. Απαντώντας στο τελεσίγραφο του ΕΛΑΣκάλυψε το Δεδούση για τις παραβιάσεις του και ευθυγραμμίστηκε απόλυτα με τουςβασιλόφρονες αξιωματικούς. Έτσι φτάσαμε στη σύγκρουση και τη διάλυση του 5/42. Στησύγκρουση αυτή υπήρχαν θύματα και από τις δύο πλευρές. Στην αρχή γράφτηκε ότι εκείσκοτώθηκε και ο Δ. Ψαρρός. Αργότερα ειπώθηκε ότι πιάστηκε αιχμάλωτος και εκτελέστηκεστο δρόμο που μεταφέρονταν. Αν είναι έτσι, τότε πρόκειται για ανεπίτρεπτη αυτοδικία. Ηαυτοδικία γενικά είναι πράξη απαράδεκτη, ωστόσο σε κάθε επανάσταση παρατηρείται.Άλλωστε μήπως ο φόνος του ΕΛΑΣίτη Βάρσου δεν είναι αυτοδικία του Δεδούση; Και πόσεςπαρόμοιες πράξεις σε άλλες περιπτώσεις δεν έχουμε εκ μέρους της ΕΚΚΑ και του ΕΔΕΣ σεβάρος στελεχών και οπαδών του ΕΑΜ;

Ο στρατηγός Στ. Σαράφης στο βιβλίο του «Ο ΕΛΑΣ» γράφει: Ο φόνος του Ψαρρού λύπησεκαι εμένα και τον Ευρ. Μπακιρτζή αλλά και τους Σβώλο και Σιάντο.

http://parekklisi.wordpress.com/2011/05/24/542/