ΣΟΦΟΚΛΕΟΥΣ...

ΑΡΧΑΙΑ ΕΛΛΗΝΙΚΑ ΓΕΝΙΚΗΣ ΠΑΙ∆ΕΙΑΣ Β΄ ΛΥΚΕΙΟΥ

[1]

ΣΟΦΟΚΛΕΟΥΣ ΑΝΤΙΓΟΝΗ

ΤΑ ΠΡΟΣΩΠΑ ΤΟΥ ΕΡΓΟΥ

ΑΝΤΙΓΟΝΗ

ΙΣΜΗΝΗ

ΧΟΡΟΣ

ΚΡΕΟΝΤΑΣ

ΑΙΜΟΝΑΣ

ΑΓΓΕΛΙΟΦΟΡΟΣ

ΤΕΙΡΕΣΙΑΣ

ΕΥΡΥ∆ΙΚΗ

ΥΠΟΘΕΣΗ ΤΟΥ ΕΡΓΟΥ

Μετά το θάνατο του Οιδίοδα, οι γιοί του Ετεοκλής και Πολυνείκης ανέλαβαν αυτοί

την εξουσία βασιλεύοντας εκ εριτροής, ένα χρόνο ο ένας και ένα ο άλλος. Τον

ρώτο χρόνο βασίλεψε ο Ετεοκλής, αλλά όταν ήρθε η ώρα να αραδώσει την εξουσία

στον αδελφό του, δεν το έκανε. Τότε ο Πολυνείκης ήγε στο Άργος, ήρε τους

Αργείους συµµάχους του και ειτέθηκε εναντίον της Θήβας. Σε µονοµαχία

αλληλοσκοτώθηκαν τα δυο αδέλφια και την εξουσία ανέλαβε ο αδελφός της Ιοκάστης

και γαµρός του Οιδίοδα, ο Κρέοντας. Αυτός διέταξε να θάψουν µε τιµές τον

υερασιστή της Θήβας, τον Ετεοκλή, αλλά να αφήσουν άταφο, τον Πολυνείκη. Η

αδελφή τους Αντιγόνη όµως, θεωρεί ότι αυτή η διαταγή είναι ενάντια στους θεϊκούς

νόµους και αοφασίζει να την αραβεί και να τον θάψει µόνη της.

ΜΕΤΑΦΡΑΣΗ

ΑΝΤΙΓΟΝΗ

Ισµήνη ολυαγαηµένη µου αδερφή, ξέρεις µήως αν υάρχει καµιά αό τις

συµφορές ου µας κληροδότησε ο Οιδίοδας ου να µην την έστειλε ο ∆ίας σε µας

τις δυο, ενώ ακόµα είµαστε στη ζωή; Γιατί τίοτεδεν υάρχει ούτε εώδυνο ούτε

ολέθριο ούτε εξευτελιστικό ούτε εονείδιστο ου να µην το έχω δει εγώ µέσα στα δικά

σου και στα δικά µου βάσανα. Και τώρα τι 'ναι άλι τούτη η διαταγή, ου λένε ως

έβγαλε ο στρατηγός ριν αό λίγο σε όλους τους ολίτες; Ξέρεις τίοτε; Άκουσες κάτι

σχετικό µε αυτή; Ή δεν το ήρες είδηση ως αειλούν τους αγαηµένους µας

βάσανα ου στους εχθρούς ταιριάζουν;


[2]

ΙΣΜΗΝΗ

Σε µένα τουλάχιστον, Αντιγόνη, καµιά είδηση γι’ αγαηµένα ρόσωα ούτε

ευχάριστη ούτε δυσάρεστη έφτασε, αφ' ότου χάσαµε τα δυό µας αδέρφια ου

σκοτώθηκαν σε διλό φονικό µε το ίδιο τους το χέρι. Αό τότε ου ο στρατός των

Αργείων έφυγε τη νύχτα νικηµένος, άλλο δεν ξέρω να έγινε είτε για αρηγοριά µας

είτε για να µας δώσει κι άλλη ίκρα.

ΑΝΤΙΓΟΝΗ

Ήµουνα σίγουρη, γι' αυτό σε φώναξα έξω α' τις ύλες, για να τ' ακούσεις µόνη σου.

ΙΣΜΗΝΗ

Τι τρέχει; Φαίνεσαι να 'σαι αλαφιασµένη (κάτι σοβαρό το νου σου βασανίζει).

ΑΝΤΙΓΟΝΗ

∆εν έχει αοφασίσει ο Κρέοντας να θάψει µε τιµές τον έναν αδερφό µας και τον

άλλον να τον αφήσει άταφο για να τον ατιµώσει; Θάβει σύµφωνα µε το νόµο τον

Ετεοκλή όως ταιριάζει, λένε, σ' ένδοξους νεκρούς. Όµως για το άτυχο κορµί του

Πολυνείκη, έβγαλε µια διαταγή µέσα στην ολιτεία, κανείς να µην τολµήσει, ούτε να

θάψει ούτε και να το µοιρολογήσει ακόµα. Αλλά να τ' αφήσουν άκλαυτο και άταφο

για να χορτάσουν λαίµαργα την είνα τους µε τις σάρκες του τ' αραχτικά όρνεα.

Αυτά, λένε ως ο καλός µας ο Κρέοντας έχει διατάξει για σένα και για µένα. Πιο

ολύ λέω για µένα και βγαίνει τώρα να τ' ανακοινώσει σ' όσους δεν το ξέρουν. Κι αν

αραβεί κανείς αυτή τη διαταγή η οινή θα είναι να εθάνει µε λιθοβολισµό,

µροστά σε όλους τους κατοίκους της όλης. Αυτά είχα να σου ω. Τώρα θα δείξεις

αν έχεις αριστοκρατική καταγωγή και το ανάλογο ήθος ή αν είσαι µικρόψυχηαρότι

κατάγεσαι αό ευγενείς.

ΙΣΜΗΝΗ

Καηµένη αδελφή µου, αφού τα ράγµατα είναι έτσι, τι θα µορούσα εγώ να

ροσφέρω χαλαρώνοντας ή σφίγγοντας τον κόµο (= ό,τι κι αν κάνω);

ΑΝΤΙΓΟΝΗ


[3]

Σκέψου, αν µορείς να µοιραστείς µαζί µου αυτό ου ρόκειται να κάνω.

ΙΣΜΗΝΗ

Τι έχεις στο νου σου; Τι µορεί να σηµαίνουν τα λόγια σου;

ΑΝΤΙΓΟΝΗ

Θα µε βοηθήσεις να λυτρώσω τον νεκρό;

ΙΣΜΗΝΗ

Όχι! Μην εις ως θα τον θάψεις στα κρυφά όταν αυτό ααγορεύεται!

ΑΝΤΙΓΟΝΗ

Εγώ τον αδερφό µου, κι όχι δικό σου αδελφό, άµα δε θέλεις, δε θα φερθώ ροδοτικά.

ΙΣΜΗΝΗ

Έστω κι αν το 'χει ααγορέψει ο Κρέοντας, δύστυχη;

ΑΝΤΙΓΟΝΗ

∆εν έχει το δικαίωµα να µε χωρίσει α' τους δικούς µου.

ΙΣΜΗΝΗ

Αχ, σκέψου, αγαηµένη µου αδελφή, ως χάθηκ' ο ατέρας µας, µέσα στο µίσος και

στην εριφρόνηση, όταν µαθεύτηκαν όλες οι ντροές κι έβγαλε µόνος του τα µάτια

του! Έειτα η γυναίκα του και µάνα του, δύο ονόµατα σε ένα ρόσωο, κρεµάστηκε

και έδωσε τέλος στις συµφορές της. Τρίτο κακό, τα δυο τ' αδέρφια µας µαζί, την ίδια


[4]

ώρα σκοτώθηκαν χτυηµένα, µε µιας, αό το χέρι ο ένας τ' αλλουνού.

Τώρα κι εµείς, αν αρακούσουµε το νόµο, τις διαταγές και αειλές του τυράννου,

σκέψου τι καταστροφή µας εριµένει. Πρέει να νιώσεις ως είµαστε γυναίκες και

δεν µορούµε µ' άντρες να τα βάλουµε. Κι αφού µας κυβερνούνε δυνατότεροι, αυτά

ρέει να υακούµε και χειρότερα.

Εγώ λοιόν ζητάω συγνώµη α' τους νεκρούς και θα υακούσω σε κείνους ου

κυβερνούν. Το αραάνω είναι αραφροσύνη.

ΑΝΤΙΓΟΝΗ

∆ε θα σε αρακαλέσω κι ούτε δέχοµαι, και να το θέλεις, τώρα δεν το θέλω εγώ. Εσύ

κάνε όως νοµίζεις, εγώ θα τον θάψω. Και θα το κάνω έστω κι αν είναι να εθάνω.

Θα κείτοµαι εκεί αγαηµένη µε αυτόν ου έχω αγαήσει, έχοντας διαράξει ιερή

αρανοµία. Σ' αυτούς θέλω ν' αρέσω ιο ολύ, στους κάτω κι όχι σ' αυτούς ου ζουν

ακόµα. Γιατί για άντα θα 'µαι κει. Συ αν το θες εριφρονείς τα όσια και τα ιερά.

ΙΣΜΗΝΗ

∆εν τα εριφρονώ, µα δεν τολµάω κιόλας να τα βάλω µ' ολόκληρη την όλη.

ΑΝΤΙΓΟΝΗ

∆ικαιολογίες: Εγώ ηγαίνω τώρα να θάψω τον αγαηµένο µου αδερφό.

ΙΣΜΗΝΗ

Πόσο ολύ φοβάµαι για σένα, αδελφή µου!

ΑΝΤΙΓΟΝΗ

Μη νοιάζεσαι. Κοίτα να είσαι εσύ καλά.

ΙΣΜΗΝΗ


[5]

Τουλάχιστον να το κρατήσεις µυστικό, και εγώ δεν ρόκειται να µιλήσω σε κανέναν

γι' αυτό.

ΑΝΤΙΓΟΝΗ

Να το εις! Πιο ολύ θα σε µισήσω για τη σιωή σου, αν δεν το φανερώσεις σ' όλο

τον κόσµο.

ΙΣΜΗΝΗ

Έχεις ζεστή καρδιά γι' αυτά ου φέρνουν σύγκρυο.

ΑΝΤΙΓΟΝΗ

Ξέρω ότι αυτά θ' αρέσουνε σ' αυτούς ου αγαώ!

ΙΣΜΗΝΗ

Ναι, αν τα κατορθώσεις. Αλλά θα ροσαθήσεις τ' ακατόρθωτα.

ΑΝΤΙΓΟΝΗ

Μόνο αν δεν έχω ια δύναµη θα σταµατήσω.

ΙΣΜΗΝΗ

Ποτέ δεν ρέει τ' άιαστα να κυνηγάς.

ΑΝΤΙΓΟΝΗ

Αν συνεχίσεις να µιλάς έτσι θα σε µισήσω κι εγώ αλλά κι ο νεκρός, όταν θα ας

κοντά του. Άσε µε. Όσο για την αοκοτιά µου είναι δικό µου ρόβληµα. Όµως


[6]

τουλάχιστον θα ξέρω ως δε θα άω ντροιασµένη.

ΙΣΜΗΝΗ

Αν το νοµίζεις σωστό καν' το. Αλλά να ξέρεις, κάνεις τρέλα, όσο και να τον αγαάς.

(Φεύγει η Αντιγόνη. Η Ισµήνη ειστρέφει στο αλάτι. Ο χορός ου αοτελείται αό

ρεσβύτερους Θηβαίους µαίνει)

ΧΟΡΟΣ

Ήλιε, ιο ολύ αό οτέ, το ιο λαµρό σου φως φάνηκε τώρα στη Θήβα την

εφτάυλη. Κι η αχτίνα σου, µάτι της χρυσής µέρας ανέτειλε άνω στα νερά της

∆ίρκης! Τον αργίτικο, το σιδερόφραχτο στρατό τον τύφλωσε κι έφυγε αό την όλη

µας µε βιάση, άνω σα γρήγορα άλογά του. Τέτοιο στρατό κουβάλησ' εναντίον της

ατρίδας του ο Πολυνείκης, αό φιλονικεία ξεσηκωµένος. Και σαν αϊτός χίµηξε

άνω στη χώρα µας, στριγγλίζοντας ίσω α' τις άσρες σαν το χιόνι αστραφτερές

ασίδες, µε όλο το στρατό του ου φορούσε στα κράνη τα λοφία.

Πριν καλά καλά αραταχτεί γύρω στο κάστρο και σηµαδέψει την εφτάυλη είσοδο

µε λόγχες φονικές, αναγκάστηκε να φύγει, ροτού ακόµα ροφτάσει να γευτεί το

αίµα µας και να υρολήσει τους ύργους ου στεφανώνουν τα τείχη της όλης.

Τόσο δυνατός ήταν ο αχός της µάχης ου γινόταν ίσω του, αυτό δεν µόρεσε να το

νικήσει, και νικήθηκε αό τον εχθρικό του δράκο. Γιατί ο ∆ίας τη φαντασµένη

γλώσσα τη σιχαίνεται και όταν τον είδε να χιµάει σαν ορµητικός χείµαρρος, µέσα

στην κλαγγή των αρµάτων του µε τόση ερηφάνεια, έταξε τον υρωµένο κεραυνό

του και τον έκαψε, άνω στην ώρα ου ετοιµάζονταν άνω στις εάλξεις µας να

κραυγάσει για την νίκη του.

Τρικλίζει και έφτει καταγής µε γδούο φοβερό, αυτό ου διψασµένος για αίµα,

φυσοµανούσε σαν κακοµανιασµένη θύελλα. Και δρασκελούσε ότε εδώ και ότε εκεί

και τους ετσόκοβε ορµητικός, ο µέγας Άρης. Κι όλοι τους, κι οι ετά οι λοχαγοί,

αραταγµένοι στις ύλες τις ετά µροστά, ίσοι ρος ίσους αφιέρωσαν τα όλα τους

τ' αστραφτερά σαν ροσφορά στο βωµό του ∆ία ου γύρισε τη µάχη. Όλοι εκτός α'

τα δυο τα θλιβερά αιδιά, ου αν και είχαν τον ίδιο ατέρα και την ίδια µάνα

έµηξαν τα κοντάρια ο ένας τ' αλλουνού και ήραν κι οι δύο α' τον θάνατο, ίσο

µερίδιο. Τώρα όµως ου µας ήρθε η ολυόθητη µεγάλη Νίκη, χάρισµα για την τη

Θήβα µε τα αµέτρητα άρµατα, ας τον ξεχάσουµε τούτον τον όλεµο και άµε στους

ναούς, µε το Βάκχο µας αρχηγό, να στήσουµε ολονύχτιους χορούς, να ξεσηκώσουµε

όλη τη Θήβα.


[7]

Μα να, κι ο νέος βασιλιάς µε των θεών τις ευλογίες, ο γιος του Μενοικέα ο Κρέοντας

έρχεται καταδώ και µοιάζει σοβαρός. Σαν τι να σχεδιάζει και µας κάλεσε, όλη τη

γερουσία, σ' έκτακτη συνεδρίαση;

ΚΡΕΟΝΤΑΣ

Άνδρες, αφού οι θεοί ταράξανε την όλη, θέλησαν και άλι να ορθοοδήσει. Α'

όλους κάλεσα ρώτους εσάς εδώ. Ξέρω ως δείξατε σεβασµό στο θρόνο α' τον καιρό

ου κυβερνούσε ο Λάιος. Και σαν ο Οιδίους ξανάστησε την όλη, µα κι όταν

χάθηκε, για τα αιδιά του εσείς δείξατε φρονιµάδα και τα υοστήρίξατε. Τώρα

λοιόν ου αυτά µε ίδια µοίρα χάθηκαν, ένας τον άλλον χτυώντας εχθρικά, µ'

ανόσιο χέρι σκοτωµένα και τα δυο, κρατώ τον θρόνο και την εξουσία εγώ αφού είµαι

συγγενή µε τους χαµένους.

Είναι αδύνατον να µάθεις τα φρονήµατα, τη σκέψη, την ψυχή του κάθε ανθρώου,

ροτού άρει στα χέρια του εξουσία. Για µένα, αυτός ου κυβερνάει την όλη και

δεν αοφασίζει το καλύτερο γι' αυτήν, ήταν και θα είναι ο χειρότερος. Κι όοιος ιο

άνω α' την ατρίδα του βάζει το φίλο, εγώ τον λέω τιοτένιο. Ορκίζοµαι στον ∆ϊα,

ου όλα τα βλέει να µη σωάσω βλέοντας την κατάρα αντί για τη σωτηρία µας, να

σιµώνει. Εχθρός της χώρας, δε θα γίνει φίλος µου οτέ. Γιατί, αν η ατρίδα µας

αρµενίζει καλά και µας θα σώζει και φίλους θα αοκτάµε. Λοιόν εγώ µε τέτοιους

νόµους θα την ροστατέψω. Και τώρα ακούστε τι έχω διακηρύξει µεσ' στην όλη για

τα αιδιά του Οιδίοδα:

Ο Ετεοκλής ου ήταν άριστος στο κοντάρι και χάθηκε µαχόµενος για την ατρίδα,

να ταφεί µε όλες τις τιµές ου του ρέουν, όσες ταιριάζουν στους ηρωικούς

νεκρούς. Τον αδερφό του όµως, µιλάω για τον Πολυνείκη ου εξόριστος γυρίζει στην

ατρίδα για να την κάψει κι αυτήν και τα ιερά της και θέλησε να ιεί αδερφικό αίµα

και τους δικούς του να τους σύρει στη σκλαβιά, αυτόν, βγήκε στην όλη διαταγή,

κανείς να µην τον θάψει ή να νεκροστολίσει ούτε να µοιρολογήσει, αλλά άθαφτο να

τον αφήσουνε, να τον κατασαράξουν τα σκυλιά και τα όρνεα.

Αυτή είναι η αόφασή µου. Γιατί εγώ οτέ δεν βάζω ίσα το καλό και το άδικο. Αλλά

όοιος µε την όλη αυτή είναι φίλος, θα τον τιµώ ίδια και όταν ζει και νεκρό.

ΧΟΡΟΣ

Κάνε ό,τι σ' αρέσει στην όλη, Κρέοντα, γιε του Μενοικέα και για τους δύστροους

και τους νοµοταγείς, σε εµιστευόµαστε να άρεις όοια αόφαση θέλεις και για

τους εθαµένους και για τους ζωντανούς.


[8]

ΚΡΕΟΝΤΑΣ

Κι αυτά ου ακούσατε θέλω να εφαρµοστούν.

ΧΟΡΟΣ

∆εν τ' αναθέτεις σε κάοιο κατώτερο;

ΚΡΕΟΝΤΑΣ

Έστειλα κιόλας φρουρούς να φυλάξουν τον νεκρό.

ΧΟΡΟΣ

Λοιόν. Έχεις κάοια άλλη ροσταγή;

ΚΡΕΟΝΤΑΣ

Να µη βοηθήσετε κανέναν αραβάτη.

ΧΟΡΟΣ

Ποιον θα βρεις τόσο ανόητο να θέλει να εθάνει;

ΚΡΕΟΝΤΑΣ

Έτσι θα τιµωρηθεί. Αλλά ολλές φορές η ελίδα για το κέρδος σκότωσε ολλούς.

(Μαίνει ένας φύλακας)

ΦΥΛΑΚΑΣ


[9]

Βασιλιά, δε λέω ως έρχοµαι τρέχοντας µε φτερά στα όδια και χωρίς ανάσα, γιατί

µε έτρωγε η έγνοια και κοντοστεκόµουνα και ολλές φορές σκεφτόµουν να κάνω

στροφή και να γυρίσω ίσω. Τη µια έλεγε το µυαλό µου: Πας να την άθεις

κακοµοίρη; Στάσου εδώ! Και την άλλη : Τι στέκεις βλάκα; Τράβα. Κι αν το ροφτάσει

στον Κρέοντα άλλος; Εσύ ως θα γλυτώσεις; Τέτοια στριφογυρίζοντας µέσ' στο

µυαλό κι αργούσα κάνοντας µεγάλη την κοντινή αόσταση. Τέλος µε νίκησε η

αόφαση να 'ρθω να στ' αναφέρω κι ας µην ξέρω τίοτα. Και σου 'ρχοµαι

γαντζωµένος στην ελίδα ως δε θα άθω τίοτα άλλο εκτός α' όσα γράφει η µοίρα

µου.

ΚΡΕΟΝΤΑΣ

Μα τι συµβαίνει κι έχεις τέτοια ταραχή;

ΦΥΛΑΚΑΣ

Θέλω για µένα ρώτα να σου µιλήσω. ∆εν το 'καµα κι ούτ' είδα εγώ οιος το 'καµε

και δεν είναι σωστό να τιµωρηθώ εγώ γι' αυτό ου έγινε!

ΚΡΕΟΝΤΑΣ

Τι τρέχει και µιλάς τόσο µερδεµένα; Φαίνεται σαν να θέλεις να κρύψεις κάτι

σουδαίο.

ΦΥΛΑΚΑΣ

Τη φοβερή είδηση δεν τη λες εύκολα.

ΚΡΕΟΝΤΑΣ

Πες γρήγορα ό,τι έχεις να εις και φύγε.

ΦΥΛΑΚΑΣ


[10]

Στο λέω: Να, κάοιος, δεν είναι ολύ ώρα, έθαψε το νεκρό, κι αφού τον ράντισε και

έριξε άνω του ψιλή σκόνη, άει, χάθηκε.

ΚΡΕΟΝΤΑΣ

Τι; Ποιος άντρας µόρεσε να το τολµήσει;

ΦΥΛΑΚΑΣ

∆εν ξέρω! ∆εν είχε χτυήµατα α' αξίνα, ούτε και κάου κοντά σωριασµένο χώµα, η

γη ήταν ανέαφη κι ούτε αό άµαξα υήρχαν αυλακιές. Αυτός ου το 'κανε

εξαφανίστηκε. Όταν µας το έδειξε ο φύλακας της βάρδιας µας φάνηκε ολονών σαν

αράξενο θαύµα! Ούτε ο νεκρός φαινόταν, ούτε και τάφος υήρχε, αλλά µε ψιλή

σκόνη ξόρκισαν το κρίµα. Κι ούτε σηµάδι αό σκυλιά ή αγρίµι φαινόταν, να εις

ως ήρθαν και έφαγαν το τώµα.

Άρχισαν τότε βρισιές και τσακωµοί, ακόµα και στα χέρια ιαστήκαν οι φύλακες

και κανείς δεν έµαινε στη µέση να τους χωρίσει. Ο καθένας έριχνε φταίξιµο στον

άλλο, και µόνο τον εαυτό του έλεγε αθώο. Πάσχιζε να ξεφύγει. Και υρωµένα σίδερα

θα ιάναµε και στη φωτιά θα έφταµε, κι όρκους ολλούς θα λέγαµε ως ούτε εµείς

το κάναµε, ούτε και ξέρουµε οιος το σκέφτηκε για να το κάνει. Μόλις καταλάβαµε

ότι δεν έβγαινε αό ουθενά άκρη, λέει κάτι κάοιος και σκύβουµε κεφάλι αό φόβο

συµφωνώντας όλοι. ∆ε γινότανε κι αλλιώς. Πρότεινε αυτός να σου το ούµε κι να

µην το κρύψουµε. Νίκησε ο λόγος του και ο κλήρος έεσε σε µένα τον µαύρο να σου

φέρω αυτό το καλό µήνυµα…

Κι ήρθα κακοδεχούµενος, το ξέρω. Ουδείς γαρ στέργει άγγελον κακών εών.

ΧΟΡΟΣ

Βασιλιά, όσο το συλλογιέµαι, λέω µας κι έβαλ' ο θεός το χέρι του σ' αυτά.

ΚΡΕΟΝΤΑΣ

Πάψε, ροτού ξεσάσει η οργή ου βρίσκεται µέσα µου κι αοδειχτείς και γέρος κι

άµυαλος µαζί. Γιατί δεν υοφέρεσαι µ' αυτά ου λες ότι δηλαδή νοιάζονται οι θεοί

για τούτο το νεκρό. Λες να τον έθαβαν σαν ευεργέτη τους εειδή ήρθε να κάψει τους

ναούς τους, τ' αφιερώµατά τους ακόµα και τη γη τους, και ν' αναοδογυρίσει όλους


[11]

τους νόµους; Λες να τιµάνε τους κακούργους οι θεοί; Αυτό δε γίνεται. Ξέρω αό

καιρό κάοιους ου ψιθυρίζουν εναντίον µου κρυφά κουνώντας το κεφάλι τους,

χωρίς να λογαριάζουν νόµους κι άρχοντες. Κάοιοι α' αυτούς, λοιόν, ξέρω καλά,

βάλανε ληρωµένους να το κάνουν. Γιατί το χρήµα, είναι ο χειρότερος θεσµός µέσα

στους ανθρώους. Γκρεµίζει ολιτείες, οι άντρες ξεορτίζουν α' τα σίτια τους,

στρέφει το µυαλό τ' ανθρώου στο κακό, τον σρώχνει στην αάτη ή στο έγκληµα

και έτσι χάνεται κάθε ντροή και σεβασµός και λανεύονται οι τίµιες συνειδήσεις.

Μα οι ουληµένοι ου 'καναν αυτό το ράγµα έφτασε η ώρα να ληρώσουν ακριβά.

Αν όµως το ∆ία εγώ ακόµη σέβοµαι, καλά κατάλαβέ το, µε όρκο σου το λέω, αν δεν

µου βρείτε τον δράστη αυτόν της ταφής και δεν τον φέρετε αµέσως µροστά µου δεν

ρόκειται να άτε στον Άδη, ριν τα οµολογήσετε όλα ζωντανοί άνω στην

κρεµάλα. Να µάθετε ν' αράζετε άλλη φορά. ∆εν µορείς να κερδίζεις αό αντού.

Γιατί οι ερισσότεροι α' αυτούς ου βγάζουν βρώµικα λεφτά βγαίνουν χαµένοι στο

τέλος.

ΦΥΛΑΚΑΣ

Έχω την άδειά σου να µιλήσω ή να φύγω;

ΚΡΕΟΝΤΑΣ

∆εν το καταλαβαίνεις ότι µ' ενοχλείς;

ΦΥΛΑΚΑΣ

Που σ' ενοχλώ, στ' αυτιά σου ή στο µυαλό σου;

ΚΡΕΟΝΤΑΣ

Μα! Γιατί θέλεις να βρεις ου βρίσκεται η ενόχλησή µου;

ΦΥΛΑΚΑΣ

Αυτός ου έφταιξε σε στενοχωρεί στο µυαλό, εγώ στα αυτιά.


[12]

ΚΡΕΟΝΤΑΣ

Βλέω ότι γεννήθηκες φλύαρος.

ΦΥΛΑΚΑΣ

Μορεί. Αυτή την ταφή άντως δεν την έκανα εγώ.

ΚΡΕΟΝΤΑΣ

Εσύ την έκανες. Και κάτι ακόµα χειρότερο. Πούλησες την ζωή σου για τα χρήµατα.

ΦΥΛΑΚΑΣ

Αδικία! ∆εν µορεί να είναι το ίδιο ράµα και τα ψέµατα κι η αλήθεια.

ΚΡΕΟΝΤΑΣ

Άσε αυτό το αστείο αιχνίδι µε τη δικαιοσύνη και την αδικία. Αν δε µου βρεις τους

δράστες, θα δεις και θα µάθεις γρήγορα τι σηµαίνει να κυνηγάς βρώµικο κέρδος.

ΦΥΛΑΚΑΣ

Μακάρι να βρεθεί αυτός ο ονηρός. Όµως αν δεν ιαστεί, δε θα µε ξαναδείς εµέναν

να 'ρχοµαι άλι µροστά σου. Γιατί εγώ δεν είχα καµιά ελίδα να γλιτώσω και γι'

αυτό τώρα χρωστάω στους θεούς µεγάλη χάρη.

ΧΟΡΟΣ

Πολλά είναι τα αράδοξα µα τίοτα ιο θαυµαστό α' τον άνθρωο. Πέρα α' τον

αφρισµένο ωκεανό ερνάει µε το νοτιά, ξεσκίζοντας τα φουσκωµένα κύµατα, και τη

Γη την υέρτατη θεά, την άφθαρτη κι ακάµατη οργώνει µε το αλέτρι το δεµένο στα

άλογα, ροσαθώντας να την κάνει να βλαστήσει χρόνο µε το χρόνο. Κυνηγάει και

ιάνει τα ελαφρόµυαλα ουλιά, στήνει αγίδες σε θεριά κι αγρίµια της στεριάς και

δίχτυα για το θησαυρό της θάλασσας. Κι εξουσιάζει ο τετραέρατος βουνά και


[13]

κάµους, ερνάει το χαλινάρι στο άλογο τ' ατίθασο, και το ζυγό στο βουνίσιο, στο

δυνατό ταύρο. Έµαθε να µιλάει µε εµνευσµένη σκέψη, δηµιούργησε κοινωνία και

νόµους και βρήκε τρόο να φυλάγεται α' τους άγους και το κρύο και της βροχής

τις µόρες. Όλα τα καταφέρνει, έξω αό ένα: Να ιδεί το µέλλον. Μόνο α' το θάνατο

δε θα γλιτώσει κι ας βρήκε γιατρικό σ' αγιάτρευτες αρρώστιες. Όµως κι αν έχει

καταφέρει µε τη σοφία και την τέχνη του τ' ανέλιστα, βαδίζει ότε στο κακό και

ότε άλι στο καλό. Άξιος ολίτης όοιος κρατάει τους νόµους της ατρίδας του και

σέβεται τον όρκο στους θεούς. Ανάξιος, αυτός ου αοτολµάει το κακό. Αυτόν, ούτε

στο σίτι µου τον βάζω ούτε οτέ µου θα τον συγχωρήσω.

Μυστήριο ράµα αυτό ου βλέω. Ή γελιέµαι; Χωρίς αµφιβολία, αυτή είναι. Η

Αντιγόνη. Κακόµοιρο αιδί, του δύσµοιρου Οιδίοδα, τι τρέχει; Μην εις ως σε

συνέλαβαν να κάνεις τέτοια τρέλα! Παράκουσες τη διαταγή του βασιλιά;

ΦΥΛΑΚΑΣ

Ορίστε! Τούτη είναι ου έκαµε αυτό το έργο. Την ιάσαµε ριν λίγο να σκάβει για

να τον θάψει. Μα ου είναι ο Κρέοντας;

ΧΟΡΟΣ

Να, συµτωµατικά βγαίνει α' το αλάτι.

ΚΡΕΟΝΤΑΣ

Τι συµβαίνει; Ποια είναι η σύµτωση ου µελετάς;

ΦΥΛΑΚΑΣ

Βασιλιά µου, δεν ρέει οτέ να δεσµεύεται κανείς µε όρκο. Η δεύτερη γνώµη

ξεγελάει την ρώτη. Κι εγώ τ' ορκίστηκα να µην ξαναατήσω εδώ το όδι µου, ύστερ'

α' τις φοβέρες και τις ροσβολές ου µου έταξες. Και εκεί ου δεν το εριµένεις,

ξαφνικά µέσα στη µαυρίλα ξεροβάλλει διλή χαρά. Κι ήρθα µε την κοέλα αυτή

ου έιασα την ώρα ου στόλιζε τον τάφο. Κι ας είχα άρει όρκο να µην έρθω. ∆ε

ρίξαµε κλήρο. Μόνος µου την έιασα, χωρίς κανέναν άλλο. Και τώρα βασιλιά µου

ανάλαβέ την εσύ, κρίνε και εξέτασε. Μιας και εγώ γλίτωσα φεύγω ξαλαφρωµένος, µε

το δίκιο µου.


[14]

ΚΡΕΟΝΤΑΣ

Κι αυτή ου φέρνεις, ότε και ου την έιασες;

ΦΥΛΑΚΑΣ

Την ώρα ου έθαβε το τώµα. Τώρα τα ξέρεις όλα.

ΚΡΕΟΝΤΑΣ

Καταλαβαίνεις τι µου λες; Μιλάς σοβαρά;

ΦΥΛΑΚΑΣ

Την είδα να θάβει το νεκρό ου έχεις ααγορεύσει να ταφεί. Είναι αυτό σαφές;

ΚΡΕΟΝΤΑΣ

Πως εµφανίστηκε και τη συνέλαβες; Πως έγινε;

ΦΥΛΑΚΑΣ

Έτσι ακριβώς έγινε. Σαν φτάσαµε εκεί, µετά αό τις τροµερές φοβέρες σου,

σκουίσαµε τη σκόνη ου σκέαζε το νεκρό, κι αφού καθαρίσαµε καλά το τώµα

καθόµαστε ψηλά στα βράχια κάως αοµακρυσµένοι για να µη µας φτάνει η

µυρωδιά του. Κι ο καθένας αό µας ήταν ολύ ροσεκτικός ια και αρότρυνε και

τον διλανό του όοτε τον έβλεε να αδιαφορεί.

Περνούσε η ώρα ώσου έφτασε ο ήλιος στη µέση τ' ουρανού και µας έκαιγε.

Ξαφνικά, σηκώθηκ' ένας σίφουνας, σαν θεϊκό κακό και σάρωσε τον κάµο, και

άρχισε να γδέρνει όλες τις φυλλωσιές των δέντρων και σηκωνόταν σαν σύννεφο

ψηλά µέχρι τον ουρανό. Κλείσαµε τα µάτια µας λουφάζαµε. Ύστερ' αό ώρα

ξεθυµαίνει το κακό, και βλέουµε την κόρη να κλαίει ικρά και να οδύρεται, σαν

ουλί ου βρίσκει άδεια τη φωλιά του. Έτσι έκανε κι αυτή εδώ, µόλις είδε γυµνό το

σώµα του νεκρού, βγάζει ουρλιαχτό και µε βαρειές κατάρες καταριόταν εκείνους ου

το είχαν κάνει. Μετά ήρε µέσα στις χούφτες της ψιλή σκόνη και µε ένα χάλκινο


[15]

βάζο ράντισε τρεις φορές τον εθαµένο αδερφό της.

Εµείς τότε, µόλις την είδαµε, ορµήξαµε και την ιάσαµε. ∆εν ταράχτηκε καθόλου.

Και δεν αρνιόταν καµιά α' τις κατηγορίες.

Στενοχωριόµουν και χαιρόµουνα µαζί. Αό τη µια χαιρόµουνα ου γλίτωσα εγώ,

αλλά στενοχωριόµουν ου έρεε να την φέρω αυτήν σε σένα. Όµως σαν το

καλοσκεφτείς αυτά δε µετράνε αν είναι να γλιτώσεις το κεφάλι σου.

ΚΡΕΟΝΤΑΣ

Εσύ, ου σκύβεις το κεφάλι σου κάτω, το αραδέχεσαι, ή αρνιέσαι ότι το 'κανες;

ΑΝΤΙΓΟΝΗ

∆εν τ' αρνιέµαι. Οµολογώ ως το έκανα.

ΚΡΕΟΝΤΑΣ

Εσύ φύλακα, µορείς να φύγεις, να ας όου θες. Είσ' ελεύθερος ια, δε σε

κατηγορώ.

Σύντοµα, λοιόν, µε λίγα λόγια, ες µου: Το ήξερες ως αυτό το είχα ααγορέψει;

ΑΝΤΙΓΟΝΗ

Το 'ξερα φυσικά. Και οιος δεν το 'ξερε.

ΚΡΕΟΝΤΑΣ

Και τόλµησες να το κάνεις κι ας το είχα ααγορεύσει εγώ;

ΑΝΤΙΓΟΝΗ

Ο ∆ίας όµως δε µου τ' ααγόρεψε, ούτε η ∆ικαιοσύνη του Κάτω Κόσµου όρισε


[16]

τέτοιους νόµους για τους ανθρώους. Κι ούτε ιστεύω ότι οι διαταγές ενός θνητού να

είναι ιο άνω αό τους άγραφους και αλάθευτους αιώνιους νόµους του ουρανού.

Γιατί όχι µονάχα σήµερα ή χτες αλλά αό άντα υάρχουν, δεν ξέρουµε αό ότε.

Α' τους θεούς εγώ δε θα τιµωρηθώ γιατί φοβήθηκα έναν θνητό.

Το ότι θα εθάνω το ήξερα ολύ καλά, (ως µορούσε να γίνει άλλωστε αλλιώς) ριν

α' τις ροσταγές σου. Κι αφού είναι να εθάνω, θα 'χω κέρδος να άω µια ώρα

γρηγορότερα. Για όοιον ζει µε τα δικά µου βάσανα όως εγώ, καλύτερος είναι ο

θάνατος. Μια τέτοια τύχη δε µου κακοφαίνεται. Αλλ' άµα το νεκρό, αυτόν ου µας

γέννησε η ίδια µάνα, τον αράταγα άθαφτο, θα ονούσα. Για τ' άλλα δε λυάµαι

ια. Κι αν µ' ό,τι κάνω, εσύ µε αίρνεις για τρελή κατά κάοιον τρόο την τρέλα τη

χρωστάω σ' έναν τρελό.

ΧΟΡΟΣ

Παθιασµένο σαν τον ατέρα τούτο το αιδί. ∆εν το βάζει κάτω µρος στον κίνδυνο.

ΚΡΕΟΝΤΑΣ

Να ξέρεις όµως ως τα υερβολικά άκαµτα φρονήµατα συχνά λυγίζουν, και

µορείς να δεις τον ιο σκληρό σίδηρο ου είναι ψηµένο στη φωτιά να ραγίζει και

να κόβεται στα δύο. Ξέρω ακόµα ως και τα ιο άγρια άλογα µ' ένα µικρό χαλινάρι

τιθασεύονται. Ποτέ δε µορεί να σηκώνει κεφάλι εκείνος ου είναι δούλος σε άλλους.

Και το ήξερε καλά ως µε εριφρονεί όταν τις διαταγές µου ήρε αψήφιστα και

τώρα µας καυχιέται µ' άλλη ροσβολή και µας κοροϊδεύει κιόλας για την ράξη της.

∆εν είµαι εγώ λοιόν ο άντρας, αλλά αυτή θα είναι, αν την αφήσω να αραβαίνει

τους νόµους δίχως τιµωρία. Μα είτε είναι αιδί της αδερφής µου ή και δικό µου ου

ροστατεύει ο ∆ίας, δε θα γλιτώσουν αυτή κι η αδερφή της α' το θάνατο. Κι εκείνην

το ίδιο την κατηγορώ, ως ήρε µέρος στην ταφή. Φωνάξτε την εδώ. Την είδα µέσα

ριν λίγο να δέρνεται και να χτυιέται σαν τρελή. Γιατί η ταραχή ροδίνει όλους

αυτούς ου στήνουνε συνωµοσίες στα κρυφά. Και εγώ µισώ όοιον ιαστεί να

εγκληµατεί και µετά ασχίζει να οµορφύνει το έγκληµά του.

ΑΝΤΙΓΟΝΗ

Θες τίοτ' άλλο, εκτός α' το να µε σκοτώσεις;

ΚΡΕΟΝΤΑΣ


[17]

Τίοτ' άλλο, ράγµατι. Αν έχω αυτό, τα έχω όλα.

ΑΝΤΙΓΟΝΗ

Τι κάθεσαι λοιόν; Όως τα δικά σου λόγια δε µου αρέσουν, ούτε και θα µ' αρέσουν,

έτσι και σένα τα δικά µου σ' ενοχλούν. ∆όξα δεν ερίµενα λαµρότερη α' το να

θάψω τον αγαηµένο µου. Το ίδιο θα'λεγαν και όλοι τούτοι εδώ αν δεν τους έκλεινε

το στόµα ο φόβος. Μα ο τύραννος και σε άλλα ολλά λεονεκτεί, γιατί µορεί να

λέει και να κάνει ό,τι θελήσει.

ΚΡΕΟΝΤΑΣ

Μόνο εσύ, ανάµεσα σ' όλους αυτούς, έχεις αυτή την άοψη.

ΑΝΤΙΓΟΝΗ

Κι αυτοί την έχουν, µα κρύβονται µροστά σου.

ΚΡΕΟΝΤΑΣ

Και συ δεν ντρέεσαι να σκέφτεσαι διαφορετικά α' όλους;

ΑΝΤΙΓΟΝΗ

∆εν είναι ντροή να τιµάω τον αδερφό µου.

ΚΡΕΟΝΤΑΣ

∆εν ήταν αίµα σου κι ο άλλος ο νεκρός;

ΑΝΤΙΓΟΝΗ

Αίµα µου, αό την ίδια µάνα και τον ίδιο ατέρα.


[18]

ΚΡΕΟΝΤΑΣ

∆εν τον ντροιάζεις, αφού τιµάς τον άλλον;

ΑΝΤΙΓΟΝΗ

∆εν θα ει ο εθαµένος κάτι τέτοιο.

ΚΡΕΟΝΤΑΣ

Ναι, αν τον τιµάς εξ ίσου µε τον ασεβή!

ΑΝΤΙΓΟΝΗ

Αδελφός µου χάθηκε όχι δούλος.

ΚΡΕΟΝΤΑΣ

Αυτός ήρθε για να καταστρέψει τη χώρα µας, ενώ ο άλλος σκοτώθηκε στη µάχη.

ΑΝΤΙΓΟΝΗ

Ωστόσο, ο Άδης θέλει τους ίδιους νόµους για όλους.

ΚΡΕΟΝΤΑΣ

Όχι όµως ο καλός ίσα µε τον κακό.

ΑΝΤΙΓΟΝΗ


[19]

Ποιος ξέρει αν αυτό φαίνεται κακό στον κάτω κόσµο;

ΚΡΕΟΝΤΑΣ

Και εθαµένο τον εχθρό µου δεν τον συγχωρώ.

ΑΝΤΙΓΟΝΗ

∆ε γεννήθηκα για να µισώ, αλλά για ν' αγαώ.

ΚΡΕΟΝΤΑΣ

Πήγαινε τώρα στη χώρα των νεκρών κι εκεί αγάα τους αν θέλεις να τους αγαάς.

Εγώ όσο ζω, γυναίκα δε θα µε διατάξει.

ΧΟΡΟΣ

Μα να, η νεαρή Ισµήνη έρχεται βιαστικά, χύνοντας δάκρυα για την µοίρα της

αδερφής της, ένα σύννεφο άνω αό τα φρύδια της σκοτεινιάζει το

αναψοκοκκινισµένο της ρόσωο βρέχοντας µε δάκρυα τα όµορφα µάγουλά της.

ΚΡΕΟΝΤΑΣ

Και συ ου στο σίτι τρύωνες σαν οχιά, ου µου ρούφαγες το αίµα και δεν

καταλάβαινα ως τρέφω δυο συµφορές και εαναστάτριεςγια το θρόνο µου, έλα και

ες µου, ήσουν µαζί στον τάφο ή τώρα θα ορκιστείς ως τάχα δεν το ξέρεις;

ΙΣΜΗΝΗ

Αν το 'κανε αυτή κι εγώ. Οµολογώ ως ήρα κι εγώ µέρος κι έχω φταίξιµο.

ΑΝΤΙΓΟΝΗ


[20]

Όχι, το δίκιο δεν το ειτρέει αυτό. Ούτε θέλησες, ούτε κι εγώ για συνεργό σε ήρα

µαζί µου.

ΙΣΜΗΝΗ

Όµως δεν ντρέοµαι σ' αυτές τις συµφορές να 'ρθω µαζί σου κι ας άθουµε τα ίδια.

ΑΝΤΙΓΟΝΗ

Κάτω στον Άδη ξέρουνε οιος το 'κανε. ∆εν αγαώ όσους αγαούν µε λόγια.

ΙΣΜΗΝΗ

Μη µ' εµοδίζεις, µαζί σου να εθάνω. Και µαζί να τιµήσουµε το νεκρό.

ΑΝΤΙΓΟΝΗ

Μη θέλεις να φορτωθείς όσα δεν άγγιξες. Μη µου εθαίνεις. Φτάνει ου εθαίνω εγώ.

ΙΣΜΗΝΗ

Και ως θα ζήσω άµα εσύ λείψεις;

ΑΝΤΙΓΟΝΗ

Τον Κρέοντα ρώτα. Αυτός σε νοιάζει µόνο.

ΙΣΜΗΝΗ

Και τι κερδίζεις, να µε ικραίνεις έτσι;


[21]

ΑΝΤΙΓΟΝΗ

Ο µορφασµός µου είναι αό όνο, όχι γέλιο.

ΙΣΜΗΝΗ

Τι άλλο µορώ να κάνω εγώ για σένα;

ΑΝΤΙΓΟΝΗ

Να σωθείς. ∆ε µε ειράζει ου γλιτώνεις.

ΙΣΜΗΝΗ

Η έρµη, και να στερηθώ τη µοίρα σου;

ΑΝΤΙΓΟΝΗ

Εσύ διάλεξες να ζεις, εγώ διάλεξα να εθάνω.

ΙΣΜΗΝΗ

Όµως, ό,τι µου 'ρχόταν στο µυαλό δε στο έκρυψα.

ΑΝΤΙΓΟΝΗ

Καλά έκανες. Κι εγώ έκανα ό,τι ίστευα σωστό.

ΙΣΜΗΝΗ

Να µοιραστούµε κι οι δυο το φταίξιµο.


[22]

ΑΝΤΙΓΟΝΗ

Κρατήσου, εσύ ζεις. Εµένα η ψυχή είναι δοσµένη στους νεκρούς αό καιρό, γι' αυτό

και τους υηρετώ.

ΚΡΕΟΝΤΑΣ

Πάει, τρελαθήκανε κι οι δυο, µόλις τώρα η µία, ενώ η άλλη αό τη γέννησή της.

ΙΣΜΗΝΗ

Το χάνεις το µυαλό σου, βασιλιά, όταν βρεθείς µέσα σε τόσα βάσανα.

ΚΡΕΟΝΤΑΣ

Συ το έχασες, όταν διάλεξες τους κακούργους.

ΙΣΜΗΝΗ

Και ως θα ζούσα µόνη µου χωρίς αυτήν;

ΚΡΕΟΝΤΑΣ

Αυτή είναι ξεγραµµένη, µην τη µελετάς.

ΙΣΜΗΝΗ

Θέλεις να σκοτώσεις τη µνηστή του γιού σου;

ΚΡΕΟΝΤΑΣ

Υάρχουν ολλά χωράφια γι' αυτόν να οργώσει.


[23]

ΙΣΜΗΝΗ

Ποιο ταιριαστό α' αυτούς τους δυο, κανένα.

ΚΡΕΟΝΤΑΣ

∆ε θέλω για το γιό µου τέτοια κακιά γυναίκα.

ΑΝΤΙΓΟΝΗ

Αίµονα, καλέ µου, ο γονιός σου σε κακολογεί!

ΚΡΕΟΝΤΑΣ

Πολύ µε σκότισες και εσύ και ο γάµος σου.

ΧΟΡΟΣ

Ευτυχισµένος είναι αυτός ου δε γεύτηκε τα βάσανα. Γιατί σαν τρανταχτεί αό θεό

ένα σιτικό, η συµφορά ερνά αό τη µια γενιά στην άλλη όως ορµάει το µαύρο

έλαγος και ξεσηκώνει αό το σκοτεινό τον άτο µαύρη άµµο και δυνατοί θρακικοί

άνεµοι φέρνουν µεγάλα κύµατα, έτσι και στα σίτια των Λαβδακιδών, χρόνια τώρα,

συµφορές σωριάζονται άνω στα άθη, και δεν µορεί ν' ααλλάξει η µια γενιά την

άλλη, αλλά τους ο θεός τους ρίχνει κάτω άντα και δε µορούν να γλιτώσουν. Τώρα

άνω ου άρχισε να φαίνεται µια χαραµάδα φως, το στερνό βλαστάρι α' τις ρίζες

του Οιδίοδα το θέρισαν ξανά ασυλλόγιστα λόγια και σκοτεινά µυαλά, µε το φονικό

λείδι των θεών του κάτω κόσµου.

Κανείς τη δύναµή σου ∆ία δε θα µορέσει να την ξεεράσει, ούτε κι αυτός ο Ύνος

ου όλα τα αραλύει, ούτε και να σε φθείρει µορεί ο αγέραστος καιρός. Μα αιώνια

αντοδύναµος θα κυβερνάς µέσα στην αστραφτερή δόξα του Ολύµου. Στο µέλλον,

στο αρόν, στο αρελθόν, ένας νόµος υάρχει: ∆ε γίνεται κανένας άνθρωος να

κρατηθεί έξω α' τη συµφορά για άντα. Γιατί η ελίδα λανεύει. Άλλους τους

στέλνει στο σωστό δρόµο, κι άλλους τους τρέφει µε λαχτάρες κούφιες. Γλιστράει µέσα

σ' αυτόν ου δεν ξέρει και σέρνει το βήµα του στη φωτιά.


[24]

Έχει ειωθεί ένας λόγος σοφός: Αν θέλει ένας θεός στη συµφορά να σρώξει κάοιον,

σκοτίζει το µυαλό του και το κακό το αίρνει για καλό. Όµως ελάχιστα το

ευχαριστιέται.

Αλλά να, το µοναχοαίδι σου, ο Αίµονας. Άραγε ν' άκουσε για το χαµό της

Αντιγόνης κι έρχεται αγανακτισµένος, και ονεµένος για τη χαµένη ελίδα του

γάµου του;

ΚΡΕΟΝΤΑΣ

Γρήγορα θα το µάθουµε, ολύ καλύτερα αό µάντεις.

Παιδί µου, άκουσες την αόφασή µου για τη µνηστή σου και ήρθες θυµωµένος; Ή µ'

ό,τι και να κάνω, θα 'µαστε φίλοι;

ΑΙΜΟΝΑΣ

∆ικός σου είµαι ατέρα. Και τις σωστές σου συµβουλές εγώ άντα θ' ακολουθήσω.

Κανένα γάµο δε θα βάλω ιο άνω αό σένα, αν µε καθοδηγείς καλά.

ΚΡΕΟΝΤΑΣ

Με τέτοια αισθήµατα, αιδί µου στην καρδιά ν' ακολουθείς τη γνώµη του ατέρα

σου, κάθε γονιός θέλει να 'χει τέτοια αιδιά ου και να ειθαρχούν µέσα στο σίτι

του, τον εχθρό του άντα να τον ολεµούν και να τιµούν το φίλο του, σαν τον

ατέρα. Ενώ αυτός ου γεννάει άχρηστα αιδιά, φυτεύει για τον ίδιο ολλά βάσανα

και στους εχθρούς δίνει αφορµές για να γελάνε µαζί του. Γι' αυτό, αιδί µου οτέ

µην ξελογιαστείς α' τη λαχτάρα µιας γυναίκας. Να ξέρεις, θα ικραίνεσαι µέσα στο

σίτι σου αν βάλεις αντρευτείς δολερή νύφη. Χειρότερη ληγή α' τον κακό φίλο

ακόµα, µεγαλύτερη δεν υάρχει. Φτύσε την κι άστηνε λοιόν να άει να αντρευτεί

στον Άδη µε νεκρούς. Γιατί µέσα στην όλη αυτή µονάχα α' όλους ιάστηκε να

αρανοµεί. Και δε θα βγω ψεύτης εγώ µροστά στο λαό. Θα τη σκοτώσω. Ας άει να

λιβανίζει το ∆ία. Αν θρέψω αντάρτες µέσ' στο σίτι µου, σκέψου όσοι θα

ξεεταχτούν α' έξω. Όοιος µε τους δικούς του φέρνεται καλά, θα φερθεί µετά και

στην όλη σωστά και δίκαια. Αν κάοιος ου ατάει τους νόµους, νοµίζει ως θα

υερνικήσει αυτούς ου κυβερνούν, µην εριµένεις να άρει και τιµές για τα

καµώµατά του. Μα να υακούµε ρέει σ' όοιον ψήφισ' ο λαός και για µικρά και

δίκια και για τ' ανάοδα ακόµα. Πιστεύω ως αυτός ου κυβερνά καλά µορεί να

θέλει να κυβερνηθεί καλά. Κι αν ρέει αυτός να άει να ολεµήσει, θα µείνει εκεί

σύντροφος ιστός κι ανδρείος. ∆εν υάρχει κατάρα µεγαλύτερη αό την αναρχία.

Γκρεµίζει όλεις, αναστατώνει σίτια και σέρνει φόβο µες στη µάχη και την ήττα


[25]

στους δικούς µας. Ενώ η ειθαρχία, σώζει το στρατό. Πρέει να υερασιζόµαστε το

νόµο, την τάξη, κι όχι ό,τι θέλει µια γυναίκα. Καλύτερ' αό άντρα, αν είναι να έσω

αρά να ούνε ως µ' έριξε γυναίκα.

ΧΟΡΟΣ

Εγώ, αν στέκοµαι καλά στα όδια µου, νοµίζω ως όσα είες, είναι σωστά.

ΑΙΜΟΝΑΣ

Πατέρα, οι θεοί µας δώσαν το µυαλό, ό,τι καλύτερο αγαθό στον κόσµο. Κι εγώ δε θα

'λεγα ως δεν τα λες σωστά, ούτε θα το 'θελα, ούτε και το µορώ. Αλλά µορεί να

υάρχουν κι άλλες γνώµες. Εσύ αό τη θέση σου, δε µορείς να ξέρεις τι λένε, τι

κάνουν ή τι κατηγορούν, γιατί φοβάται ο καθένας να σου ει τις γνώµες ου δε θα σ'

άρεσε ν' ακούσεις. Μα εγώ µορώ ν' ακούσω τι ψιθυρίζεται στην όλη. Μοιρολογάνε

το κορίτσι, το ιο δύστυχο α' όλες τις γυναίκες, ου λιώνει γιατί τόλµησε να κάνει

µια άγια ράξη: "Εκείνη ου τον αδερφό της έθαψε και δεν τον άφησε αρατηµένο

εκεί τροφή για τα άγρια τα σκυλιά και τα όρνια, δεν της αξίζανε οι ιο µεγάλες

τιµές;" Τέτοια κυκλοφορούν µουρµουριστά αντού.

Πατέρα, το να είσαι ευτυχισµένος, είναι για µένα, το ιο ολύτιµο ράγµα στον

κόσµο. Τι άλλο θέλει ο γιός αρά τη δόξα του ατέρα κι ο ατέρας τη δόξα του

αιδιού του; Μην έχεις την ιδέα, ως το δικό σου είναι µόνο το σωστό και τίοτ'

άλλο. Γιατί όσοι νοµίζουν ως µονάχ' αυτοί έχουνε γλώσσα και ψυχή και κανένας

άλλος άµα τους ξεψαχνίσεις τους βρίσκεις κούφιους.

Και δεν είναι ντροή ακόµα κι αν κάοιος είναι σοφός, όταν µαθαίνει κάτι

καινούργιο να αλλάζει τη γνώµη του. Γιατί όσα α' τα δέντρα στην ορµή του

χείµαρρου λυγίζουν τα κορµιά τους, δεν τσακίζονται. Όµως όσα αντιστέκονται,

ξερριζώνονται. Έτσι και το καράβι µέσα στους ανέµους. Άµα δεν λασκάρεις τα

ανιά, τουµάρει, κι αναγκάζεσαι να σταµατήσεις το ταξίδι σου νικηµένος αό τα

κύµατα. Σκέψου λοιόν και δώσε τόο στην οργή Κι άµα µετράει η γνώµη του

νεώτερου, ιστεύω ως είν' ωραίο κανένας να γεννηθεί σοφός και σ' όλα γνωστικός.

Μ' αφού δε γίνεται, ότε ότε είναι καλό ν' ακούµε κι εκεινούς ου λένε το σωστό.

ΧΟΡΟΣ

Άκουσε, βασιλιά, αν λέει κάτι σωστό. Και συ. Γιατί καλά µιλήσατε κι οι δυό.


[26]

ΚΡΕΟΝΤΑΣ

Φτάσαµε σ' αυτή την ηλικία για να µας µάθει γράµµατα ένα αιδί;

ΑΙΜΟΝΑΣ

Τίοτα το άδικο Κι αν είµαι νέος, εσύ τα έργα να κοιτάς, όχι την ηλικία.

ΚΡΕΟΝΤΑΣ

Είναι έργο για σένα να τιµάς κακούργους;

ΑΙΜΟΝΑΣ

Εγώ κακούργους οτέ δε θα τιµούσα.

ΚΡΕΟΝΤΑΣ

Μήως δεν ιάστηκε σε τέτοιο κρίµα αυτή;

ΑΙΜΟΝΑΣ

Σ' όλη τη Θήβα δε λένε κάτι τέτοιο.

ΚΡΕΟΝΤΑΣ

Η όλη θα µας ει τι θα διατάζουµε;

ΑΙΜΟΝΑΣ

Βλέεις ως τώρα µίλησες σαν αιδάκι;


[27]

ΚΡΕΟΝΤΑΣ

Μαζί µε άλλον θα κυβερνάω τη χώρα;

ΑΙΜΟΝΑΣ

∆εν υάρχει χώρα ου να 'ναι µόνο ενός.

ΚΡΕΟΝΤΑΣ

∆εν είναι η όλη εκείνου ου κυβερνάει;

ΑΙΜΟΝΑΣ

Καλά θα κυβερνούσες κάοια έρηµη χώρα.

ΚΡΕΟΝΤΑΣ

Τούτος µε τη γυναίκα συµµαχεί λοιόν.

ΑΙΜΟΝΑΣ

Αν είσαι γυναίκα. Γιατί για σένα νοιάζοµαι.

ΚΡΕΟΝΤΑΣ

Ντροή σου ου κρίνεις τον ατέρα σου;

ΑΙΜΟΝΑΣ

Ούτε το δίκαιο κάνεις ούτε το σωστό.


[28]

ΚΡΕΟΝΤΑΣ

Είναι λάθος ου τιµάω τις αρχές µου;

ΑΙΜΟΝΑΣ

∆εν τις τιµάς, αν ατιµάζεις τους θεούς.

ΚΡΕΟΝΤΑΣ

Βρωµόαιδο! Που υοχωρείς σε µια γυναίκα!

ΑΙΜΟΝΑΣ

∆ε θα µε δεις να τρέχω ίσω α' τη ντροή!

ΚΡΕΟΝΤΑΣ

Κάθε κουβέντα ου θα εις, είναι γι' αυτήν.

ΑΙΜΟΝΑΣ

Και για σένα και για µένα και για τους θεούς.

ΚΡΕΟΝΤΑΣ

Σκλάβε του θηλυκού, τι λες;

ΑΙΜΟΝΑΣ

Εσύ όλο θες να λες και δεν ακούς.


[29]

ΚΡΕΟΝΤΑΣ

Ακούς εσύ; Ζωντανή δε θα την αντρευτείς.

ΑΙΜΟΝΑΣ

Άκου και συ: Αν εθάνει αυτή θα καταστραφεί κι άλλος.

ΚΡΕΟΝΤΑΣ

Έχεις το θράσος και να µε φοβερίζεις;

ΑΙΜΟΝΑΣ

Πως µορώ να φοβερίσω ανόητο;

ΚΡΕΟΝΤΑΣ

Με όνο και κλάµα θα βάλεις µυαλό, άµυαλε!

ΑΙΜΟΝΑΣ

Αν δεν σ' είχα ατέρα, θα σ' έλεγα τρελλό!

ΚΡΕΟΝΤΑΣ

Αλήθεια; Να ξέρεις, µα τον ίδιο τον Όλυµο, δε θα χαρείς ολύ έτσι ου βρίζεις.

Εµρός! Φέρτε 'δω το βδέλυγµα. Βάλτε την στο λευρό του, να εθάνει µροστά στα

µάτια του γαµρού.


[30]

ΑΙΜΟΝΑΣ

Όχι! Αυτό να µην το φανταστείς οτέ. Ούτε µροστά µου θα εθάνει αυτή και συ

οτέ δε θα µε ξαναδείς στα µάτια σου. Και ήγαινε µε τους φίλους σου ου µορούν

να σε υοφέρουν.

ΧΟΡΟΣ

Έφυγ' ο νέος εξοργισµένος, βασιλιά. Πόνεσε το καηµένο το αιδί ολύ.

ΚΡΕΟΝΤΑΣ

Ας κάνει ό,τι νοµίζε, αν είν' άντρας. Αυτές τις δυό, δεν θα τις σώσει α' το χαµό.

ΧΟΡΟΣ

Μα σκέφτεσαι αλήθεια να τις σκοτώσεις και τις δυό;

ΚΡΕΟΝΤΑΣ

Καλά λες, όχι αυτή ου είναι αµέτοχη.

ΧΟΡΟΣ

Και ως σκοεύεις να σκοτώσεις την άλλη;

ΚΡΕΟΝΤΑΣ

Στην ερηµιά! Θα την άω έξω α' την όλη και θα τη θάψω ζωντανή σε µια βαθιά

σηλιά. Θα της ετάξω κι ένα ξεροκόµµατο, ίσα ίσα να µη µαγαριστεί η όλη. Κι

εκεί, ας κάνει µόνη της ροσευχές στον Άδη της, ου µόνο αυτόν ιστεύει κι ίσως να

τη σώσει. Αλλιώς θα µάθει τουλάχιστον ότι είναι µάταιος κόος να σέβεται κανείς

µονάχα τους νεκρούς.


[31]

ΧΟΡΟΣ

Έρωτα, ανίκητε σε κάθε µάχη, εσύ ου κεντάς όοιον κι αν σηµαδέψεις µε τα βέλη

σου. Έρωτα συ, ου ξαγρυνάς στα τρυφερά τα µάγουλα των κοριτσιών ου

δρασκελάς άνω α' τις θάλασσες και χώνεσαι στους κήους των σιτιών, κανείς δεν

γλιτώνει αό σένα, ούτε θεός, ούτε κοινός θνητός, µα όοιον τον αγγίξεις, τον

τρελαίνεις. Εσύ, τον άνθρωο το φρόνιµο τον σρώχνεις στ' άδικο και στο χαµό, εσύ

άναψες φιλονικία ανάµεσα σε γιό και σε ατέρα και τους τάραξες. Νικάει ο όθος κι

η λαχτάρα για την ωραία νύφη, σε είσµα όλων των µεγάλων νόµων, ου αµέριµνη

η θεά Αφροδίτη τους εµαίζει.

Τώρα κιόλας κι εγώ αρανοµώ µε το να µη µορώ τα δάκρυά µου να κρατήσω

βλέοντας τη δύστυχη την Αντιγόνη να τη σέρνουνε στον τάφο ου µέσα του µια

µέρα όλοι θα µούµε.

ΑΝΤΙΓΟΝΗ

Συµολίτες, κοιτάξτε µε, ερατάω το στερνό µου δρόµο, βλέω το φως του ήλιου

για τελευταία φορά, και ια οτέ ξανά. Στο κοιµητήρι του µε σέρνει ο Άδης,

ζωντανή, για του Αχέροντα την όχθη. Νυφιάτικο τραγούδι δε µ' αξίωσε ούτ'

ειτάφιους ύµνους έψαλλε, αλλά αντρεύοµαι το σκοτεινό οτάµι.

ΧΟΡΟΣ

Όµως µε ερηφάνεια και µε δόξα ας στο σκοτεινό βασίλειο των νεκρών, δίχως να σε

χτυήσει αρρώστεια και να σ' αγγίξει ξίφος κοφτερό. Το διάλεξες. Μόνη, α' όλους

τους θνητούς να κατεβείς στον Άδη ζωντανή.

ΑΝΤΙΓΟΝΗ

Άκουσα όσο φριχτά χάθηκε η ξένη α' τη Φρυγία, κόρη του Ταντάλου, στην

κορυφή του Σίυλου Βράχινος βρόχος φύτρωσε και κισσός τριγύρω της την ένιξε.

Τη λιώνουν οι βροχές. Κι όως το λέει ο κόσµος, ούτε τα χιόνια λείουνε. Βρέχει κατ'

α' τα φρύδια και µουσκεύεται ο λαιµό της. Έτσι και µένα κάοιο νεύµα µε

ναρκώνει.

ΧΟΡΟΣ


[32]

Ήταν όµως θεά, κόρη θεού και µεις άνθρωοι, είµαστε αό θνητή γενιά. Μεγάλο

ράγµα να γίνει γνωστό ως µια γυναίκα µοιράστηκε την τύχη θεάς στην ζωή της

και µετά το θάνατό της.

ΑΝΤΙΓΟΝΗ

Με κοροϊδεύουν! Γιατί για το θεό ροτού να φύγω µε εριγελάς µροστά µου! Πόλη

µου και της όλης άρχοντες, ηγές της ∆ίρκης κι άλσος της Θήβας της ολυάρµατης

εσείς τουλάχιστον σταθείτε µάρτυρες ως άκλαυτη αό δικούς µου, µε τι νόµο, µε

χώνουν σε ταφοσηλιά, φυλακή ανήκουστη. Έρηµη. Ζωντανή, είµαι νεκρή γι' αυτούς

ου ζουν και εθαµένη, χώρια αό τους νεκρούς.

ΧΟΡΟΣ

Το αρατέντωσες, αιδί µου το σκοινί και σκόνταψες στα σκαλοάτια τα ψηλά της

∆ίκης. Θα ξεληρώνεις κάοιο ατρικό αµάρτηµα.

ΑΝΤΙΓΟΝΗ

Άγγιξες την ιο βαθειά ληγή µου, την κακιά τριλή µοίρα του ατέρα ου 'ναι για

µένα η ιο σκληρή στους ξακουστούς τους Λαβδακίδες. Κρεβάτι µητρικό κι άνοµα

ζευγαρώµατα µε το αιδί σου, µάνα, µε τον ατέρα µου τον κακογέννητο, µε

γεννήσατε και µένα να αιδεύοµαι, καταραµένη κι άγαµη έρχοµαι να σας

συναντήσω.

∆ύσµοιρε αδερφέ µου, για να σε θάψω και να σε νεκροστολίσω, και εθαµένος, µε

σκοτώνεις.

ΧΟΡΟΣ

Καλό είναι να 'χει σεβασµό κανείς, όµως σε κείνον ου κρατάει την εξουσία δεν

ρέει ν' αντιστέκεται. Και συ έκανες του κεφαλιού σου και ληρώνεις.

ΑΝΤΙΓΟΝΗ

Άκλαυτη, χωρίς φίλους, χωρίς τραγούδι νυφικό βαδίζω το στερνό µου δρόµο. Είν'


[33]

άδικο να µην ξαναντικρύσω το φως του ήλιου η δύστυχη. Για τον καηµό µου κανείς

δεν κλαίει, κανένας φίλος δε στενάζει.

ΚΡΕΟΝΤΑΣ

Αν γλίτωνε µε θρήνους και µε κλάµατα δε θα έθαινε οτέ ένας καταδικασµένος σε

θάνατο. Πάρτε την αµέσως αό εδώ! Κι όως σας διέταξα: Χτίστε την µεσ' σε βαθύ

λάκκο κι άστε την, µονάχη κι έρµη, είτε για να εθάνει, είτε να ζήσει σ' αυτό το

σιτικό της. Έτσι, χωρίς να βάψουµε τα χέρια µας αυτή θα φύγει α' τον αάνω

κόσµο.

ΑΝΤΙΓΟΝΗ

Τάφε, χτισµένο κάτω α' τη γη για άντα σίτι και κρεβάτι µου, έρχοµαι τώρα να

βρω τους νεκρούς µου, ου η Περσεφόνη τους φιλοξενεί όλους µαζί κει κάτω.Και

τώρα, τελευταία, ριν της ώρας µου έρχοµαι κι εγώ, χειρότερ' α' τους άλλους. Και

τρέφω ελίδα, γλυκιέ ατέρα µου κι εσένα αγαηµένη µάνα να σας βρω, όως και

σένα µυριάκριβε αδερφέ µου. Γιατί όλους εσάς σαν µου χαθήκατε εγώ σας έλουσα,

σας νεκροστόλισα σας ράντισα και τώρα Πολυνίκη µου για ν' αλαφρώσω το κορµί

σου τι τραβάω.

Μα οι φρόνιµοι θα ουν ως έκανα καλά. Και µε την εξουσία δε θα τα 'βαζα αν ήταν

να 'χω τα αιδιά µου εγώ νεκρά ή κι αν ακόµα έθαινε ο άντρας µου.

Λοιόν, γιατί τα λέω τώρα όλ' αυτά; Ο άντρας µου αν χανόταν θα 'αιρν' άλλον κι

αν τα αιδιά µου, θα 'κανα α' άλλον άντρα, µ' αφού δε ζούνε µάνα και ατέρας ια

δε γίνεται να κάνω άλλον αδερφό. Μ' αυτό το νόµο σ' έβαλ' αδερφέ µου αό του

Κρέοντα το νόµο ιο ψηλά κι ας λέει ως εγκληµάτησα αράτολµα. Με σέρνει τώρα

µε δεµένα χέρια αυτός, αρθένα ανύαντρη, ατραγούδητη, χωρίς ν' αξιωθώ αιδί

στην αγκαλιά, αρατηµένη έρηµη αό φίλους στη φυλακή των εθαµένων ζωντανή.

Ενώ οιο νόµο των θεών έχω ατήσει, και ώς να βασιστώ η έρµη στους θεούς; Ποιον

να φωνάξω για βοήθεια; Και ου; Αφού ατιµάστηκ' άτιµα για να τιµήσω. Αν οι θεοί

τα κρίνουνε αυτά σωστά, τότε να το αραδεχτώ ως έφταιξα. Μα αν άλλοι έχουν το

κρίµα, ας µην άθουν ιο ολλά α' όσα µου κάνουν άδικα.

ΧΟΡΟΣ

Ακόµα στην ίδια άντα τρικυµία αραδέρνει.


[34]

ΚΡΕΟΝΤΑΣ

Τούτοι εδώ οι φρουροί, ικρά θα κλάψουν ου καθυστερούν.

ΑΝΤΙΓΟΝΗ

Αλίµονο, τούτος ο λόγος µε άει ξυστά στο θάνατο.

ΚΡΕΟΝΤΑΣ

Μην έχεις ια καµιά ελίδα να γλιτώσεις. Εία κι έγινε.

ΑΝΤΙΓΟΝΗ

Πατρίδα των γονιών µου, Θήβα, θεοί ανάρχαιοι της γενιάς µου, άει, τέλειωσε, µε

αίρνουν! Κοιτάτε µε της Θήβας άρχοντες τη µόνη στερνή βασιλοούλα, εµένα, τι

αθαίνω κι αό οιους, για να τιµήσω την ευσέβεια.

ΧΟΡΟΣ

Το 'αθε κι η ∆ανάη, να στερηθεί το φως σαν κλείστηκε σε σιδερένια φυλακή σαν

νεκροθάλαµο, δεµένη µ' αλυσίδες, µε σέρµα της χρυσής βροχής του ∆ία στην κοιλιά

της, κι ας ήταν αό ένδοξη γενιά, αιδί µου. Μα είν' η δύναµη της µοίρας φοβερή

και ούτε λούτος, όλεµος και κάστρα ούτε καράβια θαλασσοδαρµένα της

ξεφεύγουν. Αλυσοδέθηκε κι ο γιός του ∆ρύαντα, ο αψύχολος, ο βασιλιάς των

Ηδωνών της Θράκης, ο αλαζόνας. Τον έχτισ' ο ∆ιόνυσος σε έτρινο ηγάδι να

ξεθυµάνει η µανιασµένη λύσσα του. Και το µετάνοιωσε ικρά ου µεσ' στην τρέλα

του χλεύαζε και εριγελούσε το θεό, όταν εµόδιζε α' τη βακχεία τις µαινάδες

σβήνοντας τους δαυλούς κι ερέθιζε τις µούσες. Στη µαύρη µε τα δυό τα σκέλη

θάλασσα, στο θρακικό Σαλµηδησσό του Βόσορου, τον αφιλόξενο, ο Άρης ο

ροστάτης είδε τις άδειες κόγχες των τέκνων του Φινέα, µάτια τυφλά ου τα

ξερρίζωσε το λυσσασµένο χέρι της µητριάς τους της κακιάς, σαν έµηγε τα νύχια της

και τις σαΐτες τ' αργαλειού στις κόρες. Λυώνανε τα καηµένα τα αιδιά και κλαίγανε

τη µάνα, γιατί τα γέννησε. Κι ήταν η µάνα τους εγγόνι του Ερεχθέα ου 'χε ατέρα

της το φτερωτό Βοριά ου τη µεγάλωσε µεσ' στις ανεµοθύελλες, και δρασκελούσε

άνω α' τους γκρεµούς, άνω στους άγους σαν άτι φτερωτό. Κόρη θεών ήταν, µα

τη γκρεµίσανε κι αυτήν, µοίρες αθάνατες, αιδί µου.


[35]

ΤΕΙΡΕΣΙΑΣ

Θηβαίοι, άρχοντες, έρχοµαι οδηγούµενος αό τον βοηθό µου, γιατί αυτόν τον δρόµο

µορεί να τον βλέει µονάχα ένας αό τους δυό µας.

ΚΡΕΟΝΤΑΣ

Γέροντα Τειρεσία, τι σε φέρνει εδώ;

ΤΕΙΡΕΣΙΑΣ

∆ώσε στο µάντη ροσοχή και θα το µάθεις.

ΚΡΕΟΝΤΑΣ

Εγώ άντα σεβάστηκα τη γνώµη σου.

ΤΕΙΡΕΣΙΑΣ

Γι' αυτό κυβέρναγες καλά την όλη ως τώρα.

ΚΡΕΟΝΤΑΣ

Έχω νιώσει και αναγνωρίσει το όσο µε βοήθησες.

ΤΕΙΡΕΣΙΑΣ

Άκου λοιόν ότι τώρα ερατάς σε ξυραφιού κόψη.

ΚΡΕΟΝΤΑΣ

Τι σηµαίνει αυτό; Γιατί µε κάνεις κι ανατριχιάζω.


[36]

ΤΕΙΡΕΣΙΑΣ

Θα µάθεις, όταν ακούσεις τις ροειδοοιήσεις της µαντείας µου.

Όως καθόµουν λοιόν στο µέρος ου κάνω τις οιωνοσκοήσεις, εκεί ου

µαζεύονται αό ολύ αλιά τα ουλιά, τα άκουσα να βγάζουν ολύ αράξενες

κρωξιές, τροµερές, λυσσασµένες, και δεν µορούσα να καταλάβω τι µορεί να

ήθελαν να ουν. Τσιµούσαν το άλλο και ετσοκόβονταν, µε τα φτερά τους

σηκώνοντας κρότο φριχτό και µε τα νύχια ξέσκιζαν τις σάρκες τους.

Τρόµαξα τότε ολύ κι άρχισα τις θυσίες άνω στις φλόγες του βωµού. Αλλά όταν

έβαλα τα κοµµάτια αό το κρέας εάνω, έσβησε η φωτιά κι ο τόος γέµισε κανούς

και λιώνανε τα ξύγκια α' τη µεριά κι έσταζαν στις στάχτες και κάνιζαν και

σφύριζαν και σκάζανε µε κρότο οι χολές και εταγόντουσαν. Τα γυµνωµένα τα µέρη

τους δεν ψήνονταν! Αυτά, τα µάθαινα αό αυτό εδώ το αιδί, ότι όλα ήταν σηµάδια

ανώφελης θυσίας. Τούτος εµένα οδηγεί κι άλλους εγώ. Για όλ' αυτά φταίει η δική σου

διαταγή. Γιατί οι βωµοί γέµισαν µε τα κοµµάτια αό τις σάιες σάρκες του νεκρού

αιδιού ου τις ξέρασαν τα σκυλιά και τα όρνια. Τώρα φαίνεται ότι οι θεοί δεν

καταδέχονται αό µας ούτε θυσίες, ούτε κνίσσα α' τις σάρκες, και τα ουλιά δεν

κελαηδούν σηµαδιακά γιατί µολύνθηκαν µε ανθρώινη σάρκα. Βάλτα καλά στο νου

σου αυτά αιδί µου. Σαν άνθρωοι όλοι µας κάνουµε λάθη. ∆ε θα εις κάοιον

κουτό κι αναοφάσιστο όοιον µορεί να διορθώσει το κακό και άψει να ειµένει

στην αόφασή του. Το είσµα και η αυθάδεια ληρώνονται. Μα σύνελθε. Μην

ολεµάς ένα νεκρό. Τι κέρδος έχεις να τον ξανασκοτώσεις; Το λέω για το καλό σου.

Το να µαθαίνεις α' αυτόν ου θέλει το καλό σου, είναι κέρδος για σένα.

ΚΡΕΟΝΤΑΣ

Γέρο, µε βάλατε όλοι στο σηµάδι και µου ρίχνετε. Κι ούτε η δική σου µαντική τέχνη

δε µ' αφήνει. Ξέρω καλά τη φάρα σας αό αλιά, όταν την λήρωσα ακριβά.

Πλουτείστε µε το ασήµι των Σάρδεων και µε όσο Ινδικό χρυσάφι θέλετε, όµως αυτόν

εσείς δε θα τον θάψετε, ακόµα κι αν αράξουνε τις σάρκες του οι αετοί του ∆ία και

τις ανε ψηλά στο θρόνο του. Ούτε κι αυτό θα το φοβηθώ. Και δεν τον θάβω. Κανείς

δε θα µορέσει, το ξέρω καλά, να µαγαρίσει τους θεούς. Ξεέφτουν, γέρο-Τειρεσία,

όλοι αυτοί, κι οι ονηρότεροι, όταν στολίζουνε τα αίσχη τους µ' ωραία λόγια, για

κέρδος.

ΤΕΙΡΕΣΙΑΣ

Αλίµονο, να ξέρει, καταλαβαίνει άραγε τι τον εριµένει;


[37]

ΚΡΕΟΝΤΑΣ

Τι 'ναι άλι, τι µουρµουρίζεις φωναχτά;

ΤΕΙΡΕΣΙΑΣ

Πόσο καλό ράγµα είναι η φρονιµάδα;

ΚΡΕΟΝΤΑΣ

Τόσο, όσο κακό είναι η αφροσύνη.

ΤΕΙΡΕΣΙΑΣ

Μάθε λοιόν: Έχεις µολυνθεί µε αυτή την αρρώστια.

ΚΡΕΟΝΤΑΣ

∆εν θα ααντήσω, γιατί δε θα 'θελα εγώ να βρίζω έναν µάντη.

ΤΕΙΡΕΣΙΑΣ

Όταν λες ως ψέµατα µαντεύω, βρίζεις.

ΚΡΕΟΝΤΑΣ

Γιατί 'ναι φιλοχρήµατη όλη η φάρα σας.

ΤΕΙΡΕΣΙΑΣ


[38]

Και η φάρα των τυράννων αγαάει το κέρδος.

ΚΡΕΟΝΤΑΣ

Το ξέρεις ως µιλάς µροστά σε βασιλιά;

ΤΕΙΡΕΣΙΑΣ

Το ξέρω, γιατί χάρη σε µένα έσωσες την Θήβα.

ΚΡΕΟΝΤΑΣ

Είσαι σοφός µάντης, αλλά σου αρέσουν οι ονηριές.

ΤΕΙΡΕΣΙΑΣ

Μη µ' αναγκάζεις να σου ως όλα τα φοβερά µυστικά ου τα κρύβω βαθιά µέσα

στην ψυχή µου.

ΚΡΕΟΝΤΑΣ

Εµρός, ες τα! Φτάνει να µην τα λες για κέρδος.

ΤΕΙΡΕΣΙΑΣ

Τα λέω µονάχα για το δικό σου κέρδος.

ΚΡΕΟΝΤΑΣ

Όµως να ξέρεις, δεν ρόκειται να την αλλάξεις τη γνώµη µου.


[39]

ΤΕΙΡΕΣΙΑΣ

Κι εσύ να ξέρεις, ότι δε θα κάνει ο ήλιος ακόµα ολλούς κύκλους, και εσύ θα

ληρώσεις το κρίµα αυτό µ' ένα νεκρό α' τα σλάχνα σου. Γιατί έστειλες µια ψυχή

α' τους ζωντανούς στους κάτω, αφού την έχτισες σε τάφο, κι α' τους θεούς τους

κάτω στέρησες νεκρό και τον κρατάς αστόλιστο και άταφο, ενώ δεν τον εξουσιάζεις,

ούτε συ ούτ' οι θεοί µας, µα εσύ τους αναγκάζεις. Εειδή οι Ερινύες του κάτω κόσµου

αραµονεύουν για να σε κυνηγήσουν και να σε κάνουν να δοκιµάσεις τις ίδιες

συµφορές. Και ες µου τότε ως είµαι ληρωµένος. ∆ε θα εράσουν ώρες και θ'

ακουστούνε µοιρολόγια αντρών και γυναικών στο σίτι σου. Τις κοινωνίες τις

ταράζει η έχθρα και το µίσος, όταν αφήνουν τα σκυλιά, τα όρνια και τ' αγρίµια να

µαγαρίζουν τους νεκρούς και να µολύνουνε την όλη.

Με ίκρανες και άνω στο θυµό µου εγώ, έριξα ίσα στην καρδιά σου σαϊτιές ου δε

θα τις ξεφύγεις, ό,τι κι αν κάνεις. Πάµε, αιδί µου, τώρα για το σίτι µας κι ας άει

αυτός να ξεθυµάνει σε νεώτερους ώσου να µάθει να κρατάει τη γλώσσα του και ν'

ακονίσει το µυαλό του ιο καλά.

ΧΟΡΟΣ

Μαύρες µαντείες εί' ο γέρος, βασιλιά. Α' όταν ήταν µαύρα τ' άσρα µου µαλλιά,

ξέρω καλά ως δεν ροφήτεψε οτέ ψέµατα για την όλη αυτός ο µάντης.

ΚΡΕΟΝΤΑΣ

Κι εγώ το ξέρω και ταράζεται το µυαλό µου. Γιατί και να υοχωρήσω τώρα θα είναι

φοβερό, αλλά µ' αν ειµείνω, θα µε χτυήσει συµφορά.

ΧΟΡΟΣ

Να το καλοσκεφτείς, γιε του Μενοικέα.

ΚΡΕΟΝΤΑΣ

Τι λες να κάνω, ες µου και θα σ' ακούσω.

ΧΟΡΟΣ


[40]

Να ας να βγάλεις α' τη σηλιά την κοέλα και ύστερα άνοιξε τάφο για το νεκρό.

ΚΡΕΟΝΤΑΣ

Το βρίσκεις λοιόν σωστό να υοχωρήσω;

ΧΟΡΟΣ

Και µάλιστα αµέσως, βασιλιά. Και τους αστόχαστους τους ρολαβαίνει η τιµωρία

των θεών.

ΚΡΕΟΝΤΑΣ

Αλίµονο, µε κρύα καρδιά το κάνω. Μα ρέει να υακούσω στην ανάγκη.

ΧΟΡΟΣ

Μη βάλεις άλλους, ρέει να ας µονάχος.

ΚΡΕΟΝΤΑΣ

Πηγαίνω αµέσως. Ελάτε, ελάτε δούλοι, όλοι σας, άρτε αξίνες και τρέξτε γρήγορα σ'

αυτό το µέρος. Και µιας κι άλλαξα γνώµη, εγώ ο ίδιος ου την έδεσα θα την

ελευθερώσω. Φοβάµαι ως είναι καλύτερα να ζεις, κρατώντας τις συνήθειες τις

αλιές του τόου.

ΧΟΡΟΣ

Βάκχε, καµάρι της Κάδµειας νύφης, αιδί του ∆ία µε τους βροντερούς κεραυνούς,

ευλογητή της δοξασµένης Ιταλίας, των κάµων, βασιλιά, της Ελευσίνας στην

αγκαλιά της ∆ήµητρας, Βάκχε, ου υµνείσαι στην µητρόολη των Βακχών, τη Θήβα,

στις µουσκεµένες όχθες του Ισµηνού, στο χώµα το σαρµένο µε τα δόντια δράκου.

Εσένα καλωσόρισε ο αστραφτερός κανός, ου ξεηδάει αό τις δυό κορφές του

βουνού, όου λικνίζονται στη σειρά οι Κωρύκιες νύφες, οι συνοδοί σου, και µετά


[41]

ξεδιψάνε ιο κάτω, στης Κασταλίας την ηγή. Και σε ξεροβοδάν οι καταράσινες

λαγιές της Νύσας, µε τους κισσούς και µε τα καρερά τ' αµέλια, ηδάς άνω α'

τους ράσινους γιαλούς, καθώς το όνοµά σου υψώνεται µε δύναµη µεγαλύτερη αό

τη θνητή δύναµη των ανθρώων όταν εισκέτεσαι τους δρόµους της Θήβας. Πόλη

καµιά δεν αγαάς ιο ολύ αό τη Θήβα, κι εσύ όως και τη χτυηµένη αό τον

κεραυνό µητέρα σου. Τώρα ου µόλυνε την όλη η συµφορά, κατέβα α' τις κορφές

του Παρνασσού, ροβόλα άνω α' τις λαγιές να σαρώσεις την αρρώστια. Εσύ,

ρωτοχορευτή, ανάµεσα στα λαµυρίζοντα αστέρια, ου σιθοβολάνε,

ρωτοτραγουδιστή στα ξεφαντώµατα της νύχτας, του ∆ία το κρυφό καµάρι,

φανερώσου, βασιλιά, αρέα µε τη συντροφιά σου, τις βακχίδες, ου αναστατώνουν

µε χορούς τη νύχτα για να λατρέψουν το θεό τους, Βάκχε, Ίακχε.


Γείτονες του Κάδµου και του Αµφίονα, δε θα εαινέσω ή θα κατηγορήσω κανέναν

άνθρωο, όσο είναι ζωντανός. Αν έχεις τύχη, στέκεσαι στα όδια σου, άµα δεν έχεις,

έφτεις και ας χαµένος. Κανένας µάντης δεν ξέρει το γραφτό σου. Για µένα, ο

Κρέοντας ήταν ζηλευτός, γλίτωσε την ατρίδα α' τους εχθρούς της, ήρε στα χέρια

τις εξουσίες όλες, βασίλευε κι έκανε και καλά αιδιά. Τώρα, σωριάστηκαν τα άντα.

Για µένα, άµα ετάξει α' το κορµί σου η χαρά δεν είσαι ζωντανός, µα ζωντανός

νεκρός. Τι να το κάνεις να 'χεις τα λούτη όλου του κόσµου και να ερνάς βασιλικά,

αν δεν µορείς να τα χαρείς! ∆ε δίνω ούτε τον ίσκιο του κανού για να τα άρω,

αντί για τη χαρά.

ΧΟΡΟΣ

Τι άλλη συµφορά φέρνεις στο βασιλιά;


Πεθάνανε! Και φταινε οι ζωντανοί γι' αυτό.

ΧΟΡΟΣ

Ποιος σκότωσε; Ποιος είναι ο σκοτωµένος; Λέγε.



[42]

Χάθηκε ο Αίµονας! Σφάχτηκε µε το χέρι...

ΧΟΡΟΣ

Ποιο χέρι, του ατέρα ή το δικό του;


Το δικό του! Για του γονιού του το φονικό.

ΧΟΡΟΣ

Αχ, µάντη! Βγήκε αλήθεια ο λόγος σου!


Έτσι είν' αυτά. Και τώρα τι θα κάνουµε;

ΧΟΡΟΣ

Να, βλέω τη δύστυχη την Ευρυδίκη, τη γυναίκα του Κρέοντα. Λες ν' άκουσε για το

αιδί της, ή έρχεται στην τύχη;

ΕΥΡΥ∆ΙΚΗ

Ε! σείς ολίτες, άκουσα τα λόγια σας σαν έβγαινα ριν λίγο αό την όλη να άω να

κάνω στην Παλλάδα ροσευχή. Καθώς σήκωνα το µάνταλο της όρτας χτυάει τ'

αυτιά µου η συµφορά του σιτιού µου και χάνοµαι στης σκλάβας µου την αγκαλιά.

Όοιο κι αν είναι το κακό ες το ξανά. ∆εν είµ' αµάθητη ν' ακούω συµφορές.



[43]

Ήµουν αρών, καλή κυρά µου, και θα ω σου όλα όσα είδα. ∆ε θα κρύψω τίοτα. Τι

να στα λέω µασηµένα, κι ύστερα να 'βγω ψεύτης; Καλύτερα η αλήθεια. Πήγα σαν

ίσκιος ίσω αό τον άντρα σου, στο ξάγναντο ου 'ταν εσµένος ο νεκρός ο

Πολυνείκης, κοµµατιασµένος α' τα σκυλιά. Κι αφού αρακαλέσαµε τον Πλούτωνα

και τη θεά την Περσεφόνη, να άψουν την οργή τους, λούσαµε εκείνον µε αγιασµό,

κάψαµε τ' αοµεινάρια µε ελιόκλαδα, τα σκεάσαµε µε χώµα κι ύστερα τρέξαµε στη

σηλιά ου είχαµε βάλει την κοέλα για να εθάνει. Εκεί ακούγονταν φωνές και

µοιρολόγια α' τον αστόλιστο τον τάφο κι έρχεται κάοιος τρεχάτος και το λέει στον

Κρέοντα. Κι όως λησιάζει µε βαριά βήµατα αυτός, ακούει µια δυνατή κραυγή και

βόγκους κι ο ίδιος µετά βάζει τις φωνές κι αρχίζει να µοιρολογά: Καλά το

ροµαντεύω ο µαύρος: Σέρνοµαι στον ιο ικρό α' τους δρόµους της ζωής µου.

Παίρνει τ' αυτί µου του αιδιού µου τη φωνή; Γρήγορα τρέξτε δούλοι, σύρτε το

βράχο α' το στόµιο της σηλιάς, µείτε µέσα και δείτε αν είναι η κραυγή αυτή ου

ακούω του Αίµονα, ή µήως ξεγελιέµαι α' τους θεούς.

Κι όως µας διάταξε ο δύστυχος, κάναµε: Γλιστράµε µεσα στον τάφο και τι βλέουµε!

Εκείνη, να 'ναι κρεµασµένη α' το λαιµό, µε βρόγχο ου 'χε λέξει αό το έλο της,

και κείνον, να την έχει αγκαλιασµένη α' τη µέση, να κλαίει και να δέρνεται για της

αγαηµένης νύφης το χαµό, και ν' αναθεµατίζει τον ατέρα του.

Τον βλέει ο Κρέοντας και σάραξε. Πάει κοντά, φωνάζει, ικετεύει. Ταλαίωρε τι

ας να κάνεις, τι έχεις στο µυαλό σου; Ποια συµφορά σε χτύησε; Παιδί µου, βγες,

γονατιστός σε αρακαλώ. Το αιδί τον κοιτάζει τότε µε άγρια λύσσα,

χωρίς µιλιά γυρνά και τον φτύνει καταρόσωο, µετά τραβάει το δίκοο σαθί και

του χιµάει. Πρόλαβε κι όρµησ' έξω ο ατέρας του. Και θυµωµένος ου ξαστόχησε ο

δύστυχος, τεντώνει ίσω το κορµί του και µήγει έρα ως έρα το ξίφος στα λευρά

του. Μ' άνευρο µράτσο αγκάλιασε τη νύφη και η βαριά του ανάσα µύριζε αίµα στο

µαρµαρένιο µάγουλο του κοριτσιού.

Τώρα, νεκρός στην αγκαλιά της κρεµασµένης, κάνει στον Άδη τις γαµήλιες χαρές,

δίνοντας έτσι µάθηµα στον άνθρωο, τι µαύρες συµφορές φέρνει η άδικη κρίση.

ΧΟΡΟΣ

Τι λες για τούτο ου έγινε τώρα; Έφυγε άλι βιαστική η γυναίκα αυτή, δίχως να ει

µια κουβέντα!


Κι εγώ αορώ. Παρηγοριέµαι µόνο µε τη σκέψη ότι µήως δεν καταδέχεται να

θρηνήσει µροστά σε κόσµο για τη συµφορά του γιού της γι' αυτό µήκε µέσα να

κλάψει µε τις δούλες. Σα φρόνιµη γυναίκα, έχε υερηφάνεια.


[44]

ΧΟΡΟΣ

∆εν ξέρω. Νοµίζω ως κι η βαριά σιωή, κι η φασαρία, είναι κακό σηµάδι.


Τώρα µαίνω µέσα να αραφυλάξω σαν τι να κρύβει στη βαριά της την καρδιά.

Γιατί καλά το λες, ως η βουβή σιωή µορεί να κρύβει το χειρότερο κακό.

ΧΟΡΟΣ

Μα να ου φτάνει ο βασιλιάς ο ίδιος και αόδειξη κρατάει στην αγκαλιά, το ίδιο

κρίµα το δικό του. Σ' αυτόν ρέει να το ω κι όχι σε άλλον.

ΚΡΕΟΝΤΑΣ

Αχ! Κρίµατα ασυλλόγιστου µυαλού και ξεροκεφαλιά ου οδήγησες στο θάνατο,

βλέετε τους σκοτωµένους και τους φονιάδες α' το ίδιο αίµα; Ανάθεµα την

κακοκεφαλιά µου έθανες αιδί µου άνω στον ανθό σου, έφυγες και ας χαµένος

αό δικό µου φταίξιµο, όχι δικό σου.

ΧΟΡΟΣ

Αλίµονο, όσο αργά είδες το δίκιο!

ΚΡΕΟΝΤΑΣ

Στερνή µου γνώση! Όχι, δε µορεί, κάοιος θεός µε χτύησε αλύητα, σκότισε το

µυαλό µου, έδιωξε α' την ψυχή µου τη χαρά, µε έταξε σε µαύρους δρόµους. Αχ!

Πόνοι αβάσταχτοι!


[45]


∆ε φτάνει αφέντη, η συµφορά σου, αυτή ου κρατάς στα χέρια. Έχεις να δεις,

χειρότερες ακόµα µεσ' στο σίτι.

ΚΡΕΟΝΤΑΣ

Είναι κακό χειρότερο α' αυτό;


Πέθανε η µάνα τούτου του αιδιού, η γυναίκα σου, αυτοκτόνησε η δύστυχη.

ΚΡΕΟΝΤΑΣ

Λιµάνι του Άδη σκοτεινό, ως µε ξεκάνεις; Γιατί µ' αοτελειώνεις, άνθρωε. Τι

µουρµουρίζεις; Τον σκοτωµένο, τι µε χτυάς αανωτά; Τι είες αιδί, τι µου είες

άλι για φονικό; Για οια γυναίκα µου µιλάς;

ΧΟΡΟΣ

Μονάχος θα το δεις, δε µένει κρυφό.

ΚΡΕΟΝΤΑΣ

∆ύο συµφορές αανωτές, ο κακοµοίρης! Πως θα τριτώσει το κακό, οιος ξέρει

τι µε εριµένει. Ακόµα καίει στα χέρια το αιδί κι άλλο νεκρό αντικρύζω. Καηµένη

µάνα, άµοιρο αιδί!


Με κοφτερό µαχαίρι µρος α' το βωµό, έσβησ' ο κόσµος γύρω αό τα µάτια της.

Έκλαψε τα αιδιά της. Το Μεγαρέα, ου ήγε δοξασµένος, κι ύστερα τούτον, και

έλεγε για τον αιδοκτόνο, φριχτές κατάρες.


[46]

ΚΡΕΟΝΤΑΣ

Αχ! Αχ! Ο φόβος µε αγώνει. Γιατί κάοιος δεν τρυάει και µένα µε δίκοο σαθί;

Άθλιος, ο ανάθλιος εγώ, εγώ, κυλίστηκα σε µαύρο βούρκο.


Ένοχο για των δυο αιδιών της το χαµό σε καταριόταν την ώρα ου χανόταν.

ΚΡΕΟΝΤΑΣ

Για ες µου, µε οιο τρόο έδωσε τέλος;


Με σαραγµό σαν άκουσε το θάνατο του γιού, τρύησ' η ίδια το συκώτι της.

ΚΡΕΟΝΤΑΣ

Κανένας άλλος, µόνο εγώ θα φορτωθώ το κρίµα αυτό. Γιατί εγώ σε σκότωσα εγώ,

αλήθεια. Πάρτε µε δούλοι, γρήγορα, διώξτε µε αό δω, σύρτε µε µακριά… Τώρα εγώ

ια τίοτα δεν είµαι.

ΧΟΡΟΣ

Λύτρωση θες. Μα ο τωρινός ο όνος είν' αλαφρότερος α' άλλους ου θα 'ρθούν.

ΚΡΕΟΝΤΑΣ

Ας έρθει, να 'ρθει. Είναι για µένα ιο καλός ο θάνατος, να βάλει τέλος στη στερνή

µου µέρα, ας έρθει, ας φανεί, οτέ στα µάτια µου µην ξαναδώ το φως.


[47]

ΧΟΡΟΣ

Κι αυτό θα γίνει. Για τούτο λοιόν ας νοιαστούµε εµείς. Τ' άλλα θα τα φροντίσουν

αυτοί ου ρέει.

ΚΡΕΟΝΤΑΣ

Μα εγώ µιλάω, για κείνο ου αρακαλώ να µου συµβεί.

ΧΟΡΟΣ

Να µην αρακαλάς για τίοτα. Γιατί κανείς θνητός δε θα γλιτώσει α' το γραφτό

του.

ΚΡΕΟΝΤΑΣ

Πάρτε µε, διώξτε µε τον άχρηστο αό δω, ου δίχως να θέλω σε σκότωσα αιδί µου,

κι αυτήν εδώ. ∆εν ξέρω οιον να ρωτοκοιτάξω, ου να κρατηθώ το κάθε τι

γλιστράει µεσ' α' τα χέρια µου και τριγυρίζει ένας δυνατός όνος στο κεφάλι µου.

ΧΟΡΟΣ

Την ευτυχία την κρατάει η φρονιµάδα, οτέ δεν ρέει ν' ασεβούµε στους θεούς. Του

φαντασµένου η ξιασιά ληρώνεται ακριβά, µέχρι να βάλει στα γεράµατα µυαλό.

ΤΕΛΟΣ

ΣΟΦΟΚΛΕΟΥΣ...

Documents

Transcript of ΣΟΦΟΚΛΕΟΥΣ...