κθεση του Διοικητ για το τος 2020Σ ΕΥ
Ρ Ω
Σ ΥΣ
ΤΗ Μ
Α Π
Ρ ΙΛ
ΑΠΡΙΛΙΟΣ 2021
ΤΡΑΠΕΖΑ ΤΗΣ ΕΛΛΑΔΟΣ Διεθυνση Ελ. Βενιζλου 21 102 50 Αθνα
Δικτυακς τπος http://www.bankofgreece.gr
Τυπθηκε στο δρυμα Εκτπωσης Τραπεζογραμματων και Aξιν της Τρπεζας της Ελλδος
ISSN: 1108-0497 (print) ISSN: 2654-1955 (online)
Η πανδημα COVID-19 αποτλεσε στη διρκεια του 2020 το μεγαλτερο εξωτερικ κνδυνο για λο τον πλαντη, αφ- νοντας βαρ οικονομικ και κοινωνικ αποτπωμα. σον αφορ την ελληνικ οικονομα, η πανδημα ανκοψε την αν- καμψ της και συνεχζει να δοκιμζει τις αντοχς της. Το πραγματικ ΑΕΠ συρρικνθηκε κατ 8,2%, κυρως λγω της κμψης των εξαγωγν υπηρεσιν και της ιδιωτικς καταν- λωσης. Η εππτωση στους επιμρους κλδους οικονομικς δραστηριτητας απ την αναστολ λειτουργας υπολει- τουργα επιχειρσεων εναι ασμμετρη, με τον τουρισμ, τη φιλοξενα και την εσταση, τον πολιτισμ και τις μεταφορς, καθς και το λιανικ εμπριο, να πλττονται περισστερο.
Η ελληνικ κυβρνηση, με το ξσπασμα της πανδημας, προ- χρησε μεσα στη λψη εκτεταμνων μτρων δημοσιονομι- κς πολιτικς και στην αγορ εργασας με στχο τη στριξη της απασχλησης και των επιχει- ρσεων. Τα κτακτα μτρα στριξης και η φεση επφεραν απτομη μεταστροφ του δημοσιονο- μικο αποτελσματος της γενικς κυβρνησης απ πλενασμα το 2019 σε λλειμμα το 2020 και, σε συνδυασμ με τον αποπληθωρισμ, σημαντικ αξηση του λγου του δημσιου χρους προς το ΑΕΠ. Ωστσο, η επεκτατικ δημοσιονομικ πολιτικ ταν απαρατητη για το μετριασμ των πρωτγνωρων επιπτσεων της πανδημας. Ταυτχρονα, οι ευρωπακς αρχς αντδρασαν γ- καιρα, αποφασιστικ και, σε αντθεση με προηγομενες κρσεις, συντονισμνα, εφαρμζοντας ρε- αλιστικς πολιτικς, δνοντας την ευκαιρα σε λους τους τομες της οικονομας να επωφεληθον και να απορροφσουν, σε σημαντικ βαθμ, τους κραδασμος. Τα σημδια στην πραγματικ οι- κονομα, τσο στην Ελλδα σο και στην ευρωζνη, θα εναι πολ πιο εμφαν μετ την ρση των μτρων στριξης. Οι περιοδικς αναζωπυρσεις της πανδημας, που οδηγον σε παρταση και αυστηροποηση των περιοριστικν μτρων διεθνς, καθυστερον την ανκαμψη της οικονο- μας, αυξνοντας τον κνδυνο πτχευσης επιχειρσεων, δημιουργας νων μη εξυπηρετομενων δανεων και απλειας πολλν θσεων εργασας. Επομνως, η απσυρση των μτρων που ελ- φθησαν και παραμνουν σε ισχ θα πρπει να γνει προσεκτικ και σταδιακ, παρλληλα με την υποχρηση της πανδημας και την ανκαμψη της οικονομας, προκειμνου να αποτραπον πε- ραιτρω δυσμενες επιδρσεις στην αγορ εργασας και στη δυναμικ της ανπτυξης.
Σε περιβλλον αυξημνης αβεβαιτητας, η πρβλεψη για τις οικονομικς εξελξεις καθσταται δυσχερς. Η ταχτητα της ανκαμψης εναι συνρτηση της εξλιξης των επιδημιολογικν δε- δομνων και των εμβολιαστικν προγραμμτων σε εθνικ και διεθνς εππεδο. Εντοτοις, παρ τους κινδνους που περιβλλουν την πορεα της οικονομας μετ την πανδημα, οι προ- οπτικς εναι θετικς. Η βιωσιμτητα του δημσιου χρους δεν απειλεται μχρι τις αρχς της δεκαετας του 2030, καθς τα ευνοκ χαρακτηριστικ του, η συσσρευση επαρκν αποθε- μτων ρευσττητας και η επικρτηση ιστορικ χαμηλν επιτοκων δανεισμο διεθνς επιτρ- πουν την εκολη αναχρηματοδτησ του ακμη και σε αυτ τα πολ υψηλ εππεδα.
Η πανδημα χει οδηγσει σε ορισμνες δομικς αλλαγς με σημαντικ θετικ αποτελσματα. Η χρση της ψηφιακς τεχνολογας επιταχνθηκε, εν πραγματοποιθηκαν ψηφιακ λματα στο Δημσιο. Επσης, αναπτχθηκαν δημσιες πρωτοβουλες με ευρτερη αποδοχ, ιδιατερα στον τομα της υγεας και της εκπαδευσης. Η αξιοποηση των κονδυλων του ευρωπακο μσου ανκαμψης Next Generation EU αποτελε μια ευκαιρα ουσιαστικο μετασχηματισμο, στε η Ελλδα να πραγματοποισει τη μετβαση σε να αναπτυξιακ πρτυπο βασισμνο κυ- ρως στην ψηφιακ και πρσινη οικονομα. Για να πετχει αυτ η μετβαση, χρειζονται κεντρι- κς σχεδιασμς με ραμα, αποτελεσματικς συντονισμς και λεγχος, προκειμνου οι
ΕΚΘΕΣΗ ΤΟΥ ΔΙΟΙΚΗΤΗ ΓΙΑ ΤΟ ΕΤΟΣ 2020 5
ΠΡΟΛΟΓΟΣ ΤΟΥ ΔΙΟΙΚΗΤΗ
ΤΡΑΠΕΖΑ ΤΗΣ ΕΛΛΑΔΟΣ
ευρωπακο προι να απορροφηθον εγκαρως και, σε συνδυασμ με διαρθρωτικς μεταρρυθ- μσεις, να ενισχσουν δραστηριτητες με υψηλ εγχρια προστιθμενη αξα.
Η πανδημα επφερε σημαντικς αλλαγς στον τρπο λειτουργας των επιχειρσεων και των οργανισμν, στην εργασα και στην επικοινωνα. Η Τρπεζα της Ελλδος, αξιοποιντας τη δια- θσιμη τεχνολογα, τις υποδομς της και το ριστα καταρτισμνο προσωπικ της, ανταποκρθηκε γκαιρα και αποτελεσματικ, διασφαλζοντας την ομαλ συνχιση των δραστηριοττων της. Το 2020 συνχισε τον εκσυγχρονισμ, την απλοποηση και την τεχνολογικ αναβθμιση διαδικα- σιν μσω της παροχς ψηφιακν υπηρεσιν, μεριμνντας παρλληλα για την αξηση της διαφνειας, τη μεωση του λειτουργικο κινδνου και την ενσχυση της κυβερνοασφλειας. Επ- σης, δεδομνου του καταλυτικο ρλου της Τρπεζας σε θματα χρηματοοικονομικς τεχνολο- γας, εναι σε εξλιξη η δημιουργα ενς προστατευμνου κανονιστικο περιβλλοντος (regulatory sandbox), σε συνεργασα με την Ευρωπακ Τρπεζα Ανασυγκρτησης και Αν- πτυξης (EBRD).
Η Τρπεζα της Ελλδος, στο πλασιο και της κοινωνικς της ευθνης, συνχισε τη δρση για το κλμα, τη στριξη της κοινωνας και τη διχυση του πολιτισμο. Η Επιτροπ Μελτης Επι- πτσεων Κλιματικς Αλλαγς (ΕΜΕΚΑ) μσα απ το πργραμμα Life-IP AdaptInGr παρακο- λουθε την Εθνικ Στρατηγικ Προσαρμογς στην Κλιματικ Αλλαγ, εν παρλληλα συνεχζει το επιστημονικ της ργο, καθς η κλιματικ αλλαγ αποκτ ολονα μεγαλτερη σημασα στο χρτη κινδνων παγκοσμως. Η Τρπεζα της Ελλδος, ως αρχ εποπτεας των χρηματοπιστω- τικν ιδρυμτων, συμμετχει ενεργ στις δρσεις για την αξιολγηση και διαχεριση των περι- βαλλοντικν κινδνων, εν απ το 2019 υιοθετε κριτρια βισιμων και υπεθυνων πρακτικν.
Το 2021 αναμνεται να σηματοδοτσει το τλος της πανδημας και την επιστροφ στην κανονι- κτητα. Για εμς τους λληνες, η χρονι που διανουμε χει ιδιατερη σημασα, καθς φτος συμπληρνονται 200 χρνια απ την Επανσταση του 1821, η οποα οδγησε στη δημιουργα του σγχρονου ελληνικο κρτους. Εμαστε πολ περφανοι που η Τρπεζα της Ελλδος εναι χορηγς του Νομισματικο Προγρμματος της Επιτροπς “Ελλδα 2021”, αναλαμβνοντας να κατασκευσει στο δρυμα Εκτπωσης Τραπεζογραμματων και Αξιν τα συλλεκτικ αναμνη- στικ νομσματα για την επτειο αυτ. Κατ τη μακρχρονη ιστορα του ελληνικο θνους, οι λληνες καταφραμε να μετατρψουμε σε ευκαιρες τις προκλσεις, και υπ μα ννοια μλιστα οι κρσεις λειτοργησαν ευεργετικ. Καλομαστε να πρξουμε το διο και υπ τις παροσες συνθκες, με ασθημα ευθνης και αλληλεγγης.
H χρονι που πρασε περιχει πολλ διδγματα που αξζει να θυμμαστε στα χρνια που θα ρθουν. Μεταξ λλων, η πανδημα ανδειξε τη σημασα της αξιοποησης και εφαρμογς της επιστημονικς γνσης. Το υψηλ επιστημονικ εππεδο του προσωπικο της Τρπεζας της Ελλδος τς επιτρπει να λειτουργε διαχρονικ ως δυνμει σμβουλος της Πολιτεας και της κοινωνας σε θματα οικονομικς πολιτικς. Στις μρες μας, η ευθνη που συνεπγεται ο ρλος αυτς εναι ακμη μεγαλτερη, καθς σε περιδους αυξημνης αβεβαιτητας οι πολτες, ακμη και οι πιο σκεπτικιστς, προσβλπουν στους θεσμος, αναζητντας καθοδγηση για την ξοδο απ την κρση. Κοιν μας ραμα εναι να εμαστε μια αποτελεσματικ, αξιπιστη και καινοτμος κεντρικ τρπεζα που να χαρει της εμπιστοσνης της κοινωνας.
Αδιαμφισβτητα, η προστασα της υγεας και της ασφλειας του ανθρπινου δυναμικο απο- τλεσε πρωταρχικ μλημα κατ τη διρκεια του 2020. Θλω να ευχαριστσω λους τους υπαλ- λλους για το εξαιρετικ τους ργο, καθς, παρ τις αντξοες συνθκες τη χρονι που πρασε, επδειξαν επαγγελματισμ, επιμλεια και σε πολλς περιπτσεις αυταπρνηση στην εκπλ- ρωση των καθηκντων τους. Ευχαριστες εκφρζω επσης στα μλη του Γενικο Συμβουλου, καθς και στα μλη που ληξε η θητεα τους, για τη στριξη και τη συνεργασα τους.
Γιννης Στουρνρας
Α’ ΜΕΡΟΣ: ΕΚΘΕΣΗ ΓΙΑ ΤΗΝ ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΟΙΚΟΝΟΜΙΑ 2020
ΚΕΦΑΛΑΙΟ Ι ΑΠΟ ΤΗΝ ΠΑΝΔΗΜΙΑ ΚΑΙ ΤΗΝ ΑΒΕΒΑΙΟΤΗΤΑ ΣΤΗΝ ΕΠΑΝΕΚΚΙΝΗΣΗ ΤΗΣ ΟΙΚΟΝΟΜΙΑΣ
1. 2021: Αρχ του τλους της πανδημας και να οικονομικ πραγματικτητα . . . . . . . . . . . . . . . 15 2. Αξηση της αβεβαιτητας και ανγκη προσαρμογς στα να δεδομνα . . . . . . . . . . . . . . . . . 16 3. Εξελξεις της ελληνικς οικονομας το 2020 και προοπτικς για το 2021 . . . . . . . . . . . . . . . . . 18 4. Δημοσιονομικ πολιτικ . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 21 5. Παγκσμια και ευρωπακ οικονομα . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 22 6. Ενιαα νομισματικ πολιτικ . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 24 7. Τραπεζικ σστημα . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 25 8. Επιχειρσεις ιδιωτικς ασφλισης . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 27 9. Πηγς αβεβαιτητας και κνδυνοι . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 28
10. Προκλσεις και προποθσεις ανκαμψης . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 31
ΚΕΦΑΛΑΙΟ ΙΙ ΤΟ ΔΙΕΘΝΕΣ ΚΑΙ ΤΟ ΕΥΡΩΠΑΚΟ ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΟ ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝ
1. Σνοψη εξελξεων . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 35 2. Οικονομικς εξελξεις και προοπτικς διεθνς και στη ζνη του ευρ και παρεμβσεις πολιτικς . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 37 2.1 Παγκσμια οικονομα . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 37 2.2 Δημοσιονομικ και νομισματικ πολιτικ . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 40 2.3 Ζνη του ευρ . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 42 Πλασιο ΙΙ.1 Προσδιοριστικο παργοντες της οικονομικς ανθεκτικτητας κατ την κρση
της πανδημας COVID-19 . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 46 Πλασιο ΙΙ.2 Παρεμβσεις πολιτικς στην ΕΕ και τη ζνη του ευρ . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 52 3. Οι οικονομες της Νοτιοανατολικς Ευρπης . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 59
ΚΕΦΑΛΑΙΟ ΙΙΙ Η ΕΝΙΑΙΑ ΝΟΜΙΣΜΑΤΙΚΗ ΠΟΛΙΤΙΚΗ ΣΤΗ ΖΩΝΗ ΤΟΥ ΕΥΡΩ
1. Σνοψη εξελξεων και προοπτικς . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 65 Πλασιο ΙΙΙ.1 Η επανεξταση της στρατηγικς για τη νομισματικ πολιτικ της ΕΚΤ . . . . . . . . 67 2. Η ενιαα νομισματικ πολιτικ: χραξη και εφαρμογ . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 69 Πλασιο ΙΙΙ.2 Η παροχ ρευσττητας σε ξνο νμισμα μεταξ των κεντρικν
τραπεζν διεθνς . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 81 Πλασιο ΙΙΙ.3 Οι συνθκες χρηματοδτησης των μικρομεσαων επιχειρσεων
στη ζνη του ευρ μσα απ την ρευνα SAFE . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 85 Πλασιο ΙΙΙ.4 Η ρευνα Τραπεζικν Χορηγσεων (Bank Lending Survey)
στη ζνη του ευρ . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 88 Πλασιο ΙΙΙ.5 Ψηφιακ ευρ (digital euro) . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 91
ΚΕΦΑΛΑΙΟ IV ΜΑΚΡΟΟΙΚΟΝΟΜΙΚΕΣ ΕξΕΛΙξΕΙΣ ΚΑΙ ΠΡΟΟΠΤΙΚΕΣ ΣΤΗΝ ΕΛΛΑΔΑ
1. Σνοψη εξελξεων και προοπτικς . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 96 2. Εξελξεις και προοπτικς της οικονομικς δραστηριτητας . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 99 2.1 Εξελξεις απ την πλευρ της ζτησης . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 99 2.2 Εξελξεις απ την πλευρ της προσφορς . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 104 Πλασιο IV.1 Αβεβαιτητα και οικονομικ δραστηριτητα στην Ελλδα . . . . . . . . . . . . . . . . . 108
ΕΚΘΕΣΗ ΤΟΥ ΔΙΟΙΚΗΤΗ ΓΙΑ ΤΟ ΕΤΟΣ 2020 9
ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΑ
ΤΡΑΠΕΖΑ ΤΗΣ ΕΛΛΑΔΟΣ
Πλασιο IV.2 Ο αντκτυπος της πανδημας στον καθαρ χρηματοοικονομικ πλοτο των ελληνικν νοικοκυριν . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 113
3. Εξελξεις και προοπτικς της αγορς ακιντων . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 118 4. Εξελξεις και προοπτικς της απασχλησης και της ανεργας . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 121 Πλασιο IV.3 Η τηλεργασα πριν και μετ την πανδημα . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 125 5. Εξελξεις και προοπτικς του πληθωρισμο, της αμοιβς εργασας
και των επιχειρηματικν κερδν – Ανισοκατανομ εισοδματος και φτχεια . . . . . . . . . . . . . 132 5.1 Πληθωρισμς . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 132 5.2 Κστος εργασας . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 136 5.3 Επιχειρηματικ κρδη . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 137 5.4 Ανισοκατανομ εισοδματος και φτχεια . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 138 Πλασιο IV.4 Οι αναδιανεμητικς επιπτσεις των μτρων για την αντιμετπιση
των συνεπειν της πανδημας COVID-19 το 2020 . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 141 6. Διεθνς ανταγωνιστικτητα . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 143 7. Εξελξεις και προοπτικς του ισοζυγου πληρωμν . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 146 7.1 Ισοζγιο αγαθν . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 148 7.2 Ισοζγιο υπηρεσιν . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 150 7.3 Ισοζγιο πρωτογενν και δευτερογενν εισοδημτων – Ισοζγιο κεφαλαων . . . . . . . . 152 7.4 Ισοζγιο χρηματοοικονομικν συναλλαγν . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 153 Πλασιο IV.5 Οι προοπτικς του ισοζυγου τρεχουσν συναλλαγν της ελληνικς οικονομας
μετ την πανδημα . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 154 Πλασιο IV.6 Οι εξελξεις στην εισερχμενη ταξιδιωτικ κνηση και τις ταξιδιωτικς εισπρξεις
στην Ελλδα και στους ανταγωνιστικος προορισμος της Μεσογεου το 2020 158 8. Διεθνς επενδυτικ θση και εξωτερικ χρος . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 163
ΚΕΦΑΛΑΙΟ V ΔΗΜΟΣΙΟΝΟΜΙΚΕΣ ΕξΕΛΙξΕΙΣ ΚΑΙ ΠΡΟΟΠΤΙΚΕΣ
1. Σνοψη εξελξεων και προοπτικς . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 167 2. Δημοσιονομικς εξελξεις το 2020 . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 168 3. Θεσμικ πλασιο και δημοσιονομικς μεταρρυθμσεις . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 174 Πλασιο V.1 Αυτματοι δημοσιονομικο σταθεροποιητς και πανδημα COVID-19:
λειτουργα και αποτελεσματικτητα . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 176 4. Προτσεις πολιτικς . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 180 5. Η εξλιξη των δημοσιονομικν μεγεθν το 2020 . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 181 5.1 Γενικ κυβρνηση (εθνικολογιστικ στοιχεα – ΕΛΣΤΑΤ) . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 181 5.2 Γενικ κυβρνηση (στοιχεα Γενικο Λογιστηρου του Κρτους – ΓΛΚ) . . . . . . . . . . . . . . 182 5.3 Κρατικς Προπολογισμς (δημοσιονομικ στοιχεα) . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 184 5.4 Κρατικς Προπολογισμς σε ταμειακ βση . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 187 5.5 Χρος γενικς κυβρνησης . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 188 6. Προπολογισμς 2021 . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 192
ΠΑΡΑΡΤΗΜΑ ΚΕΦΑΛΑΙΟΥ V ΜΕΤΡΑ ΔΗΜΟΣΙΟΝΟΜΙΚΗΣ ΠΟΛΙΤΙΚΗΣ . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 195
ΚΕΦΑΛΑΙΟ VI ΧΡΗΜΑ, ΠΙΣΤΗ ΚΑΙ ΤΡΑΠΕΖΕΣ
1. Σνοψη εξελξεων και προοπτικς . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 209 2. Τραπεζικ πστη . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 210 Πλασιο VI.1 Χαρτογρφηση της τραπεζικς χρηματοδτησης των ελληνικν
μη χρηματοπιστωτικν επιχειρσεων την περοδο της πανδημας με στοιχεα απ τη βση αναλυτικν πιστωτικν δεδομνων AnaCredit . . . . . . . . . . . . . . 214
Πλασιο VI.2 Η ενσχυση της εξωτερικς χρηματοδτησης των εγχριων επιχειρσεων μσω των κρατικν προγραμμτων στριξης για την αντιμετπιση των οικονομικν επιπτσεων της πανδημας . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 219
ΕΚΘΕΣΗ ΤΟΥ ΔΙΟΙΚΗΤΗ ΓΙΑ ΤΟ ΕΤΟΣ 202010
3. Αποτελσματα της ρευνας SAFE . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 223 4. Αποτελσματα της ρευνας Τραπεζικν Χορηγσεων . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 225 5. Τραπεζικς καταθσεις . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 227 6. Τραπεζικ επιτκια . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 229 7. Εξελξεις στον τραπεζικ τομα . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 233 Πλασιο VI.3 Πρταση αναθερησης του ευρωπακο πλαισου διαχερισης κρσεων
για να ανθεκτικτερο ευρωπακ τραπεζικ σστημα . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 238
ΚΕΦΑΛΑΙΟ VII ΕΠΙΣΚΟΠΗΣΗ ΤΗΣ ΑγΟΡΑΣ ΙΔΙΩΤΙΚΗΣ ΑΣΦΑΛΙΣΗΣ
1. Βασικ μεγθη της αγορς . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 241 2. Εξελξεις στο εποπτικ πλασιο . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 243 Πλασιο VII.1 Solvency II Review 2020: αναθερηση του εποπτικο πλαισου
“Φερεγγυτητα ΙΙ” . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 245 Πλασιο VII.2 Η επδραση της πανδημας COVID-19 στη λειτουργα
των ασφαλιστικν επιχειρσεων . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 246
ΚΕΦΑΛΑΙΟ VIII ΜΑΚΡΟΠΡΟΛΗΠΤΙΚΗ ΠΟΛΙΤΙΚΗ
1. Καθορισμς του ποσοστο αντικυκλικο κεφαλαιακο αποθματος ασφαλεας . . . . . . . . . . . 249 2. Προσδιορισμς των λοιπν συστημικ σημαντικν πιστωτικν ιδρυμτων
στην Ελλδα (O-SII) και καθορισμς του αποθματος ασφαλεας O-SII . . . . . . . . . . . . . . . . . 251
ΚΕΦΑΛΑΙΟ ΙΧ ΑγΟΡΕΣ ΚΕΦΑΛΑΙΩΝ
1. Σνοψη εξελξεων και προοπτικς . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 255 2. Διεθνες κεφαλαιαγορς . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 257 Πλασιο ΙΧ.1 Η σημασα της προστασας των επενδυτν για την προσλκυση επενδσεων
και την ανπτυξη της οικονομας . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 260 3. Ομλογα Ελληνικο Δημοσου . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 265 4. Ελληνικ εταιρικ ομλογα . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 267 5. Αγορ μετοχν . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 269 5.1 Τιμς μετοχν . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 269 5.2 Αποδοτικτητα εισηγμνων επιχειρσεων . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 270
ΚΕΦΑΛΑΙΟ Χ ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝ, ΕΝΕΡγΕΙΑ ΚΑΙ ΚΛΙΜΑΤΙΚΗ ΑΛΛΑγΗ
1. Πραγματικς εξελξεις και πολιτικς για την κλιματικ αλλαγ και την ενργεια διεθνς, κρια επιστημονικ ευρματα και εκθσεις . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 271
Πλασιο Χ.1 Η πρσινη ανκαμψη και η πανδημα COVID-19 . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 276 2. Οι εκπομπς αερων θερμοκηπου των χωρν της ΕΕ και της Ελλδος . . . . . . . . . . . . . . . . . 279 3. Μτρα πολιτικς για το περιβλλον, την ενργεια και την κλιματικ αλλαγ
το 2020 στην Ελλδα . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 283 4. Δρσεις της Τρπεζας της Ελλδος για τη βιωσιμτητα και το κλμα κατ το 2020 . . . . . . . . . 283 4.1 Ελληνικ πρωτοβουλα για τις επιπτσεις της κλιματικς αλλαγς στην πολιτιστικ
και φυσικ κληρονομι . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 284 4.2 Πργραμμα LIFE-IP AdaptInGreece – Boosting the implementation of adaptation
policy across Greece (2019-2026) . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 284 4.3 Διεθν δκτυα και συνργειες με εθνικος φορες . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 285 Πλασιο Χ.2 Η ενσωμτωση της κλιματικς αλλαγς στο εποπτικ πλασιο
των χρηματοπιστωτικν ιδρυμτων και ο ρλος της Τρπεζας της Ελλδος . . . 285 Πλασιο Χ.3 Πρσινες τεχνολογες πληροφορικς και επικοινωνιν . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 287
ΠΙΝΑΚΑΣ ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΩΝ
ΤΡΑΠΕΖΑ ΤΗΣ ΕΛΛΑΔΟΣ
ΠΙΝΑΚΕΣ ΙΙ.1 Βασικ μακροοικονομικ μεγθη της παγκσμιας οικονομας . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 38 ΙΙ.2 Μεταβολς ισοτιμιν του ευρ . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 45 ΙΙ.3 Βασικο μακροοικονομικο και τραπεζικο δεκτες των χωρν της ΝΑ Ευρπης . . . . . . . . . . . 60
ΙΙΙ.1 Πρξεις ανοικτς αγορς του Ευρωσυστματος το 2020 . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 75
IV.1 Ζτηση και ΑΕΠ . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 96 IV.2 Δεκτες καταναλωτικς ζτησης και επενδυτικς ζτησης . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 102 IV.3 Ακαθριστη προστιθμενη αξα σε βασικς τιμς . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 105 IV.4 Δεκτες δραστηριτητας στον τομα των υπηρεσιν . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 107 IV.5 Η εξλιξη των τιμν στην Ελλδα και τη ζνη του ευρ . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 134 IV.6 Δεκτες τιμν . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 134 IV.7 Αμοιβς και κστος εργασας . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 136 IV.8 Δεκτες ονομαστικς και πραγματικς σταθμισμνης συναλλαγματικς ισοτιμας
(ΣΣΙ) της Ελλδος . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 146 IV.9 Ισοζγιο πληρωμν . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 147 IV.10 Διεθνς επενδυτικ θση αν εδος επνδυσης και τομα επενδυτ . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 164 IV.11 Ακαθριστο και καθαρ εξωτερικ χρος . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 165
V.1 Αποτελσματα γενικς κυβρνησης . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 169 V.2 Πηγς κλυψης καθαρο ταμειακο ελλεμματος κρατικο προπολογισμο . . . . . . . . . . . . . 173 V.3 Αποτελσματα κρατικο προπολογισμο . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 184 V.4 Φορολογικ σοδα κρατικο προπολογισμο . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 186 V.5 Καθαρ αποτλεσμα κρατικο προπολογισμο σε ταμειακ βση . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 188 V.6 Ανλυση των μεταβολν του λγου του χρους της γενικς κυβρνησης προς το ΑΕΠ . . . . . 189 V.7 Ενοποιημνο χρος γενικς κυβρνησης . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 190
VI.1 Αποτελσματα χρσεως των ελληνικν τραπεζν . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 234 VI.2 Διρθρωση μη εξυπηρετομενων δανεων . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 235 VI.3 Βασικο δεκτες ποιτητας χαρτοφυλακων δανεων . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 236
VIII.1 Υποχρεωτικο δεκτες για τη βαθμολγηση . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 252
X.1 Εκπομπς αερων θερμοκηπου . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 280 X.2 Εκπομπς αερων θερμοκηπου αν κατηγορα σε ΕΕ-28 και Ελλδα . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 282
ΔΙΑγΡΑΜΜΑΤΑ ΙΙ.1 ΑΕΠ μεγλων οικονομιν . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 35 ΙΙ.2 Διεθνες τιμς βασικν εμπορευμτων . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 40 ΙΙ.3 Βασικ επιτκια κεντρικν τραπεζν . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 42 ΙΙ.4 Ισοτιμες δολαρου ΗΠΑ, λρας Αγγλας και φργκου Ελβετας ναντι του ευρ . . . . . . . . . . . 46
ΙΙΙ.1 Παροχ ρευσττητας απ το Ευρωσστημα . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 65 ΙΙΙ.2 Πληθωρισμς στη ζνη του ευρ . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 70 ΙΙΙ.3 Χαρτοφυλκιο ττλ