Τουρκικό Ναυτικό 2020

80 | ΜΑΡΤΙΟΣ 2006 | ΣΤΡΑΤΗΓΙΚΗ

Ναυτική κυριαρχία µέχρι το 2020

του ∆ηµήτρη Μαρή

ΤΟΥΡΚΙΚΟ ΝΑΥΤΙΚΟ

Είναι µαθηµατικά βέβαιο ότι µέχρι το 2020 η Τουρκία θα αναλάβει τα ηνία των εξοπλισµών στο χώρο της Κεντρικής και της Ανατολικής Με-σογείου, και δυστυχώς η Ελλάδα θα είναι απλά θεατής των αµυντικών –εξοπλιστικών– τεχνολογικών εξελίξεων. Είναι πλέον σαφές ότι η γει-

ΕΘΝΙΚΟΣ ΣΤΟΧΟΣ:

ΣΤΡΑΤΗΓΙΚΗ | ΜΑΡΤΙΟΣ 2006 | 81

Ναυτική κυριαρχία µέχρι το 2020

τονική χώρα επιχειρεί µια εκ βάθρων αναβάθµιση της τεχνολογικής της υποδοµής, η οποία σε µεγάλο βαθµό εστιάζεται στην αναβάθ-µιση του Ναυτικού της, µε ό,τι αυτό συνεπάγεται για την ισορροπία των δυνάµεων στον ευαίσθητο χώρο του Αιγαίου.

Παρακολουθώντας τις καθηµερινές εξελίξεις στο χώρο των εξοπλιστικών και της τεχνολογίας, διαπιστώνουµε ολοένα και πιο ξεκάθαρα ότι στην Τουρκία, νέα προγράµµατα λαµβάνουν σάρκα και οστά σε µηνιαία βάση, ενώ άλλα ολοκληρώ-νονται επιτυχώς, και µάλιστα µόνο µε τη συµµετοχή Τούρκων επιστηµόνων. Μια νέα γενιά Τούρκων επιστηµόνων έχει κατέλθει στον αναπτυξιακό και τεχνολογικό στίβο, υλοποιώντας όνειρα και ιδέες που δέκα ή είκοσι χρόνια πριν φάνταζαν ουτοπικά. Νέες εµπορικές συµµαχίες λαµβάνουν θέση δίνοντας απίστευτη ώθηση στην τουρκική αµυντική βιοµηχανία και θέτο-ντάς τη στην κορυφή των πρωτοπόρων στην τεχνολογία και τον εκσυγχρονισµό. Λαµβάνοντας υπόψη µας το πλήθος των προγραµµάτων τα οποία τίθενται σε εφαρµογή, αναρωτιέται κανείς πώς είναι δυνατόν να υπάρχει αυτός ο εξοπλιστικός πυρετός σε µια χώρα που µαστίζεται από πάµπολλα εσωτερικά προβλήµατα και ταυ-τόχρονα να κατέχει µία από τις χειρότερες θέσεις στο διεθνές σκηνικό όσον αφορά την οικονοµική ανάπτυξη.

Όσον αφορά στο άµεσο µέλλον και την αναβάθµιση του τουρκικού Ναυτικού,

παρατηρεί κανείς τις κοσµοϊστορικές αλ-λαγές που επιτελούνται, ενώ παράλληλα Τούρκοι ανώτατοι αξιωµατικοί δηλώνουν απόλυτα ικανοποιηµένοι από την πορεία των εξελίξεων και την υλοποίηση του απώτερου στόχου που είναι η επικράτηση στο επιχειρησιακό περιβάλλον της Κεντρι-κής και Ανατολικής Μεσογείου. Συγκεκρι-µένα, ο Τούρκος Αρχηγός των ναυτικών δυνάµεων ναύαρχος Μετίν Ατάτζ, δήλωσε απόλυτα ικανοποιηµένος από την πορεία της εξέλιξης των ναυτικών προγραµµά-των και υπενθύµισε ότι σε µερικά χρόνια η Τουρκία θα είναι έτοιµη να εξάγει πολε-µικά πλοία σε άλλες χώρες. Ήδη σήµερα έχει εκφραστεί ενδιαφέρον από την Ινδία, το Ισραήλ και το Πακιστάν για διάφορα σκάφη τουρκικής ναυπήγησης, όπως η κορβέτα MILGEM (Μετ. Εθνικό Πλοίο), και τα σκάφη ταχείας αντίδρασης ενάντια σε τροµοκρατικές και άλλου είδους ασύµµε-τρες απειλές.

Μέσα σε αυτό το κλίµα ευφορίας που επικρατεί τα τελευταία χρόνια στη γειτονική χώρα, ιδιαίτερα ενδεικτικό είναι το γεγονός ότι κατά το µεγαλύ-τερο µέρος τους πλέον οι αµυντικές δαπάνες υλοποιούνται σε εγχώρια

προγράµµατα, σε τουρκικό έδαφος και -ακόµα πιο σηµαντικό- υπό την καθοδήγηση Τούρκων επιστηµόνων εκπαιδευµένων σε πανεπιστήµια του εξωτερικού. Για παράδειγµα, στην κατασκευή του τελευταίου τουρκικού δορυφόρου BILSAT (πρώτου χαµηλά ιπτάµενου δορυφόρου µε ψηφιακή φωτογραφική ικανότητα 4 µέτρων), ηγείται οµάδα Τούρκων επιστηµόνων από το Τουρκικό Ινστιτούτο Έρευνας και Τεχνολογίας Ηλεκτρονικών (BILTEN), που εδρεύει στο Πανεπιστήµιο της Άγκυ-ρας, που συνεργάζεται µε την αγγλική εταιρεία κατασκευής µικροδορυφόρων Surrey Ltd, από το οµώνυµο πανεπιστή-µιο, η οποία συµµετέχει.

Στην συνέχεια θα προσπαθήσουµε να αναλύσουµε την νέα δοµή του τουρκικού Ναυτικού µέχρι το 2020, να ανακαλύ-ψουµε τους σκοπέλους που πρόκειται να δηµιουργηθούν στο επιχειρησιακό περι-βάλλον του Αιγαίου και εν κατακλείδι να προσεγγίσουµε τη νέα αυτή εξοπλιστική πολιτική της γείτονος χώρας µέσα από το πρίσµα του Έλληνα, ο οποίος µένει απλός θεατής στις καταιγιστικές εξελίξεις που θα επηρεάσουν καθοριστικά τη ζωή του.

Η τουρκική φρεγάτα TCG YILDIRIM (F-243). Ο µελλοντικός τουρκικός στόλος θα διαθέτει έξι φρεγάτες αντιαεροπορικής άµυνας περιοχής TF-2000 και 8 φρεγάτες MEKO-200TN.

82 | ΜΑΪΟΣ 2008 | ΣΤΡΑΤΗΓΙΚΗ

Δοµή τουρκικού Ναυτικού το 2020

Σύµφωνα µε τα επίσηµα στοιχεία του Τουρκικού Αρχηγείου Στόλου, το προ-σωπικό του τουρκικού Ναυτικού αποτε-λείται από 55.000 εν ενεργεία αξιωµατι-κούς, υπαξιωµατικούς και οπλίτες, ενώ υπάρχουν και ακόµα 55.000 έφεδροι. Ο αριθµός αυτός, εξαιρετικά µεγάλος για τα ελληνικά δεδοµένα, είναι ικανός να επαν-δρώσει όλες τις µονάδες του τουρκικού Στόλου, µε βαθµό πληρότητας άνω του εκατό τοις εκατό. Κατά συνέπεια, αυτή η αριθµητική υπεροχή δίνει τη δυνατότητα στην τουρκική ηγεσία για απόκτηση νέων µονάδων, εκπαίδευση νέων στελεχών, εφαρµογή νέων τεχνολογιών και πρό-σκτηση νέων εξοπλιστικών προγραµµά-των τα οποία θα αναβαθµίσουν το ήδη υπάρχον επιχειρησιακό σκηνικό.

Ένα µεγάλο µέρος του προσωπικού έχει πλέον τη δυνατότητα να εκπαιδευτεί σε επιστηµονικό επίπεδο και, µε τη συ-νεργασία τουρκικών και ξένων εταιρειών, να επιτύχει το επιδιωκόµενο αποτέλε-σµα, την αναβάθµιση του τεχνολογικού επιπέδου εντός της τουρκικής επικρά-τειας. Αυτό έχει ως αποτέλεσµα ήδη την απόκτηση τεχνολογικής εµπειρίας από τους Τούρκους επιστήµονες, τη δηµιουρ-γία νέων µονάδων κατασκευής αµυντικού υλικού και την αναβάθµιση άλλων, και άρα την υλοποίηση γραµµής παραγωγής εξοπλιστικών προγραµµάτων από την εγχώρια τουρκική βιοµηχανία. Η Τουρκία θέτει τις βάσεις για την αµυντική και εξοπλιστική της αυτονοµία µέσα στην επόµενη δεκαετία, ενώ παράλληλα ξεκινά δειλά δειλά να εµφανίζεται στο διεθνές προσκήνιο ως χώρα παραγω-γής και ανάπτυξης εξοπλιστικών προ-γραµµάτων. Ως παράδειγµα, αναφέρε-ται η κατασκευή των νέων ταχύπλοων σκαφών του λιµενικού Σώµατος, καθώς και η ναυπήγηση την νέας τουρκικής κορβέτας Milgem εξ ολοκλήρου από τα ναυπηγεία της Κωνσταντινούπολης.

Ο ανωτέρω σχεδιασµός δίνει νέα πνοή στην υλοποίηση της αναβάθµισης και του εκσυγχρονισµού του τουρκικού Ναυτικού, ενώ ταυτόχρονα επιβεβαιώνει την άποψη ότι το τουρκικό Ναυτικό θα διαδραµα-τίσει πρωτεύοντα ρόλο στο χώρο της Κεντρικής-Ανατολικής Μεσογείου και ως εγγυήτρια δύναµη για την ισορροπία και την ασφάλεια της ευρύτερης περιοχής.

Συγκρίνοντας το παρόν µε το κοντινό παρελθόν, δεν παρατηρούµε ιδιαίτερες

αλλαγές στη διάρθρωση των επιτελείων του τουρκικού Ναυτικού, εκτός από τις δύο περιπτώσεις που θα αναφερθούν στη συνέχεια. Καταρχάς, και µετά την έναρξη των επιτυχών δορυφορικών προγραµµάτων και της εκτόξευσης τουρκικών δορυφόρων στο διάστηµα, διαφαίνεται µια στροφή της τουρκικής ηγεσίας στην αξιοποίηση του τουρ-κικού διαστηµικού χώρου. Άλλωστε, σε δήλωσή του, ο Τούρκος υπουργός Εθνικής Άµυνας, Βεγκντί Γκιονούλ, ανέ-φερε χαρακτηριστικά: «Το διάστηµα δεν είναι µόνο για να το παρατηρούµε και να εµπνεόµαστε ποιήµατα, αλλά δι-αδραµατίζει σοβαρό ρόλο στην εθνική άµυνα κάθε χώρας. Είναι δύσκολο να λέµε ότι διαφυλάσσουµε τα κυριαρχικά µας δικαιώµατα όταν δεν έχουµε και την αντίστοιχη παρουσία στο χώρο του διαστήµατος. Από εδώ και στο εξής, η Τουρκική Αεροδιαστηµική Βιοµηχανία (ΤΑΙ-Turkish Aerospace Industries) θα έχει τη δυνατότητα κατασκευής τουρ-κικών δορυφόρων σε τουρκικό έδαφος και, όπως ο Κεµάλ Ατατούρκ είπε 60 χρόνια πριν, το µέλλον ανήκει πια στον ουρανό και στο διάστηµα».

Κατά συνέπεια, ένας από τους άξονες στον οποίο πλέον δραστηριοποιείται ενεργά η Τουρκία είναι η δορυφορική και εν γένει η διαστηµική πολιτική. Για το λόγο αυτό έχει δηµιουργήσει ξεχωριστά τµήµατα δορυφορικών εφαρµογών και πολιτικής µέσα στο τούρκικο Πεντάγω-νο, ούτως ώστε να ελέγχει καλύτερα και αποδοτικότερα την εξέλιξη των ήδη επτά υπαρχόντων τουρκικών δορυφορικών προγραµµάτων.

Δεύτερος αλλά εξίσου σηµαντικός

παράγοντας αναπροσαρµογής της δοµής του τουρκικού Ναυτικού είναι η δηµι-ουργία µιας νέας και αξιόπιστης Turkish Naval Research Command (σ.σ.: Τουρκική Ναυτική Διοίκηση Έρευνας και Τεχνολο-γίας), η οποία είναι ικανή να συντονίζει, να πιστοποιεί, να εγκρίνει και να προωθεί νέες τεχνικές, να δηµιουργεί τις προϋπο-θέσεις για έναρξη νέων αναπτυξιακών προγραµµάτων και κυρίως να θέτει τη βάση για την υλοποίηση γραµµών παρα-γωγής αµυντικού υλικού από Τούρκους επιστήµονες σε τουρκικό έδαφος.

Ο ανωτέρω παράγοντας αποτελεί τη βάση για την αναδιοργάνωση του τουρκικού Ναυτικού µέχρι το 2020 και προσοµοιάζει αντίστοιχες διοικήσεις που έχουν αναπτυχθεί σε µεγάλα εξοπλιστικά και αναπτυξιακά κέντρα ξένων χωρών, όπως αυτά των ΗΠΑ και του Ηνωµένου Βασιλείου. Χαρακτηριστικά αναφέρεται το παράδειγµα της Lockheed Martin, η οποία, αφού συστάθηκε ως επιχείρηση, αντλούσε όλα τα προγράµµατά της από την αντίστοιχη Διοίκηση Έρευνας και Τεχνολογίας του Αµερικανικού Πενταγώ-νου, µε σκοπό την επίτευξη και υλοποίηση προγραµµάτων αρχικά της ηµεδαπής και ακολούθως την προώθησή τους σε χώρες του εξωτερικού. Με αυτό τον τρόπο η Τουρκία είναι πιθανόν να εξελιχθεί σε µια από τις µεγαλύτερες κατασκευαστικές δυνάµεις αµυντικού υλικού στο χώρο της Ανατολική Μεσογείου, και όχι µόνο.

Έχοντας λοιπόν κατά νου την ανωτέρω θεώρηση, µπορούµε να προχωρήσουµε σε µια σύντοµη αναλυτική περιγραφή του τουρκικού Ναυτικού, ποιοτικά και ποσο-τικά. Η δοµή των επιτελείων του προσο-µοιάζει τη γενική δοµή δυνάµεων που

∆οµή τουρκικών επιτελείων, όπως αυτή καταγράφεται σήµερα, µε τη διαφορά ότι έχουν ήδη δηµιουργηθεί ∆ιοικήσεις Έρευνας και Τεχνολογίας αντίστοιχα για κάθε Σώµα των τουρκι-κών Ενόπλων ∆υνάµεων (Στρατός-Αεροπορία-Ναυτικό), µε σκοπό τον εκσυγχρονισµό των

εξοπλιστικών και αναπτυξιακών προγραµµάτων και την αναβάθµιση της Τουρκίας σε µια από τις σηµαντικότερες δυνάµεις παραγωγής αµυντικού υλικού στο χώρο της Κεντροανατολικής

Μεσογείου.

ΣΤΡΑΤΗΓΙΚΗ | ΜΑΪΟΣ 2008 | 83

εµφανίζεται σε µεγάλα Ναυτικά, αφού έχει χωρίσει τη γεωγραφική του επικράτεια σε περιοχές και έχει δηµιουργήσει µία διοί-κηση για καθεµία από αυτές. Συγκεκρι-µένα, και κάτω από το Γενικό Επιτελείο του τουρκικού Ναυτικού, υπάρχουν τέσσερις µεγάλες διοικήσεις:

> Τουρκικό Αρχηγείο Στόλου> Διοίκηση Μαύρης Θάλασσας και

Θάλασσας Μαρµαρά> Διοίκηση Αιγαίου και Μεσογείου> Διοίκηση Ναυτικής Εκπαιδεύσεως.Οι ανωτέρω διοικήσεις µοιράζονται

τις εκάστοτε ευθύνες ανά γεωγραφική περιοχή, και µε αυτό τον τρόπο υπάρχει αποδοτικότερος έλεγχος των θαλάσσιων συνόρων. Η δοµή αυτή δεν παρουσιάζει κάτι ιδιαίτερο, εκτός του ότι στη διοίκη-ση ναυτικής εκπαίδευσης έχουν δοθεί εξαιρετικά υψηλές αρµοδιότητες αφού µέσω αυτής συντηρείται, προωθείται και αναβαθµίζεται όλο το εξοπλιστικό και αµυντικό πρόγραµµα του Ναυτικού. Είναι η διοίκηση υπό την οποία δρα το Turkish Research Naval Command (Τουρκική Ναυτική Διοίκηση Έρευνας και Τεχνολο-γίας), το οποίο µε τη σειρά του επιλαµβά-νεται της έρευνας και της ανάπτυξης, και σε αυτό οφείλεται η αναδιάρθρωση του τουρκικού µελλοντικού Ναυτικού.

Σε ό,τι αφορά τη συνολική δοµή των επιτελείων του τουρκικού Ναυτικού ανά είδος πολέµου και περιοχή, αυτή έχει ως εξής:

1. Αρχηγείο Στόλου> Διοίκηση Πλοίων Επιφανείας, Gölcük

Kocaeli> Διοίκηση Υποβρυχίων> Διοίκηση Ταχέων Σκαφών, İstanbul> Διοίκηση Ναρκαλιευτικών, Erdek> Διοίκηση Διοικητικής Μερίµνης Ναυ-

τικού, Gölcük, Kocaeli> Διοίκηση Αεροσκα-

φών και Ελικοπτέρων Ναυτικής Συνεργασί-ας, Cengiz Topel Air Base, Kocaeli

2. Διοίκηση Θάλασσας Μαρ-µαρά και Μαύρης Θάλασσας), İstanbul

> Διοίκηση Στενών Κωνσταντινούπο-λης

> Διοίκηση Στενών Βοσπόρου> Διοίκηση Υδρογραφίας και Ωκεανο-

γραφίας> Διοίκηση Ναυτικών Μουσείων,

İstanbul3. Διοίκηση Αιγαίου και Μεσογείου,

İzmir> Διοίκηση Ναυτικών Αποβατικών

Δυνάµεων, Foça > Διοίκηση Σκαφών Συνοδείας και

Περιπολιών> Διοίκηση Ναυτικής Βάσης Ακσαζ.4. Διοίκηση Ναυτικής Εκπαίδευσης,

İstanbul> Ναυτική Ακαδηµία, Tuzla İstanbul> Ναυτικό Λύκειο, Heybeliada İstanbul> Κέντρο Ναυτικής Εκπαίδευσης,

Yalova.Ιδιαίτερο όµως ενδιαφέρον παρουσιά-

ζει η ποσοτική αναφορά για την αναδι-άρθρωση του τουρκικού Ναυτικού, που υπολογίζεται ότι θα ολοκληρωθεί το 2020. Σύµφωνα µε δήλωση του Αρχηγού των τουρκικών ναυτικών δυνάµεων Μετίν Ατατζ, ο µελλοντικός τουρκικός στόλος θα περιλαµβάνει τα εξής:

> 6 φρεγάτες αντιαεροπορικής άµυνας περιοχής TF-2000

> 8 φρεγάτες MEKO-200TN> 12 κορβέτες Milgem> 16 περιπολικά ανοιχτής θαλάσσης> 23+ πυραυλακάτους διαφόρων

τύπων> 20 υποβρύχια> 1 αποβατικό δεξαµενόπλοιο (LPD)> 2 αρµαταγωγά (LST) και πλήθος

αποβατικών πλοίων.Η εντυπωσιακή αυτή δύναµη θα

συµπληρωθεί µε συνολικά 24 ελικόπτε-ρα Sikorsky S70B Sea Hawk (αυτοµάτως συνεπάγεται η προµήθεια 16 πλέον των 8 σε υπηρεσία) και ο εξοπλισµός της θα εµπλουτιστεί µε ποικιλία αισθητήρων, µέσων και οπλικών συστηµάτων, συµπε-

ριλαµβανοµένων µιας νέας τορπίλης, που θα αναπτυχθεί από κοινού µε τη Νότια Κορέα, το νέο ραντάρ τριών διαστάσεων (3D) της Aselsan, του συστήµατος µάχης Genesis και άλλων συστηµάτων. Ειδική µνεία έκανε επίσης ο ναύαρχος Ατάτζ στη σύνθεση του τουρκικού υποβρυχιακού στόλου, ο οποίος πρόκειται να περιλαµ-βάνει 20 (!) υποβρύχια, µετατρεπόµενος έτσι σε έναν από τους µεγαλύτερους παγκοσµίως. Ειδικότερα, ο τουρκικός ανθυποβρυχιακός στόλος θα περιλαµ-βάνει τα εξής:

> 6 υποβρύχια τύπου AY (Type 209/1200)

> 4 υποβρύχια τύπου Preveze (Type 209/1400)

> 4 υποβρύχια τύπου Gur (Type 209/1400)

> 6 νέα υποβρύχια µε σύστηµα αναε-ρόβιας πρόωσης (AIP) πιθανόν Type 214.

Επιπροσθέτως, ο ναύαρχος Ατάτζ επισήµανε ότι τα υποβρύχια τύπου Type 209/1200 πρόκειται σύντοµα να υπο-στούν εκσυγχρονισµό µέσης ζωής (midlife upgrade) και να παραµείνουν έτσι στην υπηρεσία για τουλάχιστον 15 έτη ακόµα.

Από το ανωτέρω φιλόδοξο πρόγραµ-µα, παρατηρούµε δύο µεγάλες διαφορές σε σχέση µε την υφιστάµενη αριθµητική κατανοµή του τουρκικού Ναυτικού. Αυ-ξάνεται ο αριθµός των φρεγατών από 20 σε 34 (αριθµητικά διπλάσιες και από τις αντίστοιχες ελληνικές), ενώ παρα-τηρείται επίσης σηµαντική αύξηση του αριθµού σε µικρότερου µεγέθους πλοία, όπως οι κορβέτες, τα περιπολικά ανοιχτής θαλάσσης και οι πυραυλά-

κατοι. Η τουρκική ηγεσία επενδύει πλέον για την άµυνα και τη διαφύλα-

ξη των θαλάσσιων συ-νόρων της σε µικρότερου

µεγέθους πλοία, τα οποία είναι αφενός πολύ ταχύτερα, αφετέρου οι-κονοµικότερα και πολύ πιο αποτελεσµα-τικά για το επιχειρησιακό περιβάλλον του Αιγαίου. Παράλληλα, η τουρκική ηγεσία µειώνει τη δύναµη των αρµαταγωγών από 8 σε 6, αφού αυτά είναι δυσκίνητα πλοία. Όµως, µε την ταυτόχρονη απόκτηση ενός µεγάλου αποβατικού δεξαµενόπλοιου (LPD) και µε 24 ελικόπτερα Sea Hawk σε υπηρεσία επιλύει ουσιαστικά το θέµα της µεταφοράς των στρατευµάτων της, τα οποία έτσι θα µεταφερονται ταχύτερα και οικονοµικότερα.

Τέλος, πρέπει να αναφερθεί ότι όλα τα

Καλλιτεχνική αναπαράσταση της νέας τουρκικής κορβέτας τύπου Milgem (Μετ.: Εθνικό Πλοίο), που θα αποτελέσει τον ανθυποβρυχιακό κορµό του τουρκι-κού Ναυτικού. Με τις νέες τεχνολογίες που συνδυάζει καθώς και µε το stealth παρουσιαστικό της αναµένεται ότι θα προσελκύσει αρκετούς αγοραστές από τη διεθνή αµυντική αγορά και θα ανοίξει το δρόµο ώστε η τουρκική βιοµηχανία να περιληφθεί στον κατάλογο µε τις κατα-σκευάστριες χώρες πολεµικών πλοίων. Ήδη έχει εκφραστεί ενδιαφέρον αγοράς τής εν λόγω κορβέτας από το Πακιστάν και την Ινδία.


νέα σκάφη που αποκτώνται, ναυπηγού-νται στο έδαφος της Τουρκίας, οπότε µετά το 2020 η χώρα θα έχει πλέον αυτόνοµο στόλο και ικανή γραµµή παραγωγής νέων πολεµικών σκαφών για να υποστηρίξει τις οποιεσδήποτε απαιτούµενες περαι-τερω αναπροσαρµογές. Παράλληλα, η Τουρκία ναυπηγεί και τέσσερις κορβέτες έρευνας και διάσωσης, οπότε απαλλάσσει το τούρκικο Ναυτικό από το βάρος της έρευνας και διάσωσης και αναθέτει πλέον στο λιµενικό της Σώµα αρµοδιότητες, µε τη χρήση µεγάλων και ικανών µονάδων έτοιµων να πλεύσουν ανά πάσα στιγµή στο Αιγαίο, τη Μαύρη Θάλασσα και την Ανατολική Μεσόγειο.

Επίσης, παρατηρείται ιδιαίτερα µεγάλη αύξηση των επιπέδων πρόσκτησης ναυτικών µονάδων στο τούρκικο Ναυτικό, και µάλιστα αυτά κατασκευάζονται από Τούρκους επιστήµονες και βιοµήχανους σε τουρκικό έδαφος. Το πώς πρέπει να δράσει η Ελλάδα την επόµενη πενταετία δεν είναι δύσκολο να το αντιληφθεί κα-νείς, αφού, αν παραµείνει στην κατάσταση που αυτή τη στιγµή βρίσκεται, είναι πλέον βέβαιο ότι θα βρεθεί για ακόµα µία φορά ουραγός των εξελίξεων και αµέτοχος θεα-τής στις επικέιµενες δραµατικές αλλαγές!

«Αµερικανικό» σύστηµα λήψης αποφάσεων στο τουρκικό ΝαυτικόΜέχρι τώρα το τούρκικο Ναυτικό δεν

µας έχει συνηθίσει σε προχειρότητες, αυτοσχεδιασµούς και ολιγωρία όσον αφορά τα εξοπλιστικά του προγράµµατα. Είναι βέβαια κοινός τόπος όσων ασχο-λούνται µε την ανάπτυξη, την έρευνα και την τεχνολογία ότι πάντα προκύπτουν καθυστερήσεις στην υλοποίηση και την ολοκλήρωση ενός έργου, συνήθως από αστάθµητους παράγοντες, αλλά στην περίπτωση της Τουρκίας υπάρχει αρ-κετά µεγάλη συνέπεια στην προώθηση και υλοποίηση όλων των εξοπλιστικών προγραµµάτων. Δεν είναι περίεργο όµως να συµβαίνει αυτό, και µάλιστα σε µια «τριτοκοσµική» χώρα; Μήπως έχει κάτι αλλάξει τα τελευταία χρόνια στον τρόπο λήψης απόφασης των κεντρικών επιτε-λείων; Μήπως πάλι έχουµε µια κλασική περίπτωση αποµίµησης του τρόπου εργασίας τεχνολογικά ανεπτυγµένων χωρών στο χώρο των εξοπλιστικών δρώ-µενων; Μήπως η Τουρκία για µία ακόµη φορά αξιοποιεί τη γνώση που κάποιοι επιστήµονές της αποκτούν σε χώρες του εξωτερικού, αφού βέβαια πρώτα το

1. Συνοπτική αριθµητική σύγκριση των µονάδων κρούσης του τουρκικού Ναυτικού σήµερα και το 2020. Παρατηρείται µείωση των µεγάλων και οικονοµικά ασύµφορων µονάδων κρού-σης (φρεγάτες) και κατακόρυφη αύξηση των µικρών και ευέλικτων/ταχύπλοων σκαφών, όπως είναι οι κορβέτες, οι πυραυλάκατοι και τα περιπολικά ανοιχτής θαλάσσης. Με 150 περίπου µονάδες κρούσης στο Αιγαίο, την Ανατολική Μεσόγειο και τη Μαύρη Θάλασσα διε-σπαρµένα να ελέγχουν τα θαλάσσια τουρκικά σύνορα, η Τουρκία εξελίσσεται σε µια ναυτική υπερδύναµη η οποία σε µερικά χρόνια µάλιστα θα αποτελεί και µια αναπτυσσόµενη γραµµή παραγωγής εξοπλιστικών προγραµµάτων.

2. Από τον γενικότερο εξωφρενικό εξοπλιστικό οργασµό του τουρκικού Ναυτικού δεν διέ-φυγε η τουρκική Ναυτική Αεροπορία, η οποία υπολογίζει στην αριθµητική αναβάθµιση του στόλου των ελικοπτέρων/αεροσκαφών της κυριολεκτικά στο διπλάσιο και στην πρόσκτηση των CH-60 Knight Hawks, ούτως ώστε να είναι πλέον αυτόνοµη να υποστηρίξει κάθε είδους αεροναυτική επιχείρηση όπου και όποτε της ζητηθεί.

3. Σχηµατική αναπαράσταση των τεσσάρων βασικότερων διοικήσεων που απαρτίζουν σήµε-ρα το τουρκικό Ναυτικό. Στο εν λόγω σχεδιάγραµµα δεν υπάρχει κάτι το πολύ διαφορετικό σε σχέση µε άλλα ναυτικά κράτη, πλην όµως το επόµενο βήµα για το τουρκικό Ναυτικό του µέλλοντος θα είναι η κατ’ ανάγκη δηµιουργία µιας πέµπτης διοίκησης, η οποία θα ασχολείται µε τα δορυφορικά και τα διαστηµικά προγράµµατα του τουρκικού Ναυτικού.


1

2

3

έχει ορθώς προσαρµόσει στα δικά της εγχώρια δεδοµένα;

Η απάντηση στα ανωτέρω ερωτήµατα είναι µάλλον θετική αφού από τη συνοπτι-κή ανάλυση που πρόκειται να ακολουθή-σει και µε ελάχιστες γνώσεις στη θεωρία λήψης αποφάσεων (Decision Making), µπορούµε να αντιληφθούµε ότι έχουµε µπροστά µας ένα σχεδόν κλασικό παρά-δειγµα δυτικοευρωπαϊκού ή καλύτερα αµερικανικού τρόπου λήψης απόφασης, που τις τελευταίες δεκαετίες έχει δοκιµα-στεί και έχει δείξει ότι είναι αποτελεσµατι-κός και κερδοφόρος.

Με τον όρο «Scientific Decision Support» («Επιστηµονική Υποστήρι-ξη για Λήψη Απόφασης») εννοούµε µεθόδους οι οποίες χρησιµοποιούνται στη διαδικασία προγραµµατισµού µεγάλων έργων, για παράδειγµα στον τοµέα των επιχειρήσεων, της διοικη-τικής µέριµνας, των πληροφοριών, και βέβαια στην αναπροσαρµογή µεγάλων εταιρειών, όπως και στις ένοπλες µονάδες µιας χώρας. Με σκοπό τη διασφάλιση της επιβίωσης, και την άµυνα µιας χώρας, χρησιµοποιού-µε ένα συγκεκριµένο και δοκιµασµένο τρόπο λήψης απόφασης που οδηγεί τους διευθύνοντες ενός οργανισµού στην τελική λήψη µέτρων που θα αποδώσουν τα βέλτιστα για την επιχείρησή τους (στη συγκεκριµένη περίπτωση, έχουµε τις τουρκικές Ένοπλες Δυνάµεις).

Τα στάδια που συνήθως ακολουθού-νται και που οι ηγήτορες του τουρκικού Ναυτικού έχουν ενστερνιστεί τα τελευ-ταία χρόνια είναι τα ακόλουθα:

> Καθορισµός του αντικειµενικού σκοπού για ανάλυση.

> Συγκέντρωση και σύνθεση όλων των απαραίτητων στοιχείων.

> Ανάλυση µέσω αναλυτικών µοντέ-λων και συστηµάτων προσοµοίωσης.

> Δηµιουργία εναλλακτικών λύσεων και παρουσίαση των βέλτιστων λύ-σεων στην αρχή εξουσίας και λήψης απόφασης.

Δεν πρόκειται να σταθούµε στον πρώ-το και δεύτερο παράγοντα της διαδικα-σίας λήψης απόφασης, γιατί πιστεύουµε ότι µέχρι αυτό το σηµείο φθάνει καθένας που θέλει να λάβει µια απόφαση. Από εκεί όµως και πέρα, και κατά τη διάρκεια της ανάλυσης, δεν νοµίζω ότι απαντώνται συχνά στα ελληνικά πράγµατα αναλυτικά µοντέλα και τεχνικές προσοµοίωσης που θα µας δώσουν µετά την εφαρµογή τους ένα πιο ασφαλές συµπέρασµα για το αν

το σύστηµα που πρόκειται να χρησιµο-ποιήσουµε θα είναι επιτυχές. Δεν είναι σκοπός αυτού του άρθρου να ασχοληθεί επιστηµονικά µε τη διαδικασία λήψης απόφασης, απλά θέλουµε να τονίσουµε το γεγονός ότι οι γείτονές µας Τούρκοι εφαρµόζουν νέες µεθόδους στη λήψη απόφασης, οι οποίες έχουν δοκιµαστεί κυρίως στο αµερικανικό γίγνεσθαι για δεκαετίες. Υπάρχουν δηλαδή στελέχη των τουρκικών επιτελείων που ως επι-στήµονες ασχολούνται µε την έρευνα και ελέγχουν κατά πόσο ένα πρόγραµ-µα που θέλουν οι Τούρκοι ηγήτορες να υλοποιήσουν πρόκειται να αποδώσει στο µέλλον. Με τον τρόπο αυτό υπάρχει καλύτερος οικονοµικός και αµυντικός σχεδιασµός, µε αποτέλεσµα να απο-φεύγονται χρονικές και οικονοµικές διολισθήσεις και τα προγράµµατα να υλοποιούνται µε τον βέλτιστο δυνατό τρόπο.

Συγκεκριµένα, σε κάθε Κλάδο των τουρκικών Ενόπλων Δυνάµεων υπάρχουν επιστηµονικές µονάδες θεωρίας λήψης απόφασης, οι οποίες υποστηρίζουν και συµβουλεύουν το τουρκικό Γενικό Επιτε-λείο. Βασιζόµενα σε επιστηµονικά δεδο-µένα που προκύπτουν από την επιχειρη-σιακή έρευνα, την τεχνολογική ανάλυση και την προσοµοίωση, οι υπευθυνότητες τους, όπως αυτές καθορίζονται πλέον γραπτώς από την τουρκική κυβέρνηση, έχουν ως εξής:

> Συµβουλεύουν το τουρκικό Γενικό Επιτελείο για θέµατα που αφορούν την τεχνολογία και την επιστήµη που είναι δυ-

νατόν να αξιοποιηθούν από τις τουρκικές Ένοπλες Δυνάµεις στο µέλλον.

> Δηµιουργούν και ταυτοποιούν όλα τα δεδοµένα για την αµυντική στρατηγική και πολιτική σε θέµατα εξοπλισµών σε βραχυπρόθεσµο και µακροπρόθεσµο επίπεδο.

> Εκτιµούν και αναγνωρίζουν κάθε και-νοτοµία σε διεθνές επίπεδο και αναλαµ-βάνουν να ενηµερώνουν την τουρκική ηγεσία για νέες αµυντικές τεχνολογίες ανά την υφήλιο.

> Συντονίζουν και καθοδηγούν τις δράσεις για έρευνα και ανάπτυξη.

> Συντονίζουν και καθοδηγούν την υλοποίηση προγραµµάτων προσοµοίω-σης ούτως ώστε να αποδεικνύεται εκ των προτέρων η χρησιµότητα ή µη ενός νέου σχεδίου ή αµυντικού προγράµµατος.

Εφαρµόζοντας λοιπόν την ως άνω διαδικασία, η Τουρκία καταφέρνει να είναι συνεχώς ενήµερη για κάθε νέα εξέλιξη στον διεθνή αµυντικό χώρο, να σχεδιά-ζει µε αρκετή ακρίβεια το µέλλον και να αποδεικνύει ότι µπορει να αποτελέσει µια χώρα µε αµυντική γραµµή παραγω-γής αντάξια αυτών των καλύτερων της Ευρώπης και της Αµερικής. Αυτό άλλω-στε αποδεικνύεται από το πλήθος των προγραµµάτων που έχουν υλοποιηθεί τα τελευταία χρόνια και από αυτά που έχουν ήδη τεθεί σε εφαρµογή χωρίς σηµαντικές καθυστερήσεις.

Τουρκική αµυντική βιοµηχανία Την τελευταία δεκαετία, η τουρκική


αµυντική βιοµηχανία γνωρίζει ιδιαίτερη άνθηση. Παρατηρείται ένας εξοπλιστικός οργασµός, ο οποίος έχει ως αποδέκτη τις τουρκικές βιοµηχανίες, οι οποίες, σε συνεργασία µε ξένες εταιρείες, µετα-φέρουν την τεχνογνωσία σε Τούρκους επιστήµονες και τεχνικό προσωπικό, ούτως ώστε σε µερικά χρόνια να υπάρχει πλέον η δυνατότητα να δηµιουργηθεί µια αµυντική γραµµή παραγωγής εξοπλιστι-κών προγραµµάτων αποκλειστικά από την τουρκική βιοµηχανία σε τουρκικό ασφαλώς έδαφος.

Δηµιουργώντας τη λεγόµενη Γενική Γραµµατεία Αµυντικών Βιοµηχανιών, η γειτονική χώρα έχει καταφέρει να εντάξει στον αµυντικό µηχανισµό όλες τις τουρκικές τεχνικές εταιρείες, όπως άλλωστε συµβαίνει στην Αµερική και στις προηγµένες τεχνολογικά χώρες. Με αυτό τον τρόπο δηµιουργεί έναν ισχυρό βιοµηχανικό ιστό, ο οποίος είναι ήδη ικανός να τις παρέχει λύσεις πολύ πιο οικονοµικές από την κατα-σκευή ή την αγορά έτοιµων λύσεων από το εξωτερικό.

Συγκεκριµένα, δηµιουργώντας εται-ρείες-πυλώνες διοχετεύει και διαµοι-ράζει τις κατασκευαστικές ανάγκες σε υποτµήµατα άλλων εταιρειών, ούτως ώστε να συµπλέξει στο παιχνίδι της παραγωγής κάθε µικρή βιοµηχανία στην τουρκική επικράτεια. Για παράδειγµα, τα ναυπηγεία της Κωνσταντινούπολης αναλαµβάνουν τη ναυπήγηση της νέας κορβέτας Milgem, αλλά εκείνα µε την σειρά τους αναθέτουν σε µικρότερες

Aριστερή σελίδα: ∆ιάγραµµα ροής (Flow Diagram) λήψης αποφάσεων που χρησιµο-ποιείται σήµερα από το τουρκικό Ναυτικό. Εξειδικευµένα στελέχη ασχολούνται µε τη διαδικασία αυτή πριν ληφθεί µια σηµαντική απόφαση σε θέµατα εξοπλισµών, όπως προ-γραµµατισµός για πρόσκτηση νέων σκαφών του τουρκικού Ναυτικού ή γενικότερα για κάθε θέµα που αφορά τους εξοπλισµούς και την αναδιοργάνωση του τουρκικού Ναυτικού µέχρι το 2020.

∆εξιά: Το φιλόδοξο τουρκικό σχέδιο επικε-ντρώνεται κυρίως σε δύο σηµεία σε σχέση µε την υφιστάµενη αριθµητική κατανοµή του τουρκικού Ναυτικού. Ειδικότερα, αυξάνεται ο αριθµός των φρεγατών από 20 σε 34, ενώ παρατηρείται επίσης σηµαντική αύξηση σε µικρότερου µεγέθους πλοία, όπως είναι οι κορβέτες, τα περιπολικά ανοιχτής θαλάσσης και οι πυραυλάκατοι.


εταιρείες την κατασκευή των εσωτερικών τµηµάτων του πλοίου, των αισθητήρων ή οποιουδήποτε άλλου περιφερειακού εξοπλισµού. Κάτι ανάλογο στην ελληνική επικράτεια έχει αρχίσει δειλά δειλά να συντελείται στα ναυπηγεία Ελευσίνας, µε την κατασκευή των αρµαταγωγών και των νέων κανονιοφόρων και πυραυλακά-των. Τέτοιες ενέργειες είναι πολύτιµες για την ελληνική βιοµηχανία, γιατί προω-θούν τον εκσυγχρονισµό, την εγχώρια βιοµηχανία και προσδίδουν στην Ελλάδα τη δυνατότητα να αναπτύξει µελλοντικά αµυντική γραµµή παραγωγής αντίστοιχη

µε αυτή χωρών του εξωτερικού.Τέλος, αναφέρουµε επιγραµµατικά

µερικούς από τους κλάδους στους οποίους ειδικεύεται σήµερα η τουρκική βιοµηχανία, παρατηρώντας παράλληλα ότι ίσως δεν υπάρχει αµυντικό πεδίο στο οποίο να µην έχει αυτή απλώσει τα πλοκάµια της:

> Συστήµατα Διοίκησης Πολέµου > Συστήµατα Τακτικής Απεικόνισης > Συστήµατα Θαλάσσιας Επιτήρησης

και Ελέγχου > Συστήµατα Προσοµοίωσης Δεδοµέ-

νων

> Συστήµατα Εσωτερικών Επικοινωνιών> Συστήµατα Ηλεκτρονικού Πολέµου> Συστήµατα Κατευθυνόµενων Βληµά-

των> Συστήµατα Ραντάρ και Μετρητών

Ακτινοβολίας> Συστήµατα Ανθυποβρυχιακού Πολέ-

µου (Passive/Active Sonars)> Υποβρύχια Όπλα (Τορπίλες-Νάρκες)> Υποβρύχια Χαρτογράφηση Περιοχών> Συστήµατα Δορυφορικών Επικοινω-

νιών> Κατασκευή Δορυφόρων και Δορυφο-

ρικών Συστηµάτων.

Τα δύο γραφήµατα απεικονίζουν την κατακόρυ-φη άνοδο των εξαγωγών και των πωλήσεων της Τουρκικής Αµυντικής Βιοµηχανίας από το 2000 µέχρι το 2006. ∆ιαπιστώνουµε άνοδο, που µάλλον σε πολλές περιπτώσεις ξεπερνά τις προσδοκίες της τουρκικής κυβέρνησης. Με τέτοιους ρυθµούς ανάπτυξης, είναι βέβαιο ότι σε µερικά χρόνια θα αγοράζουµε αµυντικό υλικό από τους γείτονες, αφού η δική µας αµυντική βιοµηχανία µάλλον είναι ανύπαρκτη την τελευταία δεκαετία.


1

Σκέψεις & Συµπεράσµατα

Από τα προαναφερθέντα θα µπο-ρούσε κανείς να ισχυριστεί ότι ενώ η Τουρκία κατασκευάζει δορυφόρους, εµείς «κοµίζουµε... DVD». Με αυτό ως γνώµονα, θα ήταν ίσως απογοητευτικό εάν µπαίναµε σε διαδικασία συγκρίσεων της ελληνικής και της τουρκικής αµυντι-κής και εξοπλιστικής πραγµατικότητας. Είναι άλλωστε εµφανές ότι το τουρκικό Ναυτικό το 2020 µπορεί να µην έχει σε ενέργεια όλες αυτές τις µονάδες κρούσης που έχει προγραµµατίσει να ναυπηγήσει, αλλά σίγουρα θα βρίσκεται σε πολύ καλύτερη κατάσταση από αυτή στην οποία µέχρι τώρα εµείς, βάσει των δικών µας σχεδιασµών, βρισκόµαστε. Είναι άραγε αργά να αρχίσουµε και εµείς να σχεδιάζουµε µε στόχο το καλύτερο για τις επόµενες δεκαετίες; Θα µπορού-σε και η Ελλάδα να καταρτίσει ένα πρό-γραµµα αµυντικών εξοπλισµών που να την κάνει ισχυρότερη στον ενιαίο διεθνή αµυντικό χώρο και να της προσδώσει το κύρος που χρειάζεται για να διατηρήσει την εδαφική της ακεραιότητα.

1. Βασικό στοιχείο του µελλοντικού τουρκικού Ναυτικού θα είναι η ευελιξία. Απόδειξη αυτού, η µείωση της δύναµης των αρµαταγωγών από 8 σε 6, µε τη λογική ότι είναι «δυσκίνητα». Με την ταυτόχρονη όµως απόκτηση ενός µεγάλου αποβατικού δεξαµενό-πλοιου (LPD) και µε το στόλο των ελικοπτέρων επιλύεται ουσιαστικά το πρόβληµα της µεταφοράς των στρατευµάτων, τα οποία θα µεταφέρονται ταχύτερα και οικονοµικότερα.

2 & 3. Εκτός των φρεγατών, το µελλοντικό τουρκικό Ναυτικό θα διαθέτει 12 κορβέτες Milgem, 16 περιπολικά ανοιχτής θαλάσσης, 23+ πυραυλακάτους διαφόρων τύπων, 20 υποβρύχια, 1 αποβατικό δεξαµενόπλοιο (LPD), 2 αρµαταγωγά (LST) και πλήθος αποβα-τικών πλοίων.

4. To τουρκικής ναυπήγησης Special Operation Craft του οποίου τα τεχνικά χαρακτηρι-στικά παρουσιάζονται στον πίνακα παραπλεύρως.

ΤΕΧΝΙΚΑ ΧΑΡΑΚΤΗΡΙΣΤΙΚΑ SPECIAL OPERATION CRAFT

Συνολικό Μήκος 15.04 m

Βύθισµα 1.00 m

Μέγιστη ταχύτητα µε µέγιστο φορτίο

64 knots

Πρόωση Diesels, 2 x 964 kW MTU 12V183

TE94ECU

Ακτίνα ∆ράσης 300 + ναυτικά µίλια

Άφορτο βάρος 4,0 tonne (metric)

Χωρητικότητα Καυ-σίµου

2,60 m3

Χωρητικότητα Νερού 0,30 m3

Αυτονοµία 2 ηµέρες

Πλήρωµα 2

Ικανότητα Μεταφο-ράς Προσωπικού

10 άνδρες ειδικών αποστολών


4

3

2

Τουρκικό Ναυτικό 2020

Documents

Transcript of Τουρκικό Ναυτικό 2020