Είδος: Εφημερίδα / Ένθετο : Ν ΣΥΝΗμερομηνία: Σάββατο, 02-10-2010Σελίδα: 38Μέγεθος: 664 cm ²Μέση κυκλοφορία: 46130Επικοινωνία εντύπου: (211) 3657.000, 7766000

Λέξη κλειδί: ΕΚΔΟΣΕΙΣ ΠΑΤΑΚΗ

ΖΟΥΛΦΙ ΛΙΒΑΝΕΛΙ

το σττίτι στατ Βόίτπο

To εξώφυλλο του «Σπιτιού στον Βόσπορο»

πάρχει έναε χαρακτήραε με το όνομα Κωνσταντίνοε Παλαιολόγοε

στο καινούργιο- τέταρτο- μυθιστόρημα του Ζουλφί

ΛιΒανελί, To σπίτι στον Βόσπορο (Εκδ. Πατάκηε, μτφ. Φραγκώ Καράογλαν), Είναι δάσκαλοε κιθάραε και κατοικεί στην πολύβουη, κουλτουριάρικη και αντισυμΒατική γειτονιά Τσιχανγκίρ [o.a.: εκεί μένει και ο Ορχάν Παμούκ) τηε Ιοταμπούλ, σε μια πολυκατοικία που ανήκε κάποτε στην οικογένειά του. Ομωε τώρα τον ξεσπιτώνουν Βίαια και, με Βάση πλαστά έγγραφα για δήθεν χρέη του, n Μαφία τηε περιοχήε κάνει κατάσχεση στο διαμέρισμά του. Εκεί, στο κεφαλόσκαλο, συναντά τυχαία μιαν άλλη ξεσπιτωμένη, και βρίσκουν επαφή μιλώνταε για κλασική μουσική. Είναι n ηλικιωμένη Λεϋλά Μπόσναλι, εγγονή παοά και νόθα κόρη Αγγλου, ξεσπιτωμένη

κι αυτή από το «γιαλί» τηε - ή μάλλον από το σπιτάκι του κήπου στην παλιά έπαυλη τηε οικογένειάε τηε - που

μουλιάζει στην ανατολική όχθη του Βοσπόρου. Με πλαστέε ΒεΒαιώσειε ότι έχει άνοια και

δεν μπορεί να διαχειριστεί την περιουσία τηε, οι καινούργιοι

ιδιοκτήτεε του «γιαλιού» - φτασμένοι με ταπεινή καταγωγή - την έδιωξαν, και τώρα φιλοξενείται

στο διαμέρισμααχούρι ενόε δημοσιογράφου.

Είναι ο εγγονόε του παλιού κηπουρού τηε και συγκατοικεί με την Ρόξυ, μια αγριεμένη κοπέλα, κόρη

τούρκων μεταναστών στη Γερμανία και τώρα επίδοξη

τραγουδίστρια του χιπ-χοπ... Οι συμβολισμοί είναι διαφανείε: Βυζάντιο, Οθωμανική Αυτοκρατορία, σύγχρονη Τουρκία, νέα τάξη πραγμάτων. Ή αλλιαν:

παλιά κοσμοπολίτικη κουλτούρα, παγκοσμιοποιημένη κουλτούρα εισαγωγήε,

νέα τουρκικά ήθη, αναδίπλωση σε έναν εαυτό χωρίε μνήμη, περιθωριοποίηση

του «ξένου», εσωτερική προσφυγιά. Ή ακόμα: κληρονομημένο χρήμα,

κερδισμένο χρήμα, ανθρωπιά, απανθρωπιά κοκ, To Σπίτι στον Βόσπορο είναι καλογραμμένο,

με ζωντανούε χαρακτήρεε και ζωντανέε εικόνεε, αλλά προβλέψιμο και

επιρρεπέε σε κλισέ. Λειτουργεί αλληγορικά και μεταφέρει στο ευρύτερο κοινό

την άποψη του μέσου προοδευτικού Τούρκου για την παθολογία τηε χώραε του και τη σχέση τηε με τουε εοωτερικούε

και εξωτερικούε «άλλουε», χωρίε

Οι Ρωμιοί του Λιβανελί... ομωε να εχει τιε αποχρώσειε ουτε τον φιλοσοφικο-πολιτικό προβληματισμό για την τουρκική ταυτότητα,.που έχουν τα μυθιστορήματα του Ορχάν Παμούκ. Επιπλέον

παρουσιάζει μια Τουρκία αντιφατική και. άνιση, μεν," αλλά που κοιτάζει

μπροστά και αποτινάσσει με αποφασιστικότητα το άρωμα τηε Ρωμιοσύνηε.

Μουσικοσυνθέτηε διάσημοε που στράφηκε στη λογοτεχνία στα 51 του, ο ΛιΒανελί

είναι αγαπητόε στουε Ελληνεε μετά και τη συνεργασία του με τη Μαρία

Φαραντούρη. Ωστόσο ο τρόποε που αντιμετωπίζει το ρωμαίικο στοιχείο και

την πολιτισμική κληρονομιά του δεν έχει τίποτα από την τρυφερότητα τηε Μαρίαε

Ιορδανίδου για τούε Τούρκουε τηε Πόληε (λ.χ. στη Λωξάντρα, Εκδ. Εστία), τίποτα από τη συνενοχή, τη συνεργασία,

την εμπιστοσύνη και τη φιλία που ενώνει τουε Ρωμιούε με τουε Τούρκουε ήρωεε του Μάρκαρη, στο Παλιά, πολύ παλιά (Εκδ. ΓαΒριηλίδηε). Οι Ρωμιοί του ΛιΒανελί έχουν δικαιώματα στη σημερινή

Τουρκία, διότι έχουν ρίζεε στα χώματά τηε, αρκεί να συντάσσονται με.τα

τουρκικά συμφέροντα και όχι με τα ελληνικά. Δεν είναι τυχαίο ότι ο συγγρα-

φέαε αναφέρεται στουε «ΡωμιοΙσταμπούλ και του Αιγαίου που

γάστηκαν με τον εχθρό (o.a.; τογλοι^) στη διάρκεια τηε Κατοχήεμετά

τον A' Παγκόσμιο Πόλεμυπενθυμίζει τουε Τούρκουε τημεληε,

τουε «μουχατζίρ», που ήρπρόσφυγεε στην Πέργαμο, στηνσα

ή στην Ισταμπούλ, για να καμέσω τπε Λεϋλά στο ότι «το τοέθνοε έχει δικαίωμα να προστατεεαυτό του» φτάνονταε, αν χρεστο

«να εκδιώξει όσουε θεωρενεργάτεετου εχθρού»... λί...

στουε «Ρωμιούε τηε Αιγαίου που συνερχθρό

(o.a.; τουε Αγα τηε Κατοχήε» (o.a.: όσμιο

Πόλεμο). Και Τούρκουε τηε Ρούατζίρ»,

που ήρθαν ωε έργαμο, στην Προύύλ,

για να καταλήξει στο ότι «το τουρκικό α

να προστατεύει τον ονταε, αν χρειαστεί,

όσουε θεωρεί συρού»...

Οι Ρωμιοί του Λιβανελί...

www.clipnews.gr