1

ΑΡΧΑΙΑ ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΓΛΩΣΣΑ

Β’ ΓΥΜΝΑΣΙΟΥ

2

Ενότητα 1 Ασκήσεις Γραµµατικής 1. Να τονίσετε τις λέξεις:

θηρα, σωµα, κοµµα, κωνος, Μηλος, κουρος, δηµιος, πατρωος, τοιχος, πηγασος, νησος, νησων, αµεσως, αµεσος, θηριον, δωρον, νοσος, ατοπος, λεγω, λογος, σωτηρ, σωτηρος, σπουδαιος, ηττα, ηθος, πονος, ρεει, υστατος, κελευει, θηκη, Αθηναιος, Αθηναιοι

2. Να συµπληρωθούν τα κενά µε τους κατάλληλους τύπους των λέξεων.

• Καθέζεται ὁ Θεός ἐν…………. (θρόνος) • Οὗτος ἐκόσµησεν τό σκῆπτρον τοίς πάσι ………… (µέταλλον) • Τή δέ ὑστεραία µακράν ……….. (ὁδός) ἐπορεύθηµεν καί ἐπί …………….

(ποταµός, αἴτ. ἐν.) ἀφικόµεθᾳ. • Ἐν τοίς γυµνασίοις οἱ …………….. (θεατής) τᾶς …………… (ἀρετή) τῶν

……………(νεανίας) θαυµάζουσι. • Οἱ …………. (πολίτης) πείθονται τοίς λόγοις τῶν ………….. (νοµοθέτης) καί

τῶν ………….(δικαστής) • Σωκράτης ἐδίδασκέ τους …………….(νεανίας) τήν …………… (ἀρετή), τήν

…………….(ἀλήθεια) καί τήν ……………(δικαιοσύνη) οὐκ ἔν τῇ ………… (οἰκία) οὐδ’ ἐν τινί …………. (σχολή), ἀλλ’ ἔν τῇ ………… (ἀγορά) δι’ ὅλης της …………(ἡµέρα) εἰς τήν ………….(ἑσπέρα)

• Οὗτοι ἐνοµίζοντο Ἀσκληπιοῦ …………….(θεράπων,ὄν.πλ.) • Ἐκεῖ ἔζων ἄγρια φύλα ………….. (γίγας, γεν.πλ.) • Ἐνταύθα ἐντυγχάνοµεν τῷ …………… (γέρων) • Πρός τᾶς ………… σπεύδουσι (πόλις) • Οἱ τῆς …………… (πόλις) ἄρχοντες πείθονται τοίς νόµοις. • Πάντες ἠµεῖς …………… (εἰµί) καλοί καγαθοί. • Σύ ……….(εἰµί) ἄφρων ἄρχων. • Οἱ ……………. (σοφιστής) οὐ διαλέγονται τοίς µή ἔχουσι ……………

(χρήµα, αιτ.πλ.) 3. Να γίνει χρονική αντικατάσταση των ρηµάτων σε ενεργητική και µέση

φωνή:

στρατεύω: α΄ενικό διαλύω: β΄ενικό γράφω: γ΄ενικό πείθω: α΄πληθυντικό πράττω: β΄πληθυντικό βλάπτω: γ΄πληθυντικό

3

4. Να συµπληρώσετε τα κενά:

• Πάσι τοίς ἐν τῇ πόλει προσήκει ζῆν ……………..(κοινός - συνθήκη, δοτ.πλ.) • Οἱ πολίται τᾶς ………………….… (αἰσχρός - πράξις) κολάζουσι. • Ὁρῶ Λεπτίνην ποιοῦντα τᾶς ………………….….. (ὑπόλοιπος - δωρεά) • Ἐν …………. (νεκρός, δότ.πλ.) λογίζεται ὁ ἐν …………… (ὕψιστος, δότ.πλ.)

οἰκῶν. • Ἀγησίλαος εἷς ἐκ ………….. (οὗτος, γέν.πλ.) ἤν. • Μετά δέ ………. (τοῦτο, αἴτ.πλ.) Ξενοφῶν εἶπε.

5. Να συµπληρώσετε τα κενά µε τα απαρέµφατα των ρηµάτων:

• Οἴοµαι µηδένα τῶν θεῶν………… (ειµί, Ενεστ) κακόν. • Ἐνόµιζε καλῶς τούς παίδας …………………. (παιδεύω, Πρκ.) • ∆έοµαι ὑµῶν, ἄνδρες δικασταί, …………………. (καταψηφίζοµαι,Αόρ.)

τούτου. • Ἡ πόλις τούς παίδας ἀναγκάζει τούς νόµους …………… (µανθάνω, Ενεστ.)

6. Να βρείτε τα υποκείµενα, τα αντικείµενα και τα κατηγορούµενα των προτάσεων.

• Κέντρον αἵ µέλιτται ἔχουσι. • Μιλτιάδης ἤν στρατηγός.

• Ὁ ἀνήρ ἐστί δίκαιος. • Ἄνθρωπος τίς εἶχεν ἵππον καί ὄνον. • Αἵ Σειρῆνες ἤσαν Ἀχελώου καί Μελπωµένης θυγατέρες. • Οἱ ἑταῖροι τόν Ὀδυσσέα ἐδέσµευον. • Ἡ Νίκη ταινίαν ἔχει καί ἐπί τήν κεφαλήν στέφανον.

7. Να αναγνωρίσετε συντακτικά τα απαρέµφατα.

• Ἠµεῖς οὐ δυνάµεθα στρατεύειν.

• Οὗτος ἔφη ταῦτα πεπραχέναι.

• Ἀγησίλαος ἐβούλετο τᾶς πόλεις αὐτονόµους εἶναι. • Πολλοί νέοι φιλοσοφείν νοµίζουσι. • Ὁµολογεῖς µέ ἀγαθόν εἶναι.

4

Ενότητα 2 Ασκήσεις Γραµµατικής 1. Να συµπληρωθούν τα κενά των προτάσεων:

• Καµβύσης ἐστρατεύετο ἐπί τους ………………. (Αἰθίοψ) • Τοίς ……………… (φύλαξ) οὐ προσήκει ὕπνος. • Παρά τοίς ………….. (Ἄραψ) αἵ κάµηλοι τίµιαι εἰσί. • Μή τρίβε τήν ψυχήν ταίς …………….(φροντίς) • Ὁ παῖς θαυµάζει τήν …………… (ἀσπίς) τοῦ στρατιώτου. • Ἐν Συρίᾳ ὑπάρχουσι καρποφόροι …………….. (φοῖνιξ) • Οἱ …………….. (ποιµήν) περιάγουσι τά κτήµατα. • Οἱ Ἀθηναῖοι πολλάκις ἐπίστευσαν τοίς ἄδικοις ……………. (ἡγεµών) • Γιγνώσκουσι τούτον ἐξ ἁπαλῶν …………. (ὄνυξ) • Ἐν µία …………. (νύξ) ἡ πόλις ἑάλω.

2. Να κλιθούν τα παρακάτω ουσιαστικά: ὁ ὄνυξ, ὁ τάπης, ἡ ταχύτης, ἡ θυρίς. ὁ

ὄρνις, ὁ αὐχήν 3. Να σχηµατίσετε ονοµατικά σύνολα, έτσι ώστε το ουσιαστικό να συµφωνεί µε

το επίθετο που το προσδιορίζει.

Σκληρούς χάλυψ: Περσικῶν τάπης: Κυκλικαίς ἀσπίς: Ματαίω ελπίς: Ἀγαθοῦ ἡγεµών: Ἐµπορικῶ λιµήν:

5

4. Να µεταφερθούν οι προτάσεις στον άλλο αριθµό:

• Ἐν τοίς µύθοις οἱ λέοντες τοίς κόραξι, τοίς γυψί καί τοίς ἐλέφασι διαλέγονται.

• Οἱ γύπες τᾶς σάρκας τῶν ὀρνίθων τοίς ὄνυξι σπαράττουσι.

• Ἐν Σπάρτῃ οἱ παῖδες οὔποτε ἔρηµοι ἀρχόντων ἤσαν.

• Χάρις τίκτει τήν χάριν καί ἔρις τήν ἔριν.

• Ἐκ τοῦ ὄνυχος τόν λέοντα γιγνώσκω.

• Οἱ δηµαγωγοί παρά τοίς δήµοις εἰσί ὥσπερ οἱ κόλακες παρά τοίς τυράννοις.

• Προσέρχονται οἱ θεοί σύν θώραξι καί ἀσπίσι.

6

Ενότητα 3 Ασκήσεις Γραµµατικής 1. Να κλιθούν τα ουσιαστικά: τό στέλεχος, τό ἄλσος, ἡ µήτηρ, ὁ κρατήρ, ὁ ἀνήρ. 2. Να συµπληρωθούν τα κενά των προτάσεων:

• Οἱ ……………… (ρήτωρ) πολλάκις περί µικρῶν πραγµάτων πολλά λέγουσι. • Ἐλπίς κακοῦ ……………. (κέρδος) ἀρχή ζηµίας ἐστι. • Ὁ οὐρανός ἐν αἰθρίᾳ γέµει ……………. (ἀστήρ, γεν.πλ.) • Ἐκ µικροῦ …………….. (σπινθήρ) ἄπτοµεν πῦρ. • Νιόβη εἶχεν ἐξ ……………. (θυγάτηρ) • Τή ………… (µήτηρ) οἱ παῖδες εἰσί ἄγκυραι βίου. • Ἡ χιῶν τήκεται ταίς τοῦ ἡλίου ……………. (ἀκτίν)

3. Να σχηµατίσετε ονοµατικά σύνολα, έτσι ώστε το ουσιαστικό να συµφωνεί µε το επίθετο που το προσδιορίζει.

Ἀγαθῶν ἀνήρ: Κακῶ κέρδος: Παντοίων ἔθνος: Ἀδίκοις πατήρ: Μεγάλους σπινθήρ:

4. Να µεταφερθούν οι προτάσεις στον άλλο αριθµό:

• Ἀναθήµατα προσφέροµεν τοίς σωτήρσι θεοίς.

• Αἵ µητέρες φιλούσι τᾶς θυγατέρας.

• Μή πιστεύετε τοίς κακοίς ἀνδράσι.

• Τό χεῖλος τοῦ κρατῆρος µέγα ἐστι.

7

Ασκήσεις Συντακτικού 1. Να χωρίσετε τις περιόδους σε προτάσεις και να βρείτε τον τρόπο σύνδεσης

µεταξύ των προτάσεων.

• Κύρος ἐλυπεῖτο σύν τοίς ἄλλοις καί οὐκ ἠδύνατο καδθεύδειν. • Θαυµάζω δ’ ἐγώ, εἰ µηδείς ὑµῶν µητ’ ἐνθυµεῖται µητ’ ὀργίζεται. • Οἱ στρατηγοί λέγουσι ὅτι τήν ἀναίρεσιν τῶν ναυαγῶν προσέταξαν. • Εἰ τοῦτο ποιήσοµεν, ἅπαντες ἀπωλόµεθα. • Οἱ στρατιῶται ἦλθον, εἶδον καί ἀπῆλθον.

8

Ενότητα 4 Ασκήσεις Γραµµατικής 1. Να κλιθεί η Υποτακτική Ενεστώτα και Αορίστου των ρηµάτων: φύω,

παιδεύω, διαλύω. 2. Να τοποθετήσετε τα ρήµατα των παρακάτω προτάσεων στην Υποτακτική.

• ∆ένδρα ἠµεῖς φυτεύοµεν, ἴνα οἱ ἔκγονοι ἠµῶν τούς καρπούς ……………… (λαµβάνω,Ἐνεστ.)

• Ἐάν πλοῦτον …………. (ἔχω,Ἐνεστ.β΄πλ.) οὐκ ἀπήλλαχθε φροντίδων. • Κύνας τρέφοµεν, ἴνα ……………….. (φυλάττω, Ἀόρ.) • Ἐπίορκοι ἔσεσθε, ἤν τᾶς σπονδᾶς ……………. (λύω, Ἀόρ.) • Τᾶς ἀρετᾶς ἐπιτηδεύοµεν, ἴνα βίον εὐδαίµονα ………………..(διάγω,Ἐνεστ.) • Ἤν τίς ……………. (παραβαίνω,Ἐνεστ.) ζηµίαν αὐτοίς ὑπάρξει. • Ἐάν θεός…………… (ἐθέλω,Ἐνεστ.), δικαίως τιµωρηθήσεται. • Μή φθόνει τοίς εὐτυχούσι, ἴνα µή …………. (δοκώ, Ενεστ.β΄εν.) κακός

εἶναι. • Ἴθι ……………… (ἐξετάζω, Αόρ.α΄πλ.) τά ἔργα τῶν θεῶν. • Εάν τα χρήµατα ……………. (δηµεύω,Αόρ.), καλώς ποιήσετε

3. Να συµπληρωθεί ο πίνακας µε την Υποτακτική των ρηµάτων στο ίδιο

πρόσωπο.

Ρήµατα Ενεστώτας Αόριστος Ἔρριψαν Κέκρυφε Τάττει Γράφεις Θεραπεύουσι Φυτεύοµεν Παρεσκευάκατε Ἁπαλλάττουσι

9

4. Να συµπληρωθούν τα κενά µε τον κατάλληλο τύπο των επιθέτων που βρίσκονται σε παρένθεση.

• Πολλαί ἠδοναί τήν τέρψιν ……………(γλυκύς) µέν,……………. (βραχύς) δ’

ἔχουσι. • Ποταµῶν ………….(ταχύς) οὐκ ἀεί τά ρεύµατα ……………..(βραχύς) ἐστί. • Τῶν …………….. (θρασύς) ἀνθρώπων πολλάκις ἡ ὁρµή ………….. (βραχύς)

ἐστί. • Πάσα εὐδαιµονία τέλος …………(ταχύς) ἔχει. • Καθίσταται εἰς πέτρας ………… (ὀξύς). • Ὁ λιµός ποιεῖ ἅπαντα …………. (γλυκύς) • Αἵ συλλαβαι εἰσί µακραί καί …………… (βραχύς)

5. Να σχηµατίσετε ονοµατικά σύνολα συνδυάζοντας τα επίθετα µε τα

ουσιαστικά.

Ὀξύς µάχαιραν : Βαθύς ποταµού: Τραχύς εδάφει: Γλυκύς ἐδέσµατα: Εὐρύς ἀγροί: Ταχύς ἵππους: Ἠδύς καρπόν: Παχύς ἀνθρώποις:

6. Να κλιθούν οι τρεις πρώτες συνεκφορές.

10

Ενότητα 5 Ασκήσεις Γραµµατικής 1. Να συµπληρώσετε τα κενά µε τον κατάλληλο τύπο της Υποτακτικής του

ρήµατος εἰµί.

• Οἱ πατέρες τούς παίδας εἴργουσι τῶν πονηρῶν ἀνθρώπων, κάν σώφρονες………….

• Ὁποία τά ἐπιτηδεύµατα τῶν ἀνθρώπων …………(γ΄ενικό) • Τοίς θεοίς εὐµενεῖς ἔξοµεν, ἤν εὐσεβεῖς………… • Εὐλαβού (νά φοβᾶσαι) τᾶς διαβολᾶς, κάν ψευδεῖς ……….. • Πρός τόν ἐνδεά (φτωχό) ………….(α΄πλήθ.) εὐµενεῖς. • Γελᾶ ὁ µωρός, κάν τί µή γελοῖον ……… • Πάντες γιγνώσκουσι ὅτι οἱ ἄνθρωποι θνητοί ………… • Εάν…… (β΄ενικό) φιλοµαθής, έσει πολυµαθής.

2. Να συµπληρωθεί ο πίνακας µε την Υποτακτική των ρηµάτων στο ίδιο

πρόσωπο.

3. Να κλιθεί η Υποτακτική Παρακειµένου των παραπάνω ρηµάτων. Ασκήσεις Συντακτικού 1. Να βρεθούν τα απρόσωπα ρήµατα, τα υποκείµενά τους, οι δοτικές

προσωπικές και τα υποκείµενα των απαρεµφάτων.

• Προσήκει τοίς πολίταις πείθεσθαι τοίς νόµοις.

• ∆οκεῖ βασιλεῖ ἐκστρατεύειν.

• Ἐµοί οὐ καλόν ἐστι φεύγειν.

• Ἔδοξεν αὐτοίς πορεύεσθαι.

• Προσήκει τοίς Λακεδαιµονίοις ὀλιγαρχίας ἐπιθυµείν.

• Τῷ Σόλωνι συνέβη τελευτῆσαι τόν βίον.

Ρήµατα Ενεστώτας Αόριστος Παρακείµενος Κολάζει Κηρύττετε Καλύπτοµεν Ἱδρύεις Θύουσι ∆ιαλύεις Πράττω Πείθουσι

11

Ενότητα 6 Ασκήσεις Γραµµατικής 1. Να συµπληρωθούν τα κενά µε τον κατάλληλο τύπο των επιθέτων που

βρίσκονται σε παρένθεση.

• Οἱ …………….. (ἀκρατής) γίγνονται προδόται τῆς ἰδῖας ὑγείας. • Φύλαττε τό µέν σῶµα …………… (ὑγιής), τήν δέ ψυχήν …………..

(εὐσεβής) • Οἱ θεοί εἰσί …………… (εὐµενής) τοίς ……………. (εὐσεβής), τοίς δέ

………….. (ἀσεβής) φοβεροί. • Περικλῆς ἤν γένους ……………(εὐκλεής) • Ὁ τῶν Ἀθηναίων δῆµος ἐπίστευε πολλάκις τοίς …………… (ἄφρων)

ρήτορσι. • ∆ιατί οὐκ ἐστέ …………… (µνήµων) τῶν ὑπό τῶν θεῶν παρεχοµένων

ἀγαθῶν. 2. Να σχηµατίσετε ονοµατικά σύνολα συνδυάζοντας τα επίθετα µε τα

ουσιαστικά.

Μεγαλόφρων ἄνδρες: Πλήρης τραπέζης: Ἐνδεής πολιτῶν: Εὐτυχής ἀνθρώπους: Σώφρων παίδας: Ἀσφαλής θέσιν: Ἀσαφής µέλλοντος:

3. Να κλιθούν οι δύο πρώτες συνεκφορές.

4. Να µεταφέρετε τις προτάσεις στον άλλο αριθµό.

• Οἱ Σπαρτιᾶται εὐδαίµονας ἑαυτούς ἐλογίζοντο. • Ἔστε ἐγκρατεῖς καί µηδέν ἄγαν πράττετε. • Οἱ ποταµοί εὐρεῖς γίγνονται καί ταχεῖς διά τῆς πεδιάδος φέρονται. • Ὁ ποταµός καλύπτει τό πεδίον γλυκεῖ ὕδατι.

• Εἰ φιλαλήθης, ὤ φίλε.

• Οἱ εἵλωτες τούς ἀγρούς εἰργάζοντο καί κακοδαίµονες ἤσαν.

12

Ενότητα 7 Ασκήσεις Γραµµατικής 1. Να συµπληρωθεί ο πίνακας µε την Ευκτική των ρηµάτων στο ίδιο πρόσωπο.

Ρήµατα Ενεστώτας Μέλλοντας Αόριστος Φυλάττετε Προαγορεύοµεν Νοµίζουσι Παιδεύω Πέµπεις Πράττει Αθροίζει

2. Να τοποθετήσετε τα ρήµατα των παρακάτω προτάσεων στην Ευκτική.

• Ἄρα …………… (πιστεύω, Αόρ.β΄πλήθ.) ἄν ὅσους κινδύνους ὑποµένω; • Ἐλέγετο ὅτι Κύρος πολλά δῶρα Μένωνι ……………… (πέµπω, Αόρ.) • ………….. (ἔχω, Ἐνεστ.β΄ἐν.) ἄν µέ διδάξαι τί ἐστί νόµος; • Σεύθης εἶπεν ὅτι οὐδενί ……………….. (πιστεύω, Μέλλ.) • Πάσι φανερόν ἤν ὅτι οἱ πολέµιοι……………….. (γιγνώσκω, ενεστ.) τοῦτο. • Ἔλεγεν ὅτι οὐ δικαίως ……………… (λαµβάνω, Ενεστ.α΄εν.) • Εἴθε οἱ στρατιῶται εὖ ……………… (φυλάττω, Ενεστ.) τά τείχη. • Έλεγον ότι ουκ …………… (έχω, Ενεστ.γ΄πλ.)

3. Να µεταφέρετε τα παραπάνω ρήµατα στο ίδιο πρόσωπο του άλλου αριθµού.

13

Ενότητα 8 Ασκήσεις Γραµµατικής 1. Να συµπληρώσετε τα κενά µε τον κατάλληλο τύπο της Ευκτικής του ρήµατος

εἰµί.

• Εὐλογηµένος ……….. ὁ καρπός τῆς κοιλίας σου. • Εἴθε οἱ θεοί µεθ’ ἠµῶν ………. • Εἰ ……….. ἄνοµος, ἐτιµωρούµην. • Ἔλεγεν ὅτι ἕτοιµος ………. ἠγεῖσθαι. • Ἠρώτα ὅτι …….. τό σύνθηµα;

2. Να συµπληρωθεί ο πίνακας µε την Ευκτική των ρηµάτων στο ίδιο πρόσωπο.

Ρήµατα Ενεστώτας Μέλλοντας Αόριστος Παρακείµενος Γράφετε

Προαγορεύοµεν

∆ικάζουσι

Θεραπεύω

Πείθεις

Πράττει

Ἀθροίζει

3. Να κλιθεί η Ευκτική Παρακειµένου των παραπάνω ρηµάτων.

14

Ασκήσεις Συντακτικού 1. Να βρεθούν τα αντικείµενα των ρηµάτων στις παρακάτω προτάσεις.

• Οἱ πολέµιοι ἤσθοντο τῆς κραυγῆς. • Εὖ ποιεῖτε τούς φίλους.

• Μίσει τούς δειλούς.

• Κύρος οὐκ ἐγιγνωσκε τά πεποιηµένα.

• Τοιούτους κινδύνους ὑπέµειναν οἱ πρόγονοι.

• Ἡ τοῦ θεοῦ φρόνησις πάντων ἐπιµελεῖται.

2. Να βρείτε ποια από τα παρακάτω ρήµατα είναι µονόπτωτα και ποια δίπτωτα.

• Ἀπολαύουσι πάντων τῶν ἀγαθῶν. • Κύρος ἐθήρευε κάπρους.

• Φθόνος φέρει ἀνθρώποις κακοδαιµονίαν.

• Μαχηταί παρέχουσι τή πόλει ἀσφάλειαν.

• Ἔκπληξις ἐνέπεσεν ἀνθρώποις.

• Ἐν ἀρχῇ ὁ θεός ἐποίησεν τήν γῆν.

• Πλοῦτον τήν δικαιοσύνην οἱ σώφρονες νοµίζουσι.

3. Να βρεθούν τα αντικείµενα των ρηµάτων στις παρακάτω προτάσεις και να

χαρακτηριστούν ως άµεσα ή έµµεσα.

• Οἱ σύµµαχοι ἁπαλλάξουσι τῶν δεινῶν ἠµᾶς. • Ἐδίδασκον τούς παίδας τούς τρόπους τῶν Ἀθηναίων. • Ἡ νίκη δίδει τῷ στρατιώτῃ δόξαν. • Λύσανδρος τά ὑπάρχοντα χρήµατα τῷ Κύρῳ ἀπέδωκε. • Ἡρακλῆς παρέδωκε τῷ πατρί τούς δράκοντας.

• Ὁ δικαστής ἀπονέµει τό δίκαιον τῷ πολίτῃ.

15

Ενότητα 9 Ασκήσεις Συντακτικού 1. Να διακρίνετε το είδος των παρακάτω µετοχών και να βρείτε το υποκείµενό

τους.

• Ἀλέξανδρος Ἀµύνταν ἔπεµψεν εἰς Σαρδεις φρουρήσοντα τήν ἀκρόπολιν.

• Πορευοµένων ἠµῶν διά τῶν κωµῶν ἄνθρωποι οὐδαµοῦ ἐφαίνοντο.

• Ἤδη ἡλίου δύσαντος Κλέαρχος συνεκάλεσε τούς στρατηγούς.

• ∆ιωκόµενοι ὑπό τῶν βαρβάρων ἐπορευόµεθα διά τοῦ πεδίου.

• Ἔπλεον πολεµήσοντες.

• Θεοῦ θέλοντος πάντα γίγνεται. 2. Να διακρίνετε το είδος των παρακάτω µετοχών και να βρείτε το υποκείµενό

τους.

• Ξέρξης ἐν Σαλαµίνι εἶδεν Ἀρτεµισίαν µαχοµένην. • Τριήρεις ἤκουσε περιπλέουσας.

• Τισσαφέρνης ἤγγειλε Κύρον ἐπιστρατεύοντα.

• Οἱ λακεδαιµόνιοι οὐκ ἐπαύσαντο τᾶς ἐν Πελοποννήσῳ πόλεις πολιορκοῦντες

καί κακῶς ποιοῦντες.

• Πάντες γιγνώσκετε τοῦτον προδόντα ὑµᾶς.

• Σύ φαίνεσαι ἐπιβουλεύων µοί.

16

3. Να αναγνωρίσετε συντακτικά τους όρους των παρακάτω προτάσεων.

• Ἀγησίλαος οὐκ ἔπαυε θύων. • Οἶδα θεούς ἀθανάτους ὄντας.

• Πολλοί ὄντες εὐγενεῖς εἰσί κακοί.

• Πράξαντες ταῦτα ἔπεµψαν ἄγγελον εἰς τᾶς Ἀθήνας.

• Γενοµένης τῆς µάχης ὁ στρατός ἀπεχώρησε.

• ∆ρυός πεσούσης πᾶς ἀνήρ ξυλεύεται.

• Οὗτος ἐστί ὁ φονεύσας τούς στρατηγούς.

17

Ενότητα 11 Ασκήσεις Γραµµατικής 1. Να κλίνετε την προστακτική Ενεστώτα και Αορίστου των ρηµάτων: φυτεύω,

τάττω, πέµπω, ἁρπάζω. 2. Να τοποθετήσετε τα ρήµατα των παρακάτω προτάσεων στην Προστακτική.

• Οἱ µέν γέροντες …………… (λέγω,Eνεστ.), οἱ δέ νέοι …………… (ἀκούω,Ενεστ.)

• Φίλους ἔχων σύ …………… (νοµίζω, Ενεστ.) θησαυρούς ἔχειν. • Ὑµεῖς ………….. (φεύγω,Ἐνεστ.) ἡδονήν φέρουσαν ὕστερον βλάβην. • Ἔστε ἐγκρατεῖς καί µηδέν ἄγαν …………… (πράττω,Ενεστ.) • Τήν µέτριαν δίαιταν ………….. (διώκω,Αόρ.β΄ἐν.) • ……………… (θαυµάζῳ,Αόρ.β΄ἐν.) τούς τήν φιλαργυρίαν φεύγοντας. • ……………… (γυµνάζω,Αόρ,β΄πλ.) τό σῶµα καί τήν ψυχήν ἐπ’ ἀρετήν. • Οἱ λόγοι µέτρον …………… (ἔχω,Ενεστ.) • ……………… (διαφυλάττω, Αόρ.), Κύριε, ἠµᾶς.

3. Να µεταφέρετε τα ρήµατα των προτάσεων στο ίδιο πρόσωπο του άλλου

αριθµού.

• Κατάλυσον τόνδε τόν σύλλογον ἀνδρῶν. • Ὤ παῖδες, γυµνάζετε τό σῶµα. • Ἁπάλλαξον τόν πρεσβύτατόν της στρατείας. • ∆ιῶκε, ὤ ἄνερ, τήν ἀρετήν καί φεῦγε τᾶς κακᾶς ἠδονᾶς. • Σῶσον, Κύριε, τόν λαόν σου εὐλόγησον τήν κληρονοµίαν σου. • Γύµναζε σαυτόν πόνοις ἐκουσίοις.

18

Ενότητα 12 Ασκήσεις Γραµµατικής 1. Να κλιθεί η Προστακτική Παρακειµένου των παρακάτω ρηµάτων.

δουλεύω γράφω κηρύττω τειχίζω

2. Να µεταφερθούν τα ρήµατα των προτάσεων στην προστακτική.

προτάσεις Ενεστώτας Αόριστος Παρακείµενος Σφάγια θύουσι.

Τι γράφεις;

Οὗτος φυλάττει

Ἀθροίζετε στρατειαν.

3. Να σχηµατίσετε ονοµατικά σύνολα συνδυάζοντας τα επίθετα µε τα

ουσιαστικά.

Πολύς θορύβω: Πολύς ὄχλον: Μέγας ἀγάπην: Μέγας δῶρα: Πολύς ἀσµάτων: Μέγας ἡγεµόνος: Μέγας ἀνδρῶν: Πολύς γυναίκας:

4. Να κλιθούν δύο από τις συνεκφορές.

19

Ενότητα 13 Ασκήσεις Γραµµατικής 1. Να τοποθετήσετε τα ρήµατα των παρακάτω προτάσεων στην Υποτακτική.

• Μήποτε………………. (ψεύδοµαι,Ἐνεστ.α΄πλ.) • Εἴθε µή κινδυνεύοις περί τήν ψυχήν, ἴνα µή ……………..

(διαφθείροµαι,Ἐνεστ.β΄ἐν.) • Ἐάν τά δένδρα ……………… (φυτεύοµαι,Ἐνεστ.γ΄ἐν.) ἐν τῇ σκιᾷ φθίνει. • Ἄν τίς µή ὑµίν …………….. (πείθοµαι, Αόρ.γ΄ἐν.), κολάζετε. • Ἐάν ………………… (θεραπεύοµαι, Πρκ.γ΄πλ.), οὐκ ἔστι κίνδυνος. • Θαρσούντες ………………… (παρασκευάζοµαι, Ενεστ.α΄πλ.) ἐπί τους

πολεµίους. 2. Να συµπληρωθεί ο πίνακας µε την Υποτακτική των ρηµάτων στο ίδιο

πρόσωπο.

Ενεστώτας Αόριστος Παρακείµενος Βουλευόµεθα

Ἐγράψατο

Παρασκευάζεσθε

Κέκρυπται

Ρίπτονται

Ἁπαλλάττονται

3. Να συµπληρωθεί ο πίνακας διατηρώντας το χρόνο και το πρόσωπο των

ρηµάτων. Ενεργητική φωνή Μέση φωνή Ρήµατα Υποτακτική Οριστική Υποτακτική Κολάζει Ἐκηρύξατε Τθεραπεύκασι Πορεύοµεν ∆ιέγράψας Κεκόµικε

20

4. Να µεταφερθούν τα ρήµατα των προτάσεων που βρίσκονται στην υποτακτική στους άλλους χρόνους της ίδιας φωνής.

• ∆εῖ πειράσθαι ὅπως σωζώµεθα. • Κύρος ἔδεισε µή κατακόπτηται τό στράτευµα.

• Εάν τους πρέσβεις δέξησθε, τους συµµάχους προδώσετε.

• Ἐάν αἵ σπονδαί λύωνται, ἔκσπονδοι ἔσεσθε.

21

Ενότητα 14 Ασκήσεις Συντακτικού

1. Να εντοπίσετε τους ονοµατικούς και επιρρηµατικούς προσδιορισµούς στις παρακάτω προτάσεις. • Πέµψοµεν αὐτόν Ἑλλάδα. • Βουλεύονται περί τῆς κοινῆς σωτηρίας.

• ∆ειλία ἔλιπον τήν τάξιν.

• Ὁ κοινός ἰατρός θεραπεύσει σέ, χρόνος.

• Οἱ Ἕλληνες ἀπέπεµψαν τόν ἡγεµόνα δῶρα δόντες, ἵππον καί φιάλην ἀργυρᾶν.

• Οὐκ ἔστι ἱερόν πενίας, αἰσχίστης θεοῦ.

2. Να εντοπίσετε τους ονοµατικούς προσδιορισµούς στις παρακάτω προτάσεις

και να προσδιορίσετε τον τρόπο εκφοράς τους. • Μόνοι οἱ θεοί ἄνευ λύπης διάγουσι. • Περικλῆς τούτων ἐγένετο µαθητής, Ἀναξαγόρου καί ∆άµωνος.

• Ἀνδρῶν ἐπιφανῶν πάσα γῆ τάφος.

• Αἵ πόλεις τοίς νόµοις τοίς κειµένοις διοικοῦνται.

22

Ενότητα 15 Ασκήσεις Γραµµατικής 1. Να συµπληρώσετε τα κενά των προτάσεων µε τα ρήµατα στην Ευκτική.

• Εἴθε ………………. (πορεύοµαι, Ενεστ.α΄πλ.) τήν µέσην ὁδόν. • Εἰ σύ .…………………(προµαντεύοµαι, Αορ.) τά µέλλοντα, οὐκ ἄν

………………… (στρατεύοµαι, Αορ.α΄πλ.) • Ἀλλ’ ἐκεῖνο ἴσως ἐννοεῖτε, πώς ἄν τοῦτο …..………… (γίγνοµαι, Ενεστ.) • Οὗτοι ἀνήγγειλαν ὅτι ὄλον τό στράτευµα …..………… (ἀναπαύοµαι, Ενεστ.) • Ουκ αν τις ζώη, ει µη ……………….. (τρέφοµαι, Ενεστ.) • Είθε ούτοι ……………… (δέχοµαι, Ενεστ.) τα δώρα. • Ουδαµού σωτηρία αν ……………… (φαίνοµαι, Ενεστ.)

2. Να µεταφερθούν τα ρήµατα στη µέση φωνή, στον ίδιο χρόνο και πρόσωπο.

Θεραπεύσοιµεν: Φυλάττοιτε: Πράξαιεν: ∆ικάζοιµι: Ἐκπέµψοις: Φυλάξαι: Λέγοιµι: Κρύψοιµεν: Γράψαις: Συµπεπραχότες εἴητε: Τάξαιτε: Πεπεικότες εἶεν:

3. Να συµπληρωθεί ο πίνακας µε την Ευκτική διατηρώντας το πρόσωπο των

ρηµάτων.

Ενεστώτας Μέλλοντας Αόριστος Παρακείµενος Τρεπόµεθα

Ἐγράψατο

Λογίζεσθε

Κέκρυπται

Σκάπτονται

23

Ασκήσεις Συντακτικού

1. Να εντοπίσετε τους ονοµατικούς προσδιορισµούς στις παρακάτω προτάσεις και να τους χαρακτηρίσετε.

• Τά πλοῖα ἐκεῖνα κατάγονται εἰς τόν λιµένα. • ∆υό ἀγαθοί ἄνδρες ἀπέθανον.

• Ἔστησε ἅρµα πρό τῆς φάλαγγος µέσης.

• Στησίχορος, ὁ ποιητής, ἐφοβεῖτο µή δουλοῖντο οἱ πολίται.

• Ὁ Χριστός τοίς ἀνθρώποις ἕνα νόµον ἄθηκε, φιλείν ἀλλήλους.

• Ἰφικράτης, ὁ στρατηγός, υἱός σκυτοτόµου ἤν.

• Πολυκράτης, ὁ τῆς Σάµου τύραννος, ἐν πάσι τοίς πράγµασι ηὐτύχει.

• Πάσαν καί µόνην τήν ἀλήθειαν ἐρῶ.

2. Να διακρίνετε τους ονοµατικούς επιθετικούς και κατηγορηµατικούς

προσδιορισµούς.

• Κύρος ἐκάθετο πρό τῆς φάλαγγος µέσης. Κύρος ἐκάθετο πρό τῆς µέσης φάλαγγος.

• Ἄφθονα παρά τοῦ θεοῦ λαµβάνοµεν τά ἀγαθά. Τά ἄφθονα παρά τοῦ θεοῦ λαµβάνοµεν ἀγαθά.

• ∆ιά πολεµίας τῆς χώρας πορευόµεθα. ∆ιά τῆς πολεµίας χώρας πορευόµεθα.

24

Ενότητα 16 Ασκήσεις Γραµµατικής 1. Να συµπληρώσετε τα κενά των προτάσεων µε τα ρήµατα στην Προστακτική.

• ……………….. (ἀποκρίνοµαι, Ενεστ.β΄εν.) µετά παρρησίας. • Οἱ νέοι ὑπό τῶν γερόντων ἀεί ……………… (προτρέποµαι, Ενεστ.γ΄πλ.) πρός

τό ἀγαθόν. • Χρόνου …………. (φείδοµαι, Ενεστ.β΄εν.) • …………… (δέχοµαι, Αόρ.), Κύριε, την εσπερινήν δέησιν ηµών. • …………… (παύοµαι, Αόρ.β΄εν.) • ……………. (ψηφίζοµαι, Ἀόρ.), ὤ Ἀθηναῖοι εἰρήνην ἀντί πολέµου.

2. Να κλιθεί η Προστακτική Παρακειµένου των ρηµάτων µονολεκτικά και

περιφραστικά.: βλάπτοµαι, κηρύττοµαι, πείθοµαι 3. Να συµπληρωθεί ο πίνακας µε την Προστακτική διατηρώντας το πρόσωπο

των ρηµάτων.

Ενεστώτας Αόριστος Παρακείµενος ∆ιαλύει

Ἐγράψατο

Κοµίζεσθε

Ἀποκρύπτεται

Πράττονται

25

Ασκήσεις Συντακτικού

1. Να εντοπίσετε τους ετερόπτωτους ονοµατικούς προσδιορισµούς στις παρακάτω προτάσεις και να τους χαρακτηρίσετε.

• Ἀτρέως υἱοί ἦγον Ἀχαιούς ἐπί Τροίαν. • Ἐστέ ἄξιοί της ἐλευθερίας. • Τυφλός τά ὦτα, τόν νοῦν, τά ὄµµατα εἰ. • Φίλιππος ἐχθρός τη Ἀθηναίων πόλει ἤν. • Κίµων ἐπιεικής τῷ δήµῳ ἤν. • Παράδεισος παντοίων δένδρων ἐνταύθα ἤν. • Ἀπόλλων τό δέρµα τοῦ Μαρσύου ἔδειρε. • Ἱκανός τά πολεµικά ἐστι. • Τινές τῶν πολιτῶν ἀπειθούσι τοίς νόµοις.

26

Ενότητα 17 Ασκήσεις Συντακτικού 1. Να εντοπίσετε τους επιρρηµατικούς προσδιορισµούς στις παρακάτω

προτάσεις και να προσδιορίσετε τον τρόπο εκφοράς τους.

• Ἀλκιβιάδης ἤν τῶν ἀµφί Μίλητον στρατευοµένων. • Ἐνταύθα ἤν κρήνη µεγάλη.

• Κατέβην χθές εἰς Πειραιά.

• ∆ειπνήσαντες δέ, πορεύσεσθε.

• Τετάρτη δέ ἠµέρα καταβαίνουσι εἰς τό πεδίον.

• Σωκράτης τό αὐτό ἱµάτιον ἔφερε θέρους καί χειµῶνος.

• Κύρος ἐβουλεύετο ὅπως βασιλεύση ἀντί Ἀρταξέρξου.

• Οὕτως µακάριοι εἰσί.

2. Να εντοπίσετε τους επιρρηµατικούς προσδιορισµούς στις παρακάτω

προτάσεις και να προσδιορίσετε τη σηµασία τους. • Ἐφυλάττοντο ἰκανοίς φύλαξι νυκτός καί ἡµέρας. • Ἔπλεον πολεµήσοντες.

• ∆ι’αἵµατος καί οὐ διά µέλανός τους νόµους ὁ ∆ράκων ἔγραψε.

• Ἐλευθέρως ἐµάχοντο.

• Παρανοµούσι οἱ Λακεδαιµόνιοι οὐ δίδοντες χρυσίον.

• Πράξαντες ταῦτα ἔπεµψαν πρέσβεις εἰς τᾶς Ἀθήνας.

• Ἔστι βασιλεία ἐπί ταίς πηγαίς τοῦ παταµοῦ.

• Τούτων γενοµένων ὁ ἄγγελος εἰς Λακεδαίµονα ἀπῆλθεν.

• Ἀριαῖος ἐπορεύετο ἐφ’ ἁµάξης.

• Οἱ ὀπλίται ἔφερον γενναίως τᾶς συµφορᾶς.