επετειακος απολογισμος 1979-2009

ΕΠΕΤΕΙΑΚΟΣ ΑΠΟΛΟΓΙΣΜΟΣ

1979-2009

ΙΔΡΥΜΑ ΙΩΑΝΝΟΥ Φ. ΚΩΣΤΟΠΟΥΛΟΥ

ΑΘΗΝΑΙ 2010

ΕΠΕΤΕΙΑΚΟΣ ΑΠΟΛΟΓΙΣΜΟΣ

1979-2009

ΙΔΡΥΜΑ ΙΩΑΝΝΟΥ Φ. ΚΩΣΤΟΠΟΥΛΟΥΠλουτάρχου 9, 106 75 ΑθήναιΤ: 210 729 3503F : 210 729 3508Ε: [email protected]� � � � � � � W: www.costopoulosfoundation.org

© 2010 Ίδρυµα Ιωάννου Φ. Κωστοπούλου

ISBN: 978-960-87225-7-6

Εισαγωγικό Σηµείωµα του Προέδρου

και της Αντιπροέδρου

1. Αντί εισαγωγής – Το Ίδρυµα τότε και τώρα

2. Πολιτιστική Κληρονοµιά και Παράδοση

3. Κοινωνική Προσφορά

4. Έρευνα και Επιστήµες

5. Εκπαίδευση και Σπουδές

6. Τέχνες

7. Παραγωγές

Συµπαραγωγές – Συνδιοργανώσεις – Συνεργασίες

ΠΑΡΑΡΤΗΜΑΤΑ

i. Εξέλιξη των µετοχών Alpha Bank ιδιοκτησίας του Ιδρύµατος

ii. Σύγκριση Ισολογισµών 1982 και 2009

iii. Αριθµός επιχορηγηθεισών δραστηριοτήτων ανά έτος

iv. Κατανοµή δωρεών ανά κατηγορία

v. Δωρητές του Ιδρύµατος

vi. Ενισχυθέντες φορείς

vii. Ενισχυθέντα φυσικά πρόσωπα

ΠεριεχόμεναΕπετειακός Απολογισμός 1979-2009

Επιµέλεια εκδόσεως: Έκτωρ Βερύκιος,

Κατερίνα Κοσκινά

Συγγραφή κειµένων: Αναστασία Κωστοπούλου,

Έκτωρ Βερύκιος, Κατερίνα Κοσκινά

Σελιδοποίηση εκδόσεως: Μιχάλης Παπαρούνης

Έρευνα συλλογής υλικού: Γραµµατεία Ιδρύµατος

Ιωάννου Φ. Κωστοπούλου

Επιµέλεια κειµένων: Μένη Στρογγύλη

Έρευνα και σύνταξη οικονοµικών στοιχείων:

Αθανάσιος Ευθυµιόπουλος

Συντονισµός εργασιών παραγωγής υλικού:

Λάµπρος Παπανικολάτος

Επιστηµονική έρευνα για την οικία Carl Blegen:

Βασιλική Φλώρου

Συγκέντρωση και αρχειοθέτηση υλικού:

Μάγδα Τζεπκινλή

Διεκπεραίωση: Χαράλαµπος Ανδριανόπουλος,

Μυρτώ Ανδριανοπούλου

Μεταφράσεις: Τώνης Μόζερ

(από αγγλικά σε ελληνικά)

Ψηφιακή επεξεργασία εικόνων:

Photolab - Ε. Ν. Ακτίδης, Σοφία Γιδά

Εκτύπωση: Εταιρεία Γραφικών Τεχνών Μπάξας Α.Ε.

Ευχαριστίες:

Το Ίδρυµα Ιωάννου Φ. Κωστοπούλου επιθυµεί να

ευχαριστήσει τους Δηµήτριο Κατσίκη, Διευθυντή

από το 1979 έως το 2002, Φιλάνθη Μελέα,

Αλεξάνδρα Κοτσέλη και Αγγελική Μαρίνου για τη

µακρόχρονη και ουσιαστική προσφορά τους.

9

11

25

45

51

57

65

77

138

140

142

144

147

154

9

Εισαγωγικό Σημείωμα του Προέδρου και της Αντιπροέδρου

Είµαστε ιδιαίτερα συγκινηµένοι αναλογιζόµενοι ότι η ιδέα των γονέων µας

να ιδρύσουν ένα κοινωφελές ίδρυµα επ’ ευκαιρία του εορτασµού των εκατό

χρόνων της Τραπέζης Πίστεως θα εξελίσσετο, τριάντα χρόνια αργότερα, σ’ ένα

ίδρυµα µε τόσο πλούσια δράση.

Με τον παρόντα επετειακό απολογισµό θελήσαµε ως ένδειξη σεβασµού προς

την µνήµη των ιδρυτών να προβάλλουµε τα κυριότερα επιτεύγµατα του Ιδρύµα-

τος. Δύσκολα µπορούσε να φανταστεί και ο πλέον αισιόδοξος παρατηρητής ότι

η αρχική δωρεά 20.000 µετοχών της Τραπέζης Πίστεως το 1979 µετά και από

άλλες δωρεές, αλλά κυρίως µε τη συµµετοχή του Ιδρύµατος σε όλες τις αυξήσεις

µετοχικού κεφαλαίου, θα αντιπροσώπευε 6.620.000 σηµερινές µετοχές της

Alpha Bank. Οµοίως ποιός µπορούσε να διανοηθεί µελετώντας τον Απολογισµό

του 1980 ότι οι επτά δραστηριότητες που υποστηρίχθηκαν µε 2.000.000 δραχ-

µές δηλαδή περίπου 110.000 σηµερινά ευρώ, θα πολλαπλασιάζοντο σε 273

δραστηριότητες που επιχορηγήθηκαν µε 3.550.000 Ευρώ το 2008; Επίσης, ότι

το συνολικό ποσό που διατέθηκε σε πάνω από 3.500 διαφορετικές δραστηριό-

τητες θα υπερέβαινε τα 46.000.000 Ευρώ;

Αυτά και άλλα επιτεύγµατα ήλθε η ώρα, κατά παρέκκλιση της αυστηρής

πολιτικής µας, να τα προβάλλουµε. Ήλθε όµως και η ώρα να ευχαριστήσουµε

τα µέλη του Διοικητικού Συµβουλίου για τις ανεκτίµητες συµβουλές που µας

προσφέρουν, καθώς και τους πρωτεργάτες συνεργάτες µας που µας στήριξαν

από την αρχή. Ιδιαίτερη µνεία οφείλουµε στον κύριο Δηµήτριο Κατσίκη,

Διευθυντή του Ιδρύµατος από της ιδρύσεώς του µέχρι το 2002, και στους

ολιγάριθµους, αλλά σηµαντικούς για την εξέλιξη του Ιδρύµατος συνεργάτες της

Τραπέζης που το στήριξαν στα πρώτα του χρόνια. Σε εκείνους αλλά και στους

σηµερινούς συνεργάτες του Ιδρύµατος απευθύνουµε τις ευχαριστίες για τις

άοκνες προσπάθειές τους και τις προτάσεις για την ανάπτυξη και εδραίωση του

Ιδρύµατος. Επίσης ευχαριστίες οφείλουµε και στους επωνύµους και ανωνύµους

δωρητές που µε την προσφορά άνω των 2.000 δωρεών µας ετίµησαν και

συνεχίζουν να µας τιµούν και, κατ’ αυτόν τον τρόπο, αποδεικνύουν εµπράκτως

την εµπιστοσύνη τους στο έργο που επιδιώκουµε.

Γιάννης Σ. Κωστόπουλος Αναστασία Σ. Κωστοπούλου

ΤΟ ΔΙΟΙΚΗΤΙΚΟ ΣΥΜΒΟΥΛΙΟ

Γιάννης Σ. Κωστόπουλος

Πρόεδρος

Αναστασία Σ. Κωστοπούλου

Αντιπρόεδρος και Γραµµατεύς

Δηµήτριος Π. Μαντζούνης

Ταµίας

Φώτιος Π. Κωστόπουλος

Σύµβουλος

Κωνσταντίνος Δ. Κεραµεύς

Σύµβουλος

Έκτωρ Π. Βερύκιος

Διευθυντής

Κατερίνα Χ. Κοσκινά

Καλλιτεχνικός Διευθυντής

Αθανάσιος Γ. Ευθυµιόπουλος

Οικονοµικές Υπηρεσίες

Μένη Ε. Στρογγύλη

Βασιλική Κ. Φλώρου

Μάγδα Ν. Τζεπκινλή

Γραµµατεία

Alpha Private Banking

Χρηµατοοικονοµικός Σύµβουλος

Διοικητική δομή

10 11

Τμήμα οροφογραφίας του κτηρίου του Ιδρύματος, μετά την αποκάλυψη και συντήρησή της.

Χρονολόγιο

1979 Ίδρυση (21 Δεκεµβρίου 1979)

1980 Θάνατος Ευρυδίκης Σ. Κωστοπούλου

1982 Διαφοροποίηση επενδύσεων

1984 Θάνατος Σπύρου Ι. Κωστόπουλου

1994 Έναρξη προγράµµατος καλλιτεχνικών παραγωγών

2004 Αγορά Κτηρίου

2008 Μεταφορά γραφείων στο ιδιόκτητο κτήριο

Η ίδρυση

Το 1979, η Τράπεζα Πίστεως, η ιδιωτική τράπεζα που ξεκίνησε τη

δραστηριότητά της στην Καλαµάτα το 1879, εορτάζει την εκατονταετηρίδα

της. Με αφορµή αυτό το γεγονός, διοργανώνονται εορταστικές εκδηλώσεις

πλαισιωµένες από την παραγωγή αναµνηστικών αντικειµένων. Μεταξύ

άλλων, εκδίδεται το συλλεκτικό λεύκωµα «Το Ελληνικό Χαρτονόµισµα από

το 1828 έως σήµερα».

Σήµερα, τριάντα χρόνια αργότερα, η Τράπεζα Πίστεως είναι πλέον η Alpha

Bank και οι ιστορικές ενέργειες προβολής της, ευφάνταστες και πρωτοπο-

ριακές για την εποχή τους, αποτελούν αναµνήσεις των ανθρώπων που τις

έζησαν και στοιχεία της ιστορίας και της πολιτικής της. Όµως, η σηµαντικό-

τερη, µόνιµη και επίκαιρη παρακαταθήκη των εορτασµών των εκατό ετών

της Τραπέζης Πίστεως παραµένει η σύσταση του Ιδρύµατος Ιωάννου Φ. Κω-

στοπούλου. Την ιδέα για τη δηµιουργία κοινωφελούς ιδρύµατος ως δωρεά

εις ανάµνησιν της επετείου των εκατό χρόνων συνέλαβε ο τελευταίος επιζών

υιός του Ιδρυτού της και τότε Πρόεδρός της, Σπύρος Ι. Κωστόπουλος. Με

αρχική προικοδότηση 10.000 µετοχών δικών του της Τραπέζης και άλλων

τόσων της συζύγου του Ευρυδίκης τέθηκαν τα θεµέλια του Ιδρύµατος, που

φέρει το όνοµα του Ιδρυτού της και πατέρα του, Ιωάννου Φ. Κωστοπούλου.

Η αξία της δωρεάς των Σπύρου και Ευρυδίκης Κωστοπούλου ανήρχετο τότε

σε 32 εκατοµµύρια δραχµές. Σήµερα, µετά από πρόσθετες δωρεές µετοχών

του ιδίου του αειµνήστου Σπύρου Κωστόπουλου, αλλά και του υιού του

Γιάννη Σ. Κωστόπουλου, κυρίως όµως λόγω της συµµετοχής του Ιδρύµατος

ΑΝΤΙ ΕΙΣΑΓΩΓΗΣ – ΤΟ IΔΡΥΜΑ ΤΟΤΕ ΚΑΙ ΤΩΡΑ

1.

12 13

σε όλες τις µετέπειτα αυξήσεις του µετοχικού κεφαλαίου της Τραπέζης κατά

τη διάρκεια της τριακονταετίας, η περιουσία του σε µετοχές της Alpha Bank

ανέρχεται σε 6.620.000 κατατάσσοντάς το µεταξύ των πρώτων µετόχων της

Τραπέζης (βλ. Παραρτήµατα: σελ. 138-139).

Ο Σκοπός

«Σκοπός του Ιδρύµατος είναι η δια παντός προσφόρου µέσου υλική και ηθική

συµβολή εις την εξύψωσιν του εν Ελλάδι πολιτιστικού, εκπαιδευτικού και καλλι-

τεχνικού επιπέδου και η ενίσχυσις εν γένει κοινωφελών έργων, ως παραδείγµατος

χάριν δια της αρωγής πάσης φύσεως πολιτιστικών εκδηλώσεων, έργων ή προγραµ-

µάτων επιστηµονικού, εκπαιδευτικού ή παντός άλλου κοινωφελούς σκοπού, δια της

ενισχύσεως πάσης φύσεως εκπαιδευτικών ιδρυµάτων και επαγγελµατικών σχολών,

µουσείων, πινακοθηκών, βιβλιοθηκών κ.λπ.»

Άρθρο 2 του Καταστατικού

Το Διοικητικό Συμβούλιο

Το πρώτο Διοικητικό Συµβούλιο αποτελείτο από τους Σπύρο Ι. Κωστόπουλο,

Πρόεδρο, Γιάννη Σ. Κωστόπουλο, Αντιπρόεδρο και Γραµµατέα, Δηµήτριο

Π. Μαντζούνη, Ταµία και Αναστασία Σ. Κωστοπούλου και Φώτιο Π. Κωστό-

πουλο, Μέλη. Μετά τον θάνατο του Σπύρου Ι. Κωστόπουλου την 22 Ιουνίου

1984, ανέλαβε Πρόεδρος ο Γιάννης Σ. Κωστόπουλος και Αντιπρόεδρος και

Γραµµατεύς η Αναστασία Σ. Κωστοπούλου, ενώ εξελέγη µέλος ο Καθηγητής

Κωνσταντίνος Δ. Κεραµεύς.

Το Προσωπικό

Κατά τα πρώτα χρόνια, τα λειτουργικά έξοδα ήταν ελάχιστα, καθότι το

Ίδρυµα δεν απασχολούσε µόνιµο προσωπικό. Χρέη Διευθυντού εκτελούσε

ο Δηµήτριος Κατσίκης, Διευθυντής, τότε, των Οικονοµικών Υπηρεσιών

της Τραπέζης, συνεπικουρούµενος για την τήρηση των βιβλίων και τη

γραµµατεία από δύο µερικώς απασχολουµένους υπαλλήλους της Τραπέζης.

Με την πάροδο όµως των χρόνων και την επιθυµία για επέκταση των

δραστηριοτήτων σε πολλαπλούς τοµείς, µετά από µια δεκαετία περίπου,

ανέκυψε η ανάγκη προσλήψεως προσωπικού πλήρους απασχολήσεως.

Η αρχή έγινε µε την Επιµελήτρια του Ιδρύµατος και της Συλλογής Έργων

Τέχνης της Τραπέζης και νυν Καλλιτεχνική Διευθύντρια Κατερίνα Κοσκινά.

ΙΔΡΥΜΑ ΙΩΑΝΝΟΥ Φ. ΚΩΣΤΟΠΟΥΛΟΥ ΕΠΕΤΕΙΑΚΟΣ ΑΠΟΛΟΓΙΣΜΟΣ ΑΝΤΙ ΕΙΣΑΓΩΓΗΣ – ΤΟ IΔΡΥΜΑ ΤΟΤΕ ΚΑΙ ΤΩΡΑ

1. Προσωπογραφία Ευσταθίας Ι. Κωστοπούλου (Γ. Προκοπίου, 1924, λάδι σε μουσαμά).

2. Προσωπογραφία Ιωάννου Φ. Κωστοπούλου (Γ. Ιακωβίδης, 1919, λάδι σε μουσαμά).

1 2

14 15

Σήµερα, χρέη Διευθυντού εκτελεί ο Έκτωρ Βερύκιος, Γραµµατεύς του

Διοικητικού Συµβουλίου της Alpha Bank, και έτσι εξακολουθεί η

παράδοση που ετέθη από της ιδρύσεως να έχει την ευθύνη της διοικητικής

διευθύνσεως ανώτατο στέλεχος της Τραπέζης. Το Ίδρυµα διαθέτει

πλέον µόνιµο, αµειβόµενο Προσωπικό που ανέρχεται σε έξι άτοµα: την

Καλλιτεχνική Διευθύντρια, λογιστή, γραµµατεία και κλητήρα.

Η κινητή περιουσία

«Οι πόροι του Ιδρύµατος, µετά την αφαίρεσιν των πάσης φύσεως εξόδων, διατίθε-

νται κατά 40% τουλάχιστον προς ικανοποίησιν των κατά το άρθρον 2 του παρόντος

σκοπών του Ιδρύµατος, επίσης δε κατά 40% τουλάχιστον επενδύονται εις τίτλους,

ακίνητα και παν εν γένει περιουσιακόν στοιχείον, του οποίου αι πρόσοδοι κατά την

κρίσιν του Διοικητικού Συµβουλίου ήθελον προσφορώτερον και πληρέστερον εξυ-

πηρετήσει τους σκοπούς του Ιδρύµατος δια της αυξήσεως των πόρων αυτού.»

Άρθρο 9.3 του Καταστατικού

Χάρη στην προνοητικότητα των Ιδρυτών του, οι οποίοι συµπεριέλαβαν την

ανωτέρω υποχρέωση στο Καταστατικό, οι αρχικές µετοχές της Τραπέζης Πί-

στεως (νυν Alpha Bank) δεν συνιστούν το µοναδικό περιουσιακό στοιχείο

του Ιδρύµατος. Ήδη από το 1982, έσοδα επενδύθηκαν σε άλλες µετοχές

εισηγµένων εταιριών, αλλά και σε οµόλογα µε σταθερή απόδοση. Χαρακτη-

ριστικά, αγοράσθηκε ένα οµόλογο της ΕΤΒΑ αξίας ενός εκατοµµυρίου δραχ-

µών! Με τη συνετή επενδυτική πολιτική που ακολούθησε εξ αρχής το Διοι-

κητικό Συµβούλιό του, σήµερα το Ίδρυµα είναι κάτοχος ενός χαρτοφυλακίου

µετοχών και οµολόγων που εγγυάται την υγιή πορεία του και την µελλοντική

του ανάπτυξη (βλ. Παραρτήµατα: σελ. 140-141).

Το Κτήριο

Όπως ήταν φυσικό, κατά τα πρώτα έτη, η έδρα του Ιδρύµατος ευρίσκετο σε

ενοικιαζόµενους χώρους της Τραπέζης, στην οδό Σταδίου 40 αρχικά, την οδό

Πανεπιστηµίου 43 αργότερα και, τέλος, στην οδό Πανεπιστηµίου 41.

Το 2004, το Διοικητικό Συµβούλιο αποφάσισε την αγορά του διατηρητέου

κτηρίου στο συγκρότηµα γραφείων Lemos Center στη γωνία των οδών

Καρνεάδου και Πλουτάρχου στο Κολωνάκι. Τα γραφεία του Ιδρύµατος

µεταφέρθηκαν στο κτήριο αυτό, που υπήρξε η κατοικία του Αµερικανού

ΑΝΤΙ ΕΙΣΑΓΩΓΗΣ – ΤΟ IΔΡΥΜΑ ΤΟΤΕ ΚΑΙ ΤΩΡΑΙΔΡΥΜΑ ΙΩΑΝΝΟΥ Φ. ΚΩΣΤΟΠΟΥΛΟΥ ΕΠΕΤΕΙΑΚΟΣ ΑΠΟΛΟΓΙΣΜΟΣ

Ιωάννης και Ευσταθία Κωστοπούλου πλαισιωμένοι από τα παιδιά τους. Εξ αριστερών: Φώτης, Λίνα, Πάνος, Σταύρος, Σπύρος και Μίμης.

16 17

αρχαιολόγου Carl Blegen, τον Φεβρουάριο 2008, µετά τη λήξη της

µισθώσεώς του από την Alpha Bank.

Οι δωρητές

Μετά την αρχική δωρεά των Σπύρου και Ευρυδίκης Κωστοπούλου, το

Ίδρυµα δέχεται συνεχείς ανώνυµες ή επώνυµες δωρεές µικρών ή µεγάλων

ποσών ανθρώπων που στηρίζουν τους σκοπούς του. Ίσως η πλέον

ενδιαφέρουσα και αξιοµνηµόνευτη να είναι αυτή από ανώνυµο δωρητή το

1982 εις µνήµην της Κυράς της Ρω, της Δέσποινας Αχλαδιώτη, που επί

40 χρόνια (από το 1943 ως το θάνατό της) ύψωνε την ελληνική σηµαία σ’

αυτήν την ακριτική νησίδα. Η αναφορά στους δωρητές του Ιδρύµατός

µας γίνεται αφορµή για να εκφράσουµε την ευγνωµοσύνη µας στα άτοµα

που, επιδοκιµάζοντας τις δραστηριότητές µας, µας υποστήριξαν κατά τη

διάρκεια των τριάντα χρόνων λειτουργίας µας µε δωρεές που ο αριθµός τους

υπερβαίνει τις 2.000 (παρατίθεται σχετικός κατάλογος στα Παραρτήµατα,

σελ. 147).

Δραστηριότητες

Η µελέτη των επιχορηγούµενων δραστηριοτήτων σε συνδυασµό µε τα

ποσά που διατέθηκαν υπέρ των σκοπών του µας επιτρέπει να συνάγουµε

µερικά συµπεράσµατα για την ιστορική εξέλιξη του Ιδρύµατος. Κατά τα

πρώτα χρόνια, τέθηκαν οι αρχικές κατευθυντήριες γραµµές οι οποίες

διευρύνθηκαν µε την πάροδο των ετών. Το Ίδρυµα ξεκίνησε τιµώντας τις

ρίζες µας σε εθνικό, περιφερειακό και οικογενειακό επίπεδο. Έτσι εξηγείται

η υποστήριξη από την αρχή µουσείων, ανασκαφικών ή αναστηλωτικών

δραστηριοτήτων ανά την Ελλάδα και λαογραφικών και εκπαιδευτικών

προγραµµάτων, ιδιαιτέρως στην Καλαµάτα. Σύντοµα, στα πεδία δράσεώς του

προστίθενται και η έρευνα, η οποία συνεχώς επεκτείνεται, και, στη συνέχεια,

η υποστήριξη κοινωφελών σωµατείων των οποίων η δράση εστιάζεται σε

ευπαθείς οµάδες ή στη δηµιουργική απασχόληση και εκπαίδευση. Προς το

τέλος της πρώτης δεκαετίας, εγκαινιάζονται και οι ενέργειες σχετικά µε την

υποστήριξη των τεχνών και του περιβάλλοντος.

Η δεκαετία του 1990 είναι αυτή στην οποία καθορίζονται οι τοµείς

δράσεως και η ταυτότητα του Ιδρύµατος όπως παραµένουν µέχρι σήµερα.

Παρατηρείται έντονη στροφή προς τις καλές τέχνες, τη διάσωση της


Το κτήριο του Ιδρύματος στη συμβολή των οδών Πλουτάρχου και Καρνεάδου, Κολωνάκι.

18 19

πολιτιστικής κληρονοµιάς µας και την προβολή της στην Ελλάδα και το

εξωτερικό. Η όλη προσπάθεια επιστεγάζεται και από τη δραστηριοποίηση

του Ιδρύµατος στον εικαστικό χώρο, τον µόνο, έως σήµερα, τοµέα στον

οποίο διακρίνεται για την παραγωγή ιδίων εκδηλώσεων.

Επιπλέον, η δεύτερη δεκαετία σηµατοδοτείται από τη συµµετοχή του

Ιδρύµατος στη λειτουργία πρότυπου βρεφονηπιακού σταθµού στην

Καλαµάτα, για τους πληγέντες, αρχικά, από τον εκεί καταστροφικό σεισµό.

Έτσι, από τα µέσα της δεκαετίας, παγιώνονται οι τοµείς δραστηριότητας

του Ιδρύµατος και η περαιτέρω ανάπτυξή του συνίσταται περισσότερο στην

επαύξηση των οικονοµικών του δυνατοτήτων παρά στη διεύρυνση των

καθιερωµένων πλέον πεδίων δράσεώς του.

Η λεπτοµερέστερη αφήγηση της περιληπτικής αυτής περιγραφής είναι το

αντικείµενο της παρούσης εκδόσεως. Στις σελίδες που ακολουθούν δεν

ήταν, βέβαια, δυνατόν να µνηµονευθούν όλες οι δράσεις που υποστήριξε

το Ίδρυµα κατά τη διάρκεια των τριάντα αυτών ετών. Πρόκειται για περίπου

3.500 ενισχύσεις σε περισσότερους από 1.200 αποδέκτες. Ενδεικτικά και

µόνον αναφέρουµε ότι το 1980, το πρώτο έτος λειτουργίας µας, ξεκινήσαµε

υποστηρίζοντας επτά (7), ενώ καταλήξαµε το 2008 να υποστηρίζουµε 273!1

Για την καλύτερη κατανόηση της εµπεδώσεως του καταστατικού σκοπού,

χωρίσαµε την παρουσίαση του έργου µας σε πέντε κεφάλαια: Πολιτιστική

Κληρονοµιά και Παράδοση, Κοινωνική Προσφορά, Έρευνα και Επιστήµες,

Εκπαίδευση και Σπουδές και Τέχνες. Μέσα από αυτά επιχειρούµε να

παρουσιάσουµε ένα πανόραµα των πρωτοβουλιών που στηρίξαµε

οικονοµικά. Το τελευταίο κεφάλαιο αναφέρεται στον τοµέα των Παραγωγών

σηµαντικών εικαστικών εκθέσεων και εκδηλώσεων που υλοποίησε το

Ίδρυµα µόνο του ή ως συµπαραγωγός κατά τα τελευταία δεκαπέντε χρόνια

και για τις οποίες είναι ιδιαίτερα υπερήφανο.

Γνωρίζουµε ότι ίσως έχουµε παραλείψει αξιόλογες δράσεις στην ιστορική

µας αφήγηση. Είµαστε σίγουροι ότι ο αναγνώστης θα κατανοήσει ότι δεν

υπήρχε άλλη λύση προκειµένου να διατηρήσουµε το ενδιαφέρον του µέσα

από µια εύχρηστη και συνοπτική έκδοση. Ελπίζουµε δε ότι θα συµφωνήσει

µε το συµπέρασµα στο οποίο καταλήγει ο Διευθυντής του Μουσείου

Μπενάκη καθηγητής Άγγελος Δεληβορριάς ότι το Ίδρυµά µας «υποστηρίζει

µια απόλυτα συγκεκριµένη άποψη σχετικά µε το περιεχόµενο της έννοιας

του πολιτισµού, τον οποίο δεν θεωρεί επιµεριστικά µε κατακερµατισµένα

συστατικά ή κατά τα κριτήρια των εκάστοτε συρµών».

1. Αναφέρεται το

2008 και όχι το

2009 που κλείνει

την τριακονταετία

διότι το χρόνο

αυτό η οικονοµική

κρίση περιόρισε τις

επιχορηγούµενες

δραστηριότητες σε 81.


1. Αρχαία Μεσσήνη: Η πρόσοψη του Προπυλου του Γυμνασιου μετα την αναστηλωση.

2. Διεθνές Φεστιβάλ Χορού της Καλαμάτας. Trisha Brown Dance Company.

3. Bibliotheca Alexandrina, Μουσείο Αρχαιοτήτων.4. Μουσείο Μπενάκη (κεντρικό κτήριο), Αίθουσα

Σπύρου και Ευρυδίκης Κωστοπούλου.

1

3

2

4

20 21

Η ΟΙΚΙΑ CARL BLEGEN

Το οίκηµα στη συµβολή των οδών

Πλουτάρχου και Καρνεάδου, στις

υπώρειες του Λυκαβηττού, κτίστηκε

κατά το 1895-1896 για τον Νικόλαο

Σάρδη σε έκταση που, αρχικά,

ανήκε στη Μονή Πετράκη.

Τρία χρόνια µετά την ανέγερσή

του, µεταβιβάστηκε από τον πρώτο

ιδιοκτήτη του στον στρατιωτικό

Ριχάρδο Καραµαλίκη, ενώ το

1917 περιήλθε στην κατοχή των

εµπόρων αδελφών Γεράσιµου και

Γεωργίου Ραυτοπούλου. Οι αδελφοί

Ραυτόπουλοι πούλησαν κατόπιν το

οίκηµα στην Elizabeth Blegen, το

1929. Έκτοτε και µέχρι πρόσφατα, η

τύχη του νεοκλασικού συνυφάνθηκε

µε το βίο σηµαντικών αµερικανών

αρχαιολόγων, των Carl Blegen και

Bert Hill, και των συζύγων τους,

Elizabeth Blegen και Ida Hill,

επίσης αρχαιολόγων.

Ο Carl Blegen (1887-1971), του

οποίου το επιστηµονικό κύρος και

η εµβέλεια της προσωπικότητας

έχουν αναγνωριστεί διεθνώς,

ανέσκαψε συστηµατικά µέχρι και

το 1927–αρχικά ως µέλος της

Αµερικανικής Σχολής Κλασικών

Σπουδών και διαδοχικά ως

Γραµµατέας και Διευθυντής της–

πλήθος προϊστορικών θέσεων.

Μεταξύ αυτών είναι οι θέσεις

Κοράκου, Γωνιά, Ζυγουριές, Νεµέα,

Πρόσυµνα της βορειοανατολικής


Πελοποννήσου και Κολοφώνα της

Μικράς Ασίας. Από το 1927 και

για τριάντα συναπτά έτη, διετέλεσε

καθηγητής στην Έδρα Κλασικής

Αρχαιολογίας του Πανεπιστηµίου

του Cincinatti. Κατά το διάστηµα

αυτό πραγµατοποίησε και τις

σηµαντικότερες ανασκαφές της

καριέρας του, στην Τροία στο λόφο

του Hissarlik και στο ανάκτορο του

Νέστορος στην Πύλο. Η µελέτη

των πινακίδων της Γραµµικής Β

από την τελευταία θέση εδραίωσε

την επιστηµονική βάση για την

έρευνα των απαρχών της ελληνικής

γλώσσας.

Η διαµονή των ενοίκων στο

αρχοντικό και η προσφορά

τους στον κόσµο της ελληνικής

αρχαιολογίας επισφραγίστηκε το

1963, όταν η Elizabeth Blegen

δώρισε το οίκηµα και την κινητή

επίπλωσή του στην Αµερικανική

Σχολή. Μετά το θάνατο του ζεύγους

1. Ο Αμερικανός αρχαιολόγος Carl W. Blegen. Αρχείο Carl W. Blegen, Αμερικανική Σχολή Κλασικών Σπουδών στην Αθήνα.

2. Άποψις Αθηνών. Φωτογραφικό Αρχείο Ε.Λ.Ι.Α.

3. Οδός Πλουτάρχου, 1923. Φωτογραφικό Αρχείο Dorothy Burr Thompson, Αμερικανική Σχολή Κλασικών Σπουδών στην Αθήνα.

4. Κτήριο Ιδρύματος Ιωάννου Φ. Κωστοπούλου. Πρόσοψη επί της οδού Πλουτάρχου.

ΙΔΡΥΜΑ ΙΩΑΝΝΟΥ Φ. ΚΩΣΤΟΠΟΥΛΟΥ ΕΠΕΤΕΙΑΚΟΣ ΑΠΟΛΟΓΙΣΜΟΣ

20 21

1

2

3 4

22 23


Blegen, η Σχολή αντιµετωπίζοντας

οικονοµικές δυσκολίες, αποφάσισε

το 1973 να πουλήσει το ακίνητο στο

ζεύγος Βασίλη και Ελίζα Γουλανδρή.

Επακολούθησε η αγορά του από

τον Μάρκο Λαιµό το 1988, οπότε

και ανηγέρθη εντός του οικοπέδου

το παρακείµενο σήµερα εµπορικό

κέντρο καταστηµάτων και γραφείων,

γνωστό ως Lemos International

Center (LIC). Με παρέµβαση της

πολιτείας, το οίκηµα είχε κηρυχθεί

διατηρητέο ήδη από το 1983 ως

«έργο τέχνης, που χρήζει ειδικής

προστασίας» σύµφωνα µε την

τελική γνωµοδότηση του Κεντρικού

Συµβουλίου Νεωτέρων Μνηµείων.

Το κτήριο αγοράστηκε το 1991

από την Alpha Bank και, µετά από

εργασίες σχετικές µε τη διαµόρφωση

των εσωτερικών χώρων και την

αποκάλυψη των οροφογραφιών του,

υπό την επίβλεψη του αρχιτέκτονα

Κωνσταντίνου Μανουηλίδη, στέγασε

µέχρι και το 2007 τη Διεύθυνση

Private Banking της Alpha Bank.

Έκτοτε στεγάζει το Ίδρυµα, στην

κυριότητα του οποίου είχε περιέλθει

το 2004.


22 23

Κτήριο Ιδρύματος Ιωάννου Φ. Κωστοπούλου.

24 25

Μουσείο Μπενάκη (κεντρικό κτήριο), Αίθουσα Σπύρου και Ευρυδίκης Κωστοπούλου.

Υπό αυτόν τον τίτλο έχουν συγκεντρωθεί οι δραστηριότητες του Ιδρύµατος

που στοχεύουν στην αποκατάσταση µνηµείων και την προβολή του

ελληνικού πολιτισµού. Επειδή σε αυτή την κατηγορία εντάσσουµε έργα

και ενέργειες που αποσκοπούν στη διαφύλαξη της πολιτιστικής µας

κληρονοµιάς και ταυτότητας, είναι ενδεχόµενο να δίδεται η εντύπωση ότι

υποστηρίζουµε δράσεις που, αν δεν µοιάζουν ετερόκλητες, διακρίνονται

πάντως από ανοµοιογένεια. Αυτό οφείλεται στο ότι παραθέτουµε

προγράµµατα που καλύπτουν διαχρονικά τον πολιτισµό µας από την

αρχαιότητα µέχρι και σήµερα, µέσα από το έργο συναρτόµενων µε αυτόν

το σκοπό φορέων και χώρων, όπως µουσεία, βιβλιοθήκες, κοινωφελείς

εταιρίες, µνηµεία, αρχαιολογικοί χώροι και ανασκαφές.

Εκ παραλλήλου, έχοντας την πεποίθηση ότι ο πολιτισµός περνά όχι µόνο

µέσα από τα µεγαλόπνοα και εντυπωσιακά επιτεύγµατα, αλλά και µέσα από

τη λαϊκή έκφραση, την παράδοση και την καθηµερινότητα, πλαισιώνουµε

την κατηγορία αυτή και µε δωρεές σε περιφερειακούς συλλόγους, µουσεία

και λαογραφικές συλλογές, καθώς και σε ναούς, µοναστήρια και βυζαντινά

µνηµεία, που σχετίζονται µε την παραδοσιακή, εκκλησιαστική, λογοτεχνική

και καλλιτεχνική έκφραση της νεώτερης ιστορίας µας.

Σαφές παράδειγµα της µέριµνας του Ιδρύµατος αποτελεί η Λαϊκή Βιβλιοθήκη

της Καλαµάτας. Η υποστήριξη του Ιδρύµατος ξεκίνησε από τον πρώτο

κιόλας χρόνο της λειτουργίας του και συνεχίζεται αδιάλειπτα µέχρι σήµερα.

Η Βιβλιοθήκη, που αριθµεί 100.000 περίπου τόµους και πλήθος σπάνιων

περιοδικών και εφηµερίδων, είναι ένας σύνθετος οργανισµός, διότι, στη

συνέχεια, προσετέθη σε αυτήν ως τµήµα και η Πινακοθήκη Σύγχρονης

Ελληνικής Τέχνης. Η Πινακοθήκη εµπλουτίστηκε περαιτέρω από δωρεές της

Αναστασίας Κωστοπούλου, καθώς και από το κληροδότηµα, µε σηµαντικό

αριθµό έργων της, της Δάφνης Σ. Κωστοπούλου, κόρης του Σταύρου και της

Δανάης Κωστοπούλου. Η συνεχής στήριξή µας προς τη Λαϊκή Βιβλιοθήκη

και Πινακοθήκη της Καλαµάτας επέτρεψε τον εκσυγχρονισµό των τεχνικών

της µέσων.

Πολλές, όµως, είναι και οι βιβλιοθήκες που έχουµε ενισχύσει σε όλη

την επικράτεια. Θα σταθούµε ενδεικτικά µόνον στην Καΐρειο Βιβλιοθήκη

στην Άνδρο. Η Καΐρειος, εκτός από τη συντήρηση και λειτουργία της

ΠΟΛΙΤΙΣΤΙΚΗ ΚΛΗΡΟΝΟΜΙΑ ΚΑΙ ΠΑΡΑΔΟΣΗ

2.

26 27

βιβλιοθήκης, έχει προβεί σε εκδόσεις που πραγµατοποιήθηκαν µε τη

χορηγία µας, αλλά και στην αναστήλωση του Πύργου Αγαδάκη στο χωριό

Απατούρια της Άνδρου, όπου έχει διαµορφωθεί αίθουσα συνεδρίων-

σεµιναρίων και έκθεση αντικειµένων της προβιοµηχανικής γεωργίας.

Η συνεργασία µε µουσεία των οποίων η αποστολή είναι η διαφύλαξη και

προβολή του πολιτισµού µας καλύπτει όλο το φάσµα των ενδιαφερόντων

του Ιδρύµατος και απαντάται σε όλα σχεδόν τα κεφάλαια της εκδόσεως

αυτής. Η πλέον χαρακτηριστική και παλαιά σχέση που διατηρεί το Ίδρυµα

είναι αυτή µε το Μουσείο Μπενάκη. Οι τρόποι υποστηρίξεως του Μουσείου

περιλαµβάνουν την αγορά βιβλίων για τον εµπλουτισµό της Βιβλιοθήκης

του, την αγορά µουσειακών αντικειµένων, όπως των δύο προσωπογραφιών

των Αθανασίου Διάκου και Οδυσσέα Ανδρούτσου, τη συντήρηση εικόνων,

την ενίσχυση του ερευνητικού προγράµµατος του Ιερού του Αµυκλαίου

Απόλλωνα κοντά στη Σπάρτη και τη δηµιουργία και τον εξοπλισµό αίθουσας

περιοδικών εκθέσεων στο Κεντρικό Κτήριο της οδού Κουµπάρη, που

φέρει το όνοµα των ιδρυτών και δωρητών µας, Σπύρου και Ευρυδίκης

Κωστοπούλου. Παράλληλα, µετά την επαναλειτουργία του ανακαινισµένου

Κεντρικού Κτηρίου του Μουσείου και τη δηµιουργία του Κτηρίου της οδού

Πειραιώς, το Ίδρυµα στήριξε τη διοργάνωση πολλών από τις εκθέσεις που

παρουσιάστηκαν εκεί, καθώς και την έκδοση συναφών καταλόγων.

Σηµαντική υπήρξε και η στήριξη προς την Ιστορική και Εθνολογική Εταιρία

της Ελλάδος – Εθνικό Ιστορικό Μουσείο. Χάρη στην αρωγή του Ιδρύµατος,

αγοράσθηκαν και προσεφέρθησαν, κατόπιν υποδείξεως του Μουσείου,

διάφορα αντικείµενα, η λεπτοµερής υπόµνηση των οποίων δεν είναι δυνατή

στην παρούσα έκδοση. Ενδεικτικά, ως προς την ποικιλία των εκθεµάτων

αναφέρουµε εδώ την ελαιογραφία µε τις πολεµικές επιχειρήσεις των

Βενετών προς ανακατάληψη των φρουρίων της Πρέβεζας και της Βόνιτσας

το 1717 υπό τον στρατηγό κόµητα J. Β. M. Schulenburg, την ελαιογραφία

του Ν. Βολανάκη «Πυρπόληση τουρκικού δικρότου», ένα γιαταγάνι του

Κωνσταντίνου Κανάρη, ένα χρυσό βραχιόλι της Αµαλίας διακοσµηµένο µε

µικρογραφία του Όθωνα και µια µαχαίρα, δώρο του Ελευθερίου Βενιζέλου

στον Νικόλαο Πλαστήρα.

Το Ίδρυµα προσέφερε ανάλογη, αν και µικρότερη, στήριξη και σε πολλά

άλλα µουσεία. Επιλεκτικά θα αναφερθούµε στα Βυζαντινά Μουσεία των

Αθηνών και της Θεσσαλονίκης, το Μουσείο Μακεδονικού Αγώνα, το

Μουσείο της Πόλεως των Αθηνών, αλλά και την Εθνική Πινακοθήκη

– Μουσείο Αλεξάνδρου Σούτζου και το Εθνικό Μουσείο Σύγχρονης Τέχνης

για τον εµπλουτισµό των συλλογών τους.

ΠΟΛΙΤΙΣΤΙΚΗ ΚΛΗΡΟΝΟΜΙΑ ΚΑΙ ΠΑΡΑΔΟΣΗΙΔΡΥΜΑ ΙΩΑΝΝΟΥ Φ. ΚΩΣΤΟΠΟΥΛΟΥ ΕΠΕΤΕΙΑΚΟΣ ΑΠΟΛΟΓΙΣΜΟΣ

1. Λαϊκή Βιβλιοθήκη Καλαμάτας.2. Λαϊκή Βιβλιοθήκη Καλαμάτας, Αίθουσα

Εκδηλώσεων Πινακοθήκης Σύγχρονης Ελληνικής Τέχνης.

3. Καΐρειος Βιβλιοθήκη Άνδρου, πρόσοψη κτηρίου.

4. Ιστορική και Εθνολογική Εταιρεία της Ελλάδος – Εθνικό Ιστορικό Μουσείο.

1 2

43

28 29

Έργα Δάφνης Σ. Κωστοπούλου:1.& 2. «Χωρίς Τίτλο», κολάζ, χειροποίητο

χαρτί σε χαρτόνι, 1975-81.3. «Χωρίς Τίτλο», λάδι και άμμος σε μουσαμά,

1975-84.4. «Νεκρή Φύση», λάδι σε μουσαμά, 1958-61.


Δάφνη Σ. Κωστοπούλου, «Αυτοπροσωπογραφία», λάδι σε μουσαμά, 1958-61.

1 2

3

4

30 31

Επίσης, θεωρώντας ιδιαίτερα σηµαντική, στο πλαίσιο της πολιτιστικής µας

ταυτότητας και κληρονοµιάς, τη διατήρηση και συντήρηση παραδοσιακών

στολών και συναφών µε την παράδοσή µας αντικειµένων, υποστηρίζουµε

ανά την Ελλάδα λαογραφικά µουσεία, από τη Θράκη µέχρι την Κρήτη και τα

νησιά του Ιονίου και του Αιγαίου.

Σε µία χώρα τόσο συνδεδεµένη µε τη θάλασσα όπως η δική µας, φυσικό

ήταν να υποστηριχθούν ναυτικά µουσεία και εγχειρήµατα σχετικά µε την

προώθηση της ελληνικής ναυτικής παραδόσεως. Θα αναφερθούµε µόνο σε

πρωτότυπες πρωτοβουλίες που υποστήριξε οικονοµικά το Ίδρυµα Ιωάννου

Φ. Κωστοπούλου. Η πρώτη αφορά την επισκευή και αποκατάσταση από το

Ναυτικό Μουσείο Αιγαίου του πλοίου «Θαλής ο Μιλήσιος» – του πλοίου που

τοποθέτησε υποβρυχίως τα καλώδια του ΟΤΕ στα νησιά κατά τον εικοστό

αιώνα. Η δεύτερη αφορά στην ανακατασκευή, µε τα µέσα της εποχής

αρχικής κατασκευής, από το Ναυτικό Μουσείο Κρήτης ενός µινωικού

πλοίου, το οποίο διέσχισε το 2004 το Κρητικό Πέλαγος από τα Χανιά στον

Πειραιά. Μία τρίτη πρωτοβουλία αφορά στην αγορά και τη µελέτη για την

αποκατάσταση του ιστορικού πλοίου τύπου πέραµα «Ελένη Π.» από το

Ιστορικό Αρχείο - Μουσείο Ύδρας, έργο που δεν έχει ακόµη ολοκληρωθεί.

Μια τέταρτη πρωτοβουλία ήταν η στήριξη του Προικοννησιακού Συνδέσµου

για την κατασκευή και ναυπήγηση πιστού αντιγράφου του παραδοσιακού

κωπήλατου σκάφους «Σαντάλα» της Προποντίδας.

Και στο εξωτερικό, το Ίδρυµα συνέδραµε στην ανακαίνιση αιθουσών µου-

σείων, Ελληνικών και Ρωµαϊκών συλλογών, όπως του Fitzwilliam Museum

του Πανεπιστηµίου του Cambridge, ή στη µεταφορά και αναδιάταξη των

αρχαίων συλλογών του Πανεπιστηµίου του Newcastle της Αγγλίας. Μεταξύ

των προγραµµάτων που συγκεράζουν στοιχεία περισσοτέρων της µιας κα-

τηγοριών των δράσεών µας είναι η µετάφραση στα ελληνικά των παιδαγω-

γικών φυλλαδίων των αιθουσών της ελληνικής, ρωµαϊκής και ετρουσκικής

τέχνης του Μουσείου του Λούβρου και η έκδοση δίσκων ακτίνας (CD) των

κυπριακών αρχαιοτήτων της συλλογής Cesnola του Μητροπολιτικού Μου-

σείου Τέχνης της Νέας Υόρκης. Στο ίδιο πνεύµα υποστηρίξαµε το Μουσείο

Αρχαιοτήτων της νέας Βιβλιοθήκης της Αλεξάνδρειας για την κατασκευή

ειδικών προθηκών και, µαζί µε το Ίδρυµα Α. Γ. Λεβέντη, συνδράµαµε την

Ιερά Μονή Θεοβαδίστου Όρους Σινά, Αγίας Αικατερίνης, για να διασκευα-

στεί το Σκευοφυλάκιο της Μονής σε Μουσείο σύγχρονων προδιαγραφών.

Επίσης, µαζί µε το Ίδρυµα Α. Γ. Λεβέντη, αλλά και το Ίδρυµα Σταύρος

Νιάρχος, αναλάβαµε το οικονοµικό βάρος της διοργανώσεως της εκθέσεως

«Byzantium 330-1453» που αποτέλεσε συµπαραγωγή του Μουσείου Μπενά-


1 Ιστορική και Εθνολογική Εταιρία της Ελλάδος – Εθνικό Ιστορικό Μουσείο, ελαιογραφία αγνώστου καλλιτέχνη με θέμα την ανακατάληψη του φρουρίου της Βόνιτσας.

2. Ναυτικό Μουσείο Αιγαίου, πλοίο «Θαλής ο Μιλήσιος».

3. Μουσείο Μπενάκη, Προσωπογραφία Οδυσσέα Ανδρούτσου, του καλλιτέχνη Κοζή Δεσύλλα.

4. Μουσείο Μπενάκη, Προσωπογραφία Αθανάσιου Διάκου, του καλλιτέχνη Κοζή Δεσύλλα.

5. Royal Academy of Arts, πρόσοψη κτηρίου κατά τη διάρκειας εκθέσεως «Byzantium 330-1453».


1 2

3 4 5

32 33


κη µε τη Royal Academy of Arts και παρουσιάστηκε στο Λονδίνο το 2008-

2009. Η χορηγία εξασφάλισε, σύµφωνα µε την ίδια τη Βασιλική Ακαδηµία

Τεχνών του Λονδίνου, «τη δυνατότητα οι επιµελητές να παρουσιάσουν τη

Βυζαντινή Αυτοκρατορία σε όλο της το µεγαλείο προσφέροντας στο βρετανι-

κό κοινό τη µοναδική ευκαιρία να θαυµάσει και να κατανοήσει την τέχνη και

τον πολιτισµό του Βυζαντίου σε όλη τους τη µεγαλοπρέπεια».

Οι Ιερές Μονές, λόγω της µακραίωνης ιστορίας τους, περικλείουν συχνά

θησαυρούς που χρήζουν συντηρήσεως. Έτσι, συχνά το Ίδρυµα προστρέχει

για τη διάσωσή τους. Η Μονή Κουτλουµουσίου στο Άγιον Όρος έτυχε

αρωγής για τη συντήρηση των πολυτίµων χειρογράφων της βιβλιοθήκης

της. Οµοίως, ενισχύθηκε η Μονή του Αγίου Ιωάννου του Θεολόγου της

Πάτµου, µε αφορµή τον εορτασµό των 900 ετών από της ιδρύσεώς της.

Στο ίδιο νησί υποστηρίχθηκε, στη συνέχεια, και η αναστήλωση του Ιερού

Καθίσµατος του Οσίου Χριστοδούλου.

Τις περισσότερες φορές η στήριξή µας προς την Εκκλησία δεν αποσκοπεί

στην ενίσχυση του ποιµαντορικού έργου της. Εξαίρεση, και ίσως µοναδικό

παράδειγµα από απόψεως ευρηµατικότητας, αποτελεί, κατά τη δεκαετία

1980, το έργο της Ιεράς Μητροπόλεως Δρυϊνουπόλεως, Πωγωνιανής και

Κονίτσης, η οποία φρόντιζε για την κάλυψη των θρησκευτικών αναγκών των

Βορειοηπειρωτών πριν ανοίξουν τα σύνορα µε την Αλβανία µεταδίδοντας,

συν τοις άλλοις, τη θεία λειτουργία µέσω µεγαφώνων εγκατεστηµένων επί

ελληνικού εδάφους!

Με την αναβίωση της Ορθοδόξου Αυτοκεφάλου Εκκλησίας της Αλβανίας, οι

δωρεές του Ιδρύµατος προς τη συγκεκριµένη Εκκλησία συνέβαλαν αρχικά

στη συγκρότηση των δοµών, στην επισκευή των ελάχιστων ναών που είχαν

αποµείνει και την ανέγερση νέων, στη δηµιουργία στελεχών, στην ανάπτυξη

προγραµµάτων για νέους (κατασκηνώσεις, νεανικά κέντρα) και, µετά το

2000, στη λειτουργία, µε τη στήριξη της Θεολογικής Ακαδηµίας, του Ελλη-

νο-αλβανικού δηµοτικού σχολείου του Δυρραχίου και του τεχνικού λυκείου

Μεσοποτάµου κοντά στους Αγίους Σαράντα, πάντα υπό την σκέπη του Αρχιε-

πισκόπου Αναστασίου.

Επιλέγουµε να στηρίζουµε το έργο Ιερών Μητροπόλεων σε ακριτικές πε-

ριοχές της ηπειρωτικής και νησιωτικής Ελλάδος, όπως στη Θράκη ή στα

Δωδεκάνησα. Στο εξωτερικό, έχουµε προσφέρει οικονοµική βοήθεια σε

Μητροπόλεις του Πατριαρχείου Ιεροσολύµων και του Πατριαρχείου Αλεξαν-

δρείας και Πάσης Αφρικής για το αποστολικό έργο τους και σε Μητροπόλεις

1. Ινστιτούτο Εναλίων Αρχαιολογικών Ερευνών, ενάλιες έρευνες στο Πρωτοελλαδικό ναυάγιο της νήσου Δοκού.

2. Πατριαρχείο Αλεξανδρείας, φωτογραφίες πριν και κατά τη διάρκεια συντηρήσεως εικόνας της Θεοτόκου υπό τον καθηγητή Παναγιώτη Βοκοτόπουλο.

3. Ελληνικό Ινστιτούτο Μελετών Αρχαίας και Μεσαιωνικής Αλεξάνδρειας, ανέλκυση του πύργου του μοναδικού Πυλώνα της Αλεξάνδρειας και της ευρύτερης περιοχής από τη θέση της βυθισμένης Άκρας Λοχιάδος.

4. Μουσείο του Λούβρου, όψη της προσκλήσεως για την παρουσίαση παιδαγωγικών φυλλαδίων στην ελληνική γλώσσα.


1

3

2

4

34 35

του Οικουµενικού Πατριαρχείου για τη συντήρηση ή επισκευή κειµηλίων και

βυζαντινών ιερών ναών στην Κωνσταντινούπολη και τα περίχωρά της.

Μεταξύ των έργων συντηρήσεως βυζαντινού πολιτισµού που στηρίξαµε

από το 1991 ήταν και η συντήρηση της αρκετά σηµαντικής συλλογής εικό-

νων του Πατριαρχείου Αλεξανδρείας υπό την επίβλεψη του καθηγητού και

ακαδηµαϊκού Παν. Βοκοτοπούλου. Άλλη ενδεικτική περίπτωση αιτήµατος

που ικανοποιήθηκε αφορούσε στη συντήρηση βυζαντινών και µεταβυζαντι-

νών εικόνων της Συλλογής Αιµιλίου Βελιµέζη. Συχνά, άλλωστε, δεχόµαστε

αιτήµατα σχετικά µε τη συντήρηση βυζαντινών αρχιτεκτονικών µνηµείων.

Ένα τέτοιο παράδειγµα είναι η ανασκαφή, συντήρηση και αναστήλωση υπό

την επίβλεψη του καθηγητού και ακαδηµαϊκού Παν. Βοκοτοπούλου της βυ-

ζαντινής µονής Παντανάσσης Φιλιππιάδος, της οποίας ο ναός είναι ένας από

τους µεγαλύτερους και πολυτελέστερους της ύστερης βυζαντινής περιόδου

που σώζονται στην Ελλάδα.

Πέραν της βυζαντινής περιόδου, φυσική είναι η αναφορά και στην προχρι-

στιανική περίοδο, περίοδο κατά την οποία η χώρα µας έχει πολλά να επιδεί-

ξει. Το Ίδρυµα έχει στηρίξει πολλές ανασκαφές σπηλαίων, προϊστορικών και

αρχαίων µνηµείων στην Ελλάδα και το εξωτερικό. Ο χώρος της παρούσης

εκδόσεως δεν µας επιτρέπει να αναφερθούµε σε όλες. Θα περιορισθούµε σε

πέντε που θεωρούµε εθνικής σηµασίας και θα τις παρουσιάσουµε χρονολο-

γικά, ξεκινώντας από την Ελλάδα και καταλήγοντας στο εξωτερικό:

Μυκήνες: Το Ίδρυµα στήριξε εξαρχής το πρόγραµµα της Εν Αθήναις Αρχαιολο-

γικής Εταιρείας για τη δηµοσίευση της µελέτης των ευρηµάτων πενήντα ετών

έρευνας των ανασκαφών των Μυκηνών, σε συνδυασµό µε τα ανασκαφικά

ηµερολόγια και ό,τι άλλα στοιχεία υπήρχαν. Το συνολικό έργο τελεί υπό την

επιστηµονική εποπτεία του καθηγητού και ακαδηµαϊκού Σπ. Ιακωβίδη, ο

οποίος ανασκάπτει εδώ και πέντε δεκαετίες τη θέση, ενώ από το 1988 διευ-

θύνει και τη συνέχιση της ανασκαφής. Όπως εξηγεί ο ακαδηµαϊκός Σπύρος

Ιακωβίδης «η χορηγία αυτή διευκόλυνε ουσιαστικά την εκτέλεση του προ-

γράµµατος της δηµοσιεύσεως των ανασκαφών στις Μυκήνες». Η οργάνωση

του εκδοτικού προγράµµατος περιλάµβανε τη συστηµατική και λεπτοµερή

τοπογράφηση ολόκληρης της ακροπόλεως των Μυκηνών από συνεργεία του

Εθνικού Μετσόβιου Πολυτεχνείου, την περιγραφή είκοσι και πλέον αρχιτε-

κτονικών κτισµάτων εντός και εκτός ακροπόλεως και την καταµέτρηση, κα-

ταλογογράφηση, περιγραφή και φωτογράφιση όλων των στρωµατογραφηµέ-

νων κινητών ευρηµάτων, µεταξύ των οποίων διακόσιες χιλιάδες και πλέον

όστρακα, που εντοπίστηκαν κατά τη διάρκεια των ανασκαφικών εργασιών.


1. Ιερά Μονή Θεοβαδίστου Όρους Σινά, Αγίας Αικατερίνης.

2. Ιερό του Αμυκλαίου Απόλλωνα από ανατολικά.3. Μυκήνες, οι ανασκαφείς Γεώργιος Μυλωνάς

και Σπύρος Ιακωβίδης στα μέσα της δεκαετίας του 1960.

1

2

3

36 37

Οι καρποί της µελέτης οδήγησαν σε πλούσια συµπεράσµατα που σχετίζονται

µε ασφαλέστερες και ακριβέστερες χρονολογήσεις των χρόνων ακµής και

παρακµής της ακροπόλεως, τη βαθµιαία συρρίκνωση της µυκηναϊκής ανα-

κτορικής οικονοµίας, καθώς και τις χρήσεις και επαναχρήσεις των χώρων.

Ο καθηγητής Σπύρος Ιακωβίδης καταλήγει ότι «από τις δηµοσιεύσεις αυτές

θα προκύψουν συµπεράσµατα για την εξέλιξη των Μυκηνών».

Αρχαία Μεσσήνη: Το Ίδρυµα ξεκίνησε να υποστηρίζει τις ανασκαφές υπό τον

καθηγητή Πέτρο Θέµελη το1986 και συνέχισε για τα επόµενα 21 χρόνια.

Σύµφωνα µε τον Πέτρο Θέµελη: «Το Ίδρυµα συνέβαλε αποφασιστικά

στην αποκατάσταση, την αναστήλωση, την ανάδειξη και την απόδοση

στο κοινό µνηµείων, τα οποία δεν περιλαµβάνονταν στο επιχειρησιακό

πρόγραµµα ΠΟΛΙΤΙΣΜΟΣ του Υπουργείου Πολιτισµού και Τουρισµού».

Ήδη ολοκληρώθηκαν: η στερέωση-αναστήλωση του ορθογώνιου Πύργου

αρ.17 που βρίσκεται βορειοανατολικά της Αρκαδικής Πύλης, ενός από

τους πληρέστερα και καλύτερα σωζόµενους πύργους των εντυπωσιακών

οχυρώσεων· η αναστήλωση του τετρακιόνιου δωρικού Προπύλου, της

µνηµειώδους δηλαδή εισόδου που οδηγεί στη δυτική στοά του Γυµνασίου

και από εκεί στο Στάδιο· η αναστήλωση του ταφικού µνηµείου Κ3 στη δυτική

στοά του Γυµνασίου· η αναστήλωση της Κρήνης Αρσινόης· η αναστήλωση

του Δωρικού ναού αγοράς· η αποκατάσταση του «Θησαυρού» της αγοράς· η

αποκάλυψη και διαµόρφωση της Βασιλικής· η αποκατάσταση του ταφικού

µνηµείου αµέσως ανατολικά του Ασκληπιείου. Εκτός αυτών, έγιναν εργασίες

συντηρήσεως του αγάλµατος του Ερµή του Γυµνασίου που εκτίθεται στο

Μουσείο του αρχαιολογικού χώρου και αγοράσθηκαν δύο οχήµατα για

τη διεξαγωγή των αναστηλώσεων και ανασκαφών. Η ολοκλήρωση των

επεµβάσεων αυτών στηρίζει και διευκολύνει το ανασκαφικό, αναστηλωτικό,

µουσειολογικό και συγγραφικό έργο για την αρχαία Μεσσήνη.

Χορηγικό μνημείο Θρασύλλου: Με την ενίσχυση του Ιδρύµατος υλοποιείται

η ανακατασκευή σηµαντικών αρχιτεκτονικών µελών της ζωφόρου ενός

αρχαίου χορηγικού µνηµείου, αυτό του Θρασύλλου στη Νότια Κλιτύ

της Ακροπόλεως. Το συνολικό πρόγραµµα εκτελείται υπό την επίβλεψη

του καθηγητού Αλέξανδρου Μάντη και την εποπτεία της Επιτροπής του

Θεάτρου και Ιερού του Διονύσου-Ασκληπιείου και εντάχθηκε εν µέρει

στο Γ΄ Κοινοτικό Πλαίσιο Στήριξης. Ο καθηγητής Αλέξανδρος Μάντης

µας λέγει ότι «το ιδιαίτερο αυτό χορηγικό µνηµείο σωζόταν στην θέση του

έως το 1827, όταν βοµβαρδίστηκε και καταστράφηκε ολοσχερώς στους

αγώνες της ανεξαρτησίας. Η µελέτη αποκατάστασής του είχε ως στόχο τη

συγκέντρωση και την επεξεργασία δεδοµένων που συνηγορούσαν υπέρ

1. Ο Ναός της Μεσσήνης μετά την αναστήλωσή του.2. Απεικόνιση του μνημείου του Θρασύλλου στα

μέσα του 18ου αιώνος (J. Stuart και N. Revett). 3. Σχέδιο της εγκεκριμένης προτάσεως για την

αποκατάσταση του χορηγικού μνημείου του Θρασύλλου.

4. Ο ανακατασκευασμένος λίθος της ζωφόρου του μνημείου του Θρασύλλου.


1 2

3 4

38 39


Αρχαία Μεσσήνη:1. & 2. Ο Ερμής του Γυμνασίου κατά την εύρεσή του

και μετά τον καθαρισμό του αντιστοίχως.3. & 4. Φωτογραφία μετά την αναστήλωση και Σχέδιο

του Πύργου 17, της Αρκαδικής Πύλης και των ταφικών μνημείων.

5. Η πρόσοψη του Προπύλου του Γυμνασίου μετά την αναστήλωση.

6. & 7. Η Κρήνη Αρσινόη κατά τη διάρκεια της αναστηλώσεως και μετά το πέρας των εργασιών αντιστοίχως.

1

2

3 4

5

76

40 41

της µερικής αναστήλωσης ενός εξέχοντος στοιχείου του ιστορικού τοπίου

της Ακροπόλεως για περισσότερους από είκοσι δύο αιώνες. […] Έτσι η

συνολική εµπλοκή του Ιδρύµατος αφορά τελικά σε οκτώ λίθους, αριθµό

ιδιαίτερα σηµαντικό. Πρόκειται για µέλη της πρόσοψης, που προορίζονται

για προβεβληµένα σηµεία στον δοµικό ιστό του κτιρίου». Με την

εξασφάλιση των απαραίτητων συµπληρωµατικών κονδυλίων από το Ίδρυµα,

ανασυστήνεται ένα εξέχον στοιχείο του ιστορικού τοπίου της Ακροπόλεως

και ανασυνδέεται συµβολικά µέσα στο χρόνο µία αρχαία χορηγία –αυτή του

Θρασύλλου– µε µία σύγχρονη – αυτή του Ιδρύµατος.

Ινστιτούτο Εναλίων Αρχαιολογικών Ερευνών: Μεταξύ του Ινστιτούτου και

του Ιδρύµατος αναπτύχθηκε µακροχρόνια σχέση που ξεκίνησε το 1989

και σηµατοδοτήθηκε µε τη συνδροµή µας στην ανασκαφή ενός από τα

σηµαντικότερα αρχαία ναυάγια· αυτό στη νήσο Δοκό του Αργολικού Κόλπου.

Μεγάλης κλίµακας υποβρύχιες ανασκαφικές έρευνες εµπορικών πλοίων

των προϊστορικών και ιστορικών χρόνων στηρίχθηκαν καθ’ όλη τη δεκαετία

του 1990 στο ακρωτήριο Ιρίων Αργολίδος, στην Αντιδραγονέρα Κυθήρων

και από το 2000 µέχρι σήµερα σε θέσεις του Παγασητικού, Αργοσαρωνικού

και Νότιου Ευβοϊκού Κόλπου. Όπως εξηγεί ο καθηγητής Γιάννος Λώλος «η

έρευνα του αρχαιότερου γνωστού ναυαγίου στον κόσµο, στη νήσο Δοκό του

Αργολικού (2200 π.Χ.), διενεργήθηκε κατά τα έτη 1989-1992 και υπήρξε

έρευνα-σταθµός για την ελληνική ενάλια αρχαιολογία, αλλά και για την

ιστορία του Ινστιτούτου Ενάλιων Αρχαιολογικών Ερευνών. Σηµατοδότησε

την αλµατώδη ανάπτυξη του Ινστιτούτου στον ερευνητικό, εκδοτικό και

εκπαιδευτικό τοµέα και του προσέδωσε κύρος και διεθνή αναγνώριση. Το

Ίδρυµα Ιωάννου Φ. Κωστοπούλου υπήρξε εξαρχής υποστηρικτής αυτής της

προσπάθειας. Η σταθερή στήριξη από το Ίδρυµα και των άλλων σηµαντικών

ερευνών που ακολούθησαν τα επόµενα χρόνια συνέβαλε ουσιαστικά στην

προώθηση της εναλίας αρχαιολογίας στη χώρα µας».

Ελληνικό Ινστιτούτο Μελετών Αρχαίας και Μεσαιωνικής Αλεξάνδρειας: Το

Ινστιτούτο εξασφάλισε άδεια από τις Αιγυπτιακές Αρχές, προκειµένου

να διεξάγει ενάλιες αρχαιολογικές έρευνες στις ανατολικές ακτές

της Αλεξάνδρειας. Το Ίδρυµα στήριξε, στην αρχή, το 2001, κατ’

αποκλειστικότητα και έκτοτε σταθερά, τις ανασκαφές. Οι έρευνες απέδωσαν

πλούσια στοιχεία για την ιστορία και τοπογραφία της αρχαίας πόλεως και τα

αποτελέσµατα της ανασκαφής εκτίθενται σήµερα στο Αρχαιολογικό Μουσείο

της Βιβλιοθήκης της Αλεξάνδρειας, επίσης επιχορηγηµένο από το Ίδρυµα.

Ο καθηγητής Χάρης Τζάλας επισηµαίνει ότι τα ευρήµατα κατά τα δώδεκα

χρόνια ανασκαφών είναι «εντυπωσιακά τόσο για τον µεγάλο αριθµό και τον


1. Αγιορείτικη Εστία Θεσσαλονίκης, εξώφυλλο λευκώματος «Άγιον Όρος. Παναγιώτης Λ. Βοκοτόπουλος. Φωτογραφίες 1956-2001».

2. Εκδόσεις Mondadori–Electa, εξώφυλλο μονογραφίας του αρχιτέκτονα Άρη Κωνσταντινίδη.

3. Ελένη Φεσσά-Εμμανουήλ, εξώφυλλο εκδόσεως «Η Αρχιτεκτονική του Νεοελληνικού Θεάτρου 1720-1940».

4. Αλέξανδρος Παπαγεωργίου-Βενετάς, εξώφυλλο εκδόσεως «Ο Κήπος της Αμαλίας. Σχεδιασμός, ίδρυση και εξέλιξη του Εθνικού Κήπου της Αθήνας – Συμβολή στην Αθηναϊκή ιστοριογραφία».

1 2

3 4

42 43

Mondadori – Electa για την έκδοση µονογραφίας σχετικά µε το έργο

του αρχιτέκτονα Άρη Κωνσταντινίδη, δύο εκδόσεις του καθηγητού Αλ.

Παπαγεωργίου-Βενετά που αφορούν στην αρχιτεκτονική και πολεοδοµία

της νεώτερης Αθήνας: «Εδουάρδος Σάουµπερτ (1804-1860). Συλλογή

τεκµηρίων για τον σχεδιασµό της Αθήνας και του Πειραιά» το 1998 και «Ο

Κήπος της Αµαλίας. Σχεδιασµός, ίδρυση και εξέλιξη του Εθνικού Κήπου της

Αθήνας-Συµβολή στην Αθηναϊκή ιστοριογραφία» το 2008, αλλά και τις

εκδόσεις της καθηγήτριας Ελένης Φεσσά-Εµµανουήλ «Η Αρχιτεκτονική

του Νεοελληνικού Θεάτρου. 1720-1940» το 1992 και «Δώδεκα Έλληνες

Αρχιτέκτονες του Μεσοπολέµου (Μορφές Ελληνικής Αρχιτεκτονικής του

20ού Αιώνα)» το 1999. Υπενθυµίζουµε δε ότι µε τη στήριξή µας προς την

Εταιρεία Μελέτης Ελληνικής Ιστορίας πραγµατοποιήθηκαν πολλές εκδόσεις

ιστορικού περιεχοµένου, καθώς και ανατυπώσεις εξαντληµένων ιστορικών

συγγραµµάτων. Με το ίδιο σκεπτικό, επανειληµµένως ενισχύθηκε και η

Εταιρεία Μακεδονικών Σπουδών.

Οι µεταφράσεις κειµένων αρχαίων συγγραφέων σε νέα Ελληνικά έτυχαν,

επίσης, της αρωγής µας. Οι πιο πρόσφατες είναι οι µεταφράσεις από τον

δηµοσιογράφο-συγγραφέα Ανδρέα Ζούλα των επτά σωζοµένων τραγωδιών

του Αισχύλου και των, επίσης επτά, σωζοµένων τραγωδιών του Σοφοκλέους,

το 2007 και το 2008 αντιστοίχως, και η µετάφραση της Ιλιάδος από τον

καθηγητή Δηµήτριο Μαρωνίτη το 2009.

Τέλος, αναφέρουµε και την Εταιρεία Ελληνικών Τυπογραφικών

Στοιχείων, η οποία διαθέτει ποικιλία ελληνικών ψηφιακών πολυτονικών

γραµµατοσειρών, αποτελούµενη από ιστορικά δείγµατα, αλλά και νέους

σχεδιασµούς που σέβονται την τυπογραφική παράδοση.


όγκο τους όσο και για τη σηµασία των νέων δεδοµένων που προσθέτουν

νέα στοιχεία στην ιστορία και την τοπογραφία της Μεγάλης Πόλης των

Πτολεµαϊκών, των Ρωµαϊκών αλλά και των Ισλαµικών χρόνων». Η Ελληνική

αρχαιολογική αποστολή µε το σταθερό στίγµα τής εκεί παρουσίας της

στέκεται επάξια δίπλα στις δύο µεγάλες οµόλογες γαλλικές αποστολές.

Ελληνικές αρχαιότητες και Βυζάντιο αποτελούν αντικείµενο περιοδικών εκ-

θέσεων σε µουσεία της Ελλάδος, αλλά και του εξωτερικού. Ήδη αναφέραµε

την έκθεση για το Βυζάντιο στη Βασιλική Ακαδηµία του Λονδίνου. Εξίσου

σηµαντική ήταν η συµβολή µας στην πραγµατοποίηση το 2004 στο Μητρο-

πολιτικό Μουσείο Τέχνης της Νέας Υόρκης της εκθέσεως «Byzantium: Faith

and Power (1261-1557)», µεταξύ άλλων Ιδρυµάτων και Εταιριών. Η έκθε-

ση αυτή, µας υπενθυµίζει ο Διευθυντής του Μητροπολιτικού Μουσείου Δρ.

Τόµας Κάµπελ, θεωρήθηκε µια από τις κορυφαίες της χρονιάς εκείνης και

ο συνοδευτικός κατάλογός της βραβεύτηκε µε δύο από τις σηµαντικότερες

διακρίσεις στον τοµέα της ιστορίας της τέχνης στις Ηνωµένες Πολιτείες. Σε

συνεργασία µε το Ίδρυµα Σταύρος Νιάρχος, συνδράµαµε την έκθεση «Άθως»

που διοργανώθηκε το 2006 στο Helsinki City Art Museum, αλλά και την

έκθεση µε θέµα την αρχέγονη θεότητα της αναπαραγωγής «Έρως… από τη

Θεογονία του Ησιόδου στην Ύστερη Αρχαιότητα», η οποία παρουσιάσθηκε

στο Μουσείο Κυκλαδικής Τέχνης το 2009. Ιδιαίτερη αναφορά αρµόζει στη

συνεργασία µας µε το Μουσείο του Λούβρου για την έκδοση του καταλόγου

της εκθέσεως για τον Πραξιτέλη που έγινε στο σηµαντικό αυτό γαλλικό Μου-

σείο και µεταφέρθηκε στη συνέχεια στο Αρχαιολογικό Μουσείο της Αθήνας

το 2007.

Οµοίως στηρίξαµε τον Όµιλο Διαφυλάξεως Πολιτιστικής Κληρονοµιάς

Κεφαλληνίας – Ιθάκης για την έκδοση της ιστορικής µελέτης «Ποία η

Οµηρική Ιθάκη» που διανεµήθηκε δωρεάν σε σχολεία και βιβλιοθήκες

των δύο νησιών. Ο ίδιος Όµιλος ενήργησε για την απόκτηση και έκθεση

στην Κεφαλονιά 152 έργων του κεφαλονίτη Ελληνο-αµερικανού ζωγράφου

Γεράσιµου Στέρη.

Το Ίδρυµα ενισχύει και εκδόσεις επιστηµονικού, ιστορικού και ερευνητικού

περιεχοµένου, µε µικρό εµπορικό ενδιαφέρον. Μεταξύ των σηµαντικότερων

είναι η δίτοµη συναγωγή 35 µελετών της Εφόρου αρχαιοτήτων Ιουλίας

Βοκοτοπούλου το 2001 ή το λεύκωµα της Αγιορείτικης Εστίας της

Θεσσαλονίκης που εκδόθηκε το 2008 µε τίτλο «Άγιον Όρος. Παναγιώτης

Λ. Βοκοτόπουλος. Φωτογραφίες 1956-2001», µε 165 φωτογραφίες του

τοπίου και των κτηρίων του Αγίου Όρους. Στηρίξαµε, ακόµη, τις εκδόσεις

44 45

Ελληνική Εταιρία Προστασίας της Φύσης, βράβευση του Διεθνούς Δικτύου «Οικολογικά Σχολεία».

Αναγνωρίζουµε ότι όλο το έργο του Ιδρύµατος απευθύνεται στην κοινωνία

εν γένει και συνήθως στοχεύει στη διάδοση πνευµατικού πλούτου. Όµως,

µερικές δραστηριότητες που έχουµε στηρίξει κατά καιρούς εµπίπτουν στην

προσφορά υλικής βοήθειας για την ανακούφιση ορισµένων ευπαθών

οµάδων ανθρώπων ή την προστασία του φυσικού ή ζωικού πλούτου της

χώρας µας και της ευρύτερης περιοχής.

Συγκεκριµένα, στο πλαίσιο της µακρόχρονης σχέσεως που έχουµε αναπτύξει

µαζί της, η Εταιρεία Προστασίας Σπαστικών χορήγησε υποτροφίες για

εξειδίκευση των στελεχών της στην ειδική αγωγή ή στη λογοθεραπεία. Ίσως,

όµως, είναι σηµαντικότερο ότι πραγµατοποίησε ήδη δύο πολύ επιτυχηµένα

Καλλιτεχνικά και Βιωµατικά Σεµινάρια, που έφεραν κοντά περισσότερα από

250 νεαρά άτοµα µε και χωρίς αναπηρία από την Ελλάδα και το εξωτερικό,

σε µια δηµιουργική συνύπαρξη χορού, θεάτρου, µουσικής και εικαστικών.

Με σκοπό να βοηθήσουµε την κοινωνική αποκατάσταση και την επανένταξη

παιδιών, εφήβων και νέων µε σοβαρά ψυχοκοινωνικά προβλήµατα όπως

ψυχικές νόσους, νοητική καθυστέρηση και συνοδές δυσκολίες, στηρίξαµε

την Εταιρεία Ψυχοκοινωνικής Υγείας του Παιδιού και του Εφήβου για να

δηµιουργήσει το δεύτερο Κοινοτικό Σπίτι της. Στο Σπίτι αυτό φιλοξενούνται

οκτώ έως δέκα έφηβοι και νέοι πέντε ηµέρες την εβδοµάδα έτσι ώστε

αφενός να διασφαλίζεται σπιτική ατµόσφαιρα και λειτουργία και αφετέρου

να ενθαρρύνονται οι οικογένειες των παιδιών αυτών να τα παίρνουν κοντά

τους κατά τα σαββατοκύριακα.

Παρόµοιας αρωγής έτυχαν κατά καιρούς πολλοί σύλλογοι που ασχολούνται

µε κοινωνικά ευπαθείς οµάδες στην Αττική, αλλά και στην περιφέρεια. Σε

ένα συνδυασµό κοινωνικής προσφοράς και εκπαιδεύσεως, το Ίδρυµα στη-

ρίζει εκπαιδευτικά προγράµµατα επαγγελµατικής καταρτίσεως ατόµων µε

αναπηρία, αλλά και παραγωγικές µονάδες µε τη µορφή εργαστηρίων. Αρκεί

να αναφέρουµε τις πλέον πρόσφατες περιπτώσεις των δύο τελευταίων ετών

όπως είναι το Σωµατείο Γονέων και Φίλων Νοητικά Υστερούντων Ατόµων

«Άγιος Νικόλαος», το Ίδρυµα «Η Θεοτόκος», το Κέντρο Δηµιουργικής Απα-

σχόλησης Παιδιών µε Αναπηρίες του Σωµατείου Γονέων και Κηδεµόνων «Ο

Άγιος Παντελεήµων», το Κέντρο Περίθαλψης Παίδων «Ο Άγιος Δηµήτριος»,

τον Σύλλογο Γονέων, Κηδεµόνων και Φίλων Ατόµων µε Ειδικές Ανάγκες

3.

ΚΟΙΝΩΝΙΚΗ ΠΡΟΣΦΟΡΑ

46 47

«Το Εργαστήρι», τον Σύλλογο Γονέων, Κηδεµόνων και Φίλων των Αυτιστι-

κών Παιδιών S.O.S., τον Σύλλογο Προστασίας Ατόµων µε Ειδικές Ανάγκες

Καρύστου και τον Σύλλογο-Σωµατείο Γονέων και Φίλων Αυτιστικών Ατόµων

Νοµού Έβρου «Ο Άγιος Βασίλειος».

Αυτή η απλή απαρίθµηση αποδεικνύει την ποικιλία και το εύρος των

αναγκών, καθώς και την αδυναµία µας να συνδράµουµε σε όλες τις

αξιόλογες προτάσεις που µας υποβάλλονται. Θα σταθούµε, όµως, σε ακόµη

δύο διαφορετικές πρωτοβουλίες που στηρίξαµε. Η πρώτη αφορά την

Εταιρεία Κοινωνικής και Περιβαλλοντικής Δράσης «Ηλιοτρόπιο» η οποία,

στο πλαίσιο του εκπαιδευτικού της προγράµµατος, παράγει ειδικό εποπτικό

υλικό για άµεση και βιωµατική αντίληψη της φύσεως από παιδιά µε σοβαρά

προβλήµατα οράσεως. Σύµφωνα µε την ίδια την οργάνωση, τα εκπαιδευτικά

περιβαλλοντικά προγράµµατα που έχει σχεδιάσει «εξασφαλίζουν την

αποφυγή αποκλεισµού των ατόµων µε αναπηρία, την ενίσχυση της

προσωπικότητάς τους, την ευαισθητοποίησή τους για το περιβάλλον,

καθώς και την ουσιαστική αλλαγή της στάσης απέναντι στην αναπηρία.

Κατασκευάστηκαν µία σειρά από µακέτες και ειδικά εκπαιδευτικά παιχνίδια

που συµβάλλουν στη βιωµατική µάθηση. Επίσης, ολοκληρώθηκαν µία σειρά

από εκδηλώσεις ενσωµάτωσης παιδιών µε και χωρίς αναπηρία». Η δεύτερη

έχει περισσότερο ψυχαγωγικό χαρακτήρα και απευθύνεται σε παιδιά που

νοσηλεύονται σε νοσοκοµεία και ιδρύµατα. Πρόκειται για την πρωτοβουλία

του Θεάτρου του Νέου Κόσµου να δίνει θεατρικές παραστάσεις για παιδιά σε

διαδρόµους και θαλάµους ασθενών. Έχει συµβεί, µάλιστα, οι ηθοποιοί να

παίξουν, σε ορισµένες περιπτώσεις, µόνο για ένα παιδί.

Το έργο της κοινωνικής προσφοράς στηρίζεται πρωταρχικά στον εθελοντι-

σµό, το πνεύµα του οποίου παραδοσιακά καλλιεργούνταν στη χώρα µας από

το Σώµα Ελλήνων Προσκόπων και το Σώµα Ελληνίδων Οδηγών που έχουν

τύχει της µακροχρόνιας αρωγής µας. Από το 1994 προστέθηκε η Μη Κυβερ-

νητική Οργάνωση «Έλιξ» που προωθεί τον εθελοντισµό στη χώρα µας και

οργανώνει Προγράµµατα Εθελοντικής Εργασίας στα οποία συµµετέχουν νέοι

από όλο τον κόσµο. Σκοπός των Προγραµµάτων αυτών είναι η προσφορά

εθελοντικής εργασίας σε κάποιο έργο χρήσιµο για την τοπική κοινωνία, σε

συνεργασία µε τοπικούς συλλόγους, περιβαλλοντικές οργανώσεις και κοινω-

νικούς φορείς, οι οποίοι υποδεικνύουν το έργο και αναλαµβάνουν τη φιλο-

ξενία της οµάδας των εθελοντών. Χαρακτηριστικά, έχουν αναπτυχθεί µέσω

της «Έλιξ» περισσότερα από 300 προγράµµατα εθελοντικής εργασίας σε 104

κοινότητες όλων των περιοχών της Ελλάδος, όπου συµµετέχουν πάνω από

6.200 νέοι.

ΚΟΙΝΩΝΙΚΗ ΠΡΟΣΦΟΡΑΙΔΡΥΜΑ ΙΩΑΝΝΟΥ Φ. ΚΩΣΤΟΠΟΥΛΟΥ ΕΠΕΤΕΙΑΚΟΣ ΑΠΟΛΟΓΙΣΜΟΣ

1. Εταιρεία Προστασίας Σπαστικών, προετοιμασία της χορευτικής ομάδας για το Καλλιτεχνικό Σεμινάριο «Το Αηδόνι».

2. Μη Κυβερνητική Οργάνωση «Έλιξ», Προγράμματα Εθελοντικής Εργασίας.

3. Θέατρο του Νέου Κόσμου – Νέα Σκηνή Τέχνης, παράσταση για παιδιά σε νοσοκομεία και ιδρύματα «Το αίνιγμα του Τρουλ».

4. Μουσείο Γουλανδρή Φυσικής Ιστορίας, Κέντρο Περιβαλλοντικής Έρευνας και Εκπαίδευσης «Γαία», επίσκεψη μαθητών στο πλαίσιο των Εκπαιδευτικών Προγραμμάτων.

1

3

2

4

48 49

Στον τοµέα της προστασίας του περιβάλλοντος, το Ίδρυµα διατηρεί

εικοσιπενταετή και πλέον σχέση µε τη Φιλοδασική Ένωση Αθηνών η οποία

έχει επανειληµµένως αναλάβει προσπάθειες αναδασώσεως στην Αττική,

αλλά και στην περιφέρεια, και έχει συµβάλλει στην ευαισθητοποίηση

του κοινού µε την έκδοση του περιοδικού της «Φύση και Ζωή». Εξίσου

µακρόχρονης και τακτικής αρωγής έτυχε και η Ελληνική Εταιρία

Προστασίας της Φύσης. Κατά τα δέκα τελευταία χρόνια, µε τη χορηγία του

Ιδρύµατος, η Εταιρία, ως εκπρόσωπος στην Ελλάδα του Ιδρύµατος για

την Περιβαλλοντική Εκπαίδευση (FEE, Foundation for Environmental

Education), διαχειρίζεται το Διεθνές Δίκτυο «Οικολογικά Σχολεία», που

στόχο έχει την ευαισθητοποίηση, εκπαίδευση και αλλαγή στάσεως των

µαθητών σε θέµατα που αφορούν το περιβάλλον. Σύµφωνα µε την Εταιρία

Προστασίας της Φύσης, µέσα από τα Οικολογικά σχολεία «τα παιδιά

ενθαρρύνονται να συµµετάσχουν στη λήψη αποφάσεων, στο σχεδιασµό

και στην εφαρµογή δράσεων που σχετίζονται µε το περιβάλλον και την

προστασία του». Επίσης, το Ίδρυµα στήριξε την προσπάθεια της Εταιρίας να

συγκεντρώσει τα άρθρα που κατά καιρούς είχε γράψει η Μυρτώ Απέργη για

το περιοδικό «Φύση» σε µια έκδοση που φέρει τον τίτλο «Αναζητώντας την

ελληνική φύση».

Ουσιαστική και καίρια όµως υπήρξε και η συµβολή του στη δηµιουργία

των πρώτων εκπαιδευτικών προγραµµάτων του Κέντρου Περιβαλλοντικής

Έρευνας και Εκπαίδευσης «Γαία» του Μουσείου Γουλανδρή Φυσικής

Ιστορίας, τα οποία σχεδιάστηκαν σε συνεργασία µε το Μουσείο Φυσικής

Ιστορίας του Λονδίνου και στοχεύουν στην αφύπνιση της περιβαλλοντικής

συνειδήσεως του επισκέπτη του Μουσείου. Θα πρέπει να υπενθυµίσουµε

ακόµη τη συµβολή µας στη διεξαγωγή του Τρίτου Διεθνούς Οικολογικού

Συνεδρίου «Δούναβης-Ποταµός Ζωής» υπό την αιγίδα της ΑΘΠ του

Οικουµενικού Πατριάρχου Βαρθολοµαίου, που πραγµατοποιήθηκε τον

Οκτώβριο 1999. Το Συµπόσιο ανέδειξε τα προβλήµατα του Δούναβη και του

οικοσυστήµατός του που προέρχονται όχι µόνο από τη µόλυνση, αλλά και

από την ανεξέλεγκτη εκµετάλλευση των υδάτινων πόρων και τις καταστροφές

που επέφερε ο γιουγκοσλαβικός πόλεµος που, τότε, είχε µόλις τελειώσει.

Το πεδίο δράσεως πολλών συλλόγων συχνά µετατοπίζεται από το ευρύτερο

φυσικό περιβάλλον στο ζωικό µας πλούτο, δεδοµένης της επιτακτικής πλέον

ανάγκης διασώσεως συγκεκριµένων ειδών που απειλούνται µε εξαφάνιση.

Ένας από αυτούς που έχουµε συχνά στηρίξει είναι ο Σύλλογος Οικολόγων

«Η Υδραίισα Φώκια» που ξεκίνησε ως σωµατείο για τη διατήρηση του

παραδοσιακού χαρακτήρα της Ύδρας, αλλά, στην πορεία, ανήγαγε σε

βασικό στόχο του τη σωτηρία του θαλάσσιου περιβάλλοντος της Ανατολικής

Πελοποννήσου και του Σαρωνικού. Οµοίως ο Σύλλογος για την Προστασία

της Θαλάσσιας Χελώνας έτυχε της αρωγής µας.

Έχουµε, όµως, στηρίξει και τη µη κυβερνητική, µη κερδοσκοπική,

περιβαλλοντική οργάνωση «Αρκτούρος» για την προστασία και διαχείριση

της άγριας ζωής και του φυσικού περιβάλλοντος, κυρίως στην Πίνδο, την

εταιρία Silva για την προστασία των µικρόσωµων αλόγων-pony της Σκύρου

και το Ελληνικό Κέντρο Περίθαλψης Άγριων Ζώων στην Αίγινα που έχει

περιθάλψει χιλιάδες άγρια ζώα, τα περισσότερα από τα οποία ανήκουν σε

είδη που προστατεύονται από την εθνική και ευρωπαϊκή νοµοθεσία.

Στη χώρα µας όλες οι οργανώσεις που ασχολούνται µε την προστασία

της φύσεως και του περιβάλλοντος έχουν αναλάβει ενηµερωτικό

και εκπαιδευτικό ρόλο, όπως, για παράδειγµα, η Ελληνική Εταιρία

Περιβαλλοντικής Ενηµέρωσης και Εκπαίδευσης την οποία έχουµε στηρίξει

κατ’ επανάληψη. Η επωνυµία της Εταιρίας υποδηλώνει το πρόβληµα που

αντιµετωπίζει η Ελλάς στον τοµέα αυτό και στο παρόν κείµενο λειτουργεί

ως συνδετικός κρίκος για τη µετάβασή µας στα επόµενα κεφάλαια, που

εστιάζουν στην έρευνα και την εκπαίδευση.

ΚΟΙΝΩΝΙΚΗ ΠΡΟΣΦΟΡΑΙΔΡΥΜΑ ΙΩΑΝΝΟΥ Φ. ΚΩΣΤΟΠΟΥΛΟΥ ΕΠΕΤΕΙΑΚΟΣ ΑΠΟΛΟΓΙΣΜΟΣ

50 51

Μηχανισμός Αντικυθήρων, Αστρολάβος.

Η ενίσχυση της έρευνας και η υποστήριξη των επιστηµών αποτελεί πάγια

µέριµνα του Ιδρύµατος Ιωάννου Φ. Κωστοπούλου. Δεν νοείται πολιτισµός

χωρίς τη στήριξη και την προώθησή τους.

Αρκετοί είναι οι επιστήµονες που συνέχισαν ή ολοκλήρωσαν την έρευνά

τους χάρη στην αρωγή του Ιδρύµατος. Αναφέρονται όλοι ονοµαστικά στο

Παράρτηµα της παρούσης εκδόσεως, καθώς θα ήταν δυσχερής η πλήρης

καταγραφή των περιπτώσεων εντός του κειµένου. Για την καλύτερη, ωστόσο,

κατανόηση των κριτηρίων επιλογής των προς ενίσχυση µεµονωµένων

ερευνητών, θα δώσουµε ένα µοναδικό, πλην εύγλωττο, παράδειγµα· αυτό

της αειµνήστου καθηγήτριας του Πανεπιστηµίου Αθηνών Ελένης Κούκκου,

η οποία είχε αφοσιωθεί στη µελέτη του βίου του Ιωάννη Καποδίστρια

και την προβολή του έργου του, αφήνοντας το έργο της ηµιτελές λόγω του

επισυµβάντος θανάτου της.

Επιθυµία µας, όµως, είναι, κατά κύριο λόγο, η στήριξη συλλογικών

προσπαθειών έρευνας, µέσα από αναγνωρισµένου κύρους εκπαιδευτικά

ιδρύµατα. Ως παράδειγµα αναφέρουµε την επιστηµονική οµάδα

του Πανεπιστηµίου Αθηνών που µελετά, σε συνεργασία µε διεθνείς

επιστήµονες, τον Μηχανισµό των Αντικυθήρων. Η εν λόγω οµάδα, που

βεβαίως δεν είναι η µόνη που ασχολείται µε τον Μηχανισµό, αναβάθµισε,

χάρη στη δωρεά µας, τον τεχνολογικό της εξοπλισµό και µπόρεσε να

προβάλλει τα νεώτερα ευρήµατά της σε επιστηµονικά συνέδρια και εκθέσεις

στην Ελλάδα και το εξωτερικό. Οµοίως, αν και κατ’ εξαίρεσιν, στηρίξαµε την

αγορά εξοπλισµού από το Ίδρυµα Ιατροβιολογικών Ερευνών της Ακαδηµίας

Αθηνών, παρότι η δράση του δεν εµπίπτει άµεσα στους σκοπούς µας.

Πολλάκις έχει επίσης υποστηριχθεί το Εθνικό Ίδρυµα Ερευνών και

ειδικότερα το Ινστιτούτο Νεοελληνικών Ερευνών. Τα πλέον πρόσφατα

προγράµµατα που στηρίχθηκαν από το Ίδρυµα Ιωάννου Φ. Κωστοπούλου

είναι τα Σεµινάρια Ερµούπολης του 2006, η συγκρότηση σε ηλεκτρονική

βάση της Εργογραφίας της Ιστοριογραφίας του Νέου Ελληνισµού και της

βιβλιογραφίας της Ιστορίας της Ιστοριογραφίας του Νέου Ελληνισµού (15ος-

20ός αι.), δύο ερευνητικές αποστολές στη νότια Ρωσία για τη µελέτη της

συµβολής των Ελλήνων στην ανάπτυξη των πόλεων-λιµανιών της Αζοφικής

Θάλασσας (19ος-αρχές 20ού αιώνα) και η έκδοση και ανατύπωση του

ΕΡΕΥΝΑ ΚΑΙ ΕΠΙΣΤΗΜΕΣ

4.

52 53

έργου του βυζαντινολόγου και ακαδηµαϊκού Μανόλη Χατζηδάκη «Έλληνες

Ζωγράφοι µετά την Άλωση (1450-1830)».

Οι δυνατότητες που προσφέρουν οι νέες τεχνολογίες έχουν οδηγήσει πολ-

λούς φορείς στην αναζήτηση πόρων για την ψηφιοποίηση των αρχείων

τους. Εγχείρηµα διεθνούς επιστηµονικού ενδιαφέροντος που αξιοποίησε

στο έπακρο τη δυναµική της σύγχρονης τεχνολογίας και έτυχε της αρωγής

µας αποτέλεσε η ψηφιακή ανασύσταση του Σιναϊτικού Κώδικα. Υπό την

αιγίδα της Βρετανικής Βιβλιοθήκης, το χειρόγραφο του Σιναϊτικού Κώδικα

ανασυστάθηκε εκ τριών σωζοµένων σπαραγµάτων που φυλάσσονταν σε δια-

φορετικές βιβλιοθήκες. Το εγχείρηµα αυτό αποτελεί µέρος ενός µακρόπνοου

ερευνητικού προγράµµατος για την ιστορική έρευνα, ταύτιση, συντήρηση,

µεταγραφή και τελική ψηφιοποίηση του Κώδικα. Μεταξύ άλλων περιπτώσε-

ων ψηφιοποιήσεως, το Ίδρυµα υποστήριξε και το πρόγραµµα «Αποθησαύ-

ριση του Πατριαρχικού Αρχείου Κωνσταντινουπόλεως» που υλοποίησε το

Οικουµενικό Πατριαρχείο µέσω της Επιτροπής Ερευνών του Αριστοτελείου

Πανεπιστηµίου Θεσσαλονίκης. Ο πλούτος του αρχείου του και η σηµασία

του εγχειρήµατος γίνεται αντιληπτή, αρκεί να αναφέρουµε ότι κατά την επτα-

ετή περίοδο συστηµατικής ψηφιοποιήσεως (1998-2004) αποθησαυρίσθη-

καν ένα εκατοµµύριο (1.000.000) σελίδες περίπου. Μια ακόµη χαρακτηρι-

στική περίπτωση είναι το πρόγραµµα της Σχολής Χιλλ για την ψηφιοποίηση

του αρχείου των µαθητών της από τον 19ο αιώνα.

Κατά την τριακονταετή ιστορία του, το Ίδρυµα έχει, επίσης συχνά,

συµβάλλει στην επιτυχή διοργάνωση συνεδρίων. Ενδεικτικά αναφέρουµε

το συνέδριο υπό την αιγίδα της Ακαδηµίας Αθηνών µε θέµα «Η Τέταρτη

Σταυροφορία και οι επιπτώσεις της», που πραγµατοποιήθηκε το 2004, µε

αφορµή την 800η επέτειο της Αλώσεως της Κωνσταντινουπόλεως από τους

Σταυροφόρους το 1204.

Εξάλλου, στο ευρύ πεδίο της έρευνας θεωρούµε ότι εντάσσονται και περιο-

δικές εκδόσεις εξειδικευµένων επιστηµονικών περιοδικών που εστιάζουν

σε συγκεκριµένες θεµατικές περιοχές, όπως τα περιοδικά «Μνήµων» της

Εταιρείας Μελέτης Νέου Ελληνισµού, «Historein. A review of the Past and

Other Stories» της Εταιρείας Μελέτης της Ιστοριογραφίας και της Θεωρίας

της Ιστορίας, «Διοτίµα» της Ελληνικής Εταιρίας Φιλοσοφικών Μελετών, «Πε-

λοποννησιακά» της Εταιρείας Πελοποννησιακών Σπουδών, «Ερανιστής» του

Οµίλου Μελέτης Ελληνικού Διαφωτισµού ή «Τα Νοµισµατικά Χρονικά» της

Ελληνικής Νοµισµατικής Εταιρείας. Στις συντακτικές επιτροπές όλων των

παραπάνω εγχειρηµάτων συγκαταλέγονται ερευνητές κάθε ηλικίας, εκπρο-

σωπώντας τα επιστηµονικά ρεύµατα του καιρού τους.

ΕΡΕΥΝΑ ΚΑΙ ΕΠΙΣΤΗΜΕΣΙΔΡΥΜΑ ΙΩΑΝΝΟΥ Φ. ΚΩΣΤΟΠΟΥΛΟΥ ΕΠΕΤΕΙΑΚΟΣ ΑΠΟΛΟΓΙΣΜΟΣ

1. Βρετανική Βιβλιοθήκη, Χειρόγραφο του Σιναϊτικού Κώδικα.2. Εθνικό Ίδρυμα Ερευνών, Κέντρο Νεοελληνικών Ερευνών,

έκδοση και ανατύπωση του έργου του βυζαντινολόγου και ακαδημαϊκού Μανόλη Χατζηδάκη «Έλληνες Ζωγράφοι μετά την Άλωση (1450-1830)», εξώφυλλο εκδόσεως.

3. Τομογραφία του Μηχανισμού των Αντικυθήρων με γρανάζια που δίνουν τη θέση του Ηλίου, της Σελήνης και προβλέπουν τις εκλείψεις. Ελήφθη με τομογράφο της X-Tek Systems.

4. Κρατικά Αρχεία της Περιφέρειας του Ροστόβ, Ναός Κωνσταντίνου και Ελένης στο Ταϊγάνιο, Αζοφική Θάλασσα, Ρωσία.

1

2

3

4

54 55

Η τάση στηρίξεως επιστηµονικών εκδόσεων περιοδικού χαρακτήρα

αντιρροπείται, όµως, από την ενίσχυση µακρόπνοων εκδοτικών

εγχειρηµάτων, που αποτελούν καρπό συνεργασίας επιστηµόνων διαφόρων

ειδικοτήτων απ’ όλο τον κόσµο. Ανάλογο παράδειγµα είναι αυτό του

εκδοτικού προγράµµατος µε τίτλο «Lexicon of Greek Personal Names» της

Βρετανικής Ακαδηµίας υπό την καθοδήγηση των καθηγητών P.M. Fraser

και Ε. Matthews. Το εγχείρηµα περιλαµβάνει τη συγκέντρωση, τεκµηρίωση

και έκδοση όλων των προσωπικών ελληνικών ονοµάτων που απαντώνται

µέχρι και τον 6ο αι. µ.Χ. σε επιγραφές, χειρόγραφα, κείµενα, νοµίσµατα και

ευρήµατα κάθε είδους.

Αντικείµενο έρευνας αποτελούν, όµως, συχνά και σύγχρονες µέθοδοι

που προκύπτουν από την ανάγκη διαφορετικής προσεγγίσεως ή και

αναθεωρήσεως παλαιοτέρων. Ένα τέτοιο εγχείρηµα, που το Ίδρυµά µας

υποστηρίζει, είναι το υπό έκδοσιν βιβλίο του Θεάτρου «Άττις», όπου, πέρα

από την έκδοση ενός βιβλίου για το θέατρο, περιγράφεται η Βιοδυναµική

Μέθοδος του Θεόδωρου Τερζόπουλου, αποτέλεσµα της πολύχρονης έρευνας

του εµπνευστού της στο πεδίο της θεατρικής εκφράσεως και ιδιαίτερα στην

αρχαία τραγωδία. Η στήριξη του Ιδρύµατος βοήθησε να ερευνηθεί και να

οργανωθεί το αρχειακό υλικό, να ψηφιοποιηθεί µέρος του σχετικού υλικού,

να συγκεκριµενοποιηθούν περίπου 3.000 ασκήσεις και να εξελιχθεί η

µέθοδος.

Η σύζευξη αρχαίου δράµατος και σύγχρονης ερµηνείας αποτελεί και το

αντικείµενο των Διεθνών Συναντήσεων για το Αρχαίο Δράµα που διοργα-

νώνει κάθε χρόνο το Ευρωπαϊκό Πολιτιστικό Κέντρο Δελφών. Στο πλαίσιο

αυτό έχουµε κατ’ επανάληψη στηρίξει τις Συναντήσεις Νέων Δηµιουργών,

όπου διακεκριµένοι σκηνοθέτες και ηθοποιοί διδάσκουν µεθόδους πρό-

σλήψεως και ερµηνείας του αρχαίου δράµατος από όλες τις παραστατικές

τέχνες, δηλαδή το θέατρο, το χορό, τη µουσική, τις νέες τεχνολογίες κλπ.

Πιστεύουµε ότι µε αυτόν τον τρόπο όχι µόνο εµπλουτίζονται οι γνώσεις και

οι εµπειρίες των συµµετεχόντων φοιτητών από όλες τις εγκεκριµένες σχολές

της χώρας, αλλά προάγεται δηµιουργικά και η ίδια η έρευνα.

ΕΡΕΥΝΑ ΚΑΙ ΕΠΙΣΤΗΜΕΣΙΔΡΥΜΑ ΙΩΑΝΝΟΥ Φ. ΚΩΣΤΟΠΟΥΛΟΥ ΕΠΕΤΕΙΑΚΟΣ ΑΠΟΛΟΓΙΣΜΟΣ

1. Θέατρο «Άττις», Βιοδυναμική Μέθοδος του Θεόδωρου Τερζόπουλου.

2. Εθνικό Ίδρυμα Ερευνών, 18ο Διεθνές Συνέδριο Ιστορίας της Χαρτογραφίας.

3. Ευρωπαϊκό Πολιτιστικό Κέντρο Δελφών, Συναντήσεις Νέων Δημιουργών.

4. Βρετανική Ακαδημία, εξώφυλλο εκδόσεως «Lexicon of Greek Personal Names».

1

2

3 4

56 57

Ίδρυμα Ευσταθίας Ι. Κωστοπούλου, Πρότυπος Βρεφονηπιακός Σταθμός «Το Περιβόλι της Γιαγιάς».

Η προώθηση της Παιδείας µε την ευρύτερη σηµασία της λέξεως είναι

φυσικά µεταξύ των πρωταρχικών στόχων του Ιδρύµατος. Σε αυτό το

κεφάλαιο, αρµόζει καταρχήν να αναφερθεί η δέσµευση του Ιδρύµατος προς

το Ίδρυµα Ευσταθίας Ι. Κωστοπούλου για σταθερή αρωγή στην κάλυψη των

λειτουργικών εξόδων του Προτύπου Βρεφονηπιακού Σταθµού «Το Περιβόλι

της Γιαγιάς», που η οικογένεια Κωστοπούλου δηµιούργησε στην Καλαµάτα.

Όπως η ίδρυση του Ιδρύµατος Ιωάννου Φ. Κωστοπούλου είναι συνδεδεµένη

µε ένα σηµαντικό γεγονός της Τραπέζης, έτσι και η ίδρυση του Ιδρύµατος

Ευσταθίας Ι. Κωστοπούλου συνδέεται µε τα επίσηµα εγκαίνια του κτηρίου

της Τραπέζης την 20η Φεβρουαρίου 1987, κατά τα οποία ανακοινώθηκε η

πρόθεση της οικογενείας, της Τραπέζης και του Ιδρύµατος να συνεισφέρουν

στην ανοικοδόµηση της Καλαµάτας, µετά τους καταστρεπτικούς σεισµούς του

Σεπτεµβρίου 1986, µε τη δωρεά οικοπέδου, την ανέγερση και λειτουργία

προτύπου παιδικού σταθµού. Η Τράπεζα ανέλαβε εξ’ ολοκλήρου τα έξοδα

για την ανέγερση και τον εξοπλισµό του παιδικού σταθµού σε οικόπεδο που

αποτελούσε προικώο της Ευσταθίας Ι. Κωστοπούλου. Το οικόπεδο αυτό

δωρήθηκε στη συνέχεια από τους Γιάννη και Αναστασία Κωστοπούλου,

εγγονούς της. Από το 1994, οπότε και ο παιδικός σταθµός λειτούργησε για

πρώτη σχολική χρονιά, η χρηµατοδότηση των λειτουργικών εξόδων του

καλύπτεται πλέον από το προαναφερθέν τριµερές σχήµα. Στο σηµείο αυτό,

ας αφήσουµε την Αντιπρόεδρο και Γραµµατέα του Ιδρύµατος, Αναστασία

Κωστοπούλου, να µας διηγηθεί και να µας περιγράψει τη δηµιουργία του

βρεφονηπιακού σταθµού «Περιβόλι της Γιαγιάς»:

«Είχαν περάσει αρκετοί µήνες µετά τη νύχτα του σεισµού της Καλαµάτας εκείνο

το Σεπτέµβρη του 1986. Τα δάκρυα είχαν στερέψει πια κι η εικόνα των άστεγων

σεισµόπληκτων συµπατριωτών µας ξεθώριαζε λίγο-λίγο. Όλα είχαν κάπως

οργανωθεί και στην Αθήνα µιλούσαµε πολλά βράδια για το τι θα µπορούσαµε να

προσφέρουµε από δω και πέρα για τους κατοίκους της γκρεµισµένης πόλης µας…

Ανάµεσα στα πολλά πιθανά σενάρια που έπλαθε το µυαλό και η καρδιά µας, είχε

ακουστεί και η λέξη νηπιαγωγείο. Μια πρωτοβουλία που δε θα µπορούσε να πάρει

σάρκα και οστά χωρίς τη βοήθεια και τη συµβολή φίλων και ειδικών.

Έτσι τη µέρα που µε κάλεσε ο αδελφός µου Γιάννης Κωστόπουλος, προκειµένου

να υπογράψουµε το καταστατικό σχέδιο του σταθµού, τα πράγµατα ακολουθούσαν

πλέον τη δική τους τροχιά. Τα συµβόλαια σχετίζονταν µ’ ένα παιδικό σταθµό

ΕΚΠΑΙΔΕΥΣΗ ΚΑΙ ΣΠΟΥΔΕΣ

5.

58 59

που θα κτιζόταν σ’ ένα µεγάλο κοµµάτι του περιβολιού της γιαγιάς µας

Ευσταθίας Κωστοπούλου. Ο σταθµός θα ονοµαζόταν «Περιβόλι της Γιαγιάς». Την

αρχιτεκτονική µελέτη θα προσέφερε ο αρχιτέκτων Αλέξανδρος Σαµαράς και τη

στατική και µηχανολογική µελέτη οι Βίκτωρ Αµπακούµκιν και Ηλίας Καβουλάκος

αντίστοιχα. Την αρχιτεκτονική διαµόρφωσή του θα αναλάµβαναν οι αρχιτέκτονες

Βίλµα Αποστολάκη και Γιώργος Παπαεµµανουήλ, που ζούσαν και εργάζονταν εκεί.

Έτσι κι αλλιώς το κτήµα µας, µια λωρίδα γης µε οπωροφόρα και λαχανικά µαζί µ’

ένα ισόγειο σπιτάκι στην άκρη του επί της οδού Αριστοµένους, είχε θυσιαστεί για

πάντα στο βωµό του σεισµού. Κάθε ενέργεια αυτή τη στιγµή ήταν καλοδεχούµενη

και καταστροφική συνάµα για την παλιά πόλη, αφού η αναστήλωση έπαιρνε σβάρ-

να τους λίγους µπαξέδες που είχαν αποµείνει, τα περισσότερα αρχοντικά είχαν ήδη

καταστραφεί και οι πολυκατοικίες διαδέχονταν η µία την άλλη. Και τώρα η καλύ-

τερη λύση που θα µπόλιαζε τις µνήµες µε τα καλοκαίρια των παιδικών µας χρόνων

είχε δοθεί. Ο µισός µπαξές θα προοριζόταν για τα παιχνίδια των παιδιών στο

διάλειµµά τους και ο άλλος µισός, φυτεµένος µε τα οπωροφόρα, θα παρέµενε όπως

παλιά, ώστε τα παιδιά να τον προσέχουν και να µαθαίνουν κηπουρική.

Το σχολείο χτίστηκε και οι τάξεις, που συγκροτήθηκαν, ήταν πολλές και διαφόρων

µεγεθών. Έκτοτε µε πολλή χαρά ασχολήθηκα µε την εξέλιξη του Βρεφονηπιακού

Σταθµού, παρακολουθώντας από κοντά τις ιδιαιτερότητες και τις ανάγκες

λειτουργίας του. Έκανα και καλούς φίλους. Ο σταθµός, χάρη στην πολύ δυναµική

συµβολή της σηµερινής Διευθύντριας Αδριανής Ρουσσοπούλου-Καλλικούνη, είναι

πλέον περιζήτητος. Παρ’όλο που δέχεται παιδιά απόρων οικογενειών, κάθε χρόνο

δεκάδες γονείς παρακαλούν να δεχτούµε τα παιδιά τους στις τάξεις µας και εµείς

πια αναγκαζόµαστε να αρνηθούµε. Πρόκειται για ένα επίτευγµα που αγαπήθηκε απ’

όλη την πόλη και µας δένει σφιχτά για πάντα µαζί της. Εξάλλου, οι υποχρεώσεις

που αναλάβαµε απέναντι σ΄αυτή την, κάποτε σκληρά δοκιµασµένη, τοπική

κοινωνία παραµένουν και αυξάνουν.

Η δωρεά έγινε και το παραµύθι τελειώνει εδώ.»

Κάθε χρόνο φιλοξενούνται στο Ίδρυµα Ευσταθίας Ι. Κωστοπούλου παιδιά

βρεφικής και προσχολικής ηλικίας από οικογένειες ιδιαίτερα χαµηλού ει-

σοδήµατος ή οικογένειες που πλήττονται περιστασιακά κοινωνικά και οικο-

νοµικά. Η φοίτηση και η σίτιση παρέχονται εντελώς δωρεάν. Ειδικευµένο

επιστηµονικό προσωπικό µεριµνά, εκτός από το καθηµερινό παιδοκεντρικό

παιδαγωγικό πρόγραµµα, και για τη διδασκαλία στα παιδιά µαθηµάτων

µουσικοκινητικής αγωγής και ζωγραφικής σε ατοµικό και οµαδικό επίπεδο,

αναλαµβάνοντας πολλές δραστηριότητες τόσο µέσα στο σχολείο όσο και

στην πόλη. Ιδιαίτερη δε φροντίδα παρέχεται σε περιπτώσεις παιδιών όπου

η γονική µέριµνα κρίνεται από κάθε άποψη ελλιπής, µε τη λειτουργία του

Απογευµατινού Προγράµµατος. Το τελευταίο φιλοξενείται σε κατάλληλα δια-

µορφωµένο διακριτό χώρο που αποπνέει σπιτική θαλπωρή.

ΕΚΠΑΙΔΕΥΣΗ ΚΑΙ ΣΠΟΥΔΕΣΙΔΡΥΜΑ ΙΩΑΝΝΟΥ Φ. ΚΩΣΤΟΠΟΥΛΟΥ ΕΠΕΤΕΙΑΚΟΣ ΑΠΟΛΟΓΙΣΜΟΣ

Ίδρυμα Ευσταθίας Ι. Κωστοπούλου, Πρότυπος Βρεφονηπιακός Σταθμός «Το Περιβόλι της Γιαγιάς»:1., 3. & 4. Σχολικές δραστηριότητες.2. Πρόσοψη του κτηρίου.

1

2

3 4

60 61

Παράλληλα µε το παιδαγωγικό πρόγραµµα και τις δραστηριότητες που

αφορούν τα παιδιά, διεξάγονται εκπαιδευτικά εργαστήρια εκµαθήσεως

τεχνών που απευθύνονται στους γονείς. Με αυτόν τον τρόπο οι άνεργοι

γονείς ανακαλύπτουν και εξελίσσουν δεξιότητες, εκφράζονται δηµιουργικά,

κοινωνικοποιούνται και εντάσσονται ή επανεντάσσονται σταδιακά στην

αγορά εργασίας. Το σχολείο, µε αυτόν τον τρόπο, συνεχίζει να στηρίζει σε

βάθος χρόνου τη ζωή των χιλίων διακοσίων πενήντα παιδιών που έχουν

αποφοιτήσει µέχρι τώρα, καθώς και των οικογενειών τους. Το παρεχόµενο

έργο στο σύνολό του υποστηρίζεται διαρκώς από κοινωνική λειτουργό

και ψυχολόγο. Αξίζει δε να σηµειωθεί ότι προσεχώς ολοκληρώνεται η

διαδικασία εκδόσεως άδειας νηπιαγωγείου, η φοίτηση στο οποίο συνιστά

πλέον µέρος της υποχρεωτικής εκπαιδεύσεως στη χώρα µας.

Πέραν τούτου όµως, η υποστήριξή µας στον τοµέα της Παιδείας

εµπεδώνεται και από τη χορήγηση υποτροφιών, την προικοδότηση Εδρών

σε Πανεπιστήµια, την αρωγή για τη διοργάνωση επιστηµονικών συνεδρίων

και την παροχή οικονοµικής ενισχύσεως για συγκεκριµένες έρευνες.

Από ιδρύσεώς µας, µόνιµο µέληµά µας είναι η συγκράτηση των λειτουργι-

κών εξόδων. Για το λόγο αυτό, το Ίδρυµα δεν ανέπτυξε µηχανισµό αξιολογή-

σεως υποτροφιών. Προτιµήσαµε, αντ’αυτού, να χορηγούµε υποτροφίες µέσω

καταξιωµένων οργανισµών. Έτσι, για παράδειγµα, αναπτύξαµε µακροχρόνια

σχέση µε το Αµερικανικό Εκπαιδευτικό Ίδρυµα (Πρόγραµµα Fulbright),

υποστηρίξαµε το Πρόγραµµα Ελληνικών Σπουδών του Πανεπιστηµίου

Princeton και προικοδοτήσαµε, κατά τη δηµιουργία του, το Ελληνικό Ίδρυµα

Harvard το οποίο αναλαµβάνει την επιλογή των φοιτητών που θα τύχουν

υποτροφίας για σπουδές στις Ηνωµένες Πολιτείες της Αµερικής.

Στη Δυτική Ευρώπη προωθήσαµε τις βυζαντινές σπουδές µε τη θέσπιση

και την επί σειρά ετών ισχύ της υποτροφίας «Σταύρος Ι. Κωστόπουλος» του

Πανεπιστηµίου της Οξφόρδης, αλλά και µε τη στήριξη του προγράµµατος

υποτροφιών του Ινστιτούτου Βυζαντινολογίας και Νεοελληνικών

Σπουδών του Πανεπιστηµίου της Βιέννης, του Ινστιτούτου Βυζαντινής

και Νεοελληνικής Φιλολογίας και Βυζαντινής Ιστορίας της Τέχνης του

Πανεπιστηµίου του Μονάχου και της Έδρας Νεοελληνικών Σπουδών του

Ελεύθερου Πανεπιστηµίου του Βερολίνου. Οµοίως, στις αρχές της δεκαετίας

1990, είχαµε προικοδοτήσει την Έδρα Βυζαντινών και Νεοελληνικών

Σπουδών του Πανεπιστηµίου της Οξφόρδης προτού στηρίξουµε, όπως

προαναφέρθηκε, το πρόγραµµα υποτροφιών του.

Στην Ελλάδα ενδεικτικά αναφέρουµε το Πανεπιστήµιο Κρήτης που έτυχε

της αρωγής µας για τη χορήγηση υποτροφίας από το Τµήµα Ιστορίας

και Αρχαιολογίας στην Ιστορία της Τέχνης της Δύσεως. Πολυετής είναι

και η σχέση µας µε το Ελληνικό Ίδρυµα Ευρωπαϊκής και Εξωτερικής

Πολιτικής (ΕΛΙΑΜΕΠ), µε το οποίο συνεργασθήκαµε και για την επιλογή

πέντε Ελλήνων σπουδαστών προκειµένου να πραγµατοποιήσουν τις

σπουδές τους στην πρωτοϊδρυθείσα, µε την υποστήριξη του Ιδρύµατος,

Έδρα Ελληνοτουρκικών Σπουδών του Πανεπιστηµίου Bilgi στην

Κωνσταντινούπολη. Με το ΕΛΙΑΜΕΠ, εξάλλου, έχουµε θεσπίσει, τα

τελευταία χρόνια, την ερευνητική Έδρα «Σταύρος Ι. Κωστόπουλος»,

µε έµφαση στον τοµέα των διεθνών σχέσεων και της ευρωπαϊκής

ολοκληρώσεως. Έτσι εισήχθη και στον ελληνικό ερευνητικό χώρο της

εξωτερικής πολιτικής ένας θεσµός δοκιµασµένος και ευρέως διαδεδοµένος

σε Ευρώπη και Αµερική που, σε τελική ανάλυση, παρέχει σε Έλληνες

επιστήµονες τη δυνατότητα να επιδιώξουν την επαγγελµατική τους

καταξίωση εντός των συνόρων µας. To ΕΛΙΑΜΕΠ προσθέτει ότι η

θέσπιση της ερευνητικής Έδρας «αποτέλεσε όχηµα για την ενίσχυση της

συµµετοχής της Ελλάδας στο διάλογο που διεξάγεται εντός της διεθνούς

ερευνητικής κοινότητας για θέµατα που αφορούν την πορεία και το µέλλον

της ευρωπαϊκής ολοκλήρωσης. Προσελκύοντας ερευνητές υψηλού επιπέδου

µε πλούσια εµπειρία στο εξωτερικό, συνέβαλε επίσης στην αναβάθµιση

και προώθηση του ερευνητικού έργου που συντελείται στην Ελλάδα».

Άλλωστε, στο πλαίσιο στηρίξεως νέων Ελλήνων επιστηµόνων µε οµόλογα

ενδιαφέροντα εντάσσεται και η περίπτωση Έλληνα µεταδιδακτορικού

υποτρόφου στο Bologna Center του Πανεπιστηµίου Johns Hopkins.

Ανεξαρτήτως δε της µακροχρόνιας συµβολής µας σε εγχειρήµατα όπως τα

παραπάνω, θα θέλαµε να σηµειώσουµε ακόµη µεµονωµένες ενισχύσεις

Εδρών Ελληνικών Σπουδών µε διεθνή εµβέλεια και ιδιαίτερο συµβολικό

κύρος. Τέτοιες περιπτώσεις στην Αµερική είναι αυτές της Έδρας «Νίκος

Καζαντζάκης» του Κέντρου Ελληνικών Σπουδών του Πανεπιστηµίου του San

Francisco και της Έδρας «Οδυσσέας Ελύτης» του Πανεπιστηµίου Rutgers

της Πολιτείας του New Jersey, καθώς και στην Αυστραλία του Κέντρου

Νεοελληνικών Σπουδών του Πανεπιστηµίου La Trobe.

Η διάθεση για µάθηση και ειδικότερα για εµβάθυνση σε συγκεκριµένα

γνωστικά πεδία καλλιεργείται από µικρή ηλικία, όπως και η εκµάθηση µιας

βιοποριστικής τέχνης. Για το λόγο αυτό το Ίδρυµα έχει κατ’ επανάληψη

υποστηρίξει σχολεία µέσης εκπαιδεύσεως που αναπτύσσουν το κατάλληλο

ερευνητικό πνεύµα ή διδάσκουν µε επιστηµονική µέθοδο κάποιο επάγγελµα.


62 63

Ένα τέτοιο σχολείο είναι η Αµερικανική Γεωργική Σχολή Θεσσαλονίκης

της οποίας η φήµη ξεπερνάει τα γεωγραφικά σύνορα της Ελλάδος και η

οποία φιλοξενεί σπουδαστές απ’ όλα τα γειτονικά κράτη. Ειδική µέριµνα

έχει επιδείξει το Ίδρυµα και σε σχέση µε το Ζωγράφειο Λύκειο στην

Κωνσταντινούπολη.

Αναγνωρίζοντας, επίσης, την ιδιαίτερη αξία των βιβλιοθηκών στη

διαδικασία της εκπαιδεύσεως, αναλάβαµε µέσω του Οργανισµού Παιδικών

και Εφηβικών Βιβλιοθηκών τα έξοδα λειτουργίας και εµπλουτισµού τριών

από τις 28 Βιβλιοθήκες του Οργανισµού, στην Ερµούπολη Σύρου, το

Βελβεντό Κοζάνης και τη Μύκη Ξάνθης.

Παράλληλα µε την εγκύκλια και ακαδηµαϊκή εκπαίδευση, το Ίδρυµα µεριµνά

και για την πρακτική διδασκαλία αποκτήσεως επαγγελµατικών δεξιοτήτων

που προσφέρουν πολλά σωµατεία, µεταξύ των οποίων προεξέχουσα

θέση καταλαµβάνει ο Σύλλογος Εκπαιδεύσεως Νεανίδων, που ανελλιπώς

στηρίζεται συµβολικά από της ιδρύσεώς µας.

Κλείνουµε το κεφάλαιο αυτό µε την αναφορά σε µια προσπάθεια που έχουµε

αναλάβει από κοινού µε επτά άλλα Ιδρύµατα. Τα τέσσερα τελευταία χρόνια

τα Ιδρύµατα Ευγενίδου, Λαµπράκη, Α. Γ. Λεβέντη, Μποδοσάκη, Σταύρος

Νιάρχος, Αλέξανδρος Σ. Ωνάσης, το Μορφωτικό Ίδρυµα της Εθνικής

Τραπέζης και το Ίδρυµα Ιωάννου Φ. Κωστοπούλου δηµιούργησαν τη

Μορφωτική Πρωτοβουλία, µε σκοπό την εκπόνηση Μελέτης Απασχολήσεως

των Πτυχιούχων Τριτοβάθµιας Εκπαιδεύσεως, την ανάπτυξη Λογισµικού

(Εκπαιδευτικού) Παιγνιδιού στο Διαδίκτυο, τη διαµόρφωση Μορφωτικού

Περιεχοµένου στο διαδίκτυο για τη σχολική εκπαίδευση, την εκπόνηση

Οδηγού Σπουδών (Προπτυχιακού και Μεταπτυχιακού επιπέδου) και

Απασχολήσεως και τη δηµιουργία Δικτύου Σχολικής Καινοτοµίας. Οι

τέσσερεις πρώτοι σκοποί ολοκληρώθηκαν, ενώ για την επίτευξη του

πέµπτου, που αποτελεί και την κυριότερη επιδίωξη, τα Ιδρύµατα βρίσκονται

σε διαπραγµατεύσεις µε το Υπουργείο Παιδείας, δια Βίου Μάθησης και

Θρησκευµάτων για να του παραδώσουν το έργο που έχει επιτελεστεί µέχρι

τώρα, ώστε να συνεχισθεί στο εξής από το Υπουργείο.

Εκτός αυτού και ασχέτως του αποτελέσµατός της, η Μορφωτική

Πρωτοβουλία µάς έδωσε τη δυνατότητα συστηµατικής επικοινωνίας µε άλλα

παρεµφερή Ιδρύµατα µε τα οποία, ούτως ή άλλως, είχαµε περιστασιακή

συνεργασία, όπως ήδη έχει αναφερθεί, ιδίως στον τοµέα της υποστηρίξεως

καλλιτεχνικών προγραµµάτων.


1. Ζωγράφειο Λύκειο στην Κωνσταντινούπολη.2. Ίδρυμα Fulbright, επετειακή εκδήλωση στο

Ζάππειο για τα 60 χρόνια του.3. Αμερικανική Γεωργική Σχολή, πρωινό μάθημα

της Επαγγελματικής Σχολής (ΕΠΑ.Σ.), τάξη Δευτεροβάθμιας εκπαιδεύσεως με ειδίκευση στον κλάδο Αγροτικών Μηχανημάτων.

4. Σύλλογος Εκπαιδεύσεως Νεανίδων, άποψη του ιστορικού υφαντουργείου.

1 2

3 4

64 65

Ομάδα Εδάφους, από την παράσταση «Για πάντα».

ΤΕΧΝΕΣ

6.

Με την πάροδο των ετών, το Ίδρυµα συνέδεσε το όνοµά του µε τη

διοργάνωση εκθέσεων, κυρίως αναδροµικού χαρακτήρα, Ελλήνων ή

ελληνικής καταγωγής καλλιτεχνών µε διεθνή αναγνώριση. Η πρωτοβουλία

αυτή ξεκίνησε το 1994, όταν δεν είχαν ακόµη ιδρυθεί από την πολιτεία τα

κρατικά Μουσεία Σύγχρονης Τέχνης στην Αθήνα και τη Θεσσαλονίκη και

δεν υπήρχαν αντίστοιχα ιδιωτικά µουσεία. Η δραστηριότητα αυτή αποτελεί

το αντικείµενο του επόµενου και τελευταίου κεφαλαίου του Επετειακού

Απολογισµού, καθότι είναι και ο µόνος τοµέας παραγωγικής δράσεως του

Ιδρύµατος Ιωάννου Φ. Κωστοπούλου.

Στο παρόν κεφάλαιο θα αναφερθούµε κυρίως στις ποικίλες άλλες

καλλιτεχνικές δραστηριότητες που έτυχαν της αρωγής µας και δεν έχουν

αναφερθεί σε άλλα σηµεία της παρούσης αναδροµικής περιγραφής.

Στο χώρο της Μουσικής το Ίδρυµα συγκαταλέγεται µεταξύ των πολλών

δωρητών που συνεισέφεραν στην αποπεράτωση του Μεγάρου Μουσικής

Αθηνών. Το Μέγαρο υποστηρίχτηκε έκτοτε για τη διοργάνωση συναυλιών,

όπως αυτές της Philarmonia Orchestra του Λονδίνου το 1993 ή αυτές µε

σολίστ πιάνου τον Απόστολο Παληό, ο οποίος υπήρξε από τα σχολικά

του χρόνια υπότροφός µας για την ολοκλήρωση των σπουδών του στην

Γερµανία, την Χαρά Ιακωβίδου σε έργα του Νίκου Σκαλκώτα ή τον Χάρη

Βρόντο για τη διάδοση του µουσικού έργου του. Το Μέγαρο Μουσικής

Αθηνών έχει παράλληλα τύχει της αρωγής του Ιδρύµατος και για τα

εκπαιδευτικά του προγράµµατα.

Στον ίδιο χώρο, έχουµε στηρίξει την Εθνική Λυρική Σκηνή για τις

δραστηριότητες της Ορχήστρας Δωµατίου, αλλά και σηµαντικές εκδηλώσεις

εκτός Αθηνών, µεταξύ των οποίων πλέον συστηµατικά το Διεθνές Φεστιβάλ

Αίγινας και το Διεθνές Φεστιβάλ Παξών. Έχουµε επιδείξει, άλλωστε,

µεγάλο ενδιαφέρον για τη διάσωση και έκδοση σε CD του µουσικού έργου

σπουδαίων ελλήνων συνθετών, όπως του Νίκου Σκαλκώτα, του Δηµητρίου

Μητρόπουλου και του Γεωργίου Καζάσογλου. Χαρακτηριστικά αναφέρουµε

το επιτυχές εγχείρηµα της Δανάης Καρά για την παραγωγή CD µε έργα του

Νίκου Σκαλκώτα. Έχουµε συµβάλλει, ωστόσο, και στην ανάδειξη νεώτερων

ελλήνων συνθετών όπως, µεταξύ άλλων, του Θανάση Μωραϊτη, του Βαγγέλη

Πετσάλη, του Ευστάθιου Μαυροµµάτη, που έτυχαν της αρωγής µας για την

ηχογράφηση ανέκδοτων µουσικών συνθέσεών τους.

66 67

Συνεπείς στις θέσεις µας να υποστηρίζουµε παράλληλα µε την κλασική

και σύγχρονη µουσική και προσπάθειες για τη διατήρηση των εθίµων και

παραδόσεών µας, έχουµε συνδράµει επί σειρά ετών τον Σύλλογο προς

Διάδοσιν της Εθνικής Μουσικής «Σίµων Καρράς» για τη διοργάνωση

µουσικών εκδηλώσεων, όπως είναι η ετήσια καθιερωµένη συναυλία για

την επέτειο της 29ης Μαΐου που τελείται ανελλιπώς από το 1930 ή για την

έκδοση βιβλίων του Συλλόγου, όπως το «Μουσικό Αναστασιµατάριο». Στο

ίδιο πνεύµα, έχουµε επανειληµµένως στηρίξει τη Χορωδία Αγίου Γεωργίου

Καρύτση-Θεµιστοκλής Πολυκράτης, αλλά και το Μουσικό Λαογραφικό

Αρχείο Μέλπως Μερλιέ. Ταυτόχρονα προωθούµε τη µουσική εκπαίδευση

µέσω προγραµµάτων συλλόγων όπως τα Μουσικά Νειάτα της Ελλάδος, η

Χορωδία Αθηνών και τα κατά τόπους ωδεία και οι φιλαρµονικές εταιρίες

των Ιονίων Νήσων.

Παρόµοια είναι τα κριτήριά µας για την ενίσχυση δρώµενων γύρω από το

χορό. Επί σειρά ετών συνδράµουµε το έργο του Λυκείου των Ελληνίδων,

κυρίως στην Καλαµάτα, αλλά και σε άλλες πόλεις της Ελλάδος και του

εξωτερικού. Οµοίως, στηρίζουµε τους Ελληνικούς Χορούς «Δόρα Στράτου»

για τις παραστάσεις τους στο Λόφο του Φιλοπάππου. Οι δύο αυτοί

οργανισµοί συµβάλλουν έµπρακτα στη διαφύλαξη των παραδόσεών µας

µελετώντας και παρουσιάζοντας χορούς όλων των περιοχών της Ελλάδος,

διδάσκοντάς τους, αντιγράφοντας παραδοσιακές στολές και ηχογραφώντας

λαϊκά και ανέκδοτα τραγούδια διαφόρων περιοχών της πατρίδας µας.

Ιδιαίτερα πρέπει να σηµειωθεί ότι οι φορεσιές που κατέχουν και συντηρούν

δεν υπηρετούν αποκλειστικά µουσειακούς σκοπούς και δεν προορίζονται

µόνο για µελέτη και διδασκαλία, αλλά ζωντανεύουν στις µεγάλες

µουσικοχορευτικές παραστάσεις που διοργανώνουν κάθε χρόνο στην

Ελλάδα και το εξωτερικό µε θέµατα από την ελληνική παράδοση.

Πέραν όµως των παραδοσιακών χορών, έχουµε συµβάλλει στην

παρουσίαση στην Ελλάδα πρωτοποριακών παραγωγών Ελλήνων ή ξένων

δηµιουργών. Η πλέον γνωστή, λόγω της µακρόχρονης και συνεχούς

χορηγίας µας από το 1998 µέχρι το 2009, είναι η στήριξη προς το Διεθνές

Φεστιβάλ Χορού της Καλαµάτας που καθιερώθηκε ως η κορυφαία εκδήλωση

σύγχρονου χορού στην Ελλάδα και µια από τις πλέον σηµαντικές χορευτικές

διοργανώσεις στην Ευρώπη. Κατά τις διοργανώσεις που υποστηρίξαµε,

το Φεστιβάλ παρουσίασε 74 ξένες οµάδες χορού, από τις οποίες οι 53

εµφανίστηκαν για πρώτη φορά στην Ελλάδα, µεταξύ αυτών ο Merce

Cunningham, η Trisha Braun, o Jan Fabre, ο Philippe Decouflé και ο

Jérôme Bel, καθώς και 30 ελληνικές οµάδες, ανάµεσα τους η Ζουζού

ΤΕΧΝΕΣΙΔΡΥΜΑ ΙΩΑΝΝΟΥ Φ. ΚΩΣΤΟΠΟΥΛΟΥ ΕΠΕΤΕΙΑΚΟΣ ΑΠΟΛΟΓΙΣΜΟΣ

1 12ο Διεθνές Φεστιβάλ Χορού Καλαμάτας, Emanuel Gat.

2. Ρεσιτάλ πιάνου του Απόστολου Παληού.3. Ελληνικοί Χοροί Δόρα Στράτου.4. Λύκειον Ελληνίδων Καλαμάτας.

1

3

2

4

68 69

Νικολούδη, ο Δηµήτρης Παπαïωάννου και ο Κωνσταντίνος Ρήγος. Αξίζει

να αναφερθεί ότι το Ίδρυµα υποστήριξε, από τα πρώτα τους βήµατα,

οµάδες σύγχρονου χορού, όπως την «Οκτάνα», την «Sine Qua Non» ή

την «Οµάδα Εδάφους», της οποίας στάθηκε αρωγός από το 1991 µέχρι

το 2003, συµβάλλοντας µε αυτόν τον τρόπο στη σηµαντική ανάπτυξη που

παρουσιάζεται σε αυτό το είδος τέχνης τα τελευταία δεκαπέντε χρόνια. Της

αρωγής του Ιδρύµατός µας έτυχε, µεταξύ άλλων, και η παρουσίαση της

χορογραφίας του Δ. Παπαϊωάννου «Για Πάντα», πριν τού ανατεθεί η Τελετή

Έναρξης των Ολυµπιακών Αγώνων ΑΘΗΝΑ 2004.

Ανάλογης υποστηρίξεως για περισσότερα από τρία χρόνια έτυχαν και

άλλα νέα σχήµατα σύγχρονου χορού· η Οµάδα Σύγχρονου Χορού Πέρσας

Σταµατοπούλου, η Οµάδα Χορού «Έλιξ», η Κρατική Σχολή Ορχηστικής

Τέχνης και το Χοροθέατρο Νατάσσας Ζούκα.

Εξίσου σηµαντικές, αν και περισσότερες, είναι οι ενισχύσεις στο χώρο

του Θεάτρου. Μέριµνα του Ιδρύµατος είναι η ισοµερής στήριξη θεατρικών

παραστάσεων µη εµπορικού χαρακτήρα τόσο από το χώρο του κλασικού

ρεπερτορίου και του αρχαίου δράµατος όσο και από το χώρο του σύγχρονου

προβληµατισµού και του πειραµατικού θεάτρου. Έχουµε στηρίξει επί σειρά

ετών πρωτοποριακές προσπάθειες νέων, αλλά και καταξιωµένων ηθοποιών,

στο πλαίσιο των παραγωγών των θεατρικών οργανισµών «Μορφές»,

«Αργώ», «Σηµείο», «Σφενδόνη», «Θέατρο της Άνοιξης» και «Θέατρο του

Νότου». Όλοι αυτοί οι οργανισµοί έλαβαν οικονοµική βοήθεια επί σειρά

ετών. Από τις προσπάθειες αυτές ξεπήδησαν νέοι, ενεργοί καλλιτέχνες,

µερικοί από τους οποίους ξεχώρισαν στα ελληνικά θεατρικά δρώµενα.

Πρωτοβουλίες που συνδυάζουν την εκπαίδευση µε την πραγµατοποίηση

θεατρικών παραστάσεων έχουν ενισχυθεί, επίσης, κατά διαστήµατα

από το Ίδρυµα. Ενδεικτικά αναφέρουµε τις «Αναγνώσεις» του Εθνικού

Θεάτρου, που ξεκίνησαν ως αυτόνοµος φορέας υπό τον τίτλο «Θεατρικό

Αναλόγιο» και έχουν ως στόχο την παρουσίαση µε τη µορφή αναλογίου

νέων θεατρικών έργων από γνωστούς, αλλά και νεώτερους θεατρικούς

συγγραφείς. Η οικονοµική στήριξη του Ιδρύµατος επέτρεψε στο Εθνικό

Θέατρο να ενεργοποιήσει ένα µηχανισµό στον οποίο συµµετείχαν συνολικά

περισσότεροι από 130 καλλιτέχνες (περίπου 100 ηθοποιοί και περισσότεροι

από 30 άλλοι συντελεστές), ενώ, παράλληλα, όλος ο τοµέας παραγωγής

του Εθνικού Θεάτρου στήριξε το σύνολο των δραστηριοτήτων, από την

οργανωτική προετοιµασία και τις πρόβες µέχρι την τελική παρουσίαση.


1. Εθνικό Θέατρο, θεατρικό αναλόγιο «Αναγνώσεις», 2009.

2. Θέατρο της Κούκλας.3. Κρατική Σχολή Ορχηστικής

Τέχνης, Wien, Pascal Rioult.

1

2

3

70 71

Μια άλλης µορφής πρωτοβουλία που απευθύνεται σε ειδικό κοινό νεαράς

ηλικίας και συνδυάζει την προσφορά κοινωφελούς έργου µε την ψυχαγωγία

είναι αυτή που προσφέρει το Θέατρο του Νέου Κόσµου σε νοσοκοµεία µε

τη στήριξη, όπως έχει ήδη αναφερθεί, του Ιδρύµατος. Αξιοσηµείωτη όµως

είναι και η προσφορά του Θεάτρου της Κούκλας που δηµιούργησε τον κύριο

όγκο του καλλιτεχνικού του έργου κατά τη δεκαετία 1991-2000. Οι παραστά-

σεις του Θεάτρου απευθύνονται κατά κύριο λόγο σε παιδιά, χωρίς όµως να

αποκλείεται και το ενήλικο κοινό. Εκτός αυτού, το Θέατρο της Κούκλας στο-

χεύει και στην πραγµατοποίηση ηµερίδων, συµποσίων και σεµιναρίων για

την κατασκευή και την κίνηση της κούκλας.

Πέραν της µουσικής, του χορού ή του θεάτρου, έχουµε υποστηρίξει

ποικίλες δράσεις γύρω από τη φωτογραφία, όπως την επετειακή έκθεση

για τα 20 χρόνια από την ίδρυση του Φωτογραφικού Κύκλου στο Μουσείο

Μπενάκη, καθώς και τη σύγχρονη καλλιτεχνική παραγωγή σε άλλους,

λιγότερο διαδεδοµένους, χώρους όπου χρησιµοποιούνται νέα ψηφιακά ή

οπτικο-ακουστικά ηλεκτρονικά µέσα. Σε αυτήν την κατηγορία πρωτοβουλιών

εντάσσεται η χορηγία προς την αστική µη κερδοσκοπική εταιρεία «t-short»

για τη δηµιουργία βάσεως δεδοµένων και ενός ψηφιακού φεστιβάλ που

αποσκοπεί στην προώθηση των κινηµατογραφικών ταινιών µικρού µήκους.

Είναι αυτονόητο ότι οι δυνατότητες ενός κοινωφελούς Ιδρύµατος δεν

επαρκούν για την πραγµατοποίηση µεγάλων παραγωγών της έβδοµης

τέχνης. Υποστηρίζουµε, όµως, την παραγωγή µη εµπορικών ταινιών και

πειραµατικού κινηµατογράφου ή ταινιών µικρού µήκους και ντοκυµαντέρ.

Οι περιορισµένες δωρεές µας σε αυτήν την κατηγορία σχετίζονται ενίοτε

µε δράσεις που έχουµε στηρίξει σε άλλους τοµείς. Έτσι, έχουµε συµβάλλει

στην παραγωγή του ντοκυµαντέρ µε θέµα «Το ταξίδι και η εικαστική γλώσσα

του Γιάννη Κουνέλλη» στο πλαίσιο της ατοµικής του εκθέσεως στο φορτηγό

πλοίο ΙΟΝΙΟΝ, στην κινηµατογραφική έρευνα του Τάσου Ρηγόπουλου για

τον Λουκά Σαµαρά και στην παραγωγή ντοκυµαντέρ της «Portolanos Film»

για τον Εθνικό Κήπο. Επίσης, αρχαιολογικού, βυζαντινού και ευρύτερα

ιστορικού ενδιαφέροντος προγράµµατα αποτέλεσαν όχι µόνο αντικείµενο

έρευνας, εκδόσεων και εκθέσεων, τις οποίες στήριξε το Ίδρυµα, αλλά

και ταινιών µικρού µήκους που έτυχαν της αρωγής µας. Αναφέρουµε

ενδεικτικά το ντοκυµαντέρ του Βασίλη Κοσµόπουλου «Η Απόκρυψη», που

παρουσιάζει τις ενέργειες που αναλήφθηκαν για την απόκρυψη αρχαιοτήτων

στην Ελλάδα κατά τον Β’ Παγκόσµιο Πόλεµο και το ντοκυµαντέρ για την

αρχαιοκαπηλία «Το Κύκλωµα» του Ανδρέα Αποστολίδη, που πλαισιώθηκε


1. «Πρωτέας», ταινία τεκμηριώσεως «Το Ταξίδι, Το Ελληνικό Όνειρο στην Αμερική».

2. «Περίπλους», ταινία τεκμηριώσεως «Γιάννης Μόραλης».

3. «Φωτογραφικός Κύκλος», αφίσα ομαδικής επετειακής εκθέσεως για τα 20 χρόνια από την ίδρυσή του.

4. «Περίπλους», ταινία τεκμηριώσεως «Ημερολόγια Καταστρώματος-Γιώργος Σεφέρης».

1 2

3

4

72 73

από την έκθεση «Η Κλοπή της Ιστορίας», της οποίας ήµασταν χορηγοί, και

στη συνέχεια από οµώνυµο βιβλίο. Επίσης, συνδράµαµε στην παραγωγή της

ταινίας «Μακεδονία, ο Ελληνιστικός Πολιτισµός µέχρι την Ασία» του Φώτη

Κωνσταντινίδη, στην οποία ο σεναριογράφος-σκηνοθέτης παρουσιάζει τον

σηµαντικό ιστορικό ρόλο που διαδραµάτισε η Μακεδονία στη διαµόρφωση

του Ευρωπαϊκού πολιτισµού και όχι µόνο, κατά την περίοδο που

εγκαινιάστηκε µε τον Αλέξανδρο, έληξε µε την Κλεοπάτρα και ονοµάστηκε

από τον Johann Gustav Droysen Ελληνιστική, καθώς και της ταινίας «Ταξίδι

στη σκιά του Βυζαντίου» της «Notos Productions», που βασίζεται στο βιβλίο

του William Dalrymple µε τίτλο «From the Holy Mountain. A Journey in

the Shadow of Byzantium». Αξίζει ακόµη να αναφερθεί η συµβολή µας στην

παραγωγή του ντοκυµαντέρ «Το ταξίδι, το ελληνικό όνειρο στην Αµερική»

της αστικής µη κερδοσκοπικής εταιρείας «Πρωτέας», σε σκηνοθεσία Μαρίας

Ηλιού, µε θέµα το µεταναστευτικό ρεύµα των Ελλήνων στις ΗΠΑ από το

1890 έως το 1980.

Η σύντοµη αναδροµή στα ντοκυµαντέρ συµπληρώνεται µε το έργο της

εταιρίας παραγωγής «Περίπλους» που έχουµε στηρίξει κατ’ επανάληψη.

Υπήρξαµε αρωγοί στις ταινίες «Σινασός», «Είδαν τα µάτια µας γιορτές» –που

καλύπτει τα έθιµα που ακολουθούν τον τρύγο, το θέρισµα και το µάζεµα της

ελιάς σε Ελλάδα, Τουρκία και Ιταλία, έθιµα κοινά παρά τις διαφορετικές

θρησκείες που επικρατούν στις χώρες αυτές– «Γιάννης Μόραλης»,

«Ηµερολόγια Καταστρώµατος - Γιώργος Σεφέρης» και «Συναντήσεις µε την

Κική Δηµουλά». Οι τέσσερεις πρώτες ταινίες υπογράφονται για το σενάριο

και τη σκηνοθεσία από τον Στέλιο Χαραλαµπόπουλο, ενώ η πέµπτη από

την Κατερίνα Πατρώνη, και τιµήθηκαν όλες σε φεστιβάλ. Πέραν της

ενισχύσεως για την παραγωγή ταινιών µικρού µήκους και ντοκυµαντέρ,

κρίνουµε σκόπιµο στο σηµείο αυτό να αναφέρουµε και την υποστήριξη που

παρείχαµε στο Μεσογειακό Ινστιτούτο Κινηµατογράφου. Πρόκειται για µια

από τις πιο δυναµικές και επιτυχηµένες ευρωπαϊκές διοργανώσεις που,

υπό την αιγίδα και του προγράµµατος MEDIA της Ευρωπαϊκής Ενώσεως,

πραγµατοποιεί ετήσια εργαστήρια συγγραφής σεναρίου από καταξιωµένους

καθηγητές πανεπιστηµίων και επαγγελµατίες του χώρου που απευθύνονται

σε ανερχόµενους, κυρίως, σεναριογράφους και σκηνοθέτες της Ευρώπης,

αλλά και της ευρύτερης περιοχής της Μεσογείου.

Κλείνοντας την αναφορά στον κινηµατογράφο, πρέπει να αναφερθούµε στο

έργο σκηνοθετών που σχετίζεται άµεσα µε τις εικαστικές τέχνες. Η Αντου-

ανέττα Αγγελίδη έχει τύχει υποστηρίξεως το 1995 για την παραγωγή της

πολυβραβευµένης ταινίας «Οι Ώρες», αλλά και το 2001 για την επίσης βρα-


1. Αντουανέττα Αγγελίδη, ταινία «Κλέφτης ή Η Πραγματικότητα».

2. Ελληνική Συμμετοχή στην 23η Μπιενάλε του Σάο Πάουλο, Νίκος Ναυρίδης, έργο από την ενότητα «Το ζήτημα της παλαιότητας του κενού».

3. 1η Μπιενάλε Σύγχρονης Τέχνης Θεσσαλονίκης, άποψη από την εγκατάσταση του καλλιτέχνη Vadim Zakharov «Μαύρα Πουλιά» στο Μουσείο Βυζαντινού Πολιτισμού.

4. Ελληνική Συμμετοχή στην 4η Μπιενάλε του Σετινιέ Μαυροβουνίου «Reconstructions».

1 2

3 4

74 75

βευµένη ταινία «Κλέφτης ή Η Πραγµατικότητα». Οµοίως, προσφέραµε στην

προαναφερθείσα ενίσχυση για το σενάριο της ταινίας «Μήδεια / Κόρη», που

ανέπτυξε σε συνεργασία µε τη Ρέα Βαλντέν και το οποίο παρουσιάσθηκε στο

6ο Φεστιβάλ Πρωτοποριακού Κινηµατογράφου το 2009. Οι Κατερίνα

Θωµαδάκη και Μαρία Κλωνάρη, που εξαρχής συνυπογράφουν τα έργα τους,

επιχορηγήθηκαν για την ψηφιοποίηση και αποκατάσταση του έργου τους, το

οποίο θεωρήθηκε εθνική πολιτισµική κληρονοµιά της Γαλλίας, χώρα στην

οποία εργάζονται και διδάσκουν. Αντίστοιχη υποστήριξη έλαβε και η µη

κερδοσκοπική εταιρεία «Temenos», που έχει συσταθεί για να περισώσει το

αρχείο του Γρηγόρη Μαρκόπουλου και να ολοκληρώσει το όραµά του αξιο-

ποιώντας ανέκδοτο υλικό από το 1947 ως το 1991, για την παραγωγή της

ταινίας «Ενιαίος» διάρκειας 80 ωρών σε 22 κύκλους που καλύπτουν µυθικές

αφηγήσεις, πορτραίτα ανθρώπων του πνεύµατος και µελέτες αρχαιολογικών

και αρχιτεκτονικών µνηµείων. Ήδη έχουν προβληθεί οι πρώτοι κύκλοι το

2004 και 2008 στην τοποθεσία Τέµενος, πλησίον του χωριού Λυσσαρέα της

Αρκαδίας.

Εκτός από τις εικαστικές εκθέσεις τις οποίες διοργάνωσε ή συνδιοργάνωσε,

το Ίδρυµα έχει στηρίξει σύγχρονους καλλιτέχνες για να αναδείξουν το έργο

τους σε εκθέσεις στην Ελλάδα και στο εξωτερικό ή να εκπροσωπήσουν

τη χώρα µας σε καλλιτεχνικά δρώµενα του εξωτερικού. Είναι ο τοµέας µε

την ευρύτερη γεωγραφική κάλυψη, καθότι συνεισφέραµε στην ελληνική

εκπροσώπηση στις Μπιενάλε του Σάο Πάουλο το 1987, 1989 και 1996,

της Βενετίας το 1988, 1990, 1993, 1997, 1999, 2007 και 2009, του

Σετινιέ Μαυροβουνίου το 1997 και 2002, του Βερολίνου και του Σύδνεϋ

το 2004 και της Αλεξάνδρειας και της Ιρλανδίας το 2006. Το 2007

στηρίξαµε τη διοργάνωση των Μπιενάλε της Αθήνας και της Θεσσαλονίκης.

Στις διοργανώσεις αυτές παρουσίασαν το έργο τους, µεταξύ πολλών

άλλων, καλλιτέχνες όπως οι Γιώργος Λάππας, Θανάσης Τότσικας, Κώστας

Βαρώτσος, Βασιλική Τσεκούρα, Νίκος Αλεξίου, Μπία Ντάβου, Βαγγέλης

Βλάχος, Δηµήτρης Αληθεινός.



77

Νοιώθω χαρά και συγκίνηση που αφορµή για το σηµείωµα αυτό αποτελεί η

επέτειος των τριάντα χρόνων του Ιδρύµατος. Αυτά που θα γράψω σχετίζονται

µε την «κλίση» που πήρε το Ίδρυµα γύρω από την παρουσίαση της συνολικής

δουλειάς εικαστικών καλλιτεχνών, και µιλώ για «µπατάρισµα», µια και αυτό

ξεκίνησε µέσα σ’ ένα παλαιό βαπόρι, που ήταν αγκυροβοληµένο στον Πειραιά

δεκαέξι χρόνια πριν (1994).

Από τη σύσταση του Ιδρύµατος µέχρι εκείνη τη στιγµή, υπέγραφα ανελλιπώς

Πρακτικά Διοικητικών Συµβουλίων µε την υπόδειξη του κ. Δ. Κατσίκη, ως προς τη

θέση της υπογραφής µου. Το περιεχόµενό τους ήταν για µένα µάλλον αδιάφορο κι

έτσι δεν ρωτούσα περαιτέρω. Τότε προτιµούσα ακόµη να ζωγραφίζω. Ήθελα, όµως,

να βοηθήσουµε καλλιτέχνες. Το Ίδρυµα είχε αρχίσει να στηρίζει εκθέσεις, αλλά

και τις ελληνικές αποστολές στις Μπιενάλε. Το 1991 γνώρισα και συνεργαστήκαµε

µε την Κατερίνα Κοσκινά, η οποία στη συνέχεια ήρθε στο Ίδρυµα.

Κατά τη διάρκεια µιας επίσκεψής µου στη γκαλερί Μπερνιέ, µε πλησίασε

η Μαρίνα Ηλιάδη λέγοντάς µου πως σκέπτεται τη δηµιουργία µίας µεγάλης

αναδροµικής έκθεσης του Γιάννη Κουνέλλη εκτός γκαλερί και αναρωτιόταν αν

ενδιαφέρει το Ίδρυµα. Είχαµε ως τότε στηρίξει µέσω του Ιδρύµατος κάποιους

καλλιτέχνες για µικρές εκθέσεις, αλλά αυτό που µου πρότεινε ήταν πολύ

σηµαντικό. Ο Κουνέλλης, γεννηµένος στην Ελλάδα, είχε την ιταλική ιθαγένεια

και εθεωρείτο ιταλός ζωγράφος ελληνικής καταγωγής. Ενθουσιασµένη µε τη

πρότασή της, µιλούσα µε κόσµο για να πληροφορηθώ τι να κάνω, µιας και την

εποχή εκείνη οι µεγάλοι εκθεσιακοί χώροι ήταν ανύπαρκτοι στην Αθήνα και ο

κάθε καλλιτέχνης δυσκολευόταν να εµπλακεί σε µια τέτοια περιπέτεια. Ο ίδιος

ο Κουνέλλης, όµως, –όπως όλοι οι πρωτοπόροι καλλιτέχνες– έδωσε λύση στο

πρόβληµα, αντιπροτείνοντας έναν χώρο άκρως εξω-µουσειακό, ένα πλοίο. Και ω

του θαύµατος… Το πλοίο βρέθηκε και το πλοίο λεγόταν ΙΟΝΙΟΝ. Το όνοµα του

πελάγους που ανασυνδέει τη γενέτειρά του Ελλάδα µε τη θετή πατρίδα του, Ιταλία.

Ο Κουνέλλης ενθουσιάστηκε µ’ αυτό και δούλεψε ο ίδιος πολύ µέσα στο πλοίο για

την προετοιµασία της έκθεσης… Κι αυτή η έκθεση ήταν ένα είδος αναδροµικής της

µέχρι τότε δουλειάς του και αποτέλεσε σηµείο αναφοράς για τον τότε πολιτιστικό

χάρτη της Αθήνας.

Το Ίδρυµα διαθέτει έκτοτε ένα µεγάλο µέρος του προϋπολογισµού του στην

Τέχνη. Ακολούθησαν εικαστικές παραγωγές για Έλληνες ή ελληνικής καταγωγής

Όμιλος για την Επικοινωνία Πολιτιστικών και Οικονομίας (ΟΜΕΠΟ), βράβευση του Ιδρύματος στο πλαίσιο του θεσμού «Τέχνες και Χορηγοί, Χορηγικά Βραβεία 1998».

ΠΑΡΑΓΩΓΕΣΣΥΜΠΑΡΑΓΩΓΕΣ – ΣΥΝΔΙΟΡΓΑΝΩΣΕΙΣ

ΣΥΝΕΡΓΑΣΙΕΣ

7.

78 79

Ένα ξεχωριστό κεφάλαιο και µια ιδιαίτερη και καθοριστική για την

ταυτότητά του δραστηριότητα αποτελεί για το Ίδρυµα Ιωάννου Φ.

Κωστοπούλου η παραγωγή εκθέσεων και εκδόσεων. Η συγκεκριµένη

δράση ξεκίνησε το 1994, µε την έκθεση του Γιάννη Κουνέλλη, σηµαντικού

και διεθνούς φήµης και κύρους εικαστικού καλλιτέχνη, και συνεχίζεται

αδιάλειπτα µέχρι σήµερα. Η δραστηριότητα αυτή, επικεντρωµένη κυρίως

στην παραγωγή εκθέσεων σύγχρονης τέχνης και των συνοδευτικών

τους καταλόγων, επεκτείνεται ενίοτε και σε τοµείς όπως η παραγωγή

ανεξάρτητων εκδόσεων, ταινιών τεκµηριώσεως εικαστικού και, σε κάθε

περίπτωση, καλλιτεχνικού και πολιτιστικού ενδιαφέροντος και συνεδρίων.

Η εικαστική εκθεσιακή δραστηριότητά του είναι αυτή που έχει καταξιώσει

και καθιερώσει το Ίδρυµα στη συνείδηση του φιλότεχνου κοινού µεταξύ

των σηµαντικότερων ιδιωτικών, αλλά και κρατικών φορέων στηρίξεως και

προβολής των εικαστικών τεχνών στην Ελλάδα και το εξωτερικό.

Το Ίδρυµα ξεκίνησε τη διοργάνωση των δικών του εκθέσεων χωρίς, λόγω

αυτού, να παραµελεί την παράλληλη υποστήριξη των από άλλους φορείς

οργανωµένων εκθέσεων, σε µια περίοδο που οι χώροι, ιδιωτικοί και

κρατικοί, που προέβαλαν τη σύγχρονη τέχνη ήταν ελάχιστοι. Στην αρχή

της δεκαετίας του 1990, ούτε τα κρατικά Μουσεία σύγχρονης τέχνης είχαν

ιδρυθεί ακόµη ούτε, όµως, και τα ιδιωτικά ή περιφερειακά Μουσεία,

Συλλογές και Ιδρύµατα αντιστοίχως είχαν αναπτυχθεί και αποκτήσει τους

δικούς τους χώρους. Το εγχώριο εικαστικό τοπίο κατά τις δεκαετίες του

1980 και 1990 ήταν πολύ διαφορετικό από το σηµερινό και, αν δεν µπορεί

να χαρακτηρισθεί άγονο, ήταν, τουλάχιστον, αφιλόξενο στις δηµιουργίες

της σύγχρονης τέχνης. Ακόµη και στο χώρο των εµπορικών εικαστικών

δραστηριοτήτων, ελάχιστες ήταν οι αίθουσες τέχνης που ασχολούνταν

αµιγώς µε τη σύγχρονη τέχνη και, φυσικά, ακόµη λιγότερες µε τη διεθνή

σύγχρονη τέχνη. Άλλωστε και οι συντονισµένες ενέργειες για την ανάδειξη

της εγχώριας εικαστικής παραγωγής και τη διασύνδεσή της µε την

ευρωπαϊκή δεν ξεκίνησαν παρά µετά το δεύτερο µισό της δεκαετίας του ’90,

µε την ίδρυση του ΠΣΑΤ (Πανελληνίου Συλλόγου Αιθουσών Τέχνης). Κατά

συνέπεια, ούτε η Art Athina υφίστατο ακόµη, αλλά ούτε και οι δηµοπρασίες

ελληνικών και διεθνών σηµαντικών οίκων, που άρχισαν εκείνη την περίοδο

να δραστηριοποιούνται στην Ελλάδα, ασχολούνταν µε τη σύγχρονη τέχνη.

Κάτω από αυτές τις συνθήκες, το Διοικητικό Συµβούλιο του Ιδρύµατος,

καλλιτέχνες της διασποράς. Αναφέρω εδώ τα ονόµατα των: Nelly’s (1997-1998),

Παύλος (1997), Κώστας Τσόκλης (2000), Λουκάς Σαµαράς (2005), Στήβεν

Αντωνάκος (2007-2008), Γιάννης Γαΐτης (2008).

Κι έτσι κι εγώ ξεκίνησα να σχετίζοµαι αµεσότερα µε ό, τι συνέβαινε στο Ίδρυµα

και από τότε όλο λέω ότι µεγάλωσα και πρέπει να το αφήσω και όλο εκεί είµαι.

Τώρα πια αγαπώ τη Μένη, τη Βίβιαν και τη Μάγδα, τα τρία κορίτσια, και θα

περάσω να τις χαιρετήσω και να µάθω τα προσωπικά νέα τους, έστω κι αν δεν

έχουν τίποτα το καινούριο στη δουλειά να µου δείξουν.

Τέλος, θέλω να µοιραστώ µε τον αδελφό µου Γιάννη Κωστόπουλο την εξής σκέψη:

Δεν ξέρω αν ο Ιωάννης Φ. Κωστόπουλος, το όνοµα του οποίου φέρει το Ίδρυµα,

αγαπούσε τόσο την τέχνη όσο η µητέρα µας και ο πατέρας µας. Η αγάπη και το

ενδιαφέρον των γονιών µας για αυτήν ήταν, όµως, πολύ θερµή και γι’ αυτό είµαι

σίγουρη ότι θα χαίρονταν µε την εξειδίκευση που το Ίδρυµα έλαβε γύρω από την

καλλιτεχνική δηµιουργία.

Άννη Κωστοπούλου

Αντιπρόεδρος Διοικητικού Συµβουλίου

ΠΑΡΑΓΩΓΕΣ - Σ ΥΜΠΑΡΑΓΩΓΕΣ - Σ ΥΝΔΙΟΡΓΑΝΩΣΕΙΣ - ΣΥΝΕΡΓΑΣΙΕΣΙΔΡΥΜΑ ΙΩΑΝΝΟΥ Φ. ΚΩΣΤΟΠΟΥΛΟΥ ΕΠΕΤΕΙΑΚΟΣ ΑΠΟΛΟΓΙΣΜΟΣ

80 81

θέλοντας να υποστηρίξει παράλληλα µε τους άλλους τοµείς πολιτισµού

της και αυτόν της σύγχρονης καλλιτεχνικής εκφράσεως, αποφάσισε, µε τη

συνεργασία και ηθική στήριξη και άλλων υποστηρικτών της σύγχρονης

τέχνης, να ασχοληθεί ενεργά µε την ανάδειξη και προβολή του έργου

Ελλήνων ή ελληνικής καταγωγής καλλιτεχνών που είχαν κατορθώσει να

διακριθούν και να αναγνωριστούν διεθνώς στο δεύτερο, κυρίως, µισό του

20ού αιώνα και, ειδικότερα, από τη δεκαετία του 1960 και µετά.

Το γεγονός ότι το Ίδρυµα δεν διέθετε ιδιόκτητο εκθεσιακό χώρο απεδείχθη

στην πράξη θετικό, αφού αφενός τού επέτρεψε τη διεξαγωγή εκθέσεων,

όπως προκύπτει και από τον κατάλογο και τις φωτογραφίες που έπονται,

σε µη συµβατικούς χώρους, ενισχύοντας τον απόηχό τους και τονίζοντας

τη δυναµική και τον εναλλακτικό χαρακτήρα της σύγχρονης τέχνης, και

αφετέρου το οδήγησε σε συνεργασίες µε πολλούς φορείς της χώρας,

τονίζοντας τον κοινωφελή, αλλά και ευέλικτο χαρακτήρα του. Πολλές από

αυτές τις συνεργασίες συνεχίστηκαν και εµπεδώθηκαν µε την πάροδο των

χρόνων και σε άλλους τοµείς, δίνοντας ενίοτε εξαιρετικά αποτελέσµατα και

συµβάλλοντας στην αλλαγή του τοπίου για την υποδοχή, την πρόσληψη

και την καλύτερη αντιµετώπιση της σύγχρονης τέχνης στη χώρα. Αξίζει να

αναφερθούµε στις συνεργασίες µας µε το Μακεδονικό Μουσείο Σύγχρονης

Τέχνης, το Μουσείο Μπενάκη, την Εθνική Πινακοθήκη - Μουσείο

Αλεξάνδρου Σούτζου και την Ανωτάτη Σχολή Καλών Τεχνών (ΑΣΚΤ), η

οποία εγκαινίασε το 1994 το νέο της εκθεσιακό χώρο «το εργοστάσιο» µε τη

συνδροµή του Ιδρύµατος και την έκθεση του γλύπτη Τάκι. Ο συγκεκριµένος

χώρος αποτέλεσε για αρκετά χρόνια το µοναδικό χώρο φιλοξενίας µεγάλων

σε µέγεθος και σηµασία εκθέσεων για τη σύγχρονη τέχνη στην Αθήνα.

Ξεκινώντας το 1994, και έκτοτε σε ετήσια σχεδόν βάση, το Ίδρυµα έχει

σταθερή παρουσία στο χώρο της µοντέρνας και σύγχρονης τέχνης,

οργανώνοντας, συνδιοργανώνοντας, ενισχύοντας και υποστηρίζοντας

σηµαντικές εκθέσεις που προβάλλουν το έργο, την προσωπικότητα και

το ρόλο στην τοπική ή διεθνή σκηνή Ελλήνων και ελληνικής καταγωγής

καλλιτεχνών στην Ελλάδα και το εξωτερικό. Για τη δράση του αυτή

διακρίθηκε κατ’ επανάληψη εντός και εκτός Ελλάδος, µε σηµαντικότερες

διακρίσεις αυτές του ΟΜΕΠΟ (Οµίλου για την Επικοινωνία Πολιτιστικών

και Οικονοµίας) κατά τα έτη 1994-1999. Από τις εκθέσεις του Ιδρύµατος,

αυτή που αποτελεί σταθµό λόγω της εκκινήσεως ενός µακρόχρονου, πλέον,

προγράµµατος, της επιλογής ενός φορτηγού πλοίου για τη διεξαγωγή της

και της βαρύτητος του ονόµατος του καλλιτέχνη είναι η έκθεση του Γιάννη

Κουνέλλη στο φορτηγό πλοίο ΙΟΝΙΟΝ, στον Πειραιά. Η αναφορά δε σε


Όμιλος για την Επικοινωνία Πολιτιστικών και Οικονομίας (ΟΜΕΠΟ), βράβευση του Ιδρύματος στο πλαίσιο του θεσμού «Τέχνες και Χορηγοί, Χορηγικά Βραβεία 1997».

αυτήν αποτελεί αφορµή για να ευχαριστήσουµε τον καλλιτέχνη και την

Γκαλερί Bernier, που είχε την ιδέα για µια µεγάλη έκθεση του καλλιτέχνη στη

γενέτειρά του και απευθύνθηκε στο Ίδρυµα, που πήρε έτσι την απόφαση να

στραφεί στη διοργάνωση ενός σύγχρονου πολιτιστικού γεγονότος.

Η µοναδικότητα αυτής της εκθέσεως και η επιτυχία της, εντός και

εκτός συνόρων, είχε ως αποτέλεσµα να συνεχιστεί η επικοινωνία και η

συνεργασία µε τον καλλιτέχνη και να αναπτυχθεί µια γόνιµη και φιλική

σχέση, που επισφραγίστηκε µε την τήρηση ενός Αρχείου για τον καλλιτέχνη

στο Ίδρυµα, για την µελέτη του έργου του, το οποίο έκτοτε ενηµερώνεται και

εµπλουτίζεται τακτικά. Η περαιτέρω αναφορά στη συγκεκριµένη έκθεση,

αν και δικαιολογηµένη, λόγω της ενάρξεως το 1994 ενός, κατά γενικήν

οµολογία, επιτυχηµένου και χρήσιµου εκθεσιακού προγράµµατος, θα ήταν

άδικη, δεδοµένου ότι όλες οι εκθέσεις του Ιδρύµατος είχαν κάτι το ιδιαίτερο,

ενώ λέγεται ότι σηµατοδοτούν µέχρι και σήµερα µια νέα αντιµετώπιση του

όρου αναδροµική έκθεση σύγχρονης τέχνης στη χώρα. Για το λόγο αυτό

κρίνουµε σκόπιµο να αναφερθούµε πολύ συνοπτικά σε όλες τις εκθέσεις

που διοργάνωσε το Ίδρυµα, παραθέτοντας, για λόγους υποµνήσεως, κάποιες

χαρακτηριστικές εικόνες.

Το Ίδρυµα δεν δραστηριοποιήθηκε µόνο στην Ελλάδα ούτε παρουσίασε

µόνο το έργο Ελλήνων καλλιτεχνών. Ας αναφέρουµε ενδεικτικά την

έκθεση της φωτογράφου Έλλης Σουγιουλτζόγλου-Σεραϊδάρη, γνωστής από

την υπογραφή της ως Nelly’s, το 1997 στο ICP (International Center of

Photography) στη Νέα Υόρκη, µε τη συνεργασία του Φωτογραφικού Αρχείου

ΠΑΡΑΓΩΓΕΣ - Σ ΥΜΠΑΡΑΓΩΓΕΣ - Σ ΥΝΔΙΟΡΓΑΝΩΣΕΙΣ - ΣΥΝΕΡΓΑΣΙΕΣ

82 83

του Μουσείου Μπενάκη ή την έκθεση σύγχρονων ιταλών καλλιτεχνών

το 1998 στην Αθήνα, στο Γκάζι, στο πλαίσιο της Art Athina ή, ακόµη,

την έκθεση της αµερικανίδας καλλιτέχνιδος Eve Sussman και της οµάδας

συνεργατών της από διαφορετικούς τοµείς της σύγχρονης εκφράσεως

«Rufus Corporation», το 2007 στη Θεσσαλονίκη, σε συνεργασία µε το

Κρατικό Μουσείο Σύγχρονης Τέχνης και στο πλαίσιο του Διεθνούς Φεστιβάλ

Κινηµατογράφου Θεσσαλονίκης.

Εκ παραλλήλου µε την παραγωγή µουσειακών, κυρίως, αναδροµικών

εκθέσεων, το Ίδρυµα έχει εκδώσει ή και συνεκδώσει καταλόγους εκθέσεων

και άλλα συναφή έντυπα στο χώρο των εικαστικών τεχνών. Μικρότερη,

αλλά όχι αµελητέα, είναι και η εκδοτική του δραστηριότητα στο χώρο της

ευρύτερης πολιτισµικής µας κληρονοµιάς, όπως επί παραδείγµατι η έκδοση

του λευκώµατος «ΣΙΦΝΟΥ» του Roger Tourte σε περιορισµένο αριθµό

αντιτύπων για την επέτειο των 20 χρόνων λειτουργίας του. Πιο πρόσφατα το

Ίδρυµα ξεκίνησε µια νέα σηµαντική δραστηριότητα στο χώρο της εικαστικής

εκπαιδεύσεως και θεωρητικής καταρτίσεως, µε τη συνεργασία του µε

πανεπιστηµιακά και άλλα αναγνωρισµένα εκπαιδευτικά ιδρύµατα, όπως

µε το Πανεπιστήµιο Αιγαίου για την Ηµερίδα εις µνήµην του Ευστράτιου

Ελευθεριάδη (Tériade) το Νοέµβριο του 2008.


Ένας ακόµη τοµέας συµπαραγωγής είναι αυτός των ταινιών τεκµηριώσεως

που αφορά κυρίως σε συνδεόµενα µε τις διοργανώσεις εκθέσεων του

Ιδρύµατος θέµατα ή σε ζητήµατα πολιτιστικής κληρονοµιάς. Ενδεικτικά

µπορούµε να αναφερθούµε στη συµπαραγωγή µε τη γερµανική εταιρία

Artcore της ταινίας του Hans Peter Schwerfel για τον Γιάννη Κουνέλλη ή

στις ταινίες του σκηνοθέτη Γιώργου Δάµπαση για τον Παύλο και για την

έκθεση «Η Δόξα του Βυζαντίου», που πραγµατοποιήθηκε στο Μητροπολιτικό

Μουσείο της Νέας Υόρκης το 1997.

Κλείνοντας τη σύντοµη αυτή αναφορά στον τοµέα της ενεργού δράσεως του

Ιδρύµατος στο χώρο της προβολής του σύγχρονου εικαστικού προσώπου

και των καλλιτεχνικών δραστηριοτήτων στη χώρα µας, επιθυµούµε, πριν

την αναλυτική παράθεση των εκθέσεων και των εκδόσεων που έχουµε

παραγάγει ή που αποτελούν αποτέλεσµα συνεργασίας και συµπράξεως µε

άλλους, να ευχαριστήσουµε τους καλλιτέχνες για την εµπιστοσύνη που

έδειξαν στο Ίδρυµα, όταν ακόµη έκανε τα πρώτα του βήµατα σε αυτόν τον

δύσκολο, αλλά προκλητικό και ενδιαφέροντα χώρο, και όλους τους εµφανείς

και αφανείς συνεργάτες µας, εξωτερικούς και κυρίως εσωτερικούς, γιατί

χωρίς την αµέριστη συµπαράσταση και έµπρακτη συµµετοχή τους δεν θα

είχε επιτευχθεί το δύσκολο αυτό εγχείρηµα από ένα ολιγοµελές και µε

περιορισµένες τεχνικές δυνατότητες ελληνικό Ίδρυµα. Σε αυτούς οφείλουµε

την καλή µαρτυρία και το ότι το όνοµα µας αποτελεί σήµερα εγγύηση για µια

σοβαρή εικαστική διοργάνωση στην Ελλάδα, αλλά και στο εξωτερικό.

Λεύκωμα του Roger Tourte «ΣΙΦΝΟΥ», εξώφυλλο και εσωτερικό της επετειακής εκδόσεως για τα 20 χρόνια λειτουργίας του Ιδρύματος.

ΠΑΡΑΓΩΓΕΣ - Σ ΥΜΠΑΡΑΓΩΓΕΣ - Σ ΥΝΔΙΟΡΓΑΝΩΣΕΙΣ - ΣΥΝΕΡΓΑΣΙΕΣ

84 85

ΟΡΓΑΝΩΣΗ: Ίδρυµα Ιωάννου Φ. Κωστοπούλου

1 Οκτωβρίου – 13 Νοεµβρίου 1994

Φορτηγό Πλοίο ΙΟΝΙΟΝ, Ακτή Μιαούλη-Άγιος

Σπυρίδων, Πειραιάς

ΕΠΙΜΕΛΕΙΑ: Χρήστος Μ. Ιωακειµίδης

ΔΙΕΥΘΥΝΣΗ ΟΡΓΑΝΩΣΗΣ: Κατερίνα Κοσκινά

ΣΥΝΤΟΝΙΣΜΟΣ, ΕΠΙΚΟΙΝΩΝΙΑ: Μαρία Παναγίδου

ΒΟΗΘΟΣ ΕΠΙΜΕΛΗΤΗ: Tina Aujesky

ΓΡΑΜΜΑΤΕΙΑ: Αλεξάνδρα Κοτσέλη, Μένη Στρογγύλη,

Λουκία Φροσυνού

ΣΧΕΔΙΑΣΜΟΣ ΕΝΤΥΠΩΝ: Χάρης Τσέβης

ΑΦΙΣΑ - ΙΔΕΑ: Γιάννης Κουνέλλης

ΦΩΤΟΓΡΑΦΙΕΣ: Μανώλης Μπαµπούσης

ΤΕΧΝΙΚΗ ΕΠΙΜΕΛΕΙΑ: Άγγελος Πιτσικάλης

ΕΓΚΑΤΑΣΤΑΣΗ ΕΡΓΩΝ: Americo Miglioratti,

Damiano Urbani, Γαβρίλος Μιχάλης

ΜΕΤΑΦΟΡΑ ΕΡΓΩΝ: Στέλιος Αθ. Μπεργελές/Αθήνα,

Propileo Transport/Rome, Kunsttransporte Belaj

GMBH/Berlin

ΑΣΦΑΛΙΣΗ ΕΡΓΩΝ: Nordstern Colonia Hellas A.Ε.

ΒΙΒΛΙΟ-ΝΤΟΚΟΥΜΕΝΤΟ: «ΚΟΥΝΕΛΛΗΣ, Μ/S IONIOΝ

ΠΕΙΡΑΙΑΣ» (1997)

ΕΠΙΜΕΛΕΙΑ: Κατερίνα Κοσκινά

ΦΩΤΟΓΡΑΦΙΕΣ: Μανώλης Μπαµπούσης

ΚΕΙΜΕΝΑ: Marco Gherardi, Κατερίνα Κοσκινά,

Thomas McEvilley

ΣΧΕΔΙΑΣΜΟΣ: Ελένη Χαϊκάλη

ΜΕΤΑΦΡΑΣΕΙΣ ΚΕΙΜΕΝΩΝ: Caroline Beamish, Cox &

Solman Translations, Ανταίος Χρυσοστοµίδης

ΕΠΙΜΕΛΕΙΑ ΚΕΙΜΕΝΩΝ: Μένη Στρογγύλη

ΠΑΡΑΓΩΓΗ: Α. Μπάστας – Δ. Πλέσσας Α.Β.Ε.Ε.

© Ίδρυµα Ιωάννου Φ. Κωστοπούλου

ΚΟΥΝΕΛΛΗΣ, Μ/S IONIOΝ ΠΕΙΡΑΙΑΣ

ΠΑΡΑΓΩΓΕΣΙΔΡΥΜΑ ΙΩΑΝΝΟΥ Φ. ΚΩΣΤΟΠΟΥΛΟΥ ΕΠΕΤΕΙΑΚΟΣ ΑΠΟΛΟΓΙΣΜΟΣ

86 87


88 89


92 93


Α. 29 Μαΐου – 17 Αυγούστου 1997

Μακεδονικό Μουσείο Σύγχρονης Τέχνης,

Θεσσαλονίκη

Στο πλαίσιο των εκδηλώσεων του Οργανισµού

Πολιτιστικής Πρωτεύουσας της Ευρώπης

«Θεσσαλονίκη ‘97»

Β. 22 Οκτωβρίου – 12 Δεκεµβρίου 1997

Ανωτάτη Σχολή Καλών Τεχνών, «το εργοστάσιο»,

Αθήνα

ΕΠΙΜΕΛΕΙΑ -ΣΥΝΤΟΝΙΣΜΟΣ: Κατερίνα Κοσκινά

ΓΡΑΜΜΑΤΕΙΑ: Έλενα Γλύτση, Αλεξάνδρα Κοτσέλη,

Μένη Στρογγύλη

ΜΕΤΑΦΟΡΑ ΕΡΓΩΝ: Στέλιος Αθ. Μπεργελές/Αθήνα

ΑΣΦΑΛΙΣΗ ΕΡΓΩΝ: Εµπορική Ανώνυµος Ασφαλιστική

Εταιρεία

ΚΑΤΑΛΟΓΟΣ: PAVLOS (DIONYSSOPOULOS),

ΑΝΑΔΡΟΜΙΚΗ (1997)

ΕΠΙΜΕΛΕΙΑ: Παύλος Διονυσόπουλος, Κατερίνα Κοσκινά

ΚΕΙΜΕΝΑ: Κατερίνα Κοσκινά, Pierre Restany

ΣΧΕΔΙΑΣΜΟΣ: Θοδωρής Αναγνωστόπουλος,

Θύµιος Πρεσβύτης

ΜΕΤΑΦΡΑΣΕΙΣ ΚΕΙΜΕΝΩΝ: Cox & Solman Translations,

B.I.C.I. – Ι. Χαρατσής

ΕΠΙΜΕΛΕΙΑ ΚΕΙΜΕΝΩΝ: Γιούλη Νεστορίδου

ΠΑΡΑΓΩΓΗ: Εκδόσεις ΑΔΑΜ,

Ίδρυµα Ιωάννου Φ. Κωστοπούλου

ΕΚΤΥΠΩΣΗ: Πέργαµος Α.Β.Ε.Ε.

© Ίδρυµα Ιωάννου Φ. Κωστοπούλου, Εκδόσεις Αδάµ

PAVLOS (DIONYSSOPOULOS)ΑΝΑΔΡΟΜΙΚΗ


94 95


96 97


4 Απριλίου – 30 Ιουνίου 2005 (Παράταση έως

31-7-2005)

Εθνική Πινακοθήκη – Μουσείο Αλεξάνδρου Σούτζου

ΕΠΙΜΕΛΕΙΑ – ΜΟΥΣΕΙΟΛΟΓΙΚΗ ΜΕΛΕΤΗ: Κατερίνα Κοσκινά

ΑΡΧΙΤΕΚΤΟΝΙΚΟΣ ΣΧΕΔΙΑΣΜΟΣ: Νίκος Σουλάκης

ΓΡΑΦΙΣΤΙΚΕΣ ΕΦΑΡΜΟΓΕΣ: Μαρία Στέφωση

ΣΥΝΤΟΝΙΣΜΟΣ, ΓΡΑΜΜΑΤΕΙΑ: Έλενα Γλύτση, Μένη

Στρογγύλη, Βασιλική Φλώρου, Vanessa Wildenstein

ΕΠΙΚΟΙΝΩΝΙΑ – ΓΡΑΦΕΙΟ ΤΥΠΟΥ: Μαρία Παναγίδου

– Artproductions ΜΕΠΕ, Μένη Στρογγύλη

ΚΑΤΑΣΚΕΥΕΣ: Μιχάλης Γαβρίλος, Α. & Μ. Λιγνός

ΣΥΝΤΗΡΗΣΗ ΕΡΓΩΝ: Διεύθυνση Συντήρησης και

Αποκατάστασης Έργων Τέχνης, ΕΠΜΑΣ

ΜΕΤΑΦΟΡΑ ΚΑΙ ΑΝΑΡΤΗΣΗ ΕΡΓΩΝ: Αθανάσιος Σ. Μπεργελές,

Συσκευασίες και Μεταφορές Έργων Τέχνης

ΑΣΦΑΛΙΣΗ ΕΡΓΩΝ: Alpha Ασφαλιστική/Lloyd’s of London

–Γ. Καραβίας & Συνεργάτες Ε.Π.Ε.

ΧΟΡΗΓΟΣ ΕΠΙΚΟΙΝΩΝΙΑΣ: ΕΡΤ Α.Ε.

ΚΑΤΑΛΟΓΟΣ: LUCAS SAMARAS, ΑΝΑΔΡΟΜΙΚΗ (2005)


ΚΕΙΜΕΝΑ: Γιώργος Αρµάος, Δηµοσθένης Δαββέτας,

Regis Durand, Catherine Francblin, Κατερίνα

Καφοπούλου, Κατερίνα Κοσκινά, Donald Kuspit,

Kim Levin

ΣΧΕΔΙΑΣΜΟΣ, ΕΚΔΟΤΙΚΗ ΕΠΙΜΕΛΕΙΑ: Μαρία Στέφωση

ΜΕΤΑΦΡΑΣΕΙΣ ΚΕΙΜΕΝΩΝ: Τώνης Μόζερ, Δηµήτρης

Σαλταµπάσης, Alphabet Υπηρεσίες Μετάφρασης

& Διερµηνείας Ε.Π.Ε.

ΕΠΙΜΕΛΕΙΑ ΚΕΙΜΕΝΩΝ: Δηµήτρης Σαλταµπάσης, σε

συνεργασία µε τις Έλενα Γλύτση, Μένη Στρογγύλη,

Βασιλική Φλώρου

ΠΑΡΑΓΩΓΗ, ΕΚΤΥΠΩΣΗ: Βιβλιοσυνεργατική Α.Ε.Π.Ε.Ε.

© Ίδρυµα Ιωάννου Φ. Κωστοπούλου,


LUCAS SAMARASΑΝΑΔΡΟΜΙΚΗ


98 99


100 101


102 103



18 Δεκεµβρίου 2007 – 9 Μαρτίου 2008

Μουσείο Μπενάκη – Κτήριο Πειραιώς

ΕΠΙΜΕΛΕΙΑ – ΜΟΥΣΕΙΟΛΟΓΙΚΗ ΜΕΛΕΤΗ: Κατερίνα Κοσκινά

ΒΟΗΘΟΣ ΕΠΙΜΕΛΗΤΗ: Ντάρια Κοσκόρου

ΑΡΧΙΤΕΚΤΟΝΙΚΟΣ ΣΧΕΔΙΑΣΜΟΣ: Αρχιτεκτονικό γραφείο

Μαρίας Κοκκίνου και Ανδρέα Κούρκουλα, µε τη

συνεργασία της Γιάννας Σταυρουλάκη

ΓΡΑΦΙΣΤΙΚΕΣ ΕΦΑΡΜΟΓΕΣ – ΣΗΜΑΝΣΗ ΕΚΘΕΣΗΣ:

Μαρία Στέφωση

ΣΥΝΤΟΝΙΣΜΟΣ: Λάµπρος Παπανικολάτος. Για το Μουσείο

Μπενάκη: Νατάσσα Καραγγέλου, Ξένια Πολίτου

ΕΠΙΚΟΙΝΩΝΙΑ – ΓΡΑΦΕΙΟ ΤΥΠΟΥ – ΔΗΜΟΣΙΕΣ ΣΧΕΣΕΙΣ: Μένη

Στρογγύλη, Αθηνά Ησαϊα (Ξανθοπούλου

& Συνεργάτες), Renee Pappas

ΚΑΤΑΣΚΕΥΕΣ ΚΑΙ ΕΓΚΑΤΑΣΤΑΣΗ CHAPEL: A. & M. Λιγνός

ΚΑΤΑΣΚΕΥΗ ΚΑΙ ΕΓΚΑΤΑΣΤΑΣΗ ΝΕΟΝ: Νίκος Τριφύλλης

ΝΕΟΝ ΤΡΥΚ

ΣΥΝΤΟΝΙΣΜΟΣ ΤΕΧΝΙΚΩΝ ΕΡΓΑΣΙΩΝ: Μανώλης Μπλαζιάκης

ΕΛΕΓΧΟΣ ΚΑΤΑΣΤΑΣΗΣ ΕΡΓΩΝ: Τµήµα Συντήρησης

Μουσείου Μπενάκη

ΜΕΤΑΦΟΡΑ ΚΑΙ ΑΝΑΡΤΗΣΗ ΕΡΓΩΝ: MoveArt

ΑΣΦΑΛΙΣΗ ΕΡΓΩΝ: AXA Ασφαλιστική, Γ. Καραβίας

και Συνεργάτες

ΚΑΤΑΛΟΓΟΣ: STEPHEN ANTONAKOS, ΑΝΑΔΡΟΜΙΚΗ

(2007)


ΚΕΙΜΕΝΑ: Martin Filler, Κατερίνα Κοσκινά, Daniel

Marzona, Brian O’ Doherty, Ελευθέριος Οικονόµου

ΣΧΕΔΙΑΣΜΟΣ: Κατερίνα Κοσκινά, Μαρία Στέφωση

ΜΕΤΑΦΡΑΣΕΙΣ ΚΕΙΜΕΝΩΝ: Τώνης Μόζερ (Mitch Cohen για

κείµενο D. Marzona από γερµανικά σε αγγλικά)

ΕΠΙΜΕΛΕΙΑ ΚΕΙΜΕΝΩΝ: Δηµήτρης Σαλταµπάσης, Βασιλική

Φλώρου

ΠΑΡΑΓΩΓΗ, ΕΚΤΥΠΩΣΗ: Βιβλιοσυνεργατική Α.Ε.Π.Ε.Ε.

© Ίδρυµα Ιωάννου Φ. Κωστοπούλου,


STEPHEN ANTONAKOSΑΝΑΔΡΟΜΙΚΗ

104 105


106 107


108 109

ΟΡΓΑΝΩΣΗ: Galerie Nationale du Jeu de Paume,

Ανωτάτη Σχολή Καλών Τεχνών

ΕΠΙΜΕΛΕΙΑ: Daniel Abadie, Alfred Pacquement

5 Δεκεµβρίου 1994 – 5 Μαρτίου 1995


Αθήνα

ΔΙΕΥΘΥΝΣΗ: Νίκος Κεσσανλής

ΣΥΝΕΡΓΑΣΙΑ - ΔΩΡΕΑ: Ίδρυµα Ιωάννου Φ. Κωστοπούλου

ΑΡΧΙΤΕΚΤΟΝΙΚΟΣ ΣΧΕΔΙΑΣΜΟΣ: AHA & Associés, Paris

ΣΚΗΝΟΓΡΑΦΙΑ: AHA & Associés, Alain Cieutat,

Henri Barthelemy

ΒΟΗΘΟΣ: Αντώνης Νίκογλου

ΚΑΤΑΣΚΕΥΗ ΕΚΘΕΣΙΑΚΟΥ ΧΩΡΟΥ: ΓΝΩΜΩΝ

ΜΕΤΑΦΟΡΑ ΚΑΙ ΑΝΑΡΤΗΣΗ ΕΡΓΩΝ: Στέλιος Αθ. Μπεργελές/

Αθήνα

Ανωτάτη Σχολή Καλών Τεχνών:

ΥΠΕΥΘΥΝΟΣ ΕΚΘΕΣΗΣ: Γιώργος Τσώκος

ΓΡΑΜΜΑΤΕΙΑ: Κατερίνα Βαρθολωµαίου, Εύα Τερζή

ΚΑΤΑΛΟΓΟΣ: TAKIS (1994)

Ministère de la Culture et de la Francophonie

Délégation aux arts plastiques

ΚΕΙΜΕΝΑ: Guy Brett, Nicolas Callas, Felix Guattari/

Takis, Alain Jouffroy, Alfred Pacquement/Takis, Takis

ΚΑΛΛΙΤΕΧΝΙΚΗ ΕΠΙΜΕΛΕΙΑ: Γιώργος Τζιλιάνος

ΜΕΤΑΦΡΑΣΕΙΣ ΚΕΙΜΕΝΩΝ: Ελένη Ψυχούλη

ΕΠΙΜΕΛΕΙΑ ΚΕΙΜΕΝΩΝ: Φώφη Τριανταφύλλου

ΕΚΤΥΠΩΣΗ: Γ. Βουλγαρίδης – Δ. Χατζηστύλης

ΔΩΡΕΑ: Ίδρυµα Ιωάννου Φ. Κωστοπούλου

© éditions du Jeu de Paume/Réunion des musées

nationaux, 1993

TAKISAΝΑΔΡΟΜΙΚΗ

ΣΥΜΠΑΡΑΓΩΓΕΣ - ΣΥΝΔΙΟΡΓΑΝΩΣΕΙΣ - ΣΥΝΕΡΓΑΣΙΕΣΙΔΡΥΜΑ ΙΩΑΝΝΟΥ Φ. ΚΩΣΤΟΠΟΥΛΟΥ ΕΠΕΤΕΙΑΚΟΣ ΑΠΟΛΟΓΙΣΜΟΣ

110 111

ΑΚΡΙΘΑΚΗΣΑΝΑΔΡΟΜΙΚΗ

ΙΔΡΥΜΑ ΙΩΑΝΝΟΥ Φ. ΚΩΣΤΟΠΟΥΛΟΥ ΕΠΕΤΕΙΑΚΟΣ ΑΠΟΛΟΓΙΣΜΟΣ ΣΥΜΠΑΡΑΓΩΓΕΣ - ΣΥΝΔΙΟΡΓΑΝΩΣΕΙΣ - ΣΥΝΕΡΓΑΣΙΕΣ

ΟΡΓΑΝΩΣΗ: Μακεδονικό Μουσείο Σύγχρονης Τέχνης,

Ίδρυµα Ιωάννου Φ. Κωστοπούλου

Α. 19 Δεκεµβρίου 1997 – 15 Φεβρουαρίου 1998

Μακεδονικό Μουσείο Σύγχρονης Τέχνης

στο πλαίσιο της Πολιτιστικής Πρωτεύουσας της

Ευρώπης «Θεσσαλονίκη ‘97»

Β. 4 Μαΐου 1998 – 29 Ιουνίου 1998

Εθνική Πινακοθήκη – Μουσείο Αλεξάνδρου Σούτζου

ΕΠΙΜΕΛΕΙΑ: Μαρία Κοτζαµάνη

ΜΕΤΑΦΟΡΑ ΚΑΙ ΑΝΑΡΤΗΣΗ ΕΡΓΩΝ:

Στέλιος Αθ. Μπεργελές/Αθήνα

ΑΣΦΑΛΙΣΗ ΕΡΓΩΝ: INTERAMERICAN

ΚΑΤΑΛΟΓΟΣ: ΑΚΡΙΘΑΚΗΣ (1997)


ΚΕΙΜΕΝΑ: Νάνος Βαλαωρίτης, Ντένης Ζαχαρόπουλος,

Χρήστος Ιωακειµίδης, Μαρία Κοτζαµάνη,

Άννη Κωστοπούλου, Μαρίνα Λαµπράκη-Πλάκα,

Ξανθίππη Σκαρπιά-Χόιπελ, Θάλεια Στεφανίδου,

Κώστας Ταχτσής

ΣΧΕΔΙΑΣΜΟΣ: Μαρία Στέφωση

ΠΑΡΑΓΩΓΗ: Εκδόσεις ΙΤΑΝΟΣ

ΕΚΤΥΠΩΣΗ: Γ. Δετοράκης Α.Ε.Β.Ε.

ΧΟΡΗΓΙΑ ΚΑΤΑΛΟΓΟΥ ΕΚΘΕΣΕΩΣ ΣΤΗΝ ΕΠΜΑΣ:

Ζαχαρίας Γ. Πορταλάκης-Χρηµατιστηριακή Α.Ε.

© Εκδόσεις ΙΤΑΝΟΣ, Ίδρυµα Ιωάννου Φ.

Κωστοπούλου

112 113

ΟΡΓΑΝΩΣΗ: Ίδρυµα Ιωάννου Φ. Κωστοπούλου,

Μουσείο Μπενάκη

5 Δεκεµβρίου 1997 – 22 Φεβρουαρίου 1998

International Center of Photography, Νέα Υόρκη


ΣΥΝΤΟΝΙΣΜΟΣ: Κατερίνα Κοσκινά, Φανή Κωνσταντίνου,

Charles Stainback, Mary Vahey

ΓΡΑΜΜΑΤΕΙΑ: Έλενα Γλύτση, Αλεξάνδρα Κοτσέλη,

Μένη Στρογγύλη/Ίδρυµα Ιωάννου Φ. Κωστοπούλου,

Γεωργία Ιµσιρίδου/Μουσείο Μπενάκη

ΚΑΤΑΛΟΓΟΣ: NELLY’S ΑΠΟ ΤΗΝ ΑΘΗΝΑ ΣΤΗ ΝΕΑ ΥΟΡΚΗ,

ΑΝΑΔΡΟΜΙΚΗ ΕΚΘΕΣΗ ΤΟΥ ΕΡΓΟΥ ΤΗΣ ΕΛΛΗΣ

ΣΕΡΑΪΔΑΡΗ (1997)


ΤΕΚΜΗΡΙΩΣΗ: Φανή Κωνσταντίνου

ΣΧΕΔΙΑΣΜΟΣ: Ελένη Χαϊκάλη

ΚΕΙΜΕΝΑ: Κατερίνα Κοσκινά, Φανή Κωνσταντίνου,

Ειρήνη Μπουντούρη

ΜΕΤΑΦΡΑΣΕΙΣ ΚΕΙΜΕΝΩΝ: Cox & Solman Translations,

Στέλλα Σεβαστοπούλου

ΕΠΙΜΕΛΕΙΑ ΚΕΙΜΕΝΩΝ: Μένη Στρογγύλη

ΠΑΡΑΓΩΓΗ: Α. Μπάστας – Δ. Πλέσσας Α.Β.Ε.Ε.

ΕΚΤΥΠΩΣΗ: Επικοινωνία Ε.Π.Ε.

© Ίδρυµα Ιωάννου Φ. Κωστοπούλου, Μουσείο Μπενάκη

ΕΚΘΕΣΗ: NELLY’S, A GREAT GREEK PHOTOGRAPHER


Ευρωπαϊκό Πολιτιστικό Κέντρο Δελφών,

Shizuoka Performing Arts Center (SPAC)

26 Σεπτεµβρίου – 12 Οκτωβρίου 1999

Shizuoka Performing Arts Center (SPAC)


ΣΥΝΤΟΝΙΣΜΟΣ: Κατερίνα Κοσκινά/Ίδρυµα Ιωάννου Φ.

Κωστοπούλου, Περικλής Σπάτουλας/Ευρωπαϊκό Πολιτιστικό

Κέντρο Δελφών

ΕΝΤΥΠΟ: NELLY’S, A GREAT GREEK PHOTOGRAPHER (1999)


ΚΕΙΜΕΝΑ: Κατερίνα Κοσκινά

ΣΧΕΔΙΑΣΜΟΣ: Ειρήνη Παλιούρα, Ελένη Χαϊκάλη

ΜΕΤΑΦΡΑΣΕΙΣ ΚΕΙΜΕΝΩΝ: Cox & Solman Translations

ΠΑΡΑΓΩΓΗ: Α. Μπάστας και Συνεργάτες

© Ευρωπαϊκό Πολιτιστικό Κέντρο Δελφών, Κατερίνα Κοσκινά

NELLY’S, ΑΠΟ ΤΗΝ ΑΘΗΝΑ ΣΤΗ ΝΕΑ ΥΟΡΚΗ,ΑΝΑΔΡΟΜΙΚΗ EΚΘΕΣΗ ΤΟΥ ΕΡΓΟΥ ΤΗΣ EΛΛΗΣ ΣΕΡΑΪΔΑΡΗ


114 115

στο πλαίσιο της ART ATHINA 6 ’98


Πανελλήνιος Σύνδεσµος Αιθουσών Τέχνης,

σε συνεργασία µε το Ιταλικό Μορφωτικό Ινστιτούτο

Νοέµβριος 1998, Γκάζι, Δήµος Αθηναίων

ΕΠΙΜΕΛΕΙΑ: Κατερίνα Κοσκινά, Franco Fanelli

ΣΥΝΤΟΝΙΣΜΟΣ: Μαρία Παναγίδου και συνεργάτες

ΓΡΑΜΜΑΤΕΙΑ: Μαργαρίτα Γρηγοράκη, Αγγελική

Θωµαΐδου, Μένη Στρογγύλη

ΜΕΤΑΦΟΡΑ ΚΑΙ ΑΝΑΡΤΗΣΗ ΕΡΓΩΝ: Οικ. Στυλ. Μπεργελέ

ΑΣΦΑΛΙΣΗ ΕΡΓΩΝ: Lloyd’s of London, Καραβίας &

Συνεργάτες

ΚΑΤΑΛΟΓΟΣ: ΙΧΝΗ ΣΗΜΑΙΝΟΝΤΑ. ΙΤΑΛΙΚΗ ΤΕΧΝΗ

ΣΗΜΕΡΑ (1998)

ΕΠΙΜΕΛΕΙΑ ΚΑΤΑΛΟΓΟΥ: Κατερίνα Κοσκινά,

Franco Fanelli

ΚΕΙΜΕΝΑ: Achille Bonito Oliva, Franco Fanelli,


ΜΕΤΑΦΡΑΣΕΙΣ ΚΕΙΜΕΝΩΝ: Τώνης Μόζερ,

Ανταίος Χρυσοστοµίδης

ΕΠΙΜΕΛΕΙΑ ΚΕΙΜΕΝΩΝ ΣΤΑ ΙΤΑΛΙΚΑ: Αφροδίτη Οικονοµίδου

ΠΑΡΑΓΩΓΗ, ΕΚΤΥΠΩΣΗ: Umberto Allemandi & C.

ΧΟΡΗΓΙΑ ΚΑΤΑΛΟΓΟΥ: Ίδρυµα Ιωάννου Φ. Κωστοπούλου

©Πανελλλήνιος Σύνδεσµος Αιθουσών Τέχνης,

Κατερίνα Κοσκινά, Franco Fanelli

ΙΧΝΗ ΣΗΜΑΙΝΟΝΤΑ. ΙΤΑΛΙΚΗ ΤΕΧΝΗ ΣΗΜΕΡΑ


116 117

ΟΡΓΑΝΩΣΗ: Queens Museum of Art/New York, µε την

υποστήριξη του Ιδρύµατος Ιωάννου Φ. Κωστοπούλου

και του Ελληνικού Ιδρύµατος Πολιτισµού

6 Οκτωβρίου 1999 – 30 Ιανουαρίου 2000

Queens Museum of Art/Νέα Υόρκη

ΕΠΙΜΕΛΕΙΑ: Peter Selz, William Valerio

ΚΑΤΑΛΟΓΟΣ: MODERN ODYSSEYS: GREEK AMERICAN

ARTISTS OF THE 20TH CENTURY (1999)

ΕΠΙΜΕΛΕΙΑ: Peter Selz, William Valerio

ΚΕΙΜΕΝΑ: Thalia Cheronis Selz, Κατερίνα Κοσκινά,

Peter Pappas, Peter Selz, William Valerio

ΣΧΕΔΙΑΣΜΟΣ: Cara Galowitz

ΠΑΡΑΓΩΓΗ: Queens Muaeum of Art

ΕΚΤΥΠΩΣΗ: Cantz/Γερµανία

© Queens Muaeum of Art

ΕΚΘΕΣΗ: MODERN ODYSSEYS: ΕΛΛΗΝΟΑΜΕΡΙΚΑΝΟΙ

ΚΑΛΛΙΤΕΧΝΕΣ ΤΟΥ 20ού ΑΙΩΝΑ

ΟΡΓΑΝΩΣΗ: Υπουργείο Πολιτισµού, Κρατικό Μουσείο

Σύγχρονης Τέχνης, Queens Museum of Art/Νέα Υόρκη,

Ίδρυµα Ιωάννου Φ. Κωστοπούλου, µε τη συνεργασία

των: Αµερικανική Πρεσβεία στην Ελλάδα, Αµερικανικό

Γενικό Προξενείο, Συµβούλιο Απόδηµου Ελληνισµού,

Φεστιβάλ Κινηµατογράφου Θεσσαλονίκης, Ελληνο-

Αµερικανικό Εµπορικό Επιµελητήριο, στο πλαίσιο της

65ης Δ.Ε.Θ. «Τιµώµενη χώρα Η.Π.Α.»

3 Σεπτεµβρίου – 30 Νοεµβρίου 2000

Κρατικό Μουσείο Σύγχρονης Τέχνης / Μονή

Λαζαριστών, Θεσσαλονίκη

ΕΠΙΜΕΛΕΙΑ: Κατερίνα Κοσκινά, Μιλτιάδης Παπανικολάου,

Peter Seltz, William Valerio, Louise Weinberg

ΚΑΤΑΛΟΓΟΣ: MODERN ODYSSEYS: ΕΛΛΗΝΟ-

ΑΜΕΡΙΚΑΝΟΙ ΚΑΛΛΙΤΕΧΝΕΣ ΤΟΥ 20ού ΑΙΩΝΑ

(2000)

ΚΕΙΜΕΝΑ: Κατερίνα Κοσκινά, Μιλτιάδης Παπανικολάου,

Peter Selz, William Valerio

ΣΧΕΔΙΑΣΜΟΣ: Δηµήτρης Μηλώσης

ΕΠΙΜΕΛΕΙΑ ΚΕΙΜΕΝΩΝ: Αντώνης Σαραγιώτης

ΜΕΤΑΦΡΑΣΕΙΣ ΚΕΙΜΕΝΩΝ: Glossima & Wehrheim

ΠΑΡΑΓΩΓΗ: ΤΥΠΟ ΜΟΥΓΚΟΣ

ΕΚΤΥΠΩΣΗ: Αφοί Κανάκη

© Κρατικό Μουσείο Σύγχρονης Τέχνης

MODERN ODYSSEYS: GREEK AMERICAN ARTISTS OF THE 20TH CENTURY


118 119

ΣΥΜΠΑΡΑΓΩΓΕΣ - ΣΥΝΔΙΟΡΓΑΝΩΣΕΙΣ - ΣΥΝΕΡΓΑΣΙΕΣΙΔΡΥΜΑ ΙΩΑΝΝΟΥ Φ. ΚΩΣΤΟΠΟΥΛΟΥ ΕΠΕΤΕΙΑΚΟΣ ΑΠΟΛΟΓΙΣΜΟΣ

120 121

ΟΡΓΑΝΩΣΗ: Centro per l’ Arte Contemporanea Luigi

Pecci/Prato, Ίδρυµα Ιωάννου Φ. Κωστοπούλου, µε την

υποστήριξη του Ελληνικού Υπουργείου Πολιτισµού

18 Φεβρουαρίου – 30 Μαρτίου 2000

Museo Pecci, Prato

ΕΠΙΜΕΛΕΙΑ: Giuliano Serafini

ΕΠΙΣΤΗΜΟΝΙΚΗ ΕΠΙΤΡΟΠΗ: Bruno Cora, Giuliano Gori,

Κατερίνα Κοσκινά, Μάνος Περράκης, Pierre Restany

ΜΕΤΑΦΟΡΑ ΕΡΓΩΝ: Αθανάσιος Σ. Μπεργελές,

Συσκευασίες και Μεταφορές Έργων Τέχνης

ΑΣΦΑΛΙΣΗ ΕΡΓΩΝ: Κ. Μυλωνάς Α.Ε/Θεσσαλονίκη

ΚΑΤΑΛΟΓΟΣ: COSTAS TSOCLIS (2000)

ΕΠΙΜΕΛΕΙΑ: Κώστας Τσόκλης, Καλλιτεχνική Διεύθυνση/

Museo Pecci

ΚΕΙΜΕΝΑ: Ελένη Βακαλό, Bruno Cora, Δηµοσθένης

Δαββέτας, Κατερίνα Καφοπούλου, Κατερίνα Κοσκινά,

Μαρία Κοτζαµάνη, Italo Moscati, Ελισάβετ Παπαζώη,

Jose Pierre, Henri Raynal, Paolo Rizzi, Giuliano

Serafini, Βεατρίκη Σπηλιάδη, Τώνης Σπιτέρης,

Μάνος Στεφανίδης, Ευρυδίκη Τρισόν-Μιλσανή,

Κώστας Τσόκλης, Marisa Vescovo, Giuditta Villa

ΣΧΕΔΙΑΣΜΟΣ: Θοδωρής Αναγνωστόπουλος,

Θύµιος Πρεσβύτης


Robin Poppelsdorff, Claude Proserpio, Philip Ramp,

Ρούλα Στράτου, Κώστας Τριανταφύλλου

ΠΑΡΑΓΩΓΗ, ΕΚΤΥΠΩΣΗ: ΠΕΡΓΑΜΟΣ Α.Ε.

© Ίδρυµα Ιωάννου Φ. Κωστοπούλου, Centro per l’

Arte Contemporanea Luigi Pecci, Κώστας Τσόκλης

COSTAS TSOCLIS


122 123


124 125



Μορφωτικό Ίδρυµα Εθνικής Τραπέζης

10 Οκτωβρίου 2001 – 11 Νοεµβρίου 2001

Μέγαρο Εϋνάρδου, Αθήνα

ΕΠΙΜΕΛΕΙΑ: Αθηνά Ζωγράφου

ΓΡΑΜΜΑΤΕΙΑ: Μένη Στρογγύλη

ΚΑΤΑΛΟΓΟΣ: ΔΑΦΝΗ ΚΩΣΤΟΠΟΥΛΟΥ

ΕΠΙΜΕΛΕΙΑ ΚΑΙ ΚΕΙΜΕΝΑ: Αθηνά Ζωγράφου

ΣΥΜΒΟΥΛΟΣ ΕΚΔΟΣΗΣ: Κατερίνα Κοσκινά

ΣΧΕΔΙΑΣΜΟΣ: 3 in a box

ΦΩΤΟΓΡΑΦΙΕΣ: Φάνης Βλασταράς, Βίλµα Κανάτα,

Παναγιώτης Κάτσος, Ρεβέκκα Κωνσταντοπούλου


Θεόδωρος Φιλάρετος

ΠΑΡΑΓΩΓΗ: Πολύγραµµα Α.Ε.

© Ίδρυµα Ιωάννου Φ. Κωστοπούλου, 2001

ΕΚΘΕΣΗ: ΔΑΦΝΗ ΚΩΣΤΟΠΟΥΛΟΥ


Μορφωτικό Ίδρυµα Εθνικής Τραπέζης (Μ.Ι.Ε.Τ.)

και Τµήµα Συλλογών Έργων Τέχνης Alpha Bank

19 Δεκεµβρίου 2001 – 17 Φεβρουαρίου 2002

Πολιτιστικό Κέντρο Πατρών/ Μ.Ι.Ε.Τ.

ΚΑΤΑΛΟΓΟΣ: ΔΑΦΝΗ ΚΩΣΤΟΠΟΥΛΟΥ (µερική

ανατύπωση καταλόγου αναδροµικής, 2001)

ΚΕΙΜΕΝΑ: Αθηνά Ζωγράφου

ΣΧΕΔΙΑΣΜΟΣ: 3 in a box

ΠΑΡΑΓΩΓΗ: Πολύγραµµα Α.Ε.

© Ίδρυµα Ιωάννου Φ. Κωστοπούλου

ΔΑΦΝΗ ΚΩΣΤΟΠΟΥΛΟΥΑΝΑΔΡΟΜΙΚΗ

ΣΥΜΠΑΡΑΓΩΓΕΣ - ΣΥΝΔΙΟΡΓΑΝΩΣΕΙΣ - ΣΥΝΕΡΓΑΣΙΕΣ

126 127


ΟΡΓΑΝΩΣΗ: Μακεδονικό Μουσείο Σύγχρονης Τέχνης,

Θεσσαλονίκη, Ανωτάτη Σχολή Καλών Τεχνών,

«το εργοστάσιο», Αθήνα, µε τη συνεργασία του

Ιδρύµατος Ιωάννου Φ. Κωστοπούλου,

Α. 1 Φεβρουαρίου – 12 Μαϊου 2002



Β. 4 Μαρτίου – 4 Μαϊου 2003


Αθήνα

ΕΠΙΜΕΛΕΙΑ - ΣΥΝΤΟΝΙΣΜΟΣ: Μαρία Κοτζαµάνη

ΑΡΧΙΤΕΚΤΟΝΙΚΟΣ ΣΧΕΔΙΑΣΜΟΣ: Ingrid Φραγκαντώνη

ΣΥΝΤΗΡΗΣΗ ΕΡΓΩΝ: Παντελής Βουτυράς,

Ανδρέας Παντζούρης

ΜΕΤΑΦΟΡΑ ΚΑΙ ΑΝΑΡΤΗΣΗ ΕΡΓΩΝ: Ορφεύς Βεϊνόγλου

(χορηγός)

ΑΣΦΑΛΙΣΗ ΕΡΓΩΝ: Γ. Καραβίας & Συνεργάτες Ε.Π.Ε.

(χορηγός)

ΚΑΤΑΛΟΓΟΣ: ΔΗΜΗΤΡΗΣ ΠΕΡΔΙΚΙΔΗΣ ΚΑΙ Η ΤΕΧΝΗ

ΤΗΣ ΙΣΠΑΝΙΚΗΣ ΠΡΩΤΟΠΟΡΙΑΣ (2002)


ΚΕΙΜΕΝΑ: Ελένη Βακαλό, Carlos Baonza,

Τατιάνα Γκρίτση-Μιλλιέξ, Bill Dyckes, Juan Antonio

Gaya Nuno, Jose Hierro, Μαρινός Καλλιγάς,

Μαρία Κοτζαµάνη, Angel Llorente Hernandez,

Simon Marchan Fiz, Jose Maria Moreno Galvan,

Jesus Munoz, Ντενίζ Περδικίδη, Λεωνίδας

Περδικίδης, Cirilo Popovici, Άγγελος Προκοπίου,

Venancio Sanchez Marin

ΣΧΕΔΙΑΣΜΟΣ: Μαρία Στέφωση

ΜΕΤΑΦΡΑΣΕΙΣ, ΕΠΙΜΕΛΕΙΑ ΚΕΙΜΕΝΩΝ: Μελίνα Παναγιωτίδου

ΠΑΡΑΓΩΓΗ: Εκδόσεις ΙΤΑΝΟΣ

EΚΤΥΠΩΣΗ: Γ. Δετοράκης Α.Ε.Β.Ε.

© Εκδόσεις ΙΤΑΝΟΣ, Ίδρυµα Ιωάννου Φ.

Κωστοπούλου

ΔΗΜΗΤΡΗΣ ΠΕΡΔΙΚΙΔΗΣ ΚΑΙ Η ΤΕΧΝΗ ΤΗΣ ΙΣΠΑΝΙΚΗΣ ΠΡΩΤΟΠΟΡΙΑΣ


128 129


Κρατικό Μουσείο Σύγχρονης Τέχνης

µε τη συνεργασία του 47ου Φεστιβάλ Κινηµατογράφου

Θασσαλονίκης

19 Νοεµβρίου 2006 – 7 Ιανουαρίου 2007

Κέντρο Σύγχρονης Τέχνης Θεσσαλονίκης / Κρατικό

Μουσείο Σύγχρονης Τέχνης


ΣΧΕΔΙΑΣΜΟΣ ΟΠΤΙΚΗΣ ΕΠΙΚΟΙΝΩΝΙΑΣ: designersunited.gr

(Δηµήτρης Κολιαδήµας, Δηµήτρης Παπάζογλου),

Eve Sussman

ΣΥΝΤΟΝΙΣΜΟΣ: Βασίλης Ζυγούρης, Αρετή Λεοπούλου,

Catherine Mahoney

Συντονισµός Παγκόσµιας Πρεµιέρας «The Rape of the

Sabine Women», Μάριον Ιγγλέση, Δάνης Κόκκινος,

Άννα Μηλώση

ΚΑΤΑΣΚΕΥΕΣ / ΤΕΧΝΙΚΗ ΥΠΟΣΤΗΡΙΞΗ: Algis Antanas Kizys,

Jonathan Bepler, Αλέξανδρος Γούσσιος, Γιώργος

Ευσταθουλίδης

ΜΕΤΑΦΟΡΑ ΕΡΓΩΝ: Αθανάσιος Σ. Μπεργελές, Συσκευασίες

και Μεταφορές Έργων Τέχνης

ΑΣΦΑΛΙΣΗ ΕΡΓΩΝ: Alpha Ασφαλιστική

ΚΑΤΑΛΟΓΟΣ: EVE SUSSMAN & THE RUFUS

CORPORATION. 89 SECONDS AT ALCAZAR / THE

RAPE OF THE SABINE WOMEN

ΕΠΙΜΕΛΕΙΑ ΚΑΙ ΚΕΙΜΕΝΟ: Κατερίνα Κοσκινά

ΣΧΕΔΙΑΣΜΟΣ / ΕΠΙΜΕΛΕΙΑ ΠΑΡΑΓΩΓΗΣ: designersunited.gr

ΣΥΜΒΟΥΛΟΣ ΕΚΔΟΣΗΣ: Γιώργος Φάσσας

ΜΕΤΑΦΡΑΣΗ ΚΕΙΜΕΝΟΥ: Τώνης Μόζερ

ΕΚΤΥΠΩΣΗ, ΒΙΒΛΙΟΔΕΣΙΑ: Παραγωγική µονάδα ΚΕΘΕΑ

«Σχήµα και Χρώµα»

© Ίδρυµα Ιωάννου Φ. Κωστοπούλου, Κρατικό Μουσείο

Συγχρονης Τέχνης / Κέντρο Σύγχρονης Τέχνης

Θεσσαλονίκης

EVE SUSSMAN & THE RUFUS CORPORATION. 89 SECONDS AT ALCAZAR / THE RAPE OF THE SABINE WOMEN


130 131


ΟΡΓΑΝΩΣΗ: Ίδρυµα Ιωάννου Φ. Κωστοπούλου /

Μακεδονικό Μουσείο Σύγχρονης Τέχνης

6 Σεπτεµβρίου – 2 Νοεµβρίου 2008



ΕΠΙΜΕΛΕΙΑ: Κατερίνα Κοσκινά, Ντένης Ζαχαρόπουλος

ΣΥΜΒΟΥΛΟΣ ΑΡΧΙΤΕΚΤΩΝ: Λορέττα Γαΐτη – Charrat

ΣΥΝΤΟΝΙΣΜΟΣ: Θούλη Μισιρλόγλου (ΜΜΣΤ),

Μένη Στρογγύλη (Ίδρυµα Ιωάννου Φ. Κωστοπούλου)

ΕΠΙΚΟΙΝΩΝΙΑ: Μένη Στρογγύλη (Ίδρυµα Ιωάννου Φ.

Κωστοπούλου), Κατερίνα Σύρογλου (ΜΜΣΤ)

ΤΕΧΝΙΚΗ ΕΠΙΜΕΛΕΙΑ, ΜΕΤΑΦΟΡΑ ΚΑΙ ΑΝΑΡΤΗΣΗ ΕΡΓΩΝ:

Γαβρίλος Μιχάλης / Σχεδιασµός

χώρων και ειδικές κατασκευές, µε τη συνεργασία των:

Περικλή Γαλανού και Στέλιου Θεοδωρίδη (ΜΜΣΤ)

ΑΣΦΑΛΙΣΗ ΕΡΓΩΝ: Lloyd’s of London, Γ. Καραβίας

και Α. Νταλιάνη

ΧΟΡΗΓΟΣ ΕΠΙΚΟΙΝΩΝΙΑΣ: ΕΡΤ3

ΚΑΤΑΛΟΓΟΣ: ΌΛΟΙ ΚΑΙ ΜΟΝΟΣ. ΓΙΑΝΝΗΣ ΓΑΪΤΗΣ,

1923–1984 (2008)

ΕΠΙΜΕΛΕΙΑ: Ντένης Ζαχαρόπουλος, Κατερίνα Κοσκινά

ΣΧΕΔΙΑΣΜΟΣ ΕΝΤΥΠΩΝ ΚΑΙ ΟΠΤΙΚΗ ΕΠΙΚΟΙΝΩΝΙΑ: BIOS

(Βασίλης Χαραλαµπίδης & Γιάννης Αναγνώστου)

ΚΕΙΜΕΝΑ: Γιάννης Γαΐτης, Jean-Marie Drot,

Οδύσσεας Ελύτης, Ντένης Ζαχαρόπουλος,

Τ. Χ. Ζενέτος, Gerald Gassiot-Talabot, Jacques Guillot,

Μαρίνος Καλλιγάς, Αλέκος Κοντόπουλος,

Κατερίνα Κοσκινά, Νεοκλής Κουτούζης,

Τ. Λαµπρίας, Jacques Laval, Jean-Jacques Leveque,

Νέλλη Μισιρλή, Αλέκος Ξύδης, Ν. Ε. Παπαδάκις,

Δηµήτρης Παπαστάµος, Mario Pedrosa, Γ. Πετρής,

Άγγελος Προκοπίου, Αλέκος Σακελλάριος,

Denis Schneider, Pierre Seghers, Giuliano Serafini,

Κώστας Σταυρόπουλος, Χρύσανθος Α. Χρήστου

ΜΕΤΑΦΡΑΣΗ ΚΕΙΜΕΝΩΝ: Δηµήτρης Σαλταµπάσης

© Ίδρυµα Ιωάννου Φ. Κωστοπούλου, Μακεδονικό

Μουσείο Σύγχρονης Τέχνης και συγγραφείς κειµένων

ΟΛΟΙ ΚΑΙ ΜΟΝΟΣΓΙΑΝΝΗΣ ΓΑΪΤΗΣ 1923–1984


132 133


Α. Παραγωγές: Εικαστικές Εκθέσεις και Εκδόσεις

1994 Οργάνωση της αναδροµικής εκθέσεως του Γιάννη Κουνέλλη στο

φορτηγό πλοίο Μ/S ΙΟΝΙΟΝ στον Πειραιά. Παραγωγή βιβλίου-

ντοκουµέντου σχετικά µε την έκθεση (1997)

1997 Οργάνωση της αναδροµικής εκθέσεως του Παύλου (Διονυσόπουλου)

στην Ελλάδα, στο Μακεδονικό Μουσείο Σύγχρονης Τέχνης στη

Θεσσαλονίκη και, στη συνέχεια, στο «εργοστάσιο» της Ανωτάτης

Σχολής Καλών Τεχνών, στην Αθήνα (Κατάλογος)

2005 Οργάνωση της αναδροµικής εκθέσεως του Λουκά Σαµαρά στην

Εθνική Πινακοθήκη-Μουσείο Αλεξάνδρου Σούτζου, στην Αθήνα

(Κατάλογος)

2007-2008 Οργάνωση της αναδροµικής εκθέσεως του Stephen Antonakos

µε τη συνεργασία του Μουσείου Μπενάκη στο κτήριο του Μουσείου

στην οδό Πειραιώς, στην Αθήνα (Κατάλογος)

Β. Συμπαραγωγές - Συνδιοργανώσεις – Συνεργασίες (επιλογή)

1995 Οργάνωση της αναδροµικής του Τάκι στο «εργοστάσιο» της Ανωτάτης

Σχολής Καλών Τεχνών, στην Αθήνα, σε συνεργασία µε την Galerie

Nationale du Jeu de Paume

1997-1998 Συµπαραγωγή και χορηγία του καταλόγου της αναδροµικής

εκθέσεως του Αλέξη Ακριθάκη στο Μακεδονικό Μουσείο Σύγχρονης

Τέχνης, στη Θεσσαλονίκη και στην Εθνική Πινακοθήκη - Μουσείο

Αλεξάνδρου Σούτζου, στην Αθήνα

1997-1998 Οργάνωση της εκθέσεως «Nelly’s, από την Αθήνα στη Νέα

Υόρκη, Αναδροµική Έκθεση του έργου της Έλλης Σεραϊδάρη» στο

International Center of Photography, στη Νέα Υόρκη, σε συνεργασία

µε το Μουσείο Μπενάκη (Κατάλογος)

1998 Συνδιοργάνωση µε τον Πανελλήνιο Σύνδεσµο Αιθουσών Τέχνης της

εκθέσεως «Ίχνη Σηµαίνοντα. Ιταλική Τέχνη Σήµερα» στο πλαίσιο της

Art Athina 6 ‘98, στην Τεχνόπολη, στο Γκάζι, Αθήνα (Κατάλογος)

1999 Οργάνωση της εκθέσεως «Nelly’s, a great Greek Photographer»

στο Shizuoka Performing Arts Center (SPAC) στην Ιαπωνία, σε

συνεργασία µε το SPAC και το Ευρωπαϊκό Πολιτιστικό Κέντρο

Δελφών (Κατάλογος)

1999-2000 Συνεργασία µε το Queens Museum of Art/New York για την

έκθεση «Modern Odysseys: Greek American Artists of the 20th

Century» στο Queens Museum στη Νέα Υόρκη (Κατάλογος)

ΠΑΡΑΓΩΓΕΣ - ΣΥΜΠΑΡΑΓΩΓΕΣ - ΣΥΝΔΙΟΡΓΑΝΩΣΕΙΣ - ΣΥΝΕΡΓΑΣΙΕΣ

134 135

2000 Συνδιοργάνωση µε το Κρατικό Μουσείο Σύγχρονης Τέχνης της

εκθέσεως «Modern Odysseys: Ελληνοαµερικανοί Καλλιτέχνες του

20ού αιώνα» στη Μονή Λαζαριστών, στη Θεσσαλονίκη (Κατάλογος)

2000 Συνδιοργάνωση µε το Centro per l’Arte Contemporanea Luigi Pecci

της αναδροµικής εκθέσεως του Κώστα Τσόκλη στο Museo Pecci, στο

Πράτο, Ιταλία (Κατάλογος)

2001 Οργάνωση της αναδροµικής εκθέσεως της Δάφνης Κωστοπούλου σε

συνεργασία µε το Μορφωτικό Ίδρυµα Εθνικής Τραπέζης (Μ.Ι.Ε.Τ.)

στο Μέγαρο Εϋνάρδου, στην Αθήνα (Κατάλογος)

2001-2002 Συνδιοργάνωση µε το Μ.Ι.Ε.Τ. και µε το Τµήµα Συλλογής Έργων

Τέχνης της Alpha Bank της εκθέσεως «Δάφνη Κωστοπούλου» στο

Πολιτιστικό Κέντρο Πατρών του Μ.Ι.Ε.Τ. στην Πάτρα (Κατάλογος)

2002 Συνδιοργάνωση µε το Μακεδονικό Μουσείο Σύγχρονης Τέχνης της

εκθέσεως του Δηµήτρη Περδικίδη στη Θεσσαλονίκη, και µε την

Ανωτάτη Σχολή Καλών Τεχνών (ΑΣΚΤ) της ιδίας εκθέσεως στο

«εργοστάσιο» της ΑΣΚΤ, στην Αθήνα (Κατάλογος)

2006 Συνδιοργάνωση µε το Κέντρο Σύγχρονης Τέχνης Θεσσαλονίκης/

Κρατικό Μουσείο Σύγχρονης Τέχνης, της εκθέσεως της Eve Sussman

«Eve Sussman & The Rufus Corporation. 89 seconds at Alcazar /

The Rape of the Sabine Women» στη Θεσσαλονίκη, στο πλαίσιο του

47ου Διεθνούς Φεστιβάλ Κινηµατογράφου (Κατάλογος)

2008 Συνδιοργάνωση µε το Μακεδονικό Μουσείο Σύγχρονης Τέχνης

(ΜΜΣΤ) της εκθέσεως του Γιάννη Γαΐτη «Όλοι και Μόνος, Γιάννης

Γαΐτης, 1923-1984» στο ΜΜΣΤ, Θεσσαλονίκη (Κατάλογος)

Γ. Υποστήριξη εικαστικών γεγονότων συναφών με το εικαστικό πρόγραμμα του Ιδρύματος (επιλογή)

1995 Επιχορήγηση µουσικού και εικαστικού project του

Michael Levinas και του Θανάση Τότσικα στη Cite

de la Musique, στο Παρίσι

1995 Αποκλειστική χορηγία του καταλόγου της εκθέσεως

«Ρωσική Πρωτοπορία 1910-1930, Η Συλλογή

Γ. Κωστάκη» στην Εθνική Πινακοθήκη-Μουσείο

Αλεξάνδρου Σούτζου, Αθήνα

1998 Επιχορήγηση της εκθέσεως της Βασιλικής Τσεκούρα

στη Fonds Regional d’Art Contemporain des Pays

de la Loire, Carquefou, στη Γαλλία (Κατάλογος)

1998 Επιχορήγηση της εκθέσεως του Γιώργου Λάππα

«Haruspex, Elbo & Mr. Sphinx, 1996-1998» στη

Champs de Sculpture, στο Παρίσι (Κατάλογος)

1998 Επιχορήγηση της εκθέσεως του Κώστα Βαρώτσου

«Horizonten-Horizons-Horizonten» στο Museum

van Hedendaagse Kunst Antwerpen, MUHKA, στο

Antwerp, Βέλγιο (Κατάλογος)

2000 Επιχορήγηση της εκθέσεως της Βάνας Ξένου

«Mysteres d’ Eleusis» στη Chapell Saint-Louis de la

Salpetriere, στο Παρίσι

2003 Επιχορήγηση της εκθέσεως «Unrepentant Ego:

The Self Portraits of Lucas Samaras» στο Whitney

Museum of American Art, στη Νέα Υόρκη

2004 Επιχορήγηση της εκθέσεως «Byzantium: Faith and

Power» στο Metropolitan Museum of Art, στη Νέα

Υόρκη

2005, 2006 Χορηγία του καταλόγου της εκθέσεως του

Νάκη Παναγιωτίδη «Ladro di Luce», στο Κρατικό

Μουσείο Σύγχρονης Τέχνης, στη Θεσσαλονίκη

(2005), και στο Centro di Arte Moderna e

Contemporanea della Spezia, στην Ιταλία (2006)

2006 Επιχορήγηση της εκθέσεως του Μίµη Κοντού στο

Μακεδονικό Μουσείο Σύγχρονης Τέχνης, στη


ΙΔΡΥΜΑ ΙΩΑΝΝΟΥ Φ. ΚΩΣΤΟΠΟΥΛΟΥ ΕΠΕΤΕΙΑΚΟΣ ΑΠΟΛΟΓΙΣΜΟΣ ΠΑΡΑΓΩΓΕΣ - ΣΥΜΠΑΡΑΓΩΓΕΣ - ΣΥΝΔΙΟΡΓΑΝΩΣΕΙΣ - ΣΥΝΕΡΓΑΣΙΕΣ

136 137


2006 Επιχορήγηση της εκθέσεως «The Road to Byzantium:

Luxury Arts of Antiquity» στο Courtauld Institute of

Art, στο Λονδίνο

2006 Επιχορήγηση της αναδροµικής εκθέσεως του

ελληνοαµερικανού καλλιτέχνη Thomas Chimes στο

Philadelphia Museum of Art

2006 Επιχορήγηση της εκθέσεως «Η Κλοπή της Ιστορίας»

για την παράνοµη διακίνηση αρχαιοτήτων στη

Μεσόγειο, στο Μουσείο Μπενάκη

2007 Επιχορήγηση της αναδροµικής εκθέσεως του Βάσου

Καπάνταη στο Μουσείο Μπενάκη (Κατάλογος)

2008 Επιχορήγηση της εκθέσεως «Byzantium 330-1453»

στη Royal Academy of Arts, στο Λονδίνο

2008 Επιχορήγηση της αναδροµικής εκθέσεως της Ρένας

Παπασπύρου στο Μακεδονικό Μουσείο Σύγχρονης

Τέχνης (Κατάλογος)

2009 Επιχορήγηση της εκθέσεως της Ευγενίας

Αποστόλου στο Μακεδονικό Μουσείο Σύγχρονης

Τέχνης

2009-2010 Επιχορήγηση της αρχαιολογικής εκθέσεως

«ΕΡΩΣ: από τη Θεογονία του Ησιόδου στην ύστερη

Αρχαιότητα» στο Ίδρυµα Νικολάου Π. Γουλανδρή-

Μουσείο Κυκλαδικής Τέχνης.


i. Εξέλιξη των µετοχών Alpha Bank ιδιοκτησίας του Ιδρύµατος

ii. Σύγκριση Ισολογισµών 1982 και 2009

iii. Αριθµός επιχορηγηθεισών δραστηριοτήτων ανά έτος

iv. Κατανοµή δωρεών ανά κατηγορία

v. Δωρητές του Ιδρύµατος

vi. Ενισχυθέντες φορείς

vii. Ενισχυθέντα φυσικά πρόσωπα

138 139

ΙΔΡΥΜΑ ΙΩΑΝΝΟΥ Φ. ΚΩΣΤΟΠΟΥΛΟΥ ΕΠΕΤΕΙΑΚΟΣ ΑΠΟΛΟΓΙΣΜΟΣ ΠΑΡΑΡΤΗΜΑΤΑ

Σ.Ι.Κ. Ε.Σ.Κ. Ι.Σ.Κ. ΙΔΡΥΜΑΜεταβολή Τεμαχίων

Αιτιολογία Ημερομηνία Μετοχές

10.000 10.000 10.000 1.180 31.180 31-Δεκ-80 31.180

3.000 10.000 1.320 14.320 31-Δεκ-81 45.500

3.250 3.250 έως 22-Ιουν-82 48.750

4.333 3.333 7.750 834 16.250 Α.Μ.Κ*. -ΔΩΡΕΑΝ 1/3 22-Ιουν-82 65.000

3.500 8.500 560 12.560 31-Δεκ-82 77.560

2.000 5.000 440 7.440 31-Δεκ-83 85.000

1.000 1.000 31-Δεκ-84 86.000

2.000 2.000 31-Δεκ-85 88.000

31-Δεκ-86 88.000

10.000 10.000 31-Δεκ-87 98.000

11.417 6.666 22.250 8.667 49.000 Α.Μ.Κ. -ΔΩΡΕΑΝ 1/2 22-Ιουν-88 147.000

15.000 15.000 31-Δεκ-88 162.000

4.000 4.000 31-Δεκ-89 166.000

2.000 2.000 έως 19-Ιουν-90 168.000

34.250 20.000 66.750 47.000 168.000 Α.Μ.Κ. -ΔΩΡΕΑΝ 1/1 19-Ιουν-90 336.000

7.240 7.240 31-Δεκ-90 343.240

5.500 5.500 31-Δεκ-91 348.740

1.260 1.260 31-Δεκ-92 350.000

31-Δεκ-93 350.000

45.667 26.666 89.000 72.000 233.333 Α.Μ.Κ. -ΔΩΡΕΑΝ 2/3 29-Μαρ-94 583.333

16.667 16.667 31-Δεκ-94 600.000

31-Δεκ-95 600.000

38.055 22.222 74.167 65.556 200.000 Α.Μ.Κ. -ΔΩΡΕΑΝ 1/3 04-Απρ-96 800.000

31-Δεκ-96 800.000

38.055 22.222 74.167 65.556 200.000 Α.Μ.Κ. -ΔΩΡΕΑΝ 1/4 27-Μαρ-97 1.000.000

31-Δεκ-97 1.000.000

-10.000 -10.000 ΠΩΛΗΣΗ 31-Δεκ-98 990.000

190.278 111.112 370.833 317.777 990.000 Α.Μ.Κ. -ΔΩΡΕΑΝ 1/1 01-Απρ-99 1.980.000

20.000 20.000 31-Δεκ-99 2.000.000

Εξέλιξη των μετοχών Alpha Bank ιδιοκτησίας του Ιδρύματος

Σ.Ι.Κ. Ε.Σ.Κ. Ι.Σ.Κ. ΙΔΡΥΜΑΜεταβολή Τεμαχίων

Αιτιολογία Ημερομηνία Μετοχές

190.278 111.112 370.833 327.777 1.000.000 Α.Μ.Κ. -ΔΩΡΕΑΝ 1/2 29-Μαϊ-00 3.000.000

31-Δεκ-00 3.000.000

31-Δεκ-01 3.000.000

31-Δεκ-02 3.000.000

31-Δεκ-03 3.000.000

114.167 66.667 222.500 196.666 600.000 Α.Μ.Κ. -ΔΩΡΕΑΝ 1/5 21-Μαϊ-04 3.600.000

31-Δεκ-04 3.600.000

7.000 7.000 έως 25-Μαϊ-05 3.607.000

137.000 80.000 267.000 237.400 721.400 Α.Μ.Κ. -ΔΩΡΕΑΝ 2/10 25-Μαϊ-05 4.328.400

31-Δεκ-05 4.328.400

328.800 192.000 640.800 569.760 1.731.360 Α.Μ.Κ. -ΔΩΡΕΑΝ 4/10 24-Μαϊ-06 6.059.760

31-Δεκ-06 6.059.760

240 240 31-Δεκ-07 6.060.000

31-Δεκ-08 6.060.000

-1.258.000 -1.258.000 ΠΩΛΗΣΗ 12-Νοε-09 4.802.000

1.818.000 1.818.000 26-Νοε-09 6.620.000

31-Δεκ-09 6.620.000

Το Ίδρυμα Ιωάννου Φ. Κωστοπούλου κατείχε την 31η Δεκεμβρίου 2009

6.620.000 μετοχές της Alpha Bank.

Οι μετοχές αυτές προήλθαν από δωρεές

της οικογενείας Κωστοπούλου ως κάτωθι:

Σπύρος Ι. Κωστόπουλος (Σ.Ι.Κ.) 1.150.800

Ευρυδίκη Σ. Κωστοπούλου (Ε.Σ.Κ.) 672.000

Γιάννης Σ. Κωστόπουλος (Ι.Σ.Κ.) 2.243.040

4.065.840

πλέον αγορών του

Ιδρύματος Ιωάννου Φ. Κωστοπούλου (Ίδρυμα) 2.554.160

* ΑΜΚ: Αύξηση Μετοχικού Κεφαλαίου

141


ΙΣΟΛΟΓΙΣΜΟΣ 31 Δεκεμβρίου 1982 ΙΣΟΛΟΓΙΣΜΟΣ 31 Δεκεμβρίου 2009Δραχμές* Ευρώ Ευρώ

ΕΝΕΡΓΗΤΙΚΟ ΕΝΕΡΓΗΤΙΚΟ

ΔΙΑΘΕΣΙΜΑ ΔΙΑΘΕΣΙΜΑΚαταθέσεις 754.775 Δρχ 26.832 Καταθέσεις 158.507 €Ταμείο Ταμείο 533 €

754.775 Δρχ 26.832 159.040 €

ΕΠΕΝΔΥΣΕΙΣ ΣΕ ΧΡΕΟΓΡΑΦΑ ΕΠΕΝΔΥΣΕΙΣ ΣΕ ΧΡΕΟΓΡΑΦΑΜετοχές εισηγμένων εταιριών Μετοχές εισηγμένων εταιριών77.560 Τραπέζης Πίστεως 84.089.572 Δρχ 2.989.384 6.620.000 Alpha Bank 50.091.763 € 130 Εθνικής Τραπέζης 1.018.823 Δρχ 36.219 321.000 Εθνικής Τραπέζης 3.419.024 € 200 ΑΓΕΤ Ηρακλή 292.890 Δρχ 10.412 102.040 EFG Eurobank Ergasias 1.349.257 € 120 ΑΕΤ Τιτάν 203.414 Δρχ 7.231 25.000 Τραπέζης της Ελλάδος 527.647 €

85.604.699 Δρχ 3.043.246 230.000 Ο.Τ.Ε. 4.142.071 €142.000 Δ.Ε.Η. 1.793.112 €200.000 S. & B. Βιομ. Ορυκτά 1.645.153 €215.000 ΑΕΤ Τιτάν 3.509.587 €146.000 COCA COLA E.E.E. 2.146.352 €164.000 MOTOR OIL 2.510.887 €405.000 ΕΛΛΑΚΤΩΡ Α.Ε. 2.828.299 €

73.963.152 €

Ομόλογο ΕΤΒΑ 1.100.000 Δρχ 39.105 Ομόλογα Ελληνικού Δημοσίου 8.962.193 €Ομόλογα Ελληνικού Δημοσίου Ομόλογα Εξωτερικού 14.405.106 €Ομόλογα Εξωτερικού 23.367.299 €

1.100.000 Δρχ 86.704.699 Δρχ 39.105 3.082.351 97.330.451 €

ΠΑΓΙΑΚτήρια 2.560.000 €

Έργα Τέχνης 306.219 €

Έπιπλα - λοιπός εξοπλισμός 227.686 €Μείον: Αποσβέσεις -46.481 €

181.205 € 3.047.424 €Έξοδα αναδιοργανώσεως 34.660 €Μείον: Αποσβέσεις -12.235 € 22.425 €

Συμμετοχές και λοιπές μακροπρόθεσμεςαπαιτήσεις 1.500 €Χρεώστες - Πελάτες διάφοροι 27.441 €

ΣΥΝΟΛΟ ΕΝΕΡΓΗΤΙΚΟΥ 87.459.474 Δρχ 3.109.183 ΣΥΝΟΛΟ ΕΝΕΡΓΗΤΙΚΟΥ 100.588.281 €

ΠΑΘΗΤΙΚΟ ΠΑΘΗΤΙΚΟ

Κεφάλαιο 86.704.699 Δρχ 3.082.351 Κεφάλαιο 100.576.738 €Υπόλοιπο διαχειρίσεως 754.775 Δρχ 26.832 Υποχρεώσεις 11.543 €

ΣΥΝΟΛΟ ΠΑΘΗΤΙΚΟΥ 87.459.474 Δρχ 3.109.183 ΣΥΝΟΛΟ ΠΑΘΗΤΙΚΟΥ 100.588.281 €


* Η αντιστοιχία της Δραχμής του 1982 σε Ευρώ 2009 υπολογισμένου του γενικού δείκτη καταναλώσεως είναι 0,03555

Σύγκριση Ισολογισμών 1982 και 2009

142 143


Αριθμός επιχορηγηθεισών δραστηριοτήτων ανά έτος

300

250

200

150

100

50

0

19801981

19821983

19841985

19861987

19881989

19901991

19921993

19941995

19961997

19981999

20002001

20022003

20042005

20062007

20082009

7 814 15

1926

30

42

61

76

87

121

154

163

179

154158

156140 142

200

169

209

56

111

164

217

267273

81


144 145


1980-1989 / Συνολικές δαπάνες επιχορηγηθεισών δραστηριοτήτων ανά κατηγορία (ποσοστιαία)

ΤΕΧΝΕΣ 10%


21%


4%

ΚΟΙΝΩΝΙΚΗ ΠΡΟΣΦΟΡΑ 32%


33%


ΠΑΡΑΓΩΓΕΣ ΚΑΙ ΣΥΜΠΑΡΑΓΩΓΕΣ 8%

ΤΕΧΝΕΣ 22%


18%ΕΡΕΥΝΑ ΚΑΙ ΕΠΙΣΤΗΜΕΣ

9%



34%



32%

ΤΕΧΝΕΣ 15%


23%


8%





ΤΕΧΝΕΣ 18%


20%

ΕΡΕΥΝΑ ΚΑΙ ΕΠΙΣΤΗΜΕΣ 8%



32%


Κατανομή δωρεών ανά κατηγορία

147


ΕΛΛΑΔΑ

Τζιτζίκα ΑΓΑΘΟΚΛΗ, Αγαπητός ΑΓΑΠΗΤΟΥ, Νικόλαος ΑΔΑΜΑΝΤΙΑΔΗΣ,

Ανδρέας ΑΔΡΙΑΝΟΠΟΥΛΟΣ, Γεώργιος ΑΔΡΙΑΝΟΠΟΥΛΟΣ, Genie

ΑΔΡΙΑΝΟΠΟΥΛΟΥ, Μαρία ΑΘΑΝΑΣΙΟΥ, Θεοδόσιος ΑΘΑΝΑΣΟΠΟΥΛΟΣ,

Ιωάννης ΑΘΑΝΑΣΟΠΟΥΛΟΣ, Αλέξανδρος ΑΘΑΝΑΣΟΥΛΑΣ, Γεώργιος ΑΚΚΑΣ,

Χρήστος ΑΚΚΑΣ, Πίτσα ΑΛΕΞΟΠΟΥΛΟΥ, Δηµήτριος ΑΛΕΦΑΝΤΟΥ, Σπύρος

ΑΛΙΠΡΑΝΤΗΣ, Νικόλαος ΑΛΟΓΟΣΚΟΥΦΗΣ, Βίκτωρ ΑΜΠΑΚΟΥΜΚΙΝ,

‘Ελλη ΑΝΑΓΝΩΣΤΑΚΗ, Γεώργιος ΑΝΑΓΝΩΣΤΟΠΟΥΛΟΣ, Κωνσταντίνος

ΑΝΑΓΝΩΣΤΟΠΟΥΛΟΣ, Ευαγγελία ΑΝΑΓΝΩΣΤΟΠΟΥΛΟΥ, Παντελής

ΑΝΑΣΤΑΣΙΑΔΗΣ, Ανδρέας ΑΝΔΡΕΟΥ, Γεώργιος ΑΝΕΜΟΓΙΑΝΝΗΣ, Νικόλαος

ΑΝΤΩΝΑΤΟΣ, Βύρων ΑΝΤΩΝΙΑΔΗΣ, Γρηγόριος ΑΝΤΩΝΙΑΔΗΣ, Πέτρος

ΑΝΤΩΝΟΠΟΥΛΟΣ, Αταλάντη ΑΠΕΡΓΗ, Kύριος και Κυρία Γεράσιµου ΑΠΕΡΓΗ,

Γεράσιµος ΑΠΟΣΤΟΛΑΤΟΣ, Αλκιβιάδης ΑΠΟΣΤΟΛΟΥ, Γεώργιος ΑΡΒΑΝΙΤΗΣ,

Εµµανουήλ ΑΡΖΙΝΟΣ, Παύλος ΑΡΝΑΟΥΤΗΣ, Αναστάσιος ΑΡΝΙΑΚΟΣ,

Κωνσταντίνος ΑΡΩΝΗΣ, Γεώργιος ΑΣΤΕΡΙΑΔΗΣ

Βασίλειος ΒΑΛΑΤΣΟΣ, Βασίλειος ΒΑΣΙΛΕΙΑΔΗΣ, Ιωάννης ΒΑΣΙΛΕΙΟΥ,

Γεράσιµος ΒΑΣΙΛΟΠΟΥΛΟΣ, Παναγιώτης ΒΑΣΙΛΟΠΟΥΛΟΣ, Χαράλαµπος

ΒΑΣΙΛΟΠΟΥΛΟΣ, Ιωάννης ΒΑΤΤΗΣ, Σπύρος ΒΕΡΒΙΤΣΙΩΤΗΣ, Έκτωρ

ΒΕΡΥΚΙΟΣ, Παναγιώτης ΒΙΝΙΕΡΗΣ, Γεώργιος ΒΙΝΤΖΗΛΑΙΟΣ, Σπύρος

ΒΟΒΟΛΙΝΗΣ, Γεώργιος ΒΟΓΙΑΤΖΑΚΗΣ, Kύριος και Κυρία Παναγιώτου

ΒΟΚΟΤΟΠΟΥΛΟΥ, Άννυ ΒΟΚΟΤΟΠΟΥΛΟΥ, Δηµήτριος ΒΟΥΔΟΥΡΗΣ,

Παναγής ΒΟΥΡΛΟΥΜΗΣ

Σωτήριος ΓΑΒΡΙΗΛ, Γεώργιος ΓΑΪΤΑΝΟΣ, Κωνσταντίνος ΓΑΪΤΑΝΟΣ,

Ασηµίνα ΓΑΛΑΝΗ, Γεώργιος ΓΑΛΑΝΗΣ, Ιωάννης ΓΑΛΑΝΟΠΟΥΛΟΣ,

Αγγελική ΓΑΛΙΩΤΟΥ, Ιωάννης ΓΑΜΒΡΑΚΗΣ, Κωνσταντίνος ΓΕΡΑΖΟΥΝΗΣ,

Δέσποινα ΓΕΡΑΣΙΜΟΥ, Γεώργιος ΓΕΡΟΝΤΟΥΚΟΣ, Ηλίας ΓΕΡΟΝΤΟΥΚΟΣ,

Γεώργιος ΓΕΡΟΥΛΑΝΟΣ, Δηµήτριος ΓΕΩΡΓΙΑΔΗΣ, Ζαχαρίας ΓΕΩΡΓΙΑΔΗΣ,

Τζων ΓΕΩΡΓΙΑΔΗΣ, Γεώργιος ΓΕΩΡΓΙΟΥ, Μενέλαος ΓΕΩΡΓΙΟΥ, Θεόδωρος

ΓΕΩΡΓΙΤΣΟΣ, Φώτης ΓΕΩΡΓΟΠΟΥΛΟΣ, Γεώργιος ΓΕΩΡΓΟΥΔΗΣ, Αντώνης

ΓΕΩΡΓΟΥΛΑΣ, Κύριος και Κυρία Άγγελου ΓΕΩΡΓΟΥΣΗ, Νικόλαος

ΓΙΑΝΝΙΣΗΣ, Γεώργιος ΓΙΑΝΝΟΠΟΥΛΟΣ, Νικόλαος ΓΙΑΝΝΟΥΛΑΣ,

Αντώνιος ΓΙΑΝΝΟΥΛΑΤΟΣ, Εντίθ ΓΙΑΝΝΟΥΛΑΤΟΥ, Χρήστος ΓΚΑΝΑΣ,

Θεόδωρος ΓΚΑΤΖΟΦΛΙΑΣ, Χριστόδουλος ΓΚΟΒΟΠΟΥΛΟΣ, Κωνσταντίνος

ΓΚΟΥΓΚΟΥΛΗΣ, Παναγιώτης ΓΟΥΝΑΡΗΣ, Διονύσιος ΓΟΥΣΕΤΗΣ, Λέλα

ΓΡΗΓΟΡΙΑΔΟΥ, Θεµιστοκλής ΓΡΗΓΟΡΙΟΥ

Δωρητές του Ιδρύματος


148 149

Πραξιτέλης ΔΑΖΕΑΣ, Πόλα ΔΑΡΔΟΥΦΑ, Αλέξανδρος ΔΑΡΔΟΥΦΑΣ,

Αλέξανδρος ΔΕΒΛΕΤΟΓΛΟΥ, Κωνσταντίνος ΔΕΛΛΑΔΕΤΣΙΜΑΣ, Αριστείδης

ΔΕΣΠΟΤΟΠΟΥΛΟΣ, Κάκια ΔΗΜΑ, Πάνος ΔΗΜΑΣ, Αλέξανδρος

ΔΗΜΗΤΡΙΟΥ, Ανδρέας ΔΗΜΗΤΡΟΠΟΥΛΟΣ, Άρτεµις ΔΟΥΚΑ, Ανδρέας

ΔΡΥΜΙΩΤΗΣ

Θέµος ΕΜΜΑΝΟΥΗΛ, Γεώργιος ΕΜΠΕΙΡΙΚΟΣ, Ιωάννης ΕΝΕΠΕΚΙΔΗΣ,

ΕΝΟΙΚΟΙ ΠΟΛΥΚΑΤΟΙΚΙΑΣ Α. ΓΕΝΝΑΔΙΟΥ 20, Άλκης ΕΞΑΡΧΟΥ, Αθανάσιος

ΕΥΘΥΜΙΟΠΟΥΛΟΣ, Αλεξάνδρα ΕΥΘΥΜΙΟΥ, Δηµήτριος ΕΥΣΤΑΘΙΟΥ

Ελευθερία ΖΑΓΟΡΑΙΟΥ, Εµµανουήλ ΖΑΛΟΚΩΣΤΑΣ, Γρηγόριος

ΖΑΡΙΦΟΠΟΥΛΟΣ, Διονύσιος ΖΑΡΙΦΟΠΟΥΛΟΣ, Οδυσσέας ΖΑΧΑΡΑΚΗΣ,

Ευάγγελος ΖΗΣΗΣ, Ξενοφών ΖΟΛΩΤΑΣ, Μίνως ΖΟΜΠΑΝΑΚΗΣ, Αλέξανδρος

ΖΟΥΛΛΑΣ, Σοφοκλής ΖΟΥΛΛΑΣ, , Εµµανουήλ ΖΩΓΡΑΦΑΚΗΣ, Βασίλειος

ΖΩΓΡΑΦΟΣ, Δηµήτριος ΖΩΓΡΑΦΟΣ, Παναγιώτης ΖΩΓΡΑΦΟΣ, Χρήστος

ΖΩΙΟΠΟΥΛΟΣ, Αννίτα ΖΩΙΟΠΟΥΛΟΥ, Δηµήτριος ΖΩΝΑΡΑΣ

Ελευθέριος ΗΛΙΑΔΗΣ

Γεώργιος ΘΕΜΕΛΗΣ, Θεµιστοκλής ΘΕΜΕΛΗΣ, Παναγιώτης ΘΕΜΕΛΗΣ, Πότης

ΘΕΜΕΛΗΣ, Αρτέµης ΘΕΟΔΩΡΙΔΗΣ, Χρήστος ΘΕΟΔΩΡΙΔΗΣ, Δηµήτριος

ΘΕΟΔΩΡΟΠΟΥΛΟΣ, Φανή ΘΕΟΔΩΡΟΠΟΥΛΟΥ, Θεόφιλος ΘΕΟΦΙΛΙΔΗΣ

Κωνσταντίνος ΙΓΓΛΕΣΗΣ, Ιωάννης ΙΟΡΔΑΝΙΔΗΣ, Ελευθέριος ΙΩΑΝΝΟΥ

Ιωάννης ΚΑΒΑΛΙΕΡΟΣ, Άγγελος ΚΑΓΚΑΡΑΚΗΣ, Δηµήτριος ΚΑΓΚΑΡΑΚΗΣ,

Ευάγγελος ΚΑΓΚΑΡΑΚΗΣ, Λάζαρος ΚΑΪΜΑΚΗΣ, Κωνσταντίνος ΚΑΙΣΑΡΗΣ,

Γεώργιος ΚΑΚΑΤΣΟΣ, Δηµήτριος ΚΑΚΟΓΙΑΝΝΗΣ, Ευστάθιος ΚΑΚΟΓΙΑΝΝΗΣ,

Δηµήτριος ΚΑΛΑΜΑΡΙΩΤΗΣ, Αναστάσιος ΚΑΛΛΙΤΣΑΝΤΖΗΣ, Δηµήτριος

ΚΑΛΛΙΤΣΑΝΤΖΗΣ, Μάρω ΚΑΛΟΓΕΡΑ, Kύριος και Κυρία Γεωργίου

ΚΑΛΟΓΕΡΑ, Αριστείδης ΚΑΜΑΡΑΣ, Παναγιώτης ΚΑΜΑΡΙΝΟΠΟΥΛΟΣ,

Ιωάννης ΚΑΜΦΟΡΑΣ, Νικόλαος ΚΑΝΑΓΚΙΝΗΣ, Παναγιώτης ΚΑΝΕΛΛΑΚΗΣ,

Έλλη ΚΑΝΕΛΛΑΤΟΥ, Λεωνίδας ΚΑΝΕΛΛΙΑΣ, Ανδρέας ΚΑΝΕΛΛΟΠΟΥΛΟΣ,

Παναγιώτης ΚΑΝΕΛΛΟΠΟΥΛΟΣ, Παυσανίας ΚΑΝΕΛΛΟΠΟΥΛΟΣ, Λένα

ΚΑΝΕΛΛΟΠΟΥΛΟΥ, Παναγιώτης ΚΑΠΕΤΑΝΑΚΗΣ, Πιπίτσα ΚΑΡΑΒΑΣΙΛΗ,

Ιάσων ΚΑΡΑΒΑΣΙΛΗΣ, Άγγελος ΚΑΡΑΒΙΤΗΣ, Θεώνη ΚΑΡΑΓΕΩΡΓΟΥ,

Κωνσταντίνος ΚΑΡΑΓΙΑΝΝΗΣ, Χρυσούλα ΚΑΡΑΓΙΩΡΓΟΥ, Δηµήτριος

ΚΑΡΑΓΚΟΥΝΗΣ, Νικόλαος ΚΑΡΑΘΑΝΑΣΗΣ, Στέφανος ΚΑΡΑΘΑΝΑΣΗΣ,

Βασίλειος ΚΑΡΑΪΝΔΡΟΣ, Αρετή ΚΑΡΑΚΑΣΗ, Ιωάννης ΚΑΡΑΚΑΤΣΑΝΗΣ,

Κωνσταντίνος ΚΑΡΑΜΑΝΗΣ, Aχιλλέας ΚΑΡΑΜΑΝΛΗΣ, Χρήστος

ΚΑΡΑΜΗΤΣΑΝΗΣ, Δηµήτριος ΚΑΡΑΝΔΡΙΚΑΣ, Ιωάννης ΚΑΡΑΝΙΚΟΛΑΣ,

Γεώργιος ΚΑΡΑΝΤΖΟΛΑΣ, Ηλίας ΚΑΡΑΝΤΖΟΛΑΣ, Ναπολέων ΚΑΡΑΝΤΙΝΟΣ,

Ντορίνα ΚΑΡΑΝΤΙΝΟΥ, Γεώργιος ΚΑΡΑΤΖΟΛΑΣ, Γεώργιος ΚΑΡΕΛΙΑΣ,

Ιωάννης ΚΑΡΙΩΡΗΣ, Αλέξανδρος ΚΑΡΙΩΤΗΣ, Μαρία ΚΑΣΙΜΗ, Λεωνίδας

ΚΑΣΟΥΜΗΣ, Ιωάννα ΚΑΣΣΑΒΕΤΗ, Χριστόφορος ΚΑΤΣΑΜΠΑΣ, Αικατερίνη

ΚΑΤΣΑΜΠΕ, Πάνος ΚΑΤΣΙΑΡΔΗΣ, Δηµήτριος ΚΑΤΣΙΚΗΣ, Αθανάσιος ΚΑΨΗΣ,

Κωνσταντίνος ΚΕΡΑΜΕΥΣ, Κωνσταντίνος ΚΕΦΑΛΑΣ, Ελένη ΚΕΧΑΓΙΑ, Μιχαήλ

ΚΛΩΝΟΣ, Εύα ΚΟΑΤΑ, Αντίνα ΚΟΚΙΔΟΥ, Ιωάννης ΚΟΚΚΙΝΟΣ, Κωνσταντίνος

ΚΟΚΚΙΝΟΣ, Απόστολος ΚΟΚΟΛΗΣ, Άννα ΚΟΛΛΑ, Νικόλαος ΚΟΛΟΒΟΣ,

Περικλής ΚΟΜΝΗΝΟΣ, Αύρα ΚΟΝΤΕΑ, Γεώργιος ΚΟΝΤΟΓΙΑΝΝΗΣ, Αικατερίνη

ΚΟΝΤΟΛΕΩΝ, Βασίλειος ΚΟΝΤΟΛΕΩΝ, Αναργυρία ΚΟΝΤΟΠΗΘΑΡΗ,

Κύριος και Κυρία Γεωργίου ΚΟΝΤΟΥ, Θεµιστοκλής ΚΟΡΚΟΝΤΖΕΛΟΣ, Κύριος

και Κυρία Νικολάου ΚΟΡΚΟΝΤΖΕΛΟΥ, Αικατερίνη ΚΟΣΚΙΝΑ, Ευσταθία

ΚΟΤΤΑΡΙΝΟΥ, Κωνσταντίνος ΚΟΥΔΟΥΝΗΣ, Ραΐσα ΚΟΥΖΝΕΤΣΩΦ, Χρήστος

ΚΟΥΛΟΥΒΑΤΟΣ, Μαρία ΚΟΥΛΟΥΡΗ, Παναγιώτης ΚΟΥΝΙΝΙΩΤΗΣ, Δηµήτριος

ΚΟΥΝΤΟΥΡΗΣ, Φρόσω ΚΟΥΝΤΟΥΡΙΩΤΗ, Αθανάσιος ΚΟΥΡΕΜΕΝΤΖΑΣ,

Μαρίνα ΚΟΥΡΟΥΝΙΩΤΗ, Τρύφων ΚΟΥΤΑΛΙΔΗΣ, Βέτα ΚΟΥΤΡΟΥΒΗ, Αγγελής

ΚΟΥΤΣΙΟΥΜΑΡΗΣ, Καλλιόπη ΚΟΥΤΣΟΓΙΑΝΝΗ, Παύλος ΚΟΥΤΣΟΓΙΑΝΝΗΣ,

Πέτρος ΚΟΥΤΣΟΓΙΑΝΝΗΣ, Βάνα ΚΡΑΣΑΚΟΠΟΥΛΟΥ, Σταµάτιος ΚΡΕΠΗΣ,

Αικατερίνη ΚΡΗΤΙΚΟΥ, Νικόλαος ΚΥΜΗΝΑΣ, Γεώργιος ΚΥΡΙΑΖΑΚΟΣ,

Κωνσταντίνος ΚΥΡΙΑΚΟΠΟΥΛΟΣ, Λουκάς ΚΥΡΙΑΚΟΠΟΥΛΟΣ, Αθανάσιος

ΚΥΡΚΟΣ, Μιχαήλ ΚΥΡΜΙΖΟΠΟΥΛΟΣ, Άδωνις ΚΥΡΟΥ, Κλείτος ΚΥΡΟΥ,

Καίτη ΚΩΒΑΙΟΥ, Ανδρέας ΚΩΝΣΤΑΚΗΣ, Ευάγγελος ΚΩΝΣΤΑΝΤΑΚΑΤΟΣ,

Γεώργιος ΚΩΝΣΤΑΝΤΑΚΟΠΟΥΛΟΣ, Ελευθέριος ΚΩΝΣΤΑΝΤΟΥΔΑΚΗΣ,

Ρίνα ΚΩΣΤΑΚΗ, Κωνσταντίνος ΚΩΣΤΑΚΗΣ, Θεόδωρος ΚΩΣΤΟΠΟΥΛΟΣ,

Αθανάσιος ΚΩΣΤΟΠΟΥΛΟΣ, Γιάννης ΚΩΣΤΟΠΟΥΛΟΣ, Ιωάννης Δ.

ΚΩΣΤΟΠΟΥΛΟΣ, Δηµήτρης ΚΩΣΤΟΠΟΥΛΟΣ, Πάνος ΚΩΣΤΟΠΟΥΛΟΣ, Σπύρος

ΚΩΣΤΟΠΟΥΛΟΣ, Φώτης ΚΩΣΤΟΠΟΥΛΟΣ, Αναστασία ΚΩΣΤΟΠΟΥΛΟΥ,

Βιβή ΚΩΣΤΟΠΟΥΛΟΥ, Δάφνη ΚΩΣΤΟΠΟΥΛΟΥ, Δωροθέα ΚΩΣΤΟΠΟΥΛΟΥ,

Ευρυδίκη ΚΩΣΤΟΠΟΥΛΟΥ, Ευσταθία ΚΩΣΤΟΠΟΥΛΟΥ, Ζωή ΚΩΣΤΟΠΟΥΛΟΥ,

Ιωάννα ΚΩΣΤΟΠΟΥΛΟΥ, Νίκη ΚΩΣΤΟΠΟΥΛΟΥ, Δηµήτριος ΚΩΤΣΙΟΠΟΥΛΟΣ,

Δηµοσθένης ΚΩΤΣΟΠΟΥΛΟΣ

Βασιλική ΛΑΓΓΟΥΣΗ, Αικατερίνη ΛΑΓΚΑΔΙΝΟΥ, Δηµήτριος ΛΑΓΟΓΙΑΝΝΗΣ,

Ηλίας ΛΑΛΑΟΥΝΗΣ, Μαρία ΛΑΜΠΑΚΗ, Σοφία ΛΑΜΠΡΙΔΗ, Φούλα

ΛΑΜΠΡΙΔΗ, Ευµένης ΛΑΜΠΡΙΔΗΣ, Φρίξος ΛΑΜΠΡΙΔΗΣ, Χρήστος ΛΑΝΑΡΑΣ,

Φίλιππος ΛΑΡΔΗΣ, Κύριος και Κυρία Αριστοτέλη ΛΕΒΗ, Γεώργιος ΛΕΚΚΑΣ,

Άννα-Μαρία-Λαµπρινή ΛΕΝΤΑΚΗ, Ιωάννης ΛΕΝΤΑΚΗΣ, Μιχαήλ ΛΕΝΤΑΚΗΣ,

Κύριος και Κυρία Νικολάου ΛΙΝΑΡΔΑΤΟΥ, Δηµήτριος ΛΟΥΚΑΚΟΣ, Στέφανος

ΛΟΥΝΔΡΑΣ, Παναγιώτης ΛΟΥΡΗΣ, Βασίλειος ΛΟΥΤΗΣ, Χρήστος ΛΥΓΕΡΟΣ,

Δηµήτριος ΛΩΛΟΣ, Λεωνίδας ΛΩΛΟΣ, Ηλίας ΛΩΣΤΑΡΑΚΟΣ, Γεώργιος ΛΩΤΟΣ


150 151

Διονύσιος ΜΑΓΚΛΙΒΕΡΑΣ, Δηµήτριος ΜΑΓΚΟΣ, Δηµήτριος ΜΑΚΡΗΣ,

Κωνσταντίνος ΜΑΛΑΜΟΣ, Ειρήνη ΜΑΛΑΜΟΥ, Έλλη ΜΑΛΑΜΟΥ,

Αθανάσιος ΜΑΛΑΦΕΚΑΣ, Ίκαρος ΜΑΛΑΧΤΑΡΗΣ, Κρυσταλλία ΜΑΛΙΑΡΗ,

Ιωάννης ΜΑΝΔΥΛΑΣ, Ιωάννης ΜΑΝΕΣΗΣ, Νικόλαος ΜΑΝΕΣΗΣ, Ιωάννης

ΜΑΝΙΑΤΗΣ, Κωνσταντίνος ΜΑΝΟΥΗΛΙΔΗΣ, Λυκούργος ΜΑΝΟΥΣΑΚΗΣ,

Νικόλαος ΜΑΝΤΑΓΑΡΗΣ, Σταµάτης ΜΑΝΤΖΑΒΙΝΟΣ, Μανίνα ΜΑΝΤΖΟΥΝΗ,

Κύριος και Κυρία Δηµητρίου ΜΑΝΤΖΟΥΝΗ, Αθανάσιος ΜΑΡΑΓΙΑΝΝΗΣ,

Δηµήτριος ΜΑΡΑΓΚΟΠΟΥΛΟΣ, Χαρά ΜΑΡΑΓΚΟΠΟΥΛΟΥ, Αθανάσιος

ΜΑΡΑΓΚΟΣ, Ανδρέας ΜΑΡΑΓΚΟΥΔΑΚΗΣ, Αριστείδης ΜΑΡΑΤΣΙΝΟΣ,

Ασπασία ΜΑΡΑΤΣΙΝΟΥ, Κάκη ΜΑΡΑΤΣΙΝΟΥ, Δηµήτριος ΜΑΡΙΝΟΠΟΥΛΟΣ,

Ανδρέας ΜΑΡΙΤΣΑΣ, Βασίλειος ΜΑΡΚΟΠΟΥΛΟΣ, Ιωάννης ΜΑΡΚΟΠΟΥΛΟΣ,

Παναγιώτης ΜΑΡΚΟΠΟΥΛΟΣ, Βούλα ΜΑΡΚΟΠΟΥΛΟΥ, Γεώργιος ΜΑΡΣΑΝ,

Γεώργιος ΜΑΡΣΕΛΛΟΣ, Μάριος ΜΑΡΣΕΛΛΟΣ, Ελευθερία ΜΑΡΣΕΛΛΟΥ,

Δηµήτριος ΜΑΣΤΡΑΚΟΥΛΗΣ, Διονύσιος ΜΑΤΑΡΑΓΚΑΣ, Σταµατία ΜΑΤΣΟΥΚΗ,

Περικλής ΜΑΤΣΟΥΚΗΣ, Ηλίας ΜΑΥΡΙΚΟΣ, Ευγενία ΜΑΥΡΟΥ, Επαµεινώνδας

ΜΕΓΑΠΑΝΟΣ, Διαµαντής ΜΕΓΑΣ, Γεώργιος ΜΕΘΕΝΙΤΗΣ, Σπυρίδων

ΜΕΘΕΝΙΤΗΣ, Γεώργιος ΜΕΛΑΣ, Ελένη ΜΕΛΕΑ, Ιωάννα ΜΕΛΕΑ, Φιλάνθη

ΜΕΛΕΑ, Χαράλαµπος ΜΕΛΕΑΣ, Ιωάννης ΜΕΛΕΤΟΠΟΥΛΟΣ, Αθανάσιος

ΜΗΛΙΑΣ, Βασίλειος ΜΗΤΡΟΠΟΥΛΟΣ, Κωνσταντίνος ΜΗΤΣΗΣ, Ορέστης

ΜΗΤΣΟΠΟΥΛΟΣ, Ηλίας ΜΙΧΑΗΛΙΔΗΣ, Ανδρέας ΜΙΧΑΛΑΚΗΣ, Κωνσταντίνος

ΜΙΧΑΛΑΚΗΣ, Δηµήτριος ΜΙΧΑΛΙΤΣΙΑΝΟΣ, Νικόλαος ΜΙΧΑΛΟΠΟΥΛΟΣ,

Κωνσταντίνος ΜΙΧΑΣ, Μιχαήλ ΜΙΧΕΛΑΚΟΣ, Μαρία ΜΙΧΕΛΑΚΟΥ, Ιωάννης

ΜΟΝΑΣΤΗΡΙΩΤΗΣ, Νικόλαος ΜΟΝΟΚΡΟΥΣΟΣ, Θεόδωρος ΜΟΣΧΟΣ,

Μιχαήλ ΜΟΥΛΑΚΗΣ, Χάιδω ΜΟΥΣΤΑΚΑ, Αθανάσιος ΜΟΥΣΤΑΚΑΣ, Ευάγγελος

ΜΟΥΣΤΑΚΑΣ, Ιωάννης ΜΟΥΣΤΟΣ, Κωνσταντίνος ΜΠΑΚΑΛΗΣ, Παναγιώτης

ΜΠΕΛΕΓΡΗΣ, Γεώργιος ΜΠΕΝΟΓΛΟΥ, Θεόδωρος ΜΠΕΡΓΕΛΕΣ, Αναστασία

ΜΠΗΛΙΩΝΗ, Αφροδίτη ΜΠΗΛΙΩΝΗ, Χάρης ΜΠΛΑΝΑΣ, Ασπασία ΜΠΟΤΗ,

Αντώνιος ΜΠΟΤΗΣ, Αθηνά ΜΠΟΤΣΑΡΗ, Κωνσταντίνος ΜΠΟΤΣΑΡΗΣ,

Ευστράτιος ΜΠΟΥΛΜΕΤΗΣ, Αθανάσιος ΜΠΟΥΡΗΣ, Πανταζής ΜΠΟΥΡΛΑΣ,

Ιωάννης ΜΠΟΥΤΟΣ, Παναγιώτης ΜΠΡΕΓΙΑΝΝΗΣ, Κωνσταντίνος ΜΠΡΕΔΗΜΑΣ,

Αρσένης ΜΠΡΙΝΤΑΚΗΣ, Μιχαήλ ΜΥΤΑΚΗΣ

Νίκη ΝΙΑΡΧΟΥ, Λιλίκα ΝΙΚΟΛΑΪΔΟΥ-ΨΑΡΑΚΗ, Αργυρώ & Γιούλα

ΝΙΚΟΛΟΥΔΗ, Αθανασία ΝΙΝΙΟΥ, Μιχαήλ ΝΟΜΙΚΟΣ, Νίκος ΝΟΜΙΚΟΣ,

Δηµήτριος ΝΟΥΤΣΟΣ, Έρικα ΝΤΑΗ, Ιωάννης ΝΤΑΛΙΠΗΣ, Εµµανουήλ

ΝΤΟΛΚΑΣ, Βασίλειος ΝΤΟΤΣΙΚΑΣ

Ηλίας ΞΑΝΘΑΚΟΣ, Αντώνιος ΞΥΔΗΣ, Ιωάννης ΞΥΔΙΑΣ, Σταµατία ΞΥΛΑ

Αντώνης ΟΙΚΟΝΟΜΟΠΟΥΛΟΣ, Δήµος ΟΙΚΟΝΟΜΟΠΟΥΛΟΣ, Ιωάννης

ΟΙΚΟΝΟΜΟΠΟΥΛΟΣ, Λίνα ΟΙΚΟΝΟΜΟΥ, Διονύσιος ΟΛΙΒΙΕΡΗΣ,

Χαράλαµπος ΟΛΙΒΙΕΡΗΣ, Δηµήτριος ΟΛΥΜΠΙΟΥ, Τζένη ΟΛΥΜΠΙΟΥ, Σιδέρης

ΟΡΦΑΝΙΔΗΣ, Μιχαήλ ΟΡΦΑΝΟΣ

Γεώργιος ΠΑΜΠΟΥΚΗΣ, Γκέρντα ΠΑΝΑ, Κωνσταντίνος ΠΑΝΑΓΙΩΤΑΚΗΣ,

Λάζαρος ΠΑΝΑΓΙΩΤΙΔΗΣ, Σταύρος ΠΑΝΑΓΙΩΤΟΠΟΥΛΟΣ, Αναστάσιος

ΠΑΝΑΓΟΠΟΥΛΟΣ, Κύριος και Κυρία Διονυσίου ΠΑΝΑΓΟΠΟΥΛΟΥ,

Κωνσταντίνος ΠΑΝΑΓΟΠΟΥΛΟΣ, Γρηγόριος ΠΑΝΑΣ, Στράτος ΠΑΝΑΣ,

Κωνσταντίνος ΠΑΝΗΣ, Κωνσταντίνα ΠΑΝΟΥ, Κωνσταντίνος ΠΑΝΟΥ,

Φιφή ΠΑΝΤΑΖΙΔΟΥ, Διονύσιος ΠΑΠΑΒΑΣΙΛΟΠΟΥΛΟΣ, Γρηγόριος

ΠΑΠΑΓΙΑΝΝΟΠΟΥΛΟΣ, Γεώργιος ΠΑΠΑΔΑΚΗΣ, Δηµήτριος ΠΑΠΑΔΗΜΑΣ,

Κωνσταντίνος ΠΑΠΑΔΗΜΗΤΡΙΟΥ, Παναγιώτης ΠΑΠΑΔΟΠΟΥΛΟΣ, Ιωάννης

ΠΑΠΑΕΥΣΤΑΘΙΟΥ, Ιφιγένεια ΠΑΠΑΘΑΝΑΣΙΟΥ, Μιχαήλ ΠΑΠΑΘΑΝΑΣΙΟΥ,

Νικόλαος ΠΑΠΑΘΕΟΥ, Γεώργιος ΠΑΠΑΪΩΑΝΝΟΥ, Δηµήτριος

ΠΑΠΑΪΩΑΝΝΟΥ, Αλεξάνδρα ΠΑΠΑΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΟΥ, Κωνσταντίνος

ΠΑΠΑΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΟΥ, Θεόδωρος ΠΑΠΑΛΕΞΟΠΟΥΛΟΣ, Ευάγγελος

ΠΑΠΑΝΔΡΕΟΥ, Νικόλαος ΠΑΠΑΝΔΡΕΟΥ, Μιχάλης ΠΑΠΑΣΙΔΕΡΗΣ,

Τάσος ΠΑΠΑΣΤΡΑΤΟΣ, Νίτσα ΠΑΠΟΥΤΣΑΝΗ, Ιωάννης ΠΑΠΟΥΤΣΗΣ,

Παρασκευή ΠΑΠΠΑ-ΚΑΤΣΙΑΦΑ, Ευθύµιος ΠΑΠΠΑΣ, Κωνσταντίνος ΠΑΠΠΑΣ,

Ανδρέας ΠΑΠΠΑΣ-ΚΑΤΣΙΑΦΑΣ, Νικήτας ΠΑΡΙΣΗΣ, Ιωάννης ΠΑΡΛΙΤΣΗΣ,

Ιουλία ΠΑΡΣΟΝ, Ανδρέας ΠΑΤΣΙΟΣ, Αθανάσιος ΠΕΛΕΚΑΝΟΣ, Μιχαήλ

ΠΕΡΑΤΙΚΟΣ, Τάκης ΠΕΡΑΤΙΚΟΣ, Δηµήτριος ΠΕΡΔΙΚΙΔΗΣ, Δηµοκράτης

ΠΕΡΙΔΗΣ, Κωνσταντίνος ΠΕΤΡΟΠΟΥΛΟΣ, Τζενίκα ΠΕΤΡΟΥΤΣΗ, Παντελής

ΠΕΤΡΟΥΤΣΟΠΟΥΛΟΣ, Δηµήτριος ΠΕΤΣΙΑΒΑΣ, Άννα ΠΙΚΡΟΔΗΜΗΤΡΗ,

Αλέξιος ΠΙΛΑΒΙΟΣ, Κωνσταντίνος ΠΙΠΕΡΗΣ, Ιωάννης ΠΙΠΙΛΗΣ, Θεόδωρος

ΠΙΣΙΜΙΣΗΣ, Κάρολος ΠΟΛΙΤΗΣ, Κωνσταντίνος ΠΟΛΥΖΩΓΟΠΟΥΛΟΣ,

Αντώνης ΠΟΛΥΧΡΟΝΙΑΔΗΣ, Χαράλαµπος ΠΟΛΥΧΡΟΝΙΑΔΗΣ, Γεώργιος

ΠΟΡΤΟΛΟΣ, Δηµήτριος ΠΟΡΤΟΛΟΣ, Ανδρέας ΠΟΤΑΜΙΑΝΟΣ, Διονύσιος

ΠΟΤΑΜΙΤΗΣ, Κύριος και Κυρία Γεωργίου ΠΟΥΛΙΔΗ, Ιωάννης ΠΡΙΝΤΑΤΚΟ,

Αναστασία ΠΡΩΤΟΠΑΠΑ

Ιωάννης-Κωνσταντίνος ΡΑΖΗΣ, Καλλιόπη ΡΑΠΤΗ, Γεώργιος ΡΑΠΤΟΠΟΥΛΟΣ,

Παναγιώτης ΡΑΦΑΣ, Νίκος ΡΕΜΟΥΝΔΟΣ, Φιφή και Μαρία ΡΕΜΟΥΝΔΟΥ,

Αλέξανδρος ΡΗΓΟΠΟΥΛΟΣ, Κωνσταντίνος ΡΙΓΓΑΣ, Γεώργιος ΡΙΖΟΣ,

Τηλέµαχος ΡΟΜΠΑΚΗΣ, Βασίλειος ΡΟΣΟΛΙΜΟΣ, Ανδρέας ΡΟΥΣΟΠΟΥΛΟΣ,

Γεώργιος ΡΟΥΣΣΟΣ, Εµµανουήλ ΡΟΥΣΣΟΣ

Γεώργιος ΣΑΛΟΝΙΚΗΣ, Θεόδωρος ΣΑΜΟΥΡΚΑΣ, Θεοφάνης ΣΑΞΩΝΗΣ,

Αντώνιος ΣΑΟΥΛΗΣ, Ελένη ΣΑΡΑΝΤΙΔΗ, Απόστολος ΣΑΡΑΦΕΡΑΣ, Βασίλειος

ΣΑΡΡΗΣ, Θεµιστοκλής ΣΑΡΡΗΣ, Νικόλαος ΣΑΡΡΗΣ, Αναστάσιος ΣΙΑΦΑΚΑΣ,

Χρήστος ΣΙΓΑΛΟΣ, Περίανδρος ΣΙΟΡΒΑΝΕ, Νικήτας ΣΙΦΑΚΗΣ, Νικόλαος

ΣΙΩΡΗΣ, Μιχαήλ ΣΚΑΛΙΣΤΗΡΗΣ, Χαράλαµπος ΣΚΑΝΔΑΜΗΣ, Ανδρέας


152 153

ΣΚΑΡΑΜΑΓΚΑΣ, Σπυρίδων ΣΚΙΑΔΟΠΟΥΛΟΣ, Οδυσσέας ΣΚΟΥΝΤΖΟΣ,

Αθανάσιος ΣΜΠΑΡΟΥΝΗΣ, Αλέξιος ΣΟΛΟΜΟΣ, Παναγής ΣΟΛΟΜΟΣ,

Στυλιανός ΣΠΑΝΟΣ, Σάββας ΣΠΕΝΤΖΑΣ, Πέτρος ΣΠΕΝΤΖΟΠΟΥΛΟΣ, Ευάγγελος

ΣΠΕΤΣΕΡΗΣ, Ιωάννης ΣΠΥΡΙΔΑΚΗΣ, Αλέξανδρος ΣΤΑΘΟΠΟΥΛΟΣ, Ιουλία

ΣΤΑΜΠΟΛΤΖΗ, Ηλίας ΣΤΑΣΙΝΟΠΟΥΛΟΣ, Ιωάννης ΣΤΑΣΙΝΟΠΟΥΛΟΣ, Σύριος

ΣΤΑΣΙΝΟΠΟΥΛΟΣ, Ηλέκτρα ΣΤΑΣΙΝΟΠΟΥΛΟΥ, Δηµήτριος ΣΤΑΥΡΟΠΟΥΛΟΣ,

Κυριακή ΣΤΑΥΡΟΠΟΥΛΟΥ, Ευστάθιος ΣΤΕΡΓΙΟΠΟΥΛΟΣ, Κωνσταντίνος

ΣΤΕΡΓΙΟΠΟΥΛΟΣ, Έφη ΣΤΕΡΓΙΟΠΟΥΛΟΥ, Ιωάννης ΣΤΙΒΗΣ, Στράτης

ΣΤΡΑΤΗΓΗΣ, Ανδρέας ΣΤΡΑΤΟΣ, Αγγελική ΣΤΡΑΤΟΥΔΑΚΗ, Μένη ΣΤΡΟΓΓΥΛΗ,

Κύριος και Κυρία Κώστα ΣΤΡΟΓΓΥΛΗ, Ελένη ΣΤΡΟΓΓΥΛΟΥ, ΣΥΝΟΙΚΟΙ

ΠΟΛΥΚΑΤΟΙΚΙΑΣ ΠΛ. ΦΙΛΙΚΗΣ ΕΤΑΙΡΙΑΣ 15, Ηλίας ΣΥΡΙΟΣ, Βασίλειος

ΣΥΡΡΟΣ, Ασπασία ΣΦΑΕΛΛΟΥ-ΜΑΡΑΤΣΙΝΟΥ, Δηµήτριος ΣΦΗΚΑΣ, Ιωάννης

ΣΧΙΝΑΣ, Ισµήνη ΣΩΚΟΥ

Θέα ΤΑΡΑΝΤΟ, Αναστάσιος ΤΖΑΜΑΛΗΣ, Δηµήτριος ΤΖΙΑΝΝΑΚΟΠΟΥΛΟΣ,

Μαρίκα ΤΖΙΑΝΝΑΚΟΠΟΥΛΟΥ, Χριστόφορος ΤΖΩΑΝΝΟΣ, Νίτσα

ΤΖΩΡΤΖΟΓΛΟΥ, Μάριος ΤΟΜΠΡΟΣ, Γεώργιος ΤΟΡΝΙΒΟΥΚΑΣ, Ιωάννης

ΤΟΥΡΝΙΚΙΩΤΗΣ, Τάκης ΤΡΑΝΤΑΣ, Γεώργιος ΤΡΙΑΝΤΑΦΥΛΛΗΣ,

Επαµεινώνδας ΤΡΙΑΝΤΑΦΥΛΛΙΔΗΣ, Περικλής ΤΡΙΑΝΤΑΦΥΛΛΙΔΗΣ,

Σταύρος ΤΡΙΑΝΤΑΦΥΛΛΙΔΗΣ, Ανδρέας ΤΡΙΑΝΤΑΦΥΛΛΟΠΟΥΛΟΣ, Χρήστος

ΤΣΑΛΜΙΔΗΣ, Κωνσταντίνος ΤΣΑΛΠΑΤΟΥΡΟΣ, Αλέξανδρος ΤΣΑΜΗΣ,

Θεόδωρος ΤΣΑΝΑΚΛΙΔΗΣ, Χαράλαµπος ΤΣΑΟΥΣΟΓΛΟΥ, Ιφιγένεια ΤΣΑΠΑΝΟΥ,

Αθηνά ΤΣΑΠΑΡΑ, Μάνος ΤΣΑΤΣΑΚΗΣ, Γεώργιος ΤΣΑΤΣΟΣ, Αχιλλέας

ΤΣΙΓΑΡΙΔΑΣ, Νικόλαος ΤΣΙΚΗΣ, Σωτήριος ΤΣΙΛΙΚΗΣ, Δηµήτριος ΤΣΙΤΣΟΣ,

Στυλιανός ΤΣΟΥΑΝΑΣ, Μιχαήλ ΤΣΟΥΡΓΙΑΝΝΗΣ, Χαράλαµπος ΤΣΟΥΤΡΕΛΛΗΣ

Πολύµνια ΦΑΡΙΝΟΛΑ, Γεωργία ΦΑΡΜΑΚΗ, Χαράλαµπος ΦΕΡΕΝΤΙΝΟΣ, Σπύρος

ΦΙΛΑΡΕΤΟΣ, Χαράλαµπος ΦΙΛΙΠΠΑΤΟΣ, Νικόλαος ΦΙΣΚΙΑΤΩΡΗΣ, Ανδρέας

ΦΛΑΜΙΑΤΟΣ, Βασιλική ΦΛΩΡΟΥ, Νικόλαος ΦΟΡΤΟΥΝΑΣ, Φανή ΦΩΚΑ,

Αντώνιος ΦΩΤΟΠΟΥΛΟΣ, Σοφία ΦΩΤΟΠΟΥΛΟΥ

Σοφία ΧΑΝΤΖΕΑ, Παναγιώτης ΧΑΡΑΛΑΜΠΟΠΟΥΛΟΣ, Δηµήτριος ΧΑΡΙΖΑΝΗΣ,

Ζαχαρίας ΧΑΡΠΙΔΗΣ, Σοφία ΧΑΤΖΕΑ, Αρίστος ΧΑΤΖΕΑΣ, Όλγα ΧΑΤΖΗ,

Δηµήτριος ΧΑΤΖΗΓΡΗΓΟΡΙΑΔΗΣ, Θεόδωρος ΧΑΤΖΗΜΑΡΚΟΣ, Ιωάννης

ΧΑΤΖΗΣΑΒΒΑΣ, Χήρα ΔΗΜΗΤΡΙΟΥ Κ. ΤΣΕΚΕΝΗ, Α. ΧΙΛΛ, Χ. ΧΙΛΛ,

Ευρυδίκη ΧΙΛΛ, Δηµήτριος ΧΛΥΜΠΑΤΣΟΣ, Ευλαµπία ΧΟΪΔΑ, Κωνσταντίνος

ΧΡΙΣΤΟΦΙΔΗΣ, Γεώργιος ΧΡΙΣΤΟΦΟΡΑΚΗΣ, Ασηµίνα ΧΡΙΣΤΟΦΟΡΟΥ, Γιάννης

ΧΡΟΝΟΠΟΥΛΟΣ, Ζίτσα ΧΡΥΣΟΧΟΪΔΗ, Νικόλαος ΧΡΥΣΟΧΟΪΔΗΣ, Άγγελος

ΧΩΡΑΦΑΣ, Ανδρέας ΧΩΡΕΜΗΣ

Κωνσταντίνος ΨΑΛΤΗΣ, Σοφία ΨΙΛΑΚΗ, Έφη ΨΥΛΛΑΚΗ

Αθανάσιος Αγγέλου & Υιοί Α.Β.Ε.Ε. – Αλληλοβοηθητικός Σύνδεσµος 6ου ΚΤΕΛ

Αθηνών – Alpha Bank και Εταιρίες Οµίλου (ήτοι: Τράπεζα Πίστεως Α.Ε. –

Alpha Τράπεζα Πίστεως Α.Ε. – Alpha Bank A.E. – Alpha Bank Λίµιτεδ – Alpha

Επενδύσεων Ανώνυµος Εταιρία Επενδύσεων Χαρτοφυλακίου – Alpha Finance

Ανώνυµος Χρηµατιστηριακή Εταιρία Παροχής Επενδυτικών Υπηρεσιών –

Alpha Finance Ανώνυµη Εταιρία Παροχής Επενδυτικών Υπηρεσιών – Alpha

Χρηµατιστηριακή Α.Ε. – Αστικά Ακίνητα Ανώνυµος Εταιρία Κτηµατικών,

Οικοδοµικών, Τουριστικών και Συναφών Επιχειρήσεων – Δέλτα Ανώνυµος

Βιοµηχανική και Εµπορική Εταιρία Πληροφορικής – Δέλτα Singular Ανώνυµος

Εταιρία Πληροφορικής – Διερευνηταί Άλφα Ανώνυµος Εταιρία Οργανώσεως και

Μηχανογραφήσεως – Εµπορική Ανώνυµος Ασφαλιστική Εταιρία – Επενδύσεις

Πίστεως Ανώνυµος Εταιρία Επενδύσεων Χαρτοφυλακίου – Σπερχογεία Ανώνυµος

Εταιρεία Επενδύσεων και Εµπορίου) – Απκαριάν Α.Ε.Β.Ε. – Αφοί Θ. Διαµαντή

Α.Ε.Ε. – Αφοί Κουλουβάτου – Αφοί Μαδούρου Ο.Ε. – Αφοί Μάνεση & Βογιατζής

Α.Ε. – Αφοί Πανά Α.Ε. – Αφοί Παναγόπουλοι Ο.Ε. – Αφοί Τσαούσογλου – Αφοί

Χατζηαθανασίου ΕΠΕ – ΒΙΣ Βιοµηχανία Συσκευασιών Α.Ε. – Βυτούµα Α.Ε. –

Γενικές Εµπορικές Συναλλαγές Α.Ε. – DDB AE – Diners Club Ελλάδος A.E. –

Εκδόσεις Άγρα – Ελληνική Τεχνοδοµική Α.Ε. (νυν Ελλάκτωρ Α.Ε.) – Εµπορική

Αυτοκινήτων Α.Ε.Β.Ε. – Ελληνική Ένωση Τραπεζών – Ε. Π. Λουκίδης και Σία Ε.Ε. –

Εταιρεία Παπαστράτος Α.Β.Ε.Σ. – First Data Hellas Processing Services S.A. –

Galaxy A.E – Generali Life A.A.E. – Hoechst-Hellas A.G. – Icap Hellas A.E. –

Ι. & Σ. Μάλαµας-ΜΑΛΑΜ Ο.Ε. – Ιονική Τράπεζα – Κλωστήρια Λαυρίου Α.Ε. –

Μουρτζόπουλος Β. Α.Ε. – Μουσείο Ελληνικής Λαϊκής Τέχνης – Μπουτάρης Ι.

& Υιός Α.Α.Ο.Β.Ε.Ε. – Μύλοι Αγίου Γεωργίου Α.Ε. (νυν Μύλοι Λούλη Α.Ε.) –

Ναυτικός Όµιλος Ελλάδος – Ναυτίλος Α.Ε. – Nordstern Colonia Hellas Α.Ε. –

Διονύσιος Ολιβιέρης Ε.Π.Ε. – Χαράλαµπος Ολιβιέρης Α.Ε. – Olivetti Hellas

Α.Ε. – Olympic Advertising A.E. – Πανθησειακός Α.Ο. – Πικροδηµήτρη-

Βακαλοπούλου & Σια Ε.Ε.Α. – Πολιτική Άνοιξη – Σύλλογος Προσωπικού

Τραπέζης Πίστεως – Σύλλογος Συνταξιούχων Τραπέζης Πίστεως – Σωµατείο «Οι

Φίλοι του Αµαρουσίου» – Syntax S.p.A. – Ταµείο Αλληλοβοηθείας Προσωπικού

Τραπέζης Πίστεως – Ταµείο Ασφαλίσεως Ασθενείας Τραπέζης Πίστεως – Uni

Systems A.E. – Χαλυβουργία Θεσσαλίας Α.Ε. (νυν Χαλυβουργία Ελλάδος) –

ΧΥΜΑ Α.Ε.

ΕΞΩΤΕΡΙΚΟ

George H. HERBERT, John DIQUOLLO, Carole SHELBOURNE

Assicurazioni Generali S.p.A. – Pisani


154 155

ΕΛΛΑΔΑ

Αγιορείτικη Εστία Θεσσαλονίκης – Αδελφότητα Κυριών και Δεσποινίδων

Μελενίκου «Η Αρµονία» – Αδελφότητα Παλασσινών Χειµάρρας «Ο Άγιος

Δηµήτριος» – Αδελφότητα Πωγωνίσκου Ιωαννίνων «Ο Άγιος Αθανάσιος» –

Αδελφότητα των Ζυγοβιστινών «Η Μεταµόρφωσις» – Αδελφότητα Φιλιατρινών

Αττικής «Η Εράνη» – Αισχύλεια Δηµοτική Βιβλιοθήκη Ελευσίνας –

Ακαδηµία Αθηνών – Ακροβάτες του Ονείρου – Αµερικανική Γεωργική

Σχολή –Αµερικανική Σχολή Κλασικών Σπουδών στην Αθήνα – Αµερικανικό

Εκπαιδευτικό Ίδρυµα (Πρόγραµµα Fulbright) – Αναγνωστική Εταιρία Κέρκυρας –

Ανθρωπολογική Εταιρεία της Ελλάδος – Ανοικτό Θέατρο – Ανωτάτη Σχολή

Καλών Τεχνών – Αριστοτέλειο Πανεπιστήµιο Θεσσαλονίκης – Αρκτούρος –

Αρχαιολογικό Ινστιτούτο Αιγαιακών Σπουδών – Αρχαιολογικό Μουσείο

Θεσσαλονίκης – Αρχεία Σύγχρονης Κοινωνικής Ιστορίας – Ατρύµων Art

About Media – AICA EΛΛΑΣ – Analysis Dance Company – Anemon

Productions – Art Syndicate – Athens Seminar (GISE) – Atopos Cultural

Organization

Β’ Συνέδριο Μαργαριτών Κρήτης – Βαλκανική Πλατφόρµα Χορού – Βιβλιοθήκη

Βερναρδάκη – Βικελαία Δηµοτική Βιβλιοθήκη – Βρετανική Σχολή Αθηνών

Γεννάδειος Βιβλιοθήκη – Γερµανική Σχολή Αθηνών – Γηροκοµείο Γεωργίου και

Σοφίας Μάτσου Άρτης – 3ο Γυµνάσιο Αµαρουσίου – 1ο Γυµνάσιο Κερατσινίου –

Γυναικεία Χορωδία Αθηνών

Carpe Diem – Ciel Productions – Cleos Film Production – CMN Δίκτυο

Κλασικής Μουσικής – Cyclope Productions

Δήµος Αθηναίων – Δήµος Αµφίσσης – Δήµος Κηφισιάς – Δήµος Λαγκαδίων –

Δήµος Μελιγαλά – Δήµος Μυκονίων – Δήµος Σαµίων – Δήµος Ύδρας –

Δηµόσια Βιβλιοθήκη Βυτίνας – Δηµόσια Βιβλιοθήκη Λευκάδος – Δηµόσια

Ιστορική Βιβλιοθήκη Ζακύνθου – Δηµοτική Βιβλιοθήκη Κερατσινίου – Δηµοτική

Πινακοθήκη Λάρισας - Μουσείο Γ. Ι. Κατσίγρα – Δηµοτικό Γηροκοµείο Λάρισας

– Δηµοτικό Περιφερειακό Θέατρο Καλαµάτας – Δηµοτικό Περιφερειακό Θέατρο

Λάρισας –Δηµοτικό Περιφερειακό Θέατρο Ρόδου – Διεθνές Επιστηµονικό

Βυζαντινό Συνέδριο – Διεθνές Μουσικό Φεστιβάλ Αίγινας – Διεθνές Μουσικό

Ενισχυθέντες φορείς


Φεστιβάλ Παξών – Διεθνές Συµβούλιο Μουσείων (ICOM), Ελληνικό Τµήµα –

Διεθνές Συµπόσιο µε τίτλο «Φάουστ: Η Μαγεία της Φιλοσοφίας - Η Φιλοσοφία

της Μαγείας» – Διεθνές Συνέδριο µε θέµα: «Οικονοµικές προτεραιότητες στο

κατώφλι του 21ου αιώνα» – Διεθνές Φεστιβάλ Χορού Καλαµάτας (Κοινωφελής

Επιχείρηση Δήµου Καλαµάτας «ΦΑΡΙΣ») – 2o Διεθνές Φεστιβάλ «Emotion

Pictures - Ντοκιµαντέρ και Αναπηρία» – Διεθνής Επιστηµονική Εταιρία

Πληθωνικών και Βυζαντινών Μελετών – Διεθνής Ολυµπιακή Ακαδηµία –

Διεθνής Οργάνωση Βιοπολιτικής – Διονυσιατικόν Κελίον Ευαγγελισµού της

Θεοτόκου της Ιεράς Μονής Αγίου Διονυσίου Αγίου Όρους – Δραµατικό Θέατρο

Ρούλας Πατεράκη

Doc 3 Productions

Ε΄Εφορεία Προϊστορικών και Κλασσικών Αρχαιοτήτων – Έβδοµο Θέατρο –

Χορικά – Εθνική Βιβλιοθήκη της Ελλάδος – Εθνική Εταιρία των Ελλήνων

Λογοτεχνών – Εθνική Πινακοθήκη - Μουσείο Αλέξανδρου Σούτζου – Εθνικό

Αστεροσκοπείο Αθηνών – Εθνικό Θέατρο – Εθνικό Ίδρυµα Ερευνών –

Εθνικό Ίδρυµα Ερευνών και Μελετών «Ελευθέριος Βενιζέλος» – Εθνικό και

Καποδιστριακό Πανεπιστήµιο Αθηνών – Εθνικό Κέντρο Έρευνας Φυσικών

Επιστηµών «Δηµόκριτος» – Εθνικό Κέντρο Κοινωνικών Ερευνών –

Ινστιτούτο Πολιτικής Κοινωνιολογίας – Εθνικό Μουσείο Σύγχρονης Τέχνης –

Εθνικό Συµβούλιο Ελληνίδων – Εθνολογικό Κέντρο Ερµαίος – Εκδόσεις «Άγρα» –

Εκδόσεις «Άµµος» – Εκδόσεις «Ελευσίς» – Εκδόσεις «Ίκαρος» – Εκδόσεις

«Καλειδοσκόπιο» – Εκδόσεις «Κύβος» – Εκδόσεις «Μικρός Ναυτίλος» – Εκδόσεις

«Νεφέλη» – Εκδόσεις «Ολκός» – Εκδόσεις «Το Ροδακιό» – Εκδοτική Εταιρεία

«Ίκαρος» – Εκδοτικός Οίκος «Μέλισσα» – Εκκλησιαστικό Συµβούλιο Ενορίας

Αγίας Κυριακής Λιβανατών – Εκπολιτιστικός Σύλλογος Παναγία Παπαδά Ηραίας

Αρκαδίας – Εκπολιτιστικός Σύλλογος των Απανταχού Καρβελιωτών Καλαµάτας –

Ελευθέρα Σχολή Φιλοσοφίας «Ο Πλήθων» – Ελεύθερο Κέντρο Τεχνών – «Έλιξ»,

Προγράµµατα Εθελοντικής Εργασίας – Ελληνική Ακτινολογική Εταιρεία –

Ελληνική Ανθρωπιστική Εταιρεία – Ελληνική Αρχαιοµετρική Εταιρεία –

Ελληνική Βυζαντινή Χορωδία – Ελληνική Ένωση για τη Σύνταξη Μυθολογικού

Λεξικού LIMC – Ελληνική Επιγραφική Εταιρεία – Ελληνική Επιτροπή

Ανεγέρσεως του Εξωκλησίου της Υψώσεως Τιµίου Σταυρού Ενορίας Κοροµηλιάς

Μεσσηνίας – Ελληνική Εταιρεία Ακτινοθεραπευτικής Ογκολογίας – Ελληνική

Εταιρεία Εθνολογίας – Ελληνική Εταιρεία Λαογραφικής Μουσειολογίας –

Ελληνική Εταιρεία Περιβάλλοντος και Πολιτισµού – Ελληνική Εταιρεία

Πολιτικής Επιστήµης – Ελληνική Εταιρεία Σλαβικών Μελετών – Ελληνική

Εταιρεία Συγκριτικής Εκπαίδευσης – Ελληνική Εταιρεία Φιλοσοφικών Μελετών –

Ελληνική Εταιρεία Χαρτογραφίας – Ελληνική Εταιρεία Ψυχαναλυτικής


156 157

Ψυχοθεραπείας – Ελληνική Εταιρία Διεθνούς Δικαίου και Διεθνών Σχέσεων –

Ελληνική Εταιρία Δικαίου Αρχαιοτήτων – Ελληνική Εταιρία Νοµοπληροφορικής

και Δικαιοκυβερνητικής – Ελληνική Εταιρία Περιβαλλοντικής Ενηµέρωσης

και Εκπαίδευσης – Ελληνική Εταιρία Προστασίας και Αποκαταστάσεως

Αναπήρων Παίδων – Ελληνική Εταιρία Προστασίας της Φύσης – Ελληνική

Εταιρία Φορολογικού Δικαίου και Δηµοσιονοµικών Μελετών – Ελληνική

Λαογραφική Εταιρεία – Ελληνική Λέσχη Βιβλίου – Ελληνική Νοµισµατική

Εταιρεία – Ελληνική Ορνιθολογική Εταιρεία – Ελληνική Ραδιοφωνία Τηλεόραση

(ΕΡΤ) – Ελληνική Συµµετοχή στην 23η Μπιενάλε της Αλεξάνδρειας – Ελληνική

Συµµετοχή στην 5η Μπιενάλε Αρχιτεκτονικής της Βενετίας – Ελληνική

Συµµετοχή στην 43η, 44η, 45η, 47η, 48η, 52η και 53η Μπιενάλε της Βενετίας –

Ελληνική Συµµετοχή στην 7η Μπιενάλε ev+a της Ιρλανδίας – Ελληνική

Συµµετοχή στην 1η Μπιενάλε Νέων Βig Torino του Τορίνο – Ελληνική

Συµµετοχή στην 3η Μπιενάλε Σύγχρονης Τέχνης του Βερολίνου – Ελληνική

Συµµετοχή στην 19η, 20η και 23η Μπιενάλε του Σάο Πάουλο – Ελληνική

Συµµετοχή στην 2η και 4η Μπιενάλε του Σετινιέ Μαυροβουνίου – Ελληνική

Συµµετοχή στην 14η Μπιενάλε του Σίδνεϋ – Ελληνικό Ερευνητικό Ινστιτούτο

για τη Θεραπεία των Διαταραχών της Προσωπικότητας – Ελληνικό Ίδρυµα

Ευρωπαϊκής και Εξωτερικής Πολιτικής (ΕΛΙΑΜΕΠ) – Ελληνικό Ίδρυµα Harvard –

Ελληνικό Ίδρυµα Υγείας – Ελληνικό Ινστιτούτο Αρχιτεκτονικής – Ελληνικό

Ινστιτούτο Διεθνούς και Αλλοδαπού Δικαίου – Ελληνικό Ινστιτούτο Έρευνας

Αλεξανδρινού Πολιτισµού – Ελληνικό Ινστιτούτο Μελετών Αρχαίας και

Μεσαιωνικής Αλεξάνδρειας – Ελληνικό Ινστιτούτο Ναυτικής Τεχνολογίας –

Ελληνικό Κέντρο Ευρωπαϊκών Μελετών – Ελληνικό Κέντρο Θεάτρου Κούκλας

και Καραγκιόζη – Ελληνικό Κέντρο Κινηµατογράφου – Ελληνικό Κέντρο

Κινητικότητας και Προσανατολισµού για Άτοµα µε Προβλήµατα Οράσεως –

Ελληνικό Κέντρο Περίθαλψης Άγριων Ζώων – Ελληνικό Κέντρο του Διεθνούς

Ινστιτούτου Θεάτρου – Ελληνικό Λογοτεχνικό και Ιστορικό Αρχείο του

Μορφωτικού Ιδρύµατος Εθνικής Τραπέζης (Ε.Λ.Ι.Α. - Μ.Ι.Ε.Τ.) – Ελληνικό

Παιδικό Μουσείο – Ελληνικό Συµβούλιο για τους Πρόσφυγες – Ελληνικό Τρίο –

Ελληνικό Χορόδραµα – Ελληνικοί Χοροί Δόρα Στράτου – Ελληνικός Ερυθρός

Σταυρός – Ελληνοαµερικανική Ένωση – Ελληνοαµερικανικό Εκπαιδευτικό

Ίδρυµα-Κολλέγιο Αθηνών – Ελληνογαλλικός Σύλλογος Μεσσηνίας – Ενορία

Σπηλιάς Κισάµου – Ενοριακό Κέντρο Ιερού Ναού Αγίας Παρασκευής Αττικής –

Ενοριακό Φιλόπτωχο Ταµείο Αγίου Γεωργίου Κυψέλης και Στέγη Απόρων

Γερόντων – Ενοριακός Ιερός Νάος Αγίων Κωνσταντίνου και Ελένης Ανδρούσης –

Ένωση Απανταχού Ιθακησίων – Ένωση Γονέων και Κηδεµόνων Ελλάδος για

την Καταπολέµηση των Ναρκωτικών και της Εγκληµατικότητος –

Ένωση Ελλήνων Δικονοµολόγων – Ένωση Ερατυραίων Θεσσαλονίκης «Η

Αλληλοβοήθεια» – Ένωση Καθηγητών Καλλιτεχνικών Μαθηµάτων Μέσης


Εκπαίδευσης – Ένωση Μακεδονοµάχων Νοµού Ηµαθίας – Ένωση Μακεδόνων

Κερκύρας «Ο Μέγας Αλέξανδρος» – Ένωση Παλαιών Προσκόπων Ζακύνθου –

Ένωση Περιθειωτών, Λουτσιωτών Κέρκυρας «Το Όρος» –Ένωση Σµυρναίων –

Ένωση των Απανταχού Βυζικιωτών «Ο Άγιος Νικόλαος» – Ένωση Φίλων

Ακροπόλεως – Ένωσις Γονέων Νοητικώς Υστερούντων Ατόµων – Ένωσις

Πολυτέκνων Αθηνών – Ένωσις Φίλων Αδάµαντος Μήλου – Εξωραϊστικός και

Πολιτιστικός Σύλλογος Διονύσου – Εξωραϊστικός Σύλλογος Μερόπης Πωγωνίου –

Επιστηµονική Επιτροπή για την Έκδοση Καταλοίπων Ν. Α. Βέη –

Επιτροπή Διασώσεως Τέµπλου Αγίου Κωνσταντίνου Αρτεµώνος Σίφνου –

Επιτροπή Διασώσεως Τέµπλου Ιεράς Μονής Χρυσοστόµου Σίφνου – Επιτροπή

Ερεύνης Αρχαιολογικών Σταγείρων Περιοχής Κοινότητος Ολυµπιάδος

Νοµαρχίας Χαλκιδικής – Επιτροπή Προστασίας και Αποκατάστασης Ιερού

Τέµπλου Παναγίας Άµµου Αρτέµωνος Σίφνου – Επιτροπή Συντηρήσεως και

Εξωραϊσµού των Εκκλησιών Καταφυγίου Κοζάνης – Επτανησιακή Γραµµατεία

Ελληνιστών – Ερανική Επιτροπή Ανεγέρσεως του Εξωκλησίου της Υψώσεως του

Τιµίου Σταυρού της Ενορίας Κορωµηλέας Μεσσηνίας – Ερανική Επιτροπή της

Ενορίας Αγίου Σπυρίδωνος Ψαθοπύργου Πατρών – Εργαστήρι Τέχνης Χαλκίδας –

Ερευνητική Οµάδα Β.Α.Ν. – Εστία Άγιος Νικόλαος Γαλαξειδίου – Εστία Ειδικής

Επαγγελµατικής Αγωγής – Εστία Μητέρας – Εταιρεία Ανδρίων Επιστηµόνων –

Εταιρεία για την Ανάπτυξη και την Προβολή των Ελληνικών Μουσείων –

Εταιρεία Διοικητικών Μελετών – Εταιρεία Εικαστικών Μελετών – Εταιρεία

Εικαστικών Τεχνών Α. Τάσσος – Εταιρεία Ελληνικών Τυπογραφικών Στοιχείων –

Εταιρεία Ελλήνων Θεατρικών Συγγραφέων – Εταιρεία Ελλήνων Φιλολόγων –

Εταιρεία Ηπειρωτικών Μελετών – Εταιρεία Ιστορικών και Επιγραφικών

Σπουδών – Εταιρεία Κασιακών Μελετών – Εταιρεία Κυθηραϊκών Μελετών –

Εταιρεία Λακωνικών Σπουδών – Εταιρεία Μακεδονικών Σπουδών –

Εταιρεία Μελέτης Ελληνικής Διασποράς – Εταιρεία Μελέτης Ελληνικής Ιστορίας –

Εταιρεία Μελέτης Ελληνικού Φιλοσοφικού Λόγου – Εταιρεία Μελέτης

Επιστηµών του Ανθρώπου – Εταιρεία Μελέτης Νέου Ελληνισµού –

Εταιρεία Μελέτης της Ιστοριογραφίας και της Θεωρίας της Ιστορίας –

Εταιρεία Μεσσηνιακών Αρχαιολογικών Σπουδών – Εταιρεία Μετάφραση –

Εταιρεία Πελοποννησιακών Σπουδών – Εταιρεία Συγγραφέων – Εταιρεία

Ψυχοκοινωνικής Υγείας του Παιδιού και του Εφήβου – Εταιρία Δικαστικών

Μελετών – Εταιρία Εικαστικών Τεχνών και Γραµµάτων – Εταιρία Θεάτρου

«Ανέµη» – Εταιρία Θεάτρου «Αργώ» – Εταιρία Θεάτρου «Άσκηση» – Εταιρία

Θεάτρου «Διαδροµή» – Εταιρία Θεάτρου «Δυτικά της Πόλης» – Εταιρία

Θεάτρου «Η Ρόζµαρυ στην Κορυφή των Λόφων» – Εταιρία Θεάτρου «Ηθικόν

Ακµαιότατον» – Εταιρία Θεάτρου και Μιµικής «Η Αιώρια» – Εταιρία Θεάτρου

«Μνήµη» – Εταιρία Θεάτρου «Οι Δύτες» – Εταιρία Θεάτρου «One-Way Eutopia» –

Εταιρία Θεάτρου «Όψεις» – Εταιρία Θεάτρου «Παίκτες» – Εταιρία Θεάτρου


158 159

«Per-Theater-Formance» – Εταιρία Θεάτρου «Σελάννα» – Εταιρία Θεάτρου

«Sforaris» – Εταιρία Θεάτρου «UtopiArt» – Εταιρία Θεάτρου «Χώρος» – Εταιρία

Θεάτρου «Ώρες» – Εταιρία Οικονοµικών Ερευνών – Εταιρία Ορχηστικής Τέχνης

«Χορευτές» – Εταιρία Περιφερειακής Ανάπτυξης και Ψυχικής Υγείας – Εταιρία

Προστασίας Σπαστικών – Εταιρία Προώθησης Πολιτιστικού Σχεδιασµού –

Εταιρία του Θεάτρου της Σιωπής – Εταιρία των Φίλων της Τέχνης του Θεάτρου –

Εταιρία των Φίλων του Εθνικού Αρχαιολογικού Μουσείου – Εταιρία των

Φίλων του Λαού – Εταιρία των Φίλων του Πολεµικού Μουσείου – Εταιρία

Χοροθεάτρου Οκτάνα – ΕΤΡΑ-Καλλιτεχνική µη Κερδοσκοπική Εταιρία –

Ευρωπαϊκή Εταιρεία Νεοελληνικών Σπουδών – Ευρωπαϊκό Δίκτυο Έρευνας και

Τεκµηρίωσης Παραστάσεων Αρχαίου Ελληνικού Δράµατος – Ευρωπαϊκό Κέντρο

Βυζαντινών και Μεταβυζαντινών Μνηµείων – Ευρωπαϊκό Κέντρο Επικοινωνίας

και Πληροφόρησης – Ευρωπαϊκό Πολιτιστικό Κέντρο Δελφών – 2ο Ευρωπαϊκό

Συνέδριο Παιδιατρικής Χειρουργικής Ογκολογίας – Ευώνυµος Οικολογική

Βιβλιοθήκη – Εφορεία Παλαιοανθρωπολογίας - Σπηλαιολογίας Βορείου

Ελλάδος – Εφορεία Παλαιοανθρωπολογίας - Σπηλαιολογίας Νοτίου Ελλάδος

École Française d’Athènes (Γαλλική Σχολή Αθηνών) – Ekfrassis Productions

Fantasia Audiovisual

Η εν Αθήναις Αρχαιολογική Εταιρεία – Η Οικοκυρική Βιοτεχνική

Επαγγελµατική Σχολή «Το Ελληνικό Σπίτι» – Η’ Εφορεία Προϊστορικών και

Κλασικών Αρχαιοτήτων – Ηθικόν Ακµαιότατον – «Ηλιοτρόπιο» Εταιρεία

Κοινωνικής και Περιβαλλοντικής Δράσης – Ηπειρωτική Εταιρεία

Human Aid

Θαλής+Φίλοι – Θεατρική Λέσχη – Θεατρική Οµάδα «Αρµαδίλλος» – Θεατρική

Οµάδα «Eutopia» – Θεατρική Οµάδα Εργαζοµένων Πανεπιστηµίου Πατρών –

Θεατρική Οµάδα Παµµήτις του Πανεπιστηµίου Αθηνών – Θεατρικός Οργανισµός

«Μορφές» – Θεατρικός Οργανισµός «Θέσις» – Θεατρικοχορευτική Οµάδα κας

Λίλλυς Βελισσαρίου – Θέατρο «Αναζήτηση» – Θέατρο «Άττις» – Θέατρο «Σηµείο» –

Θέατρο «Σκηνή του Βορρά» – Θεάτρο «Σφενδόνη» – Θέατρο της Άνοιξης –

Θέατρο της Κούκλας – Θέατρο του Νέου Κόσµου-Νέα Σκηνή Τέχνης – Θέατρο

του Νότου – ΘΗΣΕΙΟ - Ένα Θέατρο για τις Τέχνες – Θίασος Κανιγκούτα

Ιατρικό Κέντρο Αποκατάστασης Θυµάτων Βασανιστηρίων – ΙΔ’ Εφορεία

Προϊστορικών και Κλασικών Αρχαιοτήτων – Ιδιωτική Συλλογή Μηλέων –

Ίδρυµα «Άκτια Νικόπολις» – Ίδρυµα Αναστάσιος Γ. Λεβέντης – Ίδρυµα

«Αρχέλογος» – Ίδρυµα Βαρώνου Μιχαήλ Τοσίτσα – Ίδρυµα Γεώργιου

Χαλκιόπουλου – Ίδρυµα Γιάννη Τσαρούχη – Ίδρυµα Διοικητικού Δικαίου

Μ. Στασινόπουλου – Ίδρυµα «Εγνατία» – Ίδρυµα Εθνικού και Θρησκευτικού

Προβληµατισµού – Ίδρυµα Ευάγγελου Αβέρωφ - Τοσίτσα – Ίδρυµα Ευσταθίας

Ι. Κωστοπούλου – Ίδρυµα «Η Θεοτόκος» – Ίδρυµα Θρακικής Τέχνης και

Παράδοσης – Ίδρυµα Ιατροβιολογικών Ερευνών – Ίδρυµα Λεωνίδα Ζέρβα –

Ίδρυµα Λουκά και Ευάγγελου Μπελλώνια – Ίδρυµα Μάργαρη - Κέντρο Λόγου

και Τέχνης – Ίδρυµα Μείζονος Ελληνισµού – Ίδρυµα Μελετών Ιονίου και

Αδριατικού Χώρου – Ίδρυµα Μελετών Χερσονήσου του Αίµου – Ίδρυµα

Μεσογειακών Μελετών – Ίδρυµα Μουσείου Μακεδονικού Αγώνα – Ίδρυµα

Μποδοσάκη – Ίδρυµα Νικολάου Π. Γουλανδρή - Μουσείο Κυκλαδικής Τέχνης –

Ίδρυµα Οικονοµικών και Βιοµηχανικών Ερευνών (Ι.Ο.Β.Ε.) – Ίδρυµα

Τεχνολογίας και Έρευνας – Ιερά, Βασιλική, Σταυροπηγιακή και Πατριαρχική

Μονή Αγίου Ιωάννου του Θεολόγου της Πάτµου – Ιερά, Βασιλική,

Σταυροπηγιακή και Πατριαρχική Μονή Κουτλουµουσίου Αγίου Όρους –

Ιερά Μονή Οσίου Λουκά – Ιερά Κοινοβιακή Μονή Αγίου Διονυσίου Αγίου

Όρους – Ιερά Μητρόπολις Αιτωλίας και Ακαρνανίας – Ιερά Μητρόπολις

Αλεξανδρουπόλεως – Ιερά Μητρόπολις Άρτης – Ιερά Μητρόπολις Αττικής

(Λύρειον Παιδικό Ίδρυµα) – Ιερά Μητρόπολις Γουµένισσας, Αξιουπόλεως

και Πολυκάστρου – Ιερά Μητρόπολις Δηµητριάδος – Ιερά Μητρόπολις

Δρυϊνουπόλεως, Πωγωνιανής και Κονίτσης – Ιερά Μητρόπολις Ζίχνων

και Νευροκοπίου – Ιερά Μητρόπολις Θεσσαλιώτιδος – Ιερά Μητρόπολις

Καλαβρύτων – Ιερά Μητρόπολις Καλύµνου και Αστυπάλαιας – Ιερά Μητρόπολις

Κισάµου - Σελίνου – Ιερά Μητρόπολις Κυδωνίας και Αποκορώνου – Ιερά

Μητρόπολις Λαοδικείας – Ιερά Μητρόπολις Μαρώνειας και Κοµοτηνής –

Ιερά Μητρόπολις Μεσσηνίας – Ιερά Μητρόπολις Μονεµβασιάς και Σπάρτης –

Ιερά Μητρόπολις Ναυπάκτου – Ιερά Μητρόπολις Νικοπόλεως και Πρεβέζης –

Ιερά Μητρόπολις Ξάνθης – Ιερά Μητρόπολις Ορεστιάδος και Διδυµοτείχου –

Ιερά Μητρόπολις Περιστερίου – Ιερά Μητρόπολις Πολυάνης και Κιλκισίου –

Ιερά Μητρόπολις Ύδρας, Σπετσών και Αιγίνης – Ιερά Μονή Κοιµήσεως

της Θεοτόκου Βαρνακόβης - Ευπάλιο Δωρίδος – Ιερά Μονή Κοιµήσεως

της Θεοτόκου Μικροκάστρου - Σιατίστης – Ιερά Μονή Μεγάλου Μετεώρου

(Μεταµορφώσεως) – Ιερά Μονή Μεταµορφώσεως Σωτήρος Ναυπάκτου – Ιερά

Μονή Οσίου Δαυίδ «Γέροντος» – Ιερά Μονή Σίµωνος Πέτρας Αγίου Όρους –

Ιερόν Κάθισµα Οσίου Χριστοδούλου Αλυκών Πάτµου – Ιερόν Κελλίον Αγ.

Αθανασίου του Αθωνίτου – Ιερός Ναός Αγίας Βαρβάρας Αργυρουπόλεως –

Ιερός Ναός Αγίας Τριάδος Αργυρουπόλεως – Ιερός Ναός Αγίας Τριάδος

κοινότητας Σπερχογείας – Ιερός Ναός Αγίου Γεωργίου Ακαδηµίας Πλάτωνος –

Ιερός Ναός Αγίου Ιωάννου Προδρόµου Καλαµάτας – Ιερός Ναός Αγίου

Μελετίου Σεπολίων – Ιερός Ναός Αγίου Παύλου Ψαρρών Αθηνών – Ιερός Ναός


160 161

Αγίων Αποστόλων Γαΐου Παξών – Ιερός Ναός Ευαγγελισµού της Θεοτόκου

Χαλανδρίου – Ιερός Ναός Κοιµήσεως της Θεοτόκου στο χωριό Δίλοφο του

Δήµου Σπερχειάδος Φθιώτιδος – Ιερός Ναός Παναγίας της Ελεούσας Κάστρου

Σίφνου – Ιερός Ναός του Τίµιου Προδρόµου – ΙΖ’ Εφορεία Προϊστορικών

και Κλασικών Αρχαιοτήτων – Ινστιτούτο Διεθνούς Δικαίου και Διεθνών

Σχέσεων – Ινστιτούτο Εναλίων Αρχαιολογικών Ερευνών – Ινστιτούτο Έρευνας

Μουσικής Ακουστικής – Ινστιτούτο Προστασίας Περιβάλλοντος και Τουριστικής

Ανάπτυξης – Ινστιτούτο της Δανίας στην Αθήνα – Ινστιτούτο Φωνητικής Τέχνης

και Έρευνας Σπύρος Σακκάς – Ιόνιο Πανεπιστήµιο – Ιόνιος Εταιρία Ιστορικών

Μελετών – ΙΣΤ’ Εφορεία Προϊστορικών και Κλασσικών Αρχαιοτήτων – Ιστορική

Λαογραφική Εταιρεία Μέσης Κέρκυρας – Ιστορική και Εθνολογική Εταιρία

της Ελλάδος – Εθνικό Ιστορικό Μουσείο – Ιστορική και Λαογραφική Εταιρία

Σερρών –Μελενίκου – Ιστορικό Αρχείο Αιγαίου «Εργάνη» – Ιστορικό Αρχείο -

Μουσείο Ύδρας

Inkas Film & TV Productions – Interface - Θεατρικό Αναλόγιο – International

Music Amphictyony

Καΐρειος Βιβλιοθήκη – Καλλιτεχνική Εστία Συνθετών – Καλλιτεχνική Εταιρία

«Αξάνα» – Καλλιτεχνική Οµάδα «Persona» – Καλλιτεχνική Σχολή Κέρκυρας –

Καλλιτεχνικός Οργανισµός «Φάσµα» - Απλό Θέατρο – Καλλιτεχνικός Οργανισµός

Δήµου Βόλου, Τµήµα Εικαστικών – Καλλιτεχνικός Σύλλογος Δηµοτικής

Μουσικής «Δόµνα Σαµίου» – Κέντρο Διεθνούς και Ευρωπαϊκού Οικονοµικού

Δικαίου – Κέντρο Αιγαιακών Λαογραφικών και Μουσικολογικών Ερευνών –

Κέντρο Δηλητηριάσεων – Κέντρο Δηµιουργικής Απασχόλησης Παιδιών µε

Αναπηρίες «Ο Άγιος Παντελεήµων» – Κέντρο Διάδοσης Επιστηµών και Μουσείο

Τεχνολογίας Νόησις – Κέντρο Δικανικών Μελετών – Κέντρο Δοµήνικος

Θεοτοκόπουλος – Κέντρο Έρευνας και Συντήρησης Αρχαιολογικού Υφάσµατος –

Κέντρο Λαογραφικών Μελετών Καλαµάτας – Κέντρο Μελέτης και Έρευνας του

Ελληνικού Θεάτρου - Θεατρικό Μουσείο – Κέντρο Οδυσσειακών Σπουδών –

Κέντρο Περίθαλψης Παίδων «Ο Άγιος Δηµήτριος» – Κέντρο Πολιτικής Έρευνας

και Επιµορφώσεως – Κέντρο Πολιτισµού «Ελεύθερη Έκφραση» – Kέντρο

Σύγχρονης Τέχνης Ιλεάνα Τούντα – Κέντρο Υφαντικής Τέχνης – Κέντρο

Χαρακτικής Αθηνών – Κερκυραϊκή Ένωση Γραµµάτων και Τέχνων-Περιοδικό

«Πόρφυρας» – Κερκυραϊκό Χορόδραµα – Κινηµατογραφική Λέσχη Καρύστου –

Κοινότητα Κυπρινού Έβρου – Κοινότητα Ολυµπιάδος Κοζάνης – Κοινότητα

Ολυµπιάδος Νοµαρχίας Χαλκιδικής – Κοινότητα Σπερχογείας Μεσσηνίας –

Κοινωνικός και Πολιτιστικός Σύλλογος «Αρχαία Φενεός» – Κοινωφελές Ίδρυµα

«Βοτανικός Κήπος Ιουλίας και Αλεξάνδρας Ν. Διοµήδους» – Κοινωφελές

Ίδρυµα «Τράπεζα Τροφίµων - Για την Καταπολέµηση της Πείνας» – Κοινωφελές

Ίδρυµα Βυζαντινών και Μεταβυζαντινών Σπουδών Μυστρά – Κρατική Σχολή

Ορχηστικής Τέχνης – Κρατικό Μουσείο Σύγχρονης Τέχνης – Κρατικό Ωδείο

Θεσσαλονίκης

Λαϊκή Βιβλιοθήκη Βόλου – Λαϊκή Βιβλιοθήκη και Πινακοθήκη Σύγχρονης

Ελληνικής Τέχνης Καλαµάτας – Λαµπριάδειος Οικοκυρική Σχολή Άνω

Πεδινών (Σουδενών) Ιωαννίνων – Λαογραφικό Ιστορικό Μουσείο Λάρισας –

Λαογραφικό και Εθνολογικό Μουσείο Μακεδονίας - Θράκης – Λαογραφικό και

Ιστορικό Μουσείο Αµπελακίων – Λαογραφικό και Ιστορικό Μουσείο Λάρισας –

Λαογραφικό Μουσείο Μυκόνου – Λαογραφικό Μουσείο Ξάνθης – Λαογραφικό

Μουσείο Στεµνίτσας – Λαογραφικός Όµιλος «Φίλοι της παράδοσης» – ΛΒ’

Εφορεία Προϊστορικών και Κλασικών Αρχαιοτήτων – Λέσχη Πολιτισµού

Φλώρινας – Λύκειον των Ελληνίδων – Λύκειον των Ελληνίδων Καλαµάτας

Μακεδονική Καλλιτεχνική Εταιρεία «Τέχνη» – Μακεδονικό Μουσείο Σύγχρονης

Τέχνης – Μέριµνα, Εταιρία για τη Φροντίδα Παιδιών και Οικογενειών

στην Αρρώστια και στο Θάνατο – Μέριµνα Ποντίων Κυριών – Μερόπειο

Φιλανθρωπικό Σωµατείο – Μεσογειακό Ινστιτούτο Κινηµατογράφου –

Μητρόπολις Ορθοδόξων Αρµενίων Ελλάδος – Μια Φύση, Διεθνές Δίκτυο για τη

Φύση – Μικρό Χορευτικό Θέατρο – Μονεµβασιώτικος Όµιλος – Μονόκερως –

Μορφωτικό Κέντρο Ιθάκης – Μορφωτικός Εξωραϊστικός Όµιλος Περδικακίου

«Το Σακαρέτσι» – Μορφωτικός Όµιλος Κατασταρίου Ζακύνθου – Μορφωτικός

Ποντιακός Σύλλογος «Ο Υψηλάντης» – Μορφωτικός Σύλλογος Αρφαρών «Η

Αναγέννηση» – Μορφωτικός Σύλλογος Μεσσηνίας – Μουσείο Ασιατικής Τέχνης

Κερκύρας – Μουσείο Βορρέ Σύγχρονης Ελληνικής Τέχνης και Λαογραφίας –

Μουσείο της Πόλεως των Αθηνών, Ίδρυµα Βούρου-Ευταξία – Μουσείο

Βυζαντινής Τέχνης Ιωαννίνων – Μουσείο Βυζαντινού Πολιτισµού – Μουσείο Γ.

Γουναρόπουλου Δήµου Ζωγράφου – Μουσείο Γουλανδρή Φυσικής Ιστορίας –

Μουσείο Ελληνικής Λαϊκής Τέχνης – Μουσείο Ελληνικής Παιδικής Τέχνης –

Μουσείο Ελληνικών Λαϊκών Μουσικών Οργάνων – Μουσείο Herakleidon –

Μουσείο Μπενάκη – Μουσείο Παξών – Μουσείο - Πολιτισµικό Κέντρο Αγίου

Κωνσταντίνου – Μουσείο Σολωµού και Επιφανών Ζακυνθίων – Μουσείο

Φωτογραφίας Θεσσαλονίκης – Μουσείο Χαρακτικής Τάκη Κατσουλίδη –

Μουσική του Παιδιού - Μουσικά Νειάτα Ελλάδος – Μουσικό Θεατρικό - Κέντρο

Ερευνών και Παραστάσεων – Μουσικό Λαογραφικό Αρχείο Μέλπως Μερλιέ –

Μουσικό Σωµατείο Τζίνα Μπαχάουερ – Μουσικός Οίκος Μάριος Νικολαΐδης –

Μουσικοφιλολογικός και Καλλιτεχνικός Σύλλογος «Ο Ακρίτας» –

Μουσικοφιλολογικός Όµιλος «Ορφεύς» – Μουσικοφιλολογικός Σύλλογος

«Σκουφάς» – Μπενάκειο Παιδικό Ίδρυµα Κηφισιάς – 1η Μπιενάλε Σύγχρονης

Τέχνης Θεσσαλονίκης – 1η Μπιενάλε της Αθήνας


162 163

Mecano Film – Medasset, Μεσογειακός Σύνδεσµος για τη Σωτηρία των

Θαλασσίων Χελωνών – Melodica – Monumenta

Ναυτικό και Εθνολογικό Μουσείο Γαλαξειδίου – Ναυτικό Μουσείο Αιγαίου –

Ναυτικό Μουσείο Ελλάδος – Ναυτικό Μουσείο Κρήτης – Ναυτικός Όµιλος

Καλαµάτας «Ο Ποσειδών» – Νοητή Γραµµή – Νοµισµατικό Μουσείο

Notos Productions

Ο Κορµοράνος – Οι Δον Κιχώτες – Οι Φίλοι της Βιβλιοθήκης της Αλεξάνδρειας –

Οι Φίλοι της Κρατικής Σχολής Ορχηστικής Τέχνης – Οι Φίλοι της Σχολής

Καλών Τεχνών – Οι Φίλοι του Λαογραφικού και Εθνολογικού Μουσείου

Μακεδονίας –Οικονοµικό Πανεπιστήµιο Αθηνών – Οικουµενική Μη

Κυβερνητική Οργάνωση «Oecumenica» – Ολυµπιακό Κέντρο Φιλοσοφίας και

Παιδείας – Οµάδα «Πράσσειν Άλογα» – Οµάδα Αρχαιολογίας Τοπίου –

Οµάδα Εδάφους – Οµάδα Ελλήνων Χαρακτών και Ζωγράφων – Οµάδα Θεάτρου

HEART – Οµάδα Θεάτρου ΠΡΟΝΤΟΥ – Οµάδα Καλλιτεχνών ΑΦΗ –

Οµάδα «Κέντρο Χαρακτικής» – Οµάδα Μουσικού Θεάτρου «ΟΠΕRA» – Οµάδα

Σύγχρονου Χορού Πέρσας Σταµατοπούλου – Οµάδα Σύγχρονου Χορού

«Πρόσκαιρη Σύνθεση» – Οµάδα Χορού «Αγγελόσκονη» – Οµάδα Χορού «Έλιξ» –

Οµάδα Χορού «Griffon» – Οµάδα Χορού «Rootlessroot» – Οµάδα Χορού

«sinequanon» – Οµήρειον Πνευµατικό Κέντρο Χίου – Όµιλος Διαφυλάξεως

Πολιτιστικής Κληρονοµιάς Κεφαλληνίας - Ιθάκης – Όµιλος Εθελοντών –

Όµιλος Ελληνικών Τεχνών – Όµιλος Ελλήνων Ψυχαναλυτών – Όµιλος

Μελέτης Ελληνικού Διαφωτισµού – Όµιλος Μεταλυκιακών Σπουδών και

Κατάρτισης Ανατόλια –Οµοσπονδία Κωφών Ελλάδος – Οργανισµός «ΣΧΕΔΙΟΝ

ΦΑΣΟΥΛΗΣ» – Οργανισµός Μεγάρου Μουσικής Αθηνών – Οργανισµός

Παιδικών και Εφηβικών Βιβλιοθηκών – Οργανισµός Πολιτιστικοί Ορίζοντες –

Ορίζοντες - Ανθρωπιστικές και Πολιτιστικές Δράσεις – Ορφανοτροφείο Θηλέων

«Η Αγία Ταβιθά» – Ορφανοτροφείο Θηλέων Ι. και Μ. Χατζηκυριάκου –

Ορχήστρα Δωµατίου Εθνικής Λυρικής Σκηνής Ορχήστρα των Χρωµάτων

Πανελλήνια Ένωση Φιλολόγων – Πανελλήνιο Δίκτυο για το Θέατρο στην

Εκπαίδευση – Πανελλήνιος Σύλλογος Ορθοπεδικής Θεραπείας µε Χειρισµούς –

Πανελλήνιος Σύλλογος Φίλων της Βιβλιοθήκης Ανδρίτσαινας – Πανελλήνιος

Σύνδεσµος Αιθουσών Τέχνης – Πανελλήνιος Σύνδεσµος Ελληνίδων Μητέρων –

Πανεπιστηµιακές Εκδόσεις Κρήτης – Πανεπιστήµιο Αιγαίου – Πανεπιστήµιο

Δυτικής Μακεδονίας – Πανεπιστήµιο Ιωαννίνων – Πανεπιστήµιο Κρήτης –

Πανεπιστήµιο Πειραιώς – Πάντειο Πανεπιστήµιο Κοινωνικών και Πολιτικών

Επιστηµών – Πατριαρχικό Ίδρυµα Πατερικών Μελετών – Πειραµατική Σκηνή

Καλαµάτας – Πειραµατική Σχολή Τέχνης – Πειραµατικό Θέατρο –

Πελοποννησιακό Λαογραφικό Ίδρυµα – Περιοδικό «Γιατί» – Περιοδικό

«Μανδραγόρας» – Περιοδικό «Σύγχρονα Θέµατα» – Περιοδικό «ARTI» –

Περίπλους – Πνευµατική και Καλλιτεχνική Εταιρία «Δεσµοί» – Πνευµατικό και

Πολιτιστικό Κέντρο Δερβιζιανών – Πνευµατικό Κέντρο Δήµου Λευκαδίων –

Πνευµατικό Κέντρο Δήµου Σπερχειάδος – Πνευµατικό Κέντρο Δήµου Ταύρου –

Πνευµατικό Πολιτιστικό Κέντρο Ραφήνας – Πνευµατικός Φάρος Ιωαννίνων –

Πολιτιστική Εταιρεία «Πανόραµα» – Πολιτιστικό Αναπτυξιακό Κέντρο Θράκης

(Π.Α.ΚΕ.ΘΡΑ.) – Πολιτιστικό Ίδρυµα Γ. Αγγελίνη & Πίας Χατζηνίκου –

Πολιτιστικός Οργανισµός «ΑΙΩΝ» – Πολιτιστικός Σύλλογος Αµπελακίων –

Πολιτιστικός Σύλλογος Απανταχού Μαυροµµαταίων «Η Αρχαία Μεσσήνη» –

Πολιτιστικός Σύλλογος Άρτας «Ο Μακρυγιάννης» – Πολιτιστικός Σύλλογος

Ολυµπιάδος «Αρχαία Στάγειρα» – Πολιτιστικός Σύλλογος Παχειάς Ράχης

Αίγινας «Το Ελλάνιο Όρος» – Πολιτιστικός Σύλλογος Σεισάρχων – Πολιτιστικός

Σύλλογος Τερόβου-Ραψαίων Ιωαννίνων «Κ. Φρεαρίτης» – Πολιτιστικός Σύλλογος

«Ύρια» – Πολιτιστικός Σύνδεσµος Αποκουρητών Αιτωλίας «Κοσµάς ο Αιτωλός» –

Προικοννησιακός Σύνδεσµος – Πρότυπο Μουσικό Κέντρο Πειραιά – Πρωτέας

Poli Plio Films – Portolanos Film

Quasi Stellar Dancetheatre

Ριζάρειος Εκκλησιαστική Σχολή

Στέγη Γραµµάτων και Τεχνών Δωδεκανήσου – Στέγη Φιλότεχνων Φλώρινας –

Μουσείο Σύγχρονης Τέχνης Φλώρινας – Σύγχρονο Ωδείο Θεσσαλονίκης –

Σύλλογος Αναστηλώσεως και Συντηρήσεως Ιερού Ναού Αγίων Αποστόλων

Κυψέλης (Κωνσταντίνου Κανάρη) – Σύλλογος Ανεγέρσεως Ιερού Ναού

Ζωοδόχου Πηγής – Σύλλογος Ανεγέρσεως Ιερού Ναού Αγίων Πέτρου και

Παύλου Βαρυµπόµπης – Σύλλογος Ανεγέρσεως Ιερού Ναού Κοιµήσεως

Θεοτόκου «Παναγίτσα» – Σύλλογος Απανταχού Αµαραντιωτών «Το

Μαστρόγιαννη» – Σύλλογος Αποφοίτων Φιλοσοφικής Σχολής Αριστοτελείου

Πανεπιστηµίου «Ο Φιλόλογος» – Σύλλογος Αρτεµισίων Αθήνας – Σύλλογος

Βορειοηπειρωτών – Σύλλογος για την Προστασία της Θαλάσσιας Χελώνας –

Σύλλογος Γονέων και Κηδεµόνων Συγχρόνου Ωδείου Θεσσαλονίκης – Σύλλογος

Γονέων Παιδιών και Πασχόντων από Μεσογειακή Αναιµία – Σύλλογος Γονέων,

Κηδεµόνων και Φίλων Ατόµων µε Ειδικές Ανάγκες «Το Εργαστήρι» –

Σύλλογος Γονέων, Κηδεµόνων και Φίλων των Αυτιστικών Παιδιών S.O.S. –

Σύλλογος Διάδοσης Πρωτοποριακής Μουσικής «Disson Art» – Σύλλογος


164 165

Διλόφου Φθιώτιδος – Σύλλογος Εκπαιδεύσεως Νεανίδων – Σύλλογος

Ελλήνων Ψυχολόγων – Σύλλογος Ιµβρίων Αθηνών – Σύλλογος Ιστορικής

και Λαογραφικής Έρευνας «Η Μνηµοσύνη» – Σύλλογος Κατιρλιωτών «Άγιος

Ιωάννης ο Πρόδροµος» – Σύλλογος Κοινωφελών Έργων Μυλοποτάµου

Κυθήρων – Σύλλογος Κυριών ο Ευαγγελισµός-Ζαρίφειος Βιοτεχνική Σχολή –

Σύλλογος Λεβαδέων «Ο Λάµπρος Κατσώνης» – Σύλλογος Μερίµνης Ανηλίκων –

Σύλλογος Μεταπτυχιακών Σπουδαστών Ιστορίας - Αρχαιολογίας Πανεπιστηµίου

Αθηνών – Σύλλογος «Οι Φίλοι της Μουσικής» – Σύλλογος Κρατικού Ωδείου

Θεσσαλονίκης «Οι Φίλοι της Μουσικής» – Σύλλογος Οικολόγων Ύδρας «Η

Υδραίϊσα Φώκια» – Σύλλογος Παλαιοµαννιτών Αιτωλοακαρνανίας «Η Σαύρια» –

Σύλλογος Πεζοπόρων Ορειβατών Καλαµάτας «Ο Ευκλής» – Σύλλογος

Περίθαλψης και Προστασίας Άγριων Ζώων «Αλκυόνη» – Σύλλογος Πολυτέκνων

Γονέων Εορδαίας – Σύλλογος προς Διάδοσιν της Εθνικής Μουσικής «Σίµων

Καρράς» – Σύλλογος προς Διάδοσιν των Γραµµάτων «Ιθώµη» – Σύλλογος

Προστασίας Ατόµων µε Ειδικές Ανάγκες Καρύστου – Σύλλογος Πυρσογιαννιτών –

Σύλλογος Πωγωνιανής «Η Πρόοδος» – Σύλλογος Σαρακατσαναίων Ν. Έβρου –

Σύλλογος - Σωµατείο Γονέων και Φίλων Αυτιστικών Ατόµων Ν. Έβρου «Ο

Άγιος Βασίλειος» – Σύλλογος των Απανταχού Βυτιναίων και Φίλων της Βυτίνας

«Ο Άγιος Τρύφων» – Σύλλογος των εν Ελλάδι Ζωγραφειωτών – Σύλλογος

Φιλοτέχνων Βόλου – Σύλλογος Φίλων Γενναδείου Βιβλιοθήκης – Σύλλογος

Φίλων Διασώσεως και Διαδόσεως του Κοπανελιού «Η Χριστίνα» – Σύλλογος

Φίλων Μοναστηρίου «Παναγία η Αµπελακιώτισσα» – Σύλλογος Φίλων

Μουσείου Μακεδονικού Αγώνα – Σύλλογος Φίλων Νεολιθικού Μουσείου

Διρού – Σύλλογος Φίλων Νέου Ελληνικού Κουαρτέτου – Σύλλογος Φίλων

Νοµαρχιακού Γενικού Ογκολογικού Νοσοκοµείου «Οι Άγιοι Ανάργυροι» –

Σύλλογος Φίλων του Μουσείου Μάνης «Μιχ. Κάσση» – Συµβούλιο Αποδήµου

Ελληνισµού – 1ο Συµπόσιο των Επτά Σοφών της Καρδιοχειρουργικής –

Σύνδεσµος Γαλαξιδειωτών – Σύνδεσµος Γραµµάτων και Τεχνών Ν. Κοζάνης –

Σύνδεσµος «Ευγένιος ο Αιτωλός» – Σύνδεσµος Ευελπίδων Μελενίκου –

Σύνδεσµος Μεγαλοσχολιτών – Σύνδεσµος Παναγιωτών (Ζερζοβιτών) «Ο Άγιος

Νικόλαος» – Σύνδεσµος Σικινητών – Σύνδεσµος Συµπαραστάσεως Εθνικών

Ελληνικών Μειονοτήτων «Ελληνική Αλληλεγγύη» – Σύνδεσµος των εν Αττική

Λαγκαδινών – Σύνδεσµος Φίλων Γραµµάτων και Τεχνών Καβάλας – Σύνδεσµος

Φοιτησάντων εν τη Τσοτυλίω Σχολή – Συνέδριο «Ο Ernest Renan και η Ελλάδα» –

Συνέδριο Ευρωπαϊκής Επιτροπής Πολιτικής Δικονοµίας – Συνέδριο µε θέµα

«Economic Thought and Economic Reality in Ancient Greece» – Συνεργείο

Τεχνών – Σχολή Χίλλ – Σχολή Χορού Αγάπης Ευαγγελίδη – Σώµα Ελληνίδων

Οδηγών – Σώµα Ελληνίδων Οδηγών Καλαµάτας – Σώµα Ελλήνων Προσκόπων –

Σωµατείο «Άσυλο του Παιδιού» – Σωµατείο «Αύρα» – Σωµατείο «Ελληνική

Μέριµνα» – Σωµατείο «Οφέλτης - Ο Φίλος της Νεµέας» – Σωµατείο για την

Τέχνη «Αύρα» – Σωµατείο Γονέων και Φίλων Νοητικά Υστερούντων Ατόµων

«Ο Άγιος Νικόλαος» – Σωµατείο «Κατασκηνώσεις Χαρούµενα Παιδιά,

Χαρουµένα Νιάτα» – Σωµατείο Κοινωνικής Μέριµνας «Αρωγή» – Σωµατείο

«Μεταµόρφωσις του Σωτήρος» – Σωµατείο Παιδική Χορωδία Αγίας Τριάδος –

Σωµατείο των Φίλων της Σχολής Χιλλ – Σωµατείο Φίλων Μουσείου Βυζαντινού

Πολιτισµού – Σωµατείο Φίλων του Μουσείου Μηλεών Πηλίου και του

Μουσείου Ελληνικής Παιδικής Τέχνης

Synthesis

Ταινιοθήκη της Ελλάδος - Μουσείο Κινηµατογράφου – Ταµιείον Θράκης –

Τεχνικό Μουσείο Θεσσαλονίκης

The American College of Thessaloniki – The Athens Laboratory of Business

Administration – The Durrell School of Corfu – The Silva Project – Theatre Lab

Company-t-Short

Υπηρεσία Συντήρησης Μνηµείων Ακροπόλεως (Υ.Σ.Μ.Α.) – Υπουργείο

Εθνικής Αµύνης - Γενικό Επιτελείο Αεροπορίας – Υπουργείο Παιδείας, Δια Βίου

Μάθησης και Θρησκευµάτων, Γενικά Αρχεία του Κράτους, Αρχεία Μεσσηνίας –

Υπουργείο Πολιτισµού και Τουρισµού, Επιτροπή Έρευνας, Στερέωσης,

Αναστήλωσης και Ανάδειξης του Θεάτρου και Ιερού του Διονύσου και

Ασκληπιείου Νότιας Κλιτύος Ακροπόλεως (Χορηγικό Μνηµείο του Θρασύλλου)

Φάρος Τυφλών Καλλιθέας – Φιλαρµονική Ένωση Κερκύρας «Ο Καποδίστριας» –

Φιλαρµονική Εταιρεία «Μάντζαρος» – Φιλαρµονική Εταιρία Λευκάδος –

Φιλαρµονική Εταιρία - Ωδείο Πατρών – Φιλαρµονική Σχολή Ληξουρίου –

Φιλοδασική Ένωση Αθηνών – Φίλοι Εντατικής Θεραπείας Παιδιού «Πνοή» –

Φίλοι της Βιβλιοθήκης «Κοραής» – Φιλολογικός Σύλλογος Παρνασσός –

Φωτογραφικός Κύκλος

Very Special Arts Hellas

WWF Ελλάς

Χ.Α.Ν. Θεσσαλονίκης – ΧΟΡΙΚΑ «Λόγος - Μουσική - Κίνηση» – Χορευτικός

Όµιλος Κοζάνης – Χοροθέαµα «Κινητήρας» – Χοροθέατρο «Ανάλια» - Σωµατείο

«Ελεύθερο Κέντρο Τεχνών» – Χοροθέατρο Νατάσσας Ζούκα – Χορωδία Αγ.

Γεωργίου Καρύτση – Χορωδία Αθηνών – Χριστιανική Αρχαιολογική Εταιρεία

Ωδείο «Αναγέννηση» – Ωδείο «Δηµήτρης Μητρόπουλος»


166 167

ΕΞΩΤΕΡΙΚΟ

AHEPA Center for Hellenic Studies – Aletheia l’ Edetrice della Grecia Moderna –

Amaze Cultural Lab – Association Balcans Transit – Association Cornelius

Castoriadis – Association Culturelle Orthodoxe Grecque de la Dormition de la

Vierge – Association Franco-Hellénique «ELIA» – Association Hagia Kyriaki,

Naxos – Association Internationale d’Études du Sud-Est Européen

(A.I.E.S.E.E.) – Association pour la Promotion de l’Oeuvre d’Alkis Pierrakos

Bibliotheca Alexandrina – British Academy – British Library – Butrint

Foundation

Γενικό Προξενείο της Ελλάδος στο Μιλάνο

Children’s Museum of Manhattan – Cité de la Musique – Columbia University

in the City of New York, Πρόγραµµα Ελληνικών Σπουδών – Commission of the

Future of the Bretton Woods – Courtauld Institute of Art

Διεθνές Κέντρο Ελληνικών Ερευνών – 3ο Διεθνές Οικολογικό Συνέδριο

«Δούναβης-Ποταµός Ζωής»

Domaine de Kerguéhennec, Centre d’Art Contemporain

Ελληνική Κοινότητα Νεαπόλεως και Καµπανίας – Ελληνική Κοινότητα Ούµβριας

«Αθηνά Πρόµαχος» – Ελληνική Πρεσβεία στην Αίγυπτο, Μορφωτικό Τµήµα –

Ελληνικό Ίδρυµα Πολιτισµού, Παράρτηµα Βερολίνου – Ελληνικό Ινστιτούτο

Βυζαντινών και Μεταβυζαντινών Σπουδών Βενετίας – Ελληνορθοδόξο

Πατριαρχείο Ιεροσολύµων – Ένωση Ελλήνων Ρουµανίας – Εταιρεία

Νεοελληνιστών της Γεωργίας

École des Hautes Études en Sciences Sociales, Έδρα Νεοελληνικών Σπουδών –

Editura Omonia – Europäisches Zentrum für Wissenschaftliche, Οkonomische

und Kulturelle Zusammenarbeit – European Foundation Centre

Ζωγράφειο Λύκειο

Fondation D.A.N.A.E. – Fondazione Adriano Olivetti – Fonds Regional

d’Art Contemporain des Pays de la Loire – Freie Universität Berlin, Έδρα

Νεοελληνικών Σπουδών – French American Center for the Arts

Galerie am Fischmarkt – Galerie Nationale du Jeu de Paume – Greek

Archaeological Committee

Ηνωµένα Διεθνή Κολλέγια

Harvard University Art Museums – Hellenic Community Trust – Helsinki City

Art Museum

Θεολογική Ακαδηµία Μόσχας

Ιερά Επισκοπή Κατάγκας του Κονγκό – Ιερά Μητρόπολις Αξώµης – Ιερά

Μητρόπολις Δέρκων – Ιερά Μητρόπολις Πριγκιποννήσων – Ιερά Μητρόπολις

Φιλαδελφείας, Αµµάν Ιορδανίας – Ιερά Μονή Θεοβαδίστου Όρους Σινά, Αγία

Αικατερίνη – Ιερά Μονή Αγίου Γεωργίου στην Κανά, Γαλιλαία

International Center of Photography (I.C.P.) – International Studio and

Curatorial Program (I.S.C.P.) – Istanbul Bilgi University – Istituto di Culture

Mediterranee della Provincia di Lecce – Ivane Javakhishvili Tbilisi State

University, Ινστιτούτο Κλασικών, Βυζαντινών και Νεοελληνικών Σπουδών

Johns Hopkins University, The Bologna Center – Journal «Point of Reference»

(Περιοδικό «Σηµείον Αναφοράς»)

Katonah Museum of Art – King’ s College London – Kunstverein Buchholz

Λύκειον των Ελληνίδων στην Τσεχική Δηµοκρατία

La Trobe University, Κέντρο Έρευνας Νεοελληνικών Σπουδών – Laboratoire

Théorie et Description Linguistique – Loughborough University

Μεγάλη του Γένους Σχολή

Masaryk University, Φιλοσοφική Σχολή, Τµήµα Νεοελληνικών Σπουδών –

Modern Greek Studies Association – Μondadori Electa Publications – Musée

du Louvre – Museum van Hedendaagse Kunst, Antwerpen

Οικουµενικό Πατριαρχείο Κωνσταντινουπόλεως – Οµάδα Αποφοίτων της

Σχολής Καλών Τεχνών του Düsseldorf – Ορθόδοξος Θεολογική Ακαδηµία

της Εκκλησίας της Αλβανίας – Österreichische Akademie der Wissenschaften,

Κέντρο Βυζαντινών Ερευνών


168 169

Πατριαρχείον Αλεξανδρείας και Πάσης Αφρικής – Πατριαρχικός Ναός Αγίου

Χαραλάµπους Βεβεκίου

Paroochia Greco-Ortodossa della Dormizione della Madre di Dio – Philadelphia

Museum of Art – Princeton University, Πρόγραµµα Ελληνικών Σπουδών

Queens Museum of Art

Revue Ethnologie Française, Presses Universitaires de France – Royal Academy

of Arts – Ruprecht-Karls-Universität Heidelberg, Κέντρο για τις επιστήµες της

Αρχαιολογίας – Rutgers State University of New Jersey, Έδρα Οδυσσέα Ελύτη

Σύλλογος για την Ελληνική Γλώσσα και τον Πολιτισµό «ΔΙΑ.ΛΟΓΟΣ»

San Francisco State University, Τοµέας Ανθρωπιστικών Σπουδών, Κέντρο –

Νεοελληνικών Σπουδών, Έδρα Νίκος Καζαντζάκης – Smack Mellon Productions /

Eve Sussman – Sofia University, St. Kliment Ohridski – St Andrews Grammar

School – Straffordshire University, School of Health

Temenos Association – The Fitzwilliam Museum – The Hellenic Center – The

Metropolitan Museum of Art, New York – The Museum of The International

Court of Justice, The Hague – The Spectator Alexander in Afghanistan

Expedition – Textile Museum

Universität Bern – Universitat Complutense Madrid – Universität Hamburg,

Τοµέας Βυζαντινών και Νεοελληνικών Σπουδών – Universität München,

Ινστιτούτο Βυζαντινής και Νεοελληνικής Φιλολογίας και Βυζαντινής Ιστορίας

της Τέχνης – Universität Wien, Ινστιτούτο Βυζαντινολογίας και Νεοελληνικών

Σπουδών – Universität Würzburg, Βυζαντινές Σπουδές και Νεοελληνική

Φιλολογία – Universitario de la Cartuja, Κέντρο Βυζαντινών, Μεταβυζαντινών,

Νεοελληνικών και Κυπριακών Σπουδών – University of Birmingham, Κέντρο

Βυζαντινών, Οθωµανικών και Νεοελληνικών Σπουδών – University of New

Mexico Art Museum – University of Nottingham, Κέντρο Σπαρτιατικών και

Πελοποννησιακών Σπουδών – University of Bristol, Κέντρο Μεσογειακών

Σπουδών – University of Cambridge, Τοµέας Κλασικών Σπουδών – University

of London – University of Newcastle upon Tyne – University of Notre Dame –

University of Oxford, Αρχαιοελληνικές και Βυζαντινές Σπουδές – University of

Southampton

Whitney Museum of American Art – Wigmore Fine Art – Worcester Art

Museum


Δήµος ΑΒΔΕΛΙΩΔΗΣ, Αντουανέττα ΑΓΓΕΛΙΔΗ, Αθανάσιος ΑΓΓΕΛΟΠΟΥΛΟΣ,

Δηµοσθένης ΑΓΡΑΦΙΩΤΗΣ, Κωνσταντίνος ΑΘΑΝΑΣΑΤΟΣ, Πέτρος

ΑΘΑΝΑΣΙΟΥ, Ίρις ΑΘΑΝΑΣΟΥΛΑ, Παναγιώτης ΑΪΒΑΛΗΣ, Νίκος ΑΛΕΞΙΟΥ,

Νουνού ΑΛΕΞΟΠΟΥΛΟΥ, Μαρία ΑΜΙΛΗΤΟΥ, Μαρία ΑΝΤΕΛΜΑΝ

(Μaria ANTELMAN), Δαυίδ ΑΝΤΩΝΙΟΥ, Γεράσιµος ΑΠΕΡΓΗΣ, Ανδρέας

ΑΠΟΣΤΟΛΙΔΗΣ, Ήρκος ΑΠΟΣΤΟΛΙΔΗΣ, Βία ΑΠΟΣΤΟΛΙΔΟΥ,

Ρέα ΑΠΟΣΤΟΛΙΔΟΥ, Δηµήτρης ΑΠΟΣΤΟΛΟΠΟΥΛΟΣ, Αθανασία

ΑΠΟΣΤΟΛΟΠΟΥΛΟΥ, Ειρήνη ΑΠΟΣΤΟΛΟΥ, Δηµήτρης ΑΡΒΑΝΙΤΑΚΗΣ,

Κώστας ΑΡΓΥΡΗΣ, Αλίνα Μόνικα ΑΡΝΤΕΛΕΑΝ (Alina Monica ARDELEAN),

Ιοάν ΑΡΝΤΕΛΕΑΝ (Ioan ARDELEAN), Ελεονόρα ΑΡΧΕΛΑΟΥ, Παναγιώτα

ΑΣΗΜΑΚΟΠΟΥΛΟΥ-ΑΤΖΑΚΑ

Ορέστης ΒΑΒΑΤΣΙΟΥΛΑΣ, Δηµήτριος ΒΑΛΑΒΑΝΗΣ, Αναστασία

ΒΑΛΑΒΑΝΙΔΟΥ, Ρέα ΒΑΛΝΤΕΝ, Σπυριδούλα ΒΑΡΛΟΚΩΣΤΑ, Κώστας

ΒΑΡΩΤΣΟΣ, Μαρία ΒΑΣΙΛΑΚΗ, Νικόλαος ΒΑΣΙΛΑΤΟΣ, Αντώνιος

ΒΑΣΙΛΟΓΙΑΝΝΑΚΟΠΟΥΛΟΣ, Βιβή ΒΑΣΙΛΟΠΟΥΛΟΥ, Γιώργος ΒΕΛΛΑΣ, Λυδία

ΒΕΝΙΕΡΗ, Κώστας ΒΕΡΓΑΣ, Δηµήτριος ΒΕΡΝΙΚΟΣ, Ελευθέριος ΒΕΤΣΙΟΣ,

Μαρία ΒΙΔΑΛΗ, Χάρης ΒΛΑΒΙΑΝΟΣ, Αιµιλία ΒΛΑΧΟΓΙΑΝΝΗ, Ιωάννης

ΒΛΑΧΟΓΙΑΝΝΗΣ, Άννα ΒΛΑΧΟΠΟΥΛΟΥ, Λεωνίδας ΒΟΚΟΤΟΠΟΥΛΟΣ,

Παναγιώτης ΒΟΚΟΤΟΠΟΥΛΟΣ, Αναστασία ΒΟΥΤΥΡΟΠΟΥΛΟΥ, Χάρης

ΒΡΟΝΤΟΣ, Νόρα ΒΥΝΙΟΥ-ΜΠΑΡΜΠΕΤΣΕΑ

Βέρα-Μαρία ΓΑΖΗ, Ελένη ΓΑΖΗ, Γιώργος ΓΑΪΤΑΝΟΣ, Χρυσάνθη ΓΑΛΛΟΥ,

Κατερίνα ΓΑΡΔΙΚΑ, Σµάτη ΓΕΜΕΝΕΝΤΖΗ-ΜΑΛΑΘΟΥΝΗ, Ευρυδίκη

ΓΕΩΡΓΑΝΤΕΛΛΗ, Μερκούριος ΓΕΩΡΓΙΑΔΗΣ, Ευαγγελία ΓΕΩΡΓΙΟΥ,

Κωνσταντίνος ΓΙΑΒΗΣ, Ηλίας ΓΙΑΝΝΑΚΗΣ, Λιάνα ΓΙΑΝΝΑΚΟΠΟΥΛΟΥ,

Σεµίρ ΓΙΛΜΑΖ (Semir YILMAZ), Τίτος ΓΙΟΧΑΛΑΣ, Καλλιόπη ΓΚΑΛΑΝΑΚΗ,

Σίγκριντ ΓΚΡΟΣΚΟΠΦ (Sigrid GROSSKOPF), Αλεξάνδρα ΓΟΥΛΑΚΗ-ΒΟΥΤΥΡΑ,

Παναγιώτης ΓΡΑΒΒΑΛΟΣ, Ποτίτσα ΓΡΗΓΟΡΑΚΟΥ-ΠΑΡΝΑΣΣΟΥ, Κυριάκος

ΓΡΗΓΟΡΟΠΟΥΛΟΣ

Ιφιγένεια ΔΕΚΟΥΛΑΚΟΥ, Γιώργος ΔΕΠΟΛΛΑΣ, Δηµήτριος ΔΗΜΑΚΟΠΟΥΛΟΣ,

Αγγελική ΔΗΜΗΤΡΑΚΑΚΗ, Δηµήτριος ΔΗΜΟΣ, Μαρία ΔΙΑΚΟΥΜΑΚΟΥ,

Μάρκος ΔΡΑΓΟΥΜΗΣ

Θεόδωρος ΕΞΑΡΧΟΣ, Χάρης ΕΞΕΡΤΖΟΓΛΟΥ

Ενισχυθέντα φυσικά πρόσωπα

170 171


Αλέξανδρος ΖΑΝΝΟΣ, Σταµάτης ΖΑΝΝΟΣ, Φωτεινή ΖΑΦΕΙΡΟΠΟΥΛΟΥ, Νίκος

ΖΕΡΒΗΣ, Γιάννης ΖΙΩΓΑΣ, Γιώργος ΖΟΓΓΟΛΟΠΟΥΛΟΣ, Ανδρέας ΖΟΥΛΑΣ,

Γεράσιµος ΖΟΥΜΗΣ (Μοναχός), Ιωάννα ΖΟΥΜΠΕΡΗ, Όπυ ΖΟΥΝΗ, Ελένη

ΖΥΜΗ, Χαριτίνη ΖΩΓΡΑΦΑΚΗ

Μανώλης ΗΛΙΑΚΗΣ, Δηµήτριος ΗΛΙΟΠΟΥΛΟΣ

Κωνσταντίνος ΘΕΟΔΩΡΙΔΗΣ, Κατερίνα ΘΩΜΑΔΑΚΗ

Χαρά ΙΑΚΩΒΙΔΟΥ, Σόνια ΙΛΙΝΣΚΑΓΙΑ-ΑΛΕΞΑΝΔΡΟΠΟΥΛΟΥ, Κωνσταντίνος

ΙΩΑΝΝΙΔΗΣ

Βασίλης ΚΑΖΑΣΟΓΛΟΥ, Ολυµπία ΚΑΖΗ, Αγγελική ΚΑΘΑΡΙΟΥ, Φωτεινή

ΚΑΪΜΑΚΗ, Αλέξανδρος ΚΑΚΑΒΑΣ, Στέφανος ΚΑΚΛΑΜΑΝΗΣ, Βαγγέλης

ΚΑΛΑΜΠΑΚΑΣ, Χάρις ΚΑΛΛΙΓΑ, Αλέξανδρος ΚΑΛΛΙΓΑΣ, Ιωάννης

ΚΑΛΛΙΟΝΤΖΗΣ, Γιώργος ΚΑΛΟΥΔΗΣ, Δήµητρα ΚΑΜΑΡΙΝΟΥ, Παναγιώτης

ΚΑΜΠΑΝΗΣ, Κατερίνα ΚΑΝΑ, Νίκη ΚΑΝΑΓΚΙΝΗ, Ιόνιαν Ηλίας ΚΑΝΤΕΣΑ,

Δούκας ΚΑΠΑΝΤΑΗΣ, Δανάη ΚΑΡΑ, Νεκτάριος ΚΑΡΑΔΗΜΑΣ, Ακύλλας

ΚΑΡΑΖΗΣΗΣ, Ιωάννης ΚΑΡΑΚΩΣΤΑΣ, Ιουλία ΚΑΡΑΛΗ, Γεράσιµος

ΚΑΡΑΜΠΕΛΙΑΣ, Χαρίτωνας ΚΑΡΑΝΑΣΙΟΣ, Δηµήτρης ΚΑΡΓΙΩΤΗΣ,

Βασίλης ΚΑΡΔΑΣΗΣ, Χαράλαµπος ΚΑΡΟΥΣΟΣ, Μανώλης ΚΑΡΠΑΘΙΟΣ,

Σπύρος ΚΑΡΥΔΗΣ, Αγλαΐα ΚΑΣΔΑΓΛΗ, Κυριάκος ΚΑΣΣΗΣ, Μαριγώ

ΚΑΣΣΗ, Κυριάκος ΚΑΤΖΟΥΡΑΚΗΣ, Τάκης ΚΑΤΣΟΥΛΙΔΗΣ, Ερατοσθένης

ΚΑΨΩΜΕΝΟΣ, Νίκος ΚΕΣΣΑΝΛΗΣ, Παναγιώτης ΚΙΜΟΥΡΤΖΗΣ,

Πασχάλης ΚΙΤΡΟΜΗΛΙΔΗΣ, Φρόσω ΚΛΑΜΠΑΝΙΣΤΗ, Μαρία ΚΛΩΝΑΡΗ,

Δηµήτρης ΚΟΖΑΡΗΣ, Παναγιώτης ΚΟΚΟΡΑΣ, Βασίλης ΚΟΛΩΝΑΣ,

Χρυσούλα ΚΟΝΤΟΓΕΩΡΓΟΠΟΥΛΟΥ, Σπυριδούλα ΚΟΝΤΟΡΛΗ-

ΠΑΠΑΔΟΠΟΥΛΟΥ, Χάρης ΚΟΝΤΟΣΦΥΡΗΣ, Ιωάννης ΚΟΡΙΝΘΙΟΣ, Λίνα

ΚΟΡΜΑΖΟΠΟΥΛΟΥ, Κατερίνα ΚΟΡΡΕ – ΖΩΓΡΑΦΟΥ, Γεώργιος ΚΟΡΡΕΣ,

Αντόνιο ΚΟΡΣΟ (Antonio CORSO), Βασίλης ΚΟΣΜΟΠΟΥΛΟΣ, Παναγιώτης

ΚΟΣΜΟΠΟΥΛΟΣ, Μαρία ΚΟΤΖΑΜΑΝΗ, Σοφία ΚΟΤΖΑΜΠΑΣΗ,

Ελένη ΚΟΥΚΚΟΥ, Μπεν ΚΟΥΛΕΝΤΙΑΝΟΣ, Θάνος ΚΟΥΛΟΣ, Αικατερίνη

ΚΟΥΜΑΡΙΑΝΟΥ, Δηµήτρης ΚΟΥΝΤΟΥΡΑΣ, Έλενα ΚΟΥΝΤΟΥΡΗ, Θεόδωρος

ΚΟΥΡΕΜΠΑΝΑΣ, Νίκος ΚΟΥΡΚΟΥΜΕΛΗΣ, Χάρης ΚΟΥΤΕΛΑΚΗΣ, Μιχαήλ

ΚΟΥΤΕΛΛΑΣ, Κορίνα ΚΟΥΤΟΥΖΗ, Εµµανουήλ ΚΟΥΤΟΥΛΑΚΗΣ, Γεώργιος

ΚΟΥΤΣΟΓΙΑΝΝΟΠΟΥΛΟΣ, Δηµήτριος ΚΡΕΚΟΥΚΙΑΣ, Βασίλης ΚΡΕΜΜΥΔΑΣ,

Δηµήτριος ΚΡΟΚΙΔΗΣ, Καλλιόπη ΚΡΥΣΤΑΛΛΗ-ΒΟΤΣΗ, Ελένη ΚΥΠΡΑΙΟΥ,

Φώτης ΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΙΔΗΣ, Μαρία ΚΩΝΣΤΑΝΤΟΥΔΑΚΗ-ΚΙΤΡΟΜΗΛΙΔΟΥ,

Γιάννης ΚΩΤΣΑΔΑΜ, Αµαλία ΚΩΤΣΑΚΗ


Νικόλαος ΛΑΑΡΗΣ, Γεώργιος ΛΑΒΒΑΣ, Φωτεινή ΛΑΔΑΚΗ, Παντελής

ΛΑΖΑΡΙΔΗΣ, Φώτος ΛΑΜΠΡΙΝΟΣ, Γιώργος ΛΑΠΠΑΣ, Νικόλαος ΛΑΣΚΑΡΗΣ,

Αλέκος ΛΕΒΙΔΗΣ, Αικατερίνη ΛΙΑΜΠΗ, Λυκούργος ΛΙΑΡΟΠΟΥΛΟΣ, Ευτυχία

ΛΙΑΤΑ, Καλλιόπη ΛΙΜΝΑΙΟΥ-ΠΑΠΑΚΩΣΤΑ, Χρήστος ΛΟΥΚΟΣ, Βασίλης

ΛΟΥΛΕΣ, Ελένη ΛΥΚΙΑΡΔΟΠΟΥΛΟΥ

Σοφία ΜΑΓΚΛΑΡΑ, Αλέξανδρος ΜΑΖΑΡΑΚΗΣ-ΑΙΝΙΑΝ, Αργυρώ

ΜΑΘΙΟΥΔΑΚΗ, Ανδρονίκη ΜΑΚΡΗ, Αθανασία ΜΑΛΑΓΑΡΔΗ, Χρύσα

ΜΑΛΤΕΖΟΥ, Ευγενία ΜΑΜΑΛΗ, Ντιµίτρου ΜΑΝΤΑ (Dimitru MADA),

Γκάµπριελ ΜΑΝΤΡΙΛΑ (Gabriel MANDRILA), Έλενα ΜΑΡΑΓΚΟΥΔΑΚΗ,

Εύη ΜΑΡΓΑΡΙΤΗ, Κωνσταντίνος ΜΑΡΙΤΣΑΣ, Αθανάσιος ΜΑΡΚΟΠΟΥΛΟΣ,

Νίκος ΜΑΡΚΟΥ, Δηµήτρης ΜΑΡΩΝΙΤΗΣ, Ευγενία ΜΑΣΤΡΟΜΑΝΩΛΗ,

Θεοφάνης ΜΑΥΡΙΔΗΣ, Μαρία ΜΑΥΡΙΚΟΥ, Καίτη ΜΑΥΡΟΜΑΤΗ, Εµµανουήλ

ΜΑΥΡΟΜΜΑΤΗΣ, Ευστάθιος ΜΑΥΡΟΜΜΑΤΗΣ, Χρήστος ΜΑΧΑΙΡΙΔΗΣ,

Ελισάβετ ΜΕΛΑ-ΑΘΑΝΑΣΟΠΟΥΛΟΥ, Φραγκίσκη ΜΕΛΙΣΣΑ, Ιωάννης

ΜΕΛΙΣΣΑΝΙΔΗΣ, Σπύρος ΜΕΡΚΟΥΡΗΣ, Θεµιστοκλής ΜΕΡΣΙΝΗΣ,

Μαρία ΜΕΤΑΞΑΚΗ, Αναστασία ΜΗΛΙΤΣΗ-ΝΙΚΑ, Άλκηστις ΜΗΛΙΩΝΗ,

Χαράλαµπος ΜΗΝΑΟΓΛΟΥ, Ζωή ΜΗΤΣΟΤΑΚΗ, Ευαγγελία ΜΙΜΙΔΟΥ,

Θεανώ ΜΙΧΑΗΛΙΔΟΥ, Γιάννης ΜΙΧΑΛΟΥΔΗΣ, Φλώρα ΜΙΧΕΛΑΚΗ, Ελένη

ΜΟΥΑΤΣΟΥ, Ξενοφών ΜΟΥΣΑΣ, Αλίκη ΜΟΥΣΤΑΚΑ, Αθηνά ΜΠΑΖΟΥ,

Καλλιόπη ΜΠΑΙΚΑ, Εµανουέλλα ΜΠΑΚΟΛΑ, Μανώλης ΜΠΑΜΠΟΥΣΗΣ,

Γρηγόρης ΜΠΕΛΙΒΑΝΑΚΗΣ, Βασίλειος ΜΠΕΡΕΤΗΣ, Άντονυ ΜΠΕΡΚ,

Βένια ΜΠΕΧΡΑΚΗ, Αθηνά ΜΠΟΛΕΤΗ, Άρης ΜΠΟΥΛΟΥΚΟΣ, Χρύσα

ΜΠΟΥΡΜΠΟΥ, Γιώργος ΜΠΟΥΡΟΓΙΑΝΝΗΣ, Ζακ ΜΠΟΥΣΑΡ (Jacques

BOUCHARD), Σταµάτιος ΜΠΟΥΣΕΣ, Γιάννης ΜΠΟΥΤΕΑΣ, Θεόδωρος

ΜΠΡΕΔΗΜΑΣ, Παναγιώτης ΜΥΛΩΝΑΣ, Θανάσης ΜΩΡΑΪΤΗΣ

Λία ΝΑΛΜΠΑΝΤΙΔΟΥ, Καλλιόπη ΝΙΚΗΤΑ, Κωνσταντίνα ΝΙΚΟΛΟΠΟΥΛΟΥ,

Άννα ΝΟΒΟΚΑΤΚΟ (Anna NOVOKHATKO), Ευαγγελία ΝΟΜΙΔΟΥ, Ανδρέας

ΝΤΑΡΛΑΣ, Ούγιες ΝΤΟΥΜΠΡΑΒΚΑ (Ujes DUBRAVKA )

Ζάφος ΞΑΓΟΡΑΡΗΣ, Βάνα ΞΕΝΟΥ, Έφη ΞΗΡΟΥ

Αφροδίτη ΟΙΚΟΝΟΜΕΑ-ΠΑΝΙΤΣΑ, Μαρία ΟΙΚΟΝΟΜΟΥ, Μαρίνα

ΟΛΥΜΠΙΟΥ-ΛΥΚΟΥΡΓΟΥ

Απόστολος ΠΑΛΗΟΣ, Λάζαρος ΠΑΜΠΕΡΗΣ, Νάκης ΠΑΝΑΓΙΩΤΙΔΗΣ,

Νίκος ΠΑΝΑΓΙΩΤΟΠΟΥΛΟΣ, Αναστασία ΠΑΝΑΓΙΩΤΟΠΟΥΛΟΥ,

Αντώνιος ΠΑΝΑΓΟΠΟΥΛΟΣ, Νικόλαος ΠΑΝΑΓΟΠΟΥΛΟΣ, Αλέξανδρος

ΠΑΠΑΓΕΩΡΓΙΟΥ-ΒΕΝΕΤΑΣ, Μαρία ΠΑΠΑΔΗΜΗΤΡΙΟΥ, Τοµ

172 173

ΠΑΠΑΔΗΜΗΤΡΙΟΥ (Tom PAPADIMITRIOU), Αναστασία ΠΑΠΑΔΙΑ-

ΛΑΛΑ, Άγγελος ΠΑΠΑΔΟΠΟΥΛΟΣ, Ισιδώρα ΠΑΠΑΔΡΑΚΑΚΗ, Ειρήνη

ΠΑΠΑΪΩΑΝΝΟΥ, Ηρακλής ΠΑΠΑΪΩΑΝΝΟΥ, Γιάννης ΠΑΠΑΜΑΤΘΑΙΟΥ,

Μανώλης ΠΑΠΟΥΤΣΑΚΗΣ, Λένα ΠΑΠΠΑ-ΜΑΡΙΝΟΥ, Σάνια ΠΑΠΠΑ,

Μυρτώ ΠΑΡΑΣΧΗ, Τάσος ΠΑΥΛΟΠΟΥΛΟΣ, Μαρία ΠΑΥΛΟΥ, Αναστασία

ΠΕΠΟΝΗ, Κωνσταντίνα ΠΕΠΠΑ-ΔΕΛΜΟΥΖΟΥ, Σωκράτης ΠΕΤΜΕΖΑΣ,

Πάρης ΠΕΤΡΙΔΗΣ, Νικόλαος ΠΕΤΡΟΠΟΥΛΟΣ, Αλεξία ΠΕΤΣΑΛΗ-ΔΙΟΜΗΔΗ,

Βαγγέλης ΠΕΤΣΑΛΗΣ, Νικόλας ΠΗΛΑΒΑΚΗΣ, Δέσποινα ΠΙΚΟΠΟΥΛΟΥ-

ΤΣΟΛΑΚΗ, Φοίβος ΠΙΟΜΠΙΝΟΣ, Ειρήνη ΠΙΠΕΡΙΓΚΟΥ-ΚΥΡΙΑΖΗ, Χριστίνα

ΠΟΛΥΧΡΟΝΙΑΔΟΥ, Γιάννης ΠΟΛΥΧΡΟΝΟΠΟΥΛΟΣ, Στόινα ΠΟΡΟΜΑΝΣΚΑ,

Δηµήτρης ΠΟΡΤΟΛΟΣ, Ελένη ΠΟΤΑΓΑ - ΣΤΡΑΤΟΥ, Κωνσταντίνος

ΠΟΥΛΑΚΟΣ, Βάλτερ ΠΟΥΧΝΕΡ, Χαρά ΠΡΟΚΟΠΙΟΥ, Μιρέλα ΠΡΟΥΝΕΑ

(Mirela PRUNEA)

Μυρτώ - Μαρία ΡΑΓΓΑ, Στέλιος ΡΑΜΦΟΣ, Χρήστος ΡΕΠΠΑΣ, Τάσος

ΡΗΓΟΠΟΥΛΟΣ, Δηµήτρης ΡΟΕ-ΟΥΛΟΦ, Γιάννης ΡΟΥΣΚΑΣ, Ανδρέας

ΡΟΥΣΣΟΠΟΥΛΟΣ

Αναστασία ΣΑΚΕΛΛΑΡΙΑΔΗ, Μάνθος ΣΑΝΤΟΡΙΝΑΙΟΣ, Ειρήνη ΣΑΡΙΟΓΛΟΥ-

ΣΚΩΤΤ, Φανή ΣΑΡΡΗ, Αθανάσιος ΣΙΔΕΡΗΣ, Τάσος ΣΙΔΕΡΗΣ, Άµυ ΜΙΜΣ-

ΣΙΛΒΗΡΙΔΗ, Σίµων Μοναχός, Γιάννης ΣΙΜΩΝΙΔΗΣ, Χαρίκλεια ΣΚΙΑ-

ΠΑΝΟΠΟΥΛΟΥ, Τριαντάφυλλος ΣΚΛΑΒΕΝΙΤΗΣ, Στέλιος ΣΚΟΠΕΛΙΤΗΣ,

Νίκος ΣΟΪΛΕΝΤΑΚΗΣ, Έλλη ΣΟΛΟΜΩΝΙΔΟΥ-ΜΠΑΛΑΝΟΥ, Μαρσέλ ΣΠΙΝΕΪ,

Νίκος ΣΤΑΘΟΓΙΑΝΝΟΠΟΥΛΟΣ, Γιώργος ΣΤΑΘΟΠΟΥΛΟΣ, Δηµήτριος

ΣΤΑΜΑΤΟΠΟΥΛΟΣ, Μαρία ΣΤΑΜΑΤΟΠΟΥΛΟΥ, Mαρίλια ΣΤΑΥΡΙΔΟΥ,

Λουσιάν Τοµά ΣΤΕΦΑΝ (Lucian Toma STEFAN), Εύα ΣΤΕΦΑΝΗ,

Θεοδοσία ΣΤΕΦΑΝΙΔΟΥ-ΤΙΒΕΡΙΟΥ, Δηµοσθένης ΣΤΡΑΤΗΓΟΠΟΥΛΟΣ,

Γεωργία ΣΤΡΑΤΟΥΛΗ, Αγνή ΣΤΡΟΥΜΠΟΥΛΗ, Μαρία ΣΤΥΛΙΑΝΙΔΟΥ,

Ευστρατία ΣΥΓΚΕΛΛΟΥ, Ευγενία ΣΥΡΙΩΤΗ

Βασίλειος ΤΑΚΗΣ, Αλέξανδρος ΤΖΑΜΑΛΗΣ, Αναστάσιος ΤΖΑΜΑΛΗΣ,

Ματούλα ΤΟΜΑΡΑ-ΣΙΔΕΡΗ, Παναγιώτης ΤΟΥΡΝΙΚΙΩΤΗΣ, Κωστής

ΤΡΙΑΝΤΑΦΥΛΛΟΥ, Σεβαστή ΤΡΟΥΜΠΕΤΑ, Σπύρος ΤΡΩΪΑΝΟΣ, Δήµητρα

ΤΣΑΓΚΑΡΗ, Ευανθία ΤΣΑΝΤΙΛΑ, Βασιλική ΤΣΕΚΟΥΡΑ, Στέφανος

ΤΣΙΒΟΠΟΥΛΟΣ, Σταύρος ΤΣΙΓΚΟΓΛΟΥ, Φλώρα ΤΣΙΛΑΓΑ, Κώστας

ΤΣΙΛΙΜΑΝΤΟΣ, Χρήστος ΤΣΟΛΑΚΗΣ, Παντελεήµων ΤΣΟΡΜΠΑΝΤΖΟΓΛΟΥ

(Αρχιµανδρίτης), Δηµήτριος ΤΣΟΥΓΚΑΡΑΚΗΣ, Δέσποινα ΤΣΟΥΡΓΙΑΝΝΗ


Μισέλ ΦΑΪΣ, Ιωάννης ΦΑΠΠΑΣ, Ελένη ΦΕΣΣΑ-ΕΜΜΑΝΟΥΗΛ, Κωνσταντίνος

ΦΙΛΗΣ, Κωνσταντίνος ΦΙΛΙΠΠΟΥ

Κωνσταντούλα ΧΑΒΕΛΛΑ, Σοφία ΧΑΝΔΑΚΑ, Μενέλαος ΧΑΡΑΛΑΜΠΙΔΗΣ,

Νίκος ΧΑΡΑΛΑΜΠΙΔΗΣ, Πολυξένη ΧΑΡΑΛΑΜΠΙΔΟΥ, Χαράλαµπος

ΧΑΡΑΛΑΜΠΟΥΣ, Ελένη ΧΑΡΙΤΟΠΟΥΛΟΥ, Αικατερίνη ΧΑΤΖΗ, Γιολάντα

ΧΑΤΖΗ, Δέσποινα ΧΑΤΖΗΒΑΣΙΛΕΙΟΥ, Άννα ΧΑΤΖΗΓΙΑΝΝΑΚΗ, Άννα

ΧΑΤΖΗΠΑΝΑΓΙΩΤΙΔΟΥ, Αργυρώ ΧΙΩΤΗ, Ελένη ΧΟΝΤΟΛΙΔΟΥ, Μαίρη

ΧΡΗΣΤΕΑ, Μαριάννα ΧΡΙΣΤΟΠΟΥΛΟΥ

175

Copyrights

ΦωτογράφοιΧάρης ΑκριβιάδηςGadi DagonΟρφέας ΕµιρζάςΒαγγέλης ΖαβόςΚατερίνα ΚοσκινάΠροσωπικό Αρχείο Γαβρίλου ΜιχάληΜανώλης ΜπαµπούσηςΚωνσταντίνος ΞενικάκηςΙωάννης ΠανουσάκηςΛάµπρος ΠαπανικολάτοςΑριστείδης ΡουπίναςΜαρία ΣτέφωσηΛίλα Σωτηρίου

Φωτογραφικά αρχεία επιχορηγηθέντων φυσικών προσώπων και φορέωνΑντουανέττα ΑγγελίδηΑµερικανική Γεωργική ΣχολήΑµερικανική Σχολή Κλασικών Σπουδών

στην Αθήνα:i. Αρχείο Carl W. Blegen ii. Φωτογραφικό Αρχείο Dorothy Burr

ThompsonΑµερικανικό Εκπαιδευτικό Ίδρυµα

(Πρόγραµµα Fulbright)Bibliotheca Alexandrina, Μουσείο

ΑρχαιοτήτωνBritish LibraryΔιεθνές Φεστιβάλ Χορού ΚαλαµάταςΕθνικό ΘέατροΈλιξ – Προγράµµατα Εθελοντικής

ΕργασίαςΕλληνική Εταιρία Προστασίας της

ΦύσηςΕλληνικό Ινστιτούτο Μελετών Αρχαίας

και Μεσαιωνικής ΑλεξάνδρειαςΕλληνικοί Χοροί Δόρα ΣτράτουΕπιτροπή Θεάτρου και Ιερού του

Διονύσου – Ασκληπιείου Νότιας Κλιτύος Ακροπόλεως

Εταιρεία Μεσσηνιακών Αρχαιολογικών Σπουδών

Εταιρεία Προστασίας Σπαστικών Ευρωπαϊκό Πολιτιστικό Κέντρο Δελφών

Ζωγράφειο ΛύκειοΗ Εν Αθήναις Αρχαιολογική Εταιρεία Θέατρο ΑΤΤΙΣΘέατρο της ΚούκλαςΘέατρο του Νέου Κόσµου – Νέα Σκηνή

ΤέχνηςΊδρυµα Ευσταθίας Ι. Κωστοπούλου /

Πρότυπος Βρεφονηπιακός Σταθµός «Περιβόλι της Γιαγιάς»

Ίδρυµα Νικολάου Π. Γουλανδρή - Μουσείο Κυκλαδικής Τέχνης

Ιερά Μονή Θεοβαδίστου Όρους Σινά, Αγίας Αικατερίνης

Ινστιτούτο Εναλίων Αρχαιολογικών Ερευνών

Ιστορική και Εθνολογική Εταιρεία της Ελλάδος – Εθνικό Ιστορικό Μουσείο

Καθηγητής Παναγιώτης ΒοκοτόπουλοςΚαθηγητής Σπύρος ΙακωβίδηςΚαΐρειος Βιβλιοθήκη Κρατικά Αρχεία της Περιφέρειας του

Ροστόβ, ΡωσίαΚρατική Σχολή Ορχηστικής ΤέχνηςΚρατικό Μουσείο Σύγχρονης ΤέχνηςΛαϊκή Βιβλιοθήκη και Πινακοθήκη

Σύγχρονης Τέχνης Καλαµάτας Λύκειον των Ελληνίδων Καλαµάτας Μουσείο ΜπενάκηΜουσείο Γουλανδρή Φυσικής Ιστορίας Musée du LouvreΝίκος ΝαυρίδηςΝαυτικό Μουσείο Αιγαίου Οµάδα ΕδάφουςΟρθόδοξος Αυτοκέφαλος Εκκλησία

της ΑλβανίαςΑπόστολος Παληός Περίπλους Πρωτέας Royal Academy of Arts Σύλλογος Εκπαιδεύσεως ΝεανίδωνΥπουργείο Πολιτισµού και Τουρισµού /

Εθνικό Αρχαιολογικό ΜουσείοΦωτογραφικό Αρχείο Ε.Λ.Ι.Α.Φωτογραφικός Κύκλος

Η έκδοση ΙΔΡΥΜΑ ΙΩΑΝΝΟΥ Φ. ΚΩΣΤΟΠΟΥΛΟΥ, ΕΠΕΤΕΙΑΚΟΣ ΑΠΟΛΟΓΙΣΜΟΣ 1979-2009

τυπώθηκε από την Εταιρεία Γραφικών Τεχνών Μπάξας Α.Ε.

τον Δεκέµβριο 2010 σε χαρτί Velvet 135 γρ. και σε 4.000 ελληνικά αντίτυπα.

Απαγορεύεται η ολική ή µερική ανατύπωση, αναδηµοσίευση ή αναπαραγωγή

των κειµένων ή της εικονογράφησης του καταλόγου χωρίς την έγγραφη άδεια

των εκδοτών.

ISBN 978-960-87225-7-6

επετειακος απολογισμος 1979-2009

Documents

Transcript of επετειακος απολογισμος 1979-2009