Πραξικόπημα του 1974 (Κύπρος) 1

Πραξικόπημα του 1974 (Κύπρος)

Ο Πρόεδρος και Αρχιεπίσκοπος Κύπρου Μακάριος Γ΄

Στις 15 Ιουλίου του 1974 εκδηλώθηκε στη Κύπροπραξικόπημα εκ μέρους της Εθνοφρουράς εναντίον τουΠροέδρου της Κυπριακής Δημοκρατίας καιΑρχιεπισκόπου Κύπρου Μακαρίου Γ΄.

Ο Μακάριος διασώθηκε και μεταφέρθηκε, μέσω Μάλταςκαι Λονδίνου στη Νέα Υόρκη, όπου έλαβε μέρος στησύσκεψη του Συμβουλίου Ασφαλείας του ΟΗΕ (19 Ιουλίου)στην οποία και κατήγγειλε την Ελληνική χούντα για"εισβολή στην Κύπρο" ενώ απέφυγε να αναφερθεί στοσίγουρο ενδεχόμενο Τουρκικής εισβολής που πράγματιάρχισε λίγες ώρες μετά την ομιλία του Μακαρίου. Στις 17Ιουλίου σε συνάντηση στο Λονδίνο με τον ΠρωθυπουργόΓουίλσον (Πρακτικά Συνάντησης στο βιβλίο "Η ΤραγικήΑναμέτρηση και η Προδοσία της Κύπρου") είπε τοακόλουθο: "Ποια πρακτικά μέτρα μπορούν να παρθούν-από την Τουρκία- Είναι ενάντια στα Τουρκικάσυμφέροντα να γίνει η Κύπρος μέρος της Ελλάδας".

Ιστορικό πλαίσιο

Ο ψυχρός πόλεμος ήταν ακόμη σε εξέλιξη. Πριν από επτά μήνες περίπου πριν, από τις 25 Νοεμβρίου του 1973,στην Ελλάδα υπήρχε η Χούντα Β' του Ιωαννίδη, η οποία με τη σειρά της είχε ανακηρύξει Πρόεδρο τηςΔημοκρατίας τον Φαίδωνα Γκιζίκη και είχε επιβάλει τη κυβέρνηση Α. Ανδρουτσόπουλου. Ο ΥπουργόςΕξωτερικών ήταν ο Σπ. Τετενές, παραιτήθηκε την 1 Ιουλίου 1974, τον διαδέχθηκε ο Κ. Κυπραίος.Πρωθυπουργός της Τουρκίας ήταν ο Μπουλέντ Ετζεβίτ και υπουργός Εξωτερικών ο Τουράν Γκιουνές που τοναντικαθιστούσε ο τότε υπουργός Αμύνης Χασάν Ισίκ. Πρωθυπουργός της Αγγλίας ήταν ο Χάρολντ Ουίλσονκαι υπουργός Εξωτερικών ο Τζέιμς Κάλαχαν. Πρόεδρος των ΗΠΑ ήταν ο Ρίτσαρντ Νίξον και υπουργόςΕξωτερικών ο Χένρυ Κίσινγκερ με βοηθό του τον υφυπουργό Εξωτερικών Tζόσεφ Σίσκο. Πρέσβης των ΗΠΑστην Αθήνα ήταν ο Χένρυ Τάσκα και της Κύπρου ο Ν. Κρανιδιώτης, της δε Ελλάδας στην Άγκυρα ο Δ.Κοσμαδόπουλος και στη Λευκωσία ο Ευστ. Λαγάκος. Τέλος Γ.Γ. του ΟΗΕ ήταν ο Κουρτ Βαλντχάιμ ο οποίοςένα μήνα πριν, (2 Ιουνίου), κατά τη μετάβασή του από ΗΠΑ προς Βηρυτό, στάθμευσε στην Αθήνα.

Την Εθνοφρουρά της Κύπρου στελέχωναν και περίπου 650 Ελλαδίτες αξιωματικοί εκτός της ΕΛΔΥΚ. ΟΜακάριος στα τέλη Ιουνίου αποφάσισε να έλθει σε μετωπική σύγκρουση με την Ελληνική χούντα και να θέσειτη Κυπριακή Εθνική Φρουρα κάτω από τον έλεγχο του. Για αυτό το θέμα έστειλε επιστολή προς τον στρατηγόΦ. Γκιζίκη με ημερομηνία 2 Ιουλίου 1974 και που του επιδόθηκε από τον τότε πρέσβη της Κύπρου στηνΕλλάδα δύο ημέρες μετά[1]. Τότε παραιτήθηκε ο υπεύθυνος κυπριακών υποθέσεων Ι. Τζούνης[1] και ουπουργός εξωτερικών. Επίσης αντίγραφο αυτού του μηνύματος επιδόθηκε στον Κ. Καραμανλή στο Παρίσικαθώς και στον μέχρι πρότινος Βασιλέα Κωνσταντίνο στο Λονδίνο. Οι επιδόσεις αυτών είχαν γίνει ιδιοχείρωςαπό τον τότε έμπιστο γραμματέα του Μακαρίου Χάρη Βωβίδη, (όπου μετέπειτα ανέλαβε γραμματεύς του Σπ.Κυπριανού), όπως ο ίδιος εκμυστηρεύτηκε αργότερα σε κυπριακή εφημερίδα[2].Ο τότε εκδότης Σάββας Κωνσταντόπουλος μετέβη μία εβδομάδα πριν το πραξικόπημα στη Κύπρο υπό την έγκριση των Γκιζίκη και Ανδρουτσόπουλου, ο ίδιος ήταν προσωπικά γνώριμος με τον Μακάριο. Σύμφωνα με κάποιες πηγές ο Κωνσταντόπουλος πήγε στην Κύπρο, για να αλλάξει τη γνώμη της κυπριακής κυβέρνησης

Πραξικόπημα του 1974 (Κύπρος) 2

σχετικά με το θέμα των αποχωρήσεων, γιατί οι ελληνοτουρκικές σχέσεις επιδεινώνονταν στις συνομιλίες πουγίνονταν στην Οττάβα, (στα πλαίσια της εκεί τότε Διάσκεψης του ΝΑΤΟ, όπου είχαν μια τελευταία συνάντησηοι Τετενές και Γκιουνές). Ο Κωνσταντόπουλος είπε να φύγουν μόνο οι Έλληνες αξιωματικοί που δεν υπακούντην κυβέρνηση. Ο Μακάριος συμφώνησε και στην επόμενη συνάντηση παρέδωσε ένα κατάλογο 11 ονομάτωνανεπιθύμητων Ελλήνων αξιωματικών.[3] Ωστόσο, συμφωνία αυτή δεν έγινε δεκτή από την Ελλάδα στις 13-7,ενώ σύμφωνα με κάποιες πηγές το πραξικόπημα είχε ήδη δρομολογηθεί.[4]

ΔιοργανωτέςΟ Ιωαννίδης έκανε σχέδια ανατροπής του Μακαρίου από την Άνοιξη του 1974 αλλά η τελική απόφαση τουπάρθηκε στις 2 Ιουλίου όταν έγινε φανερό ότι ο Μακάριος θα μείωνε στο μισό τον αριθμό των στρατιωτών τηςΕθνικής Φρουράς (απόφαση της Κυπριακής κυβέρνησης τη 1η Ιουλίου) μέχρι τις 20 Ιουλίου. Για τον εθνικιστήΤαξίαρχο η απώλεια του στρατιωτικού ελέγχου της Κύπρου από την Ελλάδα ήταν αδιανόητη καθ΄ην στιγμή ηΤουρκία άρχισε να εντείνει την πίεση στο Αιγαίο. Επίσης ο Ιωαννίδης ανησυχούσε ότι ο Μακάριος θα ηγείτοτου αντιχουντικού αγώνα με βάση την Κύπρο.

Σχέδιο επιχείρησηςΣύμφωνα με το σχέδιο όπως αυτό είχε καταρτισθεί[5] προέβλεπε σε συγκεκριμένη ημερομηνία και ώρα, τηνταχύτατη προσβολή του προεδρικού μεγάρου από δύο δυνάμεις τεθωρακισμένων, 600 συνολικά ανδρών, πουθα έφθαναν και θα ενεργούσαν από δύο διαφορετικά σημεία αφού προηγουμένως είχαν εξουδετερώσειπροσκείμενες στον Μακάριο δυνάμεις, όπως την προεδρική φρουρά και ένα ειδικό αστυνομικό σώμα. Αμέσωςμετά την επιδιωκόμενη δολοφονία του Μακαρίου τούτο θα δηλωνόταν αμέσως δια παντός πρόσφορουεπικοινωνιακού μέσου όπου και θα ξεκίναγε η διαδικασία της έκτακτης πολιτικής αντικατάστασής του, μεεπιβολή στρατιωτικού νόμου.Κινήθηκαν δύο μηχανοκίνητες φάλαγγες με περίπου 40 άρματα και 20 οχήματα με αντίστοιχο στρατό για τηνεπίτευξη του αντικειμενικού σκοπού που ήταν η δολοφονία ενός ατόμου, του Προέδρου και ο κανονιοβολισμόςτου προεδρικού μεγάρου.

15 ΙουλίουΕκείνη την ώρα τίποτε δεν είχε εκδηλωθεί ακόμα στην Κύπρο. Ο Μακάριος με την συνοδεία του κατέρχονταναπό τη θερινή κατοικία του, στο όρος Τρόοδος, όπου είχε περάσει το Σαββατοκύριακο, και διερχόμενος κοντάαπό το στρατόπεδο Κοκκινοστριμυθιά που ήταν το κύριο στρατόπεδο της Εθνοφρουράς και η βάση τωντεθωρακισμένων, κατευθύνθηκε στη Λευκωσία, στο Προεδρικό Μέγαρο, στο οποίο και έφθασε περί τις08:10.[5]

Λίγο αργότερα στις 08:15 (τοπική ώρα εκδήλωσης του πραξικοπήματος), δύο ισχυρές φάλαγγες αρμάτων εξήλθαν στο οδικό δίκτυο, η μία από το στρατόπεδο Κοκκινοστριμυθιάς, που αποτελούταν από όλα τα άρματα της Κυπριακής Εθνοφρουράς, περίπου 35 ρωσικής προέλευσης τύπου Τ-34, και με δύναμη 300 ανδρών, με κύριο σκοπό την εξουδετέρωση της Προεδρικής Φρουράς, (δύναμη 150 ανδρών), δίπλα στο Προεδρικό Μέγαρο και η δεύτερη φάλαγγα από το στρατόπεδο Καποτά (Παλλουριώτισσα) με κάποια λίγα άρματα βρετανικής προέλευσης τύπου ΜΗ και 20 οχήματα που μετέφεραν μονάδα ΛΟΚ (32 ΜΚ και ένα λόχο της 31 ΜΚ) περίπου 300 ανδρών με σκοπό την εξουδετέρωση του αστυνομικού Εφεδρικού Σώματος που έδρευε περίπου 1 χλμ. μακρύτερα του Προεδρικού Μεγάρου.[5] Στη συνέχεια οι δύο φάλαγγες θα συνέκλιναν και περικυκλώνοντας θα πυρπολούσαν κανονιοβολώντας το Μέγαρο της Προεδρίας. Τελικά οι δυνάμεις που έλαβαν μέρος ήταν η 31η και η 33η μοίρες καταδρομών, η ύλη αρμάτων της 21ης επιλαρχίας μέσων αρμάτων και της 23ης επιλαρχίας αναγνώρισης , 2 τάγματα πεζικού από την Κερύνεια και 2 λόχοι της ΕΛΔΥΚ. Διοικητής των αρμάτων της 21ης ήταν ο επίλαρχος Κορκόντζελος, της 23ης ο αντισυνταγματάρχης

Πραξικόπημα του 1974 (Κύπρος) 3

Λαμπρινός, ενώ των καταδρομών ο ταγματάρχης Δαμασκηνός.[1].Ο Μακάριος φθάνοντας στο γραφείο του περί τις 08:15 δέχθηκε μια σχολική αντιπροσωπεία από την Αίγυπτοπου τον ανέμενε.[5] Τη στιγμή της προσφώνησης εκ μέρους του συνοδού καθηγητή από χειρογράφου,ακούστηκαν υπόκωφοι κανονιοβολισμοί. Ο Μακάριος καθησυχάζοντας τον καθηγητή τον παρότρυνε νασυνεχίσει. Όταν και πάλι ακούστηκαν δυνατότεροι οι κανονιοβολισμοί που προέρχονταν από το στρατόπεδοτου Εφεδρικού Σώματος, που υπερασπιζόταν ο ταγματάρχης Πανταζής και όλοι έδειχναν ανήσυχοι, οΜακάριος επανέλαβε ατάραχος "συνέχισε παιδί μου". Τη στιγμή όμως εκείνη εισόρμησαν στην αίθουσαυποδοχής ο υπασπιστής του Μακαρίου με τον διοικητή της Προεδρικής Φρουράς, (ανεψιό του Μακαρίου)προειδοποιώντας τον για την επίθεση και παροτρύνοντάς τον να φύγει.Στα λίγα λεπτά που ακολούθησαν ο Μακάριος με πολιτική περιβολή και φέροντας τραγιάσκα οδηγείται απότους συνοδούς του στην πίσω έξοδο ασφαλείας του μεγάρου, που παραμένει αφύλακτη και μέσα από έναξεροπόταμο φθάνει σε δημόσιο δρόμο. Τα δε παιδιά κυριολεκτικά είχαν φυγαδευτεί από την κυρία είσοδο τουκτιρίου.[5]

Την κρίσιμη στιγμή εκείνη και ενώ πίσω του βάλλεται και πυρπολείται το προεδρικό μέγαρο, φθάνειαπόσπασμα του Εφεδρικού που σπεύδει να προστατέψει τον Μακάριο. Τελικά αστυνομικό όχημαακολουθώντας αγροτικούς δρόμους μεταφέρει τον Πρόεδρο με ασφάλεια σε ένα μοναστήρι, στο όρος Τρόοδος.Εκεί ο Πρόεδρος ακούει τον ραδιοφωνικό σταθμό της Λευκωσίας, που ήδη είχε περιέλθει στουςπραξικοπηματίες, να επαναλαμβάνει το θάνατό του.Στις 11:00 ο ταξίαρχος Γεωργίτσης ενημερώνει τον ομόβαθμό του Ιωαννίδη στον ειδικό θάλαμο επιχειρήσεωντου τότε Πανταγώνου (στην Αθήνα), που παρακολουθεί την εξέλιξη μαζί με τους αρχηγούς των Όπλων[5] ότι ηεπιχείρηση τελείωσε με επιτυχία. Μία ώρα αργότερα ενημερώνεται για τη διαφυγή του Μακάριου.Στις 13:00 ο Μακάριος ακολουθώντας άλλη διαδρομή κατήλθε από το Τρόοδος και φέροντας ράσακατευθύνθηκε στην Πάφο, όπου και εισερχόμενος στον εκεί καθεδρικό ναό, μέσα από ένα πλήθος πουπαραληρούσε βλέποντάς τον, με γεμάτη πάθος φωνή αναγγέλλει προ του μικροφώνου του εκεί ραδιοφωνικούσταθμού[5]:

Ελληνικέ Κυπριακέ λαέ! Γνώριμη είναι η φωνή που ακούεις. Γνωρίζεις ποίος σου ομιλεί. Είμαι οΜακάριος. Είμαι εκείνος τον οποίον συ εξέλεξες διά να είναι ηγέτης σου. Δεν είμαι νεκρός, όπως ηχούντα των Αθηνών και οι εδώ εκπρόσωποί της θα ήθελαν...

Το μήνυμα αυτό αν και δεν ακούγονταν δυνατά λόγω της περιορισμένης εμβέλειας του ραδιοφωνικούσταθμού, έγινε αμέσως γνωστό από τον ραδιοφωνικό σταθμό του Τελ Αβίβ που το είχε λάβει και με τον ισχυρόπομπό του άρχισε ν΄ αναμεταδίδει προς όλο τον κόσμο το φορτισμένο εκείνο μήνυμα, διακόπτοντας συνεχώςτη ροή του προγράμματός του, για να αναγγείλει ότι ο Μακάριος ζει.[5]

Στις 15:00 οι πραξικοπηματίες στη Κύπρο, μη έχοντας πιθανώς γνωστά τα τεκταινόμενα στη Πάφο, δεδομένουότι είχαν διακοπεί οι τηλεφωνικές συνδέσεις, παραβλέποντας τον εκ του συντάγματος νόμιμο διάδοχο στηθέση του προέδρου που ήταν ο τότε πρόεδρος της κυπριακής Βουλής των Αντιπροσώπων Γλαύκος Κληρίδης,επιλέγουν (και συγκεκριμένα ο Συνταγματάρχης Καταδρομών Κομπόκης, αφού προηγουμένως αποτάνθηκεμάταια σε κάποια άλλα πρόσωπα) τον δημοσιογράφο και βουλευτή τότε Νικόλαο Σαμψών. Λίγη ώρα μετά, οΝ. Σαμψών ορκίζεται Πρόεδρος της Δημοκρατίας της Κύπρου, εκφωνεί και το διάγγελμα επί την ανάληψητων καθηκόντων του κηρύσσοντας στρατιωτικό νόμο, χωρίς όμως να προβεί σε διάλυση της Βουλής, ή σεδίωξη πολιτικών προσώπων. Στη θέση αυτή θα παραμείνει για οκτώ ημέρες. Στη τελετή ορκωμοσίας τουχοροστάτησε ο καθαιρεθείς πριν ένα χρόνο, επίσκοπος Γεννάδιος (πρώην Πάφου), ο οποίος και ορίστηκεΑρχιεπίσκοπος Κύπρου. Σημειώνεται ότι ο επίσκοπος Γεννάδιος μαζί με τους επισκόπους Ανθέμιο, (πρώηνΚιτίου) και Κυπριανό, (πρώην Κερύνειας), είχαν προκαλέσει Συνοδικό πραξικόπημα το 1973, τους οποίουςστη συνέχεια καθαίρεσε ο Μακάριος προκαλώντας Μείζονα Σύνοδο, στην οποία αν και προσκλήθηκαν ηΕκκλησία της Ελλάδος και το Οικουμενικό Πατριαρχείο, δεν παρευρέθησαν.

Πραξικόπημα του 1974 (Κύπρος) 4

Το ίδιο απόγευμα φαινόταν ότι το πραξικόπημα είχε τελικά επικρατήσει με απολογισμό 91 νεκρούς και 250τραυματίες.

16 ΙουλίουΗ επόμενη ημέρα, της εκδήλωσης του πραξικοπήματος στη Κύπρο, στελέχη της Αθήνας ενημερώνονταντακτικά για τα τεκταινόμενα στην Κύπρο.Τα τουρκικά και τουρκοκυπριακά μέσα ενημέρωσης μεταδίδουν τις ανησυχίες του πρωθυπουργού τηςΤουρκίας Μ. Ετζεβίτ και του αρχηγού των Τουρκοκυπρίων Ρ. Ντενκτάς για τη φύση και τις διαθέσεις τουπραξικοπήματος σχετικά με την ένωση με την Ελλάδα ή το διωγμό των Τουρκοκυπρίων.Στις 15:00 οι πραξικοπηματίες έχουν περικυκλώσει την Πάφο ενώ το κυπριακό περιπολικό σκάφος"ΛΕΒΕΝΤΗΣ" βάλλει και αυτό από τον λιμένα κατά της Μητρόπολης. Ο Μακάριος μία ώρα πριν είχεμεταφερθεί με ελικόπτερο από την παρακείμενη φιλανδική βάση του ΟΗΕ στην αγγλική βάση Κύπρου και απόεκεί με αεροπλάνο κατευθυνόταν προς τη Μάλτα. Λίγη ώρα αργότερα ο Γεωργίτσης ενημερώνει την Αθήνα[5]

για την διαφυγή στο εξωτερικό.Οι έλληνες διπλωμάτες περίμεναν ενημέρωση από την Ελλάδα. Τα μεσάνυχτα φθάνει τηλετυπικά η πρώτηανακοίνωση των Αθηνών και πιθανότερα προς όλες τις ελληνικές πρεσβείες:

Αι πρόσφαται εξελίξεις εν Κύπρω αποτελούν εσωτερικήν υπόθεσιν..... Η πολιτική της Ελλάδος επίτου Κυπριακού παραμένει αμετάβλητος, συνισταμένη εις την διαφύλαξιν και εξασφάλισιν τηςανεξαρτησίας, της ακεραιότητος και του ενιαίου της Κυπριακής Δημοκρατίας.

Παράλληλα τις νυκτερινές ώρες έφθασε στο Λονδίνο, αεροπορικώς μέσω Μάλτας, ο Μακάριος όπου καισυναντήθηκε με τον πρωθυπουργό Γουΐλσον. Το ίδιο δε απόγευμα ο Άγγλος υπουργός Εξωτερικών ΤζέιμςΚάλλαχαν δήλωνε στη Βουλή των Κοινοτήτων ότι η Αγγλία δεν πρόκειται να επέμβει στρατιωτικά στηνΚύπρο.Στην αντιπέρα όχθη, με κάποιες ώρες διαφορά συνέρχεται το πρώτο έκτακτο Συμβούλιο Ασφαλείας του ΟΗΕ,όπου ο μόνιμος αντιπρόσωπος της Τουρκίας, Οσμάν Ολτσάι ένας από τους ικανότερους διπλωμάτες (κατάδιαπίστωση Ελλήνων ομολόγων του), αναφέρθηκε για κατάφωρη ανάμιξη ξένων παραγόντων δεχόμενοςωστόσο και αυτός την άποψη της εσωτερικής υπόθεσης. Σημειώνεται ότι στη πρώτη αυτή έκτακτη συνεδρίασηο μόνιμος αντιπρόσωπος της Ελλάδας βρισκόταν στην Αθήνα. Επίσης μόνιμος τότε αντιπρόσωπος της Κύπρουήταν ο ήδη υπερήλικας Ζήνων Ροσσίδης.

17 ΙουλίουΣτο μεταξύ στο Λονδίνο πραγματοποιείται η συνάντηση Μακαρίου – Γουΐλσον. Το απόγευμα ο Μακάριοςταξιδεύει αεροπορικώς στις ΗΠΑ προκειμένου να προετοιμαστεί και να παραστεί σε επικείμενη συνεδρίασητου Συμβουλίου Ασφαλείας[5], ενώ κάποιες ώρες πριν αναχωρεί εσπευσμένα από την Αθήνα, για ΗΠΑ, ομόνιμος Έλληνας αντιπρόσωπος στον ΟΗΕ διπλωμάτης Κ. Παναγιωτάκος.

18 ΙουλίουΗ Ελλάδα ετοιμάζεται για ενδεχόμενη στρατιωτική παρέμβαση της Τουρκίας στην Κύπρο.Στο μεταξύ περί τις 11:00 είχαν φθάσει στην Αθήνα ο Αμερικανός υφυπουργός Εξωτερικών Τζόζεφ Σίσκο μετον υφυπουργό Εθνικής Αμύνης Έλσγουώρθ όπου συνοδευόμενοι από τον εν Αθήναις πρέσβη Χ. Τάσκαεπισκέφθηκαν τον Πρωθυπουργό Α. Ανδρουτόπουλο σε κατ΄ ιδίαν συνομιλίες[5]. Στη συνέχεια ακολούθησανδύο συσκέψεις μία περί τις 14:00 και η δεύτερη περί τις 18:00 στην οποία και συμμετείχαν ο πρωθυπουργός Α.Ανδρουτσόπουλος, ο υπουργός Εξωτερικών Κ. Κυπραίος, ο αρχηγός Ε.Δ. στρατηγός Μπονάνος και άλλοιανώτατοι υπηρεσιακοί παράγοντες.

Πραξικόπημα του 1974 (Κύπρος) 5

Ο Σίσκο δήλωσε ότι πρέπει οπωσδήποτε να αποτραπεί πόλεμος μεταξύ Ελλάδας και Τουρκίας, σύμφωνα μεπηγές εξ αιτίας της συμμετοχής και των δύο χωρών στο ΝΑΤΟ. Σύμφωνα με κάποιες ομολογίες που έγιναναργότερα, σε κάποιο σημείο αυτών των συνομιλιών ο ταξίαρχος Ιωαννίδης απείλησε πως αν συμβεί τουρκικήαπόβαση ο πόλεμος μεταξύ των δύο χωρών είναι δεδομένος.

19 ΙουλίουΠερί τις 11:00 ο ναύαρχος Αραπάκης διατάζει τα υποβρύχια ΤΡΙΤΩΝ, ΓΛΑΥΚΟΣ και ΝΗΡΕΥΣ να πλεύσουνστις περιοχές ρόμιο-1, ρόμιο-2 και ρομιο-3 προκειμένου να βρίσκονται εγγύτερα της Κύπρου[5].Στις 13:00 επιστρέφει στην Αθήνα από Άγκυρα ο Αμερικανός επιτετραμένος Σίσκο όπου και συγκαλείταιαμέσως σύσκεψη με τα ίδια πρόσωπα που είχαν μετάσχει και στην προηγούμενη. Οι πληροφορίες πουμετέφερε από τουρκικής πλευράς φαίνεται πως κρίθηκαν από τους μετέχοντες στη σύσκεψη αυτή μάλλονενθαρρυντικές[5]. Αργότερα περί τις 19:00 ο στρατηγός Μπονάνος προσκαλεί στο γραφείο του όλους τουςαρχηγούς και τους ανακοινώνει όλες τις πληροφορίες που είχε μεταφέρει ο Σίσκο, ο οποίος στο μεταξύ είχεήδη αναχωρήσει και πάλι προς την Άγκυρα[5].Στο λόγο του ο Μακάριος κατηγόρησε την Ελλάδα. Αρχικά, την κατηγόρησε για τη σχεδίαση και διενέργειατου πραξικοπήματος. Επιπλέον, υποστήριξε ότι φοβόταν στρατιωτική επέμβαση της Χούντας περισσότερο απότην Τουρκία, ο οποίος κατά τον ίδιο επιβεβαιώθηκε. Επιπλέον, χαρακτήρισε το πραξικόπημα Εισβολή τηςΧούντας, το οποίο παραβιάζει τη συνθήκη Ζυρίχης-Λονδίνου, κάτι που αφορά και τους Τουρκοκύπριους.Επιπλέον, κατηγόρησε την Χούντα για διπροσωπία και υπονόμευση του ΟΗΕ.Στις 20:00 μεταδίδεται στην τηλεόραση μια αρμάδα τουρκικών πολεμικών πλοίων κατάφορτη να αποπλέειαπό Μερσίνα[5]

Στις 20:30 στη Λευκωσία, ο Αμερικανός πρέσβης αναζητά και επισκέπτεται πάλι τον Κληρίδη ζητώντας τουνα αντικαταστήσει τον Σαμψών.Ώρα 21:15 τα ναυτικά ραντάρ της Κύπρου επισημαίνουν έξι στόχους σε σχηματισμό να κινούνται μεκατεύθυνση από Μερσίνα προς νότο[5], το οποίο ήταν η αρχή του Αττίλα I. Λίγο μετά στους παραπάνωστόχους προστίθενται άλλοι οκτώ. Από την αποτύπωση της πορείας τους φέρονται να κατευθύνονται στηκυπριακή περιοχή Κορμακίτη, δυτικά της Κερύνειας. Ο Έλληνας ναυτικός διοικητής Κύπρου, αντιπλοίαρχοςΓ. Παπαγιάννης ενημερώνει άμεσα τον αρχηγό της Εθνοφρουράς και εκείνος με την σειρά του καλείεπειγόντως τον αρχηγό των Ε.Δ. Ελλάδας γνωρίζοντας σχετικά, ο οποίος δεν αναγνώρισε τον επιθετικόχαρακτήρα των στόχων.Ο Έλληνες στρατηγοί και ο Ιωαννίδης κοιμόντουσαν στα σπίτια τους όταν άρχισε η Τουρκική εισβολή ταχαράματα του Σαββάτου 20 Ιουλίου. Είχαν δώσει οδηγίες στους επόπτες στο ΓΕΕΘΑ ότι οι Τούρκοι έκανανγυμνάσια για εκβιαστικούς λόγους και παρά τις εκκλήσεις του διοικητή της Εθνικής Φρουράς Γιωργίτση γιαδιαταγές απόκρουσης της εισβολής οι οδηγίες ήταν για "αυτοσυγκράτηση". Όταν ο υπασπιστής του ΙωαννίδηΤαγματάρχης Παλαίνης τον ενημέρωσε ότι "βγαίνουν οι Τούρκοι στην Κύπρο" ο αόρατος δικτάτωρας πάγωσεαφού δεν περίμενε την Τουρκική αντίδραση το Σάββατο 20 Ιουλίου μιας και ο Αμερικανός ΥφυπουργόςΕξωτερικών βρισκόταν στην Άγκυρα για συνομιλίες εκτόνωσης της κρίσης. Η αποτυχία του Ιωαννίδη νακερδίσει τον πόλεμο της Κύπρου σήμαινε το τέλος του καθεστώτος του αλλά και την διχοτόμηση τηςΚύπρου.....

Πραξικόπημα του 1974 (Κύπρος) 6

Παραπομπές[1][1] Κ. Παραλίκας: "Συνωμοσίες ΙΔΕΑ και ΑΣΠΙΔΑ 1944-1974" -Αθήναι 1982, σελ.212-213.[2][2] Εφημερίδα Ελεύθερη Κύπρος φ.6-5-1979[3][3] Ο Φάκελος της προδοσίας σ.44[4][4] Ο Φάκελος της προδοσίας σ.44[5][5] Ιστορική επιθεώρηση "ΤΟΤΕ": "Ιούλιος 1974", τεύχος 13 - Ιούνιος 2005

Πηγές•• Ειδησεογραφικό Πρακτορείο Ρώυτερ - Δελτία τύπου (αναφερόμενα στο άρθρο)•• "Εφημερίδα ΕΣΤΙΑ" φ.4-5-1979, (αναδημοσίευση συνέντευξης Χ. Βωβίδη στην εφημερίδα ΑΓΩΝ)•• "Εφημερίδα ΒΗΜΑ" φ.4-5-1979. (αναδημοσίευση συνέντευξης Χ. Βωβίδη στην εφημερίδα ΑΓΩΝ)•• "Ελεύθερη Κύπρος" (εφημερίδα) ημ. 6 Μαΐου 1979.•• Κ. Παραλίκας: "Συνωμοσίες ΙΔΕΑ και ΑΣΠΙΔΑ 1944-1974" -Αθήναι 1982.•• Κ. Παναγιωτάκος: "Στη Πρώτη Γραμμή Αμύνης" Αθήναι 1982•• Κ. Παναγιωτάκος: "Ανάλεκτα περί Κυπριακού και Φακέλλου" Αθήναι 1984.•• ΔΕΚ/ΓΕΣ: "Παντουρκισμός" (υπό του Jacob Landau) Αθήναι 1986.•• Δ. Κοσμαδόπουλος: "Ημερολόγιο του διπλωμάτη Δ. Κοσμαδόπουλου" Αθήναι 1988.•• Μ. Χαραλαμπίδης: "Εθνικά Θέματα" - Τραγική απροθυμία ανεπάρκεια και ολιγωρία του αθηναϊκού

κράτους" - Αθήνα 1990.•• Β. Ραφαηλίδης: "Ιστορία (κωμικοτραγική) του Νεοελληνικού Κράτους 1830-1974 - Αθήνα 1993•• Αθ. Στριγάς: "Η Μαύρη Βίβλος των Ελλήνων Πολιτικών" - Αθήνα 1994•• Κ. Μπάρμπης: "Κ. Καραμανλής: "Εθνάρχης ή Εθνικός Εφιάλτης" - Αθήνα 1997•• Ιστορική επιθεώρηση "ΤΟΤΕ": "Ιούλιος 1974", τεύχος 13 - Ιούνιος 2005.•• Η Τραγική Ανμέτρηση και η Προδοσία της Κύπρου-Μ. Αδαμίδη-2012

Πηγές άρθρων και Συνεισφέροντες 7

Πηγές άρθρων και ΣυνεισφέροντεςΠραξικόπημα του 1974 (Κύπρος)  Πηγή: http://el.wikipedia.org/w/index.php?oldid=4203549  Συνεισφέροντες: 23x2, Dipa1965, Gmallos, MARKELLOS, Marios Adamides, Nataly8,Palaeographus graecus, Sotkil, Templar52, Tony Esopi, Trikos, Ttzavaras, Μάριος Ζηντίλης, 22 ανώνυμες επεξεργασίες

Πηγές Εικόνων, Άδειες και ΣυνεισφέροντεςΑρχείο:Makarios III and Robert F. Wagner NYWTS cropped.jpg  Πηγή: http://el.wikipedia.org/w/index.php?title=Αρχείο:Makarios_III_and_Robert_F._Wagner_NYWTS_cropped.jpg Άδεια: Public Domain  Συνεισφέροντες: New York World-Telegram and the Sun staff photographer: Fernandez, Orlando, photographer. Cropped by Badseed using The GIMP.

ΆδειαCreative Commons Attribution-Share Alike 3.0 Unported//creativecommons.org/licenses/by-sa/3.0/